jaargang 11, 2009
Cover-juni 1
3
27-05-2009 09:49:34
Visitekaartje voor elk kantoorgebouw
Trondheim – de serie uit roestvast staal
Paris
Alle producten van HOPPE beschikken over een hoge functionaliteit in combinatie met design, wat op basis van het prijsniveau niet vanzelfsprekend is. Dit biedt u de mogelijkheid om in elk kantoorgebouw elke deur van een passend product in de passende kwaliteit te voorzien. Alles uit één hand! Wenst u meer informatie? Vraagt u geheel vrijblijvend onze documentatie aan. Vragen omtrent „De goede greep.“ beantwoorden wij graag via het telefoonnummer +49 (0)6428 932-124.
HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf •
Anzeige_2008_Objektbereich_NL-ne1 1 RD_0059.indd 1
+49 (0)6428 932-124 •
+49 (0)6428 932-684 •
voor al het HOPPE deur- en raambeslag!
www.hoppe.com •
info.de@hoppe.com
30.03.2009 13:16:28 18-05-2009 10:37:33
Raam en Deur
Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.
Redactie Mandy Beekman Ron van Hoof J.Reinder Luinge Hein Stienstra Jeannette Willemse Joop Wilschut Ivan Bartholomeus
Uitgever Marc Nelissen
Vormgeving Inpladi BV Cuijk
Uitgave
De Zomer In dit laatste nummer voor de zomer schotelen we u een gevarieerd nummer voor. Het prachtige beeld op de cover is van het Bijlmer Parktheater, de thuisbasis van een aantal organisaties op het gebied van podiumkunsten. Dit fraaie stukje gevelarchitectuur is opvallend door de vloeiende, hoekloze vorm van de buitenschil. Ook opvallend zijn de 'ongewoon' gevormde kozijnen die aan een opmars lijken te beginnen. Als je om je heen kijkt, kom je ze steeds vaker: kozijnen met vreemde vormen, anders dan de gebruikelijke
MIXpress BV Rosmalen
rechthoek. Hoe zit het dan met de aansluiting op
Redactie-adres
u daar het fijne van.
Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl
Abonnementen losse nummers E 9,25 jaarabonnement E 55,buitenland E 65,MIXpress BV (zie redactie-adres)
Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
het bouwkundige kader? In de rubriek Raamwerk leest
Verder een portret van productmanager Rob Duisters van Limburgia Utiliteitsdeuren. Hij vertelt over het belang van kennisoverdracht over brandwerendheid van deuren. De sector innoveert steeds verder en de toepassingen in verschillende gebouwen worden complexer en fijner. Gebruikers, brandweer en beleidsmakers moeten dan wel bij blijven bij de state of the art. En we starten een nieuwe serie: de bouwpatholoog. Deze expert komt in actie bij een geschil tussen bijvoorbeeld een opdrachtgever en aannemer. De bouwpatholoog biedt steeds vaker uitkomst als onafhankelijke deskundige. In de rubriek Sluitstuk komen twee specialisten aan het woord
Advertenties
over de spagaat inbraak-
Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl
werendheid versus vluchtveilig-
Omslagfoto
ook een essentiĂŤle rol.
Bijlmer Parktheater, Amsterdam Pieter Kers Reportage op pagina 14
Een goede zomer gewenst!
CloseUp Advertorials
3
jaargang 11, 200 9
heid. Het hoeft elkaar niet te bijten maar het gaat vereist vooral maatwerkoplossingen. Helder informatievoorziening speelt hier
Ivan Bartholomeus, Hoofdredactie Raam en Deur
Druk VandenBoogaard Print- & Mediamanagement Oisterwijk
Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Cover-juni 1
27-05-2009
09:49:34
ISSN 1389-6873 3
Colofon_voorwoord 3
I 3 2009
27-05-2009 10:40:04
Geniet van meer licht en buitenlucht
Meer open, meer dicht, meer vrijheid Onbegrensde mogelijkheden met vouwwanden Flexibele oplossingen voor extra wooncomfort
Solarlux is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van vouwschuifpuien. De combinatie van verticale glazen schuifdelen of vouwwanden met de unieke Solarlux daksystemen vormen de perfecte terraskamer en serre. In uiteenlopende materialen aluminium, hout of volglas is er voor iedere situatie een passende oplossing. Alle Solarlux producten voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van wind- en waterdichtheid, constructie, isolatie en veiligheid.
Solarlux Nederland Postbus 53 7440 AB Nijverdal T 0548 631323 info@solarlux.nl www.solarlux.nl
SOL9016_Adv_210x297_Dame.indd 1 RD_0054.indd 1
25-05-2009 09:32:15 25-05-2009 18:04:42
Inhoudsopgave Postbox
7
Berichten uit de markt
Vaktueel
12
De Bouwpatholoog
Deur in Deur uit
13
Portret Limburgia Utiliteitsdeuren
Gevelarchitectuur
14
Bijlmer Parktheater
Raamwerk
17
Vreemd gevormde kozijnen
Raamwerk
18
Stalen stoeltjesprofielen
Close Up
24
Reynaers
26 28
Veilig Vluchten
Close Up
31
Tremco illbruck
Uitzicht
32
Dubbelglas of driedubbel glas?
Branchepagina’s
43
VMRG, VKG, KCG, GND
Buiten de Deur
48
Belangrijke evenementen
Op de Mat
50
Catalogi en vakpublicaties
Inside
CE Markering voor raam en deur
5
Inhoud 5
I 3 2009
27-05-2009 11:46:21
DucoTronic System
De ultieme vorm van natuurlijke ventilatie
VNV of Vraaggestuurde Natuurlijke Ventilatie zorgt voor een evenwicht tussen
gecontroleerde
natuurlijke
luchttoevoer
en
mechanische
luchtafvoer. Het nieuwe DucoTronic System verzekert een optimale ventilatie door meting op drie factoren: de binnen- en buitentemperatuur, het CO2-gehalte in elke ruimte en de relatieve vochtigheid in de ‘natte’ ruimtes. Het Z-wave protocol zorgt voor een efficiënte en draadloze communicatie tussen de componenten. Het DucoTronic System levert een een EPC-winst tot 0,26!
www.duco.eu
900333_DUC_DucotronicSytem2t.indd 1 RD_0039.indd 1
NATURAL COMFORT INSIDE
Nieuw!
17-03-2009 17:10:22 18-03-2009 16:19:06
Postbox Eerste ‘energieneutrale’ Velux-woning opgeleverd ‘Home for Life’ is een eengezinswoning die meer energie produceert dan het consumeert en alle energie die wordt gebruikt is duurzaam. Dit is de eerste van zes modelwoningen in het Model Home 2020 project waarmee Velux concreet laat zien hoe gebouwen energieneutraal en energieproducerend kunnen worden gebouwd. “Wij hebben een energie+ woning gebouwd die comfortabel is om in te leven en tevens een mooi ontwerp heeft. Dit staat centraal in de holistische benadering; zorgen voor een gezond en prettig binnenklimaat voor de bewoners, terwijl actief gebruik wordt gemaakt van duurzame zonne-energie. Wij combineren hier de belangrijkste elementen van onze producten; daglichttoetreding voor licht en warmte in huis, het ‘s nachts minimaliseren van warmteverlies en het beheersen van het binnenklimaat,” zegt Michel Kalis, Commercieel Directeur van VELUX Nederland. Na de oplevering zal de woning worden getest op energieverbruik en -productie door er een gezin in te laten wonen, consumeren en produceren. De woning staat in Denemarken in het plaatsje Lystrup (ongeveer 10 km ten noorden van Aarhus) en is tot stand gekomen door een samenwerkingsverband van Velux en Velfac.
Deurfabrikant Doorwin reorganiseert 85 arbeidsplaatsen verdwijnen er bij deuren- en kozijnenfabrikant Doorwin in Sittard. Een handvol medewerkers wordt verplaatst naar Heerlen. Bij dochteronderneming Kuinen in Schagen verdwijnen 25 arbeidsplaatsen. Zeventig medewerkers krijgen een baan aangeboden in de vestiging Winsum of Gorredijk. Doorwin voegt zijn bedrijven voor houten en kunststof kozijnen samen. Ook wordt de productie van houten kozijnen gecentraliseerd in Gorredijk. De onderneming reageert met de ingreep op de flinke daling van de vraag door de kredietcrisis.
Raamdecoratie Hunter Douglas wint 3 prijzen Op drie verschillende vakbeurzen kreeg raamdecoratieproducent Hunter Douglas een prijs voor meest innovatieve product. In Stuttgart werd de aluminium horizontale jaloezie MegaView bekroond. Vernieuwend aan dit product is de mogelijkheid tot een breder uitzicht omdat de lamellen kunnen clusteren. Op de beurs in Frankfurt viel Luxaflex Duette Architella Shades in de prijzen vanwege de geplooide stof die een opmerkelijke honingraatstructuur met drie luchtkamers laat zien. En daarmee heel energie-efficiënt is. Op de vakbeurs in Gent werd de derde innovatieprijs uitgereikt voor het product Parametre. Raamdecoratie die bestaat uit lichtgewicht polyester Duette materiaal met een unieke 3D-celstructuur met gestanste patronen. Dit product kan als ruimteverdeler, raamdecoratie en muurbekleding gebruikt worden. CEO Aad Kuiper van Hunter Douglas is in zijn sas met de prijzen. “Ze zijn het resultaat van onze cultuur en strategie om, zonder compromissen te sluiten, voortdurend te streven naar de meest innovatieve producten. We willen onze klanten telkens weer positief verrassen."
Dakpan mét zonnepaneel Als eerste fabrikant van stalen dakelementen is de Belgische fabrikant Metrotile erin geslaagd om een zonnepaneel te integreren in een lichtgewicht stalen dakpanelement. Eén van de eerste projecten die met deze MetroLight Power elementen is uitgevoerd, is een woning in Swifterband. Doorgaans wordt bij een traditioneel dak met (gebakken) pannen eerst het dak gelegd waarna vervolgens de zonnepanelen door middel van een frame-constructie óp het pannendak wordt gemonteerd. MetroLight Power elementen zijn standaard geïntegreerd in de stalen dakpan waardoor het geheel een fraaiere en strakkere uitstraling krijgt. Het lichtgewicht Metrotile stalen dakpansysteem wordt vooral toegepast bij renovatie- en nieuwbouwprojecten waarbij zowel een lichte dakbedekking als traditionele uitstraling belangrijk zijn. Zo is het dus niet vreemd dat dit dakpansysteem vooral wordt toegepast in de chaletbouw en recreatiesector maar ook steeds vaker als lichtgewicht oplossing in de utiliteit- en woningbouw.
7
Postbox 7
I 3 2009
27-05-2009 11:12:08
Een greep uit onze complete lijn scharnieren en paumelles… Standaard kogellagerscharnier ✔ 89 x 89 x 3 mm ✔ draagvermogen tot 120 kg ✔ slimme “anti oploop” pen ✔ uniek gatenpatroon voorkomt splijting ✔ vlakke montage door doorgezette knoop ✔ In diverse varianten leverbaar, bijv. smal kogellagerscharnier 89 x 80 x 3 mm voor klepramen
Zwaar kogellagerscharnier ✔ 114 x 89 x 3 mm ✔ draagvermogen tot 150 kg ✔ slimme “anti oploop” pen ✔ uniek gatenpatroon voorkomt splijting ✔ vlakke montage door doorgezette knoop
Kogelstiftpaumelle ✔ 89 x 89 x 3 mm ✔ draagvermogen tot 120 kg ✔ tweedelige knoop zonder tussenring ✔ uniek gatenpatroon voorkomt splijting ✔ vlakke montage door doorgezette knoop
T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl S2 safe & secure is een merk van hang- en sluitwerk bv
RD_0057.indd 1
18-05-2009 11:17:31
Postbox Timmermans en Amix tekenen contract Timmermans Hardglas gaat samenwerken met Amix Transport. De producent van hardglas kent een landelijke routedienst, waarbij op vaste dagen in de week glasmateriaal wordt afgeleverd of opgehaald. Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van een sneldienst. Floatglas dat moet worden gehard kan ook door de klant zelf worden aangeleverd. Daarbij kent men, op afspraak, zelfs een Formule 1 procedure, waarbij het glas wordt gehard terwijl de opdrachtgever wacht. Timmermans wil samen met Amix tegemoet komen aan de vraag naar snelle levertijden en een probleemloze aflevering op de gewenste plaats van bestemming. Het bedrijf had al ervaring met de vervoerder bij het individuele sneltransport. Maar door een uitbreiding en aanpassing van het wagenpark is deze vervoerder nu ook in staat alle dagelijkse routediensten te verzorgen. De herkenbare Timmermans vrachtwagencombinaties zijn hiertoe onder meer voorzien van een Kooiaap, een mobiele heftruck.
Slanke volglazen vouwwand Nieuw in het programma van Metaglas zijn volglazen vouwwanden. Deze slanke mobiele glaswanden zijn eenvoudig volledig te openen en te sluiten. Total Glas is ideaal voor een transparante en flexibele afscheiding van ruimtes, zoals loggia’s, kantoren en zalen. De vouwwanden zijn transparant, functioneel, budgetvriendelijk en duurzaam. Slank gedetailleerd, zonder verticale profielen. Hierdoor blijft het ontwerp volledig transparant en ruimtelijk en zorgen deze vouwwanden voor een onopvallende en esthetische verdeling van de ruimte. Alle Total Glas vouwwanden zijn voorzien van slanke aluminium onderdelen. De bovenrail zorgt voor een soepele geleiding, zodat de vouwwanden voor iedereen eenvoudig en geruisloos te openen zijn. Deze rail kan ook in alle soorten plafonds worden ingebouwd. Total Glas is er in verschillende uitvoeringen, waarbij de panelen in diverse standen geparkeerd kunnen worden.
Energiezuinige ledverlichting voor lichtkoepels In 2009 staat naast goed isoleren ook verstandig omgaan met energie centraal. AG Plastics speelt daarop in met twee nieuwe zuinige manieren van verlichten: voor lichtkoepels en lichtstraten. “Genieten van zuinige en indirecte verlichting ‘s avonds, waar je overdag gratis zonlicht binnenkrijgt: dat is de nieuwe trend”, zegt woordvoerder Jan Desmet van AG Plastics: “Als fabrikant moeten we inventief zijn en producten op de markt brengen die het leven aangenamer maken. Daarom lanceren we nu ledverlichting voor deze twee nieuwe toepassingen.” Veel sfeer voor weinig geld, aldus Desmet. “De ledtechnologie beperkt het energieverbruik tot amper 3,6 W/h per meter. Met een levensduur van gemiddeld 50.000 uren is dit de meest betrouwbare verlichting.” De soepele ledstrook, het zelfklevend pvchulpprofiel en de transformator verkopen we in één handige kit – inclusief montagehandleiding – via het uitgebreid dealernetwerk van Skylux.” De verlichting is eenvoudig in te bouwen in bestaande of in nieuwe pvcopstanden van Skylux.
Nieuwe adviseur Destil
De slimste woning van Nederland Comfortabel, veilig en zo lang mogelijk plezierig wonen en werken zijn behoeften die steeds vaker de basis vormen bij het bouwen van een woning. Stichting Smart Homes laat daarom verschillende technische oplossingen zien in De Slimste Woning van Nederland. Binnenkort geheel vernieuwd te bezichtigen in de tuin van het Evoluon te Eindhoven. De unieke demonstratiewoning wordt ingericht met de nieuwste technieken op gebied van gebouwautomatisering. Schneider Electric, aanbieder van het breedste pakket aan producten voor woningautomatisering, levert een interessante bijdrage. Het bedrijf zal haar ondersteuning verlenen op het gebied van bediening en aansturing van disciplines als verlichting, zonwering en verwarming met de gebouwautomatiseringsproducten van Merten op basis van KNX.
9
Postbox 9
Per 1 mei is Rick Küppers (39) in dienst getreden als verkoper/adviseur bij Destil, groothandel voor Bouw en Industrie. Hij zal zich richten op de regio Zuid-Limburg en gaat zich bezighouden met het beheren, ondersteunen en uitbreiden van het relatiebeheer in het Zuiden van het land. “Wij zijn erg blij met de komst van Küppers. Met zijn ruime ervaring in de metaalverwerkende industrie en bevestigingsmaterialen is hij de juiste persoon op de juiste plaats”, aldus Regio Manager René Bijsterveld. Bij Destil werken 290 mensen met een omzet van meer dan 70 miljoen euro. Het hoofdkantoor is gevestigd in Tilburg. Het Destilnetwerk bestaat uit 23 vestigingen.
I 3 2009
27-05-2009 11:12:16
NIET ALTIJD IN DE HAND, WÉL ALLES ONDER CONTROLE
1 sleutel, 3 systemen. Het Triple Entry systeem opent nieuwe perspectieven.
De introductie van het Triple Entry systeem is een baanbrekende gebeurtenis in de wereld van access control technology. Triple Entry is het eerste systeem dat drie toegangstechnieken combineert in één systeem: mechanisch, elektronisch en keyless entry. De innovatieve en unieke multifunctionaliteit maakt toegangssystemen flexibeler, veiliger, praktischer en eenvoudiger te beheren. Kijk voor meer info op www.triple-entry.com
Daar sluiten we mee af.
Persberichten en Nieuws
raam en deur
Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 21 augustus 2009. Persberichten en nieuws kunt u tot 4 augustus 2009 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl
PRODUCTIELIJNEN VOOR KUNSTSTOFRAMEN
SOENEN HENDRIK NV Gentseheerweg 63 8870 IZEGEM - BELGIË Tel. +32 (0) 51.31.28.80 Fax +32 (0) 51.31.38.42 sales@soenenhendrik.com www.soenenhendrik.com
p10.indd 10
TYPE MT/CNC
CNC VLEUGEL BESLAGAUTOMAAT
27-05-2009 09:39:32
Vaktueel
Ruim 2,2 miljoen m²
buitenraamkozijnen in de woningnieuwbouw De omvang van de markt voor buitenraamkozijnen in de woningnieuwbouw was in 2008 bijn 2,2 miljoen vierkante meter. Dit is een stijging van bijna 6% ten opzichte van 2007. De verwachting is dat de totale hoeveelheid buitenraamkozijnen de komende jaren sterk zal dalen. De dalende woningnieuwbouwproductie als gevolg van de recessie is hiervoor de belangrijkste reden. Zo blijkt uit de nieuwste cijfers van de BouwKennis Marketing Score Card Marktomvang.
De omvang van de markt voor buitenraamkozijnen in de woningnieuwbouw was in 2008 bijna 2,2 miljoen vierkante meter. Ruim 40% van deze hoeveelheid wordt in meergezinswoningen geplaatst. Dit blijkt uit het bouwdeel ‘deuren, kozijnen en beglazing’ uit de module marktomvang, een product uit de BouwKennis Marketing Score Card. Verwacht mag worden dat de totale hoeveelheid buitenraamkozijnen de komende jaren zal afnemen. Immers, voor dit jaar verwacht BouwKennis een woningnieuwbouwproductie van 70.500 voor 2009, dalend tot 62.000 nieuwe woningen in 2010 waarna pas in 2011 de productie weer toeneemt.
buitenraamkozijnen dalen. Op basis van de prognoses voor 2010, verwacht BouwKennis een daling van ruim 10%. Hardhouten kozijnen worden nog steeds verreweg het meest toegepast, gevolgd door kunststof en aluminium kozijnen. De marktaandelen van de verschillende materialen in de woningnieuwbouw verschuiven maar weinig.
Tabel 1: Aandeel meergezins in totaal gereedgekomen 2000 – 2009 jaar
aantal woningen
% meergezins
2003
59.629
27,5%
2004
65.314
25,0%
2005
67.019
29,6%
2006
72.382
35,0%
2007
80.193
38,3%
2008
78.885
39,0%
2009*
70.500
40,4%
2010*
62.000
41,5%
2011*
63.000
41,6%
Binnen de module marktomvang van de BouwKennis Marketing Score Card wordt de marktomvang van de bouwdelen systeemplafonds, tegels & lijm, pleisters, vloeren, daken, isolatie, wanden, gevels en deuren, kozijnen en beglazing bepaald. Deze omvang wordt weergegeven voor de woningnieuwbouw, de woningbouwrenovatie, de utiliteitsbouw nieuwbouw en de utiliteitsbouw renovatie. Daarbij wordt per segment van de kozijnen weergegeven van welk materiaal het kozijn is gemaakt, voor glas wordt inzichtelijk gemaakt welk type glas het betreft en de grootte van de markt voor deuren wordt weergeven in aantallen binnendeuren, voordeuren en achterdeuren. De omvang is gebaseerd op onderzoek en de nieuwste productiecijfers & prognoses tot en met 2011. Op basis van het doormeten van ruim 2000 bouwprojecten, zowel telefonisch, online als ook op de bouwplaats, wordt de omvang bovendien opgedeeld naar de verschillende materialen per bouwdeel in de nieuwbouw en de renovatie.
