དཀར་ཆག
ཡ་རུ་ཞིག ��������������������������������������������������������������������������������2 གསོམ་སྡོང་། ����������������������������������������������������������������������������3
སྣ་ཚོགས།
ས་ཡོམ་ཁྲོད་ཀྱི་ཕ་དང་བུ། ����������������������������������������������������������4 ཆར་པ་འབབས་འདུག ����������������������������������������������������������������6
ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དེེབ་ཆུང།
ལྗང་པ་འཐེན་ནས་ལོན་ཐབས་བྱེད་པ། �������������������������������������������7 རྒྱབ་གཟུགས། ��������������������������������������������������������������������������7 ལྕོང་མོས་ཨ་མ་འཚོལ་བ། ��������������������������������������������������������10
ཟམ་པ་སྐྲུན་མཁན་གྱི་དམ་བཅའ། ����������������������������������������������� 11
དཔྱིད་ཀྱི་ཁ་བ། �����������������������������������������������������������������������12
རྔ་མོང་དང་ར་རྒན། ������������������������������������������������������������������14 རི་བོང་དཀར་པོ་དང་རི་བོང་ནག་པོ། �������������������������������������������14 སྟོན་ཁ། ��������������������������������������������������������������������������������� 15 སང་ཉིན་ད་དུང་སང་ཉིན་གྱི་ལས་ཀ་ཡོད། ������������������������������������ 15 སའི་གོ་ལ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད། ��������������������������������������������16
ནོར། �������������������������������������������������������������������������������������17
1
ཡ་རུ་ཞིག
རིང་མ་སོང་བར་ཁ་བ་ཇེ་མཐུག་ཇེ་མཐུག་ཏུ་གྱུར་ནས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ཁ་བས་མནན་
སོང་། ང་གྲོད་པ་ལྟོགས་ནས་ཁ་བ་ལྡག འོན་ཀྱང་ཁ་བའི་ནང་དུ་ས་རྡོ་མ་གཏོགས་ གཞན་ཟ་རྒྱུ་མི་འདུག ཆུ་འགྲམ་དུ་སོང་ཡང་ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་འཁྱགས་པས་བསྡམས་
ནས་འཐུང་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར། ང་གྲང་བའི་སྐབས་སུ་ནགས་ཚལ་དུ་སོང་ཡང་དགུན་
ཚེ་དབང་།
ཁའི་གྲང་ངར་གང་སར་ཁྱབ་སྟབས་འཁྱགས་གཡོལ་བྱེད་ས་མེད་པར་གྱུར། ངས་
བྱིས་པའི་དུས་ནི་མི་ཚེའི་གོམ་པ་དང་པོ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེའི་གནས་སྐབས་སུ་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་
འཕྲད་སྲིད་པ་དང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ནི་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཡིན་
དེ་ལྟར་འཁྱགས་ལྟོགས་གཉིས་མནར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་དེ་
ཞིང་། དེས་རང་ཉིད་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཚར་ལོངས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་ངེས་ཡིན། སློབ་
ལས་སྐྲག་དགོས་པའི་དོན་ཞིག་བྱུང་བ་སྟེ། རླུང་དམར་ཆེན་པོ་འཚུབ་ཅིང་ཁ་བ་དང་
ཚན་འདི་སྦྱངས་རྗེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡ་རུས་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་བདེ་སྡུག་རྟོགས་ཐུབ་ལ། རང་ཉིད་འཚར་
ས་རྡུལ་འཐིབས་ནས་གནམ་སའང་མུན་པར་གྱུར། ང་ནི་དྲན་པ་ཐོར་བ་ལྟར་མགོ་ཡུ་
ལོངས་ཡོང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་ལའང་ལྟ་སྟངས་ཡང་དག་ཅིག་རྙེད་ཐུབ། །
འཁོར་ནས་རླུང་འཚུབ་ནང་དུ་ལུས།
ང་ཤ ་ཤ ེད་རྒྱས་ནས་ནར་སོན་ཐུབ་བམ།
ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁམས་རབ་ཏུ་དྲོས། ། ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་མུན་པ་རབ་ཏུ་
ང་ནི་ཡ་རུ་ཞིག་ཡིན། དཔྱིད་ཀ་སླེབས་པ་དེས་དྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཉི་འོད་དང་།
གསལ། ། དཔྱིད་ཀྱི་འབྲུག་སྒྲས་ས་གཞི་གཉིད་ལས་བསླངས། ། ནམ་མཁའ་སྔོན་
བསིལ་ཞིང་འཇམ་པའི་དཔྱིད་རླུང་། གཡུ་མདོག་གི་སྤང་ལྗོངས། ཁ་དོག་རྣམ་པར་
པོས་དགའ་བའི་འཛུམ་མདངས་སྟོན། ། བྱ་དངོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་ལུས་མནན་
བཀྲ་བའི་སྤང་རྒྱན་མེ་ཏོག དྭངས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཆུ་མིག་སོགས་གནང་བ་
པའི་སྡུག་གི་ཁུར་པོ་ཕར་ལ་གཡུགས།
ལས། ང་ལ་སྤྲོ་བ་ཚད་མེད་བསྐྱེད་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་རེ་སྨོན་སྨིན་པར་བྱས། ཡིན་ན་ཡང་
དཔྱིད་ཀ་སླེབས་སོང་། དཔྱིད་ཀ་སླེབས་སོང་། ངས་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོའ་ི ངང་
དཔྱིད་ཀས་ང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བསྐྱལ་ཡོང་།
ནས་ཕར་མཆོང་ཚུར་མཆོང་བྱས་པ་དང་། གྲོགས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གྲས་སུ་སྤོབས་པ་
བཤད་བཤད་ན་ངའི་ལས་ནི་ངན་པ་ཞིག་རེད། ཨ་མས་ང་བཙས་ནས་ཡུན་རིང་
ཆེན་པོའ་ི ཉམས་ཀྱིས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་སྔོ་ལྗང་གི་རྩྭ་གསར་བཟས་ནས་བསྡད་
མ་སོང་བར་དགུན་ཁ་སླེབས་སོང་། ཐོག་མར་ངས་ཁ་བ་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་འབབ་པ་མཐོང་
པ་ཡིན། །
ཚེ། མཚར་སྣང་ཤ ིན་ཏུ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཤིང་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོའ ི་ངང་ནས་རྩེ་མཆོང་བྱས། ངས་ཁ་བ་ནི་གནམ་གྱིས་ང་ལ་གནང་བའི་ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་ཞིག་རེད་སྙམ་ནས་མཉེན་
ཞིང་འཇམ་པའི་རྩྭ་ཟ་རྒྱུ་བཞག་ནས་ཉིན་གང་ཁ་བ་ལྡག་གིན་བསྡད་པ་ཡིན། ཡུན་
2
ང་དྭངས་གསལ་ཤེལ་གྱི་མེ་ལོང་འདྲ་བའི་ཆུ་འགྲམ་དུ་སོང་ནས་ཆུ་ནང་དུ་བལྟ་
དུས། ངའི་ཆུང་ལ་རིད་པའི་གཟུགས་དེ་གསལ་བས་སེམས་རབ་ཏུ་སྐྱོ་སྟེ་རང་གིས་
རང་ལ“ང་ཤ ་ཤ ེད་རྒྱས་ནས་ནར་སོན་ཐུབ་བམ།”ཞེས་དྲིས་ཤིང་། ང་སེམས་སྡུག་
ནར་སོན་ཕྱིན། ང་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་རྩྭ་ཐང་འདིར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་བཏོན་
ཆེན་པོའ་ི ངང་ནས་ཐང་དུ་ཉལ་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོས་འདས་ཟིན་པའི་དགུན་དུས་རིང་
ཏེ་བྱ་བ་སྒྲུབ་དགོས།
མོ་དེར་དམོད་མོ་རྒྱག་གིན་བསྡད་པ་ཡིན།
ངའི་གམ་དུ་ཡོད་པའི་གཡག་རྒན་ཞིག་གིས་ང་ལ་“ཁྱོད་མི་ལྟོགས་སམ་”ཞེས་
སློབ་ཚན་འདིར་ལྗོན་ཤིང་གི་རིགས་ལས་གསོམ་སྡོང་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་དེའི་རང་གཤིས་ལ་
དྲིས་བྱུང་། ངས་ཁོ་ལ་“ལོས་ལྟོགས། ལོས་ལྟོགས། ང་ནི་དགུན་ཟླ་རིང་མོར་ཧ་ལམ་
བསྔགས་བརྗོད་དང་། དེའི་ཕན་ནུས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། སློབ་ཚན་བསླབས་རྗེས། གསོམ་སྡོང་གི་ཞུམ་
ལྟོགས་པར་བསྡད་པ་ཡིན།” ཞེས་ལན་བཏབ། དེའི་ཚེ་ཁོས་ང་ལ་ “ལྟོགས་ན་ཁྱོད་
པ་མེད་པའི་རང་གཤིས་དང་། སྤྱོད་སྒོ་ཆེ་བའི་ཕན་ནུས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས།
ཀྱིས་རྩྭ་མི་བཟའ་བར་ཉལ་ནས་གང་བྱེད་” ཅེས་དྲིས། ངས་སེམས་ཕམ་ཡིད་ཆད་
ང་ཚོའི་གྲོང་ཚོའི་རྒྱབ་རི་ནི་ལྗོན་ཤིང་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཡོད་པའི་ནགས་རི་ཞིག་
ཀྱིས་ཁོ་ལ་“ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟོས་དང་། ངའི་ཤ་ཤེད་འདི་འདྲ་ཞན་པས་ད་རྩྭ་ག་ཚོད་བཟས་
ཡིན་ཞིང་། འདབ་ཆགས་དང་རི་དྭགས་ཀྱང་མང་པོ་གནས་པས། མཛེས་སྡུག་ལྡན་
ཀྱང་ལུས་པོ་གསོ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།” ཅེས་ལན་བཏབ། ཁོས་ང་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་“ ཨེ།
པའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཤིག་ཡིན། དེ་བས་བདག་ནི་རྒྱུན་དུ་རྒྱབ་རིའི་ནགས་ཚལ་དུ་འཆམ་
ཁྱོད་འདི་འདྲའི་གླེན་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྩྭ་མ་བཟས་པར་ཉིན་གང་འདི་ལྟར་ཉལ་ནས་
འཆམ་ལ་འགྲོ་བར་དགའ་ཞིང་། དེ་ཡང་གོམས་གཤིས་སུ་ཆགས་ཡོད།
བསྡད་ན་ཤ ་ཤ ེད་ཞན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་རང་རེད།”ཅེས་ཟེར། ངས་ཁོ་ལ་ཡང་“ད་ནི་གང་
དེ་དང་ཐག་མི་རིང་བའི་བྲག་སྣེ་ཞིག་ཏུ་གསོམ་སྡོང་ཞིག་སྐྱེས་ཡོད་པ་དེའི་
འདྲ་བྱེད་དགོས་སམ། ཤ་ཤེད་ཞན་པ་ལས་ཚོན་པོ་ཅི་ལ་ཡོང་།”ཞེས་བཤད། དེའི་
སྟེང་ན་འདབ་ཆགས་མེད་ལ། སྡོང་རྩ་ན་རི་དྭགས་ཀྱང་མེད་པར་ཁེར་རྐྱང་དུ་གནས་
ཚེ་ཁོས་སྐད་གསང་མཐོན་པོའ ི་ངང་ནས་ང་ལ་“ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བྱས་ན་ཤ་ཤེད་ཇེ་
ཡོད། ཡིན་ནའང་། དེའི་རྩ་བ་བྲག་རིར་ཟུག་ཅིང་། སྦོམ་ལ་དཔངས་མཐོ་བ་དང་། ཡལ་
བཟང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ལྟ་ཅི། ད་དུང་འཆི་བར་ངེས།”ཞེས་ཟེར། ང་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་ནས་“ག་རེ་
ག་རབ་ཏུ་རྒྱས་ཏེ་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་བསྙེགས་
འཆི་གི་རེད། ཨ་ཙི། ང་ཞེད་པ་ལ། རྩྭ་མ་བཟས་ན་ཤ་ཤེད་ཉམས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་
བཞིན་ཡོད།
འཆི་བའི་ཞེད་སྣང་ཞིག་འདུག ཀྱེ་མ། ང་འཆི་ག་ལ་རུང་། ངའི་ཤ་ཤེད་རྒྱས་དགོས།
དེ་ཡང་དགུན་དུས་སུ་སླེབས་ཚེ། བྱང་རླུང་འུར་འུར་དུ་ལྡང་ཞིང་། ཁ་བའི་
ཕྱིན་ཆད་ངས་ཕྱུགས་ཟོག་ཅིག་གིས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་བྱ་བ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་མ་བྱུང་ན། ངའི་ཚེ་འདི་སྟོང་ཟད་དུ་འགྲོ་ཉེན་འདུག”ཅེས་བཤད། སྐབས་དེར། ངས་མགྱོགས་ པོ་ཡར་ལངས་ནས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་རྩྭ་ཟ་བར་བརྩམས། ང་ཤ ་ཤེད་རྒྱས་ནས་
