New Folk Sounds 137 Preview by New FolkSounds

magazine van folk tot wereldmuziek nr. 137 • oktober/november 2011 losse nummers €4,25

Di Gojim eert de Dirty Yid Linde Nijland en Bert Ridderbos 7500 km hier vandaan Vandiekomsa van deze tijd

✭

Maxime Le Forestier 40 jaar trouw aan Polydor

Sarah Jarosz

verloren dochter van de bluegrass

Nieuw tijdperk voor New Folk Sounds

Van papier naar digitaal Het onvermijdelijke heeft zich aangediend: New Folk Sounds is genoodzaakt om de uitgave van het papieren magazine stop te zetten, en wel met ingang van het nieuwe kalenderjaar. We blijven vanaf die datum wel digitaal verschijnen. De kosten van het produceren van het papieren magazine worden bij lange niet meer gedekt door de inkomsten uit abonneegelden en advertenties. New Folk Sounds 138, december 2011, zal de laatste papieren uitgave zijn. Alle abonnementen en daarmee samenhangende financiële verplichtingen zijn na het verschijnen van dit nummer beëindigd. We danken de abonnees voor de jarenlange steun, en we zijn er zeker van iedereen als bezoeker van onze website www.newfolksounds.nl hetzelfde leesplezier te kunnen blijven bieden. De website van New Folk Sounds is de afgelopen jaren al een steeds grotere rol gaan spelen, waarbij de specifieke mogelijkheden om het woord aan te vullen met bewegende beelden en audiomateriaal door de redactie in toenemende mate werden aangegrepen. Nu het het papieren magazine geen haalbare kaart meer is, gaat de redactie volledig digitaal, om ons te blijven richten op het doel dat ons steeds voor ogen heeft gestaan: liefhebbers van traditionele muziek informeren over muzikanten en stromingen die elders nauwelijks aan bod komen. Daarbij willen we, zoals u van ons gewend bent, achtergronden belichten, dieper graven dan gemiddeld, vergeten verbanden blootleggen en onontdekte parels signaleren. Kortom, de inhoud voorop stellen. Natuurlijk valt het zwaar om het blad, dat al vierendertig jaar bestaat, niet meer van de persen te laten rollen. Het is toch het einde van een tijdperk. We kijken vol trots terug op de tweehonderddrieëntwintig nummers van New Folk Sounds en voorloper Janviool, die we als volledige vrijwilligersgroep hebben laten verschijnen. Maar meer dan ooit blikt de redactie ook vooruit. Er valt nog zo veel te schrijven. Het lezerspubliek heeft nu geen enkele drempel meer. Iedere geïnteresseerde kan zich laven aan de de nieuwtjes, recensies, interviews, achtergrondartikelen en agenda op www.newfolksounds.nl. En, zoals nu ook al het geval is, kunnen eerder op papier gepubliceerde artikelen nog eens in digitale vorm worden nagelezen. We zullen op die manier met elkaar in contact blijven. Eenieder is van harte uitgenodigd om een bijdrage te leveren in de vorm van een reactie, een verslag, een recensie, een nieuwtje of een artikel. Nu de abonneegelden wegvallen, is New Folk Sounds verstoken van inkomsten. En natuurlijk kost het maken van een website ook het een en ander. Daarom vragen we een ieder die New Folk Sounds een warm hart toedraagt om donateur te worden, voor €10,00 per jaar (meer is vanzelfsprekend welkom). Daar stellen we dan een aantal acties speciaal voor donateurs tegenover. Denk hierbij aan vrijkaarten, cd-acties of exclusieve opnames. Bij New Folk Sounds 138 komt een acceptgiro waarmee u uw steun aan ons vorm kunt geven. Hans van Deelen, Voorzitter Stichting Janviool

