Koita Mama Issue 04 by Michael Karakostas

MAΪΟΣ2Ο11

κoitamama 020

020 κoitamama

MAΪΟΣ2Ο11

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

EDITORIAL ΓΡΑΦΕΙ Η ΙΟΡΔΑΝΑ ΣΙΑΔΑ

σταβαθιά...

004 006 008 010

ς το αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία. Είναι η πρώτη υπόσχεση που δίνω στον εαυτό μου, με αφορμή τη νέα σχολική χρονιά. Και σίγουρα δεν εννοώ πως μπαίνουμε πάλι στους γοργούς ρυθμούς του φθινοπώρου. «Να μπούμε, επιτέλους, μετά από τρεις μήνες σε τάξη»: αυτή είναι η άποψη πολλών γονέων, οι οποίοι παρεπιμπτόντως έχουν οργανώσει την καθημερινότητα τους με εξαιρετική ακρίβεια... πριν χρόνια! Ποια οργάνωση, αναρωτιόμαστε φέτος ίσως όλοι. Ποιο σχολείο και ποια βιβλία; Όλα στον αέρα! Η πρώτη μέρα της νέας σχολικής χρονιάς μου έδωσε την εντύπωση πως όλοι οι γονείς μοιάζουμε να ψαχουλεύουμε μέσα στο σκοτάδι το διακόπτη. Πολλοί, για ν’ αποφύγουν αυτό το περιττό άγχος αγόρασαν ήδη τα βιβλία… Ας σκεφτούμε λίγο: Οδηγεί κάπου αυτή η λύση; Να μπούμε στη διαδικασία ν’ αντισταθούμε... ή μήπως ν’ αφήσουμε τα παιδιά να κολυμπήσουν στα βαθιά; Δεν είναι η παιδεία το πιο σημαντικό εφόδιο για το μέλλον; Αυτό που με παρηγορεί είναι πως παρά τα όσα διαδραματίζονται εις βάρος των μικρών μας ηρώων, εκείνα δεν χάνουν ούτε την αισιοδοξία, ούτε το γέλιο τους! Ας παραδειγματιστούμε, λοιπόν, τουλάχιστον από τα παιδιά μας! Καλή σχολική χρονιά!

Φωτογράφηση εξωφύλλου: Studio Arte Di Tre Eξωφύλλο: Μαίρη, 8 ετών, Γ’ Δημοτικού Ευχαριστούμε τα Οπτικά Silhouette Εγνατίας 138, T. 2310 222208

Κοίτα μαμά... διάβασέ με και ύστερα... ανακύκλωσέ με!

011

Έκδοση - Διεύθυνση Ιορδάνα Σιάδα j.siada@koitamama.com Αρχισυνταξία Μαρία Άννα Τανάγια m.tanagia@koitamama.com Σχεδιασμός - Layout Μιχάλης Καρακώστας creative@deux.gr Internet & Social Media Tolee Φωτιτζίδης tolee@deux.gr Eμπορικό τμήμα Παναγιώτης Τεκέογλου adv@koitamama.com Φωτογραφίες Arte Di Tre Studio foto@arteditre.com Photo Service Shutterstock Images, Deposit Photos Sxc, Flickr

T&F +30 2310 261 888 Μ info@koitamama.com

Συντακτική ομάδα Αθηνα Βεζακιάδου, Μαρία Πασχαλίδου Ιωάννα Σεραφειμίδου, Βίκτωρ Τσιλώνης, Κώστας Σιμελίδης, Παναγιώτης Τατιτζικίδης Μετάφραση ξενόγλωσσων άρθρων Αθηνά Βεζακιάδου Φιλόλογος athinalex@hotmail.com Νομικός σύμβουλος Βίκτωρ Τσιλώνης tsilonisvictor@hotmail.com Σκίτσο Γιώργος Κωνσταντίνου yorgos@imagistan.com Επιστημονικοί συνεργάτες Βασιλιάννα Παντελέων Διατροφολόγος Πόπη Μουρτζίκου Σύμβουλος θηλασμού Εlvira Baldia Γενικός Ιατρός

www.koitamama.com

Νίκη Βάσσου Εναλλακτική Αισθητικός Ελένη Καλαντίδου Περιβαλλοντική ψυχόλογος Σοφία Χατζηπαπά Ψυχοθεραπεύτρια Άννα Πατσούρου Παιδίατρος, Σύμβουλος Μητρικού θηλασμού ΙBCLC Ειρήνη-Αθηνά Αβραμίδου Ανεξάρτητη μαία για το φυσικό τοκετό Αγγελική Πετράκη Ψυχολόγος παιδιών και εφήβων Φωτεινή Παπαγιάννη Ψυχολόγος Παρή Παπαδημητροπούλου Παιδαγωγός Εκτύπωση ThessPrint A.E. Γραφικές Τέχνες Διανομή Βιολογικών Καταστημάτων BιοΑγρός Βασ. Παύλου 2, 583 00, Κρύα Βρύση, Πέλλα, t. +30 23820 61987

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή -ολική, μερική ή περιληπτική-, ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο κατόπιν προηγούμενης γραπτής άδειας του εκδότη/ διευθυντή (Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα)

Ειδήσεις, έρευνες και νέα απ’ όλο τον κόσμο. Η Μαρία Πασχαλίδου υποδέχεται το φθινόπωρο με το δικό της απολαυστικό τρόπο. ΜΑΜΑ ΜΙΑ

Η πρόεδρος του Συλλόγου «Άλμα Ζωής» Θεσσαλονίκης Ελένη Ντελιοπούλου, μας μίλησε για της δράσεις του συλλόγου, αλλά και για τη δική της μάχη με τον καρκίνο του μαστού. AELITA ANDRE

Η διάδοχος του Jackson Pollock είναι μόλις τεσσάρων ετών και θεωρείται η νεότερη επαγγελματίας ζωγράφος. ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Εμπιστευθείτε τον κατάλληλο άνθρωπο και ζήστε τη μοναδική εμπειρία της γέννας στο πιο οικείο περιβάλλον! ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Μία πρόσφατη έρευνα από την Αυστραλία αποδεικνύει πως στο θηλασμό είναι όλα φυσιολογικά και πως πολλές φορές ακόμη κι οι ίδιοι οι γιατροί μας αγχώνουν αναίτια.

012 014

BACK TO SCHOOL

016 017

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

018

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

free press magazine απλά, ανθρώνιπα & δωρεάν

ΕΠΙΚΑΙΡΑ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

021 Λασσάνη 9 & Mητροπόλεως 62 546 22, Θεσσαλονίκη

κoitamama 003

022 024 026 028 030

Μια νέα μορφή ψυχοθεραπείας που εστιάζει στα συναισθήματα και στις ανησυχίες όλων των μελών μιας οικογένειας. Διάβασμα, πρόγραμμα, εξωσχολικές δραστηριότητες, ελεύθερος χρόνος, ύπνος, σχολικός εκφοβισμός και σχολικό περιβάλλον. Δεν προτείνεται, επιβάλλεται! ΟΜΟΡΦΙΑ

Ποια η σημασία της απολέπισης, ποια προϊόντα πρέπει να προτιμάμε και πώς θα φτιάξουμε μόνες μας πήλινγκ από υλικά που έχουμε στην κουζίνα. Η Φανή Καρποζήλου μας μίλησε για το Brahma Kumaris, το διαλογισμό, αλλά και τις ευκαιρίες που προσφέρει η κρίση. ΚΙΜΩΝ ΚΑΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο εμπνευστής του εργαστηρίου δημιουργίας και μάθησης «Παραμικρό» μας μιλά για το εγχείρημά του. ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ

Μια έρευνα αποδεικνύει κατά πόσο επηρεάζει την υγεία μας. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Όλα όσα πρέπει να γνωρίσετε λίγο πριν φέρετε στον κόσμο το παιδί σας. ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σχολικά με…νου για να τροφοδοτήσουμε τα παιδιά με ενέργεια και θρεπτικά συστατικά! COOKING WITH ΚΡΙΘΑΡΙ

Ένα «ξεχασμένο» συστατικό εισβάλλει στην κουζίνα μας και αποτελεί τη βάση για υγιεινά κρακεράκια! ΜΟΔΑ

Όλες οι φθινοπωρινές τάσεις της μόδας για αγόρια και κορίτσια που παίρνουν «άριστα» σε θέματα στυλ!

004 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ταέμαθες

Μπορούν τα χαρακτηριστικά του προσώπου ν’ αποκαλύψουν την ποιότητα των παιδικών μας χρόνων; Σύμφωνα με ερευνητές του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου μπορούν και μάλιστα το απέδειξαν τα ευρήματά τους, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Journal Economics and Human Biology». Βάσει της ανάλυσης 15 χαρακτηριστικών του προσώπου, ανακάλυψαν πως όσοι διαθέτουν ασύμμετρα χαρακτηριστικά είναι εξαιρετικά πιθανό να είχαν περάσει δύσκολα παιδικά χρόνια. Οι παράγοντες που επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά μας είναι η έκθεση στον καπνό, η ατμοσφαιρική μόλυνση, η διατροφή, οι ασθένειες, αλλά και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες κατά την περίοδο της παιδικής ηλικίας.

TV…Turn off! Μία ακόμη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Jama» προστίθεται σε όσες μας υπενθυμίζουν το κακό που προκαλεί η τηλεόραση. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας, αλλά και από το Harvard συνδέουν την υπερβολική παρακολούθηση της μικρής οθόνης με την εμφάνιση διαβήτη, καθώς και με καρδιαγγειακές παθήσεις. Ο κίνδυνος αυξάνεται ανάλογα με τις ώρες που παρακολουθεί κάποιος τηλεόραση. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, αιτία είναι η έλλειψη άσκησης και η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού

Εργαζόμενες μητέρες!

Αγόρι... ή κορίτσι;

Όσες εργάζεστε και νιώθετε συνεχώς τύψεις που δεν βρίσκεστε επί εικοσιτετραώρου βάσης δίπλα στα παιδιά σας, θα χαρείτε ιδιαίτερα με την ανακοίνωση του Ινστιτούτου Οικονομικής και Κοινωνικής Έρευνας του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνά του, δεν υπάρχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη των παιδιών, εάν οι μητέρες τους εργάζονται όταν εκείνα είναι μικρά. Η έρευνα αποδεικνύει πως τα κορίτσια, των οποίων οι μητέρες δεν εργάζονται, είναι πιο πιθανόν να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς σε σύγκριση με τα κορίτσια που ζουν σ’ ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου εργάζονται και οι δύο γονείς. Επίσης, τα αγόρια που ζουν σ’ ένα περιβάλλον όπου η μητέρα είναι ο «κουβαλητής» του σπιτιού αντιμετωπίζουν δυσκολίες, σε σύγκριση με εκείνα που έχουν δύο εργαζόμενους γονείς.

που συνδέεται με την τηλεθέαση. Στην υγειά μας! Η μετριοπαθής κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να σχετίζεται με τη μείωση του ρίσκου εμφάνισης της νόσου Alzheimer, σύμφωνα με μια νέα έρευνα που διεξήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο λόγος οφείλεται στη θεωρία πως το αλκοόλ ίσως διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Καθώς οι φλεγμονές παίζουν νευραλγικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου Alzheimer, η συνετή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να καταστείλει τη φλεγμονή στον εγκέφαλο. Όσον

Η απάντηση στο αιώνιο ερώτημα που θέτουν με ανυπομονησία όλοι οι μέλλοντες γονείς θα έρχεται πια πολύ γρηγορότερα με μια απλή κι ακίνδυνη αιματολογική εξέταση. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό «Journal of the American Medical Association». Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι γονείς θα μπορούν να μάθουν μόλις στις επτά εβδομάδες κύησης το φύλο του εμβρύου, ενώ θα είναι σε θέση να γνωρίζουν εάν το παιδί πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια (ιδιαίτερα πολύτιμη πληροφορία εάν υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια). Ωστόσο, οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για κακή χρήση της εξέτασης, στην περίπτωση που οι γονείς χρησιμοποιήσουν το αποτέλεσμα για να επιλέξουν το φύλο του παιδιού τους.

αφορά στο ποιο ποτό μπορείτε να επιλέξετε, η έρευνα υποδεικνύει το κρασί, που ως γνωστόν κάνει καλό και στην καρδιά. Παχυσαρκία που διαιωνίζεται Το γεγονός πως παχύσαρκες μητέρες φέρνουν στον κόσμο παχύσαρκα μωρά είναι γνωστό. Μία νέα έρευνα του περιοδικού «Journal Pediatric Research» αποκαλύπτει πως τα συγκεκριμένα μωρά διαθέτουν πολύ περισσότερο λίπος στο συκώτι τους. Αναλυτικότερα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως τα μωρά έχουν περισσότερο λίπος γύρω από την κοιλιακή χώρα. Αυτό, σε συνδυασμό

με την ποσότητα λίπους στο συκώτι, μπορεί να προκαλέσει στα παιδιά μακροχρόνια προβλήματα μεταβολισμού, όπως παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2.

Ξανά εδώ… ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ

{

Δείξε μου τα μάτια σου να σου πω τι παιδί ήσουν!

ετά από μια δόση καλοκαιριού, γιατί ποτέ δεν το χορταίνεις. Μετά από χαλάρωση, επιστρέφεις, κουβαλώντας τ’ άπλυτα των διακοπών, τις μνήμες από τα ονειρικά βράδια του καλοκαιριού και το όνειρο κάνει…παφ! Το πλυντήριο δουλεύει και βογκάει. Οι λογαριασμοί, στοίβες. Στη δουλειά σε ρωτούν αν γέμισες μπαταρίες κι εσύ προσπαθείς να τους απαντήσεις με χιούμορ: «συγγνώμη, αλλά δουλεύω με ηλιακό»… Τα παιδιά δεν έχουν συμμαζεμό. Ο άντρας πρέπει ν’ αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Ξανά εδώ! Πότε πέρασε το καλοκαίρι; Έχουν δίκιο τα παιδιά: μακάρι να μην τέλειωνε ποτέ! Η μόνη κατηγορία ευχαριστημένων είναι τα πρωτάκια που περιμένουν με αγωνία την πρώτη μέρα του σχολείου. Κανείς δεν τους είπε πως αυτή η πρώτη μέρα θα κρατήσει πολλά χρόνια, με πολύ διάβασμα, με ελάχιστο χρόνο για παιχνίδι… Όσο σκέφτομαι… «Πώς πέρασες στο σχολείο; Διάβασες για αύριο; Τελείωνε, έχεις φροντιστήριο! Γιατί έτσι χάλια στο διαγώνισμα; Αφού είσαι έξυπνος, γιατί αδικείς τον εαυτό σου; Έλα, να τελειώνουμε με την ορθογραφία σου»! Πώς ξαφνικά από τη χαλαρή μαμά θα πρέπει να μεταμορφωθείς στα μάτια ενός μικρού παιδιού, σε τέρας, σε επόπτη έργου! Γιατί; Για να γίνει παπαγάλος, για να μπει στη σειρά για ένα πτυχίο, για μόνο το όνειρο απ’ το πάθος, για μια ιδέα, για ένα πουκάμισο αδειανό…. Αλλά αυτά είναι πράγματα που θα τ’ ανακαλύψει κάθε παιδί στην πορεία, κι ύστερα…κάθε παιδί έχει το δρόμο του, ο Θεός είναι μεγάλος! Εμείς θα κάνουμε το καλύτερο! Θα προσπαθήσουμε να είναι πρώτος, μη μας τη βγει η διπλανή με το γιο της, τον μπουνταλά και δεν έχουμε μούτρα ν’ αντικρίσουμε την κοινωνία! Με αντίστοιχες σκέψεις κι εμείς θα προχωρήσουμε τη ζωή μας. Ποια ζωή δηλαδή, σπίτι-δουλειάσπίτι. Κι αν πιούμε κι ένα ποτό με φίλους θα’ ναι ο λόγος να μας κρατήσει ζωντανούς για την επόμενη φορά… Όμως είμαστε ξανά εδώ! Θα μπορούσε…να μην έχουμε γυρίσει, να μην είχαμε τη δυνατότητα να γκρινιάξουμε, να μην χαϊδέψουμε το κεφάλι του παιδιού, να μην χωθούμε στην αγκαλιά του άντρα… Θα μπορούσε πάλι με την επιστροφή ν’ ανακαλύπταμε ότι η δουλειά μας δεν μας προσφέρει θέση εργασίας , καθότι οικονομική κρίση. Ξανά εδώ κι όλα στη θέση τους! Τι θα μαγειρέψω πάλι; Ωχ κι αυτό το φαγητό…

Σοκολάτα κανείς; Και μια ευχάριστη είδηση από το πανεπιστήμιο του Cambridge: Νέα έρευνα αποδεικνύει πως η κατανάλωση σοκολάτας μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων! Οι επιστήμονες ισχυρίζονται πως θα χρειαστούν επιπρόσθετες έρευνες μέχρι να τεκμηριωθούν τα ευρήματα, εμάς πάντως μας αρκεί κι αυτό για να την απολαμβάνουμε χωρίς τύψεις!

006 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Το μουσικομαγειρικό εργαστήριο για παιδιά που διοργανώνει ο Ευτύχης Μπλέτσας στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για έναν κύκλο σεμιναρίων, με θεματικές όπως «υγιεινά σνακ, έξυπνο πρωινό και υγιεινές συνταγές με ζυμαρικά». Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα bletsas.gr.

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

*Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.almazoisthes.gr

mamamia

ΕλένηΝτελιοπούλου Μια γυναίκα με τρομερή όρεξη για ζωή, με εκπληκτική διάθεση για προσφορά. Η πρόεδρος του συλλόγου «Άλμα Ζωής» Θεσσαλονίκης μας μίλησε, με αφορμή το μήνα που είναι αφιερωμένος στον καρκίνο του μαστού, για τις επικείμενες δράσεις του συλλόγου, ενώ μοιράστηκε μαζί μας και τη δική της προσωπική εμπειρία!

Η πρωτοβουλία της ομάδας oμάδα Why not, του ομίλου UNESCO Νέων Θεσσαλονίκης να στήσουν μια pop up βιβλιοθήκη ανταλλαγής βιβλίων. Την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου ραντεβού στο πάρκο του Ήχου (νέα παραλία) Υποδεχόμαστε τη νέα χρονιά με σχολικά είδη από το «Χαμόγελο του Παιδιού»! Με κάθε αγορά, ενισχύετε την πανελλαδική δράση του οργανισμού και συμμετέχετε στην προσπάθεια που επιτελείται εδώ και 16 χρόνια!

Ηighsn’Lows Τα θετικά και τα αρνητικά στην πόλη που ζούμε.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ

ην είχα συναντήσει το 2008, όταν συστάθηκε ο σύλλογος «Άλμα Ζωής» Θεσσαλονίκης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ενθουσιασμό της για το νέο αυτό εγχείρημα, καθώς και την ανυπομονησία της να φανεί χρήσιμη σ’ όλες τις γυναίκες. Θυμάμαι ακόμη το πόσο έντονα είχε τονίσει το κενό που υπήρχε στην πόλη, όσον αφορά στην ψυχοκοινωνική στήριξη μιας γυναίκας που νοσεί. Τρία χρόνια αργότερα, ανανεώσαμε το ραντεβού μας στα γραφεία του Συλλόγου. Mε καλωσορίζει εγκάρδια κι εκείνο που της ζητώ πρωταρχικά, είναι έναν «απολογισμό»: «Αυτό που με γεμίζει ικανοποίηση είναι πως το κενό που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια έχει καλυφθεί! Πλέον, οποιαδήποτε ασθενής μπορεί ν’ απευθυνθεί σε μας με σκοπό να μοιραστεί τα συναισθήματά της, να βρει τη στήριξη που χρειάζεται και το κυριότερο να δει την εικόνα μιας γυναίκας που βίωσε τον καρκίνο και τον ξεπέρασε. Θεωρώ πολύ σημαντικό, φεύγοντας να σκέφτεται: άρα κι εγώ θα ζήσω». Στόχος του συλλόγου φέτος είναι η πληροφόρηση των νέων γυναικών καθώς, όπως διαπιστώθηκε κατόπιν έρευνας, εξακολουθούν να παραμένουν ανενημέρωτες. «Θέλουμε να επικεντρωθούμε στην αλλαγή νοοτροπίας των νέων. Γι’ αυτό το σκοπό θα πάμε εμείς κοντά τους», αναφέρει χαρακτηριστικά. Πιο συγκεκριμένα, μου μιλά για τη δράση «Μην έρθεις μαζί μας» που θα διεξαχθεί 3 έως 7 Οκτωβρίου, στο πολυιατρείο της Αγροτικής Τράπεζας: «Εκείνες τις ημέρες θα πραγματοποιηθεί δωρεάν κλινικός έλεγχος σε νέες γυναίκες ηλικίας 20 έως 39 ετών, με δυνατότητα δωρεάν περαιτέρω εξετάσεων, εάν απαιτηθεί». Αυτή είναι μόνο μία από τις δράσεις* που έπονται, καθώς

θα πραγματοποιηθεί το πρόγραμμα «Οι νέοι ενάντια στον καρκίνο του μαστού» σε σχολεία της πόλης, κλινικό φροντιστήριο αυτοεξέτασης μαστού, πρόγραμμα ενημέρωσης σε οκτώ δήμους του νομού, εκπαιδευτικά σεμινάρια, αλλά και το forum «Γνώρισε, πρόλαβε, αντιμετώπισε» (στις 8 Οκτωβρίου). Η κ. Ντελιοπούλου, δεν παραλείπει ν’ αναφέρει το εθελοντικό πρόγραμμα στο Τμήμα Μαστού του Θεαγενείου, το άκρως επιτυχημένο πρόγραμμα ψυχοκοινωνικής στήριξης του συλλόγου και τις ομάδες αλληλοβοήθειας που πραγματοποιούνται όλη τη χρονιά. Η συζήτηση περνά στη δική της περιπέτεια: «Νόσησα πριν δεκαπέντε χρόνια, όταν ο καρκίνος του μαστού ήταν ένα θέμα ταμπού και η ιατρική δεν είχε προχωρήσει. Όταν το έμαθα, πίστεψα πως όλα τελείωσαν. Επί τρεις μέρες έβλεπα τα παιδιά μου, το σπίτι μου και νόμιζα πως ήταν η τελευταία φορά που ζω αυτές τις στιγμές. Ξέρετε, εκείνη τη στιγμή, δεν έχεις τη δύναμη να ολοκληρώνεις σκέψεις. Περνούν τόσο καταιγιστικά από το μυαλό σου. Εκεί που πίστευα ότι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί, σκέφτηκα πόσο πιο δύσκολο θα ήταν εάν ένα από τα παιδιά μου είχε καρκίνο. Αυτή η σκέψη απάλυνε τον πόνο του πρώτου σοκ. Όχι μόνο ανασυγκροτήθηκα, αλλά ένιωθα ευχαριστημένη που το έχω εγώ». Τι θα ήθελε να πει σε μια νέα μητέρα που περνά την ίδια περιπέτεια; «Σίγουρα είναι ένα πολύ δύσκολο γεγονός, διότι ειδικά η Eλληνίδα μητέρα δέχεται πίεση από το κοινωνικό της περιβάλλον. Το αισιόδοξο, όμως, είναι ότι συνέρχεται γρηγορότερα. Θα βγει πιο δυνατή από αυτή την ιστορία, θα είναι ηρωίδα και θ’ ανακαλύψει το ουσιώδες νόημα της ζωής που πολλές φορές ξεχνάμε».

Η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε κλείσιμο του ραδιοφωνικού σταθμού 9.58 της Θεσσαλονίκης. Ειδικά σε περιόδους κατά τις οποίες οι αξιοπρεπείς φωνές γίνονται ολοένα και πιο σπάνιες, η εν λόγω απόφαση αφήνει φτωχότερα τα ερτζιανά της συμπρωτεύουσας!

Χωρίς βιβλία για περίπου δύο μήνες θα μείνουν οι μαθητές, καθώς ο Ο.Ε.Δ.Β. δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την εκτύπωσή τους. Αν προσθέσουμε και τις απεργίες των εκπαιδευτικών, άσχημα αρχίζει (πάλι) η σχολική χρονιά! Όσα κυλικεία σχολείων εξακολουθούν να πουλούν τυποποιημένα προϊόντα στους μαθητές. Με αφορμή της έναρξη της σχολικής χρονιάς, κάντε μια έρευνα στο σχολείο του παιδιού σας!

Ο1

ΙΑΠΩΝΙΑ Η σχολική χρονιά αρχίζει τον Απρίλιο. Σε μια τυπική τάξη, συμβιώνουν τριάντα με σαράντα μαθητές, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας μαθαίνουν ιαπωνικά, μαθηματικά, επιστήμες, μουσική, γυμναστική και αγγλικά. Η εκμάθηση της πληροφορικής είναι εξίσου σημαντική, ενώ όλα τα σχολεία έχουν πρόσβαση στο internet. Στις καθημερινές υποχρεώσεις συμπεριλαμβάνεται κι ο καθαρισμός του σχολείου. Μία ιδιαίτερα προσφιλής ασχολία κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων είναι το origami.