*) prognose, april 2009
In totaal zijn in 2008 78.885 nieuwe woningen opgeleverd, een daling van ruim 1,5% ten opzichte van een jaar eerder. De nieuwbouwproductie van buitenraamkozijnen is echter gegroeid in tegenstelling tot de bouwproductie. Gezien de prognoses voor de komende jaren, zal echter ook de afzet van
Wilt u meer informatie over de module marktomvang of de andere producten uit de Bouwkennis Marketing Score Card, dan kunt u contact opnemen met Jacco Ridderhof van Bouwkennis (010 – 2066996 of ridderhof@bouwkennis.nl).
11
Vaktueel Bouwkennis 11
I 3 2009
27-05-2009 10:58:38
Vaktueel Bouwpatholoog onafhankelijke deskundige bij geschillen Geschilbeslechting is de stiel van een bouwpatholoog. Vaak gepokt en gemazeld aan twee kanten van het bouwbedrijf, vanuit de timmerindustrie en als opdrachtgever. B. Zwanenburg, werkzaam bij de Woningborg Groep in Gouda, is zo’n bouwkundig expert, die als onpartijdige derde een oordeel moet vellen bij een diepgaand verschil van mening op bouwgebied.
Door Ron van Hoof
D
e opdrachtgever annex bouwheer en zijn aannemer schakelen bij een geschil vaak een onpartijdige derde in voor een oordeelsvorming. Zo’n geschil heeft financiële repercussies en mondt vaak uit in juridisch getouwtrek. De inschakeling van een bouwpatholoog kan bij bouw technische gebreken in opgeleverde of reeds langer bestaande projecten uitkomst bieden. Het kan het ook zijn dat een koper de bouwkwaliteit overvraagt. Dan treedt de bouwpatholoog ook als onafhankelijke deskundige op. Het uitgangspunt is dat zijn uiteindelijke uitspraak in een conflictbeslechting voor de betrokkenen bindend is. Bert Zwanenburg treedt op als bouwpatholoog. Hij is bouw technisch adviseur van Woningborg Advies en is regelmatig als onafhankelijke deskundige in technische conflictsituaties aan hte werk. Hij heeft zijn expertise opgedaan aan de produc tiekant in de timmerindustrie en aan de afnemerszijde bij een woningcorporatie.
krijg je de ellende. De verwerking dient daar met zorg plaats vinden, maar dat laat mede door tijdsdruk vaak te wensen over. De kozijnen blijven soms onbeschermd een tijd lang in de buitenlucht staan of liggen. Verplaatsing van materiaal mondt vaak uit in beschadigingen en open verbindingen van de kozijnen. Daardoor ontstaan later de klachten”. Versnelde degradatie Omdat de timmerfabrikant tegemoet komt aan wensen vanuit de markt, kan dat ten kosten gaan van de kwaliteit van het product. De aannemer moet er vervolgens op toezien dat de vervolgwerkzaamheden aan het kozijn correct worden uitgevoerd. In de praktijk gebeurt het glaszetten en afkitten helaas vaak onzorgvuldig. Door inwatering treedt een versnel de degradatie op, waardoor het opgebrachte verfsysteem na verloop van tijd onthecht. Het tweede concept van BRL 0801 levert door de voor laklaag en beschermingsmiddelen al iets meer bescherming op. Zwanenburg: “Het liefst zou ik zien dat de timmerfabrikanten alleen kozijnen afleveren volgens concept drie van de onderhavige BRL. Want dan wordt het kozijn kant en klaar geproduceerd en wordt het compleet afgewerkt aan het eind van de bouwfase geplaatst in een stelkozijn. Omdat de hele productie steeds onder dezelfde condities fabrieksmatig in een hal plaatsvindt, zullen er achteraf vrijwel geen problemen optreden. Maar nog beter is de keuze voor concept vier, waarin ook het toekomstige onderhoud wordt beheerst”.
Kozijnen, buitendeuren en hefschuifpuien “Er ontstaan op het gebied van gevelelementen nogal eens gebruikersklachten over geplaatste kozijnen, buitendeuren en hefschuifpuien”, aldus Zwanenburg. “Timmerfabrikanten leveren bijvoorbeeld door kostendruk nogal eens in op de uitvoering en/of kwaliteit van kozijnen. Daarnaast worden kozijnen op de bouw vaak onzorgvuldig behandeld, waardoor daar na oplevering problemen uit voortvloeien.”
Waarborg Zwanenburg wijst op het feit dat de Woningborg Groep binnen het kader van de gebrekenwaarborg herstel van gebreken – dus ook herstel van kozijnen – waarborgt indien de bouwer dit herstel niet uitvoert of kan uitvoeren. Uit de recente nieuwsgeving blijkt dat een dergelijke waarborg voor kopers van nieuwbouwwoningen geen overbodige luxe is. Het aantal failliete bouwers stijgt. De Woningborg groep waarborgt overigens niet alleen herstel van gebreken, maar garandeert ook de complete afbouw van de woning gedurende de bouw, de z.g. insolventiewaarborg. Gaat de bouwondernemer gedurende de bouw failliet, dan zorgt Woningborg voor de afbouw van de woning. Is het afbouwen niet mogelijk, dan wordt er een in de Regeling vastgestelde schadeloosstelling verstrekt. Zwanenburg tenslotte: “De circa dertienhonderd bij ons aangesloten bedrij ven worden door ons regelmatig gescreend. Tevens wordt er op bouw planniveau zowel een juridische als technische beoordeling uitgevoerd”.
Zwanenburg wijst erop, dat op basis van BRL 0801 voor Geveltimmerwerk in 2006 drie concepten voor kozijnen zijn vastgelegd. Het eerste concept betreft het standaardkozijn. Het tweede gaat over het kozijn met een voorlaklaag en extra beschermingsmiddelen. Het derde betreft een compleet afge werkt kozijn, dat in de afbouwfase door of onder verantwoorde lijkheid van de timmerfabrikant wordt geplaatst. Zwanenburg: “De meeste timmerfabrikanten leveren helaas nog steeds het standaard kozijn volgens concept één. Uit kostenover weging wordt er door partijen regelmatig op de uitvoering en kwaliteit van geveltimmerwerk geknepen. Het standaardkozijn wordt weliswaar keurig op de bouwplaats afgeleverd, maar dan
raam en deur Bouwpathologie Vaktueel 12
12
I 3 2009
27-05-2009 11:04:30
Deur in deur uit Rob Duisters van Limburgia Utiliteitsdeuren
‘Vertel ook wat je niet kunt’ Limburgia Utiliteitsdeuren levert het topsegment deuren voor de utiliteitsbouw. Vooral in de zorg is Limburgia een voorname leverancier. Die positie is de fabrikant uit Someren niet aan komen waaien. Rob Duisters, productmanager: “We kunnen een diep en breed assortiment bieden doordat we sterk inzetten op innovaties. Innovaties die ontstaan door een open communicatie met alle betrokken partijen in de bouwkolom.”
O
pen communicatie. Dat klinkt al snel als een holle uitspraak. Iedereen wil toch open en heldere communicatie? “In ons geval is het zeker geen cliché, “ legt Rob Duisters uit. Het is iets dat we graag willen maar ook moeten. Gebouwen worden steeds complexer, groter ook. Gebruikers stellen steeds fijnere eisen aan compartimenten en het gebruik ervan. Tegelijktijd is er de trend van verdere bewustwording in de samenleving over veiligheid. Aangewakkerd door branden op de TU Delft en Volendam. Maar ook de ramp in Enschede zorgt ervoor dat (brand)veiligheid steeds hoger op de agenda staat van beleidsmakers. Brandveiligheid is hot, zou je kunnen zeggen.”
Brandlabel Limburgia Utiliteitsdeuren heeft als eerste producent het Binnendeuren Brandlabel ontwikkeld. Een duidelijk herkenbaar brandlabel in de hangzijde van de deur dat brandveiligheid in één opslag zichtbaar en inzichtelijk maakt. Op het brandlabel kun je aflezen aan welke normen de betreffende deur voldoet. Stichting Keurmerk Hout (SKH) houdt streng toezicht op de juiste toepassing van dit brandlabel. “Dit brandlabel is ook ontstaan daardat we merkten dat het voor gebruikers lastig was om de ‘echte’brandwerendheid van een deur te achterhalen. Mensen willen geen risico’s nemen en wij ook niet.”
Op pad Voor Limburgia gaat Duisters zeer geregeld op pad. Hij geeft advies en trainingen over brandveiligheid. “Zo ben ik laatst nog bij de brandweerkorpsen in Dordrecht en Almelo geweest. We geven daar uitleg over de regelgeving of over het interpreteren van een testrapport. De kennisoverdracht op zo’n middag is van wezenlijk belang. We delen onze kennis graag. De industrie heeft bepaald niet stil gezeten en flinke stappen gemaakt de laatste jaren. Je kunt ook niet van alles op de hoogte blijven. Limburgia heeft daartoe o.a. het Branddeuren Almanak uitgebracht. Het naslagwerk is bedoeld als hulpmiddel en als antwoord op de vele vragen die er zijn rondom brandwerende deur/kozijncombinaties. Mag ik een ander type slot toepassen in de deur? Wat is de rookwerendheid van een deur? Hoeveel mag ik een brandwerende deur inkorten cq schaven? De Almanak geeft antwoorden.
Expertisebundel “Het is onze wens partijen zo vroeg mogelijk bij elkaar te brengen: de aannemer, de opdrachtgever, de architect. Alle betrokkenen bij elkaar vormen een expertisebundel waar we allemaal wat aan hebben. Brandveiligheid is namelijk in ieders belang. We vinden het ook belangrijk dat je als producent duidelijk aangeeft wat je ook níet kunt maken of leveren. Of wat niet mag volgens de regelgeving. Dat is weliswaar kwetsbaar maar essentieel is dat je met elkaar in gesprek blijft en oplossingen zoekt. Bij brandveiligheidsaspecten kijk je verder dan sec een product, je kijkt naar de integrale brandveiligheid. De omgeving – plafonds, de kozijnen, de constructie- en ook de veiligheidsnormen spelen daar een rol in. Het is mooi als wij bij Limburgia een fantastische brandwerende deur maken maar als de rest er om heen niet brandveilig is, is iedereen verliezer. Een brand houdt geen rekening met afzonderlijke normen. Dat is de reden waarom wij vroeg aan tafel willen zitten om zo te komen tot oplossingen.”
13
Didu Limburgia 13
I 3 2009
27-05-2009 11:03:27
Gevelarchitectuur Bijlmer Parktheater, uitzonderlijk vormgegeven met een beperkt budget H
De lokale overheid noemt het Cultuurcentrum Amsterdam, de thuisbasis van een aantal organisaties op het gebied van podiumkunsten. Maar het gebouw zal verder door het leven gaan als Bijlmer Parktheater. Betrekkelijk kleinschalig, maar met een – mede door de locatie – dynamische uitstraling. Opvallend is de vloeiende, hoekloze vorm van de buitenschil.
et nieuwe Bijlmer Parktheater in Amsterdam Zuidoost valt op door zijn vloeiende vormen. Niets is op het eerste gezicht recht en vlak. De drie bouwlagen hebben een eigen afzonderlijke ellipsvorm. Het ontwerp komt van de tekentafels van het hoofdstedelijke Architecten bureau Paul de Ruiter. De vormgeving is ontstaan onder stedenbouwkun dige supervisie van Rein Geurtsen en in nauwe samenspraak met de gebruikers. Als opdrachtgever trad op Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam namens Stadsdeel Amsterdam Zuidoost. De uitvoerder is Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen uit Warmenhuizen. Tevens is het gebouw tot stand gekomen met financiële steun van de Europese Unie. Het centrum is het vaste onderkomen van het multiculturele Krater Theater en Circus Elleboog Zuidoost. Het biedt ook huisvesting aan de Jeugdtheaterschool, de Theaterwerkplaats en de 5 O’clock Class van de Amsterdamse Hogeschool voor de kunsten. “We zijn begonnen met het neerzetten van de kern van het gebouw aan de hand van het pakket van eisen, opgesteld door de opdrachtgever en de gebruikers”, vertelt medeontwerper Willem Jan Landman van het architectenbureau. “De ‘ziel’ van het gebouw bestaat uit de grote theaterzaal, drie studio’s, kantoor en werkruimtes en de foyer. Die zijn verdeeld over drie bouwlagen. Met de gaanderijen zijn die gevat in een ellipsvormige schil. In eerste instantie zou die buitenschil bestaan uit een glasvliesgevel met aluminium lamellen. Maar die constructie zou ruim boven het budget van drieënhalf miljoen euro uit zijn gekomen."
Door Ron van Hoof
Veranderende aansluithoek De oplossing heeft de architect in samenwerking met De Nijs gevonden in de aaneenschakeling van afzonderlijke volhouts meranti buitenkozij nen, die steeds een andere aansluithoek ten opzichte van elkaar hebben. Zelfs de afschuining van de buitenkanten van de stijlen van een kozijn zijn verschillend, waardoor de gevel de ronding behoudt van de ellips vorm. Dat was voor architect en bouwer De Nijs met zijn timmerfabriek een aardige klus, want zij moesten het grootste deel van de kozijnen apart berekenen en produceren. De ruimte van de dichte kozijnen is gevuld met vurenhout. De begane grond telt 110 kozijnfragmenten van 361cm hoog en in breedte varië rend van 92,1 tot en met 95,4 cm. De eerste verdieping heeft 128 kozij nen en de tweede verdieping en tevens kantoorlaag heeft er 100 met een hoogte van 248 cm en een breedte variërend van 91,7 tot en met 95,2 cm. De kozijnen zijn bevestigd aan gigantische stalen ellipsvormige randliggers, die het skelet van het gebouw vormen. Het hield ook in dat de deuren van de hoofdingang een aparte onder dorpel moesten krijgen waarvan de delen in een hoek tegen elkaar zijn geplaatst. De buitenafwerking van de dichte gevelvlakken bestaat uit aluminiumkleurige stalen golfplaten in RAL 9006 gecoat, met hierop haaks een uitstekende houten lamel.
raam en deur Bijlemertheather (Gevel.) 14
14
I 3 2009
26-05-2009 16:39:12
Levendige lichtinval De basisvorm van het Bijlmer Parktheater is zoals gezegd een ellips, waarbij de eerste en tweede verdiepingen licht verspringen ten opzichte van de begane grond. De bovenverdiepingen steken uit over de hoofd ingang en vormen zo een luifel. Daarin zitten spotlichten die de weg wijzen naar de hoofdingang. De glazen omloop op de eerste verdieping rondom de grote zaal biedt een fraaie en levendige lichtinval, die afhankelijk van de stand van de zon steeds anders is. Ook de lichtweerkaatsing via de parkvijver draagt daaraan bij. Door ramen toe te passen in de wand van de grote zaal komt dit daglicht ook in de zaal terecht. Tijdens een voorstelling kunnen deze ramen worden verduisterd. De indeling van de gebouwruimtes is flexibel, zodat in de verschillende behoeften van de gebruikers kan worden voorzien. Het plafond van de grote zaal reikt tot aan het dak en is ruim 11 meter hoog. De theaterzaal heeft vloerruimte voor 163 vaste stoelen. Dit aantal
Fraaie kleurovergang Landman: “Om de vloeiende vorm van het gebouw te accen tueren zijn er op de verticale aansluitingen van de kozijnen gebouwhoge verticale, Western Red Cedar lamellen aangebracht. Het totaalaanzicht door deze lamellen maakt dat er ook een fraaie kleurovergang ontstaat. De lamellen hebben een behan deling ondergaan tegen vergrijzing, zodat ze blijvend afsteken tegen de kleur van de golfplaten”. De vulling van een groot deel van de buitenkozijnen op de begane grond is gelaagd glas. Deze ramen zijn ongeveer 320 cm hoog. De glazen deuren van de hoofdingang zijn net zo hoog. De op de begane grond gesitueerde foyer biedt zodoende prachtig uitzicht naar buiten. Aan de zuidoostkant op het aan grenzende water en het groen van het Bijlmerpark. Aan de noordwestkant richting het Anton de Komplein met zijn bebouwing van verschillende architectonische aard.
15
Bijlemertheather (Gevel.) 15
I 3 2009
26-05-2009 16:39:24
Gevelarchitectuur kan tot 277 worden uitgebreid met stoelen van de twee in en uitschuifbare zijtribunes en losse eersterangstoelen. Op die wijze kunnen bezoekers hun plaats vinden in diverse circus en theateropstellingen. Er zijn twee repetitiestudio’s op de eerste verdieping boven de foyer. De beperkte hoogte van het plafond maken het nood zakelijk dat de glaspuien zijn voorzien van ventilerende sus kasten. Er zijn ook uitzetramen aangebracht. Een derde grote studio bevindt zich aan de andere kant van de grote zaal. Hier bestaat een deel van de buitenpui uit beglaasde kozijnen, zodat studiogasten overdag tijdens hun activiteit veel daglicht tot hun beschikking hebben. Ook hier zijn suskasten boven het glas aangebracht. Het plafond van deze studio reikt tot de vloer van de bovenste verdieping, zodat deze studio 7,5 meter hoog is. De bovenste verdieping is de administratieve laag met verga derzaaltjes en flexibel indeelbare kantoorruimtes. Een deel van de beglaasde kozijnen is voorzien van uitzetramen. Het interieur is opgedeeld in brandcompartimenten, die in sommige gevallen zijn voorzien van beglaasde binnenkozijnen. Het glas hiervan heeft een brandwerendheid van 60 minuten. Al het glas is geleverd door de firma De Boer uit Obdam.
De grootste lengte van het van bovenaf gezien ellipsvormige gebouw is 48 meter en de grootste breedte 24 meter. Het bruto vloeroppervlak bedraagt ruim 1800 m². Het theater maakt deel uit van de as, die de verschillende culturele voorzieningen van ArenAPoort met elkaar verbindt. Te denken valt aan de Pathé megabioscoop, de Heineken Music Hall, het te bouwen grote theater van Joop van de Ende en zelfs het stadion AmsterdamArena voor de mega muziekproducties. Hiermee heeft Amsterdam Zuidoost een bijzonder nieuw theater gekregen dat meedoet met de grote hoofdstedelijke culturele voorzieningen.
Culturele voorzieningen Het kleinschalige theater bij het Anton de Komplein heeft als overburen het stadsdeelkantoor, het Bijlmer Sportcomplex, het hoofdbureau van politie Amsterdam Zuidoost en de belangrijk ste kazerne van de brandweer in het stadsdeel. Daardoor staat het theater in een cluster van publieke instanties van het tachtigduizend inwoners tellende stadsdeel.
raam en deur Bijlemertheather (Gevel.) 16
16
I 3 2009
26-05-2009 16:39:28
Raamwerk Houd vast aan de standaarddetails Als je eens goed om je heen kijkt, komt je ze steeds vaker tegen; kozijnen met vreemde vormen, anders dan de gebruikelijke rechthoek. Het oogt soms fraai, maar het verstoort veelal je richtingsgevoel. Technisch gezien kun je je afvragen hoe dat nu zit met de aansluiting op het bouwkundige kader, op het binnen- en buitenblad van de gevelconstructie. Het antwoord blijkt heel simpel.
