Najot #18 (2014)

«...Бешубња, њизби Худо ѓолиб хоњад буд» (Моида, 56) Эътимод бар нафс зодаи њиссиёти дохилии инсон аст

НАШРИЯИ

њИЗБИ

НАњЗАТИ

ИСЛОМИИ

ТОљИКИСТОН

№ 18 (788) Панљшанбе, 1 - уми майи соли 2014 -и милодї, мутобиќ ба 2 - юми љимод-ус-сонї, соли 1435 - и њиљрии ќамарї

Инсонам орзуст Љоми майе зи соќии мастонам орзуст, Девонагї зи лаззати имонам орзуст. Дунёпараст гаштаанд имрўз ањли шањр, Рафтан ба кўњу дашту биёбонам орзуст. Дурї зи њамнишини бадомўз вољиб аст, Мањфили хайру даъвати дўстонам орзуст. Кардам суоли дил зи маќсуди зиндагї, Гуфто, ризои њазрати Субњонам орзуст. То кай кунем пайравии мункирони Њаќ? Зистан ба зери сояи Ќуръонам орзўст. Бањри шикасти гардани фиръавнњои давр, Доштан асои Мўсии Имронам орзуст. Оне ки њаст тафриќа андози љомиъа, Дидан ва-ро ба гўшаи зиндонам орзуст. Номардуме, ки шуд бадандешу динситез, Љояш миёни оташи сўзонам орзуст. Бар олимони номї, ки гаштанд деви гунг, Аз лутфи Њаќ њидояти ишонам орзуст. Аз мухлису даъватгари оини Мустафо, Пайравии «љамоъати ихвонам» орзуст. Комил ба тарбият шавад насли одамї, Шарму њаёву иффати хубонам орзуст. Бар некхоњи миллату бар њокимони мулк, Аќли расову њиммати шоёнам орзуст. Дар тирашоми њаљр то субњ интизор, Эй дўст, биё, ки шамъи фурўзонам орзуст. Мутриб, бихон суруд зи ашъори Мавлавї, «К-аз деву дад малулам, инсонам орзуст» Абу Ањлидин

Ятимчуќї – аллергияи ањолї ё навбањори њукумат?

Х а т а ри нав батїт а р к г уфтани Ватан

Ѓорати амонат дар љомеъаи њуќуќбунёд

Мењмоншоњ Шарифзода: Дар он сўйи ќонун дунёи дигар аст

2

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

ХАБАР

Мењмоншоњ Шарифзода: Дар он сўйи ќонун дунёи дигар аст Бањсњои додгоњї, оќибати ин њама хилофкорињо ба ќонун дар мавриди кашида гирифтани моликияти афроди људогона, бахусус онњое, ки дар гузашта ва имрўз афкори мухолиф бо касони дар ќудратбуда доранд, соњибназаронро нигарон сохтааст. Мењмоншоњ Шарифзода, як тан аз донишмандон ва соњибандешањои кишвар дар ин маврид дидгоњу назари хешро ин тавр изњор медорад: «Давоми хушунатњои иќтисодї-сиёсї, мантиќан сари кор омадани режими диктатурї ва оќибати он инќилоб аст. Ин танњо фикри ман нест, тањќиќотњои зиёди навтарин дар љомеъашиносї, сиёсатшиносї ва антропологї дар мавзўи шаклгирии низоми давлат ин чизро тасдиќ мекунанд. Зеро фишорњои зиёд болои озодиву истиќлоли мардум ва нодуруст истифода кардани ќудрат боиси он мегардад, ки мардуми дигари истиќлолхоњу ќудратталаб ба вуљуд меоянд. Дар вазъияти имрўзаи дунё дар ин сарзамин, ки пояи вањдат ва истиќлол њанўз заъиф аст, ба чунин равиш роњ додан дар сиёсат камоли бехирадист. Фикр мекунам, сиёсатмардони моро зарур аст, чунин фазои њокими сиёсиро, ки гуфтугўю муносибатњои носолими дар љомеъа шаклгирифтаистодаро бишносанд ва њушёр бошанд. Бубинед, имрўз дунё дарк кардааст, ки ќонун дар љомеъа болотар аз њама кас ва њама чиз аст. Вале масъалаи муносибати сиёсат ва ќонун, унсурњои њолати фавќулоддаи (thе statе of ехcеption…) сиёсї то њанўз дар мо њокиманд, яъне сухани шахс болотар аз ќонун аст. Ин мушкил бояд баъди сулњи тољикон њал мешуд ва њама дар

зери ќонун ба њаёти созанда машѓул мешуданд, вале дар асл дар ќудратбудањо дар он сўйи ќонун дунёи дигар сохтанд... Њоло мардум дигар ба ќонун бовар надоранд ва нигаронанд, ки супориши касони болотар аз ќонунбуда нисбат ба ќазияи онњо чї гуна сурат мегирад. Аслан, аз њамин гуна супоришу сатњи он дар хавфанд, на аз ќонун. Агар супориш аз нуќтаи охирин омада бошад, дигар њама умедњо барбоданд. Амали номатлуби маќомот дар сиёсат ва ба назар нагирифтани дигарон дар сохтмони таркибњои љомеъа, давлати заъифи миллии моро боз њам заъифтар месозад. Хуб мешуд, аз ин иллюзияњо, ки худ ва дигаронро фиреб медињанд, даст бикашанд ва ба тањлилњои аќлонї (discursivе practicе) такя намоянд. Бояд дигаронро эътироф кунанд, ки онњо њам дар ин сарзамин зистан ва ба соњибкориву сиёсат ва дигар корњои созанда њаќќу њуќуќи машѓул буданро доранд. Дурнамои ин давлат ба њалли мусбати ин мушкилот вобаста аст».

Афѓонистон: Интизорињои даври дувуми интихобот

Шоми 26-уми апрел Комиссияи мустаќили интихоботии Афѓонистон натиљагирињои аввалияи интихоботи президентиро дар ин кишвар эълон кард, вале дар он кадом номзаде баранда набудааст. Яъне агар ин натиљагирињо расман тайид шаванд, доктор Абдуллоњ ва Ашрафѓанї Ањмадзай дар даври дувум бо њам раќобат хоњанд кард. Комиссияи мазкур омори комили натиљагирии аввалияро дар њузури нозирони интихоботї ва намояндагони ВАО эълон карда гуфтааст: Абдуллоњи Абдуллоњ ва Ашрафѓанї Ањмадзай пешсаф буда, мутаносибан 44,9% ва 31,5% раъй касб кардаанд. Шаш номзади дигар камтарин раъй ба даст овардаанд, аз љумла: - Залмай Расул -11,5%, - Абдурраб Расули Сайёф -7,1%, - Ќутбиддини Њилол - 2,8%, - Муњаммадшафиќи Гулоќо Шерзай-1,6%, - Довуди Султонзўй - 0,5% - Њидоят Амин Арсало - 0,2%. Бо вуљуд, тавре Комиссияи интихоботї гуфтааст, фисадњои эълоншуда нињої нестанд ва баъд аз расидагии комил ба шикоятњо, ки комиссияи хосе ин корро 18 рўзи дигар идома медињад, натиљаи нињої муайян мегардад. Тавре аз гузоришњо маълум мегардад, зимни натиљагирињои аввалияи интихобот вараќањои зиёде аз ќуттињои раъй ботил эълон шудаанд, вале боз њам санљиши шикоятњо дар мавриди љой доштани таќаллубу тахаллуфњо идома дорад. Эълони нињоии натиљагирї аз интихоботи президентї рўзи 14 май баргузор хоњад гашт ва танњо дар сурати таѓйири љиддї пайдо накардани

натиљагирии нињої даври дувуми интихобот баъд аз ду њафтаи дигар баргузор мешавад. Комиссияи интихоботї гуфтааст: Дар интихобот 6.892816 интихобкунанда ширкат кардаанд, ки ин шумора 64% мард ва 36% занњоро ташкил медињанд ва аз ширкати занон дар интихобот изњори ќаноъатмандї мешавад. 234674 раъй бо њар далел аз њисоб берун карда шудааст. Аммо таљрибаи дигареро низ дар интихоботи ќаблии президентї дар Афѓонистон шоњид будем, ки яке аз номзадњо, он њам Абдуллоњ Абдуллоњ аз ширкат дар даври дувум худро канор гирифта эълон дошт, ки мањз масъулини аршади комиссияи интихоботї дар таќаллубњо даст доранд. Њомид Карзай, ки дар раќобат бо ў, њамчун президенти амалкунанда ширкат дошт, дархости Абдуллоњро пазиро нашуд. Њоло шароиту вазъият дигар аст, пас бубинем, ки оќибати ин раќобатњо то ба куљо мерасад ва пирўзї насиби кї хоњад шуд?!

Њамла ба вакили Маљлиси намояндагон

Имрўз дар шањри Хоруѓ Саидумар Њусайнї, вакили парлумон, муовини аввали раиси ЊНИТ-ро, ки бо љамъе љињати расонидани паёми президент бо ВМКБ сафар дошт, нагузоштанд, то бо мардум вохўрї анљом дињад. Саидумар Њусайнї гуфт, тибќи роњхати дастгоњи Маљлиси намояндагон роњии Хоруѓ шуда, хостааст ин сафарашро њамчун вакил дар њукумати вилоят ба ќайд бигирад, аммо «дар дастгоњи раиси њукумат њуљљати кории моро муњр зада, онро тавассути дигар нафар оварда ба мо доданд. Њамчунин, умуман, барои гузаронидани вохўрї имконе њам фароњам наоварданд”, афзуд вакил. Ба гуфтаи вакили парлумон, ваќте вохўрии ў бо интихобкунандањо сурат нагирифтааст, ба ќароргоњи вилоятии ЊНИТ омада, хостори вохўрї бо масъулини вилоятии њизб шудаанд. “Дар њамин њол, чанд нафар аз масъулини њукумат ва Кумитаи кор бо занон њамроњи љавонони тануманд дохили бино шуда, њамагї мегуфтанд, “Нањзат дар ин минтаќа лозим нест, шумо моро љанг меандозед. Њатто бо нафарони њайат даст ба гиребон шуданд. Як нафари эшон Шоњнаими Карим, узви Шўрои сиёсии ЊНИТ-ро дошт ва дигаре ўро зад, ки дар натиља, бинии ў љароњат бардошт”. Ахиран, њайатро тањдид намудаанд, то дар муддати чанд даќиќа Хоруѓро тарк гўянд, вагарна онњоро аз тирезаи табаќаи дувум ба зер хоњанд афканд. «Моро гуфтанд, ки шумо ба хотири ихтилофгезї омадаед, дар њоле яке аз эшон мегуфт, дини мо дигар асту

дини шумо дигар… Занњо њам зоњиран таљаммуъро ором кардан мехостанд, вале ботинан алайњи ЊНИТ кор мекарданд», афзуд муовини раиси ЊНИТ. Дар њамин њол, Вазорати умури дохилї иттилоъияеро пахш намуда, ки гўё С. Њусайнї зимни баромадаш дар Хоруѓ сокинонро тањќир карда бошад. Аммо ин як њарфи бепояе беш нест, зеро Сайдумар Њусайнї ва умуман, дигар масъулини њизб тањќиру тавњинро нисбати мардуми њељ як мањал раво намебинанд. Бо вуљуд иттилоъияи ВУД аз идомаи иќдомоти тарњрезишуда алайњи ЊНИТ башорат медињад. Бояд гуфт, моњи августи соли гузашта њайатеро аз ЊНИТ, ки ба Бадахшон рафта буд, таъќиб намуда буданд, ки то њол маќомот он гурўњ ва њадафи онро аз таъќиб маълум накардаанд. Аммо «амалиёт»-и навбатї алайњи намояндаи ЊНИТ дар парлумон бошад, ба он хотир роњандозї шуда, то Саидумар Њусайнї натавонад бо интихобкунандагон вохўрї намояд.

Узрхоњї аз Нањзат Љамахон Самиев, яке аз афроди амниятие, ки ба навиштаи худаш, аз маќмоти амниятї сабукдўш шудааст, барои туњмати ЊНИТ аз нањзатињо узр пурсидааст. Муаллиф бо дарки иштибоњоти хеш, ки гуфтааст, «ин туњматњо бевосита ба фармони раиси Кумитаи амният Сайидмумин Ятимов» рўйи кор меоянд, навиштааст, «ташкил кардани шуъбаи махсус барои омода кардани туњматномањо дар шакли наворњои видеої ва маколањое, ки дар газетањои давлатї ё баъзе мустаќил, ки бо ин шуъба хамкорї доранд, зери назорати шахсии раиси кумита ќарор дорад… Барои њамин тасмим гирифтам, ки бо истифода аз таљрибањои касбкардаам, баъзе аз кирдорњои ношоистаи афродеро даъвои инсони соњибкаромату соњибмаќом буданро доранд, рўи сањифа биёраму ба њамин васила бахшишу узри худро аз њар узви Назњати исломї ва муллоњо бихоњам. Дар баробари ин ба онњо мегўям, ки ман надониста даст ба ин беинсофиву зулму ситам дар њаќќи ин љавонмардон задам. Бегуноњ онњоро ба корњое муттањам мекардам, ки гуноње надоштанд». Дар навиштаи мазкур, ки яке аз истифодабарандагони «Фейсбук» бо номи Фарњод Сафаров онро дар сањифаи худ љо додааст, Љамахон Самиев менависад, «ба… њамкорони собиќам хушдор медињам, ки даст аз ин корњо бардоранд, ки оќибаташ хуб нест ва

аввал аз њама худи онњо дар њамин дунё шармандаву шармсор дар пеши мардум хоњанд гашт». Бояд гуфт, матлаби мазкур аз он њикоят менамояд, ки маќомот то њадде марзњоро убур намудаанд, ки боиси эътирози кормандони худи онњо шудааст. Албатта, матлабе, ки дар торнамои иљтимої ба табъ расида, бо овардани иќтибосњои боло ба поён намерасад, балки муаллиф ба баъзе аз мушкилоти дигар њам ишора менамояд. Ахиран, муаллиф менависад: «P.S: Салом… Бародари азиз Фарњод, бо навиштањои шумо дар «Фейсбук» ошної дорам ва бисёр мухлис њам њастам… Ман њам дар зер як маќоларо ба шумо мефиристам, то аз номи шумо ба нашр бирасад. Ба умеди пирўзии њаќ бар ботил… Љамахон Самиев, амниятии собиќ, нафаќахўр».

www.nahzat.tj

1 майи соли 2014

ХАБАР

3

«Облава» Хушнудро маъюб кард Хушнуд Исомиддинов чанд рўз боз дар бистари беморї дар беморхонаи вилоятии шањри Хуљанд ќарор дорад. Тарве аз гузоришњо маълум мегардад, 25 апрел, тахминан соъати 6 чањор нафар кормандони комисариати њарбї ба хонаи иљорагирифтаи ў дар шањри Хуљанд зада даромада, талош кардаанд, ки ўро маљбуран ба комиссариат баранд. «Мењмонњо» изњор доштаанд, ки ўро «барои амалњои хулигании дар мањалла доиршуда бозпурсї намоянд». Аммо ваќте Хушнуд мефањмад, ки дар ин барваќтї танњо намояндагони комисариати њарбї барои маљбуран бурдани љавонон ба сафи артиш «ташриф» меоранд, тасмим мегирад, ки бояд аз онњо гурехт. Аз тариќи тиреза мехоњад ба балкони њамсоя фарояд, вале тири оњанини пањлўи тиреза мешиеканаду ў аз ошёнаи чањорум ба замин меафтад. «Баъди афтидан њам тавонистам бархезам ва маљбуран маро ба комиссариат бурданду ду соъати дигар он љо нигоњ доштанд. Аммо аз дарди сахт худро дошта натавонистаму ба замин хоб рафтам. Њушам кайњо рафта будааст ва танњо баъди ташхиси табиб онњо ноилољ ёрии таъљилї даъват кардаанд», гуфтааст Хушнуди маъюб. Хушнуд ба ин бовар аст, ки кормандони ин нињод хилофи ќонун амал карда, ўро бо њарфњои ќабењ дашном додаанд, њатто «тањдиди футбол кардан дар њолати хобиданаш дар замин кардаанд, љањли онњо дар заминаи он буда, ки ба хизмати аскарї намеравам». Дар њамин њол, Нозимљон Шомањмадов, намояндаи комиссариати мазкур гуфтааст, ки дар ин маврид чизе шунидааст, вале маълумоти комил надорад ва ин корро прократура тафшоти мебарад, на комиссариат. Исмоилхон Ашуров, табиби Хушнуд иттилоъ дода, ки захму зарбе, ки ба бемори ў расонида шуда, њадди аќал бояд чор моњ табобат бубинад ва ў

феълан бо «зарби дарунии косахонаи сару маѓз ва ду ќабурѓаи шикаста» бистарї дар беморхона аст. Хушнуд Исомиддинов истиќомат­ кунандаи љамоъати Понѓози ноњияи Ашт буда, ду сол ќабл Коллељи омўзгориро хатм карда, рўзе ки мавриди њамлаи кормандони комиссариати Хуљанд ќарор мегирад, дар хонаи иљорагирифтааш дар Хуљанд барои супоридани имтињонот омодагї мегирифтааст. Модари Хушнуд Адолат Исомиддинова, муаллимаи мактаб гуфтааст, ки писари дувумаш баъди фавти падар дар муњољират буда, барои чархонидани зиндагии онњо маблаѓе интиќол медињад. Ў гуфтааст: бовар дорам, ки писарам ба ин њол мувољљењ намешуд, агар онњо бо зўр не, балки бо майли нек меомаданду мефањмониданд ва даъватномаро нишон медоданд. Акнун писарам маъюб шудааст, бигузор, тибќи ќонун, љавоб дињанд. Хонум Исомиддинова гуфта, ки ќаблан унвонии президент ба хотири вазъияти бади иљтимоъї-иќтисодї ва озод кардани фарзандаш аз хидмати аскарї мактуб ирсол дошта будааст. Дар њамон рўзи «облава»-и фарзанд, посухе дар ин маврид дарёфт кардаву маќомоти њукумати мањњалї ба омўхтани масъала оѓоз карда будаанд. Дар воќеъ, мушкилоти даъвати маљбурии љавонон ба артиш дар ВАО мавриди накўњиши љиддї ќарор дорад ва бори аввал аст, ки љаноби Э. Рањмон њам љињати мављудияти ин мушкилот изњори назар карда, таљрибаи «облава»-ро мањкум менамояд.

