jaargang 11, 2009
Cover 1
4
10-08-2009 13:53:07
Warmhof - Maldegem
Senior City - Gent
S C R EENVENT® Mist ral Meer informatie: fax gewoon even deze antwoordstrook naar +32 56 60 28 51 of stuur een mail naar johan.debaere@renson.be
3 IN 1: discrete ventilatie, zonwering en muggenraam!
Firma:
•
Zelfregelende ventilatie: bespaart energie
Contact:
•
Natuurlijke basisventilatie met gesloten ramen:
Adres: Plaats:
inbraak- en regeninslagwerend •
Verborgen plaatsing zonder inbreuk in de architectuur
•
Screendoek strak en windvast in elke positie dankzij een intelligent geleidingssysteem
Tel.: Fax: E-mail: Web:
•
Klapperende en stukgescheurde doeken behoren definitief tot het verleden
•
Intensieve ventilatie zonder insecten dankzij de ballastlat met afdichtingstrip en het geleidingssysteem
RENSON N.V. IZ 2 Vijverdam • Maalbeekstraat 10 • B-8790 Waregem Tel. +32 (0)56 62 71 11 • Fax +32 (0)56 60 28 51 E-mail: johan.debaere@renson.be
Nieuwe brochures te downloaden op www.renson.eu
02_Adv.indd 1
11-08-2009 08:58:56
Raam en Deur Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.
Redactie Mandy Beekman Ron van Hoof J.Reinder Luinge Hein Stienstra Joop Wilschut Ivan Bartholomeus
Uitgever Marc Nelissen
Vormgeving Inpladi bv Cuijk
Uitgave MIXpress BV Rosmalen
Redactie-adres Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl
Abonnementen losse nummers E 9,25 jaarabonnement E 55,buitenland E 65,MIXpress BV (zie redactie-adres)
Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
Advertenties
Ventilatie De redactie van Raam en Deur heeft deze zomer doorgewerkt om dit nummer eind augustus bij u te krijgen. Op warme dagen konden de ramen lekker open: heerlijke frisse lucht naar binnen en tegelijk een goede ventilatie. Op de paar echte tropische dagen sloten we juist alle ramen en deuren, de airco vol aan. Toch ontsnapt er dan koude lucht naar buiten. Een bezoekje aan het keuringsinstituut SKG in Wageningen maakte veel duidelijk. Tijdens de zgn. blowerdoortest (zie pag 42) werd zonneklaar dat iedere gebruikersruimte wel gaten en kieren heeft waar op ongecontroleerde wijze ventilatie plaats vindt. In dit nummer kunt u veel lezen over ventilatietechnieken, producten, normen en wetgeving hierover en over de spagaat luchtdicht bouwen en de noodzaak tot goed ventileren. De brancheverenging VLA (vereniging leveranciers van luchttechnische apparaten) heeft vanaf deze uitgave een eigen branchepagina. Verder een paar mooie portretten van o.a Artitec en GEZE. Want ook de andere markten krijgen aandacht, zoals u gewend bent van dit vakblad. Het Deense designbeslagmerk CarlF heeft onlangs een kantoor geopend in Amsterdam. Zij kunnen nu korter op de Nederlandse markt zitten. Kent u ze nog niet? Dan kunt u zich op pag 39 vergapen aan hun prachtige uitzicht en producten. In de serie Gevelarchitectuur bezochten we het Funenpark (pag 12) in de hoofdstad,
Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl
Een bijzondere verzameling van
Omslagfoto
naast de binnenstad- een
Het Funenpark, Amsterdam Reportage op pagina 12 Fotografie: Joop Wilschut
onstadse rust ventileert.
CloseUp Advertorials
Druk
gevarieerd bouwen in een kleine ruimte. Zestien woonblokken met veel groene zones en ruimte die –hoewel pal gelegen
Ik hoop op een goede nazomer. Ivan Bartholomeus, redactie Raam en Deur
VandenBoogaard Print- & Mediamanagement Oisterwijk
Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 1389-6873 3
Colofon_Voorwoord 3
I 4 2009
11-08-2009 16:24:04
Wat een aannemer normaal gesproken 40 dagen kost,
SECO
EN
M
IN SEV
IT
M
IN SEV
EN
SECO
S.CO
IT
Wij introduceren ‘Fit in 7 Seconds’ voor een supersnelle montage van deurkrukken. ND
S.CO
F
S.CO
M
IN SEV
SECO ND
ND
IT
EN
F
SECO
M
F EN
S.CO
IT
ND
IN SEV
vergt er nu nog maar één.
F
De nieuwe en aangepaste deurkrukken van Carl F International kunnen worden gemonteerd in slechts 7 seconden. Het geheim is een kleine toevoeging, genaamd ‘Fit in 7 Seconds’, aan de binnenzijde van de deurkruk. ‘fit in 7 Seconds’maakt het mogelijk alle d line deurkrukken in één stap te monteren, zonder gereedschap of schroeven.
Een gemakkelijker montage vermindert ons risico. Het besparen van tijd en geld is vandaag de dag héél belangrijk voor de bouwnijverheid, en het besparen van man-uren is bepalend voor de winstgevendheid van elk bouwproject. ’Fit in 7 Seconds’ bespaart al onze grote klanten veel geld, geld dat kan worden besteed aan verbeteringen dan wel direct in mindering op de kosten kan worden gebracht.”
Voor Pihl, een grote leidende bouwaannemer, zal deze uitvinding een groot verschil betekenen:
‘Fit in Seven Seconds’: - Bekort de montagetijd tenminste 40 x - Geen gereedschap – geen schroeven - Zit net zo goed vast als conventioneel gemonteerde krukken (akte!) - Geen zichtbare schroeven op de kruk en rozet
"Ik verwacht dat wij in dit bankproject in staat zullen zijn om één man alle 500 deurkrukken te laten monteren in de laatste paar dagen vóór de oplevering. Ik denk dat dit systeem ons ongeveer 120 man-uren zal besparen. Verder is het buitengewoon gemakkelijk te monteren omdat je geen gereedschap nodig hebt plus het feit dat het niet nodig is de gemonteerde krukken schoon te maken zoals na de gebruikelijke wijze van monteren.
CFI single page flyer_Wanda_grootA4.indd 1
06_Adv.indd 1
Bezoek www.SevenSeconds.com om meer te weten te komen.
27-7-2009 14:27:18
11-08-2009 09:00:45
Inhoudsopgave Postbox Vaktueel Gevelarchitectuur Raamwerk Uitzicht Inside
7
Berichten uit de markt
11
Cijfers Buitendeuren
12
Het Funenpark
15
Overstortdeur van Unispace
23
Portret GEZE
24
Ventilatienormen CE Markering deel 2 Suskasten van dichtbij
Sluitstuk Goed Beslagen Close Up Entree Luchtdicht Branchepagina’s Vaktueel Buiten de Deur Op de Mat
Balansventilatie
32
Productnieuws
35
Portret Artitec
39
Carl F
40
Productnieuws
42
Blowerdoortest SKG Portret Renson
48
VLA VMRG
50
Websites uitgelicht
52
Beurzen, bijeenkomsten en agenda
54
Catalogi en vakpublicaties
5
Inhoud 5
I 4 2009
12-08-2009 09:31:10
DucoTronic System CO2 De ultieme vorm van natuurlijke ventilatie Afvoerventilator
IQ Unit
Nieuw!
Toevoerrooster & CO2 Sensor VNV of Vraaggestuurde Natuurlijke Ventilatie zorgt voor een evenwicht tussen
gecontroleerde
natuurlijke
luchttoevoer
en
mechanische
luchtafvoer. Het nieuwe DucoTronic System verzekert een optimale ventilatie door meting op drie factoren: de binnen- en buitentemperatuur, het CO2-gehalte in elke ruimte en de relatieve vochtigheid in de ‘natte’ CO2 Sensor
ruimtes. Het Z-wave protocol zorgt voor een efficiënte en draadloze communicatie tussen de componenten. Het DucoTronic System levert een een EPC-winst tot 0,26!
We inspire at www.duco.eu
NATURAL COMFORT INSIDE
RH Sensor
info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44
26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 1 RD_0074.indd 04_Adv.indd 11
26-06-2009 29-07-2009 10:28:17 15:53:13 11-08-2009 09:00:05
Postbox Uitvinding floatglas bestaat 50 jaar Precies 50 jaar geleden werd het productieproces van floatglas openbaar gemaakt. Het beteken de een revolutie in de glasindustrie. Aan de basis van deze uitvinding stonden Lionel Alexander Bethune –later Sir Alastair Pilkington – en Kenneth Bickerstaff. Zes jaar daarvoor vroegen beide heren voor het eerst juridische erkenning en bescherming aan van het floatglasproces. “Het floatglasproces heeft de productie van vlakglas totaal veranderd”, zegt Phil Ramsy, Vice President Technology, Building Products. “Voor het eerst kon er afgewerkt glas van goede kwaliteit continu en in één enkel proces worden gemaakt. Voor die tijd moest het vlakglas worden geslepen en gepolijst om een goed oppervlak te verkrijgen. Het floatglas proces heeft alle onderdelen van de glasproductie enorm verbeterd. De kosten werden ver laagd, de productie verhoogd, net als de kwaliteit van de productie. De gevolgen van het proces op het milieu werden verminderd. Dit was een echte revolutionaire stap vooruit.” Het proces, oorspronkelijk ontwikkeld om slechts glas te maken met een dikte van 6 mm, maakt nu glas vanaf 4 mm tot 25 mm dik en in breedte tot 3 meter. Het gesmolten glas wordt bij ongeveer 1000ºC in een ondiep bad van gesmolten tin gegoten, uitgespreid en gevormd. Na het ontharden (het gecontroleerd koelen) komt het glas te voorschijn als ‘brand’, een opge poetst product met vrijwel parallelle oppervlakken. Een floatfabriek, die 10 tot 15 jaar nonstop produceert, maakt rond de 6000 kilometer glas per jaar. Anno 2009 heeft het float proces nog steeds een centrale positie in de wereld van de glasindustrie, die helder, gekleurd en gecoat glas voor gebouwen, en helder en gekleurd glas voor voertuigen maakt.
Toename domotica verwacht in nieuwbouw Een groot aantal partijen binnen de bouw denkt dat de toepassing van domotica in de woningnieuwbouw de komende jaren zal toenemen. Vooral woningcorporaties zijn positief, meer dan 60% verwacht een stijging. Van de architecten ziet ruim 50% stijging van de huis automatisering voor zich. Installateurs (48%) en hoofdaannemers B&U zijn van alle partijen het minst positief. Van de aannemers is slechts een derde overtuigd van een toename. Vooral vanwege de toenemende behoefte aan energiezuinigheid voorzien een groot aantal partijen groeikansen voor domotica. Luxe en comfort lijken als reden juist af te nemen. Dit blijkt uit onderzoek ten behoeve van het BouwKennis Jaarrapport 2009/2010. Domotica wordt vaak gezien als een combinatie van technologie en diensten die ingezet worden om een betere kwaliteit van wonen en leven te bereiken. Hierbij worden techniek en dienstverlening van buitenaf geïntegreerd in de woning. Huisautomatisering bedient de markten van luxe en comfort, efficiënt energiegebruik, zorg en vergrijzing en veiligheid.
Dorma Premium deurkruk wint Universal Design Award 2009 Producten die in aanmerking komen voor de Universal Design Award zijn dusdanig vormge geven dat zij de kwaliteit van leven verbeteren voor zoveel mogelijk mensen. In de vormgeving wordt rekening gehouden met de leeftijd en (on)mogelijkheden van gebruikers. De Dorma Premium deurkruk in Contur Design heeft in de categorie ‘Wonen’ de prijs binnengesleept. In totaal zijn 50 van de 92 inzendingen voorgelegd aan een inter nationale jury van experts. 36 van de inzendingen zijn bekroond met een prijs. Alle prijswinnaars staan gepresenteerd op de ‘Online Exhibition’ op www.udgermany.de.
7
Postbox 7
Nieuwe directeur F+W Nederland Dennis Sevat is op 1 juli directeur van F+W Nederland BV geworden. Hij volgt Peter Heemstra op, die het bedrijf op die datum heeft verlaten. Sevat (40) was actief bij Winkhaus als verkoopleider Scandinavië en Nederland in de afdeling verwerkende industrie. Ook daarvoor was hij al actief in de bouwbeslagbranche. F+W Nederland is een joint venture van Winkhaus en FSB, gevestigd in Zeewolde. Het bedrijf is gespecialiseerd in totaaloplossingen voor deurtechnieken. Sinds drie jaar werken beide firma’s op de Nederlandse markt nauw samen. F+W verkoopt in Nederland mechanische en elektronische toegangs controlesystemen van Winkhaus en het deurbeslag van FSB.
Lips sterk merk Wordt het een Amerk of toch een huis merk of een private label? Om te bepalen wat het belang is van een merk en wat voor de consumenten de belangrijkste dhz merken zijn, is gevraagd welke merken niet goed vervangbaar zijn door een huismerk of een private label. Uit het WoonOmnibus onderzoek van USP marketing Consultancy blijkt dat met betrekking tot sloten bijna een kwart van de consumenten aangeeft dat alle merken vervangbaar zijn. Het merk Lips kwam echter wel als sterkste merk uit de bus. 17% van de consumenten geeft aan dat Lips niet vervangbaar is door een huismerk of private label. Andere merken die relatief vaak niet vervangbaar zijn volgens de consument is Axa (15%) en Nemef (12%).
I 4 2009
10-08-2009 14:26:24
Postbox Ontwikkelingen bij Kaba Nederland BV Rob Claasen (foto) (53) is benoemd als General Manager van Kaba Nederland. Rob heeft 28 jaar Kabaervaring als Marketing Manager, Operations Manager en Sales Director. Gerrit Priem (42) is aangesteld als Sales Manager voor de afdeling deuren. Binnen deze afdeling vindt de marketing plaats van zowel de automatische deuren als de beveiligingsdeuren en toernikets. De afdeling is ook verantwoordelijk voor het project management en zorgt dus voor tevreden afnemers. Gerrit heeft een ruime ervaring op dit gebied opgedaan bij verschillende bekende leveranciers op het gebied van automatische deuren en gevelbouw. Leo Peter van der Poll (37) is aangesteld als Manager Field Service. Deze afdeling draagt zorg voor service, onderhoud en installatie van alle Kaba producten in Nederland. Leo Peter heeft een ruime ervaring in de hang en sluitwerk branche en is expert op beveiligingsgebied.
Rob Claasen
Gelijkwaardigheidsverklaring voor merk ‘Tritium Lights’ Voor verlichte vluchtrouteaanduidingen heeft producent Escape Light onlangs een Gelijk waardigheidsverklaring ontvangen van de Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw (ERB). Tritium Lights zijn vluchtrouteaanduidingen die 15 jaar lang licht geven zonder gebruik van elektriciteit. Bekabeling is dus ook niet nodig. Vanwege het ontbreken van lampen en accu’s zijn deze vluchtrouteaanduidingen ook onderhoudsvrij. Door hun hoge lichtopbrengst en de pictogramafmetingen zijn deze lichten zichtbaar tot 44 meter. Daarnaast zijn Tritium Lights explosieveilig en waterproof. Met een Gelijkwaardigheids verklaring wordt aangetoond dat een product aan de doel stelling van de wet Bouwbesluit en Gebruiksbesluit voldoet. De verklaring is gebaseerd op eerder door TNO uitgevoerd onderzoek op het aspect herken ningsafstand. Bovendien is er wetenschappelijk en experimen teel onderzoek gedaan door het ERB.
Stichting Kwaliteit Dak samen met Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten Stichting Kwaliteit Dak (SKD) gaat deel uitmaken van de Nederlandse Bond van Timmer fabrikanten (NBvT). SKD is een organisatie bestaande uit toonaangevende producenten van geprefabriceerde daksegmenten voor het hellend dak en producenten van minerale wolisolatie. Industrieel vervaardigde daksegmenten met minerale wol zijn de optimale oplossing voor o.a. het terugdringen van geluidshinder in woningen. Bovendien wordt dankzij de hoge isolatie waarde de thermische kwaliteit van de woning sterk verbeterd en de brandveiligheid vergroot door het gebruik van onbrandbare minerale wol isolatie. Sinds de oprichting in 1991 houdt SKD zich voortdurend bezig met onderzoek om de bouwfysische en constructieve kwaliteiten van geprefabriceerde daksegmenten te verbeteren. Zo is inmiddels veel research gepleegd op het gebied van akoestiek, brandveiligheid en thermische isolatie. NBvT is de brancheorganisatie voor producenten van ramen, kozijnen, gevelvullende elementen, spouwbladen, buitendeuren, binnendeuren en trappen. Deze organisatie behartigt de belangen in de meest brede zin voor ca. 250 bedrijven in de timmerindustrie met 8000 werknemers. De besturen van beide organisaties zien veel mogelijkheden tot synergie in deze samenwerking. Onder meer op het vlak van innovatie, kwaliteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Forse uitbreiding Repair Care Team Repair Care International houdt zich bezig met duurzaam onder houd van hout in voornamelijk kozijnen. Behouden in plaats van vervangen was én is nog steeds de visie. De organisatie levert een compleet pakket van kennis, werkwijzen, producten en toebehoren voor duurzame reparatieoplossingen bij houtproblemen. Dit alles heeft geresulteerd in de uitbreiding van het verkoopteam in Nederland met Luuk Huys (foto rechts); Account Manager, mede verantwoordelijk voor de regio Zuid, Udo Snijer (foto midden); Account Manager, algemene ondersteuning in heel Nederland, Richard Hoogstraten (foto links); Technisch Account Manager, regio Noord Oost en als laatste Kim Koenen (niet op foto), Marketing Services, specifieke ondersteuning verfgroothandelsvestigingen in Nederland. Het hoofdkantoor van Repair Care International is gevestigd in Waalwijk. Daarnaast heeft ze nog vestigingen in Engeland, Duitsland, Spanje en Japan. Repair Care heeft besloten het verkoopteam in Nederland aanzienlijk te versterken om nog meer aandacht te geven aan haar relaties in de markt.
raam en deur Postbox 8
8
I 4 2009
10-08-2009 14:26:32
Onderhoudsarme en milieuvriendelijjke gevelbekleding Canexel, een duurzame gevelbekleding van houtvezelpanelen met een thermogeharde toplaag, is PEFC gecertificeerd. PEFC is in het Nederlands te vertalen als ‘Programma voor de Erkenning van Bos Certificeringssystemen’. Een keurmerk voor hout dat afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen waarbij men rekening houdt met zowel de economische, als de ecologische en sociale functies die het bos vervult. Canexel was al in het bezit van het Canadese SFI (Sustainable Forestry Initiative) certificaat. Houten gevelbekleding heeft een natuurlijke uitstraling, maar is onderhoudsgevoelig. Het ont breken van deze laatste eigenschap maakt Canexel tot een bijzonder product. Een duurzame gevelbekleding van houtvezelpanelen voorzien van een keiharde, thermogeharde toplaag die niet meer geschilderd hoeft te worden. De verwerking van Canexel is net zo eenvoudig als die van hout. De delen laten zich blind vernagelen en met eenvoudig gereedschap bewerken. Daarnaast wordt Canexel gele verd met een KOMO product certificaat afgegeven door de Stichting Keuringsbureau Hout (SKH). Producent Fetim Internet biedt 25 jaar garantie op het basismateriaal en 15 jaar garantie op de toplaag.
Ten Hulscher start nieuwe verkoopformule Gerard ten Hulscher bewandelt nieuwe wegen in de verkoop. Omdat de communicatie tussen leverancier, klanten en eindgebruikers steeds interactiever wordt, gaat hij samen met de klanten het internet op. Deurbeslag.nl heet de nieuwe verkoopformule. Ten Hulscher sprak al meerdere malen zijn zorg uit over deurbeslagshops op het internet die buiten de klanten om hun producten verkopen. “Ik ben van mening dat de ijzerwaren vakhandel en de deurenspeciaalzaken dit gezamenlijk met ons kunnen en moeten aanpakken”, aldus Ten Hulscher. “De relatie met de reguliere ijzerwarenvakhandel en deurenspeciaalzaken is voor ons erg belang rijk, temeer omdat zij veel geld in een show room investeren. De huidige ontwikkeling in de markt en het gegeven dat een consument graag verwend wil worden, sterkt ons in het idee om met deze nieuwe formule te komen. Het is van groot belang in te blijven spelen op nieuwe kansen.”
Rookscherm voldoet aan Europese regelgeving Hoefnagels Brand en Bedrijfsdeuren komt nu, naast hun brandwerende deuren en rolschermen, met het Firelock rookscherm D120. Het bedrijf anticipeert hiermee op de Europese uniforme wetgeving op het gebied van brandveiligheid. Hoefnagels introdu ceert het nieuwe scherm nadat voldaan is aan de Europese EN121011. Rookschermen met een hoogte van 6 meter en een breedte van iedere gewenste afmeting, levert Hoefnagels dus met certificering. Het rookwerend doek is temperatuurbestendig tot 600 ºC voor ten hoogste 120 minuten. De rook(gassen) die vrijkomen bij een brand, zijn gevaarlijk. Om de verspreiding van rook in een gebouw te voorkomen, zijn rook schermen een goede oplossing. De toe passing van rookschermen is onder andere terug te vinden in winkelcentra, galerijen en gebouwen met een atrium. Tevens worden rookschermen toegepast bij gebouwen met een rook en warmteafvoer systeem. Het scherm maakt hierbij belang rijk onderdeel uit van de brandbeveiliging van het gebouw. De benodigde inbouw ruimte van de rookschermen is minimaal. Hiermee winnen architecten en ontwerpers aan ontwerpvrijheid.
