2019 23 01 Pygmalion

Wo 23 jan 2019 Grote Zaal 19.00 uur college 20.15 uur concert

Serie Oude Muziek

Pygmalion Stravaganza d’Amore Met college van Xavier Vandamme.

Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale programmaboekje is een extra service ter voorbereiding op het concert. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie tijdens het concert te raadplegen via uw mobiele telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de andere concertbezoekers.

Bij voorbaat dank.

Programma

Serie Oude Muziek Wo 23 jan 2019 Grote Zaal 19.00 uur college 20.15 uur concert

Pygmalion Stravaganza d’Amore Met college van Xavier Vandamme.

Lea Desandre sopraan Eva Zaïcik sopraan Lucile Richardot alt Davy Cornillot tenor Emiliano Gonzalez Toro tenor Zachary Wilder tenor Nicolas Brooymans bas Raphaël Pichon dirigent

College 19.00 - 19.45 uur ca. 45 minuten Door Xavier Vandamme

Concert 20.15 - 22.30 uur ca. 55 minuten voor de pauze ca. 60 minuten na de pauze

Dit is het eerste concert van het Italiaanse tweeluik dat Pygmalion in het Muziekgebouw brengt. Morgen, donderdag 24 januari, voert het ensemble de Mariavespers van Monteverdi uit.

Bent u niet vergeten uw mobiele telefoon uit te zetten?

Dank u wel.

2

Programma

Primo Intermedio – All’imperio d’Amore Girolamo Fantini (1600 - 1675) Toccata ‘La Renuccini’ Cristoforo Malvezzi (1547 - 1597) O fortunato giorno a 12 uit La Pellegrina Giulio Caccini (1551 - 1618) Ineffabile ardore a 6 uit Il Rapimento di Cefalo O che felice giorno a voce sola Ineffabile ardore a 6 uit Il Rapimento di Cefalo Claudio Monteverdi (1567 - 1643) Non havea Febo ancora ‘Lamento della Ninfa’ Hor ch’el ciel e la terra Balliamo ch’el gregge uit Tirsi e Clori

Alessandro Orologio (1551 - 1633) Apollo affronta il serpente – Intrada XXIV a 6 Luca Marenzio O mille volte a 8 uit La Pellegrina Scena terza: Gli Amore di Apollo e Dafne Marco da Gagliano Piangete, O Ninfe uit Dafne Cristoforo Malvezzi Sinfonia a 6 Claudio Monteverdi Ahi troppo é duro uit Ballo delle Ingrate Pauze

Secondo Intermedio – La Favola d’Apollo Scena prima: La discesa d’Apollo Cristoforo Malvezzi Dal vago e bel sereno a 6 uit La Pellegrina O qual risplende a 6 uit La Pellegrina Scena seconda: Apollo con il serpente Marco da Gagliano (1582 - 1643) Ohimè che vegg’io a 5 uit Dafne Luca Marenzio (1553 - 1599) Qui di carne si sfama a 12 uit La Pellegrina

3

Programma

Terzo Intermedio – Le Lagrime d’Orfeo Prologo: Prologo Claudio Monteverdi Se i languidi miei sguardi (Lettera amorosa) Scena prime: Le Nozze Lorenzo Allegri (1567 - 1648) Gagliarda a 6 ‘La Notte d’Amore’ (Primo Ballo) Jacopo Peri (1561 - 1633) / Giulio Caccini Al ballo, al canto a 5 uit Euridice Scena seconda: La morte d’Euridice Jacopo Peri Lassa, che di spavento (Dafne) uit Euridice Claudio Monteverdi Giove amoroso uit Il Ritorno d’Ulisse in Patria Jacopo Peri Non piango e non sospiro (Orfeo) uit Euridice Cruda morte / Sospirate aure celesti (Coryphée, Ninfa e coro) uit Euridice Scena terza: L’Inferno Lorenzo Allegri Sinfonia a 6 ‘Spirto del Ciel’ Giulio Caccini Funeste plagge (Orfeo) uit Euridice

4

Giulio Caccini Trionfi oggi pietà (Plutone) uit Euridice Si trionfaro in guerra uit Euridice Scena quarta: L’Apoteosi d’Orfeo Jacopo Peri Gioite al canto moi / Modi or soavi (Orfeo) uit Euridice Pietro Antonio Giramo (1619 - 1650) Festa Riso Quarto Intermedio – Il Ballo degli Amanti Giovanni Battista Buonamente (ca. 1595 1642) Ballo del Granduca a 7 Cristoforo Malvezzi Dolcissime sirene a 6 uit La Pellegrina A voi reali amanti a 15 uit La Pellegrina Coppia gentil a 6 uit La Pellegrina Emilio de Cavalieri (voor 1550 - 1602) O che Nuovo miracolo a 5/a 3 uit La Pellegrina

College Cultureel klimaat rond het ontstaan van de opera

Xavier Vandamme

College door Xavier Vandamme Voor zijn Florentijnse fantasie Stravaganza d’Amore stelde Raphaël Pichon een indrukwekkend pastiche samen met de allerbeste muziek uit de Florentijnse protoopera. In de intermedii (tussenspelen) van het komische toneelstuk La Pellegrina zie je de barokke opera in zijn prille vorm ontstaan, en met La Dafne van Gagliano zet het genre zelfs zijn eerste stapjes. In dit college aandacht voor de vraag hoe het culturele klimaat eruit zag waarin deze nieuwe – en zeer academische – kunstvorm het licht zag.

Wat waren de achterliggende ambities? En hoe passen die in de muzikale, theatrale en literaire innovaties die in het rijke Florence van de Medici aan de orde van de dag waren?

Foto: Martina Simkovicova

De Vlaming Xavier Vandamme is sinds 2009 algemeen en artistiek directeur van het wereldwijd toonaangevende Utrechtse Festival Oude Muziek.

Vandamme studeerde taal- en letterkunde (Frans, Italiaans) en wijsbegeerte aan de universiteit van Leuven, waar hij ook les gaf.

Hij was muziekrecensent, onder meer voor de krant De Standaard, en werkte jarenlang als presentator en producer bij de VRT (Klara). In 2015 werd Vandamme verkozen tot voorzitter van het internationale Réseau Européen de Musique Ancienne / European Early Music Network (REMA – EEMN). Eerder werkte hij in Brussel bij concertzaal Paleis voor Schone Kunsten als adjunct-directeur van BOZAR Music.

5

Toelichting De Italiaanse muziek van de eerste helft van de zestiende eeuw is sterk beïnvloed door die van de componisten uit de Nederlanden. Zij hadden vanaf de vijftiende eeuw in heel Europa, dus ook in Italië, de belangrijkste posities aan kerken en hoven bezet. Hun meerstemmige muziek, waarin iedere partij even belangrijk was, werd beschouwd als volmaakt harmonieus, in zowel kerkmuziek als in wereldlijke muziek.

In Italië bloeide ook de madrigaalkunst. Het meerstemmige madrigaal bleek een optimaal uitdrukkingsmiddel voor liefdespoëzie en componisten ontwikkelden tal van stijlfiguren die de teksten zo goed mogelijk muzikaal uitdrukking gaven, de zogenoemde madrigalismen. Als in een tekst sprake was van een overstromend gemoed, klonk er in de muziek een stroom van noten die door alle stemmen heenging. Als de volgende zin beschreef hoe het hart van verdriet brak, stond de polyfonie weer helemaal stil en bewogen alle stemmen dezelfde kant op. Dit zorgde ervoor dat de muziek de tekst zeer dicht op de huid kwam te zitten. In iedere zin kon de stemming omslaan.

Florence en De Medici Aan het eind van de zestiende eeuw ontstond echter een tegenbeweging. Steeds meer musici, maar ook dichters, verlangden naar een eenvoudiger manier om teksten op muziek te zetten. Florence werd het belangrijkste centrum van die beweging. Componisten en dichters kwamen er samen in de ‘Camerata Fiorentina’ van waaruit hun revolutionaire ideeën al snel over de rest van Italië verspreid werden. Er werd daarbij teruggegrepen op de toneelkunst van de Griekse en Romeinse oudheid waarin, zo werd verondersteld, het spreken en zingen als het ware in elkaar overliepen. Dit zou een veel natuurlijker uitdrukkingsmiddel zijn dan 6

het geconstrueerde meerstemmige madrigaal.

Er ontstond een nieuwe stijl: ‘recitar cantando’, zingend spreken. Tijdens dit concert zullen we horen hoe in het Florence van de laatste decennia van de zestiende eeuw de kiem werd gelegd voor iets wat we later opera zijn gaan noemen.

Florence werd geregeerd door de Medici’s, een familie die zich liet voorstaan op hun voorliefde voor kunsten en wetenschappen.

De Medici’s wisten de allerbeste Italiaanse dichters en componisten aan zich te binden en zo ontstond in Florence een rijk artistiek leven. Er werd volop geëxperimenteerd met nieuwe dicht- en compositievormen maar ook de oude meerstemmigheid werd nog lang niet verlaten. Florence was een soort laboratorium waarin allerlei nieuwe ideeën werden uitgeprobeerd en het beste van oude en nieuwe vormen werd gecombineerd. Dat kwam allemaal samen in de feestelijkheden die in 1589 werden georganiseerd ter ere van het huwelijk van Fernando de Medici met Christina van Lotharingen. Bij die gelegenheid werden feesten aangericht die dagen konden duren en waarbij veel ruimte was voor muziek en theater.

Het muzikale tussenspel (intermedio) Het was gebruikelijk om lange toneelstukken te laten onderbreken door muzikale tussenspelen, de zogenaamde ‘intermedii’. Een

Toelichting

intermedio was een opeenvolging van een aantal korte scènes, gezongen en gedanst en rijkelijk voorzien van instrumentale partijen.