☛ www.newfolksounds.nl ©

Inhoud nummer 137

New Folk Sounds 137 24e jaargang oktober/november 2011 verschijnt zes keer per jaar Uitgegeven door de Stichting Janviool Redactieadres: Postbus 1022, 4388 ZG Oost-Souburg Telefoon: 0118-462377 Fax: 0118-469960 E-mail: info@newfolksounds.nl Internet: www.newfolksounds.nl Bestuur Stichting Janviool: Hans van Deelen, Evert Bronstring, Marco Pol Redactie: Hans van Deelen (hoofdredactie), Marco Pol (eindredactie), Dries Delrue, Luther Zevenbergen. Aan dit nummer werkten verder mee: Joop van den Bremen, Pieter Franssen, Ron Janssen, Piet Karregat, Rob van Niele, Daan van Os, Marius Roeting, Eelco Schilder, Hugo de Vries, Jeroen van Zuylen. Abonnementsprijzen: Per kalenderjaar. Nederland: € 23,75. Buitenland: € 27,15. Losse nummers: € 4,25 + bijdrage verzendkosten. Bijdrage verzendkosten Nederland: € 1,00 Bijdrage verzendkosten buitenland: € 2,00 Losse nummers uitsluitend via vooruitbetaling o.v.v. gewenste nummer en uw adresgegevens op rekeningnummer: 1206656 t.n.v. New FolkSounds Tijdschriftenadministratie, Leiden. Buitenland: vermeld op het speciale overschrijvingsformulier de volgende codes: IBAN: NL24 INGB 0001 2066 56 BIC: INGBNL2A Opzegging: schriftelijk vóór 1 november New Folk Sounds Abonnementenadministratie: Oude Herengracht 4, 2312 LN Leiden Telefoon (maandag 09.00-11.00 uur): 071-5219256 E-mail: abonnee@newfolksounds.nl Advertentietarieven: 1/1 pag. € 270,– (max. 190 x 270 mm) 1/2 pag. € 165,– (max. 190 x 130 mm) 1/2 pag. € 165,– (max. 95 x 270 mm) 1/3 pag. € 130,– (max. 190 x 90 mm) 1/4 pag. € 95,– (max. 95 x 130 mm) 1/4 pag. € 95,– (max. 190 x 65 mm) 1/6 pag. € 75,– (max. 95 x 95 mm) 1/8 pag. € 60,– (max. 95 x 65 mm) 1/9 pag. € 50,– (max 47,5 x 95 mm) Alleen voor muzikanten: 1/16 pag. € 25,–. Voor de achterzijde geldt een toeslag van 25%, voor de binnenzijde van de omslag een toeslag van 10%. Kortingen: dezelfde advertentie in drie opeenvolgende edities: 5%. Dezelfde advertentie in zes opeenvolgende edities: 10%. Bijsluiten flyer €165,-

oktober

4 Opmaat 6 Vandiekomsa, gewoon doen wat je leuk vindt, maar wel op z’n Brabants. 8 Altijd op zoek naar iets bijzonders richtte Di Gojim zich deze keer op de teksten en muziek van Vladimir Wysotski 10 Multi-instrumentaliste, songschrijver en zangeres Sarah Jarosz graaft in de bluegrass en old-time muziek om met deze bagage creatieve songs te schrijven. Onlangs verscheen haar tweede album waarmee ze definitief een plek in de Amerikaanse rootsmuziek heeft veroverd. 14 In de reeks Het Meesterwerk staat deze keer Tomorrow the green grass van The Jayhawks in het spotlicht 17 Maxime Le Forestier wordt geëerd door zijn platenlabel. En ook door ons. 20 Twintig jaar geleden overleed sitar-speler Balaram Pathak, een portret van een fenomeen. 22 A Musical Journey - on the road to Bhutan, een grensoverschrijdend project van Linde Nijland en Bert Ridderbos. 25 De festivalzomer van 2011. 30 Recensies met oa: Dick van Altena, Sido Martens, Ma Rain, Raymond vh Groenewoud, Wouter Vandenabeele, Marianne Faithfull, Flogging Molly, Kate & Anna McGarrigle, Sarah Jarosz, Mike & Peggy Seeger, Triakel, Evelyne Girardon, Besh o Drom en Bollywood Brass Band. 42 Agenda

& november

Aanlevering advertenties: Digitaal: per e-mail of op cd-rom InDesign, Phostoshop of Ilustrator in hoge resolutie TIFF-, EPS- of PDF-formaat. Gescand op 300 dpi, 100% groot, in te stellen op uw scanner. Of op papier: zwart/wit kwalitatief goede print, zonder vouwen. De advertentie moet, drukklaar, op een van deze twee manieren, worden aangeleverd. Hierop zijn de tarieven gebaseerd. Voor advertenties en info: advertentie@newfolksounds.nl Kladjes: tarieven een tot en met drie regels: € 4,50. Elke volgende regel € 1,10. Copyright: Stichting Janviool. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of gekopieerd zonder nadrukkelijke toestemming van de redactie.

Drukwerk: ADZ, Vlissingen

Deadline NFS 137: Advertenties: 14 oktober ISSN: 0932-7666 Foto voorkant: Sarah Jarosz

6 ©

opmaat Wannes Live

Nieuwe cd van Nikitov Op 4 september is Anno 1999, het vierde album van de Haarlemse zangeres Niki Jacobs en haar band Nikitov, gepresenteerd met een concert in het openluchttheater Caprera in Bloemendaal. De nieuwe plaat is een samensmelting van verschillende muziekstijlen, waaronder Joodse soul, pop, jazz en Amerikaanse folk.Tijdens concerten speelt Nikitov nog slechts drie echt traditionele Jiddische liederen. De rest werd door Niki Jacobs zelf geschreven. Het traditionele lied blijft wel het fundament van de muziek, maar haar liedjes zijn eigen interpretaties. Naast liedjes in het Jiddisch staan er op het nieuwe album ook Engelse en Nederlandse liedjes. Jacobs werd grootgebracht met alle soorten muziek die je maar kan bedenken, uit alle landen en alle streken, klassiek, modern, folk. Ze heeft over de hele wereld op podia gestaan, zoals het Kennedy Centre in Washington en de folkmuziektempel Fono in Budapest. Door pers en publiek wordt ze geroemd om de originele benadering en uitvoering van het traditionele Jiddische lied. Neus eens rond op www.nikitov.com.