Opmerkelijke wandventilator Elke bewoner die een Thallo in huis heeft, kan straks zelf bepalen hoe deze wandventilator eruit ziet. Het toestel heeft standaard al een fraai ontworpen uiterlijk. Maar fabrikant Alusta stelt vanaf september via een webshop alle bezitters in de gelegenheid om de Thallo met een afbeelding naar eigen keuze te verfraaien. Tegelijk meldt Alusta dat TNOonderzoek uitwijst dat de Thallo met CO2sensor in de nieuwbouw een EPCreductie van 0,23 kan realiseren. Door deze EPCreductie zien ook opdrachtgevers en adviseurs in de nieuwbouw veel mogelijkheden. Bovendien is de Thallo erg eenvoudig aan te brengen, en ook nog eens achteraf, als de woning al bijna gereed is. “Steeds meer opdrachtgevers vinden dit een ideale manier om de ventilatievoorziening los te koppelen van ramen of kozijnen. Dit levert hen aanzienlijke, logistieke voordelen”, zegt André Meester, algemeen directeur van Alusta.
9
Postbox 9
I 4 2009
10-08-2009 14:26:38
Universal_NL_110_300_0810
10.10.2008
15:19 Uhr
Seite 1
Aluminium profielsystemen
van heroal DEURPANELEN & SIERBESLAG Deurpanelen van de Firma OBST GmbH onderscheiden zich door materiaal keuze en Design. • Aluminium sandwichplaat met Renolit folie. • Vleugeloverdekkend met Renolit folie. • Dikte variërend van 24 mm tot 40 mm. • Glas pakketten voorzien van extra veiligheid. • Glas met glas in lood applicaties. Bezoek de internetsite: www.obst-gmbh.de De voordeur is de spiegel van de woning. Kies voor: • • • • • • • • • •
Ramen
Deuren
Kwaliteit Duurzaamheid Design Veiligheid Stabiliteit Vormvastheid Uitwisselbaarheid Modern Klassiek Eigen Design
HANDELSONDERNEMING KOCH & VISSER VOF
TEL : 0314 623518 FAX : 0314 620603
Rolluiken
INFO@KOCHVISSER.NL WWW.KOCHVISSER.NL
Ook brandwerende strippen...
Vliesgevels
Roldeuren heroal zet ruim 40 jaar de maatstaf in de
Oppervlakten
ontwikkeling van aluminium profielsystemen.
Markisoletten
Horren
Photovoltaik
heroal-Johann Henkenjohann GmbH Co. KG Österwieher Str. 80 | D-33415 Verl Tel. + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 0 Fax + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 222 / 223 info@heroal.de | www.heroal.de
10_Adv.indd 1
www.alprokon.com e: info@alprokon.com Tel: (0180) 643950 Fax: (0180) 643965
Alprokon Aluminium Uw deurnaalden specialist!
11-08-2009 09:09:30
Vaktueel 260.000 buitendeuren in de woningnieuwbouw in 2008 De omvang van de markt voor buitendeuren in de woningnieuwbouw bedroeg in 2007 circa 266.000 deuren en deze hoeveelheid is in 2008 gedaald naar 260.000. Dit in tegenstelling tot eerdere prognoses in dit blad, dat de totale hoeveelheid zou groeien naar 277.000 in 2008. Deze daling zal naar verwachting ook de komende jaren doorzetten, met name onder invloed van een teruglopende woningnieuwbouwproductie. Dit alles blijkt uit de module marktomvang uit de BouwKennis Marketing Score Card.
voordeuren tot het luxe segment te behoren. Met name in vrijstaande woningen worden zowel in de nieuwbouw (64%) als bij een vervanging (71%) gekozen voor een luxe buitendeur. De module marktomvang van de BouwKennis Marketing Score Card brengt de marktomvang in kaart van de bouwdelen systeemplafonds, tegels & tegellijm, pleisters, vloeren, daken, isolatie, wanden, gevels en deuren, kozijnen en beglazing. Deze omvang wordt weergegeven voor de woningnieuwbouw, de woningbouwrenovatie, de utiliteitsnieuwbouw en de utiliteitsbouwrenovatie. De omvang van de buitendeuren wordt weergegeven voor de woningnieuwbouw en de woningbouwrenovatie. Daarbij wordt per segment en per type woning het aantal buitendeuren onderverdeeld naar voordeuren, achterdeuren, balkondeuren en schuifpuien. Behalve de omvang van de buitendeuren, biedt dit bouwdeel inzicht in het aantal binnendeuren, de grootte en de materiaalverdeling van de buitenraamkozijnen en de hoeveelheid glas.
N
a een aantal jaren van een stijgende woningbouwproductie, moeten we de komende jaren rekening houden met een afname. Het aantal nieuw opgeleverde woningen is van 65.315 in 2004 gestegen tot een voorlopige piek van 80.193 in 2007, een toename van bijna 23%. In 2008 is de nieuwbouwproductie uitgekomen op 78.885.
De omvang is gebaseerd op onderzoek en de nieuwste productiecijfers & prognoses tot en met 2011. Op basis van het doormeten van ruim 2.100 bouwprojecten, zowel telefonisch als online, wordt de omvang bovendien opgedeeld naar de verschillende materialen per bouwdeel in de nieuwbouw en de renovatie.
Door deze beperkte afname in de bouwproductie is ook het aantal toegepaste buitendeuren in de woningnieuwbouw gedaald van 266.000 deuren in 2007 tot 260.000 in 2008, een daling van ruim 2%. De hoeveelheid toegepaste buitendeuren houdt immers sterk samen met de bouwproductie. Dit blijkt uit het bouwdeel ‘deuren, kozijnen en beglazing’ uit de module marktomvang, een product uit de BouwKennis Marketing Score Card.
Wilt u meer informatie over de module marktomvang of de andere producten uit de BouwKennis Marketing Score Card, dan kunt u contact opnemen met Jacco Ridderhof van BouwKennis (010 - 206 69 96 of ridderhof@bouwkennis.nl).
Met het oog op de stagnatie in de met name de productie van nieuwbouw koopwoningen, is de verwachting dat de afzetmarkt van buitendeuren in de woningnieuwbouw de komende jaren daalt van 229.000 in 2009 tot een absoluut dieptepunt in 2010 van 200.000 buitendeuren. Deze prognoses zijn gebaseerd op de verwachting dat het aantal gereedgemelde woningen daalt naar ruim 70.000 dit jaar en 62.000 in 2010. Voor 2011 verwacht BouwKennis dat de productie weer licht toeneemt naar 63.000 waardoor ook de afzet van buitendeuren weer licht zal stijgen.
Verwachting aantal bouwvergunningen en gereed te komen woningen, 2000 - 2011
Renovatie belangrijkste markt voor buitendeuren Voor de totale afzet van buitendeuren, is de woningnieuwbouw minder belangrijk dan de afzet in de onderhouds- en renovatiemarkt. Deze markt is beduidend groter en daardoor voor de industrie de belangrijkste markt. Het is niet alleen het aantal deuren dat veel groter is. Ook het type deur is van belang voor het desbetreffende segment. In de woningnieuwbouw blijkt dat slechts 25% van de voordeuren luxe deuren zijn, de meeste deuren zijn standaard. Wanneer we echter kijken naar de renovatiesector, blijkt ruim een derde (35%) van de nieuwe
bouwvergunningen
gereed gekomen woningen
% huur gereed
2000
78.563
70.650
21,6%
2001
62.326
72.958
19,3%
2002
67.183
66.704
19,8%
2003
72.454
59.629
21,8%
2004
76.180
65.314
21,6%
2005
83.273
67.016
25,2%
2006
96.447
72.382
27,9%
2007
87.918
80.193
27,8%
2008
87.198
78.885
30,1%
2009*
65.000
70.500
32,0%
2010*
68.000
62.000
33,0%
2011*
70.000
63.000
33,0%
Bron: BouwKennis in samenwerking met Rom Bult, april 2009 *) prognose
11
Vaktueel Bouwkennis 11
jaar
I 4 2009
10-08-2009 14:30:01
Gevelarchitectuur Variatie in de kleine ruimte Wonen pal naast de binnenstad van Amsterdam, autovrij, in een parkachtige omgeving, op eigen grond? Het kan in Het Funen. Daar zijn de afgelopen jaren zestien woonblokken gebouwd, waartussen alleen voetpaden en groene zones liggen. De rust en de stilte die er heerst is te vergelijken met het Begijnenhof. De variatie aan gevelarchitectuur, materiaal- en kleurgebruik biedt voldoende afleiding om geen naargeestig of beklemmend gevoel over te houden.
Door Joop Wilschut
H
Uitgangspunten vastgelegd De ontwikkeling van het gebied is begin jaren negentig van de vorige eeuw gestart. In 1998 kreeg Frits van Dongen van de Architecten Cie de opdracht een stedenbouwkundig plan te ontwikkelen. Dit plan, Hidden Delight getiteld, is uitgegaan van diversiteit en individualisme voor de bebouwing van het binnengebied en van stedelijke eenheid, geleding en uitstraling voor de randbebouwing. Per gebouw heeft men gezocht naar een mix van kleuren, materiaalgebruik en verbanden, die de gebouwen individueel een specifiek karakter moeten geven. Door lichtere en donkere, gladde en ruwe gebouwen te ontwerpen is er dieptewerking in het geheel ontstaan. De gevarieerdheid in bebouwing is tot stand gekomen door de appartementengebouwen en de zestien woonblokken door verschillende
et Funen ligt op een toch wel beperkt gebied, afgebakend door de Keerwal, de Cruquiuskade en de bestaande bebouwing van de Czaar Peterbuurt. De lange, forse appartementengebouwen langs de twee eerstgenoemde straten schermen het gebied af tegen het lawaai van respectievelijk de treinen op de spoorbaan en het verkeer op de kade. Het terrein daarbinnen wordt het Funenpark genoemd. Er staan zestien woonblokken van maximaal vijf bouwlagen. In totaal zijn er 550 stadsvilla’s, appartementen en penthouses gerealiseerd. Een gedeelte daarvan zijn zogenaamde Wibo woningen voor ouderen en Miva woningen voor invaliden. Het Funen maakt daarmee onderdeel uit van een woonzorgzone.
raam en deur Gevelarchitectuur Funnenpa 12
12
I 4 2009
10-08-2009 14:33:01
architecten te laten ontwerpen. Aan het Funenpark hebben meegewerkt: de Architecten Cie, De Architectengroep, NL Architects, Geurts en Schulze, Claus en Kaan architecten, DKV Architecten, Architektenburo L.Lafour & R.Wijk en Van Sambeek en Van Veen architecten. Grote diversiteit Het Funenpark is bijna af. Heijmans Bouw is met het laatste bouwblok, gebouw Verdana, bezig. Dit is direct al het meest opvallende gebouw door de extravagante vorm van het dak. Dit vegetatiedak golft namelijk van de ene punt van het gebouw naar de andere en dat in twee diagonale richtingen. Lopend door het gebied valt de grote diversiteit aan gevelinvullingen en uitwerkingen op. Er zijn gebouwen met een open, transparant karakter, maar ook blokken met erg gesloten gevels. Een aantal woonblokken hebben gevels die sterk verticaal georiënteerd zijn, anderen juist horizontaal. Soms ogen de gevels open en onschuldig, anderen lijken in een soort keurslijf te zitten van een raster met horizontale en verticale belijningen. Ook qua materiaalgebruik is er een grote verscheidenheid waar te nemen in de gevels van de woongebouwen van Het Funenpark. Van volledig glas naar bijna volledig metselwerk, maar dan wel van witte geglazuurde steen en ronde hoeken. Van naakte betonsteen, die op termijn moet begroeien/ begroenen, tot metselwerk in diagonaal staande kleurvlakken. Van moderne metselwerk van ‘uitgeloogde’ stenen tot traditioneel metselwerk in donkerrode baksteen.
Wat voor de gevelmaterialen geldt, geldt ook voor de kozijnen. De variatie aan afmetingen, vormen, standen in en ten opzichte van de gevelvlakken is zo divers, dat alleen daarvoor een bezoek aan Het Funenpark gerechtigd zou zijn. Deprimerend Het enige wat enigszins deprimerend overkomt zijn de randgebouwen. Ze lopen over honderden meters door en zijn net iets hoger dan de bouwblokken op het binnenterrein. Dat was voor de afscherming van het binnengebied tegen verkeerslawaai weliswaar noodzakelijk, maar je vraagt je af of de gevels grenzend aan het binnenterrein niet iets vrolijker hadden gekund. Het donkere, roodbruine metselwerk ligt voor het merendeel van de dag ook nog eens in de schaduw. Dit alles bij elkaar maakt dat het geheel kolossaal en dominant over komt. Maar zodra je ze de rug toekeert en over de wandelpaden en tussen het groen en de andere woninggebouwen de wijk doorloopt, raak je deze sombere stemming heel snel kwijt.
13
Gevelarchitectuur Funnenpa 13
I 4 2009
10-08-2009 14:33:09
Kupan-Adv.Education185x130-DEF:Layout 2
04-04-2008
13:57
Pagina 1
To t a a l c o n c e p t v o o r E d u c a t i o n Q U A L I T Y ,
S T Y L E
A N D
P E R F E C T I O N
GARDEROBEKASTEN
ELEKTRONISCHE LOCKERS
DOUCHE- EN TOILETCABINES
WAS- EN OPMAAKTABLEAUS
WATERVASTE DEUREN
BANKEN
GARDEROBESYSTEMEN
Kupan bv Postbus 11 7020 AA Zelhem Nederland T +31(0)314 62 10 41 F +31(0)314 62 38 32 E info@kupan.com I www.kupan.com
185 x 130 mm
17 september: hét kennisevent voor de sector De BouwKennis Jaarbijeenkomst 2009
Kansen in een veranderde wereld people planet profit
De Jaarbijeenkomst biedt u: • Het kennisevent waar de top van de bouwsector elkaar ontmoet. • De kansen voor de toekomst. • De productie- en prognosecijfers voor woningbouw en utiliteitsbouw. • Uitleg hoe duurzaam de sector zal moeten worden. • De uitreiking van de BouwKennis Marketing Jaarprijs.
Voor wie, wanneer en waar: • De BouwKennis Jaarbijeenkomst is de netwerkbijeenkomst voor de (commercieel) beleidsmaker uit de bouw-, vastgoeden installatiesector. • De BouwKennis Jaarbijeenkomst vindt plaats op 17 september in theater Castellum te Alphen aan den Rijn en start vanaf 13.00 uur.
Paul Postma
Topmarketeer Paul Postma maakt de vertaalslag van de trends en ontwikkelingen naar de marketingpraktijk.
Rudolf Das
Produceert audiovisuals en door zijn vele nationale en internationale ontwerpopdrachten heeft hij zich ontwikkeld tot ‘visuele futuroloog’.
Richard de Hoop
Is actief als presentator, zanger, trainer en entertainer kortom als entert®ainer.
Lezers van Raam en Deur betalen geen €495 maar slechts €345! Ga naar www.bouwkennisjaarbijeenkomst.nl voor meer informatie en om u direct met korting in te schrijven naar www.bouwkennisjaarbijeenkomst.nl/raamendeur
14_Adv.indd 1
11-08-2009 10:23:37
Raamwerk ‘Overstort’deur lost ventilatieprobleem op het kantoor (aan de bovenkant) naar de gang (aan de onderkant) kan stromen. Door de schilden aan de binnenzijde te beplakken met 20 mm steenwol in firetdoek was ook de geluidisolatie gewaarborgd.
Het oogt als een normale, wanddikke deur uit een gangbaar binnenwandsysteem. Niets is minder waar. De deur bestaat uit twee schilden met daartussen een spouw, waardoor lucht vanuit de ene ruimte naar de andere ruimte kan stromen. Isolatiemateriaal aan de binnenkant van de schilden maakt de deur ook geluiddempend. De ‘overstort’deur is speciaal ontwikkeld voor een project, maar is ook in het algemeen in te zetten om de luchtcirculatie in kantoren te regelen.
‘Overstort’deur Een bijkomende omstandigheid maakte dat deze oplossing niet overal optimaal zou werken. In bepaalde ruimten zou het aantal gesloten wandelementen te gering zijn om voldoende afvoercapaciteit te realiseren. De enige mogelijkheid was ook de deur als overstortvoorziening te gebruiken. Maar daar moest dan wel een speciale constructie voor bedacht worden. In principe is voor de deur en het vast paneel daarboven dezelfde opbouw gehanteerd als voor de holle wandelementen. Uit esthetisch oogpunt zijn de deuren wanddik, vlak met de wand aan de gang- en de kantoorzijde. Het ‘kozijn’ heeft geen bovendorpel of kalf. De staalbeplating van het vaste paneel en van het deurelement zijn aan de uiteinden omgezet, zodat een aanslagprofilering is ontstaan, waarin een afdichtingsrubber is aangebracht. De zijdichtingen zijn op de traditionele manier opgenomen in de twee stijlen, die de vorm hebben van die van de andere wandelementen om niet uit de toom te vallen. Als onderdichting is een valdorpel toegepast, een enigszins aangepaste vorm van een standaard product. Om enige gewichtsbesparing te bereiken zijn de staalplaten van de deurschilden slechts 1 mm dik. Hoewel het wandsysteem en de ‘overstort’deur specifiek voor het gebouw van Rijkswaterstaat zijn ontwikkeld, zijn ze volgens Unispace dé oplossing voor het regelen van luchtcirculatie, zeker in kantoren waarin betonkernactivering toegepast is.
Door Joop Wilschut
B
ij de nieuwbouw van het gebouw van Rijkswaterstaat in Utrecht is betonkernactivering toegepast in combinatie met verhoogde computervloeren. De luchtstroom wordt ingebracht door de verhoogde vloer, maar er is vanwege de betonkernactivering geen verlaagd plafond om de luchtstroom af te zuigen, zoals normaliter gebeurd. In dit geval moest de overstort van ventilatielucht dus gebeuren via het wandsysteem. Nieuwe systeemwand Het wandsysteem bestaat evenwel uit een strak patroon van afwisselend glazen elementen en niet-transparante, gesloten elementen. Verdiepinghoog. Overstort via de glaselementen zou het glas aan de binnenzijde vervuilen en dat was niet wenselijk. Er is dus gekozen voor overstort alleen via de gesloten elementen. Roosters daarin opnemen was om esthetische redenen geen optie en daarbij zou de hoge eis voor geluidisolatie onmogelijk worden. Als oplossing heeft Unispace uit Ulft systeemwanden ontwikkeld, waarin de overstortfunctie volledig is opgenomen. Het element bestaat uit twee schilden van 1,5 mm dikke staalplaat waarop gipsplaten van 12,5 mm zijn verlijmd. Tussen de schilden ontstaat een spouw, waardoor de ventilatielucht vrij van
15
Raamwerk 15
I 4 2009
10-08-2009 14:36:48
Raamwerk Kleurengamma Met Life Colours (LC) brengt Aliplast Aluminium Systems een nieuw kleurengamma op de markt. Het gamma bestaat uit populaire structuurkleuren in matte uitvoering, die in tegenstelling tot de bestaande metallic structuurkleuren geen metaalglans vertonen. Toch vertonen de nieuwe Life Colours dezelfde eigenschappen: krasvastheid, wat voorheen bij lak op metaal een probleem was, onderhoudsvriendelijk en waterafstotend; water dat over het oppervlak stroomt, trekt samen tot pareltjes, die op hun beurt vuildeeltjes oppikken en verwijderen, aldus de fabrikant. LC zijn gecertificeerd door het Europese kwaliteitslabel Qualicoat en Aliplast biedt een maritieme garantie van vijftien jaar op het lakwerk. Info: Aliplast, Lokeren, 00.32.93.40.55.55, www.aliplast.com
Kunststof profielsysteem
Energiebalans
Deceuninck zendow kunststof kozijnen zijn beschikbaar in drie modellenseries: flex, Royal en momorail. Zendow Flex is een 70 mm kozijnsysteem met een blakke, afgeronde vorm, voorzien van vijf profielkamers voor een optimale thermische en akoestische isolatie. Zendow Royal is het bijpassende raamsysteem voor de standaard bouwmethode in Nederland. Het heeft een inbouwdiepte van 115 mm en een schuinverdiepte voorzijde. Zendow Monorail tenslotte is een kozijnsysteem voor schuifpuien met maximale afmetingen van 6 bij 2,5 meter. Met Monorail zijn twee- tot viervleugelige schuif- of hefschuifpuien te maken met een hoge weerbestendigheid en een inbraakwerendheid klasse 2 volgens SKG. Info: Deceuninck Benelux, Hooglede-Gits, 00.32.51.23.92.72, www.deceuninck.nl
Met de introductie van het energiebalans dakvenster is het binnenklimaat in een woning of kantoorruimte nog beter onder controle te houden. Aan de basis hiervan staat de dakvensteropener op zonneenergie, die het elektrische dakvenster en het elektrische rolluik aanstuurt. Het voorgeprogrammeerde energiebesparingprogramma ‘Energiebalans’ op de afstandbediening regelt dat automatisch. Hierdoor wordt efficiënt gebruik gemaakt van passieve zonne-energie, zonwering en natuurlijke ventilatie, waarmee energie wordt bespaard en een uitgebalanceerd binnenklimaat gecreëerd, aldus Velux. Info: Velux Nederland, De Meern, 030.662.96.29, www.velux.nl
Raamdorpel De kleurenrange van Terca raamdorpels is uitgebreid met een uitvoering in zwart hoogglans. De kleur is gelijk aan die van de zwart verglaasde dakpannen, waardoor ontwerpers in staat worden gesteld een eenheid binnen de buitenschil van een woning of gebouw te creëren. Zoals de andere dorpels is ook deze zwarte dorpel in twee uitvoeringen te leveren: standaard met een dikte van 30 mm en een breedte van 105 mm en als Forte die 35 mm dik en 105 of 215 mm breed is. Eveneens zijn uiteraard einddorpels, verstekhoeken, muurafdekken en in de gevel te verwerken kopstenen en neusstenen in zwart hoogglans te leveren. Info: Wienerberger, Zaltbommel, 0418.59.71.11, www.wienerberger.nl
Kunststof stelkozijnen Naast de standaard op maat gemaakte kunststof stelkozijnen, levert Recystel sinds kort ook losse lengten van de verschillende profielen. Aannemers kunnen nu dus zelf het kozijn zagen, samenstellen en monteren. De onderdelen zijn in lengtes van zes meter, gebundeld per twee stuks, via de website te bestellen en worden dan twee dagen na bestelling geleverd. Een andere nieuwigheid van het Hoornse bedrijf is een beter isolerende uitvoering van het R 2001 profiel. Het bestaande Recystel kunststof stelkozijn isoleert al tot 35% beter dan de gebruikelijke stelkozijnen in de bouw, aldus Recystel. Toch heeft men nu een met PE gevuld R-2001 profiel op de markt gebracht, die aantoonbaar tot 73% beter isoleert. Dit kan bij energieprestatie berekeningen de doorslag geven om aan de gestelde hoge isolatie-eisen te voldoen, zo laat men weten. Info: Recystel, Zwaag, 0229.26.51.70, www.recystel.nl
raam en deur Raamwerk_pi 16
16
I 4 2009
10-08-2009 14:38:54
Geniet van meer licht en buitenlucht
Meer open, meer dicht, meer vrijheid Onbegrensde mogelijkheden met vouwwanden Flexibele oplossingen voor extra wooncomfort
Solarlux is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van vouwschuifpuien. De combinatie van verticale glazen schuifdelen of vouwwanden met de unieke Solarlux daksystemen vormen de perfecte terraskamer en serre. In uiteenlopende materialen aluminium, hout of volglas is er voor iedere situatie een passende oplossing. Alle Solarlux producten voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van wind- en waterdichtheid, constructie, isolatie en veiligheid.