Усули истифодаи бонкдории исломї дар Тољикистон? Рўзи 29 апрели соли равон дар толори Бонки миллии Тољикистон семинари дурўза тањти унвони “Имконпазирии љорї намудани бонкдории исломї дар Тољикистон: мафњумњои талаботи асосї” баргузор гардид. Бино ба иттилои хадамоти матбуоти бонк, дар он намояндагони Бонки Исломии Рушд ва Ширкати “Зайд Иброњим & Со” (Малайзия), Маљлиси миллї ва Маљлиси намояндагони Маљлиси Олии љумњурї, вазорату идорањо, бонкњои тиљоратї ва ташкилотњои маблаѓгузории хурд иштирок намуданд. Иштирокдорони мулоќот ба суханронињои муовини раиси ширкати машваратии “Зайд Иброњим & Со” Мадзлан Бин Муњаммад ва узви њайати ширкати номбурда Аида бинти Озман, ки тамоми масъалањои Шўрои хизматрасонии молиявии исломї, ташкилоти њисобдорї ва аудиторї барои созмонњои моли-

явии исломї, масъалањои шариат ва чорчўбаи ќонунгузорї, наќшаи машваратчиёни шариат ва талаботи фаъолиятро дар бар мегиранд, мароќи зиёд зоњир намуданд. Дар маросими анљоми кори семинари дурўза ба 76 нафар мутахассиси соњањои гуногуни иќтисодиёти кишвар шањодатномањо оид ба имконпазирии татбиќи бонкдории исломї дар љумњурї супорида шуданд.

Таноќузи амал ва эътиќод “Ва агар аз онњо бипурсї: “Чї касе осмонњо ва заминро офарида ва хуршеду моњро мутеъи фармони худ намудааст?” Њатман хоњанд гуфт: “Аллоњ”. Пас (аз иќрор ба ягонагии Офаридгор) ба куљо бозгардонда мешаванд?” (Сураи Анкабут, ояти 61). Чунончи мушоњада кардем, дар чанд ояти ќаблї перомуни мавзўъи њиљрат ва ба иллати тарсу њарос аз мушкилоти он дар анљоми дастури Худованд аз худ заъф нишон додани бархе аз мусалмонон бањс шуда буд. Дар ин оят Худованд парда аз болои моњияти эътиќоди мушрикон ва мункирони рисолати Паёмбари Худо (с) бардошта, дар як аќида устувор набудан ва мавќеъи мухолиф ба тарзи тасаввуроташон доштаи онњоро бо далелњои гўё исбот менамояд. Маънои мухтасари оят чунин аст: Эй Паёмбар, агар аз мушрикон бипурсї, осмонњоро бо ин азамате, ки доранд ва заминеро, ки дар он зиндагї мекунед, кї офарида ва офтоби нурбахшу моњро, ки њар кадоми онњо дар хатти хоссе бо низоми муайн њаракат мекунанд ва вазифаи худро бидуни камтарин сустї ба нафъи инсонњо анљом медињанд, кї мутеъи фармони худ гардондааст? Дар љавоби ин пурсиш албатта хоњанд гуфт, ки Аллоњ таъоло офарида ва офтобу моњтобро мутеъи фармон гардондааст. Дар њаќиќат онњо ба офаридгор ва мудаббири ягона доштани осмонњо ва замин ва тамоми олами њастї иќрор мекарданд, вале дар баробари ин иќрор, ба бутњо, љинну малоика азамат ва ќидосат ќоил мешуданд ва ин махлуќотро шафоатгару њољатбарор ангошта, дар канори Худованд онњоро низ ибодат мекарданд. Ба иллати ин мавќеъияти инњирофї аз амру фармонњои Худованд саркашї намуда, бар алайњи Паёмбараш шадидан мухолафат меварзиданд ва касонеро, ки ба ягонагии Ў эътиќод доштанд ва яктопараст буданд, ранљу озор мерасонданд ва бо тамоми тавонашон талош меварзиданд, то ишонро аз роњи њаќ баргардонанд. Ин оят мањз њамин воќеияти њоли онњоро мавриди тааљљуб ќарор дода мефармояд: “Пас (аз иќрор ба ягонагии Офаридгор) ба куљо бозгардонда мешаванд?” Оёти тасвиркунандаи ин гуна њолати мушрикон дар чандин љои Ќуръон, аз љумла, дар сураи Луќмон, ояти 25, сураи Зумар, ояти 38, сураи Зухруф ояњои 9 ва 87 омадааст. Аз таърих маълум аст, ки ќавми араб њазорсолањо ќабл ба баракати даъвати њазрати Исмоил писари Иброњим (а) ба дини яктопарастии Иброњим гаравида, аз он пайравї мекарданд. Вале бо гузашти солњои тўлонї ва дур афтодан аз мактаби инсонсози тавњид ва бар асари пайравї аз хостањои ашрофони ќабоил ба тадриљ ба инњироф кашида шуданд. Арабњо то замони беъсати Паёмбари гиромии Ислом (с) дар њаќиќќат эътиќод доштанд, ки дар дини Иброњиманд ва ба аќидаашон ифтихор њам мекарданд ва ба хусус Ќурайш ба унвони пешвои динии ќавмњои нимљазираи Араб шинохта мешуданд. Вале аз он ки аќидаашон чи миќдор дар хатти инњироф расида ва мавќеъиташон бо тарзи тасаввури дар миллати Иброњим буданашон чи миќдор мухолафат дорад, огоњ набуданд. Дар партави ин оят ва оёти њамсони он дармеёбем, ки ба иллати дур афтодан аз асли мактаби тавњид ва бањра набурдан аз таълиму тарбияи сањењ ва ќарор гирифтан зери таълимоти ширку бехудої осори эътиќод ба Офаридгори ягона зоњиран боќї монад њам, љавњари он аз байн меравад. Ин њаќиќати талх бисёр ба мушоњада мерасад, ки ба гуноњи фарде ё гурўње наслњои баъдї аз баракати мактаби анбиё бебањра гардонда мешаванд ва њамзамон зери таъсири фарњангњои ботил ќарор гирифта, асли њувийяти худро аз даст медињанд ва бар хилофи шеваи паёмбарон амал мекунанд. Дар натиља, аз пайравони мактаби яктошиносї наслњое ба вуљуд меоянд, ки дар сурат худро тобеъи он унвон кунанд њам, дар асл аз равияњо ва гароишњои шайтонї пайравї намуда, на танњо худ дар љодаи гумроњї гом менињанд ва бо сафсатабозї ва ѓалатандозї монеъи татбиќи барномаи илоњї ва вањйи осмонї мегарданд, балки даст ба дасти ќудратњои шайтонї дода, ба пайравони воќеии ин мактаб ранљу озор мерасонанд ва ба тадриљ даст ба ќатлу куштори онњо мезананд. Худованд дар ояти 59 сураи Марям ба ин воќеъияти исботшуда ба таври возењ ишора намудааст: “Ва аз пайи онњо (паёмбарон ва солењон) љонишиноне омаданд, ки намозро зоеъ карданд ва пайрави шањавот шуданд, ки ба зудї ба шар ва зиёну нокомї рў ба рў хоњанд шуд”. Ин љо манзур аз зоеъ кардани намоз, ки сутуни дин ва асли њамаи ибодатњост, анљом додани аъмолест, ки ибодати Худои ягонаро зоеъ мекунад.

Зубайдуллоњи Розиќ

4

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

МАВЌЕЪ

Муњтарам Раис, раёсат, вакилон ва њозирини гиромї! Ба муњокимаи шумо лоињаи Ќонуни конститутсионии ЉТ « Оид ба таѓйироту иловањо ба Ќонуни конститутсионии ЉТ «Оид ба интихоботи Маљлиси Олии ЉТ» пешнињод мешавад. Лоињаи мазкур ба хотири бартараф кардани мухолафатњои меъёрњои ќонуни амалкунанда бо Конститутсияи ЉТ, ќонунњои дигар ва санадњои байналмилалии эътирофнамудаи Тољикистон, инчунин, амалї намудани тавсияњои нозирони байналмилалї ва миллї, аз љумла, САЊА омода ва пешнињод шуд. Муаллифон лоињаро дар 2 модда ва 11 ќисм тањия намуда, ворид намудани таѓйиру иловањоро ба 11 моддаи ќонуни амалкунанда пешбинї намуданд.

Матни суханронии М. Кабирї дар парлумон

Лоиња аз тарафи кумитањо, Њукумати ЉТ ва шуъбаи њуќуќи Маљлиси намояндагон барои хулосанависї мавриди баррасї ќарор гирифт ва бо истифода аз фурсати муносиб ба њама миннатдории худро баён менамоям. Дар саркумитаи Маљлиси намояндагон њамаи хулосањо баррасї гаштанд ва танњо ду пешнињоди мо аз тарафи ширкаткунандагони љаласа љонибдорї ёфт, ки онњо дар лоињаи пешнињодшуда дарљ шудаанд. Намояндаи саркумита дар бораи сабабњои рад кардани пешнињодњо шояд тавзењ бидињанд. Ба хотири тангии ваќт, аз шарњи њамаи пешнињодњо худдорї менамоям, вале мехостам диќќати шумо, вакилони муњтарамро ба чанд пешнињоди асосие, ки дар лоињаи мо љой доштанд, љалб намоям, аз љумла: - Пешнињод шуда буд, ки ба моддаи 4-и ќонун, ки њаќќи шањрвандони дар хориљбударо барои номзад шудан ба интихоботи Маљлиси Олї мањдуд мекунад, таѓйирот ворид карда шавад. Дар ќонуни амалкунанда њар шањрванде, ки агар 5 соли охир дар ќаламрави кишвар истиќомат надошта бошад, њаќќи пешнињод шудан ба номзадиро дар интихоботи парлумонї надорад. Ин мањдудият мухолифи меъёрњои Конститутсияи ЉТ мебошад, ки дар моддаи 27, ќисми 3-и он омадааст: Шањрванд аз синни 18 њуќуќи дар дар раъйпурсї иштирок намудан, интихоб намудан, инчунин аз синни муќаррарнамудаи Конститутсия, ќонунњои конститутсионї ва ќонунњо њуќуќи интихоб шуданро дорад». Дар моддаи 14-и Конститутсия бошад њолатњои пешбинишавандаи љорї намудани мањдудиятњо дар њуќуќ ва озодињои шахрвандонро муайян кардааст, ки « … танњо ба маќсади таъмини њуќуќ ва озодии дигарон, тартиботи љамъиятї, њимояи сохти конститутсионї ва тамомияти арзии љумњурї раво дониста мешаванд». Маълум аст, ки дар хориљи кишвар истиќомат кардани шањрванди Тољикистон бо сабабњои иќтисодї, иљтимоъї ё хидматї наметавонад њамчун

хатар ба њуќуќу озодии дигарон, тартиботи љамъиятї, сохти конститутсионї ва тамомияти арзии кишвар эътироф шавад. Баръакс, мањз кору фаъолияти бештар аз якуним миллион шањрванди Тољикистон дар хориљ кафили субот ва рушди иќтисодиву сиёсии кишвар гаштааст. Ба њама маълум аст, ки маблаѓњои воридшуда аз тарафи њамин гуна шањрвандон нисфи ММД Тољикистонро ташкил медињад, ки ин худ як далели дигари мантиќї барои додани њаќќи иштироки онњо њамчун номзад дар интихоботњост. Модоме дар хориљи кишвар истиќомат карда наметавонад ва хатаре њам ба њолатњои пешбининамудаи Конститутсия надорад, љорї намудани чунин мањдудият мухолифати ошкор ба меъёрњои Конститутсия мебошад ва пешнињоди мазкур метавонист ин мухолифатро аз байн бардорад.

- Пешнињоди дувуми асосии муаллифон ба моддаи 81 рабт дошт, ки дар он њуќуќи нозирони миллиро пешбинї мекард. Меъёрњои ќонуни амалкунанда аз тарафи нозирони миллї гирифтани протоколњои тасдиќшуда оид ба натиљаи овоздињиро пешбинї намекунад. Њол он ки дигар меъёрњои ќонуни амалкунанда ба нозирон њаќќи бурдани шикоят ба суд ва дигар маќомотро медињанд. Мо пешнињод намудем, ки ба ин модда таѓйирот ворид карда шавад, то нозирони миллї њаќќи талаб ва гирифтани нусхаи тасдиќшудаи протоколњои натиљаи овоздињиро пайдо намоянд. Ин зарурат ба хотири он пеш омад, ки дар интихоботњои гузашта нозирон њангоми шикоят аз таќаллубкорињои раъйи интихобкунандањо, дар даст нусхаи тасдиќшудаи протоколњоро надоштанд, ки боиси рад шудани шикоят ё даъвои онњо аз тарафи маќомоти судї ва прокуратура гардидааст. Барои он ки нозирони миллї аз њаќќи худ барои бурдани шикоят ба суд ва дигар маќомот истифода бурда тавонанд, лозим аст, ки ин таѓйиротњо ба ќонун ворид карда шаванд. Пешнињоди дигаре, ки аз нигоњи мо хеле муњим мебошад, ба моддаи 16-и

ќонуни интихоботи парлумон рабт дорад, яъне њадаф танзими воќеъии ташкили комиссияњои интихоботии участкавї мебошад. Масъала ин аст, ки ќонунгузорї ворид намудани намояндагони њизбњои сиёсиро дар њайати КМИР ва комиссияњои њавзавї пешбинї кардааст, вале мутаассифона, назокатњои ворид кардани намояндањои њизбњои сиёсиро дар њайати комиссияњои участкавї мушаххас нишон надодааст, ки боиси нофањмиву ќарорњои зиду наќиз аз тарафи комиссияњои болої гаштаанд. Барои мисол, дар интихоботњои гузашта дар чандин њавзањо намояндагони њизбњои сиёсї пас аз ворид намудани онњо ба њайати комиссияњои участкавї ва он њам чанд рўз пеш аз интихобот аз њайати комиссияњо бароварда шуданд. Далел он буд, ки гўё дар ќонуни амалкунанда ин масъала равшан нишон дода нашудааст, њол он ки ќонун манъ њам накардааст, баръакс, Ќонуни ЉТ «Дар бораи њизбњои сиёсї», моддаи 17 пешбинї кардааст, ки њизбњои сиёсї «дар комиссияњои интихоботї намояндагї карда метавонанд». Яъне, тибќи ин ќонун, њизбњои сиёсї дар комиссияњои интихоботии њама сатњњо намояндаи худро дошта метавонанд. Барои бартараф кардани мухолифат миёни ќонунњо ва мушаххас кардани меъёрњо пешнињод шудааст, ки дар матни зидахли моддаи 16-и ќонуни амалкунанда калимањои «бо дарназардошти пешнињоди њизбњои сиёсї» илова карда шавад. Бояд тазаккур дод, ки айни њамин ибора дар тартиби ташкили комиссияњои њавзавї оварда ва мувофиќат миёни моддањои гуногуни як ќонунро таъмин намудааст. Аз тарафи дигар, ворид намудани ин таѓйирот дар ќонун на танњо мухолифатњои дохилии онро аз байн мебарад, балки боиси боз њам шаффофтар гузаштани интихоботњо хоњад гашт. Њама медонанд, ки муњимтарин нињод барои шумориши овози интихобкунандагон мањз комиссияњои участкавии интихоботї мебошанд. Ворид накардани намояндаи њизбњои сиёсї дар њайати комиссияњои мазкур маънии онро дорад, ки њизбњои сиёсї њамчун субъекти асосии раванди интихобот аз фаъолияти он канор мемонанд.

- Пешнињоди дигаре, ки онро њам муњим медонем, ба моддаи 32 дахл дорад, ки масъалаи маблаѓу тартиби гардонидани гаравпулии номзадњоро њаллу фасл менамояд. Имрўз пас аз ворид намудани таѓйиру иловањо ба ќонуни амалкунанда њаљми гаравпулї аз 200 ба 100 нишондињанда барои њисобњо поён оварда мешавад, ки ин як ќадам ба пеш аст. Вале, дарёфти ин маблаѓ њам барои бисёре аз шањрвандон дастнорас мебошад. Дар таљрибаи љањонї низ чунин гаравпулии баланд ба мушоњида намерасад. Бинобар ин, мо пешнињод менамоем, ки маблаѓи гаравпулї баробари 20 нишондињандаи њадди аќал барои њисобњо муайян карда шавад. Ин маблаѓ ба шароити имрӯзаи иќтисодиву

иљтимоъии шањрвандон мувофиќтар буда метавонад. Аз тарафи дигар, ќонуни амалкунанда танњо баргардонидани маблаѓи гарав ба номзади пирўзро пешбинї менамояд, ки ин як навъ таъиноти љазои молї барои номзадњои нокомро мемонад. Онњо њатто, дар сурати 49,9%-и касби раъйи интихобкунандањо њам аз баргардонидани гаравпулии хеш мањрум мемонанд. Бинобар ин, таѓйироту иловањо ба моддаи мазкур пешбинї менамояд, ки маблаѓи дар аввал камтар гардида, баъдан дар сурати дарёфти 10%-и раъйи интихобкунандањо ба номзад баргардонида мешавад. Инчунин, пешнињод мешавад, ки дар ќисми 9-уми моддаи 46 љумлаи нав бо мазмуни зерин илова карда шавад: «Протокол дар бораи натиљаи овоздињї бо ќалами худкори ранга навишта мешавад». Муњтарам вакилони Маљлиси намояндагон! Чуноне дар аввали суханронї ишора шуд, ин лоиња ба хотири бардоштани мухолифатњо миёни ќонуни амалкунанда ва Конститутсияи ЉТ, ќонунњои дигари кишвар ва санадњои байналмилалии эътирофнамудаи Тољикистон пешнињод шудааст. Дигаре аз њадафњои лоињаи пешнињодшуда таъмини шаффофияти бештар ва тањкими наќши њизбњои сиёсї, нозирони миллї ва шањрвандон дар раванди интихобот мебошад. Таљриба нишон дода, ки њизбњои ќавї ва эътимоддошта ба обрўйи худ байни интихобкунандагон њамеша тарафдори баргузории интихоботњои шаффофу демократї мебошанд. Аз њама таѓйироту иловањое, ки боиси бењтар шудани сифати интихобот ва шаффофтар гузаштани онњо мегарданд, пуштибонї хоњанд кард. Аз хулосаи пешнињоднамудаи кумитањои Маљлиси намояндагон бармеояд, ки на њама пешнињодњои мо тарафдорї ёфтанд, вале рад шудани пешнињодњои асосии мо дар бораи бардоштани мањдудиятњо нисбати муњољирин, ворид намудани намояндагони њизбњои сиёсї дар участкањои интихоботї ва додани нусхаи тасдиќшудаи протоколњо ба нозирони миллї хеле сангин мебошад. Дар љараёни баррасии лоињаи хеш дар љаласаи саркумита ва шиносої бо хулосањо талош кардем, ки зарурати ќабули бандњои пешнињодшударо ба њамкорон бифањмонем, вале, мутаассифона, нисбати аксари пешнињодњои мо тавофуќ њосил нашуд. Аз ин хотир, бар ин назарем, ки агарчи ќабули ду пешнињоди мо як ќадаме ба пеш бошад њам, вале барои баргузории интихоботи шаффофу демократї кофї нестанд ва мухолифати ќонуни амалкунанда бо Конститутсия ва дигар ќонунњо, бахусус Ќонуни ЉТ «Оид ба њизбњои сиёсї»- ро бартараф карда наметавонад. Ба њама маълум аст, ки дар баррасии парлумон лоињаи дигаре марбут бо њамин ќонун вуљуд дорад ва ќисме аз пешнињодњои радшудаи мо аз тарафи саркумита дар он лоиња низ љо доранд. Умед мекунем, њангоми баррасии он мушкилоти мавриди назар роњи њал пайдо менамоянд. Бо дарназардошти ин, аз Шумо, вакилони муњтарами Мачлиси намояндагон, хоњиш мекунем, ки ба тарафдории лоињаи пешнињодшуда овоз бидињед.

www.nahzat.tj

1 майи соли 2014

ПЕШНИЊОД

5

« Вакилони Нањзати Исломии Тољикистон дар Маљлиси намояндагон лоињаи нави Ќонун дар бораи ворид намудани таѓйироту иловањо ба Ќонуни ЉТ «Дар бораи уњдадории њарбї ва хизмати њарбї» - ро ба парлумон пешнињод намуданд.

