Raam en Deur 2010-3

jaargang 12, 2010

COver 1

3

01-06-2010 12:32:26

BUVA Atlas® renovatiescharnier

88,8

3

9

3

21

101,6

88,8

89

8,5

21,5

80

BUVA Atlas renovatiescharnier Speciaal ontwikkeld voor situaties waarbij een nieuwe deur in een bestaand kozijn geplaatst wordt. Dit scharnier, in de maat 89 x 102 mm (3,5” x 4”), heeft een groter kozijnbled, dat de bestaande scharnierinkrozing in de kozijnstijl afdekt. Het kozijnbled heeft een vlakke gezette knoop waardoor het scharnier in alle detailleringen is toe te passen. Het scharnier is standaard gelagerd en SKG**R. De lagerbussen zijn gemaakt van zelfsmerend en onderhoudsvrij BUVALON®. Deze liggen vlak in de knoop en zorgen voor geluidloos functioneren van de deur.

Bremen 5 BUVA Atlas® klepraamscharnier Dit scharnier is voor een klepraam ontwikkeld, maar is tevens te gebruiken bij draairamen. Dit scharnier, in de maat 81 x 89 mm (3,2”x 3,5”), is standaard gelagerd en SKG**R. Deze maatvoering zorgt er voor dat het scharnier altijd past in de bovendorpel van uw klepraam.

Kijk voor meer informatie op www.buva.nl RD_0142.indd P_02.indd 2 1

2993 LJ Barendrecht Telefoon: 0180 697500 Email: info@buva.nl

Duurzaam & Doordacht.

31-05-2010 10:50:17 10:30:12 01-06-2010

Raam en Deur Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.

Redactie Louis Jongeleen Ron van Hoof J.Reinder Luinge Hein Stienstra Ronald van Bochove Joop Wilschut Tim van Dorsten Ivan Bartholomeus

Uitgever Marc Nelissen

Vormgeving Inpladi bv Cuijk

Uitgave MIXpress BV Rosmalen

Redactie-adres Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl

Abonnementen losse nummers E 9,25 jaarabonnement E 55,buitenland E 65,MIXpress BV (zie redactie-adres)

Stopzetten abonnement

‘De zon weren' In dit nummer veel aandacht voor zonwering. En dat past in deze periode waarin we in Nederland de meeste zonuren (zouden moeten) hebben.

Ramen bieden daglicht en uitzicht, spelen een belangrijke rol bij ventilatie en laten zonlicht en warmte door.

Dat is niet altijd gewenst en zonwering is dan een goede mogelijkheid om de kwaliteit van het raam te verhogen. Zonwering speelt tevens een belangrijke rol in de energieprestatie van woningen. Er zijn globaal drie manieren om de ‘zon te weren’. We bespreken ze in de rubriek Uitzicht en uiteraard komen leveranciers aan het woord. En zegt het Bouwbesluit nog iets over deze materie? Lees het in de rubriek Inside.

Wat ook goed aansluit bij deze maanden is het verhaal over Voetbal Experience. In de volksmond al snel bekend als het voetbalmuseum in Middelburg. Een uniek gebouw waar je als bezoeker voetbal in al zijn facetten beleeft. Het herbergt veel voetbalschatten. Voor Dom Nederland een mooie uitdaging om er een passend sluitplan voor te maken. Toegankelijk maar tevens goed beveiligd.

Buva, rationele bouwproducten kijkt al wat verder dan deze zomer en maakte de redactie heel nieuwsgierig naar hetgeen zij in september op de beurs Hout gaan presenteren.

Het gesprek hierover met algemeen directeur Rien Wisse staat op pag 19.

Het interview met Lourens Karel Meurs is ook zeer de moeite waard. Hij belt de redactie regelmatig met tips en mooie uitspraken. Ik verklap er vast een: " Belgen zijn diverser: het zijn de Italianen van het noorden. Er is van alles mis, maar ze hebben meer smaak."

Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Advertenties Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl

Ivan Bartholomeus Hoofdredactie Raam en Deur

Omslagfoto Hunter Douglas

CloseUp Advertorials

Druk Drukkerij Offset Valkenswaard

Copyrights Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 1389-6873

3

Colofon_Voorwoord 3

I 3 2010

01-06-2010 12:38:37

‘Onzichtbaar’ Ventileren DucoTop 60 ‘ZR’

Kinderspel… zo omschrijf je de plaatsing van de DucoTop 60 ‘ZR’ in één woord. Daar zorgen de unieke eigenschappen van dit revolutionaire ventilatierooster voor. Het rooster bestaat uit één geheel en wordt in de werkplaats of op de werf OP het raam geplaatst. Zowel op houten, aluminium als PVC ramen. DucoTop 60 ‘ZR’ laat zich zeer snel en eenvoudig op het kozijn bevestigen dankzij de transparante bovenzijde en de voorgeboorde, glasvezelversterkte koppelstukken. De ankergoot bovenaan het rooster zorgt voor een snelle en stevige verankering van raam én rooster met de vaste constructie.

U = 1,8

Snelle montage

Uit ÉÉN stuk

eZR = P4

0,07 Cwinst

C

system

C

glasaftrek

omfort system

e 0,06 FIX Tronic We inspire at Cwww.duco.eu

system

winst

e C

0,26

winst

26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 4 RD_0143.indd P_04.indd 2 1

C

lassic

system

80

is prachtig

Brandwerend

79

min.

NATURAL COMFORT INSIDE

KINDERSPEL

P4

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

18/03/1011:10:56 15:33 28-05-2010 14:02:22 01-06-2010

Inhoudsopgave Postbox Vaktueel Gevelarchitectuur Close Up Raamwerk Raamwerk Deur in Deur uit Inside Uitzicht Sluitstuk Goed Beslagen Entree Branchepagina’s

7

Berichten uit de markt

11

Bouwkennis' Cijfers

13

Gevelmetamorfose

15

Tunal: nieuwe buitenlandse troef

16 19

Praktijktest kozijnen

18

Productnieuws

24

Productnieuws

27 28

NVBR: handboek als een Bijbel

30 32 34

Zonwering, hoe dan?

38 41

Voetbal Experience: voetbalschatten veilig

43 44

LKM Collection: passie en smaak als basis

47

Productnieuws

49

VMRG

Buva blijft vol op het gas

Zonwering: hoe zijn de regels?

Productnieuws Zowering in soorten en maten

Winkhaus sterk in projecten

Productnieuws

NBvT VLA

Op de Mat Buiten de Deur

53

Catalogi en vakpublicaties

54

Beursnieuws en agenda

5

Inhoud 5

I 3 2010

01-06-2010 15:03:54

Wij zijn VBH, de experts in raam- en deurBeslag.

VBH Nederland is sinds 1 januari 2010 de nieuwe naam van Van Nelfen Bouwbeslag.

Dezelfde mensen, een nieuw uiterlijk. Het groene VBH-pakket symboliseert betere prestaties, meer service en een groter assortiment. Wij noemen dat het VBH meerwaardepakket. meer weten? Bezoek www.vbh-nl.com of bel 0162 - 483 400.

RD_0127.indd P_06.indd 2 1

02-04-2010 11:11:33 11:25:30 01-06-2010

Postbox Nieuwe generatie bij Winkhaus Met ingang van 19 april is Tilmann Winkhaus (33) bedrijfsleider van Winkhaus GmbH & Co. KG. Hij treedt daarmee in de voetsporen van zijn vader Hans Winkhaus. Met deze stap is de weg helemaal vrijgemaakt voor de nieuwe, jongere generatie in het bedrijf. Vorig jaar legden Wolfgang Winkhaus en Hans Winkhaus hun functie neer en maakten bij het innovatieve vensteren deurbedrijf plaats voor Sofie Winkhaus, Tilmann Winkhaus, Hilmar Welpelo en Stefan Wemhoff.

Tilmann Winkhaus maakt sinds 2007 deel uit van de directie van het bedrijf.

BouwKennis Marketing Jaarprijs

Nieuw economisch profiel informeert over Duitsland De nieuwste cijfers met betrekking tot de buitenlandse handel, economische kerngegevens en kansrijke branches worden in het nieuwe ‘Economisch profiel Duitsland’ samengevat. De Nederlands-Duitse Handelskamer (DNHK) heeft het profiel in een geactualiseerde oplage gepubliceerd. Op twintig pagina’s krijgen ondernemers informatie en analyses rondom de economische standplaats Duitsland. Het profiel is op de website van de Handelskamer als kosteloze download beschikbaar. “Het zwaartepunt ligt op de actuele economische ontwikkeling en een overzicht van veelbelovende sectoren”, zegt Ingrid van den Hul van de persafdeling van de DNHK. Daarnaast verstrekt het profiel ook kennis over hoe Nederlandse ondernemers de Duitse markt kunnen betreden of hun positie op de markt kunnen versterken.

“Ondernemers willen weten hoe zij vestigingen bij de Oosterburen kunnen opzetten, met welke belastingen zij te maken krijgen en hoe het zit met het sociale zekerheidsstelsel”, aldus Van den Hul.

Stappenplannen PKVW

Testreports vernieuwd Testreports zijn een bijna onmisbaar hulpmiddel, want sinds 1 maart 2007 is voor alle brandwerende beglazing CE-markering verplicht. Om het nog overzichtelijker en gebruiksvriendelijker te maken is www.testreports.nl en ook www.testreports.be vernieuwd. Er zijn diverse extra zoekopties toegevoegd, waardoor men altijd uitkomt bij het juiste testrapport met brandwerend glas. Zo kan men steeds heel eenvoudig aflezen tot welke breedte en hoogte de brandwerende beglazing getest is en in welke type kozijnen plaatsing is toegestaan.

Vetrotech Saint-Gobain doet ruim 500 brandtesten per jaar, dus verschijnen er regelmatig nieuwe testrapporten. Deze rapporten (indien relevant voor de Benelux) worden gepubliceerd op Testreports.

7

Postbox_pi 7

Bedrijven kunnen zich weer aanmelden voor de BouwKennis Marketing Jaarprijs. Dit is een nationale erkenning voor het meest inspirerende marketinginitiatief van de bouwkolom. Alle bedrijven met een innovatief marketingconcept maken kans op de prijs, die 16 september uitgereikt wordt tijdens de BouwKennis Jaarbijeenkomst.

Deelname aan de verkiezing is gratis en kan tot 18 juni. De BouwKennis Marketing Jaarprijs is de nationale marketingprijs die eens per jaar wordt uitgereikt aan het meest inspirerende marketinginitiatief uit de bouw-, vastgoed- en installatiesector. De prijs is in 2005 in het leven geroepen als inspiratie en als uitdaging voor marketeers en beleidsmakers om innovatieve marketingconcepten zo effectief mogelijk in de markt te zetten.

I 3 2010

De internetsite van het politiekeurmerk is uitgebreid met een stappenplan voor gemeenten en een stappenplan voor bedrijven die PKVW-erkend willen worden. Het eerste stappenplan is een leidraad voor gemeenten om het PKVW binnen vijf stappen in te voeren in hun eigen organisatie en om de uitvoering af te stemmen met externe partners. Daarbij wordt verwezen naar diverse voorbeelddocumenten. In het stappenplan voor bedrijven staat in vier stappen beschreven hoe men PKVW-erkend kan worden. Een PKVW-erkend bedrijf is een bedrijf dat voldoet aan de kwaliteitseisen om te mogen adviseren en monteren conform het PKVW woningniveau bestaande bouw.

raam en deur 01-06-2010 15:37:34

Postbox Certificaat voor Van Tour Ruim een jaar na invoering van de nieuwe opleidingenopzet door Repair Care is er een beduidend aantal Duurzaam Onderhoud Expert (D.O.E.) certificaten uitgereikt. De afgelopen maanden zijn er weer verschillende D.O.E. gecertificeerde bedrijven bijgekomen, waaronder Sanders Schilderwerken uit Emmen, Hagemans Vastgoedservice uit Wijchen en Mens-Zeist uit Zeist. Meest recent heeft Van Tour Eindhoven B.V. haar D.O.E. certificaat mogen ontvangen. D.O.E. gecertificeerde bedrijven kunnen, in samenwerking met Repair Care hun klanten een 10-jarige systeemgarantie aanbieden. Reden genoeg voor Van Tour Eindhoven B.V. om hun medewerkers alle drie de niveaus van de Repair Care opleidingen te laten doorlopen. Tijdens de Bouwbeurs Zuid-Nederland in maart ontving Patrick van Amerongen (rayon directeur Van Tour B.V.) uit handen van Jos van den Berg (directeur Repair Care) het felbegeerde certificaat. “Wij zijn erg blij op ons certificaat. Met deze kwalificatie kunnen we onze klanten nog meer kwaliteit en zekerheid bieden,” aldus Van Amerongen.

Opdracht voor Boon-Edam Koninklijke Boon Edam heeft de opdracht gekregen voor de levering en installatie van zestien grote, hoge capaciteit draaideuren voor het nieuwe DOHA International Airport in Qatar. De beste oplossing voor de terminal bleek uiteindelijk de toepassing van Duotourdraaideuren. Een Duotour is een grote, energiebesparende, tweevleugelige automatische draaideur met meedraaiende vitrines en geïntegreerde automatische schuifdeuren. Door de tweevleugelige constructie ontstaan grote loopsegmenten, waardoor een aanzienlijk aantal passanten tegelijk naar binnen en naar buiten kunnen.

Omdat er een groot verschil zit tussen de buiten- en de binnentemperatuur in de terminal en er grote aantallen passagiers met bagage naar binnen en naar buiten moeten, is gekozen voor draaideuren. Door toepassing van de draaideuren is er geen directe verbinding tussen binnen en buiten, waardoor warme buitenlucht niet keer op keer gekoeld hoeft te worden door de airconditioning binnen in het gebouw. De productie van alle 16 draaideuren vindt plaats in de productiefaciliteit bij het hoofdkantoor van Koninklijke Boon Edam in Nederland. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de laatste deuren in oktober 2010 geïnstalleerd zullen zijn.

raam en deur Postbox_pi 8

Nieuwe directeur bij Harol Het familiebedrijf Harol in Diest, gespecialiseerd in zonwering, rolluiken en sectionale poorten, heeft vanaf 1 april een nieuwe commercieel directeur. Annick Draelants neemt de commerciële leiding over van algemeen directeur Helmut Schmitz. Alain Goffart is de nieuwe directeur voor Harol France. Op 1 april 2010 heeft Helmut Schmitz, Algemeen Directeur van de Harol Group, de functie van commercieel directeur overgedragen aan Annick Draelants. Als Marketing Manager is zij dan ook volledig vertrouwd met de commerciële structuur van Harol.

Anderzijds neemt Alain Goffart als nieuwe directeur de leiding van Harol France in handen. Hij volgt daarmee Karel Geerts op, die op 1 februari 2010 met pensioen ging. In de nieuwe Harol-organisatie wordt de focus volop op innovatie gelegd, om de toekomst gewapend tegemoet te gaan, zo laat het bedrijf weten.

Straatnaam voor Hautau

Naamswijziging Dorma van Duin

Hautau heeft vorige maand een groot Pruf- und Innovationszentrum geopend in Helpsen. Bij deze opening verrastte de bugemeester van Helpsen de heer Neitsch met de toekenning van de straatnaam: Wilhelm-Hautaustraat. Wilhelm Hautau richtte Hautau op in 1910. Inmiddels staat de derde generatie aan het roer met Petra Hautau als directrice. Hautau heeft een omzet van 42 miljoen

Per 1 mei 2010 verandert Dorma van Duin Nederland B.V. van naam. Geen grootse verandering want de nieuwe naam is Dorma Nederland B.V. Dorma is een internationale aanbieder van producten en systemen met betrekking tot deurtechnologie. Het moederbedrijf van de internationaal opererende Dorma Groep met 71 eigen ondernemingen in 47 verschillende landen is gevestigd in het Duitse Ennepetal.

8

I 3 2010

01-06-2010 16:49:15

Velux Trophy 2010

Assa Abloy ziet verbetering

Architecten, aannemers en bouwmaterialenhandelaren kunnen zich nog tot 1 september 2010 inschrijven voor de Velux Trophy 2010. Deze prijs wordt dit jaar voor het eerst uitgereikt door Velux Nederland. Kanshebbers zijn woningbouw- of utiliteitsbouwprojecten waarin met Velux producten optimale daglichttoetreding en een comfortabel binnencomfort is gecreëerd.

Daarnaast wordt getoonde expertise in samenwerken beloond. Het winnende project ontvangt een Velux Trophy en een geldbedrag van 7500 euro verdeeld over de deelnemende architect, aannemer en bouwmaterialenhandelaar.

In de cijfers van Assa Abloy over het eerste kwartaal van 2010 is een teruggang van de totale omzet van ongeveer 6% aangegeven. Bleef de omzet over 2009 met 3,636 miljard euro op ongeveer hetzelfde peil als in 2008 (3,622 miljard euro), de lagere omzet is volgens Johan Molin, President en CEO toch het signaal dat de bodem van de economische cyclus is gepasseerd. Met name de Europese en Midden-Oosten markt groeiden, waarbij Italië, Spanje en Oost Europa achterbleven. De Aziatisch– Pacifische markt liet een sterke positieve ontwikkeling zien, met een groei van 11%. In Noord-Amerika was in de nieuwbouw sprake van een negatieve trend, maar de renovatiemarkt groeide, in totaal was in Amerika sprake van een negatieve groei van 11%. Mexico en Zuid Amerika daarentegen vertoonden enige groei.

De winst bedroeg in het eerste kwartaal van 2010 ongeveer 134,7 miljoen Euro, 2% lager dan in dezelfde periode vorig jaar.

Internet dwingt handel tot strategische keuzes Internet wordt volgens handelaren in de bouw een steeds belangrijker oriëntatiemiddel.

Tweederde van de handelaren vindt dat hun marge hierdoor is gedaald. Een meerderheid denkt echter niet dat de adviesfunctie van de handel afneemt door het internet. Dit blijkt uit onderzoek voor de E-commerce Monitor van BouwKennis.

Klanten zoeken steeds vaker eerst online naar informatie over producten en prijzen voordat ze wat kopen. Bijna negen op de tien handelaren (88%) ziet dat klanten zich voor het kopen steeds meer online informeren over producten en prijzen. Slechts 3% ziet dit niet. Klanten kunnen in een paar muisklikken alle prijzen vergelijken.

Dit brengt onherroepelijk een grote concurrentieslag met zich mee. De noodzaak tot creatief onderscheidend vermogen groeit.

NBD Online vernieuwd Onlangs heeft Sdu Uitgevers de geheel vernieuwde site van de Nederlandse Bouw Documentatie gelanceerd: www.NBD-Online.nl. De Nederlandse Bouw Documentatie biedt online een compleet overzicht van bouw- en installatieproducten met onder meer productnieuws, productpresentaties, leverancierspresentaties, bestekservices en bestekteksten, productbrochures en CAD-details en foto’s en video’s. De vernieuwde site heeft een gebruiksvriendelijkere vormgeving en biedt nieuwe functionaliteiten voor het vinden, vergelijken en aanvragen van informatie van bouw- en installatieproducten. Vanaf nu maakt www.NBD-Online.nl het voor gebruikers mogelijk om sneller, gerichter en gemakkelijker te zoeken naar producten en leveranciers, eenvoudiger te vergelijken op eigenschappen, kenmerken, samenstellingen en toepassingen en op elk moment direct informatie aan te vragen of direct in contact te komen met leveranciers.

9

Postbox_pi 9

I 3 2010

Formani op Architect ‘10 in Bangkok Formani heeft samen met de firma Hakon, de Formani-importeur voor Thailand, deelgenomen aan de beurs Architect ‘10. Deze vond plaats van 30 april t/m 5 mei.

‘Architect’ is Thailands grootste en belangrijkste beurs voor alles wat met bouw en architectuur te maken heeft. De beurs was dit jaar een groot succes met, ondanks de politiek instabiele situatie in Bangkok, een hele hoge opkomst van zowel exposanten als bezoekers.

raam en deur 01-06-2010 15:37:49

Nieuw in ons assortiment 32 mm Veiligheidsbeslag ✔ Geschikt voor alle buitendeur toepassingen ✔ Vastdraaibaar geveerde constructie ✔ Geen dood punt binnen werkingsgebied ✔ Flexibiliteit door modulaire opbouw ✔ Speciale Low Energy uitvoeringen geschikt voor ”passief huis” oplossingen ✔ Twee logistieke concepten: - Industrie concept: losse modules - Afbouw concept: complete sets ✔ Kostenbesparing montage - Slechts twee montageschroeven - Geen losse onderdelen door vastdraaibaar geveerde kruk ✔ Volledige conformiteit met SKG®, KOMO®, Bouwbesluit en NEN 5096 LOW ENERGY BESLAG Speciaal geschikt icm S2 Easy2Safe Topslot: afsluiten zonder sleutel

✔ Goede prijsprestatie en verlaging van de integrale kostprijs. ✔ Download de complete folder op www.s2info.nl of www.themans.nl

S2 safe & secure is een merk van

hang- en sluitwerk bv

T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl

RD_0121.indd P_10.indd 2 1

28-01-2010 11:12:10 15:27:06 01-06-2010

Vaktueel Utiliteitsnieuwbouw bereikt dieptepunt in 2011 De verwachte productiewaarde van de utiliteitsnieuwbouw valt in 2010 terug naar circa € 5,5 miljard. In 2011 wordt het dal bereikt op iets meer dan € 5 miljard. Vanaf 2012 is er weer sprake van een lichte groei ten opzichte van het jaar ervoor.

Dit blijkt uit de jongste prognoses van BouwKennis ten behoeve van de BouwKennis Marketing Score Card Marktomvang.

volking. De productie van nieuwe kantoren zal dus niet dezelfde elasticiteit laten zien als bijvoorbeeld hallen en loodsen. Er zal een permanente krimp op de kantorenmarkt plaatsvinden, terwijl er in de overslag nog groeimogelijkheden zijn. Tussen 2009 en 2011 daalt de productie van nieuwe kantoren met 45%.

Gunstige vooruitzichten bouw ziekenhuizen Onder invloed van de vergrijzing groeit de rol van de gezondheidszorg.

Hierdoor wint de productie van ziekenhuizen terrein ten opzichte van andere gebouwtypen. In 2009 loopt de productiewaarde op tot boven de € 1 miljard. Dit gebouwtype groeit door tot bijna € 1,2 miljard in 2012 en is dan in waarde het meest geproduceerde utiliteitsgebouw, op combinatie bedrijfshallen na. De productiewaarde van ziekenhuizen zal dan in 2012 bijna 10% gestegen zijn ten opzichte van 2009.