Solarlux Nederland Postbus 53 7440 AB Nijverdal T 0548 631323 info@solarlux.nl www.solarlux.nl
SOL9016_Adv_210x297_Dame.indd 1 RD_0054.indd1 1 17_Adv.indd
25-05-2009 09:32:15 25-05-2009 09:01:32 18:04:42 11-08-2009
Deur in Deur uit Laagdrempelig De Monorail voor Zendow kunststof schuifpuien van Deceuninck verlaagt letterlijk de drempel van uw huis. De geringe opstaphoogte van de onderdorpel wordt mogelijk door een aluminiumprofiel. De Monorail schuifpui is te leveren in diverse uitvoeringen voor twee, drie of vierdelige schuifdeuren tot maximale afmetingen van zes meter breed en 2,50 meter hoog. Met meerpuntssluitingen op drie of vijf plaatsen maakt men de pui zo inbraakveilig als men wil. De bediening kan plaatsvinden via een kruk, een sleutel of een verzonken komgreep. Monorail schuifpuien zijn in groot arsenaal aan kleuren te leveren. Info: Deceuninck, Hooglede-Gits, 00.32.51.23.92.72, www.deceuninck.be
Gaasdeur
Zijdelings open
De range van Dynaco snelroldeuren omvat veertien modellen, waarvan er tien zijn te leveren met gaasvensters. Deze gaasvensters laten lucht binnen maar houden vogels, ongedierte en insecten buiten. Ideaal voor situaties waar frisse lucht gewenst is maar meer niet. Binnen een snelroldeur zijn diverse opties voor gaasvensters mogelijk. Kleine vensters van 640 x 580 mm, een strook van 400 of 800 mm hoog over de breedte van het deurblad of één of meerdere staande vensters van 1200 x 2400 mm. Het gaas is net als het zeildoek een polyester weefsel, dat tweezijdig is voorzien van een pvc-coating. De maasjes zijn circa 1 mm groot, het draad is eveneens ongeveer 1 mm dik. Info: VLP flexibele afscheidingen, Naaldwijk, 0174.67.18.18, www.vlp.nl Niet verticaal maar horizontaal; in die zijdelingse richting schuift de nieuwe sectionaal deur SP950 van Harol open. Een loopdeur is dus overbodig geworden; men schuift de poort net zo ver open als nodig is. Door de modulaire opbouw in segmenten is de deur in principe zo breed te maken als men wil. Esthetisch gezien biedt de SP950 ook voordelen. Allereerst ontbreekt de loopdeur en de verticale naden tussen de segmenten geven een rustiger beeld dan de horizontale bij een traditionele deur. Het voordeel van ruimtewinst, waarmee het bedrijf schermt, is niet waar. Je hebt nu ‘opslagruimte’ voor de segmenten nodig op een van de garagewanden. Info: Harol, Diest, 00.32.13.38.02.04, www.harol.be
Energiezuinig Vanwege de steeds verdere aanscherping van de EPN van gebouwen heeft Kegro een naar binnen draaiende voordeur ontwikkeld voor energiezuinige woningen. Het bijzondere aan de geïsoleerde KegaPro zit ‘m in de opbouw met een zeer goede isolator en een deurdikte van 74 mm. Het deurblad heeft een U-waarde van 0,77 W/m²K (Adviesburo Nieman). Door toepassing van KAI hang- en sluitwerk gecombineerd met kaderafdichtingen is een hoge luchtdichtheid en een goede waterdichtheid te garanderen. Deze detaillering en het isolerende deurblad leveren een behoorlijke EPCreductie op. Naast voordeur is de KegaPro ook te leveren als tuindeur en als deurstel voor een Frans balkon. Info: Kegro Deuren, Groesbeek, 024.399.95.55, www.kegro.nl
Brandwerend Binnendeuren van 40 mm, die 60 minuten brandwerend zijn; het is Albo Deuren gelukt om dat voor elkaar te krijgen en de deuren bovendien gecertificeerd te krijgen. Ze voldoen daarmee als eerste aan de norm EN1634-1:2000, zo laat het bedrijf weten. Een dichte deur, een glasdeur en een dubbel deurstel met hardhouten aanslaglatten of Pyrostone tongnaalden zijn getest in een ongevuld stalen kozijn in een metal-stud wand. Dit houdt tevens in, dat de deuren in een stalen én in een houten kozijn mogen worden toegepast met een aanslag van 15 mm. Daarnaast reduceren de 40 mm dikke deuren 35 dB aan geluid. Dit alles maakt de deuren erg aantrekkelijk voor renovatieprojecten. Info: Albo Deuren, Albergen, 0546.44.22.22, www.albo.nl
raam en deur Didu_pi 18
18
I 4 2009
10-08-2009 14:10:56
KOMO-keur
Openingsbegrenzer
Weekamp Deuren kan vrijwel al haar voordeuren nu leveren onder KOMO certificaat (32569/05), Hierdoor is het bedrijf als één van de weinige aanbieders in staat om een breed programma luxe deuren te leveren, dat voldoet aan de huidige regelgeving. Daarnaast zijn Weekamp deuren te leveren onder weerstandsklasse 2 en zijn ze dus toe te passen in het kader van het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Dit geldt ook voor een aantal specifieke constructies zoals deuren met kruisroeden of panelen en deelbare, zogenaamde boerendeuren. Al deze uitvoeringen zijn speciaal getest én goedgekeurd door de SHR. Info: Weekamp Deuren, Dedemsvaart, 0523.62.53.00, www.weekamp-deuren.nl
Met een Dictator openingsbegrenzer wordt de snelheid van een deur die openslaat, bijvoorbeeld door de wind of door baldadigheid, hydraulisch afgeremd en wordt de openingshoek begrensd. Het afremmen bij het openslaan spaart de deur en het beslag. Met de openingsbegrenzer ontstaat een veiligere situatie, waarbij niet aan toegankelijkheid wordt ingeleverd, zo laat de producent/leverancier weten. Onder normale omstandigheden is de deur zonder krachtsinspanning te openen en te sluiten en is geen weerstand merkbaar. Wil men de deur vastzetten in een eindpositie dan is er een openingsbegrenzer met mechanische vaststelling beschikbaar. Info: Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56, www.dictator.nl
Schuifdeur De SecretSlide is een schuifdeur, maar dan wel een bijzondere. Het paneel zweeft als het ware voor de opening. De deur staat of hangt niet aan een zichtbare rail; sterker nog, een rail is nergens te vinden. Ook niet ingewerkt in de wand of de vloer. En er zijn geen afdekkappen te zien. Hoe dat zit, laat het Belgische bedrijf Brems niet weten. Door de panelen mee te schilderen of te behangen met de omgeving, kun je die zelfs grotendeels laten verdwijnen. Een andere optie is, het paneel het karakter van een deel van het interieur te geven door deze te lakken of te bekleden met houtfineer of laminaat. De maximale deuropening, waarvoor de SecretSlide is toe te passen, bedraagt 900 x 2200 mm. Info: Brems Doors, Halen, 00.32.13.46.02.80, www.brems.be
Vlak met de wand Albed, een Italiaanse producent van binnendeuren, heeft onlangs het model Trait geïntroduceerd. Het bijzondere aan de uitvoering van deze binnendeuren is dat de deur bijna onzichtbaar in een wand is te plaatsen. Dat is mogelijk doordat het Trait programma diverse mogelijkheden van afwerking biedt. Zo zijn de deuren te voorzien van een dun laagje stucwerk of stof om ze met de afwerking van de wand mee te nemen, waardoor ze daarin opgaan. Verder zijn ze met dertig diverse kleuren glas te leveren en zes verschillende mogelijkheden van houtfineer. Het kozijn is in geanodiseerd zwart en gepolijst aluminium te verkrijgen. De scharnieren zijn te verstellen, zodat de deur na montage nog perfect is af te stellen. Info: Ivo Agencies, Amsterdam, 020.881.77.58, www.ivoagencies.nl
Losse onderdelen De Isostone onderdorpel van Buva is nu ook in losse onderdelen te verkrijgen. Neuten, Q-seal pakkingen, centreernokken en dergelijke onderdelen moeten dan wel apart besteld worden. De glasvezelversterkte dorpels zijn zelfs op lengtes van zes meter te leveren. Men kan nu dus zelf de gewenste onderdorpel samenstellen.Bij de eerste bestelling worden verwerkingsvoorschriften meegestuurd. Daarin staat uitvoerig beschreven hoe men de onderdorpel moet samenstellen en afmonteren. Bewerkingstekeningen maken de zaken nog duidelijker. Enkele van de voordelen van Isostone dorpels zijn: licht van gewicht, vochtwerend, ongevoelig voor temperatuurschommelingen, slijtvast. Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
19
Didu_pi 19
I 4 2009
10-08-2009 14:11:06
Collectors item of...
origineel relatiegeschenk
Het heden ligt in het verleden. Dat speelt niet alleen bij renovatie en restauratie, maar vele nieuwe details rondom raam en deur stoelen - eigentijds - op de ervaringen van eertijds. De redactie van Raam & Deur deed enkele unieke vondsten die prachtig in uw collectie passen of als bijzonder relatiegeschenk bewondering oogsten.
5700 (historische) bouwbegrippen Das Schreinerbuch/ Die gesamte Schreinerei
Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van
Een facsimiledruk van de eerste uitgave uit
- historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en
1899, dat (Duits) begint met een verhandeling
beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat
over hout en gereedschap en sluit af met 82
5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met teke-
pagina’s ontwerptekeningen van poorten,
ningen, worden toegelicht. Dikwijls met historische citaten en
binnen- en buitendeuren, al of niet beglaasd
bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts,
en met sierlijke bovenlichten, ramen in allerlei
een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlag-
versies en lambrizeringen.
fits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst
Hoe dat allemaal gemaakt moest worden,
Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met
toont het handboek op verdere 237 bladzijden
Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige
met talloze illustraties en technieken, met details van luik- en raamconstructies,
termen. Ook vanuit de vreemde
architraven, bossings en het benodigde hang- en sluitwerk. Voor restauratiewerk
taal naar het Nederlands.
zelfs vandaag nog zeer interessant.
Door dr. E. Haslinghuis en
In harde gouddruk kaft E 27,-
dr. ir. H. Janse. In harde kaft E 57,-
Klinken und Griffe Een schitterend Duitstalig boekwerk, samengesteld onder Italiaanse redactie van Michele Colombo (ja, van die deurkrukken) en Carlo Bartoli. In 181 rijk geïllustreerde pagina’s voert het boek u door de eeuwen heen langs de ontwikkeling van sloten, grepen, deurkrukken en -kloppers. Van het brons en ijzer uit 1500 via Franse en Italiaanse barok tot Bauhaus van begin vorige eeuw. In harde kaft gebonden kunstdruk-uitgave E 51,-
raam en deur
Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53 Ja, hiermee bestel ik
Bedrijfsnaam
(aankruisen)
T.a.v. T.a.v.
Bouwkundige termen
E 57,-
Adres
Das Schreinerbuch
E 27,-
Postcode
Klinken und Griffe
E 51,-
Plaats Datum
Tel.
Handtekening
Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw Levering kan eventueel enkele weken duren
EA_Boek Coll 44
11-08-2009 08:52:57
Wij zijn een middelgroot Duits bedrijf op het gebied van de productie en verkoop van rolluiken, kunststof- en houten kozijnen. Het voortreffelijke vakmanschap van onze medewerkers en een moderne productiewijze vormen de basis voor de hoge kwaliteit van onze producten. Voor onze verkoopregio
Zuid-Nederland zoeken we op korte termijn:
een medewerker buitendienst / een vertegenwoordiger U staat onze vaste klanten met raad en daad bij en bouwt onze klantenkring verder uit. Als u over de nodige branchekennis beschikt, zowel technisch als commercieel inzicht heeft en plezier beleeft aan het verkoopvak, dan past u goed in onze onderneming. Als u geïnteresseerd bent, stuur dan uw sollicitatie met cv onder nummer RD 04-1 naar MIXpress BV, Postbus 55, 5240 AB Rosmalen
VEILIGHEID IN EEN
handbeweging!
HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeur van hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw modulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”. Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enkele als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tussen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifieke toebehoor garnituren gecombineerd. Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepassingsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden. Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en komgrepen uit het KWS assortiment.
SKG zwaar 5 minuten
Amsterdam Z.O. - Amsterdam Centrum - Utrecht - Den Bosch - Bussum www.weijntjes.nl - Centraal tel.: 020 - 3113646
21_Adv.indd 1
Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl
11-08-2009 09:17:43
Uitzicht Uitbreiding Fixscreen is de verticale zonwering met de ritssysteem. Het assortiment daarvan is uitgebreid met de zogenaamde Fixscreen Mono AK, die als een monoblok op aluminium, houten en kunststof ramen is te monteren. De maximale afmetingen van Mono AK bedragen 4000 x 3500 mm (b x h). Er zijn drie versies: Small, Medium en Medium*, die afhankelijk van de breedte van het kozijn zijn te toe te passen. Small is geschikt voor profielbreedtes van 50 tot 70 mm en Medium en Medium* voor breedtes tot 100 mm. Het aluminium afwerkingsprofiel is in de kleur van het kozijn te lakken. Het doek van Fixscreen Mono AK is te leveren in glasvezel of Soltis. Doekrol en motor zijn van binnenuit bereikbaar voor onderhoud. Info: Renson Ventilation, Waregem, 00.32.56.62.71.11, www.renson.eu
Raamdecoratie op zonne-energie Velux rolgordijnen en verduisterende rolgordijnen op zonneenergie zijn nu ook te leveren met het io-homecontrol systeem. Met de introductie van deze rolgordijnen is efficiënt gebruik te maken van passieve zonne-energie en is het comfort in de woning nog verder te verbeteren. Producten met io-homecontrol communiceren met elkaar op basis van radiografische technologie. De elektrische raamdecoratie op zonne-energie is draadloos en dus eenvoudig op dakvensters van Velux te monteren via de al aangebrachte montageblokjes. De stroomvoorziening is geregeld door een geïntegreerde oplaadbare accu, die wordt opgeladen door een zonnepaneel op de rolgordijnen. Info: Velux Nederland, De Meern, 030.662.96.29. www.velux.nl
Zonweringspanelen Hori:zon is een innovatief zonweringssysteem, dat anders is dan andere. Het werkt met horizontaal geplaatste panelen, die traploos in hoogte te verstellen zijn. Hier is hinderlijke reflectie in bijvoorbeeld een beeldscherm ten allen tijde te voorkomen door de panelen te laten ‘meelopen’ met de invalshoek van het zonlicht. De zonwering brengt dus schaduw waar men wil; voor het overige kan men blijven profiteren van natuurlijk licht. De panelen worden per project op de juiste breedte en hoogte gemaakt. Men heeft daarbij een brede keuze aan hoogwaardige paneelstoffen. Naast de standaarduitvoering is Hori:zon ook te combineren met PCM (Phase Change Material) voor een passieve klimaatbeheersing. Info: Mayer Agenturen International, Maasdam, 078.676.25.98, www.hansmayer.nl
Japanse papierkunst Exclusieve systemen voor woning- of kantoorinrichting in Japanse stijl zijn het handelsmerk van Wood & Washi. De Groningse onderneming combineert de traditionele kunst van de Japanse papiercultuur met modern Dutch design. De basis van alle producten is origineel Japans papier van de moerbeiboom (washi) dat in de meest verschillende verschijningsvormen met moderne materialen als aluminium baleinen of roestvast stalen ophangsystemen wordt gecombineerd. Het gebruik van Japans papier maakt een fascinerend spel van licht en schaduw mogelijk. Doordat Rollo Shades, Panel Shades en Banners met de hand worden gemaakt, zijn er speciale vormen en persoonlijke, individuele oplossingen mogelijk. Een speciale laminering maakt het papier scheurvrij, lichtecht en met een vochtige doek eenvoudig te reinigen. Info: Wood & Washi, Groningen, 050.318.08.81, www.woodandwashi.com
Metallic look De nieuwe collectie screendoeken van Verano hebben een metallic look. De nieuwe screens zijn gemaakt van polyesterdraad en dat heeft in tegenstelling tot het glasvezeldraad, waar screens normaliter van vervaardigd worden, veel meer flexibiliteit. Mede daardoor kunnen de doeken nu voorzien worden van een hoogwaardige glans en eventueel een patroon. De collectie is te leveren in 44 verschillende kleuren en meerdere dessins. Naast het weren van fel zonlicht en de bijbehorende warmte, krijgen de screens er nu een decoratieve uitstraling bij. Net als op de rest van het programma geeft Verano ook op deze screens met metallic look vijf jaar garantie. Info: Verano, Best, 0499.33.03.35, www.verano.nl
raam en deur Uitzicht_pi 22
22
I 4 2009
10-08-2009 14:41:42
Uitzicht Met een demobus on tour
GEZE: Innovatief in deurraam- en veiligheidstechnieken Geze is een van oorsprong Duitse familieonderneming, opgericht in 1863 en nu gevestigd in Leonberg (bij Stuttgart). Het bedrijf is gespecialiseerd in deurtechniek, automatische deursystemen, rook- en warmte-afvoersystemen, veiligheidstechniek, raam- en ventilatietechniek, verkeerstechniek en glassystemen. Marita Salens, hoofd marketing van Geze Benelux, informeerde Raam en Deur. Demobus
Door: J. Reinder Luinge
M
belangstelling. De grote en rampzalige branden van de laatste jaren (Volendam – Schiphol – Enschede) hebben alle bij de bouw betrokken partijen bewust gemaakt van de noodzaak te voldoen aan de (wettelijk) gestelde eisen en normen. Salens: “Onze Geze RWA (rook- en warmte-afvoer) systemen worden gebruikt voor de dagelijkse ventilatie en bij brand voor de rook- en warmteafvoer. De ventilatieopeningen en ramen worden over het algemeen elektrisch bediend door middel van spindelaandrijvingen en kettingaandrijvingen, aangestuurd door de automatische activering, bijvoorbeeld een rookmelder of een brandalarmeringssysteem. Wij leveren deze systemen geheel compleet, dat wil zeggen inclusief onderdelen zoals meldcontacten, noodstroomaanstuurcentrale, rookmelders en alles wat er verder bij hoort.”
et haar 23 vestigingen en dochterondernemingen, ca. 2.000 werknemers en een jaaromzet van ongeveer 370 miljoen euro timmert het bedrijf behoorlijk aan de weg. Marita Salens: “Innovatie en klantgericht denken zijn basiswaarden van de manier waarop wij naar de markt kijken. Met name de problematiek van de architect, bij het oplossen van rookMarita Salens en warmteafvoersystemen, automatische deursystemen en eigenlijk voor alle producten uit ons pakket, is voor ons leidraad. Wij wachten niet af tot de vraag komt voor een bepaald product, wij bieden de architect een oplossing voor zijn probleem, door voor zijn projectenvragen de tekening en de bestekomschrijving compleet aan te leveren. De technische specificaties en de projecteisen worden hiermee op de juiste en meest efficiënte manier op elkaar afgestemd.”