»

Услуби даъват ба артиши миллї бояд ислоњ шавад Т

а ѓ й и р о т у иловањое, ки мавриди назари вакилони Нањзат ва ислоњи ќонун ќарор гирифтаанд, асосан ба хотири пешгирї аз «облава», решакан кардани ришваситонї зимни даъват ба артиш ва таъмини бењтари шароити иљтимоъии хизматчиёни њарбї, инчунин гузоштани ќадамњои аввалин ба самти ташкили артиши касбї равона шудаанд. Дар лоиња, аз љумла пешнињод шуда, ки афроди даъватшуда ба сафи Ќуввањои мусаллањ, дар баробари ќасами њарбї ёд кардан бо музди моњона таъмин карда мешаванд ва он аз музди миёнаи кишвар бояд кам набошад. Дар мавриди пайдо кардани чунин як сарчашмаи молї њам, вакилон пешнињод мекунанд, ки шањрвандони раѓбат надошта ба хизмати њарбї, маблаѓи муайянеро ба хазинаи махсус бояд пардохт намоянд ва муайян кардани њаљми пардохти маблаѓ дар салоњияти Њукумати ЉТ вогузор мешавад. Дар мавриди истифодаи ин маблаѓњо њам вакилони Нањзат пешнињод менамоянд, ки маблаѓњои љамъоваришудаи шањрван­ дон бояд танњо дар пардохти музди моњонаи хизматчиёни њарбї ва бењтар кардани шароити буду боши онњо истифода шаванд. Барои ин њадафњо инчунин пешнињод меша-

вад, ки Хазинаи махсуси пуштибонї аз Ќуввањои мусаллањи Тољикистон таъсис дода шавад. Яке аз пешнињодњои дигар ин аст, шањрвандоне, ки уњдадории њарбиро анљом надодаанд, ба хизмати давлатї љалб карда нашаванд. Муаллифон бар ин назаранд, ки ин таѓйироту иловањо ба ќонуни мазкур дар баробари пешгирї аз ришваситонї, инчунин љавононро барои хизмат дар сафи артиши миллї ташвиќ хоњад кард. Њоло ин масъалаи доѓи љомеъа ва мушкилоти он, зарурати ислоњот дар ин самт ва моњияти пешнињод шудани лоињаи ислоњотии хешро ба ќонуни мазкур Муњиддин Кабирї, рањбари ЊНИТ ва вакили њизб дар Маљлиси намоядагон дар матлаби ирсолдошта ба «Наљот» чунин шарњу тавзењ медињад: - Оне, ки мо дар масъалаи даъвати љавонон ба сафи артиш мушкилї дорем, ба њама маълум аст ва соле ду маротиба, дар бањору тирамоњ калимаи «облава» аз њама зиёд вирди забонњо ќарор мегирад. Ин падидаи нангин то њадде доман афканда, ки Президент низ дар яке аз суханронињояш ба масъулин чунин хитоб кард: Ба ин услуби даъвати сарбозон хотима дода шавад. Вале, пас аз таъкиди роњбари давлат њам ин «услуби даъват»-и љавонон

ќатъ нагардид. Ахиран, расонањои хабарї дар бораи чанд низоъ, њатто ходисаи латукўби кормандони маќомот аз тарафи шањрвандон низ иттилоъ доданд. Ба њар њол, бањс сари чигунагии хотима ёфтани ин мушкил боќист. Суоли матрањ ин аст, ки чї бояд кард, то љавонон довталабона ба сафи артиш бираванд ва волидайн фарзанди хешро барои рафтан ба хизмати аскарї ташвиќ намоянд? Дар ин маврид лозим меояд ба чанд раќамњое таваљљуњ намоем. Бубинед, дар як сол беш аз сад њазор шањрванд дорем, ки синни даъватро пур мекунанд ва шояд дар маљмуъ наздик ба 700 њазор шањрванди синни даъватї њам дошта бошем. Њол он ки тибќи наќшаи даъват чизе бештар ё камтар аз 20 њазор мебошад. Агар фарз кардем, нисфи шањрвандони синни даъватшавандаро бонувон ташкил бидињанд, 350 њазори дигар писаронанд. Агар 200 њазори он њам бо сабабњои гуногун аз даъват озод бошанд, 150 њазор љавон њељ далеле барои саркашї аз артишро надоранд. Вале суол ин љост, ки чаро наќшаи даъват бе «облава» иљро намешавад? Оё масъала танњо дар паст будани сатњи ватандўстї ва масъулиятшиносии шањрвандон аст ё ин љо сабабњои дигар низ њастанд? Ба назари ин љониб, агар

Худое накарда шароите ба вуљуд биёяд, ки Ватану миллат мавриди хатар ќарор бигиранд, аксари ќотеъи шањрвандон, новобаста аз синну сол ва љинсият омодаи дифоъ ва мубориза њастанд, ин масъала борњо исбот шудааст. Вале чаро дар шароити осоишта њолати баръаксро шоњид мегардем ва љавонон бо њар бањона аз хизмати аскарї саркашї мекунанд? Волидайн њам омодаанд, ки маблаѓи калонеро, њамчун ришва ба баъзе мансабдорон бидињанду фарзандони худро аз хизмат рањонанд. Чаро арзиши тањсил дар донишгоњњои кишвар ќариб баробари нархи тањсил дар баъзе кишварњои пешрафта асту боз њам сафи хоњишмандон афзоиш меёбад? Шакке дар ин маврид нест, ки аксарият барои дониш вориди донишгоњњо мешаванд, вале кам нестанд касоне, ки ба хотири озод шудан аз хидмати њарбї бо њар роњу васила вориди донишгоњ шудан мехоњанд. Дар натиља, сафи донишљўёни тасодуфї афзуда, сифати таълиму саводнокї поён рафтааст. Инчунин, дар арафаи мавсими даъват ба хизмати њарбї сафи муњољирин аз њисоби чунин љавонон хеле зиёд мешавад, ки боиси бештар шудани шумораи тољикони бидуни кор ва њуќуќ дар

хориљ мегардад. Яке аз омилњои асосии саркашии љавонон аз хизмати њарбї ва талоши волидайн барои озод кардани фарзандон аз он, шароити номуносиби буду боши сарбозон, муносибатњои даѓал ва гоњо маъюбшавии сарбозон мебошад, бояд инро эътироф кард. Агарчи вазъ дар муќоиса бо солњои ќаблї бењтар шуда бошад њам, вале то њол дар зењни љомеъа тасвири дурусте аз артиш ва хизмати њарбиро ба вуљуд оварда натавонистаем. Пас роњи њал чист? Ин љо бояд маљмуъи чорабинињо ба кор гирифта шаванд, аз љумла корњои таблиѓиву фањмондадињї, ташкили мулоќотњо ва ташрифи мактаббачањо ва љавонон ба ќисмњои њарбї ва шинос шудани онњо бо сарбозону афсарон ва ѓайра. Бояд тамоми ќишрњои љомеъа, аз љумла њизбњои сиёсї, созмонњои љамъиятї, ВАО ва рўњоният низ дар ин амри муњим сањим бошанд. Мо яке аз роњњалњоро дар ислоњи ќонуни марбута ва бењтар кардани шароити хидматчиёни њарбї низ мебинем. Дар ин бора гуфтору маќолањои зиёде низ пахш гаштаанд. Бо дарназардошти ин њама, тасмим гирифтем лоињаеро ба ќонуни марбута ба парлумон пешнињод намоем. Ќабл аз пешнињоди лоиња бо њамаи диду назарњо ошно гашта, бо мута(Идома дар сањ. 11)

6

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

ИЗТИРОБ

Хатари навбатїтарк гуфтани Ватан

Њар рўз тољикони зиёде дар назди сафорати Русия дар Душанбе барои гирифтани шањрвандии ин кишвар навбат меистанд, ки нишонаи ноумедии онњо љињати зиндагї дар Ватан мебошад.

Таљаммуъи шањрвандони Тољи­ кистон дар рў ба рўи сафорати Русия дар шањри Душанбе, агар аз як тараф фољиа ва аз дигар тараф ноќаноъатманд боќї мондани онњо аз ормону ниёзњояшон аст, ки бояд ба он эњтиром гузошта шавад. Агар чунин кор сурат нагирад, эњтимол ќишри зиёди љомеъа ру ба кишварњои дигар биёранд, ки ин хеле сангин хоњад буд. Воќеъан љои таассуф аст, ки шањрвандони Тољикистон дар ватани худ кори муносиб надоранд ва эњсоси хушбахтї њам намекунанд. Дар бораи шумораи онњое, ки шањрвандии Русияро дарёфт кардаанд, маълумоти даќиќ вуљуд надорад, вале Хадамоти муњољирати вазорати зирабти кишвар мегўяд, ин раќам то поёни соли гузашта 300- 400 њазор нафар тахмин зада мешуд. Иззат Амон, нафаре, ки муќими Маскав асту ба бисёре аз масоили муњољирин ошної дорад, дарёфти шањрвандии Русияро ба тарбияи онњо марбут дониста мегўяд, инсонњо ва тарбияи онњо гуногун буда, гоњо тањти таъсири омилњои алоњида ќарор мегиранд ва фикру аќидаи онњо нисбати Ватан иваз шуда метавонад. «Ин як амри табиист, аксари мардум њамон љоеро интихоб мекунанд, ки зиндагии худро бењтар бубинанд. Гурўњи дигар зиндагї дар ватанро, новобаста аз шароити сангинаш, барои худ авло медонанд. Вале баъзан шароите пеш меояд, ки дигар дар Ватан будан имкон надорад. Дар ин њолат шањрванд маљбуран роњи берунрафт аз кишварро пеш мегирад», мегўяд ин коршинос. Бале, бисёре аз шањрвандон зиндагї дар ватанро барои худ бењтар медонанд, аммо боз њам пайваста ба ин нукта ишора мекунанд, ки шароит барои зиндагии матлуб вуљуд надорад. Аваз Рањимов, сокини пойтахти кишвар бо дарназардошти вазъияти кунунї, дурнамои зиндагиро дар кишвар хуб намебинад ва будани хешро дар хориљ бењтар дониста, мегўяд, мардуми Русия ва соири кишварњо ба оянда дилгармї доранд. Зеро зиндагї онњоро ба фар-

дои нек умедвор месозад, «аммо дар Тољикистон умеду дилгармї ба оянда нињоят мањдуд аст, махсусан дар афкори љавонон. Мањз бо њамин сабаб роњи Русияро пеш мегиранд». Хабарнигор Шоира Юсуфова њам дар ин бора мегўяд: Фикр мекунам, барои њар шањрванди Тољикистон кору зиндагї дар канори хонаводаи худ ва ширкат кардан дар тарбияи фарзандон бењтар аз њама чиз аст, зеро танњо дарёфти тарбияи хуби фарзандон боиси пешрафти Тољикистон мегардад. Аммо, мутаасифона, имрўз чунин имконияте фароњам нест ва мардум маљбуран барои дарёфти нон берун аз марз мераванд». Њуќуќшинос Гулдаста Бобомуродова, ин гуфтањоро таќвият бахшида, зиндагї дар ватанро хуб арзёбї мекунаду мегўяд: Ватан ватан аст ва ба хориљ метавон барои тамошову истироњат рафт, на барои зиндагї. Дигар њамсуњбати мо, Мунира Наджимова дар ин маврид мегўяд: Чун то њол дар хориљ зиндагї накардаам ва намедонам, ки дар он љо чї душворињое пеш омада метавонанд. Барои њамин мушаххас чизе гуфта наметавонам. Агар чунин шароит фароњам ояд, кўшиш мекунам биравам ба хориљ, он њам ба фикрам барои як муддати муайян. Аммо дар пиронсолї њама мехоњанд дар ватан бошанд». Ба ќавли коршиносон, шахс дур аз Ватан ва ёру дўстон худро хушбахт эњсос намекунад. Аммо ќисми

зиёде аз шањрвандони мо солњост аз ватан ва зану фарзанди хеш дуранд, ки шояд 90%-и онњо дар Русия њамин њолро дошта бошанд. Иддае чун кирояи роњ барои бозгашт ба ватан гарон аст, имкони бозгаштро надоранд. Вале боз њастанд ќисми дигаре, ки дар Русия хона доранду хушбахтона зиндагї мекунанд. Њаргиз фикри бозгашт ба ватанеро дар сар надоранд, ки дањшати зимистони сард ва бебарќию бепулї ва бекориву дармондагиро ба ёдашон меорад. Дар њамин маврид Иззат Амон мегўяд: Худованд касеро муњољир насозад. Чун солњост бо муњољирин њастаму зиндагии онњоро меомўзам, аз дурнамои њар кадоме ба шиддат дар шигифтам. Зеро, бовар кунед, њељ касеро ѓами ояндаи ин мардум нест. Фикр намекунад, ки ояндаи љавонони аз 18 то 30 -сола чї мешуда бошад?! Дарду алам ва розу ниёзи онњоро шунида ба фикр меравед, ки дар њамин умри хеш зулм дидаву нисбат ба ватан хушбин нестанд. Оќибати ин њама беањамиятї ва афзоиши бадбахтї чї мешавад, инро танњо Худо медонад». Њуќуќшинос Гулдаста Бобомуродова чунин мешуморад: пешрафти давлат ба мардуме вобаста аст, ки дар дохили кишвар ба сар мебаранд. «Зеро њар ќадар дар дохил кору фаъолият намоянд, њамон ќадар кишварро пешрафта месозанд. Аммо кору фаъолият дар берун маънои пешрафти кишварро надорад, зеро дар ин њолат

барои дигарон мењнат мекунї. Агарчи мардуми муњољир маблаѓе дарёфт мекунанд, вале бо ин ватанро обод карда намешавад. Дар воќеъ, зиндагї дар хориљ љињатњои мусбату манфии худро дорад. Муњољират зиндагии худ ва хонаводаро эњтимол чархонида тавонад. Аммо ин масъала љанбањои манфии зиёдеро дар худ дорад, бахусус аз тањсилу тарбияи худї ва фарњангу мењри ватан фосила гирифтани љавонон хеле сангин ва нигаронкунанда боќї мемонад. Коршиносон мўътаќиданд, ки ба дигар кишвар сафар кардани шањрвандон ва пайдо кардани маблаѓњои ќобили мулоњиза дар берун њам њаргиз таъсире ба тараќќиёти Тољикистон эљод намекунад. Феълан њар соле садњо њазор хонавода барои њамеша Тољикистонро тарк мегўянд. Бо тадовуми ин вазъият, хатари љиддие барои дурнамои њайсияти ватан вуљуд дорад. Зеро кишваре бо номи Чин бо доштани 1 миллиарпду 300 миллион ањолї дар њамсоягии Тољикистон ќарор дорад ва аз муносибату амалкарди ин кишвар бо њамсояњояш чунин ба назар мерасад, ки ба куљо интиќол додани зиёдатии онњоро љўёст. Аз њамин хотир, оќибат љойгузин шудани хориљињо ба љои мардуми тањљої, бахусус тољикњо аз эњтимол дур нест.

Шуњрат Набиев

www.nahzat.tj

7

1 майи соли 2014

Мушкилот Адами замини наздињавлигї дар њоли афзудани аъзои оилаи сокинони ноњияи Мастчоњ имрўз ба яке аз машокили њалталаб мубаддал шуда. Мубтанї бар њамин асос норозиятии иддае аз сокинон дар ростои таќсими замини наздињавлигї ба вуљуд омадааст. Аризањои зери чанг Муњаммадхолиќ Розиќов, сокини мањаллаи Фотењободи ин ноњия, ки дар мањалла њамчун оќсаќол низ шинохта мешавад, мегўяд, «дар масоњати 0,10 га замин се хољагї, 12 нафар зиндагї мекунем. Дигаре аз писаронамро бояд оиладор кунам, аммо аз сабаби набудани љойи зист ўро оиладор накардаам». Муродбек Сабуров, дигаре аз соки-

Муњаммадхолиќ Розиќов

Ятимчуќї – аллергияи ањолї ё навбањори њукумат? нон ва раиси мањаллаи Фотењободи љамоати шањраки Бўстони ноњия аст, ки мегўяд, «панљ нафар писар дорам, ки њамаи онњо соњиби зану фарзанд њастанд, вале танњо як манзили давлатї дорем. Хонае, ки ман зиндагї мекунам, 50 метри мураббаъ ва иборат аз ду њуљра аст. Вале банда њаммому анљомхонаро ба хона табдил додаам, то њама якљоя зиндагї карда тавонем». Бояд гуфт, надоштани замини наздињавлигї на танњо мушкили танњо ин ду сокини ноњия аст, балки аввалї, ки њамчун оќсаќоли мањал шинохта шуда, мегўяд, ќариб њамаи сокинони мањалла ниёз ба гирифтани замини наздињавлигї доранд. Дар умум бошад, тибќи маъуломоти њукумати ноњия, њудуди 10 000 нафар сокин барои гирифтани замини наздињавлигї мурољеъ шудаанд, ки куллан ниёзманди гирифтани ќитъаи наздињавлигї ба шумор мераванд. Чунин ниёзмандї боис шуда, ки 0,05 њектор замин дар ноњияи Мастчоњ, ба гуфтаи сокинон, 9 – 10 њазор доллари амрикої ќимат пайдо намояд. Албатта, тибќи ќавонини мављуди Тољикистон, замин моликияти истисноии давлат буда, фурўхта намешавад, вале мутассифона, ин њарф рўйи авроќи ќонун мављуд аст ва ба њар њиллаву найранге замин байни шањрвандон мавриди хариду фурўш ќарор мегирад ба њадде, ки дар долонњои њукуматї ибораи «ѓайриќонунї фурўхтани замин» пайдо шуда. Таври маълум, ин масъала куллан дигар аст ва на танњо аз ин мушкил дар Мастчоњ мегўянд, балки дар саросари кишвар гўмагўњое дар ин маврид ба гўш мерасанд, аммо суол ин аст, ки ин мушкили сокинони Мастчоњ ба кадом поя ба вуљуд омада? Дар љавоб ба суоли боло Му-

