‘EEN DORP GAAT LEVEN DOOR DE MENSEN’

Bijna zes jaar is Elbert Roest burgemeester van Bloemendaal. Als historicus denkt hij vanuit de ontstaansgeschiedenis van dingen: ‘In de vijf dorpen speelt die zich af rond de landgoederen en buitenplaatsen. Door die gemeenschappelijke herkomst lijken ze op elkaar, terwijl ze tegelijkertijd verschillend zijn. Elk dorp heeft een eigen ziel.’

De eerste honderd dagen van zijn burgemeesterschap bezocht hij elke dag twee plekken in de gemeente, liefst in informele situaties. “Je komt dan in de haarvaten van de samenleving en daar zijn allerlei ontmoetingen. Ik werd overal hartelijk ontvangen: bij de nonnen, maar ook bij de skaters.” Op de vraag naar verbindingen tussen de vijf dorpen noemt Elbert allereerst de fysieke. Hij tekent het landschap op een vel papier: “Tegen de duinzoom lagen de landgoederen, in het bosgebied ernaast werden de dorpen gebouwd. Alle hoofdwegen liepen en lopen van noord naar zuid, kijk bijvoorbeeld naar de Leidsevaart en de spoorlijn.”

Organisatorisch en politiek-bestuurlijk is er ook verbinding. Elbert trad acht jaar na de fusie met Bennebroek aan: “Ik merkte dat het tijd kost voordat gemeenschappen naar elkaar toe groeien. Inmiddels is dat volgens mij goed op gang gekomen.”

Sociale verbindingen ziet hij onder andere in gedeelde interesses van inwoners, met als prominente groep ruim vierduizend hockeyers. “Ook natuurliefhebbers en schakers vinden elkaar. Bij het Godfried Bomans-schaaktoernooi in Vogelenzang kwam ik mensen uit alle dorpen tegen. Maar elk dorp heeft wel weer z’n eigen Oranjefeest.”

Vluchtelingenopvang

Minder zichtbaar en fluïde zijn de netwerken die ontstaan bij maatschappelijke nood, zoals de oorlog in Oekraïne. In het begin was de gemeente nauwelijks toegerust voor de plotselinge instroom van vluchtelingen, erkent de burgemeester. “Inwoners legden via social media contacten en vroegen anderen om bij te dragen. Ik heb bij veel gastgezinnen aan de keukentafel gezeten. Deze mensen vogelden samen uit hoe ze konden helpen. Daar zat veel talent en daadkracht bij.” De coronacrisis was juist een klap voor de levenskracht van de dorpen. Elbert: “Voor mij als burgemeester, omdat de ontmoeting met inwoners een tijd lang ingewikkeld was, maar vooral voor de gemeenschappen zelf. Want de ziel van een dorp moet je voeden met aandacht.”

Honderd jaar netwerk

In het leggen van verbindingen is zijn rol bescheiden: “Die zijn er al. Denk bijvoorbeeld aan de historische verenigingen die ons erfgoed bewaken of de Reddingsbrigade die dit jaar een eeuw bestaat. Dat is maar liefst honderd jaar netwerk. Er gebeurt ook veel in informeel verband. Als in Bennebroek een initiatief start om mensen met anorexia te ondersteunen, dan komen daar buurtgenoten op af die zich aangesproken voelen.” Zijn bijdrage zit in het markeren van verbindingen door mensen uit de gemeenschap te huldigen, bijvoorbeeld via de verkiezing van de Bloemendaler van het Jaar en door koninklijke onderscheidingen.

Toekomst van de dorpen

Focus Op De Dorpskern

Om de politiek dichter bij inwoners te brengen hebben de wethouders van de gemeente Bloemendaal ieder een of twee dorpen als extra aandachtgebied.

Attiya Gamri (o.a. sociaal domein & wonen, onderwijs & welzijn) over Vogelenzang: “De afgelopen maanden had ik bijna wekelijks een afspraak in Vogelenzang. Inmiddels begin ik inwoners te herkennen. Vogelenzangers zijn gastvrije, ondernemende mensen. De sociale verbondenheid komt op mij gezond over, zonder het benauwde dat bij dorpsleven kan horen. Ik hoop dat inwoners mij vaker uitnodigen bij bijeenkomsten of een bezoek aan hun straat. In het algemeen is er weinig vertrouwen in de politiek. Ik wil laten zien dat ons bestuur afspraken nakomt en toegankelijk is, zodat we vragen uit de samenleving kunnen meenemen in beleid. Over de nieuwe speeltuin in Vogelenzang vroeg iemand me: ‘Wij mogen toch wel meedenken?’ Voor mij is dat logisch, maar we moeten het wel organiseren.”

Henk Wijkhuisen (o.a. klimaat & energie, mobiliteit) over Overveen en Aerdenhout: “Deze twee dorpen zijn het nauwst betrokken bij Zandvoort. De toegankelijkheid van de kust en alle evenementen, zoals de Grand Prix, roepen discussie op vanwege de verkeersoverlast. En het zal niet rustiger worden, omdat er zo’n 260.000 woningen bij komen in het achterland en het toerisme groeit. Het spoor door Overveen is inmiddels opgewaardeerd. Op lange termijn is meer nodig, maar dat vraagt een regionale aanpak. Leefbaarheid en mobiliteit staan voor mij voorop, bijvoorbeeld bij de veiligheid rond scholen. Als wethouder ben je er natuurlijk om problemen om te lossen, maar óók om de leuke dingen met inwoners te vieren.”

Nico Heijink (o.a. financien, economische zaken) over Bennebroek en Bloemendaal: “De vijf dorpen staan op zichzelf, inwoners willen dat ook. Verbindingen forceren kan en hoeft niet. Wat we wel kunnen doen is de kernen versterken. In Bennebroek is de middenstand tot een goede samenwerking gekomen, waardoor mensen hun dagelijkse boodschappen dicht bij huis kunnen doen. Bennebroekers kunnen ook in hun eigen dorp hun paspoort vernieuwen. Bloemendaal-dorp heeft een goed functionerend winkelbestand en in het sociale leven van Bloemendalers spelen de hockey- en voetbalclubs een belangrijke rol. Mijn doel is de zelfstandigheid van de dorpen te bewaren door het mogelijk te maken dat mensen elkaar ontmoeten.”

Karaktervolle dorpen trekken mensen aan. De bevolking in Bloemendaal ververst zich elk jaar met minimaal tien procent, rekent Elbert voor. “Omdat we tot de meest vergrijsde gemeenten behoren, sterven er relatief veel inwoners en daar komen veelal nieuwkomers voor in de plaats. De uitdaging is om de ziel van elk dorp te behouden. Dat vraagt een inspanning van iedereen die hier woont – dat je niet alleen komt halen, maar ook wilt brengen.” >>

Vogelenzang/

2.195 inwoners 960 huishoudens 42 rijksmonumenten 4 landgoederen

1 klooster

1 drinkwatermuseum

1 camping

1 dorpshuis

1 dorpsraad

1 supermarkt