གསོམ་སྡོང་།
འདབ་མ་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་བབས་ནས་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཀུན་ཏུ་ཁ་བས་གཡོགས་པ་དང་། 3
དགུན་གསུམ་གྱི་ལྷགས་པས་མཛེས་སྡུག་གི་མེ་ཏོག་བཅོམ་ཞིང་། རྩྭ་ལྗང་གི་ལོ་མ་
སྐེམ་པར་བྱེད་པ་དང་། བུང་བའི་ཁྱུ་ཚོགས་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བའི་གླུ་
དང་སྐྱིད་པའི་བྲོ་ཡང་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར། ལྕང་མ་དངངས་ཤིང་འདར་ནས་མྱ་
འདེབས་འཛུགས་དང་གསོ་སྐྱོང་སོགས་བྱེད་མི་དགོས་ནའང་། གསོམ་སྡོང་གིས་
གའི་ལོ་མ་ཕྲ་མོ་ཕྱོགས་བཞིར་རྒྱས་བཞིན། ཁ་བ་དང་གྲང་རླུང་གི་ཁྲོད་དུ་ཅི་མི་སྙམ་
གསོམ་སྡོང་དང་བསྡུར་ན། མི་ཁ་ཤས་ལ་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་ལྡན་
ངན་གྱི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད། ཡིན་ནའང་། དུས་བཞིར་འགྱུར་བ་མེད་ལ། རང་
མི་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཤིང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་ཚད་ལེགས་
ཚུགས་བརྟན་པའི་གསོམ་སྡོང་གིས་སྔར་བཞིན་སྔོ་ལྗང་གི་གོས་བཀླུབས་ཤིང་། ཡལ་
སྐྱེས་སུ་འབུལ་གྱི་ཡོད།
པར་འགྱིང་ཉམས་དང་བཅས་ཏེ་གནས་པ་ནི་ཡུལ་འདི་གའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་ཡོད།
པ་སྟེ། དཔེར་ན། དཀའ་ངལ་དང་ཐུག་ཚེ་ཁྱད་དུ་གསོད་མི་ཐུབ་ལ། དོན་གལ་ཆེན་
གསོམ་སྡོང་གི་ས་བོན་བྲག་གསེབ་དང་རྫ་གསེང་དུ་ཐོར་བ་ན། ས་གཤིན་
དང་ཐུག་ཚེ། བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་གཏོང་མི་ཐུབ་པར་མགོ་བོ་རྨོངས་ནས་གཞན་ཟེར་
པོ་ཡིན་མིན་ལ་མ་བལྟོས་པར་རང་དགར་སྐྱེ་ཐུབ་ཅིང་། དེ་ལ་ཆུ་འདྲེན་མི་དགོས་
ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཀུ་ཅོ་སྒྲོག་པ་དང་། སྤྱི་དོན་དོར་ནས་སྒེར་དོན་སྒྲུབ་པ་
ལ་ལུད་ཀྱང་རྒྱག་མི་དགོས། རང་ཉིད་ས་ལ་ཐོར་བ་ཙམ་གྱིས་གནོད་འཚེ་གང་དང་
སོགས་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་གསོམ་སྡོང་གི་གཤིས་རྒྱུད་དང་བསྡུར་ན་གཏན་ནས་མི་
གང་ལའང་མི་འཇིགས་པར་དཔའ་ངར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་ཐུབ་ལ། མི་རྣམས་ཀྱི་
མཐུན་པ་ཡིན། དེས་ན། ང་ཚོས་གསོམ་སྡོང་ལྟར་དུས་ནམ་ཡིན་ཡང་དཀའ་ངལ་ལ་
ངལ་རྩོལ་ལ་ཅུང་ཙམ་ཡང་མི་བརྟེན་པར་རྒྱས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དུས་ཡུན་རིང་པོར་
མི་སྐྲག་ཅིང་། དོན་གལ་ཆེན་ལ་ཐུག་ཚེ་བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་གཏོང་བ་ལས་གཞན་ཟེར་
གསོན་ཐུབ། གསོམ་སྡོང་ལ་ཕན་ནུས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་པ། དཔེ་ཙམ་དྲངས་ན་
གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བ། སྒེར་དོན་ལས་སྤྱི་དོན་གཙིགས་སུ་འཛིན་པ་བཅས་བྱས་ན།
འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནི་ཁང་པ་རྒྱག་བྱེད་ཀྱི་ཤིང་ཆ་བྱས་ཆོག་པ་དང་། ཅ་ལག་བཟོ་བྱེད་
ད་གཟོད་མི་དམངས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་བྱེད་ཐུབ།
ཀྱི་རྒྱུ་ཆའང་བྱས་ཆོག་པས། ནམ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ཐད་ལ་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན་པ་
དེའི་ཕྱིར། བདག་ནི་གསོམ་སྡོང་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་ཞིང་། དེའི་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་
མ་ཟད། བཟོ་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཐད་ལའང་མཁོ་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་སྟེ། དེའི་ལོ་མ་
སྙིང་སྟོབས་ལ་ཚེ་གང་པོར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། །
ལས་སྣུམ་བཙགས་ཆོག་པ་དང་། ཁུ་བ་ལས་ཐང་ཆུ་དང་ཐང་ཆུ་དྭངས་མོ་བཟོ་ཐུབ་
ས་ཡོམ་ཁྲོད་ཀྱི་ཕ་དང་བུ།
པས། བཟོ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེའི་རྩ་བ་དང་ཡལ་ག་ནི་བུད་ཤིང་
སློབ་ཚན་འདིར་ས་ཡོམ་ཁྲོད་དུ་ཕ་བུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དབར་བཅངས་པའི་བརྩེ་སེམས་དང་ཕན་
ཡང་བྱས་ཆོག དབྱར་ཁ་ཚ་བ་ཆེ་བའི་དུས་སུ། མི་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་འོག་ཏུ་ངལ་གསོ་
རྒྱག་ཆོག་པ་མ་ཟད། མཚན་མོ་ལམ་དུ་འགྲོ་སྐབས། དེའི་ཡལ་གར་མེ་སྤར་ནས་མུན་ པ་སེལ་བའི་དཔལ་འབར་ཡང་བྱས་ཆོག མདོར་ན། གསོམ་སྡོང་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་
ཚུན་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་ངོ་མཚར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བརྗོད་ཡོད། སློབ་ཚན་བསླབས་རྗེས།
4
ཡིད་སྐྱོ་བ་དང་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པའི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ང་ཚོའི་མིག་ལམ་ དུ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བྱས་ཡོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་དགོས་པ་མ་ཟད། རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་བརྗོད་ཐུབ་
པ་དགོས།
འཕྱིས་དྲགས་པ་རེད། རེ་བ་མེད་”ཅེས་བཤད། སྐྱེས་པ་དེས་མི་སེམས་བཟང་ཅན་དེ་
1994 ལོར། ཨ་མེ་རི་ཁའི་གྲོང་ཁྱེར་ལོ་སཱན་ཅི་ལ་ས་ཡོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་ནས།
དག་ལ་མིག་ཅེ་རེར་བལྟས་ཏེ། “ང་ལ་རོགས་བྱེད་མཁན་སུ་ཡོད་”ཅེས་དྲིས་ནའང་།
དུས་ཚོད་སྐར་མ་ 4 ཙམ་གྱི་ནང་མི་འབུམ་གསུམ་ལྷག་ལ་ཚད་མི་འདྲ་བའི་རྨས་
ཁོ་ལ་ལན་འདེབས་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་། ཁོས་མགོ་བོ་བསྒུར་ནས་སྔར་བཞིན་
སྐྱོན་ཕོག་པ་རེད།
ས་སྔོག
ཟིང་ཟིང་ལོང་ལོང་གི་ཁྲོད་དུ། ལོ་ན་གཞོན་པའི་སྐྱེས་པ་ཞིག་གིས་རྨས་སྐྱོན་
མེ་གསོད་རུ་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཁོ་བཀག་ནས་“འདིར་ཉེན་ཁ་ཧ་ཅང་ཆེ་
ཕོག་པའི་ཆུང་མ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནས་ཤིག་ལ་བསྐྱལ་རྗེས། ཁོ་རང་མྱུར་དུ་བུའི་
ཞིང་། ག་དུས་ཡིན་ཡང་འབར་གས་བྱེད་སྲིད་པས། ཁྱེད་འདི་གར་མ་སྡོད་”ཅེས་
སློབ་གྲྭའི་ཕྱོགས་སུ་བརྒྱུགས། ནམ་རྒྱུན་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོད་སྒྲས་ཁེངས་པའི་
བཤད།
སློབ་ཁང་སུམ་ཐོག་དེ་སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་གྱང་རོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།
སྐྱེས་པ་དེས་“ཁྱེད་ང་ལ་རོགས་བྱེད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་ནམ་” ཞེས་དྲིས།
དེ་འཕྲལ་ཁོའ་ི མིག་རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར་ཏེ། “ངའི་ནོར་བུ་ཨ་མེན་ཏ”ཞེས་སྐད་
ཉེན་རྟོག་པ་ཡོང་སྟེ་“ཁྱེད་ལ་སེམས་སྡུག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ངས་ལོས་
ཤུགས་ཆེན་པོས་བོས་ཤིང་། པུས་མོ་སར་བཙུགས་ཏེ་ཡུད་ཙམ་ངུས་རྗེས། རྒྱུན་པར་
ཤེས། འོན་ཀྱང་། འདི་ལྟར་བྱས་ན་རང་གཞན་ཚང་མར་ཉེན་ཁ་ཡོད་པས། ཁྱེད་མྱུར་
བུ་ལ་“གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་། ང་ནམ་ཡང་ཁྱོད་དང་མཉམ་དུ་ཡོད།”ཅེས་
དུ་ཁྱིམ་ལ་ལོག་རོགས་”ཞེས་བཤད།
བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་གློ་བུར་དུ་ཡིད་ལ་དྲན་སྟབས། བློ་ཐག་རྦད་བཅད་ཀྱིས་ཡར་
“ཁྱེད་ང་ལ་རོགས་བྱེད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་ནམ་” མི་རྣམས་མགོ་གཡུག་པ་དང་
ལངས་ཏེ་གྱང་རོའ ི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད།
དབུགས་རིང་གཏོང་བཞིན་ཕྱིར་ལོག་པ་དང་། ཚང་མས་སྐྱེས་པ་འདིའི་བུ་མེད་པར་
ཁོས་བུའི་སློབ་ཁང་ནི་གཅིག་ཐོག་གི་གཡོན་རྒྱབ་ཀྱི་ཟུར་ན་ཡོད་པ་ཤེས་ཀྱི་
གྱུར་པས། སེམས་ཧ་ཅང་སྡུག་ནས་དྲན་ཤེས་འཁྲུལ་བ་རེད་སྙམ།
ཡོད་པས། མགྱོགས་མྱུར་ངང་གནས་དེར་རྒྱུག
ཡིན་ན་ཡང་། སྐྱེས་པ་དེའི་སེམས་ལ་རེ་བ་གཅིག་རང་ཡོད་པ་ནི། “བུས་ང་
ཁོས་གྱང་རོ་སྔོག་སྐབས་སུ། ཕྲུ་གུའི་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྲེལ་
སྒུག་ཡོད་”ཅེས་པ་དེ་ཡིན། ཁོས་ཆུ་ཚོད་ 8 དང་། ཆུ་ཚོད་ 12 ཆུ་ཚོད་ 24 ཆུ་
འཚུབ་ཆེན་པོའ ི་ངང་གནས་དེར་ཡོང་ཞིང་། གྱང་རོ་དེ་མཐོང་བས། ཁོ་ཚོ་སེམས་སྡུག་
ཚོད་ 36 རིང་གྱང་རོ་བསྔོགས་མོད། ཁོ་འགོག་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་། ཁོའ ི་
ཆེན་པོས་ངུ་ཞིང་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་“ངའི་བུ་”དང“ངའི་བུ་མོ་”ཞེས་བོས་རྗེས་རེ་
ཐག་ཡོངས་སུ་ཆད་དེ་ཕྱིར་ལོག མི་ཁ་ཤས་ཡོང་སྟེ་སྐྱེས་པ་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བཞིན་“ད་
5
གདོང་ཡོངས་ས་རྡུལ་གྱིས་ཁེངས་ཤིང་། མིག་གཉིས་དམར་པོར་གྱུར་བ་དང་། གྱོན་
གོས་རྩབ་ཧྲལ་དུ་གྱུར་པས་མ་ཚད་གང་སར་ཁྲག་གིས་ཚོས་ཡོད། ཁོས་མུ་མཐུད་
དུ་གྱང་རོ་བསྔོགས་ནས་ཆུ་ཚོད་ 38 སོང་རྗེས་གློ་བུར་དུ་གྱང་རོའ་ི འོག་ནས་“པཱ་
“མིན། པཱ་ལགས། སྔོན་ལ་ངའི་སློབ་གྲོགས་རྣམས་འགྲོ་རུ་ཆུགས་དང་། ཁྱེད་
ལགས། ཁྱེད་ཡིན་ནམ་”ཞེས་པའི་བྱིས་པ་ཞིག་གི་འབོད་སྐད་ཐོས།
ང་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་པས། ང་མི་སྐྲག གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་། ཁྱོད་ནམ་
ངའི་བུའི་སྐད་རེད། “ངའི་ནོར་བུ་ཨ་མེན་ཏ་”ཞེས་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་བོས།
