jaargang 11, 2009
Cover 1
6
24-11-2009 12:02:59
Zichtbare merkkwaliteit
Let u op dit teken en u kiest de goede greep.
Wanneer het om deur- en raamkrukken gaat, is HOPPE reeds meer dan 50 jaar eerste keuze. Dat betekent innovatieve techniek, omvangrijke garanties en een veelzijdig productgamma. Wenst u meer informatie? Vraagt u geheel vrijblijvend onze documentatie aan. Vragen omtrent „De goede greep.“ beantwoorden wij graag via het telefoonnummer +49 (0)6428 932-124. HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf •
HOPPE_Anzeige_Marken-Qualität_NL1 1 RD_0101.indd1 1 02_adv.indd
+49 (0)6428 932-124 •
+49 (0)6428 932-684 •
voor al het HOPPE deur- en raambeslag!
www.hoppe.com •
info.de@hoppe.com
10.11.2009 09:01:12 20-11-2009 18:15:43 08:58:58 24-11-2009
Raam en Deur Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.
Redactie Mandy Beekman Ron van Hoof J.Reinder Luinge Hein Stienstra Joop Wilschut Ivan Bartholomeus
Uitgever
Duurzaamheid Kun je iets duurzaam noemen als het lang meegaat? Ik was onlangs tien jaar getrouwd, vergat bloemen te kopen en stond met lege handen bij de voordeur. Gelukkig spreekt mijn vrouw ook van een duurzame relatie en gaan we – hoop ik - weer een aantal duurzame jaren samen door die voordeur.
Marc Nelissen
Raam en Deur legde drie wooncorporaties een aantal
Vormgeving
vragen voor. Hoe zwaar weegt duurzaamheid voor hen
Inpladi BV Cuijk
bij de keuze van bijvoorbeeld materiaalsoort en welke
Uitgave
‘Duurzaamheid heeft meerdere betekenissen’, zegt
ervaringen hebben zij?
MIXpress BV Rosmalen
een woordvoerder van een woningbouwcorporatie. Een
Redactie-adres
zaam is als ook de gebruikers er met plezier wonen
Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl
en werken.
Abonnementen
onderhoud, levensduur, milieu, veiligheid en energiebesparing?
losse nummers E 9,25 jaarabonnement E 55,buitenland E 65,MIXpress BV (zie redactie-adres)
Dat je ook op een geheel andere wijze duurzaam kunt bouwen, bewijst het project in de
Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
Advertenties Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl
Omslagfoto Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Amersfoort Reportage op pagina 13 Fotografie: Rob Hoekstra
CloseUp
andere zegsman voegt er aan toe dat iets pas duur-
Daarnaast vroegen we de brancheorganisaties NBvT, VMRG en VKG hoe zij tegen duurzaamheid aankijken. Met name ten aanzien van kozijnen, ramen en deuren in de woningbouw. Welke rol spelen
rubriek Uitzicht. Of deze Earth Ships een grootschalig gevolg gaan krijgen is zeer de vraag. Dat werpt de vraag op of duurzaamheid hand in hand kan gaan met commerciële doeleinden. Natuurlijk is duurzaamheid een containerbegrip en past er veel in. Cradle to cradle, keurmerken, regelgeving en energiesubsidies om maar enkele begrippen te noemen. Veel meer dan we in een themanummer kunnen bespreken. Overigens gaat het vakblad Raam en Deur ook al een tijdje mee. Op de kop af bestaat het tien jaar. In vakbladenland een degelijk aantal. Op naar de volgende tien.
Advertorials
Druk
Ivan Bartholomeus
VandenBoogaard Print- & Mediamanagement Oisterwijk
Hoofdredactie Raam en Deur
Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 1389-6873 3
Voorwoord 3
I 6 2009
25-11-2009 10:23:31
Een gezond binnenklimaat met ‘natuurlijke’ ventilatie Ventileren volgens Systeem C
‘Natuurlijke’ luchttoevoer Mechanische luchtafvoer
Duco C System
Duco Comfort System
DucoTronic System
‘Natuurlijk’ energiezuinig ventileren
‘Plug & Play’ met Vraaggestuurde Ventilatie
De ultieme vorm van ‘Natuurlijke’ Ventilatie
Volledig draadloos ventilatiesysteem.
Eenvoudig te installeren Vraaggestuurd
Vraaggestuurd Natuurlijk Ventilatiesysteem ‘VNV’.
Afzuigunit is via RF zender bedienbaar. Deze
Natuurlijk Ventilatiesysteem ‘VNV’. Ideaal voor
Stuurt de luchttoevoer en -afvoer e volledig
0,07
vierstandenregelaar is voorzien van een extra
renovatieprojecten. Ventileert op basis van CO2
energiezuinige “niet thuis”-stand. Keuze uit
en RH. Meting aan de bron. Communiceert
automatisch op basis van °C, CO2 C en winst RH. Meting aan de bron. Communiceert draadloos
compleet gamma ZR roosters.
draadloos via Z-wave protocol. Keuze uit
0,06 via Z-wave protocol. Keuze uit compleet gamma winst
compleet gamma ZR roosters.
elektronische toevoerroosters.
e
0,19
Cwinst
e
e
0,21
Cwinst
We inspire at www.duco.eu
C
e
0,26 Cwinst
C
C
FIX
T
system
NATURAL COMFORT INSIDE
New !
glasaf
omfort system
Brandw
ronic
system
info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44
26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 2 RD_0085.indd 04_adv.indd 11
80
is prac
23-09-2009 09:33:50 29-09-2009 24-11-2009 12:00:49 18:09:36
79
Inhoudsopgave Postbox Vaktueel Gevelarchitectuur Raamwerk Entree Raamwerk Inside Deur in Deur Uit Sluitstuk Uitzicht Goed Beslagen Luchtdicht Vaktueel Branchepagina’s
7
Berichten uit de markt
11
Cijfers Bouwkennis
13
Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
8
Duurzaamheid en materiaalsoort
23
Productnieuws
24
Duurzaamheid volgens woningcorporaties
28
Brandveiligheid: stand van zaken
30
Productinformatie
33
Portret Themans Productnieuws
36
Project duurzaam bouwen Productnieuws
41 43
Portret DOM
41
Productnieuws
47
Websites uitgelicht
49
VLA
Portret Entra
VMRG KCG
Buiten de Deur Op de Mat
52
Beursnieuws en agenda
54
Catalogi en vakpublicaties
5
Inhoud 5
I 6 2009
25-11-2009 10:24:22
Patent pending
SECO
EN
S.CO
M
F
IN SEV
IT
M
IN SEV
SECO S.CO
IT
EN
ND
S.CO
F
M
IT
SECO
F
EN
ND
F
‘Fit in 7 Seconds’maakt het mogelijk alle d line deurkrukken in één stap te monteren, zonder gereedschap of schroeven.
S.CO
De nieuwe en aangepaste deurkrukken van Carl F International kunnen worden gemonteerd in slechts 7 seconden. Het geheim is een kleine toevoeging, genaamd ‘Fit in 7 Seconds’, aan de binnenzijde van de deurkruk.
SECO
ND
IN SEV
Wij introduceren ‘Fit in 7 Seconds’ voor een supersnelle montage van deurkrukken. EN
M
IT
ND
IN SEV
Interieur, Cubo Architects A|S
- Verkort de montagetijd tenminste 40 x - Geen gereedschap – geen schroeven - Zit net zo goed vast als conventioneel gemonteerde krukken (akte!) - Geen zichtbare schroeven op de kruk en rozet Bezoek www.FitinSevenSeconds.com voor meer informatie.
www.carlf.com T: +31 (0)20 5195020
fitinseconds_AR_187x267 mm2.indd 1
RD_0106.indd1 1 06_adv.indd
6-11-2009 9:58:47
20-11-2009 24-11-2009 09:00:23 18:10:08
Postbox Keurmerk Goed Industrieel Ontwerp De GIO Erkenningen 2009 zijn bekend: de enige prijs in ons land die het vakmanschap van ontwerper en opdrachtgever honoreert. Om voor dit keurmerk voor Goed Industrieel Ontwerp in aanmerking te komen, moet een product meer dan alleen mooi zijn. Functionaliteit, innovativiteit, originaliteit, respect en materiaalkeuze zijn van even groot belang. Het hor ‘Inzethor Flex’, ingezonden door Hamstra bv uit Almere en ontworpen door Arnoud Fransen en Mark de Haan, voldeed volgens de jury ruimschoots aan deze criteria. Inzethor Flex RS is een vernieuwing van het bekende en beproefde concept van een wegneembaar hor dat in een naar binnendraaiend raam geplaatst kan worden. De Flex heeft een aluminium buitenkader dat stijfheid verschaft en een kunststof binnenkader dat het gaas fixeert en montage in het kozijn mogelijk maakt zonder schroeven. Het systeem van gaasbevestiging laat toepassing van verschillende gaassoorten toe, afhankelijk van het doel: het weren van insecten, pollen of warmte. Door de keuze van kunststof materiaal is dit product ook toepasbaar in kozijnen met het politie keurmerk, waar weinig ruimte beschikbaar is. “Dit bevestigt de innovatieve kracht van Hamstra en verstevigt onze positie van marktleider op het gebied van insectenwering. Ook zijn we trots op het feit dat we op een tweetal essentiële onderdelen het predicaat ‘patent pending’ mogen plakken!”, aldus Fransen en De Haan.
Natuurlijke gevelbekleding met PEFC Niks geen gekapte tropische oerbossen en voor de productie van deze natuurlijke gevelbekleding worden geen chemische middelen gebruikt. ModiWood werd in 2006 geïntroduceerd en onlangs is deze gevelbekleding PEFC gecertificeerd. In het Nederlands te vertalen als ‘Programma voor de Erkenning van Bos Certificeringssystemen’. Duurzaam beheer van het bos houdt in dat men rekening houdt met zowel de economische, als de ecologische en sociale functies die het bos vervult. ModiWood is een warme gevelbekleding en het bewijs dat hout met een hoge duurzaamheidklasse niet ten koste van tropische hardhoutbossen hoeft te gaan. Er zit 10 jaar garantie op tegen houtrot en ModiWood wordt geleverd met een KOMO attest-metpoductcertificaat.
Architecturale overkapping op Polyclose Als specialist in zonwering, rolluiken en sectionale poorten blijft Harol constant vernieuwen, zowel in techniek als in design. Gevolg zijn enkele innovatieve nieuwigheden die Harol in primeur voorstelt op Polyclose. Centraal staan de architecturale overkapping PATiO, de unieke buitenjaloezieën en het autonome Solar-rolluik. Met de PATiO bewees Harol vorig jaar al dat het concept ‘outdoor living’ in de lift zit. De overkapping is dan ook een innovatieve oplossing voor wie van terras, balkon, zwembad of tuin wil genieten, ongeacht het weer. Dit product is zo ontworpen dat hij in elke architectonische omgeving past en dat hij overal even gemakkelijk aan te brengen is: montage aan muur, tussen twee muren, aan plafond, op draagbuis of zelfs vrijstaand. De collectie is nu aangevuld met vier modellen in een strakke, eigentijdse stijl.
Actieve gevel draagt bij aan duurzaam bouwen Bij de toekomstige ontwikkeling van gebouwen is het belangrijk het energiegebruik en de uitstoot van CO2 van het gebouw te verminderen. Hierbij moet niet alleen worden gefocust op de isolatiecapaciteit en de vermindering van energieconsumptie, maar moet ook optimaal gebruik worden gemaakt van zonne-energie met de nadruk op het leefcomfort. Tijdens een in oktober gehouden SBR-bijeenkomst gaf de bekende Deense architect Michael Christensen, onder andere architect van het Green Lighthouse in Kopenhagen, zijn visie op Actieve Gevels. Een doeltreffende manier om duurzaam te bouwen, aldus de architect. Het Green Lighthouse is één van de zes Model Home 2020 projecten geïnitieerd door daglichtspecialist Velux, waarbij energieneutraal en energieproducerend bouwen in balans met een prettig leefcomfort in de praktijk wordt gebracht. Het is een energieconcept dat bestaat uit een combinatie van stadsverwarming, daglicht, zonne-energie, zonneverwarming, koeling en opslag. Het concept verzekert het gebruik van duurzame energie. Christensen won onlangs nog de 1e prijs voor een vernieuwend en duurzaam project in Almere Poort.
raam en deur Postbox 7
7
Boon Edam distribiteur Italiaanse beveiligingssluizen Koninklijke Boon Edam, marktleider in ingangstechnieken, gaat met Alluser Industries in zee, een Italiaanse fabrikant van beveiligingssluizen. Zowel verkoop als installatie, als het verlenen van service & onderhoud voor Nederland, heeft Boon Edam op zich genomen. De beveiligingssluizen van Alluser zijn dan ook vanaf nu beschikbaar voor de Nederlandse markt. De producten zijn een prima aanvulling op het assortiment van beveiligingsdeuren en -sluizen in de Security Access productgroep van Boon Edam. De complete HPJ/FPJ range wordt door Boon Edam gevoerd. De HPJ/FPJ Beveiligingssluis is een modulair sluisconcept met een omvangrijke reeks van mogelijke deuropstellingen.
I 6 2009
24-11-2009 17:03:03
Postbox Archidat Bouwkosten wordt Archidat Als het productaanbod wordt uitgebreid, blijkt soms de naam van een bedrijf niet meer te passen. Zo ook bij Archidat Bouwkosten uit Oegstgeest. Na lancering van de website Bouwcad-online gaat het bedrijf verder onder de naam Archidat. Nu al is de website de grootste online CADbibliotheek met meer dan vijfduizend bouwdetails. Archidat is sinds 1988 gespecialiseerd in digitale bouwkosteninformatie en marktleider op dit gebied. Door de introductie van bouwdetails, bestek, product- en leveranciersinformatie op haar site voldeed de oorspronkelijke naam niet meer aan de nieuwe doelstellingen en ambities. Vandaar dus kort maar krachtig: Archidat.
Stadion FC Twente beveiligd met Nedap AEOS De Grolsch Veste, het vernieuwde stadion van FC Twente in Enschede, zal worden beveiligd met AEOS, het security management systeem van Nedap. Nu de eerste uitbreiding van het stadion klaar is en de volgende voor de deur staat, beschikt de Grolsch Veste over diverse multifunctionele ruimtes om grote congressen te organiseren. Ongeveer 25 kantoordeuren worden voorzien van AEOS, hierbij wordt ook het inbraaksysteem centraal aangestuurd. De implementatie van het toegangscontrolesysteem zal worden uitgevoerd door Nedap’s Business Partner Automatiseringstechniek Winkels uit Enschede. Met de keuze voor AEOS, kiest het stadion voor een hoogwaardige oplossing op het gebied van toegangscontrole. Nedap’s toegangscontrolesysteem AEOS is een security management systeem dat is gebaseerd op slimme netwerktechnologie. Het is één van de meest geavanceerde systemen in de industrie.
Zoektocht naar oudste kozijn en deur De Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) is op zoek naar het oudste nog in gebruik zijnde gevelkozijn en buitendeur in Nederland. Om deze te vinden vraagt de NBvT aan de inwoners van Nederland welk gevelkozijn en welke buitendeur volgens hen de oudste is in Nederland. Dit kunnen kozijnen en deuren in kloosters, kerken, kastelen of andere panden zijn. Stichting Hout Research en de Universiteit van Wageningen kunnen bij de potentiële winnende gevelkozijnen en buitendeuren houtanalyses uitvoeren om de leeftijd van het kozijn en deur zo nauwkeurig mogelijk vast te kunnen stellen. Het oudste kozijn en de oudste deur van Nederland zullen bekend gemaakt worden op de BouwRai in April 2010 in de stand van de NBvT. De winnende inzenders krijgen een leuke stedentrip voor twee personen in een stad binnen Europa aangeboden. Tips kunnen per post worden toegezonden aan de NBvT, Postbus 24, 1400 AA Bussum. Aanmelden kan ook op www.oudstekozijn.nl of www.oudstedeur.nl.
Duco investeert in groene energie In totaal 2.600 zonnepanelen zullen vanaf 1 januari 550 duizend kWh aan groene stroom produceren voor Duco. Eind december worden deze zonnepanelen namelijk op de daken van Duco’s bedrijvengebouwen gemonteerd. Goed voor een oppervlakte van 35 duizend m². Met deze dakinstallaties zal het Veurnse bedrijf voor 100% in haar eigen energiebehoefte voorzien. De productie van deze hoeveelheid groene stroom komt overeen met het jaarverbruik van 160 gezinnen. Duco is actief op het gebied van de ontwikkeling en de productie van ventilatie- en zonweringsystemen die garant staan voor een gezond en comfortabel binnenklimaat in woningen en kantoren. ”De beslissing om te investeren in zonnepanelen past perfect in de ‘Green Building’ visie van Duco”, zegt Lieven Pieters, Marketing Manager. “Het is een uitdaging om als bedrijf te werken aan een efficiënt en duurzaam energiebeleid dat bijdraagt tot het realiseren van de doelstellingen van het Kyoto protocol, dat op de klimaattop in Kopenhagen een vervolg krijgt.”
raam en deur Postbox 8
8
Inschrijven Gevel NBD Architectuurprijs De Gevel NBD Architectuurprijs is geopend voor inschrijvingen. Architecten die tussen 1 januari 2008 en 1 november 2009 in Nederland een project hebben gerealiseerd met een bijzondere gevel kunnen meedoen. Het thema is gekoppeld aan dat van de beurs GEVEL 2010: wereldarchitectuur. Inzenden kan tot 18 november; de prijs wordt uitgereikt tijdens het dinerdebat van de Architect, NBD, en VNU, op 27 januari, tijdens GEVEL 2010 in Ahoy, Rotterdam. De inzendingen worden beoordeeld op basis van drie pijlers in het licht van het thema wereldarchitectuur. Het concept: de architectonische verschijningsvorm, de ontwerpuitgangspunten, de creativiteit en de inventiviteit. De methode: het materiaalgebruik en de productie- en montagemethode in ontwerp, uitvoering en detaillering. En als laatste de context: welke raakvlakken heeft de gevel met wereldarchitectuur in de brede betekenis? Architecten worden uitgenodigd hun ontwerpen voor 18 november te sturen naar gevelarchitectuurprijs@sdu.nl.
I 6 2009
24-11-2009 17:03:09
Online hang- en sluitwerk Zelf eenvoudig en foutloos een hang- en sluitwerkstaat uitwerken voor een gebouw tot circa 100 deuren? Dat kan met de online bestelhulp van Gerritse IJzerwaren. De software is speciaal ontwikkeld voor alle Gerritse klanten die online een account hebben. Alle belangrijke gegevens van de bouwtekening zijn eenvoudig over te nemen in de online hang- en sluitwerkstaat. “We zijn erg blij met onze nieuwe online module”, aldus Kees Gerritse, directeur Gerritse IJzerwaren. “Met deze module kunnen wij iedereen in Nederland bereiken, zodat de klant nu zelf een hang- en sluitwerkstaat kan maken voor een woning, appartementencomplex, kantoor of bedrijfsgebouw. Toch hebben we niet het hele proces achter de module willen automatiseren. Achter elke offerte schuilt een vestiging van Gerritse waar onze medewerkers de hang- & sluitwerkstaat grondig controleren en narekenen. Bovendien willen we het werk van onze klanten wel vergemakkelijken maar niet op een onpersoonlijke manier.”