I

n tegenstelling tot de voorlopig blijvende groeiende behoefte aan woningen is een groot deel van de utiliteitsbouw qua benodigde omvang over zijn top heen. Veel utiliteitsbouwtypen reageren namelijk op de werkende populatie, terwijl de woningbouw afhankelijk is van het aantal huishoudens. Vanaf 2010 neemt de beroepsbevolking niet meer toe. Het aantal huishoudens groeit voorlopig nog wel.

Utiliteitsbouwproductie 2007 – 2012 per type gebouwsoort (in mln. euro, prijzen 2008)

De verwachte daling in de utiliteitsnieuwbouw betekent een forse aderlating ten opzichte van de jaren 2008 en 2009. Toen kwam de productiewaarde nog op ruim € 6,8 miljard uit.

Hiermee sluit de utiliteitsbouw een zeer lucratieve periode af, die voorlopig niet meer zal terugkeren.

Commerciële nieuwbouw onder druk Op de markten voor bedrijfsruimten, kantoren en winkelruimte is er sprake van oplopende leegstand. Enerzijds is dat aanbod een direct gevolg van de huidige recessie. Anderzijds staat een aanzienlijke portie commercieel vastgoed structureel op een nieuwe huurder te wachten. Daarbovenop speelt nog de verborgen leegstand, oftewel dat delen van een pand ongebruikt zijn.

Ook bij een aantrekkende markt zal de nieuwbouwbehoefte blijvend lager zijn dan de afgelopen jaren.

2008

2009

2010

2011

2012

Totaal

6.139

6.857

6.825

5.550

5.050

5.240

Hallen en loodsen

525

914

965

680

575

629

Combinatie bedrijfshallen

1.442

1.941

2.031

1.385

1.166

1.232

Kantoren

1.512

1.178

1.139

875

631

638

Kassen

191

273

236

202

210

214

Schuren en stallen

469

525

455

390

406

412

Winkels

378

242

211

166

161

169

Scholen

563

620

563

587

612

626

Ziekenhuizen

887

992

1.058

1.107

1.132

1.161

Sportgebouwen

172

171

168

158

158

158

Bron: BouwKennis in samenwerking met Rom Bult o.b.v. CBS en EIB cijfers, maart 2010

Nederland exportland De twee pijlers van de Nederlandse economie, (weder)uitvoer van goederen en zakelijke dienstverlening, hebben harde klappen gekregen in de crisis. De handel en industrie gingen als eerste sectoren onderuit, maar zij klimmen ook weer als eerste uit het dal. De nieuwbouw van hallen en loodsen en combinatie bedrijfshallen dalen in 2011 met respectievelijk 40% en 43% ten opzichte van 2009. In 2012 zet er weer licht herstel in. De relatief korte ontwikkeltijd speelt hierin mee.

De ontwikkeling van de Nederlandse conjunctuur in de komende jaren is momenteel erg onzeker. Zo is Nederland sterk afhankelijk van ontwikkelingen op internationaal monetair gebied. De wereldeconomie is nog steeds wankel. De recente ontwikkelingen in Griekenland, Spanje en Portugal spelen wat dat betreft boekdelen.

Afwijkingen ten opzichte van de economische voorspellingen kunnen de komende jaren met name de marktsector beïnvloeden. Daarom is zorgvuldigheid geboden bij deze prognosecijfers. Voor meer informatie over de nieuwe utiliteitsbouwprognoses of de BouwKennis Marketing Score Card Marktomvang, kunt u contact opnemen met Jacco Ridderhof (010 2066996, Ridderhof@bouwkennis.nl).

Permanente krimp kantorenproductie Voor de zakelijke dienstverlening liggen de zaken iets anders.

Dit segment voelt sterk de invloed van de dalende beroepsbe-

11

Vaktueel Bouwcijfers 11

2007

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 13:47:22

Gevelarchitectuur Gevelmetamorfose voor huurwoningen

Van golfplaten naar metselwerk

De horizontale geleding van de gevels is een typisch beeld van de jaren zeventig

Koopmans Bouw en TEHA Group zijn in Enschede bezig met de renovatie van 165 drive-in woningen aan Het Lang Noord. De bestaande gevelelementen van de verdiepingen in voor- en achtergevel met een bekleding van golfplaten worden vervangen door prefab elementen met steenstrips. Ook de puien op de begane grond worden compleet vernieuwd. Met aanvullende, isolerende maatregelen gaan de woningen van een energielabel F naar een label A.

Nieuwe gevelelementen Het probleem bij de renovatie was dat men aan de gevels geen zware dingen kon hangen zonder ook de constructie van het casco te moeten aanpakken. Zo wilden de architecten de voor- en achtergevels een baksteenaanzien geven, maar volwaardig metselwerk was niet mogelijk.

De oplossing is gevonden in nieuwe volledig geprefabriceerde elementen volgens het TEHA concept. De basis bestaat uit een houten framewerk dat is gevuld met isolatiemateriaal. Aan de voorzijde zijn op de isolatie steenstrips gelijmd. Daarbij is gespeeld met kleur. Zo hebben beide kopwoningen van een blok gevels van crèmekleurige strips. Bij de tussenwoningen loopt aan de boven en onderzijde een strook steenstips van deze kleur door. Daar tussenin zijn de gevels ‘aangekleed’ met rode steenstrips.

De kunststof kozijnen van de tussenwoningen hebben (bijna) dezelfde kleur als de steenstrips; bij de hoekwoningen is voor de kozijnen gekozen voor een contrasterende kleur blauw. Bij de bovenste verdieping is de woningbrede kozijnstrook gehandhaafd. Bij de puien in de onderste verdieping hebben de bewoners keuzemogelijkheden gekregen qua indeling. Zo zijn er woningen met een Frans balkon, maar ook woningen met een pui van drie ramen zonder deur.

Een andere consequentie qua draagkracht betreft de zonwering. De nieuwe elementen hebben een dik pakket isolatie. Een constructieve voorziening voor de montage van een zonnescherm door dit pakket aanbrengen zou een koudebrug gaan vormen en dat zou vervelend zijn. Bij woningen met markiezen of uitvalschermen zijn deze daarom vervangen door screens. In de nieuwe gevelelementen is daar ruimte voor gecreëerd.

Bewoners die nu alsnog zonwering willen, kunnen tegen betaling screens laten aanbrengen.

Door Joop Wilschut Beeld Joop Wilschut en Koopmans Bouw Enschede

I

n de Enschedese wijk Wesselerbrink staan circa 1700 drivein woningen uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. De voor toen degelijk gebouwde, ruime woningen voldoen evenwel niet meer aan de eisen van deze tijd. Niet alleen qua eisen van thermische isolatie maar ook qua uiterlijk. De gevels van de verdiepingen waren opgetrokken uit prefab houtbouw met woningbrede glasstroken en daaronder een borstwering bekleed met golfplaten.

De afgelopen jaren heeft woningcorporatie Domijn het merendeel van de woningen al gefaseerd aangepakt. De laatste 165 woningen worden nu onder handen genomen door Koopmans Bouw en TEHA Group. Het ontwerp van de architecten Barend Scherpbier en Kurt Helmes van Beltman Architecten voor deze woningen verandert het aanzien van eentonig en kleurloos naar een eigentijdse uitstraling met speelse afwisselingen.

raam en deur Gevelarchitectuur 12

Oud en nieuw naast elkaar

12

I 3 2010

01-06-2010 16:34:56

De aansluitingen vóór de bouwmuren worden met de hand aangewerkt

Begane grond en kopgevels Naast de verdiepingen zijn ook de gevelvlakken op de begane grond vervangen, maar daar is niet gewerkt met prefab elementen. Deze vlakken liggen namelijk iets verder terug de woning in. Bij de entree in de voorgevel en het vertrek aan de achterzijde zijn nieuwe houten puien geplaatst en is het plafond van het overstek compleet vernieuwd.

De kopgevels van bestaand metselwerk zijn allereerst met hoge druk schoongespoten. Daar zijn vervolgens platen polystyreen isolatieschuim op verlijmd, waarna het geheel is afgewerkt met steenstrips in dezelfde kleur als de kopwoningen.

Aanvullend zijn er bij de renovatie nog andere punten aangepakt. Het dak heeft, mede door de gewijzigde dakrand, een nieuwe isolatielaag, dakbedekking en ballastlaag gekregen. Er is aan de onderkant van de 1e verdiepingsvloer met isolatie een thermische scheiding t.o.v. het bovenliggende deel van woning aangebracht. Verder zijn er leidingen geïsoleerd en radiatoren verwijderd of vervangen. Door deze maatregelen, de scheidingslaag en de sterk verbeterde isolatie van de gevels en het dak zijn de woningen van een energielabel F naar een label A gegaan.

’s Ochtends worden de oude gevelelementen eruit gehaald

Twee woningen per dag De gevelelementen zijn per woonblok vervangen. Allereerst is de achtergevel vervangen en nadat die helemaal was gemonteerd, is men overgestapt naar de voorgevel. Om de overlast voor de bewoners tot een minimum te beperken, is van tevoren met hen overleg gepleegd in een zogenaamd opnamegesprek: komt het uit, wat moeten zij doen, wat doet de aannemer.

’s Middags worden de nieuwe gevelelementen geplaats

13

Gevelarchitectuur 13

I 3 2010

01-06-2010 13:50:44

Gevelarchitectuur

In sommige gevallen ‘blokkeren’ koopwoningen de renovatie

Beeld van de nieuwe achterzijde van één van de woonblokken

Dit was belangrijk om zo weinig mogelijk stagnatie te krijgen.

Per dag zijn twee woningen onder handen genomen. ’s Morgens zijn de oude elementen verwijderd en direct daarna de nieuwe aangebracht, die just-in-time werden aangeleverd. Vooraf is een montagerouting vastgelegd en heeft elk element een unieke codering gekregen. Dit om de elementen in de juiste volgorde te kunnen produceren, aanvoeren en monteren.

De aansluiting van de elementen onderling vóór de bouwmuren is ter plaatse gemaakt. De tussenruimte is opgevuld met isolatiemateriaal, waarop vervolgens de steenstrips zijn gelijmd. Op een aantal plaatsen is in deze ruimte de hemelwaterafvoer opgenomen en weggewerkt.

Nadat de voor- en achtergevel waren vervangen, is het dak en zijn de kopgevels aangepakt. Daar tussendoor zijn de werkzaamheden binnen in de woning uitgevoerd. In totaal nam de renovatie per woning zo’n acht werkdagen in beslag.

se uitstraling gekregen, zeker in vergelijking met de woningen zoals ze er voor de aanpak uitzagen. Het is alleen jammer dat een aantal blokken dit beeld verstoort, omdat ze niet de metamorfose kunnen ondergaan. In deze blokken zitten tussen de huurwoningen namelijk woningen die gekocht zijn en waarvan de bewoners financieel niet willen of kunnen meedoen.

Alleen de huurwoningen aanpakken, was bouwtechnisch geen optie en de huizenbezitters dwingen mee te doen, ging ook niet. Men zoekt nog naar een financiële oplossing. Hopelijk lukt dat, zodat de totale wijk het nieuwe elan kan gaan uitstralen.

Projectgegevens: Opdrachtgever Architect Aannemer Gevelelementen Start eerste blok Oplevering totaal

Frisse uitstraling Inmiddels zijn al een flink aantal van de 165 woningen opgeleverd. Door de wijk lopend heeft het geheel een frisse, eigentijd-

: Woningcorporatie Domijn, Enschede : Beltman Architecten, Enschede : Koopmans Bouw, Enschede : TEHA Group, Haaksbergen : januari 2010 : september 2010

Op de 1e verdieping hebben bewoners een keuzemogelijkheid qua

De lichte steenstrips zijn in halfsteensverband, de rode in blokverband aan-

pui-indeling

gebracht

raam en deur Gevelarchitectuur 14

14

I 3 2010

01-06-2010 13:50:59

Close Up Nieuwe buitenlandse troef op Nederlandse ventilatiemarkt

Belgische Tunal verbreedt horizon Nederland geldt als de Champions League van de ventilatie. En iedereen wil op het hoogste niveau opereren. Vandaar dat het Belgische bedrijf Tunal zich op de markt van zijn noorderburen wil wagen.

“Wij leveren direct aan de markt”, aldus Tunaleigenaar Bart Lambrecht. “Zo onderscheiden we ons van de concurrentie.”

T

unals idee om naar Nederland te gaan, leeft al geruime tijd.

Twee jaar geleden stond het Belgische bedrijf met een kleine stand op de vakbeurs Hout in het Rotterdamse Ahoy’. “Een erg leerzame ervaring”, kijkt Lambrecht terug. “We stonden daar met onze ventilatiesystemen. ‘Zonder Komo-attest slagen jullie ventilatieroosters in Nederland niet’, kregen we van iedereen te horen.”

Weer terug op de thuisbasis in Oostrozebeke, in de buurt van Kortrijk, ging hij met die opmerking aan de slag. Komo bleek even belangrijk te zijn voor de Nederlandse markt als de opname in de EPB-databank in België. Dat laatste garandeert namelijk de betrouwbaarheid van de productgegevens die in de energieprestatieregelgeving aan bod komen. Die regelgeving legt een aantal eisen op aan nieuwbouw- en gerenoveerde woningen om de energieprestatie van die woningen te verbeteren.

Directeur Bart Lambrecht en Accountmanager Nederland Ruben Depoorter

In de lift De EPB-conformiteit aan de Belgische EPB-regelgeving heeft Tunal overigens geen windeieren gelegd. De productie is hard omhoog gegaan en inmiddels beschikt het West-Belgische bedrijf over 350 vaste Belgische klanten. “We gebruiken geen ijzerwarenhandel, maar leveren direct aan de markt”, geeft Lambrecht aan. “Dat doen wij als een van de weinigen.” Dat komt echter mede omdat ijzerwarenhandels vaste leveranciers hebben.

“Als nieuwkomer is het lastig daar tussen te komen. Ze hebben meestal een langere relatie met hun leverancier opgebouwd.” Maar ook deze manier van handelen heeft zijn voordelen, vindt Lambrecht. “Zonder tussenpersoon rekenen we lagere prijzen voor onze producten.” En dat is niet de enige reden om Tunal-producten aan te schaffen. “We leveren alles op maat volledig naar de wensen en eisen van de klant, binnen de gewenste levertermijn. Daarbij zorgen we voor de hoogste kwaliteit. Zo gebruiken we altijd hoogwaardig aluminium, gelakt volgens het Europese kwaliteitslabel Qualicoat. Geen enkele concullega doet dit.”

Certificaten Na die verandering is Lambrecht meteen met zijn ventilatiesystemen aan de slag gegaan. En een halfjaar later was het zover: toen beoordeelde het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Tunals raamventilatieroosters conform de regels van het EPB. Daarmee was Tunal het eerste Belgische bedrijf. “Die beoordeling vermijdt dat de persoon die de EPBaangifte doet, zich voor ieder individueel productgegeven tot de fabrikant of leverancier moet richten.”

Zes maanden later volgde dezelfde positieve keuring voor het Komo-attest. “Beide geven aan dat onze raamventilatieroosters geschikt zijn om volgens de voorschriften in de bouw te gebruiken. Het enige verschil is het land.”

Sinds april 2010 hebben Tunals raamventilatieroosters het Komo-attest. Het Belgische bedrijf is dan ook klaar om zich op de Nederlandse markt te presenteren. “Voor Nederland hadden we dat attest voor onze ventilatiesystemen echt nodig”, legt Lambrecht uit. “Dat is een topland in ventilatie. Maar we willen ook andere producten op de Nederlandse markt brengen.”

Naast ventilatiesystemen is Tunal ook producent van zonweringen en gevelsystemen.

Nederlandse markt Op de Belgische markt is het succes dus erg snel gekomen. Lambrechts verwachtingen liggen lager als het om de Nederlandse markt gaat. “We moeten alles zelf doen. Onze Belgische concullega’s werken namelijk in opdracht van Nederlandse bedrijven. Zo werken wij niet, niet in België en niet in onze exportlanden Engeland en Frankrijk. Nederland is een nieuw terrein voor ons. En een mooi terrein meteen: het grootste ventilatieland ter wereld.”

Wanneer is hij dan tevreden? “Ik heb als doel gesteld om volgend jaar in de bouwvakvakantie zo’n honderd vaste Nederlandse klanten te hebben.

Dan moet het mogelijk zijn een omzet van € 2 miljoen te draaien.”

Daarvoor heeft hij al een goede stap gemaakt. “In Nederland hadden we eerst één accountmanager rondlopen. We verhogen dit aantal op zeer korte termijn.”

15

Close-up_Tunal 15

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 15:36:36

Raamwerk Zijn ze wel wind- en waterdicht?

Kozijnen testen in de praktijk Via een uitgekiende procedure is TGM Gevel Consult uit Asten in staat gevelelementen, geplaatst in hun definitieve bouwkundige kader, te testen op wind- en waterdichtheid. In vrij korte tijd is aan te tonen of de aansluitingen van een element op de bouwmuren en de dichtingen van draaiende delen in de pui wel voldoen aan de gestelde eisen.

Daarnaast doet het bedrijf onderzoek naar thermische lekken, sterkte en stijfheid van gevelconstructies. Maar dat alles in praktijksituaties en dus niet op laboratoriumniveau.

Via een ingeplakte ‘zuigmond’ wordt de tussenruimte vacuüm gezogen of

Door Joop Wilschut Beeld: Joop Wilschut en TGM Gevel Consult ‘

wordt druk opgebouwd

D

e vraag naar bewijsvoering voor verkochte prestaties’, of anders gezegd hoe wind- en waterdicht is een kozijn in zijn aansluitingen op het bouwkundige kader, wordt steeds groter. Dergelijke onderzoeken zijn geen overbodige luxe, maar worden meer en meer een noodzaak. Dat is te concluderen uit de vele schadegevallen.

Met laboratoriumproeven is niets mis; die worden door erkende instanties volgens de geldende voorschriften en regelgeving uitgevoerd. De praktijksituaties is evenwel compleet anders. Daar is er geen mogelijkheid (lees: geen tijd) om de aansluiting van een kozijn op de gevel te optimaliseren. Daar ben je afhankelijk van het vakmanschap van de monteur en de juiste uitvoering van de details. Bovendien zijn de omstandigheden waarin en waaronder gewerkt moet worden duidelijk anders dan bij een testopstelling in een laboratorium.

TGM Gevel Consult heeft een methode ontwikkeld, waarmee in de praktijk is te onderzoeken of gevelelementen wel juist zijn

geplaatst. Of de aansluitingen qua wind- en waterdichtheid wel voldoen aan de gestelde eisen. Met de methode is niet alleen de aansluiting op het bouwkundig kader te testen maar ook de dichtingen van het gehele kozijn met of zonder draaiende delen. De methode leent zich voor alle soorten kozijnconstructies en fragmenten van vliesgevelconstructies.

De aansluitnaden worden met plexiglasplaatjes ‘afgesloten’

De display van de computer waarop de voortgang en de resultaten zijn af te

Volledig inpakken Om een test goed te kunnen uitvoeren, moeten we een pui of element aan de binnenzijde volledig inpakken”, begin Željko Vukovi zijn uitleg.

“Daarvoor gebruiken we geprefabriceerde plexiglas plaatjes voor de aansluitnaden van een kozijn op het bouwkundige kader. Deze plaatjes worden compleet afgedicht met plaktape. Bij puien met uitsluitend vast glas is het voldoende alleen de kaderaansluitingen in te pakken. Bij kozijnen met draaiende delen pakken we aansluitend het geheel in met noppenfolie, dat ook weer op alle naden wordt afgeplakt met tape.”

Voor de test op lucht- en waterdichtheid is het nodig in de ingepakte ruimte een onderdruk te creëren. Daarom wordt er een ‘zuigmond’ inge-

lezen

raam en deur Raamwerk Praktijktest 16

16

I 3 2010

01-06-2010 13:57:07

Zo ziet een te testen pui met vaste

De apparaat voor een test op wind- en water-

Via een buis met nozzles wordt de pui

beglazing er van buitenaf gezien uit

dichtheid staat in lijn opgesteld

een kwartier lang besproeid

van vijf minuten opgevoerd tot de maximale toetsingsdruk. Tijdens deze test inspecteren we continue of er aan de binnenzijde via het kozijn en/of de aansluitingen wel of geen water naar binnendringt.”

plakt, die met een slang aangesloten is op computerapparatuur, die op zijn beurt via een slang is verbonden met een ventilator.

Via de computer sturen we de voortgang van het proces en kunnen we de resultaten aflezen. De metingen worden verricht op basis van NEN-EN 1026 en NEN-EN 1027, of volgens specificaties van het bouwbestek.”

Testen “Bij de luchttest wordt in de tussenruimte een afgesproken drukverschil opgevoerd tussen 150 en 650 Pascal”, gaat Željko verder. “Dat gebeurt in meerdere stappen. Op de display van de computer is exact na te gaan wat er gebeurt. Of de aansluitingen voldoen aan de gestelde eisen of dat er iets mis is. Zitten er in de pui draaiende delen dan berekenen we vooraf met welk verlies t.a.v. de aansluitnaden van stijlen, regels en dichtingen we rekening moeten houden. Het voert te ver om dat gedetailleerd uit te leggen, maar het heeft wel invloed.”

“Voor de test op waterdichtheid wordt de pui eerst een kwartier lang van buitenaf besproeid. Dat gebeurt met nozzles op een buis vanaf de bovenkant van het kozijn op een vastgestelde afstand. Na dat kwartier ‘inregenen’ zonder drukverschil over de gevel wordt het drukverschil in de tussenruimte, de meetopstelling, in stappen van 50 (150) Pascal en met een tussentijd

Controle vooraf Vuˇckovi´c: “Met deze twee testen is dus vrij snel te constateren of een pui op de juiste manier is ingebouwd en wel of niet voldoet aan de geldende normen en eisen uit het bouwbestek. Door de bank genomen komen we weinig ernstige problemen tegen, maar als er problemen zijn dan zijn die vaak moeilijk of alleen met kunstgrepen op te lossen. Bevinden de problemen zich in de gevelelementen dan lukt het ons om een oplossing te bedenken en met het juiste advies te zorgen dat de elementen voldoen aan de gestelde eisen. Veel problemen zijn te ondervangen door vooraf de juiste detaillering te maken en de aansluiting dan ook conform dat detail uit te voeren.”