родбек Сабуров мегўяд: мардум љињати гирифтани ќитъаи замин, њарчанд чанд соле пеш ариза навишта бошанд њам, аризањо њама зери чанг хобанд. Соли гузашта маро додситони ноњия наздаш хонд. Чун он љо рафтам, дидам, ки барои масъалаи замин даъват шудаам, зеро аз миёни аризањои барои гирифтани ќитъаи замин навишташуда аризаи маро дарёфтааст, ки њанўз соли 2003 навишта шуда, аммо… Ин њамсуњбатам, ќисса кард, ки «додситонро гуфтам, на танњо соли 2003, балки то њозир талош дорам, замин гирам, аммо ваќте мурољиат менамоям, мегўянд, ки «аризаи дастаљамъї нависед». Чун ба таври дастљамъї ариза менависем, боз мегўянд, ки «дар алоњидагї ариза нависед». Тамоми сол овораи аризанависием, аммо то њол замини наздињавлигї нагирифтаем». Дар њамин њол, М. Исоев, раиси љамоати шањраки Бўстон мегўяд, «мо ду давра замини наздињавлигї таќсим намудем. Давраи дувум, соли 2012 буд. Даври аввал 207 нафар, давраи дуюм 245 нафар соњиби замини наздињавлигї шуд. Давраи саввуми таќсими замини наздињавлигї њам ба наздикї, баъд аз баромадани ќарори њукумати љумњурї шуруъ мегардад». Ў меафзояд, «њафт мањалла дорем, ки аз кулли истиќоматкунандагони онњо наздики ду њазор ариза ворид шудааст. Њамаи ин аризањоро кумиссиюни љамъиятии таќсимоти замини мо дида мебарояд ва аризаи касе бељавоб намондааст. Илова бар ин руасои мањаллаи шомили кумиссиюн њастанд ва ќабл аз таќсимоти замин фикри онњо гирифта мешавад. Агар ин маротиба замин таќсим шавад, мумкин 300 нафари дигар соњиби замин гардад, дар њоле ки албатта, мо имкони бо замини наздињавлигї таъмин

намудани њамаро надорем. Масъалаи муњтољонашро боз бо маслињат бо руасои мањаллаи дида мебароем». Гуфтаи сокинон дар ростои ариза додан барои гирифтани замини наздињавлигї ва тўл кашидани муњлат дар њолест, ки Давлатхўља Норов, муовини раиси ноњияи Мастчоњ арз дошт, «то соли 2010 њељ як фармоне набуд, то ба ањолї замини наздињавлигї дода шавад, танњо соли 2010 фармон љињати додани замини наздињавлигї ба ањолї аз њисоби заминњои ѓайрикишоварзї содир шуд». Њамин тариќ, ба гуфтаи ин масъули њукумати ноњия, дар ноњия зиёда аз 10 њазор ањолї ниёз ба замин дошт. Аз ин миќдор 3 860 нафар бо замин таъмин шудааст». «Ободї»-е, ки «Жигули» он љо рафта наметавонад Зимнан сокинони љамоат гуфтаи М. Исоевро дар бораи таќсимоти ќитъањои замини наздињавлигї рад намекунанд, аммо мушкили онњо дар ин самт дар дигар пањлўи масъала зоњир мегардад. Ин мушкил он буда, ки ба ќавли Муњаммадхолиќ Розиќов, «дар љое, ки замини наздињавлигї таќсим кардаанд, шароити зист ва сохтмони манзил вуљуд надорад. Он љо роњ надорад, агар бинобар боришот зимистон мошин он љо рафта натавонад, тобистон хоки зиёд намегузорад, ки мошин он љо равад». Мавзее, ки Муњаммадхолиќ Розиќов дар назар дорад, маъруф ба Ятимчуќист, ки ба гуфтаи Давлатхўља Норов, муовини раиси ноњия, 30-32 километр аз маркази ноњия дур аст. Бо вуљуди ин М. Розиќов, оне ки тўли 4-5 аст, барои гирифтани замин дар навбат истодааст, гуфтањои М. Исоевро ќисман тасдиќ менамояд, ки дар мавзеи Ятимчуќї «писари калониямро

замини наздињавлигї доданд», аммо мефзояд, «он љо сохтани манзил аз имкон берун аст. Агар маконе, ки аз он барои мо замини наздињавлигї медињанд, аќалан ба роњи мошингард наздик бошад, ягон илољ кардан мумкин аст, њол он ки мавзеъ 2 000 метр аз роњи калон дур аст. Илова бар ин об надорад. Аз он љое, ки ба мо додаанд, 500 метр дуртар кулбае аз чўпонњо вуљуд дорад, ки танњо дар назди он кулба аз як кран об мечакаду халос». Дар њамин њол, Муродбек Сабуров, раиси мањаллаи Фотењобод меафзояд, «моњи апрели соли 2013 аз мавзеи Ятимчуќї замин људо карданд. Тамоми сокинони ноњия, ки аз он љо замин дода шуда шуданд, аз гирифтани заминњои он мавзеъ даст кашиданд. Сокинони љамоатњои шањраки Бўстон, Палдорак, Оббурдонро аз њамон љо замин доданд, вале њама аз гирифтани он заминњо даст кашиданд, зеро он љо барои манзилсозї шароите њам вуљуд надорад. Он љо, ки кўњ аст, мошин баромада наметавонад, алалхусус «Жигули»-и мо натавонист, ки он кўњро барояд. Агар барќу обу роњ бошад, худи мардум бадани кўњро шикофта хона месозанд». Абдурањмон Ќодирї Ятимчуќиро дид ё рафта мебинад? Ба ќавли ин њамсуњбатам, маротибаи аввал мардумро аз дигар мавзеъ замин доданд, ин маротиба бошад, аз мавзеи Ятимчуќї замини наздињавлигї дода истодаанд. Бо вуљуди он ки мардум аз заминњо даст кашидаанд, вале маќомот мегўянд, дар ин маврид ќарор содир шуда ва имкони лаѓви он нест. «Замоне ки Абдурањмон Ќодирї, раиси вилоят ба Мастчоњ омада буд, масъалаи мазкурро матрањ карданд,

(Идома дар сањ. 10)

8

1 майи соли 2014

ФАРЊАНГ

Бисмиллоњир рањмонир рањим Онњое, ки мардум барояшон гуфтанд:”бешак, ин мардум барои шумо (ќувваи худро) гирд меоварданд, пас аз онњо бињаросед” пас (ин њолат) имони эшонро ќавї гардонд ва гуфтанд: “Худо моро басанда аст ва Худо чї хуб кўмаккунанда мебошад” (“Оли Имрон”, 173).

Эътимод калимаи арабї мебошад ва маънову мафњуми зиёд дорад, эътимод кардан, итминон њосил кардан, супоридан ва вогузоштан. Дар урфи Араб мегўянд: Супурдам, вогузоштам бар ў, ба ў эътимоду итминон њосил кардам. Бузургони адаб њам гуфтаанд:

Бар навбоњори боѓи љањон,

эътибор нест, К-андак баќост он њама, чун сабзаи љавон. Хоќонї Гумон мабар, ки ин љањон

эътимодро шояд, Ки беадам набувад, њар чї дар

вуљуд омад. Саъдї Дар истилоњ мегўянд: эътимод бар Худо (таваккул бар Худо), эътимод бар нафс, эътимод бар кас (итминон бар нафс ё бар кас). Аз чизе, ки эътиборашро аз даст дода бошад, ба беэътимод ном бурда мешавад. Дар таъбири сиёсї раъйи эътимод гуфта, ќарори мувофаќати намояндагони маљлисро ба низоми давлате, ки моиланд, таъбир мекунанд. Дар илми иљтимоъ хело таърифи хубе барои эътимод кардаанд: Эътимод рамз ва яке аз асосњои ахлоќї мебошад. Эътимод алоќаи байни ду кас ё тараф аст, шахсе ё тарафе ба ў эътимод карда мешавад, зарур аст тавони вафо бар ваъдаи бар зимма гирифтаашро дошта

www.nahzat.tj

бошад. Эътимод бар нафс Эътимод бар нафс алоќа ва итминонест, ки як нафар нисбат ба худ дорад. Эътимод бар нафс аз иззати нафс сарчашма мегирад. Иззати нафс дар воќеъ манбаи нерўманде мебошад, ки эътимод бар нафс зери сояи чатри он обутоб мегирад. Эътимод бар нафс бовари шахс аст, нисбат ба худи ў њамчун инсон. Дар Ќуръони карим ва ањодиси набавї њам бар эњтироми хештан ва азиз шуморидани хеш, таъкидњои зиёде шудааст. Дар Ислом иззати нафс мояи каромат ва бузургї буда, худро кам гирифтан боиси њалокат ва аз байн рафтани шахс ќаламдод шудааст. Инсоне иззати нафс надорад, монанди касе мебошад, ки пойњои худро дар њодисае аз даст додааст ва бо пойњои чўбин роњ меравад. Ва аз сабаби эътимод каме, ки ба онњо дорад, дуруст роњ рафта наметонад ва аз уњдаи анљоми корњои мавриди ниёзи худ намебарояд. Камбуди эътимод бар нафс ангеза ва алоќаи шахсиро аз байн бурда, монеъи њамагуна пешрафтњо мешавад. Бино бар ин, ваќте эътимод бар нафс ва боварї бар худ, дур аз бояду шояд, бар асоси воќеъият ва дурустии он, на бар асоси муваффаќият ва дастовардњо ё шикасту нокомињо бино нињода шавад, як нирўе ба вуљуд меояд, ки

ЭЪТИ хељ кас ва њељ чиз тавони гирифтан ё аз байн бурдани онро надорад. Эътимод бар нафс, яъне дидан ва шинохтани худ ба унвони шахси тавоно, бокифоят, соњиби ќаноъат ва вобаставу алоќаманд ба худ. Бокифоят, соњиби ќаноъат ва вобаставу алоќаманд ба худ, яъне тавоное, ки дар њама гуна вазъияту шароит ва бо таваљљуњ ба тафовутњои табиии худ ба андозаи кофї бар худ эътимод дорад ва идораи умури худро дар даст мегирад. Пас эътимод бар нафс, яъне имон доштани шахс ба тавоноињо ва истеъдодњои хеш ва эњсосоти некбинона ва ифтихору шарафмандона нисбат ба худ. Аз ин гуфтањо бармеояд, ки эътимод бар нафс, зодаи њиссиёти дохилии инсон аст. Эътимод бар нафс дар дохили инсон тањаќќуќ меёбад ва он таањњуди лозимиро рўи кор меорад, то инсон ба хостањо ва ниёзњои худ бирасад. Инсони дорои эътимод бар нафс, ваќте шинохти дуруст аз худаш дорад, нуќтањои заъф ва ќуввати худро медонад, барои аз байн бурдани камбудињо талоши бештар мекунад ва њаргиз эњсоси кўчакї ва њаќорат намекунад. Бисёрињо маънои воќеъии эътимод бар нафсро намедонанд. Ин боис мешавад, ки аз боварї ба худ ва эътимод бар нафси воќеъие, ки дар зиндагї матлуб ва мавриди назар аст, таљриба намекунанд, зеро онњо фикр мекунанд, ки эътимод бар нафс ин имон ва эътимод ба муваффаќиятњои дар корњо ба даст омада мебошад, њол он ки эътимод бар нафси воќеъї ва њаќиќї чизест, ки пеш аз он ки инсон дар коре муваффаќ шавад, ба гунае эътимод ба тавоноии худ барои анљоми он корро дошта бошад. Эътимод бар нафс тарсро аз инсон дур намекунад, балки бо вуљуди љой доштани тарс инсонро итминон мебахшад, ки даст ба амал шавад.

- Эътимод бар нафси эњсосї ва отифї ба маънои тавоної, дастёбї ва контроли эњсосот ва отифањо аст. Инсон бо ин навъи эътимод бар нафс медонад, ки чї эњсосоте дорад, метавонад тањаммул кунад ва дар баробари озору азияти рўњї ва расидан ба иззати нафс ва садамањои отифї, кори дурусте бикунад ва иќдоми самимї ва солими самарбахшро интихоб намояд.

- Эътимод бар нафси рўњї ва маънавї, ки сеюмин ва муњимтарин навъи эътимод бар нафс мебошад, он њамон эътимод ва имони дурусти инсон ба љањони њастї ва њамаи офариниш ва мављудот аст. Ин имони рўњї ва маънавї дар зиндагї, дорои њадаф ва паёмади оромбахшро дар пай дорад ва дар 70 -80 ё 90 сол зиндагї болои кураи замин, инсонро водор мекунад, ки ў дунболи тањаќќуќи њадаф ва маќсади олї будааст. Ва мутмаинан барои ў аз тарафи соњиби њаќиќии ин њастї, неру ва тавонмандии кофї ва фурсати замонї ва маконї дода шудааст то он њадаф ва маќсади олиро тањаќќуќ бахшад. Эътимод бар нафс ба њар андозае боло равад, ба њамон андоза инсон мустаќил шуда аз вобастагињои бељо ба дигарон дур мешавад. Бинобар ин яке аз хусусиятњои муњими шахси дорои эътимод бар нафси боло, иртибот бо Худо аст. Иритибот ба Худо муњимтарин равиш дар касби эътимод бар нафси дуруст буда, таваккул ба Худованд ба унвони бартарин ќудрат, боиси бениёзї ва истиќлол дар шахсият ва иззати шахс мешавад. Аз њазрати Анас разияллоњу анњу аз Расули акрам (с) ривоят аст, ки гуфт: Агар киёмат барпой шуд ва дар дасти яке аз шумо нињоли (хурди) хурмое бошад, пас то шинондани он (нињол) имкон бошад, то ки ќиёмат барпой нашавад, пас албатта он нињоли хурморо бишнонад.

Навъњои эътимод бар нафс Муњимтарин навъњои эътимод бар нафс се мебошад: 1) Эътимод бар нафси рафторї; 2) Эътимод бар нафси эњсосї ва отифї; 3) Эътимод бар нафси рўњї ва маънавї; Инсон ба хотири он ки тавони шахсии лозимро ба даст оварад ва муваффаќ бар таљрибаи кори анљомёфтаи худ бишавад, бар њар се навъи эътимод бар нафс ниёз дорад.

- Эътимод бар нафси рафторї, ки дар мадди назари аксарият мебошад, он њамон ќобилият ва тавоноии анљом додани корњои сахт ва содда ва љомаи амал пўшондани њостањо маънї шудааст.

Њадиси шариф Инсон бояд яќин дошта бошад, ки гузаштаро таѓйир дода намешавад, аммо оянда њанўз наомадааст. Мутмаин бояд буд, ки оянда мањсул ва натиљаи андеша ва саъю талоши худи инсон аст. Назари банда ин аст, ки мо пойбанди беш аз њад ба гузашта набошем. Бо ин гуфтанї нестам, ки аз таљрибаи дастовардњо ва иштибоњу шикастњои гузашта ибрат нагирем. Мо бояд ба гузашта оќилона нигоњ кунем, андеша ва ваќти худро сарфи корњое кунем, ки тавонмандї ва дигаргун сохтани онро Офаридгор дар нињоди мо љой додааст. Эътимод бар Худо Оё дар сари шумо боре ин фикр омадааст, ки эътимод бар Худо

www.nahzat.tj

1 майи соли 2014

ФАРЊАНГ

МОД чист? Эътимод бар Худо кори муњим ва бузургест, ки мо аз он ѓофил мондаем. Башарият ба эътимод бар Худо аз гузашта дида, имруз ниёзи бештар дорад, то зиндагии нобасомоншудаи худро ба низом биёрад. Аммо муњимтар он аст, ки эътимод бар Худоро чигуна ба даст оварда мешавад. Дар Ќуръони карим назар андозем. Аллоњи мутаъол ин китобро барои њалли мушкилоти бандагонаш фиристодааст. Ин китоби инсон аст, зеро ќањрамони асосии ин китоб инсон аст. Инсон дар ин китоб ду навъ аст: инсоне, ки њама њастї ва мављудоте, ки ўро ињота кардааст мебинаду бовар мекунад, аммо ба соњиби аслии он бовар надорад. Дигар инсоне, ки дар баробари дидан ва шинохтани њастї ва мављудоте, ки дар атрофи ў љой доранд, худро мебинад ва мешиносад. Соњиби аслии худ ва ин олами њастиро њамчун Офаридкор медонад ва бовар дорад, илова бар эътимод бар нафс, бар он Офаридгор њам эътимод дорад. Боре дар ин Ќуръон бо андеша назар кардаед? Ман бар ин бовар њастам, ки шумо Каломуллоњро борњо хондаед. Дар манзил шумо ва дигар домуллоњо борњо дар намоз, идњо ва фотињањо аз оятњои каломи раббонї тиловат кардаед. Аммо оё медонед, ки ин китоб танњо барои фотиња, сари болини беморон ва тиловат бар болои ќабри мурдагон нест?! Дар асл ин китоби зиндагон аст. Ин китоб инсонро зинда мекунад, зеро роњи барќарор кардани эътимоди уро бар Худо нишон медињад. Мо достони ростини паёмбарон (а.с) ва инсонњои солењро аз ин китоб меомўзем. Эътимод бар Худоро аз њазрати Иброњим (а.с) меомўзем. Ўро дар оташ меандозанд, Ў бо он эътимоде, ки бар Худо дошт мегўяд: “Худо моро басанда аст ва Ў чї хуб кўмаккунанда мебошад”. Худо њам ба оташе, ки хосияти сўхтан дорад фармон медињад: Мо гуфтем: Эй оташ, сард шав ва саломатї бош бар Иброњим. (“Анбиё”, 69)

Эътимод бар Худоро дар Њољар модари Исмоъил (а.с) меомўзем. Њазрати Иброњим (а.с) Исмоъил ва модарашро дар сарзамини беобу гиёњ (сарзамини Њиљоз, Маккаи мукаррама) рањо мекунад. Моро бо кї мегузорї, пурсид Њољар.??!! Модар инро танњо ба хотири он гуфт, то аз њазрати Иброњим (а.с) њарферо бишнавад, ки оромбахши ќалби боэътимод бар Худояш бошад. Њазрати Иброњим парвардгори худро мехонад: Парвардигори мо.!! Бешак, ман чанде аз зуррияи худро дар диёри безироат, назди хонаи муњаррами

Ту љой кардам. Парвардгори мо! то ин ки намозро барпой доранд, пас бигардон дилњои мардумро, ки ба сўи онњо майл кунанд ва аз (анвоъи) меваљот онњоро рўзї бидењ, то шукргузорї кунанд. “Иброњим”, 37 Ба баракати њамон эътимод бар Худои модари Исмоъил (а.с) буд, ки оби Замзам аз зери ќадами фарзандаш љорї шуд ва то ин дам тамоми зоирони хонаи Худо аз он менўшанд ва њамчун чизи табаррук ба диёри худ, барои дигар ёрону фарзандони худ мебаранд. Эътимод бар Худоро аз он ќавме меомўзем, ки барояшон гуфтанд: “бешак, мардум барои шумо ќувваи худро гирд овардаанд”. Дар посух гуфтанд: “Худо моро басандааст ва Ў чї хуб кўмаккунанда мебошад” (“Оли Имрон”, 173) Эътимод бар Худо оњанги хуши зиндагї, оромбахши хотир ва равшании дидагони инсон аст.

- Эй касе, ки умед аз Парвардгори худ дорї, куљост эътимод бар Худои худ?

- Эй касе аз Худо толиби њидоят њастї, куљо шуд эътимод бар Худои худ?