De intermedii stonden los van het toneelstuk waarbinnen ze werden uitgevoerd en hadden tot doel om het publiek flink wat spektakel te bieden. Zodoende overschaduwden de intermedii regelmatig het vaak lange toneelstuk waar ze de onderbrekingen van waren en dat was in 1589 zeker het geval.

Het toneelstuk La Pellegrina van Girolamo Bargagli werd volledig ondergesneeuwd door de zes intermedii die het stuk onderbraken.

Alles wat Florence te bieden had aan muziek, dans en theater werd uit de kast gehaald.

Er waren theatermachinerieën die het publiek versteld deden staan en er werden ook geuren door de zaal verspreid die het spektakel ondersteunden. De zes intermedii voor La Pellegrina zijn bovendien uitstekend gedocumenteerd. We weten precies welke muziek er klonk en wie die componeerde en uitvoerde.

Raphaël Pichon gebruikte de intermedii als basis voor dit programma. Hij stelde zelf vier imaginaire intermedii samen. Daarin klinkt veel muziek die ook in 1589 in Florence klonk, maar we horen ook wat de invloed is geweest van de Florentijnse componisten op Claudio Monteverdi. Net als de oorspronkelijke intermedii uit 1589 hebben ook de nieuw samengestelde intermedii alle vier een afgebakend thema: het eerste intermedio is een ode aan de liefde, het tweede vertelt het verhaal van Apollo en Dafne, het derde dat van Orpheus en Eurydice en het vierde is een lange dansscène. Die dansscène begint en

eindigt met het beroemde Ballo del Granduca.

Eerst in de zevenstemmige instrumentale versie van Giovanni Battista Buonamente en tot slot in de uitgebreide vocale versie van Emilio de Cavalieri. Dit is een zeer geliefde melodie waarop vele componisten variaties hebben geschreven, onder wie Jan Pieterszoon Sweelinck. Emilio de Cavalieri had de muzikale leiding over de uitvoering van de intermedii, maar hij componeerde zelf alleen het slotstuk.

Giulio Caccini en Jacopo Peri De componisten Giulio Caccini en Jacopo Peri leverden ook belangrijke bijdragen. Caccini was een van de uitvinders van het ‘recitar cantando’ en zijn invloed is enorm geweest.

In 1601 publiceerde hij de bundel Le Nuove Musiche waarin hij, aan de hand van een grote hoeveelheid korte sololiederen met luitbegeleiding, zijn theorieën uiteenzet over de nieuwe zangstijl. De liederen waren eerder gecomponeerd en een aantal ervan klonk ook tijdens de intermedii van 1589. Caccini trok met deze liederen langs vele hoven, zingend en zichzelf op luit begeleidend, en hij had een heel scala aan zeer subtiele vocale versieringen ontwikkeld die door veel andere componisten, onder wie Monteverdi, werden overgenomen.

In 1600 ging Caccini’s Euridice in première, ongeveer gelijktijdig met Jacopo Peri’s zetting van hetzelfde verhaal. Peri had in 1597 al een eerste proeve van een avondvullend muziektheaterstuk het licht doen zien, La Dafne, maar die partituur is verloren gegaan.

In 1607 vond in Mantua de première plaats 7

Toelichting

van Monteverdi’s L’Orfeo, een gebeurtenis die algemeen wordt beschouwd als het begin van de operageschiedenis. Maar dat startpunt ligt strikt genomen dus eigenlijk net wat eerder, want ook de werken van Caccini en Peri kunnen we rangschikken bij de opera’s. Uit beide werken klinkt vanavond muziek. Caccini en Peri waren concurrenten en de vraag wie er nu eerder was met zijn Euridice is nog niet afdoende beantwoord. Zeker is wel dat van beide componisten het materiaal voor hun opera’s al ruim vóór 1600 is ontstaan.

Al waren Caccini en Peri de grote vernieuwers die de aandacht trokken tijdens de feestelijkheden van 1589, de meerstemmigheid van de zestiende eeuw had nog lang niet afgedaan. Vooral het ruimtelijk opstellen van groepen zangers en instrumentalisten – zoals we dat ook vanavond zullen horen – stond garant voor spectaculaire effecten. Aan het begin van dit programma klinkt bijvoorbeeld het twaalfstemmige O fortunato giorno van Cristofano Malvezzi. Deze aan het hof van De Medici’s zeer geliefde componist experimenteerde graag met grote bezettingen, maar was ook betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe sobere stijl van het ‘recitar cantando’.

introductie van het ‘recitar cantando’ kunnen we horen aan enkele madrigalen van Claudio Monteverdi op dit programma, afkomstig uit zijn achtste en laatste madrigaalboek.

Monteverdi’s eerste vier madrigaalboeken zijn nog helemaal in de renaissancestijl gecomponeerd: meerstemmig, met veel woordschildering en een gelijk aandeel voor iedere partij. Maar vanaf zijn vijfde boek sluipen er steeds meer invloeden in van Caccini en Peri. Monteverdi gaf in zijn achtste madrigaalboek – met de twee aangrijpende madrigalen Lamento della Ninfa en Hor ch’el ciel e la terra – het genre van het madrigaal zelfs nog een hele nieuwe impuls door de oude meerstemmige en nieuwe éénstemmige manier van componeren te combineren.

De daaropvolgende generatie legde de nadruk steeds meer op de solistisch gezongen en virtuoze aria’s, maar het ‘recitar cantando’ bleef belangrijk om de handeling van de opera vooruit te stuwen. De Florentijnse componisten die werkten aan het hof van De Medici’s hebben met hun revolutionaire muziek de basis gelegd voor de expressieve barokstijl.

Tekst toelichting: Marcel Bijlo

Meerstemmige madrigalen Luca Marenzio heeft de overstap naar de nieuwe compositiestijl nooit gemaakt, maar de kunst van het meerstemmige madrigaal zoals hij die als weinig anderen beoefende, – hij componeerde meer dan vijfhonderd madrigalen – was nog springlevend. Hoe deze compositievorm zich ontwikkelde na de 8

Pygmalion Biografie & bezetting: pagina 42-43

9

Liedteksten Cristoforo Malvezzi O fortunato giorno Uit La Pellegrina Tekst: Ottavio Rinuccini

O fortunato giorno, poiché di gioia e speme lieta canta la terra e ‘l ciel insieme, ma quanto fia più adorno quando farà ritorno per Ferdinando ogni real costume e con eterne piume da l’uno e l’altro Polo la Fam’andrà col suo gran nome a volo.

O gelukkige dag, de aarde en de lucht bezingen samen vrolijk vreugde en hoop, maar hoeveel mooier zal het zijn wanneer alle koninklijke gebruiken, dankzij Ferdinand, terugkeren, en met eeuwige vleugels, vliegend van de ene pool naar de andere, Roem zijn naam verspreidt!

Giulio Caccini Ineffabile ardore Uit Il Rapimento di Cefalo Tekst: Gabriello Chiabrera

Ineffabile ardore ch’agli alberghi del ciel richiama il core.

Onuitsprekelijk enthousiasme dat het hart naar de hemelse woningen roept.

O che felice giorno a voce sola

O che felice giorno a voce sola

O che felice giorno, o che lieto ritorno, ravviva il cor già spento.

Quanta dolcezza sento, o mia luce, o mia vita, o mia gioia infinita.

O, wat een fijne dag, o, wat een gelukkige terugkeer doen het reeds uitgestorven hart herleven.

Hoe zoet voel ik mij, o mijn licht, mijn leven, O mijn oneindige vreugde.

10

Liedteksten

Ecco ‘l mio ben ritorna, e queste rive adorna; eccone lieto il giro del bel guardo ch’io miro.

Occhi belli, occhi cari, occhi del sol più chiari.

Zie, mijn geliefde is teruggekeerd, en siert deze kusten; vol vreugde draait alles om de blik die ik bewonder.

Mooie ogen, lieve ogen, ogen helderder dan de zon.

Or ben prov’io nel petto non dolor ma diletto; torna la chiara e bella mia rilucente stella, torna il sol, torna l’aura, torna chi mi restaura.

Ik voel in mijn ziel geen pijn maar vreugde; het heldere en mooie is terug, mijn heldere ster, de zon komt terug, de wind komt terug, degene komt terug die mij opwekt.

Dolce or mia vita rende quel dio ch’i cori accende; Amor che l’avea tolto or mi rende il bel volto, il mio cor, il mio bene, il mio conforto e speme.

Deze god die harten ontsteekt verzacht mijn leven; Liefde, die me uitzinnig had gemaakt, geeft me het mooie gezicht terug, mijn hart, mijn beste, mijn troost en mijn hoop.

Ineffabile ardore Uit Il Rapimento di Cefalo

Ineffabile ardore Uit Il Rapimento di Cefalo

Ineffabile ardore ch’agli alberghi del ciel richiama il core.

Onuitsprekelijk enthousiasme dat het hart naar de hemelse woningen roept.

11

Liedteksten

Claudio Monteverdi Non havea Febo ancora Uit Lamento della Ninfa Tekst: Ottavio Rinuccini

Non havea Febo ancora recato al mondo il dì ch’una donzella fuora del proprio albergo uscì.

Phoebus had het licht nog niet naar de wereld gebracht toen een meisje uit haar huis tevoorschijn kwam.

Sul pallidetto volto scorgease il suo dolor, spesso gli venia sciolto un gran sospir dal cor.

Op haar bleke gezicht was haar verdriet te zien, en vaak kwam er een diepe zucht vanuit haar hart.

Sì calpestando fiori, errava hor qua, hor là, i suoi perduti amori così piangendo va:

Zo vertrapte ze de bloemen, dwaalde nu hier, dan daar, en beklaagde zich over haar verloren liefde aldus:

‘Amor’, dicea, il ciel mirando il piè fermò ‘dove, dov’è la fé che ‘l traditor giurò?’

(Miserella)

Liefde, sprak ze, onbeweeglijk starend naar de hemel, waar is de trouw die de verrader gezworen heeft?

(Arm meisje)

‘Fa che ritorni il mio amor com’ei pur fuo, o tu m’ancidi, ch’io non mi tormenti più.

