ElektroVisie 2018 nr 5 - NL

Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche · Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde · 6 x jaar · 29ste jg · afgiftekantoor 8400 Oostende Mail − Oktober 2018 – 5

p.6 “Succesformule zorgt voor uitbreiding” (Elektro Hauben)

VERDER IN DEZE EDITIE

 Op welke installatiematerialen betaal ik nu ook een Recupelbijdrage?  Waarom veiligheidsinstructiefiches belangrijk zijn  Kent u BIMCO al?  Dossier batterijen en laadpunten  Wat bracht IFA 2018?

VEILIG, GEMAKKELIJK EN SNEL INSTALLEREN. DIT IS ONZE BELOFTE.

Onze verpakkingen spelen daarbij een essentiële rol. Het begint bij het herkennen van het juiste product in een oogopslag. Hiervoor worden ze voortaan voorzien van een gekleurde wikkelfolie per productcategorie.

EASY UNROLLING

STRAIGHT EDGES

INSTANT RECOGNITION

PREFLEX® MET INSTALLATIEDRAAD 1,5 MM2

PREFLEX® MET DATAKABEL

PREFLEX® MET INSTALLATIEDRAAD 2,5 MM2

PREFLEX® MET COMMUNICATIE KABEL

PREFLEX® MET COAXKABEL EN LUIDSPREKERKABEL

PREFLEX® MET ALARMKABEL

www.preflex.com

VIVIANE REFLECTEERT

IoT MEETS ART: over het belang van samenwerken Houdt onze sectorfederatie zich nu ook al bezig met kunst, hoor ik u denken. Neen hoor, we herscholen ons niet tot galerij of tot een veilinghuis. We blijven de belangen van onze elektroinstallateurs en retailers verdedigen, wees gerust. Maar af en toe is het goed grenzen te verleggen, de blik te verruimen. En te verrassen.

Even van de gekende, traditionele paden afwijken kan nieuwe werelden openen. Nét dat hebben we op 23 oktober in de Verbeke Foundation gedaan. Technologie en kunst liggen niet zo ver van elkaar, dat hebben we gemerkt, daar in Kemzeke.

We hebben onze oogkleppen opzijgeschoven en over de muurtjes gekeken, want daar zit de toekomst. Installateurs uit diverse sectoren, retailers, beveiligingsondernemers, architecten, studiebureaus: vroeger deden ze elk hun eigen ding. De wereld anno 2018 ziet er anders uit. De “technische” tussenschotjes worden steeds kleiner. Samenwerken met elkaar is meer dan ooit nodig. En klaar zijn voor wat op ons afkomt. Om als sector weerwerk te bieden aan deze bedrijven die het niet zo nauw nemen met de kwaliteit van ons beroep, nu het (zelfs door de overheid) veel gemakkelijker wordt gemaakt voor iedereen om zich als elektricien op de markt te gooien.

Technologieën gaan met elkaar communiceren; bedrijven doen dit best ook.

Heeft u er al eens over nagedacht of de structuur van uw onderneming slagvaardig genoeg is om in te spelen op al deze veranderingen? Doet u dat op tijd en stond? Of maakt u er geen tijd voor vrij, want veel te druk? Het loont echt wel de moeite om hier even bij stil te staan. En ook daarin kan Nelectra u helpen. We ontwikkelden namelijk een “spel” dat u in staat stelt om na te gaan of uw bedrijf op het vlak van arbeidsorganisatie future-proof is. U vergroot hiermee de betrokkenheid van uw personeel en komt te weten of u aantrekkelijke jobs aanbiedt of niet. Vaak zijn we zo vastgeroest in gewoontes dat we de valkuilen niet meer zien. En tevreden medewerkers in een goed geolied bedrijf willen we toch allemaal? Maar ook bovenal rust in onze hoofden, met een gerust hart kunnen delegeren en kunnen vertrouwen in het kunnen van onze medewerkers, zodat we tijdens het weekend en ‘s avonds zelf ook kunnen genieten van wat het leven te bieden heeft.

Reageren?

Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be

3

4 I N H O U D

Weetjes over batterijen, laadstations en laadtijden Aandacht voor gezondheid, voice control en geconnecteerde toestellen op IFA2018

HALLO NELECTRA?

“Hoe belangrijk zijn factuurvoorwaarden bij de goedkeuring van mijn offerte?”

Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektro­sector.

ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 7.450 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: Beroeps-organisatie voor de elektrobranche Stationlei 78 bus 1/1 1800 Vilvoorde · t 02 550 17 11 · f 02 550 17 29 · www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Roger Coteur, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt

hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Maria Walgraeve Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 360 62 16 maria.Walgraeve@treviplus.be

reportages Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11

drukkerij Goekint Graphics administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be

vertaling Akira Translations

De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders.

Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever.

Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.

Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.

INHOUD

Samenwerken is een oplossing voor veel problemen 3

Viviane reflecteert

18 Portret BIMCO

IoT MEETS ART, over het belang van samenwerken

Eind vorig jaar werd het samenwerkingsverband BIMCO in het leven geroepen.

6

Elektro Hauben breidt uit

22 Wat bracht IFA 2018?

8

Nelectra informeert

IFA toonde een aantal interessante, spraakmakende innovaties.

8 Hallo Nelectra?

10 Welke vragen stelt u best bij het bestellen van kabels?

12 Waarom de veiligheidsinstructiefiches

24 Dossier batterijen

belangrijk zijn

14 Nelectra inviteert

14 Elektrodinner bij Nelectra Limburg 16 Bedrijfsbezoek van de werkgroepen Installatie & Oost-Vlaanderen aan een brouwerij

24 De haalbaarheid van batterijopslag 28 Weetjes over batterijen, laadstations en laadtijden 30 Wat met laadpunten in een appartement?

30 Technische tips

31 Batterijen en hun toepassingen: verschillende laadinfrastructuren 33 Statische elektriciteit kan gevaarlijk zijn

15 Sectornieuws

34 5 Vragen aan

17 Ledvance lanceert nieuw assortiment kantoorarmaturen

Pierre Benoit (CEO Rexel)

 5

6 E L E K T R O

HAUBEN BREIDT UIT

Meet, Cook & Eat: succesformule zorgt voor Amper 4 jaar na de opening van Elektro Hauben in Hoeselt, breidt deze dynamische zaak verder uit. Naast de verkoop van huishoudelijke apparaten en bruingoed, vragen de passies van beide bedrijfsleiders om meer ruimte.

Yves Hauben is verzot op koken en zijn echtgenote Carine Biesmans is gepassioneerd door het onderwijs. Voeg die twee samen en je krijgt ‘Meet, Cook & Eat’, de kookdemo’s die al van bij het begin wekelijks op donderdagavond georganiseerd worden.

En nu is er dus een uitbreiding voorzien: begin november staat de opening van het nieuwe gedeelte op stapel, waar niet alleen Meet, Cook & Eat zijn onderkomen zal vinden, maar ook Body Challenge.

De extra ruimte moet plaats bieden aan workshops, kook- en andere cursussen, teambuildings, kinderkampen, netwerkevents, ... Zij zal ook gehuurd kunnen worden door organisaties of scholen die er kooksessies of andere cursussen willen laten doorgaan. Een stokpaardje van Carine is dan ook om met de scholen in contact te treden en zo leuke gezonde kookdemo’s aan te bieden aan kinderen en leerkrachten.

De uitbreiding is een strategische zet en focust op de beleving voor de klant, dè manier om extra consumenten over de vloer te krijgen. www.elektrohauben.be

ELEK TRO HAUBEN BREIDT UIT

uitbreiding

 7

8 N E L E C T R A

INFORMEERT

Hallo Nelectra?

Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische, sociale, fiscale, …. materies. Een greep uit de meest gestelde vragen van de voorbije maand. Meer info?

Contacteer onze adviseurs Fallon of Nadia.

Op welke installatiematerialen moet vanaf nu ook een Recupelbijdrage betaald worden?

Het toepassingsgebied van de Europese richtlijn betreffende afgedankte elektrische apparatuur werd vanaf 15 augustus 2018 uitgebreid naar alle apparatuur. Als gevolg daarvan werden per 1 juli 2018 een aantal producten en categorieën toegevoegd aan de apparatenlijst van Recupel.

U bent vanaf nu dus ook een milieubijdrage verschuldigd op klein elektrisch installatiemateriaal, laadpalen, sfeer-, signalisatie- en veiligheidsverlichting.

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs

Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14

Nadia Van Nuffel Nadia.VanNuffel@nelectra.be 02 550 17 17

Klein elektrisch installatiemateriaal Hierbij horen alle afzonderlijke verkochte elektrische en elektronische apparaten die deel uitmaken van een vaste elektrische installatie in residentiële/tertiaire/ industriële gebouwen. Enkele voorbeelden: domotica-systemen en bijhorende sensoren, detectoren, voedingen en modules, maar ook apart verkochte voedingen en sturingen voor verlichting en alle andere klein elektrisch materiaal zoals contactdozen, schakelaars, dimmers, condensatoren,…

Voor deze nieuwe productcategorie (cat.

09.07) geldt een all-in Recupelbijdrage van 0,0100 € excl. btw of 0,0121 € incl. btw.

Voor producten bestaande uit verschillende afzonderlijk verkochte componenten, geldt de bijdrage enkel op de hoofdcomponent die de stroom voert.

Sfeer-, signalisatie- en veiligheidsverlichting De definitie van de verlichtingsarmaturen (cat. 05.02 en cat 05.50) werd verder uitgebreid, waardoor voortaan ook disco-, kerst-, signalisatie- en noodverlichting zijn opgenomen.

Ook hier geldt een all-in Recupelbijdrage 0,0100 euro excl. btw of 0,0121 euro incl. BTW.

Laadpalen voor elektrische voertuigen Deze werden uitdrukkelijk opgenomen op de lijst (cat.09.54).

Er geldt een administratieve Recupelbijdrage van 0,0100 excl. btw of 0,0121 € incl. btw.

Daarnaast zijn er nog een paar wijzigingen: bepaalde categorieën werden geschrapt en bijdrages voor een aantal producten werden verlaagd.

U kan de volledige apparatenlijst die geldt vanaf 01.07.2018 consulteren op de website van Nelectra. Alle wijzigingen t.o.v. de apparatenlijst 2017 zijn duidelijk zichtbaar in het rood gedrukt of doorgestreept.

U rekent deze bijdrage door aan uw klant!

In principe staat de Recupelbijdrage vermeld op uw aankoopfactuur van de leverancier en rekent u deze via een zichtbare vermelding door aan uw klant.

Zo is het de consument/eindgebruiker die de Recupelbijdrage finaal betaalt.

Let op indien u producten/materialen aankoopt in het buitenland!

