خی مه‌یوئیس: راهێنهری سه‌رکه‌وتوو ده‌بێت رهخنهگرانه هه‌ڵسوکه‌وت بکات
6
سه‌رنووسه‌ر :شوان ئاده‌م ئه‌یڤه‌س
7
32
www.Nnmnm.com
چاوان خه‌مدۆست: خه‌می من بۆ شیعر‌ه نه‌ک بۆ ژیانی تایبه‌تیم
7
17
رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه
یه‌کشه‌ممه
2010/7/11
نرخ750 :دینار
7 بو خه‌لک له خه‌لکه‌و ه
د .محه‌مه‌د شیخانی: ئه‌وانه‌ی تووشی خوێنبه‌ربوون ده‌بن گیان له‌ده‌ست ده‌ده‌ن 14
وه‌زاره‌ت ی ئه‌وقاف‌و رێكخراوه‌كان ی ژنان دژ به‌فتو‌ایه‌کی زانایانی ئیسالم ده‌وه‌ستنه‌وه
ی مێین ه ده‌دات» ی زانایان شه‌رعییه‌ت به‌خه‌ته‌نه‌كردن «یه‌كێت
2
کوڕان ب ه عه‌یبه‌ی ده‌زانن به‌شداری ئاهه‌نگی شووکردنی خوشکه‌کانیان بکه‌ن 4 ...
ی ئاماده‌یی ی نوێی ئینگلیزیی دوانز ه مه‌نهه‌ج ته‌نها له‌دهۆك‌و هه‌ولێر ده‌خوێنرێت
بۆس������اڵ ی خوێندن������ ی داهات������وو پرۆگرامه‌كان ی پۆل ی دوانزه ی زانس������ت ی جگه له‌فیزیا به‌ت������ه‌واو ی ده‌گۆڕێت‌و ته‌نه������ا زمان ی ئینگلیز ی ش������ار ی سلێمان ی بۆساڵ ی ئایند‌ه ناخوێندرێت. ئ������اراس نه‌جمه‌دی������ن به‌ڕێوه‌به‌ر ی پرۆگرام������ه‌كان له‌وه‌زاره‌ت������ ی پ������هروهرده له‌لێدوانێكیدا بۆ نم نم ئهوه ی ئاش������كراكرد كه بۆساڵ ی ئایند‌ه وانه‌كان ی زینده‌وه‌رزانی‌‌و كیمیا‌و بیركاری‌‌و زمان ی ئینگلیز ی گۆڕاوه‌‌و له‌س������اڵ ی خوێندن ی 2010بۆ 2011ده‌خوێنرێت« ،پرۆگرام ی فیزیا ته‌نها مس������اڵ له‌قۆناغ ی یانز‌ه پێڕه‌و ده‌كرێت‌و ناگات‌ه قۆناغ ی دوانزه». س������ه‌باره‌ت به‌پرۆگرام ی ئینگلیز ی به‌ڕێوه‌به‌ر ی پرۆگرامه‌كان ڕایگه‌یاند
له‌به‌رئ������هوه ی له‌دوا ی یه‌كگرتن ی ئیداره‌كانه‌و‌ه هه‌ولێرو دهۆك س������اڵێك له‌پێش������تر بوون له‌جێبه‌جێكردن ی ئهو پرۆگرام������ه‌دا « 12 sunriseكه مه‌نهه‌ج ی پۆل ی دوانزه‌ی‌ه له‌پۆل ی یانزه‌و دوانزه بۆساڵ ی ئایند‌ه له‌هه‌ولێرو دهۆك ده‌خوێنرێت‌و ئه‌زموون ی له‌سه‌ر ئه‌نجام ده‌درێت ،به‌اڵم سلێمان ی هه‌ر پرۆگام‌ه كۆنه‌ك‌ه ده‌خوێنن‌و ئه‌زموون ی له‌سه‌ر ئه‌نجام ده‌درێت». س������ه‌باره‌ت به‌مامه‌ڵه‌كردن لهگهڵ ئهو خوێندكاران‌ه ی دووساڵ له‌پۆلێكدا ده‌مێننه‌وه‌و پرۆگرام ی نو ێ ده‌خوێنن ،ئیس������ماعیل به‌رزنج ی به‌رپرس������ ی ڕاگه‌یاندن ی وه‌زاره‌ت ی پهروهرده ئاماژ‌ه ی به‌و‌ه دا له‌كۆبونه‌و‌ه ی ئه‌نجوومه‌ن ی وه‌زاره‌ت������ ی پهروهرده دوو ڕا هه‌بوو یه‌كێكیان پێ ی باش پۆل ی نو ێ بۆئه‌و خوێندكاران������ه بكهنهوه كه ده‌مێنن������هوهو پرۆگرام‌ه كۆنه‌ك‌ه بخوێنن ،ڕا ی دووه‌میان جه‌خت ی لهوه ده‌كرده‌و‌ه كه پێویسته خوێندكاران له‌سه‌ر پرۆگرام‌ه نوێیهكه ڕابهێنرێن. ناوبراو باس ی له‌وه‌كرد كه چاوه‌ڕێ ی ئه‌نجام ی خول ی دووه‌م ده‌كه‌ن تا ئهو كات بڕیار بده‌ن« ،هه‌وڵیش ده‌ده‌ین له‌به‌رژه‌وه‌ند ی خوێندكاراندا بێت».
هه‌ڵپه‌ڕکێ ل ه قه‌ڵه‌وی رزگارتان ده‌کات 12 ...
دایکی د.به‌رهه‌م ساڵح: یادکردووه کوڕه‌که‌م ده‌روێشه‌و منی له ی كوردستانه، ی هه‌رێم ی حكومه‌ت ی سه‌رۆك رووناک ره‌ئوف كه له‌ئێستادا یه‌كێك له‌كوڕه‌كان جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه نه حكوم‌هت‌و نه پارت‌ه سیاس������ییه‌كان رێگه‌خۆش������كه‌ر نین له‌به‌رده‌م ی بڕیار ،چونكه «ده‌س������ه‌اڵته‌كانیش له‌ناو حیزب‌و ی كچان‌و ژنان بۆنێوه‌نده‌كان هاتنه‌پێش������هوه ی ی ئه‌واندا بێت» ،هاوكات كوشتن ی پیاوس������االریه‌‌و پێیان عهیبه ژن له‌مسته‌وا حكومه‌تدا هه‌موو ی ناوده‌بات. خانمان له‌سه‌ر شه‌ره‌ف به‌بێ شه‌ره‌ف ی یه‌كه‌م ی رێوانهو له‌میان ی راگه‌یاندن‌و رووناكبیر ناوبراو ،له‌ئێستادا به‌رپرسی سه‌نته‌ر ی ی تایبه‌تی‌‌و چه‌ند پرس������ێك ی ژیان دیمانه‌ی������دا بۆ نم نم ،باس له‌هه‌ندێ قۆناغ ی په‌یوه‌س������ت به‌كچان‌و ژنان ده‌كات ،هاوكات ئاماژ‌ه به‌وه‌ش ده‌دات كه دیك‌ه ی ده‌كات، ی ده‌روێشان‌ه كارده‌كات‌و زۆرجار به‌ده‌روێش به‌رهه‌م بانگ كوڕه‌ك‌ه ی ناڵێم په‌یوه‌ندیم زۆر له‌گه‌ڵیا نییه ،چونكه ئهو ده‌روێش‌ه «به‌ناش������كور ی له‌یادكردووه ،زۆرجاریش بۆ گاڵت‌ه ئه‌گه‌ر كه‌سێك بێت نابینم‌و من ی ی بپرسێت ،ده‌ڵێم وه‌اڵ ئێو‌ه ئه‌گه‌ر بینیتان بڵێن دایكت سه‌الم هه‌واڵ لێده‌كردی». ی شه‌ره‌فپارێزیه‌و‌ه ی ژنان به‌ناو به بڕوای رووناک خان كوشتن ی ی بێشه‌ره‌فییه‌وه ،نه‌ك شه‌ره‌فپارێزی« ،كوشتن ده‌كه‌وێت‌ه قاڵب ی پیاوه‌كه‌ش بۆناكوژن مرۆڤێك بۆ هه‌ر بۆ كچ‌و ژنه‌ك‌ه بێت ،ئ‌ه ی ئیتر به‌شه‌ره‌ف ی ئهو كه كوشت ئه‌گه‌ر له‌س������ه‌ر شه‌ره‌فه .یه‌عن ی ی ئه‌وه‌ی‌ه خیان������ه‌ت له‌واڵته‌كه‌ت بكه‌یت دز ده‌بێت ،بێش������ه‌ره‌ف بكه‌یت».
3
نێرگز عه‌زیز:
یه‌که‌می فیستیڤاڵی الوانی جیهان بووین
له‌كۆی سیانزه گروپی كۆراڵ ،تیپ ی كچان ی كۆڕاڵ ی ته‌وار له‌فێس������تیڤاڵ ی جیهان ی گه‌نجان ی ڤیه‌ننا موزیك له‌واڵتی نه‌مسا ،پله‌ی یه‌كه‌م به‌ده‌ست ده‌هێنن. نێرگز عه‌زیز لیده‌ر ی س������ۆپرانۆ ی گروپه‌ك‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه رۆژان ی 3ـ 7/7بهش������دار ی فیستڤاڵه‌كه‌یان كردووهو پێنج به‌رهه‌م ی تاقیكردنه‌وه‌یان پێش������كه‌ش ك������ردووه 13« ،به‌رهه‌م������ ی كۆنس������ێرتمان نمایشكرد ،كه حه‌وت به‌رهه‌م ی كورد ی بوون‌و ئه‌وانی تری بیانی بوون».
17
ژماره 32:
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
3
ی له‌یادكردووه" "كوڕه‌كه‌م وه‌ك ده‌روێش كارده‌كات‌و من
سه‌رۆك ی حكومه‌ت ی هه‌رێم ی كوردستان له‌الیه‌ن رووناك خان ی دایكییه‌و‌ه هه‌ڕه‌ش ه ی لێده‌كرێت خاتوونێك كه له‌ئێستادا ی یه‌كێك له‌كوڕه‌كان ی ی حكومه‌ت سه‌رۆك هه‌رێمی كوردستانه، جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه نه‌حكومه‌ت‌و نه پارت ه سیاسییه‌كان رێگه‌خۆشكه‌ر نین له‌به‌رده‌م هاتنه‌پێشه‌و‌هی كچان‌و ی بڕیار، ژنان بۆنێوه‌نده‌كان چونكه "ده‌سه‌اڵته‌كانیش له‌ناو حیزب‌و حكومه‌تدا هه‌مووی پیاوساالریهو پێیان عه‌یب ه ژن له‌مسته‌وای ئه‌واندا بێت"، ی خانمان هاوكات كوشتن له‌سه‌ر شه‌ره‌ف به‌بێ شه‌ره‌فی ناوده‌بات. سازدانی :هۆگر كه‌مال رووناك ره‌ئوف ،ساڵ ی 1942له‌دایكبوو‌ه‌و جگه‌ل‌ه د.به‌رهه‌م ساڵح سێ منداڵ ی دیك‌ه ی ههیهو له‌ئێس������تادا به‌رپرس������ی سه‌نته‌ر ی راگه‌یان������دن‌و رووناكبی������ر ی رێوانهو له‌میان ی یه‌كه‌م دیمانه‌یدا بۆ نم نم ،باس له‌هه‌ندێ قۆناغ ی ژیان ی تایبه‌ت یو چه‌ند پرسێك ی دیك‌ه ی په‌یوه‌ست به‌كچان‌و ژنان ده‌كات ،هاوكات ئام������اژ‌ه به‌وه‌ش ده‌دات كه كوڕه‌ك‌ه ی ده‌روێش������ان‌ه كارده‌كات‌و زۆرجار به‌ده‌روێش به‌رهه‌م بانگ ی ده‌كات، "به‌ناشكور ی ناڵێم په‌یوه‌ندیم زۆر له‌گه‌ڵیا نییه ،چونكه ئهو ده‌روێش‌ه نابینم‌و من ی له‌یادكردووه ،زۆرجاریش بۆ گاڵت‌ه ئه‌گه‌ر كه‌سێك بێت هه‌واڵ ی بپرسێت ،ده‌ڵێم وه‌اڵ ئێو‌ه ئه‌گه‌ر بینیتان بڵێن دایكت سه‌الم ی لێده‌كردی". هۆگر :سه‌ره‌تا بۆچ ی زۆر دره‌نگ وه‌اڵم ی مۆبایله‌كه‌ت ده‌ده‌یته‌و‌ه یان هه‌ر وه‌اڵم ناده‌یته‌وه؟ روون������اك :وه‌اڵ زۆرجار لێم ونده‌بێت، به‌پێكه‌نین������هوه رۆژێكی������ان ده‌مێك بوو مۆبایله‌كه‌مم ونكردبوو ،چوم برنج له‌ناو سه‌تڵه‌ك‌ه ده‌ركه‌م ،له‌پڕ غڕ‌ه غڕێك هات وامزان ی مشك‌ه خه‌ریكبوو ببورێمه‌وه ،به‌اڵم دوای ی زانیم هه‌ز‌ه ی مۆبایله‌كه‌مه ،تومه‌ز لێم كه‌وتبو‌ه ناو برنجه‌ك������هو به‌وهۆیه‌و‌ه دۆزیمه‌وه. هۆگر :ژیان ی منداڵ یو هه‌رزه‌كاریت چۆن بوو؟ رووناك :خۆم به‌ته‌بیعه‌ت منداڵێك ی بزێو بووم ،به‌اڵم زۆر هاوڕێ ی باوكم بووم ،وه‌ك باوك‌و كچێك������ ی ته‌قلید ی نا ،به‌ڵكو بۆ هه‌موو شوێنێك ی ده‌یبردم‌و جیاوازییه‌كم هه‌بوو له‌گ������ه‌ڵ خوش������ك‌و براكانمدا، كه له‌دایك ی خۆم س������ ێ خوشك‌و س ێ برابوین‌و له‌ژنه‌ك‌ه ی تر ی باوكیشم س ێ خوشكم هه‌بوو. ئهو كات ئه‌ندام ی یه‌كێت������ ی قوتابیان ی كوردس������تان ب������ووم‌و زۆر كارم به‌ڕێنماییه‌كان ی دایك������مو باوكم ده‌كرد، چونكه هه‌میش������ه ده‌یانوت شه‌ڕ مه‌كه‌ن عهیبهو هاوڕێكانتان خۆشبوێ. هۆگر :له‌ته‌مه‌ن ی هه‌رزه‌كار یو گه‌نجیه‌تیدا نێوانت لهگهڵ دڵدار ی چۆن بوو ،هیچ په‌یوه‌ندییه‌كت لهگهڵ كوڕاندا هه‌بوو؟ رووناك :له‌ڕاستیدا نه‌گه‌یشتم‌ه ئهوكاته، ماڵه‌وه‌م������ان له‌ته‌مه‌ن ی 17س������اڵیدا دایانم به‌شوو ،هه‌روه‌ها ئهو ئازادیی‌ه ی ئێستا ههیه ئه‌وكات نه‌بوو ،هه‌موو چونه‌ده‌ره‌وه‌یه‌كمان دیاربوو. هۆگر :لهگهڵ ئهوه ی له‌و ته‌مه‌نه‌دا به‌شویان دای ،ئایا شوكردنه‌كه‌ت به‌ویست ی خۆت بوو ،تا چه‌ند خۆشحا‌ڵ بوو ی به‌و شوكردنه‌ت؟ رووناك :باوه‌ڕت بێت هیچ هه‌س������تێكم نه‌بوو ،شوكردنه‌كه‌شم شویه‌ك ی ته‌قلید ی بوو ،له‌مه‌كته‌ب بووم دایكم‌و هێور ژنه‌كه‌م
رووناك ره‌ئوف دایکی د .به‌رهه‌م ساڵح ،سه‌رۆکی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان هاتن به‌شوێنما‌و بردیانم‌ه ماڵه‌و‌ه‌و وتیان ئهوه تۆ شووتكردو‌ه ئیتر نابێت بخوێنی، ههربۆیه تا پۆل ی یه‌كم خوێند. هۆگر :لهگهڵ كاك حاكم ئه‌حمه‌د ی هاوسه‌رتدا ژیانتان چۆن بوو ،به‌تایبه‌ت دوا ی ئهوه ی به‌ناچار ی تێكه‌ڵ ی ئهو ژیان‌ه بوویت؟ رووناك :وه‌ك هه‌موو هاوسه‌رێتیه‌ك ی تر رۆتین بوو ،وه‌ك ده‌وترا ئهمه ژنت‌ه‌و ئه‌وه‌ش مێردت‌ه‌و ته‌واو ،به‌اڵم له‌چاو زۆر كه‌س ی ئهو س������ه‌رده‌مه‌دا په‌یوه‌ندیمان باشبوو، ئێستاش چوار منداڵم ههیه به‌ناوه‌كانی: به‌رهه‌م ،به‌ڵێن ،به‌تین ،نه‌خشین. هۆگر :وه‌ك ئهوه ی باوكت هه‌میش‌ه جیاواز ی تۆ ی لهگهڵ خوشك‌و براكانت كردووه ،تۆ تاچه‌ند جیاوازیت له‌نێوان منداڵه‌كانت كردوه؟ رووناك :مه‌سه‌ل‌ه ی باوكم خۆشه‌ویست ی نه‌بوو ،به‌ڵكو باوكم كوڕ ی نه‌بو‌ه‌و له‌پێشه‌و‌ه هه‌ر كچ������ ی بووه ،بۆیه ب������ه‌رده‌وام وه‌ك كوڕێ������ك مامه‌ڵ‌ه ی لهگهڵ كردووم ،به‌اڵم من هه‌گیز جیاوازیم له‌نێوان منداڵه‌كانم نهكردووه ،به‌ڵكو ژیان ی خۆشم بۆ ته‌رخان كردون تا گه‌یش������تونه‌ت‌ه ئهو ئاس������ته ی ئێستایان. هۆگر :یه‌كێك له‌منداڵه‌كانت د.به‌رهه‌م ساڵح‌ه كه ئێستا سه‌رۆك ی حكومه‌ت ی هه‌رێم ی كوردستانه ،ده‌وترێ له‌منداڵییدا زۆر بزێو بووه ،تاچه‌ند ئهوه راسته؟ رووناك :به‌رهه‌م به‌ساق‌ه ی بم منداڵێك ی زۆر زیر‌هك‌و بزێو بوو ،له‌مه‌كته‌بدا هه‌موو س������اڵێك به‌یه‌كه‌م ده‌رده‌چوو ،كه چوو‌ه دواناوه‌ندیش هه‌موو ساڵێك له‌وانه‌كاندا مه‌عف������وو ده‌بوو .دوا ی ئ������هوه ی قۆناغ ی شه‌شه‌م ی ئاماده‌ی ی ته‌واوكرد له‌سه‌ر كار ی رێكخستن گیرا ،دواتر به‌واسته‌یه‌ك ی زۆر به‌ربوو ،ئنجا به‌ناو ی گه‌ش������توگوزاره‌و‌ه پاسپۆرتێكمان بۆده‌ركرد‌و ناردمان‌ه واڵت ی ئینگلت������ه‌را ،كه چوو‌ه ئه‌وێش ده‌س������ت ی به‌خوێندن كردهوه. هۆگر :زۆرجار لێر‌ه‌و له‌و ێ باس لهوه ده‌كه‌ن ئهو كات‌ه ی د.به‌رهه‌م لهگهڵ هاوڕێكان ی زیندان ی بووه ،ئهو به‌ناو ی به‌عسییبوونه‌و‌ه ئازاد كراوه ،ئهمه تاچه‌ند راسته؟ رووناك :ئێمه له‌ژیانماندا به‌په‌رداغێك ئاوم������ان نه‌خواردۆت������هوه كه ه ی به‌عس بووبێت ،من منداڵه‌كه‌مم به‌شیر ی مه‌ردان‌ه به‌خێوك������ردوه ،ئهو كه‌س������ان‌ه ده‌توانن له‌هاوڕێكان ی ببپرسن كه چه‌ند ئازایه‌ت ی نواندو‌ه‌و هیچ نهێنیه‌ك ی نه‌دركاندو‌ه‌و چه‌ن������د ئه‌ش������كه‌نج‌ه دراوه ،ئهوه ی واش ده‌ڵێت سه‌ر یا ی له‌به‌رد ناشڵێم سه‌ر بدات له‌ش������اخه‌كان ی كوردستان ،بۆئه‌و‌ه ی ئهو