Om Wannes van de Velde nog iets langer te gedenken is er een box met vier live cd's en een dvd verschenen bij Hans Kusters Muziek. De eerste twee cd's bevatten een registratie uit 2006 in de Arenbergschouwburg te Antwerpen. Wannes speelde er één van zijn allerlaatste concerten ooit, met achter hem zijn vaste muzikanten van de laatste jaren op viool, altviool, gitaar en contrabas. Cd drie en vier herbergen een registratie van Radio 1 (B) uit 1993 van een zeldzaam soloconcert van Wannes in de Lakenhal te Herentals. Van de Velde heeft met zijn stem en zijn gitaar voor de gelegenheid zijn liederen tot de essentie herleid. Traditionele oude volksliederen worden afgewisseld met eigen nummers. Arabia naast het Verlangen van de zeeman, het Nonneke fijn gevolgd door Marilou van de sextelefoon. Op de dvd is een tv-documentaire uit 1999 te vinden van de VRT over Wannes, met nooit vertoonde beelden uit zijn kinderjaren en geanimeerde gesprekken met een man die altijd gruwde van een woord als carrière. De cd-box wordt in Nederland verdeeld door Coast to Coast Music.

Dirk's Muziek Archief

Heimwee naar Dranouter Sinds de ‘folk’ uit het festival Dranouter is, ben ik er niet meer geweest. Maar ik denk er met weemoed aan terug. Aan de bus van station Ieper naar Dranouter bijvoorbeeld. Elk jaar vroeg de kaartjesverkoper: ‘En meneer uit ‘Olland’, nog steeds geen rijbewijs?’‘Nee, haha, nog steeds niet’. Je neemt immers alleen de bus naar een festival als je nog geen rijbewijs hebt, toch? Dus zat ik elk jaar weer in die bus als enige 45-plusser, opgepropt tussen jongeren van 14, 15 jaar die elk jaar jonger leken te worden. Jong spul dat voor het eerst zonder pa en ma naar een festival mocht. Dranouter was immers dat lieflijke folkfestival waar kindlief zorgeloos kon worden losgelaten omdat de boze buitenwereld het nog niet ontdekt had. ‘Zorg je wel dat je genoeg drinkt, kind?’ ‘Ja vader, ik zal uw wijze raad ter harte nemen’. En inderdaad, ik kan beamen dat de pubers genoeg vocht tot zich namen. Hele torens van kratten bier werden er door de kinderen doorheen gejast op de camping die gaandeweg veel had van een grootsteedse vuilnisbelt. En ’s nachts begon men altijd ‘hoeren!’ te roepen. Ik de tent uit kruipen: ‘Waar?’ Nee, rustig slapen was er nooit bij die eerste nacht in Dranouter. Wel de volgende nachten. Dan waren de jongens en meisjes volledig uitgeteld: in coma gezopen of gewoon moe. Kom jongens, een beetje doorzetten. Jullie moeten nog veel leren! Jeroen van Zuylen

De website Dirk's Muziek Archief richt zich op Nederlandstalige muziek van 20 jaar geleden en ouder. Er wordt een breed spectrum bestreken, en ook folk komt daarbij aan bod. Nauwelijks meer verkrijgbare platen worden aangeboden in een zorgvuldig gedigitaliseerde vorm, mét afbeeldingen van de voor- en achterkant van de hoes. Je vindt onder andere materiaal van Cobi Schreijer, Fungus (de nog niet heruitgebrachte lp De kaarten zijn geschud), Dommelvolk en Irolt. Ook vindt er levendig e-mailverkeer plaats over gezochte en gevonden opnames. Het loont de moeite eens te surfen naar dma-nl.blogspot.com

Rectificatie In het artikel over het Burg Waldeck Festival in NFS 136 zijn helaas de links weggevallen waarnaar aan het eind van het artikel wordt verwezen. Hoewel links in print niet zo handig zijn willen we u deze informatie toch niet onthouden. ☛www.bear-family.de/burg-waldeck-10cd-box-buch.html?lang=1 ☛www.contraermusik.de/onlineladen/ artikel/verschiedene/2CD4050-4.php

opmaat Liedboek Miel Cools Miel Cools, één van de grondleggers en decennialang boegbeeld van het kleinkunstgenre in Vlaanderen, selecteerde voor het liedboek Mijn mooiste liedjes 41 favorieten. Hierbij natuurlijk klassiekers als Boer Bavo, De soldaat, De troubadours en Houden van, liedjes die reeds tot het Vlaams muzikaal erfgoed zijn gaan behoren. Maar ook minder bekende pareltjes op knappe teksten van Ed Leeflang, Jaak Dreesen, Walter Evenepoel, Bert Broes, Mieke Melgers, Ernst van Altena, Louis Verbeeck en van hemzelf werden in het boek opgenomen. Opdat anderen zijn liedjes zouden kunnen spelen, schreef hij al de partituren en liedteksten op zoals hij ze zelf speelde met zijn gitaar. Hij deed dit met de hand, een monnikenwerk waaraan hij maanden met veel enthousiasme gewerkt heeft. Het boek is dus veel meer dan een handig liedboek. Het is een heel persoonlijk en bijzonder document geworden. Dit unieke boek werd op zondag 28 augustus gepresenteerd in het Brusselse KBC-auditori-