ཡང་ང་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་ངས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།”
“པཱ་ལགས། དངོས་གནས་ཁྱེད་ཡིན་ནམ་” “ང་ཡིན། ང་བུ་རང་གི་པ་ཕ་ཡིན།
ཧ་ལས་ཤིང་ཧང་སང་དགོས་སའི་ཕ་བུ་འདི་གཉིས་དགའ་སྤྲོ་རབ་ཏུ་འཁོལ་
“ངས་སློབ་གྲོགས་ཚོར་སྒྲག་མི་དགོས། གལ་ཏེ་ངའི་པཱ་ལགས་གསོན་པོར་
བའི་ངང་ཕན་ཚུན་དམ་དུ་འཁྱུད་དོ། །
བཞུགས་ཡོད་ན་ང་སྐྱོབ་པར་ཕེབས་ངེས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ང་ཚོ་ཚང་མ་ཡང་སྐྱོབ་
ཆར་པ་འབབས་འདུག
ཐུབ་ངེས་རེད་ཅེས་བཤད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་པཱ་ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་ཅི་ཞིག་
འཕྲད་ཀྱང་། ང་ནམ་ཡང་ཁྱོད་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་”ཞེས་
ཚ་བ་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་ཉིན་ཞིག་ལ་རི་བོང་གཅིག་རི་ལྡེབས་སུ་གཟན་རྩྭ་སྔ་བཞིན་ཡོད་
གནས་ཡོད” “འདི་ན་ང་ཚོ་སློབ་གྲོགས་ 14 ཡོད་པ་ཚང་མ་གསོན་པོར་གནས་ཡོད།
ཁུག་རྟ་ཞིག་ཁོའ་ི མགོ་ཐོག་ནས་འཕུར་བས་རི་བོང་གིས་སྐད་གསངས་ཐོན་
ཟེར།
གང་ཙམ་སོང་རྗེས་ཁོ་ཚ་གདུང་དྲག་པོས་མནར་བར་བརྟེན་ཡར་ལངས་ནས་གནམ་ ལ་བལྟ་བར་ཐལ།
“ངའི་ནོར་བུ་ཁྱོད་ད་ལྟ་བདེ་ཐང་ཡིན་ནམ། སློབ་གྲོགས་ག་ཚོད་གསོན་པོར་
ང་ཚོ་ཚང་མ་སློབ་ཁང་གི་གྱང་ཟུར་ན་ཡོད། ཁང་པ་བརྡབས་རྗེས། ང་ཚོའི་གནས་
པོས་ཁུག་རྟ་ལགས། ཁྱེད་དེ་རིང་དམའ་པོ་དེ་འདྲ་འཕུར་དགོས་དོན་གང་ཡོན་ཞེས་
ཡོད་པ་ཚང་མ་གསོན་པོར་གནས་འདུག མྱུར་དུ་མི་ཤོག”ཅེས་སྐད་བརྒྱབ།
གཤེར་ལྷག་པར་ཆེ། འབུ་ཡི་གཤོག་པ་བརླན་པ་ན། མཐོ་པོར་འཕུར་བའི་མཐུ་དང་
དྲིས།
འདི་ཟུར་གསུམ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པས། ང་ཚོར་སྲོག་སྐྱོན་མ་བྱུང་།”
པ་ཕས་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་ནས་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་“འདི་ན་ཕྲུ་གུ་ 14
བྲལ། ང་ཡིས་དེ་དག་འཛིན་བཞིན་ཡོད། ཅེས་བཤད།
ལམ་འགྲོ་བ་རྣམས་བརྒྱུགས་ཡོང་ནས་ཁོ་ལ་རོགས་པ་བྱས།
རི་བོང་གི་སེམས་ལ་འདི་ཆར་པ་འབབ་རྒྱུའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་ནམ་སྙམ་ནས།
སྐར་མ་ 50 ཙམ་སོང་རྗེས། ཁོ་ཚོས་འགྲོ་བདེའི་ཁུང་བུ་ཞིག་བཏོད་ཐུབ་པ་
བྱུང་། པ་ཕས་སྐད་འདར་བཞིན་དུ་“ཨ་མེན་ཏ། མགྱོགས་པོ་མར་དོན་ཤོག”ཅེས་ བཤད།
ཁུག་རྟས་ལྡིང་སྐོར་རྒྱག་ཞོར་དུ་ཆར་པ་འབབ་ལ་ཉེ་བའི་དུས། མཁའ་རླུང་རླན་
མདུན་གྱི་རྫིང་བུའི་ནང་དུ་བལྟ་ཙམ་བྱས་པས། ཉ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱང་ཆུ་ངོས་སུ་འཁྱུག་ 6
འགྲོས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
རེ་བོང་གིས་རྒྱུགས་ཕྱིན་ནས་ཉ་མོ་ཆུང་ཆུང་ལགས། དེ་རིང་ཁྱོད་ཚོ་ཆུ་ཁར་
ཉེན་ཞིག་ཁོ་ལ་གཞི་ནས་ཐབས་ཤིག་རྙེད། དེ་འཕྲལ་ཁོ་ཞིང་ནང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཉིན་
ཐོན་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས། ཉ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ཆར་པ་
གུང་ནས་ཉི་མ་མ་ནུབ་བར་ལྗང་པ་རྐང་རེ་རེ་བཞིན་འཐེན་པས། ངལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་
འབབ་ལ་ཉེ་བའི་དུས། རྗེང་བུའི་ནང་དུ་ཚ་སུབས་ཆེ། ང་ཚོ་ཆུ་ཁར་ཡོང་དོན་ནི།
པོ་བྱུང་།
བསིལ་རླུང་རྔུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ན་དགའ། ཞེས་བཤད།
ཁོ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་རྗེས་དབུགས་ཧལ་བཞིན་དུ་“དེ་རིང་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་བྱུང་
རི་བོང་གིས་བྲེལ་འཚུབ་ཆེན་པོས་སིལ་ར་ཁྱེར་ཏེ་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྐབས།
ཡང་བློ་འགྱོད་མེད། ལྗང་པ་སྐྱེ་འཚར་མགྱོགས་པོ་བྱུང་ཡོད་”ཅེས་བཤད།
ལམ་བར་དུ་གྲོག་མ་ཁྱུ་གཅིག་དང་འཕྲད། ཁོ་ཚོར་ཆར་པ་འབབ་གྲབས་ཡོད་པའི་
ཁོའ ི་བུས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་གསལ་པོ་མ་ཤེས་སྟབས། ཉིན་གཉིས་པའི་
གནས་ཚུལ་བཤད་པས་གྲོག་མ་ཨ་མ་ཞིག་གིས་དེ་རང་རེད། ང་ཚོ་གྲོག་ཚང་མཐོ་
ཞོགས་པ་སྔ་པོ་ནས་ཞིང་ནང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་བལྟས་པ་ན། ལྗང་པ་རྣམས་སྐམ་ནས་རྙིད་
སར་སྤོ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཤད།
པ་མཐོང་།
རི་བོང་གིས་གོམ་པ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་གིན་ཨ་མ་
བརྩོན་འགྲུས།
ལགས། ཨ་མ་ལགས། ཆར་པ་འབབ་པ་ལུག་ཅེས་སྐད་བརྒྱབ། གློ་བུར་དུ་འབྲུག་
བརྩོན་པ་དག་དང་བྲལ་གྱུར་ན། དོན་ཆུང་ཡིན་ཡང་འགྲུབ་པར་དཀའ།
སྒྲ་ལྡིར་བ་དང་། ཆབས་ཅིག་ཆར་པ་ཤག་ཤག་ཏུ་བབས་སོ།
བརྩོན་འགྲུས་ལྡན་ན་ཡོན་ཏན་ཀུན། རང་གི་ལག་ན་གནས་དང་མཚུངས།
ལྗང་པ་འཐེན་ནས་ལོན་ཐབས་བྱེད་པ།
རྒྱབ་གཟུགས།
གནའ་སྔ་མོ་མི་ཞིག་ཡོད། ཁོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞིང་ནང་གི་ལྗང་པ་མྱུར་དུ་སྐྱེ་འཚར་
ཕ་མས་རང་གི་བུ་ཕྲུག་ལ་བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བ་ནི་ཕ་མའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་གཤིས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། བུ་
བྱུང་ན་དགའ་བ་ལ་བསམས་ནས། ཉིན་ལྟར་ཞིང་ནང་དུ་ལྟ་བར་འགྲོ་གི་ཡོད། ཡིན་
ཕྲུག་གིས་ཀྱང་ཕ་མའི་དྲིན་ལན་འཇལ་བ་དང་། བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་བྱོལ་ཐབས་མེད་པའི་འོས་
ནའང་། ཉིན་ཤ ས་སོང་རུང་ལྗང་པ་འཚར་སྐྱེས་བྱུང་མེད་པ་ལྟར་དུ་སྣང་བས། ཁོ་
འགན་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར། སློབ་ཚན་འདིར་ཕ་བུའི་བར་གྱི་ལྷད་མེད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་དེ་ཕའི་རྒྱབ་གཟུགས་ལ་
དངངས་འཚབ་ཆེ ན ་པོ ་ ལངས་ཤི ང ་ཞི ང ་ཁའི ་ མཐའ་རུ་ཕར་འགྲོ ་ ཚུར་འགྲོ ་ བྱེ ད ་
བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། རྒྱབ་གཟུགས་ནི་ཨ་ཕས་བུ་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ཟབ་མོ་མཚོན་བྱེད་དང་།
བཞིན་“ད་ནི་ལྗང་པ་མགྱོགས་ཙམ་སྐྱེ་འཚར་ཡོང་བའི་ཐབས་ཤིག་འཚོལ་དགོས་ ཀྱི་འདུག”ཅེས་ཆིག་ལབ་བརྒྱབ།
ཀྲུའུ་ཅི་ཆིང་།
བུ་ལ་བཞག་པའི་ཆེས་མཐའ་མའི་བག་ཆགས་ཡིན་ལ། རྩོམ་པ་པོས་ཨ་ཕ་དྲན་པའི་བརྩེ་བ་ཁྱད་པར་བ་
7
དེ་མཚོན་བྱེད་ཀྱང་ཡིན། དེ་བས། རྒྱབ་གཟུགས་ནི་རྩོམ་གྱི་ཁུངས་སྣེ་ཡིན་པས། རྒྱབ་གཟུགས་གནད་ དུ་བཟུང་ནས་ཕ་བུའི་བརྩེ་དུང་ཇི་ལྟར་མཚོན་པ་བྱས་ཡོད་པར་གོ་བ་ཟབ་མོ་ལེན་དགོས།
ཨ་ཕའི་ཞལ་རས་མ་མཇལ་བར་མི་ལོ་གཉིས་ལྷག་ཙམ་སོང་བའི་རིང་ལ། ཁོང་
བུ་གཉིས་ལྷན་དུ་ལམ་ལ་ཆས་པ་ཡིན།
གི་རྒྱབ་གཟུགས་དེ་ཁོ་བོའ ི་ཡིད་ལ་ཡང་ཡང་འཁོར་གྱིན་འདུག
ནན་ཅིང་ལ་སླེབས་དུས་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་སྤྲོ་འཆམ་ལ་འགྲོ་རྒྱུའི་དུས་བཏབ་
དེ་ཡང་སྐྱིད་པོ་ཉིས་རྩེག་མེད་པར་སྡུག་པོ་སུམ་རྩེག་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་ལོ་
པས། ང་རང་ཡུལ་དེར་ཉིན་གཅིག་བསྡད་པ་ཡིན། ཕྱི་ཉིན་ཞོགས་པ་གྲུར་བསྡད་ནས་
དེའི་དགུན་ཁར། བདག་གི་རྨོ་རྨོ་ཚེ་ལས་འདས་ཤིང་། ཨ་ཕའི་ལས་ཀ་ཡང་ཤོར་
འབྲི་ཆུའི་བྱང་ངོས་ཀྱི་ཕུ་ཁུག་གྲོང་རྡལ་ལ་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། ཕྱི་དྲོའ ི་དུས་སུ་གྲོང་
བས། ཁྱིམ་ཚང་ལ་ཉམ་ཉེས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་། སྐབས་དེ་དུས་ཨ་པ་ཕ་ཡུལ་ཞུད་
རྡལ་གྱི་འབབ་ཚུགས་ནས་རི་ལི་བསྡད་དེ་པེ་ཅིང་ལ་ཐོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཨ་ཕ་ལས་
ཀྲོའུ་རུ་བཞུགས་ཡོད་ཅིང་། ང་རང་ཡང་ཕ་དང་ལྷན་དུ་ཕ་ཡུལ་ལ་སོང་ནས་གཤིན་
བྲེལ་ཆེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ལ་སྐྱེལ་མ་བྱེད་མི་ཐུབ་པས། འགྲུལ་ཁང་གི་ལས་གཡོག་ངོ་
པོའ་ི རྗེས་འཇུག་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས། པེ་ཅིང་ནས་ཞུད་ཀྲོའུ་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་པ་ ཡིན།
ཤེས་ཤིག་གིས་ང་སྐྱེལ་རྒྱུར་ཁ་ཆད་བྱས། ཨ་ཕས་ལས་གཡོག་དེར་མངགས་བཅོལ་ ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བ་གནང་རུང་ད་དུང་ཐུགས་བློ་མ་བདེ་བར་སོམ་ཉི་གནང་གིན་འདུག
ཞུད་ཀྲོའུ་རུ་ཨ་ཕ་དང་ངོ་འཕྲད་བྱུང་བའི་སྐབས་དེར། སྒོ་རའི་ནང་གི་ཟང་ཟིང་
དོན་དམ་སྐབས་དེ་དུས་བདག་ནི་ཕོ་ལོ་ཉི་ཤུར་སོན་པའི་གཞོན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། པེ་
གི་དངོས་པོ་དག་མིག་ལམ་དུ་འཆར་བྱུང་བས། རྨོ་རྨོ་འདས་མོ་དེ་ཡིད་ལ་ལྷང་ལྷང་
ཅིང་དུའང་ཐེངས་འགའ་འགྲོ་མྱོང་བས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ག་ལ་དགོས། འོན་
དགའ་འོས་པ་ཞིག་རེད་”ཅེས་སེམས་གསོ་གནང་བྱུང་།
དགོས་ཞེས་ཡང་ཡང་ཞུས་ཀྱང་ཁོང་གིས་“སྐྱོན་མེད། ཁོ་ཚོར་བློས་མི་འཁེལ”ཞེས་
དུ་དྲན་ནས་མཆི་མའི་ཐིགས་ཕྲེང་ཤ ་ར་ར་ལྷུང་། ཨ་ཕས་“འཆི་བའི་ལས་དེ་ལྡོག་
ཀྱང་། མཐར་ཐུག་ཁོང་ཐུགས་བློ་བདེ་པོ་ཞིག་མ་བྱུང་བར་སྐུ་ངོ་མས་ང་རི་ལིའི་འབབ་
ཐབས་མེད་པས་སེམས་སྡུག་བྱེད་དགོས་དོན་མེད། བུ་ཕྲུག་ཚ་བོ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་
ཚུགས་བར་སྐྱེལ་མ་གནང་རྒྱུའི་ཐུགས་ཐག་བཅད། ངས་ཨ་ཕར་སྐྱེལ་མ་གནང་མི་
ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་རྗེས་ཨ་ཕས་ཁྱིམ་ནོར་བཙོངས་པ་དང་རྒྱུ་དངོས་གཏའ་མར་
གསུངས།
བཞག་སྟེ་བུ་ལོན་འཇལ་བ་དང་། ད་དུང་དངུལ་བུན་བསྐྱིས་ཏེ་གཤིན་པོའ་ི རྗེས་
ང་ཚོ་གྲུར་བསྡད་ནས་ཁུ་ཕུག་གྲོང་རྡལ་དུ་སོང་བ་དང་། གྲོང་རྡལ་གྱི་རི་ལིའི་