Door Joop Wilschut
R
Het wordt een ander verhaal als de kozijnen uitsteken of onder een voor- of achteroverhellende hoek ten opzichte van het verticale gevelvlak komen te staan. “Op dat moment wordt de waterloop anders en kunnen er situatiegerichte oplossingen noodzakelijk zijn. Dan is het belangrijk om al in de ontwerpfase in overleg met de fabrikant, een adviesbureau en/of een certificerende instantie indringend naar de detaillering te kijken”, zo adviseren de heren.
ond, driehoekig, trapeziumvormig, veelhoekig, een wybertjesvorm, getoogd, meebuigend in de kromming van de gevel. Of rechthoekige kozijnen die niet haaks maar onder een hoek in het gevelvlak zijn opgenomen. Architecten bedenken vandaag de dag wat! Zulke kozijnen in hout, kunststof, aluminium of staal maken, is vaak het probleem niet. Fabrikanten draaien daar hun hand niet voor om. Het is wel meer werk dan rechttoe rechtaan, maar met de moderne machines en hedendaagse technieken krijgen ze dat wel voor elkaar. Het lijkt lastiger dit soort kozijnen wind- en waterdicht te laten aansluiten op het omringende bouwkundige kader. Een bovendorpel die niet horizontaal ligt, maar schuin wegloopt, krijgt toch een andere ‘waterbelasting’. En hetzelfde geldt voor een diagonaal lopende stijl. En wat te denken van een rond kozijn, waarbij de bovendorpel hoekloos overgaat in de stijlen èn in de onderdorpel. Simpel Het lijkt lastiger, maar dat is het niet. “Als je de standaarddetails maar in stand houdt, gaat alles goed”, is het antwoord van Jan Ruitenburg en Bert Kattenbroek van de NBvT, de Nederlandse Bond van Timmerfabrieken. “Zorg dat de waterkerende/waterwerende lagen rondom het kozijn elkaar van boven naar onder dakpansgewijs overlappen en er kan nergens water binnendringen. Het wordt altijd naar buiten toe afgevoerd.” Henk Sprick van profine Nederland en Marcel Boom van de VMRG/SKG bevestigen dat. “Kozijnen met afwijkende vormen en/of standen hebben geen afwijkende aansluitdetail. Als je vasthoudt aan de standaard referentiedetails en de overlappen van de folies juist uitvoert, kan het niet mis gaan.”
17
Raamwerk vreemd 17
I 3 2009
27-05-2009 10:23:44
Raamwerk Is het lek nu dan boven? Stalen stoeltjesprofielen lekken; lucht, geluid en water. Dat is althans de algemeen heersende mening. Er zit een zekere vorm van waarheid in, maar zo pertinent als sommigen het stellen, is het niet. Met de juiste maatregelen zijn stalen stoeltjesprofielen zeker wind- en waterdicht te krijgen. Misschien niet zo potdicht als moderne kunststof, aluminium en houten kozijnen met een twee- of drievoudige dichting, maar toch wel zodanig dat ze voldoen aan het huidige Bouwbesluit en BRL 2701 (KOMO en VMRG kwaliteitseisen).
producten dan zijn er geen extra maatregelen nodig tegen tocht-, water- en geluidlekken. Is dat niet mogelijk dan moet je gaan werken met rubberprofieltjes, die je op of in de stalen profielen verlijmt.” Rubber profieltjes Op het gebied van rubber profieltjes voor stalen kozijnen heeft Emdee uit Hilvarenbeek het nodige onderzoek gedaan. Bedrijfsleider Wim van Dinther: “Een tijd terug hadden wij een restauratieproject in Rotterdam onder handen, waarbij een oplossing gevraagd werd voor geluidwering. We hebben toen een BSP siliconenrubber profiel rondom in het vleugelprofiel geplakt. De lip van dit profiel valt bij het dichtdoen van de vleugel onder de rand van het kozijnprofiel en sluit daarmee de naad voldoende geluiddicht af. Voor de verlijming hebben we een speciale siliconenkit gebruikt afgestemd op de verfcoating en op het BSP rubber. De kit sluit ook rondom de schroefgaatjes af waar we het rubber moesten wegsnijden om een vlakke hechtende ondergrond te krijgen.” Naar aanleiding van deze toepassing is Emdee verder gegaan met onderzoeken naar rubberen afdichtingsprofielen voor stalen kozijnen. In de testkast in Deurne, Emdee is een dochteronderneming van de Oskomera Group, zijn rubberprofielen in verschillende vormen en opstellingen uitvoerig getest. “Inmiddels zijn we zover dat we met twee nieuw ontwikkelde profieltjes en enkele aanvullende maatregelen een prestatie weten te bereiken van 600 PA voor luchtdoorlatendheid en waterdichtheid”, aldus Van Dinther. “Het ene profiel met een knoprubbertje gebruiken we min of meer als hoofddichting bij zowel naar binnen- als naar buitendraaiende delen. Het andere profieltje in de vorm van een P wordt bij naar binnendraaiende delen als extra dichting aan de binnenzijde van de vleugel aangebracht. Beide rubberprofielen zijn alleen toe te passen bij ‘nieuwe’ stalen stoeltjesprofielen, want die hebben een extra lip om het rubberprofiel op vast te plakken.”
Door Joop Wilschut
B
ij restauratie van vooroorlogse gebouwen komt men nog regelmatig stalen ramen en deuren tegen. Veelal wil men deze ramen behouden vanwege het karakteristieke uiterlijk en uit het oogpunt van cultureel erfgoed. Het probleem is echter dat deze kozijnen door tocht, lekkages en koudestraling niet meer aan de eisen van comfort en energiezuinigheid voldoen. “De problemen bij deze oude kozijnen zijn vaak ontstaan door een gebrek aan en onvoldoende kennis van onderhoud”, legt directeur Addy Kon van Van der Vegt smeed- en constructiebedrijf uit Meerkerk uit. “Teveel verflagen over elkaar heen maken het basismateriaal dikker en dat speelt dubbel bij de vlakken waar vleugel en kozijn op elkaar aansluiten. Maar ook roestvorming ‘vraagt’ meer ruimte. Het gevolg is dat scharnieren, raamboompjes en andere sluitmiddelen gaan wringen en wijken, waardoor problemen met tocht, water en geluid ontstaan.” “Bij de restauratie van bestaande profielen zijn deze knelpunten op te lossen door de profielen tot op het blanke staal op te schonen en opnieuw te schilderen. Pas je dan bovendien het hang- en sluitwerk aan of vernieuw je dat met verstelbare
‘Nieuwe’ stalen profielen Bij ‘nieuwe’ stalen stoeltjesprofielen is de wind-, water- en geluiddichting veelal geen probleem, vindt Kon. “Die profielen zijn zodanig recht, dat er
De lip van het BSP profiel valt bij het dichtdoen
Ook de slotplaat laat zich eenvoudig met een
In de ‘nieuwe’ stoeltjesprofielen van Different
van de vleugel onder de rand van het kozijn-
inbussleutel stellen en nastellen
Windows is ruimte gemaakt voor een EPDM
profiel
raam en deur Raamwerk_afdichting 18
Foto: Emdee
Foto: Studio Kuin
18
afdichtingsprofiel
Foto: Studio Kuin
I 3 2009
27-05-2009 10:14:20
Veren “Vroeger werd een vorm van dichting bereikt door messing profieltjes op het kader van het draaiende deel te klemmen”, aldus Wim Van Dinther. “Deze profieltjes hadden een verende vleugel, die de naad tussen het bewegende deel en het kozijn in gesloten toestand afsloot. Maar deze manier van afdichten was niet duurzaam. De veerprofieltjes zaten niet vast en konden dus verdwijnen en bij het schilderen van het raam werd het profiel vaak niet weggehaald maar ‘lekker meegekwast’ wat de verende werking geen goed deed.” Addy Kon laat weten dat De Goeye Tochtweringen uit Den Haag momenteel een roestvast stalen variant van het messing dichtingsprofiel op de markt brengt. Dit profiel wordt met zelfklevend band in de profielen geplakt.
die met een inbussleutel in drie richtingen zijn te stellen en zonodig na te stellen. Alleen al daarmee creëer je strakke aansluitingen tussen kozijn en vleugel. Verder zit er op het frame van een draaiend deel rondom een EPDM kadertje, waardoor dat deel als het ware vacuüm zuigt en zich strak trekt op het kozijnprofiel. Het laat zich raden, wat dat voor effect heeft op de wind- en waterdichting.”
geen kieren ontstaan en de delen onderling goed aansluiten. Met nieuw hang- en sluitwerk dat veel beter zuiver te stellen is, is dat allemaal strak op te lossen.” René Kuin van Studio Kuin uit Amsterdam beaamt dat. “We zijn importeur van stalen kozijnen van de Israëlische fabrikant Different Windows. Dit gespecialiseerde bedrijf produceert al jaren dit type kozijnen en weet dat de vlakheid van het laswerk een hele belangrijke rol speelt bij een goede dichting. Daarnaast is ook de montagevolgorde van een stalen kozijn, zoals we die hanteren, belangrijk: eerst de scharnierzijde dan de bovenzijde en daarna de andere zijde. En alles zuiver waterpas en haaks.” “Gezi Kaplan, zijn vader en voor hem zijn grootvader hebben door hun jarenlange ervaring ook allerlei oplossingen gevonden om problemen met tocht-, geluid- en waterdichting te ondervangen. Zo hebben ze scharnieren en sluitplaten ontwikkeld
Nauwkeurigheid Het blijkt dus een verschil te geven of je met ‘oude’ of met ‘nieuwe’ stalen stoeltjesprofielen te maken krijgt. Eén van de belangrijkste voorwaarden voor een goede afdichting is de vlakheid van het stalen profiel: nieuwe zijn vlak, oude moet je vlak maken. En daarna staat of valt alles met een zuivere afstelling van scharnieren en sluitmiddelen en met het uitvoeren van onderhoud op de juiste manier. Maar dat kozijnen van stalen stoeltjesprofielen à priori zo lek als een zeef zouden zijn, kan naar het land der fabelen worden verwezen.
Een BSP siliconenrubber profiel is rondom in het stoeltjesprofiel geplakt Foto: Emdee
19
Raamwerk_afdichting 19
De vlakheid van profielen, oud of nieuw, speelt een belangrijke rol Foto: Studio Kuin
I 3 2009
27-05-2009 10:14:23
Een greep uit ons assortiment...
Ansae B.V. Denariusstraat 25, 4903 RC Oosterhout telefoon 0162 490049 fax 0162 490606 e-mail info@ansadesign.nl web www.ansadesign.nl Uitsluitend leverbaar via de vakhandel
No Strings Attached. Met CardLink verspreidt u een beetje magie in uw organisatie. Organiseer uw werkomgeving beter, maak het gemakkelijker en veiliger. Bespaar tijd en werk voor de beheerder. En bespaar ook nog eens op de kosten. CardLink is een flexibel, eenvoudig te installeren en gebruiken toegangscontrole concept. Het slaat een brug tussen stand-alone en online systemen. Het draait op uw bestaande IT platform en past op bestaand deurbeslag. Het ontwerp zonder bekabeling betekent lage kosten. Dat is nog eens magisch!! www.kaba-cardlink.nl
CardLink™ by Kaba. Het integrale onbekabelde toegangscontrole concept.
RD_0053.indd 1 p20.indd 10
19-03-2009 13:42:18 27-05-2009 08:44:20
Raamwerk Dorpelafdekker
Amsterdams schuifraam
Dorpelafdekkers voor houten kozijnen zijn een veelbesproken onderwerp, waarbij vooral de voor- en nadelen van de esthetische functie van dit ‘hulpmiddel tegen aantasting’ vaak ter discussie staat. Hebo heeft voor haar houten kozijnen nu een dorpelafdekker gepresenteerd die voldoet aan alle eisen conform Concept III. Het aluminium aanslagprofiel is met een folie met houtnerfstructuur overtrokken. De dorpelafdekker levert daarmee volgens de producent niet alleen een verfraaiing van het kozijn op, maar is ook mee te schilderen in de uiteindelijke kleur van het kozijn. Info: HEBO Kozijnen, Hengevelde, 0547.33.55.55, www.hebo.nl
Als aanvulling op haar Classic-line segment heeft Teha een versie van het Amsterdamse schuifraam geïntroduceerd, waarbij de kosten voor onderhoud aan deze kozijnen nog verder zijn teruggedrongen. Zo is het FSC-houten kozijn aan de buitenkant voorzien van aluminium, terwijl de unieke verfmethode een zodanig extra bescherming tegen weersinvloeden biedt, dat het schuifraam bijna 100% onderhoudsvrij is, aldus de fabrikant. Het kozijn biedt dus de uitstraling van klassieke tijden, maar voldoet gelijktijdig aan alle hedendaagse kwaliteitsnormen en wensen qua onderhoud.. Classic-line schuiframen zijn projectmatig in alle maten en uitvoeringen te ontwerpen, te produceren en te monteren voor renovatie èn nieuwbouwprojecten. Info: Teha Groep, Haaksbergen, 053.573.66.66, www.teha.nl
Gebogen kozijnen
3-Kamerprofiel Met Eco-Futural brengt Aliplast Aluminium Systems een nieuw 3-kamerprofiel voor aluminium ramen en deuren op de markt. Het belangrijkste voordeel van dit nieuwe profieltype is volgens de fabrikant de hoge isolatiewaarde: Uw ≥1,35. Daarmee zou het standaardprofiel van Eco-Futural met een inbouwdiepte van 65 mm de thermische prestaties van een ander profiel met een inbouwdiepte van 75 mm evenaren. Een ander voordeel ligt op het esthetische vlak; de slanke profielen geven een project een strakke look door de gelijkliggende glaslatten. Volgens Aliplast kunnen de slanke profielen een levensduur halen van 50 jaar of meer. Info: Aliplast, Lokeren, 00.32.9.340.55.55, www.aliplast.com
Bij 120 mm inbouwdiepte is het veel moeilijker profielen te buigen dan bij de Duitse 60-90 profielen. Toch heeft het Duitse bedrijf Ventana met speciale buigtafels, aangepaste vullers en gereedschap het buigen van profielen geperfectioneerd. Zo is het bedrijf in staat profielen van de volgende leveranciers en series tot kozijnen met gebogen vormen te produceren: Aluplast 4000 NL, K-vision van Kömmerling, systeem 8000 NL Plus van Gealan, Corona CT 70 Accent van Schüco, Rehau Character Design 70, Deceuninck systeem Zenow Royal en NL Topline 104 van Veka. Bij het buigen en de aansluitingen houdt Ventana terdege rekening met de stabiliteit en de inbraakveiligheid van het kozijn. Info: Ventana Deutschland, Vreden, 00.49.2564.93.36-0, www.ventana-deutschland.de
Magnetische tochtwering Als tochtwering voor buitendeuren heeft Teha een magnetisch systeem ontwikkeld om deze ongewenste luchtinfiltratie te voorkomen. Het principe is gebaseerd op de afdichting van koelkasten en diepvriezers. Bij de oplossing van Teha wordt de indrukbare strip met magneten aangetrokken door een magneetstrip die in de kozijnsponning is aangebracht. Voor de onderzijde is een zelfde oplossing gevonden. Daar is de samen te drukken strip opgenomen in de aluminium onderdorpel, maar zo dat de strip niet kan beschadigen. De strip wordt als het ware opgetild en tegen de magneetstrip getrokken als de deur wordt gesloten. Info: Teha Groep, Haaksbergen, 053.573.66.66, www.teha.nl
21
Raamwerk pi 21
I 3 2009
27-05-2009 10:35:34
Deur in Deur uit Brandwerend (1) Kort geleden heeft Alcoa Architectuursystemen testen op brandwerendheid van beweegbare ramen met succes afgerond. Nu meldt het bedrijf dat ook hun dubbele deuren de brandwerendheidstesten bij Efectis in Rijswijk met glans hebben doorstaan. De geteste opstelling had een breedte van 2315 mm en een hoogte van 2795 mm. Op vlamdichtheid en straling, het EW 30 criterium, heeft het element 36 minuten gehaald. Met deze geslaagde test is het arsenaal aan brandwerende systemen verder uitgebreid. Niet alleen de aluminium raamen deurprofielen RT 52, 62 en 72 zijn brandwerend gemaakt, ook het vliesgevelsysteem AA 100 Q is dat al. Info: Alcoa Architectuursystemen, Harderwijk, 0341.46.46.11, www.alcoa-architectuursystemen.nl
Deuren uit Turkije Wie eens iets bijzonders wil, moet eens kennismaken met de deuren van het Turkse bedrijf SUR. Deze deuren worden uiterlijk gekenmerkt door hun speciale, robuuste vormgeving. Het bijzondere zit ‘m evenwel in de opbouw en in de sluitsystemen. De opbouw bestaat uit een stalen body met een kern van polyurethaan waarop allerhande afwerkingen van hout, aluminium en kunststof zijn aan te brengen en zelfs glas. De sluiting bestaat standaard uit een vijfpunts veiligheidsslot, dat zorgt voor een optimale sluiting en beveiliging. De deuren worden geleverd met een speciaal geconstrueerd deurkozijn, dat is te bekleden in de stijl en de materialen van de deur. Info: R & S Europe, Hilversum, 06.48.85.16.77, http://rseurope.net/
In haar Total Glas programma heeft Metaglas een nieuwe onderdeel opgenomen: volglazen vouwwanden. Deze mobiele glaswanden hebben net als alle andere producten uit deze serie slanke aluminium onderdelen, maar geen verticale profielen. Ze blijven daarmee optimaal transparant en zorgen voor een onopvallende en esthetische verdeling of afscheiding van ruimten, zoals loggia’s, zalen en kantoren. De bovenrail zorgt voor een soepele geleiding en een geruisloze bediening en is in alle soorten plafonds in te bouwen. Total Glas vouwwanden zijn er in verschillende uitvoeringen, waarbij de panelen in diverse standen zijn te parkeren. Info: Metaglas, Tiel, 0344.75.04.00, www.metaglas.nl
DiDu pi 22
ODS uit Barendrecht, distributeur van stalen raam-, deur- en gevelsystemen van het Zwitserse bedrijf Jansen AG, heeft bij Efectis in Delft met succes een dubbele taatsdeur laten testen op brandwerendheid. De deur met een breedte van 1600 mm en een hoogte van 3000 mm kan 60 minuten brandwerend worden toegepast. Naast het brandveilige karakter is de vrije doorgang van 1100 mm in de breedte een voordeel van deze taatsdeur. Deze combinatie maakt de deur onder andere interessant voor zorginstellingen, waar bij een veilige evacuaties brede objecten als ziekenhuisbedden soms een handicap zijn. Info: ODS, Barendrecht, 0180.64.08.87, www.ods-geveltechniek.nl
20 mm aanzicht
Vouwwanden
raam en deur
Brandwerend (2)
22
Skyframe is de naam die MHB heeft gegeven aan een schuifdeursysteem met grote oppervlakken. Het systeem bestaat uit elementen van isolatieglas met een maximale dikte van 30 mm, waarop rondom een glasvezelversterkt profiel van epoxyhars is aangebracht. Omdat de boven-, onder- en zijstijlen van dit stalen profielsysteem worden weggewerkt in de bouwkundige constructie, is de slechts 20 mm brede middenstijl het enige dat van de Skyframe schuifpui te zien is. Dit levert een onbelemmerd uitzicht naar buiten op met een drempelloze overgang van binnen naar buiten. Skyframe is in diverse configuraties en schuifmogelijkheden te leveren. Info: MHB, Herveld, 0488.45.19.51, www.mhb.nl
I 3 2009
27-05-2009 11:00:55
Lakmotieven
Brandwerend (3)
Svedex Effect deuren zijn deuren met een bijzondere uitstraling. De alpine witte laklaag waarmee de deuren worden afgewerkt, is voorzien van een stijlvol reliëf. Dit driedimensionale motief is in de laklaag opgenomen via een uniek procédé. Er zijn vier designs beschikbaar: het Wave-effect, Square-effect, Art-effect en Text-effect. De deuren worden standaard voorzien van een eenzijdige reliëf; tweezijdige bewerking is op aanvraag mogelijk. Ondanks deze reliëf afwerking boet de laklaag niet in aan eigenschappen. Ze blijft zeer slijtvast, nagenoeg ongevoelig voor zonlicht dus kleurvast, milieuvriendelijk en duurzaam. Info: Svedex, Varsseveld, 0315.25.99.11, www.svedex.nl
Agterhof Houtprodukten, DPW te Paske en Houtindustrie ‘Ideaal’ hebben gezamenlijk een binnendeursysteem ontwikkeld, dat een brandwerendheid van maar liefst 70 minuten heeft opgeleverd bij onlangs uitgevoerde testen. De combinatie bestaat uit een nastelkozijn van gelamineerd gevingerlast meranti met daarin gehangen een 40 mm dikke zestig minuten brandwerende binnendeur voorzien van Pyrostone randhout. De besparing op tropisch hardhout geeft de deur volgens de betrokken partijen een milieuvriendelijk karakter. De besparing in materiaal maakt de deur lichter, waardoor minder zware scharnieren nodig zijn en de arbeidsomstandigheden verbeteren. De deur is met en zonder beglazing te leveren. Info: Houtindustrie ‘Ideaal’, Zevenaar, 0316.58.13.50, www.ideaal.nl
Uitwisselbaar Onder de naam Berlegno introduceert Berkvens Deursystemen een houten montagekozijn met een opvallende mogelijkheid. Het nieuwe kozijn past namelijk in dezelfde sparing als het stalen Berdo montagekozijn en het Berdo opdekkozijn. Er zijn dus geen bouwkundige aanpassingen nodig om deze kozijnen onderling uit te wisselen. Dit biedt een aannemer de mogelijkheid om tegemoet te komen aan de wensen van een koper, die liever een houten binnendeurkozijn dan een stalen wenst. Vanaf nu zijn binnendeurkozijnen in staal en in hout dus te verkrijgen voor één sparingmaat. Info: Berkvens, Someren, 0493.49.91.11, www.berkvens.nl
Superslank Met een aanzichtbreedte van slechts 30 mm is het SL30 geïsoleerde profielsysteem van MHB voor stalen gevels, ramen en deuren superslank te noemen. Zelfs een deurprofiel levert geen verbreding van het aanzicht van de kozijnstijlen op. Het systeem is ontwikkeld voor binnenen buitentoepassingen, getest op wind- en waterdichtheid en gecertificeerd conform EN 14351-1. SL30 is bovendien in brandwerende uitvoeringen te leveren. Een pui met enkele deur is geproefd en blijkt een brandwerendheid van 116 minuten te hebben; een dubbele deur zelfs 124 minuten. Bij puien hoger dan drie meter wordt de stabiliteit gevonden in een verdieping van de profielen en niet in een verbreding. Info: MHB, Herveld, 0488.45.19.51, www.mhb.nl
Vingerbescherming De combinatie van een aluminium afdekprofiel en een flexibel kunststof profiel voorkomt dat vingers beklemd raken tussen de deur en het kozijn. Het aluminium profiel zit aan de sluitzijde van de deur, het kunststof profiel aan de scharnierzijde. Het aluminium profiel heeft als standaardkleur aluminium F1; opties zijn zwart (RAL 9005) en wit (RAL 9010), maar andere kleuren zijn op aanvraag te leveren. Het EPDM profiel is standaard donkergrijs, maar is ook in lichtgrijs (M1) te verkrijgen. Beide profielen worden op lengtes van 2250 en 2500 mm geproduceerd, maar zijn eenvoudig in te korten tot de gewenste lengte. Info: Assa Abloy Nederland, Raamsdonksveer, 088.639.46.00, www.assaabloy.nl
23
DiDu pi 23
I 3 2009
27-05-2009 11:27:29
Close Up Volautomatische Elumatec SBZ 151 geeft Boeters Alubo voorsprong
“We zijn nu vele malen sneller, f Boeters Alubo werkt nu ruim een jaar met de nieuwe 5-assige, computergestuurde bewerkingsmachine van Elumatec en de resultaten zijn formidabel. “We zijn als bedrijf efficiënter gaan werken en kunnen veel beter en sneller tegemoet komen aan de wensen van opdrachtgevers”, laat directielid Martin Boeters weten. “En door de juiste software, afgestemd op de SBZ 151, is er binnen ons bedrijf meer ruimte ontstaan om aandacht te besteden aan moeilijke projecten”, vult commercieel manager Peter van Berkel aan.
