ΑΛΕΞΗΣ ΒΕΡΟΥΚΑΣ _ΕΡΓΑ 1992-2012

Alexis Veroucas works 1992-2012

S Y RO S C UL T UR E 20 1 2

Alexis Veroucas

www.art.com.gr

Αλέξης Βερούκας

Alexis Veroucas works 1992-2012

S Y RO S C U LT U R E 2 0 1 2

www.art.com.gr

Αλέξης Βερούκας έργα 1992-2012

Σ Υ Ρ ΟΣ Π ΟΛ Ι Τ Ι Σ Μ ΟΣ 2 0 1 2

contents

12

Maro Douka

ingenious yet compassionate 16

works

30

Dimitris Τ. Analis

the interior places of Veroucas 34

Alecos Fassianos

for Alexis 48

Takis Mavrotas

an internal, erotic wandering around the contemporary cities 52

Athina Schina

in arte veritas 114

Iris Kritikou

Zweisamkeit 136

Alexandros Kosmatopoulos

Salome’s dance 184

list of plates

196

biographical note

204

bibliography

212

Alexis Veroucas

a visit to Pierre Soulages 216

acknowledgements

www.art.com.gr

περιεχόμενα 8

Μάρω Δούκα

επινοητής αλλά και συμπάσχων 17

έργα

30

Δημήτρης T. Άναλις

εσωτερικοί τόποι του Βερούκα 34

Αλέκος Φασιανός

για τον Αλέξη 47

Τάκης Μαυρωτάς

μια εσωτερική και ερωτική περιπλάνηση στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις 51

Αθηνά Σχινά

in arte veritas 108

Ίρις Κρητικού

Zweisamkeit 132

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος

ο χορός της Σαλώμης 185

κατάλογος έργων

192

βιογραφικό σημείωμα

200

βιβλιογραφία

208

Αλέξης Βερούκας

μετά απο μια επίσκεψη στον Pierre Soulages 216

ευχαριστίες

επινοητής αλλά και συμπάσχων

Μάρω Δούκα

Πρώτα γνώρισα τον ζωγράφο. Λίγο αργότερα γνώρισα τον άνθρωπο. Ώσπου από πίνακα σε πίνακα, με τη συγκίνηση να ανοίγει αργά και σταθερά τον δρόμο προς την κατανόηση, ο καλλιτέχνης και ο άνθρωπος συμπλέοντας έγιναν ο συνομιλητής μου ζωγράφος Βερούκας και ο ακριβός φίλος μου Αλέξης. Δεν είμαι ειδική, είμαι όμως σε θέση, ελπίζω, να συναισθανθώ τη μακρόχρονη διαλογική σχέση του με το αστικό τοπίο, καθώς συμπλέκεται ποιητικά με τη μνήμη, και να εκτιμήσω την εικοσαετή τριβή του με το σώμα, καθώς διεκδικεί γυμνό τη βιωματική εμβολή του στον χώρο και τη σύμπραξη στο πάθος.

«Laurion, 1992». Φαιό, βιομηχανικό τοπίο. Στο βάθος φαραωνικά τα κτίσματα. Ο ουρανός ελάχιστος. Η γη σαν άρρωστη: πατημένη, λερωμένη, μωλωπισμένη. Κι ένα κουρεμένο, ολόγυμνο αγόρι τοποθετημένο, σαν ναυαγός δαρμένο, κατάχαμα. Τι είναι αυτό που το παιδεύει στους αστραγάλους; Σκοινί αιχμαλωσίας; Ησυχία και εγκατάλειψη. Δεν υπάρχει ο ήλιος. Κι όμως θα πρέπει το ιστορημένο χώμα να είναι καυτό. Και όσο προσέχεις, λες κι έχει αρχίσει από ώρα να αποβάλλει, διασπείροντας εδώ κι εκεί, το αρχαίο μετάλλευμα. Ώσπου θα έρθει η στιγμή που ο πυρακτωμένος τόπος, βουτώντας κάθετα στον χρόνο, θα ενσαρκωθεί στο υποταγμένο, αλλά με την περισυλλογή του σκεπτόμενου, αγόρι. Ή και αντίστροφα. Ο πρώτος δικός μου πίνακας-κλειδί.

«Le reveil, 1993-94, (Το ξύπνημα) ». Έξω από το παράθυρο σκοτάδι. Με επιμονή στα πλακάκια του τοίχου επιχειρείται η ρεαλιστική απεικόνιση ενός συνηθισμένου λουτρού. Μοναδική ένδειξη ανθρώπινης παρουσίας τα βαζάκια με τις γυναικείες κρέμες στην εταζέρα του θολωμένου καθρέφτη. Έπειτα; Το μάτι ξυπνά και γίνεται βλέμμα. Και βλέμμα εδώ δεν θα μπορούσε να σημαίνει παρά τη συνομιλία με την απουσία. Τα αντικείμενα φωτίζονται και θυμούνται. Οι γραμμές διαθλώνται. Το γαλάζιο αφήνεται στις πένθιμες εκδοχές του. Ανάμεσα από τις φθαρμένες γρίλιες του παραθύρου, αν επιμείνεις, θα διακρίνεις το περίγραμμα ενός κτίσματος, όπου κι εκεί θα υπάρχει ένα άλλο συνηθισμένο λουτρό με ένα άλλο «ξύπνημα» επίσης. Ο δεύτερος δικός μου πίνακας-κλειδί. «Οδός Σταδίου, Κυριακή, 1995-96». Σαν ταξιδιωτικό δελτάριο μνήμης υπό την σκέπη ενός επίμονου, δεσποτικά λυτρωτικού, θαλασσί. Η πηχτή γαλάζια επίστρωση του οδοστρώματος. Με τα πεντακάθαρα «καλά» της η πολύφερνη οδός Σταδίου. Έπειτα: οι τονισμοί του απορροφητικού λευκού και οι κλιμακώσεις του αφηγηματικού μαύρου. Ο ουρανός απαθής, αλλά και συνεκτικός και προστατευτικός, προς την αναπόφευκτη συνένωσή του με μια ακαθόριστη εστία φωτός. Εκατέρωθεν παραταγμένα με ιστοριογραφική διάθεση τα κτίσματα. Ποιοι και πότε τα έκτισαν; Για ποιες ανάγκες; Από ποιους κατοικούνται; Κι όπως η ερημιά αυτοαναλύεται αθόρυβα, κάτω αριστερά, μοναδικό σημάδι ζωής,

www.art.com.gr

9

10 ένα νεαρό ζευγάρι στο ημίφως αγκαλιασμένο. Το επικαλυμμένο λευκό στο μπράτσο της ερωτευμένης γυναίκας. Ο τρίτος δικός μου πίνακας-κλειδί. «Άνδρας που ξεσκεπάζει μια γυναίκα που ονειρεύεται, 2011». Η κάθοδος-έφοδος του αρσενικού από το μαύρο, το χαοτικό, το ανεξιχνίαστο, προς το ερμητικά αύταρκες, αν και ανάσκελα γυμνό, θηλυκό σώμα. Η σισύφεια αιώρηση του εκδιωγμένου από το περιβόλι της αμεριμνησίας; Ο αδυσώπητος άνδρας-κτήτορας καθώς ακροβατεί λαβωμένος επάνω από τη συντετριμμένη αλλά αλώβητη γυναίκα-κτήμα; Ή μήπως η χορευτική πάλη του άλλου μισού καθώς διεκδικεί βίαια το πλατωνικό του ολόκληρο μέσα από επώδυνα φροϋδικά περάσματα; Τα σώματα ανάστατα, εκτεθειμένα, αμετανόητα. Με το άχρονο σφρίγος της νεότητας που δεν υποχωρεί, με την ένθεη μανία του ορμέμφυτου που διεκδικεί, με τη βακχική αδηφαγία του πένθους που δεν ησυχάζει. Ο τέταρτος δικός μου πίνακας-κλειδί από την πρόσφατη, υψηλής αφηγηματικής πλαστικότητας, «ποιητική» συγκομιδή του Αλέξη. Σοδειά που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως η ρωμαλέα τελετουργική αναπαράσταση της έκστασης στη ζωφόρο του αρχέγονου πάθους. Προσπαθώντας να πιάσω την άκρη του νήματος στην αφήγηση του Αλέξη Βερούκα. Και αφηγούμαι στη ζωγραφική, για μένα την πεζογράφο, δεν θα μπορούσε να σημαίνει παρά την αβεβαιότητα του χρώματος που καλείται να υποστηρίξει τη γραμμή και την αγωνία της γραμμής που καλείται να επιβάλει τους όρους της στο χρώμα. Γραμμή και χρώμα στην υπηρεσία ενός αεικίνητου φιλάνθρωπου βλέμματος ακατάπαυστα τροφοδοτούμενου από το συναίσθημα που καλείται κι αυτό με τη σειρά του να συνομιλήσει εριστικά με την ταξιθέτρια λογική. Η νηφαλιότητα του τοπίου που ακυρώνει τη φθορά, ο οξύς πόνος του σώματος που αποστρέφεται την ωραιοπάθεια, η αδιαλλαξία της ανάγκης που ματαιώνει τον συμβιβασμό, η επιμονή του χώρου που αντιστέκεται στη μακαριότητα. Από τη μια περίοδο στην άλλη, εδώ και είκοσι χρόνια, με τις αισθήσεις του στον τροχό, από το ένα ταξίδι στο επόμενο, από το έξω και από το ψηλά προς το πλησίον και το ένδον, αμφίδρομα, πάντα με τις ίδιες πολυμήχανες εμμονές του ο Αλέξης Βερούκας αλλά και πάντα πολιορκητής –εκπορθητής ανικανοποίητος– των ορίων του. Μάιος 2012

Λαύριο, 1992 (λεπτoμέρεια)

Laurion, 1992 (detail)

www.art.com.gr

ingenious yet compassionate

Maro Douka

First I met the painter. Shortly after, I came to know the person.

From one painting to the next, emotion slowly and gradually opened the way to understanding, the artist and the person navigating together became my interlocutor, painter Veroucas and dear friend Alexis. Although not an expert, I hope I am in a position to comprehend his long-standing discursive relationship with the urban landscape that poetically interweaves with memory just as I can appreciate his 20-year history of pictorial friction with the human body – as the nude reclaims its visceral ramming of space in collaboration with passion.

“Laurion, 1992”. Grey industrial landscape. Pharaonic buildings in the background. Scarcely any sky. Ailing earth – tromped on, filthy, bruised. A closely-cropped, stark-naked boy left like a castaway, lying beaten on the ground. What shackles his ankles? A captor’s rope?

Silence and abandon. There is no sun – although saturated with history the ground here must be burning. The closer one looks, the more it seems that the earth has been exuding archaic ore for some time already, scattering it here and there. Until the moment arrives when the incandescent place, by plunging vertically into time, will be incarnated in the docile boy who has the concentration of a thinker. Or maybe it’s the other way around. My first key painting.

“Le Reveil” (Waking up), 1993-94”. Darkness outside the window.

Insisting on the wall tiles for a realistic rendering of an ordinary bathroom. The only hint of human presence is the women’s beauty creams on the glass shelf below the misted-up mirror. And after?

The eye awakens and becomes a gaze. And here gaze means no less than a conversation with absence. Objects are lightened and remember. Lines are refracted. Azure abandons itself to doleful impressions. Between the shabby grey slats of the blind, if you look hard enough, you can discern the outline of a building where there might be another ordinary bathroom with its own “Waking Up”.

My second key painting.

“Sunday, Stadiou Street, 1995-96”. Like a traveller’s postcard souvenir below the awning of an obstinate and overbearingly redemptive blue. The dense azure covering the pavement of richly-endowed Stadiou Street, donning its spotless Sunday best. Further on, the accents of absorbent white and distensions of narrative black.

Sky impassive but cohesive and protective, inevitably converging with an indistinct source of light. Street flanked by historiographically inclined edifices. Who built them and when?

For what purpose? Who inhabits these dwellings? Just as desolation analyzes itself, down on the left a solitary trace of life – a young couple embracing in the penumbra. The shadowed white arm of the amorous woman. My third key painting.

“Man uncovering a woman dreaming, 2011”. The descent-attack of the male from the dark, chaotic and inscrutable, towards the sealed self-sufficiency of the female body, even while naked and prone.

www.art.com.gr

13

14 Sisyphean suspension of the one banished from the garden of insouciance? The inexorable male proprietor, wounded, teetering over the woman-property, broken but unharmed? Or perhaps the dance-like struggle of the other half fiercely vindicates as such the Platonic whole via painful Freudian pathways? Bodies in uproar, exposed, unrepentant. With the timeless vigor of youth that does not retreat, the divinely inspired mania of impulse stakes its claim, the bacchanal gluttony of inconsolable grief. My fourth key painting, chosen from his recent works, all of a high narrative plasticity; Alexis’ “poetic” harvest. A yield that could be seen as the robust ritual representation of ecstasies on the frieze of primeval passion.

Trying to grasp the end of the thread of Alexis Veroucas’ narration.

As a writer, for me to relate via painting can only signify the incertitude of color, summoned to support the line whose anxiety is to impose its terms on color. Line and color in the service of a perpetually moving humanistic gaze, fuelled by sensation that is then called to converse combatively with orderly logic. The serenity of the landscape that nullifies deterioration, the acute pain of the body that spurns vanity, the intransigence of necessity’s law that cancels compromise, the persistence of the space that resists beatitude. From one period to the other for over twenty years now, grinding his senses, from one journey to the next, from outside and above to close-up and inside, in both directions, always with his selfsame ingenious fixations, Alexis Veroucas is forever the besieger and insatiable conqueror of his own boundaries.

May 2012

english translation by Andrea Schroth

Οδός Σταδίου, Κυριακή, 1995-1996 (λεπτoμέρεια)

Stadiou street, Sunday, 1995-1996 (detail)

www.art.com.gr

works

έργα www.art.com.gr

18

1 χωρίς τίτλο

1 untitled

1991-1992

1991-1992

www.art.com.gr

20

2 επιβίβαση για την Κέα

2 embarquement pour Kea

1994

1994

www.art.com.gr

22

3 γέφυρα στο Λαύριο

3 bridge in Lavrion

1996

1996

www.art.com.gr

24

4 Λαύριο

4 Laurion

1992

1992

www.art.com.gr

5 Πειραιάς

5 Piraeus

1994

1994

www.art.com.gr

6 Πειραιάς 17:00

6 Piraeus 17:00

1993

1993

from left: Irini Iliopoulou, Edouard Sacaillan, Anna Maria Tsakali, Kostas Markopoulos, Marina Lambraki-Plaka, Kostas Daoulas, Kelly Mendrinou, Alexis Veroucas

www.art.com.gr από αριστερά: Ειρήνη Ηλιοπούλου, Εδουάρδος Σακαγιάν, Άννα Μαρία Τσακάλη, Κώστας Μαρκόπουλος, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Κώστας Νταούλας, Κέλυ Μενδρινού, Αλέξης Βερούκας

εσωτερικοί τόποι του Βερούκα

the interior places of Veroucas

Δημήτρης T. Άναλις

Dimitris Τ. Analis

Ο Βερούκας ανήκει στην νεότερη γενιά των Eλλήνων ζωγράφων, αυτή που είδε τα σύνορα των στυλ να καταργούνται μαζί μ’ αυτά των ευρωπαϊκών κρατών. Έχοντας δοκιμαστεί με τον Τσαρούχη, τον Γκίκα, τον Γουναρόπουλο, τον Γαΐτη, τον Τσίγκο και τον Φασιανό, η ελληνική ζωγραφική απελευθέρωσε τους νέους ζωγράφους από το σύμπλεγμα του φολκλόρ, του «τοπικού και εθνικού», ή από την βιασμένη ιδιαιτερότητα, που βάραιναν πάνω στη δημιουργικότητά τους και περιόριζαν τους ορίζοντες μέσα σ’ ένα πνεύμα σoβινισμού ή ληγμένης επανάστασης. Λίγοι είναι οι νέοι καλλιτέχνες που τολμούν να πειραματιστούν πέρα από τα καθιερωμένα κάθε φορά όταν ζωγραφίζουν ένα πρόσωπο, ένα σώμα, ένα τοπίο και να αναζητήσουν μια σχέση κι ένα νόημα. Κι αν σήμερα το μη ανθρώπινο, το άμορφο ή το γελοίο χαίρουν τόσο μεγάλης εκτίμησης, δεν είναι αυτό δείγμα υπερβάλλοντος ναρκισσισμού και επιβεβαίωσης μιας χειρονομίας εντυπωσιακής όσο και αδιάφορης τελικά; Στον Βερούκα, εκεί που η ανθρώπινη μορφή δεν είναι παρούσα είναι λανθάνουσα. Έχουμε την αίσθηση της ανθρώπινης ύπαρξης ακόμη και στα τοπία. Κουβαλάει, επίσης, με μια κίνηση του χρωστήρα ώριμη, σίγουρη, ένα ολόκληρο πανόραμα αυτής της ιδιαίτερης ευαισθησίας που δημιουργεί το ελληνικό φως. Ζωγράφος του χρώματος, έμαθε πολύ γρήγορα να ελέγχει το χρώμα και τη φόρμα με τον Φασιανό και τις λεπτές αποχρώσεις του καθημερινού φωτός με τον Λεονάρντο Κρεμονίνι, τον δάσκαλό του στην École des Beaux-Arts του Παρισιού. Δουλεύοντας με τις διαφορετικές αποχρώσεις καταφέρνει να δώσει στις πόλεις και τα τοπία του μια έντονη βαθύτητα, τέτοια που έχουμε μάθει να αναζητούμε κυρίως στις νεκρές φύσεις. Κι εκεί είναι, μου φαίνεται, που έρχεται πιο κοντά στη δική του προσωπική αλήθεια. Μάρτιος 1994

Veroucas belongs to the younger generation of Greek painters, those who witnessed the abolition of the frontiers of styles along with those of the European states. Having proved itself with Tsarouchis, Ghika, Gounaro, Gaitis, Tsingos and Fassianos, Greek painting liberated younger artists from the complex of folklore, the “local and national” or the forced peculiarity which stifled their creativity and limited their horizons to a spirit of chauvinism or obsolete revolution.

