design | techniek | toepassing | productnieuws | regelgeving
6
jaargang 16, 2014
Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek
bouwbeslag kozijn/raam-& deurtechniek beveiliging beglazing tochtwering & ventilatie
RenD_2014-12-10_1.indd 1
02-12-14 11:49
Omdat het oog houdt van de grootte, bieden wij een veilig bedieningscomfort, zelfs op een grotere schaal. Zeker bij grote en tot 400 kg zware schuifelementen komt het in het bijzonder aan op veiligheid en een lichte loop. Daarom vallen onze PORTAL beslagen in alle gewichtsklassen en openingsaarden op met de meest uiteenlopende innovatieve oplossingen: van de dubbele automatische sturing via de geveerde loopwagens en ononderbroken dichtingssystemen tot aan de bariérrevrije ECO PASS onderdorpel tonen we eens te meer MORE DRIVE THAN EVER. www.siegenia.com
SCHU AG E NE I EIBF EDTEÜURRBBEESSCL H L ÄG
RenD_2014-12-10_2.indd 2
02-12-14 11:49
VOORWOORD
Bouwkolom overhoop De gevel als energiegenerator en display, kozijnenbouwers als comakers in totaalconcepten van derden en sluittechnieken in de zorgsector: intra- en extramuraal. Dat zijn enkele van de vele onderwerpen die in deze Raam en Deur de revue passeren. De rode draad? Buiten de gebaande paden denken. In procesoptimalisatie, in nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe verdienmodellen. Neem de zorg: als een dag verpleeghuis xxx kost en een dag thuiszorg x, dan houd je toch xx over om thuiszorg beter te faciliteren? Waarschijnlijk red je dat met één van die twee x’en al en bespaar je zo nog één x voor iedere dag dat je senioren thuis kunnen houden. Vaak de grootste wens van de hulpbehoevende senioren zelf. De technische oplossingen zijn er al lang. Maar het verdienmodel staat een succesvolle implementatie dus in de weg. Want wie gaat dat zorgslot aan de huisdeur betalen? De bewoner zelf? De verzekeraar? De gemeente? De woningcorporatie? Een mooie uitdaging, heel anders dan het ontwikkelen van het beste slot met superieure specificaties. Dat is een vanzelfsprekend uitgangspunt. De aanbieder die echter de business-case het beste rond kan maken voor zijn klant, is spekkoper. En dat kan de aannemer zijn, de gevelbouwer of de slotenfabrikant zelf. En degene die dat doet, zit ook meteen op de bok aan de teugels. Denk er maar eens over na hoe dat de hele bouwkolom op zijn kop kan zetten. Marc Nelissen Hoofdredactie Raam en Deur
desi gn | tech niek | toepassin g | prod uctn Vakb lad voor ieuws | rege geve lope ning lgev ing en, beve iligin g, raam - en deur tech niek
6
jaargang 16, 2014
bouwbeslag kozijn/raam-& deurtechniek beveiliging beglazing
Tips voor de redactie? Mail ze naar raamendeur@mixpress.nl.
tochtwering & ventilatie RenD_2014-12-
10_1.indd 1
02-12-14 11:49
6 2 / 2014
RenD_2014-12-10_3.indd 3
I
3
02-12-14 11:51
INHOUDSOPGAVE COLOFON
INHOUDSOPGAVE
Raam en deur Vakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.
Spelen met vormen en materialen
Redactie Hans Fuchs Louis Jongeleen Johan van Leipsig Marc Nelissen Hein Stienstra Joop Wilschut
Waar de noord- en de westgevels een vlak en
Uitgever Marc Nelissen Vormgeving Inpladi bv, bureau voor idee en creatie, Cuijk
10
rechthoekig aanzien hebben, kenmerken de zuidgevels zich met afgeronde en volledig transparante balkons op de hoeken en een gebogen verticale plooi in het metselwerk. Dit metselwerk wordt per verdieping horizontaal onderbroken door stroken van prefab betonelementen boven en onder de kozijnen. De relatief kleine kozijnen zijn in een vast patroon en een strak ritme in de gevels opgenomen.
Uitgave MIXpress BV Rosmalen
“Een gevel kan energiegenerator, een display of een Baljurk zijn”
Redactie-adres Raam en Deur postbus 55, 5240 AB Rosmalen tel. 073.503.43.47 fax 073.503.81.53 e-mail: raamendeur@mixpress.nl
14
Met zijn medewerkers van buro Archipelontwerpers houdt architect Eric Vreedenburgh zich de laatste decennia intensief bezig
Abonnementen losse nummers 12,50 jaarabonnement 68,– buitenland 83,– MIXpress BV (zie redactie-adres)
met de theorie en de praktijk van stedenbouw, architectuur en productontwikkeling. Zijn creatieve kracht komt tot uitdrukking in toekomstgerichte projecten in binnen- en buitenland. Van de transformatie van het Scheveningse havengebied tot een ecolo-
Abonnementsvoorwaarden check www.mixpress.nl/abo
gische tuin met paviljoens in Xi’an in China. Trefwoorden bij zijn werk zijn: intensief ruimtegebruik, luchtgebonden bouwen, IFD-
Stopzetten abonnement Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Advertenties Molijn Sales Support, Edgar Molijn postbus 61, 5258 ZH Berlicum tel. 073.503.35.44 fax 073.503.11.95 e-mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl Omslagfoto Amazones, Den Bosch Reportage op pagina 12
bouwen, `smart’ bouwen, aanpasbaar bouwen, transformatie, variatie en onvoorspelbaarheid.
Procesinnovatie staat voorop
18
De bouw wordt sinds enige jaren overspoeld met totaalconcepten, voor nieuwbouw en voor renovatie. Al die concepten zijn opgebouwd uit deelproducten, afkomstig van verschillende toeleveranciers. Bijvoorbeeld van Transcarbo
Close-Up Advertorial
Kunststof Kozijnen en Houtindustrie Stam &
Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
concept van een ander? Wat zijn de voordelen?
Landman. Hoe is dat, meedraaien in het bouwZijn er nadelen? Verandert het werk? En: is dit de toekomst?
ISSN 1389-6873
Garagedeuren: verfijning en optimalisatie
22
Meer montagegemak voor de installateur, een nieuw prestatielabel dat de consument informeert over de prestaties van een garagedeur, en nieuwe functies voor de garage, met alle gevolgen van dien voor de keuze van de garagedeur. John Stadhouders van Doco International, Raymond Olderaan van Hörmann en Jan-Pieter de Graaff van Salco Garagedeuren laten zich uit over trends en ontwikkelingen op het gebied van de garagedeur.
4
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_4,5.indd 4
02-12-14 11:52
Postbox
Actuele beveiliging, soepeler eisen
26
Berichten uit de markt
Ook het PKVW-merk gaat met de tijd mee. Met
Gevelarchitectuur
ingang van 1 januari 2015 verandert een aantal
Amazones, Den Bosch
6
10
eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen. De werkwijze van criminelen verandert en nieuwe
Vaktueel
preventiev e maatregelen komen beschikbaar
Gevel van de toekomst
14
en daarmee houdt het keurmerk rekening. In 2015 introduceert het PKVW bovendien een
Raamwerk
vernieuwd beveiligingsconcept. Dat brengt
Onderaannemer in andermans concept
voor het werkveld een aantal belangrijke veranderingen mee.
18
Close Up Siegenia-Aubi
30
Turbo op de vergrijzing
Nederland vergrijst, de druk op de zorg neemt
21
Deur in Deur uit Garagedeuren
22
Productnieuws
24
toe. En al over elf jaar treedt volgens de prognoses nog eens een turbo-effect op: dan
Inside
neemt het aantal 80-plussers rapide toe. Hoe
PKVW Handboeken
26
grijs wordt Nederland eigenlijk, hoeveel mensen hebben straks behoefte aan zorg en op
Noviteiten
welke manier? Wat zijn de gevolgen voor zorg-
Productnieuws in beeld
28
kosten en woningmarkt? En kan domotica helpen om ouderen zelfstandig te laten leven?
Toegankelijkheid in de zorg
34
De komende jaren neemt de zorgvraag explosief toe. Welke sluitsystemen en welk hang- en sluitwerk bedienen de zorg het beste? Vier
Vaktueel Zorg hoog op agenda
30
Do’s en Dont’s in zorg
34
Close Up Argent Alu
33
Assa Abloy
37
experts over toegangstechniek in de zorg:
Uitzicht
Peter Heemstra van ACES, Johan van der Kooij
Productnieuws
38
van JVDK Consultancy, Jan-Willem Koot van
Energiezuinig glas
39
Opening Controls en Richard de Wit van
Luchtdicht
DWDK.
Profielproductie
40
Productnieuws
42
Branchepagina’s
Energiebesparing en brandveiligheidprojecten
39
Energiebesparing is een “hot-item” in Nederland. De minimale warmteweerstand (Rc-waarde) voor dichte delen wordt binnenkort in het Bouwbesluit verhoogd. Zo wordt voor de gevel de minimale Rc-waarde van 3,5 W/m²K verhoogd naar 4,5 W/m²K. Dit heeft nogal wat consequenties voor de gevel. Maar hoe zit het nu met het glas? Welke eisen worden daar nu aan gesteld?
NBvT
45
VMRG
46
VKG
47
Vaktueel Websites
48
Buiten de Deur Beurzen en evenementen
49
Op de Mat Vakboeken, catalogi
50
6/ 2014
RenD_2014-12-10_4,5.indd 5
I
5
02-12-14 11:52
DucoFit 50 ‘ZR’ Supersnelle plaatsing
e
0,07 Cwinst
e
esystem
C
system
0,07 Cwinst
0,06 F CO CIX C C
e
e
0,06
2
omfort system
winst system
F C
T C
ronic
C
glasaftrek
omfort system
glasaftrek
80
is prachtig
Brandwerend
TW T 80 W79 ronic
system is prachtig
systemmin.
Brandwerend
4 P79
lassic system 0,28 IX De DucoFit 50winst ‘ZR’ is een zelfregelend ventilatierooster voor ‘onzichtbare’ system
C
winst
min.
compacte kalfplaatsing. Het rooster kan bijzonder snel vastgeschroefd
e
C
P4
of -geniet worden. Voor de afdichting werd een nieuwe coëxtrusie-
0,28
lassic
system winst techniek ontwikkeld. Dit maakt het gebruik van zwelband overbodig. Het
C
fraai afgeronde binnenrooster en de bediening vormen één geheel en
een nette afwerking rond het ventilatierooster mogelijk.
DUCO @ WEEK VAN DE BOUW 2015 Bezoek ons in HAL 3, STAND A020 van 9 tot en met 13 februari 2015 We inspire at www.duco.eu
26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 12 RenD_2014-12-10_6.indd 6
HOME OF OXYGEN
kunnen dus eenvoudig afgenomen en teruggeplaatst worden. Dit maakt
info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44
14/11/14 10:52 02-12-14 11:52
POSTBOX GND naar Brandveilig Bouwen Nederland
Gezonde scholen
GND Garantiedeuren heeft zich aangesloten bij Brandveilig Bouwen
Renson nodigde opnieuw adviesbureaus,
Nederland. BBN wil de brandveiligheid van gebouwen verbeteren en
installatie-adviseurs, studiekantoren, archi-
is van mening dat brandveiligheid een maatschappelijk belang is dat
tecten, bouwheren en partners in de bouw
uitstijgt boven commerciële belangen. GND onderschrijft deze visie
van scholen uit voor een themadag rond Lid van:
en heeft dit bekrachtigd met een lidmaatschap van BBN. GND is
duurzame natuurlijke ventilatie in scholen.
onlangs gestart met een brandcampagne waarin de organisatie afne-
Deze sessie ging dieper in op de problematiek
mers wijst op de risico's en hun verantwoordelijkheid. Dit sluit naad-
van het binnenklimaat in scholen en geeft ook
loos aan bij de missie van BBN om de kennis over bouwkundige
een beeld van de gezonde en energiezuinige
brandpreventie te vergroten en het publiek verantwoordelijkheidsbesef bij te brengen. Een ander
ventilatieoplossingen met natuurlijke toevoer
speerpunt van BBN is het gebruik van brandveilige bouwmaterialen en -constructies.
en vraaggestuurde afvoer voor renovatie en nieuwbouw van scholen met de nadruk op lage exploitatiekosten. Met zijn Healthy
Effect inbraak vaak lang merkbaar
School Concept biedt Renson energiezuinige Slachtoffers van een inbraak
oplossingen, die helpen om een gezond en
houden hier vaak langdurig
aangenaam binnenklimaat te creëren. Dit
psychische en lichamelijke
concept bestaat uit 3 elementen: continue,
klachten aan over. Van de men-
gecontroleerde basisventilatie, nightcooling
sen die in de afgelopen 5 jaar
en buitenzonwering.
te maken kregen met een inbraak in hun huis had een groot deel in de eerste weken na de inbraak moeite met in slaap komen, onrustig slapen of last van nachtmerries. Ook worden concentratieproblemen veelvuldig genoemd en geeft men aan vaker boos, neerslachtig of gespannen te zijn. Bijna 40 procent zegt het gevoel van veiligheid in hun eigen huis kwijt te zijn. Van de ondervraagden verwacht een vijfde zelfs zijn leven lang last te houden van de gevolgen van een inbraak. Dit blijkt uit onderzoek onder 500 respondenten, onlangs gepresenteerd door de stichting Nationale Inbraakpreventie Weken (NIPW). De stichting NIPW is een publiek private samenwerking die als doel heeft inbraakpreventie hoger op de agenda te krijgen bij woningbezitters. De stichting wil bijdragen aan het verlagen van het aantal inbraken en inbraakpogingen, dat nu nog op 87.500 per jaar ligt, naar 65.000 in 2017.
Voorbeeldprojecten hout gezocht Met de certificering van duurzaam bosbeheer in de tropen, komen er steeds meer nieuwe
Duco in de prijzen
(minder bekende) houtsoorten beschikbaar.
De DucoGrille NightVent is uit-
Deze houtsoorten veroveren vaak met moeite
geroepen tot 1 van de 10 laurea-
een positie op de markt. Het gebruik van een
ten "innovatieve producten"
breed palet aan houtsoorten uit gecertifi-
door de toonaangevende Franse
ceerde bossen (dus ook de minder bekende) is
vakbeurs MétalExpo/Equip'Baie.
echter juist van belang voor economisch ren-
Dit glasvervangend ventilatie-
dabel en duurzaam bosbeheer. Centrum Hout
luik van Duco Ventilation & Sun
en Probos willen de Houtdatabase, waarin 219
Control is een alternatief om
houtsoorten en 15 plaatmaterialen beschreven
het binnenklimaat van een
staan die kunnen worden toegepast in de
gebouw via ventilatieve koeling
woning- en utiliteitsbouw en de grond-, weg-,
op een natuurlijke manier
en waterbouw (GWW), beter benutten als eta-
beheersbaar te houden. Het
lage voor minder bekende houtsoorten uit
ventilatieluik bestaat uit 1
gecertificeerde bossen. Heeft uw bedrijf pro-
module, maar bevat wel 2 essentiële onderdelen. Van buitenaf wordt de DucoGrille NightVent
jecten gerealiseerd in de woning- en utiliteits-
afgeschermd door een raamrooster met geperforeerde lamellen die dienstdoen als insectenwe-
bouw of GWW waarin nieuwe of minder
ring. Daarnaast is het ook mogelijk om het buitenrooster in een vandalismeveilige of inbraakwe-
bekende houtsoorten uit duurzaam beheerde
rende uitvoering te verkrijgen. Zo kan het ventilatieluik op gelijk welk tijdstip geopend worden,
bossen zijn toegepast, meld ze dan aan voor
ook al is er niemand aanwezig. Het geïsoleerde, vlakke binnenpaneel zorgt voor een integratie in
de houtdatabase. U kunt de projecten aanmel-
het interieur. Bovendien zorgt de akoestische demping er voor dat de thermische waarde van het
den via een online formulier: http://houtdata-
ventilatieluik vergelijkbaar is aan dat van een gesloten raam, zo laat Duco weten.
base.nl/?q=node/232
6 / 2014
RenD_2014-12-10_7,8,9.indd 7
I
7
02-12-14 11:53
POSTBOX Kozijnen op Facebook Deceuninck lanceerde een particuliere Facebook-actie
'Investeringsvoordeel kunststof kozijnen'
waarmee het Nederlandse eindconsumenten beloont
Het vakblad Technisch Gebouwbeheer publi-
voor de aanschaf van de uiterst energiezuinige
ceerde onlangs een informatief artikel dat de
Zendow#neo-raam- en/of deurkozijnen in kleur.
kosten van het aanbrengen van houten, alumi-
Particulieren kunnen een fraaie kleurenfoto van hun
nium en kunststof kozijnen vergelijkt. Uit de
nieuwe Deceuninck Zendow#neo-profielen insturen en
gegevens valt maar één conclusie te trekken:
op de Deceuninck Facebookpagina `likes' verzamelen. De
kunststof kozijnen leveren altijd een kostenbe-
foto met de meeste `likes' wint een cashbackcheque ter
sparing op. Het artikel in Technisch
waarde van maar liefst € 5.000 en de volgende tien win-
Gebouwbeheer toont dat de keuze voor kunst-
nen een cheque van elk € 500.
stof kozijnen in de nieuwbouwsituatie veruit het voordeligst uitpakt. Wie de kostenvergelijking wil doortrekken naar renovatie, moet vol-
Meedeinend glas
gens de auteurs ook rekening houden met de De vorm van het gebouw, de spectaculair
extra kosten van het verwijderen van de
beprinte binnengevel, maar zeker ook de
bestaande kozijnen en de projectsituatie.
glazen kabelnetgevels aan de kopse kanten
Tevens wijzen de auteurs erop dat de directe
maken de nieuwe Markthal Rotterdam tot
kosten regionaal kunnen verschillen.
een ware eye-catcher. De twee kopgevels zijn gerealiseerd door Octatube en bestaan uit een netwerk van stalen kabels met glas-
Nieuwe timmerwebsite
panelen die mee kunnen buigen op de wind.
Timmerfabriek Groothuis uit Almelo heeft een
AGC Glass leverde het glas voor deze 34
nieuwe website gelanceerd (www.groothuis-
meter hoge en 42 meter brede gevels. Ze
tifa.nl). Op de website is een duidelijke schei-
vormen hiermee de grootste kabelnetgevels
ding aangebracht in de informatievoorziening
van Europa. “Om te voorkomen dat de
richting de professionele en de particuliere
nieuwe Markthal een windtunnel zou wor-
markt. De bezoeker kan informatie verzamelen
den, was het nodig om de twee kopse kanten
en beeldmateriaal bekijken van gerealiseerde
van het gebouw te voorzien van een gevel.
projecten. Op de website is uiteraard ook actu-
De gevels moesten zo min mogelijk de aandacht wegtrekken van hetgeen binnen in de Markthal te
eel en relevant nieuws te vinden.
zien is, dus het was de uitdaging om ze zo transparant mogelijk te maken. Er is daarom ook bewust geen coating toegepast op het glas”, vertelt Joeri Bijster van gevelbouwer Octatube. “Het constructieve uitgangspunt van een kabelnet genereert maximale transparantie. Eigenlijk is dit het beste te vergelijken met de opbouw van een tennisracket. De bestaande ronde boog van de hal leende zich zeer goed voor een voorgespannen kabelconstructie. Het kabelnet vormt de achterconstructie van de glaspanelen die samen de gevel vormen.”
Sneller laad- en losproces Met de lancering van docklevellers met geïntegreerde RFIDtechnologie creëert de Duitse deurenfabrikant logistieke sector op
Transcarbo neemt Raamwerk over
innovatieve wijze
Transcarbo Kunststof Kozijnen uit Heerlen
mogelijkheden voor
heeft de activiteiten van Raamwerk
een sneller en
Kunststoffen te Dedemsvaart overgenomen.
betrouwbaarder laad-
Transcarbo is met een omzet van € 16 miljoen
en losproces, zo laat
en circa 100 medewerkers een van de grootste
het weten. De docklevellers met geïntegreerde RFID-techniek zijn in staat goederenbewegingen
kunststof kozijnenproducenten van Nederland.
tijdens het laden en lossen contactloos en betrouwbaar door transponders en ontvangers te regis-
Raamwerk heeft een omzet van € 3 miljoen en
treren. Waar normaal gesproken RFID-ontvangers in de vorm van aanrijgevoelige poorten rond de
20 medewerkers. Met de toevoeging van
dockdeur worden geïnstalleerd, bevindt de RFID-ontvanger van Hörmann zich direct onder de
Raamwerk verstrekt Transcarbo haar marktpo-
dockleveller. Deze is daarmee zeer dichtbij de transponder geplaatst, die op de europallet is aan-
sitie in het oosten van Nederland. Raamwerk
gebracht. Dankzij deze constructie kunnen alle relevante gegevens op het afleveringsbewijs
zal als zelfstandige organisatie en onder eigen
betrouwbaarder worden uitgelezen en geregistreerd, aldus het bedrijf.
merknaam verder gaan.
Hörmann voor de
8
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_7,8,9.indd 8
02-12-14 11:53
Luchtdicht Centre of Excellence De viering van het
Nieuw directieteam Ploeg Kozijnen
40-jarig bestaan van
Ploeg kozijnen heeft zijn organisatiestructuur
Den Braven Sealants
gewijzigd. Frans Biemond is benoemd tot alge-
in 2014 kreeg op 8
meen directeur en Ronald van den Ing tot com-
november extra glans
mercieel directeur. Beiden werken al jaren bij
door de opening van
het bedrijf. Jos van der Ploeg (voormalig
het Centre of
oprichter en eigenaar) richt zich op productin-
Excellence door wet-
novatie en is als lid van het management team
houder Economische
betrokken bij alle beleidsbeslissingen. Met
Zaken Marcel
deze wijziging in de organisatie structuur is
Willemsen van de
Ploeg kozijnen klaar voor een verdere ontwik-
gemeente
keling van het bedrijf in de nabije toekomst.
Oosterhout. Met dit trainingscentrum ondersteunt het bedrijf zowel klanten als medewerkers om optimaal op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en technieken. Den Braven verzorgt er workshops en trainingen voor klanten over haar producten, concepten en toepassingen. Tevens worden alle commercieel medewerkers van de Den Braven groep wereldwijd er getraind. Het gebouw is luchtdicht uitgevoerd.