འཇུག་བསྒྲུབས། དེ་ལྟར་ཁྱིམ་དུ་མི་ཤི་ཁྱིམ་ཆག་བྱུང་བའི་ཁར་ཨ་ཕའི་ལས་ཀ་ཡང་
འབབ་ཚུགས་སུ་འབྱོར་སྐབས། ཁོ་བོས་རི་ལིའི་སྤ་སེ་ཉོ་བར་སོང་ཞིང་ཨ་ཕས་ལམ་
ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉིན་དེ་དག་གི་རིང་ལ་ངེད་ཚང་གི་གནས་བབས་ནི་ཧ་ཅང་ཡ་ང་ དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། རྗེས་འཇུག་བསྒྲུབས་རྗེས་ཨ་ཕ་ནན་ཅིང་དུ་ལས་ཀ་འཚོལ་ བར་ཕེབས་དགོས་པ་དང་། ང་རང་པེ་ཅིང་དུ་སློབ་གཉེར་ལ་འགྲོ་དགོས་པས་ངེད་ཕ་
ཆས་བསྲུངས། ལམ་ཆས་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དོས་སྐྱེལ་བ་མ་གླས་ན་ཐབས་ 8
གཞན་མེད་པས། ཁོང་གིས་དོས་སྐྱེལ་དང་རྐང་གླའི་གོང་ཚད་འགྲིག སྐབས་དེ་དུས་ ང་ནི་རིག་པ་རྒོད་དྲགས་པས། ཨ་པའི་སྨྲ་བརྗོད་མི་བདེ་བར་བསམས་ཏེ་རང་ཉིད་
བར་དུ་འཚངས་ནས་གོང་ཚད་སྒྲིག་དགོས་སྙམ་མོད། མཐར་ཐུག་ཁོང་གིས་རྐང་གླ་
བུ་ཞིག་བརྒྱུད་དགོས་པས། ལྕགས་ལམ་གྱི་ཡུར་བུ་དེར་ཚུར་ངོས་ནས་མར་བབས་
ཨ་ཕས་བཟོས་པའི་ཏཱ་དབྱིད་རྒྱ་སྨུག་དེ་རྐུབ་སྟེགས་སྟེང་དུ་བཏིངས་པ་ཡིན། ཁོང་
ཤིང་ཏོག་ཉོ་བར་ང་རང་འགྲོ་དགོས་བསམས་མོད། ཨ་ཕས་འགྲོ་རུ་མ་བཅུག་པས་
འོས་འཚམ་ཞིག་ལ་ཐག་བཅད་པ་དང་། ང་རང་རི་ལིའི་ནང་དུ་བསྐྱལ་ནས་སྒེའུ་ཁུང་
པ་དང་ཕར་ངོས་ནས་ཡར་འཛེག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཨ་ཕ་ནི་སྐུ་ཤ་འབྱོར་པོ་ཞིག་ཡིན་
གི་གཞོགས་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་ཤིག་བདམས་ཏེ་འདུག་ཏུ་བཅུག་བྱུང་བས། ངས་ཀྱང་
པས་ལྕགས་ལམ་དེ་སྒྲོལ་བའི་སྐབས་སུ་དཀའ་ངལ་ཡོང་བ་སྨོས་མེད་ཡིན། མ་གཞི་
གིས་བདག་ལ་ལམ་བར་དུ་སེམས་ཆུང་གྱིས། མཚན་མོ་བག་ཟོན་གྱིས། ལུས་པོ་མ་
རེ་ཞིག་བྱ་ཐབས་ཟད།
འཁྱག་པ་གྱིས་ཞེས་མངགས་བཅོལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གནང་བ་མ་ཟད། ངའི་འཁྲིས་
ཁོ་བོས་ཕར་བལྟས་པ་ན། ཨ་ཕས་དབུ་ལ་རས་ཞྭ་ནག་པོ་ཞིག་དང་། སྟོད་ལ་
ཀྱི་འགྲུལ་རོགས་དེར་ཡང་ང་ལ་ལྟ་རྟོག་ཡག་པོ་བྱེད་རོགས་ཞེས་མངགས་བཅོལ་
རས་ཀྱི་སྟོད་གོས་ནག་པོ་དང་ལུས་ལ་རས་ཕྱུ་སྔོ་ནག་ཅིག་མཆོད་དེ་བྱ་གག་འདྲ་
ལན་མང་གནང་སོང་། ངའི་སེམས་ནང་ཁོང་གི་སྐད་ཆ་དེ་དག་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཞིག་
བའི་གོམ་པ་སྤོ་བཞིན་ལྕགས་ལམ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕེབས། གྱེན་ཐུར་དེར་ལུས་སྟོད་
ཡོད། མི་དེ་ནི་ང་ཚོ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་གང་ཡང་མེད་པས་མངགས་བཅོལ་ག་ཚོད་
བསྒུར་ནས་ག་ལེར་བབས་པར་དཀའ་ངལ་དེ་ཙམ་མེད་རུང་། ལྕགས་ལམ་བརྒལ་
བྱས་ཀྱང་ངལ་བ་འབྲས་མེད་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང་། ཡང་སྒོས། ཁོ་བོ་ཡང་ན་སོ་དར་
ནས་ཕ་རོལ་འབབ་ཚུགས་སྟེགས་བུའི་ཐོག་འཛེགས་རྒྱུ་ནི་དེ་འདྲའི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་
ལ་བབས་པའི་ཕོ་གཞོན་ཞིག་ཡིན་པས། རང་གིས་རང་ལ་བདག་པོ་མི་ཐོན་པ་ག་ལ་
ག་ལ་ཡིན། ཁོང་གིས་ལག་ངར་གྱི་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡར་འཛེགས་ཤིང་ཞབས་
ཡོང་སྲིད་སྙམ་བཞིན་ཁོང་དགོད་ཤོར། ཨ་ཙི། ད་ཆ་དེ་དག་ཡིད་ལ་དྲན་ཚེ། སྐབས་
གཉིས་བསྐུམས་པ་ན། སྐུ་ལུས་རྒྱགས་པ་དེ་གཞོགས་གཡོན་དུ་ཅུང་ཟད་འཁྱོག་པར་
དེ་དུས་ང་རང་དངོས་གནས་སྤྱང་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་འདྲ།
བྱེད། དེ་ནི་ལུས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་འདོན་པའི་ངང་ཚུལ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལྟ་
ངས་“ཨ་ཕ་ཁྱེད་ལོག་ཕེབས་ཤིག”ཅེས་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་སྒེའུ་ཁུང་གི་
བུའི་ཁོང་གི་རྒྱབ་གཟུགས་དེ་བདག་གི་འདྲེན་བྱེད་ལམ་དུ་གསལ་བའི་མཚམས་དེར་
ཕྱི་རོལ་ལ་གཟིགས་བཞིན་“ངས་ཚ་ལུ་མ་འགའ་ཉོ་བར་ཕྱིན་ཆོག ཁྱོད་གནས་འདི་
ཁྲ་ཆུང་མིག་ལས་མཆི་མའི་ཐིགས་པ་དབང་མེད་དུ་ལྷུང་། ང་རང་མིག་ཆུ་བཞུར་བའི་
རང་ལ་སྡོད་པ་ལས་གཞན་གང་དུའང་མ་འགྲོ་ཨང་”ཞེས་གསུངས་བྱུང་། བདག་གིས་
ཚུལ་དེ་ཨ་ཕ་དང་། མི་གཞན་གྱིས་མཐོང་བར་དོགས་ནས་དེ་མུར་མངོན་ཆུང་གིས་
མིག་གི་མདའ་མོ་ཕ་གིའི་འབབ་ཚུགས་ཀྱི་སྟེགས་བུའི་ལན་ཀན་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕངས་
པ་ན། ཅ་ལག་ཙག་ཙིག་འཚོང་མཁན་འགའ་ཞིག་ཉོ་མཁན་བསྒུགས་ནས་བསྡད་ ཡོད་པ་མཐོང་གི་འདུག འབབ་ཚུགས་ཀྱི་སྟེགས་བུ་དེར་འགྲོ་བར་ལྕགས་ལམ་དུམ་
གཙང་མར་ཕྱིས་ཏེ་མུ་མཐུད་ཕྱི་རོལ་ལ་བལྟས་པ་ན། ཁོང་གིས་པང་གཡོག་ལག་ 9
སྐྱོར་གྱིས་ཚ་ལུ་མ་དམར་ཧྲོག་གེར་སྣོམ་བཞིན་ཚུར་ཕེབས་པ་མཐོང་། འབབ་ཚུགས་
སྟེགས་བུ་ནས་མར་འབབ་སྐབས། ཁོང་གིས་སྔོན་ལ་ཚ་ལུ་མ་དེ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་
ས་སྟེང་དུ་བཞག་པ་དང་། དེ་ནས་རང་ཉིད་དལ་གྱིས་བབས་རྗེས་སླར་ཚ་ལུ་མ་རྣམས་
ལུས་ཟུངས་ཟད་པ་དང་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ཉམས། ཁོང་གིས་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པའི་
བསྐྱོར་བ་ཡིན།
བདག་ལའང་སྔོན་ཆད་ལྟ་བུའི་བྱམས་སྐྱོང་མི་གནང་།
བསྒྲུགས་ནས་པང་གཡོག་ལག་སྐྱོར་གྱིས་ཚུར་བསྣམས་ཕེབས་བྱུང་། དེ་ལྟར་ལྕགས་
ཁྱིམ་གྱི་གནས་བབས་དེ་མཐོང་ཙ་ན། རང་སེམས་རང་གིས་གཅུན་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་
ལམ་གྱི་ཚུར་རོལ་ལ་འབྱོར་བའི་སྐབས་དེར་ངས་ལམ་སེང་ཕར་བརྒྱུགས་ནས་ཨ་ཕ་
ཅིང་། རྒྱུན་གཏན་དོན་དག་ཕྲན་ཚེགས་ལ་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བར་བྱེད་ལ། རིམ་བཞིན་
ངེད་གཉིས་རི་ལིའི་ནང་དུ་འབྱོར་ཙ་ན། ཨ་ཕས་ཚ་ལུ་མ་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་
འོན་ཀྱང་། ཉེ་བའི་ལོ་ངོ་གཉིས་ཙམ་གྱི་རིང་ལ། ངེད་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཐུགས་
པར་ངའི་ཏཱ་དབྱིད་ཀྱི་སྟེང་དུ་བཞག་ཅིང་། ལག་གཉིས་པོས་ལུས་ཐོག་གི་ཐལ་རྡུལ་
འཕྲད་བྱུང་མེད་རྐྱེན་ངའི་སྔར་སོང་མ་འགྲིག་པ་ཐམས་ཅད་ཁོང་གིས་བརྗེད་འདུག་
ཡིག་སྐུར་ཤ ོག་”ཅེས་གསུངས། ངས་ཁོང་གི་གཞུག་ལ་བལྟས་ཚེ། ཁོང་གིས་མདུན་
བདེ་ཐང་ལགས་མོད། ད་ལམ་དཔུང་པ་དྲག་ཏུ་ན་བས་ཐུར་མ་དང་སྨྱུ་གུ་ཡང་འཛིན་
རྡེབ་རྡེབ་གནང་། ཚུལ་དེར་བལྟས་ན་ད་གཟོད་ཁོང་ཐུགས་བློ་བདེ་པོ་བྱུང་བ་འདྲ།
ལ། སྙིང་དབུས་ནས་བདག་དང་བདག་གི་བུ་ཆུང་ཁོ་ན་དྲན་པར་བྱེད། ང་རང་པེ་ཅིང་
ཡུད་ཙམ་སོང་རྗེས་ཁོང་གིས་“ད་ང་འགྲོ་གི་ཡིན། པེ་ཅིང་དུ་སླེབས་རྗེས་འཕྲིན་
དུ་སླེབས་རྗེས། ཁོང་གིས་འཕྲིན་ཡིག་ཅིག་སྤྲིངས་བྱུང་བའི་ནང་དུ་“ངའི་ལུས་ཕུང་
དུ་གོམ་པ་འགའ་སྤོས་རྗེས་སླར་ཞལ་ཕྱིར་འཁོར་ནས་“ད་རི་ལིའི་ནང་དུ་འཛུལ་སོང་།
མི་བདེ་བར་གྱུར། ཕལ་ཆེར་མི་ཚེ་མི་རིང་”ཞེས་འཁོད་འདུག ངས་ཡི་གེ་བཀླགས་
ལམ་ཆས་ལ་ལྟ་མཁན་མེད་” ཅེས་ཟེར། དེ་ལྟར་ཁོང་གི་རྒྱབ་གཟུགས་དེ་ཕར་འགྲོ་
ནས་མཚམས་འདིར་སླེབས་དུས། མིག་ཆུ་དབང་མེད་དུ་བཞུར་བྱུང་ལ། དྭངས་
ཚུར་འོང་གི་མི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རིམ་བཞིན་ཡལ་ནས་མཐོང་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་པའི་
གསལ་ཆུ་ཤེལ་ལྟ་བུའི་མཆི་མའི་གསེང་ནས་སྐུ་ཤ ་ཤིན་ཏུ་འབྱོར་བའི་ལུས་སྟེང་དུ་
སྐབས་དེར་ང་རང་ཡང་རི་ལིའི་ནང་འཛུལ་བ་ཡིན། དུས་དེར་ངའི་མིག་མཐར་སླར་
རས་ཕྱུ་སྔོ་ནག་གྱོན་པ་དང་སྟོད་གོས་ནག་པོ་མནབས་པའི་ཁོང་གི་རྒྱབ་གཟུགས་
ཡང་མཆི་ཞག་འཁོར་ཞིང་། མཁུར་ཚོས་སྟེང་དུ་མིག་ཆུའི་ཕྲེང་བ་དལ་བུར་ཉིལ།
དེ་སླར་ཡང་ཝ་ལེར་གསལ་བྱུང་། ཀྱི་ཧུད། དུས་ནམ་ཞིག་ལ་ང་རང་ཁོང་དང་མཇལ་
ཉེ་ལམ་ལོ་འགའི་རིང་ལ་ཨ་ཕ་དང་ངེད་གཉིས་ཤར་རྒྱུག་ནུབ་རྒྱུག་བྱེད་དགོས་
འཛོམས་ཐུབ་བམ།
པའི་དབང་གིས། ཁྱིམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་། ཨ་ཕས་ དགུང་ལོ་གཞོན་པའི་སྐབས་སུ་ཁྱིམ་གྱི་འཚོ་ཐབས་ལ་དམིགས་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་རང་
རྐྱ་འཕེར་བའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་ལ། དོན་ཆེན་ཡང་མང་དག་བསྒྲུབས་ཡོད། འོན་
ཀྱང་རྒ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལྡོག་ཏུ་མེད་པས། ཁོང་ཡང་རིམ་བཞིན་དགུང་ལོ་བགྲེས་ཏེ་
ལྕོང་མོས་ཨ་མ་འཚོལ་བ།
རྫིང་བུའི་ནང་། མགོ་བོ་ཆེ་ལ་ལུས་པོ་ཐལ་མདོག་ཅན་གྱི་ལྕོང་མོ་ཁྱུ་གཅིག་མཇུག་མ་ 10
གཡུག་བཞིན་ཅི་དགར་འཁྱུག་བགྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ལྕོང་མོ་དེ་དག་རྩེད་མོར་མགོ་འཁོར་ནས་ཉིན་ཤ ས་སོང་རྗེས་རྐང་པ་གཉིས་
ཏེ་མཆོངས་ཐེངས་གཅིག་ལ་པད་མའི་ལོ་མའི་སྒང་ལ་སླེབས།
“སག་ཉའི་ཨ་མ་ལགས། ང་ཚོའི་ཨ་མ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་” ཅེས་དྲིས་པར།
ཡོད།
སྐྱེས། ཁོ་ཚོས་སག་ཉའི་ཨ་མས་རང་གི་ཕྲུ་གུར་འབུ་འཛིན་སྟངས་སློབ་བཞིན་ཡོད་ པ་མཐོང་ནས།
ཉིན་ཇི་ཙམ་སོང་བ་མ་ཤེས་པར། སྦལ་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་མཇུག་མ་མེད་པར་གྱུར་
ནས། ཁོ་ཚོ་ཉིན་ལྟར་ཨ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་གནོད་འབུ་འཛིན་པར་འགྲོ་གི་
སག་ཉའི་ཨ་མས“ཁྱོད་ཚོའི་ཨ་མ་ནི་ཁ་ཆེ་ཞིང་། རྐང་ལག་བཞི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡོད་ པས། ཕར་ཕྱོགས་ལ་འཚོལ་བར་རྒྱུགས་”ཞེས་བཤད།
ཟམ་པ་སྐྲུན་མཁན་གྱི་དམ་བཅའ།
དེ་ནས་ལྕོང་མོ་རྣམས་མུ་མཐུད་རྩེད་མོར་མགོ་འཁོར་ནས་ཉིན་ཤས་སོང་རྗེས།
ཉིན་ཞིག་ལ། མི་ཞིག་གིས་ཁལ་བཀལ་བའི་བོང་བུ་གཅིག་དེད་ནས་ཆུ་བོ་བརྒལ་
རུས་སྦལ་གྱིས་གད་མོ་དགོད་བཞིན་པར། “ང་ཁྱོད་ཚོའི་ཨ་མ་མིན། ཁྱོད་ཚོའི་ཨ་
ཞིང་། དེའི་མུར་ཆལ་ཆིལ་གྱི་རྦ་རླབས་ཤིག་གིས་མི་ཟོག་གཉིས་ཀ་བཏུམས་ནས་མི་
