WWF Magazine 103 NL

Wintereditie 2022-2023

Zowel in België als in de rest van de wereld gaat de biodiversiteit met rasse schreden achteruit. We moeten de verstoorde relatie tussen mens en natuur dan ook dringend herstellen. De biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis zijn onlosmakelijk verbonden en zetten de natuur onder druk. Maar de natuur is ook een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen de klimaatverandering (p. 18): de natuur herstellen biedt duurzame voordelen voor onze kostbare ecosystemen, en maakt de mens meteen ook weerbaarder tegen de klimaatverandering.

Op dit moment wordt er een Europees wetsvoorstel uitgewerkt over natuurherstel: de ideale gelegenheid om de natuur terug naar Europa te brengen. Daar zullen de biodiversiteit, het klimaat en de mens alleen maar beter van worden. België speelt hierin een belangrijke rol. Als ondertekenaar van de Leaders’ Pledge for Nature en lid van de High Ambition Coalition for Nature and People, moet België het wetsvoorstel onmiddellijk aannemen en het waar nodig nog versterken. Het moet er ook de vereiste middelen voor vrijmaken. Op dit moment is amper 15,5% van het Belgische grondgebied beschermd, en dan nog worden er vaak schadelijke activiteiten toegelaten. De nieuwe wet is de uitgelezen kans om (opnieuw) een verbonden ecologisch netwerk op te zetten dat het hele land doorkruist. Daarvoor mogen we niet wachten op de uitvaardiging van de wet: België moet meteen de handen uit de mouwen steken.

Dankzij jullie steun kunnen we ons beleidswerk voortzetten en de evolutie van dat veelbelovende wetsvoorstel van nabij blijven opvolgen. Door het succes dat we samen hebben geboekt rond de wet op de ingevoerde ontbossing (p. 4) hebben we er alle vertrouwen in! Ook dankzij jullie zullen we uiteraard ons werk op het terrein voortzetten, want natuurherstel vormt al lang de kern van onze projecten. Als voorproefje van wat we met de nieuwe wet zouden kunnen verwezenlijken, laten we je in het dossier kennismaken met enkele inspirerende natuurherstelprojecten van WWF in heel Europa. Daarbij zoomen we in op ons ambitieuze natuurherstelproject in het Belgisch deel van de Noordzee (p. 12-13).

Together possible!

Antoine Lebrun Algemeen directeur van WWF-België

'De natuur is een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen de klimaatverandering'

6/ DOSSIER

Natuurherstel in Europa – eindelijk

14/ OP HET TERREIN

Hoop aan de horizon voor de Siamese krokodil

INHOUDSTAFEL

4 In ‘t kort

20 Kids

22 Bedankt

18/ FOCUS

De natuur, een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering

Heb je een vraag of opmerking, wil je een adreswijziging doorgeven of ontvang je liever de digitale versie van dit magazine? Bel dan 02 340 09 20 of stuur een berichtje naar supporters@wwf.be. 10.2019

COLOFON: WWF Magazine is een publicatie van WWF-Vlaanderen vzw. Alle rechten zijn voorbehouden aan WWF. Het logo en de initialen WWF zijn handelsmerken van het World Wide Fund for Nature. Overname van teksten met bronvermelding is toegestaan. • Werkten mee aan dit nummer: Delphine Delire, Laurence Drèze, Aurélien Lurquin, Emma Maris, Reine Spiessens, Sarah Vanden Eede, Déborah Van Thournout • Coördinatie: Esther FavreFélix • Redactie: Esther Favre-Félix, Alison Avanzini, Catherine Renard, Nicky Cremers

• Ontwerp: inextremis.be • Druk: CO2-neutraal gedrukt door zwartopwit.be op recycled cyclus silk 90 gr. • Omslagfoto: Donaudelta, Roemenië © Michel Gunther / WWF • V.U.: Antoine Lebrun, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel.

• Vertaling: Piet De Meulemeester

TOGETHER4FORESTS: EEN HISTORISCHE OVERWINNING VOOR DE NATUUR

Samen met 217 ngo’s, honderdduizenden burgers en vertegenwoordigers van lokale gemeenschappen heeft WWF bijna drie jaar lang de campagne ‘Together4Forests’ gevoerd om te ijveren voor een betere bescherming van bossen wereldwijd. Maar liefst 87.000 Belgen hebben onze petitie ondertekend! Het was een werk van lange adem, maar uiteindelijk is er in december een historische beslissing genomen: de Europese instellingen hebben een ambitieuze wet tegen geïmporteerde ontbossing goedgekeurd. Producten waarvan de productie gepaard gaat met de vernietiging van bossen (soja, palmolie, cacao, koffie …) zijn niet meer welkom op de Europese markt. Via de invoer van die producten was de EU verantwoordelijk voor 16% van de ontbossing. De wet is verre van perfect, maar bevat sterke elementen waardoor tropische wouden wereldwijd betere bescherming genieten. Together possible!

‘T KORT

DE SEMOISVALLEI WORDT EEN NATIONAAL PARK

In december heeft de Waalse regering twee nieuwe nationale parken aangekondigd in het zuiden van het land. Eén daarvan is het park van de Semoisvallei. Daar werkt WWF al jarenlang mee aan de duurzame terugkeer van de otter en sinds kort ook de lynx. Het andere nieuwe nationale park is het park Entre-Sambre-et-Meuse. Dit is geweldig nieuws voor de biodiversiteit! Dankzij de nieuwe status krijgen de parken subsidies voor nieuwe voorzieningen. Dat alles zal het herstel en de promotie van de natuur in de regio ten goede komen.

COP15: GOED NIEUWS VOOR DE BIODIVERSITEIT!

De onderhandelaars sloten COP15 af met een historisch biodiversiteitsakkoord: tegen 2030 moet wereldwijd 30% van de gedegradeerde land- en wateroppervlakken zijn hersteld. Zo willen we biodiversiteitsverlies een halt toeroepen en omkeren. Om die ambitieuze doelstelling te kunnen waarmaken, hebben we concrete financiering nodig, en snel. Bovendien moeten alle landen meteen in actie schieten. De bindende Europese natuurherstelwet (zie p. 6-13) die nu op tafel ligt, zou daarvoor een uitstekend instrument zijn. WWF roept ons land dus op om dat wetsvoorstel te verdedigen en meteen de nationale biodiversiteitsstrategie en het actieplan bij te werken.

