MIXpro 2023-1

Page 1

René Olsthoorn, TABS Holland

Toolstation

Circulair bouwen

“ Vraagt aangepast

PontMeyer zet online stappen EIB en Buildsight blikken vooruit Vestigingsplaatsen per 1-1-2023
“Wij maken ons ‘nul’ zorgen”
“Ons concept is uniek en schaalbaar”
speelveld”
14e jaargang, 2023-1

IS UW WINKEL KLAAR VOOR DE TOEKOMST?

Naast de positieve impact op het milieu zijn de nieuwe verpakkingen ook een echte blikvanger in de winkel. We krijgen enorm veel positieve reacties over de professionele en strakke uitstraling in de ‘toren’, het schap of display. De kleurcodering, duidelijke iconen voor de aansluitingen en toepassing maken het verschil.

Eindgebruikers, maar ook de medewerkers in de winkel vinden veel sneller en makkelijker het juiste zaagblad!

Wil je ook bijdragen aan een beter milieu én een mooie nieuwe winkelpresentatie? Graag komen we langs en vertellen je over alle opties en de daarbij horende voordelen.

Uw partner in multitool accessoires

Aansluitingen voor alle multitools

Compleet assortiment direct uit voorraad leverbaar

Voor 15.00 uur besteld, dezelfde dag verstuurd

Franco levering vanaf 100 euro Winkeldisplays en/of schap presentatie

Klantenservice voor technische vragen

Marketing support

Plastic-vrije verpakkingen

DE KEUS VAN DE VAKMAN WWW.QBLADES.COM

Let’s go!

Het lijkt wel een eeuw geleden dat we de vorige editie van MIXpro uitbrachten. We hebben deze editie bewust gepland na de Bouwbeurs van 2023. En die was het wachten waard. Wat ons betreft, althans.

Want wat wás het een feest in Utrecht. De Bouwbeurs was weliswaar een flink stuk kleiner, maar nog steeds compleet. En drukbezocht. Heel lekker druk. De ‘vibe’ die er hing onder bezoekers en exposanten zorgde dat wij iedere avond helemaal ‘opgepompt’ thuiskwamen. Met een hoofd vol leuke gesprekken, gave ontmoetingen, nieuwe contacten, mooie koppelingen – die leggen we graag – én interessant beursnieuws. Van dat beursnieuws zie je enkele highlights in de Bouwbeurs-special als bijlage bij deze MIXpro.

En ook in de Bouwgroothandel zelf stonden ontwikkelingen niet stil. In deze MIXpro geven we een update van de nieuwste vestigingsaantallen. Hoewel nieuw… ze dateren van 1 januari en zijn in sommige gevallen alweer achterhaald. Zo heeft Bouwmaat al een nieuwe winkel geopend en staat de teller bij Toolstation inmiddels op 100.

Ook brengen we in deze MIXpro een vooruitblik op de bouwconjunctuur van EIB en Buildsight. Alsmede een interview met René Olsthoorn van TABS Holland – de moeder-organisatie van Jongeneel en PontMeyer –

en een gesprek met Darrin Murray en Saskia Oosterhuis van Toolstation. Interessante kost als je kijkt naar de samenstelling van TABS, de manier waarop ze naar acquisities kijken en naar het al dan niet uniformeren van formules. En verbazingwekkend om bij Toolstation in het tweede DC te staan en te horen met welk plan ze naar de 100 (!) vestigingen groeiden en steeds maar dóórgaan.

Ook het artikel over de circulaire bouwstromen zit vol eye-openers, net zoals het verslag van Hibins Experttafel Logistiek waar Arjan Walinga van Bouwend Nederland pleit voor meer samenwerking tussen handelaren onderling. We publiceren een enigszins gekuiste versie, maar het live pleidooi liet niets aan de verbeelding over.

Enfin, genoeg te doen. Let’s go!

Ik wens je goede zaken,

3 MIX pro NR.1 2023 VOORWOORD
mn@mixpress.nl

MIXpro

Vakblad voor de totale bouwgroothandel

Hoofdredactie

Marc Nelissen

Aan MIXpro werken mee

Wim Bak (column)

Harry Bijl (Hibin)

Geert Hilferink (algemeen)

Dennis Kosten (column)

Marit Nelissen (eindredactie)

Arjan van Oosterhout (online)

Jeroen Rietvelt (algemeen)

Hugo Schrameyer (thema)

Edwin Timmers (column + w-ad-w)

Fotografie

Marjolein Ansink en shutterstock.com

Redactieadres

MIXpress

Postbus 11

5258 ZG Berlicum

T: 073.503.43.47

E: mixpro@mixpress.nl

W: www.mixpro.nl

Advertenties

Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44

e-mail: mixpro@molijnsalessupport.nl

Close Ups

Advertorials

Vormgeving

Inpladi bv, bureau voor idee en creatie

Abonnementen

los nummer: € 19,50 (ex 6% btw) per jaar: € 64,95 (ex 6% btw)

Abonnementsvoorwaarden check www.mixpress.nl/abo

Abonnementenadministratie

Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest

Tel.: 0900 - ABOLAND (0900-226 52 63 - € 0,10 per minuut) Internet: www.aboland.nl

Stopzetten abonnement

Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Algemene voorwaarden

Alle advertentieopdrachten en plaatsingsvoorkeuren worden schriftelijk vastgelegd, afgesloten en uitgevoerd conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd ter griffier van de Arrondissementsrechtbanken en bij de Kamers van Koophandel. Een exemplaar wordt op verzoek toegezonden of zie www. stichtingrota.nl

Copyrights

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd op welke wijze dan ook,worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

FORMULES

10

TABS Holland staat er goed voor, nam binnen een jaar vijf bedrijven over en ziet veel ruimte in een versnipperde markt. Voor Jongeneel en PontMeyer als separate formules naast elkaar. En voor nieuwe overnames. Dat zegt algemeen directeur René Olsthoorn. Om het winkelmandje van klanten voller te maken ziet hij potentie in ijzerwaren, maar ook in heel veel andere productgroepen.

VAKTUEEL 38

Verschuivingen en dubbeltellingen

16

In de Stand van Zaken zetten we ieder jaar de aantallen vestigingen van Nederlandse ketens, franchiseorganisaties en inkoopcombinaties in de Bouwgroothandel en dhz-retail op een rijtje. In de Bouwgroothandel zien we dit jaar door de onderlinge overnames en verschuivingen de nodige dubbeltellingen. Zo telt Transferro nu bijvoorbeeld mee bij Zevij-Necomij en zorgt de overname van Nelemans door BME-dochter BMN voor veranderingen.

42

VAKTUEEL

“Wie wordt de DHL van de bouw?”

Tijdens een recente bijeenkomst van de Experttafel Logistiek van Hibin ging het over de emissievrije stad. Na een presentatie van Transport en Logistiek Nederland kwam Arjan Walinga van Bouwend Nederland vertellen over de uitdagingen waar Bouwend Nederland op dit moment voor staat. En die raakte een gevoelige snaar bij de logistiekelingen uit de bouwgroothandel.

VAKTUEEL

Circulaire bouwen vraagt aangepast speelveld

Op weg naar een volledig circulaire economie in 2050 liggen er voor de Nederlandse bouwsector grote ambities. Hergebruik van grondstoffen en bouwmaterialen speelt daarin een belangrijke rol. De vraag naar gebruikte materialen is groot onder bouwbedrijven, maar de beschikbaarheid en vooral de vindbaarheid daarvan zijn anno 2023 in veel gevallen nog een probleem. Kan de bouwmaterialengroothandel hierin een centrale rol spelen?

“Op langere termijn maken we ons ‘núl’ zorgen”
4 MIX pro NR.1 2023 COLOFON

CONJUNCTUUR FORMULES

De bouw staat op een keerpunt, aldus EIB in de studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2023’. Ook de marktonderzoekers van Buildsight voorzien dat de Nederlandse economie zal krimpen, vooral door de bouwsector. Lichtpunten? De vraag blijft overeind. En duurzaamheid biedt groeikansen.

De 100e vestiging in Nederland en een tweede DC dat dubbel zo groot is als het eerste. Alle reden voor een update van Toolstation in ons land.

Algemeen directeur Darrin Murray en marketingdirecteur Saskia Oosterhuis leiden ons allereerst rond in het nieuwe DC.

62

ONLINE

Pontmeyer heeft een jubileum te vieren: in 2023 is het tien jaar geleden dat de groothandel begon met e-commerce. Zeker de laatste vier jaren geven aanleiding tot feest: de online omzet verviervoudigde. MIXpro sprak uitgebreid met e-commercemanager Marcel Douma, die een ambitieus digitaal groeiplan ontwikkelde en ten uitvoer bracht. “Lange tijd is er te veel gedacht vanuit de techniek. In 2019 hebben we de commerciële motor erbij aangeslingerd.”

71

BRANCHEPAGINA’S HIBIN

Goed werkgeverschap gaat niet zonder goed werknemerschap

• Verwachtingen bouwmaterialengroothandel: veel invloeden van buitenaf op de handel

Bestuurswisseling

• Hibin opleidingen

1 juni Hibin Congres & Algemene ledenvergadering

VOORWOORD 3 BRANCHENIEUWS Branchenieuws 7 FORMULES TABS maakt zich ‘nul’ zorgen 10 Stand van zaken per 1-1-2023 16 CONJUNCTUUR EIB en Buildsight blikken vooruit 20 CLOSE UP Klingspor bij Jac Klijn 22 FORMULES Toolstations enorme expansie 24 CLOSE UP Transferro 28 COLUMN Wim Bak 31 CLOSE UP Würth 32 Primaverde 34 COLUMN Edwin Timmers 37 EXPERTTAFEL Bouwend Nederland bepleit samenwerking 38 CLOSE UP Rawlplug 40 VAKTUEEL Cirulaire materiaalstromen 42 THEMA Isolatie 44 CLOSE UP Remmers 50 WERK AAN DE WINKEL Op de P bij IJzerhuis 52 CLOSE UP AXA 54 THEMA Hang- en sluitwerk 56 CLOSE UP ABUS 60 ONLINE Online stappen van PontMeyer 62 COLUMN VLOK 65 VACATURES 66 BRANCHEPAGINA’S Vertaz 68 Hibin 71
Kansen en bedreigingen in 2023
“Ons concept is uniek en zeer schaalbaar”
“Wij schaatsen al op een dun laagje ijs”
20 24
Vier pagina’s Hibin-nieuws in MIXpro
5 MIX pro NR.1 2023 INHOUD

KRACHTIGE BESCHERMING VOOR ELKE CONSTRUCTIE.

SMP-300 ® ELASTISCHE

WATER- EN LUCHTDICHTE COATING

Alle materialen en (vochtige) ondergronden Krimpt niet Zelfnivellerend Weer- en UV-bestendig

www.griffon.nl Griffon. De keuze van de prof.

TABS neemt vijfde hout- en bouwmaterialenhandel in een jaar over

TABS Holland heeft een overeenkomst getekend voor de overname van KoningsBlaauw Houthandel in Oosterwolde (Friesland).

KoningsBlaauw Houthandel is opgericht in 2006, de huidige eigenaren zijn Hielke Koning en Jan Blaauw. TABS noemt de overname van KoningsBlaauw door haar specialisme, goede klantenkring en sterke regionale positie een waardevolle toevoeging aan de huidige activiteiten. Beide eigenaren Hielke Koning en Jan Blaauw zullen werkzaam blijven binnen het bedrijf.

Vijfde overname op rij KoningsBlaauw is een houthandel met bewerkingsmogelijkheden als schaven, profileren, frezen en zagen en daarnaast een kleine afhaalmogelijkheid en een webshop. De houthandel verkoopt loof- en naaldhout, maar ook plaatmateriaal, en in mindere mate gevelbekleding, deuren en kozijnen en bouwmaterialen. Na de

verwerving van KoningsBlaauw Houthandel en de vier in 2022 gerealiseerde overnames, heeft TABS Holland 105 vestigingen verspreid over Nederland. Naast PontMeyer en Jongeneel maken de volgende importeurs/groothandels deel uit van het bedrijf: Heuvelman Hout, RET Bouwproducten, de Hillegersbergsche Gevelproducten, Centrop Houtimport, Trima, Houthandel Van Dam en Astrimex. Het bedrijf telt ongeveer 1.700 FTE. Bij KoningsBlaauw werkt een klein team van 7-8 FTE met veel vakkennis.

RenéOlsthoorn, CEO van TABS Holland: “We zijn blij met de aanstaande overname van KoningsBlaauw Houthandel. We zien het als een mooie aanvulling op onze activiteiten. KoningsBlaauw is een gezond en goed geleid bedrijf met een goede naam. Door uitbreiding van onze landelijke dekking met de KoningsBlaauw-vestiging kunnen wij onze klanten nog beter bedienen. Daarnaast verwelkomen we

Hielke en Jan en hun collega’s graag binnen TABS Holland.”

Zie een uitgebreid interview met René Olsthoorn verderop in deze MIXpro.

Benieuwd naar meer details van TABS? En alle dwarsverbanden in de bouwmaterialenhandel, houthandel en ijzerwarenhandel? Naar de trends, de sleutelfunctionarissen, de kerngegevens, de marktcijfers en achtergrondverhalen? Check dan de [Business Update Bouwgroothandel].

Kapitaalinjectie voor houtplatform Von Wood

Houtplatform Von Wood haalt miljoenen op bij investeerders voor plannen om de houtwereld te digitaliseren.

Het gaat over € 2,7 mln volgens Emerce. Investeringsgeld dat binnenkomt via investeerders Peak, Dutch Founders Fund, Keen en een aantal strategische partners. Met dit verse kapitaal wil Von Wood de groei van het platform versnellen en de traditionele keten opschudden. “Aan de boom schudden”,

noemen ze het zelf behoorlijk strijdvaardig.

“Geen onnodige middle-man”

Als platform tussen zagerijen en houtkopers stond Von Wood al een tijdje op de radar van MIXpro, en nu dus ook van investeerders. Tijd om eens te bekijken wat het bedrijf nu eigenlijk doet. “We are VonWood. Not your unnecessary middleman, but your best wingman”, dat zegt de Von Wood-website.

Transparant vraag en aanbod koppelen

En over het idee achter Von Wood zeggen ze zelf: “Laten we eerlijk zijn. De houthandel is verouderd, niet transparant en zeker niet duurzaam. Er zijn te veel onnodige tussenpersonen tussen de zagerij en de aannemer. Dit resulteert in enorme prijsverschillen, inefficiënte verkoopprocessen en slecht

geregeld transport. Er moet iets veranderen. Het is tijd om echt aan de boom te schudden. Met ons platform hebben we de enige digitale marktplaats gecreëerd waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. Waar u het beste hout voor de scherpste prijs kunt kopen of verkopen. Op een manier die het beste bij jou past. We helpen u niet alleen om betere deals te sluiten, we kunnen u helpen met uw administratie en het transport, en samen helpen we onze planeet te behouden. Dat maakt ons meer dan alleen de enige levensvatbare marktplaats voor hout, maar een extra fundament voor uw bedrijf. Een digitale fundering, geen houten fundering.”

Minck Hermans en David de Jong zijn co-founders van Von Wood. Hermans heeft een track-record in fintech en De Jong is al sinds 2005 actief in e-commerce en online marketing.

7 MIX pro NR.1 2023 BRANCHENIEUWS

Van Keulen nu ook BMN

uniformeren, heet Van Keulen voortaan BMN Van Keulen. Op dezelfde manier ging onlangs Bouwcenter Nelemans om naar BMN Nelemans.

Concordia nam Eppinga over

BME laat geen gras groeien over de aansluiting van acquisities. Net zoals Bouwcenter Nelemans nu BMN Nelemans heet, gaat intussen ook Van Keulen door het leven als BMN Van Keulen.

Na de overname van de Distributiegroep van Saint-Gobain door BME is Van Keulen – samen met Raab Karcher, Galvano en Tegelgroep Nederland – deel van dezelfde groep als BMN Bouwmaterialen. En zoals

BME-CEO Remco Teulings al aangaf dat hij alle proposities zoveel mogelijk wil

BMN Van Keulen is een business unit binnen BMN Bouwmaterialen geworden, samen met Van Keulen Amsterdam (de expert als het om logistiek en droge afbouw gaat in Amsterdam), Raab Karcher Roosendaal (de droge afbouw specialist binnen Raab Karcher) en BMN Wijcks (de droge afbouwspecialist binnen BMN).

Zo is BMN Van Keulen de specialist in droge afbouw met landelijke dekking en binnenstedelijke logistiek in Amsterdam. Vanuit 3 vestigingen in Roosendaal, Nijmegen en Amsterdam heeft BMN nu de volledige kennis van droge afbouw en maatwerklogistiek met een uniform droge afbouw assortiment samengesteld dat op deze 3 vestigingen volledig op voorraad is.

Grafton groeit met ruim 9%

Grafton – moeder van Isero en Polvo –wist haar omzet in het jaar 2022 met 9,1% te verhogen ten opzichte van 2021.

Vergeleken met het pre-corona-jaar 2019 was de groei zelfs 40%. De totale omzet van Grafton bedroeg in 2022 £ 2,3 mrd.

Het Nederlandse bedrijfsonderdeel Grafton Netherlands deed het verge-

leken met Graftons internationale groepsgemiddelde buitengewoon goed. In de laatste twee maanden van 2022 groeide de autonome omzet per werkdag met 10,5% ten opzichte van diezelfde twee maanden in 2021 en met een kleine 30% ten opzichte van 2019. Voor het hele jaar 2022 noteerde Grafton Netherlands een mooie omzetgroei van 16,8% (inclusief groei als gevolg van acquisities).

Met de toevoeging van Bouwcenter Eppinga heeft Concordia straks 14 Bouwcenter vestigingen in Noord-Nederland. Daarmee is Bouwcenter Concordia sterk vertegenwoordigd in hout en bouwmaterialen in de regio voor de bouwprofessional én zelfbouwer. Daarnaast vallen onder de Concordia Holding 2 Concordia Keuken & Bad vestigingen en 7 Primo Keukens vestigingen.

Bouwcenter Eppinga

Eppinga Hout & Bouwmaterialen is al meer dan dertig jaar een begrip in Zuid Oost Friesland. Met een uitgebreid assortiment, een grote voorraad, een grote showroom, een eigen schaverij en eigen transport nemen ze een sterke positie in voor iedereen in de bouw. Met een uitgebreide webshop, www.eppinga.nl, wordt de particulier in geheel Nederland bediend.

Deze overname is om meerdere redenen een logische stap voor Concordia. Eppinga is reeds aangesloten bij de Bouwcenter formule, de vestigingslocatie past perfect in het bestaande werkgebied en de vestiging biedt qua faciliteiten veel toegevoegde waarde. Beide bedrijven zijn van oudsher familiebedrijven waardoor de bedrijfsculturen goed op elkaar aansluiten.

8 MIX pro NR.1 2023

Berner opent eerste Depot

Ook Berner opent nu een fysiek filiaal. Een depot noemen ze het zelf.

deuren van haar depot in Barneveld. Dat depot beschikt over ruim 3.000 producten zoals chemie, bevestigingsmaterialen, machines, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Daarnaast is het Berner depot in Barneveld een centrale ontmoetingsplaats voor de vakman waar de Berner medewerkers klaar staan voor advies en product demonstraties.

Het Berner-depot in Barneveld biedt

3.000 producten – persoonlijk advies –24/7 afhalen – leveringen op locatie. Een interessante stap in een bouwgroothandel waar netwerken aan alle kanten bewegen. We zien BMN IJzerwaren fysieke locaties overnemen. Net zoals

BMN Nelemans en Van Keulen integreerde en TABS expandeert. Toolstation zien we op eigen houtje keihard groeien qua aantal vestigingen. En vergeet ook de fysieke expansie van Würth niet.

Berner opent depot in Barneveld

En nu dus ook Berner: op 2 januari opende de technische groothandel de

Fysieke schakel in omnichannel-aanpak

“Met dit verkooppunt in Barneveld spelen we in op de ontwikkelingen in de huidige bouwsector,” legt Michael Zwager, Sales Director Nederland uit. “Door het gebrek aan personeel is het voor (bouw)bedrijven belangrijk hun medewerkers maximaal in te zetten voor hun corebusiness. Wij willen bijdragen aan de continuïteit in de bouw. Bovendien past dit depot perfect binnen de omnichannel strategie van de Berner Group. Met onze buitendienst staan we als bedrijf al heel dicht bij de praktijk van onze klanten. Maar met dit nieuwe depot beleven onze klanten op weer een

Bouwmaat opent nummero 51 en XL

Op maandag 30 januari opent Bouwmaat Amsterdam een nieuwe vestiging in Diemen. Het totaal aantal vestigingen in Amsterdam komt hiermee op 4 en het is de 51e Bouwmaat in heel Nederland.

“Voor onze klanten is een korte reistijd van groot belang. Om goed en snel bereikbaar te zijn voor alle klanten in Amsterdam en omstreken, is het daarom fijn dat we nu ook een vestiging in Diemen openen”, aldus Jacco Hopman, Manager Commercie en Operatie van Bouwmaat Amsterdam.

Tegelijkertijd maakte collega-Bouwmaat-franchisenemer Ter Steege Handel bekend in Hilversum een nieuwe Bouwmaat XL te gaan bouwen. Ter Steege verwacht eind 2023 de deuren te openen

van deze gloednieuwe vestiging. Wat er met de huidige locatie van Bouwmaat in Hilversum, ook eigendom van Ter Steege Groep, zal gaan gebeuren is nog onbekend.

Bouwmaat Amsterdam en Ter Steege Handel zijn allebei franchisenemer van Bouwmaat Nederland. Benieuwd naar de dwarsverbanden in de bouwmaterialenhandel, houthandel en ijzerwarenhandel?

Naar de trends, de sleutelfunctionarissen, de kerngegevens, de marktcijfers en achtergrondverhalen? Check dan de [Business Update Bouwgroothandel].

andere manier de persoonlijke verbinding met onze mensen, producten, services en ons merk.” De komende jaren zal het aantal depots in de Benelux verder worden uitgebreid in lijn met de omnichannel-strategie.

Afhalen, Collect-box en services

Vanuit het depot worden diverse nieuwe leveringsservices aangeboden. Met Click/Call & Collect kunnen de gewenste producten online of telefonisch worden besteld en binnen een uur worden afgehaald. De Berner Collect Box, vóór de ingang van het pand, biedt daarnaast de mogelijkheid een bestelling 24/7 af te halen in deze beveiligde kluis. En als de bouwplaats niet verlaten kan worden, dan krijgen klanten met de Express Deliveryservice hun bestelde goederen nog dezelfde dag op de gewenste plek. En het nieuwe fysieke depot biedt ook een Inspection & Certification-service voor periodieke keuringen ter plaatse door gecertificeerde keurmeesters én een aangename ruimte voor het houden van (bouw) vergaderingen.

Het laatste nieuws als eerste

MIXpro publiceert het laatste nieuws als eerste op

www.mixpro.nl

Abonneer je op de nieuwsbrief via www.mixonline.nl/nieuwsbrief

9 MIX pro NR.1 2023 BRANCHENIEUWS

“Op langere termijn maken we ons ‘núl’ zorgen”

TABS Holland staat er goed voor, nam binnen een jaar vijf bedrijven over en ziet veel ruimte in een versnipperde markt. Voor Jongeneel en PontMeyer als separate formules naast elkaar. En voor nieuwe overnames. Dat zegt algemeen directeur René Olsthoorn. Om het winkelmandje van klanten voller te maken ziet hij potentie in ijzerwaren, maar ook in heel veel andere productgroepen.

TABS Holland staat er goed voor, aldus René Olsthoorn. In een aantal opzichten. De combinatie van generalisten en specialisten is strategisch een mooie, en een mix die concurrenten niet hebben. “Met PontMeyer en Jongeneel zitten we heel diep bij onze klanten. Terwijl we met onze andere bedrijven tot aan de bron kopen. Het specialisme hout en plaat is onze herkomst en zit er heel sterk in. In andere productgroepen die we over de tijd er bij zijn gaan doen, bouwen we het specialisme steeds meer op. Bovendien is hout en bouw nu heel populair, en dat zou wel eens verder kunnen groeien in populariteit. Dat is fijn, dus we zitten op een heel interessant deel van het bouwmaterialenspectrum.”

Financieel ronduit goed

Als derde onderdeel van de stand van zaken noemt Olsthoorn de financiële situatie van TABS. “Toen ik hier kwam zaten we midden in een financiële crisis. We hadden het zwaar, net als veel andere bedrijven. Maar we zijn er ronduit goed uitgekomen en staan er in financiële zin nog steeds goed voor. En dat is fijn. Daardoor kunnen we doorinvesteren in de kwaliteit van onze bedrijven, in de dienstverlening naar onze klanten en in ons personeel. Zo kunnen we ook af en toe een interessante overname doen.”

Olsthoorn noemt bewust dat TABS bereid is om personeel kansen te geven die je misschien niet overal krijgt. “Ik sprak laatst

Auteur Marc Nelissen Fotograaf Marjolein Ansink
10 MIX pro NR.1 2023

iemand die een ‘traineeship’ bij Ahold had doorlopen. Dat zit goed in elkaar, maar veel kansen om vrijheid te nemen krijg je daar niet, gaf diegene aan. Die krijg je bij ons wel. In onze handel zit altijd een behoorlijke mate van vrijheid doordat je in onze verkooporganisatie echt zelf mag ondernemen met de backbone die we hebben achter je. Dat is het voordeel van onze schaal. Voor mensen met ambitie kunnen we mooie kansen creëren.”

Bureaucratie terugtrimmen

Heeft de schaalgrootte van een bedrijf als TABS ook nadelen?

Olsthoorn: “Zeker. Ik geloof dat mensen kopen bij mensen. Dus geloven wij dat we groot kunnen worden door klein te blijven. Veel van de handel is lokale handel. Dus in zekere zin is het lokale papa-en-mama-bedrijf wat dat betreft ‘unbeatable’. Daarom proberen wij hetzelfde te doen, ook al worden we groter. Dus een vestiging die een regio bedient, mag dat doen als ware het een kleine zelfstandige ondernemer. Maar…”, geeft hij toe, “als je groter bent en je doet niets, word je vanzelf bureaucratisch. En dat is het laatste dat je moet willen, dus het is zaak om dat af en toe terug te trimmen.”

Daar heeft hij veel technische voorbeelden van, maar concreet noemt hij de neiging om er een laagje tussen te zetten. Maar een laagje ertussen zorgt voor vertraging. “Als dat aan de orde is, voeren we een goede discussie of we dat nou wel moeten doen. We moeten snel kunnen schakelen en kort op de handel kunnen zitten. Want daar wordt het geld verdiend.” Zelf is Olsthoorn in de eerste weken van het jaar in negen of tien vestigingen geweest. Dat is best veel maar eigenlijk altijd te weinig, vindt hij zelf.

Afbreukrisico

TABS heeft de afgelopen twaalf maanden vijf bedrijven overgenomen. Blijven die net als Jongeneel en PontMeyer onder eigen naam opereren? Olsthoorn: “Dat is niet een gegeven. Maar op de korte termijn zeker wel. Als je een bedrijf overneemt dan is je korte-termijn-belang altijd de continuïteit en moet je drie stakeholders in de gaten houden: personeel, klanten en leveranciers. Als je te snel gaat veranderen, dan is de vraag wat je daarmee wint. Daarom nemen we de tijd. Op korte termijn veranderen levert een grote kans op schade op. Neem Withagen Houtprodukten, die naam is een begrip in de markt met een sterk specialisme.”

