2013 12 21 serie piano website

za 21 dec 2013 serie piano Grote Zaal / 20.15 uur

Tamara Stefanovich Spraakmakende sonate van Boulez

PROGRAMMA

za 21 dec 2013 serie piano Grote Zaal / 20.15-21.50 uur DUUR: ca. 40 minuten voor de pauze ca. 35 minuten na de pauze

TAMARA STEFANOVICH

Spraakmakende sonate van Boulez Tamara Stefanovich piano Ludwig van Beethoven (1770-1827) Bagatelle in C WoO 56 (1803/22) Uit: 11 Bagatellen op. 119 (1820/22) nr. 3 à l’Allemande nr. 6 Andante – Allegretto nr. 7 nr. 10 Allegramente nr. 11 Andante, ma non troppo Uit: 6 Bagatellen op. 126 (1824) nr 6 Presto – Andante amabile e con moto Béla Bartók (1881-1945) 14 Bagatellen op. 6 (1908) Molto sostenuto / Allegro giocoso / Andante / Grave / Vivo / Lento / Allegretto molto capriccioso / Andante sostenuto / Allegretto grazioso / Allegro / Allegretto molto rubato / Rubato / ‘Elle est morte’: Lento funebre / Valse ‘M’amie qui danse’: Presto PAUZE Pierre Boulez (1925) Sonate nr 2 (1948) Extrêmement rapide Lent Modéré, presque vif Vif

Tekst toelichting: Stephen Westra

TOELICHTING Modern, dat is vanavond het sleutelwoord. Vernieuwend, eigenzinnig, breken met het reeds bestaande. Misschien verbaast het u een beetje, dat ‘modern’ met een blik op de toch betrekkelijk onschuldige eerste naam op het programma, Ludwig van Beethoven. Beethoven associëren we met klassiek, op zijn hoogst de romantiek. Maar modern is relatief. Wat hij in de jaren 20 van de negentiende eeuw met zijn Bagatellen aan muziek optekende, was ongehoord.

Beethovens uitgever Peters stuurde Opus 119 zelfs onverwijld terug terwijl Beethoven zacht gezegd toch al een gevestigd componist was. Wat bezielt die componist, dacht Peters, is de oude dove man nu inderdaad gek geworden? Niet om aan te horen! Toch kunnen we Peters ook wel een beetje volgen: nog steeds komt deze late Beethoven rauw en vreemd over. Durf maar eens een pianostuk te schrijven van precies één regel lang: Op. 119 nr.

10 bestaat uit niet meer dan zo’n 10-12 flitsende seconden muziek. Raar, nietwaar?

naadloos op aansluiten met zijn Bagatellen op. 6.

Modern – Bartók dééd hij het er om. Ook hij klopte tevergeefs aan de uitgeversdeur: ‘Uw pianostukken zijn te moeilijk en te modern’, aldus Breitkopf & Härtel. Wat de componist al niet uithaalt in deze korte tot ultrakorte stukjes. Onbevreesd bi-tonaal is meteen al nr. 1; twee verschillende toonsoorten tegen elkaar aan, stug volgehouden, de bovenhand met vier kruisen, de onderhand met vier mollen, dat is durven. Ook gebruikt hij rare toonladders. Tijdens zijn onderzoek naar Hongaarse volksmuziek ontdekte Bartók in de primitieve binnenlanden dat men daar nog toonladders gebruikte (dorisch, aeolisch, frygisch) die elders waren ‘uitgestorven’.

Opvallend genoeg klonken deze hoewel ze heel oud waren nu juist ‘modern’, want onbekend.

Oude volksliedjes kruidde Bartók met gedurfde harmonieën (bagatelle nr. 4 en 5). Hij gebruikt kwartakkoorden, misschien geïnspireerd door Debussy. En als reactie op de weelderige virtuoze klaviermuziek uit de negentiende eeuw schreef Bartók juist ‘zuinig’: geen noot te veel, zonder enige decoratie, en ultrakort. ‘In deze stukken verschijnt een nieuwe pianostijl,’ aldus Bartók zelfbewust in het voorwoord tot de Bagatellen. En zo liep hij

Bártok sloot naadloos aan op de vreemde bagatellen van Beethoven En ga maar eens zo te keer met eindeloze trillers die dan niet prettig tot rust komen maar uitmonden in de vreemdste tertsenloopjes en een abrupt einde (Op. 119 nr. 7). Er staat niet eens een tempo- of karakteraanduiding bij, zo abstract is deze muziek.