Ο3

ΙΝΔΙΑ Τα σχολεία στην Ινδία ανοίγουν την πρώτη Ιουλίου και κλείνουν την πρώτη Μαΐου. Οι αρχές της χώρας δίνουν εξαιρετικά μεγάλη έμφαση στη βασική εκπαίδευση των παιδιών (έως τα 14 έτη), ενώ έχουν απαγορεύσει την παιδική εργασία. Ωστόσο, εξαιτίας των δυσμενών οικονομικών συνθηκών, μόνο το ένα τρίτο του πληθυσμού ξέρει να γράφει ή να διαβάζει. Κάποιοι γονείς επιλέγουν να στείλουν μόνο τους γιους τους στο σχολείο. Όσοι ζουν στην πόλη έχουν σαφέστατα περισσότερες επιλογές εκπαίδευσης.

Ο2

ΓΚΑΝΑ Για την πλειοψηφία των παιδιών, το σχολείο θεωρείται πολυτέλεια, καθώς αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές για να βοηθήσουν τους γονείς τους. Οι ποδιές που πρέπει να φορούν είναι συνήθως παλιές, ενώ τα περισσότερα παιδιά δεν κουβαλούν μαζί τους κολατσιό, διότι δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα. Τα παιδιά δυσκολεύονται στο διάβασμα και στις εργασίες που έχουν για την επόμενη μέρα, καθώς πολλά σπίτια δεν διαθέτουν ηλεκτρικό ρεύμα.

Ο4

ΜΕΞΙΚΟ Mountain Mahogany Community School είναι το όνομα ενός διαφορετικού δημόσιου σχολείου που επιλέγει τους μαθητές του κατόπιν κλήρωσης. Το πρόγραμμα του σχολείου δίνει μεγάλη έμφαση στη συναισθηματική, πνευματική και κοινωνική εξέλιξη του κάθε παιδιού, μέσω μαθημάτων όπως το storytelling, η μουσική, οι τέχνες, η κηπουρική και το πλέξιμο. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε μια τεράστια υπαίθρια έκταση, που θυμίζει περισσότερο κοινότητα παρά σχολείο. www.mountainmahogany.org

planetearth

Ο ενθουσιασμός λίγο πριν χτυπήσει το πρώτο σχολικό κουδούνι είναι ίδιος ανεξαρτήτως τόπου καταγωγής. Δε θα ισχυριζόμασταν, όμως, το ίδιο και για τη σχολική καθημερινότητα των μαθητών. Το επιβεβαιώνουν τα παραπάνω τέσσερα παραδείγματα! ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ Μ m.tanagia@koitamama.com

{

Μαμάκα... Μπορείς να με στείλεις σ’ αυτό το σχολείο στο Μεξικό... εκτός απ’ όλα τα άλλα... θ’ απολαμβάνουμε τη σιέστα!

008 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Aelita Andre Θαύμα ή σφάλμα; Αν και μόλις τεσσάρων ετών έχει κατακτήσει την εύνοια των κριτικών τέχνης και την αποδοχή της παγκόσμιας καλλιτεχνικής κοινότητας, με έργα που άλλοι θα χρειάζονταν χρόνια για να τελειοποιήσουν. Έμφυτο ταλέντο ή το αποτέλεσμα ενός καλά μεθοδευμένου marketing;

ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ Μ m.tanagia@koitamama.com

α είμαι ειλικρινής. Τα συναισθήματά μου για την τετράχρονη καλλιτέχνι που ξεδίπλωσε το ταλέντο της πριν καν αρχίσει να μπουσουλά είναι ανάμεικτα. Αρχικά, ενθουσιάστηκα με το γεγονός ότι ένα τόσο χαριτωμένο κοριτσάκι δημιουργεί τόσο εντυπωσιακούς πίνακες. Μεγαλώνοντας

σ’ ένα σπίτι γεμάτο καμβάδες, χρώματα και πινέλα (κι οι δύο γονείς καλλιτέχνες, γαρ), η Aelita ανακάλυψε τον τρόπο έκφρασης που της ταιριάζει, πριν καν αρθρώσει τα πρώτα της φωνήεντα. Παρακολουθώντας την σ’ ένα video να ζωγραφίζει, δεν μπορείς παρά να μείνεις αποσβολωμένος. Αφοσιωμένη πάνω σε κάθε έργο (που είναι μεγαλύτερο από το μπόι της), επιλέγει προσεκτικά τα χρώματα που θα εντάξει, πασαλείβεται με κόκκινες

D SOL

και κίτρινες μπογιές, προσθέτει λογήςλογής αντικείμενα, συνεχίζει απερίσπαστη ν’ αναμειγνύει χρώματα και εφευρίσκει δικές της τεχνικές, χτυπώντας παλαμάκια ή πιέζοντας απλά τα πινέλα. Το αποτέλεσμα; Η πιο αθώα μορφή τέχνης, έργα εξαιρετικής τεχνοτροπίας με μια διάχυτη αίσθηση παιδικού ενθουσιασμού, αυθεντικής ζωντάνιας και απαράμιλλης ενέργειας που δεν μπορεί παρά να καθηλώσουν το βλέμμα σου.

Η διάδοχος του Jackson Pollock; Ο καθ’ όλα τιμητικός τίτλος της έχει ήδη απονεμηθεί από τα MME, αλλά και από ανθρώπους της τέχνης, την ίδια στιγμή που άλλοι εκφράζουν αμφιβολίες και μιλούν για «υπερβολές», ενώ οι γονείς της επιμένουν πως όλα τα έργα της έχουν τη σφραγίδα ενός γνήσιου εξπρεσιονιστή καλλιτέχνη. Οι μεν υποστηρικτές, βρίσκουν εξαιρετικές ομοιότητες της τεχνοτροπίας της μ’ εκείνης του Jackson Pollock Οι δε πολέμιοι, κάνουν λόγο για απλές, παιδικές ζωγραφιές, ενώ θεωρούν πως στα έργα έχουν βάλει και οι γονείς το (καλλιτεχνικό) χεράκι τους. Όσο για τους τελευταίους; Έχουν αναλάβει –υποθέτω- μετά χαράς χρέη μάνατζερ για να προωθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το καμάρι τους. Όπερ μεθερμηνευόμενον, η νεαρά έχει ήδη πραγματοποιήσει την πρώτη της έκθεση στη Νέα Υόρκη, έχει ήδη πουλήσει πίνακες έναντι του διόλου ευκαταφρόνητου ποσού των

D SOL

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

D SOL

$ 27.000 και ως εκ τούτου, πέραν των άλλων βαρύγδουπων τίτλων, έχει αποσπάσει κι εκείνον της «νεαρότερης επαγγελματία ζωγράφου του κόσμου». Λόγω…τιμής Και αυτό το «επαγγελματίας» είναι τελικά εκείνο που με προβληματίζει. Όταν έχεις την ικανότητα ν’ αντιληφθείς το έμφυτο ταλέντο του παιδιού σου και τη διορατικότητα να το παροτρύνεις ν’ ακολουθήσει αυτό που αγαπά, είσαι πραγματικά άξιος επαίνου. Όταν όμως εκμεταλλεύεσαι το ομολογουμένως σπάνιο ταλέντο του παιδιού σου, χωρίς να το ρωτήσεις εάν

KNOW MORE Άρχισε να ζωγραφίζει σε ηλικία εννέα μηνών και δημιούργησε τον πρώτο της πίνακα λίγους μήνες αργότερα. Πρωτοεμφανίστηκε στα καλλιτεχνικά δρώμενα το 2009 –σε ηλικία ενός έτους- σε γκαλερί της Μελβούρνης.

όντως εκείνο θέλει ν’ ακολουθήσει αυτό το δρόμο, διότι πολύ απλά δεν είναι σε θέση να κρίνει και ν’ αντιληφθεί, τότε για μένα προσωπικά τίθεται ένα ηθικό ζήτημα. Μπορεί και να είμαι υπερβολική. Ο χρόνος θα δείξει εάν η μικρή Aelita θα εξελίξει το ταλέντο της και θα συνεχίσει να μας εκπλήσσει ευχάριστα, εάν θα συγκαταλεγεί στην κατηγορία «ακόμη μία εκκεντρική persona με δύσκολα παιδικά ή εάν απλά μεγαλώνοντας συνειδητοποιήσει πως έχει άλλα σχέδια για τη ζωή της, όχι απαραίτητα τόσο αφηρημένα… www.aelitaandreart.com.

Η πρώτη της έκθεση στη Νέα Υόρκη φιλοξενήθηκε τον περασμένο Ιούνιο στην γκαλερί Agora κι είχε τίτλο «The Prodigy of Color». Το BBC, στα δεύτερα της γενέθλια έκανε ειδική μνεία σ’ εκείνη, ενώ η δημοφιλέστατη εκπομπή «60 minutes» την χαρακτήρισε ως το «The Next Big Thing».

D SOL

010 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΤΟΚΕΤΟΣ Πότε μπορώ να γεννήσω στο σπίτι μου; Αν είστε υγιείς και έχετε μια φυσιολογική εγκυμοσύνη, χωρίς επιπλοκές (π.χ. διαβήτη, υπέρταση)

Ο τοκετός στο σπίτι σε πρωτότοκο γυναίκα με κύηση χαμηλού κινδύνου είναι εξίσου ασφαλής με τον τοκετό στο μαιευτήριο

Αν είστε πλήρως συνειδητοποιημένες για την επιλογής σας Αν το σπίτι σας δεν απέχει πάνω από μια ώρα απ’ το πλησιέστερο μαιευτήριο Αν δεν έχετε γεννήσει το προηγούμενο σας παιδί με καισαρική τομή

ΣΠΙΤΙ... ΣΠΙΤΑΚΙ ΜΟΥ!

Πριν βιαστείτε να τον χαρακτηρίσετε αναχρονιστικό, ενημερωθείτε για τα οφέλη του τοκετού στο σπίτι, καθώς και για τις εξελίξεις στο χώρο της μαιευτικής. Η επιλογή είναι δική σας: εμπιστευθείτε τον κατάλληλο άνθρωπο και βιώστε τη μοναδική εμπειρία της γέννας στο πιο οικείο για εσάς περιβάλλον! ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΙΡΗΝΗ-ΑΘΗΝΑ ΑΒΡΑΜΙΔΟΥ Ανεξάρτητη μαία για το φυσικό τοκετό Τ. 2310 217.272, Κ. 6942613197 Μ. ireneavramidou@gmail.com

άθε γυναίκα έχει το δικαίωμα να επιλέξει τον τόπο που θα την εμπνεύσει για να γεννήσει το παιδί της. Σκοπός είναι να νιώσει ασφάλεια, εμπιστοσύνη και ιδιωτικότητα, έτσι ώστε να χαλαρώσει και να εξελιχθεί πιο εύκολα και γρήγορα ο τοκετός της. Αυτό το μέρος μπορεί να είναι η κλινική, το νοσοκομείο ή το σπίτι της. Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός καισαρικών τομών στη χώρα μας, οι (χωρίς λόγο) ιατρικές παρεμβάσεις και η απομάκρυνση του νεογέννητου απ΄τη μητέρα μετά τον τοκετό, είναι μερικοί απ’τους λόγους για τους οποίους πολλά ζευγάρια αποφασίζουν να γεννήσουν στο… κρεβάτι τους. Πώς γίνεται; Πρωταρχική είναι η ενημέρωση και η προετοιμασία των γονέων για τη διαδικασία του τοκετού στο σπίτι, τα απαραίτητα υλικά που θα χρειαστούν, τις πιθανές επιπλοκές,

αλλά και τα πλεονεκτήματά του. Δυο ή τρεις μαίες παρακολουθούν την πορεία της εγκυμοσύνης, σε συνεργασία με κάποιο γιατρό κι αυτές αναλαμβάνουν τον τοκετό στο σπίτι, ενώ ο γιατρός εκείνη την ημέρα ενημερώνεται και είναι απλά σε ετοιμότητα για την περίπτωση που τον χρειαστούν για τη συνέχεια του τοκετού στο μαιευτήριο, εξαιτίας κάποιας επιπλοκής. Κατά τη διάρκεια των συσπάσεων, η επίτοκος παίρνει όποια στάση την βολεύει, περπατά, μπαίνει στο νερό, τρώει και πίνει. Ανα τακτά χρονικά διαστήματα, οι μαίες θα ακούν τους παλμούς του εμβρύου και θα την βοηθούν ν’ ανακουφίζεται. Δεν γίνεται χρήση φαρμάκων και δεν παρεμβαίνουν στη φυσιολογική πορεία του τοκετού, αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος. Αμέσως μετά τον τοκετό, το μωρό θηλάζει, ενώ οι μαίες φροντίζουν τη λεχώνα. Αν όλα είναι καλά, αποχωρούν μετά απο τρεις ώρες και επισκέπτονται εναλλάξ τη νέα οικογένεια για την επόμενη εβδομάδα.

Αν το έμβρυο είναι σε κεφαλική προβολή και τελειόμηνο (όχι πριν τις 37 εβδομάδες)

Πλεονεκτήματα:

Οικείο και γνώριμο περιβάλλον τοκετού που βοηθά στη χαλάρωση και στην ηρεμία Τα άτομα που θα έχετε δίπλα σας θα είναι της επιλογής σας Μηδενική χρήση φαρμάκων και περιττών ιατρικών παρεμβάσεων (φυσικός τοκετός) Χρήση της ειδικής πισίνας ή της μπανιέρας για ανακούφιση (τοκετός στο νερό) Πρωταρχικός ρόλος της μητέρας (διαλέγει στάσεις, τρόπους χαλάρωσης) Ενεργή συμμετοχή του πατέρα Το μωρό θηλάζει απ’ τα πρώτα λεπτά της γέννησης του και δεν αποχωρίζεται τη μητέρα Ενδυνάμωση της οικογένειας μέσα απ’την εμπειρία της γέννας στο σπίτι

Η Ολλανδία κατέχει το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων στο σπίτι με μαίες (το 35% των συνολικών γεννήσεων), ενώ ακολουθούν η Αγγλία και οι Σκανδιναβικές χώρες. Στην Ελλάδα, ο κατ’ οίκον τοκετός δεν είναι πολύ διαδεδομένος εξαιτίας της ελλιπούς ενημέρωσης των γυναικών και της κακής οργάνωσης και συνεργασίας των επαγγελματιών υγείας. KNOWMORE

Πόσο ασφαλής είναι η γέννα στο σπίτι; Ας μην ξεχνάμε ότι ο τοκετός είναι μια φυσιολογική διαδικασία του γυναικείου σώματος. Όταν δεν παρέμβουμε επιταχύνοντας ή προκαλώντας τον, τότε το πιο πιθανό είναι να έχει μια υγιή κατάληξη. Πολλές φορές ακούμε από επαγγελματίες υγείας, ακόμη και μαίες, την εξής άποψη: «αντί να πηγαίνουμε μπροστά στη μαιευτική, θα γυρνάμε πίσω, όταν οι γυναίκες γεννούσαν στα χωράφια»; Η διαφορά εκείνων των χρόνων απ’ το σήμερα είναι ότι πλέον όλες οι έγκυες παρακολουθούνται (σε υπερβολικό βαθμό μάλιστα) με εξετάσεις και υπερήχους απ’ την αρχή της εγκυμοσύνης μέχρι το τέλος. Οι συνθήκες υγιεινής έχουν σαφώς βελτιωθεί, ενώ η εκπαίδευση των μαιών είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Η τεχνολογία στη μαιευτική μας δίνει πλέον τη δυνατότητα να ξέρουμε αν περιμένουμε ένα υγιές παιδί και μας επιτρέπει να παρέμβουμε όποτε χρειαστεί. Με τη βοήθεια της λογικής καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι δεν μπορούν να γίνονται τέτοιες συγκρίσεις και δεν θα πρέπει αψήφιστα ν’ αποθαρρύνουμε μια γυναίκα που πληροί τις προϋποθέσεις να γεννήσει στο περιβάλλον της. Άλλωστε, υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν πως ο τοκετός στο σπίτι σε πρωτότοκο γυναίκα με κύηση χαμηλού κινδύνου είναι εξίσου ασφαλής με τον τοκετό στο μαιευτήριο. Για τις δε πολύτοκους με χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνη, οι τοκετοί στο σπίτι είχαν πολύ καλύτερη έκβαση από τους τοκετούς στο μαιευτήριο (Wiegers et al 1996, Holland). Πώς να οργανωθείτε: Ενημερωθείτε μέσα από συλλόγους (www.eutokia.gr, www.birthchoices.gr), βιβλία και επαγγελματίες υγείας. Βρείτε τις μαίες που σας εμπνέουν και μπορείτε να εμπιστευθείτε. Φροντίστε το σπίτι να είναι καθαρό, δροσερό ή ζεστό -ανάλογα την εποχή- και να έχει τα απαραίτητα υλικά που θα χρειαστούν οι μαίες για τον τοκετό (ένα μεγάλο νάιλον, πετσέτες, κατσαρόλες, ζεστό νερό). Για το μωρό, θα πρέπει να υπάρχουν ρουχαλάκια και πάνες, ενώ για εσάς σερβιέτες λοχείας. Χαλαρώστε και βιώστε όσο πιο έντονα μπορείτε τη γέννηση του παιδιού σας!

κoitamama 011

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΘΗΛΑΣΜΟΣ

φυσιολογικά! Τι είναι φυσιολογικό στη βρεφική διατροφή; Πότε ένας επαγγελματίας υγείας μας αγχώνει αναίτια και πότε πρέπει πραγματικά ν’ ανησυχήσουμε; Τα αποτελέσματα μιας έρευνας από την Αυστραλία αποτελούν χρήσιμο οδηγό για τους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να ενημερώνονται ήδη από την περίοδο της εγκυμοσύνης. ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤEΛΙΟΣ ΠΑΠΑΒEΝΤΣΗΣ MRCPCH DCH IBCLC 2010 Παιδίατρος, Σύμβουλος μητρικού θηλασμού IBCLC Τ. 2310 421 477

ένα μωρό να μένει στο στήθος της μαμάς του; Τα βρέφη μένουν στο ένα στήθος κατά μέσο όρο για 15-20 λεπτά. Ωστόσο, η ποικιλία είναι μεγάλη: άλλα ικανοποιούνται μέσα σε πέντε λεπτά, άλλα χρειάζονται μια ώρα για να ταϊστούν. Όλα είναι φυσιολογικά. Σε κάθε γεύμα η ποσότητα γάλακτος ποικίλει από 10 γραμμάρια σε 240 γραμμάρια, αναλόγως με τις ανάγκες του παιδιού. Τα μωρά δεν τρώνε στάνταρ ποσότητες, όπως μας έχει συνηθίσει η λογική των μπιμπερό, αλλά η όρεξή τους μεταβάλλεται συνεχώς ανάλογα με τη διάθεση, τις εκρήξεις ανάπτυξης, την ώρα της ημέρας, τη ζέστη κλπ. Άνθρωποι είναι, όχι ρομπότ!

ο 2006 δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Pediatrics» μια πολύ σημαντική έρευνα από την Αυστραλία. Μελετήθηκαν 71 μητέρες με υγιή βρέφη από ενός έως έξι μηνών που θήλαζαν αποκλειστικά. Τα μωρά αυτά μεγάλωναν φυσιολογικά, ωρίμαζαν μια χαρά στην ψυχοκινητική τους ανάπτυξη και δεν είχαν προβλήματα υγείας. Η μελέτη προσέφερε απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:

Πόσο συχνά είναι φυσιολογικό να θηλάζει ένα μωρό; Τα μωρά θηλάζουν κατά μέσο όρο 8 με 14 φορές την ημέρα,

δηλαδή κάθε μία με τρεις ώρες. Η ποικιλία, όμως, είναι τεράστια από μωρό σε μωρό: κάποια ζητούν το στήθος της μαμάς μόνο 6 φορές την ημέρα, κάποια άλλα 18, όλα όμως είναι φυσιολογικά και υγιέστατα. Το μεσοδιάστημα από τον ένα θηλασμό στον άλλο είναι κατά μέσο όρο δύο ώρες, με εύρος από 4 λεπτά σε 10 ώρες. Ανεξαρτήτως συχνότητας θηλασμού, όλα είναι υγιή και φυσιολογικά. Η συχνότητα θηλασμού έχει να κάνει με το παιδί και δεν αλλάζει με την ηλικία: δεν θηλάζει, δηλαδή, πιο αραιά στους έξι μήνες από ό,τι στον ένα μήνα.

Πόση ώρα είναι φυσιολογικό για

Ποιο είναι το σωστό: να δίνεται ένα στήθος τη φορά σε κάθε γεύμα ή και τα δύο; Η σύντομη απάντηση είναι ότι όλα είναι σωστά. Συχνά, κατά την εγκατάσταση της γαλουχίας ή σε περιόδους που θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγή μας σε μητρικό γάλα, είναι καλό να προσφέρουμε όσο γίνεται και τα δύο στήθη. Άλλοτε πάλι, αν τα ταΐσματα είναι πολύ συχνά και το μωρό δεν προλαβαίνει να πάρει το τελευταίο παχύ, λιπαρό γάλα, επιλέγουμε να δίνουμε ένα στήθος τη φορά. Στις συνηθισμένες καταστάσεις, το καλύτερο είναι αυτό που λειτουργεί καλύτερα για τη συγκεκριμένη λεχώνα και το συγκεκριμένο μωρό, χωρίς να επιβάλ-

Είναι φυσιολογικό ένα μωρό κάποιες φορές να βρίσκεται συνέχεια στο στήθος σα να είναι κολλημένο; Εντελώς. Μερικά μωρά, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο καιρό, περνούν κάποιες ώρες της ημέρας, συνήθως απογευματινές, συνέχεια στο στήθος. Αυτoί είναι οι μαραθώνιοι θηλασμοί που εξαρτώνται από το παιδί (όρεξη, κολικούς, δοντάκια κλπ) κι αποτελούν φυσιολογική συμπεριφορά, η οποία δεν πρέπει να μας αγχώνει. KNOWMORE

λονται αυθαίρετα άκαμπτοι κανόνες.

Είναι φυσιολογικό το μωρό να θηλάζει τη νύχτα; Σύμφωνα με την έρευνα, δύο στα τρία φυσιολογικά μωρά θηλάζουν τη νύχτα, μία και περισσότερες φορές. Αυτό έχει να κάνει με το κάθε παιδί κι όχι με το γάλα της μαμάς. Η συνήθεια δεν αλλάζει κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής, δηλαδή μωρά που χρειάζονται φαγητό τη νύχτα στον πρώτο μήνα, πιθανώς συνεχίζουν να το επιθυμούν στους έξι μήνες. Ο νυχτερινός θηλασμός προσφέρει πάρα πολλά. Στα αρχικά στάδια που μαμά και μωρό μαθαίνουν το θηλασμό είναι υπερπολύτιμος για την εδραίωση της γαλουχίας. Αλλά και αργότερα, τα νυχτερινά γεύματα τούς προσφέρουν το 20% των θερμίδων που χρειάζονται σ’ ένα 24ωρο.

Θα προκαλέσω κάποιο πρόβλημα εάν επιβάλλω ωράριο αραιών ταϊσμάτων στο παιδί μου; Πιθανόν ναι. Μωρά που ταΐζονται σε αραιά, μεγάλα μεσοδιαστήματα παίρνουν λιγότερο λίπος απ’ το μητρικό γάλα. Όσο πιο πολύ αδειάσει το στήθος με συχνούς θηλασμούς, τόσο πιο παχύ, θρεπτικό γάλα δίνεται στο παιδί για να μεγαλώσει. Αυθαίρετα ωράρια μπορεί να μειώσουν την παραγωγή γάλακτος της μαμάς. Σύντομα θα διαπιστωθεί ότι το μωρό δεν παίρνει βάρος, θα ενοχοποιηθεί ο θηλασμός και θα ξεκινήσουν τα μπουκάλια. Επιπλέον, στους πρώτους μήνες της ζωής είναι θεμελιώδες για την ψυχική υγεία του παιδιού μας ν’ ακούμε τις ανάγκες του και να συντονιζόμαστε άμεσα, χωρίς όρους, με τη «γλώσσα» του. Διαφορετικά, σπάει η βασική προσκόλληση στη μητέρα του, η εμπιστοσύνη του προς τον εξωτερικό κόσμο και τραυματίζεται το αίσθημα ασφάλειάς του.

Πηγή: Kent J et al. Volume and frequency of breastfeeding and fat content of breastmilk throughout the day. Pediatrics, 2006, 117(3): e387–392.

ησύγχρονηοδύσσεια Κάθε υγιής οικογένεια χρειάζεται μια ταυτότητα και μια σταθερότητα που διασφαλίζει την επιβίωση και την ενότητά της, αποτελώντας ένα χώρο οικειότητας, υποστήριξης και προστασίας, πολύτιμο για τη σωματική, συναισθηματική και νοητική ύπαρξη και εξέλιξη των μελών της. Ιδανικά τουλάχιστον... ΚΕΙΜΕΝΟ ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ Ψυχολόγος - Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια - Οικογενειακή θεραπεύτρια - Συμβουλευτική Γονέων & Ζευγαριού Instituto Europeo Di Formazione e Consulenza Sistemica - I.E.F.CO.S Ρώμη Τ 2310 432940 Κ 6937186317 E fotinipsico@hotmail.com

ώς θα ορίζαμε την οικογένεια; Ένα ανθρώπινο σύστημα, του οποίου τα μέλη βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση μεταξύ τους, αλλά και με το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ανήκουν, ιδιαίτερα σήμερα που συνυπάρχουν πολλές και ποικίλες μορφές συμβίωσης και οικογενειακής οργάνωσης: από την πυρηνική οικογένεια έως τη μονογονεϊκή, την ανασυσταμένη οικογένεια που δημιουργείται μετά το διαζύγιο κ.α.