Few young artists are bold enough to venture beyond the fashionable when painting a face, a body or a landscape and seek some relation, some meaning. And if today the inhuman, the amorphous or the derisory are so universally accepted, isn’t this a sign of excessive narcissism and a confirmation of a gesture at once boisterous and uninteresting?

In Veroucas, where the human figure is not present it is latent; one senses the human presence even in his landscapes.

Yet his brush stroke, mature and confident, conveys also a whole panorama of that special sensibility offered by the Greek light. A colourist, Veroucas soon learned from Fassianos how to master form and colour, and from Cremonini, his teacher at the École des Beaux-Arts in Paris, how to handle the subtleties of everyday light. When he manipulates his ranges of colour, it is in order to provide his outdoor scenes and his landscapes with the intense profundity one normally expects to find in a still life. And that’s where it seems to me that he gets closest to his own personal truth.

March 1994 english translation by Tony Moser

www.art.com.gr

31

34

with Stefanos Daskalakis in Auvers sur Oise, 1992

με τον Στέφανο Δασκαλάκη στο Auvers sur Oise, 1992

www.art.com.gr

35

36

για τον Αλέξη

for Alexis

Αλέκος Φασιανός

Alecos Fassianos

Ο Αλέξης Βερούκας παρατηρητής της πραγματικότητας, ερευνητής της φύσεως. Μόνον έτσι όμως ο καλλιτέχνης κοιτάζει το αντικείμενό του, σχεδόν από κοντά, μπορεί να επαληθεύσει τη μνήμη του. Γιατί πολλοί ζωγράφοι ζωγραφίζουν από τη φύση ή σχεδιάζουν για πολλά χρόνια στις σχολές, χωρίς να κατανοήσουν ποτέ αυτό που βλέπουν, γιατί μάλλον ήσαν αντιγραφείς της φύσης. Η μελέτη της πραγματικότητας είναι ακριβώς για να κατανοήσει ο καλλιτέχνης τη διάρθρωση του φυσικού. Είτε είναι άνθρωπος, ζώο, φυτό, ψάρι. Έτσι μπορεί μετά από τη μελέτη να αποτυπώσει στη μνήμη του το αληθινό. Εμένα μου αρέσει η ζωγραφική του, γιατί ακριβώς έχει αυτή την αναζήτηση της αλήθειας. Η αλήθεια είναι το φως, γιατί λάμπει και όλα φαίνονται. Στη ζωγραφική όλα πρέπει να φαίνονται, να μην κρύβονται μέσα σε τεχνικές που εξαπατούν. Μ’ αρέσει επίσης που ο Αλέξης ζωγραφίζει πρόσωπα αγαπημένα, αυτά που ζει. Κι εγώ, ακόμη και τώρα, ζωγραφίζω το κομοδινάκι που χρόνια με συντρόφευε δίπλα στο κρεβάτι μου με τη λάμπα. Ποτέ δεν μπορώ να ζωγραφίσω κάτι που δεν το έζησα. Παρίσι, 1994

Alexis Veroucas is an observer of reality, a student of nature. It is only when an artist looks at his subject up close that he can confirm his memory. For many painters paint from nature or spend years drawing in schools without understanding what they see, probably because they are copiers of nature. The study of reality is meant to help the artist understand the makeup of the natural, be it a person, an animal, a plant or a fish. This is how, having studied the authentic, he can store it in his memory. I like his painting exactly because it has this quest for truth. The truth is light, because it shines and makes everything visible.

In painting everything must be visible, not hidden behind techniques which deceive you. I also like the fact that Alexis paints the people dear to him, the ones he knows.

I, too, even now, paint the little side table with the lamp that has been next to my bed for years. I can never paint something I have not experienced.

Paris, 1994

english translation by Tony Moser

www.art.com.gr

35

36

7 le reveil (το ξύπνημα)

7 le reveil (waking up)

1993-1994

1993-1994

www.art.com.gr

www.art.com.gr

8 oδός Σταδίου, Κυριακή

8 Stadiou street, Sunday

1995-1996

1995-1996

www.art.com.gr

41

9 σταθμός Λαρίσης

9 Athens railway station

1999

1999

www.art.com.gr

10 Ομόνοια

10 Omonoia square

1999

1999

at Zafos Xagoraris’ studio, Athens 1996

www.art.com.gr στο εργαστήριο του Ζάφου Ξαγοράρη, Αθήνα 1996

Τάκης Μαυρωτάς

μια εσωτερική και ερωτική περιπλάνηση στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις Το ταξίδι του Βερούκα στον κόσμο των εικόνων συμπορεύεται με τη ζωγραφική του δράση ως προς την ερμηνεία της βαθύτερης ανάγκης του ανθρώπου για την ανακάλυψη και τη γνώση του κόσμου μας. «Η ποίηση και τα ταξίδια είναι τα μόνα πράγματα που αξίζουν στον κόσμο μας», λέει ο Κάρολος Μπωντλαίρ, και ο νέος ζωγράφος από την αρχή της καλλιτεχνικής του περιπέτειας θαρρείς ότι επιχειρεί να βιώσει αυτή την άρρηκτη σχέση. Το βλέμμα του, διεισδυτικό και επίμονο, εστιάζει στις πυκνοκατοικημένες περιοχές των σύγχρονων μεγαλουπόλεων επιχειρώντας να τονίσει την ιδιαιτερότητά τους μέσα από το χάος της σύγχρονης οικοδόμησης και την εισβολή του τεχνολογικού πολιτισμού. Η γαλήνη, που σπανίζει στις πολιτείες, αποδίδεται με έμφαση στις ζωγραφικές του εικόνες. Ο πόνος και η βία, η δυστυχία και η ευτυχία, κρυμμένες πίσω από τους τοίχους των κτιρίων, αφήνουν την αίσθηση της ζωής του ενός δίπλα στον άλλον σαν να είναι η καθοριστική μοίρα του σύγχρονου ανθρώπου. Έτσι, το σχέδιο, ο ρυθμός, το χρώμα και η αρμονία αφομοιώνονται από τον δημιουργό, με στόχο να κερδίσουν την αλήθεια της προσωπικής του έκφρασης και όχι για να ξεπεράσουν τη δυσκολία της αναπαράστασης. Έργα όπου το χρώμα και το φως, η σχεδιαστική οξύτητα και η πλαστική δύναμη της σύνθεσης δίνουν το προβάδισμα σ’ αυτήν την ίδια τη ζωγραφική πράξη, για να γίνει ο σιωπηλός αφηγητής της ποιητικής του εξομολόγησης. [...] Η ιστορία των πόλεων στις ανεπίσημες σελίδες της γράφεται από τις μικρές ατομικές, σημαντικές ή ασήμαντες, προσωπικές ιστορίες, που άλλες διατηρεί σαν μύθους και άλλες χάνονται στο πέρασμα του χρόνου. Τις εικόνες των τοπίων της πόλης διαδέχονται στο έργο του ερωτικές σκηνές κάποιων εφήβων σε κερκίδες γηπέδου ή μπροστά σ’ ένα οίκο ανοχής να περιμένουν στην ουρά, εντείνοντας την ατομική παρουσία στο ατέρμονο ταξίδι των επιθυμιών. «Η ζωγραφική», λέει ο δάσκαλος του Βερούκα, Λεονάρντο Κρεμονίνι, «έχει κάτι από την ερωτική πράξη, γιατί κάνω έρωτα σημαίνει αισθάνομαι με τη μέγιστη ένταση τον εαυτό μου και τον άλλον.» Ο έρωτας όμως έχει επίσης αυστηρή δομή όταν είναι κάτι παραπάνω από παιχνίδι. Η καθαρή, ή αμιγής ευχαρίστηση, χωρίς το αντίθετό της, την αυστηρότητα, την αμφισβήτηση και αμφιβολία, είναι κατά τη γνώμη μου μοναχική ουτοπία. [...] Φεβρουάριος 1997

πάνω από την Εθνικής Αμύνης, 2001-2002 (λεπτoμέρεια) above Ethnikis Aminis Avenue, 2001-2002 (detail)

www.art.com.gr

47

48

Takis Mavrotas

an internal, erotic wandering around the contemporary cities The journey of Veroucas in the world of images matches his painterly action, interpreting man’s deeper need to discover and know our world. “Poetry and travelling are the only worthwhile things in our world”, says Charles Baudelaire, and from the outset the young painter seems to be trying to experience this inseparable link. His gaze, penetrating and persistent, focuses on the densely populated areas of today’s cities as he attempts to underscore their particular character amidst the chaos of modern building and the inroads of technology culture. Serenity, a rare thing in the city, is emphasized in his pictures. Pain and violence, the misery and happiness behind the walls of the buildings,impart the sense of living close to one another as the essential fate of contemporary man. Thus the artist assimilates drawing, rhythm, colour and harmony in order to ensure the truth of his personal expression rather than to overcome the difficulty of representation. In his works, colour and light, the sharpness of the drawing and the composition’s powerful plasticity give way to the painterly act itself, which becomes the silent narrator of his poetic confession. [...] The unofficial pages of urban history are composed by the small personal stories, important or trivial, some remaining as myth, some lost to the passage of time. In his work cityscapes are succeeded by the erotic scenes of adolescents on stadium tiers or queuing outside a brothel, reinforcing the individual’s presence in the endless journey of desire. “Painting,” says Veroucas’ teacher, Leonardo Cremonini, “has something of the erotic act about it, because to make love means to feel myself and the other with the maximum intensity.”

Yet love is also strictly structured when it is something more than a game. A pure, unadulterated pleasure without its opposite –rigorousness, questioning, doubt– is to me a solitary utopia. [...]

February 1997

english translation by Tony Moser

Λονδίνο, 1996-1997 (λεπτoμέρεια) London, 1996-1997 (detail)

www.art.com.gr

Αθηνά Σχινά

in arte veritas

[...] Το «εγγύς», το κοντινό και μέγα του κόσμου, το συναντούμε να υπάρχει αναπνέοντας στα έργα του Αλέξη Βερούκα. Για να αποδώσει οικειότητα μέσα από μια «υπερβατική» διάσταση κι απ’ την άλλη πλευρά μια μεγακλίμακα στην οποία εγκατοικούν μυριάδες ατομικές ιστορίες, αποσπασματικές και ξεχασμένες, άλλες ζωντανές και διακοπτόμενες -που θυμίζουν τις εσωτερικές λειτουργίες ενός οργανισμού- ο ζωγράφος σηκώνει το δικό του βλέμμα και μαζί το δικό μας. Το βλέμμα του υπερυψούται πάνω από πολιτείες και λιμάνια, ατελέσφορα όνειρα κι άλλα ελπιδοφόρα που αναθρώσκουν κάτω από έναν γνώριμο, αλλά πάντα αδιάγνωστο ουρανό. Ο Βερούκας καταυγάζει και την ίδια στιγμή θολώνει τα σημεία όπου ρυθμικά του είναι απαραίτητα, ακροβατώντας ανάμεσα στο συγκεκριμένο και στην αφαίρεση, στον απόηχο της οχλοβοής και στην εκκωφαντική σιωπή. Στο εικαστικό του προσκήνιο μεταφέρει τους ιστούς μιας πόλης, κάποιου λιμανιού, μιας διασταύρωσης. Είναι εκεί που όλα παίζονται και όλα αμφισβητούνται. Η μοναξιά συναντά το τυχαίο και το συμπτωματικό παραμένει αείποτε διερωτώμενο και αδιασφάλιστο. Οι πολιτείες του Βερούκα είναι σαν τα σώματα των παθών και τα σώματα σαν τις πολιτείες του ενδεχόμενα υπαρκτού και του ανεκπλήρωτου: αναγνωρίζονται και παραμένουν εισέτι άγνωστες. Κατοικούνται, ενώ αποκαθηλώνονται. Αποκαλύπτουν σαν εικαστικές παντομίμες, ενώ αποκρύβουν. Περιθάλπουν και την ίδια στιγμή προδίδουν τον κρυφό τους ερωτισμό. Αυτές οι πολιτείες και τα σώματα, οι απουσίες και τα «δεικνυόμενα» θυμίζουν συλλαβές που έχουν απολέσει τα νοήματα τους. Δραπετεύοντας οι μορφές από τις «λέξεις» της εικασίας τους, ψάχνουν να βρουν τα νέα τους μέτρα, τόσο παλιά όσο το εισέτι αφανέρωτο. Οι «ιστορίες» τους διαρκώς αναμυθολογούνται, μέσα απ’ τις οποίες το «εγώ» ταυτίζεται με το κάθε περιστασιακό «εμείς», ενώ ο ρεαλισμός της «αφήγησης» διαπλέκει την παθητική με την ενεργητική φωνή, το λογικό με το ακατανόητο, τη διάρκεια με το εφήμερο. Τις μυρμηγκιές των ανθρώπων κάτω από τις στέγες τις υποψιαζόμαστε να ελέγχουν το δικό μας βλέμμα πίσω από μικρά ανοίγματα και σκοτάδια, πόρτες και παράθυρα που θυμίζουν τους πόρους ενός δέρματος τη στιγμή που επιτελεί την άδηλή του αναπνοή, κάτω από έναν ατλαζένιο ουρανό, άλλοτε πάλι συννεφιασμένο με αίγλη, αλλά κι αιθάλη κάποιου νόστου μακρινού και ανομολόγητου. Η οπτική του ζωγράφου, αγγιζόμενα σχεδόν απτική και μαζί αποστασιοποιημένη, υποκαθιστά εκείνην του χρόνου, στις σελίδες του οποίου διαβάζονται τα ορατά ως διαλανθάνοντα, τα ιδιωτικά ως ανώνυμα, αλλά και οι εκκοσμικεύσεις ως αποκρύψεις. Οδός Σταδίου, 1996-1997 (λεπτoμέρεια) Stadiou street, 1996-1997 (detail)

Ιούνιος 2005

www.art.com.gr

51

52

Athina Schina

in arte veritas

[...] The “proximity”, the intimacy and the enormity of the world, we find there, breathing, in the art of Alexis Veroucas. In order to render familiarity through a ‘transcendental’ dimension and, on the other hand, a mega-scale containing tens of thousands of stories, fragmentary and forgotten, others living and interrupted –reminiscent of the internal workings of an organism– the painter raises his eyes, and ours with them. They rise over cities and ports, dreams which are fruitless –but others bearing hope– which spring up beneath a familiar but always undiagnosed sky.

Veroucas both sheds light upon and blurs the points which in terms of rhythm are necessary to him, performing a balancing act between the specific and the abstract, the reverberations of the crowd’s hubbub and its deafening silence. To the proscenium of his art he brings the fabrics of a city, of some port, of a crossroads. It is there that everything is hazarded and everything is called into question.

Loneliness encounters random, and the coincidental remains forever in question, forever unsecured.

Veroucas’ cities are like the bodies of the passions and the bodies like the cities of the contingently existent and of the unfulfilled: they can be recognised and still remain unknown. They reveal, like pantomimes of art, while they conceal. They succour and at the same time betray their covert eroticism. These cities and the bodies, the absences and the things which are pointed out remind one of syllables which have lost their meanings. As the forms escape from the ‘words’ of their surmises, they seek their new measures, the ancient and that which is still to come. Their “stories” are constantly being remythologised, and through these the “Ego” is identified with every circumstantial “Us”, while the realism of the “narrative” weaves the active voice with the passive, the reasonable with the incomprehensible, duration with the ephemeral. We suspect that the swarms of people beneath the roofs are controlling the direction of our own gaze behind the little apertures and darknesses, doors and windows which are reminiscent of the pores of the skin when it is performing its invisible respiration, under a steely sky, sometimes clouded with radiance, but also with the soot of some distant, and secretly unadmitted journey of return.

The perspective of the painter, almost intimate, and distant, replaces that of time, in whose pages the visible is read as latent, the private as anonymous, and secularisations as concealments.

June 2005

english translation by Geoffrey Cox

Πάνω από την Αθήνα, 1997 (λεπτoμέρεια) Αbove Athens, 1997 (detail)

www.art.com.gr

www.art.com.gr

55

11 Βαρκελώνη

11 Barcelona

1995

1995

www.art.com.gr

12 Βελιγράδι

12 Belgrade

1996

1996

www.art.com.gr

60

13 πάνω από την Αριστοτέλους 2001-2002

13 above Aristotelous square 2001-2002

www.art.com.gr

61

62

14 πίσω στον Πειραιά 1996-1997

14 back to Piraeus 1996-1997

www.art.com.gr

63

64

15 Μαδρίτη (Cine Callao) 1996-1997

15 Madrid (Cine Callao) 1996-1997

www.art.com.gr

65

66

www.art.com.gr

68

« Αλέκτωρ», τεύχος αρ. 1, γκαλερί Βουρκαριανή, Αύγουστος 2001

“Αλέκτωρ”, issue no. 1, Vourkariani gallery, August 2001

έκδοση σε 50 αριθμημένα αντίτυπα 10 εικόνες με pochoir

edition of 50 numbered copies 10 images with pochoir

33 x 69 εκ.