Vorsselmans en De Groot & Visser bouwen samen
Nieuw hoofdkantoor AGC Glass
Gevelconstructeurs Vorsselmans uit Loenhout (België)en De Groot & Visser uit Gorinchem slaan de handen in elkaar bij de bouw van een nieuwe penitentiaire inrichting in het Noord-Hollandse
AGC Glass Europe opende onlangs haar
Zaanstad. De specifieke technische eisen, in combinatie met de hoge bouwsnelheid, hebben ertoe
nieuwe hoofdkantoor dat de naam AGC Glass
geleid dat beide gevelexperts hun krachten en kennis bundelen in de vennootschap VGV Façades.
Building kreeg. Dit bijna energieneutrale
VGV Façades zal 696 celramen en meer dan 1.130 vliesgevelelementen, deuren, lichtstraten,
gebouw is gelegen in Louvain-la-Neuve, 25 km
entreegehelen en patio's realiseren in een totale doorlooptijd van 6 maanden. De totale gevel zal
ten zuiden van Brussel. In de AGC Glass
in maart 2015 gemonteerd zijn.
Building, die ongeveer 500 personen kan huisvesten, zitten nu alle administratieve en centrale diensten van AGC samen die vroeger
Stemmen voor Reynaers Projectprijs
over verschillende locaties in het land gespreid De vakjury nomineerde 10
waren. Het gebouw kreeg de BREEAM-
projecten voor Reynaers'
certificatie1 `uitstekend' in de ontwerpfase en
Projectprijs. Nu is het de
kan dan ook een vrijwel neutrale energieba-
beurt aan het publiek om
lans voorleggen. Het gebouw onderscheidt
de winnaar te bepalen van
zich aan de buitenkant door een dubbele glas-
de Reynaers Projectprijs
gevel. De binnenschil bestaat uit dubbele
2014. Voor het eerst zijn de genomineerde projecten in een video te bekijken waarin de architect
beglazing van extra-blank glas met superisole-
een korte toelichting geeft op zijn ontwerp. Stemmen kan tot en met 19 december via de speciale
rende coatings en zonwering. De buitenschil is
website www.projectprijs.reynaers.nl
dynamisch en enig in zijn soort, met mobiele,
Nieuw is dat de architect van een gebouw een toelichting geeft op zijn ontwerp en de keuze voor
glazen lamellen voorzien van witte stroken die
het gebruik van aluminium systemen in de gevel. Hiervoor is van ieder afzonderlijk project een
afwisselend op de binnen- en buitenzijde zijn
korte video gemaakt. Op deze manier kan het publiek de projecten beter beoordelen.
gezeefdrukt.
6 / 2014
RenD_2014-12-10_7,8,9.indd 9
I
9
02-12-14 11:53
GEVELARCHITECTUUR
De Amazones: drie identieke woontorens
Spelen met vormen en materialen
De drie torens gezien vanaf de vijver van het Prins Hendrikpark. Het lijken massieve blokken maar dat wordt vertekend door het perspectief (foto: DOK Architecten)
Waar de noord- en de westgevels een vlak en rechthoekig aanzien hebben, kenmerken de zuidgevels zich met afgeronde en volledig transparante balkons op de hoeken en een gebogen verticale plooi in het metselwerk. Dit metselwerk wordt per verdieping horizontaal onderbroken door stroken van prefab betonelementen boven en onder de kozijnen. De relatief kleine kozijnen zijn in een vast patroon en een strak ritme in de gevels opgenomen.
Projectgegevens Opdrachtgever:
Van Wanrooij Projectontwikkeling, Geffen
Architect:
DOK Architecten, Amsterdam
Aannemer:
Hendriks Bouwbedrijf, Oss
Baksteen:
Daas Baksteen Zeddam, Zeddam
Prefab beton:
Lammert Beton
Ondersteuning:
Jordahl H-Bau en Normteq, Hengelo
Kozijnen:
Reynaers, Helmond
Start uitvoering: maart 2013 Oplevering:
december 2014
Op de voormalige locatie van de Hoge Agrarische School aan de west-
ontwikkelen. De basisgedachte was hoogbouw op dit stedenbouwkun-
kant van het Prins Hendrikpark tussen de Monseigneur Diepenstraat en
dige knooppunt van het Prins Hendrikpark en de lommerrijke Van
het Van Lanschotpad zijn drie identieke woontoren van 14 etages neer-
Lanschotlaan. Maar het was niet de bedoeling de waterpartij in het hart
gezet met elk 42 appartementen. Twee torens zijn bestemd voor ver-
van het park rondom dicht te bouwen. Er moest een zichtlijn blijven
koop; de derde voor verhuur. Tussen de verspreidstaande torens ligt
bestaan tussen beide groengebieden.
halfondergronds een 1-laagse parkeergarage voor 180 auto's. Op het dek
Het eerste plan bestond uit twee toren van circa 80 meter hoogte met
hiervan is een park aangelegd. De Amazones, zoals de woontorens
laagbouw er omheen, maar dat werd vrijwel direct afgekeurd. In tweede
genoemd worden, zijn in opdracht van Van Wanrooij Projectontwikkeling
termijn werd gedacht aan torens van 120 meter hoog, maar dat kan geen
uit Geffen ontworpen door DOK Architecten uit Amsterdam.
goedkeuring vinden, omdat één van de voorwaarden was dat de bebouwing niet hoger mocht worden dan de Sint Jan. Daarna zijn er tussen
Zoektocht
2000 en 2005 nog verschillende studies en diverse ontwerpen uitge-
Het ontwerp van de drie torens is niet zomaar tot stand gekomen. Daar
voerd. Het aantal woningen was bepalend voor een goede exploitatie.
zijn verschillende studies en een zoektocht van jaren mee gemoeid
Op een zeker moment is de stedenbouwkundige beslissing genomen
geweest. Al in 2000 kreeg het architectenbureau het verzoek ideeën te
ontwerpideeën te maken met drie torens als uitgangspunt. Ook hiervan
10
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_10,11,12,13.indd 10
02-12-14 11:54
Eén van de torens in volle glorie. Hierbij is goed te zien hoe rank en slank ze in feite zijn
Plattegrond van één van de verdiepingen (tekening: DOK Architecten)
Zicht op de zuidgevel van één van de torens, waarbij de drie balkons goed zichtbaar zijn
Beeld van de noord- en de westgevel; rechte gevelvlakken die haaks op elkaar staan
hebben verschillende varianten de revue gepasseerd, waarbij al meer
met een schildagend hollewandsysteem zou veel tijd gewonnen worden.
richting gegevens was aan het ontwerp door vorm, slankheid en uiterlijk
Toch zijn er bepaalde delen van de torens wel in prefab betonwanden
nader in de vullen. De gemeente heeft meerdere van deze plannen
uitgevoerd: het binnenblad van de gekromde gevels naast de plooi en de
teruggekoppeld met de buurt en de omgeving.
kernwanden van liftschachten en trappenhuizen.
Uiteindelijk kon het ontwerp zoals dat nu is uitgevoerd, ieders goedkeu-
Wat wel geprefabriceerd is, zijn de lichtgrijs gekleurde betonnen spekla-
ring wegdragen. Drie identieke torens met een hoogte van 44 meter,
gen en doorgaande vensterbankstroken. Om logistieke redenen zijn
slank in aanzien met veel ronde hoeken vanwege de elegante `vrouwe-
deze elementen lopende het metselwerk met de hand gesteld. Ze zijn
lijke' vormen, waarvan de naam De Amazones is afgeleid. Torens waar-
daardoor vanuit Arbo oogpunt kleiner en dunner (40 mm) dan gebruike-
van de gevels architectonisch aansluiten bij de Bossche School:
lijk, waardoor er veel naden zichtbaar zijn. Door te kiezen voor deze
baksteen met betonnen speklagen. Toren ook die niet in lijn of pal naast
oplossing is er in de gevelconstructie verhoudingsgewijs veel staal voor
elkaar geplaatst zijn, maar min of meer aan de randen van het beschik-
metselwerkondersteuning toegepast.
bare terrein, waardoor er tussenin ruimte bleef voor de halfonder-
Ook de elementen van de betonnen dakrand zijn geprefabriceerd, maar
grondse parkeergarage met een park op het dek.
daar zijn minder naden te zien. Deze elementen zijn met de kraan ingehesen en op doken gesteld, waardoor ze groter en zwaarder konden
Wel of geen prefab
worden uitgevoerd. De eerste gedachte was de dakrand in kunststof
Op basis van het definitieve ontwerp is naar een uitvoerende partij
(polyester) uit te voeren. Dat zou gewicht besparen, het zou simpeler te
gezocht en is Hendriks Bouwbedrijf uit Oss geselecteerd. Daarna is het
bevestigen zijn en eenvoudiger in onderhoud. De argumentatie en een
plan in de besteksfase in bouwteamverband (opdrachtgever, architect,
gedetailleerde uitwerking van de aannemer heeft de keuze naar prefab
constructeur en aannemer) verder ontwikkeld. Op verzoek van Hendriks
betonnen elementen doen doorslaan. Ze hebben dezelfde kleur en tex-
is dat in BIM gedaan; voor sommige partijen een nieuw maar leerzaam
tuur als de speklaagelementen.
proces, dat zijn vruchten heeft afgeworpen. In eerste instantie was het plan de gevels te prefabriceren en deze ele-
Gevelaankleding
menten aan het betonskelet te verankeren. Er is uiteindelijk voor een
Het metselwerk is uitgevoerd in halfsteensverband met erachter een
traditionele werkwijze van handmatig opmetselen gekozen, mede omdat
geïsoleerde spouw van 160 mm. Als steen is gekozen voor een beige tot
de aannemer een ander idee had ten aanzien van het optrekken van het
lichtbruine strengpers, Birchwood, met een licht reliëf. Het onderste deel
betonskelet. Traditioneel be- en ontkisten zou enorm veel tijd vergen;
van de gevels is opgetrokken in een donkergekleurde steen. Deze komen
6 / 2014
RenD_2014-12-10_10,11,12,13.indd 11
I
11
02-12-14 11:54
RenD_2014-12-10_10,11,12,13.indd 12
02-12-14 11:54
GEVELARCHITECTUUR
Bij de plooi of vouw in de zuidgevel loopt het gevelvlak iets naar binnen. Hier zijn ook goed de prefab betonnen speklagen en vensterbankstroken te zien
De balkons op de oostpunt van de torens hebben rondgebogen beglazing; een kenmerkend detail van de Amazones
Het middenbalkon met de lichtgeknikte balustrade is in principe een inpandig balkon
Hier is goed te zien dat de kromming van de onderste drie balkon aan de westzijde over de volle hoogte zijn dichtgezet
uit hetzelfde productieproces maar zijn om hun donkere tint uitgeselec-
door twee kolommen en gekoppeld aan de draagconstructie. Deze bal-
teerd voor deze toepassing.
kons hebben alleen aan de zuidzijde een glazen balustrade. De gebogen
De aluminium kozijnen in de metselwerkgevels rondom de torens zijn
punt en de noordzijde is bewust over de volle hoogte dichtgezet met
allemaal gelijk van afmetingen: 810 x 1850 mm. Deze maatvoering is
enkel gelaagd glas, ingeklemd in de onder- en bovenzijde. Het warmge-
grotendeels voortgekomen uit EPC berekeningen; uit de verhouding
bogen glas op de punt heeft een straal van 1,45 meter en is in twee delen
glas - aluminium profiel. Ook de aanzichtbreedte van 101 mm is overal
gemaakt. De minimale naden tussen deze glasplaten en de aansluitingen
gelijk, onafhankelijk van of we te maken hebben met vaste beglazing of
van het glas op de kolommen is niet dichtgezet, niet afgekit. Als optie
een bewegend deel. Alle kozijnen zijn samengesteld uit CS 77 systeem-
aan de bewoners is op de balustrades een zogenoemde serrebeglazing
profielen van Reynaers. Voor de schuifpuien op de balkons zijn profielen
aan te brengen om het balkon volledig af te sluiten. Een aantal kopers/
van de serie CP130 gebruikt.
bewoners heeft hiervoor gekozen, maar het doet geen afbreuk aan het
Een opmerkelijk detail aan de noordgevels is dat daar met de negge van
architectonische beeld van de Amazones.
de kozijnen is gespeeld om deze gevels meer expressie te geven. Alle kozijnen rondom de torens zijn in de gevels opgenomen met een negge van 180 mm. Alleen de kozijnen van de 3e t/m de 11e verdieping in de noordgevels hebben geen negge; ze zijn naar voren gehaald tot in het vlak van het metselwerk.
Balkons Elk appartement heeft een balkon op het zuiden. Die in het midden van de gebouwen zijn het eenvoudigst; ze hebben een lichtgeknikte glazen balustrade. De balkons aan de westzijde hebben eveneens een glazenbalustrade maar die loopt aan het uiteinde rondgebogen terug naar de westgevel. Bij de onderste drie verdiepingen is deze kromming over de volle verdiepinghoogte dichtgezet, omdat dit uit windonderzoek noodzakelijk bleek. De balkons aan de oostzijde, op de koppen van de woontorens, zijn bijzonder van vorm. Het zijn in wezen uitkragende vloerdelen, gedragen
6 / 2014
RenD_2014-12-10_10,11,12,13.indd 13
I
13
02-12-14 11:54
VAKTUEEL
Auteur: Louis Jongeleen Fotografie: Marcus Peters
“
14
I
6/ 2014
RenD_2014-12-10_14,15,16,17.indd 14
02-12-14 11:55
De gevel van de toekomst (6)
“Een gevel kan energiegenerator, een display of een Baljurk zijn” Met zijn medewerkers van buro Archipelontwerpers houdt architect Eric Vreedenburgh zich de laatste decennia intensief bezig met de theorie en de praktijk van stedenbouw, architectuur en productontwikkeling. Zijn creatieve kracht komt tot uitdrukking in toekomstgerichte projecten in binnen- en buitenland. Van de transformatie van het Scheveningse havengebied tot een ecologische tuin met paviljoens in Xi'an in China. Trefwoorden bij zijn werk zijn: intensief ruimtegebruik, luchtgebonden bouwen, IFD-bouwen, `smart' bouwen, aanpasbaar bouwen, transformatie, variatie en onvoorspelbaarheid.
generation genomics, energy storage, 3D printing, advanced materials, advanced oil and gas exploration and recovery' en `renewable energy'. Deze ontwikkelingen zullen rond 2025 een economische impact hebben met een jaarlijkse omzet tussen de 14 en 33 biljoen dollar. Dat is 1 tot 2 maal het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) van de gehele Europese Unie. Dat is ongeveer 20 tot 42 maal het BNI van Nederland. Dit houdt geen regering nog tegen.” “De onstuitbare evolutie van de technologie werkt ook door in alles wat met bouwen te maken heeft. Nieuwe materialen, toepassingen van duurzame energie, sensortechnologie en 3D-printing komen eraan. Rekencapaciteit kun je tegenwoordig inbouwen in ieder essentieel onderdeel van een gebouw. Objecten in onze leefomgeving kunnen worden voorzien van chips en sensoren die meten, informatie uitwisselen en controleren. Dat is de verandering die we nu meemaken en die voor een belangrijk deel onze toekomst bepaalt.”
Sinds een aantal jaren ligt de bouwwereld in Nederland behoorlijk overhoop. Ligt dat vooral aan de economische recessie, zoals veel bouwers denken?
Hoe zal volgens u het bouwproces veranderen of misschien moeten veranderen?
Vreedenburgh: “Je zou niet zeggen dat het crisis was, als je ziet hoe
Vreedenburgh: “ In de huidige bouwpraktijk zie je steeds vaker dat
hoog het vastgoed nog altijd in de boeken staat. Maar deze tijd wordt
opdrachtgevers de traditionele manier van aanbesteden vervangen
vooral gekenmerkt door een andere ontwikkeling die de wereld zal ver-
door een nieuw soort `tenderconstructies'. Ik merk hoe processen daar-
anderen. We leven in een periode waarin de maatschappelijke en econo-
bij gemakkelijk door elkaar gaan lopen. Bij die tenders praten opdracht-
mische werkelijkheid op z'n kop wordt gezet door de
gevers met mogelijke opdrachtnemers behalve over het betreffende
informatietechnologie. Dat gaat niet alleen over de bouwsector, maar
project dikwijls ook al over onderhoud. In die voorfase ligt er dan vaak
over verandering op alle terreinen en op grote schaal.
niet meer dan een schets van een project op tafel, terwijl er over onder-
In het algemeen bepaalt technologie voor een groot deel onze perceptie
houd al wordt doorgepraat tot op bestekniveau. Voor uitwerking van de
van de wereld en ons handelen. In een studie uit 2013 brengt het
schets heeft men vaak geen geld over, want het is `maar een schets'.
McKinsey Global Institute worden twaalf innovatieve sectoren in kaart
Ook leveranciers hebben daar dan last van. Zij steken veel tijd in reken-
die voor de huidige maatschappelijke en economische orde ontwrich-
werk en lopen het risico dat de gekozen aannemer na de gunning laat
tend kunnen zijn. Deze twaalf `next big things' zijn: `mobile internet,
weten dat hij liever zaken doet met een ander. Het werkt veel beter als je
automation of knowledge work, internet of Things, cloud technology,
met een bouwteam de tekeningen uitwerkt, compleet met techniek en
advanced robotics, autonomous and near autonomous vehicles, next
details. Pas dan kun je een definitief ontwerp neerzetten. Een tweede voorbeeld van een vernieuwing met nadelen, is het gebruik van BIM (Bouw Informatie Model, red). BIM is nu bijna een toverwoord in de bouw, maar deze bouwwijze met behulp van een virtueel gebouwmodel
Gangmakers
vraagt in feite al om een doordacht ontwerp voordat je ermee aan de
Dat de bouw nu razendsnel verandert, is voor een belangrijk deel het
slag gaat. In de beginfase van een ontwerp moet je kunnen `boetseren'
werk van enkele gangmakers. Zij ontwikkelen nieuwe methoden voor
met vormen en constructies. Daar is BIM niet flexibel genoeg voor. Een
het maken van gebouwen die goed zijn voor mensen in plaats van
nadeel van BIM is ook dat prijsopgaven van producten en bouwcompo-
het omgekeerde. In de toekomst zal de gevel een technologisch
nenten van het gebouwmodel een eigen leven gaan leiden.
hoogwaardig onderdeel zijn van elk gebouw, afgestemd op de
Intussen verschuiven ook de rollen in de uitvoering van bouwprojecten.
behoeften van de gebruikers. Raam & Deur vraagt zes koplopers in
De bouwmanager voert de regie. De aannemer controleert de maatvoe-
bouwinnovatie naar hun visie op `De Gevel van de Toekomst'.
ring en de architect houdt zich in hoofdzaak bezig met kleuren, materialen en detaillering. En verder meen ik dat de bouwers in Nederland veel
6/ 2014
RenD_2014-12-10_14,15,16,17.indd 15
I
15
02-12-14 11:55
Voorkom misbruik van vluchtdeuren
LIPS Deurwachter exit alarm 7411 Alarm bij oneigenlijk gebruik van de nooduitgang LIPS Deurwachter exit alarm 7411 voorkomt misbruik van vluchtdeuren, zonder concessies te doen aan de vluchtveiligheid en inbraakwerendheid van het gebouw. Dankzij het akoestische alarm, de flexibele montage en de EN179 certificering is LIPS Deurwachter de ideale oplossing om vluchtdeuren optimaal te monitoren en misbruik tegen te gaan. ASSA ABLOY, the global leader in door opening solutions
www.lips.nl/deurwachter
50 JAAR MONDIALE BRANCHEBIJEENKOMST
De R+T is de nummer 1. Wereldwijd. De beurs is een branchebijeenkomst, branchebarometer en innovatieplatform. En de beurs is een uniek succesverhaal. Vier samen met ons het 50-jarig bestaan van de R+T!
R+T_S_Jubi-Anz_187x131_nl.indd 1
RenD_2014-12-10_14,15,16,17.indd 16
08.09.14 15:02
02-12-14 11:55
VAKTUEEL te lang blijven navelstaren. We weten nu al een tijdje dat het hier slecht gaat met de bouw. Maar dat is niet overal zo. Met Archipelontwerpers zijn we behalve hier in Scheveningen *) ook actief in Rwanda en China. Daar liggen nu kansen voor bouwbedrijven die iets willen creëren. In Rwanda bijvoorbeeld bestaat grote behoefte aan woningen en het land beschikt het over voldoende grondstoffen en energiebronnen. Bouwen is daar zeker nog niet in alle opzichten een keurig gestructureerd proces. Intussen is er wel, met Nederlandse hulp, een kadaster opgezet.” *) Het havengebied van Scheveningen verkeert al enkele jaren in staat van transitie. In de nieuwe bebouwing en in de verrassende leefruimten bovenop de bestaande gebouwen (`Luchtgebonden gebouwen' )is direct de hand van de Archipelontwerpers te herkennen. Kijk eens op: www. archipelontwerpers.nl
Archipelontwerpers ontving vorig jaar de prijs voor `Het Slimste Bouwproject van 2013' voor de nieuwe gerealiseerde zorgwoningen van `Het Dorp' in Arnhem. Wat houdt `Slimbouwen' in dat geval in? Vreedenburgh:” Vijftig jaar na de tv-actie van Mies Bouman moet `Het Dorp' in Arnhem opnieuw het neusje van de zalm worden van de zorghuisvesting. Bij het ontwerp van twee proefwoningen hebben we de flexibiliteit en de toepassing van smart-technologie als belangrijkste uitgangspunten gekozen. Flexibiliteit omdat de woningen aanpasbaar moeten blijven aan de vaak zeer specifieke beperkingen en wensen van de individuele gebruikers. Zij moeten met behulp van geavanceerde technologie zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen. Voor iemand die alleen zijn kin kan bewegen, moet het mogelijk zijn om zelf een raampje open te zetten. In ons concept moesten dus alle bedieningsmogelijkheden in de woning volledig instelbaar zijn op de handicap. Scheidingswanden zijn verplaatsbaar. Voor iemand die niet zelfstandig in en uit bed kan komen, zal de slaapkamer groot genoeg moeten zijn voor een tilliftsysteem. Iemand die zelfstandig kan koken en graag met anderen samen wil eten, heeft een ruime keuken nodig. En zoals iedereen, verlangt ook de gebruiker van een zorgwoningen een comfortabel en mooi huis. Deze nieuwe zorgwoningen zijn in zekere zin een voorafschaduwing van hoe
Eric Vreedenburgh toont een beeld van `De Baljurk' in de Haagse binnenstad.
iedereen in de toekomst zal wonen. Want door de voortschrijdende technologie worden we ons steeds bewuster van onze beperkingen en zullen
Als ontwerper realiseer ik me ook dat gevels voor een belangrijk deel de
we ons in toenemende mate gehandicapt gaan voelen.”
aantrekkelijkheid uitmaken van onze steden. Dat besefte ik des te meer toen Archipelontwerpers een tiental jaren geleden de opdracht kreeg
Welke overwegingen zouden een rol moeten spelen bij het ontwerpen van een `Gevel van de Toekomst'? Wat kan een gevel méér zijn dan een gemonteerd geheel van een aantal duurzame gevelproducten?
voor het maken van een plan voor de transitie van een verloederd stukje
Vreedenburgh: ”Dat de gevel een belangrijke energiegenerator kan zijn,
lijk Middeleeuws - straatje. Alleen was de vloeiende lijn van de oude
zal iedereen binnen niet al te lange tijd gewoon vinden. Hetzelfde geldt
straatwand doorbroken door een rechthoekig hoekpand van later
voor het gebruik van gevels als informatieve displays of als schermen
datum. Ons ontwerp omvatte onder andere de restauratie van zeven
waarmee het aanblik van exterieur en het interieur van een gebouw
oude gevels en de nieuwbouw van een gebogen hoekpand dat werd
naar wens kan worden veranderd. Met een vergelijkbare techniek als die
opgeluisterd met een voile van goudkleurig, half-doorzichtig weefsel van
van Google Glass kun je straks internetpagina's projecteren op begla-
brons.
zing. Glas of dichte delen van de gevel kunnen worden bewerkt met coa-
Gerard Stevers - helaas onlangs overleden - was de eigenaar-opdracht-
tings die de CO2 uit de lucht halen of met coatings die fungeren als
gever en vond het prachtig . Hij wist ook zeker dat door onze aanpak al
zonnecellen. Een nieuwe generatie bouwmaterialen integreert verschil-
zijn panden in de buurt in waarde zouden stijgen. Na veel gesteggel met
lende functies op moleculair niveau. Zo wordt er op dit moment gewerkt
de welstandscommissie is ons ontwerp uiteindelijk door de gemeente-
aan `carbon composiet', een lichtgewicht materiaal dat onbreekbaar is
raad goedgekeurd. De vloeiende lijn van de oorspronkelijke straatwand
en sterker dan staal. Toepassing van die nieuwe materialen roept
en de bronzen siergevel vielen goed in de smaak bij de Hagenaars. Het
natuurlijk meteen weer nieuwe vragen op. Bijvoorbeeld, hoe moet je in
nieuwe hoekpand met de historische rondingen kreeg al gauw de naam
de toekomst gaan slopen om alle materialen te kunnen hergebruiken of
`De Baljurk'. Stevers kreeg gelijk, het werd een begin van de opknap-
recyclen?
beurt van de hele wijk."
