Overijssel in boeken

De linker IJsseloever tussen Deventer en Zwolle

Auteur: Wicher Naberman

Onlangs is verschenen een drieluik van boeken over de linkeroever van de IJssel. Wicher Naberman maakte in de loop der jaren veel foto’s van de rivier, de uiterwaarden, de dijk en het binnendijkse land. De panoramafoto’s in deel 1, de periode 1980 – 1987, zijn met eindeloos geduld opgebouwd uit de vele serie opnamen die hij toentertijd maakte. Ze zijn in zwart-wit afgedrukt om het tijdsbeeld te versterken. Deel 2 gaat over de jaren 2004 – 2012. Door de dijkververzwaring rond 1990 is het IJssellandschap deels veranderd. Gelukkig zijn de bochten in de dijk gebleven, waardoor je al rijdend nog wel een sterk wisselend rivierenlandschap ervaart. In het derde boek worden 22 foto’s van Naberman uit deel 1 van deze serie gecombineerd met teksten van Etty Hillesum over het IJssellandschap. Etty Hillesum is bekend geworden door de dagboeken die ze schreef in de jaren 1941-1942 en de brieven uit doorgangskamp Westerbork.

Uitgever: De Jonge Beth, Wijhe Deel 1 ISBN: 9789 0813 1557 6 | 64 pag. | € 24,50 Deel 2 ISBN: 9789 0813 1559 3 | 64 pag. | € 24,50 Deel 3 ISBN: 9789 0813 1557 9 | 54 pag. | € 15,00

Van boerenmarkt tot horecaplein

Auteur: Jos Schwertasek

Deze beknopte geschiedenis handelt over het oude Marktplein in Hengelo dat voor het stadhuis lag, de Marktstraat als toegangsweg tot dit plein vanaf de Thiemsbrug en een deel van de Langestraat als afsluiting van het geheel. Het marktplein ontstond bij de sloop van de Twentsche Bontweverij in 1927. „De Drienerbeek werd overkluisd en er werd een veemarkt gehouden. Maar die werd nooit een succes, want kort daarna was er crisis. En toen kwam de oorlog.” Net voor de oorlog, in 1937, kreeg het plein de huidige naam. Vernoemd naar de toen vertrekkende burgemeester Gerrit Jansen. „Een naam die niet veel mensen nog wat zegt”, denkt Schwertasek. Tegelijkertijd werd de eeuwenoude Marktstraat veranderd in Burgemeester Jansenstraat. In het boekje passeren ook alle verdwenen kerken, scholen, winkels en, niet te vergeten, het oude stadhuis.

Uitgever: Dimter73 ISBN: 9789 0820 0172 3 | 51 pag. | € 12,50

’t Is doan – 600 jaar boerenleven in Twente

Auteur: Jan ten Hove

Landbouw staat aan de basis van de Twentse samenleving. In ’t is doan wordt het verhaal van 600 jaar boerenleven in Twente verteld, waarbij één karakteristieke boerderij – het erve Ziethof bij Delden – als uitgangspunt dient. De wederwaardigheden van dit erve en zijn bewoners zijn exemplarisch voor het levensverhaal van veel andere boerderijen en geven tegelijk inzicht in de agrarische geschiedenis van de regio. De ‘kleine’ geschiedenis van de boerderij is ook ruimschoots ingebed in de universele gang van zaken. Het welvaren van de landbouwers werd immers sterk beïnvloed door het wel en wee van de ‘grote’ buitenwereld. Zo doorloopt de lezer aan de hand van een tijdlijn van 50 korte hoofdstukken ook de globale Twentse historie. Het resultaat is een unieke en veelzijdige kijk op het verleden van het platteland, dat wordt gezien door de ogen van de bewoners zelf. Met dit historische relaas zijn vandaag de dag nog steeds veel mensen persoonlijk vervlochten, want de meesten van ons hebben een stamboom vol takken met agrarische voorouders. Deze uitgave vormt dan ook tevens een leidraad voor iedereen die onderzoek doet naar Twentse boerenfamilies en hun leefwereld.

Uitgever: W Books, Zwolle ISBN: 9789 4625 8472 3 | 208 pag. | € 24,95

Marke Volthe: bewoners, erven, goedsheren en hun wederwaardigheden

Auteurs: Hennie Engelbertink, Gerrit Oonk & Gerard Oude Hengel

Gerrit Oonk behandelt de bijnaam, immers de Volthenaren worden betiteld als ölliebeur = oliebaarden. Olie wint men o.a. uit vlas. Uit de verdere verwerking van vlas wint men linnen, dat uiteindelijk leidde tot de geweldige textielindustrie in Twente. Gerard Oude Hengel, geboren op de Hunenborg, op het erf “de Seas” stelde de verhalen rondom en over de Hunenborg samen en vertelt over de borg: archeologische vondsten van vroeger en de laatste tijd: Seasn-Jan, razzia’s, wapendropping enz. Samen met de verzamelde historie van vóór 1400 tot 2015 een zeer waardevol boek. Met namenindex.