In dat geval moet u verifiëren of de buitenlandse leverancier aangesloten is bij Recupel. Als dat niet het geval is, wordt u immers als invoerder beschouwd en moet u zelf rapporteren en de milieubijdrage doorstorten naar Recupel. (FDC) Bij vragen hierover neemt u best contact op met Nelectra-adviseur Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be of 02/550.17.14.

Hoe belangrijk zijn factuurvoorwaarden bij de goedkeuring van mijn offerte?

Uitermate belangrijk. Uw factuurvoorwaarden moeten voorgelegd worden samen met de offerte én ze moeten afzonderlijk -als bijlage- “voor akkoord” ondertekend worden.

NELECTRA INFORMEERT

Waarom is dat zo belangrijk?

Omdat u wil vermijden dat uw klant achteraf beweert dat hij niet op de hoogte was van uw factuurvoorwaarden.

Als uw klant zou nalaten om de factuur te betalen na aanmaning van een advocaat en hij heeft uw factuurvoorwaarden niet (apart) ondertekend bij de ondertekening van de offerte, dan zal de rechtbank uw factuurvoorwaarden niet van toepassing verklaren.

Hoeveel schadebeding en interesten kan ik opnemen in mijn factuurvoorwaarden?

Voor het schadebeding wordt aangeraden om maximaal 10 % op de hoofdsom in uw factuur-voorwaarden op te nemen en voor de interesten een percentage van maximaal 7 à 8 % voor particuliere klanten.

Voor uw zakelijke klanten (handelaars) gelden de interesten volgens de wet betalingsachterstand inzake handelstransacties en dat is momenteel 8%. (NVN)

Moet ik melding maken van batterij-opslag?

We weten ondertussen allemaal dat lokale productie-installaties tot 10kVA die op het distributienet aangesloten zijn, aangemeld moeten worden bij de distributienetbeheerder Eandis of Infrax (in de toekomst bij het ééngemaakte Fluvius). Voor grotere installaties vanaf 10kVA moet eerst een aansluitaanvraag ingediend worden. Deze verplichtingen rusten in principe op de eigenaar van de installatie, meestal uw klant dus.

Sedert 1 juni 2017 hebben installateurs in het kader van het decreet “Energiefraude” zelf ook een meldingsplicht en moeten zij alle installaties voor hernieuwbare energie die ze plaatsen overmaken aan de distributienetbeheerders.

Ook batterijen, of algemener gesteld ‘opslagsystemen’, die aangesloten worden op het distributienet moeten in bepaalde gevallen gemeld worden bij de distributienetbeheerder. Meer daarover in een volgend nummer van ElektroVisie. Nelectra-leden krijgen hierover uitgebreide informatie in één van de volgende nieuwsbrieven. (FDC)

P U B L I R E P O R TA G E

Fasttel en ENGIE beveiligen luchthaven Charleroi Sinds begin jaren 1990, dus reeds lang voor de opening van het nieuwe gedeelte, beveiligt ENGIE de toegang tot de luchthaven van Charleroi. Badgelezers, camera’s, sloten en videofonie: ze behoren allen tot de aangeboden services. Sinds de aanslagen werden de eisen gesteld aan veiligheidsoplossingen binnen de luchtvaartsector alleen maar strenger. Enkel state-of-the-art toepassingen worden weerhouden. Vandaar dat ENGIE voor het uitrusten van de slagbomen en kritieke toegangsdeuren koos voor de nieuwe Wizard IP van Fasttel. Projectleider Mario Mathues: “ Binnen onze Groep, wordtFasttel al jaren gebruikt om de koppeling parlofonie met telefonie te maken. Hun analoge toestellen kom je dan ook vaak in grotere projecten tegen. Wij keken dan ook uit naar de realisatie van hun eerste full SIP videofoon. Het design van de Elite IP was meteen een schot in de roos. Glas en aluminium zijn uiteraard uitermate weersbestendig.

Het kleurendisplay geeft dan weer extra mogelijkheden naar naamweergave en animaties die duidelijk weergeven aan de bezoeker dat de oproep gelanceerd is en de deur geopend wordt.

De stembegeleiding maakt het bezoekersonthaal tot slot helemaal af.” Bij Fasttel zijn ze zeer tevreden met deze feedback. “ Dergelijke projecten met toppartners zijn mooie referenties natuurlijk”, pikt zaakvoerder Filip Hoskens in. “ Er komen steeds meer merken op de markt die parlofonie aanbieden. Het komt er dus als Belgische ontwikkelaar op aan om ons te onderscheiden van de vaak goedkopere buitenlandse oplossingen. Dit kan enkel door producten te ontwikkelen die zowel technisch als designmatig top zijn. We denken hier toch in geslaagd te zijn. Geen enkele andere deurtelefoon heeft zoveel troeven als de Wizard IP om zowel te scoren op de residentiële als de projectmarkt. Klanten als ENGIE, NMBS en Proximus kiezen voor het toestel omwille van zijn technische bagage. In de villabouw scoort hij dan weer voor zijn strakke topdesign. Dit is een zeldzame mix.”

9

10 N E L E C T R A

INFORMEERT

Welke vragen stelt u best bij het bestellen van kabels?

Er zijn een aantal vragen die u zich best stelt, vooraleer u overgaat tot het bestellen van uw kabels: is de kabel een onderdeel van de bouwwerken? Moet de kabel al dan niet voldoen aan de CPR? Moet hij voldoen aan de CPR (bouwproductenverordening toegepast op kabels)? Welk document betreffende de CE-markering moet de kabel vergezellen vanaf het in de handel brengen tot zijn installatie. Welke normen gelden voor welke kabel?

Bij de aankoop van een kabel dient u eerst en vooral duidelijk te weten voor welke toepassing u de kabel zal gebruiken. Afhankelijk van de toepassing zal de kabel vergezeld zijn van een conformiteitsverklaring: • Is het een conformiteitsverklaring van “voor” de CPR (CE-markering) met de respectievelijke geharmoniseerde norm en de andere normen? Dan kan u de installatie realiseren volgens de “regels van goed vakmanschap” en voor de klant de conformiteit aantonen.

• Is het een conformiteitsverklaring op basis van de CPR (CE-markering) met de respectievelijke geharmoniseerde norm en de andere normen? Dan kan u de installatie realiseren volgens de “regels van goed vakmanschap” en voor de klant de conformiteit aantonen.

In onderstaande conformiteitsverklaringen vindt u de gegevens voor deze twee verschillende kabeltoepassingen:

De conformiteitsverklaring van “voor” de CPR ( CE-markering) De EU-conformiteitsverklaring voor kabels gemaakt volgens de oude normering, van “voor” de CPR. Onderstaande tabel geeft de lijst weer van de geharmoniseerde normen in het kader van de richtlijn 2014/35/EU. Publicatiedatum in het Publicatieblad van de Europese Unie: 08/09/2017 (2017/C 298/02).

Geharmoniseerde normen in het kader van de richtlijn 2014/35/EU EN ISO 11252

Lasers en laserapparatuur - Lasertoestel - Minimumeisen voor documentatie (ISO 11252:2013)

EN 13637

Hang- en sluitwerk - Elektrisch bestuurde uitgangssystemen gebruikt voor vluchtroutes - Eisen en beproevingsmethoden

HD 308

Aanduiding van aders van kabels en buigzame leidingen

HD 361

Geïsoleerde leidingen voor sterkstroom - Systemen voor de aanduidingen van leidingtypen

HD 368

Direct registrerende elektrische meetinstrumenten en toebehoren

HD 516

Het gebruik van geharmoniseerde leidingen voor laagspanning

HD 549

Vergaderinstallaties. Elektrische eisen en audio-eisen

HD 597

Koppelcondensatoren en capacitieve spanningsdelers

HD 603

Distributiekabels met een nominale spanning van 0,6 /1 kV

HD 604

Sterkstroomkabels met bijzondere eigenschappen bij brand voor elektriciteitscentrales en met een nominale spanning van 0,6 /1 kV en 1,9 /3,3 kV

HD 605

Elektrische leidingen - Aanvullende beproevingsmethoden

HD 626

Kabels met een nominale spanning Uo/U (Um) van 0,6, 1 (1,2 ) kV voor de bovengrondse elektriciteitsdistributie

De normen waaraan kabels van “voor” de CPR moeten voldoen zijn: § F1 :

NBN EN 50265 (NBN EN 60332-1-1 & NBN EN 60332-2-1)

§ F2 :

NBN EN 50266 (NBN EN 60332-3-24)

§ SA :

NBN EN 50267-2 of IEC 60754-2

§ SD :

NBN EN 61034-1 of -2 (oude norm NBN EN 50268-2)

§ FR1 :

NBN EN 50200 (ø ≤ 20 mm of sectie ≤ 2.5 mm²) ; NBN EN 50362 (ø > 20 mm of sectie > 2.5 mm²)

§ FR2:

NBN 713-020-Add.3

Deze normen moeten vermeld worden op het gegevensblad van de betreffende kabel. Soms wordt er ook verwezen naar de internationale norm IEC waarvan de EN normen afgeleid zijn.

NELECTRA INFORMEERT

De conformiteitsverklaring op basis van de CPR (CE-markering) De EU-conformiteitsverklaring voor kabels gemaakt volgens de nieuwe normering, de CPR. De kabels moeten voldoen aan: De verordening van 1 juli 2015 EU 2016/364 De geharmoniseerde norm van 10 juni 2016 EN50575: 2014/A1:2016 Indeling bouwproducten in Euroklassen voor kabels. Binnen die euroklassen zijn er aanvullende criteria.

De normen: de euroklassen van kabels en de normen Indelingscriteria en aanvulleden criteria

Euroklassen Aca

B1ca

B2ca

FIGRA, HRRmax, THR

X

X

X

FS vlamuitbreiding (beschadigde lengte)

X

X

X

H Vlamuitbreiding

X

X

X

PCS Bruto calorische waarde

Rook: productie

Cca

Normen

Dca

Eca

Fca

X

EN ISO 1716 X

EN 50399 EN 50399

X

X

X

s1 of s2 of s3

Rook: transmissie

EN60332-1-2 EN 50399

s1a of s1b

EN 61034-2

Brandende druppels

d0 of d1 of d2

EN 50399

Aciditeit van de rook

a1 of a2 of a3

EN 60754-2

Certificeringsysteem AVCP

1+

3

4

FIGRA: brandvoortplantingssnelheid HRRmax: maximum van HRR (HRR: gemiddelde warmteafgifte) THR: totale warmteafgifte

Brandgedrag klasse Nota nr.74 aan de erkende organismen: het verband tussen de brandgedrag klassen uit artikel 104 van het AREI en de brandgedrag klassen volgens de geharmoniseerde norm EN 50575 2014/A1: 2016 Brandgedrag klassen volgens artikel 104 van het AREI

Brandgedrag klassen volgens de geharmoniseerde norm EN 50575: 2014/A1: 2016

F1

Eca of een brandreactie klasse die hoger is dan Eca

F2

Cca of een brandreactie klasse die hoger is dan Cca

SA

a1

SD

s1

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseur

Bij de aankoop van een kabel dient u eerst en vooral duidelijk te weten voor welke toepassing u de kabel zal gebruiken.