Ansae komt met ‘ontzorg-lijn’ rvs beslag Ansae, producent van raam- en deurbeslag onder de merknaam Ansa Design, gooit het roer om en gaat zich richten op het ‘ontzorgen’ van de klant. “Dat zegt misschien iedereen, maar wij als specialist geven met onze nieuwe lijn werkelijk inhoud aan die woorden”, aldus directeur Ton Kuppens. “De vakhandel reageert enthousiast op ons innovatieve en oplossingsgerichte concept.” Op Polyclose 2010 zal de nieuwe Ansa Design-lijn gepresenteerd worden. “We hebben enige tijd geleden een specialist in huis gehaald die het mogelijk heeft gemaakt om onze rvs deurkruk van binnen aan te passen aan elk type deur zonder dat die aanpassingen aan de buitenkant zichtbaar zijn. Afhankelijk van het type deur, of het nu bijvoorbeeld een brandwerende, vlucht of toegangsdeur is, wordt een component van binnen in het beslag aangepast aan de functie en het gebruik van de deur. “Zo ontstaat dus altijd de beste oplossing voor elke deur, met uiterlijk dezelfde deurkruk.”
Renoveren met aluminium Woningstichting Laris Wonen en diensten uit Didam is momenteel bezig met twee renovatieprojecten waarbij energiebesparing en revitalisering van de wijk voorop staan. “Een belangrijk vraagstuk is dan, wat te doen met de gevelbepalende ramen en deuren”, zegt Hugo Weijers, projectleider afdeling Vastgoed Laris Wonen en diensten. “We waren op zoek naar geschikte profielen en het opmerkelijke is dat collega’s onafhankelijk van elkaar voor hetzelfde smalprofiel van Reynaers gekozen hebben.” De woningen krijgen een meer eigentijdse uitstraling.Terwijl ze voorheen een G-label hadden, krijgen ze nu, dankzij aanpassingen als dak-, gevel- en vloerisolatie, een label B. Bij dit project zijn de raamkozijnen van aluminium en de kozijnen van de voor- en achterdeur van hout. Een van de redenen waarom Laris gekozen heeft voor aluminium kozijnen is de kostenbesparing op de lange termijn. “Vaak wordt alleen naar de aanschafprijs gekeken. Aluminium is over het algemeen iets duurder”, zegt Weijers. ”Maar je moet juist kijken naar de exploitatiekosten. Op de lange termijn is aluminium goedkoper omdat het onderhoudsarm is. Het is belangrijk dat woningbouwcorporaties zelf bepalen wat ze willen en minder dat de aannemer dat voor hen bepaalt”, vindt Weijers. „Daarom maken steeds meer corporaties tegenwoordig zelf hun eigen materiaalkeuzes.”
raam en deur Postbox 9
9
Nieuwe vestiging Destil in Nieuwegein Op 4 januari 2010 opent Destil een nieuwe vestiging in Nieuwegein. Dit is het 24e filiaal. Voor Destil is de vestiging in Nieuwegein van groot belang. “We hebben al een flink aantal klanten in de regio Nieuwegein. Die wilden graag een steunpunt in de buurt hebben en voor ons is het weer een verdere stap naar landelijke dekking”, aldus René Kars van Destil. “De lokatie is prachtig en is een mooie aanvulling op onze andere vestigingen in het westen, Barendracht, Hilversum, Amsterdam. Ook de sinds juli overgenomen activiteiten van de firma Simon Visser Groothandel in IJzer- en metaalwaren in Reeuwijk dragen bij aan verdichting van het gebied.”
Krachtenbundeling bij Evoxis Group Drie ondernemingen, die elk op hun manier specialist zijn in de productie van deurpanelen voor de kunststof en aluminium schrijnwerkerij, hebben hun krachten gebundeld. Zij komen op Polyclose 2010 voor het eerst naar buiten onder de overkoepelende naam “Evoxis Group”, maar behouden alle drie wel hun eigen identiteit. Met de overname van Kipan NV (uit Kinrooi) door Anaf Products NV(uit Oeselgem), werd in 2007 de voorzet gegeven tot de vorming van de Evoxis Group. Anaf is al sinds jaar en dag gespecialiseerd in de productie van deurpanelen in natlak en houtstructuurfolie, terwijl Kipan diezelfde producten maakt, maar met afwerking in poederlak. Onlangs werd ook ABS Plastics (uit Loppem) opgenomen in de groep. ABS Plastics die zijn deurpanelen commercialiseert onder de merknaam Osta Classics heeft meer dan 35 jaar ervaring in het thermovormen van kunststoffen voor industriële toepassingen en deurpanelen. Onder het motto “closing concepts” wil de groep de synergie tussen de bedrijven gaan optimaliseren en haar producten op de markt brengen onder een vernieuwde en uitgebreide merkenstructuur. Zo lanceert Anaf twee nieuwe merken op Polyclose 2010.
I 6 2009
24-11-2009 17:03:15
Deurtechniek
Automatische deuren
Glasbeslagtechniek
Vluchtwegtechniek & Toegangscontrole (STA)
Mobiele wanden
CS 80 MAGNEO. De compacte schuifdeuraandrijving voor ieder interieur. Achter een slank afdekprofiel, in het bekroonde Contur design, schuilt een geavanceerde magneettechnologie. Deze zorgt voor een bijzonder gering krachtverloop tijdens de beweging van de deur en maakt in “Low Energy Mode” veiligheidssensoren overbodig. Deze aandrijving kan zowel met een glazen als met een houten deur uitgevoerd worden. De CS 80 MAGNEO vormt een absolute blikvanger die het comfort verhoogt zowel in de woning als in een professionele omgeving. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid. DORMA van Duin Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG Dodewaard Tel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl
187x131_NL_raam_en_deur.indd 1
10_adv.indd 1
06.11.2009 10:16:51 Uhr
24-11-2009 18:12:17
Vaktueel Woningeigenaren beveiligen beter dan huurders Het blijkt dat huurders zich onveiliger in hun eigen buurt of wijk voelen dan woningeigenaren, maar woningeigenaren passen wel meer beveiligingsmaatregelen toe dan huurders. Het blijkt dat bijna een kwart van de huurders (23%) zijn of haar huis niet heeft beveiligd, dat wil zeggen niet extra beveiligd bovenop de standaard sloten op deuren en ramen. Bij woningeigenaren bedraagt dit percentage 10%. Dit blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy onder 513 consumenten.
zijn dat mensen in stedelijke gebieden zich iets onveiliger voelen in hun buurt/wijk (15%) dan mensen in niet-stedelijke gebieden (10%). Woningeigenaren hebben meer beveiligingsmaatregelen dan huurders Het blijkt dat bijna een kwart van de huurders (23%) zijn of haar huis niet heeft beveiligd, dat wil zeggen niet extra beveiligd bovenop de standaard sloten op deuren en ramen. Bij woningeigenaren bedraagt dit percentage 10%. Naast het feit dat woningeigenaren vaker maatregelen hebben getroffen, hebben zij ook meer maatregelen getroffen om zichzelf te beveiligen. Het blijkt namelijk dat woningeigenaren vaker buitenverlichting (67%), veiligheidssloten (69%) en rolluiken voor ramen/deuren (18%) dan dat huurders deze hebben (resp. 44%, 58% en 7%). Een reden voor dit verschil kan zijn dat huurders het initiatief om dergelijke beveiligingsmaatregelen te nemen vaker aan de corporatie overlaten, terwijl de woningeigenaar dat natuurlijk zelf kan bepalen. Verder mag de huurder niet zomaar bepaalde voorzieningen, zoals bijvoorbeeld veiligheidssloten en rolluiken, aanbrengen zonder toestemming van de woningcorporatie. Tussen mensen wonend in stedelijk of niet-stedelijk gebied zijn maar weinig verschillen waar te nemen. Het enige opvallende is dat mensen in niet-stedelijke gebieden iets vaker kiezen voor buitenverlichting (71%) dan dat mensen in stedelijk gebied dat doen (55%). In stedelijke gebieden is ook meer (diversiteit aan) buitenverlichting voor handen dan in niet-stedelijke gebieden, dus dit verschil is eenvoudig te verklaren.
Huurders voelen zich onveiliger in eigen buurt dan woningeigenaren Ruim twee op de tien huurders geeft aan zich wel eens onveilig in zijn/ haar eigen buurt of wijk te voelen (22%) en één op de tien huurders heeft dit onveilige gevoel zelfs in zijn of haar eigen huis (12%). Echter, nog geen één op de tien woningeigenaren heeft ditzelfde gevoel (resp. 9% en 7%). Een oorzaak van dit verschil kan aan het feit liggen dat huurwoningen relatief vaker in zogenaamde ‘prachtwijken’ liggen met de daarbij behorende problemen. Mede door dit onveilige gevoel zien huurders graag vaker dan woningeigenaren meer politie op straat: bijna de helft van de huurders (48%) is het eens met de stelling dat zij graag meer politie op straat zou zien in de eigen wijk/buurt. Bij woningeigenaren is dit percentage lager, namelijk 31%. Logischerwijs zijn huurders het ook vaker eens met de stelling dat de overheid/gemeente onvoldoende doet om de veiligheid in de buurt/wijk te waarborgen (resp. 26% en 18%). De verschillen tussen stedelijke gebieden en niet-stedelijke gebieden zijn minder groot dan tussen huurders en woningeigenaren. Aangezien huurwoningen relatief vaker voorkomen in stedelijke gebieden, mag het geen verrassing
Technische verantwoording: Voor het onderzoek van USP Marketing Consultancy zijn 513 online enquêtes afgenomen onder leden van het consumentenpanel DeelUwMening.nl. De enquêtes zijn afgenomen in juni 2009. Deze vragen waren onderdeel van de WoonOmnibus, waarin elke maand woontrends en woongedrag worden gevolgd. Organisaties hebben elke maand de mogelijkheid vragen in de WoonOmnibus mee te laten lopen, om zaken van tactische aard in kaart gebracht te krijgen.
Huurders
Eigenaren
Stedelijk
Niet-stedelijk
Veiligheidssloten
58%
69%
65%
65%
Buitenverlichting
44%
67%
55%
71%
Rolluiken voor ramen/deuren
7%
18%
12%
17%
Waakhond
14%
12%
11%
17%
Inbraakalarm zonder opvolging
5%
4%
5%
3%
Inbraakalarm met opvolging
0%
5%
3%
5%
Camera’s
2%
2%
1%
5%
Ik heb mijn huis niet beveiligd
23%
10%
15%
14%
Weet niet
5%
7%
8%
2%
Het percentage geeft het percentage mensen weer dat de voorgelegde beveiligingsmaatregel op dit moment in huis heeft, mensen konden meerder beveiligingsmaatregelen aangeven.
raam en deur Vaktueel Bouwkennis cijfer 11
11
I 6 2009
25-11-2009 10:25:54
Geniet van meer licht en buitenlucht
Meer open, meer dicht, meer vrijheid Onbegrensde mogelijkheden met vouwwanden Flexibele oplossingen voor extra wooncomfort
Solarlux is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van vouwschuifpuien. De combinatie van verticale glazen schuifdelen of vouwwanden met de unieke Solarlux daksystemen vormen de perfecte terraskamer en serre. In uiteenlopende materialen aluminium, hout of volglas is er voor iedere situatie een passende oplossing. Alle Solarlux producten voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van wind- en waterdichtheid, constructie, isolatie en veiligheid.
Solarlux Nederland Postbus 53 7440 AB Nijverdal T 0548 631323 info@solarlux.nl www.solarlux.nl
SOL9016_Adv_210x297_Dame.indd 1 RD_0054.indd1 1 12_adv.indd
25-05-2009 09:32:15 25-05-2009 18:13:31 18:04:42 24-11-2009
Gevelarchitectuur
“ Dit gebouw ademt door de gevel” Het ontwerp voor de nieuwbouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort is geïnspireerd op een zeventiendeeeuws schilderij van Ruisdael. De opvallende glasgevel wordt geheel ingezet voor beheersing van het binnenklimaat. De geestelijk vader van dit gebouw is de Spaande architect, schilder en beeldhouwer Juan Navarro Baldeweg.
Door Mandy Beekman Beeld Rob Hoekstra
B
aldeweg was geraakt door het schilderij van de Hollandse meester vanwege het grote, vergrijsde rieten dak van een boerderij buiten Haarlem, dat zo prachtig het namiddaglicht vangt onder de door deSpaanse architect zo geliefde Hollandse luchten. In zijn oorspronkelijke ontwerp zou dan ook de kap van het gebouw rietgedekt zijn, maar dat haalde vanwege de brandgevoeligheid van de locatie – langs het Amersfoortse spoor – niet de realiteit. Uitvoerend architect Wim Woensdregt van ADP Architecten in Amsterdam heeft er heel wat vluchten naar Madrid voor nodig gehad, om Baldeweg van het betere alternatief te overtuigen: een grijze, vlakke kleitegel. “Ik heb de 20-kilogrens regelmatig overschreden met een grote hoeveelheid keramiek- en glasmonsters in mijn koffer”, lacht Woensdregt. “Maar Baldeweg is toch echt de geestelijk vader van dit ontwerp: hij heeft aan alle veranderingen zijn goedkeuring gegeven.”
Banale kleur Eén van de moeilijkste momenten voor Woensdregt was om Baldeweg van zijn kleurvoorkeur voor het alternatief van het riet af te brengen: terracota pannen. “In Zuidelijke landen is terracotta een gangbare kleur, in ons land niet. Ik moest dus aan hem overbrengen dat Nederlanders terracota een banale kleur vinden. Zonder hem te beledigen. Ik heb gezegd: jullie Madrilenen leven op rode klei, dat zit jullie in de genen. Wij Hollanders staan met onze voeten in de bruine modder. Uiteindelijk heb ik hem van de vlakke kleitegels kunnen overtuigen omdat de kleur die van het vergrijsde riet zeer dicht benaderd en goed harmonieert met de sterke vorm van de kap en de omgeving van het spoor.” Het was geen gemakkelijke opdracht voor de Spanjaard. De zes verdiepingen tellende nieuwbouw voor de RCE, dat het gebouw deelt met het
raam en deur Gevelarchitectuur 13
13
I 6 2009
25-11-2009 08:58:39
Gevelarchitectuur cultureel expositiecentrum KadE, staat aan de rand van de historische binnenstad. Een complex en cultuurhistorisch waardevol gebied. Gelegen tussen het spoor en een monumentaal park. Het gebouw dient als verbinding tussen de oude en de nieuwe stad”. Uitbuiten “Licht is de grote kracht van Juan Navarro Baldeweg”, aldus architect Woensdrecht. “De glasgevel reflecteert de lucht en geeft zo de vrije blik terug aan de stad. De Hollandse luchten worden weerspiegeld en de dubbele glazen gevel heeft een bijzonder effect op de lichtwerking binnen en buiten. Het licht mocht binnen echter niet te hard zijn. Baldeweg heeft dat opgelost met gebogen verticale glaspanelen aan de buitenzijde, de belts, waardoor het zonlicht gebroken wordt. De kleur van de houten bekleding binnen in het pand correspondeert weer met het hout tussen het spoor. Het lichte esdoornhout maakt alles wat warmer en zachter. Net als de golvende houten constructies aan het plafond.” De enorme glasgevel aan de parkzijde van het pand heeft Wim Woensdregt heel wat hoofdbrekens gekost. “Toen ik het ontwerp voor het eerst zag, vond ik het gelijk heel krachtig, maar ik realiseerde me ook dat die zuid-oost georiënteerde gevel wel vol de zon vangt. De Spanjaard kan warmte veel beter hebben dan wij Nederlanders. We hebben uiteindelijk het probleem van de glazen gevel uitgebuit. De glasgevel fungeert als generator voor het binnenklimaat. Dit gebouw ademt door de gevel. De gevel moest werken als een permeabele huid. Het is een dubbele huidgevel, waarbij de binnenhuid gecontroleerd te openen en sluiten is.” Hybride ventilatie De lucht wordt in de spouw opgewarmd en bij gemiddelde temperaturen in de tussenseizoenen stroomt het via grote klepramen in het binnenblad het atrium in en wordt
mechanisch verder naar de werkplekken het gebouw ingezogen. Bij echt zomers weer wordt de in de spouw tussen de twee gevelvlakken opgewarmde lucht via kleppen bovenin de gevel snel afgevoerd. Door de natuurlijke schoorsteenwerking. Op momenten dat de buitentemperatuur te laag is, treedt een back-up installatie in de vorm van een normale LBK-installatie in werking. Deze vorm van zogenaamde hybride ventilatie is uniek. “Het ademen door de gevel levert 40% van de tijd ‘gratis’ een comfortabel en gezond binnenklimaat.” Woensdregt is verder erg te spreken over de verfijnde detaillering van de gevel. “Het ligt op de grens van wat maakbaar is. De glasgevel is gemonteerd op de stalen hoofdconstructie en maak dat maar eens technisch mogelijk met een gevel die uitzet en krimpt. Maar het is gelukt. In de gevel is ook een vertaling te zien van de traditionele, ambachtelijke Nederlandse sporenkap. Van de nok tot de vloerrand van de eerste etage lopen de hoofdgeveldragers: de verticale sporen.” Volgens Woensdregt zijn architecten uit zuidelijke landen goed in het oplossen van complexe stedenbouwkundige situaties. “Bovendien is hun liefde voor ambachtelijkheid in combinatie met nieuwe materialen altijd voelbaar. In dit ontwerp is Baldeweg’s unieke signatuur met een voorkeur voor lange gevellijnen en een geraffineerd, spannend lichtspel in een knappe ruimtelijke constructie, duidelijk herkenbaar. En perfect passend op de locatie.”
raam en deur Gevelarchitectuur 14
14
I 6 2009
25-11-2009 08:58:45
Projectgegevens Projectarchitecten
Juan Navarro Baldeweg (NBA) en
Opdrachtgever
Rijksgebouwendienst, Den Haag
Adviseur constructie
ABT, Velp
Adviseur installaties
Huygen Elwako, Rotterdam
Wim Woensdregt (ADP)
Adviseur bouwfysica en akoestiek
DGMR, Arnhem
Adviseur bouwmanagement
Stevens en Van Dijk, ‘s Hertogenbosch
Adviseur bouwkosten DHV, Amsterdam
15
Gevelarchitectuur 15
Hoofdaannemer
Visser & Smit bouw, Papendrecht
Start bouw
maart 2006
Oplevering
mei 2009
Vloeroppervlak
15.286 m²
Bouwsom
€ 36.500.000 incl. installaties
Glas
Scheuten, Heerlen
Gevel constructie
Permastelisa/Scheldebouw, Heerlen
Kleitegels
Terreal Importeur Leikon, Waalwijk
I 6 2009
25-11-2009 08:58:52
Raamwerk De visie van de brancheorganisaties
Duurzaamheid van kozijnen in Het begrip duurzaamheid is een hot item. Reden voor de redactie van Raam en Deur eens aan de drie brancheorganisaties NBvT, VMRG en VKG te vragen hoe zij tegen duurzaamheid aankijken. Met name ten aanzien van kozijnen, ramen en deuren in de woningbouw. Voor alle duidelijkheid: dit artikel moet niet gezien worden als een vergelijking tussen de materialen hout, aluminium en kunststof of als een afzetten tegen elkaar. De tekstonderdelen zijn een resumé van publieke uitingen van de drie organisaties.
Hoe zit het daarbij met aspecten als: • levensduur? • onderhoud (verhouding investerings- en exploitatiekosten)? • energiebesparing (productie – verwerking – gebruik)? • milieu (winning grondstoffen – hergebruik)? • comfortbeleving (vormgeving – kleur)? • veiligheid (brand – inbraak)? De redactie heeft deze vragen voorgelegd aan de brancheorganisaties NBvT, VMRG en VKG voor respectievelijk hout, aluminium en kunststof.