Οικογενειακή θεραπεία Πρόκειται για μια σχετικά νέα –στην Ελλάδα- μορφή ψυχοθεραπείας, στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα μέλη μιας οικογένειας. Ο οικογενειακός θεραπευτής έχει την ευκαιρία να συνομι-

λήσει ξεχωριστά με κάθε μέλος, παρουσία όλων και να σχηματίσει μια ορισμένη εντύπωση για το κάθε άτομο, τη δική του εκδοχή για τα πράγματα, καθώς και μια εικόνα για το πώς λειτουργεί η οικογένεια ως σύνολο.

Πώς και πότε Στις περισσότερες περιπτώσεις, η οικογένεια ή το άμεσα ενδιαφερόμενο μέλος (συνήθως η μητέρα) κάνει μια πρώτη επαφή, επικεντρώνοντας στις ανάγκες ενός παιδιού που παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα, κατόπιν πιθανής αξιολόγησης παιδοψυχιάτρου ή άλλου ειδικού ψυχικής υγείας. Ζητάει βοήθεια σε μεταβατικές περιόδους που μπορεί να σηματοδοτούν μια κρίση, τέτοια που πολλές φορές ξεπερνάει τις δυνατότητες της οικογένειας ν’ αντεπε-

Η ατομικότητα του καθενός και όλα τα συναισθήματα έχουν αξία, αρκεί να μάθουμε να τ’ ακούμε και να τα σεβόμαστε. Οι διαφορές μεταξύ μας δεν είναι καταστροφικές. Αρκεί ν’ αποκτήσουμε επίγνωση του εαυτού μας και των άλλων, να μη φοβόμαστε την αλλαγή, την εξέλιξη, πάντα σε μια ρεαλιστική βάση

ξέλθει και να προχωρήσει.

Πρόβλημα ή κίνητρο για να έρθουμε πιο κοντά; Στη γλώσσα των οικογενειακών θεραπευτών, το πρόβλημα ενός παιδιού επαναπροσδιορίζεται ως μια εκδήλωση δυσλειτουργίας ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος. Προτιμάμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «σύμπτωμα» όταν αντιμετωπίζουμε προβληματικές καταστάσεις, καθώς αυτό λειτουργεί ως ένα μήνυμα προς τους γονείς ότι το ίδιο το παιδί υποφέρει ως μια διαμαρτυρία και έκκληση για βοήθεια που τους κινητοποιεί για να το αντιμετωπίσουν. Αν συνδυάσουμε και την έντονη ανάγκη τους να αποτελούν την «τέλεια οικογένεια» -με δραματικές προσδοκίες από τον εαυτό τους –οδηγούμαστε στον τέλειο φαύλο κύκλο αμοιβαίας απογοήτευσης, θυμού και πόνου. Είμαστε όλοι σημαντικοί Ο οικογενειακός θεραπευτής εστιάζει στις ανησυχίες και τα συναισθήματα όλων, ενθαρρύνει την άμεση επικοινωνία και προσεγγίζει τον τρόπο που η συγκεκριμένη οικογένεια διαχειρίζεται το πρόβλημα του παιδιού, καθώς κι άλλες δυσκολίες της καθημερινότητας. Συζητιούνται οι κανόνες που ρυθμίζουν τις σχέσεις τους, οι ρόλοι, οι ιεραρχίες, οι «συμμαχίες», οι πιθανές επιρροές. Στόχος του θεραπευτή είναι να διασαφηνιστεί το τι θέλει η οικογένεια και το κάθε μέλος ξεχωριστά, να τους βοηθήσει να διαπραγματευτούν αποδεκτούς συμβιβασμούς, να δουν τι τους εμποδίζει, ν’ακούσει ο ένας τις επιθυμίες του άλλου. Παράλληλα, εντοπίζονται και οι θετικές πλευρές της οικογενειακής ζωής, με σκοπό να αξιοποιηθούν κατάλληλα τα δυνατά σημεία όλων. Έτσι, μειώνονται οι εντάσεις, οι σχέσεις γίνονται πιο ανθεκτικές και τα συμπτώματα υποχωρούν. Τα προβλήματα μετατρέπονται σε ευκαιρίες για διάλογο και μοίρασμα, καθώς οι γονείς εκπαιδεύονται σε νέους τρόπους αντιμετώπισης και λειτουργούν πιο αποτελεσματικά. Και το κυριότερο: Είναι πιο χαρούμενοι και ικανοποιημένοι!

ΙΣΤΟΡΙΑ 03

AΠΛΑ ΦΑΝΤΑΣΟΥ

οιτάζοντάς την με πρησμένα μάτια, τη ρώτησα: «ξανά απ’ την αρχή»; «Όχι» μου είπε…«Τέλος»! «Μα μαμά»! «Πήγαινε να κάνεις μπάνιο», μου είπε… «Μα πριν λίγο έκανα μπάνιο»… Γύρισε, με κοίταξε. Υπήρχε κάτι τρομακτικό στο βλέμμα της… «Μπάνιο! Τώρα»! Τι έκανα πάλι, δεν είχα καταλάβει. Και γιατί έπρεπε να κάνω πάλι μπάνιο; Μπαίνοντας στο μπάνιο, το ποίημα τριγύριζε ακόμα στο μυαλό μου: «Μέριασε βράχε να διαβώ! Το κύμα ανδρειωμένο...» (Βαλαωρίτης Α.) Και μετά; Θυμήσου! «...;;;» Τίποτα! Ρεζίλι θα γίνω στο σχολείο! Όλα τ’ άλλα παιδιά της τάξης μου το είχαν μάθει μέσα σε λίγες ημέρες και εγώ εδώ και μιάμιση εβδομάδα δεν μπορούσα να το μάθω. Το μυαλό μου άρχισε να ταξιδεύει καθώς η ζεστή βροχή από το τηλέφωνο του μπάνιου χαλάρωνε όλους μου τους μύες. Άρχισα να κάνω σενάρια για το τι μπορεί να πει η λέξη μέριασε. Βγαίνοντας από το μπάνιο αντιλήφθηκα μια υπέροχη μυρωδιά να έρχεται από την κουζίνα. Κρέπες με σοκολάτα! Το αγαπημένο μου γλυκό. Είδα τη μαμά μου να παλεύει με το τηγάνι, μπαίνοντας στην κουζίνα. «Μαμά τι θα πει μέριασε»; τη ρώτησα. «Άσ’ το το ποίημα...» μου είπε…«...δεν πειράζει αν δεν το μάθεις». «Ρε μαμά!» «Μέριασε θα πει, κάνε στην άκρη – Φύγε!» Φαντάστηκα ένα βράχο να κάνει στην άκρη για να περάσει ένα απ’ τα κύματα της θάλασσας...και... «Ανδρειωμένο μαμά;» «Δυνατό! Μεγάλο! » Άρα ένα τεράστιο κύμα λέει στο βράχο: «Φύγε! Κάνε στην άκρη μικροσκοπικέ βράχε...» Οι λέξεις πλέον είχαν νόημα. Το ποίημα πλέον είχε σχήμα. Μετά από λίγες ώρες ανάλυσης, είχα μάθει όσα δεν είχα μάθει μέσα σε μιάμιση εβδομάδα. Έπρεπε να το σχηματίσω στο κεφάλι μου. Έπρεπε να το δω σε εικόνες για να το μάθω. ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑNAΓΙΩΤΗΣ TATITZIKIΔHΣ Μ panagiotistatitzikidis@gmail.com

OIKOΓENEIA

ΒΙΩΜΑΤΙΚΑ ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΕΝΟΣ ΔΥΣΛΕΞΙΚΟΥ

012 κoitamama

Άτομα με δυσλεξία σκέφτονται κυρίως με εικόνες παρά με λέξεις. (Η εικονική σκέψη είναι 400 με 2.000 φορές πιο γρήγορη από αυτή των ανθρώπων που σκέφτονται λεκτικά). www.dyslexiatreatment.gr ΙΝFO

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα σε όλα τα παιδιά. Τι ακριβώς σημαίνει «σχολική ετοιμότητα» και πώς συνδέεται με την ομαλή προσαρμογή τους στις νέες υποχρεώσεις; ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΟΜΗΔΗΣ ΨΩΜΟΠΟΥΛΟΣ Λογοθεραπευτής-Ειδ.Παιδαγωγός Μ psomopoulos@logotherapy.gr

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ

ο παιδί που ξεκινάει το σχολείο έχει να αντιμετωπίσει καινούρια δεδομένα, στα οποία για ν’ ανταποκριθεί πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις, που θα το καταστήσουν «έτοιμο» για να προσαρμοσθεί και να είναι σε θέση να κατακτήσει τα γνωστικά αντικείμενα του σχολείου. Οι προϋποθέσεις αυτές αποτελούν την έννοια της «σχολικής ετοιμότητας»! Στην έννοια της σχολικής ετοιμότητας περικλείονται: • Η σωματική ανάπτυξη • Η νευρολογική οργάνωση • Η ψυχοσυναισθηματική και • Η ψυχοκοινωνική συγκρότηση του παιδιού, των οποίων βασική λειτουργικοί τομείς είναι: - Το νοητικό δυναμικό – δηλαδή το επίπεδο αντίληψης και ικανότητας εύρεσης στρατηγικών λύσης προβλημάτων. - Ο προφορικός λόγος – το επίπεδο κατανόησης και χρήσης της μητρικής γλώσσας, σε όλα της τα μέρη: Το φωνητικό φωνολογικό (ακουστική αντίληψη των ήχων της γλώσσας), το λεξιλογικό – σημασιολογικό επίπεδο (κατανόηση και χρήση λέξεων), το μορφολογικό – συντακτικό (κατανόηση και χρήση των γραμματικών και συντακτικών κανόνων της γλώσσας), το πραγματολογικό – χρήση του λόγου για την πρόσληψη και μεταφορά πληροφοριών καθώς και την έκφραση συναισθημάτων και την ανάπτυξη της σκέψης. - Η κινητική εξέλιξη – αδρή και λεπτή κινη-

τικότητα - ως βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του λόγου και της σκέψης. - Οριστικοποίηση της πλευρίωσης. - Κατανόηση του χρόνου και προσανατολισμός στον χώρο. - Συναισθηματική και κοινωνική-επικοινωνιακή ολοκλήρωση, η οποία βέβαια έχει ήδη ξεκινήσει από το οικογενειακό περιβάλλον και το νηπιαγωγείο και καθιστά ικανό το παιδί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον και στις απαιτήσεις του σχολείου, καθώς και στις σχέσεις του με τα άλλα παιδιά. Η φύση έχει προβλέψει, έτσι ώστε τα περισσότερα παιδιά να κατακτούν αναπτυσσόμενα (με την χρονική εξέλιξη) και μέσα από διεργασίες όπως το παιχνίδι, το τραγούδι, η σωματική άσκηση κ.λ.π τις προϋποθέσεις αυτές που απαιτούνται για την πρόσκτηση των σχολικών γνώσεων. Κάποια παιδιά, όμως, για λόγους οργανικής ή λειτουργικής αιτιολογίας αδυνατούν να προσαρμοστούν επαρκώς στα δεδομένα και τις απαιτήσεις του σχολείου και σταδιακά θα παρουσιάσουν αδυναμία στην κατάκτηση των σχολικών γνώσεων (μερική ή εκτεταμένη), άρα θα παρουσιάσουν «σχολικές μαθησιακές δυσκολίες». Γι’ αυτά τα παιδιά η μέριμνα πρέπει να είναι μεγαλύτερη και εντατικότερη και η παρέμβαση άμεση. Οι γονείς θα πρέπει να αναζητήσουν, όσο το δυνατόν συντομότερα, την εξέταση του παιδιού τους από ειδικό (λογοθεραπευτή, ψυχολόγο κ.λ.π) για να διαπιστωθούν λεπτομερώς και σε βάθος οι τυχόν δυσκολίες οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπισθούν εγκαίρως.

014 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Πόσες ώρες πρέπει να διαβάζει ένα παιδί; Γιατί απαιτείται πρόγραμμα; Πρέπει να είναι φορτωμένο; Ποιος ο ρόλος του ύπνου; Τι σημαίνει ελεύθερος χρόνος; Τι πρέπει να προσέχουμε στις συναναστροφές του; Όλες οι απαντήσεις για να θέσουμε σε…τάξη αυτά που μας απασχολούν!

BACK2 SCH OL

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ Μ m.tanagia@koitamama.com, ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΟΓΓΟΥ Εκπαιδευτικός

ο διάβασμα για την επόμενη μέρα αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα. Από την πλευρά των εκπαιδευτικών πάντα μπαίνει ο προβληματισμός: «βάζουμε δουλειά για το σπίτι ή όχι», «βάζουμε κάθε μέρα»; Από την πλευρά των παιδιών και των γονιών, πολλές φορές οι κατ’ οίκον εργασίες αποτελούν πραγματικό πονοκέφαλο, γιατί απαιτούν πολύ χρόνο, καθώς επίσης και τη συνεχή και ουσιαστική βοήθεια του γονέα. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στόχος είναι το μάθημα να ολοκληρώνεται στο σχολείο. Οι εργασίες θα πρέπει ν’ ανταποκρίνονται στις δυνατότητες και στην ηλικία των παιδιών, έτσι ώστε να μπορούν ν’ ασχοληθούν και να τις ολοκληρώνουν μόνα τους, καθώς επίσης και ο χρόνος που

θα αφιερώνουν να μην ξεπερνά τη μία, το πολύ μιάμιση ώρα. Στόχος μας είναι ν’ αποκτήσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και να μπορούν να μελετούν μόνα τους.

Η σημασία του προγράμματος Το «πρόγραμμα» παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών. Τους βοηθά να γνωρίσουν τα όρια της ελευθερίας τους, τους κανόνες που πρέπει να υπακούν, καθώς και τις υποχρεώσεις που έχουν. Θα είναι καλό να φροντίζουμε να τηρείται με συνέπεια. Μπαλέτο, γαλλικά, καράτε, πιάνο και ενόργανη; Είναι αλήθεια πως οι γονείς, θέλοντας να δώσουμε στα παιδιά μας όσα περισ-

σότερα ερεθίσματα και εφόδια μπορούμε, τα «φορτώνουμε» με πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Τους δημιουργούμε ένα αυστηρό και μερικές φορές σκληρό καθημερινό πρόγραμμα, μετατρέποντάς τα σε σκληρά εργαζόμενους από τα έξι τους χρόνια. Ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις δυνατότητές τους, καθώς επίσης και τις ανάγκες τους. Σκοπός μας είναι να έχουμε χαρούμενα παιδιά που απολαμβάνουν τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες.

Ελεύθερος χρόνος Ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη σωστή κι ολοκληρωμένη ανάπτυξη του παιδιού. Στον ελεύθερο

χρόνο του, το παιδί θα παίξει με τους φίλους του, θα «βρεθεί» με τους γονείς του, θα διαβάσει ένα βιβλίο, θ’ ακούσει μουσική, θα ζωγραφίσει, θα παίξει με τα παιχνίδια του, θα κάνει ό,τι του αρέσει και το ικανοποιεί. Οι γονείς θα πρέπει να φτιάξουμε έτσι το πρόγραμμα των παιδιών μας, ώστε καθημερινά να έχουν ελεύθερο χρόνο, τον οποίο θα αφιερώνουν σε ασχολίες που τα ευχαριστούν. Θέλουμε τα παιδιά μας να ζήσουν μια ανέμελη παιδική ηλικία, ώστε να γίνουν ευτυχισμένοι και ισορροπημένοι ενήλικες.

Όνειρα Γλυκά! Για τους περισσότερους γονείς, το θέμα του ύπνου δεν παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα ενός παιδιού. Ωστόσο, έρευνες έχουν αποδείξει πως πρόκειται για μία ανάγκη εξίσου σημαντική με τη διατροφή ή την ασφάλεια. Είναι γεγονός πως όταν υπάρχει ένα ήδη επιβαρυμένο σχολικό πρόγραμμα, αρκετές εξωσχολικές δραστηριότητες και γονείς που εργάζονται πολλές ώρες, η λήξη της ημέρας έρχεται πολύ αργά το βράδυ. Για πολλούς από εμάς κάτι τέτοιο είναι φυσιολογικό, ωστόσο οι επιστήμονες έχουν αντίθετη γνώμη. Ο παιδίατρος Mark Weissbluth, στο βιβλίο του «Healthy Sleep Habits, Happy Child» εξηγεί: «Ο ύπνος είναι μια πηγή ενέργειας που κρατά το μυαλό σε εγρήγορση και την ίδια στιγμή σε απόλυτη ηρεμία. Όταν κοιμόμαστε καλά, αυξάνεται η δύναμη του εγκεφάλου μας, διατηρούμαστε ήρεμοι και είμαστε σε θέση ν’ αντεπεξέλθουμε σε κάθε δραστηριότητα». Αυτό που πρέπει ν’ αντιληφθούν οι γονείς είναι πως ο ένας καλός ύπνος εξασφαλίζει τη βέλτιστη λειτουργία του σώματος. Το παιδί που έχει «ευχαριστηθεί» ύπνο ξυπνά ευδιάθετο. Επιπλέον, είναι πιο δεκτικό και αλληλεπιδρά καλύτερα με το περιβάλλον, ενώ παραμένει ψυχικά ισορροπημένο. Αξίζει να σημειωθεί πως αποδίδει καλύτερα και κατά τη διάρκεια του μαθήματος, καθώς μπορεί να συγκεντρωθεί ευκολότερα, ν’ αφομοιώνει τη διδασκαλία και να διατηρεί την καλή του διάθεση. Αντίθετα, η έλλειψη ύπνου καθιστά το παιδί πιο νωχελικό ή -στο άλλο άκρουπερκινητικό. Το παιδί που δεν έχει κοιμηθεί τις προβλεπόμενες ώρες εμφανίζει αδυναμία συγκέντρωσης, ενώ αποσυντονίζεται πιο εύκολα. Η βία στα σχολεία Ο «σχολικός εκφοβισμός» περιλαμβάνει μια σειρά βίαιων πράξεων, όπως η πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου, μέσω μιας άμεσης ή και έμμεσης επιθετικής συμπεριφοράς. Συνήθως τα

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

συμβάντα επαναλαμβάνονται συχνά κι έχουν διάφορες μορφές: φυσική ή λεκτική βία, κλοπή αντικειμένων, κοινωνικός αποκλεισμός από ομάδες, διάδοση ψευδών ή μη φημών, άσκηση ψυχικής βίας μέσω internet και κινητών τηλεφώνων. Το φαινόμενο αφορά σε κάθε σχολική κοινότητα, καθώς υπάρχουν εκείνοι που το ασκούν, εκείνοι που το υφίστανται κι εκείνοι που γίνονται αυτόπτες μάρτυρες μιας τέτοιας συμπεριφοράς. Όπως αναφέρεται σε έρευνα του πανεπιστημίου Α.Π.Θ, ο καθηγητής P.K. Smith ο οποίος ασχολείται εδώ και τριάντα χρόνια με αυτό το φαινόμενο συμβουλεύει: «Εάν το παιδί σας υπήρξε θύμα βίαιης συμπεριφοράς, θα πρέπει να το συζητήσετε μαζί του, χωρίς να το αγχώσετε. Στη συνέχεια, θα πρέπει να του εξηγήσετε πως δεν είναι εκείνο υπαίτιο για ό,τι συνέβη και φυσικά να μην το παρακινήσετε να εκδικηθεί. Το αμέσως επόμενο βήμα είναι να έρθετε σε επαφή με το δάσκαλο του παιδιού και να συζητήσετε εκτενώς το ζήτημα. Εάν από την άλλη πλευρά το παιδί σας εντάσσεται στην κατηγορία του δράστη, προσπαθήστε να του εξηγήσετε πόσο άσχημη κι απαράδεκτη είναι η συμπεριφορά του, καθώς και τον πόνο (ψυχικό ή σωματικό) που προκαλεί στα άλλα παιδιά. Θα πρέπει να παρατηρήσετε εάν τυχόν υπάρχουν παραδείγματα ανάλογης συμπεριφοράς στο οικογενειακό περιβάλλον, ενώ καλό θα ήταν να βρίσκεστε σε συχνή επικοινωνία με το δάσκαλο και το σχολείο». Πηγές: «Το φαινόμενο bullying και πώς να το αντιμετωπίσετε», Βασιλική Γκουντσίδου (Έρευνα της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής του Α.Π.Θ.) «Το bullying στο σχολείο», Alana James, PhD Researcher, Goldsmiths, University of London (Ελεύθερη απόδοση και προσαρμογή: Κωνσταντίνος Παπαευσταθίου)

Αξίζει να τονιστεί πως η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών κατά τις βραδινές ώρες, έχει αρνητικότατες συνέπειες στην ποιότητα του ύπνου. Τα παιδιά όσο κοιμούνται είναι ανήσυχα, δεν ξεκουράζονται, με αποτέλεσμα το πρωί να είναι καταβεβλημένα και να μην μπορούν ν’ αποδώσουν στο σχολείο. Η χρονική διάρκεια του ύπνου εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, από ενός έως τριών ετών απαιτούνται 12 με 14 ώρες την ημέρα. Από τριών έως έξι ετών 10 με 12 ώρες την ημέρα. Από επτά έως 12 ετών, 10 με 11 ώρες την ημέρα και από 12 έως 18 ετών, οκτώ με εννέα ώρες την ημέρα.

KNOWMORE

ΕΠΙ ΣΤΡΟΦΗ στην τάξη!

Σχολεία απρόσωπα, τάξεις μουντές, περιβάλλον άψυχο. Μπορεί ο τόπος που τα παιδιά περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους να γίνει πιο φιλόξενος για εκείνα; Ποιες πρωτοβουλίες μπορούν να παρθούν από εμάς τους ίδιους; ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΝΤΙΔΟΥ Περιβαλλοντική ψυχολόγος M ekalantidou@hotmail.com

Σεπτέμβριος είναι ο μήνας της προσαρμογής στο καινούργιο. Στην καινούργια εποχή, στην καινούργια τάξη στο σχολείο, στη νέα ιστορία από το καλοκαίρι. Τα παιδιά χαίρονται που επιστρέφουν σε μια πραγματικότητα οικεία, σε φίλους. Και μετά από λίγο, η συνήθεια φέρνει την πραγματικότητα. Τον περιορισμό. Σε κτίρια χωρίς πρόβλεψη για ελευθερία χώρου, για ελευθερία σκέψης. Κάθε χρόνο διεκδικούνται τα δεδομένα από τις σχολικές υποδομές: Θέρμανση και συντήρηση. Δεν αναφέρεται πουθενά η ανανέωση. Η βελτίωση. Η δημιουργία χώρων για φυτώρια ψυχών. Κανένα πρότυπο σχολείο, κανένα ολοήμερο δεν ανταποκρίνεται στην ιδέα ενός χώρου που προάγει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, καμία σχολική υποδομή δεν ευνοεί το παιχνίδι χωρίς την αίσθηση της ανεμελιάς, σε αυλές γεμάτες μπετόν και κάγκελα. Οι πόροι είναι περιορισμένοι και η διάθεση για το διαφορετικό δεν ευνοείται από την τρέχουσα κατάσταση. Παρόλα αυτά, θα μπορούσαν να γίνουν μικρές αλλαγές με λίγη προσπάθεια, με την πρωτοβουλία γονιών κι εμπνευσμένων εκπαιδευτικών. Λίγο πράσινο στις αυλές, δημιουργία μικρών κήπων και καλλιεργειών, ώστε τα παιδιά να έχουν κάτι να προσμένουν να μεγαλώσει. Να έχουν κάτι να προσέχουν και να μάθουν να σέβονται τον χώρο που δίνει πίσω, το χώρο που μοιάζει με το πραγματικό περιβάλλον που αφήσαμε πίσω μας. Τα σχολεία μπορούν να γίνουν πιο φιλόξενα και πιο όμορφα, διότι ένα μεγάλο κομμάτι χρόνου του μέλλοντος μας καταναλώνεται εκεί. Πολλοί μικροί κόσμοι στεγάζονται μαζί εκεί. Και μπορούν ν’ αποτελέσουν ένα καλό παράδειγμα αλλαγής: χώροι όπου τα παιδιά θα αναπνέουν, θα σκέφτονται και θα ονειρεύονται.

016 κoitamama

εποχή που οι γυναίκες αντιμετώπιζαν την εγκυμοσύνη ως ασθένεια, παραμελώντας τον εαυτό τους και τη θηλυκότητά τους, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Σήμερα ολοένα και περισσότερες γυναίκες απολαμβάνουν αυτή την ιδιαίτερη και ευαίσθητη περίοδο, συνεχίζοντας να φροντίζουν το σώμα τους, βάζοντας στη ζωή τους την άσκηση με την επίγνωση ότι αυτή συμβάλει στην ενίσχυση της υγείας και της ευεξίας τόσο των ίδιων, όσο και των παιδιών που κυοφορούν.

Highlights Έρευνες από Αμερικανούς ψυχολόγους έχουν αποδείξει ότι τα παιδιά που γεννιούνται από γυναίκες που ασκούνται κατά την κύηση έχουν 8% υψηλότερο δείκτη ευφυΐας, ενώ τα παιδιά που γεννιούνται από γυναίκες που ασκούνται κατά την κύηση και τη λοχεία και ταυτόχρονα θηλάζουν έχουν 14% υψηλότερο δείκτη ευφυΐας, σε σχέση με τα παιδιά που δεν θηλάζουν και οι μητέρες τους δεν ασκούνταν πριν και μετά τον τοκετό. Για όσους ασχολούμαστε και πιστεύουμε στην άσκηση κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας, η μεγαλύτερη επιβεβαίωση ήρθε όταν πέρισυ τον Αύγουστο το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων ανακοίνωσε ότι σε μια φυσιολογική, χωρίς επιπλοκές κύηση, οι γυναικολόγοι δεν θα πρέπει απλά να προτρέπουν τις γυναίκες να ασκούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά να το επιβάλλουν.