Slimdrive Voor deurautomaten en raam- en ventilatietechniek is vormgeving belangrijk. De architectuur is steeds bezig de grenzen van de mogelijkheden op te zoeken. Volglas uitvoeringen en fraaie vormgeving zijn onderdeel van architectonisch volwaardige gevelsystemen. Salens: “Binnen onze productgroepen draait alles om techniek, esthetiek, kwaliteit, veiligheid en comfort. De Geze automatische deursystemen ‘Slimdrive’ zijn daar een fraai voorbeeld van. De ‘Slimdrive’ beschikt over een zeer geavanceerde techniek, zoals intelligente aansturing en microprocessorgestuurde aandrijving. Binnen het systeem kan worden gekozen uit enkele of dubbele draai- , schuif- of vouwdeuren. De aandrijving van ‘Slimdrive’ is slechts 7 centimeter hoog, waardoor alle ruimte overblijft voor een perfect design en een nieuwe vrijheid voor elke mogelijke constructie”.
China Ontwikkeling en productie van alle delen van het assortiment worden bij Geze in de eigen fabrieken in Leonberg uitgevoerd. Inmiddels heeft Geze ook productiefaciliteiten in Tianjin (China). Vanuit de (landen) vestigingen worden de standaard producten uitgeleverd. Maatwerk wordt in de vestigingen geassembleerd, om daardoor de betreffende markten snel te kunnen beleveren. Salens: “Wij hebben in Eindhoven een magazijnfunctie voor de standaardproducten, maar producten als automatische deursystemen, raam- en ventilatietechniek en dergelijke moeten meestal op maat worden geproduceerd. In onze eigen technische afdeling assembleren wij de standaard Geze producten, het glas en alles wat verder nodig is tot een compleet product.”
On Tour Om de rol als klantenpartner duidelijk te maken aan partijen in de markt zoals architecten, de ijzerwarenhandel, bouwondernemers en opdrachtgevers, gaat Geze Benelux de komende maanden ‘on tour’ met een fraaie Geze-Demobus, waarin het complete leveringsprogramma van innovatieve totaaloplossingen te bewonderen is. Bovendien verzorgt Geze architecten-seminars waarin de thema’s brandveiligheid en de daarbij behorende technische oplossingen aan de orde komen.
RWA Met name brandveiligheid, brandpreventie, ventilatie, afvoer van warmte en rook staan op dit moment bijzonder in de
23
Uitzicht_Geze 23
I 4 2009
10-08-2009 14:44:12
Inside 24 uur per dag ventileren
Ongezonde lucht in woningen Driekwart van ons leven brengen we binnen door. In de woning, op het werk of op school. En dat is ongezonder dan we denken. De luchtkwaliteit in dit zogeheten binnenmilieu laat nogal eens te wensen over en kan leiden tot gezondheidsklachten. Dat varieert van een onrustig gevoel tot ernstige ziekten zoals astma of zelfs kanker. Maar gelukkig kunnen we veel van die klachten voorkomen door goed te ventileren.
Hein Stienstra De kwaliteit van het binnenmilieu bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van onze directe leefomgeving. Dat wordt in belangrijke mate bepaald door chemische en biologische factoren. De chemische factoren zijn mede afhankelijk van de ventilatie in een woning, terwijl de biologische factoren daarnaast afhankelijk zijn van de vochtigheid van de woning. Vanwege energiezuinigheid richt het woningbouwbeleid zich op een dichtere bouwschil met een lagere natuurlijke ventilatie. Maar welke gevolgen heeft dit voor de binnenluchtkwaliteit? Een concreet antwoord wordt in dit artikel niet gegeven. Wel wordt op beknopte wijze een indruk gegeven van hetgeen rond dit onderwerp speelt.
kinderen die in vochtige huizen wonen vaker last hebben van luchtwegklachten dan bewoners van huizen zonder vochtproblemen. De toename wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door biologische allergenen die door de huisstofmijt en door schimmels worden geproduceerd. Schimmels ontstaan op allerlei plekken in de woning, mits de vochtigheid maar hoog genoeg is. Huisstofmijt komt vooral voor in materialen als stoelbekleding, matrassen, vloerbedekking en verblijfplaatsen van huisdieren. Hun voorkomen hangt af van de luchtvochtigheid en de hoeveelheid vocht die door mensen wordt aangevoerd. Een 4-persoons gezin produceert in een woning per dag alleen al door ademhaling en transpiratie gemiddeld 10 liter vocht, aldus VROM.
Ventilatie Ventilatie is het aan- en afvoeren van lucht in huis. Als er sprake is van bronnen in huis, zoals bij een afvoerloze geiser, dampen uit gelijmd tapijt of het verven van een plank, bepaalt de ventilatie hoe snel stoffen afgevoerd worden. Als er sprake is van bronnen buitenshuis, zoals verkeer, bepaalt de ventilatie hoe snel stoffen aangevoerd worden. Naast weersomstandigheden bepalen karakteristieken van de woning, zoals ligging en luchtdoorlatendheid van de bouwschil en bewonersgedrag (het openen van ramen en deuren) de hoeveelheid ventilatie. Bij de bepaling van de jaargemiddelde ventilatie wordt aan de luchtdoorlatendheid van een huis een belangrijke rol toegekend. Bewonersgedrag is op dagbasis van belang maar tamelijk onvoorspelbaar. Producten of apparaten die in huis gebruikt worden, zorgen voor piekblootstellingen die bij onvoldoende ventilatie de binnenlucht langdurig kunnen verontreinigen.
Radon
Vocht De waarde die aan vocht moet worden toegekend door lokale verwarming, slecht onderhoud van de woning en menselijke activiteiten hangt samen met de mate van ventilatie in woningen. Uit een groot aantal onderzoeken blijkt dat volwassenen en
raam en deur Inside_Ventilatieramen 24
24
I 4 2009
" "
Bouwmaterialen kunnen voor een constante aanvoer van ongewenste stoffen zorgen. Zo komt radon permanent vrij uit bouwmaterialen in wanden en vloeren (70% van totale radonemissie) en uit de bodem. Omdat effecten eerder gerelateerd kunnen worden aan jaargemiddelde concentraties dan aan piekconcentraties is niet de dagelijkse maar de jaargemiddelde ventilatie van belang. Kierenjacht en de toegenomen isolatie van woningen hebben de radonconcentratie in woningen in de afgelopen jaren met een derde doen toenemen, van twintig naar dertig becquerel (eenheid voor radioactieve straling) per kubieke meter lucht. Lange tijd werd gedacht dat radon vooral via de kruipruimte uit de bodem naar woningen uitweek, maar
10-08-2009 14:48:51
tot veler verrassing wees RIVM-onderzoek enige jaren geleden de bouwmaterialen met 70 procent aan als de grootste radonbron binnenshuis. Radon is na het roken de tweede bron van longkanker in Nederland, aldus de Gezondheidsraad.
Luchtdoorlaat Energiezuinig bouwen heeft sinds de oliecrisis in de 70-er jaren een grote vlucht genomen. Dit heeft geleid tot een geringere luchtdoorlatendheid van de bouwschil en toepassing van isolerende materialen en dubbel glas. In woningen die momenteel gebouwd worden is de luchtdoorlatendheid van de bouwschil gemiddeld een factor vier kleiner dan die in woningen uit het begin van de jaren zeventig. De luchtdoorlatendheid zal onder invloed van het door de overheid ingezette beleid ten aanzien van de energieprestaties van nieuwbouwwoningen nog verder afnemen. Ook voor bestaande woningbouw voert de overheid een actief beleid om energiebesparingen te stimuleren. Verwacht mag worden dat de luchtdoorlatendheid van oudere woningen daardoor ook af zal nemen.
Mechanische ventilatie De afname in natuurlijke ventilatie van de woning wordt enigszins ondervangen doordat in het merendeel van de nieuwbouwwoningen mechanische ventilatie wordt geplaatst. Deze is aangebracht op plekken waar vocht moet worden afgevoerd (zoals badkamer, keuken) en garandeert een bepaalde minimumventilatie op die plekken in de woning. Het effect van mechanische ventilatie in overige ruimtes hangt sterk af van de ligging ten opzichte van de ventilator en varieert sterk. De daadwerkelijke ventilatie hangt daarnaast af van het gedrag van bewoners en de mate waarin ventilatievoorzieningen als roosters worden gebruikt en onderhouden. Dat is vaak minder dan bedoeld bij het ontwerp en het bouwen van de woning. In oudere woningen wordt afvoer van (vochtige) lucht vaak passief geregeld via ventilatiekanalen in de badkamer en de keuken. Indien de isolatie van dergelijke woningen plaatsvindt zonder aanpassingen aan het ventilatiesysteem dan zal dit zeker ten koste gaan van de aanwezige natuurlijke ventilatie.
Regelgeving In het Bouwbesluit zijn eisen gesteld aan de toegestane vervuilende concentraties vervuilende stoffen of straling in een ruimte. Ook zijn in het Bouwbesluit bepalingen opgenomen over vocht, vooral waar het gaat om schimmel- en allergeenvorming. Om de lucht te verversen gelden er minmumeisen ten aanzien van de aan- en afvoercapaciteit van lucht. Het Arbobesluit, bedoeld voor werkplekken, bevat een aantal bepalingen die de gezondheidskwaliteit bij gebruik van ruimten in gebouwen moet waarborgen. Denk hierbij aan bepalingen als ‘er moet voldoende niet-verontreinigde lucht aanwezig zijn’.
Ramen die open kunnen
" "
Na klachten en onderzoek van woningen met balansventilatie stelde Minister Van der Laan (WWI) dat in alle kamers van huizen in de toekomst ramen moeten zitten die open kunnen.
Inside_Ventilatieramen 25
25
Daarnaast moeten er eisen komen voor het maximale geluidsniveau in een ruimte, veroorzaakt door mechanische ventilatiesystemen. Beide voorstellen worden meegenomen bij de momentele herzieningen voor de nieuwe bouwregelgeving van 2010. De Minister constateerde ook een kennisachterstand over het ventileren van woningen bij burgers en soms ook professionals. Om op het gebied van ventilatiesystemen bij te spijkeren wordt door hem verwezen naar twee speciale websites: “mijn huisinstallatie” voor burgers en “platform woninginstallaties” voor professionals. (Zie het kader ‘Meer informatie’).
Nieuwe rekennorm Het berekenen van de energieprestatie van gebouwen is ingewikkelde materie, zeker in relatie tot ventilatie. Dat heeft geleid tot de nieuwe NEN 8088-1 (ontwerp 2009) Ventilatie en luchtdoorlatendheid van gebouwen - Afleiding van ventilatie- en infiltratieluchtvolumestromen en luchttemperaturen voor energieprestatieberekeningen. De norm geeft een nieuwe rekenmethode voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw, woningbouw en utiliteitsbouw. Daarbij worden systeemventilatie, spuiventilatie en infiltratie in samenhang behandeld. NEN 8088-1 is de Nederlandse invulling van NEN-EN 15242, de Europese norm die in het kader van de Europese richtlijn energieprestatie gebouwen (EPBD) voor de bepaling van ventilatie en infiltratie is opgesteld.
Meten is weten In veel woningen wordt vaak een te hoge CO²-concentratie gemeten. Scholen zijn wat dit betreft berucht. Een te hoge CO²-concentratie betekent niets meer en minder dat er te weinig wordt geventileerd. Dat is niet iets dat alleen bewoners valt aan te rekenen, vaak zijn de volumestromen die het systeem moet leveren onvoldoende. Opmerkelijk is, dat dit tijdens opleveringen vrijwel nooit wordt gemeten. Voor de beperking van de overdracht van infectieziekten en ziekteverzuim moet de CO²-concentratie niet meer dan 400 tot 1.000 ppm (parts per million) boven de buitenconcentratie liggen. Bouwbesluit-eisen zijn gebaseerd op een maximaal toelaatbare concentratie van 1200 ppm per m³ binnenlucht. Meten is weten. Een goede CO²-meter voor woningen en scholen, kinderdagverblijven, etc., kost rond de tweehonderd Euro. CO²-meting kan ook worden ingebouwd. Er komen steeds meer ventilatiesystemen op de markt die op basis van CO²-sensoren automatisch worden aangestuurd. Bronnen: NEN, RIVM en VROM
Meer informatie: www.platform-woninginstallaties.nl www.mijnhuisinstallatie.nl www.milieucentraal.nl www.vrom.nl (zoek op: ‘ventilatie en binnenmilieu’)
I 4 2009
10-08-2009 14:48:51
Inside CE markering ramen en deuren (2) In het onderstaand artikel wordt meer specifiek ingegaan op de komende verplichte CE markering voor ramen en deuren met brandwerende eigenschappen. Deze productstandaard wordt gepubliceerd in 2011. Wat heeft dit voor gevolgen voor de fabrikant /installateur van deze producten?
het publicatieblad van de Europese Commissie. In deze publicatie worden de Date of Applicability en de Date of Withdrawal vermeld.
Date of Applicability Dit is het moment dat de “co-existentieperiode” in werking treedt. In die periode moet deze geharmoniseerde norm in de nationale regelgeving worden geïmplementeerd. CE markering is dan wel mogelijk maar nog niet verplicht. Vanaf dit moment kunnen producenten hun producten voorzien van CE markering en de lidstaten hebben deze producten dan ook toe te laten binnen hun markt, als dit product voldoet aan hun nationale regelgeving. Producten zonder CE markering mogen in deze periode eveneens nog op de markt worden gebracht volgens de bestaande nationale richtlijnen.
Piet Ram*
N
adat de publicatiedatum bekend is gemaakt door de Europese Commissie wordt dit gepubliceerd in de OJEC, Official Journal of the European Communities ofwel
Date of Withdrawal
raam en deur Inside_CEmarkering 26
26
I 4 2009
" "
Dit is de datum dat de “co-existentieperiode” beëindigt. Vanaf die datum is CE markering van de bouwproducten verplicht. De periode van de “co-existentieperiode” is normaal gesproken vastgesteld op 12 maanden tenzij CEN en de Europese Commissie een andere datum zijn overeengekomen. De Date of Withdrawal moet worden vermeld in het voorwoord van de geharmoniseerde norm. Ter informatie: De productstandaard EN 14351-1, ramen en deuren zonder branden rookwerende eigenschappen, heeft een co-existentieperiode van twee jaar welke officieel eindigde op 1 februari 2009. Dit is in een CEN resolutie verlengd tot 1 februari 2010. Hier is dus een co-existentieperiode vastgelegd van drie jaar. Vanaf deze datum is het dus niet meer toegestaan om producten te verhandelen, die vervaardigd zijn volgens de bestaande nationale richtlijnen, binnen de Europese Economische Ruimte zonder CE markering.
10-08-2009 14:51:22
De productstandaard De afgelopen jaren waren er twee normen in voorbereiding, de prEN 14351-3 voor ramen en deuren en de prEN13241-2 voor industriële deuren. Beide met brand- en rookwerende eigenschappen. Onlangs is er binnen de CEN besloten om deze beide normen samen te voegen tot één productstandaard. Deze productstandaard omschrijft welke eigenschappen verplicht moeten worden en welke beproevingsmethoden daarvoor gebruikt moeten worden. Verder beschrijft deze productstandaard sampling en testing, gebruik van historical data, Factory Production Control (FPC) en de interne kwaliteitsbewaking van de fabrikant (IKB). In Bijlage ZA staat vermeld onder welk nivo van Conformiteitsverklaring (Attestation of Conformity) de producten vallen. Omdat we hier spreken over het aspect brandveiligheid vallen deze producten altijd onder het hoogste nivo, namelijk AoC level 1.
Sampling en testing (ITT) Een eis in deze productstandaard is dat de producten op brandwerendheid moeten zijn getest volgens de Europese norm EN 1634-1 en EN 14600. Dit houdt dat testrapporten volgens een nationale norm, bijv. NEN 6069, NBN 713.020, BS 376 Part 22 of DIN 4102, niet meer toelaatbaar zijn. Beoordelingen welke in het verleden zijn opgesteld volgens NEN 6069 kunnen eveneens niet meer worden gebruikt. De komende Europese serie standaards prEN 15269-1 t/m 20 gaan hierin invulling geven. De standaard omschrijft dat voordat er een test uitgevoerd gaat worden er een selectie van het proefstuk in de fabriek moet plaatsvinden onder de verantwoordelijkheid van de ‘Notified Approved Body’. Omdat het in de meeste gevallen hier om een prototype gaat kan er geen willekeurige deur uit de productielijn worden geselecteerd. Daarom wordt het samenstellen van het prototype deur vastgelegd met daarop een identificatielabel zodat dit proefstuk in het beproevingslaboratorium ook kenbaar is. Mogelijk zal er nog enig referentiemateriaal meegenomen worden.
Factory Production Control Omdat de producten vallen onder Level 1 van de AoC omschrijft de productstandaard dat er een jaarlijkse FPC moet plaatsvinden, uitgevoerd door een ‘Notified Approved Body’. Deze ‘Notified Approved Body’ voert ook het eerste onderzoek uit aan de producten. Tijdens de jaarlijkse inspecties van de fabriek wordt onder andere naar de volgende punten gekeken: • Organogram van de organisatie • Opleiding personeel • Onderhoud productiemachines • Kalibratie meetinstrumenten • Ontvangst binnenkomende kwaliteitsbepalende goederen • Productieproces • Naspeurbaarheid van het product • Hoe om te gaan met afwijkingen in het product met correctieve acties • Opslag en verpakking
Gebruik van Historical Data EN 14600
Interne Kwalitiets Bewaking
Wacht niet te lang
Het is verplicht als fabrikant zijnde om een eigen Interne Kwaliteits Bewaking van het productieproces te hebben. Verder moeten er regelmatig monsters getrokken worden en beproevingen volgens een vastgesteld plan. Producenten welke reeds in het bezit zijn van ISO 9001 hebben waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk het productieproces omschreven in hun kwaliteitssysteem.
Zoals u ziet en kunt realiseren komt 2011 snel dichtbij. Wacht daarom als producent niet tot het laatste ogenblik maar begin nu al te inventariseren in het productenbestand, oude testrapporten, beoordelingen welke gebaseerd zijn op NEN 6069, kwaliteitsbewaking etc.
" "
De productstandaard omschrijft dat het is toegestaan om oude resultaten mogelijk te gebruiken als basis voor de CE markering. Het eerste vereiste is dan uiteraard dat er getest moet zijn volgens EN 1634-1 en dat de test compleet volgens deze norm is uitgevoerd.
Inside_CEmarkering 27
27
De productstandaard omschrijft ook nog andere tests dan alleen brandwerendheid. Deze andere testen, rookwerendheid en open- en sluitcyclus zijn terug te vinden in de NEN-EN 14600.
*) Piet Ram is projectleider Testen & Certificeren bij Efectis Nederland
I 4 2009
10-08-2009 14:51:23
Inside De stilte rondom suskasten Ventilatieroosters zijn regelmatig in het nieuws met nieuwe ontwikkelingen, veranderde regelgeving, integratie in gevelconcepten en dergelijke. Over suskasten hoor je zelden iets. Hoe zit het met deze voorzieningen? Zijn er officiële eisen of regels voor? Is er een soort keur voor suskasten? Zo ja, wie controleert er of daaraan wordt voldaan? Hoe zit het met onderhoud? En welke ontwikkelingen zijn er te verwachten? Een vraaggesprek met twee experts geeft duidelijkheid.
Door Joop Wilschut
S
Wat zijn de officiële eisen of regels waaraan suskasten moeten voldoen?
uskasten zijn in wezen ventilatieroosters, waar een extra voorziening aan is toegevoegd om het geluidniveau, dat van buiten naar binnen komt, te dempen. Om te bepalen of suskasten een effectief resultaat opleveren, zijn tamelijk ingewikkelde berekeningen nodig. Bij de toepassing van suskasten spelen veel factoren mee: de geluidsbron, het geluidniveau binnen, het vloeroppervlak, de totale gevelconstructie en de ventilatiebehoefte/capaciteit. “Aspecten die bij een offerteaanvraag veelal ontbreken”, opent drs.ing. Vince Tunzi het gesprek. Hij is directeur van Heycop Systemen, maar heeft ook een functie binnen de VLA, de Vereniging van Leveranciers van Luchttechnische Apparaten. Bram Maarten Hoek, hoofd bedrijfbureau van Heycop, is ook aangeschoven om antwoord te geven op meer technische vragen over suskasten.
“Omdat een suskast gelijktijdig een ventilatierooster is, moet de voorziening voldoen aan de eisen en regels van het Bouwbesluit”, laat Hoek weten. “Nogmaals, maatgevend zijn de geluidbelasting binnen en de ventilatiecapaciteit gerelateerd aan het vloeroppervlak. Metingen van de geluidsbronnen buiten zijn noodzakelijk.” “Het is altijd zoeken naar een optimale mix van maatregelen”, vult Tunzi aan. “Elk bouwonderdeel heeft invloed op andere. Het is daarom belangrijk zo vroeg mogelijk aan tafel te zitten bij een architect of opdrachtgever om die invloeden vooraf te kunnen bespreken en de consequenties van keuzes te kunnen afwegen.”
