RS Porsche Magazine
RS
www.rspm.nl Onafhankelijk magazine voor Porscheliefhebbers nummer 2/2010 Prijs € 6,95
PORSCHE GT3 RS Een schizofrene Porsche?
Porsche Magazine
DE NIEUWE CAYENNE SUV goes green
918 SPYDER CONCEPT
DAYTONA 2010 Sportseizoen van start
nummer 2/2010
Porsche’s toekomst
001 COVER RS02.indd 1
BP BP 26-03-2010 08:05:16
16 | RS Porsche Magazine 01/2011
016-021 918 RSR.indd 16
20-01-2011 23:31:37
GROENE RACEKLASSE Porsche 918 RSR De Porsche 918 RSR is een combinatie van een dichte variant van de eerder getoonde 918 Spyder Concept met de hybride racetechniek van de 911 GT3 R Hybrid. Het startnummer 22 is een eerbetoon aan het Le Mans-record van jonkheer G캐s van Lennep en Dr. Helmut Marko in de Porsche 917 Kurzheck, dat 39 jaar standhield.
01/2011 RS Porsche Magazine | 17
016-021 918 RSR.indd 17
20-01-2011 23:31:45
De zichtbare ventilator tussen de inlaatkanalen en de achterspoiler met de afmetingen van die van de RS Spyder wijzen op de functie van de auto als ‘racelaboratorium’.
18 | RS Porsche Magazine 01/2011
016-021 918 RSR.indd 18
20-01-2011 23:31:47
et succes van de 911 GT3 Nieuwe kleur R Hybrid in de autosport Net zoals de langeafstandsracers – de 908 smeekte bijna om een ver- Langheck (1969) en de 917 Kurzheck (1971) volg. De GT3 R Hybrid, met zijn zeer efficiën- – is ook de 918 RSR coupé vormgegeven volte vliegwieltechniek, heeft de verwachtingen gens de ‘vorm volgt functie’-filosofie. De gevan de ingenieurs overtroffen. Tijdens de 24 spierde wielkasten, dynamische luchtinlaten uur van de Nürburgring en in de American en opvallend gevormde cockpit benadrukLe Mans Series bleek de auto erg goed te ken de elegante lijnen van de 918 RSR. De functioneren. Daarom heeft Porsche nu be- zichtbare ventilator tussen de inlaatkanalen sloten om er met de 918 RSR een vervolg aan en de achterspoiler met de afmetingen van te geven. De vierwielaangedreven RSR wint die van de RS Spyder wijzen op de functie net als de 911 GT3 R Hybrid energie terug van de auto als ‘racelaboratorium’. De nieuwe tijdens het remmen. Dit gebeurt met behulp kleur ‘liquid metal chrome blue’ benadrukt van twee omkeerbare elektromotoren op de de fraaie welvingen van de Porsche. Het voor voorwielen. De energie wordt geslagen in een de remklauwen en de striping gebruikte kenvliegwielsysteem dat de twee elektromotoren merkende Porsche hybride-oranje zorgt voor van elk ruim 100 pk weer kan voeden. De de finishing touch. voorwielaandrijving maakt daarnaast nog gebruik van torque vectoring. Dat wil zeggen High-Performance hybrid dat het ene wiel meer vermogen geeft dan De lichte en torsiestijve monocoque is verhet andere om het weggedrag van de auto in vaardigd van met koolstofvezel verstevigd de bochten te verbeteren. In een bocht naar plastic (CFRP – carbon fibre reinforced plasrechts krijgt het linkerwiel meer vermogen tic). De V8-motor is een doorontwikkeling toebedeeld, om zo de auto door de bocht van de direct ingespoten krachtbron van de succesvolle RS Spyder raceauto en is 563 pk te ‘duwen’.
sterk bij 10.300 toeren. Elektromotoren op de voorwielen leveren ieder 102 pk, waarmee het gecombineerde vermogen maximaal 767 pk bedraagt. Het extra vermogen van de elektromotoren wordt opgewekt tijdens het remmen, waarna een speciaal vliegwiel als accumulator dient. De extra kracht die de twee elektromotoren genereren, wordt dankzij het Porsche Torque Vectoring-systeem variabel over de voorwielen verdeeld. Hierdoor ontstaat meer wendbaarheid en een betere stuurrespons. De boven de achteras gemonteerde V8-motor is gekoppeld aan een raceversnellingsbak, die eveneens is gebaseerd op die van de RS Spyder. De bediening van deze doorontwikkelde zesversnellingsbak met rechte vertanding geschiedt door middel van schakelpaddles achter het stuurwiel. Vorm volgt functie
De designfilosofie ‘vorm volgt functie’ onderstreept het racekarakter van de Porsche 918 RSR. Of het nu de vleugeldeuren betreft, de luchtinlaat op het dak, de ‘quick action’sloten op de voor- en achterklep, de anten-
01/2011 RS Porsche Magazine | 19
016-021 918 RSR.indd 19
20-01-2011 23:31:48
GIJS VAN LENNEP Het startnummer 22 verwijst naar de 24-uursrace van Le Mans van 1971, waarin jonkheer Gijs van Lennep en Dr. Helmut Marko als eerste over de streep kwamen. Ze reden met een Porsche 917 Kurzheck een recordafstand van 5.335,313 kilometer, met een gemiddelde snelheid – inclusief pitstops – van 222,304 km/uur. Er werden snelheden van 360 km/u bereikt. Dit record heeft 39 jaar stand gehouden, Vorig jaar pakte zustermerk Audi het record af. De 917 was net als de 918 RSR een concept dat zijn tijd ver vooruit was, met een lichtgewicht magnesium spaceframe. In oktober 2010 heeft Pon Porsche Import in Leusden de Porsche Oeuvre Award aan Gijs van Lennep uitgereikt. Deze unieke onderscheiding kreeg hij voor al zijn successen met het merk Porsche, maar de belangrijkste reden voor de toekenning van de Porsche Oeuvre Award aan Van Lennep is het feit dat hij gedurende 39 jaar het afstandsrecord voor de 24-uursrace van Le Mans in handen heeft gehad.
nes voor telemetrie en radioverkeer, de air splitter aan de voorzijde of de 19-inch slicks met centrale wielmoer; alles duidt erop dat dit een racelaboratorium is. In tegenstelling tot dat van de 918 Spyder ademt het interieur van de 918 RSR een en al ‘race’. De met bruin leer beklede kuipstoel is een subtiele verwijzing naar de historie van de gentleman driver; de oplichtende schakellampen en de recuperatie-display op de stuurkolom voorzien de coureur van de benodigde informatie. De middenconsole van de 918 RSR heeft niet het futuristische en avant-gardistische van die van de 918 Spyder, maar is simpel van opzet en voorzien van tuimelschakelaars. De passagiersstoel heeft plaatsgemaakt voor het vliegwiel.
volledig is opgeladen. In de 911 GT3 R Hybrid kan dit systeem ook gebruikt worden om brandstof te besparen en een tankstop uit te stellen. Met de 918 RSR is het concept van de ‘hybride raceauto’ naar een experimenteel niveau getild. Wat de precieze plannen van Porsche zijn met deze 918 RSR, is nog niet bekend. Mogelijk gaat het merk er een groene raceklasse mee beginnen. We hopen in ieder geval dat een van de eerste plannen van Porsche is om er een redacteur van RS Porsche Magazine in te tillen. RS
De V8 komt uit de succesvolle RS Spyder en samen met twee elektromotoren op de voorwielen is de 918 RSR goed voor maximaal 767 pk.
