N 36 2014

«...Бешубња, њизби Худо ѓолиб хоњад буд»,

Ќуръон: сураи Моида, ояти 56

Интихоботи оянда осон нахоњад буд

НАШРИЯИ

њИЗБИ

НАњЗАТИ

ИСЛОМИИ

ТОљИКИСТОН

№ 36 (806) Панљшанбе, 4 - уми сентябри соли 2014 -и милодї, мутобиќ ба 9 - уми Зулќаъда, соли 1435 - и њиљрии ќамарї

Монеъагузорињои маќомот дар Љиргатол

Фиреби назар ё назаре ба фиреб

Ба чашмони Љаноби Олї, Эмомалї Рањмон хок мепошанд

Сарзамини неъматњо ва ранљњо

2

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

хабар

Эътирози бахши ЊНИТ дар шањри Панљакент Рўзи 18.08.2014 аз тарафи с о х т о р њ о и ќу д р а т ии ш а њ р и Панљакент имоми масљиди дењаи Пании љамоати дењоти Шинг бо номи Муллоњабиб боздошт шуда буд. Мутаассифона, ин бор низ чун њамеша аз тарафи телевизиони њукуматї ин муллоро низ узви ЊНИТ муаррифї кардаанд. Аљибаш он аст, ки маќомоти гўё то њол намедонанд, ки имомони масољид хаќќи узвият дар ањзоби сиёсиро надоранд.

Ба ќавли шоњидон ин њодиса дар дењаи Деваштич рўзона соати 9-10 ба вуќўъ пайвастааст. Кормандони сохторњои ќудратии шањр бо тадоруки пешакї бо истифода аз фоњишазанњои њирфаии дар ихтиёрдоштаашон даст ба ин амали нангин задаанд. Агар ин кор ташкилшуда аз тарафи ин маќомот намебуд ва фоњишањо њамкоронашон набошанд, чаро дар навор танњо муллоро намоиш медињанд, вале рўи фоњишањо пинњон мемонанд!?

Туњмату ифротњои навбатї алайњи ЊНИТ

Шаби 25-уми август дар барномае тавассути шабакањои телевизиони расмии кишвар Нуралї Њабибуллоњ Гулович, сокини дењаи Понии љамоъати Шинги ноњияи Панљакент барои даст доштан дар корњои ѓайриахлоќї

муттањам дониста шуд ва њамчун узви ЊНИТ муаррифї гардид. ЊНИТ ин амали маќомотро идомаи туњматпароканињои ѓайриахлоќии онњо алайњи хеш дар остонаи интихоботи парлумонї медонад. Рањбарияти ЊНИТ баъд аз тафтиши рўйхати ягонаи аъзои њизб ва дар мувофиќа бо гуфтањои масъулини хеш дар Панљакент изњор медорад, ки Нуралиев Њабибуллоњ Гулович, сокини ин ноњия узви њизби мо нест. Дар њоле ки маќомот дар ин гуна барномањои худ амали шахсњоеро «бадномкунанда» мегўянд, вале худ амали бадномкунї ва туњматомезро дар њаќќи дигарон раво мебинанд.

Интихоботи «беѓолиб» боз њам дарди сар офарид

Дар кишвари њамсоя Афѓонистон чандест байни номзадњои интихобот бањсу љанљол идома дорад. Интихоботе, ки то њол наметавонанд аз “шарраш” халос шаванд. Пас аз миёнљигарии Љон Керри ќарор буд шумориши оро дар ин кишвар аз сар гирифта шавад ва тарафњо як њукумати вањдати миллї ташкил дињанд. Аммо боз њам ситоди Доктор Абдуллоњ шумориши дубораи ороро масхара хондааст. Онњо мегўянд ситоди баргузории интихобот берун рехтани орои таќаллубиро напази-

Монеъагузорињои маќомот дар Љиргатол

руфтааст, ки ин боиси хориљ шудани ситоди доктор Абдуллоњ аз раванди шумориши оро шудааст. Дар даври аввал доктор Абдуллоњ 45% ва Ашрафѓанї Ањмадзай танњо 31% раъйњоро соњиб шуда буданд. Аммо дар даври дуввум ситоди баргузории интихоботи Афѓонистон орои Ањмадзайро 56% ва доктор Абдуллоњро 43% эълон кард. Ситоди Абдуллоњ як навори сабтиеро мунташир кард, ки далели таќаллуб дар интихобот дониста шуд ва њатто яке аз масъулони ситоди интихоботии Афѓонистон, ки навори сабтї ба ў тааллуќ дошт, њамроњи хонаводааш ба Англия сафар кард ва ин кори ў шакку гумонњоро бештар кард. Њоло буњрони сиёсии Афѓонистон рўз ба рўз амиќтар мешавад. Ба назар мерасад таљрибаи “интихоботи беѓолиб” њам дар њоли шикастхўрдан ќарор дорад. Аммо маълум нест, ки ин таљрибаи љадиди бозигарони сиёсат ба ќимати љони чиќадар инсон тамом мешавад.

Рањматуллоњи Раљаб, раиси шуъбаи ЊНИТ дар навоњии тобеъи марказ гуфт, ки маќомоти мањаллї дар водии Рашт дар баргузории љаласаи моњонаи шуъбаи мазкур монеагузорињои сунъй эљод карданд. Ќарор буд, љаласаи моњонаи сайёри ин шуъба дар дафтари кории бахши ЊНИТ дар ноњияи Љиргатол баргузор мегардид, аммо бо сабаби «даъват» шудани раиси бахш, Ќурбоналй Саидмуродов ба идораи амнияти миллии ноњия ва њамчунин ба сабаби даъвои раиси «Тољикматлубот»-и Љиргатол, ки дафтари њизб дар бинои ин ташкилот воќеъ аст, барои бекор кардани иљораи дафтар, љаласаи мазкур баргузор нашуд. Рањматуллоњи Раљаб гуфт, шуъба

љаласаро дар яке аз навоњии минтаќаи Рашт баргузор хоњад кард. Њамчунин, раиси бахши ЊНИТ дар ноњияи Нуробод, ки интизор мерафт дар љаласаи мазкур ширкат кунад, аз тарафи ШКД-и ноњияи мазкур ба дафтари ин нињод «даъват» шуда, мавриди бозпурсї ќарор гирифт. ШКД-и ноњия «даъват»ро ба кадом мушкили њамсоягй рабт медињад. Масъулини шуъбаи ЊНИТ дар НТМ, ки дар минтаќаи Рашт барои ширкат дар љаласа ќарор доштанд, аз бозљўї ва талаби шиноснома дар њар пости бозрасї аз тарафи милисањо хаста шуда, ин амали маќомотро тарњрезишуда бањри баргузор нашудани љаласа медонанд.

Аввалин оташзани бинои њукумат Файзиддин Сайдалиев, собиќ ќумандон ва сокини феълии шањри Сарбанд бинои њукумати ин шањр ва идораи нотариалии онро дар заминаи нописандињои раиси шањр нисбат ба хоњишоту ниёзмандињояш ба оташ кашидааст. Ишон иќрор аст, ки ин корро аз сари хашм алайњи Ќарахон Чилаев, раиси шањр анљом додааст, яъне хоњиши пайвастаи Сайдалиевро њокими шањр барои дарёфти як порча замини наздињавлигї нодида гирифтааст. Ба оташ кашидани идораи нотариалї њам ба хотири он буда, ки писари шањрдорї дар он љо кор мекунад. Чунин ба назар мерасад, ки Файзиддин Сайдалиев тўли як сол дунболи њокими шањр ва дигар маќомоти он барои дарёфти ќитъаи замине сарсону саргардон буда, аз бетаваљљуњии онњо нисбати ниёзмандињои мардум шикоят мекардааст. Бубинед, њатто судяи баррасикунандаи парвандаи љиної иќрор аст, ки агарчи амали мањкумшуда љиноят ба шумор равад њам, дар натиљаи беањамиятии мансабдорон рух додааст. Вале суоли матрањ ин аст, ки агар суд баъди баррасии парванда ба чунин хулоса расида бошад, чаро Сайдалиевро барои ду сол ба мањбас фиристоду онњое, ки боиси чунин љиноят гардиданд, бепосух монданд, бахусус раиси шањри Сарбанд, љаноби Чилаев? Дар њоле ки мањкумшуда ошкоро иќрор аст: аз муносибати шањрдорї ба љон расида, даст ба чунин кор задам. Њамсари мањкумшуда, Турсуной Сайдалиева низ гуфта, ки мањз муносибати сарди Чилаев шавњарашро ба љиноят

тела додааст. “Пеши њама рафтам, вале касе дасти ёрї дароз накард. Аз њамаи додгоњњо шикоят дорам, аз раиси шањр њам, чун … њама мегўянд, ки раиси шањр гуфтааст, агар касе ба онњо кумак мекунад, аз вазифааш сабукдўш мешавад”. Љои тазаккур аст, ки њокими шањри Сарбанд, љаноби Ќарахон Чилаев ва мањкумшуда Файзиддин Сайдалиев њарду чанде ќабл сокини ноњияи Данѓара буданд. Ва ин гуна бетаваљљуњї ва эътирозњои лафзї њам дар аксари кулли навоњї рух медињанд. Вале ин гуна эътирози ошкор, он њам оташ задани бинои њукумат бори аввал аст. Агарчи дар гузашта Зайнулобиддин Љўраев, сокини 80-солаи Исфара ба рўи раиси додгоњ кислота пошида буду ба 8 соли зиндон мањкум шуд. Шавкат Рањмонов, сокини 74-солаи пойтахт њам дар назди Кохи президенти Тољикистон худро оташ зад, ки чанде баъд даргузашт.

www.nahzat.tj

3

4 сентябри соли 2014

хабар

Кабирї: Тањияи маќолањои илмї-аќидатї, ахлоќї ва фарњангиро бояд љиддї гирифт

Шукр мояи фузунии неъмат

Имрўз, 3-юми сентябр, Муњиддин Кабирї, рањбари Нањзати Исломии Тољикистон зимни мулоќот бо масъулини шуъбаи илм ва кор бо уламои њизб дар атрофи авзоъи љомеъа, фишори маќомот болои рўњоният ва шањрвандони кишвар, барномарезї ва љанбањои мухталифи фаъолияти ин нињоди њизбї дар остонаи омодагирињо ба интихоботњои парлумонї ва маљлисњои мањаллї диду назар ва мавќеъи рањбарияти њизбро матрањ сохт. Атрофи масоили матрањ шуда миёни ширкатдорони ин нишаст табодули афкор њам доир гардид.

Ба масъулини шуъбаи мазкур дастур дода шуд, ки маќолањои аќидатї, илмї, ахлоќї ва фарњангиро тањия сохта, дар ВАО-и њизб ба чоп бирасонанд. Њамчунин ин гуна маќолањоро дар шакли китобчаву буклетњо нашр карда, дар ихтиёри аъзову њаводорони њизњб ва дар умум сокинони кишвар ќарор бидињанд. Зимни мулоќот ба ин нињоди њизбї машваратњое њам дар мавриди роњандозии дидору суњбатњо бо уламову машоихи кишвар ва њамкории судманд бо онњо ироъа гардиданд.

Дониш ба бузургї ва тавонмандї мебарад

Дар рўзи якуми сентябр раёсати бахши ЊНИТ дар Исфараи бостонї, масъалаи ташрифи њайатњои њизбиро ба макотиби тањсилоти њамагонии ноњия, ки аз љониби Наимљон Самеъзод, раиси бахши њизб ва Ш.Абдусиддиќов, вакили њизб дар маљлиси шањрї матрањ гардид, мавриди баррасї ќарор дода, тасмим гирифт, ки њайатњоеро ба макотиби љамоъати дењоти Ворух (бо сардории С.Тухтаев), Чоркўњ (бо сарварии Абдусиддиќов) ва Сурх (бо сардории А.Каримов) бифиристад. Њайатњои њизбї дар Рўзи Дониш ширкат варзида, ба муњассилини ниёзманд лавозимоти хониш, амсоли дафтару ручка, ќаламњои ранга ва дигар асбобњои кумакрасони хонишро таќдим карданд. Родмардони роњи Худо ба хубї медонанд, ки пешрафту тараќќиёти мењану миллат ба имконият ва тарзу усули таълим дар макотиб вобастагии зич доранд. Воќеъан, мактаб гањвораи дониш аст, ки насли миллатро бо илму дониш мусаллањ ме-

созад. Дар њоле ки барои љомеъаи имрўзи мо инсонњои босавод нињоят заруранд. Аз ин хотир, намояндагони Нањзат ба макотиб рафта, устодонро низ ба ин рўзи саид табрику муборакбод намуда, таманно карданд, ки онњо ба шогирдон донишњои азбар намудаи хешро меомўзонанд, то онњо низ дар оянда мисли устодони худ ба миллату мењан хидмати шоиста дошта бошанд. Маъмурияти макотиб ба њайатњои Нањзат изњори миннатдорї намуда, умед карданд, ки ин гуна њамкорињои њасана дар оянда низ идома меёбанд. Њаќ ба чониби Њаким Фирдавсї ва њазрати Низомии Ганљавист, ки фармудаанд:

Тавоно бувад, њаркї доно бувад Зи дониш дили пир барно бувад.

-----//----Дониш талабу бузурги омўз То бењ нигарад рўзат аз рўз.

“Ва (ба ёд оред) он гоњ ки Парвардигоратон эълом кард, ки агар воќеан шукр кунед, албатта неъмати шуморо афзун хоњам кард ва агар носипосї намоед, азоби Ман бисёр сахт аст”. (Сураи Иброњим, ояти 7). Ин оят давоми суханони Мусо (а)-ро, ки ќисмати аввали он дар ояти ќаблї зикр ёфта ва сарењан ба неъматњои Худо тазаккур дода буд, баён менамояд. Мусо (а) дар идома мефармояд, он замонеро ба ёд оред, ки Парвардигоратон ба василаи ман ба шумо эълом кард, ки агар шукри неъматњои Маро ба љо оред, албатта ба шумо неъмати бештар хоњам дод ва ин неъматњоро афзун хоњам кард. Вале агар шумо дар баробари неъматњои атокардаи Ман носипосї кунед ва онњоро инкор намоед, бидонед, ки азоби Ман бисёр сахт аст. Бояд гуфт, агарчи дар ин хитоб ба неъмати азими истиќлолу озодї ва наљот аз душмани ситампеша ишора шуда бошад њам, дар асл шомили њамаи неъматњоест, ки Худо бар бандагонаш ато мефармояд. Инчунин аз зоњири оят бармеояд, ки ин эълом ба ќавми Мусо шуда, вале хоси онњо нест, балки дарси созанда барои тамоми афроди башар ва њамаи миллатњост. Хотирнишон бояд кард, ки њар фарди љомеаи инсонї дар алоњидагї ва љомеањои башарї дар умум дар њаёт ба моддиёт ва маънавиёти зиёд ниёз доранд, ки Худованд аз фазлу карами Хеш тамоми ниёзњои моддї ва маънавиро дар ихтиёри онњо мегузорад. Бинобар ин, неъматњои илоњї ончунон сар то пои вуљуди инсонњо ва миллатњоро фаро гирифта, ки аз мањдудаи адад ва шумор берун аст. Чунончи дар ояти 18 сураи Нањл ин мавзўъро ба равшанї баён намудааст: “Ва агар неъматњои Худоро шумора кунед, наметавонед њамаи онро ба шумор оваред”. Табиист, ки њар як неъмат аз банда шукр мехоњад ва тариќаи шукр дар бандагї ба ин тартиб аст: 1. Сараввал асари неъмати Худованд бояд бар ќалб зоњир шавад, яъне инсон неъматро ба чашми ќалб бинад ва эњсос намояд ва бо диќќат биандешад, ки бахшандаи неъмат кист ва бо шинохтани Мунъим ќалбаш саршор аз муњаббати Ў гардад.

2. Забон, ки тарљумони ќалб аст, дар заминаи эњсоси неъмат, маърифати Мунъим ва муњаббати Ў ба эътироф неъмат ва њамду сано ва сипосу ситоиши Мунъим мепардозад.

3. Дар марњалаи саввум банда бо расидан ба дарки он ки њар неъмате барои чи њадафе ба ў дода шудааст, бо фурўтанию фармонбардорї ва итоат аз Мунъим онро дар љои худаш сарф мекунад. Ва аз бељо сарф намудани неъматњои Худованд ва истифодаи он дар њаром ва нофармонї ва корњои номашрўъ худдорї менамояд ва тамоми аъмол ва афъоли худро то метавонад дар чорчўби ризои бахшандаи неъматњо анљом медињад. Ин мароњил, ки таљассумгари њаќиќати шукр аст, иртиботи бандаро бо Худованди неъматбахш устувор месозад. Банда ваќте шукри неъмати Худоро ба ин тартиб ба љо орад, аз неъмат масту маѓрур нашавад, худро аз мардум боло нашуморад, дар тасарруфи он неъмат аз худ бетафовутї нишон надињад, неъматњои Худовандро дар њадафњои воќеии онњо ба таври дуруст сарф кунад, амалан исбот менамояд, ки ў лаёќати неъматро дорад ва ин шоистагї сабаби файзи бештар ва атои афзунтар мегардад. Робитаи миёни шукр ва афзуншавии неъмат аз ин љо равшан мешавад. Бинобар ин, дастури шукргузорї дар љои худ неъматест аз неъматњои Худованд, ки инсон ба хайри дунё ва охират ноил мегардад. Баъди дастури шукр додан акси онро низ баён мефармояд: “ва агар носипосї намоед, азоби Ман бисёр сахт аст”. Носипосии банда ба неъматњои илоњї гоњ аз нашинохтани валии неъмат бармехезад, гоњ аз фаромўш кардани он, гоњ аз пинњон намудани неъмат ва гоњ аз бениёз дидани хеш. Гоњо мешавад, ки инсон неъмати ба каф овардаашро ба васоиле чун илму таљриба ва саъю талоши шахсии худ нисбат медињад ва наќши Худовандро дар неъмат фаромуш мекунад, мисле ки илму дониш ва таљриба ва саъю талош неъмати Худованд набошад. Ва гоњо носипосї дар сояи маѓруршавї ба неъмат, худбартарбинї бар мардум ва истифодаи он дар фисќу фуљур ва фасод зоњир мешавад. Азоби сахти куфрони неъмат њам дар дунё ва њам дар охират ба вуќўъ мепайвандад, зеро куфрони неъмати Худо бељазо намемонад. Аз љумла дар дунё бо табоњшавї ва адами баќо ва давоми неъмат, ё мубтало кардани соњиби он ба мусибате, ки аз он неъмат натавонад истифода намояд. Бисёр ваќтњо худи неъмат ба зоти худаш боиси ранљу сахтї ва сияњрўзї мегардад, ки соњибаш ба сабаби он бадбахт шуда, таманно мекунад, кош онро надошта бошад. Ва гоњо боиси азоби охират мегардад. Ояти баъдї дар зимни сухане аз забони Мусо (а) бањси шукргузорї ва куфрони неъматро такмил мекунад: “Ва Мусо гуфт: “Агар шумо ва тамоми мардуми рўи замин, кофир шавед, (ба Ў зиён намерасад) зеро Худо бениёз ва сутуда аст”. Худованд њаргиз аз шукри касе бањра намебарад, чун ниёз ба шукр надорад, балки нафъи шукр ба худи бандаи шокир бармегардад, зеро шукри неъмати Худо мояи афзунии он ва такомул ва ифтихор банда аст. Худованд њамчунин аз куфрони касе зарар намебинад, чун зарари куфрон ба худи шахси носипос бармегардад. Бинобар ин, агар тамоми мардуми љањон даст ба ношукрї зананд, аз азамату љалоли Парвардигор чизе коста намешавад ва агар њама шукр кунанд дар мулк ва азамати Ў чизе зиёд нахоњад шуд.