Freddy Steenackers freddy.steenackers@nelectra.be 02 550 17 23

 11

Wij gebruiken consequent de veiligheidsinstructiefiches van Nelectra, zodat onze werknemers op de hoogte zijn over de risico’s waaraan ze blootgesteld zijn bij het uitvoeren van hun werk.

Bestel nu!

Waarom de veiligheids­instructiefiches belangrijk zijn De welzijnswet verplicht u als werkgever om uw werknemers te informeren over de risico’s en de preventiemaatregelen bij hun werk.

Bovendien moet u iedere werknemer een aangepaste vorming geven zodat zijn veiligheid en gezondheid gegarandeerd zijn. Om op een eenvoudige manier aan die verplichtingen te voldoen, ontwikkelde Nelectra -samen met Liantis (ex-Provikmo)- een tool. De leden die er gebruik van maken, zijn alvast heel tevreden. We pikken er één getuigenis uit: Luc Lenssens, veiligheidscoördinator bij Domica, vertelt.

U kan de veiligheidsinstructiefiches eenvoudig downloaden via een online tool. Zo kan u ze gemakkelijk en indien nodig aanpassen en personaliseren. Bestel uw persoonlijke toegangscode voor dit online platform in de webshop op www.nelectra.be.

Leden van Nelectra betalen 45 euro.

Als u geen lid bent, betaalt u 85 euro.

Aankopen van de veiligheidsinstructiefiches kan bij:

“Dit jaar viel één van onze werknemers van een ladder,” steekt hij van wal. “Gelukkig bleef de schade beperkt, maar hij had wel zijn pink gebroken. En een fractuur betekent dat we de dienst preventie op bezoek kunnen krijgen. Dat was het geval, maar gelukkig waren we in orde met alle veiligheidsinstructiefiches en risicoanalyses.”

ElektroVisie: dankzij de veiligheidsinstructiefiches?

“Onder meer. De machines en gereedschappen moeten bijvoorbeeld ook gekeurd zijn en ook daar zijn wij volledig mee in orde. Maar u hebt gelijk: wij gebruiken consequent de veiligheidsinstructiefiches van Nelectra, zodat onze werknemers op de hoogte zijn over de risico’s waaraan ze blootgesteld zijn bij het uitvoeren van hun werk.”

Françoise Martens 02 550 17 16 Francoise.martens@nelectra.be

En dat doen jullie voor alle toestellen en gereedschappen. Dus ook voor een ladder?

“Jawel. Elke keer dat we een nieuw toestel/gereedschap aankopen of een oud vervangen, wordt een fiche opgemaakt en ter beschikking gesteld van de werknemers. Zo kochten we onlangs een nieuw liftje en we hadden meteen de reflex om een instructiefiche te maken.

We zien dit als een continu proces.”

Hoe kan u er zeker van zijn dat uw werknemers alle fiches gelezen hebben?

“Wij sturen alles per mail door. Met leesbevestiging! Op die manier kan er nooit discussie ontstaan of een fiche al dan niet gelezen is.”  Linda Claeys

Wil u ook gebruik maken van onze veiligheidsinstructiefiches?

Nelectra biedt veiligheidsinstructiefiches aan voor de meest voorkomende machines en handgereedschappen in de elektrosector. De fiches staan gegroepeerd op een online platform. In totaal zijn er 140 veiligheidsinstructiefiches en 4 controlelijsten.

Naast de veiligheidsinstructiefiches hebben Liantis (ex-Provikmo) en Nelectra ook modellen ontwikkeld die nuttig zijn voor alle beroepsgroepen. Zo zijn er onder andere documenten voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals gehoorbescherming, veiligheidsbril en veiligheidsschoenen. Ook voor werken met gevaarlijke producten en het gebruik van ladder, rolsteiger, vaste steiger en een stelling op schragen zijn er modellen.

Profiset HERFSTACTIE 2018

Assortiment 2273 snelklemmen + Radio gestuurde High speed buggy

High speed buggy • • • • • • •

Full function radio gestuurd 2.4 Ghz Schaal 1:10 - ca. 40cm x 23cm x 16cm Max. snelheid 15 - 20 km/u Max. afstand 25m Incl. accu NI-MH 6V 600mAH Incl. batterijen voor de controller 2 x AA Incl. USB-laadkabel

De klemmenset 100 “COMPACT“ klemmen 2 x 0,5 … 2,5 mm² (m) Ref. 2273-202

100 “COMPACT“ klemmen 4 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-204

400 “COMPACT” klemmen 3 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-203

400 "COMPACT“ klemmen 5 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-205

10 DIN-rail adapters voor serie 2273 Ref. 2273-500

Ref. 887-303

Beschikbaar bij uw WAGO groothandel tot einde voorraad.

€ 156,-

Adviesprijs excl. BTW

www.wago.be/profiset WAGO is a registered trademark of WAGO Verwaltungsgesellschaft mbH.

Drukfouten, fouten en wijzigingen voorbehouden.

Blue e+ chiller Tot 70% energiebesparing.

Meer info op www.rittal.be

Nelectra inviteert

Elektrodinner van Nelectra-Limburg De provinciale werking van Limburg organiseerde op vrijdag 14 september het jaarlijkse Elektrodinner. Plaats van afspraak was feestzaal Kelsberkerhof in Nieuwerkerken. Chef Geert Boonen zorgde dit jaar opnieuw voor een

uitmuntend viergangendiner. Lou Muzzillo stond in voor het amusement en de aanwezigen voor de aangename sfeer. Proficiat aan voorzitter Frank Vanlangendonck en zijn enthousiaste team.

SECTORNIEUWS

Vaillant komt met PV totaalsysteem

Opening labo elektrische fiets

15

fietstechniek in de campus Gent en is momenteel één van de meest geavanceerde fietsateliers in Vlaanderen.

Ledvance werpt nieuw licht op shoppen

Net voor de start van het nieuwe opleidingsjaar stelde Syntra Midden-Vlaanderen trots Vaillant lanceerde recent het auroPOWER

haar gloednieuwe opleidingslabo elektri-

fotovoltaïsche totaalsysteem. Het is een

sche fiets voor dat gebruikt zal worden voor

compact, hoogkwalitatief gamma dat een

de nieuwe innovatieve opleiding

brede waaier aan mogelijkheden biedt. Dit

‘Servicetechnieker batterij elektrische fiets’.

dankzij de sterke compatibiliteit van de

De Gentse schepen voor Mobiliteit van de

componenten, zowel onderling als met

Stad Gent, Filip Watteeuw, heeft dit labo

andere Vaillant-producten. Om kwaliteit,

letterlijk ‘ingefietst’ als startschot.

betrouwbaarheid, toekomstbestendigheid,

Het lab is opgevat als een competentie-unit

een sterk prestatievermogen, efficiëntie en

bestaande uit een theoriehoek, een zestal

duurzaamheid te verzekeren, vervaardigt

werkposten uitgerust met werkbanken,

Vaillant alle componenten in Duitsland.

elektrische takels, diagnosecomputers en

Met vooraf geconfigureerde sets, zowel

batterijconditietesters. Verder staan alle

voor het systeem zelf als de draagconstruc-

types elektrische fietsen die vandaag op

tie, en een uitgebreid ondersteuningspak-

de markt beschikbaar zijn ter beschikking

ket is ook aan installatiecomfort gedacht.

van de cursisten. Het nieuwe labo is het

www.vaillant.be

sluitstuk in de uitbouw van het speerpunt

Een optimale verlichting helpt klanten de weg in de winkel te vinden en artikelen zo goed mogelijk te presenteren. En uiteraard moeten de verlichtingskosten zo snel mogelijk terugverdiend worden, via vlotte installatie, lage gebruikskosten en minimaal onderhoud.

Met het nieuwe assortiment winkelarmaturen voldoet Ledvance aan al deze eisen. De uitgebreide reeks verlichtingsoplossingen is geschikt voor alle onderdelen van een winkel: de voorgevel, de etalage en het interieur. Er zijn armaturen, railsystemen, spots en tracklights, allen variabel en flexibel. www.benelux.ledvance.com

KNIPEX Quality – Made in Germany

KNIPEX: het merk voor elektrikers!

KNIPEX Twistor16 Artikel-nr. 97 53 18 Zelfinstellende krimptang voor adereindhulzen > Vierkantig krimpprofiel, hoge capaciteit van 0,14 tot 16 mm² > 360° draaibaar crimpinzetstuk; met 8 voelbare insluitposities

www.knipex.com

16 N E L E C T R A

INVITEERT

Nelectra’s werkgroepen Installatie & Oost-Vlaanderen @ brouwerij VBDCK Hoe gaat een brouwerij om met de vraag naar elektriciteit? Leden van de werkgroepen Installatie & Oost-Vlaanderen

ontdekten de duurzame energievoorziening van Elugie bij brouwerij VBDCK in het Oost-Vlaamse Tielrode. De

Snel, eenvoudig, zeker.

Hoogwaardige en betrouwbare oplossingen.

3M Belgium bvba/sprl www.3M.be/krimpkouskeuzekaart www.3M.be/resinbox470 3Melectrical.be@mmm.com

Elugie-elektriciteitscentrale is er aangesloten op de gasaansluiting en produceert vervolgens hoofdzakelijk stroom.

SECTORNIEUWS

17

Ledvance lanceert nieuw assortiment kantoorarmaturen Moderne kantoorverlichting moet veel meer doen dan alleen werkomgevingen voldoende verlichten. Verlichting in kantoren dient ook de concentratie en motivatie verhogen en moet bovendien slim en efficiënt bediend kunnen worden met het oog op lagere gebruikskosten.

Eén armatuur, drie opties De Ledvance Downlight Comfort behoort tot de highlights in het nieuwe assortiment

Gelijkmatige lichtverdeling, minder verblinding De Ledvance Linear IndiviLED beschikt

kantoorarmaturen van Ledvance. Dit

over zeer flexibele montageopties, waarbij

Ledarmatuur kan worden gebruikt als

kan worden gekozen uit opbouwmonta-

directe vervanging van CFL downlights (1x

ge, pendelmontage of rijverlichting met

18W, 2x 18W, 2x 26W). Door zijn antiver-

maximaal 20 armaturen. Dit armatuur

blindingseigenschappen (UGR < 22) en het

is leverbaar als een complete verlich-

lage flikkerniveau – dankzij speciale driver

tingsoplossing met DALI-sensor, met een

– is dit model perfect geschikt voor toe-

noodverlichtingsunit en als een uitvoering

passingen in kantoren. Nog een voordeel

met doorvoerbedrading. Het biedt een

is dat de Downlight Comfort beschikt over

potentiële energiebesparing tot 50% in

drie verschillende kleurtemperaturen

vergelijking met conventionele T5-

(3.000/4.000/5.700K), die rechtstreeks op

armaturen. IndiviLED®-optica zorgen voor

Het nieuwe assortiment kantoorarmaturen

het armatuur zelf kunnen worden geselec-

een gelijkmatige lichtverdeling en minder

van Ledvance laat zien hoe aan al deze

teerd. Dat betekent dat groothandelaars

verblinding, wat de concentratie verhoogt

verwachtingen kan worden voldaan.

en verlichtingsprofessionals niet langer

bij werkzaamheden achter de computer.