Kosten en baten

Hoe zijn TABS’ gedachten over Jongeneel en PontMeyer in een wereld waar we BME horen zeggen dat ze acquisities – uiteraard – onder één propositie gaan scharen? “Het is makkelijker om onder één naam te opereren. Maar ik ben hier niet voor ‘makkelijk’, ik ben hier voor goede handel. En stel nou dat we PontMeyer en Jongeneel zouden samenvoegen, hoe weeg je dan de voor- en nadelen af? Met één naam bespaar je kosten, maar wat zijn de nadelen? Neem de Rigakade in Amsterdam: daar zitten PontMeyer en Jongeneel in één straat. Met een Stiho-vestiging aan de overkant. Wat als we nou een van die twee sluiten? Klanten rijden ‘om een reden’ naar blauw (PontMeyer) of naar oranje (Jonge-

neel). En als ik een van die twee sluit, riskeer ik dat ik sommige van die klanten verlies. Maar hoeveel klanten mag ik dan verliezen in ruil voor de kostenbesparing op die ene naam? Ik heb nieuws voor je: dat zijn er niet zoveel. Toen we Jongeneel kochten – een organisatie waar we als PontMeyer al meer dan 170 jaar keihard mee concurreerden – hebben we het omgedraaid en vooral gekeken naar het bestaansrecht voor beide ketens. Toen hebben we geconcludeerd dat we in beide formules nog zoveel konden verbeteren dat ze gerust naast elkaar konden blijven bestaan. Of dat over dertig jaar nog steeds zo is, weet ik niet. Maar wat ik wel weet, is dat we daar voorlopig meer mee kunnen bereiken dan ze op één hoop te vegen.”

Klanten kiezen

Als je Olsthoorn naar verschillen tussen Jongeneel en PontMeyer vraagt, reageert hij resoluut. “Wat ik vind, doet niet ter zake. Het gaat om de klant en we hebben zoveel verschillende klanten. Als we ze naar de reden vragen waarom ze kopen waar ze kopen dan is het niet omdat de gevel blauw is of oranje. Maar dan gaat het om Jantje of Pietje achter de balie, in de loods of op de verkoop binnendienst. Al zullen aannemers Jongeneel gemiddeld iets meer zien als een hout-, plaat- en gevelspecialist en PontMeyer iets meer als een adres waar ze alles hebben. Maar dat is het dan ook.”

FORMULES 11 MIX pro NR.1 2023
CLICK & FIX LUCHTDICHT ALLE SEIZOENEN MEER OPBRENGST THERMISCHE ISOLATIE X-TRA ELASTISCH AKOESTISCHE ISOLATIE ENERGIEZUINIG LAGE ONTVLAMBAARHEID 000661-ADVERT SOUDAL B.V. • HOUTSTRAAT 23 • 6001 SJ WEERT • TEL. +31-(0)76 5424901 • WWW.SOUDAL.COM

Met de concentratie in de branche vindt hij het nog wel meevallen. TABS neemt collega’s over en BME doet dat ook, maar in de middenlaag ziet hij in de bouwmaterialenhandel en de houthandel minder overnames dan in de ijzerwarenhandel. “Toen ik in 2009 hier kwam, brak er een crisis aan. En dat is volgens de theorieboekjes hét moment om te consolideren, maar dat is bijna niet gebeurd. De markt is nog steeds heel versnipperd. We zien partijen wel verbreden. We kijken naar de klant en proberen die zo goed mogelijk te bedienen. De supermarkt is er niet voor niets gekomen, al is er ook altijd ruimte voor een goede slager.”

Kansen in ijzerwaren

Als we hem specifiek naar ijzerwaren vragen, ziet hij vooral BMN IJzerwaren en Giebels bij Stiho. “IJzerwaren zijn een vorm van het winkelmandje van klanten voller maken. Dat kun je op twee manieren doen. Met een aparte voordeur als die van Giebels op het Bouwplein. Of zoals wij dat doen in de bouwwinkel waar het gewoon in de schappen ligt. Het een straalt iets meer specialisme uit dan het ander, maar wij zullen het niet apart doen. Interessant is om te zien wie er bijvoorbeeld een rol gaat pakken in bedrijfskleding. Dat is maar een mini-voorbeeldje, maar zo liggen er nog veel kansen in allerlei productgroepen. De vraag is wat je wil doen en wat niet. Je kunt niet overal goed in zijn. Aan de ene kant biedt verbreding kansen om het winkelmandje van je klanten voller te maken. Aan de andere kant loop je het risico dat je bijna alles hebt, maar nergens iets van weet.”

Nog even over ijzerwaren en gereedschappen: waarom het lidmaatschap van Ferney? “Wij zijn in best veel productgroepen groot genoeg om onze eigen broek op te houden. Maar zo zijn we een tijd geleden al lid geworden van Eurobaustoff en nu dus ook van Ferney. Aan de ene kant om er over-en-weer beter van te worden qua volume en condities. En aan de andere kant vanwege de beschikbaarheid van bepaalde artikelen en merken.”

Slimme combinaties

Waarom specifiek Ferney? “Het contact was goed en we zagen de combinatie. Daarom hebben we voor Ferney gekozen. Meer valt er niet over te zeggen.” Dat was dus niet het allerbelangrijkste dat jij het afgelopen jaar besloten hebt? “Dat is juist. Die beslissing stond niet op mijn persoonlijke strategische agenda. Vraag me dus ook niet naar het huidige omzetaandeel of de potentie van ijzerwaren en gereedschappen. Die detailgegevens heb ik niet in m’n hoofd. Pas op: ijzerwaren zijn beslist belangrijk, maar er zijn zoveel dingen belangrijk in ons aanbod naar onze klanten.”

Voor Olsthoorn is alles in de hele bouwwinkel hem even lief. “We zijn al jaren bezig het aanbod voor klanten beter te maken. Daarin zoeken we naar slimme combinaties. Kijk naar wat we hebben toegevoegd, aan sanitair, aan bouwmaterialen, keukens en tegels. We hebben al flink uitgebreid en stoppen daar niet mee.”

Alle lijntjes in de keten

Qua branche-vergelijk heeft Olsthoorn geen duidelijke marktcijfers. “De oude GfK-cijfers spraken van een markt van ongeveer € 6 mrd. Leg daar onze cijfers op en dan heb je ons marktaandeel. Al zitten daar doublures in. Onze groeps-cijfers zijn geconsolideerd. Maar als een van onze groothandels aan een vestiging van Raab Karcher levert, zit die omzet zowel bij ons als bij Raab Karcher. Dat heb je toch in deze markt. Toen we de handelsbedrijven van Deli overnamen, moesten we van de ACM de markt in kaart brengen en konden we in de hele keten ongeveer alle lijntjes wel trekken.” Hoe schat hij het marktaandeel in? “Een zevende van de markt zal het niet zijn. Misschien 10%? Maar marktaandeel is voor mij niet het belangrijkste. Ik geef liever een procent marktaandeel opdat TABS meer gaat verdienen, dan dat ik meer marktaandeel verover en minder ga verdienen. Het gaat om gezonde omzet en groei, al weten we natuurlijk ook dat je een beetje massa nodig hebt om op de langere termijn renderend te blijven. Dus het is altijd een en-en-spel.”

Overnames over meerdere assen

Als je Olsthoorn vraagt hoeveel bedrijven TABS nog gaat overnemen lacht hij. “Ik hoop meer dan nul. Maar we zijn beursgenoteerd en kunnen daar natuurlijk niets over zeggen. Behalve dat we altijd op zoek zijn naar gezonde groei en dat we geïnteresseerd

FORMULES 13 MIX pro NR.1 2023
Gezocht: retailruimte 7.000 m 2 HORNBACH is op zoek naar nieuwe locaties in de Randstad voor de succesformule HORNBACH Vloeren. Heb jij een gelijkvloerse retailruimte beschikbaar van 7.000 m 2 met parkeerplekken? Mail of bel HORNBACH Expansie: gerben.vanheeren@hornbach.com jacqueline.tijchon@hornbach.com 030 266 98 98 www.hornbachvloeren.nl

zijn als we een goed bedrijf kunnen overnemen tegen condities die ons bevallen en wij daar als bedrijf beter van worden. Dat kan over meerdere assen, zoals je ziet in onze laatste vijf overnames. Withagen is een specialist. Looijmans en KoningsBlaauw zijn iets meer traditionele houthandels, Hormes is echt een moderne bouwmaterialenhandel. En Alex van Gruijthuijsen zit ook een beetje in die hoek. Het hoeft dus niet het een of het ander te zijn. Twee jaar terug namen we bijvoorbeeld Woodimex en Maasstad over. Die twee labels hebben we laten opgaan in bestaande bedrijven van onze groep en daar was de locatie echt top. Dus er kunnen meerdere redenen zijn.”

Er volgen er in 2023 dus nog wel een paar? “Ik herhaal, ik hoop dat het er meer dan nul zijn. Het aanbod is op dit moment best wel groot. We hebben natuurlijk een aantal goede jaren achter de rug. En je merkt dat ondernemers de ballast van wet- en regelgeving moe zijn. Als je je dan bij ons aansluit, nemen wij die ballast uit handen vanuit onze backbone en kun je in jouw gebied weer lekker ondernemen.”

Online vol gas door

Nog een actueel onderwerp: online. Directeur Denis Brouwer gaf Jongeneel kort voor zijn vertrek een magere voldoende voor de online prestaties. Olsthoorn: “Het is een kwestie van definitie. Ik ben absoluut heel tevreden met wat we allemaal doen. Dat doen we echt goed. Maar we willen nog zoveel meer. Op onze branche lopen we echt wel achter op andere sectoren. In ieder geval zijn we offline een van de koplopers in de markt en dat willen we aan de online-kant ook worden. Dus vol gas door.”

En tot slot ontwikkelingen aan klantzijde? “Allereerst is ons klantenpalet natuurlijk waanzinnig breed. Van de professionele aannemer en de zzp’er tot aan de particulier en de slager op de hoek die ook een verbouwing doet. Gaan we dan de concurrentie met de Hornbach aan? Nee, we gaan niet actief op zoek naar die particuliere klant. Ik wil maar zeggen dat onze klandizie heel pluriform is en hun wensenpakket en ontwikkelingen dus ook.”

Prefab heeft effect

“We zien prefab en woningfabrieken doorzetten. Vanwege een gebrek aan handjes en om faalkosten op de bouwplaats te voorkomen.” Welk effect gaat dat op de handel hebben? “Waar we vandaag de dag heel gedetailleerd leveringen ‘in de modder’ of op drie hoog op de bouw zetten, lever je aan fabrieken eerder volle wagens. Dan heb je als Jongeneel en PontMeyer minder toegevoegde waarde dan bij een traditionele aannemer. Maar in onze

groep hebben we bijvoorbeeld Heuvelman die dat altijd al deed. Daarom stimuleren we ook de samenwerking in de groep.” Olsthoorn ziet ontwikkelaars nu iets meer op hun handen zitten. En zzp’ers ook niet meer per definitie het hele jaar vol zitten. “Dat is een korte termijn-trend. Op de lange termijn maken we ons núl zorgen. Want de vraag naar bouw is enorm. De vraag is niet ‘of’, maar ‘wanneer’.”

Versnelling in innovatie?

Duurzaamheid ziet hij zeker ook als trend. “Toen ik hier begon, kwam FSC net op. In de bouwcrisis nam dat ietsje af, maar daarna zette het sterk door. Inmiddels kun je bijna zeggen dat we gecertificeerd hout verkopen óf niet verkopen. Hetzelfde zien we met duurzaamheid en circulair materiaal. Nu de markt wat lastiger is, zal dat misschien even wat minder hard groeien, maar daarna zet dat wel weer door. Dat merk ik ook aan mijn kinderen.”

Als laatste ziet hij het gebrek aan innovativiteit van de bouw als uitdaging voor de hele sector. “Aannemers zijn ‘all-the-time’ bezig met risico-reductie. Er kan veel fout gaan en ze nemen een miljoen beslissingen per dag. Als je dan risico wilt mijden, val je terug op wat je kent. Zelf draaien wij misschien ook nog heel vaak gewoon wat klanten vragen. Maar ik weet: dit moet doorbroken worden. En de grote vraag voor de branche is, hoe krijgen we daar meer versnelling in?”

FORMULES 15 MIX pro NR.1 2023

Stand van zaken

Verschuivingen en dubbeltellingen

In de Stand van Zaken zetten we ieder jaar de aantallen vestigingen van Nederlandse ketens, franchiseorganisaties en inkoopcombinaties in de Bouwgroothandel en dhz-retail op een rijtje. In de Bouwgroothandel zien we dit jaar door de onderlinge overnames en verschuivingen de nodige dubbeltellingen. Zo telt Transferro nu bijvoorbeeld mee bij Zevij-Necomij en zorgt de overname van Nelemans door BME-dochter BMN voor veranderingen. Die zes vestigingen telden vorig jaar namelijk nog mee bij Bouwcenter én bij Transferro, maar zitten nu dus in de aantallen bij BMN én bij Ferney.

IJZERWAREN B2C

Van de georganiseerde ijzerwarenwinkels van 2022 waren er op 1 januari 2022 nog 237 over. Provak van Transferro telden we in 2022 jaar al niet meer mee, aangezien die formule niet meer actief wordt ondersteund. De grootste beweging zat bij Nicovij.

Eigen opgaven

De gepresenteerde aantallen betreffen de vestigingen in Nederland. Het zijn eigen opgaven van de organisatie, onze redactie heeft ze slechts globaal getoetst. Let op: de aantallen bevatten soms doublures. Zo zijn de aantallen van

inclusief Transferro, Bouwmaat, Mastermate en Destil. Die van Ferney inclusief BMN, BMN IJzerwaren, Polvo, Isero en TABS (Jongeneel en PontMeyer). En die van Nicovij bijvoorbeeld inclusief Enorm, Profnorm en IGM.

Die inkoopcombinatie telt nu per saldo 2 vestigingen minder. Onderliggend stapten vier Nicovij-leden af van het marketingconcept Lockmasters.

Auteur Marc Nelissen
IJZERWAREN/GEREEDSCHAPPEN B2C 2020202120222023VERSCHIL Nicovij (incl Enorm, Profnorm en Lockmasters) 103 107 105 103 –2 Icono BVK (incl Happy Huisdier) 75757575 0 Enorm (ook lid van Nicovij) 30 27 24 22 –2 Lockmasters (ook lid van Nicovij) 2020 1713 –4 Profnorm (ook lid van Nicovij) 9 9 8 8 0 SVIJ Randstad 8 8 8 8 0 Provak (ook lid van Transferro) 6 0 0 0 0 16 MIX pro NR.1 2023
Zevij-Necomij

BOUWMARKTEN

Vorig jaar was het eerste jaar zonder Multimate-winkels. De meeste gingen in 2022 als Hubo van start. Die keten groeide dan ook met 12 winkels. In 2022 liep het aantal Hubo’s terug van 185 naar de 177 van 1 januari 2023.

Verder was het rustig onder de bouwmarkten, qua aantallen tenminste. Na de -2 in 2022 van Praxis, kwam er daar weer een e bij. Hornbach pluste er een e, Bauhaus pauzeerde qua expansie.

Business Update Bouwgroothandel

en ijzerwarenhandel? Naar de trends, de sleutelfunctionarissen, de kerngegevens, de marktcijfers en achtergrondverhalen?

Check dan de [Business Update Bouwgroothandel].

Benieuwd naar de dwarsverbanden in de bouwmaterialenhandel, houthandel
Zie www.mixpro.nl/update BOUWMARKTEN 2020202120222023 VERSCHIL Praxis (Maxeda) 191 193 191 192 1 Hubo (Euretco/DGN) 166 173 185 177 –8 Gamma (Intergamma) 164 165165165 0 Karwei (Intergamma) 131131 130130 0 Inkoopleden DGN 62 5660 59 –1 Kluswijs 37373737 0 Hornbach 14151617 +1 Hornbach Vloeren 0 1 1 0 IBW 5 5 5 5 0 Bauhaus 3 3 4 4 0 Multimate (DGN) 3618 0 0 0 FORMULES 17 MIX pro NR.1 2023

IJZERWAREN B2B

Isero-Polvo. De vestigingen van de eerste zitten net als die van Bouwmaat – ook in die van Zevij-Necomij. En die van Isero en Polvo ook in die van Ferney, net als die van TABS (Jongeneel en PontMeyer) en die van BMN en BMN IJzerwaren. Niemand expandeerde echter zo hard als Toolstation (+23!).

De ijzerwarenmarkt beweegt volop, vooral door onderlinge overnames en samenwerkingen. De groei van het aantal vestigingen van leden van Zevij-Necomij komt vooral uit de aansluiting van Transferro. Vestigingen van Transferro-leden zitten dus dubbel in dit staatje. Zulke dubbeltellingen zien we ook bij Destil en IJZERWAREN/GEREEDSCHAPPEN B2B 2020202120222023VERSCHIL Zevij-Necomij (incl Bouwmaat, Transferro) 425 441 655653 –2 Ferney Group (incl. BMN, Polvo, Isero en TABS) 370 364364 485 +121 Transferro (incl Probin en Sakol) 204 226 220 213 –7 Grafton NL (o.a. Isero + Polvo, lid van Ferney) 62 113119 125 +6 Toolstation 5460 75 98 +23 Destil (lid van Zevij-Necomij en incl Dexis (6), Wiek de Laat (1) Kroon (11) en BTN/Van Ommeren (8)) 56565656 0 Mastermate (lid van Zevij-Necomij) 37 40 41 43 +2 Würth 343640 +4 Probin (Transferro) 17161615 –1 BMN IJzerwaren (lid van Ferney) 1 1 813 +5 18 MIX pro NR.1 2023

BOUWMATERIALEN- EN HOUTHANDEL

4Plus is nog steeds veruit de grootste organisatie in dit segment en noteerde na de +12 van 2022 een -7 per 1-1-2023. Bouwcenter verloor zes locaties, Bouwmaat bleef op 30 (waarvan 12 XL).

En IGM Molenhoek - combinatie van ongebonden groothandels – wist opnieuw 4 nieuwe vestigingen aan te sluiten. De 30 (-2)

Raab Karcher-vestigingen noteren we hier apart, maar ze maken intussen wel onderdeel uit van de BME-groep waar ook BMN en een aantal Bouwmaat-vestigingen eigendom van zijn. Netwerken van de TABS-dochters Jongeneel en PontMeyer groeiden niet qua aantal.

BOUWMATERIALEN- EN HOUTHANDEL 2020202120222023VERSCHIL 4plus (waaronder BouwPartner) 88 87 99 92 –7 BMN Bouwmaterialen (onderdeel van BME en lid van Ferney) 73 8282 79 –3 Bouwcenter (Veris Bouwmaterialen, ook lid van Transferro) 87 81 80 74 –6 Bouwmaat (lid van Zevij-Necomij) 48 49 5050 0 PontMeyer (eigendom TABS, lid van Ferney) 48484848 0 Jongeneel (eigendom TABS, lid van Ferney) 42424242 0 BouwPartner (onderdeel van 4plus) 40343638 +2 IGM Molenhoek (ook lid van Nicovij) 3333 3640 +4 Raab Karcher (onderdeel van BME) 34323230 –2 Sakol (ook lid van Transferro) 24242424 0 Stiho (waarvan 22 incl Giebels) 16232323 0 Mijn Thuis (onderdeel van 4plus) 19181814 –4 FORMULES 19 MIX pro NR.1 2023

Kansen en bedreigingen in 2023

De bouw staat op een keerpunt, aldus EIB in de studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2023’. Ook de marktonderzoekers van Buildsight voorzien dat de Nederlandse economie zal krimpen, vooral door de bouwsector. Lichtpunten? De vraag blijft overeind. En duurzaamheid biedt groeikansen.

De rekenmeesters van het EIB verwachten dat de bouw zich na jaren van forse groei van zowel de productie als de werkgelegenheid moet opmaken voor krimp op de korte termijn. “De bouwproductie daalt dit jaar naar verwachting met 1,5%, gevolgd door een verdere daling met 2% in 2024.”

Volgens de verwachtingen van het EIB valt de nieuwbouw van woningen en andere gebouwen sterk terug en staan de investeringen en het onderhoud aan de infrastructuur ook onder druk. Duurzaamheid is op korte termijn de enige groeimarkt voor de bouw, waardoor de investeringen in bestaande woningen en andere gebouwen nog toenemen.

10% daling in twee jaar?

EIB voorspelt dat de nieuwbouwproductie van woningen in 2023 en 2024 samen met bijna 10% zal dalen. Hiermee raken ook de woningbouwambities van het kabinet verder uit beeld. De utiliteitsnieuwbouw daalt op korte naar EIB’s verwachting zelfs nog iets sterker dan de nieuwbouw van woningen en daalt met ruim 10%. Ook de productie in de infrasector daalt naar verwachting dit en volgend jaar, zowel bij de investeringen als bij het onderhoud.

Alleen de herstel- en verbouwproductie in de woningen utiliteitsbouw kunnen nog een redelijke groei realiseren, die wordt gedragen door (verder) toenemende investeringen in duurzaamheid.

EIB: herstel middellange termijn

Na enkele jaren met productiekrimp kan de bouwproductie weer gematigd groeien vanaf 2025. Op middellange termijn is een groei van 2% per jaar te realiseren, waaraan alle onderdelen van de bouw een bijdrage leveren. De bouwproductie bereikt in 2027 een volume van bijna € 91 mrd (prijzen 2021), ruim € 2,5 mrd hoger dan vorig jaar. Voorwaarde is dat de internationale omgeving geen belangrijke oplopende spanningen te zien geeft. Aan de andere kant is deze groei ook te realiseren als de energieprijzen en daarmee verbonden factoren niet volledig terugkeren naar niveaus van voor de oorlog in Oekraïne.

20 MIX pro NR.1 2023

Ook Buildsight verwacht krimp

Ook de marktonderzoekers van Buildsight zijn niet heel optimistisch over 2023.

In september memoreerde Rolf Dankers al dat een economische groei is eerder dan verwacht omgeslagen in krimp. “Dat betekent dat voor Nederland waarschijnlijk al aan het begin van het nieuwe jaar een recessie vastgesteld zal worden. En dat komt door de bouw. De krimp in het derde kwartaal is namelijk het gevolg van een onverwachte daling van de investeringen in vooral woningen en infrastructuur.”

Bouwondernemers blijven positief

Een verdere afkoeling van de woningmarkt, een licht dalende trend in de vergunningverlening en de stikstofperikelen maken de kans op een recessie nog groter. Toch zijn bouwondernemers nog altijd positief gestemd. “Dat komt waarschijnlijk omdat de orderboeken nog dik zijn en de personeelsproblemen wat zijn afgenomen dit najaar. Ook de tekorten aan materiaal en materieel zijn over hun hoogtepunt heen. Men ziet nog voldoende vraag”, verklaart Dankers.

Woningmarkt: vraag blijft

De woningmarkt koelt af, maar de belemmerende en stimulerende factoren houden elkaar redelijk in balans. De verkoopaantallen dalen inmiddels minder snel en op jaarbasis blijven de prijzen stijgen. Dankers eind 2022:

“Nu de hypotheekrente de laatste maand weer wat daalt zal dat de prijzen ondersteunen. De verkoop van nieuwbouwwoningen staat wel sterk onder druk, maar dat is vooral een aanbodprobleem en wordt voor een belangrijk deel opgevangen door een stijging van de woningbouw ten behoeve van de huursector.” Vooral in het westen van het land stijgt de vergunningverlening voor de bouw van nieuwe huurwoningen sterk.

Kantorenbouw: leegloop pijplijn

Ondertussen stevent de kantorenbouw af op een sterke terugval door het leeglopen van de pijplijn. Het aantal kantoorbanen groeit niet meer door de afkoeling van de conjunctuur en thuiswerkers zorgen ook voor minder vraag naar kantoorruimte. Omdat het rendement van vastgoed door verschuivingen in de financiële wereld achterblijft, trekken beleggers zich terug. “Die combinatie van factoren zal de komende jaren leiden tot weinig animo voor kantorenbouw”, voorspelt Dankers. “In de bouw van hallen en loodsen met kantoor zit nog wel muziek, aangezwengeld door bedrijven die hun voorraden hebben laten oplopen. Door de afkoelende economie blijven ze nu met die voorraden zitten en daar hebben ze opslagruimte voor nodig.”

Bronnen: EIB ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2023’ en Buildsight ‘Bouw sleept Nederland recessie in’

CONJUNCTUUR 21 MIX pro NR.1 2023

Klingspor ook bij leden 4Plus in de schappen

voor ondernemer en verwerker”

Bouwpartner Jac Klijn in Kaatsheuvel is een van de 4Plus-ondernemers die sinds enkele maanden schuur- en slijpaccessoires van Klingspor in de schappen heeft liggen. “Het assortiment dat we hier aanbieden, is gebaseerd op de behoefte en wensen van de klanten van Bouwpartner Jac Klijn. Die samenstelling is maatwerk en die leveren we per ondernemer, groot of klein”, zegt Ruud Augustin, accountmanager van Klingspor.

De samenwerking met 4Plus kwam vorig jaar tot stand nadat Augustin in Born op het hoofdkantoor van de coöperatie van bouwmaterialengroothandels de meerwaarde van het Klingsporassortiment had gepresenteerd. “Binnen de bestaande assortimenten schuren en slijpen konden we met onze accessoires meerwaarde bieden. Vervolgens hebben we met de assortimentscommissie van 4Plus naar de exacte behoefte gekeken en op basis daarvan een voorstel gedaan.”

Compleet verhaal

René Gillis, hoofd verkoop bij Bouwpartner Jac Klijn is lid van de assortimentscommissie. “Klingspor biedt een compleet verhaal en kan goed schakelen tussen grote en kleine afnemers. We kennen binnen 4Plus een grote variëteit aan leden. Grote bedrijven zoals wij of echt hele kleine. Klingspor kan daarin heel

goed meebewegen en dat is voor de ondernemers bijzonder prettig”, zegt Gillis.

Die flexibiliteit is volgens Augustin voor Klingspor essentieel in de samenwerking. “We bieden professionele schuur- en slijpproducten in kleinverpakking, maar ook voor een aannemer die voor een project groot wil inkopen, hebben we passende verpakkingsoplossingen. We kijken altijd samen met de ondernemer waar in zijn shop behoefte aan is.”

Machines en klanten

Belangrijke basis voor het assortiment slijp- en schuuraccessoires vormen de machines die in de shop aangeboden worden. Augustin: “Onze producten worden op die machines gebruikt dus daar begint het. Voor het repeterend gebruik van die machines zijn de professionals afhankelijk van onze producten. Die accessoires moeten ze ook in de shops kunnen vinden.”

Vervolgens maken de ondernemer en Klingspor een goede analyse van de klanten die in de shop komen. “In welke specifieke tak zijn ze actief? Allround zzp’ers die op de bouw schuren of slijpen of zijn het echte specialisten, die de machines veelvuldig gebruiken en ook specifieke wensen en eisen hebben als het gaat om de accessoires.”

Samen voordeel

Gillis bevestigt de woorden van Augustin. “Het totale assortiment is bijzonder breed en we worden goed geadviseerd. Met Klingspor halen we kwaliteit in huis die we onze klanten in de shop graag verkopen. En de goede prijs-kwaliteitverhouding die wij krijgen,

22 MIX pro NR.1 2023
“Maatwerk

kunnen we hen ook aanbieden. Zo hebben we samen voordeel van onze samenwerking”, zegt Gillis.

Ook Augustin ziet voordeel in de relatie met de leden van 4Plus. “Ieder lid van 4Plus koopt bij ons in. In Born houden ze de lijntjes het liefst zo kort mogelijk en gaan ze rechtstreeks naar de fabrikant. Wij leveren dus rechtstreeks aan de leden, die ook rechtstreeks bij ons bestellen. Daar zit 4Plus verder niet tussen en dat werkt efficiënt voor alle schakels in de keten.”

