Salus Patriae πλοεσ χviii ploes 2012
Ιδρύμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως
Petros and Marika Kydoniefs Foundation
Ε ΚΘΕ Σ Η
E X H I BI T ION
ΠΛΟΕΣ ΧVIII
PLOES XVIII
“Salus Patriae”
“Salus Patriae”
Διάρκεια:
Duration:
28 Ιουλίου έως 30 Σεπτεμβρίου 2012
July 28 to September 30, 2012
Επιμέλεια:
Curator:
Αθηνά Σχινά
Athena Schina
Μεταφορές έργων:
Artworks’ transport:
Αθανάσιος Στ. Μπεργελές
Athanasios St.Bergeles
Ασφάλειες έργων: INTERAMERICAN
Insurance of artworks: INTERAMERICAN
Κ ΑΤΑ ΛΟΓ ΟΣ
C ATA L O G U E
Επιμέλεια καταλόγου - κειμένων
Catalogue editing-texts
Αθηνά Σχινά
Athena Schina
Μεταφράσεις
Translations
Goeffrey Cox
Goeffrey Cox
Φοτωγραφίσεις:
Photos:
Γιάννης Βαχαρίδης Οδυσσέας Βαχαρίδης και καλλιτέχνες
Yannis Vaharidis Odysseas Vaharidis and artists
Σελιδοποίηση
Layout
Βασίλης Κατούφας Κατερίνα Κουτσοπούλου
Vassilis Katoufas Katerina Koutsopoulou
Παραγωγή
Technical coordination-production
Βασίλης Κατούφας
Vassilis Katoufas
Διαχωρισμοί
Chromograph
Νηρέας Ε.Π.Ε.
Νereus Publishers Ltd
Copyright © κειμένου: Αθηνά Σχινά
Copyright © text: Athena Schina
Copyright © παρούσας έκδοσης
Copyright © for this edition
ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΙΚΑΣ ΚΥΔΩΝΙΕΩΣ
PETROS AND MARIKA KYDONIEFS FOUNDATION
Χώρα Άνδρου
Chora Andros
Τ +30 22 820 24 598
Τ +30 22 820 24 598
Kydoniefs@hol.gr
Kydoniefs@hol.gr
ISBN: 978 960 7597 63 2
Με την ευγενική υποστήριξη / With the kind support of
www.gkaravas.gr 210-6250770
2
Salus Patriae ΚΕΙΜΕΝα:
Αθηνά Σχινά |
texts by:
ATHENA SCHINA
ΑΝΔΡΟΣ
2012
ANDROS Ιδρύμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως Petros and Marika Kydoniefs Foundation
4
www.art.com.gr
Συμμετεχοντεσ καλλιτεχνεσ:
Θεόδωρος Παπαγιάννης Νίκος Χουλιαράς Μανώλης Αναστασάκος Δημήτρης Αναστασίου Μιχάλης Κουντούρης Δημήτρης Κρέτσης Εμμανουήλ Μπιτσάκης Άγγελος Παπαδημητρίου Μιλτιάδης Πεταλάς Αχιλλέας Πιστώνης Δημήτρης Ρόκος Βασίλης Σελιμάς Νίκος Σίσκος Αντώνης Σμυρνιός Δημήτρης Τάταρης Κώστας Τσιρώνης
6
Foreword
We welcome you... again this year to the Petros and Marika Kydoniefs Foundation in order to present to you, by means of its 18th year of operation, the now firmly established art institution of ‘PLOES’. As we all know, Greece is going through a particularly difficult period at many levels. But it is our culture which is our resistance. It is the way in which we draw ourselves up to our full stature in the face of whatever tries to bring us down, without, of course, disclaiming that share of the responsibilities which falls to each of us. In such cases, a culturally living, vigorous, and creative ‘lung’, as the P. & M. Kydoniefs Foundation is, could not operate by turning its back on what we are experiencing. For that reason, ‘PLOES XVIII’ has chosen the significant sub-title of ‘Salus Patriae’ - the ‘Salvation of the Homeland’, an idea which all of us, and together with us the artists taking part in the exhibition, take to our hearts, with humour, self-criticism, and a profound feeling for and willingness to review the situation which, nevertheless, does not tone down the power of their imagination or the originality of their inspiration, as they robustly demonstrate that this country possesses a rich and outstanding artistic potential, one which is, moreover, competitive at an international level. A large number of artists taking part (aside from the fact that each of the works, by means of the problématique and the spiritual and intellectual issues that it touches upon, is a response to the multidimensional decoding of the theme) has been assembled this year for an additional reason: for the first time in many years, ART-ATHINA was not held this year. And so by means of the eighteenth ‘PLOES’ both the artists and art-lovers are enabled to communicate with one another, thus demonstrating yet again the high level of quality of the art produced in this country - a source of pride for us. I would like first of all, both personally and on behalf of the Board of the Foundation, to congratulate and thank the exhibition’s curator and editor of the catalogue, the critic and art historian Ms Athena Schina, for the title, the idea, the thinking behind it, and for the selection of the artists and works. Our heartfelt thanks go especially, one by one, to all the artists, as well as those responsible for the art galleries who have helped greatly in assembling the works. Our warmest thanks are equally extended to the collectors who have lent us works from their important collections. Naturally, in no circumstances could the ‘Salus Patriae’ exhibition have been held without the support of the named and anonymous sponsors who have helped us, each in his/her own way, and for this they have our special thanks, as do all those who have contributed in a variety of ways, but above all you who by your active presence and constructive comment reinforce the ‘PLOES’ art institution, which from your positive response draws inspiration and length of days.
Σας καλωσορίζουμε κι εφέτος στο Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως, για να σας παρουσιάσουμε, μέσα από την 18η χρονιά λειτουργίας του, τον καθιερωμένο πλέον εικαστικό θεσμό «ΠΛΟΕΣ». Όπως όλοι γνωρίζουμε, η χώρα μας διανύει μια ιδιαίτερα δυσχερή περίοδο, σε πολλά επίπεδα. Ο πολιτισμός ωστόσο είναι η αντίστασή μας. Είναι ο τρόπος να ορθώνουμε το ανάστημά μας, απέναντι σε ό,τι προσπαθεί να μας υποστείλει, χωρίς βεβαίως να αποποιούμαστε των ευθυνών που αναλογούν στον καθένα μας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ένας πολιτιστικά ζωντανός, δραστήριος και δημιουργικός πνεύμονας, όπως είναι το Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως, δεν θα μπορούσε να λειτουργεί αμέτοχα, απέναντι σε όσα βιώνουμε. Για το λόγο αυτό, οι «ΠΛΟΕΣ XVIII» έχουν τον χαρακτηριστικό υπότιτλο “Salus Patriae”. Πρόκειται για την «Σωτηρία Πατρίδας» που όλοι μας και μαζί οι καλλιτέχνες οι οποίοι εκθεσιακά συμμετέχουν, ενστερνίζονται αυτή την ιδέα, με χιούμορ, αυτοκριτική, βαθειά συναίσθηση και διάθεση αναθεώρησης, η οποία δεν μετριάζει την δύναμη της φαντασίας και την πρωτοτυπία της έμπνευσής τους, αποδεικνύοντας σθεναρά πως η χώρα μας διαθέτει ένα πλούσιο και ιδιαίτερα αξιόλογο εικαστικό δυναμικό, ανταγωνιστικό, σε διεθνές μάλιστα επίπεδο. Ο μεγάλος αριθμός των συμμετεχόντων καλλιτεχνών, (εκτός του γεγονότος ότι καθένα από τα έργα τους, με βάση τους προβληματισμούς και τα πνευματικά ζητήματα που θίγει, αντα ποκρίνεται στην πολυδιάστατη αποκωδικοποίηση του θέματος), συγκεντρώθηκε εφέτος και για έναν άλλο λόγο: επειδή για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, δεν πραγματοποιήθηκε η εφετινή ART-ATHINA. Δίνεται έτσι η δυνατότητα, μέσα από τους 18ους ΠΛΟΕΣ, τόσο οι καλλιτέχνες, όσο και το φιλότεχνο κοινό, να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά, το υψηλό επίπεδο της ποιότητας που εικαστικά παράγεται στον τόπο μας και για το οποίο είμαστε υπερήφανοι. Θέλω κατ’αρχάς τόσο εγώ προσωπικά, όσο και τα μέλη του Δ.Σ., να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε την Επιμελήτρια της έκθεσης και του Καταλόγου, την Κριτικό και Ιστορικό Τέχνης κυρία Αθηνά Σχινά, για τον τίτλο, την ιδέα, το σκεπτικό και την επιλογή καλλιτεχνών και έργων. Ιδιαιτέρως ευχαριστούμε από καρδιάς, κι έναν προς έναν, όλους ανεξαιρέτως τους καλλιτέχνες, καθώς επίσης και όλους τους υπευθύνους των Αιθουσών της Τέχνης που βοήθησαν πολύ, ως προς τη συγκέντρωση των έργων. Οι θερμές μας ευχαριστίες επεκτείνονται ισοδύναμα και προς τους συλλέκτες που μας δάνεισαν έργα από τις αξιόλογες συλλογές τους. Σε καμία φυσικά περίπτωση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η “Salus Patriae”, χωρίς την υποστήριξη των επώνυμων και ανώνυμων χορηγών που μας ενίσχυσαν, ο καθένας με τον τρόπο του, γι’αυτό κι εμείς ιδιαιτέρως τους ευχαριστούμε, όπως επίσης και όλους όσους ποικιλοτρόπως συνέδραμαν, κυρίως όμως Εσάς που με την ενεργό παρουσία και τα εποικοδομητικά σας σχόλια, ενδυναμώνετε την επιτυχία του εικαστικού θεσμού «ΠΛΟΕΣ», ο οποίος από την θετική σας ανταπόκριση, αντλεί πνοή και μακροημερεύει. Νίκος Σιγάλας
Nikos Sigalas
Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως
President of the Board of Management, P. &. M. Kydoniefs Foundation
Λεπτομέρεια: Από έργο του Μ. Αναστασάκου / Detail: From the artwork of M. Anastasakos
7
www.art.com.gr
Πρόλογος
Εκτός των διατυπωμένων ευχαριστιών του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως, επιθυμώ και προσωπικά να εκφράσω τις βαθύτατες ευχαριστίες μου, σε όλους όσους με βοήθησαν με τον δικό του ο καθένας τρόπο, όσον αφορά στην συγκέντρωση του υλικού (φωτογραφίσεις, παραχώρηση πληροφοριών κλπ.), καθώς και των έργων των καλλιτεχνών, για την εφετινή έκθεση. Ευχαριστώ θερμά όλους τους καλλιτέχνες για την εμπι στοσύνη τους. Ισοδύναμα ευχαριστώ το «Αρχείο Νεοελληνικής Τέχνης» και τις κυρίες Τζούλια Δημακοπούλου και Μαρία Βασι λείου. Επίσης τον εκδότη κ. Νίκο Νίκα, τον κ. Γιώργο Χουλιαρά και την κ. Σοφία Χουλιαρά, τον κ. Θόδωρο Παπαγιάννη, τον κ. Κώστα Ρίζο, καθώς και τις Αίθουσες Τέχνης «ΕΚΦΡΑΣΗ» και “Fizz”, καθώς και την κ. Γιάννα Γραμματοπούλου, την Αίθουσα Τέχνης «Καπλανών 5» και την κ. Νίκη ΒλασσιώτουΠαπαδάκη, την Αίθουσα Τέχνης «Θανάσης Φρυσίρας» και τον κ. Θανάση Φρυσίρα, την Αίθουσα Τέχνης “K-Art” και την κ. Μαρία Χριστοφή, την Αίθουσα Τέχνης «Τεχνοχώρος» και τους κ.κ. Πέτρο Δουμά και Ηλέκτρα Δουμά, τους φωτο γράφους κ.κ. Γιάννη Βαχαρίδη και Οδυσσέα Βαχαρίδη, καθώς και την Εταιρεία «Μπεργελέ», ιδιαιτέρως την κ. Έλλη Μπεργελέ-Μπεζεριάνου και τον κ. Νάσο Μπεργελέ, τις Εκδόσεις «Νηρέας» και τους κ.κ. Βασίλη Κατούφα, Γιάννη Κατούφα, Μιχάλη Κατούφα, την κ. Ιουλία Δράκου και την κ. Κατερίνα Κουτσοπούλου. Τις αμέριστες ευχαριστίες μου εκφράζω και προς τους κ.κ. συλ λέκτες που δάνεισαν έργα τους για την “Salus Patriae”, όπως την «Συλλογή Θωμά Λιακουνάκου», την κ. Βαρβάρα Λιακου νάκου, την κ. Ελισάβετ Πλέσσα, την κ. Τζούλια Δημακοπούλου και τον κ. Άγγελο Παπαδημητρίου, τον κ. Φάνη Μουστακάτο, τον κ. Κυριάκο Τσιφλάκο, τον κ. Χρίστο Χριστοφή, την Συλλογή «Σωτήρη Φέλιου», την κ. Φανιώ Μιχαλοπούλου, τον κ. Θανάση Μιχαηλίδη, την Εταιρεία «Ορφέας Α.Ε.», την Συλλογή Αντώνη και Άζιας Χατζηιωάννου, την κ. Αμαρυλλίδα Μαγκλιβέρα, τον κ. Μιχάλη Βαρουξή, τον κ. Περικλή Στυλιανίδη, την Συλλογή «Αναστασίου Βαζακόπουλου», την Συλλογή «Έρσης Ζαφόλια», τον κ. Γιώργο Μαντζαβίνο, τον κ. Βλάση Φρυσίρα και το Μου σείο «Φρυσίρα», τον κ. Χρήστο Γιαννακό, τον. κ. Αθανάσιο Βιλδιρίδη, την κ. Πόλυ Κολιαλή, το Μουσείο «Βορρέ», τον κ. Κώστα Ραφαηλίδη, τον κ. Γιάννη Αργυρόπουλο, τον κ. Goef frey Cox τους κ.κ. Σπύρο και Άννα Γκίνη, τον κ. Σπύρο Πρέκα και όλους όσους με συγκινητική προθυμία μου παραστάθηκαν, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην υλοποίηση του Καταλόγου και της έκθεσης. Ευχαριστώ επίσης θερμά και τους χορηγούς, που συνέβαλαν ουσιαστικά με την υποστήριξή τους στην “Salus Patriae”.