33 x 69 cm

www.art.com.gr

www.art.com.gr

72

www.art.com.gr

73

74

16 Δελφοί

16 Delphi

2002

2002

www.art.com.gr

www.art.com.gr

17 θέατρο Επιδαύρου

17 ancient theatre of Epidaurus

2002

2002

www.art.com.gr

18 θέατρο Επιδαύρου

18 ancient theatre of Epidaurus

2002

2002

80

19 Δελφοί

19 Delphi

2003

2003

www.art.com.gr

20 θέατρο Αλικαρνασσού

20 amphitheatre of Halicarnassus

2001

2001

www.art.com.gr

83

84

21 Επίδαυρος

21 Epidaurus

2006

2006

www.art.com.gr

www.art.com.gr

88

22 πάνω από τον Πειραιά

22 above Piraeus

2007

2007

www.art.com.gr

23 Λαύριο

23 Lavrion

2001-2002

2001-2002

www.art.com.gr

24 λιμάνι Θεσσαλονίκης

24 Thessaloniki port

2001-2002

2001-2002

92

www.art.com.gr

25 νέος της Σιδώνος

25 young man of Sidon

2002

2002

www.art.com.gr

95

96

26 υπνοβάτης ανακλινόμενος

26 sleepwalker recumbent

2004

2004

www.art.com.gr

at Valerio Adami’s studio, Paris 2002

www.art.com.gr στο εργαστήριο του Valerio Adami, Παρίσι 2002

100

27 διπλό πορτρέτο

27 double portrait

2004

2004

www.art.com.gr

102

28 διπλό πορτρέτο

28 double portrait

2004

2004

www.art.com.gr

www.art.com.gr

www.art.com.gr

29 ένας κανονικός άνθρωπος

29 a normal person

2004

2004

Zweisamkeit *

Ίρις Κρητικού

«Οι άνθρωποι είναι τόσο τρομερά μακριά ο ένας από τον άλλον • και πιο απομακρυσμένοι απ’ όλους είναι συχνά όσοι αγαπιούνται. Πετούν ο ένας στον άλλον όλον τους τον εαυτό, όμως κανείς τους δεν τον πιάνει κιόλας, κι έτσι απομένει πεσμένος κάπου ανάμεσα και πυργώνεται και στο τέλος τους εμποδίζει κι από πάνω να δουν και να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον».

Rainer Maria Rilke, Κισμέτ, Δεκατρείς ιστορίες αγάπης, μτφρ. Μαρία Τοπάλη, Eκδόσεις Νεφέλη, 2012

Βλέπω τα συμπαντικά έργα του Αλέξη Βερούκα από το 1994. Κοίτες μεσημβρινών λεωφόρων ξεχύνονται στην Αθήνα και το Παρίσι, ποταμοί δομημένης ύπαρξης πλέουν ορμητικά ως τον Πειραιά και τη Μαδρίτη. Εξακολουθητικά αμείλικτος καίει ο ήλιος, επάνω από το κίτρινο τεντόπανο στην πλατεία Ομονοίας. Στίχοι αλεξανδρινών ποιημάτων και σπαράγματα μάταιων χρησμών γραπώνονται στα βυθισμένα κοίλα των αρχαίων θεάτρων. Αιχμηρές εξέδρες δυτικών λουτροπόλεων αιωρούνται στην αιθάλη του ορίζοντα. Απαλοί ανατολικοί θόλοι συνωμοτικά περιθάλπουν τις ηδονές που το βλέμμα αφουγκράζεται. Αρχετυπικοί ραδινοί νεαροί άνδρες εγκαθίστανται κατά μόνας ή σε διπλά σιωπηλά πορτρέτα, χορογραφώντας με προσήλωση τη σκιά τους. Περιπλανώμενα αδέσποτα –φοβισμένα σκυλιά, παιδιά και ενήλικοι συνεστραμμένοι στα τέσσερα–, αδέξια επιχειρούν να ισορροπήσουν μπροστά στο θανάσιμο ερώτημα της Σφίγγας. Θραύσματα δροσερών μαρμάρων, παραληρηματικά γεωμετρικά μοτίβα μωσαϊκών, μονοχρωματικές ζώνες ελεγχόμενης διέλευσης ή ερωτικής συνεύρεσης: από στροβίλους και ψευδαισθήσεις, από κινδύνους και παραισθήσεις χτισμένα τα αξέχαστα δάπεδα του ζωγράφου. Βαθύφωνα μπλε, σφαγμένα κόκκινα και χωνεμένες ώχρες συνομιλούν: έτσι συστήνονται τα ακρογωνιαία χρώματα μιας ρέουσας και έκπαγλης τονικής πρωτογένειας. Θνήσκοντα και ξανά σκιρτώντα πεδία μάχης –ιδού οι μεγαλειωδώς απροετοίμαστοι για το αναπάντεχο περιστατικό αλλά και για τον ωσεί επιθετικό χρωστήρα καμβάδες του: όσο λιγότερος ο χρόνος που απομένει, τόσο εναγώνια μεγαλύτερες οι διαστάσεις της αναμέτρησης. Και εσχάτως, ετούτες οι εκτυφλωτικά γενναιόψυχες αυτοαναφορικές αφηγήσεις της ζωγραφικής του που μας αφήνουν εκστατικά αμήχανους, εκείνες οι αλλεπάλληλες και αμφίσημες εκρήξεις χειρονομιακού κενού και σχεδίου, διαφάνειας και σωματοποιημένου όγκου και χρώματος, εκτεθειμένης σάρκας και άυλου εκτοπίσματος, αυτές οι εξαίσιες θραυσματικές ασκήσεις απελπισίας και αυτογνωσίας, απέχθειας και έρωτα, αποστροφής και ανάγκης, συνωστισμένες σε παραμορφωτικά ζοφερά κελύφη: βιαιοπραγίες ύπαρξης και συνύπαρξης του ενός και των δύο, ωμοφαγία των σωμάτων και θνησιγένεια του εαυτού και του άλλου, λεπίδες λόγων και πράξεων στην κόψη του τότε, του τώρα και του ξανά. Στα όψιμα ετούτα έργα του Βερούκα όπου ο άνδρας και η γυναίκα έγκλειστοι πάσχουν, τα όρια μεταξύ επιθυμητού και απαγορευμένου, ζωηρού μεταφυσικού φόβου και ζωηρής φυσικής επιθυμίας,

www.art.com.gr

109

110 σκοπίμως συγχέονται. Η οδυνηρή αναμέτρηση του ζωγράφου με τη ζωγραφική πραγματοποιείται πλέον κυριολεκτικά «σώμα με σώμα», κατακτώντας μια οξεία απτική σχέση που το άχθος της ασφαλώς υπερβαίνει την προσηλωμένη επιδίωξη της πλαστικότητας. Ο σιωπηλός, σχεδόν άμορφος χώρος, οργώνεται από ταραχώδη συμβάντα και από καλειδοσκοπικά αρθρωμένες ηδονοβλεπτικές φαντασιώσεις και εμμονές, ενώ το non finito του καμβά που ορίζει τη σχεδόν μονοχρωματικά ενεργοποιημένη ζωγραφική επιφάνεια καταργεί τις ακόμη νωπές κοπιώδεις υφές της, αφομοιώνει βουβά τους ελλειπτικούς ανθρώπινους όγκους, την εγκλωβισμένη εντός του ολόσωμη γυμνότητα. Ο χρόνος εδώ τρέχει με ασυγκράτητη αλαζονεία, συναντά με ορμή τη φθορά καθώς η ιλιγγιώδης εξιστόρηση της εικόνας ανιχνεύει αμείλικτα τα φωτεινά σπλάχνα των ενοίκων της, αποσπώντας τους σταδιακά και το τελευταίο ψήγμα ιδιωτικότητας ή εσωστρέφειας. Ο Αλέξης Βερούκας ζει όπως ζωγραφίζει, αποσκιρτώντας από το νενομισμένα κανονικό. Διαθέτοντας ενδογενή δημιουργική πρωτογένεια και φρενήρη ζωγραφική ευχέρεια, επιστρατεύοντας αυτοπαθή και ιλιγγιώδη μυθοπλασία και βασανιστική αυτοκριτική, προτάσσοντας μια σπάνια κυτταρική ευγένεια και μια αυστηρότατη αισθητική έργου και βίου, φέροντας στη ραχοκοκαλιά της ζωγραφικής του την καθαρότητα του ελληνικού μέτρου μα υποστηρίζοντας με συνέπεια τον ευρωπαϊκό εικονοποιητικό ψυχισμό της, αναπτύσσοντας δαιδαλώδη ενδιαφέροντα και μια οξυδερκή, επικούρεια καλλιέργεια που υπερβαίνει το δοκούν πεδίο των εικαστικών του ενασχολήσεων. «Η μοναχική εμφάνιση του ανθρώπινου σώματος στον καμβά», γράφει ο ο Umberto Eco στη διαισθητική αναλυτική του προσέγγιση στο έργο του Leonardo Cremonini (βλ. Umberto Eco, «Cremonini’s epiphanies»), «αποτελεί λιγότερο μια αφηγηματική αναφορά και περισσότερο μια φωτεινή αποκάλυψη (epiphany = θεολ. Επιφάνεια): παρά την κρατούσα ζωγραφικότητά της, η ζωγραφική του ποτέ δεν παύει να αποτελεί αυτάρκη λογοτεχνικό και φιλοσοφικό τόπο. Αφηγείται, οργανώνει αυτοαναφορικές πλοκές και υπαινίσσεται μια σειρά από οπτικούς στοχασμούς επάνω στον ρόλο του ζωγραφικού αντικειμένου, του βλέμματος, της επιθυμίας, της ηδονής». «Αυτό», καταλήγει ο Eco, «αποτελεί συχνά το μεγάλο ρίσκο (αλλά και το δυνητικό πλεονέκτημα) των ζωγράφων που είναι καθ’ οιονδήποτε τρόπο αφηγηματικοί...»: το ρίσκο του να περιοριστούν στη δημιουργία έντεχνων θεματικών παραλλαγών και λογοτεχνικών ασκήσεων, ή, εντέλει, να κατορθώσουν να προκαλέσουν ικανές πνευματικές αποκρίσεις για τα θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξής μας. Ίσως αυτή ακριβώς η βασανιστική επιθυμία της πνευματικής απόκρισης, διατυπωμένη μέσα από ένα διαυγές και στίλβον ζωγραφικό γλωσσικό ιδίωμα, να αποτελεί το σημαντικότερο κληροδότημα του Leonardo Cremonini στον μαθητή του. Ο Αλέξης Βερούκας προχωρά –με βασανιστική για τον ίδιο συνέπεια– στις δικές του «φωτεινές αποκαλύψεις της ζωγραφικής», χρησιμοποιώντας την επιφάνεια και το σύμπαν του καμβά ως ένα επίπονο κληροδότημα γνώσης και μνήμης του κόσμου και, ταυτόχρονα, ως ανησυχητικό γενετικό μητρώο επιθυμιών και εμμονών του εαυτού. Σε κάθε φωτεινή αναλαμπή που παραθέτει στον θεατή μέσα από την καθηλωτική διαδικασία της κλειδαρότρυπας, την ώρα που «τα σώματα χωρίζουν λυπημένα / δίχως να βρουν ό,τι ζητούν...» 1, αποκαλύπτεται κάτι απροσδόκητα μεγαλύτερο από το τρέχον συμβάν της ζωγραφικής αφήγησης: κάτι που ήταν πάντοτε εκεί, αλλά που ποτέ πριν δεν μπορούσαμε να δούμε. Κάτι ανοίκειο που ραγδαία τρέπεται σε αμείλικτα οικείο και κοντινό. Ιούλιος 2012

www.art.com.gr * Zweisamkeit: γερμανικός όρος που αναφέρεται στη μοναξιά των δύο, μια μοναξιά «τρομερότερη από εκείνη του ενός».

1. «Η μοναξιά μοιάζει με τη βροχή: ... Πέφτει την ώρα που το φως πια δεν αντέχει / όταν τους δρόμους βάφουν πάλι τα σκοτάδια / κι όταν τα σώματα χωρίζουν λυπημένα / δίχως να βρουν ό,τι ζητούν, μένοντας ξένα...»: από το ποίημα του Rainer Maria Rilke «Μοναξιά», μτφρ. Κώστας Κουτσουρέλης.

112

Κώστας Καρυωτάκης «Πρέβεζα», εκδόσεις Μίμνερμος, 2008

Kostas Karyotakis «Preveza», Mimnermos publishers, 2008

έκδοση σε 10 αριθμημένα αντίτυπα με τέσσερις πρωτότυπους πίνακες

10 numbered copies with four original tables

24,5 x 18,5 εκ.

24,5 x 18,5 cm

www.art.com.gr

113

Zweisamkeit *

Iris Kritikou

“People are so terribly distant from each other; and most distant of all are often those who love each other. They throw their entire selves at each other, but neither contrives to catch it all, and thus the self remains fallen somewhere in between, fortifies itself and, finally, the wall between them is so high it will not allow them to look over the top and see each other or to approach each other.”

Rainer Maria Rilke, Kismet, Thirteen stories of love

I have seen the universal works of Alexis Veroucas since 1994.

Dry courses of noon-day boulevards spill out through Athens and Paris, rivers of structured existence sail headily to Piraeus and Madrid. The sun continues to shine unrelentingly on the yellow awning in Omonoia Square. Verses of Alexandrian poems and fragments of futile prophecies cling to the sunken koila - the seating areas of ancient theatres. Sharp-edged piers of western spa towns levitate in the smoke on the horizon. Gentle eastern domes conspiratorially shelter the delights that saturate the gaze. Archetypal slender young men settle alone or in silent double portraits as they attentively choreograph their shadows.

Wandering strays – frightened dogs, children and adults twisted on all fours, attempt to find their balance, faced with the Sphinx’s deadly question. Fragments of cool marble, delirious geometric motifs on mosaics, monochromatic zones of controlled transit or sexual intercourse: the painter’s unforgettable floors are built of vortices and illusions, dangers and hallucinations. Deep-voiced blues, slaughtered reds and well-digested ochres converse with each other: this is how the cornerstone colours of a flowing and dazzling tonal primacy are introduced. Fields of battle dying and springing up again, – here are his canvases, grandiosely unprepared for the unexpected turn of events but also for his almost aggressive paintbrush: the less time remaining, the agonizingly greater the dimensions of the conflict.

And recently, these blindingly brave-hearted self-referential narratives in his painting, which leave us feeling ecstatically awkward, those successive and ambiguous explosions of gestural void and drawing, transparency and embodied volume and colour, exposed flesh and incorporeal displacement, these superb fragmentary exercises in despair and self-awareness, repugnance and sex, odium and need; crowded into distorting, dreary shells: acts of violence due to the existence and coexistence of one and of both; the flesh eaten raw from the bodies and the still birth of the self and the other; sharp blades of words and actions on the cutting edge of now and of again.

In these, his latest works, where man and woman suffer, incarcerated, the borders between what is desirable and what is forbidden, between fierce metaphysical fear and shining physical desire, are deliberately obscured. The painful contest between the

www.art.com.gr

115

116 painter and his painting takes place literally mano a mano, capturing an acutely tangible relationship, whose burden indubitably exceeds the dedicated search for plasticity. The silent almost shapeless space is ploughed by tumultuous events and by kaleidoscopically articulated voyeuristic fantasies and obsessions, while the non finito of the canvas, which delineates the almost monochromatically activated painting surface, annuls its still wet copious textures, numbly absorbs the elliptical human volumes, the full nudity encaged within. Here, time runs with unstoppable arrogance; it counters decay with force, as the vertigo-inducing narrative of the image relentlessly traces the bright viscera of its tenants, gradually denuding them of any remaining morsel of privacy or introversion.

Alexis Veroucas lives as he paints, defecting from all that is considered normal. With an inborn creative primacy and a frenzied facility for painting, he enlists reflexive and vertiginous myth creation and tortuous self-criticism, putting first a rare cellular courtesy and an extremely strict aesthetic of work and life; carrying in the core of his painting the purity of the Greek metron or measure, but also consistently supporting its European image-making psyche, developing labyrinthine interests and a discerning, assisting culture, which outflanks the conventional field of his visual arts occupations.

“The solitary appearance of the human body on the canvas”, writes Umberto Eco in his perceptive analytical approach to Leonardo Cremonini’s oeuvre (see Umberto Eco, “Cremonini’s Epiphanies”), “constitute less a narrative reference and more a bright epiphany”: Despite its dominant pictoriallity, his painting never ceases to constitute a self-sufficient literary and philosophical locus. It narrates, it organises self-referential plots and hints at a series of visual ruminations on the role of the painted object, of the gaze, of desire, of pleasure. “This”, Eco concludes, “constitutes the greatest risk (but also a potential advantage) for those painters, who are narrators in any manner whatsoever…”: they risk limiting themselves to the creation of artistic variations on a theme and literary exercises, or, ultimately, managing to provoke sufficient mental responses on fundamental issues of our existence.

Perhaps this painful desire for an intellectual response, formulated through a translucent and polished painterly language, may constitute the greatest bequest Leonardo Cremonini provided to his student. Alexis Veroucas proceeds – with tortuous consequences to himself – to his own “bright epiphanies of painting” – utilising the surface and the cosmos of the canvas as a painstaking bequest of knowledge and memory of the world, and, simultaneously, as a restless genetic registry of his own personal desires and obsessions.

In each lambent spark, which he displays to the viewer through the riveting process of keyhole viewing, at the time when “two bodies who have found nothing, / disappointed and depressed, roll over” 1, something unprecedented and greater is revealed than the events of the painted narrative: something which was always there, but which we couldn’t see before; something unfamiliar, suddenly transformed to something mercilessly familiar and near.

July 2012

english translation by Suzan Apostolakis

www.art.com.gr * Zweisamkeit: a German term which refers to the loneliness of the two, a loneliness “far worse than that of the one”.

1. “Being apart and lonely is like rain: ... It rains down on us in those twittering / hours when the streets turn their faces to the dawn, / and when two bodies who have found nothing, / disappointed and depressed, roll over; excerpt from Rainer Maria Rilke’s “Loneliness”.

30 αυτοπροσωπογραφία

30 self-portrait

2009

2009

www.art.com.gr

31 Μπάιρον

31 Byron

2009

2009

120

32 έφαγε το κήτος τον Ιωνά;

32 was Jonah swallowed by the whale?

2005

2005

www.art.com.gr

33 άνδρας εντός πλαισίου

33 male figure in a frame

2007

2007

www.art.com.gr

123

124

34 διπλή αυτοπροσωπογραφία

34 double self-portrait

2009

2009

www.art.com.gr

126

35 αυτοπροσωπογραφία σε κόκκινο

35 self-portrait in red

2007

2007

www.art.com.gr

www.art.com.gr

129

130

36 δύο φιγούρες σε θόλο

36 two figures in a dome

2009

2009

www.art.com.gr

132

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος

ο χορός της Σαλώμης

Μες απ’ τις ιαχές, τη συρροή, εκεί που η μνήμη βάρβαρα χυμά σάπιο καρφί στην κλείδωση, προβάλλει πάντα αυτός ο κύριος τινάζοντας τα πέπλα απ’ το κορμί του να ζητά ένα νέο κεφάλι με άδειες κόγχες να μη τον τρων τα μάτια όταν κοιμάται.