Зубайдуллоњи Розиќ

4

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

воќеъият

Сарзамини неъматњо Њаводис ва рўйдодњои солњои охири љањон инсонро ба фикр кардан вомедорад. Ќатли оми инсонњои бедифоъи диндор ё бедин имрўз ќалби аксарияти мардуми љањонро пора - пора кардааст. То он њадде, ки ба љуръат метавон гуфт, ки њар касе имрўз бо дидани сањнањои вањшатноки террор, куштор, оворагї ва дарбадарии фарзандони одам ашк намерезад ё дилаш намесўзад, бояд имони худашро як бор бознигарї намояд.

Мушакњову бомбањои чанд тоннаї бар болои хонањои мардуми Ѓазза фуруд меоянду кўдакони бегуноњро тика - тика мекунанд. Мардуми мазлуми Сурия, Эзадињои Курдистон, мардуми Миср, Либия, Афѓонистон, Бирма ва ироќињои мазлуме, ки ба љои азон рўзашон бо садои бомбаву таркишњои интињорї оѓоз мешавад ва кўдакони фаластиние, ки бомбаву тиру тўп аллаи шабонаашон гаштаасту ба љои бўсањои навозишкоронаи падару модар садои вањшатноки гургњои оњанинеро мешунаванд, ки њадяи фарњангу тамаддуни ќарни “шукуфоии аќлу илм” мебошанд. Шиорњои зебои њуќуќи башар ва тарвиљи њадафманду якљонибаи демократияи машрута натиљае љуз асорати инсонњои ташнаи демократия ва озодї дар панљаи диктаторњо ва кудаточиён дарбар надоштааст. Дуруст фармудаанд, ки “замон бењтарин довар аст”. Гузашти замон пучу сохта будани демократияи мавриди назари Ѓарбро исбот намуд. Имрўз тамоми мардуми огоњи Шарќ медонад, ки демократияи ѓарбї арзишмењвар не, балки манфиатмењвар будааст. Масъалаи асосї ва саволи матрањ ин аст, ки чаро дар бахше аз замин хушунату фасод ва дар бахши дигараш рафоњ ва осоиш њоким аст? Оё ин таќсими дунё ба ду ќисмати “сарзамини неъматњо” ва “сарзамини ранљњо” тасодуфї аст ё бар асоси барнома ва тарњи хосе мебошад? Дар њоле, ки аврупоињову амрикоињо ва бархе дигар дар ављи оромишу рафоњ зиндагї мекунанд, дар Африка ва Осиё хўроки рўзонаашон хуну дуду оташ шудааст ва њар рўз кўдакон дар пеши чашми

волидайнашон кушта мешаванду шањрњо ба харобазор табдил меёбанд. Идоракунандаи ин бозї кист ва њадафи ин бозї чист? Ин вазъиятро метавон ба сањифаи шатранљ ё њамон шоњмот монанд кард, то њаќиќат бењтар ошкор шавад. Дар бозии шоњмот њарифе, ки бо токтикњо ва њилањои бозї ошноии бештар дорад, аввалин њаракати раќибашро дида, чанд њаракати баъдии ўро пешбинї мекунад ва фикрашро мехонад. Ў барои аз байн бурдани бархе муњрањои асосии раќибаш чанд муњраи худро њам ќурбон мекунад ва бо барномаи аз пеш рехташуда ба пеш њаракат мекунад ва оќибат раќибашро мот мекунад. Имрўз сарзаминњои исломї аз дасти чунин бозї ранљ мебаранд. Оѓози љангњо дар кишварњои мусалмоннишин бар асоси ниёз ва барномањои тарроњон мебошад. Гоње оташафрўзї мекунанду њарваќт бихоњанд ба номи њуќуќи башару дифоъ аз каромати инсонї оташбасњои муваќќат ё бемуњлат барќарор мекунанд. Фаромўш накунем, ки тамаъ доштан ба манобеъ ва захоири Ховари Миёна ба солњои пеш бармегардад ва ба назар мерасад ин бозї ба зуддї поён нахоњад ёфт. Шиори “Ховари Миёнаи љадид” бо як назокати хос матрањ мешавад ва љузъиёти он оњиста-оњиста дар њоли иљро шудан аст. Истеъмори иќтисодї, сиёсї ва фикрї хунсардона ва ором донањои шатранљи ин бозиро њаракат медињад ва ба осонї бар рафтору тасмимоти мардуми бесарпарасти ин минтаќа майдондорї мекунад, зеро эњсосот, гароишот, ќувватњо ва заъфњои мардуми ин минтаќаро

хеле хуб медонанд. Бар асоси њамин шинохте, ки натиљаи солњо мутолиъа ва тањќиќоти шарќшиносони онњо мебошад донањои шатранљро ба њаракат медароранд. Мумкин аст ин шатранљбози моњир барои рахна кардан дар хатти дифоъи њариф бархе муњрањои худро ба ў таќдим кунад. Яъне бо додани бархе имтиёзоти мањдуд ба баъзе гурўњњо ва њокимони сарзаминњои исломї ва осиёї онњоро муваќќатан сармаст намуда ба њадафњои калон ва дарозмуддати худ дастрасї пайдо меукунанд. Ин бозї барои тарроњонаш 2 манфиати аслї дорад.

1- Ба имтиёзоти калони моддї, монанди нефту дигар захоири заминї дастрасии арзон пайдо мекунанд. Бо ин роњ кишварњои минтаќа ба хотири душманї ва раќобат бо њамдигар њар кадом нефту газу дороињояшро бо нархи арзонтар ба онњо ба фуруш мебарорад. Њатто ДИИШ, љабњаи нусрат, пешмаргњои курд ва дигар гурўњњои хурд њам бо барномаи ин тарроњон ба фурўши арзони нефт машѓул мешаванд. Баъд бо фуруши аслиња ба ин кишварњо ва гурўњњо, њам аз дасти аслињањои ќадимиву бекораи худашон халос мешаванд, њам пули нефтро дубора аз худ мекунанд ва бо сохтани насли љадиди аслињањои пешрафта барномањои баъдро тарроњї мекунанд.

2 - Динњои тавњидиро дар саросари љањон бадном мекунанд ва онњоро сабаби аќибмондагї муаррифї менамоянд. Махсусан чењраи исломро ончунон зишту бад карда нишон медињанд, ки њамаи мардум аз он нафрат пайдо намуда онро душма-

ни аввали худ пиндоранд. Њатто ин барнома бар худи мусалмонон њам асар кардааст. Чуноне, ки мушоњида мекунем динситезї ва динзудої дар аксарияти љањони ислом ва аз љумла љомеаи мо њам афзоиш ёфтааст. Дар натиљаи ин муомилањо љањон якќутбї боќї мемонад. Ба иловаи талошњои тарроњони фитна ва ѓоратгарони сарватњои милливу арзишњои динии љањони севвум, омилњои дохилие низ вуљуд доранд,

ки ба яѓмогарї ва эљоди фасод дар кишварњои шарќї суръат мебахшанд. Ф) Њокимият: Агар ба сохтори њар кадом аз кишварњои љањони севвум, махсусан кишварњои мусалмоннишин ањамият дињем, мебинем, ки байни иродаи миллї ва системаи њукуматї фосилаи зиёд ва ошкоре вуљуд дорад. Ќудратњои њоким бар кишварњои мусалмоннишин хушк, инъитофнопазир, хашин ва худмењвар буда, вогузории ќудрат ба ѓайри худро худкушї мепиндоранд. Ба хотири онки интихобот дар ин кишварњо камрангу тањти идораву нуфузи як гурўњи хос баргузор мегардад, интиќоли ќудрат дар онњо хеле кам рух медињад ва раќобатњои сиёсї амалан бефоида ва ноком мешаванд. Далели аслии ин руйкард нигариши нодуруст ба љойгоњ ва вазоифи њокимон аст. Яъне тамоми фикру зикру њамму ѓами њокимон дар ин кишварњо њифзи ќудраташон аст. Ба њамин хотир сармояњои миллии чунин кишварњо дар дасти як гурўњи хос ќарор мегирад, масъулон ба љои ризояти мардум ба фикри ризояти роњбарони болотар мешаванд ва рушди иќтисодї, сиёсї ва иљтимої бисёр сусту заиф мешавад. Дар чунин фазо эътимоди миллї камранг шуда мушорикати мардум дар тавсеъаи миллї заиф ва њатто нобуд мегардад. Њокимиятњои чандинсолаи дарозумр дар кишварњои љањони севвум худ далели дурустии ин гуфта њастанд. Тарси аз даст ба даст шудани ќудрат, ки аз тафаккури диктатурї ва салтанатталабињои бархе њокимон нашъат мегирад, фарњанги саркўб ва душмантароширо дар љомеа густариш

www.nahzat.tj

5

4 сентябри соли 2014

воќеъият

ва ранљњо медињад, ки дар натиља ба фаъолтар шудани гурўњњои мухталиф ва махсусан радикалњо дар љомеа мунљар мешавад. Дар бархе аз ин кишварњо барои нокоромад кардани њар навъ андешаи озодихоњї, мардумсолорї ва демократї аз назарияи Макявеллї истифода намуда, гуруснагиву фаќри моддї ва маънавиро дар љомеа густариш медињанд. Зиндагї дар давлате, ки дорои чандин навъи мањдудиятњои сиёсї, фарњангї, иќтисодї ва динї бошад норизоятии умумиро ба њамроњ хоњад дошт. Аммо ба хотири онки ба равшанфикрону андешамандони ин љомеањо иљозати эътирозу интиќод дода намешавад, ин эътирозњо ба кинаву нафрат нисбат ба њукумат табдил меёбанд ва ба ахгари зери хокистаре монанд мешаванд, ки дар фурсати муносиб ба шуълаи хонумонсўз табдил шаванд. Дар ин њолатњо кофист, ки абарќудратњо яке аз муњрањои худро ба њаракат дароваранд ё вориди бозї намоянд, ана њамон ваќт њокимон ба фосилаи байни мардум ва њокимиятњо пай хоњанд бурд. Чуноне ки Ќаззофї дар дунёи хиёлоти худаш њамаи мардуми Либияро ошиќи худаш гумон мекард, вале ба љуз хешовандону атрофиёнаш њељ пуштибоне аз мардуми ин кишвар пайдо накард. Худсўзии як љавони сабзиљотфурўш дар Тунис бошад дар як шаб тамоми ин кишварро бапо хезонд ва диктатори ќудратманде чун Бин Алиро сарнагун кард. Њукуматњои ѓарбї њам вазъиятро хуб омўхтаанд ва барои вобаста кардани њокимони ин кишварњо ба худашон талош мекунанд. Онњо бо додани имтиёзњое ба хонаводањо, гурўњњо ва фирќањои марбут ба ин њокимон вазъ-

ияти мављудро њифз менамоянд то аз љабри онњо ба нафъи худ истифода баранд. Б) Огоњии умумї: Агар бихоњем тамоми як љомеа тавони таљзия ва тањлили масоилро дошта бошанд ин нодуруст аст, вале огоњии сиёсї ва дар як сатњи муайян фањму дарк кардани масоил бисёр муњим ва зарурї аст. Агар љомеае дарк накунад, ки амдан дар фаќру љањл нигоњ дошта мешавад ва бозичаи бархе гурўњњо гаштаанд, њидояти иродаи онњо ба самти манофеъи гурўњњои хос хеле осон хоњад буд. Дар боло бурдани огоњии мардум наќши расонањо хеле муњим аст. Аммо дар кишварњои ѓайридемократї расонањо маъмулан дар ихтиёри давлат ќарор доранд, ки бо таблиѓоти ѓайривоќеї ва зиддидинии худ эътимоди мардумро аз даст медињанд ва ба гунае амал мекунанд, ки аксарияти мардуми ин кишварњо ба расонањои давлатии худ боварї надоранд. Аз тарафи дигар ончунон мањви таблиѓоти шахсиятњо ва корњои бењудаи худ мешаванд, ки наметавонанд огоњии мардумро боло бурда, дар мавќеъгирињояшон таъсир расонанд. Ба њамин хотир бозингарон дар ин сањифаи шатранљ муњрањоеро мисли ДИИШ, Алќоида ва дигарон ба вуљуд меоваранд ва бо улгуњо ва арзишњои динии мо низ бозї мекунанд. Тамоми амалњои ѓайридинї ва ѓайриинсониро бо дасти онњо содир намуда ба номи ислом сабт ва муаррифї мекунанд. Њатто гузоштани номи “давлати исломї” ба як гурўњ ва аз тариќи он содир кардани тамоми љиноятњои зиддиинсонї њам бењадаф нест. Пештар њам дар замони пайдои-

ши ин давлати љадид гуфта будем, ки ин њам як бањонаи дигар барои бадном кардани Ислом ва њамла намудан ба ин минтаќа мебошад. Њоло аксарияти расонањои маъруф њадафмандона љанги кунуниро љидол байни “давлати исломї” як давлати вањшї, хунхор, зиддиинсонї ва душмани башар ва “тамаддуни ѓарбї” љабњаи тарафдори њуќуќи башар ва мазлумон муаррифї карда, мехоњанд дар афкори умум Исломро дини террор, хушунат, зиддиинсонї ва тахрибкор намоиш дињанд. Оё буридани сари инсон бо фарёди “аллоњу акбар” ќатли омми мардум ба номи даъват ба дин ва таљовуз ба молу номуси мардум ѓайр аз нафрат ва бадбинї барои ислом чизи дигаре ба њамроњ дорад? Оё ин кор таъйиди њамин даъвои бозингарони ин сањна нест? Чаро як давлати вањшї ва хунрез ба номи ислом љойгузини як давлати мардумсолор, озод, инсонпарвару ќонунмењвари Муњаммад Мурсї дар Миср шудааст? Чаро њангоми баёни мушкилот давлати исломгарои Туркия ва њукумати исломгарои нањзат дар Тунис гуфта мешавад, вале дар њангоми муаррифии дастовардњо исломгароии онњо комилан ба кунљи фаромўшї супурда мешавад? Оё тамоми инњо љуз мубориза бо дин њадафи дигаре доранд? Мутаассифона, бархе мусалмонон њам ба хотири манофеъи худ ё аз ноогоњї ба ин мављ њамроњ шудаанд ва мехоњанд исбот кунанд, ки ин љиноятњо бо усули исломї њамоњангї доранд. Агар эътиќод ва бовари динї дар миёни мардуми мусалмон амиќ ва тањќиќї мебуд ба осонї дурустро аз нодуруст људо намуда пеши роњи чунин хушунатњо ва њаракатњои номатлубро мегирифтанд. В) Равшанфикрон ё зиёиёни муќаллид ва тарсончак: Инњо хоста ё нохоста дар сањифаи шатранљи сиёсат дар хидмати бозигарон ќарор доранд. Ин гурўњ тамоми мушкилоти љомеаро ба дин рабт дода, фикр меку-

нанд бедин будан ё зидди дин будан пешрафту тараќќиёт ба њамроњ дорад. Ё шояд аз тарси њокимон бошад, ки муборизаашонро на ба муќобили љањолату фаќр, балки бар алайњи дин оѓоз мекунанд. Дар њоле, ки дар аксари љомеањои исломї ќукумат дар ихтиёри дунявињост, на диндорон. Хулоса инки дар љомеаи мо имрўз бонги хатар аз дину диндорон сар додаанд, вале хатари воќеї дар љои дигар аст. Ба хотири њифзи ќудрат ва идомаи њокимияти худ динро душман сохтан кори оќилона нест. Њамеша ДИИШ ва Алќоидаро мисол овардан ва тарсондани љомеа аз онњо шояд чанд рўзе таъсир дошта бошад, вале мутмаин бошед, ки дароз давом нахоњад кард. Зеро намунаи бењтаре њамчун Туркия, Тунис, Марокаш, Малайзия ва дигарон њам вуљуд доранд, ки муќобили намунаи хушунатталабии динї њастанд. Нуктаи муњим ин аст, ки аксари мусалмонон имрўз ба ин натиља расидаанд, ки бо зинда кардани арзишњои аслии динашон метавонанд заминаи саодати мардум ва ободии кишварњояшонро фароњам оваранд. Каромати инсонї, адолати иљтимої, баробарї ва эњтиром ба њуќуќи дигарон барои мусалмонон дигар арзишњои ѓайриисломї нестанд, зеро њамаи инњо дар Ќуръону суннат реша доранд. Танњо бо њоким кардани њамин арзишњо метавонанд “дўзахи шарќ”-ро ба бињишт табдил намоянд. Рисолати аслии њар як зиёии миллатдўст ва њукуматдори огоњ имрўз муќобила бо љањлу фаќр аст, на бо дину диндорон. Танњо бо њамкории наздики давлат, миллат ва нухбагон метавон ќалъаи нуфузнопазире дар муќобили тањдидоти сиёсї, низомї, динї ва љуѓрофиёї ба вуљуд овард. Аммо ин њамкорї танњо бар асоси гуфтугў ва муколама ба вуљуд меояд, на чизи дигар.