Hout Hout is duurzaam; het materiaal is hernieuwbaar. Bomen zijn na 20 tot 120 jaar te oogsten, terwijl grondstoffen als aardolie en erts eeuwen nodig hebben om tot ontwikkeling te komen. Duurzaam beheerde bossen vormen een onuitputtelijke grondstofbron. Door hout te gebruiken hebben ook generaties na ons voldoende grondstoffen ter beschikking. Kozijnen en deuren van hout kunnen een levenlang meegaan. Het grote voordeel van hout is, dat kozijnen zijn aan te passen aan de eisen van de tijd. Dit hoeft niet alleen in kleur te zijn maar ook in gebruik. Het onderhoud van een kozijn begint al bij het ontwerp en detaillering. Een goed ontwerp bespaart op de onderhoudskosten. De productie en de methode van plaatsen van de kozijnen bepalen ook een groot gedeelte van het toekomstig onderhoud. Door kozijnen fabrieksmatig volledig af te werken en pas in een laat stadium in de bouw te plaatsen, wordt voorkomen dat de kozijnen tijdens de bouw langdurig aan weersinvloeden blootstaan, er beschadigingen ontstaan en kozijnen onder geklimatiseerde en dus ideale omstandigheden in de timmerfabriek zijn af te lakken, te voorzien van glas en hang en sluitwerk. Het onderhoud van houten kozijnen beperkt zich veelal tot schilderwerk. De keus voor kleur is onbeperkt en kozijnen en deuren zijn zonder meerprijs in iedere gewenste kleur te leveren of te overschilderen. Hierbij is
door Joop Wilschut Iedereen heeft de mond vol van duurzaamheid. Ook in de bouw. Het gaat dan niet alleen over bouwmaterialen of gebouwen, maar ook over bouwdelen. Dus ook over kozijnen, ramen en deuren. Nadenkend over duurzaamheid komen al snel een aantal vragen naar boven. Waarom zouden opdrachtgevers moeten kiezen voor ramen en deuren van hout, aluminium of kunststof?
raam en deur Raamwerk Branche over duur 16
16
I 6 2009
25-11-2009 08:56:54
n in de woningbouw de kwaliteit van de gebruikte verf van groot belang voor het toekomstig onderhoud. Bij het gebruik van goede verf, is één keer schilderen in de 10 jaar ruimschoots mogelijk. Hout heeft in vergelijking met andere fossiele materialen zoals beton, aluminium, staal en kunststof zeer weinig energie nodig voor de winning en productie en heeft daardoor in vergelijking een verminderde CO2 uitstoot. Daarnaast heeft hout als natuurproduct geen schadelijke emissies tijdens de gebruiksduur. Natuurproduct Hout is als geen ander materiaal goed te recyclen en er zijn geen grote hoeveelheden energie voor nodig om dit te doen. Wanneer hout niet meer wordt gerecycled, is het in te zetten om groene energie te produceren. Hout is ook biologisch volledig afbreekbaar, zodat toekomstige generaties niet met afval opgescheept worden. Door de unieke celstructuur van hout heeft het zeer goede isolerende eigenschappen. Ook de muuraansluitingen zijn bij houten kozijnen goed gedetailleerd en voorkomen onnodige warmteverliezen tussen de muur en het kozijn. EPC normen worden gemakkelijker gehaald met houten kozijnen. Hierdoor wordt er veel energie bespaard gedurende de totale levensduur van het pand. Hout is een natuurproduct en heeft een warme uitstraling. Het materiaal is zeer veelzijdig als het op ontwerpvrijheid aankomt. Vrijwel alle details zijn te maken. Of het nu gaat om historische details bij restauratie van monumentale panden of moderne uitstralingen door design profileringen. Houten kozijnen zijn ook later aan te passen aan de behoefte. Wanneer bijvoorbeeld in een later stadium besloten wordt om, in verband met isolatie, een dikker glaspakket toe te passen, zijn de sponningen in houten kozijnen eenvoudig dieper uit te frezen, waardoor niet de hele kozijnen vervangen hoeven te worden. Hout in kozijnen en deuren heeft een hoge brandveiligheid.
Door het lage warmtegeleidende vermogen en de verkoling van het oppervlak wordt de brand vertraagd. Daarnaast komen er bij verbranding nauwelijks schadelijke rookgassen vrij. Hout heeft een grote sterkte bij een relatief laag eigen gewicht. Houten kozijnen en deuren hebben daardoor een hoge inbraakwerendheid. Mocht er toch worden ingebroken dan is de braakschade meestal eenvoudig te repareren en hoeft niet het hele kozijn of deur vervangen te worden.’
17
Raamwerk Branche over duur 17
I 6 2009
25-11-2009 08:56:57
Flexibiliteit begint bij BUVA...
1 activePilot
7 BUVA-ISOSTONE®
1
raamdorpel
7
3 Knevelend hang-
5 Atlas scharnier
en sluitwerk
3 5 2 Ergo-Nomic 2
6 4 BUVA-ISOSTONE®
onderdorpel
6 Soft-Line beslag 4
Maatwerk voor raam en deur BUVA ontwikkelt hang- en sluitwerk voor ramen en deuren waarbij we de bouwpraktijk als uitgangspunt en standaard nemen. In eigen huis ontwikkeld en gefabriceerd bij vooraanstaande Europese fabrikanten. De maatvoering is waar mogelijk uniform voor een snelle en efficiënte, industriële verwerking. De BUVA medewerkers in buiten- en binnendienst ondersteunen u graag bij de opzet van bestekken, uittrekstaten, sluitsystemen en leverschema’s. Een voorbeeld is het nieuwe BUVA activPilot draai-kiep raambeslag. Met het BUVA activPilot draai-kiep raambeslag bieden wij u flexibiliteit. Onder andere door componenten die eenvoudig achteraf gemonteerd kunnen worden. Er zijn diverse varianten mogelijk. Inbraakwerend of in een standaard uitvoering. Scharnieren in verdekte- of opdek uitvoering. Voor enkele of dubbele ramen en met vaste of
Bremen 5 2993 LJ Barendrecht Telefoon: 0180 69 75 00 Email: info@buva.nl
variabele greephoogte.
Kijk voor meer informatie op www.buva.nl RD_0103.indd1 1 16_adv.indd
Duurzaam & Doordacht. 20-11-2009 24-11-2009 08:59:34 18:14:01
Raamwerk in metallics, staallook en pastelkleuren. De beschermlaag wordt aangebracht door de profielen te anodiseren (metaaleigen toplaag) of te poedercoaten (laklaag). Onderscheidend is de optie om de binnenkant van de profielen een andere kleurstelling te geven dan de buitenzijde. Vanaf 2007 moeten alle aluminium profielen voldoen aan de verplichte Europese CE-markering. In Nederland gelden echter al strenge(re) kwaliteitseisen. Aluminium gevelelementen voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. De meest toegepaste beoordelingscriteria zijn echter opgenomen in het VMRG-Keurmerk.
Aluminium
Slank Naast de kwaliteit van de producten, worden aan aluminium gevelelementen eisen gesteld op het gebied van inbraakwerendheid. Het beslag van aluminium systemen is betrouwbaar, veilig en gebruiksvriendelijk. Door deze kwaliteiten voldoen aluminium systemen ruimschoots aan inbraakwerende eisen van het Bouwbesluit, het Politiekeurmerk Veilig Wonen en de Nederlandse norm NEN 5096. Veiligheidsklasse 2 is in de regel voldoende voor woningen, maar ook klasse 3 is mogelijk. Om het comfort in huis te vergroten, worden ook eisen gesteld aan de geluidswering en wind- & waterdichtheid. De grote geluidsisolatie wordt bereikt dankzij een luchtdichte aansluiting van de profielen. Ook de sterke warmte-isolatie is onmiskenbaar een pre. Een volledige thermische onderbreking is mogelijk door een isolator van polyamide (CFK vrij), meerkamerprofielen en een drievoudige aanslagdichting. Dankzij aluminium gevelelementen treedt er veel daglicht in huis toe. De slanke profielen maken namelijk grote lichtoppervlakten mogelijk.’
‘Aluminium is een gewild product onder projectontwikkelaars, beheerders en architecten. Vanwege de brede toepassingsmogelijkheden van het product en zijn lange levensduur. Ook in de woningen wordt aluminium steeds vaker toegepast. Van nature is aluminium een sterk metaal. Het vervormt, barst, scheurt, roest of rot niet. Daarnaast is aluminium onbrandbaar en niet toxisch (giftig). Het metaal doorstaat daarmee moeiteloos de invloeden van zonlicht, vocht, temperatuurschommelingen of wisselende weeromstandigheden. Grote stijfheid Aluminium is dankzij een goede beschermlaag gemakkelijk te onderhouden. Bij jaarlijks tweemaal reinigen blijft de beschermlaag zeker 25 jaar in goede conditie. De lange levensduur van aluminium is mede afhankelijk van juiste en tijdige schoonmaak- en onderhoudsbeurten. Zeker aan de zonzijde en op plaatsen waar weinig regen valt, is extra aandacht gewenst. Het hang- en sluitwerk, de ventilatieroosters en het glas vragen ook reiniging. Bovendien is het van belang de kitvoegen en de beglazingrubbers jaarlijks te inspecteren. Aluminium wordt industrieel vervaardigd op basis van hoogwaardige technologieën en precieze productieprocessen. Het metaal is en blijft maatvast, waardoor het uitzetten van ramen en deuren, onder invloed van vocht, tot het verleden behoort. Ondanks het lichte materiaal kenmerkt aluminium zich door een grote stijfheid (dus stevigheid). Aluminium winnen uit de grondstof bauxiet vraagt veel energie. De laatste jaren is er daarom veel geïnvesteerd in zuinige(re) technieken. Daardoor is de hoeveelheid verbruikte energie met bijna 1/3 afgenomen. Iets meer dan de helft van deze energie is weer afkomstig van waterkracht, dus schoon. Aluminium biedt in het gebruik een aantal belangrijke milieuvoordelen. De levensduur van minimaal 75 jaar en de mogelijkheid om steeds 100% te recyclen, maken dit product bijzonder duurzaam. Bovendien komen bij het onderhoud geen schadelijke stoffen vrij. Geen milieuonvriendelijke reinigingsmiddelen dus en ook nooit meer (periodiek) overschilderen. Kortom, per saldo is aluminium milieuvriendelijk. Aluminium gevelelementen zijn leverbaar in alle RAL-kleuren,
raam en deur Raamwerk Branche over duur 19
19
I 6 2009
25-11-2009 08:57:00
Raamwerk Kunststof ‘Wat zijn belangrijke overwegingen bij de materiaalkeuze van kozijnen? Het milieu, de uitstraling, de hoeveelheid onderhoud en uiteraard de prijs-kwaliteitverhouding. Kunststof kozijnen scoren het best op duurzaamheid en exploitatiekosten. Zou men alleen op basis van aanschafkosten zijn keuze maken dan liggen de prijzen dicht bij elkaar, met een klein voordeel voor kunststof. Dan wordt echter geen rekening gehouden met de onderhoudskosten over een lange periode. Het is dus belangrijk de totale exploitatiekosten te bekijken bij de keuze van een materiaalsoort. Uit de levensduuranalyse van kunststof kozijnen blijkt dat een kunststof kozijn wel 75 jaar meegaat. Herbruikbaar Het onderhoudarme karakter van kunststof kozijnen zorgt niet alleen voor kostenbesparingen, maar vermindert ook de milieubelasting, doordat er geen schadelijke verf, plamuur en stopverfresten vrijkomen. De montage van kunststof kozijnen volgens de VKG-kwaliteitseisen en voorschriften zorgt ervoor dat de kozijnen ook weer eenvoudig zijn te demonteren zonder breek- en sloopwerk. Dit bevordert het duurzame karakter van de kozijnen. Verkwisten is niet meer van deze tijd. Dit geldt ook voor het
raam en deur Raamwerk Branche over duur 20
afval en de oude kunststof kozijnen van kozijnproducenten. Alles wat herbruikbaar is, zorgt voor minder belasting van het milieu, Vanaf 1996 worden kunststof gevelelementen ingezameld en gerecycled. Sinds 1 januari 2007 werkt de VKG in haar recyclingsysteem volgens het cradleto-cradle principe. Het recyclingsysteem is zo georganiseerd, dat het economisch rendabel wordt. De tijden dat kunststof kozijnen alleen verkrijgbaar waren met brede
20
I 6 2009
25-11-2009 08:57:12
voor het hang- en sluitwerk. De kozijnen moeten tezamen met het hang- en sluitwerk veilig zijn. Ook de montage en de kwaliteit van de gevel spelen een rol als het gaat om inbraakveiligheid. Kunststof kozijnen worden standaard uitgevoerd met de meerpuntsvergrendeling en kunnen naar buitenof naar binnendraaiend uitgevoerd worden. Een groot voordeel van kunststof kozijnen is dat het materiaal PVC sterk en taai is en niet splintert. Het vormt samen met de stalen kern een uitstekende barrière tegen de gelegenheidsinbreker. Kunststof kozijnen worden altijd gemonteerd met een dubbele dichting. Een buitendichting houdt het slagwater tegen, de binnendichting voorkomt tocht uit de spouw. De dubbele dichtingen zorgen dus voor een uitstekende wind- en waterdichtheid. De VKG- kwaliteitseisen en –adviezen voor de productie en montage van kunststof gevelelementen vormen de basis van de kwaliteitsborging voor de branche. De hierin opgenomen voorschriften en richtlijnen voldoen aan het Bouwbesluit en aan andere nationale en Europese regelgevingen. In samenwerking met Stichting Bouwresearch (SBR) heeft de VKG vijftig referentiedetail vervaardigd voor zowel renovatie- als nieuwbouwprojecten. Het geeft een goed beeld van de vele mogelijkheden om met een zeer hoge kwaliteit en duurzaamheid te detailleren met kunststof.’
profielen in de kleur wit liggen ver achter ons. Het kunststof kozijn heeft zich de afgelopen jaren regelmatig bewezen als een volwaardig alternatief zowel bij eigentijdse als bij historische gebouwen. De industrie heeft zich de laatste decennia ontwikkeld op tal van aspecten. Zo zijn kunststof kozijnen te leveren in talloze kleuren, profielen en vormen en met een zeer fijne detaillering. Het verschil met traditionele kozijnen is niet of nauwelijks waarneembaar.
Isolatieverbetering met kozijnen wordt goedkoper Iedere eigenaar van een woning ouder dan twee jaar krijgt een voordeel: het lagere 6% Btw-tarief is vanaf nu van toepassing op de kosten voor het vervangen van kozijnen. De VMRG, de VKG en het Kennis Centrum Gevelbouw kwamen met de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën overeen, dat dit geldt voor de kosten van arbeid (40%) in het totale bedrag van de verbetering. Maar liefst 40% van de totaalfactuur valt vanaf nu dus binnen het 6% Btw-tarief in plaats van in het 19% Btw-tarief. De regeling geldt niet alleen voor aluminium en kunststof maar ook voor houten kozijnen. Dit is een uniek kostenvoordeel voor iedere eigenaar die zijn woning beter wil isoleren door de kozijnen te vervangen. Woningeigenaren kunnen voor meer informatie contact opnemen met kozijnleveranciers. Leveranciers die lid zijn van de VMRG of de VKG zijn te vinden op www.vmrg.nl of www.vkgkozijn.nl.
Altijd dubbele dichting Kunststof kozijnen, ramen en deuren hebben van nature een hoge warmte-isolatie. Door toepassing van zorgvuldig industrieel vormgegeven PVC-profielen met een doorsnede van meerdere afgesloten kamers gevuld met stilstaande lucht ontstaat een natuurlijke isolerende barrière. Als er speciale profielen en detaillering worden toegepast, is het mogelijk de isolerende werking nog verder te verbeteren. Kunststof kozijnen van VKG-leveranciers zijn afgestemd op de Nederlandse bouwtechnieken en –methoden. Dat geldt ook
21
Raamwerk Branche over duur 21
I 6 2009
25-11-2009 08:57:14
Een greep uit ons assortiment...
Ansae B.V. Denariusstraat 25, 4903 RC Oosterhout telefoon 0162 490049 fax 0162 490606 e-mail info@ansadesign.nl web www.ansadesign.nl Uitsluitend leverbaar via de vakhandel
‘Made in Holland’ Stuk voor stuk degelijke producten van Nederlandse bodem, ontworpen met aandacht voor:
Toegankelijkheid Gebruiksgemak Veiligheid Kwaliteit Duurzaamheid
Veerbuffers
Opbouwdeursluiters
Deuropvangers
Inbouwdeursluiters Veerscharnieren
DICTATOR PRODUCTIE B.V. Tel. +31 (0)527 61 34 56
22_adv.indd 1
Energieweg ergieweg 11 8304 AJ Fax +31 (0)527 69 84 20
Deurvastzetters
Emmeloord Nederland E-Mail info@dictator.nl
www.dictator.nl
24-11-2009 18:13:02
Entree Klep met sparing Nadat een mooie brievenbus geïnstalleerd is, wordt deze vaak na niet al te lange tijd volgeplakt met Ja-Nee of Nee-Nee stickers. En niet netjes allemaal op dezelfde plek maar meestal op verschillende plaatsen. Kortom een rommelig gezicht. Om deze ontsiering en ergernis het hoofd te bieden, levert Vankan brievenbussen met in de klep een aparte sparing voor deze stickers. Mensen die geen sticker willen, dus wel alle reclame willen ontvangen, kunnen het plaatje met de zwarte naar voren in de sparing plaatsen. Mocht men later van gedachte veranderen, dat is het een kwestie van omdraaien. Het resultaat is in beide gevallen een brievenbus met een verzorgd uiterlijk. Info: Vankan, Dronten, 0321.31.82.77, www.vankan-dronten.nl, www.postkasten.nl
Vandaalbestendig Het assortiment deurcommunicatie van Hemmink- Elektro uit Zwolle bevat een serie vandaalbestendige belpanelen en deurstations, die stuk voor stuk opvallen door het strakke design en robuuste uiterlijk. Het gaat daarbij om de deurstations Halo en Marine Fermax. De panelen zijn gemaakt van 2,5 mm dik roestvast staal en bevestigd met veiligheidsschroeven. Ook de drukknoppen zijn in roestvast staal uitgevoerd, terwijl de naamvensters gemaakt zijn van 6 mm dik polycarbonaat. De stations zijn geschikt voor inbouw of opbouw en te leveren als audio of video uitvoering in de kleur zwart-wit, analoog bekabeld in VDS of BUS-2 versie. Info: Hemmink-Elektro, Zwolle, 038.469.82.00, www.hemmink-elektro.nl
Entreematten Nieuwe inlagen die in een later stadium te verwisselen zijn, meer kleurmogelijkheden, een betere brandwerendheid en een zware belasting; dat zijn de nieuwe mogelijkheden van de serie 517 GS, gesloten entreematsystemen van Emco. De eerste nieuwe inlage betreft die van slijtvast tapijt met een borstelwerking, een hogere vochtopname en een goede brandweerstand. Deze inlagen zijn er in de kleuren grijs, antraciet en beige. De tweede mogelijkheid zijn inlagen voor slijtvaste tapijtstroken van 100% polyamide. Deze duurzame inlagen zijn gebaseerd op de schoonlooptapijten van de serie Maximus, die is te leveren in 45 kleuren en 12 standaard dessins. Info: Emco Benelux,Hedel, 073.599.83.10, www.benelux.emco.de
Exclusief Koninklijke Boon Edam Group Holding, wereldwijd marktleider in ingangtechnieken, heeft een distributieovereenkomst getekend met Alluser Industries. Deze overeenkomst omvat de verkoop en installatie, alsmede het verlenen van service en onderhoud op de range beveiligingssluizen van deze Italiaanse fabrikant. Hiermee zijn tevens de Alluser sluizen beschikbaar voor de Nederlandse markt. De HPJ/FPJ beveiligingssluis is een modulair sluisconcept met een omvang rije reeks van mogelijke opstellingen. Dit concept maakt het mogelijk om toegangscontrolesystemen te integreren, waardoor van iedere deur eenvoudig een beveiligingssluis te maken is. Info: Boon Edam Nederland, Edam, 0299.38.08.08, www.boonedam.nl
Plintverwarming Plintverwarming is een verwarmingssysteem waarbij de duurzaamheid van lage temperatuurverwarming wordt gecombineerd met het comfort van stralingswarmte. De installatie wordt als een plint tegen de muur geplaatst. In de aluminium behuizing zijn twee kanalen verwerkt, waar het verwarmingswater doorloopt. Binnen dit systeem is sinds kort een uitvoering opgenomen, die kan worden doorgelegd voor glazen puien en entreepartijen. De 20 mm hoge plint wordt plat in de afwerkvloer opgenomen. Speciale op maat gemaakte aansluitstukken zorgen voor de overgang van het muurelement naar de vloeruitvoering. Met deze oplossing hoeft het systeem niet te worden onderbroken of moeten er moeizame oplossingen worden gezocht. Tevens wordt het glasoppervlak van de pui ‘aangewarmd’ door de opstijgende warme lucht. Info: Warmte-inkoop, Houten, 06.49.49.48.25, www.warmteinkoop.nl
raam en deur Entree_pi 23
23
I 6 2009
24-11-2009 17:20:42
Raamwerk Afweging van corporaties t.a.v. duurzaamheid
Waarom kiezen voor hout, alumin iu
foto: Elan Wonen
Wat verstaan woningcorporaties onder duurzaamheid? Welke aspecten spelen bij nieuwbouw of renovatie van kozijnen een rol als het gaat om de keuze tussen hout, aluminium of kunststof in relatie tot duurzaamheid? En welke ervaring heeft men op gerealiseerde projecten? De redactie van Raam en Deur legde deze vraag voor aan een aantal woningcorporaties, die om een speciale reden gekozen hebben voor hout, aluminium of kunststof kozijnen, ramen en deuren. De reacties zijn divers en heel ‘persoonlijk’.