Het bevat Ledarmaturen in een groot

armaturen met verschillende kleurtem-

aantal uitvoeringen (paneelarmaturen,

peraturen op voorraad hoeven te hebben.

Het nieuwe assortiment kantoorarma-

lijnarmaturen en inbouwspots) – terwijl

Ze kunnen opslagkosten besparen door

turen van Ledvance biedt meer dan

de automatische bediening ervoor zorgt

maar één armatuurmodel op voorraad te

alleen een goed verlichte werkomgeving.

dat de armaturen alleen worden ingescha-

hebben en de kleurtemperatuur vlak voor

De armaturen leggen de basis voor een

keld wanneer dat echt nodig is. Andere

de installatie eenvoudig in te stellen. Ander

positieve werk-lichtbalans in allerlei

voordelen van Ledvance kantoorarma-

voordeel: dankzij de snel aan te sluiten

soorten werkomgevingen.

turen zijn onder meer de eenvoudige

terminal is er geen gereedschap nodig om

installatie, lage gebruikskosten en het

dit armatuur te installeren.

minimale onderhoud, waardoor ze zichzelf snel terugverdienen.

www.benelux.ledvance.com

18â&#x20AC;&#x2C6; B I M C O

GROEPEERT

BIMCO GROEPEERT

Waar technische installaties jaren terug eigenlijk volledig naast elkaar werkten, worden deze steeds meer met elkaar verbonden, wat voor comfort, bedieningsgemak en energieverbruik een heel goede zaak is, maar tegelijkertijd voor uitdagingen zorgt voor installatiebedrijven.

19

Hebt u al gehoord van BIMCO? Eind vorig jaar werd het samenwerkingsverband BIMCO in het leven geroepen. Wij leerden initiatiefnemers Kristof Van de Velde en Joris Rombaut kennen als twee gedreven ondernemers die ontdekten dat samenwerken een uitstekende manier is om grotere opdrachten aan te kunnen. Ook de klantentevredenheid is erbij gebaat. Ontdek hier hun boeiende verhaal…

Vooral bij uitgebreide opdrachten

de eerder aangehaalde grotere projecten:

deden beide zaakvoerders al langer

wanneer je als kleiner bedrijf niet over alle

een beroep op andere collega’s ter

expertise en/of mankracht beschikt om een

ondersteuning.

project tot een goed einde te brengen, biedt

“In het verleden werkten we af en toe met

BIMCO een oplossing. Maar de samenwer-

collega-installateurs als onderaannemers,”

king die beide ondernemers beogen gaat

vertelt Joris. “Maar we merkten -elk afzon-

veel verder dan dat.

derlijk- dat het aantal grotere opdrachten

“Ik denk bijvoorbeeld ook aan de situatie

toenam en de uitvoeringstermijnen korter

waarin je -als klein(er) bedrijf- service

werden. Hierdoor dienden we steeds vaker

moet bieden bij een klant en je jezelf niet

een beroep te doen op onderaannemers.

kan vrijmaken,” haalt Kristof een concreet

Daarom ontstond langzamerhand het idee

voorbeeld aan. “Ikzelf heb het al mee-

om een meer structurele samenwerking op

gemaakt dat een klant mij belt omdat er

te zetten.”

iets schort aan zijn elektrische installatie,

Zowel Joris als Kristof hebben een eigen

terwijl ik 100 km verder aan het werk

bedrijf, dat gespecialiseerd is in elektrische

ben… Dan is het bijzonder handig om hulp

technieken.

te kunnen inroepen binnen een eigen

“We kenden elkaar als collega’s,” vertelt

netwerk: iemand die op dat moment tijd

Kristof Van de Velde. “En we hadden al

heeft, kan iets bijverdienen. Bovendien

vaker samengewerkt toen we eind 2017

is mijn klant geholpen en heb ik het

beslisten om onze samenwerking in een

probleem professioneel opgelost.”

vastere vorm te gieten.”

Daarvoor moet je elkaar wel onvoorwaardelijk kunnen vertrouwen en zeker zijn

Elkaar ondersteunen Er werd gekozen voor de naam BIMCO, waarin we meteen BIM herkennen. Een

van de kwaliteit van elkaars werk.

En hoe zit het met de verantwoordelijkheden?

bewuste keuze? “Jawel,” bevestigt Joris ons vermoeden. “Wij zijn er allebei van

“Iedereen is verantwoordelijk voor zijn

overtuigd dat er binnen afzienbare tijd

eigen werk,” benadrukt Joris. “Ook qua

hoofdzakelijk met BIM -Bouw Informatie

verdiensten hebben we een fair model uit-

Model- zal gewerkt worden.”

gewerkt, waarbij er slechts een klein deel

BIMCO staat dus voor Bouw Informatie

voor de werking van BIMCO voorzien moet

Model Coöperatieve en wil een platform

worden en de rest verdeeld wordt volgens

zijn voor een aantal betrouwbare partners

de verhouding werklast en gepresteerde

die elkaar ondersteunen. Maar hoe zien ze

uren. Meer gedetailleerde informatie kan

dat concreet?

bij ons bekomen worden, maar het is de

Een voor de hand liggend voorbeeld zijn

bedoeling dat iedereen op het einde van de

20 B I M C O

GROEPEERT

 Joris Rombaut (links) en Kristof Van de Velde: “Door samen te werken kunnen we de expertise van onze partners, elk in hun eigen vakgebied, optimaal benutten en onze klanten de beste oplossing aanbieden.”

Toekomst

rit een betere verdienste heeft, dan dat hij

wat voor comfort, bedieningsgemak en

het alleen zou aanpakken.”

energieverbruik een heel goede zaak is,

Omdat flexibiliteit één van de belangrijkste

maar tegelijkertijd voor uitdagingen zorgt

Op termijn wil BIMCO een netwerk

voordelen moet zijn van BIMCO, willen

voor installatiebedrijven. Door samen

worden van samenwerkende installateurs

de initiatiefnemers ook het samenwer-

te werken kunnen we de expertise van

die elkaar helpen, ondersteunen, personeel

kingsverband heel soepel houden: er werd

onze partners, elk in hun eigen vakgebied,

uitwisselen,…. Daarbij zal elke installateur

geopteerd voor de CVBA bedrijfsvorm

optimaal benutten en onze klanten de

afzonderlijk zijn eigen sterkte hebben (of

(coöperatieve vennootschap met beperkte

beste oplossing aanbieden. BIMCO is een

verder ontwikkelen), terwijl het netwerk

aansprakelijkheid). Daarbij is het jaarlijks

oplossing voor de problemen van vandaag,

zijn sterkte zal ondersteunen.

mogelijk om eruit te stappen, mocht de sa-

maar is meteen ook een voorbereiding

“Ik trek altijd de parallel met een groeps-

menwerking toch niet brengen wat ervan

voor de problemen in de toekomst.”

praktijk uit de medische wereld,” glimlacht

verwacht werd.

Lotgenoten

Klantentevredenheid

Joris Rombaut.

“Inderdaad,” besluit Kristof Van de Velde.

“En daarbij is het de bedoeling om klanten

Eén van de belangrijkste pluspunten van

steeds een gepaste oplossing te kunnen

Omdat de oprichters allebei actief zijn in

BIMCO is ook de klantentevredenheid. Niet

aanbieden.”

Oost-Vlaanderen, concentreert BIMCO zich

alleen omdat service en depannage veel

momenteel ook in die regio. Maar het is

sneller kan gebeuren, maar ook omdat

voor de toekomst zeker de bedoeling om

we door samen te werken onze klant het

verder uit te breiden. Maar naar wie richt

volledige pakket aan technieken kunnen

BIMCO zich?

aanbieden. Door deze aanpak ontlasten

“Wij zijn voornamelijk op zoek naar

wij onze klant. Wij zorgen er immers

kleinere bedrijven die met dezelfde

zelf voor dat alles op elkaar afgestemd is,

problemen kampen,” stelt Kristof. “Waar

waardoor deze zich kan concentreren op

technische installaties jaren terug eigenlijk

zijn corebusiness. Ook voor de opvolging

volledig naast elkaar werkten (elektrici-

werken we met één aanspreekpunt, die het

teit/netwerk/beveiliging/HVAC), worden

volledige project kent en coördineert.”

deze steeds meer met elkaar verbonden,

 Linda Claeys

Meer informatie? www.bimco.be joris@bimco.be kristof@bimco.be

GREEN'UP UW ELEKTRISCHE AUTO

OPLAADSYSTEMEN VOOR ELEKTRISCHE VOERTUIGEN OF PLUG-IN HYBRIDES

MODE 2

MODE 2

MODE 3 COMMUNICEREND

MODE 3 COMMUNICEREND

ENKELFASIG GREEN’UP PREMIUM LAADSTATION Een systeem om het opladen lokaal of vanop afstand te beheren.

Kunststof IP44.

MODE 2

GREEN’UP ACCESS PLEXO-CONTACTDOOS

Goedkoop, waterdicht en veilig systeem. 2P+A. Max. 16A

OPLAADBEHEER VIA EV CHARGE-APP

DRIEFASIG GREEN’UP PREMIUM LAADSTATION

1. Standaard via bluetooth

OCPP-compatibel laadstation.

Metaal IP55

2. Met

(met EV CHARGE)

communicatiekit (optie)

MODE 2

GREEN’UP ACCESS IK 10 CONTACTDOOS

Robuust, slagvast en goedkoop systeem voor onbeschutte plaatsen.

2P+A. Max. 16A

THE GLOBAL SPECIALIST IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES

METING EN WEERGAVE

I.communicatie + sturen van het opladen via PC.

22 I F A

INSPIREERT

Wat bracht IFA 2018?

Iedereen weet dat consumentenelektronica geen gemakkelijke jaren achter de rug heeft, dus ook de CEO van IFA, Christian Göke, erkende voorzichtig dat het voor de industrie niet eenvoudig is geweest. De invloed van de brexit en handelsoorlogen werpen bovendien nog een extra schaduw.