Beperkte kennis bij verwerker

Het adviseren en trainen door Klingspor beperkt zich niet tot de partners en hun medewerkers in de handel. “Minstens zo belangrijk is het adviseren van de professionals die schuren en slijpen. In veel gevallen is hun kennis op het gebied van het gebruik van de juiste materialen beperkt. Dat is iets waarin wij ook actief een rol willen spelen omdat ze vaak veel efficiënter kunnen werken bij gebruik van de accessoires die gemaakt zijn voor de klus die ze uitvoeren.”

Daarin trekt de fabrikant ook samen op met de dealers. “Wij verkopen alleen via de handel dus wij stellen onze kennis ook ter beschikking aan de dealers en hun klanten. Zo kunnen we samen naar een klant die op een project aan het werk is en een vraag heeft, maar ik kan ook alleen op pad. Daarbij kom ik altijd als adviseur namens de lokale dealer zodat hij ook profiteert van onze advisering.”

Digitale ondersteuning

Naast de advisering biedt Klingspor ook op andere onderdelen ondersteuning die past bij de omvang en wensen van de dealer. Augustin: “We hebben de laatste jaren gezien dat e-commerce en webshops een enorme vlucht nemen. Wij bieden dealers daarom tal van digitale services waarmee we enerzijds de onderlinge samenwerking zo efficiënt mogelijk inrichten. Zoals het klantenportal waarin bestellingen gedaan worden en alle relevante informatie voor de dealer beschikbaar is. Van facturen en bestelhistorie tot de technische informatie over de producten.” Anderzijds bieden de digitale voorzieningen volgens Augustin alles wat nodig is om een webshop in te richten.

‘Kracht van familiebedrijven’

Ruud Augustin noemt 4Plus een ‘enthousiaste club waarmee Klingspor samen goede handel kan maken’. René Gillis herkent zich in die uitspraak. “De leden van 4Plus zijn familiebedrijven en dat is Klingspor ook. Dat merk je in alles. Er wordt echt geïnvesteerd in een langdurige relatie en in samen beter worden en profiteren van de samenwerking. We zijn no-nonsense bedrijven en weten beide dat alles wat we doen in het teken staat van de eindgebruikers. Dat is een kenmerk dat familiebedrijven past, ook Bouwpartner Jac Klijn”, zegt Gillis, die zelf al sinds 1984 bij het bedrijf werkt. Het bedrijf aan de Amerikastraat in Kaatsheuvel begon in de vorige eeuw als handel in brandstoffen en groeide uit tot de

In eigen huis

Als specialist in schuur- en slijptechnologie biedt Klingspor de bouwmaterialenhandel vooral schuuraccessoires en slijpschijven voor onder meer hout- en betonbewerking. “Maar ook tegelzetters en interieurbouwers gebruiken schuur- en slijpgereedschappen waarop onze producten gebruikt worden”, zegt Augustin. “Onze kracht zit in de compleetheid van ons assortiment en het gegeven dat we alles in eigen huis ontwikkelen.” De productie van de accessoires vindt plaats in fabrieken in Duitsland, Polen en Oekraïne. “Vervolgens gaat alles naar ons centrale distributiecentrum in Haiger in Duitsland van waaruit de bestellingen naar onze dealers gaan.” In het Duitse Haiger is ook het hoofdkantoor van Klingspor gevestigd. Augustin: “Daar werken we eveneens aan de verdere ontwikkeling van nieuwe en de verbetering van onze bestaande producten. Die continue innovatie speelt al sinds de oprichting van Klingspor in 1893 een belangrijke rol binnen het bedrijf.”

bouwmaterialenhandel die het inmiddels is. Met aan de straatzijde een showroom en ruimte voor ruwbouw en achterin de groothandel. Gillis: “Klanten die hun opdrachtgever willen adviseren, gebruiken onze showroom of sturen ze langs om inspiratie op te doen.”

In de shop, die ook een eigen ingang heeft, komen professionals uit de regio Den Bosch, Breda en Tilburg. “Maar we leveren op verzoek van onze klanten ook wel in Amsterdam of elders in Nederland. Afhankelijk van de plek en mogelijkheden doen we dat ook met hulp van andere 4Plus-leden. In die gevallen is het prettig dat we onderdeel uitmaken van deze club”, zegt Gillis.

Klingspor B.V., Sittard, 046.400.88.27, info@klingspor.nl www.klingspor.nl
23 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP
“Met Klingspor halen we kwaliteit in huis die we onze klanten in de shop graag verkopen.”

Toolstation groeit hard in Nederland

De 100e vestiging in Nederland en een tweede DC dat dubbel zo groot is als het eerste.

Alle reden voor een update van Toolstation in ons land.

Algemeen directeur Darrin Murray en marketingdirecteur

Saskia Oosterhuis leiden ons allereerst rond in het nieuwe DC.

Dat nieuwe DC ligt op een steenworp afstand van het eerste DC dat pas twee jaar geleden in gebruik werd genomen. Dat eerste DC telde 10.000 m2, dit nieuwe 20.000 m2. Murray: “We zaten aan de grenzen in ons oude DC. We hebben de laatste 2 jaar 40 nieuwe vesti-

gingen geopend, willen graag uitbreiden qua assortimenten en de logistieke stromen van online orders en de ‘replenishment’ van de winkels zaten elkaar steeds meer in de weg. En toen kwam dit nieuwe pand op ons pad. Het is van dezelfde eigenaar als ons eerste magazijn en ze liggen dicht bij elkaar. Dat is een voordeel.”

Snel naar 100 gegroeid

Eerlijk is eerlijk. Het nieuwe pand is met zijn 20.000 m2 op dit moment een beetje overbemeten. En in ieder geval lang niet vol. Maar dat was ook zo met het eerste magazijn toen we daar vijf jaar geleden voor het eerst binnen mochten kijken. Murray met een glimlach: “De

“Ons concept is uniek en zeer schaalbaar”
24 MIX pro NR.1 2023

tijd leert dat we onze groeikansen en de snelheid waarmee we die kunnen verzilveren wel eens onderschatten. Mochten we hier ooit uitgroeien, dan zou dat een positieve verrassing zijn.”

Het is duidelijk, Toolstation heeft de vaart er goed in in ons land. Eind januari gingen de 99e en de 100e vestiging open. Terwijl het nog maar zes jaar geleden is toen we voor het eerst spraken met Saskia Oosterhuis. Zij zei toen al dat Toolstation hard zou gaan uitbreiden. Hoe hard, vroegen we toen. “Zo hard als we kunnen”, zei ze toen al. “En des te sneller we dat doen, des te eerder weten we waar de grens ligt.”

Op naar de 150?

Die grens is nog steeds niet in zicht als je Murray en Oosterhuis hoort. Maar als je ze vraagt of er over twee jaar weer 40 nieuwe winkels zullen zijn toegevoegd, geven ze geen concreet antwoord. Oosterhuis: “Onze moeder Travis Perkins heeft ooit gezegd dat er ruimte is voor 150 vestigingen in Nederland. Maar tegelijkertijd is het duidelijk dat de eerste 50 vestigingen makkelijker waren dan de tweede 50.” Murray: “We willen in ieder geval steeds zo dicht mogelijk bij onze klanten zijn met onze typische Toolstation-voorraad. Want klanten plannen niet altijd even goed en komen in hun werk vaak onverwachte dingen tegen. Dan is het gemakkelijk als wij dichtbij zijn en het weinig tijd kost om ons te bezoeken. Onze vestigingen dienen dus het gemak, daarom schakelen we zo snel qua fysieke expansie.”

Zijn er alleen winkels bijgekomen? Of ging er ook wel eens eentje dicht? “Als je wil weten hoe ze draaien”, lacht Murray, “dan ga ik je dat niet vertellen. Het is duidelijk dat een winkel in Amsterdam meer omzet dan eentje in … Maar we hebben er nog nooit een hoeven sluiten omdat hij te weinig omzette.” Wel hebben ze er wel eens een of twee verhuisd.

Locatiekeuze?

MIXpro schreef ooit dat Toolstation de concurrent achterna verhuisde. In het geval van een Bouwmaat in de randstad, speelde dat. Maar dat was toen een toevalligheid, zegt Oosterhuis. “Uiteraard beseffen we dat we

nooit het enige aankoopadres voor onze klanten zijn. We verkopen bijvoorbeeld geen bouwmaterialen, dus zullen onze professionele klanten altijd ook een bouwmaterialen- of houthandel bezoeken. Maar het is echt niet of dat we die collega’s achtervolgen.” Murray: “Wel is het zo dat we soms genoegen nemen met een B-locatie. Want als je in een kansrijke gebieden altijd wacht op A-locaties kan het zijn dat die nooit vrijkomen. Dan pakken we soms een B-locatie om alvast te starten. Dan werken we in ieder geval al aan onze naamsbekendheid en een B-locatie werkt ook. Bovendien, als zich later een betere locatie aandoet, verhuizen we vrij gemakkelijk. Dat is niet zo’n punt met ons concept op 400 m2.”

FORMULES 25 MIX pro NR.1 2023

Veelzijdig concept

Als we later die dag de 100e vestiging in Leerdam bezoeken, zien we dat het inderdaad niet al te lastig hoeft te zijn om die te verhuizen. De inrichting van een nieuwe locatie runnen ze bij Toolstation in ieder geval binnen anderhalve week, zo blijkt. Voor de balie zien we commerciële items als een impulsbak en een schap met actiegoederen. Ook veel aandacht voor de webshop, de catalogus en de mobiele app. En vooral de grote balie, met drie werkstations voor baliemedewerkers. In Leerdam, althans. Want hoeveel mensen er in een gemiddelde Toolstation-vestiging werken, wil Murray niet kwijt. “Ik merk dat de markt ons concept graag wil doorgronden. Want het is uniek en behoorlijk winstgevend. En dan zijn dat best cruciale details.” Achter die balie zien we stellingen met voorraad, alleen toegankelijk voor de Toolstation-medewerkers. Met in principe in iedere vestiging dezelfde SKU’s op voorraad. De diepte van die voorraad verschilt op basis van de omzet en de omloopsnelheid van die vestiging.

Keuzevrijheid

Ook daarover wil Murray niets kwijt. Noch over het omzetverschil tussen de grootste en kleinste vestiging, noch over de spread tussen de best en de minst-renderende locatie. En ook niet over het percentage van de omzet dat via de vestigingen, danwel online gemaakt wordt. Of over de correlatie tussen fysieke aanwezigheid en online aankopen vanuit dat gebied. Over het onderscheid tussen de verschillende kanalen halen ze bij Toolstation sowieso spreekwoordelijk hun schouders op. Het maakt hen niets uit of de klant online

koopt, in de shop koopt en direct meeneemt, of online reserveert en in de shop komt ophalen. Dat laatste – click & collect – kan bij Toolstation al na 10 minuten. Ten eerste omdat de voorraad één op één klopt en ten tweede omdat de shops zo overzichtelijk zijn en de looproutes daar zo beperkt dat medewerkers dit soort orders snel kunnen picken.

Niet tegenstribbelen

Murray: “We zijn van het begin af aan een ‘true’ omnichannel-bedrijf. We zijn begonnen met shops en onze catalogus. Daar kwam al snel online bij. En met click & collect en onze nieuwe app breiden we de range aan mogelijkheden voor onze klanten steeds verder uit. We willen onze klanten echt graag helpen. Doordat dat zo in onze cultuur zit, schakelt iedereen hier ook snel tussen alle kanalen. Bij ons geen vestigingen die tegenstribbelen op online, of online mensen die hun neus ophalen voor fysieke vestigingen. Alle kanalen tezamen dragen bij ons bij aan de propositie van Toolstation.”

26 MIX pro NR.1 2023

Oosterhuis: “Onze klanten zo snel mogelijk helpen aan alle producten die ze nodig hebben. Die missie brengen we iedere dag in de praktijk. Tijdens corona zagen we dat nog eens extra onderstreept. Toen moesten we snel schakelen en heeft iedereen in onze hele organisatie flexibel en met extra inzet gewerkt om toen alle orders te kunnen blijven leveren.

Geen directe concurrentie

Vanuit Bleiswijk bedienen ze trouwens ook de Belgische markt. Duitsland is een ander verhaal. Die markt heeft volgens Murray heel sterke concurrenten in eigen land. Geldt dat voor Nederland niet dan? “Nou, zoals we in Engeland Screwfix als directe concurrent hebben, hebben we dat in Nederland eigenlijk niet. Natuurlijk verkopen partijen als Destil en Isero alle artikelen uit ons assortiment ook. Maar onze ‘customer-base’ is echt een andere. En onze propositie op gemak en snelheid, vanuit een beperkt assortiment is echt ook echt anders.”

Over assortiment gesproken: in het eerste magazijn kon Toolstation geen kant uit qua uitbreiding. Dat omvat ongeveer 15.000 artikelen. “We werken hard met een selecte groep van leveranciers om de range uit te breiden.” Voeg je categorieën toe? Wordt het assortiment breder of dieper?

Of allebei? “We zijn er nu druk mee bezig”, zegt Oosterhuis. “We weten dat nog niet precies. Het gaat om gaten vullen, aanvullen van wat we al hebben en wellicht ook nieuwe assortimenten. Of nieuwe merken. En misschien zelfs ook sommige categorieën oprekken.” Murray: “We bieden op dat gebied ook mooie uitbreidingskansen aan leveranciers vanwege ons omnichannel-concept.”

Naadloos omnichannel

Voorraad is cruciaal in het Toolstation-concept. Online en in alle 100 vestigingen. Oosterhuis: “In corona-tijden zagen we online enorm groeien. Die acceptatie is hard toegenomen. Dat zien we nu ook met onze app. Die promoten we hard in de shops en we zien het gebruik door onze klanten sterk toenemen. Iedereen omarmt die app in omnichannel-omgeving. Hij is sneller dan de mobiele webshop en je kunt makkelijker producten zoeken. Hij wordt ook echt goed beoordeeld in de app-store.” Murray: “Dat bewijst maar weer hoe omnichannel onze cultuur is. Als je een klassiek brick-andmortar netwerk van fysieke vestgingen hebt kun je wel online elementen toevoegen, maar dat garandeert nog niet dat het een naadloos omnichannel geheel wordt. Bij ons is dat vanaf de oorsprong het geval.”

FORMULES 27 MIX pro NR.1 2023

Inkooporganisatie viert 50-jarig bestaan ‘anders dan anders’

Transferro jubileumpodcast vanuit rijdende studio

De bestelbus die deze middag direct voor de ingang van Dunnink Zwolle aan de Paxtonstraat geparkeerd staat, doet wellicht vermoeden dat een klant met grote haast naar binnen is om snel inkopen te doen. Niets is echter minder waar. De elektrische bus is de rijdende opnamestudio van de Transferro jubileumpodcast. Een serie podcasts die de inkooporganisatie dit jaar maakt en uitzendt ter ere van het 50-jarig jubileum. Tom Dunnink is één van de eerste gasten.

Samen met marketeer Tijmen Horstman, technicus van dienst, heeft directeur Arap-John Tigchelaar de mobiele studio in gereedheid gebracht voor de opname. Tigchelaar fungeert in de serie als interviewer. “Als je een jubileum viert, kun je daar op verschillende manieren bij stilstaan. Om eens wat anders te doen dan alleen maar herinneringen ophalen, zijn we met het idee van de podcastserie gekomen. Hierin gaan we in gesprek met leden, leveranciers, medewerkers en stakeholders”, zegt Tigchelaar.

Soundcheck en tips

Als alles is geïnstalleerd kan de gast van deze uitzending plaatsnemen in de bus. Tom Dunnink is sinds 2013 eigenaar van de groothandel voor bouw- en installatiebedrijven. De stoel tegenover interviewer Tigchelaar is voor hem gereserveerd en nadat hij plaatsneemt achter de microfoon doet Horstman nog een laatste soundcheck.

Ondertussen geeft Tigchelaar Dunnink enkele praktische tips voor het gesprek. “Probeer rustig en langzaam te praten en gebruik het liefst ook geen tijdsverwijzingen zoals gisteren of vorige week. We nemen deze podcast nu op, maar hij wordt op een later moment uitgezonden. Dan kan zo’n verwijzing vreemd overkomen.”

Ervaring als dj

Op het teken van Horstman begint Tigchelaar de opname met officieel welkom aan Tom Dunnink en een korte introductie van de Transferro jubileumpodcast. Op de vraag of dit zijn eerste podcastinterview is, laat Dunnink weten dat hij niet eerder te gast is geweest in een podcast. “Maar enige microfoonervaring heb ik wel uit een ver verleden als dj in mijn tienerjaren”, zegt Dunnink.

Gevraagd zichzelf en de groothandel kort voor te stellen, zegt de 39-jarige Dunnink dat hij in 2013 het bedrijf van zijn vader overnam. “Daarvoor was ik al wel enige tijd werkzaam in het

28 MIX pro NR.1 2023
‘Transferro de Podcast’ luisteren?

bedrijf. Het familiebedrijf is in 1924 opgericht dus wij hopen volgend jaar de honderd jaar vol te maken. Een mooi jubileum waar we ook trots op zijn.”

Naar het buitenland

De keuze om zijn vader op te volgen in het bedrijf was overigens niet altijd het plan. “Ik had als tiener al vrij snel de ambitie om later bij een grote multinational in het buitenland te gaan werken. Het liefst in de VS. Ik ging dan ook studeren in Amsterdam, die stad paste in mijn plaatje van die grote multinationals. Uiteindelijk kwam het er niet van en ben ik in het bedrijf gaan werken.”

Als Tigchelaar zijn gast vraagt meer te vertellen over de plek waar de Transferro podcastbus staat, zegt Dunnink dat het pand aan de Paxtonstraat al 21 jaar de plek is waar Dunnink Zwolle zijn klanten ontvangt. “We hebben in die bijna honderd jaar altijd in Zwolle gezeten. Voor we naar bedrijventerrein De Marslanden verhuisden, zaten we aan de Hoofdstraat. Daar staan inmiddels woningen.”

Natte aannemerij

Dunnink Zwolle is al vele decennia een vertrouwd adres voor professionals in de bouw en installatie, maar de oprichter begon in 1924 in de natte aannemerij. Tigchelaar onderbreekt Dunnink met de vraag wat daaronder verstaan wordt. “Ze waren in de beginjaren actief in de baggerindustrie en werkten vooral in NoordGroningen en Friesland.”

De transitie naar woningbouw en installatie kwam na de Tweede Wereldoorlog. “Toen was alles anders. De wederopbouw bood veel betere business dus toen is besloten om de activiteiten te verleggen.”

Service en aandacht

Tigchelaar: “Inmiddels komen zowel grote aannemers als kleine specialisten voor hun inkopen naar jouw bedrijf. Hoe houd je de balans tussen die grote en kleine klanten?” Dunnink hoeft niet lang na te denken over het antwoord. “Vaak geldt voor grote en kleine klanten hetzelfde: ze willen naast goede producten vooral service en aandacht. En die vinden ze bij ons.”

Een ander kenmerk van Dunnink Zwolle zijn de vrouwen in het team. “Mijn moeder Ineke ging in het verleden al op pad om bestellingen op de bouwplaatsen af te leveren. Daar trok ze altijd wel de aandacht en ook nu hebben we in de groothandel dames in het team. Inmiddels is

Verhuizing naar nieuwbouw

Voor Transferro is 2023 meer dan alleen het jaar van de viering van het 50-jarig jubileum van de inkooporganisatie. In de loop van het jaar wordt de nieuwbouw aan de Paderbornstraat in Zwolle opgeleverd en in gebruik genomen. Hier krijgt Transferro de beschikking over ongeveer 2.350 vierkante meter kantoorruimte en een bedrijfshal van bijna 19.000 vierkante meter. In januari werd het hoogste punt van de nieuwbouw bereikt.

ook onze dochter in de zaak winkeltje aan het spelen, opa zorgt er wel voor dat ze goed opgeleid wordt”, zegt Dunnink lachend.

Keuzes die schuren

Vast onderdeel van de podcasts zijn de ‘keuzes die schuren’.

Tigchelaar: “Je krijgt steeds twee keuzes die schuren en het is de bedoeling dat je snel antwoordt. Bijvoorbeeld wijn of bier?” De voorkeur van Dunnink gaat uit naar wijn, maar andere keuzes leveren enkele verrassende antwoorden op, waar Tigchelaar nog even op wil terugkomen. “Je kiest voor Amsterdam in plaats van Zwolle?” “Ja, daar ligt toch mijn hart”, zegt Dunnink.

Opvallend is ook de keuze voor inkoop boven marketing. “Ik heb marketing gestudeerd, maar inkoop is echt mijn passie geworden. Ik heb er mijn hobby van gemaakt om de beste deal uit te onderhandelen bij inkoopgesprekken.

De keuze voor specialist in plaats van generalist verklaart Dunnink door het bedrijf met ruim 300 merken in de breedte als generalist te positioneren. “Met de uitgebreide vakkennis van ons team kies ik toch voor specialist.”

Andere aanpak

Op de vraag of de ondernemer nog een advies heeft voor de inkooporganisatie, antwoordt hij resoluut: “Blijf doen wat Transferro deed voor de samenwerking met Zevij. Jullie staan dicht bij de leden, geven een persoonlijk gevoel en hebben met de A-merken strategie echt een andere aanpak.”

Als ook de laatste vragen door Tigchelaar zijn gesteld, rondt de interviewer het gesprek af. Horstman geeft daarna aan dat het gesprek van ruim twintig minuten er goed op staat. “Net als de andere opnames tot nu toe een one-take”, laat hij weten. Terwijl Dunnink en Tigchelaar buiten de bus nog even napraten, ontkoppelt Horstman de apparatuur en maakt hij de bus weer klaar voor de, dit keer, korte terugreis naar de thuisbasis van Transferro enkele kilometers verderop.

Transferro, Zwolle, 038.206.80.00, info@transferro.com, www.transferro.com
“Vaak geldt voor grote en kleine klanten hetzelfde: ze willen naast goede producten vooral service en aandacht.”
29 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP
Nieuws te melden? mixpro@mixpress.nl PontMeyer zet online stappen EIB en Buildsight blikken vooruit Vestigingsplaatsen per 1-1-2023 René Olsthoorn, TABS Holland “Wij maken ons ‘nul’ zorgen” Toolstation “Ons concept is uniek en schaalbaar” Circulair bouwen“Vraagtspeelveld”aangepast 14e jaargang, 2023-1 MIXpro 2023-01 Cover.indd 1 13-02-23 16:12 ETA-17/0286 Cr3+ friendly Gratis bit in iedere doos +31 (0)320 28 56 10 verkoop@asf-fischer.nl webshop.asf-fischer.nl Bekijk het gehele Woodies® Ultimate assortiment in de webshop! De Woodies® Ultimate Verzonken kop met TX-indruk Shield Outdoor Blackline

AI in de bouwgroothandel. Kunst of Kitsch?

Je kon er de afgelopen tijd niet omheen: AI (kunstmatige intelligentie) van onder andere ChatGPT was volop in het nieuws. ChatGPT is een hele slimme digitale maker van teksten op basis van jouw vraag. Je moet dan denken aan het schrijven van een blog over specifieke bouwmaterialen, teksten samenvatten, een montagehandleiding schrijven, advertentieteksten verzinnen of de teksten van je website laten optimaliseren zodat deze beter gevonden wordt.

Volgens sommigen is de opkomst van deze kunstmatige intelligentietoepassingen minstens even revolutionair als die van Google of de iPhone. De vraag is wat dit betekent voor de een branche als de bouwtoelevering?

Ik was bijvoorbeeld specifiek benieuwd naar welke rol AI kan spelen bij de aankoop van duurzame bouwmaterialen door klanten van de bouwmaterialengroothandel en stelde ChatGPT deze vraag:

1. Productaanbeveling: AI kan klanten aanbevelen welke duurzame bouwmaterialen het beste aansluiten bij hun specifieke projectvereisten, zoals isolatie-eigenschappen of milieukeurmerken.

2. Zoekfunctie: AI kan de zoekervaring van klanten verbeteren door de zoekresultaten te filteren op basis van duurzaamheidscriteria zoals milieukeurmerken of gebruik van hernieuwbare grondstoffen.

3. Klantenservice: AI-chatbots kunnen klanten helpen bij het beantwoorden van vragen over duurzame bouwmaterialen, zoals welke producten geschikt zijn voor hun project of hoe ze de duurzaamheid van een product kunnen beoordelen.

4. Voorspellingen: AI-modellen kunnen voorspellen welke producten in de toekomst populair zullen zijn en welke producten een verminderende vraag zullen hebben. Dit helpt de groothandel om efficiënt te plannen en te beslissen welke producten ze moeten inkopen.

5. Procesoptimalisatie: AI kan helpen bij procesoptimalisatie, zoals bijvoorbeeld het verminderen van transportkosten, door het bepalen van de beste logistieke routes voor de levering van duurzame bouwmaterialen. Ik was verbaasd over bovenstaande opsomming waar ik zelf niets aan geschreven heb. Op deze manier is een column schrijven nog slechts een fluitje van een cent. Contentmarketeers moeten vrezen voor hun baan. Of ligt dat anders?

Ik denk het laatste. AI-tools als ChatGPT kunnen een ongelofelijk goede assistent zijn door veel tijd te besparen, ideeën te genereren en bijvoorbeeld teksten te verbeteren. Je kunt niet meer om de kracht van AI heen. Toch ligt de innovatie (nog) bij de mens zelf. Dat is wat de kunst van slim gebruik onderscheidt van kitsch. AI put namelijk uit miljarden bestaande teksten en beelden. Een metafoor vond ik in de kunst. Ik vroeg de slimme beeldgenerator Dreamstudio.ai om een beeld van ‘klantcontact binnen de bouwmaterialenhandel’ volgens een bekende kunstenaar.

Ik kreeg als resultaat deze illustratie. Waanzinnig knap. Maar de meeste mensen zullen er geen briljante nieuwe combinatie van ideeën in zien. Want de geniale, vernieuwende inkleuring van de werkelijkheid werd anderhalve eeuw geleden al bedacht. Door Van Gogh.

31 MIX pro NR.1 2023 COLUMN

Würth zoekt locaties voor verdere expansie

“Met de juiste buren creëer je one-stop-shopping voor de vakman”

Würth Nederland opende eind 2022 in Amsterdam-West haar derde vestiging in de hoofdstad.

Daarmee stond de teller voor de Nederlandse dochter van de groothandel in montage- en bevestigingsmaterialen op 40 vestigingen. Stond, want sinds 1 januari zijn in Arnhem en Doetinchem inmiddels de volgende twee shops aan het netwerk toegevoegd. Het tekent de expansieambitie van Würth Nederland.

“Die groei past binnen onze doelstelling om met eigen shops een landelijke dekking te krijgen, en daarmee dichter bij de klant te staan. Daarvoor zijn we actief op zoek naar nieuwe locaties. Het liefst panden met een oppervlakte van 400 tot 500 vierkante meter en een minimale hoogte van 4 tot 6 meter. Bij voorkeur op bedrijventerreinen gelegen aan de doorvoerwegen zodat onze klanten snel en efficiënt hun aankopen kunnen doen”, zegt Jurgen de Lange, Formulemanager Shops Würth Nederland. Mede daarom vestigt Würth de nieuwe shops ook graag in de buurt van andere groothandels. “Dan kun je als goede en complementaire buren uitgroeien tot een handige one-stop-shopping omgeving voor onze gezamenlijke doelgroep. Daarmee helpen we de professionele klanten en uiteindelijk ook onszelf.”

Bestaand aanbod in nieuw concept

De afgelopen jaren heeft Würth Nederland gewerkt aan een herpositionering van hun shops. “We hebben daarbij vooral onze formule aangescherpt door eerst nadrukkelijk te kijken wie onze klanten zijn en aan deze klanten ook veel vragen gesteld. Alle onderdelen van de marketingmix zijn doorlopen. Deze bevindingen hebben we in de shops vertaald naar een nieuwe look and feel met meer accent op beleving en informatievoorziening. Tevens is een heldere assortimentskeuze gemaakt met het accent op bevestigingsmaterialen, gereedschappen, werkkleding, persoonlijke beschermingsmiddelen, lijmen en kitten, onderhoudsproducten, klimmaterialen en opbergsystemen. Uiteindelijk ligt er een assortiment van ruim 5.000 artikelen op grijpvoorraad in de shop, dat lokaal aangevuld kan worden. Voor de overige 120.000 Würth-artikelen hebben wij onze e-commerce bestelmogelijkheden in de shop geïntegreerd.”