Урдуѓон Отатурк нест Маросими савгандёдкунии президенти нави Туркияро агарчи расонањо он ќадар пўшиши зиёд надода бошанд њам, дар бораи Ў аллакай, ба пахши тањлилњои тахрибкунанда оѓоз кардаанд. Пирўзии ќотеъ ва ќудратмандонаи Урдуѓон ва Њизби исломгарои Ў хелењоро нигарон кардааст. Нигарон аз пайдоиши як низоми алтернативии нав дар муќобили низоми капиталистї ё њамон демократияи мавриди назари ѓарб. Демократияе, ки бар хилофи иддаои сардамдоронаш дар чанд соли охир нишон дод, ки манфиатмењвар аст, на арзишмењвар. Аммо намунаи дигаре аз демократия бо хониши дигар метавонад љойгоњи бархењоро ба хатар биандозад. Ба њамин хотир имрўў бархе нерўњои исломии муътадилро њатто муттањам ба он мекунанд, ки гўё пойбандиашон ба демократия як амри тактикї ва муваќќатї мебошад. Дар Њоле, ки арзишњо ва меъёрњои аслии демократия љузъе аз исломанд ва ислом бо онњо мушкиле надорад. Урдуѓон ва њизбаш дар 10 соли њукумат карданаш дар кишвари Туркия исбот кард, ки исломгарої натанњо сабаби аќибмондагї нест,

балки метавонад омили пешрафту рушди сиёсї ва иќтисодии кишварњо низ бошад. Аммо њаракат ба сўи як низоми мубтанї бар ќудрати раисљумњурї дар Туркия њамеша мушкилотеро ба њамроњ доштааст. Дар чанд дањаи гузашта низомиёни Туркия њукуматњои зиёдеро сарнагун кардаанд ва нагузоштаанд, ки ќудраташон болотар аз ќудрати артиши ин кишвар бошад. Аммо Урдуѓон ба иловаи бахши диндори мардуми ин кишвар тавонистааст њимояти натсионалистњо ва курдњоро низ љалб кунад, ки нуфузашро боз њам бештар кардааст. Њамчунин вазири амнияти ин кишвар низ аз миёни мушовирони Урдуѓон таъйин шудааст, ки бисёри тавтеањову барномањои харобкоранаи зидди ўро ба хубї пешгирї кардааст. Таѓйироти эњтимолї дар низоми Туркия баъд аз интихоботи парлумонии соли 2015 оѓоз хоњад шуд. Барои муваффаќияти баъдии Урдуѓон ва њизбаш дар интихоботи баъдї фаъолияти Довудуѓлу дар маќоми нахуствазир аз ањамияти зиёде бархурдор аст. Ба њар сурат байни Урдуѓон ва От-

атурк тафовути зиёде вуљуд дорад. Отатурк бо истифода аз арзишњои миллигароёна бо дин мубориза кард, вале Урдуѓон бо истифода аз арзишњои динї бо истеъмор ва љањлу фаќр мубориза мекунад. Њатто миллигароњо низ дар таъбири Урдуѓон арзишњои худро пайдо мекунанд ва ўро дар муќобили худ намебинанд. Аз тарафи дигар Урдуѓон тавонистааст ба мењвари вањдати тамоми миллатњои мављуди Туркия

табдил шавад ва то онљо муваффаќ шавад, ки курдњои ин кишвар аз даъвои људоиталабиашон даст бардоранд ва дар андешаву барномаи ояндаи Урдуѓон ва њизбаш маќоми худро баробар бо туркњо тасаввур намоянд. Пас метавон гуфт, ки ин ду нафар бо њамдигар тафовутњои асосї доранд.

Бобољони Ќаюм

6

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

назарсанљї

Фиреби назар ё назаре ба фиреб Тибќи рейтинги институти тањќиќотии Gallup тољикон худро назар ба 5 соли ќабл амнтар эњсос мекунанд.

Gallup институти тањиќотии амрикої дар мавриди сатњи љиноят дар ноњияњо ва боварї ба маќомоти њифзи њуќуќ сокинони 150 кишварро мавриди пурсиш ќарор дода, натиљаи тањќиќотро дар “Индекси ќонун ва тартибот” пахш сохтааст. Бар асоси ин тањќиќот, 88%-и посухдињандагони тољикистонї худро амн эњсос мекунанд, дар њоле ки ин раќам соли 2009 танњо 78 фоиз буд. Инчунин 88%-и ањолии Ўзбаки­ стон њам хешро амн њис мекунанд, ин нишондод соли 2009 ба 78% мерасид. Дар Туркаманистон 78%-и мардум худро эмин мешуморанд, вале дар Ќирѓизистону Ќазоќистон шумораи ризоятмандї аз сатњи амн мутаносибан 64 ва 59%-ро ташкил медињад. Њадди аќали эњсоси амниятро

дар байни кишварњои пасошўравї шањрвандони Украина бо 53% ба худ ихтисос додаанд ва дар Русия 57%. Мутобиќи омори Gallup, бештар сокинони Шарќи Осиё бо 80%, Љануби Шарќи Осиё бо 80% ва ИМА њамроњи Канада 79% худро амн эњсос менамоянд. Натиљаи љолиб дар ин рейтинг, дар Аврупо 77%, Љануби Осиё 70%, дар Шарќи Наздик ва Шимоли Африќо бо 65% ба чашм мерасад. Дар ањвол

кишварњои пасошўравї нигаронкунанда аст,

ба таври миёна танњо 62%-и љавобдињандањо аз вазъи амнияти кишвару минтаќаи худ розианд. Дар Африќои Љанубї ва Сањрои Кабир 59%, дар Амрикои Лотинї 56% эњсоси амният доранд. “Индекси љањонии ќонун ва тартибот” дар асоси мусоњибањои телефонї ва шахсї бо њудуди 1000 нафар сокинони 150 кишвари дунё гузаронида шудааст. Мањдии Собир коршиноси масоили амниятї мегўяд, њоло ањолии Тољикистон 100% дар фазои амну осоиштагї ба сар мебаранд. Мардум дар Тољикистон як бор нооромї ва бењуќуматиро аз сар гузаронидаанд. Дигар касе он рўзњоро дидааст, кўшиш мекунад, ки фарзанду њаммиллатонаш чунин рўзњоро набинанд. “Дар Тољикистон агар ба њар манотиќе равем, сухан аз вањдату дўстист. Касе ѓайри вањдат сухан мегўяд, мардум ўро ќабул надоранд. Њамаи манотиќи кишвар ба њукумат эътимод доранд”, изњор дошт Мањдии Собир. Ин њам дар њолест ки назари тањлилгари мустаќили масоили иљтимоъї ва сиёсї Алї Мастов фарќ дорад. Ў мегўяд, ягон чизи њайратовар ва ѓайриинтизор дар чунин раддабандињо нест. “Мо

“дастгоњ”-и санљиши сокинони кишварро дорем, ки њамеша натиљаро ѓайримантиќї ва дар тазод бо фикри солим нишон медињад. Агар ба ин омор бовар кунем, аз њама хушбахттарин, амнтарин ва ободтарин миллат дар дунё моем”. Ба андешаи Алї Мастов, зиндагии воќеъї аз ин рейтингњои худсохта фарќ мекунад. Мисоли равшани ин раќами 88%-и амнияти миллї дар Тољикистон њам њаводиси Рашту Хоруѓ шуда метавонанд. Ба эътиќоди коршиносони мо ин фоизњо нишон медињад, ки то кадом андоза шањрвандони кишварњои љањон љуръати озодона баён кардани андешаи худро доранд. Аз љумла Алим Шерзамонов, раиси бахши вилоятии ЊСДТ дар ВМКБ шањодат медињад, ки чандин бор шоњиди дар суњбатњои хусусї бо тарс изњори назар кардани шањрвандон будааст. Аммо “сабаби дигар шояд он бошад, ки пурсиш дар дохили Тољикистон гузаронда шудааст ва фоизи фаъоли шањрвандони мо дар Тољикистон њузур надоранд. Дар чунин муњит албатта, шањрвандони кишварњои бо режими тоталитарї аз њама «амнтарин» мебароянд”, таъкид кард Алим Шерзамонов.

Шуњрат Набиев

www.nahzat.tj

4 сентябри соли 2014

Мавќеъ - Моњи феврали соли оянда дар Тољикистон интихоботи парлумонї доир мегардад. Чї фикр мекунед, оё ин интихобот њам мисли интихоботњои дигар мегузарад ё таѓйироте хоњад шуд?

- Бояд бењтар бигзарад. Интихобот танњо василаи интихоби чанд нафар вакил нест, балки нишондињандаи њолати имрўзаи кишвар ва муайянкунандаи самти њаракат ба оянда аст. Агар мо ба ин эътиќодем, ки демократия як раванди бардавом асту ба он бояд ќадам ба ќадам расид, пас бењтар гузаштани интихоботи оянда нишон медињад, ки мо ба он самт њаракат дорем ё хайр?! Агар мисли пештара ё бадтар гузарад, пас њаракати кишвар ба аќиб аст.

дар ќудрат њаст, метавонад раќибони худро бо истифода аз имконияту дастгоњњои давлатї тањќиру тањдид кунад, фишор биёрад, њатто моликияти хусусиро бигирад. Њар кї берун аз долони њукумат монд, камтарин имконияти дифоъ аз худро надорад, на ќонун кумакаш мекунад, на додгоњу на маќомоти давлатї. Ин сиёњкунињо ба обрўи њизб бетаъсир набуд, албатта. Мову шумо зоњири корро мебинем, коршиносону тањќиќгарон бояд биёмўзанд, ки ин њама чї натиља додааст. Ба обрўи кї бештар латма ворид кард, ба мо ё онњое, ки моро сиёњ карданианд? Агар њадаф сиёњ кардани њизб буд, муваффаќ нашуданд. Аз ин рў даъват мекунам, ки бас кунед, чун амалкарди

7

Интихоботи оянда осон нахоњад буд Муњиддин Кабирї, рањбари Нањзати Исломии Тољикистон дар гуфтугў бо «Озодї», ки ахиран доир гардид, дар бораи интихоботи ќарибулвуќуъи порлумонї, маъракаи «бадномкунї»-и њизб, шевањои муборизаи сиёсї ва пайванди он бо њаракату созмонњои хориљии исломї, инчунин дигаре аз масоили доѓ диду назар ва мавќеъи хешро бори дигар рушан ва возењ шарњу тавзењ додааст. Барои санљиши ирода ва омодагии маќомот дар баргузории интихоботи бењтар њам њизби мо ва њам коммунистон лоињаи таѓйироту иловањоро ба ќонуни интихоботи парлумонї пешнињод кардем. Чанд пешнињоди љузъии мо пазируфта шуд, аз коммунистон комилан рад гардид. Ин нишон медињад, ки дар Тољикистон њанўз омодаи баргузории як интихоботи шаффофу озод нестанд. Масъалаи асосї ворид намудани намояндагони њизбњо ба њайати кумиссиюнњои ќитъавист, ки таќдири интихоботњо он љо њал мешавад. Рад шудани ин пешнињод равшан кард, ки њоло њам маќомот омода нестанд.

- Тайи ду соли ахир алайњи ЊНИТ як маъракаи густардаи «сиёњкунї» идома дорад. Ва табиист, ки ба обрўи њизб латмањое ворид кардааст. Бо ин њол, чї тур дар интихобот ширкат мекунед?

- Ин маъракаи ба истилоњи шумо, «сиёњкунї», табиъату моњияти муносибати маќомот ба бисёрњизбиву љомеъаи шањрвандї ва шањрвандони кишварро нишон медињад. Аз тарафи дигар, чизи дигареро низ ошкор кард, ки баъзе аз маќомоти давлатї худро шохаи як њизби сиёсї медонанд ва бояд бо њизби сиёсї раќобат намоянд. Дар њоле ки њукумат моли тамоми шањрвандон ва ањзобу созмонњост ва бояд дар хидмати њама ќарор дошта бошад, вориди раќобат ва муборизаи сиёсї шудан маънии њукуматдориро аз байн мебарад. Мафњуми давлат ва усулњои давлатдории муосир, наќши њукумат ва маќомот дар як давлати демокративу њуќуќбунёд њанўз дар кишвари мо то ба охир дарк нашудааст. Шинохти аксари масъулин аз давлатдорї њанўз њам ноќис аст ва ба талаботи рўз љавобгў нест. Агар соддатар гўем, њар љонибе

шумо ба обрўву эътибори њукумат таъсири бад дорад. Яке аз њадафњои ин «маърака» ба дигар самт кашонидани нерўи мост, то тайёрї ба интихобот надошта бошем. Вале дида истодаед, ки мо таќрибан ба ин амалњо вокуниши зиёд надорем, баръакс, даврањои омўзишии масъулини минтаќањоро барваќттар оѓоз кардем ва то имрўз ќариб њамаи минтаќањоро фаро гирифтем. Монеъањо њам оѓоз гаштанд ва дар чанд ноњия нагузоштаанд, ки ин омўзишњо баргузор гарданд. Вале ба ин њолатњо њам омадагї дорем.

- Чунин ба назар мерасад, ки ЊНИТ «маъракаи зиддинањзатї»-ро хеле бо сахтї ќабул карду посухи сазовор дода натавонист. Ин њол фикреро ба миён оварда, ки њизб батамом саркўб шудааст. Оё ин њарфро ќабул доред?

- Манзур аз посухи сазовор чист? Заъиф будан ё саркўб шуданро чї гуна шарњ медињед? Агар сабру тањаммули Нањзат ё ба хиёбон нарафтану митинг доир накардан нишонаи заъфу саркўб шудан бошад, иштибоњ мекунанд. Онњое, ки ин маъракаро роњандозї карданд, даќиќан мехостанд, ки мо асабонї шавему ба хиёбонњо бирезем, њадди аќал мисли онњо ба тањќиру туњмат даст бизанем. Бубинед, њељ кас то имрўз ин маводњои тањќиру тавњиномезро соњибї накардааст, њатто дар ТВ нишон медињанд, вале масъулинаш ба дўш намегиранду мегўянд, ба мо доданд, ки намоиш бидињем. Тањиякунандагони ин гуна намоишњо њам хуб медонанд, ки ин кори бад аст ва барои инсони бофарњанг доѓ меорад, барои њамин бо имзои мустаъор ё аз номи кадом як студияи дурўѓин нашр мекунанд. Вагарна, чаро муаллиф номи аслиашро наменависад? Чун аз зану бачаи худаш, њамсояаш шарм мекунад. Чаро мо бо онњо баробар шавем ва шумо ба як тифли беаќл, ки дашноматон медињад, чї посух медињед? Њатман насињат мекунед, агар сарпарасте дошта бошад, ба ў мурољиъат мекунед. Вале, агар дидед, сарпараст аз худаш бадтар аст, дунболи кори худ мешавед. Мо айнан њамин корро мекунем. Аз тарафи дигар, ваќте медонем, ки тарроњон эњсосоти мардумро шўронидан мехоњанд, як ќишри љомеъаро алайњи ќишри дигари он душман ва нисбати њукумату давлати

миллї дилсард месозанд, чаро ба осиёби онњо об бирезем? Сониян, бе ин њам дар пешонаи њар фаъоли исломї тамѓаи ифротгарову экстремистро часпонидаанд. Агар даъват ба тазоњурот намоем, аввалин касе, ки ба барњам задани субот муттањам месозад, боз њамон гуруњи «коршиносон» мебошанд, ки имрўз моро ба заъф доштан муттањам мекунанд. Баъзе фурсатталабон низ мунтазири њамин соъатанд, то ба хољаи абарќудрати худ дар хориљ бигўянд: мо дар муќобили тундгароёни исломї ќарор дорем.

- Пас аз Созишномаи истиќрори сулњ њукумати Эмомалї Рањмон ба ЊНИТ дар интихобот ду љой ќоил шуд. Њоло гуфтугўњое њам њастанд, ки дигар ин ду љойро њам доданї нест. Шумо чї фикр мекунед?

- Чунин гуфтугўњо ба мо њам аз дохили маќомот ва доирањои наздик ба онњо мерасанд. Агар рафтан ба порлумон дар асоси раъйи мардум бошад, табиист, ки Нањзат бештар аз ду љой хоњад дошт. Интихоботи оянда оддї нахоњад буд, шароити љањону минтаќа дигар аст, бедориву огоњии мардум бештар шудааст. Яке наќшаи дар порлумон набудани моро мекашаду дигаре кадом њадафи хосеро дунбол мекунад. Вале њизб дар талоши он аст, ки курсии бештарро ба даст биёрад. Касе пешбинї карда наметавонад, ки дар марњалаи интихобот чї мешавад. Суръати тањаввулот то њадде тез аст, ки њатто барои як моњ кореро пешбинї кардан имкон надорад, чї расад ба шаш моњи дигар, ки интихобот доир мегардад. Бо вуљуди њама дилсардињо аз сиёсатњои ахир, ба ин эътиќодем, ки аќли солим њанўз њам сармашќи кори масъулин аст, на хостањои шахсї ва манфиатњои гуруњї.

- Дар интихоботи парлумонии соли 2010 мегуфтанд, ки Шумо барои ташкили маъракаи интихоботї политехнологњоро, њатто аз хориљ даъват карда будед ва навигарињои маъракаи интихоботи њизби Шумо, зоњиран вокуниши сахте њам дошт. Дар интихоботи оянда аз чї шева кор хоњед гирифт?

- Мо эълон карда будем, ки агар политтехнологњои хориљї омодаи њамкорї бошанд ва шароити кишвари моро хуб бидонанд, онњоро даъват хоњем кард. Вале, баъди шиносої бо идеяњои љавонони худ ба хулоса омадем, ки касе бењтар аз худи мо ин корро анљом дода наметавонад. Чун

шароити сиёсї, менталитети миллї, вежагињои фарњангиву мазњабии миллатро бењтар аз худамон касе намедонад. Бале, дар интихоботи парлумонии гузашта шевањои истифода кардаи мо барои маќомот чизи нав буданд. Милиса фаъолони моро ба ШКД мебурд, вале наметавонист бигўяд, барои чї он љо овардааст. Фармонро иљро мекарданду баъдан бо хиљолат рањо месохтанд. Як њафта пеш аз интихобот ба мо муњтавои љаласаи ситоди интихоботии яке аз њизбхои дигарро расониданд, ки он љо ошкор тасмим гирифта шудааст. Дар воќеъ маъракаи хуби интихоботие доштем, вале натиљааш баробари дигар њизбњое шуд, ки аслан мулоќоте њам баргузор накарданд. Њоло ситоди интихоботии мо аллакай шевањои наверо тарроњї дорад ва нуктаи мењвариаш њам мусбатнигарист. Набояд интихобот ба як маъракаи сард ва пур аз бархўрдњои манфї табдил шавад. Табассум, позитив будан, шўхиву чењраи боз бояд дар њама бошад, аз номзад то пулис, ки рўзњои интихобот онњо гўё дар майдони набард ќарор доранд. Паёми мо мусбат хоњад буд, яъне «раќибони мо њам хубанд, вале мо хубтарем», «онњо кори хуб карданд, аммо мо бењтар хоњем кард». Бар хилофи раќибон, ки аз њоло таблиѓотро бар мабнои «сиёњкунї» оѓоз карданд ва зењни миллатро ба самти манфигарої мекашонанд, гўё ба миллат мегўянд: мо хуб набошем њам, онњо аз мо бадтаранд.

- Њизби Шумо вориди ягон эътилофи интихоботї хоњад шуд? Агар ња, бо кадом ањзоб?