Haagse binnenstad. Het ging om een achttal oude panden in verschillende bouwstijlen, van Jugendstil tot nog veel oudere bebouwing. De rooilijn van die pandjes volgde de loop van een kronkelend - oorspronke-
6/ 2014
RenD_2014-12-10_14,15,16,17.indd 17
I
17
02-12-14 11:55
RAAMWERK Conceptueel bouwen neemt toe
Procesinnovatie staat voorop
W&R woningen, Alphen aan den Rijn.
De bouw wordt sinds enige jaren overspoeld met totaalconcepten, voor nieuwbouw en voor renovatie. Al die concepten zijn opgebouwd uit deelproducten, afkomstig van verschillende toeleveranciers. Bijvoorbeeld van Transcarbo Kunststof Kozijnen en Houtindustrie Stam & Landman. Hoe is dat, meedraaien in het bouwconcept van een ander? Wat zijn de voordelen? Zijn er nadelen? Verandert het werk? En: is dit de toekomst?
tijd. Binnen een concept kun je dat kozijn in een bedrijfshal monteren in een prefab gevelelement. Het kozijn wordt in dat geval onder optimale en geconditioneerde omstandigheden verwerkt. Dat betekent: geen problemen meer met de bereikbaarheid van de bouwplaats, je bent niet meer afhankelijk van het weer en je hoeft die steiger niet meer op. Dat is goed voor een kostenbesparing van maar liefst veertig procent.”
Open markt Transcarbo is als co-maker verbonden aan het IQ-concept van Ballast Nedam. In een productiehal in Weert worden de kunststof kozijnen van Transcarbo gemonteerd in de hsb gevelementen voor IQ-woningen. In een hal in Coevorden gebeurt met Transcarbo-kozijnen hetzelfde; daar
Als het om die laatste vraag gaat, is Transcarbo-directeur Mayco van de
worden ze gemonteerd in de betonnen bouwwanden van Volker Wessels'
Wal beslist: “Wij hebben dit jaar in de eerste zes maanden dertig procent
PlusWonen-concept. En Transcarbo levert kozijnen aan collega-toeleve-
van ons werk gehaald uit kozijnen voor concepten zoals het IQ-concept
rancier Vianen Kozijntechniek. Van de Wal: “Vianen produceert binnen-
van Ballast Nedam en het PlusWonen-concept van VolkerWessels. Drie
spouwbladen met kunststof kozijnen. Dat laatste is een duidelijke
jaar geleden was dat nog tien procent of misschien wel minder.”
beweging binnen de timmerindustrie, in respons op de martkontwikke-
De stijgende lijn bij het kozijnenbedrijf uit Heerlen weerspiegelt volgens
lingen; steeds meer bedrijven fabriceren binnenspouwbladen.”
Van de Wal de ontwikkelingen in de bouw: “Er wordt meer met concep-
De opsomming van Van de Wal beantwoordt direct een volgende vraag:
ten gebouwd, omdat we tegenwoordig veel meer nadenken over de kost-
ben je als toeleverancier gebonden aan één enkel bouwconcept? Nee
prijs van een woning. Het gaat bij de bouwconcepten om een totale
dus, meldt Van de Wal: “Die markt is volledig open. Wij zouden, bij een
kostenverlaging van de woningbouw. De bouwkosten van een woning
jaarlijkse productie van kozijnen voor 2500 woningen, in nieuwbouw en
moeten terug naar 85.000 tot 100.000 euro, en dat bereik je onder
renovatie, ook niet voldoende productie draaien als we ons moesten
andere door de handelingen op de bouwplaats te reduceren.”
beperken tot één concept-aanbieder.”
Van de Wal maakt een snelle globale rekensom met een kozijn: “Elke
Ook Gjalt Roo, directeur van Houtindustrie Stam & Landman in
vierkante meter kozijn op de bouwplaats staat voor één uur montage-
Heerhugowaard beaamt dat de markt open ligt: “Je bindt je als bedrijf
18
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_18,19.indd 18
02-12-14 11:55
niet aan één conceptaanbieder. Wij worden recentelijk wel vaker benaderd door door aanbieders van concepten. Iedereen is zoekende: veel aannemers zijn bezig met het ontwikkelen van een conceptwoning en het maken van een keuze van partners.”
'We' en 'ons' Dat conceptuele bouwers aankloppen bij Stam & Landman, heeft een goede reden. Het bedrijf is een oudgediende als het gaat om samenwerken met conceptuele bouwers: “Wij leveren al zo'n twintig jaar kozijnen, ramen en deuren van hout en hsb-elementen voor het W&R concept van BAM. En sinds kort doen we voor BAM ook W&R renovaties. In de systemen achter die beide concepten zit geen verschil, wel zijn de producten die we leveren anders.” Ook Roo constateert dat conceptueel bouwen een groeimarkt is, al heeft
W&R woningen, Alphen aan den Rijn.
zijn bedrijf wel ervaren dat de crisis ook aan de conceptuele bouwers niet geruisloos voorbij ging: “De schaal is door de jaren heen wel veranderd. We zijn twintig jaar geleden begonnen met één bouwstroom, voor 200 tot 250 woningen per jaar. In 2007 zaten we op vijf bouwstromen. Nu zitten we op minder capaciteit, ondergebracht in vier separate bouwstromen. Naar het zich laat aanzien gaan deze vier teams volgend jaar weer op volle sterkte produceren.” Roo heeft het vaak over 'we' en 'ons', als hij praat over het werk voor BAM. Dat alleen al illustreert de andere manier van werken binnen de conceptuele bouw. Roo: “De processen zijn anders. Je hebt als co-maker meer verantwoordelijkheid voor het eindproduct, de W&R woning, en je bent mede-verantwoordelijk voor de ontwikkeling van dat product. Je kunt niet, als in een traditionele aanbesteding, je werk doen en dan weglopen. Je moet de andere partijen als partner zien. De ploeg die onze gevelsluitende elementen stelt, had bijvoorbeeld wensen ten aanzien
BAM Wooncollectie.
van de hijsvoorzieningen. Daarom hebben wij geïnvesteerd in een iets
meer industrieel gedacht. Op de bouwplaats kan je nog wel eens een
duurdere hijsvoorziening, om de procesgang te verbeteren. De co-
dagje schipperen, maar met conceptueel bouwen gaat dat niet. Dat
makers regelen dat financieel onderling af en de verbetering wordt dan
betekent dat je als co-maker een andere mentale houding moet kwe-
kostenneutraal voor de BAM doorgevoerd.”
ken.”
Anders tussen de oren
Rust in de tent
Ook Van de Wal benadrukt dat de processen anders verlopen bij concep-
Ook anders dan in de traditionele bouw, zijn de open calculaties. Roo:
tueel bouwen. En dat de winst veel meer in de procesinnovatie zit, en
“Dat verlangt van twee kanten een groot vertrouwen. Open calculaties
minder in de productinnovatie: “Veel mensen geloven dat vooral produc-
vereisen dat je als co-maker ook aan het belang van de anderen denkt.”
tinnovaties bijdragen aan een lagere kostprijs per woning. Er worden
Van der Wal is het daarmee eens: “Iedereen moet de boeken open
ook heel wat productinnovaties ontwikkeld binnen bouwconcepten.
gooien, anders kun je niet kijken waar de pijn van de kosten zit. Maar die
Maar die zijn niet per se altijd heel spectaculair, vaak zijn het 'gewoon'
houding staat in de bouw altijd nog in de kinderschoenen.”
nieuwe producten, geen wereldschokkende noviteiten. Maar bij concep-
De openheid binnen het conceptuele bouwen, de aandacht voor alle par-
tueel bouwen zit de winst vooral in de verbetering van de processen.”
tijen onderling en de nadruk op een gestroomlijnde procesgang, het
Voorwaarde voor die verbeterslag is volgens Van de Wal een andere
bevalt Roo naar eigen zeggen uitstekend: “Het is een compleet andere
manier van werken dan in de traditionele bouw: “Procesinnovaties ont-
manier van werken. Er is rust in de tent en er zijn minder ad hoc beslis-
staan wanneer alle partijen met elkaar aan tafel gaan, gezamenlijk het
singen, de kosten en de kwaliteit zijn gewaarborgd en er zijn minder
bouwproces bestuderen en hun individuele eisen op tafel leggen.
noodoplossingen dan in de traditionele bouw, oplossingen die de bouw-
Vandaar uit streef je naar een resultaat.”
kwaliteit niet ten goede komen en meer kosten met zich meebrengen.”
Je moet daarbij allemaal veel meer meedenken met de klant, aldus Van
Ook een voordeel vindt Roo de mogelijkheid om te sturen op de produc-
de Wal. Om die bewering kracht bij te zetten, haalt Van de Wal de
ten die je wilt gebruiken: “In overleg uiteraard, maar aanpassingen van
gestroomlijnde productie bij VolkerWessels aan: “Zij maken één woning
producten zijn mogelijk. Bij een project in Almere, enige jaren geleden,
per dag. Dat betekent dat je je kozijn stipt op tijd moet leveren; als de
wilde BAM graag een project verwerven om passiefwoningen te bouwen
assemblage in de hal klaar is, gaan de bouwdelen de volgende dag naar
met het W&R systeem. Dat vroeg om meer isolatie, van wanden en
de bouwplaats voor montage. Als jij je kozijn niet levert, staat er op de
ramen. We hebben toen ruim de tijd gekregen om uit te zoeken wat er
bouwplaats een woning zonder kozijnen, maar wel al met een keuken,
nodig was om de passiefhuisnormen te halen. Jij als partner moet dat
een badkamer en een geiser. Dat is diefstalgevoelig.”
uitzoeken en afstemmen met de andere partijen. Je moet dan wel bereid
Kortom: het moet anders tussen de oren, stelt Van de Wal, als je als toe-
zijn om die kosten te maken, terwijl je op dat moment niet zeker weet of
leverancier mee wilt draaien in de conceptuele bouw: “Er wordt steeds
BAM die opdracht uiteindelijk daadwerkelijk verwerft.”
6 / 2014
RenD_2014-12-10_18,19.indd 19
I
19
02-12-14 11:55
U wilt faalkosten voorkomen. Wij bieden PreSets. Professionele hang- en sluitwerkproducten voor ramen en deuren, in drie voorselecties: Basic: het bekende BUVA hang- en sluitwerk dat zijn waarde in de bouwpraktijk heeft bewezen. Total Control: voor blijvende en volledige nastelbaarheid van hang- en sluitwerk van ramen en deuren. Full Proof: Zelfstellend en corrigerend hang- en sluitwerk, voor het opvangen van nagenoeg alle in de praktijk voorkomende bouwtoleranties. Meer informatie? Bel BUVA, vraag de brochure aan of download deze op buva.nl
0180 - 69 75 00 | buva.nl
Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze deursluitoplossingen
OPENWAAIENDE DEUREN ‘Houd de deur goed vast’! Je moet er niet aan denken dat deze door de wind openslaat tegen.... En toch gebeurd het nog te vaak. Door toepassing van een DICTATOR deuropeningsbegrenzer wordt de deur afgeremd en begrensd. Hierdoor wordt schade aan de deur of kozijn voorkomen en ontstaat er een veiligere situatie. Afhankelijk van de deur/kozijn situatie kan er gekozen worden uit 3 verschillende bevestigingssets. Optioneel is de begrenzer leverbaar met dubbelzijdige demping en/of mechanische vaststelling op de eindpositie (90o of 120o)
DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl
RenD_2014-12-10_20.indd 20
02-12-14 11:56
CLOSE UP
Nieuwe verkoopargumenten voor uw verkoopgesprek De innovatieve zwenkhaak-sluitstang, de Soft Closefunctionaliteit met rolgelagerde demping en de Comfort Unit, vergroten opnieuw het prestatievermogen van de beslagreeks HS Portal van Siegenia en zorgen voor een duidelijk groter ruimtelijk comfort. Een nieuwe dorpel maakt het pakket innovaties compleet.
Zwenkhaak-sluitstang: fraaie optiek - hoge veiligheid Zijn functioneel principe is doordacht, zijn uiterlijk fraai, de techniek robuust: De nieuwe HS zwenkhaak-sluitstang van Siegenia onderscheid zich binnen de markt. Hiervoor zorgt de verdektliggende sluittechniek met zijn, tot maximaal vier, uit hoogwaardig staal vervaardigde sluithaken, die zich in een geopende stand terugtrekken in de vleugel en een onbelemmerde doorgang mogelijk maken. Bij het sluiten, vergrendelen ze van onder naar boven in de verdektliggende sluitstukken van het kader en drukken ze de vleugel horizontaal en verticaal vast in de dich-
Comfort Unit: Eenvoudig, overzichtelijk, economisch
tingen. Zelfs bij lichte vleugels biedt dit principe een optimale dichtheid.
Dit intelligente totaalconcept van Siegenia biedt verwerkers van hef-
Dit wordt ondersteund door een unieke vergrendelfunctie: deze stelt
schuif-elementen vervaardigd uit hout en kunststof duidelijke voordelen
veilig dat de haken na het vergrendelen, zelfs met behulp van gereed-
ten opzichte van haar concurrenten: Met de HS PortalComfort Unit kun-
schap, niet kunnen worden teruggedrukt. Op het gebied van dichtheid,
nen raamfabrikanten alle benodigde onderdelen voor het vervaardigen
inbraakwerendheid en duurzaamheid - het mechanisch gedeelte van de
van hun opdracht in de vorm van een compleet pakket verkrijgen.
sluitstang wordt hierdoor ontlast - haalt het de hoogste waarden.
Van loopwagens, via de geleidingsrails tot aan de onderdorpel verkrijgen
Optisch overtuigt de zwenkhaak-sluitstang niet enkel door zijn verdekt-
verwerkers bij de HS Portal Comfort Unit' complete componenten, tot op
liggende haken, maar ook door een exclusief design van de sluitstukken
de millimeter nauwkeurig gezaagd, individueel voorgeboord en met een
voor het kader en de verdektliggende aandrukverstelling. Sluitrollen in
maximale graad qua voormontage. Dit bespaart geld, omdat de monta-
de sluitstukken zorgen voor een lichtlopende, slijtage-arme sluitbewe-
getijd zal reduceren en ook het kostbare zaagverlies bij het zagen komt
ging.
te vervallen. Daarnaast geeft Siegenia garantie op de dichtheid van het geleverde element. De bestelling wordt online ingegeven is denkbaar
Uniek verkoopargument
eenvoudig en overzichtelijk; de levertijd bedraagt 5-8 werkdagen.
Dit verschaft verwerkers een nieuw potentieel en een universele toepassing van de nieuwe zwenkhaak-sluitstang (schema A, C, D, G, H, K en E),
Eco Pass: alles in één
die vanaf heden voor hef-schuif-elementen vervaardigd uit hout en
Ander nieuws is een onderdorpel met meerdere voordelen: de Eco Pass
hout-aluminium, verkrijgbaar is. Daarmee geeft het een uniek verkoop-
onderdorpel - basis voor het succesvolle concept HS Portal Comfort Unit
argument. Eveneens beschikbaar is een optionele uitvoering met een
- verbindt energie-efficiëntie met comfort, esthethiek en een absolute
kierstand, uitgevoerd in geborsteld roestvrij-staal.
barriérevrijheid. Dankzij zijn doordachte 10-kamerprofiel vervult de onderdorpel voor houten en kunststof HS-elementen moeiteloos aan de
Soft Close functie: voor een verdere lichte bediening
geldende eisen qua energieprestatie. Dankzij de optionele aansluitpro-
Zware vleugels voor het bereiken van de vergrendelingspositie zacht
fielen, (absoluut barriérevrij), de DIN 18040-2, is de Eco Pass ook aan-
afremmen: de nieuwe Siegenia HS Portal met Soft Close-functie ver-
gaande het thema universal design leidinggevend: slechts 5 mm is de
traagt de vleugel bij de beweging naar de eindstand, om deze aanslui-
looprail hoog. Eco Pass is voor een veelvoud aan houten en kunststof
tend zacht in de sluitpositie te trekken. Dat verkleint de kans op
onderdorpels geschikt. Naast de systemen van IV68 tot IV92 sluit deze
letselrisico's voor de gebruiker, beschermt de raamelementen en voor-
ook aan op de uitvoeringen van de reeksen Gealan S8000 alsook de
komt vervorming van het bouwkundig kader. Voor een maximale lichte
S9000, Salamander IQ, Rehau Geneo alsook de Premidoor 88.
gang van de vleugel zorgt een nieuwe, vlakwerkend ingefreesde gelei-
Aangaande de Premidoor 88 heeft profielleverancier Profine zijn kwali-
dingsrail met gelagerde rollen.
teitslabel 'Profine certified' toegekend aan Siegenia.
6 / 2014
RenD_2014-12-10_21.indd 21
I
21
02-12-14 11:56
DEUR IN DEUR UIT
Trends en ontwikkelingen
Garagedeuren: verfijning en optimalisatie Meer montagegemak voor de installateur, een nieuw prestatielabel dat de consument informeert over de prestaties van een garagedeur, en nieuwe functies voor de garage, met alle gevolgen van dien voor de keuze van de garagedeur. John Stadhouders van Doco International, Raymond Olderaan van Hörmann en Jan-Pieter de Graaff van Salco Garagedeuren laten zich uit over trends en ontwikkelingen op het gebied van de garagedeur.
je de hele power-unit van de garagedeur, met één persoon monteren, waar dat normaliter twee mensen vraagt. Het systeem werkt vooral goed bij achterliggende veren-assen.” Een ander voorbeeld betreft de inbouwsituatie, aldus Stadhouders: “De garagedeur moet steeds compacter ingebouwd worden. Wij hebben daarvoor een nieuw systeem, EXS-40, dat maar tachtig millimeter ruimte nodig heeft, inclusief aandrijving.” Momenteel is geen enkel ander garagedeursysteem zo compact zonder speciale voorzieningen, aldus Stadhouders. En ook het aanleveren aan de markt is veranderd, aldus Stadhouders: “Doco levert voor de 'open markt', waar bedrijven onder eigen naam garagedeuren op de markt brengen. Ons bedrijf levert de laatste jaren
De kanteldeur, de roldeur en de (zijdelingse) sectionaaldeur; het zijn de
steeds meer complete systemen in plaatst van losse componenten,
klassiekers onder de garagedeuren. En daaraan zal niet snel iets veran-
waarbij onze klant zelf alleen nog zijn panelen en aandrijving kiest. Men
deren, stelt John Stadhouders van de afdeling R&D van Doco
koopt een systeem, plug & play. Voor onze klanten betekent dat een
International. Volgens Stadhouders is de garagedeurenmarkt zo goed
besparing op montageruimte en op personeel. Alleen de installateur
als uitgekristalliseerd: “De branche heeft bijna een eindstadium doorge-
komt er nog aan te pas.” Het is een ontwikkeling die sinds een jaar of
maakt. Momenteel is bij producten vaak alleen nog maar sprake van
twee gaande is, meldt Stadhouders.
optimalisatie en verfijning.” Ook Raymond Olderaan, commercieel manager woningbouw bij markt-
App
leider Hörmann ziet het zo: “In deze branche is men redelijk conventio-
Directeur Jan-Pieter de Graaff van Salco Garagedeuren ziet ook verfij-
neel. Grote revolutionaire ontwikkelingen zien we eigenlijk niet meer.
ningen waar de consument van profiteert: “In het algemeen zijn op
Niet op gebied van isolatie, noch wat betreft architectonische uitstraling
gebied van aandrijving de stillere techniek en de bedieningsmogelijkhe-
of inbraakwerendheid. Als het bij Hörmann gaat om R&D, hebben we het
den belangrijker geworden. Geïntegreerde verlichting in motoren is
vaak over miniscuul kleine aanpassingen die bijvoorbeeld onze kantel-
tegenwoordig allemaal in LED uitgevoerd.” Salco Garagedeuren levert
deuren, die sinds 1946 op de markt zijn, verbeteren waar het nog moge-
vooral maatwerk garagedeuren. Als het gaat om gebruiksgemak, ziet De
lijk is, de techniek verfijnen waar het nog gaat.”