Apart from the thanks expressed on behalf of the Petros & Marika Kydoniefs Foundation, I would like personally to express my most profound thanks to all those who have helped me, each in his own way, in the assembling of material (photography, provision of information, etc.) and of the artists’ works for this year’s exhibition. My warmest thanks go to all the artists for their trust. I thank equally the Archive of Modern Greek Art and Mmes Tzoulia Dimakopoulou and Maria Vasileiou; also the publisher Mr Nikos Nikas, Mr Yorgos Houliaras and Ms Sophia Houliara, Mr Thodoros Papagiannis, Mr Costas Rizos, the EKFRASI and Fizz art galleries, and particularly Ms Yanna Grammatopoulou, the Kaplanon 5 art gallery and Ms Niki Vlassiotou-Papadaki, the Frissiras art gallery and Mr Thanasis Frissiras, the K-Art gallery and Ms Maria Christofi, the Technochoros art gallery and Mr Petros Doumas and Ms Elektra Douma, the photographers Messrs Yannis Vacharidis and Odysseas Vacharidis; the Bergele company, particularly Mrs Elli Bergele-Bezerianou and Mr Nasos Bergele; “Nereas Publications” and Mr. Vassilis Katoufas, Mr. Yannis Katoufas, Mr. Michalis Katoufas, Ms Ioulia Drakou, and Ms Katerina Koutsopoulou. I would like also to express my whole-hearted thanks to the collectors who have lent works belonging to them for the ‘Salus Patriae’ exhibition, including the Thomas Liakounakos Collection, Ms Varvara Liakounakou, Ms Elizavet Plessa, Ms Tzoulia Dimakopoulou and Mr Angelos Papadimitriou, Ms Fani Moustakatou, Mr Kyriakos Tsiflakos, Mr Christos Christofis, the “Sotiris Felios” Collection, Mr Thanassis Michaelidis, the “Orpheas SA” Company, the “Antonis and Azia Papaioannou” Collection, Ms Amaryllis Manglivera, Mr Michalis Varouxis, Mr Periklis Stylianidis, the “Anastassios Vazakopoulos” Collection, the “Ersi Zafolia” Collection, Mr Yorgos Mantzavinos, Mr Vlassis Frissiras, Mr Christos Yannakos, Mr Athanassios Vildiridis, Ms Polly Koliali, the “Vorres Museum”, Mr Costas Raphaelidis, Mr Yannis Argyropoulos, Mr Goeffrey Cox, Mr Spyros and Ms Anna Ghinis, Mr Spyros Prekas, and all those who with touching readiness have supported me by their substantive contributions to the production of the Catalogue and the exhibition. I also extend my warmest thanks to the sponsors, who have contributed so effectively to ‘Salus Patriae’ with their support.
Αθηνά Σχινά
Athena Schina
8
Το πρώτο πράγμα που ενδεχομένως θα ξενίσει τον θεατή της εφετινής εικαστικής έκθεσης στο Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως, είναι ο τίτλος και η διατύπωσή του στα λατινικά. Φυσικά, γράφηκε σκόπιμα σ’αυτήν την “νεκρή” γλώσσα, που υπήρξε ωστόσο η μήτρα πολλών ευρωπαϊκών γλωσσών, από τα ομόσπονδα κράτη που σήμερα μας κηδεμονεύουν ή που μας βοηθούν (;) για να ξεπεράσουμε τους σκοπέλους, τους οποίους οδυνηρά αντιμετωπίζουμε. Τα λατινικά ωστόσο, καθώς και τα αρχαιοελληνικά λειτουργούν αρχετυπικά στο συλλογικό ασυνείδητο. Κι αινιγματικά θά ‘λεγα επίσης, καθώς ανιχνεύει κανείς παράλληλα να βρει πίσω από τις λέξεις, ψήγματα μιας ξεχασμένης, αλλοιωμένης και πιθανόν μακροχρόνιας αλήθειας ή κάποιας πίστης και πεποίθησης που είχαν άλλοτε οι άνθρωποι για τους σκοπούς της ζωής και της ύπαρξής τους. Αυτοί οι σκοποί γίνονταν φανεροί, σαν την σωσίβια λέμβο, ιδιαίτερα σε ώρες κινδύνου. Είχα την τύχη να είμαι φίλη της αείμνηστης Αλκμήνης Σταυρίδη, που υπήρξε εξαίρετη αρχαιολόγος κι ανασκαφέας των καταλοίπων της Ρωμαιοκρατίας. Κάποτε, εντυπωσιασμένη μου εξομολογήθηκε, πως κατά την πρώτη περίοδο των Ρωμαϊκών χρόνων, είχε παρατηρήσει ότι πίσω από την πανοπλία που έφεραν οι στρατιώτες, πηγαίνοντας στον πόλεμο, ήταν γραμμένη ή χαραγμένη η φράση “Salus Patriae” (ή “S. P.”) που σήμαινε “Σωτηρία Πατρίδας”. Αυτό επέλεγαν εκείνοι οι άνθρωποι να είναι το αναγνωριστικό σημάδι της ταυτότητάς τους, για όποιον τους έβρισκε νεκρούς στο πεδίο των μαχών. Ούτε όνομα δεν προτιμούσαν, ούτε αριθμό, αλλά την αναφορά στον σκοπό της θυσίας τους. Το Salus Patriae άλλωστε, ήταν εκείνο που υποκατέστησε το αρχαιότερο Σπαρτιατικό πρόσταγμα “ή ταν ή επί τας”, την τελευταία δηλαδή χαιρετιστήρια ευχή που έδιναν στον πολεμιστή οι οικείοι του, συμβολικά αναφερόμενοι ταυτοχρόνως στα δίκαια της πατρίδας τους, για τα οποία αυτός θα αγωνιζόταν. Για να ξεφύγουμε όμως από την πολεμική ατμόσφαιρα του παρελθόντος (παρ’ ότι όσα βιώνουμε σήμερα αφορούν ένα είδος οικονομικού πολέμου και όχι μόνον), επέλεξα το Salus Patriae και για έναν ακόμη λόγο. Το “salus” φωνητικά εκφερόμενο, λειτουργεί κατά κάποιο συγγενικά ομόηχο τρόπο με τον “σάλο”, το μπέρδεμα δηλαδή, την αταξία και την αναστάτωση. Της “πατρίδας” άραγε; Ποιάς “πατρίδας”; Μακριά από ιδεοληψίες και παραπλανήσεις, αντιφατικότητες κι εξιδανικεύσεις, ουτοπικά οράματα και μαξιμαλισμούς, ιδιοτέλειες και πατριδοκαπηλίες εντέλει, η “πατρίδα” εδώ δεν αναφέρεται ως γεωγραφική περιοχή, μαζί με τα όποια τυχόν επικολυρικά συμπαραδηλούμενά της, αλλά ως ετερότητα του εαυτού μας και του τρόπου συναίσθησης και συνευθύνης που αναλαμβάνουμε, απέναντι σε ό,τι μπορεί σήμερα να ορίσει η λέξη, μέσα από τις ποικίλες και πολυσήμαντες διαστάσεις που περιλαμβάνει. Αν επομένως θεωρήσουμε, πως το «Salus Patriae” (εκτός της ερμηνευτικά αναθεωρούμενης, της ποικιλόμορφης και πολυεπίπεδης, της εσωτερικά συγκρουσιακής και αντιθετικά συμβιωτικής πολιτιστικής μνήμης που ο όρος μεταφέρει), υπαγορεύει και μια πραγματικότητα ρήξεων και ανασυγκροτήσεων, τότε αυτή η “πραγματικότητα” αποτελείται από ένα “τόπο” αναφορικής πολυμέρειας της persona του “εαυτού” και των συνεχών μεταμορφώσεών του. Έναν τόπο ενδογενών αξιών κι αντιστάσεων, υπαρξιακών αναγκών, πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων και καθημερινής επιβίωσης, που συνδέει την Ελλάδα με την Ευρώπη ως κρίκος, τον οποίο σήμερα βιώνουμε ως κρίση. Κρίση, που χρόνια τώρα μαστίζει αυτόν τον τόπο, σε πνευματικό, οικονομικό, θεσμικό, ιδεολογικό, ηθικό και πολιτιστικό επίπεδο. Και αυτή η κρίση δεν ήρθε ξαφνικά, ούτε με μεταφυσική αποκάλυψη. Προετοιμάστηκε, μέσα από την αμετροέπεια, την αδιαφορία, την ανευθυνότητα, την υποκρισία, την λαθροχειρία και τον εγωτισμό μας, κινδυνεύοντας σήμερα να διαλύσει την κοινωνική μας συνοχή. Η διαφορά ανάμεσα στην περσινή έκθεση και στην εφετινή, είναι ότι στην “Νεοαστική τάξη...” γινόταν μια προσπάθεια εντοπισμού και υπόδειξης των κακώς κειμένων, μέσα από την συνειδητοποίηση και την αυτοκριτική που προσφέρει το ευεγερτικό χιούμορ και η καυστική σάτιρα. Στην έκθεση “Salus Patriae” γίνονται τώρα εντονότερα προφανείς (μέσα από τα έργα τέχνης και τις αλληγορίες τους), οι επιπτώσεις που δεχόμαστε από την κρίση, εκόντες-άκοντες, καθώς οι προσπάθειες πλέον, μέσα από το οδυνηρό χιούμορ και την σπαρακτικότητα, να ανασυστήσουμε τα κομμάτια του κατακερματισμένου “εαυτού” μας, έχουν μεταβληθεί σε πληγές που έχουμε δεχθεί κι εξακολουθούν να μας τραυματίζουν βαθειά, χωρίς ωστόσο να μας εξοντώνουν. Ακόμη, τουλάχιστον. Πράγματι, μέσα στην περίοδο που διανύουμε, της βαναυσότητας και της οριακά καθολικής χρεοκοπίας, της φθηνής αντιπαροχής και του σεξισμού, της μάστιγας του life-style και της απροσχημάτιστης βίας, του διάχυτου φόβου και της εκπτωτικής φιλοσοφίας ζωής, διαπιστώνουμε πως, παρά ταύτα, υπάρχει ένα ζωντανό και ποιοτικό καλλιτεχνικό παρόν. Ένα παρόν, που με πρωτοτυπία αντιστέκεται κι έχει σημαντικές αξίες να μεταφέρει, μέσα από το ήθος μιας νέας τέχνης που παράγει. 9
www.art.com.gr
Salus Patriae
Οι καλλιτέχνες που εφέτος επελέγησαν, λόγω των συναφών προβληματισμών που εμπεριέχουν τα έργα τους, δεν διακρίνονται ούτε για τον διδακτισμό, ούτε για την συνθηματολογία, ούτε για την επιδειξιομανία και την “ρητορεία” τους. Τα έργα τους, που μεταφέρουν (μέσα από αλληγορίες και υπαινιγμούς), σύγχρονα βιώματα, δεν κρύβουν τα πάθη και τα τραύματα της συνείδησης, ούτε εξωραΐζουν πραγματικότητες, αλλά τις παρουσιάζουν μέσα από τις εξαλλοιώσεις τους και τα αδιέξοδά τους, μέσα από τις αμφισημίες τους και τις αναθεωρητικές τους δυνατότητες. Οι τρόποι με τους οποίους εκθεσιακά διευθετούνται τα έργα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών (ζωγράφων, γλυπτών, χαρακτών, με τους επίτοιχους πίνακές τους και τα “περιβάλλοντα”) τους κάνει να συνδιαλέγονται μεταξύ τους και με το κοινό, προτείνοντας καίρια ερωτήματα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μιας “πατρίδας” αξιών, την οποία ο καθένας ως “εαυτός” την διαμορφώνει, υποστασιώνοντας με τις πράξεις, με τις συμπεριφορές και τις νοοτροπίες του, την αισθητική, την συναίσθηση και το περιεχόμενο των ευθυνών του. Μαζί μ’ αυτές, συνδέονται και οι αποφάσεις που αναλαμβάνει στην καθημερινή του ζωή. Μια ζωή δυσχερειών και αντισταθμισμάτων, που δεν εξουδετερώνει όμως την ακατάβλητη αντοχή κι ελπίδα να αντισταθούμε στην κρίση. Η εκφραστική πολυμέρεια απαρτίζει τις πτυχές που καλύπτει η “Salus Patriae”, καθώς ορισμένα έργα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών αντιμετωπίζουν το θέμα με διλημματικό τρόπο ή ριζοσπαστικότητα, με ανατρεπτικότητα και χιούμορ, με αυτοσαρκασμό και σπαρακτικότητα, με αναθεωρητική διάθεση και κριτικό πνεύμα, με αλληγορικό επίσης και ποιητικό τρόπο. Άλλα πάλι έργα υποβάλλουν την αίσθηση του πόνου και του στοχαστικού κλαυσίγελου, την πικρία της ματαίωσης και την ενοχή της σκόπιμης παραποίησης καταστάσεων, τις συνέπειες επίσης του ρηχού μιμητισμού και τα επίχειρα της ανασταλτικότητας, μαζί όμως με τα αντικρίσματα μιας ελεγειακής, αλλά όχι κατολισθητικής οδύνης. Ο χρόνος και ο τόπος αφορούν αναγωγές και μεταπλάσεις καταστάσεων και συναισθημάτων, αλλά και συμπεριφορών ζωής. Αφορούν επίσης τις αναθεωρητικές αλλαγές της οπτικής μας ως προς την ζωή, την γλώσσα και την τέχνη, καθώς και τους τρόπους που διαπραγματευτικά εννοιοδοτούμε τα συμφραζόμενα “σταθμών” της πολιτιστικής μας ιστορίας, τόσο της εγχώριας, όσο και της ευρωπαϊκής. Η αινιγματική πίκρα και οδύνη που υφέρπουν του προφανούς εικονισμού, όπως επίσης η παγίδευση του εγκλεισμού ή του αινιγματικού απεγκλωβισμού από καταστατικές συνθήκες, όνειρα, φόβους κι