“Lernout & Hauspie hadden het uiteindelijk toch bij het juiste eind,” analyseert Olivier Lanckriet. “Ze waren alleen te vroeg.”

Maar er zijn gelukkig ook positieve ontwikkelingen, zoals een aantal interessante, spraakmakende innovaties zoals het snelle 5G netwerk, artificiële intelligentie, spraakbesturing en -nog steeds- internet of things. Letterlijk alles is geconnecteerd: van groot witgoed tot en met klein-elektro. Ook Olivier Lanckriet, CEO Connect + Group (Exellent – Expert – CompuDeals – Brio), bracht een bezoekje en ontdekte dat “de wasmachine al met de koelkast kan praten”.

Gezondheidshype

Nieuwe tv’s

Alles is geconnecteerd Connected home is overal! “De wasmachine kan al praten met de koelkast,” lacht Olivier Lanckriet. “Alleen zoeken fabrikanten nog hard om er echt nuttige dingen mee te doen,” gaat hij iets ernstiger verder: “Het zal aan de consument zijn om te beslissen wat hij interessant vindt.”

Gezondheid is hot. Ook op IFA. Er vielen tal van hulpmiddelen te vinden om een goede gezondheid te bekomen of behouden. Bekendste producten zijn ongetwijfeld de fitnesshorloges, maar de knapste innovatie konden we -volgens Olivier Lanckriet- terugvinden bij Philips met de Smartsleep, een soort slimme hoofdband die de kwaliteit van de nachtrust bevordert (zie hieronder voor meer productinformatie). “Voor mij is dit hèt product van IFA 2018,” aldus nog Lanckriet.

Voor mij is SmartSleep van Philips hèt product van IFA 2018 Elektrische step Tot slot besteden we nog even aandacht aan een andere belangrijke eyecatcher: de elektrische step. “Over een paar jaar heeft iedereen in de koffer van de auto een step liggen die 30 km per uur kan en dit 30 km kan volhouden,” besluit de CEO van Connect + Group.  Linda Claeys

Op productniveau vielen de nieuwe televisietoestellen op. “Wie denkt dat een televisietoestel niet meer kan verbeteren, heeft het goed fout,” bevestigt Olivier Lanckriet,. “Op IFA ontdekten we opnieuw grotere en betere toestellen: 8 k, Oled, Q led, enz…. Ook fantastisch om te zien is het -letterlijk- flexibeler wordende beeldscherm. Bij Royole zie je de dunste en meest buigbare schermen ter wereld.

Goed genoeg om een beeldscherm in een T-shirt of een handtas in te bouwen.”

Voice control Voice control is aan een opmars bezig.

We kennen ondertussen allemaal de Siri van Apple en nu woedt daarnaast ook een strijd tussen verschillende spraakassistenten. Vooral Amazon (met Alexa) en Google (met Assistant) proberen hun technologie op zoveel mogelijk apparaten te implementeren.

 Om de jaarlijkse Internationale Funkausstellung (IFA) in Berlijn te omschrijven wordt meestal met superlatieven gewerkt. Deze beurs kan dan ook mooie cijfers voorleggen: 161.000 m² met 1.800 exposanten en een bezoekersaantal van om en bij de 250.000. En er valt altijd genoeg te ontdekken. En dan bedoelen we niet alleen innovaties, maar ook toekomstperspectieven, tendensen en droomscenario’s…

I FA I N S PI R E E R T

Beter slapen dankzij Philips SmartSleep

De SmartSleep-oplossing van Philips werd ontworpen voor mensen die onvoldoende slaap krijgen als gevolg van hun levensstijl. In tegenstelling tot slaaptrackers, die enkel het slaappatroon van de gebruiker volgen, zorgt SmartSleep op actieve wijze voor een meer diepgaande en langere diepe slaap. Dankzij twee kleine sensoren en geavanceerde algoritmes zorgt de SmartSleep voor een nauwkeurige identificatie van de slaapfases van een persoon door de nacht heen. Wanneer periodes van diepe slaap worden gedetecteerd, zorgt een klinisch bewezen technologie voor een realtime stimulans met behulp van geluidstonen op maat. Een bijbehorende app houdt een logboek bij van de verbetering van de slaap na verloop van tijd en biedt tips en advies om de best mogelijke slaap te creëren.

SmartSleep maakt gebruik van de meer dan 2,8 miljard nachten met slaapgegevens die Philips de afgelopen tien jaar heeft verzameld. Philips heeft hiervoor nauw samengewerkt met een Sleep Medical Advisory Board samengesteld uit wereldberoemde slaapartsen, wetenschappers en medisch specialisten, die een cruciale rol hebben gespeeld in de end-to-end innovatie van SmartSleep.

De doeltreffendheid werd getest in een willekeurig, zogenaamd double-blind klinisch onderzoek dat een toename van de hoeveelheid diepe slaap van mensen aantoonde. Ze scoorden ook aanzienlijk beter tijdens geheugentests en tests op motorische vaardigheden.

Efficiënter wassen met SingleWash van Miele

het zelfs volledig automatisch: wanneer de klant in de supermarkt binnenkomt, start SuperCool automatisch op en bij aankomst thuis kunnen de gekochte levensmiddelen vitaminevriendelijk worden opgeborgen.

Maar de SmartDevice-app kan nog meer. Zo is de app de sleutel voor het moderne levensmiddelenbeheer. Uit een databank bestaande uit circa 3.500 producten inclusief voedingswaarde-informatie kan de actuele voorraad aan levensmiddelen automatisch worden bijgehouden.

Dankzij de nieuwe SingleWash-functie van Miele kan de consument voortaan de kleinste hoeveelheden wasgoed (tot zelfs één kledingstuk) zuinig, snel én hygiënisch wassen. Maar ook met een goed gevulde trommel wast dit toestel energiezuinig en handig, met ‘A+++ min 50 %’ in minder dan drie uur tijd.

SingleWash stemt immers het water- en elektriciteitsverbruik en ook de duur van het programma af op de grootte van de lading wasgoed. Deze functie is gebaseerd op de door Miele gepatenteerde PowerWash 2.0-technologie met zijn precieze, op de lading afgestemde circulatiepomp en Spin&Spraytechnologie voor extra gebruiksgemak.

Samenwerking Philips en B&W

Liebherr: app voor levensmiddelenbeheer

Dankzij de integratie van de SmartDeviceBox in koel-vriescombinaties en wijnkoelers kunnen de Liebherrapparaten via de SmartDevice-app met de smartphone bediend worden. Niet alleen de besturing van het koelapparaat is mogelijk, maar ook statusmeldingen, wanneer bijvoorbeeld de stroom uitvalt of er een deur open bleef staan. Door de integratie van de apparaten in de spraakdienst Amazon Alexa is het bedienen intuïtiever dan ooit of gebeurt

23

Op IFA toonde Philips TV het eerste resultaat van haar samenwerking met de Britse audio expert Bowers & Wilkins: de Philips OLED+ 903 is de eerste televisie die profiteert van de expertise van beide bedrijven.

De OLED+ 903 creëert een nieuwe standaard voor de beeld- en geluidskwaliteit van tv’s en biedt een betere kijkervaring dan eerdere of huidige tv’s.

Dat is niet onopgemerkt voorbijgegaan: de TV wist al de prestigieuze EISA-award voor Best Home Theatre TV 2018 in de wacht te slepen.

De OLED+ 903 is verkrijgbaar in een 55”- en een 65”-uitvoering, en beschikt niet alleen over een compleet vernieuwd en verbeterd geluidssysteem, maar ook over een 2018 Oled-technologie die voor 10% extra lichtopbrengst zorgt.

Hij is ook uitgerust met de tweede generatie P5 Perfect Picture Processing Engine en een driezijdige Ambilight die naadloos aansluit op het randloze OLED-scherm.

24 D O S S I E R

B AT T E R I J E N

Wanneer is investeren voordelig?

Bij steeds meer particuliere klanten rijst de vraag omtrent de haalbaarheid van batterijopslag bij hen thuis.

Velen denken dat door het installeren van batterijopslag al hun zonneproductie kan opgeslagen worden en deze direct kan gebruikt worden in de residentiële installatie. Dit verhaal moet echter in het juiste perspectief geplaatst worden.

Op de X-as varieert de opbrengst/verbruik

jaarlijks verbruik, mits daar toch geen

verhouding, terwijl de diverse lijnen in de

vergoeding kan voor verkregen worden

hoogte verschillende opslagcapaciteiten

bij kleine residentiële installaties. Er zal

weergeven, gaande van 0 tot 5 kWh/MWh

enkel een hogere jaarlijkse kost zijn

batterijopslag.

(= prosumententarief). Een onderdimensio-

Indien de klant evenveel verbruik als

nering van de installatie daarentegen zorgt

opbrengst heeft op jaarbasis bedraagt de

voor een beperkte investeringskost, kan

zelfconsumptie zonder extra opslagcapa-

de meeste zonne-energie direct benutten

citeit amper 27.7% (punt 1). Indien men

in de residentiële installatie en vereist men

meer opslag integreert, stijgt de zelfcon-

een kleinere batterijbank. Op vandaag is

sumptie naar 54% (punt 2 – 1 kWh opslag

de meerwaarde hiervan beperkt, maar

per MWh verbruik) of zelf naar 72% ( 5

toekomstgericht zal onderdimensionering

kWh opslag per MWh verbruik) bij grote

in belang toenemen (zie later).

opslagcapaciteiten. Het moet echter wel duidelijk zijn dat het techno-economisch optimum gelegen is rond 1 kWh opslag per MWh verbruik. Indien men grotere opslag-

Gemiddeld gezien kan een eigenaar van

capaciteiten wenst te integreren, gaat dit

een PV-installatie -waarvan de jaarlijkse

gepaard met een serieuze meerkost die zich

productie even groot is als het jaarlijks

economisch niet meer rendabel maakt.

verbruik- 30% van het opgewekt vermogen direct gebruiken in zijn huishoudelijke in-

Indien de klant meer opbrengst genereert

stallatie. Via batterijopslag, kan de zelfcon-

dan jaarlijks verbruik, zal dit gepaard

sumptie van een installatie stijgen van 30%

gaan met een stijging van de zelfvoorzie-

naar 55 à 60% en dit zonder slimme aanstu-

ning, maar deze stijging zal minder groot

ring van bijvoorbeeld huishoudtoestellen.

zijn dan bij een correcte dimensionering

Hieruit kan meteen afgeleid worden dat

van opbrengst en verbruik. Vandaar

men door de integratie van batterijopslag

wordt op vandaag ten sterkste afgeraden

nog steeds sterk afhankelijk is van het

om meer productie te installeren dan

distributienet. De reden? Zonne-energie is

Hoe kan u de efficiëntie verbeteren?