Porsche Intelligent Performance
De vliegwiel-accumulator draait maximaal 36.000 toeren om bewegingsenergie op te slaan. Het opladen vindt plaats wanneer er wordt geremd en de elektromotoren als generatoren functioneren die de energie opslaan in het vliegwiel. Met een druk op de knop kan de coureur de opgeslagen energie weer gebruiken om extra snel te accelereren of om in te halen. Het vliegwiel wordt elektromagnetisch geremd om de maximale 204 pk extra vermogen aan de elektromotoren af te geven. Dit extra vermogen is gedurende acht seconden beschikbaar wanneer het systeem 20 | RS Porsche Magazine 01/2011
016-021 918 RSR.indd 20
20-01-2011 23:31:50
PORSCHE.COM/918RSR
De vliegwiel-accumulator draait maximaal 36.000 toeren om bewegingsenergie op te slaan. 01/2011 RS Porsche Magazine | 21
016-021 918 RSR.indd 21
20-01-2011 23:31:57
Snelle vogel
Hebbeding
Weet u wat het snelste dier op aarde is? Het is de zwaluw. 200 km /u haalt het kleine ding! Hierboven afgebeeld is Apple’s jongste kuiken de vernieuwde MacBook Air. De volledig in aluminium uitgevoerde krachtpatser is verkrijgbaar in 11 en 13 inch-uitvoering. Voorzien van de laatste technologie, een prachtig helder LED-scherm en FaceTime camera, wifi en bluetooth volgens de nieuwste standaards. Met een formaat van ongeveer een A4’tje past ’ie prima in je tas en is overal inzetbaar, zowel in de boardroom voor videoconferencing en presentaties maar ook lui op de bank om je mail te checken. Vanaf € 949,- tot € 1.499,-. Info: apple.nl
Coulthards klok
TW Steel lanceerde onlangs de David Coulthard Special Edition. Dit horloge is speciaal ontworpen voor de voormalig Formule 1 coureur. De Special Edition is verkrijgbaar in twee uitvoeringen: een met een kast van 44 millimeter doorsnee en een met een 48 millimeter doorsnede. Volgens TW Steel heeft het horloge een gedurfde, subtiele look die perfect het luxe glamourleven samenvat van deze 40-jarige TW Steel ambassadeur – de snelle wereld van de autosport. Het horloge wordt geleverd in een Special Edition David Coulthard box en is verkrijgbaar vanaf 639 euro. Info: twsteel.com
RELAXEN MET PORSC 58 | RS Porsche Magazine 04/2011
058-059 SHOPPING.indd 58
24-07-2011 14:06:15
pd_shisha Met Porsche in hoger sferen Porsche’s design bureau heeft naast alle zonnebrillen, koffers en horloges een uitstapje gemaakt naar de waterpijp! De waterpijp, genaamd de ‘Shisha’, wordt in Duitsland gemaakt en is 55 centimeter hoog. De zuigbuis is gemaakt van TecFlex – hetzelfde materiaal waarvan Porsche Design haar pennen maakt. Maar ook glas, RVS en aluminium werden gebruikt om deze high precision waterpijp te maken. Het pijpje is exclusief verkrijgbaar bij het warenhuis Harrods in London. Harrods werd vorig jaar verkocht aan de koninklijke Qatari familie, welke toevallig een aandeel van 10 procent hebben in Porsche.
Verzamelaars opgelet Gelimiteerd tot 911 exemplaren
Het nieuwe Porsche Design P’6520 Compass Watch geeft niet alleen de tijd weer, maar ook de richting. Het horloge is geinspireerd op het allereerste Compass Watch dat in 1978 werd ontworpen door Professor Ferdinand Alexander Porsche. De nieuwe versie is alleen wat groter (42 mm) en gemaakt van licht, anti-allergeen titanium. De oplage is gelimiteerd tot 911 exemplaren. Onder de wijzerplaat bevindt zich een kompas dat eenvoudig verwijderd kan worden. Info: porsche-design.com
DIGI-LOODS P’6520 / La Cie, 2TB Snelle schijven
SCHE DESIGN
Porsche Design Group en LaCie introduceren de LaCie Porsche Design Mobile (P’9220) en Desktop (P’9230) Hard Drive. Deze nieuwe harde schijven bieden baanbrekende USB 3.0-technologie, een slanke aluminium behuizing en een minimalistisch ontwerp. De LaCie Porsche Design Mobile en Desktop Hard Drive zijn gemaakt van duurzaam en krasbestendig aluminium. Online gespot voor circa 140 euro.
04/2011 RS Porsche Magazine | 59
058-059 SHOPPING.indd 59
24-07-2011 14:06:18
Little Bastard r 16 | RS Porsche Magazine 01/2010
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 16
21-01-2010 17:11:48
Porsche Boxster Spyder Hij is compact, licht, agiel en beschikt over een middenmotor. De nieuwe Boxster Spyder is dan ook de best uitgebalanceerde Porsche van dit moment. Het is tevens de re誰ncarnatie van de beroemde 550 Spyder van James Dean. tekst : erik kouwenhoven
d rijdt weer
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 17
01/2010 RS Porsche Magazine | 17
21-01-2010 17:11:50
James Dean en zijn Little Bastard Er is geen auto die beter tot zijn recht komt langs de droomkust van Amerika als een open sportwagen, waarin je de zee kunt ruiken en de wind door je haren voelt strijken. Dat wist ook filmheld James Dean, die – als hij niet voor de camera stond – met een nagelnieuwe Porsche 550 Spyder rondom Hollywood scheurde. De 550 kilo wegende auto kreeg van Dean de koosnaam Little Bastard, ofwel kleine rotzak. Tijdens een noodlottig ongeval op 30 september 1955 stierf James Dean in deze auto, waarmee hij en de auto in een klap een legende werden.
e Porsche 911 is en blijft een auto die je moet temmen. Met zijn achterin liggende motor blijft hij onvoorspelbaar. En dankzij zijn gewicht van dik 1.700 kilo is de term sportwagen bij de 911 Turbo Cabrio steeds minder van toepassing. Dat geldt niet voor de Boxster en de Cayman, die dankzij hun lichtgewicht carrosserie, middenmotor en heerlijke rijeigenschappen behoren tot de meest onderschatte Porsches van de afgelopen decennia. Omdat Porsche ervoor koos om eerst de Boxster uit te brengen en daarna de Cayman, kreeg de hele modellijn een nogal zacht imago. Maar vooral de laatste jaren zijn het bijna perfecte rijmachines geworden, die qua agiliteit en balans zelfs de voortreffelijke 911 voorbij zijn gestreefd. Lichter Bij de nieuwe Boxster Spyder zijn alle sterke punten van deze modelserie nog eens extra benadrukt. Dat betekent een twee centimeter verlaagd onderstel, deuren en achterklep van lichtgewicht aluminium. Ook extra lichte sportstoelen, tienspaaks wielen en lichtere en kleinere zijramen zorgen voor een forse gewichtsbesparing. De overige dieetmaatregelen zijn genomen door simpelweg zaken weg te laten. Een radio bijvoorbeeld, maar
ook een airconditioning en een fatsoenlijk dak. De winterharde softtop is vervangen door een zes kilo wegende afdekking die meer weg heeft van een haastig opgezette trekkerstent. En dan hebben we nog geluk, want oorspronkelijk wilde Porsche de auto helemaal zonder dak gaan leveren. Al met al weegt de Boxster Spyder slechts 1.275 kilo en dat is ruim tachtig kilo minder dan de Porsche Boxster S. Dat mag dan misschien niet verschrikkelijk indrukwekkend klinken; belangrijker is dat de gewichtsbesparingen vooral bovenin de auto zijn genomen. En één kilo minder in het dak doet meer voor de wegligging dan drie kilo in bijvoorbeeld het uitlaatsysteem. Telefoonboek Wie nog meer gewicht wil besparen, kan tegen meerprijs een nieuwe lithium-ion batterij krijgen, die Porsche uit de racerij heeft overgenomen en nu als eerste fabrikant ook in straatauto’s aanbiedt. De vanaf februari in de GT3, GT3 RS en Boxster Spyder leverbare accu weegt slechts de helft van een normale accu en is zo groot als het telefoonboek van Amsterdam. De accu heeft alleen een tamelijk absurd nadeel en dat is dat je ‘m alleen kunt gebruiken bij temperaturen boven nul. In de winter moet de accu
18 | RS Porsche Magazine 01/2010
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 18
21-01-2010 17:11:58
Doorrijden is bij een bui de beste optie.