© TOM VAN SOENS

WWF IN UW TESTAMENT

Hebt u al eens over uw nalatenschap nagedacht? Behalve uw naasten, kan u ook de natuur in uw testament opnemen. Zo biedt u bedreigde soorten en hun leefomgeving een toekomst. WWF-experten werken wereldwijd in meer dan 100 landen aan de bescherming van de meest waardevolle pareltjes van de natuur. Elk jaar dragen nalatenschappen ten voordele van WWF aanzienlijk bij aan de financiering van deze projecten. Zonder het engagement van onze erflaters zouden we onze missie niet kunnen waarmaken. Samen maken we het verschil. Door een deel of het geheel van uw bezittingen na te laten aan WWF, schenkt u de volgende generaties een levende planeet.

ANTWOORDSTROOK:

 Ik wil meer informatie over hoe ik WWF in mijn testament kan opnemen. Gelieve contact met mij op te nemen.

 Ik heb WWF al in mijn testament opgenomen.

 Ik zou graag meer informatie krijgen over de projecten van WWF.

U kunt vanaf nu uw testament ook gratis online opmaken. WWF werkt hiervoor samen met de juridische adviseurs en experten van Legacio. Meer info op: wwf.be/testamenten

 Mevr.  Dhr. Voornaam: .............................................. Naam: ...........................................................................

Straat: Nr:

Postcode: .............................................. Plaats: ................................................................................................................

E-mailadres: ......................................................................................................................................................................

Telefoonnummer: ..................................................................... Geboortedatum: ........................................................

Terug te sturen naar: Dominique Weyers • WWF-Belgium • Emile Jacqmainlaan 90 • 1000 Brussel

Of neem contact op via telefoon: 02 340 09 37 of 0476 58 07 42 • E-mail: dominique.weyers@wwf.be

WWF-Belgium, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel laat uw gegevens verwerken door Black Tiger Belgium, Researchdreef 65, 1070 Brussel volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming. We gebruiken uw gegevens enkel voor de op dit formulier vermelde activiteiten. U kan uw gegevens steeds inkijken, laten aanpassen of schrappen via WWF. Wil u meer weten over WWF en uw gegevens? Surf naar wwf.be/nl/privacy. Wij kunnen u onze privacyverklaring ook per post bezorgen.

DOSSIER Natuurherstel in Europa –eindelijk

In de hele wereld gaan kostbare stukken natuur in een ongezien tempo verloren. Een miljoen soorten zijn met uitsterven bedreigd en de klimaatverandering maakt het er alleen maar erger op. Europa is geen uitzondering: 81% van de beschermde habitats verkeert in matige tot slechte staat. De bescherming van de bestaande natuur is essentieel om het tij te keren, maar zal niet volstaan: we moeten ook investeren in grootschalig natuurherstel. Het voorstel voor een bindende natuurherstelwet van de Europese Commissie is alvast een niet te missen kans om die ambitie waar te maken.

© VILDA / YVES ADAMS

Een historisch wetsvoorstel

Met het voorstel voor een bindende natuurherstelwet heeft de Europese Commissie een belangrijke stap gezet in de strijd tegen zowel de biodiversiteitscrisis als de klimaatcrisis.

WAT HOUDT NATUURHERSTEL IN?

Natuurherstel omvat de opwaardering van de ecologische staat van gedegradeerde, beschadigde of vernietigde ecosystemen, en de algemene herintegratie van meer natuur en biodiversiteit in alle ecosystemen: steden, landbouwgronden, bossen, mariene milieus ... Dat kan door uitgedroogde veengebieden te herstellen, monocultuurbossen te diversifiëren met behulp van inheemse soorten, dammen weg te halen, overstromingsgebieden te herstellen, hagen aan te planten in landbouwgebieden …

In het wetsvoorstel dat de Europese Commissie in 2022 heeft uitgewerkt, staat de bindende doelstelling om 20% van de Europese land- en zeegebieden te herstellen tegen 2030. Dat is een historische kans om het verlies aan biodiversiteit in Europa een halt toe te roepen en de toestand van de Europese natuur op grote schaal te verbeteren. De lidstaten zullen nationale plannen moeten uitwerken waarin ze hun prioriteiten en financiering in detail toelichten.

HOE ERG IS HET GESTELD?

Uit onderzoek van instellingen zoals het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES) blijkt dat 81% van de beschermde habitats in de Europese Unie in slechte staat verkeert. In een groot deel van Europa is sinds 1970 50% van de waterrijke gebieden verloren gegaan, en laat 84% van de veengebieden een ongunstige staat van natuurbehoud optekenen. De algemene toestand van de Europese bossen wordt als slecht bestempeld en de mariene ecosystemen kreunen onder de gevolgen van de klimaatcrisis, overbevissing, vervuiling en de opkomst van invasieve soorten.

BELGISCHE ECOSYSTEMEN IN SLECHTE STAAT

Ook in België is de toestand van de natuur zorgwekkend. In Wallonië blijkt uit het recentste milieurapport dat de ondergrondse grotten

als enige habitat in goede staat verkeren. Tegelijk is er helemaal geen bescherming voor 23.000 hectare aan biologisch waardevolle weilanden. In Vlaanderen lieten maar 3 soorten habitats in 2020 een goede staat van natuurbehoud optekenen: de grotten, de slikken (het deel van de getijdenzone dat overstroomt bij vloed) en de duinen met duindoorns. Sinds de tweede helft van de 20e eeuw is 75% van de waterrijke gebieden in Vlaanderen verdwenen. Het goede nieuws: 85% van dat verlies, goed voor 147.00 hectare, kan nog ongedaan gemaakt worden! Door uitgedroogde veengebieden te vernatten, kunnen we ook aanzienlijke hoeveelheden CO2 opslaan, zoals blijkt uit het veenherstel in de Vallei van de Zwarte Beek in Limburg. Tot slot blijft de bescherming van de natuurgebieden in de Noordzee dode letter: in de praktijk worden zandwinning, aquacultuur en andere schadelijke activiteiten er onvermoeibaar voortgezet (zie p. 12-13).

NATUURHERSTEL OM ONS VOORTBESTAAN TE VERZEKEREN

Natuurherstel komt niet alleen heel wat kostbare wilde soorten ten goede, maar is ook essentieel voor het voortbestaan van de mens. Zo brengt de degradatie van de natuur onze voedselproductie nu al in gevaar.