(Miserella, ah più no, tanto gel soffrir non può.)

Maak dat mijn lief terugkomt zoals voorheen, of dood mij, zodat ik niet meer hoef te lijden.

(Arm meisje, ach ze kan deze ijzige kou niet meer verdragen.)

12

Liedteksten

Non vo’ più che i sospiri se non lontan da me, no, no, che i suoi martiri più non dirammi, affé!

(Miserella, ah più no, tanto gel soffrir non può.)

Ik wil hem niet meer begeren, als hij bij me is, Nee, nee, hij laat me niet meer lijden, op mijn woord!

(Arm meisje, ach ze kan deze ijzige kou niet meer verdragen.)

Perché di lui mi struggo tutt’orgoglioso sta, che sì, che sì se ‘l fuggo ancor mi pregherà?

(Miserella)

Omdat ik naar hem smacht is hij zo arrogant, misschien als ik van hem wegvlucht zal hij me nog komen smeken?

(Arm meisje)

Se ciglio ha più sereno colei che ‘l mio non è, già non rinchiude in seno Amor si bella fé.

(Miserella, ah più no, tanto gel soffrir non può.)

Als haar ogen mooier zijn dan de mijne, heeft de liefde niet zulke trouw in haar hart gesloten.

(Arm meisje, ach ze kan deze ijzige kou niet meer verdragen.)

Né mai si dolci baci da quella bocca havrai, né più soavi; ah, taci, taci, che troppo il sai.’

(Miserella)

Nooit zal hij zulke zoete kussen van haar lippen krijgen, en zo teder; ach, zwijg, zwijg, je hebt al teveel gezegd.

(Arm meisje)

Si, tra sdegnosi Sì tra sdegnosi pianti spargea le voci al ciel; così ne’ cori amanti mesce Amor fiamma e gel.

Ja, tussen boze Ja, tussen haar boze tranen richt ze haar stem tot de hemel; zo kan de liefde vuur en ijs planten in het hart van geliefden.

Vertaling: Bavo Hopman

13

Liedteksten

Hor ch’el ciel e la terra Tekst: Francesco Petrarca (1304 - 1374)

Hor che’l ciel e la terra e’l vento tace, e le fere e gli augelli il sonno affrena, Notte il carro stellato in giro mena e nel suo letto il mar senz’onda giace, Veglio, penso, ardo, piango; e chi mi sface sempre m’è innanzi per mia dolce pena.

Guerra è il mio stato d’ira e di duol piena, e sol di lei pensando ho qualche pace.

Nu hemel, aarde en de elementen zwijgen, en slaap de dieren en de vogels tot rust brengt, de nacht de sterrenwagen op pad zet, en de zee, zonder golfslag, in zijn stede rust, kijk ik voortdurend rond, sla aan het broeden, vol hartstocht en geween; en wie mij ten onder voert zie ik steeds vóór mij, als een zoete pijn: een worsteling, dat is mijn conditie, vol met gram en smart, en alleen aan haar denken brengt mij enige rust.

tanto da la salute mia son lunge.

Het is dezelfde bron, vol leven, die én lieflijkheid én wrangschap brengt, en daaraan voed ik mij; eenzelfde hand geneest me, maar kwetst me ook; en opdat mijn lijden niet zou ophouden, ga ik duizendmaal daags dood en word ik evenveel maal geboren, zo ver af ben ik van mijn welgevoelen.

Balliamo ch’el gregge

Balliamo ch’el gregge

Così sol d’una chiara fonte viva move’l dolce e l’amaro ond’io mi pasco; una man sola mi risana e punge.

E perchè il mio martir non giunga a riva, mille volte il dì moro e mille nasco,

Uit Tirsi e Clori

Balliamo, che l’onde il vento che spira le move e l’aggira, le spinge e confonde sì come lor fiede se movon il piede; e ballan, le Linfe quai garrule Ninfe.

14

Laat ons dansen, opdat de golven Gegeseld door de wind Die ze beukt en ranselt, Ze duwt en vermengt, En zoals het past Hun voeten laat bewegen, Zodat het water danst, Als dartelende nimfen.

Liedteksten

Balliam che i vezzosi bei fior rugiadosi, se l’aura li scuote con ur ti e con ruote, fan vaga sembianza anch’essi di danza.

Laat ons dansen, opdat de lieflijke Met dauw bedekte jonge bloemen, Wanneer een briesje ze streelt, Kietelt en schudt, Zodat het lijkt Alsof ook zij dansen.

Balliamo e giriamo, corriamo e saltiamo, qual cosa più degna il ballo n’insegna!

Laat ons dansen en draaien, Rennen en springen, Er is niets waardevollers Dan wat het dansen ons leert.

Cristoforo Malvezzi Dal vago e bel sereno Uit La Pellegrena

Dal vago e bel sereno Ove non cangia mai stagion il Sole Ove non vengon meno Per soverchio di gel gigli e viole, moviam liete carole in questo di giocondo per arricchir per adornar il mondo.

Van de hoge serene hemel waar de zon nooit de seizoenen wijzigt waar lelies en viooltje niet verteren wegens de kou, Laten we vrolijk dansen en zo de wereld verrijken en kleuren op deze gelukkige dag.

O qual risplende

O qual risplende

Uit La Pellegrina

O qual risplende nube nell’aria e di sì bei colori, accorrete pastori e voi, vezzose e liete belle ninfe, accorrete accorte e preste al dolce suon dell’armonia celeste.

Een schitterende wolk kleurt de hemel met felle kleuren ga, herders en jullie, charmante, gelukkige en prachtige nimfen, ga snel naar het zoete geluid van de hemelse harmonie.

15

Liedteksten

Marco da Gagliano Ohimè che vegg’io Uit Dafne Tekst: Ottavio Rinuccini

Ohimè che veggio, o divo, o nume eterno, ecco l’orribil angue: spenga forza del ciel mostro d’inferno.

O benedetto stral, mirate il sangue, o glorioso arciero!

Ah, mostro fero, ancor non cadi esangue?

Arma di nuovo stral l’arco possente.

Vola, vola pungente; spezza l’orrido tergo, giungilo al cor dove ha la vita albergo.

Wat zie ik, o onsterfelijke god, hier is de vreselijke slang: moge de goddelijke kracht dit helse monster vernietigen, O, gezegende, zie het bloed, o machtige boogschutter!

Ah, woest monster, val je nog niet, doodgebloed?

Wapen je krachtige boog met een nieuwe pijl.

Vlieg, vlieg, doorboor, maak zijn vreselijke rug kapot, raak het in zijn hart, waar het leven huist.

Luca Marenzio Qui di carne si sfama Uit La Pellegrina

Qui di carne si sfama lo spaventoso serpe in questo loco vomita fiamm’e foco e fischia e rugge, qui l’erb’e i fior distrugge.

Ma dov’è ‘l fiero mostro?

Fors’avrà Giove udito il pianto nostro.

16

Hier voedt de angstaanjagende slang zich met vlees; op deze plek braakt hij vlammen en vuur uit, sist en brult; hier verwoest hij gras en bloemen.

Maar waar is het woeste monster?

Misschien heeft Jupiter onze gebeden verhoord.

Liedteksten

O padre, re del cielo volgi pietosi gl’occhi a l’infelice Delo, a te dimand’aita e piang’e plora, movi lampo e saetta a far di lei vendetta contr’il mostro crudel che la divora.

O vader, koning van de hemel, keer je barmhartige ogen naar de ongelukkige Delos, die om hulp smeekt, weent en jammert: stuur donder en bliksem om hem te wreken en te beschermen tegen het wrede monster dat hem verslindt.

O mille volte Uit La Pellegrina

O mille volte, mille giorno lieto e felice, o fortunate ville, o fortunati colli a cui pur lice mirar l’orribl’angue versar l’anima e ‘l sangue che con fiamma e tosco spogliò il prato di fior, di frond’il bosco.

Cantiamo dunque a l’amoroso ballo rendendo grazie ai dei d’eterna gloria, di sì lieta vittoria.

O duizend en duizendvoudige gelukkige en vrolijke dag, O fortuinlijke steden, o fortuinlijke heuvels waaraan het is gegeven om te zien hoe de vreselijke slang zijn ziel en zijn bloed verloor, het monster, dat met zijn vuur en zijn gif de weiden beroofden van hun bloemen, de bossen van hun bladeren.

Laten we zingen op het bal van liefde, dankzeggen aan de goden wiens glorie eeuwig is voor zo’n vreugdevolle overwinning.

17

Liedteksten

Marco da Gagliano Piangete, O Ninfe Uit Dafne

Ninfa del coro Piangete, o ninfe, e con voi pianga Amore, raccogliete le penne, aure celesti, e voi, pietosi e mesti, fermate i pié d’argento, o fonti, o fiumi, lagrimate ne l’alto, eterni numi.

Due pastore Sparse più non vedrem di quel fin oro le bionde chiome a ‘l vento.

Ahi! Né più s’udirà tra ‘l bel tesoro di perle e di rubin l’alto concento.

Ahi! Ch’eclissato e spento è del ciglio seren l’almo splendore.

Piangete, ninfe, e con voi pianga Amore.

Nimf uit het koor Huil, o nimfen, en moge Cupido met jullie wenen, sluit jullie vleugels weer, hemelse winden, en jullie, o bronnen, o rivieren, vroom en verdrietig, stop jullie zilveren stroom, ween in de hemel, onsterfelijke goden.

Twee herders Nooit meer zullen we in de wind die blonde lokken van fijn goud zien waaien.

Helaas, niet langer zullen we die prachtige stem horen in het heiligdom tussen de parels en robijnen.

Helaas, verduisterd en gedoofd is de schittering van haar ogen.

Huil, nimfen, en moge Cupido met jullie huilen.

Coro Piangete, ninfe, e con voi pianga Amore.

Dov’è la bella man, dove il bel seno, dove, dove il bel viso?