Nog steeds, anno 2013, zijn Beethovens bagatellen vreemd, in ieder geval qua vorm De Hongaar Béla Bartók kon er in 1908, bijna een eeuw later, 3

TOELICHTING

de Negende symfonie, de Missa solemnis en zes strijkkwartetten tot zijn publiek richten. De Bagatellen op. 126 zijn zo het besluit van een lange weg, een bergketen van muziek die alleen te vergelijken valt met Johann Sebastian Bachs Das wohltemperierte Klavier. Achtendertig pianosonates, vele variatiecycli, kleinere stukken als de Fantasie, kortom: de laatste noten van het laatste stuk uit Opus 126 betekenen wel wat.

Het kleine werk, twee bladzijden maar, is een opvallend besluit. Een heftig Presto wordt abrupt tot zwijgen gebracht door een lieflijk Andante amabile e con moto, ‘lieflijk en met beweging’.

De levensstorm luwt snel, de Elyseïsche velden verschijnen en Beethoven is daar ook wel hard aan toe. Dit is zijn ‘Ruhe sanfte, sanfte Ruh’...

Of nog net niet? Want met de terugkeer van het snelle presto wordt in één ruk het gordijn weer dichtgetrokken.

zelfs vooruit op de nieuwlichter aller nieuwlichters, Arnold Schönberg die in Wenen een schandaal zou veroorzaken met de revolutionaire Kleine Klavierstücke op. 19.

Tenslotte: Pierre Boulez. Moderner kan bijna niet, al dateert de vandaag gespeelde Tweede pianosonate alweer van 1948. Boulez is wat veel mensen nou bij uitstek met ‘modern’ associëren: onwennig, schijnbaar lukraak, zonder melodie of harmonie of iets dat ook maar houvast biedt. Pas op den duur gaat het ‘leven’, maar dan houdt het ook niet meer op. Boulez wilde met deze muziek alles uitwissen wat er vóór hem was geweest. De volgende uitspraak illustreert die ‘noodzaak’ ‘Het [muzikale] materiaal is zeer belangrijk. Ik denk in termen van architectuur. Toen architecten werden geconfronteerd met beton en metaal konden ze geen gebruik meer maken van voorbije stijlen.

Een pseudo-Griekse tempel van metaal en glas is onmogelijk.’ Of nog een andere uitspraak: ‘Sterke beschavingen wisten en vergaten, en absorbeerden alleen het essentiële…’ En zo ontstond muziek die nog best een tijdje modern zal klinken.

Een ‘Ciclus von Kleinigkeiten’ noemde Beethoven Opus 126. Niet meer dan soms maar wat schilfertjes muziek bevat Opus 119. Maar hij hechtte er grote waarde aan: kleine stukken, grote inhoud, gedachteflitsen en snelle gemoedsbewegingen. Men kan zich voorstellen dat Beethoven dit onbewerkte ruwe materiaal nodig had om zich te kunnen uiten. Want inmiddels volkomen doof was hij daar op de piano niet meer toe in staat. ‘Zijn spel was in zijn laatste jaren meer pijnlijk dan plezierig […]

En zo waren zijn ontboezemingen niet meer te volgen,’ berichtte zijn secretaris Anton Schindler.

Soms zelfs legde de componist de linkerhand plat op de toetsen om met vreselijk kabaal te overstemmen wat hij met zijn rechterhand ‘al te teder trachtte uit te drukken.’ Deze Bagatellen: dichter bij de oude Beethoven kun je niet komen.

Ludwig van Beethoven Bagatellen

Vanavond klinken Beethovens laatste woorden, dat wil zeggen de laatste woorden die hij aan het klavier sprak. De 11 Bagatellen op. 119 voltooide hij in 1822, de 6 Bagatellen op. 126 twee jaar later.

Opus 126 vormt zijn afsluitend opus voor piano. In de drie jaar die hem nog restten tot zijn dood in 1827 zou hij zich alleen nog met 4

TOELICHTING

Béla Bártok

mee zou doen weerhield hem van drastische maatregelen. Het was een diepe crisis, maar de muziek redde hem in zekere zin. Op de dag dat hij Stefi’s afscheidsbrief ontving, schreef hij een pianostuk. Een expressief stuk, het wekt geen verwondering. Op het hoogtepunt van de melodische curve, daar waar het Stefi-motief verschijnt, schreef hij in de partituur ‘meghalt’, Hongaars voor ‘Zij is gestorven.’ Een beetje pathetisch, zoals ook later de titel van het werk, ‘Elle est morte’.