- Мо усулан мухолифи эътилоф нестем, њар касе дар чорчўби ќонун фаъолият мекунад ва бо мо дидгоњњои муштарак дорад, метавонем бо онњо вориди эътилоф шавем. Шарт нест, ки дар њама масоил муштарак бошем, муњим дар масъалањои ба тавофуќрасида то охир устувор монем. Вале омодагии худро барои танњо рафтан њам дар интихобот дорем. Эътилоф дар интихоботњои гузашта чашми моро каме боз кард, чунки баъзењо њанўз моњияти эътилофро дуруст дарк накардаанд. Ваќте ба эътилоф ворид гаштї, бояд аз баъзе ќисматњои хоставу барномањоят гузашт намої, чун тарафи дигар њам аз баъзе хостањояш гузашт мекунад. Мо минбаъд бо нерўву шахсиятњои (Идома дар сањ. 12)

8

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

тањќиќу

Дар бораи ноогоњии Фалсафаи таърихро агар дуруст дарк кунем, мутаваљљењ мешавем, ки мардуми ноогоњ аз гузашти замон њељ гоњ ибрат нагирифта, иштибоњ ва хатоњоро гоње то сарњади хиёнат такрор мекунад. Таърих нишонгари он аст, ки миллати мо дар рўзгори гузаштааш, борњо мустањабро гирифта, вољибро рањо карда, онро фидои мустањаб кардааст. Худ ниёзмандро рањо карда, ба бегонагон хидмат кардааст. Воќеъан, агар ба моњияти асли таърихи миллат пай бибарем, ин аст, ки хеш њамеша дар пайи шикастани хеш будааст. Фаќат ѓурури бардурўѓу ноогоњона ва эњсосоти фиребандаи миллї, ќавмї ва мањаллї намегузорад, ки њамакнун њаќиќати ин њикмати талхро бипазирем. Љомеъа бояд огоњ шавад, чунки миллати огоњу бофарњанг, масъулу муќайяд, бар њолу ояндаи хеш њаргиз бетафовут нест, балки сарнавиштсози худ аст. Њељ гоњ таќдири худ ва ворисонашро ба дасти њокимони золим ва диктаторњо ба њар ному нишоне, ки бошад, намедињад. Дуруст гуфтаанд, ки «гург онеро медарронад, ки ќудрати дифоъ надорад». Бењтарин дифоъи љомеъа аз њарљу марљ ва пеширї аз фољеъањо њамон огоњї ва масъулиятпазирист. Барои огоњ шудан гузаштаро бояд омўхт ва аз рўйдодњо ибрат гирифт, ки таърих омўзгори њаёт аст. Миллат њам акнун барои пешрафти худ ниёзманди улгу аст ва мусалламан барои такомули њувияти миллї њеч улгуи бењтар аз аъмолу афкори бузургони таърихаш нест. Агарчи дилбастагї бар љањони мењнатзада ва зиндагии пурошўб дорам, вале аз он чи ки дар муњити илмї ва фарњангии Тољикистон мегузарад, бим дорам. Метарсам аз он рўз, ки љомеъаи тољикон бо ин њама зоњирсозињояш аз корвони пешрафти умумї бозмонда, ољизу нотавон, бе сару садо дар мурдоби таърих бимонад. … Бояд њамеша огоњ бошем, чунки рўйдодњои фардоро аз кайфияти аъмол ва њаракоти имрўз метавон пешбинї кард.

- Равшанфикрон ва ањли ќалам дар сарнавишти миллат, беш аз сиёсатмадорон масъулият доранд.

- Фољиъаи љомеъа аз ѓафлати мардум оѓоз мешавад.

- Огоњ бояд шуд, ки дунё роњи фиребро намепазирад. Роњи фиреб бар дунё њаром аст ва њаром пойдор нест.

- Њимояти имрўз бењ аз орзуњои фардост ва огоњї аз кори фардо бењ аз пушаймонии имрўз аст. Дар бораи муњити илмї Илм бењтарин навъи маърифат аст ва набояд аз он касби ѓурур кард. Тиљорати ќабењи илму дониш дар гузашта њам буд ва пурвозењ, акнун њам содиќ аст. Њушёр бояд шуд, ки гумроњї фаќат хоси ом нест, балки ањли китоб низ гумроњ мешаванд, агар дониш калиди дўконашон набошад. Хештанситоён бо парешонгўї сабаб мешаванд, ки хосторони маъориф ва фазилат ба љои дастёбї ба рўшної ба сардаргумї

дучор оянду дар торикї бияфтанд. Донишманд онест, ки њарфи мантиќї бизанад. Вале олимеро, ки њарфњояш ѓайри мантиќист, чї касе метавон гуфт? Шояд бародари љоњил! Саранљом, пиндору гуфтори олимони заифу нотавон барои њифзи эътиборашон мутеъи ёвагўї мешаванд. Онњо пок фаромўш мекунанд, ки ёвагўии донишманд њамоно теша задан бар решаи доноист. Табиист, ки афроди дар зоњир донишманд, аз ѓурури кизб ба осонї хештанро гум карда, тарзе рафтор менамоянд, ки гўї махзани асрори улум дар синаи онњо љо шудааст. Ба ростї, њамоќати донишмандон аз ин беш нахоњад буд! Магар пўшида аст, ки бархе аз донишмандон аз рўи њисси љоњталабї ин њама њаќоиќ ва воќеъиятро ба исми худ муаррифї кардаанд?! Бо ин аъмол, аз ин идда олимон мехоњанд, нишон бидињанд, ки онњо касонеанд, ки дар баррасии муњимтарин масоили илм кашфиёт кардаанд. Онњо ноогоњона, белаёќатии худро барои анљоми корњои муњим бо василаи номатлуб ошкор месозанд, вале бехабар аз ин ки моњияти ќазияњо њал нашуда, балки зоњири ќазияњоанд, ки чашму њушашонро фирефтаанд. Афроди дар зоњир олим бадтар аз љоњилонанд. Аз љоњил ва ё оне, ки ба зоњир олим аст ва масоили иљтимоъиро сатњї мебинад, набояд интизори њалли муаммо, мўшикофї ва иршоду рањнамоии дигаронро дошт. Эшон боз њам фаромўш кардаанд, ки арзёбї ва наќди андешањо аз муњимтарин нишонањои сатњи тафаккури донишмандон аст. Муњимтарин њадафи инсон дар зиндагї шинохт аст. Бинобар ин, таъйини роњи такомули фард ва љомеъа низ бояд аз шинохт бошад. Албатта, ношинохтањо аз шинохтањо њамеша бештаранд. Њамаи асрору рамзњо шинохта хоњанд шуд ва анљоми ин вазифа бар дўши илму дониш гузошта шудааст, аммо илме, ки рањ ба њаќ набарад љањолат аст. Илм бояд аз роњи њаќ ва дуруст анљом бипазирад, зеро ростиву дурустї муќаддами њамаи некињост. Дар робита бо ин падидаи нохушоянди илмї - фарњангї бояд гуфт, ки иллати љо афтодани он дар муњити илмии љумњурии мо, пўшида нест, марбут ба фаќр ва тангдастиву фишорњои молист. Муњаќќиќин ва пажўњишгарон њам мисли дигар аќшори љомеъа дар тангнои молиявї ва иќтисодї ќарор гирифтаанд. Чун бори зиндагиро бар дўш доранд, маљбуранд, њамчунин корњоро, агарчи бар хилофи афкору ахлоќашон њаст, анљом бидињанд. Бењуда намегўянд, ки фаќр агар аз дар дарояд, имон аз панљара меравад, яъне кас агар маљбур шуд, ба анљоми њар коре ќодир мегардад. Падидаи иљборие, ки имрўз дар муњити илмї ва фарњангии мо зуњур кардааст, дар воќеъ «зарба задан ба љони хирад» ва «поймол кардани нињоди њаќиќат» аст. Он чи, ки боиси нигаронист, заволи имон бар аќл дар миёни равшанфикрону андешамандони сиёсї ва фарњангии Тољикистон аст. Бистар ва роњи муносиберо дар кишвар фароњам кардан лозим аст, то ин ки илму дониш дар љомеъа эьтибори

лозимро пайдо кунанд. Мардум бояд бидонад, ки фаќат тањќиќот метавонад пешрафт ва тавсеъаро ба њамроњ биёварад! Шояд хориљиён тасаввур кардаанд, ки метавонанд бо пардохти шањрия, ањёнан бо њисоб кардани њазинањои љонибї ва ё бо иљора кардани мутарљимони дар асл муаллиф метавонанд ба нияти худ, ки њамоно ба осонї пайдо кардани эътибори илмї дар кишвар ва љомеъаи худашонанд, муваффаќ бишаванд ва шояд њам мадраки докторї барои онњо ин ќадар муњим аст, бигиранд. Вале дар ёд дошта бошанд, ки њар чи осон ба даст ояд, ба осонї зи даст хоњад рафт! Магар таърих намегўяд, ки содиќон ва њомиёни илму маърифат њамеша буданд ва онњо шаъни устодону масъулони илмї пас назаданд, њаргиз ба ин умури зидди илмї ва арзишњои инсонї тан надода, њамеша аз шарофати инсонї ва илмии худ дар тўли таърих дифоъ карданд ва њеч гоњ фазилату мадориљи илмиро паст назаданд! Пас љойи њаќиќат њамеша боќист. Кайфият муњимтарин гарави пешравист. Фаќат аз ин тариќ ба беназмињои ѓайри чашмдошт сару сомон метавон бахшид ва эътибори илми тољикро њифз кард. Воќеъияти фазои илмї ва фарњанги миллии мо ин аст, ки аз оби олудаи робитаву зобита ва чоплусињо шодоб аст. Гурўње аз ањли илм аз њаваси эътибор мастанду гурўњи дигар шайдои молу сарватанд. Гурўње низ чоплусони ду гурўњи авваланд. Ин њама намехоњанд бифањманд, ки хиёнат бар худ ва наслњои хеш мекунанд. Магар пўшида аст, ѓурури бардурўѓ ва такаббурињои иддае аз сарварон ва мудирони бахшњои илмї дар њавои «истиќлол» то њадде вусъат гирифта, ки фикр мекунанд њар яке «худованд»-и илм шудаанду бар ин тасаввуранд, ки иштибоњоташон бењтар аз дурустии дигарон аст. Ин идда аз сарварон зўргўї ва худхоњињои худро айни камоли назар ва дидгоњњои илмї мешуморанд. Ѓубори суннатњои итоатпазирии замони Шўравї ва адами часорати илмї, воќеъан пеши дидањои ирода ва хиради ањли андешаро гирифтаанд. Побандї ба расми худнамоињои фиребанда ва равнаќи равобиту завобити гурўњњо, чунон карда, ки бидуни фањмидани назари андешамандону мутахассисин, мудирони сохтаи ќаблро, ки ба муддати дањсолањо раёсати ин ё он бахши улумро бар ўњда доштанд, дубора бар маснади сарварї љой медињанд ва бо аъмоли номатлуби хеш ба мардум мегўянд: дар љомеъа баробари онњо афрод нест! Магар пўшида аст, ки дар муњимтарин донишгоњи кишвар, ки акнун миллиаш мехонем, бархе аз кафедрањо, њатто шўроњои илмї ва дифоъи рисолањо табдил ба «дўконњои хонаводагї» шудаанд ва «мудирони муассис» сармаст аз таърифу тавсифоти чоплусонашон фотењаи илмро мехонанд. Њодї агар худ ољиз аст, дармондагонро куљо хоњад кашонд? Боре њам фикр карданд, ки натиљаи ин њама чашмпўшиву сукутњо дар баробари аносири зишту номатлуб дар њавзаи илм ва маънавият чї хоњад буд? Сарварони бахшњои маориф ва илмро њам медонем, ки ироъаи диди љадиди

илмиро, бидуни огоњї ё анљоми тањлили моњияти он, барояш «њукми рад» содир мекунанд. Агар ќарор бошад, ки дар бораи заъфи илми таърихнигории тољик сухан гўем, мусалламан бањс ба дарозо мекашад. Ба унвони як муаррих њаминро мегўям, ки мактаби таърихшиносии миллї ниёзманди ислоњоти љиддї аз беху бунаш аст. Аммо вазифаи донишмандон аст, ки њар навъ аносири номатлубро аз љодаи илм ва мантиќ берун намоянд ва илмро дар маснади шоистаи худ биншонанд. Илм на фаќат дониш, балки љасорат мехоњад. Фаќат љасорати донишманди содиќ ва љо афтодани назари интиќодї пеши вусъати њар навъ шабењилмро гирифта метавонад, њатто агар он аз роњи зўру найранг њам вориди майдон шуда бошад! Њар кас метавонад ба дараљаи камоли дониш бирасад, вале расидан ба камоли фазилати ахлоќї кори осоне нест. Инсони шариф ва наљиб шудан мушкил аст. Ба дарки љойгоњи наљобат ва озодагї расидан аз роњи дониш кофї нест, барои паймудани ин роњ доштани фазилат ва тарбияти нафси хеш аз муњимтарин шартњост. Донишманде, ки гирифтори њавасњои нафсонист, дилашро пок нигањ дошта наметавонад. Гурўње аз уламо ва донишмандон дар илм таљаллии њусни ёр ва зебоиро дидаанд, онњо ошиќони бузурганд. Ба дунболи манофеъи моддї ва эътибори кизб намераванд, дунболи лаззате мераванд, ки аз дидану фањмидан аст, њатто агар ноќис њам бошад. Таълифи асари хуби илмї - тањќиќотї на фаќат нишонгари сатњи дониш ва дараљаи эътибори муаллиф аст, балки нишондињандаи хулќу хўйи шахс низ буда метавонад. Зеро ошкор аст, ки асбоби эътибор, донишу илм, фазилату фан, кордониву комёбї бар пояи хулќу хўйи неки инсонї ва шарафи поки шахс шакл мегиранд. Дар воќеъ то моя набошад, њосил ба даст наёяд. Дар бораи китоб ва ањамияти он Китоб чун бо маѓзи сари инсонњо сару кор дорад, њамеша мавриди назару таваљљуњи љомеъа ќарор доштааст. Дар бораи љойгоњи баланд ва шоистаи китоб, ки дар тарвиљу тавсеъаи илму дониш ва фарњанг таъсири мустаќим дорад, бисёр гуфтаанду хоњанд гуфт. Аммо мутаассифона, имрўз шоњиди раванди бисёр нохушоянде њастем, ки баъзе аз гурўњњои иљтимоъї китобро ба унвони василаи муассир бар манофеъи сиёсат ва ањдофи ѓаразолуди хеш ва бар зарари манзалати њаќиќат мавриди истифода ќарор медињанд. Ин воќеъият, даќиќан њамон чизест, ки мегўянд: Чењраи дониш ва китобро ѓубор гирифтааст. Љомеъа бояд мутаваљљењ бошад, ки барои зудудани ѓубори рўи китоб ва дониш, бояд ѓубори рўи хирадро зудуд. Пас анљоми ин кор ќабл аз њама вазифаи донишмандону муњаќќиќин аст. Фаќат он идда аз донишманду уламое, ки бар хираду дониш содиќанд, ѓуборњои рўи китобро пок сохта метавонанд. Покиза нигањ доштани донишу фарњанг бидуни њамдастиву њамкории донишмандону мутафаккирон амри мањол аст. Дар бораи љойгоњи наќди илмї

www.nahzat.tj

4 сентябри соли 2014

тањлил

миллат ва љомеъа Њар чизе дар љомеъа офарида мешавад, онро натиљаи кори аќл мегўянд. Аммо бояд пазируфт, ки на њама чизи офаридашуда аќлонист. Инсон агарчи соњиби аќл аст, вале дар тўли таърих нисбат ба хирад зулми бепоён кардааст. Аз ин рўст, ки хирадмандон гуфтаанд: аќлонї кардани инсон кори бисёр душворест. Имрўз њам мисли дирўз аќлонї кардани инсон аз муњимтарин вазифаи рўшанфикрон мебошад. Мурољиъаи љомеъа ба гузашта, агар аз роњи огоњї ва илм набошад, мусалламан, боиси харобу залил гардидани љойгоњи илм ва фазилат хоњад шуд. Муњити носолими фарњангї зояндаи њама гуна фасоди љомеъа аст, ки таърих борњо бар он таъкид доштааст. Муаррихе, ки аз таърих таљруба барнамедорад, љоњили илм аст. Воќеъан, он гоњ, ки мушкилоти усулї, заъфу барошуфтагињои мантиќї ва назароти хому бемоя, гузашта аз ин, сўиистифодањои бехуд аз љойгоњи илмї дар таълифот ва аъмоли иддае аз донишмандони «дараљаи аввал» дар либоси илм зоњир шавад, чї бояд кард? Ба њар сурат, пўшида нест, ахиран, наќди илмї тавре ќаблан роиљ буд, ба чашм намехўрад, агар њаст, он њам ба нудрат. Сабаби аслии набудан ё заъфи наќди илмї бемасъулиятии худи муаллифону муњаќќиќин аст, ки аѓлаб нисбати навиштањои љадид ва гоње барои сарнавишти таълифоти хеш бетафовутанд. Адами наќд ва назорати илмї бар њама гуна тањќиќоту пажўњишњо боис мешавад, ки сатњи маърифат дар њоли рукуд боќї бимонад. Аз ин рў, наќд ва баррасии пажўњишњо аз муњимтарин авомили равнаќи улум мањсуб мешавад. Агар дар муњити илмиву адабї ва афкору аъмоли љомеъа наќд намебуд, шакк нест, ташнагони оби шуњрат умед ба ояндаро низ салб мекарданд. Камоле набошад, ки бидуни наќд комил шавад. Њар чизе берун аз њавзаи наќд эљод мешавад, нуќсон аст. Наќд на танњо нахустин гом барои ислоњ, балки љавњари ташаккули тафаккур аст. Мутмаинтарин роњи пешгирї аз вуруди андешањои «шабењилм» ва тањќиќоти маснўъї бар њавзаи илм њамоно интиќод аст! Муаррих бояд воќеъбини гузаштаву имрўзи љомеъа бошад. Пас, набояд мисли зиндониёни гузашта ва мутаассибони имрўз буд. Аз њар љо ва дар њар љо, ки њастем, бояд огоњ бошем, чун њазорон имкони тоза дар ихтиёри мост ва бузургтарин ѓанимат њам њамин аст. Роњи фасод, агар дар илм пешгирї нашавад, оташи љањолат домангири тафаккуроту арзишњои неки замон хоњад шуд!

Дар бораи љойгоњи таърих ва тафаккури таърихї: - Таърих роњи зиндагист, ки рўзгори гузашта ва муосиру ояндаро ба њам пайванд додааст.

- Кўтоњтарин ва муфидтарин роњи расидан ба њикмати таърих, азиз ва гирон пиндоштани њар гуна мероси гузаштагон, ошноии наздик ва гуфтугўи аќли мо бо онњост. Мардуме, ки аз гузаштаи хеш хуб огоњанд, маќомашонро ба осонї

дар љомеъаи башарї аз даст нахоњанд дод.

- Бидуни шинохти сарнавишт наметавон инсони шоиста шуд. Сарварону муаллимоне, ки миллатњоро тарбият надода, вале барои кохи таќдир њидоят менамоянд, ба гузаштаву њолу оянда хиёнат мекунанд. Бояд ба гузашта нигоњ кард, то ояндаро дид.

- Мо худ роњем ва худ роњрав. Мо худ дарёем ва худ маллоњ. Роњ дар вуљуди мост, на берун аз мо. Чашме, ки назар ба њикмати гузаштагон мекунад, он њам дар батни мо мебошад. Ёде, ки ёдоварї аз гузаштањо мекунад, рози ќалб аст. Ба гузашта бингарем, зеро он чароѓи фардост.

- Тафовут дар хилќати инсонњо нест, балки дар афъоли аќли инсонњост. Аќли инсон устурлоби хушбахтист.

- Њар љомеъае, ки фардоро ночиз медонад ва арзишњои аќлии инсониро поймол мекунад, ояндаашро дар маърази хатар ќарор додааст….