In figuur 2 wordt een weekprofiel getoond met een batterijbank van 1,5 kWh opslagcapaciteit per MWh verbruik waarbij er op jaarbasis evenveel productie is als verbruik. Op zonnige dagen kan de volledige batterijbank opgeladen worden en kan deze capaciteit op latere momenten aangesproken worden.

In die figuur kan men ook direct de afwijking zien tussen opbrengst (= groene lijn) en verbruik (blauwe curve). Zo valt

seizoensgebonden (hoofdzakelijk productie in zomer en lentemaanden).

Bovendien worden batterijen gebruikt voor dagelijkse opslag (eventueel iets langer) en dus niet voor seizoensopslag. Het is dus een utopie om te denken dat met een betaalbare (!) opslagcapaciteit, de eigenaar zonder enige sturing al zijn eigen zonne-energie kan opslaan en later gebruiken en zo dus het gebruik van het distributienet kan elimineren.

Wat is financieel interessant?

De hoofdparameters die hiervoor moet onderzocht worden zijn de zelfconsumptie (= opgewekte energie die ogenblikkelijk verbruikt wordt) en de zelfvoorziening (= Gevraagde energie die ogenblikkelijk zelf kan voorzien worden). Figuur 1 toont deze 2 parameters voor een voorbeeldwoning.

 Figuur 1: Zelfconsumptie (donkergroen tot geel) en zelfvoorziening (donkerblauw tot lichtblauw) in functie van opbrengst/verbruik (variatie x-as) verhouding voor verschillende opslagcapaciteiten van 0 tot 5 kWh/MWh

D O S S I E R B AT T E R I J E N

 Figuur 2: Integratie van batterijopslag voor verhoogde zelfconsumptie met zuidelijk gerichte PV-installatie

de hoogste verbruikspiek in de avond of ochtend, net terwijl de hoogte piek van de

Hoe ziet het toekomstige hoogspanningsnet eruit?

PV-installatie gericht in het zuiden over de middag plaatsvindt. Mocht men de PV-installatie westelijk oriënteren zal men iets minder jaarlijkse opbrengst hebben met de installatie maar zou dit wel leiden tot een piekopbrengst in de late namiddag, wat dus direct zal resulteren in een hogere zelfconsumptie mits de productie voor een groter deel van de dag samenvalt met het verbruik van de klant. Zo kan men nog hoger geraken in zelfconsumptie en zelfvoorziening met verlaagde batterijcapaciteit en de kostprijs van de installatie verder drukken.

Bijkomende eisen Voor residentiële installaties is het op vandaag tevens geen sinecure om systemen te installeren. Zo zijn er momenteel wijzigingen aan de gang van de Synergrid C10/11 – waarin voorwaarden vermeld staan om onder andere decentrale productie-eenheden te koppelen aan het laagspanningsnet. Er zullen bijkomende eisen gesteld worden indien men opslagsystemen wil integreren in residentiële woningen. Mits het met batterijopslagsystemen mogelijk wordt om ook verder te verbruiken bij netuitval (eilandwerking), moet er ook een extra veiligheid ingebouwd worden. Op vandaag vertaalt dit zich in een extra ontkoppelingsrelais die ofwel al reeds geïntegreerd zit in de net-interactieve omvormer of die nog afzonderlijk moet worden aangekocht.

Elia investeert de komende 5 jaar 2,3 miljard euro in het Belgische hoogspanningsnet. Dat is het grootste investeringsprogramma ooit voor de netbeheerder. De infrastructuurwerken zijn nodig om de energietransitie mogelijk te maken, dat is de omschakeling naar een energiesysteem dat grote hoeveelheden hernieuwbare energie integreert en ook elektriciteitstransport mogelijk maakt met de buurlanden.

Daarom bouwt Elia momenteel aan bijkomende interconnectoren met GrootBrittannië (Nemo Link-project) en Duitsland (ALEGrO-project). Er komt voor het eerst ook een zogenaamd ‘Stopcontact op Zee’ dat de kabels van de toekomstige windparken bundelt en gezamenlijk aan land brengt voor transport naar de grote verbruikerscentra. Intussen kijkt Elia ook naar een verdere tijdshorizon. Onlangs publiceerde de netbeheerder het Federaal Ontwikkelingsplan 2030-2040 dat de investeringsbehoeftes beschrijft om ook in de toekomst een betrouwbaar, duurzaam en betaalbaar elektriciteitssysteem te hebben. De publieke publicatie loopt 2 maanden.

Alle info kan je terugvinden op: www.elia.be

25

26 D O S S I E R

B AT T E R I J E N

Wanneer investeren?

Er kan dus geconcludeerd worden dat als de klant wil investeren in batterijopslag, men eerst moet kijken om verbruik en opbrengst zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. Eénmaal dit gebeurd is kan men een kleine batterijcapaciteit integreren die de zelfconsumptie van de klant verder zal laten toenemen. Hoe hoger de zelfconsumptie, hoe haalbaarder het project zal worden. Op vandaag moet men nog investeren in een nieuwe bidirectionele meter om de haalbaarheid te kunnen onderzoeken, aangezien een terugdraaiende teller geen positieve case aanlevert door het niet kwantificeren van de stijging van de zelfconsumptie. Vanaf 2019 zal de digitale meter aangeleverd worden. Daarnaast

Beter meten

hoeveel injectie er werkelijk plaatsvindt in het distributienet. Naast de uitrol van de

Waar men op vandaag slechts 1 keer per

digitale meter, wordt tevens in 2019 een

jaar de tellerstand hoeft door te geven, zal

nieuwe tarificatiestructuur ingevoerd. Op

dit in de toekomst wijzigen door de inte-

vandaag is er ook nog geen weet omtrent

gratie van de digitale meter. Met die meter

het type tarificatie die zal gehanteerd

zal men echter in staat zijn om op kleine

worden. Daarnaast zijn batterijen op

intervallen de data vanop afstand uit te

vandaag nog steeds een dure aangelegen-

lezen en zo een correct beeld verkrijgen

heid. Men verwacht wel nog steeds dat

van de werkelijke injectie in het distribu-

de prijs verder zal dalen om het verhaal

tienet versus het verbruik van de klant. Er

economisch haalbaarder te maken.

zal dus afgestapt worden van een terug-

zal de tarificatiestructuur en de beloofde subsidies voor opslagcapaciteit het batterijverhaal haalbaarder maken voor de residentiële klanten en zal men steeds meer en meer omschakelen naar slimme woningen waar opslagsystemen inherent deel zullen van uitmaken. Het is dus een kwestie van tijd vooraleer batterijopslag geïntegreerd wordt in de residentiële woningen.  Jurgen Van Ryckeghem Projectingenieur Lemcko & docent Howest Energiemanagement

draaiende teller en men zal beter kunnen inschatten wat de werkelijke belasting is van zonne-energie op het distributienet.

Terugverdienbaar?

En de fabrikanten?

Wij polsten even bij een aantal fabrikanten naar hun assortiment en hun toekomstvisie.

Bij Viessmann zijn de thuisbatterijen leverbaar tot een capaciteit van 30kWh.

Natuurlijk is de haalbaarheid van opslag

Daarmee kan men ongeveer een weekje toekomen zonder stroomnet.

nog niet aan bod gekomen. Maar bo-

“Verbeteringen zitten er de komende jaren zeker nog aan te komen, want de tech-

venstaande zaken moeten in rekening

nologie staat nog in zijn kinderschoenen,” zo luidt het daar.

genomen worden om de kostprijs van de

Bij iLumen ontwikkelde men de thuisbatterij iLubat met een opslagcapaciteit van

installatie in die mate te beperken dat

1,5 kWh: “Voor grotere projecten kunnen er meerdere iLubat-batterijen in parallel

men een techno-economisch optimum

aan elkaar geschakeld worden.”

kan vinden. Op vandaag zijn dergelijke

Voorlopig zijn thuisbatterijen economisch nog niet echt interessant, maar bij

systemen op basis van verhoogde zelfcon-

Viessmann is men ervan overtuigd dat dit binnenkort wel het geval zal zijn:

sumptie en zelfvoorziening moeilijk terug-

“Vergelijk het met de zonnepanelen. Die waren 10 jaar geleden ook nog een luxe,

verdienbaar. Dit omwille van het principe

terwijl we nu toch al van een standaardproduct kunnen spreken.”

terugdraaiende teller en prosumententa-

“Vandaag is het nog te vroeg om volledig onafhankelijk van het net (off-grid)

rief. Men houdt daarbij geen rekening met

te werken,” klinkt het bij iLumen. “Met name tijdens de wintermaanden is de

batterijopslag of een verhoogde zelfcon-

opbrengst uit zonnepanelen onvoldoende om het verbruik te dekken.”

sumptie, mits men dit met een terugdraai-

Beide partijen zijn het erover eens dat de batterijen in de toekomst steeds verder

ende teller tevens niet kan kwantificeren.

zullen verbeteren.

Als men een economische evaluatie wil

Viessmann: “Het zal afhangen van de producenten van cellen welke energiedicht-

maken van batterijopslag moet men inves-

heid de toekomst zal bieden. Onze droom is een batterij zo groot als een gsm waar,

teren in een digitale meter (die pas vanaf

goed voor een maand energie, maar dat zal nog niet voor de eerste jaren zijn.”

2019 wordt uitgerold) of in een bidirecti-

iLumen: “De batterijopslagsystemen die in de toekomst ontwikkeld zullen worden,

onele meter (extra kost) zodanig verbruik

zullen ongetwijfeld een grotere capaciteit hebben dan de huidige generatie.

en injectie afzonderlijk opgemeten worden

Volledige off-grid toepassingen zullen in de toekomst wel haalbaar zijn.”

en zo ook kan gekwantificeerd worden

Complete oplossing voor lijnverlichting

Ledstrips

Profielen

Controllers

Voedingen

info@integratech.be

www.integratech.be

28 D O S S I E R

B AT T E R I J E N

Weetjes over batterijen, laadstations en laadtijden Elektrisch rijden is heerlijk en het is bovendien milieuvriendelijker dan een verbrandingsmotor. Maar wie er nog nooit van heeft geproefd, stelt zich toch vragen zoals “Hoever geraak ik?” en “Hoe lang duurt het laden?” laden. Dat vermogen is maar haalbaar tot

willen nog 10% reserve als we stoppen en

de batterij voor 80% geladen is, daarna

snelladen kan maar tot de batterij terug

vertraagt het laden.

80% vol is, dus moet de batterij een capaciteit hebben van minstens 57 kWh (40 kWh

Welke laders zijn er?

De batterijlader in een elektrisch voertuig kan 1- of 3-fasig zijn. Met een 1-fasige lader kan je laden aan een 3-fasig laadpunt, maar je krijgt maar 1/3de van het

/ 70%). We schatten het rendement van het laadproces op 90%. Om 40 kWh bij te laden in een half uur moet het laadstation 89 kW kunnen leveren (40 kWh / 0,5 h / 90%).