Οφέλη Συνηθίζω να λέω πως η άσκηση είναι ένα μαγικό φίλτρο για όλες τις καταστάσεις που βιώνουμε. Αναλογιστείτε πόσο ευεργετική μπορεί να γίνει σε μια τόσο σημαντική περίοδο της ζωής μας όπως είναι η εγκυμοσύνη, κατά την οποία λαμβάνουν χώρα μια πληθώρα αλλαγών-ανάμεσά τους και μυοσκελετικές. Η αύξηση της λόρδωσης της αυχενικής και οσφυϊκής μοίρας έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των μυϊκών συσπάσεων και την εμφάνιση πόνου στον αυχένα και τη μέση, που ενισχύονται τόσο από την αύξηση του βάρους των μαστών, όσο και από τη μετατόπιση του κέντρου βάρους του σώματος. Αν μια έγκυος δεν γυμνάζεται, καλείται ν’ αντεπεξέλθει σε αυτές τις αλλαγές με μια υποκινητική ζωή, που όπως είναι γνωστό αποτελεί την κυριότερη αιτία εμφάνισης χρόνιας οσφυαλγίας στο γενικό πληθυσμό.

Τι μπορεί να προσφέρει η άσκηση στην εγκυμονούσα; Να απομακρύνει άπαξ δια παντός τον πόνο και τις δυσάρεστες συνέπειές του! Να χαρίσει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, αυτοαγάπη και αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, είναι ο μόνος τρόπος που σε συνδυασμό με τη διατροφή βοηθά στην μείωση της κατακράτησης υγρών, καθώς

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

βελτιώνεται η λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος κι ενισχύεται η επαναφορά του αίματος από τα κάτω άκρα. Ταυτόχρονα, βοηθά στην ομαλότερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, διώχνοντας προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, συχνοουρία και καυσαλγίες. Φυσικά μετά τον τοκετό, οι θηλάζουσες γυναίκες που ασκούνταν κατά την εγκυμοσύνη χάνουν γρηγορότερα το πρόσθετο βάρος, επαναφέροντας άμεσα το σώμα τους στην προ της κύησης κατάσταση. Το μεγαλείο βέβαια είναι ότι κάνει ευκολότερο τον τοκετό, με όποιον τρόπο κι αν αποφασίσετε να το κάνετε.

Αρχίζουμε ζέσταμα! Η εγκυμοσύνη είναι η καλύτερη περίοδος για να ξεκινήσετε, ακόμη κι αν δεν

έχετε κάνει ποτέ γυμναστική, καθώς η άσκηση στην περίοδο της κύησης είναι άκρως ανθρωποκεντρική και καθ’όλα ευεργετική. Σας βάζει σε μια διαδικασία να φροντίσετε τον εαυτό σας. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι οι πιο φανατικές ασκούμενες είναι εκείνες που ξεκινούν άσκηση στην εγκυμοσύνη! Μπορείτε ν’ αρχίσετε από τον πρώτο κιόλας μήνα και να συνεχίσετε μέχρι και τον ένατο μήνα κύησης. Με γνώμονα την ανατομία και τη φυσιολογία της κύησης, η άσκηση που θα ακολουθήσετε μπορεί ν’ αποτελείται από όλες τις σύγχρονες μορφές (pilates, γιόγκα, χορό, calisthenic, κλπ). Αρκεί να τροποποιούνται και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές σας, αλλά και με το τρίμηνο της κύησης στο οποίο βρίσκεστε.

Οι μύθοι υπάρχουν για να καταρρίπτονται και η γυμναστική είναι το μόνο φάρμακο που νικά προκαταλήψεις, φόβους κι ασθένειες. Βάλτε την στη ζωή σας, ειδικά στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι λόγοι για να πειστείτε είναι πολλοί! ΑΘΑΝΑΣIΑ ΖΟΥΡΛΑΔAΝΗ, MSc, PhD, με ειδίκευση στη γυμναστική εγκύων και λεχωΐδων, fitness director και συνιδιοκτήτρια του Human Intelligent Body Treatment Studio. Τ 2310 234. 230 M sia@humanstudio.eu S www.humanstudio.eu

ΑΣΚΗΣΗ & εγκυμοσύνη Eυεργετικός συνδυασμός για την εγκυμονούσα και το βρέφος

νέα ποδηλατική συχνότητα της πόλης μας είναι κάθε Παρασκευή, στην Πλατεία Αριστοτέλους, στις 22.00. H αλλαγή έγινε μέσα στον Αύγουστο, όταν η ζέστη δεν άφηνε περιθώρια για τις απογευματινές ποδηλατάδες της Δευτέρας και της Τετάρτης. Ο κόσμος δυσφορούσε. Ίδιες διαδρομές, έλλειψη προοπτικής και τώρα η ζέστη. Η αλλαγή έγινε. Μετά από τρία χρόνια, η εβδομαδιαία ποδηλατάδα του BikeRespect μεταφέρεται το βράδυ της Παρασκευής. Νέος κόσμος καταφθάνει. Κόσμος ευδιάθετος και ορεξάτος. Απλός κόσμος που θέλει να ξεφύγει από τη φόρτιση της εβδομάδας. Να καθαρίσει από το στρες. Να μοιραστεί τις εμπειρίες του με άλλους. Να επικοινωνήσει και να βγει κερδισμένος. Μεταξύ τους φίλοι-ες από τους “Πολύχρωμους Ποδηλάτες”, μια ομάδα που επί δύο χρόνια τώρα, έχει οργώσει τις εκτός πόλης διαδρομές. Δεν προλαβαίνεις να χαιρετήσεις τη μεγάλη παρέα και το κουδούνισμα της έναρξης έχει σημάνει. Φεύγουμε. Τα υπόλοιπα στη διαδρομή. Θα’ χουμε πολύ χρόνο. Κι η διαδρομή θα είναι μεγάλη.

ΒΙ CY CLE stories Είμαι υπέρ του exclusive ή του personal training, αλλά η δύναμη της ομάδας σ΄αυτη την περίοδο είναι μοναδική. Οι έγκυες μοιράζονται μεταξύ τους τις αγωνίες και τις ανησυχίες τους την ώρα που φροντίζουν την υγεία τους, καθώς και την υγεία του βρέφους. Η άσκηση είναι εφικτή μόνο όταν ο γυναικολόγος που παρακολουθεί την έγκυο βεβαιώσει ότι η κύηση είναι φυσιολογική και χωρίς επιπλοκές, καθώς κάποιες ασθένειες ή καταστάσεις κάνουν επισφαλή την άσκηση κατά την κύηση και κάποιες άλλες απαιτούν πολύ ειδική προπονητική μεταχείρηση.

Δεκάδες κουδούνια μέσα στο σκοτάδι, φωτάκια ν’ αναβοσβήνουν στην απόλυτη ησυχία της νύχτας και οι ήχοι από το μουσικό ποδήλατο του BikeRespect, να σε προδιαθέτουν για ένα χαρούμενο καλωσόρισμα, ακόμα και στις πιο παραμελημένες γειτονιές της Θεσσαλονίκης! ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΜΕΛΙΔΗΣ

KNOWMORE

www.bikerespect.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ• ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΟΜΟΡΦΙΑ

απολέπισητώρα Αυτή την εποχή η επιδερμίδα μας χρειάζεται περισσότερο από ποτέ μια βαθιά «ανάσα». Με άλλα λόγια, ένα πίλινγκ σε πρόσωπο και σώμα που θα μας χαρίσει λεία και απαλή όψη! ΚΕΙΜΕΝΟ ΝIΚΗ ΒAΣΣΟΥ Εναλλακτική αισθητικός- Ιδιοκτήτρια Greenday Τ 2310 241792 K 6942420800 M info@greenday-beauty.gr S www.greenday-beauty.gr

απολέπιση συμβάλλει στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων, της σκόνης, των ρύπων, του σμήγματος και των υπολειμμάτων από τα προϊόντα μακιγιάζ. Χάρη σε αυτή την περιποίηση, η επιδερμίδα αντικαθιστά τα κύτταρα που αποβλήθηκαν, επιταχύνοντας την παραγωγή νέων.

Επειδή η φύση προνοεί…

ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ, ΛΑΙΜΟ ΚΑΙ ΝΤΕ-

Προτιμήστε πάντα προϊόντα με πιο λεπτούς κόκκους, όπως με κερί τζοτζόμπας ή με σκόνη από αποξηραμένα λουλούδια, όπως παραδείγματος χάριν λεβάντας ή τριαντάφυλλου (σε διαφορετική περίπτωση μπορούν να προκληθούν μικροτραυματισμοί στην επιδερμίδα, οι οποίοι δεν είναι ορατοί). Χρησιμοποιήστε τα ακόμη κι αν έχετε ευαίσθητο δέρμα. ΚΟΛΤΕ

Η επιδερμίδα μας διαθέτει ένα φυσικό μηχανισμό απολέπισης, κατά τη διάρκεια του οποίου λύονται οι συνδετικοί δεσμοί ανάμεσα στα κύτταρα, τα νεκρά κύτταρα ανεβαίνουν στην επιφάνεια του δέρματος και τελικά απομακρύνονται. Αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται κάθε 28 μέρες. Όμως, με το πέρασμα του χρόνου ο ρυθμός ανανέωσης επιβραδύνεται, τα κουρασμένα κύτταρα συσσωρεύονται, η επιδερμίδα θαμπώνει και δεν αναπνέει σωστά.

Αλλά επειδή κι ο άνθρωπος προνοεί… Πέρα από το φυσικό μηχανισμό απολέπισης, υπάρχει και ο τεχνητός. Έτσι, λοιπόν, με την τακτική χρήση προϊόντων απολέπισης, τα λεγόμενα πίλινγκ, θα αποκτήσουμε μια λαμπερή επιδερμίδα.

Editor’s Choice Στην αγορά θα βρείτε ποικίλα προϊόντα απολέπισης για το πρόσωπο και το σώμα. Προτιμήστε αυτά που είναι φυσικά, ελεύθερα από χημικά στοιχεία. Προτείνω πιο δυνατά πίλινγκ με κουκούτσια φρούτων, ξηρούς καρπούς, ζάχαρη ή αλάτι. ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΜΑ

Υπάρχουν πολλές επιλογές για να φτιάξετε το δικό σας πίλινγκ, αρκεί να υπάρχει φαντασία και διάθεση. Τυχαία ανακάλυψα ότι το ζαχαρωμένο μέλι είναι ένα από τα ωραιότερα πίλινγκ που έχω δοκιμάσει. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα ζαχαρώσει το μέλι σας να ξέρετε ότι μόλις αποκτήσατε ένα υπέροχα φυσικό πίλινγκ δίχως συντηρητικά,

DOITYOURSELF

που δε θα χαλάσει ποτέ! Για το σώμα μπορείτε να φτιάξετε ένα πίλινγκ που θα αποτελείται από αλάτι, λάδι και αιθέρια έλαια. Σ’ ένα μπολ αναμειγνύουμε δύο κουταλιές της σούπας αλάτι, δύο κουταλάκια του γλυκού αμυγδαλέλαιο και τρεις σταγόνες αιθέριο έλαιο. Απλώνετε το μείγμα στο σώμα σας και με βρεγμένα δάχτυλα, τρίβετε με κυκλικές κινήσεις.

018 κoitamama

ένε πως η καλύτερη διαφήμιση είναι εκείνη που διαδίδεται από στόμα σε στόμα. Όσοι τη γνωρίζουν μιλούν για μια χαρισματική προσωπικότητα που τους βοήθησε ν’ αλλάξουν κοσμοθεωρία και τρόπο ζωής. Η γυναίκα που πριν δεκαπέντε χρόνια ανακάλυψε το Brahma Kumaris και αποφάσισε να αφοσιωθεί σ’ αυτό σίγουρα έχει να πει και να «διδάξει» πολλά με τη στάση της. Τη συνάντησα ένα απόγευμα στο ομώνυμο πνευματικό κέντρο στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Ήρεμη, γαλήνια και κατασταλαγμένη, μοιράστηκε μαζί μου τις σκέψεις της. Πώς άρχισε η ενασχόλησή σας με το Brahma Kumaris; Πριν δεκαπέντε χρόνια, συνειδητοποίησα ότι είχα έναν πολύ μπερδεμένο νου. Για παράδειγμα, με ενοχλούσε που έπρεπε ν’ ακολουθώ τη μάζα για να είμαι αποδεκτή, με ενοχλούσε η εξάρτησή μου από το τσιγάρο, αλλά κυρίως οι σκέψεις μου που δεν μπορούσα ν’ αξιολογήσω. Μακροχρόνια, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρουσιάσω σωματικά προβλήματα -όχι σοβαρά- όπως πονοκεφάλους, ημικρανίες, δύσπνοια και αϋπνίες. Αξίζει να αναφέρω πως από μικρό παιδί αναζητούσα την αλήθεια. Ήθελα να βρω την αλήθεια, για ν’ ανακαλύψω τον πραγματικό μου σκοπό: να βοηθήσω τον κόσμο. Όταν ο άνθρωπος θέλει κάποια πράγματα νομίζω πως το σύμπαν συνωμοτεί για να τα φέρει μπροστά του. Και έτσι καθώς ωρίμαζα μέσα από αυτή την αναζήτηση, ένας φίλος μου μίλησε για τη γιόγκα. Στη συνέχεια, άρχισα να διαβάζω μόνη μου πολλά βιβλία. Εκεί συνειδητοποίησα ότι κατά βάθος ήμουν υλίστρια, με άλλα λόγια, πίστευα μόνο στις λειτουργίες του υλικού κόσμου από φιλοσοφικής πλευράς. Κατάλαβα ότι πίσω από τον υλικό κόσμο υπάρχει κάτι άλλο που κινητοποιεί τον υλικό κόσμο. Όταν τηλεφώνησα στο κέντρο Brahma Kumaris και άκουσα μια γαλήνια φωνή, η οποία απαντώντας σε ερώτησή μου, μου είπε πως δεν χρειάζεται να δώσω κάποια χρήματα, όλα πήραν το δρόμο τους. Τι είναι το Brahma Kumaris; Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένα παγκόσμιο πνευματικό πανεπιστήμιο και «νοσοκομείο» μαζί. Πανεπιστήμιο όχι με την καθιερωμένη έννοια, δηλαδή ότι κάποιος παίρνει γνώσεις και μπορεί ν’ αποκατασταθεί. Τέτοια πανεπιστήμια υπάρχουν πολλά, δεν υπήρχε ανάγκη

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • ΩΚΤΟΒΡΙΟΣ 2Ο11

Οι Brahma Kumaris έχουν στόχο την υποστήριξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, επικαλούμενοι την αξία του ατόμου, την αξιοπρέπεια και την ακεραιότητα της ανθρώπινης οικογένειας. Συνεργαζόμενοι με την UNESCO και την UNICEF στην έδρα τους καθώς και με τις Εθνικές Επιτροπές, προωθούν προγράμματα και πρωτοβουλίες, βασισμένες στις αξίες μέσα από τα τοπικά και διεθνή τους κέντρα, περιλαμβάνοντας ιδιαίτερες δραστηριότητες για γυναίκες νέους και παιδιά.

Υπάρχουν πάνω από 8.500 κέντρα Brahma Kumaris σε περίπου 130 κράτη σ’ όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό, με γενική συμβουλευτική θέση στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών και συμβουλευτική θέση στη UNICEF. Έχει επίσης ενταχθεί στο τμήμα Δημόσιας Πληροφόρησης του ΟΗΕ.

Κάθε πνευματικό κέντρο προσφέρει όλες του τις υπηρεσίες δωρεάν, όπως συμβαίνει με όλες τις υπηρεσίες της οργάνωσης, σε παγκόσμιο επίπεδο. Διδάσκεται η μέθοδος διαλογισμού Raja Yoga και δίδονται μαθήματα και σεμινάρια όπως «Ζωή χωρίς Άγχος», «Η Δύναμη της Θετικής Σκέψης» κι άλλα. Επιπλέον, πραγματοποιούνται εργαστήρια και ομιλίες.

ΕIΝΑΙ ΠΕΡIΟΔΟΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛAΒΟΥΜΕ OΤΙ ΜΠΟΡΟYΜΕ ΝΑ ΖΉΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΥΛΙΚA ΑΓΑΘA. Η ΔΙΚΙA ΜΑΣ ΓΕΝΙA ΜΕΓAΛΩΣΕ ΧΩΡIΣ ΠΟΛΛA ΠΡAΓΜΑΤΑ ΚΑΙ HΤΑΝ ΕΥΤΥΧΙΣΜΈΝΗ. ΝΟΜIΖΩ OΤΙ ΑΥΤH Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚH ΚΡIΣΗ ΘΑ ΦEΡΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΙΟ ΚΟΝΤA

Το πνευματικό κέντρο Brahma Kumaris λειτουργεί εδώ και 20 χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στην οδό Ειρήνης 2, στο Πανόραμα. Ο χώρος είναι ανοικτός από τις έξι το πρωί (τα σαββατοκύριακα από τις επτά).

Η συμμετοχή σε όλα τα μαθήματα και τα σεμινάρια είναι δωρεάν.

Περισσότερες πληροφορίες για το Brahma Kumaris θα βρείτε στις ιστοσελίδες www.brahmakumaris.gr και www.bkwsu.org.

Φανή Καρποζήλου Μια επίσκεψη στο πνευματικό κέντρο Brahma Kumaris είναι ικανή να σε κάνει ν’ αναθεωρήσεις τον τρόπο που βλέπεις τη ζωή. Συναντήσαμε τη Φανή Καρποζήλου και μιλήσαμε για το διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό, οι ιδέες του οποίου έχουν εξαπλωθεί σ’ όλο τον κόσμο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ Μ m.tanagia@koitamama.com

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Γιατί χαρακτηρίζεται και νοσοκομείο; Όπως βλέπετε δεν υπάρχουν κρεβάτια. Υπάρχει βαθιά γνώση της ψυχής, η οποία αποκτήθηκε από την ενδοσκόπηση και τις εμπειρίες που είχαν κάποιοι άνθρωποι από το 1936, όταν αφοσιώθηκαν στην εις βάθος μελέτη του εαυτού. Λέμε ότι αρρωσταίνει το σώμα. Πρώτα, όμως, αρρωσταίνει η ψυχή. Κάποιοι χρησιμοποιούν φάρμακα για να τη θεραπεύσουν. Αυτός ο χώρος πιστεύει ότι η ψυχή έχει όλα τα «φάρμακα» μέσα της. Και γι’ αυτό μιλάω για νοσοκομείο. Όσοι έρχονται στο χώρο, μιλούν για τη γαλήνη που νιώθουν. Η «θεραπεία», εάν μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε έτσι, γίνεται μέσα από το διαλογισμό και τα μαθήματα; Προηγείται η γνώση και μετά έρχεται ο διαλογισμός. Ο διαλογισμός που κάνουμε εδώ δεν έχει να κάνει με το να απομονωθεί κάποιος, να σωπάσει και να μην έχει σκέψεις μέσα στο νου του. Έχει να κάνει με τη σκέψη και τα συναισθήματα. Κατευθύνουμε τη σκέψη να πάει σε συγκεκριμένη κατεύθυνση, τη χρησιμοποιούμε. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι να καταλάβουμε πού δημιουργείται η σκέψη και γιατί λειτουργεί έτσι. Ποια είναι τα βήματα που ακολουθείτε; Όπως προείπα, στρέφουμε την προσοχή μας στη σκέψη. Υπάρχει μια σειρά σεμιναρίων για τη θετική σκέψη, κατά τη διάρκεια των οποίων αναλύονται τα είδη της σκέψης κι ο τρόπος που δημιουργούνται. Μαθαίνουμε από τι επηρεάζεται ο νους μας και μετά πώς μπορούμε ν’ αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας. Στα εισαγωγικά μαθήματα θέτουμε θεμελιώδη ερωτήματα, στα οποία κάθε άνθρωπος αναζητά απάντηση, όπως «ποιος είμαι» και «γιατί ήρθα σε αυτό τον κόσμο». Θεωρείτε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος με τους ρυθμούς στους οποίους ζει, είναι διατεθειμένος ν’ ανακαλύψει την πνευματική του διάσταση ή να αφιερώσει χρόνο στον εαυτό του; Όπως όλοι ξέρουμε, τα προβλήματα

συνεχώς αυξάνονται. Κι ακουμπάνε όλες τις πλευρές της ζωής, δεν είναι μόνο οικονομικά, είναι κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά, θρησκευτικά, ψυχολογικά. Είναι βέβαιο ότι οι άνθρωποι επιβαρύνονται. Εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του καθενός σε ποια κατεύθυνση θα στραφεί. Και φυσικά τι θα του ταιριάξει. Γιατί όλοι οι δρόμοι δεν είναι για όλους. Μπορεί ν’ αλλάξει εντελώς η κοσμοθεωρία μας; Αν πάμε σε μια δεξίωση, μ’ έναν τεράστιο μπουφέ, ο καθένας μας θα πάρει μόνο αυτό που θέλει. Έτσι κι εδώ: Εμείς εκθέτουμε τις αρχές, οι οποίες μας βοηθάνε στο να νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι και ελεύθεροι. Αυτός είναι ο στόχος. Δεν υποχρεώνουμε κανέναν, εμείς μοιραζόμαστε τη δική μας εμπειρία και των παλιότερων. Ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει όσο θέλει. Είμαστε σε θέση να καταλάβουμε ότι το χρήμα κι η εξουσία είναι μάταια; Ή πρέπει να μεσολαβήσει ένα δυνατό –συνήθως δυσάρεστο γεγονός- για να μας ταρακουνήσει; Έχετε δίκιο, αλλά δεν συμβαίνει πάντα. Ξέρω ανθρώπους που δεν είχαν κανένα πρόβλημα κι όμως είχαν πνευματικές αναζητήσεις. Οι περισσότεροι όντως πρέπει να πιάσουν πάτο για να πουν στον εαυτό τους: «ή θα κάτσεις ή θα μαζέψεις τα πόδια σου και θα τιναχτείς». Ειδικά τώρα, μας δίνεται αυτή η ευκαιρία. Είναι περίοδος να καταλάβουμε ότι μπορούμε να ζήσουμε και με λιγότερα υλικά αγαθά. Η δικιά μας γενιά μεγάλωσε χωρίς πολλά πράγματα και ήταν ευτυχισμένη. Νομίζω ότι αυτή η οικονομική κρίση θα φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά. Ποιο είναι το απόσταγμα από την εμπειρία σας; Ο άνθρωπος έχει τεράστιες δυνάμεις μέσα του. Δεν εννοώ τη δύναμη εξουσίας ή των χρημάτων. Αυτά είδαμε πού μας οδήγησαν. Εννοώ τις πνευματικές δυνάμεις: Έχει τη δύναμη ν’ αγαπάει, χωρίς να περιμένει κάτι. Έχει τη δύναμη να είναι ευτυχισμένος, να διακρίνει το σωστό από το λάθος. Απλώς δεν το θυμάται. Πρέπει πρώτα να βελτιώσουμε τη σχέση με τον εαυτό μας και μετά με τους άλλους. Έχουμε ξεχάσει τον εαυτό μας, τον έχουμε σπαταλήσει, τον έχουμε δανείσει στον ένα και στον άλλο. Αν στραφούμε στον εαυτό μας και νιώσουμε πλήρεις, τότε μπορούμε να αγαπήσουμε αληθινά το συνάνθρωπό μας.

ΜΕ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ & ΦΥΛΑΞΗ ΠΑΙΔΙΩΝ Babysitters για πλήρες ή μειωμένο ωράριο Εσωτερική νταντά Βabysitters με γνώσεις νοηματικής γλώσσας Μπορείτε να συνδυάσετε τη φύλαξη με: • Διδασκαλία ξένης γλώσσας • Διδασκαλία μαθημάτων δημοτικού

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ & ΑΣΘΕΝΩΝ Γηροκόμοι, Νοσηλεύτριες (εσωτερικές ή εξωτερικές)

ΟΙΚΙΑΚΟΙ ΒΟΗΘΟΙ (εσωτερικές ή εξωτερικές)

Η Babysitters είναι η πρώτη εταιρεία που προσφέρει υπηρεσίες φροντίδας και φύλαξης από το 2OO3!

www.deux.gr

για ακόμη ένα. Πανεπιστήμιο με την έννοια ότι δίνει μαθήματα ζωής, μας βοηθάει να σπουδάσουμε τον εαυτό μας. Στην πραγματικότητα, ο όρος «πανεπιστήμιο» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία από όπου ξεκίνησε αυτή η γνώση. Έδωσαν αυτό τον τίτλο για να δείξουν την αντιδιαστολή με τα Αshrams, που έχουν σχέση με προσευχές και λατρεία.