Door de jarenlange ervaring die hij als onderzoeker en gevelspecialist heeft opgedaan, is Vuˇckovi´c in staat detailleringen op hun juistheid te controleren. Hij pleit er dan ook voor om dit soort details al in het voortraject te laten beoordelen. “Overleg in een vroeg stadium is het beste om problemen in de eindfase te voorkomen. Want niets is zo erg als een mooie pui in een fraaie gevel aangebracht te hebben en dan tot de ontdekking te komen, dat je op slopershoogte zit vanwege een wind- of waterlek.”

Een hoekelement, volledig ingepakt, is klaar om getest te

Een pui met draaiende delen is volledig ingepakt in noppenfolie

worden

17

Raamwerk Praktijktest 17

I 3 2010

01-06-2010 13:57:26

TJSS vrijloopdeurdranger Voor preventieve brandbeveiliging gecombineerd met optimale toegankelijkheid

    

Prijsgunstige oplossing uit Zwitserland, 5 jaar garantie Deur is bijna zonder weerstand te gebruiken en kan op iedere gewenste openingshoek blijven staan Bij branddetectie wordt de deur door de sluitarm altijd veilig gesloten ongeacht de positie van de deur Leverbaar met schaararm of glijrail, grootte EN 2-4 of EN 3-6 Als ‘stand-alone’ oplossing of aangesloten op de brandmeldcentrale Ideaal voor toepassing in bijv. ziekenhuizen, scholen, kinderdagverblijven, bejaardencentra en verzorgingstehuizen waar zowel brandveiligheid als ook toegankelijkheid een belangrijke rol spelen.

DICTATOR PRODUCTIE B.V. Energieweg 11 8304 AJ EMMELOORD Nederland

Tel. Fax E-mail Website

+31 (0)527 61 34 56 +31 (0)527 69 84 20 info@dictator.nl www.dictator.nl

Vertegenwoordiging in België: AMY N.V. B-8200 BRUGGE Tel. +32 (0)50 31 28 48 Fax +32 (0)50 31 16 64 www.amy.be info@amy.be

recht+schuin

filigrain+sterk

P800+P800NL/-schuin voor PVC deuren

A300 voor aluminium deuren

■ ■ ■ ■ ■ ■

Het universele scharnier dat past in de meest uiteenlopende profielsituaties Verkrijgbaar voor kunststof deuren tot 120 kg (scharnierklasse 13) of 160 kg (scharnierklasse 14) Gecertificeerd conform CE, KOMO en SKG Geëxtrudeerd aluminium Onderhoudsvrije stift Verhoogde inbraakbeveiliging

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

2- en 3-delige uitvoering voor deuren tot 160 kg Uitstekend voor een directe schroefverbinding Gecertificeerd conform CE, KOMO en SKG Clipmontage: indrukken, met inbusschroef bevestigen, klaar Geen penverschuiving van de paumelle bij een zijdelingse verstelling Intuïtieve 3D justering met slechts één gereedschap bij een ingehangen deur Verhoogde inbraakbeveiliging Haps GmbH + Co.KG www.haps.de ■ info@haps.de

P_18.indd 1

01-06-2010 12:04:21

Raamwerk Buva blijft vol gas geven Crisis? Welke crisis? Buva rationele bouwproducten trekt zich er niets van aan. Het Barendrechtse bedrijf is de afgelopen periode druk bezig geweest om innovatieve producten te ontwikkelen. De belangrijksten worden komend najaar tijdens de Vakbeurs Hout in Rotterdam gepresenteerd.

dubbele deuren is deze invloed dubbel zo groot. “Ons Ergo-Block beschikt over een uitslag instelbare dagschoot, die de deur ‘volgt’ en eenzijdige afgeschuinde blokschoten om de deur te ‘corrigeren’.”

De Ergo-Block voldoet aan de prestatie-eisen van het Bouwbesluit. Voor gevelelementen zijn dat weerstand tegen windbelasting, inbraakwerendheid, bescherming tegen geluid van buiten, wering van vocht van buiten en beperking van luchtdoorlatendheid.

Door Tim van Dorsten

Atlas scharnier Een ander nieuw Buvaproduct is het vernieuwde Atlas scharnier, die het afhangen van deuren vereenvoudigt. “Vaak vindt het afhangen op de bouw plaats.

Dat kost veel tijd, vooral vanwege het aanbrengen van scharnier-inkrozingen in de kozijnstijlen.” Volgens Wisse slokt die extra bewerking ook in timmerfabrieken veel capaciteit op van CNC gestuurde bewerkingsunits.

“Het inkrozen van scharnieren in de deuren zorgt voor veel minder problemen. Bij het omfrezen van deuren op een CNC bewerkingsunit gaat het inkrozen van scharnierbledden in een moeite door.” Het Atlas scharnier beschikt over een aangepaste constructie om ze zonder inkrozingen op kozijnstijlen te schroeven. “We hebben Buva-directeur Rien Wisse dit uiteraard grondig onderzocht”, zegt Wisse. “En daaruit blijkt dat deze scharnieren zonder inkrozingen op de kozijnstijlen een maximaal toelaatbaar deurgewicht tot 140 kilo kunnen dragen. SHR heeft dit onderbouwd. Ter vergelijking: bij ingekroosde scharnieren is het maximum toelaatbare gewicht 150 kilo.” Werken met Atlas scharnieren bespaart niet alleen tijd, het maakt ook scharniersponning in kozijnstijl overbodig.

“Door het ontbreken van scharniersponning kan voor vast glas een volledige sponning gebruikt worden. Daarnaast komt de noodzaak van scharniersponning te vervallen bij binnensponningen van 57 millimeter. En dit zijn slechts enkele voordelen. Het nieuwe scharnier moet echter wel dieper in de deur worden ingekroosd.”

M

aar voor het zover is – deze beurs in Ahoy’ loopt van 27 september tot en met 1 oktober aanstaande - wil Buva-directeur Rien Wisse graag een tipje van de sluier oplichten. “De afgelopen twee jaar hebben we hard hieraan gewerkt. Tien medewerkers van onze afdeling ‘Research and Development’ zijn er continu mee bezig geweest.”

De nieuwe toepassing van Buva is bedoeld om faalkosten aan te pakken en te reduceren. “We luisteren altijd goed naar onze klanten en de eindgebruikers, maar proberen ze ook een stap voor te zijn”, verklaart Wisse Buva’s werkwijze. “En ik kan met zekerheid zeggen dat we dat deze keer ook weer met verve hebben gedaan.”

In veel gevallen liggen de totale faalkosten tussen twaalf en zeventien procent. Veel te hoog, volgens Wisse. “Zeker als je weet dat de uiteindelijke opbrengst van de aannemer rond twee procent ligt.” Buva’s nieuwe generatie hang- en sluitwerk voor houten kozijnen moet ervoor zorgen dat de timmerfabrikant minder vaak terug naar de bouw hoeft voor herstelwerkzaamheden. “Dat scheelt geld én ergernis. En dat laatste is ook niet onbelangrijk”, aldus Wisse.

Nooit meer nazorg In deze nieuwe generatie onderscheidt Buva drie niveaus.

“Gebruik je producten uit het hoogste niveau, dan vindt er op de bouw geen nazorg meer plaats”, beweert de directeur van Buva stellig. “Maar meer details geven we nog niet prijs.”

Tijdens de Vakbeurs Hout eind september van dit jaar wordt de nieuwe toepassing officieel gepresenteerd. Uiteraard besteedt Raam en Deur hieraan de nodige aandacht. Hou dit vakblad daarom goed in de gaten.

Deze beurs in de Rotterdamse Ahoy’ geldt voor Buva als het zwaartepunt van 2010. “We zijn twee jaar met deze nieuwe toepassing bezig geweest”, verklaart Wisse. “Maar natuurlijk hebben we niet alleen hiervoor oog gehad.”

Zo brengt het Barendrechtse bedrijf de Ergo-Block en het vernieuwde Atlas scharnier op de markt. De Ergo-Block is een nieuw type meerpuntssluiting voor dubbele deuren. “Dubbele houten deuren vormen altijd een probleem om helemaal goed af te sluiten en perfect te laten functioneren. Onder invloed van vocht en temperatuurverschillen gaat het hout namelijk werken.” Dat krimpen en zwellen beïnvloedt de sluitnaad en bij

19

Sluitstuk_Buva 19

I 3 2010

01-06-2010 15:40:23

Raamwerk Passiefkozijn

Hoger gewicht

Het eerste passiefkozijn met naar buiten draaiende ramen is ontwikkeld door Lamikon in samenwerking met haar partners. Het kozijn is van 100% massief FSC-hout en heeft een U-waarde van onder de 0,08.

Het nieuwe kozijn is gebaseerd op het Longlife kozijn met waterdichte epoxyverbindingen met een standaard garantie van vijftien jaar. Het passiefkozijn heeft drievoudige beglazing en de innovatieve muuraansluitingen met stelstroken en compribanden, die warmtelekken voorkomen. Een derde aanpassing betreft de dorpelafdekking: die bestaat nu uit Woodstone (geperste steenvezels) i.p.v. een aluminium plaat. Net als bij het basiskozijn worden bij het passiefkozijn de faalkosten sterk gereduceerd door de verregaande prefabricage van het kozijn.

Info: Verweij Houttechniek, Woerden, 0348.68.82.82, www.verweij-ht.nl

Ook bij de tweede première van het NT assortiment kozijnen van Roto-Frank spelen het actuele thema glas/gewicht en de gebruikerswensen naar hoge functionaliteit en esthetica een belangrijke rol. Stond bij de presentatie van de Designo in 2006 van volledig weggewerkte scharnieren de maatstaf nog op een draagmogelijkheid tot een gewicht van 150 kilogram. Bij de nieuwe serie van deze scharnieren is dit draagvermogen opgevoerd tot 200 kilogram vleugelgewicht voor draai-kiepkozijnen. Met deze scharnieren zijn verdiepingshoge raam- en deurpartijen uit hout of hout-aluminium nu geen utopie meer. De scharnieren zijn naar wens in elke kleur uit te voeren.

Info: Roto-Frank, Leinfelden-Echterdingen (D), 00.49.71.17.59.80, www.roto-frank.com

Beter geïsoleerd Met 86 millimeter inbouwdiepte en een uitgedokterde meerkamer technologie biedt Geneo (Rehau) een kunststof kozijnprofiel voor maximale energiebesparing. Omdat het bedrijf bij 80 tot 90 procent van haar producten geen stalen verstevigingstrippen gebruikt, komen er geen koudebruggen voor. Ook zonder extra maatregelen wordt zo een U-waarde van 1,0 W/m²K bereikt.

Met isolerende voorzieningen in de profielkamers is een waarde van 0,91 en zelfs 0,85 te halen. Bovendien draagt het nieuw ontwikkelde basismateriaal Rau-Fipro bij aan deze betere isolatiewaarden zonder afbreuk te doen aan inbraakwering, uitstraling en akoestische isolatie.

Info: Rehau, Erlangen (D), 00.49.91.31.92.57.36, www.rehau.com

3D Combi De naam 3D combikozijn staat voor Doordacht Duurzaam Doornenbal kozijn. Het kozijn heeft een FSC vurenhouten bovendorpel, een FSC Robinia onderdorpel en FSC vurenhouten stijlen waarbij aan de onderzijde van de stijlen een stuk Robinia van ongeveer 250 mm wordt gevingerlast. Het Robinia is ook te vervangen door Sapupira.

Bij een kozijn met deze opbouw zit volgens de producent het juiste hout op de juiste plaats en wordt het duurzame hardhout op een verantwoorde wijze toegepast. Alle onderdelen van het 3D Combikozijn worden in de fabriek onder optimale omstandigheden vervaardigd, bewerkt en afgewerkt. De hoekverbindingen zijn in verstek gemaakt, zodat er geen vochtgevoelig kopshout in de spouw komt.

Het kozijn wordt geplaatst in een stelkozijn van gevingerlast vurenhout.

Info: TimmerSelekt Doornenbal, Veenendaal, 0318.52.26.03, www.doornenbal.com

raam en deur Raamwerk_pi 20

20

Argenta Invisible Dankzij dit scharnier ligt de deur in gesloten toestand perfect in lijn met de muur, zonder dat u ook maar iets van het scharnier opmerkt. Bovendien kunt u met dit onzichtbare scharnier elke deur 180° opendraaien.

Deze Invisible is leverbaar in 2 versies. Daar waar de medium-versie geschikt is voor deuren tot 80 kg, werd een compacte small-versie ontwikkeld voor gewone binnendeuren tot 50 kg. De compacte afmetingen beperken de inbouwdiepte van het scharnier en de eenvoudige hoogteregeling laat een snelle plaatsing toe. Na de installatie kan het scharnier ook eenvoudig bijgeregeld worden in hoogte, breedte en diepte (3D-regelbaar) zonder de deur of het scharnier te demonteren. In tegenstelling tot andere onzichtbare scharnieren op de markt is deze Invisible rechts-links omkeerbaar. Hoe de deur ook opendraait, er is steeds een correct scharnier bij de hand.

Info: Renson, Waregem, 00.32.56 62 93 78, www.renson.eu

I 3 2010

01-06-2010 13:59:19

Zwaar en groot Om zware elementen tot 180 kilogram of grootformaat draaiende delen tot 3,6 m² te kunnen realiseren, heeft Maco een nieuw hoekscharnier en uitzetscharnier ontwikkeld. Beide scharnieren hebben een extreem stabiele samenstelling en zijn daardoor in staat draai-kiepvleugels met een maximale breedte van 1800 mm en een maximale hoogte van 2800 mm te ‘dragen’.

Men komt daarmee tegemoet aan de wens van de moderne architectuur om grote glasoppervlakken in drievoudige beglazing realiseerbaar te maken. Het oppervlak van de scharnieren is standaard zilver verzinkt, maar kan ook naar wens in alle RAL kleuren worden geleverd.

Info: Maco Beschläge, Zelhem, 0314.62.26.27, www.maco-nl.nl

Passiefdakraam Speciaal voor passiefhuizen biedt Fakro dakramen aan die perfect aansluiten op de woonwensen van een dergelijk huis. Het FPT U5 Thermo combineert de energiebesparende eigenschappen van de FTT U5 Thermo met het bedieningsgemak van het FPP preSelect uitzettuimeldakraam. Het nieuwe dakraam is onder andere uitgerust met drievoudige beglazing, die een U-waarde van 0,5 W.m-2K-1 oplevert. Speciale TGI spacers met koudebrugonderbreking en een viervoudig dichtingsysteem zorgen voor een drastische vermindering van het warmteverlies. Voor een nog hogere isolatiewaarde heeft Fakro een speciaal gootstuk EHV AT Thermo ontwikkeld, dat aan elke zijde 22 mm breder is dan standaard gootstukken. De extra ruimte wordt opgevuld met vastgelijmd isolatieschuim.

Info: Fakro Nederland, Groesbeek, 024.397.80.95, www.fakro.nl

Stolpramen Het bezwaar van stolpramen is dat ze vaak niet gelijktijdig in een kiepstand zijn te zetten. Maco heeft nu een beslag ontwikkeld, waarbij dat wel mogelijk wordt.

Twin-Fit heeft een speciale voorziening in zich waarmee de twee stolpramen op een zodanige wijze zijn gekoppeld, dat ze gelijktijdig achterover kunnen kantelen tot in de kiepstand. De nieuwe scharnieren zijn toe te passen op zowel kunststof als houten kozijnen en worden gestuurd vanuit de greepbediening. Er zijn uitvoeringen in de Multi-Matic versie voor raamhoogtes van 430 tot 1590 mm en raambreedtes van 320 tot 1050 mm. In de Muti-Trend uitvoering variëren de hoogtes van 600 tot 1500 mm en de breedtes van 400 tot 1500 mm.

Info: Maco Beschläge, Zelhem, 0314.62.26.27, www.maco-nl.nl

Passiefcombi Het Duitse bedrijf Unilux produceert al jaren hout-aluminium kozijnen in de uitvoeringen ModernLine, LivingLine en DesignLine. Onder de naam Ultratherm zijn bij deze drie kozijntypen extra voorzieningen getroffen om de isolatiewaarde van de kozijnen nog verder op te voeren. Zo is het gelamineerde houten basisprofiel gewijzigd in een profiel met in de kern hoogwaardige isolatiematerialen, zijn delen van de aluminium profielen aan de buitenzijde volgeschuimd met isolatiemateriaal en hebben de kozijnen standaard een drievoudige beglazing met Argon gasvulling en speciale coatings op de glasruiten. Door deze maatregelen fluctueert de U-waarde van de kozijnen tussen 0,9 voor de LivingLine en 0,7 voor de DesignLine.

Info: Unilux, Salmtal (D), 00.49.65.78.18.90, www.unilux.de

21

Raamwerk_pi 21

I 3 2010

Kozijnen van bamboe Bamboe is een goed en geloofwaardig alternatief voor hardhout. Voor de productie van onder andere kozijnen maakt men gebruik van zogenaamd Solid Bamboo. Dit wordt gemaakt van onder zeer hoge druk geperste bamboevezels. De vier tot vijf jaar oude bamboestammen worden gespleten en onder 2500 ton druk samengeperst in mallen. Deze geperste blokken of bielzen zijn vervolgens te bewerken als hardhout. Het ziet er ook uit als hardhout. Naast vloerdelen, traptreden, leuningen en plaatmateriaal wordt Solid Bamboo ook gebruikt voor de fabricage van kozijnen.

Momenteel alleen nog binnenkozijnen, maar er lopen onderzoeken naar het gedrag van bamboekozijnen voor buitentoepassingen.

Info: Bamboo Xl, Amsterdam, 020.493.23.23, www.bambooxl.nl en Helwig Timmerfabriek, Geleen, 046.423.79.63, www.helwig.nl

raam en deur 01-06-2010 13:59:29

Vaktueel Raam en Deur scant interessante websites

Online op de hoogte

Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.

Door Hein Stienstra

www.romazo.nl

Dit is het webportaal van de gezamenlijke brancheverenigingen in de zonwering. Het is het vierluik van Romazo over Consumenten, Fabrikanten, Projecten en Rolluiken. Naast de belangenbehartiging van de aangesloten bedrijven is er een geschillenregeling voor particulieren. Romazo telt circa 160 aangesloten leden verdeeld over het land. Romazo Fabrikanten richten zich vooral op studie en beroepsbelangen van de producenten.

Romazo Projecten zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in het leveren en monteren van zonwering- en daglichtregeling voor utiliteit-, renovatie-, en woningbouwprojecten. De branchevereniging Romazo Rolluiken is gespecialiseerd in beveiligingsrolluiken en voert daartoe overleg met relevante partijen in de markt en is daarvoor vertegenwoordigd in het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken).

www.omgevingsvergunning.vrom.nl

Nu de inwerkingtreding van de Wabo echt voor de deur staat, wordt er op internet actief gecommuniceerd en stevig gediscussieerd. Gemeenten zoeken de publiciteit in landelijke en lokale media, adviesbureaus starten discussies op via allerlei mediakanalen. De vraag is hoe je toegang krijgt tot al die informatie. VROM heeft daartoe het digitale Kennisplein Omgevingsvergunning ingericht alwaar voor alle doelgroepen de actuele stand van zaken wordt aangeboden. Het gaat erom dat wie een huis, fabriek of schuur wil bouwen, verbouwen, oprichten of gebruiken, te maken krijgt met veel vergunningen en voorschriften voor wonen, ruimte en milieu. Met elk hun eigen criteria, procedures, ambtelijke loketten, afhandelingstermijnen, leges en toezichthouders. VROM gaat nu de verschillende vergunningen zoveel mogelijk samenvoegen in de omgevingsvergunning. Wie snel ge誰nformeerd wil worden, gaat op de homepage van deze website direct naar het Thema Invoering.

www.agentschapnl.nl

Wie nu bij Senter Novem op zoek gaat naar bijvoorbeeld Energielabel of de Wetgeving achter duurzaam vastgoed zal ontdekken dat deze organisatie onderdeel is geworden van Agentschap NL. Kernwaarden: betrokken, betrouwbaar en ambitieus, aldus de website. Agentschap NL is onderdeel van het ministerie van Economische Zaken en bestaat uit vijf thematische divisies. Dat zijn: NL Energie en Klimaat, NL EVD Internationaal, NL Innovatie, NL Milieu en Leefomgeving en NL Octrooicentrum. Als het gaat om duurzaamheid, innovatie, internationaal ondernemen en samenwerken is Agentschap NL het ideale aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Men kan er terecht voor informatie en advies, maar ook voor financiering, netwerken en uitvoering van wet- en regelgeving. En dat geldt voor iedereen: ondernemer, (kennis)instelling of overheidsinstantie. Agentschap NL houdt zich ook bezig met monitoring en effectmeting van de beleidsuitvoering.

raam en deur Vaktueel Online 22

22

I 3 2010

01-06-2010 15:41:29

3

Waarschuwing.

redenen om niet voor VEKA te kiezen!

SIEGENIA-AUBI waarschuwt voor mogelijk ondeugdelijke beslagdelen in schuifdeuren en schuiframen.

Het maakt u niet uit hoeveel u investeert.

De “glijblokjes” die van 1994 t/m 1998 (in sommige gevallen ook daarna nog) in beslag voor schuifdeuren en schuiframen werden gebruikt, kunnen mogelijk ondeugdelijk zijn. De glijblokjes kunnen breken, ook als ze tot nu toe probleemloos hebben gefunctioneerd. Daardoor kunnen de vleugels bij het openen of sluiten resp. in geopende toestand onder bepaalde omstandigheden uit het kozijn vallen en materiële schade of persoonlijk letsel veroorzaken.

U wilt nu niet stilstaan bij het onderhoud.

Het betreft alleen elementen die ZOWEL door schuiven ALS door kiepen geopend kunnen worden. Het gaat niet om elementen die ALLEEN door schuiven of ALLEEN door kiepen geopend kunnen worden en ook niet om elementen die op andere manieren geopend kunnen worden. Meer informatie over het identificeren van de betreffende schuifdeuren en schuiframen en over het oplossen van problemen vindt u op www.siegenia-aubi.com.

U wilt geen geld besparen met kunststof deuren.

Het wordt dringend aangeraden om de betreffende elementen niet te openen en direct contact op te nemen met een vakkundig bedrijf dat de glijblokjes kan vervangen.

3

SIEGENIA-AUBI KG beslag- en ventilatietechniek Industriestraße 1–3, D-57234 Wilnsdorf fax: +49 271 393177 020, gleiterservice@siegenia-aubi.com r a a m b e s l ag d e u r b e s l ag

redenen om wel voor VEKA te kiezen!

s c h u i f d e u r b e s l ag v e n t i l at i e - e n g e b o u w e n t e c h n i e k

U wilt de investeringskosten laag houden.

Uw partner in software voor ramen en deuren

U wilt ook nog eens 70% besparen op het onderhoud.