EEN GEGARANDEERDE RETURN ON INVESTMENT

Natuurherstel is een rendabele economische investering! WWF heeft bijvoorbeeld meegewerkt aan het herstel van de waterrijke gebieden van Mahmudia in de Donaudelta in Roemenië. Maar liefst 300 vogelsoorten hebben er een nieuwe thuis gevonden, heel wat lokale gemeenschappen zijn nu rechtstreeks beschermd tegen overstromingen, en het ecotoerisme bloeit er. Uit een analyse van de Europese Commissie blijkt dat elke euro die in herstelprojecten wordt geïnvesteerd, uiteindelijk € 8 tot € 38 oplevert.

Dat is in hoofdzaak te wijten aan de achteruitgang van de bestuivers, de verschraling van de bodem, en het verdwijnen van de paaigronden van vissen. Nochtans biedt de natuur zelf essentiële oplossingen voor de klimaatverandering (zie p. 18-19). De natuur slaat namelijk CO2 uit de atmosfeer op, en regelt op natuurlijke wijze de schommelingen in de waterhuishouding, waardoor zowel droogteperioden als overstromingen voorkomen worden. Centraal daarbij staan waterrijke gebieden, bossen, venen ...

EEN WETTEKST DIE GESTEUND EN AANGESCHERPT MOET WORDEN

In de loop van de komende maanden zullen de Europese Raad en het Europees Parlement de tekst verder uitwerken. WWF zal de procedure van nabij blijven opvolgen, opdat de veelbelovende wet niet zou worden afgezwakt. We roepen ook op tot meer ambitie – in het bijzonder rond het herstel van de waterlopen, de overstromingsgebieden en de veengebieden – en ijveren voor een versterking van het mechanisme dat zorgt dat elke lidstaat een rechtvaardige bijdrage levert aan de verwezenlijking van de algemene doelstelling.

Een waterrijk gebied tegen eutrofiëring

Finland

Je ziet het goed: op de foto hiernaast is een eiland in de vorm van een panda te zien, pal in een waterrijk gebied in Uusimaa in Finland! Laat je niet misleiden, want achter dat leuke detail schuilt wel degelijk een ernstig project.

In de winter van 2022 heeft WWF een Fins landbouwgebied omgevormd tot een waterrijk gebied. Met het project wilden we een natuurlijke dam opwerpen tegen de meststoffen en andere producten die van de naburige akkers afvloeien, om zo de eutrofiëring van de waterlopen en de Baltische Zee tegen te gaan (zie kader). De inhuldiging van dit project viel samen met de 50e verjaardag van de aanwezigheid van WWF in Finland. Daarom kreeg een van de eilanden de vorm van een pandahoofd.

EEN WAPEN IN DE STRIJD TEGEN KLIMAATVERANDERING

De voorbije 15 jaar heeft WWF de krachten gebundeld met privégrondbezitters in Finland. Samen hebben we er zo meer dan 50 waterrijke gebieden hersteld. Die gaan niet alleen de eutrofiëring tegen, maar zijn ook heuse biodiversiteitspareltjes. Met hun specifieke en weelderige flora vormen ze namelijk een bron van voedsel en een prima habitat voor heel wat soorten, waaronder de aalscholver. Bovendien gedragen waterrijke gebieden zich als sponzen. Zo vormen ze natuurlijke waterreservoirs in perioden van droogte, en voorkomen ze overstromingen bij felle regenval. Ze vervullen dus een sleutelrol, en die zal door de klimaatverandering alleen maar aan belang winnen.

WAT IS EUTROFIËRING?

Eutrofiëring is een teveel aan nutriënten in de bodem of het water, en vormt een belangrijke bron van vervuiling. De gewassen die in landbouwgebieden worden geteeld, nemen niet alle nutriënten uit de meststoffen op. Bijgevolg stapelt het teveel aan stikstof en fosfor zich op in de bodem of komt het in het grondwater of de oppervlaktewateren terecht. Die overmatige hoeveelheden voedingsstoffen belanden in de natuur, waar ze het natuurlijke evenwicht verstoren: stikstofminnende planten gaan welig tieren en dat gaat ten koste van andere soorten. In oppervlaktewateren leidt te hoge stikstofconcentratie tot een overmatige algengroei, en die brengt het hele waterleven in gevaar. Bovendien zorgt overtollig stikstof mee voor het ontstaan van zure regen.

Een toevluchts -

oord in een drooggelegde delta

Midden in de Nederlandse

Haringvlietdelta heeft WWF

een eiland aangelegd waar

vogels zich ongestoord kunnen

voortplanten en waar vissen

kunnen paaien in het ondiepe

water.

Ooit was het Haringvliet een delta die bruiste van het leven. Steuren en zalmen kwamen er voorbij op weg naar hun paaigronden in Duitsland of Zwitserland. Trekvogels kwamen er op adem, aten er hun buikje rond of plantten er zich voort op de slibvlakten en in de zoutmoerassen. Maar door de bouw van een sluizendam in 1970 kwam die rijke natuur droog te liggen. Sinds eind 2018 worden de Haringvlietsluizen evenwel weer op een kier gezet, en zo is er opnieuw een cruciale verbinding ontstaan tussen de Rijn, de Maas en de Noordzee. WWF heeft zich samen met plaatselijke organisaties ingezet voor het herstel van deze delta.

EEN KUNSTMATIG EILAND

De sluizen van de delta worden maar op een kier gezet. Daardoor kunnen er geen zandbanken ontstaan onder invloed van de getijden. Nochtans hebben vogels en vissen die hard nodig, en daarom heeft WWF een kunstmatig eiland aangelegd. Bliek, zoals het eiland is gedoopt, bestaat uit een zandbank van 3 hectare, waarvan 1,6 hectare boven het water uitsteekt. Voor trekvogels is dit een kostbaar toevluchtsoord: ze vinden er volop voedsel en planten er zich voort. Voor vissen vormen de ondiepe wateren dan weer prima paaigronden. De partners van WWF zien erop toe dat de vegetatie er niet te uitbundig groeit. Vogels zoals sternen en plevieren zijn namelijk onbegroeide zandbanken gewend, aangezien het zoute water normaal verhindert dat er struikgewas gaat groeien. Bliek is in 2019 ingehuldigd, en sindsdien zijn er al heel wat soorten gespot: kleine plevieren, kluten, visdieven, kokmeeuwen, kuifeenden, scholeksters, witte kwikstaarten ... De sternen duiken rond het eiland het water in: dat bevestigt dat er veel jonge vissen – voornamelijk bot – te vinden zijn.

NAAR EEN BEVRIJDE DELTA?

WWF ijvert al jarenlang voor het volledig openzetten van de sluizen. Zo zouden de getijden en de trekvissen hier vrij spel krijgen, en zouden er natuurlijke zandbanken en zoutmoerassen ontstaan. In dat kader zal WWF eind 2023 een actieplan voorstellen.