εφιάλτες, συνδυάζεται στα έργα αυτά με την δύναμη της ειρωνείας, την εσωτερική πνοή, την ελεγχόμενη οργή και τις πνευματικές αντιστάσεις. Αντιστάσεις, που δεν νεκρανασταίνονται αντιγραφικά, αλλά επαναπροσδιορίζονται, μέσα από την τόλμη της διεκδίκησης για μια θεμελιακή αποκατάσταση αρχών, σε νέες βάσεις. Τις βάσεις, που στηρίζουν ένα νέο ξεκίνημα, χωρίς αυτό να διακρίνεται για κεφαλαιοποιημένες εγγυήσεις, αλλά τουλάχιστον δεν στηρίζεται σε χρεοκοπημένες ουτοπίες. Από κάθε άποψη, η έκθεση “Salus Patriae” δεν ευαγγελίζεται κηρύγματα, ούτε χειραγωγεί τους θεατές με υποτιθέμενες “λύσεις”, προσφέροντας εύπεπτες κι εξωραϊστικές συνταγές. Απλώς, προσφέρει ευαισθητοποιημένες νύξεις και κίνητρα για μια αναπροσανατολιζόμενη αυτοσυνειδησία, που καλλιεργεί χωρίς σοβαροφάνειες την στοχαστική ωριμότητα, ενθαρρύνοντας παράλληλα τους αποδέκτες για την ανανέωση και ανάπλαση ποιοτικών κριτηρίων και αξιών, με άλλα λόγια, ορισμένων εφαλτήριων αρχών, για την «σωτήρια» ανοικοδόμηση του εαυτού μας και του τόπου. Από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες, θα προηγηθούν στην αναφορά μου, ο Θόδωρος Παπαγιάννης και ο Νίκος Χουλιαράς. Όχι γιατί ανήκουν στην παλαιότερη γενιά, αλλά τα έργα που παρουσιάζουν στην «Salus Patriae”, λειτουργούν ως βασικές της συνιστώσες. Ο Θόδωρος Παπαγιάννης εκθέτει για πρώτη φορά την σειρά των ανιμιστικά τοτεμικών και μνημειακών του μορφών, φιλοτεχνημένων σε έγχρωμο πολυεστέρα. Οι «χοϊκές» κι αντιστεκόμενες στον χρόνο αυτές μορφές του, εύθρυπτες και την ίδια στιγμή σθεναρές, ανακαλούν μνήμες από τα κρητομυκηναϊκά ειδώλια και τις Ταναγραίες, από την αρχαία επίσης κεραμουργία και την χειροτεχνική αντίληψη ορισμένων προτύπων, διαθέτοντας παραλλήλως βαθειά αφομοιωμένες και μεταπλασμένες εγγραφές από βυζαντινά και λαϊκότροπα διακοσμητικά μοτίβα. Ο τρόπος διαμόρφωσής τους, επιτείνει μια αίσθηση τελετουργίας και ταυτόχρονης μεταλλαγής της σε μια ρευστότητα αντικρισμάτων και πολυσημίας, προερχόμενης από την ανθρώπινη περιπέτεια. Οι «Χοηφόρες» ή «Ευμενίδες» του Θ. Παπαγιάννη συνδιαλέγονται με το αιώνιο και το εφήμερο, με το πάθος και την μοίρα, με την τραγικότητα και την υπέρβαση, (θυμίζοντας μέσα από την διάταξή τους στον χώρο και από την ρυθμικά επίσης δρώσα εναλλακτικότητα της παρουσίας τους), την λειτουργία του χορού στην αρχαία τραγωδία. Ο δραματουργικός άλλωστε ρόλος του χορού, «σωματοποιεί» στην συγκεκριμένη περίπτωση, την διαμεσότητα ανάμεσα στα τεκταινόμενα του «μύθου» ή της ζώσας «ιστορίας», με τις επιπτώσεις που το αντίκρισμά τους έχει στο «γίγνεσθαι» της καθημερινότητας. Επομένως, οι «χοϊκές» του μορφές στέκουν ως πομποί και δέκτες, ως δράσεις κι αναδράσεις, ως ανακλήσεις παλαιές κι αντανακλάσεις νέες, πολλών ερωτηματικών κι αινιγμάτων, αλλά και όλων όσων συμβαίνουν στην «σήμερον, ως αύριον και ως χθές», με ανοιχτές ωστόσο όλες τους τις πιθανότητες. Ο Νίκος Χουλιαράς αποτυπώνει, με τον δικό του μοναδικό και σχεδιοζωγραφικό τρόπο, τον «εαυτό» του ως «ετερότητα» μιας χωροχρονικής αφήγησης. Εμψυχώνει ζωγραφικά και ως μεταισθήσεις, αφενός την υπαρξιακή αγωνία και μοναξιά, αφετέρου την προσδοκία και την ουτοπία, στις περιηγήσεις κι εμβαθύνσεις που στοχαστικά υποβάλλουν τα έργα του στο βλέμμα. Πρόκειται για το βλέμμα το δικό του και το δικό μας, καθώς διαμορφώνει, ως αιώνιος ασκητής ή αναχωρητής, τα μνημοτεχνικά «τοπία» εικόνων του νου και της φαντασίας. Οι λέξεις, οι φράσεις, οι επάλληλες μνήμες που βιώνει, καθώς τις μετασχηματίζει όλες σε μια εξελισσόμενη «εικονοποιΐα», διαμηνύουν για τις περιπέτειες του βίου και της γλώσσας που χρησιμοποιεί στην ζωγραφική του και στην λογοτεχνία. Ανάμεσα στα ξέφωτα, στα ημίφωτα και στα σκοτάδια, ανάμεσα σε παλίμψηστα εικόνων, μετωνυμιών και γραφής, ανάμεσα επίσης σε αινίγματα κι αντιφάσεις ή σε 10
Οι καλλιτέχνες της νεώτερης γενιάς, παρουσιάζονται στην συνέχεια, αλφαβητικά: Ο Μανώλης Αναστασάκος διαμορφώνει τις δικές του εικαστικές πραγματικότητες, που απαρτίζονται από σύγχρονες συμπεριφορές ανθρώπων, εσωτερικές σκέψεις και συναισθήματα, επίσης από σύμβολα και αντικείμενα, προερχόμενα από δράσεις, αποτυπώματα και σπαράγματα του παρελθόντος και του παρόντος. Με παράδοξους συσχετισμούς και αποκαθηλωτικούς συνειρμούς, με ριζοσπαστικότητα και υπαινικτικό χιούμορ, άλλοτε πάλι με αναθεωρητικά κριτική διάθεση και με πηγαία φαντασία, αναμορφώνει το οικείο, μετατρέποντάς το σε απροσδόκητα συμπτωματικό, χωρίς ωστόσο να του αφαιρεί την συγκίνηση που εμπλουτίζει την πολυεπιπεδικότητα της γραφής του και τις νέες της σημασιολογίες. Εκείνες, που αντανακλούν ωστόσο έναν κόσμο επισφάλειας κι ευρύτερης κοινωνικοπολιτικής αναταραχής. Ο Δημήτρης Αναστασίου χρησιμοποιεί την εικόνα για να υποδείξει τον τρόπο που λειτουργεί η «αφηγηματικότητα» των αληθειών και των ψευδαισθήσεών της. Ο «εαυτός» ως ετερότητα παρουσιάζεται στα έργα του και με μια άλλη παράμετρο : αυτήν του μηχανισμού διασύνδεσης ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι, ανάμεσα επίσης στο υποσυνείδητο και στην συναίσθηση των φανερών και των αθέατων «επεισοδίων» της ζωής και των πιθανοτήτων της. Κάθε σύνθεσή του λειτουργεί ως ένα puzzle, αποτελούμενο από “εικονοποιημένα” αινίγματα, απορίες κι ερωτηματικά, μυθεύματα και ουτοπίες, για την φύση του χρόνου και της ιστορίας, όπως φανερώνεται μέσα από τις συνεχόμενες επανεγγραφές των υπαρξιακών αιτημάτων που φωτίζει ο εμπνευσμένος χειρισμός των θεμάτων του και αφοπλιστικά αποκαλύπτει η καθημερινότητά μας. Ο Μιχάλης Κουντούρης είναι ζωγράφος, σκιτσογράφος και γελοιογράφος, ο οποίος «σχολιάζει» με περιεκτικούς υπαινιγμούς και αλληγορικούς τρόπους, με βιτριολική επίσης καυστικότητα και αυτοσαρκαστικό κλαυσίγελο, τα «έργα και τις ημέρες» του βίου μας, στην πολύμορφη κρίση που διανύουμε. Την κρίση, που διαμορφώσαμε και μας περιλαμβάνει, όψεις της οποίας διαπραγματεύεται σε πολλά έργα του ο καλλιτέχνης, μέσα από μια εναλλακτική persona. Μια persona, η οποία περιλαμβάνει εγκαρδιότητα, στοχεύοντας στην αμεσότητα της αντίδρασής μας. Η κριτική του διάθεση και το ακαταμάχητο χιούμορ του, αποτρέπουν κάθε είδος “εγκεφαλισμού” και ρητορείας. Ο Δημήτρης Κρέτσης, ζωγράφος, εικονογράφος και δημιουργός δημόσιων εικαστικών συνθέσεων, μεγάλων συνήθως διαστάσεων, χρησιμοποιεί στα έργα του την γλώσσα των συμβολισμών και της αλληγορίας, μέσα από «ρεαλιστικά» αφηγηματικές εκδοχές, στις οποίες ωστόσο συνδυάζει και μετουσιώνει διάφορα εκφραστικά ιδιώματα, όπως π.χ. της μετεμπρεσιονιστικής αφαίρεσης, της pop-art κλπ. Στην μεγάλη του σύνθεση με το “ενυδρείο”, παριστάνεται ένα νεαρό κορίτσι με μια μικρή απόχη στο χέρι, έτοιμο μέσα από την αθωότητα που το διακρίνει, να “ψαρέψει” σε “άγνωστά” του νερά, τα οποία ανάμεσα στ’ άλλα, περιλαμβάνουν και καρχαρίες. Το θέμα συμβολίζει με αμεσότητα την κατάσταση ζωής που βιώνουμε, μεταφέροντάς μας ωστόσο μια βάσιμη ελπίδα για το αύριο. Ένα αύριο, που σε άλλη σύνθεση του ζωγράφου, συμβολίζεται με μια ομάδα παιδιών, τα οποία “σκαρφαλώνουν”, διώχνοντας το γκρίζο “παραπέτασμα” που καλύπτει την ζωή μας. Ο Εμμανουήλ Μπιτσάκης διασυνδέει, στα μικρογραφικής αντίληψης έργα του, την συνείδηση με το ασυνείδητο, όπως επίσης τους εφιάλτες με τις επιθυμίες ενός «περιηγητή» των πόλεων και της προσωπικής του αμφίσημης ενδοχώρας. Μιας ενδοχώρας, που αποκαλύπτεται και «εικονοποιείται» μέσα από έναν βιωματικό συνειρμό χρόνων, ρυθμών, εικόνων και εικασιών της πραγματικότητας και της φαντασίας. Στα έργα του μετασκευάζεται διαρκώς ο «εαυτός» ως «πατρίδα», διαμορφώνοντας μια σειρά από «τοπία» του νου, της μνήμης και των μεταισθήσεων, σ’ αυτά τα γεμάτα συγκίνηση, λεπτό χιούμορ , ευρηματικότητα και πνοή, περιεκτικά του εικαστικά «χρονικά». Ο Άγγελος Παπαδημητρίου, ζωγράφος, μουσικός, ηθοποιός, performer και προπαντός ένας παρεμβατικά πολυδιάστατος καλλιτέχνης, χρησιμοποιεί στα εικαστικά έργα του, έναν “επιφανειακό” δήθεν λυρισμό, τονίζοντας παράλληλα τις ρομαντικές του συμπαραδηλώσεις, για να επιτύχει στοχευμένα μια σκωπτική ανατρεπτικότητα. Μια ανατρεπτικότητα, που υπονομεύει την υποκρισία, η οποία καλύπτεται πίσω από προσχήματα, χωρίς ωστόσο ο καλλιτέχνης να έχει ισοπεδωτικές προθέσεις. Από την μια πλευρά, “μνημειώνει”, με τρυφερότητα και περισσή στοργή, τα ασύμβατα της μικροαστικής παραδοξότητας και “φαντασμαγορίας”, ενώ από την άλλη, διαμορφώνει τις δικές του συνοπτικές “ιλαροτραγωδίες” της καθημερινότητας που βιώνουμε. Τα “περιβάλλοντα” ή οι “εγκαταστάσεις” του περιέχουν διαλεκτικά στοιχεία από το μπαρόκ, το ροκοκό και τον σουρεαλισμό, φιλτραρισμένα μέσα από εμπρόθετες kitsch και μεταμοντέρνες απηχήσεις. Ο Μιλτιάδης Πεταλάς, με μεικτή τεχνική και σύνθετη γραφή, διαμορφώνει έναν συνδυασμό εκφραστικών τρόπων, προερχόμενων από την ζωγραφική και την χαρακτική. Η επεξεργασία των θεμάτων του θυμίζει την πολυεπιπεδικότητα των «παλίμψηστων» εικόνων, αλλά και μια εσωτερικά συμπυκνωμένη χωροχρονική «χαρτογράφηση» επεισοδίων του πραγματικού και του φανταστικού, των καταλοίπων επίσης της συλλογικής μνήμης και των εξατομικευμένων της συνεχόμενων επανεγγραφών, οι οποίες ορίζουν άλλωστε τις νοηματικές τους και διαφορετικές κάθε φορά «μεταλλαγές». Η συμβολική και αλληγορική του γλώσσα λειτουργεί με μια ελεγειακή ποιητική πνοή ως προς όσα υποδεικνύει, οπτικοποιώντας μέσα από την μαγεία ενός «μυστηρίου», τις σχέσεις ζωής και θανάτου, φθοράς και υπέρβασης, υλικών αποτυπωμάτων και αναθρώσκουσας πνευματικότητας. Ο Αχιλλέας Πιστώνης εστιάζει σε αυτές καθ’ εαυτές τις μεταλλαγές που επιφέρει ο χώρος και ο χρόνος, με τον «εαυτό» 11
www.art.com.gr
συνεχόμενους επαναπροσδιορισμούς των «στιγμάτων» της ζωής και των νοημάτων της, ο Ν. Χουλιαράς με τα σχεδιογραφικά του «ιερογλυφικά» και την ποιητική του ελεγεία, με την χαρμολύπη και τις λυτρωτικές του διαφυγές, μεταφέρει εντός μας μια ψηφιδωτή «πατρίδα» εμπειριών και μεταλλαγών, διασυνδέοντας παλαιά αρχέτυπα με τον «μικρό και μέγα κόσμο» των σημερινών αισθήσεων και των στοχασμών του. Έναν κόσμο, τον οποίο μας κοινωνεί, μέσα από τις παραδοξότητες, τα θαύματα και τα τραύματά του, χαρίζοντάς μας έργα με ανεξίτηλη την πρωτοτυπία τους.