ده‌م‌ه ی ئهو قسه‌ی‌ه ی پێكردو‌ه شاخه‌كان پیس نه‌كات. ئا ی كه ئازارمان بینیوه ،ماڵ تااڵنكردن‌و گرتن ی هاوسه‌ره‌ك‌هم‌و گرتن ی كوڕه‌كانم دیی������وه ،مه‌كته‌به‌یه‌ك������ ی زۆر گه‌وره‌مان هه‌بوو پڕبوو له‌كتێب‌و له‌ساڵ ی 1963دا تااڵنیانكرد حاك������م وت ی خۆزگ‌ه هه‌موو ماڵه‌كه‌مانیان ببردایه ،به‌اڵم كتێبه‌كانمیان نه‌بردایه ،ئێمه ده‌ربه‌ده‌ر ی زۆرمان دیوه، ئه‌حم‌ه ی هاوسه‌رم حاكم ی سنف ی یه‌ك بوو ،نه‌ق ڵ ده‌كرا بۆ قه‌زا ،له‌كاتێكدا ئهو ده‌بوای‌ه له‌مه‌ركه‌ز ی ش������اردابوایه ،به‌اڵم به‌هۆ ی ئهوه ی به‌عس لێمان ناڕاز ی بوو هه‌میش‌ه گێچه‌ڵیان پێده‌كردین ،چه‌ند ساڵ له‌سه‌ماو‌ه ده‌ربه‌ده‌ربوین. هۆگر :ئ‌ه ی خۆت له‌ژیانتدا پێشمه‌رگایه‌تیت كردووه؟ رووناك :من پێشمه‌رگایه‌تیم نهكردووه، به‌اڵم له‌ساڵ ی 1974دا ئه‌مرمان بۆده‌رچوو كه ئێمه بگرن ،ب������ه‌اڵم خه‌به‌ریان داینێ به‌دزییه‌و‌ه وتی������ان ئه‌مر هاتو‌ه بتانگرن، منیش نه‌مده‌زان ی چیبكه‌م ،كه ئه‌وكات حاكم ببوو به‌پێش������مه‌رگ‌ه‌و له‌شاخ بوو، ئێمه‌ش هه‌س������تاین به‌شه‌و رۆشتین هه‌تا گه‌یشتین‌ه گوند ی به‌ڵخ‌ه له‌ته‌وێڵه ،له‌و ێ ماینهوه هه‌تا حاكم هات بهش������وێنماندا‌و بردینین بۆنه‌غه‌د‌ه‌و له‌و ێ ماینهوه. هۆگر :دوا ی ئهوه ی د.به‌رهه‌م له‌واڵت ی غه‌ریب ی گه‌ڕایه‌و‌ه‌و له‌ئیدار‌ه ی سلێمان ی بووه سه‌رۆك ی حكومه‌ت ،تاچه‌ند تۆ ی خۆشحاڵكرد‌و تاچه‌ند شانازیت به‌و پۆسته‌یه‌و‌ه ده‌كرد؟ رووناك :ش������انازیم پێوه‌كردو‌ه زۆریش، چونكه هه‌ر له‌وه‌رگرتن ی پۆس������ته‌كه‌یه‌و‌ه سه‌ركه‌وتوو بوو ،هه‌میش������ه هاوواڵتیان باس������یان ده‌كرد ،ده‌یان������وت لێهاتو‌ه‌و س������ه‌ركه‌وتووه ،خۆش������م ده‌مبین ی وه‌ك ده‌روێش ئیش������ ی ده‌كرد ،بۆیه زۆرجار پێمده‌وت ده‌روێش به‌رهه‌م ،چونكه هیچ گوێ ی به‌ئیسراحه‌ت ی خۆ ی نه‌ده‌دا. هۆگر :د.به‌رهه‌م له‌به‌غداد سه‌ركه‌وتووتر بوو یان له‌هه‌رێم ،تا چه‌ند پێت خۆشبوو گه‌ڕایه‌و‌ه كوردستان؟ رووناك :ئهوه ی ئه‌مبیس������ته‌و‌ه ده‌یانوت له‌به‌غداد شه‌ڕ له‌سه‌ر ماف ی كورد ده‌كات، كه‌وات‌ه س������ه‌ركه‌وتوو بووه ،به‌اڵم له‌هه‌ر شوێنێك بێت من به‌المه‌و‌ه گرنگ نییه، گرنگ ئه‌وه‌ی‌ه ئهو خزمه‌ت به‌كورد بكات، به‌اڵم به‌رده‌وام پێمخۆش‌ه له‌كوردستان بێت وه‌ك له‌به‌غداد ،چونكه كه له‌و ێ بوو زۆر دڵم ال ی بوو له‌به‌ر ئهو ته‌قینه‌وانه. هۆگر :هۆكار ی ئهوه چییه كه جگه له د.به‌رهه‌م منداڵه‌كان ی ترت پۆست ی حیزب یو حكومیان نییهو زۆر تێكه‌ڵ ی
سیاسه‌ت نابن؟ رووناك :راس������ته زۆر تێكه‌ڵ ی سیاسه‌ت نین‌و پۆس������تیان نییه ،به‌اڵم خوێنیشیان سهوزه ،به‌اڵم ئه‌وه‌تا من كوڕێكم به‌گۆشت‌و خوێنه‌و‌ه ته‌سلیم ی یه‌كێت ی كردووه ،ئیتر با ئهوانه ی تریشم خه‌ریك ی ئیش‌و كار ی خۆیان بن. هۆگر :ئێستا تا چه‌ند په‌یوه‌ندیت لهگهڵ د.به‌رهه‌م ههیهو ئاگادار ی كاره‌كانیت؟ رووناك :وه‌اڵ به‌ناشكور ی ناڵێم په‌یوه‌ندیم زۆر له‌گه‌ڵیا نییه ،چونكه ئهو ده‌روێش������ه نابینم ئه‌وه‌ند‌ه مه‌ژغوڵ‌ه‌و ده‌روێشان‌ه ئیش ده‌كات‌و من ی له‌یاد كردووه ،زۆرجاریش بۆ گاڵت‌ه ئه‌گه‌ر كه‌س������ێك بێت هه‌واڵ ی بپرسێت ،ده‌ڵێم وه‌اڵ ئێو‌ه ئه‌گه‌ر بینیتان بڵێن دایكت س������ه‌الم ی لێده‌كردی ،زۆر له‌كاره‌كانیش ی رازیم ،به‌اڵم زۆر هیالكه. هۆگر :ده‌وترێ وێنه‌یه‌ك ی خه‌ته‌نه‌كردن ی سه‌روه‌خت ی منداڵ ی د.به‌رهه‌م ال ی تۆی‌ه‌و هه‌رجارێك كه به‌گوێت ناكات به‌باڵوكردنه‌و‌ه ی ئهو وێنه‌ی‌ه هه‌ڕه‌ش‌ه ی لێده‌كه‌یت‌و ده‌یترسێنی ،ئهوه تاچه‌ند راسته؟ روون������اك( :پێكه‌نی������ن) ،به‌س������اق‌ه ی بم جارێكی������ان چاوپێكه‌وتن������ ی له‌گ������ه‌ڵ كوردستان ی نوێ كردبوو له‌وێ گله‌یی لێ كردبووم ،منیش وتم ئه‌مجار‌ه گله‌ییم لێ بكه‌یت ئهو وێنه‌یه‌ت باڵوده‌كه‌مه‌وه. هۆگر :یه‌كێت ی بوون بۆخۆت‌و بنه‌ماڵه‌كه‌ت چ ی ده‌گه‌یه‌نێت؟ روون������اك :له‌وكاته‌و‌ه ی باڵ������ ی مه‌كته‌ب ی سیاس������ ی جیابوونه‌وه ،ئێمه یه‌كێتیمان هه‌ڵب������ژارد ،ورد‌ه ورد‌ه س������ه‌یرم كرد هه‌رچ ی كه‌س������وكارمان‌ه بووه به‌یه‌كێتی، بۆیه هه‌موو جار ێ ئه‌موت چۆله‌ك‌ه ی سه‌ر گوێسه‌بان‌ه ی ماڵه‌كه‌شمان بووه به‌یه‌كێت یو شانازیش������ ی پێوه‌ده‌كه‌م ،په‌شیمانیش نیم له‌یه‌كێت ی بوونم ،یه‌كێت ی وه‌كو حیزب‌و وه‌كو رێكخراو ،دیموكراتیه‌تێك ی زۆر ی تێدای‌ه‌وپێشم وانی‌ه یه‌كێت ی له‌قه‌یراندا بێت. هۆگر :تۆ وه‌ك ژنێك ی كورد بۆچ یو له‌كه‌یه‌و‌ه بیرت له‌وه‌كرده‌و‌ه كار له‌سه‌ر مافه‌كان ی ژنان بكه‌یت؟ رووناك :له‌به‌رئ������هوه ی ژن‌ه حاكم بووم به‌به‌رده‌وام������ ی گرفت������ ی ژن������ان ده‌هات‌ه ماڵمان������هوه ،ئه‌وان������ه زۆر كاریگه‌ریان تێده‌ك������ردم ،منیش به‌پێ������ ی توانا له‌و كاته‌ش������دا هاوكاریم ده‌ك������ردن ،وه‌كو رێكخراو ل������ه‌دوا ی راپه‌ڕین������هوه كارم له‌س������ه‌ر مافه‌كان������ ی ژنان ك������رد ،به‌اڵم له‌به‌رئه‌و‌ه ی له‌گه‌نجیه‌تیش������مدا ده‌مبین ی كوڕه‌كان به‌ئ������ازاد ی ده‌هاتن‌و ده‌چون، ئێمه ی كچانیش سنوردار كرابوین ،بۆیه ئه‌وان������ه ورد‌ه ورد‌ه كاریگه‌ر ی تێكردم،
وه‌ك ده‌زانین هه‌میش������ه‌ش ژنان مافیان زه‌وت ده‌كرێ������ت ،بۆیه ب������ه‌رده‌وام هه‌وڵم بۆ پاراستن ی ماف ی ژنان داو‌ه‌و چه‌نده‌ها كێش‌ه ی ژنانم چاره‌سه‌ر كردووه. هۆگر :ئ‌ه ی ئێستا پیاوان هۆشیاربوونه‌ته‌و‌ه یاخود توندوتیژ ی دژ ی ژنان له‌كوردستاندا تاچه‌ند كه‌مبۆته‌وه؟ رووناك :به‌گش������ت ی ئهوانه هه‌مو ی ماو‌ه‌و نێرینه‌س������االر ی بوون ی ههیه ،ئه‌مانه‌ش هه‌م������وو ی ب������ۆ الواز ی په‌روه‌رده‌كردن ده‌گێڕمه‌وه ،چونك������ه ئه‌وه‌ند‌ه دایكه‌كان به‌كچه‌كانیان وتو‌ه هه‌ست‌ه ئهوه براكه‌ت هاته‌و‌ه نانه‌ك‌ه ی بۆحازرك‌ه‌و گۆره‌ویه‌ك‌ه ی بۆبشۆ ،ئه‌گه‌ر كچ‌ه ی داماویش نه‌یكردای‌ه كوڕه‌ك‌ه توڕ‌ه ده‌بوو ،چونكه په‌روه‌رده‌ك‌ه ی وا ی فێرك������ردوه ،كه ده‌بێ������ت به‌رده‌وام خوشكه‌ك‌ه ی خزمه‌ت ی بكات ،توندوتیژیش زۆر زۆره به‌تایبه‌ت ی ئهو توندوتیژی‌ه ی كه ناهێڵن كچ به‌ئاره‌زو ی خۆ ی شوو بكات، من له‌م ماوه‌ی‌ه ی پێش������ودا جه‌ماعه‌تێك هاتبون������ه الم له‌گه‌رمیان������هوه كێش������ه ی كچه‌كه‌یان هه‌بوو لهگهڵ خۆشه‌ویسته‌ك‌ه ی كه ئێمه ك������وڕ‌و كچه‌كه‌مان ال ی خۆمان گلدابۆوه ،پێموت بۆنایده‌یتێ ،دایك ی وت ی نا من دامناو‌ه بۆ كوڕ‌ه مام ی خۆی ،وتم داده‌گیان بید‌ه به‌و‌ه ی كه خۆ ی به‌دڵیه‌تی، چونكه هه‌موو سه‌عاتێك شوو ناكرێت، با بهدڵ ی خۆیان ش������ووبكه‌ن ،تا دواتر قه‌ناعه‌تم پێكردن. هۆگر :وه‌ك ئهوه ی سه‌رۆك ی رێكخراوێك ی ژنانه‌یت تاچه‌ند هه‌بوون ی ئهو هه‌موو رێكخراو‌ه ی ژنان به‌پێویست ده‌زانیت؟ رووناك :هه‌تا رێكخراو زۆر بێت كهمهو هه‌ریه‌ك������هو له‌ڕێگ‌ه ی خۆی������هوه خزمه‌ت ده‌كات ،من له‌یه‌كێت ی ژنان له‌سه‌ر جۆر ی ئیش������كردن جیابومه‌وه ،ئ������هوه ی كه من ده‌مویست ئیش ی له‌سه‌ر بكه‌م ئهوانه ی تر نه‌یانده‌توان ی به‌و جۆره له‌گه‌ڵم بن ،له‌به‌رئه‌و‌ه لێ ی هاتم‌ه دهرهوهو سه‌نته‌ر ی راگه‌یاندن‌و رووناكبیر ی رێوانم دامه‌زراند. هۆگر :به‌بڕوا ی تۆ دیارده‌یه‌ك ی وه‌ك فره‌ژنی ،به‌ده‌ركردن ی یاسایه‌ك ی پارله‌مان رێی لێ بگیرێت؟ رووناك :هێش������تا نه‌یتوانی������وه رێگر ی له‌فره‌ژن ی بگرێت ،ئێمه هه‌مان‌ه له‌دوا ی ئهو یاسای‌ه پێنج ژن ی هێناوه ،هه‌رچ ی كێش‌ه ی كۆمه‌اڵیه‌ت������ ی ههیه له‌ن������او خێزانه‌كاندا له‌فره‌ژنیه‌و‌ه دروست ده‌بێت ،خۆ ی یاساك‌ه ههیه ،به‌اڵم جێبه‌جێ ی ناكه‌ن ،من ده‌ڵێم هه‌موو مه‌سوله‌كان كورسییه‌كانیان زۆر خۆش������ده‌وێت ،ئه‌گه‌ر بێتو ژن ی دووه‌م بێنن‌و له‌پۆس������ته‌كه‌یان الببرێن‌و چه‌ند كه‌س������ێكیان بكه‌ن‌ه عیبره‌ت بۆئه‌وان‌ه ی تریش ،ئیتر فره‌ژن ی نامێنێت. هۆگر :كوشتن ی ژنان به‌ناو ی شه‌ره‌فپارێزیه‌و‌ه ده‌كه‌وێت‌ه چ قاڵبێك ی مرۆڤایه‌تییه‌وه؟ روون������اك :ئ������هوه ده‌كه‌وێت������ه قاڵب ی بێش������ه‌ره‌فییه‌وه ،نه‌ك ش������ه‌ره‌فپارێزی، كوش������تن ی مرۆڤێك بۆ هه‌ر بۆ كچ‌و ژنه‌ك‌ه بێت ،ئ‌ه ی پیاوه‌كه‌ش بۆناكوژن ئه‌گه‌ر له‌س������ه‌ر ش������ه‌ره‌فه .یه‌عن ی ئهو كه كوشت ی ئیتر بهش������ه‌ره‌ف ده‌بێت، بێشه‌ره‌ف ی ئه‌وه‌ی‌ه خیانه‌ت له‌واڵته‌كه‌ت بكه‌یت دز ی بكه‌یت....هتد. هۆگر :حكوم‌هت‌و پارت‌ه سیاسیه‌كان تاچه‌ند رێگه‌یان بۆ ژنان خۆشكردو‌ه بچن‌ه ناوه‌نده‌كان ی بڕیاره‌وه؟ رووناك :ئه‌ب������ه‌ده‌ن رێگه‌یان بۆخۆش نه‌كراوه ،ده‌سه‌اڵته‌كانیش له‌ناو حیزب‌و حكومه‌تیش������دا هه‌موو ی پیاوساالریهو پێیان عهیبه ژن له‌مس������ته‌وا ی ئه‌واندا بێت. هۆگر :تۆ وه‌ك دایك ی سه‌رۆك ی حكومه‌ت ی هه‌رێم ی كوردستان‌و چاالكوانێك ی بوار ی ژنان هه‌ڵوێستت چ ی بوو ،كه له‌كابین‌ه ی شه‌شه‌م ی حكومه‌ت ی هه‌رێم ی كوردستاندا ته‌نها یه‌ك ژن ی وه‌زیرت بینی؟
رووناك :پێموای‌ه ئهوه تاقانه‌یه ،بۆئه‌و‌ه ی فه‌قیر‌ه به‌چاویش������هوه نه‌بێت ،من خۆم شه‌ڕم لهگهڵ دكتۆر كردوه له‌سه‌ر ئهوه، به‌اڵم هۆكاره‌ك‌ه ی حیزبه‌كانه ،چونكه داوا له‌هه‌موو حیزبه‌كان كراوه نوێنه‌ر ی خۆیان بنێرن‌ه حكوم������ه‌ت ،به‌اڵم به‌س یه‌كێت ی یه‌ك ژن ی نارد. هۆگر :تاچه‌ند دڵخۆشبو ی به‌و‌ه ی له‌كۆنگر‌ه ی ئه‌مجار‌ه ی یه‌كێتیدا ژماره‌یه‌ك ژن چون‌ه سه‌ركردایه‌تی‌و ئه‌نجومه‌ن ی ناوه‌نده‌وه؟ روون������اك :زۆرم پێخۆش������بوو ،به‌اڵم پێمخۆش������بوو هه‌موو س������ه‌ركردایه‌ت ی یه‌كێت ی ببوایه‌ت‌ه ژن‌و پیاوانیان راماڵیایه. هۆگر :هۆكار ی ئهوه چ ی بوو ،ژنان ی كاندیدكراو ی پارله‌مان ی عێراق نه‌یانتوان ی متمان‌ه ی ده‌نگده‌ران به‌ده‌ستبهێنن؟ رووناك :ژنه‌كانمان متمانه‌یان به‌خۆیان هه‌ب������وو ،بۆیه خۆی������ان كاندیدكرد، ئه‌گه‌ر ده‌نگ نه‌هێنن بڵێن چی ،به‌اڵم حیزبه‌كانیش������یان ئه‌وه‌ند‌ه ی هاوكار ی كاندید‌ه پیاوه‌كانیان كرد ئه‌وه‌ند‌ه ه ی ژنه‌كانیان نه‌ك������ردوو ،ئهو بودجه‌ی‌ه ی بۆریكالمی������ش خرابوو‌ه به‌رده‌س������ت ی پیاوان ،نه‌خرابوو‌ه به‌رده‌س������ت ی ژنان، ئیتر چۆن ده‌ربچێت. هۆگر :په‌یوه‌ندیت لهگهڵ به‌رپرسان‌و بنه‌ماڵ‌ه ی سه‌ركرده‌كان ی دیكه‌دا چۆنه؟ رووناك :په‌وه‌ندی������م لهگهڵ زۆربه‌یاندا باشه ،ماڵه باوان ی دایك ی كاك نێچیر یه‌كێكن له‌بنه‌ماڵ‌ه به‌ناوبانگه‌كان ی شار ی سلێمان یو ئێمه‌ش په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵیان هه‌بو‌ه‌و هاتوچۆمان هه‌بوه ،ئێس������تاش ئه‌وان لێره‌نی������ن تا په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵیان هه‌بێ������ت ،هه‌روه‌ها په‌وه‌ندی������م لهگهڵ هێرۆخان زۆرباش‌ه‌و وه‌كو خوشكێك ی خۆشه‌ویستم س������ه‌یر ی ده‌كه‌م ،چونكه ژنێك ی ئیش������كه‌ر‌ه‌و خزمه‌ت ده‌كات، زۆریش خۆشحا‌ڵ بووم كه ئهو ده‌نگ‌ه زۆره ی له‌كۆنگ������ره هێنا ،ئه‌وه‌ش������م لێ چاوه‌ڕوان ده‌كرد ،چونكه به‌توانایه. هۆگر :زۆرێك لهوانه ی له‌كۆنگره‌دا خۆیان هه‌ڵبژارد ،دوا ی ده‌رنه‌چونیان به‌جۆرێك له‌جۆره‌كان له‌یه‌كێت ی هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه ،تا چه‌ند ئه‌وه‌ت به‌الو‌ه راسته؟ رووناك :وه‌اڵه ی یه‌كێت ی په‌ك ی له‌سه‌ر ئه‌مان‌ه نه‌كه‌وتووه ،كه‌وات‌ه بۆ مه‌نس������ه‌ب یه‌كێتیان ویستوه ،بۆله‌پێشدا وانه‌بون ئێستا كه ده‌رنه‌چون وا هه‌ڵگه‌ڕاونه‌ته‌وه، ئه‌مان‌ه پێیان ناوترێ یه‌كێتی. هۆگر :به‌ینت لهگهڵ كوتل‌ه‌و كوتله‌كاریا چۆنه؟ روون������اك :زۆر زۆر رقم له‌كوتله‌بازی‌ه‌و ئهوه ی بشیه‌وێت من بكات‌ه كوتل‌ه ی خۆ ی هێشتا له‌دایك نهبووه.
