Schiphol door andere ogen

JUNI 2022 – 35 REPORTAGE

Luchthaven Schiphol verschijnt de laatste tijd in het nieuws als de plek waar de fenomenen personeelstekort en onderbetaling het duidelijkst tot uiting komen. Wat gebeurt er echter op veiligheidsgebied? Een kijkje achter de schermen van de Koninklijke Marechaussee, die er waakt over de veiligheid en het grensverkeer controleert.

DOOR MIREILLE BREGMAN

Ik loop een late dienst mee met teamleider Renaldo, die tevens in de rol van Hulpofficier van Justitie en Officier van Dienst opereert. Vanuit zowel de Koningin Máximakazerne als rijdend over het terrein stuurt hij de mensen in zijn team aan. ‘Je valt met de neus in de boter, dus kom mee,’ zegt Renaldo bij binnenkomst op de kazerne. Welke boter, dat vind ik uit als we een kantoor binnenstappen en aanschuiven bij een digitaal overleg. Het weekend ervoor is de meivakantie begonnen, een moment dat de bagageafhandelaars aangrepen voor een staking, met de inmiddels bekende lange wachtrijen voor de bagage- en persoonscontrole als gevolg. Op de middag van mijn bezoek dreigen de wachttijden als gevolg van personeelstekort opnieuw op te lopen en daarom is een extra overleg ingelast. Hierin steken alle Officieren van Dienst van bijvoorbeeld brandweer, ambulancedienst en marechaussee, en commissarissen van andere Schipholpartijen de koppen bij elkaar. Wat moet er gebeuren als het in de vertrekhallen te vol wordt? Moet de brandweer direct water uitdelen of wachten de reizigers buiten op bufferlocaties? En wanneer moet de aanvoer van mensen via de A4 en het openbaar vervoer tijdelijk gestopt worden? Waar de marechaussee zorg draagt voor de veiligheid en openbare orde op de Schipholvloer, wil het bedrijf Schiphol zoveel mogelijk vliegslots aan vliegmaatschappijen verkopen en betalende reizigers in vliegtuigen krijgen. Het commerciële en veiligheidsbelang strijden om voorrang.

Surveillance

Hierna stappen we de auto in voor een surveillanceronde over de wegen rondom de luchthaven. Het gebied bestrijkt wel 40 km2 waarin bedrijven gevestigd zijn en veel verkeer is: de portofoon geeft dus continu meldingen door. Een enkele keer wordt Renaldo gebeld voor advies of extra aanwijzingen, maar verder gebeurt er -gelukkig- weinig noemenswaardigs op straat of bij de grensbewaking. ‘De meeste meldingen gaan over onbeheerde bagage, diefstal op de vloer en overlast van daklozen die in de hal een warm plekje en voedsel vinden. Ondertussen ben je alert op overtredingen die onder de Wegenverkeerswet, Wet Wapens en Munitie, Opiumwet en Strafrecht vallen,’ vertelt Renaldo. Die alertheid blijkt wanneer we langs een terrein met privéjets rijden en plotseling achter een auto aan zoeven die een eind verderop rijdt. De teller loopt, binnen de bebouwde kom, op tot hoge snelheid. Renaldo vertelt achteraf dat hij de bestuurder heeft geconfronteerd met zijn gedrag: ‘Dat is effectiever dan alleen een boete uitdelen. Na een gesprek snapt iemand wel dat er een ongeluk had kunnen gebeuren. Een marechausseebus achter je maakt natuurlijk ook al indruk.’ We rijden nog even rijksweg de A4 op en daarna over de Vertrekpassage en Schiphol Boulevard. Hier is het een komen en gaan van auto’s, bussen en mensen. Hoe houd je het overzicht? ‘We lopen en rijden met meerdere koppels over het terrein. Daarbij werken er marechaussees in burger die het gedrag van reizigers in de gaten houden. Als er iets gebeurt, zijn we snel ter plaatse.’

Schiphol Plaza

Na het avondeten zit Renaldo als Hulpofficier van Justitie (HovJ) achter zijn bureau. Als HovJ heeft hij extra bevoegdheden ten opzichte van een algemeen opsporingsambtenaar en mag hij onder meer aangehouden verdachten voorgeleiden. Ik ga met een koppel wachtmeesters de binnenruimte van Schiphol, Plaza, in. Ze leggen uit dat er op Plaza drie bureaus van de Koninklijke Marechaussee zijn waarvoor je met vragen over reisdocumenten en het doen van aangiftes terechtkunt. De marechaussee fungeert daar immers als de politie in elke andere gemeente. Het team op het bureau op landside (vóór de grenscontrole) vertelt enthousiast wat er zo leuk is aan het werk op Schiphol. ‘Er heerst hier elke dag een andere sfeer. Dat is niet zo gek met dagelijks 250.000 reizigers. De ene keer word je binnen aan de balie ingedeeld, de volgende dag surveilleer je op airside. Daarnaast biedt

De meivakantie is begonnen, een moment dat de bagageafhandelaars aangrepen voor een staking.

Bijdragen aan de wereld van morgen. Zie jij het voor je?

De TNO INHOUSE dag 30 juni 2022

Heb jij affiniteit met Defensie en Veiligheid? Ben je op zoek naar een nieuwe baan of eerste baan en vraag jij je af welke onderwerpen wij binnen de unit Defence, Safety & Security met onze innovaties aanpakken? Maak dan op deze dag kennis met misschien jouw toekomstige collega’s en ervaar hoe het is om bij TNO te werken! De TNO INHOUSE dag bestaat uit presentaties, interactieve activiteiten en speeddate sessies met wellicht jouw toekomstige werkgever! Daarnaast maak je kans om binnen 24 uur een contractaanbod van ons te ontvangen, dus schrijf je snel in!

‘Waar wij mee te maken krijgen, zijn de ruzietjes die wachtende reizigers onderling krijgen’

Schiphol plaats aan een groot winkelcentrum en een ondergronds treinstation. Er is altijd iets te beleven.’ Tijdens een loopronde door de vertrek- en aankomsthallen vertellen de marechaussees waar zij op letten. ‘Lopen mensen doelloos heen en weer? Misschien kunnen ze de weg even niet vinden en is hen aanspreken genoeg. Zit iemand in het winkelgebied een paar uur achter elkaar op een bankje? Dan is het minder waarschijnlijk dat die persoon een familielid komt ophalen en dan kijk je wat hij zoal bij zich heeft. Daklozen hebben bijvoorbeeld vaker dan reizigers een boodschappentas bij zich. Die tassen kun je niet goed inchecken en daarom vallen ze op.’ Ook de marechaussee op de vloer merkt natuurlijk de gevolgen van lange wachtrijen. ‘Wij kunnen zelf niets doen aan de trage bagagecontrole, dat wordt gedaan door een securitybedrijf dat door Schiphol gecontracteerd is. Waar wij mee te maken krijgen, zijn de ruzietjes die wachtende reizigers onderling krijgen. Het enige dat we dan kunnen doen, is de gemoederen tot bedaren brengen.’ Eind mei komt het bericht dat vliegmaatschappij KLM tijdens de zomermaanden terughoudender zal zijn met de verkoop van slots. Is er nu vanuit de economische hoek meer oog voor de veiligheidskant? Eén ding staat vast: never a dull moment op Schiphol.

JUNI 2022 – 37 REPORTAGE