36 minute read
How ISO standards help meet the sustainable development goals
HOW ISO STANDARDS HELP MEET SDGs
“WITH ISO STANDARDS, WE CAN CONTRIBUTE TO MAKING THE 2030 AGENDA A REALITY, SO NO ONE IS LEFT BEHIND.” SERGIO MUJICA, ISO SECRETARY-GENERAL
Advertisement
T
he SDGs represent an ambitious plan to enhance peace and prosperity, eradicate poverty and protect the planet. They are recognized globally as essential to the future sustainability of our world.
This plan of action calls on the contribution from all elements of society, including local and national governments, business, industry and individuals. To be successful, the process requires consensus, collaboration and innovation. ISO has published more than 22 000 International Standards and related documents that represent globally recognized guidelines and frameworks based on international collaboration. Built around consensus, they provide a solid base on which innovation can thrive and are essential tools to help governments, industry and consumers contribute to the achievement of every one of the SDGs.
PUTTING IDEAS INTO PRACTICE WITH THE ISO TOOLS
For each goal, standards are identified that make the most significant contribution. This serves as a resource for those who are looking for a concrete way in which their organization can play its part. With ISO standards covering almost every subject imaginable, from technical solutions to systems that organize processes and procedures, there are numerous ISO standards that correspond to each of the SDGs.
WHO CAN BENEFIT FROM USING ISO INTERNATIONAL STANDARDS?
Government
Regulators can rely on standards as a solid base on which to create public policy that helps further SDG goals such as human rights, water and energy efficiency, public health, and more. Recognized the world over, International Standards also help governments achieve their national and international commitments. Industry plays a key role in achieving all the SDGs and ISO standards help it do that by providing guidelines and frameworks on everything, from employee health and well-being to energy consumption, to resilient and eco-friendly infrastructures.
Consumers
While contributing to the SDGs ranks high on the agenda of business leaders and politicians, many of the benefits are felt at the local community level. Reduced poverty, improved health, cleaner and more abundant water, and safe and secure infrastructures are just some of the benefits to be gained from implementing ISO standards.
Economic
ISO International Standards promote economic sustainability by facilitating international trade, improving a country’s national quality infrastructure and supporting sustainable business practices. They cover everything: from efficient farming methods to anti-bribery management systems.
Social
ISO International Standards promote social sustainability by helping countries and communities to improve the health and well-being of their citizens. They cover all aspects of social welfare, from healthcare systems and related products to social inclusion and accessibility.
Environmental
ISO International Standards promote environmental sustainability by helping businesses and countries manage their environmental impact. They cover such aspects as implementing an environmental management system, measuring and reducing greenhouse gas emissions and energy consumption and encouraging responsible consumption.
SDG 1 No poverty - End poverty in all its forms everywhere
By providing a platform for best practice in all areas of economic activity, from agriculture to banking, International Standards contribute to the sustainable production of food and resources as well as sustainable employment. For example, ISO 20400, Sustainable procurement – Guidance, helps organizations develop sustainable and ethical purchasing practices that also benefit the societies in which they operate. It includes guidelines for implementing ethical processes throughout the supply chain. ISO 37001, Anti-bribery management systems – Requirements with guidance for use, supports business and government in their efforts to build integrity and combat bribery. By instilling an anti-bribery culture within organizations, it helps reduce the large gaps in wealth that are a major cause of poverty in many countries around the world.
SDG 2 - Zero hunger - End hunger, achieve food security and improved nutrition and promote sustainable agriculture
ISO has over 1600 standards for the food production sector designed to create confidence in food products, improve agricultural methods and promote sustainable and ethical purchasing. They also cover several other areas including nutritional and safety testing, quality, packaging, and traceability. Focusing specifically on the food sector, the ISO 22000 family of standards on food safety management helps organizations identify and control food safety hazards, while related standards such as ISO 26000 (social responsibility) and ISO 20400 (sustainable procurement) encourage socially responsible behaviour and ethical working conditions for agricultural workers and promote ethical purchasing practices throughout the entire food production chain.
SDG 3 - Good health and well-being - Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages
Access to quality healthcare is an essential human right. There is over 1300 standards supporting safe, quality medical practices and equipment that help healthcare providers deliver a more reliable and effective service. These include standards on sterilization methods, medical devices, surgical implants and instruments, health informatics and related products, among other areas of focus. Notable examples are the ISO 11137 series for the sterilization of healthcare products by radiation. ISO also develops standards to help local governments promote health and well-being in their communities, such as IWA 18, Framework for integrated community-based life-long health and care services in aged societies and ISO 37101 for the sustainable development of communities.
SDG 4 Quality education - Ensure inclusive and equitable quality education and promote lifelong learning opportunities for all
Recognizing the importance of quality education for all, ISO developed ISO 21001, Educational organizations – Management systems for educational organizations – Requirements with guidance for use, the first ever management system standard on education. It is aimed at improving the processes and quality of educational institutions to address the needs and expectations of those who use their services. In addition, ISO’s technical committee ISO /TC 232 develops standards that describe the requirements for learning services provided outside formal education, such as ISO 29993, which covers all types of lifelong learning including vocational education and in-company training (either outsourced or in-house).
SDG 5 - Gender equality - Achieve gender equality and empower all women and girls
Gender equality is a key component of social responsibility, and the empowerment of women and their equality in society is underlined in ISO 26000, Guidance on social responsibility. This standard aims to eliminate bias and promote parity through recommending that organizations have a balanced mix of men and women in governing structures and management, ensure both sexes are treated equally when it comes to recruitment, career opportunities and pay, and make sure the needs of men and women are given equal consideration in company decisions and activities. Accordingly, NACOR aims to promote equal representation in standardization and to strengthen women's participation in the implementation and maintenance of the management system. For this reason, NACOR employs mostly women, on strategic and operational positions, so the percentage of women engaged is 75%.