E dov’è il dolce riso, dov’è del guardo il lampeggiar sereno?

Koor Huil, nimfen en moge Cupido met jullie wenen.

Waar is de mooie hand, de mooie borst, waar dit prachtige gezicht?

Waar is de lieve glimlach, waar de serene schittering in haar ogen?

Pastore del coro Ahi lagrime, ahi dolor!

Piangete, ninfe, e con voi pianga Amore.

Herder uit het koor Oh, tranen, oh pijn!

Huil, nimfen, en moge Cupido met jullie wenen.

18

Liedteksten

Coro Piangete, o ninfe, e con voi pianga Amore.

Koor Huil, nimfen, en moge Cupido met jullie wenen.

Claudio Monteverdi Ahi troppo é duro Uit Ballo delle Ingrate Tekst: Ottavio Rinuccini

Una delle ingrate Ahi troppo ! Ahi troppo è duro!

Crudel sentenza, e vie più crude pene!

Tornar a lagrimar nell’antro oscuro!

Aer sereno e puro, Addio per sempre! Addio per sempre, O cielo, o sole! Addio lucide stelle!

Apprendete pietà, Donne e Donzelle!

Een van de ondankbaren Ah, het is te moeilijk, het is te moeilijk!

Ach, wrede beslissing en nog wredere straf!

Om terug te keren, te huilen, in de donkere grot!

Lucht zo helder en zuiver, Tot ziens voor altijd! Tot ziens voor altijd, O hemel en zon! Vaarwel, heldere sterren!

Leer medelijden te hebben, dames en jonkvrouwen!

Quattro ingrate Apprendete pietà, Donne e Donzelle!

Vier ondankbaren Leer medelijden te hebben, dames en jonkvrouwen!

Una delle ingrate Al fumo, a gridi, a pianti, A sempiterno affanno!

Ahi! Dove son le pompe, ove gli amanti!

Dove, dove sen vanno Donne che si pregiate al mondo furo?

Aer sereno e puro, Addio per sempre! Addio per sempre, O cielo, o sole! Addio lucide stelle!

Apprendete pietà, Donne e Donzelle!

Een van de ondankbaren In de dampen, het geschreeuw, het huilen, De eeuwige pijnigingen!

Ach, waar is de pracht, waar zijn de geliefden?

Waar gaan deze vrouwen toch naartoe?

Wiens wereld prijst de kostbare schoonheid?

Lucht zo helder en zuiver, Tot ziens voor altijd! Tot ziens voor altijd, O hemel en zon! Vaarwel, heldere sterren!

Leer medelijden te hebben, dames en jonkvrouwen!

19

Liedteksten

Se i languidi miei sguardi Se i languidi miei sguardi, Se i sospiri interrotti, Se le tronche parole Non han sin or potuto, O bell’idol mio, Farvi delle mie fiamme intera fede, Leggete queste note, Credete a questa carta, A questa carta in cui Sotto forma d’inchiostro il cor stillai.

Qui sotto scorgerete Quegl’interni pensieri Che con passi d’amore Scorron l’anima mia; Anzi, avvampar vedrete Come in sua propria sfera Nelle vostre bellezze il foco mio.

Als mijn kwijnende blikken, als mijn gebroken zuchten, als mijn stamelende woorden tot nu toe niet in staat zijn geweest, o mijn idool, u te overtuigen van mijn liefde voor u, lees dan deze woorden, stel uw vertrouwen in deze brief, deze brief waarvan de inkt uit mijn hart vloeide.

Hier leest u al die innerlijke gedachten die met liefde uit mijn ziel stromen; hier zult u, als in zijn eigen domein, mijn vuur zien branden door uw schoonheid.

Non è gia parte in voi Che non forza invisibile d’amore Tutto a sè non mi tragga: Altro già non son io Che di vostra beltà preda e trofeo.

A voi mi volgo, o chiome, Cari miei lacci d’oro: Deh, come mai potea scampar sicuro Se come lacci l’anima legaste, Comme oro la compraste?

Voi, pur voi dunque siete Della mia libertà catena e prezzo.

Stami miei preziosi, Bionde fila divine, Con voi l’eterna Parca Sovra il fuso fatal mia vita torce.

Er is niets aan u dat mij niet met de onzichtbare kracht van de liefde tot u aantrekt: ik ben niets dan prooi en trofee van uw schoonheid.

Tot u wend ik mij, oh, haar, geliefde vlechten van goud: ach, hoe kan ik ontsnappen als u mijn ziel tot streng hebt gebonden, en gekocht hebt gelijk goud?

U, want u bent de keten en de tol van mijn vrijheid.

Mijn kostbare meeldraden, mijn blonde goddelijke streng, u wordt gebruikt door de eeuwige Parca die op haar fatale spinrok mijn leven weeft.

20

Liedteksten

Voi, voi capelli d’oro Voi pur siete di lei, Ch’è tutta il foco mio, raggi e faville; Ma, se faville siete, Onde avvien che ad ogn’ora Contro l’uso del foco in giù scendete?

Ah che a voi per salir scender conviene, Chè la mangion celeste ove aspirate, O sfera de gli ardori, o paradiso, E posta in quel bel viso.

U, u vlechten van goud, u behoort haar toe wie al mijn vuur is, mijn stralen en vonken: maar, als u daadwerkelijk vliegvuur bent, waarom golft u dan neerwaarts, in tegenstelling tot wat vuur gewoonlijk doet?

Ah, u moet wel neerdalen om u te verheffen: de hoge hemel waarnaar u verlangt, oh, de sfeer van passie, oh, het paradijs, huist in dat stralende gezicht.

Cara mia selva d’oro, Richissimi capelli, In voi quel labirinto Amor intesse Onde uscir non saprà l’anima mia.

Tronchi pur morte i rami Del prezioso bosco E dal la fragil carne Scuota per lo mio spirto, Che tra fronde sì belle, anco recise, Rimarrò prigionniero, Fatto gelida polve ed ombra ignuda.

Mijn beminde gouden woud, grandioze haren, in u weefde Amor een labyrint waarin de ziel verloren is.

De dood kan de takken van het prachtige bos breken, en uit het sterfelijke vlees mijn geest bevrijden, maar tussen de mooie bladeren, zelfs gesnoeid, zal ik gevangen blijven, geworden tot koud stof en louter schaduw.

Dolcissimi legami, Belle mie piogge d’oro Quali or sciolte cadete Da quelle ricche nubi Onde raccolte siete E, cadendo, formate Preziose procelle Onde con onde d’hor bagnando andate Scogli di latte e rivi d’albastro, More subitamente (O miracolo eterno D’amoroso desìo) Fra si belle tempeste arse il cor mio.

Zoetste vlecht, mijn prachtige gouden regen die drop na drop parelt uit de rijke wolken die u omgeven en, bij het vallen, mooie stormen veroorzaakt waar golf na golf baadt in riffen van melk en rivieren van albast; in een ommezien (oh, eeuwig wonder van liefdevolle verlangens), verbrandde in die prachtige stormen mijn hart.

21

Liedteksten

Ma già l’ora m’invita, O degli affetti miei nunzia fedele, Cara carta amorosa, Che dalla penna ti divida omai; Vanne, e s’amor e’l cielo Cortese ti concede Che de’ begli occhi non t’accenda il raggio, Ricovra entro il bel seno: Chi sà che tu non gionga Da sì felice loco Per sentieri di neve a un cor di foco!

Maar nu dringt ​​het uur er bij mij op aan, oh, getrouwe bode van mijn genegenheid, kostbare liefdesbrief, mijn veer van je weg te nemen; ga, en, als liefde en de hoofse hemel voorkomen dat de stralen van haar ogen je verbranden, zoek beschutting in haar mooie boezem: opdat je wellicht vanaf die gezegende plek kunt reiken, over besneeuwde paden, naar een hart van vuur.

Vertaling: www.liederennederlandsvertaald.nl

Jacopo Peri Al canto, al ballo Uit Euridice Tekst: Ottavio Rinuccini

Coro Al canto, al ballo, all’ombre, al prato adorno alle bell’onde e liete tutti, o pastor, correte dolce cantando in sì beato giorno.

Pastore del coro Selvaggia diva, e boscherecce ninfe, satiri e voi, silvani, reti lasciat’e cani, venite al suon delle correnti linfe.

22

Koor Om te zingen, te dansen, in de schaduw van de bomen en op de bloemenweides, de oevers van de heldere beken, haast jullie, herders, en zing zacht een lied op deze gezegende dag.

Een herder uit het koor Bosgodin en houtnimfen, saters en bosmensen, laat je strikken en honden achter, en kom naar het geluid van stromend water.

Liedteksten

Coro Al canto, al ballo, all’ombre, al prato adorno, etc.

Koor Om te zingen, te dansen, in de schaduw...

Ninfa del coro Bella madre d’amor, dall’alto coro

Een nimf uit het koor Mooie moeder van liefde, kom vanuit de hoge hemel naar onze vieringen, en doorkruis met je mooie kinderen de wolken en de hemel op gouden vleugels.

scendi a’ nostri diletti e co’ bei pargoletti fendi le nubi e ‘l ciel con l’ali d’oro.

Coro Al canto, al ballo, all’ombre, al prato adorno, etc.

Koor Om te zingen, te dansen, in de schaduw...

23

Liedteksten

Lassa, che di spavento Uit Euridice

Dafne Lassa, che di spavento e di pietate gelami il cor nel seno.

Miserabil beltate, come in un punto ohimè venisti meno; ahi che lampo, o baleno in notturno seren ben ratto fugge, ma più rapida l’ale affretta umana vita al dì fatale.

Per quel vago boschetto ove rigando i fiori lento trascorre il fonte degl’allori, prendea dolce diletto con le compagne sue la bella sposa, chi violetta, o rosa per far ghirlande al crine togliea dal prato, e dall’acute spine, e qual posando il fianco su la fiorita sponda dolce cantava al mormorar dell’onda.

