MIX 2019-1 by MIXpress

107e jaargang, 2019-1

DeWitÂŽ Gereedschappen, van en voor vakmensen!

Vakkundige Hubo ondernemers gezocht! De doe-het-zelf markt is in beweging. De consument van vandaag is gericht op ‘totaaloplossingen voor klusuitdagingen’. Klussen worden steeds vaker uitbesteed aan de vakman, een blijvende ontwikkeling die mooie kansen schept. Hubo zoekt gedreven ondernemers die deze kansen graag benutten. De nieuwe Hubo ondernemer combineert eigenschappen van professioneel klussen met adviseren in de winkel. Je bent een vakman met verstand van zaken. Samen met ingrediënten als een compleet assortiment, een fysieke winkel, top personeel en montage aan huis. Jij kent de consument en de consument kent jou. De Hubo ondernemer staat voor: advies, service, kwaliteit, passie en vakmanschap. Wil jij je nieuwe bedrijf starten samen met een stabiele organisatie en een formule die gericht is op de toekomst? En kom jij graag bij de klant thuis voor een maatwerkklus of vakkundige montage? Neem dan contact op om eens verder te praten. Ruud Morien r.morien@euretco.com of bel 033 253 23 80. Succesvol ondernemen doe je samen met Hubo! • Uniforme en consistente winkelformule • Een sterk gecentraliseerde inkoop om de beste condities te verkrijgen • Succesvolle retailers die nadrukkelijk aanwezig zijn binnen hun markt • Een hoog kennisniveau binnen alle geledingen • Volledig geïntegreerde communicatie- en multimediacampagnes • Een goed rendement • Professionele begeleiding

adv_Hubo.indd 3

13-02-19 16:28

VO O RWO O R D

Effe wennen MIX was aan de kritische kant vonden ze bij Maxeda. Nou, dat kan kloppen. Een beetje kritisch zijn we hier graag. Zelfs over Close Up’s hebben we wel eens discussie met de afzenders. Want ook in die semi-redactionele artikelen nemen we de zaak

Marc Nelissen Hoofdredacteur mn@mixpress.nl @vakbladmix

zeer serieus.

Maar goed, we zijn ook niet te beroerd om kritisch in de spiegel te blieken. Dus toen Praxis- en Formido- directeuren Joost de Beijer en Frits Voorhout ons vroegen om eens naar de ombouw van de Formido in Zaltbommel te komen kijken, nam MIX de uitnodiging graag aan. En inderdaad, daar was een heel mooie operatie gaande. Volgens een strak schema werd de winkel omgebouwd in een Praxis. Een mooi staaltje van retail-operatie, voorwaar. MIX zou echter MIX niet zijn als we ook in dit interview niet een paar kritische vragen zouden stellen. Zeker toen bekend werd dat Praxis alweer schaaft aan een nieuw winkelconcept. Terwijl een aantal Formido’s nét omgebouwd is en een aantal nog op de planning staat. Dat dat bericht voor rumoer onder ondernemers zorgde, begrijpen we. Dus doken we maar eens in de kwestie. In een rondvraag troffen we ondernemers die echt niet wisten hoe ze het hadden, Nét geïnvesteerd en dadelijk wéér? Eén opmerking van een ondernemer zette de zaak echter in een ander perspectief: “Vroeger pakte je je winkel goed aan en had je er tien jaar geen omkijken naar. Maar we zullen er effe aan moeten wennen dat we ieder jaar of iedere twee jaar iets aan

ons winkelconcept veranderen. De consument verandert namelijk ook razendsnel.” En dat vond ik wel een mooie. Natuurlijk doet het zeer als je je winkel net omgebouwd hebt. Ik denk dat hij gelijk heeft. Maar het is wel effe wennen. Net zoals we er effe aan moeten wennen dat e-commerce intussen een serieus onderdeel van de business is wordt. Een deel dat je bijna niet los van elkaar kunt zien. Want dat doet de consument ook niet. Die oriënteert zich online thuis op de bank. Checkt de voorraad en gaat naar de winkel. En andersom kijkt hij eerst in de winkel en clickt hij later online zijn klusboodschap bij elkaar. Een kijkje op de e-commercevleugel van Intergamma leert dat ze online daar zéér serieus nemen. Ik weet zeker dat ze daar veel meer investeren dan de marge op de € 94 mln online-omzet die Harm Jan Stoter vorig jaar rapporteerde. Het was effe wennen, maar het geloof in omnichannel zit er goed in in Leusden. Ik wens u goede zaken, Marc Nelissen Hoofdredactie MIX

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 1-2019 Voorwoord.indd 3

14-02-19 08:52

CO LO FO N

IJZERW

AREN/

Vakblad MIX Is een uitgave van MIXpress BV.

(ook lid

Vormgeving Inpladi, bureau voor idee en creatie Abonnementen Per jaar € 114,95 (excl. 9% BTW) Buitenland € 145,Losse nummers € 14,50

105

Enor van Nic m ovij)

75 (0) 33 (–2

)

Loc (ook lid kmasters van Nic ovij)

Fotografie Marjolein Ansink (fotografie) shutterstock.com

Close Up Advertorial van een van onze partners, buiten verantwoordelijkheid van de MIX-redactie

PPEN

Icono B ppy Hu VK isdier)

Aan deze MIX werkten mee Ad Geerts (column) Patrick Langley (conjunctuur) Jeroen Rietvelt (collega’s) Hugo Schrameyer (thema’s) Edwin Timmers (column)

Advertenties Molijn Sales Support Edgar Molijn en Bert van Woesik Postbus 61, 5258 ZH Berlicum Tel. 073.503.35.44 E-mail: mix@molijnsalessupport.nl

DSCHA

(incl Ha

Uitgever en hoofdredactie Marc Nelissen

Redactieadres Postbus 11 5258 ZG Berlicum Tel.: 073.503.43.47 E-mail: redactie@mixpress.nl Internet: www.mixonline.nl

GEREE

Nico Profnorm vij (incl Enorm , en Lock masters )

FO R M U L E S

“Van zo’n ombouwplan wordt iedere winkel beter”

(ook lid

Profno r van Nic m ovij)

SVIJ Ra

FO R M UdLsta E dS

21 (–2)

10 (0) 8 (0)

Pro v‘aShake-out’ n Trans vak laat nóg fe ro) 6 (– 3) steeds rop zich wachten

Op 1-1-2017 verbaasden we ons al over een stabiel winkelaantal bij 33% minder omzet. En in 2018 sloten er iets meer winkels hun deuren. Althans, als je kijkt naar de winkels die onderdeel zijn van een keten, een franchiseformule of inkoopcombinatie. In de jaarlijkse telling noteerde MIX dit jaar 25 bouwmarkten minder maar 12 breedpakketzaken meer. Dat is echter vooral een kwestie van definitie.

Abonnementsvoorwaarden Check www.mixpress.nl/abo Abonnementenadministratie Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel.: 0900 - ABOLAND (0900-226 52 63 - € 0,10 per minuut) Fax: 0251.31.04.05 Internet: www.aboland.nl Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Algemene voorwaarden Alle advertentieopdrachten en plaatsingsvoorkeuren worden schriftelijk vastgelegd, afgesloten en uitgevoerd conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbanken en bij de Kamers van Koophandel. Een exemplaar wordt op verzoek toegezonden of zie www.stichtingrota.nl Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd op welke wijze dan ook, worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN nummer: 0165 - 3059

VA K T U E E L

T H E M A B O U W M AT E R I A L E N

“Geen data, geen verkoop. Nergens.”

Fabrikanten geven volop klushulp

De webshops van Gamma en Karwei zie je bijna iedere dag veranderen. Intergamma is dan ook continu aan het verbeteren en nieuwe technische mogelijkheden aan het implementeren. Artikeldata zijn daarin de cruciale basis. Voor e-commerce maar ook voor de voorraadcheck, het orderpickproces, de kluscombinaties en de online filterresultaten. “Data zijn bij leveranciers echt geen dingetje meer voor de accountmanager, de secretaresse of de stagiair.”

De gemiddelde particuliere klusser kan misschien redelijk overweg met een hamer of boormachine. Het verwerken van bouwmaterialen is veelal van een totaal andere orde. Bouwstenen, bouwstoffen, plaatmateriaal. Hoe maak je dat assortiment toegankelijk voor consumenten?

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

Mix 2019-1 Inhoud.indd 4

14-02-19 08:38

INHOUD

CO N J U N C T U U R

CO L L EG A’ S

2018: back to basics ...

“ We willen iets opbouwen met onze klanten”

Met de decembercijfers is er weer een jaar voorbij. Dit jaar stond zwaar in het teken van twee categorieën: Tuin en Bouwchemie/-materialen. Deze groepen laten in 2018 t.o.v. 2017 een forse (omzet-)groei zien van resp. 12,3% en 10,2% ten opzichte van een branchetotaal (bouwmarkten totaal) van ‘slechts’ 4,4%.

Harrie Gerritse kreeg in zijn winkel in Nijkerk altijd al veel profklanten over de vloer. Vier jaar geleden stapten ze over van de Enorm-formule naar de GBI groep, een onderdeel van Zevij-Necomij. “Naar andere doe-het-zelf formules hebben we nooit gekeken, ik vind DHZ persoonlijk ook het minst leuke aan de branche.”

VOORWOORD

BRANCHEMIX Nieuws en actualiteiten

FORMULES Operatie Formido -> Praxis Stand van zaken

10 14

CONJUNCTUUR GfK-DIY Recap Groeicijfers heel 2018

16 18

COLLEGA’S Harrie Gerritse werd GBI

VAKTUEEL Data cruciaal voor Intergamma 24

0,1

THEMA’S 0,1 Bouwmaterialen 28 0,0 E-gereedschap 32 1 ,

0,0

CLOSE UP Varo 37 COLUMN Edwin Timmers 1

0,0 0,0 0,0

0,1

– 0,1

0,1

–

0,1

T H E M A E- G E R E E D S C H A P

,1 –0

,2 –0

Bredere distributie gereedschap leidt tot verruiming interesse

–0

–

–0

VA K T U E E L

–0

VAKTUEEL Klusconsumenten onder de loep 38 Geofencing,3effectief? 44

–0

0,4

–

GESCHILLENCOMMISSIE ijs

–0 0,1

–0

COLUMN Ad Geerts

–0

eid

Welke klant kiest ikb voor welke retailer?Bere

rh aa

tei

li 46 wa K 47

BRANCHEPAGINA’S ing v INretail 48 e l Be VWDHZ 49 SELFIE Marco van de Lee, GS1

In Nederland zijn ruim 1.000 bouwmarkt vestigingen. Daarmee is de markt behoorlijk verzadigd, wat onderscheidend vermogen van belang maakt. Elke retail-formule heeft wel een idee waarmee zij zich willen onderscheiden en richt hun vestigingen daarop in. De vragen hierbij zijn natuurlijk of de consument de ideeën en de positionering van de retailer ziet en zijn of haar voorkeur voor aankoopplaats daarop aanpast.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

Mix 2019-1 Inhoud.indd 5

14-02-19 08:38

Nieuw Praxisformat op komst?

Europese DHZ-cijfers Fediyma geeft een mooi rapport uit vol marktcijfers over de wereldwijde DHZ-sector. MIX legde de hand op enkele cijfers over Nederland. Fediyma rapporteert marktaandelen van de grote ketens in alle Europese landen. Net als de demografische ontwikkelingen per land en de bestedingen per hoofd van de bevolking. Volgens deze Europese Federatie van DIY Manufacturers (Fediyma) doet Nederland 0,6% van de wereldwijde DHZ-omzet en 2% van de Europese doehetzelf-bestedingen. In de ranglijst van Nederlandse DHZ-retailers noteerde Gamma de toppositie

met een marktaandeel van 22% en staat Hornbach op een vierde plaats met 12%. • De gemiddelde Gamma telt 3.225 m2, de doorsnee Hornbach 13.461 m2. • Hornbach zet op die meters € 2.257 om per meter; Gamma doet er € 1.372. • Qua groei verslaat Hornbach in Nederland alle ketens met een plus van 14% in 2017. Zie voor meer info het bericht op www.mixonline.nl

Voorhout wordt Franchise-directeur Praxis Terwijl het aantal Formido’s afneemt, groeit het aantal franchisenemers binnen Praxis. Dat is dan ook de reden dat Formido-directeur Frits Voorhout per 1 februari al een nieuwe rol krijgt: Directeur Franchise Praxis. Toen Maxeda in 2017 aankondigde de Formido-formule te staken, waren er nog 84 Formido- winkels. Intussen werden er onder Voorhouts leiding veel winkels omgebouwd naar Praxis en zijn er begin 2019 nog maar 30 Formido’s. Maxeda verwacht dat er rond de zomer van 2019 nog slechts enkele Formido winkels open zullen zijn en dat de Formido werkzaamheden beduidend af gaan nemen in 2019. Dus vroegen ze Voorhout als Directeur Franchise Praxis. In deze nieuwe functie is Voorhout verantwoordelijk voor de relatie met de franchisenemers en het contractbeheer en rapporteert hij aan Praxis’ algemeen directeur Joost de Beijer. Daarnaast

zal Voorhout samen met De Beijer primair zorgen dat de Formido-integratie zorgvuldig wordt afgerond, meldt Maxeda in een intern bericht met nadruk. Gezien Voorhouts brede operationele retail-ervaring heeft Maxeda hem tevens gevraagd mee te denken over cost-efficiency en mogelijke operationele efficiëntie Maxeda-breed.

MIX sprak Joost De Beijer en Frits Voorhout begin december. Kort na dit interview maakte Praxis aan het bestuur van de PAB (Praxis Aangesloten Bedrijven = Praxis Franchisenemers) bekend dat ze een aantal Standaard-Ruimte-Plan-winkels gaat aanpassen naar het voorbeeld van Zwolle. Dat schrok sommige ex-Formido’s op: ‘Net omgebouwd van Formido naar Praxis en straks wéér?’ Toen MIX naar de reikwijdte van de nieuwe ombouw-operatie vroeg, meldde Maxeda: “We kunnen bevestigen dat Praxis komende jaren inderdaad een groot deel van haar winkels zal gaan updaten. Praxis Zwolle is een voorloper van waar je aan kan denken met betrekking tot de uitrol. Praxis Utrecht Amsterdamsestraatweg is de volgende winkel die zal worden omgebouwd komende maanden. De uitrol zal starten vanaf 2020 nadat de oud Formido-winkels zijn geïntegreerd in Praxis.” Een Praxis-franchisenemer en lid van de commissie Praxis Aangesloten Bedrijven (PAB) suste MIX: “Mij hebben ze niet verteld dat het om álle Praxis-winkels gaat. Maar winkels hebben nu eenmaal iedere paar jaar een opfrisbeurt nodig. En iedereen kan zien dat veel eigen Praxis-winkels daar inmiddels wel aan toe zijn.”

Pikant: Voorhout werkte bij Intergamma op Operations voor hij bij Maxeda de Formido-conversie ging leiden.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Branchemix_3pag.indd 6

14-02-19 08:54

BRANCHEMIX

Formido Steenbergen en Roggel worden KlusWijs Weer twee Formido’s kiezen voor KlusWijs. Na de Formido’s in Haaren en Surhuisterveen is Steenbergen de derde Formido die overstapt naar KlusWijs en Roggel de vierde. Steenbergen wordt een KlusWijs Bouwmarkt met een shop-in-shop van KW Wonen. Roggel wordt een KlusWijs.

Kuijpers en Kleinhout naar Intergamma Cora Kleinhout is de nieuwe directeur van Gamma. Lennert Kuijpers wordt directeur Centraal Category Management van Intergamma. Kleinhout is een bekende in de branche. Ze heeft een geschiedenis als marketingdirecteur van Praxis en werkte de laatste vier jaar als commercieel directeur bij de

IJsvogel groep (Boerenbond en Pet’s Place). Daar leidde ze onder andere een belangrijke herpositionering. Als directeur van Gamma volgt Kleinhout Ron Kloos op die in november afscheid nam in Leusden. Ook Kuijpers is een bekende in de sector (o.a. ex-Praxis en B&Q). Hij wordt verantwoordelijk voor de verdere invulling van de category-managementorganisatie. Hij zal mede invulling geven aan de groeien omnichannelstrategie van Intergamma. CEO Harm Jan Stoter breidde de directie van dat bedrijf eind 2018 uit met Sebastiaan de Jong als Chief Commercial Officer, Marcello Iacono als CFO en Frans Hartong als COO.

Hornbach Duiven in startblokken Hornbach kan niet wachten om met de bouw van Duiven (#15) te starten. Hornbach Duiven wordt de vijftiende Nederlandse Hornbach en de eerste bouwmarkt van de Duitse doe-het-zelfketen op Gelderse bodem. Naar verwachting openen de deuren in het voorjaar van 2020. Hornbach Duiven wordt gebouwd op bedrijventerrein Centerpoort-Nieuwgraaf, gelegen langs de A12 en vlak bij Arnhem. Op 26 november ging de eerste paal de grond in. Hornbach-directeur Evert de Goede verheugde zich al langer op de locatie Duiven. “Dat wordt de mooiste locatie tot

nu toe”, zei hij bij de opening in Amsterdam. Nou, wij zijn benieuwd.

OP DE VOORPAGINA

Gesmeed voor de toekomst Al meer dan 120 jaar is de naam DeWit verbonden met vakmanschap, degelijkheid en kwaliteit. Een familiebedrijf dat ambacht koppelt aan traditie. Een bedrijf dat innovatie niet uit de weg gaat, maar ook bewezen techniek en aloude productiemethodes koestert. Daarom is DeWit een waarborg voor de allerbeste kwaliteit in gesmeed gereedschap. Met een assortiment dat wereldwijd gewaardeerd wordt. Vanwege de degelijkheid en niet als laatste de lange levensduur. Het is die unieke combinatie van meer dan een eeuw ervaring en de wil om alleen met de beste kwaliteit genoegen te nemen, die DeWit internationaal toonaangevend maken in gesmede gereedschappen. DeWit sinds 1898 is daarom synoniem voor zorgeloos werken met de allerbeste producten. Handgemaakt in Nederland; een brandmerk voor kwaliteit. Herkenbaar in ieder product! Het gesmede DeWit plantschepje is uniek in zijn soort. Gesmeed uit Boronstaal en volledig gehard. De snijkant van een DeWit plantschepje is altijd van boven tot onderen scherp geslepen waardoor je met minder kracht kunt werken. DeWit schepjes worden voorzien van een essen handgreep van 140mm.