να λειτουργεί ως «ετερότητα». Η έννοια της μονάδας και της πολλαπλότητας ανοίγει στα έργα του έναν διάλογο με την αλήθεια και την πλάνη ταυτότητας και ταυτοπροσωπίας, ανασκευάζοντας τόσο το εύρος, όσο και το βάθος ανάμεσα στο όμοιο και στο διαφορετικό. Ο καλλιτέχνης σκηνοθετεί και σκηνογραφεί την υπαλλαγή περιέχοντος και περιεχομένου μιας σημασιολογικής «προοπτικής», καθώς και του μετωνυμικού της νοήματος, ως προς τον ρόλο που αποκτά η persona, στις διαδραστικές της σχέσεις και καταστατικές συνθήκες. Τις συνθήκες, που διακυβεύονται από το φως, τα ημιτόνιά του και το σκοτάδι, όπως αυτό προτείνεται, μέσα από την γλώσσα του αλληγορικού του ρεαλισμού. Ο Δημήτρης Ρόκος, με σατιρικά καυστικό τρόπο, αυτοσαρκασμό και κριτική διάθεση, «περιηγείται» στις πραγματικότητες και στις φαντασιακές καταστάσεις που παράγονται από τον νεοελληνικό δημόσιο και ιδιωτικό βίο. Τα τραγικά και τα ευτράπελα, τα ήθη και οι συμπεριφορές, οι επιθυμίες και οι φοβίες, τα όνειρα και οι ουτοπίες, οι συμβάσεις και οι παραβατικότητες, καταγράφονται ως «παροιμιόμυθοι» και μετασχηματίζονται ως εκρηκτικά ή σοβούντα «γεγονότα» του πιθανού. Θίγει καίρια ο καλλιτέχνης, μέσα από τα έργα του, την υποκρισία και την ανά περίπτωση ανατρεπτικότητα, η οποία πάντα θαρρείς ότι εγκυμονεί, σε καθένα από τα στιγμιοτυπικά «περιστατικά» των δικών του θυμοσοφικών «ιστοριών». Ο Βασίλης Σελιμάς, μέσα από την αινιγματική του ατμόσφαιρα των συνεχόμενων «ερχομών» και «αναχωρήσεων», των προθέσεων και απωθημένων συνείδησης και ασυνειδήτου, οδηγεί το βλέμμα σε νέους συνειρμούς και συσχετισμούς, οι οποίοι παρουσιάζουν το οικείο ως αλλοτριωνόμενο και το γνωστό ως επισφαλές. Με βάση ορισμένες οριακές ισορροπίες ευφροσύνης και θλίψης, ματαιότητας κι ελπίδας, τραγικότητας και ειρωνείας, ο ζωγράφος αυτός αποκαλύπτει τον τρόπο που εικονοπλαστικά και δομοσυστατικά λειτουργεί η γλώσσα του, γεμάτη υπονοούμενα για το προφανές, το οποίο συνεχώς μεταμορφώνεται, αφήνοντας στην θέση του ερωτηματικά και θαυμαστικά, ως απόηχους ή ανακρούσματα της ζωής. Ο Νίκος Σίσκος, χρησιμοποιώντας τις επιθυμητές προθέσεις και τις διαψεύσεις της υπερβατικότητας, την ειρωνεία της ματαιοδοξίας και την φαντασμαγορία της, την ευδαιμονική παραδοξότητα και τα τελετουργικά προσχήματα, το λεπτό του επίσης χιούμορ και τον αισθησιασμό, διασαλεύει με σουρεαλιστικές αφετηρίες και στοχευμένες υπονομεύσεις, κάθε είδους σύμβαση και σοβαροφάνεια. Οι δικοί του συγκερασμοί συμβολικών και αλληγορικών εικόνων, μύθων κι εμβληματικών καταστάσεων, που αποτελούνται από επιθυμίες κι εφιάλτες, ανοίγουν διάλογο με το παρελθόν και το παρόν τέχνης και ζωής. Αυτός ο διάλογος εστιάζεται κυρίως στο δίπολο εξουσιάζοντος κι εξουσιαζομένου. Ο ζωγράφος διαμορφώνει, με ιδιαίτερο τρόπο στα έργα του, αινίγματα, που στοιχειοθετούνται από εικονοποιημένες «υποθέσεις» περιπετειών της ζωής και των ανεκπλήρωτων ονείρων της. Ο Αντώνης Σμυρνιός, με αφετηρία την περιβαλλοντική φύση και τα αναπάντεχα της ανθρώπινης παρέμβασης, άλλοτε πάλι με αφορμή την χαρακτηρολογία της ανθρώπινης φύσης και των εκδηλώσεών της σε καιρό ειρήνης ή κινδύνων, δημιουργεί οπτικές εικασίες, «ξαναγράφοντας», σαν τον Αίσωπο, τους σύγχρονους δικούς του μύθους. Εν είδει ημερολογιακών σημειώσεων, ο ζωγράφος αυτός διαμορφώνει τις πτυχές ενός χρονικού «προαναγγελθέντος θανάτου» ή «λύτρωσης», εμπνεόμενος από τα λάθη και τα πάθη ανθρώπινων τύπων της σύγχρονης καθημερινότητας, όπως επίσης των διαφυγών κι αδιεξόδων, που κάθε φορά απροσδόκητα, η ζωή παρουσιάζει. Η μεταφορική του γλώσσα, η σχεδιαστική του τονική πυκνότητα και η περιεκτική του λακωνικότητα, εμφανίζουν «τοπία» μιας λησμονημένης αρχετυπικότητας, με ποικίλες νοηματικές μεταλλάξεις του τραγικού στοιχείου. Ένα αδιευκρίνιστο «μυστήριο» ενυδατώνεται στα έργα του με εσωτερική φωταύγεια κι ελεγχόμενο λυρισμό, σε όσα παριστάνονται ως «εικόνες-αινίγματα». Ο Δημήτρης Τάταρης, διαπραγματεύεται εικονιστικά, ανάμεσα στ’ άλλα, την έννοια του εγκλεισμού και της απελευθέρωσης ή απεξάρτησης, όπως επίσης την έννοια της πολυγλωσσίας και του επικοινωνιακού δαιδάλου των ανθρώπινων σχέσεων. Οι δικοί του «ελεύθεροι-πολιορκημένοι», μέσα από τις στενωπούς της ζωής και των εξωτικών της φαντασιώσεων, αποτελούνται από τμηματικά μορφικά ερανίσματα, τα οποία στις συνθέσεις του λειτουργούν ως συμπλεκτικοί κι άλλοτε ως αντιθετικοί σύνδεσμοι, υπαγορεύοντας μια νέα «γραμματική», της οποίας οι όροι αφορούν τις σχέσεις θύτη και θύματος. Η ειρωνεία της ζωής διαπλέκεται με την τραγωδία της, μέσα από ρόλους συνεχόμενων ανατροπών κι επαναπροσδιορισμών της σημασιολογίας τους. Ο εξαίρετος σχεδιασμός του καλλιτέχνη αποκαλύπτει το πεδίο εντάσεων και υφέσεων, ως ένα κάθε φορά διαφορετικό πλέγμα, μέσα απ’ όπου εννοιολογικά τροφοδοτούνται οι μορφικοί του σχηματισμοί. Ιχνοθεσίες και συνεχόμενες μετεγγραφές του πεδίου αυτού, το κάνουν να εμφανίζεται ως «κέλυφος» που επιζητεί, ανά περίπτωση να προσδιορίσει, σημαντικά υπαρξιακά ζητούμενα. Ο Κώστας Τσιρώνης θίγει, μέσα από την ζωγραφική, τα γλυπτά και τις «εγκαταστάσεις» του, καίρια ζητήματα του τρόπου λειτουργίας μιας γλώσσας τέχνης και ζωής. Επαναφέρει στο προσκήνιο, με χιούμορ, θυμοσοφικό τρόπο και πολυεπίπεδη αλληγορία, τις σχέσεις αιτίου και αιτιατού, προσδοκίας και ανατροπής, καθώς επίσης εξουσιάζοντος κι εξουσιαζομένου. Η δική του «πραγματικότητα» όψεων του προφανούς, όσο και του πιθανού, εμπεριέχει τις παραμέτρους αλλά και τις επιπτώσεις του «πληθωρισμού» αξιών, μιας κατά τα άλλα «καταχρηστικής» αλήθειας, με τα παρελκόμενά της. Με έμμεση την διάθεση κοινωνικής κριτικής και με φιλοσοφημένη στοχαστικότητα, ο καλλιτέχνης αναδεικνύει, μέσα από τα έργα του, το τραύμα και την υπέρβαση, όπως επίσης τον σαρκασμό και την σπαρακτικότητα μιας αυτοπαγιδευόμενης ελευθερίας, αλλά και των αδιεξόδων που συνιστούν οι «χρήσεις» της. Στερεότυπα κι επιθυμίες, φοβίες και απωθημένα, που προέρχονται από εικόνες της φύσης, της τέχνης και της ζωής, διαμορφώνουν οριακές ισορροπίες ανάμεσα στην χρεοκοπία και στην διαφυγή, στη φθορά και στην επαναφορά μιας ανεξάντλητης ελπίδας. Μιας ελπίδας, που στοιχειοθετεί ένα μέλλον, έστω για την ώρα αδιάγνωστο, ως προς τις επαγγελίες του, τουλάχιστον. Αθηνά Σχινά Κριτικός & Ιστορικός Τέχνης 12
13
www.art.com.gr
Salus Patriae The first thing which will in all probability perplex the visitor to this year’s art exhibition at the Petros and Marika Kydoniefs Foundation is its title and the fact that this is in Latin. Naturally, it was deliberately formulated in this ‘dead’ language, which was, nevertheless, the womb of many European languages, from the federated states to which we are today in tutelage or who assist (?) us to negotiate the reefs with which we are painfully faced. Latin, like Ancient Greek, has an archetypal function in the collective unconscious. And I would say that this is also an enigmatic function, as we try to trace behind the words atoms of a forgotten, impaired, and probably age-old truth, or some faith and conviction which people once had about the purposes of life and their existence. These purposes have become apparent, like a lifeboat, particularly in times of danger. I had the good fortune to be a friend of the late Alkmini Stavridi, who was an outstanding archaeologist and excavator of the remains of the Roman Empire. She once told me - and this clearly had made a deep impression on her - that during the early Roman period she had noticed that on the back of the panoply which soldiers wore when they went to war the phrase ‘Salus Patriae’ or ‘SP’, meaning ‘Salvation - or Health - of the Homeland’ was written or engraved. These men chose this to be the means of recognition of their identity for whoever found them dead on the field of battle. They chose for this purpose neither name nor number, but the reference to the purpose of their sacrifice. ‘Salus Patriae’, in any event, was what replaced the more ancient Spartan command, referring to their shields, ‘[return] either with it or upon them’, the last farewell bidding given to the warrior by his family and friends, at the same time symbolically referring to the rights of their homeland for which he would be fighting. But to turn from the warlike atmosphere of the past (although what we are experiencing today involves a kind of economic warfare - among other things), I chose ‘Salus Patriae’ for a further reason. ‘Salus’, phonetically pronounced, functions in a related way as a homophone of the Greek ‘salos’ - confusion, disorder, and upheaval. Of the ‘homeland’ then? Which ‘homeland’? Far removed from obsessions and deceptions, contradictions and idealisations, utopian visions, and maximalisms, forms of self-centredness and, in the end, the marketing of patriotism, ‘patria’ here does not refer to a geographical region, together with whatever epic-lyrical connotations this may have, but to otherness of our self and of the manner of the awareness and joint responsibility which we undertake towards whatever the word may define today, through the varied and polysemous dimensions which it contains. If, therefore, we consider that ‘Salus Patriae’ (apart from the interpretatively revised, multifarious, and multi-levelled, internally conflicting, and antithetically symbiotic cultural memory which the term conveys) also dictates a reality of ruptures and reconstitutions, then this ‘reality’ consists of a ‘locus’ of referential complexity of the persona, of the ‘self’ and of its constant metamorphoses - a locus of endogenous values and resistances, existential needs, cultural particularities, and everyday survival which connects Greece to Europe as a link, which we experience currently as a crisis - a crisis which for years now has been a scourge to this country on an intellectual, economic, institutional, ideological, moral, and cultural level. And this crisis did not arrive suddenly, nor by supernatural revelation. It was prepared for through our grandiloquence, indifference, irresponsibility, hypocrisy, sleight-of-hand, and egotism, to the point of risking today a break-down of our social cohesion. The difference between last year’s exhibition and this year’s is that in ‘Neo-bourgeois class ... ‘, an effort was made to locate and indicate things that were going wrong through the awareness and self-criticism provided by good-natured humour and caustic satire. In the ‘Salus Patriae’ exhibition, the impacts to which we are subjected by the crisis, whether we like it or not, now become more sharply apparent, since now the efforts, through painful humour and heart-rending, to put together the pieces of our shattered ‘self’ have been transformed into wounds which we have suffered and which continue to traumatise us deeply, but without annihilating us. Yet, at least. It is a fact that in the period we are living through, of vulgarity and of virtually generalised bankruptcy, of cheap quid14
15
www.art.com.gr
pro-quo and of sexism, the scourge of ‘life-style’ and of unconcealed violence, of widely diffused fear, and of a degrading philosophy of life, we see that, in spite of this, there is a living and quality artistic presence - a presence which resists with originality and has important values to convey, through the ethos of a new art which is productive. The artists who have been selected this year, because of the affinity of the problématiques which their works involve, are not marked either by didacticism, or by a resort to slogans, or by their exhibitionism or ‘rhetoric’. Their works, which convey (through allegories and allusions) contemporary life experiences, do not conceal the passions and traumata of the consciousness, nor do they beautify realities, but present them through their contaminations and impasses, through their ambiguities and potentialities for revision. The ways in which the works of the artists taking part (painters, sculptors, engravers, with their wall-mounted pictures, and their ‘environments’) are arranged makes them engage in a dialogue between themselves and with the public, as they pose crucial questions about the past, the present, and the future of a ‘homeland’ of values, which each of them as a ‘self’ shapes, hypostasising with his actions, with his behaviours and mentalities, the aesthetic, the awareness and content of his responsibilities. Also linked with these are the decisions which each takes in his daily life - a life of difficulties and counterbalances, which does not, however, neutralise the insuperable resilience and hope with which we resist the crisis. Complexity of expression makes up the implications covered by ‘Salus Patriae’, as some of the works by the artists taking part treat the subject as a dilemma or with radicalism, with subversiveness and humour, with self-sarcasm and tragic pity, with a revisionary approach and a critical spirit, as well as in an allegorical and poetical way. Other works, again, suggest a feeling of suffering and of a reflective mixture of tears and laughter, the bitterness of frustration, and the guilt of the deliberate counterfeiting of situations, as well as the consequences of shallow mimeticism and the due deserts of inhibitiveness, but together with the supporting values of an elegiac, but not degenerative, pain. The time and place concern inductions from and transformations of situations and emotions, as well as of life behaviours. They also concern revisionary changes to our way of looking on life, language, and art, as well as the ways in which, in negotiation with them, we give meaning to the contexts of ‘stages’ in our cultural history, both national and European. The enigmatic bitterness and pain which lurk behind the obvious depiction, as well as the entrapment of enclosure or the enigmatic release from situations, dreams, fears, and nightmares are combined in these works with the power of irony, inner inspiration, controlled anger, and spiritual and intellectual resistance. This resistance is not resurrected by way of copying, but is redefined through the daring of the claim for a fundamental restoration of principles on new bases bases which support a new start, without this being marked by capitalised guarantees, though at least it does not rest on bankrupt utopias. From no point of view does the ‘Salus Patriae’ exhibition preach sermons, nor does it manipulate the viewers with supposed ‘solutions’ by providing easily digested and glossing-over recipes. Quite simply, it offers sensitised hints and incentives for a re-orientated self-awareness which cultivates maturity of thinking, without portentousness, at the same time encouraging its addressees in the renewal and re-forming of qualitative criteria and values - in other words, of certain principles as ‘springboards’ for the ‘salutory’ reconstruction of our self and of the country. Of the artists taking part, Thodoros Papayiannis and Nikos Houliaras will stand first in my account, not because they belong to the older generation, but because the works they are exhibiting in ‘Salus Patriae’ serve as its basic components. Thodoros Papayiannis is exhibiting for the first time the series of his animistically totemic and monumental figures, fashioned in coloured polyester. These ‘earthy’ figures, resistant to the passage of time, fragile but at the same time robust, recall memories of Cretan-Mycenaean and Tanagra figurines, of ancient pottery, and the hand-crafting approach of certain models, as at the same time they show deeply assimilated and transformed inscriptions from Byzantine and vernacular decorative motifs. The way in which they take shape intensifies the feeling of ritual and of its simultaneous mutation into a fluidity of underlying value and polysemy derived from the human adventure. Papayiannis’s ‘Choephores’ and ‘Eumenides’ converse with the eternal and the ephemeral, with passion and with fate, with the tragic and with transcendence, as they are reminiscent through their arrangement in space and the alternation of their presence which acts in a rhythmical manner of the function of the chorus in ancient tragedy. In any event, the dramaturgic role of the chorus ‘embodies’ in this particular instance mediation between the happenings of ‘myth’ or the living ‘story’ and the impacts which their supporting value has on the ‘emergent process’ of everyday life. Consequently, his ‘earthy’ figures serve as transmitters and receivers, as actions and feedbacks, as ancient recall of and new reflections on many questions and enigmas, and on everything that happens ‘today, by tomorrow and by yesterday’, yet with all their contingencies remaining open. Nikos Houliaras sets down, with his own unique drawing and painting method, his ‘self’ as an ‘otherness’ of a narrative in space and time. He breathes life by painting and as after-feelings into existential angst and loneliness, and into expectation and utopia, into the wanderings and deep submersions which his works suggest in terms of reflective thought to the eye. The ‘eye’ here belongs both to him and to us, as he shapes, like an eternal ascetic or anchorite,