dus weer verruild worden voor een ouderwets exemplaar. Die krijg je overigens gratis wanneer je bereid bent dik twee mille neer te leggen voor de lithium ion-variant. De Spyder onderscheidt zich duidelijk van andere roadsters door zijn dak en powerdomes op de achterzijde. De vlakke, ver naar achteren doorlopende en lichte stoffen kap dient enkel als bescherming tegen de zon en andere weersomstandigheden. Wanneer deze gesloten is, creëert ‘ie samen met de lagere zijruiten en de twee opmerkelijke welvingen een gestrekt silhouet, dat doet denken aan dat van de Carrera GT. Vooral in geopende toestand ziet de Spyder er geweldig uit. Je kunt hooguit zeggen dat Porsche voor de voorzijde wel erg goed heeft gekeken naar de neus van de Ferrari 360, maar het effect is er niet minder om. Sportuitlaat Wij reden met de witte auto waarin enkele uren daarvoor nog komiek Jerry Seinfeld had gezeten. Hij was op uitnodiging van Porsche langsgekomen om de auto te testen. Mede omdat hij zelf enkele van zijn topstukken had uitgeleend om tentoongesteld te worden bij de Bernardus Lodge van Ben Pon in Carmel. Dankzij de inschakelbare sportuitlaat biedt de auto een ongekende
geluidsbeleving. Wie aast op een Spyder moet deze optie zeker aanvinken, want zonder sportuitlaat begint de auto pas bij zeer hoge toerentallen lekker te klinken. Radio en airco zijn ook als optie leverbaar, maar wij hebben het niet gebruikt tijdens onze rondrit langs Pebble Beach, 17 Mile Road, Big Sur en Laguna Seca. Regenjas Het dak is een verhaal apart. Volgens Porsche is het mogelijk om het binnen een minuut uit de achterklep te halen en de twee delen met drukknoppen vast te maken aan de auto. Wij hebben het meermalen geprobeerd, maar minder dan twee minuten is zelfs voor de grootste Bob de Bouwer onmogelijk. Daar komt bij dat je bij een losbarstende plensbui eerst een geschikte plek moet zoeken. Immers, om het dak te monteren moeten de deuren worden geopend én de achterklep. Dat betekent dat je ruimte nodig hebt en dit niet langs de kant van de weg kunt doen. Met als gevolg dat je niet alleen zelf doorweekt bent, maar ook het interieur en de achterklep. Doorrijden is bij een bui dan ook de beste optie, want tot een snelheid van 80 km/h blijf je door de rijwind droog als de bui tenminste geen mythische proporties aanneemt. Met gesloten dak geeft Porsche een maximumsnelheid op van 200 km/h, maar
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 19
01/2010 RS Porsche Magazine | 19
21-01-2010 17:12:06
aCCU’s mee in HandBaGaGe De lithium-ion accu’s van de Porsche Boxster Spyder moesten in eerste instantie achterblijven in Duitsland. De testauto’s voor de pers, die met het vliegtuig naar Californië zijn gestuurd, mochten alleen mee in het ruim wanneer ze waren voorzien van ouderwetse loodaccu’s. De lithium ion accu’s werden namelijk aangemerkt als gevaarlijk. Een vreemde maatregel voor een land dat zo bezig is met elektrische auto’s. Gelukkig zijn de accu’s zo klein en licht, dat medewerkers van Porsche de zes kilo wegende accu’s hadden meegenomen in hun handbagage.
Specificaties
dat is alleen omdat harder rijden met zo’n regenjas nergens op slaat. Ook de wasstraat is taboe wanneer je geen paddenstoelen wilt kweken op de vloermatten. De softtop is niet sterk genoeg om het interieur vrij te houden van waterschade. De Boxster Spyder wordt aangedreven door de direct ingespoten 3.4-liter zescilinder die normaal gesproken in de Boxster S ligt. Maar voor de Spyder is hij tien pk sterker gemaakt, waardoor het vermogen nu op 320 pk ligt. Ook maakt hij meer toeren; 7.200 om precies te zijn en dat zijn er 950 meer dan in de Boxster S. Het koppel is met tien Newtonmeter toegenomen tot 370 Nm bij 4.750 toeren. Desondanks verbruikt de Spyder 0,1 liter minder brandstof per 100 kilometer. Een handgeschakelde zesversnellingsbak is standaard. Een zeventraps PDK-bak is als optie leverbaar. Dankzij al deze verbeteringen accelereert de Spyder naar de 100 km/h in 4,8 seconden. De topsnelheid is 267 km/h. Hoger plan De bediening van gas-, rem- en koppeling pedaal zijn identiek aan die van de Boxster S, maar het is de wegligging die de Boxster merkbaar naar een hoger plan tilt. Het onderstel is dan ook opnieuw afgestemd en is wat steviger dan dat van de Boxster.
Inhoud (cm3) 3.436 Cilinderconfiguratie zescilinder boxer Vermogen (kW [pk] bij r/min) 235 [320]/ 7.200 Koppel (Nm bij r/min) 370/4.750 Topsnelheid (km/h) 267 Acceleratie 0-100 km/h (sec.) 4,8 Verbruik gemiddeld (l/100 km) 9,7 Massa kenteken (kg) 1.275 Prijs € 85.833
Het is desondanks niet extreem hard, maar ‘slaat’ wel wat meer op dwarsrichels en gaten in de relatief slechte wegen van Californië. Het enige nadeel van de met twee centimeter verlaagde carrosserie is dat de auto gevoeliger is voor verkeersdrempels. We hoorden en voelden enkele malen de flexibele spoilerlip over de grond schrapen. Maar het is het offer meer dan waard, want zelden hebben we in een auto gezeten die zó goed vlak blijft liggen in de bochten en compleet zonder protest van banden of onderstel de snelste bochten aanvalt. In de handen van een expert zijn de Porsche Turbo en GT3 uiteraard sneller, maar zolang je geen ervaren coureur bent, biedt de Spyder qua rijden de meeste satisfactie. RS
20 | RS Porsche Magazine 01/2010
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 20
21-01-2010 17:12:15
James Dean verongelukte op dertig september 1955 in zijn twee weken oude Porsche 550 RS Spyder. Exact 45 jaar later rijden we zelf door Californië in een zelfde auto. Wij overleven het, maar een ding is zeker: James Dean had veel meer plezier tijdens zijn laatste rit. tekst : erik kouwenhoven
Salinas 45 jaar na dato
et is vrijdag dertig september 1955 wanneer de oranje avondzon langzaam in de Stille Oceaan zakt. De locatie is Californië en James Dean zit met een grote grijns achter het stuur van zijn twee weken oude 550 Spyder. Naast hem zit de Duitse monteur Rolf Wütherich. James heeft het gaspedaal diep ingetrapt. De naald van de toerenteller wijst 6.000 toeren aan, de snelheidsmeter staat op ruim 150 km/h. Dean en zijn passagier zijn op weg naar de vierde race van de filmheld in Salinas. James, ook wel ‘Jimmy’ voor intimi, is daar nooit aangekomen. Om 17.59 verruilt hij het tijdige voor het eeuwige. Wütherich blijft zwaargewond achter. 45 jaar later rijden opnieuw twee personen in een 550 Spyder in de buurt van Salinas. Rond de klok van zessen. Het is precies dezelfde uitvoering als waar James Dean en zijn monteur in zaten. Alleen zit nu de Duitse monteur achter het stuur en zijn de weersomstandigheden anders. En dat is nog voorzichtig uitgedrukt. Waar Dean met een graadje of dertig en de avondzon in zijn nek richting Salinas scheurde, is het hier in de bergen rond Monterey twee graden onder nul. Bijkomend probleem is dat ik geen jas heb meegenomen vanuit Nederland. Zo koud zou het toch wel niet worden in Californië, toch? Helaas heeft moeder natuur maling aan mijn afwegingen. En zit ik hier - met mijn twee meter lange lichaam voor minimaal eenderde boven de kleine voorruit uitstekend - even een bevroren voorhoofd op te lopen.
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 21
01/2010 RS Porsche Magazine | 21
21-01-2010 17:12:20
James Dean werd op 8 februari 1931 geboren in Fairmont, Indiana. Als hij met zijn moeder vijf jaar later naar Los Angeles verhuist omdat zijn vader daar een beter betaalde baan als tandtechnicus krijgt aangeboden, is dat het begin van een fijne jeugd. Daar komt plotseling een eind aan wanneer zijn moeder bezwijkt aan de gevolgen van kanker. ‘Jimmy’ Dean wordt naar zijn tante gebracht in Fairmont. Maar de negen jaar oude blonde krullenbol is Los Angeles niet vergeten. Ook is hij vastbesloten om een groot acteur te worden. Zijn pleegmoeder stimuleert hem daarin en al spoedig schittert hij in alle op school uitgevoerde toneelstukken. Toneel is echter niet voldoende voor de kleine Dean. Hij wil actie. Wanneer hij een bromfiets cadeau krijgt van zijn oom, is zijn passie voor snelheid geboren. Wanneer deze later wordt verruild voor een splinternieuwe CZ-motorfiets, is het hek helemaal van de dam. Dean blijkt een briljant coureur die nergens bang voor is en een goed gevoel heeft voor techniek. Al snel zijn twee wielen niet meer voldoende om zijn hartstocht te bevredigen. Op 18-jarige leeftijd keert hij terug naar zijn vader in Santa Monica. Daar komt zijn carrière pas echt goed van de grond. Vlak voor hij schittert in zijn eerste grote speelfilm Rebel Without a Cause, koopt hij een witte Porsche Super Speedster met een motor van 1.500 cc. De auto is 70 pk sterk en heeft een top van 160 km/h.