- Таърих њаргиз намирад, вале бо љомеъа зинда аст ва худи инсонњо таърих меофаринанд.

- Агар ахлоќи љомеъа дар банди љањолат бошад, зиндагї кардан барои доноён бисёр сахт аст, чун ранљи доноён аз фањмидану роњати ѓофилон аз нафањмидан аст. Дар муњите, ки љањолат пойдор аст, зиндагї бадтар аз зиндон мебошад.

- Сиришти тафаккур беназир аст, аммо як иштибоњи аќл ба осонї тафаккурро бадном карда метавонад. Бинобар ин, аќле, ки иштибоњ намекунад, василаи саъодат аст.

- Таърих танњо гузашта нест, балки маърифатест, ки душворињои маънавии инсонњоро дар рўзгори кунунї такмил мекунад.

- Таърих на танњо дар ёд ва ёддоштњо, балки дар кору кирдор ба хулќу хўй, расму русум, муносиботи инсонњо ва орзуву эњсосоти онњо зинда аст.

- Таърихи башарият аз муњимтарин дарсњои такомул ва тањкими маънавият барои мардум аст.

- Саргузашти бузургон ибрат аст, на ифтихор бар дурўѓи миллат ё ќавм. Ноогоњї ояндаи миллату љомеъаро бефуруѓ хоњад кард, аммо худшиносиву худогоњї, бидуни ахлоќи нек, дучори нуќсон аст. Замони мо барои ворисон табдил ба гузашта хоњад шуд.

- Вазифаи наслњост, ки гузашта ва њолро барои ояндагон амонат бигзоранд ва ояндагон барои ворисонашон. Оянда њар чи њаст, њамеша наздик аст, чун гузашта пушти сари мост, нигариши мо ба гузашта бояд барои бунёди саодати оянда бошад.

- Таърих махзани бузург ва ганљи нодири маънавият аст. Љањл њаќќу њаќиќатро поймол мекунад. Њамаи љангњо аз батни љањолат бархоста ва ба иллати иштибоњи аќл табдил ба модари фољиъа шудааст. Аз ин рў, заковат ва рўњи љомеъаро набояд тира кард, зеро аз ноогоњї љомеъа мунњариф хоњад шуд. Саъодати одамиён барои пок нигањ доштани

Замину Осмон аст.

- Ваќте чароѓи љасорату дилсўзї хомўш мешавад, њаќкушї ављ мегирад. Ва бењуќуќї худ заминасози тахриботи сулњу сафост. Љое, ки сафо нест, љафо хоњад буд. Инсон бояд мутаваљљењи ањвол ва љомеъаи худ бошад, то љафову љанг ва бадбахтї љойгузини сафову сулњ ва саъодат нашавад. Зеро таърих саросар мактаби ибрат асту њикматаш чароѓи роњи оянда. Аммо мењр ва алоќа бидуни шинохти хеш чизе нест, ба љуз зарар овардан ба хеш. Дар воќеъ, агар худ њувияти хешро нашносем, кї моро њоњад шинохт? Албатта, ин пурсиш яке аз муњимтарин суолоти ирфон аст, вале онро метавон аз назари љомеъашиносии таърихї ба унвони суоли марказии илми таърих низ матрањ кард. Шакк нест, ки илми таърих дар шинохти њувияти миллии њар миллат ва љомеъа наќши таъйинкунандае аз худ бар љой дорад.

Истиќлол ва муаррихин Истиќлол ва озодиро намедињанд, балки њаќќи инсонии фард аст, ки бояд дар зиндагї соњиби истиќлолу озодї бошад. Истиќлоле, ки чанд соли ахир насиби миллати тољик шуд, дар воќеъ њаќќи таърихии ин миллати мањрум аст. Бояд аз таќдир сипосгузор шуд, ки тољикон соњиби давлати миллї шуданд. Бо ин њама нишебу фарозињо, истиќлоли миллї неъмати бузургу бебањоест, ки таърих бар ин миллат низ ато кардааст. Аз ин рў, пос доштани истиќлол ва озодї вазифаи инсонии њар фард аст. Љомеъае, ки арзиши њаќиќии истиќлолу озодиро дар замони амн дарк намекунад, лољарам дар замони љанг бо шоистагї дифоъ аз озодї карда наметавонад. Касби истиќлолу озодї бидуни огоњї ѓайри мумкин аст. Агар љомеъа огоњ нест, барояш истисмори огоњона бењтар аз истиќлоли ноогоњона хоњад буд. Пас, огоњ будан муњимтарин шарти истиќрори истиќлол аст. Аз он љое истиќлоли миллї яке аз муњимтарин масоили таърихии миллат ва љомеъа аст, мехостам таъсири онро бар фазои илми таърихнигорї ба таври

9

бисёр муљмал ва куллї матрањ намоям. Яке аз натоиљи касби итиќлол бар илми таърихнигорї ин аст, ки илми мазбур бидуни шакк, рангу бўи миллї бар худ гирифтааст. Ин бардошт ба ин маъност, ки муддатест таърихи мардуми тољик бештар аз зовияи фалсафаи миллї мавриди баррасї ќарор гирифтааст. Бахусус имрўзњо матрањ кардани таърихи миллї њамеша дар мадди аввал ќарор дорад. Падид омадани осори мухталиф рољеъ ба муњимтарин масоил ва мароњили таърихи мардуми тољик, пиромуни бузургони таърих ва фарњанги миллї ва мукарраран таљлили бузургдошти арзандатарин фарзандону афроди шањири таърихи миллиро метавон ба унвони таљаллии ин воќеъият, яъне аз миллї шудани идеолужики давлати тољикон муаррифї кард. Албатта, чунин падида марњилаи табиъии пешрафти илми таърихнигорист. Дар зимн, набояд фаромўш кард, ки дар эљоди идеолужики миллии давлат ва љомеъа таъсири равшанфикрон, аз љумла, муњаќќиќини таърих бисёр љиддист. Дар шаклгирии тафаккури љомеъа таъсири онњо метавонад мусбат ва ё манфї бошад. Мусбат он гоњ аст, ки афкору аъмол созанда бошад. Манфї он гоњ, ки аъмол дар зоњир, вале ботин хароб аст. Пос доштани њама гуна муќаддасот бидуни ирода ва виљдон навъе аз тавњинњост, барои муњаќќиќ дар навбати аввал. Воќеъан, муњаќќиќе, ки соњиби тањќиќ нест, чї гуна тањќиќи дигаронро арзёбї мекунад? Нољавонмардона аст, агар муњаќќиќ ё устоде худ тањќиќе анљом надињад, вале бар ќасд интиќоди ѓаразолуд аз ниятњои неки дигарон кунад. Ин навъ нигариши «устодони њамадон» на бар нафъи њувияти миллисту на бар нафъи истиќлоли он.

Луќмон Бойматов ЧАКИДАЊО АЗ КИТОБИ «ТАЪРИХЗАДАГЇ»

10

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

мурољиъат

Ба чашмони Љаноби Олї, Эмомалї Рањмон хок мепошанд

ё эксперименти яроќи химиявии ќатли ом дар организми кўдакони ноњияи Мастчоњ Ба Президенти Љумњурии Тољикистон Љаноби Олї, Эмомалї Рањмон Нусха: Ба раиси Њизби коммунисти Тољикистон Ш. Шабдолов Нусха: Ба раиси Њизби Нањзати Исломии Тољикистон М. Кабирї Нусха: Ба Прокурори генералии ЉТ Ш.Салимзода Нусха: Ба прокурори вилояти Суѓд Ш. Ќурбонзода Нусха: Ба прокурори ноњияи Мастчоњ Ф. Љањонгирї Нусха: Ба директори МЧТТС Я. Одинаев

«Саломатии миллат, боигарии давлаг аст», Эмомалї Рањмон Дар Тољикистон, њамаи њолатњои нохуше, ки ба сари кўдакон сармезанад, ба бемасъулиятии маќомоти њифзи њуќуќи кишвар вобаста аст, ки дар натиља се кўдак дар шањри Душанбе бе номунишон шудаанд ва дар ноњияи Мастчоњ табибони ЉДММ МТТ «Сино» дар

сон аз 08.08.14 пешнињод шудааст ва њаракатњои ѓайриќонунии табибони МТТ «Сино»-ро ошкор мекунад, тафтишоти навро нисбати амалњои ѓайриќонунии хиёнаткорона ва хоинонаи табибони ЉДММ МТТ «Сино» оѓоз карда шавад. Нигаред ба замимањо

Нусхаи љавоби прокурори н. Мастчоњ

организми зиёда аз 5000 кўдак эксперименти марговарро гузаронида, ба саломатии миллат, ки боигарии давлат мебошад, хиёнат кардаанд. Табибони ЉДММ МТТ «Сино» бо ин хиёнати худ нисбат ба давлат хоинї кардаанд ва ин хоинони давлатро назораткунандагони тиб ва маќомоти њифзи њуќуќи вилояти Суѓд, аз љумла прокурори ноњияи Мастчоњ Ф.Чањонгирї дастгирї карда, ба чашмони Љаноби Олї, Эмомалї Рањмон хок мепошанд. Дар такя ба сиёсат ва савганди Шумо, љаноби Эмомалї Рањмон, эњтиромона хоњиш мекунам, ки бо дарназардошти хулосаи Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї ва Маркази љумњуриявии ташхиси тиббии судї, ки њолатњои нав ва хулосањои дигари коршино-

њол буд. Бо дарназардошти хулосаи судї-тиббї аз таърихи 08.08.14, амалиёти табобатии зидди гиљљаи табибони МТТ «Сино» пурра нодуруст буда, ба меъёрњои табобатї мухолифат мекардаанд ва ба саломатии ноболиѓон хафви калон доштаанд. Инчунин боиси оризањои љиддї шуда,

Нусхаи мушоњидаи духтур

Табиби ЉДММ МТТ «Сино» А.Олимов мебошад, ки 20 соли охир дар Ўзбакистон фаъолият кардааст. Ба маълумотатон мерасонам, ки фарзанди ноболиѓам Давлатхотуни Т. Ю-ро њамин Олимов ва табибони дигари ЉДММ МТТ «Сино» аз 3 то 5-уми августи соли 2013 барои зидди кирми гиљља бо амалиёти табобатии 3 бор электрофорез, 3 бор хукна бо мањлули маргансоф, 3 рўз пархези сахт ва таъини доруњои зидди паразитологии кирми рўда муддати 3 рўз дар наздашон бистарї карданд. Аз чунин амалиёти табобатии онњо, ки дар боло ишора рафт, саломатии фарзанди ноболиѓам зарар дида, ба њолати бемории ташаннуљшавї гирифтор шуд, ки мо волидон ва худи ў чандинкарата ин бемориро дар ў мушоњида кардем, њамчунин дар таърихи 28.04.14 табиб њам шоњиди ин

экспертизаи судї-тиббии вилояти Суѓдро нодуруст мењисобанд. Дар таърихи 08.08.14 суди тиббии Тољикистон хулосаи одилона бароварда, аз нуќтаи назари меъёрњои њуќуќии табобатї, амалиёти табобатии зидди гиљљаи табибони МТТ «Сино»-ро нодуруст ва барои саломатии шањрвандон хафвнокро тасдиќ карда, сабаби асосии оризаи бемор (ташаннуљшавї)-и Давлатхотуни Т.Ю. аз табобати табибони маркази номбурдашуда вобаста донист. Аз њамин сабаб аз Шумо бо эњтиромона хоњиш мекунам, нисбати чунин амали табибони маркази номбурда, ки вазифаи касбии худро гўё иљро кардаанд, вале ба саломатии шањрвандон, ки боигарии давлат аст, ба хиёнат роњ додаанд, аз љумла нисбат ба фарзанди ноболиѓам Далатхотуни Т Ю . Мувофиќи ќонунњои

Нусхаи љавоби МЧТТС аз 08.08.14

организми 4 шањрванд зањролуд шудааст ва тамоми њолатњои нохушро аз чунин амалиёти табобатї интизор шудан мумкин мебошад. Њамзамон дар ваќти таъини доруњои зидди паразитологї, бемор бояд зери назорати ќатъии табиб ќарор бигирад. Аммо табибони МТТ «Сино» фарзандамро зери назорати ќатъї нагирифтаанд, њатто њуљљатгузории нодуруст анљом дода, барои исбот нашудани љинояти худ вараќаи бемории Давлатхотуни Т. Ю-ро нобуд карда, ба маќомотњои њифзи њуќуќ пешнињод накардаанд. Шањрвандоне, ки аз чунин амалиёти табобатї зарари љисмонї дидаанд, дар хусуси 10 нафарашон ба прокуратура маълумот пешнињод шудааст. Аммо сад афсус, ки њоло њам прокуратураи вилояти Суѓд ва ноњияи Мастчоњ ин табибонро бегуноњ мењисобанд ва

амалкунанда нисбати табибони ЉДММ МТТ «Сино» чорањои лозим бояд дида шавад. Њамзамон, барои он ки фарзия аз мазмуни хулосаи суди тиббии Тољикистон бартараф шавад, хоњиш мекунам, ба саволњои пешнињод намудаи ман, ки 110 -то мебошанд ва дар таърихи 31.07.14 ба љаноби Одинаев ба таври хаттї пешнињод шудаанд, љавобњои мушаххас ва одилона ирсол бигардад. Хоњиши нињоии ман ин аст, ки бо истифода аз имкониятњои Шумо, масъалаи мавриди назар тањќиќи њамаљониба бубинад ва хиёнаткорон ба љазои аъмоли хеш бирасанд.

Аз номи сокини ноњияи Мастчоњ Юсуфов Тоњир Мањмадлоиќович 01.09.14

www.nahzat.tj

4 сентябри соли 2014

вокуниш

11

Муаммоњоро якљоя пайдо ва њал бояд кард ё вокуниш ба мусоњибаи Илњом Беков, ки чанде ќабл зери номи «Мањдудсозињои сиёсї давом дорад» ба нашр расидааст. Ба сармуњаррири рўзномаи «Наљот», муњтарам Њикматуллоњ Сайфуллоњзода Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии ноњияи Мастчоњ мусоњибаи раиси бахши ЊНИТ дар ноњияи Мастчоњ Илњом Бековро, ки дар рўзномаи «Наљот» аз 14.08.2014, №33 (803) интишор гардидааст, мавриди баррасї ќарор дод. Чуноне ки худи мусоњиб иќрор шудааст, дафтари кории ЊНИТ дар ноњияи Мастчоњ тибќи талаботи ќонунгузории Тољикистон баста шудааст. Фаъолияти бахши ЊНИТ дар ноњия чандон назаррас нест, ки «иддае» аз вай ба њарос ва ташвиш оянд. Танњо ду-се нафар минбари расонањоро истифода карда, худашонро аз њад зиёд муаррифї карда истодаанд. Агар ин тавр намебуд, барои ислоњ ва баррасии баъзе мушкилоти мављуда, баръакс њамкории судмандро бо маќомотњои дахлдори ноњия ба роњ мемонданд. Табиист, ки тамоми фаъолияти сохторњои њукуматї аз рўи барномаи мушаххас, ки аз њадафњои давлату Њукумати ЉТ маншаъ мегиранд, ба роњ монда шудааст. Шахсе, ки аз масъулияти њизбї њарф мезанад, ниёз ба тиљорату соњибкорї надорад, зеро хољагони дохиливу берунї онњоро њаматарафа дастгирї менамоянд. Зимни ќабули шањрвандон аз љониби раиси вилояти Суѓд, муовини аввали раиси Маљлиси миллї, муњтарам Абдурањмон Ќодирї шањрвандон озодона таклифу дархостњои худро баён намуданд, аз љумла И.Беков њам бе муаррифии худ доир ба таъмири роњњо, танќисии оби нушокї ва барќ дархости худро манзур намуд. Раиси вилоят њар як арзу шикояти шањрвандонро босаброна шунида, новобаста аз шахсияту мансубияти мурољиаткунандагон барои бартарафсозии мушкилињо ва њалли камбудињо ба масъулон дастуру супоришњои мушаххас доданд. Баъди ќабули шањрвандон гурўњи корї бо роњбарии муовини раиси вилояти Суѓд, Хайрулло Амонулло масъалањои гузоштаи И.Бековро дар љояш дида баромаданд. Барои таъмири роњњо 27 њазор сомонї ва барои сохтмони хатти оби нўшокї 30 њазор сомонї аз њисоби маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят маблаѓ људо карда шуд. Дар мањаллаи мазкур тибќи рељаи муќарраргардида, барќ интиќол дода мешавад. Вале њолати симчўбњои он ба талаботи имрўза љавобгў нестанд, ки барои ислоњи он низ гурўњи корї тадбирњо андешида истодааст. Масъалаи ба маљлисњои ЊНИТ даъват шудани маќомот дуруст буда, маќомоти иљроияи њокимияти давлатии ноњия низ онњоро њамеша

ба чорабинињои сиёсиву фарњангии ноњия даъват менамояд. Дар соли равон 5 маротиба љаласањои Шўрои љамъиятї баргузор шуданд, вале дар онњо намояндаи бахши ЊНИТ дар ноњия ширкат наварзидааст. Модоме ин ќадар муаммоњо дар мањал љой доранду И.Беков худро ин ќадар ѓамхору дилсўз нишон медињад, чаро намояндагони њизб дар њамкорї бо маќомоти мањаллї дар бењдошти зиндагии мардум сањмгузорї намекунанд? Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии ноњияи Мастчоњ њамеша бањри густариши њамкории судманд

бо њизбу њаракатњо ва тамоми васоити ахбори омма омодагии худро бори дигар баён менамояд. Мавлуда Маъруфова, муовини раиси ноњия Аз нашрия: Бо ташаккур аз лутфу марњамати маќомоти иљроияи њокимияти давлатї дар ноњияи Мастчоњ, ки пайваста ба њар матлаб ва диду назари масъулини ЊНИТ дар ноњия таваљљуњ зоњир намуда, љузъиёти онњоро мавриди баррасї ќарор медињанд ва вокуниши хешро расман унвонии «Наљот» ирсол медоранд. Ин тарзи бархурд ба матлабњои ВАО, дар воќеъ, аз

масъулиятшиносї ва бетараф набудани маќомоти иљроияи њокимияти давлатї нисбати њар як њарфи ба нашр расида мебошад. Аммо посухи онњо ба њар њол бањсњои дигареро дар худ доранд, ки як гуна миннат гузоштанро мемонад. Дар њоле ки масъулияти маќомот ислоњи камбудњост ва ин гуна камбудњо вуљуд доранд. Агар имрўз масъулияти хидмат кардан ба мардумро доранд, пас пайдо кардани роњи њалли мушкил њам вазифаи мустаќими онњост, агарчи дар њамшарикї њам метавон манофеъи миллатро пиёда сохт. Бо умеди тавфиќ…

12

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

ину он

(Идома аз сањ. 7)

Интихоботи оянда осон нахоњад буд воќеъбин эътилоф хоњем кард, онњое, ки тавону имкониятњои худро хуб мешиносанд ва гирифтори тавањњумњо (иллюзия) нестанд.

- Оё њамаи аъзои њизби Шумо аз стратегияи “сабру шикебої” розиянду мухолифони ин роњкор вуљуд надоранд?