© GERT HUIJZERS

© MAX VREULS

Naar een robuuste natuur in de Belgische Noordzee

Het Belgisch deel van de Noordzee bestrijkt een oppervlakte van 3.454 km² en is daarmee het grootste natuurlijke gebied dat België rijk is. Het huisvest meer dan 2.100 soorten planten en dieren, maar de toestand is zorgwekkend.

Al sinds de jaren 1970 warmt de Noordzee op en verzuurt ze. Het kwetsbare ecosysteem lijdt onder eutrofiëring als gevolg van de afvloeiing van meststoffen (zie p. 10) en onder de opkomst van invasieve soorten. Daarnaast kreunt de Noordzee onder de toenemende druk van menselijke activiteiten: visvangst, zandwinning, aquacultuur, scheepvaart … Nochtans zou 36% van de Belgische Noordzee beschermd moeten zijn, hoofdzakelijk via de Europese Natura 2000-wetgeving. Helaas bestaat die erkenning vooral op papier en worden de schadelijke activiteiten er gewoon voortgezet.

SAMEN ACTIE ONDERNEMEN MET ‘4SEA’

WWF-België, Natuurpunt, Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu (BBL) hebben de handen in elkaar geslagen en de ‘4Sea-coalitie’ opgericht. In de eerste plaats hebben we nood aan een evenwichtig ‘marien ruimtelijk plan’ voor 2026-2034. Concreet gaat het om een juridisch bindende afbakening van het gebruik van de verschillende zones van de Belgische Noordzee. In dat plan moet een gebied ingekleurd worden dat 30% van het zeeoppervlak beslaat en dat effectief als natuurgebied moet worden beheerd. Bepaalde menselijke activiteiten, zoals de opwekking van windenergie, kunnen er nog worden ontplooid, op voorwaarde dat respect voor de natuur voorop staat. Schadelijkere activiteiten zoals zandwinning, visserij of aquacultuur moeten er ten strengste worden verboden. Tegelijk moet er een heus ‘marien reservaat’ in het leven worden geroepen. Dat moet minstens 10% van de Belgische Noordzee beslaan, en alle menselijke activiteiten moeten er uit den boze zijn, opdat de natuur er zich volledig zou kunnen herstellen. Pas daarna kunnen we evalueren hoe we de natuur proactief kunnen herstellen, meer bepaald door grindbedden (opnieuw) aan te leggen en bepaalde soorten uit te zetten, zoals roggen en oesters.

Noordzee

 Als de temperatuur met meer dan 1,5 °C stijgt, zou een groot deel van de Belgische kust kunnen overstromen (in het blauw op de foto). We moeten dus absoluut het ecosysteem van de Noordzee en de Belgische kust robuuster maken.

 Op basis van wetenschappelijke adviezen ontwikkelden WWF en Natuurpunt simulaties die tonen hoe we de Belgische kust veerkrachtiger kunnen maken en de natuur terug voldoende ruimte kunnen geven.

polders en stranden integraal deel uitmaken van het mariene ecosysteem. In een gezond kustsysteem vloeien die verschillende landschappen naadloos in elkaar over, maar meer dan de helft van de duinengordel aan de Belgische kust heeft in de loop van de vorige eeuw plaats moeten ruimen voor allerlei voorzieningen. Als we de beschermde zones aan land en op zee verbinden en beheren als één groot natuurgebied, kunnen we onze kust nochtans veel veerkrachtiger maken tegen de stijging van de zeespiegel en extreme weerfenomenen zoals zware stormen. Als de wereldwijde temperatuur met anderhalve graad stijgt, zou een groot deel van België telkens als het stormt onder water komen te staan (zie afbeelding hierboven). Met de ‘4Sea-coalitie’ hebben we dan ook de kustzones afgebakend (bv. Westhoek, Lombardsijde) die met voorrang moeten worden beschermd en hersteld.

LAAT DE VLOEDLIJN TERUGKEREN

In de kustzones die we hebben afgebakend, moet in de eerste plaats op manuele strandschoonmaak worden overgestapt. Nu worden de stranden machinaal schoongemaakt met zeef- en veegmachines, vaak voortgetrokken door een tractor. Die scheppen zand op en filteren het, met een egale en uniforme zandlaag als resultaat. Dat systeem is erg agressief voor de biodiversiteit en het hele kustecosysteem. Enerzijds vernietigt het de bodemstructuur en gaat het zand erdoor vlugger wegwaaien, waardoor er zich geen duinen kunnen vormen en het risico op erosie toeneemt. Anderzijds moet de zogenaamde ‘vloedlijn’ eraan geloven. De vloedlijn is de zone waar het natuurlijke aanspoelsel zich verzamelt, en vormt doorgaans de scheidslijn tussen het droge strand en het deel van het strand dat bij hoogtij onder water komt te staan. Je vindt er wiertrossen, drijfhout, schelpen … De vloedlijn is essentieel voor heel wat soorten, en dan vooral voor de insecten waarmee de vogels zich voeden. Als de vloedlijn langdurig intact blijft, kan er zich bovendien bijzondere vegetatie ontwikkelen: planten zoals zeeraket, stekend loogkruid, zeepostelein en kustmelde gaan er groeien. Zij houden zand vast, waardoor er geleidelijk aan natuurlijke ophogingen ontstaan. Dat is de eerste fase in de vorming van duinen: natuurlijke barrières die het achterland beschermen tegen de risico’s van de zeespiegelstijging. Duinen huisvesten ook een erg rijke biodiversiteit, wat het hele mariene ecosysteem versterkt.

+1,5 °C: geschatte zeespiegelstijging aan de Belgische kust

OP HET TERREIN

Wereldwijd leven er nog 1.000 Siamese krokodillen in het wild. Daarvan leven er naar schatting 200 tot 400 in Cambodja.

Hoop aan de horizon voor de Siamese krokodil

Als een uitgestorven gewaande soort na 10 jaar afwezigheid ineens weer opduikt, dan gloort er hoop aan de horizon. En dat is net wat er gebeurd is in de oostelijke vlakten van Cambodja, waar onze collega’s een kleine populatie Siamese krokodillen, een ernstig bedreigde soort, hebben aangetroffen.

De Siamese krokodil komt nog voor in de oostelijke vlakten van Cambodja! Amper een jaar geleden konden we dat alleen maar hopen. Nu zijn er bewijzen gevonden dat een populatie van de soort, die op de Rode Lijst van de IUCN de status ‘ernstig bedreigd’ heeft gekregen, in de regio leeft en er zich ook voortplant.