Bagatellen

Bartók was in de tijd van zijn Bagatellen op. 6 juist jong: 26 jaar, een hartstochtelijke, onstuimige man. Beetje té zelfs. De mooie jonge violiste Stefi Geyer deinsde er op den duur voor terug.

De twee hadden elkaar leren kennen toen Bartók in 1900 om gezondheidsredenen in het Italiaanse kuuroord Merano verbleef. De toen pas twaalfjarige violiste Stefi Geyer, een echt wonderkind, trad op tijdens een benefietconcert om zijn kuur te bekostigen. Zeven jaar later ontmoetten ze elkaar weer, en Bartók werd razend verliefd op haar. Een half jaar lang zagen ze elkaar vaak. Ze maakten samen vele wandelingen door de natuur – veiligheidshalve vaak met Stefi’s broer erbij – waarop Bartók haar zijn ideeën over de wereld, de liefde, zijn bewust atheïsme en natuurlijk over de muziek uiteenzette. Breedvoerig, en ook nogal dwingend; de bevlogen jongen liet het naïeve en uitermate godvruchtige meisje weinig ruimte. Op zekere dag, van het ene op het andere moment zo leek het Bartók, verbrak Stefi de ‘relatie’.

Het zou het dertiende stuk uit de 14 Bagatellen op. 6 worden die hij in mei 1908 voltooide.

Ook het laatste stuk, ‘M’amie qui danse’, is een regelrechte erfenis van de Stefigeschiedenis. Geschreven een maand na de breuk, was Bartók nu in zoverre wat rustiger dat hij adequaat vorm kon geven aan allerlei ‘hatelijke gevoelens’: een mooi lyrisch motief wordt karikaturaal vervormd tot spottende en honende muziek. De 14 Bagatellen betekenden een revolutie in Bartóks oeuvre, en tijdens een masterclass die Bartók die zomer bezocht, begroette de beroemde Ferruccio Busoni ze met de woorden: ‘Endlich etwas wirklich neues!’

Het Stefi-drama was bepaald ergens goed voor geweest.

En toen? ‘Na het lezen van je brief ben ik achter de piano gaan zitten – ik heb het treurige voorgevoel dat ik in het leven geen andere troost meer heb dan de muziek.’ In zijn antwoord aan haar verwerkte Bartók een paar maten muziek waarbij hij schreef ‘Dit is jouw ‘Leitmotiv’’.

Hij was totaal van slag; hij begon aan een strijkkwartet, ‘mijn doodszang.’ In zijn wanhoop zag hij zelfmoord niet als ‘laffe daad’, alleen het feit dat hij er zijn moeder geweldig verdriet

Pierre Boulez Sonate nr. 2

Het einde als nieuw begin. Toen Pierre Boulez in 1945 ging componeren – hij was toen twintig jaar oud – wist hij dat op de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog niets meer kon zijn wat het was geweest.

5

TOELICHTING

muziekcriticus het formuleerde, in zijn Tweede pianosonate gaat hij aan de slag met Beethoven.

Niet zoals Bartók met de bagatellen, maar met een ander revolutionair laat werk: de immense Hammerklaviersonate. Beethoven is het muzikale onderwerp van Boulez’ sonate, en dan vooral de heroïsche slotfuga van de Hammerklavier. Die wordt al op pagina 1 geciteerd. Ook elders put Boulez zich uit in fuga’s en imitatief contrapunt.

Dat klinkt wellicht allemaal wat afstandelijk en abstract, toch is het bewogen, emotionele muziek en kon een vooraanstaand criticus van The Guardian onlangs schrijven: ‘De Tweede pianosonate is Boulez’ meest dynamische en, jawel, meest dramatische werk. Zijn meest hartstochtelijke en baanbrekende… It changed my life.’

‘Ik wilde alles in twijfel trekken, de erfenis doorstrepen en met een ‘tabula rasa’ bij het nulpunt beginnen.’ Daarmee had in ieder geval de laatromantiek helemaal afgedaan, en zelfs de toch zo hypermoderne ‘romantiek’ van zijn grote leermeester Olivier Messiaen die hij nu wat neerbuigend ‘overbodig’ noemde. Boulez werd een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het door Schönberg ontworpen componeersysteem van het serialisme. Componeren met een van te voren vastgestelde reeks van twaalf tonen die geen enkele relatie meer tot elkaar onderhouden en die op verschillende manieren te bewerken zijn (in omkering, kreeftgang, et cetera).