U wilt woningen waarin de stookkosten laag zijn.

JoRPA

JoPPS

PL A N N I N G EN VO O R R A A D

CO N FI G U R AT I E EN WER K VO O R B ER EI D I N G

� Alu – hout – pvc – staal � Gegevensondersteuning � Machinesturingen � Offertes en rapporten � Support, consultancy en opleidingen

JoSS

Kwaliteit, Vertrouwen, Zekerheid

A A N S TU R I N G EN O P VO LG I N G

Bes vo o r 3 0 te l /0 en ont v 6/10 ang

GR ATIS een las meter!�er *

VRAAG UW OFFERTE info@techwin.be — � +32(0)15 44 64 64 — * www.techwin.be

Met VEKA kunststof kozijnprofielen bespaart u veel op onderhoud: tot wel 70%. Wat ook scheelt: dankzij de dikke wanden gaan de kozijnen lang mee. En ja, ook voor de bewoners is er een financieel voordeel: die besparen dankzij de hoge isolatiewaarde van VEKA kunststof kozijnprofielen fors op de stookkosten. Kijk voor meer informatie op www.vekakozijn.nl.

VEKA: het kwaliteitsprofiel www.vekakozijn.nl ahakkert@veka.com 536_adv_91x126mm_NEDERLAND_v2.indd 1

VEK 88 ADV Raam_en_deur.indd 2 P_23.indd RD_0148.indd 1 1

25/03/10 15:05

26-04-2010 09:53:34 01-06-2010 01-06-2010 12:11:54 12:07:11

Deur in Deur uit Ondercoating

Verdiepinghoog

Het assortiment vlakke deuren van Weekamp Deuren is uitgebreid met de Alumaxx met MDO coating, een papier-harscoating met primer. De Multi Density Overlaid coating wordt met een watervaste houtlijm op de deur gelijmd, waardoor een zeer vlakke toplaag ontstaat, die direct dekkend is af te schilderen. De omkanten zijn niet behandeld. Na het op maat zagen in het werk moeten deze nog worden ingesmeerd met een speciale randsealer voor de afdichting. De Alumaxx is massieve multiplex deur met een aluminiumscherm, die aan beide in het triplex is verwerkt. Door de aluminium inlage zijn deze deuren ook in heel grote afmetingen zeer stabiel, terwijl het aluminium ook als vochtscherm functioneert.

Info: Weekamp Deuren, Dedemsvaart, 0523.62.53.00, www.weekamp-deuren.nl

JumboLine is de naam van extra hoge kozijnen/ deuren van de firma Unilux, waarnaar in de hedendaagse architectuur steeds meer vraag komt. De kozijnen met hout aan de binnenzijde en aluminium afdekprofielen aan de buitenzijde zijn te leveren tot een hoogte van 3,20 meter.

Het aluminium is in drie profielvarianten en in meer dan 2100 kleuren te leveren. Bij het hout heeft men de keuze uit vijf houtsoorten, die in meer dan 200 RAL kleuren zijn af te werken. De kozijnen bereiken door een drievoudige beglazing, goede dichtingen en aangepaste voorzieningen een optimale thermische isolatie.

Info: Unilux, Salmtal (D), 00.49.65.78.18.90, www.unilux.de

Extra loopwagen Voor het openen van grote, zware schuifpuien heeft Maco drie systeemvarianten beschikbaar: de SKB-B standaarduitvoering, de SKB-SE met een automatische parkeerfunctie en de SKB-Z voor elementen met een vleugelgewicht van 200 kilogram. Er zijn evenwel ook uitvoeringen te leveren voor deurvleugels tot een gewicht van 400 kilogram. Deze laatste uitvoeringen hebben extra loopwagens waardoor het mogelijk wordt deze grotere en zwaardere hefschuifpuien toch makkelijk te bedienen. Met name het oplichten van de elementen bij het openen wordt aanzienlijk vereenvoudigd, niet alleen door de extra loopwagen maar ook door een veerconstructie, die meehelpt de deurvleugel omhoog te duwen.

Info: Maco Beschläge, Zelhem, 0314.62.26.27, www.maco-nl.nl

250 kilogram

Dubbelfunctie Protec Industrial Doors is erin geslaagd om een brandwerende overheaddeur en een geluidisolerende overheaddeur te ontwikkelen en als één deur op beide eigenschappen als complete deurconstructie te certificeren. Door deze unieke combinatie, 60 minuten brandwerendheid en 45 dB geluidisolatie, is het toepassen van dubbele constructies overbodig geworden. Hiermee zijn er voordelen te behalen op de inbouwmogelijkheden, het gebruiksgemak, de prijs bij aanschaf en het onderhoud. Buro Peutz heeft de overheaddeur eerst op akoestische eigenschappen getest conform ISO 140-3:1995 en daarna op brandwerendheid conform EN 1634-1, EIl-60.

Info: Protec Industrial Doors, Vianen, 0347.32.50.50, www.protecindustrialdoors.com

raam en deur DiDu_pi 24

24

Bij vluchtwegen spelen naast de veiligheid en betrouwbaarheid ook de esthetica een belangrijke rol. Dorma biedt met het PHA 2500 systeem een paniekdeursluiting aan voor gesloten deuren en glasdeuren tot 250 kilogram. Nieuw is dat dit systeem nu is te combineren met de automatische deuraandrijving ED 250. Hiermee is een oplossing te bieden voor wat betreft een barrièrevrije vluchtweg en veiligheid met een hoge score qua begaanbaarheid, die bovendien voldoet aan alle actueel geldende normen. Met deze combinatie zijn zeer zware vluchtdeuren te realiseren, die ook als brand- en rookdeuren zijn toe te passen.

Info: Dorma Holding, Ennepetal (D), 00.49.23.33.79.35.660, www.dorma.com

I 3 2010

01-06-2010 14:08:10

120 minuten

Deuropener

Euro-deur introduceert een nieuwe range draaideuren, die tot wel 120 minuten brandwerend zijn in zowel enkele als dubbele uitvoering. Dergelijke kozijntypen bestaan in de basis allemaal uit een hoekkozijn dat is in te metselen. Omdat dit tegenwoordig weinig meer voorkomt, heeft Euro-deur een doorontwikkeling gedaan en die laten testen bij Efectis. Het resultaat is het tegenkozijn, het muuropvattende kozijn en het blokkozijn, waarbij de muuromvattende kozijnen tot een nagenoeg onbeperkte wanddikte kunnen gaan. Alle kozijnen en deuren zijn strak vormgegeven en zijn uit te rusten met diverse soorten hangen sluitwerk. Deuren en kozijnen zijn in elke gewenste RAL kleur te leveren.

Info: Euro-deur, Nieuwkoop, 0172.57.93.04, www.euro-deur.nl

ECturn is een draaideuraandrijving voor binnendeuren, waarmee deze deuren in een handomdraai barrièrevrij worden en licht en vaardig automatisch of handmatig zijn te openen en automatisch zijn te sluiten. Met volle handen voor een deur staan en die niet kunnen openen, is nu dus verleden tijd. De ECturn aandrijving is geschikt voor deuren met een maximale breedte tot 100 mm of een deurgewicht tot 125 kg. Het systeem is te gebruiken met een laag energieverbruik en in een automatische modus. Bij stroomuitval is de deur handmatig te openen of zorgt een optionele accu voor maximale veiligheid.

Zonodig is het systeem door radiografische afstandbediening aan te sturen.

Info: Geze Benelux, Eindhoven, 040.262.90.80, www.geze.com

Overbodig beslag De nieuwe oplossing van Kone voor automatische schuifdeuren in vluchtwegen biedt meerder voordelen. Dankzij de vernieuwde en geavanceerde technologie worden gebruikelijke voorzieningen als antipanieksluitingen en deurbeslag voor vluchtwegen overbodig.

De automatisch schuifdeur is uitgerust met de UniDrive RW-besturing, die ook is toe te passen op bestaande schuifdeuren of waarmee bestaande automatische schuifdeuren tot vluchtwegdeur zijn aan te passen. De verschillende componenten zijn specifiek op elkaar afgestemd.

Het wordt zo mogelijk om zonder wijziging van de bouwkundige constructie en rail een deur van een compleet nieuwe aandrijving te voorzien.

Info: Kone Deursystemen, Veenendaal, 0318.53.23.33, www.kone.com

Niet meer heffen Bij traditionele schuifpuien moet de te schuiven deurvleugel eerst worden opgeheven. Dat gaat in de meeste gevallen met een speciale techniek, maar kost toch nog wel enige kracht, vooral bij hele zware deurvleugels. Bij het nieuw schuifdeurbeslag van Roto-Frank, de Patio Life, is dat verleden tijd. Daar wordt niet meer geheven. De dichtingen schuiven dankzij een speciaal ontwikkelde techniek horizontaal naar binnen, waardoor de deur direct is te schuiven. Een bijkomende bijzonderheid is de ventilatiestand. Door de bedieningskruk 180 graden te draaien, opent de bovenste dichting van het schuifelement zich.

Ventilatielucht kan nu binnenkomen, maar de opening is zo afgeschermd dat regen of insecten buiten blijven.

Info: Roto-Frank, Leinfelden-Echterdingen (D), 00.49.71.17.59.80, www.roto-frank.com

25

DiDu_pi 25

I 3 2010

Passiehuistechnologie De KegraPro+ is een deur, die bij uitstek geschikt is voor toepassing in energiezuinige woningen. Vanwege de unieke opbouw met een zeer goede isolator en een deurdikte van 74 mm heeft het deurblad een U-waarde van 0,77 W/m2K. Daarnaast voldoet de kierdichting aan de hoogste eisen, waardoor de deur zeer goed presteert bij de blowertest.

Met deze deur speelt Kegro in op de eisen tot verlaging van de EPC-norm, zo laat het Groesbeekse bedrijf weten.

Info: Kegro Deuren, Groesbeek, 024.399.95.55, www.kegro.nl

raam en deur 01-06-2010 14:08:24

Branchebréééd het meest complééét

Verzeker u dus van verdere toezending!

... en bevalt de kennismaking?

De Raam & Deur redactie maakt voor u deze dynamische markt van raam- en deurtechniek nog door- en in- en overzichtelijker.

Met informatie, analyses, productnieuws en leveranciers/productschema’s, gestructureerde technische marktoverzichten, regelgeving etc.

Hoofdactiviteit (aankruisen) architect/ingenieursbureau

fabr./importeur hang- en sluitwerk

leverancier coatings/kitten e.d.

projectontwikkeling

sloten-/bouwbeslagspecialist

leverancier bevestigingen e.d.

woningbouwcorporatie

fabr./importeur alg.beveiligingssystemen

leverancier software e.d.

gemeentelijke bouw/woningdienst

fabr./importeur elektr.toegangscontrole

aannemersbedrijf

politie

beveiligingsbedrijf/installateur

beglazingsbedrijf

anders: _____________________________

installateur elektronische beveiliging

afbouw/montagebedrijf

kozijnfabr./importeur hout-alu-kunststof

leverancier garage-/magazijndeuren

anders: __________________________

kozijnenhandel hout-alu-kunststof

leverancier rolluiken/zonwering

deurenfabrikant

glasleverancier

deurenhandel

leverancier ventilatie/tochtwering

Noteer een jaarabonnement Raam & Deur à y 55,- incl. porto en btw.

raam en deur EA_Abbonnement.indd 42

Bedrijfsnaam

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

T.a.v.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

adres

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

postcode/plaats

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

tel.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ datum _____________________ handtekening _____________________________________________________________________________________

verstuur aan: Raam en Deur, Postbus 55 5240 AB Rosmalen, fax: 073.503.81.53

01-06-2010 13:21:50

Inside Voorzieningen aan deuren geheel geactualiseerd

Brandweerbijbel herzien Onlangs is de tweede druk van het handboek Brandbeveiligingsinstallaties verschenen.

De herziene versie van het handboek, vaak ‘de Brandweerbijbel’ genoemd, is opgesteld door het Landelijk Netwerk Brandpreventie (LNB) van de brandweerkoepel NVBR. Het handboek is bedoeld voor iedereen die bij advies, ontwerp, uitvoering en beheer te maken heeft met de brandveiligheid van gebouwen.

Door Hein Stienstra

D

e brandweer heeft een belangrijke taak als het gaat om het borgen van veiligheid, zeker in die situaties waarbij de kwaliteit van brandbeveiligingssystemen van essentieel belang is. Brandveiligheid is inmiddels goed verankerd in de vernieuwde bouwregelgeving maar voor een concreet op de praktijk afgestemde uitleg is het vaak zoeken. Het NVBRhandboek geeft een overzicht van de technische eisen voor brandbeveiligingsinstallaties, die onder meer op grond van de bouwregelgeving vereist zijn. Indien er voor bepaalde installaties NEN-normen zijn uitgebracht, wordt hiernaar verwezen.

Voor installaties zonder NEN-norm geeft het betreffende hoofdstuk de noodzakelijke voorzieningen aan. In het boek is rekening gehouden met de veranderde bouwregelgeving: de nieuwe Woningwet met het bijbehorende Bouwbesluit en Ministeriële Regelingen.

Inhoud ‘Brandbeveiligingsinstallaties’ (Versie 2010) 1. Brandmeldinstallaties 2. Ontruimingsalarminstallaties 3. Brandblusinstallatie (brandslanghaspels) 4. Minibrandslanghaspels en draagbare blustoestellen 5. Bluswatervoorziening op eigen terrein 6. Sprinklerinstallaties 7. Automatische blusgasinstallaties 8. Hoge druk blusinstallaties 9. Droge blusleidingen 10. Voorzieningen aan deuren 11. Noodverlichting 12. Elektrische installatie 13. Luchtbehandelingsinstallatie 14. Overdrukinstallaties 15. Installatietechnische doorvoeringen 16. Rook- en Warmte Afvoerinstallatie (RWA) 17. Brandweerliften 18. Brandweeringang Het boek, in A4-formaat met 184 pagina’s, kost € 65 incl.

BTW en verzending en is te bestellen via de webshop van het NIFV (v/h Nibra) www.nifv.nl (zie rubriek NVBR) of (T) 026 355 24 00

Brandbeveiligingsinstallaties Inhoud Hoofdstuk10, Voorzieningen aan deuren 1. Inleiding 2. Relatie brand- en inbraakveiligheid 3. Deurvastzetinrichtingen 4.

Automatisch bediende deuren 5. Draaideuren (tourniquets e.d.) 6. Normenoverzicht

dat het handboek voor uitleg van de soms ingewikkelde landelijk geldende bouwregelgeving op lokaal niveau kan worden toegepast.

NVBR Begin 2002 ontstond de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg & Rampenbestrijding (NVBR) uit een fusie van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerkorpsen (NVBK) en het College Commandanten Regionale Brandweer (CCRB). De NVBR is verantwoordelijk voor de inhoud van de nieuwe publicatie en wordt uitgegeven door het Nederlands Instituut Fysieke veiligheid (NIFV), voorheen Nibra. De nieuwe organisatie is in meerdere opzichten van groot belang. Zo speelt de brandweer in het traject van het Gebruiksbesluit een zeer belangrijke rol, waarbij de stem van de brandweer thans met het vernieuwde handboek landelijke dezelfde is. Concreet betekent dat ook

Brandweer

"

“De brandweer behoort tot de ergste IJzeren Heinen die met de wet in de hand de baas spelen….. Van hen heb ik erg veel geleerd. Namelijk hoe je flexibel kan zijn en toch sterk in de leer.”. Felix Rottenberg in SBR Magazine nr. 4, 2010

Inside NVBR 27

27

I 3 2010

Hoofdstuk 10 In Hoofdstuk 10 ‘Voorzieningen aan deuren’ worden allereerst aspecten behandeld waarbij er een duidelijke relatie bestaat tussen brandveiligheid en beveiligingssystemen ten behoeve van inbraak en dergelijke. Daarna komen deurvastzetinrichtingen (waaronder bijvoorbeeld de ‘kleefmagneten’), de automatische deuren en draaideuren aan bod. Het stellen van voorwaarden aan de voorkomende vergrendelsystemen is niet voldoende, aldus de samenstellers, omdat het goed functioneren van vluchtdeuren eveneens een relatie heeft met deugdelijk hangen sluitwerk. Hiervoor wordt verwezen naar de NEN-EN 179 (‘Hang- en sluitwerk; Sluitingen voor nooduitgangen met een deurkruk of een drukplaat; Eisen en beproevingsmethoden’.

Voor die situaties waarbij, in verband met het grote aanbod van vluchtende personen, een deurkruk niet meer wenselijk is, zal een panieksluiting noodzakelijk zijn. Voor dit soort situaties verwijst de brandweer naar de NEN-EN 1125 ‘Hang- en sluitwerk; Panieksluitingen voor vluchtdeuren met een horizontale bedieningsstang; Eisen en beproevingsmethoden’.

raam en deur 01-06-2010 14:13:50

Inside Zonlicht weren naar behoefte

Zonwering in de woningbouw Ramen bieden daglicht en uitzicht, spelen een belangrijke rol bij ventilatie en laten zonlicht en warmte door. Dat is niet altijd gewenst en zonwering is dan een goede mogelijkheid om de kwaliteit van het raam te verhogen. Zonwering blijkt tevens een belangrijke rol in de energieprestatie van woningen te spelen. Raam en deur geeft een overzicht.

lende omstandigheden door het doorzicht naar behoefte aan te passen. Dat kan door het sluiten van gordijnen of door gebruik te maken van zonwering. Regelbare zonwering voorziet daarom in een belangrijke behoefte.

Principes van zonwering

Door Hein Stienstra

H

oeveel daglicht en uitzicht mensen nodig hebben, is afhankelijk van veel factoren. In het Bouwbesluit is een minimumeis opgenomen. Maar meestal worden in de praktijk grotere raamoppervlakken ontworpen dan de minimale eis. Dat is vaak het geval bij ramen op het Zuiden. Maar hoe groter de ramen, des te meer kans op temperatuuroverschrijding en discomfort. Afhankelijk van het seizoen, het weer en het tijdstip van de dag kan de hoeveelheid licht variëren van helemaal niets tot teveel. Een teveel aan daglicht en zoninval is niet comfortabel en wordt daarom geweerd. Mensen reageren op deze wisse-

raam en deur Inside Zonwering 28

28

I 3 2010

" "

Schaduw Het meest gebruikelijk is de zon te weren door het beschaduwen van de ramen. Met een scherm of doek kan de hoeveelheid zon naar behoefte – eventueel automatisch – worden geregeld.

Ook kan door toepassing van een dakoverstek of vaste buitenzonwering (lamellen) de hoge zomerzon geweerd worden terwijl de lage winterzon wordt binnengelaten.

Filteren Zonlicht filteren door het toepassen van zonwerende beglazing is een volgend principe. Deze beglazing laat slechts een deel van de zonne-energie (het spectrum) door, vooral het zichtbare licht. Het glas wordt daartoe voorzien van een spectraal selectieve coating die de ultraviolet- en infraroodstraling uit het zonnespectrum weerkaatst of absorbeert. Hierdoor wordt wel het zichtbare licht de ruimte binnengelaten, maar de opwarming wordt deels voorkomen. Zonwering heeft als voordeel ten opzichte van zonwerende beglazingssystemen dat deze regelbaar is en daardoor afgestemd kan worden op de behoefte van de bewoners.

Reflecteren Men kan het zonlicht ook reflecteren. Dat heeft als voordeel dat er geen straling wordt omgezet in geabsorbeerde warmte. Alle zonwering heeft de eigenschap zelf te worden opgewarmd en daardoor warmte te gaan uitstralen. Daarom is over het algemeen zonwering die aan de binnenzijde van een raam is gemonteerd minder effectief, tenzij er wordt gekozen voor een zonwering die de kortgolvige zonnestralen volledig kan reflecteren (dus zonder absorptie). Wel moet er rekening worden gehouden met de eigenschappen van het glas: er zal altijd een deel van de gereflecteerde zonnestralen binnen de woning in warmte worden omgezet.

Groenvoorziening Bladverliezende bomen kunnen ook als seizoensgebonden zonwering worden toegepast, de zogenaamde zonwering door vegetatie. Bomen zoals leilinden laten de winterzon door en houden de zomerzon tegen. De toepassing van bomen als zonwering is geen onderwerp in het Bouwbesluit en speelt dus voor het berekenen van de energieprestatie geen rol. Ook worden er wel vegetatieschermen toegepast boven ramen. Ook deze vorm van zonwering is niet in de normen opgenomen.

Blijft dat in de praktijk goede resultaten worden behaald door het planten van bomen (< 5 m) voor op de zon georiënteerde ramen.

01-06-2010 14:15:21

hoogste klasse van het energielabel moeten behoren, aldus Romazo. Het gebruikt geen energie en zorgt voor een aangenaam binnenklimaat.

Temperatuuroverschrijding

Productindeling Zonweringsystemen worden ingedeeld in verschillende groepen.

In Nederland volgt Romazo, de koepelorganisatie voor de zonwering- en rolluikenbranche, de indeling van de Europese koepelorganisatie ES-SO (zie kader): • Buitenzonwering verticaal: Screens, Marikisolet, Veranda- en erkerzonwering, Dakraamschermen • Buitenzonwering met doek niet in het vlak: Uitvalscherm, Terraszonwering, Markies, Tussenrolarm, Balkonscherm • Buitenzonwering met lamellen of jaloezieën: Lamellen (niet) evenwijdig met het vlak • Zonneluifel • Luiken en schermen • Binnenzonwering • Groenvoorzieningen • Zonwerend glas

Energiebesparing

" "

Zonwering in goed geïsoleerde woningen heeft ten doel oververhitting te voorkomen en daarmee de aanschaf van aircondi tioning te vermijden. Deze hebben vaak een slecht rendement en gebruiken veel energie. Zelfs al hebben ze een goed energielabel, dan nog is het energiegebruik hoog. De benodigde koelenergie kan in goed geïsoleerde woningen oplopen tot 10-20% van de totale energiebehoefte van een woning.

Door zonwering toe te passen kan de koelbehoefte worden gereduceerd.

Daarom wordt zonwering die is opgenomen in de bouwaanvraag, ook in de energieprestatie positief gewaardeerd. Zonwering zou feitelijk tot de

Inside Zonwering 29

29

Het Garantie Instituut Woningbouw (GIW) heeft samen met de Stichting ISSO (kennisinstituut voor de installatiesector) eisen opgesteld waaraan koopwoningen moeten voldoen. De doelstelling van de GIW/ISSO-publicatie 2007 is het vaststellen van de minimumeisen waaraan installaties moeten voldoen. In de publicatie zijn zowel de wettelijke als aanvullende GIW-eisen vermeld. Hieronder vallen ook de eisen met betrekking tot de temperatuuroverschrijding in woningen. De eisen hebben een directe relatie met de praktijkrichtlijn NPR 5129 Energieprestatie van woonfuncties en woongebouwen - Rekenprogramma (EPW) en in dat verband de toepassing en het gebruik van zonwering.