Aγ. Μηνά 3, 546 25 Θεσσαλονίκη T/F 2310 226 726, K 6937 210508

E babysitters@babysitters.gr S www.babysitters.gr

020 κoitamama

EΠΙΣΚΕΠΤΗΣ

Θα γίνω καλός γονιός; Η ερώτηση που κάνει καθένας στον εαυτό του πολλές φορές πηγάζει από περιοριστικές πεποιθήσεις κι από αναίτιες φοβίες που άλλοι καλλιέργησαν στο μυαλό μας. Η σωστή απάντηση έρχεται από εμάς τους ίδιους κι είναι τόσο απλή, όσο η ζωή μας! ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΦΕΤΗΣ, PHD Certified Life Coach E aristonpro@gmail.com W www.lifecoachingseminars.net

ερχομός ενός παιδιού στη ζωή μας είναι κάτι που αναμφίβολα μας γεμίζει με αίσθημα ευθύνης και με πολλές αγωνίες. Πώς θα είναι το παιδί μου; Ποιος θα είναι ο χαρακτήρας του; Θα είναι «καλό» παιδί; Εγώ θα είμαι «καλός» γονιός; Θα μπορώ να του προσφέρω όσα χρειάζεται για να μεγαλώσει σωστά; Θα αντέξω τις πιέσεις του γονεϊκού ρόλου; Όλα αυτά τα ερωτήματα και άλλα πολλά μπορεί να βασανίζουν μαμάδες, αλλά και μπαμπάδες, ειδικά στην αρχή της εμπειρίας τους ως γονείς. Ειδικά αν η δική μας παιδική ηλικία δεν ήταν ιδιαίτερα ευτυχισμένη, γινόμαστε ακόμη πιο αγχωτικοί σχετικά με το αν μπορούμε να παίξουμε σωστά το ρόλο μας ως γονείς. Για παράδειγμα, αν στερηθήκαμε από τους γονείς μας τη στοργή, την προσοχή ή αν αντίθετα είχαμε πολύ υπερπροστατευτικούς γονείς που μας καταπίεζαν, τείνουμε να αγχωνόμαστε με σκέψεις του τύπου «πώς πρέπει να φέρομαι στο παιδί μου για

να είμαι σωστός»; Το άγχος μας μπορεί να επιτείνεται από περιοριστικές ιδέες και πεποιθήσεις που ενσταλάχτηκαν κάποια στιγμή στη ζωή μας, συνήθως από τους δικούς μας γονείς, που μπορεί π.χ. να μας έλεγαν «αν δεν έχεις τη βοήθειά μου, τίποτα δεν θα μπορέσεις να καταφέρεις…», «μόνο όταν γίνεις κι εσύ μάνα θα καταλάβεις…». Όλες αυτές οι πεποιθήσεις και σκέψεις, μπορεί να μας περιτριγυρίζουν (συνειδητά ή μη) και να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η μητρότητα και η πατρότητα είναι κάτι το ιδιαίτερα δυσβάσταχτο, αναγκαστικά επίπονο, υποχρεωτικά στρεσσογόνο. Δηλαδή να μειώνουν την αυτοπεποίθησή μας, σχετικά με την ικανότητα του να είμαστε καλοί γονείς και να μας γεμίζουν ανασφάλειες.

Τόσο φυσικό… τόσο ανθρώπινο H προσωπική μου άποψη για τα παραπάνω είναι η εξής: Κατ’ αρχάς, ο ρόλος του γονιού είναι κάτι το απολύτως φυσικό. Το να φέρνεις

Το να φέρνεις παιδιά στον κόσμο είναι μέσα στον «προγραμματισμό» του ανθρώπου και γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να μας αγχώνει και να μας ενοχοποιεί

παιδιά στον κόσμο είναι μέσα στον «προγραμματισμό» του ανθρώπου και γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να μας αγχώνει και να μας ενοχοποιεί. Όλες οι φυσικές διαδικασίες έχουν ως σκοπό το ανθρώπινο καλό και την επιβίωση του είδους μας και έτσι πρέπει να τις βλέπουμε, χωρίς να ανησυχούμε ή να νιώθουμε ένοχες. Αρχίστε ν’ αναγνωρίζετε τις περιοριστικές πεποιθήσεις, δηλαδή τις ενσταλαγμένες ιδέες και αντιλήψεις που ενδεχομένως σας τις «βάλανε» οι σημαντικοί άλλοι της ζωής σας, εκούσια ή ακούσια. Μπορείτε αν θέλετε να ξεκινήσετε να γράφετε μια λίστα με τις αρνητικές σκέψεις που κάνετε καθημερινά και σιγά-σιγά να αρχίσετε να «ψάχνετε» από πού προέκυψαν αυτές οι ιδέες – σκέψεις. Είναι δικές σας, αφορούν σε «πρέπει» που υιοθετήσατε από άλλους, είναι πεποιθήσεις των γονιών σας που πέρασαν μέσα σας χωρίς να το συνειδητοποιήσετε, αντικατοπτρίζουν απλά άγχος, χωρίς να έχουν κάποιο λογικό έρεισμα ή βάση; Αυτή η άσκηση θα σας βοηθήσει ν’ αναγνωρίσετε τις σκέψεις σας, να έλθετε σε επαφή με τα συναισθήματά σας, να τ’ αναλύσετε σε λογικό επίπεδο, με την κοινή λογική και την κρίση σας, δίνοντάς σας έτσι τη δυνατότητα να κρατήσετε μόνον εκείνες τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις που είναι αληθινές, ρεαλιστικές, όμορφες και χρήσιμες. Τις άλλες, τις τοξικές, αναγνωρίστε τις και μετά αφήστε τις να φύγουν. Έτσι, μπορείτε να αρχίσετε να ζείτε την εμπειρία με το παιδί σας βιώνοντας χαρά, γαλήνη, ενθουσιασμό και ευθύνη χωρίς ενοχή. Τέλος, μην ξεχνάτε ότι ο εαυτός σας είναι πολύ σημαντικός για να τον παραμελείτε. Μην ξεχνάτε ότι η ευτυχία του παιδιού σας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό κι από τη δική σας καλή διάθεση – θετική ψυχολογία. Γι’ αυτό, βρείτε τη σωστή ισορροπία, την ενέργεια, την προσοχή, την αγάπη που χρειάζεται να δώσετε στον εαυτό σας, στο παιδί σας και στο σύντροφό σας!

Ένα διαφορετικό από τα συνηθισμένα εργαστήριο ξεκίνησε τη λειτουργία του στη Θεσσαλονίκη και μας προσκαλεί ν’ ανακαλύψουμε την πιο δημιουργική πλευρά του εαυτού μας. Ο εμπνευστής του χώρου «Το παραμικρό: Εργαστήριο Δημιουργίας και Μάθησης» μας παρουσιάζει το όραμά του! ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΡΙΑ-ΑΝΝΑ ΤΑΝΑΓΙΑ Μ m.tanagia@koitamama.com ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ STUDIO ARTE DI TRE

Πώς ακριβώς γεννήθηκε η ιδέα για ένα τόσο διαφορετικό εργαστήριο; Πάντα με παραξένευε η διαπίστωση ότι όποτε συναντιόμαστε με φίλους, στην αναζήτηση να περάσουμε καλά δεν συμπεριλαμβάνεται να φτιάξουμε κάτι με τα χέρια μας. Οι συναντήσεις είναι για καφέ, φαγητό, μια ταινία, μουσική, σπανιότερα για άθληση ή κάτι κινητικό. Δηλαδή για να δούμε, να ακούσουμε, ν’ απολαύσουμε τις δημιουργίες άλλων, αλλά όχι για να δημιουργήσουμε κάτι εμείς οι ίδιοι. Ήθελα να υπάρχει μια εναλλακτική που να μας φέρνει κοντά, γύρω από κάτι δημιουργικό. Ένα στέκι για εκείνους που αναζητούν να δημιουργήσουν κάτι με τα χέρια τους. Σε τι διαφέρει το «Παραμικρό» από άλλα εργαστήρια; Δεν εστιάζουμε μόνο σ’ ένα υλικό ή μία τέχνη. Αντίθετα, θέλουμε στον ίδιο χώρο να συνυπάρχουν ποικιλία υλικών και τεχνικών και ενθαρρύνουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων. Διαφέρει και στο ότι δεν είναι μια σχολή, αλλά ένας φιλόξενος χώρος που φιλοδοξεί να γίνει στέκι. Συνήθως εκείνοι που έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε κάποια μαθήματα ζωγραφικής, ψηφιδωτού, βιτρώ κτλ, μόλις τελειώσει ο κύκλος των μαθημάτων που παρακολουθούν, επιστρέφουν σπίτι τους, και συνήθως σταδιακά παύουν ν’ ασχολούνται. Όπως και να το κάνουμε, είναι αλλιώς να βγάλεις καβαλέτα, πινέλα, χρώματα στο σπίτι, μόνος κι αλλιώς σ’ έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο μαζί με άλλους. Αλλιώς να πας στο γυμναστήριο κι αλλιώς ν’ ασκείσαι σπίτι μόνος. Το παραμικρό εστιάζει στο μετά το μάθημα, στο ότι μπορείς να επιστρέφεις και να χρησιμοποιείς το χώρο άλλες ώρες και μέρες, χωρίς την παρουσία του δασκάλου. Τα εργαστήρια απευθύνονται σε ενήλικες ή σε παιδιά; Σε όλους. Εξάλλου όλοι είμαστε παιδιά! Υπάρχουν άλλα εργαστή-

ρό ραΜικ To Πα πούλου10

η κο Θεοτο έ), Άνω Πόλ φ α Κ έ 2 λ 0 6 (Κου 4 314 Τ. 231

Κίμων Καμπουρόπουλος ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟ ρια για παιδιά, άλλα για ενήλικες, αλλά και εργαστήρια για όλους. Και είναι υπέροχη η συνύπαρξη μεγαλύτερων και μικρότερων. Τι μπορούν να μάθουν όλοι όσοι σας επισκεφθούν; Ένα από τα πολύ βασικά είναι να έρθουν σε επαφή με τα υλικά. Να πιάσουν το ξύλο, το μέταλλο, τον πηλό, το κερί, το χαρτί, το μαλλί. Να αισθανθούν και να παρατηρήσουν το κάθε υλικό, να εξοικειωθούν με τις ιδιαιτερότητές του. Να έρθουν σε επαφή με εργαλεία και τεχνικές επεξεργασίας και ν’ αρχίσουν να δουλεύουν με το κάθε υλικό. Να αγγιχθούν από τη μαγεία της φύσης των πραγμάτων. Να εκπλαγούν, ερχόμενοι σε επαφή με την προσωπική τους δημιουργικότητα.

Γιατί το ονομάσατε εργαστήρι δημιουργίας και μάθησης; Γιατί παράλληλα με τη καλλιέργεια της δημιουργικότητας με τα υλικά, στο εργαστήρι ασχολούμαστε και με τη σύνδεση της δημιουργικότητας με τη μάθηση. Στο σχολείο δυστυχώς ποτέ δεν ενδιαφέρονται να μας διδάξουν το πώς μαθαίνουμε. Ως αποτέλεσμα, η μάθηση, που από τη φύση της είναι απολαυστική, εξελίσσεται σε κάτι δύσκολο, που παράγει άγχος. Και για αυτό την αποφεύγουμε. Αν όμως μάθουμε διάφορες στρατηγικές για να την πλησιάσουμε, μεταξύ των οποίων είναι να εμπλέκουμε και το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου μας (το πιο δημιουργικό), τότε η μάθηση μπορεί να ξαναγίνει απόλαυση!

O Κίμων Καμπουρόπουλος ασχολείται με τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τις στρατηγικές μάθησης. Ενθουσιάζεται να βλέπει τους ανθρώπους να ξαναβρίσκουν την απόλαυση στη μάθηση κι ανακαλύπτοντας τον πλούτο του δυναμικού τους, να επιλέγουν εργασία που είναι φυσική έκφραση του ποιοι είναι. Σπούδασε Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και έκανε μεταπτυχιακό στη Θεολογία στις Η.Π.Α.

KNOWMORE

022 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • ΩΚΤΟΒΡΙΟΣ 2Ο11

ε τον όρο «τρόπο ζωής» εννοούμε τη γενική διαμόρφωση της ζωής μας. Συνήθως, ο όρος αυτός παραπέμπει στην επιλογή ενός στυλ ντυσίματος ή διακόσμησης, σε μια συγκεκριμένη χρήση της γλώσσας ή στην προτίμηση κάποιου συγκεκριμένου πολιτιστικού ή κοινωνικού περιβάλλοντος. Δεν είναι, όμως, μόνο τα εξωτερικά στοιχεία που δηλώνουν έναν τρόπο ζωής, αλλά και η στάση που κρατάει κανείς απέναντι σε θέματα όπως η κοινωνική συμβίωση, η σεξουαλικότητα, η εκπαίδευση, η υγεία, η διατροφή, το χρήμα και η υλική ιδιοκτησία. Ο τρόπος ζωής μας, λοιπόν, συνδέεται με την πηγαία αίσθηση ζωής που έχουμε και την υιοθέτηση μιας κοσμοθεωρίας. Με άλλα λόγια, όλα όσα θεωρούμε σημαντικά ή ασήμαντα. Ο τρόπος ζωής είναι έκφραση ενός συγκεκριμένου φρονήματος και περιέχει έτσι και ηθική πτυχή. Η εμπιστοσύνη κι η χαρά κάνουν καλό στην υγεία Είναι αυτονόητο ότι ο άνθρωπος ακολουθεί συνειδητά ή μη τη δική του φιλοσοφία και διαμορφώνει έναν δικό του τρόπο ζωής. Επομένως, ο τρόπος ζωής δεν είναι κάτι το αποκλειστικό, αλλά αντιθέτως καθορίζει «τη γλώσσα που μιλάμε», τα κύματα στα οποία επικοινωνούμε, δημιουργώντας μια συλλογικότητα. Δεν είναι μόνο ατομικός, αλλά πάντα και συλλογικός. Θα μπορούσε να πει κανείς, ότι ο τρόπος ζωής είναι κάτι σαν ένας ενσωματωμένος καθημερινός πολιτισμός, τον οποίο τρέφουμε με ψυχή και σώμα και δηλώνει κατά κάποιο τρόπο την ταυτότητά μας. Πού βρίσκεται η υγεία Τα τελευταία χρόνια, ο τρόπος ζωής έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία στην έρευνα που διεξάγεται στον τομέα της υγείας. Αφορμή ήταν η διεύρυνση της αντίληψης μας περί υγείας και ασθένειας. Ειδικά μέσω της θεωρίας της προώθησης της υγείας (Salutogenese) του Aaron Antonovksy στη δεκαετία του 1970, διαπιστώθηκε ότι η υγεία και η ασθένεια δεν βρίσκονται μέσα στον άνθρωπο ή μέσα στο περιβάλλον, αλλά δημιουργούνται κάπου ανάμεσα τους, δηλαδή μέσα στη δυναμική αμφίδρομη σχέση ανθρώπου και περιβάλλοντος. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι το τι μας καθιστά εντέλει άρρωστους και τι μας κρατάει υγιείς είναι σχετικό και μεταβάλλεται. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι υγιέστατοι, ενώ ζουν σε μολυσμένο ή άρρωστο περιβάλλον, ενώ άλλοι αρρωσταίνουν συνέχεια χωρίς να υπάρχει καμιά ιδιαίτερη αφορμή από το περιβάλλον. Αυτό μας δείχνει ότι η ανάρρωση και η αρρώστια οφείλονται κατά μεγάλο βαθμό στην ενεργή αντιμετώπιση των συνθηκών της ζωής μας, τις οποίες λίγο ή πολύ διαμορφώνουμε οι ίδιοι. Σε σωματικό επίπεδο, αυτή η αντιμετώπιση γίνεται μέσω του ανοσοποιητικού συστή-

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΖΕΙΣ Ο τρόπος ζωής μας έχει σχέση με την υγεία μας; Έχει και μάλιστα μεγάλη, όπως ανακάλυψαν ο Thomas Marti και ο Peter Heuser στην εμπειρική έρευνά τους. ΚΕΙΜΕΝΟ THOMAS MARTI, P.HEUSER Περιοδικό Erziehungskunst ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΘΗΝΑ ΒΕΖΑΚΙΑΔΟΥ Φιλόλογος- Μεταφράστρια της Ελληνικής και Γερμανικής γλώσσας Μ athinalex@hotmail.com

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Ο τρόπος ζωής είναι κάτι σαν ένας ενσωματωμένος καθημερινός πολιτισμός, τον οποίο τρέφουμε με ψυχή και σώμα και δηλώνει κατά κάποιο τρόπο την ταυτότητά μας

ματος, το οποίο λειτουργεί ως φυσικός σωματοφύλακας και αποφασίζει ποιες ξένες ουσίες μπορούν ν’ απορροφηθούν από τον οργανισμό και ποιες αφομοιώνονται. Ψυχικά και πνευματικά ονομάζουμε αυτόν το σωματοφύλακα το «εγώ». Βρίσκεται ως νομοθετικός κυρίαρχος στα σύνορα του εξωτερικού κόσμου και του ψυχικού εσωτερικού κόσμου και καθορίζει τη σχέση μεταξύ τους. Η ανάρρωση μπορεί να γίνει μόνο από τον ίδιο τον ασθενή Δεν εννοούμε βέβαια ότι πάντα φταίει αυτός που έχει αρρωστήσει. Ηθικολογίες δεν αρμόζουν εδώ. Παρόλα αυτά, οι ασθένειες έχουν την ιστορία τους και συνδέονται άμεσα με τη ζωή ενός ανθρώπου. Ο άνθρωπος συχνά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κάποια πάθηση και χρειάζεται θεραπευτική βοήθεια. Σημαντικό είναι, όμως, ότι η ανάρρωση – όσο παράδοξο κι αν ακούγεται - μπορεί να αρχίσει μόνο μέσα από τον ίδιο τον ασθενή. Αυτή η γνώση δεν είναι καινούργια: Η υγεία δεν φτιάχνεται. Για αυτόν τον λόγο σε πολλές περιπτώσεις δεν αρκεί να παίρνουμε απλά με συνέπεια και υπακοή τα φάρμακά μας. Πολλές φορές πρέπει ν’ανατραπούν οι συνθήκες ζωής που οδήγησαν στην αρρώστια. Σε μερικές περιπτώσεις αυτό μπορεί να σημαίνει ριζικό και υπαρξιακό νέο προσανατολισμό. Εκείνη την στιγμή καλούμαστε να πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας. Ο τρόπος ζωής δεν περιέχει μόνο τις δυνατότητες για ανάρρωση, αλλά και τους κινδύνους για αρρώστια. Εδώ και χρόνια γνωρίζουμε ότι ένας τρόπος ζωής ο οποίος καθορίζεται από υλική φτώχεια κρύβει κινδύνους για την υγεία. Ειδικά τα παιδιά, είναι εκτεθειμένα όταν η φτώχεια σχετίζεται με έλλειψη διατροφής, κοινωνική παραμέληση και χαμηλό επίπεδο μόρφωσης των γονέων. Δεν είναι, όμως, αναγκαίο να αρρωστήσει κανείς σε φτωχικό περιβάλλον επειδή αυτός ο παράγοντας μπορεί ν’ αντικατασταθεί από γνήσια ανθρώπινη στοργή. Η θρησκεία και η κοσμοθεωρία των ενηλίκων δεν φαίνεται να παίζει κανέναν ιδιαίτερο ρόλο σ’ αυτό. Σημαντικό και μόνο είναι η φιλοσοφία της ζωής να μην είναι απλά μια θεωρία, αλλά μιά καθημερινή πράξη για τα παιδιά. Αυτό κάνει τα παιδιά, παρ’ όλες τις στερήσεις υλικών αγαθών, δυνατά και πιο ικανά να αντιστέκονται σε άρρωστες καταστάσεις.

Η ανθρώπινη ικανότητα μετράει περισσότερο από το πρόγραμμα διδασκαλίας Τέτοιες διαπιστώσεις, οι οποίες προέρχονται από την έρευνα περί ανθεκτικότητας (resilience), οδηγούν σε μια παιδαγωγική, η οποία θεωρεί τη σωματική και ψυχική εξέλιξη του παιδιού σημαντική της μέριμνα. Επομένως, τα προγράμματα διδασκαλίας στο σχολείο δεν φαίνεται να είναι τόσο καθοριστικά, όσο οι ανθρώπινες ικανότητες, τις οποίες βιώνουν πραγματικά τα παιδιά από τους ενήλικες. Αυτό που ενδυναμώνει και προστατεύει το παιδί είναι η εμπιστοσύνη στον εαυτό του, την οποία ενθαρρύνουν οι ενήλικες και ο στενός δεσμός του παιδιού μ’ενα τουλάχιστον ικανό και συνεπές άτομο, όπως επίσης κι ένας προσανατολισμός στην ανατροφή του με σαφείς δομές και κανονισμούς, μια πνευματική πεποίθηση και η πηγαία αίσθηση, που δίνει νόημα και σημασία (ανώτερη) στη ζωή – και σίγουρα η εμπιστοσύνη ότι όλα τα πράγματα εντέλει έχουν καλό τέλος. Οι ερευνητές της ανθεκτικότητας δεν θεωρούν πως η εκπλήρωση των προσδοκιών της διδασκαλίας, δηλαδή οι σχολικές επιδόσεις με την κλασική έννοια και οι μεθοδολογικές διδακτικές ικανότητες των δασκάλων ενδυναμώνουν τα παιδιά. Αντιθέτως, οι ανθρώπινες ικανότητες τους έχουν μεγαλύτερη σημασία για την ευεξία και ευημερία των παιδιών. Αυτό δεν σημαίνει ότι το σχολικό πλαίσιο είναι ασήμαντο. Οι σχολικές επιδόσεις, ωστόσο, παίζουν κάποιο ρόλο στην υγεία, καθώς καλλιεργούν στα παιδιά την αίσθηση ότι γνωρίζουν κάτι, ότι είναι ικανά να μάθουν και ότι μπορούν ν’ αναπτυχθούν με τις ικανότητες τους. Αυτή η αίσθηση ενισχύει την εμπειρία της αυτό-αποτελεσματικότητας (self-efficacy), η οποία ευνοεί την υγιή εξέλιξη του παιδιού επειδή ζει την εμπειρία μιας μάθησης με νόημα και σημασία. Μια πνευματική ζωή κάνει καλό στην υγεία Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ πνευματικής ή θρησκευτικής θεώρησης των γονέων και εμφάνισης ψυχοσωματικών και αλλεργικών προβλημάτων στα παιδιά. Η μελέτη μας δείχνει ότι τα παιδιά γονέων με πνευματική στάση ζωής εμφανίζουν λιγότερα ψυχοσωματικά προβλήματα, καθώς και λιγότερες αλλεργίες.

024 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • ΩΚΤΟΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

δικαίωμαστηγέννα

ναμφίβολα, μια από τις σημαντικότερες στιγμές μιας οικογένειας συλλογικά και μιας μητέρας ατομικά είναι η στιγμή της γέννας, η στιγμή δηλαδή που ένας νέος άνθρωπος έρχεται στον κόσμο με τις ατέλειες και τα πλεονεκτήματα του δικού μας συνήθως γονιδιώματος. Δεδομένου δυστυχώς ότι στην Ελλάδα η παραδοσιακή γέννα στο σπίτι –η οποία τα τελευταία χρόνια στην Αμερική αλλά και σε άλλες χώρες έχει επανέλθει έντονα στο προσκήνιο– είναι σπάνια, συνήθως ο

τοκετός λαμβάνει χώρα σε κάποια οργανωμένη ιδιωτική κλινική-μαιευτήριο. Ελάχιστες όμως μητέρες και γονείς γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Υποτίθεται ότι όταν η μέλλουσα μητέρα πηγαίνει στην ιδιωτική κλινική, συμπληρώνεται αμέσως από το ιατρικό προσωπικό σχετικό δελτίο εισαγωγής, διά του οποίου η μητέρα δηλώνει υπογράφοντας ότι αποδέχεται τους όρους νοσηλείας και τις χρεώσεις, στις οποίες θα προβεί η κλινική για το διάστημα της παραμονής της, χωρίς όμως συνήθως να γίνεται αναλυτική ενημέρωση για τους όρους νοσηλείας αλλά παρά

Είστε έτοιμες να φέρετε στον κόσμο το παιδί σας. Κατά πόσο είστε όμως έτοιμες να υπερασπιστείτε τα δικαιώματα σας κατά τη γέννα; Και κατά πόσο γνωρίζετε ποια είναι αυτά; Οι απαντήσεις στο άρθρο που ακολουθεί! ΚΕΙΜΕΝΟ ΒΙΚΤΩΡA ΤΣΙΛΩΝΗ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ, ΥΠ. ΔΡ. ΝΟΜΙΚΗΣ Ερμού 2, 546 25 Θεσσαλονίκη, T. 2310 551 501, K. 6944 60 73 63 tsilonisvictor@hotmail.com

βάσει νόμου

Η «ασθενής», στη συγκεκριμένη περίπτωση η μέλλουσα μητέρα, μπορεί να στραφεί κατά του ιδιωτικού υγειονομικού φορέα, εάν αυτός «ασκήσει» δια μέσω των προστηθέντων του, δηλαδή του ιατρικού του προσωπικού, πλημμελώς ή εσφαλμένως τα καθήκοντά «του», είτε για αντισυμβατική συμπεριφορά (άρθρ. 334 ΑΚ) είτε για εξωσυμβατική συμπεριφορά (άρθρ. 922 ΑΚ).