Ma la bella Euridice movea danzando il piè sul verde prato, quando ria sorte acerba, angue crudo e spietato, che celato giacea tra fiori e l’erba, punsele il piè con sì maligno dente ch’impallidì repente come raggio di sol che nube adombri, e dal profondo core con un sospir mortale, sì spaventoso, ohimè, sospinse fore che quasi avesse l’ale 24

Dafne Helaas, met angst en medelijden bevriest mijn hart in mijn borst.

Ongelukkige schoonheid, Hoe ben je in een oogwenk verdwenen?

Ach wee, de bliksemschicht flitst snel door de rustige nachthemel, maar nog sneller fladdert de mens naar de laatste dag.

In dit aangename bos, waar de rivier, de bron van de laurier, langzaam stroomt en alle bloemen voedt, was de mooie bruid samen met haar metgezellen, op zoek naar viooltjes, rozen om kransen voor haar haar te maken.

Ze plukte ze op weilanden, brak de scherpe doornen af, en zong zachtjes op de bloeiende oever bij het geruis van de golven.

De prachtige Eurydice danste en zette haar voeten op de groene weide, toen, als een bitter wreed lot, een vreselijke wilde slang, verstopt tussen bloemen en gras, haar in de voet beet met zulke giftige tanden, dat ze onmiddellijk verbleekte, als een zonnestraal, verduisterd door een wolk.

Vanuit de diepte van haar hart, ontsnapte een dodelijke zucht, zo beangstigend, en ze duwde hem weg, en, alsof ze vleugels hadden,

Liedteksten

giunse ogni ninfa al doloroso suono, ed ella in abbandono tutta lasciossi allor nell’altrui braccia, spargea il bel volto e le dorate chiome un sudor viepiù freddo assai che ghiaccio.

Indi s’udìo il tuo nome tra le labbra sonar fredde e tremanti e volti gl’occhi al cielo scolorito il bel viso, e i bei sembianti restò tanta bellezza immobil gelo.

haastten de nimfen zich naar het pijnlijke geluid van haar stem en zij viel, bloedeloos in hun armen, terwijl haar prachtige gezicht en haar gouden haar bedekt was met zweet, kouder dan het ijs.

Toen hoorde men je naam Een echo van de koude, bevende lippen en, kijkend naar de hemel, met een doodbleek gezicht, bleef er van zoveel schoonheid niets anders over dan ijzige vrieskou.

Claudio Monteverdi Giove amoroso Uit Il Ritorno d’Ulisse in Patria Tekst: Giacomo Badoaro

Coro Orfeo amoroso fa il Ciel pietoso nel perdonar.

Koor De liefhebbende Jupiter maakt de hemel genadig met zijn vergeving.

Ben ch’abbia il gelo non men del Cielo pietoso è il mar.

Ondanks zijn koude, is de zee niet minder genadig dan de hemel.

Prega, mortal, deh, prega che sdegnato e pregato un Dio si piega.

Bid, sterfelijk, o bid, want een toornige god kan door gebed verzoend worden.

25

Liedteksten

Jacopo Peri Non piango e non sospiro Uit Euridice

Tosto vedrai ch’invano non chiamasti morendo il tuo consorte, non son, non son lontano io vengo, o cara vita, o cara morte.

Orfeo Ik huil niet en ik zucht niet, o mijn geliefde Eurydice, omdat ik niet kan zuchten of huilen, ongelukkig lichaam, o mijn hart, o, mijn hoop, o vrede, o leven, wee, wie heeft je van mij weggenomen, Wie heeft je van mij afgenomen en waar ben je gegaan?

Snel zul je zien dat het niet vergeefs was te sterven, roepend om je man.

Ik ben niet ver, Ik kom, o mijn lieve leven, mijn lieve dood.

Cruda morte / Sospirate aure celesti

Cruda morte / Sospirate aure celesti

Orfeo Non piango, e non sospiro, o mia cara Euridice, che sospirar, che lagrimar non posso, cadavero infelice, o mio core, o mia speme, o pace, o vita, ohimè, chi mi t’ha tolto chi mi t’ha tolto, ohimè, dove se’ gita?

Uit Euridice

Ninfa Cruda morte, ahi, pur potesti oscurar sì dolci lampi.

Nimf Wrede dood, o, hoe kon je zulke tedere ogen verdonkeren?

Coro Sospirate, aure celesti, lagrimate, o selve, o campi.

Koor Wee, o hemelse winden, huil, o bossen, o velden.

Pastore del coro Quel bel volto almo fiorito dove amor suo seggio pose pur lasciasti scolorito senza gigli, e senza rose.

Een herder uit het koor Dit mooie gezicht, nobel en oogverblindend, waar liefde huisde, maakte je bleek, beroofd van lelies en rozen.

26

Liedteksten

Coro Sospirate, aure celesti, lagrimate, o selve, o campi.

Koor Wee, o hemelse winden, huil, o bossen, o velden.

Trio Bel nocchier costante e forte sa schernir marino sdegno, ahi, fuggir colpo di morte giĂ non val mortal ingegno.

Trio Een bekwame stuurman, constant en sterk, weet de woede van de zee te trotseren maar om te ontsnappen aan de dood gaat boven de geest van stervelingen.

Coro Sospirate, aure celesti, lagrimate, o selve, o campi.

Koor Wee, o hemelse winden, huil, o bossen, o velden.

27

Liedteksten

Giulio Caccini Funeste plagge Uit Euridice

Orfeo Funeste piagge ombrosi orridi campi, che di stelle, o di sole non vedeste giammai scintill’e lampi, rimbombate dolenti al suon dell’angosciose mie parole, mentre con mesti accenti il perduto mio ben con voi sospiro, e voi deh per pietà del mio martiro, che nel misero cor dimora eterno, lagrimate al mio pianto, ombre d’inferno.

Orpheus Donkere oevers, sombere, vreselijke velden, die nooit de flonkerende sterren hebben gezien of het licht van de zon, weerkaatsen mijn gekwelde woorden, als ik met droef gezang het verlies van mijn geliefde betreur.

En jullie, schaduwen van de duisternis, huil om mijn verdriet, heb medelijden met mijn kwelling die eeuwig in mijn hart blijft.

Ohimè che su l’aurora giunse all’occaso il sol de gl’occhi miei misero, e su quell’ora che scaldarmi a bei raggi mi credei morte spense il bel lume, e freddo, e solo restai fra pianto, e duolo com’angue suole in fredda piaggia il verno lagrimate al mio pianto, ombre d’inferno.

O, hoe kort geleden, is de zon van mijn ogen uitgedoofd, ongelukkig en op hetzelfde moment dat ik mijzelf in haar prachtige stralen waande.

De dood doofde haar vlam, en koud en alleen was ik achtergelaten, in tranen en pijn, als een slang in de winter in een ijzig veld.

Huil om mijn verdriet, schaduwen van de duisternis.

28

Liedteksten

Giulio Caccini Trionfi oggi pietà Uit Euridice

Plutone Trionfi oggi pietà ne’ campi inferni, e sia la gloria e ‘l vanto delle lagrime tue, del tuo bel canto.

O della reggia mia ministri eterni, scorgete voi per entro all’aere scuro l’amator fido alla sua donna avante.

Scendi, gentil amante, scendi lieto e sicuro entro le nostre soglie, e la diletta moglie teco rimena al ciel sereno e puro.

Pluto Laat medelijden vandaag triomferen in de helse velden, en laat dit aan de glorie en de verdienste van je tranen en je prachtige lied worden toegeschreven.

O, eeuwige dienaren van dit koninkrijk, vergezel door de donkere lucht de trouwe geliefde naar zijn vrouw.

Daal af, edele minnaar, ga naar beneden, gelukkig en veilig, in ons domein, en neem je geliefde vrouw mee terug naar de serene en zuivere lucht.

29

Liedteksten

Si trionfaro in guerra Uit Euridice

Sì trionfaro in guerra d’Orfeo la cetra e i canti, o figli della terra, l’ardir frenat’e i vanti, tutti non sete prole di lui che regge il sole.

Scender al centro oscuro forse fia facil opra ma quanto, ahi quanto è duro indi poggiar poi sopra.

Sol lice alle grand’alme tentar sì dubbie palme.

Zo zegevierden in de oorlog de lier van Orpheus en zijn liederen.

O zonen van de aarde, Tem je ijver, je trots, jullie zijn niet allemaal zonen van de god die regeert over de zon.

Daal af naar de donkere diepten, dat kan een gemakkelijke taak zijn, maar hoe moeilijk is het, ach, hoeveel, om terug naar boven te komen.

Het is alleen aan de grote zielen gegeven om zoiets onzekers te proberen.

Jacopo Peri Gioite al canto moi Uit Euridice

Orfeo Gioite al canto mio, selve frondose, gioite amati colli, e d’ogni intorno eco rimbombi dalle valli ascose.

Risorto è il mio bel sol di raggi adorno, e co’ begl’occhi onde fa scorno a Delo, raddoppia foco all’alme e luce al giorno, e fa servi d’amor la terra e ‘l cielo.

30

Orpheus Verheug je over mijn lied, groene bossen; verheug, geliefde heuvels en laat van overal de echo weerklinken vanuit de verborgen valleien.

Mijn mooie zon is weer opgestaan, versierd met stralen, en met zulde mooie ogen dat zij zelfs Delos beledigen, verdubbel de vlam van de ziel en de helderheid van de dag en maakt de aarde en de hemel tot slaven van liefde.

Liedteksten

Pietro Antonio Giramo Festa Riso Festa, riso, gioco, e gioia Son quest’onde e questo monte, Tutti han qui le Gratie pronte, Ne v’è duol, mestitia ò noia.

Een feest van blijdschap en vreugde gaat over deze rivieren en valleien, Ieder wordt gedragen in de handen van de Gratiën, Er is geen lijden, verdriet of pijn.