De herkenbare Würth-shopformule biedt bovendien een extra kans om te groeien, zo meent De Lange. “We kunnen ons shopconcept ook prima binnen een bestaande groothandel presenteren. Bijvoorbeeld als een bouwmaterialengroothandel meer wil bieden aan zijn klanten of als de groothandel binnen onze assorti-

32 MIX pro NR.1 2023
“Het Würth-gevoel wordt in de nieuwe shops versterkt.”

menten ontzorgt wil worden en Würth zijn winkelgedeelte overneemt. Hij biedt zijn klanten dan toegang tot een breder en dieper assortiment, met alle voordelen van dien, voor de klant in het bijzonder.”

Würth als partner

De Lange benadrukt dat Würth daarbij de groothandel niet de mogelijkheid zal bieden om de producten zelf te verkopen. “Wij verkopen alleen aan professionele eindgebruikers dus ook in zo’n samenwerking blijven wij zelf verantwoordelijk voor de verkoop van onze producten. Maar door op die manier samen te werken als partners, versterkt de groothandel zijn positie richting zijn klanten en kunnen we samen een mooi antwoord bieden op de mega bouwmarkten, die zich ook meer en meer op zzp’ers en andere professionals richten.”

Focus op bouw en installatie

Binnen de vernieuwde shopformule van Würth ligt de nadruk op de assortimenten voor bouw-, onderhoud- en installatie-gerelateerde bedrijven. “Veel professionals in die beroepsgroepen doen hun inkopen graag bij de groothandel. Als wereldmarktleider op het gebied van bevestigings- en montagematerialen bedient

Würth ook andere sectoren zoals Automotive & Cargo en de maritieme sectoren, maar die vinden hun producten grotendeels via de overige verkoopkanalen als onze e-commerce-oplossingen en via onze buitendienst.”

125.000 artikelen

Hoewel de shops zich voornamelijk richten op bouw-, onderhoud- en installatie-gerichte bedrijven zijn via de fysieke vestigingen alle 125.000 artikelen die Würth voert verkrijgbaar.

“Met de grote digitale zuil die in de shops aanwezig is, kunnen alle artikelen in ons assortiment besteld worden. Het e-commercescherm biedt dezelfde mogelijkheden als de app. Bestellingen die via de app, of in de shop via het scherm worden gedaan, worden vervolgens uitgeleverd vanuit ons distributiecentrum in Den Bosch.”

Het illustreert volgens De Lange de multichannel strategie van Würth. “Daarmee willen we onze klanten omarmen. We hebben

Familiebedrijf sinds 1945

Adolf Würth startte in 1945 een eigen ijzerwarengroothandel en kreeg in 1949 gezelschap van zijn eerste medewerker, zoon Reinhold, die toen 14 jaar was. Reinhold nam, na het overlijden van zijn vader in 1954, op 19-jarige leeftijd de groothandel over en bouwde Würth samen met andere leden van de familie uit tot wereldwijd opererende groothandel. Hij is anno 2023 nog steeds verbonden aan het familiebedrijf als voorzitter van de Raad van Toezicht.

De Würth-Groep is in ruim 80 landen actief met meer dan 400 dochterondernemingen. In Nederland is Würth sinds 1962 actief en heeft het sinds begin dit jaar 42 shops.

260 vertegenwoordigers, die verspreid over het land aan klanten gekoppeld worden. Daarnaast heeft Würth maatwerk gerelateerde e-commerce oplossingen en een landelijk netwerk aan shops. Samen met de vertegenwoordiger bespreekt de klant zijn wensen en mogelijkheden en bepalen zij samen wat voor hem de meest aantrekkelijke manier is om samen te werken. Die serviceverlening is voor ons heel belangrijk.”

Diversiteit is de kracht

De Lange ziet het als onderdeel van de service die Würth biedt. “Onze klanten kunnen ook bij ons terecht voor het verkrijgen van informatie over onze artikelen, voor het bestellen, bevoorradingsoplossingen, maar ook voor een keuring van hun gereedschap of valbeveiliging. Dat geldt ook voor gehoorbescherming op maat, een veiligheidsbril op sterkte of het bedrukken van werkkleding. Wij willen klanten het gevoel geven dat we er voor ze zijn en dat we onderdeel zijn van hun project om samen de klus te klaren. Wij beseffen ons dat het ons alleen goed gaat als het de klant goed gaat. Niet alleen met de artikelen en materialen die we leveren, maar juist ook door onze kennis in te zetten en ze te adviseren.”

Een werkwijze die leidt tot trouwe klanten. “Je kunt op meerdere plekken schroeven kopen, maar onze klanten kopen die bij ons. Niet alleen vanwege de kwaliteit of prijs, maar ook vanwege het gevoel dat ze bij Würth hebben. En dat gevoel wordt in de nieuwe shops versterkt.”

Würth Nederland, Den Bosch, 073.629.19.11, info@Würth.nl, www.Würth.nl
33 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

Primaverde hecht aan continuïteit en gecontroleerde groei

en veilig werken zit in ons DNA”

Met een uitgebreid assortiment afdek- en beschermingsmaterialen stelt Primaverde professionals in bouw, verbouw en onderhoud in staat om schoon en veilig te werken. Eigenaren Annemiek Loonen Furgler en Robert Furgler benadrukken vanuit

Zwitserland dat schoon en veilig werken meer is dan die belofte aan de gebruikers. “Het is onderdeel van ons DNA en zichtbaar in onze complete organisatie”, zegt Annemiek.

Primaverde is inmiddels al jaren een bekende naam in de markt van afdek- en beschermingsmaterialen, maar het verwerven van die positie ging niet vanzelf. “Onze introductie was een kwestie van lange adem. Nederland kende een echte stuclopermarkt en we kregen keer op keer nee als antwoord. Door onze afdekvliezen continu te blijven pushen, op beurzen aanwezig te zijn en goede marketing hebben we onze plek veroverd”, zegt Robert.

Markt verbreed

Sinds de introductie op de Nederlandse markt is Primaverde jaar op jaar gegroeid. Niet alleen in afzet en omzet, ook het assortiment groeide. “Die groei geeft vertrouwen en biedt toekomst.

Door de jaren heen hebben we ons aanbod PrimaCover afdekvliezen uitgebreid en verbeterd. Daarnaast hebben we met de stofvrije scheidingswanden binnen het Curtain-Wall programma en met Ram Board extra zware vloerbescherming voor de bouwplaats onze markt verbreed.”

“Groei is voor ons altijd gecontroleerde groei.”

De markt verbreden doet Primaverde ook door steeds meer landen toe te voegen aan zijn netwerk. “Zo zijn we momenteel in Scandinavië actief om dealers aan ons te binden. In de Benelux hebben we een sterke marktpositie opgebouwd, samen met het team, en we hebben er alle vertrouwen in dat we die positie ook in Scandinavië kunnen innemen.”

Gecontroleerde groei

Annemiek benadrukt dat groei van Primaverde belangrijk is voor het bedrijf, maar dat de continuïteit voorop staat. “Centrale vraag is altijd: kunnen we de groei ook aan? Is het verantwoord en kunnen we de extra productie inpassen binnen de bestaande capaciteit? Alleen als het antwoord daarop ja is, willen we die groeikans verzilveren. Groei is voor ons altijd gecontroleerde groei.”

“Schoon
34 MIX pro NR.1 2023

PrimaCover Lite

De nieuwste loot aan de stam van PrimaCover is tijdens de recent gehouden Bouwbeurs in Utrecht gepresenteerd: PrimaCover Lite. Een product waarmee Primaverde het assortiment in ons land heel gericht uitbreidt. “Het is een zelfklevend 100 grams afdekvlies dat we qua prijs in de buurt van een stucloper in de markt zetten. Eenvoudig te leggen en te verwijderen en daarom vooral geschikt voor de kleinere klussen”, licht Robert toe.

“Nederland blijft toch ook een stucloperland en met PrimaCover Lite voegen we daar een mooi alternatief aan toe”, zegt Robert.

Die controle op de groei is zo belangrijk voor de eigenaren omdat ze op geen enkele manier concessies willen doen aan de kwaliteit. “De kwaliteit van onze producten, maar ook die van onze service, de uitlevergraad en andere diensten, mag niet lijden onder stijgende groei of andere omstandigheden.”

Geautomatiseerde processen

Om die controle op de groei en kwaliteit te kunnen waarborgen, heeft Primaverde vanaf de oprichting in 2008 de bedrijfsvoering in hoge mate geautomatiseerd. “Wij zijn echt digitaal georiënteerd, bij ons tref je geen papier aan. Het overgrote deel van alle processen binnen het bedrijf is geautomatiseerd. Daardoor kunnen we met een relatief klein team van ongeveer twintig medewerkers toch de continuïteit bieden die we zelf zo belangrijk vinden”, zegt Annemiek.

Continu investeren

Een werkwijze die volgens de eigenaars vraagt om een toekomstvisie waarin ruimte is voor continue investeringen. “Zo hebben we de afgelopen jaren geïnvesteerd in onze productiefaciliteiten, waar we zes dagen in de week 24 uur per dag produceren. Die capaciteit geeft ons de mogelijkheid om door te groeien en onze beloften aan bestaande en nieuwe klanten waar te maken”, zegt Robert. Een tweede voorbeeld van investeren in de toekomst noemt hij het vergroten van de voorraad vezels, die gebruikt worden voor de productie van de afdekvliezen. “Prijzen en beschikbaarheid van grondstoffen hebben de laatste twee jaar onder druk gestaan. We zagen in die tijd de prijs van vezels in een maand verdubbelen door schaarste in de markt en dat was voor ons reden om te zorgen voor een grotere voorraad. Nu hebben we voor een periode van zeven tot acht maanden vezels op voorraad, waarmee we onze productie op peil kunnen houden. Ook de voorraden van gerede producten hebben we verhoogd.”

Klant wil A-merk

Een besluit dat gestoeld is op de voorwaarde dat aan de kwaliteit niet getornd mag worden. “We hadden in de tijd dat we krap in de voorraad zaten, kunnen besluiten om iets minder vezels in de

afdekvliezen te verwerken. Maar dat risico willen we niet nemen. Branding is voor Primaverde enorm belangrijk. Onze klanten willen A-merk PrimaCover verkopen omdat de eindgebruiker onze A-merkkwaliteit wil gebruiken om schoon en veilig te werken.”

Om zowel de handelspartners als de gebruikers hierbij optimaal te ondersteunen, zorgen de verkoopteams voor passende ondersteuning. “Onze handelspartners worden geholpen bij de inrichting van de schappen in hun shop, maar we trainen ook de baliemedewerkers zodat ze gebruikers kunnen adviseren. En als ze een vraag hebben, wordt die altijd beantwoord. Onze medewerkers hebben veel technische kennis over de kenmerken van onze assortimenten. Ook die kennisdeling hoort bij een A-merk”, zegt Annemiek.

Gebruikers kunnen relevante informatie zoals leginstructie en andere belangrijke tips op de verpakking van de afdekvliezen vinden. Op dit moment werkt Primaverde aan nieuwe verpakkingen. De QR-code op elke verpakking leidt naar productinformatie, inclusief een video met leginstructie.

Langdurige relatie

De ondersteuning van partners in de groothandel gaat voor Primaverde veel verder dan de contacten met de balieverkoper en inkoper. “Ook met de accountmanagers, filiaalleiders en medewerkers van de administratie zijn er contacten. We willen er graag op alle fronten zijn voor onze partners. Verkoop is natuurlijk belangrijk, maar een langdurige relatie weegt het zwaarst. Daar investeren wij in en dat onderscheidt ons in de markt”, zegt Robert.

Die manier van zakendoen wordt volgens de eigenaren door het team in Nederland goed vormgegeven. “Gertjan van Iersel, mede-eigenaar Edwin van Iersel en hun team weten de markt zorgvuldig te adviseren en presenteren onze assortimenten vanuit hun kennis. Wij zijn specialisten in de markt en weten hoe de ondergrond reageert op afdekking. Die kennis delen we graag, ook tijdens toolboxmeetings, huisshows en beurzen.”

Primaverde, Waalwijk, 041.682.02.48, info@primaverde.nl www.primaverde.nl
35 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

Vingerbobs als bonus

Een van de bouwvakkers voor wie ik regelmatig werk deed een herhalingscursus BHV. Daar werd hem verteld dat de inhoud van zijn EHBO-koffer periodiek gecontroleerd en indien nodig aangevuld moest worden. “Ik koop online wel een nieuwe,” was zijn reactie. “Dan ben ik waarschijnlijk goedkoper uit.” De cursusleider waarschuwde hem voor de mindere kwaliteit ervan. De bouwvakker vond dat een corrupt argument. “Natuurlijk zijn jullie spullen beter,” zei hij. “Dat zou ik ook zeggen als ik iets te verkopen had.”

“Het is inderdaad wel een beetje een handeltje,” zegt een medewerker van Stiho als ons gesprek zich van rolmaatjes (waarvoor ik hier ben) naar EHBO-koffers en de periodieke controles ervan beweegt. Veel van de artikelen in de EHBO-koffer hebben een houdbaarheidsdatum. Die datum is één van de redenen van de controles. Ik denk dat het gros van die artikelen in de prullenbak terechtkomt door de controle op houdbaarheid en dus niet door het daadwerkelijke gebruik ervan.

Dat die spullen niet daadwerkelijk gebruikt worden, is natuurlijk zeer oké, want dat duidt op nul ongevallen. Tegelijkertijd denk ik dat er onnodig veel weggegooid wordt. Maar ja, dat is het handeltje.

De medewerker gaat me voor naar het schap waarin de EHBO-koffer staat, de enige in hun assortiment, voor net geen veertig euro. Hij opent er een om mij de inhoud te laten zien. “Het zullen vooral de pleisters zijn, die eruit gebruikt worden,” zeg ik. Terwijl hij knikt, gaat hem een lichtje op. “Ken je deze?” vraagt hij als we terug bij de balie zijn. Ik schud mijn hoofd. “Vingerbobs!” zegt hij enthousiast. Vingerbobs zijn stukjes rekverband die je om een gewonde vinger schuift. Je brengt ze aan zoals je een condoom – top-down – over een piemel afrolt, maar moeten niet verward worden met vingercondooms, want dat is weer iets anders. Vingerbobs, alleen de naam al is geweldig. Ik reken mijn rolmaatje af en ga naar huis. Daar kruip ik achter mijn laptop en bestel een paar sets van vijf vingerbobs, de goedkoopste, bij Jumbo. Het zou kunnen dat de kwaliteit minder is dan die van de ruim 50% duurdere sets van andere aanbieders, maar ik was toch al niet van plan om ze heel lang te dragen.

37 MIX pro NR.1 2023
Edwin Timmers

Bouwend Nederland pleit voor meer logistieke samenwerking

“Wie wordt de DHL van de bouw?”

Tijdens een recente bijeenkomst van de Experttafel Logistiek van Hibin ging het over de emissievrije stad. Na een presentatie van Transport en Logistiek Nederland kwam Arjan Walinga van Bouwend Nederland vertellen over de uitdagingen waar Bouwend Nederland op dit moment voor staat. En die raakte een gevoelige snaar bij de logistiekelingen uit de bouwgroothandel.

Met Bouwend Nederland bedoelt Walinga de bouw als sector. Niet de branchevereniging van 4.800 bouwers in woningbouw, utiliteitsbouw en grond- weg- en waterbouw met een gezamenlijke omzet van bijna € 80 mrd. Maar de bouwers zelf dus. Zo’n negen van de tien leden van Bouwend Nederland behoren tot het MKB. Zo begint Walinga zijn verhaal. Om maar even te duiden dat het hier niet alleen gaat over grote aannemers als Dura Vermeer, BAM, Van Wijnen en Heijmans. Juist de kleinere en middelgrote aannemers zijn goed voor het merendeel van de omzet en staan daarnaast ook voor het leeuwendeel van het aantal vervoersbewegingen en de grootste variëteit aan projecten. Veel en kleinere projecten met enorm veel variabelen.

Zelfoverschatting in de bouw

“Kunnen we het maken? Nou en of”, haalt Walinga de lijfspreuk van Bob de Bouwer aan.

Volgens de beleidsadviseur van Bouwend Nederland staat de bouw er goed op in Den Haag. “Logisch, want we staan voor een enorme bouwopgave. Er is een gigantische behoefte aan woningen, we willen met zijn allen langer thuis wonen en Nederland moet duurzamer en dat moeten wij allemaal bouwen”, lacht hij. Tegelijk schetst hij uitdagingen als circulariteit, biobased, veiligheid, de Wkb en stikstof. Over dat laatste zegt hij: “Bouwbedrijven hebben veel vertraging door de stikstofproblematiek. Maar we grijpen stikstof ook aan om emissies in de bouw verder terug te brengen. Al zou je misschien denken dat wij in Nederland ‘de Sjaak’ zijn omdat we zo nodig weer het braafste jongetje van de klas moeten zijn. Maar die andere landen komen 100% zeker ook nog aan de beurt. En tegen die tijd zijn wij blij dat we al aan de beurt geweest zijn. Want nu wil iedereen hier bouwen. Iedere minister en elk Kamerlid.”

De kosten van goede ideeën

Walinga schetst een paar dilemma’s. “Dilemma’s”, betoogt hij, “los je nooit op met ratio. Welke keuze je maakt, is afhankelijk van je visie, je opvattingen, je voorkeur. Er is geen gelijk of ongelijk. Jouw keuze is de juiste, voor jou. Heb je bijvoorbeeld liever een miljoen omzet met 1% winst, of een ton omzet met 10% winst?” Walinga stelt met de dilemma’s dat de bouw afhankelijk is van keuzes. “Er is een bepaald budget voor de bouw en hoeveel woningen je daarvoor kunt bouwen, is afhankelijk van de eisen die je stelt aan die woningen en aan het bouwproces. In tijden van woningnood zou ik zeggen dat je liever meer betaalbare woningen bouwt dan minder veel duurdere woningen. En zo zijn er veel ideeën die ieder voor zich goed zijn, maar bij elkaar onze woningen en het bouwproces wel steeds duurder maken. Is een zero-emissie-stad een goed idee? Op zich wel hè? Maar hoeveel kan een stad hebben? En wat kost het om zero-emissie te worden?”

‘Paard achter de wagen’

“Hoeveel emissie kan een stad hebben? En waar komt die vandaan? Kijk je naar flitsbezorgers? Kijk je naar woon-werkverkeer van forenzen? Naar evenementen? Naar pakketbezorgers? Naar bouwlogistiek? Schaaf je overal een beetje vanaf? Of maak je een rigoureuze keuze om één element helemaal te schrappen? En waarom dan die ene? En als er eentje schrapt, neemt de rest dan die vrijgekomen ruimte niet in? Of doe je tijdelijk iets minder van het een, als tijdelijk iets anders heel groot is? Tijdens een evenement geen pakketbezorging? Of tijdens grote bouwprojecten iets anders indammen?”

Walinga schetst de dilemma’s in de wereld waar de bouw in opereert. “Ik spreek veel bouwers die nog niet toegerust zijn om emissieloos te bouwen in steden. En dan streef je dus een prachtig zero-emissie-doel na, maar kom je in de knel met je bouwopgave en staat het paard dus achter de wagen.”

Het prefab-dilemma

Ander onderwerp is de manier waarop de bouw efficiënter kan. Grofweg de helft van de bouwkosten zit hem in de grond, een kwart in arbeid en een andere kwart in materialen. “Kunnen we onze schilders alleen nog laten aflakken en een robot laten schuren en gronden?” Toch ziet Walinga heil in het robotiseren van lastige, zware klussen met stucrobots, metselrobots en iets als de Baubot van Fischer die gaten boort en meteen de pluggen

38 MIX pro NR.1 2023

plaatst. “Of met kunstmatige intelligentie in het ontwerp? Hoeveel mankracht kun je daar mee winnen? Aan de andere kant” nuanceert Walinga: “Als je de helft op arbeid bespaart, heb je 12,5% van de totale bouwkosten geschrapt. Prefab dan?” Dat ziet hij zeker als een oplossingsrichting. “Allemaal bij elkaar produceren de grote woningfabrieken samen nu zo’n 7.000 woningen per jaar. Ze kunnen er veel meer, maar draaien nog niet zo hard. Tegelijk bestaat er een prefab-dilemma. Prefab bespaart veel vervoers-bewegingen in de stad, van mankracht en materialen. Maar tegelijkertijd kunnen de kant-en-klare prefab-elementen nog niet emissieloos vervoerd worden. Zulk zwaar transport is er nog niet elektrisch. En leg dan maar eens uit aan een gemeente die geen vergunning meer geeft voor zwaar transport dat dat per saldo veel ander verkeer uitspaart…”

Lage beladingsgraad

Walinga kijkt de zal rond, ziet logistiek managers van Bouwcenter, TABS, maar ook van Middelkoop en Van Keulen en benoemt de beladingsgraad van 30% en de 15% die de gemiddelde aannemer te veel bestelt. “Dan grijpen we niet mis”, denken ze voor de zekerheid. “Maar tegelijkertijd moet al dat extra materiaal wel de stad in. En er later als afval ook weer uit.” En om nog een andere olifant in de kamer te benoemen, adresseert Walinga de samenwerking in de keten. Tussen opeenvolgende schakels in de keten. En tussen concurrerende schakels in diezelfde keten.

“Neem een fabrikant van bakstenen. Die print bijvoorbeeld zijn merknaam op de krimpfolie om de pallets bakstenen. Nodig vanwege de branding, terwijl daardoor de folie niet meer gerecycled kan worden. En als ik dan vraag aan onze leden of het ze ook maar iets kan schelen of die merknaam op dat folie staat…”

Olifant in de kamer

Belemmeringen voor meer souplesse in projecten ziet Waling heus genoeg. Diversiteit in aanbestedingen, verschillende regel-

geving per stad of regio, slechte planbaarheid vanuit de vergunningenproblematiek, het feit dat research & development altijd in een project gebeurt en dus altijd onder druk staat. “En vooral doordat de samenwerking tussen leveranciers op logistiek vlak gecompliceerd is. Jullie werken onvoldoende samen”, zegt Walinga met een stevige glimlach. “Ieder heeft zijn eigen winsten verliesrekening. En de kleinere aannemerij is ook echt nog niet met deze materie bezig. Maar mensen, het komt eraan. Reken daarop en bereid je daarop voor. Er moet nog veel gebeuren, maar wij lobby’en bijvoorbeeld al bij autofabrikanten om bij de elektrificatie van zwaar transport voorrang te geven aan de bouw-voertuigen. Dan kan het ineens snel gaan en wordt de vraag: wie wordt de DHL van de bouw? Als je het dan niet samen doet, ben je straks misschien wel overgeleverd aan een ander die dat transport naar jouw klanten wel bundelt.”

Hibin Experttafels

Arjan Walinga is beleidsadviseur ketensamenwerking bij Bouwend Nederland. Hij sprak op een bijeenkomst van de Experttafel Hindervrije Logistiek van Hibin in december. Aan Hibins Experttafel Hindervrije Logistiek is iedereen welkom die te maken heeft met bouwlogistiek. Iedere sessie heeft een thema dat behandeld wordt door experts. Dit keer namen transporteurs deel, net als logistiek managers van BMN, TABS, Bouwcenter, Verdouw, Van Keulen, Middelkoop en een sectormanager van ING Bank. Hibin organiseert Experttafels over diverse onderwerpen. Aan zulke experttafels probeert Hibin steeds samen met de bouwkolom te achterhalen wat het knelpunt is. Vervolgens faciliteren de experttafels in het mogelijk maken van een oplossing – al dan niet door Hibin.

39 MIX pro NR.1 2023 VAKTUEEL

Rawlplug pakt kansen op Nederlandse markt

Rawlplug is een bedrijf dat een breed scala van kwalitatieve bevestigingsmaterialen biedt. Denk bijvoorbeeld aan pluggen, schroeven, nagels, (doorsteek)ankers, hulpmaterialen en ook powertools. Het bedrijf is in 90 landen actief. Sinds vorig jaar is het innovatieve bedrijf ook in Nederland druk bezig met het starten van een verkoopkantoor.

Rawplug ken je misschien van Rawlnut, een rubberen plug. Maar hoewel het bedrijf internationaal groot en heel actief is, is het merk in Nederland nog klein. Toch zijn hun producten interessant voor veel professionals, onder meer vanwege hun innovaties. In 1919 maakten zij de eerste muurplug en in 1930 de eerste, gepatenteerde mechanische boorhamer. Daarbij worden de hoogwaardige producten van Rawlplug vaak gebruikt in de bouw- en constructieindustrie, de installatie- en interieurbranche en voor speciale bevestigingen in de automotive industrie. Het bedrijf werd in 1919 opgericht en in 2005 gekocht door het Poolse Koelner, een productiebedrijf in metaal. In dat land vind je het hoofdkantoor en hun twee productielocaties: één voor de kunststof bevestigingsmaterialen en powertools en de tweede voor de producten van metaal.

Kansen in Nederland

“In 2021 ben ik bij Rawplug in Polen geweest en ik was onder de indruk”, vertelt André Homma. En hij weet waarover hij spreekt, want met zijn jarenlange ervaring bij AXA en Hoenderdaal Fasteners kon hij het bedrijf goed beoordelen. Inmiddels is hij voor Rawplug enthousiast bezig om een verkoopkantoor in Nederland op te starten. “Ze zochten iemand voor de Nederlandse markt en ik was op zoek naar een kwalitatief goed Europees merk met eigen productie en die op marketingvlak goede ondersteuning geeft.”

Daarbij komt hij zijn oude werkgever Hoenderdaal Fasteners ook weer tegen, want zij vervullen de rol van distributeur. “Voor de grote klanten, specifieke aanvragen of interessante producten benader ik zelf de bedrijven zoals de ijzerwarenvakhandel en bouwmaterialenhandel. Daarbij is het leuke voor mij dat Rawlplug met eigen producten werkt - die ze zelf ontwikkelen en zelf produceren. We doen bijna geen import uit het Verre Oosten. En onze producten voldoen aan alle ETA- en CE-keurmerken. Overigens is het totale plaatje ook interessant. Bij de productiefaciliteiten kijk je je ogen uit en de marketing is professioneel. Dat maakt het een leuke combinatie van ondernemen.”

Enorme hoeveelheid producten

Bij Rawlplug vinden professionals alle producten voor hun bevestigingsmaterialen. Het Rawlplug portfolio bevat meer dan 8.000 producten voor toepassingen in vrijwel alle sectoren van de bouw- en renovatieindustrie. Van het maken van een gat tot het bevestigen van een onderdeel. Van Powertools en bijbehorende boortjes en van chemische bevestigingen tot (doorsteek) ankers en betonschroeven. “Denk bijvoorbeeld aan chemische ankers en doorsteekankers of grote isolatiepluggen die zowel voor gevel- als dakisolatie geschikt zijn. Of onze 6-in-1 nietmachine, met één machine kun je vrijwel alle typen nieten aan.”