the ‘landscapes’, from the world of monumental art, of images of the mind or imagination. The words, the phrases, the successive memories which he experiences, as he transforms all of them into an evolving ‘image-making’, send a message about the adventures of life and language which he uses in his painting and writing. Among the clearings, the half-lights, and the darknesses, among the palimpsests of images, metonymies, and script, among puzzles and contradictions, or in on-going redefinitions of the ‘points of reference’ of life and its meanings, Houliaras, with his ‘hieroglyphics’ of drawing and graphics and the elegiac poetics, with his ‘joyful sorrow’ and his redemptive escape routes, introduces within us a mosaic ‘homeland’ of experiences and mutations, interconnecting old archetypes with the ‘little and great world’ of today’s feelings and thoughts - a world of which he makes us partakers through his paradoxes, wonders, and traumas, as he favours us with works of indelible originality. The artists of a younger generation are described below in alphabetical order: Manolis Anastasakos shapes his own realities in art, made up of people’s contemporary behaviours, innermost thoughts and emotions, and of symbols and objects derived from actions, imprints, and fragments of the past and present. By strange correlations and dismantling associations, with radicalism and suggestive humour, and sometimes in a mood of critical revision, and with spontaneous imagination, he reshapes the familiar, turning it into the unexpectedly coincidental, but without taking from it the emotion which enriches the multiplicity of levels of his style and its new semantics, which, however, reflect a world of insecurity and more widespread socio-political upheaval. Dimitris Anastasiou uses the image in order to suggest the way in which the ‘narrativity’ of truths and its illusions operates. The ‘self’ as otherness is shown in his works with another parameter: that of the mechanism of the interconnection between appearances and reality, as well as between the subconscious and the sense of the apparent and unseen ‘episodes’ of life and its likelihoods. Each of his compositions functions as a puzzle, consisting of enigmas ‘in pictures’, doubts and questionings, myths and utopias on the nature of time and history as this comes to light through the continual re-inscriptions of the existential issues which are illuminated by his inspired handling of his subjects and which our everyday life disarmingly reveals. Michalis Kountouris is a painter and cartoonist who ‘comments’ with succinct allusions and in allegorical ways, as well with caustic vitriol and a mixture of tears and laughter which applies sarcasm to the self, on the ‘works and days’ of our way of life, and on the polymorphous crisis which we are going through - a crisis which we have shaped and which includes us, aspects of which this artist negotiates in many of his works, by means of an alternative persona. This persona deals in heartfelt expression, as the immediacy of our reaction is its aim. His critical approach and irrepressible humour ward off any kind of ‘cerebralism’ and rhetoric. Dimitris Kretsis, a painter, illustrator, and creator of public art compositions, usually of large dimensions, uses in his works the language of symbolisms and of allegory, through ‘realistic’ narratives, in which, however, he combines and transubstantiates various idioms of expression, such as, for example, that of post-impressionist abstraction, pop-art, etc. In his large ‘aquarium’ composition, we are shown a young girl with a small fishing-net in her hand, as she prepares in the innocence which characterises her to ‘fish’ in waters ‘unknown’ to her, which contain, among other things, sharks. The subject symbolises with directness the situation which we experience in life, but, nevertheless, bringing us well-founded hope for tomorrow. This ‘tomorrow’ is symbolised in another composition by this artist by a group of children who are ‘climbing’ and remove the grey ‘curtain’ which covers our life. Emmanouil Bitsakis links, in his works with their miniaturist approach, consciousness with the unconscious, and nightmares with the desires of a ‘traveller’ among cities, and of his own personal ambivalent hinterland, which is revealed and turned into pictures through an experiential association of times, rhythms, images, and speculations of reality and imagination. In his works, the ‘self’ is constantly converted into the ‘homeland’, thus shaping a series of ‘landscapes’ of the mind, the memory, and the after-impressions, in these succint artistic ‘chronicles’, filled as they are with emotion, subtle humour, resourcefulness, and inspiration. Angelos Papadimitriou, painter, musician, actor, performer, and, above all, an artist whose interventions are multidimensional, employs in his works of art a ‘superficial’ supposed lyricism, as he stresses at the same time his romantic connotations in order to achieve a derisive subversiveness that he is aiming at. This undermines the hypocrisy which is concealed behind pretexts, but without the artist intending to demolish totally. On the one hand, he ‘monumentalises’, with tenderness and abundant affection, the incompatibilities of petit-bourgeois oddities and ‘phantasmagoria’, while, on the other, he shapes his own summary ‘comico-tragedies’ of the everyday life which we experience. His ‘environments’ or the ‘installations’ contain dialectical features from baroque, rococo, and surrealism, filtered through additional items of kitsch and postmodern resonances. Miltiadis Petalas, with a mixed technique and composite style, produces a combination of modes of expression, derived from painting and engraving. His elaboration of his themes is reminiscent of the many levels of ‘palimpsest’ icons, as well as an internally condensed ‘mapping’ in space and time of episodes of the real and the imaginary, and of the relics of the collective memory and of its individualised on-going re-inscriptions, which, in any event, define their conceptual ‘mutations’, which are different on each occasion. His symbolic and allegorical language operates with an 16
Athena Schina
Critic & Art Historian 17
www.art.com.gr
elegaic poetical impetus as to the things he alludes to, rendering them visual through the magic of a ‘mystery’, the relations of life and death, decay and transcendence, material imprints, and a spirituality springing up. Achilleas Pistonis focuses on those mutations in themselves which are brought about by space and time, with the ‘self’ operating as ‘otherness’. The concept of the monad and of multiplicity opens up in his works a dialogue with the truth and error of identity and identification, as it restates both the breadth and depth dividing the like from the different. The artist stages and provides the stage setting for the alternation of the containing and the contained of a semantic ‘perspective’ and of its metonymic meaning as to the role which the persona takes on in its interactive relations and circumstances, which are imperilled by the light, its semi-tones, and the darkness, as that is proposed through the language of its allegorical realism. Dimitris Rokos, in a satirically caustic manner, with sarcasm addressed to the self and a critical approach, ‘tours’ the realities and imaginary situations produced by modern Greek public and private life. The tragic and the ridiculous, manners and behaviours, desires and phobias, dreams and utopias, conventions and transgressions are set down as ‘proverbial myths’ and are transformed into explosive or smouldering ‘events’ of the probable. The artist through his works touches crucially upon hypocrisy and, as the case may be, subversiveness, which you always feel is lying in wait in each of the ‘happenings’ in vignette form of his own sagacious ‘stories’. Vasilis Selimas, by means of an enigmatic atmosphere of continuous ‘arrivals’ and ‘departures’, of intentions and repressions of the consciousness and the unconscious, leads our gaze to new associations and correlations which show the familiar in a process of being alienated and what is known as unreliable. In the light of certain balances on the cusp of delight and sorrow, vanity and hope, the tragic and irony, this artist reveals the way in which his language serves to form images and create structures - a language full of allusions to the obvious, which is constantly transformed, leaving in its place question marks and exclamation marks as repercussions or ‘opening bars’ of life. Nikos Siskos, in employing the desirable intentions and the disappointments of transcendence, the irony of vanity and its phantasmagoria, the paradoxes of eudaimonism, and ritual pretexts, together with his subtle humour and sensuousness, with surrealistic starting-points and targeted undermining, shakes up convention and grandiloquence of every kind. His own blendings of symbolic and allegorical images, myths and emblematic states, made up of desires and nightmares, open a dialogue with the past and present of art and life. This dialogue focuses chiefly on the bipolarity of the one of exercises power and the one subject to it. The artist shapes enigmas, in his own individual way in his works, made up of pictured ‘plots’ of escapades of life and its unfulfilled dreams. Antonios Smyrnios, starting out from nature in the environment and the unanticipated features of human intervention, sometimes with the characterology of human nature and its manifestations in time of peace or of dangers prompting him, creates visual surmises, ‘rewriting’, like Aesop, his own modern myths. The artist, in the manner of entries in a journal, shapes the involutions of a ‘pre-announced death’ or ‘deliverance’, inspired by the mistakes and the passions of human types from contemporary everyday routine, and of the escape routes and impasses which life presents. His metaphorical language, his tonic density of design, and a style which is laconic, yet replete with meaning show us ‘landscapes’ of a forgotten archetypalism, with a variety of mutations of meaning of the tragic element. An obscure ‘mystery’ is hydrated in his works with an inner lucidity and controlled lyricism in whatever is represented as ‘images enigmas’. Dimitris Tataris negotiates through visual art, inter alia, the concept of being enclosed and liberation or shaking off of dependence, as well as the concept of polyglossy and of the communications labyrinth of human relations. His ‘free - besieged’, through the narrows of life and its exotic fantasies, consist of fragmentary shapes which have been collected together; these in his compositions serve as co-ordinating, and sometimes as contrasting, conjunctions, thus dictating a new grammar whose terms concern the relations between aggressor and victim. The irony of life intertwines with its tragedy, through roles of on-going subversions and redefinitions of their semantics. The artist’s outstanding design reveals the field of sharps and flats, as a different nexus each time, through which, conceptually, his formations are nurtured. Tracings and continuous re-inscriptions of this field make it appear as a ‘shell’ which seeks to determine important existential desiderata. Costas Tsironis, through his painting, sculptures, and ‘installations’, touches upon crucial issues having to do with the way a language of art and life operates. He brings back to the forefront, with humour, shrewdness, and multi-level allegory, the relations between cause and effect, expectation and subversion, and between those who exercise power and those who are subject to it. His own ‘reality’ of aspects of the obvious and of the probable involves the parameters, as well as the impacts, of the ‘inflation’ of values, of a truth in other respects ‘abusive’, with its accompaniments. With an indirect approach to social criticism and a carefully thought-out reflectiveness, the artist draws attention through his works to trauma and transcendence, as well as to the sarcasm and heartbreak of a self-entrapped freedom, and of the impasses which its ‘uses’ constitute. Stereotypes and desires, phobias and repressions which come from images of nature, art, and life shape fine balances between bankruptcy and the restoration of an inexhaustible hope - a hope which makes up a future, albeit for the time being inscrutable - as to its promises, at least.
Θεόδωρος
πΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ
Theodoros
Papagiannis
O Θεόδωρος Παπαγιάννης γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1942. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών ως υπότροφος από το 1961 ώς το 1966, με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά.
Theodoros Papagiannis was born in Ellinikon of Ioan nina in 1942. He studied at the School of Fine Arts as a scholarship student from 1961 to 1966, with Yannis Pappas as his teacher.
Το 1967, με διετή υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ) μελέτησε την Αρχαία Ελληνική Τέχνη της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου, πραγματοποιώντας μια σειρά από ταξίδια στην Αίγυπτο, την Μικρά Ασία, την Κύπρο, την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία. Το 1974 συνδημιούργησε με 24 συναδέλφους του, το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών (Κ.Ε.Τ).Το 1981-1982 μετεκπαιδεύτηκε στην Ecole Nationale des Arts Appliques et des Metiers d’ Art στο Παρίσι, στα νεότερα υλικά της γλυπτικής και τις τεχνικές της. Το 1996-1997, επισκέφθηκε την Αμερική για να μελετήσει εκπαιδευτικά προγράμματα και οργάνωση εργαστηρίων γλυπτικής των Σχολών Τέχνης της Νέας Υόρκης. Στα πλαίσια των εκπαιδευτικών ανταλλαγών του Προγράμματος Erasmus, συνδιοργανώνει τακτικά Work shops με την Σχολή του Βερολίνου, της Brera και της Bo lognia . Έχει πραγματοποιήσει 30 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πάρα πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μνημειακά γλυπτά του βρίσκονται τοποθετημένα σε ιδιωτικούς χώρους, σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
In 1967, with a two-year scholarship of the State Foundation of Scholarships (IKY), he pursued the study of Ancient Greek Art in Greece and the wider Mediterranean area, effecting a series of travels in Egypt, Asia Minor, Cyprus, Southern Italy and Sicily. In 1974 he coorganized with other 24 colleagues the Center for Visual Arts (KET). In 1981-1982 he pursued further training in Ecole Nationale Des Arts Appliques et des Metiers d’ Art in Paris, in the latest materials and techniques of sculpture.In 1996-67, he visited the US in order to acquaint himself with the educational programs and the setting-up of sculpture studios at the School of Fine Arts of New York. In the line of edu cational exchanges of the Erasmus Program, he has co-hosted frequent workshops at the School of Berlin, Brera and Bologna. He has organized 30 individual exhibitions and has participated in multiple group exhibitions in Greece and abroad. Monumental sculp tures of his are located in private areas, museums and private collections, both in Greece and abroad.
Ο Θ. Παπαγιάννης είναι σήμερα Ομότιμος Καθηγητής Γλυπτικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Έχει επίσης ανακυρηχθεί και Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών. Το 2009 δημιούργησε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης “Θεόδωρος Παπαγιάννης”, στην πατρίδα του. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Theodoros Papayannis is today Professor Emeritus of Sculpture in the School of Fine Arts. He was pro claimed also Emeritus Professor of the University of Ioannina, in the Department of Plastic Arts. In 2009 he created the Museum of Contemporary Art “Theodoros Papagiannis”, at his homeland. He lives and works in Athens. 18
19
www.art.com.gr
20
www.art.com.gr
Μορφές έγχρωμος πολυεστέρας
Figures coloured polyester
22
23
www.art.com.gr
24
25
www.art.com.gr
Νίκος
χουλιαρασ Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1940 στα Ιωάννινα. Σπούδασε γλυπτική και σκηνογραφία στην Α.Σ.Κ.Τ. απ’ όπου αποφοίτησε το 1967. Παράλληλα με την ζωγραφική ασχολήθηκε και με την λογοτεχνία. Έγραψε ποίηση, διηγήματα, μυθιστορήματα, αλλά και μουσική (στίχους και μελωδίες) που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Φιλοτέχνησε επίσης εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων. Διηγήματά του έχουν μεταφερθεί στην μικρή οθόνη, όπως επίσης και το μυθιστόρημά του «Ο Λούσιας» που έγινε τηλεοπτική σειρά από την ΕΤ-1, έχοντας μεταδοθεί το 1989. Για την ζωγραφική του, έλαβε το βραβείο Παρθένη (1969). Στην Διεθνή έκθεση της Λειψίας, βραβεύθηκε δύο φορές (1978 και 1983) για το «καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο». Υπήρξε υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας (1996) και με την ζωγραφική του εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 8η Biennale Αλεξανδρείας (1969), στο Μουσείο Dallas του Texas (1990), στην Expo ’92 της Σεβίλλης, στην Ισπανία. Έχει περισσότερες από 15 ατομικές εκθέσεις στο ενεργητικό του και επτά βιβλία που αφορούν την ζωγραφική του. Πρόσφατα, παρουσιάστηκαν (με μια αναδρομική του έκθεση), στο Μουσείο Μπενάκη, αντιπροσωπευτικές εικαστικές του δημιουργίες.
Nikos
HOUliaras Born in October 1940 in Ioannina. Studied sculpture and stage design at the Athens School of Fine Arts, from which he graduated in 1967. In parallel with painting, he has involved himself in literature. He has written poetry, short stories, and novels - as well as music (words and melodies) - which have met with great success. He has also designed covers for books and discs. His stories have been adapted for television, while his novel ‘The Lousios’ was made into a series by ET-1, and broadcast in 1989. For his painting, he received the Parthenis Prize in 1969. He twice (1978 and 1983) received an award at the Leip zig exhibition for ‘the best designed book in the world’. He was a candidate for the European Prize for Literature (1996), and he represented Greece with his painting at the 8th Alexandria Biennale (1969), at the Dallas Museum, Texas (1990), and at Expo ‘92 in Seville. He has at least 15 personal exhibitions to his credit, and seven books have dealt with his painting. Recently, representa tive artistic creations by Nikos Houliaras were shown in a retrospective exhibition at the Benaki Museum.
26
www.art.com.gr 27
Νύχτα στα απόκρηµνα δωµάτια του νου, 2003
Night in the precipitous chambers of the mind, 2003
ακρυλικό σε χαρτόνι 103 x 118 εκ.
acrylic on cardboard 103 x 118 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
Xωρίς τίτλο, 1988
Xωρίς τίτλο, 2003
Xωρίς τίτλο, 1987
σινική µελάνη και υδρόχρωµα σε χαρτί 83 x 112 εκ.
ακρυλικό σε πισσόχαρτο 58 x 79 εκ.
ακρυλικό σε χαρτόνι 72 x 155 εκ.