Η συνδιαμονή εφαρμόζεται ως απαραίτητο κομμάτι μιας φιλικής προς τα βρέφη πολιτικής και ως μέτρο για την προάσπιση του μητρικού θηλασμού, σύμφωνα με τα Δέκα Βήματα της UNICEF για Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία. Περισσότερες πληροφορίες στο: http://www.unicef.org/ programme/breastfeeding/baby. htm#10.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή με πόρισμα του τον Ιούνιο του 2010 επέκρινε αυστηρά τον τρόπο και τις μεθόδους των μαιευτηρίων να ζητούν επιπλέον ποσά για τη λήψη βλαστικών κυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος, καθώς έτσι παραβιάζονται οι διατάξεις των άρθρων 197, 198, 178 και 179 ΑΚ (δικαιοπραξία αντίθετη προς τα χρηστά ήθη), καθώς και της διάταξης του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 2251/1994. Για τους λόγους αυτούς μάλιστα ζήτησε από μαιευτήρια «να επιστρέψουν άμεσα στους αναφέροντες ως αχρεωστήτως και χωρίς νόμιμη αιτία καταβληθέντα (904 επ. ΑΚ) τα ποσά των χρεώσεων που έχουν ήδη παρανόμως εισπραχθεί». Σημείωση: Το άρθρο αυτό έχει καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τη σχέση του πολίτη με τον κατάλληλο νομικό σύμβουλο, η οποία δίχως άλλο απαιτείται για την επίλυση εξατομικευμένων ή περισσότερο σύνθετων ζητημάτων. Δικηγορικό Γραφείο Βίκτωρ Π. Τσιλώνη, Ερμού 2, 546 25 Θεσσαλονίκη, Τ. 2310 551 501, Κ. 6944 60 73 63 Ο θάλαμος νεογέννητων έχει τα τελευταία χρόνια κατακριθεί με δριμύτητα και έχει χαρακτηριστεί ως ένα είδος «αναχρονιστικής βρεφικής φυλακής». Σε μαιευτήρια του εξωτερικού όλα τα νεογέννητα απολαμβάνουν την συνδιαμονή με τη μητέρα τους (rooming in). Έτσι, από την πρώτη στιγμή δημιουργείται ο ισχυρός αυτός σύνδεσμος μεταξύ μητέρας και παιδιού που διαρκεί μια ζωή. Στη νομολογία υπάρχει αμφιταλάντευση για το πότε ένας ιατρός παρέχει υπηρεσίες με καθεστώς πρόστησης ή ως βοηθός εκπλήρωσης, ως δηλαδή ελεύθερος επαγγελματίας. Η διάκριση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί από αυτή εξαρτάται συχνά και η αστική ευθύνη ή όχι της ιδιωτικής

INFOBOX

μόνο για τις χρεώσεις (ακόμη κι εκεί όχι πάντοτε εξαντλητικά). Στην πράξη βέβαια έχει παρατηρηθεί το δελτίο εισαγωγής να παραδίδεται προς υπογραφή κατά την εισαγωγή της ενδιαφερόμενης στο μαιευτήριο και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία τοκετού, γεγονός βέβαια που ούτε νόμιμο είναι ούτε αφήνει πολλά περιθώρια επιλογών στη μέλλουσα μητέρα. Για το λόγο αυτό συνιστάται οπωσδήποτε η μέλλουσα μητέρα να επισκέπτεται τα υποψήφια μαιευτήρια αρκετό καιρό πριν τη γέννα, να κάνει όλες τις ερωτήσεις που θεωρεί σημαντικές και να λαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως παραδείγματος χάριν για το εάν η συγκεκριμένη ιδιωτική κλινική ακολουθεί τα πρότυπα-αρχές της Unicef και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία». Τέλος, η μέλλουσα μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον γιατρό της να μην την ξυρίσει η νοσοκόμα το τρίχωμα στο εφηβαίο ή στο περίνεο, αλλά να γίνει πλύση με αντισηπτικό στην περιοχή (η οποία θα αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο μόλυνσης), να μην υποστεί τη διαδικασία του υποκλυσμού, να μπορεί να κινείται και να μη μείνει συνεχώς καθηλωμένη στο κρεβάτι (τα τελευταία χρόνια εξάλλου η χρησιμότητα της ύπτιας θέσης αμφισβητείται έντονα), να μην της βάλουν ορό αν ο τοκετός εξελίσσεται ομαλά και να γεννήσει το παιδί της έχοντας το σύντροφό της στο πλευρό της.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή με πόρισμά του τον Ιούνιο του 2010 έκρινε πως είναι παράνομα τα επιπλέον ποσά που ζητούν τα μαιευτήρια για τη λήψη των βλαστικών κυττάρων.

κλινικής. Συνήθως σε περιπτώσεις όπου το προσποριζόμενο κέρδος για την κλινική είναι αξιόλογο και η εξάρτηση του ιατρού από την υλικοτεχνική της υποδομή είναι σημαντική, όπως δηλαδή συμβαίνει στις περιπτώσεις των μαιευτηρίων, η «ασθενής» θα χαρακτηριστεί πιθανότατα ως δέκτης υπηρεσιών προστηθέντος. Στην περίπτωση αυτή η χρηματική αποζημίωση που θα επιδικαστεί στη μητέρα ή στους συγγενείς για την πλημμελή ή εσφαλμένη άσκηση των καθηκόντων του ιατρικού προσωπικού (ιατρού, νοσοκόμων κ.α.) είναι σε μεγάλο βαθμό εξασφαλισμένη, αφού η οικονομική φερεγγυότητα του μαιευτηρίου είναι κατά τεκμήριο πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που διαθέτουν μεμονωμένα άτομα του ιατρικού προσωπικού.

κoitamama 025

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Μια εναλλακτική θεραπεία που συμβάλλει στην ομαλότερη ροή ενέργειας και στην ανακούφιση από διάφορες παθήσεις. Μαθαίνουμε περισσότερα για την ιαπωνική αυτή πρακτική και την εντάσσουμε στην καθημερινότητά μας, ακόμα και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης! ΚΕΙΜΕΝΟ ANNETTE SAMUELSSON Απόφοιτος της Ευρωπαϊκής Σχολής Σιάτσου Iδιοκτήτρια του Studio Pilates Bodymind Balance

SHIATSU Σ

ιάτσου, στα ιαπωνικά, σημαίνει «πίεση με τα δάχτυλα». Πρόκειται για μια αγωγή υγείας που εμφανίστηκε στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ού αιώνα και, όπως και ο βελονισμός, βασίζει τη θεωρία της στην παραδοσιακή κινέζικη και ιαπωνική ιατρική. Το σιάτσου μπορεί να θεωρείται από πολλούς κάτι εξωτικό, ωστόσο είναι μια μέθοδος που στοχεύει στη διασφάλιση και τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας, ενεργοποιώντας προς αυτήν την κατεύθυνση το εγγενές σε κάθε οργανισμό θεραπευτικό δυναμικό. Κάθε ασθένεια, σύμπτωμα ή ενόχληση δείχνει κατά τη θεωρία του σιάτσου μια ανισορροπία στη ζωτική ενέργεια του ατόμου. Ο ασκών, χρησιμοποιώντας τους αντίχειρες, τα δάχτυλα ή ακόμη και τους αγκώνες εφαρμόζει πιέσεις στους «μεσημβρινούς», δηλαδή στα κανάλια μέσα στα οποία «ρέει» η ενέργεια σε όλο το σώμα. Με αυτό τον τρόπο, βοηθάει στην αποκατάσταση της ροής της ενέργειας και συνεπώς στην ανακούφιση των ενοχλή-

σεων, προάγοντας έτσι το αίσθημα της σωματικής και ψυχικής ευεξίας.

Σιάτσου και εγκυμοσύνη Κατά την εγκυμοσύνη πραγματοποιούνται στο σώμα αλλαγές που επιφέρουν και ψυχολογικές επιπτώσεις. Ναυτίες, πονοκέφαλοι, πόνοι στη μέση, δυσκαμψίες και μυοσκελετικά προβλήματα, στρες, υπερένταση, αϋπνίες, κούραση και μειωμένες αντοχές παρατηρούνται από τους πρώτους κιόλας μήνες της εγκυμοσύνης σε όλες σχεδόν τις εγκύους. Η εναλλακτική αυτή μέθοδος μπορεί να σας ανακουφίσει από όλα αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα. Επιπλέον, το σιάτσου βοηθά τη μητέρα να συνδεθεί και να επικοινωνήσει με το σώμα και το μωρό της και να συμφιλιωθεί με τις σημαντικές αλλαγές που συντελούνται. Έτσι, κάνοντας σιάτσου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας θα βελτιώσετε τη φυσική σας κατάσταση, ενώ θα αποκτήσετε μια πιο τρυφερή σχέση με το έμβρυο!

Μία συνεδρία σιάτσου συνήθως διαρκεί 50 έως 60 λεπτά. Ντυθείτε με άνετα ρούχα. Ξαπλώστε σ’ ένα σταθερό στρώμα στο πάτωμα. INFOBOX

Ενόψει χειμώνα, μαθαίνουμε για τη γρίπη, το κρυολόγημα, αλλά και τη σωστή χρήση των αντιβιοτικών, καθώς η άσκοπη κατανάλωσή τους βλάπτει σοβαρά την υγεία!

a αντιβιοτικά ΚΕΙΜΕΝΟ ELVIRA BALDIA Γενικός Ιατρός Μ elfly332000@yahoo.de

ύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στην Ελλάδα καταναλώνουμε τρεις φορές περισσότερο αντιβιοτικά ανά κάτοικο και ανά έτος, σε σχέση με με άλλα κράτη. Η κατάχρηση έχει ως αποτέλεσμα την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά και οδηγεί στη δημιουργία ανθεκτικότερων μικροβίων. Η αντιβίωση δεν βοηθάει στην ίωση! Τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη. Τα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης είναι παρόμοια. Η γρίπη ξεκινάει ξαφνικά με πονοκέφαλο και υψηλό πυρετό κι εκδηλώνεται τους χειμερινούς μήνες, με μεγαλύτερη έξαρση από Ιανουάριο μέχρι Μάρτιο. Οι συνήθεις ιοί είναι τύπου Α και Β. Τα συμπτώματα του κρυολογήματος είναι πιο ήπια και περιλαμβάνουν χαμηλό πυρετό, ρινική καταρροή, βήχα, κόπωση, πονοκέφαλο, κοκκίνισμα των ματιών και ξηρότητα στον φάρυγγα. Η διάρκεια της νόσου είναι 2-7 ημέρες. Αν τα συμπτώματα επιμένουν και μετά από τις 10-14 ημέρες, τότε πρέπει να σκεφτούμε μια άλλη λοίμωξη ή επιπλοκές. Η λύση βρίσκεται στην φύση! Ποια είναι η εναλλακτική θεραπεία; • Πίνετε άφθονα υγρά. • Κάνετε γαργάρες με φασκόμηλο ή χλιαρό αλατόνερο. • Χρησιμοποιείτε φυτοθεραπευτικά σιρόπια για το βήχα. • Χρησιμοποιείτε αναλγητικά και αντιπυρετικά. • Για τον πυρετό κάντε και επιθέματα με νερό και ξύδι (στο μέτωπο ή στα πόδια). • Καλή ελαφριά διατροφή. • Ομοιοπαθητικά φάρμακα ανάλογα με την εικόνα των συμπτωμάτων (με συνταγή από τον ομοιοπαθητικό ιατρό). • Μην χρησιμοποιείτε αντιβιώσεις που έχουν μείνει από προηγούμενη θεραπευτική αγωγή. • Μην τις ζητάτε από το φαρμακοποιό σας χωρίς συνταγή.

ΛE BAN TA Με ιστορία 2.000 χρόνων και άπειρες εφαρμογές στην ιατρική, στην κοσμετολογία, αλλά και σε πιο κοινές καθημερινές χρήσης, το αιθέριο έλαιο της λεβάντας αποδεικνύεται πολύτιμος σύμμαχος για το σώμα και το πνεύμα μας!

Πρόκειται για ένα φυτό με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν στη διαδικασία της μουμιοποίησης, ενώ επίσης το μετέτρεπαν σε άρωμα σώματος. Το λουλούδι της λεβάντας χρησίμευε ως υλικό μαγειρικής για τους Ρωμαίους, οι οποίοι δεν παρέλειπαν να το εντάσσουν και στο μπάνιο τους. Σήμερα, υπάρχουν περισσότερο από 39 είδη του γένους Lavandula, τα οποία αναπτύσσονται σε πολλά μέρη της γης. Το αιθέριο έλαιο Έχει χαρακτηριστικό άρωμα κι εξάγεται από τις ανθισμένες κεφαλές με απόσταξη. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας έχει εξισορροπιστικά και ρυθμιστικά αποτελέσματα, φέρνοντας υγεία και αρμονία στο σώμα και στο μυαλό. Έχει χαρακτηριστικό άρωμα. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ Χρησιμοποιείται ως τονωτικό, αλλά και ως ηρεμιστικό. Ανακουφίζει από την καθημερινή ένταση, το άγχος, τις ημικρανίες, την κατάθλιψη και τη γενική ατονία. Είναι ωφέλιμη στην αϋπνία, σε πονοκεφάλους και ημικρανία.

Αντισηπτικό, αντιμετωπίζει την ακμή, το έκζεμα, την πιτυρίδα, τις ψείρες, τα τσιμπήματα εντόμων, τους μύκητες, τον έρπη.

ΔΕΡΜΑ

ΧΡΗΣΗ

μασάζ.

Σε εισπνοές, εξατμιστήρες, λουτρά,

026 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • ΩΚΤΟΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Οι διακοπές μπορεί να τελείωσαν, όμως, αρχίζει μία νέα και σημαντική περίοδος στη ζωή του παιδιού, η οποία προμηνύει την πνευματική, αλλά και τη νοητική του ανάπτυξη! Ας την «τροφοδοτήσουμε» με χρήσιμες συμβουλές! ΚΕΙΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑΝΝΑ ΠΑΝΤΕΛΕΩΝ Διατροφολόγος-Διαιτόλογος

ΜΕ «ΝΟΥ»

Ε v_panteleon@yahoo.gr, T 6979745030

Προτάσεις πρωινού

Σχολικό με...νου!

Ένα φλιτζάνι γάλα κατσικίσιο κατά προτίμηση ή εναλλακτικά: γάλα αμυγδάλου, βρώμης, σόγιας με δημητριακά ολικής άλεσης ή μείγμα δημητριακών όπως: κριθάρι, σίκαλη, σιτάρι, βρώμη, κεχρί, φαγόπυρο κι ένα φρούτο της αρεσκείας τους. Ένα γιαούρτι κατσικίσιο κατά προτίμηση με φρυγανιές ολικής άλεσης ή σικάλεως με βούτυρο και μέλι ή μαρμελάδα κι ένα φρούτο της αρεσκείας τους. Ένα τοστ με βραστή γαλοπούλα και κασέρι ή με φέτα, ελιά και ντομάτα κι ένα φυσικό χυμό. Ένα κουλούρι ολικής άλεσης Θεσσαλονίκης ή ένα σταφιδόψωμο κι ένα φυσικό ανάμεικτο χυμό φρούτων. Δύο-τρία μικρά φρούτα χτυπημένα στο μπλέντερ μαζί με 2 - 3 κουταλιές της σούπας βρώμη και κεφίρ, ένα ποτήρι κατσικίσιο γάλα με δύο μπισκότα ολικής άλεσης και 2 κουταλάκια του γλυκού ταχίνι ολικής με μέλι. Ένα βραστό αυγό με δύο φέτες ψωμί ολικής άλεσης, ένα φρέσκο χυμό. Κoλατσιό

πνευματική απόδοση των παιδιών μας εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα της διατροφής τους. Ένα κακής ποιότητας γεύμα μπορεί να ευθύνεται για την αδυναμία συγκέντρωσης στο σχολείο, την κούραση, την υπνηλία και κατ’ επέκταση τη μειωμένη επίδοση στα μαθήματα. Όλη αυτή η κατάσταση οφείλεται στο γεγονός πως ο εγκέφαλος για να λειτουργήσει και να αποδώσει τα μέγιστα πρέπει να εφοδιαστεί με καύσιμα, ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Δεν θα πρέπει να προσπερνάμε το γεγονός πως τα παιδιά

μας βρίσκονται σ’ ένα στάδιο ταχύτατης σωματικής και πνευματικής ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν υψηλές ανάγκες για πρόσληψη απαραίτητων θρεπτικών ουσιών θεμελιώδους σημασίας. Μενού για 10 με τόνο! Είναι σημαντικό για τα παιδιά να καταναλώνουν τακτικά και μικρά γεύματα για να μην πεινάνε, αλλά και για να κάνουν τονωτικές «ενέσεις» ενέργειας! Για παράδειγμα, είναι καλό το μικρό σας να τρώει καθημερινά ένα πλούσιο πρωινό, ένα δεκατιανό, ένα μεσημεριανό, ένα απογευματινό κι ένα βραδινό. Φυσικά, δεν

Ένα παστέλι (προσοχή στην περιεκτικότητα του σε ζάχαρη, προτιμήστε αυτά που κατά βάση περιέχουν μέλι). Το σουσάμι είναι πολύ καλή πηγή μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ένα γιαούρτι με φρούτα. Ένα μικρό κομμάτι σπιτική πίτα. Αραβική πίτα με τυρί και λαχανικά. Κριτσινάκια πολύσπορου μ’ ένα φρούτο της αρεσκείας του. Special tip!

Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι τα τρόφιμα που επιλέγουν τα παιδιά από το κυλικείο του σχολείου, τις περισσότερες φορές, είναι κακής ποιότητας και χαμηλής θρεπτικής αξίας. Αν, ωστόσο, πρέπει το παιδί να προσανατολιστεί σε προϊόντα του κυλικείου, τότε φροντίστε οι αγορές του να είναι προσεκτικές και να μην αφορούν τρόφιμα με αυξημένα επίπεδα λιπαρών και ζάχαρης, όπως είναι τα γαριδάκια, οι πίτσες και τα αναψυκτικά. KNOWMORE

Ανακατέψτε σ’ ένα σακουλάκι ανάλατους, άψητους ξηρούς καρπούς και μικρά τεμάχια φρούτων. Το σνακ αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικό τονωτικό για το μυαλό και τη μνήμη!

χρειάζεται να επισημάνουμε πως η διατροφή του χρειάζεται να καλύπτει όλα τα συστατικά που έχει ανάγκη ο οργανισμός του για ν’ αναπτυχθεί με υγεία. Πρωινό Πολλά παιδιά φεύγουν από το σπίτι χωρίς να έχουν πάρει πρωινό. Αυτό αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό διατροφικό λάθος. Λόγω του νυχτερινού ύπνου, το πρωί το σώμα έχει πολύ χαμηλά αποθέματα ενέργειας. Για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται ένα πλούσιο ποιοτικά πρωινό. Πολλές μελέτες, μάλιστα, έχουν συσχετίσει τη λήψη ενός υγιεινού πρωινού με καλύτερη σχολική απόδοση, μεγαλύτερη ικανότητα εκμάθησης, μνήμης και συνδυαστικής σκέψης. Τέλος, αρκετές μελέτες έδειξαν πως τα παιδιά που τρώνε πρωινό έχουν 30% λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα. Δεκατιανό - Απογευματινό Η κατανάλωση ενδιάμεσου γεύματος είναι πολύ σημαντική, διότι μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Η γενική σύσταση για ένα σωστό κολατσιό είναι να περιέχει μεγάλο ποσοστό σύνθετων υδατανθράκων, να είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και να μην περιέχει πολλά λιπαρά. Επιπλέον, θα πρέπει να περιέχει βιταμίνες, μέταλλα, αλλά και φυτικές ίνες. Μεσημεριανό Τα μεσημεριανά γεύματα, χρειάζεται να παρέχουν μια ποικιλία από θρεπτικά συστατικά και φαγητά που καταναλώνετε οικογενειακώς. Μια υγιεινή και θρεπτική διατροφή είναι αυτή, που περιλαμβάνει ποικιλία τροφών, έστω και σε μικρές ποσότητες. Σε γενικές γραμμές, καλό είναι να προσφέρουμε στο παιδί από μία φορά την εβδομάδα κόκκινο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, όσπρια και λαδερά, ενώ στα υπόλοιπα γεύματα μπορούμε να «παίξουμε» με συνδυασμούς αυτών των τροφών, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του παιδιού. Σημαντικό ρόλο παίζει, επίσης, το υγιεινό μαγείρεμα των τροφών, η χρήση ελαιόλαδου -με μέτρο- και ο περιορισμός του αλατιού, το οποίο μπορεί να αντικατασταθεί από φυσικά μυρωδικά. Βραδινό Το βραδινό καλό είναι ν’ αποτελεί το πιο ελαφρύ γεύμα όλης της ημέρας. Kαλή λύση αποτελεί η σπιτική πίτσα, μια φρουτοσαλάτα, τα δημητριακά με γάλα, ένα τοστ κι ένα ποτήρι γάλα, είτε κάποιο μικρό γεύμα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Αποτελεί έναν από τους πλέον συχνούς «πονοκεφάλους» των γονιών και τον αιώνιο εφιάλτη κάθε παιδιού. Τι γίνεται αν στο παιδί δεν αρέσει κάποιο τρόφιμο και πώς θα το πείσετε να δοκιμάσει; ΚΕΙΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑΝΝΑ ΠΑΝΤΕΛΕΩΝ Διατροφολόγος-Διαιτόλογος v_panteleon@yahoo.gr, T. 6979745030

ν το παιδί αρνείται να φάει κάποιες θρεπτικές κι απαραίτητες τροφές, μπορούμε να του τις προσφέρουμε μέσα σε άλλες που του αρέσουν ή μαγειρεμένες με τον τρόπο που αυτό προτιμά!

Λαχανικά Μπορούμε να σερβίρουμε μακαρόνια με μία σπιτική σάλτσα, στην οποία θα βάλουμε ντομάτα, καρότο, πιπεριές, κολοκύθι ή ακόμη και μελιτζάνα, πολτοποιημένα. Όσπρια Μία λύση για τα όσπρια είναι να προσθέσουμε λίγο ρύζι στο μαγείρεμά τους, που θα δώσει στο φαγητό πιο οικεία και απαλή γεύση. Επιπλέον, το ρύζι συμπληρώνει τα αμινοξέα των οσπρίων και δημιουργεί ένα πλήρες γεύμα. Φρούτα Καλό είναι τα παιδιά να τρώνε τέσσερα φρούτα την ημέρα ή δύο φρούτα και δύο φρέσκους φρουτοχυμούς. Αν δεν τους αρέσουν τα φρούτα, μπορούμε να τα προσθέσουμε στο γάλα ή να ετοιμάσουμε μία φρουτόκρεμα με μπισκότα ολικής άλεσης. Κρέας Tο κόκκινο κρέας είναι πλούσια και απαραίτητη πηγή πρωτεΐνης. Μπορείτε να το

προσφέρετε ως σπιτικό χάμπουργκερ με μπιφτέκι, ντομάτα, μαρούλι και τυρί: ένα πλήρες γεύμα με όλες τις απαραίτητες ομάδες τροφών και με σπιτική ποιότητα. Εναλλακτικά, ετοιμάστε σπιτικά σουβλάκια, στα οποία δύσκολα αντιστέκεται ένα παιδί! Aν στο παιδί αρέσουν τα μακαρόνια, μπορούμε να τα σερβίρουμε με άπαχο κιμά και τυρί, προσθέτοντας στους υδατάνθρακες της μακαρονάδας πρωτεΐνες από τον κιμά κι ασβέστιο από το τυρί, σε έναν ισορροπημένο συνδυασμό. Ψάρι Μπορούμε να ετοιμάσουμε σπιτικές ψαροκροκέτες με μπακαλιάρο ή άλλο μεγάλο ψάρι, είτε να του το προσφέρουμε σε σουβλάκι, με πολύχρωμες πιπεριές, μανιτάρια και ντομάτα, που θα εντυπωσιάσει τα παιδιά. Αυγά Tα αυγά είναι μια τροφή που πολλά παιδιά αρνούνται να δοκιμάσουν. Παρόλα αυτά, τρελαίνονται για μελάτα αυγά χτυπημένα με ψωμάκι! Επιπλέον, μπορούμε να μαγειρέψουμε μία ομελέτα με ψιλοκομμένα λαχανικά, πατάτες, τυρί κι ελάχιστο ελαιόλαδο, συνθέτοντας ένα ολοκληρωμένο από θρεπτικής άποψης γεύμα.