Graaff in dat segment een toenemende vraag naar externe aansturing: “Met name in het hoge segment is er de vraag naar het openen en slui-
Montagegemak
ten van de garage met domotica, tablet of smartphone.”
De optimalisatie en verfijning beperkt zich niet tot verbeteringen die de
Olderaan noemt dat laatste een typische exponent van een vraagge-
consument ten goede komen. De branche heeft volgens Stadhouders
stuurde ontwikkeling. En ook Hörman biedt consumenten op dat gebied
vooral ook de installateur in het vizier: “De verfijningen zitten hem met
oplossingen. Het bedrijf ontwikkelde de BiSecur Gateway met smart-
name in het zo snel mogelijk monteren bij de eindgebruiker. De trend is
phone-app, waarmee men op afstand de garagedeur kan openen, waar
om de installateur zo weinig mogelijk handelingen te laten verrichten.
ook ter wereld men zich bevindt. De app van Hörmann is sinds zes maan-
Bijvoorbeeld met een nieuw inhangsysteem dat wij hebben ontwikkeld,
den verkrijgbaar en de aansturing aan de garagedeur kan worden geïn-
daarvoor hebben wij een Europees patent. Met dat inhangsysteem kun
tegreerd in bestaande garages.
22
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_22,23.indd 22
02-12-14 11:57
De app is volgens Olderaan een voorbeeld van de onbegrensde keuze-
Volgens Stadhouders is de invloed van Europa tastbaar in de eisen waar-
mogelijkheden die consumenten tegenwoordig hebben: “Nee verkopen,
aan een sectionale deur moet voldoen, zoals bijvoorbeeld windlast: “Die
komt bijna niet voor. De opties zijn onbegrensd, de rest is aan de klant.
eisen zijn gekwalificeerd naar de Europese normen. Sinds de zomer van
Vroeger was de functionaliteit het belangrijkste; men koos voor een kan-
2013 moet je als producent een prestatieverklaring hebben voor je gara-
teldeur, handbediend en met een houtnerfmotief.” Tegenwoordig is er
gedeur, met daarin de U-waarde, de luchtdoorlaatbaarheid, de water-
een waaier aan esthetische mogelijkheden, aldus Olderaan: “De consu-
doorlaatbaarhheid en de windlast. Voor alle sectionale deuren geldt een
ment kan kiezen uit het gebruik van prints, uit een heel scala aan kleu-
windlastkwalificering van klasse 2 of beter. De leverancier mag zelf
ren en bijzondere materialen. De garagedeur moet mooi ogen - meestal
bepalen of hij de informatie over U-waarde, lucht- en waterdoorlaatbaar-
in hout, trespa of glas - en wordt mee-ontworpen of ingepast in de archi-
heid geeft of niet. De vermelding van de windlast is echter plicht.” Deze
tectuur. We zien dat mensen die hun simpele kanteldeur na 25 jaar ver-
eis is helemaal niet bekend bij de eindgebruikers, stelt Stadhouders. En
vangen, vaak kiezen voor een sectionaaldeur; luxer, met de gevel
dat is jammer: “De Europese wetgeving wil nu juist bereiken dat de eind-
gelijkliggend en in kleur harmoniërend met de façade.”
gebruiker zich meer bewust is van het product dat hij koopt.”
Vervanging Dat vervangen van een oude garagedeur is momenteel een belangrijk marktsegment, aldus De Graaff: “Mensen die hun huis willen verkopen, merken dat dat moeilijk gaat en hopen met een renovatie hun woning op te waarderen. De aanpak van de garage hoort daar dan ook bij. Anderen kiezen niet voor verhuizen maar willen met oog op gemak, comfort en energiebesparing hun huidige woning verbeteren. Ook wij zien dat mensen dan vaak een kanteldeur vervangen door een sectionaaldeur.” En die sectionaaldeur is tegenwoordig goed geïsoleerd, meldt Olderaan: “Een gevolg van de crisis is, dat mensen minder snel verhuizen en de garage een nieuwe, andere functie krijgt. In de garage staat dan niet de auto, de ruimte krijgt een 'bewoonbare' functie. En dan moet men van ventilatie - de auto-functie - naar isolatie.” Bij Salco heeft men die trend vertaald in het standaard aanbieden van beter geïsoleerde garagedeuren. De Graaff: “Wij gebruiken standaard een garagedeur van 40 mm dik, tegenover de 20 mm die veel andere producenten in de basis toepassen. Dan heb je, dankzij de dikkere polyurethaan kern, meer volume en dus een betere isolatie, bij weinig meergewicht en met als bijkomend voordeel extra stijfheid.” Stadhouders constateert bovendien een verschuiving in de vraag: “Er is meer vraag naar openslaande deuren, als alternatief voor sectionaaldeuren. Omdat niet iedereen zijn garage nog gebruikt als stalling voor de auto, heeft men ook niet altijd behoefte aan de ruimtebesparende sectionaal-oplossing. Men gebruikt dan liever een garagedeur met een deels openslaande brede deur, van een halve garagedeurbreedte, om makkelijk naar buiten en binnen te komen met fietsen, buitenspeelgoed of tuinspullen. En de branche maakt het ontzorgen van de klant tot praktijk, aldus De Graaff: “De productie van nieuwbouwwoningen liep de laatste jaren niet goed, dat merk je ook in de garagedeuren. De groei zit in de vervangingsmarkt. En daar wil men de klant het werk compleet uit handen nemen; goed informeren en adviseren, de aannemer coördineren, het regelen van bouwkundige aanpassingen.”
Prestatieverklaring En de wet- en regelgeving? Heeft die nog invloed op de garagedeur? Olderaan noemt het “een onduidelijk terrein”: “We zijn hier in Nederland afhankelijk van het Bouwbesluit. Wat dat voor ons in petto heeft, is altijd afwachten. Strengere eisen zijn wel waarschijnlijk, bijvoorbeeld ten aanzien van de veiligheid.” Bijzondere factor is volgens Olderaan dat Nederland in het grote Europa zijn eigen regels kent: “Die nationale en Europese regels staan vaak haaks op elkaar. Al sinds jaar en dag is dat een lastige discussie, lastig ook omdat de productie van garagedeuren een internationale aangelegenheid is.”
6 / 2014
RenD_2014-12-10_22,23.indd 23
I
23
02-12-14 11:57
PRODUCTNIEUWS Brandwerende schuifdeur
HMB geeft korting
Hoefnagels Branddeuren kwam in het
HMB profit locks & tools ont-
voorjaar met een unieke schuifdeur
wikkelt kwalitatief hoogwaar-
die brandwerendheid en inbraakwe-
dige freesgereedschappen
rendheid op klasse 3 combineert. Deze
voor het compleet afhangen
schuifdeur is nu ook beschikbaar op
van deuren en ramen in
inbraakklasse 4. De Firelock BSL60P
kozijnen. In het kader van het
schuifdeur is bij uitstek geschikt voor
25-jarig jubileum van het
die situaties waar naast beveiliging
bedrijf wordt er tot het einde
van kostbare goederen tegen diefstal,
van het jaar maar liefst 25
tevens hoge brandwerende eisen gel-
procent korting gegeven op
den. Voor musea, juweliers, banken en
de HMB-
andere instellingen met een hoog risi-
freesgereedschappen.
coprofiel zoals energiecentrales en datacentrales is de Firelock BSL60P
HMB, IJsselstein, 030.68.77.940, www.hmb.nu
een ideale afsluiting. De schuifdeur weerstaat vandalisme en inbraakpogingen en voldoet aan inbraakwerendheidsklasse 4. Daarnaast is de deur brandwerend en 60 minuten lang bestand tegen temperaturen van
Nieuwe vlakke deur
meer dan 900 graden Celsius.
Verweij Houttechniek introdu-
Hoefnagels Branddeuren, Tilburg, 013.46.25.959,
ceert de Tricoya-NT, een nieuwe
www.hoefnagels.com
vlakke plaatdeur. Met de introductie breidt Verweij Houttechniek de in april gelan-
Deurscharnier aluminium deuren
ceerde DeurSelector, die ruim
Scharnierspecialist Dr. Hahn stelt met de
1.800 keuzemogelijkheden bevat,
Hahn Rollenband G een nieuw deurschar-
verder uit. De Tricoya-NT onder-
nier voor lichte aluminium deuren voor.
scheidt zich onder meer door de
Dit nieuwe Hahn scharnier combineert
opbouw uit een hoogwaardig
de snelheid van de klemscharnier met de
frame van gestoomde okoumĂŠ
stabiliteit van verschroefde scharnieren.
fineren met een lichtgewicht iso-
Kaderzijdig worden de 2-delige gepaten-
lerende kern van XPS-schuim.
teerde klemplaatjes toegepast. Deze heb-
Deze kern zorgt voor een hoge
ben het voordeel dat de fabrikant deze
thermische waarde en dankzij de naadloze verlijming kan er geen capil-
ten allen tijde in het profiel kan plaatsen
laire werking ontstaan. In combinatie met alupex tussenlagen heeft de
om het kaderdeel er op te monteren.
deur een uitzonderlijk hoge vormstabiliteit. Omdat geen gebruik wordt
Vleugelzijdig wordt het scharnierdeel met boorschroeven bevestigd. Met
gemaakt van een metalen stabiliteitskoker ontstaat er geen koudebrug.
beide bevestigingsmiddelen is de inbouw op een reeds gemonteerde
Met de prestaties overtreft de deur de eisen van het laatste Bouwbesluit.
deur om een scharnier bij te plaatsen of te herstellen, zeer eenvoudig.
Verweij Houttechniek, Woerden, 0348.68.82.82, www.verweij-ht.nl
Dr. Hahn, Mochengladbach, +49(0)2166.954.513, www.dr-hahn.eu
Art-keramiek-collectie Nieuwe kunststof deurprofielen
Art-keramiek-collectie
Deceuninck komt met nieuwe deurprofielen
Op de Fensterbau Frontale 2014 in
die vanaf nu eveneens zijn uitgerust met de
Neurenberg introduceerde Rodenberg AG
unieke Linktrusion-technologie en zo deel uit-
samen met dochteronderneming Polytec
maken van de Zendow#neo serie. Op verschil-
Nederland de nieuwe Art-keramiek-
lende gebieden zorgt de integratie van deze
collectie deurpanelen. Deze collectie ver-
technologie voor een optimalisatie van
vult niet alleen de hoogste vorm van
de prestaties. Enerzijds is er de
kwaliteit en puristisch design maar is door
energie-efficiĂŤntie door Linktrusion.
het gebruik van natuurlijk porselein als
Dit zorgt voor een superieure onge-
grondstof milieuvriendelijk en duurzaam.
evenaarde thermische isolatie.
De series Art-corten, Art-steel en Art-
Anderzijds is er de rigiditeit en
timber zijn zowel optisch als voelbaar niet
maximale afmeting. Door binnen de
van echt te onderscheiden en vanwege de
Linktrusion-technologie gebruik te maken van
unieke structuren wordt iedere deur een
continue structurele glasvezels kunnen vrij gemakkelijk ook grotere
unicaat. De deurpanelen zijn UV-, vorst- en
deuren gefabriceerd worden.
krasbestendig en eenvoudig te reinigen.
Deceuninck, Hooglede-Glits (B), +32(0)51.239.272, www.deceuninck.be
Polytec Nederland, Assen, 0592.37.74.00, www.polytec.nl
24
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_24.indd 24
02-12-14 11:57
Collectors item of... origineel relatiegeschenk
NIEUW
De redactie van Raam en Deur deed een interessante vondst die prachtig in uw collectie past of als bijzonder relatiegeschenk bewondering zal oogsten.
BiSecur app
Fax deze bestelbon naar Raam en Deur: 073.503.81.53 of mail naar Raamendeur@mixpress.nl
5700 (historische) bouwbegrippen Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van - historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat 5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met tekeningen, worden toegelicht. Dikwijls met historische citaten en bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts, een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlagfits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige termen. Ook vanuit de vreemde taal naar het Nederlands. Door dr. E. Haslinghuis en dr. ir. H. Janse.
Ja, hiermee bestel ik (aantal invullen)
Vertrouwen is goed, controle is BiSecur app • Mobiele controle en besturing van hek,
Bedrijfsnaam
deur en licht
T.a.v.
• Comfortabel vanuit huis of van over de hele wereld
Adres
• Snelle en eenvoudige installatie
Postcode
van de Hörmann BiSecur gateway
Plaats Datum
Tel.
www.hormann.nl info@hormann.nl
Handtekening
In harde kaft E 57,– Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw. Levering kan eventueel enkele weken duren
RenD_2014-12-10_25.indd 25
02-12-14 11:58
INSIDE
Actuele beveiliging, soepeler eisen Ook het PKVW-merk gaat met de tijd mee. Met ingang van 1 januari 2015 verandert een aantal eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen. De werkwijze van criminelen verandert en nieuwe preventieve maatregelen komen beschikbaar en daarmee houdt het keurmerk rekening. In 2015 introduceert het PKVW bovendien een vernieuwd beveiligingsconcept. Dat brengt voor het werkveld een aantal belangrijke veranderingen mee. Het Handboek Bestaande Bouw en het Handboek Nieuwbouw zijn inmiddels bekende begrippen binnen de beveiligingsbranche. Elke drie jaar verschijnen de nieuwe edities van deze handboeken van het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW). Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), eigenaar en beheerder van het PKVW, ontwikkelt de handboeken in samenwerking met veiligheidspartners.
Vernieuwd beveiligingsconcept De veiligheidspartners die betrokken zijn bij het Politiekeurmerk vinden dat het keurmerk bij de tijd is, inspeelt op veranderingen in de markt, en goed contact houdt met de uitvoerende en afnemende partijen in het werkveld. In de aanloop naar de nieuwe handboeken is vooral gesproken over de wens van betrokkenen om eigen verantwoordelijkheid te nemen bij de oplevering van een wijk, woongebouw
de wijk die verder verwijderd zijn van woonbestemmingen, zoals tun-
of woning.
nels en winkelcentra, komen alleen zijdelings aan bod. De inrichting
Deze discussie heeft ertoe geleid het totaalconcept van het
en beveiliging van deze wijkonderdelen zijn belangrijk, maar het
Politiekeurmerk per 1 januari 2015 wordt losgelaten. Dit betekent dat
Politiekeurmerk verwijst hiervoor naar andere normen en andere
voortaan met deelcertificaten wordt gewerkt. Zodat een projectont-
beveiligingsconcepten zoals CEPTEC (crime prevention through envi-
wikkelaar een certificaat voor een woongebouw kan krijgen ook al
ronmental design) en IBOR (Integraal beleid openbare ruimte).
heeft de gemeente (nog) niet voldaan aan de verplichtingen ten aanzien van de verlichting in de openbare ruimte. De certificaten Veilig
Verlichting
Wooncomplex, Veilig Gebouw en Veilige Omgeving vormen als van-
In de nieuwe PKVW-handboeken zijn de eisen ten aanzien van verlich-
ouds het totaalcertificaat Veilige Wijk Nieuwbouw, maar zijn ook los
ting versoepeld. Daarnaast zijn er meer mogelijkheden voor het
te behalen. De verwachting is dat hierdoor meer woningen het
gebruik van LED-verlichting en van verlichting die is gebaseerd op
Politiekeurmerk kunnen krijgen. Waarbij direct opgemerkt wordt dat
zonne-energie. Binnen het PKVW is verlichting van oudsher een
bij een nieuwbouwwoning zeker ook een veilig achterpad en pas-
belangrijk onderwerp, omdat het een bijdrage levert aan afschrikking
sende verlichting behoren.
van inbrekers. De vernieuwde eisen geven bewoners mogelijkheden
Een totaalbeeld van de veranderde eisen en aanbevelingen van het
om zelf slimme keuzes te maken om inbraak te voorkomen.
PKVW in begin 2015 is natuurlijk te vinden in de twee nieuwe hand-
Bijvoorbeeld door de deur gesloten te houden als een onbekende
boeken. Deze zijn vanaf 1 december 2014 gratis verkrijgbaar via de
aanbelt. Of om de politie te waarschuwen bij verdachte situaties. Met
webwinkel van het CCV (www.hetccv.nl/webwinkel). Hieronder wor-
het oog op signalementen is adequate verlichting daarbij essentieel.
den enkele belangrijke zaken uitgelicht. Bewoners krijgen vanaf 2015 meer ruimte om in samenspraak met
De focus van het Politiekeurmerk ligt met ingang van 2015 op de situ-
PKVW-adviseurs te bepalen in hoeverre ramen en deuren die zich
atie in en direct rond woningen en woongebouwen. Onderdelen van
boven de eerste verdieping van hun woning bevinden werkelijk
26
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_26,27.indd 26
" "
Bereikbaarheid ramen en deuren Focus op woningen en woongebouwen
02-12-14 11:59
Enthousiasme over het PKVW Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere, is voorstander van nieuwe initiatieven tegen woninginbraken. Jorritsma benadrukt in het voorwoord van de PKVW-handboeken tegelijkertijd de noodzaak om beproefde methoden verder te ontwikkelen en te actualiseren. In Almere is duidelijk een verschil te zien tussen woonwijken die zijn opgeleverd conform het PKVW en buurten waarin dit niet het geval is. Omdat de inbraakverschillen in kaart zijn gebracht, worden bewoners van Almere aangemoedigd om het PKVW aan te vragen als dit nog niet gebeurd is.
De betrokkenheid van bewoners bij inbraakpreventie is hard nodig. Allereerst natuurlijk als het gaat om de beveiliging van woningen. Dit jaar bleek nog uit de Nationale Veiligheidsbarometer van Securitas, dat een groot deel van de Nederlandse woningen bij vertrek onvoldoende wordt afgesloten. Volgens het onderzoek draait een op de drie Nederlanders bij het weggaan de voordeur alleen op een enkel slot. En tien procent gebruikt helemaal geen voordeurslot. Een andere essentiĂŤle rol van burgers betreft het melden van verdachte situaties bij de politie. Onderzoek heeft namelijk bewezen dat de meeste aanhoudingen op heterdaad mogelijk zijn gemaakt door alerte bewoners die direct (via 112) de politie gebeld hebben. Ook bij de opsporing van daders kunnen burgers het verschil maken. Zo kan via de anonieme meldlijn M. (0800-7000) informatie worden doorgegeven waarmee politie en justitie verdachten opsporen.
Want in de bestaande bouw is cilindertrekbeveiliging een eis geworden. Voor nieuwbouwwoningen gold deze eis al in 2011. Vanwege de aanhoudende berichten over inbraken met cilindertrekken is besloten om cilindertrekbeveiliging ook als eis in de bestaande bouw in te voeren. Dit om bewoners te beschermen tegen deze relatief eenvoubereikbaar zijn voor criminelen. Die bereikbaarheid verschilt nu een-
dig toe te passen inbraakmethode. Sinds de eis in het PKVW is opge-
maal per woning. Het PKVW gaat ervan uit dat adviseurs op basis van
nomen, krijgt het CCV signalen dat groothandels soms wel 40
kennis van woningbeveiliging en van de lokale veiligheidssituatie - en
procent meer sloten met cilindertrekbeveiliging verkopen. De indus-
in overleg met bewoners - hierbij de juiste keuze kunnen maken voor
trie reageert op veranderingen binnen het keurmerk met innovatieve
passende inbraakpreventie.
en gebruikersvriendelijke producten.
Focus op woninginbraken
50 tot 90% minder
Met ingang van 2015 richt het Politiekeurmerk zich sterker dan voor-
Sinds 2012 is aan het alsmaar toenemende aantal woninginbraken
heen sec op het delict woninginbraken. Dit vanuit het vertrouwen dat
een einde gekomen, en is een daling ingezet. Het huidige aantal
adviseurs over voldoende kennis en kunde beschikken over de relatie
woninginbraken ligt zo'n 16 procent lager dan in 2012. Het streven
tussen schoon, heel en veilig. Een aantal eisen van het Politiekeur-
van het kabinet is om het aantal woninginbraken in 2018 terug te
merk uit 2011 is daarom in de nieuwe handboeken omgezet in aanbe-
brengen tot 61.000. Dat komt neer op een daling van meer dan 30
velingen. Het gaat om bijvoorbeeld afgeschuinde brievenbussen,
procent ten opzichte van 2012. Het gebruik van het Politiekeurmerk
zichtlijnen in openbare parkeergarages en spiegels in achterpaden.
helpt om deze doelstelling te behalen. Dat het PKW een sterk merk is,
De veiligheidspartners van het CCV kunnen wat dit betreft zelfstan-
blijkt onder andere uit de resultaten, zo kan het inbraakrisico met 50
dig keuzes maken voor de adequate beveiliging van woongebouwen,
tot zelfs 90 procent verminderd worden als een woning volgens de
nu en in de toekomst. Wanneer adviseurs hierin andere keuzes
eisen van het PKVW is beveiligd. Een grootschalige toepassing van
maken dan de voorgestelde aanbevelingen in het handboek, kan toch
het instrument, met name in hotspots zoals achterstandswijken met
het certificaat Veilig Gebouw of Veilig Wooncomplex worden behaald.
veel (sociale) huurwoningen zonder deugdelijk hang- en sluitwerk, kan dan ook significant bijdragen aan het terugdringen van de pro-
Bewoners beschermen
blematiek.
De belangrijkste wijziging in het handboek Politiekeurmerk Veilig
" "
Wonen Bestaande Bouw 2015 is al eerder dit jaar geĂŻntroduceerd.
RenD_2014-12-10_26,27.indd 27
Auteur: Lilian Tieman, CCV, www.politiekeurmerk.nl
6/ 2014
I
27
02-12-14 11:59
PRODUCTNIEUWS AirKey: smartphone als sleutel
Dutch Design
AirKey maakt van uw GSM een sleutel. Zo wordt u mobiel, flexibel en
Het Italiaanse, toon-
onafhankelijk. AirKey verstrekt de sleutel digitaal, dat kan wereldwijd en
aangevende Olivari,
binnen een paar seconden. Een NFC-smartphone, internet en de AirKey-
opgericht in 1911, pre-
cilinder, meer heeft u niet nodig.
senteerde in 2014
De voordelen op een rijtje:
een reeks opvallende
• Toegangsrechten kunt u via internet verzenden
nieuwe ontwerpen
• Kosteloze, web gebaseerde software
door Italiaanse en
• Eenvoudige en snelle montage dankzij de modulaire cilinder
Spaanse designers
Evva, Hengelo, 0748515300, www.evva.nl
en architecten. Opvallend is ook de belangstelling voor Dutch Design. Twee ontwerpen zijn dan ook van Nederlandse komaf: de Dolce Vita van Marcel Wanders Design en de Twist van architect Ben van Berkel. De twee zeer verschillende concepten zijn verkrijgbaar in hoogglans chroom, verchroomd messing en uiteraard in de innovatieve nieuwe finish Gun Metal (US), ook wel antraciet gesatineerd genaamd. Deze vernieuwende finish wordt in de eigen fabriek vervaardigd en 10 jaar gegarandeerd. Distributeur voor Olivari Benelux is LKM Collection. LKM garandeert een levertijd van maximaal 14 dagen.