door Joop Wilschut
Bellamystraat te Haarlem
D
at woningcorporaties bij nieuwbouw of renovatie van hun bestand à priori kiezen voor hout is geen vanzelfsprekendheid. In het merendeel van de gevallen spelen de exploitatiekosten naast de investeringskosten een hele belangrijke rol zo blijkt uit diverse onderzoeken. Maar ook de aspecten milieu en energiebesparing, voor de corporatie zelf als wel voor de bewoners, blijken een steekhoudende invloed te hebben. Onderstaand drie reacties van woningcorporaties over hun keuzes bij recente projecten en projecten uit het verleden.
vooraf dan ook de nodige aandacht. Een voorbeeld is het project in de Bellamystraat in Haarlem.” “In het grootonderhoudsproject Vaumontlaan in Heemstede is gekozen voor de toepassing van kozijnen van Accoya Titanwood. In de aanloop van het project liepen we tegen de innovatie van het geacetyleerde hout op, dat zeer goede eigenschappen heeft. Met fabrikant Doornenbal hebben we dit verder onderzocht. We kozen voor een uitvoering volgens het concept 3: de kozijnen worden compleet met glas en hang- & sluitwerk in de fabriek vervaardigd en vanaf de vrachtwagen direct gemonteerd. Voor de al wat oudere bewoners gaf dit verreweg de minste overlast. Er is tevens voor Accoya Titanwood gekozen vanwege het FSC-
raam en deur Raamwerk_WOCO 24
foto: Elan Wonen
Elan Wonen Haarlem “Een duurzaam onderdeel in een woning of gebouw is naar onze mening een onderdeel, dat met minimaal onderhoud een maximale tijd in een goede conditie blijft en waar de gebruiker zich prettig bij voelt”, laat projectleider Mark Joosten weten. “Wij staan bij nieuwbouw voor een hoogwaardige architectuur. Het is bij Elan Wonen niet vanzelfsprekend, dat er kunststof of aluminium kozijnen worden toegepast vanwege het onderhoudsarme aspect. Enkele jaren geleden hebben we het Spaarnoogplan in Haarlem opgeleverd met nagenoeg blank afgelakte Meranti kozijnen. Dit paste naadloos in het ontwerp en daarmee accepteren we de hogere onderhoudskosten. Een esthetisch fraai gebouw maakt mede, dat bewoners zich prettig in hun woonomgeving voelen. Dit is voor ons ook duurzaam.” “Natuurlijk kijken we naar de financiële kant”, gaat hij verder. “Hierbij zijn onderhoudskosten nog veel belangrijker dan eenmalige aanschafkosten. Vanuit deze overwegingen vervangen we in diverse complexen de oude houten kozijnen door kunststof kozijnen. De uitstraling van een complex woningen kan hierdoor compleet veranderen. Hieraan besteden we
Spaarnoogplan te Haarlem
24
I 6 2009
24-11-2009 17:23:13
foto: Elan Wonen
in ium of kunststof?
Vaumontlaan te Heemstede
moeten zijn. We denken dat ons vastgoed op termijn een hogere waarde heeft als het energielabel gunstig is.” “Voor kozijnen en deuren kiezen we altijd voor het beleid om geen tropisch hardhout toe te passen”, vervolgt Baars. “We geloven niet in het FSC-keurmerk voor deze houtsoorten. Voor kozijnen passen we Oregine Pine of kozijnen van Robinia/Vuren (ROVU-kozijn) toe. De detaillering moet soms aan architecten uitgelegd worden, omdat men de oude ambachtelijke vaardigheden nog wel eens uit het oog verliest.”
keurmerk. Elan Wonen kiest voor hout uit goedbeheerde bossen, waarbij ook aandacht is voor de inheemse flora en fauna en bevolking. Nu moet de tijd uitwijzen of het Titanwood echt duurzaam is. Dat weten we eigenlijk pas echt over minimaal 25 jaar”, besluit Joosten. Patrimonium Veenendaal “Duurzaamheid heeft bij ons een meervoudige betekenis”, aldus Everlien namens woningstichting Patrimonium. “Het is duurzaam als je kwaliteit bouwt. Als je in ons geval woningen bouwt die heel lang mee gaan en hun waarde behouden. Omdat we zelf lang het vastgoed in portefeuille hebben moet duurzaam ook onderhoudsarm betekenen. Maar duurzaam vatten we ook op in de meer maatschappelijke betekenis: geen onnodige overlast voor ons leefmilieu!” “Hout vinden we één van de onderschatte materialen in de bouw. We werken nu veel met houtskeletbouw ook omdat dit heel goed op IFD-wijze te hanteren is en veel voordelen biedt. Voor onze huurders bijvoorbeeld de hogere flexibiliteit in de woning en de uitbreidbaarheid van de woning. Houtskeletbouw heeft tevens als voordeel dat er een beukmaat van meer dan zeven meter kan worden gerealiseerd. Als we een woning later uitbreiden past een volledige woonplattegrond met extra slaapkamer en badkamer op de begane grond. Goed voor levensloopbestendig wonen.” “Houtskeletbouw biedt ons ook de mogelijkheid om een hoge isolatiewaarde te bereiken. Daarmee is een tweede belangrijk aspect van ons duurzaamheidbeleid in beeld. Voor onze huurders geldt dat de kosten voor verwarming zo laag mogelijk
foto Patrimonium
‘Duurzaamheid heeft meerdere betekenissen’
Oranjetoren te Veenendaal
25
Raamwerk_WOCO 25
I 6 2009
24-11-2009 17:23:15
Raamwerk
foto Patrimonium
“Bij woontorens twijfelen we. Bij de toren die we nu in aanbouw hebben (Entrada) passen we aluminium toe voor ramen en kozijnen. Ondanks dat aluminium milieuonvriendelijk is, moeten we ook rekening houden met het onderhoud. Het schilderen van een woontoren is nu eenmaal geen sinecure. We zorgen dan wel voor een duurzaamheid(milieu)keurmerk op de ramen en kozijnen voor het gebruikte aluminium. In de recent opgeleverde woontoren (Oranjetoren) hebben we een goede combinatie van milieu en onderhoudsarme toepassing gevonden. De ramen en kozijnen zijn van aluminium/ wood. Een gevingerlaste vuren houten basis; gelamineerd afgewerkt aan de binnenzijde, en een onderhoudsarme aluminium afwerking aan de buitenzijde.”
Oranjetoren te Veenendaal
Groencertificaat “Al onze toepassingen van ramen, deuren en kozijnen hebben een politiekeurmerk”, gaat zij verder. “Ondanks dat dit met onze eisen op het gebied van duurzaamheid enige jaren terug nog wel eens een probleem was, zijn die nu overal goed verkrijgbaar voor FSC (niet zijnde hardhout). We passen alleen materialen toe die door SenterNovem zijn benoemd. Op deze manier ontvangen we een groencertificaat duurzaamheid. Met dit certificaat zijn we in staat om hypotheek te verkrijgen waarop een kwart minder rente wordt geheven (groenlening).” “Onze ervaringen zijn prima”, laat Baars tot slot weten. “We passen al jaren dit beleid toe. Omdat we onze nieuwbouw heel erg afstemmen op de verwachte onderhoudscyclus zijn we in staat om aan het begin van de hele bouwcyclus zo te ontwerpen dat we later kosten kunnen besparen.”
behoeven en milieuvriendelijk zijn. Vaak ook bereik je met moderne, hedendaagse materialen en bouwdelen betere isolatiewaarden. Dat levert voor de bewoners een financieel voordeel op, doordat ze minder stookkosten hebben, maar het draagt ook bij aan het terugdringen van de CO2-uitstoot.” “De keuze voor een bepaald materiaalsoort voor kozijnen, ramen en deuren wordt mijns inziens ingegeven door het type gebouw. Bij hoogbouw en kozijnen en ramen in hellende dakconstructie ligt het min of meer voor de hand dat je kiest voor onderhoudsarm. Vanuit het oogpunt van bereikbaarheid, veiligheid en arbeidsomstandigheden. Maar ook de leeftijd/ouderdom van de woningen en de esthetische uitstra-
foto Patrimonium
Sité Doetinchem “Duurzaamheid betekent voor ons simpel gezegd: lang meegaan”, meent Edwin van der Kwast van de Sité Woondiensten. “Maar je kan daarbij naar de economische of de technische levensduur kijken. Duurzaam zijn, houdt voor ons ook in dat de toegepaste materialen weinig onderhoud
Gladiolenstraat te Veenendaal
raam en deur Raamwerk_WOCO 26
26
I 6 2009
24-11-2009 17:23:19
ling van een complex kan een rol spelen. We hebben een vrij oud woningbestand, waarbij alles nog volgens de traditionele wijze is gebouwd. Dus gevelopeningen als inmetselkozijn en niet als nastelkozijn. Bij vervanging van kozijnen kies je dan al snel voor dezelfde bouwmethode om de ingreep voor de bewoners niet te drastisch te laten worden.”
foto JWProducties
‘Je moet toch ieder project apart beoordelen’ “Uiteraard spelen de exploitatiekosten een belangrijke rol”, laat Van der Kwast stellig weten. “Zo zijn we momenteel bezig met de renovatie van 231 woningen in de wijk De Hoop in Doetinchem. Bij deze woningen uit begin jaren zestig vertonen de oude houten kozijnen veel houtrot en tochtklachten. Bovendien hebben alleen de kozijnen op de begane grond isolerende beglazing. We hebben ervoor gekozen de houten kozijnen te vervangen door nieuwe kunststof kozijnen, omdat dit financieel het meest aantrekkelijk was, ook gezien de nog te verwachte levensduur van de woningen. Aluminium was gewoonweg te duur en hout zou opnieuw om onderhoud vragen.”
foto JWProducties
Ottawastraat te Doetinchem
Torontostraat te Doetinchem
foto JWProducties
Iedereen gelukkig “De keuze was dus puur een exploitatieverhaal. Bijkomende aspecten waren evenwel dat de kunststof kozijnen te hergebruiken of te recyclen zijn. En dat het in kunststof mogelijk blijkt een bijna identieke profilering te krijgen als die van de bestaande houten kozijnen. Het aanzien van de woningen blijft dus in tact, sterker nog gaat er op vooruit, omdat je straks het armoedige beeld van haveloze, verfarme, door houtrot aangetaste kozijnen in de gevels kwijt bent. Bovendien zijn de merendeels oudere bewoners van de woningen tevreden en gelukkig. Ze vinden de kunststof kozijnen mooi, dat ze niet meer hoeven te schilderen spreekt ze erg aan, ze krijgen goed geïsoleerde woningen ook op de bovenverdieping en ze zijn verlost van de tochtklachten. Kortom, voor dit project was kunststof als vervanging van hout voor iedereen de beste oplossing. Maar op een ander project kunnen wel weer andere aspecten de doorslag geven. Je moet het toch per project bekijken en afwegen.”
Ontariostraat te Doetinchem
27
Raamwerk_WOCO 27
I 6 2009
24-11-2009 17:23:27
Inside Wie doet wat, waarom en hoe?
In ieder huis een rookmelder Versnipperd
Als ieder huishouden in Nederland een rookmelder heeft, levert dat een maatschappelijke winst van twintig miljoen euro op. Dat er in ieder huis een rookmelder moet komen, staat voor overheid, brandweer en verzekeraars dan ook als een paal boven water. Grote vraag is alleen: hoe zorg je ervoor dat het ook gebeurt en mensen écht het belang van brandpreventie gaan inzien?
Het rapport geeft volgens alle betrokken partijen heel goed weer waar het aan schort. Allereerst is de publieke verantwoordelijkheid voor brandpreventie versnipperd. Er is bijvoorbeeld geen centraal aanspreekpunt voor burgers en bedrijven en de regelgeving is complex. Daarnaast zijn er onvoldoende kwantitatieve gegevens over oorzaken en gevolgen van branden beschikbaar. Het feit dat de oorzaak van een brand in de helft van de gevallen onbekend is, spreekt in die zin boekdelen. Daar komt bij dat er over belangrijke indicatoren (zoals het aantal dodelijke slachtoffers bij brand) geen overeenstemming is en er te weinig wordt gestuurd. Zo is er geen concrete doelstelling, waarbij het aantal dodelijke slachtoffers in x jaar tijd moet worden teruggebracht. Daarbij komt dat het effect van bepaalde maatregelen niet altijd helder is. Anders dan bij verkeersveiligheid worden er bij brandpreventie bijvoorbeeld nauwelijks maatschappelijke kosten-batenanalyses gemaakt.
Hein Stienstra
H
et gaat niet goed methet aantal branden. En dat terwijl er veel gebeurt op het gebied van brandpreventie. Heel veel zelfs, als je alle activiteiten bij elkaar optelt. De brandweer is steeds sneller ter plaatse, gemeenten treffen subsidieregelingen voor brandpreventiemiddelen en sommige verzekeraars belonen dat op hun beurt met premiekortingen. Toch sorteren al die inspanningen nog niet het gewenste effect.
Preventie loont SEO-onderzoek
Het SEO-onderzoek biedt genoeg aanknopingspunten die samenwerking in te kleuren. Dat de nadruk daarbij meer op preventie moet komen te liggen, staat voorop, want dáár zit de maatschappelijke winst. Een simpele rekensom, gebaseerd op bijvoorbeeld een casus in de gemeente Hoogeveen toont dat aan. Inwoners konden zich daar voor een rookmelder aanmelden, waarbij de gemeente de helft van de kosten vergoedde en de installatie voor haar rekening nam. De subsidie werd een succes: een kwart van de huishoudens meldde zich aan. Doorgerekend naar nationaal niveau zou dat een deelnemers-
Vorig jaar overleden 97 mensen bij een brand, bijna dertig meer dan in het jaar ervoor. Ook het aantal gewonden steeg, van 843 in 2007 naar 874 in 2008. Het Verbond van verzekeraars heeft daarbij het idee dat alle initiatieven om brand te voorkomen, op een of andere manier niet goed samenhangen. Om meer ‘grip’ te krijgen, gaf het Verbond SEO Economisch Onderzoek opdracht een onderzoek te doen. In het onlangs verschenen onderzoeksrapport staan drie vragen centraal: wie doet wat, hoe en waarom?
90 80 70 60 50 40 30 20 10
aantal dodelijke slachtoffers (opgave CBS) aantal dodelijke slachtoffers (opgave NIFV)
raam en deur Inside_rookmelders 28
28
I 6 2009
" "
0
24-11-2009 17:26:03
Wie gaat wat doen?
aantal van 1,8 miljoen huishoudens betekenen. De kosten bedragen dan 30,6 miljoen euro, terwijl het de samenleving ruim vijftig miljoen euro oplevert (vijf minder doden, 657 minder gewonden, en besparingen in (im) materiële schade). De maatschappelijke winst is dus twintig miljoen.
Hoe gaan verzekeraars, brandweer en overheid de aanbevelingen uit het SEOrapport oppakken? Kort gezegd: verzekeraars gaan focussen op eenduidige cijfers, de overheid maakt zich hard voor meer regie en minder complexe regels en de brandweer legt de nadruk op preventie en samenwerking. Het SEOrapport ziet men als een startschot om de beoogde samenwerking verder vorm te geven.
APK voor woningen?
Rookmelders
Volgens SEO moeten overheid, verzekeraars en brandweer daarop doorpakken, zeker omdat de consument ervoor te porren is. Bijna de helft van de consumenten geeft namelijk aan preventiemaatregelen te willen nemen als de overheid meebetaalt. Zo’n 45 procent vindt dat de verzekeraar moet langskomen om te kijken hoe het huis veiliger kan worden gemaakt en een derde verwacht dat van de brandweer. Mensen willen met andere woorden wel aan brandpreventie doen als ze worden geprikkeld. Overheid, verzekeraars en brandweer willen zich daar samen hard voor maken, al verschillen de meningen nog over de hoe-vraag. Zo pleit het Verbond van verzekeraars voor een verplichte ‘APK voor woningen’; een niet nieuw idee dat door sommige partijen wordt omarmd maar weer anderen nogal kritisch tegenover staan. SEO is zelf sterk tegen een ‘verplichte’ APK, met als advies het eerst vrijwillig te proberen en een beroep te doen op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. “Een keuring klinkt goed, maar je moet het niet verplichten. Dat leidt tot luiheid”, aldus een vertegenwoordiger van Landelijk Netwerk Brandveiligheid (LNB) van de brandweer. Bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie (CCV) leeft ook die gedachte dat er geen aparte keuring moet komen. Het CCV voelt meer in het aansluiten op het Politiekeurmerk Veilig Wonen en dat te uitbreiden met brandveiligheidsvoorschriften. Een keurmerk dat zijn nut al heeft bewezen en waarbij het wiel niet opnieuw hoeft te worden uitgevonden.