Boulez trok die methode virtuoos door naar alle parameters van de muziek: melodie, harmonie, ritmiek, klankkleur en dynamiek. Een uiterst strenge manier van werken, niettemin schiep de bijzonder creatieve en klankgevoelige Boulez er meesterwerken mee als Le marteau sans maître en de liederencyclus Pli selon pli. Streng was hij ook in andere zin: Boulez is een perfectionist zonder weerga. ‘Ideeën waarvan ik niet alle mogelijkheden tot uitwerken heb uitgeput, kan ik niet loslaten.’ Hoewel er natuurlijk een dubbele streep te trekken valt, zijn zijn composities daarom zelden ‘af’. Boulez ziet er altijd weer nieuwe mogelijkheden in. Werken als Eclat, Incises en Douze Notations kregen later nieuwe ‘afleidingen’ en ‘vervolgen’. Laatstgenoemd stuk ontstond al in 1945 als pianocyclus, maar nog immer heeft hij er als componist niet het laatste woord over gezegd.

Boulez mag dan in zijn (vroege) muziek bezig zijn geweest ‘de geesten uit te drijven van de klassieken van Bach tot Schönberg’, zoals een 6

BIOGRAFIEËN COMPONISTEN Ludwig van Beethoven Ludwig van Beethoven (1770-1827) was in Bonn aanvankelijk hofmusicus van de keurvorst en leerling van componist, dirigent en stadsorganist Christian Gottlob Neefe.

In Wenen, waar hij vanaf 1792 woonde, verkeerde Beethoven op gelijke voet met adellijke personen aan wie hij vele werken opdroeg. Zo droeg hij zijn Vioolsonate op. 96 op hij aan aartshertog Rudolf van Oostenrijk die hij lange tijd piano- en compositieles gaf.

Toen hij in 1808 overwoog om Wenen te verlaten, besloten zijn adellijke vrienden hem een jaarlijkse toelage toe te kennen, om hem zo in Wenen te kunnen houden. Al rond zijn 25ste kreeg hij gehoorproblemen die uiteindelijk culmineerden in vrijwel gehele doofheid.

Onder andere door de ‘Conversationshefte’ die de dove componist hielpen tijdens zijn

gevoerde gesprekken, weten we veel over zijn leven en denken.

In zijn latere leven was hij bij het componeren aangewezen op zijn scherpe ‘innerlijke gehoor’ en in zijn muziek deed hij steeds minder concessies aan het grote publiek.

7

biografie

Béla Bartók Béla Bartók (1881-1945) componeerde zijn eerste stukken op negenjarige leeftijd. Toch leek zijn carrière eerst te gaan in de richting van de piano en aan het conservatorium van Boedapest viel hij op als pianovirtuoos.

In 1902 trof Richard Strauss hem met diens Also sprach Zarathustra als een blikseminslag en vanaf dit moment kwam de nadruk te liggen op het componeren, hoewel hij zijn leven lang als concertpianist bleef optreden. In 1904 hoorde hij een meisje uit de provincie een volksliedje zingen en hij werd gegrepen door de volksmuziek.

Duizenden volksliederen en dansen legde hij vast met een wetenschappelijke precisie. In zijn eigen muziek zag hij door de volksmuziek een mogelijkheid om te ontsnappen aan de traditionele majeur- en mineurtoonsoorten.

Hij sloeg de weg in van de vrije tonaliteit, zelden echter van de strikte atonaliteit. Zijn ritmes zijn vaak gebaseerd op de Hongaarse dansmuziek en zijn accenten berusten op de

klemtonen in de Hongaarse taal die altijd liggen op de eerste lettergreep. In 1940 verliet Bartók zijn nazistische vaderland en vertrok met zijn gezin naar New York waar hij zijn laatste werken schreef, onder andere de Solosonate voor viool en het Concert voor Orkest. Hij stierf aan leukemie en zijn lichaam werd in 1988 herbegraven in Boedapest.