LKM Collection, Berg en Terblijt, 043.321.89.56, www.lkmcollection.com
Geïntegreerd Business Management Systeem
Profiel voor Luchtdicht bouwen Nieuw: Deventer dichtingprofiel SPV 12 voor ramen en deuren. Vervaardigd van recyclebaar TPE. Met nieuw ontwikkelde voetconstructie voor soepele montage in een groef van 3,8 tot 5,2 mm breed, met behoud van een hoge uittrekweerstand. Faalkosten door te smalle groeven vanwege aangebrachte verfsystemen behoren tot het verleden. Leverbaar met of zonder schildersfolie, de hoeken kunnen geknipt of gelast worden. De SPV 12 voldoet aan de hoogste luchtdichtheidsklasse 4 (NEN-EN 12207) en hoogste klasse 3 `Luchtdicht bouwen' (SBRCURnet) en is hiermee geschikt voor Passiefhuis. Download de kwaliteitsverklaring op www.deventer-profielen.nl. De SPV 12 is leverbaar vanaf januari 2015.
Deventer Profielen, Breda, 076.541.69.00, www.deventer-profielen.nl
K8 is speciaal ontwikkeld voor groothandel en logistieke bedrijven, waarbij wij een groot aantal klanten in de bouwmaterialen markt bedienen vanuit ons kantoor in Nederland. K8 is een geïntegreerd Business Managementsysteem voor alle afdelingen en filialen van uw bedrijf. U vindt alle functionaliteit standaard zoals CRM, Business Intelligence, WMS en Financieel naast bijvoorbeeld Orderverwerking, Inkoop en Rapportage. K8 is browserbased, schaalbaar, draait op uw eigen server of u kunt een SaaS oplossing kiezen: Uw Bedrijf Uw Manier.
Kerridge, Sliedrecht, 0184.67.94.06, www.kerridgecs.nl
28
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_28,29.indd 28
02-12-14 12:00
PRODUCTNIEUWS High End Handwerk
Isolerende aanslag-, en beglazingsprofielen
De Italiaanse ontwer-
De bouw wordt geconfronteerd met steeds hogere isolatie-eisen. Om
per Rodolfo Dordoni
kozijnen aan nog hogere eisen te laten voldoen, heeft Luvema speciale
ontwierp in 2007 in
beglazing- en aanslagprofielen ontwikkeld. Het materiaal van de profie-
opdracht van Olivari
len heeft een lambdawaarde van 0,25 w/mK. In een gemiddeld kozijn
een revolutionaire
leidt het toepassen van de isolatieprofielen tot een flinke energiewinst
deurklink: de Total. De
ten opzichte van traditionele oplossingen. Tot wel 20% bij het aanslag-
eerste moderne deur-
profiel en meer dan 30% bij het beglazingsprofiel. Het uiterlijk van de
klink zonder rozet.
profielen lijkt sterk op de traditionele aluminium profielen en ze zijn op
Puur en minimalistisch
maat te bestellen. Geschikt voor energieneutraal bouwen.
van belijning. De Total
Luvema, Wageningen, 0317.61.28.78, www.luvema.nl
is uniek in zijn pure eenvoud, een stijlicoon en een internationale bestseller. In navolging daarvan ontwierp hij in 2014 een vrouwelijke variant: de Radial. Deze, eveneens, rozetloze en krachtig verende deurklink, wordt net als de Total ook in de geheel nieuwe Gun Metal finish (US) vervaardigd. Mèt tien jaar gegarantie. LKM Collection biedt de complete Olivari collectie in de uitvoeringen chroom, mat chroom, antraciet gesatineerd (US) en roestvrijstaal gesatineerd. LKM garandeert een levertijd van maximaal 14 dagen.
LKM Collection, Berg en Terblijt, 043.321.89.56, www.lkmcollection.com
Onzichtbare deurdranger
AV3 meerpuntssluiting De Buva AV3 is een meerpuntssluiting voor kunststof deuren met een dubbele automatische vergrendeling. Door een magneetcontact gaan de onafhankelijk van elkaar bewegende
Na de PowerMatic deurdranger introduceert Buva de PowerMatic vrij-
dubbele haakscho-
loop-inbouwdeurdranger. Deze PowerMatic is 'onzichtbaar' en behoudt
ten pas uit als de
de uitstraling van de deur. Via het speciale vrijloopmechanisme is de deur
deur in de spon-
na eenmalig openen, dankzij het elektrohydraulische mechanisme te
ning zit. Dubbele
bedienen zonder weerstand.
haken garanderen
De vrijloopfunctie is speciaal ontwikkeld voor toepassing op brand- en
optimale aantrek-
rookwerende deuren. Bij stroomuitval of signalering van een rookmelder
king en veilig-
of brandmeldinstallatie sluit de deur automatisch vanuit iedere positie.
heid. Standaard is het slot voorzien van een Fast-Out functie over de
Ideaal voor toepassing in zorginstellingen en bijvoorbeeld toegangsdeu-
deurkruk, deze is uitschakelbaar waardoor de kruk aan de binnenzijde
ren in atriums van wooncomplexen.
wordt vergrendeld. De sluitzijde is standaard voorzien van drie sluitele-
• Toepasbaar op binnendeuren,
menten, optioneel is de kierstandhouder (binnenzijde activeren).
• Onzichtbare montage,
Buitensluiten is niet mogelijk omdat de kierstandhouder over de sleutel
• Zowel in de deur als in de stijl in te bouwen,
van buitenaf te ontgrendelen is. In combinatie met het dubbelgeveerde
• Geschikt voor brand-/rookwerende deuren in zorgsector.
inbraakwerend Small-Line beslag, biedt dit uitzonderlijke functionaliteit.
Buva, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
Buva, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
6 / 2014
RenD_2014-12-10_28,29.indd 29
I
29
02-12-14 12:00
VAKTUEEL
Door Hans Fuchs
Hogere zorgkosten, nieuwe bouwopgave, meer ICT
Turbo op de vergrijzing Nederland vergrijst, de druk op de zorg neemt toe. En al over elf jaar treedt volgens de prognoses nog eens een turbo-effect op: dan neemt het aantal 80-plussers rapide toe. Hoe grijs wordt Nederland eigenlijk, hoeveel mensen hebben straks behoefte aan zorg en op welke manier? Wat zijn de gevolgen voor zorgkosten en woningmarkt? En kan domotica helpen om ouderen zelfstandig te laten leven?
30
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_30,31,32.indd 30
02-12-14 12:00
Nieuwe bouwopgave Langer zelfstandig wonen, het is één van de middelen die de overheid
gen hiervan zijn voor de woningmarkt. De resultaten verschijnen
inzet om de kosten van de zorg te reduceren. Tot 2021 moeten er jaar-
binnenkort in de nieuwe Monitor Investeren voor de Toekomst 2014.
lijks 39.000 tot 44.000 geschikte woningen voor senioren bijkomen. In
In de laatste uitgave van de Monitor Investeren voor de Toekomst (editie
totalen: de opgave voor geschikte woningen tot 2021 bedraagt tussen
2012) constateerde men dat de bouwopgave voor de periode 2012-2021
de 350.000 en 380.000 woningen voor de gehele periode.
afhankelijk is van het huidige tekort, de extra vraag die ontstaat door de
Die woningen zijn volgens de overheid in eerste lijn bestemd voor
vergrijzing en de verschuiving in de vraag als gevolg van de extramura-
75-plussers, gemiddeld genomen de leeftijd waarop mensen te maken
lisering. In de monitor van 2012 stelde men dat 64% van de mensen die
krijgen met fysieke beperkingen. Tot 2040 verdubbelt het aantal
voorheen naar een intramurale voorziening zouden verhuizen, nu kiest
75-plussers. In absolute getallen zijn er in 2040 circa 2,6 miljoen
voor verzorgd wonen, 16% voor een overige geschikte woning en 20%
75-plussers.
voor een overige woning op de reguliere woningmarkt (gebaseerd op
In 2012 bedroeg het tekort aan geschikte woningen 84.000: dat is 4%
drie varianten van extramuralisering).
van de totale woningvoorraad of circa 30% van meer specifieke vormen van ouderenhuisvesting (verzorgd wonen, wonen met diensten en
Vraag en aanbod
overige ouderenwoningen). Voor de categorie verzorgd wonen bestond
De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) stelt in een
in 2012 een tekort van 40.000 woningen.
recent advies 'Langer zelfstandig, een gedeelde opgave van wonen,
In de huidige crisis moeten deze woningen volgens de overheid vooral
zorg en welzijn' dat er nog een aantal cruciale knelpunten is wanneer
gerealiseerd worden in de aanpak van de bestaande voorraad, het
ouderen langer zelfstandig thuis wonen. Belangrijkste knelpunt: vraag
accent ligt niet op nieuwbouw. Oplossingen moeten gevonden worden
en aanbod op het gebied van wonen, zorg en welzijn zijn niet op elkaar
in verbouw, het creëren van zorgsteunpunten, het inrichten van woon-
afgestemd. Het aantal 80-plussers verdubbelt de komende tien jaar
servicegebieden, woningtoewijzing en het herbestemmen van zorgvast-
(van 650.000 naar 1,3 miljoen), maar het grootste deel van deze groep
goed.
blijft thuis wonen, door de bezuinigingen in de langdurige zorg en uit eigen keuze. Het huidige aanbod van woningen is volgens de RLI niet
Extramuralisatie
geschikt voor de doelgroep. Ook wordt volgens de RLI onvoldoende
Het kabinet streeft ook naar extramuralisatie: meer zorg aan huis.
samengewerkt tussen de partijen die bij deze opgave betrokken zouden
Mensen die vroeger vanwege lichte zorg naar zorginstellingen gingen,
moeten zijn.
kunnen thuis blijven wonen en daar zorg krijgen: de zogenaamde extramuralisering van de zorg. De overheid laat onderzoeken wat de gevol-
Bron: rijksoverheid.nl, Kenniscentrum Wonen-Zorg, ActiZ
6 / 2014
RenD_2014-12-10_30,31,32.indd 31
I
31
02-12-14 12:00
GEVELARCHITECTUUR
Vergrijzing
Kosten van de zorg
Als de berekeningen in de CBS Bevolkingsprognose kloppen, dan
De kosten van de zorg gaan in de toekomst naar verwachting sterk
piekt de grijze golf al over 27 jaar. In 2041 zullen 4,7 miljoen
stijgen, mede - maar niet alleen - als gevolg van de vergrijzing. Die
Nederlanders 65-plusser zijn. Dat getal blijft min of meer bestendig
maakt dat op termijn almaar meer mensen afhankelijk zullen worden
tot 2060, aldus het CBS. De komende jaren zullen we de grootste
van zorg. De CPB Policy Brief 2011/11'Trends in Gezondheid en Zorg'
stijging beleven in de leeftijdsgroep 65-79 jaar. Maar vanaf 2025, en
stelt dat in 2040 tussen de 6% en 18% meer van het bruto binnen-
dat is al over elf jaar, treedt in de vergrijzing van Nederland een
lands product (bbp) op zal gaan aan de gezondheidszorg dan nu het
'turbo-effect' op: dan neemt het aantal 80-plussers rap toe. In per-
geval is.
centages uitgedrukt: het CBS voorspelt dat in 2040 26% van de
De zorguitgaven zijn sinds 1972 onafgebroken gestegen, van 8%
bevolking bestaat uit 65-plussers, en daarvan is dan een derde ouder
naar 13% van het bbp. In 2040 gaat tussen 19% en 31% van het bbp
dan 80 jaar. Momenteel is het aantal 65-plussers in de Nederlandse
op aan zorg. Concreet gezegd: een modaal gezin draagt op dit
bevolking 16% (2012), en een kwart daarvan is 80-plusser.
moment bijna een kwart van zijn inkomen af aan zorgpremies, maar dit kan in 2040 oplopen tot tussen 30% en 45% van het inkomen.
De grijze druk
Die stijging wordt voor een deel veroorzaakt door de vergrijzing,
Het CBS drukt de vergrijzing in Nederland onder meer uit in de zoge-
want ouderen vragen meer zorg. Maar: in iedere levensfase neemt
naamde grijze druk. De grijze druk geeft de verhouding weer tussen
de zorgconsumptie toe door betere en duurdere zorg.
het aantal 65-plussers en de potentiĂŤle beroepsbevolking (traditioneel de 20-64-jarigen). De komende decennia neemt de grijze druk
Bron: CPB, rijksoverheid.nl
sterk toe. In 2012 bedroeg zij 27%, in 2040 piekt de grijze druk en staat de teller op 45% (bij een pensioenleeftijd tot 67 in 2040). Vanaf dat moment blijft dat getal stabiel tot 2060. Dat betekent dat
Wonen en Zorg
er in 2040 2,2 werkenden per oudere zijn (tegenover vier in 2012).
De ministeries van BZK en VWS zijn gestart met een landelijk Kennisen experimentenprogramma Wonen en Zorg, om de opgave ver-
Wie zijn er straks oud?
zorgd wonen beter in kaart te brengen, via een herijking van de
De snelle vergrijzing heeft volgens het CBS vooral twee oorzaken: de
Monitor Investeren in de toekomst. Onderdeel is een
babyboomgeneratie komt op leeftijd en de levensverwachting is toe-
Experimentenprogramma Wonen en Zorg door Platform 31, Movisie
genomen. Sinds 2011 bereiken de mensen uit de babyboomgeneratie
en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. Daarnaast bestu-
(geboren 1946-1970) de leeftijd van 65 jaar. Daarnaast zorgt ook de
deert men haalbaarheid en wenselijkheid van een Woonzorg-wijzer
toename van de levensverwachting dat de vergrijzing toeneemt: we
als instrument voor gemeenten en andere partijen, om de opgave op
worden met z'n allen domweg ouder.
lokaal niveau in beeld te brengen, en monitort men gedrag en reac-
Opmerkelijk: de komende decennia neemt het aandeel van de niet-
ties van ouderen en mensen met beperkingen, gemeenten, zorgaan-
westerse allochtone bevolking onder de 65-plussers sterk toe. Nu ligt
bieders en woningcorporaties op de woningmarkt in relatie tot de
dat getal nog op 4% (2012), maar in 2060 is het gestegen tot bijna
hervormingen in de langdurige zorg.
een kwart (23%) van de 65-plussers. Onder Surinaamse mensen is de vergrijzing straks het sterkst: 39% van hen is in 2060 65-plusser,
Bron: rijksoverheid.nl, ActiZ
gevolgd door Turken (32%) en Marokkanen (31%). Onder de autochtone bevolking ligt dat percentage in 2060 op 28%. Onderaan de streep bestaat de de populatie 65-plussers in 2060 echter grotendeels uit autochtonen (74%). Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, RIVM.
Langer zelfstandig door ICT Domotica kan een belanrijke rol vertolken bij het realiseren van langer zelfstandig wonen., stelt de EU. Het Europese programma Ambient Assisted Living (AAL) zet zich in voor een meer gerichte zorg met ICT. 23 landen doen mee aan AAL, daaronder ook Nederland. In 2012 vond in Eindhoven een grote AAL-bijeenkomst plaats. AAL is inmiddels begonnen aan een tweede looptijd (2014 2020). Voorbeelden van domotica binnen AAL: een virtuele coach (A2E2) die inactieve ouderen begeleidt en ondersteunt in dagelijkse activiteiten, het computersysteem 'health hub' dat dementerende ouderen herinnert aan afspraken en CVN, een beeldcomputer die ouderen in staat stelt om gemakkelijk op afstand sociale contacten te onderhouden.
32
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_30,31,32.indd 32
02-12-14 12:00
CLOSE UP
Functioneel en esthetisch beslag voor binnendeuren
Signed Argent Alu `Invisible doors by Argenta, opening a world of possibilities' - met deze baseline geeft Argent Alu een duidelijk hint naar zijn onzichtbare deursystemen. Zo vormen gesloten deuren en wanden één geheel: de storende omlijstingen verdwijnen, terwijl de scharnieren zo gemonteerd zijn, dat ze van buitenaf helemaal niet meer zichtbaar zijn. Argent Alu biedt echter ook oplossingen voor schuifdeuren. Dit blijft immers nog altijd een attractief alternatief voor opendraaiende deuren omwille van de ruimtebesparing en de mogelijkheid om met grotere deurvlakken te werken.
Argentainvisidoor DL Dankzij dit onzichtbaar aluminium kader vormen deuren één vlak met de wand, zonder hinderlijke omlijstingen rond de deuren. Het is eenvoudig te integreren in metselwerk of gipsplaatwanden en kan gebruikt worden
Argentaproslide
voor deuren met een dikte van 38 tot 40 mm en dit zowel voor linkse als
Dit binnenschuifdeursysteem is de ideale oplossing voor schuifdeuren
rechtse deuren, die naar binnen of naar buiten draaien. Bovendien hoeft
met een maximaal gewicht van 100 kg en een dikte van 25 tot 40 mm bij
de deurenplaatser slechts 1 keer over de vloer te komen: kader en deur
plafondbevestiging, en zelfs tot 42 mm bij wandbevestiging, dit voor
worden immers in de werkplaats geassembleerd en tegelijkertijd `in het
residentiële toepassingen, maar vooral voor professionele nieuwbouw-
werk' geplaatst. Deze ArgentainvisidoorDL wordt standaard geleverd
en renovatieprojecten. “Onze R&D-afdeling heeft veel aandacht besteed
met een magnetisch slot, een verwijderbare akoestische witte slagdich-
aan de slijtvastheid, zelfs bij hoogfrequent gebruik,” legt Johan
ting als deurdemping en onzichtbare 3D-regelbare scharnieren
Debaere, Communication Officer bij Argent Alu uit. “De Argenta proslide
Argentainvisible neo S-5.
bestaat onder meer uit een zeer stabiele aluminium bovenrail en doordachte rolwagens met extra grote en brede wielen, uitgerust met preci-
Argentainvisible neo
sie-kogellagers. Een extra sterke aluminium vloergeleider met
Dankzij dit scharnier verdwijnt de storende cilinder (as van de deur), die
kunststofhoed minimaliseert speling en voorkomt rammelende deuren.”
men bij gewone scharnieren aan de buitenzijde van de deur ziet. Na de installatie kan het scharnier ook
Zelfsluitend
eenvoudig bijgeregeld worden in
Dit schuifdeursysteem is leverbaar met de regelbare inox `Standaard
hoogte, breedte en diepte
Stop' of met de speciale `Slow Stop' voor een schokvrije zelfsluiting. Dit
(3D-regelbaar) zonder de deur of
is een stopsysteem en een rolstelsel in één en stopt de deur op een uiter-
het scharnier te demonteren.
mate zachte, gedoseerde en gecontroleerde wijze. Dankzij de unieke
Daardoor kan de monteur de deur
Essi-Module (Easy Slow Stop Install-Module) kan de kantelbare `Slow
perfect op het kader laten aanslui-
Stop' demper zeer eenvoudig gemonteerd en gedemonteerd worden
ten en de schaduwvoeg rondom
zonder het volledige bovenprofiel te moeten demonteren - een must
het deurpaneel overal even groot
voor muur-tot-muur toepassingen.
maken. Bovendien zijn er ook
“Argent Alu biedt verschillende bevestigingssystemen,” zegt Debaere.
geen schroeven zichtbaar, waar-
“Naast het eenvoudige en budgetvriendelijke `Standard-Fix' systeem
door dit scharnier zeer esthetisch
kan de klant kiezen voor het `Manual Fix' systeem, dat onzichtbaar in
geïntegreerd wordt. Deze
het deurblad gefreesd wordt. Deze Argentaproslide kunnen wij ook met
Argentainvisible neo kreeg een
het onzichtbare `Auto-Fix' bevestigingssysteem leveren. Zo kan het
`red dot design award' en een `iF
deurblad snel en eenvoudig in één handeling aan het rolstelsel bevestigd
Product Design Award'.
worden. Dat levert enorme tijdswinst op bij de plaatsing.”
6 / 2014
RenD_2014-12-10_33.indd 33
I
33
02-12-14 12:01
VAKTUEEL Wat wil de zorg, wat kan de markt?
Toegankelijkheid in de zorg De komende jaren neemt de zorgvraag explosief toe. Welke sluitsystemen en welk hang- en sluitwerk bedienen de zorg het beste? Vier experts over toegangstechniek in de zorg: Peter Heemstra van ACES, Johan van der Kooij van JVDK Consultancy, JanWillem Koot van Opening Controls en Richard de Wit van DWDK. Voor de zorg hangt het opschalen in de komende jaren niet alleen samen met het vinden van voldoende handen aan bed, huisvestingsvraagstukken of financiën. De piekende vergrijzing vraagt ook om slimme toegangstechnieken en hang- en sluitwerk dat berekend is op een zorgtaak. Toch? Ja, zegt Richard de Wit van DWDK in Kerk-Avezaath: “En de vraag wordt steeds extremer, dat zie je nu al. Er bestaat al hang- en sluitwerk met aanvullende akoestische en optische signalen, dat met geluid of kleuren een extra signaal afgeeft aan de gebruiker.” Hang- en sluitwerk op maat, het lijkt het voor de hand liggende antwoord
Zorgcomplex het Getij in Oude – Tonge. Hier wordt zorg verleend door CuraMare en door Gemiva SVG groep, tevens zijn er gevestigd centrum voor jeugd en gezin, fysiotherapeut, CuraMare thuiszorg en Careyn.
op de vraag die elke zorginstelling de komende jaren graag beantwoord wil zien: zijn er voor de zorgbranche systemen toegangstechnieken en hang- en sluitwerk die toegesneden zijn op de zorg, die specifieke toe-
Intramuraal
gangsproblemen in de zorg verhelpen?