37 Σαλώμη

37 Salome

2008

2008

www.art.com.gr

www.art.com.gr

136

Alexandros Kosmatopoulos

Salome’s dance

Amidst the shouting, the commotion, where memory brutally storms in, a rotten nail at the joint, that man always comes forth shaking the veils off his body, asking for yet another head with empty sockets lest the eyes devour him while he sleeps.

english translation by Tony Moser

38 Σαλώμη

38 Salome

2011

2011

www.art.com.gr

www.art.com.gr

140

39 άνδρας που ξεσκεπάζει γυναίκα που ονειρεύεται

39

2011

2011

man uncovering a woman dreaming

www.art.com.gr

142

40 λευκή σελίδα

40 white page

2011

2011

www.art.com.gr

144

41 γυναίκα μπροστά σε ισλαμικό καθρέφτη

41 woman before islamic mirror

2011

2011

www.art.com.gr

www.art.com.gr

148

42 ανδρική μορφή σε σύγχυση

42 confused male figure

2011

2011

www.art.com.gr

150

43 γυναίκα που κρύβεται

43 woman hiding

2011

2011

www.art.com.gr

152

44 άνδρας και γυναίκα

44 man and woman

2011

2011

www.art.com.gr

www.art.com.gr

156

45 o Μπάιρον βαδίζει II

45 Byron walking II

2011

2011

www.art.com.gr

159

158

46 ανδρική μορφή σε ανισορροπία

46 unbalanced male figure

2011

2011

www.art.com.gr

160

www.art.com.gr

162

47 o Μπάιρον βαδίζει

47 Byron walking

2011

2011

www.art.com.gr

www.art.com.gr

165

168

48 πορτρέτο του Αντώνη Μπενάκη

48 portrait of Antonis Benakis

2004

2004

www.art.com.gr

167

168

49 Πηνελόπη Δέλτα

49 Penelope Delta

2006

2006

www.art.com.gr

50 Θάνος Μικρούτσικος

50 Thanos Mikroutsikos

2011

2011

www.art.com.gr

171

172

51 άνδρας μέσα σ’ έναν θόλο

51 male figure in a dome

2011

2011

www.art.com.gr

www.art.com.gr

176

52-53

52-53

Ύδρα I, II

Hydra I, II

2012

2012

www.art.com.gr

www.art.com.gr

179

180

www.art.com.gr

www.art.com.gr

183

list of plates

www.art.com.gr

κατάλογος έργων

list of plates

1

11

21

31

untitled

Barcelona

Epidaurus

Byron

1991-1992 oil on canvas 100 x 100 cm

1995 tempera and oil on canvas 140 x 140 cm

2006 oil on canvas 140 x 140 cm

2009

Frissiras Museum

Kouvoutsakis Art Institute

Giorgos Κontogiorgis collection

private collection

2

12

22

32

embarquement pour Kéa 1994

Belgrade

above Piraeus

was Jonah swallowed by the whale?

tempera and oil on canvas 60 x 79 cm

1996 tempera and oil on canvas 150 x 150 cm

2007 oil on canvas 180 x 180 cm

2007 oil on canvas 50 x 85 cm

private collection

“4A” collection

Giorgos and Litsa Veroucas collection

Anthony & Asia Ηadjioannou collection

3

13 above Aristotelous square

23

33

Lavrion

male figure in a frame

1996 watercolor on paper 30,5 x 43,7 cm

2001-2002

2007

tempera and oil on canvas 150 x 150 cm

2001-2002 tempera and oil on canvas 70 x 70 cm

Kouvoutsakis Art Institute

private collection

private collection

private collection

4

14

24

34

Laurion

back to Piraeus

Thessaloniki port

double self-portrait

1992 oil on canvas 160 x 100 cm

1996-1997 tempera and oil on canvas 120 x 120 cm

2001-2002 tempera and oil on canvas 110 x 110 cm

2009 oil on canvas 198 x 147,5 cm

private collection

Kouvoutsakis Art Institute

private collection

private collection

bridge in Lavrion

oil on canvas 60 x 60 cm

oil on canvas 147 x 110 cm

5

15

25

35

Piraeus

Madrid (Cine Callao)

young man of Sidon

self-portrait in red

1994 tempera and oil on canvas 70 x 60 cm

1996-1997 tempera and oil on canvas 150 x 150 cm

2002 tempera and oil on canvas 120 x 100 cm

2007 oil on canvas 198 x 147,5 cm

private collection

private collection

Giorgos Naoum collection

private collection

6

16

26

36

Piraeus 17:00

Delphi

sleepwalker recumbent

two figures in a dome

1993 tempera and oil on canvas 70,3 x 70,3 cm

2002 tempera and oil on canvas 190 x 190 cm

2004 tempera and oil on canvas 190 x 190 cm

2009

private collection

private collection

Giorgos Naoum collection

Anthony & Asia Ηadjioannou collection

7

27

37

le reveil (waking up)

17 ancient theatre of Epidaurus

double portrait

Salome

1993-1994 oil on canvas 120 x 100 cm

2002 oil and pastel on paper 34 x 48,5 cm

2004 oil on canvas 140 x 140 cm

2008 oil on canvas 198 x 147,5 cm

Kouvoutsakis Art Institute

private collection

Frissiras Museum

Thanassis Michailidis collection

8 Stadiou street, Sunday

18 ancient theatre of Epidaurus

28

38

double portrait

Salome

1995-1996 tempera and oil on canvas 140 x 130 cm

2002 oil and pastel on paper 34 x 48,5 cm

2004 tempera and oil on canvas 190 x 150 cm

2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm

“4A” collection

private collection

private collection

Thanassis Michailidis collection

9

19

29

39

Athens railway station

Delphi

a normal person

man uncovering a woman dreaming

1999 oil on paper, pasted on canvas 50 x 35 cm

2003 oil on paper 29 x 27 cm

2004 tempera and oil on canvas 140 x 45 cm

2011

Christos Christofis collection

private collection

Iris Kritikou and Alexis Bolotas collection

Thanassis Michailidis collection

oil on canvas 198 x 147,5 cm

oil on canvas 198 x 147,5 cm

10

20

30

40

Omonoia square

amphitheatre of Halicarnassus

self-portrait

white page

1999 oil on paper, pasted on canvas 40 x 30 cm

2001 oil on wood 120 x 120 cm

2009 oil on canvas 60 x 60 cm

2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm

private collection

private collection

Thanassis Michailidis collection

Thanassis Michailidis collection

1

11

21

31

χωρίς τίτλο

Βαρκελώνη

Επίδαυρος

Μπάιρον

1991-1992

1995

2006

2009

λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

100 x 100 εκ.

140 x 140 εκ.

140 x 140 εκ.

60 x 60 εκ.

Μουσείο Φρυσίρα

Πινακοθήκη Κουβουτσάκη

συλλογή Γιώργου Κοντογιώργη

ιδιωτική συλλογή

2

12

22

32

επιβίβαση για την Κέα

Βελιγράδι

πάνω από τον Πειραιά

έφαγε το κήτος τον Ιωνά;

1994

1996

2007

2005

τέμπερα και λάδι σε καμβά 60 x 79 cm

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

150 x 150 εκ.

180 x 180 εκ.

50 x 85 εκ.

ιδιωτική συλλογή

συλλογή “4Α”

συλλογή Γιώργου και Λίτσας Βερούκα

συλλογή Αντώνη & Άζιας Χατζηιωάννου

3

13 πάνω από την Αριστοτέλους

23

33

Λαύριο

άνδρας εντός πλαισίου

1996

2001-2002

2001-2002

2007

υδατογραφία σε χαρτί

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

30,5 x 43,7 εκ.

150 x 150 εκ.

70 x 70 εκ.

147 x 110 εκ.

Πινακοθήκη Κουβουτσάκη

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

34

γέφυρα στο Λαύριο

4

14

24

Λαύριο

πίσω στον Πειραιά

λιμάνι Θεσσαλονίκης

διπλή αυτοπροσωπογραφία

1992

1996-1997

2001-2002

2009

λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

160 x 100 εκ.

120 x 120 εκ.

110 x 110 εκ.

198 x 147,5 εκ.

ιδιωτική συλλογή

Πινακοθήκη Κουβουτσάκη

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

5

15

25

35

Πειραιάς

Μαδρίτη (Cine Callao)

νέος της Σιδώνος

αυτοπροσωπογραφία σε κόκκινο

1994

1996-1997

2002

2007

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

70 x 60 εκ.

150 x 150 εκ.

120 x 100 εκ.

198 x 147,5 εκ.

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

συλλογή Γιώργου Ναούμ

ιδιωτική συλλογή

6

16

26

36

Πειραιάς 17:00

Δελφοί

υπνοβάτης ανακλινόμενος

δύο φιγούρες σε θόλο

1993

2002

2004

2009

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

70,3 x 70,3 εκ.

190 x 190 εκ.

190 x 190 εκ.

198 x 147,5 εκ.

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

συλλογή Γιώργου Ναούμ

συλλογή Αντώνη & Άζιας Χατζηιωάννου

7

17

27

37

le reveil (το ξύπνημα)

θέατρο Επιδαύρου

διπλό πορτρέτο

Σαλώμη

1993-1994

2002

2004

2011

λάδι σε καμβά

λάδι και παστέλ σε χαρτί

λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

120 x 100 εκ.

34 x 48,5 εκ.

140 x 140 εκ.

198 x 147,5 εκ.

Πινακοθήκη Κουβουτσάκη

ιδιωτική συλλογή

Mουσείο Φρυσίρα

συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

8

18

28

38

οδός Σταδίου, Κυριακή

θέατρο Επιδαύρου

διπλό πορτρέτο

Σαλώμη

1995-1996

2002

2004

2008

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι και παστέλ σε χαρτί

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

140 x 130 εκ.

34 x 48,5 εκ.

190 x 150 εκ.

198 x 147,5 εκ.

συλλογή “4Α”

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

9

19

29

39

σταθμός Λαρίσης

Δελφοί

ένας κανονικός άνθρωπος

1999

2003

2004

άνδρας που ξεσκεπάζει γυναίκα που ονειρεύεται, 2011

λάδι σε χαρτί, επικολλημένο σε καμβά

λάδι σε χαρτόνι

τέμπερα και λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

50 x 35 εκ.

29 x 27 εκ.

140 x 45 εκ.

198 x 147,5 εκ.

συλλογή Χρίστου Χριστοφή

ιδιωτική συλλογή

συλλογή Ίριδας Κρητικού και Αλέξη Μπολώτα

συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

10

20

30

Ομόνοια

θέατρο Αλικαρνασσού

αυτοπροσωπογραφία

40 λευκή σελίδα

1999

2001

2009

2011

λάδι σε χαρτί, επικολλημένο σε καμβά

λάδι σε ξύλο

λάδι σε καμβά

λάδι σε καμβά

40 x 30 εκ.

120 x 120 εκ.

60 x 60 εκ.

198 x 147,5 εκ.

ιδιωτική συλλογή

ιδιωτική συλλογή

συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

www.art.com.gr

κατάλογος έργων

188

41 woman before islamic mirror, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

42 confused male figure, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

43 woman hiding, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

44 man and woman, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

45 Byron walking II, 2012 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

46 unbalanced male figure, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Thanassis Michailidis collection

47 Byron walking, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm private collection

48 portrait of Antonis Benakis, 2004 tempera and oil on canvas 140 x 190 cm Benaki Museum

49 Penelope Delta, 2006 mixed media 150 x 150 cm private collection

50 Thanos Mikroutsikos, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm private collection

51 male figure in a dome, 2011 oil on canvas 198 x 147,5 cm Frissiras Museum

52-53 Hydra I, II, 2012 oil and pastel on paper 264 x 194 cm each Thanassis Frissiras Gallery

Ρούλα Φρυσίρα, Βλάσης Φρυσίρας, Andrea Schroth, Αλέξης Βερούκας. Ρουέν, 1992 Roula Frissira, Vlassis Frissiras, Andrea Schroth, Alexis Veroucas. Rouen, 1992

41 γυναίκα μπροστά σε ισλαμικό καθρέφτη, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

42 ανδρική μορφή σε σύγχυση, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

43 γυναίκα που κρύβεται, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

44 άνδρας και γυναίκα, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

45 o Μπάιρον βαδίζει II, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

46 ανδρική μορφή σε ανισορροπία, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. συλλογή Θανάση Μιχαηλίδη

47 ο Μπάιρον βαδίζει, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. ιδιωτική συλλογή

48 πορτρέτο του Αντώνη Μπενάκη, 2004 λάδι σε καμβά

140 x 190 εκ. Μουσείο Μπενάκη

49 Πηνελόπη Δέλτα, 2006 μεικτή τεχνική

150 x 150 εκ. ιδιωτική συλλογή

50 Θάνος Μικρούτσικος, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ. ιδιωτική συλλογή

51 άνδρας μέσα σ’ έναν θόλο, 2011 λάδι σε καμβά

198 x 147,5 εκ.

Mουσείο Φρυσίρα

52-53 Ύδρα I, II, 2012 με τον Στέφανο Δασκαλάκη στην Ονφλέρ, 1992 with Stefanos Daskalakis in Honfleur, 1992

λάδι και παστέλ σε χαρτί 264 x 194 εκ. το καθένα Thanassis Frissiras Gallery

www.art.com.gr

189

www.art.com.gr με τον πατέρα του, Ντίνο Βερούκα, στη “Ρέμβη”, Καμένα Βούρλα, 1973

with his father, Dinos Veroucas, at “Remvi”, Kamena Vourla, 1973

192

βιογραφικό σημείωμα

Ο Αλέξης Βερούκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Το 1985 παρακολούθησε το εργαστήριο γραφικών τεχνών CERULEUM στη Λωζάννη.

ατομικές εκθέσεις

Από το 1986 έως το 1988 σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Institut d’Art et d’Archéologie, Σορβόννη, Paris IV. Από το 1988 έως το 1993 σπούδασε ζωγραφική (εργαστήριο Leonardo Cremonini) και λιθογραφία (εργαστήριο Abraham Hadad) στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ENSB-A) του Παρισιού.

ομαδικές εκθέσεις

d’aujourd’hui», Espace

1998

Eiffel, Παρίσι.

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών. Γκαλερί της Έρσης, Αθήνα.

1994

1985

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Galerie Flak, Παρίσι.

Α΄ βραβείο της

Παραγγελία μιας

Ευρωπαϊκής Κοινότητας

πανοραμικής άποψης

για την παραγωγή

από τη Δημαρχία της

αφίσας του Έτους

πόλης Bussy

2000

Μουσικής στο

St. Georges, Marne

Σχέδια για την

Στρασβούργο.

la Vallée, Γαλλία.

«Τραγιάσκα» του Ηλία

1990

1997 Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Πετρόπουλου, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

«Προς έναν νέο ανθρωπισμό»,

«Συλλογή Φρυσίρα», Βελλίδειο Ίδρυμα, Θεσσαλονίκη.

1999 «Αθήνα, διαδρομές και στάσεις», Αίθουσα Τέχνης 24, Αθήνα.

Art Athina, Γκαλερί της Έρσης. Έκθεση της Ελληνικής Εταιρείας για την

2001

έκθεση οργανωμένη

1995

Προστασία του

«Κοίλα και βαθμίδες»,

από τη Μαρίνα

«Grands et jeunes

Περιβάλλοντος

Γκαλερί Βουρκαριανή,

Λαμπράκη-Πλάκα,

d’aujourd’hui», Espace

και της Πολιτιστικής

Κέα.

Centre Culturel de

Eiffel-Branly, Παρίσι.

Κληρονομιάς, Christie’s,

Villejuif, Παρίσι.

«Ανάμεσα στον

Αθήνα.

Ουμανισμό και τη

Αίθουσα Τέχνης

σύγχρονη εποχή»,

Αθηνών.

Campus Arts and

Γκαλερί της Έρσης,

Sciences Ζηρίδη,

Αθήνα.

Κηφισιά (επιμ. Ίρις

«Περί έρωτος», Αίθουσα

Κρητικού, Flavia Nessi).

Τέχνης Περί Τεχνών,

«Σώζω», Αμερικανική

Αθήνα.

2002 «Στρατού και Ευζώνων»,

1991

Γκαλερί Έψιλον,

«Το γυμνό», Γκαλερί

Θεσσαλονίκη.

Έκφραση, Αθήνα. Αίθουσα Τέχνης

2004

Ναυπλίου.

Exposition PIAC,

«Prix de Vitry»,

Βραβείο του Εθνικού

Δημαρχείο του Vitry.

Συμβουλίου του Μονακό.

1992

«Bleu outremer», Κέντρο

«Grands et jeunes

Σύγχρονης Τέχνης

d’aujourd’hui», Espace

Βερνίκου, Καστέλα

Eiffel-Branly, Παρίσι.

(επιμ. Flavia Nessi,

«Τα τρένα», Γκαλερί

Ίρις Κρητικού).

της Έρσης, Αθήνα.

«Αθήνα-Παρίσι,

«Αφιέρωμα στον

Παρίσι-Αθήνα.

Οδυσσέα Ελύτη»,

Εικαστική διαδρομή»,

Πύργος Μαρκέλλου,

Ψυχάρη 36, Αθήνα

Αίγινα (οργ. Γκαλερί

(οργ. Ειρήνη Σαββανή).

της Έρσης).

«Τα βοτσαλάκια», Νίκος

«Σχέδια», Πινακοθήκη

Στεφάνου - Αλέξης

της Ρόδου.

Κουβουτσάκη, Κηφισιά.

Βερούκας, Γκαλερί

«Συλλογή Φρυσίρα»,

«Έργα και πάρεργα»,

Βουρκαριανή, Κέα.

Μουσείο Βυζαντινής

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Γκαλερί Χρύσα, Κατερίνη

2011

d’aujourd’hui»,

Art Athina, Thanassis

Grand Palais, Παρίσι.

Frissiras Gallery.

