6 minute read
Interview Marco Kroon
JUNI 2022 – 41 INTERVIEW
Een dubbelbiografi e in woord en beeld van de collaborerende gebroeders Heukels
Advertisement
Op 20 juni 1943 was Herman Heukels (1906-1947) als fotograaf aanwezig bij een grote razzia in Amsterdam. Enkele foto’s die hij toen maakte, groeiden na de oorlog uit tot iconische beelden van de Joden vervolging. De man achter de lens, naast prijswinnend (pers)fotograaf ook eigenaar van een bekende foto- en brillenzaak in Zwolle, had in 1940 besloten zijn talenten in te zetten ten behoeve van het naziregime. Hermans broer Jan (1904-1950) koos eveneens voor het nationaalsocialisme. Met beduidend minder ambitie en minder talent voor fotografi e zette hij zijn camera in als wapen om de tegenstander psychologisch te raken.
‘Wij waren supermannen’ – Jan en Herman Heukels: broers, fotografen, nationaalsocialisten Geschreven door Machlien Vlasbom ISBN 9789024425556 | € 34,90
Verkrijgbaar in de (online) boekhandel en op boomgeschiedenis.nl
nacht, tot het weer licht werd, tot first light.’ Hoe ver zijn betrokkenheid bij dat schrijven ging, ‘vertelt’ de coverfoto van het boek. Een vuist met bebloede knokkels, de vingers krampachtig om dog tags, militaire identiteitsplaatjes, geklemd. ‘Míjn vuist, míjn knokkels, míjn vingers, míjn dog tags,’ licht Kroon toe. De glinstering in zijn ogen transformeert voor heel even in dofheid, in leegte, voor een moment lijkt het vuur weg. ‘Tot bloedens toe geslagen tegen een muur. Dat wilde ik zo.’ De betekenis van de tekst onder de foto wordt er nog meeslepender door. ‘Gewonnen slag, verloren oorlog. De duistere kant van een medaille.’ Nassau Two Zero gaat over de inzet van Kroon en zijn peloton van de Special Forces Task Group Viper in de periode maart-september 2006, het tijdsbestek van de zwaarste gevechten door Nederlandse eenheden in Zuid-Afghanistan geleverd. Tijd van successen, tijd van verliezen. Zo wordt in het hoofdstuk ‘Het oog van de naald’ een inzet bij de White Compound in de Choravallei beschreven.
Tunnel of death
Pelotonscommandant Marco Kroon vertelt hoe zijn JTAC, Maurits, uiterst effectief Amerikaanse Apache-heli’s op de voor hem onzichtbare doelen inzet, waardoor de kogelregen rondom de Nederlandse voertuigen stopt. Als Kroon vervolgens schrikt door het vuur, vlakbij van een gevechtshelikopter, automatisch bukt en naar zijn wapen grijpt, grijnst commando Maikel hem toe: ‘Slecht geweten ouwe…’ Dan klinkt over de radio ‘Man down, Man down!’ Marco Kroon, in Nassau Two Zero: ‘Verdomme, wat een ellende! Een Australiër is neer. Ineens is alles anders. De gewonde heeft prio. Die moet als eerste weg door deze tunnel of death en dat gaat nu met mijn ingezet plannetje niet lukken. Een snelle, instinctieve analyse doet me beseffen dat we niets anders kunnen dan gewoon weer voorwaarts gaan. Het is onnatuurlijk, het is gekkenwerk, maar het is niet anders. Als de overlevingsdrang van een roofdier dat in een hoek is gedreven. Want die Aussie is één van ons!’ Kroon weigert een verzoek van de Australische SAS-eenheid en dus de levens van zijn mensen op het spel te zetten, ondanks dat Australiër Martin de leiding heeft en hij dus feitelijk een dienstbevel weigert. ‘Stiekem ben ik toch wel een beetje trots op mezelf dat ik mijn poot stijf houd en voor deze optie heb gekozen. Was lastig om tegen de wil van deze kerels van de SAS in te gaan.’ Zestien jaar later, terug in rustig Schijndel, vertelt de Ridder Militaire Willems-Orde over zijn persoonlijke missie met Nassau Two Zero: ‘Ik wil met dit boek het complete verhaal van de operaties van Task Force Viper vertellen; het is dan ook zonder bemoeienis van Defensie tot stand gekomen.’