Maatwerk in aluminium en staal Boeters Alubo uit De Lier is in 1972 als kassenbouwbedrijf opgericht door Koos Boeters. Inmiddels zetten zijn zoons Peter en Martin het bedrijf voort en zijn de activiteiten uitgebreid tot zoals zij het noemen ‘specialistische aluminium- en staalconstructies voor de zakelijke en de particuliere markt’. Men moet daarbij niet alleen denken aan vliesgevels en overkappingen, maar ook aan aankleding en afwerking van balkons en galerijen en grote en kleine partijen raam- en deurkozijnen. Het bedrijf adviseert, ontwerpt, produceert, installeert en onderhoudt. Van de grote lijn tot in het kleinste detail. Men biedt opdrachtgevers een totaaloplossing in aluminium en staal inclusief diverse bekledingen. Maatwerk dus, dat door de aanschaf van de nieuwe machine en software nog nauwkeuriger, sneller en accurater gebeurt dan voorheen.
E
ind 2007 investeerde Boeters Alubo uit De Lier, verwerker van Reynaers systemen, in een Elumatec SBZ 151. Deze 5-assige, 15 meter lange machine kan alle profielbewerkingen uitvoeren, zoals boren, frezen, tappen, zagen en uithoeken. Daarnaast beschikt de machine over twee gereedschapmagazijnen en de allernieuwste CNC technologie. De SBZ 151 wordt direct vanuit de tekenkamer aangestuurd met behulp van het softwarepakket Logikal, waarmee alle projecten van Boeters Alubo niet alleen zijn te produceren, maar ook te calculeren en uit te werken. “De productiecapaciteit overstijgt onze verwachtingen”, meldt Martin Boeters tevreden. “Zeker nu we alle kinderziektes getackeld hebben. De machine werkt perfect en er is nauwelijks afkeur. De kwaliteit van onze productie is stukken beter, de levertijden zijn korter en de montage loopt merkbaar soepeler.
Bovendien zijn we flexibeler geworden. Een kleine opdracht er ‘even’ tussendoor doen, vormt nu geen enkel probleem. De machine omstellen kost ongeveer tien minuten. Dit geeft ons een voorsprong op onze collega’s, omdat je sneller tegemoet kunt komen aan de wens van een ‘kleine’ opdrachtgever. Kortom, ons kwaliteitsniveau is op een hoger plan komen te staan.” Logische stap voorwaarts Dit verhaal aanhorend roept de vraag op: Waarom niet eerder deze machine en software aangeschaft? Het antwoord is even simpel als vanzelfsprekend. Peter van Berkel: “De machine vergt een wezenlijke investering. Daar komt dan nog de software en de vervanging van het computernetwerk bij. Bovendien ontwikkelen de software en de CNC technologie zich constant. De programmatuur waar we nu mee calculeren, plannen, productielijsten maken en de machine aansturen, was er een jaar of wat geleden nog niet. We realiseren ons ook dat we over enige tijd de software moeten aanpassen om onze voorsprong te behouden.” “Deze investering was een logische vervolgstap in het automatiseringstraject binnen ons bedrijf”, pakt Martin Boeters over. “Gevelconstructies zijn de laatste decennia steeds complexer geworden en datzelfde geldt voor overkappingen en andersoortige constructies in aluminium en staal. Zonder computer zijn dergelijke projecten niet meer te realiseren. Onze eerste stap hebben we zo rond 2000 gezet. We produceerden
raam en deur Close-up Reynaers 24
24
I 3 2009
27-05-2009 11:49:02
r, flexibeler en nauwkeuriger”
Voordelen Naast de al genoemde verbeteringen in de productie qua snelheid en flexibiliteit, heeft deze stap ook geleid tot veranderingen op andere afdelingen van Boeters Alubo. Van Berkel: “De uitgebreide mogelijkheden van het Logikal programma en de gebruikersvriendelijkheid van deze software hebben de werkdruk op de tekenkamer en de afdeling werkvoorbereiding volledig weggenomen. Het maken van werktekeningen is verschoven naar de afdeling werkvoorbereiding. We kunnen daardoor veel sneller reageren richting klant en hem soms binnen 24 uur laten zien wat we kunnen leveren. Bovendien bestaat er alle ruimte voor aanpassingen, ook op een heel laat tijdstip in het productieproces. Alle informatie wordt ingevoerd op calculatieniveau en blijft voor alle verdere behandelingen ter beschikking.” “Je mag dus zeggen dat de aanschaf van de SBZ 151 in combinatie met de software ons een enorme boost hebben gegeven”, besluit Martin Boeters. “We zijn veel productiever en werken met minder druk en welhaast foutloos. Dat geeft ons een voorsprong op andere bedrijven. En als we over niet al te lange tijd de volgende stap op automatiseringsgebied maken met de aanschaf van het ERP systeem (Enterprise Resource Planning, red), waarbinnen alle administratieve handelingen zijn gecombineerd, zetten we weer een stap voorwaarts.”
en plaatsten destijds een vliesgevel van 3000 m² voor een postsorteercentrum op Schiphol. Voor die tijd werkten we al met stand-alone machines, maar voor dit project hebben we een nieuwe machine aangeschaft, die was te programmeren via DOS macro’s. Hoewel dat een aanzienlijke verbetering was bij de productie, trok het een wissel op de AutoCad tekenaars van de tekenkamer en op andere afdelingen. En de werkdruk in de tekenkamer nam toe door de groeiende omvang en complexiteit van de projecten.” “Begin 2005 maakten we op de Bouwbeurs in Utrecht kennis met Logikal, een uitgebreid calculatieprogramma van Orgadata”, gaat Van Berkel verder. “Met dit programma was alle projectinformatie één op één in AutoCad over te nemen en was het mogelijk de machine aan te sturen. Daarnaast waren we als verwerker van Reynaers systemen ook op de hoogte van een nauwe samenwerking tussen dit Helmondse systeemhuis en Elumatec, een Duitse producent van bewerkingsmachines. Na de voor- en nadelen tegen elkaar te hebben afgewogen en na enkele oriënterende gesprekken in Duitsland besloten we één van de grotere machines van Elumatec, de SBZ 151, aan te schaffen.”
25
Close-up Reynaers 25
I 3 2009
27-05-2009 11:49:08
Inside Waar gaat het naartoe met de nieuwe wet- en regelgeving?
Brandveilig gebruik van gebouwen Brand- en vluchtveiligheid is niet alleen een taak van de overheid. Voortdurend wordt de laatste tijd gewezen op de mede- en eigen verantwoordelijkheid van gebruikers van gebouwen. Maar een duidelijke scheiding in zorg tussen overheid en gebruiker is er niet, evenals zicht op de omvang van die eigen verantwoordelijkheid. De continu in beweging zijnde bouwregelgeving maakt dat alleen maar onduidelijker. Waar gaat het naartoe? Raam en Deur tracht via een aantal invalshoeken een indruk te geven van hetgeen er momenteel speelt.
Albert Hahn Jr., Veiligheidsplaat No.52
Door Hein Stienstra
(Veiligheidsmuseum, Amsterdam, 1926),
Begin 2010 worden een gewijzigd Bouwbesluit en het nieuwe Gebruiksbesluit volledig in elkaar geschoven. Hierdoor ontstaat een nieuw ‘Bouwwerkbesluit’ dat eenduidiger is samengesteld, waar inconsistenties zijn verdwenen en dat meer aansluit op de praktijk. Dat valt samen met de introductie van een nieuwe Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) met een geïntegreerde tekst van het Gebruiksbesluit en het nieuwe Bouwbesluit. Rond die tijd zal dan tevens de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) definitief in werking treden. Veel gebruikers van de regelgeving geven aan dat het aantal veranderingen niet meer is bij te houden. VROM erkent dit probleem, maar wijst erop dat de nieuwe opzet straks veel voordelen heeft.
Voor ondernemers betekent invoering van het Gebruiksbesluit dat men zelf aan de hand van algemene regels moet beoordelen of de brandveiligheid op basis van de regels is gewaarborgd. Er wordt dus van hen verwacht dat zij zelf een pand kunnen inspecteren op brandveiligheid. De gemeente mag dat alleen achteraf controleren. In de praktijk kan de ondernemer twee dingen doen: de controle uitbesteden aan een gespecialiseerd bureau of zelf de kennis opdoen om de inspectie uit te voeren. VROM stelt dat er geen wijzigingen in verantwoordelijkheden zijn: de gebruiker is en blijft verantwoordelijk voor het brandveilig gebruik van bouwwerken.
Omgevingsvergunning (Wabo)
Met het Gebruiksbesluit zijn de brandveiligheidseisen voor iedereen in elke gemeente gelijk geworden. Meer rechtsgelijkheid dus. Daarnaast vermindert met het Gebruiksbesluit ook het aantal gebruiksvergunningplichtige bouwwerken met ca. 80%. Dit verlaagt de administratieve lastendruk. Eind 2008 is de eerste fase van het Gebruiksbesluit in werking getreden, waarbij de voorschriften voor brandveilig gebruik uit de modelbouwverordening van de VNG zijn overgeheveld naar de nu landelijke regelgeving. De tweede fase van het Gebruiksbesluit betreft de verdere verbetering van de brandveiligheidsvoorschriften, zoals integratie gebruiksvergunning en omgevingsvergunning, introductie bestuurlijke boete, afstemming Gebruiksbesluit op NEN-normen en certificeringregelingen.
raam en deur Inside regelgeving 26
26
I 3 2009
" "
VROM koerst op een spoedige invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). De richtdatum blijft 1 januari 2010. Deze omgevingsvergunning komt in de plaats van de bouwvergunning, milieuvergunning, kapvergunning, monumentenvergunning en ruim 20 andere gemeentelijke en provinciale toestemmingen. De aanvrager heeft dan nog maar één indieningsformulier in te vullen en krijgt daarna te maken met nog maar één bevoegd gezag. Het kabinet heeft in het crisisakkoord maatregelen aangekondigd om de economische activiteit aan te wakkeren. De Wabo past bij deze maatregelen en kan o.a. voor een versnelling van de bouwprocessen zorgen. Gemeenten ontvangen van het Rijk € 62 miljoen voor de invoeringskosten. Naast de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is er ook nog een Wet samenhangende besluiten. Ook een procedureversneller, maar bedoeld voor die besluiten waarop de Wabo (nog) niet van toepassing is.
Gebruiksbesluit
26-05-2009 16:50:44
Brandveiligheid en vluchten Met of zonder nieuwe wet- en regelgeving blijft recht overeind dat veilig vluchten bij brand direct te maken heeft met de brandveiligheid van een gebouw. De brandveiligheid van gebouwen hangt samen met bouwkundige- en installatietechnische maatregelen en uiteraard het brandveilig gebruik van het gebouw. De brandwerendheid van kritieke onderdelen van de bouwconstructie is in dit verband zeer belangrijk. Te bewerkstelligen door gebruik van moeilijk brandbare materialen, ten einde snelle uitbreiding te voorkomen en het toepassen van materialen in vluchtroutes met beperkte brandvoortplanting en een lage rookproductie. Maar ook door het ontwerp en indeling van het gebouw, gericht op zaken als reductie van brandoverslag, opdelen van gebouw in brand- en rookcompartimenten, vluchtwegen zodanig situeren dat er geen gevaar is van insluiting en deze zodanig inrichten dat er altijd voldoende opvang- en doorstroomcapaciteit naar een veilige plaats is.
Brandweerbijbel Installatietechnische maatregelen kunnen bij brandveiligheid van gebouwen een belangrijke rol spelen. Voorbeelden zijn brandmeld-, ontruimings-, brandblus-, noodverlichtings- en rook- en warmte-afvoerinstallaties. De koepelorganisatie voor de brandweer, de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) is uitgever van de publicatie ‘Brandbeveiligingsinstallaties’ (2002). Daar staat precies in hoe het allemaal moet. In deze voor het advieswerk van de brandweer belangrijke publicatie (de ‘brandweer-Bijbel’) komen alle brandbeveiligingsinstallaties aan de orde. Zo wordt bijvoorbeeld in hoofdstuk 10 ‘Voorzieningen aan deuren’, nader ingegaan op het hang- en sluitwerk voor nood-,vlucht-, rook- en branddeuren. In verband met de veranderende wet- en regelgeving zal voor eind 2009 voornoemde publicatie zijn herschreven onder regie van het cluster Bouwen van het Landelijk Netwerk Brandpreventie (LNB) van de NVBR. Tot op dat moment is de huidige versie voor de brandweer nog van kracht.
Actieprogramma Brandveiligheid Om de brandveiligheid van gebouwen verder te verbeteren, moeten architecten, bouwbedrijven, vergunningverleners, beheerders en gebruikers van gebouwen vooral naar de brandrisico’s kijken en daarop maatregelen nemen, in plaats van alleen naar wettelijke voorschriften. Burgers en bedrijven moeten vooral zelf maatregelen nemen om zich tegen brand te beschermen. De overheid bepaalt de wetten en regels, ondersteunt en zorgt voor naleving van de regels zonder de verantwoordelijkheid van anderen over te nemen. Dat staat in de ‘Visie op brandveiligheid’ waarmee de ministerraad onlangs heeft ingestemd op voorstel van de ministers Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Van der Laan voor Wonen, Wijken en Integratie.
richtingen rechtstreeks of uitsluitend via vloeren, trappen en hellingbanen het aansluitende terrein kunnen worden bereikt. Het aantal benodigde vluchtmogelijkheden wordt bepaald door de inrichting en gebruik van het gebouw. Deze algemene eis gebaseerd op het Bouwbesluit vraagt in de praktijk om een planmatige, integrale aanpak. Uitgangspunt is dat op beheerste wijze veilig uit een gebouw kan worden gevlucht. Het denken en handelen van mensen in gevaarlijke situaties is van zeer grote invloed op het veilig vluchten uit gebouwen. Maar hoe gedragen mensen zich in dergelijke situaties? In opdracht van de ministeries van BZK en VROM deed DSP-groep in samenwerking met ondermeer SBR onderzoek naar vluchtgedrag en vluchtmogelijkheden bij brand en calamiteiten in gebouwen. Daarbij ging het om gewone gemiddelde mensen, maar ook om mensen met beperkingen. Beide onderzoeken maken pijnlijk duidelijk dat mensen zich niet gedragen conform de bouwregelgeving en/of de gehanteerde ontruimingsmodellen. De realiteit van de ‘te dikke uitgezakte grijze Nederlander’ en zeker de realiteit van grote groepen weinig of niet zelfredzame mensen zou meer aandacht behoeven. Er ligt misschien te veel nadruk op bouwregels en ontruimingsgebreken. Dagelijks gebruik van gebouwen en ruimtes, menselijk gedrag en beheer verdienen echt meer aandacht.
Arbowet Door het afslanken van de bouwregelgeving en het nadrukkelijker wijzen op de mede- en eigen verantwoordelijkheid van de gebruikers van gebouwen komt de Arbowet eigenlijk beter in beeld. Via het Arbobesluit wordt bij de ‘gebouwgebonden verplichtingen’ ingegaan op (het veilig gebruik van) vluchtwegen en nooduitgangen, brandmelding en brandbestrijding en noodverlichting. Voorlopers van de Arbowet begonnen daarmee al in 1901 (Ongevallenwet) en inmiddels is dat al weer jaren Europees geregeld (92/58/EEG, Veiligheids- en gezondheidssignalering). Harmonisatie met de Arbowet bij de wijzigingen Bouwbesluit 2005 leidde onder meer tot de definitie van de nooddeur: “… een deur die uitsluitend is bestemd om het bouwwerk te ontvluchten. Een deur alleen voor calamiteiten en niet voor regulier gebruik. De toepassing van een schuifdeur als nooddeur is niet toegestaan”. Sindsdien mag een nooddeur in voorkomende gevallen ook over de openbare weg (veelal het trottoir) naar buiten toe open draaien. Bronnen: BWT, NVBR en VROM
Regelgeving en vluchtgedrag
" "
Voor een veilige ontvluchting uit een gebouw moet in beginsel door de gebruikers van een gebouw vanuit een ruimte in twee
Inside regelgeving 27
27
I 3 2009
26-05-2009 16:50:46
Inside CE markering ramen en deuren (1) In het onderstaand artikel wordt ingegaan op CE markering welke verplicht is gesteld op bouwproducten. De productstandaard voor ramen en deuren zonder brandwerende voorziening, NEN-EN 14351-1) is gepubliceerd en de overgangsfase is gestart. De productstandaard voor ramen en deuren met brandwerende eigenschappen is in voorbereiding en zal naar verwachting in 2011 worden gepubliceerd.
Door Piet Ram*
Hoe is CE markering ontstaan?
en gezond moet zijn en dat de lidstaten zelf verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit. De lidstaten moeten hun eigen bouwregelgeving vaststellen en er vindt geen onderlinge afstemming plaats van de regelgeving van de lidstaten. Wel worden er Europese bepalingsmethoden voor producteigenschappen van bouwproducten opgesteld, leidend tot classificaties als bijv. E120, EW60. Deze zijn terug te vinden in onder andere de NEN 6069:2005 en de classificatienorm EN 13501-2:2007.