Meer informatie Normen www.nen.nl: • NEN-EN 12216 (2002) Aan de binnenzijde en buitenzijde geplaatste zonneschermen – Terminologie, verklaarbare woordenlijst en definities • NEN-EN 13561 (2008) Zonneschermen – Prestatieeisen inclusief veiligheid • NEN-EN 13120 (2009) Aan de binnenzijde geplaatste zonneschermen – Prestatie-eisen inclusief veiligheid www.cen.eu: • CEN/TC 33 > Work programmes > Doors, windows, shutters, building hardware and curtain walling www.es-so.com Zie o.m. Documentation • ES-SO, European Solar Shading Organization, de Europese koepelorganisatie voor de zonwering- en rolluiken-industrie : diverse documenten en persberichten Publicaties • www.isso.nl GIW/ISSO-publicatie 2007 > Temperatuuroverschrijding • www.sbr.nl SBR-publicatie Vat op de zon, december 2008, artikelnummer 603.08 • www.romazo.nl > Nieuws > TNO-rapport 2008-D-R0716/B: Buitenzonwering en energiebesparing op verwarmen en koelen.

Bronnen: NEN, Romazo en SBR

I 3 2010

01-06-2010 14:15:27

Uitzicht Zonwering alleen is een gemiste kans

Zonweren integreren

Project Kwadrant in Nederweert (DucoTwin 50 ‘ZR’)

Buitenzonwering heeft grote invloed op de energiehuishouding van het gebouw. Onderzoek door TNO leverde verrassende informatie op over energiebesparingen. Met een uitgekiende combinatie van het weren van zonlicht en het benutten van licht en warmte krijgt de gevel een belangrijke rol in het beheren van de energiehuishouding van een gebouw. Alleen zonweren lijkt daarom een gemiste kans.

Beperken In deze editie van Raam en Deur beperken wij ons tot de zonweringmogelijkheden (en beperkingen) dicht tegen het kozijn. Screens en lamellen, folies die als eenheid met het kozijn samenwerken om het comfort te verhogen. Niet de zonneschermen en constructies die later door specialisten kunnen worden aangebracht of systemen die nadrukkelijk deel uitmaken van het architectonisch ontwerp zoals lamellen of luiken.

Maar wel kijken we naar toepassingen waarbij zonwering onderdeel is van geïntegreerde systemen voor gevels nu en in de nabije toekomst. Want als het zonlicht een bijdrage gaat leveren aan de energiehuishouding, spelen gevel en dak daarin een belangrijke rol. Het raam en kozijn worden onderdeel van de installatie en vroeg in het ontwerpproces , worden systemen geïntegreerd waarbij de gevel (het kozijn) een prominente rol krijgt toebedeeld.

Door Ronald van Bochove

D

e zon is big business. Steeds meer profiteren de installaties in het gebouw van de kracht van de zon.

Zonlicht dat door de vensters het gebouw binnen komt geeft verlichting en warmte. Maar ook het weren van de zon blijkt energie te besparen. Minder licht binnen betekent ook minder verkoelen.

Het weren van de zon kent inmiddels vele uitvoeringsvormen.

Van het plaatsen van bomen voor het gebouw tot inventieve constructies van lamellen tegen de gevel. Folies en zonwerende schermen. Maar ook intelligente oplossingen waarbij de zonwering gekoppeld is aan de behoefte aan licht en warmte in het gebouw of waarbij het zonlicht de gevel van energie voorziet.

raam en deur Uitzicht Zonwering deel 1 30

Gemeten voordelen Was buitenzonwering voorheen alleen erkent als comfort verhogend hulpmiddel. Met de toenemende behoefte aan energiebewuste beheersing van het binnenmilieu wint het aan belang. Branchevereniging Romazo liet TNO vorig jaar onderzoeken wat de invloed is van automatisch geregelde buitenzonwering op energiebesparing bij verwarmen en koelen. De resultaten werden eind vorig jaar gepresenteerd en bood cijfermateriaal dat er niet om loog.

TNO keek naar zeven gebouwtypen. Vergeleken zijn drie beglazingsvarianten; normale beglazing, beglazing met een automatisch geregelde buitenzonwering en zonwerende beglazing.

30

I 3 2010

01-06-2010 15:55:08

Project Kwadrant in Nederweert (DucoTwin 50 ‘ZR’)

werp van zijn gebouwen. Bij nieuwbouw voor TNT streeft hij naar een hoge score op het gebied van energiezuinigheid. “Diverse energiezuinige maatregelen zoals een speciaal voor dit project ontworpen systeem van zonwering, natuurlijke ventilatie, warmterugwinning uit ventilatielucht, warmte- en koudeopslag en energiezuinige apparatuur zijn toegepast. Dit moet resulteren in een Greencalc+ score van meer dan 1000 en een Leed Platinum certificaat. Daarnaast is bij het ontwerp gedacht het welzijn van de medewerkers: veel daglicht, uitzichten en transparantie zullen leiden tot een prettige werksfeer en de gebruikers inspireren,” aldus ontwerper Paul de Ruiter.

Geconcludeerd wordt dat bij alle gebouwtypen de vraag naar koeling sterk afneemt. Vergeleken met gewone beglazing rekent TNO voor dat automatisch geregelde zonwering met 60 procent een substantiële besparing op koelenergie mogelijk maakt.

Daarnaast kan worden volstaan met kleinere koelsystemen of kunnen koelsystemen zelfs worden weggelaten. TNO verwacht dat geregelde buitenzonwering bij woningen in veel gevallen een goed alternatief is voor kleine koelunits die te koop zijn in bouwmarkten.

Automatisch geregelde zonwering toegepast gedurende de zomer en uitgeschakeld in de winter leidt in alle onderzochte gevallen tot energiebesparing. Bij op het seizoen afgestemde schakeling zal het besparingsresultaat in alle gevallen positief zijn. Ook in vergelijking met zonwerende beglazing is de besparing aanzienlijk. De zonwerende beglazing laat effectief minder zon door dan de automatisch geregelde buitenzonwering.

Siebe Broersma ontwikkelde onlangs voor zijn afstudeerproject voor Bouwkunde aan de TU van Delft voor de leerstoel Climat Design & Sustainability een bouwcomponent met een geïntegreerde duurzame energiebron. Hij ontwierp de PV-wirefree zonwering: een adaptief buitenzonweringsysteem met draadloos geïntegreerde zonnecellen.

De regelbare buitenzonwering blijkt een opstapje naar de onvermijdelijke ontwikkeling van geïntegreerde systemen. Fabrikant Duco Ventilation & Sun Control combineerde al jaren de ventilatie en zonwering in haar systeem en zet stappen naar nog meer en verfijndere combinaties die het binnenklimaat en de energiehuishouding ten goede komen. En op de onlangs gehouden Building Holland in de RAI presenteerde De Groot & Visser het Groenoveren, waarmee het bedrijf met gevelrenovatie een beter en duurzamer binnenklimaat garandeert. In het concept grijpen Kozijn en glas, zonwering, ventilatie en Solar technologie als puzzelstukken ineen. Ook bij renovatie is een zonwering voorziening, puur alleen om de zonwering een gemiste kans.

Integreren “De resultaten van het onderzoek hebben geleid tot de oprichting van een speciale werkgroep binnen de Romazo,” zegt branchemanager Ruud Huisman. “Deze voordelen betekenen dat zonwerende systemen in samenspel met installaties veel energievoordelen kunnen opleveren. De roep om geïntegreerde systemen is dan ook groot.”

Architect Paul de Ruiter, bekend om zijn duurzame kantoren neemt bijna als vanzelfsprekend de zonwering mee in het ont-

31

Uitzicht Zonwering deel 1 31

I 3 2010

01-06-2010 15:55:16

Uitzicht Zonwerende coating Lichtkoepels en lichtstraten maken ’s zomers van onderliggende ruimten vaak broeikassen. Om dat tegen te gaan, brengt men kalk aan op de dakvoorzieningen. Dat werkt maar tijdelijk, ziet er niet uit en houdt veel licht tegen. Met Sunspray 80 biedt Dorigo-Wierper een duurzame oplossing aan. Het is een witte kunststof coating die aan de buitenzijde van praktisch alle glassoorten en kunststoffen is aan te brengen, ongeacht de vorm.

Mits de ondergrond schoon en droog is, wordt een goede hechting en weersbestendigheid verkregen. De spray bevat pigmenten die infrarode warmtestraling voor 80% weerkaatsen en bestendig zijn tegen UV-straling. Door de Sunspray vindt een lichtspreiding plaats met een factor 2,2.

Info: Dorigo-Wierper, Duiven, 026.319.34.00, www.dorigo-wierper.nl

Interactieve showroom

Airconditioning glas

Harol investeert als specialist in zonwering,en rolluiken in innovatieve producten en in vernieuwende concepten. Het nieuwe showroomconcept is daar een bewijs van: een interactief en modulair systeem voor praktische én commerciële ondersteuning van dealers.

Het nieuwe showroomconcept bestaat in drie versies: een lage wand, een hoge wand en een paviljoen. Stuk voor stuk concepten die je showroom een instant-upgrade geven en tegelijk het merk Harol professioneel ondersteunen.

Het modulaire concept is uiterst flexibel en past zo in elke showroom – van een shop-in-shop tot een volledige toonzaal. Je kan veel producten tonen op een beperkte oppervlakte, zowel in 2D als 3D, en de klanten kunnen zelf hun weg vinden in de productgroepen. De opbouw is dan ook logisch: samenhorende producten staan dicht bij elkaar, didactische panelen zijn binnen handbereik, technische materialen zijn discreet aanwezig én er is plaats voor verkooptools zoals folders.

Info: Harol Nederland, 076.542.70.69. www.harol.nl

Het nieuwe SGG Cool-Lite Xtreme 60/28 biedt niet alleen een hoge selectiviteit (TI/g), maar is met een U-waarde van 1,0 W/m²K een meer dan uitstekende zonnewarmtewerende beglazing. Met andere woorden: een extreem lage energietransmissie gaat samen met een meest optimale lichttransmissie en uitstekende thermische isolatie. Deze combinatie van eigenschappen maakt dat bijzonder grote glasoppervlakken zijn toe te passen. In alle seizoenen kan zoveel mogelijk natuurlijk licht binnenvallen om een aangename sfeer te creëren, terwijl de zonnewarmte toch buiten blijft en een aangenaam binnenklimaat in stand blijft. In koude perioden zorgt de U-waarde voor een goede isolatie. De beglazing is niet alleen in nieuwbouw toe te passen maar leent zich ook uitstekend voor renovatieprojecten.

Info: Koninklijke Saint-Gobain Glass Nederland, Veenendaal, 0318.53.13.11, www.saint-gobain-glass.com

Luifels De permanente Cirrus luifels van Renson zijn eenvoudige zonweringsystemen, die in een brede range zijn toe te passen. Een typisch voorbeeld is de luifel met Sunclips lamellen, die doorlopend onder een aluminium draagstructuur gemonteerd zijn. De lamellen van geëxtrudeerd aluminium hebben een aerodynamische vorm, die het systeem extra stabiliteit bieden bij hevige wind.

Deze lamellen worden op een onderlinge afstand van 100 mm en met een helling van 60 graden onder de draagprofielen gemonteerd en onderling verbonden door tussendragers. De draagprofielen zijn aan de gevel bevestigd met aluminium consoles bij uitkragingen tot 1100 mm of met stalen consoles bij grotere overspanningen. Het aluminium is geanodiseerd in natuurkleur of gepoederlakt in elke RAL kleur te leveren.

Info: Renson Ventilation, Waregem (B), 00.32.56.62.71.11, www.renson.eu

raam en deur Uitzicht_pi 32

32

I 3 2010

01-06-2010 14:23:56

Solar rolluik Het nieuwe Solar rolluik van Harol werkt volledig autonoom op zonne-energie, dus zonder externe voeding. Dat betekent dat het rolluik bijna overal is te installeren waar geen elektriciteit voor handen is. Dankzij de volledig opgeladen batterij werkt het luik meteen na installatie. Het zonnepaneel is gemaakt van amorf silicium, waardoor het rolluik is te gebruiken bij slecht weer en ook bij hoge temperaturen een beter resultaat geeft dan andere zonnepanelen.

Zelfs een klein deel schaduw geeft geen rendementsverlies. De zendergestuurde motor biedt het luik gebruiksgemak. Er zijn drie typen Solar rolluiken met een verschillende motorsterkte. Het luik kan tot vijf vierkante meter beschermen afhankelijk van de lamellenkeuze.

Info: Harol Nederland, Breda, 076.542.70.69, www.harol.nl

Zonwering in de spouw

Shutters

Pilkington Insulight met ScreenLine is een zonweringssysteem dat in de spouw van isolerende beglazing is opgenomen en daarmee een maximale hygiëne en rust mogelijk maakt. Er zijn uitvoeringen met plissé, rolgordijnen en jaloezieën. De laatste is tevens een oplossing voor privacyregeling tussen vertrekken onderling. De uitvoering met duette zorgt voor een totale verduistering. Standaard zijn de voorzieningen per ruit te bedienen, maar wil men meerdere ruiten in één keer kunnen bedienen dan zijn er gemotoriseerde uitvoeringen met afstandbediening, eventueel opgeladen door zonne-energie. Met Pilkington Insulight met ScreenLine is de zonwering beschermd tegen alle invloeden van buitenaf en van binnenuit.

Info: Pilkington, Enschede, 053.483.58.35, www.pilkington.nl

Shutters Direct introduceert een uitgebreide collectie shutters die is ontworpen door de Engelse interieurontwerpster Kelly Hoppen.

De shutters zijn gemaakt van FSC gecertificeerd populieren- en iepenhout, waarbij de extreem brede shutterbladen van 64 mm een opvallende uitvoering zijn.. De collectie bevat natuurlijke kleuren in mat en glans, waarbij de hoogglans opvallend vernieuwend is. Als de voorkeur uitgaat naar een meer gestructureerd houten oppervlak is er de mogelijkheid van zachte stonewash-achtige afwerkingen. De shutters worden op maat gemaakt nadat de maatvoering in de woning is opgemeten. Ze zijn ook zonder extra kosten door een vakman te monteren.

Voor de bediening heeft men de keuze uit een gewone of een verborgen bedieningslat.

Info: Shutters Direct, Roosendaal, 0165.39.20.66, www.shuttersdirect.nl

Schuifpanelen Naast de DucoSun systemen biedt Duco een nieuw gamma zonweringen met schuifpanelen aan: DucoSlide. De aluminium panelen zijn beschikbaar met LuxFrame of met Slim Frame kaderprofielen en met een ruime keuze aan vaste of verstelbare lamellen. Alle types DucoSlide zijn met de hand of elektrisch te bedienen. Er zijn drie schuifsystemen: enkelvoudig, symmetrisch of telescopisch. De verschillende geleidingsmogelijkheden van het systeem zijn in hetzelfde gevelbeeld toe te passen zonder het strakke design te verstoren.

De nieuwe panelen garanderen een maximum aan privacy.

Info: Duco Ventilation & Suncontrol, Veurne (B), 00.32.58.33.00.33, www.duco.eu

Bijzondere combinatie Drie voortesten eind januari van dit jaar gaven de partijen DRL Benelux, Reynaers en Vetrotech Saint-Gobain enerverende inzichten over XXXL brandwerend glas in een aluminium vliesgevelconstructie met gevulkaniseerde kaders van siliconenrubber als deklijsten. Media april is besloten een officiële test te laten plaatsvinden in Denemarken. De test is uitgevoerd op een constructie van SGG Contraflam Lite Climaplus 30, afmetingen 2300 x 3800 mm, in een vliesgevelconstructie van Reynaers CW 60-DRL-FP30. Het resultaat: ruim EW30 en EI30. Met deze uitslag is men klaar voor huidige en toekomstige regelgeving in binnen- en buitenland.

Info: Vetrotech Saint-Gobain Benelux, Nederweert, 0495-57.44.35, www.vetrotech.nl

33

Uitzicht_pi 33

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 14:24:18

Uitzicht Zonwering in soorten en maten Globaal zijn er drie manieren om bij een gebouw de zon te weren: aan de buitenzijde van het gebouw, aan de binnenzijde van het gebouw en ‘er tussenin’.

Vanuit energetisch oogpunt verdient regelbare zonwering aan de buitenzijde van het gebouw de voorkeur. Maar in renovatie of revitalisatie van gebouwen is dit niet altijd mogelijk. Gelukkig zijn er daarom vele alternatieven beschikbaar.

zonwering. Alle producten worden in eigen beheer ontworpen, ontwikkelt en geproduceerd. Luxaflex Nederland, in ons geheugen gegrift als leverancier van binnen zonwerende lamellen, heeft als dochter van de Hunter Douglas Group ook een breed assortiment screen oplossingen. En Schellekens & Schellekens uit Beuningen heeft als noviteit het Ultimate Zipscreen, een verticaal zakkend, elektrisch bediend zonscherm voor buiten- en binnentoepassing. Beide zijden van het doek zijn voorzien van een ritsdeel dat in een kunststof profiel in de zijgeleiding loopt, hetgeen de weerstand tegen windbelasting ten goede komt.

Door Ronald van Bochove

De TwinTronic, van fabrikant de Belgische fabrikant Duco, combineert natuurlijke ventilatie en buitenzonwering. Het ventilatierooster, met geïntegreerd textieldoek, wordt elektrisch gestuurd in het DucoTronic System.

Als onderdeel van dit vraaggestuurd ventilatiesysteem communiceert TwinTronic draadloos via het universele Z-wave protocol met de CO2 sensor. Deze sensor stuurt de toe- en afvoer van lucht op basis van de luchtkwaliteit en de temperatuur in elke leefruimte.

De TwinTronic vult het bestaande Duco gamma aan met elektrisch gestuurde roosters voor het toevoeren van verse lucht. Het aluminium rooster wordt ‘onzichtbaar’ op het kozijn achter een buitenmuur (in de spouw) geplaatst.

Het zonweringdoek is eenvoudig uitneembaar vanaf de binnenzijde. Het doek is ook beschikbaar in een stormvaste ‘Fix’ uitvoering. Bij geopende ramen dient het afgerolde textieldoek daarbij tevens als insectenwering.

De montage van het rooster op het raam is vooraf mogelijk in de werkplaats of na plaatsing van het raam op de bouwplaats.

Het systeem combineert niet alleen ventilatie en zonwering, maar is ook geluidwerend.

Geluidwerende kwaliteiten dicht fabrikant Renson (Belgie) toe aan haar

Net voor het glas Buitenzonwering heeft als grote voordeel dat het de zonnewarmte voor een groot deel uit het gebouw houdt. Het is voornamelijk deze functie waarop de materialen en uitvoeringsvormen van buitenzonwering beoordeeld worden.

Screens, doek dat door een geleideprofiel voor het raam getrokken wordt, is een veelgebruikte oplossing. In ons Nederlandse klimaat speelt de windbelasting een grote rol. Veel techniek is dan ook nodig voor het bevestigen van de flexibele screens in systemen die bovendien gemakkelijk open en dicht moeten kunnen.

Nederland kent diverse gespecialiseerde bedrijven zoals Sunmaster B.V. uit Nijkerk, met meer dan 30 jaar ervaring op het gebied van buitenzonwering, noemt zich de grondlegger van de verticaal zakkende zonwering en uitvinder van het gepatenteerde windvaste Sunfix-systeem voor verticaalzakkende

1

raam en deur Uitzicht zonwering deel2 34

2

34

I 3 2010

01-06-2010 14:18:25

He bedrijf voert de slogan ‘Glass Unlimited’ en doelt daarmee onder meer op de vele functies die glas wordt toebedeeld; comfort, energiebeheersing, veiligheid en gezondheid, esthetisch uitzicht Met de keuze van het type glas of het glas met toevoeging van bijzondere functies is er steeds meer mogelijk in het beheersen van het zonlicht. Saint Gobain Glass Solutions levert diverse bijzondere vlakglas oplossingen met toegevoegde functies.

Glas en zonwering kan worden uitgedrukt in een ZTA-waarde. Deze zontoetredingsfactor van een raam of beglazingssysteem geeft de verhouding tussen de binnenkomende en de opvallende zonnestraling. Voor blank enkel glas bedraagt de ZTA-waarde 0,8; voor HR++ glas bedraagt de ZTAwaarde tussen de 0,6 en 0,7.

Hoe hoger de ZTA hoe meer zontoetreding in de winter,dat is gunstig, maar ook in de zomer. Dan is koeling nodig. Voor zeer grote glaspuien moet dus de ZTA laag gehouden worden om te veel warmtevorming ‘s zomers te vermijden, maar de lichttoetreding (LTA) zelf mag niet te laag zijn, bij voorkeur boven 50 procent. Om de invloed van de zon op het binnenklimaat in de zomerperiode te beperken is een gebruikelijke ZTA die wordt nagestreefd 30procent of wordt helder glas toegepast met buitenzonwering.’

innovatieve lijn Screenvent Mistral AK. Waarmee het binnenmilieu naast zonwering en ventilatie ook akoestische voordelen ondervindt van het toegepaste screendoek.

Ook andere fabrikanten hebben het milieu als wezenlijk onderdeel van hun producten naar voren geschoven. Huzonwe uit Genemuiden gebruikt screendoek met een HSD Eco label. De kwaliteit, duurzaamheid en het milieu zijn hierbij uitgangspunten. Naar jarenlange onderzoeken met medewerking van VROM en recyclingbedrijven is Huzonwe de enige in Europa die het doek levert met een HSD Eco-label.

Het bedrijf heeft bovendien een recycling systeem opgezet . Bij de vervanging oude zonweringen, zonweringdoeken en dergelijke zorgt Huzonwe voor de afvoer van oude zonweringdoeken. Het nieuw toegepaste Eco doek wordt door het bedrijf na vervanging ook weer teruggenomen voor hoogwaardige recycling.

Het glas zelf Odyssey W23, het pas opgeleverde hoofdkantoor van farmabedrijf GSK Biologicals, ontving onlangs de award in de categorie Business Centers van de prestigieuze vastgoedprijs MIPIM. Alle nodige materialen voor de bouw van 51.000 m² kantoren werden zorgvuldig geselecteerd met het oog op duurzame ontwikkeling. De keuze voor het toe te passen glas viel op Stopray Silver van AGC Glass Europe, omdat deze zilverkleurige beglazing van AGC sterk presteert in zonwering en thermische isolatie.