- Њатман вуљуд доранд ва рўз то рўз бештар мешаванд, вале онњоро низ бояд фањмид. Мо ахиран байни 500 масъули њизбї назарсанљї гузаронидем ва ба саволи «кадом шеваи вокуниш ба фишорњоро тарафдоред?», 26% тазоњурот ва 32% сабрро интихоб карданд. Дигар гузинањо фоизи камтар гирифтанд, яъне фарќ хеле кам аст. Дар сурате ки як сол пеш њамагї 5% тарафдори тазоњурот буд. Набзи дохилињизбиро дар даст дорем ва пайваста тањќиќоту назарсанљињо мегузаронем. Ин нуктаи ќуввати мост, ки аз воќеъиятњо намегурезем. Њар роњбар бояд њис кунад, ки оё пайравонаш аз шеваи роњбарї ва ё сиёсатњояш ќонеъ њастанд? Чун имкон надорад, ки ќишрњои поёнї њам тањти фишор бошанду њам то охир аз сиёсатњои сабру шикебої пайравї кунанд. Њоло њам ташаккур мегўям ба аъзо ва тарафдорони њизб, ки то имрўз тавсияњои моро ба замин намонданд ва дар маљмўъ аз ин сиёсат љонибдорї мекунанд.

- Гўё пешнињоде шудааст, ки њизби Шумо ва чанд њизби дигар дар интихоботи порлумонї ширкат накунанд. Оё ин гуна пешнињод сињњат дорад?

- Касе чунин пешнињодро аз беруни њизб расман накардааст, аммо аз дохил њастанд чунин пешнињодњо, бахусус аз манотиќ. Чун њама фишору мусибатњо болои онњост ва ваќте мебинанд, ки боз таќаллуб асту дилсиёњї, пешнињод доранд, ки то бењтар шудани вазъи сиёсї аз ширкат дар интихоботњо худдорї намоем. Ин њарфњо ќобили бањсанд ва набояд мушкилоти онњоро нодида бигирем. Вале ширкат накардан дар интихобот ба маънии бойкот фањмида мешавад, яъне эътироф накардани интихобот дар умум. Фикр намекунам, ки ин тарзи масъалагузорї бо шароити имрўзаи кишвар ва минтаќа мувофиќ бошад. Њама назару пешнињодњо барои мо муњтараманд, чї аз дохил бошанд чї аз хориљ. Аммо тасмимро нињодњои масъули њизб хоњанд гирифт, феълан барои ширкат бо тамоми имконот омодагї мебинем.

- Расонањои њукуматї навиштанд, ки Шумо бо кишварњои хориљї, аз љумла ИМА њамкорї мекунед, ЊНИТ ячейкаи «Ихвонул-муслимин» аст, дигар ин ки Шумо шахсан ба рањбарияти ЊАМОС 38 њазор доллар кўмак кардаед. Оё ин суњбатњоро чї тавр ќабул доред?

- Касоне алайњи мо менависанд, ќалами хуб доранду маълумоташон њам бад нест. Вале хоњиш мекардам, ки аз инсофу мантиќ њам истифода намоянд. Якбора эълон кардани Нањзат њамчун ячейкаи Ихвон, њамкорї бо ИМА ва ЊАМОС ва дањњо кишвару созмонњои ба њам зидду наќиз чї маънї дорад? Нањзат на давлат асту на як созмони љањонии пурќудрат, ки ин њамаро дар якљоягї дар пањлуяш дошта бошад. Њоло њарфи кї дуруст аст, аз шумо пурсам, ваќте моро заъифу саркўбшуда њисоб мекунед ё аз онњое, ки Нањзатро ба ин њад бузургу тавонманд нишон медињанд? Аммо ба фикри мо, на ин асту на он. Нањзат як нерўи бархоста аз ормону хостањои миллї ва мазњабии як ќисме аз миллат аст, на каму на зиёд. Агар дар масъалаи алоњида ва арзишу њадафе бо ин ё он њизбу созмон ё гурўње муштаракем, ин маънои онро надорад, ки ячейкаи онњо бошем ё онњо ячейкаи мо бошанд. Нањзат дар хонаводаи љањонии њизбу њаракатњои мабнї бар арзишњои исломї љойгоњи худро дорад ва ин барои миллати мо як нуктаи ќувват аст, агар ин фарњанг дуруст дарк ва истифода шавад. Мо бо ИМА, Русия,

Аврупо, Чин ва њама кишварњои ба Тољикистон дўст њамкорї дорем ва бояд дошта бошем, ин як таљрибаи љањонист. Аммо баъзењо хеле туњмат мекунанд, ки гўё ин иртиботњо ба хотири маблаѓ ё кўмаке бошад. Аввалан, ќонун иљозат намедињад ва агар ин корро мекардем, кайњо прокуратура иќдом мекард. Сониян, дар се сол як сафар ба донишгоњи амрикої барои суханронї ва чанд мулоќот доштан он ќадар зиёд аст, ки бонги хатар бизананд? Аммо дар бораи кўмак ба ЊАМОС. Худоро шукр мегўем, ки чанд сол пеш, њангоми љанги аввали Ѓазза, бародарону хоњарони Нањзат дар як иќдоми башардўстона маблаѓи 32 њазор долларро љамъоварї намуданд ва тавассути яке аз созмонњои хайрияи туркї, ки дар Ѓазза намояндагї дошт, ин маблаѓ фиристода шуд. Аз намояндагони ин созмон ба мо мактуб омад, ки чанд тарњ аст, яъне ин маблаѓро дар чанд маврид метавон истифода кард: маводи хўрока, либоса ва ё таъмири яке аз иншоотњои харобшуда. Барои намуна, аксњои дармонгоњеро низ фиристоданд, ки аз бомбањои Исроил хароб шуда буд. Мо таъмири њамин дармонгоњро интихоб кардем, чун садаќаи љория мањсуб мешуд. Бо ин маблаѓ дармонгоњ таъмир гашту гуфтанд, дар даромадгоњи он навиштаеро љо карданд, ки ин дармонгоњ аз кўмаки Тољикистон таъмир гаштааст. Таърихи кўмаки ишорашуда њамин аст. Мутаассифона, бо ин шароите, ки њоло барои мо дуруст карданд, натавонистем ин дафъа ба мардуми Ѓазза кўмаки молї бирасонем, агарчи вазифаи имониву инсониамон њаст.

- Шуморо њамкори билќувваи нањзатњои исломие, назири ДИИШ, Толибон ва Ал – Ќоида муъаррифї мекунанд. Назари Шумо ба ин созмонњо чист?

- Нањзат наметавонад билќувва ё билфеъл њамкор ё шарики ин созмонњо бошад. Аввалан, њамаи ин созмонњо бо мо ихтилофи решаї доранд, яъне аз нигоњи онњо дар Ислом њизб љоиз нест, интихобот ва њамапурсињо бидъатанду фарњанги куфр. Бузургтарин зарбаро ба Ислом, он њам аз номи Ислом њамин гуруњњо мезананд. Созмонњои исломї, уламо, андешамандон дањсолањо талош мекунанд, ки номи Исломро аз террору экстремизм, хушунату ифрот људо ва чењраи воќеъии онро муъаррифї намоянд, ки дар он њам муборизаи шаръї барои адолат њасту њам эътидол ва сулњ. Вале инњо дар як соат бо ин аъмоли зишташон зањмати умматро ба нобудї мебарад ва бузургтарин њадяро ба душманони Ислом мекунанд.

- Њоло бархењо бар инанд, ки агар аз рањбарии ЊНИТ биравед, њамсанги Шумо нафаре пайдо намешавад ва њизб умуман аз байн меравад. Дар ин бора чї назар доред?

- Пайваста гуфтани ин љумларо бисёрињо дўст медоранд, он њам танњо барои њизби мо не, дар умум. Мутмаин бошед, шумо љоро холї кунед, кадрњо пайдо мешаванд, ба ин шак надорам. Ваќте устод Нурї рењлат кард, њамин гап вуљуд дошт, вале бо таќсими дуруст механизмеро пайдо кардем, ки њизб пароканда нашуд. Наќши шахсият, албатта, њамеша муњим аст, вале муњимтар арзишу њадафњои муштараканд, ки гоњо љои шахсиятњоро мегиранд ва ба мењвари вањдату ќудрат табдил меёбанд. Аз ин нигоњ њизби мо шахсмењвар нест, балки арзишмењвар аст. Агар њизб бо рафтани шахс пароканда мешуд, баъди рафтани устод Нурї ва устод Њимматзода ин њолат рух медод. Бознашр аз «Озодї»

Хонандаи муњтарам, ба хотири рушду ташаккули дониши фарњангї ва тафрењи шумо нашрия тасмим гирифт, дар гўшае аз суњуфи худ суолњоеро њузуратон матрањ намояд. Худро санљед ва бањра гиред, хонандаи арљманд! Посухи даќиќи суолњо дар шумораи оянда мунташир хоњад шуд.

имтињон

1) Дар кадом набард Паёмбар (с) дандони худро аз даст дод? а) Уњуд; б) Хандаќ; в) Бадр.

2) Паёмбар (с) дар кадоме аз ѓазвањо ширкат надошт? а) Табук; б) Муъта; в) Њунайн.

3) Салмони Форсї дар куљо ба Паёмбар (с) имон овард? а) Дар Макка; б) Дар Мадина; в) Дар Шом.

4) Њазрати Њамза (р) ба дасти кї ба шањодат расид? а) Умая ибни Халаф; б) Абуљањл; в) Вањшї.

5) Шањри Истанбул дар замони кадом халифаи Усмонї фатњ шудааст? а) Муњаммад Фотењ; б) Султон Салим; в) Султон Абдулњамид.

6) Аввалин тифле, ки дар Мадина аз муњољирин ба дунё омад, кї буд? а) Абдуллоњ ибни Зубайр (р); б) Абдуллоњ ибни Умар (р); в) Абдуллоњ ибни Амр (р).

7) Оятњои аввали сураи «Муљодала» дар шаъни кї нозил шудаанд? а) Хадиља бинти Хувайлид (р); б) Њавла бинти Саълаба (р); в) Зайнаб бинти Љањш (р).

8) Китоби «Таърих-ул-хулафо» асари кист? а) Имом Ќуртубї; б) Имом Шофеъї; в) Имом Суютї.

9) Теъдоди сурањои маданї чандтост? а) 25; б) 28; в) 40.

10) Пойтахти Марокаш кадом шањр аст? а) Байзо; б) Мисрота; в) Рибот.

Љавоби суолњои Шумораи гузашта: 1)а 2)в 3)б 4)б 5)а 6)в 7)в 8)в 9)а 10)в

www.nahzat.tj

4 сентябри соли 2014

ниёз

13

Њамзабек Нуров, раиси бахши ЊНИТ дар шањри Вањдат, яке аз масъулини фаъол ва муваффаќ ба шумор меравад, бахусус дар муносибат ва робита бо Нањзат маќомоти њукумат дар мањал. Мавсуф чанде ќабл вориди баъзе аз зиндонњои кишвар гардида, ба зиёрати иддае аз њаводорони Нањзат шарафёб гардидааст. Њоло хабарнигори мо суњбате анљом дод бо ин бародар, ки њадафмандона дар роњи пиёда кардани барномањои њизбї гом мебардорад.

Зиндонињо интизори афви умумианд Бародар Њамзабек, таври маълум, Шумо вориди чанде аз зиндонњои кишвар гаштед, лутфан њадаф аз ин иќдоми хешро шарњ медодед ва чї гуна ба ин кор даст ёфтед?

-Ба номи Худованди бахшандаи мењрубон. Бояд гуфт, иќдоми банда аз фармудањои устоди марњум Сайид Абдуллоњи Нурї манша мегирад, ки њанўз дар он замон таъкидњо дошта буд: бо бародарони мусалмон, ба хусус аъзо ва њаводорони њизб мунтазам дар иртибот бошед ва аз рафтану воќиф гаштан аз ањволи зиндонињо ваќти худро дареѓ надоред. Ин суннати устод Нурї то замони мо њам расидааст. Гузашта аз ин, ба мо хабар расид, ки иддае аз зиндонињо ба фаромўшї супурдани онњо аз љониби бародарони нањзатї шикоят карда бошанд. Аз ин рў тасмим гирифтем, ки рў биёрем ба чанде аз зиндонњо ва тибќи имкон аз ањволи дўстони зиндонї аз наздик ошно бишавем. Бо иддае аз ањли Раёсати олии ЊНИТсари ин масъала суњбат намуда, тасмим гирифтем барои зиёрат вориди зиндон бишавем. Њамин тариќ оѓоз кардем аз зиндони №1, ки дар пойтахти кишвар воќеъ аст. Аммо аз сабаби бо режими шадид фаъолият доштани ин зиндон, иљозаи рўбарў суњбати озод доштан бо бародаронро надоданд. Сари њар се моњ дар ин зиндон имкони мулоќот бо наздикони худ вуљуд дорад. Вале боз њам мо ѓизои моддї ва салому паёми дўстони дар озодї бударо ба онњо расонида тавонистем. Агарчи тавре дар боло ишора рафт бо бародарон дар ин зиндон мулоќоти рўбарў надоштем, вале навмед нестем, иншоаллоњ, дар навбатњои дигар бо онњо суњбат хоњем кард. Баъдан рў овардем ба зиндони №3, ки дар мањаллаи Раёсати бозрасии автомобилии кишвар љойгир аст ва дар ин зиндон онњоеро нигањ медоранд, ки собиќаи низомї доранд. Мо бе ягон мушкил вориди зиндон шуда, бо зиндонињо њамсуњбат шудем. Онњо њам гуфтанињои зиёде доштанд, ки тибќи имкон ба њарфњояшон гўш кардем. Дуруду паёмњое њам ироъа до-

штанд, ки ин амонатро хоњем расонд.

- Таври маълум, дидани Шумо аз зиндонњо дар моњи Рамазон анљом гирифт. Оё дар ин марњалаи ибодатњои хос вазъи бародарони зиндонї чї тавр буд?

- Бале, алњамдулиллоњ дар дохили зиндон дар ин маврид шикояте вуљуд надошт. Яъне монеъагузорињое аз љониби масъулини ин зиндон ба назар намерасид. Аз љониби роњбарияти зиндон амр њам шуда, ки барои афроди рўзадор дар ваќти лозим хўрок омода мекунанд ва тамоми намозњо бо љамоъат сурат мегиранд. Имкони хондани китоб њам вуљуд дорад. Агарчи дар фурсати мањдуд аз тамоми љанбањои буду боши онњо воќиф шудан мушкил буд, вале ба њар њол Худоро шукр, каме њам бошад, аз њолашон бохабар гардидем.

- Оё зимни суњбат бо дўстон эњсос кардед, ки асли хоњиши онњо чист?

- Бале, агарчи дар суњбат мегуфтанд, ки мушкил надорем, вале зиндон зиндон аст, дохили чор девори ќоќ ба сар бурдан оё бетаъсир боќї мемонад? Аслан зиндонињо як чизро дербоз интизоранд, он њам афви умум аст. Онњо инро љиддан хоњишу интизор доранд, ки чунин як афви умум кай сурат мегирифта бошад?! Њамзамон зиндонињо аз кору пайкори ду вакили ЊНИТ дар парлумон, Муњиддин Кабирї ва Сайидумар Њусайнї пурсон шуданд ва пурсон шуданд, ки оё онњо дар бораи афви умум дар парлумон бањс ё пешнињодеро ироъа доштанд? Мо ба бародарони зиндонї аз фаъолияти густардаи парлумонии раиси ЊНИТ ва муовини аввали њизб суњбатњое доштему гуфтем, ки онњо диду назари худро дар њама маврид изњор медоранд. Аксари кулли бародарони зиндонї аз љанбањои коргузорї дар парлумон огоњї доштанд ва хоњиш карданд, ки салому паёми ишонро ба рањбарияти ЊНИТ расонем. Насиб будааст, ки аз зиндони №7 дидан намоему суњбате низ дар он љо дошта бошем. Њамчунин рўзи шанбеи 30-юми август вориди зиндони дар шањри Вањдат буда њам шудем. Дар ин љо аз сабаби он ки аз ќабл ташриф овардани моро интизор бу-

данд, бо дидани чењраи якдигар хурсандии ишон њадду канор надошт. Бо ин бародарон суњбат доштему салому паёми роњбарияти ЊНИТ-ро низ расонидем. Бо бисёре аз суолњои матрањшуда то ќадри имкон посух додем. Дар умум, бо лутфи Худованд аз чор зиндон дидан кардем ва ин амалро идома хоњем дод. Дидор ва расонидани кумак бо мазлуму барљомондае аз масъулиятњои мусалмонии хеш дониста, онро танњо ба хотири Худо анљом медињем.

- Бале, бояд чунин њам бошад, вале мутаассифона, чунин амалњо дар бисёре аз мавридњо содиќона ва холисона анљом намегиранд. Њоло Шумо вориди маконе гардидед, ки на њар кас хостори ба он љо рафтанро дорад. Оё маќомот ин амали шуморо хуш ќабул карданд?

- Худоро сипосгузорем, ки маќомот моро хуб пазируфтанд, новобаста ба он ки зимни муаррифї њуљљати њизбии хешро нишон додаму гуфтам, масъули бахши ЊНИТ дар шањри Вањдат мебошам. Ба њар њол, бе навбат бори моро ќабул намуда, муносибаташон љиддї буд. Агарчи ин бори аввал набуд, ки мо вориди зиндонњо гардидем, ќаблан њам аз њоли онњо то љое воќиф будем, аммо њоло чунин ба назар мерасид, ки вазъи зиндонињо аз ќабл фарќ дошт, шояд зери ниќоб мушкилоте вуљуд доштанд, ки мо фањмида натавонистем. Вале ба њар њол, вазъи онњо нисбат ба солњои ќаблї хуб буд. Ин нуктаро хеле хуб диќќат додам, бахусус нисбат ба солњои 1993 – 1997.

- Дар тўли солњои 90-ум то ба имрўз дар зиндонњо чї мушкилотеро аз љониби маќомот нисбати зиндонињо ба мушоњида гирифтед?

- Агарчи камбудие дар зоњир ба назар намерасид, вале дар як дидор фањмидани вазъи зиндонињо мушкил аст. Кор њасту камбудї њам, вале зиндонињо солим ба назар мерасиданду чењраи хубе њам доштанд. Ба ин хотир, дар зоњир вазъи мањбусон хуб ба назар мерасид. Ќайд намудан бамаврид аст, ки ќасд аз зиёрати мо њам танњо расонидани хўрока набуд, фањмидани

ниёзњо ва дидор бо бародарони имонии худ буд. Бубинед, ваќте бародари имониро мебинї рўњияи љонибайн баланд мегардад. Пас чаро ин корро мудом идома надињем? Чаро мансабдорону масъулин, њатто чењрањои шинохтаи кишвар аз вазъи мањбусин дидан накунанд? Аз ин рў, њар инсоне, ки чунин як амалро анљом медињад, набояд дунболи обрў, балки ризои Аллоњ таъоло бошад. Дар навбати худ зиндониён њам хуш мешаванд, ки танњо нестанд, балки љамъияте дар канори онњо њаст ва касе безорї намељўяд. Ишон бовар њосил мекунанд, ки дар оянда барои љамъият лозиманд. Мо набояд зиндониеро бо содир кардани кадом амали љиноие аз љамъият дур созем, балки дар пайи ислоњи чунин мушкил бошем.