Generieke toepassingen, gemodificeerd voor gebruik in de zorg: is de
Op maat gesneden hang- en sluitwerk is er inderdaad, meent ook Peter
zorg hiermee uit de brand? Niet per se, stelt De Wit. De intramurale zorg
Heemstra van ACES uit Steenwijk: “Er is beslag met een anti-bacteriële
bijvoorbeeld kent nu al, voor de piek in de vergrijzing, heel eigen uitda-
coating, er is anti-suïcidaal beslag. Maar de uitzonderingen daargelaten,
gingen: “Kijk maar naar de dagelijkse routine in een ziekenhuis. Daar
zijn zorgproducten in de meeste gevallen toch afgeleiden van standaard-
heb je dagelijks te maken met extreme functiewisselingen. Een zieken-
componenten. Meestal gaat het dan ook om lokale initiatieven, dus niet
huis is geen plek met gefixeerde functies. Die functies vloeien, onder
om producten van een leverancier die specifiek iets ontwikkelt voor de
andere met het komen en gaan van patiënten. Daar moet je met je toe-
zorgindustrie.”
gangssysteem op kunnen anticiperen.”
En elektronische toegangssystemen specifiek ontwikkeld voor de zorg,
Jan Willem Koot van Opening Controls in Oosterhout ziet het net zo:
die zijn zeker niet kant-en-klaar te krijgen. Heemstra, specialist op
“Het spectrum in de zorg is ook nog eens heel breed. Elke soort zorg-
gebied van elektronisch sluiten, ziet het zo: “Even afgezien van de vraag
aanbieder en bijbehorende clientèle kent een eigen, specifieke verblijf-
wat nou precies de specifieke zorgvraag is; elektronische sluitsystemen
en behandelingsomgeving. Naast de grote, complexe ziekenhuizen, zijn
zijn nu zo'n anderhalf decennium op de markt. Die systemen worden
er de verpleeginstellingen. Die worden al compacter, cliënten verblijven
overal toegepast; in de industrie, in utiliteitsbouw en in de gezondheids-
langer, bezoek komt gericht, de wens naar 'huiselijkheid' neemt toe. In
zorg.”
zulke verpleeginstellingen zijn ook weer variaties; gaat het om psychia-
Als voorbeeld van een standaardproduct dat ook functioneel is voor de
trie, dementie, jeugdzorg? Voor de thuiszorg zijn huiselijkheid en privacy
zorg, noemt Heemstra keyless entry: “In de zorg zie je de combinatie
helemaal een punt. Hoewel thuiszorg individueel is, maakt de grootscha-
met een polsbandje voor dementerende ouderen. Je hoeft daarmee
ligheid het tot een enorm organisatorisch en ICT-vraagstuk. Dat maakt
alleen nog maar de juiste deurklink beet te pakken en de deur gaat open.
voor de keuze van hang- en sluitwerk een heel verschil.”
Bijkomend voordeel: de mensen hoeven minder kracht te gebruiken; de kruk heeft een directe overbrenging naar het slot.”
Sluitplan
Heemstra noemt ook de contactloze lezer, een universeel product dat
Volgens Heemstra is en blijft een goed sluitplan de basis van alle goed
zich uitstekend leent voor de zorg: “Je houdt een pasje bij een lezer en
functionerende toegangstechniek: “Het beheer heeft veel impact op de
de deur gaat zelfstandig open, met behulp van een deurautomaat. Een
keuze voor je toegangstechniek en op je hang- en sluitwerk. Vaak kiest
veelgebruikte toepassing voor mensen die afhankelijk zijn van een rol-
men voor een oplossing op de deur, maar het beheer is in die keuze niet
stoel.”
zelden een ondergeschoven kindje. Je moet je als zorginstelling altijd
34
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_34,35,36.indd 34
02-12-14 12:02
afvragen of je veel mutaties hebt, veel autorisaties. Inventariseer en
Extramuraal
definieer je groepen gebruikers - verzorgend personeel, chirurgen,
De vloed aan nieuwe ziekenhuizen en zorginstellingen van de laatste
administratie, schoonmakers, bewaking, etcetera - en de zones waarin
jaren ten spijt, constateert Van der Kooij een verschuiving: “Die bouw-
die groepen functioneren; welke personen gebruiken welke groepen
stroom stagneert. De overheid steekt in op extramuraliteit om de kosten
deuren? Daarbij telt ook het profiel van de gebruikers: heb ik veel
in de zorg beheersbaar te houden. ” Bij die extramurale zorg draait alles
dementerende personen, rolstoelafhankelijke mensen? Hoeveel kracht
volgens Van der Kooij in beginsel om het antwoord op drie vragen: “Wie
hebben die mensen nog in hun handen? Dat zijn essentiële vragen die
mag wel door de voordeur naar binnen en wie niet, wanneer mag die
een organisatie zich bij het opstellen van een sluitplan moet stellen.”
persoon naar binnen, en hoe organiseer je dat?”
Johan van der Kooij van JVDK Consultancy in Numansdorp ziet vaak dat
Koot onderscheidt grofweg drie opties om Van der Kooijs vragen in de
gebruikers een systeem willen aanschaffen op basis van een advies van
praktijk adequaat om te zetten met elektronische sluitsystemen: “Je
een fabrikant of zoals het voorgeschreven staat in een bestek: “Terwijl
kunt kiezen voor een gesloten elektronisch systeem, met een voorzie-
dat systeem niet altijd aansluit bij de wensen van de gebruiker. Een sys-
ning op of in de voordeur. Wie naar binnen moet, dient dan vooraf een
teem moet altijd de kernactiviteit van de gebruiker dienen, namelijk zo
sleutel of een kaart hiervoor gekregen te hebben. Een tweede optie is
efficiënt mogelijk zorg verlenen met de cliënt als middelpunt.”
het inpassen van een elektronische sluitsysteem in een bestaande ICTvoorziening. Als er al een beheerstructuur is om thuiszorg mogelijk te
Plat
maken met soft -en hardware, bijvoorbeeld voor een spreek/luister
Volgens Koot wordt ICT in de zorg almaar belangrijker: “Om in zieken-
installatie verbonden aan een thuiszorgcentrale, dan zou je daar zonder
huisinstellingen en 'de thuiszorgorganisatie' bedrijfsprocessen te garan-
al te veel moeite een elektronische cilinder aan kunnen koppelen. Dan
deren, is elektronisch hang- en sluitwerk een steeds belangrijker
opent de thuiszorgcentrale de voordeur. Optie drie is: woningaanpas-
onderdeel van de bouwkundige- en ICT-integratie die die bedrijfsproces-
sing. Dat komt in beeld als een mindervalide bewoner langer thuis woont
sen überhaupt mogelijk maken.”
of niet naar een verpleeghuis wil of kan. Dan heb je het over domotica,
Volgens Heemstra spelen daarbij kostenoverwegingen meer dan ooit
niet meer over geïsoleerde elektronische sluitsystemen, maar over intel-
tevoren: “Het is in de zorg zaak om te differentiëren, dat is kosteneffici-
ligente integrale systemen die gekoppeld zijn aan je elektronische deur-
ent, en tegelijkertijd zoveel mogelijk te standaardiseren. Daarbij past de
slot.”
keuze voor meer offline toepassingen, met goed mechanisch hang- en sluit werk, en alleen daar waar het nodig is bekabelde voorzieningen. Je
Reversibel
moet de toegang zo plat mogelijk zien te krijgen, met een optimale com-
Volgens Heemstra draait het bij toegangssystemen in de extramurale
binatie van eenvoudig mechanisch hang- en sluitwerk en slimme elektro-
zorg vooral om gebruiksgemak en een eenvoudige implementatie: “In de
nische componenten. Het sluitplan vereenvoudigen betekent ook, dat er
meeste gevallen heb je bij extramurale zorg geen bouwkundige aanpas-
zo min mogelijk mensen met een mechanische sleutel in je organisatie
singen, en streef je in principe naar reversibele ingrepen: je wilt sluitsys-
rondlopen. Dan heb je ook minder sleutelproblematiek.”
temen terug kunnen bouwen, omdat de zorg vaak tijdelijk is.” Volgens
6 / 2014
RenD_2014-12-10_34,35,36.indd 35
I
35
02-12-14 12:02
VAKTUEEL
Zorgcomplex Nieuw Rijsenburgh waar zowel clienten zelfstandig verblijven in eigen appartementen maar ook 24 hotelkamers zijn voor tijdelijk verblijf, en 13 woongroepen voor clienten met een psychogeriatrische problematiek.
Zorgcomplex Nieuw Rijsenburgh waar zowel clienten zelfstandig verblijven in eigen appartementen maar ook 24 hotelkamers zijn voor tijdelijk verblijf, en 13 woongroepen voor clienten met een psychogeriatrische problematiek.
Van der Kooij is die reversibiliteit in de praktijk vaak lastig: “In de sociale
En de veiligheid van toegangssystemen en hang- en sluitwerk? Bij
woningbouw heb je vaak te maken met oplegsloten. Dat betekent dat je
mechanische en en elektromechanische producten zijn de regels helder:
soms praktisch al een nieuwe deur moet plaatsen bij het omschakelen
hier gelden certificatierichtlijnen. Voor de veiligheid van elektronische
naar een zorgfunctie aan huis.” Een oplossing is volgens Van der Kooij
sluitsystemen hanteert SKG als vuistregel; wie SKG** of SKG*** cilin-
een SKG goedgekeurde sleutelkluis: “Die kan de voordeur in een hand-
ders en sloten gebruikt, kan er vanuit gaan het product mechanisch vei-
omdraai toegankelijk maken voor de zorgverlener, terwijl de familie en
lig is. Maar voor de andere componenten in elektronische
mantelzorg daar niets van merkt, want er verandert niets aan de toe-
toegangssystemen gaat de regelgeving niet ver genoeg, stelt Heemstra:
gankelijkheid.”
“Er zijn geen `elektronische' eisen aan offline componenten van elektro-
Sleutelkluisjes bieden in de extramurale zorg geen uitkomst, aldus De
nische sluitsystemen.” En dat is een probleem, aldus Heemstra: “Veel
Wit: “Niet alleen is het voor veel bewoners een stigma; inbrekers zien die
toegepaste transponders met open protocollen kunnen een doelwit van
kastjes ook.” De markt speelt op dat probleem van stigmatisering in,
hackers zijn. Hier moet je de veiligheid op de situatie afstemmen.”
stelt Heemstra: “Er zijn ook alternatieven, zoals een ronde buis in de deur die eruit ziet als een bijzetslot. Dan heb je niet dat stempel, wel de
Innovaties
functionaliteit.” Dat zoeken naar functionaliteit past in een trend, aldus
Als het gaat om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van toegangstech-
Heemstra: “De zorg wil zijn extramurale taak beheersbaar krijgen, wil op
niek, tekent zich volgens Heemstra geen heldere trend af: “Nederland is
gezette tijden geplande zorg kunnen aanbieden. Daar zet men vanuit de
een creatief land. Met allerlei stromingen wat betreft hang- en sluitwerk,
markt ontwikkelingen op in.”
mechanisch en elektronisch. Er gebeurt van alles tegelijkertijd.” De Wit ziet vooral de tussenhandel als rem op innovaties: “Standaard is
Crux
altijd nog de mechanische sleutel. Dat is de melkkoe. Er wordt niet altijd
Ook in de extramurale zorg is beheer de crux, stelt Van der Kooij: “Je wilt
objectief geadviseerd in de zorg. De tussenhandel wil grip houden op het
niet dat de sleutel van een klant het probleem van jouw zorgorganisatie
bestaande verdienmodel. Dat zit vernieuwing in de weg.”
wordt. Sleutelbeheer, mechanisch en elektronisch, is cruciaal.” Aan dat
Heemstra ziet enkele noviteiten in het elektronisch sluiten die ook in de
sleutelbeheer schort het nog wel eens, aldus Van der Kooij: “Efficiency is
zorg een rol kunnen vervullen. De Near Field Communication bijvoor-
niet altijd goed te rijmen met de realiteit van de thuiszorg, met alle
beeld: “Met NFC opent en sluit men deuren met behulp van een NFC-
ambulante diensten die door de voordeur naar binnen moeten, en de
chip, die ook in sommige smartphones zit. De autorisatie kan via het
vele sleuteloverdrachten.”
GSM-netwerk, bijvoorbeeld met een pincode. Voor de extramurale zorg
Volgens Koot kunnen in de extramurale en intramurale zorg intelligente
een goede vinding, want de techniek gebruikt standaard componenten:
sluitsystemen conventionele sleutels goed vervangen: “Intelligente sluit-
je hebt één component op de deur en de rest gebeurt via de telefoon.”
systemen laten zich integreren in een groter systeem van een integrator,
Als tweede belangrijke nieuwe ontwikkeling noemt Heemstra de cloud-
als de omgeving daarom vraagt. Het nadeel van de meeste intelligente
systemen: “Hiermee kun je bijvoorbeeld in de extramurale zorg met een
sluitsystemen voor extramurale zorg is, dat de zorgverlener van te
centrale database meerdere locaties beheren en centraal de toegangs-
voren een pas bij zich moet dragen. Nou is de zorg zo gestructureerd dat
autorisatie organiseren, voor al je locaties. Het is daarbij mogelijk om
de eerste die hulp zou kunnen bieden, niet per se degene is met die
gebruikers een eigen portal te geven, waar men de sleutels van de eigen
kaart of sleutel. Vandaar dat men nog steeds, ook uit kostenoverwegin-
woning kan aanpassen. Dat deel van het beheer ligt dan bij de gebruiker,
gen, een goedkoop en onveilig sleutelkastje naast de deur heeft, te ope-
niet meer bij de zorginstelling.”
nen met een overdraagbare code. Die code kennen na een tijdje heel veel mensen.”
Geen visie Volgens Koot blijft het wat betreft het elektronische sluiten in de thuiszorg
Privacy en veiligheid
bij incidentele projecten, zolang er geen integrale visie komt op de toe-
Maar hoe zit het in de extramurale zorg met de privacy? Lastige mate-
komst van de thuiszorg: “Momenteel voelt niemand zich verantwoordelijk
rie, aldus Heemstra: “Je hebt te maken met de persoonlijke levenssfeer.
om de rekening op te pikken. Helaas benadert onze overheid de thuiszorg
Je mag niet registreren, niet bijhouden wie een zorgwoning betreedt. Er
en woningcorporaties met oogkleppen, met een kaasschaaf en met kortlo-
is een aantal situaties waarin het is toegestaan, maar in zijn algemeen-
pende contracten. Daar hoeven we nu dus geen impuls van te verwachten.
heid geldt: je moet in je toegangstechniek de privacy garanderen. Wil je
Maar als verzekeraars de kosten van ziekenhuis- of instellingsopnames
de voordeur toch uitlezen, bijvoorbeeld na diefstal uit de woning, dan
afzetten tegen de kosten van thuiszorg, is er een potentiële geldstroom
moet je de goedkeuring van de bewoner hebben.”
voorhanden die innovatie in een stroomversnelling kan brengen.”
36
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_34,35,36.indd 36
02-12-14 12:02
CLOSE UP
Deur openen met de smartphone Veilig, flexibel, gecontroleerde en geregistreerde toegang en snel en gemakkelijk te monteren en configureren. Dat is ENTR, de nieuwe elektro-mechanische motorcilinder van Nemef. Gemakkelijk te monteren en te bedienen met je smartphone. Voor particuliere (thuiszorg-)situaties, maar ook geschikt voor toepassing in een professioneel systeem van zorginstellingen en verpleegtehuizen. Mensen worden ouder en de zorg wordt duurder. Dus zal de vraag naar
deur en kunnen hem via een code ontgrendelen. Wil je de toegangsrech-
extramurale zorg explosief toenemen: verpleging binnen de muren van
ten intrekken? Dan gaat dat heel eenvoudig via de master-smartphone.
je eigen woning. Om die zorg mogelijk te maken, is het nodig dat een woning toegankelijk is voor verplegend personeel of thuishulp. Maar dan
Zekerheid van wereldspeler
wel veilig, flexibel en binnen vastgestelde tijdsperioden.
Dit product staat niet op zichzelf. Voor professioneel gebruik is het nodig dat er service is bij storing, dat de beschikbaarheid ook de
Sleutelkluis exit
komende jaren gegarandeerd blijft omdat het gaat om een hogere inves-
Sleutelkluisjes golden lang als oplossing, maar die zijn intussen omstre-
tering die je over meerdere jaren terug moet verdienen. “Met de wereld-
den: sleutels raken kwijt en je kunt niet ‘loggen’ wie er precies wanneer
wijde kracht van Assa Abloy achter het Nemef-merk zit dat wel goed”,
binnen is geweest. Bovendien is een sleutelkluisje aan de voordeur zicht-
verzekert Rene Gieskes. Voor woningbouwverenigingen en verzorgings-
baar en dat maakt de bewoner extra kwetsbaar. Elektronische cilinders
tehuizen bieden onze integratiepartners bijvoorbeeld ‘pay per use’ om
of sloten zijn de oplossing, maar dan moeten ze wel flexibel, betaalbaar
de investering te beperken en de business-case aantrekkelijk te maken.
en gemakkelijk te monteren zijn. En uiteraard heel gemakkelijk in
Maar dat gaat alleen op als je als leverancier je eigen continuïteit kunt
gebruik.
waarborgen en die van je product. Neem alleen al de veiligheid: wij heb-
Aan al die wensen kan Assa Abloy voldoen met Nemef ENTR-oplossing.
ben wereldwijd 1.200 engineers die continu bezig zijn met elektrome-
‘Key Free, Be Free’ is de slogan van dit nieuwe concept. Een sluiting die
chanische ontwikkelingen. En voor professioneel gebruik maken zij
je niet alleen kunt bedienen met een reguliere sleutel maar ook met je
integraties mogelijk met de systemen van derden. Een zorginstelling wil
smartphone, code, afstandsbediening of met biometrie. De ENTR werkt
de ENTR bijvoorbeeld integreren in het toegangscontrolesysteem. Wij
samen met de NF3-cilinder van Nemef die op zichzelf al beveiligd is
maken dat mogelijk.”
tegen kerntrekken en uitboren.
Slimmigheden Eenvoudig en snel
De ENTR heeft van zichzelf diverse slimmigheden.
Assa Abloy had natuurlijk al het zorgslot en Aperio en Radaris Evolution.
binnenuit heb je de ‘Slide touchlock’-functie waar-
Allemaal goede oplossingen voor specifieke situaties. Maar ze hebben
mee je het slot heel snel en zonder veel kracht kunt
ook nadelen: sommige oplossingen zijn bekabeld of vergen veel bouw-
ontgrendelen of vergrendelen. Zijn voeding krijgt hij
kundige aanpassingen. Heb je tijdelijk een zorgsluiting nodig? Of wil je
uit een intern accupack. Dat kun je laden via een snoer
of
er eentje aanbrengen in een bestaand pand zonder hak- en breekwerk?
via een hanging charger. En of je hem nu in een parti-
cu-
Dan is ENTR de oplossing (leverbaar eind januari 2015). Om hem te mon-
liere situatie kosteloos offline bedient via de app of in een
teren zijn een schroevendraaier en een paar minuten tijd voldoende. De
intramurale situatie online via het zorgbeheersysteem, de
configuratie gaat daarna vrijwel automatisch. In een handomdraai heb
telefoon is de gateway. Je hebt dus geen extra box of
je je smartphone als ‘master’ gekoppeld aan de unit en kun je mobieltjes
internetverbinding nodig op het zorgadres. Dat scheelt
van derden autoriseren. Die maken via bluetooth-smart contact met de
een heleboel techniek, geld en gedoe.
Van
6 / 2014
RenD_2014-12-10_37.indd 37
I
37
02-12-14 12:03
SLUITSTUK
SKG sleutelkluizen: meer zekerheid
Verticale keersleutel
Sleutelkluizen worden steeds belangrijker als het
CESnederland, actief in mechanische en elektronische sluitsystemen,
gaat om het verlenen van zorg aan ouderen die
introduceert een verticaal keersleutelsysteem: het WD-systeem. Het is
thuis blijven wonen. Veel kluizen blijken echter niet
de eerste verticale 3D-keersleutel die CESnederland introduceert op de
bestand tegen inbraak, waardoor de inbreker de
markt en is een technisch hoogstandje die aan de nieuwste technieken
sleutel kan wegnemen en zo een woning kan betre-
en laatste normeringen (bijvoorbeeld SKG***) voldoet. De nieuwe verti-
den. Volgens keuringsinstantie SKG moeten ook
cale keersleutel is gebruiksvriendelijker, omdat de sleutel recht in de
sleutelkluizen aan een hogere standaard voldoen:
cilinder gestoken kan worden en dat geeft ergonomisch gezien minder
die van het Bouwbesluit en het Politie Keurmerk
problemen met draaien. Het syteem WD biedt een actieve beveiliging
Veilig Wonen (PKVW), die eisen dat bereikbare
tegen kopiëren, manipuleren en inbraakpogingen.
ramen en deuren van woningen inbraakwerend
CESnederland, Apeldoorn, 055.52.66.890, www.ces.eu
moeten zijn (klasse 2; 3 minuten).
SKG, Wageningen, 0317.42.17.20, www.skg.nl
Anti-kerntrekrozet voor oplegsloten Speciaal voor de oplegsloten van Lips is een veiligheidsrozet met kerntrekbeveiliging ontwikkeld. De unieke antikerntrekrozet van massief RVS is SKG*** gecertificeerd en voldoet aan
Nieuw variant zwaar slot
het Politiekeurmerk
De nieuwe Carelock 4.0 is een nieuw product van Brondool. Deze
Veilig Wonen. De
"zware" variant biedt de cliënt, de verzorgende en de eindgebruiker nog
rozet is zeer eenvou-
meer comfort, persoonlijke woonvrijheid, meer bedieningsmogelijkhe-
dig te monteren door
den en een zeer veilig gevoel. De Carelock 4.0 is samengesteld met het
de huidige veiligheidsro-
nieuwe 4347-LED slot. Dit slot kan een kracht van meer dan 30.000
zet op de voordeur te ver-
Newton weerstaan (volgens de EN 12209 test=3.000Kg). Daarmee is dit
vangen voor deze nieuwe
slot een passende, duurzame oplossing voor patiëntenkamers.
versie met kerntrekbeveiliging.
Brondool, Arnhem, 026.36.11.220, www.brondool.nl
Assa Abloy, Raamsdonksveer, 088.639.47.61, www.assaabloy.nl
Elektronisch sluitsysteem Xesar is een eigen innovatie van EVVA. Het elektronische sluitsysteem is ontwikkeld en geproduceerd in Oostenrijk. Het biedt bedrijven een groot aantal producten en toepassingsmogelijkheden, net als een tijdloos mooi ontwerp. De eenvoudige montage, de gratis Xesar-software en de unieke EVVA-KeyCredits zijn maar een paar van de talloze Xesarvoordelen.