ΦAΕ ΤΟ ΦΑΓΗΤO ΣΟΥ! Τι να κάνω αν το παιδί δεν θέλει να πιει γάλα; Δεν υπάρχει λόγος να το πιέζετε, αφού μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με γιαούρτι ή εξαιρετικά υποκατάστατα γάλακτος προερχόμενα από δημητριακά, συνοδευόμενα με φρούτα ή μέλι στο πρωινό ή ως σνακ. Επίσης, μπορούμε να το σερβίρουμε ως μιλκσέικ. Καλό είναι να αποφεύγουμε το κακάο, γιατί εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου. Aν το πρόβλημα είναι ότι «μυρίζει», δοκιμάζουμε να του το σερβίρουμε δροσερό, σε ποτήρι με καλαμάκι. KOITAMAMAΣΕΑΦΟΡΑ

028 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΝΤΑΣΜΕ

κριθάρι

Hordeum Vulgare

Εκτός από τα παξιμάδια, το κριθάρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε πολλές άλλες συνταγές και ν’ αποκτήσει μία περίοπτη θέση στα υλικά της κουζίνας μας. Έχει, άλλωστε, όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται παιδιά και μεγάλοι, καθώς και νόστιμη γεύση! ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΘΗΝΑ ΒΕΖΑΚΙΑΔΟΥ Μ athinalex@hotmail.com ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ STUDIO ARTE DI TRE Eυχαριστούμε τους μικρούς μας μάγειρες Koρίνα, Άκη και Εύα καθώς και τον παιδικό σταθμό Μαργαρίτα, Tιβεριουπόλεως 3, Τ 2310 458 110

Κρίθινα κρακεράκια ΥΛΙΚΑ 500 γρ. κρίθινο αλεύρι ½ φλιτζάνι σησαμέλαιο Περίπου 1 φλιτζάνι νερό Αλάτι ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ γλυκάνισο μάραθο ή κύμινο και λιναρόσπορα ή/και σουσάμι ή/και ηλιόσπορα ή/και κολοκυθόσπορα ή/και παπαρούνα

ο κριθάρι είναι, σύμφωνα με διάφορες πηγές, το παλαιότερο καλλιεργήσιμο δημητριακό στη Μεσόγειο. Στην Ελλάδα, το γνωρίζουμε ως υλικό για παξιμάδια, ιδίως για το πιο διάσημο απ’ όλα: τον κρητικό ντάκο. Ωστόσο, εμείς οι Έλληνες έχουμε να χρησιμοποιήσουμε το κριθάρι στις κουζίνες μας εδώ και πάρα πολύ καιρό. Το κριθάρι αποτελούσε τη βάση διατροφής των αρχαίων Σπαρτιατών, οι οποίοι γνώριζαν το πόσο σημαντικοί είναι οι υδατάνθρακες ως κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.

Απ’ ό,τι φαίνεται, η χώρα της Μεσογείου που το χρησιμοποιεί περισσότερο είναι η Τυνησία. Συγκεκριμένα, το κριθάρι φυτρώνει σε μεγάλες ποσότητες στη Νότια Τυνησία και στην Τζέρμπα, ανάμεσα σε ελιές και χουρμαδιές. Οι Τυνήσιοι μάγειρες το χρησιμοποιούν σε σούπες, ψωμιά, ακόμα και σε κους-κους, ενώ σ’ άλλες περιοχές της Μεσογείου χρησιμοποιείται επίσης και σε σούπα. Στη Μέση Ανατολή είναι γνωστό ως «φάρμακο της καρδιάς», επειδή περιέχει τοκοτριενόλη, η οποία συμβάλλει στη μείωση της παραγωγής της χοληστερόλης στο ήπαρ. Είναι πλούσιο σε

βιταμίνες Β3, Β6 και μέταλλα όπως κάλιο, σίδηρο, θείο και φωσφορικά οξέα. Επίσης, περιέχει ασβέστιο και πρωτεΐνη, ενώ παράλληλα διεγείρει το ήπαρ και το λεμφικό σύστημα και με αυτόν τον τρόπο βοηθά στην αποτοξίνωση. Το κριθάρι μαγειρεύεται όπως το ρύζι, ενώ μπορεί να προστεθεί σε σούπες και βραστά λαχανικά. Το κρίθινο αλεύρι χρησιμοποιείται για την παρασκευή ψωμιού και οι νιφάδες του κριθαριού χρησιμοποιούνται για ένα πρωινό με δημητριακά, όπως οι νιφάδες βρώμης, καθώς και βρασμένο με νερό ή γάλα ως κρέμα για μωρά.

{

υγιεινά οργανικά λαχταριστά

EKTEΛΕΣΗ Ανακατεύουμε το αλεύρι με το λάδι και το αλάτι. Ρίχνουμε λίγο-λίγο το νερό και το ζυμώνουμε ώσπου να γίνει μια λεία αλλά σχετικά σφικτή ζύμη. Μπορεί να μην χρειαστεί ολόκληρο φλιτζάνι νερό, απλά πρέπει να απλώνεται καλά. Προσθέτουμε τα μυρωδικά και τα σπόρια που μας αρέσουν. Απλώνουμε τη ζύμη πάνω σε λαδόκολλα σε ταψί. Απλώνουμε τη ζύμη όσο πιο λεπτή γίνεται και τη χαράζουμε σε μικρά τετράγωνα κρακεράκια πριν μπει στο φούρνο. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς, για περίπου 30 λεπτά. Τα κρακεράκια είναι έτοιμα όταν είναι τραγανά. Αφού τα αφήσουμε να κρυώσουν λίγο, κόβονται πολύ εύκολα. Τα τρώμε όπως τα κριτσίνια σκέτα ή τα σερβίρουμε με τυρί και κάποιο ρόφημα. Αποτελεί ιδανικό σνακ για μεγάλους και μικρούς.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

TOP10 ΓΙΑ ΓΟΝEIΣ

Δεν πρέπει μόνο ν’ απαιτούμε απ’ τα παιδιά να μας φέρνουν δέκα από το σχολείο. Πρέπει να διεκδικήσουμε κι εμείς το «άριστα», μέσα από δέκα εύκολες συμβουλές που θ’ αλλάξουν τις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας, με τον πιο ανώδυνο τρόπο!

Δώστε το παράδειγμα: Καταναλώστε φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες με τα γεύματα ή τα σνακ σας. Αφήστε τα παιδιά σας να δουν ότι σας αρέσει να μασάτε ωμά λαχανικά.

Ψωνίστε τρόφιμα μαζί με τα παιδιά σας: Η αγορά ειδών διατροφής μπορεί να διδάξει το παιδί σας πολλά πράγματα σχετικά με το φαγητό και τη διατροφή.

Γίνετε δημιουργικοί στην κουζίνα: Τεμαχίστε το φαγητό σε αστεία κι εύκολα σχήματα με τους κόπτες μπισκότων. Ονομάστε ένα φαγητό που το παιδί σας βοήθησε να ετοιμαστεί. Σερβίρσετε τη «Σαλάτα της Μαρίας» ή τις «Γεμιστές πατάτες του Κωστάκη» για βραδινό.

Προσφέρετε το ίδιο φαγητό σε όλους: Σταματήστε να μαγειρεύετε ξεχωριστά πιάτα για να ικανοποιήσετε τα παιδιά σας. Είναι πιο εύκολο να σχεδιάζετε τα οικογενειακά γεύματα όταν όλοι τρώνε τα ίδια φαγητά.

Ανταμείψτε με την προσοχή σας, όχι με φαγητό. Προτιμήστε να μην προσφέρετε γλυκά ως ανταμοιβή. Αυτό κάνει τα παιδιά να πιστεύουν ότι τα γλυκά ή τα επιδόρπια είναι καλύτερα από άλλα φαγητά.

Επικεντρωθείτε ο ένας στον άλλο στο τραπέζι: Συζητήστε για αστεία και χαρούμενα θέματα κατά τη διάρκεια του φαγητού. Απαντήστε στο

κινητό σας τηλέφωνο αργότερα. Προσπαθήστε να μετατρέψετε τα γεύματα σε μια διαδικασία χωρίς άγχος.

Ακούστε το παιδί σας: Όταν το παιδί σας λέει ότι πεινάει, μπορείτε να του προσφέρετε ένα μικρό και υγιεινό σνακ- ακόμα και όταν δεν είναι ο προγραμματισμένος χρόνος του να φάει. Προσφέρετε επιλογές. Ρωτήστε το: «Τι προτιμάς για βραδινό: μπρόκολο ή κουνουπίδι», αντί για «Θέλεις μπρόκολο για βραδινό»;

Περιορίστε τον χρόνο παρακολούθησης τηλεόρασης κατά την διάρκεια του γεύματος!

Ενθαρρύνετε τη φυσική δραστηριότητα: Κάντε τη φυσική δραστηριότητα μια χαρούμενη διαδικασία για όλη την οικογένεια. Περπατήστε, τρέξτε και παίξτε με το παιδί σας- αντί να κάθεστε στο περιθώριο. Δώστε το παράδειγμα με το να είστε φυσικά ενεργοί.

Προσπαθήστε πάνω απ’ όλα εσείς οι ίδιοι να είστε εκείνοι, που τα παιδιά σας θα θαυμάζουν και εν μέρει θα προσπαθούν να μιμηθούν... γίνετε ένα καλό υγιεινό πρότυπο! Δοκιμάστε νέα φαγητά οι ίδιοι, περιγράψτε τη γεύση, την υφή και τη μυρωδιά. Προσφέρετε ένα νέο φαγητό κάθε φορά. Προσφέρετε τα νέα φαγητά στην αρχή του γεύματος, όταν το παιδί σας είναι πολύ πεινασμένο. Αποφύγετε να κάνετε διάλεξη ή ν’ αναγκάσετε το παιδί σας να φάει.

ΘΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ ΣΤΟ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

028 κoitamama

1 2 3

Γιάννης Αθλητική φόρμα MRK 32,40€, Αθλητική τσάντα Sigikid (Ανέμη) 39,80€, Ταπεράκι Sigikid (Ανέμη) 10,00€, Παγουρίνο Sigikid (Ανέμη) 10,00€ Ελένη Φόρεμα MRK 28,40€, Κολλάν MRK 13,00€, Κορδέλα HABA (Ανέμη) 10,00€, Σάκος HABA (Ανέμη) 29,00€, Ταπεράκι Sigikid (Ανέμη) 10,00€, Παγουρίνο Sigikid (Ανέμη) 10,00€ Ελένη Μπλούζα Noppies 26,00€, Κολάν Noppies 18.00€, Φούστα Noppies 36,00€, Ζακέτα Noppies 45,95€ Αριθμητήριο HABA (Ανέμη) 54,00€ Γιάννης Παντελόνι τζιν Noppies 50,00€, Πουλόβερ Noppies 46,00€, Τσάντα ζωγραφικής HABA (Ανέμη) 46,00€ Ελένη Πουκαμίσα Noppies 30,00€ Κολάν Noppies 18,00€ Αριθμητήριο HABA (Ανέμη) 54,00€

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ

Αγγέλα Παιδικά ενδύματα Βας.Ολγας 41 Τ. 2310 831241

Γιάννης Πουκάμισο Noppies 32,95€ Παντελόνι Noppies 50,00€ Σάκος Sigikid (Ανέμη) 29,50€

Ανέµη Παύλου Μελά 35 , Τ. 2310 237399 Εµπορικό Κέντρο Florida Τ. 2310 474007 www.toys.gr

Ποιοτικά παιχνίδια και δώρα για όλεσ τισ ηλικίεσ!

0104 Bενιζέλου 23 | Θεσσαλονίκη | τ. 2310 227911

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Greenday Συχνά τον παραμελείτε. Ενίοτε αδιαφορείτε παντελώς για εκείνον. Μήπως ήρθε η ώρα να φροντίσετε τον εαυτό σας; Μια επίσκεψη στο κατάστημα Green day αποτελεί την ιδανική αφορμή! ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ARTE DI TRE STUDIO

Τα εξωσχολικά προγράμματα αγγλικών του Ανατόλια αρχίζουν! Συναντήσαμε την υπεύθυνη των προγραμμάτων Φαίη Μαρινίδη για να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες!

% 100tural na

νας φιλόξενος χώρος σας υποδέχεται στο κέντρο της πόλης, με στόχο να σας μυήσει στα «μυστικά» των βιολογικών καλλυντικών και να σας προσφέρει αναζωογονητικές στιγμές ανάπαυλας σε μια πιεστική καθημερινότητα. Το Greenday άρχισε τη λειτουργία του το 2007 ως σημείο πώλησης βιολογικών καλλυντικών. Ωστόσο, η αγάπη της ιδιοκτήτριας Νίκης Βάσσου για τις εναλλακτικές θεραπείες περιποίησης, αλλά και η ιδιότητα της αισθητικού γρήγορα την οδήγησε στο επόμενο βήμα. Ως αποτέλεσμα, το 2009 ο χώρος επεκτάθηκε, προσφέροντας στο κοινό πληθώρα υπηρεσιών! Στο κατάστημα θα βρείτε μια τεράστια ποικιλία αμιγώς βιολογικών καλλυντικών (Primavera, Lavera, Benecos, Dr. AlKaitis, Natuderm, Organic Blue, Badger, Βάλσαμο, Βιοάρωμα, eco friendly baby), τα οποία δεν περιέχουν χημικά συστατικά. Άλλωστε, πρωταρχικός στόχος της κ. Βάσσου είναι να ενημερώσει τους καταναλωτές και να τους παροτρύνει να διαβάζουν προσεκτικά

Greenday Πατριάρχου Ιωακείμ 10, Θεσσαλονίκη Τ. 2310 241.792 www.greenday-beauty.gr INFO BOX

τις ετικέτες των προϊόντων, ώστε να πληροφορούνται για τα συστατικά τους. Εκτός από καλλυντικά για την καθημερινή σας περιποίηση, αιθέρια έλαια και προϊόντα μακιγιάζ, στο Greenday θα βρείτε προϊόντα για την περιποίηση βρεφών και παιδιών.

Make my day Όσον αφορά στο κομμάτι της περιποίησης, ο χώρος προσφέρει τέσσερις βασικές θεραπείες (αποτοξίνωσης, αναζωογόνησης, ενυδάτωσης και ρύθμισης της λιπαρότητας) για το πρόσωπο και το σώμα. Σε κάθε περιποίηση πρόσωπου, περιλαμβάνεται και ένα marma point μασάζ που αναζωογονεί και αποτοξινώνει, καταπολεμά τις ρυτίδες, ενώ ταυτόχρονα χαλαρώνει βαθειά τις αισθήσεις. Επιπλέον, σας δίνεται η δυνατότητα να αντιμετωπίσετε την κυτταρίτιδα με τον πλέον φυσικό τρόπο, αποκλειστικά με χειρομασάζ και βιολογικά αιθέρια έλαια. Αξίζει να σημειωθεί πως σε όλες τις θεραπείες χρησιμοποιούνται αποκλειστικά τα βιολογικά προϊόντα Primavera που φέρουν την πιστοποίηση της Natrue.

Τι ακριβώς είναι τα εξωσχολικά προγράμματα αγγλικών του Ανατόλια; Τα εξωσχολικά προγράμματα αγγλικών του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια περιλαμβάνουν στην ουσία τρία προγράμματα για παιδιά 4 έως 14 ετών: Το Bilingual Program, το Bridge Program και το Link Program που προστέθηκε φέτος. Κάθε ένα είναι μοναδικό, καθώς καλύπτει συγκεκριμένες ανάγκες διαφορετικών κατηγοριών παιδιών. Σε ποια παιδιά απευθύνoνται; Το Bilingual Program είναι σχεδιασμένο αποκλειστικά για δίγλωσσα ή εν δυνάμει δίγλωσσα παιδιά, δηλαδή για παιδιά που έχουν ζήσει στο εξωτερικό, έχουν τουλάχιστον έναν αγγλόφωνο γονέα ή είναι εξοικειωμένα με τα αγγλικά από πολύ μικρή ηλικία. Το Bridge Program είναι ανοιχτό σε όλα τα παιδιά της Θεσσαλονίκης. Το Link Program προσφέρει συμπληρωματικά εξωσχολικά μαθήματα αγγλικών για τα παιδιά που φοιτούν ήδη στο Δημοτικό Σχολείο του Ανατόλια. Ποια η διαφορά τους από ένα φροντιστήριο; Κάθε ένα από τα παραπάνω προγράμματα είναι ειδικά σχεδιασμένο για να

καλύψει τις ανάγκες κάθε ηλικίας και επιπέδου. Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που χρησιμοποιείται προέρχεται από τις ΗΠΑ αλλά και τη Μ. Βρετανία και διδάσκεται από δίγλωσσους δασκάλους με διεθνή εμπειρία. Το βασικό στοιχείο της μεθοδολογίας μας είναι η διαδραστικότητα, ενώ όλο το μάθημα γίνεται αποκλειστικά στα αγγλικά. Ποια είναι η δομή του μαθήματος; Όλα τα μαθήματα καλλιεργούν το γραπτό και προφορικό λόγο και την ανάγνωση, δίνουν όμως ιδιαίτερη έμφαση και στις κοινωνικές και δημιουργικές ικανότητες των παιδιών. Η διδασκαλία των αγγλικών βασίζεται στις πλέον σύγχρονες διδακτικές μεθόδους και κατευθύνσεις. Με ποιον τρόπο εμπνέετε τα παιδιά να αγαπήσουν τα αγγλικά; Τα παιδιά λατρεύουν να συμμετέχουν στην ενεργό μάθηση. Η άποψή μας είναι ότι τα παιδιά πρέπει να χρησιμοποιούν τη γλώσσα και όχι απλώς να τη μαθαίνουν. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή για εμάς από το να βλέπουμε την αίσθηση της επιτυχίας στα πρόσωπα των παιδιών όταν καταφέρνουν να μιλήσουν σωστά στα αγγλικά.

Τα μαθήματα πραγματοποιούνται Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή από τις 16:15 έως τις 19:30 καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Διαρκούν 1,5 ώρα και γίνονται 2-3 φορές την εβδομάδα, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Τα μαθήματα ξεκινούν στις 16:15 ή στις 18:00, ανάλογα με το τμήμα. ΚΟΣΤΟΣ Pre-K, K - 2 μαθήματα/εβδομάδα - € 630 Level 1 - 2 μαθήματα/εβδομάδα - € 790 Levels 2, 3 - 2 μαθήματα/εβδομάδα - € 890 Levels 4, 5- 3 μαθήματα/εβδομάδα - € 1.050 Level 6 - 3 μαθήματα/εβδομάδα - € 1.170 Levels 7, 8 - 2 μαθήματα/εβδομάδα - € 950 Τ. 2310 398287 W. www.anatoliaelementary.edu.gr

KOITAMAMAΣΕΑΦΟΡΑ

032 κoitamama

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

ΑΤΖΕΝΤΑ

σεπτεμβρίου-οκτωβρίου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΙΩΑΝΝΑ ΣΕΡΑΦΕΙΜΙΔΟΥ www.pigolampides.gr

ΠΟΥ Σε διάφορους χώρους της

Κυριακές στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Θεσσαλονίκης

ΠΟΥ Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού,

Πολιτιστικές εκδηλώσεις

ΘΕΑΤΡΟ Κυριακή 18 & 25 /09

Ο Μικρός Πρίγκηπας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Λεωφ. Στρατού 2

ΠΟΥ Θέατρο Κολοσσαίον, Βασ. Όλγας 150

www.dimitriathess.gr

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www. mbp.gr | 2313 306 400

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2310 834996 & 6984 053 427

Σάββατο 24/09

Κάθε Κυριακή (από τον Οκτώβρη)

«Το Λουρί του Σωκράτη»

Εναρκτήριο Happening του Κρουστόφωνου

Κάθε Δευτέρα & Τρίτη (για όλη τη σχολική χρονιά)

ΠΟΥ Παραλία. Με συμμετοχή της

Μαζί

Ξηροκρήνη

Μπάντας Δρόμου, της Παιδικής σκηνής και φίλων – συνεργατών

ΠΟΥ Κοπερτί, Βασ. Όλγας 71 με 28ης

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.kroustophono.gr | 2310 861874

www.koperti.gr | 2310866123

Κυριακή 25/09

Σάββατο 22/10

ΠΟΥ Αρχαιολογικό Μουσείο

ΠΟΥ Κρουστόφωνο, Αλ. Παπαδιαμάντη 6 Δωρεάν Μουσικοπαιδαγωγικό σεμινάριο γνωριμίας

ΠΟΥ Θέατρο Λαμπιόνι | Αγάθωνος 31

www.lampioni.gr | T: 2310 749 230

Κάθε Κυριακή στις 11:30 (από Οκτώβριο)

«Η χώρα των πουλιών» του Γιάννη Καλατζόπουλου ΠΟΥ Θέατρο Σοφούλη,

Τραπεζούντος 5 & Σοφούλη ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.theatrosofouli.gr | 2310423925

Κάθε Κυριακή (από 9 Οκτωβρίου)

«Το φαφούτικο λιοντάρι» της Καρίνας Ιωαννίδου

Κρίσεις: συνέχειες και ασυνέχειες στην ιστορία θεσσαλονίκης, Μανόλη Ανδρόνικου 6 Συμμετοχή μουσείου στις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ελεύθερη περιήγηση στην έκθεση www.amth.gr | 2310 830538

Σαββατοκύριακο 1 και 2 /10

Πανευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΟΥ Σε διάφορες περιοχές σε όλη την

www.theatre-fleming.gr | 2310 812000

Κυριακή 11 /09/2011 και κάθε Κυριακή για 10 παραστάσεις

Στρουμφοπάρτυ

«Παιχνίδια καλλιτεχνικής εμψύχωσης με…άλλο στυλ»

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.kroustophono.gr | 2310 861874 & 6944 503542

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μισραχή 15

ΠΟΥ Παιδική Σκηνή Θεάτρου Φλέμιγκ,

Οκτωβρίου

Ελλάδα

Τετάρτη 14/09

«Ελληνοτουρκική ορχήστρα Νέων»

ΠΟΥ Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Αίθουσα Φίλων Μουσικής Μ1 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.tch.gr | Τ. 2310 895 800

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.ornithologiki.gr | 210 8228704

ΕΚΤΟΣ ΠΟΛΗΣ

Πέμπτη 06-Κυριακή 09/10

ΠΟΥ Θέατρο ΤΑΞΙΔΙ ΟΝΕΙΡΟΥ,

Σ. Τάττη 3, (περιοχή Αγ. Σοφίας) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Φωνές νερού μυριάδες ΠΟΥ Αρχαιολογικό Μουσείο

θεσσαλονίκης, Μανόλη Ανδρόνικου 6 ΠΟΥ Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Λεωφ. Στρατού 2

T. 6972 702870

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ & ΔΡΑΣΕΙΣ Δευτέρα 12/09- Κυριακή 18/09

76η ΔΕΘ – Playland

ΠΟΥ Στο περίπτερο 17 της ΔΕΘ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.amth.gr | 2310 830538 www. mbp.gr | 2313 306 400

Παρασκευή 30/09 –Παρασκευή 16/10

13o Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου και Παντομίμας Κιλκίς ΠΟΥ Συνεδριακό Κέντρο Δ. Κιλκίς

18 θίασοι από 13 χώρες σε μοναδικές παραστάσεις κουκλοθεάτρου και παντομίμας ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Σάββατο 15/10

Η μουσική πάει κινηματογράφο

www.kilkis-festival.gr | 23413-52158

Σάββατο 8/10- Κυριακή 9/10

Dance For a Cause 2ος μαραθώνιος αγάπης

www.helexpo.gr | 2310 291548

ΠΟΥ Εργαστήρι «Χαρά και Μουσική»,

Δευτέρα12/09 - Τρίτη 25/10

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΟΥ Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας

www.xarakaimousiki.blogspot.com | 6973599041 & 23920 29071

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μεταμορφώσεως 20 Άνω Περαία

46α Δημήτρια Θεσσαλονίκης

www.danceforacause.gr |694-9072122

Πατριάρχου Ιωακείμ 7 (Πλ. Αγίασ Σοφίασ) Τ&F 2310 231241 www.aboutfamily.gr

Mελέτη & δημιουργική απασχόληση στο σπίτι Η νέα χρονιά στο σχολείο ξεκινάει όχι μόνο για τους μικρούς μας φίλους, αλλά και για εμάς τις μαμάδες. Ξανά στα θρανία κι ο καθημερινός αγώνας για τη μελέτη, την επανάληψη και την πρόοδο στο σχολείο είναι μεγάλος. Πόσες φορές δεν ευχηθήκατε μ’ ένα μαγικό τρόπο να μην έχετε το άγχος και αυτού του ρόλου μέσα σ’ όλα αυτά που έχετε ν’ αντεπεξέλθετε καθημερινά; Η λύση για μας είναι πολύ απλή και προσιτή, ενώ αποτελεί πρόταση για παιδάκια δημοτικού και προσχολικής ηλικίας. Αξιολογώντας τις ανάγκες σας, θα σας προτείνουμε την κατάλληλη κοπέλα που θ’ αναλάβει σε καθημερινή βάση το παιδάκι σας. Μία ακόμη πρόταση -ακόμη πιο οικονομική- είναι να δημιουργήσετε με φίλους του παιδιού ομαδούλες για τη μελέτη ή το παιχνίδι, που θα φιλοξενούνται εκ περιτροπής στο δικό τους χώρο. Ρωτήστε κι άλλες μαμάδες αν θέλουν να γίνουν μέλη της ομάδας σας και δώστε την ιδανική λύση σ’ ένα τόσο σημαντικό θέμα: την πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σας! Υπηρεσίες About Family Μελέτη μαθημάτων δημοτικού Η υπηρεσία παρέχεται από φοιτήτριες ή/και πτυχιούχους Παιδαγωγικών Σχολών και βοηθάει ειδικά τις εργαζόμενες μητέρες, στον ιδιαίτερα δύσκολο τομέα της μελέτης των σχολικών μαθημάτων. Δημιουργικό παιχνίδι Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δημιουργική απασχόληση (ζωγραφική, εικαστικές δημιουργίες, θεατρικό παιχνίδι κλπ.) από συνεργάτες με σπουδές και εμπειρία πάνω στο συγκεκριμένο τομέα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ • OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2Ο11

Aλάτι Ιμαλαΐων από την Raab

Μια ελκυστική δόση «ζωής»... στο φαγητό σας! Aπό τους νοτιοδυτικούς πρόποδες των Ιμαλαΐων στο Βόρειο Πακιστάν… κατευθείαν στο τραπέζι σας! Εξορύσσεται, διαλέγεται και συσκευάζεται με παραδοσιακό τρόπο, χωρίς βιομηχανική επεξεργασία. Αλεύκαντο και μη ραφιναρισμένο, 100% καθαρό, χωρίς πρόσθετα.