Bestaat er een soort ‘keur’ voor suskasten? Worden suskasten voorgeschreven of zijn ze vrijwillig toe te passen? Tunzi: “Ja en nee. Het komt nog teveel voor dat suskasten worden voorgeschreven terwijl ze niet nodig zijn. Maar ook andersom. Het beste is dat een opdrachtgever een adviserend ingenieursbureau vooraf laat berekenen of ze nodig zijn. De toepassing van suskasten is afhankelijk van de vereiste geluidreductie en de vereiste ventilatiecapaciteit.”
raam en deur Inside Suskasten 28
28
I 4 2009
" "
Hoek: “Erkende gespecialiseerde adviesbureaus zoals Peutz en TNO keuren de modellen die door producenten en leveranciers worden aangeboden. Daarbij worden de suskasten gecontroleerd op geluiddemping en ventilatiecapaciteit. Elke model heeft zijn specifieke eigenschappen en daarop wordt de suskast gekeurd. Deze testen zijn verplicht om een certificaat of rapport te kunnen krijgen. Zonder dit mag een suskast niet op de markt worden gebracht.”
10-08-2009 14:54:08
die de modellen keuren. Meestal gebeurt dat steekproefsgewijs. Het is wettelijk niet verplicht. Het is een beetje afhankelijk van de opdrachtgever, maar gemeenten mogen een ‘praktijkcontrole’ vragen. Een juiste montage is belangrijk. Gaat daar iets mis, dan worden in de meeste gevallen de gewenste resultaten niet behaald. Om die reden kan een praktijkcontrole belangrijk zijn.”
En hoe zit het dan met onderhoud? “Onderhoud is noodzakelijk,” stellen beide heren. “Geen onderhoud leidt tot een betere geluidreductie, dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn, maar helaas ook tot een vermindering van de ventilatiecapaciteit.” Hoek: “Bij elk product wordt een onderhoudsinstructie geleverd, waarin nauwkeurig is omschreven wanneer en hoe men onderhoud moet plegen. De praktijk is evenwel weerbarstig en veelal gebeurt het niet. Dat geldt ook voor ventilatierooster. Vaak verdwijnt de onderhoudsinstructie ook bij verandering van eigenaar. Het zou een optie zijn het onderhoud van suskasten en ventilatieroosters mee te nemen bij schilderwerk of bij glazenwassen.”
Welke ontwikkelingen/innovaties kunnen we voor suskasten verwachten?
“Voor aanbieders vanuit het buitenland, België en Duitsland bij voorbeeld, geldt hetzelfde”, aldus Tunzi. “Ook die moeten aan het Bouwbesluit voldoen.
Tunzi: “Het aandeel suskasten in de ventilatiewereld is heel bescheiden, maar enkele procenten. Veel ontwikkelingen zijn er dus niet te verwachten; revolutionaire innovaties al helemaal niet. Momenteel zie je een tendens om verwarmen, koelen en ventileren in één systeem onder te brengen. Misschien dat geluidreductie via suskasten in die ontwikkelingen meegaat. Wie weet.”
Hoe worden praktijksituaties gecontroleerd en wie doet dat?
" "
Tunzi: “Bestaande situaties en opgeleverde projecten kunnen worden gecontroleerd en getest door dezelfde adviesbureaus,
Inside Suskasten 29
29
'Breng onderhoud onder bij schilderswerk of glazenwassen'
I 4 2009
10-08-2009 14:54:11
Inside Balansventilatie: gezondheid en energiebesparing gaan prima samen In goed ge誰soleerde woningen is een goed werkend ventilatiesysteem onontbeerlijk. Ventilatie is nodig voor continue luchtverversing en draagt zodoende bij aan een goede luchtkwaliteit binnenshuis en een gezond woonklimaat. Er zijn verschillende manieren van ventilatie. Balansventilatie met warmteterugwinning is de meest energiezuinige manier om een woning te ventileren.
en luchtvochtigheid leidt tot schonere, drogere lucht waardoor deze problemen bij de bron worden aangepakt. Met een goed aangelegd, ingeregeld en onderhouden balansventilatiesysteem bent u verzekerd van een gezond en comfortabel binnenmilieu.
Voordelen balansventilatie Bij veel nieuwbouw wordt balansventilatie toegepast. Dat is niet voor niets, een goed aangelegd, ingeregeld en onderhouden systeem biedt veel voordelen:
B
alansventilatie past bij het overheidsbeleid om CO2 te reduceren en toont aan dat energie besparen en gezondheid prima hand in hand kunnen gaan. Om bewoners een kwalitatief goed systeem te kunnen garanderen heeft de brancheverenging VLA (Vereniging Leveranciers van luchttechnische Apparaten) in samenwerking met onder andere VROM gewerkt aan de Ventilatie Prestatie Keuring; een krachtig instrument om kwaliteit in de keten af te dwingen.
Energiezuinig dus lagere stookkosten De laatste jaren is sprake van een constante stijging van de energieprijzen. Het ziet er naar uit dat deze ontwikkeling zich
Werking balansventilatie Bij balansventilatie wordt evenveel verse lucht toegevoerd als gebruikte lucht afgevoerd. De luchtstromen zijn letterlijk in balans. Verse lucht wordt toegevoerd in woon- en slaapkamers en gebruikte lucht wordt afgezogen in keuken, badkamer en toilet. De toevoeging van warmteterugwinning voegt hier de recycling van warmte aan toe. De warmte van de afgevoerde binnenlucht wordt via een warmtewisselaar voor meer dan 95% gebruikt om de koude buitenlucht op te warmen. Dat maakt deze vorm van ventileren erg energiezuinig.
Ventileren nodig voor goed woonklimaat
raam en deur Inside Balansventilatie 30
30
I 4 2009
" "
Een goed ge誰nstalleerd, ingeregeld en onderhouden balansventilatiesysteem draagt bij aan een gezond binnenmilieu in uw woning. Zonder goede ventilatie wordt het vochtig en muf in huis. Dat is het ideale klimaat voor huisstofmijt en schimmels. Onzichtbaar voor het blote oog richten ze langzaam maar zeker grote -zichtbare- schade aan, zoals vochtplekken in muren en plafonds. Maar nog belangrijker is de schade aan uw gezondheid. Er is de laatste jaren een duidelijke toename waarneembaar van ziekteverschijnselen die met de kwaliteit van de lucht te maken hebben, zoals astma en allergie谷n. Het beheersen en be誰nvloeden van ventilatie, temperatuur
10-08-2009 14:56:15
ook de komende jaren zal voortzetten. Door duurzaam te ventileren met balansventilatie met een warmteterugwinunit kunt u de verwarmingskosten van uw huis in de hand houden. Continu zuivere lucht in huis Voor een gezonde leefomgeving is zuivere lucht van essentieel belang. Een goed ge誰soleerd huis moet je daarom regelmatig luchten. Met een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning gebeurt dat continu. Het zuivert de binnenkomende buitenlucht van fijne stofdeeltjes en zorgt ervoor dat de concentratie CO2 in de woning op een acceptabel niveau blijft. En doordat de warme uitgaande lucht via een warmtewisselaar de inkomende lucht verwarmt, gaat er vrijwel geen energie verloren.
" "
Minder CO2 dus minder schadelijk voor milieu De deskundigen zijn het er inmiddels over eens dat CO2 een van de grootste veroorzakers van de klimaatsverandering is. Om de stijging van de temperatuur te beperken, is reductie van de uitstoot noodzakelijk. Balansventilatie kan daar een bijdrage aan leveren. Vanwege de warmteterugwinning gaat er minder warmte verloren en hoeft u minder te stoken wat een reductie van de CO2-uitstoot betekent. Zo levert balansventilatie een bijdrage aan de CO2-reductie.
Inside Balansventilatie 31
31
Kennis vergroten Balansventilatie heeft de laatste tijd veel aandacht gekregen. De fabrikanten hebben hiervan geleerd dat er onder de Nederlandse bevolking weinig kennis is over ventilatie in het algemeen en balansventilatie in het bijzonder. De fabrikanten hebben daarom de website www.mijnbalansventilatie.nl ge誰ntroduceerd. Hier vindt de bewoner uitgebreide informatie over balansventilatie. Daarnaast is samen met de installateurs en belangenverenigingen de website www.mijnhuisinstallatie. nl ontwikkeld waarmee bewoners zelf een gebruikerhandleiding voor hun ventilatiesysteem kunnen samenstellen. Daarnaast lanceren de fabrikanten een Ventilatie Prestatie Keuring waarmee de bewoner de garantie krijgt dat het systeem goed is ontworpen en ge誰nstalleerd en dat de beloofde prestaties in de praktijk ook gehaald worden. De nieuwe beoordelingsrichtlijn BRL 8010 bevat eisen aan de hand waarvan ventilatievoorzieningen in woningen beoordeeld worden. De beoordeling mag alleen uitgevoerd worden door gecertificeerde bedrijven. De fabrikanten van balansventilatie zijn Agpo Ferroli, Bergschenhoek, Brink Climate Systems, IHB, Itho, J.E. StorkAir en Orcon BV. Zij zijn verenigd in de Kring HR Balansventilatie, via de VLA, de Vereniging Leveranciers van Luchttechnische Apparaten.
I 4 2009
10-08-2009 14:56:17
Sluitstuk Linox Square Totaalconcept deurbeslag Formani ontwikkelde aansluitend op de doorbraak van vierkante en rechthoekige vormen, die vanaf het begin van de 21e eeuw begonnen door te breken, een totaalconcept deurbeslag, geheel gebaseerd op deze strakke vormgeving. Door de compleetheid van dit concept kan de gebruiker het design nu consequent in het hele huis toepassen, binnendeur, buitendeur, kastdeur of raam. Alle producten van Linox Square zijn van eigentijds geborsteld roestvast staal. Info: Formani Holland, Maastricht Airport, 043.30.89.001 www.formani.nl
Lips Kek i-Dandle HS en S. Lips heeft het bekende systeem Kek genie, waarin mechanische en elektronische cilinders harmonieus samenwerken uitgebreid met de Kek i-Handle HS en de i-Handle S. i-Handle is een vorm van elektromechanisch deurbeslag, dat krukbediening toelaat op basis van een paslezer. Geautoriseerde gebruikers hebben eenvoudig toegang. Bij gebruik gedurende bepaalde dagdelen kan het systeem met een cilinder worden uitgerust. Info: ASSA ABLOY Nederland, Raamsdonksveer 088.639.46.00 www.assaabloy.nl
BUVA Contra-espagnolet Type 400R
BUVA Wisseldeurslot
BUVA Rationele Bouwproducten brengt een contra-espagnolet die in combinatie met raammeerpuntssluiting type 100 een onzichtbare oplossing realiseert voor naar binnen en naar buiten draaiende stolpramen. Met deze oplossing biedt BUVA een goede veiligheid gecombineerd met een goede afdichting van stolpramen. Ook naar binnen draaiende ramen zijn met dit product inbraakwerend te maken. De 400R contraespagnolet heeft een u-vormige voorplaat met een vaste vergrendeling onder. Info: BUVA Rationele Bouwproducten, Barendrecht, 0180.69.75.00 www.buva.nl
BUVA introduceert een door veel deurfabrikanten gebruikte wisseldeurslot met een slotkast gebaseerd op de BUVA 6000/7000 serie. Het slot heeft een doornmaat van 55 mm en een voorplaat van 235x20 mm. Het slot is voorzien van een niet omlegbare dagschoot en is dus leverbaar in twee draairichtingen. De dagschoot kan worden vergrendeld doormiddel van een cilinder. Het wisseldeurslot kan worden toegepast in deuren geschikt voor de BUVA 6000/7000 meerpuntssluitingen, zowel standaard als seniorenuitvoering en de BUVA Ergo-Nomic. Info: BUVA Rationele Bouwproducten, Barendrecht, 0180.69.75.00 www.buva.nl
Olivari Biocromo Beslag Mauer ELLsys elektronisch sluitsysteem Het elektronisch sluitsysteem ELLsys van Mauer biedt een enorme hoeveelheid toepassingsmogelijkheden en een ongekend gebruiksgemak. Het systeem werkt volledig draadloos. De toegangsrechten worden op de elektronische sleutel geprogrammeerd, zodat men niet naar de betreffende deur(en) hoeft te lopen. Sleutels kunnen worden gedeactiveerd en nieuwe sleutels kunnen worden geprogrammeerd met het Mauer software programma. Het ELLsys systeem kan worden geïntegreerd in een systeem van mechanische cilinders en sluitsystemen van Mauer, zelfs zonder dat een andere sleutel nodig is. Info: Mauer Amersfoort, 033.45.50.900, www.mauerlocks.com
raam en deur Sluitstuk_pi 32
LKM Collection brengt een ecologisch chroombeslag van Olivari (Italië). Het beslag is bewerkt met een innovatieve technologie, gebaseerd op trivalent (ecologisch) chroom. Dit als alternatief voor de traditionele bewerkingscyclus, gebaseerd op hexavalent chroom, wat schadelijk is voor gezondheid en milieu. Met Biocromo behandelde producten hebben een dikkere laag en gelijkmatiger aangebrachte laag chroom, waardoor het meer weerstand heeft tegen oxidatie en beschadiging. Info: LKM Collection, Berg en Terblijt, 043.32.18.956 www.lkmstolk.com
AXA Smart Scharnieren AXA stelt met de komst van de nieuwe Smart scharnieren, gebruikers in staat sneller en efficiënter te werken. De stervormige schroefgaten in een symmetrisch “O” gatenpatroon verlagen de kans op schroefbreuk en zorgen voor een optimale scharnierfixatie. De doorstekende scharnierpen zonder einddop maakt het mogelijk water optimaal snel af te voeren en de scharnieren snel om te zetten. Info: AXA Stenman Holland, Veenendaal, 0318.53.61.11 www.axa-hang-sluitwerk.nl
32
I 4 2009
11-08-2009 16:27:31
Randi Deurkruk Komé De Komé deurkruk uit de Randi-Line serie heeft een van de meest prestigieuze internationale designprijzen gewonnen: de iF Product Design Award 2009. iF design Award is een internationaal erkende prijs voor uitgesproken design. Een jury van experts heeft de winnende producten uit meer dan 2000 producten geselecteerd, afkomstig uit meer dan 30 landen. De Randi-Line serie kenmerkt zich door design, functionaliteit en ergonomie. De serie is ontworpen door het Deense C.F. Møller Architects. Info: DORMA van Duin Nederland, Dodewaard 0488.41.81.00 www.dorma.nl
Dictator Deuropeningsbegrenzer Dictator levert een deuropeningsbegrenzer, waarbij niet aan toegankelijkheid hoeft te worden ingeleverd. Bij een normaal opendraaiende deur is vrijwel geen weerstand merkbaar, echter bij het plots openslaan van de deur door wind of baldadigheid wordt de openingssnelheid hydraulisch afgeremd en wordt de openingshoek begrensd waardoor deur en beslag worden gespaard. Voor het vastzetten van een deur in geopende positie adviseert Dictator een vastzetter met geïntegreerde mechanische vastzetting, waarmee de deur wordt opengehouden met een maximale openingshoek van ca. 90 of 120 graden. Voor buitentoepassing is een RVS uitvoering leverbaar. Info: Dictator Productie, Emmeloord, 0527.61.34.56 www.dictator.nl
Maasland elektro-mechanische sloten Maasland Security introduceert nieuwe elektro-mechanische sloten die via een toegangscontrolesysteem of met een drukknop, of doormiddel van een europrofiel cilinder, elektrisch kunnen worden ontgrendeld. De sloten hebben 600 kg houdkracht en zijn uit te voeren in arbeidsstroom of ruststroom (ter plaatse om te bouwen). De sloten zijn geschikt voor deuren met een aanslag of voor doorzwaaiende deuren en kunnen worden voorzien van signalering. Info: Maasland Security, Sleeuwijk, 0183.30.28.00 www.maaslandsecurity.nl
Jado deurbeslag
EVVA systeempatenten EPS
Mauriks Group levert haar Jado-beslag met gepatenteerd bevestigingssysteem, waardoor er geen problemen zijn met inbusboutjes, in nieuwe uitvoeringen. Met name het model Loop heeft een uitdagende druppelvorm en is op wens uit te voeren met een kamernummer. Het model metropol biedt de elegantie van de jaren 20, passend in een Jugendstil omgeving. Info: Mauriks Group, ‘s Hertogenbosch, 073.64.61.100 www.mauriksgroup.com
EVVA introduceert haar EPS cilindersystemen met een nieuw patent. Het patent is tot 2026 geldig. De cilinders zijn modulair opgebouwd en standaard voorzien van SKG**. Het bestaande 3KS systeem van EVVA heeft door technische innovatie een aanpassing ondergaan en is voorzien van een nieuw patent geldig tot 2025. Dit systeem heet nu 3KSplus en is standaard voorzien van SKG***. Info: Evva Nederland, Hengelo, 074.24.52.525 www.evva.nl
Nedap AEOS en Hitachi Finger Vein Nedap en Hitachi hebben samengewerkt aan de integratie van finger vein verificatie (bloedvatenpatroon-herkenning) in het AEOS toegangscontrolesysteem van Nedap. Herkenning van het bloedvatenpatroon in de vinger is een betrekkelijk nieuwe biometrische technologie. Het unieke bloedvatenpatroon van ieder mens levert een uitstekend biometrisch identificatiemiddel op. Voor de herkenning schijnt infrarood licht door de vinger. Het infrarode licht wordt geabsorbeerd door de hemoglobine van het bloed wat resulteert in een unieke afbeelding van het bloedvatenpatroon. Info: Nedap Securitymanagement, Groenlo, 0544.47.16.66 www.nedap-securitymanagement.com
Nedap integreert Aperio technologie van Assa Abloy Aperio is een nieuwe technologie die is ontwikkeld om deuren op draadloze wijze te verbinden met een bestaand elektronisch toegangscontrolesysteem. Hierdoor kunnen eindgebruikers op een eenvoudige, intelligente manier de beveiliging van hun gebouwen upgraden tegen lagere kosten dan met een traditioneel systeem. De Aperio oplossing bestaat uit een RF hub, die via het netwerk met het toegangscontrolesysteem verbonden is en het elektronische slot in de deur op draadloze wijze met deze RF hub communiceert. Door deze communicatie zijn de sloten altijd ‘online’, hetgeen betekent dat toegangsrechten direct toegekend kunnen worden en de gebeurtenissen real-time geregistreerd worden. Info: Nedap, Groenlo 0544.47.17.43 www.nedap.com
33
Sluitstuk_pi 33
I 4 2009
11-08-2009 16:27:45
Persberichten en Nieuws Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 16 oktober 2009.
Tachtig jaar ervaring en goed luisteren
Persberichten en nieuws kunt u tot 18 september 2009 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl
sloten en accessoires. Geheel afgestemd op
naar onze klanten, hebben geresulteerd in een uitgekiend en compleet assortiment deursluiters, scharnieren, deurbeslag, de behoefte van de ijzerwarenvakhandel. Onze producten zijn van hoogwaardige kwaliteit en uiteraard getest naar relevante Nederlandse en Europese kwaliteit-, inbraakwerende en toepassingsnormen.
raam en deur
Kijk voor meer informatie op www.dskwadraat.nl of bel naar +31(0)20 694 73 33
AD_DS2_DEF.indd 1 34_Adv.indd 1
10/30/08 12:24:34 PM 11-08-2009 09:26:56
Goed beslagen Artitec: Specialist in specialiteiten Artitec, een jong Nederlands familiebedrijf in Den Dolder, is gespecialiseerd in de ontwikkeling en levering van hoogwaardig deurbeslag en alle aanverwante accessoires. Met name in RVS gecombineerd met een uitstekend design. Internationaal timmert het bedrijf behoorlijk aan de weg. Met export naar meer dan 30 landen is het bedrijf ook internationaal zeer succesvol. Maar Artitec doet meer. Naast het programma van deurbeslag voor woningbouw en utiliteitsbouw levert het bedrijf ook anti-bacterieel, anti-suïcidaal en speciaal zorgbeslag. Raam en Deur sprak met Maarten Delfortrie, directeur van Artitec.
deurbeslag. Onze jashanger heeft een ophangpunt dat bij een bepaalde, lichte belasting, doorknikt. Zelfs onze scharnieren zijn aan de bovenzijde afgeschuind, zodat er niets aan kan worden bevestigd.” Anti- bacterieel “Ons anti-bacterieel beslag is zeer in trek in de zorgsector,” vervolgt de directeur zijn verhaal. “Alhoewel er veel wordt gedaan aan het bestrijden van bijvoorbeeld de gevreesde MSRA (ziekenhuis)- bacterie, is het vrijwel onmogelijk alle deurkrukken volledig vrij te houden van besmetting. Ons Proline zorgbeslag is voorzien van een vrijwel onzichtbare, maar bijzonder harde en sterke laag van HC3 materiaal, dat vrijwel alle bacteriën niet alleen meteen doodt maar ook, en dat is uniek, de restanten van de bacterie volledig oxideert. Zo blijven er geen toxische reststoffen achter op het beslag én de werking van de beschermlaag blijft optimaal. Coatings op basis van zilver-ionen hebben deze eigenschappen niet. Door de hardheid en de zelfreinigende werking van de coating kunnen wij ook dit beslag voor tien jaar volledig garanderen. De HC3 coating is een Japanse vinding en de slijtvastheid en sterkte zijn onafhankelijk getest en gecertificeerd”.