AGC Glass Europe is gevestigd in Brussel en produceert en veredelt vlakglas voor de bouwsector (buitenbeglazing en binnenhuisinrichting), de autosector en gespecialiseerde industriële sectoren. Het is de Europese tak van AGC Glass, de grootste vlakglasproducent ter wereld.

1 Stopray Silver, een vensterglas met bijzondere zonwerende en thermisch isolerende werking van GSC, is toegepast in een prijswinnend kantoor ontwerp.

2 Saint Gobain Glas brengt met haar Quantum glas range zonwering in het glaspaneel zelf. Aangestuurd door elektronica is voor elk glaspaneel de transparantie in te stellen 3 Speciaal zonwerend glas van GSC omvat de 13.000 m2 van het nieuwe Square meeting center in het hart van Brussel. Het gebouw is ontworpen door A2RC architecten 4 en 5 Het Duco Twin systeem combineert zonwering met ventilatie. Het systeem werkt autonoom met sensoren of is vraag gestuurd te bedienen.

3

4

5

35

Uitzicht zonwering deel2 35

I 3 2010

01-06-2010 14:18:36

Uitzicht Folies Het plakken van folies op glas levert permanente zonwering en bespaart energiekosten. Zo is het Hilton hotel in Wenen gekomen tot een aanzienlijk reductie van de CO2 emissie door het bekleden van haar ramen met zonwerende glasfolie. In de zomer wordt de zonnewarmte naar buiten gereflecteerd en daalt de temperatuur met 10°. In de winter wordt de opgewekte verwarming teruggekaatst in de kamer, wat een gemiddelde energiebesparing geeft tot 25 procent.

Eén van de leveranciers van zonwerende folies is het Belgische bedrijf Luxasolar. De gelijknamige Clear View folie is een Kyotooplossing voor wie geen airco of koelingsysteem heeft. En wie airco combineert met Luxasolar ziet tijdens de maanden mei tot oktober zijn energiefactuur dalen tot gemiddeld 30 procent, claimt de producent.

Luxasolar werkt als een filter. Warmte-instraling tot ca. 22°C wordt doorgelaten, daarboven wordt de zonnewarmte gefilterd.

Hoe hoger de temperatuur, hoe meer temperatuurdaling Luxasolar veroorzaakt. In de winter wordt de temperatuur gemiddeld verhoogd met 3,5°C. In het Hilton hotel in Wenen waar 1.000 m² glasfolies werd geïnstalleerd, is de folie goed voor een besparing van 230.000 KWH per jaar en een reductie van CO2-emissies met 72.000 Kg per jaar.

Decofolie, uit Purmerend, levert glasfolies van de Amerikaanse fabrikant Sun Safefilms. Deze zonwerende films worden toegepast op al die plaatsen waar invloeden door de zon, zoals schittering, zonnewarmte en UV-straling als vervelend worden ervaren, en tevens op plaatsen die inbraakgevoelig zijn. “Onze glasfolie, toegepast aan de binnenzijde van de beglazing kan in een aantal gevallen een reductie van zonnewarmte van ruim 80 procent met een ZTA-waarde van 0.23 bewerkstelligen. Een vermindering van

temperatuur op warme dagen van 6 tot 7 graden Celsius is dan heel reëel.”

Dorigo Wierper, uit Duiven is specialist op het gebied van zonwerende folies. Folies blijken met name een goede oplossing in die gevallen waar het aangezicht van de gevel niet te veel mag worden aangetast. Het bedrijf leverde onlangs folies voor de KTOMM Bronbeek. Bronbeek fungeert momenteel als verzorgingstehuis voor oud-militairen van de Nederlandse krijgsmacht en het voormalig Koninklijk Nederlands-Indisch Leger.

De voorgevel (zuidgevel) van het gebouw wordt beschenen door ultravioletlicht, daglicht maar ook door veel infraroodlicht. Met name het infraroodlicht zorgt voor hevige temperatuurschommelingen in de zomer. Om de 3 stralingen, uv, daglicht en ir-licht terug te brengen tot een aanvaardbaar niveau wordt er een combinatiefilter op het glas aangebracht om de kunstobjecten te beschermen. Dit combinatiefilter is met de grootste zorg uitgekozen uit tal van mogelijkheden. Een belangrijke eis was dat het, het aangezicht van de gevel niet of nauwelijks, mocht veranderen. Zowel de zomers als de winters worden steeds zonniger. Dit levert problemen op met de klimaatbeheersing in gebouwen en bijvoorbeeld op schepen.

Speciale warmtewerende folies helpen om het binnenklimaat onder controle te houden.

6, 7 en 8: Architecten Simone Giostra en Partners zijn met hun zonwerende installatie die zonne-energie, ledverlichting

en

zonwering

combineert

opgenomen als blikvanger in de expositie van het Cooper Hewitt design museum in New York. Hiermee benadrukt het museum het belang van duurzaam design in architectuur.

De expositie staat er nog tot januari 2011

6

7

8

raam en deur Uitzicht zonwering deel2 36

36

I 3 2010

01-06-2010 14:19:01

HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeur van hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw modulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”.

Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enkele als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tussen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifieke toebehoor garnituren gecombineerd.

Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepassingsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden.

Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en komgrepen uit het KWS assortiment.

Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl

P_37.indd 1

01-06-2010 16:28:19

Sluitstuk DOM Nederland zorgt voor een passend sluitsysteem voor uniek gebouw

Een veilige plek voor voetbalschatten Het ontwerpen van een geschikt scenario voor het gebruik van een gebouw en het kiezen van een passend sluitsysteem vormen een vak apart. De keuzemogelijkheid is enorm. Veelal vraagt een bepaald soort gebouw om een bepaald systeem. Maar wat te doen als een gebouw het enige is in zijn soort?

Zoals de nieuwe sportattractie Voetbal Experience in Middelburg.

Door Louis Jongeleen “

N

ee, een museum zijn we niet. Voetbal Experience moet je zien als één groot evenement dat bestaat uit 21 verschillende manieren waarop je voetbal kunt beleven.” Dat zegt Sven van Rijswijk één van de twee directeuren van het nationale voetbalhonk dat vijf maanden geleden werd geopend in Middelburg. Op het industrieterrein Montiere langs de N 57 aan de zuidkant van de stad is de laatste jaren gebouwd aan het Zeeuws Evenementen Podium ofwel ZEP. Voetbal Experience is een van de trekpleisters van ZEP, naast een mininatuurpark, een indoor golfbaan, een fitnesscentrum, een muziektheater, winkels, eetgelegenheden, een ROC, een voetbaleetcafé en nog veel meer.

DOM RS 8-systeem met de sleutel met zijrib

men. Zijn gesprekspartners zijn projectleider Dies Moelker van betrokken hoofdaannemer Flipse BV uit Kouderkerke, Berty van der Heyde, verkoper en adviseur van Destil (groothandel voor bouw en industrie) en Erik Mastenbroek, product- en salesmanager van DOM Nederland, leverancier van sluitsystemen. Er volgt een geanimeerd gesprek. Intussen let niemand op het extra grote scherm in de hal, waarop beelden te zien zijn van de vier doelpunten die Patrick Kluivert scoorde voor Oranje in de kwartfinale van de EK 2000 tegen Joegoslavië.

Sluitsysteem Directeur van Rijswijk zit in de ontvangsthal van zijn voetbaltempel aan een tafel te praten met drie mannen. Het gesprek gaat over de manier waarop bij de bouw van Voetbal Experience de keuzes tot stand kwamen voor toepassing van bepaalde producten en wel speciaal van toegang- en sluitsyste-

Gebruiksgemak In zijn rol van opdrachtgever gaf Van Rijswijk destijds een voorzet voor de keuze van een toegangssysteem van het voetbalcentrum. Van Rijswijk:” Een supergeavanceerd toegangssysteem paste niet onze opzet. We wilden een open sfeer, laagdrempelig en zonder toegangscontrole. Iets anders dan in sommige Nederlandse voetbalstadions, ja. Voorop stond het gebruiksgemak voor degenen die in het gebouw zouden gaan werken. We hadden voor de veertig deuren in het gebouw niets anders dan een degelijk en doelmatig sluitsysteem nodig. Met die boodschap is onze aannemer naar groothandel Destil gegaan.” Projectleider Moelker: “Als aannemer heb je een aantal vertrouwde adressen voor je materiaal. Omdat wij het sluitwerk monteren, speelt voor ons het montagegemak een grote rol. Je wilt bijvoorbeeld geen ingewikkelde dingen tegenkomen als je vlak voor de oplevering cilinders gaat plaatsten. “ Volgens Berty van der Heyde van groothandel Destil voldeed een beproefd sluitsyteem van DOM Nederland

Cilinder met acht vergrendelstiften

raam en deur Sluitstuk Voetbalmuseum 38

38

I 3 2010

01-06-2010 14:27:28

Het ‘sluitteam’ van Voetbal Experience : Erik Mastenbroek (linksachter), Dies Moelker (rechtsachter) en Berty van der Heyde (midvoor)

men in elke situatie de beste oplossing bieden. Mastenbroek: De techniek van sluitsystemen ontwikkelt zich ook op andere punten. DOM Nederland wil ook beproefde sluittechnologie nóg beter maken. Voor Voetbal Experience is de keus uiteindelijk gevallen op het DOM RS 8-systeem met twee SKG-sterren (hetzelfde systeem is ook verkrijgbaar met drie SKG-sterren, red.). Daarbij zit de nieuwe techniek onder andere in de sleutels. Die hebben een stevige zijrib die het bijna onmogelijk maakt om ze te kopiëren. De cilinder heeft 8 vergrendelstiften die een extra beveiliging vormen tegen forceren of uitboren. Verder heeft het systeem heeft een groot sluitvolume en is het voorzien van een langlopend patent en veiligheidscertificaat. De hiërarchie van het GHS-systeem kan naar wens worden uitgebouwd.” Volgens Mastenbroek behoort het DOM RS 8-systeem tot de zeer succesvolle sluitsystemen van DOM Nederland.

Het wordt toegepast in eengezinswoningen, appartementen, woonzorgcomplexen, openbare gebouwen en grote en middelgrote bedrijven.

Enneh… en nu bij een Voetbal Experience. Directeur Van Rijswijk is er vast van overtuigd dat de WK-trofee die Oranje straks meeneemt vanuit Zuid-Afrika een veilig onderkomen kan vinden in het Middelburgse voetbalcentrum. Dat zou een mooi sluitstuk zijn van de komende voetbalzomer.

het beste aan de wensen van de opdrachtgever. Van der Heyde: “Eenvoudig en doeltreffend is een sluitsysteem waarbij een duidelijke hiërarchie bestaat in het toegankelijkheid van ruimtes in het gebouw. In de bedrijfsorganisatie van Voetbal Experience heb je drie niveaus die corresponderen met de bepaalde ruimtes waar sommige gebruikers toegang hebben en anderen niet. Je hebt de directie, de bedrijfsleiders en vervolgens de overige medewerkers. Dan moet de directie een generale sleutel hebben die op alle deuren past. Vervolgens krijgen de bedrijfsleiders een groepssleutel voor bepaalde deuren en de andere medewerkers krijgen een sleutel die alleen past op de ruimtes waar zij moeten werken. Er zijn verschillende leveranciers die een dergelijk sluitsysteem hebben, maar het zogeheten Generaalhoofdsleutelsysteem (GHS-systeem) van DOM Nederland blijkt voor dit project het meest doeltreffend. Het heeft de juiste prijskwaliteitverhouding voor de geboden veiligheid en heeft het vereiste bedieningsgemak voor de gebruikers. Dat laatste, daar gaat het vooral om.”

Nóg beter De productontwikkeling van sluitsystemen gaat steeds verder in nieuwe toepassingen van elektronica, informatietechnologie en draadloze technieken. Maar dat betekent volgens salesmanager Mastenbroek niet automatisch dat die geavanceerde sluitsyste-

NB: met het oog op de WK Voetbal 2010 in Zuid- Afrika heeft Voetbal Experience een speciaal programma. Kijk daarvoor op www.voetbalexperience.nl

39

Sluitstuk Voetbalmuseum 39

I 3 2010

01-06-2010 14:27:39

110ES_110_300_NL

01.12.2009

9:45 Uhr

Seite 1

ProfiSerie 110ES Modulair isolatiesysteem

GEEN PANIEK

Automatische deurvergrendeling Uf = 1,4

Uf = 1,7

Uf = 1,9

Uf = 2,2

Veelvoudig in toepasbaarheid Uitstekende warmte, en geluid isolerende eigenschappen Hoogweerbestendig poedercoat-systeem heroal dur HWR Componenten uit het heroal bouwkasten systeem integreerbaar.

Rolluiken

Het anti paniek slot van Mauer Locking Systems

Roldeuren

vergrendelt automatisch uw deur. Zelfvergren-

Ramen Deuren

P_40.indd 1

waardoor de deur alleen geopend kan worden met een sleutel.

Vliesgevels

Aan de binnenzijde kunt u met de deurkruk de

Horren

deur in één beweging openen. Vluchten zoals

Zonnepanelen

heroal-Johann Henkenjohann GmbH & Co. KG Österwieher Str. 80 | D-33415 Verl Tel. + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 0 Fax + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 222 / 223 info@heroal.de | www.heroal.de

delend. Aan de buitenzijde zit een vaste knop

bepaald is in het bouwbesluit.

Postbus 56 3800 AB Amersfoort NL • Spaceshuttle 23 3824 ML Amersfoort NL Tel +31 (0)33 455 09 00 • Fax +31 (0)33 455 09 44 • info@mauer.nl www.mauer.nl

01-06-2010 12:16:00

Sluitstuk F+W versterkt haar aanwezigheid in Nederland

Een sterke partner voor de projectbouwsector Vanuit hun gezamenlijke joint venture F+W Kooperations GmbH leveren Winkhaus en FSB intelligente compleetoplossingen in het segment deuren sluittechniek voor de project- en utiliteitsbouw.

Sinds jaren kiest de gezamenlijke onderneming daarbij op de Nederlandse markt met succes voor nauwe samenwerking met de klant als partner.

Deze consequente strategie betaalt zich terug.

„

O

m de samenwerking met onze klanten in Nederland verder te intensiveren, hebben we ons Sales en Service team flink versterkt“, verduidelijkt Timm Scheible, sales director van de Winkhaus Groep en samen met Olaf Bremer directeur van F+W Kooperations GmbH. Naast een verder uitgebreid team van competente technici ter plaatse staan ook op Winkhaus´ hoofdvestiging in Telgte Nederlandstalige medewerkers als aanspreekpartner beschikbaar. “Ons doel is het, onze klanten de allerbeste technische ondersteuning voor het complete programma met oplossingen van Winkhaus aan te bieden“, motiveert Scheible.

“De beide directeuren Olaf Bremer en Timm Scheible geven leiding aan F+W Kooperations GmbH

vergrendelingen. “De markt voor ons assortiment heeft zich onder de supervisie van key account manager Wim Loomans zeer goed ontwikkeld.

We werken daarbij vanuit een strategisch concept dat vooral ondersteuning biedt aan de handel en de verwerkende sector“, aldus Scheible. “Met sterke merken en brede knowhow op de gebieden beslagtechniek- en veiligheids-deur-vergrendelingen blijven we de door ons ingezette succeskoers volgen – zonder daarbij ons doel uit het oog te verliezen, bij onze innovatieve oplossingen altijd de best mogelijke support aan te bieden.“

Toegangscontroletechnologie “Om onze klanten in Nederland optimale ondersteuning te kunnen bieden, hebben we de dochteronderneming F+W Nederland B.V. opgezet“, aldus Olaf Bremer, F+W directeur en general manager International Sales voor FSB. Sedert 1 juli 2009 berust de leiding van de Nederlandse onderneming F+W Nederland B.V bij directeur Dennis Sevat.

“Als door de wol geverfd manager beschikt hij over uitgebreide knowhow over de markt en staat hij garant voor een succesvolle toekomst van zijn team“, bevestigt Bremer.

F+W F+W Kooperations GmbH is een joint venture van Winkhaus en FSB, speciaal gericht op compleetoplossingen op het gebied van deur- en sluittechniek. Sinds drie jaar werken beide firma’s met de dochteronderneming F+W Nederland B.V. nauw samen op de Nederlandse markt . Het bedrijf verkoopt mechanische en elektronische sluitsystemen inclusief toegangscontrole van Winkhaus en op de architectuur afgestemde kruksysteemoplossingen en speciale beslagen van FSB voor de utiliteitsbouw.

“Winkhaus en FSB werken al drie jaar nauw samen op de Nederlandse markt“, vult Timm Scheible aan. In juli 2008 betrok F+W Nederland haar nieuwe kantoorpand in Zeewolde, dat een vriendelijke ambiance koppelt aan ultramoderne conferentietechniek. “In Nederland verkopen we met toenemend succes mechanische en elektronische sluitsystemen inclusief toegangscontrole van Winkhaus en tevens op de architectuur afgestemde kruksysteemoplossingen en het speciale beslag van FSB voor de utiliteitsbouw“, legt Olaf Bremer uit.

Winkhaus Samen met haar internationale partners ontwikkelt, produceert en vermarkt Winkhaus producten en diensten voor ramen en deuren. Deze omvatten beslagtechniek en bewakingssystemen voor ramen en glazen deuren, sluitsystemen, toegangscontrole- en tijdsregistratiesystemen en meerpuntssluitingen. Met meer dan 2000 medewerkers verdeeld over Duitsland en tien internationale vestigingen behoort de onderneming tot de belangrijkste van haar branche in Europa.

Specifieke knowhow Het tweede zwaartepunt van Winkhaus in Nederland vormen de segmenten hoogwaardig vensterbeslag en veiligheids-deur-

41

Sluitstuk Winkhaus 41

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 16:32:56

RVS deurbeslag meer dan 3.000 oplossingen...

maatwerk is standaard

Ansae B.V. Denariusstraat 25, 4903 RC Oosterhout telefoon 0162 490049 fax 0162 490606 e-mail info@ansadesign.nl web www.ansadesign.nl Uitsluitend leverbaar via de vakhandel

Blaft niet maar beschermt wel.

Persberichten en Nieuws Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 2 september.

Persberichten en nieuws kunt u tot 20 juli 2010 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl

DOM SICHERHEITSTECHNIK

Veiligheid is een gevoel â&#x20AC;&#x201C; wij maken dat waar VEIL IGHEID , KWA LITEIT, D OM .

www.dom-nederland.nl

P_42.indd 1

raam en deur 01-06-2010 12:18:35

Goed beslagen Passie en smaak als basis

Deuren en

sierbeslag

Met Olivari keerde Lourens Karel Meurs terug in de bouwbeslagwereld. Gedreven runt hij, samen met Leo van der Veen, LKM Collection. “Nederland is eigenlijk vlak, grijs en saai. We lopen achter elkaar aan. Belgen zijn diverser: het zijn de Italianen van het noorden. Er is van alles mis, maar ze hebben meer smaak.

Lourens Karel Meurs: “De handel denkt aan omzet, niet aan winst.”

Door Bert Hoogeland

Enthousiasme overbrengen In Meurs’ optiek gaat het niet om alleen de deurkruk. Hij heeft zich altijd beziggehouden met het uitdenken van concepten. “Uiteraard staat de basisvorm centraal, maar je moet het design ook op ander gebied doortrekken, bijvoorbeeld in sanitaire accessoires. Daarnaast moet je ook verder denken dan de producten zelf. De presentatie is belangrijk, maar ook verpakking en merkherkenning.”

Kennis van zaken is essentieel bij de verkoop van bouwbeslag. “Eigenlijk moet je een beetje verstand hebben van kunstgeschiedenis, maar dat is voor een verkoper niet interessant. Wil je exclusieve deurkrukken verkopen, dan moet je iemand hebben die verstand heeft van zaken. Het liefst een vrouw.

Als je er geen verstand van hebt, is het allemaal hetzelfde. Je moet het enthousiasme overbrengen. Dat is er wel, maar het hangt toch erg af van de persoon. Zeker in het geval van Olivari moet je weten wat je verkoopt. De fabrikant werkt met topontwerpers en legt vakkennis, kwaliteit en passie in zijn producten. Het is een combinatie van Maserati, Ferrari en Lancia. ”

A

ls zoon van een ijzerwarenhandelaar en een modiste kreeg Meurs de liefde voor vormgeving met de paplepel ingegoten. De uiteindelijke stap ging niet van harte. Nee, ik heb een carrière in de ijzerwarenhandel nooit geambieerd, maar ik ben er wel in terecht gekomen. Je moet het vak leren kennen, een bepaalde liefde ervoor ontwikkelen en de gein ervan inzien. Veel ijzerwarenhandelaren moeten zich ergens in specialiseren, maar ze kunnen geen specialist zijn. Ik heb gekozen voor de deurkruk. Je moet er een bepaalde passie voor hebben en het leuke is dat de familie Olivari dat ook heeft.“

Keuzes maken Meurs verkocht jaren geleden zijn bedrijf Formani omdat geen bedrijfsopvolger klaar stond. Eigenlijk wilde hij genieten van zijn pensioen, maar zijn liefde voor deurkrukken sleet niet. Olivari heeft de afgelopen jaren met verschillende importeurs samengewerkt. Uiteindelijk heb ik twee jaar geleden de stoute schoenen aangetrokken en ben ik naar de fabrikant gestapt. Kijk, in Italië zie je dat vormgeving, ook bij deurkrukken, gecombineerd wordt met architectuur. Er wordt dus over nagedacht. Neem de Fiat 500: klassieke lijnen in een eigentijds jasje en eigentijdse kwaliteit. Dát spreekt mij aan.”

Meurs heeft een hogere pet op van onze zuiderburen. Zij hebben veel smaak en ook de verkopers van bouwbeslag weten waar ze mee bezig zijn. “Belgen verkopen exclusief bouwbeslag voor fatsoenlijke prijzen. Dat heeft te maken met het feit dat Belgische eindgebruikers hun eigen keuzes maken. Ze zijn gewoon meer bezig met hun eigen huis. In Nederland duwt een aannemer je in een bepaalde richting. De Belg bouwt zelf, werkt samen met een architect en denkt vooral na over zijn huis. Hij koopt ook iets wat goed is en dat resulteert in een sterk contrast: je vindt het mooi of lelijk. Nederland is eigenlijk vlak, grijs en saai. We lopen achter elkaar aan. Belgen zijn diverser: het zijn de Italianen van het noorden. Er is van alles mis, maar ze hebben meer smaak.