Qui dal monte al mar sonoro Fan gli augelli eterno canto, A cui van danzando intanto L’ombre e l’aure e’l mar fra loro.

Hier weerklinken van de berg naar de zee, de eeuwige gezangen van de vogels, In de tussentijd wordt gedanst, in de schaduwen en de wind, met de zee ertussen.

Le delizie e in un gli Amori Seggi han qui giocondi, e cari : Qui Natura, e’l Cielo al pari Versar tutti i lor tesori.

De geneugten en de liefdes vinden hier plaats, Hier laten de natuur en de hemel al hun schatten achter.

Cristoforo Malvezzi Dolcissime sirene Uit La Pellegrina

Dolcissime sirene, tornate al cielo e ‘ntanto facciam cantando a gara un dolce canto.

Non mai tanto splendore vid’Argo, Cipr’ o Delo.

O lieflijke sirenes, keert terug naar de hemel, en laten wij ondertussen wedijveren om het mooiste lied.

Zoveel pracht zag Argos nooit, noch Cyprus of Délos.

31

Liedteksten

A voi reali amanti

A voi reali amanti

Uit La Pellegrina

A voi, reali amanti cediam noi tutti, gran numi del cielo.

Per lei non pur s’infiora, ma di perl’ e rubin s’ingemma Flora, di pur’argento ha l’onde Arno, per voi, gran Duc’ e d’or le sponde.

Tessiam dunque ghirlande a sì gran regi, e sian di paradiso i fior e i fregi, a lor fonte real s’intrecci stelle, e sol e luna e cos’alt’e più belle.

Coppia gentil

Voor jullie, koninklijke minnaars, wijken wij, de grote goden van de hemel.

Voor hen bloeit niet alleen Flora, maar tooit zich met parels en robijnen voor jou, grote hertog, en heeft Arno golven van puur zilver en oevers van goud.

Laten we daarom slingers weven voor zulke grote heersers, en laat de bloemen en decoraties hemels zijn, laat hun koninklijke voorhoofd versierd zijn met sterren, de zon en de maan, en andere mooie en verheven dingen.

Coppia gentil

Uit La Pellegrina

Coppia gentil d’avventuros’amanti per cui non pur il mondo si fa liet’e giocondo, ma fiammegiante d’amoroso zelo canta ridendo e festeggiand’il Cielo.

32

Edel paar, gelukkige geliefden, niet alleen maken jullie de wereld gelukkig en feestelijk, maar ook zingt de hemel, lacht en verheugt zich, vol vuur voor de liefde.

Liedteksten

Emilio de Cavalieri Uit La Pellegrina

O che Nuovo miracolo O che nuovo miracolo, ecco che in terra scendono, celeste alto spettacolo, gli dei che il mondo accendono.

Ecco Imeneo e Venere col piè la terra or premere.

Del grande eroe che con benigna legge Etruria affrena e regge udito ha Giove in cielo il purissimo zelo, e dal suo seggio santo manda il ballo e il canto.

Ah, wat een nieuw wonder!

Che porti, o drappel nobile ch’orni la terra immobile?

Wat brengen jullie mee, o nobele troepen, om de starre aarde te versieren?

Portiamo il bello e il buon che in ciel si serra Per far al paradiso ugual la terra.

We brengen de schoonheid en goedheid waarin we leven om de aarde gelijk te maken aan het Paradijs.

Tornerà d’auro il secolo, tornerà il secol d’oro e di real costume ogni più chiaro lume?

Zal de gouden eeuw terugkeren, zal hij echt terugkeren, met al het stralende licht van koninklijke gebruiken?

Quando verrà che fugghino i mali e si distrugghino,

Als het gaat gebeuren dat het kwaad wegvlucht en wordt vernietigd door de plotselinge verschijning van deze nieuwe zon, zullen we de lelies zien en viooltjes bloeien.

di questo nuovo Sole nel subito apparire e i gigli e le viole si vedranno fiorire.

O felice stagion, beata Flora!

Zie, de goden die leven geven aan de wereld komen naar de aarde: wat een groots en hemels aanzien!

Zie, Imeneo en Venus zetten voet op aarde.

Jupiter heeft in de hemel gehoord van de onaangetaste ijver van de grote held die Etruria regeert en leidt met zijn goedaardige wetten, en stuurt ons van zijn heilige troon dans en gezang.

Oh gelukkig seizoen, gezegende Flora!

33

Liedteksten

Arno, ben sarai tu beato a pieno per le nozze felici di Loreno.

Arno, je wordt overladen met zegeningen door dit gelukkige huwelijk met Christina.

O novella d’amor fiamma lucente!

Oh nieuwe vlam van liefde!

Questa è la fiamma ardente che infiammerà di amore ancor l’anime spente.

Dit is de vurige vlam die de liefde zal opwekken zelfs in uitgedoofde zielen.

Ecco ch’Amor e Flora il ciel arde e innamora.

Zie, Cupido en Flora zetten de hemel in vuur en vlam met liefde!

A la sposa reale corona trionfale tessin ninfe e pastori dei più leggiadri fiori.

Voor de koninklijke bruid, maken de nimfen en herders een kroon van triomf met de mooiste bloemen.

Ferdinando or va felice, altero.

Ferdinand komt nu naar voren, gelukkig en trots.

La vergine gentil di santo foco arde e si accinge a l’amoroso gioco.

De nobele maagd brandt met heilig vuur en bereidt zich voor op het spel van liefde.

Voi, dei, scoprite a noi la regia prole.

O goden, onthul ons de koninklijke afkomst.

Nasceran semidei che renderan felice del mond’ogni pendice.

Halfgoden zullen geboren worden, en zullen geluk brengen naar alle uithoeken van de wereld.

Serbin le glorie i cigni in queste rive di Medici e Loreno eterne e vive.

Laat de zwanen in deze wateren de roem bewaren van Medici en Lotharingen voor eeuwig.

Le meraviglie nuove noi narreremo a Giove; or te, coppia reale, il Ciel rende immortale.

We zullen Jupiter dit prachtig nieuws vertellen; nu, o koninklijk paar, maakt de hemel je onsterfelijk.

34

Liedteksten

Le quercie or mel distillino e latte i fiumi corrino, d’amor l’alme sfavillino e gli empi vizi aborrino, e Clio tessa l’istoire di così eterne glorie.

Guidin vezzosi balli fra queste amene valli, portin ninfe e pastori dell’Arno al ciel gli onori.

Giove benigno aspiri ai vostri alti disiri.

Cantiam lieti lodando Cristina e Ferdinando.

Laat uit de eiken honing stromen en uit de rivieren melk; laat harten fonkelen van liefde en walgen van goddeloze ondeugden, en laat Clio de geschiedenis vertellen van deze eeuwige glorie.

Laat nimfen en herders sierlijk dansen in deze aangename valleien, en verheerlijk Arno’s eer aan de hemel.

Breng de goedaardige Jupiter je beste wensen.

Laten we blij de lofzangen zingen van Christina en Ferdinando.

35

Biografieën Componisten Girolamo Fantini (1600 1675) was een Italiaanse trompettist en componist. Hij wordt beschouwd als een van de grootste trompettisten van zijn tijd en publiceerde in 1638 Modo per imparare een sonare di tromba, een van de eerste instrumentale uitvoeringsmethodes. Hij was in dienst van de familie van kardinaal Scipione Borghese in 1626 in Rome en werkte daarna in Florence voor Ferdinand II, groothertog van Toscane.

Cristoforo Malvezzi (1547 1597) is geboren in Luca en kreeg daar waarschijnlijk zijn muzikale opleiding.

Vanaf 1551 woonde hij in Florence waar hij in dienst was van De Medici’s. Hij bekleedde verscheidene organistenposten in de stad en gaf les, onder anderen aan Jacopo Peri. Hij was kapelmeester van de San Giovanni en de kathedraal van Florence.

Giulio Caccini (1551 1618) was een Italiaans componist, docent, zanger, 36

instrumentalist en schrijver.

Op jonge leeftijd was hij zanger aan het hof van de De Medici’s en werd daar na zijn muzikale opleiding hofmuzikant. Hij zong op vrijwel alle belangrijke muzikale evenementen rond de huwelijken. Hij leidde veel zangers op, waaronder de castraat Giovanni Gualberto Magli, die de titelrol in Monteverdi’s L’Orfeo zou vertolken.

Claudio Monteverdi (1567 1643) was een Italiaans componist, dirigent en oorspronkelijk ook werkzaam als violist en zanger. Op zijn vijftiende publiceerde hij zijn eerste bundel (Cantiunculae sacrae) en kort daarna de eerste geestelijke madrigalen en driestemmige canzonetten. In 1607 schiep hij zijn eerste meesterwerk, de opera L’Orfeo. In 1613 werd Monteverdi aangenomen als maestro di cappella aan de San Marco in Venetië.

Marco da Gagliano (1582 1643) was geboren in Florence en leefde hier het grootste gedeelte van zijn leven. In 1607 ging hij naar Mantua om te werken

voor de familie Gonzaga en schreef zijn opera La Dafne. in 1609 keerde hij terug naar Florence waar hij vijfendertig lang kapelmeester was aan het hof van De Medici.

Luca Marenzio (ca 1553 ‑ 1599) is bekend als een van de belangrijkste componisten van het madrigaal. Marenzio werkte als kapelmeester van kardinaal d’Este in Rome (ca.

1578-1586), bij Ferdinando de Medici in Florence (15881589) en aan het Poolse hof van Sigismondo III (1595).

Alessandro Orologio (1551 1633) was een Italiaans componist en instrumentalist die leefde in Tsjechië. Hij was trompettist aan het hof van Rudolf II in Praag en werd hier vice-kapelmeester.

In 1594 bezocht hij Kassel, waar hij John Dowland ontmoette. Na 1613 kreeg hij zijn pensioen in Praag, maar bleef werken in de Oostenrijkse plaatsen Steyr en Garsten.