ی ناڵێم به‌ناشكور دکتۆر په‌یوه‌ندیم زۆر له‌گه‌ڵیا نییه ،چونك ه ئه‌وه‌ند‌ه مه‌ژغوڵه ئهو ده‌روێش ه نابینم
2
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
ی مێین ه ده‌دات" ی زانایان شه‌رعییه‌ت به‌خه‌ته‌نه‌كردن "یه‌كێت
وه‌زاره‌ت ی ئه‌وقاف‌و رێكخراوه‌كان ی ژنان دژ به‌فتو‌اكه‌ی زانایان ده‌وه‌ستنه‌وه
به‌رزان عه‌لی حه‌م‌ه به‌پێی تازه‌ترین فتوای زانایانی ئایینی هه‌رێمی كوردستان" ،وه‌لی ئه‌مر بڕیار ده‌دات له‌سه‌ر خه‌ته‌نه‌كردن‌و نه‌كردنی كچه‌كه‌ی" ،به‌اڵم رێكخراوه‌كانی ژنان دژی ئهو فتوای‌هن‌و وه‌زاره‌تی ئه‌وقافیش به‌فتوایه‌ك ی الوازی ناوده‌بات. ڕۆژی شه‌ش������ی ئه‌م مانگ������ه لیژنه‌ی فت������وای یه‌كێت������ی زانایان������ی ئایینی ئیس���ل��امی كوردس������تان ،فتوایه‌كی له‌س������ه‌رخه‌ته‌نه‌كردنی مێینه ده‌ركرد، ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی ڕێكخراوه‌كانی ژنان ی لێكه‌وته‌وه. ش������ه‌نگ‌ه ڕه‌حیم ئه‌ندامی ڕێكخراوی هاریكاری یاس������ایی ژن������ان‌و ئه‌ندام له‌كه‌مپینی دژ به‌دیارده‌ی خه‌ته‌نه‌كردن، ئاماژ‌ه ب������هوه ده‌دات كه ئ������هو فتوای‌ه رێگ‌ه ده‌دات������ه دایك‌و باوك خه‌ته‌نه‌ی كچه‌كانی������ان بك������ه‌ن ،بۆی������ه پێیوای‌ه ده‌رنه‌كردنی ئهو فتوای‌ه باش������تربوو له‌ده‌ركردن������ی" ،ئ������هو منداڵ‌ه یه‌ك ساڵ‌و دووس������اڵه كه خه‌ته‌ن‌ه ده‌كرێت، خۆ هه‌ر وه‌لی ئه‌مر‌ه قه‌راری له‌س������ه‌ر ده‌دات‌و منداڵه‌ك������ه قه‌رار نادات ،ئیتر چ پێویستی به‌و فتوای‌ه بوو" ،ههربۆیه ش������ه‌نگ‌ه جه‌خت لهوه ده‌كات������هوه كه به‌نیازن كه‌مپینێك له‌دژی ئهو فتوای‌ه دروست بك‌هن‌و له‌و كه‌مپینه‌دا قسه‌ی له‌سه‌ر بكه‌ن" ،ده‌بێت لهگهڵ یه‌كێتی زانایاندا قسه‌بكه‌ین ،چونكه فتواكه‌یان هانی خه‌ڵك ده‌دات بۆ خه‌ته‌نه‌کردن، كه چی پێش������تر ده‌یانوت ئهو ش������ته له‌ئیس���ل��امدا نییه ،كه‌وات‌ه په‌یوه‌ندی به‌ئیس���ل��امه‌وه‌یه‌و خه‌ڵكیش متمانه‌ی به‌قسه‌ی ئهوانه ،ئێمه له‌سه‌ردانه‌كانماندا بۆ گونده‌كان به‌رده‌وام باسی ئه‌وه‌مان كردووه كه ئهو شت‌ه له‌ئیسالمدا نییه، ب������ه‌اڵم خه‌ڵكه‌ك‌ه پێی وتووین مه‌الیه‌ك
به‌شێکی زۆر له‌کچانی کوردستان هێشتا له‌ژێر هه‌ڕه‌شه‌ی خه‌ته‌ن‌ه کردندان وای وتووه". نه‌كرابێت ،خۆی خه‌ته‌ن‌ه ده‌كات ،به‌اڵم له‌الیه‌كی تره‌و‌ه تامان شاكر نوس‌هر‌و ئه‌گه‌ر مامۆس������تایانی ئایینی بیانوتای‌ه چاالكوانی ژنان ،ڕه‌خن‌ه له‌به‌یاننامه‌ك‌ه كچه‌كانت������ان خه‌ته‌ن‌ه مه‌كه‌ن ،ئهو كات‌ه ده‌گرێت‌و پێیوای‌ه نه‌یانویس������تووه دڵی خه‌ڵكه‌كه‌ش گوێی ل������ه‌وان ده‌گرت"، ك������ه‌س بڕه‌نجێنن ،بۆی������ه به‌جۆرێكی ههربۆیه ئهو خانم‌ه پێیوای‌ه خه‌ته‌نه‌كردنی ڕاش������كاوان‌ه خه‌ته‌نه‌كردنی������ان حه‌رام پیاویش ش������تێكی ته‌ندروست نییهو نهكردووه" ،پێموای‌ه ئێستا ئه‌وان بوونه‌ت‌ه ئه‌گه‌ر ئهو ش������تانه‌ی خ������وا بۆمرۆڤی به‌شێك له‌و فتوایه‌ی كه هانی خه‌ڵك داناو‌ه زیاده‌بوونای‌ه دانه‌ده‌نران" ،ئه‌گه‌ر ده‌دات بۆخه‌ته‌نه‌كردنی مێینه ،چونكه له‌ش������ی مێینه حه‌ساس بێت ،ئه‌ی خۆ ئه‌گه‌ر ژنێكی نه‌خوێن������ه‌وار بزانێت لێویشی حه‌ساسه ،ئه‌ی خۆ مه‌مكیشی خه‌ته‌ن������ه نه‌كردن گوناه‌ه‌و خۆش������ی حه‌ساسه ،قژیشی حه‌ساسه ،ئایا خوا
ئه‌مری به‌مرۆڤه‌كان كردووه بۆ بڕینی به‌شێك له‌و شوێنانه‌ی؟ پێموای‌ه كاتی خۆی هه‌ندێك مه‌الی نه‌خوێده‌وار ئه‌م ش������تانه‌یان كردووه به‌باو له‌كۆمه‌ڵگای كوردیدا". له‌الیه‌ك ی دیكه‌و‌ه به‌رپرسانی وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف‌و كاروبار ی ئایین ی حكومه‌ت ی هه‌رێم ی كوردس������تان ئ������هو فتوای‌ه به‌فتوایه‌ك ی الواز‌و شه‌رمن ناوده‌به‌ن. مه‌ری������وان نه‌قش������به‌ندی به‌ڕێوبه‌ری ڕاگه‌یاندنی وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف ،ئاماژ‌ه
به‌و‌ه ده‌دات كه وه‌زاره‌ته‌كه‌یان نیگه‌ران‌ه له‌ده‌رچوون������ی ئهو فتوای������ه" ،ئێمه شه‌ڕێكی زۆرمان لهگهڵ ڕێكخراوه‌كان كرد ،به‌تایبه‌ت هیومان ڕایتس ۆچ كه ده‌مانوت مامۆستایانی ئایینی بێبه‌رین له‌و شت‌ه‌و به‌هیچ شێوه‌یه‌ك پشتگیری ناكه‌ن ،به‌اڵم به‌و به‌یاننامه‌یه‌یان ئه‌وه‌یان سه‌لماند". ناوبراو ،جه‌خت ل������هوه ده‌كه‌ته‌و‌ه كه ده‌بوای‌ه زۆر به‌ڕوونی بیانوتای‌ه خه‌ته‌ن‌ه نه‌كرێت" ،ئێمه ده‌مانویست یه‌كێتی
زانای������ان ئهو مه‌وزوع������ه به‌ڕه‌ش یان به‌س������پی كۆتایی پ������ێ بێنێت ،به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه به‌یاننامه‌یه‌كی خۆڵه‌مێشییان ده‌رك������رد" ،ههربۆیه نه‌قش������به‌ند ی پێیوای������ه زانایان زۆر بهش������ه‌رمنان‌ه له‌كۆتایدا نوسیویان‌ه باشتره نه‌كرێت، "له‌به‌یاننامه‌كه‌دا باسی مه‌زهه‌به‌كان كراوه‌و له‌س������ێ مه‌زهه‌ب یه‌كێكیان به‌ڕوون������ی ده‌ڵێت واجب������ه ،یه‌كێكی تریان ده‌ڵێت سونه‌ته‌و له‌مه‌زهه‌به‌كه‌ی تریشدا ده‌ڵیت باشه ،ئه‌مه‌ش به‌ڕاستی ش������ه‌رعییه‌تدانێكی ناڕاس������ته‌وخۆی‌ه به‌خه‌ته‌نه‌كردن" ،به‌اڵم به‌رپرس������ان ی یه‌كێتی زانایان جه‌خت لهوه ده‌كه‌نه‌و كه به‌یاننامه‌كه‌یان روون‌و ئاشكرایه‌و هه‌م������وو ش������تێكیان تی������ا یه‌كالیی كرده‌وه‌ته‌وه. مه‌ال جه‌عف������ه‌ر گوانی به‌رپرس������ی ڕاگه‌یاندنی یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیس���ل��امی كوردس������تان ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه له‌كۆتای������ی به‌یاننامه‌كه‌دا زۆر به‌ڕوونی باس������ی ئهوه كراوه كه هیچ ده‌قێكی قورئانی‌و فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ر نییه بڵ������ێ خه‌ته‌نه‌كردنی مێیین‌ه واجب‌ه یان س������وونه‌ته" ،ته‌نها ده‌قه‌ك‌ه ده‌ڵێ������ت مه‌كره‌مه‌یه ،ئه‌ویش ناكرێت‌ه حاڵه‌تێكی گش������تی ،فتواك‌ه زۆر زۆر ڕوونه‌و خه‌ڵكی هانده‌دات ك������ه كچه‌كانی������ان له‌خه‌ته‌نه‌كردن دوورخه‌نه‌وه ،له‌ڕووی ته‌ندروستیه‌و‌ه ده‌ركه‌وتوو‌ه كه زیان������ی دهروونیو جه‌سته‌یی به‌ئافره‌ت ده‌گه‌یه‌نێت". ناوبراو جه‌خت ل������هوه دهكاتهوه كه زۆرێك له‌هاوواڵتیان به‌ناوی ئایین ی ئیسالمه‌و‌ه كچه‌كانیان خه‌ته‌ن‌ه كردووه، ههربۆیه به‌پێویستیان زانیو‌ه خه‌ڵك تێبگه‌یه‌نن ك������ه خه‌ته‌نه‌كردن ی مێینه واجب نیی������ه" ،چونكه زۆر خه‌ڵك واده‌زانن ئاینی واجبی كردووه".
ی به‌رووداوی هاتوچۆ گیان له‌ده‌ست ده‌ده‌ن 281هاوواڵت
هاتوچۆو له‌هه‌ورازێكه‌و‌ه رۆشتین‌ه خوارهوه عه‌مید قادر س������دیق به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی رامان سه‌عید له‌سلێمان ی راگه‌یان������دن و په‌یوه‌ندییه‌كانی هاتوچۆی كه‌وتین‌ه چاڵێكه‌وه". له‌ماوه‌ی شه‌ش مانگی رابردوودا له‌هه‌رێمی له‌الیه‌كی تره‌و‌ه س������یروانی ته‌مه‌ن 20ساڵ هه‌رێم ،باس لهوه ده‌كات كه له‌سه‌ر ئاستی كوردس������تان 281هاوواڵت������ ی گی������ان ئهوه ناش������ارێتهوه كه به‌بێ ئه‌وه‌ی مۆڵه‌تی پارێزگای س������لێمانی 113حاڵه‌تی مردن‌و له‌ده‌س������تده‌د‌هن‌و نزیكه‌ی ح������ه‌وت هه‌زار شۆفێری هه‌بێت ،شه‌وێك ئۆتۆمبێله‌كه‌ی 2013حاڵه‌تی برینداربوون تۆماركراوه‌و هاوواڵتیش بریندار ده‌بن ،به‌رپرس������انی باوكی بردوه‌ت������ه دهرهوهو هاوواڵتییه‌كی له‌پارێ������زگای هه‌ولێر 94حاڵه‌تی مردن‌و پۆلیسی هاتوچۆش هۆكاره‌كه‌ی بۆ خراپی كردووه به‌ژێره‌وه" ،له‌شه‌قامێكی ناوشاردا 1605حاڵه‌تی برینداربوون‌و له‌پارێزگای رێگاوبان‌و به‌نایاسایی لێخوڕینی شۆفێران له 180كم ده‌رۆش������تم ،هه‌ر ئه‌وه‌نده‌م زانی دهۆك 29حاڵه‌تی مردن‌و 511بریندار ئۆتۆمبێله‌كه‌م له‌ده‌س������تی وه‌رگرتم‌و به‌ره‌و هه‌ب������ووه ،له‌پارێ������زگای كه‌ركوكیش 45 دهگهڕێننهوه. "حكوم������ه‌ت به‌رپرس������ه له‌خراپ������ی قه‌راخی شه‌قامه‌ك‌ه رۆش������ت ،هه‌رچه‌ند‌ه حاڵه‌تی مردن‌و 712حاڵه‌تی برینداربوون رێگاوبانه‌كان‌و شۆفێرانیش له‌لێخوڕینی ستۆپم كرد ،له‌ژنێكم دا" ،ههربۆیه ناوبراو به‌هۆی رووداوی هاتووچۆ‌ه تۆماركراون. نایاسایی" ،ئهوه وته‌ی ساالر عه‌لی ته‌مه‌ن ئێستا په‌شیمان‌ه له‌و كاره‌ی" ،باوكم‌و ماڵی ده‌رباره‌ی هێنان‌ه ناوه‌ی ئۆتۆمبێلیش ،عه‌مید 29ساڵه كه به‌وته‌ی خۆی ماوه‌ی ساڵێك ژنه‌ك‌ه نه‌یانهێش������ت پۆلیس بزانێت من قادر ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه له‌شه‌ش مانگی به‌ر له‌ئێس������تا به‌هۆی هه‌ڵكه‌ندنی سایدی ئۆتۆمبێله‌كه‌م لێخوڕیوه ،ئه‌گینا ئێستاش رابردوودا 154,200ئۆتۆمۆبێلی تایب‌هت‌و 33,780ئۆتۆمۆبێلی ك������رێ‌و 84,119 دووه‌می رێگای عه‌ربه‌ت ـ سه‌یدس������ادق له‌زیندان بووم". خۆی‌و س������ێ هاوڕێی له‌ئۆتۆمبێله‌كه‌یدا كارمه‌ندان������ی هاتوچ������ۆو هاوواڵتیانیش ئۆتۆمبیلی بارهه‌ڵگرو 1,954ئۆتۆمۆبێلی برین������دار ب������وون" ،ئێمه بهش������ێوه‌یه‌كی له‌خێرایی لێخورێنی زۆرێك له‌شۆفێران كش������توكاڵی‌و 6,540ماتۆرس������كیل‌و یاسایی له‌س������ایدی خۆمانه‌و‌ه ده‌ڕۆشتین ،به‌گله‌یین‌و ئه‌وه‌ش به‌هۆكاری رووداوه‌كانی 44,025ئۆتۆمۆبێل������ی ژم������اره‌ی كاتیی هێنراونه‌ت‌ه هه‌رێمی كوردستانهوه. له‌پ������ڕ لۆرییه‌كی گهوره ب������ه‌ره‌و روومان هاتووچۆ ده‌زانن. هات‌و ئێمه‌ش الماندای‌ه قه‌راخی جاده‌كه‌و سه‌باح ئه‌حمه‌د پیاوكی ته‌مه‌ن 61ساڵهو باس ئهو به‌رپرس������هی هاتوچ������ۆ جه‌خت لهوه وه‌رگه‌ڕای������ن" ،به‌اڵم ناوبراو ،جه‌خت لهوه لهوه ده‌كات كه له‌به‌ر ده‌رگاكه‌ی خۆیاندا دهكاتهوه كه قوربانیان ی هاتووچۆ س������اڵ ده‌كات������هوه كه ئهو جاده‌ی‌ه ماوه‌یه‌كی زۆره ش������ۆفێرێك منداڵه‌كه‌ی كردووه به‌ژێر به‌س������اڵ له‌زیادبون������دان" ،هۆكاره‌كانی هه‌ڵكه‌ندراوه‌و ئه‌گه‌ر شۆفێران به‌شێوه‌یه‌كی ئۆتۆمبێله‌وه" ،پانیی كۆاڵنه‌كه‌مان هه‌شت زیادبون������ ی ئهو رووداوان������ه‌ش بۆ كه‌میی یاسایی لێخوڕن توشی كاره‌ساتی گهوره مه‌تره ،كه‌چی ئهو شۆفێر‌ه به‌خێراییه‌كی هۆشیاری شوفێران‌و خراپی ك‌هش‌وهه‌واو زۆر لێده‌خوڕی‌و منداڵه‌كه‌می كوشت ،بۆیه نه‌بوون������ی مه‌رجه‌كان������ی توندوتۆڵ������یو نابن. شۆفێران هۆكاری رووداوه‌كان بۆ خراپی منیش نه‌مبه‌خش������ی حه‌وت ساڵ زیندانی به‌كارهێنانیمۆبایل‌وخراپیرێگاوبانه‌كان، دهگهڕێتهوه له‌گ������ه‌ڵ خێرایی‌و زۆربوونی شه‌قامه‌كان‌و زۆریی ئۆتۆمبێل‌و نایاسایی كرا". له‌الیه‌ك ی دیك������هوه دارا كه كارمه‌ندێكی ژم������اره‌ی ئۆتۆمبی������ل‌و باڵونه‌كردنه‌وه‌ی شۆفێر دهگهڕێننهوه. كامه‌ران جه‌الل پیاوێكی ته‌مه‌ن 43ساڵهو پۆلیس������ی هاتوچۆی‌ه باس لهوه ده‌كات كه رێنمایی هاتووچۆ" ،ههربۆیه به‌پێویست ی شۆفێری پاسێكی نیسانه ،باس له‌نه‌بوونی رۆژان‌ه چه‌ندین ش������ۆفێر به‌هۆی خراپ ده‌زانێت پێداچوونه‌و‌ه به‌یاسای هاتووچۆی رێنمایی هاتوچ������ۆو ده‌كات كه دوومانگ لێخوڕینه‌و‌ه غه‌رام‌ه ده‌كه‌ن ،چونكه زۆرێك ژماره 86ی ساڵی 2004بكرێت‌و سزای له‌مه‌وب������ه‌ر له‌رێگایه‌كی دهرهوهی ش������ار له‌شۆفێر‌ه گه‌نجه‌كان به‌رده‌وام به‌خێراییه‌كی سه‌رپێچیكه‌ران زیاد بكرێت. به‌پاسه‌كه‌یه‌و‌ه كه‌وتووت‌ه چاڵێكه‌وه" ،لهگهڵ زۆر لێده‌خوڕن‌و "كه غه‌رامه‌یان ده‌كه‌ین له‌الیه‌كی تره‌و‌ه عه‌مید ئ������اراس ره‌ئوف به‌ڕێوبه‌ر ی گش������ت ی هاتوچۆ ی پارێزگا ی منداڵ������ه‌كان‌و خێزانه‌كه‌م������دا ئێواره‌یه‌ك رووبه‌روومان ده‌بنه‌وه". له‌س������ه‌یران گه‌ڕاینه‌وه ،به‌هۆی قه‌ره‌باڵخی به‌پێی ئاماره‌كانی به‌رێوه‌به‌راتی گش������تی سلێمانی ،باس لهوه ده‌كات كه بارودۆخ ی هاتوچۆ له‌ئاستێك ی مامناوه‌ندایه‌و به‌رده‌وام زۆری ئۆتۆمبێ������ل‌و نه‌بوون������ی رێنمایی هاتوچۆ رووداوه‌كان له‌زیادبووندایه.