Volgens het Bouwbesluit 2e fase zijn op 1 januari 2003 rookmelders verplicht in nieuwbouwwoningen en renovatieprojecten. Ionisatierookmelders zijn niet meer toegestaan. De brandweer drong al jaren aan op deze maatregel. De noodzaak voor het aanbrengen van rookmelders in woningen komt onder meer voort uit het feit dat het menselijk reukorgaan niet functioneert als men slaapt. Veel mensen die bij een brand om het leven komen, stikken als het gevolg van rookontwikkeling. De rook kan de bewoners in drie minuten verstikken. Rook is vrijwel altijd heet, zwart, dodelijk en verspreidt zich snel door de woning. Het gehoor werkt echter wel tijdens de slaap. Daarom is een geluidsalarm de enige manier om de bewoners te waarschuwen en ze tijdig te laten vluchten. Volgens de brandweer kunnen brandmelders jaarlijks zo’n twintig mensenlevens redden, mits ze ook in bestaande bouw worden gebruikt. Het aantal gewonden zou dan met 600 tot 700 per jaar omlaag kunnen. Deze rookmelders moeten voldoen aan de norm NEN 2555: “Brandveiligheid van gebouwen/rookmelders voor woonfuncties” en getest en goedgekeurd door een erkend keuringsinstituut op basis van de BRL 6501. Een groen lampje (LED) geeft aan dat de rookmelder door 230V gevoed wordt. En, als er ook een rood lampje (LED) op de rookmelder is aangebracht geeft dit aan dat de rookmelder goed functioneert of dat de capaciteit van de batterij of de back-up voldoende is. Batterijen dienen uiteraard tijdig te worden vervangen. Bron: Verbond van verzekeraars/SEO
Downloads
" "
Het SEO-rapport Brandveiligheid, kan worden gedownload op http://www.seo.nl/nl/publicaties/ rapporten/2009/2009-63.html
Inside_rookmelders 29
29
I 6 2009
24-11-2009 17:26:27
Deur in Deur uit Prestige en klassiek De SkanSelekt Prestige binnendeuren van Skantrae vertegen woordigen pure klassieke weelde, zo laat het Duivense bedrijf weten. De serie is geïnspireerd op de glamour van 17e eeuwse oudHollandse herenhuizen. Dat komt tot uiting in de authen tieke details, de rijke klassieke profilering en de 16 mm dikke ‘double hip’ bossingpanelen. Per juli jongsteden is deze serie uitgebreid met vier nieuwe modellen. Voor de glasmodellen is tevens bijpassend nieuw glasinlood ontwikkeld. Ook aan het beslag is gedacht in de vorm van nieuwe deurkrukken Riva en Idro, beiden met een krasvaste en kleurechte titanium coating. Om het geheel te completeren bevat het assortiment nu ook architraven, plinten en neuten. Info Skantrae, Duiven, 026.319.31.21, www.skantrae.com
Gunstige U-waarde
Knopgrendels Deurnaalden worden het snelste geopend met een paniekontgrendeling. Zijn de eisen minder stringent maar moeten de dubbele deuren wel heel gemakkelijk te openen zijn, bijvoorbeeld de passieve deur, dan heeft Alprokon daarvoor de zogenaamde knop grendel ontwikkeld. Het bedieningselement, een knop met een doorsnede van 22 mm, is op de zichtzijde van het deurnaaldprofiel geplaatst. De knop is dus zichtbaar en voel baar vanaf de buitenkant. Niet alleen in panieksituaties kan deze nieuw ontwikkelde knopgrendel optimaal functioneren; ook voor minder validen of personen met een visuele beperking kan deze bedieningswijze een uitkomst zijn. Info: Alprokon Aluminium, Barendrecht, 0180.64.39.50, www.alprokon.com
In opdracht van Buva heeft adviesbureau Nieman de warmtedoorgangscoëfficiënt (U) berekend van de verschillende Buva Isostone onderdorpels. De berekening is uitgevoerd volgens NEN 1068 in combina tie met houten kozijnen. De onderdorpels van glasvezelversterkt kunststof hebben een zeer gunsti ge Uwaarde, waarbij de reductie kan oplopen tot 0,02. Deze lage waarde wordt mede bepaald door het toegepaste materiaal en de vormgeving met gescheiden luchtkamers. De Uwaarde van het hele kozijn kan eenvoudig ingevoerd worden in een EPC berekening. De gegevens zijn ook verwerkt in de speciale SBR details, die Buva heeft laten samenstellen. Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
Vrije keuze Naast de al bestaande Living Door collectie zijn er nu ook binnendeu ren uit de Design collectie via het bestelprogramma van Weekamp Deuren te leveren. Dit programma biedt een enorme keuze aan deur modellen, profileringen, panelen en afmetingen. Er zijn maar liefst negen verschillende combinaties profileringen en panelen. Bovendien is de deur in afwijkende maten tot 1200 x 2400 mm zonder toeslagen te produceren en te leveren. Ook nieuw in de collectie is de begla zingsmethode Invisible. Het glas wordt tijdens de productie van de deur opgesloten, zodat glaslatten niet meer nodig zijn en de deur een strak aanzien krijgt. Info: Weekamp Deuren, Dedemsvaart, 0523.62.53.00, www.livingdoors.nl
Glazen balustrade GM Windoorail zijn geprefabriceerde glazen balustrade modules met een valbeveiligings functie bestemd voor toepassing bij raam en deurelementen, die onder de vereiste borstwe ringshoogte reiken. De modules in een combinatie van glas en metaal garanderen een maxi male veiligheid door een gelijkmatige glaslagering en een beproefde bevestiging. GM Windoorail bestaat uit een onderste en een bovenste metaalprofiel en een glaselement met tweezijdig vrije, gepolijste randen. De geprefabriceerde modules worden opgehangen aan vooraf op het kozijn gemonteerde platen. De transparantie doet geen afbreuk aan het beeld van het kozijn of de gevel. De glazen balustrades zijn geschikt voor montage op hout, alumi nium, kunststof en staal. Info: Market, Lomm, 077.473.24.00, www.windoorail.nl
raam en deur Didu_pi 30
30
I 6 2009
24-11-2009 17:32:59
Eikenfineer
Renovatiedorpel
De originele SkanSelekt Cube lijn binnendeuren is uit gebreid met drie moderne wit eikenfineer modellen. Het wit eikenfineer geeft de deuren volgens Skantrae een eerlijke en warme uitstraling en is eenvoudig naar keuze te bewerken met bijvoorbeeld beitsen, washes of waxen. Hierdoor is iedereen in staat de deur volledig aan te passen aan het interieur en de persoonlijke smaak. Voor het glasmodel is er een keuze uit maar liefst zes verschil lende glasdesigns (veiligheidsglas). Ook aan bijpassend beslag is gedacht in de vorm van nieuwe deurkrukken Prezo en Quadra Oak met een krasvaste en kleurechte titanium coating. Info Skantrae, Duiven, 026.319.31.21, www.skantrae.com
Met de nieuwe DTS ReFlex II dorpel is voor aanzienlijk minder geld een verrotte of uit gesleten onderdorpel te vervangen. De nieuwe RenoFix koppeling maakt deze ver vanging nog eenvoudiger. De koppeling bestaat uit een insert, die onder in de haaks afgezaagde stijl wordt geschroefd. Hierin wordt de RenoFix koppeling gedraaid en daarover is de dorpel met de vooraf aange bracht neuten te schuiven. Met een inbussleutel draait men de knelbout aan tot het geheel op elkaar is geklemd. De dor pel is dan al gemonteerd, maar moet nog wel ver ankerd en onder steund worden.. Info: Kreunen Kunststoffen, Lochem, 0573.43.84.10, www.dts-dorpels.nl
Nieuwe kern De Agridoor kunststof binnendeuren van Bouwimpex hebben nu standaard een EPSkern van 40 mm, waarop tweezijdige een zuivere polypropyleen (PP) afwerkplaat wordt bevestigd. Deze afwerklaag wordt machinaal op de kern verlijmd, waardoor een stabiele, gladde deur ontstaat. Ook de Omnidoor buitendeuren hebben een andere kern: een veilige brandvertragende PIRvulling. Door deze opbouw hebben beide deurtypen een hogere densiteit en isolerende waarde gekregen, terwijl ze optisch nog steeds even fraai ogen. Info: Bouwimpex, Barneveld, 0342.42.02.33, www.bouwimpex.nl
Indoor TOM-TOM Juist bij brandsituaties, waarbij rookvorming en paniek kan ontstaan, is het heel erg belangrijk dat de vluchtroutes overduidelijk zijn aangegeven en zichtbaar zijn. Dat kan nu met GloBrite, ook wel ‘glowinthedark’ genoemd. GloBrite is een sterk photoluminicerend materiaal, dat wordt ‘opgeladen’ door omgevingsverlichting, die maximaal 54 lux moet bedra gen. Bij plotselinge lichtuitval in het donker wordt de opgeslagen energie weer afgegeven en gaat de GloBrite sterk gloeien. De groene uitstraling geeft voldoende licht om gedurende ruim 90 minuten duidelijk zichtbaar te zijn tot op een afstand van circa vijftien meter. Alle Alprokon deurnaal den zijn te bestellen met over de volle hoogte een strook GloBrite aange bracht. Info: Alprokon Aluminium, Barendrecht, 0180.64.39.50, www.alprokon.com
Zachte stop Het schuifdeursysteem Agile 150 van Dorma is nu met Dormotion extra comfortabel. Dit dempveermechanisme zorgt voor een zachte stop en automatisch inrijden in de eindpositie. Al wordt de deur krachtig geopend of gesloten, enkele centimeters voor het einde van de loopweg wordt de glazen schuifdeur in beide richtingen zachtjes op de loopwa gens afgeremd en automatisch geruisloos gestopt. Eenmaal geopend of gesloten houdt de loopwegbegrenzer de deur waar ze zijn moet zonder ongecontroleerd terugveren of onvolledig sluiten. De techniek die dat mogelijk maakt, is onzichtbaar opgenomen in de looprail. Agiel 150 Dormotion is beschikbaar voor 1 en 2vleugelige schuifdeuren in wand en plafondmontage. Info: Dorma van Duin Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.00, www.dorma.nl
raam en deur Didu_pi 31
31
I 6 2009
24-11-2009 17:33:16
RD_0098.indd1 1 32_adv.indd
05-10-2009 24-11-2009 15:47:26 18:18:13
Sluitstuk ‘Groei in krimpende markt’ Themans pakt door. Onder dit credo investeert Themans/S2 fors: onder meer in nieuwbouw en innovaties. “Voor ons is er geen ander scenario denkbaar dan investeren.”
‘
T
hemans pakt door’ betekent in de praktijk dat het bedrijf uit Deventer een voorschot neemt op betere tijden, legt Cor van Brouwershaven uit. “Ons marktaandeel groeit nog steeds, ook in deze krimpende markt.” 2007 was voor Themans een stabilisatiejaar na de overname van S2. Er is hard gewerkt aan de naamsbekendheid en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. In de markt heerste lange tijd de veronderstelling dat het merk S2 exclusief via Destil aan Doorwin werd geleverd. Dat is niet zo. Toine Vogels: “S2 is een merk van de markt en het wordt niet exclusief aan Doorwin geleverd. Wel ontwikkelen wij bepaalde producten exclusief in samenspraak met eindverwerkers. We krijgen vaak de vraag van eindgebruikers of we het concept ook via hun voorkeurshandelaar kunnen leveren. Voor ons is dat goed, zo verbreden wij ons dealernetwerk.”
Van Brouwershaven en Vogels: “We kijken ook naar andere markten.”
nieuwe constructie ontwikkeld. De serie is modulair opgebouwd, en de garnituren zijn dus vrij, door ons of door de eindgebruiker, samen te stellen. En, dat is echt uniek, we zijn erin geslaagd alle koudebruggen in het beslag te doorbreken.”
Complex Steeds meer handelsrelaties staan achter het S2-concept. Reden voor de directie om begin 2009 te besluiten de geplande investeringen door te zetten. Er werd begonnen met de bouw van een nieuw pand, de automatisering is gestroomlijnd en de buitendienst werd op peil gehouden. Vogels: “De vraag naar flexibiliteit en snelheid, flex en speed, neemt toe. Maatwerk wordt steeds belangrijker. Dat is onze toegevoegde waarde, daarop leggen we het accent. Ook doordat projecten steeds kleiner en diverser worden en men kiest voor verschillende oplossingen. De complexiteit neemt dus toe.” Reden voor Themans om, juist in deze crisistijden, te investeren in research&development (r&d). Volgens de twee directeuren zijn duurzaamheid, energiezuinig en levensloopbestendig slechts enkele thema’s die om oplossingen vragen. Er staan dan ook enkele productlanceringen voor de deur, zoals 32 mm vastdraaibaar geveerd veiligheidsbeslag. Met slechts twee schroefgaten, wat een tijdsbesparing bij montage oplevert. Vogels: “In de markt heerste forse ontevredenheid over het veergedrag van krukken. Daarom hebben wij een
raam en deur Sluitstuk_Themans 33
Flexibel Een andere ontwikkeling in de bouw is de verschuiving van houten kozijnen en deuren en ramen, naar onder meer aluminium en kunststof. Ook Themans is bezig hiervoor producten te ontwikkelen. Van Brouwershaven: “Met alle veranderingen in de markt gaan we op eigen flexibele wijze om. Wij kijken dus ook naar andere markten. Maar feit is dat we in hout verder zijn dan in bijvoorbeeld kunststof of aluminium. Wij zien dat als groeimarkten. We hebben al wel deeloplossingen, maar nog geen totaalconcept op dat gebied.” Vogels vult aan: “Daarin zijn we nog niet de totaalleverancier die we willen zijn. We spelen wel in op de combinaties die je steeds vaker ziet. Een aluminium kozijn met een houten deur bijvoorbeeld.” Begin 2010 gaat Themans het nieuwe pand betrekken, waarna kantoren, opslag en logistiek weer onder één dak zullen zitten. Ook komt er in het nieuwe pand een ontwikkellaboratorium en een assemblagelocatie. Daarnaast stapte Themans half november over op een nieuw automatiseringssysteem. Al met al deed het bedrijf de afgelopen tijd dus forse investeringen. Vogels: “Voor ons is er geen ander scenario denkbaar dan investeren.” Van Brouwershaven vult aan: “We willen vooruit, dus moeten we het ook gewoon doen. Natuurlijk steken we geen geld in overbodige zaken. We blijven met beide benen op de grond staan.”
33
I 6 2009
24-11-2009 17:51:25
De nieuwe generatie inzethorren Inzethor Flex RS ●
altijd sluitende ramen
moderne en strakke vormgeving ● met GIO erkenning ●
sales@hamstrahorren.nl
VOOR KLEINE EN GROTE PROJECTEN!
METALURA BALKONBEGLAZING Metalura is de Nederlandse fabrikant van balkonbeglazing voor nieuwbouw en bestaande bouw.
METALURA
®
Ons volglassysteem kenmerkt zich door een stijlvolle, onopvallende gevelintegratie en is breed toepasbaar. Metalura staat voor: kwaliteit, maatwerk en een hoge servicegraad.
Anz_HS2009_210x145_NL.qxp:Layout 1 09.11.2009 - 0184-701008 12:58 Uhr Seite 1 www.metalura.nl - info@metalura.nl - Griendaak 12 - 3371 KH - Hardinxveld-Giessendam
Verbreed uw perspectief: met HAUTAU ATRIUM HS® staat in uw ruimtelijk beeld niets meer in de weg!
BEZO
S! EK ON
210 Stand 1 Halle 1
Een puur ruimtewonder: bij glaselementen over 13 m breedte reali seert het hef-schuifbeslag HAUTAU ATRIUM HS ® openingswijdtes tot 6,5 m – zonder lastige post in de doorgang. Het systeem is geschikt voor alle gangbare hef-schuifdeuren – van hout, kunststof of lichtmetaal. www.HAUTAU.de
U zult het merken wanneer het HAUTAU is.
RD_0108.indd1 1 42_adv.indd
20-11-2009 24-11-2009 09:11:43 18:11:45
Sluitstuk NIKO Elektronische sleutel Het Acces Key System is een uitbreiding op het assortiment toegangscontroleproducten van Niko. Met dit systeem kan een sleutelplan eenvoudig worden opgesteld, via softwarematig vaststellen welke personen op welke locaties de toegang mogen gebruiken eventueel in combinatie met een tijdstip. Onderhoud en wijzigingen, nieuwe sleutels aanmaken of vervallen sleutels blokkeren kan via een centrale PC. Ook kan binnen het systeem eenvoudig toegang worden verleend aan hulpdiensten. Info: Niko Nederland, Gorinchem, 0183.64.06.60 http://www.niko.nl
ABLOY insteeksloten EL160 en EL560 ASSA ABLOY Nederland brengt de ABLOY EL160 (zelfvergrendelend antipaniekslot) en EL560 (enkelzijdig krukgestuurd slot) die beide een SKG certificaat hebben verkregen. Producten op een buitendeur moeten voldoen aan de SKG eisen, maar een buitendeur met vluchtfunctie moet ook voldoen aan NEN-EN179 of NEN-EN1125. De sloten zijn gelijkwaardig beoordeeld aan het ABLOY slot EL561 SKG***. De EL160 en de EL560 zijn opgenomen in de productlijst van Politie Keurmerk Veilig Wonen, waardoor ze te combineren zijn met gecertificeerd BEB-EN179 nooddeurbeslag of NEN-EN1125 antipaniekbeslag en voldoen aan de desbetreffende vluchtwegnormering en aan een SKG*** gelijkwaardige oplossing. Info: ASSA ABLOY Nederland Raamsdonksveer, 088 63.946.00, www.assaabloy.nl
Dorma Tensor Glasdeurscharnier Het Dorma Tensor glasdeurscharnier sluit de deur vanaf een hoek van 80° snel en veilig door het toegepaste veermechanisme. Bij een hoek van 90° houdt de Tensor de deur veilig vast. Het design van scharnier is bijzonder met een licht convexe boogvorm geïntegreerd in het aluminium scharnier. Deze inzet kan worden geleverd in drie kleurvarianten en kan naar keuze worden toegepast in een harmonieuze kleur of als contrast met de afwerking van het scharnier. De inzet dient ook als aanslag voor het scharnierblad en voorkomt beschadiging van het oppervlak van de scharnierbasis bij opening tot 90°. Info: Dorma Van Duin Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.00, www.dorma.nl
LIPS driepuntssluiting met afstandsbediening Driepuntssluitingen worden vooral toegepast in een omgeving waar behoefte is aan goed beveiligde woningen en gebouwen. De gemotoriseerde uitvoering van LIPS is daarnaast ook te integreren met (bestaande) toegangscontrolesystemen. Door een toepassing met bijvoorbeeld een afstandsbediening is het slot zeer comfortabel te bedienen. Er zijn drie uitvoeringen beschikbaar, \alle met SKG veiligheidsklasse zwaar. De LIPS gemotoriseerde driepuntssluitingen zijn toepasbaar voor binnen – en buitendeuren in woningbouw en voor semi utiliteitgebruik. Door uniforme maatvoering zijn de gemotoriseerde versies volledig geïntegreerd in de bestaande mechanische driepuntssluitingen LIPS 2600-serie. Binnenkort is de LIPS gemotoriseerde veiligheidsdriepuntssluiting leverbaar bij ASSA ABLOY Nederland. Info: ASSA ABLOY Nederland Raamsdonksveer, 088. 639.46.00, www.assaabloy.nl
Nemef All-in-One 1000 Speciaal voor de onderhouds-, renovatie- en vervangingsmarkt ontwikkelde Nemef een nieuw binnendeurslot. Dit innovatieve All-in-One slot heeft meerdere slotfuncties in één. Voortaan hoeft u vooraf niet te weten of u een loop-, deur- of badkamer/wc slot nodig heeft. Met het Nemef All-in-One slot heeft u namelijk alle 3 de functies in 1. Vervanging van een Nemef 1200 serie slot (of een vergelijkbare serie) is vanaf nu wel heel eenvoudig. Het Nemef All-in-One slot past namelijk precies in de reeds bestaande uitsparing in de deur. Bovendien kunnen bestaande sluitplaten gewoon blijven zitten en is de dagschoot eenvoudig omlegbaar. Dankzij het Nemef All-in-One binnendeurslot bent u heel flexibel en voorkomt u 'misgrijpen'. U heeft namelijk altijd het juiste slot bij de hand en pas op locatie bepaalt u welke functie van het slot gewenst is. Het aanhouden van slechts één artikel vermindert uw voorraad aanzienlijk. Ook in de servicewagen is nog maar één type slot nodig, in plaats van drie verschillende. Of het nu gaat om een loop-, deur- of badkamer/wc functie, het All-in-One slot heeft al deze functies in één. Info: Nemef, Apeldoorn, 055-312.84.00, www.nemef.nl
raam en deur Sluitstuk_pi 35
35
I 6 2009
24-11-2009 17:38:29
Uitzicht Daglicht: bouwsteen van het nieuwe bouwen Als de crisis één ding teweeg kan brengen, is het dat de traditionele bouwwereld van steen en beton eindelijk eens grootschaliger open gaat staan voor nieuwe manieren van bouwen. Met meer oog voor de basisbehoeftes van gebruikers van woning of gebouw. Daglicht is essentieel voor de wellbeing van mensen en de enige echt duurzame lichtbron. “Duurzaam bouwen is in beweging”, aldus architect en bouwinnovator Atto Harsta. “Nu nog één grote stap verder: happy building.”