Lorenzo Allegri (1567 1648) was een Italiaanse componist die werkte aan het hof van De Medici.

Hij was bekend als luitist

Biografieën

en schreef voornamelijk luitmuziek, soms begeleid door een zangpartij. Door zijn bijnaam ‘Lorenzino Tedesco’ wordt aangenomen dat hij van Duitse oorsprong is.

Jacopo Peri (1561 - 1633) was een Italiaanse componist en leerling van Christoforo Malvezzi. Hij was musicus aan het hof van De Medici sinds 1690. Hij behoort samen met Caccini tot de eerste operacomponisten.

Hij liet naast de opera’s Dafne en Euridice intermedii, balli, fragmenten van opera’s en aria’s en cantates na.

Veel van zijn werk is echter verloren gegaan.

Pietro Antonio Giramo (1619 - 1650) was een Italiaanse componist die leefde in Napels. Over zijn leven is weinig bekend. Hij publiceerde twee boeken Arie voor twee tot vier stemmen en basso continuo en Il pazzo con la pazza ristampata en Uno ospedale per gl’infermi d’amore.

Giovanni Battista Buonamente (ca. 1595 1642) was een Italiaanse

componist en violist.

Hij diende bij de familie Gonzaga in Mantua tot 1622 en was daarna in dienst van Ferdinand II in Wenen.

Hij speelde tijdens de kroning van Ferdinand III in Praag. Vanaf 1633 was hij kapelmeester in Assisi.

Emilio de Cavalieri (voor 1550 - 1602) was naast componist ook organisator, organist, choreograaf en danser. Hij regelde de intermedii van de familie De Medici en raakte in contact met graaf Giovanni de Bardi, oprichter van de Camerata Fiorentina. Zijn werken zijn grotendeels verloren gegaan.

Uitvoerenden Lea Desandre Sopraan De Frans-Italiaanse mezzosopraan Lea Desandre studeerde zang in Parijs en Venetië, waaronder bij Sara Mingardo, en volgde daarnaast een balletopleiding.

foto: Christine Ledroit Perrin

In 2017 ontving Desandre als nieuwkomer in de opera een prijs van Victoire de la Musique Classique. In 2016 ontving ze al de HSBC prijs van het Festival d’Aix-enProvence en in 2018 de prijs voor ‘young soloist’ van Les Médias Francophones Publics.

Haar internationale debuten maakte ze onder leiding van William Christie waar ze deel uitmaakte van Le Jardin des Voix. In 2017 maakte ze haar debuut in de Opéra-Comique in Parijs in de titelrol Alcione (Marin Marais) en maakte ze onder andere een Monteverditournee in Washington DC en New York. In 2018 zong ze in 37

Biografieën

de Osterfestspiele Salzburg en de Salzburger Festspiele in La Périchole (Jacques Offenbach) en L’Incoronazione di Poppea (Claudio Monteverdi) en in Praag La Clemenza di Tito (Wolfgang Amadeus Mozart). Dit seizoen geeft ze samen met Cecilia Bartoli een galaconcert in Salzburg en onder andere een Vivaldi recital met het Jupiter Ensemble en recitals met luitist Thomas Dunford.

seizoen doet zij verschillende tournees: als lid van de Voix Nouvelles 2018, en met Les Arts Florissants, Orchestre des Champs Elysées en Insula Orchestra.

Maîtrise de Notre-Dame.

Zij specialiseerde zich in de oude muziek en in 2011 richtte zij haar eigen ensemble op, Tictactus, bestaande uit haarzelf en twee theorbespelers.

Eva Zaïcik Sopraan De mezzosopraan Eva Zaïcik was in 2018 ‘Révélation lyrique’ van de Victoires de la Musique Classique en won de derde Prijs van de prestigieuze wedstrijd Voix Nouvelles.

In 2016 behaalde Zaïcik haar master zang aan het Conservatoire National Superieur de Musique et de Danse de Paris. Eva Zaïcik nam deel aan de achtste editie van de Jardin des Voix van les Arts Florissants van William Christie, met wie zij op wereldtournee ging. Ook dit 38

foto: Christine Ledroit Perrin

Verder zingt ze onder andere de titelrol van La Tragédie de Carmen, in Monteverdi’s L’Orfeo met het I Gemelli ensemble en in Ariane et Barbe-Bleue van Dukas.

Lucile Richardot Alt De Franse alt en mezzosopraan Lucile Richardot studeerde in Parijs aan de

foto: Igor Studio

Hoewel ze gespecialiseerd is in barokmuziek zingt Lucile van middeleeuws tot hedendaags.

Ze zingt regelmatig met diverse Franse ensembles zoals Les Solistes XXI, Correspondances, Pygmalion en Les Arts Florissants. Met deze laatste groep onder leiding van Paul Agnew werkte ze mee aan de integrale uitvoering van alle madrigalen van Claudio Monteverdi.

Biografieën

Genève. Daar zong hij in het kinderkoor.

Door Paul Agnew werd ze ook uitgenodigd om met het Liverpool Symphony Orchestra de Johannes Passion van Bach uit te voeren. Lucile Richardot zong rollen in barokopera’s van Lully, Purcell, Mazzochi en anderen. Daarnaast is ze ook regelmatig te horen met hedendaags repertoire op allerlei festivals in Frankrijk.

Ze geeft liedrecitals en zingt solo’s in oratoria en passies o.a. bij Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe.

Davy Cornillot Tenor Davy Cornillot studeerde zang, piano en schrijven in Lyon en behaalde zijn master zang in 2014.

Cornillot trad op op verschillende festivals, zoals het Festival International d’Opéra Baroque in Beaune, het Festival de la Chaise-Dieu, het Festival d’Aix-en-Provence, le Festival d’Ambronay, MAfestival in Brugge, Festival Oude Muziek in Utrecht, Boston Early Music Festival en meer.

Hij zingt in ensembles als Pygmalion, Ensemble Consonance, Ensemble Correspondances, Accentus, La Main Harmonique, Capriccio Stravangate en Capella Sanctae Crucis waarin hij zowel solo als in het ensemble zingt. Hij zingt daarnaast regelmatig de partij van Evangelist in de passies van Johann Sebastian Bach.

Emiliano Gonzalez Toro Tenor Emiliano Gonzalez Toro is de zoon van Chileense ouders en geboren in

foto: Julien Benhamou

Emiliano studeerde eerst hobo voordat hij de overgang maakte naar zang. Hij volgde lessen bij Marga Liskutin, Anthony Rolfe Johnson, and Ruben Amoretti.

Hij is gespecialiseerd in barokmuziek en werkte met William Christie en Les Arts Florissants, Marc Minkowski en Les Musiciens du Louvre, Christina Pluhar en L’Arpeggiata, Hervé Niquet en Le Concert Spirituel, Christophe Rousset en Les Talens Lyriques en met Raphaël Pichon en Ensemble Pygmalion. Hij is een veel39

Biografieën

gevraagde vertolker van het repertoire van Monteverdi.

Zachary Wilder Tenor

foto: Teddie Hwang

Théâtre de Gennevilliers en stond het jaar daarop op het Festival d’Aix-en Provence in Händels Acis and Galatea.

Een opname van Charpentiers opera La descente d’Orphée aux enfers, waarop de tenor te horen is met het ensemble van het Boston Early Music Festival, kreeg in 2015 een Grammy. Naast de tour met ensemble Pygmalion is hij dit seizoen onder andere te zien in Frank Zappa’s 200 Motels met het Strasbourg Symphony Orchestra, de Matthäus Passion met Orchester Wiener Academie, de Messiah met het Bach Collegium Japan en op het Boston Early Music Festival.

Hervé in Parijs. Van 2007 tot 2014 was hij lid van het ensemble Aedes onder leiding van Mathieu Romano dat gespecialiseerd is in hedendaagse muziek.

Nicolas Brooymans

Sinds 2013 zingt hij regelmatig met Ensemble Correspondances onder leiding van Sebastian Dauce, waarmee hij voornamelijk het Franse zeventiende-eeuwse repertoire zingt. Vanaf 2015 maakt hij deel uit van Pygmalion onder leiding van Raphaël Pichon. Als solist was hij te horen in onder andere de passies van Bach, de requiems van Mozart en Verdi en het Stabat Mater van Rossini.

De Amerikaanse tenor Zachary Wilder begon zijn studie in ­Rochester, New York. In 2013 verhuisde hij naar Frankrijk, op uitnodiging van dirigent William Christie om deel te nemen aan Le Jardin des Voix.

Bas

Daarvoor maakte hij in 2010 zijn Europese debuut in de opera Armide van Lully in het

In 2013 studeerde Brooymans af in zang op het conservatorium Sophie

40

Nicolas Brooymans voltooide eerst zijn studie fysiotherapie en richt zich sinds 2011 volledig op zang.

Als kind zong hij al in het kinderkoor van de Opéra de Paris.

Biografieën

Raphaël Pichon Dirigent Raphaël Pichon (1984) studeerde zang, viool en piano aan het Conservatoire de Rayonnement Régional en het Conservatoire National Supérieur de Musique in Parijs.

Als countertenor zong hij onder leiding van Jordi Savall, Gustav Leonhardt en Ton Koopman, maar ook Geoffroy Jourdain. Pichon staat bekend als groot Bachkenner. In 2006 richtte hij het ensemble Pygmalion op, bestaande uit een koor en orkest, voor uitvoering van repertoire voor authentieke instrumenten.

Met het ensemble, dat verbonden is aan de Opera van Bordeaux, werd Pichon voor verschillende Franse festivals gevraagd. Op het Festival d’Aix en Provence bracht hij een bijzondere uitvoering van Bachs muziek in het programma Trauernacht met regie van Katie Mitchell. Andere opzienbare projecten waren

foto: Francois-Sechet

Orfeo van Luigi Rossi in 2016 en de Vespro della Beata Virgine van Monteverdi.