SDG 6 - Clean water and sanitation - Ensure availability and sustainable management of water and sanitation for all
Globally, over 80% of wastewater generated by society flows back into the ecosystem without being treated or reused. In addition,
SDG 6 - Clean water and sanitation - Ensure availability and sustainable management of water and sanitation for all
around 40% of the world’s population doesn’t have enough water to sustain its needs. ISO has many standards for water management, spanning a variety of areas from wastewater and sewerage networks, to water reuse, efficient irrigation, water footprint monitoring, and service activities relating to drinking water supply systems. There are standards, such as ISO 24518, designed to help communities manage their drinking water and wastewater services in the event of a crisis of water utilities. The recently published ISO 24521 gives practical guidance on the management and maintenance of basic on-site domestic wastewater services. It offers advice on training users and operators, evaluating risks and designing and building basic onsite domestic wastewater systems, making use of alternative technologies that can be set up using local resources.
SDG 7 – Affordable and clean energy - Ensure access to affordable, reliable, sustainable and modern energy for all
ISO has more than 200 standards related to energy efficiency and renewables, with many more under development. These ensure the interoperability of devices and systems, which encourages the transition to renewable energy sources and opens up markets for innovations that address the global energy challenge. ISO 50001, Energy management systems – Requirements with guidance for use, helps organizations of all kinds to use energy more efficiently, through the development and implementation of an energy management system, while the ISO 52000 series of standards for the energy performance of buildings is expected to help the construction industry attain energy efficiency improvements. In addition, the ISO portfolio boasts a number of standards in support of solar energy, such as ISO 9806, which specifies test methods for assessing the durability, reliability, safety and thermal performance of fluid-heating solar collectors, and the ISO 17225 series, which determines the specifications and fuel quality classes of solid biofuels.
SDG 8 - Decent work and economic growth - Promote sustained, inclusive and sustainable economic growth, full and productive employment and decent work for all
International Standards, by their very nature, promote economic growth by setting a common language and internationally agreed specifications that can be applied in the development of national and international regulation.
TRANSFORMING OUR WORLD IS THE AIM OF THE UNITED NATIONS 2030 AGENDA FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT AND ITS CORRESPONDING 17 SUSTAINABLEDEVELOPMENT GOALS (SDGS).
ISO a has many specific standards that promote decent work and full employment, not least ISO 45001, Occupational health and safety management systems – Requirements with guidance for use, designed to help companies and organizations worldwide protect the health and safety of the people who work for them. Another barrier to economic growth is bribery, which can have a negative impact on employment opportunities. ISO 37001 on anti-bribery management systems contributes to economic prosperity by helping organizations fight bribery and promote an antibribery culture.
SDG 9 - Industry, innovation and infrastructure - Build resilient infrastructure, promote inclusive and sustainable industrialization and foster innovation
International Standards support sustainable industrialization through internationally agreed specifications that meet quality, safety and sustainability requirements. Covering virtually all industries, they give confidence to investors and consumers by creating an environment in which products and services can flourish. What’s more, ISO standards provide a universal language, thus breaking down technical barriers to international trade. This is particularly important for developing countries as it allows them to compete more easily in the global marketplace. There are also standards that facilitate business practices and relationships. These include ISO 44001, Collaborative business relationship management systems – Requirements and framework, which provides a common platform to maximize the benefits of collaborative working and assist companies in establishing healthy business relationships, both within and between organizations. Standards are also important tools in building safe and resilient infrastructures. For example, there are over a thousand standards for the construction industry that provide internationally agreed guidelines and specifications on everything from the type and status of the soil these buildings stand on to the roof. International Standards provide a platform for ensuring ensuring interoperability, which encourages investment and supports innovation. Moreover, ISO’s ongoing work on innovation management will offer tried-and-tested frameworks that help organizations unleash their innovative potential. This includes future standards ISO 50501 on innovation management systems and ISO 50503 on tools and methods for collaborative innovation partnership.
SDG 10 - Reduced inequalities - Reduce inequality within and among countries
Advanced societies rely on a complex quality and compliance system to ensure proper functioning of the market, protect people’s health and safety and preserve the environment. This system is commonly defined as a national quality infrastructure (NQI) and refers to all aspects of metrology, standardization, testing, quality management, certification and accreditation that have a bearing on conformity assessment.
Many developing countries suffer from a weak NQI, which can be a major impediment to their integration into regional and global markets, limiting the opportunities offered by trade and hindering their ability to improve public welfare in vital areas such as health, safety and environmental protection. Part of the ISO Strategy 20162020 involves capacity building for developing countries in areas such as strategy, technical and operational expertise, and relationships with policy makers, to support their participation in international standardization. This, in turn, helps them strengthen their NQI, thus reducing inequalities within and amongst countries. What’s more, ISO standards themselves contribute to the reduction of inequalities, because they serve as a common language that helps to break down barriers to trade, promote innovation and level the playing field for organizations of all types wishing to compete in national and international markets. We also have specific standards that will help organizations contribute directly to this SDG. ISO 26000, Guidance on social responsibility, for example, provides guidelines on how businesses and organizations can operate in a socially responsible way, which includes encompassing the principles of non-discrimination and equal opportunities. The core subjects and issues defined by the standard comprise human rights, labour practices, the environment, fair operating practices, consumer issues and community involvement.