Συλλογή καλλιτέχνη
Συλλογή καλλιτέχνη
Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1988
Untitled, 2003
Untitled, 1987
indian ink and water-colour on paper 83 x 112 cm
acrylic on tar paper 58 x 79 cm
acrylic on cardboard 72 x 155 cm
Artist’s collection
Artist’s collection
Artist’s collection
28
σχέδια µε σινική µελάνη σε σελίδες ηµερολογίου 51 x 44 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1999 drawings in Indian ink on pages of a diary 51 x 44 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1987 σχέδια µε σινική µελάνη σε σελίδες ηµερολογίου 51 x 44 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1987 drawings in Indian ink on pages of a diary 51 x 44 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1999 ακρυλικό και σινική µελάνη σε χαρτί 72 x 53 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1999 acrylic and Indian ink on paper 72 x 53 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1999 σχέδια µε σινική µελάνη σε σελίδες ηµερολογίου 45 x 35 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1999 drawings in Indian ink on pages of a diary 45 x 35 cm Artist’s collection
29
www.art.com.gr
Χωρίς τίτλο, 1999
Χωρίς τίτλο, 1987 ακρυλικό σε χαρτόνι 67 x 76 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1987 acrylic on cardboard 67 x 76 cm Artist’s collection
www.art.com.gr
Χωρίς τίτλο, 1985 ακρυλικό σε χαρτόνι 95 x 128 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1985 acrylic on cardboard 95 x 128 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1988 ακρυλικό και σινική µελάνη 111 x 126 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1988 acrylic and Indian ink on paper 111 x 126 cm Artist’s collection
32
ακρυλικό και σινική µελάνη 73 x 76 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1990 acrylic and Indian ink on paper 73 x 76 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1990 ακρυλικό και σινική µελάνη 94 x 120 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1990 acrylic and Indian ink on paper 94 x 120 cm Artist’s collection
Χωρίς τίτλο, 1990 ακρυλικό και σινική µελάνη 106 x 141 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Untitled, 1990 acrylic and Indian ink on paper 106 x 141 cm Artist’s collection
33
www.art.com.gr
Χωρίς τίτλο, 1990
Χωρίς τίτλο, 1975
Untitled, 1975
λάδι σε καμβά 58 x 68 εκ.
oil on canvas 58 x 68 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
34
www.art.com.gr 35
Χωρίς τίτλο, 1975
Untitled, 1975
ακρυλικό σε χαρτόνι 75 x 75 εκ.
acrylic on cardboard 75 x 75 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
Μανώλης
Αναστασάκος
Manolis
Anastasakos
Ο Μανώλης Αναστασάκος κατάγεται από την Ελλάδα και έχει κάνει ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο.
Manolis Anastasakos hails from Greece and has done solo and group exhibitions all over the world.
Εργάστηκε ως γλύπτης, ζωγράφος, χαράκτης, σκηνογράφος για ταινίες, παραγωγές θεάτρου και της τηλεόρασης και έχει υπηρετήσει ως επιμελητής, για πολλά φεστιβάλ τέχνης. Εργάστηκε επίσης για τις τελετές έναρξης και λήξης των 28ων Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Πολλά σύγχρονα μουσεία και ιδιώτες συλλέκτες διαθέτουν έργα του. Τώρα εργάζεται ως ανεξάρτητος καλλιτέχνης σε όλο τον κόσμο. Το έργο του έχει κερδίσει πολλά διεθνή βραβεία. Του αρέσει να εργάζεται ως τοιχογράφος καλλιτέχνης και τον ενδιαφέρει η τέχνη του δρόμου. Το 2011 έκανε την τρίτη ατομική έκθεση του με τίτλο “ατομικότητα”.
He worked as a sculptor, painter, direc tor, engraver, set designer for movies, theater productions and television and has served as a curator, for many art festivals. He worked also for the opening and closing ceremonies of the 28th Olympic games in Greece. Many contemporary museums and private col lectors own several artworks from him. Now he work as a freelance artist all over the world. His work has earned him several international awards. He enjoys working as a mural painter and a street artist. 2011 he did his 3rd personal exhibition called “personhood”.
Ο ίδιος αναφέρει: “Τα έργα μου είναι μια αλληγορία για όλες τις οικονομικά και ηθικά κατεστραμμένες χώρες σε όλο τον κόσμο. Προσπαθώ να βρω γιατί, ψάχνουμε για την ευτυχία, αλλά η ασφάλεια έχει μεγαλύτερη σημασία για εμάς. Ουσιαστικά δεν έχω βρει τίποτα ακόμα, όμως, μου αρέσει η αναζήτηση.”
The artist says: “My artworks is a meta phor for all the financially and morally devastated countries all over the world. I try to find why ,we are looking for happiness, but the certainty has bigger importance for us. Essentially I haven’t found nothing yet, however, I enjoy searching.”
36
www.art.com.gr 37
Kρυμμένο μέλλον, 2010
Concealed future, 2010
μικτή τεχνική 80 x 80 εκ.
mixed media 80 x 80 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
Oικογένεια κραμάτων, 2010 μικτή τεχνική 80 x 80 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Alloy family, 2010 mixed media 80 x 80 cm Artist’s collection
Hθική αξία, 2011 μικτή τεχνική 80 x 80 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Ethical value, 2011 mixed media 80 x 80 cm Artist’s collection
Μεταμφιεσμένο παρελθόν, επικίνδυνο μέλλον, 2012 μικτή τεχνική 90,5x96 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Disguised past, dangerous future, 2012 mixed media 90,5x96 cm Artist’s collection
38
www.art.com.gr 39
Χαμένος παράδεισος, 2011
Paradise lost, 2011
μικτή τεχνική 80 x 80 εκ.
mixed media 80 x 80 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
Ελευθερία, 2012
Γαιδουρινά χρόνια, 2010
μικτή τεχνική 82 x 77 εκ.
μικτή τεχνική 80 x 80 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Freedom, 2012
Donkey years, 2010
mixed media 82x77 cm
mixed media 80 x 80 cm
Βy the courtesy of “Technohoros” Gallery
Βy the courtesy of “Technohoros” Gallery
40
www.art.com.gr 41
Xαμένη εκτίναξη, 2010
Lost toss, 2010
μικτή τεχνική 80 x 80 εκ.
mixed media 80 x 80 cm
Συλλογή “Σωτήρη Φέλιου”
Τhe “Sotiris Felios” Collection
Ιστορία σοφιτών, 2010
Loft story, 2010
μικτή τεχνική 80 x 80 εκ.
mixed media 80 x 80 cm
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
42
43
www.art.com.gr
Δημήτρης
Αναστασιου Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. (Ζωγραφική στο Εργαστήριο του Χρ. Μπότσογλου, Χαρακτική στο Εργαστήριο του Γ. Μήλιου, Φωτογραφία στο Εργαστήριο του Μ. Μπαμπούση, και Πολυμέσα στο Εργαστήριο του Γ. Σαντοριναίου), από το 1998 μέχρι το 2006, αποφοιτώντας με Άριστα. Κατά την διάρκεια των σπουδών του, είχε παρακολουθήσει το πρόγραμμα Erasmus (2002), φοιτώντας στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πράγας, στην Τσεχία. Από το 2009 μέχρι το 2012 έχει κάνει δύο ατομικές εκθέσεις στην Αίθουσα Τέχνης «ΚΑΠΛΑΝΩΝ 5» και έχει λάβει μέρος σε 12 ομαδικές παρουσιάσεις, στην Αθήνα, στο Λαύριο, στην Θεσσαλονίκη, στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Στις άλλες του δραστηριότητες, περιλαμβάνονται και τα μαθήματα ζωγραφικής που έχει δώσει για παιδιά, στο «Ατελιέ Σπύρου Βασιλείου».
Dimitris
Anastasiou Born in Athens in 1979. Studied at the Athens School of Fine Arts (painting in the studio of Chronis Botsoglou, engraving in the studio of Giorgos Milios, photography with Mano lis Babousis, and multimedia in the stu dio of Manthos Santorinaios) from 1998 to 2006, graduating with a first-class degree. During the course of his studies, he took part in the Erasmus programme (2002), studying at the Academy of Fine Arts in Prague, in the Czech Republic. Between 2009 and 2011 he had two personal exhibitions at the ‘KAPLANON 5’ art gallery and took part in 12 group exhibitions, in Athens, Lavrio, Thessalo niki, and St Petersburg. Included among his other activities has been teaching painting to children at the Spyros Vasileiou Atelier.
44
www.art.com.gr 45
Η ιστορία του Χανς που κοιτούσε τον αέρα, 2009
The Story of Hans looking-up-in-the-air, 2009
λάδι σε καμβά 100 x 120 εκ.
oil on canvas 100 x 120 cm
Συλλογή “Αναστασίου Βαζακόπουλου”
“Anastassios Vasakopoulos” Collection
Ποιητής Εν Υπνώσει , 2012
Ίσις, 2011
μολύβι σε χαρτί 62 χ 47 εκ.
μολύβι σε χαρτί 70 χ 100 εκ.
Συλλογή “Περικλή Στυλιανίδη & Όλγας Τρανού”
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Καπλανών 5”
A Hypnotized Poet, 2012
Issis, 2011
pencil on paper 62 χ 47 cm
pencil on paper 70 χ 100 cm
“Periklis Stylianidis & Olga Tranou” Collection
By the courtesy of “Kaplanon 5” Gallery
46
www.art.com.gr σελίδες / pages: 48-49
47
Αναφορά σε δύο Ιταλούς: Καραβάτζιο – Φοντάνα, 2009
Φλαμανδικό Όνειρο 2 – “Πώς μπόρεσες;”, 2011
μολύβι σε χαρτί 50 x 70 εκ.
μολύβι και ξυλομπογιές 25 x 40 εκ.
Συλλογή “Έρσης Ζαφόλια”
Συλλογή “Μιχάλη Βαρουξή”
Homage to 2 Italians: Caravaggio - Fontana, 2009
Flemish Dream (2): “How Could You?”, 2011
pencil on paper 50 x 70 cm
pencil and colored pencil 25 x 40 cm
“Ersi Zafolia” Collection
“Michalis Varouxis” Collection
48
49
www.art.com.gr
Φλαμανδικό Όνειρο 1 – Ταξίδι στη Βρύγη, 2011 μολύβι σε χαρτί 25 x 40 εκ. Συλλογή “Μιχάλη Βαρουξή”
Flemish Dream 1 - Travel to Bruges, 2011 pencil on paper 25 x 40 cm “Michalis Varouxis” Collection
50
www.art.com.gr Θάνατος στη Φλωρεντία, 2011 μολύβι σε χαρτί 70 x 100 εκ. Συλλογή “ Έρσης Ζαφόλια”
Death in Florence, 2011 pencil on paper 70 x 100 cm “Ersi Zafolia” Collection
51
Bleib Treu Café, 2009 λάδι σε καμβά 120 x 160 εκ. Συλλογή “Αντώνη & Άζιας Χατζηιωάννου”
Bleib Treu Café, 2009 oil on canvas 120 x 160 cm “Anthony & Asia Ηadjioannou” Collection
52
www.art.com.gr Το Λυμένο Κορδόνι, 2012 λάδι σε καμβά 150 x 200 εκ. Συλλογή Αμαρυλλίδος Μαγκλιβέρα
The Loose Shoelace, 2012 oil on canvas 150 x 200 cm Amarιllis Magliveras’ Collection
53
Μιχάλης
ΚΟυντουρησ Γεννήθηκε το 1960 στην Ρόδο και μέχρι σήμερα ζει στην Αθήνα. Ως πολιτικός γελοιογράφος, έχει συνεργαστεί με τις εφημερίδες ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ, ΒΗΜΑ, ΕΛΕΥΘΕΡOΣ ΤΥΠΟΣ, αλλά και με διεθνή πρακτορεία όπως το Courier International (από το 2005) και το Cagle Cartoons (από το 2006). Ως ζωγράφος, σκιτσογράφος, εικονογράφος, έχει συμμετάσχει σε σημαντικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μουσείο Γουλανδρή, Ακαδημία Αθηνών, Μουσείο Andy Warhol στο Pittsburg, Ζάππειο Μέγαρο, Μουσείο Χάγης). Ανάμεσα στις διακρίσεις που έχει λάβει, είναι τέσσερα πρώτα παγκόσμια βραβεία (από τον ΟΗΕ, από την Biennale της Τεχεράνης, από την Ιταλία και από την Ισπανία). Από το 2002 ασχολείται παράλληλα με το παιδικό βιβλίο και από το 2011 με την γελοιογραφία στην εκπαίδευση, μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας www. educartoon.gr.
Michael
KOUNTOURIS Michael Kountouris was born in 1960 in Rhodes and currently lives and works in Athens. As a political cartoonist, he has contributed to the Apogevmatini, Vima, and Eleftheros Typos newspapers, as well as to international agencies such as Courier International (since 2005) and Cagle Cartoons (since 2006). As a cartoonist, painter, and illustrator, he has taken part in important exhibi tions in Greece and abroad (Goulandris Museum, Academy of Athens, Andy Warhol Museum in Pittsburg, the Zap peion Megaron, the Hague Museum). Amongst the distinctions he has received are four world first prizes (from the UNO, the Teheran Biennale, from Italy, and from Spain). Since 2002, he has been involved in parallel with children’s books, and since 2011 in cartoons in education, by means of the www.educartoon.gr internet platform.
54
www.art.com.gr Η επιμονή της κρίσης, 2008
The persistence of crisis, 2008
µελάνη και υδατόχρωμα σε χαρτί 30 x 42 εκ.
ink and watercolor on paper 30 x 42 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Αrtist’s collection
Game over, 2008 µελάνι και ακρυλικό σε χαρτί 30 x 39 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Game over, 2008 ink and watercolor on paper 30 x 39 cm Artist’s collection
56
www.art.com.gr Νεύρωση, 2012 µελάνι και ακρυλικό σε χαρτί 36 x 76 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Neurosis, 2012 ink and acrylic on paper 36 x 76 cm Artist’s collection
57
To κύμα, 2012 µελάνι και ακρυλικό σε χαρτί 52,5 x 75 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Τhe wave, 2012 ink and acrylic on paper 52,5 x 75 cm Artist’s collection
58
www.art.com.gr Ναυαγοσώστες, 2009 µελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί 38 x 50 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Lifeboatmen, 2009 ink and watercolor on paper 38 x 50 cm Αrtist’s collection
Στρουθοκαμηλισμός, 2009 µελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί 32 x 39 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Head in sand, 2009 ink and watercolor on paper 32 x 39 cm Αrtist’s collection
59
Τέλος εποχής, 2008 µελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί 35 x 50 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
End of season, 2008 ink and watercolor on paper 35 x 50 cm Artist’s collection
Εγώ, 2012 µελάνι και υδατόχρωμα σε χαρτί 37,5 x 46 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Ego, 2012 ink and watercolor on paper 37,5 x 46 cm Artist’s collection
Καρυάτιδα 2012 µελάνι και ακρυλικό σε χαρτί 76 x 38 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Caryatid, 2012 ink and acrylic on paper 76 x 38 cm Artist’s collection
Ο πλανήτης των σκουπιδιών, 2008 µελάνι και ακρυλικό σε χαρτί 102 x 82 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
The garbage planet, 2008 ink and acrylic on paper 102 x 82 cm Artist’s collection
60
61
www.art.com.gr
Δημήτηρης
ΚΡΕΤΣΗΣ
Dimitris
KRETSIS
Ο Δημήτρης Κρέτσης γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1972. Βρέθηκε στην Αθήνα το 1990 ως φοιτητής στο Τμήμα Γραφιστικής του ΤΕΙ Αθηνών. Οι σπουδές του συνεχίστηκαν το 1996 στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, στα Εργαστήρια Παπασπύρου, Σακελλίωνος, Μυταρά και Αρβανίτη.
Dimitris Kretsis was born in Agrinio in 1972. He went to Athens in 1990 as a student in the Graphic art Department of the Athens Vocational Technical Foundation (TEI). He continued his stud ies in 1996 at the Athens School of Fine Arts, following the Studios of Papaspy rou, Sakellion, Mytaras, and Arvanitis.
Το 2004 παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου ανατομίας και νωπογραφίας (fresco) στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών της Μαδρίτης (Facultad de Bellas Artes – Universitad Complutense de Madrid).