107e jaargang, 2019-1

DeWit® Gereedschappen

, van en voor vakmensen!

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Branchemix_3pag.indd 7

14-02-19 08:54

The Networking Event for the Home Improvement Industry

7th Global

DIY-Summit 2 0 1 9

DIY EVOLUTION – Designing the Future Together UPDATE

5-7 June 2019 The Convention Centre Dublin, Ireland

Speakers:

John Venhuizen

President & CEO Ace Hardware

Sergio Giroldi

President EDRA/ghin, CEO OBI

Osamu Watanabe

Hartmut Jenner

President & CEO LIXIL VIVA CORPORATION

CEO Alfred Kärcher

Erwin Van Osta

Igor Kolynin

Marketing Director CTC Petrovich

Large Client Sales Director, Google

Vanessa Hartley

Nancy Rademaker

Vincent Legros

Stéphane Mallard

Barbara Kahn

Stephan J. Wirtz

Partner at nexxworks

Foto: Lukas/Fotolia

CEO Hubo

Chairman & CEO Bostik

Entrepreneur, Author & Keynote Speaker

Prof of Marketing at The Wharton School, Universitiy of Pennsylvania

Adjunct Professor EM Lyon Shanghai Campus

Store Tour on 5 June 2019 Workshops on 5 June 2019 Get-Together at Guinness Storehouse on 5 June 2019

Steve Collinge

Managing Director Insight Retail Group

Pascal Jacobs

Head of Business Line Home & Garden Katoen Natie

Special guests:

Ibrahim Ibrahim

Managing Director Portland Design

Greg Hicks

CEO of Foster, Hicks & Associates

International Congress Exhibition 6-7 June 2019 Gala Evening on 6 June 2019 Build Forum 4-5 June 2019

NEW

For more information and online registration visit us on http://diysummit.org

Diamond Sponsor

MIX 2019-1_Branchemix_3pag.indd 1/1 ad.indd 3 MIX 8

Platinum Sponsors

13-02-19 08:54 13:36 14-02-19

BRANCHEMIX

Formido 5, 6 en 7 naar Hubo Wederom stapten 3 Formido’s over naar de nieuwe formule van Hubo. Dat zijn respectievelijk nummer 5, 6 en 7 vanuit de Formido formule die deze keuze maken.

Formido test Outlet-concept Formido test in Leeuwarden een Outlet-concept om de overvoorraden uit te verkopen van Formido’s die overgaan naar Praxis. Formido Bouwmarkten Nederland had een aantal Formido-winkels in eigen bezit en dat kwam heel goed uit in de conversie naar Praxis. Interim-Formido-directeur Frits Voorhout: “We hebben beloofd de formule tot het laatste moment te blijven ondersteunen voor onze franchisenemers, dus gaan onze eigen winkels als laatste over naar Praxis. Op die manier kunnen we ze ook inzetten om de Formido-voorraden van omgebouwde winkels in uit te verkopen.”

Momenteel test Formido zelfs een outlet-concept in Leeuwarden, met eigen signing en communicatie en extra meters. “We moeten zien of dat zoiets werkt of dat we echt lokaal moeten afprijzen. Het zijn natuurlijk niet per se de makkelijke producten die overblijven om uit te verkopen.” Als de outlet succesvol blijkt, is het denkbaar dat Formido in iedere regio zo’n outlet inzet om van de overvoorraden af te komen.

3 bouwmarktketens in ‘grootste’-top-6

Praxis, Gamma en Karwei staan in de top-6 van grootste winkelketens van het land. Naar vloeroppervlak gemeten.

2019

ition

19 13:36

Praxis is nummer 3 achter Albert Heijn en Jumbo. Gamma is nummer 4, Karwei nummer 6. Vorig jaar was Karwei nog nummer 5, Lidl kwam dit jaar langszij. Gamma en Karwei wisselden per 2019 stuivertje als grootste bouwmarktketen. Andere bouwmarktketens in de m2-ranglijst: • Hornbach is nummer 18 (was 19) • Formido 30 (was 21) • Hubo 31 (was 33)

Na de recente overstap van Emmer Compascuum en Heinkenszand kozen ook de Formido-ondernemers van Beek & Donk, Mill en Dussen voor Hubo. De handtekeningen zijn gezet en de planning voor de heropening wordt gemaakt. In Beek & Donk wordt de Hubo gecombineerd met een Decorette. Eigenaren Van der Heijden en Verhoeven van Mill en Beek en Donk hebben ook een Formido in Sint-Michielsgestel. Die Formido verkopen ze aan Maxeda, waarna het een Praxis wordt.

Het laatste nieuws als eerste MIX publiceert het laatste nieuws als eerste op

www.mixonline.nl

• Multimate 39 (was 35) • Bauhaus staat voor het eerst in de top-100 op nummer 87 • KlusWijs was in 2018 nummer 100 en nu nummer 99. Dit blijkt uit de winkeltellingen die Locatus ieder jaar doet. In de top-10 van ketens met meeste winkels, zie je geen enkele bouwmarktformule maar maken de supermarkten, drogisterijen en slijterijen de dienst uit.

Abonneer je op de nieuwsbrief via www.mixonline.nl/nieuwsbrief of volg ons op Twitter via

@vakbladmix

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Branchemix_3pag.indd 9

14-02-19 08:54

Auteur Marc Nelissen Fotograaf Marjolein Ansink

Praxis klaart enorme ombouwklus Formido’s

“ Van zo’n ombouwplan wordt iedere winkel beter” 10

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules-Maxeda-Formido-Praxis_3pag.indd 10

14-02-19 08:40

”

FO R M U L E S

Dat MIX te kritisch was, vonden ze bij Praxis, en de positieve kant van de transitie van Formido naar Praxis eigenlijk onderbelichtte. Al die winkels die in rap tempo omgebouwd werden. Al die mensen die mooie kansen kregen. Medewerkers én ondernemers. Dus was het tijd voor een verhaal over de ombouw. Een interview met Joost de Beijer, algemeen directeur van Praxis, Frits Voorhout, algemeen directeur van Formido, en met Gaston Meij, projectmanager store conversion. We ontmoetten elkaar medio december in de Formido van Zaltbommel die op een haar na omgebouwd is tot Praxis. En inderdaad, er is een soort militaire operatie gaande. Met een snelheid en een precisie zoals je die niet vaak ziet. Een ombouwoperatie van deze schaal maak je überhaupt zelden mee. Meij heeft wel ervaring met ombouwoperaties. Hij begeleidde nieuwbouw van Praxis-winkels en deed ombouwoperaties voor de supermarkten van Schuitema. Maar food is makkelijk, vindt hij. “In DHZ heb je te maken met veel communicatie richting klanten. Het gebruiks- en toepassings aspect van de producten richting de consument. DHZ is daardoor complexer op het gebied van signing en stellingsmateriaal.”

Ombouw moeilijker dan nieuwbouw Zaltbommel is de 28e Formido die het team van Meij ombouwt naar Praxis. Met 12 collega’s op de hoofdkantoren in Nijkerk (Formido) en Amsterdam (Praxis/Maxeda) en 18 man op de vloer nemen ze in zes weken steeds een winkel onder handen. Samen met de lokale medewerkers, in twee ploegen en aan de hand van een schuifplan in vijf fases. Joost de Beijer: “Een nieuwbouw is eigenlijk veel gemakkelijker dan een ombouw. De bestaande Formido’s zijn gemiddeld aan de kleine kant voor een Praxis, ze blijven geopend tijdens de verbouwing en je hebt dus weinig ruimte om in te werken.” “In de beleving van klanten worden de winkels groter en ruimer”, ervaart Meij in alle Formido’s die hij als Praxis achterlaat. “Terwijl er geen meter fysieke ruimte bijkomt, maar er wel een breder en dieper assortiment in de winkel komt.” In Zaltbommel komt er zelfs 197 meter stellingmateriaal bij, maar het ovale decoplein verdween, een breed hoofdpad kwam er voor terug, geflankeerd door de bekende zijpaden met hoge stellingen.

Nooit frontale aanval “Op basis van een locatieonderzoek, cijfers en ervaringen vanuit de bestaande Formido stellen we de potentie vast en kiezen we voor een S, een M of een L-variant die we vervolgens modulair kunnen aanvullen”, zegt Meij. “Het zijn dan ook 28 eenlingen die geen van allen een frontale aanval doen op de plaatselijke concurrentie, maar eerder een flankaanval. “Als er bijvoorbeeld al een

Karwei zit, gaan we niet ook een Karwei-achtige variant neerzetten in de betreffende vestiging.” Het team van Meij werkt samen met 51 leveranciers die schappen van één meter tot 30 meter voor hun rekening nemen en vaak ook meteen de signing meenemen. “Van alle leveranciers krijgen we uitstekende medewerking”, meldt De Beijer nadrukkelijk. “Inderdaad”, beaamt Meij. “Zonder hen was zoiets ook bijna niet te doen. Zij werken heel goed mee en zijn nooit te beroerd om eens een uurtje door te werken als dat nodig is.” Voor al die mensen de winkel in komen, is iedere ombouw al 21 weken voorbereid op de hoofdkantoor-bureaus in Amsterdam en Nijkerk. Dan wordt er een schets van de lay-out gemaakt, worden er 19 werelden ingetekend, gaan de werkvoorbereiders in overleg met de leveranciers over de ombouwplannen en zorgen zij ervoor dat er voldoende goederen beschikbaar zijn op het juiste moment.

Ondernemers snuffelen rond Iedere winkel wordt het plan weer beter, zegt Meij. “In het begin heb je elke dag een nieuw plan en is het iedere twee weken weer heel anders. Maar gaandeweg worden we steeds slimmer.” De volgorde van ombouw vergde ook een behoorlijke improvisatie. Sommige ondernemers wilden heel snel om, anderen twijfelden en weer anderen wilden snel verkopen. Zo zijn we gewoon begonnen met de ondernemers die het wisten en die het wilden. Intussen zijn er 28 winkels omgebouwd naar Praxis. Dit zijn 13 franchise en 15 eigen winkels, waarvan 7 winkels zijn overgenomen. Of die overnames ook allemaal zo ingecalculeerd waren, weet De Beijer niet zo precies. “Je begint met bepaalde assumpties aan een project die elke dag veranderen.” “En onderweg ben je ambassadeur van jezelf”, leerde Meij. “Natuurlijk komen er in iedere winkel franchisenemers een kijkje nemen en snuffelen hoe zoiets gaat en hoe het eruit gaat zien. Ik herken ze niet allemaal, maar ze zien mij en mijn team natuurlijk wel in actie.”

Wennen aan systeem Terwijl Meij en zijn team met de winkel bezig zijn, worden de Formido-medewerkers en de ondernemer of bedrijfsleider getraind door naburige Praxis-winkels. Zo maken ze zich de VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules-Maxeda-Formido-Praxis_3pag.indd 11

14-02-19 08:40

Nieuw Praxis-format op komst? MIX sprak Joost De Beijer en Frits Voorhout begin december. Kort na dit interview maakte Praxis aan het bestuur van de PAB (Praxis Aangesloten Bedrijven = Praxis Franchisenemers) bekend dat ze een aantal Standaard-Ruimte-Plan-winkels gaat aanpassen naar het voorbeeld van Zwolle. Dat schrok sommige ex-Formido’s op: ‘Net omgebouwd van Formido naar Praxis en straks wéér?’ Toen MIX naar de reikwijdte van de nieuwe ombouw-operatie vroeg, meldde Maxeda: “We kunnen bevestigen dat Praxis komende jaren inderdaad een groot deel van haar winkels zal gaan updaten. Praxis Zwolle is een voorloper van waar je aan kan denken met betrekking tot de uitrol. Praxis Utrecht Amsterdamsestraatweg is de volgende winkel die zal worden omgebouwd komende maanden. De uitrol zal starten vanaf 2020 nadat de oud Formido-winkels zijn geïntegreerd in Praxis.” Een Praxis-franchisenemer suste MIX: “Mij hebben ze niet verteld dat het om álle Praxis-winkels gaat. Maar winkels hebben nu eenmaal iedere paar jaar een opfrisbeurt nodig. En iedereen kan zien dat veel eigen Praxis-winkels daar inmiddels wel aan toe zijn.”

formule eigen, de processen en de werkwijzen. De ondernemers en bedrijfsleiders worden intensief getraind op de Praxis-systemen. De Beijer: “Bij Praxis hebben we een gesloten-goederen-systeem dat Formido niet heeft. Dat is soms even wennen maar met zo’n systeem kun je je winkel veel beter sturen. Je kunt sneller schakelen, bijbestellen en gelijktijdig je voorraad niet onnodig laten groeien.” Die systemen zijn onderdeel van het stuk gereedschap dat een Praxis-winkel is voor een ondernemer of voor een bedrijfsleider. “Formido-ondernemers weten als geen ander hoe ze met klanten om moeten gaan, daar ben ik geen moment bang voor”, zegt De Beijer. “Des te sneller ze dit systeem onder de knie krijgen, des te soepeler en rendabeler de winkel draait en des te meer tijd ze aan die klanten kunnen besteden.”

“Formido-formule had onderhoud nodig, maar ondernemers konden dat zelf nauwelijks financieren ” Eens op overtuiging De ondernemers worden dus getraind in het SAP-systeem, op de vestiging komt er een ‘AG-man’ de ‘aankomst goederen’ stroomlijnen en de medewerkers gaan op werkstage in naburige winkels. Anderhalve week voor opening komen ze terug en gaan ze meehelpen met de ombouw in hun eigen winkel. Zodra die gereed is, krijgt de franchisenemer of bedrijfsleider de sleutel van zijn winkel terug. Maar de begeleiding stopt niet. De eerste paar weken is er nog steeds begeleiding op de vloer en staan de SAP-coaches ter beschikking voor hulp in het systeem. Na 28 werkdagen is de conversie officieel afgerond en gaat de winkel van het conversie-team naar de reguliere operations-afdeling en krijgt de ondernemer ondersteuning van zijn vaste districtsmanager. Hebben de ondernemers veel inspraak in de opzet van hun nieuwe winkel? Bijvoorbeeld over de hoogte van de voorraad die tenslotte voor rekening van de ondernemer is. Dat valt volgens Meij wel mee. “We werken natuurlijk binnen de uitgangspunten van de formule en op basis van overtuigingskracht weten we het altijd eens te worden met de ondernemer.”

Formido onder druk De Beijer is tevreden over de resultaten van de ombouw tot dusverre. “Doel was om de ondernemers van Formido en Praxis een betere toekomst te geven.” Formido-directeur Frits Voorhout: “Formido’s businessmodel stond onder druk. De formule had onderhoud nodig, maar er was weinig tot geen ruimte om dat te financieren vanuit de ondernemers zelf. Binnen Praxis hadden we die ruimte wel, dus gaven we de Formido-ondernemers de kans om daarvan te profiteren.” Formido Bouwmarkten had 19 winkels in eigen bezit en dat kwam heel goed uit in de conversie. Voorhout: “We hebben beloofd de formule tot het laatste moment te blijven ondersteunen, dus gaan onze eigen winkels als laatste over naar Praxis. Op die manier 12

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules-Maxeda-Formido-Praxis_3pag.indd 12

14-02-19 08:40

FO R M U L E S

kunnen we deze ook inzetten om de Formido-voorraden van omgebouwde winkels in uit te verkopen.”

Nijkerk stáát nog Momenteel test Formido zelfs een outlet-concept in Leeuwarden, met eigen signing en communicatie en extra meters. “We moeten zien of dat zoiets werkt of dat we echt lokaal moeten afprijzen. Het zijn natuurlijk niet per se de makkelijke producten die overblijven om uit te verkopen.” Als de outlet succesvol blijkt, is het denkbaar dat Formido in iedere regio zo’n outlet inzet om van de overvoorraden af te komen. Als je vraagt wat er in Nijkerk – de standplaats van het Formido-hoofdkantoor – nog staat, zegt Voorhout: “We balanceren in dit project tussen integreren en afbouwen. Maar het hoofdkantoor blijft de formule tot de laatste winkel en franchisenemer ondersteunen. Nu gebeurt dat nog met een 35-tal fte’s. “Dat is in lijn met de afname van het aantal winkels. Gelukkig kunnen we werk van elkaar overnemen en soms huren we tijdelijke krachten in, maar de automatisering, de pricing en het prijsonderhoud en de schappenplannen worden nog netjes onderhouden.” Tot wanneer het laatste contract loopt en wanneer de formule precies ophoudt te bestaan, wil Voorhout niet zeggen. “Dat is juridisch niet verstandig.” Wel suggereert hij dat er begin 2017 een plan lag voor twee of drie jaar en dat Maxeda dat nu eerder binnen twee dan drie jaar lijkt te gaan halen.

Sympathie gegroeid De Beijer en Voorhout troffen de eerste drie maanden veel hakken in het zand bij Formido-ondernemers. “Mensen waren cynisch, er was niet veel sympathie voor Praxis. Maar dat is er nu wel voor het merk Praxis. De ombouw loopt soepel en de prestaties van de omgebouwde winkels zijn goed”, aldus De Beijer. Uiteraard zijn er in zo’n proces altijd een paar probleemcases. Situaties waar een bestaande Praxis een ombouw van een Formido in de weg zit. Als dat een filiaal van Maxeda is, is dat anders dan wanneer het een Praxis van een franchisenemer is. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval in Bodegraven bij de top-Formido aldaar. “Wij gaan uiteraard niet op individuele gevallen in”, zegt De Beijer. “Het zijn er ook minder dan een handjevol”, zegt Voorhout. “Drie of vier. En dan betreft het geen algemeen issue, maar is het in al die gevallen net even anders. Het was in ons belang om snel een deal te sluiten met ondernemers die wel willen, de discussie naar voren te schuiven en in overleg te gaan met die partijen. Tijdens dat proces doken er diverse onderhandelaars op: Marshoek als adviseur van de Stichting Franchisenemers Formido, maar ook voormalig Formido-medewerker Arjan Nederhand en ex-Formido-ondernemer Roland Finkers. “We hebben ze allemaal gesproken ja”, zegt Voorhout.