Ooit was de Siamese krokodil verspreid over heel Zuidoost-Azië. Maar zijn fijne en soepele huid was erg gegeerd op de zwarte markt. Gevolg: in het begin van de jaren 1990 was de soort haast volledig verdwenen uit zijn verspreidingsgebied. Wereldwijd leven er nog een kleine duizend volwassen Siamese krokdillen. Cambodja huisvest een wilde populatie van naar schatting 200 tot 400 individuen, en is dus op wereldschaal nog altijd een bolwerk voor de soort.

‘In de oostelijke vlakten hebben we de Siamese krokodil altijd als een prioritaire soort beschouwd’, vertelt Milou Groenenberg (foto), Biodiversity Research and Monitoring Manager voor WWF in Cambodja. ‘We hebben de soort in 2004 en 2008 met onze wildcamera’s kunnen vastleggen, maar sindsdien had ze geen teken van leven meer gegeven … We koesterden de stille hoop dat een aantal dieren het zouden hebben overleefd, maar zekerheid daarover hadden we niet. De populaties gaan er namelijk overal op achteruit.’

Milou Groenenberg werkt intussen vier jaar op het terrein en maakte er woelige tijden mee. Van stroperij over klimaatverandering tot gezondheidscrisis: het slechte nieuws stapelde zich op. Maar ze liet de moed niet zakken. In 2019 beslisten de biologe en haar team om de koe bij de hoorns te vatten en

het antwoord te zoeken op een vraag die te lang onbeantwoord is gebleven: is de Siamese krokodil uit de regio verdwenen?

DE SIAMESE KROKODIL, SCHOONMAKER VAN RIVIEREN

De krokodil is een sleutelsoort: zijn aanwezigheid vertelt ons dat het ecosysteem waarin hij leeft, het goed doet. De Siamese krokodil dunt ook de kikker- en slangenpopulaties uit, en haalt hun kadavers uit de rivieren. Zo helpt hij het ecologische evenwicht mee te bewaren. De bescherming van de Siamese krokodil komt dan ook alle soorten ten goede die zijn leefomgeving delen: de waterkwaliteit verbetert, er is geen vervuiling, de stropers blijven weg …

Ondanks alles had het team niet veel hoop om tekens van leven te vinden. ‘In Vietnam is er verder stroomopwaarts een grote dam gebouwd. Het is geen geheim dat dammen dramatische gevolgen kunnen hebben voor de waterkwaliteit en de stroming van de rivier, en dat is nefast voor alle leven. Als er al een populatie krokodillen was die het overleefde, vreesde ik dat de kleintjes niet opgewassen waren tegen de zware stroming in het regenseizoen’, vertelt Milou.

OUDE UITWERPSELEN: FIJNE VERRASSING!

Maar ze wilden zekerheid. ‘We hebben ons oor te luister gelegd bij de lokale bevolking en de rangers. Zij reikten ons enkele interessante pistes aan. We hebben alle puzzelstukjes bij elkaar gelegd en op basis daarvan hebben we beslist op welke plekken we met ons onderzoek zouden focussen.’ Milou leidde de opleiding van de rangers in goede banen. Zo werden ze ingewijd in de specifieke kenmerken van de soort en in zijn doen en laten. Daarnaast leerden ze ook sporen en uitwerpselen herkennen. Heus speurwerk, zeg maar! Een moeilijke opdracht ook, want krokodillen leven in het water, dus zijn hun sporen zo weer verdwenen.

‘Na de theoretische opleiding was het tijd voor veldwerk. We stapten uit onze boten, en het eerste wat we aantroffen, waren oude uitwerpselen van een krokodil. Dat was echt ongelooflijk!’

Milou was in de wolken met die ontdekking en schaalde haar ambities meteen op: geen sprake van dat ze het hierbij zouden laten nu ze zo dichtbij waren! ‘We beschikten over al het nodige om in het droge seizoen een uitgebreide zoektocht aan te vatten. Zo hebben we in 2021 alles samen 370 km aan oevers, rivieren en meren uitgekamd.’

“ Dankzij de wildcamera’s die in het gebied zijn aangebracht, hebben we ontdekt dat de rivier en zijn oevers een fantastische biodiversiteit huisvesten!

EN TOEN, OP EEN MOOIE DAG … BABYKROKODILLEN

Het seizoen waarin krokodilleneieren uitkomen, brak aan. Het onderzoeksteam trok er dan ook geregeld op uit. Een van de methodes bestaat erin het dier ‘s nachts te zoeken met behulp van lampen, opdat zijn ogen zouden oplichten. Sothea Bun, een lid van het onderzoeksteam, kan het zich nog zo voor de geest halen: ‘Plots zag een van onze teamleden voor het eerst de schitterende ogen van een krokodil die uit het ei aan het komen was (zie foto hiernaast). Dat was een onvergetelijk moment!’

Milou werd meteen op de hoogte gebracht. ‘Dat was het beste nieuws dat ik had gekregen sinds ik hier ben aangekomen. Ik was thuis toen mijn onderzoeksassistent me een foto stuurde: babykrokodillen! Ik kon het amper geloven. Het verbaasde me dat ze niet allemaal in handen van stropers waren gevallen, maar wat me nog het meest verraste, was dat de populatie zich voortplantte en bleef leven! En als kers op de taart waren de negen krokodillen van het nest al behoorlijk groot.

Ze hebben het dus gered, ondanks de hoge waterstanden van het regenseizoen en de dam in Vietnam. Ook dat was prachtig nieuws!’

De ontdekking was ronduit opzienbarend: voor het eerst in meer dan tien jaar tijd was aangetoond dat er in de regio een broedpopulatie leeft. Opnieuw goed nieuws, maar nu moest nog worden bevestigd dat het wel degelijk om de ernstig bedreigde Siamese krokodil ging. In de regio zijn er namelijk ook krokodillenboerderijen. Ze konden hier dus net zo goed met een kruising te maken hebben.

‘Ik heb de expeditie geleid om de dieren met mijn eigen ogen te kunnen zien. We waren er niet helemaal gerust op, want we moesten tenslotte een DNA-staaltje nemen bij een van de kleintjes. En daarmee konden we de moeder, een dier van een meter of drie lang, tegen ons in het harnas jagen. Gelukkig is alles goed verlopen. De moeder heeft ons niet opgemerkt, we konden het kleintje heel vlug zijn vrijheid teruggeven. En het bleek hier effectief om zuivere Siamese krokodillen te gaan!’