- Эй касе, ки дар љустуљўи бахту саодат њастї, куљост эътимод бар худоят?

- Эй касоне, ки дар орзуи зан ё њамсари зебову покиза ва хубу дилрабоед, куљост эътимод бар худоятон?

- Эй касоне, ки талабгори фарзандони наљибу барно њастед, куљо мебошад эътимод бар Худои шумо? Парвардгори шумо мегўяд: Маро бихонед, шуморо истиљобат мекунам. (“Иброњим”, 37) Оё аз Худо дида ростгўтаре медонед? Оё аз Худо дида ба ањд вафокунандаеро мешиносед? Инљо муносиб аст њодисаеро, ки дар суханронии бузурге, ки аз парасторони кўдакон аз беморхонаи муолиљавии кўдакон њикоят мекунад, ёдовар шавам. Дар ин њикоя намунаи олии эътимод як зан-модарро бар Худои худ мебинем. Мо дар муддати кору фаъолияти худ бо беморон њодисањои зиёди фарањбахшу њузнангезро дидаем, гуфтаанд парастрони беморхонаи муолиљавии кўдакон. Дар байни њамаи онњо ин њодиса бароямон нотакрор ва хело ибратомўз буд. Тифли дусолаеро баъди љарроњї ба утоќи эњёгарї оварданд. Хонуми таќрибан 35-38 ва марде аз 40-сола боло, тифлро њамроњї мекарданд, ки баъдтар маълум шуд волидайни тифл мебошанд. Иллати љарроњї, бемории дил (ноњори ќалбї-паёк сердца) буд. Вазъи сињњатии баъди љарроњии кўдак хуб буд. Аммо ногоњ баъди ду соат њолати тифл таѓйир ёфт.

Хунрезии ношї аз гулу дар маѓз (кровотечение из горла в мозге bleeding from the throat to the brain) гуфтанд табибон. Бо он ки кўмаки ољилї аз ќабили њавои сунъї пайваст карда шуда, чораи роњњои пешгирии хунравї дида мешуд, табибони мутахассис гуфтанд: нафъе намедињад, зеро барќарор кардани саломатияш аз тавони мо берун аст ва таъкид карданд, ки дил аз кор мондааст ва дар сурати гирифтани љињози њаводињии сунъї, зиндагии тифл ба куллї поён меёбад. Модари кўдак људо кардани љињози танаффусии сунъиро розї нашуд, дар њоле гаштаву баргашта мегуфт: “бешак шифобахш ва офиятдињанда танњо Худо аст. Худоё агар дар сињат шудани фарзандам хайру баракат бошад, шифояш бидењ” Модар аз кифи њамроњи худ доштааш Куръони хурдеро, ки ранги обї дошт, берун кард ва сари болини тафли худ, оѓоз ба тиловат намуд. Ин њолат таќрибан 45 даќиќа идома ёфт, то ногоњ панљањои даст ва абрувони кўдак аз нав ба њаракат даромаданд. Табибони мутахассис њозир шуданд ва бори дигар кўмакњоро барои пешгирии хунравї, оѓоз карданд. Ва баъди чанд лањзаи дигар дидем њолати тифл бењбудї ёфтан гирифт, ки табибони мутахассис њам аз чунин ранг гирифтани кор мутааљљиб шуданд. Рўзи баъдї ин хунравї ба сурати сахттар такрор шуд. Табибон вазифаи худро анљом медоданд ва модари тифл машѓули дуо буда, Худойро њамду сано мегуфту ба тиловати Ќуръони карим идома медод. Ин њолат барои кўдак то шаш њафта такрор ёфт. Ин вазъ мутахассисон, мо ва дигар њамбистарони ўро дар њайрат оварда буд. Бояд эътироф кунем, ки ин њодисаро то ба охир бо њамон гунае, ки мо њиссиётзада будему медидем, баён карда наметавонем, аммо бояд бигўем, ки моро рафтори ин модар, оромї, зикру дуо ва тиловатњои Куръони ў баръакси дигар модарон-бемордорон, бештар њайратзада карда буд. Мо боре њам гиряву фиѓон ва беќарориро аз ин хонум мушоњида накардем. Баъди чор њафтаи дигар кўдак шифои лозимї ёфта, аз беморхона мураххасї шуд. Онњо мегўянд, ки ин поёни њикоя нест, зеро ин кўдаки бемор ва рафтори модараш дар беморхона ва атроф машњур гашта буд ва боз њам чизњое аз он модар боќї буда, ки мо аз онњо хабар надошта будаем. Пас аз ду сол њангоми мурољиати назоратии вазъи сињњатии тифл, модар ва падарро дар сањни беморхона дидем, ки дасти кўдаки шифоёфта дар дасти падар ва тифли дигари навзо дар коляскае, ки он хонум равонааш дорад. Баъди ањволпурсї ва тањнияту муборакбодии навзод, аз ў пурсидем: Тифли навзод кўдаки чандуми шумо мебошад? Албатта, гумон доштем, ки дар он синну соле, ки онњо њастанд, ин навзод фарзанди њафтум ё њаштуми онњо бошад, мегўянд табибони парастор. Аммо бар акси гумони мо, фарзанди дуюми мо, љавоб дод хонум ва илова кард, ки мо баъди 17 соли хонадорї соњиби аввалин фарзанд шудаем. Парасторони кўдакон, баъди шунидани ин љавоб мегўянд: “ваќте инро шунидем чї гуфтан ва чї кор

9

карданамонро аз ёд бурда будем, танњо ба он фикр мекардем, ки 17 сол сабр кардан, боз фарзанди дарманд ва њолатњои сахти бемории кўдак ва боз њам боре гиряву фиѓон ва беќарорї накардан, илова бар он, оромї, зикру дуо ва тиловатњои Ќуръону њамду санои Худое, ки шифо бахшидан ва офият додан ба дасти Ўст” Ин намунаи воќеъї ва њаќиќии эътимод бар Худо мебошад, ки як занмодар ба Худои худ дорад. Бубинед, хоњарон ва бародарон! Баъди 17 соли хонадорї соњиби фарзанд мешавад, он фарзанд дар дусолагї чанд маротиб, ба ќавле “мемираду зинда” мешавад, аммо модар ѓайр аз “ло илоња иллаллоњ” Худо ягона аст, “шифобахшу офиятдињанда танњо Худост”, дигар чизеро намедонад. Худи шумо ќазоват кунед, ки ин зан чигуна шахс ва имони ў, эътимод бар Худояш, итминону боварии ў дар чї њадде будааст? Мо дар оила ва љомеъаи имрўзаи худ, ба чунин зан-модарњо ниёз дорем. Бо камоли таассуф дар њолати рух додани чунин њодисањо, хонумњои мо ба корњое даст мезананд, ки дардро фаромўш карда дар фикри ором кардани онњо мешавї, ки онро њам наметавонї. Иллати он дар куљост? Албатта, иллати ин бармегардад ба чигуна будани эътимоди мо бар Худоямон. Сабаби он хулоса мешавад ба алоќа ва иртиботи мо ба Парвардгорамон. Намоз, дуоњои шабона, албатта, омодагии сирри зиндагї, ки он марг ва расидан ба хонаи охират, љаннату наъими он. Пайёмбар (с) мегўяд: Њисоботи худро пеш аз њисоб гирифтан шумориш кунед. Яъне пеш аз њозир шудан дар мањшаргоњ барои њисобот, дар ин њаёт њисобу китоби њудро дошта бошед. Тарсидан аз марг, нишонаи омода набудан аст ва надоштани аъмоли заруре, ки баъди марг ба дард мехўрад мебошад. Бор илоњо! Муњаббати худатро дар ќалбњои мо собиту пойбарљо ва онро ќавї бигардон ва моро муваффаќ гардон, то Туро шукргузору зикркунанда бошем.

Муњаммадсаид Ризої

10

(Идома аз сањ. 7) ки ў гуфт, рафта, ин мавзеъро мебинад, ки воќеан, барои зист он љо мувофиќ аст ё на, аммо…», меафзояд Муродбек Сабуров. Бинобар далоили боло раиси мањалла мегўяд, 69 нафар аз он сокинони дењаи Фотењобод, ки барои гирифтани замини наздињавлигї рўйхат шудааст, куллан аз гирифтани замин даст кашидааст. «Њозир дар дасти ман њудуди 100 парванда аст, ки сокинон мехоњанд замин бигиранд, вале на аз мавзеи Ятимчуќї», мегўяд ў. Бо вуљуди ин њама М. Исоев, ки мегўяд, «маротибаи аввал мо мардум дар шафати шоњроњи Бўстон – Хуљанд замин додем, ки аллакай ќисми бештари онњо хонањояшонро пўшонида истодаанд» ва меафзояд, «давраи дувуми таќсимоти замин дар љамоати Навбањор мегузарад, ки он љо њам љойи хушбоду њавост. Он тараф бисёр љойи хуб аст. Он љо солњо боз мањалла ањолинишин аст. Раиси вилоят рафта дидаанд». Тарзе раиси љамоати шањраки Бўстон аз рафтани Абдурањмон Ќодирї, раиси вилоят ба мавзеи Ятимчуќї гуфт, ки гуфтањои ў мантиќан мухолифи гуфтањои муовинаш дар ин маврид

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

МУШКИЛОТ дошташуда 50-100 метр фарќият аст». Дар њоле ки љонишини раиси ноњия аз адами замини маќбул суњбат мекунад, Муњаммадхолиќ Розиќов ба ин назар аст, ки «њар он заминеро интихоб мекунем, мегўянд, онро сертификат карда, гирифтаанд». Ба бовари ў, њудуди Ќуруѓсой, мавзеи дигар аз зумраи заминњои ноњияи Мастчоњ аст, «аммо ба фикрам, онњоро ба ноњияи Бобољон Ѓафуров иљора додаанд. Бигзор чунин бошад, вале њадди аќал моро аз љониби Такалимї ё совхози ба номи Умари Хайём боло замин дињанд, хубтар аст», меазояд ў. Дар зимн Шокирбек Ќосимов вуљуди мушкилотро дар мавзеи Ятимчуќї тасдиќ кард. Ў гуфт: талаботи сокинон дуруст аст. Дар њамон чўл на роњ асту на барќу об, дар чунин шароит он љо манзил бунёд карда намешавад. Илова бар ин 22 километр роњ дораду сокинони ниёзманди 7 љамоат аз он мавзеъ участкаи наздињавлигї бояд гиранд. Бинобар ин ба ќадри имкон аз љониби давлат бояд шароит фароњам оварда шавад. Норозогї ба њамин хотир аст. Бо вуљуди ин Шокирбек Ќосимов меафзояд, тамоми маќомоти масъул пеш аз он ки мавезее барои сокинон

Ятимчуќї – аллергияи ањолї ё навбањори њукумат? мебошанд. Аз мантиќи суњбати Шокирбек Ќосимов, љоншини раиси љамоати шањраки Бўстон ва раиси кумиссиюни љамъиятии таќсимоти заминњои наздињавлигї дар назди љамоати мазкур бармеояд, масъалаи мазкур дар вохўрии раиси вилоят бо сокинон, ки он њам ба хотири ошної бо сокинон будааст, ин тасмим гирафта шуда ва раиси вилоят зимни як сафари корї ба ноњияи Мастчоњ ба мавзеи Ятимчуќї рафтанашро тазаккур дода, на он ки он љо рафта бошад. Мањаллаи мавриди назари раиси љамоати Бўстон, яъне заминњои љамоати Навбањор низ Ятимчуќї аст, ки аз гирифтани ќитъаи наздињавлигї дар он љо сокинон даст кашида, таќозо доранд, то дар дигар макон замини наздињавлигияшон дињанд. Ба ибораи дигар сокинон на танњо он љоро нообод мешуморанд, балки ба ин назаранд, ки макони мазкур куллан муѓойир ба шароити зиндагист, ба њадде ки он љо роњандозии сохтмони манзил берун аз имкон будааст. Такалимї ё Умари Хайём, аммо на Ятимчуќї Дар чунин њол, Давлатхўља Норов, муовини раиси ноњияи Мастчоњ низ мегўяд, «њамаи маќомоти муваззаф мавзеи мувофиќ ба зиндагии мардумро интихоб мекунанд. Агар замини хубтар мебуд, 243 њекторро на аз Ятимчуќї, балки аз њамон љои мувофиќро људо мекардем, аммо дар шароити имрўзаи ноњияи мо чунин як замин нест. Дуртар аз он љое, ки замин таќсим карда мешавад, сокинони ўзбакзабони ноњия зиндагї мекунанд. Онњо ќариб 180 оилаанд. Ўзбакзабонњо бо барќ, об ва мактаби замонавї таъмин њастанд. Он љо мардум зиндагї карда истодаанд, ки байни онњо ва замини дар назар-

таќсим шавад, аз маќомоти марбут ба мудофиаи шањрвандї онро мавриди тањлил ќарор медињанд, ки оё дар ин мавзеъ сохтани бино мумкин ё на. Ахиран, Њукумати љумњурї ќарорашро бобати додани 240 њектор њамчун замини наздињавлигї баровард. Эњтимол аз њамин шумор мавзеи љойгиршавии 100 – 150 оила шояд нисбатан нодуруст бошад. «Ба њар њол, раиси вилоят Абдурањмон Ќодирї дар вохўрияш норозигии мардумро мушоњида намуд. Ў ваъда дод, ки рафта мавзеъро мебинад, агар он ба талабот љавобгў набошад, љойи заминтаќсимкуниро таѓйир медињанд», афзуд раисии кумиссиюни љамъиятии таќсимоти заминњои наздињавлигї дар назди љамоат. Онеро, ки мегўянд, заминњо фурўхта шудаанд, Шокирбек Ќосимов ба далели адами факт такзиб намуд, аммо дар бораи он ки сокинон талабгори гирифтани заминњои наздињавлигї аз дигар љой мебошанд, гуфт, «вазифаи љамоат танњо талаби мардумро ба маќомоти болої пешнињод намудан аст, интихоби макон дар ваколати мо нест. Мо танњо пешнињод мекунем ва дар асоси ќарори раиси ноњия замин људо карда мешавад». Аммо љонишини раиси ноњияи Мастчоњ мегўяд, «таври маълум, заминњои корами кишоварзии Тољикистон нињоят кам њастанд, бинобар ин мавзеъе, ки барои таќсим кардани заминњои наздињавлигї интихоб шудааст, ќисман заминњои ѓайрикишоварзї ва ќисман заминњои корами лалмї мебошанд. Ба њама маълум аст, ки тибќи фармони раисљумњур, таќсими заминњои обї барои сохтмони дигар иншооту хонаи истиќоматї мамнуъ аст. Барои як њектор замини кишро бо об таъмин на-

мудан 20 миллион сомонї зарур аст». Сокинон низ мегўянд, аз љойњое, ки онњо мехоњанд замини наздињавлигї бигиранд, замини обї нестанд, балки танњо ба роњи калон наздик њастанд. Наздик будани он заминњо то њадде мушкилоти сокинонро сањл мегардонидаанд.

1700 оила ба чўли Ятимчуќї меравад Бо назардошти гуфтањои боло ва шикоёти сокинони ноњия, даст кашидани сокинон аз гирифтани замини наздињавлигї Давлатхўља Норов гуфт, на њама, балки онњое ин гуна заминњоро гирифтанї нестанд, ки худро азоб додан намехоњанд, њол он ки маќомоти ноњия1700 оиларо ба Ятимчуќї бурданї њастанд. Гузашта аз ин, ба андешаи ин масъули давлатї, «ба сокинони мањалле, ки барои иќомат интихоб шудааст, тиќби ќавонини амалкунандаи имрўза, маќомот вазифадоранд, роњ, оби нўшокї, мактаб, бунгоњи тиббї, боѓчаи бачагона сохта дињанд. Дар њоле ки он љо чўл асту касе хона бунёд накарда, њукумат восита ва иншоотњои номубрдаро барои кї месозад ва ё ба истифода медињад?», суол гузошт ин масъули ноњияи Мастчоњ. Ва дар љавоб худи ў гуфт: шароити имрўзаи њукумат ба њама маълум аст, вале бо вуљуди ин имрўз, ваќте мардум ба он љо кўчид, давлат њама шароитро муњайё мекунад. Дар наќша аст, ки он љо баъди рафтани мардум њукумат роњ, об, мактаб ва бунгоњи тиббї барои 1700 оила месозад. Дар њамин њол њам, иддае аз сокинон ба чунин ваъдањо бовар надоранд ба ин маънї, ки агар онњо ба Ятимчуќї кўч банданд, аз ёдњо зудуда мешаванд, њол он ки муовини раиси ноњия

Муродбек Сабуров ба чўл будани он мавзеъ бовар дорад. Бинобар ин талаби бештари онњо сари ин масъала аст, ки аз дигар макон замини наздињавлигї гиранд. Зеро дар њоли кўчидан ва аз ёдњо фаромўш шудани онњо мувољењ ба дигар мушкилашон мекардааст, аз љумла њалли масъалаи кашонидани об ва хутути барќ маблаѓи зиёдеро талаб менамуда. Ахиран, љаноби Норов мегўяд: мо љињати таќсим намудани 330 њектори замини дигар аз мавзеи Суѓдиён дархост пешнињод намудаем, агар дар ин маврид ќароре содир шавад, боз наздики 2 000 ањолї бо замини наздињавлигї таъмин мегардад. «Мо касеро маљбур накардаем, агар касе аз Ятимчуќї замин гирифтан намехоњад, њастанд дар навбат дигар нафароне, ки аз Ятимљукї замин гирифтан мехоњанд, ба онњо замин медињем. Мардуме, ки аз ин љо замин гирифтан намехоњанд, албатта, интизор мешаванд то он лањзае, ки боз аз дигар љо замини наздињавлигї таќсим карда шавад. Вале имрўз мо кафолат дода наметавонем, ки ба ѓайр аз Ятимчуќї боз замин њаст», афзуд Давлатхўља Норов. Ба љои хулоса Воќеан, мушкили сокинони ноњияи мазкур њалталаб аст, аммо дар ин росто наметавон хулосаи аниќе баровард. Зеро намояндаи њукумат ба ин назар аст, ки дар њоли кўчидани мардум ба мавзеи мавриди назар ба мушкили онњо расидагї хоњанд кард, вале ба ин ваъдаи њукумат ба рўњияи нобоварї менигаранд. Пас, бењтарин довар ваќт аст. Бинобар ин масъаларо ба тањлили он мегузорем, то хулосаи даќиќе барорад. Ё худ шояд Абдурањмон Ќодирї, раиси тозатаъйни вилоят шояд ба Ятимчуќї сафар кунаду масъала њалли худро ёбад?! Ё шояд дигар масъулини болої ба мушкили мардуми Мастчоњ таваљљуњ зоњир намоянд?! Шояд! Дар чунин њол њам, боз њам доварии ваќтро мунтазир мешавем.