En nu de verkoop? Praxis-directeur De Beijer claimt mooie resultaten bij de omgebouwde winkels. “De franchise-winkels doen het gemiddeld genomen goed. In de eigen winkels hebben we een paar uitschieters naar beneden en naar boven.” MIX ziet wel eens weekstaatjes met hoge extreme plussen en diepe minnen. Hoe zit dat? “Ik ben

benieuwd welke cijfers je bedoelt”, vraagt De Beijer. “Maar wij focussen vooral op marge. En het is sowieso niet zo nuttig om te veel naar weekcijfers te kijken. De timing van de wekelijkse acties - Formido’s Early-Bird-actie, de Happy Holland-week, of hoe heten ze allemaal? - spelen een belangrijke rol in de week-performance. Je moet het cumulatief zien en we zijn goed aan het infaseren. De winkels scoren meer klanten, meer omzet en een betere marge. En straks gaan we dat ook in de kosten terugzien.” Nu Formido dan op zijn eind loopt en de conversie naar Praxis op schema loopt, is de weg naar de verkoop van Praxis vrij? “Daar ga ik niet over”, zegt De Beijer. Klopt het dat De Beijer een bonus krijgt bij een verkoop van Praxis? “Wat zijn dat voor suggestieve vragen? Nee, daar is niets van waar. Ik werk voor Praxis en maak me iedere dag hard om Praxis en de Praxis-ondernemers sterker te maken!”

Nieuwe rol Formido-directeur Voorhout Terwijl het aantal Formido’s afneemt, groeit het aantal franchisenemers binnen Praxis. Dat is dan ook de reden dat Formido-directeur Frits Voorhout per 1 februari al een nieuwe rol krijgt: Directeur Franchise Praxis. Toen Maxeda in 2017 aankondigde de Formido-formule te staken, waren er nog 84 Formido- winkels. Inmiddels zijn er onder Voorhouts leiding veel winkels omgebouwd naar Praxis en zijn er per 1 februari nog maar 34 Formido-winkels. Maxeda verwacht dat er rond de zomer van 2019 nog slechts enkele Formido winkels open zullen zijn en dat de Formido werkzaamheden beduidend af gaan nemen in 2019. Dus vroegen ze hem per 1 februari het groeiend aantal franchisenemers Praxis te behartigen als Directeur Franchise Praxis. In deze functie is Voorhout verantwoordelijk voor de franchise-relatie en het contractbeheer en rapporteert hij aan Praxis’ algemeen directeur Joost de Beijer. Daarnaast zal Voorhout samen met De Beijer primair zorgen dat de Formido-integratie zorgvuldig wordt afgerond. Gezien Voorhouts brede operationele retail-ervaring heeft Maxeda hem tevens gevraagd mee te denken over cost-efficiency en mogelijke operationele efficiëntie Maxeda-breed.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules-Maxeda-Formido-Praxis_3pag.indd 13

14-02-19 08:40

Stand van zaken

Aantal winkels blijft ongeveer op peil

‘ Shake-out’ laat nóg steeds op zich wachten Op 1-1-2017 verbaasden we ons al over een stabiel winkelaantal bij 33% minder omzet. En in 2018 sloten er iets meer winkels hun deuren. Althans, als je kijkt naar de winkels die onderdeel zijn van een keten, een franchiseformule of inkoopcombinatie. In de jaarlijkse telling noteerde MIX dit jaar 25 bouwmarkten minder maar 12 breedpakketzaken meer. Dat is echter vooral een kwestie

Breedpakket Hubo noteerde per 1-1-2018 4 adressen minder maar verwelkomde er tot en met 1-1-2019 weer 18 bij. Multimates (-13) die overstapten binnen DGN, én ook Formido’s die voor Hubo kozen in plaats van Praxis. Ook KlusWijs verwelkomde een aantal ex-Formido’s: Haren en Nieuwkoop. Tegelijkertijd werden drie KlusWijs-compact-winkels geïntegreerd in een naburige bouwmarkt: Alkmaar in in Bergen – Schoorl (reeds in 2017), Ooltgensplaat in Klundert en Maartensdijk in Loosdrecht. Vraag is of KlusWijs het beste past in de groep bouwmarkten of hier in breedpakket.

van definitie. BREEDPAKKETZAKEN Hubo (DGN)

Bouwmarkten

Inkoopleden DGN

Formido loopt in 2019 ten einde. Van de 79 van 1-1-2018 stonden er op 1-1-2019 nog 42 en de teller loopt hard af. Dat is de reden waarom Praxis groeide van 147 naar 176 winkels. Gamma bleef steady op 165, Karwei sloot per saldo 6 winkels. Door de overname van de winkels van Van Neerbos zal er binnen de twee Intergamma-formules vast nog wel wat ‘geoptimaliseerd’ worden in het netwerk. Formulewisselingen en misschien zelfs hier en daar een sluiting. Giganten Bauhaus en Hornbach openden alle twee één nieuwe winkel. De 13 Multimates die verdwenen, zien we bij Hubo weer terug. BOUWMARKTEN Praxis (Maxeda)

176 (29)

Gamma (Intergamma)

165 (0)

Karwei (Intergamma)

130 (–6)

Multimate (DGN)

48 (–13)

Formido (Maxeda) Hornbach IBW Bauhaus

169 (18)

42 (–37) 14 (+1)

Kluswijs

68 (–6) 32 (0)

IJzerwarenwinkels Nicovij verwelkomde in 2017 IGM met 13 winkels en groeide in 2018 met drie adressen uit tot 105 winkels. Als je naar de cijfers van het consumentgerichte ijzerwarenkanaal kijkt, moet je even opletten. Lockmasters (-2) en Enorm (-2) zijn ook lid van Nicovij en worden dus dubbel geteld. Hetzelfde geldt voor Provak (-3) bij Transferro. IJZERWAREN/GEREEDSCHAPPEN Nicovij (incl Enorm, Profnorm en Lockmasters)

105 (+3)

Icono BVK (incl Happy Huisdier)

75 (0)

Enorm (ook lid van Nicovij)

33 (–2)

Lockmasters (ook lid van Nicovij) Profnorm (ook lid van Nicovij)

21 (–2) 10 (0)

5 (0)

SVIJ Randstad

8 (0)

3 (+1)

Provak (ook lid van Transferro)

6 (–3)

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules Stand van Zaken 2019_2pag.indd 14

14-02-19 08:42

FO R M U L E S

Verf- en Behangspeciaalzaken Bij Concepts & Companies zie je een voortdurende verschuiving. Colors@Home levert 5 winkels in, terwijl Voor Verf & Wonen er met 4 groeit. Een uitvloeisel van de strategie van dit formulehuis. Waar Thuisin en Woninginrichtingaanhuis. nl in 2017 numeriek flink groeiden, was het daar in 2018 rustig op expansievlak. Bij DMG/Werk aan de Winkel zijn ze flink aan het shuffle’n. Deco Home en Verf en Wand krompen samen naar 46 winkels. In 2017 waren dat er 37 en 23. Veel ondernemers (17) maakten de overstap naar het label Homemadeby_ (92), waardoor de club per saldo 3 vestigingen meer telde per 1-1-2019. VBS Colors@Home (Concepts & Companies) Homemadeby_ (DMG / Werk aan de Winkel) Voor Verf & Wonen (Concepts & Companies)

151 (–5)

IJzerwaren (prof) Zevij-Necomij is de grootste club in de ijzerwarenvakhandel. De groei van 10 vestigingen is stevig. Nummer twee, Ferney, won 128 vestigingen in 2017 door aansluiting van de bouwmaterialenhandels van BMN en 4Plus’ BPG-groep. In 2018 verloren ze echter weer twee vestigingen. Numeriek zat de grootste groei in 2018 bij Transferro. Na de +42 in 2017 noteerde de Zwolse inkoopcombinatie in 2018 53 nieuwe vestigingen. Voor het overzicht presenteren we ook de ‘grote vier’ in ijzerwarenland: Isero, Destil, Polvo en Mastermate.

92 (+17)

IJZERWAREN PROFESSIONEEL

83 (+4)

Woninginrichtingaanhuis.nl

Zevij-Necomij (incl Bouwmaat)

61 (–2)

Decorette (Euretco)

50 (+3)

Decokay

46 (+1)

Transferro (incl Provak, Probin en Sakol)

Thuisin

46 (+1)

Isero (lid van Ferney)

Decohome en Verf &Wand (DMG/ Werk aan de Winkel) KW Wonen (KlusWijs) Colora

497 (+10)

Ferney Group (incl BMN en BPG)

46 (–14) 4 (+1) 1 (0)

292 (–2) 204 (+53) 62 (+4)

Destil (incl Dexis, Wiek de Laat en Kroon)

50 (0)

Polvo (lid van Zevij-Necomij)

50 (+13)

Mastermate (lid van Zevij-Necomij) Probin (Transferro)

38 (+1) 17 (–1)

Bouwmaterialenhandel De grootste organisatie – 4Plus – noteerde vijf vestigingen minder. De BPG-formule van de organisatie groeide echter met twee vestigingen. Bouwcenter noteerde een nieuwe vestiging, Raab Karcher sloot er eentje. En hoewel Jongeneel – dochter van TABS en zuster van PontMeyer – in 2017 bekendmaakte in 2018 graag te willen expanderen, bleef het daar opvallend rustig. Net als in de rest van de groothandel in bouwmaterialen en hout trouwens. BOUWMATERIALEN- EN HOUTHANDEL 87 (+1) 82 (–5)

BMN Bouwmaterialen (v/h CRH Bouwmaterialenhandel)

73 (0)

PontMeyer (eigendom TABS)

De inkoopvereniging Uw Groene Vakwinkel trapte het nieuwe jaar af met evenveel leden als per januari 2017. Boerenbond (eigendom van de IJsvogel-groep, evenals Pet’s Place) presenteerde opnieuw 67 winkels op de website, terwijl voormalig zusterformule Welkoop – in handen van Agri Retail – vier winkels minder in de lijst presenteerde. GROENE DHZ

Bouwcenter (Veris Bouwmaterialen, ook lid van Transferro)

4plus (waaronder BPG en Mijn Thuis)

Groene DHZ

Uw Groene Vakwinkel

171 (0)

Welkoop (Agri Retail) Boerenbond (IJsvogel groep)

148 (–4) 67 (0)

48 (+1)

Bouwmaat (ook lid van Zevij-Necomij)

46 (0)

Jongeneel (eigendom TABS)

43 (0)

BPG (onderdeel van 4plus)

41 (+2)

Raab Karcher (onderdeel van Saint Gobain)

35 (–1)

Sakol (ook lid van Transferro)

23 (+1)

Stiho (waarvan 13 inclusief Giebels)

16 (0)

Mijn Thuis (onderdeel van 4plus)

14 (+1)

Leeswijzer MIX vroeg alle ketens en organisaties naar het aantal vestigingen per 1 januari 2019. Van een enkele organisatie noteerden we het aantal vanaf de website. MIX controleerde de aantallen niet. Bij de interpretatie van de aantallen is het belangrijk op dubbeltellingen te letten. Het aantal Nicovij-leden is bijvoorbeeld inclusief Lockmasters, Enorm en Profnorm. Zevij-Necomij is inclusief Bouwmaat, Destil, Mastermate en Polvo. En Transferro telt ook Sakol-leden en Bouwcenter-leden mee.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Formules Stand van Zaken 2019_2pag.indd 15

14-02-19 08:42

2018: back to basics ... Met de decembercijfers is er weer een jaar voorbij. Dit jaar stond zwaar in het teken van twee categorieën: Tuin en Bouwchemie/-materialen. Deze groepen laten in 2018 t.o.v. 2017 een forse (omzet-)groei zien van resp. 12,3% en 10,2% ten opzichte van een branchetotaal (bouwmarkten totaal) van ‘slechts’ 4,4%.

De lange, hete zomer heeft de tuinomzet goed gedaan. Zowel het waterprogramma (+33%) als tuinchemie (+13%) deden het erg goed. De sproeitimers waren een hit (+65%) en insecticiden lieten een omzetgroei zien van 39%, ondanks de berichten in de pers van een afnemend insectenbestand in ons land.

Isolatie in de zomer? In de Bouwchemie/-materialen categorie werd de omzetgroei breed gedragen door de verhoogde (ver-) bouwactiviteiten in combinatie met het fraaie weer. Aan de chemie-kant waren het met name de houtrotvulmiddelen die duidelijk in de lift zaten (+14%). Aan de materialenkant waren het, opvallend genoeg met zo’n hete zomer, de isolatiemiddelen en tochtwering die een groei lieten zien van resp. 20% en 25%, terwijl dakbedekking (in brede zin) ook goed was voor +21%.

Grote groepen beneden gemiddeld Waarom dan toch slechts een totale stijging van 4,4%? IJzerwaren en gereedschap kon met +4,8% nog net iets boven het gemiddelde blijven, maar de bij GfK grootste categorie Deco, goed voor bijna een kwart van de hele omzet, tekende slechts een groei op van 1,9%, waarmee het gemiddelde zwaar werd gedrukt. Nog iets minder liepen Sanitair en Tegels (+1,2%).

E-gereedschap in min Binnen IJzerwaren en gereedschap was er groei voor handgereedschap (+2,5%), maar een lichte daling (-1,3%) voor elektrisch gereedschap. In IJzerwaren trokken

horren en toebehoren (+7%) de zaak nog aardig omhoog. Ook weer een gevolg van de zomerse invloeden.

Beits plust flink In Deco liet verf slechts een bescheiden ontwikkeling zien (+1,6%), met daarbinnen een uitschieter voor dekkende beits met 21% groei, terwijl Tuinbeits een omzetdaling liet zien (-1,5%). Grote verschillen dus en welllicht naast een invloed van het weer een groeiend kwaliteitsbewustzijn van de consument (van goedkope tuinbeits naar duurdere dekkende beits)?

Kranen stromen door Tot slot bestond in Sanitair stabiliteit voor groot sanitair (0% groei) en als enige een groei van 2,5% voor kranen. Tegels tekende een lichte stijging van 1,1% op.

Seizoensinvloeden en verschillen Het jaar 2018 heeft laten zien dat de seizoensinvloeden in de DHZ-sector nog springlevend zijn, maar ook dat de verschillen erg groot zijn. Al vele jaren is een groter accent op decoratief assortiment de trend (geweest), echter de redding van de omzet kwam vanuit de oude ‘core’-groepen in de bouwmarkten. Dat was in het verleden wel anders.

GfK’s DIY Recap Wat moet je weten als je naar deze cijfers kijkt? Op basis van de kassa-aanslag vormt zich een hard cijfer van het totaal aan omzet; GfK rapporteert consumentenwaarde incl. B.T.W. Het DHZ-universum van de GfK-rapportage omvat de bouwmarkten Bauhaus, Formido, Gamma, Hornbach, Hubo, Karwei, Kluswijs, Multimate en Praxis. De grote variëteit van producten in de DHZ-retail is op een inzichtelijke manier gegroepeerd in een 7-tal hoofdgroepen en een restgroep. Voor absolute cijfers en diepere inzichten op basis van de retailtracking, ook in uw productgroep, verwijzen we naar GfK. Zie http://www.gfk.com/nl/

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Conjunctuur2.indd 16

14-02-19 08:43

CO N J U N C T U U R

TOPPERS

Tuin +12,3% Bouwchemie/-materialen +10,2%

SUBGROEPEN TUIN: Waterprogramma +33% Tuinchemie +13% Sproeitimers +65% Insecticiden +39%

SUBGROEPEN BOUWMATERIALEN/CHEMIE: Houtrotvulmiddelen +14% Isolatiemiddelen +20% Tochtwering +25% Dakbedekking +21%

GROTE GROEPEN BENEDEN GEMIDDELD: IJzerwaren en gereedschap +4,8% Deco +1,9% Sanitair en Tegels +1,2%

SUBGROEPEN IJZERWAREN/ GEREEDSCHAP: Handgereedschap +2,5% Elektrisch gereedschap –1,3% Horren en toebehoren +7%

SUBGROEPEN DECO: Verf +1,6% Dekkende beits +21% Tuinbeits –1,5%

SUBGROEPEN SANITAIR/ TEGELS: Groot sanitair +0% Kranen +2,5% Tegels +1,1%

BRANCHEGEMIDDELDE 2018:

+4,4%

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Conjunctuur2.indd 17

14-02-19 08:43

Sanitair & tegels

Bouwchemie & Bouwmaterialen

Tuin

Deco

IJzerwaren en ger

Deuren, kozijnen, hout&plaat

Overig

Electra

Op basis van haar Total Store Report maakt GfK Netherlands speciaal voor Vakblad MIX een DIY Recap

12,3

15 15

Jan 18 - Dec 18

MAT

YTD

20 20

met de meest actuele groeicijfers.

DIY Recap

TOTAAL

12,6

12,3

12,3 11,2 10,2

10 10

10,2

9,9

10,2

7,0 5,6

2,7

4,4

2,6

1,2

1,5

2,6 1,6

0 0

0,8

-5

-10

-5

1,2

-10

4,64,4

2,7 1,9

1,9

4,4

-5 -5

2,6

4,3

5 5

4,4

4,8

-10 -10

4,4

4,8

TOTAAL

Deuren, kozijnen, hout&plaat

Tuin

Bouwchemie & Bouwmaterialen

Electra

IJzerwaren en gereedschap

Deco

Sanitair & tegels

Overig

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Conjunctuurgrafieken.indd 18

12-02-19 15:39

TOTAAL TOTAAL

Sanitair tegels Sanitair && tegels

Bouwchemie Bouwmaterialen Bouwchemie && Bouwmaterialen

Tuin Tuin

Deco Deco

IJzerwaren gereedschap IJzerwaren enen gereedschap

Deuren, kozijnen, hout&plaat Deuren, kozijnen, hout&plaat

Overig Overig

CO N J U N C T U U R

Electra Electra

KWARTAAL 20 20

Dec 18

15 15

20 20

Oct 18 - Dec 18

12,612,6

12,312,3 11,211,2

10,710,7

10 10

9,9 9,9

7,6 7,6

7,0 7,0 5,65,6 4,34,3

5,7 5,7 4,64,6

4,44,4

4,54,5

4,64,6

5 5

4,84,8

2,62,6

2,62,6 1,5 1,5

1,6 1,6

0 0

0,80,8

-5 -5

-10 -10

–3,1–3,1

DIY Recap nader bekijken? MIXplus-abonnee’s hebben toegang tot deze GfK-data via www.mixonline.nl/omzetmonitor.