Meer info?

vermogen. De 3-fasige laders vragen altijd 400 V.

Uiteraard valt er nog veel meer te vertellen

Je kan op verschillende plaatsen laden, aan

over het laden van elektrische voertuigen.

een laadpunt (Mode 3), een snellaadstation

Daarvoor verwijzen we graag naar de

(Mode 4) of desnoods aan een stopcontact

website http://www.milieuvriendelijke-

Het antwoord op deze eerste vraag lijkt

(Mode 2). Bij laden aan een gewoon huis-

voertuigen.be/laden van het Departement

simpel: je deelt de capaciteit van de batterij

houdelijk stopcontact moet de laadstroom

Omgeving van de Vlaamse overheid. Die is

(in kWh) door het verbruik (in kWh/100

beperkt blijven tot 10 A om elk gevaar van

door Volta ontwikkeld in opdracht van het

km). Een typische waarde voor het

oververhitting te vermijden. Sommige EV’s

departement.

werkelijke gemiddelde verbruik bedraagt

weigeren te laden als er geen nulgeleider is

Daarnaast heeft Volta net de laatste hand

17 kWh/100km. Er zit wel heel wat variatie

(3,230 V net). Bij een snellaadstation zit de

gelegd aan een reeks e-learning modules

op de uitkomst. Zo daalt de capaciteit van

batterijlader in het laadstation. Hiervoor

over laadinfrastructuur. Meer informatie

de batterij naarmate het kouder wordt. Het

vormt de batterijlader van het EV dus

daarover vindt u op de website van Volta

verbruik is bovendien afhankelijk van de

geen beperking. Maar niet alle EV’s zijn

via de QR-code hieronder. Ze kaderen in

wagen, de rijstijl en van het gebruik van

uitgerust om aan een snellaadstation te

een project dat gesteund wordt door het

verwarming of airco.

laden.

Agentschap Innoveren & Ondernemen van

Hoe lang duurt het laden?

Hoeveel keer moet u laden?

Hoever raakt u?

de Vlaamse overheid.

Hoe lang het laden duurt, hangt dan weer

De gemiddelde afstand die een wagen

af van een hele reeks factoren: de batterij,

dagelijks aflegt, bedraagt in Vlaanderen nog

de batterijlader, de laadkabel, het laadpunt

geen 50 km. Rekenen we voor de eenvoud

en het elektriciteitsnet. De zwakste schakel

met een verbruik van 20 kWh/100km, dan

in de keten bepaalt de laadsnelheid. Het

moet er zo’n 10 kWh bijgeladen worden. In

batterijmanagementsysteem (BMS) heeft

veel gevallen betekent dit dat enkele keren

het laatste woord.

per week opladen volstaat.

Hoe snel mag u laden?

En op vakantie?

Van de huidige Lithium-ion-batterijen in

Laten we nu een vakantietrip plannen,

een elektrisch voertuig (EV) wordt aange-

dat is altijd leuk. We aanvaarden een

nomen dat de maximale laadsnelheid die

rustpauze om de 2 uur. Daarin leggen we

niet nadelig is voor de levensduur, een half

hopelijk 200 km af. We rekenen opnieuw

uur bedraagt. Anders gezegd: een batterij

met 20 kWh/100km, de airco staat op.

van 20 kWh mag je met maximaal 40 kW

We moeten dus 40 kWh bijladen. We

Tot slot kan u met concrete vragen steeds terecht op tad@volta-org.be  William Stinissen

Met steun van:

REXEL, de enige echte specialist in laadpalen!

Zet u in pole-position met Rexel en bied uw klanten de beste laadoplossing aan!

ONZE TROEVEN: - Alle topmerken in huis • Alfen • EVBox • Hager • Legrand • Mennekes

- Krak in ons vak -

- Handige configurator -

Onze experten maken het verschil. Zij staan u met raad en daad bij om al uw laadprojecten van A tot Z tot een goed einde te brengen.

Met de configurator van Rexel kunt u in slechts 3 eenvoudige stappen het juiste laadpunt en de toebehoren kiezen, en ontvangt u een offerte met nettoprijzen.

• Mobility+ • Schneider Electric

Wenst u meer info over ons aanbod en services in EV? Contacteer ons via ev@rexel.be.

Volg ons op de social media:

30 D O S S I E R

B AT T E R I J E N

Wat met laadpunten in een appartement?

Hybride en elektrische auto’s zijn in opmars. Maar deze hebben natuurlijk ook laadpunten nodig. Als uw klant eigenaar is van een eengezinswoning stelt dat weinig problemen. Maar het is lastiger als hij eigenaar is van een appartement en zijn elektrische wagen of deze van een huurder in de garage wil opladen. Waar moet een appartementseigenaar dan rekening mee houden?

Toestemming In de meeste gevallen bevindt de

bedrijf, voorzien van een tussenteller, verzekering, keuring,…

garagebox of autostandplaats zich in een

Wanneer het om een individuele instal-

ondergrondse parkeergarage of op een

latie gaat is het evident dat de kosten

parking die bij het appartementsgebouw

van plaatsing, gebruik en verbruik voor

hoort. Voor de installatie van een laadpaal

rekening zijn van de betreffende eigenaar.

zal dan meestal een wijziging van de

Maar gezien het toenemend aantal hybride

gemeenschappelijk delen noodzakelijk

en elektrische wagens kan de VME ook bij

zijn. Daarover moeten steeds afspraken

3/4de meerderheid beslissen om meerdere

gemaakt worden met de vereniging van

gezamenlijke oplaadpunten te installeren

mede-eigenaars (VME) en is toestemming

en de kosten te delen. Ook dan is het be-

van de algemene vergadering vereist.

langrijk dat duidelijke afspraken gemaakt

Indien men kiest om te laden op een gewoon stopcontact dat is aangesloten op een aparte teller, zou de eigenaar in kwestie zijn wagen dus kunnen opladen zonder hiervoor langs de VME te moeten passeren. In alle andere gevallen moet er in principe steeds over gestemd worden in de algemene vergadering. De eigenaar van het appartement die een laadpunt wenst, moet het initiatief nemen en de syndicus vragen om dit op de agenda van de volgende vergadering te plaatsen.

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseur

bijvoorbeeld plaatsing door een erkend

worden over het gebruik en verbruik.

Eigenaars die niet elektrisch rijden, hoeven namelijk niet per definitie mee te betalen.

Wat als de algemene vergadering weigert?

Dan kan men zich in principe tot de rechtbank wenden om toestemming af te dwingen. Men kan zich beroepen op de wet op de mede-eigendom om van de rechter machtiging te verkrijgen om op eigen kosten een laadpaal te installeren.

De vergadering kan bepaalde voorwaar-

Voor zover bekend, is er echter nog geen

den aan de toestemming verbinden zoals

rechtspraak hierover bekend.

Europa verplicht oplaadpunten vanaf 2020 Met de nieuwe “Energy Performance in Buildings Directive” die op 9 juli 2018 in werking is getreden, stimuleert Europa het elektrisch rijden.

Bij nieuwbouw of ingrijpende renovatie van residentiële gebouwen met meer dan 10 parkeerplaatsen, zullen voor elke parkeerplaats kabelgoten voorzien moeten worden om de installatie van een oplaadpunt in een later stadium mogelijk te maken. Voor niet-residentiële gebouwen (zoals bedrijven, kantoren, winkels,…) met minstens 10 parkeerplaatsen, geldt deze verplichting maar voor 20% van de parkeerplaatsen. Er moet dan wel minstens één laadpunt geïnstalleerd worden.

Voor bestaande gebouwen verandert er (voorlopig) niets.

Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14

Alle lidstaten, waaronder België, moeten deze Europese richtlijn tegen ten laatste 10 maart 2020 omzetten in de nationale wetgeving.

TECHNISCHE INFO

31

Wat zijn de verschillende laadinfrastructuren?

Meer en meer worden batterijen aangewend als opslagmogelijkheid van energie om deze dan onmiddellijk of achteraf te gaan gebruiken in zowel mobiele als vaste elektrische toepassingen.

We kennen verschillende types batterijen:

Technische kenmerken en veiligheid van batterijen:

Lithium-ion batterijen: Type batterij

Artikels 63 uit het AREI.

geschikt voor de opslag van energie

Toepassingsgebied voor niet huishoudelijke

bekomen uit zonnepanelen of te gebruiken

accu :

in elektrische voertuigen met een zeer

• Met nominale capaciteit groter dan of

grote opslagcapaciteit in verhouding tot het gewicht en met een vrij hoge

gelijk is aan 300Wh bij een ontlaadtijd van 5 uren;

oplaadsnelheid.

• Met nominale spanning groter dan 120V.

Loodzuurbatterijen: Type batterij dat

• Voor laadinrichtingen met nominaal

al vrij lang gebruikt wordt voor energie-

vermogen groter dan of gelijk aan 200VA;

opslag. De lage kostprijs maakt deze nog

De gegroepeerde vaste gelijkstroomproduc-

altijd zeer aantrekkelijk. De ontlaadeigen-

tie-eenheden met een totale energie-inhoud

schappen van dit type batterij zijn minder

van meer dan 20 000 VAh moeten zijn

gunstig dan deze van de lithium-ion batte-

opgesteld in batterijkasten of in exclusieve

rijen met overdimensionering tot gevolg.

ruimten van de elektrische dienst. De accu-

Nikkel-cadmium batterijen: de nik-

mulatorbatterijen zijn elektrisch geïsoleerd

kel-cadmium batterij wordt voornamelijk

van hun opstellingsplaats. Deze isolatie is

toegepast bij apparaten. Ze heeft een hoge

oa. bestand tegen de corrosieve inwerking

energiedichtheid en een hoger aantal

van elektrolyt. In de ruimten voor

cyclussen. Veel gebruikt bij loadleveling en

vaste accumulatorenbatterijen en in de

gridstabilisatie. De batterij gaat gepaard

laadruimten voor verplaatsbare accumu-

met grote gezondheidsrisico’s en daarnaast

latorenbatterijen mogen zich geen andere

ook vrij duur wat de energieopslag minder

voorwerpen bevinden dan die welke voor

aantrekkelijk maakt.

het laden, de bediening, de controle en

32 T E C H N I S C H E

INFO

het onderhoud van de accumulatoren-

batterijkoffers en de gelijksoortige ruimten

Daarnaast worden batterijen alsmaar

batterijen nodig zijn. Batterijruimten of

welke accu’s bevatten, zijn voorzien van

interessanter met de opkomst van de

-kasten zijn voorzien van duidelijke, goed

duidelijke, goed zichtbare en onuitwisbare

elektrische wagen, waar de energie welke

zichtbare en onuitwisbare aanduidin-

aanduidingen met betrekking tot het

uit de zon wordt gewonnen ’s nachts de

gen aangebracht, met vermelding van :

rookverbod en het verbod om open vuur te

auto oplaadt. Ook bedrijven beginnen

nominale spanning van de batterijen; het

maken en/of werkzaamheden te verrichten

deze batterijbackupsystemen te gebruiken.

toegangsverbod voor niet-gemachtigde

die aanleiding tot vonken kunnen geven.