Ode aan Jules de Corte Jules de Corte was een Nederlandse zanger, pianist, componist en liedschrijver. Hij werd geboren in 1924 in Deurne als zoon van Belgische immigranten. Door een medische fout werd hij op eenjarige leeftijd blind. Hij bleek al op jonge leeftijd een gave voor muziek te hebben en leerde in het blindeninstituut piano en orgel spelen. Vanaf zijn 21e jaar kon hij van muziek zijn beroep maken. In de vijftig jaar die volgden schreef hij honderden liedjes, waaronder de bekende nummers De Vogels en ww. In februari 1996, een half jaar na de viering van zijn 50-jarige jubileum als artiest, overleed hij op 71-jarige leeftijd in Eindhoven. Wij Nederlanders is een voorstelling met – soms venijnige – humor, ontroerende ontboezemingen en confronterende dialogen. Het programma is doorspekt met liedjes van Jules de Corte, waarin hedendaagse thema’s met een verrassend vooruitziende blik vanuit een 20e eeuws perspectief worden weerspiegeld. Het is wonderlijk hoe actueel liedjes van soms meer dan 50 jaar oud kunnen zijn. Scriptschrijver van Wij Nederlanders, Cees van der Pluijm was jarenlang goed bevriend met Jules de Corte en werkte regelmatig met hem samen. Spel: Dick Cohen, Daphne Groot en Rick Sessink. Wij Nederlanders is vanaf 6 januari t/m 1 april 2012 te zien in de Nederlandse theaters. Kijk voor de speellijst en/of meer informatie op: www.degraafencornelissen.nl/index.php/ lopende-producties/wij-nederlanders

um tijdens de cultuurmarkt, als onderdeel van een hommage aan Miel Cools.

Woody Guthrie 100 Woody Guthrie werd geboren op 4 juli 1912 in Okemah, Oklahoma. In zijn leven schreef hij meer dan duizend liederen, waarvan er vele de wereld over reisden. Nogal wat van Guthrie's liederen zijn folk song standards geworden. Nummers als Pretty Boy Floyd, Pastures of Plenty, Hard Travelin', Deportees, Roll On Columbia, Vigilante Man en This Land Is Your Land (onlangs nog vertaald door Jan Rot als Dit land is jouw land) zijn talloze malen geherintrepeteerd. Het Grammy Museum heeft samenwerking gezocht met de Guthrie familie en het Woody Guthrie Archief om de honderste geboortedag kracht bij te zetten, onder meer met concerten en speciale uitgaven. Als opmaat voor het herdenkingsjaar verscheen eind september op het label 429 Records al een cd met als titel Note of hope, onder auspiciën van Rob Wasserman, met medewerking van Van Dyke Parks, Madeleine Peyroux, Lou Reed, Tom Morello, Michael Franti, Kurt Elling, Ani Difranco, Studs Terkel, Nellie McKay, Chris Whitley, Pete Seeger, Tony Trischka en Jackson Browne. In januari 2012 brengen Jay Farrar, Will Johnson, Anders Parker en Yim Yames op het Rounder label de cd New multitudes uit. Diezelfde maand zal via Smithsonian Folkways The complete Woody Guthrie verschijnen. In maart verschijnt een deluxe versie van Mermaid Avenue, de eerste van twee cd's met onuitgegeven Guthrie-teksten op muziek gezet door Billy Bragg & Wilco. In mei is er dan nog een historische uitgave op het Woody Guthrie Publications label, met namen als Pete Seeger, Bess Lomax, Mary Guthrie Boyle, Sonny Terry, Josh White, Marjorie Guthrie, Leadbelly, Tiny Robinson, Ramblin' Jack Elliott, Bob Dylan en Arlo Guthrie. Ook staan er een zevental boek(her) uitgaven op het programma. Wie meer wil weten, moet maar eens een kijkje nemen op www.woody100.com.

Tekst: Joop van den Bremen Foto: Karen Lustenhouwer

VANDIEKOMSA

❝Cd’tje uit en de boer op Vandiekomsa bewijst dat folk van deze tijd is. Zonder internet was de Brabantse groep er niet eens geweest. Het elektronisch netwerk bracht studentenbegeleider Hein Augustijn (1974), beroepsmuzikant David Cornelissen (1977) en rijksambtenaar Ramon de Louw (1974) samen. Het trio speelt traditioneel klinkende muziek, voorzien van eigentijdse teksten. Vooral in het Brabants. ©