In 1985 is het startsein gegeven om Europese richtlijnen op te stellen, de zogenaamde Nieuwe Europese Aanpak (New Approach). Doel hiervan was om een vrij handelsverkeer tussen de lidstaten te bevorderen. Deze Richtlijnen stellen eisen aan veiligheid, gezondheid, milieu en consumentenbescherming voor producten die binnen de EU in de handel worden gebracht. Voor CE markering van bouwproducten werden in 19898 de Richtlijn 89/106/EEC (CPD) vastgesteld. Met deze Richtlijn moeten in alle EU lidstaten technische handelsbelemmeringen voor bouwproducten binnen de Europese Economische Ruimte worden beperkt en voorkomen Om het gebruik van de Richtlijn te verduidelijken heeft de Europese Commissie een aantal Guidance Papers opgesteld. Deze Guidance Papers geven een aantal richtlijnen voor het opstellen van de technische specificaties welke terug te vinden zijn in de Product Standaard.
Essential requirements of Fundamentele voorschriften
Uitgangspunten bij het opstellen van de Richtlijn Bouwproducten Uitgangspunten bij het opstellen van de Richtlijn Bouwproducten zijn, dat het product voor de gebruikers veilig
raam en deur CE Markering 28
28
I 3 2009
" "
De eisen die aan een bouwwerk worden gesteld zijn terug te voeren tot zes fundamentele voorschriften en komen overeen met de onderwerpen waaraan in het Bouwbesluit eisen zijn gesteld. Deze Essential Requirements zijn: • Constructieve veiligheid • Brandveiligheid, brandgedrag en brandweerstand • Gezondheid, inclusief milieuaspecten • Gebruiksveiligheid • Geluidsbeperking • Energiezuinigheid
27-05-2009 10:05:56
Op een product moet tenminste één van de fundamentele voorschriften van toepassing zijn. Brandveiligheid speelt hierin een belangrijke rol. In bijlage ZA van de Productnormen zijn deze onderdelen terug te vinden.
Hoe geregeld in Nederlandse wetgeving De Richtlijn Bouwproducten is een Europese publiekrechtelijke regelgeving. De lidstaten zijn dus verplicht deze in hun bouwregelgeving op te nemen. In Nederland is dit omschreven in paragraaf 1.4 van het Bouwbesluit 2003. Uitgangspunt van de Richtlijn Bouwproducten is dat elke lidstaat vrij is om de hoogte van de eisen aan bepaalde eigenschappen van bouwwerken vast te leggen.
eigenschappen moeten worden onderbouwd. De Richtlijn Bouwproducten kent vier systemen voor de AoC, waarbij systeem 4 het laagste niveau is en systeem 1 het hoogste. Bij systeem 1 en 2 zijn extra maatregelen mogelijk (+). Welk systeem geldig is voor een bepaald product, is vastgesteld en vermeld in Bijlage ZA van elke product standaard. De hoogte van het niveau is bepaald door overwegingen als hoe gevoelig is het productieproces, hoe groot is de kans dat de kwaliteit wisselt enz. Systeem 1, 3 en 4 zijn van belang voor de ramen en deuren, met of zonder brandwerende eigenschappen. Wat dit inhoudt voor de fabrikant/producent wordt in een volgen artikel beschreven.
Tenslotte
EN, ETAG en CUAP zijn de Europese Technische Specificaties
CE markering is altijd een eigenverklaring van de producent. Het kan gezien worden als een paspoort, maar naarmate het product een grotere of belangrijkere bijdrage levert aan het bouwwerk, met name de veiligheid, speelt de ‘Notified Approved Body’ een belangrijkere rol. Deze ‘Notified Approved Body’ draagt bij aan de verklaring van de producent dat het product voldoet aan de technische specificaties en dat de producent de CE markering terecht op het product aanbrengt. Hierover meer in het volgende artikel. CE-markering geeft zekerheid voor de gebruiker, gebouweigenaar en fabrikant dat, het product: op de markt wordt gebracht in overeenstemming met de voorschriften in de CPD; • een constante kwaliteit heeft op basis van een Interne Kwaliteit Bewaking en mogelijk andere borgingsmethoden; • voldoet aan de technische specificaties waarnaar is verwezen. In het volgende artikel zal dieper worden ingegaan op de product standaard. Wat voor gevolgen heeft dit voor de fabrikant?
De product standaards vormen de basis voor het bepalen van de eigenschappen van de producten. In opdracht van de Europese Commissie worden door CEN Europese normen opgesteld, de zgn, EN’s. De productnormen die in het kader van de Richtlijn Bouwproducten worden opgesteld moeten in alle lidstaten worden overgenomen als basis voor het bepalen van de eigenschappen van de producten. Het verplicht aanwijzen van deze normen betekent dat in alle lidstaten gewerkt wordt met dezelfde, op vergelijkbare wijze bepaalde producteigenschappen. De eisen die worden gesteld aan een bouwwerk blijven de verantwoording van de individuele lidstaten. Kort samengevat: de eigenschappen van de producten zijn op een binnen “Europa” gemeenschappelijke wijze vastgesteld. Of het product in een lidstaat mag worden toegepast in een constructie, blijft afhankelijk van de eisen die de lidstaat aan bouwwerken stelt en het ontwerp van het bouwwerk.
Attestation of Conformity Attestation of Conformity of Conformiteitsverklaring bepaalt het niveau waarop de met CE markering geclaimde product-
*) Piet Ram is projectleider Testen & Certificeren bij Efectis Nederland
Richtlijn Bouwproducten (CPD)
European Technical Specifications (ETS)
Mandates bijv. M/101 and M/122
CEN
EOTA
EOTA
EN
ETAG
CUAP
CE markering verplicht
CE markering niet verplicht
CE markering niet verplicht
" "
De drie trajecten welke gelden voor het verkrijgen van CE Markering. Voor de ramen en deuren is alleen het eerste traject mogelijk.
CE Markering 29
29
I 3 2009
27-05-2009 10:05:56
Kupan-Adv.Education185x130-DEF:Layout 2
04-04-2008
13:57
Pagina 1
To t a a l c o n c e p t v o o r E d u c a t i o n Q U A L I T Y ,
S T Y L E
A N D
P E R F E C T I O N
GARDEROBEKASTEN
ELEKTRONISCHE LOCKERS
DOUCHE- EN TOILETCABINES
WAS- EN OPMAAKTABLEAUS
WATERVASTE DEUREN
BANKEN
GARDEROBESYSTEMEN
Kupan bv Postbus 11 7020 AA Zelhem Nederland T +31(0)314 62 10 41 F +31(0)314 62 38 32 E info@kupan.com I www.kupan.com
185 x 130 mm
De nieuwe DTS® ReFlex II renovatiedorpel Met de nieuwe RenoFix koppelmodule
De geheel nieuwe RenoFix koppeling is ontstaan uit de ervaringen die we hebben opgedaan met de (oude) DTS® ReFlex dorpel en het daarbij behorende ReFlex koppelsysteem met excentriek. De geheel nieuwe RenoFix koppeling is een aanzienlijke verbetering t.o.v. de oude koppeling.
P O L I T I E KEURMERK
VEILIG WONEN R
Kreunen Kunststoffen B.V.
Postbus 98 Hanzeweg 11 7240AB Lochem 7241CR Lochem tel.: 0573-438410 Fax.: 0573-432609 Email: info@dts-dorpels.nl website: www.dts-dorpels.nl
p30.indd 30
Ter vervanging van verrotte houten onderdorpels en tevens zeer geschikt voor het “opplussen” van bestaande woningen
27-05-2009 08:52:16
Close Up Expertise in luchtdicht bouwen Faalkosten zijn een groot probleem in de bouw. Dit terwijl ze soms toch betrekkelijk eenvoudig te voorkomen zijn. Mogelijke oorzaken van de kosten liggen o.a. in de voorbereiding (ontwerp) en het nakomen van afspraken en/of technische wijzigingen tijdens de uitvoering. Voorkomen van faalkosten kan door gespecialiseerde deskundigen te raadplegen.
T
remco illbruck is producent van de meeste voorkomende afdichtingsmaterialen met wereldwijze know-how in de bouwsector en industrie. Niet alleen kit of pur maar ook innovatieve producten voor gevelbouwers in beton, kunststof, aluminium, met folies (laminaat) spinvlies met kleefzijdes damp-open of damp-dicht, compressiebanden met CE-keurmerk en 10 jaar schriftelijke garantie. Tevens expertise op het gebied van brandwerendheid voor lineaire voegen, doorvoeringen en opschuimende coatings.
de hechtvlakken droog, vrij van stof en oplosmiddelen te zijn. Op sterk poreuze ondergronden (beton, gasbeton en pleisterwerk e.a.) alsmede butyl en bandoverlappingen adviseert Tremco illbruck voor te strijken met butyl- en bitumenprimer. Butylband alu wordt afgerold en op de gewenste lengte afgesneden. Na het aftrekken van de schutfolie wordt het band op de ondergrond geplakt en zorgvuldig met behulp van een aandrukrol aangerold. Het minimale lijmvlak van het butyl op beton dient 4 cm breed te zijn.
Van kelder tot dak Sandwich elementen worden steeds groter, gevelsluitende elementen van 7 meter zijn geen uitzondering. Voegbeweging van bijv. 6 mm door thermische belastingen is eenvoudig te berekenen: hoe breed de voeg moet worden om de beweging duurzaam te kunnen blijven voegen zonder schade aan de dichting. Te smalle voegen moeten worden verbreed door te zagen, wat achteraf enorm veel kosten mee zich meebrengt.
Compressiebanden Voegen met toleranties van 10 tot 30 mm kan je niet met één bandafmeting dichtzetten. De compressie (samendrukken) van een band bepaalt de dichtheid. Bijv. windkracht 11 is 600 Pa belasting op de gevel en moet een band voldoen aan (DIN 18542) BG1 klasse. Kwaliteit van een bouwwerk zit in de ’details’, de binnenschil moet luchtdicht zijn. Aansluitingen rondom elementen en kozijnen in een lijn aansluiten, aan de buitenzijde damp-open en goed ventileren in de spouw. Het plaatsen en aansluiten van de isolatie is ook zeer belangrijk, isolatieplaten tegen elkaar stuiken en aansluiten op de kozijnen is een eerste vereiste. Randvoorwaarden met afdichtingen zijn weersomstandigheden, materiaalkeuze, eigenschappen van die dichtingsmaterialen en problemen oplossen is duidelijk specialistenwerk. Tremco illbruck uit Arkel heeft specialisten en producten voor de gehele bouwsector.
Laminaatfolies Het plakken van bitumen laminaatfolie op schilderwerk of kunststof komt nog regelmatig voor. De verdraagzaamheid van materialen onderling is zeer belangrijk. Verf, kunststof en bitumen zijn niet verdraagzaam, dat moet je controleren voor je gaat plakken. Een betere keuze is butylband alu. Dit is een zelfklevende plasto-elastische butylmassa met een grote kleefkracht, éénzijdig gelamineerd met een scheurvaste, UV- en weerbestendige kunststof/aluminium laminaatfolie. Als voorbereiding dienen
31
Close Up Tremco 31
I 3 2009
26-05-2009 16:30:48
Uitzicht Energie- en kostenanalyse driedubbel glas
Twee of drie keer nadenken? Op productniveau zijn de resultaten van drievoudig gelaagd glas uitstekend. De HR en de HR+++ varianten zijn ongeëvenaard. Het om deze redenen voorschrijven van deze glasunits is echter onverstandig. Een onafhankelijk onderzoek laat zien hoe weinig overblijft van de gewenste besparingen.
het glasoppervlak op het zuiden en extra wandisolatie als vergelijkende besparende maatregelen naast elkaar te kunnen zetten: 100 mm EPS isolatie
Door Ronald van Bochove
20 procent op Oost en West,
Variant 2:
10 procent glas op Noord, 90 procent op Zuid
20 procent op Oost en West,
Variant 3:
10 procent glas op Noord, 30 procent op Zuid
20 procent op Oost en West,
Variant 4:
10 procent glas op Noord, 90 procent op Zuid
20 procent op Oost en West,
Het rapport vergelijkt enkel, dubbel, dubbel HR, driedubbel en driedubbel HR glas varianten. De computer berekent waarden voor het totale energieverbruik van gas, water en elektriciteit, hetgeen leidt tot verrassende resultaten. Minieme verschillen Driedubbel glas blijkt geen garantie te zijn voor een lager energieverbruik en is niet automatisch een betere keuze dan een investering in een ander isolatiemiddel. Een verbeterde wandisolatie heeft in dit model een gelijk of groter effect op de energiebesparing van het huis dan de verbetering met dubbel of driedubbel glas. Aan de kosten kant is de terugverdientijd (met in acht name van een prijsstijging van de gasprijs van 3 tot 6 procent per jaar) aan de lange kant. Bij 6 procent is het nog steeds langer dan de levensduur. Hierbij tekent Bosschaert wel aan dat de prijs van driedubbel glas de komende tijd zal dalen. In de Life Cycle Analysis (LCA) komen de verschillen in energie en milieubelasting naar voren voor dubbel HR en driedubbel HR. Als beide glasunits uit dezelfde fabriek komen scoort de drievoudige variant beter. Maar op dit moment komen de driedubbele glasplaten nog uit Zweden en dan maakt transport en milieubelasting een voor driedubbel glas de score weer negatief. Ook blijken er grote kwaliteitsverschillen te zijn tussen driedubbele glasunits. In sommige gevallen kan een goede dubbele gemakkelijk een driedubbele, vaak goedkopere typen, in prestaties verslaan. Andere nadelen zijn onder meer het hoge gewicht van de driedubbele glasplaat. Dit verhoogt de transportkosten en brengt problemen mee op de bouwplaats. Toch noemt Bosschaert twee voordelen; Drievoudig gelaagd glas heeft een betere geluidsisolatie dan dubbel glas, er is minder kans op condensvorming. Het rapport besluit met het advies aan de regering meer te kijken naar het prestatieniveau van het geheel, dan het verplicht stellen van bepaalde producten of productgroepen.
Onderzoek Bosschaert onderzocht drie factoren die doorslaggevend zijn voor het toepassen van driedubbel glas ten opzichte van dubbel glas: • Energetische prestaties • Milieubelasting • Kosten Het onderzoek is opgezet voor woningbouw. Het onderzoek gebruikt als vergelijkende standaard een model van een woning in een ‘worst case scenario’; Een eenvoudige, vrijstaande woning met een enkele woonlaag en een vloeroppervlak van 10 x 10 meter. Hiervan zijn vier varianten gemaakt om de invloed van
Uitzicht Driedubbelglas 32
10 procent glas op Noord, 30 procent op Zuid
140 mm EPS isolatie
Driedubbel glas of drievoudig gelaagd glas bestaat uit een standaard dubbelglas unit met daartussen toegevoegd een dunne laag extra glas die met de hulp van een gepatenteerde ‘spacer’ de tussenruimte verdeeld in twee compartimenten. De twee kamers kunnen, net als bij dubbelglas, vacuüm getrokken worden of worden gevuld met isolerend gas (dit krijgt dan de toevoeging HR). De driedubbele glasunit is niet dikker dan een dubbelglas unit, maar weegt wel zwaarder. De isolatiewaarde van dubbel HR glas rond de 2, HR + glas tussen 1.6 en 1.1 en HR ++ lager dan 1.1. Driedubbelglas, aangeduid met HR +++ haalt nog betere u waarden; Experimentele producten met een vulling van aero-gels hebben u-waarden van lager dan 0,7 bereikt. Vacuüm gevulde driedubbel glas units in laboratoria halen waarden van 0.2 en lager. Deze producten zijn momenteel niet algemeen op de markt te krijgen. In Scandinavië werken ze al enige tijd met driedubbel glas, vanwege de koude winters. Ook in diverse passiefhuis projecten in Oostenrijk worden met de driedubbel glasunits goede resultaten gehaald. Er is veel onderzoek gedaan naar dubbel en driedubbel glas, maar er is nooit een vergelijking tussen de twee gemaakt voor de Nederlandse situatie door middel van energetische berekeningen. Daarom onderzocht Tom Bosschaert van onderzoeksbureau Ecxept uit Rotterdam, een klein, onafhankelijk onderzoek en architectenbureau, de eigenschappen om de verschillende factoren tegen elkaar af te wegen. Daarbij maakt hij gebruik van analyse software, bestaande LCA data en kennis uit de vakwereld.
raam en deur
Variant 1:
Meer informatie: www.except.nl
32
I 3 2009
27-05-2009 10:03:53
Uitzicht Schuifschermen Met de introductie van een nieuwe generatie schuifschermen met glasvezeldoek realiseert Hunter Douglas Architectural Projects een duurzame en esthetisch fraaie oplossing. De glasvezeldoeken gebaseerd op Enduris Glass Core technologie zijn gevormd uit een complexe samenstelling van glasvezels die voorafgaand aan het weven met een polyvinyl coating zijn behandeld. Dit hoogwaardige doekweefsel is uv- en weersbestendig en heeft een hoge weerstand tegen brand, treksterkte en scheurvorming. Het doek heeft een openheidfactor van 3%, filtert direct zonlicht en reduceert de invloed van zonnestraling binnen. De nieuwe schermen zijn uit te wisselen met de bestaande systemen. Info: Hunter Douglas Europe, Rotterdam, 010.486.95.07, www.hunterdouglas.nl
Coating driedubbele beglazing Planibel Tri is een baanbrekende coating die speciaal is ontwikkeld voor toepassing in driedubbele beglazing bestemd voor de woningbouw. De nieuwe coating draagt als milieuvriendelijke oplossing bij aan een forse besparing op energiekosten, die al snel kan oplopen tot 10%. Dit resultaat wordt bereikt door de meer dan uitstekende Ug3-waarde tot 0,6 W/m²K en de hoge zontoetredingsfactor (63%), die de natuurlijke zonne-energie optimaliseert die via het glas binnenvalt. Planibel Tri opent nieuwe mogelijkheden op het gebied van lage emissiviteit, de zogenaamde low-e beglazing. Met zijn ultralage reflectieniveau en zijn hoge lichttransmissie garandeert de coating ook nog een grote hoeveelheid natuurlijke lichtinval. Info: AGC Flat Glass Nederland, Tiel, 0344.67.99.22, www.agc-flatglass.eu
Glasdesign Met Kristalprint, Kristallight en Kristalbond biedt Steinfort Glas architecten allerlei mogelijkheden om met beglazing iets meer te doen dan alleen een scheiding tussen buiten en binnen. Kristalprint is de techniek van digitaal keramisch geprint glas. Hiermee zijn digitale afbeeldingen op het glas af te drukken in dekkende uitvoeringen of als transparante rasterpatronen. Bij Kristallight is glas voorzien van een geprint puntraster, waardoor het glas met behulp van LED-verlichting als geheel kan oplichten. Bij Kristalbond gaat het om lamineren van glasruiten waartussen folies of decoratieve materialen zijn aan te brengen waarmee speciale effecten zijn te bereiken. Een voorbeeld is glas-in-lood gelamineerd met hardglas. Info: Steinfort GlasindustrieFraneker, 0517.38.09.00, www.steinfort.nl
Hoogrendement beglazing Saint-Gobain Glass heeft een nieuw type hoogrendement beglazing op de markt gebracht, SGG ClimaPlus One, dat uitzonderlijk goed thermisch isoleert. Berekend volgens de geldende Europese normen heeft dit dubbelglas een U-waarde van 1,0 W/m²K. Het met argon gevulde dubbelglas heeft een warmtereflecterende metaalcoating en is van uitzicht zeer helder en neutraal. Gebruikers ervaren door deze samenstelling vooral minder koudegevoel vlakbij het glasoppervlak. ClimaPlus One is zeer geschikt voor duurzaam (ver)bouwen. De isolerende prestaties verbeteren nog meer als het glas wordt gecombineerd met warm-edge afstandhouders. Info: Koninklijke Saint-Gobain Glass Nederland, Veenendaal, 0318.53.13.11, www.saint-gobain-glass.com
Isolatiepaneel Na meerdere jaren van onderzoek en ontwikkeling stelt AGC Flat Glass Europe zijn nieuwste product Thermobel VIP voor. VIP staat voor Vacuüm Insulation Panel. Het gaat dus om een dubbele beglazing bestemd voor borstweringen, die de isolatie van gevels versterkt. Met een U-waarde van 0,3 W/m²K en een dikte variërend tussen 14 en 20 mm is Thermobel VIP een goed alternatief voor bestaande oplossingen. Het buitenblad van het paneel kan geëmailleerd worden in een uitgebreid kleurenpallet. Het binnenblad kan dat eveneens maar is ook samen te stellen met een al dan niet metalen bekleding. In de spouw tussen de glasbladen zit een isolatiepaneel van vacuümelementen. Info: AGC Flat Glass Nederland, Tiel, 0344.67.99.22, www.agc-flatglass.eu
33
Uitzicht pi 33
Luxaflex mobiel Door het bellen van een 06-nummer kan men de zonwering ophalen, laten zakken of kantelen. Blaauw Woonidee uit Jubbega is de eerste dealer die deze mogelijkheid in samenwerking met de fabrikant Luxaflex aanbiedt. De zogenaamde KMX-besturing oftewel domotica bestaat al langer, maar werd nog niet gebruik voor woninginrichting. De installatie van de op afstand te bedienen Luxaflex lukt niet zonder een gespecialiseerde technisch installateur. Hoekstra Installatie uit Heerenveen en Terpstra Elektrotechniek uit Oosterwolde kunnen deze 06-Luxaflex zonwering aanbrengen. Info: Blaauw Woonidee, Jubbega, 0516.46.12.28, www.blaauw-woonidee.nl
I 3 2009
27-05-2009 10:02:04
Sluitstuk Inbraakwerendheid versus vluchtveiligheid: voorlichting van belang Vluchten gaat altijd voor. Want: “materiaal valt te vervangen, mensen niet”, aldus een nuchtere Marco Hinke van Dorma. Vluchtveilige én inbraakwerende deuren, technisch is die combinatie inmiddels prima mogelijk. Maarten Post van Post en Eger voegt toe: “De producten zijn er, de combinaties ook. Maar in de overvloed aan regelgeving is vooral heldere informatie essentieel.”
oplossingsconcepten aan die allemaal uitgebreid zijn getest. Er zijn zoveel verschillende factoren die meespelen. Een deur die aangemerkt wordt als vluchtdeur, maar die ook een beperkte toegangsfunctie heeft, vraagt natuurlijk om een ander concept dan een nooddeur die zelden van buiten wordt geopend.” Wismeijer geeft aan dat het belangrijk is om als architect en ontwerper verder te kijken dan je neus lang is. “Met betrekking tot inbraakwerendheid en vluchtveiligheid moet natuurlijk niet alleen naar het hang-en sluitwerk worden gekeken, maar ook naar de directe omgeving, naar de totale setting. Zit er bijvoorbeeld geen ruit in de buurt?”