SDG 12 - Responsible consumption and production
SDG 11 - Sustainable cities and communities - Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable
Responsible use of resources, preserving the environment and improving the well-being of citizens are the end goal for experts of ISO technical committee ISO/TC 268, Sustainable cities and communities, whose flagship standard ISO 37101 helps communities define their sustainable development objectives and implement strategies to achieve them. This core standard is joined by a series of standards on city indicators including ISO 37120 (indicators for city services and quality of life), ISO 37122 (indicators for smart cities) and ISO 37123 (indicators for resilient cities). ISO also has hundreds of standards on intelligent transport systems, water management, business continuity and community resilience, designed to make communities safe, sustainable and adaptive to face challenges. These include ISO 22313 (business continuity management systems), ISO 22326 (emergency management), ISO 22395 (guidelines for supporting vulnerable people in emergency situations) and ISO 24526 (water efficiency management systems).
SDG 12 - Responsible consumption and production - Ensure sustainable consumption and production patterns
Reducing our environmental impact, promoting the use of renewable sources of energy and encouraging responsible purchasing decisions are just some of the ways that ISO standards contribute to sustainable consumption and production. Working towards these goals, ISO 20400, Sustainable procurement – Guidance, helps organizations incorporate sustainability into their procurement function. ISO has also developed standards for environmental labelling within the ISO 14020 series. These provide guiding principles for the development and use of environmental labels and self-declarations, as well as preparing for third-party certification programmes, which help validate environmental claims and thus encourage consumers to make better choices. In addition, work is underway on a new standard for sustainable development and social responsibility in the agri-food sector. Sustainability is also highly relevant when it comes to construction. ISO 15392, Sustainability in building construction – General principles, identifies and establishes general principles for sustainability in buildings and other construction works throughout their whole life cycle, from inception to end of life. Also supporting sustainable lifestyle choices, ISO 20245, Crossborder trade of second-hand goods, establishes minimum screening criteria for goods traded between countries, helping to drive this alternative consumption pattern by reducing waste and environmental impact.
SDG 17 - Partnerships for the goals - Strengthen the means of implementation and revitalize the Global Partnership for Sustainable Development
SDG 13 - Climate action - Take urgent action to combat climate change and its impacts
ISO has a number of standards that play an essential role in the climate agenda, helping to monitor climate change, quantify greenhouse gas emissions and promote good practice in environmental management. One notable example is the ISO 14000 family of standards for environmental management systems, which details practical tools for organizations to manage the impact of their activities on the environment. This suite of standards, which includes one of ISO’s most widely used standards – ISO 14001, Environmental management systems – Requirements with guidance for use, covers overall frameworks, audits, communications, labelling, life-cycle analysis and methods to mitigate and adapt to climate change. Aligned with the Greenhouse Gas (GHG) Protocol and compatible with most GHG programmes, the ISO 14064 series gives specifications for the quantification, monitoring and validation/ verification of greenhouse gas emissions, while technical specification ISO/TS 14067 specifies the principles, requirements and guidelines for measuring and quantifying the carbon footprint of products. Newer standards in this area include ISO 14080, which intends to give organizations a framework to develop consistent, comparable and improved methodologies in the fight against climate change.
SDG 14 - Life below water - Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable development
Traceability of fish and environmental management of marine resources are the focus of ISO /TC 234, ISO’s technical committee for fisheries and aquaculture, which provides a unique opportunity to participate in the development of fisheries and aquaculture in a way that respects sustainable development. In addition, ISO /TC 8, Ships and marine technology, has developed over 250 sustainability-related standards for the design, construction, equipment, technology and marine environmental matters related to shipbuilding. In particular, ISO /TC 8’s subcommittee SC 2, Marine environment protection, has standards related to the environmental impact of ships and marine technology, such as the response to oil spills and the management of port waste reception facilities.
SDG 15 - Life on land - Protect, restore and promote sustainable use of terrestrial ecosystems, sustainably manage forests, combat desertification, and halt and reverse land degradation and halt biodiversity loss
Protecting and promoting life on land through better use of resources is the objective of hundreds of ISO standards. For example, the two-part series ISO 14055, Environmental management – Guidelines for establishing good practices for combatting land degradation and desertification, is a welcome addition to the ISO 14000 family of standards for environmental management. Another area of focus for ISO is sustainable forestry. The new ISO 38200, Chain of custody of wood and woodbased products, will promote traceability in the wood supply chain by encouraging greater use of wood from sustainable sources, and will be an essential tool for helping to combat illegal deforestation.
SDG 16 - Peace, justice and strong institutions- Promote peaceful and inclusive societies for sustainable development, provide access to justice for all and build effective, accountable and inclusive institutions at all levels
Effective, accountable and inclusive societies and institutions rely on good governance at all levels, from small companies through to multinationals and governments. Governance is the system by which an organization is directed, controlled and held accountable to achieve its core purpose over the long term. ISO technical committee ISO/TC 309, Governance of organizations, was created to consolidate good practice for effective governance and covers a wide range of aspects, from direction, control and accountability, to compliance, corruption and whistleblowing. Its most prominent standard, ISO 37001 (anti-bribery management systems) helps promote peace, justice and strong institutions by increasing transparency and accountability. Further standards by this committee include ISO 19600, Compliance management systems – Guidelines, and ISO 37000, Guidance for the governance of organizations (currently in development), which encourage good direction and control of organizations of all types and sizes.
SDG 17 - Partnerships for the goals - Strengthen the means of implementation and revitalize the Global Partnership for Sustainable Development
Sustainable development goals can only be achieved with a strong commitment to global partnership and cooperation. Although in the period 2011-2014 the official assistance of developed countries for development increased by 66%, due to humanitarian crises caused by conflicts or natural disasters, it is still necessary to provide financial resources and assistance. Many countries need official development assistance to stimulate growth and trade. COR 2 – Bez gladi - Okončajte glad, postignite bezbednost Today's world is more connected than ever before. Better availability of technology and knowledge is essential for the exchange of ideas and the advancement of innovation. The goal of NACOR is to be a long-term partner for its clients, which through standardization will enable them a greater market presence, better recognition, as well as increasing the effectiveness and customer satisfaction.