EVVA, Hengelo, 074.85.15.300, www.evva.nl
38
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_38.indd 38
02-12-14 12:03
UITZICHT
Energiebesparing en brandveiligheid Energiebesparing is een “hot-item” in Nederland. De minimale warmteweerstand (Rc-waarde) voor dichte delen wordt binnenkort in het Bouwbesluit verhoogd. Zo wordt voor de gevel de minimale Rc-waarde van 3,5 W/m²K verhoogd naar 4,5 W/m²K. Dit heeft nogal wat consequenties voor de gevel. Maar hoe zit het nu met het glas? Welke eisen worden daar nu aan gesteld? Voor 'ramen, deuren, kozijnen en daarmee gelijk te stellen onderdelen'
Door het toepassen van een extra glasblad ontstaat een extra
wordt in het Bouwbesluit een eis gesteld aan de U-waarde (de warmte-
luchtspouw en kan een extra Low-E coating worden toegepast. Met twee
doorgangscoëfficiënt). Sinds maart 2013 bedraagt de maximale
spouwen is een U-waarde mogelijk van 0,6 W/m²K. Hiervoor geldt ook
U-waarde van deze constructieonderdelen 1,65 W/m²K. Dit is de eis die
dat twee spouwen van 15 mm dik zorgen voor de meest gunstige warm-
wordt gesteld aan de combinatie kozijn met glas of kozijn met deur.
tedoorgangscoëfficiënt.
Als de maximale U-waarde van 1,65 W/m²K vertaald wordt naar een Rc-waarde bedraagt deze 0,44 m2K/W (zie kader). Dit betekent dat het
Middelste blad
warmteverlies door een raam 10 maal meer is dan door een dichte con-
Het middelste blad van een triple glasopbouw wordt altijd voorzien van een
structie. Het loont dus enorm om te investeren in gevelopeningen met
neutrale Low-E coating. Op het buitenste blad kan dan worden gekozen
een lage U-waarde. Een groot gedeelte van een gevelopening bestaat uit
voor een coating met een bepaalde TL-waarde of g-waarde. Om te voorko-
glas. De U-waarde van HR++ glas bedraagt maximaal 1,2 W/m²K. Om
men dat door de thermische spanningen die optreden in een triple glasop-
deze U-waarde te bereiken, dient het glas te worden voorzien van een
bouw het glas breekt, wordt het middelste blad altijd gehard uitgevoerd.
warmtereflecterende (low-E) coating aan de spouwzijde in combinatie
Door deze thermische spanningen is het ook een hele uitdaging om een
met een spouw van een bepaalde dikte gevuld met argon.
triple glasopbouw brandwerend uit te voeren. Recent zijn met succes brandwerendheidstesten uitgevoerd met deze glasopbouw. Als het glas
Grotere spouw, betere U-waarde?
in de gevel brandwerend moet worden zijn er dus geen concessies meer
Het vergroten van de spouw van dubbelglas boven de 15 mm leidt niet of
nodig ten aanzien van energiebesparing. Als triple glas brandwerend
nauwelijks tot een betere U-waarde. Sterker nog als de spouw te groot
moet worden gemaakt, vraag dan altijd naar het testrapport van deze
wordt, heeft dit een negatieve invloed op de U-waarde. De coating die
specifieke opbouw. Zodat u zeker bent dat u een brandveilige oplossing
wordt toegepast is met name bepalend voor de U-waarde. Door het kie-
hebt gekozen.
zen van de juiste coating is met standaard dubbelglas een U-waarde van 1,0 W/m²K mogelijk.
Glashelder
Tevens zijn er ook brandwerende producten op de markt die op basis
Mark Knoops is technisch commerci-
van een coating (in combinatie met een speciaal hardingsproces en spe-
eel medewerker van Vetrotech Saint-
ciale randafwering) brandwerend zijn. Op dit moment is het mogelijk
Gobain Benelux. Voor Raam en Deur
zowel de vereiste brandwerendheid als een U-waarde van 1,0 W/m²K te
belicht hij diverse glasthema’s. Alle
realiseren op basis van één coating. Er zijn diverse coatings mogelijk,
afbeeldingen zijn eigendom van
ieder met specifieke lichttoetredingsfactor (TL) en zontoetredingsfactor
Vetrotech Saint-Gobain Benelux.
(g-factor). Met deze coating is kleurverschil tussen het brandwerende en het niet-brandwerende glas met het blote oog niet meer waarneembaar. Een voordeel van brandwerend glas op basis van een coating is dat dit
U-waarde vs Rc-waarde
glas altijd volledig transparant blijft, ook bij hoge temperaturen. Tevens
De U-waarde wordt verkregen door de overgangsweerstanden bij de
is glas dat brandwerend is op basis van een coating in veel gevallen dun-
Rc-waarde op te tellen. Een overgangsweerstand is als het ware een
ner, lichter en goedkoper dan brandwerend glas met een opschuimende
dun laagje, nagenoeg stilstaande, lucht dat grenst aan de
tussenlaag.
binnenzijde(Rsi) en buitenzijde (Rse) van de constructie. Deze overgangsweerstanden zijn vastgelegd in NEN 1068. Zo bedraagt de Rsi
Triple glas
0,13 m²K/W en bedraagt de Rse 0,04 m²K/W voor verticaal
Bij het vorig onderwerp was al te lezen dat het realiseren van een lage
geplaatst glas. Door de overgangsweerstanden bij de Rc-waarde op
U-waarde voor de gevelopeningen een zeer efficiënte manier is van
te tellen ontstaat de totale warmteweerstand (Rtotaal). De reciproque
energiebesparing. Tevens was ook te lezen dat het vergroten van de
waarde van de totale warmteweerstand is de warmtedoorgangsco-
spouw van dubbel glas boven de 15 mm niet of nauwelijks invloed heeft
efficiënt, aangeduid met de letter U (conform de bepalingsmethode
op de U-waarde. Het toepassen van een extra glasblad lag dan ook voor
NEN 1068). Samengevat: U = 1 / (Rc + Rsi+Rse).
de hand en het idee van triple glas was geboren.
6 / 2014
RenD_2014-12-10_39.indd 39
I
39
02-12-14 12:03
LUCHTDICHT
Klein profiel, groot effect Een kaderprofiel lijkt een simpel artikel. Maar het is in werkelijkheid een samenspel van de juiste machines en specifieke vakkennis. Diverse productievariabelen bepalen de kwaliteit van het profiel. En die kwaliteit bepaalt in hoge mate de luchtdichtheid van een heel gebouw. Raam en Deur keek mee bij de productie van kaderprofielen.
kaderdichtingen een sterke positieve invloed op de luchtdichtheid. Een vuistregel: ramen en deuren kunnen samen tot 30% van de qv;10 waarde (luchtdoorlatendheid) van een gebouw beinvloeden. En volgens recente tests behalen sommige kaderdichtingen een C-waarde (luchtdoorlatendheid) die lager is dan de 0,04 die de Passiefhuisrichtlijn voorschrijft.
Lijkt basic, is high-tech Kortom: kaderdichtingen zijn weliswaar een piepklein detail van een gevelelement en vertegenwoordigen slechts een zeer klein deel van de
Om een gebouw energiezuinig te maken, is het belangrijk dat het lucht-
totale bouwsom, maar kunnen de luchtdichtheid in grote mate be誰nvloe-
dicht is. En luchtdichtheid is een kwestie van details. Want het kleinste
den. Als je de invloed op de luchtdichtheid van een goed afdichtingspro-
kiertje kan de luchtdichtheid en daarmee de isolatiewaarde (EPC) van
fiel kent, realiseer je je ook hoe belangrijk het is dat je het juiste profiel
een heel gebouw enorm be誰nvloeden. Omgekeerd heeft de kwaliteit van
kiest.
40
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_40,41.indd 40
02-12-14 12:04
Specialistisch handwerk Maar met de juiste matrijs ben je er niet. Om de productie te stroomlijnen, heeft een operator jaren ervaring nodig. Hij kan namelijk de snelheid van de schroef in de extruder variëren, de extrusiezones verwarmen of juist koelen en de snelheid veranderen waarmee het materiaal door de matrijs geperst wordt. Is het materiaal te snel warm, dan vormt het een klont. Wordt het te langzaam warm, dan vormt het niet goed in de matrijs. En dan heb je nog verschillende slangetjes die een precieze hoeveelheid lucht de matrijs in blazen om de verschillende kamers (soms wel 5) van het profiel te vormen. En dat allemaal bij een snelheid van 6 meter per minuut voor een complex profiel tot 24 meter per minuut voor eenvoudige profielen. Een profiel lijkt een basic product. Je koopt een extrusiemachine, verze-
Vanuit de matrijs wordt het profiel een koelbad in getrokken en stuurt
kert je van de juiste grondstoffen en je kunt produceren. Zo makkelijk is
de operator trekkracht en koelsnelheid. Doet hij dat verkeerd, dan is het
het echter niet. Het geheim zit hem in de matrijs waar de extrusiema-
profiel te snel op zijn eindlengte, te zacht, te hard, te dun of juist te dik.
chine de grondstoffen doorheen perst. Die matrijs bepaalt niet alleen de vorm van het profiel, maar ook de zachtheid of juist de hardheid van
Kwaliteit en flexibiliteit
bepaalde elementen van dat profiel. Een goed profiel heeft bijvoorbeeld
Al dat handwerk bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van het eindproduct. En
een harde rug om hem goed in de kozijngroef te kunnen drukken. Het
hoe sneller een operator een machine juist kan instellen, des te sneller
voetje moet daarentegen juist soepel zijn om het goed te kunnen ver-
hij van het ene op het andere profiel kan omschakelen en des te kleiner
werken en via co-extrusie komt er dan een gesloten microschuim
de charges kunnen zijn waarin een fabrikant kan produceren. Dat is weer
gedeelte van hetzelfde materiaal bij dat de isolatiewaarde op peil brengt
bepalend voor de levertijd van speciale series. Geen enkele fabrikant
en het profiel een comfortabele sluitkracht heeft. Tri-extrusie maakt het
heeft namelijk al zijn profielen op voorraad en het gemak waarmee hij
zelfs mogelijk om al in de productie schildersfolie op het profiel aan te
omschakelt, bepaalt de levertijd waarmee een raam- en deurfabrikant
brengen.
zijn specifieke profiel in huis kan hebben.
40 jaar specialisme Deventer Profielen uit Breda is met ruim 40 jaar ervaring specialist in het ontwerpen en produceren van dichtingen voor ramen en deuren. Niet alleen voor de Nederlandse markt. Ook België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en landen als Australië zijn afzetgebieden. De 7 extrusie-lijnen vormen het kloppende hart van het bedrijf. De afdeling R&D perfectioneert de ontwerpen, en onderzoekt de mogelijkheden van vernieuwende materialen. Het bedrijf hecht veel waarde aan een gezond milieu, en werkt met volledig recyclebare materialen. Bovendien is onlangs het traject voor Cradle to Cradle certificering gestart.
6 / 2014
RenD_2014-12-10_40,41.indd 41
I
41
02-12-14 12:04
PRODUCTNIEUWS Nieuwe FireMax ZR succesvol gelanceerd
Luchtdichte update
Duco Ventilation & Sun Control,
Buva's SolidSeal kaderdichting heeft
producent van natuurlijke ventila-
recent een update ondergaan. De
tie- en zonweringsystemen, komt
kaderdichting is nu voorzien van de
met haar volledig vernieuwd brand-
Easy Fit voetconstructie. Het ken-
werend rooster FireMax ZR. Het
merk van de Easy Fit voetconstruc-
bedrijf testte het nieuwe product
tie is, dat hij maar 1 lip heeft ten
tijdens een seminar over brandwe-
opzichte van de bestaande voetcon-
rendheid. Luuk van Dijk, sales engi-
structie. De buitenkant van deze lip
neer bij Vetrotech Saint-Gobain
is voorzien van een antislip-laag. De
Benelux, stak het vuur aan de lont
kaderdichting is hierdoor veel
en ging onder meer dieper in op de NEN 6069, de wettelijke norm die de
gemakkelijker te plaatsen in de
eisen voor brandwerendheid van bouwdelen en -producten weergeeft.
groef, en blijft daarnaast uitstekend vastzitten. Nog een voordeel is dat
Duco testte de vernieuwde FireMax ZR immers onder andere in samen-
de toegestane tolerantie op de groefbreedte veel groter is geworden. Op
werking met Vetrotech op brandwerend glas en kan zo een geslaagde
de nominale maat van 5 mm mag de groef variëren van 4 tot 6 mm.
combinatie voorleggen die tot 30 minuten brandwerend is. In compacte
Buva, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl
kalfplaatsing is dat zelfs tot 90 minuten.
Duco Ventilation & Sun Control, Veurne (B), +32(0)58.33.00.33,
Nieuwe kaderdichting
www.duco.eu
De nieuwe SPV 12 (F) kaderdichting van
Aanslag- en beglazingsprofiel
Deventer profielen is Luvema heeft nieuwe
een universeel Vario-
beglazing- en aanslagpro-
Soft dichtingsprofiel
fielen ontwikkeld. Het
voor ramen en deu-
materiaal van de profielen
ren. Vervaardigd van
heeft een lambda-waarde
hoogwaardig TPE
van 0,25 w/mK. In een
(thermo plastisch
gemiddeld kozijn leidt het
elastomeer) voor
toepassen van deze isola-
optimale dichtings- en isolatiewaarden. TPE is bovendien volledig recy-
tieprofielen tot een ener-
clebaar. Het functionele gedeelte is gemaakt van gesloten cel micro-
giewinst ten opzichte van
schuim voor een comfortabele sluitdruk. De rug van hard compact
traditionele oplossingen van respectievelijk 20 procent bij het aanslag-
materiaal en de nieuw ontwikkelde voetconstructie van hard en zacht
profiel en meer dan 30 procent bij het beglazingsprofiel. De standaard
materiaal zorgen voor een probleemloze en soepele montage. De anti-
kleur van de profielen is wit maar ze kunnen in iedere kleur worden mee-
rek bescherming in de vorm van een harde rug zorgt voor een perfect
gespoten met het kozijn of met de kwast worden geschilderd. De profie-
stabiele hoekverbinding bij in verstek geknipte hoeken.
len zijn op maat te bestellen en zijn standaard voorzien van boorgaten
Deventer profielen, Breda, 076.541.69.00, www.deventer-profielen.nl
en ontluchtings- en ontwateringssleuven.
Luvema, Wageningen, 0317.61.28.78, www.luvema.nl
Discreet rooster Brandwerend ventilatierooster
Voor discrete en
Duco lanceerde onlangs
hygiënische
de nieuwe FireMax `ZR'.
ventilatie tus-
De FireMax `ZR' kan
sen ruimtes
dankzij doorgedreven
introduceert
doorontwikkeling niet
Tilmar het
enkel betere waardes
Invisido rooster.
voorleggen op het vlak
Dit bijna
van brandwerendheid,
onzichtbaar geplaatste deurrooster is bedoeld voor overstroomventila-
het is zelfs uniek dankzij
tie. Bijzonder is dat het rooster deels bovenop de deur en deels in het
de brandwerendheid in beide richtingen. Bovendien oogt het rooster
kozijn wordt geplaatst, waardoor een storende spleet onder de deur niet
dankzij een volledig nieuw design nu nog esthetischer en kan het zowel
meer nodig is. Bovendien is dit hygiënischer aangezien de lucht dan
in compacte kalf (tot 90 minuten brandwerend), als rechtstreeks op
geen vuil van de vloer meer mee kan voeren. Het Invisido rooster is ver-
brandwerend glas (tot 30 minuten brandwerend) geplaatst worden.
vaardigd uit aluminium profielen en verkrijgbaar in de standaard afme-
Duco Ventilation & Sun Control, Veurne (B), +32(0)58.33.00.33,
tingen 830 en 930mm.
www.duco.eu
Tilmar, Meppen, 0591.37.16.68, www.tilmar.nl
42
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_42.indd 42
02-12-14 12:05
Anz_ATRIUM15_230x297+3_NL_Layout 1 19.11.14 15:22 Seite 1
Komfort beleven met HAUTAU schuifsystemen voor elk kozijn een passend beslag
Als specialist voor schuifoplossingen heeft HAUTAU voor elke aanvraag een passend systeem. Een HAUTAU ATRIUM schuifsysteem biedt met een barrièrevrije doorgang en eenvoudige bediening een grenzeloos komfort. De ventilatiefunctie en inbraakwerendheid bieden nog meer veiligheid. U zult het merken wanneer het HAUTAU is.
Zie nog veel meer! BAU München 2015 Hall B4 stand 300
www.HAUTAU.de
RenD_2014-12-10_43.indd 43
02-12-14 12:25
WETEN WAT CORPORATIES WETEN? ABONNEER U OP CORPORATIEBOUW CO BO RPO UW RA T
RPORATIE UW
ducten
bouw, renovatie en onderhoud voor alle corporaties
Top Ren -5 Ce n ted ekk traal ing F Slo als onds p gra Por en o adm tiek f re ete wo r nin nover gen e pas n? sief gem aak t
Havensteder en Ballast Nedam: Zes jaar continu samenwerken Buildsight en Koolraad: “Aanbesteden moet anders”
CORPORATIE BOUW
bou
w, r e
nov
Prij
swin
Blik
Corporaties en gemeente Samenwerking in Haarlem
nen
dA
Lan
gste
cove
r.in
dd
IE
erh
oud
voo r
alle
cor
por
atie
s
mste
rda m
op
“A
geb
ouw
van
V
sbe incent D wa stsan eckers, W t tr eri o effe ng, nen Zui d nw ea an? ”
bew one
r
001
ond
bouw
Woonbron en WZsolutions Strijden tegen vandalisme
Karin Priem, De Goede Woning: bouw, renovatie en onderhoud voor alle corporaties
en
CORPOR BOUW
bouw, renovatie en onderhoud voor alle corporaties
CORPORATIE “Wij bouwen nog. BOUW Conceptueel”
atie
NL
Centrada in Lelystad Uitgekiend slopen Ymere en Stadgenoot Samenwerken in Oostpoort
Samenwerking met liftindustrie
1
1e
Wonen in de brouwerij
Smits en Staedion: Prestatiegericht samenwerken
jaar
gan
g-
num
me
r4
Eric Smu
- no vem
ber
1e jaargang - nummer 1 - juni 2012
‘D
201
2
Keuken en corporatie: Een intieme tango
‘Passiefbouw in ijskast’ Blik op bewoner
Ditmer Salverda, OFW Woondiensten
“Niet renoveren, maar moderniseren” Leren van lean bouwen
1e jaargang - nummer 3 - oktober 2012
Omgaan met asbest
001 cover.indd 1
17-10-12 11:53
12-1
1-12
13:4
3
€ 50
Nu tijd voor herbestemming?
1e jaargang - nummer 5 - d 001 cover.indd 1
per jaar
Zonnestroom in Hoek van Holland
Gerard Anderiesen, Stadgenoot:
“Wij zijn geen grijze muis” Op pad met de projectmanager
1e jaargang - nummer 2 - september 2012 001 cover.indd 1
19-09-12 10:58
www.corporatiebouw.nl/abonneren RenD_2014-12-10_44.indd 44
02-12-14 12:06
NBvT Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's Gravelandseweg 16, Postbus 24, 1400 AA Bussum t: 035.694.70.14, w: www.nbvt.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de NBvT en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Zekerheid en kwaliteit De bij de Nederlands Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBvT) in Bussum aangesloten fabrikanten van houten gevelelementen, buitendeuren, niet-dragende binnenspouwbladen en gevelvullende elementen maken zich sterk om kwalitatief hoogstaande producten aan te bieden. Daarom vindt een aantal van hen het vanzelfsprekend hun producten tot tien jaar te garanderen en te waarborgen via de Stichting Garantie Timmerwerk (SGT). Zowel bij nieuwbouw als renovatie.
De Stichting Garantie Timmerwerk (SGT) komt halverwege de jaren
Basisgarantie plus en Uitgebreide Garantie Concept II geldt een garan-
tachtig van de vorige eeuw voort uit een steeds verder ontwikkeld kwali-
tieperiode van tien jaar (deuren zes jaar), op voorwaarde dat SGT in de
teitsbesef. De aangesloten bedrijven streven continu naar kwaliteitsver-
gelegenheid wordt gesteld een Bouwplaatinspectie uit te voeren.
betering van de producten en processen, zowel in de fabriek als ook op
Tijdens deze inspectie wordt beoordeeld of de kozijnen, ramen, deuren
de bouwplaats. Daarmee geven de aangesloten fabrikanten de opdracht-
en/of binnenspouwbladen conform de meegeleverde verwerkingsvoor-
gever/eindgebruiker een aanzienlijke meerwaarde, die verder gaat dan
schriften worden opgeslagen, gemonteerd, beglaasd en afgewerkt. Bij
alleen een goed product.
SGT Uitgebreide garantie Concept III en IV waarbij alle werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van de SGT aangeslotene vallen, geldt een
Waarborgregeling
standaardgarantie van tien jaar (deuren zes jaar) van toepassing.
Permanent vinden er in de bouw technische verbeteringen en aanpas-
Uitsluitingen van dekking zijn alle toevoegingen aan de houten gevelele-
singen plaats en wordt overleg gevoerd over wijzigingen in de regelge-
menten, binnenspouwbladen en gevelvullende elementen en houten
ving. Dat maakt ook de SGT-garantie niet statisch. Echter, welke
buitendeuren zoals hang- en sluitwerk, glas, hardglazen ramen, ventila-
ontwikkelingen er ook spelen, de garantie omvat wat de aangesloten
tieroosters, laag reliĂŤfdorpels, dichtingsprofielen, plaatmaterialen etc.
timmerfabriek heeft geproduceerd (conform regelgeving). Daarnaast
Hierop is uitsluitend de garantiebepaling van de desbetreffende produ-
waarborgt SGT de garantie op producten, geleverd door een SGT-
cent van toepassing.
aangeslotene, wanneer deze door insolventie niet meer in staat is om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het betreft verplichtingen van de
Checklist
SGT-aangeslotene tot herstel van het product binnen de grenzen van het
De resultaten van de bouwplaatsinspecties worden teruggekoppeld aan
SGT-Garantiereglement. Behalve de kwaliteit van het product, is daar-
de timmerfabrikant, die vervolgens de aannemer op de hoogte stelt.
mee ook de zekerheid geborgd. De BRL 0801 Houten gevelelementen,
Zonder tekortkomingen wordt de garantietermijn verleend.
de BRL 0803 Houten buitendeuren en de BRL 1001 Niet-dragende bin-
Mochten er zich binnen de garantieperiode gebreken voordoen, vallend
nenspouwbladen en gevelvullende elementen zijn de onderliggers voor
onder het garantiereglement, dan staat SGT garant voor juist en deug-
de SGT-garantie en waarborgingregeling
delijk herstel. Daarna loopt de garantie onverminderd door tot het einde van de termijn.