Vol gas Dean oefent veel op de Mulholland Drive, die zich dertig kilometer lang door de bergen van Santa Monica slingert. Na een week kan hij het traject al bijna helemaal vol gas rijden. Korte tijd later wordt hij met zijn Speedster derde in een race van Palm Springs. Tijdens een race in Bakersfield verliest hij nipt van een 550 Spyder Special en wanneer de motor van zijn eigen Speedster ploft, koopt hij bij dealer Von Neumann op 21 september 1955 een zilvergrijze 550 Spyder met chassisnummer 550-055. Dean moet 3.000 dollar bijbetalen op zijn Speedster. De Spyder kost $ 6.900 en dat is in die tijd een vermogen. Maar in vergelijking met zijn Speedster is het een raket. Op de portieren en de voorklep plakt hij een schild met startnummer 130. Twee dagen later laat hij in sierletters Little Bastard op de motorkap schilderen. De 550 Spyder was de eerste echte racewagen van Porsche. De auto weegt 550 kilo, maar aan dat feit ontleent hij niet zijn naam. Hij heet zo omdat dit het 550ste designproject was. Het ontwerp was simpel. Een ladderchassis met daarop een handgemaakt aluminium chassis. De op Volkswagen-basis gemaakte 1.500 cc viercilinder motor was net voor de achteras geplaatst, wat hem in combinatie met de bestuurder een bijna perfecte 50/50 gewichtsverhouding gaf. De auto debuteerde in 1953 op de Autosalon van Parijs. Met
Waar Dean met een graadje of dertig en de avondzon in zijn nek richting Salinas scheurde, is het hier in de bergen rond Monterey twee graden onder nul.
22 | RS Porsche Magazine 01/2010
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 22
21-01-2010 17:12:24
Racen zat James Dean in het bloed.
zijn 70 pk had hij in theorie weinig kans tegen de Jaguars en Ferrari’s, maar hij behaalde tot ieders verbazing verschillende klassenoverwinningen tijdens de 24 uur van Le Mans, de Carrera Panamerica en de Mille Miglia. Targa Florio De Fuhrmann-motor, die twee jaar later in de 550 werd gemonteerd, was een sterk staaltje vernuft met zijn dubbele bougies en vier nokkenassen. Deze 1.5 motor was 110 pk sterk en kon tot 7.800 toeren draaien. In 1956 behaalde een snellere uitvoering, de 550A, de eerste overall-overwinning voor Porsche binnen tijdens de Targa Florio. De lage carrosserie bood niet alleen voordelen qua aërodynamica en wegligging. Tijdens de Targa Florio profiteerden de coureurs tevens van het feit dat de auto gezien zijn geringe hoogte in staat was om onder gesloten spoorbomen door te rijden. Op de lange stukken haalde de auto een topsnelheid van 220 km/h. De 550 Spyder is feitelijk de stamvader van auto’s als de 917 en 956, die veel races op Le Mans wonnen. Maar er werden ook enkele street legal uitvoeringen van gemaakt. Deze onderscheidden zich vooral van de racers door hun afsluitbare handschoenenkastje. James Dean was een van de eerste kopers en ook ‘onze’ 550 Spyder is zo’n vroeg exemplaar. Het was de auto van Fritz Sittig Enno Werner von Hanstein, ook wel Hutsche von Hanstein genoemd. Deze pr-manager van Porsche en hoofd van de raceafdeling van Porsche was zelf een begenadigd coureur. De Spyder is een toonbeeld van minimalisme. Maar bovenal is ie klein. Zelfs de nieuwe Boxster Spyder ziet er naast zijn stamvader uit als een slagschip.
legt hij uit. Wanneer we even later met een snelheid van negentig kilometer per uur richting een geschikte fotolocatie rijden, is het moeilijk om te genieten van deze unieke ervaring. Ik leg mijn hand op mijn voorhoofd om te voorkomen dat mijn hersenen bevriezen. De monteur – dikke jas, sjaal, wollen muts – lacht. Mijn voeten zijn naar rechts gebogen omdat ik anders het ver naar rechts geplaatste gaspedaal raak, mijn knie zit klem onder het dashboard en de rest van mijn lichaam is een speelbal van de ijzige wind. Deans laatste rit moet een stuk leuker zijn geweest. Hoewel dat ook niet helemaal zeker is, want onderweg naar Salinas rijdt Dean zo hard dat hij wordt aangehouden. Het weerhoudt hem er niet van om daarna hard verder te rijden richting Salinas. Van de andere kant nadert de 23-jarige Donald Turnupseed. Zonder richting aan te geven slaat de Ford-rijder met zijn zwart-witte Custom Tudor coupé uit 1950 plotseling linksaf. Pas op het laatste moment ziet hij de tegemoetkomende Porsche en stuurt terug naar rechts, maar een botsing is onvermijdelijk. De Porsche vliegt door de lucht, draait en landt weer op zijn wielen. Rolf Wüthrich ligt zwaargewond naast het wrak. James Dean zit bekneld achter het stuur. Zijn nek is gebroken, evenals zijn ruggengraat en benen. Ook heeft hij inwendige bloedingen en diverse breuken in zijn schedel. In het nabijgelegen ziekenhuis in Paso Robles wordt de dood van James Dean vastgesteld. Het is dan één minuut voor zes. Legende Een week later beleeft Rebel without a Cause zijn première en is een legende geboren. George Barris, een kennis van Dean die de Porsche voor hem had verfraaid, koopt het wrak van de Spyder. Hij leent de wagen uit aan de politie, die het gebruikt als afschrikwekkend voorbeeld bij veiligheidsdemonstraties. Speed Kills’ staat op een bord naast de auto. Na afloop van zo’n demonstratie in 1958 in Florida verdwijnt het wrak van de Spyder. Het is nooit meer teruggevonden. Niet alleen James Dean wordt legendarisch door de klap, maar ook z’n auto. Het is een van de meest gekopieerde modellen samen met de Super Seven en de Cobra. De replica’s van de 550 Spyder zijn soms zo goed, dat ze niet van echt te onderscheiden zijn. De imitaties zijn vaak behoorlijk prijzig. Maar lang niet zo duur als originele exemplaren. Die zijn inmiddels zo’n 750 duizend dollar waard. RS
Moeizaam en zwaar Wanneer de motor wordt gestart, is het duidelijk een Volkswagen. Volgens de monteur moet de auto echt tot leven komen. “In het begin gaat alles moeizaam en zwaar, maar na een paar kilometer beginnen de onderdelen als het ware met elkaar te versmelten,”
016-023 BOXSTER SPYDER-B.indd 23
01/2010 RS Porsche Magazine | 23
21-01-2010 17:12:29
DEEL 1
Nooit hebben twee letters zoveel emoties opgeroepen. Dit is het eerste deel van het ultieme verhaal van de RS: de luchtgekoelde versies. TEKST : ERIK KOUWENHOVEN
implify and add lightness’, of: ‘terugbrengen tot de essentie en lichter maken’. Het waren wijze woorden van een van de grootste vernieuwers van de automotive wereld: Colin Chapman van Lotus. Hoewel sommige mensen die in de jaren zestig achter het stuur van een Lotus zaten zullen menen dat hij te ver is doorgeschoten in zijn filosofie, blijft het principe briljant in al zijn eenvoud. Waarom zou je immers niet de kosten en moeite sparen van het maken van steeds zwaardere auto’s met steeds grotere motoren, wanneer je ook enorme prestatieverbeteringen kunt bereiken door simpelweg overtollig vet weg te snijden? Porsche – maar ook andere fabrikanten – Verkenden dit principe al langer waar het gaat om racewagens. Maar straatversies van de Porsche 911 zijn sinds het model in 1964 op de markt verscheen gaandeweg steeds zwaarder geworden. De prestaties zijn desondanks steeds verbeterd, maar dat kwam puur doordat achterin steeds sterkere motoren zijn gehangen. Maar wat zou er gebeuren wanneer je het vermogen vergroot en tegelijkertijd het gewicht omlaag brengt? Het antwoord leidde tot een van de grootste legendes in de geschiedenis van de auto-industrie aller tijden – de RS.