Vermogens tot een aantal MWp fotovol-

personen; de elektrische gevaren, aange-

In ruimten voor vaste accu’s draaien

taïsche zonne-energie in combinatie met

bracht onder de vorm van een waarschu-

de deuren open in de richting van de

verschillende soorten batterijen voor een

wingsbord.(gele driehoek met zwarte rand

vluchtweg en zijn voorzien van een

totaalopslag van een aantal MWh voor de

met daarin een bliksemschicht)

anti-paniekslot. Elektrostatische ladingen

energiebesparende opslag zijn realistisch.

moeten afgeleid worden naar de aard en

Een Energy Management Systeem (EMS),

De vaste accumulatorenbatterijen,

niet isolerende vloeren zijn te voorzien.

beschouwd als de hersenen van het

geplaatst in gewone lokalen toegankelijk

De batterijkasten, -koffers en gelijksoor-

systeem, regelt ook de energiefactuur en

voor het publiek, zijn ondergebracht in

tige ruimten welke accu’s bevatten zijn

optimaliseert door het bepalen van het

omhulsels die een beschermingsgraad

voorzien van ventilatieopeningen ter

beste moment om te laden of de batterijen

van ten minste IP 2X (bescherming tegen

hoogte van het batterijcompartiment en uit

te ontladen op het meest gunstige moment

middelgrote voorwerpen(12,5 mm)) en

onbrandbaar materiaal opgebouwd.

en dit volgens de vraag van de consument, de weersomstandigheden, de prijs van

gesloten kunnen worden door middel van een veiligheidssleutel.

Artikel 110 uit het AREI: Algemeenheden (voor vaste accumulatorbatterijen van het industriële type – niet huishoudelijk) De ventilatie, natuurlijk of kunstmatig, van de ruimte voor vaste of van de laadruimte voor verplaatsbare accu’s verzekert een voldoende verluchting van de ontsnappende elektrolyseproducten uit deze batterijen. Deze verdunning heeft een minimale vorming van een ontplofbaar waterstof/ luchtmengsel tot gevolg en beperkt tevens de afmetingen van de ruimte, onmiddellijk rond de accumulatorenbatterijen, waar nog een ontplofbaar mengsel bestaat.

De elektrische toestellen die tot de ontsteking van een ontplofbaar waterstof/luchtmengsel aanleiding kunnen geven (b.v. vonkend materieel) zijn opgesteld buiten het volume van 0.50 m buiten de rand van het geheel van de accumulatorenbatterijen uitsteekt en die gelegen is aan de

Laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer ?

Laadpalen voor voertuigen zijn mogelijk

 Ivan Diddens Technical Manager Electricity

keuze tussen traag- en snellaadsystemen en met of zonder intelligente koppeling tussen lader en voertuig. Er bestaat een groot risico op overlading of fouten bij het laden die niet ontdekt worden indien geen communicatie. Specifieke voorschriften van de leverancier zijn altijd te volgen.

(Bvb. ventilatie /weerbestendigheid, enz.) en een elektrische keuring volgens AREI dient uitgevoerd te worden voor de opstart van de installatie alsook periodiek nazicht ter controle van beschadigingen of bvb. belemmering van de koeling. Ten allen tijde is veilig elektrisch materieel te gebruiken in een brandveilige omgeving.

Laadinfrastructuur voor zonneenergie ?

van 0,50m. De voorschriften hiervoor zijn

De populariteit in zonnepanelen heeft

niet van toepassing op de vaste accumula-

geleid tot de opkomst van een nieuwe

torenbatterijen ondergebracht in batterij-

technologie: zonnepanelen met opslag

kasten, -koffers of gelijksoortige ruimten

door middel van batterijen. Deze batterij-

voor zover:

en slaan overtollige stroom op, zodat op

• ze geplaatst zijn in één voor hen voorbe-

momenten van lage zonnestroom energie

• de scheidingswand tussen deze accumu-

variabelen.

in binnen- en/of buitenopstelling. Er is de

bovenkant van deze accu’s met een hoogte

houden compartiment en

energie op de energiemarkt en vele andere

kan worden opgewekt uit batterijen uit opgeslagen zonnestroom.

latorenbatterijen en de elektrische toe-

Batterij-opslag heeft nog steeds niet de

stellen geplaatst in dezelfde batterijkast,

massamarkt bereikt maar stilaan wint ze

-koffer of gelijksoortige ruimte, geen

sterk aan populariteit. Heel wat instal-

enkele opening heeft waarlangs een

lateurs bieden nu ook batterij-opslag

ontplofbaar mengsel kan doorstromen.

aan. De utopie om volledig onafhankelijk

De toegangen van de ruimten voor vaste

(off-grid) te worden van een energiele-

accu’s, van de laadruimten voor verplaats-

verancier is zeer aantrekkelijk, vooral

bare accu’s, van de batterijkasten, van de

met de verder stijgende energieprijzen.

In een volgende editie brengen wij een uitvoerige analyse van de niet- lood-zuur batterijen.

TECHNISCHE INFO

33

Statische elektriciteit: welke beschermende maatregelen moet u nemen?

We laden ons allemaal statisch op. Als we een kat strelen of over een kunststoffen vloerbekleding lopen bijvoorbeeld. Dat opladen gaat zo geleidelijk dat je er niets van merkt. Pas wanneer je een voorwerp of persoon aanraakt, die tot een andere spanning is opgeladen, springt er letterlijk een vonkje over.

Dat vonkje is een elektrostatische ontlading of ESD (Elektro Static Discharge) en wat we dan voelen is niet het mogelijke

potentiaalverschil dat aanwezig is, maar de

- bijkomende stervormige potentiaal­

ontlaadstroom die er gaat lopen. Hoe groter

vereffeningsverbindingen van bescher-

deze stroom, hoe pijnlijker en/of hoe ge-

mingsgeleiders, vreemde geleidende

vaarlijker het is. In een medisch gebruikte

delen, afscherming elektrische stoorvel-

ruimte is dit een risico voor de patiënt. Met

den, geleidende rasters onder elektrisch

‘medisch gebruikte ruimte’ bedoelen we

geleidende vloeren, metalen schermen

een ruimte voor de diagnose, behandeling,

beschermingstransformatoren, bescher-

bewaking en verpleging van patiënten.

mingscontacten stopcontacten, patiënt-

Denk aan een ziekenhuis, dokterspraktijk…

Een patiënt is elk levend wezen (mens of dier) dat een medisch/tandheelkundig onderzoek of behandeling ondergaat.

stoel, operatietafel, ….; - minimum één bijkomend potentiaalvereffeningspunt per 2 stopcontacten; - een specifieke vloerbekleding (antistatisch-­ dissipatief of geleidend) met onderliggend

Om de bescherming van patiënten tegen

een koperen strip die aangesloten is op

mogelijke elektrische gevaren en statische

de potentiaalvereffeningsstrip voor het

elektriciteit te waarborgen, moeten in

afvoeren van elektrostatische ladingen.

medisch gebruikte ruimtes aanvullende beschermende maatregelen genomen worden:

 Rudy Van Den Bergh Innovation and Training Manager Electrotest

RFID lezer RGB verlichting 160° camera Kleurendisplay met 2-weg video Touch knoppen Klavier met wiegand uitgang Alu kader

BEELD & SPRAAK OP UW SMARTPHONE

www.fasttel.com

over WIFI/3G/4G

Luxury Door Entry Systems

34 5

VR AGEN A AN

De mens achter….

Pierre Benoit (CEO Rexel)

Samen met de nieuwe lay-out, lanceerden wij ook deze nieuwe reeks op onze laatste pagina. Hier willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Deze maand is het de beurt aan Pierre Benoit.

Welke misvattingen bestaan er rond uw persoon?

Veel mensen die denken mij te kennen, zien in mij een groot werker, een heel ernstig man. Deze perceptie, heeft me in het verleden niet geholpen bij de meisjes.

Maar ik weet echt wel hoe ik plezier moet maken. Ik ben dol op humor en spot. De carnavalsperiode in Italië heeft van meer dan één van mijn vermommingen kunnen genieten: Elio Di Rupo, Carl Lagerfeld, Gipsy King of zelfs Madame Gertrude…

Zijn er nog karaktertrekken die we niet kennen?

Ik ben een echt competitiebeest. Concurrentie motiveert me. En dan bedoel ik competitie in alles: petanque, voetbal, tennis, fietsen, maar ook aan een rood licht... En ik win weliswaar niet altijd -daar ben ik nederig in- maar ik ben er wel altijd van overtuigd dat ik de volgende keer zal winnen…

Hoe brengt u graag uw vrije tijd door?

Sinds ik getrouwd ben, ben ik bezig met de restauratie van mijn huis in de eerste jaren en nu sinds 3 jaar met een kleine boerderij die ik wil transformeren in een bed & breakfast, zodat ik in de toekomst ook kan blijven openstaan voor contact met anderen.

Op welke verwezenlijking bent u het meest trots?

De grote trots in mijn leven is ongetwijfeld mijn familie. In de eerste plaats zijn dat mijn vrouw en mijn drie succesvolle kinderen. En dan is er ook mijn grote Rexel-familie (personeel èn klanten) waar ik ook dol op ben: zij geven mij een goed gevoel en ik geniet van elke dag die ik samen met hen mag doorbrengen.

Wat is uw levensmotto?

Ik heb twee favoriete uitdrukkingen en die hebben mijn medewerkers al meermaals gehoord: ‘relativeren’ en ‘angst vermijdt geen gevaar’. Aan u om deze te interpreteren.

Gira mobiele deurcommunicatie Met Gira DCS mobiel zet Gira een nieuwe standaard op het gebied van mobiele toegang tot deurcommunicatie.

Door een update in de bekende DCS-IP-gateway kunt u de mobiele deurcommunicatie met de Gira DCS mobiel app op uw iOS- en Android-smartphones gebruiken. En nu ook via een eigen portaaloplossing van Gira. Veilig dankzij de versleuteling via Secure Data Access,

dat ook in de Gira S1 wordt gebruikt. Naast functies als sleutelloze toegangscontrole biedt DCS mobiel ook nieuwe functies, zoals Early Media of groepsgesprekken. Gira DCS mobiel is vormgegeven in het bekroonde Gira interfacedesign en biedt de gebruiker een maximaal bedieningscomfort.

Meer informatie: www.gira.be