LEVEN IN DE OOSTELIJKE VLAKTEN VAN CAMBODJA

Nu we zeker weten dat de soort niet uitgestorven is, moeten we erop toezien dat ze blijft overleven. ‘De krokodillen hebben hun leefomgeving heel goed uitgekozen. Ze hebben zich namelijk in een van de best beschermde gebieden van de regio gevestigd. Alle menselijke activiteit is er verboden, en er mogen alleen rangerpatrouilles en wetenschappers komen. Dankzij de wildcamera’s die intussen in het gebied zijn aangebracht, hebben we ontdekt dat de rivier en zijn oevers een fantastische biodiversiteit huisvesten! Makaken, olifanten, cobra’s, Aziatische wilde honden …’

Dankzij de rangers die er nu de klok rond patrouilleren en de inzet van de gemeenschappen uit de omliggende dorpen, zijn het voortbestaan en de bescherming van de jonge krokodillen en hun habitat verzekerd.

En nu? De volgende stap blijft voorlopig een droom. ‘Dat we hier Siamese krokodillen aantroffen, is uitstekend nieuws. We mogen wel niet vergeten dat we maar een

ZEVEN WEETJES OVER DE SIAMESE KROKODIL

De Siamese krokodil is een van de kleinste soorten van het geslacht. Volwassen dieren zijn meestal niet langer dan 3,5 meter.

Wereldwijd leven er nog hooguit 1.000 wilde Siamese krokodillen.

De Siamese krokodil onderscheidt zich van andere krokodillensoorten door de benige kam achter zijn ogen.

Hij voedt zich vooral met kleine dieren, zoals slangen, kikkers en vissen, en valt maar zelden grotere prooien aan.

In het wild legt de Siamese krokodil per keer 11 à 26 eieren.

Het bloed van de Siamese krokodil heeft antimicrobiële eigenschappen.

Volwassen Siamese krokodillen bouwen holen, maar waarvoor die dienen, weten we nog niet.

kleine populatie vonden. Bovendien kozen de krokodillen een erg afgelegen habitat, waardoor de genetische diversiteit van de populatie beperkt zal zijn. Daarom hebben we het opwindende idee opgevat om de krokodillenpopulatie uit te breiden.’ Mochten Milou en haar team hier nieuwe kleintjes kunnen uitzetten, dan zou dat de populatie er heel wat robuuster op maken.

Op dit moment ontbreken de nodige middelen om dat project op te zetten, maar de bescherming van de huidige populatie biedt zo ook al mooie vooruitzichten. De ontdekking voedt bovendien de hoop dat de Siamese krokodil in het wild zal overleven. Niet enkel in Cambodja, maar wereldwijd.

De Siamese krokodil blijft een geheimzinnige en moeilijk te bestuderen soort. Als we zijn gewoonten beter willen begrijpen en de Siamese krokodil de beste overlevingskansen willen bieden, is het dus cruciaal dat we zijn habitat in de oostelijke vlakten van Cambodja beschermen. Dankzij de steun van onze donateurs en donatrices, en dankzij het geduld van onze onderzoeksteams, kunnen we dit soort projecten van lange adem tot een goed einde brengen.

Benieuwd hoe de projecten van WWF in deze regio vorderen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Zo mis je geen enkele update over onze projecten rond wilde dieren: wwf.be/nl/newsletter

FOCUS

De natuur, een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering

Een rapport van WWF bevestigt dat de natuur onze beste bondgenoot is in de strijd tegen klimaatverandering. Ze kan namelijk de opwarming van de aarde afremmen en de mens behoeden voor de ergste gevolgen van de klimaatverandering. Aan ons dus om de natuur beter te beschermen en onze CO2-uitstoot, die haar bedreigt, af te bouwen.

In een nieuw rapport focust WWF op de kracht van natuurlijke ecosystemen. Die slaan niet alleen de CO 2 op die we uitstoten; ze kunnen gemeenschappen ook helpen om zich aan te passen aan een wereld in verandering. Het rapport, dat Our climate’s secret ally (de verborgen bondgenoot van ons klimaat) is gedoopt, bouwt voort op het werk van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) van de VN en luidt de alarmbel over biodiversiteitsverlies en klimaatverandering door toedoen van de mens. Het rapport breekt ook een lans voor een betere integratie van de natuur in de wereldwijde aanpak van de klimaatcrisis.

DE NATUUR NEEMT MEER DAN DE HELFT VAN ONZE UITSTOOT OP

Het rapport benadrukt dat zo’n 31% van de menselijke CO2-uitstoot de afgelopen 10 jaar opgenomen is door ecosystemen op het vasteland (planten, dieren, bodem …). Nog eens 23% van die uitstoot werd geabsorbeerd door de oceaan, maar dat gaat ten koste van heel wat mariene ecosystemen, waarvan het water steeds zuurder wordt.

Gezonde ecosystemen remmen niet alleen de opwarming van de aarde af door CO2 op te nemen, maar maken gemeenschappen ook weerbaarder tegen de impact van de klimaatverandering. Koraalriffen, waterrijke gebieden en mangrovebossen temperen bijvoorbeeld de schade die zware stormen kunnen aanrichten. Bossen en veengebieden kunnen dan weer het overtollige regenwater absorberen en zo aardverschuivingen en overstromingsschade voorkomen. Andersom kunnen extreme weersomstandigheden, zoals droogte of bosbranden, volledige ecosystemen vernietigen en leiden tot een massale sterfte van dieren en planten.

DE NATUUR BESCHERMEN EN HERSTELLEN

‘De natuur is een van de bondgenoten van het klimaat, maar natuurlijke systemen dreigen het te begeven onder de aanhoudende druk van klimaatverandering, vervuiling, overexploitatie en de conversie van ecosystemen’, aldus dr. Stephen Cornelius, plaatsvervangend hoofd

Klimaat en Energie bij WWF. We kunnen de klimaatverandering onmogelijk een

halt toeroepen als we onze economie niet hervormen en daarbij niet afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen (olie, steenkool, aardgas). De opwarming van de aarde met 1,1 °C leidt nu al tot gevaarlijke en wijdverbreide verstoringen van de natuur.

Tijdens COP27 over het klimaat en COP15 over biodiversiteit heeft WWF er bij de regeringsleiders op aangedrongen ook op de natuur gebaseerde oplossingen op te nemen in hun actieplannen (zie kader hiernaast). We zien de natuur, onze kostbaarste bondgenoot, namelijk teloorgaan. Terwijl de vervuilende menselijke activiteiten alleen maar toenemen, is de natuur steeds minder goed in staat om koolstofdioxide op te nemen en onze weerbaarheid te versterken.