Iva Vučković
Source: https://www.iso.org/ https://www.rs.undp.org/
Centar za sertifikaciju i nadzor - CESNA
IDENTIFIKUJUĆI POTENCIJALE ZA UNAPREĐENJE, SERTIFIKACIJA OD STRANE CESNA GRUPACIJE POVEĆAVA SPOSOBNOST SVAKE ORGANIZACIJE DA ISPUNI POSTAVLJENE CILJEVE, POVEĆA POVERENJE SVOJIH KLIJENATA I POBOLJŠA KONKURENTSKU POZICIJU NA TRŽIŠTU, UZ SVETSKI VISOK NIVO KVALITETA USLUGE I CENOVNU PRILAGOĐENOST TRŽIŠTU.
CESNA sprovodi detaljne i visoko profesionalne provere na nivou koji zadovoljava očekivanja svih zainteresovanih strana.
Proveravači CESNA grupacije imaju bogato iskustvo u pružanju usluga provere i sertifikacije sistema menadžmenta i prilikom provere kombinuju znanje o zahtevima međunarodnih standarda sa znanjem o lokalnim tržišnim uslovima i zakonodavstvu.
CESNA ima za cilj da osigura da bilo koje provere CESNA grupacije doprinose poboljšanju svesti i donose inspiraciju za unapređenje kompanije čiji sistem se procenjuje.
TEHNIČKI KAPACITETI
CESNA sprovodi provere u okviru QCERT grupacije, pa stoga poseduje akreditaciju ASIC – akreditacionog tela SAD. Osoblje CESNA grupacije se sastoji od: inženjera, tehničara, inspektora, revizora, trenera i tehničkih eksperata. U zavisnosti od specifičnosti zadatka, CESNA angažuje najkompetentnija lica za sprovođenje usluge.
MEĐUNARODNO I LOKALNO DELOVANJE
CESNA je prisutna na međunarodnom tržištu, ali primenjuje politiku osiguranja ispunjenosti lokalnih potreba, pa su uslovi i cene usluga prilagođeni poslovnoj kulturi i ekonomskoj razvijenosti svakog tržišta na kome nastupa.
RAZUMEVANJE I ODGOVORNOST
S obzirom da je CESNA samofinansirajuća organizacija, ona zavisi od svojih klijenata. Mi razumemo njihove potrebe i svaka preporuka i komentar su dobrodošli. Povratne informacije od klijenata su integrisane u sistemima poslovnog planiranja i procedurama.
Centar za sertifikaciju i nadzor - CESNA Stevana Tišme 3a Stari Banovci Telefon: +381 69 333 60 70 e-mail: info@cesna.rs Web: www.cesna.rs
Standardizacija kao adut u tržišnoj borbi - Podunavlje ad
Privredno Drustvo AD «PODUNAVLJE» sa sedištem u ul. Jugoslovenske armije 42, Bačka Palanka je osnovano 1953.g. Kao društveno preduzeće „Podunavlje“ je u novembru 2002.g. ušlo u privatizaciju sa 160 zaposlenih i 17 aktivnih maloprodajnih objekata. Proces privatizacije, otplata kupoprodajne cene je završena 2006.g. da bi danas AD „PODUNAVLJE“ poslovalo sa 127 maloprodajnih objekata i 880 zaposlenih.
Naše maloprodajne objekte možete naći u Juzno-backom okrugu, Juzno-banatskom, Nateritoriji grada Kragujevca, Mladenovca, Sremske Mitrovice, sa dva distributivna centra u Bačkoj Palanci i Kovinu.
Od 2011. godine, AD „Podunavlje“ osniva, sa još 13 partnerskih firmi, DTL DOO Beograd (Domaći trgovački lanac). Zajednička firma je nastala iz potrebe objedinjene nabavke, strateškog povezivanja, pre svega sa domaćim proizvođačima koji razumeju značaj razvoja regionalnih maloprodaja. Kompanija smo koja omogućava da domaće, sveže i provereno postane dostupno našim potrošačima. Godinama brinemo o njima i na taj način stvaramo poverenje. Brižni smo jer nam je stalo do ljudi i njihovih porodica, oslanjamo se jedni na druge i verujemo jedni drugima.
Briga i poverenje su uticali na odluku rukovodstva da se uvedu standardi kao preduslov uspešnog poslovanja. Sistem menadžmenta kvaliteta ISO 9001:2015 i HACCP sistem, koji su uspostavljeni sastavni su deo poslovnog sistema kompanije.
Najveći izazov je bio uskladiti zahteve sistema sa praksom i zaposlenima približiti zašto je važno da poslujemo u skladu sa sistemom. Zaposlenima je implementacija delovala opširno dok nisu povezali posao koji rade sa procedurama i obrascima koji su deo njihovog posla. Nakon prvih sastanaka i razgovora, zaposleni su davali sugestije, a nije izostalo ni priznanje da im olakšavamo posao kroz uređenost.
Svest zaposlenih se promenila iz razloga što imaju dostupne informacije, bolje organizovan posao i dokumentaciju koja im pomaže da donesu odluku. Očekujemo u narednom periodu da poboljšamo imidž, zatim da zadovoljstvo kupaca i zaposlenih bude još veće.
Usluga je naš adut u borbi protiv nelojalne konkurencije te naš cilj je još bolja usluga i unapređenje u svim oblastima rada. Očekujemo i marketinške prednosti jer sertifikat je reklama za sebe – on govori o nama i našem trudu, dokazuje da naša kompanija poštuje Zakon o bezbednosti hrane i da je usklađena sa državnom regulativom, što su neki od razloga zbog kojih nam kupci i saradnici veruju.