38 | RS Porsche Magazine 03/2010
038-044 CARRERA RS 1.indd 38
25-05-2010 19:49:56
03/2010 RS Porsche Magazine | 39
038-044 CARRERA RS 1.indd 39
25-05-2010 19:50:01
1973 Carrera 2.7 RS DE EERSTE De eerste Porsche die de naam RS droeg was de 2.7 Carrera RS. Deze auto was het geesteskind van Ernst Fuhrmann, Porsches hoofd van de engineering afdeling. Porsche had al enorm veel succes gehad met zijn 917 racewagens. Maar omdat deze waren uitgesloten van het raceseizoen in 1972, was de fabrikant op zoek naar iets anders om de racefilosofie gaande te houden. Kostenbeperkingen zorgden ervoor dat het ontwikkelen van een andere racewagen uitgesloten was. Bovendien was Fuhrmann een groot voorstander van het maken van racewagens die zijn gebaseerd op straatuitvoeringen. Toen hij zag hoe een Ford Capri een Porsche op een ronde achterstand zette op de Hockenheimring, wist Fuhrmann het zeker. Hij zou met Porsche echt de strijd aangaan en homologeerde een 911 voor Groep 2 Races. Dat betekende dat hij vijfhonderd straatlegale versies moest maken, die verkocht zouden worden aan het gewone publiek.
bieden was de motor hetzelfde als de in de 911S. De grotere cilinderinhoud zorgde ervoor dat het vermogen steeg tot 210 pk bij 6.300 toeren en een koppel van 255 Newtonmeter bij 5.100 toeren – een aanzienlijke vermogenswinst ten opzichte van de 190 pk van de 911S Toch werd de meeste winst behaald door de auto op dieet te zetten. Het dak, de wielkasten en de motorkap waren gemaakt van dunner (en dus lichter) staal, terwijl de voorruit en achterste zijruiten werden gemaakt van dunner glas. De achterste wielkasten werden verbreed om plaats te bieden aan bredere, 7 inch Fuchs-wielen en er was de optie (die bijna iedereen aanstreepte) om te kiezen voor een zogeheten ‘ducktail’ achterspoiler om te zorgen voor meer (en ook echt benodigde) downforce. De wielophanging werd verbeterd door stijvere dempers van Koni te monteren, maar ook dikkere stabilisatorstangen en dikkere ophangrubbers. Eigenlijk bleef alleen het remsy-
steem identiek aan dat van de 911S. De Carrera RS werd geproduceerd in twee straatvarianten. De RS Sport (die de code M471 meekreeg en vaak wordt aangeduid als Lightweight) had een zeer summiere specificatielijst om het gewicht beperkt te houden tot 975 kilo. Het interieur was voorzien van simpele rubber matten, raamslingers, minder geluidsisolatie en Recaro-sportstoelen, geen achterbank, geen klok en geen zonneklep voor de bijrijder. De voorbumpers waren en de klep van het motorcompartiment waren gemaakt van lichtgewicht glasvezel. Touring Omdat niet iedereen zat te wachten op zo’n Spartaans apparaat, maakte Porsche ook de populairdere RS Touring (M472). Deze had dezelfde lichtgewicht body als de Sport, maar was voorzien van stalen bumpers en dezelfde specificaties als de 911S. Met andere woorden; hij was voorzien van stoelen achterin, tapijtbekleding, elektrische ramen en volledige geluidsisolatie. Deze voorzieningen zorgden voor een gewichtstoename van 100 kilo. Terwijl de lichtgewicht 911 werd ontwikkeld, vocht Fuhrmann een stevig robbertje met de marketingafdeling die er allerminst van
Vermogenswinst In die tijd had de 911S een 2.4 liter motor, maar Fuhrmann wilde meer. De cilinderinhoud van de zescilinder boxermotor werd hiertoe vergroot naar 2.681 cc door gebruik te maken van grotere, 90 mm met Nikasil gecoate aluminium cilinders. Deze speciale behandeling van de zuigers zorgde voor een hard, frictievrij oppervlak en werd later standaard op alle 911-motoren. Op andere ge-
40 | RS Porsche Magazine 03/2010
038-044 CARRERA RS 1.indd 40
25-05-2010 19:50:05
overtuigd was dat zo’n auto ook daadwerkelijk klandizie zou trekken. Onderzoek wees uit dat men misschien in staat zou zijn om 80 enthousiaste hardcore automobilisten bereid zou kunnen vinden om zo’n kale en puristische auto aan te schaffen, maar dat het aantal van 500 echt onmogelijk zou zijn. Belettering Desalniettemin zochten ze naar een oplossing en realiseerden zich dat ze een nieuwe naam voor deze op de racerij geïnspireerde 911 moesten bedenken. De naam Carrera lag voor de hand, maar die naam was al gereserveerd voor het toekomstige model dat met een 3.0 motor zou worden gelanceerd. Toch vond Porsche de naam Carrera belangrijk genoeg om ’m ook voor dit model te hanteren, zij het met toevoeging van de letters RS, die staan voor Rennsport. ‘Carrera RS’ – perfect. Om de RS te onderscheiden van ‘mindere’ uitvoeringen, kwam ontwerper Anatole Lapine met de nu beroemde Carrera-belettering aan de zijkant van de auto. Ze waren leverbaar in rood, blauw,
De letters RS zijn afkomstig van het Duitse woord Rennsport, wat racesport betekent. De nu legendarische RS naam werd voor het eerst gebruikt op de Porsche 550 RS Spyder in de jaren vijftig. Dit was een prachtig ogende racewagen, die was gebaseerd op de 356, maar voorzien van een mooi gestroomlijnd koetswerk. De RS Spyder ging de geschiedenisboeken in als de auto waarmee Porsche zijn eerste grote racesuccessen behaalde, waaronder de Targa Florio in 1956. Dit angstaanjagende evenement begon in 1906 en was een straatrace die werd gehouden in de bergen van Sicilië. Coureurs Umberto Maglioli en Huschke von Hanstein waren pas twee weken daarvoor begonnen met de voorbereidingen en liepen daardoor veel risico. De 550 was een relatief nieuwe racewagen en had nog nooit onder dergelijke testomstandigheden gefunctioneerd. Tijdens het evenement deed de auto het echter voortreffelijk en de overwinning was de eerste van in totaal elf zeges van Porsche in de Targa Florio. Porsche maakte de overwinning onsterfelijk door het verwijderbare dak van de Porsche Targa-modellen te noemen.
zwart of groen en kwamen qua kleur overeen met het hart van de Fuchs-velgen. In combinatie met de in Grand Prix wit gespoten carrosserie werd zodoende de combinatie gecreëerd die nu bekendstaat als de RS-look. De marketingafdeling trok alles uit de kast om Porsche-werknemers te overtuigen dat ze in een RS moesten gaan rijden en dealers kregen de opdracht om de RS snel weg te zetten bij klanten. Het ging zelfs zo ver dat een aantal RS-en werd verkocht voor minder dan een standaard S.
Nog voor de presentatie van de Carrera RS in Parijs waren alle 500 exemplaren verkocht.
Porsche toonde de Carrera RS voor het eerst tijdens de autosalon van Parijs in 1972, maar al voor die tijd waren alle vijfhonderd exemplaren verkocht. Hierdoor werd de productie voortgezet tot juli 1973. Tegen die tijd stond de teller op 1.580 exemplaren. De meerderheid hiervan bestond uit Tourings, want van de Sportvariant waren er slechts tweehonderd gebouwd. Ook werden er zeventien gemaakt volgens de basic RSH homologatie specificaties en 55 waren regelrechte, raceklare RSR-uitvoeringen. Deze laatste versie was voorzien van een rolkooi, nóg bredere wielkasten en een 300 pk sterke 2.8 motor. 3.0 liter RS Vanwege de onverwachte extra vraag waren de latere exemplaren voorzien van standaard 911 plaatdelen en glas, om de simpele reden dat Porsche geen lichtgewicht onderdelen meer beschikbaar had voor deze modellen. Nadat de
productie werd gestaakt, produceerde Porsche een nóg zeldzamere RS. Slechts 109 exemplaren werden gemaakt van de 230 pk sterke 3.0 liter RS, die was voorzien van een standaard carrosserie. Vandaag de dag is het beperkte productieaantal van deze vroege RS-en uiteraard de reden van het feit dat ze zo geliefd zijn en waarom de prijzen de afgelopen jaren zo enorm hard zijn gestegen. Maar er is meer. Een 2.7 RS is namelijk ook nog eens een heerlijke auto om in te rijden. Het extra vermogen en koppel van de 2.7 motor laten zich meteen gelden. De auto voelt beduidend anders dan de S waarvan hij is afgeleid. Het vermogen van 210 pk in zo’n lichte auto is een verademing. De auto reageert direct op commando’s van het gaspedaal – een eigenschap die bij latere, zwaardere Porsches helaas weer verdween. Ook de besturing voelt licht en direct. Hij is niet bekrachtigd, waardoor je enorm veel feedback krijgt van de besturing. Draai eraan en de auto reageert onmiddellijk. De wegligging is beter dan je verwacht. Hij is zelfs erg goed. Maar je bent je er altijd van bewust dat de achterin gelegen motor ieder moment kan doorduwen wanneer je niet met volledige concentratie een snel genomen bocht neemt. Wanneer je op zo’n moment van je gas af gaat, sta je achterstevoren. Of erger. Dat is ook een deel van de aantrekkingskracht van de RS. Het is een auto die je moet respecteren. Zolang je dat doet, beloont ‘ie je met een van de beste rijervaringen ooit.
Gijs van Lennep won in 1973 de Targa Florio in een 2.7 RSR.
038-044 CARRERA RS 1.indd 41
Hoewel de 3.0 RS was ontworpen als racer, was hij ook als straatversie te verkrijgen.