Door Mandy Beekman Heldere informatie Oud-directeur en adviseur Maarten Post van Post en Eger constateert dat een heleboel fabrikanten een boek uitgeven waar dan bijvoorbeeld alleen sloten en cilinders in staan en niet de scharnieren. “De producten zijn er, de combinaties ook. Maar in de overvloed aan regelgeving en Europese normen is heldere informatie nu vooral essentieel. Daarom ben ik bezig met het schrijven van infobladen waarin verschillende complete pakketten worden aangeboden. Onze klanten, bijvoorbeeld de ijzerhandelaren, kunnen dit meegeven aan hun klanten. Goede informatie leidt uiteindelijk tot verkoop.” Post en Eger lanceerde recent een slot met twee cilinders waarbij er, ten tijden van een alarmsituatie op een knopje gedrukt kan worden, waardoor een hulpverlener geïnformeerd wordt om te helpen en er voor die hulpverlener een (electronische) sleutel wordt vrijgegeven. “Iedere setting vraag haar eigen oplossing. Neem bijvoorbeeld de zorgsector en die oma die om twee uur ’s nachts besluit naar de kapper te gaan. Dan moet echt gezorgd worden dat oma de deur niet uitkomt. Tegelijk moeten de vluchtdeuren wel weer zo te openen zijn. In het Noorden van het land zijn zorginstellingen hier volop mee bezig. Wij geven hierin advies.”
H
et hoeft elkaar dus niet te bijten, maar vereist vooral maatwerkoplossingen. De toegankelijkheid van een nooddeur dient van binnen naar buiten heel groot te zijn, maar van buiten naar binnen heel klein. De Europese normen voor nood- en vluchtdeuren geven aan dat de sluitingen zodanig moeten zijn ontworpen dat één soepele doorgaande beweging de deur in minder dan een seconde opent. De NEN-EN 179 geldt voor sluitingen van nooduitgangen met een deurkruk of een drukplaat. En de NEN-EN 1125 geldt voor de panieksluiting van vluchtdeuren met een horizontale bedieningsstang. De eerste gaat op voor gebouwen waar vooral de eigen gebruikers, die vaak op de hoogte zijn van de noodplannen, in het gebouw aanwezig zijn met een kleine hoeveelheid publiek. De tweede gaat op voor gebouwen met een grotere openbare functie. Peter Wismeijer, Marketing support manager bij Assa Abloy: “Er is veel aandacht voor dit thema en dat is goed. Aan de ene kant is er een heel proces gaande waarbij allerlei producten moeten voldoen aan de Europese normen, die overrulen namelijk de nationale normen. De markt wordt opengemaakt en daar is dit een consequentie van. Aan de andere kant is er de laatste jaren veel aandacht voor vluchtveiligheid. In Europa en in Nederland. De brand in Volendam, op Schiphol, het debacle in een discotheek in Parijs, waar een gruwelijke fik ontstond. Het heeft er allemaal voor gezorgd dat mensen zich afvragen: ‘Hé, ben ik nou nog wel veilig in dit openbare gebouw?’
Vluchtwegtechniek “Mijn mening is dat alles bekeken moet worden vanuit de vluchtweg”, aldus Marco Hinke. “Materiaal valt tenslotte te vervangen, mensen niet.” Dorma is vooral bezig producten te ontwikkelen voor vluchtdeuren die ook toegangsdeuren zijn. In een groot beursgebouwcomplex zijn bijvoorbeeld inmiddels alle deuren geautomatiseerd en verbonden met een centrale controlekamer. De bewaking kan op een monitor zien of een deur open of dicht is en wel of niet afgesloten.“We zijn op sofware nivo aan het ontwikkelen en steeds vaker toegangscontrole inclusief vluchtwegtechniek aan het toepassen. Ons Duitse moederbedrijf staat in ons buurland op nummer één in vluchtwegtechniek. De Duitse normering is strenger dan die van ons, maar ik geloof dat wij er per 2011 ook aan moeten geloven”, zegt Hinke. “Daar zijn we wel klaar voor.” Hij constateert wel een probleem bij de snel veranderende regelgeving van de afgelopen jaren. En dat is het gebrek aan eenduidigheid. “Sommige regels kunnen verschillend geïnterpreteerd worden. Daarom maken wij voor onze klanten een overzichtelijke presentatie van de regels. Zodat uiteindelijk voor hen de beste oplossing gekozen kan worden.”
Oplossingsconcepten Wismeijer geeft toe dat het een enorme discrepantie is: vluchtveiligheid en inbraakwerendheid. “Maar Assa Abloy heeft in haar aanbod die tegenstrijdigheid kunnen opheffen. Voor ons is het geen enkel probleem om het hang- en sluitwerk voor vluchtveilige deuren te maken dat ook op 3 sterren niveau inbraakwerend is.” Volgens Wismeijer red je het echter als producent niet met het uitbrengen van een catalogus met duizend-en-één producten. “De oplossing zit hem in de keuze voor een bepaald toepassingsconcept, waarin verschillende producten gecombineerd worden. Zo bieden wij tien verschillende
raam en deur Sluitstuk rondvraag 34
34
I 3 2009
27-05-2009 09:59:18
Sluitstuk KABA TouchGo elektronisch sluitsysteem
LIPS Paniekopeners Freedom Line, Safety Line en Top Line. Assa Abloy Nederland introduceert drie series paniekopeners, bestaande uit paniekbalken en –stangen, inclusief buitenbeslag, de LIPS Freedom Line, LIPS Safety Line en de LIPS Top Line. De LIPS Freedom Line is bij uitstek geschikt in bijvoorbeeld bedrijfsgebouwen, appartementencomplexen, winkelpanden, sportcantines en scholen voor plaatsing op vlucht deuren in omgevingen met een overzichtelijk aantal gebruikers en vluchtroutes. De LIPS Safety Line is geschikt voor toepassing in de meeste vluchtdeursituaties, zoals in zieken huizen, opleidingscentra, verpleeghuizen enz. De LIPS Top Line is een nieuwe generatie paniekopeners waarin hoge beveiliging, inbraakwerendheid en gebruiksfrequentie gecombi neerd zijn met een aansprekend design. Top Line is geschikt voor grote infrastructurele projecten, ziekenhuizen, universiteiten enz. Top Line is onderscheiden op de prestigieuze IF2007 ontwerpwedstrijd. Info: ASSA ABLOY Nederland, Raamsdonksveer 088 63.94.600 www.assaabloy.nl
Het elektronisch sluitsysteem Kaba TouchGo maakt het mogelijk deuren te openen, zonder een sleutel of toegangs badge in de hand te nemen. Door het aanraken van de deurkruk herkent het slot of de persoon een KABA TouchGo transponder in de vorm van een sleutel hanger of badgehouder met de juiste toegangsrechten bij zich heeft. De nieuwe, door KABA ontwikkelde RCIDtechnologie (Resistive Capacitive Identification) maakt dit mogelijk en zal in de toekomst meer worden toegepast. Kaba TouchGo won op de Security in Essen de eerste prijs voor innovatie. Info: Kaba Nederland, Wijchen 088.52.33.33 www.kaba.nl
ARAS elektronische cilinder De ARAS elektronische cilinder is eenvoudig te integreren in een bestaand toegangscontrole systeem. De cilinder is enkel of dubbelzijdig leverbaar. De leesknop in de cilinder leest de voorgehouden Mifarekaart, waarna bevoegde personen het slot kunnen gebruiken. Autorisatie kan eenvoudig in een bestaand toegangscontrolesysteem worden toegevoegd. De cilinder heeft een opslagkapaciteit tot 2.000 kaarten en beschikt over een geheugen voor gebruikte kaartnummers, data en tijden. Info: ARAS Security, Drunen 0416.32.00.42 www.aras.nl
ASSA DP Cliq cilinders en sluitsystemen AXA Stenman Holland introduceert de Assa DP Cliq cilinder en sluitsystemen. De DP is een cilinder met alleen machanische beveiliging, de DP Max is elektromechanisc met program meren zonder software en de DP Cliq is elektromechanisch met programmeren met software. Op ieder niverau van DP is de veiligheid te garanderen, waarbij het tot 2023 gepatenteerde mechanische systeem dient als basis, naar wens uit te breiden met elektronische componenten. Het systeem biedt o.a. als voordelen flexibiliteit, bijna onbeperkte moge lijkheden, kostenbesparend door sleutelpro grammering en het niet noodzakelijk zijn van bekabeling. De cilinder is modulair opgebouwd. Info: Stenman Holland Veenendaal, 0318.53.61.11 www.assa-nederland.nl
35
Sluitstuk_pi 35
SELLOX Cylock cilinders Cylock cilinders lijken in eerste instantie op een conventioneel systeem van cilinders en sleutels. De functionaliteit van Cylock is vergelijkbaar met een volwaardig toegangs controlesysteem. De Cylock deurcilinders werken standalone, zijn snel uitwisselbaar met mechanische (Europrofiel) cilinders en hebben geen eigen energiebron nodig, waardoor onbouw eenvoudig is. Eén sleutel is voldoende om een gebruiker binnen de ingestelde autorisaties toegang te verlenen tot elke gewenste ruimte. De sleutel heeft een unieke code en is vrijwel niet na te maken. De cilinders zijn extra beschermd tegen inbraak omdat een sleutelgat ontbreekt. Info: Sellex Beveiligingsproducten, IJsselstein 030 68.88.164 www.sellox.nl
I 3 2009
27-05-2009 09:58:01
AXA Smarts In een tijd waarin door opdrachtgevers gevraagd wordt nog efficiënter en betrouwbaarder te werken komt AXA met de nieuwe lijn Smart scharnieren. R
R
R
• • • •
stervormige schroefgaten verlaagt de kans op schroefbreuk dubbel gespiegeld “O”gatenpatroon voor een solide scharnierfixatie doorstekende scharnierpen zonder einddop voor een optimale afwatering en snelle omzetting 3 mm dik doorgezet 89 x 89 mm scharnier hoog draagvermogen en breed toepasbaar
Schijflager modellen • met gepatenteerde schijflagers lichtlopend, vuilafstotend en minder slijtage
T: 0318 - 53 61 11 F: 0318 - 52 20 69 www.axa-hang-sluitwerk.nl
p36.indd 36
R
R
R
Schijflager
Stervormige schroefgaten
27-05-2009 09:16:42
Goed beslagen Raamuitzetters
Scharnierverlichting
Sinds januari van dit jaar heeft Dulimex haar programma raamsluitingen en raambeslag uitgebreid met een drietal nieuwe ontwikkelingen: een weg te draaien raamuitzetter, een standaard raamuitzetter en een smal oplegslot. Met deze toevoegingen aan het pakket kan het bedrijf nu in 90% van de gevraagde situaties één sluitende oplossing bieden, zo laat het weten. Het eigentijdse design en de zeven kleurstellingen zorgen ervoor dat het programma raamsluitingen en raambeslag goed met elkaar te combineren is. Info: Dulimex, Vaassen, 0578.57.92.31, www.dulimex.nl
Illuxo is de naam van een systeem om Next scharnieren voor kasten van verlichting te voorzien. Zodra een deur van bij voorbeeld een keukenkast wordt geopend, gaat de designverlichting branden. De verlichting is naar keuze in blauw of wit te leveren. Er is wel enige restrictie: het LED verlichtingsysteem is uitsluitend toe te passen in combinatie met soft close dempers van Würth Nederland. De montage van de verlichting is eenvoudig een kwestie van vastklikken op de scharnieren. De stroomvoorziening is geregeld middels een 3,6 V lithium batterij, die is berekend op 200 branduren. Info: Würth Nederland, ’s-Hertogenbosch, 070.629.19.11, www.wurth.nl
Contra-espagnolet
Nieuwe beslagreeks Onder de namen Premium, Plus en Pure lanceert Dorma Beslagtechniek nieuwe reeksen deurbeslag. De drie nieuwe serie kenmerken zich door een uitzonderlijk fraaie afwerking van het oppervlak, die een zeer goede bescherming bieden tegen weersinvloeden en veelvuldig gebruik. Daarnaast is een zeer kleine schaduwvoeg tussen de deurkrukhals en het schild een opvallende esthetisch aspect van deze nieuwe deurkrukken. Het design van de krukken is volledig toegespitst op de hedendaagse tijd, waarbij iedere architect zijn smaakkeuze beantwoord kan zien. Het bedrijf biedt op de Premium serie een garantie van tien jaar; voor beide andere uitvoeringen geldt een garantietermijn van vijf jaar. Info: Dorma Van Duin Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.00, www.dorma.nl
Door contra-espagnolet type 400R te combineren met raammeerpuntsluiting type 100 biedt Buva een opzichtbar oplossing voor naar binnen en naar buiten draaiende stolpramen. De 400R contra espagnolet heeft een U-vormige voorplaat met een vaste vergrendeling onder. De in te korten aansluitstukken maken het mogelijk raamhoogten van 905 tot 2700 mm met deze nieuwe vinding uit te rusten zonder dat extra onderdelen noodzakelijk zijn; de bedieningshendel loopt mee met de raamhoogte. Bovendien biedt de contra-espagnolet een fraai aanzicht door het standaard raamhout met de enkele lat. Een draairaam met een ingebouwde krukbediende remschaar is tot een hoek van 90 graden te openen. Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
37
Goed beslagen_pi 37
I 3 2009
26-05-2009 16:42:46
Universal_NL_110_300_0810
10.10.2008
15:19 Uhr
Seite 1
Kwart A4_ad Raam en Deur px MEI 2009 kl.pdf 1 19-5-2009 14:46:26
Aluminium profielsystemen
Ook over de nieuwe knopgrendels gelezen? NIEUW!
van heroal
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Ramen
www.alprokon.com e: info@alprokon.com Tel: (0180) 643950 Fax: (0180) 643965
Deuren
Alprokon Aluminium Uw deurnaalden specialist!
Rolluiken
Vliesgevels DEURPANELEN & SIERBESLAG Deurpanelen van de Firma OBST GmbH onderscheiden zich door materiaal keuze en Design.
Roldeuren heroal zet ruim 40 jaar de maatstaf in de
Oppervlakten
ontwikkeling van aluminium profielsystemen.