40 MIX pro NR.1 2023

Voorbeelden van Rawlplug-producten zijn:

• Betonschroeven

• Doorsteekankers

Chemische ankers

• (Isolatie) pluggen

• Powertools

• Nietmachines

Verbruiksartikelen

Steeds meer dichter bij huis

Voor de marketing beschikt Rawplug over een dikke, papieren catalogus. De goed gevulde meertalige website bevat waardevolle productinformatie en content voor dealers zoals productomschrijvingen, afbeeldingen en video’s. Vragen en ondersteuning van dealers komen nu nog terecht in Polen, straks gaan deze naar Nederland. Homma is druk bezig om dit op te starten, net zoals een testcenter in Nederland. “De distributie ging eerst nog via Frankijk, nu gaat dit rechtstreek via Polen op basis van een bepaald volume. Inmiddels hebben we een partner voor de distributie in Nederland gevonden. Zij hebben de hardlopers op voorraad liggen. Daarmee kunnen we flexibeler leveren. De grotere orders worden vanuit het magazijn uit Polen geleverd en de kleinere orders worden door onze logistieke partner in Nederland verzorgd.”

Over Rawlplug

• Meer dan 100 jaar historie Oorspronkelijk Engels

• Produceert sinds 2005 in Polen

2.500 medewerkers

• In ruim 90 landen actief

• 25 verkoopkantoren over de hele wereld

• 400 miljoen omzet

• Beursgenoteerd

“Alle technische vragen kunnen dealers rechtstreeks aan de Technische Helpdesk stellen. Daar krijg je snel antwoord. Daarnaast hebben we het softwareprogramma EasyFix. Daarmee kun je constructies doorrekenen, deze worden voorzien van de juiste Rawlplug bevestigingsmaterialen. Ook kunnen technische tekeningen via een online applicatie in BIM ingeladen worden.”

Rawlplug richt zich op de ijzerhandel en de bouwmaterialengroothandel. Daarvoor bezocht Homma in het afgelopen jaar veel hoofdkantoren en filialen om de Rawlplug producten onder de aandacht te brengen en bijbehorend advies te geven. “We hebben daarbij een voorkeur voor fysieke winkels. Hun adviesfunctie is belangrijk en daarvoor moeten ze een gezonde marge kunnen maken. Met onze service willen we klanten volledig ontzorgen. Zo proberen we met onze powertools duidelijke afspraken te maken met de groothandels. We hebben een goede prijsstelling en de bijbehorende service vinden we van groot belang.”

Gevraagd naar zijn plannen verwacht Homma dat ze over een paar jaar een eigen pand in Nederland hebben. “Met een aantal medewerkers voor de commerciële afhandeling en een accountmanager. Dan willen we nog meer vanuit Nederland gaan beleveren. Overigens oriënteer ik mij op de hele Benelux. Dat maakt allemaal onderdeel uit van een visie voor de lange termijn.”

TimberUno

De TimberUno plug is een unieke plug die Rawplug zelf heeft ontwikkeld. De bruine plug bestaat voor 70% uit PEFC-hout, het overige deel is polypropyleen. Deze brengt minder kunststof in het milieu en is daarmee onder andere interessant voor groene projecten.

Powertools

Rawplug biedt ook powertools van hoge kwaliteit én met een interessante prijsstelling. De meeste daarvan zijn accu-aangedreven waarbij gebruik wordt gemaakt van een eigen accuplatform. Naast deze machines biedt Rawplug ook de bijbehorende accessoires.

Rawlplug,
www.rawlplug.com andre.homma@rawlplug.com
Wroclaw (Polen),
“Bij Rawlplug vinden professionals in de breedte bevestigingsmaterialen. Van het maken van een gat tot het bevestigen van een onderdeel.
41 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

Slopers, bouwers en groothandel zoeken plek in nieuwe economie

Circulaire bouwen vraagt aangepast speelveld

Op weg naar een volledig circulaire economie in 2050 liggen er voor de Nederlandse bouwsector grote ambities. Hergebruik van grondstoffen en bouwmaterialen speelt daarin een belangrijke rol. De vraag naar gebruikte materialen is groot onder bouwbedrijven, maar de beschikbaarheid en vooral de vindbaarheid daarvan zijn anno

2023 in veel gevallen nog een probleem. Kan de bouwmaterialengroothandel hierin een centrale rol spelen?

In hun Materialen Expeditie 2022 deden bouwbedrijven BAM, Dura Vermeer en VolkerWessels vorig jaar onderzoek naar de kansen van de inzet van herbruikbare materialen. “Met de Materialen Expeditie kregen we een reëel beeld van de dilemma’s over hergebruik van materialen in de bouwpraktijk. Wat werkt wel, en wat niet? Dat hebben we in kaart gebracht, inclusief mogelijke oplossingsrichtingen”, zo stellen de onderzoekers. Duidelijk is volgens de drie bouwbedrijven dat een circulaire bouwsector vraagt om een ander speelveld met nieuwe afspraken over verantwoordelijkheden, kwaliteitseisen en beschikbaarheid.

42 MIX pro NR.1 2023

Nauwelijks van de grond

BAM, Dura Vermeer en VolkerWessels hebben een jaar lang ervaring opgedaan met het aanbieden, vinden en aanwenden van gebruikte materialen op concrete bouwen infraprojecten. Belangrijke conclusie die de drie bouwbedrijven trekken na hun onderzoek is dat hergebruik van bouwmaterialen nog maar nauwelijks van de grond komt. Voornaamste oorzaken hiervan zijn tal van belemmeringen waar bouwbedrijven in de praktijk tegenaan lopen. Zo is het belangrijk dat de aangeboden materialen nog aantoonbaar voldoen aan de kwaliteitseisen in de bouw, bijvoorbeeld op het gebied van constructieve en brandveiligheid.

Andere voorbeelden van remmende factoren zijn juridische en financiële obstakels, de risicoverdeling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, de beschikbare techniek en afspraken over garantie. Het maakt volgens het drietal duidelijk dat goede samenwerking aan de voorkant cruciaal is. Voor aanvang van de bouw moeten de voorwaarden zorgvuldig besproken zijn.

Platform voor vraag en aanbod

Misschien wel de grootste uitdaging in het bouwen met herbruikbare bouwmaterialen is de beschikbaarheid en de vraag waar de materialen aangeboden worden. De drie bouwbedrijven concluderen in de Materialen Expeditie dat er nu gebruik gemaakt wordt van veel verschillende platformen. Zo kan een aannemer via online marktplaatsen als Insert zien welke gebruikte bouwmaterialen door welke sloopbedrijven worden aangeboden. Daarnaast hebben sloopbedrijven eigen ‘winkels’. Dit zorgt voor versnippering, zo stellen ze.

Een centraal platform waar vraag en aanbod volgens gestandaardiseerde afspraken samenkomen, kan hierin een belangrijk vliegwiel zijn.

Bij een circulair bouwproject is het belangrijk om al in de ontwerpfase te weten welke materialen wanneer beschikbaar zijn. Het ontwerp gaat immers uit van gebruikte materialen en niet, zoals bij nieuwbouw, het idee van de architect. Door de veelheid aan platformen ontbreekt dat inzicht nu. Centrale en gestandaardiseerde afspraken, de uitwisselbaarheid tussen diverse platformen en een mogelijk samengaan in de toekomst kunnen dit inzicht wel bieden. Individuele aanbieders weten dan op basis van deze afspraken waar hun aanbod aan moet voldoen. Tegelijkertijd weten afnemers precies welke kwaliteit ze inkopen.

Zelf zoeken naar oogstmateriaal

Nu gaan aannemers die circulair willen bouwen vaak zelf op zoek naar oogstmateriaal waarmee ze kunnen bouwen. Zoals Mark Versteegden, die in Den Bosch samen met een bewonerscollectief woonproject Boschgaard bouwt. “Negentien circulaire woningen en een

Vijf aanbevelingen

In hun Materialen Expeditie komen bouwbedrijven Dura Vermeer, BAM en VolkerWessels met vijf aanbevelingen om circulair bouwen te stimuleren.

Dit zijn:

Creëer een centraal platform op basis van gestandaardiseerde afspraken.

Zorg dat diverse marktplaatsen hun aanbod via een centraal platform in de markt zetten. Aanbieders weten zo waar hun aanbod aan moet voldoen. Afnemers precies welke kwaliteit ze inkopen.

Formuleer circulaire ambities zo vroeg mogelijk in het ontwerpproces

Partijen kunnen deze principes dan vanaf het begin meenemen in het ontwerp, bijvoorbeeld door te werken vanuit (beschikbare) in te zetten onderdelen.

• Kies voor samenwerkingsvormen op basis van gelijkwaardigheid Belangrijk voor het integreren van de hergebruikambities. Bijvoorbeeld door te werken met een bouwteam. Opdrachtgevers hebben met het bouwteam een mooie tool in handen om tot een gelijkwaardige samenwerking te komen.

• Begin met het hergebruik van ‘eenvoudige’ producten

Denk aan producten met een relatief eenvoudige keten, een hoge restwaarde of een hoge mate van standaardisatie.

• Spreek ambities rondom hergebruik publiekelijk uit

Dit leidt tot een sterker gevoeld mandaat om hiermee aan de slag te gaan en kan helpen om belemmeringen ter discussie te stellen.

Een centraal platform waar vraag en aanbod volgens gestandaardiseerde afspraken samenkomen, kan een belangrijk vliegwiel zijn.

buurtcentrum. Onze doelstelling is om die woningen voor minimaal 90% uit secundaire grondstoffen te laten bestaan. Echt een gaaf project waarvan we binnen het bouwteam enorm veel energie krijgen”, zegt Versteegden.

De aannemer meldde zich bij opdrachtgever Zayaz, de woningcorporatie die de opdracht kreeg om een gekraakt wijkcentrum een nieuwe bestemming te geven. “Daarin krijgen de voormalige krakers een plek om te wonen dus zij bouwen ook mee. Samen pionieren we in circulair bouwen en proberen we met de hulp van architect Jeroen Bergsma van bouwpartner Superuse onze ambities waar te maken.”

Moeilijker te vinden

Versteegden merkt dat het vinden van geschikt oogstmateriaal steeds lastiger wordt. “Soms heb je geluk dat je hoort dat een pand op korte termijn gesloopt gaat worden. Dat biedt kansen, maar lang niet alles in zo’n complex is bruikbaar. Zo hebben we uit het voormalige

VAKTUEEL 43 MIX pro NR.1 2023

KPMG-gebouw veel materialen kunnen oogsten. Toiletpotten, houten spanten, trappen en kunststof gevelelementen. Ook binnendeuren en kozijnen kunnen we prima hergebruiken.” Uit het oude verzorgingshuis Zuiderschans in Den Bosch is eveneens materiaal geoogst voor Boschgaard. Behalve uit sloopprojecten haalt Versteegden ook gebruikte materialen binnen via sloopbedrijven, andere projecten en veilingen. “Je moet soms creatief zijn om materialen te vinden die je zoekt, maar dat is ook wel weer het uitdagende aan circulair bouwen.”

Samenwerken met aanbieders

Voor de bouwmaterialengroothandel biedt de circulaire materialenstroom ook kansen, al blijft het aanbod van gebruikte bouwmaterialen voorlopig relatief kleinschalig

en vooral regionaal georganiseerd. Zo verkoopt Bouwcenter Concordia sinds november circulaire bouwmaterialen waaronder balkhout, planken, dakpannen, plaatmaterialen, isolatieplaten en isolatiemateriaal. Hiervoor werkt de bouwmaterialengroothandel samen met sloopbedrijf Bork Groep. Tijdens de sloop wordt zo veel mogelijk materiaal geoogst, waarna het geschikt gemaakt voor hergebruik. Zo wordt het hout ontspijkerd en op maat gezaagd, materialen worden gereinigd en gesorteerd. Vervolgens gaat het naar de vestigingen van Bouwcenter Concordia. De samenwerking moet volgens beide partners circulair bouwen in NoordNederland een impuls geven.

Andersom denken

Bakker Bouwen & Wonen in Hoogkarspel biedt sinds een jaar gereviseerd bouwhout aan en was één van de eersten die circulair bouwen via de groothandel mogelijk maakte. Dirk Ploegstra, algemeen directeur van Bakker Bouwen & Wonen deelt de conclusie van de Materialen Expeditie dat de behoefte aan een centraal platform voor vraag en aanbod belangrijk is.

“Het gebeurt nu allemaal op kleine schaal. De geoogste materialen zijn in handen van de sloopbedrijven, die bij aannemers in hun omgeving naar afzet van die materialen zoeken. Maar voor een echte doorbraak van circulair bouwen is een platform nodig waar het aanbod van alle materialen die uit de sloopmarkt beschikbaar komen vindbaar is. Circulair bouwen is namelijk een kwestie van andersom denken: niet ontwerpen vanuit de wens van een architect, maar vanuit de materialen die beschikbaar zijn”, zei Ploegstra eerder al in MIXpro.

Regionale partners

Bakker Bouwen & Wonen krijgt het gereviseerd hout via De Heren van Demonteren, een initiatief van Boy Limmen Sloopwerken uit Heerhugowaard. Hij selecteert bij sloopwerkzaamheden alle materialen die anders bij het afval terecht zouden komen. Deze materialen worden gereedgemaakt voor een tweede leven. Voor de verkoop van die gereviseerde producten zoekt

Dirk Ploegstra:
44 MIX pro NR.1 2023
“Voor een echte doorbraak van circulair bouwen is een platform nodig waar het aanbod van alle materialen die uit de sloopmarkt beschikbaar komen vindbaar is.”

De Heren van Demonteren samenwerking met regionale partners. “Zo komt het bouwhout bij ons terecht en gaan de gereviseerde ijzerwaren naar Gyzs uit Schagen.”

‘Beste bedoelingen’

Sloopaannemer Arno Snellen ziet in de circulaire initiatieven van enkele groothandels dat de interesse vanuit de handel wel ontstaat. “De voorbeelden verspreid over het land worden met de beste bedoelingen ingezet. Vooral als ze echt lokaal gericht zijn, werken ze prima. Daarbij blijft het aanbod vaak beperkt tot grijpgoed zoals panlatten of tengels. Maar een groothandel neemt niet snel vijftig gebruikte toiletpotten op in het assortiment”, zegt Snellen, directeur van Gebroeders Snellen in Rijsbergen.

Volgens Snellen verkoopt de bouwmaterialenhandel liever nieuwe dan gebruikte materialen. “We hebben in het verleden met meerdere partijen aan tafel gezeten over de levering van herbruikbare producten die wij uit sloopprojecten hebben gehaald. Daarin merken we dat de handel nieuw assortiment makkelijker vindt. Die producten hebben een KOMO-keurmerk en hout is FSC-gecertificeerd. Die keurmerken zitten vaak niet op de materialen uit sloopprojecten, maar dat betekent niet dat ze niet bruikbaar of onverkoopbaar zijn.”

Eigen winkel

Net als veel collega-sloopaannemers heeft Snellen zelf een grote werf voor het materiaal dat afkomstig is uit sloopprojecten. “Daar bewerken we de materialen en maken we ze klaar voor hergebruik. Die werf is ook onze eigen winkel. We worden vaak rechtstreeks benaderd door architecten en aannemers die aan een circulair project werken of daaraan willen beginnen.” Andersom kennen de sloopbedrijven de architecten en

aannemers die zich op circulair bouwen richten. “We weten elkaar te vinden en kunnen zo samen al mooie circulaire stappen zetten. Maar er is veel meer mogelijk.” Voor de echte groei van circulair bouwen is massa nodig, aldus Snellen. “Met die massa komt er een continu aanbod beschikbaar voor de markt en kunnen bouwers vertrouwen op voldoende en tijdige levering van de materialen die ze nodig hebben.”

Landelijke aanbod op 1 plek

Om tot die massa te komen, is volgens Snellen, naast ondernemer ook bestuurslid van Veras, de brancheorganisatie voor sloopaannemers, inzicht in het aanbod onmisbaar. “Daarom werken we binnen Insert aan een samenwerking tussen twaalf sloopbedrijven, die verspreid over het land hun aanbod centraal via één platform samenbrengen. Zo bieden we al een behoorlijke massa waar de markt kan zien waar wat beschikbaar is. Een aannemer die veertig toiletpotten zoekt en ziet dat wij er dertig hebben staan, kan dan bij de andere aanbieders kijken of zij de resterende tien stuks kunnen leveren. Zo kunnen we samen aan de vraag voldoen.”

Uitnodiging aan handel

Gevraagd of daarmee de groothandel niet permanent naast een rol in circulair bouwen grijpt, zegt Snellen: “Dat hoeft zeker niet. Ik denk dat een platform als Insert ook voor de bouwmaterialenhandel bijzonder interessant kan zijn. Ook zij kunnen daar voor hun klanten gebruikte bouwmaterialen vinden, eventueel als aanvulling op de circulaire assortimenten die ze zelf in de shop hebben liggen. We gaan vanuit Insert dan ook graag in gesprek met partijen die actief zijn in de handel. Er is binnen de handel in herbruikbare bouwmaterialen echt ruimte voor een verdienmodel die voor alle partners in die keten werkt.”

VAKTUEEL 45 MIX pro NR.1 2023
Remmende factoren zijn nu vooral juridische en financiële obstakels, de risicoverdeling en afspraken over garantie.

Isolatiemateriaal heeft de actualiteit mee

Energiebesparing is natuurlijk een superhot thema. Eindklanten zijn naarstig op zoek naar manieren om hun energiekosten naar beneden te krijgen. Weten klusprofs als zzp’ers en aannemers voldoende van die trend te profiteren of moet het allemaal nog beter en sneller?

En weten bouwmaterialenhandels hun klanten daarin voldoende te ondersteunen met aantrekkelijke presentaties en innovaties van fabrikanten?

Martin Bijsma

BMN, LEENS

“De hoofdmoot van de klantenkring bestaat uit professionele gebruikers. Dus aannemers of zzp’ers. Daarnaast bedienen we particulieren. Aan die kant is inderdaad een gestegen belangstelling voor isolatie ontstaan, maar het is wel zo dat mensen hun budget maar één keer kunnen uitgeven aan energiebesparende maatregelen. Mensen maken een keuze voor een warmtepomp, zonnepanelen of isolatiemateriaal. En niet voor een combinatie van maatregelen. De aandacht voor isolatie was er aan de kant van professionals altijd al wel. Als een renovatie ter sprake komt, dan wordt er ook gesproken over isolatie. Als het dak toch open moet, is het zonde

Dirk van der Meij

BMN BOUWMATERIALEN KATWIJK

“De norm in de nieuwbouwsector wordt almaar verder aangescherpt, hetgeen ook zijn impact heeft op gebruik van isolatiewaarde. Ik kan me nog herinneren dat mijn vader 1 cm dik tempex tegen het dakbeschot bevestigde, dat was in die tijd al heel wat. Tegenwoordig wordt het isolatiemateriaal almaar dikker, was vroeger 8 cm dikte de norm, tegenwoordig kruipen we naar 14 cm toe. Klusbedrijven en aannemers beseffen al langer dat er veel rendement valt te halen uit goede isolatiewaardes. Als je gaat isoleren, doe het dan ook meteen goed. Nu komt de consument daar door de gestegen energieprijzen achteraan. Die

om een isolatiekans te laten liggen. Dat is nu zeker actueel, maar vroeger eigenlijk net zo goed. Dus zoveel is er eigenlijk niet veranderd.

Wat wel sterk is veranderd, is de isolatiewaarde. Was een Rd-waarde van 2,5 of 3 al heel behoorlijk, tegenwoordig raken waardes van 4,5 en zelfs 5 steeds meer in trek. Dat heeft ook zijn impact op de dikte. En dus tevens op de volumes op de winkelvloer zelf. Wij hebben vooral baat bij kleinere voorraden met hoge doorstroom. Gelukkig worden we beleverd vanuit Groningen, hier vlakbij. Dus wat dat betreft zit de aanlevering wel op orde.”

behoefte aan isolatie wordt ook doorgespeeld naar aannemers en klusbedrijven. Ik zie inderdaad dat ze het nu wat dat betreft drukker hebben, hoewel niet extreem drukker dan voorheen. Het is toch ook een kwestie van budget als een consument een forse isolatieklus wil laten uitvoeren.

Wat in ons voordeel speelt, is dat we in deze vestiging door o.a. uitbreiding van onze showroom nadrukkelijker inspelen op renovatie. Dat helpt zeker bij het attent maken van isolatiemogelijkheden, waarbij we ons veruit in de meeste gevallen richten op de professionele verwerker. De particulier komt hier amper over de vloer.”

46 MIX pro NR.1 2023
Auteur Hugo Schrameyer

Paul Visser

MANAGER BUSINESS STRATEGY & MARKETING, CPG NEDERLAND

“Als fabrikant leveren we uiteenlopende oplossingen die op de één of andere manier van doen hebben met isolatie, waaronder afdichtingsproducten, coatings en buitengevelisolatie. Onze klant is niet de particuliere eindgebruiker, zoals woningeigenaren, en in feite ook niet de verwerker ervan, de aannemer of zzp’er bijvoorbeeld. Wij richten ons primair op de tussenhandel, dus de bouwmaterialenhandel of de ijzerwarenvakhandel. De kennis omtrent deze materie is duidelijk verbeterd ten opzichte van tien jaar geleden, wat op zich vooral van doen heeft met de aangescherpte wet- en regelgeving. De overheid ziet steeds scherper toe op kwaliteit van constructies en energiebesparing. Dus heb je daar als handel en als verwerker zeker rekening mee te houden.

Gedraag je jezelf vooruitstrevend wat dat betreft, dan zal kennis daaromtrent op orde zijn. Wij ervaren in ieder geval een verantwoordelijkheid om kennis over luchtdicht bouwen, isolatie, enzovoort naar beneden in de keten te brengen. Dat gebeurt op verschillende manieren. Onze mensen vind je op bouwprojecten

Frank Stuffers

SALES MANAGER BOUW, UBBINK

“We zitten middenin de energietransitie, waarbij woningbezitters kennis maken met technieken die voor velen vroeger onbekend waren. Als Ubbink leveren we uiteenlopende bouw- en installatieproducten die aansluiten op deze trend. Isolatie, verwarming, ventilatie, energiesturing: dat zijn echt termen van nu. Ubbink maakt en ontwikkelt zowel voor de bouw als installatiesector producten en concepten, waarmee ons productportfolio goed aansluit op de actualiteit. Er liggen volop kansen voor zowel handel als fabrikanten om een invulling te geven aan deze transitie. Naast de kwaliteit van de afzonderlijke producten is het essentieel dat deze goed op elkaar aansluiten en dat de totale installatie en bouwonderdelen de juiste prestatie leveren. Wij kunnen hierin zowel de handel als fabrikanten ondersteunen.

Gezien de actualiteit van de hoge energieprijzen denk ik dat veel mensen vandaag de dag hun geld liever uitgeven aan energieoplossingen dan aan de verbouwing van hun keuken of badkamer bijvoorbeeld. De uitdaging is om zowel installatie als bouwkennis bij elkaar te brengen. Daarnaast is er een schaarste aan

om verwerkers van producten extra toelichting te geven. Ook richting handel gebeurt dat op allerlei manieren, waaronder locatiebezoek, maar ook middels online of schriftelijk materiaal. Weet de handel voldoende te profiteren van de huidige isolatietrend? Het kan natuurlijk altijd beter, maar ik moet ook beamen dat er echt belangstelling bestaat voor informatie over dit onderwerp. Bouwmaterialenhandels en ijzerwarenvakspeciaalzaken staan wel degelijk open voor de informatie die wij hen aanreiken. In dit tijdgewricht, waarin iedereen bezig is met het fenomeen energiebesparing, is dat eigenlijk een logische consequentie.

Wat ik wel merk is dat door historie en achtergrond nog steeds een kennisverschil bestaat tussen verschillende distributiekanalen. De bouwmaterialenhandel, houthandel, ijzerwarenhandel en tegenwoordig ook gespecialiseerde webshops hebben allemaal hun eigen focus. Hoewel grenzen hiertussen ook wel vervagen, zijn wij een relatie tussen aandacht voor bouwchemie, afdichtingsproducten en succes met concepten op gebied van isolatie en luchtdichting. Ieder kanaal kent zo zijn eigen rol.”

vakmensen om projecten tot een goed einde te brengen. Omdat wij zowel kennis van de bouw als de installatie hebben, proberen we de verwerker en de handel middels adviezen en onze concepten te ondersteunen. Door een goed advies en ondersteuning van de handel en industrie is de kans op fouten kleiner en verbetert de kwaliteit, dit scheelt tijd en geld. Hierin hebben de handel en industrie elkaar hard nodig om de verwerker te ondersteunen.

Wat je bovendien ziet, is dat de bouw almaar vaker wordt geconfronteerd met wet- en regelgeving, zoals de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Dat is een mooie kans voor de bouwmaterialenhandel, die vanuit disciplines als isolatie of energieverbruik advies kan geven over toepassing ervan. Helaas moeten we wel constateren dat het aantal nieuwbouwprojecten een minder grote vlucht neemt dan oorspronkelijk door de overheid was voorgesteld. De beoogde renovatieprojecten maken dat helaas onvoldoende goed. Het renovatietraject is toch beperkter van omvang dan ontwikkelingen aan nieuwbouwzijde.”

Het dak: veelal een eerste stap naar isolatiesucces.
ISOLATIE 47 MIX pro NR.1 2023
Isolatiemateriaal heeft veelal een fors volume en neemt dus behoorlijk veel vloeroppervlakte in beslag. Bouwmaterialenhandels hechten aan een snelle doorstroming en korte levertijden.

‘S WERELDS EERSTE PLUG

GEMAAKT VAN 70% HOUT

Sterker en milieuvriendelijk, geproduceerd in Polen

Universele en milieuvriendelijke plug

Uniek plugontwerp waarbij de plug vanaf de voorkant uitzet en zich vastzet in de ondergrond

Verhoogd draagvermogen door toevoeging van hout aan het plugmateriaal

Door een innovatief mengsel is de Timber UNO ongeëvenaard op het gebied van duurzaamheid. Deze kwaliteit maakt het een perfecte keuze voor groene bouwprojecten

Voor meer informatie zie: www.rawlplug.com of neem contact op: andre.homma@rawlplug.com

Anti-rotatievinnen voorkomen dat de plug tijdens het bevestigen in het gat draait, waardoor de plug uitzonderlijk efficiënt is in onregelmatige en onstabiele gaten

Kraag voorkomt dat de plug in de ondergrond verdwijnt

Uitzonderlijke geometrie zorgt voor maximale uitzetting en grip aan de ondergrond, waardoor de Timber UNO een veilige oplossing is voor alle ondergronden en alle toepassingen

R-XPT UNO 4ALL R-FFS R-GOK RT-KGR0162 R-PID18 R-RPP-65 R-KEMII R-KERII R-CAS-V R-SL-BUD

Vivian Kennes

COMMUNICATION SPECIALIST, KNAUF INSULATION

“Als ik zie hoeveel isolatie we momenteel wegzetten, en dat geldt waarschijnlijk ook voor andere aanbieders in deze sector, dan mag je wel stellen dat isolatiemateriaal in het middelpunt van de belangstelling staat. Als je vraagt of klusprofs als zzp’ers en aannemers voldoende van die trend profiteren, dan twijfel ik ook of gebruikers, zowel particulieren als professionals, altijd voldoende op de hoogte zijn van de juiste toepassing. Dat vind ik wel opmerkelijk: soms krijgen we bij onze technische adviesdienst particulieren aan de lijn die drie verschillende isolatieadviezen hebben gekregen van drie verschillende aannemers. Die horen toch te weten hoe je isolatiemateriaal verwerkt?