Hein Augustijn plaatste vier jaar geleden een oproep op Folkforum om een groep te starten met Brabantse en Vlaamse volksmuziek. Volgens Hein een beetje uit sentimentele overwegingen: “Ik kan mij van vroeger herinneren dat ik voor de platenspeler van ons Pa en ons Ma zat. In mijn handen platen van de Veulpoepers en zo, Gerard van Maasakkers en af en toe Dommelvolk. Daar hadden ze dan niet zoveel van. Dus ja, dat was normaal eigenlijk. Ik heb zelf niet eind jaren zeventig die folkbloei meegemaakt. Later heb ik dat toch meegekregen en dat blijft zitten.” Ramon zag het berichtje op internet en moest meteen aan David denken. “Ik kende hem via familie en van concerten van We-nun Henk. Ik dacht dat als die twee bij elkaar zouden komen er dan een heleboel andere mensen interesse zouden hebben.” David wilde wel muziek maken met Hein. Er speelde ook nog kort een accordeonist mee maar die vertrok na een half jaar. De muziek Uiteindelijk ontstond er toch weer een trio. Ramon leek het wel aardig om teksten te schrijven. Toen hij, volgens David, eenmaal met teksten kwam, was het ook wel leuk dat hij die zelf ging zingen. Ramon speelt ook bodhran. Hein mist door een ongeluk enkele vingers maar heeft zich een geheel eigen gitaartechniek bijgebracht. Op de cd, die het trio in juni uitbracht, speelde hij op enkele nummers ook nog een basgitaarpartij in. David speelt banjo en mandoline. Vooral die twee instrumenten bepalen het eigen geluid van Vandiekomsa. De muziek nijgt zelden naar iets wat op bluegrass lijkt. Volgens David is dat ook niet de inspiratiebron. “Ik vind het volksmuziek. Volksmuziek met een ‘v’. Het klinkt misschien iets traditioneler dan we eigenlijk zijn. Sommige nummers hebben ook wel een poppy kantje.” Van Hein hoeft de muziek niet in een hokje. “Als artiest mag je ook eigenlijk best zeggen: ‘Dit is wat we zijn’. Of dat in een bepaald plaatje past, is niet zo relevant. Ik probeer dingen zo mooi mogelijk te maken.” Ramon vindt het goed dat de muziek moeilijk te plaatsen is. “Mensen proberen dat toch wel. We roeien met de riemen die we hebben.” Hij spiegelt zich een beetje aan Katastroof uit Antwerpen. “Die doen gewoon wat ze leuk vinden en denken niet te veel dat ze een bepaalde vorm moeten uitstralen. Ze zoeken bij een optreden wel nummers die een beetje bij elkaar passen zodat het niet te rommelig wordt, maar voor de rest...” Vandiekomsa startte met traditionele liedjes van Gerard van Maasakkers, de Veulpoepers, Rum en Fluitekruid. Later werden dat vooral eigen teksten en muziek. Enkele traditionele instrumentaaltjes, zoals De aspergesteker, staan nog steeds op het repertoire. Tussen de liedjes klinkt af en toe een gepimpte klassieker. “Ons pa zong Het lied van de gruwelijke moord te Raamsdonk,” zegt Hein. “Ik ken de tekst van Harry Franken. Ik heb zijn boek erbij gepakt maar heb de melodie van ons Pa. Die zong dat zo. Dat is een tekst gewoon in het ABN. Ik heb me de vrijheid gepermitteerd om er twee zinnen aan toe te voegen uit mijn eigen ervaring. Omdat ik werk bij de Rechtenfaculteit moest er een rechter in voorkomen. En als je een rechter hebt dan is de schout ook altijd welkom.” Van te voren staat niet vast of een lied op het repertoire komt. “Als je met creatieve dingen bezig bent”, zegt Hein, “is het leuk als je daar gewoon een beetje souplesse in blijft houden. Ook in het gebruik van dialect. Het is fijn als je iets doet wat mooi klinkt en past.” De teksten Hein is geen echte dialectspreker, maar vindt wel dat het dialect iets charmants heeft. “Het loopt en rolt lekker als je het zingt. Zeker als