03/2010 RS Porsche Magazine | 41
25-05-2010 19:50:08
en achter werden exemplaren afkomstig uit de Carrera Cup gemonteerd. De carrosserie leek sterk op die van een standaard exemplaar, maar werd voorzien van extra laswerk voor meer sterkte en torsiestijfheid. Aan de achterzijde kwam een nieuwe lichtgewicht bumper. De motorkap was gemaakt van lichtgewicht aluminium in plaats van staal.
1991 964 Carrera 2 RS WAARDIGE OPVOLGER Halverwege de jaren negentig kwam de 911 een flink aantal kilo’s aan. Extra comfortvoorzieningen en geluidsisolatie zorgden voor een gewicht van 1.350 kilo en de Carrera 4 met zijn vierwielaandrijving was nog eens honderd kilo zwaarder. Geïnspireerd op de Carrera Cup racewagens van die tijd, besloot Porsche opnieuw tot het bouwen van een lichtgewicht 911. Als waardig opvolger van de RS uit 1973 werd de auto Carrera 2 RS genoemd en – net als bij zijn voorganger – was gewichtsreductie het toverwoord bij dit model. Vooral in het geval van de Sportversie, die ook wel Lightweight wordt genoemd. De auto viel zo’n 120 kilo af door het weglaten van luxe accessoires
als zonnedak, elektrische ramen, elektrische spiegels, achterstoelen, deurvakken en een groot deel van de geluidsisolatie. Ook werden de zijramen vervangen voor extra dunne exemplaren. Een simpele radio/cassetterecorder was een optie. De stoelen waren lichtgewicht Recaro’s en er zaten simpele, op de racerij geënte lussen in de deuren om ze te openen. Er werd ook gewicht bespaard door 17 inch magnesium Cupvelgen te monteren.
dus heel wat voeten in aarde, maar dit was slechts een deel van het verhaal. De motor kreeg een bescheiden tien pk extra vermogen, waardoor de RS 260 pk sterk was. Een simpele ingreep in het motormanagementsysteem volstond hiervoor. Het toevoegen van een lichtgewicht vliegwiel zorgde ervoor dat de motor sneller reageerde en de koppeling werd voorzien van hardere koppelingsplaten. Het vermogen werd overgebracht via een G50 handbak die was voorzien van kortere overbrengingen. Ook werden de synchromeshringen verstevigd, de schakelpook ingekort en werd er een sperdifferentieel gemonteerd. Porsche verlaagde de auto bovendien vier centimeter om de rijeigenschappen te verbeteren en maakte de vering en demping stugger. Ook verving de sportwagenfabrikant de stabilisatorstangen door grotere exemplaren. De remschijven voor werden vervangen door die van de Turbo
Vijftig kilo De RS was in de Sportuitvoering een compromisloze machine, die vooral werd gebruikt op circuits. Daarom fabriceerde Porsche ook een Touring-variant. Deze ging qua specificaties meer
Veel kenners zeggen dat de auto te extreem is voor de openbare weg richting de standaard Carrera 2, maar beschikte eveneens over het dunnere glas en de aluminium motorkap, evenals de motorupgrade en stuggere vering. Inclusief de afwezigheid van achterstoelen betekende dit een gewichtsbesparing van vijftig kilo. De Touring had weliswaar niet dat rauwe randje van de Sport, maar vertoonde toch een belangrijk ander rijgedrag dan dat van de standaard auto. Het is verbazingwekkend dat dit relatief geringe aantal wijzigingen zoveel effect heeft. Er wordt wel eens beweerd dat Porsche 2.051 exemplaren verkocht van de Carrera 2 RS. Slechts 76 daarvan zijn Tourings. Veel kenners zeggen dat de auto te extreem is voor de openbare weg en ze konden wel eens gelijk hebben als het gaat om dagelijks gebruik. Maar voor de weekenden en incidenteel circuitgebruik is de auto moeilijk te verslaan en nog een stuk beter betaalbaar dan de uitvoering uit 1973.
Afvalkuur De afvalkuur om de auto sneller en lichter te laten aanvoelen dan de standaard Carrera, had
Met dank aan:
42 | RS Porsche Magazine 03/2010
038-044 CARRERA RS 1.indd 42
25-05-2010 19:50:33
1993 964 Carrera 3.8 RS NOG ZELDZAMER
CARRERA Afkomstig van het Spaanse woord voor race, werd de naam door Porsche geadopteerd na het succes van het merk in de Carrera Panamericana die in de jaren vijftig dwars door Mexico liep. De naam werd voor het eerst gebruikt op een productiemodel in 1955; de 356A 1500 GS Carrera. De eerste 911 met deze toevoeging was de Carrera 2.7 RS in 1973. Aanvankelijk was de naam gereserveerd voor getunede varianten, maar toen in 1984 de 3.2 Carrera op de markt kwam, werd het de standaard toevoeging voor alle 911 modellen en dat is vandaag de dag nog steeds zo.
Na de Carrera RS kwam een nog betere – en zeldzamere Porsche op de markt. De 964 Carrera 3.8 RS van 1993 is ontwikkeld om Porsche in staat te stellen mee te doen aan het GT racekampioenschap met de race RSR 3.8. Deze racer moest immers afgeleid zijn van een straatvariant. Het model verscheen nadat Porsche de originele 3.6 RS van 1992 uit productie nam. De carrosserie was afkomstig van een Turbo 3.6 met uitgeklopte wielkasten voor en achter (zijn voorganger had een smalle carrosserie). Om het gewicht te compenseren van de grote wielkasten, monteerde Porsche unieke aluminium deuren, evenals lichtere ramen en een aluminium voorklep. Hierdoor daalde het gewicht tot 1.210 kilo en daarmee was de 3.8 RS een volle tien kilo lichter dan het voorgaande model. Achterspoiler Aan de achterzijde bevond zich een enorme verstelbare achterspoiler, die op zes verschillende standen gezet kon worden, afhankelijk van de mate van downforce die benodigd was. Daaronder bevindt zich een 3.746 cc metende krachtbron. Hij is gebaseerd op die van de 964 en de extra kracht ontleent hij aan een met 2 mm vergrote boring naar 102 mm, terwijl de slag hetzelfde bleef op 76.4 mm. Om het vermogen van 260 naar 300 pk te doen stijgen, waren nog meer veranderingen noodzakelijk. Lichtgewicht zuigers en zuigerstangen bijvoorbeeld en aparte
gaskleppen per cilinder. De inlaatkleppen werden vergroot van 49 naar 51,5 mm en de uitlaatkleppen groeiden van 42,5 naar 43,5 mm. Ook werden de inlaatpoorten gepolijst. Een extra oliekoeler voorin zorgde ervoor dat de temperatuur binnen de perken bleef. Verkorte ratio’s De versnellingsbak was afkomstig van de RS, dus met verkorte ratio’s en voorzien van een zwaarder sperdifferentieel. Ook de wielophanging werd extra stevig opgezet met een nog stuggere afstelling en instelbare, grotere stabilisatorstangen. De uit drie delen bestaande, 18 inch lichtmetalen wielen zijn speciaal ontwikkeld door Speedline in Italië (er staat ‘Speedline for Porsche’ in de velgrand). De remmen achter kwamen uit de RS en voor van de 3.6 Turbo. De rembekrachtiging en ABS bleven behouden, maar de stuurbekrachtiging verdween. Toen de auto in 1993 te koop werd aangeboden in Duitsland, kostte hij 225.000 DM, wat omgerekend ongeveer 100.000 euro betekende. Het blad Auto Motor und Sport claimde dat iedereen die een RS 3.8 kocht om mee op de openbare weg te rijden, teveel geld had en te weinig hersenen. Desondanks is het in de loop der jaren een van de meest gezochte en geliefde RS’en aller tijden geworden. Deels vanwege zijn zeldzaamheid, maar ook omdat het zo’n fantastische auto is, zowel om naar te kijken als om mee te rijden.