Takođe, od implementacije očekujemo da nas diferencira od konkurencije jer u budućnosti očekujemo da će zakonodavac kontrolisati obavezno posedovanje HACCP-a i drugih standarda za sve učesnike na tržištu u delatnosti kojom se mi bavimo, a sve u korist potrošača.
SARADNJA SA NACOR-OM
Kad govorimo o saradnji, smatramo da „NACOR“ ima veoma odgovoran i profesionalan pristup nama kao klijentu. Od samog početka, konsultant je imao poverenja u našu organizaciju i naš potencijal koji zajedno sa nama razvija i unapređuje. Tragali smo za pravim načinima da prilagodimo sistem praksi kroz dokumentaciju, obuke, telefonske konsultacije, e-mailove. Zajedničkim snagama smo radili na vidljivim promenama i ostali na pravom putu.
Zahvaljujemo NACOR-u i konsultantu Dini Raković.
Hrana bez glutena - verujete li proizvođačima?
Tržište proizvoda bez glutena je jedno je od najbrže rastućih tržišta i posataje primarni zdravstveni izbor potrošača. Ključ uspeha na svakom tržištu je poverenje potrošača u proizvode i proizvodnju. U nedavnom istraživanju od preko 5000 potrošača, preko 80% je reklo da kupuje proizvode sa oznakom "bez glutena" (GF - glute free) u odnosu na slične proizvode. Istovremeno, 65% ih je reklo da imaju malo poverenja u proizvodnju.
Sertifikacija bez glutena daje potrošačima poverenje u proizvod. Iako je sertifikat bez glutena star samo 10 godina, 76% anketiranih potrošača u Evropi je reklo da traži znak na pakovanjima da je proizvod bez glutena. Organizacije za sertifikaciju proizvoda bez glutena su tu da vam pomognu da osvojite poverenje i lojalnost potrošača, dok vam NACOR može pomoći da proces sertifikacije prođe bez bilo kakvih problema.
Program po kom se vrši sertifikacija odsustva na gluten uključuje: procenu rizika, reviziju postrojenja, reviziju opreme, obuku zaposlenih i testiranje proizvoda kako u postrojenju, tako i na mestu kupovine. Ukoliko niste u mogućnosti da samostalno kreirate odgovor na program i plan sertifikacije, NACOR vas može provesti kroz čitav proces brzo i lako, garantujući vam uspeh pri sertifikaciji.
Nepoznat autor
ISO 22301 - da se bojite, ako se pripremite
Kada je reč o vođenju posla kroz nezgodna vremena, rukovodstvo svih vrsta i veličina organizacija računaju na istrajnost, znanje i prilagodljivost, kako od sebe, tako i od onih oko sebe. Uz dobru pripremljenost i adekvatan pristup, kompanije mogu da podnesu nepredviđene okolnosti i čak iz njih izađu jače nego ranije. Rešenje leži u implementaciji međunarodnog standarda ISO 22301 - Sistemu upravljanja kontinuitetom poslovanja.
Da biste preživeli pravu krizu, potrebno je mnogo više od spretnosti i poslovne intuicije. Potrebno je preventivno sistematsko planiranje za detaljnodefinisanje nepredviđenih događaja i dobro uvežbani planovi delovanja, tačnije potreban je ISO sistem upravljanja kontinuitetom poslovanja. Naravno, radi se o međunarodnom standardu ISO 22301 (skraćeno BCMS) i brojnim povezanim ISO standardima koji pružaju zahteve i smernice zasnovane na dobroj međunarodnoj praksi za formalno dokume- ntovani sistem koji omogućava organizacijama svih vrsta i veličina da se pripreme, reaguju i oporave se od vanrednih okolnosti, incidentnih situacija i slično, kada se one pojave.
Tokom razvoja i života jedne organizacije, pre ili kasnije nastaju razne nepredviđene okolnosti koje mogu manje ili više da utiču na poslovanje, dalji razvoj ili čak opstanak same organizacije. Možda je u prošlosti misaoni plan za vanredne situacije mogao biti efikasan i dovoljan. Danas je sve zamršenija priroda globalnog poslovanja, u kombinaciji sa podacima koji nam omogućavaju da jasnije razumemo i uzroke i posledice poremećaja, otvorila put uspostavljanju standarda ISO 22301 i njegovoj sve učestalijoj primeni. Prvi put objavljen 2012. godine, ovaj važan ISO standard ažuriran je 2019. godine pod upravom ISO-ovog tehničkog odbora za sigurnost i otpornost (ISO / TC 292).
Postoje određene razlike između dve verzije, ali to ne treba da vas brine. Činjenica je, da bi ostala efikasna, organizacija mora neprestano preispitivati svoj plan upravljanja kontinuitetom kako bi osigurala da on ostane relevantan i da odgovara svrsi, u određenom vremenu i okolnostima, internim i eksternim uslovima u kojima organizacija posluje. Jedna od klasičnih grešaka planiranja kontinuiteta pretpostavka da je to učinjeno jednom zauvek. Kao aparat za gašenje požara, ne možete ga jednostavno staviti u ugao i zaboraviti na njega. Treba ga redovno održavati i svi bi trebalo da r azumeju kako se koristi. Stvaranje savršenog plana i ostavljanje da skuplja prašinu na polici, ili, još gore, nepostojanje plana, ogleda se u veoma otežanom i čak ponekad zagarantovanom neuspehu kontinuiteta poslovanja jedne organizacije. Pandemija bolesti Covid-19 nas je praktično u to i uverila.
Kako da održavate posvećenost nečemu što,uz malo sreće, nikada nećete morati da koristite?