س������ه‌رقاڵ ی ئه‌وه‌ن كه به‌ره‌و پێش ی به‌رن ،به‌بڕوای ش������ۆفێران‌و به‌رپرسانی هاتوچۆ "به‌رنام‌ه ی تێروته‌سه‌لمان ههیه تا ده‌ساڵ ی یه‌كێك له‌هۆكاره‌كانی رووداوه‌كان زۆریی دیك‌ه هاتوچۆ له‌هه‌رێمی كوردستاندا په‌ره‌ی هاورده‌كردن������ی ئۆتۆمبێل‌ه بۆناو هه‌رێم ی پێبدرێت ،ئێستاش كامێرا ی چاودێر یو كوردستان. ئیس������ماعیل محه‌م������ه‌د به‌رێوه‌ب������ه‌ر ی رادار دانراوه‌و كار ی پێده‌كرێت". ناوبراو ،ه������ۆكار ی رووداوه‌كان ی هاتوچۆ هاورده‌كردن������ ی كه‌لوپ������ه‌ل له‌وه‌زاره‌ت������ ی ده‌گه‌ڕێنێت������هوه بۆئ������هوه ی ك������ه %50ی بازرگان ی حكومه‌ت������ ی هه‌رێم ،ئاماژ‌ه به‌و رووداوه‌كان خود ی شۆفێره‌كه‌یه ،چونكه ده‌دات كه چاودێرییه‌ك ی ته‌واو نییه له‌سه‌ر ئۆتۆمبێل ئامێرێك ی مردوو‌ه‌و گه‌ر شۆفێر هاورده‌كردن������ی ئۆتومبێل" ،چه‌ندینجار له‌رێنمایه‌كان البدات توش ی هه‌ڵدێر ده‌بێت ،داوامان له‌ئه‌نجومه‌ن������ ی وه‌زیران كردووه %30ی بۆ وه‌زاره‌تی شاره‌وان ی دهگهڕێتهوه ،هاتن ی ئۆتۆمبێ������ل به‌مۆڵه‌ت ی ئێمه داخڵ ی كه پێویس������ته رێگاوبانه‌كان چاك بكه‌ن ،كوردس������تان بكرێ������ت ،به‌اڵم تائێس������تا "%20یش ی له‌س������ه‌ر ئێمه‌ی‌ه كه چاوپۆش ی ده‌سه‌اڵتمان پێنه‌دراوه ،تا به‌به‌رنام‌ه‌و پالن نه‌كه‌ین له‌رێنمایه‌كان‌و به‌رده‌وام ئیجرائات سااڵن‌ه ئۆتۆمبێل داخڵ بكه‌ین" ،ههربۆیه ناوبراو جه‌خت ل������هوه دهكاتهوه كه به‌بێ بكه‌ین".
مۆڵه‌ت ی ئهو وه‌زاره‌ت������ه ئۆتۆمبێل داخڵ ی كوردستان ده‌كرێت. به‌بڕوای پس������پۆڕێكی ده‌روونی هۆكار ی رووداوه‌كان������ ی هاتوچ������ۆ په‌یوه‌ن������دی به‌سایكۆلۆجیای مرۆڤه‌و‌ه ههیه. د.س������ابیر بۆكانی پس������پۆڕ ی ده‌روون ی ئام������اژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك������ه ده‌بێت گرنگ ی به‌زانست ی سایكۆلۆژیا ی هاتوچۆ بدرێت له‌كوردس������تان ،چونكه سایكۆلۆژیا رۆڵ ی كاریگه‌ر ی ههیه له‌بوار ی شۆفێریدا‌و به‌هۆ ی قه‌ره‌باڵغ ی هاتوچۆو‌ه ش������ۆفێران توش������ ی جۆره ژانه‌سه‌رێك ده‌بن ،كه هۆكاره‌ك‌ه ی بۆنائومێد یو په‌ست ی به‌رده‌وام دهگهڕێتهوه، "كه له‌قه‌ره‌باڵغ یو بێ������زار یو دڵه‌ڕاوكێ ی دواكه‌وتنه‌و‌ه په‌یدا ده‌بن".
ژماره 32:
ی ژنه‌كانیان توڕ ه ده‌بن پیاوان به‌زۆر پرسیاركردن
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
5
"ناكرێت مرۆڤ وه‌ك فلیمێكی تۆماركراو هه‌مو ڕووداوه‌كان بۆهاوسه‌ره‌كه‌ی بگێڕێته‌وه" ی زۆرێك له‌هاوسه‌ران دوا گه‌یشتنه‌وه‌یان به‌ماڵ ی ورده‌كاری ئهو ڕۆژه ژیانیان بۆیه‌كتر باس ی دهكهنو توێژه‌رێك ی كۆمه‌اڵیه‌تیش به‌باشتر ده‌زانێت كه یه‌كتر سه‌رقاڵ نه‌كه‌ن بهچوونه نێو ورده‌كاریه‌كانی ژیانیانه‌وه.
ساوێن عه‌بدواڵ شیرین نه‌جمه‌دیدینی ته‌مه‌ن 32ساڵ كات������ ێ له‌كاره‌ك‌ه ی ت������ه‌واو ده‌بێت‌و ده‌گاته‌و‌ه ماڵ باس ی ته‌واو ی ئهو ڕۆژه ب������ۆ هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی ده‌كات" ،ئه‌گه‌ر ورده‌كاریه‌كانم بۆ هاوسه‌ره‌كه‌م باس نه‌كه‌م ئه‌وا دڵم ده‌وه‌ستێت". به‌وت‌ه ی خۆی ،شیرین هه‌موو شتێك بۆ هاوسه‌ره‌ك‌ه ی باس ده‌كات‌و به‌ال ی مێرده‌كه‌ش������یه‌و‌ه ئاس������اییه" ،ئه‌وه‌ش وایكردوو‌ه متمانه‌ی زیاترم پێبكات‌و ئه‌ویش به‌هه‌مان شێو‌ه چی ڕووبدات بۆم باس ده‌كات" ،ههربۆیه به‌باش������ ی ده‌زانێ������ت ژن‌و مێ������رد ڕازه‌كانیان بۆیه‌كتر باس بك‌هن‌و نه‌یش������ارنه‌وه، "به‌تایب������ه‌ت ئه‌گه‌ر هاتوو هاوس������ه‌ر كه‌سێكی تێگه‌یشتوو بێت".
پێكه‌وه‌ناوه‌و باس لهوه ده‌كات كه ته‌نها باس‌ه گشتیه‌كان بۆهاوسه‌ره‌كه‌ی باس ده‌كات ،چونكه "ئێمه هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه واڕێككه‌وتوین ش������ته گشتییه‌كان بۆ یه‌كتر باس بكه‌ین‌و پێویست ناكات بچین‌ه ورده‌كارییه‌وه" ،چونكه زۆرجار كه ده‌چن������ه نێ������و ورده‌كارییه‌كانه‌و‌ه بێ������زار ی لێده‌كه‌وێت������هوه ،له‌به‌رئه‌و‌ه "كه‌س ناخوازێت به‌ده‌س������تی خۆی ش������یرازه‌ی خێزانه‌ك������هی له‌به‌ر یه‌ك هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه". له‌الیه‌ك ی تره‌و‌ه ژینۆ عوسمان ته‌مه‌ن 30س������اڵ ك������ه له‌س������ۆپه‌رماركێتێك كارده‌كات ب������اس ل������هوه ده‌كات كه ژیان������ی ئ������هو كتێبێك������ی كراوه‌یه‌و مێرده‌كه‌ی هه‌م������وو ورده‌كارییه‌كانی ژیانی ڕۆژان������هی ده‌زانێت ئه‌وه‌ش بۆ ئهو س������ه‌ركه‌وتنی ژیانی پێبه‌خشیوه، "هاوسه‌ره‌كه‌م كه‌سایه‌تییه‌كی ده‌گمه‌نه‌و توانایه‌كی باشی ههیه بۆ تێگه‌یشتن ی خۆم‌و كاره‌كه‌م".
حه‌ز به‌باسكردن ی ناكات جه‌بار غه‌فور31 ،س������اڵ ،ح������ه‌ز به‌و‌ه ناكات له‌كات ی گه‌ڕانه‌وه‌یدا بۆماڵهوه، باس������ ی كارو پیش������ه ی ئ������هو ڕۆژه بۆهاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی بكات ،له‌به‌ر ئهوه ی نایه‌وێ������ت ك‌هش‌و هه‌وای نێو ماڵه‌ك‌ه ی وه‌ك كه‌شی كاركردنی لێ بكات .ئهو ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی ئاره‌زووی ئهوه ده‌كات هه‌موو شتێكی بۆ ب������اس بكات ،به‌اڵم "ئهوه ناكرێت م������رۆڤ وه‌ك فلیمێك������ی تۆماركراو چ ی ڕووبدات هه‌موو ڕووداوه‌كان بۆهاوس������ه‌ره‌كه‌ی بۆ مێرده‌ك‌ه ی باس ده‌كات ش������ه‌م ئاالن ،ژنێك ی ته‌مه‌ن 25ساڵهو بگێڕێته‌وه". ماوه‌ی چوار س������اڵه ژیانی هاوسه‌ری له‌الیه‌ك ی دیكه‌و‌ه س������ه‌عید مه‌حمود،
ئه‌ندازیارێك ی ته‌مه‌ن 36ساڵهو ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه هاوسه‌ره‌كه‌ی مامۆستای زمانه‌‌و پیش������ه‌كه‌ی ئه‌ویش هیچ په‌یوه‌ندیه‌كی به‌پیشه‌ی خۆیه‌و‌ه نییه له‌به‌رئه‌و‌ه ئهو ش������تان‌ه ی كه ڕووده‌دات به‌پێوس������ت ی نازانێت بۆ هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی باس بكات ،چونكه "ماڵ شوێنی حه‌وانه‌وه‌ی‌ه نه‌ك گواس������تنه‌وه‌ی كه‌ش������ی ئیشكردن بۆنێو خێزان". ناوبراو ،باس لهوه ده‌كات كه هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی حه‌ز ده‌كات بزان ێ ك������ه ده‌چێت‌ه ده‌ره‌و‌ه چ ی ده‌كات‌و چ ی نه‌كات، به‌اڵم "هه‌رزوو پێموتو‌ه باشتروای‌ه ئهو پرسیاران‌ه نه‌كات ،چونكه هه‌ردووكمان هیالكین‌و پێویس������تمان به‌پشوودان‌ه نه‌ك گێڕانه‌وه‌ی هه‌موو ئهو ش������تانه‌ی له‌ڕۆژێكدا كراون". باشتر وایه نه‌چن‌ه نێو ورده‌كارییه‌كانه‌و‌ه جه‌م������ال س������دیق ،توێژه‌رێك������ی كۆمه‌اڵیه‌تیی������هو به‌كارێكی باش������ی ده‌زانێت كه هاوس������ه‌ره‌كان ئاگادار ی ژیان ی رۆژان������ه ی یه‌كتر بن به‌تایبه‌ت له‌بوار‌ه س������ه‌ره‌كییه‌كاندا" ،ئاسایی‌ه ژن‌و مێرد باس له‌و ش������تان‌ه بكه‌ن كه ڕۆژان‌ه تووشی ده‌بن ،به‌اڵم باشتروای‌ه یه‌كتر س������ه‌رقاڵ نه‌كه‌ن بهچوونه نێو ورده‌كاریه‌كانه‌و‌ه هه‌ركاتێك پێویستی كرد ڕاوبۆچون������ی یه‌كتر وه‌ربگرن، پ������رس‌وڕا بگۆڕن������هوهو ڕای خۆیان به‌یه‌كت������ری بڵێن نه‌ك س������ه‌پاندنی بۆچوونه‌كان به‌سه‌ر یه‌كدیدا".
سه‌ما متمانه‌تپێده‌به‌خشێت ئا :سه‌وسه‌ن جه‌الل كێش������ت زیاد ی ك������ردووهو تۆش له‌نێوان كار ی ناوم������اڵ‌و ده‌ره‌وه‌دا ماویته‌وه‌و كاتت نییه بۆئه‌نجامدان ی چاالكیی������ه وه‌رزش������ییه‌كان یان به‌شداربوون لهیانهیهك ی وه‌رزشیدا، یان به‌هۆ ی نه‌بوون ی توانا ی دارای ی یان ڕووب������ه‌ر ی گونج������او توانا ی دابینكردن ی ئامێر ی وه‌رزش������یت نیی������ه له‌نێ������و ماڵه‌كه‌ت������دا ،به‌اڵم ئه‌ش������توان ی هه‌ر له‌نێ������و ماڵه‌كه‌تدا 20خوله‌ك س������ه‌مابكه‌یت ،چونكه هێن������د‌ه ی ئه‌نجامدان������ ی وه‌رزش س������وودت پێده‌گه‌یه‌نێت .دڵنیاش به كه س������ووده‌كان ی س������ه‌ماكردن به‌ته‌نه������ا له‌ڕێككردن������ ی به‌ژنتدا ناوه‌س������تێته‌وه ،به‌ڵكو به‌شێوه‌یه‌ك ی گش������ت ی بۆالیه‌ن ی ته‌ندروستیشت به‌س������ووده ،بۆته‌ندروس������ت ی دڵ‌و ماسولكه‌كانیش ،هه‌روه‌ها به‌ره‌نگار ی نه‌خۆش������ ی ش������ه‌كره‌ش ده‌كات، چونكه سه‌ماكردن كه‌مه‌ر باریك ده‌كات هه‌تاكو قه‌بار‌ه ی كه‌مه‌ریش زیاد ب������كات ئه‌گه‌ر ی توش������بوون به‌نه‌خۆش ی ش������ه‌كر‌ه زیاترده‌بێت، هه‌روه‌ها بۆمنداڵبونیش س������وود ی ههیه ،چونكه س������ه‌ماكردن دهبێته ه������ۆ ی نه‌رمبوون������هوه ی ناوچ‌ه ی
حه‌وز له‌ئافره‌تدا به‌مه‌ش هاوكار ی له‌دایكبوونێك ی سروشت ی ده‌كات. له‌الیه‌ن ی كۆمه‌اڵیه‌تیش������هوه بایه‌خ ی خۆ ی ههیه ،ئهو كه‌سان‌ه ی به‌به‌رده‌وام ی س������ه‌ما ده‌كه‌ن ده‌بینیت كه‌سانێكن حه‌زی������ان له‌گوێگرتن ی مۆس������یقا ههیه .توێژینه‌و‌ه زانس������تییه‌كانیش ئه‌وه‌یان سه‌لماندوو‌ه كه سه‌ماكردن هه‌مان كاریگه‌ر ی وه‌رزش������ ی ههیه له‌هێمنكردنه‌و‌ه ی ده‌رووندا ،بواریش ده‌به‌خش������ێت‌ه جێبه‌جێكه‌ره‌ك������ه ی به‌شێوه‌یه‌ك یپۆزه‌تیڤانه‌ترودروستتر بیربكاتهوه . ئه‌توان������ ی ب������ه‌ده‌م خ������واردن دروس������تكردن‌و ماڵ پاككردنه‌وه‌و‌ه گۆران������ ی بڵێیت‌و س������ه‌ما بكه‌یت، له‌م باره‌یه‌ش������هوه توێژه‌ران باسیان لهوه ك������ردووه ئهو خانمان‌ه ی به‌ده‌م دروستكردن ی خواردنهوه گۆران ی ده‌ڵێن تامێك ی خۆشتر ده‌به‌خشن‌ه خۆراكهكه .ئه‌گه‌ر ویستیشت كه‌س بێزارنه‌كه‌یت بچ������ۆر‌ه ژووره‌ك‌ه ی خۆت‌و سه‌ماعه‌یه‌ك بكه‌ر‌ه گوێت‌و ده‌ست بكه به‌سه‌ماكردن ،له‌بیرت بێت ی������ه‌ك كاژێر س������ه‌ماكردن به‌هێمن������ ی 300یه‌ك������ه ی گه‌رمۆك‌ه له‌ناوده‌بات ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر به‌خێرای ی ی له Tv س������ه‌مات كرد وه‌ك ئهوه ده‌یبینی������ت ئه‌وا له‌ی������ه‌ك كاژێردا
400یه‌ك‌ه ی گه‌رمۆك‌ه له‌ناوده‌به‌یت. ڕه‌نگ‌ه گومانت له‌م زانیارییان‌ه هه‌بیت، به‌اڵم ئهوه بزان‌ه كه ئاژانس������ه‌كان ی واڵت ی چی������ن ڕایانگه‌یاند له‌مه‌ودوا ساماكردن دهبێته چاالكییه‌ك كه پێویست‌هبه‌ناچار یله‌خوێندنگاكاندا ئه‌نجام بدرێت به‌هۆ ی ده‌ركه‌وتن ی دی������ارد‌ه ی كێش زی������اد ی له‌نێو خوێندكاران������ ی خوێندنگا ی ئهو واڵته‌دا. توێژینه‌و‌ه زانستییه‌كان له‌م دواییه‌دا س������ه‌لماندیان كه س������ه‌ما ی ساڵسا باشترین ڕاهێنان ی وه‌رزش ی به‌سوود‌ه بۆله‌ش ،چونكه كێش كه‌مده‌كاته‌وه‌‌و ده‌بێت������ه هۆ ی البردن ی گۆش������ت ی زیاد‌ه ی له‌ش ،به‌رزكردنه‌و‌ه ی پل‌ه ی به‌رگه‌گرتن ی جه‌سته‌یی ،ڕێككردن ی جوڵ‌ه ی جه‌سته‌یی ،ڕێككردن ی له‌ش، زیادبوون ی متمان‌ه به‌خود. توێ������ژه‌ران ل������ه‌وه‌ش دوواون كه ئه‌نجامدان������ ی ئه‌مجۆر‌ه س������ه‌مای‌ه دهبێته هۆ ی له‌ناوبردن ی د‌ه یه‌ك‌ه ی گه‌رمۆك������ه له‌خوله‌كێكدا وات‌ه 600 یه‌ك‌ه له‌كاژێرێك������دا به‌ب ێ ئهوه ی كاریگه‌ر ی نێگه‌تیڤ ی بۆسه‌ر جه‌ست‌ه هه‌بێت.