03/2010 RS Porsche Magazine | 43
038-044 CARRERA RS 1.indd 43
25-05-2010 19:50:36
1995 993 Carrera RS LAATSTE ECHTE In 1995 maakte Porsche de RS-fans opnieuw blij met de 993 Carrera RS, die volgens velen de laatste echte RS was. Dat kwam vooral doordat het een echt afzonderlijk model was en niet een gemodificeerde GT3, zoals bij latere modellen. Zoals altijd was ook hier gewichtsbesparing het magische woord. Elektrische ramen, stoelen en spiegels werden verwijderd, net als de koplampsproeiers, centrale vergrendeling, airbags, geluidsisolatie, extra speakers en zelfs de intervalstand van de ruitenwisser. Daarvoor in de plaats kwamen lichtgewicht Recaro racestoelen, een aluminium voorklep en dunnere zijramen en achterruit. Daarmee werd de auto zo’n honderd kilo lichter dan de gewone 993. Net als de 964 RS werd de carrosserie doorgelast voor meer stijfheid en sterkte en de wielkasten uitgeklopt om plaats te bieden aan de bredere wielen. De motor van de 993 RS was iets zeer speciaals. Net als bij de 964 RS 3.8 uit 1993 is de inhoud vergroot tot 3.746 cc door de slag te vergroten van 110 naar 102 mm. Samen met grotere kleppen, een VarioRam luchtinlaatsysteem (die later ook standaard werd geleverd in de Carrera motor) en een nieuwe ECU werd het vermogen vergroot tot 300 pk. Het koppel steeg naar 355 Nm. Het vermogen werd via een handgeschakelde zesbak met andere ratio’s overgebracht naar de achterwielen. Lager De vering paste Porsche aan het nieuwe vermogen aan, al ging dit wel ten koste van het comfort. De auto stond drie centimeter lager aan de voorzijde en zelfs vier centimeter achter. Veren en dempers werden stijver gemaakt en er werden instelbare stabilisatorstangen en een veerpootbrug voor
Zoals altijd was ook hier gewichtsbesparing het magische woord.
gemonteerd. Ondanks de aangepaste vering en dempers waren de rijeigenschappen beter te verteren dan die van zijn voorganger. Dat kwam vooral door de nieuwe multilink-achterwielophanging van de 993. De 993 Carrera RS was meteen herkenbaar aan de buitenzijde dankzij zijn in carrosseriekleur gespoten walvisstaart achterspoiler en een karakteristieke voorspoiler. De wielen waren 18 inch groot en bestonden uit drie delen. De banden waren
225/40 ZR 18 groot aan de voorzijde en 265/25 ZR18 aan de achterzijde. Porsche maakte ook nog een zeldzame Clubsport uitvoering (ook wel RSR genoemd in sommige markten) die nog extremer was qua aankleding. Of beter gezegd; in het gebrek daaraan. Daarvoor in de plaats kwam een raceharnas en een rolkooi. Hij kreeg een verder naar beneden doorgetrokken voorspoiler en een grotere achterspoiler en was uitsluitend bedoeld voor het circuit. De 993 RS blijft een zeldzame machine en is gezocht vanwege zijn motor, lichtgewicht carrosserie en – niet in de laatste plaats – zijn uiterlijk. RS DEEL 2
In het volgende nummer van RS Porsche Magazine gaan we verder met de watergekoelde modellen van de RS.
44 | RS Porsche Magazine 03/2010
038-044 CARRERA RS 1.indd 44
25-05-2010 19:50:41
007-015 NIEUWS.indd 10
22-01-2011 20:38:10
Kwalificaties als ‘ordinaire leasebak’, ‘familiekoetsje’ en ‘snelle kinderwagen’ waren nog de meest flatteuze…
28 | RS Porsche Magazine 06/2009
028-032 PANAMERA-b.indd 28
22-11-2009 21:39:51
Porsche Panamera 4S Er staat een Porsche-wapen op. Het contactslot zit aan de linker kant. En de snelheidsmeter wijst ver over de 300 kilometer per uur. Dus de Panamera is een echte Porsche. Toch...? tekst : rein de ruiter
• foto’s: ronald van den hurk
De spagaat van Porsche elicia van nog geen jaar oud zit achterin haar kinderstoeltje in de Porsche Panamera. Het is dat ze niet over de schouder van haar vader heen kan kijken, anders zou ze wellicht in krijsen zijn uitgebarsten. Want de teller wijst hoogst illegale snelheden aan; ze heeft het nauwelijks in de gaten. Langzaam zakt de kleine mevrouw weg in een verkwikkend slaapje. De Panamera 4S is een comfi-limo voor haar en een sportwagen voor pa. De Panamera is een controversiële auto. Want wie zit te wachten op een model waarvan het instapmodel al bijna anderhalve ton kost en die een topsnelheid heeft van meer dan 300 km/h? En dan de styling: hij heeft dan wel onmiskenbaar de familietrekken van een Porsche met zijn van de Cayman geleende raamomlijsting, maar heeft in vergelijking met concurrenten als de Aston Martin Rapide of Maserati Quattroporte de elegantie van de Chrysler Crossfire, ooit door Jeremy Clarkson als een ‘poepende hond’ gekenschetst. Dat alles is vrij vertaald de samenvatting van wat anti-Panameristen over de auto te mekkeren hadden. Kwalificaties als ‘ordinaire leasebak’, ‘familiekoetsje’ en ‘snelle kinderwagen’ waren nog de meest flatteuze… Dikke sjaak De Panamera als pispaal? Net als bij de 928, de Cayenne en zelfs bij de 911 in zijn jonge jaren is Porsche degene die het laatst lacht. Want de Panamera lijkt een groot succes. Al voor de introductie
028-032 PANAMERA-b.indd 29
06/2009 RS Porsche Magazine | 29
22-11-2009 21:40:00
De Panamera is met zijn vijf portieren serieus ruim.
De console met z’n paar honderdduizend knopjes is gebaseerd op die van de Carrera GT.
De sleutel heeft de vorm van de auto. De Panamera stuurt scherp, maar minder lichtvoetig als een 911.
waren er hier al tientallen exemplaren verkocht en loopt de auto bij de meeste dealers als de spreekwoordelijke tierelier. De wens van Porsche om jaarlijks 20.000 exemplaren van de band in Leipzich te laten rollen, lijkt te worden gehaald. Een rondje langs de Porsche Centra leert dat de Nederlandse kopers het instapmodel Panamera S (€ 138.450) nog even links laat liggen en ook niet gaat voor de 4S (€ 143.750) die Porsche zelf als volumemodel ziet maar voor de Turbo (€ 191.400). “Nee, bij mij is het vooral de dikke sjaak,” zegt Paul van Splunteren van Porsche Centrum Eindhoven. “Maar dat is een effect dat je bij elk model ziet. De eerste kopers willen altijd de dikste uitvoering, een effect dat later bijtrekt.” Mark Wegh van Porsche Centrum Gelderland en Niels Boersma van Porsche Centrum Leusden beamen zijn verhaal. De Porsche dealers leveren een opvallend groot aantal auto’s aan ‘nieuw merkrijders’, met name van BMW en Mercedes-Benz. Ondanks dat de looks van de Panamera vanaf de foto voor de introductie de grond in waren geschreven, is dat nou juist een van de argumenten om voor ‘de vierde dimensie’ te gaan. Want in het echt ziet hij er strak, snel en onverwacht stijlvol uit. Waarmee hij de kwalificatie van pispaal van zich afschudt als een in de was gezette auto hemelwater. Wie nu een rondje surft over het internet, krijgt een heel ander beeld. Volgens vele schrijvers van de diverse fora maakt hij van de Mercedes-Benz S-Klasse of CLS, BMW 7-serie en de Audi A8 tot modellen waar een kliko elegant bij afsteekt. Slechts een Maserati Quattroporte appelleert aan de snelle uitstraling van de Porsche. De kont van de Panamera blijft overigens nog steeds een punt van discussie.
30 | RS Porsche Magazine 06/2009
028-032 PANAMERA-b.indd 30
22-11-2009 21:40:28
De Panamera heeft een bochtvastheid die voor een vierdeurs koets ongeëvenaard is.