je een goede tekstschrijver hebt.” De meeste teksten schrijft Ramon. Hij groeide op met dialect, maar vindt het soms wel lastig. “Ik ben een beetje journalistiek opgevoed. Gedachtes op papier zetten, dat lukt me wel. Emoties op papier zetten en teksten waaruit een beeld moet voortkomen, waar je iets mee wilt, dat heb ik moeten leren. Met het gevoel dat het klopt. Niet te gekunsteld en niet te gezocht. Dat ze in je omgeving zeggen: ‘ja, zo zou ik dat ook zeggen’. Dat is het leukst. Je wilt in een tekst altijd iets zeggen of een gevoel neerzetten. De uitdrukking uit het dialect die daar het dichtst bij past pakken en verwerken. De juiste woorden die dat uitdrukken. Dat lukt in het dialect vaak veel beter dan in het Nederlands.” Van David hoeft ook niet alles in het dialect. “Als er een heel mooi lied is, maar niet in het Brabants dan heb ik er niks op tegen.” Hij schreef het Nederlandstalige De wijvendans. Het lied is van alle tijden, maar heeft een wat seksistisch kantje. “In het algemeen zijn het juist vrouwen die het aanvragen,” zegt David. “Het is eigenlijk zo extreem. Alle clichés die mannen over vrouwen hebben, zijn er in verwerkt. Het komt wel eens voor dat mensen er niet zo blij mee zijn. Niet iedereen hoeft natuurlijk dezelfde humor te hebben als ik.” Opvallend is Het lied van de kiepenboer dat een ballade-achtig karakter kent. Het lied beschrijft het wel en wee van een Brabantse boerenfamilie in de afgelopen tachtig jaar. De liedjes komen volgens Ramon op verschillende manieren tot stand. “De makkelijkste, de eenvoudigste ontstaan toch gewoon onder de douche. Soms komen ook melodielijnen van Hein. Die geeft een aanzetje met een paar woorden en een sfeer en dan probeer ik daar iets mee. Dan is het natuurlijk heel eng om te zeggen: ‘ik heb dit tekstidee bij die sfeer’. Het voordeel is: Ik ben geen muzikant. Ik heb de andere twee hard nodig om er muziek van te maken. Meestal is het zo dat ik zeg ‘dit zou het couplet kunnen zijn. Wat voor geluid zou er bij passen?’ Daarna, als er muziek onder zit, kan ik weer verder. Het is dus een wisselwerking.” De cd Ramon woont in Tilburg en werkt in Den Haag. Hein woont en werkt in Utrecht en David woont in Tilburg, maar werkt ook veel in andere plaatsen. “We treffen elkaar eigenlijk alleen in het weekend,” zegt Ramon. Het plannen van repetities is dus geen eenvoudige zaak. Werken aan meer bekendheid is ook belangrijk vindt Hein. “We weten nu wie we zijn, maar de grootste uitdaging is toch wel een plek te vinden. Het hoeft niet Top of the Bill te zijn, maar we gaan aan de weg timmeren en promotie maken. Een cd’tje uit en de boer op.” Die cd ligt er ondertussen. Uitgegeven in eigen beheer. Met hulp van vrienden werd het een professioneel product. Volgens Hein was het oorspronkelijk als een demo-cd bedoeld. “Maar er waren leuke opnames om erbij te houden. Dus hebben we er toch een cd van gemaakt met een mooi hoesje erbij. We hebben ervoor gekozen om onder Davids bezielende leiding de dingen live op te nemen. Daar is bijna niet aan gesleuteld. Dus elk nummer is zoals we gespeeld hebben.” “Het is opgenomen op een zolderkamertje met zijn drieën,” vertelt David. “Gewoon zonder dat er daarna nog iets gemixt werd. Het geluid wel afgesteld, maar het is geen productie.” Er is volop variatie in tekst en muziek en de nummers klinken opvallend fris. Dat moet ook vindt Ramon. “Je wilt toch niet, dat mensen denken: ‘O, dat is precies hetzelfde wat al jaren geleden is gedaan’.” ) Vandiekomsa - Vandiekomsa (eigen beheer 2011) ➸ www.vandiekomsa.nl

Tekst: Ron Janssen

Sarah Jarosz Creatief met een

eerlijke eigenheid

De jonge multi-instrumentaliste, songwriter en zangeres Sarah Jarosz bracht onlangs een opmerkelijk tweede album uit. Haar eersteling, Song up in her head, was al een complete verrassing voor Amerikaanse roots-muziekliefhebbers, maar met Follow me down bevestigt en vestigt Jarosz zich helemaal. Ze wordt terecht ‘the long lost daughter’ van

Gillian Welch genoemd. Deze mandoline, banjo, gitaar en octaafmandolinespeelster heeft op haar jonge leeftijd al een stem om ‘u’ tegen te zeggen. Sarah schrijft alle songs zelf, en een enkele cover krijgt een zeer ludieke uitwerking. Het is hoog tijd om met dit jonge talent een gesprek aan te gaan.

Sarah Jarosz werd op 23 mei 1991 in Austin, Texas geboren, maar groeide op in Wimberley, een klein plaatsje zo’n veertig kilometer ten zuidwesten van Austin. In haar tienerjaren mocht ze het podium al delen met prominenten als David Grisman, Ricky Scaggs en Tim O’Brien. Allemaal mensen die wisten dat ‘the songwriter with uncommon wisdom’ zou uitgroeien tot een groots muzikante. Ze hebben haar laten rijpen totdat ze er echt klaar voor was om een cd op te nemen, en dat gebeurde vlak voor haar achttiende levensjaar. Met ‘mentoren’ als Tim O’Brien, Chris Thile, Mike Marshall, Abigail Washurn, Darrell Scott en Aoife O’Donovan komt Sarah tot een eigen stijl die elementen uit de old-time en bluegrass herbergt.

ben, en ik leer om op eigen benen te staan. Daardoor ga je alles in je omgeving anders observeren, en dat werkt door in mijn teksten.”