4
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
هه‌ندێ ل ه كوڕان به"عهیبه" ی ده‌زانن ی خوشكه‌كانیان بكه‌ن ی شوكردن به‌شدار ی ئاهه‌نگ ی زۆر له‌و له‌نێو به‌شێك ی خێزانه كوردییان ه له‌هه‌رێمی كوردستان ده‌ژین ،به‌شداری براكان ی له‌ئاهه‌نگی هاوسه‌رگیر خوشكه‌كانیان به‌عه‌یب ه ی ده‌زانرێ‌و توێژه‌رێك كۆمه‌اڵیه‌تیش ئهوه به‌دیارده‌یه‌كی دواكه‌وتوو ی ناوده‌بات‌و به‌پێویست ی ده‌زانێت براكان به‌شدار ی ئاهه‌نگی به‌شوودان خوشكه‌كانیان بكه‌ن.
به‌ڕێز عه‌بدولكه‌ریم له‌سلێمان ی به‌شێك له‌كوڕان ئاسایی‌ه به‌الیانه‌و‌ه بهش������دار ی ئاهه‌نگ ی هاوسه‌رگیر ی خوش������كه‌كانیان بك������ه‌ن ،ب������ه‌اڵم خێزانه‌كانیان‌و دابونه‌ریت ی كۆمه‌ڵگا به‌ڕێگر ده‌زانن. خه‌ڵك توانجیان لێده‌ده‌ات ئاریان محه‌مه‌د ی ته‌مه‌ن 25س������اڵ، زۆر حه‌ز ی كردووه بهش������داربێت هاوس������ه‌رگیر ی له‌ئاهه‌نگ������ ی خوش������كه‌كه‌یدا ،به‌اڵم خێزانه‌كه‌یان ڕێگ‌ه ی پێنه‌داوه" ،پێیان وتم عهیبه خه‌ڵك توانجمان لێدهدات". له‌الییه‌ك������ی تره‌و‌ه به‌هێ������ز ئه‌كره‌م ب������اس لهوه ده‌كات ك������ه نه‌یتوانیو‌ه بچێت������ه ئاهه‌نگ ی هاوس������ه‌رگیر ی خوشكه‌كه‌یه‌وه ،چونكه "له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه به‌عه‌یب‌ه ناوده‌برێت‌و دابو نه‌ریت ڕێگه‌مان پێ نادات". به‌شدار ی ئاهه‌نگ ی خوشكه‌كانیان ده‌كه‌ن به‌پێچه‌وان‌ه ی ئهو كه‌سان‌ه ی به‌شه‌رم‌و عهیبه ی ده‌زانن به‌شدار ی ئاهه‌نگ ی هاوس������ه‌رگیر ی خوش������كه‌كانیان بكه‌ن ،بهش������ێك له‌كوڕان هاوكار ی خوشكه‌كانیان ده‌كه‌ن له‌به‌ڕێوه‌چوون ی ئاهه‌نگه‌كه‌یان. دیاری عه‌ونی ،ته‌مه‌ن 34ساڵهو زۆر ئاس������اییه به‌الیه‌و‌ه بچێت‌ه ئاهه‌نگی خوش������كه‌كه‌یه‌وه ،بگره "به‌وپه‌ڕ ی خۆش������حاڵیه‌و‌ه هاوكارییان ده‌كه‌م له‌به‌ڕێوبردن������ی ئاهه‌نگه‌كه‌ی������ان"، ههربۆیه ناوبراو ئام������اژ‌ه به‌و‌ه ده‌دا كه بهش������داریكردن به‌شه‌رم‌و عهیبه نازانێت. له‌الیه‌ك ی دیكه‌و‌ه ئاكار عوس������مان ی ته‌مه‌ن 30ساڵ ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه هه‌رچه‌ند‌ه خێزانه‌ك‌ه ی ڕێگربوون لهوه ی بچێت‌ه ئاهه‌نگ ی گواستنه‌و‌ه ی خوشكه‌ك‌هی" ،به‌اڵم من گوێم پێنه‌دا‌و چووم". له‌الیه‌كی ت������ره‌و‌ه ڕاژان ئاس������ۆ ی ته‌مه‌ن 23س������اڵ زۆر دڵخۆش بووه به‌ئاماده‌بوونیبراك‌ه یله‌ئاهه‌نگه‌كه‌یدا، چونكه براك‌ه ی له‌خۆش یو ناخۆشیدا له‌گه‌ڵیایه‌ت یو بهش������دار ی ئاهه‌نگ ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌ش������ ی ك������ردووه، "ئه‌وه‌ش جێی شانازیی‌ه بۆ من". حه‌ز ناكه‌ن براكان به‌شدار ی بكه‌ن ساز‌ه كه‌مال ،كچێك ی ته‌مه‌ن 28ساڵهو باس لهوه ده‌كات كه براك‌ه ی هاتۆت‌ه ئاهه‌نگه‌كه‌یه‌و‌ه‌و هیچ دڵخۆش نهبووه پێی ،چونكه "كێش������ه ی زۆری بۆ دروس������تكردم‌و خۆش������ییه‌ك‌ه ی لێ
ی 7ڕێگا بۆتێگه‌یشتن له‌و ه به‌نیازنیی هبتخوازێت
ڕه‌نگ‌ه ناسین‌و تێگه‌یشتن له‌كوڕ ی ژنانی ی كارێك ی ئاسان نه‌بێت ،سه‌ره‌ڕا ی بوون ی ئهو هه‌موو به‌ڵێن������ه ی كه پێ ی داویت‌و په‌یوه‌س������تبوون ی به‌تین پێت������هوه ،به‌اڵم دواتر هه‌زار بڕوبیانووت بۆده‌دۆزێته‌و‌ه بۆڕزگارب������وون لێ������ت‌و كه‌وتن‌ه دوا ی كچێك ی ترو قوربانییه‌ك ی تر ،ئه‌مان‌ه ی خوارهوه چه‌ند ئاماژه‌یه‌كن هاوكاریت ده‌كه‌ن بۆده‌ركه‌وتن������ ی دووڕووی ی ئهو كه‌س‌ه ی له‌گه‌ڵیدایت‌و ڕزگاربوون لێ ی به‌رله‌و‌ه ی ئهو خۆ ی له‌تۆ ڕزگاربكات‌و دڵت برینداربكات. .1هه‌موو كچ‌ه هاوڕێكان ی پێش������ووم شێت بوون :ئاگادار ی ئه‌وه‌ب‌ه كاتێك ناو ی هاوڕ ێ پێش������ینه‌ییه‌كان ی دێنێت بهش������ێت ناویان ده‌بات ،یان نه‌خۆش ی ده‌رونیان هه‌ب������ووه ،له‌به‌رئه‌و‌ه ی ئه‌گه‌ر هاتوو پرسیار له‌خۆت بكه‌یت كارا ی هاوبه‌ش له‌نێوانیاندا چ ی بووه ئه‌بینیت كه خۆیه‌ت������ی ،چونكه ئهو پیاوه گرێ ی ده‌روون������ ی هه‌ی������هو هه‌ر هه‌س������تێك به‌رامبه‌ر ی وه‌ك زنجیرێك ده‌بینێت كه سه‌ربه‌ست ی لێزه‌وت ده‌كات. .2پالن داده‌نێت بۆژوان ی ڕۆمانسی: نانخواردن له‌به‌ر ڕۆش������نای ی مۆمێكدا دیمه‌نێك������ ی ناس������كه ،ب������ه‌اڵم ئه‌گه‌ر ڕاپێچ������ ی چێش������تخانه‌یه‌ك ی كردیت كه‌له‌په‌ناو پاس������اردا بوو ،ئهوه بزان‌ه كه ده‌ترس ێ له‌چاوپێكه‌وتن ی ئهو كچان‌ه ی پێش تۆ په‌یوه‌ند ی لهگهڵ به‌س������توون، له‌ج������ار ی داهاتوودا داوا ی لێبك‌ه بچن‌ه چێشتخانه‌یه‌ك ی گهوره ی ناسراو. .3په‌یوه‌ن������د ی ته‌له‌فۆن������ ی زۆرگه‌رم‌و گوڕ یان زۆرساردوسڕ :ڕه‌نگ‌ه له‌یه‌ك شه‌ودا 10نامه‌ت به‌سه‌ریه‌كه‌و‌ه بۆبنێرێت، هه‌ند ێ كاتیش كتوپرش ون ده‌بێت، یان جارهه‌بێت یه‌ك كاژێر قس������ه‌ت لهگهڵ بكات له‌سه‌ر ته‌له‌فون ،جاریش هه‌بێت به‌هه‌فت‌ه وه‌اڵم ی كورته‌نامه‌كانت نه‌داته‌وه ،نازانیت چ ی ڕووده‌دات؟ ئهو ماوه‌ی‌ه لهگهڵ كچێك ی تر به‌سه‌ر ده‌بات. .4هه‌وڵده‌دات له‌یه‌كه‌م ڕۆژه‌و‌ه ده‌ست
بگرێت به‌س������ه‌رتدا :ئاس������اییه ئه‌گه‌ر بیه‌وێت كه‌مێك لێت نزیك ببێته‌وه، به‌اڵم ئه‌گه‌ر س������وربوو له‌س������ه‌ر ئهوه ی په‌یوه‌ند ی جه‌سته‌ییت لهگهڵ ببه‌ستێت له‌كاتێكدا له‌سروش������ت ی تۆ ش������اره‌زا نهبووه ،یان هه‌وڵبدات هه‌س������تكردن به‌تاوانت الدروس������ت بكات ،یان پێت بڵێ������ت باناپاكیت لێنه‌ك������ه‌م ،دڵنیاب‌ه ته‌نه������ا بۆپه‌یوه‌ند ی جه‌س������ته‌ی ی تۆ ی ده‌وێت‌و هه‌ركات ئهوه ی ده‌ستكه‌وت كه مه‌به‌ستێت ی وازت لێدێنێت. .5هه‌ندێك ش������ت ی ناسروشت ی ههیه له‌سه‌ر فه‌یسبوك :لهگهڵ هاوڕێكانیدا باس ی چوونه‌ده‌ره‌وه‌و گه‌شته‌كان ی كرد، به‌اڵم هه‌رگیز باس������ ی تۆ ی نه‌كرد یان ته‌نانه‌ت هه‌رشتێك كه په‌یوه‌ند ی به‌تۆو‌ه هه‌بێت ،ئهو كه‌س������ه جێ ی متمان‌ه نییه، چونكه مادام له‌وێدا په‌یوه‌س������ت نییه پێت������هوه ل������ه‌ده‌ره‌وه‌ش هه‌رگیز پێوه‌ت په‌یوه‌ست نابێت. .6هاوڕێكان ی لێت دوورن :سه‌ره‌ڕا ی ئهوه ی هاوڕێكان ی ڕوخۆشن‌و هه‌ندێك كاتتان له‌گه‌ڵدا به‌سه‌رده‌به‌ن ،به‌اڵم به‌هیچ جۆرێك پرس������یار ناك������ه‌ن ده‌ربار‌ه ی ژیان������ت ،ئیش������ه‌كه‌ت ،ئاره‌زووه‌كانت، ڕاس������تتیه‌ك‌ه ئه‌وه‌ی‌ه ئه‌وان ده‌زانن تۆ بۆماوه‌یه‌ك ی زۆر نامێنیته‌و‌ه له‌به‌رئه‌و‌ه پێویس������ت ناكات تۆبناس������ن ،چونكه تۆته‌نها ژماره‌یه‌كیت. .7پێت ده‌ڵێت تۆ نیوه‌ك‌ه ی تر ی منیت: كچان بیرۆك‌ه ی (خۆشه‌ویست ی له‌یه‌كه‌م نیگاوه) په‌سه‌ند ده‌كه‌ن ،به‌اڵم په‌له‌كردن گومان ی زۆر دروس������ت ده‌كات ،ئه‌گه‌ر ت������از‌ه ناس������یبووت زۆر ڕاش������كاوان‌ه هه‌س������ته‌كان ی ده‌ربڕ یو پێی وتیت كه تۆ خۆشه‌ویس������ت ی ژیانی ئه‌ویت ،به‌ر لهوه ی زانیا ی ته‌واو له‌س������ه‌رتۆ بزانێت پێویسته له‌م هه‌ڵوێست‌ه بترسیت ،چونكه ئهو جۆره كه‌سان‌ه یان ئه‌وه‌تا ڕاهاتوون له‌به‌كارهێنان������ ی زاراوه‌كان ی تایبه‌ت به‌خۆشه‌ویست ی بۆ هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندن ی كچان، یان درۆزنێك ی لێهاتوون.
هه‌ر كاتێك له‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت جیابویته‌و‌ه پاپوجێك ی بنبه‌رز بكڕه!
هه‌ندێ له‌کوڕان له‌به‌ر پالری کۆمه‌ڵگا به‌شداریی ئاهه‌نگی شووکردنی خوشکه‌کانیان ناکه‌ن فۆتۆ :هۆگر که‌مال تێكدام ". له‌الیه‌ك ی دیكه‌و‌ه هانا فاروق32 ،ساڵ، ڕازی نهبووه براك‌ه ی بێت‌ه ئاهه‌نگ ی هاوسه‌رگیریه‌كه‌وه ،چونكه "به‌رده‌وام كێشه‌ی بۆ دروستكردم ده‌مزانی ئهو خۆشییه‌م لێ تێك ده‌دات". عه‌یبه‌ی‌ه نه‌چیت‌ه ئاهه‌نگ ی خوشكه‌كانه‌و‌ه ش������وانه محه‌م������ه‌د توێژه‌رێك������ی كۆمهاڵیهتییهو ئام������اژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك������ه ئ������ه‌م دیارده‌ی������ه له‌كۆمه‌ڵگا ی دواكه‌وتوو داخ������راودا بوون ی ههیه، جا له‌به‌رئ������هوه ی "له‌كۆمه‌ڵگه‌ییه‌كی داخ������راودا گه‌وره‌بووین هه‌میش������ه
وا فێركراوی������ن كه‌كۆمه‌ڵێ ش������ت عهیبهو به‌شداریكردنیش له‌ئاهه‌نگ ی خوشكه‌كانمان به‌عه‌یب‌ه ده‌زانین"، ههربۆیه ناو براو باس لهوه ده‌كات كه چوون بۆ ئاهه‌نگ ی خوشكه‌كان عهیبه نییه ،به‌ڵكو "عه‌یب له‌وه‌دای‌ه كه نه‌چیت". ئهو توێ������ژه‌ر‌ه جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه ئاماده‌بوون له‌ئاهه‌نگ ی خوشك‌و براكان������دا ده‌رب������ڕ ی ئه‌وه‌ی������ه كه له‌خۆش یو ناخۆشییه‌كاندا به‌شدارن، ههربۆیه "پێویس������ته ب������راكان له‌و ڕۆژه‌دا بهش������داربن‌و ه������اوكاری خوشكه‌كه‌كانیان بك‌هن‌و گوێ نه‌ده‌ن به‌قس‌ه ی كه‌س".
زۆر حه‌زم ده‌کرد به‌شداریی ئاهه‌نگی شووکردنی خوشکه‌که‌م بکه‌م به‌اڵم پێیان وتم عه‌یب ه خه‌ڵک توانجمان لێدهدات
ئایا حه‌زت له‌له‌پێكردن ی پاپوج ی پاژن‌ه به‌رز نییه؟ چونكه پاپوج ی پاژن‌ه ب������ه‌رز مێینه‌یی زیاترت پێده‌به‌خش������ێت؟ یان پێتوانیی‌ه ئه‌مجۆر‌ه پاپوج‌ه وه‌ك هۆكارێك به‌كاردێ������ت بۆته‌مبێكردن������ ی هاوس������ه‌ر‌ه ناپاكه‌ك������ه‌ت ،ئهمه بۆچونێك ی هه‌ڵ������ه نییه ،چونكه توێژینه‌وه‌یه‌ك ی نوێ ی به‌ریتان ی به‌م دواییان‌ه ئهوه ی ده‌رخس������ت كه پاپوج ی پاژن‌ه به‌رز سوود ی زۆر ی ههیه. توێژینه‌وه‌ك������ه ك������ه له‌الی������ه‌ن نمایشتگا ی پۆشاك ی له‌نده‌نه‌و‌ه س������ازكرابوو ئهو ئه‌نجام‌ه ی دا به‌ده‌س������ته‌و‌ه كه باشترین ڕێگا بۆسه‌ركه‌وتن به‌سه‌ر جیابونه‌وه‌ت له‌گ������ه‌ڵ خۆشه‌ویس������ته‌كه‌تدا بازاڕكردن������ه ،ب������ه‌اڵم هه‌م������وو بازاڕكردنێكی������ش ن������ا ،به‌ڵكو له‌سه‌روو ی لیسته‌كه‌و‌ه پاپوج ی پاژن‌ه بهرزو فوستان ی ڕه‌ش ی كورت دێن. هه‌ر به‌پێ ی توێژینه‌وه‌ك‌ه %74ی ئهو ئافره‌تان‌ه ی بهش������دارییان تێدا كردبوو باس������یان ل������هوه ك������ردووه ك������ه به‌وپ������ه‌ڕ ی
ده‌س������تباڵوییه‌و‌ه بازاڕده‌ك������ه‌ن به‌تایبه‌ت له‌هه‌فته‌كان ی سه‌ره‌تا ی جیابونه‌وه‌یانله‌هاوسه‌ره‌كانیان. له‌ڕاپۆرته‌كه‌دا ئ������ه‌وه‌ش هاتبوو كه پ������اش پاپوج ی پاژن‌ه بهرزو فوس������تان ی ڕه‌ش������ ی ك������ورت، جل ی سه‌رنجڕاكێش������ ی ژێره‌وه، جانت������ا ی ده‌س������ت له‌ج������ۆر ی نایاب ،ئاماده‌كراو ی جوانكار ی گرانبه‌ها دێن.
ژماره 32:
یه‌کشه‌ممه
2010/ 7/11
7
خوێندكاران لهگهڵ راگه‌یاندنی ئه‌نجامی تاقیكردنه‌و ه‌كاندا كه‌وتن ه په‌ڵپگرتن
"گونجاو نیی ه هه‌ڵ ه له‌ته‌واوی نمره‌و ده‌فته‌ره‌كانی خوێندكارێكدا بكرێت" دوای ئه‌وه‌ی رۆژی هه‌ینی ئه‌نجامی تاقیكردنه‌و‌ه گشتیه‌كانی به‌كالۆریای پۆلی 12ی ئاماده‌یی به‌هه‌موو به‌شه‌كانیه‌و‌ه راگه‌یه‌نرا، ئه‌نجامه‌كان ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له‌خوێندكارانی دڵخۆش‌و زۆرێكیشیانی خه‌مبارو نیگه‌ران كرد ،به‌اڵم به‌ڕێوه‌به‌ری راگه‌یاندنی وه‌زاره‌تی پهروهرده جه‌خت لهوه دهكاتهوه ك ه ئاستی ده‌رچووانی ئهمساڵ له‌ساڵی رابردوو باشتره‌و ئهو خوێندكارانه‌ش ك ه ئه‌نجامه‌كانی خۆیانیان بهدڵ نییه ده‌توانن له‌ماوه‌ی هه‌فته‌یه‌كدا په‌ڵپ بگرن.
سالم حه‌مه‌خان رێب������ه‌ر كه‌مال خوێن������دكاری 12ی زانستیه‌و ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه به‌هه‌موو پێوه‌رێك‌و شیكاركردنی پرسیاره‌كان دوای هاتن������ه دهرهوهی ،ده‌بوو له%80 كه‌متر ی بۆنه‌هاتایه‌ت������هوه ،به‌اڵم 72و پۆینتێك ی بۆهاتوه‌ت������هوهو ئه‌وه‌ش زۆر بێتاقه‌تی كردووه" ،هه‌رگیز ته‌سه‌ورم نهكردووه له‌فیزیادا 61بێنم ،هه‌رگیز ئهوه به‌نمره‌ی خۆم نازانم‌و له‌زووترین كاتدا ئیعتیرازی خۆم ئه‌نووسم ،به‌ڵكو چاره‌سه‌ری بكات ،نه‌ك ته‌نها بۆفیزیا به‌ڵكو بی������ركاری‌و ئینگلیزیش كه‌مم هێناوه‌و زیاد له‌هه‌قی ئهو نمرانه‌م وه‌اڵم داوهتهوه كه بۆم هاتووه‌ته‌وه".