Izazov BCMS-a je održati ne samo prepo znavanje centralne važnosti plana, već i resursa potrebnih da se on uspostavi i primeni kada je to neophodno, kao i uvežbava i revidira kad to nije. Ključnu ulogu u ovim procesima svakako igra krajnje rukovodstvo organizacije, čiji je zadatak da svesnost o važnosti BCMS-a prenese i na svoje zaposlene, ali i na zaintere sovane strane, budući da i one mogu biti na neki način pogođene usled pojave nepredviđenih okolnosti kojima se ne upravlja adekvatno.
Na šta morate obratiti pažnju ako mislite da će vam trebati BCMS, a niste sigurni odakle da počnete?
Koji su glavni elementi o kojima treba razmišljati?
Nadovezujući se na isti pristup koji se koristi u drugim ISO standardima upravljanja, ISO 22301 će odmah biti poznat svima koji su, na primer, radili sa upravljanjem kvalitetom. Kao i drugi ISO standardi novije generacije, ISO 22301 podrazumeva primenu ciklusa “Plan-DoCheck-Act“. Ukratko, PDCA znači razmišljanje o tome šta ćete prvo uraditi (P-plan); onda to uradite (D-do); zatim se zapitajte da li je ispalo kako je planirano i da li je moglo proći bolje (C-check); a potom unošenjem potrebnih promena kako bi sledeći put u potpunosti ispunio očekivanja (A-act).
Prvi korak je da shvatite šta zapravo radite, razjasnite svoje ciljeve i razmotrite stvari koje bi vas mogle sprečiti da i dalje poslujete. Organizacije se mogu neko vreme boriti sa ovim prvim korakom, ali je on neophodan, budući da mnogi drugi elementi zavise od njega. Drugo, morate da utvrdite važnost identifikujete ljude koji su važni za uspeh organizacije. Kakav je njihov odnos prema vama, a koje su njihove potrebe ili zahtevi? Sledeći korak je identifikovanje rizika koji bi mogli uticati na vaše poslovanje i opstanak generalno. Morate pogledati na šta treba da se primenjuje vaš BCMS i razjasnite njegov opseg, počevši od konkretnih elemenata sadržanih u formalnoj proceni rizika - identifikacija, analiza, procena – na osnovu kojih se kreira plan kontiuiteta poslovanja i njegova primena. Primena BCMS-a je pitanje primene jasnih i metodičkih postupaka i obezbeđivanja njihovog razumevanja i podrške na svim nivoima u organizaciji. Pored toga, ne sme se podceniti važnost održavanja plana živim i nepristrasnim. Na isti način na koji je pametno redovno ažurirati veštine pružanja prve pomoći ili vežbati vatrogasne vežbe da bi se mirno izašlo iz zgrade pune dima, mnogo puta uvežbavan plan kontinuiteta poslovanja, uverava nas da li on odgovara svrsi i daje očekivane efekte i rezultate u stvarnom svetu, kao što to čini na papiru.
Svrha sistema menadžmenta kontinuitetom poslovanja je pripremanje, održavanje i upravljanje ukupnom mogućnošću organizacije da nastavi da funkcioniše tokom i nakon bilo koje vrste poremećaja. Tom prilikom, organizacija iz perspektive svoje delatnosti, ostvaruje konkurentsku prednost, štiti i unapređuje svoj ugled i kredibilitet, ostaje verna uspostavljenim strateškim ciljevima i doprinosi organizacionoj otpornosti. Sa druge strane, iz finansijske perspektive sma- njuje direktne i indirektne trošove prouzrokovane
poremećajem, iz perspektive zainteresovanih strana štiti svoje zaposlene, svoje okruženje i imovinu, te obezbeđuje poverenje u ostvarenje očekivanja eksternih zainteresovanih strana. Poslednje, ali ne manje bitno, jeste da iz perspektive internih procesa, organizacija pokazuje proaktivno upravljanje rizicima i ostaje efektivna i tokom poremećaja.
Dakle, na Vama je da odgovorite prvenstveno sami sebi na veliko pitanje: Da li imate svest o važnosti pripreme?
Dina Raković
"Onaj koji ne uspe u planiranju, planira neuspeh." Winston Churchill
SOURCE PLATE
PRIRODNA VIBRACIJA UNIVERZUMA
“Što je proizvod komplikovaniji, ideja o njemu je manja” Ćetko Ćorluka
“Ako želite da otkrijete tajne univerzuma, razmišljajte u smislu energije, frekvencije i vibracije“, poznata je izreka čuvenog Nikole Tesle.
Vibracija Zemlje je apsolutna i nepromenljiva, dok svi živi organizmi na zemlji, od jednoćeliskih do nas samih, rezoniraju vibracijama koherentnim sa Šumanovom rezonancom, koja predstavlja skup frekvencija u samom vrhu spektra ekstremno niskih elektromagnetnih frekvencija u Zemljinom elektromagnetnom polju.
Oni imaju svoje morfološko polje odnosno auru koja ih okružuje. Svaka komunikacija ćelija u našem telu koja se odvija putem neurona i sinapsi prenosi se u vidu elektromagnetnog impulsa za šta je neophodno energetsko morfološko polje koje posedujemo, koje predstavlja auru koja ih okružuje, a čija je vibracija u konstantnoj promeni. Ona diše i podložna je spoljnim uticajima - pre svega isprepletanih mreža različitih talasa elektromagnetnog zračenja - koje nisu koherentne sa univerzumom, pa prirodno ni sa nama samima.
Današnje najgore bolesti su okarakterisane upravo kao posledica loše međućelijske komunikacije ili njenog potpunog gubitka. Svaki vid energije koju upiju i obrade naša čula, svesno i nesvesno, pretvara se u elektromagnetni impuls čija percepcija zavisi od protoka energije - količine svesti i svetlosti kojom raspolažemo u tom momentu. Nijedan živi organizam ne levitira u univerzumu, sem ljudi koji su gumenim đonom izolovani od izvora vibracije od koje smo nastali i čiji smo deo.