Door. J.Reinder Luinge
D
elfortrie: “Ons bedrijf is gespecialiseerd in de ontwikkeling van hoogwaardig beslag. Onze Proline – voor de utiliteitsbouw - en Eurofix – voor de woningbouw - producten voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen. Zo passen wij de Europese Norm EN 1906 toe, die kwaliteits- en sterkteniveau’s aangeeft. Al ons proffessioneel beslag voldoet aan de hoogste klassen van deze norm, klasse 3 en 4. Alle Proline utiliteitsbeslag voldoet aan klasse 4, natuurlijk getest en gecertificeerd door officiële testinstituten. Wij kunnen dan ook 10 jaar ‘geen-gedoe’ garantie geven op ons hele Proline productenpakket. Een uniek en gepatenteerd product in deze serie is Proline Slimface, een 2 mm vlakschildprogramma, maar dan voorzxien van een veerconstructie. Het typische probleem van hangende krukken bij vlakschilden wordt hiermee opgelost. Binnen Eurofix is er een collectie beslag die voorzien is van een PVD-coating, een zeer harde, niet verwerende laag, waardoor de schoonheid lang bewaard blijft. Wij waren hiermee één van de eerste in Nederland, zo’n tien jaar geleden. Vanzelfsprekend ook met 10 jaar garantie.”
In situaties waarbij speciaal beslag, zoals brandwerend, anti-suïcidaal en anti-bacterieel wordt toegepast, is over het algemeen ook behoefte aan ‘normaal’ bouwbeslag, anti-inbraak, SKG gekeurd en in de meest verschillende uitvoeringen. Delfortrie: “Ons totale productenpalet bestaat uit alle soorten van beslag, altijd onafhankelijk getest en gekeurd conform de hoogste Europese / Nederlandse eisen. Zo is ons nieuw RVS veiligheidsbeslag van massief RVS 316, dat een betere bescherming biedt tegen de stijgende milieuverontreiniging in Nederland. Wij beschikken zelfs over een lijn producten die zogenaamd ‘hufterproef’ is, een vraag die in de markt ook steeds meer voorkomt. Wij proberen in ieder geval voor alle voorkomende vragen een oplossing beschikbaar te hebben, waartoe wij gelukkig in staat zijn, door onze eigen ontwikkelingsafdeling. Innovatie door techniek wordt bij ons groot geschreven.”
Anti- suïcidaal Voor anti-bacterieel en anti-suïcidaal beslag zijn er geen Nederlandse normen of voorschriften. Toch zijn deze eigenschappen voor deurbeslag in bepaalde situaties op z’n minst wenselijk. Zeker in de gezondheidszorg zijn het voorkomen van suïcide en van bacteriële besmetting belangrijke onderwerpen. Delfortrie: “Dat is inderdaad zo. In Duitsland en in het Verenigd Koninkrijk zijn er wel normen, waaraan onze producten volledig voldoen. Ons anti-suïcidaal beslag heeft altijd ronde en ‘afhangende’ vormen. Bovendien is het – aan de binnenzijde van de deur – niet te barricaderen. Dit geldt zelfs voor ons schuif-
35
Goed beslagen Artitec 35
I 4 2009
11-08-2009 16:29:30
Goed beslagen Zelfsluitend Een zelfsluitend schuifdeurbeslag met remmende stop voor een rechtschuivende houten of metalen deur van 800 tot 1200 mm met een maximaal 80 kg; dat is de Sirocco van Henderson. Tandheugels zorgen voor de remmende sluiting en de beperking van de eindsnelheid. Het systeem is verder opgebouwd uit een aluminium railprofiel, loopwagens, een hydraulisch remsysteem en een kabelveermechanisme. De Sirocco is alleen geschikt voor wandmontage. Een aluminium afdekkap, die toegankelijk is voor onderhoud, is mee te leveren. Een sluitvertrager, die ervoor zorgt dat de deur enige tijd in de open stand blijft staan en daarna zacht sluit, is optioneel te verkrijgen. Info: Henderson Nederland, Bladel, 0497.33.20.20, www.henderson.nl
Scharnieren voor aluminium
Looprail glasdeuren
Het A300 scharnier is een nieuwe uitbreiding van Haps + Sohn voor aluminium dueren. Het schanier is ontwikkeld in een twee- en een driedelige uitvoering. De tweedelige versie is bestemd voor deuren tot een gewicht van 120 kg, de driedelige voor die tot 160 kg. Net als andere scharnieren van deze Duitse fabrikant is ook de A300 met één stuk gereedschap in drie richtingen te stellen. De directe schroefverbinding zonder achterplaat vereenvoudigt de montage en bespaart dus op kosten. De afdekkappen zijn met een clip en een simpele handbeweging te bevestigen. De A300 is CE, KOMO en SKG gecertificeerd. Info: Haps + Sohn, Velbert, 00.49.20.51.28.01-0, www.haps.de
De compacte afmetingen van Levolan bieden een ideale behuizing voor het glasklembeslag voor volledig glazen schuifdeuren. De looprailhoogte bedraagt namelijk slechts 63 mm. Door een klembeksysteem is de montage van glaselementen zonder glasbewerking mogelijk. Het glazen paneel wordt rechtstreeks in het beslag geleid, de ophangelementen zijn daardoor onzichtbaar en een extra afdekking is overbodig. Het systeem is geschikt voor gehard glas van 8, 10 en 12 mm en een gewicht van maximaal 150 kg, voor één- of tweevleugelige systemen ook in gesynchroniseerd bedrijf. Levolan is toe te passen als wand- of plafondmontage. Info: Geze Benelux, Eindhoven, 040.262.90.80, www.geze.nl
Deurdranger De nieuwe serie deurdrangers BUVA 300 en BUVA 500 zijn uitgerust met een gepatenteerde tandheugel overbrenging, die een aanzienlijke besparing op opgebouwde energie oplevert. Deze besparing vertaalt zich naar een lagere openingsweerstand met een maximale sluitkracht. Om ervoor te zorgen dat de deurdranger iedere eindslag aan kan en de deur stevig in het kozijn trekt, zijn de drangers zo ontworpen dat ze hun maximale energie in de laatste paar graden van openen vrijgeven. Dit houdt in dat de grootste weerstand van het openen ook in de eerste paar graden van openen zit. Hierna neemt de openingsweerstand snel af om ervoor te zorgen dat de deur zich vloeiend beweegt. Info: BUVA Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
Antibacterieel Krukken, grepen, duwplaten en dergelijke worden in zorginstellingen intensief gebruikt en vormen een belangrijk overdrachtspunt voor bacteriën. Projectbeslag behandelt met HC3 ken een effectief onderdeel vormen van een algemeen programma van infectiepreventie. HC3 is een zelfreinigende, onzichtbare coating, die een harde duurzame bescherming biedt aan het beslag. Het is bewezen effectief tegen onder andere SA, MRSA en E.Coli bacteriën. Onafhankelijk testrapporten zijn beschikbaar en Artitec geeft op de coating een garantie van 10 jaar. Voor toepassing moet men niet alleen denken aan zorginstellingen, maar ook aan andere gebouwen waar veel mensen samenkomen, zoals bioscopen, stations, sportcentra. Info: Artitec, Den Dolder, 030.850.70.63, www.artitec.com
raam en deur Goed Beslagen_pi 36
36
I 4 2009
10-08-2009 15:06:59
Scharnieren voor kunststof
Schuifdeuraandrijving
De Duitse beslagfabrikant Haps + Sohn heeft speciaal voor de Nederlandse markt twee nieuwe scharnieren voor kunststof kozijnen ontwikkeld, afgeleid van de al bestaande Duitse P800 versies. Vleugels met een gewicht tot 160 kg vormen voor de P800 NL (voor een rechte aanslag) en de P800 NL - schuin (voor een schuine aanslag) geen probleem. Beide nieuwe scharnieren zijn gemaakt van hoogstaand geëxtrudeerd aluminium en hebben een onderhoudsvrije lagering van de asstiften. De veiligheidspallen zijn standaard roestvrij en boormallen zorgen voor een precieze pasvorm. De scharnieren zijn CE (klasse 14), KOMO en SKG gecertificeerd. Info: Haps + Sohn, Velbert, 00.49.20.51.28.01-0, www.haps.de
iMotion is de naam van de nieuwste schuifdeuraandrijving van Imtech Access & Security. De krachtige aandrijving maakt dynamische deurbewegingen mogelijk. Hierdoor verbetert het gebruikscomfort en laat het ook bij druk personenverkeer een soepele doorgang toe. Door de slijtvaste motortechnologieën is het apparaat geschikt voor schuifdeuren op drukke locaties, zoals in openbare gebouwen als luchthavens, stations en supermarkten. Omdat de geluidproductie in aandrijving en loopwerk consequent is beperkt, is de iMotion ook toe te passen bij veelvuldig gebruikte binnendeuren. Volgens de leverancier is 96% van de onderdelen van de aandrijving te recyclen. Info: Imtech Access & Security, Capelle aan de IJssel, 010-284.26.66, www.imtechas.eu
Vrijloopdranger
Bronsbeslag FSB heeft haar assortiment uitgebreid met drie nieuwe bronsversies: FSB 7305 brons onbehandeld gepolijst, FSB 7615 brons voorverouderd licht onbehandeld en FSB 7625 brons voorverouderd donkeronbehandeld. Voor deze beslaglijnen wordt een legering van 92 procent koper en 8 procent tin gebruikt. Deze samenstelling garandeert een hoge corrosiebestendigheid, een hoge trekvastheid en een grote hardheid. Bij de voorverouderde variant worden de deur- en raambeslagen in een speciaal ontwikkeld proces in de dompelbad onderworpen aan een zekere ‘voorveroudering af werk’. Dit proces maakt het mogelijk om de hele bandbreedte aan kleurnuances te bestrijken, die anders allen via een langdurig natuurlijk proces bereikt zouden worden. FSB wil met deze introductie de interesse voor bronzen beslag nieuw leven inblazen. Info: F+W Nederland, Zeewolde, 036.522.56.88, www.fw-nederland.nl
De nieuwe elektromechanische vrijloop/vastzet deurdrangers van BUVA zijn uitermate geschikt voor toepassing in situaties waar deuren op bepaalde tijden weerstandloos geopend moeten worden of permanent geopend moeten blijven. Het apparaat werkt op een bedrijfsspanning van 24 V DC/0,1 A en de sluitsnelheid en eindslag zijn te regelen met een ventiel. Er zijn twee modellen. De V640-4/5 CE met schaararm en aansluitkastje kent twee uitvoeringen, zwaarte 4 en 5, voor een verschillende zwaarte en breedte van de deur en heeft een maximale openingsoek van 180º. De V640G 3 (zwaarte 3) compleet met glijrail is bestemd voor deuren tot een gewicht van 60 kg en een breedte van 950 mm. De maximale openingshoek van deze versie bedraagt 120º. Info: BUVA Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
Smart scharnieren Met de nieuwe AXA Smart scharnieren zijn gebruikers in staat sneller en efficiënter te werken. De stervormige schroefgaten in een symmetrisch ‘O’ gatenpatroon verlagen de kans op schroefbreuk en zorgen voor een zeer goede fixatie van het scharnier. De doorstekende scharnierpen zonder einddop maakt het mogelijk water optimaal af te voeren en de scharnieren snel om te zetten. De Smart scharnieren zijn er in ongelagerde uitvoeringen en versie met schijflagers. Deze roestvast stalen/kunststof schijflagers maken de scharnieren lichtlopend en vocht en vuil afstotend en zorgen voor minder slijtage. De veiligheidsuitvoeringen van het Smart scharnier hebben een geïntegreerde 18 mm dievenklauw. Info: Stenman Holland, Veenendaal, 0318.53.61.11, www.axa-hang-sluitwerk.nl
37
Goed Beslagen_pi 37
I 4 2009
10-08-2009 15:07:08
Goed beslagen Automatisch deuren De OmniSwing is een automatisch deurmechaniek, dat het gemak en comfort vergroot en een praktische en efficiënte doorgang creëert, aldus Boon Edam. Van de OmniSwing bestaan twee verschillende versies: de Basic en de Advanced. De Basic is een universele deurautomaat, die geschikt is voor binnensituaties. De Advanced is zowel binnen als buiten toe te passen. Beide modellen zijn te leveren in duwende of trekkende uitvoering, waarbij de deur in één richting opent. Met minimale bouwkundige aanpassingen kunnen beide uitvoeringen ook in de renovatiesfeer tot hun recht komen. De installatie van de deuren is eenvoudig, het onderhoud gering. Info: Boon Edam Nederland, Edam, 0299.38.08.08, www.boonedam.nl
Schuifbeslag voor glasdeuren
Design deurbeslag
Het Hawa-Purolino 80 is een puristisch designbeslag voor volglazen schuifdeuren. De ophanging van het systeem is geschikt voor montage op de wand, op het plafond en weggewerkt in een plafondsysteem. De schuiftechniek (hoogwaardige kogellagers en met kunststof omklede stalen rollers) is volledig geïntegreerd in de looprail, zodat bij montage in een plafondconstructie alleen de glasdeuren te zien zijn. Aan het Hawa-Purolino 80 beslag zijn deuren tot een breedte van 700 mm te hangen. De ophangtechniek kan veiligheidsglas van 8, 10, 12 en 12,7 mm opvangen. Bij gelaagd glas gaat het op diktes van 8 tot 13 mm. Info: HAWA, Mettmenstetten (CH), 00.41.44.767.91.91, www.hawa.ch
Met de Nobilé collectie gaat Van Leeuwen International nog een stap verder in design en luxe uitstraling dan de al jaren befaamde Intersteel collectie. Het is een roestvast stalen beslag dat interieurarchitecten uitdaagt tot bijzondere toepassingen en een meerwaarde biedt aan elk interieur. Nobilé heeft een gepatenteerde rozet, die volledig aansluit op de kruk. Hierdoor kan er geen speling op de kruk ontstaan en blijft het beslag optimaal functioneren. Het krukhals geleidesysteem is geheel van roestvast staal inclusief de nokken en staat garant voor een één-weg montage. Verder is er een handige easygrip toiletsluiting, waarbij een lichte aanraking volstaat om de deur te openen. Info: Van Leeuwen International, Rhenen, 0318-47.77.77, www.vanleeuwenint.nl
Antisuïcidaal Proline Antisuïcidaal projectbeslag is speciaal ontwikkeld voor omgevingen waar een gevaar bestaat voor zelfverwonding en zelfs voor suïcide. Met dit beslag wordt de mogelijkheid van zelfophanging, of het lang genoeg barricaderen van de toegang om suïcide te kunnen plegen, tot een minimum beperkt, zo laat leverancier Artitec weten. Proline Antisuïcidaal projectbeslag bevat een complete lijn deur- en raamgarnituren, scharnieren, knoppen garderobes et cetera en is uitgevoerd in hoogwaardig roestvast staal. Het beslag wordt al in meerdere landen toegepast. Info: Artitec, Den Dolder, 030.850.70.63, www.artitec.com
Uitbreiding deurbeslag Het assortiment van Jado deurbeslag is onlangs uitgebreid van twee nieuwe grepen. Het slanke model ID-9 kenmerkt zich door elegantie en terughoudende moderniteit. Dit beslag is een design van het bureau Artefact. De uitdagende druppelvorm van Loop is volgens leverancier Mauriks fascinerend vanaf de eerste blik; het is een greep die opvalt. Dit deurbeslag is naar wens te verkrijgen met een persoonlijke touch, zoals een firmalogo of een kamernummer. Model Metropool heeft de elegantie van de jaren ’20 van de vorige eeuw. Passend in een Jugendstil omgeving zorgt de deurkruk voor een extravagante sfeer in nieuwbouw. Info: Mauriks Group, ’s-Hertogenbosch, 073.227.17.60, www.mauriksgroup.com
raam en deur Goed Beslagen_pi 38
38
I 4 2009
10-08-2009 15:07:19
Close Up ‘Fit in Seven Seconds’ levert een fikse besparing op voor bouwbedrijven
d line: kostenbesparing en topkwaliteit Het Deense designmerk d line lanceert een nieuwe technologie die het mogelijk maakt om het monteren van deurkrukken veel efficiënter te doen: tot wel 40 x sneller dan de gebruikelijk methode. Tot nu toe kost het monteren van een paar deurkrukken ongeveer 5 minuten. Met deze nieuwe vinding heeft één man de klus in zeven seconden geklaard.
Opzij, opzij, opzij Iemhoff vervolgt: “Aan het eind van de bouw, is het altijd haasten. Het project moet opgeleverd worden en het deurbeslag moet er in de laatste fase nog snel op. Met het Fit in Seven Seconds-concept is dat een peulenschil en misschien wel juist een leuke klus: de twee krukdelen worden simpelweg in elkaar gedrukt over de vierkantsstift tot ze vast zitten. En dat zonder gereedschap”. Hoe zit het dan met de bevestigingskwaliteit? ”Uitgebreide testen hebben aangetoond dat een d line kruk, gemonteerd met “Fit in Seven Seconds” net zo goed vast zit als een op de klassieke wijze gemonteerde d line kruk.
H
et uitzicht op een haven vol glimmende zeilboten en vissers die loom een hengeltje uitgooien, is verrassend. Op deze A-locatie in het Amsterdamse stadsdeel IJburg is d line gehuisvest. d line is onderdeel van Carl F, een wereldwijd opererende fabrikant van producten voor de bouw zoals deurbeslag en sanitairaccessoires. Over een periode van dertig jaar heeft Carl F International een complete serie d line gerealiseerd in samenwerking met het veelvuldig met internationale design awards bekroonde Knud Holscher Design.
Nog meer Martin Kroesbergen, de project manager van Carl F in Nederland vult Iemhoff aan: “d line gebruikt alleen de beste rvs kwaliteit, Aisi 316 (A4). Al het materiaal wordt vier keer geborsteld. Dit geeft d line de perfecte afwerking. Uiteraard voldoet d line aan de zwaarste kwaliteit binnen de EN 1906 norm. Wij geven ook een levenlang garantie op d line: het is goed en het blijft goed.
Zeven seconden Het lijkt onwaarschijnlijk: een vinding waarmee je binnen zeven seconden een paar deurkrukken kan monteren. Iedereen die zelf wel eens deurkrukken op een deur heeft geplaatst weet dat het een tijdrovend klus is: goed voorboren, door de positie van de kruk vaak lastig schroeven aandraaien en bovendien moet het uiterst secuur. In een groot bouwproject met zo’n 2000 deuren kost het vier man langer dan een week om de deurkrukken te monteren. Met Fit in Seven Seconds- concept doe je het in twee dagen. Jeroen Iemhoff, Salesmanager in Nederland van Carl F: “Dat betekent een enorme kostenbesparing voor de aannemer. Voor de winstgevendheid in deze economische mindere tijden zijn besparingen op werkuren en uitgaven belangrijk.”
Innovatie Jeroen Iemhoff verwacht dat de vraag naar het Fit in Seven Seconds beslag de komende jaren zal stijgen. “Het concept is een goed voorbeeld van een efficiënte innovatie. De gevolgen van de economische crisis zijn voelbaar en mensen zoeken naar oplossingen. Voor deur- en raamfabrikanten, ontwerpers, architecten, aannemers en projectontwikkelaars is de Fit in Seven Seconds zo’n innovatief antwoord. Eigenlijk zou je de bewoners het zelf kunnen laten doen.” De komende maanden gaat d line nog meer producten zoals deurgrepen, knoppen en andere accessoires van het concept voorzien.
Bezoekadres: Krijn Taconiskade 132 | 1087 HV Amsterdam | 020 5195020 | www.carlf.com
39
Close_Up_Dline 39
I 4 2009
10-08-2009 14:16:18
Entree Intercom via IP Vanaf begin juni levert IHK een nieuw product: de NCP 3680 van Leadtek. Deze nieuwe intercom werkt via IP en zorgt voor communicatie via internet. De IP intercom is toe te passen in veel verschillende situaties en diverse omgevingen. Bij voorbeeld bedrijfsgebouwen waar de intercom direct op een PC binnen dient te komen. Het systeem heeft ingebouwde luidsprekers en microfoon voor tweerichting audio plus éénrichting videocommunicatie. Met een drukknop is via internet, audio en video verbinding te maken met PC gebaseerde SoftPhone. Daarnaast is het systeem geschikt voor beveiliging en voor monitoring op afstand. Info: IHK, Gouda, 0182.58.12.75, www.ihkbv.nl
Nieuwe catalogus Vercoma Communicatie Systemen, de Nederlandse vertegenwoordiger van Golmar deurcommunicatiesystemen, heeft een nieuwe catalogus uitgebracht. Met elf hoofdstukken verdeeld over 284 pagina’s is de catalogus een compleet naslagwerk voor deurcommunicatie, domotica en toegangscontrolesystemen. Conventionele kits, audio en video bussystemen maar ook TCP/IP deurvideo en TCP/IP toegangscontrole, alle technieken die Vercoma in huis heeft komen in de catalogus over het voetlicht. Het boekwerk is per telefoon, fax of mail aan te vragen. Info: Vercoma Communicatie Systemen, Wormerveer, 075.621.76.28, www.vercoma.nl
Schoonlooptapijt Premium is een hoogwaardig schoonlooptapijt, dat is ontwikkeld om stijlvolle entrees en interieurs van hotels, kantoren en dergelijke waar een intensieve belasting aan binnengelopen vuil kan optreden, schoon te houden. De serie Premium tapijten is te leveren in zes kleuren. Het poolmateriaal van de tapijten is van zwaar getuft velours, dat prima is opgewassen tegen intensieve belastingen van horizontale en verticale vervuiling. Het materiaal is antistatisch, warmte en waterdoorlatend, geluidabsorberend en moeilijk ontvlambaar. Dankzij de structuur, het type garen en de kleurstelling zijn de verzamelde vuilpartikels nauwelijks zichtbaar. De comfortwaarde van de Premium tapijten valt in de categorie luxueus. Info: Emco Benelux, Hedel, 073.599.83.10, www.emco.de/benelux
Besparing op reiniging Negentig procent vuilafname en een zeer goede vochtopname dankzij de vernieuwde materiaalsamenstelling; dat zijn de kenmerken van de nieuwe serie schoonloopmatten Scratch van Emco. Het poolmateriaal van de tapijten is van zwaar getuft velours, dat prima is opgewassen tegen intensieve belastingen van horizontale en verticale vervuiling. Het materiaal is antistatisch, warmte en waterdoorlatend, geluidabsorberend en moeilijk ontvlambaar. Dankzij de structuur, het type garen en de kleurstelling zijn de verzamelde vuilpartikels nauwelijks zichtbaar. De Scratch tapijten zijn te leveren in vijf kleurcombinaties met fraaie profieldessins. De comfortwaarde valt in de categorie goed en sterk, waardoor het tapijt ook geschikt is voor projectvloeren en trappen. Info: Emco Benelux, Hedel, 073.599.83.10, www.emco.de/benelux
Postkasten De nieuwe modellen postkasten van Vankan hebben een fraaier en strakker aanzien, de buitenmodellen zijn beter spatwaterdicht en de uitneemopening is groter, zodat grotere poststukken er makkelijker door kunnen. De nieuwe kasten zijn het directe gevolg van een nieuwe productlijn die het bedrijf uit Dronten heeft ontwikkeld. Naast de standaard uitvoeringen maakt Vankan ook postkasten op maat. In dat geval begeleidt ze het gehel proces van ontwerp naar aflevering en zelfs montage. Of het nu gaat om binnen of buiten, aan de muur, op een poot of in een beugel of kozijn, men kan het in Dronten maken. Voor specifieke situatie is er intensief overleg met de klant om tot de beste oplossing te komen. Info: Vankan, Dronten, 0321.31.82.77, www.vankan-dronten.nl
raam en deur Entree_pi 40
40
I 4 2009
10-08-2009 15:11:52
De Originele Nemef Radaris Evolution速.