• Aluminium sandwichplaat met Renolit folie. • Vleugeloverdekkend met Renolit folie. • Dikte variërend van 24 mm tot 40 mm. • Glas pakketten voorzien van extra veiligheid. • Glas met glas in lood applicaties. Bezoek de internetsite: www.obst-gmbh.de
Markisoletten
De voordeur is de spiegel van de woning. Kies voor: • • • • • • • • • •
Horren
Photovoltaik
heroal-Johann Henkenjohann GmbH Co. KG Österwieher Str. 80 | D-33415 Verl Tel. + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 0 Fax + 49 (0) 52 46 - 5 07 - 222 / 223 info@heroal.de | www.heroal.de
p38.indd 36
Kwaliteit Duurzaamheid Design Veiligheid Stabiliteit Vormvastheid Uitwisselbaarheid Modern Klassiek Eigen Design
HANDELSONDERNEMING KOCH & VISSER VOF
TEL : 0314 623518 FAX : 0314 620603
INFO@KOCHVISSER.NL WWW.KOCHVISSER.NL
27-05-2009 08:59:56
Entree Sleutelbeheer
Deurstation
De basis van elke sleutelkast is veiligheid, waarbij naar vraag en wens mogelijkheden zijn te creëren. Met de Keybox systemen van Assa is sleutelbeheersing op drie niveaus toe te passen: Keybox Basis, Keybox Systeem en Keycon. De Keybox versies zijn te verkrijgen in 1-deurs en 2-deurs uitvoeringen voor respectievelijk 29 en 16 sleutelhaken. De 6-deurs versie werkt met inlegvakken. De kasten hebben afmetingen van 350 x 280 x 95 mm. Bij het KeyCon systeem is door de unieke identiteit van de KeyCon pen elke sleutelring afzonderlijk te herkennen en is het sleutelbeheer met grote nauwkeurigheid te regelen. Info: Stenman Holland, Veenendaal, 0318.53.61.11, www.axa-stenman.nl
Het programma ‘Roestvast staal’ van Acero voorziet in een deurstation, dat zich kenmerk door een fraaie vormgeving en verborgen innovatieve technieken. De vormgeving is onder meer bepaald door een markante chroomring rondom display en speaker. Wat betreft de technieken is het deurstation uitgerust met een kleurencamera met hoge resolutie en een horizontale detectiehoek van maximaal 150 graden. Deze hoek is naar wens elektrisch om te schakelen naar een andere stand. De Ledtechniek in de camera zorgt ervoor, dat er ook in het donker een goede beeldkwaliteit wordt geleverd. Het deurstation is naar wens uit te voeren met toegangscontrolesystemen zoals vingerafdrukscan, codepaneel en een transponder module. Info: Merten, Hengelo, 074-250.44.06, www.merten.nl
Panoramisch zicht IHK levert diverse intercoms van Aiphone, die zijn toe te passen als deurintercom en/of huistelefoon. Het bedrijf komt nu met iets nieuws: een geavanceerde camera en monitor van de JK-serie die een panoramisch zicht van 170º met een breedhoekbeeld en heldere beeldkwaliteit mogelijk maken. De nieuw ontworpen visooglens stelt zichzelf scherp voor een breder beeld. Een speciale technologie gaat optredende distorsie tegen. Ontvangt men ’s nachts een oproep dan licht het LED-lampje op de deurpost automatisch op om een helder kleurbeeld naar de monitor te sturen. Het lampje licht ook op als de spreektoets wordt ingedrukt om de praten met personen in de ingangszone. Info: IHK, Gouda, 0182.58.12.75, www.ihkbv.nl
Luchtgordijn Het Comfort luchtgordijn model DoorFlow van Biddle bewijst dat een geopende deur, een comfortabel binnenklimaat en lage stookkosten uitstekend samengaan. Dit hoogrendement luchtgordijn met de gepatenteerde gelijkrichter staat garant voor een aangenaam passeercomfort. De DoorFlow is te leveren in twee capaciteiten: Standard Performance voor deurhoogten van 2,0 tot 2,5 meter en High Performance voor deurhoogten van 2,5 tot 3,0 meter. Alle modellen zijn te verkrijgen in drie lengtematen: 1,0, 1,5 en 2,0 meter. Door meerdere toestellen naast elkaar te plaatsen, is er voor elke deurbreedte een oplossing te vinden. Daarnaast zijn er vrijhangende en inbouwmodellen voorhanden. Alle apparaten worden stekkerklaar geleverd en zijn snel te installeren. Info: Biddle, Kootstertille, 0512.33.55.55, www.biddle.nl
Contactloze vingerscanner De serie BioGuard Terminal is een reeks vingerscanners, waarbij de vinger niet meer in of op het apparaat gelegd of gestoken hoeft te worden. Een 3D sensortechnologie leest de vinger van nagel tot nagel zonder dat er contact noodzakelijk is. Het kan daardoor grotere en meer gedetailleerde vingerafdrukken opslaan en biedt daarmee een betere, veiliger methode voor toegangbeheer, qua tijd, toegang en aanwezigheid. Het systeem functioneert zowel stand-alone als in een netwerk; het voordeel hierbij is dat de scanners ook blijven werken als het netwerk uitvalt. Naar wens is een combinatie met Pincodes of kaarten mogelijk. Info: Easy Secure, Rotterdam, 088.000.00.83, www.easysecure.nl
39
Entree p.i. 39
Nooddeuralarm De GfS Touch Bar Alarm is een betrouwbare beveiliging, die als duidelijk zichtbare barrière tegen misbruik op elke paniekblak voor een nooddeur is aan te brengen. De beveiliger wordt boven de paniekopener gemonteerd, waarbij een in te stellen hoekprofiel over de paniekbalk wordt aangebracht. Op de balk bevindt zich een zelfklevende magneet, die bij een positieverandering reedcontacten in het hoekprofiel beïnvloeden. Al bij een lichte bediening klinkt een vooralarm, dat bij het loslaten van de balk stopt. Wordt de balk volledig ingedrukt dan treedt het hoofdalarm (85 dB) in werking, dat alleen met een sleutel is uit te schakelen. Het Touch Bar Alarm systeem is draadloos en dus direct klaar voor gebruik. Info: PMG Safety for Doors, Noordwijk, 071.361.16.28, www.nooduitgang.nl
I 3 2009
26-05-2009 16:34:11
Handig Verspuitbare aflak
Deurlifter Met de 3-in-1 Deurlifter van Delma Productions wordt het in en uit de scharnieren tillen van deuren een fluitje van een cent. Zelfs met de steeds zwaarder wordende deuren heeft het hulpmiddel, gemaakt van aluminium en kunststof, geen problemen. Bij repeterende werkzaamheden is de hoogte van de slag vooraf in te stellen. De Deurlifter is met of zonder voetbeugel te gebruiken, maar deze beugel is onder andere handig om de lifter met de voet te verplaatsen zonder te hoeven bukken. De grip over de lengte van het pedaal zorgt dat de voet niet snel zal wegglijden. De draaibare rubberen voetsteun voorkomt slippen en maakt het mogelijk de deuren makkelijk zijwaarts te verplaatsen. Info: Delma Production, Bentelo, 074.357.54.49, www.delmaproduction.nl
Global Paint Products heeft een verspuitbare oplosmiddelarme aflak ontwikkeld: Aquatura PU Spray. Het product is een gepigmenteerde duurzame aflak voor binnen en buiten die op diverse voorbehandelde ondergronden is aan te brengen. De lak die met water is te verdunnen, heeft een goede vloei, is minder milieubelastend, elastisch en reukarm. De PU Spray heeft weinig overspray en zorgt voor een goede dekking, ook in heldere kleuren. De lak is ook te verwerken met airless en airmix spuitapparatuur. Ze voldoet geheel aan de EU-verfrichtlijn 2010. Info: Global Paint Products, Boven-Leeuwen, 0487.59.51.60, www.globalpaint.com
Infreesmal S.L.I.M. staat voor SLuit InfreesMal en is een nieuwe handigheid van Weekamp Deuren. Met het hulpmiddel zijn snel en nauwkeurig de sluitkommen voor de Weekamp driepuntssloten in te frezen. Het handmatig inmeten van de posities van de sluitkom is altijd een tijdrovende klus waar ook snel een foutje bij is gemakt. Daar is nu dus een einde aan gekomen. De mal zorgt er namelijk voor dat de sluitkommen altijd op de juiste hoogte komen te zitten en dat de kommen met dezelfde frees dezelfde diepte krijgen. De S.L.I.M. is geschikt voor meerdere slottypes. Info: Weekamp Deuren, Dedemsvaart, 0523.62.53.00, www.weekamp-deuren.nl
Verfverbeteraar Met Aquatura TF is de opentijd van oplosmiddelarme verfproducten te verlengen. Bovendien heeft dit product een positieve invloed op de vloeiing van oplosmiddelarme producten. Het is tevens geschikt om lakken en muurverven te verdunnen. Bij lakken kan tot maximaal 10% Aquatura TF worden toegevoegd, bij muurverven tot maximaal 5%. Het product is vrijwel reukloos, minder milieubelastend en te gebruiken bij kwast- en rolapplicaties. Global Paint Products levert de verfverbeteraar in verpakkingen van 0,5 liter. De nieuwe ontwikkeling voldoet volledig aan de EU-verfrichtlijn 2010. Info: Global Paint Products, Boven-Leeuwen, 0487.59.51.60, www.globalpaint.com
raam en deur Handig p.i. 40
Vingerbescherming Om inklemming van vingers bij deuren te voorkomen, heeft Elton de Ellen Finprotect ontwikkeld. Het product bestaat uit twee typen profielen, die aan de afhangzijde van de deur worden bevestigd: de ene aan de scharnierzijde en de andere aan de sluitzijde. Nadat de aluminium kaderstrips zijn vastgeschroefd, zijn de kunststof veerdelen daarin vast te klikken. De Finprotect is toe te passen op verschillende typen deuren. Er is een versie voor binnendeuren en een uitvoering voor buitendeuren, die bestand is tegen weersinvloeden. Qua kleurstelling is de bescherming af te stemmen op de kleur van de deur. De profielen worden geleverd in een standaardlengte van 2,50 meter, maar zijn eenvoudig op maat te maken. Info: Elton, Roden, 050.502.11.99, www.elton.nl
40
I 3 2009
26-05-2009 16:44:40
Al meer dan 75 jaar ervaring
Uniek in deursluittechniek Zet uw deuren éénvoudig en comfor tabel vast met een design deur vastzetter van DICTATOR
De deur kan in iedere positie worden vastgezet Altijd optimaal contact met ondergrond i.v.m. verende constructie in de voet Geen struikelgevaar i.v.m. montage op de deur Standaard geschikt voor buitentoepassing Lange levensduur gegarandeerd Met een slag van 25, 60, 75, 90 of 105 mm. DICTATOR PRODUCTIE B.V. Tel. +31 (0)527 61 34 56
Energieweg 11 8304 AJ Fax +31 (0)527 69 84 20
Emmeloord Nederland E-Mail info@dictator.nl www.
.nl
recht&schuin P800&P800NL&P800NL- schuin Het universele scharnier dat past in de
Tachtig jaar ervaring en goed luisteren
meest uiteenlopende profielsituaties
naar onze klanten, hebben geresulteerd in een uitgekiend en compleet assortiment
Verhoogd draagvermogen tot 160 kg
deursluiters, scharnieren, deurbeslag,
Gecertificeerd volgens CE scharnierklasse 14,
sloten en accessoires. Geheel afgestemd op
KOMO en SKG
de behoefte van de ijzerwarenvakhandel.
Aluminium geëxtrudeerd
Onze producten zijn van hoogwaardige
Onderhoudsvrije stift
kwaliteit en uiteraard getest naar relevante
Oppervlakte in veel RAL-kleuren en met
Nederlandse en Europese kwaliteit-,
speciale coatings leverbaar
inbraakwerende en toepassingsnormen.
Wij geven u graag meer informatie. Haps + Sohn GmbH + Co.KG
Kijk voor meer informatie op www.dskwadraat.nl of bel naar +31(0)20 694 73 33
AD_DS2_DEF.indd 1 p41.indd 36
D-42551 Velbert Langenberger Straße 131-133 www.haps.de
info@haps.de
10/30/08 12:24:34 PM 27-05-2009 09:03:04
Branchebréééd het meest complééét
3 , 2009 ng 11 jaarga
Verzeker u dus van verdere toezending!
... en bevalt de kennismaking? De Raam & Deur redactie maakt voor u deze dynamische markt van raam- en deurtechniek nog door- en in- en overzichtelijker. Met informatie, analyses, productnieuws en 9:34 09 09:4
27-05-20
leveranciers/productschema’s, gestructureerde technische marktoverzichten, regelgeving etc.
i 1
Cover-jun
Hoofdactiviteit (aankruisen) architect/ingenieursbureau
fabr./importeur hang- en sluitwerk
leverancier coatings/kitten e.d.
projectontwikkeling
sloten-/bouwbeslagspecialist
leverancier bevestigingen e.d.
woningbouwcorporatie
fabr./importeur alg.beveiligingssystemen
leverancier software e.d.
gemeentelijke bouw/woningdienst
fabr./importeur elektr.toegangscontrole
aannemersbedrijf
politie
beveiligingsbedrijf/installateur
beglazingsbedrijf
anders: _____________________________
installateur elektronische beveiliging
afbouw/montagebedrijf
kozijnfabr./importeur hout-alu-kunststof
leverancier garage-/magazijndeuren
anders: __________________________
kozijnenhandel hout-alu-kunststof
leverancier rolluiken/zonwering
deurenfabrikant
glasleverancier
deurenhandel
leverancier ventilatie/tochtwering
Noteer een jaarabonnement Raam & Deur à 55,- incl. porto en btw.
raam en deur EA Abonnement.indd 46
Bedrijfsnaam
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
T.a.v.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
adres
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
postcode/plaats
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
tel.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ datum _____________________ handtekening _____________________________________________________________________________________
verstuur aan: Raam en Deur, Postbus 55 5240 AB Rosmalen, fax: 073.503.81.53
27-05-2009 09:50:27
GND Nieuws
GND, Postbus 24, 1400 AA BUSSUM T: 035.695.03.69, E: info@gnd.nl, W: www.gnd.nl
De informatie op deze pagina is afkomstig van GND en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Website GND drukbezocht Het aantal vaste bezoekers van de GND website neemt toe sinds alle GND informatie online beschikbaar is. Wie zich registreert kan onder andere gebruik maken van de GND Rekenmodellen voor thermische isolatie (RC) en geluidisolatie (RA) en de diverse download opties.
Kleur bekennen in onderhoud buitendeuren. Deze brochure gaat over de invloed van uw kleurkeuze op de mate en de frequentie van het onderhoud. Het devies is: kies een kleur die bij u past.....ook wat onderhoud betreft! Met name donkere kleuren vragen aandacht. GND koppelt een kleur aan een onderhoudsadvies. De GND-garantie geldt ongeacht de kleurkeuze. Wel is het zaak dat na de oplevering bij de kleurkeuze het daarbij behorende GND-onderhoudsvoorschrift wordt aangehouden.
M
et het GND-Rekenmodel RC kunnen nog realistischer de prestaties worden berekend van massief houten en vlakke samengestelde houten deuren op het gebied van de thermische isolatie. Naast de prestaties van het deurblad komt nu ook de score van de combinatie deurblad + deurkozijn in beeld. Het GND Rekenmodel RA geeft ‘n goede indicatie voor de prestaties op het gebied van geluidisolatie. De werkelijke geluidwering kan alleen door meetonderzoek worden vastgesteld. In de nieuwe rekenmodellen voor geluid wordt onderscheid gemaakt in autoverkeer, treinen en vliegtuigen. Elk rekenmodel bevat een aantal beproefde keuzeopties voor de constructieve opbouw en het type glas en/of paneel. Later wordt de optie geboden om eigen specificaties toe te voegen aan de GND-rekenmodellen.
GND-garantiereglement. Aangesloten deurenfabrikanten geven in principe zelf GND-garantie GND-II en/of GND-III, echter volgens uniforme GND-voorwaarden die vermeld staan in het GNDgarantiereglement, versie 2008. GND-garantie is een verzekerde garantie met een looptijd van 6 jaar. Deuren met GNDgarantie zijn herkenbaar aan de GND-garantiestift in elke deur.
Interactie neemt toe Het aantal bezoekers van de GND-website neemt elk jaar toe en dat is voor een specifiek onderwerp als houten buitendeuren en GND-garantie een opmerkelijk verschijnsel. De tijd dat bezoekers op de GND website blijven kent ook een stijgende lijn. Fysiek worden minder brochures in gedrukte vorm besteld, terwijl het downloaden van GND brochures toeneemt. De interactie met GND neemt toe en dat vormde de belangrijkste reden voor GND om alles wat voorheen op een CD-ROM aan informatie en hulpmiddelen werd aangeboden online te plaatsen.
Houtdag 2009 GND bestaat 25 jaar en neemt als hoofdsponsor deel aan de Houtdag 2009. Het jubileumjaar was voor de stichting een goede aanleiding om zich te beraden op de toekomst. Het nieuwe productievoorschrift BRL0803 houten buitendeuren betekent dat de strengere kwaliteitseisen die golden in het kader van de GND-garantie nu voor alle producenten met een KOMO certificaat voor houten buitendeuren gelden. Deze inhaalslag en opwaardering is mede door toedoen van GND tot stand gebracht, maar heeft tot gevolg gehad dat GND de noodzaak van een herpositionering van de GND-garantie onderzoekt en daaraan vorm wil geven. Naar het zich laat aanzien zal bij de GND-aangesloten deurenproducenten de garantie op functionaliteit centraal komen te staan. Op de Houtdag 2009 zal GND niet alleen terugkijken op het succes in de afgelopen 25 jaar maar vooral een boodschap voor de toekomst uitdragen.
Download brochures De GND brochures die online als PDF kunnen worden gedownload zijn: Wat is GND? Deze algemene brochure gaat inhoudelijk over GND, de differentiatie in de nieuwe GND-garantieregeling die zich uit als GND-garantie GND-II en GND-III en wat GND-garantiedeuren zijn.
43
GND nieuws.indd 43
I 3 2009
26-05-2009 16:16:25
KCG Nieuws Gentseweg 13 Postbus 2075 2800 BE Gouda n T: 0182 - 56 78 80 n F: 0182 - 53 12 39 n E: info@kenniscentrumglas.nl
De informatie op deze pagina is afkomstig van het KCG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
n www.kenniscentrumglas.nl
n seminar herziene NEN 3569 Op dinsdag 16 juni a.s. organiseert Kenniscentrum Glas in het Bouwhuis te Zoetermeer een seminar over de herziene NEN 3569: Veiligheidsbeglazing in gebouwen. De groene versie van de herziening is dan beschikbaar.
zijn uitgebracht, namelijk de Risicobeoordeling van vlakglas van de Stichting Consument en Veiligheid en het rapport Constructieve veiligheid gevels en glazen overkappingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) van het Ministerie van VROM.
Het werkgebied van de nieuwe NEN 3569 zal uitgebreider zijn dan de huidige versie. Tevens zal meer aandacht worden gegeven aan specifieke situaties en toepassingen van veiligheidsbeglazing waarover op dit moment nog veel vragen zijn. Ook wordt aandacht besteed aan de NEN 2608 en de relatie en verschillen met de NEN 3569.
Diverse sprekers zullen aan dit seminar hun bijdrage leveren. Noteer 16 juni a.s. vanaf 14.00 uur alvast in uw agenda! Via de website en digitale nieuwsbrief worden binnenkort nadere bijzonderheden zoals programma, namen sprekers etc. bekend gemaakt. Via de website www.kenniscentrumglas.nl kunt u zich al aanmelden voor deelname.
Tijdens het seminar zal tegelijkertijd ook aandacht worden besteed aan twee rapporten die in relatie tot dit onderwerp
n CURSUSKALENDER Binnenkort starten bij het Kenniscentrum Glas onder andere de volgende cursussen. Kijk voor de meest actuele data, informatie en aanmelden op www.kenniscentrumglas.nl
Cursussen Nascholing glaszetten n 04 juni 2009
Basiscursus BVCA n 17 en 24 juni 2009
Akoestische beglazing en ventilatie n 09 juni 2009
Herhalingscursus BVCA n 24 juni 2009
Veiligheids-, beveiligings- en brandwerende beglazing n 10 juni 2009
Glas en regelgeving n 01 juli 2009
Alle cursussen kunnen ook incompany of in maatwerkvorm georganiseerd worden. Wilt u meer informatie over de mogelijkheden neemt u dan contact op met Kenniscentrum Glas.
raam en deur KCG nieuws 44
44
I 3 2009
26-05-2009 16:24:47
VKG Nieuws Postbus 5086, 2000 GB in Haarlem T: 023.551.84.44, F: 023.551.00.83, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl
De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Zo mooi kan kunststof zijn
ARCHITECTUURPRIJS 2009 VAN START Begin juni start de inschrijving voor de VKG Architec tuurprijs 2009. Het thema van de prijs is ‘de esthetiek van het kunststof gevelelement’. De prijs, die wordt georganiseerd door de Vereniging Gevelelementen industrie (VKG), is bedoeld voor projecten waar kunststof gevelelementen, zoals kozijnen, ramen en deuren, een esthetisch onderdeel uitmaken van het ontwerp. Zowel nieuwbouw als renovatieprojecten, die in 2007, 2008 of 2009 zijn opgeleverd, kunnen meedingen naar de prijs. Naast het prijzengeld van 5.000 euro kan het winnende project ook op veel publiciteit rekenen.
D
e VKG organiseert de VKG Architectuurprijs dit jaar voor de vijfde keer. Met de prijs wil de VKG laten zien hoe esthetisch en creatief kunststof gebruikt kan worden bij het ontwerp van bouwen renovatieprojecten. A.J. Zegelaar, directeur VKG: “Kunststof is er in allerlei soorten en kleuren en biedt steeds meer een serieus alternatief voor andere kozijnmaterialen. De inzendingen voor de prijs van de afgelopen jaren geven een goed beeld van de vele mogelijkheden met kunststof.’ Meer informatie over de prijsvraag en voorbeelden van bijzondere projecten met kunststof gevelelementen zijn te vinden op www.vkgkozijn.nl.
Winnaar van de VKG Architectuurprijs 2008 “La Grande
Prijzengeld Het totale prijzengeld bedraagt 10.000 euro. De winnaar van het meest bijzondere project wordt beloond met 5.000 euro. Een onafhankelijke jury zal de inzendingen bekijken en beoordelen. Naast het prijzengeld wordt het winnende project flink onder de aandacht gebracht in vakbladen en in een campagne gericht op 12.000 besluitvormers in de bouw.
Inschrijven De inschrijving sluit op 1 november 2009. Inschrijven kan via de website www.vkgkozijn.nl. Hier is tevens het wedstrijdreglement te vinden. Voor vragen kan contact opgenomen worden met de VKG, (023) 551 84 44. Het winnende project wordt tijdens de Algemene Ledenvergadering begin december bekend gemaakt.
Cour” ontwerp Meyer en van Schooten Architecten.
VKG Montage cursussen 2009 In samenwerking met het Gildevaart instituut organiseert de VKG in 2009 weer een driedaagse montagecursus. Deze cursus is met ervaringsdeskundigen opgezet en speciaal bedoeld voor monteurs van kunststof gevelelementen. De laatste cursusdag wordt afgesloten met een schriftelijk examen. De cursist die dit examen met goed gevolg afrond ontvangt het VKG montagecertificaat. De cursus wordt gehouden in een speciaal hiervoor ingericht klaslokaal met bijbehorende praktijkruimte in het ROC te Nieuwegein. Montage Cursussen 2009 3e cursus: 14, 21 en 28 september 4e cursus: 16, 23 en 30 november Inschrijvingen via het VKG Bureau.