CEO-met-familie Maar de belangrijkste reden om een Panamera te kopen is het feit dat er nu een Porsche is waar je als CEO-met-familie of te fêteren relaties gerust voor kunt kiezen. De Panamera is zakelijk gezien ineens een optie. Hij mist de grootte en het foute imago van de Cayenne c.s. zodat je er zelfs bij de meest ‘groene’ bedrijven mee kunt komen voorrijden. En ook op het thuisfront kom je ermee weg. In tegenstelling tot de 911 (die je eigenlijk had willen hebben) kun je in deze auto ook nog eens je gezin vervoeren. Achter de vijfde deur heeft de Panamera 445 liter bagageruimte. En als het écht moet, biedt de Panamera met neergeklapte achterzittingen zelfs 1.250 liter volume. Riant ruimte voor de Billy-kast van een bekend Zweeds woonwarenhuis die je op zaterdagmiddag hebt gescoord. Goed. Hij is ruim genoeg voor je gezin. Hij doet het goed tussen de luxe limo’s van de mede-directieleden. We parkeerden hem naast een Audi A8 en moesten door de grootte van de Porsche twee keer kijken omdat we dachten dat het een A4 was. Maar geeft ’ie je ook het Porsche-gevoel? Of brengt de Panamera Porsche in een spagaat met z’n grootte en gewicht van bijna twee ton? Het eerste gevoel dat je in de Panamera krijgt, is dat je in een grote 911 onderweg bent. Dat komt ook omdat het interieur op veel punten grote gelijkenis vertoont met het icoon van Porsche. Het stuurwiel is voor een Porsche-leek identiek. En net als bij z’n tweedeurs broertje bevindt de grote toerenteller zich als meest aanwezige klok in het midden voor je neus. Ook het gevoel, de zitpositie en de eerste rijkilometers doen je aan een
XXL-911 denken. Dat gevoel verandert pas na een blik in de achteruitkijkspiegel. En daarna als je op hoge snelheid een bochtig parcours neemt. Hij stuurt scherp, niet zo lichtvoetig als een 911 maar scherp genoeg. Je moet natuurlijk wel realistisch zijn: je bent op pad met een grote, vierpersoons limo en moet de Panamera als zodanig ook beoordelen. Als je dat doet, kun je niet anders dan de vraag of dit een Porsche is met volmondig ja te beantwoorden. Het is een sportwagen met honderd procent Porsche genen. Porsche heeft de in principe tegenstrijdige eigenschappen ‘sportiviteit’ en ‘comfort’ op een zeer geslaagde manier gecombineerd. De Panamera heeft een bochtvastheid die voor een vierdeurs koets ongeëvenaard is. Zowel de stabiliteit als de wegvastheid zijn grandioos. De acceleratie is fenomenaal, net als de standaard remmen (tegen meerprijs is Porsche Ceramic Composite Brake PCCB leverbaar). De krachten die kunnen vrijkomen zijn zo gigantisch, dat – afhankelijk van het gebruik – de maaginhoud van een zakenlunch, getekende contracten of loszittende kinderen door de auto worden gekatapulteerd bij zowel de acceleratie als de deceleratie. Braaf Een groot verschil in vergelijking met de 911 is de sound die de Panamera afgeeft en die een Porsche juist een Porsche maken. Hier doet het sportwagenmerk wat water bij de wijn. Wanneer rustig wordt geaccelereerd, is de roffel van de V8 dermate braaf, dat het lijkt alsof je toevallig met een voorproductiemodel van een elektrische Panamera op pad bent gestuurd. Op de optielijst
028-032 PANAMERA-b.indd 31
06/2009 RS Porsche Magazine | 31
22-11-2009 21:40:40
Met dank aan: www.msracewear.nl
staat weliswaar een sportuitlaat vermeld die met een van de paar honderdduizend knopjes op het middenconsole tot leven is te brengen, maar heel ‘911’ wordt het nooit. Uiteraard heeft Porsche daar een verklaring voor die heel plausibel is: de Panamera doet waar hij voor gemaakt is. Hij biedt snel en sportief vervoer, maar wel met een grote dosis comfort waarbij je tijdens een gesprek niet boven het motorgeluid uit dient te hoeven krijsen. Boy-racers dienen zich voor bombarie en misbaar te vervoegen bij Hessing voor een Quattroporte. Peddels Het comfort wordt overigens tot nul gereduceerd als de auto in de Sport Plus-stand staat. De koets van de Panamera komt lager, de auto is harder geveerd en reageert directer op de gasvoet. Voor je het weet sleurt de 4S je richting de 300 km/h. Porsche claimt een top van 282 km/h, maar doet zichzelf daar mee tekort. De PDK schakelt ronduit heerlijk. Wie wil, kan net als bij de 911 met knoppen op het stuur schakelen. Maar net als bij de 911 werkt dat beroerd; het wachten is op peddels achter het stuur die wél voldoen. Bij de laatste versie van de 911 trompetterde Porsche trots dat de
ingenieurs erin zijn geslaagd om het verbruik wederom wat terug te dringen. Milieu en verbruik zijn ook bij Porsche inmiddels issues, dus bij de Panamera doet het merk er nog een schepje bovenop. De Porsche verbruikt met de 400 pk sterke 4S uitvoering niet meer dan 10,8 liter per 100 kilometer; de even sterke Maserati Quattroporte jaagt er op deze afstand 15,7 liter Euro 98 doorheen. Dat komt onder meer door de start/stop techniek die dit model standaard heeft. Dat scheelt in de stad zo’n tien procent verbruik, maar die besparing blaas je er op de snelweg wel weer uit. En wie op directieniveau het goede voorbeeld wil geven: waar de Mercedes-Benz CLS 63 AMG net als de Maserati Quattroporte GT S een gemiddelde CO2 uitstoot heeft van 345 gram, behaalt de ‘groene’ Panamera 4S een meer dan keurige waarde van slechts 260 gram. Binnen zijn segment scoort de BMW 750Li met 266 gram een tweede plek. Porsche omzeilt de spagaat met verve. De vierde dimensie biedt comfort, rijeigenschappen, kwaliteit en karakter. Het is geen limo die sportief is gemaakt, maar een sportwagen die geschikt is gemaakt voor vier personen inclusief bagage. En derhalve een sportwagen zoals je die van Porsche verwacht. RS
Alternatieven
Mercedes Benz CLS 63 AMG € 162.051
Maserati Quattroporte Sport GT S € 197.430
Aston Martin Rapide ca. € 250.000
+ 6,3 liter motor + Het is een Mercedes-Benz – Minder sportief weggedrag – Het is een Mercedes-Benz
+ Motorsound + Design – Afwerking rammelt letterlijk – Hoog verbruik 15,7 liter/100 km
+ Mega uitstraling + V12 – Minder ruim dan Panamera – Hoge prijs
32 | RS Porsche Magazine 06/2009
028-032 PANAMERA-b.indd 32
22-11-2009 21:41:07
007-015 NIEUWS.indd 10
22-01-2011 20:38:10
074-075 SCHOKEFFECT (B).indd 74
24-09-2009 20:08:51
elukkig maakt creative director Patrick van der Heijden van AGH & Friends het aan het begin van het gesprek al duidelijk: ook zijn maag draait om bij het idee dat een Porsche in de shredder verdwijnt. Maar dat wil voor de reclamemaker nog niet zeggen dat je het schokkende beeld niet gebruikt om een boodschap over te brengen. Dus dat deed zijn bureau in opdracht van Pon Porsche Import om het nieuwe dealeronderhoud- en serviceprogramma Porsche Classic onder de aandacht te brengen. Van der Heijden en zijn bureau zijn gepokt en gemazeld als het om Porsche gaat. Al twintig
Om de campagne meer zeggingskracht te geven, moest er een afbeelding komen van een geshredderde 911. “We hebben de hele wereld afgebeld voor een in elkaar gedrukte Porsche, maar die was niet te vinden. In Duitsland hebben we uiteindelijk een in elkaar geperst wrak gevonden. Daar is een fotoserie van gemaakt en in een van de beelden zijn vervolgens in het kleinste detail originele 911-onderdelen verwerkt als een achterlicht, een stuk bumper en een Fuchs-velg. Het resultaat is angstaanjagend mooi geworden.” Het beeld heeft er wel toe geleid dat meer eigenaren van klassieke Porsches de weg naar de dealer hebben gevonden. De campagne heeft niet tot effect gehad dat rijders hun Porsche hebben laten slopen, aangestoken door de weinig aanlokkelijke slooppremie van 750 of 1000 euro. Volgens het Bureau voor Voertuigdocumentatie en Informatie VWE heeft nog niet een Porsche-rijder van de sloopregeling gebruik gemaakt. Daar zijn wij dan weer niet echt door geschokt. RS
is het dit beeld wel.”
Porsche-liefhebber raakt,
“Als er iets is dat een
jaar is AGH in Den Bosch de reclamemaker van Pon Porsche Import. In opdracht van de importeur maakte het bedrijf onderscheidende reclame-uitingen. Zoals ‘Je rijbewijs kwijt in 11,3 sec.’ bij de campagne voor de 997 GT3 of de teasende tekst ‘Ook verkrijgbaar in Ferrari-rood’. Rond kerst maakte Van der Heijden met zijn Friends een kerstkaart waarop een 996 Turbo is afgebeeld met een kerstboom op het dak met de tekst ‘Iets leuks voor onder de boom’. “Je moet altijd iets zoeken dat een lezer triggert en wat een schokeffect heeft” zegt de creative director, zelf 997-rijder. “In het geval van de campagne rond Porsche Classic is dat het beeld van een gesloopte Porsche. Want als er iets is dat een Porsche-liefhebber raakt, is het dat beeld wel.”
Een Porsche sloop je niet. Hooguit bij een gevalletje total loss. Toch gebruikt Pon het beeld van een in elkaar geperste 911 om aandacht te vragen voor het service-programma Porsche Classic. De advertentiecampagne haakt in op de sloopregeling en komt uit de koker van reclamebureau AGH & Friends.
tekst : rein de ruiter
Schokeffect
Advertentiecampagne Porsche Classic
074-075 SCHOKEFFECT (B).indd 75
24-09-2009 20:08:58