“Zrno peska širu svest ima, ono zna da je čovek baterija dok po njemu hoda”, rekao je Ćetko Ćorluka.
Izolovan čovek nije u stanju da upije osnovnu vertikalnu sunčevu energiju već oseća umor jer nije u stanju da omogući direktan protok etra. Sa tako energetski izolovanim čovekom je moguće manipulisati jer nije u stanju da vidi i oseti energije koje je upio, te je u toj situaciji nemoguće da iste otpusti, već on ostaje i kreće se unutar njegovog morfološkog polja, time remetući ukupnu komunikaciju centralnog nervnog sistema, endokrinog sistema, zatim hemiju unutar tela, što dovodi na kraju do materijalizacije energetskog problema u fizički. Upravo je materijalizacija problema sam kraj jednog zatvorenog kruga i vrlo složenog procesa, ali početak nove čovekove borbe za zdravlje i život.
Gradovi su danas isprepletani mrežama različitih talasa elektromagnentog zračenja koje nije koherentno sa univerzumom, odnosno sa nama samima.
Elektromagnetno zračenje je moguće meriti na mnogo, nama poznatih i za sad nepoznatih, načina; moguće ga je izraziti u amperima, hercima, voltima i mnogo sofisticiranijim mernim jedinicama. Vibracija Zemlje je apsolutna i nepromenljiva. Propagiranje povećanja Šumanove rezonance je zabluda kako bi se ljudi adaptirali na nove sisteme zračenja koja su nam implementirana.
ŠTA JE SOURCE PLATE ?
Ukratko, SOURCE plate vam omogućava da budete vibracijski spojeni sa univerzumom.
Detaljno: • SOURCE podloga je proizvod koji vam omogućava da budete jedno sa univerzumom, u polju čiji potencijal nazivaju Šumanovom rezonancom, uzemljeni bilo kad i bilo gde, u bilo kom dobu godine, koristeći bilo koju ispravnu utičnicu. • Ona će vam omogućiti ubrzan duhovni rast usled promene vibracije, odnosno svesti, pa načina percepcije na način vama do sada nepoznat. • SOURCE podloga je napravljena isključivo od prirodnih materijala jer
dolaze u dodir sa našim telom. Izborom prirodnih materijala omogućili smo da bude pristupačna. • SOURCE pologa ima neograničeno vreme upotrebne vrednosti. • SOURCE podloga ne koristi kompujterski čip već čip novije generacije koji vrši upliv informacija Fibonačijevog niza na prirodan način, time generišući energiju planete Zemlje posebnim tokom, ne koristeći veštački izvor energije za generisanje negativnog Zemljinog naboja, čime energetski i vibracijski dovodi naše telo u balans; • SOURCE podloga koristi apsolutnu energiju planete Zemlje kojoj će se povinovati svaki vid današnjeg lošeg zračenja, takozvane paučine ili prljavog elektriciteta.
Source podloga se razlikuje od svih modernih aparata i oscilatora koji ispuštaju frekvencije u cilju poboljšanja rada ljudskog energetskog sistema. Sve vrste „new age“ aparata koji veštački prave upliv frekvencija u naše polje, bilo to 432hz ili stimulisanje morfološkog polja čoveka gađajući rezonancu posebnog organa, je primitivna zabluda. Nema protoka energije i procesa čišćenja, odnosno obranja potencijala, već dodatno narušava međućelijsku komunikaciju.
DEJSTVO I REZULTATI
Tokom 2020. godine, na prostorima Evrope SOURCE podlogu je koristilo više od 500 ispitanika, što je velik broj ispitanika u samo 6 meseci. Interesantno je da je 100 % ispitanika nakon 5 minuta korišćenja SOURCE podloge osećalo rasterećenost, opuštenost i neopisiv mir, koji se manifestovao kao „leptirići“ u stomaku i grudima, a ono što su mnogi više puta ponavljali jeste da im je osećaj gušenja nestao, dok su hronične aritmije nestajale nakon 3 dana upotrebe.
Otprilike 40 % ispitanika imalo je anksioznost koja je nestala nakon 7 dana korišćenja podloge. Osobe koje su imale probleme sa snom tvrde da su već prvo veče zaspali i probudili se ujutru naspavani, imajući osećaj da je noć trajala jedan tren, što se nije događalo godinama ranije.
Takođe, ispitanici sa problemima endokrinog sistema i oscilacijom hormona zabeležili su kroz laboratorijske hemijske rezultate da su žlezde sa unutrašnjim lučenjem, u proseku nakon 6 - 9 dana korišćenja SOURCE podloge, počele neometano da obavljaju svoju funkciju, što su ispitanici sami mogli osetiti kroz subjektivni osećaj promene raspoloženja.
SOURCE podloga je namenjena svima, prvenstveno kao preventiva, a prvi rezultati se osećaju odmah nakon prvog korišćenja.
Svi živi organizmi na Zemlji, od jednoćelijskih do nas samih, rezoniraju vibracijama koherentnim sa Šumanovom rezonancom. Svi organizmi imaju svoje morfološko polje, odnosno auru koja ih okružuje, a svaka komunikacija ćelija u našem telu koja se odvija putem neurona i sinapsi prenosi se u vidu elektromagnetnog impulsa za šta je neophodno energetsko morfološko polje koje posedujemo.
ENERGIJA PRIRODE
ZAŠTO SE PONOVO SADI STARA SORTA JAGODE ZENGA?
Kažu da se mirisi najduže pamte...