Follow me down is net als voorganger Song up in her head geproduceerd door Jarosz en sterproducer Gary Paczosa (o.a. bekend van producties voor Alison Krauss en Dolly Parton). “Follow me down is voor mij een logisch vervolg op Song up in her head. Er zijn uiteraard altijd verschillen te vinden, maar Follow me down representeert alle veranderingen in mijn leven. Ik verhuisde van Texas naar Boston om daar te gaan studeren. Het is voor het eerst dat ik zo lang van huis

Laagjes Paczosa weet bij iedere productie de artiest een zekere meerwaarde mee te geven, want zijn producties leiden ertoe dat niet klakkeloos een traditioneel album wordt opgenomen. In hoeverre heeft Paczosa invloed gehad op de muziek van Jarosz? “Gary Paczosa’s kijk op arrangementen hebben zeker bijgedragen aan de manier waarop het album is opgebouwd. Maar Gary laat ook alle ruimte voor mijn muzikale ontwikkelingen. Bijna alle tracks zijn eerst door mij ingespeeld om vervolgens aangevuld te worden door anderen. Dus gewoon vanuit de oorsprong, waar de song ook ooit is begonnen. Daarna wordt alles in laagjes opgebouwd, en dat is een heel spannend proces. Bij het maken van dit album heb ik veel naar muziek van Tim O’Brien, Gillian Welch en Chris Thile geluisterd. Maar door mijn opleiding aan het conservatorium in New England wordt ik uitgedaagd om te improviseren, en daardoor wordt ik ook gedwongen om meer naar jazz en klassieke muziek te luisteren, stijlen die ik voorheen niet echt kende.”

➺

ÂŠ

ÂŠ Stichting Janviool, niets van deze website mag worden overgenomen of gekopieerd zonder nadrukkelijke toestemming van de redactie.

Het is opmerkelijk dat bluegrass en met name old-time enorm in de lift zit in Amerika. Bepaalde regionale stijlen uit de old-time worden ‘herontdekt’ en veel Amerikanen wisten niet eens dat deze kleurrijke muziek deel uitmaakt van hun muzikale roots. “Ik denk dat de mensen tegenwoordig weer verlangen naar eerlijke akoestische muziek waarin ze ook iets van hun eigen roots beleven. Bluegrass en akoestische muziek is tevens een goede basis voor zoveel andere stijlen, en dat is ook waarom er op dit moment zoveel artiesten actief zijn.”

g ebeurt ook vaak dat ik voel dat de tekst meer kracht krijgt door juist de banjo of de mandoline als basis te nemen. Ik heb geen voorkeur voor één van deze instrumenten, want ze hebben allemaal een eigen klankkarakter. Ik heb wel tijden dat ik meer met één van de instrumenten bezig ben, maar ik kom altijd weer terug bij de andere. Het trio met Alex Hargreaves en Nathaniel Smith krijgt ook steeds meer vorm. We kunnen met ons drietjes behoorlijk de sound van de cd’s evenaren. Het zijn geweldige muzikanten om mee samen te werken.”

We gaan terug naar het warme muzikale nest waar Jarosz opgroeide, en waar alles begon. “Mijn muzikale opvoeding was zeer breed, want mijn vader verzamelt allerhande muziek. Geen enkele muziekwinkel is veilig voor mijn vader, want hij weet altijd weer met een stapel veelzijdige muziek naar buiten te komen. Mijn moeder speelt slaggitaar en schrijft haar eigen songs. Dus ik sta open voor veel muziekstromingen en kan dat ook moeiteloos met elkaar relateren. Maar wat me echt helemaal tot de muziek bracht was de song Colleen Malone in de versie van de band Hot Rize. In de tijd dat ik die song ontdekte was ook net de eerste cd van Nickel Creek een feit. Dit album heeft me enorm geinspireerd, naast het oeuvre van Tim O’Brien. Toen ik Nickel Creek ontdekte en hun geweldige videoclips zag, wist ik dat ik voor de muziek wilde gaan. Ik bezocht optredens van Nickel Creek en kwam in contact met Chris Thile. Ik kan me nog herinneren dat ik als klein meisje tegen hem zei dat ik ooit nog eens een duet met hem zou spelen. Chris lachte en zei: ‘wie weet…’ Onze samenwerking werd een feit in onder andere Little Song op mijn eerste cd!”

Het oeuvre van Jarosz bestaat voornamelijk uit eigen composities. Jarosz is absoluut thuis in de tradities die ze als uitgangspunt of basis neemt, maar haar voorkeur gaat uit naar eigenheid en creativiteit. Liedjes schrijven is een dagelijkse bezigheid van haar. “Mijn aspiraties als liedschrijver wisselen nogal. Ik schrijf wel alles wat in me opkomt op, en speel ook allerhande melodielijntjes in. Soms kan ik daardoor onmiddellijk met een lied aan de slag, maar meestal koppel ik ideeën en melodietjes aan elkaar totdat er een passend geheel ontstaat. Maar de songs die ineens onstaan zijn wel de beste. Dat vind ik ook zo mooi aan het schrijven, want je inspiratie wisselt met de dag, en daarom verras je jezelf iedere keer weer als een lied echt vorm begint te krijgen.’