Ik denk niet dat wij als industrie daar een verantwoordelijkheid in hebben. Ik bedoel: als professionele verwerker hoor je toch te weten hoe je de materialen moet gebruiken? Veel zzp’ers zijn vanuit hun algemene bouwachtergrond het vak ingekomen. Prima, maar dan zal je ook je kennis moeten bijspijkeren over bouwfysica. Hoewel we als Knauf Insulation fabrikant zijn en geen opleidingsinstantie, brengen we wel veel kennis de keten in. Sinds vorig jaar publiceren we renovatieblogs, waarin we veel voorkomende vragen behandelen en zo fouten bij isoleren hopelijk helpen voor-

Danny Louws BOUWMAAT BREDA

“Dat de consument meer belangstelling aan de dag legt voor isolatiemateriaal druppelt ook terug de keten in. Particulieren willen isoleren, vragen ondersteuning bij een klusbedrijf en die komt op zijn beurt de materialen bij ons halen. Ik zie zeker een stijgende verkoop, maar om nu te spreken van een extreme verhoging van de vraag gaat misschien wat ver. Het is natuurlijk ook zo: verwerkers waren altijd al bezig met het thema isolatie, dat is op zich niet nieuw. Bovendien, wil je als particulier een stevige isolatieklus laten uitvoeren, dan kost dat nogal wat. Er is weliswaar subsidie beschikbaar, maar die dekt de kosten niet voor de volle honderd procent. De benodigde investering is niet voor elke particulier binnen handbereik.”

komen. Daarnaast bestaan er tal van andere tools om kennis te verbeteren over isolatiemateriaal. We hebben volop informatiemateriaal beschikbaar, er is een technische hulplijn, video’s met stappenplannen noem maar op.

Ook de bouwmaterialenhandel zelf geeft aan open te staan voor aanvullende toelichting op isolatiematerialen. Kink in de kabel is veelal het verloop van medewerkers. De kennis die we doorspelen, krijgt amper tijd om in te klinken. En natuurlijk is het ook zo dat medewerkers van de handel niet alleen van isolatie, maar ook van deurbeslag of gereedschap verstand dienen te hebben. Het is onmogelijk om op elk terrein de diepte in te gaan.

Aandacht voor isolatiemateriaal zit op dit moment inderdaad in een versnelling, zowel bij particulieren als verwerkers. Misschien logisch gezien de hoge energierekening, tegelijkertijd moet je ook beseffen dat er al jarenlang stimuleringsmaatregelen bestaan om isolatie bij eindgebruikers onder de aandacht te krijgen. Dus ja, er is een versnelling, maar dat heeft ook te maken met de laksheid afgelopen jaren. Nu de nood eenmaal aan de man komt, moeten we helaas ontdekken dat er te weinig vakmensen zijn om alle werkzaamheden te realiseren.”

ISOLATIE 49 MIX pro NR.1 2023
Wie in aanmerking wil komen voor isolatiesubsidie moet het materiaal door een professional laten verwerken.

Remmers innoveert in eenvoud en duurzaamheid

“Gericht inspelen op vragen uit de markt”

Voor Remmers, leverancier van bouw-, hout- en vloeroplossingen begint 2023 goed. Met enkele nieuwe producten breidt de fabrikant het assortiment dit jaar behoorlijk uit. “Voor al die noviteiten geldt dat ze passen binnen ons streven om eindgebruikers eenvoudig te verwerken oplossingen aan te bieden”, zegt Rik Smits, Sales Director Trade & DIY Benelux.

Binnen de assortimenten lakken en beitsen brengt Remmers enkele noviteiten op de markt waarmee de transformatie naar watergedragen varianten wordt gemaakt. “Zo lopen we met de introductie van Aqua HK-Lazuur vooruit op de steeds strenger wordende regelgeving rond het gebruik van milieubelastende oplosmiddelen in producten. Aqua HK-Lazuur is een houtbeits voor buiten en een interessant alternatief voor de diepzwarte variant van Induline GW-310 WF”, zegt Smits.

Mooier eindresultaat

De Aqua HK-Lazuur mag dankzij de nieuwe samenstelling ook op de particuliere markt verkocht worden. Smits: “Diepzwart is een erg populaire kleur voor tuinhout en consumenten kunnen deze nu zelf ook toepassen. Met dezelfde eigenschappen en kwaliteit als GW-310 WF is het niet alleen geschikt voor consumenten, maar is het ook voor de professional een goed alternatief. Het eindresultaat is namelijk zelfs nog mooier dan Induline GW-310 WF omdat de glansgraad iets matter is.”

3 functies gecombineerd

Remmers zet met de introductie van de nieuwe Aqua HK-Lazuur volop in op producten met een 3-in-1 functionaliteit. Nieuw in dat gamma is ook de Multi-Lak 3in1. “Een watergedragen lak die op bijna alle ondergronden aangebracht kan worden. Op tuinhout bijvoorbeeld, inclusief de metalen bouten, want de Multi-Lak is corrosiewerend en sluit de bouten helemaal af”, zegt Smits, die toevoegt dat ook op kunststof, beton en metaal de nieuwe Multi-Lak 3in1 zich goed laat verwerken.

Groot voordeel van de lak is het verwerkingsgemak voor de eindgebruiker. De lak combineert de functies primer, tussenlaag en eindlaag in één. Smits: “Dat betekent dat het snel verwerkt kan worden en dat gebruikers niet te maken hebben met droogtijden tussen de verschillende lagen. Het is echt een kwestie van een keer opbrengen.”

De Multi-Lak 3in1 is een watergedragen lak, wat betekent dat niet alleen professionals, maar ook consumenten de lak mogen verwerken. “Hierdoor kunnen we de lak via zowel het professionele kanaal als de retail aanbieden. Daarom hebben we voor doe-het-zelf kleine verpakkingen beschikbaar terwijl we de professionele verwerkers met Aqua ML-69/sm-Multi-Lak 3in1 grote hoeveelheden aanbieden, waarmee ze zelfs complete hallen kunnen lakken.”

Meubellakken

Minder bekend in Nederland, maar Remmers heeft ook een uitgebreid aanbod meubellakken. “In België en Duitsland worden die rechtstreeks aan de industrie geleverd, maar in Nederland is dit een typische handelsmarkt. En we hebben echt mooie en grote klanten die onze lakken gebruiken. Referenties waar we trots op zijn en mede daarom blijven we ook binnen die productgroep vernieuwen en uitbreiden.”

50 MIX pro NR.1 2023

Hoewel Remmers merkt dat de meubelindustrie erg hecht aan lakken die oplosmiddelen bevatten, introduceert de fabrikant daarnaast ook een watergedragen assortiment. “Dat bieden we aan via Colours en Coatings en later dit jaar ook via onder meer Olijslager en Woodfield. Met die markt gaan we ons in 2023 nadrukkelijker bezighouden. We bieden een compleet assortiment, waarbij ook oplosmiddelhoudende producten een plaats krijgen, maar watergedragen lakken de toekomst zijn. Met het huidige assortiment watergedragen ‘2K ready’ 1K-producten kunnen we dezelfde kwaliteit aanbieden als met oplosmiddelgedragen 2K-producten.”

MB 1K rapid

Remmers heeft de populaire MB-familie uitgebreid met een 1-component afdichtingsoplossing. “Dat product komt in het tweede kwartaal van dit jaar op de markt. Een bewust gekozen periode, want tussen april en september laat het materiaal zich het best verwerken”, zegt Smits, die weet dat de noviteit voorziet in een grote behoefte. “We horen tijdens gesprekken met de dealers namelijk dat veel verwerkers het werken met twee componenten best spannend vinden.”

Tijdens een jaarlijkse brainstormsessie op het hoofdkantoor van Remmers in Duitsland opperde Smits het idee om een MB 1Kvariant te ontwikkelen. “MB 2K wordt in Duitsland veelvuldig gebruikt. Dat heeft onder meer te maken met de verplichting dat om iedere kelder een waterdicht membraam moet worden aangebracht. In Nederland wordt voor kelders steeds meer gebruik gemaakt van prefab betonnen bakken. Die zijn al waterdicht.”

Drempel weg

Voor de kleinere werkzaamheden zoals het afdichten van buisdoorvoer of een kozijn op maaiveldniveau biedt MB 1K een snelle en eenvoudige oplossing. Smits: “Het zijn klussen die er voor veel professionals in de bouw even bijkomen. Dat zorgt er ook voor dat ze de stap naar een oplossing als MB 2K te groot vinden. Ze zijn bang dat ze maar een kleine hoeveelheid nodig hebben en met de rest blijven zitten. Die drempel nemen we weg met MB 1K.”

Met de nieuwe variant richt Remmers zich dan ook op een brede doelgroep. Zzp’ers, kleine aannemers, schilders en stukadoors. “Het is voor die groep straks een kwestie van aansmeren en klaar.

Introductiebox Aqua HK-Lazuur

Bij de lancering van de nieuwe Aqua HK-Lazuur zorgt Remmers niet alleen voor de aanpassing van de schapindeling en bijbehorende POS-materialen. “We bieden daarbij ook een aparte introductiebox aan met daarin onder meer een monster, een testverpakking en kwastje. Daarmee kunnen professionele verwerkers zelf uitproberen hoe de beits zich laat verwerken en wat het resultaat is”, zegt Smits.

De deksel kan na gebruik weer op de emmer en de inhoud blijft bruikbaar. Ze kopen een product waar ze minimaal drie maanden mee kunnen doen nadat de emmer is geopend.”

Flinke uitdaging

Het idee van Smits voor de nieuwe MB-variant werd door Remmers enthousiast ontvangen. “De ontwikkeling ervan bleek een flinke uitdaging. Hoe krijg je de eigenschappen van twee verschillende componenten in één kant-en-klaar product? Met name de mogelijkheid om het product na de eerste blootstelling aan zuurstof herbruikbaar te krijgen was geen gemakkelijke.” Een van die uitdagingen was het voorkomen van velvorming in de emmer. “Daarvoor is door de collega’s in Duitsland een goede oplossing gevonden.”

MB 1K rapid is niet gebaseerd op bitumen en daarmee loopt Remmers vooruit op regelgeving. Smits: “Het is een kwestie van tijd tot er strenge restricties komen op het gebruik van bitumen. Daar voldoet MB 1K rapid al aan.”

Twee kleuren

MB 1K rapid is niet alleen eenvoudig in gebruik omdat het uit één component bestaat, de verwerker weet na het aanbrengen van het product ook exact wanneer het droog is. Smits: “Alle MB 2K-varianten zijn grijs als ze aangebracht worden en drogen ook grijs op. MB 1K rapid is door zijn samenstelling blauw van kleur in de emmer. Ook MB 1K rapid droogt grijs op, dus de verwerker ziet vanzelf wanneer het behandelde oppervlak is opgedroogd. En daarmee sluit ook dit nieuwe product weer aan op ons doel om voor de verwerkers zo eenvoudig mogelijke oplossingen te ontwikkelen.”

Remmers B.V., Apeldoorn, +31 (0)55.303.48.00, info@remmersbv.nl, www.remmersbv.nl, www.remmersexperiencecenter.nl Remmers B.V., Grobbendonk, +32 (0)14.84.80.80, info@remmers.be, www.remmers.be
51 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

Thijs Ruijter vindt zijn baan prachtig. Hij zegt het met zoveel overtuiging dat velen met hem zouden willen ruilen. Maar dan moet je wel een vakman zijn. Thijs werkt sinds september 2021 bij KBK bouwgroep in Volendam. Zijn mooiste klussen komen voort uit zogeheten huurcommissiezaken. Is een geschil tussen huurder en verhuurder opgelost, dan wordt Thijs ingevlogen om het probleem op te lossen. Mensen zijn altijd blij als hij voor de deur staat.

Thijs werkt zelden in de buurt van Zaandam. Dat hij vandaag bij Het IJzerhuis langsgaat is dus een uitzondering. “Ik ben hier voor een boutje,” zegt hij met enige tegenzin. Hij werkt gestructureerd en pakt dus niet graag mis op dingen. Maar soms is het niet anders. Op zich vindt hij Het IJzerhuis een prima zaak met een ruimer assortiment dan zijn favoriet Mastermate. Toch gaat hij liever naar laatstgenoemde zaak in Zwaagdijk, niet ver van zijn woonplaats Lambertschaag. Omdat ze hem daar kennen, is er meer tijd voor hem en ervaart hij er de service als beter.

“Ik wil gewoon lekker makkelijk werken,” zegt Thijs over zijn gestructureerde aanpak. Zijn bedrijfsbus is een afspiegeling van die houding. Elk stuk gereedschap heeft z’n eigen plek en alle bevestigingsmaterialen bergt hij bij voorkeur op in één type opbergsysteem. “Alleen is het nu een beetje een rommeltje,” verontschuldigt hij zich op voorhand als hij schoorvoetend de zijdeur openschuift, “want ik heb net wat deurtjes vervangen.” Te midden van keurig geordend gereedschap en bevestigingsmateriaal staan twee deuren. Het valt dus 100% mee met dat rommeltje.

Bouwprof Thijs Ruijter

Locatie Het IJzerhuis Zaandam

Tijdstip Maandagmiddag rond lunchtijd

52 MIX pro NR.1 2023
Auteur Edwin Timmers Fotograaf Marjolein Ansink
WERK AAN DE WINKEL 53 MIX pro NR.1 2023
‘Ik ben hier voor een boutje’

AXA Home Security introduceert goud- en bronskleurig binnendeurbeslag

Als je al zilver hebt, dan is het toevoegen van goud en brons een heel logische stap om het podium compleet te maken. Dat moeten ze bij beslag- en veiligheidsspecialist AXA gedacht hebben toen ze als test een batch van goud- en bronskleurig binnendeurbeslag lieten maken. “Het begon als een persoonlijk dingetje hoe het eruit zou komen te zien. Het draaide uit op enorm enthousiaste reacties, waarbij extra kansen ontstaan.”

Toegegeven. Het was een redelijk spontaan idee, daar op het AXA-kantoor in Veenendaal. Geen langlopende procedures, geen goedkeuring van hogerhand en zonder grote investeringen. Accountmanager Consumer Related Business Rémon Bolderman werkte vroeger in de meubels, een branche die zeer trendgevoelig is. “Het is een trend scène die duidelijk laat zien wat hot is - en wat niet. Daarnaast hebben deze trends ook mijn persoonlijke interesse. Dat viel samen toen ik een tijdje terug op ons kantoor een aantal samples van kleurstalen zag liggen: basis (F1), zwart, messing, goud, brons en titaniumkleurig. Ik stelde voor dat we een serie goudkleurig binnenbeslag lieten produceren. Ik wilde weten hoe het er in het echt uit zou komen te zien. En is het niets? Nou,

dan weten we dat. Daarop lieten we een batch maken, in het goud en in het brons. Puur om te kijken hoe het in de praktijk zou tonen.” AXA kan dit soort beperkte oplages snel maken, omdat de productie zowel in Nederland als in Polen plaatsvindt. Korte aanvoerlijnen dus. Hun relatief nieuwe productiefaciliteit in Polen speelt hierin een grote rol. Daar hebben ze onder andere een moderne anodiseerlijn, waarbij verschillende afwerkingen mogelijk zijn. Bijvoorbeeld voor modieus zwart beslag, maar dus ook voor andere kleuren.

Kleine ingreep met gigantisch effect

En toen ging het snel. Want nog voor de Kerst kwamen de samples binnen. Bij AXA kregen ze het gevoel dat ze hiermee

54 MIX pro NR.1 2023
“Een kleine ingreep met een gigantisch effect”

letterlijk ‘goud’ in handen hadden. Of anders toch een mooi affiche, met de minstens zo kwalitatieve kleur brons. Bolderman: “Een andere kleur beslag voor binnendeuren is een kleine ingreep met een gigantisch effect. Nu kun je kiezen tussen standaard aluminiumkleurig en trendy zwart, maar ik zag ook andere trends. Waar ik die zie? Vooral online, op social media, in mijn netwerk, maar ook in bladen als vtwonen. In mijn vrije tijd ga ik nog vaak naar meubelwinkels. Dat netwerk heb ik nog, dus is het vaak makkelijk om over trends en klantvragen te sparren.”

Bij AXA waren ze enthousiast over de batches, waarmee ze direct op pad gingen naar dealers. Ze waren nieuwsgierig of hun enthousiasme werd gedeeld. De reacties van dealers waren heel positief. Bolderman vertelt over een klant die eerst wegliep en na een paar minuten weer terugkwam. Hij was naar de deurenafdeling gelopen om hun mening te horen en ‘ze waren allemaal heel enthousiast’.

Nieuwe markten, extra kansen

Bolderman denkt dat de toevoeging van kleuren kansen biedt om een ander type klant aan AXA te binden. “Vooral voor grote, trendgevoelige winkels gericht op woninginrichting zijn deze varianten ideaal. Ook deurenfabrikanten hebben vraag naar dit type artikelen. En wat ons opvalt is dat vooral online ook veel geïnteresseerden zijn. Dat zijn toch kopers die meer trendgevoelig zijn. Zo zien we bijvoorbeeld dat er online meer zwart beslag verkocht wordt dan in de fysieke winkels. Vaak wordt dan eerst één setje besteld, daarna volgt vrijwel altijd de vervolgbestelling.”

Naast online zien ze bij AXA ook kansen bij de renovatiemarkt, waar bestaand beslag vaak door hetzelfde wordt vervangen. Terwijl een andere kleur of vorm een nieuwe look geeft. “We komen uit een vreemde periode en het aantal verhuizingen neemt nu af. Maar mensen hebben gespaard en zijn bereid om zaken te veranderen aan hun huis. Dit zijn daarbij relatief kleine investeringen die een grote impact hebben. Zijn mensen trendgevoelig? Dan kiezen ze vaker voor goud, zwart of brons. En ook bij andere branches zien we kansen. Bijvoorbeeld bij woninginrichters, die kunnen een display met enkele modellen neerzetten”, zegt Bolderman enthousiast.

Kwalitatief met strakke uitstraling

Voor de toepassing van de nieuwe kleuren vormt het basisassortiment van AXA het uitgangspunt. Daaronder vallen onder andere het AXA Curve Klik binnendeurbeslag voor loop-, dag-, nacht- en toiletsloten. Ook Curve Klik binnendeurbeslag met ronde rozetten zijn voor dit type sloten beschikbaar. Met daarbij verschillende krukken. Een compact en kwalitatief assortiment dus. “Het beslag is mat en heeft een luxe uitstraling. Het is gemaakt van geanodiseerd, geslepen aluminium en dus minder krasgevoelig. Bovendien zie je geen schroeven of patentboutjes, het ziet er strak uit. De eerste series komen aan het eind van het eerste kwartaal beschikbaar.”

Bolderman geeft toe dat het idee van andere, trendy kleuren al wel wat langer bij AXA leefde. “Het is prettig om zo snel te kunnen

schakelen. Ons moederbedrijf Allegion heeft veel merken in handen. Dat biedt veel voordelen. Op hoog niveau wordt er strategisch nagedacht, waarbij het leuke is dat ze ons gewoon AXA laten zijn. Met onze 120 jaar ervaring, onze eigen manier van doen en onze kennis van onze markt. Door te signaleren en te proberen kunnen we snel schakelen. Is het product goed? Dan gaan we het doen. En komt er op een moment dat er meer vraag komt naar varianten? Dan kunnen we die dankzij onze korte lijnen snel produceren.” Die flexibiliteit geldt ook voor de ondersteuning van de nieuwe kleuren. Daarbij wordt vooral ingezet op social media, met fraai beeldmateriaal. “Op het moment dat er vraag komt naar extra ondersteuning, zoals een display, dan ontwikkelen we dat snel. Ook daar zijn we flexibel in.”

AXA, Veenendaal, 0318 536 111, www.axahomesecurity.com, info.axa.home@allegion.com
55 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

Mechanisch hang- en sluitwerk de basis, belangstelling voor elektronica groeit

Elektronische alarm-concepten weten zich met torenhoge marketingbudgetten fors te manifesteren. Aan de zijde van mechanisch hang- en sluitwerk worden net zo goed campagnes ontwikkeld, zoals die met Harm Alarm (“Maak het ze niet te makkelijk”).

Toch moet je ook erkennen dat die bescheidener van omzet zijn. Merken bouwmaterialenhandels en ijzerwarenvakspeciaalzaken dat er sprake is van een veranderende trend? En is het nodig om de markt meer bewust te maken dat hang- en sluitwerk aan de basis liggen van optimale veiligheid?

Gijs-Bert Drost (GBD) en Johan van Huffelen (JvH)

BREUER & SCHMITZ

GBD: “De wijze waarop aandacht wordt gecreëerd voor elektronische alarmsystemen vind ik wel opvallend. Aanbieders blazen stevig in de bus. Het bijzondere feit doet zich voor dat zulke systemen de belofte brengen de woning tegen inbraak te beschermen, terwijl ze dat praktisch gezien niet doen. Het zijn vooral signaleringssystemen die een functie hebben om een inbraak te detecteren, maar de beveiliging van een woning blijft toch vooral te danken aan mechanisch hang- en sluitwerk. Bovendien vraag ik me af: zijn zulke systemen werkelijk waterdicht en niet te hacken.”

JvH: “Ik denk ook dat het een generatieding is. Jongeren doen alles met hun mobieltje. Dus ook de beveiliging van hun woning. Ouderen zijn daar misschien te nuchter voor. Die vertrouwen nog op de kwaliteit van degelijk hang- en sluitwerk.”

GBD: “Wat ik ook een signaal vind, is dat senioren steeds langer thuis blijven wonen. En die hebben eigenlijk niks met moderne elektrische oplossingen. Dus daar zit zeker ook een kans om mensen te attenderen op het belang van hang- en sluitwerk. Er is nog een wereld te winnen wat dat betreft. In honderdduizenden woningen van dertig

jaar of ouder hangen deuren met verouderde beveiliging, met een eenvoudig cilinderslot of met een uitstekende cilinder zonder kerntrekbeveiliging bijvoorbeeld. Even je knietje tegen de deur en je bent zo binnen.”

JvH: “Wat vaak wel een probleem is: het verbeteren van de inbraakwerendheid loopt al gauw in de honderden euro’s. En mensen willen daar in deze periode van hoge inflatie en hoge energierekeningen geen budget voor vrijmaken. Tegelijkertijd is het ook zo dat een goed sluitende voordeur met een driepuntsluiting niet alleen inbraak voorkomt, maar ook een positief effect heeft op de isolatiewaarde. De tocht houd je buiten de deur, de warmte houd je binnen.”

GBD: “Wat actueel is in onze branche is aandacht voor duurzaamheid. Ook wij gaan in dat proces mee en zijn van een bronzen status naar een zilveren status opgeklommen binnen de ‘Cradle to Cradle’-certificering. Daar heeft de eindgebruiker misschien niet direct aandacht voor, maar dat geldt wel voor zowel de tussenhandel als de bouwmaterialenhandel en ijzerwarenvakhandel. De handel is steeds kritischer op de milieu-impact van hun leveranciers.”

56 MIX pro NR.1 2023
Auteur Hugo Schrameyer

Michiel Vrielink

VAN DIJK IJZERWARENVAKHANDEL

“In Nederland kennen we het Bouwbesluit, dus in die hoedanigheid hebben we ook van doen met voorschriften aangaande mechanisch hang- en sluitwerk. Elektronische alarmsystemen zullen hun weg veelal niet vinden richting nieuwbouw. Zulke systemen staan volgens mij met name in de belangstelling bij bestaande bouw. Alarmsystemen in combinatie met camera’s en andere tools past wat mij betreft ook niet direct thuis bij de ijzerwarenvakhandel. Daarentegen zie je wel duidelijk dat hang- en sluitwerk door een proces gaat waarbij steeds meer elektronica wordt toegepast. De belangstelling voor slimme sloten laat al sinds een paar jaar een duidelijke groei zien. Mensen aarzelen soms nog vanwege de kosten, maar daar staat tegenover dat je

nooit meer een slot hoeft te vervangen als je een sleutel bent verloren. Het vervangen van een tag voor een elektronische slot kost hooguit een paar euro.

Al met al zie je een groeiende belangstelling voor elektronische oplossingen. Het is wel zo dat we de consumentenmarkt geïnteresseerd maken door direct contact. De zzp’er of de aannemer laat zich niet direct zien als pleitbezorger, terwijl het upgraden met elektronische beveiliging ook voor de klusprofessional best lucratief kan zijn. Het is wel zo: particulieren kunnen om nazorg vragen, bijvoorbeeld omdat ze hun systeem niet hebben geüpgraded of wanneer de batterijen aan vervanging toe zijn. Je laat een systeem werkend achter, maar dan vragen ze alsnog om extra hulp.”

Maurice Boskaljon

ISERO VEENENDAAL

“De belangstelling in deze omgeving is toch vooral gericht op mechanisch hang- en sluitwerk. Het zal er ooit wel van komen, dat er meer belangstelling ontstaat voor elektronische oplossingen, maar vooralsnog bestaat hier een vrij conservatieve markt. Wat mensen nog afremt, denk ik, is de aanschafprijs. Voor een slim slot kom je toch al gauw uit op enkele honderden euro’s. En als je een bestaand cilinderslot hebt die je afsluit als je naar je werk gaat en weer opent bij terugkomst, waarom zou je dan een dure investering doen? Ik denk dat veel mensen zo denken: als het niet kapot is, waarom zou ik er dan een duur alternatief voor in de plaats nemen?”

Menno Bouwens

BUSINESS LINE MANAGER AXA HOME SECURITY

“Aan consumentenzijde zie je dat aanbieders van elektronische alarmsystemen hard aan de weg timmeren. En wat ik heb begrepen, wordt er aan die kant een groei gerealiseerd, hoewel dat zeker niet ten koste gaat van wat wij in de markt zetten. 2022 was niet het gemakkelijkste jaar, maar dat komt vooral door de twee voorliggende coronajaren. Dat is een periode geweest dat consumenten veel budget hebben vrijgemaakt voor hun woning. Ook voor huisbeveiliging. Dus doen ze het nu wat rustiger aan. Wij zijn zelf zeker niet ontevreden over de verkoopresultaten. Dat is te danken aan een combinatie van assortimentsuitbreiding, betere productverkrijgbaarheid, maar toch ook bewustwording bij woningbezitters. Voor de bouwsector zelf geldt dat we veel efforts stoppen in het geven van toelichting over de mogelijkheden van deur- en raambeslag. Onze inspanning blijft beperkt tot het adviseren, de distributie verloopt via de ijzerwarenvakhandel of de bouwmaterialenhandel. Ook de handel kan rekenen

op de benodigde ondersteuning. Er is veel hang- en sluitwerk verkrijgbaar, het is niet altijd even gemakkelijk om het juiste product bij de juiste toepassing en van het juiste veiligheidsniveau te vinden.

Verkoopkanalen hebben hun eigen rol in het contact met hun doelgroep. Kleine aannemers en zzp’ers zitten veelal op het spoor van one-stop-shopping, waarbij de aankoop van plaatmateriaal wordt gecombineerd met de aanschaf van hang- en sluitwerk. Wat je ziet, is dat veel bouwmaterialenhandels kennis van deze materie naar zich toehalen. Het assortiment in de winkel is daarbij vaak leidend. De ijzerwarenvakhandel onderscheidt zich juist door specifieke kennis van hang- en sluitwerk. Zij kunnen heel gericht advies geven over wat er mogelijk is en wat niet, voor verschillende toepassingen. En zij weten vaak ook welke voorwaarden er hangen aan het maken van maatwerk. Daar maken zij het verschil voor grote én kleine klanten.”

De wereld van beveiligingscamera’s en toebehoren is voor veel partijen in de bouwwereld net een brug te ver.
HANG-EN SLUITWERK 57 MIX pro NR.1 2023

professional opnieuw uitgevonden

Aqua HK-Lazuur 3in1

3-in-1: Eenvoudig. Duurzaam. Tijdbesparend.

remmersbv.nl
NIEUW Verkrijgbaar Voorjaar 2023 De klassieker voor de

SALES MANAGER DIGITALE TOEGANGSCONTROLE, DOM NEDERLAND

“Met het in huis halen van enkel een digitaal alarmsysteem koop je in feite schijnveiligheid als je mechanisch hang en sluitwerk niet voldoende inbraakwerend is. Alarmsystemen signaleren, maar zijn zelf niet per definitie in staat om je huis afdoende te beveiligen. Wat je daarentegen net zo goed ziet in de wereld van mechanische beveiliging, is dat er vormen van digitalisering aan worden toegevoegd. Dat geldt ook voor ons als merk. We brengen de laatste jaren digitale cilinders en deurbeslagen op de markt die te bedienen en te beheren zijn met smartphones en apps. Voor bijvoorbeeld de jongere kinderen bestaan er tags en armbanden waarmee ze zonder mechanische sleutel hun huisdeur kunnen openen.