Талабшоњи Салом

www.nahzat.tj

1 майи соли 2014

ПЕШНИЊОД (Идома аз сањ. 5)

Услуби даъват ба артиши миллї бояд ислоњ шавад

хассисони соња низ машваратњое анљом гирифтанд. Пас аз омўзишу санљиши пањлуњои мусбат ва манфии њамаи пешнињодхо як ќисме аз онњо дар шакли лоиња пешнињод гардиданд. Албатта, бо умеди он ки ин лоиња аз тарафи вакилони варлумон, њукумат ва љомеъа љонибдорї мешавад. Моњияти ин пешнињодњо ва ислоњи ќонун аз чї иборат аст?

1. Модоме волидайн омодаанд, ки маблаѓњои калонро ба таври ѓайриќонунї, њамчун ришва барои саркашї аз хизмати њарбии фарзандон харљ намоянд, чаро шароитеро ба вуљуд наорем, ки онњо ин корро ба таври ќонунї анљом дињанд? Имрўз асосан фарзандони ашхоси камбизоъат ба аскарї љалб мешаванд, чун на маблаѓи ришваро доранду на пардохти тањсил дар донишгоњро, њатто пули

чиптаи то ба Русия рафтанро. Яке аз пешнињодњо ва роњи њалли масъалаи аз љониби мо, ин таъсис додани Хазинаи махсуси пуштибонї аз ќуввањои мусаллањи Тољикистон мебошад ва њар нафаре, ки ба хизмати њарбї даъват шудан намехоњад, маблаѓи муайянеро ба њисоби ин хазина бирезад. Чун маълум гашт, ки бисёрињо омодаи пардохти чунин маблаѓ њастанд. Аз тарафи дигар, онњое, ки ба хизмати њарбї даъват мешаванд, аз њамин њисоб музди моњонаи муносибе дарёфт намоянд, ки камтар аз музди миёна дар кишвар набошад. Барои мисол, агар имрўз маоши миёна дар Тољикистон 600 сомонї њаст, сарбоз њам набояд камтар аз ин маошро дарёфт намояд. Маблаѓе, ки ба хазинаи махсус супурда мешавад, бояд барои маоши сарбоз дар давоми хидмати њарбї кофї бошад.

2. Хазинаи махсус, њамчун маќоми намояндагї бояд дар назди Парлумони

кишвар гузоришдињанда бошад, то шаффофияти фаъолияти он ва сарфи маблаѓњо њамаљониба назорат шавад.

3. Пешнињоди дигари мо ин аст, ки агар шањрванд уњдадории њарбии худро адо накарда бошад, ба корњои давлатї љалб нашавад. Яъне ќабл аз љалб шуданаш ба корњои давлатї ё хидмати њарбиро анљом дода бошад ва ё маблаѓи муайяншударо пардохт намояд, ки ин њам адои уњдадории њарбї мањсуб мешавад. Шояд эрод гирифта шавад, ки дар ин сурат, танњо фарзандони хонаводањои камбизоатро ба хидмати њарбї мебаранду ќишри доро бо пардохти маблаѓ фарзандони худро аз хизмат озод мекунад. Агар воќеъбинона масъаларо матрањ ва ба бањс бигирем, магар имрўз фарзандони ќишри доро хизмати њарбї мекунанд? Эњтимол дар ин маврид иќрор шуда метавонем, ки не. Вале маблаѓи пардохткардаи ѓайриќонунии воли-

дайни тавонманд асосан ба љайби мансабдорони соња рафта, аз он кадом нафъе ба давлат ва шањрвандони оддї намерасад. Дар сурати ќабули ин пешнињод танњо ќишри камбизоъат бурд хоњад кард. Њадди аќал, фарзандони онњо дар баробари хидмати њарбиро анљом додан маблаѓе низ дарёфт менамоянд, ки барои хонаводаи онњо кўмакрасон хоњад буд. Њамзамон, аз њисоби маблаѓњои њамин хазина шароити буду бош ва хизмати сарбозону афсарони артиш низ бењтар мешавад, ки худ як омили бисёр муњим барои ташвиќи бештари шањрвандони љавон барои хизмати њарбї ва болоравии обрўву иќтидори Ќуввањои мусаллањ мегардад. Шакке нест, худи волидайн њам дар ин сурат талош мекунанд фаразандони худро ба хидмати њарбї фиристанд, на ба муњољират. Аз нигоњи ин љониб, ќабули ин пешнињодњо кишвари моро як ќадам ба раванди шаклги-

11

рии артиши касбии муосир наздик мекунад. Љањон ба њамин самт рафта истодааст ва доштани артиши касбї яке аз нишонањои давлати муосир мебошад. Табиист, ки дар шароити имрўза барои кишвари мо ин амалишаванда нест, вале заминањояшро бояд аз њоло гузошт. Лоињаи таѓйиру иловањо ба ќонуни зирабти масъала низ бо њамин њадафњо омода ва пешнињод гаштааст. Умед аст дар фурсатњои наздик ва муносиб ин лоиња вориди расмиёти Маљлиси намояндагон бигардад. Чун масъалаи даъват ба хизмати њарбї як масъалаи миллї ва тавре дар боло ишора рафт, масъалаи доѓи љомеъа мебошад. Хеле хуб мебуд, агар коршиносону мутахассисон ва дар умум шањрвандон назарњои худро оид ба ин мавзўъ ба мо ирсол мекарданд. Муњиддин Кабирї, вакили Маљлиси намояндагон

Мусалмонон чаро зоранду хоранд? Ислом аз таслим буда, касеро, ки ба амрњои Худо (љ) содиќ бошад, муслим меноманд. Худованд мефармояд: «Худоро бипарастед ва чизеро шарики Ў ќарор надињед ва ба падару модар, хешовандон, ятимон, мустамандон, њамсояи хеш, њамсояи бегона, дўсти мувофиќ, рањмондагон ва бандагоне, ки молики онњоед, некї кунед (сураи «Нисо», 36). Ин амрњои Аллоњ таъолоро кї ба халќ мерасонд? Албатта, Муњаммад(с), ки Худованд (љ) мефармояд: «Агар маро дўст доред, Пайѓамбарро дўст доред ва намунаи зебої аст ва ин дунёву охиратро ба хотири Пайѓамбар(с) офаридам». Аллоњ аввал Пайѓамбар(с) ва сонї пайравони содиќашро дўст медорад. Њатто «касе нисбати онњо бењурматї ё аз суннати Њазрат кор нагиранд, ба љанги ман тайёр шавад». Дар навбати худ Њабиби Худо, муаллими башарият Муњаммад (с) ба мо, умматон ањодиси зиёдеро ба мерос гузоштаанд, ки баъзе аз онњоро чун ќатрае аз бањр ин љо меорем: 1. Њар кї дар паси њољати бародараш бошад, Худо дар пайи њољати ў бошад.

2. Њар чї дорї (амалњои бад ё нек), биёр, то шинохта шавї.

3. Некхўї ва хушњамсоягї

хонањоро ободу умрњоро дароз мекунад.

4. Мумкин нест, мўъмин сер бошад ва њамсояаш гурусна…

5. Мўъминон масолењи сохтмонанд, њама якдигарро нигоњ медоранд.

6. Худо ба ѓайр аз рањмдилон рањм намекунад.

7. Њар кї дасти танњоеро кушоиш дињад, Худо дунёву охирати корашро осон кунад.

8. Њар кї ба Худову мављудияти олами дигар имон дорад, њамсояро гиромї дорад.

9. Ибодате болотар аз гуруснаро сер кардан нест.

10. Некии бемаврид зулм аст.

11. Њар кї ба њамсоя бењурматї кунад, аз фоида мањрум шавад.

12. Бењтарини шумо касест, ки ба некиаш умедвор ва аз бадиаш дар амон бошад.

13. Њар кї ба мардум рањм накунад, Худо ба ў рањм накунад.

14. Пайѓамбар(с) фармуданд: «Љабраил(а) дар бораи некї кардан ба њамсоя чунон бисёр гап заданд, ки њатто ман фикр кардам, њоло њамсоя меросхўр њам мешавад».

15. Њамсоя ба њамсоя чордањ њаќ дорад.

16. Њамсоя се хел аст: 1. Њамсояи хеш ва ў се њаќ дорад: а) њаќќи Ислом, мусалмонї; б) њаќќи

хешовандї; в) њаќќи њамсоягї; 2. Њамсояи мусалмон ду њаќ дорад: а) њаќќи Ислом; б) њаќќи њамсоягї; 3. Њамсояи кофир як њаќ дорад, ки ин њаќќи њамсоягист.

17. Пайѓамбар Муњаммад(с) фармудаанд: савганд ба Худо, имон надорад. Сањобањо гуфтанд: кї имон надорад, эй Расули Худо? Пайѓамбар (с) гуфтанд: касе, ки њамсояаш аз бадињои ў дар амон нест.

18. Бадтарини халќ касест, ки мардум аз ў тарсанд.

19. Вой бар он, ки бар озодагон ситам кунад 20. Савдои он, ки бињиштро фаромўш карда, дунёи фониро дўст дорад, пурра зиён аст.

21. Аз дуои мазлум парњез кунед, зеро миёни ў ва Худо њиљоб нест, гарчанде кофир бошад.

22. Касоне, ки аз зарурат изофа хонаву маконро ба манфиат обод кунанд, ин хонаву макон болои ишон бор хоњад шуд.

23. Касоне, ки бидуни зарурат хонањои баланду бузург месозанд, ба “асфаласофилин” сазовор хоњанд шуд.

24. Касоне, ки ба зўру зулм як ваљаб замин ё роњи касеро ѓасб кунанд, дар Рўзи ќиёмат то замини њафтум гирифта, ба гардани ишон овехта хоњад шуд. Бо вуљуди ин њама таъкидоти

неки Паёмбар (с) кунун марњилае фаро расида, ки моро аз чунин як таълимот дур карда истодаанд. Манзури ман ин аст, ки ба таври расмї ин панду њадисњои Паёмбар (с) дар њељ як мактаби миёнаи мо таълим дода намешавад. Илова бар ин дар таълимоти динии беруназмактабї таѓйироти љиддии манфї ба вуљуд омад, ки њам ќабули иддае аз ќавонин ва масдуд намудани омўзиши улуми динї будааст. Баъд аз љашнгирии Соли Имоми Аъзам фишорњо болои диндорон афзуданд. Ќавонини марбут ба дину танзими анъана ба њадде Исломро масдуд намудаанд, ки дар тасвири он чизе наметавон гуфт ба љуз ин мисраъњои Муњаммад Иќболи Лоњурї: Ислом на фаќат савму салот аст, Илм асту низом асту њаёт аст. Њоли кунунии мо боз њам гуфтањои Иќболро ба хотир меоранд: Шабе пеши Худо бигристам зор: Мусалмонон чаро зоранду хоранд? Нидо омад: намедонї, ки ин ќавм, Диле доранду мањбубе надоранд! Пас, дар чунин њол, бояд ќуввае бошад, то моро аз ботлоќи ѓафлат ба берун бикашад, ки он њам метавонад ЊНИТ бошад. Иќболи Бухорї

12

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

ИНУ ОН

Ањамияти дин дар љомеъа «Касоне, ки имон овардаанд ва дилњои онњо бо ёди Худо ором мегирад: огоњ бошед, ки бо ёди Худо дилњо ором мегиранд»,

(сураи Раъд, 28)

Хонандаи муњтарам, ба хотири рушду ташаккули дониши фарњангї ва тафрењи шумо нашрия тасмим гирифт, дар гўшае аз суњуфи худ суолњоеро њузуратон матрањ намояд. Худро санљед ва бањра гиред, хонандаи арљманд! Посухи даќиќи суолњо дар шумораи оянда мунташир хоњад шуд.

имтињон

1. Дар Ќуръон чанд сура бо «Алиф-лом-ро» шурўъ мешавад. а) 4 сура б) 5 сура в) 6 сура 2. Панљумин халифаи рошид кист? а)Њазрати Имом Њасан б) Њазрати Умар ибни Абдулазиз в)Њазрати Муовия

3. Агар шахсе панљсад гўсфанд дошта бошад, чанди онро закот бояд дињад? а) 3 -то б) 4 -то в)5 -то 4. Дар кадом рўз Расулуллоњ (с) сафар карданро дўст медошт? а) душанбе б) љумъа в) панљшанбе

Аз илоњиётшиноси шинохтаи муосири њинду Шрила Такур суол кардаанд, њамаи динњо тасдиќ мекунанд, ки роњи воќеъї ба сўйи Њаќ танњо дар њамин динњост. Пас дини шумо (буддої) аз дигар динњо бо чї фарќ мекунад? Ў дар посух гуфтааст: Бале, роњњо барои шинохти њаќиќати мутлаќ мухталифанд. Худованд барои њар кас роњро боз гузоштааст, то мардум ба сўйи Ў биёянд. Муњим нест, ки нодонї ё доно, зодаи Байтулмуќаддасї ё Парагвай. Њар касе имкон дорад ба сўйи Худованд њаракат намояд. Динњои гуногун теѓањои як алмосанд, ки Худованд аст. Барои њар шахс дар шароиту замони хос мумкин аст яке аз ин теѓањо дорои ањамият бошад, ки роњро ба сўйи њаќиќати мутлаќ барояш њамвор созад. Вале ин маъное нест, ки дигар теѓањо нохубу беањамиятанд. Бале, њељ як дин инсонро ба роњи нохубу носавоб даъват ва рањнамої намекунад. Инсон камолоташро мањз тавассути дин меёбад ва дин фаќат манфиат меорад њам аз лињози фардї ва њам иљтимоъї. Яке аз ањамиятњои муњими дин инсонро худошиносу мўътаќид гардонидан ба Худост. Худое, ки тамоми хайроту иззат, умр ва зиндагї дар дасти Ўст. Мањз бо њамин васила ботини инсон ором, хушу хурсанд ва ќонеъу собир мегардад. Дин инсонро соњибирода, гузаштпазир ва ѓолиб бар тамоюлоти нафсонї гардонида, ўро аз њолату сифатњо ва ѓаризањои харобкунандаю нобудсоз нигањдорї менамояд, инсони мўъминро аз њар гуна фасод, табоњї, таљовуз ба њуќуќи дигарон ва зулму ситам бозмедорад. Мардуме, ки бо њам зиндагї мекунанд ва дар суду зиён, иззату зиллат,

зиндагиву марг шариканд ва дар тарзи фикру эњсосот ба њам шабоњат доранд, љомеъаро ташкил медињанд. Ањамияти муњими дин барои љомеъа эљоди вањдати маънавї ва бародарию ягонагї миёни афроди љомеъа буда, муассиртарин васила барои улфат додани дилњо ба якдигар аст. Дар сураи «Оли Имрон», 103 омадааст: «Њама ба ресмони илоњї ба якљоягї чанг бизанед ва пароканда машавед. Неъмати Худоро ба ёд оред, ки шумо бо њам душман будед, Худо дилњои шуморо ба њам наздик кард ва ба неъмати Худо бо њам бародар шудед». Дин азияту озор ва шарорати мардумро аз якдигар мегирад ё лоаќал кам мекунад, шарру фасодро, ки боиси бадбахтии фарду љомеъа мебошанд, аз байн мебарад, љомеъаро ба дастгирии њамдигарии аъзои он бар анљоми корњои хайр водошта, мардумро аз њамдаст шудан бар анљоми бадї ва гуноњ бозмедорад. Онњоро аз адовату душманї ва аз дўзах сохтани муњит барои њамнавъони худ нањй карда, аз азоби сахт барњазар медорад. Худо дар Ќуръон мефармояд: «Њамдигарро бар некї ва парњезгорї кўмак кунед ва бар гуноњи душманї кўмак накунед. Аз Худо битарсед, ки азоби Ў сахт аст», (сураи «Моида», 2) Хулоса, дин бо ќонуну барномањои инсонсозии худ љомеъаро шакл медињад, ки рўњи он хайри мутлаќ аст. Бо чунин барномаи ќавию бонишот ва сарбаланд, афроди љомеъа дорои саодати дунё ва охират хоњанд буд.

Ќиматшоев Шафаќ, аспирант

5.Шашумин њамсари Расулуллоњ (с) кї буд? а) Хадиља (р) б) Њафса (р) в) Умми Салама (р) 6. Аввалин беморхона дар кадом шањр сохта шуд? а) Фаронса б) Баѓдод в) Британиё 7. Бори аввал баландтарин бинои бисёрманзила дар куљо сохта шудааст? а) Олмон б) Дубай в) Амрико 8. Сохтани аввалин соат ба кадом сол дуруст меояд? а) 576-и милодї б) 578-и милодї в) 577- милодї 9.Аввалин касе, ки вируси компютерро ихтироъ кард, кист? а) Фрид Кокан в) Љет Рексин б) Љон Лољи Бертї 10. Аввалин нишонањои бузурги ќиёмат чист? а) Озодии фисќу фуљур б) Баромадани Даљљол в) Сарварии њокимони золим

Љавоби суолњои Шумораи гузашта: 1)а 2)б 3)б 4)а 5)б 6)в 7)а 8)в 9)б 10)в

www.nahzat.tj

1 майи соли 2014

ПУРСИШ

13

Чаро дар паёми имсолаи Э.Рањмон ёде аз муњољирин нашуд? Назароте чанд аз коршиносону тањлилгарони ин масъала аз сомонаи ББС, ки онро манзури хонандаи «Наљот» месозем. Бале, тибќи гузоришњои расмї дар Русия беш аз як миллиону 300 њазор муњољири тољик ба сар мебаранд ва ин яке аз мушкилоти доѓест, ки коњиш пайдо кардани хешро интизор дорад. Бархе аз намояндагони ањзоби сиёсї паёми имсолаи раисиљумњури Тољикистонро гўш карда, ишора ба он доранд, ки ишон дар суханронии имсолааш натанњо аз љанбањои масъалаи муњољират ёдовар нашуд, њатто аз масоили дигари доѓи љомеъа њам зикр накард. Иддаи дигаре бар ин назаранд, ки Эмомалї Рањмон агарчи мустаќиман масъалаи муњољиратро дар паём нагуфта бошад њам, аммо бархе аз масоили рабт дошта ба он, аз љумла таъмини сокинон бо љойњои нави кориро ошкоро зикр кард. Вале бисёре аз коршиносон бар ин боваранд, ки њукумат дар њалли душворињое, ки муњољирон рў ба рў њастанд, дасткўтоњ аст. Аз ин рў, њатто маќомоти баландпоя њам аз ёдовар шудани мушкилоти мавриди назар худдорї мекунанд. рои иќтисоди кишвари дигар хизмат мекунанд. Эњсоси миллии онњо дар ин поя коњиш пайдо карда, тањти фазои иттилоотии кишвари бегона ќарор мегиранд, аз ахлоќи њамида ва урфу одати ташаккулёфтаи миллї канор мемонанд. Бинобар ин, метавон гуфт, ки мавзўъ ва масоили мубрами давлатдории муосир аз мадди назари раисиљумњур дур монданд.

аст ва зикри љанбањои мушкили муњољират ба манфиат нест. Ваќте шабакањои телевизионии њукуматї гузориш медињанд, ки муњољирон суханронии Эмомалї Рањмонро аз тариќи телевизионњо гўш мекунанд, ин дурўѓи мањз аст. Зеро муњољирон дар рўзњои корї, гоњо истироњатї њам дунболи маблаѓе барои зиндагї мебошанд ва ваќти тамошои телевизионро надоранд.