In 2004, he attended a course in anatomy drawing and fresco at the Facultad de Bellas Artes - Universitad Complutense de Madrid).
Έργα του έχουν εκτεθεί σε ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα και στην Μαδρίτη. Επίσης τοιχογραφίες και έργα του υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές και σε μεγάλα ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2011 διακρίθηκε στο διαγωνισμό της Α.Σ.Κ.Τ. και του Υ.Π.Ε.Κ.Α. με θέμα “Εικαστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο αστικό χώρο , ζωγραφική επι των τυφλών όψεων κτιρίων της Αθήνας” και πήρε μέρος στην υλοποίηση του έργου.
Works by Dimitris Kretsis have been shown at group exhibitions in Athens and Madrid, while wall-paintings and other works by him are to be found in private collections and in major hotels in Greece and abroad. In 2011, he was awarded a distinction in the competition of the Athens School of Fine Arts and the Ministry of the Environment, Energy and Climate Change on “Art interven tions in the public urban space, painting on the blind elevations of buildings in Athens”, and took part in the realisation of the work.
62
63
www.art.com.gr
64
www.art.com.gr σελίδα / page: 63
Ενυδρείο (προσχέδιο), 2010 ακρυλικά σε χαρτόνι 30 x 40 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Aquarium (preliminary drawing), 2010 acrylics on cardboard 30 x 40 cm Artist’s collection
Αποκάλυψη (προσχέδιο), 2010 ακρυλικά σε χαρτόνι 30 x 40 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Apocalypse (preliminary drawing), 2010 acrylics on cardboard 30 x 40 cm Artist’s collection
Εμμανουήλ
μπιτσακησ
Emmanuel
bitsakis
Γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1996-2001) με καθηγητή τον Χρόνη Μπότσογλου. Έχει πραγματοποιήσει 3 ατομικές εκθέσεις (Νέες Μορφές 2004 & 2009 και K-art 2011).
Born 1974 in Athens. He studied painting at the Athens School of Fine Arts (1996 - 2001) with Chronis Botsoglou as his teacher. Has held three personal exhibitions (Nees Morfes 2004 & 2009 and K-art 2011).
Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις μεταξύ των οποίων στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου, στην Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών Ευρώπης και Μεσογείου καθώς και στη National Portrait Gallery του Λονδίνου. Για δύο συνεχόμενες χρονιές (2007, 2008) επιλέχθηκε από την National Por trait Gallery του Λονδίνου για συμμετοχή του στην έκθεση BP Portrait Award.
Has taken part in many group exhibi tions, including those at the Thessa loniki State Museum of Contemporary Art, the Benaki Museum, the Rethymno Contemporary Art Centre, the Europe and Mediterranean Young Artists Bien nale, and the London National Portrait Gallery. For two successive years (2007, 2008), he was selected by the London National Portrait Gallery to take part in the BP Portrait Award exhibition.
Το 2008 η National Portrait Gallery τον τίμησε με το ετήσιο βραβείο BP Travel Award (Κίνα). Έργα του βρίσκονται σε Μουσεία και πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
In 2008, he received the annual BP Travel Award (China) from the National Portrait Gallery. Works by Emmanouil Bitsakis are to be found in museums and many private collections in Greece and abroad. He lives and works in Athens.
66
www.art.com.gr 2005
2005
λάδι σε χαρτόνι 25 x 35 εκ.
oil on cardboard 25 x 35 cm
Συλλογή “Θωμά Λιακουνάκου”
“Thomas Liakounakos” Collection
2005
2005
λάδι σε καμβά 24x18 εκ.
oil on canvas 24x18cm
Συλλογή “Θωμά Λιακουνάκου”
“Thomas Liakounakos” Collection
www.art.com.gr
Βερολίνο, 2006 λάδι σε χαρτόνι 24x18 εκ. Συλλογή “Σωτήρη Φέλιου”
Berlin, 2006 oil on cardboard 18x24cm The “Sotiris Felios” Collection
70
www.art.com.gr Die weisse rose, 2009
Francesco Morosini, 2012
λάδι σε καμβά 40 x 30 εκ.
λάδι σε καμβά 32x21 εκ.
Συλλογή “Σωτήρη Φέλιου”
Συλλογή καλλιτεχνη
Die weisse rose, 2009
Francesco Morosini, 2012
oil on canvas 40 x 30 cm
oil on canvas 33x21 cm
Τhe “Sotiris Felios” collection
Artist’s collection
Μύκονος, 2007 λάδι σε ξύλο 15x20 εκ. Συλλογή “Θανάση Μιχαηλίδη”
Mykonos, 2007 oil on wood 15x20 cm “Thanassis Michailidis” Collection
2008 λάδι σε καμβά 13x18 εκ. Συλλογή “Θωμά Λιακουνάκου”
2008 oil on canvas 13x18 cm “Thomas Liakounakos” Collection
2011 ακρυλικό σε χαρτόνι 15x21 εκ. Συλλογή “Σωτήρη Φέλιου”
2011 acrylic on cardboard 15x21 cm Τhe “Sotiris Felios” Collection
72
www.art.com.gr 2005 λάδι σε καμβά 13x18 εκ. Συλλογή “Θωμά Λιακουνάκου”
2005 oil on canvas 13x18 cm “Thomas Liakounakos” Collection
73
Άγγελος
πΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ο Άγγελος Παπαδημητρίου γεννήθηκε στο Κιάτο το 1952. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στο Κιάτο. Σπούδασε γραφικές τέχνες στη Σχολή Βακαλό και θέατρο στη Σχολή Θεάτρου Κατσέλη. Πολύπλευρος καλλιτέχνης - ζωγράφος, γλύπτης, τραγουδιστής, ηθοποιός - έχει συμμετάσχει σε θεατρικές παραστάσεις ως ηθοποιός και σκηνογράφος. Επίσης έχει τραγουδήσει σε μεγάλους συναυλιακούς χώρους. Έχει παρουσιάσει εικαστικά έργα του σε 10 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές θεματικέςομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας, (στο Aperto) το 1993.
Angelos
papadimitriou Angelos Papadimitriou was born in Kiato in 1952. He lives and works in Athens and Kiato. He studied graphic design at the Vakalo school of art and theatre at the Katseli Drama School. A multifaceted artist, -painter, sculptor, actor, singer - he has participated in many theatrical performances as an actor and stage designer. He has also performed as a singer in big concert halls. He has presented his work in 10 solo exhibitions and has participated in numerous thematic-group exhibitions in Greece and abroad. In 1993 he represented Greece at the Venice Biennale, (in Aperto).
74
www.art.com.gr 75
Απόλλων, 2001-2002
Apollon, 2001-2002
ξύλο, ύφασμα, πολυεστέρας, πορσελάνη φαγιάνς 120 x 180 x 95 εκ.
wood, fabric, polyester, porcelain faience 120 x 180 x 95 cm
Συλλογή Εθνικής Πινακοθίκης
National Gallerys’ Collection
Το πνεύμα της ελαιογραφίας, 1988 πορσελάνη, λάδι ύψος 35 εκ. Ιδιωτική συλλογή
The spirit of oil painting, 1988 porcelain, oil height 35 cm Private collection
Πορτατίφ, 1988 πορσελάνη, ύφασμα ύψος 55 εκ. Ιδιωτική συλλογή
The spirit of oil painting, 1988 porcelain, fabric height 55 cm Private collection
Δάφνη (κόρη-Λολίτα), 2002 χαρτί, πολυεστέρας, φαγιάνς, γύψος ύψος 220 εκ. Ιδιωτική συλλογή
Daphne (daughter-Lolita), 2002 paper, polyester, faience, plaster height 220 cm Private collection
76
77
www.art.com.gr
Η σόμπα των αναμνήσεων, 2008 πορσελάνη / ύψος 70 εκ.
Εικονογράφηση του διηγήματος “Υπό την Συκήν” του Μ. Μητσάκη, 2008 επτά πορσελάνινες πλάκες διαστάσεων 48 x 34 εκ.
Iδιωτική συλλογή
Συλλογή καλλιτέχνη
The stove of memories, 2008
Illustration of the short story “In the shadow of the Fig-tree” by M. Mitsakis, 2008
porcelain height 70 cm, Private collection
seven porcelain plates dimensions 48 x 34 cm Artist’s collection
78
79
www.art.com.gr
Τραγουδιστής, 1988 πορσελάνη ύψος 35 εκ. Ιδιωτική συλλογή
Singer, 1988 porcelain height 35 cm Private collection
Χαμόγελο, 1989 papier-mache, λάδι διάμετρος 50 εκ. Iδιωτική συλλογή
Smile, 1989 papier-mache, oil diameter 50 cm Private collection
Ο μεγάλος νικητής, 1994 πορσελάνη, ύφασμα, πολυεστέρας ύψος 2 μ. Ιδιωτική συλλογή
The big winner, 1994 porcelain, fabric, polyester height 2 m Private collection
Κόρη, Αλίκη, χαμόγελο στην τέχνη, 1992 πορσελάνη, ύφασμα, πολυεστέρας, σίδερο, λάδι / ύψος 1.10 μ. Ιδιωτική συλλογή
Daughter, Alice, smiling in the art, 1992 porcelain, fabric, polyester, iron, oil / height 1.10 m Private collection
80
www.art.com.gr Κατακτητής, 1989 papier-mache, φωτογραφία διάμετρος 50 εκ. Ιδιωτική συλλογή
Conqueror, 1989 papier-mache, photography diameter 50 cm Private collection
Περίπατος και δείπνο, 1988 πορσελάνη ύψος 35 εκ. Ιδιωτική συλλογή
Walk and Dinner, 1988 porcelain height 35 cm Private collection
81
Μιλτιάδης
Πεταλaς
Miltiadis
Petalas
Γεννήθηκε το 1977 στην Αθήνα. Το 2003 αποφοίτησε με άριστα από την Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, με καθηγήτρια την Ρ. Παπασπύρου. Το 2011 αποφοίτησε με άριστα από τον τομέα Χαρακτικής της Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών με καθηγητές τους Μ. Αρφαρά και Γ. Γουρζή.
He was born in 1977 in Athens, Greece. In 2003, he graduated with distinction from the Athens Greek School of Fine Arts, tutoring Prof. R. Papaspyrou. In 2011, he graduated with distinction from the engraving department of the Athens School of Fine Arts, tutoring Prof. M. Arfaras, G. Gourtzis.
Συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, το 2008 πήρε το δεύτερο βραβείο στη 2η Διεθνή Τριενάλε EXLIBRIS Λευκάδας και το 2009 του απένειμαν έπαινο στην 13η Διεθνή BIENNALE Μικροχαρακτικής και EXLIBRIS του Μουσείου OSTROW WIELKOPOLSKI, Πολωνία. To 2010 πήρε διάκριση στον 33ο INTERNATIONAL EX-LIBRIS COMPETITION στη Κωνσταντινούπολη. Το 2011 πήρε το 1ο βραβείο στον Πανευρωπαϊκό διαγωνισμό με θέμα το ‘’ ΔΑΣΟΣ ‘’ από τα ΕΛΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ. Το 2011 συμμετοχή στην ART ATHINA με τις καθηγήτριες της ΑΣΚΤ Αθηνών Μαίρη Σχοινά και Ντίνα Κότσιου και την Γκαλερί της Έρσης.
He has participated in several group exhibitions. In 2008 he was awarded the second prize in the 2nd International Triennale EXLIBRIS in Lefkada. In 2009, he was awarded honors during the 13th International Biennale of Micro-Engraving and EXLIBRIS of Ostrow Wielkopolsk Museum in Poland. In 2010, he was awarded with distinction for his participation in the 33rd International Exlibris competition in Istanbul. In 2011, he was awarded 1st prize in the European Contest with subject “The Forest”, from the Hellenic Post. In 2011, he participated in the exhibition “Art Athina”, with the Professors of the Athens Greek School of Fine Arts M. Shina and N. Kotsiou and the Ersi Gallery.
82
www.art.com.gr 83
Ματαιότης, 2009
Ματαιότης, 2009
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι 60 x 40 cm
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι 60 x 40 cm
Φύση, 2009
In Memorium, 2011
Ματαιότης, 2009 ▶
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι, ξηρή χάραξη 60 x 40 εκ.
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι 60 x 40 εκ.
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι 60 x 40 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Nature, 2009
In Memorium, 2011
Vanitas, 2009
etching, aquatint, soft-ground, drypoint 60 x 40 cm
etching, aquatint, soft-ground 60 x 40 cm
etching, aquatint, soft-ground 60 x 40 cm
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
84
www.art.com.gr
Ελευθερία, 2012
Freedom, 2012
κολάζ χαρακτικής, πενάκια και ξυλομπογιά 96 x 58 εκ.
etching kolaz, rapidograph, coloured pencils 96 x 58 cm
Συλλογή “Χρήστου Γιαννακού”
“Christos Giannakos” Collection
86
www.art.com.gr
Ανάταση, 2009
Κοπέλα με άσπρο σκούφο, 2009
οξυγραφία, μαλακό βερνίκι 51 x 21 εκ.
οξυγραφία, ακουατίντα, μαλακό βερνίκι 60 x 40 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Uplift, 2009
Girl in white cap, 2009
etching, aquatint, soft-ground 51 x 21 cm
etching,aquatint, soft-ground 60 x 40 cm
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
Princes, 2009
Χωρίς τίτλο, 2011 ▶
έγχρωμη οξυγραφία, μαλακό βερνίκι, ακουατίντα 59 x 39 εκ.
οξυγραφία, μαλακό βερνίκι 60 x 40 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Τεχνοχώρος”
Princes, 2009
No title, 2011
etching, aquatint, soft-ground 59 x 39 cm
etching, aquatint, soft-ground 60 x 40 cm
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
By the courtesy of “Technohoros” Gallery
88
89
www.art.com.gr
Αχιλλέας
Πιστωνησ Ο Αχιλλέας Πιστώνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980, το 2006 αποφοίτησε με άριστα από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας με καθηγητή τον Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη και τον Μαρτίνο Γαβαθά. Παρακολούθησε το εργαστήριο σκηνογραφίας του Γ. Ζιάκα. Πρόσφατη ατομική του έκθεση, το 2012, στην Γκαλερί “Φρυσίρα”.
Achilleas
Pistonis Achilleas Pistonis was born in Athens in 1980. In 2006 he graduated with honors from the School of Fine Arts of Athens under the professor T. Patraskidis and M.Gavathas. Also attended a workshop about set design by G. Ziakas. His latest one-man show has been done at “Frissiras” Gallery, in 2012.
90
www.art.com.gr Σε συνεχή επιρροή, 2011
Under constant influence, 2011
λάδι σε καμβά 130 x 230 εκ.
oil on canvas 130 x 230 cm By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
91
92
www.art.com.gr 93
◀ Άτιτλο, 2011
Untitled, 2011
Απολογία - χτίστες, 2010
Apology -builders, 2010
λάδι σε καμβά 170 x 120 εκ.
oil on canvas 170 x 120 cm
λάδι σε μουσαμά 190 x 140 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
oil on canvas 190 x 140 cm By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
Ιστορικό συνεργασίας, 2012
Collaboration history, 2012
μολύβι σε χαρτί 57 x 118 εκ.
pencil on pape 57 x 118 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
94
95
www.art.com.gr
Αναζητώντας την έμπνευση, 2012
Searching for inspiration, 2012
λάδι σε καμβά 100 x 70 εκ.
oil on canvas 100 x 70 cm By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
96
www.art.com.gr
Δημήτρης
ροκοσ
Ο Δημήτρης Ρόκος γεννήθηκε το 1980 στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής, μεταξοτυπίας και κινουμένου σχεδίου. Έχει κάνει δυο ατομικές εκθέσεις στην Αίθουσα Τέχνης “ Έκφραση” Γιάννα Γραμματοπούλου και “Fizz Gallery”. Έχει επίσης συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2002 είναι μέλος της Εταιρείας “ο Κορμοράνος” όπου ακόμα συμμετέχει σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητές της.