خۆی بۆساڵی داهاتوو هه‌ڵده‌گرێ زریان شه‌وكه‌ت خوێندكارێكی پۆلی 12ی وێژه‌یی������ه .ئهو ،جگه‌له‌وه‌ی هه‌وڵی دابوو نمره‌ی باش به‌ده‌س������ت بهێنێت وانه‌ی ئابوریش ی هێشتبوویه‌و‌ه بۆخولی دووه‌م ،به‌اڵم ئێس������تا ك������ه نمره‌كانی بۆهاتووه‌ت������هوه ،ته‌واو خ������راپ بوون‌و له‌ئاستی پێویس������تدا نین" ،من ئه‌توانم ئیعتراز بگرم له‌ده‌رس������ه‌كان ،ئه‌گه‌ر ئابووریش ئیمتیحانم بكردای‌ه شتێكی تر بوو ،به‌اڵم ماده‌م 61م هێناوه‌و ده‌شكه‌وم‌ه خولی دووه‌م ،له‌سێ نمره‌كه‌ش بێبه‌ش ده‌بم بۆیه تازه ئیمتیحان ناكه‌مه‌وه‌و هه‌ڵی ده‌گرم بۆساڵێكی تر". له‌الیه‌ك ی دیك������هوه ئاراس عومه‌ر وه‌ك توێژه‌رێك������ی كۆمه‌اڵیه‌ت������ی له‌ب������اره‌ی چاوه‌ڕوانی قوتابی������ان‌و خوێندكاران به‌ده‌ستهێنان ی نمر‌ه ی بهرزو پێچه‌وان‌ه كه‌وتنه‌و‌ه لهگهڵ ئ������هو نمران‌ه ی بۆیان دێته‌وه ،ئام������اژ‌ه ی به‌وه‌دا ك������ه ره‌نگ‌ه جاروب������ار هه‌ڵ������ه له‌كۆكردن������ه‌وه‌ی ئه‌نجامه‌كان������ی تاقیكردنه‌وه‌كانی یه‌ك وان������ه یان دوو وانه‌دا رووبدات ئه‌ویش رێژه‌یه‌كی كه‌م له‌نێو ژماره‌یه‌كی زۆری ده‌فته‌ری تاقیكردنه‌وه‌دا"،به‌اڵم گونجاو نییه هه‌ڵ‌ه له‌ته‌واوی نمره‌و ده‌فته‌ره‌كانی خوێندكارێكدا بكرێ������توو به‌هۆیه‌و‌ه نمره‌ی كه‌می بۆگه‌ڕابێته‌وه". ئهو توێژه‌ر‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ه جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه زۆرجار هه‌ڵس������ه‌نگاندنی خودی خوێن������دكار بۆوه‌اڵمدانه‌وه‌كه‌ی خۆی ده‌یخات‌ه ئ������هو هه‌ڵه‌یه‌وه‌و پێیوای‌ه وه‌اڵمی راس������تی داوهتهوه ،له‌كاتێكدا زۆرجار خوێندكار ك������ه دێت‌ه ده‌ره‌و‌ه له‌تاقیكردنه‌وه‌كه‌ی������دا نازانێ������ت كام وه‌اڵمه‌ی بۆپرسیاره‌ك‌ه هه‌ڵبژاردووه.
راگه‌یاندنی ئه‌نجامی تاقیکردنه‌وه گشتییه‌کان هه‌ندێ له‌خوێندکارانی نیگه‌ران کرد
ئه‌نجامی یه‌ك وانه‌ی بهدڵ نییه كوردۆ عوس������مان خوێندكارێكی پۆلی 12یه‌می وێژه‌ییه‌و وه‌ك خۆی ئاماژ‌ه ی پێده‌دات به‌ته‌واو ی تووشی ش������ۆك بووه كاتێ������ك بینیویه‌تی له‌كیمی������ادا %54ی بۆهاتووه‌ته‌وه، ههربۆیه "به‌دڵنیایی������هوه هه‌ڵه‌یه‌ك ههیه من نمره‌ی كه‌مم %83ه كه‌چی كیمیا حه‌یای بردووم ،ئه‌گه‌ر نمره‌ی كیمیام چاك بێتو ئه‌وه‌ی چاوه‌ڕێی
ده‌كه‌م كه ل������ه %80كه‌متر نه‌هێنم تێكڕای نمره‌كانم له‌وه‌ی ئێس������تا به‌رزتر دهبێتهوه ،بۆیه ئیعتیرازی خۆم ده‌گرم". الی خۆیه‌و‌ه ئیس������ماعیل به‌رزنجی به‌ڕێوه‌ب������ه‌ری راگه‌یاندنی وه‌زارتی پ������ه‌روه‌رده‌ی حكومه‌ت������ی هه‌رێمی ی لهوه كردهوه كوردس������تان ،جه‌خت كه ئه‌مس������اڵ رێ������ژه‌ی ده‌رچوون‌و نمره‌كان له‌چاو پارساڵدا باشتره‌و
ئه‌نجامه‌كان به‌رزترن"،ئه‌مه‌ش مایه‌ی دڵخۆشییه". سه‌باره‌ت په‌ڵپگرتنی خوێندكاران له‌ئه‌نجام������ی تاقیكردنه‌وه‌كانی������ان، ناوب������راو ئام������اژ‌ه ی ب������هوه دا كه ل������ه‌رۆژی راگه‌یاندن������ی ئه‌نجامی تاقیكردنه‌وه‌كان������هوه بۆم������اوه‌ی هه‌فته‌یه‌ك خوێن������دكاران ده‌توانن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت������ی س������ه‌ردانی قوتابخانه‌كانیانبك‌هن‌وفۆڕمیتایبه‌ت
به‌په‌ڵپگرتنی خوێندكار له‌ئه‌نجامی تاقیكردنه‌وه‌كان������ی ئاماده‌كراو‌ه تا ئیعتیرازی خۆی������ان تۆمار بكه‌ن، دواتر له‌ڕێ������ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی پ������ه‌روه‌رده‌و‌ه ئه‌گات������هوه وه‌زار‌هت‌و لیژنه‌ی تایبه‌ت بۆئه‌و مه‌به‌سته‌و به‌پێی رێنماییه‌كان چاو به‌ئیعتیرازه‌كاندا ده‌خش������ێنرێته‌وه‌و پاشان ئه‌نجامی ئاراس������ته‌ی ئیعتی������رازه‌كان خوێندنگاكه‌ی ده‌كرێته‌وه.
ی دووه‌م به‌هێز ده‌كه‌ن خوێندكاران خۆیان بۆخول
هه‌ندێ له‌خوێندكاران له‌به‌ر كه‌پڵه‌كانیان به‌شدار ی خوله‌كان ی به‌هێزكردن ده‌كه‌ن ده‌كات ك������ه تا باجیان دروس������ت ی زانكۆ نه‌كردب������وو خوێندكارێك ی خۆشه‌ویس������تهكهی، ده‌هات بۆال ی بێته‌وه، ی نه‌یتوانی به‌اڵم "دوای������ ی پێنه‌بوو". چونكه باج
له‌وه‌رزی هاویندا ی زۆرێك له‌ڕیكخراوه‌كان ی خوێندكاران‌و قوتابیان خول به‌هێزكردنی بێبه‌رامبه‌ر بۆ خوێندكارانی پۆلی دوانزه ی ده‌كه‌نه‌وه‌و مامۆستایه‌ك سه‌رپه‌رشتیاریش پێیوای ه پۆله‌كان قه‌ره‌باڵغن‌و پێداویستی ته‌واوی بۆ دابین نه‌كراوه.
هۆگر كه‌مال له‌سلێمان ی مه‌ستان حس������ێن خوێندكار ی پۆل ی دوانزه‌ی������ه‌م بهش������دار ی له‌یه‌كێ������ك له‌خوله‌كان ی به‌هێزك������ردن كردووهو ئاماژ‌ه ب������هوه ده‌دات ك������ه خوله‌كان به‌خۆڕایی������ن ،به‌اڵم "مامۆس������تاكان ی زۆرباش������ن" ،ههربۆیه ناوبراو باس ل������هوه ده‌كات كه بهش������دار ی خول ی تر ی كردووه به پاره" ،پاره‌كه‌ش������یان لێخ������واردوم‌و هی������چ سودێكیش������م لێوه‌رنه‌گرتوون". له‌الیه‌ك������ ی دیك������هوه دیار س������ه‌بور خوێندكار ی خول������ ی به‌هێزكردن ی وانه‌كان ی له‌ئاماده‌ی ی سلێمان ی كچان ی ئێواران ئاماژ‌ه ی به‌و‌ه دا كه خوله‌كان بیبه‌رامبه‌رن ،به‌اڵم "مامۆستاكانمان باشن‌و سودیان لێوه‌رده‌گرین".
به‌شێک له‌به‌شداربووانی خوله‌کانی به‌هێزکردن به دوای دڵداریدا عه‌وداڵن فۆتۆ :هۆگر که‌ماڵ
گله‌ییان له‌خوله‌كان ههیه ی ی تر محه‌مه‌د مسته‌فا خوێندكارێك ی به‌هێزكردن‌ه باس لهوه ده‌كات خول پۆله‌كان قه‌ره‌باڵغن‌و وه‌ك پێویست ی فێنككه‌ره‌وه‌یان بۆدابین ئامێ������ر نه‌ك������راوهو زۆر رۆژ بۆ یه‌ك وانه ده‌چنه‌وه. ی وابوو ئهو ئهو خوێندكار‌ه پێ������ ی ده‌كرێنه‌و‌ه ی به‌خۆڕای������ خوالن‌ه زیاتر بۆ خوێندكار‌ه هه‌ژاره‌كانه، ی ده‌وڵه‌مه‌ند چونكه" خوێن������دكار وه‌ك ئێمه نایه‌ت‌ه به‌ر ئهو گه‌رمایه،
ی تایبه‌ت ده‌گرێت". به‌ڵكوو مامۆستا ی تره‌و‌ه مه‌ستان باس لهوه له‌الیه‌ك ده‌كات كه مامۆستاكانیان زۆرتر ی به خوێندكار‌ه دووساڵه‌كان گرنگ ی به‌ئێم‌ه ده‌د‌هن‌و"كه‌مت������ر گرنگ������ ده‌ده‌ن". ی په‌یمان مه‌جید سه‌رپه‌رش������تیار ی ی وانه‌كان ی به‌هێزكردن������ خول������ ی ی دوانزه‌ه������ه‌م له‌ئاماده‌ی قۆناغ������ ی كچان ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دا كه خانزاد ی پۆله‌كانیان قه‌ره‌باڵغه‌و فێنككه‌ره‌و‌ه پێویستیان نییه" ،گرفتمان ئه‌وه‌ی‌ه
شه‌ش پۆلمان ههیهو هه‌ر پۆلێكیش ی تێدایهو به‌دوو پۆل 50خوێندكار موبه‌ریده‌یه‌كمان بۆ داناون". ناوب������راو ،ئاماژ‌ه ب������هوه ده‌دات كه ی ی قۆناغه‌كان هه‌ندێجار خوێندكار ی ی تر به‌شدار تر له‌به‌ر كه‌س������ان ده‌كه‌ن ،ب������ه‌اڵم دوات������ر ناتوانن‌و ده‌رده‌كرێ������ن ،چونك������ه "ئێمه له‌م ی به‌خوێندكاره‌كان خوله‌دا پشتگیر ده‌هێنین له‌خوێندنگه‌كه‌یاندا ،به‌اڵم واش ئهو شتان‌ه دروست ده‌بێت"، هاوكات مامۆستا په‌یمان باس لهوه
له‌به‌ر خۆشه‌ویسته‌كانیان دێن ی خوێندكارێكی ی خوازراو زانا ناو ی ئاماده‌یی‌ه‌و باس لهوه ی ده‌یه‌م قۆناغ ی ده‌كات كه له‌به‌ر خۆشه‌ویسته‌ك‌ه ی كردووه ی ئهو خول������ه بهش������دار ی ئاماده‌یی‌ه‌و ی دوانزه كه له‌قۆناغ������ ی نه‌زانیوم". "كه‌سیش پێ ی تره ئارین������ا جه‌م������ال یه‌كێك������ له‌به‌ش������داربووه‌كان‌و ئام������اژ‌ه به‌و‌ه ی ده‌دات كه به‌شداربوو ههیه له‌پۆل ی ی ئاماده‌ییه" ،هاتون بۆال د‌ه‌و یانز‌ه كه‌پڵه‌كانیان‌و وانه له‌ئێم‌ه تێكده‌د‌هن‌و توانجمان لێده‌ده‌ن". ی ی مامۆستا ئامانجیان نه‌هێشتن تایبهته ی ی لق ڕاس������تگۆ جه‌الل كارگێڕ ی ی خوێنكاران ی كۆمه‌ڵ‌ه س������لێمان كوردس������تان باس لهوه ده‌كات كه ی ئه‌وجۆر‌ه ئامانجیان له‌كردن������هوه خوالن‌هخزمه‌تكردن‌هبه‌خوێندكاران‌و ی تایبهته ،چونكه ی مامۆستا نه‌هێشتن ی ه������ه‌ژار ناتوانێت "خوێندكار ی تایبه‌ت بگرێت". مامۆستا ناوب������راو جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه ی 2000خوێندكار ئهمساڵ نزیكه
ی ی به‌هێزكردن ی خوله‌كان به‌شدار ی خوله‌كه‌ش 45ڕۆژه، كردووهو ماو‌ه لهگهڵ ئه‌وه‌ش������دا راستگۆ پێیوای‌ه ی كوڕو ی خوێندكاران تێكه‌ڵكردن ی بۆ دروست كچ له‌خوله‌كاندا گرفت نه‌كردوون ،به‌ڵكو "ده‌بینین رێز‌و ی جوان له‌نێوانیاندا هاوڕێیه‌تیه‌ك ههیه".
به‌شداربوو ههیه له‌پۆل ی د‌ه‌و یانز‌ه ی ئاماده‌ییه، هاتووه بۆال ی كه‌پڵه‌ك‌هی‌و وانه له‌ئێم‌ه تێكده‌دا‌و توانجمان لێدهدات
6
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
گۆڕانكار ی په‌روه‌رده‌ی ی چۆن ده‌بێت؟ سه‌روه‌ر که‌ریم سه‌عید ماوه‌ی چه‌ند س������اڵێكه له‌كوردس������تان باس له‌گۆڕانی په‌روه‌رده‌ی������ی ده‌كرێ������ت‌و له‌و بواره‌ش������دا كۆنگره‌ی ی په‌روه‌رده‌ی������ی هه‌نگاوێكی پراكتیك������ی بوو ،كه توانی زۆرین������هی پرۆگرامه‌كان������ی خوێندنی كوردس������تان بگۆڕێت. دیاره گۆڕین له‌كای������هی په‌روه‌رده‌دا كارێكی گرانه‌و پێویس������تی به‌كات‌و به‌بیری ف������راوان ههیه ،بڕیاردان له‌گۆڕانی په‌روه‌رده‌یی له‌هه‌رێمی كورستان بڕیارێكی عاقاڵن������ه بوو ،ئه‌گه‌رچی هه‌ن������دێ ده‌رئه‌نجامی باش‌و خراپی به‌دوای خۆیدا هێنا. وه‌زاره‌تی پ������هروهرده توانی پرۆگرامه‌كان بگۆڕێت‌و خول بۆ هه‌ندێ له‌مامۆس������تایانیش بكاتهوه ،تائاش������نا بن به‌پرۆگرامه نوێیه‌كان ،به‌اڵم نه‌یتوانی چاره‌س������ه‌ری گرفت������ی بێ بینایی‌و ش������ێوازی كۆن������ی ڕاهێنراوی مامۆس������تایان بكات .سیس������ته‌مه نوێیهكه پێویس������تی به‌مامۆس������تای نوێ‌و پۆلی نوێ‌و كه‌لوپه‌لی نوێ ههیه، تابتوانێ گۆڕانێكی بنه‌ڕه‌تی بكات له‌كایه‌ی سیسته‌می په‌روه‌رده‌ی هه‌رێمی كورستاندا. دوای سێ ساڵ له‌گۆڕینی سیسته‌می پهروهرده ،هێشتا 277خوێندنگ������ه س������ێ ده‌وام‌و 541خوێنگ������ه دوو ده‌وامه ،هاوكات زۆرینه‌ی پۆله‌كانیش ڕێژه‌یه‌كی زۆر خوێندكاریان تێدایهو زۆرینه‌ی بیناكانیش به‌تایبه‌ت بۆ خوێندنگه دروس������ت نه‌كراون‌و شێوازێكی كۆنیان ههیهو به‌هۆی نه‌بوونی بیناوه وه‌زاره‌تی پهروهرده 722 بینای به‌كرێ گرتووه كه به‌مه‌رجی په‌روه‌رده‌ییان تیا نییه. خوێندنگه‌كان كه‌متری������ن تاقیگه‌یان تێدایه ،بۆئه‌وه‌ی له‌گ������ه‌ڵ الیه‌نی تیۆری������ی وانه‌كان������دا به‌پراكتیكیش خوێندكاران فێربكرێن .نه‌بوونی تاقیگه له‌قوتابخانه‌كان بهش������ێوه‌یه‌كی گش������تیو به‌تایبه‌تی������ش له‌قوتابخان������ه بنه‌ڕه‌تیه‌كاندا بۆت������ه به‌ربه‌س������تێك له‌كه‌مكردنه‌وه‌ی توانای تێگه‌یش������تنی قوتابیان له‌و وانانه‌ی پێویستیان پێیه‌تی. مامۆس������تایان كه پێكهاته‌یه‌كی سه‌ره‌كین له‌گه‌یاندنی زانس������ت‌و زانیاری به‌نه‌وه‌كانمان ،پێویسته كه‌سێكی به‌تواناو لێهاتوو بن له‌بواره‌ك������هی خۆیاندا ،له‌هه‌مان كاتدا كه‌س������ێكی ش������اره‌زا ب������ن له‌ب������واری منداڵ‌و هه‌رزكاردا. زۆرینه‌ی مامۆستایانی ئێمه به‌هۆی ئه‌وه‌ی به‌سیسته‌مێكی كۆن له‌زانكۆ‌و په‌یمانگاكان ڕاده‌هێنرێن ،نه‌یانتوانیوه ش������ێوازێكی نوێ بدۆزنه‌وه بۆ هه‌ڵس������ووكه‌وتكردن لهگهڵ گرفته‌كان������ی خوێندكاراندا ،ئهمه جگه له‌وه‌ی ك������ه زۆرێكێیان هیچ ئاره‌زوویان له‌و پیش������ه‌یه نییهو ته‌نها وه‌ك س������ه‌رچاوه‌یه‌كی بژێوی س������ه‌یری ده‌كه‌ن، چونكه له‌ڕێگه‌ی قب������وڵ مه‌ركه‌زییه‌وه چونه‌ته كۆلیج‌و په‌یمانگاكان‌و دواتریش به‌ناچاری بونهته مامۆستا. قبوڵ مه‌ركه‌زی به‌شێكی گه‌وره‌ی كێشه‌ی په‌روه‌رده‌یی له‌كوردس������تان پێكده‌هێنێت .ئ������اگاداری ئه‌وه‌ین كه وه‌زاره‌تی پهروهرده ج������ار جار كتێب‌و گۆڤاره‌كانی ده‌نێرێته قوتابخانه‌كان ،به‌اڵم ژماره‌ی ئهو مامۆستایانه‌ی كه كتێبه‌كان ده‌خوێن������نو زانیارییه‌كان وه‌رده‌گرن، به‌په‌نجه‌ی ده‌ست ده‌ژمێردرێن .بۆیه پێویسته وه‌زاره‌تی پهروهرده خولی گش������تگیری ڕۆشنبیری‌‌و په‌روه‌رده‌یی بۆ مامۆس������تایان بكاته‌وه‌و ناچاریان بكات شاره‌زابن له‌و بواره‌ی كه تیایدا وانه ده‌ڵێنه‌وه ،هه‌ر گۆڕانێكیش له‌پرۆگرامه‌كاندا بكرێت پێویستی به‌خولی تایبهته. له‌ئێستاش������دا ب������اس له‌گۆڕینی س������ه‌رله‌به‌ری قۆناغی دوان������زه‌ی ئاماده‌ی������ی ده‌كرێت‌و پێویس������ته به‌رله‌وه‌ی ئاماده‌كاری ب������ۆ بكرێت تا ئهو ئامانجانه‌ی هه‌وڵی بۆ ده‌دێت به‌دی بهێنرێت. پرۆگرام������ه نوێیه‌كان كاتێك س������ه‌ركه‌وتوو ده‌بێت كه پێداویس������تی نوێی هه‌بێت له‌هه‌م������وو بواره‌كانی په‌روه‌رده‌دا ،ههربۆیه ئه‌گه‌ر وه‌زاره‌تی پهروهرده بیه‌وێت پالنه‌كان������ی له‌بواری فێركاری‌‌و گۆڕینی سیس������ته‌می فێركاری سه‌ربكه‌وێت ،ده‌بێت به‌شێوه‌یه‌كی گشتگیری گۆڕان������كاری له‌كۆی الیه‌نه‌كانی پ������ه‌روه‌رده‌دا بكات، چونكه كۆی الیه‌نه‌كان له‌مامۆستاو بیناو پرۆگرامه‌كان كاریگه‌رییان له‌سه‌ر یه‌كتر ههیه. ئه‌وه‌ی له‌چه‌ند س������اڵی ڕاب������ردوودا بینیمان ،ئه‌وه‌ی س������ه‌لماندا كه ئهو گرفته‌ی ڕووبه‌ڕووی سیس������ته‌می پ������هروهرده بووی������هوه ،ئه‌وه‌بوو كه ته‌نه������ا الیه‌نێك گۆڕان������كاری تێدا كرابوو ،ئێستاش������ی له‌گه‌ڵدا بێت گۆڕان������ی الیه‌نه‌كانی پ������هروهرده ته‌ریب نین‌و ئه‌مه‌ش له‌داهات������وودا دهبێته گرفتێكی گهوره له‌سیس������ته‌می په‌روه‌رده‌یی ئێمه‌دا.