«Jeune présence

”VINCTI SUMUS”, Έργα από τη συλλογή του Θανάση Μιχαηλίδη, Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Βερολίνο. Αλέξης Βερούκας, Έργα 1992-2012, Πινακοθήκη Κυκλάδων, Ερμούπολη, Σύρος (επιμ. Γιώργος Αλτουβάς).

2000

1996

«Grands et jeunes

2012

Πρεσβεία, Αθήνα.

grecque», Γκαλερί Flak, Παρίσι. «Βερούκας - Χαδούλης», Γκαλερί Βουρκαριανή, Κέα. «Συλλογή Φρυσίρα», Δημοτική Πινακοθήκη

Τέχνης Ζακύνθου

(επιμ. Καίτη Στεφανάκη).

(επιμ. Τάκης

1997

«2000 κονσέρβες»,

Μαυρωτάς).

«Η νεκρή φύση στο

Λιθογραφείο της οδού

τέλος του εικοστού

Πειραιώς (επιμ. Αλέξης

αιώνα», Γκαλερί

Βερούκας, Νίκη

της Έρσης, Αθήνα.

Νικονάνου, Νίκος

«Το καπέλο», Δημαρχία

Στεφάνου), Αθήνα.

της Πάτρας.

«Το σινεμά εμπνέει

«αστυ+ότητες»,

τους εικαστικούς»,

Ελληνοαμερικανική

Τεχνόπολις, Γκάζι

Ένωση, Αθήνα (επιμ.

(επιμ. Σπύρος Βερύκιος).

1993 «Grands et jeunes d’aujourd’hui», Grand Palais, Παρίσι. «Τα πουλιά», Γκαλερί Έκφραση, Αθήνα. «Συλλογή Φρυσίρα», Νεώρια, Χανιά.

Μάνος Στεφανίδης).

«Προσκλητήρια»,

1994

«Εστίες του βλέμματος»,

Αίθουσα Τέχνης

«Galeries de Paris»,

Κέντρο Σύγχρονης

Περί Τεχνών, Αθήνα.

Giessen, Γερμανία

Τέχνης Λάρισας

«17 griechische Künstler

(Γκαλερί Flak).

(επιμ. Αθηνά Σχινά).

der Gegenwart»,

«Peintres et sculpteurs

«Οδός Πειραιώς.

Mainz-Drais, Γερμανία.

grecs contemporains

Μεταμορφώσεις ενός

«Σύγχρονη Ελληνική

en France», Maison

βιομηχανικού τοπίου»

Ζωγραφική», Συλλογή

de l’Europe, Παρίσι.

(επιμ. Flavia Nessi,

Χρίστου Χριστοφή,

«Grands et jeunes

Ίρις Κρητικού).

Οινούσσες.

2001

(επιμ. Πέγκυ Κουνενάκη,

Μαρίκας Κυδωνιέως,

«Greek Art Today»,

2009

Δημοτικό Σχολείο

Δημοτική Πινακοθήκη

οργ. Δήμος Αθηναίων

Άνδρος (επιμ. Αθηνά

Belgravia Gallery,

«Ambassadors of

Φαλατάδου, Τήνος

(Χαλήμ Μπέη),

στο πλαίσιο των

Σχινά).

Λονδίνο (επιμ. Γιώργος

Contemporary Greek

(οργ. Οι φίλοι της

Μυτιλήνη (οργ.

εορτασμών της

«Μάσκες-προσωπεία:

Σταθόπουλος).

Art», Ελληνικό Μουσείο

Τήνου, επιμ. Μιχάλης

Μανώλης Συρέλλης).

Ολυμπιάδας 2004).

ως αντικείμενα ή ως

«Γενέθλιος τόπος»,

Μελβούρνης (επιμ.

Μανουσάκης).

σύμβολα», Αίθουσα

Μουσείο Μπενάκη

Χάρις Καμπουρίδης,

«Ιχνηλατώντας την

Τέχνης Περί Τεχνών

οδού Πειραιώς

οργ. Αλεξάνδρα Γκίκα).

Κωνσταντινούπολη»,

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

«Greek Art Today»,

Προξενείο

«Ελληνική άνοιξη»,

«Όψεις της μορφής.

Belgravia Gallery,

της Ελλάδας

Αίθουσα Τέχνης

Σημάνσεις του τοπίου»,

Λονδίνο (οργ. Γιώργος

/Θεολογική Σχολή

Artigraf, Αθήνα.

συλλογή Αντώνη και

Σταθόπουλος).

της Χάλκης,

Thanassis Frissiras

Άζιας Χατζηιωάννου,

«Greek colour. Sixteen

Κωνσταντινούπολη

Gallery. « `Α table», Γκαλερί

Δημοτική Πινακοθήκη

contemporary artists»,

/Τεχνόπολις Δήμου

Χανίων (επιμ. Ίρις

Υπουργείο Τουρισμού,

Αθηναίων, Αθήνα

Σκουφά, Αθήνα

Κρητικού).

Sotheby’s, Λονδίνο

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

(επιμ. Μαρίζα 2007-2008

Αφιέρωμα στον Ιωάννη

Καλογεροπούλου-

Γεννάδιο, Γεννάδειος

«Σκιαγραφώντας τον

Φασιανού).

Βιβλιοθήκη, Αθήνα

Διονύσιο Σολωμό»,

«Αναζητώντας το

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Πινακοθήκη

σύγχρονο», Thanassis

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών. «Γεύσεις», Γκαλερί Έκφραση, Αθήνα. Γκαλερί Τρίγωνο, Κηφισιά.

«Figurazione Europea», Galleria Forni, Μιλάνο (επιμ. Alessandro Riva). «Τα ιπτάμενα», Γκαλερί Atrium, Θεσσαλονίκη.

2004 «Ομοιότητα περίπου», Μουσείο Μπενάκη (επιμ. Θανάσης Μουτσόπουλος). «Ανθρωπογεωγραφία ΙΙ», Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα. «Αγώνων Πόλις», Τεχνόπολις Δήμου

2002

Αθηναίων (επιμ. Αθηνά

«Σύγχρονη παραστατική

Σχινά, οργ. Δήμος

ζωγραφική», Πολιτιστικό

Αθηναίων, στο πλαίσιο

Κέντρο Λευκάδας (επιμ.

των εορτασμών της

Άννα Μαρία Τσακάλη).

Ολυμπιάδας 2004).

«Το ελληνικό καλοκαίρι»,

«Αιγινήτικα κανάτια.

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών.

Καμβάς από Πασπάρα»,

«Ανθρωπογεωγραφία Ι»,

Ιστορικό και λαογραφικό

Μουσείο Φρυσίρα,

μουσείο του Δήμου

Αθήνα.

Αίγινας (επιμ. Ίρις

Συλλογή Κυνηγόπουλου,

Κρητικού).

Δημοτική Πινακοθήκη

«Μια θάλασσα μικρή»,

Θεσσαλονίκης

Ξενοδοχείο St Nicolas

(οργ. Ρόζυ Οικονομίδου).

Bay, Κρήτη (επιμ. Ίρις Κρητικού).

2003

«Αναφορά στον Γύζη»,

«Naked Before God»,

Το σπίτι των εκθέσεων,

Μουσείο Μοντέρνας

Φαλατάδος, Τήνος

Τέχνης Pärnu, Εσθονία

(επιμ. Νίκος Ξυδάκης).

(επιμ. Edward

«Επώαση εκκόλαψη

(επιμ. Ίρις Κρητικού). «Ενυδρείο», Ξενοδοχείο St Nicolas Bay, Κρήτη (επιμ. Ίρις Κρητικού). «Νάνι, τ’ ἄνθι τῶν ἀνθῶ. Ωδή στην μητέρα», Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα (επιμ. Θανάσης

Κονδυλάκη»,

Γιώργος Σταθόπουλος).

Κερατόκαμπου

«Εξερευνώντας

-Καψάλων

την Ελλάδα»,

«Η Βίγλα», Κρήτη (επιμ.

Ελληνικό Σπίτι,

Σάββας Περράκης).

Πεκίνο (επιμ. Ίρις Κρητικού, Πολιτιστική

Κολλέγιο Αθηνών

Πινακοθήκη Ιωαννίνων /περιοδεύουσα έκθεση (επιμ. Χάρης Καμπουρίδης, οργ. Ευάγγελος Γκόλας).

di Lissone, Ιταλία.

Figure. Από τη συλλογή του Μουσείου Φρυσίρα της Αθήνας», Μουσείο Frisia, Σπανμπρόεκ, Άμστερνταμ.

2008», Belgravia

Πολιτιστικού Συλλόγου

Έκφραση, Αθήνα

«The Estranged Human

«Άνοιξη 2011»,

Gallery, Λονδίνο (επιμ.

έκθεση οργανωμένη

και 20ός αι.», Δημοτική

Παρασκευά).

Πινακοθήκη

Πηνελόπη Δέλτα,

ζωγραφική, 19ος

Σωτηροπούλου).

«Greek Art Today

«Ευχολόγια», Γκαλερί

Contemporanea, Città

(επιμ. Φοίβη

κείμενα του Ιωάννου

Μερκούρη», Ύδρα,

Museo d’Arte

Αθήνα (επιμ. Χριστίνα

Gallery, Αθήνα.

Αφιέρωμα στην

γειτονιές στην ελληνική

αρχείο – Μουσείο Ύδρας

και τα “εκ Βιάννου”

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Πόλεις, οικισμοί και

Μουσείο Φρυσίρα,

Thanassis Frissiras

Τέχνης «Μελίνα

«Premio Lissone»,

καλλιτέχνες», Ιστορικό

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

«Τα πρώτα έργα

2006

«Τέχνη πολιούχος:

«Άσπρο-μαύρο»,

Art Athina 2008,

Τέχνης Περί Τεχνών

2005

«Δεκαπέντε

Ινστιτούτο Βενετίας

Βερούκας).

εικόνων», Αίθουσα

Ζουμπουλάκη.

2011

2008

«Εν πλω», Αίθουσα

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Frissiras Gallery, Αθήνα.

Μωραΐτης, Αλέξης

Lucie-Smith).

από την Γκαλερί

Μοσχανδρέου, Μεσολόγγι / Ελληνικό

(επιμ. Ίρις Κρητικού). «Εν μηνί εκατομβαιώνι», Γκαλερί Μαρίνα Κέας (επιμ. Ίρις Κρητικού). «Καλλιτέχνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα», Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. «Στα χρώματα της Ίριδας», Κέντρο Τεχνών /Πάρκο Ελευθερίας, Αθήνα (οργ. ΕΨΥΠΕ, επιμ. Ίρις Κρητικού).

Ολυμπιάδα 2008). «Η Αίγινα των ζωγράφων», Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Δήμου Αίγινας, Αίγινα / Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (επιμ. Ίρις Κρητικού).

«Εικαστικό αφιέρωμα

Παλαιοντολογικό

στον ποιητή Κ.Γ.

Ιστορικό Μουσείο

Καρυωτάκη», IANOS,

Πτολεμαΐδας (επιμ.

Αθήνα (επιμ. Θανάσης

Τατιάνα Σπινάρη).

Δημακαράκος,

«Κörper-Topoi

Εκδόσεις Μίμνερμος).

/Σώματα - τόποι»,

«Έλληνες καλλιτέχνες

από τη συλλογή

για τα ανθρώπινα

Αντώνη και Άζιας

δικαιώματα», Γκαλερί

Χατζηιωάννου,

Σκουφά, Αθήνα.

Ελληνικό Ίδρυμα

«Υδατογραφώντας

Πολιτισμού -

το ελληνικό τοπίο»,

Βερολίνο

Πινακοθήκη Σύγχρονης

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Βαλκανικής Τέχνης, Κοντιά Λήμνου (επιμ. Ίρις Κρητικού).

«Grzegorz Wnęk», Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα (επιμ. Χριστίνα Σωτηροπούλου).

«Δεκατρείς ζωγράφοι

2010

εικονογραφούν την

«Naked Truth», Μουσείο

“Πρέβεζα” του

Φρυσίρα, Αθήνα

Καρυωτάκη»,

(επιμ. Χριστίνα

Πνευματικό Κέντρο

Σωτηροπούλου).

Δήμου Πρέβεζας.

«Ανθρώπινα Μέτρα»,

«Όψεις του λευκού»,

Πολιτιστικό Κέντρο

Ίδρυμα Λουκά και

Μελίνα Μερκούρη,

Ευάγγελου

Αθήνα (οργ. Εκδόσεις

Μπελλώνια, Θήρα

Μικρή Άρκτος, επιμ.

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Ίρις Κρητικού).

«Έλληνες καλλιτέχνες

«Περί ηρώων και...»,

2003-2004

«Λιμάνια του

«Ολυμπιακό πνεύμα»

Ελληνισμού», Εθνικό

(περιοδεύουσα έκθεση),

Κέντρο Σύγχρονης

Κέντρο Δήμου

Τέχνης-Μονή

Αθηναίων, Αθήνα,

Λαζαριστών,

Μακεδονικό Μουσείο

Θεσσαλονίκη

2007

για τα ανθρώπινα

Δημοτική Πινακοθήκη

Σύγχρονης Τέχνης,

(επιμ. Νίκος Ζίας).

Art Athina 2007,

δικαιώματα»,

Καλαμάτας

Θεσσαλονίκη, Δημοτική

«In arte veritas», Πλόες

Thanassis Frissiras

Πνευματικό Κέντρο

(επιμ. Ίρις Κρητικού).

Πινακοθήκη Χανίων κ.ά.

XI, Ίδρυμα Πέτρου και

Gallery, Αθήνα.

Δήμου Αθηναίων.

«Μικροί εμείς»,

«Παραστατικές εκφάνσεις», Enigma Gallery, Αθήνα (επιμ. Λίμπερτυ Πολύζου).

2012 «Face to Face», Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα, (επιμ. Χριστίνα Σωτηροπούλου).

www.art.com.gr

193

www.art.com.gr με τον Γιάννη Τσαρούχη, Ιωνικό Κέντρο, Χίος, 1984

with Yannis Tsarouchis, Ionian Center, Chios Island, 1984

196

biographical note

Alexis Veroucas was born in Athens, in 1968.

In 1985 he followed the CERULEUM Laboratory of Graphic Arts, Lausanne.

From 1986 to 1988 he studied History of Art at the Institut d’Art et d’Archéologie, Sorbonne, Paris IV. From 1988 to 1993 he studied painting (with Leonardo Cremonini) and lithography (with Abraham Hadad), at the École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, Paris.

solo exhibitions

group exhibitions

1994

1985

Galerie Flak, Paris.

First prize from the

1997

European Community for

Athens Gallery.

the poster for the Year of Music in Strasbourg.

2000

“The Frissiras Collection”,

Christie’s, Athens.

Velidion Foundation,

Athens Gallery.

Thessaloniki.

Ersi Gallery, Athens.

1995

“For love”, Peri Technon Gallery, Athens.

“Grands et jeunes d’aujourd’hui”, Espace

2000

Eiffel-Branly, Paris.

“Ultramarine blue”,

1990

“Between Humanism and

Vernicos Centre of

“Towards a new

Art”, Ziridis Campus Arts

Modern Art, Piraeus (cur.

humanism”, organised by

and Sciences, Kifissia,

Flavia Nessi, Iris Kritikou).

Marina Lambraki-Plaka,

Attica (cur. Iris Kritikou,

“Athens-Paris,

2001

Centre Culturel de

Flavia Nessi).

Paris-Athens. A visual

“Greek Theatres”,

Villejuif, Paris.

“I bring salvation”,

itinerary”, Psichari 36,

American Embassy,

Athens (org. Irini

Athens.

Savvani).

Drawings for “The Cap”

by Elias Petropoulos, Athens Gallery.

Vourkariani Gallery, Kea.

1991

2002

“The nude”, Ekfrassi

“Stratou and Evzonon

Gallery, Athens.

1996

- Alexis Veroucas,

str.”, Epsilon Gallery,

Nafplion Art Gallery,

“Grands et jeunes

Vourkariani Gallery, Kea.

Thessaloniki.

Greece.

d’aujourd’hui”, Espace

Chryssa Gallery, Katerini,

“Prize of Vitry”,

Eiffel-Branly , Paris.

Greece (cur. Katie

City Hall of Vitry.

“The trains”, Ersi Gallery,

Stefanaki).

Athens.

“2000 tins”, Lithographer

“Homage to Odysseas

of Piraeus street

Elytis”, Markellos Tower,

(cur. Alexis Veroucas,

Aegina island, Greece

Niki Nikonanou, Nikos

(org. Ersi Gallery).

Stefanou), Athens.

“Drawings”, Kouvoutsakis

“The painters are inspired

Art Institute, Kifissia,

by cinema”, Technopolis

Attica.

/City of Athens

“Themes and variations”,

(org. Spyros Verykios).

Athens Gallery.

“Wedding invitations”,

2004 PIAC exhibition, Premier Prix du Conseil National

1992

de Monaco.

“Grands et jeunes

2011 Art Athina, Thanassis Frissiras Gallery

d’aujourd’hui”, Grand Palais, Paris.

“Jeune Présence grecque”, Galerie Flak, Paris.

“Pebbles”, Nikos Stefanou

2012

“Veroucas - Chadoulis”,

”VINCTI SUMUS”,

Vourkariani Gallery, Kea.

Works from Thanassis

“The Frissiras Collection”,

Michailidis collection,

Municipal Gallery

Hellenic Foundation

of Rhodes.

1997

for Culture, Berlin.

“The Frissiras Collection”,

“Still life at the end of the

The Byzantine Museum, Alexis Veroucas:

20th century”, Ersi

Zante island, Greece

Works 1992-2012,

Gallery, Athens.

(cur. Takis Mavrotas).

“The Cap”, Municipality

Cyclades Gallery (old customshouse

1993

of Hermoupolis), Syros

“Grands et jeunes

Island (cur. Giorgos

d’aujourd’hui”,

Altouvas).

Grand Palais, Paris.

“The birds”, Ekfrassi Gallery, Athens.

“The Frissiras Collection”, Neoria, Chania, Crete.

Peri Technon Gallery, Athens.

“17 contemporary Greek artists”, Mainz-Drais, Germany.

“Contemporary Greek

of Patras, Greece.