Ako imate dovoljno godina da pamtite kako je izgledala pijaca u maju pre recimo dvadesetak godina, sigurno se sećate mirisa jagoda koji se tada širio i baka za tezgama koje su ih lopaticama ubacivale u kesu. Bilo je tu i blata na jagodama, a poneka je morala da se baci kada bismo ih kod kuće probrali, ali su ti mirisi i ukusi ostali urezani duboko u našem sećanju.
Ta sećanja dugujemo sorti jagode koja se ranije najviše gajila, a naziva se Zenga zengana (Senga Sengana).
Stvorena u Nemačkoj sredinom 20. Veka, Zenga zengana karakteriše je sočan čvrst plod tamnocrvene boje i izražene arome. Tada se gajila na zemlji bez zalivnih sistema, pa otuda i ono gorepomenuto blato na jagodama kojeg se sećamo. Vremenom su stvorene modernije sorte sa krupnijim plodom, većim prinosom, pogodnije za transport, pa je polako prisustvo ove sorte izostajalo na tržištima i trpezama, prvo Evrope, pa polako i kod nas. Zamenile su je druge konzumne sorte od kojih poneke samo izgledom liče na jagodu, dok za ukus više niste sigurni.
Na našim prostorima, na sreću, jagoda još uvek ima ukus jagode zato što se pretežno gaje sorte Kleri i Džoli, dok za one koje stižu iz Španije, Grčke ili Turske Turske ukus i aroma nisu karakteristični. Razlog tome je što kod sorti koje se uvoze u prvom planu čvrstoća ploda zbog dugačkog i dugotrajnog puta koji jagoda mora da pređe od berbe do isporuke, a ukus je potisnut u drugi plan.
PREDNOSTI UZGOJA ZENGA SORTE
I pored toga što više nije toliko prisutna na našim trpezama, Zenga nije u potpunosti zaboravljena. Zadržala je važnu ulogu kao sorta namenjena preradi. Iako stara više od pola veka, i dalje je teško naći bolju sortu za proizvodnju sokova i džemova, dok se zamrznuta koristi kao poluproizvod. Ova sorta je pogodna i za proizvođače početnike koji, prime- njujući osnovne agrotehničke mere, mogu postići odlične rezultate, jer je proizvodnja Zenge namenjene industriji znatno jeftinija i jednostavnija od proizvodnje konzumnih sorti jagode.
ZAŠTO SE PONOVO SADI STARA SORTA JAGODE ZENGA?
sa porastom broja hladnjača i prerađivača voća. Manji proizvođači se okreću ovoj sorti zbog sigurnog plasmana hladnjačama koje se bave otkupom ploda namenjenog industrijskoj preradi. Veće zasade, od nekoliko hektara, podižu vlasnici hladnjača koji žele da zadrže kontrolu nad procesom proizvodnje kako bi osigurali kvalitet ploda i obezbedili sirovinu.
Rastuća tražnja za organskom proizvodnjom je još jedan razlog za gajenje Zenge. Zbog visoke tolerantnosti na bolesti i štetočine, kao i na sušu, Zenga se može gajiti sa redukovaom primenom pesticida i veštačkih đubriva. Sve ovo omogućuje ovoj sorti jagoda da ostvari pun potencijal slasti i aroma koji je karakterišu i da zadovolji zahteve potrošača organskih proizvoda koji su spremni da kvalitet plate više.
ISPLATIVOST
Najvažniji razlog sve većeg broja novih zasada, svakako je isplativost investicije. Uložena sredstva se vraćaju već u prvoj godini, a ukoliko se posadi sertifikovan sadni materijal Ministarstvo poljoprivrede Republike Srbije takav rasad subvencioniše sa 5065% od uloženih sredstava.
Prilikom podizanja zasada Zenge, prvo i najvažnije o čemu treba povesti računa je kako obezbediti dobar sadni materijal. Kod nas je proizvodnja zdravog i kvalitetnog rasada teška i nestandardizovana i zato se on uvozi iz evropskih zemalja, najčešće Nemačke. Sadi se na leto tokom jula i avgusta, a nabavku sadnica potrebno je isplanirati ranije, najbolje do sredine proleća.
Zenga se svrstava u visokorodne sorte i ukoliko se gaji na polietilenskoj malč foliji sa sistemom za navodnjavanje kap po kap, ostvaruju se prinosi od 35 t/ha, gde profit iznosi 10.000 eura.
Naravno, potrebno je sprovoditi adekvatnu prihranu i zaštitu koja je u ovom slučaju znatno lakša i jeftinija neko kod konzumnih sorti, jer je biljka sama po sebi snažna i vitalna, otporna na sušu i bolesti koje napadaju jagodu, od kojih je najopasnija i najčešća Phytophthora fragariae.
Na našoj teritoriji neretko se javljaju kasni mrazevi koji mogu oštetiti cvet i smanjiti prinose. Zenga je i tu u prednosti, jer spada u sorte sa srednje kasnim vremenom cvetanja, pa je mala verovatnoća pojave mraza u tom periodu.
BERBA
Jedna od najzahtevnijih operacija u proizvodnji jagode je berba. U procesu berbe najuočljivija je prednost proizvodnje jagode namenjene industrijskoj preradi u odnosu na konzumnu jagodu. Kod industrijske jagode plodovi se beru redom, bez peteljki, a radna snaga ne mora da bude posebno obučena i usredsređena na pažljivo biranje plodova, koji u ovom slučaju moraju da budu samo zdravi i zreli. Zbog toga se berba odvija brže i sa manjim brojem potrebnih radnika.
Brojne su prednosti ove stare sorte, a Zenga je svojim kvalitetom zaslužila da ponovo bude aktuelna, a kako trend pokazuje možda aktuelnija i više nego ikad pre.
Jelena Marinković