Digitalisering is een belangrijke trend, temeer omdat je als woningbezitter nooit zorgen hoeft te maken over verloren sleutels. Bij een digitaal slot of deurbeslag hoef je uitsluitend een digitale smart-

Frits Gossink MASTERMATE BEVERWIJK

“Slimme sloten, digitale toegangscontrole – ja, dat zijn inderdaad ontwikkelingen binnen hang- en sluitwerk die steeds vaker belangstelling krijgen. Het is niet zozeer de consument die naar deze oplossingen zoekt, maar vooral partijen in de utiliteitsbouw. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan een flat met een gemeenschappelijke entree. Daar moeten tientallen bewoners doorheen, dus wil de beheerder graag zicht houden op wie er binnen komt. Veelal hebben wij rechtreeks contact met de eindklant, de zzp’er of de aannemer zit

Remco de Heus

VAN DIJK BOUWMATERIALEN, LANGBROEK

“Misschien heeft het met mentaliteit te maken. We zitten in een klein dorpje middenin het platteland. Eindgebruikers zijn nog vrij traditioneel van aard. Ze willen het graag houden bij traditioneel hang- en sluitwerk. Er bestaat een oriëntatie op aanvullende mogelijkheden, zoals een driepuntssluiting, maar technologie is een thema waar nog weinig belangstelling voor bestaat. Wat je wel ziet is dat deurbellen met camera in trek raken. Die worden best veel verkocht. Misschien is dat een eerste opstap naar aanvullende elektronische beveiliging, maar hier hebben mensen nog een lange weg te gaan voordat ze kennis gaan maken met zoiets als een slim slot.”

phone sleutel in te nemen of een tag te wissen om de toegang tot de woning veilig te houden.

Wij zijn als fabrikant hoofdzakelijk direct betrokken met MKB en grotere nieuwbouw- en renovatieprojecten. Ook de ijzerwarenvakhandel houdt zich vaak niet primair bezig met het actief promoten van digitale oplossingen richting klusprofessionals of eindgebruikers. Op zich kan daar best een aantrekkelijke omzet in zitten. Op een villa of woning van een bovengemiddelde prijs zal een digitaal toegangscontroleproduct niet misstaan. Het is veelal de woningeigenaar zelf die de vraag daartoe in de markt legt. Veelal komt hij dan terecht bij een online webshop of en minder vaak de aannemer, zzp’er of andere monteur die al naar gelang zijn relaties te rade gaat bij zijn geëigende kanaal. Dat kan een ijzerwarenvakhandel zijn, maar ook een bouwmaterialenhandel of zelfs een online aanbieder.”

daar meestal niet tussen. Op zich is de vermogende particulier die zijn woning wil uitrusten met toegangscontrole best een interessante markt, maar het is niet zo dat die regelmatig voorbijkomt. Wat ik inderdaad wel merk, is dat de klant met elektronische sloten meer nazorg nodig heeft, bijvoorbeeld omdat vergeten is de benodigde batterijen te vervangen. Binnen een beperkte tijd zijn we bereid om problemen kosteloos op te lossen, maar uiteindelijk moet ook voor die service betaald worden.”

HANG-EN SLUITWERK 59 MIX pro NR.1 2023
Slimme sloten behoren misschien (nog) niet tot de core business, maar de belangstelling ervoor laat wel een duidelijke groei zien.

ABUS en Metafa vanaf dit jaar losgekoppeld

ABUS zelfstandig op de Nederlandse markt

ABUS bouwt de laatste vijf jaar aan een nieuwe setup voor de Nederlandse markt. In 2020 namen zij Metafa, hun distributeur van ABUS Pfaffenhain cilinders over. Na een overgangsperiode van drie jaar zijn de activiteiten van beide bedrijven losgekoppeld. Dat betekent dat vanaf dit jaar ABUS zelf de Nederlandse markt betreedt. En dat biedt nieuwe kansen.

jaar hebben we toen tegen elkaar gezegd dat we de organisatie anders in willen richten”, legt Kuyken uit. “Waarom? Nou, omdat ieder land alle disciplines van ABUS in één organisatie had, behalve in Nederland. We werkten met twee agentschappen: Cillekens en Metafa. Maar daarbij zaten we niet zelf in de bestuurdersstoel, we waren afhankelijk van onze band met derden. In 2018 zijn wij van start gegaan met de nieuwe organisatie en hebben we de ABUS Security-Center omgedoopt tot ABUS Nederland. Onze eerste stap was de aankoop van Metafa, dat was in 2020. Destijds deden zij cilinders van ABUS Pfaffenhain, maar ook zaken zoals deurbeslag van de firma Hafi en Dieckmann en sleutels en sleutelmachines van de firma Keyline. Het cilindergedeelte hebben we er toen uit gehaald. Al het personeel werd destijds overgenomen - met de afspraak om Metafa te helpen om ze opnieuw te laten starten.” Sinds dit jaar is het zover dat ABUS en Metafa op eigen benen verder gaan. Een gedeelte van de gespecialiseerde medewerkers gaat daarbij verder bij Metafa, met eigen producten in een ander pand.

Direct contact met de markt

“Nu de overgangsperiode met Metafa achter de rug is, gaat er voor onze klanten niks veranderen. Want in principe werken we al drie jaar op deze manier”, zegt Ronald Kuyken, managing director bij ABUS Nederland. “Wat een voordeel van onze strategische keuze gaat worden? Kijk, een agent heeft meerdere merken in zijn productportfolio. Nu kunnen we alleen over ABUS-producten spreken. Dat geeft ons nieuwe mogelijkheden. Daarbij komt dat de markt steeds transparanter en agressiever wordt. We zien dat de lijnen korter worden. Directe verkoop aan eindgebruikers is voor ons geen optie, want we werken altijd samen met onze partners. Met onze partners zoeken we naar de markt en daar helpen we ook bij. Bijvoorbeeld bij projectaanvragen. Samen gaan we het gesprek aan, luisteren naar de wens van de klant en bieden een oplossing aan waarbij we kijken welke partner daar het meest geschikt voor is.”

Niet in de bestuurdersstoel

Zo’n vijftien jaar geleden begon ABUS te bouwen aan de Security-Center tak (elektronische beveiliging) in Nederland. “Na acht

ABUS Nederland heeft verschillende taken, zo beleveren ze onder andere magazijnen van de inkooporganisaties, ijzerwaren zaken, slotenmakers en installateurs. Maar ook aanvragen voor volumeof stuksleveringen en specialties doen ze. Daar waar mogelijk trekken ze op met de firma Cillekens. Vanaf juli 2021 vervult ABUS een dubbelrol als agent en distributeur, waarbij Cillekens de distributierol vervult. “Om die bredere rol te kunnen vervullen hebben we in Nederland ons personeelsbestand verder opgeschaald, onder andere met collega’s voor de verkoop binnen- en buitendienst.”

60 MIX pro NR.1 2023

Plug & play

De synergie tussen de verschillende productgroepen biedt nieuwe kansen en nieuwe markten. Kuyken: “Bijvoorbeeld bij slotenmakers en ijzerwarenhandels. Of neem elektronische producten bij de installateurs en IT-bedrijven. Die laatste markt is in opkomst, vooral met toegangscontrole en camerabewaking –waarbij geen certificaat voor de verzekeraar nodig is. Bij deze producten hebben we gradaties in ons productenpakket. Bijvoorbeeld voor profklanten, die producten met een certificaat willen hebben. En een apart portfolio voor ijzerwarenklanten, die vaker plug-and-play producten willen hebben. We zien de mogelijkheden en we zien ook klanten die daarin groeien. Bijvoorbeeld door complete sluitplannen mét camera’s aan te bieden. Daarin gaan we stappen maken, ook door andere systemen te bouwen. Neem een installateur die bij een klant komt. Die klant ziet ABUS-producten en vraagt naar andere producten van ons merk. Dat was met Metafa en Cillekens lastiger, nu hebben we meer synergie. We zien nu zelf meer en kunnen doen hoe wij het willen.”

verkopen. Dat kun je doen met een merknaam. Dan is uitleg belangrijk voor de klant en de keten moet het je gemakkelijk maken. En zit er een goed verhaal achter? Dan merkt een keten dat het merk zichzelf verkoopt.” Naast de sterke merknaam ontlast ABUS ketens door samen te kijken naar de omloopsnelheid, advies te geven bij het assortiment en duidelijk te maken welke services erachter zitten. “Het draait ook om het beslag op het werkkapitaal. Langzaam roterende producten kosten geld. We helpen klanten om hun werkkapitaal te beperken door minimale voorraden aan te houden en door ons serviceapparaat toch een compleet assortiment te kunnen bieden – vandaag bestellen, morgen in huis.”

Vanuit Son of vanuit fabriek

Groothandel verschilt van dhz

“Kijk je naar ons businessmodel, dan zit 95% van de mechanische sluitingen bij de professionals. Dus veel minder bij dhz, terwijl we daar wel mogelijkheden zien en naar toe willen. Daar kijken we naar, we willen meer differentiëren.” Tegelijkertijd merkt Kuyken op dat in de dhz mogelijkheden liggen voor de toekomst, maar dat dit een andere markt is dan de profmarkt. “Staand voor een winkelrek is de adviesfunctie niet altijd optimaal. Het is voor de eindklant niet altijd even gemakkelijk om te bepalen welke producten hij moet hebben. We moeten dus goed nadenken hoe je een product presenteert. Tegelijkertijd zijn er ketens in de dhz die steeds meer naar de professional opschuiven. Je moet dus goed kijken wat je bij welke keten neer moet leggen. Dat is afhankelijk van het type klant en de adviesfunctie.”

Minder beslag op werkkapitaal

Bij de profmarkt ziet hij dat het houden van voorraad en de beschikbaarheid belangrijk zijn. “Zelf zijn ze ook voorraadhoudend, al draait het daarbij natuurlijk om de hardlopers. Klanten gaan naar de specialist als ze advies willen, terwijl in de dhz een product zichzelf moet

“Klanten worden, waar mogelijk, direct beleverd vanuit onze magazijnen in Duitsland. In Son is het ABUS servicecenter gevestigd, waar wij onze assemblagelijn voor de cilinders hebben. Hierdoor zijn wij zeer flexibel en snel. “Bij de verkoop kunnen we onze eigen montageafdeling inzetten of onze fabriek bij de grootschalige projecten. Bovendien hebben we altijd 100% controle bij wat we doen, we kunnen testen en zekerheid bieden. Is er bijvoorbeeld een nabestelling van een cilinder op nummer? Dan produceren we een sleutel om te testen, waarna we deze uiteraard vernietigen”, zegt Kuyken. “Bovendien gaan we straks naar één erp-systeem voor de hele organisatie. Daarbij kunnen wij nog sneller en efficiënter werken, wat vele voordelen gaat geven voor onze klant en eindklant. Marketing Manager Maurice de Bekker voegt toe: “Ook aan de marketingkant geeft dit extra voordelen. Dankzij de partnerportalen die we hieraan kunnen koppelen zijn duidelijker aanwezig bij onze klanten. Dat moet de verkoop vergemakkelijken.”

Het familiebedrijf ABUS bestaat uit drie segmenten. Het eerste segment is huisbeveiliging, waaronder de cilinders, vensterbeveiligingen, hangsloten en accessoires vallen. Het tweede segment is mobiele beveiliging, waaronder fiets- en motor producten vallen. Het derde segment zijn de elektronische producten, zoals camerabewaking, inbraaksystemen en toegangscontrole. Volgend jaar viert het bedrijf hun 100-jarig bestaan.

ABUS Nederland BV, Son, 0499 477 876, www.abus.com, info@abus.nl
61 MIX pro NR.1 2023 CLOSE UP

“Wij schaatsen al op een dun laagje ijs”

Pontmeyer heeft een jubileum te vieren: in 2023 is het tien jaar geleden dat de groothandel begon met e-commerce. Zeker de laatste vier jaren geven aanleiding tot feest: de online omzet verviervoudigde. MIXpro sprak uitgebreid met e-commercemanager Marcel Douma, die een ambitieus digitaal groeiplan ontwikkelde en ten uitvoer bracht. “Lange tijd is er te veel gedacht vanuit de techniek. In 2019 hebben we de commerciële motor erbij aangeslingerd.”

“Kijk, daar zit de online klantenservice”, begint Marcel Douma trots zijn rondleiding over de e-commerce-afdeling. “Daarnaast zit een aantal van onze developers, even verderop zitten de mensen die zich met de verschillende marketingkanalen bezighouden, daarachter de merchandisers. In die ruimte verderop buigt een sprint-team van externe ontwikkelaars zich over de code.”

Het team van Douma is de afgelopen jaren ontzettend gegroeid. Het bestaat uit zowel vaste als ingehuurde professionals, die hier op het hoofdkantoor van PontMeyer in Zaandam werken, of vanuit huis of andere locaties. “Onze mensen hebben veel vrijheid”, zegt Douma, “en we kunnen snel samen stappen zetten”, waarover later meer.

Opgevoerde Lada

Douma werkt al sinds begin 2011 bij PontMeyer, waar hij begon als manager marketingcommunicatie en later ook de formule onder zijn hoede kreeg. Hij weet nog goed hoe de groothandel een voorzichtige start maakte met e-commerce, tien jaar geleden. “Je gaat lachen als je hoort voor welk bedrag we toen een webshop begonnen (je kunt er amper een middenklasser van kopen, AvO).

Johan van Velzen, nu verantwoordelijk voor digitale innovatie en ontwikkeling binnen moederconcern TABS Holland, heeft alles eruit gehaald wat erin zat. In die tijd is een goede digitale basis gelegd, maar de rek ging eruit: we hadden de Lada zo ver opgevoerd dat de rook eruit kwam. We moesten op zoek naar een andere oplossing.”

Het werd het e-commerceplatform van Hybris, later omgedoopt tot SAP Commerce Cloud. Douma zegt er direct bij dat de techniek randvoorwaardelijk is voor e-commercesucces, maar niet doorslaggevend: “Software is niet meer dan een middel, een enabler, online omzet is het doel. Voor groei is het cruciaal om een plan te hebben en de organisatie mee te krijgen. In 2019 hebben we beschreven waar we eind 2022 wilden staan. Dat hielp enorm om keuzes te maken. In ons strategieplan stond inderdaad dat we de omzet wilden verviervoudigen.”

Basisprincipes

Een ambitie uitspreken is één, maar hoe breng je die in de praktijk? Douma: “Zo’n plan is op zichzelf supercomplex, maar intern moet je dat vertalen in een kort statement, een leidraad voor de organisatie. Het zijn eigenlijk basisprincipes, waar je samen constant aan sleutelt. Want je moet natuurlijk wel wendbaar zijn, zeker ook in tijden van corona en prijsstijgingen. Je moet steeds op de golf blijven, alles meenemen wat je onderweg tegenkomt.”

Douma licht vervolgens een aantal van de basisprincipes uit: “Open staan voor commercialiteit, is een belangrijke. Een andere is focussen en snelheid maken. Ook heel belangrijk: pak grote dingen aan, verlies je niet in de details: later kun je perfectioneren.” De inwoner van Abcoude zet het laatste kracht bij met een vergelijking, die hij ook op de werkvloer regelmatig maakt: “Als ik een boomgaard inloop, dan trap ik eerst even tegen wat boompjes aan, om te kijken waar het meeste fruit uit valt. Op basis daarvan ga je investeren.”

Auteur Arjan van Oosterhout Fotograaf Marjolein Ansink
62 MIX pro NR.1 2023

Eerst draaien, dan verfraaien

Prioriteiten stellen, focus aanbrengen, het is waar Douma steeds op hamert. Hij heeft een broertje dood aan de zogenoemde ‘watervalmethode’ van regelmatige softwareontwikkeling, die al snel verzandt in tijdslurpende fijnslijperij, nog voor er iets wordt opgeleverd. “Ik redeneer andersom: eerst draaien, dan verfraaien. Je kunt niet wachten tot alles 100% klopt, want dan mis je de boot. Een procent of 85 kan ook genoeg zijn. Wij beginnen hier al te schaatsen op een dun laagje ijs, het hoeft geen tien centimeter dik te zijn.”

Douma zegt die filosofie over te hebben gehouden aan zijn tijd bij Kwantum: “In de detailhandel heb je het wekelijks, misschien wel dagelijks over omzet, terwijl de groothandel meer met maand- of zelfs kwartaalrapportages werkt. Er ligt veel meer nadruk op snelheid in b2c. ‘Wat werkt? Dan pakken we daarop door.’ Natuurlijk moet je aanbod wel goed genoeg zijn, maar niet alles hoeft 100%. Als je ’t houdt op laten we zeggen die 85%, dan kost dat niet 85% van de uren, maar veel en veel minder; de laatste procenten om tot perfectionisme te komen kosten het meeste tijd. Dat houd ik de mensen hier ook steeds voor: als je gaat voor 85%, dan houd je heel veel tijd over voor nieuwe ideeën. Daarmee krijg je echt een andere cultuur, jaag je ondernemerschap aan en word je als organisatie heel beweeglijk. Daar horen totaal nieuwe processen bij. Wij werken met korte cycli, agile, met stand-ups per kwartaal, per maand en per twee weken.”

Mindset om te gaan rennen

Volgens Douma voorkomen de vele multidisciplinaire meetings dat blind wordt gevaren op een einddoel, terwijl de koers steeds bijsturing behoeft. “Onze roadmap is voor driekwart leidend, maar het geld is natuurlijk ook daarbuiten te vinden. Het ligt elke dag op straat bij wijze van spreken, dat moet je niet laten liggen. Tot een aantal jaren geleden werd hier te veel gedacht vanuit de techniek. Maar dan zie je alleen de dingetjes die niet goed gaan, kijk je eigenlijk niet naar wat er wél goed gaat, laat staan naar nieuwe kansen. In 2019 hebben we de commerciële motor erbij aangezet, door allerlei nieuwe functionaliteiten toe te voegen, maar ook door uit te pakken met acties. Als je met elkaar kunt accepteren dat er wel eens iets fout kan gaan, kun je de positieve mindset creëren om te gaan rennen.”

Zo is op de e-commerceafdeling van PontMeyer een ondernemende cultuur ontstaan, waar Douma trots op is. Jonge digitale professionals kunnen er ontzettend veel leren, aldus de manager: “Ik denk oprecht dat je hier meer kunt opsteken dan bij bol.com. Daar kun je misschien verantwoordelijk worden voor de schoenveters, hier kun je jezelf veel breder ontwikkelen, en echt zelf plannen maken. Maar ja: b2b, de groothandel, het heeft een stoffig imago. Weinig dynamiek, denkt men, maar het tegendeel is waar. Het lukt wel om mensen daarvan te overtuigen, maar dan moet ik ze wel eerst aan tafel zien te krijgen. Dat is het lastigste. Waar ik op let bij kandidaten? Op hun houding en gedrag, of ze ondernemend zijn, enthousiast, licht competitief. We geven medewerkers steeds meer verantwoordelijkheid en ownership op deelgebieden, komend jaar willen we ze ook resultaatverantwoordelijk maken.”

E-commerce is ook handel

Telde Douma’s afdeling in 2019 een handvol medewerkers, inmiddels zijn het er wel veertig, waaronder marketeers, productmanagers en klantenservicemedewerkers. De afdeling opereert praktisch los van de rest van het hoofdkantoor. Douma: “We hebben hier gewoon een heel bedrijf opgezet, met alle disciplines die je nodig hebt om te kunnen groeien. E-commerce is zoveel meer dan de ontwikkeling van de website, dat wordt vaak vergeten. Het is commerce, handel. Als je snelheid wilt creëren, moet je veel zelf kunnen, en niet te afhankelijk zijn van anderen. We drukken de collega’s van marketing en pricing steeds verder naar buiten, haha.” Dan serieuzer: “Natuurlijk is het wel fijn dat we niet op een andere locatie zitten, maar dicht bij de rest van het hoofdkantoor, zodat je toch snel kunt schakelen en voeling houdt met het bedrijf. Maar in beginsel hebben we de handen zelf aan de knoppen.”

Wat vindt Douma dan van deskundigen die pleiten voor een omnichannel organisatie, met afdelingen die kanaaloverstijgend annex ‘kanaalagnostisch’ zijn. Is dat niet de heilige graal? “Dat is inderdaad het ideaalplaatje, maar dat krijg je zomaar niet voor elkaar. Het heeft te maken met de fase waar je in zit. In sommige van onze categorieën tekent online al voor 15 tot 20% van de omzet, maar het blijft een minderheid natuurlijk. Ik denk dat de huidige werkwijze het beste is om digitaal vaart te maken, op termijn zou het kunnen dat de organisatie meer omnichannel wordt, maar zover zijn we nog niet.”

Koudwatervrees

Douma geeft aan dat het belang van e-commerce binnen de organisatie steeds meer wordt onderkend, al wordt de groei van de online bestedingen wel vaak toegedicht aan corona. Volgens de e-commercemanager is dat slechts ten dele waar. De binding met de fysieke vestigingen van PontMeyer noemt Douma ‘redelijk goed’, mede dankzij een e-commerce-accountmanager die zowel vestigingen als klanten bezoekt. “Hij laat die klanten zien hoe makkelijk het is om in een paar minuten online te bestellen. Steeds meer klanten gaan over, en als ze eenmaal over zijn dan blijven ze online bestellen. Het leeuwendeel van de orders wordt bezorgd. We kunnen nog wel stappen zetten in het afhalen van online orders.

ONLINE 63 MIX pro NR.1 2023

Om verschillende redenen, logistiek, administratief en organisato risch, is dat nu ingewikkeld voor de vestigingen. Koudwatervrees speelt ook mee, er is nog wel wat aan draagvlak te winnen.”

De impact van online

Wat de marges betreft hoeft het online kanaal niet onder te doen voor het fysieke kanaal, aldus Douma. Een groot voordeel is dat er op internet geen onderhandelingsruimte is, geeft hij aan: “Het is take it or leave it. Met onze afdeling streven we de hoogste marges na, de hoogste bonbedragen dankzij onder andere crossen upselling, en uiteindelijk ook de hoogste arbeidsproductiviteit. Vergeet niet dat we daarnaast een hele belangrijke rol vervullen als het gaat om lead-generatie, wat blijkt uit analyses van het ROPO-effect (Research Online, Purchase Offline, AvO). En dan halen we ook nog heel veel data op. De inzichten daaruit helpen ons om prioriteiten te stellen, maar we vertalen ze ook voor andere afdelingen. De impact is enorm.”

Met de jaren zijn er ontzettend veel wijzigingen aangebracht aan de website van PontMeyer. Volgens Douma is die niet meer te vergelijken met vier jaar geleden. Daarbij is de filosofie van de boomgaard gehanteerd, zou je kunnen zeggen: de afdeling begon met het verbeteren van de conversie op de hoofdpagina’s, zoals de homepage, de productpagina’s en de checkout. Er werden functionaliteiten toegevoegd en klantvriendelijke flows gemaakt. Was alles aan de beurt geweest, dan begon het rondje opnieuw, steeds eerst op zoek naar het laagst hangende fruit. “We hebben de Mijn-omgeving sterk verbeterd, lijstjes toegevoegd – echt een superding, bijvoorbeeld om binnen twee minuten een badkamer te bestellen –, de zoekfunctionaliteit verbeterd en geïnvesteerd in datagedreven productaanbevelingen. Een app? Met onze responsive website is onze mobiele propositie nu goed genoeg, vooralsnog kunnen we alles doen zonder een app. Leuke Spielerei natuurlijk, de meest geavanceerde technieken, maar wat kost en levert het op in euro’s?”

Samenwerking in de keten

Een van de memorabele wapenfeiten is de introductie van de online deurenconfigurator waar Douma op wijst. “Daar heeft Skantrae ons bij geholpen. Het slaat aan, en het maakt ook voor andere leveranciers duidelijk dat e-commerce nieuwe kansen biedt.” Het voorbeeld brengt hem op een punt dat hij aan het einde van het interview nog graag wil maken: de samenwerking in de keten met betrekking tot e-commerce. “Mijn ervaring is dat leveranciers al veel supporten met data, maar nog weinig in de commercialiteit. Ik vraag me weleens af of die accountmanagers genoeg praten met mensen die over de webshop gaan, in plaats van alleen de winkelvertegenwoordigers. De online omzetaandelen zijn nu misschien nog gering, maar ze groeien wel. Als je digitaal achterblijft, ga je dat steeds meer merken. Met PontMeyer willen we in drie tot vijf jaar naar 25% online orders. Dat is serieus ambitieus, een maandlanding kun je zeggen, maar we gaan er alles aan doen. Zaten we eerst achteraan op het gebied van e-commerce, inmiddels zijn we ver naar voren geschoven. We willen helemaal vooraan gaan zitten.”

E-commerce bij TABS Holland

PontMeyer (48 vestigingen) positioneert zich als onestopshop voor hout-, plaat- en bouwmaterialen. De historie van de formule voert terug tot 1828, toen William Pont in Edam een houthandel mede-oprichtte. PontMeyer is onderdeel van Timber and Building Supplies (TABS) Holland, net als Jongeneel (42 vestigingen) en een aantal kleinere dochterbedrijven, waaronder Astrimex, RET Bouwproducten en Houthandel Van Dam. Volgens e-commercevoorman Marcel Douma volgt zuster Jongeneel dezelfde digitale roadmap als PontMeyer. “Met een eigen invulling en een andere manager. We leren wel van elkaar. Laatst hebben we met alle bedrijven een e-commercedag georganiseerd, om ervaringen uit te wisselen en prioriteiten te stellen. Daar krijgen we allemaal energie van.”

64 MIX pro NR.1 2023

Gemixte kans?

Op het moment van schrijven ben ik volop bezig met de opbouw van het VLOK Kennisplein op de Bouwbeurs 2023 in de Jaarbeurs in Utrecht. Een waar spektakel. Veel ondernemingen investeren grote bedragen in hun beursdeelname om hun nieuwe producten aan het toestromend publiek te presenteren. Na de coronajaren is het spannend hoe de bezoekersaantallen gaan worden. En uiteindelijk het rendement van de deelname. En – verder doordenkend – komen er bij mij dan een paar vragen op.

Hoeveel kleine ondernemers – zoals de VLOK-leden – gaan naar de beurs?

Uit ervaring weet ik dat ik altijd bekende gezichten van leden ga ontmoeten. Ondernemers, die hun werk slim weten te organiseren en altijd tijd hebben voor zichzelf. Even in een andere omgeving ideeën opdoen en zien wat er zoal te koop is. En wat er aan verbeteringen mogelijk zijn. Mogelijk gebruik maken van een beursaanbieding.

Vanuit de VLOK sporen wij onze leden met meerdere nieuwsbrieven aan om te komen. Met als extra, dat wij er zelf ook staan en zij vragen bij ons kwijt kunnen. Of kunnen zien hoe zij eenvoudig en goedkoop het risico van het wegvallen van inkomen bij arbeidsongeschiktheid kunnen opvangen met de VLOK-AOV. En met de aankondiging dat zij er – dankzij onze partners – ook extra voordeel kunnen halen.

Hadden wij meer kunnen doen om kleine ondernemers naar de beurs te lokken?

Opeens werd me duidelijk dat we met onze organisatie al iets moois hadden georganiseerd, maar dat we in alle drukte vergeten waren verder te kijken.

Communicatie en klantbinding zijn toverwoorden in de marketing en de sales.