WAT ZIJN OP DE NATUUR GEBASEERDE OPLOSSINGEN?

Hier vind je het rapport:

Op de natuur gebaseerde oplossingen gaan de klimaatverandering tegen door te bepalen welke ecosystemen op natuurlijke wijze het hoofd bieden aan klimaatuitdagingen. Die ecosystemen moeten dan ook worden beschermd, duurzaam worden beheerd of worden hersteld. Het resultaat komt zowel de mens als de biodiversiteit ten goede. Een voorbeeld: het herstel van een bos dat aan een stad grenst, draagt niet alleen bij tot de watervoorziening, maar ook tot de CO2-opname. Bovendien beschermt dat bos de stad tegen overstromingen door bij hevige regenval water op te vangen. Duurzaam beheerde bossen zijn tot slot ook voordelig voor de biodiversiteit die ze huisvesten.

WISSELWERKINGEN TUSSEN KLIMAATVERANDERING, NATUUR EN MENS

Klimaatverandering bedreigt de natuur

De opwarming van het klimaat met 1,1 °C leidt nu al tot gevaarlijke en wijdverbreide verstoringen van ecosystemen en biodiversiteit, in het bijzonder door extreme weersomstandigheden en de stijging van de zeespiegel.

Natuurverlies versnelt de klimaatopwarming

De natuur is een krachtige bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering

klimaat stabiliseren en de opwarming afremmen.

NATUUR

KLIMAATVERANDERING

Klimaatverandering hee een impact op de mens

Klimaatopwarming wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandsto en, natuurvernietiging en niet-duurzame voedselproductiesystemen

Het smelten van gletsjers, ijskappen en andere sneeuw- en ijsmassa’s, de stijging van de zeespiegel, de toename van extreme weersomstandigheden en de afname van voedselzekerheid zijn maar een greep uit de gevolgen.

We moeten de natuur beschermen en herstellen

30% tot 50% van het land, het zoet water en de oceaan van onze planeet moet worden beschermd om de biodiversiteit en de ecosysteemdiensten op wereldschaal in stand te kunnen houden.

Menselijke activiteiten vernietigen de natuur

Menselijke activiteiten liggen aan de basis van de klimaatverandering en leiden tot de degradatie van natuurlijke habitats.

De natuur in gevaar brengen is de mensheid in gevaar brengen

Een intacte natuur kan veel meer ecosysteemdiensten leveren: ze slaat koolstofdioxide op, houdt ons klimaat stabiel, beschermt ons tegen de onvoorspelbaarheid van het klimaat …

MENS

Een snelle, verregaande en duurzame vermindering van de uitstoot van broeikasgassen dringt zich op in alle sectoren.

Ecosystemen op het land en in de oceaan kunnen dienstdoen als natuurlijke koolstofputten en zo ons

Door de conversie van ecosystemen – bijvoorbeeld door ontbossing – komt er CO2 in de atmosfeer terecht.

KIDS

Kinderen ontdekken de biodiversiteit

Met het Youth Team van WWF willen we jongeren sensibiliseren, informeren, inspireren en engageren rond thema’s die ons na aan het hart liggen. De afgelopen maanden lieten we jongeren vooral kennismaken met de wonderen van onze biodiversiteit, binnen en buiten België. Zo wilden we hen oog doen krijgen voor de schoonheid en waarde van die biodiversiteit. Tegelijk kregen ze inzicht in wat de biodiversiteit bedreigt en welke oplossingen we kunnen inzetten om haar teloorgang tegen te gaan. En dat alles op een speelse en stimulerende manier! Wil je graag meer weten over onze activiteiten? Je leest er alles over in dit artikel, op de website van de Rangerclub en op onze pagina’s scholen en jongeren!

OP ONTDEKKINGSTOCHT DOOR DE WONDERBAARLIJKE BIODIVERSITEIT VAN ONZE PLANEET

WWF heeft een educatief filmpje ontwikkeld waarin kinderen met Miero de Miereneter op ontdekkingsreis gaan. Samen bewonderen ze de schoonheid van de natuur van onze planeet. Het filmpje combineert echte beelden met animatiefragmenten. De leerlingen leren wat biodiversiteit, op verschillende niveaus, inhoudt. Ze ontdekken ook dat alle soorten van elkaar verschillen, dat elke soort – van het kleinste insect tot het grootste zoogdier – een belangrijke rol speelt, en dat al die organismen zowel onderling als met hun ecosystemen interageren. Die diversiteit ontstond in de loop van miljoenen jaren, en is van onschatbare waarde. Ze moet koste wat het kost worden beschermd, want de natuur levert ons een waaier aan diensten. Ons bestaan op aarde hangt daarvan af.

Bij het filmpje hoort ook een dominospel. Dat helpt leerlingen om al die concepten op een speelse manier en meer in detail te ontdekken. Net zoals al onze educatieve tools, zijn ook dit filmpje en dominospel gratis te downloaden op wwf.be/nl/scholen! Benieuwd naar de rest van het verhaal? Wil je graag weten voor welke bedreigingen onze geweldige biodiversiteit staat, en welke oplossingen we kunnen inzetten? Dat komt goed uit, want we werken aan een tweede filmpje mét educatieve tool voor onderwijspersoneel!

Meer informatie over deze activiteiten vind je op wwf.be/nl/scholen.

Sta je zelf voor de klas? Surf dan naar wwf.be/nl/scholen en schrijf je in voor onze nieuwsbrief voor leerkrachten. Zo blijf je op de hoogte van al onze activiteiten en pedagogische tools.

EEN NIEUWE EDUCATIEVE TOOL VOOR KINDEREN VAN 6 TOT 12 JAAR

KLAAR VOOR DE WINTER MET DE RANGERCLUB!

; Stevige laarzen: check.

; Warme trui, warme jas: check.

; Stempel voor de Rangerpaspoorten*: dubbelcheck!

En we zijn klaar voor een dag in de natuur met de Rangerclub.

Eerste stop: afspraak met Julien, die ons op ontdekking nam in de ‘Jardin Animé’ in Namen. Hij toonde ons waar een specht zijn buikje rond smulde in een boom, liet ons kennismaken met Casper de ezel, en stuurde ons met een mandje de natuur in. Onze instructies: ‘Ga op zoek naar opvallende kleuren en vormen! Laat je fantasie de vrije loop.’