Dimitris
rokos Dimitris Rokos was born in 1980 in Athens. From 1998 to 2003, he studied painting at the Fine Art School of Athens with professor Zacharias Arvanitis. He has participated in various group exhibitions in Greece and abroad, while has realized two solo shows in “Ekfrasi” Gianna Grammatopoulou Art Space and in “Fizz Gallery” in Athens. He is a founding member and resident dj of “Kormoranos”, an event promoting agency based in Athens, and has participated in most of the company’s productions around Greece.
98
www.art.com.gr Το τσουνάμι, 2012
The tsunami, 2012
ξυλομπογιές σε χαρτί 38 x 48 εκ.
colourpensils on paper 38 x 48 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
Το σημάδι, 2011 ξυλομπογιές σε χαρτί 25 x 30 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
The marking, 2011 colourpensils on paper 25 x 30 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
100
www.art.com.gr 101
Τα υπέρ και τα κατά, 2012
Η τράπεζα, 2011
ξυλομπογιές σε χαρτί 16 x 14 εκ.
ξυλομπογιές σε χαρτί 15 x 14 εκ.
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
Pros and Cons, 2012
The bank, 2011
colourpensils on paper 16 x 14 cm
colourpensils on paper 15 x 14 cm
By the courtesy of “Fizz” Gallery
By the courtesy of “Fizz” Gallery
Παγωτούπολη, 2012 ξυλομπογιές σε χαρτί 24 x 30 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
Ice cream ville, 2012 colourpensils on paper 24 x 30 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
102
www.art.com.gr Venice Beach, 2011 ξυλομπογιές σε χαρτί 14,5 x 16 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Fizz”
Venice Beach, 2011 colourpensils on paper 14,5 x 16 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
103
Βασίλης
σελιμασ Ο Βασίλης Σελιμάς γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1983. Σπούδασε Ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Vassilis
selimas Vassilis Selimas was born in 1983 in Agrinio. He studied painting in the School of Fine Arts in Thessaloniki. He participated in exchibitions in Greece and abroad.
104
105
www.art.com.gr
σελίδα / page: 105
Μετανάστες, 2011 ακρυλικό σε καμβά 80 x 60 εκ. Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
Migrants, 2011 acrylic on canvas 80 x 60 cm By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
σελίδα / page: 108
Ταξίδι μ’ εκείνον, 2011 ακρυλικό σε καμβά 100 x 80 εκ. Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
Journey with him, 2011 acrylic on canvas 100 x 80 cm By the courtesy of “Thanassis Frissiras” Gallery
σελίδα / page: 109
Μόνος, 2011
She’s gone, 2011
ακρυλικό σε καμβά 100 x 80 εκ.
ακρυλικό σε καμβά 80 x 80 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Θανάσης Φρυσίρας”
Αlone, 2011
She’s gone, 2011
acrylic on canvas 100 x 80 cm
acrylic on canvas 80 x 80 cm
By the courtesy of
By the courtesy of
“Thanassis Frissiras” Gallery
“Thanassis Frissiras” Gallery
106
107
www.art.com.gr
108
109
www.art.com.gr
Νίκος
Σισκοσ Ο Νίκος Σίσκος γεννήθηκε το 1977 στο Βόλο. Από το 2001 έως το 2006 σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών τεχνών της Αθήνας ζωγραφική με καθηγητές τον Δ. Σακελλίωνα και τον Γ. Καζάζη. Το 2007 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, ενώ η πρώτη του ατομική έκθεση πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2007, στην Αίθουσα Τέχνης «Έκφραση». Επίσης, πήρε μέρος στη διεθνή έκθεση τέχνης Contemporary Istanbul, 2007. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Nikos
Siskos Nikos Siskos was born in 1977 in Volos. From 2001 to 2006, he studied painting at the Athens School of Fine Arts under Dimitris Sakellion and George Kazazis. In 2007, he received an award from the Academy of Athens. He has taken part in many group exhibitions, and his first personal exhibition was held in November 2007 at the “Ekfrasi” Gallery. He also took part in the international Contemporary Istanbul 2007 art exhibition. He lives and works in Athens.
110
111
www.art.com.gr
σελίδα / page: 111
Ναυαγοσώστης, 2011 ακρυλικό σε καμβά 82 x 81,5 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Lifeguard, 2011 acrylic oil on canvas 82 x 81,5 cm Artist’s collection
Αστεράκι, 2010
Αθωότητα, 2010
ακρυλικό σε καμβά 61 x 81,5 εκ.
ακρυλικό σε καμβά 69 x 57,5 εκ.
Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “ Έκφραση”
Συλλογή καλλιτέχνη
Little star, 2010
Innocence, 2010
acrylic oil on canvas 61 x 81,5 cm
acrylic oil on canvas 69 x 57,5 cm
By the courtesy of “Ekfrasi” Gallery
Artist’s collection
112
www.art.com.gr Χαμένος, 2010 ακρυλικό σε καμβά 62,5 x 95,5 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Lost, 2010 acrylic on camvas 62,5 x 95,5 cm Artist’s collection
113
Alien Shakespeare & φίλοι, 2010
Alien Shakespeare & friends, 2010
ακρυλικό σε καμβά 89 x 73 εκ.
acrylic oil on canvas 89 x 73 cm
Συλλογή καλλιτέχνη
Artist’s collection
114
115
www.art.com.gr
Προσευχή για την Ιαπωνία, 2011 ακρυλικό σε καμβά 88 x 60 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Prayer for Japan, 2011 acrylic oil on canvas 88 x 60 cm Artist’s collection
116
www.art.com.gr Εικονική πραγματικότητα, 2011 ακρυλικό σε καμβά 98 x 73 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Virtual reality, 2011 acrylic oil on canvas 98 x 73 cm Artist’s collection
117
Μάτια φιδιού, 2009 ακρυλικό σε καμβά 114 x 73,5 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
Snake eyes, 2009 acrylic oil on canvas 114 x 73,5 cm Artist’s collection
118
www.art.com.gr 119
Το μυστικό της αιώνιας ζωής, 2012
Safe from harm, 2010
ακρυλικό σε καμβά 86 x 65 εκ.
ακρυλικό σε καμβά 93,5x70 εκ.
Συλλογή καλλιτέχνη
Συλλογή καλλιτέχνη
The secret of eternal life, 2012
Safe from harm, 2010
acrylic oil on canvas 86 x 65 cm
acrylic oil on canvas 93,5x70 cm
Artist’s collection
Artist’s collection
Αντώνης
σμυρνιοσ
Anthony
smyrnios
Ο Σμυρνιός Αντώνης γεννήθηκε στην Πτολεμαΐδα Κοζάνης την 27-9-1977.
Antonis Smyrnios was born in Ptolemaida, Kozani, on 27 September 1977.
Σπούδασε ζωγραφική στο νεοϊδρυθέν Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στο 1ο Εργαστήριο Ζωγραφικής με δάσκαλο τον Γιάννη Ζιώγα, αποφοιτώντας με βαθμό άριστα, το 2011. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του παρακολούθησε επίσης μαθήματα γλυπτικής, χαρακτικής, φωτογραφίας, βίντεο και ψηφιδωτού.
He studied painting in the newly -established Department of Visual and Applied Arts of the University of Western Macedonia - more specifically at the Painting Studio, with Yannis Ziogas as his teacher, from which he graduated with a first-class degree in 2011. During his studies, he also attended courses in sculpture, engraving, photography, video, and mosaic.
Έργα του ανήκουν σε αρκετές ιδιωτικές συλλογές, τα οποία έχουν αποκτηθεί από τις ατομικές εκθέσεις του και τις ομαδικές του συμμετοχές.
Many of his arworks belong to private collections having been bought from his personal exhibitions and his participation in group - shows.
120
www.art.com.gr 121
Espolio, 2012
Espolio, 2012
αυγοτέμπερα σε καμβά 100 x 100 εκ.
egg and tempera on canvas 100 x 100 cm
Ευγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Καπλανών 5”
By the courtesy of “Kaplanon 5” Gallery
Ανήσυχο όνειρο, 2011 αυγοτέμπερα σε καμβά 100 x 120 εκ. Συλλογή Γιώργου Μαντζαβίνου
Unquiet dream, 2011 egg and tempera on canvas 100 x 120 cm Giorgos Mantzavinos’ Collection
122
www.art.com.gr Εποχή των παχιών αγελάδων, 2011 αυγοτέμπερα σε καμβά 80 x 120 εκ. Συλλογή Γιώργου Μαντζαβίνου
Years of the fat kine, 2011 egg and tempera on canvas 80 x 120 cm Giorgos Mantzavinos’ Collection
123
Πολύφημη, 2012 αυγοτέμπερα σε καμβά 100 x 100 εκ. Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Καπλανών 5”
Polypheme, 2012 egg and tempera on canvas 100 x 100 cm By the courtesy of the “Kaplanon 5” Gallery
124
www.art.com.gr Άσπιλη, 2012 αυγοτέμπερα σε καμβά και φύλλο χρύσου 100 x 120 εκ. Eυγενική παραχώρηση της Γκαλερί “Καπλανών 5”
Immaculate, 2012 egg and tempera on canvas and gold leaf 100 x 120 cm By the courtesy of the “Kaplanon 5” Gallery
125
Δημήτρης
ταταρησ
Dimitris
tataris
Γεννήθηκε το 1975 στην Κρήτη.
Born in 1975 in Crete.
Σπούδασε ζωγραφική στην Α.Σ.Κ.Τ. (1994-2001) με καθηγητή το Δ. Μυταρά και χαρακτική (1996-1999) με καθηγητή τον Γ. Μήλιο. Το 2002 με υποτροφία του ΙΚΥ, παρακολούθησε μαθήματα του κύκλου BA Hons Fine Arts στο Middlesex University στο Λονδίνο.
Studied painting at the Athens School of Fine Arts (1994 - 2001) with Dimitris Mytaras as his professor, and engraving (1996 - 1999) under Giorgos Milios. In 2002, with a state scholarship, he attended the BA Hons in Fine Arts course at Middlesex University, London.
Έχει πραγματοποιήσει 2 ατομικές εκθέσεις (K-art 2008 & 2011).
He has held two personal exhibitions (K-art 2008 and 2011).
Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό μεταξύ των οποίων στο National Museum of Fine Arts στη Μάλτα, στο Museum of Arts στο Cluj της Ρουμανίας, στη Galerie Bonneau-Samames στη Μασσαλία, στη Γκαλερί 50-1 στην Κύπρο, στο Μουσείο Φρυσίρα, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη.
He has taken part in many group exhibitions in Greece and abroad , including those at the National Museum of Fine Arts in Malta, the Museum of Arts at Cluj, Romania, the Galerie BonneauSamames in Marseille, the 50-1 Gallery, Cyprus, the Frissiras Museum, the Ileana Tounta Centre for Contemporary Art, and the Zoumboulakis Gallery.
Διδάσκει σχέδιο στη Σχολή ΑΚΤΟ και έχει δουλέψει ως σκηνογράφος σε θεατρικές παραστάσεις. Έργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
He teaches drawing at the AKTO School and has worked as a set designer for the theatre. His works are to be found in many private collections. He lives and works in Athens.
126
www.art.com.gr
σελίδα / page: 127
2011 πένα σε χαρτί 85 x 60 εκ. Συλλογή καλλιτέχνη
2011 pen on paper 85 x 60 cm Artist’s collection
2010 πένα σε χαρτί 120 x 80 εκ. Συλλογή “Χρήστου Χριστοφή”
2010 pen on paper 120 x 80 cm “Christos Christofis” Collection
128
129
www.art.com.gr
2011 πένα σε χαρτί 87 x 60 εκ. Συλλογή “Κυριάκου Τσιφλάκου”
2011 pen on paper 87 x 60 cm “Kyriakos Tsiflakos” Collection
130
131
www.art.com.gr
Θεός, 2011
God, 2011
μολύβια και λάδι σε χαρτί 87 x 60 εκ.
pencils and oil on paper 87 x 60 cm
Συλλογή “Θωμά Λιακουνάκου”
“Thomas Liakounakos” Collection
132
www.art.com.gr 133
Σιγά σιγά, 2008
Slowly Slowly, 2008
μολύβια σε χαρτί 135 x 160 εκ.
pencils on paper 135 x 160 cm
Συλλογή “Φάνη Μουστακάτου”
“Fanis Moustakatos” Collection
Κώστας
τσιρωνησ Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. (1991-6) παρακολουθώντας το Εργαστήριο του Δημοσθένη Κοκκινίδη. Κατά την διάρκεια των σπουδών του έλαβε υποτροφία από το Ι.Κ.Υ. (1994-5). Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις (2001, 2010) στις Αίθουσες Τέχνης «Έκφραση» και «Fizz» της Αθήνας και έχει λάβει μέρος, με έργα του, σε περισσότερες από 15 ομαδικές εκθέσεις, σε Μουσεία, Πολιτιστικά Κέντρα και Ιδρύματα στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη, στην Ελευσίνα, στην Κρήτη κ.α.
Kostas
tsironis Studied at the Athens School of Fine Arts (1991-6), where he attended the studio of Dimosthenis Kokkinidis. He then was awarded a state scholarship to continue with his postgraduate studies. He has held two personal exhibitions (2001, 2010) at the Ekfrasi and Fizz galleries, and has taken part with his works in at least 15 group exhibitions in museums, cultural centres, and institutions in Athens, Thessaloniki, Elefsina, Crete, etc.
134
135
www.art.com.gr
σελίδα / page: 135
Άτιτλο παστέλ και λάδι σε καμβά 170 x 150 εκ. Συλλογή “Ιωάννη Αργυρόπουλου”
Untitled pastel and oil on canvas 170 x 150 cm “John Argyropoulos” Collection
Άτιτλο πολυεστέρας 110 x 50 x 54 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκάλερι “Fizz”
Untitled polyester 110 x 50 x 54 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
136
www.art.com.gr Άτιτλο πολυεστέρας 180 x 80 x 52 εκ. Συλλογή “Αθανασίου Βιλδιρίδη”
Untitled polyester 180 x 80 x 52 cm “Athanassios Vildiridis” Collection
137
Άτιτλο κερί 95 x 50 x 70 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκάλερι “Fizz”
Untitled wax 95 x 50 x 70 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
138
www.art.com.gr Άτιτλο κερί 198 x 136 εκ. Ευγενική παραχώρηση της Γκάλερι “Fizz”
Untitled wax 198 x 136 cm By the courtesy of “Fizz” Gallery
139
140
www.art.com.gr 141
Άτιτλο
Untitled
λάδι και παστελ σε καμβά 170 x 150 εκ.
oil and pastel on canvas 170 x 150 cm
Συλλογή “Πόλυς Κολιαλή”
“Poly Kolialis” Collection
“VER-LUST” Απώλεια Πόθου
“VER-LUST” Loss of Desire
λάδι και παστέλ σε καμβά 180 x 140 εκ.
oil and pastel on canvas 180 x 140 cm
Συλλογή “Μουσείο Βορρέ”
“Vorres Museum” Collection
142
143
www.art.com.gr
www.art.com.gr
Ανδρος 2012 Andros
145
Ιδρύμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως Petros and Marika Kydoniefs Foundation Χώρα Άνδρου / CHORA ANDROS ISBN: 978 960 7597 63 2
Τ: +30 22 820 24 598 / email: Kydoniefs@hol.gr
146