Door Mandy Beekman
D
aglicht is van essentieel belang voor mensen. Hang eens in gedachte boven de aarde en het is gelijk zichtbaar: de ene helft van onze blauwe bol baadt in het licht en de andere helft is door schaduw omgeven. Licht is leven, energie, activiteit. Donker is tot stilstand komen, rust en herstel. Dat ritme is waar wij mensen goed in gedijen. Heel lang, toen onze leefomgeving nog niet vol stond met gebouwen, leefden we voornamelijk buiten. Onze dagindeling werd mede bepaald door de hoeveelheid licht. Nu zijn we grotendeels binnendieren geworden. En daar zijn we eigenlijk niet op gebouwd. Daglicht is als voeding en water, ons hele fysieke en lichamelijke systeem heeft het nodig en reageert erop. Ook op een tekort. Kijkend naar onze bebouwde wereld is het schrikken hoeveel mensen er nog altijd werken en leven in betonnen dozen met kleine ramen. Harsta is directeur van archtitectenbureau Aldus Bouwinnovatie en bestuurslid van de Stichting Living Daylights. “Vooral met de appartementenbouw is het vrij droevig gesteld. Passieve behuizingen, supergeïsoleerd en dus heel erg gesloten. Kleine ramen, te weinig contact met buiten. Muren van een halve meter dik kunnen wel energiebesparing opleveren, maar ik geloof echt niet dat mensen er gelukkig van worden. In de mainstream bouw is in die zin
raam en deur Uitzicht Bijzonder inval 36
nog weinig ontwikkeling gaande. In Nederland wordt keurig gebouwd volgens het bouwbesluit. Men doet wat de norm vraagt, maar die norm geeft een minimale hoeveelheid daglicht aan. Zich werkelijk met de wellbeing van mensen bezighouden, doet men niet.” Daglichtverloop De mens heeft daglicht nodig om meer redenen dan alleen om te kunnen zien. Niet voor niets wordt depressieve mensen aangeraden zo min mogelijk een zonnebril te dragen. Zodat de cellen in het oog die het licht opvangen dit door kunnen sturen naar een in 2002 nieuw ontdekte fotoreceptor: eentje die zenuwverbindingen heeft naar onder andere de pijnappelklier en onze biologische klok. Van daaruit worden alle ritmes van verschillende lichaamsprocessen beïnvloedt. Denk daarbij aan de lichaamstemperatuur, slaappatronen, cognitieve prestaties, stemming en
36
I 6 2009
25-11-2009 09:05:50
woning”, aldus Lalleman. “Het is een natuurlijke manier van wonen waarbij gebruik gemaakt wordt van alles wat gewoon voorhanden is. De woning draait volledig op schone energie, verkregen via wind en zon. De zon brengt voldoende warmte in de winter, vastgehouden door de aarde en dezelfde aarde brengt koelte in de zomer.” Uit onderzoek blijkt dat vooral daglicht dat via het dak komt een positief effect heeft op mensen, met name op de productiviteit. Dit komt door de meer gelijkmatige verdeling van het licht. Lichtschitteringen en schaduwen komen dan namelijk minder voor.
de aanmaak of onderdrukking van diverse hormonen. Te weinig daglicht, maar bovenal het missen van het natuurlijk daglichtverloop – van het activerende blauwachtige licht, naar het rustgevende rode licht - verstoort deze processen. Harsta: “Onderzoeken hebben allang bewezen dat een mooie, lichte woning of werkruimte een mens gelukkiger en effectiever maakt. Onbegrijpelijk dat daar nog zo weinig waarde aan gehecht wordt.” Onderstroom Er zijn gelukkig genoeg ontwikkelingen gaande, waarbij zaken als gezond wonen – vaak in combinatie met duurzaamheid – voorop staan. Nog in de onderstroom voornamelijk, maar waar wel een groeiende belangstelling voor is. Projecten ook die in de traditionele bouwwereld te makkelijk worden afgedaan als alternatief. Toch opent de crisis ook deuren die eerder gesloten bleven. Zo ontving Theo Lalleman van de Stichting Owaze onlangs van Bouwend Nederland een uitnodiging om te komen spreken op een congres. “Verrassend”, zegt hij. “Dat zegt wel iets over het feit dat de traditionele bouwwereld iets meer openstaat voor andere manieren van bouwen.” Lalleman stond aan de wieg van het eerste Nederlandse Earthship in Zwolle. Een aardehuis is een zelfvoorzienende woning, gemaakt van dik gepleisterde met zand gevulde autobanden. De binnenmuren bestaan uit gerecycleerde blikjes of flessen. Het dak wordt vaak zwaar geïsoleerd, deels middels een aardewal. De opening van de U-vorm wijst naar de zon en bestaat grotendeels uit ramen. Daklichten brengen het licht dieper de woning in. Momenteel zijn er zowel in Tilburg als in Deventer twee kleine woonwijken van earthships in voorbereiding. “Eenvoudige, maar slimme systemen regelen de hoeveelheid licht en warmte in de
Eeuwenoude kennis Een andere manier van bouwen is het zogenaamde Vedisch bouwen, waarbij gebruik gemaakt wordt van eeuwenoude kennis uit India. In het Utrechtse Leidsche Rijn werd in 2007 de eerste particuliere woning gebouwd. Een wijk in Almere is in voorbereiding. In een Vedische woning heeft elke ruimte een specifieke functie die wordt afgestemd op het zonlicht. De voorkant staat altijd precies op het oosten, de kant van de opgaande zon. “Waar de beste energie vandaan komt”, aldus Ger Lieve van ontwikkelingsmaatschappij Fortuinlijk Wonen. Gebouwen kunnen mensen ziek maken, maar volgens Lieve kunnen huizen die gebouwd worden in harmonie met alle wetmatigheden in de natuur mensen juist gezonder maken. Door de juiste oriëntatie, maatvoering en plaatsing van de verschillende leefruimtes in huis. Het huis volgt als het ware de zon. “De zithoek is zo gesitueerd dat het licht van de namiddag/avondzon er op valt. Zodat men makkelijker kan ontspannen. De werkruimte vangt het activerende licht van de ochtend.” En ieder Vedisch gebouwd huis heeft precies in het midden van het huis een zogenaamde Brahmastan. Deze vierkante opening door alle verdiepingen heen, brengt het daglicht via een lichtkoepel in het hart van het huis. “Een Vedisch huis voelt eigenlijk als een lichaam om de bewoners heen. Zo’n huis waarvan iedereen bij binnenkomst voelt: ‘Hé, dit klopt.’ En dat draagt enorm bij aan de gezondheid van mensen.” Verantwoordelijkheid Volgens Atto Harsta is met kleine aandachtspunten een woning al veel leefbaarder te maken. “Bovendien is met een goede daglichtinval een enorme besparing op kunstverlichting te bereiken van wel 30 tot 70%. Het begint allemaal met een goed daglichtontwerp op de tekentafel.” De daglichtgoeroe wijst architecten op hun verantwoordelijkheid. “De tijdgeest is er naar. Gezond leven en werken, gebruik maken van pure natuurlijke bronnen. De behoefte daaraan is groeiende. Veel meer werken met boven- en zijlichten, hoge ramen voor diepe vertrekken, atria’s en patio’s om uitzicht te creëren, het zal een wereld van verschil betekenen.”
37
Uitzicht Bijzonder inval 37
I 6 2009
25-11-2009 09:05:56
DEURPANELEN & SIERBESLAG Deurpanelen van de Firma OBST GmbH onderscheiden zich door materiaal keuze en Design. • Aluminium sandwichplaat met Renolit folie. • Vleugeloverdekkend met Renolit folie. • Dikte variërend van 24 mm tot 40 mm. • Glas pakketten voorzien van extra veiligheid. • Glas met glas in lood applicaties. Bezoek de internetsite: www.obst-gmbh.de De voordeur is de spiegel van de woning. Kies voor: • • • • • • • • • •
Kwaliteit Duurzaamheid Design Veiligheid Stabiliteit Vormvastheid Uitwisselbaarheid Modern Klassiek Eigen Design
HANDELSONDERNEMING KOCH & VISSER VOF
TEL : 0314 623518 FAX : 0314 620603
INFO@KOCHVISSER.NL WWW.KOCHVISSER.NL
Persberichten en Nieuws Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 10 februari 2010. Persberichten en nieuws kunt u tot 12 januari 2010 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl
raam en deur
GEZE inspireert! Met passie, gedrevenheid en hoogwaardige techniek werken wij dagelijks aan de techniek van morgen. Van inspirerende designs en slimme producten tot en met praktische oplossingen voor het openen en sluiten van ramen en deuren. Producten die zich naast functionaliteit ook onderscheiden door hun vormgeving. GEZE verstaat de kunst van het creëren. Ontdek GEZE en bezoek ons tijdens de beurs Polyclose: in Gent op 14-15-16 januari 2010, standnummer 1364. Bel voor meer informatie (040) 262 90 80 of kijk op www.geze.nl
innovatie in raam- en deurtechniek
RD_0112.indd1 1 38_adv.indd 2009.0465 GEZE adv GEZE Inspireert versie Polyclose tbv Raam & Deur.indd 1
20-11-2009 24-11-2009 09:04:58 18:15:11 17-11-09 12:48
Uitzicht Brandwerend Total Glas brandwerende wanden en deuren combineren brandveiligheid en transparantie in één ontwerp. De stalen rand- en deurprofielen zijn slank gedetailleerd en de brandwerende volglazen wanden zijn zonder middenstijl in onbeperkte lengten toe te passen, zo laat Metaglas weten. De naden tussen de glaspanelen worden voorzien van een brandwerende transparante kitvoeg. De wanden en deuren zijn te leveren met 30 en 60 minuten brandwerendheid. Ze bieden een ideale bescherming van vluchtwegen en er is een optimale brandcompartimentering mogelijk zonder afbreuk te doen aan de openheid van een ontwerp. De oplossingen vallen binnen de EI/EW normen en voldoen aan de hoogste eisen voor straling, vlamdoorslag en oppervlaktetemperatuur. Info: Metaglas, Tiel, 0344.750.400, www.metaglas.nl
Besturing zonwering De intelligentie besturing van rolluiken en zonwering helpt veel energie te besparen. Voor dit doel heeft Becker Benelux diverse automatiseringsprogramma’s en producten ontwikkeld. Met de Centronic TimeControl TC511 bij voorbeeld worden rolluiken ’s morgens en ’s avonds op ingestelde tijdstippen geopend of gesloten. Een separate lichtsensor SC43 kan afhankelijk van de zoninval rolluiken en screens automatisch aansturen. Een ander voorbeeld is de TC445. Deze zender beschikt over vijf kanalen, waarmee rolluiken, zonweringen, lichtinstallaties en draadloze stopcontacten zijn aan te sturen. Kortom het bedrijf levert allerlei besturingsprogramma voor gebouwautomatisering die met name geschikt zijn woningen. Info: Becker Benelux, Maastricht, 043.361.38.00, www.becker-benelux.nl
Doorzicht of niet Smart film, een innovatieve raambedekking, is een folie met een kern van vloeibare kristallen, die onder elektrische spanning van ondoorzichtig (opaal) naar transparant verandert. Onder spanning geeft de folie 80% doorzicht; zonder spanning minder dan 6%. Schakelen van transparant naar ondoorzichtig gebeurt in een milliseconde. Smart film is zonder lijm aan te brengen op bestaand of nieuw glas. Daarnaast heeft de folie een isolerend effect; het houdt 99% van de ultraviolet stralen en 65% van de infrarood straling tegen. Smart film is te leveren in maximale afmetingen van 1200 mm (breedte), 3000 mm (lengte) en 0,07 mm dikte. Verder is beglazing met een Smart film te gebruiken als projectiescherm. Info: ArBe Design, Ridderkerk, 0180.84.48.30, www.arbedesign.nl
raam en deur UItzicht_pi 39
39
Vier in één De Screenvent Mistral AK (large/medium) is een zelfregelend ventilatierooster met een stormvaste zonwering, waarvan het screendoek in gesloten toestand dienst doet als muggengaas. Dankzij een intelligent geleidingssysteem zit het doek in iedere positie windvast en behoren klapperende en stukgescheurde doeken tot het verleden. De onderlat is uitgerust met een afdichtingstrip voor een perfecte aansluiting op de dorpel. De bijbehorende akoestische demping zorgt dat het binnenkomende geluid gereduceerd wordt. Er is een geluiddemping mogelijk tot 34 dB in open stand voor de Large versie van dit product en tot 33 dB voor de Medium versie. Info: Renson, Waregem, 00.32.56.62.65.00, www.renson.be
I 6 2009
24-11-2009 17:44:44
AXA Raamsluiting 3320 Het raam goed beveiligen “zonder” sleutel • optimaal bedieningsgemak met drukknop en vergrendeling dankzij “sleutelloze” en zichtbare vergrendeling • veilig en betrouwbaar voldoet aan het SKG*, SKH2 en Politie Keurmerk Veilig Wonen • breed toepasbaar, ook op ramen met smal kozijnhout door smalle opbouwsluitkom • korte montagetijd dankzij 3-schroefs sluitkombevestiging en één op één uitwisselbaarheid met bestaande raamsluiting 3319 en 3318 T: 0318 - 53 61 11 F: 0318 - 52 20 69 www.axa-hang-sluitwerk.nl
Adv_210bx148h_3320_fin.indd 1 RD_0092.indd1 1 40_adv.indd
Smalle opbouwsluitkom
3
R
2 3
R
R
2
R
16-09-2009 14:55:03 29-09-2009 18:14:29 11:54:01 24-11-2009
Sluitstuk DOM Nederland – toegangscontrole en cilinders DOM Nederland is één van de grotere aanbieders van mechanische en elektronische cilinders, waarbij met name de elektronische cilinders en toegangscontrole een steeds groter deel van de omzet bepalen. Nadat DOM een aantal jaren deel uitmaakte van het Black & Decker concern (waarvan o.a.ook Nemef onderdeel was) leek Assa Abloy het bedrijf over te gaan nemen. De mededingingsautoriteit wes dit plan af, waarna DOM onderdeel werd van het (Franse) Securidev concern. Raam en Deur sprak met Ernst Germann (directeur) en Erik Mastenbroek (product- en salesmanager) over verleden, heden en toekomst.
Door J. Reinder Luinge
Erik Mastenbroek
E
rnst Germann: “DOM Nederland maakt zich al jaren sterk voor intensivering van de relaties met de vak-ijzerhandel en de sleutelspecialisten. Snelle en betrouwbare levering was en is voor alle leveranciers van levensbelang. Vandaar dat wij onze montageafdeling en onze voorraden op een zeer hoog peil hebben gebracht. Op dit moment hebben wij ongeveer 40 medewerkers, waarvan er ruim 20 in de productie werken. Voor het bewerken van de Nederlandse markt en de ondersteuning van ons dealernetwerk hebben wij in totaal 7 buitendienstmedewerkers.”
rekening, mits natuurlijk de bestelling is aangeleverd in DOM-XL. De enige beperkingen die gelden is dat verlenging tot maximaal 60/60 mogelijk is en de uitvoering messing - mat-vernikkeld moet zijn.” Merkbescherming Ernst Germann vervolgt: “Onze RS-5 cilinders zijn inmiddels opgevolgd door Sigma, een zes-stiften cilinder met merkbescherming. Dit betekent dat het profiel van de sleutel herkenbaar bestaat uit het woord DOM. Van dit profiel zijn twee verschillende uitvoeringen leverbaar, waarvan er één beschikbaar is voor de handel, die hiermee haar eigen profiel kan voeren. De overige cilinders worden beschermd door technische patenten, die alle nog jaren geldig zijn. “
Speciale bestellijn Erik Mastenbroek: “Daar komt nog bij dat wij sinds kort een speciale bestellijn hebben voor zeer snelle levering, variërend van 24 uur tot 5 dagen, van maximaal 50 cilinders, waarbij wij gebruik maken van een speciaal, voor de handel beschikbaar, programma. In dit (DOM-XL) programma wordt het sluitsysteem volledig uitgewerkt, het programma controleert zelfs op eventuele dubbeling of fouten. Op het moment dat het sluitsysteem gereed is, is ook een kostenberekening beschikbaar en wel zodanig, dat voor alle DOM cilindersystemen de prijs bepaald is voor een gemakkelijk vergelijk. Onze dealer geeft via email het sluitsysteem door aan DOM Nederland, waar het wordt ingevoerd en doorgegeven aan DOM Brühl, waar de bestelling ‘productiegereed’ aankomt. Hierdoor is het mogelijk sluitsystemen, die voor 09.00 uur zijn aangeleverd, dezelfde dag om 16.00 ter verzending aan te bieden aan DPD, die zorg draagt voor levering binnen 24 uur in heel Europa. ” Ernst Germann vult aan: “Voor deze service, die geldt voor alle verschillende series cilinders, brengen wij geen extra kosten in
raam en deur Sluitstuk DOM 41
Uitbreiding De overname door Securidev (Frankrijk) – opgericht in 1990 met als eerste ondernemingen Picard en Ronis - betekent voor DOM vooral een uitbreiding van het productenpakket en verregaande samenwerking op het gebied van ontwikkeling en productie. Met name de cilinderlijn van Ronis (Frankrijk) geeft een sterke uitbreiding op de industrie- en meubelcilinders van DOM. Bouwsloten van Euro-Elzett (Hongarije) maken dat DOM Nederland een aanvulling op het bestaande cilinderprogramma kan aanbieden. DOM Nederland heeft aan een aantal bijzonder aansprekende projecten geleverd, waaronder de Maastoren in Rotterdam, het KPMG gebouw in Amstelveen, een aantal ministeries, de Haagse Hogeschool en het Nederlands Voetbal Museum in Middelburg. Voor de toekomst wordt met name ingezet op nieuwe markten, waar mechanische cilinders en online gekoppelde elektronische cilinders en toegangscontrole waarvoor geen bekabeling nodig is en waarbij gebruik wordt gemaakt van intelligente transpondertechniek.
41
I 6 2009
24-11-2009 17:48:03
Compleet in bouw, doe-het-zelf en tuin Als retailer of professional in bouw, doe-het-zelf of tuin bent u voor uw vakliteratuur bij MIXpress altijd aan het juiste adres. Want met onze uitgebreide titelreeks is er altijd een uitgave die aansluit bij uw dagelijkse praktijk.