Grafiek: MIX, Bron: GfK Retail & Technology VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Conjunctuurgrafieken.indd 19

12-02-19 15:39

Auteur Jeroen Rietvelt Fotograaf Marjolein Ansink

“ We willen iets opbouwen met onze klanten” 20

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Collegas GBI Nijkerk_4pag.indd 20

12-02-19 15:30

CO L L EG A’ S

In 2014 stapte Gerritse over naar de GBI groep. Hij zegt daarover: “Het afscheid bij Nicovij ging in goed overleg. Ik heb Nicovij altijd een leuke club gevonden en vindt dat nog steeds. Echte grote veranderingen bracht dit niet met zich mee, alleen onze huisstijl hebben we aangepast. Ook konden we bijvoorbeeld met dge doorgaan. We zijn wel gestopt met het verspreiden van de hah-folders, maar hiervan hebben we weinig gemerkt.” “Ik had in eerste instantie niet gedacht dat we met onze winkel bij Zevij-Necomij konden toetreden, omdat we voor hen een relatief kleine winkel zijn. Gelukkig zagen ze wat in onze plannen om door te groeien en konden we toch lid worden. De winkel heeft na de omschakeling vrijwel hetzelfde assortiment gehouden, ik schat voor zo’n 95%. Wel hebben we het huismerk 4Tecx aan ons assortiment toegevoegd en we zijn soms van voorkeursleveranciers gewisseld.”

Relatie met de klant

De winkel van Harrie Gerritse (48) zit aan een doorgaande weg die de ring van Nijkerk verbindt met het centrum. Makkelijk te bereiken dus. Gerritse kwam in 1999 in de zaak, werd in 2000 mede-eigenaar en in 2004 de volledige eigenaar. “In 2008 heb ik dit pand gekocht, maar door de crisis die uitbrak in 2009 hebben we wel moeten zweten, er werden namelijk geen zwarte cijfers gedraaid.” Vol trots: “En kijk waar we nu staan.”

Bij Gerritse is het opvallend dat er vrijwel geen verloop van personeel is. “Dat klopt, Edu en Bert werken hier al vanaf het begin, door de groei hebben we het team wel moeten versterken. Dat we vertrouwd personeel met de juiste vakkennis in onze winkel hebben staan is een bewuste keuze. We willen namelijk iets opbouwen met een klant. We zijn niet direct op zoek naar nieuwe klanten, maar willen vooral onze bestaande klanten beter helpen. Hierdoor hebben wij het geluk dat we niet veel aan marketing hoeven te doen want ‘mond-tot-mondreclame’ is voor ons de beste reclame.”

Van Nicovij naar de GBI groep “Mijn ex-compagnon is ooit begonnen met de inkooporganisatie Nicovij. In 2009 werd ik door de toenmalige directeur Jan Verriet gevraagd om commissaris bij Nicovij te worden. Dat heb ik ongeveer vijf jaar met veel plezier gedaan. Met onze winkel voerden we toen de Enorm-formule, maar we schoven toen al steeds meer op naar de profhandel. We zijn daarom ook heel even lid geweest van Profnorm. Naast Profnorm gingen we ook inbraakpreventie met Lockmasters doen, dit doen wij nog steeds.”

Over de GBI groep De GBI groep is een landelijk samenwerkingsverband van zo’n tien groothandels voor de bouw en de industrie. Alle leden van de GBI groep zijn lid van inkooporganisatie Zevij-Necomij.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Collegas GBI Nijkerk_4pag.indd 21

12-02-19 15:30

Niet misgrijpen In de winkel zijn twee gedeeltes ingericht als shop-inshop: één met deurbeslag, de ander met werkkleding en -schoenen. Gerritse schat dat zo’n tien procent van hun omzet uit werkkleding en schoenen afkomstig is. “We hebben veel op voorraad liggen, van maat XS tot 4XL en schoenmaat 40 tot 48. Ons bekendste merken zijn Blakläder en Grisport. Ook voor dames hebben we een schoenenlijn van Puma.”

“Je kunt wel denken ‘wij zijn uniek’. Maar dat ben je niet”

Winkelvoorraad als USP “Je kunt als ondernemer denken: wij zijn uniek. Maar dat ben je helemaal niet.” Gerritse zijn filosofie is dan ook om direct te kunnen leveren, daarvoor investeert hij fors in de winkelvoorraad. “We moeten het hebben van onze vakkennis en onze goede voorraadpositie. Geen betere raad dan eigen voorraad, maar wel zonder consignatieregelingen. Collega’s kunnen daar anders over denken. Wij bieden geen gezeur: pak gewoon je spullen en rij weg naar je klus. Dat is ons onderscheidend vermogen.”

“De laatste jaren zijn veel mensen uit de bouw zzp’er geworden. Daar zit voor een belangrijk deel onze groei in. En ik denk dat de groei van onze particuliere klanten voor een groot deel te danken hebben aan het feit dat ‘t Kalkhok in Nijkerk is gestopt. Dit was een soort ‘Winkel van Sinkel’ waar je alles op het gebied voor in en om het huis kon kopen. Veel van deze producten kun je namelijk ook bij ons kopen. De verdeling van omzet is nu van 50-50 naar 75-25 gegaan, ten gunste van de professionele klant”.

“Voor ons assortiment kijken we naar de vraag van onze klanten, luisteren naar de signalen die zij afgeven. En daarbij kijken we zelf ook kritisch naar onze producten, of we het zelf zien zitten om deze aan te bieden. Daarvoor moet je afstand nemen van je winkel. Neem ons assortiment bouten en moeren en het kopiëren van autosleutels, daarvoor komen klanten van heinde en verre. Dat zijn aparte dingen die we leuk vinden om te doen.” Gerritse wil iets opbouwen met een klant. Die filosofie kwam ook duidelijk naar voren na de overstap van

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Collegas GBI Nijkerk_4pag.indd 22

12-02-19 15:30

CO L L EG A’ S

Nicovij naar GBI. “We konden daardoor voordeliger inkopen en dit voordeel hebben we doorgegeven aan onze klanten. Er waren wel klanten die het gevoel hadden dat ze jarenlang belazerd zijn, maar die hebben we het uitgelegd. Het grootste deel van onze klanten zei: top dat je dit doet!”

Tweede winkel in Ermelo Vorig jaar nam hij de winkel van Evert van den Broek in Ermelo over, op zo’n 17 kilometer van de winkel in Nijkerk. “Zij waren aangesloten bij Transferro, maar na de overname is deze winkel ook onder de GBI vlag verder gegaan. Ook met deze winkel richten we ons vooral op zpp’ers. De twee winkels versterken elkaar en we hebben nu nog meer volume zodat we nog beter aan de vraag en aanbod kunnen voldoen.” Gerritse zegt dat hij nu ook andere facetten leert. Daarover zegt hij: “Leermomenten tijdens een overname kosten altijd geld, maar ik heb nooit veel school gehad, dus ik betaal nu soms wat leergeld. Ik vind het ook niet

erg om daar verantwoording voor te nemen. In mijn tijd bij Nicovij heb ik nog beter geleerd om financiële cijfers te leren lezen, dat komt nu mooi van pas.”

“School heb ik niet zo veel gehad. Leergeld betaal ik nu”

Verantwoordelijkheid Gerritse heeft altijd het gevoel gehad dat je de winkel draaiende houdt met het hele team. Zijn personeel moet dan ook zelf beslissingen durven te nemen zodat ze meer verantwoordelijkheidsgevoel krijgen. “Natuurlijk gaat er dan wel eens wat fout, maar het is belangrijker dat ze zelf meedenken dan dat ik ze alles voorschotel. We willen graag een relatie met onze klanten opbouwen en daarbij liever in oplossingen dan in problemen denken.”

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Collegas GBI Nijkerk_4pag.indd 23

12-02-19 15:30

Auteur Marc Nelissen Fotograaf Marjolein Ansink

Data spelen cruciale rol in alle processen binnen Intergamma

“ Geen data, geen verkoop. Nergens.” De webshops van Gamma en Karwei zie je bijna iedere dag veranderen. Intergamma is dan ook continu aan het verbeteren en nieuwe technische mogelijkheden aan het implementeren. Artikeldata zijn daarin de cruciale basis. Voor e-commerce maar ook voor de voorraadcheck, het orderpickproces, de kluscombinaties en de online filterresultaten. “Data zijn bij leveranciers echt geen dingetje meer voor de accountmanager, de secretaresse of de stagiair.” Een hele vleugel neemt de e-commerce en it-afdeling van Intergamma tegenwoordig in beslag. Mag ook wel met de interne supportdesk, de data-afdeling én zes scrumteams. Met name dat laatste wekt bewondering en toont de kracht die Intergamma inzet op het digitale vlak. De teams werken via de scrummethode, pellen de 24

opdrachten af in kleine slices en leveren in team-sprints van twee weken steeds razendsnel verbeteringen en uitbreidingen op. Die zijn snel gemaakt, kunnen snel getest en verbeterd worden en samen maken die kleine stapjes vele grote stappen. Beter en sneller dan voorheen toen als in een waterval iedere 12 weken vele updates gebundeld werden in een nieuwe release van de webshop.

Giga online-stappen Je waant je zowat bij Bol.com of Coolblue. Zo anders ziet de afdeling er uit dan de gemiddelde kantoortuin op een retailhoofdkantoor. Hippe overlegcabines, statafels, een tafelvoetbalspel en een pingpongtafel, maar vooral veel schermen met real-time info over de sprint-statussen en de prestaties van de webshop. En overal wanden vol met gekleurde memootjes als resultaat van een brainstorm en leidraad voor een lean-projectplanning.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

Vaktueel_Intergamma.indd 24

13-02-19 16:15

VA K T U E E L

Ziedaar de habitat van Intergamma’s datamanager Ingmar Hensbergen. “Ja joh, als je ziet welke stappen we hier de laatste jaren gemaakt hebben, dat is echt gigantisch. We hebben food-retail geëvenaard qua volwassenheid, processen en automatisering en we zijn echt een omnichannelbedrijf geworden. We willen onze klanten overal dezelfde ervaring geven, in de winkel, in de webshop, op zijn mobiel, op de zuil, overal. En data spelen een cruciale rol in dat hele proces.”

Data er in, en klaar? Zo serieus als Intergamma artikeldata neemt, doen er maar weinigen, weet Hensbergen. “We praten veel met collega-retailers en met leveranciers en we lopen echt voorop.” Commercieel gezien geeft dat Intergamma een voorsprong, maar in het proces is het soms een rémmende voorsprong. “Je merkt dat leveranciers soms data aanleveren omdat wij dat zo nodig willen. Maar artikeldata is niet een onderwerp dat je zomaar overlaat aan je accountmanager, de secretaresse of een stagiair. Het is een werkveld dat serieuze aandacht behoeft en continu aandacht nodig heeft. Niet zo van: ‘de data zitten er in en klaar’.” Data zijn bij Intergamma tegenwoordig echt het hart van de operatie, niet zomaar een dingetje voor de webshop, legt Hensbergen uit. “Zo’n 80% van onze klanten begint zijn oriëntatie of zoektocht online. We hadden vorig jaar meer dan 7 miljoen voorraadchecks op onze website. Dat betekent dat je product echt online in de data moet staan, anders kan de klant het nooit in de voorraad terugzien. We zien echt aan de cijfers dat een product niet verkoopt als het niet in de data zit. Nérgens, ook niet in de winkel alleen.”

Data in álle processen Data spelen dus een rol in de voorraadcheck en de oriëntatie. Maar ook in heel andere processen. “Weet je dat we de productbeelden één-op-één gebruiken om de orderpickers in ons Antwerpse online-magazijn van Katoen Natie mee te instrueren? Onze Poolse medewerkers spreken vaak geen Nederlands , maar herkennen wel plaatjes. Als die plaatjes overeenkomen met de werkelijke producten tenminste.” Zo zie je dat de data in allerlei processen een belangrijke rol spelen. Allereerst in de commercie natuurlijk. Daar groeit de datastroom enorm. “We hebben iedere dag nieuwe producten en productgroepen”, zegt Hensbergen. “En nieuwe producten brengen nieuwe kenmerken met zich mee. Zo leren we hier iedere dag. Maar we breiden de data niet zomaar uit. Veel datavelden geven veel commerciële mogelijkheden, maar kosten ook veel aan administratie en onderhoud. Daar balanceren we tussen.” Zo kent een pak laminaat bijvoorbeeld zomaar 70 kenmerkvelden, maar een ingewikkelder product als verlichting misschien wel 170.

In het ergste geval.. “We maken ook steeds meer velden verplicht”, zegt Hensbergen. “Dat is nodig omdat we onze klanten zo snel mogelijk naar het juiste product willen laten filteren. Zoekt hij een verlichtingsarmatuur? Dan willen we hem laten zoeken op het materiaal of de stijl, op de maat, het merk, de lampsoort, binnen- of buitenverlichting en nog veel meer. Al die kenmerken moeten er dus van alle armaturen inzitten, anders komen ze niet in de klantselectie naar boven. En als je bij ieder armatuur een bijbehorende lamp wilt verkopen moet je van alle lampen weten in welke soorten armaturen ze passen. Lukt dat niet, dan koopt de klant er in ieder geval geen lamp bij. En in het ergste geval koopt hij het armatuur ook niet bij ons maar bij een ander waar hij wel 100% zeker de bijpassende lamp kan vinden.”

Klus-combinaties Zo nauw komt het dus met artikeldata. Zeker in een wereld waarin Intergamma verschuift van productgericht naar klusgericht. Ga maar eens een klus van het schilderen van een kozijn na. Dan wil je de verf, de kwasten, het schuurpapier, de afplaktape, de afdekfolie en de schoonmaakmiddelen bij elkaar kunnen aanbieden. Maar die moet je dan wel op basis van de data kunnen groeperen. “Da’s echt een hele klus”, zegt Hensbergen. “Veel leveranciers beginnen nu hun eigen data op individueel productniveau op orde te brengen. Voor een klus moeten zij net als wij de slag gaan maken om over producten heen de data op orde te brengen. Wij maken het bijvoorbeeld mee dat een verffabrikant in drie verschillende verfverpakkingen de term camouflage op drie verschillende manieren spelde. Nou, die vind je dus in een systeem nooit meer terug.”

‘Onacceptabel!’ De stroom aan data is zo groot dat een mensenoog er nauwelijks meer gestructureerd iets aan kan ontdekken. VA K B L A D M I X N R .1 201 9

Vaktueel_Intergamma.indd 25

13-02-19 16:15

adv B91xH267-v2.pdf 1 5/02/2019 13:39:13

Verfgereedschappen World’s leading trade fair HVAC + Water Frankfurt am Main, 11 t /m 15. 3. 2019

Nieuwe weekindeling: maandag – vrijdag

Vooraan in plaats van achterop. De ISH is voor u de pionier als het gaat om digitalisering, design, efficiëntie en klimaatbescherming.

CMY

Voor alle lakken en muurverven compleet aanbod in een complete meter www.ish.messefrankfurt.com info@netherlands.messefrankfurt.com Tel. +31 (0) 70 262 90 71

zeer hoge rotatie vernieuwde kwaliteit meer klanttevredenheid meer info : sales@anzaverimex.eu

Vaktueel_Intergamma.indd 26

13-02-19 16:15

VA K T U E E L

onvoldoende. En het is echt niet zo dat de grote fabrikanten hun data automatisch beter voor elkaar hebben dan de kleintjes.” Hensbergen beseft wel dat Intergamma door zijn koppositie vrijwel de enige is die zo veeleisend is, maar stelt dat goede data de leveranciers zelf ook verder helpen. Nemen de inkopers bij Intergamma datakwaliteit ook mee als criterium voor inkoop? Krijgen leveranciers met goede data een bonus? Of de voorkeur boven concurrenten met mindere data? Soms zou Intergamma per saldo beter af zijn met minder marge maar betere data? “Daar hebben we nog wel een slag te maken”, geeft Hensbergen toe. Dat gaat dus geautomatiseerd of zelfs via machine-learning. Maar ook feedback van klanten op de webshop of medewerkers in de winkel is regelmatig aanleiding tot een verbeterverzoek aan de leverancier. “We hebben een online community via Speakap waarin we direct met leveranciers communiceren. Dat was voorheen echt ondenkbaar. Nu liggen de lijntjes er één op één, ook tussen leveranciers onderling. Als we merken dat er iets niet klopt, seinen wij razendsnel de data naar de leverancier met het verzoek die aan te passen. Maar dan… De tijd die het kost om een nieuw artikel in te voeren, is bij veel leveranciers al verminderd van 25 dagen naar 16 dagen. Maar voor een correctie van data is vaak nog weer 50 dagen nodig”, vertelt Hensbergen. “Terwijl we aan onze kant snel zijn. Als iemand zijn data in het leveranciersportaal uploadt is het na akkoord van de category-manager echt binnen 15 minuten live.”

Enorm veel verbanden “Leveranciers moeten nu vaak nog de gegevens uit China of uit verschillende systemen en afdelingen bij elkaar verzamelen. We begrijpen het allemaal wel, maar het is niet meer van deze tijd. De klant verandert zo snel en de technische mogelijkheden nemen zo snel toe. Daar moeten we in mee en data zijn daarin echt de spil.” Intergamma experimenteert tegenwoordig zelfs met machine-learning en automatische analyses van data, ook die van de digitale kassabon uit de winkel. “We hebben alle data in de Google-cloud en daar ontdekken we combinaties die klanten vaak kopen, waar we zelf nooit op zouden komen. Of we ontdekken gaten in ons online assortiment. Dat we bijvoorbeeld een bepaalde kleur wel in de verftester hebben, maar niet in een blik of op de mengmachine. Dingen waar je normaal niet zo snel achter zou komen.”

‘Worden we allemaal beter van’ Gelukkig hoeven leveranciers hun data niet alleen voor Intergamma op orde te hebben. Samen met retailers als DGN, Maxeda, Bol.com en Bouwmaat koos Intergamma voor de taal van GS1. Dat betekent dat leveranciers de meeste basisgegevens in die taal aan kunnen leveren bij GS1 en enkel de retailspecifieke data in de taal van Intergamma. “We hebben nu 12 leveranciers aangesloten via GS1’s datapool en we merken dat die leveranciers meteen meer omzet maken, hun assortiment hier uitbreiden en we vaker commercieel aan tafel zitten. Het werkt dus echt. In 2019 willen we minstens onze top-50 leveranciers aansluiten via de datapool van GS1. We zien dat van elke leverancier die wij aansluiten 10% van het assortiment vervallen is omdat wij het niet meer voeren. Dat kunnen we dus meteen schrappen. Ook zien we de vulling van de data met 30 tot 40% stijgen als leveranciers zich aansluiten bij GS1’s datapool. En 30 tot 40% van de specs wordt gewijzigd omdat de data niet klopten. Dit komt omdat bij deze leveranciers er nu datamanagement afdelingen worden opgezet die nogmaals goed naar de data kijken. En van die slag worden we samen allemaal beter. We stimuleren dan ook dat alle leveranciers de handschoen oppakken om met GS1 aan de slag te gaan.”