- Дар фарљоми суњбат мехостем аз фаъолияти бахши њизб дар шањри Вањдат ва омодагї ба интихоботи парлумонї њам чизе мегуфтед.

- Бо инояти Худованди маннон фаъолияти бахши њизб хуб аст. Омўзиши онњое, ки масъулиятеро дар марњалаи интихоботї бар дўш мегиранд идома дорад ва барномањои хосеро барои њар самти фаъолият дар машварат бо масъулини болоии њизб тањия ва амалї месозем. Дидору мулоќотњоеро бо њаводорони хеш баргузор ва робитањоро мустањкам менамоем, яъне бо мардум њадафу барномањои њизбиро дар заминаи ќонунњои мављуда мефањмонем. Агар њукумат дар мањал мањфилу њар нишасти дигареро доир мекунад, мо њам худро љузъе аз мардуми ноњия дониста, кўшиш ба харљ медињем, ки дар њалли њар масъалеро њамшарик бошем. Њамин тарзи муносибат боис шуда, ки масъулини њукумат дар мањал дар њамаи чорабинињо моро даъват мекунанд. Дар навбати худ мо њам намояндањои њукуматро ба мањфилу нишастњоямон даъват мекунем. Вале, дар мадди аввал омодагї ба интихоботи парлумонист, ки онро хеле љиддї медонем. Мусоњиб Умеди Сиддиќ

14

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj бардошт

Симои њукуматї ё «Porno.tj» њар њол, инсон сарфи назар аз нажод, ќавму миллат ва дину мазњабе, ки њаст, аз дидгоњи дини мубини Ислом соњиби каромат ва иззату обрўст. Ронандаи наќлиёти мусофиркаше зимни суњбат чунин гуфт, ин њама «намоишњои сиёњкунанда» идомаи силсила барномањои пас аз интихоботии соли 2010 мебошанд, ки алайњи ЊНИТ роњандозї шудаанд ва аз ин сахтару мудњиштарашро низ мунтазир бояд буд. Аз ин хотир, ба њама амалњои номатлуби он љониб сабр кунед бародар, меваи сабр ширин аст…. Вале љавонмарди дигаре ба суњбати мо њамроњ шуда гуфт, њамеша кўшиш мекардам, то фарзандонам ба шабакањои фањши интернетї ва каналњои моњвораї дастёбї надошта бошанд, вале имрўз ба ќавле «омад ба сарам аз он чї метарсидам», яъне дигар њама чизро фарзанди тољик аз тарики ТВ-њои њукуматї тамошо мекунад.

Бидуни шак, ваќте як инсон аз андешаи солим бархурдор њаст, дар суњбат ва муколама бо мухотаби хеш, њатто дар майдони набард низ бо раќиби сиёсии хеш солимона бархурд мекунад, ки чунин амалкард њатман натиљаи некеро дар пай дорад. Ќавли маъруфе аз бузургон миёни мардум роиљ аст, ки гуфтаанд: Аз дўсти нодон душмани доно бењ. Вале њаёњот, дар љомеъаи имрўзаи мо афроду доирањое манфиатљў, ки тањти дастури хољагон ва болонишинони хеш ќарор доранд, мањрум аз андешаи солиманд ва заррае ба арзишњои милливу мазњабї эњтиром ќоил нестанд. Ба ќавли мардум, «худ шоњанду табъашон вазир». Замоне дар айёми љавонї андешаи худ миёни дўстон иброз медоштам, ки ба пиндори ин љониб миллате шарифтару гиромитар, ки аз бењтарин фарњанги волои инсонї бархурдор аст, миллати тољик аст ва мањол аст пайдо кардани чунин миллате дар рўи замин. Вале пас аз њаводиси солњои навадум бо садњо далел дарк намудам, ин њама њусни нияти банда љуз наќши рўи об чизи дигаре нест, сад афсус… Бовар надоштам, ки њатто љоњилтарин фарди ин марзу бум ба хотири манфиъати шахсї ва ё доираи муайяне камтарин доѓро дар баданаи ин миллат барои абад боќї мегузорад. Боз њам њазорњо афсус, ки доѓњое саропо дар пайкари ин миллат бо дасти намояндагони ин миллат гузошта шуд. Бузурге мегўяд: «Шуњрати мардони сиёсї ѓолибан либос аст, ки бахту иттифоќ ё макру фиреб бар онњо пўшида, чї басо агар он либос биафтад, вуљуди зишту заъифе намоён хоњад шуд». Њоло ољизона дуъо мекунам, Илоњо, неъмати аз дастрафтаи ин миллат, хислати њамидаи онро барояш бозпас бигардон! Симои тољикї Ба ростї хешро навќалам медонам ва њоло аз рисолати ањли ќалам, ки басо сангину печида аст, огоњии лозиме надорам. Аз ин лињоз њамеша мекўшам, шонаи хеш аз ин бори сангин холї созам, вале гоњо њаводиси рўзгору нобасомонињо касро барои ба даст гирифтани хома водор месозад, то алоќадри њол сатр ё матлаберо иншо намояд. Бояд иќрор шуд, ки садову симои њар миллат мунъакискунандаи њоли он, ба хусус дар замони њозир, ки асри иттилоот њаст, мањсуб меёбад. Вале аз чї бошад, ваќтњои ахир бо «камоли ифтихор» доирањое тавассути шабакањои расонаии њукуматї, ки моли миллат мебошанд, дар намоиши «сањнањо»-е дасту панља нарм карда, обрўи миллатро ба хоки тира яксон мекунанд. Буѓзу адовати ин тоифа ба њадде расида, ки ба њељ гуна арзише эњтиром ќоил нестанд. Агарчи ин љониб муддатњост, аниќтараш пас аз пахши наворе дар бораи як љавони таљовузгар тариќи ТВ

«Бањористон» бо тамоми шабакањои телевизионии њукуматї хайрухуш намудам. Вале дар бозору растањо, дар кўчаву паскўча ва амокини дигар њарфњои гўшношунидро низ метавон шунид, ки «боз имшаб такроран муносибати мањрамонаи имомхатиби фалон мањалларо ба маърази намоиш гузоштанд».

Њаё аз имон аст Банда, бо камоли таассуф маълумоти кофї дар улуми динї надорам, аммо бо истифода аз тарљимаи кутуби ањодиси набавї њадисеро мутолиа намудам, ки мансуб ба шарму њаёст. Дар он бад-ин маъно Расули акрам (с) мефармояд: Њаё надорї, бирав њар чї мехоњї анљом бидењ. Бардоштам аз ин њадис ба маъное нест, ки Паёмбар (с) барои касони аз неъмати њаё мањрум иљозаи њама гуна амалро љоиз дониста бошад. На, (Худо паноњ дињад), њаргиз чунин маъноро ин њадиси муборак дар худ надорад, балки бад-он маъност, ки ваќте инсон њаё надорад, пас бешак ў аз неъмати имон мањрум аст. Њаё ва имон бо њам мисоли ду ќатраи обанд, яъне шахс ваќте њаё надорад, аз неъмати имон њам бархурдор нест ва њар чї дилаш хост, анљом дињад, чун унвони бандагиро дар назди Парвардигор њанўз касб накардааст. Пас, хонандаи азиз, худ ќазоват кун, намоиш додани алоќаи љинсї бо нањваи ифлостарин, бидуни њељ гуна њушдору огоњї барои хосу ом дар шабакањои телевизионї аз чї далолат мекунад? Дар як филми аврупої, марде духтари ноболиѓи худро насињат мекунад: Духтари азизам, бадани ту ба манзалаи ибодатгоњ аст, онро мебояд муќаддас бишморї ва нагзорї бозичаи дасти шањватпарастон шавад. Аммо имрўз на танњо бадани зани тољик, балки љараёни анљоми зино бо ў дар маърази љањониён ќарор мегирад. Акнун ёбеду гиред, ки оё ин љо фаросате вуљуд дорад ё ин бозгўи талаботи мардум аст?. Ќасам ба њама номњои Худое, ки Офаридгори тамоми мављудот аст, касе дар ќалбаш заррае аз имон дорад,

аз тамошои чунин сањнасозињои фањш, он њам тавассути «рўњонї» шадидан нафрат дорад. Дидгоњу назарњо Дар робита ба ин мавзўъ, ки доѓи рўзаш метавон гуфт, назаре чанд аз мардуми оддии кишварро љўйё шудам, зеро ин ќишри љомеъа ѓолибан бидуни тазвиру риё он чї дар умќи ќалб нињон доранд, берун мекунанд. Гузашта аз ин, аз зикри ному насабашон низ барои дар «чангаки моњигирї» наафтидани ишон худдорї намудем. Ба андешаи љавоне, ки ба тозагї хатми донишгоњ намудааст, пахши барномањои фисќу фуљур ё ба ибораи ў «porno.tj» аз љониби њар касе њам набошад, аввалан ба њувияти миллии мо љавобгў нест, сониян танњо нафрати мардумро нисбати масъулин боло мебарад. Модари дигаре, ки чунин як барномањои телевизионии шањвониро дидааст, мегўяд, дигар ба њељ кас боварам намонд. Бо иддае аз рўњониён ихлосу бовар доштам, борњо пас аз дуъо хондани ишон фарзандону наберагонам шифо меёфтанд, вале имрўз аз њамаи онњо ихлосам гашт, намедонам, ин чї дањшату фаросат аст, ки онро ба маърази ом мегузоранд…. Марди солхўрдае, њамчун сокини пойтахт бар ин назар аст, ки ин њама намоишњои ќаблан тарњрезишуда барои њифзи манофеъ дар ќудрат мебошанд. Бо ин роњ доирањое мехоњанд исбот кунанд, ки онњо «фариштањои осмонї»анду даъвои диндорию покдоманї мекунанд, вале зумрае «фосиќону фољир»-онанд, ки мурољиъат наздашон хеле хатарнок аст. Марди миёнасоле ба чунин андешааст, ки ин гуна барномасозињо аз љониби душманони дин тањия шуда, чашми мардумро тавассути анљоми чунин амалњои разил боз кардан мехоњанд. Дигаре аз њамсуњбатон мегўяд, бовар надорам, ки нафари тањиякунандаи ин «намоишнома» дар рагњои баданаш ќатраи хуне аз миллати тољик дошта бошад, агар медошт миллати худро ба чунин шакл тањќир намекард. Ба

Пешнињод Ба дастандаркорони ин гуна намоишњо «ањсан-офарин мегўем. Чун дар воќеъ рўњия ва сутунмуњраи мардумеро шикастед, ки ягона такягоњашон Худову Ислом буд. Шояд доирањои хос машѓули умуре фаротар аз ин бошанд, ба мисли хатари бекорї ва мушкилоти марзї, ки рўз то рўз печидатар мегарданд, вагарна мутмаинам, ки дар ин замина чораи љиддитаре меандешиданд ва барои таъмини амнияти равонии мардум садди роњи пахши барномањои «секси тољикї» мешуданд. Агар њадафи манфиъатхоњон пешгирї аз густариши бештари исломишавии сокинон бошад, мутмаин бошанд, ки аз рўзе баландгўяк аз дасти донишмандони маъруф, Эшони Нуриддинљон, домулло Абдурањими масљиди мањаллаи «Ќазоќон» ва Њољї Мирзо ва дигаре аз олимони рушанфикри тољик гирифта шуд ва гўш кардани сабти савтии онњо дар наќлиёту бозорњо љаримабандї гардид, љанобони муњтарами воломаќом «рисолати ватан»-дории худро «мумтоз» анљом доданд. Гузашта аз ин, ваќте рафтани љавонону наврасон ба масљид манъу љиноят ќарор гирифт, зарурат ба тањияи «секси хатиб» боќї намонд. ВКД аз ин њама амалњо натиљагирї кард ва дар нимсолаи аввали соли равон эълон дошт: 593 љинояти вобаста ба танфурўшї, даллагї ва таљовузошкор гардид. Њамчунин дар ин муддат 1 њазору 777 фоњишаро сабти ном карданд, ки беш аз 30 нафари онњо ноболиѓонанд. Теъдоди даллањо ва фоњишахонањо 2 њазору 502 нафар будааст. («Озодагон», №28 (337), июли соли 2014). Бояд њушдор дод, ки фарњанг ва ахлоќи ин миллат беш аз пеш печидатар ва дар бунбасти шадид ќарор гирифтааст, ки наљоташро танњо дар фарњанги њазорсолаи он, ки дар мењварияти тарбияи ќуръонї шакл гирифтааст, бояд љуст. Дар сурати дигар вой бар њоли дурнамои ин миллат, ки: Тарсам, нарасї ба Каъба, эй аъробї, Ин рањ, ки ту меравї, ба

Туркистон аст. Сирољиддини Садриддин

15 Ба ифтихори 700-солагии Шоњи Њамадон www.nahzat.tj

4 сентябри соли 2014

фарњанг

Рисолаи «Минњољ-ул-орифин» Доираи фаъолияти илмиву адабї ва фалсафии Мир Сайид Алии Њамадонї (1314-1384) хеле васеъ ва осори ў зиёд аст. Муњаќќиќон ўро муаллифи 170 асар мешуморанд. Осори ў аз назму наср иборат аст. Осори насрии ў асосан ба забони форсии дарї ва ќисман ба забони арабї таълиф шудаанд. Осори Шоњи Њамадон асосан рисолањои њаљман хурд буда, ѓолибан ирфонї мебошанд. Муњаббат, тавњид, фанову баќо, зикр, таваккул, ќаноат, муљоњидаву мушоњида, илмуляќину њаќќуляќин, шариат, тариќат, њаќиќат, маърифат, зуњд, сабр, ирода, муроќиба, кашфу ваљд ва амсоли он мавзўи бањси ин рисолањо мебошанд. Рисолањои «Машорибу-л-азвоќ», «Рисолаи фаќрия», «Миръоту-т-тоибин», «Рисолаи зикрия», «Дањ ќоидаи сўфия», «Рисолаи дарвешия», «Акрабут-тариќ», «Анвору-л-азкор», «Минњољу-л-орифин», «Силсилату-л-авлиё», «Чињил маќоми сўфия», «Сифоту-л-фуќаро», «Истилоњоти сўфия», «Одобул-машоих», «Рисолаи маномия», «Рисолаи мушайяна», «Рисолаи таъвил», «Манозилу-с-соликин», «Муаббару-л-анвор», «Табаќоти ботиния», «Рисолаи интиќодия» ва ѓайрањоро ба гурўњи мазкур дохил кардан мумкин аст. Асарњои мазкур барои омўхтани таърихи тањаввулу такомули тасаввуф ањамияти зиёди илмї доранд. Ва инак, ба зикри рисолаи «Минњољу-л-орифин», ки бо унвони «Тариќи ањли сафо» низ ёд мешавад, мепардозем. Њамди бењад ва санои беадад мар Офаридгореро, ки синаи орифонро махзани асрори худ сахта ва лавњи дили муњибонро аз наќши ѓайри худ пардохта ва дуруди вофир бар љони покизаи хулосаи мављудот хољаи коинот Муњаммади Мустафо (с), ки ба ташрифу хитоби ва мо арсалнока илло рањмати лилоламина мушарраф ва махсус аст, бод ва бар њамаи авлоду ёрон ва пасравони ў.

1. Зинњор аз Њаќ ѓофил мабош, то шайтон бар ту роњ наёбад.

2. Аз њама навмед шав, то умеди ту барояд.

3. Озори кас махоњ, то амон ёбї.

4. Оњиста рав, то монда нашавї.

5. Аз љињати дунё андуњгин мабош, то парешон нагардї.

6. Аз њама људо шав, то ба Њаќ бирасї.

7. Агар дар банди чизи касонї, худро бандаи эшон дон.

8. Аз халќ узлат кун, то ба Њаќ унс гирї.

9. Эмин бош, то амон ёбї.

10. Аз суњбати ањли дунё бипарњез, то тирадил нашавї.

11. Аз њама муфлис шав, агар муњаббат хоњї.

12. Аз худ талаб, агар љавонмардї.

13. Аз уфтодагон бигзар, то дарнаяфтї.

14. Аз њукм рў матоб, то осї нашавї.

15. Озори кас махоњ, то озурда нашавї.

16. Оњистагї кун, то шайтон бар ту зафар наёбад.

17. Агар дўстї, зањр талаб.

18. Агар роњравї, роњи хароба гир.

19. Агар ошиќї, як савдо кун.

20. Агар суд хоњї, худро мабош, то худро бошї.

21. Андешаи бисёр аз дил дур кун, то ба сомон шавї.

22. Аз айби худ мушоњида кун, то дар айб наяфтї.

23. Аз њама бегона шав, агар ошної.

24. Афтодаро дарёб, то дастгир ёбї.

25. Инсофи халќро бидењ, то ситамгар нашавї.

26. Он кор кун, ки Њаќ писандад.

27. Он ки бо ту бадї кунад, бо вай некї кун, то ќадри ту биафзояд.

28. Андешаи дунё кун, то парешон нашавї.

29. Ихтиёри худро дар гўшае нењ, то мухтор гардї.

30. Аз Њаќ ёрї хоњ, то нусрат ёбї.

31. Ба ѓайри Њаќ эътимод накунї, то пушаймон нашавї.

32. Ба њељ чиз маѓрур машав, то њалок нагардї.

33. Ба аљз иќрор кун, агар љањонгирї.

34. Бењуда бош, агар бегонагї металабї.

35. Бењудагўиро сирри њама офатњо дон.

36. Бо Њаќ бош, агар айши љовидон хоњї.

37. Бе њама бош, то бо Њаќ бошї.

38. Ба њарфи касе ангушт манењ, то муохиз нагардї.

39. Бар дар бош, то бикшоянд.

40. Ба сидќ талаб, то биёбї.

41. Ба њама нармиву мадоро кун, то аз душман бирањї.

42. Бар неъмати касе њасад макун, то офият ёбї.

43. Бори њама кас бикаш, то муњташам гардї.

44. Бар зердастон шафќат кун, то бирањї.

45. Бо гадоён нишин, агар султонї.

46. Бо њељ чиз ќарор магир, агар муњаббат дорї.

47. Бадхўї тарк дењ, то айш бар ту талх нагардад.

48. Бо њама осонї кун, то бирањї.

49. Бо њар касе манишин, то табоњ нагардї.

50. Бо ќофила рав, ки рањзанон бисёранд, њамроњ талаб, ки душманон дар коранд.

51. Бори худ бар касе манењ, агар иззат хоњї.

52. Бузургї бар њељ кас манењ, то хор нагардї.

53. Бе роњбар марав, агар њушёрї.

54. Панд бишунав, то суд кунї.

55.Бо бадхўён ба дил пеш ой, то зиёнзада нашавї.

56. Бикўш, то биёсої.

57. Ба Њаќ паноњ гир, то халос ёбї.