ی سه‌ركه‌وتوو ده‌بێ "راهێنه‌ر زۆر ره‌خنه‌گران ه چاودێری كاره‌كانی خۆی بكات" خی مه‌یوئیس ،راهێنه‌ر ی نێوده‌وڵه‌تی بۆ نم نم
ی راهێنه‌رێكی نێوده‌وڵه‌وت ی ی ده‌زانێت ئه‌وان ه به‌پێویست وه‌ك راهێنه‌ر له‌پۆل‌و كۆرس‌و وۆركشۆپه‌كاندا ده‌رده‌كه‌ون ،به‌جۆرێك به‌شدارانیان كۆنترۆڵ ی ی بێزار بكه‌ن ك ه بوار ده‌ربڕینیان نه‌هێڵێته‌وه، ی ئه‌ویش له‌رێی به‌شدار ی پێكردن‌و به‌هه‌ند وه‌رگرتن بۆچوون‌و سه‌رنجه‌كانیان‌و ی به‌كارهێنانه‌و‌ه له‌چوارچێو‌هی بابه‌ته‌كه‌یدا، ی هاوكات به‌پێویست ده‌زانێ ئهو كه‌سه‌ی ده‌یه‌وێت ببێته راهێنه‌ر ،تا ئه‌وكاته‌ی ده‌گات ه ئاستی پێویست له‌وانه‌وتنه‌وه‌دا زۆر ره‌خنه‌گران ه چاودێری كاره‌كانی خۆی بكات.
سازدانی :سۆران نه‌قشبه‌ندی ی خی مه‌یوئی������س ،راهێنه‌رێك نێوده‌وڵه‌تی به‌لجیكییه‌و له‌بواری میدیا به‌گشتی‌و رۆژنامه‌وانی بینراودا به‌تایبه‌ت كارده‌كات، س������اڵی 1953له‌دایكب������ووه‌و
خێزانداره‌و دوو منداڵی ههیه، مامۆستای زانكۆ‌و ئه‌كادیمیای‌ه له‌هۆڵه‌نداو به‌لجیكا. ی ی میدیا له‌الی������ه‌ن س������ه‌نته‌ر كوردستان IMCK سه‌ربه‌خۆ له ی كراوه ی س������لێمان بانگهێشت ی تایبه‌ت بۆوتنه‌وه‌ی راهێنانێك ی كورد‌و به‌پێگه‌یاندنی راهێنه‌ر عه‌ره‌ب. سۆران :وه‌ك راهێنه‌رێكی نێوده‌وڵه‌تی ،به‌كێ ده‌وترێ راهێنهری سه‌كه‌وتوو یاخود ئهو بنه‌ما سه‌ره‌تاییان‌ه چین كه ده‌بێ له‌راهێنه‌ری سه‌ركه‌وتودا هه‌بێت؟ خی :له‌راستیدا ئهمه پرسیارێكی دوو الیه‌نه‌یه ،یه‌كه‌م شت پێویسته راهێنه‌ر خ������ۆی بزانێت ده‌یه‌وێت ده‌رباره‌ی چی‌و باسی چی بكات له‌وانه‌كان یاخود له‌وۆركشۆپه‌كه‌یدا، پێویسته ئه‌م زانین‌ه به‌شێك بێت له‌خودی بوون������ی راهێنه‌ر ،لهگهڵ ئه‌وه‌شدا پێویسته راهێنه‌ر توانای ئه‌وه‌ی هه‌بێت كه ئهو زانیاریانه‌ی هه‌یه‌ت������ی بهش������ێوه‌یه‌كی پالندار‌و س������ه‌رنجڕاكێش بیگه‌یه‌نێ������ت به‌به‌ش������داران ،به‌رده‌وام ئاگاداری ئه‌وه‌بێت كه شێوازی وانه‌وتنه‌وه‌كه‌ی ئهو بێزاركه‌ر نییهو بتوانێت سات
به‌سات سه‌رنجی به‌شداران بۆ الی خۆی رابكێشێت. راهێن������ه‌ر پێویس������ته توان������ای مامۆس������تابوون ل������ه‌رووی بوونی زانی������اری زۆرو پێشكه‌ش������كاری تێدابێ������ت بۆگه‌یاندن������ی هه‌رچی زیاتری زانیاری دروست به‌وانه‌ی كه بهش������دارن له‌وۆركشۆپه‌كه‌یدا، بێگومان پێویستیش‌ه كه‌سێتییه‌كی باشی هه‌بێت له‌رووی په‌یوه‌ندیی كۆمه‌اڵیه‌تی‌وپالندانه‌رێكیوریابێت بۆهاندان������ی بهش������داریپێكردنی بهش������داران ،بۆیه ده‌توانین بڵێین راهێنه‌ر به‌جۆرێ������ك له‌جۆره‌كان بهش������دارانی خزمه‌ت������كاری ۆركشۆپه‌كه‌یه‌تی. سۆران :ئهو گرفت‌و كێش‌ه باوانه‌ی روبه‌روی راهێنه‌ر دهبێتهوه ،كامانه‌ن؟ خی :سه‌ره‌كیترین كێشهو گرفتی راهێنه‌ر ،ئهو كاتان‌ه ده‌ستپێده‌كات كه چه‌ن������د كه‌س������انێك هه‌بن له‌وۆركش������ۆپه‌كه‌دا كه بیانه‌وێت كۆرس ی������ان وۆركش������ۆپه‌ك‌ه تێك ب������د‌هن‌و به‌هه‌ڵس������وكه‌وت‌ه نابه‌جێكانیان ئاڵۆزی بكه‌ن. رێگاكان������ی چاره‌س������ه‌ركردنی ئه‌مجۆر‌ه كێشان‌ه زۆر جیاوازن،
بۆنمون������ه ئه‌گه‌ر ئهو بهش������دار‌ه تێكده‌ر‌ه واهه‌ست بكات ،هه‌موو ش������تێك ده‌زانێت‌و ئاس������تی زانیاری‌و زانین������ی له‌بواره‌كه‌دا زۆرباش������ه ،هه‌س������ت بكات ئهو كۆرس‌ه زیاده‌ی‌ه بۆئه‌و ،ئه‌وكات راهێنه‌ر ده‌توانێت پرس������یاری لێبكات‌و ئاس������تی ئهو كه‌س������ه بۆ بهش������دارانی دیك‌ه نیش������ان بدات ،ئه‌گه‌ر به‌راس������تی ئاستی ئهو كه‌س������ه باش بێت ده‌توانێت داوای لێبكات كه‌وا كۆرس������ه‌ك‌ه به‌جێبهێڵێت ،چونكه ئهو بڕیاری خۆی داوه كه ئهو كۆرس‌ه هیچ سودێك به‌و ناگه‌یه‌نێت ،بۆئه‌وه‌ی به‌شدارانی تر سودی پێویست وه‌رگرن .هه‌روه‌ه������ا ده‌توانێت زۆر به‌س������اده‌یی ئهو په‌یام‌ه به‌و جۆره به‌شداران‌ه بگه‌یه‌نێت كه ئیتر به‌س������هو پێویسته له‌جێی خۆت بێده‌نگ دابنیشیت‌و گوێ بگریت ،وات‌ه راهێنه‌ر به‌رده‌وام پێویسته له‌به‌رامبه‌ر هه‌ر كارێكدا كاردانه‌وه‌ی پێویس������تی هه‌بێت بۆئه‌وه‌ی كۆنترۆڵی كۆرس������ه‌ك‌ه له‌ده‌س������ت خۆی������دا بهێڵێته‌وه، به‌اڵم باشترین رێگا بۆبه‌شداری پێكردن������ی هه‌موو بهش������داران، بهش������داریپێكردنیان‌ه له‌چه‌ندین
مه‌شق‌و راهێنانی پراكتیكیدا. سۆران :جیاوازی له‌نێوان ئاستی راهێنه‌ره‌كانی ئێره‌و راهێنه‌ره‌كانی ئه‌وروپا له‌چیدایه؟ خ������ی :پێموای������ه راهێنه‌ره‌كانی ئه‌وروپا بۆنمونه هۆڵه‌نداو به‌لجیكا، زۆر ئه‌زموندارترن ،چونكه ئه‌وان هه‌ر له‌كاتی خوێندنی ئه‌كادیمی خۆیانه‌و‌ه فێری ئهوه ده‌كرێن كه چۆن ببن������ه تریێینه‌ر(راهێنه‌ر) ێك������ی باش ،ئه‌م������ه‌ش له‌رێگای وتنه‌وه‌ی وانه‌ی زۆرو ترێینینی زۆر له‌كات������ی خوێندكارییاندا، لێره‌و‌ه بۆی������ان ده‌رده‌كه‌وێت كه چه‌ند زیاتر له‌خ������ۆی بزانێت، چه‌ند زیاتر هه‌ڵ������هی خۆی بۆ ده‌ركه‌وێ������ت ،ئه‌وه‌نده‌ش زیاتر هه‌وڵی راستكردنه‌وه‌یان ده‌دات‌و خاڵ‌ه الواز‌و به‌هیزه‌كانی خۆشی بۆده‌رده‌كه‌وێت. پێویس������ته ئهو كه‌سه‌ی ده‌یه‌وێت ببێته راهێنه‌ر تا ئه‌وكاته‌ی ده‌گات‌ه ئاستی پێویست له‌وانه‌وتنه‌وه‌دا، زۆر ره‌خنه‌گران������ه چاودێ������ری كاره‌كانی خۆی بكات ،خۆكه‌س نه‌مردوو‌ه ب������ه‌وه‌ی رهخنهگرانه له‌گ������ه‌ڵ خۆیدا هه‌ڵس������وكه‌وتی كردبێت ،چونكه جگه‌ل‌ه س������ود زیانی نابێ.
ی مانگێكدا له‌ماو ه ی چیرۆكنووسین ده‌كه‌ن ی خول 40منداڵ به‌شدار ی خولی كردنه‌و‌ه چیرۆكنووسی چه‌ندین منداڵی شاری سلێمانی ده‌كاته چیرۆكنووس‌و چیرۆكه‌كانیان لهگۆڤارو ی مندااڵندا رۆژنامه‌كان باڵوده‌كرێنه‌وه.
سه‌روه‌ر سه‌عید له‌سلێمانی "ڕۆژێ������ك ل������ه‌ڕۆژان ئه‌بێت، دوو داڵ ش������ه‌ڕییان ئه‌بێ������ت له‌س������ه‌ر ده‌نووكیان ،ڕێویه‌كیش له‌والو‌ه دێ������ت‌و ده‌ڵێ������ت ئهوه ی چیتانه .لهگهڵ ڕێویه‌كه‌دا شه‌ڕ ده‌بێـت������ه ش������ه‌ڕیان ،ڕێوییه‌ك‌ه ده‌یه‌وێت داڵه‌كان بخوات ،به‌اڵم له‌والو‌ه كه‌روێش������كێك دێت‌و ی ههردوو داڵه‌ك‌ه ده‌ڵێت ده‌نوك ی جوانه" ،ئه‌م������ه دواین چیرۆك ی ته‌مه‌ن 11س������اڵه ،كه ێ عه‌ل كاڵ ی زیره‌ك" به‌ناوی "كه‌روێشكێك ی نووس������یویه‌تی ،كه بهش������دار ی ی چیرۆكنووس������ین خولێك������ ك������ردووهو رۆژان������ه خه‌ریكی چیرۆك خوێندنه‌وه‌و نووسینه. ی ب������اس ل������هوه ده‌كات كه كاڵ ئه‌گه‌ر چیرۆك بنووسێت ،ده‌بێت ی ئاس������ووده‌ی هه‌بێت‌و خه‌یاڵێك ی گهوره ی چیرۆكه‌ك‌ه به‌خه‌تێك ناو ی الپه‌ڕه‌كه‌دا بنوسن، له‌ناوه‌ڕاست ی تیا "چیرۆك ده‌بێت پاڵه‌وانێك ی بێت ،چیرۆكنووسینیش پێوست به‌كات‌و شوێنه".
چل منداڵ به‌شداریی خولێکی چیرۆکنوسینی کتێبخانه‌ی گشتیی سلێمانی ده‌که‌ن فۆتۆ :سه‌روه‌ر سه‌عید چیرۆكه‌كان لهگۆڤارو رۆژنامه‌كان باڵوده‌كه‌نه‌و‌ه مندااڵن خۆیان س������ه‌رقاڵكردوو‌ه به‌چیرۆك نوسییه‌و‌ه‌و ده‌یانه‌وێت ببن‌ه چیرۆكنووس. زریان ئیبراهیم ی ته‌مه‌ن چوارد‌ه س������اڵ ،ڕۆژان‌ه له‌كاژێر هه‌شت‌و نیو ی به‌یانییه‌و‌ه تا دوانزه ی نیوه‌ڕۆ له‌هۆڵ ی مندااڵن������ ی كتێبخان‌ه ی گش������ت ی س������لێمان ی خه‌ریك������ ی خوێندن ی چیرۆك‌و شێوازه‌كان ی نوسینیه‌تی. ئهو له‌س������اڵ ی 2005هوه ،هۆنراوهو چیرۆك بۆمندااڵن ده‌نووسێت، "ئه‌م������ه یه‌كه‌مجارم‌ه بهش������دار ی خول������ ی چیرۆكنووس������ی بكه‌م، لێره‌ش زیاتر ئاشنابووم به‌دنیا ی ئه‌ده‌ب������ ی من������داڵ" ،هه‌ربۆی������ه هۆنراوهو چیرۆكه‌كان ی لهگۆڤارو ڕۆژنام������ه‌كان باڵ‌وده‌كات������هوه، "له‌گۆڤار ی گوڵه‌ب������اخ‌و گۆڤار ی
گۆران‌و گۆڤار ی سمۆر‌ه‌و گۆڤار ی حاجیل������ه هۆن������راوهو چیرۆكم باڵوكردۆته‌وه". له‌الیه‌ك������ ی دیكه‌و‌ه الڤین تاریقی ته‌م������ه‌ن دوانزه س������اڵ ،له‌كات ی پش������ووی خوله‌كه‌یدا خه‌ریك ی دروس������تكردن ی په‌پوله‌یه‌ك بوو به‌ڕه‌نگ ی سهوزو پرته‌قاڵ یو باس ی لهوه ده‌كرد كه تائێس������تا س������ ێ چیرۆك ی نوسیوه" ،چیرۆكه‌كانم له‌بار‌ه ی السار یو به‌زه‌ی یو كچێكه كه تووش ی ڕووداوێك ده‌بێت". ناوبراو ،جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه بۆ چیرۆكنوسین مامۆستاكه‌یان بنه‌مایان بۆداده‌نێت. چیرۆك ی مندااڵن وه‌رده‌گێڕرێت هه‌ندێك له‌مندااڵن له‌پاڵ نوسینی چیرۆكدا ،چیرۆكی مندااڵیش له‌زمانه‌كانی تره‌و‌ه وه‌رده‌گێڕن. میر مه‌مه‌ندی ته‌مه‌ن چوارده‌ساڵ،
له‌كتێبخانه‌ی گش������تی سلێمانی دانبیشتبوو چیرۆكی وه‌رده‌گێڕا، به‌اڵم به‌ه������ۆ ی نه‌بوونی كاره‌باو‌ه زۆر گه‌رم������ا ی ب������وو زوو زوو ئاره‌ق������ی ده‌ك������رده‌و‌ه‌و ده‌یوت: "حه‌زده‌ك������ه‌م كتێب وه‌ربگێڕم‌و كتێب ی زیاتر بخوێنم‌ه‌و زانیار ی زیاتر وه‌رگرم". ئ������هو خوێن������دكاری یه‌كێ������ك له‌خوێندنگ‌ه ئه‌هلییه‌كانه‌و جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه به‌و هۆیهوه فێری زمانی ئینگلیزی بووه ،هاوكات ش������ادان قادر ی ته‌م������ه‌ن چوارد‌ه ساڵ ،ماو‌ه ی س������اڵێكه چیرۆك ده‌نوسێت‌و ده‌ڵێت" ،ئێمه فێر ی ئهوه ده‌كرێین كه چۆن چیرۆك بوسین؟" ،ههربۆیه جه‌خت لهوه دهكاتهوه كه بۆنوسین ی چیرۆك ده‌بێت چه‌ند خاڵێك له‌به‌رچاو بگیرێن له‌وان������ه ده‌بێت خه‌یاڵت ئاس������ووده بێت تا چیرۆكێك ی
جوان بنوسیت. مندااڵن به‌گۆڤارو ده‌زگاكانی مندااڵن ده‌ناسێنرێن فه‌وزی‌ه مه‌نم ی مامۆس������تا ی خول ی چیرۆكنوس������ییه‌و ئام������اژ‌ه ب������هوه ده‌دات كه خوله‌كه‌یان به‌هاوكار ی كتێبخان‌ه ی گشت ی سلێمان یو چه‌ند ده‌زگایه‌ك������ ی تر‌ه‌و ماو‌ه ی مانگێك به‌رده‌وامه" ،هه‌س������ت ده‌كه‌ین ڕۆژ ب������ه‌ڕۆژ منداڵه‌كان زیاتر گه‌ش������ه ده‌كه‌ن". ناوب������راو ،خاوه‌ن������ی 18نامیلك‌ه ی چیرۆك������ ی مندااڵن������هو زۆربه‌ی نوسیو‌ه‌و هه‌ندێكیشی وه‌رگێڕاوه، بۆی������ه ئێس������تا زانی������ار ی ده‌دات‌ه مندااڵن‌و فێری������ان ده‌كات تا ببن‌ه چیرۆكن������ووس" ،ڕۆژان‌ه باس������ ی نووسه‌ر‌ه ناوداره‌كان‌و كتێبه‌كان ی مه‌كسیم گۆرك یو جیهان ی سۆفیا‌و كچ‌ه ی پرته‌قاڵیان بۆده‌كه‌م". ئ������هو مامۆس������تای‌ه جه‌خ������ت لهوه ده‌كات������هوه كه تائێس������تا ش������ه‌ش خول ی چیرۆكنووسی بۆ مندااڵن كردووه‌ته‌وه‌و له‌دوایین خولدا ،كه ئه‌م������ڕۆ ئاهه‌نگ������ ی خوێندنه‌وه‌یان بۆساز ده‌كرێت 40منداڵ به‌شداریان كردووه" ،له‌كۆتای ی هه‌ر خولێكدا چی������رۆك‌و بابه‌ته‌كان������ ی منداڵ‌ه بهش������داربووه‌كان كۆده‌كه‌ین������هوهو به‌ده‌زگا‌و گۆڤ������ار‌ه مندااڵنه‌كانیان ده‌ناس������ێنین ،س������ه‌ردان ی گۆڤارو خانه‌كان یمندااڵنیشیانپێده‌كه‌ین". تێبینی: له‌الپه‌ڕ‌ه یانز‌ه ی ئه‌م ژماره‌ی‌ه ی نم نم هه‌ندێ له‌و چیرۆكان‌ه باڵوكراونه‌ته‌وه.