Folkjam Zang was ongetwijfeld de eerste schrede naar de muziek voor Jarosz, die al vanaf haar tweede levensjaar haar stem ‘oefende’. “Vanaf mijn zesde heb ik wel een tijdje pianoles gehad, maar het instrument dat me helemaal greep was de mandoline. Ik was bijna tien toen ik daarmee begon, en ik mocht een mandoline van vrienden lenen. Na een tijd kochten mijn ouders dat instrument als kerstcadeau. Ik ging geregeld naar een folkjam in Wimberley om vooral veel van akoestische muziek op te steken. Als kind probeerde ik zoveel mogelijk songs te leren tijdens deze sessies, en de muzikanten waren altijd zeer behulpzaam om mij alles uit te leggen en te leren. Zo ook Bernard Mollberg die mij tot de clawhammerbanjo bracht. Ik vond het een geweldig instrument en wilde het graag naast de mandoline leren. Hij gaf me les en leende me een instrument. Het leuke is dat hij de bouwer van de exclusieve banjo is die ik nu altijd bij me heb.” Het leven van Jarosz staat bol van de muziek, sterker nog, er is eigenlijk geen ruimte meer voor andere zaken! “Ik heb eigenlijk geen activiteiten buiten de muziek. Als ik niet speel, dan luister ik veel naar muziek. Alle overige tijd steek ik in mijn studie, maar dat heeft ook alles met muziek te maken”, lacht Jarosz. Jarosz staat regelmatig in haar eentje op de planken, maar ze wordt ook steeds meer gespot met cellist Nathaniel Smith en de ongelooflijk vaardige jonge fiddler Alex Hargreaves. “Ik treed meestal als soliste op, en dat heeft er alles mee te maken dat ik mijn publiek de puurheid van de songs wil laten proeven. Het gevoel dat er was toen ik met het schrijven van het lied begon, dus de feitelijke basis. Ik heb het geluk dat ik kan kiezen uit verschillende instrumenten, maar de laatste tijd schrijf ik voornamelijk nummers met de octaafmandoline. Dat zegt verder niets over de uiteindelijke invulling van de songs, want het

My muse Follow me down telt elf tracks waarvan negen composities van Jarosz en twee covers van respectievelijk Bob Dylan en Radiohead. My muse is voor Jarosz de meest geslaagde uitwerking van een eigen creatie. “Het lied komt het dichtst bij mezelf, en juist omdat ik het altijd solo uitgevoerd heb, heeft het hier een mooie inkleuring gekregen door de inbreng van andere muzikanten. Daarmee is een voor mij gevoelige compositie vanuit een zeer persoonlijke aanpak uitgegroeid naar iets dat ik kan delen met andere mensen op het podium. Een andere geslaagde song is The Tourist, een cover van Radiohead. Ik kwam een tijd geleden Chris Thile backstage tegen en hij zong dit lied. Eénmaal thuis ben ik dat nummer zelf gaan leren. Een paar weken later kwam ik Chris en de andere Puch Brothers tegen, en ik vertelde dat ik The Tourist kon zingen. Dat resulteerde inmiddelijk in een sessie en zo is het lied uiteindelijk op het album gekomen.” Ondanks het succes blijft Sarah helemaal zichzelf. Ze is nog steeds erg verbaasd over het feit dat haar leven nu helemaal in het teken van de muziek is komen te staan. “Ik ben zeer gezegend met de groep muzikanten om me heen. Het waren al grote inspiratoren, maar het is als een droom dat juist al deze mensen tijd vrij gemaakt hebben om mee te werken aan mijn opnamen. Ze laten mij volledig vrij in de muzikale keuzes die ik maak.” Sarah heeft de ambitie om als muzikant, zangeres en songwriter te blijven groeien om het beste uit zichzelf te halen. Met haar muziek wil ze de wereld rond om dit te delen met iedereen die het mooi vindt. “Ik heb waarschijnlijk het geluk dat ik mijn hele leven kan blijven doen waar mijn hart ligt, muziek maken! Ik probeer zo origineel mogelijk te zijn, waarbij ik trouw blijf aan mijn eigen gevoel. Ik wil de luisteraar vooral een gevoel van eerlijkheid geven, iets waarin ze zichzelf kunnen vinden.” ) Song up in her head (Sugar Hill 2009) ) The new 45 (vinyl-single A-side: My muse, B-side: Grandma’s hand) (Sugar Hill 2010) ) Follow me down (Sugar Hill 2011) ➸ www.sarahjarosz.com

Nummertje gemist?

Het New Folk Sounds archief New Folk Sounds probeert de nieuwste ontwikkelingen in de folk op de voet te volgen. Toch is het soms leuk, nuttig of interessant om oude 足artikelen te lezen. Dit kan bijvoorbeeld door te zoeken in het steeds groeiende artikelen-archief op onze website. www.newfolksounds.nl/artikelen.html. Daarnaast heeft onze website een zoekfunctie op www.newfolksounds.nl/archief.html waarin u kunt opzoeken welke 足artikelen we in het verleden hebben geschreven. Deze zoekfunctie gaat terug tot en met het eerste nummer van Jan Viool (de voorloper van NFS). U kunt vanaf nummer 130 een exemplaar met het gewenste artikel nabestellen. Als het niet meer voorradig of ouder is dan nummer 130, kunt u een verzoek insturen om het betreffende artikel online te zetten. Instructies voor een nabestelling vindt u op: www.newfolksounds.nl/abonnee.html