Garantie
Een overzicht van de bij SGT aangesloten bedrijven en uitgebreide
Binnen het huidige garantiereglement is op een Concept I kozijnen vol-
garantietechnische informatie is te vinden op: www.sgtonline.nl.
gens de BRL 0801 (een houten gevelelement, slechts voorzien van een grondlaksysteem) geen SGT-garantie van toepassing. SGT kent vier garantievormen: Basisgarantie, Basisgarantie Plus, Uitgebreide garantie Concept II en Uitgebreide garantie Concept III en IV. De SGT Basisgarantie heeft een garantieperiode van zes jaar. Bij SGT
6 / 2014
RenD_2014-12-10_45.indd 45
I
45
02-12-14 12:07
VKG NIEUWS Postbus 5086, 2000 GB in Haarlem T: 023.551.84.44, F: 023.551.00.83, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl
De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
VKG Architectuurprijzen 2014/2015 uitgereikt Soeters van Eldonk Architecten, Magis Architecten en Heren 5 architecten hebben de VKG Architectuurprijzen 2014/2015 gewonnen, in respectievelijk de categorieĂŤn Nieuwbouw, Renovatie en de Publieksprijs. De prijzen worden ieder jaar toegekend aan bouwprojecten waar kunststof gevelelementen (kozijnen, ramen en deuren) op esthetische wijze onderdeel uitmaken van het ontwerp en werden dit jaar uitgereikt in het Tropen Museum te Amsterdam.
VKG Architectuurprijs De VKG Architectuurprijs is sinds de introductie in 2005 uitge-
VKG Architectuurprijs Renovatie: 'City Pads Amsterdam van Magis Architecten'
groeid tot een serieuze vakprijs, die ieder jaar wordt toegekend aan
City Pads Amsterdam, Magis Architecten Eindhoven
bouwprojecten waar kunststof gevelelementen (kozijnen, ramen en
Een voormalig kantoorgebouw in de Amsterdamse wijk
deuren) een belangrijk onderdeel uitmaken van het ontwerp. Naast
Buitenveldert is verbouwd tot een complex met 354 zelfstandige
de bestaande Nieuwbouwprijs worden ook de Renovatie- en de
studenten- en startersstudio's. In de architectuur overheersen hori-
Publieksprijs uitgereikt. De jury bestond dit jaar uit Gert-Jan te
zontale banden op de verdiepingen en verticale accenten op de
Velde (Van Schagen Architecten, voorzitter), Joris Molenaar
begane rond. Deze structuur is intact gelaten terwijl de achterlig-
(Molenaar & Co Architecten), Jules Beckers (Teeken Beckers
gende indeling compleet veranderde en niet meer overeenstemt
Architecten), Albert Zegelaar (VKG) en Harm Tilman (de Architect,
met het bestaande grid van de hoofddraagconstructie. Tevens
secretaris jury).
stond de architect voor de uitdaging een hoogwaardige thermische en akoestische buitenschil te ontwerpen. Met de keuze van kunststof kozijnen is daar zeker aan bijgedragen.
46
VKG Architectuurprijs Nieuwbouw: 'Plein 1944 in Nijmegen
VKG Publieksprijs: 'Huis van Hendrik in Haarlem'
Soeters Van Eldonk architecten Plein 1944 Nijmegen
Huis van Hendrik Haarlem, Heren 5 Architecten
Door Plein 1944, ooit `het lelijkste plein van Nederland', in tweeĂŤn
De Publieksprijs is voor Huis van Hendrik door Heren 5 architecten,
te splitsen, ontstaat ruimte voor een entreeplein met een bussta-
gemaakt in opdracht van Ymere. Met 229 stemmen eindigden zij
tion en een groter verblijfsplein voor voetgangers. De nieuwbouw is
bovenaan de lijst van genomineerde projecten.
geleed in drie volumes: het onderste winkelgedeelte volgt de
Speciaal metselwerk, samenwerking met een landschapsarchitect,
hoogte, de kleur en het materiaal van de bestaande wederopbouw-
en het toepassen van kunst. Een unieke combinatie. Het gebruik
plint. Daar bovenop bevindt zich een terugliggend glazen volume
van kunststof kozijnen maakte afwerking in een metallic kleur en
met woningen. Tegen dit volume staan woontorens die zo slank
kozijnen in speciale schuine vormen voor het gevelkunstwerk
mogelijk zijn gemaakt.
mogelijk. Het resultaat mag er zijn!
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_46.indd 46
02-12-14 12:07
VMRG NIEUWS Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie
Naar buiten Ramen en deuren bevinden zich op het snijvlak van binnen en buiten.
Joost Heijnis gastinspirator Bright Inspirations
Meestal gaan ze niet vanzelf open en dicht. Daarvoor is een initiatief hetzij direct, hetzij indirect nodig. Dit initiatief komt van iemand die de leiding heeft. Die mag bepalen of er contact komt tussen binnen en buiten en vervolgens of er uitwisseling tussen binnen en buiten mag plaatsvinden. Frisse lucht doet dan goed en er even uit kunnen om in een andere omgeving te vertoeven is ook een zegen. Graag verleg ik deze beschrijving naar bedrijven en zeker naar de bedrijven die deel uitmaken van de sector bouw. De financiĂŤle, banken-, economische en inmiddels maatschappelijke crisis heeft de bouwsector hard getroffen. En bij slecht weer sluit men, zeker bij weerswaarschuwingen ramen en deuren. Dit slechte weer duurt nu al zes jaar en voor deelsectoren binnen de bouwsector gaat dat zeker nog een zevende jaar duren. Wat dergelijke bedrijven eerst beschermde, namelijk een zorgvuldig goed geregelde sector, keert zich nu tegen die sector zelf. Het lijkt de regelgevende overheid wel die de regulering (niet ontregeling, die volgt vanzelf) te lijf gaat met regels, nieuwe regels van binnen uit en van buitenaf. Het is wonderlijk hoe nationale regelbedenkers altijd weer in staat zijn om nationale aanvullingen of varianten te bedenken op Europese regels. Een remedie voor de bouwsector en voor dat deel van de gevelsector dat daarmee verbonden is, bestaat uit het open zetten van de eigen ramen en deuren en datgene toe te laten wat verfrissend en verhelderend werkt. Dus niet langer binnen blijven tot de storm is gaan liggen, maar in de aan-
Na `Light Inspirations' en `Green Inspirations' introduceert de
val en integreren en absorberen wat ons en de klanten vooruit kan helpen.
VMRG een nieuw thema: `Bright Inspirations'. Binnen dit thema,
Verfrissend en bemoedigend was de bijeenkomst over materialen innova-
waarmee de VMRG de doelgroep architecten wil aanspreken,
tie van de Stichting Material Design, overigens zonder gevelmensen, maar
komen allerlei publicaties en activiteiten aan bod over slimme
wel met Slimbouwen. Ook verfrissend was de energie die 17 gevelbedrijven
oplossingen met betrekking tot gevels. Bedenker en gastinspira-
staken in het Innovatietraject van de VMRG en VKG over innovatie, gehe-
tor van dit thema is bouwtechnoloog Joost Heijnis, werkzaam bij
ten Dynamisch Perspectief (daarvoor moest je immers wel naar buiten).
architectenbureau cepezed en tevens voorzitter van Booosting.
En zeker verfrissend was het enthousiasme en de aandacht die de jonge
Het thema zal als rode draad door diverse uitingen en activiteiten
medewerkers uit gevelbedrijven staken in het optimaal, benutten van de
van de VMRG lopen. Zo is Joost Heijnis al een aantal keren spre-
kansen die besloten liggen in de internationale CE markering tijdens de
ker geweest voor de VMRG. In nummer 5 van het vakblad
VMRG Kennismiddagen. Kortom, naar buiten, want een oud gezegde van
Gevelbouw staat een interview met hem en geeft hij de aftrap
een ondernemer luidt: "Binnen kosten we, buiten verdienen we!"
voor een serie columns over het thema `Bright Inspirations'. Het thema is binnenkort ook op de VMRG website onder `Thema's` te volgen.
Actueel De VMRG verwelkomt een nieuw lid: SKM Productie www.skm-roosendaal.nl en twee nieuwe partners: Aldowa www.aldowa.nl en Luxaflex Nederland www.luxaflex.nl
6/ 2014
RenD_2014-12-10_47.indd 47
I
47
02-12-14 12:08
VAKTUEEL
Raam en Deur scant interessante websites
Online op de hoogte Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.
www.nen.nl/aardbevingen
Richtlijn in voorbereiding
De recente aardbevingen in Groningen zijn aanleiding om tot aanvullende richtlijnen voor de bouw te komen. Op verzoek van het Ministerie van Economische zaken werkt NEN aan het opstellen van een Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR), dit in voorbereiding op de Nationale Bijlagen van Eurocode 8 `Ontwerp en berekening van aardbevingsbestendige constructies'. Tot het verschijnen van bedoelde NPR, dat nog wel een paar jaar kan gaan duren, verscheen op 23 mei jl. het (te downloaden) Interim Advies `Voorlopige ontwerpuitgangspunten voor nieuwbouw en verbouw onder aardbevingsbelasting ten gevolge van de gaswinning in het Groningerveld'. Met dit advies kunnen nieuwe bouwprojecten doorgaan. Het aardbevingsbestendiger bouwen zal mogelijk gepaard gaan met meerkosten vergeleken met de tot dusverre gangbare wijze van (ver)bouwen. Om ervoor te zorgen dat nieuwbouwplannen voorzien worden van advies en om innovatie voor aardbevingsbestendiger bouwen te stimuleren, stelt NAM een stimuleringsfonds voor nieuwbouw op.
www.livingdaylights.nl
Alles over daglicht
Deze website is de nieuwe online community waar alles is te vinden over daglicht. Aspecten als gezondheid, Bouwbesluit en ontwerpen met daglicht worden door experts belicht. Verder staan er op deze community website actuele berichten, interviews en filmpjes. Ook kunnen bezoekers gebruik maken van de snel groeiende kennisbank. Een belangrijk uitgangspunt van de Stichting Living Daylights is het thema gezondheid, voor nu en in de toekomst. Er wordt steeds meer ingezien wat voor impact daglicht heeft op onze gezondheid. Dit wordt onderstreept door een organisatie als de World Green Building Council. Voldoende daglichttoetreding zorgt namelijk voor heel wat meer dan het alleen `prettig' wonen of werken. Het gedachtegoed van de Dutch Green Building Council en de Stichting Living Daylights vertoont veel overeenkomsten, reden waarom beide partijen per 1 juni jl. een samenwerking zijn aangegaan. Beide willen ze kennis en inspiratie samenbrengen om de markt ervan te overtuigen dat investeren in gezonde gebouwen met veel daglichttoetreding loont.
www.milieudatabase.nl
Milieuprestatie gebouwen
Deze website van de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) geeft duidelijke informatie over de milieuprestatie-berekening. Die is conform het Bouwbesluit 2012 per begin 2013 verplicht als bijlage van de aanvraag voor een omgevingsvergunning voor nieuw te bouwen woningen en kantoren (> 100 m2). De milieuprestatie van een gebouw geeft de milieueffecten aan over de gehele levenscyclus van een gebouw, bouwwerk of bouwdelen. Die prestatie kan worden bepaald met behulp van de `Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken', in combinatie met de Nationale Milieu Database. Die methode bevat regels voor het berekenen van de milieuprestatie van een compleet bouwwerk. Dit gebeurt op basis van de prestatie van de producten en elementen waaruit het bouwwerk is opgebouwd. Bron hiervoor is de Nationale Milieu Database. Deze bevat informatie over veel producten die in de bouw worden toegepast, onlangs door de VMRG uitgebreid met gevalideerde milieugegevens van stalen gevelelementen, naast die van de al opgenomen data van aluminium gevelelementen.
48
I
6 / 2014
RenD_2014-12-10_48.indd 48
02-12-14 12:10
BUITEN DE DEUR BouwBeurs 2015
Agenda
De BouwBeurs is de tweejaarlijkse ontmoetingsplaats waar bouwend Nederland bij elkaar komt.
Masterclass mechanische ventilatie
Hier maakt u kennis met nieuwe producten, systemen en ideeën en doet u de kennis en contac-
15 december Gezonde lucht in gebouwen is helaas niet altijd een vanzelfsprekendheid. Welke eisen kunnen er gesteld worden aan de binnenlucht en hoe kan daar met een mechanische ventilatiesysteem zo energie-efficiënt mogelijk op ingespeeld worden? www.meijer.nl
ten op die u nodig heeft. De BouwBeurs is de grootste ontmoetingsplaats voor de uitvoerende bouw van Nederland. Met live demonstraties, nieuwe producten en volop entertainment. De centrale boodschap van de BouwBeurs is 'Het wordt weer leuk in de bouw!'. Met mooie bouwprojecten, succesvolle samenwerkingen, uitwisseling van slimme ideeën en de nodige entertainment. Het aanbod op de BouwBeurs bestaat onder andere uit afbouw, bouwconstructies, hout en bouwmaterialen, bouwmachines, -materieel en bedrijfswagens, bouw & ICT en bouw & veiligheid, daksystemen, isolatie en bakstenen en gereedschappen, bevestigingsmaterialen en bedrijfskleding en gevelsystemen en -elementen, en uiteraard ramen en deuren. De BouwBeurs 2015 maakt onderdeel uit van de Week van de Bouw. Meer informatie: www.bouwbeurs.nl
Gevel 2015 Innovatief, grensverleggend en architectonisch verantwoord.
Luchtdicht bouwen 16 december Luchtdicht bouwen is geen vrijblijvende zaak meer, maar wordt vastgelegd in gebouwprestaties die ook daadwerkelijk gerealiseerd moeten worden. In deze cursus leert u ontwerpen, tekenen en rekenen aan luchtdichtheid, maar ook wordt getoond hoe u afdichtingsmaterialen als PUR-schuim en kitten zorgvuldig kunt aanbrengen. www.bouwforum.nl
Gevel is het belangrijkste vakevenement over de gebouwschil
Renovatie & Transformatie
voor architecten en bouwkundi-
9-13 februari 2015 Renovatie & Transformatie is het nationale platform voor duurzame vernieuwing in bouw en vastgoed. De beurs is bedoeld voor woningcorporaties, VVEBestuurders, projectontwikkelaars, gemeenten, architecten, adviesbureaus, facility-managers, aannemersbedrijven en uitvoerende bouw en vindt plaats tijdens de Week van de Bouw, in Jaarbeurs Utrecht. www.renovatiebeurs.nl
gen. Met innovaties, technologie, materialen, kennis, ideeën en ontmoetingen. Op Gevel vinden bezoekers de nieuwste geveltechniek en -vormgeving, systemen en oplossingen, referentieprojecten en mock-ups, lezingen en netwerkbijeenkomsten, exposities en competities. Gevel 2015 vindt plaats tijdens de Week van de Bouw (9-13 februari), 5 dagen waarin alle schakels van bouw en vastgoed verenigd zijn in Jaarbeurs Utrecht. Meer informatie: www.gevel-online.nl
Batibouw 2015 Van 26 februari tot en met 8 maart is Brussels Expo weer het toneel van Batibouw, de editie van 2015 alweer. De grootste (ver) bouwbeurs van België en haar bijna 1000 exposanten nodigen u uit om de nieuwste trends en materialen te ontdekken. Batibouw is dé beurs voor zowel vaklui als consumenten in de bouwsector. De beurs lokt op een oppervlakte van 120.000 vierkante meter elke editie eind februari, begin maart zowat 300.000 bezoekers (waaronder 75.000 bouwprofessionals), gespreid over 11 beursdagen. De eerste 2 dagen van de beurs zijn exclusief voorbehouden voor de professionele bezoeker, vanaf de derde dag kent de beurs een gemengd publiek.
Hout in de bouw 19-22 februari 2015 Legno & Edilizia is een internationaal vakevenement dat van 19 tot en met 22 februari 2015 gewijd is aan houttoepassingen in de bouw. Dit gebeurt in de Italiaanse stad Verona. Het is inmiddels de negende editie van deze vakbeurs, die zich concentreert op houten vloeren tot en met meerlaagse houtbouw. www.legnoeedilizia.com Meer informatie: www.batibouw.be
Interieurbouw & Hout Vakbeurs 24-26 maart 2015 De Interieurbouw en Hout & Kunststof Vakbeurs (IHK) wordt omgedoopt in de Interieurbouw & Hout Vakbeurs (IHV) en heeft een nieuwe huisstijl gekregen. Het resultaat moet beter aansluiten op de wensen van de exposanten en de behoeften van de bezoekers. www.evenementenhal.nl
Meer informatie: www.batibouw.be
6 / 2014
RenD_2014-12-10_49.indd 49
I
49
02-12-14 12:11
OP DE MAT School Buildings. Construction and Design Manual
Nieuwe catalogus Brondool
Het boek `School
met Brondool sloten
Buildings.
en toebehoren breed
Construction and
onder de aandacht te
Design Manual’ heeft
brengen, heeft het
een architecturale
bedrijf de nieuwe
kijk op schoolgebou-
catalogus gepresen-
wen. Veiligheid, flexi-
teerd. In de catalogus
biliteit en
worden alle brand-
toegankelijkheid zijn
vluchtsloten en elek-
allemaal dagelijkse
trisch bedienbare
aspecten geworden in
sloten gepresenteerd.
het ontwerpen van
Het complete pro-
een schoolgebouw.
gramma met alle pro-
Pedagogiek en struc-
ductbladen in een
tureel ontwerpen
overzichtelijke A4
gaan tegenwoordig
vorm. De nieuwe
hand in hand, en dat
catalogus kunt u bij
is ook voor architec-
Brondool aanvragen
ten even wennen, zo blijkt uit dit boek. De auteurs bespreken typologie,
door te mailen naar
organisatiemodellen en ontwikkelingstrends. Op die manier worden
info@brondool.nl
Om het assortiment
meer dan 30 schoolgebouwen uitvoerig onder de loep genomen. Het boek kost € 88,00 en is te koop bij NAI Booksellers.
Duurzaam beton Overheid, opdracht-
GPF bouwbeslag in ZwartWit
gever, gebruiker,
GPF bouwbeslag
architect, construc-
heeft een nieuwe bro-
teur, aannemer,
chure uitgebracht
installateur en alle
voor het deurbeslag,
andere adviseurs:
raambeslag en meu-
samen hebben zij
belbeslag programma
heel wat keuzes te
in de finishes zwart
maken in alle fases
en wit. Het aanbod is
van het bouwproces.
uitgebreid. De cate-
`#duurzaambeton -
gorie veiligheidsbe-
trending topics’ geeft
slag SKG*** biedt nu
een overzicht van
kerntrekbeveiliging in
overwegingen en
zwart of wit. Deze vei-
praktische handvat-
ligheidsrozetten
ten. Hiermee maakt u
beschermen de cilin-
bewuste keuzes voor
der tegen uitboren en
uw specifieke project
uittrekken. Ook
en mengt u zich beter
afsluitbaar draaikiep-
gewapend in discus-
mechanismen
sies. In deze uitgave worden veelgehoorde onderwerpen van discussie
SKG*** en diverse
geschetst: het bouwen voor nu én straks (circulaire economie, levens-
deurkrukken en -grepen met houtaccent zijn verkrijgbaar in zwart of wit.
duur, veiligheid), het optimaal benutten van kwaliteiten (comfort, ener-
Het GPF CombiVari concept geeft volledige keuzevrijheid in het samen-
gie-, materiaalgebruik), een uitvoering op maat (transport,
stellen van het deur- en raambeslag. Producent en leverancier Ten
milieubewuste werkplanning, optimale betonmengsels) én een verant-
Hulscher is positief over de verkoop van de ZwartWit producten. De bro-
woord grondstoffengebruik (CO2-footprint, recycling). Naast een
chure staat online op www.tenhulscher.nl en is in gedrukte vorm
gedrukte uitgave is `#duurzaambeton - trending topics’ gratis verkrijg-
beschikbaar.
baar als interactieve pdf. Deze versie is te downloaden via de websites van de leden van het Betonplatform. U kunt het boek ook kopen via Uitgeverij Aeneas.
50
I
6/ 2014
RenD_2014-12-10_50.indd 50
02-12-14 12:12
INTERSTEEL veiligheidsbeslag kenmerkt zich door zijn hoge kwaliteit en SKG*** keurmerk en draagt bij aan het keurmerk PKVW. Het inbraakwerend beslag is voorzien van kerntrekbeveiliging en zorgt op die manier voor een veilig gevoel. Roestvast staal of messing, vierkant of rond, Intersteel veiligheidsbeslag past in ieder huis!
Doorkeeper iten Voor naar bu en draaiende ram en deuren T MET VASTZE EID! MOGELIJKH alleen bij INTERSTEEL
Veilig wonen met Intersteel Veiligheidsgarnituren - Veiligheidsrozetten - Raamsluitingen - Doorkeeper - Digital Door Viewer
Bekijk het hele assortiment op www.intersteel.nl
Van Leeuwen International • Utrechtsestraatweg 220 • 3911 TX Rhenen • Postbus 128 • 3910 AC Rhenen T 0318 - 47 77 77 • F 0318 - 47 77 78 • E info@intersteel.nl • W www.intersteel.nl
RenD_2014-12-10_51.indd 51
02-12-14 12:12
Altijd een uitweg! Vluchtwegoplossingen van Themans:
- Voor enkele en dubbele deurtoepassing - Zowel opbouw als inbouw - Zelfsluitend - Paniekfunctie aan de binnenzijde - Zeer snelle montage door gebruik van kabels (opbouw) - Modulair - Voldoen aan NEN-EN1125 | NEN-EN179 - CE gekeurd
Benieuwd naar de mogelijkheden? Scan de QR code of ga naar www.themans.nl/assortiment
Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer +31(0)570 662 580 i n f o @ t h e m a n s . n l | w w w. t h e m a n s . n l
RenD_2014-12-10_52.indd 52
02-12-14 12:12