58. Бо дўстони Худой ошної кун.

59. Бо суди андак басанда кун, то баракат бошад.

60. Бо хасм маситез, то аз кина бирањї.

61. Бедор бош, то дузд ба хона дарнаояд.

62. Бор чандон баргир, ки ба манзил тавонї расонд.

63. Бизоати дунёро харидор машав, то зиён накунї.

64. Поси анфос дор, агар бедорї.

65. Бе ёр шав, то ёр ёбї.

66. Ба Њаќ бигурез, то аз душман бирањї.

67. Бе кас бош, то бо кас бошї.

68. Бехуд бош, агар бегонагї мехоњї.

69. Бе њама бош, то бо Њаќ бошї.

70. То донї, нафсро дар кор дор, то ба фармон бошад.

71. Тарки гуноњ гир, агар луќмаи њалол хоњї.

72. Таваќќуъ аз кас макун, то иззат ёбї.

73. Тавфиќ аз Њаќ бин, то ѓарра нашавї.

74. Тарки лаззат кун, агар иззат хоњї.

75. Танњої ољизї.

76. Тири балоро њадаф шав, агар дўстї.

77. Љуз Њаќ дўст магир, то хаста нагардї.

78. Чун ба ањли дунё нишинї, динро фаромўш макун.

79. Љуз Њаќ наяндеш, агар толибї.

80. Љонро дар боз, агар содиќї.

81. Њољати худро љуз аз Њаќ бармадор, то барояд.

82. Њољатравонро кори бузург дон.

83. Њадди њар чизро нигањ дор, то дар фитна наяфтї.

84. Њарис мабош, то хор нагардї.

85. Њурмат нигањ дор, то муњтарам гардї.

86. Њаќро ёд кун, то дили ту сиёњ нагардад.

87. Халќро ба худ умедвор гардон.

88. Хидмати бузургон кун, то ба бузургон расї.

89. Худро ба Њаќ биспор, то ба сомон шавї.

90. Худро ба њељ ќадр манењ, то баќадр гардї.

91. Худро мабин, то ба маърифат расї.

92. Хушхўй бош, то азиз гардї.

93. Хомўш бош, то бирањї.

94. Худро љой манењ, то ба љое бирасї.

95. Хољагї аз сар фуруд овар, то сарфароз гардї.

96. Худписанд мабош, то писандида гардї.

97. Худро гунг соз, то гўё гардї.

98. Хашм фурў хўр, то роњат ёбї.

99. Хилоф тарк дењ, то ба саломат монї.

100 Худхоњ мабош, агар давлат хоњї.

101. Худро мабош, то худро бошї.

102. Худро дар ранљ бидор, то роњат ёбї.

103. Худро гум кун, то биљўяндат.

104. Дил аз њирс тињї кун, то роњат ёбї.

105. Дил ба кас мабанд, то зиён накунї.

106. Дар тангињо сабр кун, то фарањ ёбї.

107. Дил бар љой дор, то роњат ёбї.

108. Дар амонат хиёнат макун.

109. Дар њаќќи худ хато макун.

110. Дил пос дор, ки ќатъан хилоф накунад.

111. Дар њар љое, ки бошї Худойро њозир дон ва густох мабош.

112. Даст дар домани соњибдавлат зан, агар давлат хоњї.

113. Дар Њаќ бин, то аз худ фонї гардї.

114. Дилро ба њар андеша муќайяд макун, то дарнамонї.

115. Дил ба кас мабанд, то дар даѓо наафтї.

116. Дар кас мабин, агар маърифат хоњї.

117. Дар банди чизе мабош, то озод шавї.

118. Дар айби худ фурў шав, агар бо корї.

119. Дар корњо оњистагї кун, то шайтон бар ту зафар наёбад.

120. Дилњоро дарёб, то хушнудии Њаќ ёбї.

121. Дар муомилаи сахт мапеч, то хаста нагардї.

122. Дигаронро аз худ бењтар дон, то аз худ халос ёбї.

123. Дуруштї бигзор, то наздики њама дўст гардї.

124. Даргузор, то даргузоранд.

125. Дилњоро дарёб, агар њушёрї.

126. Дармондагонро дарёб.

127. Дўстї он бењ, ки барои Худо бошад.

128. Дар дарё фурў шав, то гавњар ёбї.

129. Дар кори Њаќ бош, то кори ту сохта гардад.

130. Дар худ мабин, то фуруд наяфтї.

131. Дар молояънї машѓул машав, то њасрат нахўрї.

132. Дард њосил кун, агар дармон љўї.

133. Дастро гадої мадор, агар ганљњо дорї.

134. Ростї варз, то растагор шавї.

135. Ранљи бодия кун, то ба Каъба бирасї.

136. Рањбар талаб, агар рањравї.

137. Рози худ бо кас магўй, то ганљи асрор ёбї.

138. Роњи хароба гир, агар ошиќї.

139. Зиёни кас маяндеш, агар суд мехоњї.

140. Занонро бар мардон њељ устувор мадон.

141. Сипар биафкан, љанг бархезад.

142. Сар дар гиребон фурў бар, то айби касро маљўї.

143. Суду зиёни худро намедонї, Аз он сабаб чунин парешонї.

144. Савдое пеш гир, ки дар он суде кунї.

145. Суњбат бо некон кун, агар кори нек мехоњї.

146. Сар бар ин дар бинењ ё бираву кори худ гир.

147. Сар бар хати фармон бинењ, агар бандаї.

148. Савдое кун, ки Њаќ суди он бувад.

149. Шаб бедор бош, то бўи муњаббат ёбї.

150. Шукри Њаќ ба љо ор, агар неъмати дунёву дин хоњї.

151. Сабр пеш гир, агар офият хоњї.

152. Заифтарин њиллатеро ќавитарин ќуввате дон.

153. Тамаъ аз дил дур кун, то хор нагардї.

154. Тамаъ аз халќ бардор, то муњтољ нагардї.

155. Илм то донї бихон, агар доної.

156. Уќубат ба андозаи гуноњ кун.

157. Ањдро дар њоли сахту ризо некў нигањ дор.

158. Ѓайбатро дўст мадор, то Њаќ аз ту душман нагардад.

159. Ѓами дунё махўр, то дили ту табоњ нашавад.

160. Ѓами фардо махўр, то амал кўтањ шавад.

161. Фурўтанї кун, то ба бузургї расї.

162. Ќатраро хор манигар, агар дарёї.

163. Ќадри неъмат бишинос, то аз ту наситонанд.

164. Ќаноат кун, агар тавонгарї хоњї.

165. Ќадри худ бишинос, то баќадр гардї.

166. Касро айб макун, то ба айби худ мубтало нашавї.

167. Кор ба ихлос кун, то љазо ёбї.

168. Гуноњ бар кас манењ, то дар гуноњ наяфтї.

169. Гўшае ихтиёр кун, то роњ ёбї.

170. Кори худро пинњон дор, то ќиммат гирад.

171. Касро ба тамаъ маситой, то гирифтор нагардї.

172. Кори имрўз ба фардо њавола макун, то ба њасрат намонї.

173. Камозор бош, агар Сулаймонї.

174. Касро ба њаќорат манигар, то хор нашавї.

175. Кирдори худро манењ, то баќадр гардї.

176. Коре кун, ки пушаймон нагардї.

177. Кори дигарон кун, агар бекорї.

178. Кор ба андеша кун, то зиён накунї.

179. Маргро ёд кун, то дил ба дунё нагарояд.

180. Мазоњ карданро оќибат вахим бувад.

181. Миннат бардору миннат манењ.

182. Мискин бош, то маќбул шавї.

183. Некї андеша кун, то њама некї пайдо шавад.

184. Наммомро ба худ роњ мадењ.

185. Нафсро устувор мадор, ки дурўѓгў аст.

186. Наќдро бор магир, агар ќаллошї (боному нанг ва муфлис ва марди бехайр ва муљарраду лаванд) 187. Нафсро пос дор, то ба љон нарасї.

188. Ваќти кор дарёб, то кори Ў бисозад.

189. Ваќтро бишнос, агар саррофї.

190. Њиммат баланд дор, то ќимат бияфзояд.

191. Њавои нафсро хилоф кун, агар диловарї.

192. Њар љое марав, то ланг нагардї.

193. Як кор пеш гир, то тамом шавад.

194. Њама њол боадаб бош, агар маќбул шавї.

195. Ёри њама бош, агар мардї.

196. Ёди дўст чандон кун, ки худро фаромўш кунї.

197. Якњиммат бош, то љамъият ёбї.

198.Ёди Худо муљиби роњат аст, то донї

Фароњамсоз С.Шарифов

16

4 сентябри соли 2014

www.nahzat.tj

НАСИЊАТ ГЎШ КУН, ЉОНО...

Панду андарз

Њар дам аз умр меравад нафасе, Чун нигањ мекунї намонд басе. Эй ки панљоњ рафту дар хобї, Магар ин панљрўза дарёбї? (Саъдии Шерозї) Аз Каломи Њаќ - Он (бандагон)-е, ки мегўянд: Парвардигоро, мо имон овардаем, пас бароямон гуноњонамонро биомурз ва моро аз азоби оташ (дўзах) нигањ дор, (сураи «Оли Имрон»,ояти 16).

- (Онњо бандагони) сабрпеша, содиќ, фармонбардору фурўтан, инфоќкунанда ва истиѓфоркунан­дагон дар сањаргоњон мебошанд, (сураи «Оли Имрон», ояти 17).

- Худо шањодат (гувоњї) дод, ки дар воќеъ, маъбуде ба љуз Ў, ки барподорандаи адл аст, вуљуд надорад ва фариштагону соњибилмон низ. Њељ маъбуде ба љуз Ў, ки тавонову њаким аст, вуљуд надорад, (сураи «Оли Имрон»,ояти 18). Аз ањодиси шариф - Аз Абубакри Сиддиќ (р) ривоят аст, ки Расулуллоњ (с) ба ањли асњоб гуфт: Оё намехоњед бар шумо бигўям, кадом гуноњњо бештар гаронтаранд? Ва ин суханро се маротиба такрор кард. Онњо гуфтанд: Албатта, эй Расули Худо, саллалоњу алайњи ва саллам. Он Њазрат гуфт: Ин ширк ва саркашї аз фармони падару модар аст. Баъдан аз љой бархосту чанд маротиба ин њарфњоро такрор кард. Мо маљбур будем, ки бигўем: эй кош ў аз гуфтани ин суханњо бозистад, (Ривояти Имом Бухорї ва Муслим).

- Расули акрам (с) фармуд: Муъмин зиндагии оромона дорад, то он даме ки хуни ба ѓайри њаќ нарехта бошад, (ривояти Имом Бухорї). Њамчунин дар њадиси дигаре он Њазрат (с) фармуд: Аввалин чизе, ки дар рўзи ќиёмат аз он мепурсанд, ин рехтани хуни ба ѓайри њаќ мебошад, (ривояти Имом Бухорї ва Муслим). Аз Анас (р) ривоят шудааст, ки њазрати Абубакри Сиддиќ (р) баъд аз вафоти Паёмбар (с) ба њазрати Умар (р) гуфт: Ба дидори Умми Айман биравем, њамон гуна, ки Расули акрам (с) ба дидани ў мерафт. Чун пеши ў рафтем, гиря кард. Аз ў пурсиданд, ки чї чизе туро ба гиря

водошт ва чаро гиря мекунї? Магар намедонї, ки он чї назди Худост, барои Паёмбар (с) бењтар аз (зиндагии) дунёст? Умми Айман дар љавоб гуфт: барои он гиря намекунам, ки он чї пеши Худост, барои Паёмбар (с) бењтар аст, балки гиряи ман барои он аст, ки вањйи аз осмон ќатъ шудааст. Ин сухани Умми Айман онњоро низ ба гиря водошт ва њар ду бо ў ба гиря афтоданд, (ривояти Муслим). Аз ќавли ёрони Расулуллоњ (с) - Бар ќавме, ки зино ва (даъвои он) ошкор шавад, Аллоњ, (љ) бар онњо балову офатњоро нозил мекунад (њазрати Абубакри Сиддиќ (р)).

- Агар рози худро ба дасти худ доштан мехоњед, рози дилро ба касе ошкор накунед (њазрати Умар (р)).

- Аз ситоиши њоким бипарњезед, зеро ба сабаби ситоиши золим ќањри Худо (љ) нозил мешавад (њазрати Усмон (р)).

- Дўстї бегонаро хеш макунад (њазрати Алї (р)).

- Њазрати Ибни Аббос (р) мегўяд: Њаё ва имон њарду дар як ќалъаанд, ваќте њаё бардошта шавад, дигаре низ меравад.

- Њазрати Абуњурайра (р) њар боре мехост аз хонааш берун бишавад, рў ба рўи дари њуљраи модар меистод ва ба ин тарз салом медод: Асаломуалайка, эй модар ва рањматуллоњи ва баракотуњ. Дар љавоб модар чунин посух медод: Асаломуалайкаи, эй фарзанд ва рањматулоњи ва баракотуњ. Њазрати Абуњурайра боз мегуфт: Аллоњ таъоло туро мавриди рањматаш ќарор бидињад, ки маро дар хурдсолї тарбия кардиву ба воя расонидї! Модар дар посух мегуфт: Аллоњ таъоло туро мавриди рањматаш ќарор бидињад, ки дар пиронсолиям ба ман эњсону некї кардї. Аз ќавли бузургон - Аз лаънату нафрин ва дашном

додан ба дигарон дурї гузин. Дар њамсоягии подшоњу њокими ваќт зиндагї макун (Имоми Аъзам (р)).

- Ба њељ диндор осебе намерасад, магар ин ки дар Китоби Худованд барои рањої аз он рањнамудњо вуљуд дорад (имом Шофеъї (р)).

- Роњ ёфтани муфсидин ба хона оташ ва адоватро дар байни ањли хонавода дар дода, сабаби људо гардидани марду зан мегардад. Лаънати Худо бар касе, ки зану шавњарро аз њам људо намояд ва байни падару фарзанд оташи кинаву адоват биафрўзад, (Муњаммад Солењ Алмунљид).

- Ин уммат њаќ дорад, ки ифтихор ба шариъати худ намояд ва ба он бинозад. Оё сафи онњо ба ин дин муттањид нагашт ва оё дилњояшон ба он улфат нагирифт? Худованд ба ин шариъат башариятро аз пастињои зиндагї рањо сохта, ба ќуллањои шарофат баровард (Имодуддини Ањмад, аз китоби «Хутбањои љумъа»).

- Агар он садњо њазор, балки миллиюнњо доллар, ки солона харљи њаљу умрањои мустањабї мегардад, барои махориљи муассисоти исломї ва тарњњои фарњангии кишварњои исломї ва таъмини будљаи онњо, њамчунин созмондињиву ташкил бахшидан ба онњо мешуд, дар умум мусалмонон аз хайру салоњ дар њол ва оянда бархурдор мешуданд (доктор Юсуф Ќарзовї).

- Дар њаќиќат истиќлол як неъмати бебањоест, ки њар махлуќе дунболаш мегардад, на танњо инсон, балки њамаи чањорпову паррандагон, њатто моњиёни зери дарё манофеъи ба худ хосе доранд ва мехоњанд мустаќил зиндагї кунанд (устод Сайид Абдуллоњи Нурї).

- Саъодати хонавода ду шарти вољиб дорад, муњаббату адаб, аммо адаб аз муњаббат муќаддамтар аст (Муњаммади Њиљозї).

- Агар роњбарї аз дасти нодон меомад, њољат ба барзагов набуд ва бо буз њам хирман мекўфтанд (профессор Рањими Мусулмониён).

- Баъзе аз фарзандонро бар баъзеи дигар бартарї набояд дод ва миёни писарону духтарон набояд фарќ гузошт. Миёни фарзандон дар тамоми њолатњо, дар атову бахшиш, дар муњаббат ва бўса кардану тўњфа додан, васияту муъомала адл намудан зарур аст (аз китоби «Тарбия ва ислоњи фарзандон»). Инсоне дўсташро замонњо надида буд, ки гуфт: куљої, муштоќ будаам! Гуфт: муштоќї бењ, ки малулї, (Саъдии Шерозї). Фароњамсоз Муњиддин Асозода

ТАЪЗИЯ: Рўзи 24-уми августи соли 2014 яке аз узви фаъол ва соњибќадри ЊНИТ дар ноњияи кўњистони Мастчоњ, Иброњимов Мирисмоил дар синни 55-солагї олами фониро падруд гуфта, ба љавори Њаќ пайваст. Мирисмоил касе буданд, ки аз њаёти муќарраркардаи Парвардигор самаранок истифода намуда, њамеша пойбанди амрњои Худованд ва дар хидмати мардуму Мењан буданд. Мањз ба сабаби њамин хислатњои писандидаашон эшон њамчун як шахси беозору муслињ байни мардум маъруф буданд. Бинобар ин, раёсати бахши ЊНИТ дар ноњияи Кўњистони Мастчоњ аз даргузашти ин шахс андўњгин буда, барои марњум аз даргоњи Илоњї љаннатулфирдавс ва барои бозмондагонашон сабри љамил таманно доранд. Раёсати олии ЊНИТ дар шањри Душанбе нисбати даргузашти духтари Ортиќљон Собиров, узви фаъоли њизб дар ноњияи Сино арзи тасаллият баён мекунад. Раёсати бахши ЊНИТ дар шањри Исфара нисбати даргузашти узви фаъоли њизб, Манзурахон Шарофова ба ањли хонавода ва хешону наздикони марњум, инчунин аъзо ва њаводорони Нањзат дар Исфара тасалият ва таъзияи хешро арз медорад.

Муњаррир: Њикматуллоњ Сайфуллоњзода sangvori@mail.ru Телефон: 918-66-98-46 Котиби масъул: Шоњ Абдї Хабарнигорон: Субњияи Њомид Умед Сиддиќшоњ

Нашрия дар сомонаи

www.nahzat.tj

ќобили дарёфт аст Телефон: 625-77-28 Њафтанома дар заминаи гуногунандешї маќолањоеро низ ба нашр мерасонад, ки хилофи мавќеи ЊНИТ ва нашрия мебошанд. Масъулияти дурустии аснод ва далели њамагуна маводи воридшуда ба дўши муаллифон аст. Дастхат ва аксњо баргардонида намешаванд. «Наљот» меъёрњои ахлоќии фаъолияти журналистиро дар Тољикистон эътироф намудаву менамояд. Нашрия аз гузориши хабаргузорињои «Авесто», «Tojnews», «Азия плюс», «Ozodagon», «Форс», «Islamnews/ru», сомонаи родиоњои «Озодї» ва «ВВС», истифода мекунад. Њафтавор тањти раќами 0104/рз дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон номнавис шудааст ва бо теъдоди 4330 нусха дар матбааи “Муаттар”-и ЊНИТ ба чоп мерасад. Супориши раќами 170. Нархаш шартномавї. Суратњисоби мо: 20402972316264, «Амонатбонк»

Нишонии идора: ш. Душанбе, кўчаи Борбад, хонаи раќами 1, дафтари марказии Њизби Нањзати Исломии Тољикистон, тел: 625-77-28