Voor Harmonia Mundi bracht Pichon sinds 2014 meerdere

cd’s uit waarvoor hij diverse prijzen ontving, waaronder de Gramophone Award 2016, en de Best Classical Recording 2016 van Forbes.

41

Biografieën

Pygmalion In 2006 is Ensemble Pygmalion opgericht door Raphaël Pichon voor het Europa Bach Festival.

Het repertoire omvat de muzikale erfenis van Bach tot Mendelssohn, van Schütz tot Brahms en van Rameau tot Glück of Berlioz.

Pygmalion is in residentie van de Opéra National de Bordeaux en verschijnt regelmatig op toonaangevende podia in Frankrijk (Philharmonie de Paris, Opéra Royal de Versailles, Aix-en-Provence, Beaune, Toulouse, SaintDenis, La Chaise-Dieu, Royaumont, Nancy) en internationale podia (Keulen, Frankfurt, Amsterdam, Londen, Beijing, Hong Kong, Shenzhen, Barcelona, Brussel). Recente veel gewaardeerde projecten van Pygmalion zijn de Köthener Trauermusik en de passies van Bach, de late versies van Rameau’s Tragédies lyriques, Mozarts Mis in c, het programma Mozart & the Weber sister, Elias van Mendelssohn en een 42

koortrilogie gewijd aan de canon van het romantische tijdperk tot de twintigste eeuw. Voor Harmoni Mundi namen zij onder andere de Missae breves van Bach, Rameau’s Castor et Pollux, Rheinmädchen en dit programma Stravaganze d’Amore op. Mozart & the Weber Sisters met Sabine Devieilhe is uitgegeven door Erato.

Pygmalion is in residentie in de Opéra National de Bordeaux. Het wordt ondersteund door Direction régionale des affaires culturelles de NouvelleAquitaine en de stad Bordeaux. Pygmalion is associate ensemble van de Opéra Comique (2017-19) en krijgt steun van EREN Groupe, de Fondation Bettencourt Schueller, Mécénat Musical Société Générale en het Région Île-de-France.

Pygmalion is in residentie van de Fondation Singer-Polignac.

Biografieën

Koor:

Orkest:

Sopranen Ulrike Barth, Adèle Carlier, Anne-Emmanuelle Davy, Perrine Devillers, Alice Foccroulle, Armelle Froeliger, Ellen Giacone, Maud Gnidzaz, Nadia Lavoyer, Marie Planinsek

Jérôme van Waerbeke viool en lira da briccio Louis Creac’h viool Lucile Boulanger*, Salomé Gasselin*, Julien Leonard* viola da gamba Antoine Touche* vioolbas Josh Cheatham* violone Thomas De Pierrefeu* contrabas Julien Martin, Marine Sablonniere fluit Evolène Kiener fagot Lambert Colson, Emmanuel Mure, Anna Shall cornet Cyril Bernhard, Olivier Dubois, Stéphane Muller, Franck Poitrineau baroktrombone Arnaud De Pasquale* orgel en klavecimbel Matthieu Boutineau* orgel Pierre Gallon* klavecimbel Miguel Henry*, Thibaut Roussel*, Diego Salamanca* theorbe Marie-Domitille Murez* harp Sylvain Fabre percussie

Alten Corinne Bahuaud, JeanChristophe Clair, Floriane Hasler, Tobias Knaus, Stéphanie Leclercq, Marie Pouchelon, Aline Quentin, Yann Rolland Tenoren Tarik Bousselma, Olivier Coiffet, Constantin Goubet, Guillaume Gutierrez, Olivier Rault, Randol Rodriguez, Baltazar Zuniga Bassen Alexander Ashworth, Nicolas Boulanger, Geoffroy Buffiere, Jean-Michel Durang, Guillaume Olry, Louis-Pierre Patron, René Ramos Premier, Emmanuel Vistorky

* continuo

43

Steun het Muziekgebouw

Met een schenking of nalatenschap helpt u het Muziekgebouw bijzondere artistieke programma’s te realiseren én projecten mogelijk te maken op het gebied van educatie en talentontwikkeling.

Vriendschap Iedere bijdrage is van harte welkom; u kunt eenmalig doneren of structureel, door middel van een Vriendschap.

Vanaf een jaarbijdrage van € 50,= bent u Vriend van het Muziekgebouw en ontvangt u verschillende tegenprestaties, zoals uitnodigingen voor speciale evenementen en de Vriendennieuwsbrief.

Nalatenschap Het is ook mogelijk het Muziekgebouw op te nemen in uw testament. Dankzij de ANBI-status is het Muziekgebouw volledig vrijgesteld van erfbelasting, waardoor de schenking vanuit een erfenis volledig aan de doelstelling ten goede komt. Wilt u hierover meer weten, neem dan a.u.b. contact met ons op.

Informatie?

Meer informatie vindt u op www.muziekgebouw.nl/steunons.

Neem voor vragen contact op met ons kantoor via vrienden@ muziekgebouw.nl of 020-7882010.

44

foto: Adam Mork

Verwacht

Serie Oude Muziek Wo 6 feb 2019 Grote Zaal 19.00 uur College 20.15 uur Concert

Holland Baroque + Dorothee Mields + Marco Ambrosini Barok met een Zweeds tintje.

Met college.

Holland Baroque deelt graag het podium met vrije geesten, zoals de Italiaan Marco Ambrosini. Hij speelt nyckelharpa, een Zweeds strijkinstrument met toetsen en resonantiesnaren dat vooral gebruikt wordt in de volksmuziek. Ambrosini voelt zich als een vis in het water in de barokmuziek. Met zijn vederlichte toon en schilderachtige improvisaties is hij de uitgelezen muzikale partner van de betoverende stersopraan Dorothee Mields.

Met muziek uit 17e-eeuwse kroegen en kastelen laat Holland Baroque horen dat oude tradities nieuwe verhalen kunnen voortbrengen. Dat leidt tot schilderachtige muzikale momenten.

Het concert wordt vooraf gegaan door een college van Xavier Vandamme: Barokmuziek anno 2018: kunst of kitsch?

Marco Ambrosini foto: Manfred_Kiesant

Programma: Werken van Heinrich Ignaz Franz Biber, Henry Purcell, Anthony Holborne en traditionals

45

Verwacht

Januari do 24 jan / 20.15 uur Pygmalion Monteverdi’s Mariavespers vr 25 jan / 20.15 uur Elisabeth Leonskaja Beethovens laatste pianosonates za 26 jan / 14.15 uur De IJ-Salon Mysterie van de tango za 26 jan / 20.15 uur Brodsky Quartet In Memoriam Kijk Muziek! zo 27 jan 13.30 + 15.30 uur / Kleine Zaal (2-4) Maya zingt de wereld rond Samba Salad 13.30 + 15.30 uur Flamenco 4 Kids: El Árbol con Alas | De Boom met Vleugels (5+) Compañía Anabel Veloso wo 30 jan / 20.30 uur Insomnio Zappa’s Yellow Shark 46

do 31 jan / 20.00 uur / Muziekgebouw aan de Ring Jerusalem In My Heart + discourse (fwd: gher space) do 31 jan / 20.15 uur Nederlands Blazers Ensemble Symmetries

Februari Flamenco Biënnale Nederland vr 1 t/m za 3 feb Zie voor de volledige programmering: www.muziekgebouw.nl/ flamenco wo 6 feb / 20.15 uur Holland Baroque + Dorothee Mields + Marco Ambrosini Barok met een Zweeds tintje + COLLEGE do 7 feb / 20.15 uur Herz Ensemble x gen x vr 8 feb / 20.15 uur Weilerstein, Barnatan, Khachatryan, Currie & friends Transfigured nights

YPF Piano Competition za 9 + zo 10 feb za 9 feb 20.15 uur A Tribute to Youri Egorov Onvergetelijk recital van zes meesterpianisten zo 10 feb 11.00 uur / Kleine Zaal Junior Finale YPF Piano Competition 2019 Meesterproef van de allerjongsten (t/m 14 jaar) 14.00 uur Grote Finale YPF Piano Competition 2019 De drie beste pianisten van Nederland (t/m 28 jaar)

Huil van de Wolff Elke 22e van de maand klinkt om 20.00 uur het geluidsmonument Huil van de Wolff. Martijn Padding componeerde deze interactieve geluidsinstallatie ter herinnering aan oprichter van het Muziekgebouw Jan Wolff (1941 - 2012).

Zie voor meer informatie muziekgebouw.nl/ huilvandewolff Geheimtips Bijzondere concerten die je niet mag missen

Foto: Erik van Gurp

Grand café 4’33 Kom voor het concert eten in Grand café 4’33. Reserveren: 020 788 2090 of 433grandcafe.nl.

Rondom het concert - Na aanvang van het concert heeft u geen toegang meer tot de zaal.

- Zet uw mobiele telefoon uit voor aanvang van het concert.

- Het maken van beeld- of geluidsopnamen in de zaal alleen met schriftelijke toestemming.

- Algemene Bezoekersvoorwaarden zijn na te lezen op muziekgebouw.nl

Bij de prijs inbegrepen Reververingskosten en garderobe zijn bij de kaartprijs inbegrepen.

Ook een pauzedrankje, tenzij anders vermeld op uw concertkaartje.

Bij concerten zonder pauze staan drankjes klaar na afloop van het concert.

Steun het Muziekgebouw Inkomsten uit kaartverkoop dekken ten dele onze kosten. Word vriend of doneer: met uw extra steun kunnen we concerten op het hoogste niveau blijven organiseren.

Meer informatie: muziekgebouw.nl/steunons

Op de hoogte blijven?

Blijf op de hoogte van nieuw geboekte concerten of ander nieuws.

Volg ons via onze e-nieuwsbrief (aanmelden op muziekgebouw.nl), Facebook, Twitter of Instagram.

Dank!

Wij kunnen niet zonder de steun van onze vaste subsidiënten en Vrienden van het Muziekgebouw. Wij zijn hen daarvoor zeer erkentelijk.

Druk binnenwerk

47