Maar gelukkig zijn er in ons land ook positieve uitzonderingen.”

Onderscheid Het onderscheid zit, volgens Meurs, ook in het materiaalgebruik. “Iedereen rommelt met rvs. De hele EU denkt dat het rvs is, iedereen loopt achter elkaar aan. De trend gaat naar meer kleur. En Olivari gebruikt nu biochroom. Dat is mens- en milieuvriendelijk. Ook op dat gebied onderscheidt Olivari zich. Het zijn allemaal elementen die het merk exclusiever maken en dus ook een gezonde marge opleveren. Maar de doorsnee hang- en sluitwerkverkoper denkt alleen aan omzet, niet aan winst.”

Daarmee kijkt hij kritisch naar de handel, die in prijs steeds verder afzakt.

“Ze willen allemaal slim zijn, kopen spullen voor een appel en een ei in China en verkopen het relatief goedkoop. Het moet toch geen probleem zijn om een duurder exemplaar te verkopen? Je investeert immers voor jaren!”

Neemt niet weg dat Meurs ook een lijn aanbiedt, die onder Olivari zit. Maar wel exclusief. Dat doet hij in beginsel onder het merk Stolk. “Ik ben gek op branding. Stolk is een hommage aan mijn moeder, die mijn smaak en het gevoel voor vormen heeft meegegeven. Het merk past ook bij de nieuwe weg die de Italianen hebben ingeslagen: zij kiezen steeds meer voor namen die in alle talen uit te spreken zijn. Uit deze lijn kunnen onze klanten producten kiezen in hun eigen label. En daarmee dus ook kiezen voor onderscheid.”

43

Goed beslagen 43

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 15:44:32

Goed beslagen Vierkant

Symmetrisch

Onder de benaming serie 111 heeft Hewi een nieuw type kruk ontwikkeld, die als belangrijkste kenmerk vierkante vormen heeft. De nieuwe serie omvat voornamelijk deurkrukken maar het projectenprogramma is afgerond met een speciaal voor ramen ontwikkelde kruk.

De deurkrukken zijn te leveren in de afmetingen 15 x 15 mm en 20 x 20 mm. Voor toepassingen in ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en seniorenwoningen zijn er verlengde krukken te verkrijgen. De verschillende modellen worden in de klasse 3 en 4 en in brandwerende uitvoeringen aangeboden. Naar keuze zijn ronde of hoekige rozetten bij te leveren.

Info: Pijnenburg Import en Agenturen, Tilburg, 013.536.00.06, www.pijnenburgimport.nl

Randi-Line Komé is een nieuwe, complete lijn deurkrukken, bedieningselementen, schilden en achterplaten, die zijn te combineren met het bestaande productassortiment van Randi. De opvallende kenmerken aan de beslaglijn ontworpen door het Deense C. F. Møller Architects, zijn design, functionaliteit en ergonomie. De sobere symmetrische deurkruk heeft een uitnodigende vorm, waarbij accenten van licht en schaduw een rol spelen. Invallend licht zorgt voor een wisselend effect op het profiel en de gebogen vlakken. Opvallend zijn ook het zijdezacht aandoende, geborstelde rvs oppervlak en het gebogen duimvlak.

Info: Dorma Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.80, www.dorma.nl

Pakket Buva heeft kortgeleden een pakket hang- en sluitwerk voor kunststof- en aluminiumramen geïntroduceerd. Het modulair opgebouwde activPilot beslag biedt in één systeem een oplossing voor elke situatie, zo laat men uit Barendrecht weten. De flexibiliteit zorgt voor een uitbreiding van het aantal functies. De serie 6000 meerpuntssluitingen hebben 6 mm eenzijdig afgeschuinde haakschoten en zorgen voor een probleemloze sluiting van de deur. Er zijn sleutel- en krukbediende uitvoeringen. Het assortiment scharnieren is nu uitgebreid voor alle kunststof- en aluminiumprofielen en detailleringen; zelfs voor schuine kozijnen en deuren tot 160 kilogram. En de serie Isostone onderdorpels is nu ook geschikt voor kunststof en aluminium gevelelementen.

Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl

Verdekte rozetten Onder de naam RotoSwing heeft Roto-Frank onlangs een nieuwe assortiment grepen gepresenteerd.

Afgezien van het gestroomlijnde design vallen de producten op door de verdekte rozetten en de zijdelingse Deko-elementen. Dit biedt de mogelijkheden tot een veelheid aan kleurtoepassingen in alle RAL kleuren, waardoor de grepen een individuele uitstraling krijgen. Met deze uitbreiding bestaat het programma voor draai-kiep bedieningen nu uit zes uitvoeringen: standaard grepen, afsluitbare grepen, grepen met een veiligheidknop, met een drukknop, een Tiltfirst versie en een uitvoering voor balkondeuren.

Info: Roto-Frank, LeinfeldenEchterdingen (D), 00.49.71.17.59.80, www.roto-frank.com

raam en deur Goed beslagen pi 44

44

Snelmontage FSB heeft een nieuwe AGL serie rozetten- en deurkrukgarnituren op de markt gebracht, waarbij de montagetijd is teruggebracht tot circa 10 seconden. Het geheel bestaat uit twee volledig geprefabriceerde en voorgemonteerde onderdelen. Door de beide delen simpelweg in de deursparing te plaatsen en aan te drukken, is de montage klaar.

Aandraaien van de schilden, nadat de krukken zijn ingestoken, is overbodig geworden.

Hetzelfde geldt voor de losse rozetten. Ook hier is het een kwestie van insteken, aandrukken en klaar. Daarbij hebben de deurkrukken een zogenaamde 0º-stelling, een technische ontwikkeling waarmee scheefstand van de deurkruk wordt ondervangen.

Info: FSB, Brakel (D), 00.49.52.72.608.0, www.fsb.de

I 3 2010

01-06-2010 14:36:37

Elektrisch beslag Het elektronische toegangscontrole systeem EZK van FSB is al enkele jaren geleden geïntroduceerd.

Dit systeem is gebaseerd op de BlueChip technologie van Winkhaus, waarmee het insteken en omdraaien van een sleutel niet meer noodzakelijk is om een deur te openen of af te sluiten. Het geheel werkt als een elektronisch beslag zonder bekabeling.

Kortgeleden is deze techniek verder uitgebreid. FSB meldt nu dat zij de enige aanbieder is van EZK beslag, dat nu ook beschikbaar is voor volglas deuren. Het feit dat er voor dit systeem geen externe bekabeling nodig, is een extra voordeel bij sluitsystemen voor dit type deuren.

Info: FSB, Brakel (D), 00.49.52.72.608.0, www.fsb.de

Hoekig Als aanvulling op het assortiment rozetten heeft FSB onlangs een nieuwe serie geïntroduceerd: hoekige rozetten. Deze esthetisch verantwoorde rozetten passen naadloos in de productenfamilies van Hadi Teherani (FSB 1183 en David Chipperfield (FSB 1004); producten, die zich kenmerken door kubistische concepten. De rozetten zijn qua vormgeving volledig afgestemd op de meer en meer voorkomende rechthoekige vormen van deurkrukken. De hoekige rozetten zijn te leveren in de materialen aluminium, edelstaal, alugrijs en brons. Het assortiment bevat uitvoeringen voor alle in de projectbouw voorkomende, relevante typen elementen.

Info: FSB, Brakel (D), 00.49.52.72.608.0, www.fsb.de

Smalle schilden Voor al bestaande systemen deur- en raamkrukken heeft Hewi nieuwe series schilden en rozetten ontwikkeld en geïntroduceerd. Het opvallende aan de nieuwe producten is de smalle vorm qua design, waarbij niets wordt afgedaan aan de veiligheidsaspecten. Het rechthoekige schild is speciaal bedoeld in combinatie met de kruksystemen 100 en de series 211 en 180. Het ovale smalschild als variant kan een elegante eenheid vormen met de deurkrukken uit de systemen 111 en 162. Naast schilden omvat de nieuwe uitbreiding van het assortiment ook de hoekige rozetten ES en ESZ, die in combinatie met de systemen 100 en 180 een esthetisch verantwoorde afronding vormen.

Info: Pijnenburg Import en Agenturen, Tilburg, 013.536.00.06, www.pijnenburgimport.nl

Bedieningskruk Na de introductie van het Globe bedieningsprogramma van deur- en raamkrukken, heeft SiegeniaAubi nu een uitbreiding van het assortiment op de markt gebracht. Het betreft de exclusieve kruk LM Globe RR, die opvalt door zijn elegante vormgeving. In combinatie met de kleine ringrozet wordt nu een fraaie bedieningsmechanisme voor in het bijzonder smalle vleugelprofielen geleverd. Maar niet alleen de vormgeving van de nieuwe krukken is opvallend. Ook de mogelijkheid om de kruk zonder gereedschap in het rozet te klikken, maakt ze bijzonder. De LM Globe is naast een uitvoering in aluminium, ook in edelstaal en diverse hoogwaardige oppervlakteafwerkingen te leveren.

Info: Siegenia-Aubi, Wilnsdorf (D), 00.49.

27.13.93.10, www.siegenia-aubi.com

45

Goed beslagen pi 45

I 3 2010

Na te stellen HMB Profit Tools heeft een sluitkom ontwikkeld, die traploos 3,5 mm is na te stellen. De sluitkom is zowel in de boven- als in de onderdorpel toe te passen en is geschikt voor dubbele deuren en ramen. Voor de sluitkommen zijn tevens sluitkragen van 6º en 9º voor de onderdorpel te leveren. De combinatie van sluitkom en sluitkraag zorgt ervoor dat kleppende deuren tot het verleden behoren. Voordelen van deze nastelbare sluitkommen zijn onder andere de grotere tolerantie en de aantrek bij kromgetrokken deuren van 9 tot 12 mm scheluwte. De sluitkommen en de sluitkragen zijn te verkrijgen in de kleuren grijs en zwart.

Info: HMB Profit Tools, IJsselstein, 030.687.79.40, www.hmbprofittools.nl

raam en deur 01-06-2010 16:21:19

Collectors item of...

Het Het heden heden ligt ligt in in het het verleden. verleden. Dat Dat speelt speelt niet niet alleen alleen bij bij renovatie renovatie en en restauratie, restauratie, maar maar vele vele nieuwe nieuwe details details rondom rondom raam raam en en deur deur stoelen stoelen -- eigentijds eigentijds -- op op de de ervaervaringen ringen van van eertijds. eertijds. De De redactie redactie van van Raam Raam & & Deur Deur deed deed enkele enkele unieke unieke vondsten vondsten die die prachtig prachtig in in uw uw collectie collectie passen passen of of als als bijzonder bijzonder relatiegeschenk relatiegeschenk bewondering bewondering oogsten. oogsten.

origineel relatiegeschenk 5700 5700(historische) (historische)bouwbegrippen bouwbegrippen

Das DasSchreinerbuch/ Schreinerbuch/Die Diegesamte gesamteSchreinerei Schreinerei

Verklarend Verklarendwoordenboek. woordenboek.Dat Datbetekent betekentvoor voorde deliefhebber liefhebbervan van

Een Eenfacsimiledruk facsimiledrukvan vande deeerste eersteuitgave uitgaveuit uit

--historische historische--bouwmaterialen, bouwmaterialen,constructies, constructies,gereedschappen gereedschappenen en

1899, 1899,dat dat(Duits) (Duits)begint begintmet meteen eenverhandeling verhandeling

beslag s smullen. beslagzo’n zo’n640 640pagina’ pagina’s smullen.Want Wantdedenieuwste nieuwstedruk drukomvat omvat

over overhout houten engereedschap gereedschapen ensluit sluitafafmet met82 82

5740 5740bouwkundige bouwkundigebegrippen begrippendie dieuitvoerig, uitvoerig,vaak vaakook ookmet metteketeke-

pagina’ s ontwerptekeningen pagina’s ontwerptekeningenvan vanpoorten, poorten,

ningen, Dikwijls met historische citaten enen ningen,worden wordentoegelicht. to§egelicht.

Dikwijls met historische citaten

binnenbinnen-en enbuitendeuren, buitendeuren,alalofofniet nietbeglaasd beglaasd

bronvermeldingen. bronvermeldingen.Weet Weetuuwat wateen eencafcoen cafcoenis,is,een eenvermetguts, vermetguts,

en enmet metsierlijke sierlijkebovenlichten, bovenlichten,ramen ramenininallerlei allerlei

een eenpersienne, persienne,een eenslof slofen eneen eenhaarstuk, haarstuk,een eendagge daggeen enen envlagvlag-

versies versiesen enlambrizeringen. lambrizeringen.

fits? fits?De Deauteur auteurwas wasdan danook ook33 33jaar jaararchitect architectbij bijde deRijksdienst Rijksdienst

Hoe Hoedat datallemaal allemaalgemaakt gemaaktmoest moestworden, worden,

Monumentenzorg. s met Monumentenzorg.Bijzonder: Bijzonder:achterin achterinruim ruim100 100pagina’ pagina’s met

toont toonthet hethandboek handboekop opverdere verdere237 237bladzijden bladzijden

Franse, Franse,Duitse Duitseen enEngelse Engelsevertalingen vertalingenvan vanalaldie diebouwkundige bouwkundige

met mettalloze tallozeillustraties illustratiesen entechnieken, technieken,met metdetails detailsvan vanluikluik-en enraamconstructies, raamconstructies,

termen. termen.Ook Ookvanuit vanuitde devreemde vreemde

architraven, architraven,bossings bossingsen enhet hetbenodigde benodigdehanghang-en ensluitwerk. sluitwerk.Voor Voorrestauratiewerk restauratiewerk

taal taalnaar naarhet hetNederlands.

Nederlands.

zelfs zelfsvandaag vandaagnog nogzeer zeerinteressant. interessant.

Door Doordr. dr.E.E.Haslinghuis Haslinghuisen en

In Inharde hardegouddruk gouddrukkaft kaftEE27,27,-

dr. dr.ir.ir.H. H.Janse.

Janse.

In Inharde hardekaft kaftEE57,57,-

Klinken Klinkenund undGriffe Griffe Een Eenschitterend schitterendDuitstalig Duitstaligboekwerk, boekwerk,samengesteld samengesteldonder onderItaliaanse Italiaanse redactie redactievan vanMichele MicheleColombo Colombo(ja, (ja,van vandie diedeurkrukken) deurkrukken)en enCarlo Carlo Bartoli. s voert Bartoli. In In 181 181 rijk rijk geïllustreerde geïllustreerde pagina’ pagina’s voerthet hetboek boekuudoor doorde de eeuwen eeuwenheen heenlangs langsde deontwikkeling ontwikkelingvan vansloten, sloten,grepen, grepen,deurkrukken deurkrukken en en-kloppers.

-kloppers.Van Vanhet hetbrons bronsen enijzer ijzeruit uit1500 1500 via via Franse Franse en en Italiaanse Italiaanse barok barok tot tot Bauhaus Bauhaus van van begin begin vorige vorige eeuw. eeuw.

In In harde harde kaft kaft gebonden gebonden kunstdruk-uitgave kunstdruk-uitgave EE 51,51,-

raam en deur

Fax Fax deze deze bestelbon bestelbon naar naar Raam Raam en en Deur Deur 073.503.81.53 073.503.81.53 Ja, Ja, hiermee hiermee bestel bestel ikik

Bedrijfsnaam Bedrijfsnaam

(aankruisen) (aankruisen)

T.a.v.

T.a.v.

Bouwkundige Bouwkundige termen termen

EE 57,57,-

Adres Adres

Das Das Schreinerbuch Schreinerbuch

EE 27,27,-

Postcode Postcode

Klinken Klinken und und Griffe Griffe

EE 51,51,-

Plaats Plaats Datum Datum

Tel. Tel.

Handtekening Handtekening

Prijzen Prijzen zijn zijn exclusief exclusief porti, porti, inclusief inclusief btw btw Levering Levering kan kan eventueel eventueel enkele enkele weken weken duren duren

EA_Boek Coll.indd 44

01-06-2010 12:22:33

Entree Postkasten Renz Plan is de aanduiding van een nieuwe serie postkasten van Renz Postkasten. Bij de ontwikkeling heeft het bedrijf vooral gekeken naar de esthetische uitstraling om tegemoet te komen aan de wensen van de hedendaagse architectuur. De kasten zijn als muuropbouw en -inbouw en vrijstaand te plaatsen. De kasten worden gemaakt van corrosiebestendig Galfan staal, dat geheel gepoedercoat wordt. Ook matte RAL kleuren zijn mogelijk en er zijn units te leveren in geborsteld rvs 316 (V4). De geluiddempende ‘soft close’ klep is tot 135 graden te openen, de kastdiepte bedraagt 160 mm en er zijn kasten te leveren met een volume tot 28 liter.

Geïntegreerde LEDverlichting en gegraveerde aluminium of rvs naamplaatjes zijn naar wens mee te leveren.

Info: Renz Postkasten, Arnhem, 026.365.33.33, www.renzpostkasten.nl

Op te rollen Storax heeft haar Maxxis entreematten bijna compleet vernieuwd. De matten bestaan uit sterke aluminium basisprofielen met daarin reinigende stroken van drogend velourstapijt, fijngeribd naaldvilt en een geribd schraapprofiel. De basisprofielen zijn onzichtbaar verbonden door een PVC koppelprofiel aan de onderzijde van de mat. Dit profiel zorgt voor een goede geluiddemping. Maxxis matten zijn 12 of 18 mm dik en worden op maat geleverd in elke gewenste vorm. Desgewenst kan Storax de matten inmeten en plaatsen. Het onderhoud van de matten is vrij eenvoudig: vuil dat door de mat is gevallen, is simpel te bereiken door de matten op te rollen.

Info: Storax, Zwijndrecht, 078.610.19.00, www.storax.nl

Zwart geanodiseerd Onder het motto ‘Black is Beautiful’ introduceert Emco divisie Bouwtechniek de mogelijkheid om naast het standaard aluminium, de draagprofielen van de entreematsystemen in allerlei kleuren te anodiseren waaronder zwart. Zo’n zwart profiel is fraai te combineren met diverse zwarte inlagen. Afhankelijk van de plaats en functie levert Emco inlagen van ruwharige en slijtvaste tapijtstroken, rubber en cassetteborstels. Een extra aluminium schraapprofiel, een aluminium logostrip of een borstelstrip behoren ook tot de mogelijkheden. Bovendien zijn combinaties te maken met aluminium profielen met geïntegreerde LED-verlichting.

Info: Emco Benelux, Hedel, 073.599.83.10, www.emco.de/benelux

Rolhekken Het Ruit platstaf rolhek pantser van Adda Van Dullemen is een openmazig hekwerk waarmee parkeergarages zijn af te sluiten. Door het ruitvormige model is het rolhek bijzonder sterk maar tevens erg doorzichtig.

Met maasopeningen van 140 x 120 mm bedraagt het doorzichtpercentage 85%. Het pantser is gemaakt van staalverzinkt platstaf en in diverse afmetingen te leveren. Zowel aan de boven- als onderzijde zijn staalgewalste lamellen aan te brengen om bij voorbeeld een dicht onderstuk als borstwering te maken. Het rolhek RT-PLS is in drie uitvoeringen te leveren en te combineren met diverse in- en uitritvoorzieningen en controlesystemen.

Info: Adda Van Dullemen, Oud-Beijerland, 0186.62.15.55, www.adda.nl

47

Entree_pi 47

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 14:44:00

Handig Bestekservice

Kitpistolen

In tijden dat men nog effectiever met tijd en geld moet omgaan en faalkosten uit den boze zijn, heeft Fetim Professional een extra service aan het FrontsAndFronts gevelconcept toegevoegd.

Speciaal voor ‘voorschrijvers’ is op de site een bestekservicestool geplaatst voor de gevelproducten Ki-Kern, Profort, Canexel, ModiWood, Shera, UniPrime en Jumbo. Deze service is in combinatie met Stabu bouwbreed informatiesysteem en NBD-Online ontwikkeld. Nu is calculeren eenvoudiger en de foutkans minimaal geworden. Architecten, ontwerpers en bestekschrijvers kunnen op een gebruiksvriendelijke manier FrontsAndFronts producten in het bestek opnemen.

Info: Fetim Professional, Amsterdam, 020.580.52.85, www.fetimprofessional.nl

Panasonic heeft haar 14,4V Li-ion assortiment uitgebreid met twee nieuwe en vooral krachtige kitpistolen: EY3640 en EY3641.

Het verschil tussen beide is de lengte van de buis. De EY3640LZ1S is geschikt voor het verwerken van cartridges van 310 ml. De EY3641LZ1S met een langere buis is bestemd voor de verwerking van kokers en worsten van 400/600ml. Met de kracht en het uithoudingsvermogen van de 14,4V/3,3Ah Kobalt Li-ion accu zijn deze kitpistolen breed in te zetten bij de verwerking van lijmen en kitsoorten met hoge viscositeit. De buishouder is 360 graden te draaien, waardoor het pistool vanuit elke hoek is te gebruiken. Met een draaischakelaar zijn zes snelheden in te stellen voor een nauwkeurige dosering van de kit.

Info: Panasonic Powertools, ’s-Hertogenbosch, 073.640.25.02, www.panasonic.nl

Tijdelijke bescherming LiquiFoil is een vloeibare folie, die aangebracht op glas, aluminium, roestvast staal, schilderwerk of andere niet-zuigende ondergronden een tijdelijk bescherming biedt aan het oppervlak tegen krassen, vuil, verf, lasspatten, cement en dergelijke.

Vooral op kostbare glassoorten vormt het product een adequate oplossing. Het vloeibare materiaal op waterbasis is via rollen of een airless systeem aan te brengen en droogt snel. Na gebruik is de folie eenvoudig af te pellen zonder lijmresten achter te laten. Het afval valt niet onder de noemer ‘chemisch’. LiquiFoil wordt geleverd in emmers van 20 liter; het gemiddelde verbruik is 5 tot 9 vierkante meter per liter.

Info: Gratch Company/RenoVio, Panningen, 077.465.10.95, www.renovio.com

Dubbelzijdig plakband

Ramenverf

De Statische-Trocken-Verglasung STV is een nieuwe lijmtechniek voor de raamproductie.