Uitgever: Heemkunde Oalde Gemeente Weersel ISBN. | 375 pag. | € 35,00.

Rondom ’n Oalen Griezen

De auteurs vertellen in dit boek over de geschiedenis van deze, door Johanna van Buren zo geliefde, oude kerk in het centrum van Hellendoorn. Klokken, doopvont, muurschilderingen worden uitgebreid belicht. Ook de relatie met de adel, conflicten en het kasboek komen aan bod. Daarnaast wordt stil gestaan bij de Karkesproake, de Geuren en het Oale Karkhof. Met grote liefde voor het monument belichten Jan Dirk Wassenaar, Evelyn Ligtenberg allerlei aspecten van het monumentale gebouw en het reilen en zeilen van de geloofsgemeenschap ter plaatse.

Uitgever: Uutgeverieje ‘n Boaken, Hellendoorn ISBN: 97890762724 | 200 pag. | € 17,50

Giethoorn rond 1900 – door de ogen van een jonge predikant

Auteur: Harmannus SchuurmansA

ls de nog jonge dominee Harmannus Schuurmans arriveert eind 19e eeuw in zijn nieuwe standplaats Giethoorn, kijkt hij zijn ogen uit. Al gauw schrijft hij zijn belevenissen op en legt hij de situaties vast fotografisch vast; een nieuwigheid die nog maar pas is uitgevonden. We zien een begrafenisstoet, een vrouw in klederdracht, een voorzanger in de kerk. De verhalen geven een beeld van een bevolking uit de 19e eeuw, hun gewoontes, hun manier van leven en de belangrijke dorps-gebeurtenissen.

Uitgever: SenS uitgeverij ISBN: | pag. | € 9,90

In de kop van Overijssel – lopen, fietsen en stilstaan

Auteur: Harry Stegeman

De Kop van Overijssel is Nederland in het klein, een ingewikkelde optelsom van landschapstypen. Ontdek al wandelend en fietsend dit fascinerende gebied en zijn unieke landschappen. ‘In de Kop van Overijssel’ is een rijk geïllustreerd leesboek voor liefhebbers van natuur en cultuurhistorie. Met inspiratie voor mooie wandel- en fietsroutes. In de Kop van Overijssel ligt een laagveenmoerasgebied dat in Noordwest-Europa zijn weerga niet kent: een labyrinth van hooi- en rietland, plassen, sloten en vaarten, moerassen en moerasbossen, gevormd door turfstekers, vaarboeren, vissers, kooikers en rietsnijders. In De Wieden liggen dorpen als Giethoorn, Wanneperveen, Dwarsgracht en Belt-Schutsloot. In de Weerribben vind je Ossenzijl, Kalenberg, Wetering en Nederland Polders delen het moerasgebied in tweeën. Langs de oude Zuiderzeedijk, van Kuinre via Blokzijl naar Vollenhove, ligt op de zeeklei een lang lint van sappige weilanden. Dat lage land ligt ingeklemd tussen hoge zand- en keileemgronden, met bossen, heidevelden en vooral kleinschalige coulissenlandschappen. Met in het noorden plaatsen als Steenwijk, Willemsoord, Paasloo en Oldemarkt en in het zuiden Vollenhove, Sint Jansklooster en, net naast de keileemrug, Zwartsluis. De auteur wandelt, fietst door dit unieke gebied en staat vooral veel stil: wat zie ik en waar komt het vandaan?

Uitgever: Knnv Uitgeverij ISBN: 9789 0501 1800 2 | 224 pag. | € 24,94

De grootste bankoverval aller tijden

Auteur: Frank Krake

Nederland zucht al vier jaar onder de Duitse bezetting, als een groep verzetsvrienden de wapens opneemt. De tijd van klein verzet is voorbij. Ze deinzen nergens voor terug, plegen overvallen, blazen spoorlijnen op en bevrijden twee maten uit het Huis van Bewaring. Hun leider is Derk Smoes, een ondergedoken bankmedewerker en gezocht door de nazi’s. Na de hete verzetszomer van 1944 krijgt hij een gouden tip. In de kluizen van twee banken in het oosten van het land ligt meer dan 200 miljoen gulden. Door de spoorwegstaking is voor de hulp aan onderduikers dringend geld nodig. Veel geld. Na toestemming uit Londen slaan ze toe. De kisten vol buitgemaakte bankbiljetten verdwijnen veilig in een hooiberg. Zelfs Churchill wordt op de hoogte gebracht van wat de grootste bankoverval ter wereld blijkt te zijn. De euforie is groot, maar niet overal. De Duitsers zijn beschaamd en woedend tegelijk. Ze zetten alles op alles om het geld terug te krijgen en de daders te pakken. De jacht is begonnen… De grootste bankoverval aller tijden vertelt het waargebeurde verhaal van een groep jonge mensen in hun verzet tegen de bezetters. Van ongekende dapperheid, onvoorwaardelijke vriendschap tegen de achtergrond van een alles verscheurende oorlog.

Uitgever: Achtbaan ISBN: 9789 0824 7645 3 | 432 pag. | € 24,99