Remmende voorsprong? Data zijn dus cruciaal in alle systemen en processen bij Intergamma en de retailer loopt daarin voorop. Leveranciers hebben moeite om het tempo bij te benen, merkt Hensbergen. “In sommige productgroepen scoren we al een zeven, maar in sommige ook nog een VA K B L A D M I X N R .1 201 9

Vaktueel_Intergamma.indd 27

13-02-19 16:15

Auteur Hugo Schrameyer

De klantreis begint veelal met een online oriĂŤntatie, terwijl die in de vervolgtraject verder vernauwt richting de aankoop op de winkelvloer. (Foto: Saint-Gobain Weber Beamix)

Fabrikanten geven volop klushulp De gemiddelde particuliere klusser kan misschien redelijk overweg met een hamer of boormachine. Het verwerken van bouwmaterialen is veelal van een totaal andere orde. Bouwstenen, bouwstoffen, plaatmateriaal. Hoe maak je dat assortiment toegankelijk voor consumenten? Het is al vaker gememoreerd in kringen van het doe-het-zelf-kanaal. De consument, en dan met name jongeren, hebben steeds minder kluservaring. Het ophangen van een schilderijtje of het plaatsen van planken staat bloot aan uitstelgedrag, terwijl metselen of stucen voor veel klussers een brug te ver lijkt. Die uitdaging neemt ook een zekere verplichting met zich 28

Klussers kunnen bij Knauf adviezen opvragen, die vanuit het kantoor in Utrecht rechtstreeks per mail of telefoon worden beantwoord. (Foto: Knauf)

mee. Fabrikanten is er veel aan gelegen om particulieren bij de hand te nemen om hen met raad en daad terzijde te staan bij klusuitdagingen.

Breed assortiment, beperkte kennis Dat geldt ook voor bouwmaterialenfabrikant Knauf, dat met een distributie van bijna 100% in vrijwel alle dhz-verkooppunten verkrijgbaar is. Elke bouwmarkt, klein of groot, beschikt over een beperkter of uitgebreid assortiment. Tegenover die brede distributie staat de relatief beperkte kennis van de consument over bouwproducten. Ook het gebruik ervan door de gemiddelde consument is niet hoogfrequent. Gevoed door dat dilemma (met enerzijds brede verkrijgbaarheid en anderzijds beperkte consumentenkennis) heeft Knauf

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-Bouwmaterialen_3pag.indd 28

12-02-19 15:47

B O U W M AT E R I A L E N

enkele jaren terug een traject opgestart om consumenten te informeren. “We hebben daarvoor de ondersteuning van onze klushulp Luuk in het leven geroepen, die de consument stap voor stap meeneemt in het gebruik van onze materialen”, vertelt Trade Marketingmanager Hans Noordijk van Knauf.

Online hart Online kanalen vormen sowieso het hart van de communicatie richting de consument. Internet is de aangewezen weg waarop de consument zich oriënteert en informeert. Knauf heeft met knaufdoehetzelf.nl een eigen doe-het-zelf-website waarop een aantal klussen wordt behandeld en waarin ook verwerkingsinfo wordt verstrekt die kan helpen bij het goed uitvoeren van de klus. Ook de klushulp Luuk speelt daarbij een centrale rol. Verder ondersteunt Knauf tevens de bouwmarktketens, die op hun eigen websites en webshops veel technische informatie geven. Inmiddels zijn veel ketens zo ver dat ze verschillende verwerkingsfilms online hebben met daarin toelichting over het gebruik van materialen. Ondersteuning van de consument houdt niet op bij online exercities. Ook op de winkelvloer zelf is informatiemateriaal van de aanbieder te vinden, onder meer via het schap zelf. “De mogelijkheden zijn beperkt. Schappen zijn niet van elastiek, dus zijn er slechts geringe mogelijkheden om daar gebruik van te maken. Wel hebben we veel gedrukt materiaal beschikbaar voor specifieke klussen, zodat de consument precies kan nalezen hoe die ons materiaal dient toe te passen”, aldus Noordijk, die er tot slot ook nog aan toevoegt dat klussers bij Knauf technische adviezen kunnen opvragen. Vanuit het kantoor in Utrecht worden die rechtstreeks per mail of telefoon beantwoord.

Klantreis Als het gaat om het portfolio van Saint-Gobain Weber Beamix, dan valt met grote zekerheid te voorspellend dat de klantreis online begint, stelt sales director Judith Versloot. Vanuit die wetenschap is veel energie gestopt in online videomateriaal. Op de homepage van de aanbieder staan enkele tientallen instructievideo’s, die de consument tekst en uitleg geven over stucen, het afdichten van de doucheruimte of het voegen van een muur. Je kan het aankoopproces van de consument vergelijken met een soort van journey, een klantreis, verduidelijkt Versloot. Helemaal aan het begin start die met een online oriëntatie, terwijl die in de vervolgtraject verder vernauwt richting de aankoop op de winkelvloer. “Elke stap die de consument in dat traject neemt, kent zijn eigen rol en eigen toegevoegde waarde. Ondersteuning kan de vorm hebben van een leaflet met aanvullende informatie, maar dat kan betrekking hebben op aanvullend advies door een bouwmarktmedewerker. Zeker wat

Martijn Woest, Praxis Oosterwolde: “Wij zijn Praxis. Wij zijn voor de makers. Dat geldt misschien niet voor de weekkendhulp, maar vaste medewerkers hebben wel degelijk kennis in huis om klanten op weg te helpen bij een constructieve klus. Komen particulieren er thuis niet uit, dan hebben we voldoende materiaalkennis om de klant verder op weg te helpen. Ook is er op de winkelvloer informatie beschikbaar om extra kennis op te doen. Denk dan aan folders van partijen als Xella. Of klanten zich thuis uitgebreid online hebben ingelezen, dat durf ik niet goed in te schatten. Ik krijg niet de indruk dat thuis eerst goed wordt gestudeerd op een onderwerp om dat daarna definitief af te maken met persoonlijk advies in de winkel zelf. Het kan ook zo zijn dat mensen geen behoefte meer hebben aan ons advies. Dus dat ze al afdoende online zijn geholpen. Krijgen we veel vragen van klanten? Ja, wat is veel. Is dat hier meer of minder dan in het Westen? Durf ik niet goed in te schatten. We krijgen wel vragen, maar worden niet dagelijks overstelpt.”

dat laatst punt betreft, hechten we daar veel waarde aan. Bouwmarktmedewerkers die bij ons een product- of verkooptraining hebben gevolgd, weten de consument beter te ondersteunen en komen ook tot significante betere verkoopresultaten. Dat zie je bijvoorbeeld heel duidelijk bij onze introductie van de Habito Wandsystemen. Dergelijke specifieke oplossingen weten de weg naar de consument beter te vinden als de kwaliteit wordt toegelicht door bouwmarktpersoneel.”

“Breed productenaanbod, weinig consumentenkennis” Frictie op winkelvloer Wat de winkelvloer betreft bestaat er tevens een zekere frictie. Online krijgt de particulier volop ondersteuning, terwijl zich in de retailpraktijk een trend aftekent waarbij er eerder minder dan meer budget wordt vrijgemaakt voor het medewerkersbestand. Dat is echter een sterke veralgemenisering. Ook in de kolommen van dit vakblad hebben Karwei en Praxis aangegeven te zoeken naar optimale inzet van medewerkers. “Die beslissing over de inzet van personeel laat ik aan de bouwmarkten zelf. Voor ons is het in ieder geval evident dat de klant die zich online breed heeft georiënteerd ook een terugkoppeling verwacht in de winkel zelf. Wie online veel informatie verzamelt en naderhand aanvullende vragen heeft voor bouwmarktpersoneel zal teleurgesteld raken als die onvoldoende antwoord krijgt. Dat is deels op te lossen met een informatiezuil op de winkelvloer zelf. Toch zoeken veel klanten ook VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-Bouwmaterialen_3pag.indd 29

12-02-19 15:47

De Europese vakbeurs voor gevelontwerp en interieurarchitectuur

ENTHOUSIASME KOMT IN VELE KLEUREN. EN NAAR DE FAF.

20 T/M 23 MAART 2019 MESSEGELÄNDE KÖLN www.faf-messe.de

MIX 2019-1_Thema-Bouwmaterialen_3pag.indd FAF19_Anz_Allg_210x297_Mixonline_NL.indd 130 Adv_Ekeris.indd 3

12-02-19 08.01.19 15:47 12:30 01-02-19 15:18

19 19 12:30 15:18

B O U W M AT E R I A L E N

naar bevestiging van een medewerker. En blijft dat in gebreken, dan bestaat er ook een kans dat onverrichter zake naar een concurrent wordt uitgeweken”, vertelt Versloot, die er verder nog aan toevoegt dat icoontjes op verpakkingen eveneens nadrukkelijk een rol spelen. Die icoontjes moeten een duidelijke link leggen met de producteigenschappen en de gebruiker ondersteuning bieden bij het verbruik van het materiaal.

“Wat is de precieze invloed van de eindklant op de materiaalkeuze?” Finale consument Cellenbetonblokken vinden hun weg naar de markt naar de markt zowel via de bouwmarkt als via de bouwmaterialenhandel, aldus de toelichting van Marketing manager Han den Hartog van Xella Nederland. De doelgroep bestaat dus niet alleen uit de consument, maar deels ook uit de professional. Dat wil zeggen: wat betreft de verwerking van het materiaal. De consument, die al moeite heeft een plank op te hangen, is daarmee niet het enige aanspreekpunt als het gaat om het lijmen van Ytong-blokken. Toch verdient dit verhaal nuance. Want weliswaar is vaak de zzp’er of aannemer de partij die de bestelorder plaatst, het is veelal de mondige consument die het resultaat bepaalt. Den Hartog geeft aan dat de fabrikant momenteel stevig bezig is om deze materie te ontrafelen. Xella wil verder boven water krijgen wat de invloed van de finale consument nu precies inhoudt. Kijk naar de montage van keukens. Het is slechts weinig particulieren gegeven om zelf de keuken te monteren. “Maar consumenten

Hans Roelink, verkoopmedewerker Hubo Losser: “We zijn nu een maand of vijf om naar de nieuwe formule. We hebben een opvallende verandering doorgemaakt, ook wat betreft klantondersteuning. Vroeger hadden we meer product, nu is er meer nadruk gelegd op de showroom. Het effect daarvan is dat de uitbesteedvragen met een kwart is toegenomen. Steeds meer mensen gaan niet zelf aan de slag, maar laten dat doen. Wat je als bouwmarkt natuurlijk niet kunt permitteren, is om het assortiment bouwmaterialen tot een minimum in te krimpen. Er zijn nog altijd klanten die zelf aan de slag willen. En komen ze er niet uit, dan helpen we ze. Er is hier veel vakkennis in huis om klanten bij hun klus te begeleiden.”

beslissen natuurlijk wel degelijk over het model dat ze in huis halen. Hetzelfde geldt voor dakramen. Er is amper een particulier te vinden die zelf een dakraam monteert, maar in de woonbladen wordt er wel volop over gecommuniceerd. Dakramen vind je zelfs in de schappen van de fysieke bouwmarkt. Niet dat de modellen in vlot tempo over de toonbank gaan, maar de consument komt in ieder geval in contact met de mogelijkheden.”

Xella wil verder boven water krijgen welke invloed de finale consument precies heeft op het bouwproces. (Foto: Xella Nederland)

Mondiger consument Dat patroon – waarbij de fabrikant trapsgewijs via de particulier communiceert richting de monteur – vindt Xella de moeite waard om verder eigen te maken. De consument wordt steeds mondiger, is de opvatting. “Welke materialen precies de voorkeur hebben in het bouwproces zal hem niet direct interesseren. Wat hem wel interesseert, is of de ruimte voldoende brandveilig is. Of dat er voldoende lichtinval is, of voldoende geluiddemping. Er zijn weinig onderzoeksgegevens bekend over hoeveel invloed de consument heeft op het bouwproces. Toch menen wij wel dat die invloed toeneemt. Die constatering leidt wat ons betreft tot extra communicatie richting de eindgebruiker. Wij willen hem inspireren met het eindresultaat van onze bouwmaterialen.” Als we een voorbeeld van stal mogen halen: zo ongeveer op dezelfde wijze als Velux heeft gedaan voor zijn dakraamassortiment? Zonder specifiek op die case in te gaan: ja, zo mag je dat wel benoemen, reageert Den Hartog. Dakraamleveranciers laten in hun communicatie zien, zelfs tot aan tv-spotjes toe, hoe de ruimte opknapt in combinatie met lichtinval. En zo kun je tevens laten zien dat bouwblokken uitstekend te gebruiken zijn om een extra ruimte in huis te creëren. VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-Bouwmaterialen_3pag.indd 31

12-02-19 15:47

Auteur Hugo Schrameyer

Bredere distributie gereedschap leidt tot verruiming interesse

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-E-gereedschap_4 pag.indd 32

12-02-19 15:35

E- G E R E E D S C H A P

De distributie van elektrisch gereedschap heeft de laatste jaren een opvallende transformatie laten zien. Particulieren hadden vroeger amper toegang tot merken voor de professional. Tegenwoordig kun je als consument ruimschoots aan je trekken komen. Deels in de winkel, maar zeker online. Die bredere distributie heeft ook de potentie om de consumentenbelangstelling aan te wakkeren. Wie regelmatig het net afstruint naar elektrisch gereedschap, kan elk jaar opnieuw ontdekken dat het aanbod keer op keer groeit. Wanneer Amazon.com definitief voet zet op Nederlandse bodem is vooralsnog een groot vraagteken. Realiteit van nu is in ieder geval dat de Duitse tak van de retailreus ook in de Nederlandse taal communiceert. Profmerken als Milwaukee, Makita en Festool zijn ruim voorradig. Per merk zijn tientallen of zelfs honderden producten beschikbaar. Vorig jaar januari telden we een aanbod van 8.754 accuboor- en schroefmachines, 2.490 boorhamers, maar ook bijvoorbeeld ruim 2.000 robotmaaiers en ruim 1.000 kleefpistolen. Dat aanbod is ditmaal opnieuw uitgebreid. Alleen blijft het gissen naar de exacte omvang. Bij accuboor- en schroefmachines heeft Amazon het over meer dan 10.000 resultaten.

Inhaalslag Wat betreft de verkrijgbaarheid heeft Amazon blijkbaar ook een inhaalslag gemaakt. Kon de wachttijd voor minder gangbare producten vroeger oplopen tot acht dagen, nu moesten we echt ons best doen om een incourant artikel te vinden met een levertijd van meer dan een week. De meeste producten kennen een bezorgtijd van één, twee of hooguit drie dagen. Wie dat zelfs te gortig is, kan overwegen om een Amazon Prime-abonnement af te sluiten. Na een gratis proefperiode van 30 dagen kost dat nu €5,99 per maand. Wat je daar o.a. voor terugkrijgt, is dat je bestellingen van meer dan een miljoen items binnen een dag krijgt afgeleverd. Ook tal van elektrische gereedschappen komen daarvoor in aanmerking. Ingewikkelde elektrische tafelzaagmachines vallen veelal niet onder die dienstverlening.

27.450 artikelen online Ook de Nederlandse online retailer Bol.com laat zich niet onbetuigd als het gaat om de verkoop van elektrisch gereedschap. Onze analyse: in het jaar 2017

stond de teller op 4.954 stuks, vorig jaar steeg dat door naar 22.386 artikelen, nu zijn er 27.450 producten beschikbaar in de meest uiteenlopende categorieën. Ook profmerken als Milwaukee, Festool en DeWalt zijn in het assortiment opgenomen. Wie voor middernacht bestelt, krijgt het product afgeleverd bij een opgegeven adres of bij een Bol.com-afhaalpunt. Zo kun je desnoods een professionele bovenfrees bij Albert Heijn laten afleveren, hoewel de wachttijd voor minder gangbare producten iets kan oplopen tot enkele dagen. Ook multichannel-partij Coolblue biedt een selectie elektrisch gereedschap aan. Om hoeveel stuks het precies gaat, is niet helemaal duidelijk. Het gaat in ieder geval om vele honderden artikelen, inclusief profmerken als DeWalt, Makita en Metabo. Zo ver we konden nagaan, worden alle producten die voor middernacht zijn besteld (indien op voorraad) de volgende dag afgeleverd.

Grijs gebied Tot zo ver onze observatie. Want hoe kijkt de handel daar nu zelf tegenaan? Veel profmerken liggen inderdaad niet bij reguliere bouwmarktformules, maar als particulier ontbreekt het je evenmin aan mogelijkheden om een dergelijk merk aan te schaffen. In de fysieke wereld bestaan er verkooppunten, waaronder bijvoorbeeld bouwmarkten annex woonwarenhuizen Nijhof in Baarn of Boer in Staphorst, terwijl de consument ook terecht kan bij vestigingen die zijn aangesloten bij de Isero IJzerwarengroep. Ook bij Bol.com, Coolblue en bij een online partij als Gereedschapcentrum.nl kun je als particulier aan je trekken komen.

Gereedschappen voor de professional komen nu via uiteenlopende kanalen ook bij de particulier terecht. Boven het maaiveld Eerst even naar woonwarenhuis Nijhof in Baarn, naar manager Marketingcommunicatie Hille Beekhuis. Nijhof heeft het misschien niet in zijn grondbeginselen staan, toch kent de grootschalige winkel een nationale faam als het gaat om het bieden van meerwaarde. Dat was ook het uitgangspunt bij het aanbieden van elektrisch gereedschap, vertelt Beekhuis. Merken als Metabo en DeWalt zijn er fors vertegenwoordigd, bovendien met een breed assortiment. “Wij willen ook wat dat betreft net even boven het maaiveld uitsteken, iets meer bieden dan de reguliere bouwmarkten.” Hoewel er af en toe een klusbus voor de deur staat, is de zzp’er geen kind aan huis. De profmerken zijn er primair bedoeld voor de particulier klussers. “Dat zijn vaak VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-E-gereedschap_4 pag.indd 33

12-02-19 15:35

Thuisklusser Danny Ehren draagt als verkoopspecialist bij InterChalet in Horst de verantwoordelijkheid voor het aanbod elektrisch gereedschap. De bouwmarkt voert een breed assortiment, met zowel consumenten- als profmerken, waaronder Makita en Metabo. Niet dat die profmerken uitsluitend worden gekocht door professionals, ze vallen ook in de smaak van de thuisklusser die een tandje wil bijschakelen. En nee, dat hoeven geen klussers te zijn die van hun huis een droompaleis hebben gemaakt, reageert Danny Ehren. “Dat kunnen ook mensen zijn die twee keer per jaar een gaatje in de muur boren, maar teleurgesteld zijn over een budgetproduct. Desnoods gekocht bij Aldi en Lidl. Wie zich gaat ergeren aan gereedschap dat niet voldoende presteert, maakt bij de volgende aankoop mogelijk een andere keuze.”