Kwetsbare kant
En, het moet gezegd: Marco Kroon laat zijn kwetsbare kant in dit vijfde boek zien. Want het gaat ook over twijfels, over heimwee naar Mirjam, naar zijn drie zoons. Wat hem siert: ondanks tal van strubbelingen met het Ministerie van Defensie, onder andere na incidenten in zijn privéleven, is Nassau Two Zero zeker geen afrekening. Kroon zwijgt over staatsgeheime operaties, de zogenoemde black ops., over de pijn die hem persoonlijk nog altijd kwelt nadat er alom twijfel was gezaaid over de gebeurtenissen die de Ridder Militaire Willems-Orde in boek nummer drie – Kroongetuige, uit 2018 – omschrijft; zijn gijzeling en verkrachting. Defensie drukte hem, na al wat gebeurd was, het veteranenwereldje in. Als Stafofficier Veteranenzaken en Post-Actieven bij Staf Commando Landstrijdkrachten. Menig ander lid van het Korps Commandotroepen zou bij zo’n erebaantje in de schijnbare luwte van het militaire bestaan de vuile was hebben buiten gehangen. ‘In dat veteranenwereldje krijg ik waardering,’ zegt Kroon. ‘En als Ridder kan ik voor die oudstrijders en voor de post-actieven deuren openen die anders voor hen gesloten zouden blijven. Wij zijn in deze samenleving heer en meester geworden in het verloochenen van onze vrienden, van onze maten. Maar ik doe daar dus niet aan mee.’ Dat blijkt ook uit de woorden die Marco Kroon als persoonlijke boodschap op pagina 9 van het door mij meegenomen exemplaar van Nassau Two Zero schrijft. ‘Beste Charles, Heel goed je weer gesproken te hebben. Dank voor je steun, al die tijd. Hopelijk zien we elkaar vaker! Hartelijke groet, je maatje Marco.’ Of met Nassau Two Zero de cirkel rond is voor majoor Marinus Johannes Kroon, Ridder Militaire Willems-Orde, Irak-, Afghanistan- en Mali-veteraan, 51 jaar oud? ‘Misschien komt er ooit nog eens een boek over de KCT-inzet in de Sahara van broeierig Mali, West-Afrika, die onder de vlag van de Verenigde Naties uitgevoerde operatie daar,’ luidt het antwoord. ‘En, wat ik zeer zeker nog van plan ben, is schrijven over het lot van het thuisfront. Over hun eenzaamheid, hun vragen en angsten. De titel heb ik al. Kut-vader. Want dat was ik voor dat thuisfront. Voor Mirjam, voor mijn drie zoons.’
JUNI 2022 – 43 INTERVIEW
VACATURES
Projectleider Defensie en Veiligheid
Bijdragen aan een veilige wereld én aan het roer staan van grensverleggende projecten. Zie jij het voor je? Word projectleider bij TNO in Den Haag, Ypenburg of Soesterberg. Contactpersoon: Jane Duinisveld, recruiter TNO.
www.tno.nl/werkenbij
Medior/Senior Scientist Defence, Safety & Security
Bijdragen aan een veilige wereld én jouw stempel achterlaten op baanbrekende innovaties. Zie jij het voor je? Word Scientist bij TNO in Den Haag, Ypenburg of Soesterberg. Contactpersoon: Jane Duinisveld, recruiter TNO.
www.tno.nl/werkenbij
High risk objectbeveiliging bij The Flying Dutchman
Voor een High Risk locatie zijn wij op zoek naar gastvrije beveiliger die graag in contact wil zijn met mensen en daarnaast oog heeft voor alle aspecten van beveiliging. Is deze functie wat voor jou? Reageer dan snel! Jij bent dienstverlenend ingesteld, maar zal nooit de veiligheid voor jou zelf en de omgeving uit het oog verliezen.
www.onbekendehelden.nl/vacatures
Servicemonteur mobiele hydrauliek bij Hansa-Flex
Als servicemonteur verricht je reparaties en onderhoud aan een breed assortiment machines. Denk hierbij aan wegenbouw-, grondverzet, recycling- en transport-machines zoals hef- en magazijntrucks. Dit gebeurt op locatie bij de aan jou toevertrouwde klanten. Een technische vooropleiding op mbo-2, mbo-3 is vereist. Wij staan zowel open voor starters als voor ervaren kandidaten.