གྱི་ཡོད། ཆུ་བོའ་ི གཞུང་དུ་སླེབས་ལ་ཉེ་དུས་སུ། ཆུ་ཤུགས་ཆེ་བས་བོང་བུ་ཆུ་ནང་
ལག་པ་གཉིས་སྐྱེས། ཁོ་ཚོས་རུས་སྦལ་ཞིག་རྐང་ལག་བཞི་འགུལ་ནས་ཆུ་ནང་དུ་
དུ་འགྱེལ་བ་དང་། མི་དེས་མྱུར་དུ་བོང་བུ་ཡར་སློང་སྐབས་ཁོ་ཡང་ཆུ་ནང་དུ་འགྱེལ་
རྐྱལ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང་མ་ཐག་རྒྱུགས་ཕྱིན་ཏེ། “ཨ་མ། ཨ་མ་”ཞེས་བོས།
སྣང་བར་གྱུར། ལོ་རེའི་དབྱར་ཁར། ཆར་ཞོད་ཆེན་པོས་ཆུ་བོ་རྒྱས་པའི་དུས་སུ་མི་
མ་ནི་མིག་ཆེན་པོ། གོས་ལྗང་ཁུ་གྱོན་པ་ཞིག་ཡོད་པས། དེ་འཚོལ་དུ་རྒྱུགས་”ཞེས་
ཟོག་མང་པོའ ི་སྲོག་འདི་ལྟར་ཤོར་གྱི་ཡོད།
བཤད།
ཆུ་བོའ ི་ཚུར་རོལ་ན། མིང་ལ་ཁྲོ་བོ་དཔལ་ལྡན་ཟེར་བའི་བྱིས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་
ཡང་ལྕོང་མོ་རྣམས་རྩེད་མོར་མགོ་འཁོར་ནས་ཉིན་ཤས་སོང་དུས་མཇུག་མ་ཇེ་
ཐུང་དུ་ཕྱིན། དེ་ནས་ཁོ་ཚོ་མེ་ཏོག་པད་མ་ཞིག་གི་འགྲམ་དུ་སླེབས་པ་དང་། པད་མའི་
དེས་མི་ཟོག་གཉིས་དེ་ལྟར་ཤི་བ་མཐོང་རྗེས་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་སྐྱེས་པ་དང་། ཡིད་སྐྱོ་
མོ་ཚོས། “ཨ་མ། ཨ་མ་”ཞེས་བོས། སྦལ་པས་རང་གི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་འཚར་ལོངས་
ཡོད་དམ་སྙམ་ཞིང་། རྗེས་སུ་མི་རྣམས་བདེ་བླག་ངང་ཆུ་ལ་བརྒལ་ཐུབ་པའི་ཆེད་
ཞིང་གདུང་བའི་ངང་ནས་ཆུ་འགྲམ་དུ་ལངས་ཏེ་ཆུ་བོ་ཆལ་ཆིལ་དུ་རྒྱུག་པ་ལ་བལྟས་
ལོ་མའི་སྟེང་དུ་ལུས་ལ་གོས་ལྗང་གྱོན་པ། གྲོད་པ་དུང་ལྟར་དཀར་ཞིང་ལྡིར་བ། ཁ་ཆེ་
ནས། ལོ་མང་པོའ་ི རིང་ལ་ཆུ་བོ་འདིས་མི་ཟོག་ཇི་འདྲ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྲོག་འཕྲོག་
ཞིང་མིག་གཉིས་འབུར་བའི་སྦལ་པ་ཞིག་ཙོག་པུར་བསྡད་པ་མཐོང་། དེ་འཕྲལ་ལྕོང་ བྱུང་བ་མཐོང་ནས། “ཕྲུ་གུ་ཚོ། ཁྱོད་ཚོ་སྦལ་པར་གྱུར་ཟིན་པས། ད་པད་མའི་ལོ་མའི་
སྒང་ལ་མཆོངས་ཤོག་” ཅེས་བཤད་པས། སྦལ་ཆུང་དེ་ཚོས་རྐང་པ་གཉིས་བསྒྲེངས་
དུ། རང་ཉིད་ནར་སོན་ན་ཟམ་པ་སྐྲུན་མཁན་ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་སྙིང་
11
ལ་བཅངས།
བྱིས་པ་དེས་རིག་གནས་སྦྱོང་བའི་ཆེད་དུ་བྱང་སྡིངས་དགོན་པར་ཞུགས་ནས་
རྫ་ཆུ། ཉང་ཆུ་ལ་སོགས་དྲག་ཏུ་འབབ་པའི་ཆུ་བོའ ི་ཐོག་ཏུ་ལྕགས་ཐག་གི་ཟམ་པ་ལྔ་
གྲྭ་པ་བྱས་ཤ ིང་། མིང་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བཟང་པོ་ཞེས་བཏགས། ཁོང་གིས་དཀའ་སྤྱད་
བཅུ་ང་བརྒྱད་དང་ཤིང་ཟམ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་བསྐྲུན་ཏེ། རང་ཉིད་ཆུང་དུས་ཀྱི་དམ་བཅའ་
འབད་བརྩོན་གྱིས་ཤེས་བྱ་རིག་པའི་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་བྱས་པས་མཁས་པར་གྱུར་
དེ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ་རེད།
པ་དང་། མཚན་ལ་“ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་”ཞེས་ཐོགས་ནས་ཀུན་ལ་གྲགས་པར་གྱུར།
རྗེས་སུ། ཁོང་ལྷ་སར་ཕེབས་ཏེ་ལྷ་གདོང་ཤ ན་ཁ་ནས་གཙང་པོ་བརྒལ་དུས།
ང་ཚོས་ཁ་བ་བབས་རྗེས་ཀྱི་རང་རང་སོ་སོའ་ི ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཅི་འདྲ་ཡོད་པ་མཐོང་མྱོང་
གྲུ་གླ་སྤྲོད་རྒྱུ་མེད་པའི་མི་མང་པོ་ལུས་ཡོད་པ་གཟིགས། ཁོང་སེམས་ཀྱིས་མ་བཟོད་
ཡོད། སློབ་ཚན་འདིར་ལྷ་སར་ཁ་བ་བབས་རྗེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་ཡོད་པ་བྲིས་ཡོད། སློབ་ཚན་
པར་གྲུ་དཔོན་ལ་གྲུ་གླ་མི་དགོས་པར་མི་རྣམས་གྲུ་ལ་སྡོད་དུ་འཇུག་རོགས་ཞེས་ཞུ་
བསླབས་རྗེས། རྩོམ་པ་པོས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་། རྒྱ་ལམ། སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་ཁ་བ་བབས་རྗེས་ཀྱི་
བ་ཕུལ། གྲུ་དཔོན་གྱིས་“ཁྱོད་རང་ལ་གྲུ་གླ་སྤྲོད་རྒྱུ་མེད་པར་ད་དུང་མི་གཞན་གྱི་ལག་
ཡུལ་ལྗོངས་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཞིབ་འབྲི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཡོད་པ་ཤེས་པ་བྱེད་དགོས།
ནས་གྲུ་གླ་མ་ལེན་ཟེར་བ་ཅི་ཡིན་”ཟེར་ནས། ཁོང་གི་དབུ་ལ་སྐྱ་བ་གཞུས་པས་ས་
ང་རྨི་ལམ་རྨི་བཞིན་པའི་སྐབས་དེར་ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་ང་ལ་ཐུག་ཐུག་གཞུས་
ལ་འགྱེལ་བ་རེད། སྐབས་དེར་ཁོང་གི་ཐུགས་ལ་ཉམ་ཐག་གི་མི་བགྲང་ལས་འདས་
ནས་གཉི ད ་ལས་སད་པ་དང་། ཁོ ང ་གི ས ་དགའ་སྤྲོ འ་ི ངང་ནས་“འཇི ག ས་མེ ད །
པ་ཞིག་གིས་འདི་འདྲའི་བརྙས་བཅོས་མྱོང་དགོས་པར་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་སྐྱེས་པ་མ་
མགྱོགས་པོ་ཡར་ལོངས་དང་། མདང་དགོང་ཁ་བ་བབས་འདུག་”ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཟད། མི་རྣམས་གླ་སྤྲོད་མི་དགོས་པར་ཆུ་བོ་ལས་བརྒལ་ཐུབ་པའི་ཟམ་པ་འཛུགས་
ངས་མགྱོགས་པོ་ཡར་ལངས་ཏེ་གོས་གྱོན་ཞོར་དུ་ཀ་ཕིབས་ནང་བརྒྱུགས་ཕྱིན་པ་
རྒྱུའི་དམ་བཅའ་སྔར་བས་བརྟན་དུ་སོང་།
ཡིན།
ཁོང་གིས་ས་ཆ་མང་པོར་ཕེབས་ནས་སྡུག་རུས་ཀྱིས་ཟམ་པའི་བཟོ་བཀོད་
དང་། སྐྲུན་ཐབས། ལྕགས་བཞུ་བ་དང་ལྕགས་ཐག་རྡུང་བ་སོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་སློབ་
གཡོགས་པ་དང་འདྲ་བར་ཁ་བས་བཏུམས་ཏེ་སྐྱ་ཐིང་ངེར་གནས་པ་དང་། དཀར་
སྤྱི་ལོ་ 1430 ལོར། ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་བརྩོན་འགྲུས་བཟང་པོས་བཟོ་བཀོད་བྱས་
རེད། དེའི་རྗེས་སུ། ཁོང་གིས་བོད་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཆེན་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དང་། འབྲི་ཆུ།
ཨེ་མ། ཞག་མ་གཅིག་ལ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ནི་དངུལ་དཀར་གྱི་འཇིག་རྟེན་
ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག མཐའ་འཁོར་གྱི་རི་ཚོགས་དག་ལ་དངུལ་དཀར་གྱི་གོས་བཟང་
སྦྱོང་བྱས།
པའི་ལྕགས་ཐག་གི་ཟམ་པ་དང་པོ་དེ་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་ལྷ་གདོང་ཤན་ཁར་བཙུགས་པ་
དཔྱིད་ཀྱི་ཁ་བ།
འཇམ་ལུག་བལ་དང་འདྲ་བའི་སྤྲིན་དཀར་གྱི་ཕུང་པོ་འགའ་རི་རྩེ་ནས་དལ་གྱིས་ཡལ་
12
རྗེས། མཁའ་དབྱིངས་ནི་སྔར་བས་དྭངས་ལ་མུ་མཐའ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། རི་ཁུག་ ནས་ན་བུན་རིམ་གྱིས་དགུང་དུ་འཕྱུར་ཏེ། རི་སྐེད་དུ་ལྡང་ཞིང་འཁྱུད་པ་ནི། དཀར་
གཙང་རི་བོ་དག་ལ་མགུལ་རྒྱན་བསྒྲོན་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས། ཡང་ཉེ་བའི་སར་
ནས་འགྱུར་ཁུག་གསལ་ཞིང་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་གླུ་དབྱངས་ལེན་པ་དང་ཀུན་
ཕུང་པོ་དང་མཚུངས་ལ། ལ་ལ་ནི་འོད་ཆེམ་ཆེམ་དུ་འཕྲོ་བའི་དངུལ་གྱི་ལྕུག་མ་དང་
འཁོར་གྱི་དྲིལ་སྒྲ་སོགས་མི་རྣམས་ཀྱིས་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཁ་བར་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་
བལྟས་པ་ན། མྱུ་གུ་གསར་པ་འབུས་ལ་ཉེ་བའི་སྡོང་པོའ ི་ཡལ་གའི་སྟེང་དུ་བབས་པའི་
ནས་མཚུངས་སོ། རླངས་འཁོར་དང་རྐང་འཁོར་རྣམས་ཁ་བས་གཡོགས་པའི་གཞུང་
ཁ་བ་ནི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་སྟེ། ལ་ལ་ནི་ཚོམ་བུར་འཁྱིལ་བའི་ཤིང་བལ་གྱི་
ལམ་ཐོག་དལ་པོའ ི་ངང་ནས་སྐྱོད་བཞིན་འདུག་ལ། རླངས་འཁོར་གྱི་དུང་སྒྲ་དང་རྐང་
འདྲ་ཞིང་། དེའི་ཐོག་ཏུ་བྱིའུ་འགས་སྐད་སྙན་སྒྲོག་བཞིན་ཕར་མཆོང་ཚུར་མཆོང་བྱེད།
པའི་སྒྲ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་གྲགས་པ་ན། སྙན་ཞིང་འཇེབས་པའི་མཉམ་དཀྲོལ་རོལ་
སྐབས་འགར་ཁ་བའི་ལྗིད་ཀྱིས་ཐུར་དུ་དཔྱངས་པའི་ཡལ་གའི་སྟེང་དུ་བབས་པ་ན།
མོ་ཞིག་དང་ཡོངས་སུ་མཚུངས་སོ།
ཡལ་གའི་སྟེང་གི་ཁ་བ་རྣམས་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་འཕུར་ལྡིང་བྱེད་བཞིན་ས་གཞིའི་ཕང་
ང་རང་སློབ་གྲྭར་སླེབས་པ་ན། དེར་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད་པའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་འདུག་
བར་ལྷུང་། ཁ་བས་གཡོགས་པའི་ས་གཞིའི་སྟེང་དུ་སྔ་པོ་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང་བའི་
སྟེ། སློབ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱིས་ར་བའི་ནང་གི་ཁ་བའི་ཐོག་ཕན་ཚུན་འདེད་རེས་བྱས་ཏེ་
མི་རྣམས་ཀྱི་རྐང་རྗེས་ཀྱག་ཀྱོག་མང་པོས་ཁེངས་འདུག
རྩེད་མོ་རྩེ་ཞིང་། ཛ་དྲག་ངང་ནས་ཕན་ཚུན་ཁ་བ་རྡོག་པོ་གཞུ་རེས་བྱེད། སློབ་གྲོགས་
སྙན་གྲགས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་འདི་ཉིད་ནི་ས་གཞི་
བུ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུ་རེའི་ངང་ནས་དགོད་བཞིན་དུ་ཁ་བའི་མི་བཟོ་བཞིན་འདུག སློབ་
ཁ་བ་བབས་རྗེས་ཀྱི་དྭངས་གཙང་མཁའ་རླུང་དེ་ཕྱོགས་གང་སར་ཁྱབ་པ་ན།
བཟོས། ད་དུང་སུས་འཁྱེར་ཡོང་བའང་མི་ཤེས་པའི་རྩྭ་ཞྭ་རལ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཁ་བའི་
ཁ་བའི་གོས་དཀར་གྱིས་བཀླུབས་པའི་ཁྲོད་དུ་སྔར་བས་དམར་མདངས་རྒྱས་ཤིང་།
གྲོགས་ཤིག་གིས་ཡཱང་ལ་དམར་པོ་ཞིག་འཁྱེར་འོངས་ནས་ཁ་བའི་མི་ལ་སྣ་བཟོས།
གཟི་བྱིན་རབ་ཏུ་འབར་བས། སྐྱེ་བོའ ི་ཡིད་སེམས་དབང་མེད་དུ་འཕྲོག་པར་བྱེད།
ཡང་སློབ་གྲོགས་ཤིག་གིས་རྡོ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་བསྒྲུགས་ནས་ཁ་བའི་མི་ལ་མིག་
མི་རྣམས་མཁའ་རླུང་གསར་པར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན། ཁ་བས་བརྒྱན་པའི་མཛེས་
མིའི་མགོར་གཡོགས་པ་ན། དེ་མུར་ཁ་བའི་མི་དེ་རྒན་པོ་གཟུགས་ཆུང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་
ལྗོངས་པར་དུ་ལེན་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མཁའ་རླུང་གསར་པས་ངའི་ཡིད་ཁམས་
པས། ཚང་མ་དབང་མེད་དུ་གད་མོ་ཤོར་...