Шокирљон Њакимов, муовини рањбари ЊСДТ: -Аввал ин ки паём ва моњияту тарзи усули навиштани он аз љониби њукумат тафовут дорад. Вале боиси таассуф аст, ки то њол масъулони дастгоњи раисиљумњур ба ин тафовутњо сарфањм нарафтаанд ва паёмњо аслан дар шакли њисобот ироъа мешаванд. Дуввум, масоили хеле муњим ва мубраме њастанд, ки президент Э.Рањмон бояд дар њудуди 30 даќиќа хондани паёмро мањдуд ва вазифањои аввалияро дар робита ба вуљуд овардани заминањои њуќуќиву андешидани тадобири мушаххас муайян мекард. Вале боиси таассуф аст ва шояд махсус њам бошад, ки љаноби Э. Рањмон дар суханронии худ аз масоили муњољират, њалли ќобили мулоњизаи масъалаи таъмини љои кор, истифодаи доимии нерўи барќ, ки фаъолияти муътадили иќтисоди миллиро таъмин мекунад ва кафолат медињад, сарфи назар кард. Чун имсол ваколати парлумони Тољикистон ба анљом мерасад ва интихоботи воќеъї метавонад боиси љалби сармояи хориљї ба Тољикистон, њамчун кишвари ниёзманд ќарор бигирад, њамчунин 20- солагии тасвиби Ќонуни асосии Тољикистон дар назар аст. Мувофиќи маќсад мебуд, ки дар суханронии хеш раисиљумњур таваљљуњи рањбарият ва сохторњои њукуматро ба ормонњои ин ќонун љалб мекард, аммо афсўс дар ин маврид чизе садо надод ва шояд махсус њам бошад. Ваќте сухан дар бораи муњољирату муњољирин меравад, чаро аз гуфтани ин мавзўъ раисиљумњур худдорї кард, пас маълум мешавад, ки ин камбудии аслии Њукумати Тољикистон аст ва кор ба љое расида, ки кулли мардуми ќобилияти мењнатї дошта ба-

Ишора аз пиёда шудани барномањои дигари бузург ва муассиру таваљљуњангез њам зимни ин гуна њамоишњо камтар ба мушоњида мерасанд. Фикр мекунам, дар паёми имсола љуз аз калон гуфтани бархе аз дастовардњое, ки дар мањдудаи хос анљом гирифтаанд, чизи дигаре эњсос нашуд. Бале, пешрафтњои мавриди назарро кадом љонибе истисно карданї нест, вале масъала ин аст, ки ин пешрафтњо дар зиндагии аксари сокинони кишвар таъсири чашмгире надоранд. Бо дарназардошти гуфтањои боло, суханронии имсолаи раисиљумњур бештар паёме буд ба хотири паём.

Каромат Шарифов,раиси Љунбиши муњољирони тољик Њикматуллоњ Сайфуллоњзода, мудири кулли ВАО-и ЊНИТ: дар Русия -Матрањ намудани масъалаи муњољират аз сўи раисиљумњур ба он хотир аст, ки барои мисол, агар нафареро барои љарроњї омода созанд, нахуст пизишкон љаласаи вижае доир мекунанд, то вазъи воќеъии беморро ошкор намоянд. Вале Њукумати Тољикистон дар мавриди муњољирон ва вазъи кунунии онњо иттилои даќиќе надорад, њатто барои ба даст овардани он кўшише низ намекунад. Муњољирони тољикистонї, гурўњи бузурги муташаккил аз миллион нафар буда, онњо њам давлати пешрафта ва њуќуќї доштан мехоњанд. Вале рањбарон, аз љумла, раисиљумњури Тољикистон дар бораи онњо њарфе намегўянд ва муњољиронро ба њоли худашон вогузор мекунанд. Муњољирони тољик, ваќте ними даромади нохолиси миллии Тољикистонро фароњам месозанд, мехоњанд интихоботи демократї, аз љумла интихоботи раёсатиљумњури воќеъї доир шавад. Дар миёни маќомоти давлати Тољикистон муњољирон низ мехоњанд намояндагони худро дошта бошанд. Аммо давлати Тољикистон ин њаќ, яъне пешнињоди намояндаи онњоро дар интихобот ба њайси номзад лозим намебинад, ки ин наќзи ошкори њуќуќи шањрвандист. Аз ин рў, раисиљумњурро машварат додаанд, ки дар мавриди ќишри дигари љомеъаи Тољикистон суханронї карданаш бештар

Аслан банда бар ин назарам, ки дар мо аз аввал то ба имрўз ба мантиќи аслии суханронињои солона ё паёми раисиљумњур сарфањм нарафтаанд, ки њадаф ва манзур аз чунин суханронињо чист ё дар як њарф паём, яъне чї? Маъмулан дар ин гуна суханронињо гузориши масоил сурат мегирад ё таъкид ба бархе аз камбудињое, ки дар љомеъа мављуданд. Аз нигоњи ин љониб, манзур аз фиристодани паём, агар корњое бењтар шудани вазъи зиндагї баъд аз паёми ќаблї ошкор аст ва ё дастовардњое рўи даст гирифта шудаанд, бояд аз онњо ишора шавад, вале љанба ва масъалагузории аслии паём бояд дар сатњи баланд бошаду ба дурнамо нигаронида шавад. Яъне рањбари давлат ба љомеъаи кишвар ва хориљи дуру наздик аз амалкарди кобинаи хеш паём мефиристад. Мутаассифона, барномаи стротежї барои аз миён бурдани душворињои умдаи иљтимоъї, аз љумла муњољират ва барномањои даќиќ барои коњиши сатњи берун шудани ќувваи корї аз кишвар дар суханронии имсолаи раисиљумњур ба таври љиддї матрањ нашуданд. Ошкор нашуд, ки рушди муњољират барои њукумат барномаи стротежист ё чизи дигар? Оё ишора аз муњайё шудани љойњои корї гул задани мардум аст ё кўшише барои коњиш ёфтани сатњи муњољират?

Усмон Солењ, масъули бахши иртибот бо љомеъаи ЊХДТ Эмомалї Рањмон, дар мавриди њалли мушкилоти дигари иљтимоъї, аз љумла таъмини сокинон бо љойи кории доимї, ки дар суханронии худ таъкид бар он дошт, мустаќиман ба њалли мушкилоти муњољират ва поён додани шиддати он таъсири мусбї дорад. Фикр мекунам, мустаќиман аз муњољирон ёдовар нашуданд, зеро дар суханронињои солњои ќаблї ва нишастњои мухталифи њукуматї ба муњољирату муњољирон таваљљуњи хос зоњир мекарданд. Њамин аст, ки ахиран њукумати Русия бархе аз имтиёзњоро дар соли ахир барои муњољирони тољик иттихоз кард ва содда кардани дарёфти шањрвандї яке аз онњост. Њамчунин, ин масъала мунтаззам дар мулоќоту нишастњои кумиссияњои вижаи кории Тољикистону Русия ва нињодњои марбутаи давлатї доимо баррасї мешаванд. Масоили муњољирону муњољират доимо дар мадди назари Љаноби олї ва маќомоти тољик њаст ва раисиљумњур дар нишастњои мухталиф њамеша дар мавриди вазъияти муњољирон масъалагузорї мекунад.

14

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

ФАСОД Сафархўља таъин мегардад. Аз ин аризаву шикоятњо низ беш аз як сол мегузарад, вале чора ва натиљае ба даст наомадааст. Ариза навиштану шикоят бурдан ва њаќќи худро талаб кардан як муаммои сарбастаеро мемонад. Дар ин муњити бедодї, агар беист дод бигуї њам, касе ба додат намерасад. Давлат њамчун мавњумот дар тафаккури мардум ва навиштаљоте дар рўи коѓаз вуљуд дорад. Њукумат бошад, барои њукуматдорон аст, на барои мардум. Мисоли равшан њамин аст, ки ваќте нисбати Холмўъмин Сафаров, раиси Кумитаи љангал ва њифзи табиъат, яке аз аќрабои президенти Тољикистон сўиќасд сурат гирифт, муфаттишоне (ба мисли Шерлок Холмс ва Эркюл Пуарои ривоятї) пайдо шуда, оби дарёро хушкониданд, тамоми њаракатњоро боздоштанд ва ќотилро дарњол ба даст дароварданд, њол он ки худорањаматї бою бадавлат буду хеши президент. Лекин ин бечорањои љабрдидаи номбаршуда њамагї як шањрванди оддии кишваранд ва он пули рабуда шуда, ки баргардонида намешавад, аз мењнати тоќатфарсои

Бисмиллоњир рањмонир рањим. Як дўстам љабрдида асту феълан дар талоши он аст, ки њаќќи додарашро аз соњибмансабони ќаллоб, ки дар пушти њарфњои љомеъаи њуќуќбунёд золимона амал мекунанд, ба даст орад. Сад афсўс, ки њаќ ба њаќдор намерасад. Дўстам љигаррешу мазлум боќї мондаву золими авомфиреби љинояткор бељазо. Ёд дорам, њанўз солњои донишљўї дотсент М. З. Рањимов дар љараёни дарс мегуфт: нуќтаи асосии ќонун ба инобат гирифтани адолат дар тањияи он аст. Аз солњои аввали истиќлолият инљониб ба назар мерасад, ки ќонунгузорињо аз як сў ѓайриодилона ба тасвиб мерасанд, аз сўи дигар дар ростои риъоя ва иљроиши онњо аксаран таљрибаи талхи ќонуншиканињоро шоњид мегардем. Ин воќеъае, ки дар мавриди он гуфтан мехоњам, дар дењаи Арали ноњияи А.Љомї ба вуќўъ пайвастааст, вале дар њамаи нуќоти дигари Тољикистон њам рўй доданаш мумкин аст, чунки чунин воќеъа ѓайримуќаррарї нест. Чењраи имрўзаи кишвари моро бо фасоди молияш мешиносанд. Бењтар аст, барои кўтоњии баён наќшаи ќаллобии ваколатдорони давлатиро бо дастёронашон ин љо матрањ намоям: Нуриддинов Умар Бобомуродович – љонишини Сардори шуъбаи ташкилии Дастгоњи иљроияи Президенти ЉТ Дастёраш Холов Шуњрат Шерович – боѓбони ќасри Президент Нуралиев Саидшоњ – раиси љамоати дењоти Арал Нозимов Носир Зоирович - дастёри раис, бекор Мардуми дењаи Арал Ин рўйдод байни солњои 2007-2008 ба вуќўъ пайвастааст. Пулро бо ваъдаи додани замини наздињавлигї бевосита аз мардуми дењаи Арал бошандаи худи њамин дења Нозимов Носир Зоирович, њамнишин ва њамтабаќи раиси љамоъати Арал Нуралиев Саидшоњ њудуди 40 њазор доллар љамъ кардааст. Рўйхати шахсоне, ки ба њамдењаи худ пул доданд: 1. Ќобилов Мирзокарим 8000 доллар; 2. Гадоев Ќамариддин 4000 доллар; 3. Акрамов Эмом 4000 доллар; 4. Љўраев Мањмадсаид 4000 доллар; 5. Фозилова Мењрї 2000 доллар; 6. Фозилов Носир 2000 доллар; 7. Азимов Толиб 2000 доллар; 8. Забиров Усмонљон 2000 доллар; 9.Њољї Солењ 4000 доллар; Љамъ: 32000 доллар. Боќї 8 њазор долларро худи Нозимов Н.З. ва Нуралиев С. Медонанд, ки аз кї гирифтаанд. Пулро

Ѓорати амонат дар љомеъаи њуќуќбунёд

асосан Нозимов, шахси бекор ва њампаймони Нуралиев аз шахсони дар рўйхатбудаи дењаи Арал љамъ кардааст, ки албатта, дар ин кор манфиъате дошт. Ў тамоми маблаѓ, љамъ 40 њазор долларро ба дасти њамсинф ва љўрааш, зодаи љамоъати Арал, Холов Шўњрат Шерович, боѓбони сањни ќасри Президенти ЉТ медињад. Дар навбати худ Холов Ш. ин маблаѓро ба Нуриддинов Умар Бобомуродович, љонишини сардори шуъбаи ташкилии Дастгоњи Президенти ЉТ, ба истилоњ куратори заминњои вилояти Хатлон медињад, ки боз њам ин љо манфиъате њаст. То ба имрўз ќаллобони соњибмансаб бо дастёрони худ на ба ваъда вафо карданду на амонати мардумро расониданд. Афроди дар рўйхат овардашуда дар ин байн се маротиба бо Нуриддинов У.Б. дар њузури Нуралиев С., Холов Ш. Ш. ва Нозимов Н. З. вохўрї гузарониданд. Якум маротиба дар моњи сентябри соли 2009 дар боѓи «Фирдавсї»-и шањри Душанбе, бори дувум, охирњои соли 2009 дар ќањвахонаи «Коинот»-и ноњияи А. Љомї ва маротиба савум, соли 2010 дар дењаи Арали ноњияи А.Љомї. Дар ин се вохўрї Нуриддинов У.Б. иќрор шудааст, ки дар њаќиќат, пулро аз дасти Холов Ш. Ш. гирифтааст ва 24 сол боз дар вазифањои баланд кор карда истода, ба касе хиёнат накардааст ва гўё фаќат имзои президентро барои иљозати таќсимоти замин интизор мебошад. Вале баъдтар маълум мешавад, ки ин шахсияти ќаллоб бо њамин ќиссаву маром чандин одамони дигарро низ фиреб дода будааст. Бо арзу шикояти дигарњо, аввал аз мансаб ронда, баъд њамчун љинотякор ба суд кашида шуда, дар аввали соли 2012 бо ќарори суд њукми 9-солаи зиндонро ба ў лоиќ мебинанд. Чун дар ќаллобї «њунарманд»

буд, бо истифода аз амалкардњои коррупсионї аз «соњибон»-и ќонун ќарори судро «харида» ба озодї мебарояд. Ваќте бепоя будани ваъдањои додани замин ошкор мешавад, љабрдидањо фишори хешро болои дигар дастандаркорони ин ќазия афзоиш мебахшанд. Аз номи Нуралиев Саидшоњ ба нињоди ќудратии ноњияи Њисор аризаи шикоятї ворид мешавад ва масъули тафтишот Шулашов таъин мегардад. Нуриддинов Умар Бобомуродович, зодаи дењаи Хонаќои Кўњии ноњияи Њисор мебошад ва ин шахс њамчун љонишини сардори шуъбаи ташкилии Дастгоњи президенти ЉТ кори асосиро дар ин ќазия иљро кардааст. Баъди баромадан аз зиндон, ба гуфти баъзе шоњидон, шиносномаашро дигар карда, ба Русия мегурезад. Ин одам соњиби моликияти зиёд, аз љумла бўстонсаро буда, бо фурўхтани яке аз моликиятњояш зиёни ба мардум расонидаро љуброн карда метавонист. Лекин ин корро намекунад ва гурехтанро авло мебинад. Зарардидањо чандин бор ба Хонаќоњи Кўњї мераванду меоянд, охирин маротиба 3-юми марти соли 2014 он љо рафтанд ва баъди интизорињои зиёд бо Солењ, бародари Нуриддинов У.Б. ва холабачааш Њољї Раљаб вохўрдаанд. Вале ба љойи амонатро баргардонидан онњо боз њам ваъдаашон додаанд. Бо ин њол њафтум сол паси сар шуду соли њаштум оѓоз ёфт... Аз номи љабрдидањо М. Фозилова Ќ. Гадоев, М. Ќобилов унвонии сардори шуъбаи мубориза бо љиноятњои муташаккили РКД минтаќаи Ќўрѓонтеппа аризањои шикоятї доир њамин ќазия ворид мешавад ва масъули ин кор љонишини сардори шуъбаи мазкур, подполковники милиса Давлатов

ѓарибї ба даст омадааст. Онњо кадом мансабу масъулияти давлатиеро ба дўш надоранд, танњо аз сабаби тангии рўзгор, шароити мањдуди иљтимоъї ва ниёзи шадиди манзил, ба инсонњое бовар карда, амонати худро супурдаанд, чун амали онњо маъмулмист ва бепул касе ниёзашонро бароварда сохта наметавонад. Яке аз онњо ба ќарибї 50-сола мешаваду наберадор аст, вале на манзил дораду на њавлї, чор фарзандаш дар чор гўшаи Тољикистон басар мебаранд. Њанўз дар давраи љанги тањмилї 122 нафари сокини аз њамин дењаи Аралро бегуноњ ба ќатл расониданд, молу љињозњоро ѓорат карда, хонањоро сўзониданд. Охир, ин њама бас набуд, ки дар давраи осоишта амонатњои мардумро мегиранду аз сўйи давлат ва њукумат чорае дида намешавад? Конститутсия Тољикистонро давлати њуќуќбунёд ва иљтимоъї эълон медорад, вале бо чашми сар фасодзадагиро мебинем. Фасоди молиро масъулини давлатї созмон додаанд, на шањрвандони оддї, шањрванди оддї ба њељ ваљњ ибтикори фасод шуда наметавонанд. Аќли солим ва мантиќ ин мулоњизаро мефармояд, фард-фарди љомеъа шоњиди воќеъиятанд. Бинобар ин њуќуќшиносњои нињодњои ќудратиро њаќшиносї бояд на њаќношиносї. Њуќуќњои шањрвандони Тољикистон њамеша бояд таъмин бошанд. Ин яке аз нуќтањои асосиест, ки пайваста дар тамоми паёмњои Президенти кишвар садо медињад. Ваќте риъояи њуќуќи шавњрванд таъмин нест, аз тараќќиёти босуботи љомеъа њарф задан маънї надорад! Муњиддин Шарифзода

www.nahzat.tj

15

1 майи соли 2014 ФАЛСАФА

Ихлос ва эњсон: рањоварди сулук дар тасаввуф

Яке аз мабоњиси муњим дар ирфон ва тасаввуфи исломї ихлос аст. Ихлос дар истилоњи ањли шариъат ва сўфия ин аст, ки анљоми аъмоли њасана ва ибодот хос барои Худованд(љ) гардонида шавад ва љуз ризои Ў таъоло чизи дигаре аз анљоми он маќсуд набошад. Шайхулислом Пири Њирот ихлосро аз майдонњои роњи тариќат донистааст ва иборати ў чунон менамояд, ки ихлос аз хасоиси аъмол аст, чун он аз лавозими умуми аъмол ба шумор меравад. Вай мегўяд: «Ихлос вижаи кирдор аст ва он се ќисм аст: ихлос дар шањодат ва он дар Ислом аст ва ихлоси хидмат ва он дар имон аст ва ихлоси маърифат ва он дар њаќиќат аст». Љавњари эътибори аъмол ихлос аст, чунонки бидуни ихлос њељ амали њасанае аз арзишмандї бархурдор намебошад ва фоидае ба соњибаш намебахшад, лизо подоше бар он мутаратиб намегардад. Имом Абуњанифа (р) мефармояд: «Њар гоњ риё дар амале вуљуд дошта бошад, музди онро ботил мегардонад, чунончи уљб низ њамин гуна аст». Ин сухани Имом Абуњанифа(р) баёнгари арзишмандии ихлос аст, зеро ваќте рибо, уљб ва самъа, ки манофии (зид, муќобил) ихлосанд музду подоши амалро зоеъ гардонанд, собит мешавад, ки адами ихлос дар тоъот онро беарзиш месозад. Бар мабнои ин андеша њар кї ба нияти ин ки мардум амалашро мушоњида кунанд ва ўро некў пиндоранд амалеро анљом дињад ва ё ин ки шунавонидани мардумро аз анљоми њасанот маќсуд дошта бошад, на танњо амалаш музду подоше надорад, балки гуноњеро низ бо он муртакиб шудааст, зеро ибодатро барои ѓайри Худованд анљом додааст, ки аз љумлаи анвои ширк баршумурда мешавад. Худованд мефармояд: «Пас њар кас лиќои Парвардигорашро умедвор аст, бояд амали солењ анљом дињад ва ба ибодати Парвардигораш касеро шарик нагардонад» (Сураи «Ќањф», ояи 101). Мурод аз ширк дар ин оя њарду навъи ширк, ширки љалї ва ширки хафї аст, ки бо ин умумият риё ва самъаро низ шомил мешавад, бинобар ин мављудияти риё ва самъа ба ихлос мунофот дорад. Дар «Кашф-ул-асрор» њамчун соири осори ирфонї бар ихлос дар ибодат таъкид сурат гирифтааст, њатто дар он љо аз ихлос тасвире љомеъ ироа шуда, ки њама абъод њаёти ибодии соликро дар бар мегирад, чунончи омадааст, ки: «Мустафо(с)-ро пурсиданд, ки ихлос чист? Гуфт: Он ки гўйї: Парвардигорам Худованд аст, баъд аз он тавре ки маъмур шудаї истиќомат варзї». Дар ирфони исломї ихлос дар аъмол ва сидќ дар ањвол ва маќомот