Painting”, Christos

“Oikoi + Asty”, Hellenic

Christofis Collection,

American Union, Athens

Oinousses island, Greece.

(cur. Manos Stefanidis).

“Sources of the gaze”,

2001

Centre of Modern Art,

Municipal Gallery (Chalim

Larissa (cur. Athina

Bei), Mytilene island,

Schina).

Greece (org. Manolis

“Piraeus Street.

Sirellis).

1994

Transformations of an

Athens Gallery.

“Galleries of Paris”,

industrial space”

“Tastes”, Ekfrassi Gallery,

Giessen, Germany

(cur. Flavia Nessi, Iris

Athens.

(Galerie Flak).

Kritikou).

Trigonon Gallery, Kifissia,

“Peintres et sculpteurs grecs contemporains en France”, Maison de l’Europe, Paris.

Attica.

1998

“European Figuration”,

Athens Gallery.

Galleria Forni, Milan, Italy

Ersi Gallery, Athens.

(cur. Alessandro Riva).

“Flying objects”, Atrium

“Grands et jeunes

1999

d’aujourd’hui”,

“Athens, itineraries of a

Grand Palais, Paris.

city”, Gallery 24, Athens.

2002

Athens Gallery.

Art Athina, Ersi Gallery.

“Contemporary figurative

Commission for a

Exhibition of the Hellenic

art”, Cultural Centre

panoramic view of the

Society for the protection

of Lefkada, Greece

city of Bussy St. Georges,

of the environment and

(cur. Anna Maria Tsakali).

Marne la Vallée.

the cultural heritage,

“Greek summer”, Athens

Gallery, Thessaloniki.

Gallery.

(cur. Nikos Xydakis).

Eleftherias, Athens

“Ambassadors of

Manoussakis).

“Anthropography I”,

“Generating images”,

(org. A.P.H.C.A., cur. Iris

Contemporary Greek Art”,

“Tracing Istanbul”, Greek

Frissiras Museum,

Peri Technon Gallery,

Kritikou).

Hellenic Museum

Embassy/Theological

Athens.

Athens (cur. Iris Kritikou).

“Figurative expressions”,

of Melbourne, Australia

School of Halki, Istanbul

Kynigopoulos Collection,

“Missals”, Ekfrassi Gallery,

Enigma Gallery, Athens

(cur. Haris Cambouridis,

/City of Athens

Municipal Gallery

Athens (cur. Iris Kritikou).

(cur. Liberty Polyzou).

org. Alexandra Ghika).

Technopolis

“Greek Art Today”,

(cur. Iris Kritikou).

of Thessaloniki

2005

2007

Belgravia Gallery, London

Homage to Joannes

“Premio Lissone”, Museo

Art Athina 2007,

2003

(org. George

Gennadius, Gennadius

d’Arte Contemporanea,

Thanassis Frissiras

Stathopoulos).

Library, Athens

“Naked before God”,

Città di Lissone, Italy.

Gallery.

“Greek Colour. Sixteen

(cur. Iris Kritikou).

Museum of Modern Art,

“The Estranged Human

“Greek Art Today”,

contemporary artists”,

(org. Rosy Iconomidou).

Pärnu, Estonia (cur.

Figure. Frissiras Museum

Belgravia Gallery, London

Greek Ministry

Edward Lucie-Smith).

Collection, Athens”,

(cur. George

“On-board”, Art Gallery

of Tourism, Sotheby’s,

Frisia Museum,

Stathopoulos).

“Melina Mercouri”,

London (cur. Mariza

Spanbroek, Amsterdam,

“Birthplace”, Benaki

Hydra, Greece (org.

Kalogeropoulou-

Netherlands.

Museum, Athens

Zoumboulakis Galleries).

Fassianos).

“Ports of Diaspora”,

(cur. Iris Kritikou).

“Techni Poliouchos”,

“Tracing the modern”,

National Museum

Anthony and Asia

Municipal Gallery of

Thanassis Frissiras

of Modern Art - Moni

Hadjioannou Collection,

Ioannina and itinerant

Gallery, Athens.

Lazariston, Thessaloniki

Municipal Gallery of

exhibition (cur. Haris

“Fifteen artists”,

(cur. Nikos Zias).

Chania (cur. Iris Kritikou).

Cambouridis,

Historical

“In arte veritas”,

org. Evangelos Golas).

Ploes XI, Petros and

2007-2008

Marika Kydonieos

Homage to Dionysios

Foundation, Andros,

Solomos, Moschandreou

Greece (cur. Athina

Gallery, Missolonghi /

Schina).

Greek Institute of Venice

“Masks”, Peri Technon

(cur. Iris Kritikou).

2003-2004 “Olympic spirit”, itinerant exhibition, City of Athens Cultural Centre, Athens, Macedonian Museum of Contemporary Art, Thessaloniki, Municipal Art Gallery of Chania, Crete, etc. (cur. Peggy Kounenaki, org. City of Athens, for the Olympic Games 2004).

Gallery, Athens (cur. Iris Kritikou).

“Greek spring”, Artigraf Gallery, Athens.

Thanassis Frissiras Gallery. “ `Α table”, Skoufa Gallery, Athens (cur. Iris Kritikou).

2004

“Aquarium”, St Nicolas

“Resemblance more or

Bay Hotel, Crete

less”, Benaki Museum,

(cur. Iris Kritikou).

Athens (cur. Thanassis

“Ode to mother”,

Moutsopoulos).

Byzantine and Christian

“Anthropography II”,

Museum, Athens

Frissiras Museum,

(cur. Thanassis Moraitis,

Athens.

Alexis Veroucas).

“Agonon Polis” (The city

“First works”,

of games), Technopolis

“I Vigla” Municipal

/City of Athens

Gallery of Viannos,

(cur. Athina Schina, org.

Crete (cur. Savvas

City of Athens, for the

Perrakis).

Olympic Games 2004).

Archive – Museum of Hydra, Greece (cur. Phoebe Paraskeva) “Homage to the poet K.G. Karyotakis”, IANOS,

2011 “Black and white”, Frissiras Museum, Athens (cur. Christina Sotiropoulou).

“Spring 2011”, Ptolemaida Paleontology and History Museum (cur. Tatiana Spinari). “Κörper-Topoi”, from Anthony and Asia Hadjioannou Collection, Hellenic Foundation for Culture, Berlin (cur. Iris Kritikou).

Athens

2012

(cur. Thanassis

«Face to Face»,

2008

Dimakarakos, org.

Frissiras Museum,

Art Athina 2008,

Mimnermos Publishers).

Athens (cur. Christina

Thanassis Frissiras

“Greek Artists for Human

Sotiropoulou).

Gallery, Athens.

Rights”, Skoufa Gallery,

“Greek Art Today 2008”,

Athens.

Belgravia Gallery,

“Greek landscape

London (cur. George

watercolours”,

Stathopoulos).

Contemporary Balkan Art

“Experiencing Greece:

Gallery, Limnos island,

travels through an

Greece (cur. Iris Kritikou).

enchanted landscape”,

“Grzegorz Wnęk”, Frissiras

Hellenic House, Beijing

Museum, Athens (cur.

(cur. Iris Kritikou, for the

Christina Sotiropoulou).

Cultural Olympiad 2008).

2010

“Painters’ Aegina”,

“Naked Truth”, Frissiras

Municipal History and

Museum, Athens

Folklore Museum of

(cur. Christina

Aegina, Greece / City

Sotiropoulou).

of Athens Cultural

“Human Measures”,

Centre (cur. Iris Kritikou).

Melina Mercouri Cultural

“Thirteen artists illustrate

Center, Athens

“Jugs of Aegina”,

2006

Karyotakis’ ‘Preveza’”,

(cur. Iris Kritikou,

Municipal History and

“Homage to Penelope

Municipal Cultural

org. Mikri Arktos

Folklore Museum of

Delta”, Athens College

Centre of Preveza,

Publishers).

Aegina, Greece (cur. Iris

(cur. Iris Kritikou).

Greece. “A paler shade

“On heroes…”,

Kritikou).

“Εν μηνί εκατομβαιώνι”,

of white”, L. and E.

Kalamata Municipal

“A very small sea”,

Marina Keas Gallery,

Bellonias Foundation,

Gallery, Kalamata,

St. Nicolas Bay Hotel,

(cur. Iris Kritikou).

Santorini island, Greece

Greece (cur. Iris Kritikou).

Crete (cur. Iris Kritikou).

“Artists for Human

(cur. Iris Kritikou).

“Ourselves as children”,

“Homage to Nicolaos

Rights”, City of Athens

“Greek Artists for Human

Falatados Elementary

Gyzis”, The exhibitions

Cultural Centre.

Rights”, City of Athens

School, Tinos island,

house, Falatados, Tinos

“The colours of Iris”,

Cultural Centre.

Greece (org. The Friends

island, Greece

Arts Center/Parko

2009

of Tinos, cur. Michalis

www.art.com.gr

197

από αριστερά: Ειρήνη Ηλιοπούλου, Νίκη Νικονάνου, Γρηγόρης Σεμιτέκολο, Αντώνης Κυριακούλης, Αλέξης Βερούκας, Νίκος Αλεξίου, Didier Paquignon, Βίκυ Χατζηλάκου, Ηώ Αγγελή, Εβίτα Φρατζολά στην έκθεση “2000 κονσέρβες”, Λιθογραφείο της οδού Πειραιώς, Αθήνα 2000.

www.art.com.gr from left: Irini Iliopoulou, Niki Nikonanou, Gregory Semitekolo, Anthony Kyriakoulis, Alexis Veroucas, Nikos Alexiou, Didier Paquignon, Vicky Chatzilakou, Io Angeli, Evita Fratzola at the exhibition “2000 Tins”, Lithographers of Piraeus Street, Athens 2000.

200

βιβλιογραφία

1994

1997

1999

2002

2003

Αλέκος Φασιανός, «Pour

Αθηνά Σχινά,

Αθηνά Σχινά, «Όψεις

«Αλέξης Βερούκας:

Edward Lucie-Smith,

Veroucas», κατάλογος

«Αλέξης Βερούκας»,

και αντανακλάσεις

“Η πραγματικότητα είναι

Erotica. The fine art of sex,

ατομικής έκθεσης,

περ. Arti, τεύχος 35

μιας πόλης», Αθήνα,

λέξεις που περιμένουν

Ivy Press Limited:

Γκαλερί Flak, Παρίσι.

(Ιούλιος-Σεπτέμβριος).

διαδρομές και στάσεις

τη ζωγραφική για να

UK, Hydra Publishing,

Δημήτρης Άναλις, «Lieux

Γιώργος Μανιώτης,

(συλλ.), επιμ. Μισέλ Φάις,

γίνουν ποίηση”»

New York.

intérieurs de Veroucas»,

«Στη σκιά των πόλεων»,

Εκδόσεις Πατάκη

(Συνέντευξη στον Θανάση

Edward Lucie-Smith,

κατάλογος ατομικής

κατάλογος ατομικής

(Οκτώβριος).

Γωγάδη), εφ. Μακεδονία,

«Η πιο ενδιαφέρουσα

έκθεσης, Γκαλερί Flak,

έκθεσης, Αίθουσα

«Πανσέληνος» (31/3).

τέχνη παράγεται εκτός

Παρίσι.

Τέχνης Αθηνών.

«Συλλογή Χρίστου

Ευρώπης» (Συνέντευξη

Χριστοφή - Ζωγραφική»,

στην Μαργαρίτα

Βιβλιοσυνεργατική,

Πουρνάρα), εφ.

Αθήνα (κατάλογος).

Η Καθημερινή (9/3).

Χάρης Καμπουρίδης,

Πέγκυ Κουνενάκη,

«Η αιώνια ζωγραφική και

Ολυμπιακό πνεύμα και

οι νέοι εκφραστές της»,

σύγχρονη ελληνική τέχνη,

Σύγχρονη παραστατική

Εκδόσεις Πέργαμος

ζωγραφική, Πολιτιστικό

- Αδάμ (κατάλογος).

Κέντρο Λευκάδας

Κώστας Σάρρος,

(κατάλογος).

«Ο πεθαμένος άνθρωπος

Χρήστος Ράστος,

είναι ένας πολύτιμος

«Αλέξανδρος Βερούκας»,

λίθος», περ. Έψιλον,

περ. ΟΙΚΟλύσεις, τεύχος 3

τεύχος 649 (14/9).

(Απρίλιος).

Μικέλα Χαρτουλάρη,

«Il sottile fascino della

«Ηλίας Πετρόπουλος.

realtà», περ. AD, τεύχος

Ο άνθρωπος που

248 (Ιανουάριος).

κήρυξε τον πόλεμο

Edward Lucie-Smith,

στις αυθεντίες»,

«House of figures»,

περ. Ταχυδρόμος,

«In der “Galerie de Paris”, εφ. Giessener Allgemeine

Τάκης Μαυρωτάς, «Μια εσωτερική και

Zeitung, Giessen.

ερωτική περιπλάνηση

«Pariser Galerien zeigen

στις σύγχρονες

aktuelle Tendenzen»,

μεγαλουπόλεις»,

εφ. Wetzlarer Neue

κατάλογος ατομικής

Zeitung, Giessen.

έκθεσης, Αίθουσα Τέχνης

«Kindlicher Phantasie sind keine Grenzen gesetzt», εφ. Giessener Anzeiger, Giessen. «Έργα Βερούκα στο Παρίσι», εφ. Η Καθημερινή (23/4).

Αθηνών / Εικαστικές καταγραφές (1986-2005), Τάκης Μαυρωτάς, Εκδόσεις Καστανιώτη. Δημήτρης Ρηγόπουλος, «Το αστικό τοπίο με αισιοδοξία», εφ. Η Καθημερινή (12/3).

1996

Μάνος Στεφανίδης,

Εικόνα εξωφύλλου, περ.

«Vademecum ή από

Χάος και όψη, τεύχος 13

το αστικό στο αστείο»,

(Ιούλιος-Σεπτέμβριος).

Ελληνοαμερικανική

2000 «Έντεκα εικαστικές απόψεις», περ. Living, τεύχος 110 (Μάιος). Ειρήνη Σαββανή, «Αθήνα-Παρίσι, Παρίσι-Αθήνα, Εικαστική διαδρομή», Πινακοθήκη Ψυχάρη 36 (κατάλογος). Ειρήνη Οράτη, «Art conserva...tive?», περ. ΕΥ, τεύχος 4 (Οκτώβριος). Κώστια Κοντολέων, «Εραστής της τέχνης» (Συνέντευξη με τον Αλέξη Βερούκα και τον Ηλία Πετρόπουλο), εφ. Αδέσμευτος της Κυριακής (24/12).

Ένωση (κατάλογος).

2001

περ. ArtReview, τεύχος

τεύχος 186 (20/9).

Τάκης Μαυρωτάς,

Alessandro Riva, «Arriva

LIII (Απρίλιος).

Γιώργος Χατζηστεργίου,

περ. Inside, τεύχος 2

l’Eurofigurazione»,

«Η αρνητική

(Απρίλιος).

περ. Arte, τεύχος 338

εξιδανίκευση.

(Οκτώβριος 2001).

Η συζήτηση για

«Η αλήθεια των πόλεων

«Η γοητεία του κοίλου»,

το χτισμένο τοπίο

του Αλέξη Βερούκα», περ.

εφ. Η Καθημερινή (1/8).

της Αθήνας»,

Living, τεύχος 81 (Μάιος).

«Ο Βερούκας με “κοίλα

εφ. Το Βήμα (7/12).

Ελισάβετ Φιλιππούλη,

και βαθμίδες” στην Κέα»,

Pierre Bourdieu,

«Αλέξης Βερούκας.

εφ. Έθνος (19/8).

«Ο πολιτισμός σε

Ταξίδι με χρώμα», εφ.

«Ancient Greek theaters

κίνδυνο» (στρογγυλό

Αδέσμευτος Τύπος (9/3).

are an inspiration in a

τραπέζι), Πολιτισμός

Φωφώ Βασιλακάκη,

Kea show», εφ. The Herald

και αγορά.

«Εικαστικό ταξίδι

Tribune (4/8).

Για την αυτονομία της

Φιλίππα Βούλγαρη,

στον κόσμο», εφ. Ελευθεροτυπία (16/3). Ειρήνη Σαββανή, «Αλέξης Βερούκας» (λήμμα), Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών, επιμ. Ευγένιος Ματθιόπουλος, Εκδοτικός Οίκος Μέλισσα.

πολιτισμικής παραγωγής, επιμ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, Εκδόσεις Πατάκη.

2004

2005

Σάββας Πετράκης

2009

2012

«Αθήνα, μια πόλη

Αθηνά Σχινά, «In arte

(επιμ.), Τα πρώτα έργα

Χάρης Καμπουρίδης,

Ελευθέριος Οικονόμου,

που αλλάζει»

veritas», Πλόες ΧI, Ίδρυμα

και τα «εκ Βιάννου» κείμενα

«Πρεσβευτές της νέας

«Vincti Sumus: Η έκθεση

(επιμ. Ν. Ξυδάκης),

Πέτρου και Μαρίκας

του Ιωάννου Κονδυλάκη,

ελληνικής ζωγραφικής»,

των έργων του Αλέξη

εφ. Η Καθημερινή, «Κ»

Κυδωνιέως, Άνδρος

Πινακοθήκη

Ελληνικό Μουσείο

Βερούκα από τη συλλογή

(Εικαστικό εξωφύλλου)

(κατάλογος).

Πολιτιστικού Συλλόγου

Μελβούρνης, ΕΟΤ

του Θανάση Μιχαηλίδη

(28/4).

Γιώργος Ν. Μπαχάς,

Κερατόκαμπου-Καψάλων

(κατάλογος).

στο Ελληνικό Ίδρυμα

Γιάννης Μπόλης,

«Αλέξης Βερούκας:

«Η Βίγλα» (κατάλογος).

Grzegorz Wnęk,

Πολιτισμού στο

«Το λιμάνι της

“In arte veritas”»,

«Το βλέμμα του

Βερολίνου» (κατάλογος).

Θεσσαλονίκης

περ. Νέμεσις,

ζωγράφου. Μορφές

Αλέξανδρος

και τα λιμάνια του

τεύχος 56 (Αύγουστος).