MIX
Vakblad voor de doe-het-zelf en ijzerwarenhandel
Raam en Deur
Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek
bladformule
Met MIX mis je niks, want MIX is actueel, relevant, deskundig en compleet. Dit door haar onafhankelijke journalistiek, de laatste branchenieuwtjes, actuele interviews, het laatste productnieuws en de maandelijkse blik op het brancheklimaat, onder andere door exclusieve omzetstatistieken en consumentenonderzoeken van GfK.
bladformule
Raam en Deur is het enige journalitiek onafhankelijke vakmagazine dat álle vakinformatie op het gebied van ramen en deuren in één blad bundelt. Raam en Deur wordt dwars door de bouwkolom heen gelezen. In alle schakels van de keten bieden we inzicht en overzicht in ontwikkelingen, producten en producenten.
verschijning
MIX verschijnt 11 keer per jaar met in juni een dubbelnummer.
verschijning
Raam en Deur iedere twee maanden (6 x p.j.)
abonnement
Regulier € 65,- per jaar Collectief abonnement op aanvraag*
abonnement
Regulier € 55,- per jaar Collectief abonnement op aanvraag*
raam en deur
Lees de uitgave van uw keuze nu vrijblijvend een half jaar lang voor slechts € 15,-, of Raam en Deur in combinatie met Vakblad MIX voor slecht € 30,- Let op: uw kennismakingsabonnement stopt automatisch. Ja, ik lees graag 6 maanden lang:
Raam en Deur voor slechts € 15,MIX voor slechts € 15,Raam en Deur + Vakblad MIX voor slechts € 30,-
* Voor meer informatie over onze collectieve abonnementen of opgave voor het kennismakingsabonnement bereikt u ons ook via 073 - 503 43 47 of per mail: redactie@mixpress.nl Naam + voorletters
Lees de uitgave van
Naam organisatie
uw keuze nu vrijblijvend
Adres
een half jaar lang voor slechts €
15,-
Stoppers_R&D.indd 1
M/V
Postcode/Plaats Telefoon
Handtekening
E-mail Verstuur dit antwoordformulier naar: MIXpress BV t.a.v. abonnementenadministratie Antwoordnummer 3000 | 5258 ZX ’S-HERTOGENBOSCH
24-11-2009 18:24:34
Goed beslagen ‘Dealers zijn onze ambassadeurs’ De stormachtige tijd die Entra in Italië doormaakte, ging vrijwel voorbij aan de grotendeels zelfstandige, Nederlandse vestiging. Kwaliteit is het adagium van de Roosendaalse leverancier. Dat vraagt om uitleg, maar door het technische verhaal met de klanten te delen, wordt het duidelijk waarom de hoogwaardige lijn ook gewoon meer kost.
Door Bert Hoogeland
E
ntra maakte de afgelopen maanden een hectische tijd door. De fabriek in Italië groeide jarenlang gestaag, maar door het totaal instorten van de Britse en de Spaanse markt Maries zocht het bedrijf naar partners. Toen de krediet crisis z’n intrede deed, toonde een grotere deurkrukkenfabriek uit de omgeving van Brescia zich slagvaardig. “Door de verschuiving naar rvs valt de efficiency in de productie weg. Processen moeten immers doorlopen. De nieuwe partij haalt een degelijke naam in huis en vult de productiecapaciteit op”, legt directeur Maries Kouters uit.
Sfeer wegzetten In het luxe segment, waarin Entra opereert, neemt productuitleg een belangrijke plaats in. Daarom hecht het bedrijf grote waarde aan de buiten dienst. “Onze buitendienst is belangrijker dan een beurs”, glimlacht Kouters. “Zij zorgen voor het persoonlijke contact en ontwikkelen samen met de klant verkoopconcepten. Dat wordt goed begeleid, want onze klan ten moeten ook weer gemotiveerd worden in wat ze verkopen. Dát zijn onze ambassadeurs. Zij moeten onze producten willen verkopen. In onze sector kopen mensen emotie. De merkenperceptie is daarom ook heel las tig. Je kunt alleen sfeer wegzetten, al kun je wel werken aan de herkenbaar heid. In ons geval moet de klant het gevoel hebben: ‘Hier hebben ze ook Entra. Dan moet het goed zijn’.”
Samenwerking Een heel belangrijk aspect in de bedrijfsfilosofie van Entra is samenwerking. Marketingmanager Debbie van den Oever: “Samen met twee collega’s verzorgen we het deurkrukkenassorti ment van een klant. Dan moet je om de tafel zitten om de show room zo efficiënt mogelijk te maken. In zo’n geval gaat iedereen uit van zijn eigen kracht en vul je elkaar aan. Dat werkt perfect.” Qua distributie mikt het bedrijf op drie doelgroepen: de ijzerwa renvakhandel, de deurenspeciaalzaken en een aantal deurfabri
Goed beslagen ENTRA 43
kanten. Die hechten, volgens Van den Oever, naast ogenschijnlijk basale zaken als snelle levering, voldoende voorraad, service/kwaliteit en trainin gen ook aan exclusiviteit. “Wij bieden exclusiviteit in partnership en maken duidelijke keuzes in onze klanten. We willen niet op elke hoek van de straat komen te liggen.” Fair ondernemen Kwaliteit is het adagium van de Roosendaalse leverancier. Dat vraagt om uitleg, maar door het technische verhaal met de klanten te delen, wordt het duidelijk waarom de hoogwaardige lijn ook gewoon meer kost. Een ander verhaal is rvs. De bewerkelijke producten waarbij veel han denarbeid komt kijken, worden in China geproduceerd. Maar, in tegen stelling tot veel ‘goedkope Chinezen’ onderscheidt Entra zich ook op dit terrein. Kouters: “We hebben een eigen fabriek in China, simpelweg omdat het verwerken van rvs een arbeidsintensief proces is. Door het helemaal zelf te doen, kunnen we de kwaliteit garanderen. Bovendien kunnen we ons, zelfs in China, ook op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen onderscheiden. We werken daar volgens EUeisen en bieden de mensen een fair salaris.”
Hoopvol Alle ontwikkelingen in Italië hadden publicitair effect in ons land, maar raakten het Roosendaalse bedrijf niet of nauwelijks. Entra Benelux is grotendeels zelfstandig maar kan meeliften op de kracht van de fabriek. Kouters communiceerde de problemen in Italië open en eerlijk met de klanten. “Die hebben er eigenlijk weinig van gemerkt. We hebben snel geschakeld en een voorraad van acht maanden aangelegd. De fabriek heeft drie maanden stil gelegen, dus konden we uitlevering van de bestellingen ook gewoon garanderen.” De aanpak van de nieuwe directie in Italië stemt hem hoopvol. De pvdlijn krijgt nieuwe modellen in een brede kleuraanbod en in 2011 zullen er toegangscontrolesystemen met Entraproducten worden gelanceerd. “Er staat dus een hoop te gebeuren”, glim lacht Kouters.
raam en deur
Kouters en Debbie van den Oever: “Onze deaelers zijn onze ambassadeurs.”
43
I 6 2009
24-11-2009 17:49:46
NIEUW
Deurtechniek
Automatische deuren
Glasbeslagtechniek
Vluchtwegtechniek & Toegangscontrole (STA)
Mobiele wanden
TS 99 FL: voor vrij en weerstandsloos beweegbare brand- en rookwerende deuren De vernieuwde DORMA TS 99 FL in Contur design is een deursluiter met vastzetinrichting voorzien van een vrijloopfunctie vanaf een openingshoek > 0°, die in combinatie met een rookmeldsysteem kan worden ingezet. Als totaaloplossing met vrijloopfunctie inclusief rookmeldsysteem zijn de DORMA TS 99 FLR en de TS 99 FLR/K beschikbaar. Bij alarm of spanningsuitval keert de sluitkracht onmiddellijk terug, waarna de deur veilig door de dranger wordt gesloten. Daarnaast is deze deurdranger geschikt voor deurbreedtes tot 1250 mm en hierdoor ideaal voor gebruik in o.a. ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid. DORMA van Duin Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG Dodewaard Tel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl
Nieuw in ons assortiment 32 mm Veiligheidsbeslag ✔ Geschikt voor alle buitendeur toepassingen ✔ Vastdraaibaar geveerde constructie ✔ Geen dood punt binnen werkingsgebied ✔ Flexibiliteit door modulaire opbouw ✔ Speciale Low Energy uitvoeringen geschikt voor ”passief huis” oplossingen ✔ Twee logistieke concepten: - Industrie concept: losse modules - Afbouw concept: complete sets ✔ Kostenbesparing in de montage - Slechts twee montageschroeven - Geen losse onderdelen door vastdraaibaar geveerde kruk ✔ Volledige conformiteit met SKG®, KOMO®, Bouwbesluit en NEN 5096 ✔ Goede prijsprestatie en verlaging van de integrale kostprijs. ✔ Download de complete folder op www.s2info.nl of www.themans.nl S2 safe & secure is een merk van
44_adv.indd 1
LOW ENERGY BESLAG Speciaal geschikt icm S2 Easy2Safe Topslot: afsluiten zonder sleutel
hang- en sluitwerk bv • T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl
24-11-2009 18:08:37
Luchtdicht Geluidwering
Kromme deuren
De VarioSoft opdekprofielen SP 333 (F) van Deventer Profielen zijn specifiek ontwikkeld voor klasse 1 geluidwering (45 dB(A), dubbele dichting) bij naar binnendraaiende constructies. Dit profiel voorkomt niet alleen geluidoverdracht, maar ook het ontstaan van resonantie bij geluidsisolatieramen. Het profiel is gemaakt van hoogwaardige gesloten cel TPE microschuim, waardoor het naast de al genoemde geluidwering ook een uitstekend sluitdruk effect heeft. Info: Deventer Profielen, Breda, 076.541.69.00, www.deventer-profielen.nl
Deventer Profielen introduceert een serie nieuwe profielen als oplossing voor een veel voorkomend probleem. Door de huidige hoge deurconstructies kunnen er problemen ontstaan van krom- en/of schuintrekken van deurbladen. De serie nieuwe afdichtingsprofielen hebben een grotere tolerantieopname, waarmee het de oplossing biedt voor het probleem. De profielen zijn te leveren voor een sponninghoogte van 12, 15 en 18 mm en is geschikt voor een nominale afhangspeling van 7 tot 9 mm. De nieuwe profielen maken onderdeel uit van de Softline serie: profielen gemaakt van een hoogwaardig gesloten cel microschuim. Ze hebben een kopbreedte van 13,5 mm voor een grote tolerantie met aangename sluitdruk. Info: Deventer Profielen, Breda, 076.541.69.00, www.deventer-profielen.nl
Muurrooster Sterk als staal, dat is het minste dat je over het nieuwe aluminium muurrooster kunt zeggen, aldus Duco. De DucoGrille Solid ++ is een inbouw muurrooster gemaakt van aluminium extrusieprofielen. De meervoudige stapelbare lamellen worden individueel in het met staal versterkte kaderprofiel bevestigd. De lamellen hebben een kleine ponsing en doen dienst als insectenwering. Het muurrooster oogt hetzelfde als zijn standaard uitvoering, maar voldoet moeiteloos aan de Europese norm voor klasse 2 van inbraakwerendheid. Het heeft de proeven, voorgeschreven in de ontwerpnormen pr EN 1627 en pr EN 1630, met succes doorstaan. Info: Duco Ventilation & Suncontrol, Veurne, 00.32.58.33.00.33, www.duco.eu
Rookluik De Skymax is een rook- en warmteafvoersysteem voor trappenhallen, maar ziet eruit als een dakraam. De koepel voldoet aan zowel de Europese norm EN 12101-2 als aan de Belgische variant NBN S21.208-3. Het systeem opent zich via twee scharnierende voorzieningen aan weerszijde van het luik. De werking vindt plaats met een elektromotor van 24 Volt, die gestuurd wordt door de Skycom centrale met noodbatterijen tot 72 uur. Het luik is bovendien CE gekeurd. Met een absolute waarde van 1,2 W/m²K voldoet de nieuwe lichtkoepel ruim aan de hoogste eisen van de EPB-regelgeving. Info: AG Plastics, Stasegem, 00.32.56.20.00.00, www.agplastics.com
raam en deur Luchtdicht_pi 45
45
I 6 2009
24-11-2009 17:53:07
Universal_NL_110_300_0810
10.10.2008
15:19 Uhr
Seite 1
Aluminium profielsystemen
van heroal
Ramen
Deuren
De handigste manier van sloten openen
Rolluiken
Vliesgevels
Roldeuren heroal zet ruim 40 jaar de maatstaf in de
Oppervlakten
ontwikkeling van aluminium profielsystemen.
Markisoletten
ELLsys® het elektronisch sluitsysteem van Mauer® Locking Systems is een mechanisch en een elektronisch sluitsysteem in één. De elektronische cilinders en wandlezers zijn naadloos te integreren met de mechanische sluitsystemen van Mauer®. Zo kunt u met één sleutel al uw toegangen openen, sluiten en beheren. ELLsys®, het elektronische sluitsysteem van Mauer®
Horren
Photovoltaik
heroal-Johann Henkenjohann GmbH Co. KG Österwieher Str. 80 | D-33415 Verl Tel. + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 0 Fax + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 222 / 223 info@heroal.de | www.heroal.de
48_adv.indd 1
Powered by Mauer®
Voor uitgebreide informatie: www.ellsys.nl
24-11-2009 18:16:45
Vaktueel Raam en Deur scant interessante websites
Online op de hoogte
Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.
Door Hein Stienstra
www.dgbc.nl
Deze website informeert over de Dutch Green Building Council (DGBC), een onafhankelijke non-profit organisatie die streeft naar blijvende verduurzaming van de bebouwde omgeving in Nederland. Daartoe ontwikkelt de organisatie keurmerken voor een onafhankelijke beoordeling van gebouwen (zowel nieuw als bestaand) en gebieden op het gebied van duurzaamheid. De Dutch Green Building Council ontstond in 2008 als een door de vastgoed- en bouwbranche geïnspireerd initiatief vanwege de toenemende vraag naar toetsing van duurzame ontwikkeling in het vakgebied. De DGBC opereert zonder winstoogmerk en is ook geen (semi-) overheidsorganisatie. De stichting wordt financieel ondersteund met de bijdragen van 203 participanten: bedrijven en organisaties uit de branche die duurzaamheid als hoge prioriteit zien. Het grote draagvlak voor duurzaamheid van de bebouwde omgeving wordt met deze website duidelijk gemaakt.
www.breeam.nl
Op deze website wordt uitleg gegeven over de beoordelingsmethode BREEAM-NL, waarmee de duurzaamheid van gebouwen kan worden bepaald. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method, oorspronkelijk ontwikkeld en geïntroduceerd door het Building Research Establishment (BRE), een soort Engelse TNO. De toevoeging NL maakt duidelijk dat het hier om de Nederlandse versie gaat. De methode stelt een standaard voor voor een duurzaam gebouw en geeft vervolgens aan welk prestatieniveau het onderzochte gebouw heeft. De bedoeling is gebouwen te analyseren en verbeteren. BREEAM-NL is specifiek bedoeld voor certificatie van nieuwbouw, kantoren, scholen, winkels en industriegebouwen. In de loop van 2010 volgen systemen voor nieuw te bouwen woningen en appartementen, een systeem voor bestaande gebouwen en een systeem voor (her)ontwikkelingsgebieden.
www.vrom.nl/duurzaambouwen
De gebruikelijke informatievoorziening over duurzaam bouwen is verhuisd. Onlangs stopte SenterNovem het beheer en onderhoud van de Duurzaam Bouwen website en het beantwoorden van vragen door de Dubo Infodesk. Het Ministerie van VROM/Wonen, Wijken, Integratie heeft zelf informatie over duurzaam bouwen op haar website toegankelijk gemaakt en begint met “Duurzaam bouwen en verbouwen betekent meer dan milieuvervuiling voorkomen of energie besparen”. Vanaf heden is alle informatie over duurzaam bouwen te vinden op de hierboven vermelde website. Maar voor informatie, regelingen en subsidies m.b.t. energiebesparing en duurzame energie bij bouwen en wonen kan men nog steeds terecht op de website van SenterNovem (ga naar Kompas). Daar treft men op de achterliggende pagina’s onder andere informatie over subsidies en fiscale regelingen aan.
raam en deur Vaktueel_Online 47
47
I 6 2009
24-11-2009 17:56:22
De nieuwe generatie inzethorren Inzethor Flex RS ●
altijd sluitende ramen
moderne en strakke vormgeving ● met GIO erkenning ●
Anzeige Justierscharnier_Layout 1 12.11.09 10:09 Seite 1
sales@hamstrahorren.nl
Een goed scharnier doet de deur dicht! Het nieuwe BSW-JUSTEERSCHARNIER is in afgehangen situatie snel en eenvoudig traploos +/- 2 mm zijdelings nastelbaar. Hiervoor hoeft het scharnier niet te worden losgedraaid. Het stellen van de inbusstelschroef is alles! Voordelen: l l l l
Deuren in één keer afhangen en justeren met de inbussleutel. Tijd- en kwaliteitswinst door nieuwe justeertechniek van BSW Traploos zijdelings nastelbaar, + / - 2mm vanuit neutrale stand After sales: gebruikers kunnen deur zelf nastellen
l l l l
Geen beschadigingen aan kozijn of deur bij het justeren Kogelscharnier en paumelle 89x89x3mm; onderling uitwisselbaar CE-gekeurd volgens EN 1935 Galvanisch verzinkt en roestvrijstaal uitvoering
3
verkoop@breuerundschmitz.de www.breuerundschmitz.de
- 2 mm
0 mm
+ 2 mm
Kwaliteit sinds meer dan 100 jaar.
Raam en Deur 2010
Het vakblad Raam en Deur heeft ieder nummer weer aandacht voor een thema. In de eerste editie van 2010 veel aandacht voor sierbeslag. Daarnaast bespreken we enkele vakbeurzen.
raam en deur
PRODUCTIELIJNEN VOOR KUNSTSTOFRAMEN
SOENEN HENDRIK NV Gentseheerweg 63 8870 IZEGEM - BELGIË Tel. +32 (0) 51.31.28.80 Fax +32 (0) 51.31.38.42 sales@soenenhendrik.com www.soenenhendrik.com
46_adv.indd 1
TYPE MT/CNC
CNC VLEUGEL BESLAGAUTOMAAT
24-11-2009 18:06:13
VLA Vereniging leveranciers van Luchttechnische Apparaten Boerhaavelaan 40 | 2713 HX Zoetermeer Tel: (0)79 353 11 24 | Fax: (0)79 353 13 65 www.natuvent.nl | E-mail: vla@fme.nl
Luchtgordijnen leveren energie- en comfortvoordeel W
anneer boven een open deur een goed werkend luchtgordijn is geïnstalleerd, dan wordt het klimaat optimaal gescheiden. Dit creëert een aangenaam gevoel bij klanten en levert hoge energiebesparingen op. Bij het grote publiek leeft het tegenovergestelde beeld; luchtgordijnen worden juist vaak geassocieerd met hoge energieverliezen. De gemeente Amsterdam wil zelfs de luchtgordijnen in de ban doen. Om dit te voorkomen is de Kring Luchtgordijnen druk bezig met een intensieve lobby richting de gemeente Amsterdam.
winkelentree en de bijbehorende luchtgordijnen. Daarnaast willen wij installateurs en winkeliers instrumenten aanreiken voor een juiste installatie van luchtgordijnen.” “Zo hebben we een scorekaart ontwikkeld waarmee op een éénvoudige wijze bouwkundige en installatietechnische fouten in kaart kunnen wor den gebracht. Voor installateurs is het een adequaat hulpmiddel om een luchtgordijn op een juiste manier te installeren. Inmiddels heeft de gemeente laten weten haar inspecteurs van Bouw & Woningtoezicht met de scorekaart te laten werken. Ook het Energiecentrum heeft enthousiast gereageerd”, aldus De Vries.