Goedkoop instappen

mensen die met een goedkoper alternatief hun neus hebben gestoten. Dat hoeft niet te betekenen dat het model in no time kapot was, maar dat betekent bijvoorbeeld dat het gereedschap minder mogelijkheden kende of gewoon niet lekker in de hand lag. Juist die mensen beslissen vaak om te kiezen voor een profmerk.”

Merkenkeuze Wat bij die merkenkeuze geldt, signaleert Beekhuis, is dat het profmerk in de regel hoger in de markt is gepositioneerd dan het consumentenmerk. De productkwaliteit is van een ander niveau, dat geldt veelal tevens voor het achterliggende marketingverhaal. “Wie een stuk profgereedschap in handen heeft, voelt zich bij wijze van spreken ook zekerder over het uitvoeren van de klus. Je spreekt daarmee als het ware een soort latente behoefte aan. Misschien heb je als particulier hooguit een paar gaatjes per jaar te boren, maar juist door de ruggensteun van het profmerk voelt de consument zich beter tegen die klus opgewassen.” Ook een belangrijke observatie in deze context is dat Nijhof natuurlijk van een andere orde is dan een reguliere bouwmarkt. Het woonwarenhuis kent een actieradius van pakweg 35, 40 kilometer. Als je die afstand overbrugt voor de aanschaf van gereedschap, dan maak je als klant een bewuste keuze. Beekhuis tot slot: “Het is natuurlijk ook zo dat het prijsverschil tussen een profmerk en een consumentenmerk relatief is. Je praat over hooguit enkele tientjes. Als je door die extra investering weet dat je gereedschap met een bepaalde meerwaarde in handen krijgt, is dat voor veel mensen een duidelijke overweging.” 34

Daarmee is de aankoopkeuze ook een kwestie van doorgroeien. Jongeren stappen in op een goedkoper merk, na verloop van jaren ontstaat de behoefte aan meer mogelijkheden en een betere kwaliteit. “Nog wel een punt is de prijs. Het verschil tussen een traditioneel consumentenmerk en een profmerk zal hooguit enkele tientjes bedragen. Dus daarvoor hoef je de keuze voor een alternatief niet te laten. Prijsverschil met aanbod op internet daarentegen kan behoorlijk oplopen. Daar kunnen we zelf niet veel aan doen, maar wel kunnen we een machine aanbieden in combinatie met accessoires, zoals bitjes. Dat stellen klanten zeker op prijs, net als de zekerheid van een betrouwbaar verkooppunt. Mochten er vragen of problemen zijn, klanten kunnen altijd bij ons terecht.”

Geen Kijkshop Jos Groenen van Groenen Veldhoven zegt het heel eerlijk: het assortiment elektrisch gereedschap dat de zelfstandige bouwmarkt aanbiedt, heeft de laatste jaren een verschraling ondergaan. Een beetje zoals de zeven soorten pindakaas in de supermarkt zijn teruggebracht naar enkele merken, reageert Groenen. Dat proces is hem niet overkomen. Dat traject heeft hij doelbewust ingezet. “Alles waar een snoer en een stekker aan zit, is voor de consument scherper geprijsd op internet te vinden. Dat is ondertussen een behoorlijke lastige markt geworden voor de fysieke bouwmarkt. Ik voel me soms net de Kijkshop: wel kijken, maar elders kopen.” Dat zijn nogal stevige woorden van Groenen. Elektrisch gereedschap behoort tenslotte tot het hart van het bouwmarktassortiment. Heb je dat niet in huis, dan kun je de deur beter op slot draaien. Toch? “Ja, natuurlijk heb ik wel aanbod liggen, maar ten opzichte van enkele jaren terug is dat toch fors teruggebracht”, zeggen ze bij Groenen.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-E-gereedschap_4 pag.indd 34

12-02-19 15:35

E- G E R E E D S C H A P

Evenwicht “Wat ik heb liggen, is veelal niet het gangbare aanbod, maar producten van merken die minder online te vinden zijn. Soms ook wel B-merken. Of het kan gaan om assortiment dat ik voor een scherpe prijs heb kunnen inkopen. Als fysiek retailer heb je sowieso de opdracht om mee te gaan met de internetprijs. Doe je dat niet, dan prijs je jezelf uit de markt.” Als we het hebben over het evenwicht tussen consumentenmerken en profmerken, hoe staat dat verhaal er dan precies voor? “Bij uitoefening van elk beroep of hobby is het zo dat een eerste oriëntatie kan leiden tot verdere professionalisering. Je gaat aan de slag met een budgetmerk, komt erachter dat die aankoop niet voldoet aan je wensen, daarna maak je een doortik naar meer professionelere machines. Probleem is echter dat juist de profmerken breed toegankelijk zijn geworden via internet. Als je een kwalitatief hoogwaardige boormachine zoekt, dan kun je als particulier online prima slagen. Aangeboden tegen een concurrerende prijs en gratis thuisbezorgd. Of dit businessmodel op de lange termijn houdbaar is, valt te betwijfelen, maar dat is in ieder geval de realiteit van nu”, stelt Coenen, die een opmerkelijke uitsmijter tot het laatst heeft bewaard. Als gereedschapsmerken hun aanbod via het web verkopen, dan is het volgens hem een logische consequentie dat ze een retailbijdrage gaan betalen voor fysieke presentatie. Het is immers de bouwmarkt die consumenten de mogelijkheid geeft om producten te voelen en ervaren. Als de verkoop daarna afvloeit naar een webretailer, dan profiteert het fysieke verkooppunt daar niet in mee. “De bouwmarkt doet dan dienst als een soort belevingsplek om met merken in contact te komen. Daar mag de industrie best een bijdrage voor over hebben.”

sional als de klusser bedienen. Alleen het merk Festool houdt zich wat dat betreft streng in de leer. Ook Coolblue of Bol.com ontbreekt het aan een aanbod daarvan. Voor de overige merken geldt dat er steeds meer is gekeken naar de verkoopkansen in particuliere kanalen. Bouwmarkten hebben daar zeker oren naar, te meer omdat dit past in de strategie om de handige doe-hetzelver – de professionele klusser – beter te bedienen”, stelt Arjan Witte. Tot zijn organisatie behoren zowel verkooppunten voor de particulier als voor de professional. De nieuwe oriëntatie van de gereedschappenaanbieders op kansen in het consumentenkanaal, is dat dan nog van invloed op de eigen organisatie? Eigenlijk niet, reageert Witte, te meer omdat beide kanalen een totaal andere inkoopstructuur kennen. “Dat is allemaal strikt gescheiden. Stel dat we gaan schuiven met partijen gereedschappen om tot een optimale marge te komen. Ik denk niet dat achterliggende organisaties als Intergamma of Bouwcenter dat zullen waarderen. Wel is het zo dat als de focus van de merkfabrikant verschuift richting de particuliere doelgroep, dat ook de consequentie kan hebben dat er in de bouwmaterialenhandel afscheid wordt genomen van het profmerk.””

Foto’s zijn volstrekt willekeurig gekozen. Getoonde merken hebben dus geen verband met de uitspraken in dit artikel.

Gebroederlijk actief Arjan Witte is communicatieadviseur bij de RAB Groep, een familiebedrijf met zowel bouwmaterialenvestigingen als Karwei- en Gamma-bouwmarkten in de gelederen. Dat de aanbieders van profmerken zich oriënteren op de mogelijkheden van de consumentenmarkt is in feite een trend die al langer geleden is ingezet. Misschien niet onder de noemer van hetzelfde merk, maar dan toch wel onder de paraplu van de moederorganisatie. Het profmerk DeWalt is immers gebroederlijk actief naast het merk Black&Decker van dezelfde hoofdorganisatie. Het merk Makita bijvoorbeeld is via zowel de bouwmaterialengroothandel als via de bouwmarkt toegankelijk, hoewel daarbij geldt dat er wel een kwaliteitsonderscheid wordt gehanteerd.

Streng in de leer “Merkfabrikanten van elektrisch gereedschap worden daarmee steeds meer generalisten die zowel de profesVA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Thema-E-gereedschap_4 pag.indd 35

12-02-19 15:35

Adv_Varo.indd 3

01-02-19 15:17

C LO S E U P

Varo, B-Lier, +32.3.292.92.92, www.varo.com, info@varo.com

Batterijplatform van Powerplus groeit stevig

Varo pakt door met succesvol Dual Power

De introductie van meer dan tien nieuwe machines in 2019 is misschien wel het meest overtuigende bewijs van het succes van Dual Power. Dit batterijplatform biedt klussers in en rondom het huis een uitgebreid assortiment snoerloos Powerplus gereedschap. Net als eerder in België, is er ook in Nederland een grote belangstelling voor snoerloze machines. Het concept slaat aan en Varo wil in de groeiende behoefte aan snoerloze powertools blijven voorzien. Het succes heeft meerdere oorzaken. Consumenten gaan steeds meer voor gemak, ook als het gaat om gereedschap. Ze willen geen gedoe met verlengsnoeren om ergens een gat te boren of niet steeds moeten opletten dat ze het snoer van de heggenschaar niet doorsnijden. Varo heeft daar in 2016 met de introductie van Dual Power een antwoord op gevonden. Het concept werd in ijltempo omarmd door consumenten en dat gaf meteen het vertrouwen om het assortiment flink uit te breiden.

Dual Power De basis van Dual Power wordt gevormd door twee batterijen van respectievelijk 20 en 40 Volt. Deze accu’s passen op een ruim assortiment tuingereedschap en powertools. Ook binnen deze gereedschappen is er een onderscheid tussen 20V- en 40V-machines. De 20V-batterij kan alleen op de 20V-machines worden toegepast, maar de 40V-batterij op alle machines uit het assortiment. Ze geven de zwaardere machines voldoende power, terwijl ze de 20V-machines in staat stellen langer te presteren. De uitwisselbaarheid van de batterijen maakt Powerplus tot een ‘bijzonder functionele’ powertoolbrand. De klusser heeft aan een 40V-batterij en een oplader voldoende om met alle machines te kunnen werken en spaart dus geld uit.

Introducties Alleen al voor de eerste helft van 2019 staan acht nieuwe machines klaar om de markt te bestormen. Zo worden in het eerste kwartaal onder meer een nieuwe luchtdrukpomp, een kitpistool, beton-/verfmenger en multitool geïntroduceerd. Later volgen in ieder geval nog een multilader en een LED-lamp.

Daarmee houdt het niet op. Varo blijft investeren in Dual Power, omdat het overtuigd is van zijn kracht. Daarom wordt ook voor de klussen in de tuin het aanbod verder uitgebreid. Zo zien in 2019 onder andere een nieuwe bladblazer en verticuteerder het levenslicht.

Doorontwikkeling Varo blijft ook steeds verdre inzetten op zijn andere lijnen. Kwaliteit, veiligheid en gebruiksgemak zijn essentiële voorwaarden. Dat betekent dat Varo ook blijft investeren in de doorontwikkeling van die producteigenschappen. Zo zijn de boorhamers van Powerplus uitgevoerd met een dubbel anti-trilsysteem waarmee de schokken voor de gebruiker zoveel mogelijk worden opgevangen. Ook aan andere ergonomische eigenschappen wordt continu aandacht besteed. Zo houdt Varo het kwaliteitsniveau van haar powertools op het gewenste hoge peil.

Prestaties Datzelfde geldt voor de prestaties. De machines zijn om meerdere redenen populair, maar prestatie is een absolute vereiste. Ook een doe-het-zelver stelt eisen aan de machines waarmee hij werkt. Hij moet op de machines kunnen vertrouwen en ervaren dat ze waar voor hun geld bieden. Voor de retailer geldt hetzelfde: hij wil zijn klanten kwaliteit bieden en moet de Varo-producten met een gerust hart kunnen verkopen. Door gebruik te maken van hoogwaardige materialen en onderdelen en slimme toepassingen overtuigt Varo zijn klanten van de kwaliteit. Daarom geeft Varo ook bewust drie jaar garantie op haar machines. Varo gelooft in haar producten en toont dat door dat vertrouwen aan de markt mee te geven.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_CU Varo_1pag.indd 37

12-02-19 15:40

• Het laatste nieuws • Gratis nieuwsbrief • Uitgebreid MIX-archief • Marktdata • Winkelketens

voor online vakinfo met meerwaarde De dhz-branche is een dynamische branche. Bijblijven betekent: publicaties volgen, je vakblad doornemen, onderzoeksrapporten doorspitten, enzovoort. Dit kost veel zoekwerk en vooral veel tijd. Maar het kan nú anders: met MIXonline.nl. Want daar vind je onmiddellijk actuele berichten. Vaak nog eerder dan in MIX zelf. Aangevuld met een schat aan relevante marktgegevens over de structuur van de branche, omzetten, consumentengedrag en andere ontwikkelingen. MIXonline.nl is dé website voor iedere dhz-professional.

Kijk op www.mixonline.nl

MIXonline 1/1 ad 2016.indd 1

13-02-19 16:23

CO L U M N

Boorhamer Maximaal een keer per jaar wil ik een gat in mijn betonnen plafond. Liefst zo snel mogelijk. Mijn vader heeft een boorhamer. “Kom ‘m maar halen.” Andere jaren stapte ik in de auto, reed de vijftien kilometer, trotseerde de ruim dertig verkeersdrempels, dronk een pot koffie en zette zo’n drie uur later de verharde boorpunt tegen het plafond. Ik ga graag bij mijn vader langs, maar het gat dat dit jaar gemaakt moet worden, verdraagt de halve dag vertraging niet. Ik wil een boorhamer. Nu! Als kind wilde ik in een speelgoedwinkel wonen, als twintiger sleet ik hele dagdelen in de platenzaak en als vader vergaap ik me aan elektrisch handgereedschap aan de wanden van de bouwmarkt. De liefde voor goed en mooi gereedschap deel ik met veel vaklui in de bouw. Helaas ben ik geen timmerman. Hoe ik ook verlang naar een elektrische handzaag, ik koop ‘m niet, want ik heb ‘m gewoon niet nodig. De boorhamer is een ander verhaal.

De lokale bouwmarkt annex diervoederspeciaalzaak wordt gerund door een wijs man. Ik trek hem aan zijn jas. “Ik wil een boorhamer.” Hij neemt me mee naar de wand waar al dat prachtigs hangt. Alle boorkoppen priemen ietwat pervers schuin omhoog. “Ga je hem vaak gebruiken?” vraagt hij. Gegeneerd hakkel ik dat slechts een keer per jaar waarschijnlijk niet veel is. “Hmmm”, zegt de wijze man. Vorig jaar verkocht hij me een decoupeerzaag en dat ging niet van harte. Voordat hij me zijn modellen überhaupt wilde toelichten, verwees hij me naar het internet, waar het aanbod volgens hem veel ruimer was. Toen ik voor de derde keer zei dat ik hier en nu een decoupeerzaag wilde, ging hij overstag. Hij stuurde me met een prima middenmoter naar huis. “Met jouw zaagfrequentie zul je tweehonderd moeten worden, wil je deze machine verslijten.” Zeker twintig zwijgzame boorhamers wachten geduldig op een nieuw baasje. “Eigenlijk zou je geen boorhamer moeten willen hebben,” vindt hij. “Ken je niet iemand die er een heeft?” Ik lieg dat ik zo iemand niet ken. “Hmmm”, zoemt hij. “Dan zou ik er een huren. Voor slechts een tientje heb jij je gat.” Geniaal! Even later fiets ik met een stoffige boorhamer onder de snelbinders naar huis. Een half uur later leg ik de machine weer op de balie, met tegenzin. Afscheid nemen is moeilijk. Edwin Timmers

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Column-Edwin Timmers-Boorhamer.indd 39

12-02-19 15:45

Auteur USP Marketing Consultancy, Geert-Jan Aries

Beoordeling positionering bouwmarkten

Welke klant kiest voor welke retailer? In Nederland zijn ruim 1.000 bouwmarkt vestigingen. Daarmee is de markt behoorlijk verzadigd, wat onderscheidend vermogen van belang maakt. Elke retail- formule heeft wel een idee waarmee zij zich willen onderscheiden en richt hun vestigingen daarop in. De vragen hierbij zijn natuurlijk of de consument de ideeën en de positionering van de retailer ziet en zijn of haar voorkeur voor aankoopplaats daarop aanpast. USP Marketing Consultancy heeft meer dan 1000 consumenten gevraagd naar welke bouwmarkten zij gaan en hoe zij de vijf grote dhz-retailers (Gamma, Karwei, Praxis, Formido & Hornbach) beoordelen op vijf aspecten: Bereikbaarheid, beleving, prijs, kwaliteit en service.

Er zijn in Nederland meer dan 1.000 vestigingen van dhz-retailers te vinden, verdeeld over heel het land. Met een landelijk gemiddelde van 15.660 inwoners per vestiging lijkt de markt al redelijk verzadigd. Zeker wanneer dit vergeleken wordt met België, waar er 27.600 inwoners per vestiging te vinden zijn. Wanneer een markt verzadigd is, bestaat de kans dat de omzet van de huidige retailers zal stagneren, waarmee het rendement dus onder druk komt te staan. Een manier om in een verzadigde markt de omzet toch te doen laten stijgen, is door middel van een goede positionering in de markt waardoor meer klanten naar de winkel getrokken kunnen worden. Met een winkelpositionering wordt bedoeld dat de retailer met een aantrekkelijk en onderscheidend winkelconcept en een consistente (online) retail-strategie een duidelijke en herkenbare marktpositie in de ogen van de consument wil veroveren. In hoeverre zien de consumenten de marktpositionering van de dhz-retailers?