Het kernstuk en de start van de nieuwe techniek is een speciaal ontwikkeld band, dat bij de profiel-extrusie op het profiel wordt aangebracht. Band en profiel komen als één eenheid bij de kozijnproducent aan. De verwerking van de profielen geschiedt zoals gebruikelijk, extra investeringen in machines zijn niet noodzakelijk. De combinatie van de STV-techniek met de gebruikelijke staalversterkingen maakt de productie van bijzonder grote elementen mogelijk. Bovendien kunnen voor tot nu toe geldende kozijnafmetingen bij toepassing van de nieuwe techniek alternatieve versterkingen met duidelijk betere warmte-isolerende verhoudingen toegepast worden. De verlijming van het glas en de overslag bij de STV-techniek verbetert tevens de inbraakwering. Het ‘uitlichten’ van elementen wordt daardoor extra bemoeilijkt.

Info: Gealan Fenster-Systeme, Berkel-Enschot, 013.533.50.08, www.gealan.nl

Global Paint Products heeft een ramenverf geïntroduceerd die naderhand heel eenvoudig als folie is te verwijderen. De reukarme verf is geschikt voor gebruik op diverse gladde ondergronden, zoals glas, plastic et cetera en bij uitstek toe te passen als tijdelijke decoratieve coating. De verf is simpelweg aan te brengen met het handige meegeleverde dopkwastje. De ramenverf is te leveren in een koker met vier flacons van 100 ml in de kleuren rood, wit, blauw en oranje.

Info: Global Paint Products, Boven-Leeuwen, 0487.59.51.60, www.globalpaint.com

raam en deur Handig_pi 48

48

I 3 2010

01-06-2010 14:45:22

VMRG Nieuws

Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche

Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Kortzichtig en beperkt!

Het reddingsplan voor de Euro vanuit alle Europese staten was nodig om onze welvaart te verzekeren.

Niet iedereen realiseert zich de enorme welvaart en luxe waarin we leven. Juist nu wordt duidelijk hoe kwetsbaar dit alles is en hoe vanzelfsprekend we welvaart vinden.

Dit laatste is verweven in onze cultuur en maatschappelijk gedrag. Organisaties zijn erop gefundeerd, maar vaak gedragen ze zich ondankbaar of zelfs dominant over de producenten en financiers aan wie ze hun bestaansrecht ontlenen.

Het is ook een Europees initiatief om duurzaamheid te gaan berekenen. Het Europese normalisatie-instituut CEN doet daarin belangrijk werk. Dit berekenen van duurzaamheid, ook wel LCA (LevensCyclus Analyse) geheten, is het domein geworden van door welvaart vrijgestelde experts die zich niet gebonden weten aan de industrie die hen financiert.

Zij oordelen over het meerekenen van recycling en hergebruik (over duurzaamheid gesproken!) en beslissen daarmee over de mogelijkheid om goed recyclebare materialen toe te passen.

Ongestraft en vrij discussiëren zij over de tijdshorizon van hun berekeningen, die waardebehoud van recyclebare bouwstoffen na sloop van een gebouw uitsluiten. Dit betekent bestraffen van de duurzame eigenschappen van deze materialen! Dom en kortzichtig en ook hier is het tijd voor een grondige herbezinning en wellicht schoonmaak, geïnitieerd vanuit de bron: de industrie.

VMRG presenteert 3e editie Gevelbouw Prestatieboek op congres TU Delft (juni 2010) Op donderdag 10 juni j.l. vond voor het vierde achtereenvolgende jaar het grote internationale congres ‘The Future Envelope 4’ plaats op de TU Delft.

Het congres is georganiseerd door Faculty of Architecture, Chair Design of Construction, in samenwerking met de VMRG, FAC en FAECF. Tijdens het congres, waarbij gekeken werd naar de toekomst van de gevelindustrie, is ook de 3e editie van het VMRG Gevelbouw Prestatieboek gepresenteerd: een inspirerende staalkaart van wat de leden en partners van de VMRG in het afgelopen jaar tot stand hebben gebracht. Het boek staat vol prachtige foto’s van uitgevoerde (aluminium en stalen) projecten en is dit jaar nog dikker en mooier dan voorgaande jaren.

Het inspirerende Gevelbouw Prestatieboek wordt op 10 juni verspreid naar architecten, opdrachtgevers en woningcorporaties. Mocht u geen exemplaar hebben ontvangen, dan kunt u het boek kosteloos bestellen bij de VMRG (www.vmrg.nl).

Cover van editie 2009, de

kleur

editie

een verrassing!”

Actueel De VMRG verwelkomt 2 nieuwe leden: IP Company B.V. Dortherweg 43 7214 PT Epse t: 0573-430450 f: 0573-430310 www.ip-company.nl

49

Branche_VMRG 49

van

2010 blijft nog even

| 3 2010

De Haan Westerhoff Geveltechniek B.V. Amp relaan 11 9207 AM Drachten t: 0512-351333 f: 0512-351375 www.dhwgeveltechniek.nl

raam en deur 01-06-2010 14:48:49

NBvT Nederlandse Bond van Timmerfabrieken Nieuwe â&#x20AC;&#x2122;s Gravelandseweg 16 | Postbus 24 | 1400 AA BUSSUM t: 035.694.70.14 | w: www.nbvt.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Duurzaam verstand Dat hout vanzelf groeit en daarmee grote hoeveelheden Co2 opslaat is algemeen bekend. Dat houten kozijnen en deuren heel lang mee kunnen gaan was ook al bekend. De zoektocht van de NBvT naar het oudste kozijn en oudste deur kwam uit bij een deur van ca. 700 jaar oud en een kozijn van ruim 525 jaar oud. Dit zijn toch respectabele leeftijden. Hout heeft dus in de praktijk bewezen extreem lang mee te kunnen als kozijnen en deuren.

zich allemaal producten die relatief eenvoudig te recyclen zijn.

Bij de productie van houten kozijnen zijn geen grote hoeveelheden energie nodig, zeker als dit wordt vergeleken met de productie van andere materialen zoals kunststof en aluminium. Houten kozijnen en deuren scoren dus het beste als het gaat om Co2 uitsoot tijdens de productie van grondstof en productie van het kozijn en de deur zelf.

Misschien is het hergebruik of recycling dan een probleem? Oude kozijn en deuren worden onder andere ingezet voor de productie van groene stroom. Maar daar is het afvalhout eigenlijk te waardevol voor. Oude kozijnen hebben een restwaarde als grondstof. Daarom wordt nu ca. 75 procent verwerkt tot grondstof voor de plaatmaterialen industrie. Het overige deel wordt ingezet als brandstof voor groene energie. De Co2 die bij de verbranding vrijkomt is weer de grondstof voor bomen om te groeien.

En stel dat de kozijnen toch worden gestort, dan zijn ze biologisch afbreekbaar en blijven er geen grote afvalbergen over en allerlei giftige stoffen.

H

outen kozijnen en deuren kunnen dus heel lang meegaan en de grondstof ervan groeit vanzelf en blijft ook gewoon beschikbaar voor toekomstige generaties. Dit zijn toch wel heel belangrijke voorwaarden voor een duurzaam product. Voorwaarde hier is wel dat het hout uit duurzaam beheerde bossen komt.

Dan zou er nog een discussie kunnen ontstaan over de andere materialen die worden toegepast of de productie-methode om een houten kozijn of deur te maken. De Nederlandse timmerindustrie is jaren geleden al over gegaan op watergedragen verf die ook relatief weinig milieu-belastend is. Verder zit er glas, rubber en staal voor hang-en sluitwerk in verwerkt. Op

Kijk naar de praktijk, gebruik een beetje logisch verstand en maak dan een keus voor duurzame materialen. Alle theoretische berekeningen, rapporten en theoretische aannames zijn met een beetje logisch verstand overbodig.

Noem het maar duurzaam verstand.

De ca. 90 jaar oude kozijnen in de Verschuerwijk in Arnhem zijn na een goede onderhoudsbeurt weer als nieuw. De nieuwe deuren versterken de authentieke uitstraling van de panden.

raam en deur Branche_NBvT 50

50

I 3 2010

01-06-2010 14:54:39

VLA Vereniging leveranciers van Luchttechnische Apparaten Boerhaavelaan 40 | 2713 HX Zoetermeer Tel: (0)79 353 11 24 | Fax: (0)79 353 13 65 www.natuvent.nl | E-mail: vla@fme.nl

Nieuw kwaliteitskeurmerk voor ventilatiesystemen uitgereikt

APK-koplopers ventilatievoorzieningen in het zonnetje

Z

certificaten uit. ‘Zijn’ VLA werkte al sinds februari 2009 samen met FME en Kiwa om de certificering van de bedrijven tot een succes te maken. De ondernemingen die als eerste het certificaat ontvingen, hebben vanaf het begin serieus werk gemaakt van de certificering. De audits zijn gestart in november 2009 en de laatste is recent afgerond.

even installatiebedrijven mogen zich de Nederlandse koplopers noemen op het gebied van de kwaliteit van ventilatiesystemen. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op het Kennisplein van de vakbeurs VSK 2010 in de Utrechtse Jaarbeurshallen ontvingen zij de nieuwe certificaten BRL 600010 en BRL 8010. Deze certificaten zijn het resultaat van een objectieve toetsing van de kwaliteit.

Kwaliteitsslag De sprekers tijdens de uitreiking waren Wil van Ophem, manager Installatie & nutsvoorzieningen van Kiwa, Jaap Hogeling, directeur KBI, en Eric Evers, accountmanager Kema Quality. Zij benadrukten het belang van certificering voor de kwaliteit van ventilatie in woningen, die met de nieuwe beoordelingsrichtlijnen objectief wordt vastgesteld. De bewoners van panden met deze ventilatievoorzieningen zijn de belangrijkste winnaars van deze kwaliteitsslag. Na de uitreiking werd het glas geheven op een succesvol certificeringstraject dat werd verzorgd door Kiwa.

Ontwerp en installatie Drie bedrijven ontvingen het certificaat BRL 6000-10. Dit certificaat toetst het ontwerp en de installatie van ventilatievoorzieningen. Vier installateurs namen het certificaat BRL 8010 in ontvangst, dat in het verlengde hiervan ligt en de daadwerkelijke prestatie van een systeem meet. Daarmee voldoen deze vier ondernemers aan de nieuwe Ventilatie Prestatie Keuring (VPK), ofwel de APK voor ventilatievoorzieningen. De deelnemende partijen streven ernaar dat de VPK net zo’n sterk begrip wordt als de APK.

De koplopers De bedrijven die het certificaat BRL 6000-10 ‘Ontwerpen en installeren van ventilatievoorzieningen van woningen’ ontvingen, zijn: Bonarius Techniek BV, Schouten Techniek BV en Installatiebedrijf Velegro BV. Het certificaat voor de BRL 8010 ‘Ventilatie Prestatie Keuring’ werd uitgereikt aan InstallCheck BV, ACVV BV, JH Milvort BV en Invent Advies BV.

Certificering Erik van Heuveln, voorzitter sector Wonen van de Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten (VLA), reikte de

51

Branche_VLA 51

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 15:00:08

De mechanische revolutie, leverbaar vanaf begin 2010.

Combinatie van Langsprofielen, Curven en uitgebreide zijfrezingen | Functionele keersleutel | Grote sleutelzekerheid bescherming tegen manipulatie | Modulair en vaste behuizing | Elegant | Robuust | Patentlooptijd tot 2028 | Uitgebreide en complexe sluitsystemen leverbaar

EVVA-Nederland Nederland BV | Aquamarijnstr. 7 | 7554 NM Hengelo | Pb. 400 | 7550 AK Hengelo | T +31 7485 15-300 | F +31 74 85 15-349 | info@evva.nl

Inserat_EVVA-NL_187x63_1009.indd 1

28.09.2009 08:55:34

GlasMarte Lightroll Fassade Schuifbeglazingssysteem voor gevels met onderlopende volglas schuifpanelen zonder verticale profielen. GM Lightroll is onderdeel van een hele reeks schuifbeglazingssystemen voor binnen en buiten.

Mesterom Glasconstructies Tel. 043-3645959 info@mesterom.nl www.glasmarte.nl

P_52.indd 1

01-06-2010 12:20:54

Op de mat Architectuur in Nederland Architectuur in Nederland wordt ook dit jaar samengesteld door Samir Bantal, JaapJan Berg, Kees van der Hoeven en Anne Luijten. Uit de vele inzendingen maken zij een selectie van de meest opmerkelijke architectuur die het afgelopen jaar op Nederlands grondgebied is gerealiseerd. De dertig gekozen projecten geven een breed overzicht van verschillende stromingen, ontwerphoudingen en actuele thema’s die de architectuur in 2009 mede hebben bepaald. Daarbij laat de redactie de volledige breedte van de productie zien, van woningbouw en kantoren tot scholen en een vakantiehuisje, zowel nieuwbouw als bijzonder hergebruik. Het jaarboek bevat uiteraard ook weer het overzicht van de belangrijkste prijzen, prijsvragen, tentoonstellingen, artikelen en publicaties van het afgelopen jaar. Het boek kost 39,50 euro en is te koop via de bookstore van Architectenweb.

Moderne architectuur in Afrika

‘Moderne architectuur in Afrika’ is een van de weinige westerse studies van moderne Afrikaanse architectuur. Architect Antoni Folkers stelt het moralistische, versimpelde westerse modernisme ter discussie, dat is vastgelopen in de Afrikaanse savanne. De kritiek op de eenzijdigheid van de westerse architectuur is niet alleen theoretisch, maar neemt ook een praktische vorm aan in de veelvormige en veelkleurige architectuur van Afrika. Aan de hand van praktijkvoorbeelden documenteert en beschrijft Folkers de hybride architectonische vormen die zijn voortgekomen uit de confrontatie en versmelting met (voor)moderne westerse architectuur en stedenbouw, en en passant vertelt hij een geschiedenis van de Afrikaanse architectuur. Het boek is mede mogelijk gemaakt door financiële steun van het Stimuleringsfond voor Architectuur. Het boek kost 42,50 euro en is te koop via de bookstore van Architectenweb.

Polytechnisch Zakboek De 52e editie van het Polytechnisch Zakboek is verschenen en alle onderwerpen zijn volledig aangepast aan de Eurocode systematiek. Daarnaast is er nieuwe informatie toegevoegd over impregneren, trillingsisolatie, wrijving, isolatie en smering. Door het grotere formaat zijn figuren en tabellen in de 52e editie eenvoudiger af te lezen. De Eurocodes vormen een samenhangende en eigentijdse set met constructievoorschriften en zijn opgesteld door het CEN (Comité Européen de Normalisation). Met de Eurocodes wordt een uniform veiligheidsniveau en concurrentie in Europa bevorderd.

In elke aanbesteding/bestek is het gebruik van Eurocodes sinds april 2010 verplicht.

Het Polytechnisch Zakboek is al meer dan tachtig jaar een onmisbare vraagbaak voor technici uit vele vakgebieden. Het bevat een verzameling van gegevens in de vorm van definities, formules, tabellen, schema’s en grafieken. Het boek kost 169 euro en is te bestellen bij Reed Business.

Bouwen met groen en glas – in uitvoering Onlangs is bij Uitgeverij Æneas het boek ‘Bouwen met groen en glas – in uitvoering’ verschenen. De totaal hernieuwde uitgave van het eerder verschenen ‘Bouwen met groen en glas’ laat zien hoe we optimaal gebruik kunnen maken van daglicht en zonnewarmte bij het ontwerpen van bouwwerken. Het introduceert niet alleen nieuwe technieken en concepten, maar ook reeds gerealiseerde projecten. ‘Bouwen met groen en glas – in uitvoering’ toont de vele mogelijkheden die met groen en glas realiseerbaar zijn. Het besef groeit dat fossiele brandstoffen eindig zijn en dat er een reële dreiging uitgaat van een klimaatcrisis. Deze veranderingen en de succesvolle toepassing van nieuwe duurzame technieken en materialen stimuleren op krachtige wijze de omslag naar het ontwerpen van gebouwen die zelf een bron van energie zullen zijn.

Dit alles rechtvaardigt de uitgave van een sterk uitgebreide en gewijzigde derde druk.

Het boek kost 34,95 euro en is te koop bij uitgeverij Aeneas.

53

Op de mat_pi 53

I 3 2010

raam en deur 01-06-2010 15:02:38

Buiten de deur Dag van de Architectuur Op 26 en 27 juni 2010 vindt het evenement de Dag van de Architectuur plaats. Tijdens de Dag van de Architectuur krijgt het publiek de kans om architectuur te beleven. Talrijke gebouwen door heel Nederland die normaal gesproken niet toegankelijk zijn, zijn in het weekend van 26 en 27 juni te bezoeken. Het thema is architectuur en hergebruik.

Meer info: www.bna.nl

Aluminiumconferentie Van 23-25 juni is op de TU in Eindhoven de Aluminium conferentie. Doel van het congres is vooruitgang in de ontwikkeling en toepassing van aluminium te belichten. Dit wordt bereikt door de kennis en ervaring uit te wisselen tussen onderzoekers en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven.

Meer info: www.inalco2010.com

Duurzaamheidscongres Op 22 juni vindt het SBR Duurzaamheidscongres plaats. Deze bijeenkomst heeft als doel te tonen wat de bouw in de praktijk kan met duurzame methoden als cradle-to-cradle. Er zal niet alleen worden gesproken, maar de deelnemers krijgen ook de ruimte kennis uit te wisselen.

“Willen we echt werk maken van duurzaam bouwen, dan is regelmatig kennis uitwisselen een must”, zegt SBR. “Dit congres helpt in de zoektocht om handen en voeten te geven aan het concept Recyclebaar bouwen: deelnemers horen niet alleen wat C2C inhoudt, maar krijgen ook uitgebreid de gelegenheid om met andere professionals van gedachten te wisselen.”

Het ochtendprogramma is plenair. Toonaangevende sprekers geven hun visie op het thema.

Tussendoor kan iedereen volop inspiratie op doen tijdens de informatiemarkt. Bovendien bestaat het middagprogramma uit een groot aantal parallelsessies over specifieke deelthema’s.

Zo kunnen de bezoekers exact die kennis opdoen, die zij voor hun werk nodig hebben.

Meer info: www.sbr.nl/duurzaamheidscongres

Gemeentewerken 2010 Ruim 3 maanden na de gemeenteraadsverkiezingen staat Rotterdam stil bij de uitdagingen die voor haar liggen en de kansen die geboden worden. Daarom hebben het Nederlands Instituut voor de Bouw en Cobouw de handen ineen geslagen om een optimaal, leerzaam en inspirerend programma neer te zetten voor het congres Gemeentewerken. Bezoekers kunnen hun kennis en kunde versterken door lezingen bij te wonen van een aantal topsprekers over actuele thema’s zoals markt & organisatie, dynamiek in de bouw versus bezuinigingen, aanbestedingszaken, professioneel opdrachtgeverschap en het spanningsveld tussen politiek en ambtenaar.

Meer info: www.platformgemeentewerken.nl

Congres Veilig Wonen Het CCV houdt op 6 oktober het tweejaarlijkse congres Veilig Wonen. Deze keer heeft het congres als werktitel: Wat heeft u in huis? Het congres is bedoeld voor veiligheidspartners als gemeenten, politie, brandweer, woningcorporaties, adviseurs en partners vanuit de commerciële sector. In het middagprogramma wordt de innovatieprijs uitgereikt.

Deelname aan de innovatieprijs staat dit jaar open voor ieder in Nederland op de markt gebracht fysiek product dat gericht is op het voorkomen van woninginbraken of woningovervallen. Tijdens het congres wordt ook het 15-jarig bestaan van het PKVW gevierd. Dit gebeurt onder andere met de uitreiking van een jubileumboek. Het CCV roept alle personen die een zinvolle bijdrage geleverd hebben aan de inzet van het PKVW op zich te melden, voor een vermelding in de jubileumuitgave.

Meer info: www.politiekeurmerk.nl

raam en deur Buiten de deur_agenda 54

54

Agenda Cradle to Cradle 16 juni 2010 Congres georganiseerd door Duurzaam Gebouwd. www.duurzaamgebouwd.nl SBR Duurzaamheidscongres 22 juni 2010 De Rijtuigenloods, Amersfoort Aan de slag met Cradle 2 Cradle Bouwen Recyclebaar bouwen. www.sbr.nl/duurzaamheidscongres.nl Gemeentewerken 2010 23-24 juni 2010 Ahoy, Rotterdam Verschillende sprekers praten over thema’s als openbare ruimte, straatverlichting en riolering. www.platformgemeentewerken.nl NBD Praktijkmiddag over schakel- en verdeelinrichtingen 14 september 2010 Nootdorp Randvoorwaarden over realisatie schakel- en verdeelinrichtingen, norm schakel- en verdeelinrichtingen, schakel- en verdeelinrichtingen industrie, railkokersystemen, verdeelinrichting in woonhuizen en bouwkasten. www.nbdpraktijkmiddagen.nl Mijn Huis, Mijn Architect 25 en 26 september 2010 Heel België Toekomstige bouwers en verbouwers bezoeken woningen in Vlaanderen en Brussel in het bijzijn en onder begeleiding van de architect. www.bouwenwonen.net Glasstec 28 september-1 oktober 2010 Messe Dusseldorf Glasstec 2010 is een internationale vakbeurs op het gebied van glas. Alle facetten van glas komen langs, van producten tot fabrikanten. www.glasstec-online.com Flanders Expo 9-17 oktober 2010 Gent Eén van de belangrijkste bouwbeurzen van Vlaanderen. www.bisbeurs.be

I 3 2010

01-06-2010 14:50:48

Innovaties in doekzonwering Fixscreen® 100 EVO •

tion

- S creen

s

r g a ra nt i e

•

•

an

s d e g a ra nt

ie

raam en deur_0610.indd 1 RD_0152.indd 1

Alle voordelen van Fixscreen® EVO Maximaal thermisch & akoestisch comfort Verschillende binnenafwerkingen mogelijk Verborgen plaatsing Patented technology

•

NSON® Sun

pr

ec

jaa

SUNPROTECTION

ot

technologie voor eenvoudig onderhoud

7

VENTILATION

• • • • • •

In iedere positie windvast In gesloten positie 100% insectenwerend Eenvoudig vervangen van het doek Patented technology

RE

• • • •

New!

technologie voor eenvoudig onderhoud

7

New!

Fixscreen® Mono AK

RENSON® Sunprotection-Screens NV Tel.: +32 (0)56 62 65 00 • Fax: +32 (0)56 62 65 09 nederland@renson.be • www.renson.eu

2/06/10 11:56 02-06-2010 12:27:15

Anz_ATRIUM-Image_210x297_NL+100Years:Layout 1

27.05.2010

9:55 Uhr

Seite 1

De wereld schuift met HAUTAU!

Meer informatie over kwaliteits-beslagen voor hoogwaardige raamsystemen onder www.HAUTAU.de

U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

RD_0145.indd P_56.indd 2 1

31-05-2010 01-06-2010 10:29:52 15:11:58