ཀྱང་དྭངས་བར་གྱུར་ཅིང་། ལུས་པོ་ཡོངས་སུ་སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་ཉམས་སྣང་ཞིག་སྐྱེས་ བྱུང་།
ངས་ཞོགས་ཟས་བཟས་རྗེས་དཔེ་ཁུག་ཁུར་ཏེ་འཚབ་འཚུབ་ངང་ནས་སློབ་
གྲྭར་འགྲོ་བའི་ལམ་བར་དུ་རྐང་པའི་འོག་གི་ཁ་བས་ངའི་གོམ་འགྲོས་དང་བསྟུན་
སློབ་གྲོགས་ཚོ་འཁྱགས་ནས་གདོང་དང་ལག་པ་དམར་པོར་གྱུར་ཀྱང་གངས་
རྩེད་ལ་རོལ་བཞིན་འདུག ངའི་སེམས་ལ་ཁ་བའི་ལྗོངས་འདི་ནི་ཅི་འདྲའི་མཛེས་སྡུག་ 13
ལྡན་པ་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ་བྱུང་། ཁ་བས་ང་ཚོའི་རང་བྱུང་ཁམས་འདིར་མཛེས་རྒྱན་
སྤྲས་པ་དང་། མཁའ་རླུང་ཡང་དྭངས་གཙང་དུ་བསྒྱུར་པ་མ་ཟད། མི་རྣམས་ལ་དགའ་
བའི་སྣང་བའང་སྦྱིན། ཡིན་ནའང་། ངས་དཔྱིད་ཀྱི་ཁ་བ་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་དོན་
ཞིག་ཏུ་སླེབས་ཏེ་ར་རྒན་གྱིས་འཁོན་འཁོན་ཐོགས་ཐོགས་མེད་པར་ལྕང་གླིང་ནང་རྩྭ་
བསྐྲུན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ། །
ར་སྤྲོད་ཐུབ་ཨེ་སོང་ཟེར་བས། རྔ་མོང་གིས་མགོ་བོ་གཡུག་གཡུག་བྱེད་བཞིན་ཁས་
ནི། ཁ་བས་ང་ཚོར་དཔྱིད་དཔལ་འདྲེན་པ་མ་ཚད། མུ་མཐའ་མེད་པའི་ས་གཞིར་རྩི་
བཟའ་བར་ཕྱིན། རྔ་མོང་གིས་སྒུར་སྒུར་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་སྒོའ ི་ནང་འཛུལ་མ་ཐུབ། ར་
ཤིང་ལོ་ཏོག་གི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་དང་། ཕྱུགས་ཀྱི་འཕེལ་ཁ་རྒྱས་པར་མཐུན་རྐྱེན་
རྒན་གྱིས་ད་ཁྱོད་རང་ལྟོས་དང་གཟུགས་བོངས་ཆེ་བ་ལས་ཆུང་བ་དགེ་མཚན་ཆེ་བ་ མ་བླངས། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་རྩོད་གཞི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཐག་མ་ཆོད་པར་མཐར་གཞན་
རྔ་མོང་དང་ར་རྒན།
ལ་དྲི་བར་ཕྱིན། གླང་རྒན་ཞིག་དང་ཕྲད་ནས་དེར་དྲིས་པར། གླང་རྒན་དེས་
ས་ཆ་ཞིག་ན་རྔ་མོང་གཅིག་དང་ར་རྒན་གཅིག་ཡོད། རྔ་མོང་ནི་གཟུགས་བོངས་ཆེ་
རང་གི་དགེ་མཚན་མཐོང་བ་ལས། སྐྱོན་ཆ་མ་མཐོང་མི་འགྲིག་ལ། གཞན་གྱི་
བ་དང་། ར་རྒན་ནི་གཟུགས་བོངས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལས་མེད། རྔ་མོང་གིས་གཟུགས་
སྐྱོན་ཆ་མཐོང་བ་ལས། དགེ་མཚན་མ་མཐོང་ག་ལ་འགྲིག། ཅེས་བཤད་པས་རྔ་མོང་
བོངས་ཆེ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ལུགས་དང་། ར་རྒན་གྱིས་གཟུགས་བོངས་ཆུང་ན་དགེ་
དང་ར་རྒན་གཉིས་ཀའི་བློ་ལ་བབས་སོ།
མཚན་ཆེ་ལུགས་བཤད།
རི་བོང་དཀར་པོ་དང་རི་བོང་ནག་པོ།
དེ་ལྟར་ཁོ་གཉིས་རྩོད་གླེང་བྱེད་ཀྱིན་སོང་བས། ར་བས་བསྐོར་བའི་ལྕང་གླེང་
ཞིག་གི་འགྲམདུ་སླེབས། ལྕང་གླེང་དེ་གྱང་མཐོ་བོས་བསྐོར་ཡོད་ཀྱང་། ལྕང་མའི་ཡལ་
ཨ་ཁུ་ར་རྒན་གྱིས་ཚལ་ཞིང་ནང་པད་ཚལ་བསྡུ་བཞིན་པའི་སྐབས། རི་བོང་དཀར་པོ་
ཏེ་སྐེ་ཇི་ལྟར་བསྣར་རུང་ལྕང་མའི་ཡལ་ག་མ་སྙོབས་པས་རྔ་མོང་གིས་ཁྱོད་ལྟོས་
ནག་པོས་“ཐུགས་རྗེ་ཆེ་”ཟེར་ནས་ཐེར་ཆུང་དྲུད་དེ་སོང་།
དང་རི་བོང་ནག་པོ་གཉིས་པད་ཚལ་བསྡུ་རོགས་བྱེད་པར་ཡོང་། པད་ཚལ་བསྡུས་
ག་འགའ་ཞིག་གྱང་གི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཐོན་ཡོད་པས། རྔ་མོང་གིས་མགོ་བོ་བཏེགས་པ་
ཚར་རྗེས། ཨ་ཁུ་ར་རྒན་གྱིས་རི་བོང་ནག་པོར་པད་ཚལ་ཐེར་ཆུང་གང་སྤྲད། རི་བོང་
ཙམ་གྱིས་ལྕང་མའི་ལོ་མ་ཟ་ཐུབ་པ་དང་། ར་རྒན་གྱིས་ལག་པ་གཉིས་ཡར་བཀྱགས་ དང་། གཟུགས་བོངས་ཆེ་བ་ནི་གཟུགས་བོངས་ཆུང་བ་ལས་དགེ་མཚན་ཆེ་བ་མིན་
དེ་ནས་ཨ་ཁུ་ར་རྒན་གྱིས་པད་ཚལ་ཐེར་ཆུང་གང་རི་བོང་དཀར་པོར་སྤྲད་པས་
འདུག་གམ་ཞེས་ཟེར་བར། ར་རྒན་གྱིས་མགོ་བོ་གཡུག་གཡུག་བྱེད་བཞིན་དེ་ཁས་
རི་བོང་དཀར་པོས་“ང་ལ་པད་ཚལ་མི་དགོས། ཚལ་སོན་ཏོག་ཙམ་སྟེར་རོགས་
ལེན་མ་བྱས།
དེ་ནས་ཡང་ཁོ་གཉིས་མུ་མཐུད་རྩོད་གླེང་བྱེད་ཀྱིན་སོང་བས། སྒོ་ཆུང་ཡོད་ས་
གནང་”ཞེས་བཤད། ཨ་ཁུ་ར་རྒན་གྱིས་ཁོ་ལ་ཚལ་སོན་ཤོག་ཐུམ་གཅིག་སྤྲད། 14
རི་བོང་དཀར་པོ་ཁྱིམ་ལ་ལོག་ནས་ས་བསློགས་ཏེ་ཚལ་སོན་བཏབ། ཉིན་
འགའ་སོང་རྗེས་ཚལ་རིམ་བཞིན་སྐྱེས་ཡོང་། རི་བོང་དཀར་པོས་རྒྱུན་དུ་ཚལ་ཞིང་
སྟོན་ཁ་སླེབས་ནས་གནམ་གཤིས་བསིལདུ་སོང་ཞིང་། ཤིང་སྡོང་གི་ལོ་མ་སེར་
ལ་ཆུ་གཏོང་བ་དང་། ལུད་རྒྱག་པ། རྩ་ངན་འཐོག་པ། གནོད་འབུ་གསོད་པ་བཅས་
པོར་གྱུར་ཏེ་རེ་རེ་བཞིན་ས་ལ་ལྷུང་བཞིན་འདུག
ཉིན་འགའ་སོང་རྗེས་པད་ཆལ་ཚང་མ་བཟས་ཚར་བས། སླར་ཡང་ཨ་ཁུ་ར་རྒན་གྱི་
ནགས་བྱི་ཆུང་ཆུང་དང་སྤྲེལ་ཕྲུག་གཉིས་ནགས་ཚལ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་གི་ཡོད། ཉིན་
བྱས་པས། པད་ཚལ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་སྐྱེས།
སང་ཉིན་ད་དུང་སང་ཉིན་གྱི་ལས་ཀ་ཡོད།
རི་བོང་ནག་པོས་པད་ཚལ་ཁྱིམ་དུ་དབོར་ནས་གང་འདོད་དུ་བཟས་པ་དང་།
ཞིག་དགེ་རྒན་ར་རྒན་ལགས་ཀྱིས་ཁོ་གཉིས་ལ་སོ་སོའ ི་ཚང་བཟོ་རྒྱུའི་ལས་འགན་
ཁྱིམ་ལ་པད་ཚལ་སློང་བར་ཕྱིན།
སྐབས་དེར། ཁོས་རི་བོང་དཀར་པོས་པད་ཚལ་སླེལ་པོ་གང་ཁུར་ནས་ཨ་ཁུ་
རེ་སྤྲད་པ་རེད།
རི་བོང་དཀར་པོས་“ངལ་རྩོལ་ལས་ལ་འབད་ན། པད་ཚལ་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པ་
སྐྱིད་པོ་ཞིག་བཟོས། ཁོས་རང་གི་ལས་འགན་བསྒྲུབ་ཚར་རྗེས་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའ ི་
སློབ་གྲྭ་གྲོལ་རྗེས་ནགས་བྱི་ཆུང་ཆུང་གིས་ཚང་བཟོ་སའི་སྡོང་རྒན་ཞིག་བཙལ་
ར་རྒན་གྱི་ཁྱིམ་ལ་སྐྱེལ་བར་ཡོང་བ་མཐོང་བ་དང་། དེར་ཁོ་ཡ་མཚན་སྐྱེས་ཏེ་“ཁྱོད་
ནས་དེའི་ཁོག་པ་དྲུས་པ་དང་། ནང་དུ་རྩྭ་དང་ཤིང་ལོ་མཐུག་པོ་ཞིག་བཏིང་ནས་ཚང་
ལ་པད་ཚལ་སུས་སྤྲད་བྱུང་”ཞེས་དྲིས། ཐོབ་”ཅེས་ལན་བཏབ་བོ།
ངང་ནས་གྲོགས་པོ་སྤྲེལ་ཕྲུག་འཚོལ་བར་ཕྱིན།
སྐབས་དེར་སྤྲེལ་ཕྲུག་ནི་ད་དུང་རྩེད་མོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང་། ནགས་བྱི་ཆུང་
སྟོན་ཁ།
ཆུང་གིས་“སྤྲེལ་ཕྲུག་ལགས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཚང་བཟོས་ཚར་སོང་ངམ་”ཞེས་དྲིས།
ནམ་མཁའ་སྔོ་ཞིང་དྭངས་ལ་སྤྲིན་དཀར་རི་མོར་བྲིས་པ་ནང་བཞིན་མཛེས། བར་སྣང་
སྤྲེལ་ཕྲུག་གིས་ནགས་བྱིས་དྲིས་པའི་སྐད་ཆ་གོ་རྗེས་གཞི་ནས་རང་གི་ལས་
མཐོངས་སུ་ཁྲུང་ཁྲུང་ཁྱུ་གཅིག་གྲལ་བསྒྲིགས་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཕུར་གྱིན་འདུག།
འགན་བསྒྲུབ་མེད་པ་དྲན་ཏེ། འཚབ་བེ་འཚུབ་བེར་ནགས་གསེབ་ཏུ་ལོག་ནས་ཚང་
བཟོ་འགོ་ཚུགས། ཡིན་ནའང་། ཅུང་མ་སོང་བར་ས་རུབ། སྤྲེལ་ཕྲུག་གིས་“དེ་རིང་
མུ་མཐའ་མེད་པའི་ཞིང་ནང་གི་སྙེ་མ་སྨིན་ནས་ལྡེམ་ལྡེམ་དུ་གཡོ་ཞིང་། ས་
བཟོས་མི་ཚར་ཡང་སང་ཉིན་སྔ་པོ་ནས་བཟོས་ཆོག་”བསམས་ནས་ལས་མཚམས་
གཞིར་གསེར་ཁུ་བྱུགས་པ་ནང་བཞིན་སེར་ལམ་ལམ་བྱེད། ཞིང་པ་ཚོས་བྲེལ་
འཚུབ་ཆེན་པོས་བཙས་མ་རྔ་ཞིང་། གདོང་ནས་ལོ་ལེགས་བྱུང་བའི་དགའ་སྤྲོའ ི་འཛུམ་ མདངས་ཕྱུང་།
བཞག། 15
སང་ཉིན་ཞོགས་པ་སློབ་གྲྭ་ཚུགས་པ་དང་དགེ་རྒན་ར་རྒན་ལགས་ཀྱིས་“ཁྱོད་
པ་ཞིག་རེད་ཨང་།
ཚོས་ཁ་ས་བཟོས་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚང་དེ་ད་ལྟ་རི་མོར་འབྲི་དགོས་”ཞེས་གསུངས།
ནགས་བྱི་ཆུང་ཆུང་གིས་རང་གིས་བཟོས་པའི་ཚང་དེ་ལམ་སེང་རི་མོར་བྲིས། སྤྲེལ་
ཡིན་ནའང་། སའི་གོ་ལ་ནི་ཚངས་ཕྱེད་ལ་སྤྱི་ལེ་ 6300 ལྷག་ཙམ་ལས་མེད་
ཕྲུག་ལ་འབྲི་རྒྱུ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངོ་ཚ་ནས་ངུས་པ་རེད།
པའི་སྐར་མའི་གོ་ལ་ཞིག་ཡིན་པས། སྐར་ཚོགས་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་
ཀྱིས་ཤ ེས་སམ་”ཞེས་གསུངས།
ཆུང་དེ་ཙམ་ལས་མེད་ལ་དེ་ལས་ཆེ་རུའང་འགྲོ་མི་སྲིད། སའི་གོ་ལའི་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་རྒྱ་
དགེ་རྒན་ར་རྒན་ལགས་ཀྱིས་སྤྲེལ་ཕྲུག་ལ་“དེ་རིང་གི་ལས་ཀ་དེ་རིང་བྱེད་
ཁམས་སུ་དེ་ནི་བྱ་སྤུ་རླུང་གིས་སྐྱོད་པ་དང་འདྲའོ།
དགོས། སང་ཉིན་ད་དུང་སང་ཉིན་གྱི་ལས་ཀ་ཡོད་ཟེར་བ་འདིའི་གནས་ལུགས་ཁྱོད་
མཐའ་ཡས་འཇིག་རྟེན་དང་བསྡུར་ན། སའི་གོ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ངོ་། དེའི་ཆེ་
ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་དུང་ཕྱུར་ 5.1 ཡོད་ནའང་། མིའི་རིགས་འཚོ་གནས་བྱེད་
སའི་གོ་ལ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད།
སའི་སྐམ་ས་ཡིས་ཕལ་ཆེར་དེའི་ལྔ་ཆ་གཅིག་ཙམ་ལས་ཟིན་གྱི་མེད་པས། མིའི་
ང་ཚོ་ཚང་མ་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་དུ་འཚོ་ཞིང་གནས་པས། སའི་གོ་ལའི་མ་འོངས་པ་དེ་ང་ཚོའི་ལས་
རིགས་ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ཅང་གི་ཆུང་ཆུང་རེད།
དབང་དང་དམ་དུ་འབྲེལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར། ང་ཚོས་སའི་གོ་ལར་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེ། སློབ་
སའི་གོ་ལའི་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ལའང་ཚད་ཡོད་པ་ཞིག་
ཚན་བཀླགས་ནས་སའི་གོ་ལའི་ཤེས་བྱ་གང་དག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པར་བལྟ་དགོས་པ་དང་། རྩོམ་པ་
ཡིན། གཏེར་རྫས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། དེ་ནི་གནམ་བདག་ལྷ་
པོས་“སའི་གོ་ལ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད་”ཅེས་པ་ཁ་བྱང་དུ་བཀོད་པའི་དོན་ཅི་ཡིན་པར་བསམ་བློ་
ཡིས་གནང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ལོ་ཁྲི་བརྒྱ་ཕྲག་གམ། ཐ་ན་ལོ་དུང་ཕྱུར་འགའི་ས་
གཏོང་དགོས།
ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཕུར་མྱོང་བའི་འཇིག་རྟེན་འཕུར་གྲུའི་ཁ་ལོ་པས་ངོ་སྤྲོད་
གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་བརྒྱུད་གཞི་ནས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན། སའི་གོ་ལ་ནི་སེར་སྣ་མེད་
བྱས་པ་ལྟར་ན། ཁོ་ཚོས་གནམ་གྱི་མཐའ་རུ་ཡུལ་སྐོར་ལ་སྐྱོད་ཞོར་དུ་སའི་གོ་ལར་
པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེས་ཕངས་སེམས་སྤུ་ཙམ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་མིའི་རིགས་ལ་
རྒྱང་ལྟ་བྱས་ཚེ། མིག་མདུན་དུ་མངོན་པ་ནི་གསལ་ཞིང་འོད་འཚེར་བའི་གཟུགས་
གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ཚོད་འཛིན་མེད་པར་
ཟླུམ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་སྟེང་དུ་མདོག་སྔོན་པོ་དང་དཀར་པོའ་ི རི་མོ་ཕན་ཚུན་
གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་བྱས་ཚེ། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་ཟད་
བསྣོལ་ནས་ཡོད་པ་དང་། མཐའ་འཁོར་དུ་ཤིན་ཏུ་སྲབ་པའི“སེང་རས་”སྔོ་སྐྱ་ཞིག་