Veilige toegang zonder sleutel.
nemef.nl An ASSA ABLOY Group brand
NE_raam-en-deur_radaris_A4_10.indd 1 RD_0077.indd1 1 41_Adv.indd
13-07-2009 17:19:57 29-07-2009 09:02:22 15:42:59 11-08-2009
Luchtdicht SKG speurt snel en computergestuurd naar overbodige ventilatie
Blowerdoortest geeft inzicht in luchtdichtheid van gebouwen
De groeiende vraag naar betere luchtdichtheid van kantoren en woningen is logisch. Energiebesparing staat voor opdrachtgevers en overheden steeds hoger op de agenda. SKG kan de luchtdichtheid nu feilloos onderzoeken met de blowerdoortest. Hans Rutgers, project manager bij SKG: “Luchtdicht bouwen en de nood zaak tot ventileren moet je niet verwarren.”
andersom stroomt. Deze geringe luchtdichtheid zorgt voor overbodige ventilatie en dus voor onnodig warmteverlies.” Luchtverversing “Een modern goed geïsoleerd gebouw kan slechts optimaal functioneren indien er ook aandacht is besteed aan de aansluitdetails en de praktische uitvoering hiervan. Dan kan een gebouw de beloofde energiebesparing realiseren. Luchtdicht bouwen is dan cruciaal. Dit moet niet verwart worden met ventilatie. Ventilatie (of luchtverversing) is het vervangen van de lucht in een ruimte, die om wat voor reden dan ook vervuild of verontreinigd is, door zuivere lucht. Het vervangen van de lucht kan op een gecontroleerde of ongecontroleerde wijze geschieden. Bij een ongecontroleerde wijze kan sprake zijn van tochtverschijnselen, vochtproblemen, geluidshinder en ook wordt de beloofde energiewinst vaak niet gehaald. Met de luchtdichtheidstest kom je er snel achter waar de lucht de ruimte ontsnapt.”
S
KG is bekend als het test-, keurings-, en certificeringsinstituut. In Wageningen zijn verschillende laboratia waar bijvoorbeeld sloten tot in de puntjes worden onderzocht en getest. Er is zelfs een testomgeving opgesteld in een vrachtwagen. Hiermee rijdt SKG vrijwel iedere dag langs fabrikanten om tests uit te voeren. De blowerdoor is de laatste aanwinst in Wageningen. Hans Rutgers: “Veelal zie je bij oudere gebouwen en woningen een aanzienlijk warmteverlies doordat er geen controle kan zijn op de hoeveelheid lucht dat van buiten naar binnen en
raam en deur Luchtdicht Ventilatie lab 42
Opstelling Voordat de test kan beginnen, moeten eerste alle ventilatieroosters worden dichtgedraaid en de luchtafvoerroosters worden afgeplakt. Vervolgens wordt in de toegangsdeur tot de ruimte of gebouw een
42
I 4 2009
10-08-2009 15:42:37
portable, uitschuifbaar frame geschoven. In dit frame wordt een luchtdichte folie gespannen met daarin een grote ventilator geplaatst. Deze ventilator is samen met verschillende sensors (in de ruimte, maar ook daarbuiten) op een laptop aangesloten. De laptop meet het verschil in luchtdruk in de geteste ruimte of gebouw en daarbuiten. Doordat de laptop een programma afdraait met verschillende luchtdrukken (0-100 Pa) en verschillende debieten (0 – 7200 m3/uur) (hoeveelheid lucht die per tijdseenheid door de ventilator verplaatst wordt) kan de laptop de luchtdichtheid van een ruimte of gebouw bepalen. In Nederland stelt het bouwbesluit middels de qv;10 waarde eisen aan de luchtdichtheid van een ruimte of gebouw. Hoe lager deze waarde hoe luchtdichter het gebouw. Dit getal geeft de luchtvolumestroom aan bij 10 Pascal luchtdrukverschil tussen binnen en buiten uitgedrukt in dm3/s¡m2. Omdat de Blowerdoor computergestuurd is, bepaald de computer al deze waardes volautomatisch. Met een rookpijpje langs de ramen en aansluitnaden zijn eenvoudig de miniscule kieren te lokaliseren.
Meer informatie over de blowerdoortest kan worden verkregen bij: SKG | Stichting Kwaliteit Gevelbouw 0317 421720 info@@skg.nl
43
Luchtdicht Ventilatie lab 43
I 4 2009
10-08-2009 15:42:41
Voordeurluifels
Voor enkele en grotere projecten! Wij leveren ook voor enkele en grotere projecten
Onze luifels zijn vervaardigd uit hoogwaardig, stabiel en gemoffeld aluminium of edelstaal. En zijn dus optimaal beschermd tegen corrosie en watervast!
deurpanelen
voordeurluifels
sandwichplaten
sierbeslag
ook
BOUWLUX benelux BV Amerikaweg 86 nze 9407 TM ASSEN even o tec.nl k e Tel. 0592 – 377 410 Bezo www.poly Fax 0592 – 377 417 ebsite Email info@polytec.nl w
✓
Een greep uit onze complete lijn scharnieren en paumelles… Standaard kogellagerscharnier
Zwaar kogellagerscharnier
Kogelstiftpaumelle
✔ 89 x 89 x 3 mm
✔ 114 x 89 x 3 mm
✔ 89 x 89 x 3 mm
✔ draagvermogen tot 120 kg
✔ draagvermogen tot 150 kg
✔ draagvermogen tot 120 kg
✔ slimme “anti oploop” pen
✔ slimme “anti oploop” pen
✔ tweedelige knoop
✔ uniek gatenpatroon voorkomt splijting
✔ uniek gatenpatroon
✔ vlakke montage door doorgezette knoop ✔ In diverse varianten leverbaar, bijv. smal kogellagerscharnier 89 x 80 x 3 mm voor klepramen
voorkomt splijting
zonder tussenring ✔ uniek gatenpatroon
✔ vlakke montage door
voorkomt splijting
doorgezette knoop
✔ vlakke montage door doorgezette knoop
T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl S2 safe & secure is een merk van hang- en sluitwerk bv
46_Adv.indd 1
11-08-2009 09:29:23
Luchtdicht Honderd jaar Renson In een thema-nummer over ventilatie mag Renson, de Belgische trendsetter op het vlak van ventilatie en zonwering, niet ontbreken. Vanuit een ervaring die teruggaat tot 1909 ontwikkelt Renson concepten en producten die een gezonde en comfortabele woon- en leefomgeving nastreven. Tijd voor een nadere kennismaking.
comfort. Net daarom is het zo belangrijk om regelmatig en correct te ventileren. Even de ramen openen levert wel een sterke luchtverversing op, maar is kortstondig en gaat gepaard met extra energieverlies, tocht, het binnendringen van lawaai, insecten, regen en soms zelfs inbrekers. Een gecontroleerde basisventilatie, 24 uur per dag, is de enige efficiënte manier. Deze basisventilatie is een permanente, gelijkmatige luchtstroom door toe voer van verse lucht via kleproosters, doorvoer naar de verblijfsruimten en afvoer van verontreinigde lucht via luchtkanalen naar dakkappen op het dak (schoorsteeneffect). Dit zorgt voor een goede luchtkwaliteit in de ruimtes.
R
enson legt de klemtoon op het comfort: visueel comfort, akoestisch comfort, thermisch comfort en gebruiks comfort. “Alles wat we doen, doen we uiteindelijk voor het comfort of het ‘wellbeing’ van de eindconsument,” zegt CEO Paul Renson. “In eerste instantie ontwikkelen wij al onze oplossingen in functie van een gezond binnenklimaat. Naast de gezondheid van de mensen zijn ook het akoestisch en thermisch comfort belangrijke factoren! Wij zoeken naar oplossingen om de gebruiker in alle rust te laten genieten van een goede luchtkwaliteit en een aangename temperatuur in de woning. En het oog wil ook wat … of net niet! Er wordt immers niet alleen aandacht besteed aan het functionele aspect van de systemen, maar eveneens aan het design. De huidige generatie ventilatie en zonweringsystemen wordt dan ook gekenmerkt door discretie: onzichtbare integratie in welke bouwstijl dan ook. Bovendien zoekt Renson naar een eenvoudige bediening voor de gebruiker. In dat kader moet u de toetreding tot iohomecontrol zien.”
Night Cooling Warmtebeheersing is een belangrijke voorwaarde om ook in de zomer een aangename werksfeer te creëren. Airconditioning heeft als nadeel dat deze methode een hoge investering vraagt en zeker niet zuinig met energie omgaat. Een kostenloze en tevens energiebesparende methode is om het gebouw ’s nacht te laten afkoelen door intensieve ventilatie (Night Cooling). Daarbij wordt zowel de binnenlucht afgekoeld als ook het gebouw zelf. De debieten die nodig zijn bij Night Cooling liggen overigens tien maal hoger dan de debieten nodig voor basisventilatie. Daarom worden voor de toevoer van die grotere luchtstromen andere typen roosters gebruikt die dat grote luchtdebiet kunnen realiseren. Deze roosters kunnen op verschillende wijzen aangebracht worden. Het is mogelijk om deze luchtstroom toe te laten langs een esthetische lamellenwand (LINIUS) met insectengaas, die in de glasgevel geïntegreerd wordt en waarachter bijvoorbeeld ramen auto matisch opengeklapt kunnen worden. Maar de toevoer is even goed moge lijk langs opbouwroosters die tijdelijk of permanent aan de buitenzijde op het raam worden geplaatst. Achter die roosters bevindt zich dan een raam, dat ’s nachts wordt geopend. Tenslotte kan het rooster ook permanent de plaats van het glas in het raam innemen.
Healty Building Concept Het verhaal van gezond en energiezuinig bouwen is complexer dan zomaar de installatie van een airco. Onderzoek heeft name lijk uitgewezen, dat in gebouwen met airco’s veel meer gezond heidsklachten voor komen. We moeten daarbij denken aan verkoudheids en allergieklachten of zelfs aan het Sick Building Syndrome. Het Healthy Building Concept biedt een goed alternatief. Geen wonder dat, op voorwaarde dat er een prettig binnenklimaat gerealiseerd kan worden, het merendeel van de mensen een natuurlijke ventilatie prefereert boven een mecha nische. Het HBC steunt daartoe op drie basiselementen: natuurlijke basisventilatie, afkoeling ’s nachts dankzij een intensieve natuurlijke ventilatie (Night Cooling) en een adequate zonwering. Johan Debaere, Marketing Manager bij Renson, geeft meer uitleg bij dit energiezuinige concept.
Zonwering Om het rendement van Night Cooling niet verloren te laten gaan, moet de zon natuurlijk geen of zeer weinig kans krijgen de temperatuur van en in het gebouw overdag weer op te jagen tot een onplezierige hoogte. Het derde element van het Healthy Building Concept is daarom de buitenzonwering die tevens voor een optimale lichtinval zorgt. Renson levert hiervoor zon weringsystemen met aluminium lamellen. Door de volledige integratie van de firma Kestelyn is Renson ook uitgegroeid tot een trendsetter op het vlak van doekzonwering. Met de FIXSCREEN werd een eerste verticale doekzonwering ontwikkeld, die windvast is en insecten buitenhoudt.”
Basisventilatie “Dagelijks vervuilen wij zelf de binnenlucht. Onbewust door te ademen en transpireren, maar ook bewust door poetsen, koken, douchen, stoken, roken, … . Het gebouw zelf en het interieur bevatten ook vluchtige, schadelijke stoffen (o.a. radon) die blijven hangen. Het zijn allemaal elementen die bijdragen tot een ver slechtering van ons binnenklimaat. Door onze goede isolatie blijven vocht, CO2 en andere stoffen (verf, lijm, …) in de woning. Dit kan gevolgen hebben voor onze gezondheid en het
45
Luchtdicht_Renson 45
I 4 2009
12-08-2009 09:32:55
GEZE inspireert! Met passie, gedrevenheid en hoogwaardige techniek werken wij dagelijks aan de techniek van morgen. Van inspirerende designs en slimme producten tot en met praktische oplossingen voor het openen en sluiten van ramen en deuren. Producten die zich naast functionaliteit ook onderscheiden door hun vormgeving. GEZE verstaat de kunst van het creëren. Ontdek GEZE en bel voor een afspraak met één van onze adviseurs (040) 262 90 80 of kijk op www.geze.nl
innovatie in raam- en deurtechniek
2009.0094 Adv Deursluiters tbv Raam & Deur.indd 1
16-03-2009 14:58:18
DTS® ReFlex II
De nieuwe DTS® ReFlex II renovatiedorpel met de nieuw ontwikkelde RenoFix koppeling voor een verbeterde en snellere montage onder het bestaande houten kozijn. Alle benodigde bevestigingsmiddelen voor de montage worden meegeleverd. Vooral goed toepasbaar als blijkt dat repareren met reparatiemiddelen geen zin meer heeft.
DTS® Glaslatten op maat
Vanaf september 2009 worden bij alle maatwerkdorpels speciaal ontwikkelde DTS® Glassteunblokjes meegeleverd. De steunblokjes worden geklemd onder de glaslatten die vanaf september ook voorgeboord zijn en losvast zijn gemonteerd op de dorpels.
DTS® Glas (beglazingskit)
DTS® GLAS is na lang onderzoek en testen geschikt bevonden voor het beglazen van kozijnen met DTS® dorpels en voor alle overige voegen binnen het bouwproces.
DTS® Lijm (lijmende kit)
DTS® LIJM is geschikt voor alle lijmende contructies tussen DTS® profielen onderling en met overige bouwkundige aansluitingen.
DTS® Laag reliëfdorpels voor kozijntoepassingen Kreunen Kunststoffen B.V. Hanzeweg 11 7241CR LOCHEM Postbus 98 7240AB LOCHEM
46_AE.indd 1
Telefoon Fax E-mail Website
0573-438410 0573-432609 info@dts-dorpels.nl www.dts-dorpels.nl
P O L I T I E KEURMERK
VEILIG WONEN R
Nieuw!
DTS® Kitten
11-08-2009 09:34:08
Handig Deur afhangen Afhangen van een deur is nog nooit zo eenvoudig geweest. Met de FrameFitter zijn deuren in één keer precies op maat te zagen. Het gepatenteerde meetsysteem meet nauwkeurig de vorm van elk kozijn op. Ingemeten wordt de FrameFitter op de deur gelegd, worden de (niet bijgeleverde) geleidelinialen erin geklikt en kan men de deur op maat zagen. De deur regelmatig optillen om de maatvoering te controleren of teveel van de deur schaven is verleden tijd. Volgens De Jong & Roos is per deur een tijdwinst van dertig minuten te behalen. Het hulpmiddel is in twee maten te leveren: voor een deurhoogte tot 2115 mm en voor een deurhoogte tot 2315 mm. Info: De Jong & Roos, Schagen, 0224.27.33.27, www.jrs.nl
Beglazingskit
Matte aflak
Silirub P-TOP is een hoogwaardige, 1-component, overschilderbare voeg- en beglazingskit, die geschikt is voor top- en hielafdichtingen bij gelaagd en isolatieglas (NPR3577). Het product hecht goed op vele materialen, is blijvend elastisch na uitharding, te verenigen met PVB-folie en geeft geen vlekvorming op poreuze ondergronden zoals natuursteen. De kit is kleurvast, UV-stabiel en te verkrijgen in diverse kleuren. Ze is evengoed prima te overschilderen met diverse oplosmiddelhoudende en watergedragen verfsoorten. Verder voldoet de beglazingskit aan de eisen voor inbraakwerend glas conform het Politie Keurmerk Veilig Wonen. Info: Soudal, Breda, 076.542.49.01, www.soudal.com
Global Paint Products heeft het PU Top concept uitgebreid met de PU Top Matt. Dit is een duurzame oplosmiddelarme matte aflak, die net zo is te verwerken als de traditionele synthetische aflakken. De kenmerkende eigenschappen van Aquatura PU Top Matt zijn volgens de fabrikant: een goede vloei en dekking, reukarm, minder milieubelastend, elastisch, goede duurzaamheid buiten en te verdunnen met water. De aflak is binnen en buiten te gebruiken als voor- en aflak op nieuw werk en al behandelde ondergronden van houten ramen en deuren, geveltimmerwerk, metalen en kunststoffen. Het product is te leveren in wit en alle kleuren van het CMS kleurenmengsysteem. Info: Global Paint Products, Boven-Leeuwen, 0487.59.51.60, www.globalpaint.com
Oplichtende verf Light coatings is een verfsysteem, dat acht tot twaalf uur licht geeft in het donker. Het lichtgevende karakter wordt grotendeels bepaald door kristallen met luminicerende eigenschappen. De kristallen absorberen dag- en kunstlicht en geven dat weer af als de omgeving donker wordt. De verf hoeft slechts enkele minuten licht op te nemen om langdurig licht af te geven. Qua toepassing moet men denken aan plaatsen waar signalering gewenst is voor oriëntatie en wegwijzing. De verf is duurzaam, gegarandeerd 25 jaar stootvast en behoudt ook bij hitte zijn lichtgevende werking, zo laat leverancier Object weten. Voor vloeren en wanden is een speciale uitvoering ontwikkeld. Info: Object, Lith, 06.50.44.14.67, www.objectbv.nl
47
Handig_pi 47
I 4 2009
10-08-2009 15:48:28
VLA Vereniging leveranciers van Luchttechnische Apparaten Boerhaavelaan 40 | 2713 HX Zoetermeer Tel: (0)79 353 11 24 | Fax: (0)79 353 13 65 www.natuvent.nl | E-mail: vla@fme.nl
Vereniging leveranciers van Luchttechnische Apparaten Alle lidbedrijven van de VLA bieden hun klanten een groot aantal services. Zij fabriceren en leveren niet alleen luchttechnische apparaten van topkwaliteit, maar beschikken ook over kennis op het gebied van design en het implementeren van de installatie.
De VLA is opgericht begin van de jaren ‘80 en is sindsdien uitgegroeid tot een organisatie die op effectieve wijze de belangen behartigt voor de totale ventilatiesector. De VLA onderhoudt
De VLA informeert leden over de nieuwste ontwikkelingen en wet geving binnen de sector. Ook wordt er vanuit de branchevereniging de mogelijkheid geboden om tussen de leden onderling kennis uit te wisse len. Tevens houdt de VLA zich bezig met het verstrekken van informatie m.b.t. het belang van een gezond binnenklimaat.
een continue dialoog met o.a. de overheid, normorganisaties, onderzoeks – en onderwijs instituten en partners in het bouwproces.
D
e VLA vertegenwoordigt fabrikanten, leveranciers en dienstverleners op het gebied van luchttechnische producten die actief zijn op de Nederlandse markt. In de brancheorganisatie voor luchttechnische apparaten zijn circa 60 bedrijven verenigd.