8

biografie

Pierre Boulez Pierre Boulez (1925) is een Franse componist en dirigent. Na zijn opleiding wiskunde aan de Ecole Polytechnique studeerde hij aan het Conservatorium te Parijs, onder meer bij Olivier Messiaen.

foto: Philippe Gontier

Boulez was de belangrijkste vertegenwoordiger van de twaalftoonsmuziek in Frankrijk, mede door zijn voordrachten en artikelen over hedendaagse muziek. Ook organiseerde hij concerten in het Marigny-theater, die van grote invloed waren op de moderne Franse componisten. Hij was oprichter en eerste directeur van het IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique), een onderzoeksinstituut voor moderne muziek in Parijs. In 1992 trok hij zich terug als directeur. In 1976 richtte hij het Ensemble intercontemporain op. Vanaf de jaren zestig werd Boulez steeds actiever als dirigent.

9

biografie

UITVOERENDE Tamara Stefanovich Piano

De Servische pianiste Tamara Stefanovich is een graag geziene gast in de grote concertzalen ter wereld – of het nu in Carnegie Hall in New York, de Kölner Philharmonie, het Salzburgse Mozarteum of het Parijse Théâtre du Châtelet is of bij festivals als het Aldeburgh, La Roque D’Antheron, Klangspuren, Luzern of het Klavier-Festival Ruhr.

Stefanovich werkte met belangrijke hedendaagse componisten als Pierre Boulez, György Kurtág en Peter Eötvös.

Van de laatste bracht zij werk in wereldpremière. Ze is zeer goed thuis in de muziek van Bartók; haar registratie van diens Concert voor twee piano’s en slagwerk, samen met Pierre-Laurent Aimard, Pierre Boulez en het London Symphony Orchestra, kreeg de Record Academy Award. Ook Boulez behoort tot haar sterke punten: ‘Boulez […] never sounded so compelling,’ aldus Gramophone toen Stefanovich

diens integrale pianowerk opnam. Zij is tevens te horen op een spraakmakende opname van Stravinsky’s Les Noces met ensemble musikFabrik en vertolkt de pianopartij in een live opname van Messiaens Turangalîla symphonie in de Berliner Philharmonie met de Junge Deutsche Philharmonie onder leiding van Kristjan Järvi, die dit jaar op dvd verscheen.

Tamara Stefanovich begon haar opleiding bij Miroslava Lili Petrovic. Haar eerste solorecital gaf zij op haar zevende; dertien jaar oud was zij de jongste studente aan de muziekuniversiteit van Belgrado. Hier, in haar geboortestad, behaalde zij op haar negentiende haar masterdiploma. Stefanovich studeerde daarna bij Claude Frank aan het Curtis Institute of Music in Philadelphia en bij Pierre-Laurent Aimard aan de Musikhochschule in Keulen, waar zij tegenwoordig ook zelf doceert.

10

11

foto: Frank Alexander R端mmele

biografie

biografie

VERWACHT

za 11jan 2014 serie piano grote zaal / 20.15 uur

MARC-ANDRÉ HAMELIN

Vroeg 20e-eeuwse pianoklassiekers ‘Gewoonweg formidabel’, schreef The Boston Globe over MarcAndré Hamelin. Deze zeer veelzijdige Canadese pianist bracht op meesterlijke wijze een grote hoeveelheid vergeten muzikale parels uit op cd. Zoals alle sonates van Nikolaj Medtner, een collega van Rachmaninov. De schitterende bezonken muziek van Medtners epische sonate misstaat niet tussen de vroege 20e-eeuwse pianoklassiekers van Berg, Janác˘ ek en Ravel.

Foto: Fran Kaufman

Marc-André Hamelin is behalve een groot, ook een weerbaar musicus. Zo speelde hij eens tijdens een concert uit ergernis over een rinkelende mobiele telefoon zijn zelfgecomponeerde Valse irritation d’après Nokia. Maar dat zal dit concert ongetwijfeld niet nodig zijn als hij Ravels prachtige Gaspard de la Nuit speelt.

Marc-André Hamelin

12

VERWACHT

za 25 jan 2014 serie strijkkwartetten grote zaal / 20.15 uur voorprogramma / 19.45 uur

JUILLIARD STRING QUARTET Tussen volksmuziek en avant-garde

Jesse Benjamin Jones (1978) is een perfecte vertegenwoordiger van de generatie componisten tussen de dertig en de veertig jaar. Hij schrijft even makkelijk moderne muziek waarin de hedendaagse klassieke muziek doorklinkt, als op vrolijke Amerikaanse volks- en popmuziek gebaseerde werken. In die zin lijkt hij een moderne Schubert die ook de klassieke muziek en de populaire muziek van zijn tijd combineerde.