གིས་གཡོགས་ཡོད། སའི་གོ་ལ། མིའི་རིགས་ཀྱི་མ་ཡུམ་སྟེ། ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ གནས་འདི་དེ་འདྲའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་ཞིང་བརྗིད་ཉམས་ཆེ་བ་དང་རང་གཤིས་འཇམ་
ཚད་ཇེ་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་ངེས་ཡིན། 16
མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བར་མཁོ་བའི་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་དང་། ནགས་ཚལ་གྱི་ཐོན་
ཁུངས། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས། རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའ་ི ཐོན་ཁུངས་སོགས་ནི་མ་
གཞི་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སླར་སྐྱེ་བྱས་ཏེ། དུས་ཡུན་རིང་པོའ་ི ནང་མིའི་རིགས་ལ་
“ང་ཚོའི་སའི་གོ་ལ་འདི་ཤིན་ཏུ་གཅེས་སུ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཏོར་སྐྱོན་
ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་གྱི་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་། མིའི་རིགས་ཀྱིས་རང་འདོད་ལྟར་རང་
འཕོག་སླ་བ་ཞིག་ཀྱང་རེད།”འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་འཕུར་གྲུའི་ཁ་ལོ་པ་ནམ་མཁའི་
མ་ཟད། ད་དུང་སྐྱེ་ཁམས་ལ་གནོད་འཚེ་རབ་དང་རིམ་པ་འཕོག་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་
སའི་གོ་ལ་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད། གལ་ཏེ་དེ་ལ་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཚེ། ང་
བྱུང་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བ་དང་། མཇུག་འབྲས་ལ་མི་བལྟ་བར་རྫས་
དབྱིངས་སུ་ཡུལ་སྐོར་དུ་བསྐྱོད་ནས་སའི་གོ་ལ་མཐོང་དུས་སུ་ངག་ལས་དབང་མེད་
འགྱུར་དངོས་རྫས་གང་འདོད་དུ་སྤྱད་ཚེ། དེ་དག་སླར་སྐྱེ་བྱེད་མི་ཐུབ་པར་འགྱུར་བ་
དུ་ཤོར་བའི་གཏམ་ཞིག་ཡིན།
འཚོ་གནས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་གིན་ཡོད།
ཚོར་འགྲོ་ས་ཅི་ཡང་མེད། གལ་ཏེ་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་ཐོན་ཁུངས་སྣ་ཚོགས་ཟད་ཚེ།
མི་ལ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞིང་། དེ་རུ་བགྲང་ལས་འདས་པའི་
ང་ཚོས་གནས་གཞན་ཞིག་ནས་བླངས་ཏེ་ཁ་གསབ་བྱེད་ཐབས་མེད། ང་ཚོས་ཐབས་
སྐར་མའི་གོ་ལ་ཡོད་པས། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་ཐོན་ཁུངས་ཟད་ཚར་བའི་དུས་དེར།
གང་དྲགས་ཀྱིས་སའི་གོ་ལར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་སྐྱེ་
ང་ཚོ་སྐར་མའི་གོ་ལ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་གནས་སྤོས་ཆོག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་
ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ། སའི་གོ་ལས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ང་
བཤད་ངེས་ཡིན། །
ཚོའི་ཕ་ཚ་བུ་རྒྱུད་ལ་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་དུ་འཇུག་དགོས།
ཚན་རིག་པས་བདེན་དཔང་བྱས་པ་ལྟར་ན། སའི་གོ་ལས་ལྟེ་བ་བྱས་པའི་སྤྱི་
ནོར།
ལེ་ཐེར་འབུམ་ 40 ཡི་མངའ་ཁོངས་སུ་མིའི རིགས་བསྡད་ཆོག་པའི་སྐར་མའི་གོ་ལ་
གཉིས་པ་ཞིག་མེད་པས། མིའི་རིགས་ཀྱིས་སའི་གོ་ལར་གཏོར་བཤིག་བཏང་རྗེས།
ནོར་ནི་བོད་ཀྱི་སྒོ་ཕྱུགས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེའི་འོ་མ་དང་། མར། ཞོ་སོགས་ནི་བོད་མིའི་བཟའ་
སྐར་མའི་གོ་ལ་གཞན་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་གནས་སྤོས་ཆོག་པའི་རེ་བ་བྱེད་མི་རུང་ངོ་།
ཆས་གཙོ་བོ་ཡིན། ནོར་གྱིས་བོད་མིའི་ཐོན་སྐྱེད་དང་ངལ་རྩོལ་ལ་གལ་ཆེའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད།
ཚན་རིག་པ་ཚོས་འཆར་ཡན་མང་པོ་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། སྐར་མ་མིག་
ལུས་ཀྱི་ཤ་རུས་དང་ཀོ་བ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རྣམས་ལ་འཚོ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྐྲུན་གྱི་ཡོད། སློབ་ཚན་
དམར་རམ། ཡང་ན། ཟླ་བའི་གོ་ལའི་སྟེང་དུ་མི་རྣམས་གནས་སྤོ་ཡུལ་གྱི་རྟེན་གཞི་
བཀླགས་རྗེས། རྩོམ་པ་པོས་ནོར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གང་དག་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་
བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་འདོད་པ་ལྟ་བུ་བདེན་མོད། འོན་ཏེ། འཆར་ཡན་འདི་དག་མངོན་འགྱུར་
བྱེད་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། མི་ག་ཚོད་ཙམ་ཞིག་གནས་དེར་སོང་ནས་ གཞིས་ཆགས་ཐུབ་བམ།
གཉའ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན། །
ཞིབ་བརྗོད་བྱས་པའི་རྩོམ་སྟངས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས།
ནོར་ནི་བོངས་ཚེ་ཞིང་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་ཡིན། དེའི་རྐང་ལག་ 17
ཅུང་ཐུང་བ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་འཆར་ནའང་ཞིབ་ཏུ་བརྟགས་ཚེ། གཟུགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་
དག་གི་ཆགས་ཚུལ་དོ་མཉམ་ཞིང་། མིག་དང་སྣ་ཡི་མཛེས་པ་ནི་ཤ ་ཕོ་དང་བསྡུར་
དཀྱུས་མ་དག་གིས་དེ་ལྟ་མིན། ནོར་ཀོ་ནི་ཀོ་ལྷམ་དང་། སྒྲོ་བ། འབྲོག་པའི་ཁལ་
ན་ལྷག་པ་མ་གཏོགས་མི་དོ་ས་མེད། གནག་ཅིང་སྣུམ་ལ་ཐུར་དུ་རིང་པོར་དཔྱངས་
འགེལ་བྱེད་དང་། ཞིང་པའི་ཚར་མ་འགེལ་བྱེད་ཀྱི་འཕྲེང་ཐག་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་
པའི་རྩིད་པ་ནི་བྱེད་པོས་བསམ་བཞིན་རང་བྱུང་ནམ་ཟླར་འཚམ་པའི་གྱོན་པ་དང་
རྒྱུན་ལྡན་འཚོ་བར་མཁོ་བའི་གྱོན་ཆས་དང་། ཡོ་བྱད། བཟོ་ལས་ལ་མཁོ་བའི་རྒྱུ་ཆ་
རྒྱན་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱིན་པ་འདྲ། རྩ་བ་ནས་རྩེ་མོའ་ི བར་རིམ་བཞིན་ཕྲ་བར་གྱུར་ཅིང་།
གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ནོར་ཀོ་ལས་བྱས་པའི་ཀོ་ལྷམ་ཡིན་ན།
འཇམ་ཞིང་བཀྲག་མདངས་འཚེར་བ། མཉམ་པོར་གྱེན་དུ་འགྲེང་ཞིང་རྩེ་མོ་ཕྱི་ལ་དགྱེ་
ཀོ་བའི་རྒྱུ་སྤུས་བཟང་ཕྱིར། ནང་སའི་ཁུལ་དུ་བཙོང་ན་འཕྲོག་རྩོད་བྱས་ཏེ་ཉོ་བ་མཐོང་
བའི་རྭ་ཅོ་ཟུང་ནི་རྩ་བ་བརྟན་ཞིང་རྩེ་མོ་རྣོ་བས། རང་དགྲ་འགོག་པའི་མཚོན་ཆ་དང་།
ཐུབ། གལ་ཏེ་མར་ལ་ཡང་འབྲི་མར་སེར་པོ་གསེར་འདྲ་བ་ཞེས་ཆེ་བ་བརྗོད་པའི་མིང་
རང་ཉིད་མཛེས་པའི་རྒྱན་ཆ་རུ་སྲིད་པ་ཆགས་པའི་བགོ་སྐལ་ལས་ཐོབ་པ་ལོས་ཡིན་
དེ་ཐོགས་ན། མར་ནི་ཟ་ཆོག་པའི་གསེར་ཡིན་པ་སྟོན་དུ་མེད། འདི་ལ་ཕྱི་གླིང་བས་
སྙམ། བདག་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་དེ་མཐོང་ཚེ། ཀུན་
སྣུམ་སེར་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། བོད་དང་ཕྱི་གླིང་བ་ཁག་གཅིག་ལ་མཚོན་ན་མེད་དུ་མི་
ཡིད་དབང་མེད་དུ་འགུག་པར་ངེས་སོ་ཞེས་ངག་གི་ཕོ་ཉ་ཡི་གེའི་རི་མོར་ཕབ་ནས་
རུང་བའི་སྣུམ་རིགས་ཡིན། ཨ་མདོ་བས་རྩམ་སྐྱ་ཟ་བ་ནི་ངོ་ཚ་ཞིག་ཏུ་བསྒོམས་ཤིང་།
ཐལ་ལོ། །
དབུས་གཙང་བས་ཇ་སྲུབ་མ་མེད་ན་མགྲོན་པོའ་ི མགྲོན་ངོ་མི་ལོན་པར་བཤད། ཕྱི་
ནོར་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་མིང་མ་ཐོགས་ཀྱང་དོན་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་དང་མཚུངས་ཏེ།
གླིང་བས་སྐྱ་སྲབ་དང་ཐུད་སོགས་ཞོགས་པའམ་ཉིན་གུང་དུ་ཟ་བ་ལ་སྣུམ་སེར་མེད་
ནོར་ནི་ཤ ་དང་ཀོ་བ། མར་དང་འོ་མ། རྩིད་པ་དང་ཁུ་ལུ། རུས་པ་དང་རྭ་ཅོ། ཚིལ་
ཚེ་ཟ་ཐབས་བྲལ་སྙམ། མར་ཟ་བར་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མར་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་དང་
སོགས་འཆར་ཅན་གྱི་འཚོ་བར་མཁོ་བའི་བཟའ་བཏུང་གྱོན་ཆས་དང་། བཟོ་ལས་ལ་
མཚུངས་པར་བརྩི་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་དབུས་གཙང་བས་ཇ་སྲུབ་མ་ནི་ཆེས་བཟང་བའི་
མཁོ་བའི་མ་བཅོས་རྒྱུ་ཆ་འབྱུང་བའི་ཁུངས་ཡིན། ཐ་ན་ལྕི་བ་ཡང་འབར་སླ་ཞིང་མེ་
བཏུང་བྱར་བརྩི་བས་ཡུལ་གཞན་ལས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་བྲིན་པ་ཡོད།
ལྟར། ཤ་སྐམ་ནི་གངས་ཅན་ཡུལ་དུ་ཀུན་གྱིས་ཟ་བར་བྱེད་པ་མ་གཏོགས། ཡུལ་གྲུ་
དགབ་བྱ་འོ་མ་འཇོ་བ་དེ་འགེབ་བྱེད་ཆར་པ་འབབ་ཅེས་པའི་ཚིག་དོན་གྱིས་གབ་པ་
རི་རབ་བཟང་པོའ ི་བཀའ་དྲིན་ལ། ། དུང་གི་བུ་ཕྲུག་སྤུན་བཞི་འཁྲུངས། ། དུང་
ལྕེ་ཆེ་བའི་འབར་རྫས་ཡིན་ཕྱིར། བུད་ཤིང་དང་རྡོ་སོལ་མང་པོ་གྲོན་ཆུང་བྱེད། ཁ་ ཆེའི་ཡུལ་ན་གུར་ཀུམ་ར་མས་ཟ། ཨ་མདོའ ི་ཡུལ་ན་ཤེལ་ཏང་མཛོ་མོས་ཟ། ཞེས་པ་ གཞན་ན་དེ་ཉིད་དྲི་ཞིམ་ལ་བྲོ་བ་ཆེ་བ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྩི་བཅུད་དང་ལྡན་
པའི་ཕྱིར་ན། ཕྱུག་པོ་དག་གི་བཟའ་བཅའ་བཏུང་གསུམ་གྱི་གྲས་སུ་འཇོག་པ་ལས།
གི་བུ་སྤུན་དེ་བཞི་ལས། ། དུང་གི་དངོས་གྲུབ་ཆར་པ་འབབ། ། ཅེས་པའི་ཁེད་འདིའི་
18
ཡིན། འདིར་དུང་གི་ཆར་པ་ནི་ཆར་པ་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དཀར་པོ་
དུང་ལྟ་བུ་ཞེས་པས་མཚོན། སྤྱིར་ན་འབྲི་ཡི་འོ་མ་ནི་དཀར་སེར་ཞིག་ཡིན། དེའང་
དཀར་པོ་གཞིར་བཅས་སེར་པོའ ི་ཆའང་ཅུང་ཙམ་འདྲེས་ཡོད་པ་ལ་དཀར་སེར་ཞེས་
དཔྱིད་དུའང་ཆ་རྐྱེན་གོང་སྨྲས་དང་ལྡོག་པར་གྱུར་ན་མར་སེར་པོར་སྣང་རྒྱུ་མ་ཡིན་
སེར་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྤྲིས་མ་ལ་རག་ལས་ཡོད་དེ། དགུན་དཔྱིད་འབྲིའི་ཤ ་
པ་མ་ཟད་གཉིད་འགུག་བྱེད་ཀྱི་སྨན་ལྟ་བུའང་ཡིན། བྱིས་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པར་འོ་མ་
བྱའོ། །
ནམ། འོ་མ་ལས་མར་དང་ཕྱུ་ར་ལྟ་བུའི་རོ་བཅུད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དགར་ཆོག་ལ།
འབྲིའི་འོ་མའི་ནང་མར་གྱིས་བརྒྱ་ཆ་དྲུག་ཡན་ཆད་ཟིན་ཡོད་སྐད། འོ་མ་དཀར་
ཞོ་ཡང་བསྙལ་ཆོག ཞོ་ནི་ལུས་ཟུངས་གསོ་བྱེད་དང་སྐྱེད་བྱེད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་
ཤེད་ཞན་པའི་སྐབས་དང་རྩྭ་སྐྱ་བའི་སྐབས་སུ་འོ་མའི་མདངས་དཀར་ཤས་ཆེ་བ་
མེད་དུ་མི་རུང་། ཨ་མདོའ ི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་འོ་མས་ཇ་སྐོལ་བ་ནི་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱི་གནས་
ཡིན། དབྱར་སྟོན་གྱི་དུས་སུ་རྩྭ་བཅུད་འཛོམས་པས་ཤ་ཤེད་རྒྱས་པའི་སྟབས་ཀྱིས།
ཚུལ་ཞིག་དང་རྒྱུན་ལྡན་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་འཚོ་བའི་ནང་དུ་འོ་ཇ་མེད་ན་