Nadat we ons opwarmden met een kom heerlijke, zelfgemaakte kastanje-pompoensoep, toverden onze Rangers hun vondsten om tot prachtige wenskaarten en kerstdecoratie. De laatste activiteit van de dag? We maakten lekkere vetbollen voor vogels. Daarvoor gebruikten we kokosolie, dennenappels en een zadenmengsel. We waren het allemaal met elkaar eens: vogels die in de buurt van onze Rangers wonen, die worden verwend tijdens de winter! Nog even ravotten in de tuin, een laatste dikke knuffel voor Casper, en het was weer tijd om afscheid te nemen.

ZIEN WE JOU OOK OP ONZE VOLGENDE ACTIVITEITEN?

Æ 29 januari – Reis rond de wereld (Plantentuin van Meise)

Æ 20 (FR) & 21 (NL) februari – Dag van de Jaguar op het WWF-kantoor in Brussel

Æ 12 (FR) & 19 (NL) maart – River Cleaning in de Dijlevallei

*Rangerpaspoort: Rangers krijgen hun persoonlijke paspoort wanneer ze lid worden van de Rangerclub. Bij elke activiteit waaraan ze deelnemen, krijgen ze een leuke dierenstempel.

Alle details vind je hier: rangerclub.be/nl/activiteiten

LIVING PLANET REPORT 2022: DE JONGERENEDITIE IS ER!

WWF maakte opnieuw een versie van het Living Planet Report voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Het rapport telt negen prachtig geïllustreerde pagina’s en bevat alle essentiële informatie. De toestand van de biodiversiteit in de wereld, de oorzaken van haar achteruitgang en de stappen die we moeten ondernemen om die tegen te houden, worden er op een bevattelijke manier in belicht. Bij het rapport horen ook een powerpointdocument dat leraren in de klas kunnen gebruiken, en een video en quiz waarmee we dieper inzoomen op deze thema’s. Afspraak op wwf.be/nl/LPRjongeren2022!

© WWF-BELGIUM

Dank je wel in naam van de sneeuwluipaard! BEDANKT!

3.300

Meer dan 3.300 giften! Dat is fantastisch nieuws voor de sneeuwluipaard.

In december luidden we de alarmbel: er zijn nog maar een 4.000-tal sneeuwluipaarden in leven. De soort is dus ernstig bedreigd. Tijdens onze eindejaarscampagne richtten we de schijnwerpers op de sneeuwluipaard om ons beschermingsproject een boost te geven.

Op het terrein zetten we ons in om conflicten met veehouders te beperken (door omheiningen te plaatsen die bestand zijn tegen aanvallen van sneeuwluipaarden) en voeren we strijd tegen stropers, die het niet alleen op de sneeuwluipaard, maar ook op zijn prooien hebben gemunt. In Nepal ondersteunen we ook teams van burgerwetenschappers. Die krijgen eerst een technische opleiding, en monitoren daarna de verplaatsingen van de sneeuwluipaarden die in 2021 een gps-halsband kregen. Dat geeft ons meer inzicht in de gewoonten van deze katachtigen, en kostbare informatie die ons helpt om ze beter te kunnen beschermen. Zo hopen we, stap voor stap, het tij te kunnen keren en deze majestueuze katten in hun eer te herstellen. Dat alles maken jullie mogelijk met jullie niet-aflatende inzet en liefde voor wilde dieren. Dank je wel!

JULLIE BLIJVEN TIENTALLEN

WEESBEERTJES STEUNEN

Het opvangcentrum voor berenjongen in Roemenië kan nog altijd op jullie steun rekenen. In 2022 zijn er alles samen 15 berenwelpjes opgevangen en verzorgd. De beertjes maakten er kennis met de 31 andere gasten die er de afgelopen twee jaar zijn binnengebracht. Op het einde van de zomer en in de loop van de herfst zijn die 31 jonge beren – na een verblijf van twee jaar –stapsgewijs uitgezet in de natuur. Allemaal hebben ze het gebied rond het weeshuis steeds verder achter zich gelaten en gingen ze in alle vrijheid hun eigen wilde leven leiden. Een van de jonge beren van die ‘generatie’ kreeg een gps-halsband mee. Zo kon ons team vaststellen dat het vrouwtje zich gedraagt zoals een wilde beer zich hoort te gedragen: ze vermijdt plekken met menselijke bewoning en trekt diep de bossen in om voedsel te zoeken. Missie geslaagd, dankzij jullie steun!

BEVESTIGD: ER LEVEN OTTERS IN DE SEMOISVALLEI!

Goed nieuws voor de biodiversiteit: de aanwezigheid van de otter in de Semoisvallei is nu ook wetenschappelijk bevestigd! Dat leerden we uit de milieu-DNA-analyse van het water die we samen met onze partners in de regio uitvoerden. De voorbije tien jaar maakten vissers, wandelaars en boswachters van het Département de la Nature et des Forêts geregeld melding van de aanwezigheid van otters in deze waterlopen, maar tot nog toe was daar geen formeel bewijs van. Daar is nu dus verandering in gekomen! Dit goede nieuws bewijst dat ons werk zijn vruchten afwerpt. WWF probeert het gebied zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor otters door de oevers en paaigronden (plekken waar vissen zich voortplanten) te herstellen, ‘otterducten’ aan te leggen (doorgangen voor dieren onder bruggen, waardoor otters de weg niet hoeven over te steken) … Noem maar op! De otter is een indicatorsoort voor de gezondheid van ecosystemen. Hij heeft namelijk behoefte aan goede waterkwaliteit, voldoende prooien en weelderige begroeiing. En dat kan de Semoisvallei allemaal afvinken. Al jarenlang werken WWF en vzw Contrat de Rivière Semois-Chiers samen om van de regio een heus dierenparadijs te maken. Dankzij jullie steun zijn we op de goede weg!

DANK JE WEL IN NAAM VAN DE WOLF!

1.925. Zoveel giften hebben we de voorbije maanden ontvangen voor de bescherming van de wolf, zowel in de Karpaten – via onze natuurbeschermingsprojecten – als hier in België. In ons land was de wolf al een eeuw verdwenen, maar sinds 2018 is hij terug van weggeweest. En dit jaar groeiden de twee roedels flink: ze zetten een vijftiental welpen op de wereld! Net zoals elk groot roofdier speelt de wolf een belangrijke rol in het behoud van het evenwicht van de biodiversiteit. We spannen ons hard in om veehouders vreedzaam te laten samenleven met de soort, want alleen zo kan de wolf zich hier duurzaam vestigen en kan de Belgische natuur heropleven. Dank je wel dat jullie dit mogelijk maken!