Voorzitter Wiebe de Vries vertelt dat de kring Luchtgordijnen als prioriteit heeft om in de media een positief en waar heidsgetrouw beeld neer te zetten van open deuren in combinatie met luchtgordijnen. Dit door de kennis en ervaringen te delen met partijen als de gemeente Amsterdam, Senter Novem en Energiecentrum. ‘Wij willen ervoor zorgen dat winkeliers zorgvuldig en doelbewust omgaan met de
Daarnaast heeft de Kring een digitaal berekeningsprogramma ontwikkeld dat eindgebruikers kunnen gebruiken om te berekenen hoeveel energie een luchtgordijn daadwerkelijk bespaart. De Vries: “Uiteindelijk willen wij de markt bewust maken van het feit dat luchtgordijnen allesbehalve energieverslinders zijn en dat ze winkeliers naast een behoorlijke ener giebesparing ook nog veel comfortvoordeel bieden.”
Specificatie Luchtfilters voor
Luchtbehandelingsystemen D
e Kring Luchtfilters legt de laatste hand aan de publicatie ‘Specificatie Luchtfilters voor Luchtbehandelingsystemen’. “Deze publicatie, die is geschreven op basis van bestaande normen en richtlijnen, is een perfecte handleiding voor mensen die luchtfilters gebruiken’, zegt Gerrit Wijbenga, de kersverse voorzitter van de Kring Luchtfilters. Met deze publicatie, waarin onder meer uitleg wordt gegeven waarom de juiste keuze van een specifieke luchtfilter zo belang rijk is, geeft de Kring de branche een sterke kwaliteitsimpuls. ‘We gaan hiermee dus verder op de ingeslagen weg van profes sionalisering.” Andere onderwerpen die aan bod komen zijn: luchttypes, installatie en constructieve overwegingen, wisselfrequentie, aan vullende eisen aan luchtfilters en onderhoud, gebruik en wisse len van filters alsook de afvoer van gebruikte luchtfilters.
raam en deur Branchepagina_VLA 49
49
I 6 2009
24-11-2009 17:58:43
VMRG Nieuws
Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche
Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Van minimum naar meer,
Politiek toneel: van 19% naar 6% en weer terug…
‘provocatief verkopen’
Begin 2010 hield de vicevoorzitter van het CDA, mevrouw Spies, in de Tweede Kamer een terecht pleidooi voor het stimuleren van verbeteringen van slecht geïsoleerde gebouwen. Het kan en moet allemaal beter, want onze energie wordt niet goed gebruikt. Ze lekt weg naar buiten, zo gaf men aan. In het vroege najaar kwam het antwoord dat gevelisolatie, waaronder isolatieglas en betere isolerende gevelelementen, aangebracht kon worden in het lage BTW-tarief. Erg stimulerend voor de klanten en heel effectief. Gelukkig gaf men aan dat de maatregel met terugwerkende kracht gold vanaf 1 juli 2009. Tot zover het serieuze en positieve deel van onze recente politieke geschiedenis. De overgang naar de politieke klucht is ingezet op 23 oktober jl., door de Tweede Kamer voor te stellen glas en gevelelementen per 1 januari 2010 weer uit te sluiten van deze stimulerende en succesvolle maatregel. Natuurlijk heeft de gevelindustrie vanuit VKG en VMRG protest aangetekend bij de staatssecretaris. Tevens zijn leden van de Tweede Kamer gewezen op de negatieve effecten van dit wijzigingsvoorstel en er is op aangedrongen hiervan af te zien. Het is echter de vraag in hoeverre men voor rede vatbaar is en hierover gezond kan denken. Want deze geschiedenis toont aan dat alles mogelijk is, van heel intelligent tot vreselijk dom. En dit staat nog los van het imago effect en twijfels over betrouwbaarheid van bestuur.
Voor de bezoekers van de VMRG regiobijeenkomsten zal het geen verrassing zijn. Atto Harsta, één van onze gastsprekers, wees ons erop dat het Bouwbesluit (dat we zo n beetje zien als de bijbel voor het bouwen) eigenlijk ons minimum kwaliteitsniveau aangeeft. Robert Platje, architect van Mei Architecten, hield ons voor dat de moderne mens ca. 22.000 spullen bezit. Toen het Bouwbesluit de berging niet meer verplicht stelde, reageerde de bouw onmiddellijk door deze dan ook niet meer te maken Dom, onpraktisch en niet klantgericht gedrag van de bouwers. Ook gingen vragen tijdens en na een presentatie over wijzigingen in de normen inbraakwerendheid (onderdeel Bouwbesluit) slechts over inhoudelijke en veelal technische regels. Als we ons laten leiden door de klant, de markt en vooral door beter dan het minimum, dan kan de gevelindustrie zich onsterfelijk maken door meer te bieden dan dit minimum en meer te bieden dan de strikt technische vereisten. Immers de norm over inbraakwering is op 21 mei 2009 gewijzigd. Dus we kunnen gerust stellen dat er in november 2009 nog nauwelijks een woning voldoet aan die nieuwe eisen, laat staan aan hogere! En toch weten we dat die verhoging en verzwaring van de eisen is ingegeven door intensiever en intelligenter optreden van het inbrekersgilde. De conclusie is dan ook, dat ca. 7 miljoen woningen die Nederland rijk is, onveilig zijn. Een prachtig gegeven voor de gevelindustrie die veiligheid kan leveren tot ongekende hoogte. Alleen rust nu de taak op de sector om de markt en de klanten ervan te overtuigen dat ze onveilig wonen. Oftewel, dat hun woningen snel op niveau (niet op minimum niveau maar hoger) moeten worden gebracht. Dit laatste is een pracht voorbeeld van wat men noemt ‘provocatief verkopen’. Dit betekent dat je een klant er van bewust maakt dat hij of zij een echt probleem heeft. Dat hij/zij zich er eigenlijk onvoldoende van bewust is en dat de oplossing voor handen is. Aan de slag dus met communicatie, marketing en promotie. De techniek zal volgen.
raam en deur VMRG Nieuws 50
50
Actueel De VMRG verwelkomt een nieuwe VMRG-partner: Ergon Nederland bv Mercurion 26-G 6903 PZ Zevenaar t: 0316-581144 f: 0316-712194 www.ergonnederland.com
| 6 2009
24-11-2009 18:00:56
KCG Nieuws Gentseweg 13 Postbus 2075 2800 BE Gouda n T: 0182 - 56 78 80 n F: 0182 - 53 12 39 n E: info@kenniscentrumglas.nl
De informatie op deze pagina is afkomstig van het KCG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
n www.kenniscentrumglas.nl
Documentatie van Kenniscentrum Glas Kenniscentrum Glas biedt een breed pakket vaktechnische producten en diensten, zowel voor de glasbranche zelf als voor alle branches en beroepsgroepen die direct of indirect met vlakglasproducten en -toepassingen te maken hebben.
n Overzicht brandwerende beglazing, gratis. n Vaktechnische publicatie Brandwerend glas, € 35,- per stuk n Nederlandse vertaling “Glasschäden” van Ekkehard Wagner (“Glasschadeboekje”), € 25,- per stuk. Consumenten informatie: n 'Wat u moet weten over isolerend dubbelglas en HR++ beglazing' € 18,- per 100 stuks n 'Wat u moet weten over veiligheid en glas in uw omgeving' € 12,- per 100 stuks
De vaktechnische producten en diensten bestaan uit: n cursussen, opleidingen en trainingen n seminars en workshops n informatie en documentatie n technisch advies
Algemene informatie: n Boekje “Glas door de eeuwen heen” € 6,75 per stuk n Boekje “Glas en thermische isolatie” € 6,75 per stuk
Bij Kenniscentrum Glas kunt u onderstaande (vaktechnische) documentatie verkrijgen. Vaktechnische informatie: n Beoordelingsrichtlijn Glas bij oplevering, minimaal 20 stuks à € 0,40. n Vaktechnische publicatie Kwaliteitsbeoordeling van vlakglasproducten, € 25,- per stuk.
Kijk voor meer informatie en bestellen op de website. Alle bestellingen zijn exclusief BTW en verzendkosten.
n CURSUSKALENDER Binnenkort starten bij het Kenniscentrum Glas onder andere de volgende cursussen. Kijk voor de meest actuele data, informatie en aanmelden op www.kenniscentrumglas.nl
Veilig werken met de rolsteiger n 08 december 2009 Isolerende en zonwerende beglazing n 10 december 2009
Cursussen
Herhalingscursus BHV n 10 december 2009
Veiligheids-, beveiligings- en brandwerende beglazing n 03 december 2009 De cursusplanning voor 2010 is binnenkort te raadplegen op onze website.
Basiskennis Glas n 08 en 15 december 2009
Alle cursussen kunnen ook incompany of in maatwerkvorm georganiseerd worden. Wilt u meer informatie over de mogelijkheden neemt u dan contact op met Kenniscentrum Glas
raam en deur Branche_KCG 51
51
I 6 2009
24-11-2009 18:03:19
Buiten de deur Renovatie & onderhoud
Intersolution
Renovatie & Onderhoud is een hoogwaardig beursconcept waarin netwerken en kennisoverdracht centraal staan. Van 10 tot en met 12 maart presenteren exposanten complete renovatie- en onderhoudsconcepten. Het seminarprogramma biedt voorbeeldprojecten, praktijkervaringen en case studies. Dagelijks zijn er talkshows en netwerkborrels. In enkele weken hebben zich al 70 bedrijven aangemeld voor deze beurs. De uiteindelijke selectie van exposanten zal plaatsvinden op basis van kwaliteit en relevantie voor de bezoekersdoelgroep. De beurs vindt plaats in de Brabanthallen in ’s Hertogenbosch. Meer info: www.bouweninstallatiebeurzen.nl
De tweede versie van deze internationale vakbeurs voor zonne-energie, Intersolution, wordt van 14 tot en met 16 januari gehouden in Gent. “De zon is een onuitputtelijke bron van energie en dus dé gouden oplossing voor de toekomst”, aldus de organisatie. De beurs in Flanders Expo te Gent heeft dan ook als doel ‘de ontmoetingsplek bij uitstek voor alle professionele spelers in deze nichemarkt’ te zijn. Dat is volgens de organisatie gelukt in 2009: tijdens de eerste editie afgelopen januari ‘hebben 75 exposanten uit diverse landen met internationale allure groots uitgepakt met een aanzienlijk bezoekersaantal van 4.270 vakmensen uit binnen- en buitenland. Het aantal Nederlandse bezoekers bedroeg daarvan 17%. Meer info: www.intersolution.be
Dakevent Op 27, 28 en 29 januari 2010 zal in de Evenementenhal Gorinchem de vierde editie van de tweejaarlijkse dakenbeurs Dak Event worden georganiseerd. Deze beurs, die wordt georganiseerd door Mandate Publishers uit Akersloot, is het belangrijkste platform voor de dakenbranche om nieuwe ontwikkelingen te tonen en om kennis uit te wisselen. Tijdens de beurs staan de onderwerpen energiedaken, groendaken, dakrenovatie & kennisoverdracht centraal. Meer info: www.dakevent.nl
Building Holland 2010 Amsterdam RAI presenteert volgend jaar een nieuwe beurs voor bouwend Nederland. In 2010 vormen de bestaande vakbeurzen BouwRAI, Urban Design én de nieuwe vakbeurs Gebouwtechniek gezamenlijk Building Holland 2010 – hét totaalevenement voor woningbouw, utiliteitsbouw en inrichting van openbare ruimte. De nadruk ligt op de ontwerpfase; het moment dat keuzes worden gemaakt op het gebied van concepten en materialen. De combinatie van de drie vakbeurzen is aantrekkelijk voor opdrachtgevers, architecten, adviseurs, bouwers en eindgebruikers. Zij raken voortaan in één beursbezoek volledig op de hoogte van alle ontwikkelingen rond de gebouwde omgeving. Building Holland 2010 wordt van 13 tot en met 15 april gehouden in Amsterdam RAI. Meer info: www.buildingholland.nl
Nationaal Brandveiligheidscongres 2010 Als er brand uitbreekt, is de brandweer er nooit á la minute. Zorg daarom goed voor uzelf, kies voor de risicobenadering. Dat is de centrale boodschap van het Nationaal Brandveiligheidscongres 2010. Het congres vindt plaats op 22 april 2010 in theater Spant! in Bussum. Een unieke gelegenheid om te netwerken met collega professionals en actuele vakkennis uit te wisselen. Meer info: www.brandveiligheidscongres.nl
Uitreiking Daylight Award 2010 Daglicht en duurzaam gaan goed samen. Daglicht is immers de enige, echt duurzame lichtbron. Daarom is er de Daylight Award.Deze tweejaarlijkse competitie geldt voor projecten waarin een optimum heerst tussen daglichttoetreding, gebruik van kunstlicht en het overige gebouwontwerp. De prijs wordt uitgereikt in de categorieën utiliteitsbouw en woningbouw. Toch kunnen er ook nadelen kleven aan daglicht. Ondeskundig toegepast, maakt daglicht gebouwen warm, ontstaat er hinder door verblinding of problemen met privacy. Deskundig toegepast ontstaan gebouwen die gebruikers als prettig en stimulerend ervaren. In Ahoy Rotterdam houdt VNU Exhibitions van 27 t/m 29 januari 2010 de beurzen Gevel 2010, Licht & Architectuur en Green Build. Op 28 januari 2010 wordt de winnaar van de Daylight Award 2010 bekend gemaakt op de beurs Licht & Architectuur.
raam en deur Buiten de Deur 52
52
Agenda Bouw & Reno 9 t/m 17 januari 2010 Bouw en renovatiebeurs Antwerp, Expo, Antwerpen www.bouwenreno.be Polyclose Gent 14 t/m 16 januari 2010 Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek Flandersexpo, Gent (België) www.polyclose.be Intersolution 14 t/m 16 januari 2010 Vakbeurs voor zonne-energie Flanders Expo, Gent www.intersolution.be Gevel 2010 17 t/m 19 januari 2010 Thema: ‘Wereldarchitectuur’ Ahoy Rotterdam www.gevel-online.nl Dakevent 27 t/m 29 januari 2010 Platform voor de dakenbranche Evenementenhal Gorinchem www.dakevent.nl Building Holland 2010 13 t/m 15 april Combibeurs van Bouwrai, Urban Design en gebouwtechniek www.buildingholland.nl Nationaal Brandveiligheidscongres 22 april 2010 Thema: risicobenadering Spant, Bussum www.brandveiligheidcongres.nl
I 6 2009
24-11-2009 18:04:16
Tachtig jaar ervaring en goed luisteren naar onze klanten, hebben geresulteerd in een uitgekiend en compleet assortiment deursluiters, scharnieren, deurbeslag, sloten en accessoires. Geheel afgestemd op de behoefte van de ijzerwarenvakhandel. Onze producten zijn van hoogwaardige kwaliteit en uiteraard getest naar relevante Nederlandse en Europese kwaliteit-, inbraakwerende en toepassingsnormen.
HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeur van hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg
Kijk voor meer informatie op www.dskwadraat.nl of bel naar +31(0)20 694 73 33
Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw modulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”.
Project2:Opmaak 1 28-9-2009 14:43 Pagina 1 AD_DS2_DEF.indd 1 SNEL,
10/30/08 12:24:34 PM
SNELLEr, SNELST!
DOM Formule 1 Vandaag besteld, dezelfde dag verzonden, geen extra kosten! Voorwaarden: Nieuw sluitsysteem DOM RS Sigma (GHS, HS, CHS, C) Voor 9 uur besteld, dezelfde dag verstuurd Sluitplan dient te worden aangeleverd in DOM XL Europrofiel cilinders max. maatvoering tot 70/70 Halve, hele en knop-cilinders Tot 50 cilinders
Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepassingsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden.
Is er geen haast bij? Dan kunt u natuurlijk gewoon gebruik maken van onze normale levertijd van 5 tot 10 werkdagen. Meer info? Neem gerust contact met ons op: 070-3193006 of info@dom-nederland.nl V E I LI G H E I D , KWA LI T E I T, DOM .
Samen halen wij sneller de finish! www.dom-sicherheitstechnik.com
53_adv.indd 1
Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enkele als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tussen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifieke toebehoor garnituren gecombineerd.
Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en komgrepen uit het KWS assortiment.
Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl
25-11-2009 12:28:59
Collectors item of...
origineel relatiegeschenk
Het heden ligt in het verleden. Dat speelt niet alleen bij renovatie en restauratie, maar vele nieuwe details rondom raam en deur stoelen - eigentijds - op de ervaringen van eertijds. De redactie van Raam & Deur deed enkele unieke vondsten die prachtig in uw collectie passen of als bijzonder relatiegeschenk bewondering oogsten.
5700 (historische) bouwbegrippen Das Schreinerbuch/ Die gesamte Schreinerei
Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van
Een facsimiledruk van de eerste uitgave uit
- historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en
1899, dat (Duits) begint met een verhandeling
beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat
over hout en gereedschap en sluit af met 82
5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met teke-
pagina’s ontwerptekeningen van poorten,
ningen, worden toegelicht. Dikwijls met historische citaten en
binnen- en buitendeuren, al of niet beglaasd
bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts,
en met sierlijke bovenlichten, ramen in allerlei
een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlag-
versies en lambrizeringen.
fits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst
Hoe dat allemaal gemaakt moest worden,
Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met
toont het handboek op verdere 237 bladzijden
Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige
met talloze illustraties en technieken, met details van luik- en raamconstructies,
termen. Ook vanuit de vreemde
architraven, bossings en het benodigde hang- en sluitwerk. Voor restauratiewerk
taal naar het Nederlands.
zelfs vandaag nog zeer interessant.
Door dr. E. Haslinghuis en
In harde gouddruk kaft E 27,-
dr. ir. H. Janse. In harde kaft E 57,-
Klinken und Griffe Een schitterend Duitstalig boekwerk, samengesteld onder Italiaanse redactie van Michele Colombo (ja, van die deurkrukken) en Carlo Bartoli. In 181 rijk geïllustreerde pagina’s voert het boek u door de eeuwen heen langs de ontwikkeling van sloten, grepen, deurkrukken en -kloppers. Van het brons en ijzer uit 1500 via Franse en Italiaanse barok tot Bauhaus van begin vorige eeuw. In harde kaft gebonden kunstdruk-uitgave E 51,-
raam en deur
Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53 Ja, hiermee bestel ik
Bedrijfsnaam
(aankruisen)
T.a.v. T.a.v.
Bouwkundige termen
E 57,-
Adres
Das Schreinerbuch
E 27,-
Postcode
Klinken und Griffe
E 51,-
Plaats Datum
Tel.
Handtekening
Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw Levering kan eventueel enkele weken duren
EA_Boek Coll 44
11-08-2009 08:52:57
Met Alcoa Architectuursystemen maakt u geschiedenis door aan de toekomst te bouwen Aluminium systemen voor ramen, deuren, serres en gevels
Harderwijk RD_0062.indd1 1 54_adv.indd
tel. 0341-464611
www.alcoa-architectuursystemen.nl 18-05-2009 18:07:49 14:23:30 24-11-2009
Wenst U meer informatie? www.renson.eu
Healthy Building Concept速 1. Een continue & gecontroleerde basisventilatie 2. Intensieve nachtventilatie, nightcooling 3. Externe zonwering voor glasgevels: doekzonwering en/of structurele aluminium zonwering
raamendeur_hbc_0909.indd 1 RD_0094.indd1 1 55_adv.indd
VENTILATION H E A LT H Y 速 B UILDING CONCEPT
SUNPROTECTION
25/09/2009 10:18:57 29-09-2009 18:16:06 11:46:56 24-11-2009