Positionering van de bouwmarkten Gamma | Praxis | Karwei | Hornbach | Formido

Door een goede positionering is het mogelijk voor de retailers om zich van hun concurrenten te onderscheiden. Of de positionering goed is, kan worden bepaald door te kijken naar het aantal en het type klanten dat zij hebben. Wanneer gekeken wordt naar de Nederlandse dhz-markt blijkt dat Gamma de meeste mensen naar de vestigingen weet te trekken. Zo heeft in de afgelopen 12 maanden 64% van de consumenten iets gekocht bij de Gamma, 59% bij de Praxis en 43% bij de Karwei. Hornbach, momenteel met 14 vestigingen actief, volgt met 22%.

% vrouw - man

DHZ ervaring % ervaring

Leeftijd % <46-45+ jaar

Opleiding % hoger - lager

–40%

–20%

Negatief: meer mannen, minder kluservaring, ouder dan 45, lager opgeleid (middelbaar, MBO) Figuur 1: Verdeling klanten dhz-retailers

20%

40%

60%

Positief: meer vrouwen, meer kluservaring, jonger dan 44, hoger opgeleid (HBO, WO)

Tevens lijkt het erop dat de positionering van de bouwmarkten invloed heeft op het type consument dat hier zijn producten koopt (figuur 2). Zo profileert Karwei zich als decoratieve bouwmarkt en trekt daarmee vaker de vrouwelijke klanten aan dan de andere retailers doen. Ook zijn de consumenten die bij de Karwei kopen vaker consumenten die minder kluservaring hebben. De ervaren klusser bezoekt vaker dan gemiddeld Hornbach om zijn producten te kopen, geheel volgens de positionering van de bouwmarkt. Ditzelfde geldt overi-

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Vaktueel-Consumentenonderzoek USP_3pag.indd 40

14-02-19 08:47

VA K T U E E L

7,8

7,5

7,4

7,3

Pri Be l kba eving js arh eid

rei

gens ook voor Bauhaus (niet meegenomen in het figuur), hoewel het aandeel consumenten dat hier heeft gekocht laag is. Gamma positioneert zich als klantvriendelijke, no-nonsense bouwmarkt en trekt hiermee het breedst mogelijke publiek, wat ten uiting komt in bijvoorbeeld het gelijke percentage vrouwen en mannen dat hier hun dhz-producten koopt. Opvallend is wel dat bij de Gamma vaker dan bij de andere retailers relatief jonge consumenten komen met weinig klusÂ ervaring. Praxis zich richt met kwalitatieve producten tegen een optimale prijs/waarde-verhouding op consumenten met decoratieve ambities. Het publiek wat zij aantrekken is vaker wat ouder en heeft t.o.v. de andere retailers veel kluservaring. Dit lijkt dus niet helemaal te stroken met hun positionering.

Beoordeling aspecten retailers De positionering van de bouwmarkten lijkt dus effect te hebben op het publiek dat hun vestigingen bezoekt. Het publiek wordt naar de winkels getrokken doordat de positionering zich richt op bepaalde kernaspecten die voor de consument belangrijk zijn. Hoe worden deze aspecten dan beoordeeld door de consument? USP Marketing Consultancy heeft meer dan 1000 consumenten gevraagd de kwaliteit van de vijf grote dhz-Â retailers (Gamma, Karwei, Praxis, Formido & Hornbach) te beoordelen op vijf aspecten: Bereikbaarheid van de filialen, een prettige omgeving om een aankoop te doen, een eerlijke prijs voor de producten, worden er producten van kwaliteit verkocht en service. Over het algemeen wordt Hornbach beoordeeld als beste bouwmarkt (zie figuur 1), met een gemiddelde van 7,6. Praxis wordt beoordeeld als de minste bouwmarkt (7,3 gemiddeld), al is het verschil gering. Wanneer de verschillende aspecten worden bekeken valt met name op dat het met de bereikbaarheid van de bouwmarkten goed lijkt te zitten. Een belangrijke reden voor dit hoge cijfer is het hoge aantal vestigingen, wat ervoor zorgt dat er (bijna) altijd een bouwmarkt in de buurt is. Ook de parkeergelegenheid speelt een belangrijke rol in het tot stand komen van dit cijfer. De prijs voor de producten van de retailer wordt het laagst

7,4

7,5

Se To rv taa l eit ice

alit

7,5

7,6

7,5

7,3

Pra

xis

beoordeeld. Hier moet echter wel de kanttekening gemaakt worden dat de consument altijd kritisch oordeelt over de prijs.

7,5

Fo rm ach ido

rnb

Figuur 2: Totale beoordeling aspecten en bouwmarkten

Karwei biedt beste beleving, Hornbach beste prijs en product. Naast de algehele beoordeling van de retailers in Nederland is het natuurlijk goed om in te zoomen op de verschillende retailers. Zo lijkt het Karwei te zijn gelukt om goed te scoren op de aspecten die met name van belang zijn volgens hun positionering, zoals beleving. Zij willen de consumenten inspireren in hun winkels, wat de consumenten waarderen met een 7,6, het hoogste cijfer van alle retailers. Gamma scoort het hoogst op bereikbaarheid, wat uiteraard belangrijk is als je voor het breedste publiek gaat. Praxis scoort juist relatief laag op de punten waar zij, volgens hun positionering, juist op zouden moeten uitblinken, zoals prijs, kwaliteit en beleving. Met name beleving is belangrijk voor de decoratieve klusser die zij proberen te bereiken.

DHZ-retailers worden lager beoordeeld dan in 2016 Uit de beoordeling van de verschillende aspecten en de klanten die zij naar de winkels trekken, blijkt dat de (her) positionering van de retailers in zekere mate is doorgedrongen tot de perceptie van de consument. Interessant is dan om te kijken hoe dit is ontwikkelt ten opzichte van 2016. Het blijkt dat over het algemeen de retailers met een lager cijfer worden beoordeeld dan in 2016 (zie figuur 3). Met name de kwaliteit van de producten bij

8,0

Gamma

Karwei

Hornbach

Figuur 3: Beoordeling aspecten retailers

Praxis

Formido

7,9 7,8 7,7 7,5

7,6

7,7

7,5 7,4 7,4 7,4

7,3

7,4 7,4

7,3 7,2

7,3

7,7 7,6 7,5 7,4 7,2

7,1 Bereikbaarheid

Beleving

Prijs

Kwaliteit

Service

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Vaktueel-Consumentenonderzoek USP_3pag.indd 41

14-02-19 08:47

107e jaa rga ng

Nieuw: complete smart home winkelpresentatie Met het Easyfiks concept benut u de kansen van accessoires en bijverkoop maximaal. Easyfiks is hét accessoiresconcept in dhz-retail. Wij ondersteunen u op alle gebieden; van marketingacties, schaponderhoud door onze visual merchandisers tot gebruiks vriendelijke IT-oplossingen.

, 20 19-1

DeWit ®

Mix 2019

-1 Cover.in

dd 1

Het accessoires totaalconcept voor uw winkel 055 538 11 00 - informatie@beekman.nl - beekman.nl

Gereeds

chappen,

van en vo

or vakm

ensen!

Nieuws te melden? 12-02-19

15:36

redactie@mixpress.nl

TIM CORONEL: “STEUN JONGE TECHNICI IN ONTWIKKELINGSLANDEN. DOE MEE!” Rallycoureur Tim Coronel steunt als ambassadeur Stichting Gered Gereedschap. “Ik hou enorm van duurzaamheid. We gooien in onze westerse wereld een hoop weg waar we anderen nog goed mee kunnen helpen. Daarom vind ik het initiatief van Gered Gereedschap zo bijzonder. De stichting zamelt oud gereedschap in, knapt dit op in 32 werkplaatsen in Nederland en verstuurt het op aanvraag naar technische scholen en startende ondernemers in ontwikkelingslanden. Met dit gereedschap kunnen jongeren, zoals bovenstaande automonteurs, een opleiding volgen en een zelfstandig bestaan opbouwen. Een mooie formule waar ik graag aan meewerk! Jij toch ook?” Kijk wat jij kunt doen op www.geredgereedschap.nl/doe-mee.

MIX 2019-1_Vaktueel-Consumentenonderzoek USP_3pag.indd 42

14-02-19 08:47

VA K T U E E L

Hornbach wordt dit jaar slechter beoordeeld, maar ook de beleving bij Hornbach wordt slechter beoordeeld. Praxis wordt op voornamelijk bereikbaarheid, kwaliteit en service slechter beoordeeld. Formido, waarvan de vestigingen zullen overgaan in Praxis, wordt dit jaar juist beter beoordeeld dan in 2016. Als vrijwel alle retailers slechter worden beoordeeld dan in 2016, terwijl de retailers veel hebben geïnvesteerd om met name de service te verbeteren (bijvoorbeeld Hornbach die nu producten thuis gaat bezorgen en zijn montageservice), wat is dan de oorzaak voor het lagere oordeel van de consumenten? Vermoedelijk is het feit dat de consument de lat steeds hoger legt de oorzaak.

De eisen van de consument veranderen Momenteel bevinden de retailers zich in een verwachtingseconomie: een economie gedreven door continu stijgende verwachtingen van de consument. Deze stijgende verwachtingen zijn terug te zien in de dalende beoordeling op de vijf aspecten (figuur 4). De stijgende verwachtingen zijn met name gericht op kwaliteit, positieve impact op het milieu, de maatschappij of de consument zelf, en identiteit van de winkels. De lagere score van kwaliteit van het product is een indicatie dat de bouwmarkten de verwachtingen van de consument niet hebben kunnen bijhouden. Naast kwaliteit heeft ook service een lagere beoordeling gekregen, wat opvallend is omdat retailers steeds vaker op service het

verschil proberen te maken met hun concurrenten. Dit zou te maken kunnen hebben met het gebrek van medewerkers die je enerzijds verwelkomen en anderzijds kundig genoeg zijn om de consument van goed advies te voorzien. Dit zorgt ervoor dat de verwachtingen van de consumenten niet worden waargemaakt en resulteert dus in een lager oordeel. Om de beoordeling van de consumenten te laten stijgen, is het belangrijk dat de verwachtingen van de consumenten worden waargemaakt én overtroffen. De verwachtingen van de toekomst zullen namelijk nog hoger zijn dan momenteel het geval is. De retailers zullen dus moeten klussen aan de verschillende aspecten om een verbeterslag te slaan.

Conclusie Uit de beoordeling van de aspecten en het type bezoekers blijkt dus dat de (her)positionering van de bouwmarkten in zekere mate is doorgedrongen tot de perceptie van de consument. De ingezette strategieën van de bouwmarkten hebben dus effect. Echter in totaliteit gaat de waardering omlaag. De vraag blijft natuurlijk welke retailer zichzelf de sterkste positie kan verschaffen en of deze retailer de verwachtingen van de consument kan bijhouden, zowel qua fysieke winkels als qua e-commerce. Dit zal in de komende jaren moet blijken.

0,1 0,1

0,0 0,1

0,0 0,0

–0,1

–0,1 –0,1

–0,2

–0,1 –0,1 –0,1

–0,3

–0,3 –0,4

Bereikbaarheid

7,8

rei

7,6

7,5

kba

–0,1 –0,2

–0,3

7,9

7,5

eid

Beleving

7,4

7,3

Pri

lev

arh

0,0

Figuur 4: Verschil in score 2018 t.o.v. 2016

0,0

–0,2 –0,3

8,0

0,1

ing 2013

2016

Prijs

7,6

Kwaliteit

alit

2018

7,6

7,4

eit

Service

7,6

7,4

Figuur 5: Beoordeling aspecten 2013-2018

rvi

pro

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Vaktueel-Consumentenonderzoek USP_3pag.indd 43

14-02-19 08:47

Auteur Hugo Schrameyer

Klanten digitaal wegkapen? Lang leve de smartphone. Die heeft niet alleen het leven van de consument, maar ook die van de merkfabrikant en retailer veranderd. Het relatief nieuwe wapen in het communicatiearsenaal heeft van doen met geofencing en mobiele footfall-campagnes. Nogal technisch verhaal, maar waar het op neerkomt, is dat retailers klanten van hun concurrenten kunnen weghalen door middel van mobiele data.

Eerst even het huiswerk. Waar hebben we het over? Elke mobiele telefoon – en dus zijn gebruiker – sleept een spoor van data achter zich aan. Met behulp van een digitaal hek, een zogenaamd geofence, kun je achterhalen waar de gebruiker is geweest. Dat kan niet persoonlijk, met naam, maar wel anonieme user id’s. Reclamebureau Jump! uit Amsterdam zet die techniek nu in voor retailers om bijvoorbeeld te kunnen targeten op klanten die al een tijdje niet zijn langs geweest. Je kunt zelfs targeten op klanten die niet bij jou, maar wel bij de concurrent komen. Dan kun je ze bijvoorbeeld verleiden met een nog scherpere aanbieding.

Passanten binnenlokken Ook mogelijk: klanten benaderen die dichtbij in de buurt van de winkel komen. Dat lijkt echt hypermodern, maar pionier Hunkemöller bijvoorbeeld gebruikt dat al sinds de lancering van de nieuwe app medio 2014. Klanten met een app op hun telefoon krijgen een push-bericht zodra ze in de buurt van een vestiging komen. Bovendien kun je als retailer heel specifiek segmenteren op interesses, gedrag en profiel op basis van app-gebruik, zoekopdrachten en websitebezoek. Zo kun je er stukje bij beetje achterkomen welke doelgroepen geïnteresseerd zijn in welke advertising. Zou dat iets zijn voor onze branche? Neem mensen met een Funda-app op hun telefoon bijvoorbeeld. Die willen misschien (of blijkbaar) verhuizen. En mensen die verhuizen, staan mogelijk open voor klusberichten. Is dat wat? 44

Eerste ervaring DGN Retail heeft inmiddels ervaring opgedaan met geofencing. Dat wil zeggen: tijdens de zomermaanden vorig jaar heeft DGN Retail een test gehouden rondom één van de aangesloten Multimate-winkels. Die eerste oriëntatie had voor de organisatie vooral tot doel om ervaring op te doen met verschillende vormen van digitale marketing en geofencing. Miriam de Bruin, manager Marketing & Online, legt uit hoe dat project precies in elkaar stak: “Tijdens de testperiode toonden we advertenties via de mobiele telefoon in een straal rondom de winkel. De gedachte was om elke week verder in te zoomen op de mensen die reageerden op de banners. Daarnaast hebben we een tweede groep klanten gezocht met dezelfde kenmerken die de advertenties niet hebben gezien. Bij beide doelgroepen hebben we gekeken hoeveel mensen in de periode daadwerkelijk voor de winkel stonden.”

Volledig te volgen Waar het dus op neerkomt, is dat gekeken is welke mensen binnen een straal van de vestiging reageerden op advertenties door middel van doorklikken. Eén van de leerpunten die DGN daaruit destilleerde, was dat er eigenlijk geen significant verschil bestaat in de reacties van mensen dichtbij de winkel en diegenen die wat verder weg waren. Toch is het ook lastig om daar meteen conclusies aan te verbinden. De reactie kan ook afhankelijk zijn van de soort actie en bovendien per winkel verschillen. Wat ook mogelijk is met behulp van digitale marketing is het inspelen op interesses. Zo zou je, zeiden we al

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Online-Geofencing.indd 44

14-02-19 08:48

ONLINE

eerder, kunnen veronderstellen dat mensen met een Funda-app op hun mobieltje een interessante doelgroep zijn voor bouwmarkten. Een verhuizing leidt in negen van de tien keer tot een klusinspanning. Al was het maar een nieuwe lik verf op de muur. Miriam de Bruin: “Wij hadden van tevoren allerlei aannames en voorspellingen over welke klanten en welke apps interessant zouden zijn. De werkelijkheid week daar behoorlijk van af. Het bewijst maar eens dat meten is weten. Je kunt aardig mis zitten met je veronderstelling dat je klantengedrag kent. Dat maakt dit digitale marketing zo interessant. Je kunt het volledig volgen.”

Variëren op wijkniveau Ook Gamma heeft ervaring met geofencing. Daarbij geldt wel een nuance: niet zo diep als door Jump Retail wordt beschreven, reageert Laurens Miedema, die in januari de overstap heeft gemaakt als manager Marketing & Communicatie van Karwei naar Gamma. “In onze digitale uitingen houden we tot op stads- of wijkniveau rekening met de locatie van de gebruiker. Dat geldt voor zowel het mobieltje als voor de vaste pc. Het is technisch mogelijk om mensen binnen een bepaalde straal van een vestiging in aanraking te brengen met een banner of advertentie. Dat kan zo ingestoken zijn dat mensen die in Enschede hun Facebook-pagina openen een andere uiting te zien krijgen dan consumenten in Amsterdam.” Deze digitale connectie met consumenten is zeker in de hoofdstad actueel. Amsterdam is de eerste gemeente die een streep heeft gezet door de traditionele distribu-

tievorm van brievenbusreclame. De Nee-Nee-sticker is daar een jaar geleden in de ban gedaan. Mensen folder alsnog willen ontvangen, moeten een Ja-Ja-sticker op hun brievenbus plakken. Die nieuwe situatie heeft ervoor gezorgd dat Gamma zich is gaan oriënteren op digitale mogelijkheden om de Amsterdamse consument te bereiken. Dat kan via IP-adressen, maar ook via geofencing, een location-based marketingtechnologie die het mogelijk maakt om gebruikers te benaderen met relevantie berichten als zij in een bepaald gebied zijn.

Mensen met een smartphone op zak trekken een sleepspoor van data achter zich aan. Zo kun je precies aflezen (geanonimiseerd) waar smartphonegebruikers precies zijn geweest.