སྤྲིས་མ་མང་ལ་འོ་མདངས་ཀྱང་དཀར་སེར་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཡར་མའི་༼བེའུ་སྐྱེས་ནས་
ནི་རྗེན་ཟས་རྗེན་ཆུ་ལྟ་བུར་བརྩི། འབྲི་ཡི་འོ་མ་དྲི་ཞིམ་པ་དང་། རེག་བྱ་འཇམ་པ། རོ་
འོ་མ་ཉུང་ཡང་གར་བས་མར་མང་། དགུན་
མངར་བ། བཅུད་ཆེ་བ། སྤུས་ཀ་ལེགས་པ་འདི་ནི་མཛོ་མོའ ི་འོ་མ་སླ་བ་ལ་ལྟོས་པས་
མདོར་ན། མར་གྱི་མདོག་ནི་དེ་བྱུང་ཡུལ་གྱི་སེམས་ཅན་དེའི་ཚིལ་གྱི་ཁ་དོག་
བཀྲ་ཤིས་པའི་མཚོན་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། བདེ་སྐྱིད་འོ་མཚོའི་ཀློང་དུ་འཕྱུར་
ལོ་གཅིག་ཕྱིན་པའི་འོ་མ་ཞོ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་འབྲི།༽
དཔྱིད་ཀྱི་འོ་མ་དབྱར་སྟོན་ལས་སྤྲིས་མ་ཉུང་ཞིང་སླ་བས། མར་གྱི་མདངས་ཀྱང་ དཀར་པོར་མངོན་ནོ།
སྐ་ཞིང་། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རིན་ཐང་ཆེ་བ་ཡང་མར་ཕྱུར་ དག་ལ་དཔགས་པས་ཀྱང་ཤེས་སླ། མི་རིགས་འདིའི་གོམས་སྲོལ་ལྟར་ན་འོ་མ་ནི་
དང་འབྲེལ་བ་ཆེ་སྟེ། དཔེར་ན། འབྲི་དང་མཛོ་མོའ ི་ཚིལ་སེར་པོ་ཡིན་པ་ལ། དེ་དག་
ཞེས་དང་། གྲོགས་དག་ཡིད་སེམས་འོ་ཆུ་ལྟ་བུར་འདྲེས་ཞེས་པ། ངང་རྒྱུད་འོ་མ་ལྟ་
གི་མར་ཡང་དགུན་དཔྱིད་མ་གཏོགས་སེར་པོར་སྣང་ཞིང་། ར་མ་དང་མ་མོའ ི་ཚིལ་
བུར་འཇམ་ཞེས་པ་དག་གིས་མཚོན།
དཀར་པོ་ཡིན་པས། དེ་དག་གི་མར་ཡང་དཀར་པོ་ཡིན། དགུན་དཔྱིད་དུ་འབྲི་མར་
དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་ཡོ་བྱད་མང་དུ་ཐོན་ཅིང་སྤྱོད་པའི་དེ་རིང་ཡང་།
དཀར་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ནོར་ལ་རྩྭ་བཅུད་ཧ་ཅང་ཞན་ཞིང་ཤ ་ཤེད་བྲི་བའི་
རང་བྱུང་ཆ་རྐྱེན་དང་ས་བབ་ཆགས་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་སྔར་བཞིན་ཁལ་མ་བཀོལ་
དུས་ཡིན་པས། ཚིལ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། ལུས་ཟུངས་ཀྱི་བཅུད་ལས་བྱུང་
དགོས་པ་ནི་སྨོས་མ་དགོས། བོད་རིགས་འབྲོག་པའི་སྐྱེས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་
བའི་འོ་མ་ལ་ཡང་སྤྲིས་མར་འགྱུར་བའི་ཆ་དེ་ཧ་ཅང་ཉུང་བས་མར་དཀར་པོར་སྣང་
བ་ཡིན་སྙམ་ཞིང་། དགུན་ཁའི་མར་མང་པོ་ཟ་ཐུབ་པ་ནི་སྣུམ་གྱི་ཆ་ཉུང་བས་ཡིན་
ལ། རྐྱེན་དེ་ལ་བརྟགས་པས་ཀྱང་གནས་ལུགས་ཤིག་རྟོགས་ཐུབ། གལ་ཏེ་དགུན་
བར་གཡག་ལ་བཀལ་བ་ཡིན། རུ་འགེལ་བ་ལ་འདི་ཉིད་དྲིན་ཆེ་ཞིང་། ནོར་གྱི་ནང་ 19
ནས་གཡུང་བ་དང་ཡུ་བོ་བདམས་ཏེ་སྣ་ལོ་བསླབ་ཆོག སྣ་ཐིག་གིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་པུར་བཞོན་ཏེ་གང་ལའང་བསྐྱོད་ཆོག་པས་སྣ་ལོ་ཟེར། སྤྱིར་
གཡག་གཡུང་བ་འབྲི་ལྟ་བུ་མིན་ན་སྣ་ལོ་སློབ་པའི་དཔེ་མེད་དེ། རྭ་ཅོ་ཅན་ལ་ཞོན་
ཡིན་པས་ན། མི་ཡི་བློ་ཁོག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་ཡངས་པོར་བྱ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་
བས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐོག་ཏུ་དེ་ལ་མཐོ་སྒང་གི་གྲུ་གཟིངས་ཞེས་མིང་སྙན་མོ་བཏགས་
དེ་ལྟ་བུའི་གནས་དག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ནོར་གྱི་ཁྱུ་རྣམས་ནི་ཇི་འདྲའི་གཅེས་སུ་རུང་བ་
ན་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། སྣ་ལོའ ི་བང་བུལ་ན་ཡང་ཕྱུགས་ཀྱི་འཚོ་སྐྱོང་དང་རུ་འགེལ་
མཚུངས་ཤ ིང་། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་རྩྭ་ཐང་གི་མཛེས་ལྗོངས་དང་དཔལ་ཡོན་འདིས་
བ། ཆུ་དང་ལྕི་བ་འགེལ་སྐབས་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་སྐྱེལ་འདྲེན་ཡོ་བྱད་ཡིན། དེ་ལྟ་
བདེ་སོགས་བདག་པོའ་ི སྤྱན་ལའང་ངལ་བ་སྟེར་ན་གཞན་དག་ལ་སྨོས་ཅི་དགོས།
པ་ནི་དོན་དང་མཐུན་པ་སྨོས་མ་དགོས་སོ།
ཞིག་རེད་ཨང་། གོས་ལྗང་གིས་བཀླུབས་པའི་རྩྭ་ཐང་དུ་གཟི་དང་། མུ་མེན། མཆོང་
ཕྱུགས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལས་ནོར་ནི་བདག་དགའ་བའི་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་
སོགས་རིན་པོ་ཆེ་གཏོར་བ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་ནོར་ཁྱུ་རྣམས་རྩྭ་ཐང་དུ་བཀྲམ་པ་མ་ཡིན་
ཞིག་ཡིན། གོང་དུ་གསལ་བའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ལྡན་པ་དེ་དང་
ནམ། བོང་བའི་ཕྲེང་རྡོག་དར་སྐུད་ལ་བརྒྱུས་འདྲ་འདི་ནི་ནོར་རྣམས་རྡང་ལ་བསྟར་
བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཁོ་ནས་དགའ་བ་དེ་འདྲ་ཆེན་པོ་བརྟས་པ་ནི་མ་ཡིན་
བ་མ་ཡིན་ནམ།
ཏེ། བདག་གིས་ཆུང་དུས་ནས་ནོར་འཚོས་མྱོང་བས་ནོར་ལ་འདྲིས་ཤིང་། དེའི་འཚོ་
རྔ་གསང་ལྡིར་བ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་ཆེན་འདི་ནི་ནོར་ཁྱུ་འདྲོགས་པའི་ལྡིར་སྒྲ་མ་ཡིན་
སྐྱོང་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་ན། དེའི་གཤིས་ཀ་དང་དེ་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་
ནམ། རྔམས་མཐུག་ཅིང་གས་པའི་མཚོ་ཡི་དར་ཆགས་པ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་སྣོད་ན་ཆགས་
ཅུང་ཙམ་ཤ ེས་སོ་ཞེས་བཤད་ཆོག ན་ཚོད་ཕྲ་བའི་དུས་ཀྱི་འཚོ་བ་ནི་ནོར་འཚོ་སྐྱོང་
པའི་འབྲི་ཞོ་མ་ཡིན་ནམ། བེེེ་དཀར་ཞུན་མ་ཙན་དན་ཡོལ་གོར་གཏམས་འདྲ་འདི་ནི་
གི་བྱ་བ་དང་དམ་དུ་འབྲེལ་ཡོད། དཔེར་ན། མརྒད་ཞུན་མ་ལྟ་བུའི་སྔོ་ལྗང་གི་སྤང་
ལྷ་ཤིང་ཤུག་པའི་སྣོད་ལ་དཀར་ཞིང་གཙང་བའི་འབྲི་ཡི་འོ་མ་བླུགས་པ་མ་ཡིན་ནམ།
ཐང་དང་། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚར་སྡུག་མངོན་པའི་ན་ཐང་གི་གཞི་རུ་ཤ ་ཤེད་
གསེར་སྒམ་གྲུ་བཞི་སྤམ་མཐོར་བརྩིགས་པ་འདྲ་བ་འདི་ནི་མར་ལྟང་བརྩིགས་པའི་
ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའི་གཡག་དག་གིས་རྭ་རྩེད་འགྲན་པ་དང་། འོ་མའི་ཆར་པ་འཇོ་
བོངས་ཚད་མ་ཡིན་ནམ།
བའི་འབྲི་མོ་དག་གིས་ངུར་ལྡིར་བྱེད་པ། ལུས་ནས་འོད་འཁྱུག་པའི་བེའུ་དག་ནི་བང་
ནོར་ལ་སྐྲག་རྒྱུ་འཇིགས་རྒྱུ་དང་། ཞེ་སྡང་ཁོང་ཁྲོ་དང་དགའ་སྡུག་གི་རྣམ་པ་
གིས་རྒྱུག་ཅིང་མཆོང་ལྡིང་གི་གར་ལ་རོལ་བ། ཀུན་ཀྱང་གཡུ་ཡི་གཞོང་པར་མེ་ཏོག་
འགྲོ་བ་མི་ལྟར་གསལ་པོ་ཞིག་མེད་ནའང་། ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དཔེར་ན།
སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྲ་བཏབ་པ་ལྟ་བུའི་སྤང་ལྗོངས་ཀྱི་གཞི་ན་རྫ་ཆུ་བསིལ་མ་དང་། རྩི་
བཅུད་རྫོགས་པའི་རྩྭ་ཅི་དགར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ནི། ད་ལྟའང་ཡིད་ཀྱི་སྣང་ངོར་གསལ་ བར་མཆིས་སོ། མཐའ་ཡས་པའི་རྩྭ་ཐང་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་
འུར་རྡོ་དང་དབྱུག་པ་ཕྱུར་ན་སྐྲག་པ་དང་། གཡག་ཐུག་རྡུང་རེས་བྱེད་སྐབས་དང་། 20
ཁྲོ་ཡུལ་ལ་ཁྲོས་དྲགས་ན་འབྲི་ཡིས་སྒོ་ཁྱི་རྨིག་རྫི་བྱེད་པ་ལས་ཧ་གོ་ཐུབ། གཅེས་
སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཚུལ་དུ་མགོ་དང་སྐེ་སོགས་ལ་བྱིལ་བྱིལ་བྱས་ན་རྣ་བསྙལ་ནས་དགའ་
བའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན། རྡུང་རྡེག་དང་རྩྭ་ཆུ་སོགས་ཀྱིས་མནར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་
ཆོས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་ཚད་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དོན་དུ་ཕུལ་བའི་སྒེར་སེམས་
རྒྱུར་དགའ། ནོར་ལ་སྨྲ་ཤེས་དོན་གོ་བའི་མི་ལྟ་བུའི་གཤིས་ཀ་གསལ་པོ་ཞིག་མེད་
ནོར་འདི་མཐོ་སར་དགའ་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མཐོ་བའི་ཕུགས་བསམ་
འགྱུར་གདོང་ལ་འཆར་བར་ངེས། སྤྱིར་བཤད་ན། ནོར་གཡུང་བ་ནི་སྙིང་ཆེ་བའི་གྲས་
མེད་པར་སྤྱི་སེམས་མཚོན་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་ཆོས་བཅས་ནི། སུ་ཞིག་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་
ཡིན་ཏེ། འདྲོགས་པ་ཤས་ཆུང་། ནོར་རྒོད་པོ་ནི་སྙིང་ཆུང་བའི་གྲས་ཡིན་པས་འདྲོགས་
ན་ཡིད་འགུལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཐེབས་ཏེ། ཐེབས་པར་ངེས་སོ།
ནའང་ཕྱོགས་མཐུན་ཙམ་ཡོད་དེ། རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་པ་བཟང་ངན་དང་། ཁོར་ཡུག་གི་
མཚོན་པ་མ་ཡིན་ནམ། མཐོ་སར་འཛེགས་པར་དགའ་བ་ནི་ཀུན་ལ་ཡར་ཐོན་བརྩོན་
ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་མིན་གྱི་དབང་གིས་བཀོལ་སྤྱོད་ལྕི་མོ་ཐེག་མིན་དང་། རང་གི་ཁྱུ་
ཅིག་ཅེས་པའི་བརྡ་རུ་གོ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ར་བར་བཀག་ཀྱང་རང་
འབྲི་འགའ་རེ་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ཡང་གཡུང་བའི་རྣམ་པ་སྤྱིར་བཏང་དུ་གཞན་ལ་འགྱུར་
མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ནོར་འདི་བསྐལ་པ་མ་སྟོངས་བར་དུ་གནས་པའི་སྨོན་
ལ་གཅེས་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ་། དཔེར་ན། གཡག་འགའ་རེར་ཁལ་ཇི་
དབང་གི་གནས་ཏེ་རི་མགོར་འཆོར་བར་འདོད་པ་འདི་ཡིས་ཀུན་ལ་རང་དབང་བརྩོན་
ལྟར་ལྗིད་པོ་བཀལ་རུང་སྔོན་ལ་འགོ་ཁྲིད་པ་མ་གཏོགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད།
ཅིག་ཅེས་པའི་བརྡ་བཏང་བ་མ་ཡིན་ནམ།
བ་མིན། གཤིས་ཀ་ཞེས་པ་གཙོ་བོར་སེམས་བྱུང་གི་འགྱུར་བ་འཕེལ་བ་དེ་ལུས་ངག་
འདུན་ཞུ། ནོར་གྱི་གཤིས་ཀས་མཚོན་པའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་ནམ་ཡང་གནས་པར་གྱུར་
གི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་པས། འདིར་རང་གཤིས་ལ་སྟོན་པ་ཙམ་མོ།
ཅིག་གུ།
ནོར་རྣམས་མི་གང་ཞིག་ལ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་གྱུར་པའམ། དེ་ཡིས་དེ་དག་ལ་ གཅེས་སྤྲས་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་དགའ་ཞིང་རྣམ་འགྱུར་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་སྟོན་རྒྱུ་
མཚན་དེ་དག་གི་དབང་གིས་བདག་ལ་མཚོན་ན་ནོར་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བ་དང་བརྩེ་ དུང་ཟབ་མོ་འགྱུར་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ན་ཆགས་ཡོད། ནོར་གྱིས་མི་ བཟད་པའི་གྲང་ངར་བཟོད་བསྲན་དང་། གཅན་གཟན་གཏུམ་པོར་འཐབ་ཕོད་པའི་
སྙིང་སྟོབས། ཁྱུ་ལ་དགའ་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས། རང་རིགས་གཅན་
གཟན་གཏུམ་པོའ་ི ཁ་ནས་ཉམ་ཉེས་པའི་ཀོ་རུས་སོགས་འཕྲད་ཚེ། ངུར་ལྡིར་དང་ སྐོར་རྒྱུག་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་གྱི་བསམ་པ་མཚོན་པ་ལྟ་བུའི་གདུང་བ་མཉམ་སྐྱེས་ཀྱི་ཁྱད་
21