Voor herkenning binnen en buiten de branche zijn deze bedrijven georgani seerd in 9 verschillende kringen en 3 sectoren. Deze kringen houden zich bezig met gevarieerde producten en diensten op het gebied van luchttech niek. De sectoren (Wonen, Utiliteit en Industrie) zijn overkoepelende orga nen waar leden die in een bepaald marktsegment actiefzijn in verenigd zijn. Kringen binnen de VLA: HR Balansventilatie Luchtbehandelingskasten (LBK) Luchtfilters (LF) Luchtgordijnen (LG) Luchtverdeelsystemen (LVS) Natuvent Ronde Luchtkanalen Fabrikanten (RLF) Nederlands Verbond Reinigingsspecialisten Luchtbehandelingssystemen (NVRL) Kring Binnenmilieu (KBA)
De VLA maakt ook deel uit van de Europese branchevereniging Eurovent. Deze organisatie houdt zich bezig met het standaardiseren van luchtbehandelingsapparatuur. De VLA ziet veel waarde in de circula tie van goederen binnen Europa. Om deze reden participeren Leden van de VLA in werkgroepen van Eurovent.
raam en deur VLA 48
48
I 4 2009
10-08-2009 16:06:03
VMRG Nieuws
Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche
Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Duurzaam en positief op reis
Velen vertrekken deze dagen naar hun vakantiebestemming. Ook voor hen die terugkomen zal binnenkort wel weer een reis in het verschiet liggen. Reizen en andere bestemmingen hebben een aantal elementen in zich. Het gaat bijvoorbeeld om een fysieke verplaatsing naar een bestemming waar je wat van verwacht. Het gaat om toekomst. Het gaat om cultuur en het ontmoeten van anderen die je niet dagelijks treft en vaak spreken deze anderen ook een vreemde taal. Ook gaat het om jezelf verfrissen en voorzien van nieuwe inzichten. Met deze doelstellingen op reis gaan is eigenlijk een continue vorm van leven. Het is dan ook onbelangrijk hoeveel spoorstaven de rails telt waar je over rijdt. Het is onbelangrijk hoeveel lantaarnpalen de autoroute kent. Het is onbelangrijk hoeveel wielomwentelingen je rechtervoorband maakt. Kortom, de focus op het totaal in plaats van op de details is realistischer. We noemen een dergelijke manier van kijken, ervaren en programmeren ook wel HOLISTISCH. Het is geen stuff voor accountants, want deze duiken diep in de details en tellen en meten en wegen. Vrolijkheid, inspiratie en intuĂŻtie zijn dan ver te zoeken. Wij zijn allen tot het besef gekomen dat we ook op weg zijn naar een DUURZAME TOEKOMST. Mijn aanbeveling is om deze reis niet in de handen te leggen van de milieuaccountants en ook niet vast te leggen in de compleet van elkaar verschillende methodieken van Greencalc., Breeam, GPR Gebouw etc. Het gaat ons om een duurzame toekomst van de gebouwde omgeving van Nederland. Een totale visie op duurzaamheid en passen in een natuurlijk milieu zijn dan belangrijker dan het classificeren van gebouwonderdeeltjes of materialen met een letter of een cijfer. Natuurlijk moeten we deze visie reĂŤel maken en voorzien van onderbouwing. Maar het huidige drijfzand van assesmentmethodieken is nog geen goed vertrekpunt voor onze reis naar een duurzaam gebouwde toekomst.
49
VMRG Nieuws 49
Actueel De VMRG verwelkomt drie nieuwe leden: Emkon Emmen BV Postbus 195 7800 AD Emmen t: 0591-626262 f: 0591-629723 www.emkon.nl Lealti BV Oranjestraat 1c 5091 BK Middelbeers t: 013-5141977 f: 013-5143144 www.lealti.nl Willems Aluminium Constructie BV Industriestraat 12 8081 HG Elburg t: 0525-683718 f: 0525-684912 www.wac-elburg.nl Daarnaast hebben twee nieuwe VMRG-partners zich aangesloten: Blyweert Aluminium BV Esp 440 5633 AJ Eindhoven t: 040-2646494 f: 040-2646495 www. blyweertaluminium.com CAD-PLAN GmbH Frankfurter Str. 59-61 D-63067 Offenbach (Duitsland) t: 0049-2837302180 f: 0049-2837302181 www.cad-plan.com
| 4 2009
10-08-2009 16:08:09
Vaktueel Raam en Deur scant interessante websites
Online op de hoogte
Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.
door Hein Stienstra
www.toetslijstgezondwonen.nl
Met het op deze website invullen van de toetslijst wordt inzicht verkregen over risico’s voor gezondheid en veiligheid in woningen. De toetslijst is een initiatief van TU Delft, SBR en Woonbond. Getoetst wordt op luchtkwaliteit (vervuiling, ventilatie en vocht), comfort (temperatuur en tocht), geluid en veiligheid. Per thema worden er vragen gesteld over de woning en de manier waarop deze wordt gebruikt. Dit kan aanleiding zijn voor voorlichting of het aanpassen van de woonsituatie. ‘Links & Info’ biedt per deelgebied informatie voor hen die zich verder willen verdiepen in gezonde en veilige woningen. De toetslijst is geschikt voor zowel huurders als eigenwoningbezitters. Naast deze consumentenversie van de toetslijst is er ook een SBR-Toetslijst Gezond en Veilig Wonen voor professionals. Deze professionele variant richt zich op woningbouwcorporaties, beheerders van woningen en particuliere verhuurders.
www.hetbeveiligingscentrum.nl
Dit is de nieuwe website van het Beveiligingscentrum B.V. van de stichting CB&V. Het betreft activiteiten in relatie tot inbraakwerendheid en bouwkundige beveiliging. Hierbij speelt de Nationale Beveiligingsrichtlijn (NBR) een belangrijke rol. De NBR is ontwikkeld met marktpartijen en kent een college van deskundigen en belanghebbenden. Inspectie en certificatie dienen als bevestiging van de geleverde kwaliteit. De NBR maakt het mogelijk dat de fabrikant van inbraakwerende ramen en deuren, bij correcte toepassing en realisatie van de aanvullende eisen, standaard een bevestiging (certificaat) meelevert, na gedane inspectie. Daarmee komen de kosten van inspectie en certificatie niet bij de afnemer, maar bij de belanghebbende leverancier te liggen. Voor meer informatie over het Politiekeurmerk en PKVW erkende bedrijven wordt verwezen naar de bestaande - inmiddels ook vernieuwde - website van het CB&V (www.cbenv.nl).
www.bouwlokalen.nl
De website van BouwLokalen is onlangs vernieuwd. BouwLokalen is een initiatief van SBR en Bouwend Nederland om op een handige manier op de hoogte te worden gehouden van nieuwe ontwikkelingen en innovaties in de bouw. In een ontspannen sfeer wordt men op 10 landelijk verspreide locaties door middel van praktijkgerichte presentaties in korte tijd up-to-date gebracht op belangrijke gebieden in de bouwsector. BouwLokalen is geen training, cursus, of workshop. Men krijgt tijdens een gratis bijeenkomst een compact overzicht van wat er gaande is rond een bepaald actueel bouwthema. Bovendien worden handvatten en suggesties aangereikt voor verdiepende kennis. BouwLokalen biedt evenmin theoretische verhandelingen, maar concreet toepasbare, handzame informatie. De website van Bouwlokalen geeft informatie over nieuwe bijeenkomsten en de locatieadressen. Ook het archief met de gegevens van vorige bijeenkomsten staat op de website.
raam en deur Vaktueel Online 50
50
I 4 2009
10-08-2009 16:10:36
ieieiigigeeiieeiieeeigeiig ieeieigeeegegegi eieieeigeeeieeeeeiiee gei eieeiiieeegeieeee ieigeieigeeeeeieieiie eeieeeeeeieeeeg eeegeeieeeeiiiee g ieeeeeeeeeige
eegeigeiiei eieeigeeeeeeieieeee eiieieggeeeieeieeieee ie eieeieeieiie eeeeeeeeieieiigeeiigeeie ieieeeeie
eigeeiiie
eeeg eeeeie ieie
R
E
C
T
I
F
I
C
A T
I
E
ABHS, Vertaz en VHS samen achter PKVW In Raam en Deur nummer 2 van dit jaar publiceerden wij een artikel onder de titel “PKVW gaat door met woningveiligheid”. In het artikel is onvoldoende duidelijk geworden dat de ABHS (Algemene Branchevereniging Hang- en sluitwerk), de VHS (Vereniging fabrieken van Hang- en Sluitwerk) en Vertaz (Branche-organisatie van technische handelsbedrijven), zich gemeenschappelijk achter het PKVW hebben geschaard. Deze drie partijen maken zich hard voor de promotie van het PKVW. Mede omdat het CCV niet in staat bleek alle partijen op één lijn te krijgen is op 30 september 2008 is een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen CB&V en de brancheverenigingen, met als doel het PKVW opnieuw te promoten en het PKVW certificaat extra onder de aandacht te brengen.
raam en deur
PRODUKTIELIJN 3 GEKOPPELDE PVC PROFIEL BEWERKINGSCENTERS TYPE DEM MODULAR 12 & 2* DEM MODULAR 10 SOENEN HENDRIK NV Gentseheerweg 63 8870 IZEGEM - BELGIË Tel. +32 (0) 51.31.28.80 Fax +32 (0) 51.31.38.42 sales@soenenhendrik.com www.soenenhendrik.com
51_Adv.indd 1
PRODUCTIELIJNEN VOOR KUNSTSTOFRAMEN
11-08-2009 10:17:31
Buiten de deur Interieurbouw, Hout & Kunststof Vakbeurs Op 15, 16 en 17 september 2009 vindt Interieurbouw, Hout & Kunststof Vakbeurs plaats in de Evenementenhal in Gorinchem. De beurs is vooral een ontmoetingsplaats waar ondernemers en relaties in de hout-, kunststof-, jachtbouw- en/of interieurbouwbranche elkaar ontmoeten. Exposanten zijn verkopers, fabrikanten, importeurs, groothandels, toeleveranciers of dienstverlenend bedrijven in de hout-, kunststof-, jachtbouw- en/of interieurbouwbranche. Deze vakbeurs richt zich met name op architecten, interieurbouwers, jachtbouwers, aannemers, ingenieurs, projectontwikkelaars, gemeenten, woningbouwverenigingen, timmerfabrieken, ondernemers uit het groot-, midden- en kleinbedrijf en andere geïnteresseerden in deze branches.
Bouw Relatiedagen De Bouw Relatiedagen, van 8 t/m 10 september 2009 in Gorinchem, is het trefpunt waar ondernemers en relaties in de bouwbranche elkaar ontmoeten. Netwerken, zaken doen, producten en/of diensten tonen, vakinformatie uitwisselen, vervolgafspraken maken en kennis opdoen, dat is de basis van de beurs. Exposanten zijn: de bouwmaterialenhandel, de groothandel in bevestigingsmaterialen, gereedschappen, ijzerwaren en machines, de verhuur en verkoop van hoogwerkers, steigers en machines, maar ook fabrikanten van lijmen, kitten, coatings en additieven, bakstenen, binnenmuurstenen, dak- en gevelsystemen, isolatiematerialen, trappen en dakgoten en automatiserings- en adviesbureaus zijn vertegenwoordigd.
Beurs Domotica & Slim Wonen Het moet anders, slimmer, goedkoper, sneller en efficiënter. De snel veranderende markt waarin de technologie een groeiende rol vervult bij het verbeteren van welzijn, comfort, veiligheid en het beheersen van kosten, vraagt hier steeds vaker om. De domoticawereld zit allesbehalve stil en dat is te zien tijdens de vierde Beurs Domotica & Slim Wonen 18 en 19 november in het Evoluon te Eindhoven. Omdat het aanbod producten op dit gebied breed is, de kwaliteit hoog en de vraag van de markt behoorlijk is veranderd, is het voor bijvoorbeeld woningcorporaties, projectontwikkelaars of zorginstellingen bijzonder moeilijk keuzes te maken. Vandaar dat De Beurs Domotica & Slim Wonen een uitstekende gelegenheid is om een totaalbeeld te krijgen van de vele –nieuwe- mogelijkheden op het gebied van woningautomatisering en slim wonen. www.beursdomoticaenslimwonen.nl
Inzenden voor Internationale Aluminium Conferentie 2010 Nederland is gastheer van de 11e Internationale Aluminium Conferentie INALCO 2010 getiteld ‘New Frontiers in Light Metals‘. Dit congres wordt gehouden van 23 tot 25 juni 2010, in het Congrescentrum van de TU Eindhoven. Abstracts voor een presentatie op dit congres kunnen on-line worden ingediend voor 15 september aanstaande. Deze driejarige wetenschappelijke conferentie wordt ditmaal georganiseerd door de TU Eindhoven en de TU Delft, in samenwerking met de onderzoekinstituten TNO en M2i, het Aluminium Centrum en sponsoring partners Bayards Aluminium Constructions, NEDAL Aluminium en Aluminium 2010 -s werelds grootste aluminium beurs- in Essen. Doel van het congres is vooruitgang in de ontwikkeling en toepassing van aluminium te belichten.
raam en deur Buiten de Deur 52
52
Agenda Bouwrelatiedagen 8 t/m 10 september Trefpunt voor ondernemers en relatie in de bouw. Evenementenhal Gorinchem www.evenementenhalgorinchem.nl Interieurbouw, Hout & Kunststof 15 t/m 17 september Vakbeurs voor de Interieurbouw-, houten kunststofbranche. www.evenementenhalgorinchem.nl Bouwrelatiedagen 13 t/m 15 oktober 2009 Trefpunt voor ondernemers en relatie in de bouw. Evenementenhal Hardenberg www.evenementenhalhardenberg.nl Beurs Domotica en Slim Wonen 18, 19 november 2009 Alle innovaties op een rij! Evoluon, Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl Branchentag Holz 10 t/m 14 november 2009 Europese Houthandelsdag Kolnermess, Duitsland www.holzhandel.de Polyclose Gent 14 t/m 16 januari 2010 Europese vakbeurs voor Raam-, deur, zonwering-, gevel-, en toegangstechniek Flandersexpo, Gent (Belgie) www.prowood-fair.be Gevel 2010 Ahoy Rotterdam 17 t/m 19 januari 2010 Het thema voor deze editie: “Wereldarchitectuur” Ahoy Rotterdam www.gevel-online.nl
I 4 2009
10-08-2009 16:13:23
‘Made in Holland’ Stuk voor stuk degelijke producten van Nederlandse bodem, ontworpen met aandacht voor:
Toegankelijkheid Gebruiksgemak Veiligheid Kwaliteit Duurzaamheid
Veerbuffers
Opbouwdeursluiters
Deuropvangers
Inbouwdeursluiters Veerscharnieren
DICTATOR PRODUCTIE B.V. Tel. +31 (0)527 61 34 56
Energieweg ergieweg 11 8304 AJ Fax +31 (0)527 69 84 20
Deurvastzetters
Emmeloord Nederland E-Mail info@dictator.nl
www.dictator.nl
NIET ALTIJD IN DE HAND, WÉL ALLES ONDER CONTROLE
1 sleutel, 3 systemen. Het Triple Entry systeem opent nieuwe perspectieven.
De introductie van het Triple Entry systeem is een baanbrekende gebeurtenis in de wereld van access control technology. Triple Entry is het eerste systeem dat drie toegangstechnieken combineert in één systeem: mechanisch, elektronisch en keyless entry. De innovatieve en unieke multifunctionaliteit maakt toegangssystemen flexibeler, veiliger, praktischer en eenvoudiger te Daar sluiten we mee af.
53_Adv.indd 1
beheren. Kijk voor meer info op www.triple-entry.com
11-08-2009 10:18:58
Op de mat ‘Het Oranje Boekje’ van Ansa Een nieuwe huisstijl, een nieuw pand en nu presenteert Ansa haar nieuwe catalogus onder de naam: ‘Het Oranje Boekje’. Deurbeslagmaker Ansa uit het Noord-Brabantse Oosterhout laat in de catalogus het complete assortiment rvs grepen zien. De collectie bestaat o.a. uit ronde grepen in vele diameters en vormen al dan niet voorzien van Led verlichting en natuurlijk vierkante rvs-deurgrepen waarmee Ansa 5 jaar geleden als eerste een trend heeft gezet. Alle 7000 maatwerkproducten zijn binnen 14 dagen leverbaar. Alle producten worden gepresenteerd met een foto en een korte technische omschrijving. Handig is de montagehandleiding die bij elk product is opgenomen, zodat ook een minder geroutineerde timmerman of techneut het product kan monteren.
Prijzenboek 2009 Destil is uit
‘Highlights’ gerestyled
Het nieuwe prijzenboek van Destil is uit. Het 744 pagina’s tellende ‘Prijzenboek 2009’ is uitgegeven in een handzaam formaat van 10,5 x 24 cm. en bevat het complete leveringsprogramma van Destil. Van de 25.000 artikelen in het prijzenboek, zijn er 14.000 direct uit voorraad leverbaar vanuit het centrale magazijn in Tilburg. De meest gangbare artikelen zijn ook verkrijgbaar bij één van de 23 Destil vestigingen in het land. Op aanvraag zijn ook speciale artikelen op maat leverbaar. Van alle artikelen in het prijzenboek is een foto opgenomen, alsmede richtprijzen, een technische omschrijving en met welke maatvoering en artikelnummer het product verkrijgbaar is. Er zijn een groot aantal nieuwe producten toegevoegd, waaronder drie nieuwe hoofdstukken Interieurbouw. Het Destil prijzenboek is gratis af te halen in iedere vestiging of op aanvraag verkrijgbaar via 013-4630 00. Op www.destil.nl is het prijzenboek ook te downloaden.
Het relatiemagazine van Velux, Highlights, heeft de afgelopen periode een metamorfose ondergaan. De nadruk zal nog meer komen te liggen op inspiratie. Design, maatschappelijk verantwoord ondernemen, kwaliteit en innovatie zijn allemaal onderwerpen die regelmatig in het blad te vinden zijn. De vernieuwde Highlights is een mix van actuele informatie en inspiratie in verschillende journalistieke genres. Er wordt veel aandacht besteed aan het beeld. Commercieel directeur Michel Kalis: “Het belang van daglicht gaat verder dan het plaatsen van een dakvenster. Verhalen en belevenissen van professionals, maar ook voorbeelden uit de praktijk kunnen zorgen dat er anders tegen daglicht aan wordt gekeken. Velux wordt dan in een breder, maar ook meer specialistisch perspectief gezien.”
Gezond binnenklimaat serre Renson heeft een boekje ontworpen waarin in eenvoudige woorden wordt uitgelegd hoe u een gezond en comfortabel binnenklimaat kan creëren in uw serre. Dit boekje is bestemd voor elke particulier die ervan droomt een serre te laten bouwen. Het is daarnaast een handig werkinstrument voor de serrebouwers om duidelijk aan hun klanten uit te leggen waarom ventilatie en zonwering zo onmisbaar zijn in een serre. Een serre is een bijkomende leefruimte in de woning en brengt als het ware een stukje tuin naar binnen. Een goed ontworpen serre fungeert als een geslaagde overgang tussen huis en tuin waardoor men langer en intenser van de tuin kan genieten. Daarvoor moet de ruimte wel aan bepaalde eisen voldoen, o.a. op het gebied van ventilatie en zonwering.
raam en deur Op de mat 54
54
I 4 2009
10-08-2009 16:24:31
Branchebréééd het meest complééét
Verzeker u dus van verdere toezending!
... en bevalt de kennismaking? De Raam & Deur redactie maakt voor u deze dynamische markt van raam- en deurtechniek nog door- en in- en overzichtelijker. Met informatie, analyses, productnieuws en leveranciers/productschema’s, gestructureerde technische marktoverzichten, regelgeving etc.
Hoofdactiviteit (aankruisen) architect/ingenieursbureau
fabr./importeur hang- en sluitwerk
leverancier coatings/kitten e.d.
projectontwikkeling
sloten-/bouwbeslagspecialist
leverancier bevestigingen e.d.
woningbouwcorporatie
fabr./importeur alg.beveiligingssystemen
leverancier software e.d.
gemeentelijke bouw/woningdienst
fabr./importeur elektr.toegangscontrole
aannemersbedrijf
politie
beveiligingsbedrijf/installateur
beglazingsbedrijf
anders: _____________________________
installateur elektronische beveiliging
afbouw/montagebedrijf
kozijnfabr./importeur hout-alu-kunststof
leverancier garage-/magazijndeuren
anders: __________________________
kozijnenhandel hout-alu-kunststof
leverancier rolluiken/zonwering
deurenfabrikant
glasleverancier
deurenhandel
leverancier ventilatie/tochtwering
Noteer een jaarabonnement Raam & Deur à y 55,- incl. porto en btw.
raam en deur EA Abonnement.indd 42
Bedrijfsnaam
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
T.a.v.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
adres
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
postcode/plaats
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
tel.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ datum _____________________ handtekening _____________________________________________________________________________________
verstuur aan: Raam en Deur, Postbus 55 5240 AB Rosmalen, fax: 073.503.81.53
11-08-2009 10:21:54
voor al het HOPPE deur- en raambeslag!
Acapulco – Gevormd tot in de kleinste details Het messing model Acapulco maakt gebruik van een rechthoekige basis en wordt gekenmerkt door de elegante lijn. Profiteert u van de unieke techniek – de innovatieve snelstiftverbinding – en het tijdloze design van de HOPPE merkproducten. Wilt u meer weten? Vraagt” u dan gewoon onze documentatie aan. Vragen omtrent „De goede greep.” beantwoorden wij graag op het volgende telefoonnummer +49 (0)6428 932-124.
HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf •
Anzeige-NL_2009.indd 1 RD_0075.indd1 1 56_Adv.indd
+49 (0)6428 932-124 •
+49 (0)6428 932-684 •
HOPPE snelstiftverbinding Op elkaar drukken – klaar! Montage in slechts ca. 8 seconden. www.hoppe.com •
info.de@hoppe.com
20.07.2009 13:28:11 29-07-2009 09:03:09 15:50:11 11-08-2009