45
VKG 45
I 3 2009
26-05-2009 16:57:36
VMRG Nieuws
Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche
Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Gevelbouw Prestatieboek 2009 Tijdens het congres ‘The Future Envelope 3’, dat op 14 mei jl. op de TU Delft plaatsvond, is het Gevelbouw Prestatieboek 2009 gepresenteerd. Het is de tweede editie van een boek met de prestaties van VMRG-leden en VMRG-partners in het jaar 2008. Het Gevelbouw Prestatieboek 2009 is nog mooier en nog dikker dan de vorige editie en gestoken in een herkenbare omslag. Behalve een terugblik op maar liefst 83 prachtige projecten uit het jaar 2008, kijkt het boek ook vooruit: in vier uitklappagina’s geven architecten hun visie op de ‘Gevel van de Toekomst’. Het Gevelbouw Prestatieboek 2009 is verzonden naar zo’n 3.000 architecten, 400 woningcorporaties en 200 professionele opdrachtgevers. Heeft u geen exemplaar ontvangen en heeft u interesse? U kunt het boek kosteloos bestellen bij de VMRG. Zie www.vmrg.nl of stuur een e-mail naar info@vmrg.nl.
Aluminium in Renovatie Award Elke twee jaar schrijft de EAA (Europese Aluminium Associatie) een award-competitie uit, gericht op renovatieprojecten waarbij zinvol gebruik is gemaakt van aluminium. De competitie bestaat uit nationale voorrondes, gevolgd door een Europese finale. De VMRG verzorgt dit jaar, in samenwerking met o.a. het Aluminiumcentrum, de voorronde in de Benelux (Nederland en België). Prijzen Er worden twee awards toegekend, in de categorieën woningbouw en bedrijfsgebouwen.
Daarnaast zijn er drie extra prijzen te winnen voor gevels en daken, deuren en ramen en speciaal thema dit jaar: energy efficiency. Al deze prijswinnaars zijn automatisch genomineerd voor de Europese finale. Meedoen? Architecten, huiseigenaren, bouwcorporaties, projectontwikkelaars, raamfabrikanten etc. kunnen renovatieprojecten indienen, waarbij het materiaal aluminium zinvol is toegepast. Deadline voor inschrijving is 1 juli 2009. Meer informatie en inschrijfformulieren kunt u vinden op www.aluminium-award.eu/2009/competitions/benelux/enter. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met de VMRG.
Terugblik regiobijeenkomsten VMRG In de maand april vonden verspreid in het land de VMRG-regiobijeenkomsten plaats. Nog nooit hadden zoveel (meer dan 200) VMRG-leden en partners deze bijgewoond! Er is behoefte aan collectiviteit en voorlichting vanuit de brancheorganisatie. Een belangrijk onderwerp betrof de huidige marktcijfers en verwachtingen voor de toekomst. De bijeenkomst ging verder in op het ‘hoe daarmee om te gaan’: wees zichtbaar € communiceer (‘marketing, juist nu!’) wees superefficiënt € organiseer slim en slank wees uniek en onderscheidend € innoveer Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij de praktische kant van CE-markering: hoe dient dit straks (februari 2010) in de praktijk uitgevoerd te worden en wat verandert er voor de bedrijven.
Actueel De VMRG verwelkomt drie nieuwe leden: Alustrum BV Bedrijfsweg 1 2421 LE Nieuwkoop t: 0172-579112 f: 0172-579215 www.alustrum.nl PriBo Metaal- en Kozijntechniek VOF Industrieweg 46 1521 NE Wormerveer t: 075-6215038 f: 075-6215029 www.pribo.nl RUVO Staalbouw VOF Macroweg 20 5804 CL Venray t: 0478-692975 f: 0478-690078 Daarnaast heeft een nieuwe VMRG-partner zich aangesloten: Demaco Geveltechniek Weerbroek 22 6666 MN Heteren t: 026-4743636 f: 026-4720458 www.demaco-montage.nl
Wilt u meer informatie over (een van) deze onderwerpen, dan kunt u contact opnemen met de VMRG.
raam en deur VMRG 46
46
| 3 2009
27-05-2009 09:56:41
Vaktueel Raam en Deur scant interessante websites
Online op de hoogte
Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.
door Hein Stienstra
www.allesoverbrandveiligheid.nl
Voor wie is deze site? De overheid geeft direct het antwoord. Elke Nederlander heeft met brandveiligheid te maken. De één als gebouweigenaar, de ander als huurder, of als bezoeker van een gebouw, weer een ander in de rol van architect. Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid van een gebouw. Deze website sluit aan op de eindrapportage van het Actieprogramma Brandveiligheid, opgestart na de Schipholbrand in 2005. De nadruk ligt daarbij op gebouwen met bewoners en gebruikers die zichzelf niet goed kunnen redden, zoals in ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, crèches, scholen en justitie- en politiecellen. Op deze glasheldere site zijn alle regels en adviezen over brandveiligheid te vinden. De site is bedoeld voor iedereen die zich met een gebouw bezighoudt, van het ontwerp en de bouw van het gebouw tot en met het gebruik ervan.
www.cbsvooruwbedrijf.nl
Onlangs is bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze website officieel gelanceerd. Een website waarop elke dag veel nieuws en wetenswaardigheden worden gepubliceerd, volledig toegesneden op het bedrijfsleven. Verder biedt de site allerlei branchethema’s en dossiers. Ondernemers treffen op de site zowel algemene als meer situatiespecifieke informatie aan. De komende maanden vindt optimalisatie van de site plaats om ondernemers nog beter met maatwerkinformatie van dienst te kunnen zijn. In dat verband is de rubriek ‘Gegevens vergelijken’ interessant. Met deze gegevensvergelijking kan een bedrijf z’n eigen positie in zijn branche bepalen. De website maakt duidelijk dat het CBS er niet alleen is om het bedrijfsleven lastig te vallen met enquêtes. Zo blijkt dat het aantal uren dat het bedrijfsleven nodig heeft om vragen van het CBS te beantwoorden in de afgelopen vijftien jaar met bijna driekwart is afgenomen.
www.engineeringnow.nl
De website van EngineeringNow is een onafhankelijk nieuwsplatform voor professionals in de bouwsector. De redactie redigeert, verzamelt en publiceert dagelijks het laatste nieuws in de thema’s infrastructuur, bouw, energie, milieu, water en geotechniek. Dit alles mooi gescheiden in een zeer overzichtelijke lay-out. De redactie volgt buiten de bekende Nederlandse nieuwsbronnen zoals het ANP honderden nieuwsbronnen wereldwijd. Het Nieuwsberichtenarchief beperkt zich tot ‘de afgelopen week’. Naast het dagelijks nieuws op EngineeringNow.nl kan men zich gratis abonneren op een periodieke nieuwsbrief die elke dinsdag en donderdag verschijnt. De nieuwsbrief - met naar men zegt met meer dan 7.000 abonnees - geeft een kort overzicht van het laatste nieuws. EngineeringNow is een initiatief van Architectenweb, de grootste architectuursite van Nederland.
47
Vaktueel (online) 47
I 3 2009
27-05-2009 09:46:54
Buiten de deur Inschrijven Gevel 2010 begonnen Voor de beurs Gevel 2010 die van 27 tot 29 januari 2010 in Rotterdam plaatsvindt, is op dit moment de helft van de locaties op de beursvloer gereserveerd. De beursorganisatie biedt interessante vroegboekkorting aan voor deelnemers die nu nog willen profiteren van de vrijheid een goede plek te kiezen. Voor meer informatie: www.gevel-online.nl., waarop een online plattegrond te vinden is met het aantal beschikbare stands. Er zijn ook aantrekkelijke combinatiemogelijkheden met de vakbeurzen Licht&Architectuur en Greenbuild die gelijktijdig in Ahoy’ plaatsvinden.
Bouw Relatiedagen
Prowood: technologische Houtvakbeurs Prowood is de enige professionele Belgische Technologische Houtvakbeurs en vindt plaats van 10 tot en met 14 november 2009 in Gent. Het is een internationale beurs. Exposanten zijn in hun hoedanigheid van fabrikant, importeur of leverancier aanwezig in onder andere de volgende productcategorieën: automatisering – en handling, bevestigingssystemenen, meubelbeslag, constructief en decoratief plaatmateriaal, diverse massieve houtsoorten, drooginstallaties, gespecialiseerde diensten, gereedschappen en toebehoren voor ho utbewerking,houtbewerkingmachines bestemd voor ambachtelijk en/of industrieel gebruik, houtveredelingproducten, lijmen, verven en verfsystemen, vernissen en lakken, luchtbehandeling en veiligheidssystemen.
raam en deur Buiten de deur 48
Op 8, 9 en 10 september vinden de Bouw Relatiedagen plaats, het trefpunt waar ondernemers en relaties in de bouwbranche elkaar ontmoeten. Om te netwerken, zaken te doen, producten en/of diensten te tonen, vakinformatie uit te wisselen, contacten te leggen, vervolgafspraken te maken en kennis op te doen. Voor toeleveranciers in de bouwbranche de kans om uw huidige en potentiele relaties te ontmoeten. De bezoekers van Bouw Relatiedagen worden zorgvuldig door exposanten geselecteerd en uitgenodigd, waardoor deze vakbeurs bezocht wordt door een doelgericht publiek. Onder de bezoekers bevinden zich aannemers, onderaannemers, werkvoorbereiders, uitvoerders, calculatoren, architecten, vertegenwoordigers, medewerkers van woningbouwverenigingen en gemeenten en andere bouwspecialisten. De Bouw Relatiedagen vinden plaats in de Evenementenhal in Gorinchem.
Architect@Work 2009 Architect@Work 2009 biedt een unieke combinatie van vakbeurs, seminars, expo en networking. Dit evenement onderscheidt zich duidelijk van andere beurzen in de bouwsector door het exclusieve karakter van het evenement en door de duidelijke focus op productinnovaties. Lokatie: Expo Center Luik, 4 en 5 juni 2009, openingstijden van 13 tot 20 uur in Foire Internationale de Liège sc Expo Center.
Nationale Bouwcrisisconferentie: Bouwen in crisistijd – Plan B De bouwproductie in Nederland is krakend tot stilstand gekomen. De huidige crisis heeft een nieuwe werkelijkheid gecreëerd, waarin ‘Plan B’ uit de kast komt: projecten worden vertraagd, verkleind of versoberd. In die nieuwe werkelijkheid zal de vakwereld structurele oplossingen moeten vinden om bouw- en ontwikkelactiviteiten draaiend te houden. De Nationale Bouwcrisisconferentie gaat over de effecten van de huidige crisis op de lopende ruimtelijke ontwikkelingen, maar ook (en vooral) over welke oplossingen er in de nieuw ontstane situatie zijn. Hoe zit het nu met de taak- en rolverdeling, wat gaan we bouwen, wat niet, gaan we de bestaande voorraad verduurzamen en welke (nieuwe) financieringsvormen zijn er mogelijk? Hierover wordt gedebatteerd, gedacht en gestemd. De Bouwcrisisconferentie wordt georganiseerd door het Nirov i.s.m.: Aedes, IPO, Ministerie van VROM, Neprom, NVB-Bouw, NVM, Vereniging Eigen Huis en VNG.
Symposium Vedisch wonen Een huis dat is gebouwd volgens Vedische principes, klopt. En als een huis kloppend is, geeft dat de bewoners rust. In een Vedische woning, gebouwd volgens eeuwenoude Indiase principes en van duurzaam materiaal, heeft elke ruimte een specifieke functie die wordt afgestemd op het zonlicht. 5 juni organiseert ontwikkelingsmaatschappij Fortuinlijk Wonen samen met de Stichting Vredeswijk Almere een mini-symposium over deze vorm van bouwkunde die eeuwenoud én tegelijk hypermodern is. Gezond wonen houdt steeds meer mensen bezig en hieraan gaat gezond bouwen vooraf. Voor meer informatie: www.fortuinlijkwonen.nl. De middag start om 13.00 uur en eindigt om 17.00 uur.
48
I 3 2009
27-05-2009 09:21:11
Persberichten en Nieuws Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 21 augustus 2009. Persberichten en nieuws kunt u tot 4 augustus 2009 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl
raam en deur Project1:kwart A4 Sigma 19-5-2009 9:05 Pagina 1
DOM RS Sigma Langdurige veiligheidsgarantie en toch binnen budget! DOM RS Sigma is hét merk-sluitsysteem voor klanten, die waarde hechten aan een hoog veiligheidsniveau en daarbij ook op de kosten letten. Ontworpen om te worden ingezet binnen verschillende soorten sluitsystemen, biedt RS Sigma het comfort en de veiligheid, die u van een modern sluitsysteem mag verwachten.
HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeur van hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw modulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”. Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enkele als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tussen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifieke toebehoor garnituren gecombineerd. Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepassingsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden. Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en komgrepen uit het KWS assortiment.
VDS erkende veiligheid / SKG** Snelle levertijd Langdurige sleutelkopieerbeveiliging Optimale afbreek- en trekbescherming Uitstekende prijs/prestatieverhouding
VEILIGHEID, KwaLItEIt, DOM.
www.dom-nederland.nl
p49.indd 10
Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl
27-05-2009 09:40:39
Op de mat Vernieuwde technische catalogus Poppers Wallebroek introduceert haar volledig vernieuwde technische catalogus 2009-2010. Met zijn toegenomen omvang tot 785 bladzijde, de grootste en meest complete catalogus op het gebied van luxe bouwen meubelbeslag. Deze nieuwe catalogus is verschenen in boekvorm, waarmee het vertrouwde concept van een losbladig systeem is losgelaten. Deze nieuwe vorm geeft de klant een groot aantal voordelen. Zo is het vanaf nu prettiger bladeren en is de levensduur aanzienlijk langer. Ook de vormgeving en uitstraling is nog verder aangepast aan de wensen van de klant. Overbodige informatie is weggelaten, de pagina’s zijn overzichtelijker en rustiger vormgegeven. De leesbaarheid is hiermee vergroot, wat de kans op bestelfouten aanzienlijk doet afnemen. Met het uitkomen van deze catalogus is tevens het assortiment verder geactualiseerd. Het totale programma meubelbeslag is voor meer dan de 75% vernieuwd. Aan het hengen programma is een RVS A4 lijn en een verstelbare uitvoering toegevoegd. Tot slot is ook het assortiment DK raamkrukken uitgebreid met diverse afsluitbare en niet-afsluitbare modellen.
Power Quality: de kwaliteit van elektriciteit
In het boek Power Quality betogen de auteurs, dr. Ir. J.F.G. Cobben en Ir. J.N. Luttjehuizen, dat niet alleen de voortdurende aanwezigheid van elektriciteit voor onze maatschappij van groot belang is, maar ook de kwaliteit van de spanning. Toestellen en installaties kunnen alleen goed functioneren binnen bepaalde spanningskenmerken. In boek kijken zij naar de eisen die gesteld worden aan deze spanningskenmerken. De oorzaak van afwijkingen liggen soms in het elektriciteitsnetwerk, zoals grote spanningswisselingen. Meestal zijn het echter de aangesloten installaties en apparaten – vooral de elektronica - die de afwijking in het net veroorzaken. In dit boek wordt gekeken naar de eisen die gesteld worden aan deze spanningskenmerken. De oorzaak van afwijkingen van deze kenmerken liggen soms besloten in gebeurtenissen in het elektriciteitsnetwerk (dips). Meestal zijn het echter de aangesloten installaties die door de gevraagde stroom de afwijking veroorzaken. Het boek is bestemd voor netbeheerders, installateurs, adviseurs, technische diensten, beheerders van elektrotechnische installaties en fabrikanten van toestellen. 280 pagina’s, prijs € 68,90, uitgever SDU, bestellen via www.sdu.nl
raam en deur Op de mat 50
Jaarboek Architectuur in Nederland 2008/09 Het Jaarboek Architectuur in Nederland 2008/09 is deze keer samengesteld door Samir Bantal, JaapJan Berg, Kees van der Hoeven en Anne Luijten. Door de redactie zijn maar liefst 32 projecten uitgekozen die worden gepresenteerd als het beste dat de Nederlandse architectuur in het jaar 2008 te bieden heeft. De volledige breedte van de productie wordt zichtbaar gemaakt, van woningbouw en kantoren tot scholen en begraafplaatspaviljoens, zowel nieuwbouw als renovatie. De huidige economische crisis had nog geen invloed op de projecten die in 2008 zijn gebouwd, dat bewijst deze indrukwekkende selectie. In zeven korte essays wordt ook op journalistieke wijze verslag gedaan van het architectonische jaar. Hierin worden het actuele architectuurklimaat en zijn context nader beschouwd. De crisis komt daarin uiteraard aan de orde, evenals de gevolgen daarvan voor de (jonge) architect. Belangrijke thema’s als duurzaamheid en de kwaliteit van het bouwen worden besproken en daarnaast zijn artikelen over kantorenbouw en diversificatie van het vak opgenomen. Met projecten van: Architekten Cie, Broekbakema, Cepezed, Claus en Kaan Architecten Amsterdam, Concrete, De Zwarte Hond, Geurst en Schulze, Grosfeld van der Velde architecten, Architectuurstudio HH, hvdn architecten, Architectenburo Jelle de Jong, JSA Jeroen Schipper Architecten, Karres en Brands, KCAP, Atelier Kempe Thill, Moriko Kira, Köther Salman Koedijk Architecten, Merkx + Girod, Meyer en van Schooten architecten, Van den Oever Zaaijer en partners, Powerhouse Company, Rocha Tombal Architecten, Search, Soeters Van Eldonk Architecten, Studio M10, Tangram, UNStudio, René van Zuuk Architecten. 184 pagina’s, prijs € 39,50, NIA uitgevers
Aansprakelijkheid in de bouw Veel meningsverschillen in de bouw zijn een gevolg van het ontbreken of onvoldoende vastleggen van duidelijke afspraken. De gevolgen daarvan kunnen groot zijn. ‘Aansprakelijkheid in de bouw’ is een wegwijzer in het bouwrecht. De opzet is zo praktisch dat zowel opdrachtgever als ontwerpende of uitvoerende bouwpartij helderheid verkrijgt over welke rechten en plichten van toepassing zijn: voorafgaand, tijdens en na voltooiing van het bouwproces. Onderwerpen in het boek zijn onder andere: bijzondere terminologie, rechtsingangen en geschilbeslechting, aspecten van aansprakelijkheid, (pre)contractuele waarschuwingsplicht, verplichtingen van partijen, onderaanneming en nevenaanneming, meer- en minderwerk, oplevering en aansprakelijkheid. Bestemd voor hoofdaannemers, onderaannemers, opdrachtgevers, bouwjuristen, projectontwikkelaars, klusbedrijven, ontwerpers, uitvoerders, directievoerders / projectmanagers in de bouw, en iedereen die met bouwen en verbouwen te maken heeft. 208 pagina’s, prijs € 105,47, Uitgever Reed Elsevier
50
I 3 2009
27-05-2009 09:45:46
Flexibiliteit begint bij BUVA...
1 activePilot
7 BUVA-ISOSTONE®
1
raamdorpel
7
3 Knevelend hang-
5 Atlas scharnier
en sluitwerk
3 5 2 Ergo-Nomic 2
6 4 BUVA-ISOSTONE®
onderdorpel
6 Soft-Line beslag 4
Maatwerk voor raam en deur BUVA ontwikkelt hang- en sluitwerk voor ramen en deuren waarbij we de bouwpraktijk als uitgangspunt en standaard nemen. In eigen huis ontwikkeld en gefabriceerd bij vooraanstaande Europese fabrikanten. De maatvoering is waar mogelijk uniform voor een snelle en efficiënte, industriële verwerking. De BUVA medewerkers in buiten- en binnendienst ondersteunen u graag bij de opzet van bestekken, uittrekstaten, sluitsystemen en leverschema’s. Een voorbeeld is het nieuwe BUVA activPilot draai-kiep raambeslag. Met het BUVA activPilot draai-kiep raambeslag bieden wij u flexibiliteit. Onder andere door componenten die eenvoudig achteraf gemonteerd kunnen worden. Er zijn diverse varianten mogelijk. Inbraakwerend of in een standaard uitvoering. Scharnieren in verdekte- of opdek uitvoering. Voor enkele of dubbele ramen en met vaste of
Bremen 5 2993 LJ Barendrecht Telefoon: 0180 69 75 00 Email: info@buva.nl
variabele greephoogte.
Kijk voor meer informatie op www.buva.nl RD_0061.indd 1
Duurzaam & Doordacht. 18-05-2009 10:31:19
Met Alcoa Architectuursystemen maakt u geschiedenis door aan de toekomst te bouwen Aluminium systemen voor ramen, deuren, serres en gevels
Harderwijk RD_0062.indd 1
tel. 0341-464611
www.alcoa-architectuursystemen.nl 18-05-2009 14:23:30