στο χώρο», Grzegorz

Κοσματόπουλος,

Wnęk, Μουσείο Φρυσίρα

«Από την εξωτερική

(κατάλογος).

στην εσωτερική όραση»,

βορειοελλαδικού χώρου»,

Εύα Κιουσοπούλου,

Λιμάνια του Ελληνισμού,

«Λιμάνια του

Διεθνές Κέντρο

Ελληνισμού»,

Εικαστικών Τεχνών (κατάλογος). Θανάσης Μουτσόπουλος, «Το έμμεσο πορτραίτο (Το πορτραίτο αίνιγμα)», Ομοιότητα περίπου,

περ. Νέμεσις, τεύχος 54 (Μάιος). «Κωνσταντίνος Φράγκος: “Μου αρέσει να φέρνω άγνωστα έργα στην αγορά”»

2007 «1987-2007: Είκοσι χρόνια Εντευκτήριο», περ. Εντευκτήριο, τεύχος 78 (Σεπτέμβριος).

2010

Vincti Sumus,

μορφής-σημάνσεις του

Βλάσης Φρυσίρας,

Έργα από τη συλλογή

τοπίου», Έλληνες ζωγράφοι

«Γυμνή αλήθεια»,

του Θανάση Μιχαηλίδη,

από τη συλλογή Αντώνη και

Μουσείο Φρυσίρα

Ελληνικό Ίδρυμα

Άζιας Χατζηιωάννου,

(κατάλογος).

Πολιτισμού, Βερολίνο

Εικαστικό εξωφύλλου,

(κατάλογος).

Athens voice (21-27/1).

Αλέξης Βερούκας,

Χριστίνα Σωτηροπούλου,

«Μετά από μια επίσκεψη

«Μπροστά στη γύμνια

στον Pierre Soulages»,

μας», Μουσείο Φρυσίρα

Culturenow mag.,

(κατάλογος).

τεύχος 21 (Ιούλιος).

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (κατάλογος).

Μουσείο Μπενάκη

(συνέντευξη στην

/Εκδόσεις Πατάκη.

Τόνια Μάκρα),

Γιάννης Μπόλης,

περ. Ταχυδρόμος,

«Πολύμορφη

τεύχος 273 (21/5).

απεικόνιση»,

Γιώργος Χατζηστεργίου,

εφ. Η Καθημερινή,

«Πόλεις του σοσιαλισμού.

«Επτά ημέρες»

Το χτισμένο περιβάλλον

(Αφιέρωμα: Η Αθήνα

στις άλλοτε

των ζωγράφων) (6/6).

κομμουνιστικές χώρες»,

Μαργαρίτα Πουρνάρα,

εφ. Το Βήμα (5/6).

«Έντεκα σύγχρονα έργα.

Παρή Σπίνου,

Φόρος τιμής στον Γύζη»,

«Αληθινά ψέματα»,

εφ. Η Καθημερινή (3/8).

εφ. Κυριακάτικη

Ίρις Κρητικού,

Ελευθεροτυπία,

Ίρις Κρητικού, Γενέθλιος

«Ελληνική καλλιτεχνική

«Επτά» (17/7).

τόπος, Μουσείο Μπενάκη,

διάκριση στο Μονακό»,

Μαργαρίτα Πουρνάρα,

εφ. City Press (3/9).

«Ο καλλιτέχνης είναι

Αλέξης Βερούκας,

ένας αποτυχημένος

«Μικρές ιστορίες

εγκληματίας»,

λιθογραφίας από το

εφ. Η Καθημερινή (17/7).

Παρίσι και την Αθήνα»,

Τόνια Μάκρα, «Πραγματικότητα και φαντασία στη διασταύρωση

Ίρις Κρητικού, «Σκιαγραφώντας τον Διονύσιο Σολωμό: Μια ιστορία από τα Επτάνησα», Εκδόσεις Μικρή Άρκτος (κατάλογος). Γιάννης Κολοκοτρώνης, Νέα ελληνική τέχνη (1974-2004), εκδ. Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.

Alphatrust (κατάλογος).

Ο Toulouse Lautrec και η Belle Époque στο Παρίσι και την Αθήνα, Μουσείο Ηρακλειδών (κατάλογος).

της τέχνης», περ.

2008

Ταχυδρόμος,

Αλέξης Βερούκας,

τεύχος 285 (13/8).

«Ως είμαι ζωγράφος

Φοίβη Παρασκευά,

το επάγγελμα...»,

«Ο χρωστήρας

εφ. Ελευθεροτυπία,

της αλήθειας»,

«Βιβλιοθήκη» (4/4).

εφ. Πρώτο Θέμα (28/8). Εμμανουέλα Τρέπα, «Στην (παραστατική) τέχνη η αλήθεια;», διαδικτυακό περ. Ηριδανός (Σεπτέμβριος). Ντίνα Πετροπούλου, «Εν τη τέχνη η αλήθεια», περ. Μετρό, τεύχος 119 (Οκτώβριος).

Αλέξης Βερούκας,

Ίρις Κρητικού, «Όψεις της

Κατερίνα Λυμπεροπούλου, «Ήταν όλοι τους παιδιά του...», εφ. Το Βήμα (21/2). Νίκος Ξυδάκης, «Τι μου έμαθαν τα εργαστήρια των ζωγράφων», εφ. Η Καθημερινή, «Κ» (21/11). Κατερίνα Λυμπεροπούλου, «Ο ηδονοβλεψίας και ο αναίσθητος», εφ. Το Βήμα (26/9).

www.art.com.gr

201

Ειρήνη Ηλιοπούλου, Andrea Schroth, Κώστας Δασκαλάκης, Αλέξης Βερούκας, Βίκτωρ Βερούκας, Νίκος Στεφάνου, στην “Παλέττα”, Παρίσι 2008

www.art.com.gr Irini Iliopoulou, Andrea Schroth, Costas Daskalakis, Alexis Veroucas, Victor Veroucas, Nikos Stefanou, at the “Palette”, Paris 2008

204

bibliography

1994

1997

1999

2002

2003

Alecos Fassianos,

Athina Schina, “Alexis

Athina Schina, “Views

“Alexis Veroucas:

Edward Lucie-Smith,

“Pour Veroucas”, Solo

Veroucas”, Arti mag.,

and reflections of a city”,

Reality is words that

Erotica. The fine art of sex,

exhibition catalogue,

no 35 (July-September).

Athens, itineraries

become poetry through

Ivy Press Limited: UK,

Galerie Flak, Paris.

Giorgos Maniotis, “In the

of a city (col. vol.),

painting” (Interview with

Hydra Publishing:

Dimitri T. Analis,

shadow of cities”, Solo

ed. Michel Fais, Patakis

Thanassis Gogadis),

New York.

“Lieux intérieurs de

exhibition catalogue,

Publishers (October).

Makedonia newspaper

Edward Lucie-Smith,

(31/3).

“The most intriguing

“Christos Christofis

art happens outside of

collection - Paintings”,

Europe” (Interview to

Vivliosynergatiki, Athens.

Margarita Pournara),

Haris Cambouridis,

Kathimerini newspaper

“Eternal art and modern

(9/3).

artists”, Contemporary

Peggy Kounenaki,

figurative painting,

“Olympic Spirit and

Lefkada Cultural Centre

Contemporary Greek Art”,

(catalogue).

Pergamos-Adam editions

Christos Rastos,

(catalogue).

“Alexis Veroucas”,

Kostas Sarros,

OIKOlyseis mag.,

“A dead man is a precious

no 3 (April).

stone”, Epsilon mag.,

“Il sottile fascino della

no. 649 (14/9).

realtà”, AD mag.,

Mikela Hartoulari,

Veroucas”, Solo exhibition

Athens Gallery.

catalogue, Galerie Flak,

Takis Mavrotas,

Paris.

“An internal and sensual

“In der “Galerie de Paris’”,

wandering in

Giessener Allgemeine

contemporary cities”,

Zeitung newspaper,

Solo exhibition

Giessen.

catalogue, Athens Gallery

“Pariser Galerien zeigen

/Writings on Art

aktuelle Tendenzen”,

(1986-2005), Takis

Wetzlarer Neue Zeitung

Mavrotas, Kastaniotis

newspaper, Giessen.

Publishers.

“Kindlicher Phantasie sind

Dimitris Rigopoulos,

keine Grenzen gesetzt”,

“Optimistic urban

Giessener Anzeiger

landscape”, Kathimerini

newspaper, Giessen.

newspaper (12/3).

“Veroucas’ Works in Paris”,

Manos Stefanidis,

Kathimerini newspaper

“Vademecum”,

(23/4).

Hellenic American Union

1996 Cover image, Chaos kai opsi mag., no 13 (July-September).

2000 “Eleven artistical views”, Living mag., no 110 (May).

Irini Savvani, “Athens-Paris, Paris-Athens”, Psichari 36 Gallery (catalogue).

Irini Orati, “Art conserva...tive?”, EF mag., no 4 (October).

Kostia Kondoleon, “The lover of Art” (Interview with Alexis Veroucas and Elias Petropoulos), Adesmeftos of Sunday newspaper (24/12).

no 248 (January).

“Elias Petropoulos.

Edward Lucie-Smith,

The man who declared

(catalogue).

2001

“House of figures”,

war on authority”,

Takis Mavrotas,

Alessandro Riva, “Arriva

ArtReview mag.,

Tachydromos mag.,

Inside mag., no 2 (April).

l’Eurofigurazione”, Arte

no LIII (April).

no. 186 (20/9).

mag., no. 338 (October).

Giorgos Hadjistergiou,

“The truth of Alexis

“Orchestra Seduction”,

“Negative idealisation.

Veroucas’ cities”, Living

Kathimerini newspaper

On Athens’ urban

mag., no 81 (May).

(1/8).

landscape”, To Vima

Lisa Filippouli, “Alexis

“Veroucas’ Theatres

newspaper (7/12).

Veroucas: Colourful

in Kea”, Ethnos newspaper

Pierre Bourdieu,

journey”, Adesmeftos Typos

(19/8).

“Culture in danger”

newspaper (9/3).

“Ancient Greek theaters

(round table), Culture and

Fofo Vassilakaki,

are an inspiration

market. On the autonomy

“An artist’s journey in

in a Kea show”,

of cultural production,

the world”, Eleftherotypia

The Herald Tribune

ed. Nikos

newspaper (16/3).

newspaper (4/8).

Panayotopoulos,

Filippa Voulgari,

Irini Savvani, “Alexis Veroucas” (entry), Dictionary of Greek artists, ed. Evgenios Matthiopoulos, Melissa Publishers.

Patakis Publishers.

2004

2005

2007

2009

2012

“Athens, a muted city”

Athina Schina, “In arte

“1987-2007: Twenty years

Haris Cambouridis,

Eleftherios Ikonomou,

(ed. N. Xydakis),

veritas”, Ploes XI, Petros

Entefktirio”, Entefktirio

“Ambassadors of

“Vincti Sumus:

Kathimerini newspaper,

and Maria Kydonieos

mag.,

Contemporary

The exhibition of Alexis

“K” (cover painting) (28/4).

Foundation, Andros

no 78 (September).

Greek Art”, Melbourne

Veroucas’ works from

Giannis Bolis, “The ports

(catalogue).

Iris Kritikou, “Views and

Greek Museum,

the Thanassis Michailidis

of Thessaloniki and

Giorgos N. Bachas, “Alexis

Meanings”, Greek artists

Australia.

collection at the Hellenic

northern Greece”,

Veroucas:

from Anthony and Asia

Grzegorz Wnęk,

Foundation for Culture,

The ports of Hellenism,

In arte veritas”, Nemesis

Hadjioannou Collection,

“The artist’s eye.

Berlin” (catalogue).

International Centre

mag., no 56 (August).

Municipal Gallery

Figure spaces”, Grzegorz

Alexandros

Eva Kioussopoulou,

of Chania (catalogue).

Wnęk, Frissiras Museum

Kosmatopoulos

(catalogue).

“From outer to inner

of Fine Arts.

Thanassis Moutsopoulos,

“The ports of Hellenism”,

Iris Kritikou, “Sketching

“The non-direct portrait”,

Nemesis mag.,

Dionysios Solomos:

Resemblance more or less,

no 54 (May).

A story from the Ionian

Benaki Museum

“Konstantinos Fragos:

Islands”, Mikri Arktos

/Patakis Publishers.

Introducing new artists

Publishers (catalogue).

Giannis Bolis,

in the market”

Yannis Kolokotronis,

“Multifaceted

(Interview with Tonia

New Greek Art

representation”,

Makra), Tachydromos

(1974-2004), Thracian

Kathimerini newspaper,

mag., no 273 (21/5).

“Seven days”

Art and Tradition

Giorgos Hadjistergiou,

Foundation.

“Urban socialisms.

Iris Kritikou, Birthplace,

Athens) (6/6).

Constructed environment

Benaki Museum,

Margarita Pournara,

in former communist

Alphatrust (catalogue).

“Eleven contemporary

countries”, To Vima

Alexis Veroucas,

works. Homage to Gyzis”,

newspaper (5/6).

“Short stories about

Kathimerini newspaper

Pari Spinou, “True lies”,

lithography from Paris

(3/8).

Eleftherotypia of Sunday

and Athens”, Toulouse

Iris Kritikou,

newspaper (17/7).

Lautrec and the Belle

“Greek award in Monaco”,

Margarita Pournara, “The

Époque in Paris and in

City Press newspaper

artist is a failed criminal”,

Athens, Herakleidon

(3/9).

Kathimerini newspaper

Museum (catalogue).

(Special issue: Painters’

(17/7).

2010 Vlassis Frissiras, “Naked truth”, Frissiras Museum (catalogue).

Cover painting, Athens Voice (21-27/1).

Culturenow mag., no 21 (July).

Katerina Liberopoulou, “They were his children…”, To Vima newspaper (21/2).

Nikos Xydakis, “What I learned from the artists’ studios”, Kathimerini newspaper, “Κ” (21/11).

Katerina Liberopoulou,

newspaper (26/9).

“On defending

Eleftherotypia newspaper (4/4).

thema newspaper (28/8).

Emmanouela Trepa, “In (figurative) art the truth?”, Heridanos internet mag.

(September).

Dina Petropoulou, “In art the truth”, Metro mag., no. 119 (October).

Savvas Petrakis (ed.), First works, “I Vigla” Municipal Gallery of Viannos (catalogue).

Alexis Veroucas,

(catalogue).

and imagination in art”,

“The brush of truth”, Proto

Berlin (catalogue).

Soulages»,

insensitive”, To Vima

Phoebe Paraskeva,

Foundation for Culture,

Frissiras Museum

Alexis Veroucas, (hypothetically) Nikos

collection at the Hellenic

«A visit to Pierre

Tonia Makra, “Reality

Engonopoulos’ work”,

the Thanassis Michailidis,

“Facing our nudity”,

“The voyeur and the

no 285 (13/8).

Vincti Sumus: Works from

Christina Sotiropoulou,

2008

Tachydromos mag.,

vision”, Alexis Veroucas,

www.art.com.gr

205

Roberta Croccioni, Leonardo Cremonini, Αλέξης Βερούκας, Άννα Πατάκη, στο σπίτι στην Πλάκα, Φεβρουάριος 2010

www.art.com.gr Roberta Croccioni, Leonardo Cremonini, Alexis Veroucas, Anna Pataki, at the house in Plaka, February 2010

μετά από μια επίσκεψη στον Pierre Soulages

Αλέξης Βερούκας

Τον Απρίλιο που μας πέρασε επισκέφθηκα τον Pierre Soulages για να εγκρίνει το προσχέδιο του καταλόγου του για την γκαλερί Pauli της Λοζάννης. Είχα μια σχετική αγωνία μέχρι να ανέβω στον όροφο του εργαστηρίου του και να με βγάλει από την αμηχανία το πλατύ του χαμόγελο. Μια μυθική φιγούρα της σύγχρονης γαλλικής τέχνης, 93 ετών, στεκόταν με μια ευγενική κάμψη απέναντί μου για να διευκολύνει τη διαφορά μας στο ύψος – πάντα μισούσα το ύψος μου. Το Έλα εδώ, ψηλέ με ακολούθησε όλη μου τη ζωή... Όταν τελειώσαμε τη συνεννόηση για τον κατάλογο, με ρώτησε για την Ελλάδα και την πολιτική επικαιρότητα, για την αδικία στο αδιέξοδο που αισθανόμαστε κι εμείς. Γιατί να αφήνουν να βαθαίνουν οι αντιθέσεις του Βορρά με τον Νότο στην Ευρώπη; Με αφορμή τη δική του ζωγραφική μού είπε κάτι που από κείνη τη μέρα δε βγήκε από το μυαλό μου. Στη σπηλιά του Arcy βρέθηκαν γκράφιτι τριάντα χιλιάδων ετών. Εμείς βλέπουμε μια τέχνη είκοσι τριών αιώνων στα μουσεία, μέχρι την Πομπηία και τη Βεργίνα, και επιπλέον μαθαίνουμε για μια ζωγραφική άλλων δύο αιώνων περίπου πίσω από τον Πλίνιο. Και πριν; Είναι περισσότεροι από τριακόσιοι αιώνες που μένουν σε μια μαύρη σπηλιά. Ο άνθρωπος ζωγράφισε και ξεχώρισε από όλο το ζωικό βασίλειο, που χτίζει, τραγουδάει, χορεύει, επικοινωνεί, οργανώνεται, αλλά δε γελάει και δε ζωγραφίζει. Αυτός είναι ένας απλοϊκός, ίσως, αλλά καλός λόγος να συνεχίσει ακόμη για πολλούς αιώνες. Γιατί χωρίς χιούμορ δε βιώνεται η ανθρώπινη κατάσταση. Σ’ αυτή τη σπηλιά της ζωγραφικής, μετά από τα μαμούθ και τους ταύρους, τα χέρια που μας αφήσανε τα δαχτυλικά τους χνάρια τι σχεδίαζαν επί τριάντα χιλιάδες χρόνια; Είναι σχεδόν ασύλληπτο το τι αγνοούμε σε σχέση μ’ αυτό που γνωρίζουμε. Ίσως τα μεγαλύτερα έργα να έχουν απορροφηθεί σ’ αυτό το σκοτάδι του χρόνου και εμείς να μένουμε αυτάρεσκα στον ορισμό του κλασικού και της αρμονίας που μπορέσαμε να συντάξουμε με ό,τι είδαμε. Κι αυτά που δεν είδαμε; Το βλέμμα του ανθρώπου είναι ο αγωγός της ζωής για την πνευματική μετάσταση. Στα έργα τέχνης, μικρά, ελάχιστα αποσπάσματα του πραγματικού κόσμου γίνονται παράθυρα για την αναζήτηση της χαμένης Εδέμ. Μήπως ο Όμηρος και ο Μπόρχες ακριβώς εξαιτίας της τυφλότητας είδαν λίγο πιο πίσω μέσα σ’ αυτή τη σπηλιά και αναβάθμισαν την ικανότητα μετάστασης περισσότερο από όλους; Ίσως λοιπόν πρέπει να κλείσουμε λίγο τα μάτια και να συνδεθούμε με την πορεία που δε σταματά, ενάντια στο ρολόι και στον θάνατο της κάθε μέρας; Έτσι κι αλλιώς η συνείδηση του πάθους είναι ασφυκτική: το σεξ, το αίμα, το μαρτύριο είναι ο κύκλος βίας που ανοίγει από το πρώτο φως και κλείνει (ίσως) με το ύστερο βλέμμα μας. Πολλές φορές κακίζουμε τον Matisse, τον Bonnard που, σε αντίθεση