Voorzichtig met mobiel Miedema: “Laat ik vooropstellen dat je heel voorzichtig moet zijn om mensen via hun mobieltje te benaderen. De telefoon wordt als iets heel eigens ervaren. Je telefoon delen met je partner, laat staan met vrienden, dat wil je eigenlijk niet. Ik geloof niet dat mensen ongewild in contact willen komen met pushberichten. Als ik in Albert Heijn sta, en ik krijg een pushbericht van Jumbo, dan voel ik me daar ongemakkelijk bij. Wat wel heel goed kan, is dat je mensen die google’n naar bouwmaterialen een boodschap van Gamma laat zien.” En ja, dat werkt, vertelt Laurens Miedema, hoewel hij effecten van dit digitaal contact niet wil delen. “Door de privacywetgeving kun je niet zien welke persoon precies heeft gereageerd op je bannering. Dat mogen wij, maar ook andere retailers niet doen. Wat je wel kunt doen, is daar algemene analyses op loslaten. Je kunt zien wat digitale communicatie in een bepaalde wijk of regio heeft gedaan voor de omzet van vestigingen in die buurt.” VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Online-Geofencing.indd 45

14-02-19 08:48

CO L U M N

Ad Geerts Ondernemer

Coatings Het woord klinkt deftig maar de realiteit is dat zeker niet. Het is significant, om nog maar eens een deftig woord te gebruiken, dat de prijs van een liter verf aardig in de buurt begint te komen van een liter ranja. Hier mag verschillend over gedacht worden maar vriend en vijand zullen beamen dat het weinig chique is geweest van de grote verfjongens om mee te werken aan de vrije val van hun bekende labels. De gevestigde merknamen staan nog steeds als een huis maar de verbruikersprijzen en de marges liggen al enkele jaren in het onderliggende riool. Getriggerd door internetdiscounters en gefaciliteerd door de voorliggende schakels in de handelskolom is het stunten ongetwijfeld begonnen op de winkelvloer. Meerdere fabrikanten en importeurs van veel bekende merken hebben zich laten verleiden (ringeloren?) om de prijs van hun hoogstaande producten eeuwigdurend af te breken. Dit omgekeerde feestje is begonnen met de latex muurverven. Aanvankelijk private labels en later ook alle bekende consumentenmerken. Zij werden snel gevolgd door de lakken. Alle concepten werden (worden) aangeboden voor de halve adviesprijs dan wel elk tweede blik gratis. Onvermijdelijk kwam de ondergrens in zicht en was verder zinken niet meer mogelijk. De verbruikersprijzen raakten de bodem en de opbrengsten daalden tot onder peil.

Bij wijze van compensatie voor het verdienmodel werd vervolgens het profmerk in stelling gebracht. Niets geleerd hebbend van het recente verleden degradeerde ook hiervan de prijzen. Bij de introductie al. Niet handig. De vraag dient zich aan (de vraag stellen staat gelijk aan beantwoorden) wat de vakhandel aan moet met labels die leiden tot nul financieel resultaat. In de eigen winkel bieden we een emmer Flexa latex à tien liter aan voor € 39,95. Een vijf liter emmer kost € 52,95 en een grote emmer van een gerenommeerd B-merk kost € 64,95. Evenals bij de grootschalige vakbroeders staat 85 % van het aanbod stil en zit enkel nog handel in de marge-arme 10 liter – emmer van Flexa. Hoe gezond is dit? Eveneens relevant: hoe leuk is dit? Winkelen moet ook leuk zijn. Onderscheid brengen. Oplossingen bieden. Meerwaarde uitstralen. Kennis overdragen. En alle andere functies van de detailhandel. Het verschil maken met de factor prijs is niet meer mogelijk. Immers hanteren alle verkoopkanalen de aller- allerlaagste prijs. Voor de andere functies die het winkelen de moeite waard maken zijn verdiensten nodig: voor het aanbieden van meerwaarden kunnen we niet zonder marge. Natuurlijk is tien keer tien cent ook een euro maar persoonlijk zie ik meer heil in een verbreding van het merkenpallet. Hierbij boet het A-merk in aan betekenis. Voor de uitstaling en voor de herkenbaarheid blijft het nog van belang maar beetje bij beetje komen de verdiensten steeds meer vanuit het nog gezonde B-merk. Beter geformuleerd: beetje bij beetje komen de verdiensten steeds meer vanuit het nog gezonde A-merk met de minder grote naam. Geen coating maar een (b)likje verf.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Column Ad Geerts.indd 46

13-02-19 13:57

GESCHILLEN COMMISSIE

Laminaat goed, uitleg niet De consument De levering van de glas-in-looddeur vind ik ondeugdelijk is. Het lood is onregelmatig aangebracht en varieert in dikte. Daarnaast is het glas in lood is niet symmetrisch, links en rechts schelen een centimeter. De ondernemer heeft tweemaal geprobeerd verbetering aan te brengen, echter tevergeefs. Ik aanvaard deze deur niet en wil de € 630,00 niet betalen. De afhandeling van de klacht vind ik onbehoorlijk en ik heb geen vertrouwen meer in de ondernemer. Ik wil dat de koopovereenkomst ontbonden wordt.

De ondernemer Ik vind dat het herstelwerk goed is uitgevoerd. Er is een deur geleverd die voldoet aan de reguliere kwaliteitseisen. Om het probleem op te lossen heb ik aangeboden om, op mijn kosten, het glas in lood in de deur te vervangen door fabrieksglas. De klant accepteerde deze oplossing niet. Ik ga niet akkoord met ontbinding van de koopovereenkomst.

De Geschillencommissie Onze deskundige stelde vast dat het glas in lood van de beide in de deur geplaatste ruiten onderling verschilt. De linker ruit is aan de rechterzijde scheef en de drie horizontale loodstroken van de rechter ruit lopen niet gelijk met die van de linker ruit. Volgens de deskundige is herstel niet mogelijk. Allebei de ruiten moeten worden vervangen. Hij begroot de daaraan verbonden kosten op € 350,00 inclusief btw. Wij volgen het oordeel van de deskundige en vinden de klacht gegrond. De deur als zodanig is kennelijk goed, daarover is niet geklaagd. Ontbinding van de gehele koopovereenkomst gaat ons te ver, maar we wijzen de consument als schade vergoeding een bedrag toe van € 350,00.

De Commissie Het oplossen van klachten en geschillen is de kerntaak van De Geschillencommissie in Den Haag. Er zijn op dit moment bijna 70 geschillencommissies. Er zijn consumentencommissies, die klachten tussen consumenten en ondernemers behandelen, en er zijn zakelijke commissies, die klachten tussen bedrijven oplossen. Elke commissie behandelt klachten over specifieke onderwerpen, bijvoorbeeld doe-het-zelf, optiek of cadeaukaarten. Alle commissies zijn erkend door de overheid. Dit betekent dat een goede procedure en onpartijdige beslissingen gewaarborgd zijn. www.degeschillencommissie.nl

Reactie Vakblad MIX De Geschillencommissie is van mening dat de ondernemer niet hetgeen heeft geleverd dat de klant had mogen verwachten, omdat het glas in lood van de in de deur geplaatste ruiten onderling verschilt. Hierdoor is sprake van non-conformiteit. Zorg er dus voor dat je de verwachtingen goed afstemt met de klant en kwaliteit levert. Zo voorkom je dat je een soortgelijke klacht tegen je ingediend krijgt.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2018-4_Geschillencommissie.indd 47

13-02-19 16:13

ONDERNEMERSLOKET

De rubriek Ondernemersloket stelt kwesties aan de orde die voor ondernemers van belang zijn. Adviseurs en juristen van INretail geven antwoord en advies. Op vragen en problemen van ondernemers over personeelszaken, juridische kwesties en bedrijfsaangelegenheden. Ook biedt INretail een aantal gespecialiseerde vormen van dienstverlening aan ondernemers, de zogeheten tweede lijn.

Transitievergoeding bij langdurige ziekte Sinds 1 juli 2015 (na invoering Wet werk en zekerheid) kan een werknemer aanspraak maken op een transitievergoeding als het dienstverband op initiatief van de werkgever wordt beëindigd of niet wordt voortgezet. Dit geldt ook bij beëindiging van het dienstverband na twee jaar ziekte. Transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid Veel werkgevers vonden het onrechtvaardig om na twee jaar loondoorbetaling en hoge kosten voor re-integratie ook nog eens een transitievergoeding te moeten betalen bij het ontslag van een langdurig zieke werknemer. De wetgever heeft geprobeerd dit probleem op te lossen. In plaats van de zaak bij de kern aan te pakken en de transitievergoeding bij ontslag wegens langdurig arbeidsongeschiktheid te schrappen, is er voor gekozen om de transitievergoeding achteraf te compenseren. Werkgevers kunnen vanaf 1 april 2020 aanspraak maken op terugbetaling van de transitievergoeding die aan werknemers is betaald bij een ontslag na twee jaar arbeidsongeschiktheid. De compensatie wordt voldaan uit het Algemeen Werkloosheidsfonds van UWV. De extra last zal worden gefinancierd door de bijdrage (premie) van alle werkgevers aan dit fonds iets te verhogen. De last wordt dus verspreid over alle werkgevers.

Hans Wolters

mers van wie het dienstverband na twee arbeidsongeschiktheid is beëindigd goed!

Oplopende vergoeding? De compensatie geldt alleen voor de transitievergoeding die na 104 weken arbeidsongeschiktheid verschuldigd zou zijn. Als de arbeidsovereenkomst na 104 weken nog enige tijd wordt voortgezet (bijvoorbeeld door een loonsanctie of stilzitten/slapend houden van het dienstverband), dan zal de transitievergoeding ook oplopen. Dit oplopen van de transitievergoeding als gevolg van vertraging in de beëindiging van het dienstverband, wordt niet gecompenseerd.

Aantonen van ziekte tijdens contract Als de situatie zich voordoet waarbij een werknemer ziek uit dienst gaat als gevolg van het aflopen van het (tijdelijke) contract, dan dient aannemelijk te worden gemaakt dat de werknemer ziek was ten tijde van het uit dienst treden en dient de naam van de behandelend bedrijfsarts te worden vermeld. Deze situatie is niet ondenkbaar, maar zal zich in de detailhandel niet vaak voordoen.

Regeling gaat 1 april 2020 in De regeling gaat in per 1 april 2020. De aanvragen voor oude gevallen dienen uiterlijk 1 september 2020 te zijn ingediend. Voor gevallen na 1 april 2020 geldt dat de aanvraag voor de compensatie uiterlijk binnen zes maanden na de (laatste) betaling van de transitievergoeding (datum afschrijving van bankrekening van werkgever) moet worden ingediend.

Terugwerkende kracht Deze terugbetalingsregeling zal per 1 april 2020 worden ingevoerd. De regeling geldt niet alleen voor gevallen van na 1 april 2020, maar heeft ook terugwerkende kracht. Ook de gevallen vanaf 1 juli 2015 (invoering Wet werk en zekerheid) tot 1 april 2020 komen in aanmerking voor terugbetaling van de transitievergoeding. Bewaar daarom de juiste gegevens van de werkne-

Arnhemse Bovenweg 100 3708 AG Zeist 088.973.06.40 info@inretail.nl www.inretail.nl

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Branchepagina_Inretail_1pag.indd 48

12-02-19 15:42

VWDHZ

De VWDHZ behartigt belangen en is spreekbuis van bouwmarkten en dhz-winkels. De leden realiseren jaarlijks een omzet van meer dan € 3 mrd met ruim 18.000 medewerkers. De vereniging volgt de brancheontwikkelingen op de voet.

Wet arbeidsmarkt in Balans:

Zo werkt het niet!

Op 31 januari behandelde de Tweede Kamer het wetsvoorstel Arbeidsmarkt in Balans (WAB). Binnen de coalitie lijkt er steun voor het doel van het wetsvoorstel van minister Koolmees van SZW, zonder écht aanpassingen te doen aan het oorspronkelijke plan. Dit terwijl veel partijen hun bedenkingen hebben geuit ten aanzien van onderdelen van het wetsvoorstel. Een aantal branches, waaronder onze koepelorganisatie Detailhandel Nederland, zijn in december de campagne ‘Zo werkt het niet!’ gestart. Daarbij is een manifest aan de Vaste Kamercommissie van SZW overhandigd. Ondernemers worden namelijk niet beter van de voorgestelde maatregelen. Deze wet zorgt naar onze mening niet voor balans op de arbeidsmarkt en lost ook geen problemen op. We vinden het zorgelijk dat geen van de partijen uit de coalitie op inhoud durft te bewegen. Daarbij hebben zij weinig oog voor wat werkgevers in de praktijk bezighoudt en waar zij tegenaan lopen. Het lijkt erop dat de coalitie zichzelf gevangenhoudt in een bubbel. Naar onze mening mag het niet zo zijn dat hardwerkende werkgevers die soms net het hoofd boven water kunnen houden, met een wet worden opgezadeld waarvan iedereen op zijn vingers kan natellen dat al snel reparatiewetgeving noodzakelijk is. Hoe gek moet het in Nederland worden dat wetgeving er slechts ‘voor de bühne’ komt en werkend Nederland niet verder helpt. Het is echt een gemiste kans dat de minister niet de resultaten van de Commissie Borstlap wil afwachten, zodat meer naar fundamentele vragen over de toekomst van de regulering van werk, de sociale zekerheid en de fiscaliteit kan worden gekeken. Hoe dan ook zal er een ‘kindje’ geboren moeten worden, volgens de coalitiepartijen. Wij adviseren te wachten totdat het voldragen is, anders zal de levensvatbaarheid te beperkt zijn. De boodschap: ‘Zo werkt het niet!’ ondersteunen wij uiteraard. Meer informatie vindt u op de speciaal ingerichte website: http://zowerkthetniet.nl/nl/home.

Wouter Weide

Aansprakelijkheid niet-Europese goederen uit webshops: Tweede Kamer steunt ons pleidooi De Europese Commissie maakt zich al enkele jaren zorgen over de toenamen van het aantal producten op de Europese markt dat niet voldoet aan de Europese kwaliteitseisen. De Europese Commissie linkt deze toename aan de explosieve groei van directe onlineaankopen door consumenten bij buitenlandse webshops uit derde landen. Ook VWDHZ maakt zich zorgen over deze ontwikkeling. De Nederlandse detailhandel doet er alles aan om kwalitatieve producten op de markt te zetten die voldoen aan alle Europese regels. Het verkopen van producten aan Nederlandse en Europese consumenten die niet voldoen aan deze kwaliteitseisen is niet alleen schadelijk voor consumenten, maar is ook een vorm van oneerlijke concurrentie. De Europese Commissie heeft eind 2017 een wetsvoorstel gelanceerd dat verkopen van producten in de EU gemakkelijker en veiliger moet maken. Dit voorstel houdt onder meer in dat elke handelaar die verkoopt op de Europese markt, een vertegenwoordiger binnen de EU moet aanwijzen die verantwoordelijk is voor het ten minste verschaffen van informatie aan nationale toezichthouders en Europese consumenten over de conformiteit van producten met Europese producteisen. We zijn blij met deze voorstellen en pleiten voor een snelle invoering van deze regels, maar vinden de oplossing van de Europese Commissie niet ver genoeg gaan. We pleiten voor het instellen van een aansprakelijkheidsofficier die volledige verantwoordelijkheid heeft voor de producten die het verkoopt aan Nederlandse en Europese consumenten. We dan ook zeer verheugd met de motie over dit onderwerp die inmiddels is ingediend door Tweede Kamerleden Amhaouch, Van den Berg (CDA) en Verhoeven (D66). In deze motie wordt de regering verzocht om in de EU te bepleiten dat bedrijven uit derde landen die online producten verkopen aan consumenten in Europa worden verplicht om een aansprakelijkheidsofficier, zijnde een persoon verantwoordelijk voor conformiteit op Europees grondgebied, te hebben.

Postbus 182, 2260 AD Leidschendam 070.444.25.87 vwdhz@rndweb.nl www.rndweb.nl

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Branchepagina VWDHZ.indd 49

13-02-19 16:27

Marco van de Lee, GS1 Geboortedatum en -plaats? 1 januari 1978, Blokker.

Met wie deel je de voordeur? Ik woon alleen, maar mijn voordeur staat vaak open voor mijn familie en vrienden.

Waar ben je lid van? Tennisvereniging en wielertourclub.

Opleiding? Technische Bedrijfskunde en Logistiek.

Functie? Key-accountmanager voor bedrijven in de sector doe-het-zelf, tuin en dier bij GS1 Nederland.

Levensmotto? Als je ergens in gelooft, ga er vol voor!

Favoriete sport? Tennis en wielrennen

Wat is je grootste hobby naast je werk? Racefietsen, vooral in de Spaanse bergen en de VrijMiBo.

Grootste ergernis? Mensen die alles vanuit een negatief perspectief benaderen.

Voor welk bedrijf in de DHZ-sector heb je het allermeeste respect? Niet specifiek één bedrijf. Mijn respect gaat uit naar bedrijven die in dit zeer dynamische retaillandschap blijven innoveren en daardoor telkens weer de markt weten te verrassen. Denk aan Bol.com en Coolblue.

Met welke branchegenoot zou je graag een avond op stap gaan? Steven van Belleghem, die op MIX’ Nationale DHZ-Sessie sprak. Hij inspireert door trends op een zeer aansprekende manier te vertalen naar concrete strategieën en hoe je die kunt uitvoeren.

Welke uitdaging zie je voor fabrikanten in de huidige DHZ-retail? Consumenten eisen steeds meer duidelijke, volledige en actuele productinformatie in het aankoopproces. Productinformatie is daarmee – in deze cross-channel wereld – net zo belangrijk als het product zelf. Fabrikanten moeten daarom steeds meer data over hun product beschikbaar stellen. Datamanagement is key, maar vaak ook nieuw voor bedrijven en dus een enorme uitdaging.

En welke voor de retailers? De transformatie van een verkoop naar een cross-channel organisatie. Hoe biedt je consumenten een optimale customer journey over alle kanalen? Data-intelligence is hierbij een essentieel onderdeel, maar is vaak binnen retailorganisaties nog een ondergeschoven kindje.

Welke fabrikant of retailketen zou je het liefste leiden? Coolblue. Een innoverend retailbedrijf waar de klant écht centraal staat. Ze zeggen dat niet alleen, maar doen het ook.

Wat zou je daar dan meteen veranderen? Ik zou eerst wel eens rond willen kijken.

Wie wil je in de volgende selfie terug zien? Raymond de la Court van AkzoNobel.

VA K B L A D M I X N R .1 201 9

MIX 2019-1_Selfie_Marco vd Le GS1.indd 50

14-02-19 08:49

Effectieve video-skills ĂŠn verstand van DHZ-retail

www.beeldenbouwmarkt.nl EA Beeldenbouwmarkt 1-1.indd 1

13-02-19 16:21

KNAP JE HUIS OP!

SNELHEID & GEMAK VOOR EEN OPGEKNAPT HUIS - Bison Montagekit®: Extra sterke, universele, lijm voor allerlei montage klussen binnen en buiten het huis. - Bison Siliconenkit®: Voor waterdichte en schimmelbestendige afdichting van sanitair. - Bison Acrylaatkit®: Eenvoudig afmesbare afdichting voor strak schilderwerk. Bison jouw partner bij iedere klus!

www.bison.nl

Adv_Bison.indd 3

Ik werk alleen met Bison.

01-02-19 15:16