Bib’ Expresso της Beaba Ασφάλεια, ταχύτητα, υγιεινή, απολύτως ολοκληρωμένο, καινοτόμο.

Ταχύτητα: Το μπιμπερό του μωρού είναι έτοιμο σε λίγα δευτερόλεπτα. Ακριβής συγκεκριμένος απευθείας έλεγχος του νερού, που εγγυάται ένα μπιμπερό πάντα στη σωστή θερμοκρασία, ούτε πολύ ζεστό, ούτε πολύ κρύο, συγκεκριμένα στους 37 βαθμούς. Ευκολία: Ένα μόνο χέρι φτάνει για την προετοιμασία του μπιμπερό. Αποτελεσματικότητα: Η σκόνη του γάλακτος αναμειγνύεται χάρη στη ροή του νερού για ένα γάλα ομοιογενές.

JUST

SHOOT koita mama by

Πρόπολη… η Παιδική Σειρά!

Aλάτι Ιμαλαΐων ecokid Daily Tonic από την Raab

Μαλακτικό μαλλιών χωρίς ξέβγαλμα που Μια ελκυστική δόση «ζωής»... διώχνει τις ψείρες και ξεμπερδεύει τους στο φαγητό σας! κόμπους!

Με 150 συστατικά, η πρόπολη αποτελεί αναμφισβήτητα έναν πραγματικό «χείμαρρο» ευεργετικών συστατικών. Η εταιρεία Πανταλέων παρουσιάζει τη νέα ολοκληρωμένη σειρά βιολογικών προϊόντων πρόπολης για παιδιά. Πρόκειται για ένα συμπλήρωμα διατροφής σε μορφή σιροπιού, χωρίς συντηρητικά, με βάση το μέλι, την πρόπολη, το θυμάρι και τη νερομολόχα, το οποίο βοηθά την άμυνα του οργανισμού με ευχάριστη γεύση. www.pantaleon.gr

Aπό τους νοτιοδυτικούς πρόποδες Η κρέμα μαλλιών χωρίς ξέβγαλμα DailyΠακιστάν… Tonic των Ιμαλαΐων στο Βόρειο της eco.kid περιέχει πιστοποιημένα κατευθείαν στο τραπέζιοργανικά σας! ενυδατικά συστατικά και θαλάσσια βιοπολυμερή Εξορύσσεται, διαλέγεται και συσκευπου κάνουν τα μαλλιά παιδιών πιο δυνατά άζεται με των παραδοσιακό τρόπο, χωρίς και λαμπερά ενώ ταυτόχρονα καταπολεμούν την βιομηχανική επεξεργασία. ψαλίδα και τους κόμπους. Περιέχει πάνω από 2% Αλεύκαντο και μη ραφιναρισμένο, αγνά αιθέρια έλαια Αυστραλίας που αφήνουν μία 100% καθαρό, χωρίς πρόσθετα. αγνή μυρωδιά στα μαλλιά και στο τριχωτό της κεφαλής, ενώ ταυτόχρονα απωθούν τις ψείρες.

Bιολογικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Think more... Think Green!

Λεπτόρρευστο με το χαρακτηριστικό κίτρινο χρυσαφί χρώμα της θασίτικης ποικιλίας. Φρουτώδες άρωμα, ήσυχη, ισορροπημένη γεύση αρωματικών φυτών με γλυκιά και ευχάριστη επίγευση. Ένα ελαιόλαδο που αγκαλιάζει και αναδεικνύει τα συστατικά του κάθε πιάτου. Θα το βρείτε στην συσκευασία των 250 ml και 60 ml.

Σαμπουάν – Αφρόλουτρο Baby & Kinder Neutral Με απαλά φυτικά δραστικά συστατικά από την Lavera

Πλούσια βρεφική – απαλή φόρμουλα σαμπουάν – αφρόλουτρου που καθαρίζει απαλά το δέρμα και τα μαλλιά ενώ τα προστατεύει με αποδεδειγμένα αποτελέσματα. Ενυδατικοί φυτικοί παράγοντες έχουν διπλή δράση: φυσική προστασία και απαλή σαν μετάξι ενυδατική φροντίδα μακράς διαρκείας. www.lavera.gr

Γραφείο Matti της Ηaba

Άριστη ποιότητα & υψηλή αισθητική στο παιδικό δωμάτιο! Οι επώνυμοι σχεδιαστές της γερμανικής εταιρείας Ηaba, δημιούργησαν το κομψό γραφείο από μασίφ ξύλο οξιάς, με οικολογικά χρώματα και βερνίκια. Έχει τέσσερις διαφορετικές θέσεις για το ύψος της έδρας 59, 64, 71 ή 76cm. Διαστάσεις 140 Χ 70. Μπορούν να προσαρμοστούν επίσης ραφάκια τα οποία κρέμονται στο πλάι (κωδικός 8384 και 8385).

Παιδάκια κάθε ηλικίασ είναι ευπρόσδεκτα για να γίνουν: Το επόµενο εξώφυλλο του περιοδικού! Οι επόµενοι πρωταγωνιστέσ τησ µόδασ! Οι επόµενοι επίδοξοι µάγειρεσ!

Eπισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.koitamama.com, δηλώστε συµµετοχή και ζήστε τη µαγική εµπειρία µιασ επαγγελµατικήσ φωτογράφησησ!

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΜΟΥΣΕIΑ Τελλόγλειο Ίδρημα Τεχνών Α.Π.Θ Αγ.Δημητρίου 159Α Ολυµπιακό Μουσείο: Αγ. ∆ηµητρίου & 3ης Σεπτεµβρίου Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισµού: Λεωφόρος Στρατού 2 Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Εγνατίας 154 ΠΑΙ∆OΤΟΠΟΙ Παιδόπολις: Τσιµισκή 43 Το Ρόδι: Τσιµισκή 80 Playmania: Θ. Σοφούλη 72 Rapunzel: 17 Νοέµβρη 65, Κωσταντινοπολίτικα Lollypop: ∆ελφών 199 ΠΑΙ∆ΙΚΟI ΣΤΑΘΜΟI Κοπερτί: Βας. Όλγας 71 µε 28ης Οκτωβρίου Σβούρα: Π.Π.Γερµανού 22 Λιλιπούπολη: Αλ. Σβώλου 7 Μέριµνα του παιδιού: Φιλικής εταιρίας 22 Μοντεσσοριανή Αγωγή: Πουρνάρι Πυλαίας Συννεφούλα: Μ.Μπότσαρη 104 & 1ο χλµ. µετά τη γέφυρα του Ρυσίου Κοκκινοσκουφίτσα: Σοκράτου 15 Νοµός 751, Πανόραµα Μαργαρίτα: Τιβεριουπόλεως 3, Ν.Κρήνη ΠΑΙ∆ΙΚEΣ ΘΕΑΤΡΙΚEΣ ΣΚΗΝEΣ: Αριστοτέλειον: Εθνικής Αµύνης 2 Θέατρο Σοφούλη: Τραπεζούντος 5 & Σοφούλη Θέατρο Αθήναιον: Βας. Όλγας 35 Θέατρο Αµαλία: Αµαλίας 71 Κολοσσαίον: Βας. Όλγας 150 Θέατρο Ανδρέας Βουτσινάς: Λ.Σοφού 18 ΠΑΙ∆ΙΚEΣ ΒΙΒΛΙΟΘHΚΕΣ Βαφοπούλειο Πνευµατικό Κέντρο: Γ. Βαφοπούλου 3 Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης: Κλαυθµώνος 37 Παιδική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας: Αρχαιοτήτων 13 Παιδική Βιβλιοθήκη Ορέστου: Χαλκιδικής και Ορέστου 33 Παιδική Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης: Γρηγορίου Κολωνιάρη 23 Παιδική Βιβλιοθήκη ∆ελφών: ∆ελφών 208 και Ορεστιάδος Παιδική Βιβλιοθήκη Σιδηροδροµικού Σταθµού: Αναγνωσταρά 9-11 ΚΑΤΑΣΤHΜΑΤΑ Medela – Klinikum: Νατσινά 25 & Νεµέας Περί …θηλασµού: Λεωφ. Νίκης 9Β (Κοµνηνών) Ανέµη: Παύλου Μελά 35 Ανέµη: Εµπορικό κέντρο Florida Early Learning Centre: Κ.Ντήλ 20 & Εµπορικό Κέντρο Florida ΤΟΜΠΟΛΑ: Μητροπόλεώς 92 Πινόκιο: Γούναρη ∆ηµητρίου 22 Lou: Προξένου Κοροµηλά 13, Mama Natura: Βενιζέλου 22 Υάδες: Π.Κοροµηλά 26 Urban: Β. Όλγας 26 Μothercare: Βενιζέλου 3 & Εµπορικό Κέντρο Florida Prenatal: Βενιζέλου 5 Central Market: στην Παύλου Μελά 24 Store+: Τέρµα ∆ηµητρίου & Καραολή IKKS: Junior Μητροπόλεως 85, Πηλίδη 7 RinTinTin: Τσιµισκή 113 & ∆.Γούναρη, Καρίπη 16 Eco-Bebetto: 28ης Οκτωµβρίου 29, Επανωµή The Gift Company: Αλ.Σβώλου 12 Motion Bikes: Λ.Γεωργικής Σχολής 48 Koukou: Αριστοτέλους 16: Λ.Γεωργικής Σχολής 50 Beth&Bath: Λ.Γεωργικής Σχολής 21-23 Mister Baby: Λ.Γεωργικής Σχολής 21-23 Λητώ: Εθν.Αντίστασης 96 Παιδικά ενδύματα Αγγελλα: Βας.Ολγας 41 Red Zeppelin: Βας.Γεωργίου 10 Fresh Line: Μητροπόλεως 62 Butlers: Μητροπόλεως 28 Botanica: Αλ. Σβωλου 46

ΧΩΡΟΙ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ/ΩΔΕΙΑ PlayArt: Μητροπόλεως 119 Μαρμήτα: Εγνατία 112 Το παραµικρό: Θεοτοκοπούλου 10, Άνω Πόλη Kristiboni: Λυκούργου 3 Nelly’s Secret Garden: Καπετάν Μητρούση Κρουστόφωνο Εργαστήρη Κρουστών: Παπαδιαµάντη 6 Χαρά και Μουσική: Μεταμορφώσεως 20, Περαία Ωδείο Μουσικό Κολλέγιο Θεσ/νικης: Χαλκιδικής 50 Ωδείο Β. Ελλάδος: Εγνατία 115 Villarte: Χαιρονείας 16 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕIΑ Books and Toys: 25ης Μαρτίου 93, Εύοσµος Βιβλιοκίνηση: Μ. Μπότσαρη 126, Κ.Τούµπα Βιβλιοκίνηση: Βας. Όλγας 141 Βιβλιοκίνηση: Βας. Όλγας 229 Βιλιοκίνηση: 25ης Μαρτίου 112 Βιβλιοκίνηση: Κωνσταντινουπόλεως 8 Βιβλιοκίνηση: Παν. Τσαλδάρη 35, Νεάπολη Βιβλιοκίνηση: Εµπορικό Κέντρο του Σταθµού Παραµυθούπολη: Καβάφη 12, Ν. Ευκαρπία Βιβλιοπωλείο Πυξίδα: Π.Ιωακειµ 2 Βιβλιοπωλείο Ιανός: Αριστοτέλους 7 & Μαρτίου 45 Βιβλιοπωλείο Κάτι γίνεται: Γ.Παπανδρέου 27 Playtime: Νυµφαίου 19, Εύοσµο Scripta Λεωφ.∆ηµοκρατίας 19 Ωραιόκαστρο Γιάφκα: Γρ.Παλαμά 21 Κάτι Γίνετε: Γ. Παπανδρέου 27 ΕΣΤΙΑΤOΡΙΑ - CAFÉ BAR Σκούφος Εδέσµατα: Μ. Μπότσαρη µε Εγνατία Ζύθος Ντορέ: Τσιρογιάννη 7 Λ.Πύργος La Place Mignonne: Εθν.Αµύνης 4 Extrablatt: Αλ.Σβώλου 4 Room 22: Ικτίνου 22 ΓΙΑΤΡΟI / ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΟI Πετσάνης Χρήστος: Βογατσικού 12 Κουνατιάδης Γεώργιος: Β.Γεωργίου 17 Βήµα Υγείας: Εγνατία 117 Αλεξάνδρα Ευθυµιάδου: Χαλκέων 15 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΟΜΟΡΦΙΑΣ / ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑ Pimp my Style: Εγνατία 117 Κοµµωτήριο ∆ηµήτρης: Μ. Μπότσαρη 29 Twenty Nails: Λασσάνη 3 BE{2}IN: Προξ.Κοροµηλά 1 µε Πλουτάρχου 6 Το πράσινο σαλόνι: Τσιµισκή 90 Green Day: Π.Ιωακείµ 10 Rococo: Γραβιάς 12 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΝΤΩΝ Green Family - Το Ελληνικον: Βατικιώτου 28 Green Family - Το Ελληνικον: Θ.Σοφουλη 34 Ζωή & Υγεία: Τσιµισκή 120 Ψίθυρος: Καρακάση 27 Το Βοτάνι: Καστριτσίου 1 Ζωτικότης: Αγ. ∆ηµητριου 160 Βιοπορεία: Αναλήψεως 17 Flora Mama: Αλ.Παπαδιαµαντη14 Βιοπορεία: Αναληψεως 17 Η ∆ύναµη Της Φύσης: Αρχ. Μουσειου 35 Αµάλθεια: Βας. Ηρακλειου 26 Φάρµα: Βενιζέλου 61 Σουσάµι Άνοιξε: Ιουστινιανου 33 Green House: Μητρ.Καλλιδου 108 & Ποντου 91 Η Πηγή: Ιωαννου Μιχαηλ 4 Μάνα Γη: Κίµωνος Βόγα 52 Εντελβαϊς: Λασσάνη 4 Βιο Βιο: Μητρ. Ιωσήφ 6 Βιολογικών: Μιαούλη 27 Γαία: Π. Ιωακείµ 13 Ω3: Παραφεντίδου 13, Πυλαία Έργον: Γρ.Παλαµά 5 Ευζωία: Σβώλου 6 Εν Ζωή: Σολωνος 36 Φρουτογένεση-Βιογένεση: Π. Π. Γερµανου

Εντροπία: Παπαµάρκου 8 Ανάσα Ζωής: Ν. Πλαστήρα 17 Αµπελόκηποι Βιοζωή: Καραολή & ∆ηµητρίου 175Β Χωριού Γεύσεις: Γρ.Λαµπράκη 210 Περι φύσεως και διατροφής: Επίδαυρου 9 Ελληνική Γη: Πορφύρα Λάµπρου 8 Βιόραµα: Ιασονίδου 4 Οπωροπωλείο Ο Γιώργος: Πλ. Ιπποδροµίου 21 Ευτυχία: Πολυτεχνίου 7 Global Bio Natura: Βενιζέλου 104 Μάνα εξ ουρανού: Φιλιππουπόλεως 44 Καραµπελάς: Μ.Μπότσαρη 16 Βιογόνος: Μακεδονικού Αγώνα µε Ζακύνθου 5 Οι θυσαυροί της φύσης: Ναύπλιου 27 Bio Fruit: Παπανικολάου 74 & Θερµοπυλών 1 Χιώτης: Βας.Ηρακλείου 26 Το µαγαζί της Σοφίας: Εθν.Αντιστάσεως 88 Φρούτα και παράδοση: 17 Νοέµβρη 26 Χατζηνικολάου Market: Αγ.Σοφίας 8, Αετοράχη 10 Ελλήνων γεύσεις: Γ.Αγγέλου 5 Μπουτίκ Φρούτων: Κουντουριότου 41 Ηλίας Ταχµατζίδης & Σια Ο.Ε 2ο χλµ. Λαγκαδά Καπιτάλης ∆ηµ.Αθανάσιος Σταυρός Θεσ/νίκης ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ Σταυρακάκη-Συλλιγνάκη: Εγνατία 142 Καστραντσιώτη Άννα: Π.Π.Γερµανού 21 Το φαρμακείο της φύσης: 25 Μαρτίου 66 Ζελελίδου ∆ιάφα Γεωργία: Βούλγαρη 75 Τρουλάκι Σιταρίδου Μαρία: Καραγγέλη 11 Παντελίδης Χαραλαµπος: Πλ.∆ηµοκρατίας 9, Σίνδος ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Dhara Yoga: Εθν.Αµύνης 9 Ευ ζειν: Λασσάνη 3 Αrmonia Yoga Studio: Κέρκυρας 8 Βυζάντιο Body Mind Balance: Ιουστινιανού 6 Life Therapie Academie: Αιγαίου 54 & Θερµαϊκου Isis: Αγ.Σοφίας39 Intelligent Body Treatment: Τσιµισκή 61 Body Work: Μητροπόλεως 41 Λογοθεραπεία: Πλ. Αγ. Παντελεήµονος 5, Καµάρα Φιλιππουπόλεως 74, Αµπελόκηποι Μετάλλειων Ταυρων 6, Εύοσµος Plasisworld: Εθν.Αμύνης 9 Πάππη Αγγελική: Παπαναστασίου 49, Λέοντος Σοφού 4 ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Γερµανικό Ινστιτούτο: Βας. Όλγας 66 Evagelische Gemeinde: Π.Π Γερµανού 13 Γαλλικό Ινστιτούτο: Λ.Στρατού 2Α Ευρωγνώση Πεύκων: Ειρήνης 2 ΣΧΟΛΕΙΑ 41 ∆ηµοτικό Σχολείο Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη: Οδός Θέρµης Κολλέγιο Ανατόλια: Πυλαία ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΙ Μίκος Θεµιστοκλής: Μητροπόλεως 76 Αναπλιώτης Σπύρος: Μητροπόλεως 99 Χόλγερ Βάκνερ: Βας.Γεωργίου 7 Αγγελική Μπουζάκη: Φιλώτα 6, Σέρρες Χαρης Σαραβλελος: Μητροπόλεως 73 Αναγνώστου Ευτυχία: Αλ. Σβώλου 30

ΠΑΙ∆ΙΑΤΡΟΙ Χατζησάββας Ηλίας: Ανδρ. Παπανδρέου 279 Στυλιανάκη – Κεραµίδα Αγνή: Μ.Μπότσαρη 74 Καραβά Ελισάβετ: Λασσάνη 4 Σαραντίδης Κωσταντίνος: Μ.Ιωσήφ 10 Κοκκινίδου Μαρία: Πιττακού 6 Αυγερινός Ιωάννης: Εγνατία 54 Άννα Πατσούρου: Θ. Σοφούλη 4 Αθηνά Ξανθάκου: Μπ.Αννινού 12 Στέλιος Παπαβέντζης: Μ.Ψελλού 41 Θεοδωρίδου Αγγελική: Ριζούντος 55

Ο∆ΟΝΤΡΙΑΤΡΟΙ / ΟΡΘΟ∆ΟΝΤΙΚΟΙ Χατζηγιάννη Αθηνά: Π. Μελά 10 Μαργαριτόπουλος ∆ηµήτρης: Πλ. Ιπποδροµίου 9 Ελληνική Εταιρία Κλασσικής Ομοιοπαθητικής & Οδοντιαρικής Αλ.Σβώλου 44 ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ Βιβή Καλογιαννίδου: Κ. Καραµανλή 125 Κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης Παίδων, Εφήβων: Ελ.Βενιζέλου 5, Νεάπολη Φωτεινή Παπαγιάννη Κωσταντινοπόλεως 3 Καλαµαριά ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Καλλιστώ: Μητροπόλεως 123 ∆ΙAΦΟΡΑ Seven Film Gallery: Αλ. Σβώλου 41 Babysitters : Αγ.Μηνά 3 About Family: Π.Ιωακείµ 7 Smart DNΑ: Τσιµισκή 77 Biohellenika Λ.Γεωργικής Σχολής 65 ΧΑΝΘ: Πλατεία Χάνθ ΑΓΟΡΕΣ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ TPITH Περαία Ανθέων και Φιλελλήνων. Ωρες 08.00-14.00. TETAPTH Kαλαµαριά Στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήµονα. Ωρες 08.00-14.00 ΠEMΠTH Nεάπολη Στο ∆ηµαρχείο. Ωρες 08.00-14.00. ΣABBATO Kαλαµαριά Στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα. ΣΗΜΕIΑ ∆ΙΑΝΟΜHΣ ΥΠ. ΕΛΛA∆ΑΣ ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ Γκούσου Αγγελική 14ηςΜαίου & Παλαιολογου Κεπεσίδης Βασίλης Ρόδου 13 ΓΡΕΒΕΝΑ Τσαουσίδου Κλωναρά Αθ.∆ιάκου 3 ∆ΡΑΜΑ ∆εµιρτζόγλου Ανέστης Βοραζάν 18 Ευθυµιάδης Θεόδωρος Γ. Παπανδρέου 30 Ιωαννίδης Χρήστος Σκρα 21 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Κούρος Παναγιώτης Ναπολέων Ζέρβα 53 Κωνστάντσα Βέραι Γκραµπάλας 3 Σίµος Γ.Παπαδόπουλος Α.Ε ΚΛ∆ Ιωαννίνων Τσιαγκαβέλης Αχχιλέας Φώτου Τζαβέλα 2 Τσολακίδης Χρήστος Πλ.∆ηµαρχείου 5 Α.Τσιακαβέλης - Α. Χουλιαράς Α.Μακαρίου Μπακ/νη Ηλίας Γεώργιος & ΣΙΑ Ο.Ε Καρδαµιτσιά ΚΑΒΑΛΑ Αλτίνογλου Νικολέτα Αµύντα 26 Αφοι Χατζηγαβριήλ Ο.Ε Ρωµανού 7 Βασιλούδης ∆ηµήτρης Οµόνοιας 16 Ιορδανίδου Κυριακή Βενιζέλου 45 Κερµανίδου Μαρία Ν.Πέραµος ΚΟΜΟΤΗΝΗ Ε.Α.Σ Ροδόπης Αγ.Γεωργίου 3 Τόλκας Π. & ΣΙΑ Ο.Ε Κούλογλου 2-4 ΠΤΟΛΑΙΜΑΪ∆Α Τσακίρη Κυριακή Υποκατ. Καπετάν-Φούφας 22 ΣΕΡΡΕΣ Αµπατζίδου Αθηνά Παπάγου 16 Ανδρεάδου Γεωργία Άνω Ποροία Αρβανιτίδου ∆έσποινα Υψηλάντου 1 Βασάκης ∆ηµήτριος Ν.Νικολάου 9 Βιότροπο Α.Ε Κων/πόλεως 13 Λαζαρίδου Καλλιόπη Λέων. Παπαπούλου 7 Λάλου Αλεξάνδρα Ελ.Βενιζέλου 69 ΞΑΝΘΗ Γεωργοπούλου Βασιλική Τσιµισκή & ∆αγκλή 5 Γιαρίµης Κωνσταντίνος Πλάτωνος 48 Τζιβανόπουλος Ελευθέριος Σαρδέων 11

Koita mama…έρχομαι σπίτι σου!

Αν επιθυμείτε να φτάνει το koita mama κάθε δίμηνο στην πόρτα σας, δεν έχετε παρά να μας στείλετε e-mail στο info@koitamama.com. Εμείς θα σας το στέλνουμε στην ώρα του, δωρεάν. Εσείς επιβαρύνεστε μόνο με τα έξοδα αποστολής!

ΧΡΗΜΑ/ΧΡONO/ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ/ΕΞΕΙ∆ΙΚΕΥΣΗ

2310 263563

ΚΑΡΙΠΗ 10, ΣΤΟΑ ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ | ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Τ.Κ. 546 24 M INFO@BIKE2DOOR.GR S WWW.BIKE2DOOR.GR

eco

NDLY

FRIE

MAΪΟΣ2Ο11

κoitamama 020

Ρευ µα τοε ιδή σ

MAΪΟΣ2Ο11

νία

- Φλεβοθρόµβωση - Εκφυλισµόσ Ωχρ ριοπάθεια ήσ Κηλ η τ ρ Α ή ίδοσ ερικ φ ι ρ ε Αλτσ -Π α ι χάιµ ε θ ά π ερ ο ι δ Οστ Καρ εοα ρθ

ρίτι δα -

α µικρ α-Η Π αχυσαρκί ησ β ήτ ∆ια

Ι ου τύπ -∆

ενηµερώσου και προφυλάξου κάνε την πρόληψη επιλογή σου!

στ ήτη ιαβ

υ ύπο ου οδόχ Ουρ ΙΙ -

κύστησ - Μαστο ύ -Π α χέο σ

εν τ έρ ου

ου άχ οµ Στ

ων όν υµ νε -Π

020 κoitamama

τ τά οσ Πρ

η-

οσ ατ ρµ ∆έ

τεστ προδιάθεσησ για

ασθένειεσ

µα υσ ύρ νε -Α

Ένα γενετικό τσεκ απ, που αποκαλύπτει ενδεχόµενη προδιάθεση σε µια σειρά από παθήσεισ, προσφέροντασ έτσι τη γνώση και τη δυνατότητα για την προληπτική δράση. Αλ τσ χ άι µε ρ -Ο σ τ εο αρ θ ρ ίτι δα -Ρ ευ µα τ οε ιδή σ

Tσιµισκή 77, 546 22 Θεσσαλονίκη Τ 2310 253233 | F 2310 253235 | E info@smartdna.gr www.smartdna.gr