www.art.com.gr

209

210

με τον Picasso, μέσα στη μεγάλη χίμαιρα, ο ένας κλάδευε στο περιβόλι του ευρωπαϊκού Νότου κι ο άλλος έβλεπε όλα τα πρωινά του κόσμου και όλες τις αντάρες πάνω στα ημισφαίρια των μηρών της Μάρθας. Και τον Morandi, που προσπαθούσε βουβά να εστιάσει σε πέντε μπουκαλάκια. Σήμερα το Reuters, το Magnum και άλλοι, με μεγάλους φωτογράφους, μας δείχνουν αποκαλυπτικές συνθέσεις, πολλές φορές με κανόνες μεγάλης αισθητικής, των ανηλεών σφαγείων της Γάζας, της Βαγδάτης, της Δαμασκού, των Δίδυμων Πύργων κτλ. Η κατάσταση των πραγμάτων δεν αλλάζει. Μόνο εμβαθύνουμε συνειδησιακά στο Homo homini lupus.Και ίσως η εξοικείωση με τα έργα του τέρατος να υποβάλλει και τη συμφιλίωση μαζί του. Χάριν, όμως, του Matisse και του Bonnard συνεχίζουμε να ζωγραφίζουμε και να ελπίζουμε ταυτόχρονα στην τελική μετάσταση. Ο Leonardo Cremonini μας έλεγε πως, εντέλει, ο ζωγράφος πρέπει να ξεκρεμάσει ό,τι θα έπαιρνε από τον τοίχο του σπιτιού του την ώρα του σεισμού και να τα περάσει μέσα από το παράθυρο του έργου. Έτσι να περάσουμε και αυτήν την κρίση: να τη σπρώξουμε λίγο πίσω στην ανακύκλωση της σπηλιάς. Παρίσι, 14 Μαΐου 2012

www.art.com.gr με τη γυναίκα του, Άννα Πατάκη, στο “Kronenhalle”, Ιανουάριος 2012

with his wife, Anna Pataki, at the “Kronenhalle”, January 2012

a visit to Pierre Soulages

Alexis Veroucas

Last April I visited Pierre Soulages so that he could approve the draft of the catalogue for the Pauli Gallery of Lausanne. I was somewhat diffident until I had reached the floor of his studio and his broad smile put me at ease. A legendary figure of French art at 93, he stood politely bent to accommodate our different heights. I have always hated my stature; Come over here, tall guy is what I have heard all my life...

Once we had finished the arrangements for the catalogue he asked me about Greece and the political developments, and talked about the injustice of the impasse we are experiencing. Why do they let the contrast between North and South grow in Europe?

Then, discussing his own painting, he said something which has been haunting my thoughts since that day. The cave of Arcy has preserved graffiti from thirty thousand years ago. What we see in the museums and as far back as Pompeii and Vergina, is the art of the last twenty-three centuries, while from Pliny we learn about a painting of another couple of centuries earlier. And before that?

Over three hundred centuries remain hidden in a black cave. Man painted and thus stood apart from the rest of the animal kingdom, which may build, sing, dance, communicate and organize but does not laugh and does not paint. This may be a naïve yet good enough reason to carry on for many more centuries. For without humour the human condition cannot be endured.

After the mammoths and the bulls in that painted cave, what did the hands which left those imprints draw over the next thirty thousand years?

It is almost inconceivable how much we ignore compared to how much we know. The greatest artworks may lie hidden in this darkness of time while we remain complacently with the definition of the classical and of harmony that we were able to formulate from what we have seen. And those we never saw? Man’s gaze is the conduit to spiritual transformation. In artworks, the small, infinite fragments of the real world become windows to the quest for the lost Eden.

Is it that Homer and Borges, because of their blindness, were able to see a little deeper into that cage and enhance our capacity for transformation more than everyone else?

So perhaps we should close our eyes for a while and connect to the unending march against the clock and the death of each day.

In any case the awareness of passion is suffocating: sex, blood and torture make up the cycle of violence which starts with the first light and ends (perhaps) with our last gaze.

We often censure Matisse and Bonnard who, unlike Picasso, lost in the great chimera, would prune the garden of the European south (the former) or see all the Μornings (and the turmoil) of the world

www.art.com.gr

213

214

on the hemispheres of Marthe’s body (the latter). Or Morandi, who was silently trying to focus on five little bottles. Today the great photographers of Reuters, Magnum and others present their apocalyptic compositions, often under the rules of an elevated aesthetic, to show us the merciless massacres of Gaza, Baghdad, Damascus, the Twin Towers, etc.

The nature of things does not change; we simply become more deeply aware of homo homini lupus. And perhaps familiarity with the monster’s works may promote our reconciliation with it. Yet for the sake of Matisse and Bonnard we continue to paint while hoping for the ultimate transformation.

Leonardo Cremonini used to say that the painter must ultimately take off the wall the things he would rescue during an earthquake, and pass them through the window of the work. This is how we should deal with this crisis: we should push back into the cave a little, where it will be recycled.

Paris, May 14, 2012 english translation by Tony Moser

www.art.com.gr αυτόματη ζωγραφική με τον Βίκτορα στο μουσείο Tinguely στη Βασιλεία, Ιανουάριος 2012 automatic painting with Victor at the Tinguely Museum in Basel, January 2012

216

ευχαριστίες

acknowledgements

Ευχαριστώ θερμά το διοικητικό συμβούλιο του ΟΠΑΣ για την

My deepest thanks to the Board of Directors of the

πρόσκληση και τη διοργάνωση αυτής της έκθεσης.

SCAO for hosting and organizing this exhibition.

Για την πολύτιμη βοήθεια και τη συμπαράστασή τους όλο αυτό

For their invaluable help and support during the

το διάστημα της προετοιμασίας, ευχαριστώ πραγματικά τους

preparations, I would like to extend my gratitude

αγαπημένους φίλους, συνοδοιπόρους και συλλέκτες:

to my dear friends, colleagues and collectors:

Τον Γιώργο Αλτουβά για τον ενθουσιασμό και την εμπιστοσύνη

Giorgos Altouvas for his enthusiasm and trust, Maro

του, τη Μάρω Δούκα για τη γενναιοδωρία της και την κατανόηση,

Douka for her generosity and understanding, Iris Kritikou

την Ίριδα Κρητικού για την οξυδέρκεια και την αγάπη της, τη Μαρία

for her perspicacity and affection, Maria Filopoulou for her

Φιλοπούλου για τη σθεναρή παρότρυνσή της, τον Βασίλη, τον

tenacious encouragement, Vassilis, Giannis and Michalis

Γιάννη και τον Μιχάλη Κατούφα, την Ιουλία Δράκου και την Κατερίνα

Katoufas, Ioulia Drakou and Katerina Koutsopoulou from

Κουτσοπούλου από τον Νηρέα, χωρίς τους οποίους τίποτα δεν θα

Nereus Publishers, without whom nothing would ever

ήταν έτοιμο ποτέ, τον τυπογράφο Γιάννη Πρωτοπαπά για τη γνώση

be ready on time, the printer Giannis Protopapas for his

και την υπομονή του, τον Μπάμπη Μάντη για τις χρυσές βιβλιοδεσίες

craft and patience, Babis Mandis for his golden book-

του, τον Σπύρο Πρέκα που έχει φτερά στα πόδια, τον Δημήτρη, τον

binding, Spyros Prekas, the man with wings, Dimitris,

Παναγιώτη και τη Λίλη Γεωργαντά που έβαλαν σε πλαίσια όλη την

Panayotis and Lili Georgantas for framing it all, Andrea

έκθεση, την αναντικατάστατη Andrea Schroth, φύλακα άγγελό μου

Schroth, my guardian angel in the English language,

στην αγγλική γλώσσα, τη Suzan Apostolakis, τον Geoffrey Cox και τον

Suzan Apostolakis, Geoffrey Cox and Tony Moser for their

Tony Moser για τις μεταφράσεις τους, τη Σώτη Τριανταφύλλου, την

translations, Soti Triantafillou, Eleni Sikelianos and Laird

Ελένη Σικελιανού και τον Laird Hunt για τις καίριες παρατηρήσεις τους,

Hunt for their insightful remarks, Areti Boukala, always

την Αρετή Μπουκάλα, πιστή και πάντα πρόθυμη διώκτρια των λαθών

the faithful and accurate detector of our flaws, Athina

μας, την Αθηνά Σχινά, τον Τάκη Μαυρωτά, τον Λευτέρη Οικονόμου,

Schina, Takis Mavrotas, Eleftherios Ikonomou, Alexandros

τον Αλέξανδρο Κοσματόπουλο, τον Αλέκο Φασιανό, τον Δημήτρη

Kosmatopoulos, Alecos Fassianos, Dimitri Analis who is

Άναλι που δεν είναι πια εδώ, για τα εξαιρετικά τους κείμενα μέσα στον

no longer here, for their beautiful texts throughout the

χρόνο, τους αγαπημένους φίλους ζωγράφους για τη συμπαράσταση

years, my cherished painter friends for their support and

και την ανεύρεση των τεκμηρίων της κοινής μας μνήμης, τον Νίκο

for having found the items of our common memory, Nikos

Στεφάνου, την Ειρήνη Ηλιοπούλου, τον Στέφανο Δασκαλάκη, τον

Stefanou, Irini Iliopoulou, Stefanos Daskalakis, Zafos

Ζάφο Ξαγοράρη, τον Γιώργο Χαδούλη, τους ακριβούς μου φίλους στο

Xagoraris, George Hadoulis, my precious friends in Paris

Παρίσι Γιώργο Γαλάνη και Χριστίνα Αλεξοπούλου, τους ανθρώπους που

Georgios Galanes and Christina Alexopoulou, the people

με χαρά και ευγένεια μας δάνεισαν τα έργα, στους οποίους χρωστώ

who so generously lent us paintings and to whom I owe

αυτή την έκθεση και πολλά ακόμη: τον Ηρακλή και τη Σοφία Κουνάδη,

this show and much more: Iraklis and Sofia Kounadis,

τον Θανάση Μιχαηλίδη, τον Τάκη και την Όλγα Κουβουτσάκη, τον

Thanassis Michailidis, Takis and Olga Kouvoutsakis,

Φαίδωνα και την Τάνια Ταμβακάκη, τον Γιώργο Ναούμ, τον Γιάννη

Phaedon and Tania Tamvakakis, Giorgos Naoum, John

Κυνηγόπουλο, τον Αντώνη και την Άζια Χατζηιωάννου, τον Χρίστο

Kynigopoulos, Antony and Asia Hadjioannou, Christos

Χριστοφή, τον Άγγελο Γιαννακάκη, τον Διαμαντή Διαμαντίδη, τον Γιάννη

Christofis, Angelos Yannakakis, Diamantis Diamantidis,

Καζάζη, τον Γιώργο Κοντογιώργη, τον Σταύρο Σάββα, τον Βλάση και τη

Yannis Kazazis, Giorgos Kontogiorgis, Stavros Savvas,

Ρούλα Φρυσίρα, τον Χρήστο και την Κατερίνα Λιασίδη, τον Κωνσταντίνο

Vlassis and Roula Frissiras, Christos and Katerina

και τη Λίλη Μυριάνθη, τον Αργύρη και τη Χριστίνα Διαμαντή και

Liassidis, Konstantinos and Lili Myrianthis, Argyris and

τέλος τους αγαπημένους φίλους που μου συμπαραστάθηκαν

Christina Diamantis, my dear friends who were there for

παντοιοτρόπως, την Κατερίνα Μαρούλη, τη Μαριλένα Λιακοπούλου

me, Katerina Marouli, Marilena Liakopoulou and Onik

και τον Ονίκ Χορηγκιάν, τη Βασιλική Καρμίρη, τον Κώστα Σταμάτη και

Horigian, Vassiliki Carmiri, Kostas Stamatis and Alexandra

την Αλεξάνδρα Δαλιάνη, τον Ρόμπερτ και την Ντίνα ΜακΚέιμπ, τη Νίκη

Daliani, Robert and Dina McCabe, Niki Nikonanou,

Νικονάνου, τον γκαλερίστα μου Θανάση Φρυσίρα, τους φωτογράφους

my gallerist Thanassis Frissiras, the photographers

Γιάννη και Οδυσσέα Βαχαρίδη, Τζέλη Χατζηδημητρίου, Patrick Chapuis

Giannis and Odysseas Vaharidis, Tzeli Hatzidimitriou,

και Jean-Louis Losi, τον Κώστα Μαργαρώνη του Culturenow, τη

Patrick Chapuis, Jean-Louis Losi, Kostas Margaronis and

Δέσποινα Σαββοπούλου.

Culturenow, Despοina Savvopoulou.

www.art.com.gr μπροστά στο “Ιντεάλ”: Εδουάρδος Σακαγιάν, Γιώργος Ρόρρης, Αλέξης Βερούκας, Φεβρουάριος 2010 in front of “Ideal” restaurant: Edouard Sacaillan, Yorgos Rorris, Alexis Veroucas, February 2010

έκθεση

exhibition

ο κατάλογος αυτός τυπώθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης

διοργάνωση

organization

OΠΑΣ

SCAO

Αλέξης Βερούκας

επιμέλεια έκθεσης

curator

έργα 1992 - 2012

Γιώργος Αλτουβάς

Giorgos Altouvas

στην Πινακοθήκη Kυκλάδων τον Αύγουστο 2012

μεταφορές έργων

transport

Nail2nail

Nail2nail

ασφάλιση έργων

insurance

Interamerican

Interamerican

σχεδιασμός έκθεσης / εκτυπώσεις

design/banners

εκδόσεις Νηρέας

Nereus Publishers

πλαισίωση έργων

framing

Δημήτρης & Παναγιώτης Γεωργαντάς

Dimitris & Panayotis Georgantas

συντονισμός

coordination

Ιουλία Δράκου

Ioulia Drakou

επικοινωνία

communication

Δέσποινα Σαββοπούλου

Despoina Savvopoulou

κατάλογος

catalogue

μεταφράσεις

translations

Andrea Schroth Tony Moser Suzan Apostolakis Geoffrey Cox

Andrea Schroth Tony Moser Suzan Apostolakis Geoffrey Cox

επιμέλεια ύλης

editing

Άννα Πατάκη Ιουλία Δράκου Ιωάννα Κοκκίνη

Anna Pataki Ioulia Drakou Ioanna Kokkini

διορθώσεις

proofreading

Αρετή Μπουκάλα Ελένη Σικελιανού Laird Hunt

Areti Boukala Eleni Sikelianos Laird Hunt

αρχείο φωτογραφιών

image files

Βασιλική Καρμίρη

Vassiliki Carmiri

φωτογραφίες έργων

photographs of artworks

Γιάννης Βαχαρίδης Οδυσσέας Βαχαρίδης Γιάννης Κατούφας Μιχάλης Κατούφας Τζέλη Χατζηδημητρίου Patrick Chapuis Jean-Louis Losi

Giannis Vaharidis Odysseas Vaharidis Giannis Katoufas Michalis Katoufas Tzeli Hatzidimitriou Patrick Chapuis Jean-Louis Losi

σχεδιασμός

design

Κατερίνα Κουτσοπούλου και εκδόσεις Νηρέας

Katerina Koutsopoulou and Nereus Publishers

διαχωρισμοί

colour separations

εκδόσεις Νηρέας

Nereus Publishers

εκτύπωση

printing

Πρωτοπαπάς Α.Ε.

Protopapas SA

βιβλιοδεσία

binding

Ι. Μάντης, Αθήνα

I. Mandis, Athens

διάρκεια έκθεσης 4 Αυγούστου έως 2 Σεπτεμβρίου 2012

this catalogue was printed on the occasion of the exhibition

Alexis Veroucas works 1992 - 2012 at the Cyclades Gallery in August 2012 exhibition duration August 4th - September 2nd 2012

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ αποθήκες παλαιού τελωνείου Ερμούπολης

Επαμ. Παπαδάμ 3, Ερμούπολη 84100 Σύρος τηλ. 22810 55124

CYCLADES GALLERY old customshouse of Hermoupolis

3, Epam. Papadam Street 84100 Syros tel. 22810 55124

ISBN 978-960-7597-64-9

χορηγός επικοινωνίας

www.art.com.gr ανηφορίζοντας το Κανόνι με την Άννα και τον Βίκτορα, Ύδρα, Μάιος 2012 walking up the “Kanoni” with Anna and Victor, Hydra, May 2012

Άνω Σύρος, Αύγουστος 2011 Ano Syros, August 2011

Αλέξης Βερούκας έργα 1992-2012

Σ ΥΡ ΟΣ ΠΟΛ Ι Τ Ι Σ ΜΟΣ 20 1 2