Waarom hebben wij niet met de vakhandel gecommuniceerd. Het gaat tenslotte om hun klanten. En dan volgt vanzelf de volgende vraag.

Wat doet de vakhandel met de Bouwbeurs?

Het is bekend dat scholen – ook bij de beursorganisatie – apart aandacht krijgen. De klanten van de toekomst. Natuurlijk op jacht naar gadgets en weggevertjes. Maar als je een positieve indruk kunt achterlaten, kan het een klant voor het leven worden.

Ik weet dat onze leden bij hun vakhandel behalve prijzen ook kennis weten te waarderen. Ligt het daarom niet voor de hand om de ‘schooldag’ van de beurs uit te breiden naar een ‘bijschooldag’ voor medewerkers van de vakhandel? Dan kunnen deze de klanten die de beurs gemist hebben verrassen met nieuwtjes.

En misschien rijst bij u ook een vraag.

Waarom doet de VLOK mee aan de Bouwbeurs?

Voor de ledenwerving mikt de VLOK al jaren om de woon- en consumentenbeurzen. Om de VLOK bij de consument bekend te maken. Het voordeel van de extra-nakomingsgarantie die de VLOK-leden de consument kunnen bieden. A worldwide unique sellingpoint!

En dat begint steeds beter te werken. Klanten die voor kwaliteit willen kiezen, verlangen dat een ondernemer is aangesloten bij een erkende onafhankelijke geschillencommissie. En met de goedkeuring van de Consumentenbond en Vereniging Eigen Huis staat de VLOK er met zijn algemene voorwaarden goed op.

Deelname aan de Bouwbeurs was ingegeven door de wens van de beursorganisatie om specifiek voor de kleine ondernemers kennis toegankelijk te maken en te laten zien hoe samenwerking (met VLOK-partners) je samen sterker maakt. En als we er toch zijn, gaan we ook lekker netwerken en kennis opdoen van de laatste nieuwtjes.

Dennis Kosten Directeur VLOK
65 MIX pro NR.1 2023 COLUMN

Bouwgroothandel-jobs,

De vacaturebank van MIXpro is dé perfecte database voor nieuwe uitdagingen en interim-opdrachten binnen de Bouwgroothandel. Werkgevers plaatsen hun openstaande vacatures op zoek naar de juiste professionals om het team te versterken. Op alle niveau’s in het hart van de sector die we met MIXpro bedienen: de Bouwgroothandel. Vind jouw nieuwe uitdaging via MIXpro.

Accountmanager Werkkleding & PBM (Isero B.V., Amsterdam en omgeving)

Als Accountmanager bij Isero ga jij je richten op het verder laten groeien van de business unit Werkkleding & PBM in Amsterdam en omgeving.

Product Manager (CPG Europe, Arkel)

Als Product Manager bij CPG Europe draag je zorg voor het ontwikkelen en positioneren van de producten en toepassingen binnen het segment bouwafdichting (lijmen, kitten en schuimen).

Business Unit Manager Prefab (BMN Nederland, Nieuwegein)

Als Business Unit Manager ben je eindverantwoordelijk voor de gehele business, in dit geval Prefab.

Vestigingsmanager (Burghouwt, Arnhem)

Als Vestigingsmanager bij Burghouwt in Arnhem speel jij een belangrijke en centrale rol in de specialistische vestiging voor Duco Ventilatietechniek.

https://MIXonline.nl/provacatures

uit het hart van de sector

Job aanbieden?

Wil jij nieuwe collega’s vinden? Plaats dan je vacature op het platform van MIX. Dat kan al voor € 350 per vacature. Daarmee krijg je aandacht op de website, in de nieuwsbrief, op Linkedin én in MIXpro zelf.

Commercieel Medewerker Binnendienst

Roto Frank, Geldermalsen

Als Commercieel Medewerker

Binnendienst bij Roto Frank heb je nauw contact met de klanten en jouw collega’s op de buitendienst.

Product Engineer

HMB , IJsselstein

Als Product Engineer bij HMB in IJsselstein ben je verantwoordelijk voor de ontwikkeling en realisatie van nieuwe gereedschappen en hang- en sluitwerk.

Supply Chain Manager

HMB , IJsselstein

Als Supply Chain Manager bij HMB in IJsselstein ben je verantwoordelijk voor de afdeling Logistiek & Kwaliteit en het nauw contact houden met de afdelingen Sales en Productmanagement.

Accountmanager OEM itsme , Noordwest-Nederland

Als Accountmanager OEM bij itsme ben jij dé partner voor een specifieke groep klanten in de machine- en modulebouw.

Accountmanager MRO itsme , Noordwest-Nederland

Als Accountmanager MRO bij itsme ben jij dé partner voor een specifieke groep klanten in de maakindustrie.

Hoofd Calculatie

Heembeton , Lelystad

Als Hoofd Calculatie bij Heembeton ga je een afdeling, bestaande uit het calculatieteam en de verkoopondersteuning, aansturen vanuit het kantoor in Lelystad.

Gezocht: (Aankomend) bedrijfsleider/ verkoper bouwmaterialen Verhulst bouwmaterialen en afbouwcenter, Den Haag

Om onze bedrijfsprocessen toekomstbestendig te maken komen wij graag in contact met een ijzersterk en sociaal: (Aankomend) bedrijfsleider/ verkoper bouwmaterialen.

Technisch Commercieel Adviseur

Hensel Nederland, Zuidwest-Nederland

Als Technisch Commercieel Adviseur bij Hensel Nederland ben je verantwoordelijk voor de commerciële groei in ZuidwestNederland.

Category Manager

Zinkunie, Boxtel

Bij Zinkunie in Boxtel ben jij als Category Manager verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het business succes van jouw categorie, Dakproducten.

Meer vacatures kun je vinden op: www.MIXonline.nl/provacatures
SCAN MIJ!

Vertaz/COVIJ:

vakbekwaamheid personeel essentieel

Eigen vakcursussen voorzien in behoefte

Werken aan nieuwe Module Techniek

Inmiddels zijn de werkzaamheden om te komen tot een nieuwe module Techniek (aandrijftechniek, pneumatiek, etc.) in volle gang.

In het verleden bestond een dergelijke module, deze is door een groot aantal deskundigen, samen met de onderwijsmensen van Capabel Pro opgepakt.

Capabel Pro en diverse deskundigen zijn momenteel bezig de laatste hand te leggen aan deze module die voor de branche een zeer welkome aanvulling is op de modules die al gevolgd kunnen worden.

De module Techniek draagt bij aan nog meer kennis op de werkvloer.

Deze exercitie past in het streven van Covij/Vertaz om de vakcursussen up-to-date te houden en daarmee onze werknemers te scholen tot echte vakmensen waarmee het verschil gemaakt kan worden.

Een paar cijfers over 2022

De leden van Vertaz hebben onverminderd behoefte aan geschoold personeel en daarvoor worden de programma’s (modules) van Covij gebruikt. Ook in 2022 wisten veel leden van Vertaz de weg naar verbreden en verdiepen van kennis te vinden.

Er zijn 433 examens voor de modules Bevestigingstechniek, Gereedschappen en Hang & Sluitwerk zijn afgenomen met een slagingspercentage van ruim 85%. Helaas is nog maar 10% van deze examens toe te schrijven aan de specialisaties.

Deze modules zullen we het komend jaar nog meer onder de aandacht gaan brengen.

Covij/Vertaz: samenwerken met CapabelPro

De uitvoering van de vakcursussen ligt bij Capabel Pro, enige jaren geleden de rechts- en naamopvolger van IMKO (deze naam wordt nog wel eens gebruikt!).

Capabel PRO richt zich op de bij- en nascholing van medewerkers van gevestigde ondernemingen binnen verschillende branches en bedrijfstakken.

Capabel PRO heeft een aanbod van praktijkgerichte vakopleidingen met actuele vakkennis, waarmee medewerkers hun vakkennis en vaardigheden vergroten.

De opleidingen en cursussen die zij aanbieden leiden op tot brancheerkende diploma’s en certificaten.

Poilitiekeurmerk veilig wonen (pkvw) staat voor kwaliteit en vertrouwen

Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) zet in op een veiliger Nederland door op grote schaal het keurmerk toe te passen in nieuwbouw- en renovatieprojecten. Het PKVW verkleint de kans op inbraak en draagt bij aan de sociale veiligheid in en rond woningen, wooncomplexen en in buurten en wijken. De kwaliteitseisen van het keurmerk zorgen al jaren voor een betrouwbaar en kwalitatief sterke inbraakbeveiliging van woningen. Vanuit de samenwerking met Vertaz en het productenaanbod zoals geleverd via de leden van Vertaz kan worden ingespeeld op ontwikkelingen op de markt en wordt het PKVW actueel gehouden. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) coördineert en stimuleert de samenwerking tussen het PKVW en Vertaz.

Vertaz ondersteunt de promotie van het PKVW

Jaarlijks draagt Vertaz, samen met de betrokken inkoopverenigingen, financieel bij aan de promotie van het PKVW bij grote afnemers zoals woningbouwcorporaties en gemeentes. Vertaz heeft hierdoor de mogelijkheid om richting te geven aan deze promotie. Vertaz stuurt dan bijvoorbeeld aan op de grote projecten. Deze grote projecten zorgen voor toepassing van het PKVW op grote schaal. Dat wordt mogelijk gemaakt door de daarbij passende inbraakwerende producten die via het Vertaz-kanaal geleverd worden. Zo dragen we gezamenlijk bij vanuit onze respectievelijke verantwoordelijkheden en mogelijkheden aan een veiliger maatschappij. Namens het bestuur van Vertaz is Jacqueline Beer, voorheen lid en voorzitter van Vertaz, actief betrokken bij het PKVW.

68 MIX pro NR.1 2023
De Malietoren Postbus 93002 - 2509 AA DEN HAAG Tel.: 070 - 34 90 749 Fax: 070 - 34 90 775 Email: info@vertaz.nl

Het laatste nieuws van PKVW

Prijswinnend PKVW-project

Woningcorporatie Servatius Maastricht is een voorbeeld van een grote organisatie die het PKVW centraal stelt in al hun nieuwbouw- en renovatieprojecten. Met het PKVW garanderen ze een veilige leefomgeving voor zo’n ruim 10.000 huureenheden in de sociale huur. Vastgoedontwikkelaar Ruud Verkou zegt daarover:

“Servatius investeert in leefbaarheid: schoon, heel, veilig en mooi. Dit doen we samen met bewoners, gemeente, politie en zorg- en welzijnspartijen. Veiligheid is voor bewoners een randvoorwaarde. Als huurders zich veilig voelen, heeft dit een positief effect op meedoen en samenleven. De kwaliteit van de woning en leefomgeving bepaalt het woongenot. Servatius is verantwoordelijk voor veilige woningen en wooncomplexen. Het PKVW helpt daarbij, want bij woningen met dit keurmerk is de kans op een inbraak twee keer zo klein. Daarom past Servatius bij grotere renovaties altijd het PKVW toe.”

Op het YouTube kanaal van het CCV vind je een video over Servatius en het winnen van de PKVW-prijs.

Kwaliteitsbeheer van het keurmerk

De werkgroep Kwaliteitsbeheer van het PKVW houdt zich primair bezig met het bewaken van de eisen van het PKVW. Waar nodig worden er aanpassingen gedaan. De werkgroep is samengesteld uit meerdere partijen die actief zijn binnen het keurmerk. Voorzitter van deze werkgroep is Arjen Koole (VHS).

Als er nieuwe inbraakmethoden zijn, dan beoordeelt de werkgroep of het eisenpakket moet worden aangepast. De laatste grote wijziging was een paar jaar geleden met betrekking tot cilindertrekken. In verschillende regio’s nam het aantal woninginbraken via die methode toe. Na dat signaal keek de werkgroep op welke manier daarop moest worden ingespeeld. Dit leidde onder meer tot de aanscherping van de eis waarbij het slot op de voordeur moet zijn voorzien van cilindertrekbeveiliging.

Een nieuw ontwikkeling op de markt is de hoge vraag naar verlichting op zonne-energie die duurzaam en energiezuinig is.

Er wordt gekeken hoe die producten kunnen worden toegelaten tot het PKVW. De kwaliteit moet in ieder geval voldoende zijn, dus ook als de zon niet schijnt moet het voldoende licht geven. Als dat het geval is komt de verlichting op de lijst met producten

die PKVW-bedrijven kunnen installeren. Waar mogelijk zijn dat gecertificeerde producten met het oog op continue kwaliteit en de controle daarop. De grootste certificeerder van producten om inbraken te voorkomen is SKG.

Alle producten waarvan de werkgroep beslist dat die voldoen aan de eisen van het PKVW staan op de PKVW-Productenlijst. Eens in de 3 tot 5 jaar wordt het hele eisenpakket doorlopen om te kijken of alles nog actueel is. De verwachting is dat dit traject in 2024/2025 weer plaatsvindt. De werkgroep Kwaliteitsbeheer PKVW komt minimaal 4 keer per jaar bij elkaar om alles rondom woninginbraakpreventie te bespreken.

Opleiding tot PKVWbouwplanadviseur iets voor u?

Als PKVW-Bouwplanadviseur geeft u adviezen aan bijvoorbeeld een gemeente, een projectontwikkelaar, woningcorporatie of een aannemer. Deze adviezen geeft u op zowel Bestaande Bouwniveau als Nieuwbouwniveau, waarbij uw advies tot een PKVW-certificaat kan leiden.

Als PKVW-bouwplanadviseur bent u vanaf de beginfase van de nieuwbouw of renovatie betrokken bij de bouwplannen. Met uw advies en kennis ontzorgt u de bouwende partij bij het opleveren van veilige woningen.

De training is interessant en biedt meerwaarde voor ontwerpers, stedenbouwkundigen, architecten, aannemers, werkvoorbereiders, hang- en sluitwerkleveranciers en andere belanghebbenden die hun kennis willen vergroten op het gebied van PKVW.

Er is geen specifieke vooropleiding nodig om deel te kunnen nemen aan deze training. De training wordt verzorgd door Kiwa FSS. U vindt meer informatie op: politiekeurmerk.nl/pkvwopleidingen/

De eerstvolgende training vindt plaats in Zaltbommel op 4 mei

Contact

Voor meer informatie, suggesties en vragen over het PKVW kun je contact opnemen met pkvw@hetccv.nl

69 MIX pro NR.1 2023
De Malietoren Postbus 93002 - 2509 AA DEN HAAG Tel.: 070 - 34 90 749 Fax: 070 - 34 90 775 Email: info@vertaz.nl
+31 (0)320 28 56 10 verkoop@asf-fischer.nl webshop.asf-fischer.nl NIEUW! www.in2crm.nl CRM voor Bouwtoelevering

Goed werkgeverschap gaat niet zonder goed werknemerschap

Sinds de zomer mag ik mezelf programmamanager Werkgeverschap noemen. Ik zet daar zelf altijd het woordje ‘goed’ voor. Daar gaat het immers om als je als werkgever je mensen wil behouden. Zeker in deze tijden met een krappe arbeidsmarkt, maar dat geldt ook in een minder krappe arbeidsmarkt. Iemand die goed zijn best doet, hart voor de zaak heeft en het beste voor heeft met je klant, vervang je niet zomaar. Net zoals het werven van een klant veel duurder is dan het hebben en houden van een duurzame klantrelatie.

Waar gaat het dan om bij goed werkgeverschap? Ik heb even gegoogeld en “Goed werkgeverschap (volgens de wetgeving) houdt in dat je je als werkgever goed dient te gedragen ten opzichte van jouw medewerker. Je weegt dus ook de belangen van je werknemer mee in de keuzes en afwegingen die je maakt.” (uit het HR woordenboek). Overigens een prima definitie, wat mij betreft, maar tegelijkertijd kun je dit in iedere relatie toepassen. Hetzelfde geldt dus ook voor een werknemer.

Inzoomend op de werkgever zal hij in het belang van de continuïteit van zijn onderneming goede mensen om zich heen willen verzamelen door een goed salaris te bieden, een gezonde bedrijfscultuur te organiseren, opleiding te verzorgen, ontwikkelingsmogelijkheden te bieden, voldoende rusttijd, etc. Tegelijkertijd heeft hij ook een business te runnen en is het geen liefdadigheidsinstelling. Hij mag van werknemers goed werknemerschap verwachten. Vervang werkgever door werknemer in de definitie hierboven en je hebt de definitie van een goede werknemer. Maar toch niet helemaal.

Een werkgever mag verwachten dat een werknemer zich goed gedraagt ten opzichte van jou, zich op tijd meldt, zijn uren draait en zijn best doet binnen zijn mogelijkheden. Een goede werknemer blijft zich ontwikkelen, uit eigen belang én bedrijfsbelang. En ook zet hij een stapje extra als daar om gevraagd wordt én vooral ook als het niet gevraagd wordt. Een stapje extra zit niet altijd in tijd maar ook in het kritisch meedenken. Dat kan een bedrijf verder vooruithelpen. Een goede werkgever zorgt voor een omgeving waarin mensen kritisch meedenken. Het verschil is echter dat een werkgever de mogelijkheid heeft om een werknemer te ontslaan en een werknemer heeft die niet. Daarom wordt een werknemer in de wet beter beschermd dan een werkgever.

Een goede werkgever zorgt voor een goede balans van (hoge) eisen en plichten en de rechten die een werknemer daaraan kan ontlenen. Zoals een goede werknemer het opeisen van zijn rechten koppelt aan een goed plichtsbesef. Het één hoort bij het ander.

De vraag is hoe kunnen we daar samen aan werken? Of beter nog; hoe kan Hibin hierbij van dienst zijn. Meld je aan bij mij om te denken over de uitrol van het MDIEU-programma. Hier worden beide aspecten aan orde gesteld en kun je als onderneming gebruik maken van subsidie en kennis om je HR-beleid verder vorm te geven.

Aanmelden voor het MDIEU-programma kan simpelweg door mij een mailtje te sturen: m.donckers@hibin.nl

HNK Ede Horapark, Bennekomseweg 41-43, 6717 LL Ede e-mailadres: info@hibin.nl website: www.hibin.nl Telefoon: 088 - 442 46 00 Fax: 088 - 422 46 01 KvK: 40530254 (Koninklijke HIBIN te Almere) KONINKLIJKE HIBIN Koninklijke Hibin
71 MIX pro NR.1 2023

Conjunctuurmeting najaar 2022

Verwachtingen bouwmaterialengroothandel: veel invloeden van buitenaf op de handel

Het jaar 2022 kenmerkt zich onder andere door verschillende crises. Meerdere globale en lokale ontwikkelingen spelen gelijktijdig en zijn van invloed op de bouw en de bouwgroothandel. De halfjaarlijkse conjunctuurmeting tracht om de bouwgroothandel te voorzien van cijfermatig inzicht op 2022 en de verwachtingen voor 2023. De antwoorden liggen als gevolg van de ontwikkelingen meer dan anders uit elkaar; de uitkomsten worden in gemiddelden gecommuniceerd.

De bouwmaterialengroothandel verwacht in 2023 een omzetdaling van -3,2%. De verwachtingen zijn minder positief dan in het voorjaar 2022. De verandering in omzet in het najaar 2022 ten opzichte van het najaar 2021 bedraagt +4,2%. De winst-

marge zal naar verwachting van de ondernemers in de branche in 2023 licht dalen met -0,4%. De verwachtingen zijn minder positief dan de verwachting uit de conjunctuurmeting voorjaar 2022. Toen werd uitgegaan van een margegroei van +0,6%. De bedrijven geven aan dat de bouwvolumes afnemen. Deze afname is groter dan de omzetdaling in euro’s laat zien. Dat blijkt uit de conjunctuurmeting najaar 2022 van Koninklijke Hibin, netwerk van de bouwtoelevering.

De respondenten meldden in het najaar van 2022 een gemiddelde stijging van de inkoopprijzen met 15%. Afhankelijk van het assortiment zijn de onderlinge verschillen groot. Bijna de helft van de respondenten gaat uit van 11 tot 25% hogere inkoopprijzen. De respondenten geven aan de hogere inkoopprijzen over het algemeen door te kunnen berekenen; 27% kan het volledig doorberekenen, 40% kan dat grotendeels doen en nog eens 30% geeft aan de gestegen prijzen gedeeltelijk te kunnen doorberekenen. Organisaties voorzien in de komende twaalf maanden scherpere prijsconcurrentie (45%), verdere digitalisering van het bestelproces (42%), kostenreductie (24%) en vergroting van de bedrijfsomvang door eigen groei/acquisitie (24%).

72 MIX pro NR.1 2023

Uitdagingen en kansen

De grootste uitdagingen in de branche zijn de gestegen energiekosten (59%), de stikstof-problematiek (43%), de gevolgen van de oorlog in Oekraïne (41%), personeel/arbeidsmarkt instroom (35%) en duurzaamheid (30%). De digitaliseringsthema’s voor volgend jaar betreffen e-commerce (67%), ERP (57%) en datamanagement (50%). Waar in het voorjaar 2022 een derde van de respondenten aangaf e-commerce te zien als grootste uitdaging, geeft nu slechts 8% aan dit als grootste uitdaging te zien.

In 2023 verwacht de helft van de respondenten extra behoefte te hebben aan gekwalificeerd personeel, waarbij 60% aangeeft geschikt personeel te kunnen vinden. Bedrijven verwachten gemiddeld 2,4 fte extra nodig te hebben.

Het percentage internetverkopen als onderdeel van de totale omzet in het najaar 2022 ten opzichte van het najaar 2021 is gestegen naar 7,5%.

De respondenten geven aan dat service en toegevoegde waarde (60%) en kennis en deskundigheid (57%) de grootste kansen zijn voor de bedrijven.

Bedreigingen en knelpunten

De grootste bedreiging in de markt is de onvoorspelbaarheid van de prijsontwikkeling (35%). Eveneens geeft 77% van de respondenten aan dat de onvoorspelbare prijsontwikkeling het grootste knelpunt is die kansen in de weg kunnen zitten. Op afstand voeren respondenten de gevolgen van de Oorlog

Bestuurswisseling

Per 31 december 2022 heeft Pieter van Leusden het voorzitterschap overgedragen aan Cock Sierhuis, die op zijn beurt het penningmeesterschap heeft overgedragen aan Siemen Bakker.

Het bestuur van Koninklijke Hibin bestaat per 1 januari 2023 uit:

• Cock Sierhuis (voorzitter) – Directeur Bouwcenter Floris

• Siemen Bakker (penningmeester) - Directeur Ter Steege Handel

• Martijn Geurts - Directeur BPG Geurts van Bergen

Er zijn op dit moment twee vacatures

in Oekraïne (16%), grondstoffentekorten (14%), ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (11%) en energieprijzen (11%) aan als bedreigingen.

Marktontwikkelingen

Net als in eerdere metingen blijkt uit de conjunctuurmeting najaar 2022 dat circa driekwart van de omzet uit de woningbouw komt. Het aandeel nieuwbouw bedraagt de helft van de totale omzet; de andere helft betreft renovatie en onderhoud en is daarmee onveranderd. Het omzetaandeel van particulieren daalt de laatste twee jaar. Het percentage van de totale omzet bedraagt in 2022 13%. Binnen het omzetaandeel van bedrijven zijn de aannemer voor 61% en de zzp’er en klusbedrijven voor 39% verantwoordelijk van de totale omzet in het 2022.

Over de Hibin Conjunctuurmeting

De Hibin Conjunctuurmeting najaar 2022 is het 23e onderzoek onder leden van Koninklijke Hibin naar de ontwikkeling van de omzet in de bouwmaterialengroothandel en de effecten van conjuncturele ontwikkelingen daarop. De eerste meting vond plaats in het voorjaar van 2009. Het onderzoek werd per e-mail uitgevoerd door Buildsight. De respons onder leden beweegt zich de hele onderzoeksperiode in absolute aantallen rond de 35% en in percentage van de omzet in de branche op ruim 70%. Het onderzoek is daarmee in hoge mate representatief voor de gehele branche. Wil jij de halfjaarlijkse conjunctuurmeting ontvangen? Vul dan de halfjaarlijkse conjunctuurenquête in. Stuur voor meer informatie een mail naar info@hibin.nl.

KONINKLIJKE HIBIN
73 MIX pro NR.1 2023

Hibin opleidingen

Bekijk alle cursussen en opleidingen die vanaf maart ’23 tot medio juni ‘23 gepland staan!

Aanmelden kan via: hibin.nl/professionaliseren/algemeen/agenda Check ook onze e-learnings!

SAVE THE DATE

1 juni Hibin Congres & Algemene ledenvergadering

Zet ‘m alvast in je agenda! Op donderdagmiddag 1 juni 2023 organiseert Hibin een congres voor de bouwgroothandel en aangesloten bouwmaterialenproducenten. Het congres wordt gehouden op de inspirende locatie DUS – De Utrechtse Stadsvrijheid (goed bereikbaar vanaf de A2). Op dit moment zijn we druk bezig om het programma voor deze dag vorm te geven.

Graag nodigen we iedereen uit de bouwtoeleverantie uit die een actieve rol speelt of wil spelen in de vraagstukken van morgen.

Unieke kans voor jong talent

Graag doen wij ook het verzoek aan jouw organisatie om jong talent voor dit congres uit te nodigen. Zo maken we het geza-

menlijk mogelijk om kennis te maken met onze branche. Binnenkort sturen we een mail om je definitief aan te melden. Deelname is gratis.

Alv vóór het middagprogramma

Nog voor de lunch starten we met de jaarlijkse algemene ledenvergadering. Deze is uitsluitend voor aangesloten Hibin leden. Alle leden ontvangen een persoonlijke uitnodiging. We hopen je op 1 juni 2023 in Utrecht te mogen ontmoeten.

Het Hibin bestuur en bureau

Bouwen en Bouwmaterialen A - Assortiment en Klanten 6 maart ‘23 Bouwschool Breda Bouwen en Bouwmaterialen B - Verkopen in kort bestek 9 maart ‘23 KCBT Muiden Bouwdeelcursus Tegels o p wanden & vloeren 9 maart ‘23 Saint-Gobain Weber Beamix Resultaatgericht Accountmanagent - CTB-3 22 maart ‘23 KCBT Muiden Bouwdeelcursus Hellend Dak 30 maart ‘23 BMI Monier Bouwdeelcursus Ramen & Deuren 4 april ‘23 Bouwmensen Utrecht Leidinggeven in de Bouwmaterialenhandel 6 april ‘23 KCBT Muiden Bouwdeelcursus Buitenwanden 11 april ‘23 Saint Gobain Weber Beamix Tekening Lezen 11 april ‘23 KCBT Muiden Bouwdeelcursus Installaties in Badkamer & Keuken 20 april ‘23 Installatiemensen Bouwdeelcursus Binnenwanden 25 april ‘23 Knauf, Utrecht Bouwen en Bouwmaterialen B - Verkopen in kort bestek 8 mei ‘23 Bouwschool Breda Bouwdeelcursus Funderingen & Vloeren 11 mei ‘23 Saint-Gobain Weber Beamix Verkoopvaardigheden 11 mei ‘23 KCBT Muiden Klantgericht verkopen 11 mei ‘23 KCBT Muiden Bouwdeelcursus Hellend Dak 25 mei ‘23 BMI Monier Bouwdeelcursus Tegels op wanden & vloeren 6 juni ‘23 Saint-Gobain Weber Beamix Bouwdeelcursus Ramen & Deuren 13 juni ‘23 Bouwmensen Utrecht Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen 15 juni ‘23 KCBT Muiden
74 MIX pro NR.1 2023
ALLE BUCKBOOTZ BUCKSHOT MODELLEN ZIJN WATERDICHT. GEGARANDEERD WATERDICHT. Premium injection moulded waterdicht veiligheidsschoeisel +31 (0)13 203 2434 info@buckbootz.nl WWW.BUCKBOOTZ.NL

Gewoon een buitenrooster met muurdoorvoer...

Maar wel één van

Ventilation. We make it perfect.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.