асоси кор аст, тавре ки бидуни он на аъмолро арзише ва на ањволро эътиборе аст. Рўзи ќиёмат аъмоли бидуни ихлосро дар назди Парвардигор ќадре нест. Дар «Кашф-ул-асрор» дар тафсири ояи мубораки: «Дар он рўз вазн кардан ба њаќ хоњад буд. Онњо, ки тарозуяшон сангин (вазнин) аст, растагоронанд» (Сураи «Аъроф», ояи 8), ки дар баёни ањволи рўзи ќиёмат ва њисоби аъмол нозил шудааст, чунин омадааст: «Вазни аъмол ба мизони ихлос њаќ аст ва вазни ањвол ба мизони сидќ адл. Бечора ва мањрум касе, ки амали вай ба рибо олуда ва њоли вай ба уљб омехта, ки дар маќоми тарозу на он њолро ќадре бувад, на ин амалро вазне». Ихлос љавњари аъмоли бандагон аст ва бидуни он аъмол аз эътибор соќит аст, зеро равиши ихлос дар аъмол њамчун равиши ранг дар гавњар аст, чунон ки гавњар беранг санге бошад беќимат, амал бе ихлос љон кандане аст бе савоб. Аз њамин љињат ривоят шуда, ки Маъруфи Кархї (р) хештанро бо тозиёна задї ва гуфтї: ё нафс, ихласї тахалласї, ихлос кун, то халосї ёбї…». Њамчунон ки рангу дурахшаш донањои гавњарро арзишманд сохтааст, камтарин амал бо ихлос аз аъмоли зиёде ки бидуни ихлос анљом ёбад бењтар аст ва дорои арзиш аст. Паёмбар(с) барои Маъоз(р) фармуданд: «Амалро холис бисоз, њарчанд кам бошад туро кифоят мекунад». Мадлули ин њадиси муборака мерасонад, ки мадори арзиши аъмол он аст, ки барои ризои Худо сурат гирад ва кадом маќсуди дигаре дар анљоми он мурод набошад, зеро дар чунин њолате музду подоше надорад. Дар тасаввуф ва ирфони исломї ихлос дар ќалб бо аъмоли љаворењ њарду аз лавозими роњ ва аз шароити сулук пиндошта шуда, ба нањве ки иддиъои њар кадом бидуни вуљуди яке дигар ботилу наќис аст ва равандаи роњро ба љое намерасонад. Имом Раббонї дар яке аз мактуботаш мефармояд: «Мадори кор дар ќалб аст ва агар дил ба ѓайри Ў субњона гирифтор аст харобу абтар аст, муљарради аъмоли суварї ва ибодоти расмї кореро намекушояд, саломати ќалб аз илтифот ба мосивои Ў таъоло ва аъмоли солења, ки ба бадан тааллуќ дорад ва шариъат ба итёни (ба љо овардан) он амр фармуда њар ду даркор аст. Даъвои саломати ќалб

бе итёни аъмоли солењаи бадания ботил аст, њамчунон ки дар ин љањон рўњ бе бадан ѓайри мутасаввир аст, ањволи ќалбе бе аъмоли солењаи баданї муњол аст». Њарчанд амал унсури зоњирии ибодот аст ва низ илм ба ибодот ва нањваи анљоми онњо, аз анљом додани он мутањаќќиќ аст, аммо ихлос шарти сињњати њарду амри аввал аст, ки заминаи рушду борварии амалро муњайё месозад. Аз њамин љињат гуфтаанд, ки «илм тухм аст ва амал заръ (кишоварз) ва оби он ихлос. Кор ихлос дорад ва растагорї дар ихлос аст ва саодати абад дар ихлос аст. Аммо ихлос худ азиз аст, на њар љое фуруд ояд ва на ба њар касе рўй намояд». Тарки ихлос дар амал нуќси асосї дар ибодот аст, зеро ваќте касе амалеро ба унвони ибодат анљом медињад ва аз он ризои ѓайри Ў таъолоро мурод дошта бошад, гўиё бо Худованд фиреббозї кардааст. Адами анљоми ибодот њолате бењтар аз анљоми он њамроњ бо риёкорї аст, зеро дар сурати аввал таќсир дар адои ибодат ва дар сурати дувум таќсир дар адои ибодат њамроњ бо риёкорї аст, ки аз гунањои ширк аст. Мустафо(с)-ро пурсиданд: Растагорї дар чист? Гуфт: дар он ки бо Аллоњ муходаъот (макрњо ва фиребњо) накунї. Гуфтанд: ё Расулаллоњ! Муходаъот бо Расулаллоњ чун аст? гўфт: он кунї, ки Аллоњ фармуд, лекин на он хоњї, ба он амал, ки Аллоњ аз ту хост. Риёкорї, ки мунофии ихлос аст, дар ањодиси набавї мавриди мазаммат ќарор гирифтааст ва риёкорон ба азоб ваъда дода шудаанд, ки ин ањодис ањамияти ихлос ва хатари адами мављудияти он дар ибодотро собит мегардонад. Абудардо аз Паёмбар(с) ривоят карда, ки фармуданд: «Худованд(љ) ба бархе паёмбаронаш вањй фиристод, ки барои касоне, ки ба хотири ѓайри дин дониш њосил намоянд ба маќсаде ѓайр аз амал илм меомўзанд, дунёро бо аъмоли охират металабанд, либосњои пашмина мепўшанд, дилњояшон мисли дилњои гургон аст, забонњояшон аз асал ширинтар ва ниятњои дилњояшон аз њанзал талхтар аст, бигўй, ки бо ман фиребкорї ё маро масхара менамоянд. Ба хештан ќасам ёд мекунам, ки ононро ба балое гирифтор месозам, ки шахси њакимро ба њайрат водорад». Ихлос дар амал дар тазкияи нафс ва сафои ботини обиди со-

лик асаре басазо дорад. Ваќте аъмол њамроњ бо ихлос анљом шавад, боиси фаязону таљаллии нур бар дилу ботин мегардад ва ѓафлатњоро мезудояд, аммо баръакс, адами ихлос таъсироти бади худро бар вуљуди шахс хоњад гузошт, ѓафлатњоро зиёд мегардонад ва бандаро аз рањмати Њаќ ва њаловати ибодат бегона месозад. Дар «Кашф-ул-асрор» аз ояи муборакаи «Одамиро фариштагонест, ки паёпай ба амри Худо аз рўбарўву пушти сараш меоянд ва нигањбонияш мекунанд. Худо чизеро, ки аз они мардумест, дигаргун намекунад, то он мардум худ дигаргун шаванд. Чун Худо барои мардуме бадї хоњад, њељ чиз монеъи Ў натавонад шуд ва эшонро љуз Худо њељ корсозе нест» (Сураи «Раъд», ояи 11) тафсире дигар ва таъвиле бартар ироа доштааст ва чунон мерасонад, ки чун бархе афрод забонњояшонро аз њаќоиќи зикр, ки њамроњ ба ихлос аст, дур сохтанд, дилњояшон аз латоифи рањмат ва фаязони нури мушоњидат људо сохта шудааст. Дар он љо дар зайли ояи ёдшуда мехонем: «Вирди забон ва вирди дил дар њам баста ва ба њам пайваста аст, то аврод ва азкор бар забони банда равон аст ва иродати анвор дар дили вай тобон аст ва то љаворењ (дасту по ва дигар аъзои одамї) ва аркони банда ба неъмати адаб дар намоз аст, љону равони вай дар њазрати розу ниёз аст ва баръакси ин, то бар забони банда алфози бењуда меравад, дил дар ѓафлат мебувад ва то ќадам аз доираи фармон бадар менињад, њаловати имон ба дили вай роњ наёбад». Анљоми ибодот ба манзури хушнудии касе ѓайр аз Худованд(љ) таъсироти манфиро мутаваљљењи бандагон месозад, њамчунон ки ихлос дар ибодот таъсироти мусбати худро дорад. Ин амр ба вижа дар њаќќи хавос, њатто дар умури оддии ѓайриибодї њам аз арзиши вижае бархурдор аст ва муроъоти он арзишманд аст. Абўалии Даќќоќ(р) таълиле некў дар ин бора ироа дошта ва гуфтааст, ки: чун Яъќуб(а) ба хотири махлуќе (фарзандаш Юсуф(а) гиря кард, нури чашми он муборак зоил шуд, аммо Довуд(а) аз вай бештар гиря кард ва нури чашми вай аз байн нарафт, зеро гиряаш ба хотири Худованд буд. (Давом дорад)

Баргардон ва тањияи Саидмурод Шарифов

16

1 майи соли 2014

www.nahzat.tj

НАСИЊАТ ГЎШ КУН, ЉОНО...

Панду андарз

Нури Њаќ бар нури њис рокиб шавад,

Он гање љон сўи Њаќ роѓиб шавад.

(Мавлонои Румї) Аз Каломи Њаќ - Кист ситамгору золимтар аз касе, ки манъ кард масљидњои Худоро аз он ки ёд мешавад номи Худо дар онњо ва кўшиш кард дар вайронии масљидњо. Ба ин гурўњњо лоиќ нест даромадан ба масљидњо, магар њаросон. Барои онњост дар дунё хорї ва дар охират азоби бузург, (сураи «Баќара», 114) - Мисле, ки фиристодем паёмбаре дар миёнатон аз љинси шумо, ки мехонад оятњои мо ва пок месозад шуморо, таълим медињад Ќуръону њадисро ва меомўзонад бар шумо он чиро, ки намедонистед, (сураи «Баќара», 151) - Пас ёд кунед аз Ман то ёд кунам шуморо, шукру сипосгузорї кунед маро ва ношукрї макунед, (сураи «Баќара», 152) - Ай муъминон, ёриву мадад љўед дар тањсили савоби охират ба сабру намоз, њамоно Худо бо собирон аст, (сураи «Баќара», 153) Аз ањодиси шариф - Паёмбар (с) фармуд: Ѓизои як нафар барои ду нафар ва ѓизои ду нафар барои чањор нафар ва ѓизои чањор нафар барои њашт нафар кифоят мекунад, ( ривояти Муслим).

- Дар як маљлис мардуми зиёде њузур доштанд ва он Њазрат (с) дузону нишаста. Чун дар ин тарзи нишаст њам тавозўъ њасту њам риояи њоли ањли маљлис, бо ин васила љои нишасти дигарон низ васеътар мегардад, (ривояти Абудовуд) - Паёмбар (с) фармуд: Њар гоњ либос пўшидеду вузў гирифтед, аз дасти рост шурўъ кунед. Њамчунин дар љои дигар: Мард либоси зан ва зан либоси мардро напўшад, зеро Худованд ба чунин афрод лаънат кардааст, (ривояти Абудовуд) Расули акрам (с) фармуд: Њар гоњ хоби хубе дидї, бо касе баён кун, ки бо ту муњаббат дорад. Њамчунин дар љои дигар: Агар хоби баде дидї, се бор ба тарафи чап туф кун ва онро ба касе баён макун. Пањлўи худро бигардон ва се бор «Аъузу биллоњи минашшайтонираљим»-ро бихон ва аз шарри ин хоб аз Худо паноњ бихоњ, (ривояти Муслим)

Аз гуфтори ёрони Расулуллоњ (с) Ай Худо, њаќро ба ман нишон бидењ ва ба пайравии он муваффаќ гардон. Ботилро ба ман нишон дода, ба дур будан аз он тавфиќ иноят фармо. Њаќќу ботилро ба ман номуайян магардон, ки пайрави њавои нафсонї хоњам шуд, (Абубакри Сиддиќ (р)).

- Дањ чиз зоеъ аст: 1. Илме, ки аз он пурсида ва савол карда нашавад.

2. Он илме, ки ба он амал намешавад.

3. Фикри дурусте, ки пазируфта намегардад.

4. Масљиде, ки дар он намоз гузошта намешавад.

5. Ќуръони маљид, ки онро тиловат намекунанд.

6. Моле, ки дар љое масраф намешавад.

7. Аспе, ки касе онро саворї намекунад.

8. Умре, ки тўли он барои сафари охират тўша љамъ карда намешавад.

9. Силоње, ки дар ваќти зарурат истифода намегардад.

10. Илми таќвое, ки дар ќалби нафари дунёталаб бошад, (њазрати Умар (р)) - Ќабр боиси роњати касонест, ки дунё барояшон зиндон мебошад, (њазрати Усмон (р)) - Илм дунро (инсони пасту нокасро) аъло (бо иззату обрў) мегардонад. Илм аз мол бењтар аст, зеро илм туро њифз мекунад ва молро ту бояд њифз кунї. (Њазрати Алї (р)) Аз ќавли бузургон - Дар гуфтани њаќ аз касе андеша ва бим мадор, њарчанд дар пеши подшоњи замон њам бошї.

- Бо шогирдонат ба монанди фарзанд бо мењру муњаббат рафтор кун, ин боиси бештар љалб шудани онњо ба касби илм мегардад.

- Агар шахси омї дар бораи чизе мунозара кард, бо вай бањс макун, зеро обрўятро мерезонад, (аз «Панднома»-и Имоми Аъзам) - Биё то аз нишони ошноён ва њадиси мардон гўем: Эй марде, ки бомдод сар аз болиш бардорї ва шарбати ишќ бинўшї, нўшат бод.

Эй марде, ки њар шаб дилро бар оташи ишќ кабоб кунї ва љигар аз шавќ хуноб, муборакат бод. Эй ёре, ки танат аз дард месўзад ва љонат аз муњаббат меафрўзад, ин сўхтан бар ту зиёда бод, (шайх Саъдї) - Нўшервон Бузурљмењрро гуфт: Киро хостї, ки хирадаш бештар бошад? Гуфт: Душмани хешро. Гуфт: Чаро? Гуфт: Аз бањри он ки аз бадиаш эмин бошам, (Имом Ѓаззолї) - Агар ба њоли зори мустаманде гиря мекунеду аз шунидани шарњи некию фидокорї ашк мерезед, хиљолат накашеду бигиред. Аммо ба њоли худ пинњонї гиря кунед, (Муњаммади Њиљозї) - Худованд аз бас њаќиќаткору адолатпеша будани бандагонашро мехоњад, ба ин хотир мефармояд: Адолатпеша бошед, ки он ба таќво наздик аст. Аз ин маълум мешавад, ки таќво мењвари адолатпешагиву њаќиќаткорї ва тамоми корњои хуб аст. Аз дигар љониб таќво кушояндаи гирењи тамоми мушкилот буда, наљотбахши буњронњои сиёсиву иќтисодї ва иљтимоъист, (аз «Пайрањаи нур»-и устод Нурї) - Халифа дар иљрои масъулият ва вазифањои ба дўш гузошташудааш намояндаи миллат аст ва миллат њаќќи интихоб ва азли онро дар сурати инњироф дорад. Итоъат аз халифа то он ваќт лозим аст, ки ў итоъат аз Худо ва Расулаш мекунад, њар гоњ нофармоние содир шавад, итоъати ў бар уммат љоиз нест, (устод Њимматзода, «ЊНИТ: Сарварон дар њадиси дигарон») - Аз назари Ислом бењтарин зани мусалмон, онест, ки ѓаризаи љинсияш дар баробари шавњар зинда ва бедор бошад, дар баробари бегонагон хуфтаву орамида. Шавњараш њамвора омода ва хоњишоти ўро бубинад ва аз дигарон мутанаффир бошад… (доктор Сайидљаводи Мустафо) - Ёд бигир, ки дар зиндагї аз нуќтањои заъфат нуќтаи ќувват бисозї. Рози муваффаќият дар зиндагї њамеша доштани имконот нест, балки истифода аз беимконотї ба унвони нуќтаи ќувват аст.

Фароњамсоз М. Асозода

Муњаррир: Њикматуллоњ Сайфуллоњзода sangvori@mail.ru Телефон: 918-66-98-46 Котиби масъул: Шоњ Абдї Хабарнигорон: Субњияи Њомид Умед Сиддиќшоњ hayotinav24@mail.ru Нашрия дар сомонаи

www.nahzat.tj

ќобили дарёфт аст Телефон: 625-77-28 Њафтанома дар заминаи гуногунандешї маќолањоеро низ ба нашр мерасонад, ки хилофи мавќеи ЊНИТ ва нашрия мебошанд. Масъулияти дурустии аснод ва далели њамагуна маводи воридшуда ба дўши муаллифон аст. Дастхат ва аксњо баргардонида намешаванд. «Наљот» меъёрњои ахлоќии фаъолияти журналистиро дар Тољикистон эътироф намудаву менамояд. Нашрия аз гузориши хабаргузорињои «Авесто», «Tojnews», «Азия плюс», «Ozodagon», «Форс», «Islamnews/ru», сомонаи родиоњои «Озодї» ва «ВВС», истифода мекунад. Њафтавор тањти раќами 0104/рз дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон номнавис шудааст ва бо теъдоди 4500 нусха дар матбааи “Муаттар”-и ЊНИТ ба чоп мерасад. Супориши раќами 170. Нархаш шартномавї. Суратњисоби мо: 20402972316264, «Амонатбонк»

Нишонии идора: ш. Душанбе, кўчаи Борбад, хонаи раќами 1, дафтари марказии Њизби Нањзати Исломии Тољикистон, тел: 239-05-80