13

Foto: Steve J. Sherman

Het Amerikaanse Juilliard String Quartet staat voor buitengewone kwaliteit. Meer dan zestig jaar geleden begon hun geschiedenis aan de Juilliard School of Music. Ondanks veranderingen in de bezetting is de esprit in elke noot aanwezig.

Of het kwartet nu klassiekers speelt uit de vroege romantiek of stukken waarvan de inkt nog maar net droog is. Zoals het nieuwe strijkkwartet van de jonge Amerikaanse componist Jesse Benjamin Jones.

Juilliard String Quartet

VERWACHT

December 2013 zo 22 dec

Kindermiddag

do 9 jan / 20.15 uur

za 18 jan / 20.15 uur

Asko|Schönberg + Slagwerk Den Haag Stilte en chaos

Veenfabriek Replica zo 19 jan

Ives marathon

13.30 uur

vr 10 jan / 20.15 uur

J.O.N.G. Ensemble Het hemelse fagotje (5+)

Slagwerk Den Haag Drumming

12.00 uur

13.30 en 15.30 uur / Kleine Zaal

za 11 jan / 20.15 uur

Ives Ensemble Ives in kleine bezetting

Theater De Spiegel Nest (2+)

Marc-André Hamelin Vroeg 20e-eeuwse pianoklassiekers

13.30 uur Bimhuis

zo 12 jan / 11.00 uur

ICP Orchestra Instant componeren (10+)

Kleine Zaal

zo 22 dec / 19.30 uur

Combattimento Consort Amsterdam + Nederlands Kamerkoor Weihnachtsoratorium

Masato Suzuki Suzuki bespeelt het Fokker-orgel

14.00 uur

Ives Ensemble The Unanswered Question 17.30 uur

Ives Ensemble Concord Sonate

zo 12 jan / 20.15 uur

di 21 jan / 12.30 uur

Nederlands Kamerkoor + Storioni Trio Von der Liebe

Lunchconcert Ism Conservatorium van Amsterdam

do 16 jan / 20.15 uur

di 21 jan / 20.15 uur

Nieuw Ensemble An Evening of Today 2

Charlotte Riedijk + Ellen Corver + Codarts Dans Harawi

za 28 dec / 19.30 uur

Calefax Rietkwintet + gasten PAN 10

Januari 2014

vr 17 jan / 20.15 uur zo 5 jan / 15.00 uur

Van Swieten Society Nieuwjaarsconcert

Florian Boesch + Malcolm Martineau Die schöne Müllerin 14

Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen

Muziekgebouw aan ‘t IJ / foto: Erik van Gurp

MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ Piet Heinkade 1 / 1019 BR Postbus 1122 / 1000 BC Amsterdam Kaartverkoop T 020 788 2000 ma t/m za 12.00 -18.00 uur Kantoor T 020 788 2010 F 020 788 2020 E post@muziekgebouw.nl Zakelijke evenementen T 020 788 2023

Restaurant Zouthaven bevindt zich op de begane grond van het Muziekgebouw. Voor een heerlijke start van uw concertavond.

Openingstijden en reserveren www.zouthaven.nl of T 020 788 2090 WORD VRIEND Steun het Muziekgebouw al vanaf € 50 per jaar. Lees meer op : muziekgebouw.nl/steunons

PARTNERS De activiteiten van het Muziekgebouw aan ’t IJ komen tot stand door steun van:

Gelieve uw mobiele telefoon tijdens het concert uit te schakelen.

Camerabeeld- en geluidsopnamen alleen toegestaan met toestemming vooraf.

Mediapartner:

Pauzedrankje (indien inbe­grepen) serveren wij op tafels bij de uitgang van de zaal.

Druk binnenwerk:

EARLY BIRD TICKETS Voor jongeren tot 30 jaar, bijna alle concerten € 10. Wees snel: hoe eerder, hoe meer kans. Lees meer op: www.muziekgebouw.nl/earlybirds

Reserveren en openingstijden restaurant Zouthaven: www.zouthaven.nl.

Centraal Station (10-15 min lopen) is met tram 26 bereikbaar tot 00.00 uur. Taxicentrale Amsterdam: T 020 677 7777.

De Piet Heinparkeergarage onder Muziekgebouw aan ’t IJ is 24 uur per dag open.

Informatie + online kaarten bestellen www.muziekgebouw.nl. Ook voor onze nieuwsbrief.