ته‌ماشاكردن ی ته‌له‌ڤزیۆن ته‌مه‌ن كورت دهكاتهوه ئه‌مڕۆ زۆرین‌ه ی خه‌ڵك كاتێك ی زۆر له‌ب������ه‌رده‌م ته‌له‌ڤزیۆن������دا به‌س������ه‌رده‌به‌ن ،به‌اڵم توێژینه‌و‌ه نوێی������ه‌كان ده‌ریده‌خ������ه‌ن كه تا زیاتر س������ه‌یر ی ته‌له‌ڤزیۆن بكه‌یت ،ئه‌وا ته‌مه‌نیشت كورتتر دهبێتهوه. سه‌نته‌ر ی پزیشكان ی ستۆكهۆڵم له‌سوید ئاش������كرایان كرد كه ته‌رخانكردن ی پتر له‌دوو كاژێر بۆنۆڕین‌ه ته‌له‌ڤزی������ۆن ،ڕێژ‌ه ی توش������بوون به‌نه‌خۆشییه‌كان ی دڵ‌و مێشك‌و قه‌ڵه‌و ی به‌ڕێژ‌ه ی 21%زیاتر ده‌كات ،ئه‌گه‌ر ی توشوونیش به‌كزبوون ی چاوو ئازار ی پشت‌و سه‌ریش بۆ بینه‌ر دروس������ت ده‌كات ،داواكاریش‌ه له‌هاوواڵتیان������ ی جیهان كات ی ته‌رخانكراو بۆبینین ی ته‌له‌ڤزیۆن كه‌م بكهنهوه. ئهو سه‌نته‌ر‌ه هۆكار‌ه خراپه‌كان ی نۆڕین������ه ته‌له‌ڤزی������ۆن بۆچه‌ند هۆكارێ������ك ده‌گێڕێت������هوه كه بریتی������ن له‌زیادبوون ی ڕێژ‌ه ی چه‌ور ی به‌هۆ ی نه‌بوون یاخود كه‌مبوونه‌و‌ه ی زیاد له‌ئه‌نداز‌ه ی بینه‌ره‌وه ،ئه‌م ب������ێ جوڵه‌یی‌ه ی بینه‌ریش مه‌ترس������ ی توشبوون به‌قه‌ڵ������ه‌وی ،به‌رزبوون������هوه ی كۆلیس������تڕۆڵ‌و الوازكردن������ ی ی������اده‌وه‌ری‌‌و سس������تكردن ی چاالكییه‌كان ی مێشك ی مرۆڤ زیاتر ده‌كات.
9
خۆراكی گیایی نه‌خۆشی درێژخایه‌ن كهمدهكاتهوه
توێژینه‌و‌ه پزیشكییه‌كان جه‌خت له‌سه‌ر ئهوه دهكهنهوه كه ی ی رۆژانه‌ماندا ،ئاست ی له‌ژیان ی گیای ی خۆراك ی رژێم دانان ی خوێن، ی وه‌ك گوشار توشبوونمان به‌نه‌خۆشی درێژخایه‌ن ی شه‌كره‌و دڵ كهمدهكاتهوه. نه‌خۆش ی ی خۆراك‌و ته‌ندروست د.وینستۆن كریگ پرۆفیسۆر له‌بوار ی ی رژێم ی ئه‌ندرۆز له‌ئه‌مریكا رایگه‌یاند :په‌یڕه‌ویكردن له‌زانكۆ ی ته‌ندروستیمان ی رۆژانه‌ماندا ،بار ی له‌ژیان ی گیای خۆراك ی به‌رز ده‌پارێزێت به‌جۆرێك كه كاریگه‌ری به‌ئاستێك ی خوێن، ی كۆلیستڕۆڵ ی ڕێژ‌ه ی له‌سه‌ر كه‌مكردنه‌و‌ه به‌رچاو ی دڵ، ی توشبوون به‌نه‌خۆشییه‌كان ی مه‌ترس كه‌مبوونه‌و‌ه ی خوێن‌و شهكره ههیه. ی گوشار كه‌مكردنه‌و‌ه ی ئهو پرۆفیسۆر‌ه ده‌ریده‌خات كه تا لێكۆڵینه‌و‌ه مه‌یدانییه‌كان ی رۆژانه‌ماندا زیاتر بێت، ی له‌خواردن ی گیای ی خۆراك ڕێژ‌ه
ی ئه‌وا چه‌وری‌‌و كۆلیستڕۆڵ كه‌مده‌بێته‌وه‌و زیانبه‌خش ی فایبه‌ر خۆراك‌و خوێی‌ه ڕێژ‌ه ی وه‌ك پۆتاسیۆم، به‌سوده‌كان ی پێویست ڤیتامین C,Eو وز‌ه ی له‌ش زیاد ده‌كات، بۆ چاالكییه‌كان ی سكپڕیش ئه‌گه‌ر به‌جۆرێك كه ژنان ی په‌یڕه‌و ی گیای ی خۆراك رژێم ی له‌سه‌ر بكه‌ن ،ئه‌وا كاریگه‌ری باش ی ی جه‌سته‌و ده‌روون ته‌ندروست ی ده‌بێت. كۆرپه‌له‌ك‌ه
قه‌ڵه‌و ی هه‌ڕه‌ش ه له‌دانیشتوان ی جیهان ده‌كات ده‌فر و كه‌لوپه‌ل ی ئه‌له‌منیۆم بۆ جه‌ست ه زیانبه‌خش ه به‌شێك ی زۆر ی دانیشتوان ی جیهان ،رووبه‌روو ی نه‌خۆش ی قه‌ڵه‌و ی بوونه‌ته‌وه ،رێكخراو ی ی جیهانیش داوا ته‌ندروست ده‌كان به‌رنامه‌یه‌ك ی جیهانیان‌ه بۆبه‌گژداچوونه‌و‌ه ی ئهو نه‌خۆشیی‌ه دابنرێت. رێكخراو ی ته‌ندروست ی جیهان ی له‌دوا راپۆرت ی خۆیدا رایگه‌یاند كه قه‌ڵه‌و ی كه به‌مانا ی زیادبوون ی ب ێ به‌رنام‌ه ی چه‌ور ی ئه‌نباركراو ی له‌ش دێت ،هۆكار‌ه سه‌ره‌كییه‌ك‌ه ی بریتی‌ه له‌زۆر وه‌رگرتن ی چه‌وری‌‌و وزه‌و كه‌م به‌كارهێنانه‌و‌هی ،ئه‌مه‌ش دهبێته مای‌ه ی كۆبوونه‌و‌ه ی چه‌ور ی له‌جه‌سته‌داو سه‌ره‌نجام مرۆڤه‌ك‌ه
5خوله‌ك وه‌رزش بۆ دووركه‌وتنه‌و‌ه له‌نه‌خۆش ی ده‌روون ی ی ده‌روونی، ی نوێ ی توێژینه‌وه‌یه‌ك به‌پێ ی خاوێن یاخود وه‌رزشكردن له‌ژینگه‌یه‌ك ی كاركردن له‌باخچه‌و سه‌یرانگاكاندا ،دۆخ ی مرۆڤ باشتر ده‌كات. ی ده‌روون ته‌ندروست ی جۆڵز پریتی‌‌و ی ئه‌مریك ههردوو پرۆفیسۆر ی مه‌یدانیدا جۆ بارتۆن له‌توێژینه‌وه‌یه‌ك ی ده‌كه‌ن كه هه‌ر مرۆڤێك رۆژان‌ه ئاشكرا ی ی پێنج خوله‌ك له‌ژینگه‌یه‌ك النیكه‌م بۆماو‌ه ی پاكژدا وه‌رزش خاوێن‌و ئاوو هه‌وایه‌ك ی ی بكات ،ئه‌وا به‌ڕێژ‌ه ی جه‌سته‌ی یاخود كار ی متمانه‌به‌خۆبوون‌و ی هه‌ست 65%دهبێته مای‌ه دووركه‌وتنه‌و‌ه له‌نه‌خۆشیی‌ه ده‌روونییه‌كان، ی سه‌وز، ئه‌مجۆر‌ه وه‌رزشه‌شیان ناوناو‌ه وه‌رزش ی سهوزو پڕ له‌دارو وات‌ه پێویسته له‌ژینگه‌یه‌ك
دره‌خت‌و گوڵ بێت. ی ته‌م‌هن‌و ئهو لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ه كه له‌سه‌ر 1252كه‌س ره‌گه‌ز جیاواز ئه‌نجام دراوه ،ده‌ریده‌خات كه ی مرۆڤ ی ده‌روون ی دۆخ ی جه‌سته‌ی چاالك ته‌ندروستتر ده‌كات به‌تایبه‌ت پیاسه‌كردن، باغه‌وانی ،پایسكلسواری ،مه‌له‌وانی‌‌و ڕاوه‌ماسی، به‌له‌مه‌وانی ،ئه‌سپسواری ،غاردان‌و جوتیاریی كه ی ی مرۆڤه‌ك‌ه سه‌رقاڵ ده‌كات به‌كارێك ی ئهوه وێڕا ی به‌سوده‌وه ،له‌نه‌خۆشیی‌ه ده‌روونییه‌كانیش دوور ده‌خاته‌وه. ی ی گه‌نجان‌و به‌ته‌مه‌نه‌كان كه له‌دوو دۆخ چین ی ده‌روونی، گونجاودان بۆتوشبوون به‌نه‌خۆش ی دیاریكراو بۆ واپێویست‌ه هه‌موو رۆژێك كاتێك ئه‌مجۆر‌ه وه‌رزشان‌ه ته‌رخان بكه‌ن.
دووچار ی قه‌ڵه‌و ی دهكاتهوه. ئهو رێكخراو‌ه رایگه‌یاند كه نه‌خۆش ی قه‌ڵه‌و ی هۆكار ی سه‌ره‌ك ی توشبوون به‌نه‌خۆشییه‌كان ی دڵ، سه‌كته ،شهكره ،جه‌ڵد‌ه ی دڵ‌و مێشك ،شێرپهنجه ،ئازار ی ئه‌ژنۆو پشته ،كه مرۆڤ بۆ چاره‌سه‌ركردن‌و خۆدوورخستنه‌و‌ه له‌قه‌ڵه‌وی ،پێویست ی به‌جوڵ‌ه ی به‌رده‌وام‌و وه‌رزشێك ی به‌به‌رنام‌ه ههیه ،پاشانیش خۆراك ی گیای ی جۆراوجۆر بخه‌ین‌ه رژێم ی نانخواردنه‌و‌ه تا خۆمان له‌خواردن ی گۆشت ی گیانله‌به‌ران‌و خۆراك ی پڕ له‌چه‌ور ی دوور بخه‌ینه‌وه ،چونكه خۆپاراستن له‌چاره‌سه‌ر باشتره.
كۆمه‌ڵێك هه‌ڵ ه منداڵ ل ه گه‌شه‌كردن ده‌وه‌ستێنێت
ی خراپیان ی كاریگه‌ری ئهو هه‌اڵن‌ه ی ی جه‌سته‌یی‌‌و ئاوه‌ز له‌سه‌ر گه‌شه‌كردن منداڵ ههیه ،پێویسته به‌زووترین كات چاره‌سه‌ریان بۆ بدۆزینه‌وه‌و ڕێگا ی گیرۆد‌ه نه‌ده‌ین منداڵه‌كانمان پێو‌ه ببن. ی مندااڵن له‌فه‌ره‌نسا، ی چاودێر سه‌نته‌ر ئامۆژگارییه‌كانیاندا ی له‌درێژ‌ه بۆ دایكان ،ئاگاداریان دهكهنهوه كه منداڵه‌كانیان له‌كۆمه‌ڵێك هه‌ڵ‌ه ی دووربخه‌نه‌و‌ه كه بریتین له :دواكه‌وتن ی ی منداڵ ،له‌خه‌وهه‌ستاندن خه‌و ی منداڵ منداڵ به‌زۆرملـێ ،ترساندن بۆهه‌ر مه‌به‌ستێك بێت ،تێرنه‌خواردن یاخود زۆر خواردن ،ده‌رگا داخستن به‌سه‌ر مندااڵندا‌و گڵۆپ كوژاندنه‌وه‌ی ی شوێن ژووره‌كانیان ،جیاكردنه‌و‌ه ی منداڵ به‌تایبه‌ت ی منداڵ ،لێدان خه‌و ی میوان ،ڕێگادان به‌منداڵ له‌به‌رچاو ی ی ئه‌كشن ،له‌كات ی فیلم‌و یار بۆبینین ی پێویستدا ،منداڵه‌ت بۆسه‌ردان پزیشك ببه.
ی ی توێژه‌ر‌ه پزیشكییه‌كان گروپ ی پاریس داوا له‌هاوواڵتیان زانكۆ ی ده‌كات كه ده‌فرو كه‌وچك له‌ئه‌له‌منێوم دروستكراو ،زیان به‌جه‌ست‌ه ده‌گه‌یه‌نێت. ی ئهو گروپ‌ه كه باره‌گا ی ی پاریس سه‌ره‌كیان له‌شار فه‌ره‌نسایه ،ئاماژ‌ه بۆئه‌و‌ه ده‌كه‌ن ی ئه‌له‌منیۆم ی ده‌فر كه به‌كارهێنان بۆ خواردن‌و خواردنهوه، ی له‌سه‌ر ی خراپ كاریگه‌ری ی جه‌ست‌ه ههیهو دهبێته مای‌ه ی كۆمه‌ڵێك نه‌خۆشی په‌یدابوون
تایبه‌ت به‌پێست‌و زیان به‌خشین ی به‌پوك‌و ددان ،ته‌نانه‌ت مه‌ترس له‌بیرچوونه‌وه‌ش ی نه‌خۆش ی مرۆڤ دهكاتهوه. رووبه‌روو داوا له‌ئامۆژگارییه‌كیشدا له‌هاوواڵتیان ده‌كه‌ن كه ی پڕ له‌ترشی هه‌رگیز خواردن ئه‌سید یاخود سوێرو شیرین ی له‌ئه‌له‌منیۆم له‌ناو كه‌لوپه‌ل دروستكراودا نه‌خۆن ،چونكه ی ئه‌له‌منیۆمدا لهگهڵ گه‌ردیله‌كان كارلێك دهكهنو خۆراكهكه زیان به‌جه‌ست‌ه ده‌گه‌یه‌نێت.
چا ی سه‌وز بنۆش ه تا له‌خه‌مۆك ی به‌دوور بیت
پزیشكان ی ژاپۆن ی له‌توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی نوێدا نیشانی ده‌ده‌ن كه ئهو ژن‌و پیاوان‌ه ی كه‌توونه‌ت‌ه ته‌مه‌نه‌و‌ه یان ئهو گه‌نجان‌ه ی دووچار ی خه‌مۆك ی بوونه‌ته‌وه، پێویسته رۆژان‌ه النیكه‌م فنجانێك چا ی سه‌وز نۆش بكه‌ن. له‌و توێژینه‌وه‌یه‌دا هاتووه كه دوا ی پشكنینێك ی مه‌یدان ی له‌سه‌ر دووهه‌زار ژن‌و پیاو ی به‌ته‌م‌هن‌و دوو هه‌زار گه‌نج كه دووچار ی خه‌مۆك ی ببوون ،گروپێك ی پزیشك ی له‌شار ی تۆكیۆ ی ژاپۆن ئامۆژگاریان كردن بۆ ماو‌ه ی یه‌ك مانگ رۆژان‌ه س ێ فنجان چا ی سه‌وز نۆش بكه‌ن ،پاشان گه‌یشتن‌ه ئهو ده‌ره‌نجام‌ه ی كه چا ی سه‌وز ،كاریگه‌ریی 45% به‌ڕێژ‌ه ی له‌سه‌ر كه‌مبوونه‌و‌ه ی
دڵه‌ڕاوكێ‌‌و گرژ ی دهروونیو به‌تایبه‌ت نه‌خۆش ی خه‌مۆك ی ههیه. ئهو پزیشكان‌ه ئامۆژگار ی گه‌نجان‌و به‌ته‌مه‌نه‌كان ده‌كه‌ن كه بوون ی مادد‌ه ی تیانین له‌چا ی سه‌وزدا، دهبێته مای‌ه ی به‌خشین ی ئارام ی به‌مێشك‌و بار ی ده‌روون ی له‌هه‌ر جۆره گرژییه‌ك ده‌پارێزێت، ههربۆیه ئامۆژگاریتان ده‌كه‌ین النیكه‌م رۆژان‌ه سێ فنجان چا ی سه‌وز بنۆشن ،به‌اڵم خۆتان له‌زۆر به‌كارهێنان ی بپارێزن.
هه‌موو کێشه‌یه‌ک چاره‌سه‌رێکی ههیه ،بێهیوا مهبه له دۆزینه‌و‌ه ی
8
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
ێ فرانس تیلیكۆم بۆ‌بازاڕه‌کانی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست ده‌كش فران������س تیلیك������ۆم كه به‌هیوای‌ه پش������كی خۆی له‌بازاڕی وایه‌رلێس������دا دوو به‌رامبه‌ر بكات، له‌هه‌وڵدای‌ه بێت‌ه ن������او بازاڕی خۆرهه‌اڵتی
ئینته‌رپۆل داوای هاوكاری له‌به‌كارهێنه‌رانی ئینته‌رنێت ده‌كات
دامه‌زراوه‌ی پۆلیس������ی نێوده‌وڵه‌تی (ئینته‌رپۆل) داوای له‌به‌كارهێنه‌رانی ئینته‌رنێت كرد یارمه‌تی ئهو دامهزراوهیه بده‌ن تا س������ه‌دان راكردوو كه تاوانه‌كانی وه‌ك كوشتن ،ده‌ستدرێژ سێكسی ،ده‌ستدرێژ سێكسی بۆسه‌ر مندااڵن‌و تاوانی مه‌ترسیداری دیكه‌یان ئه‌نجام داوه ،بدۆزنه‌وه. له‌و پرۆژه‌یه‌دا كه له‌رۆژی سێی مانگی ئایاره‌و‌ه به‌ئامانجی ده‌ستگیركردنی 450تاوانبار به‌تاوانی جیاواز كه پێشبینی ده‌كرێت له 29واڵتی جیاوازبن، ده‌ستی پێكردووه. به‌پێی به‌یاننامه‌ی دامه‌زراوه‌ی ئینته‌رپۆل كه ئۆفیس������ه س������ه‌ره‌كییه‌كه‌ی له‌شاری لیۆنی فه‌ره‌نسایه ،تائێستا له‌و پرۆژه‌یه‌دا زیاتر له‌سه‌د راكردوویان ده‌ستگیركردوو‌ه یان شوێنه‌كه‌یان له‌جیهاندا ده‌ستنیشان كراوه. ئینته‌رپۆل وێنه‌ی 26راكردووی ب������ۆداوای یارمه‌تی له‌به‌كارهێنه‌رانی ئینته‌رنێت ،به‌تایبه‌تی له‌ت������ۆڕ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و چ������ات روومه‌كاندا باڵوكردووه‌ته‌وه. به‌كارهێنه‌رانی ئینته‌رنێت ده‌توانن زانیاری پێویست سه‌باره‌ت به‌شوێنی خۆشارده‌نه‌وه‌ی ئهو تاوانبار‌ه راكردووان‌ه بنێرن بۆ ئه‌دره‌سی ئیمه‌یل ی �fu gitive@interpol.intیان به‌شێوه‌ی نه‌ناسراو له‌سایتی www.csiworld. orgدا بیخه‌ن‌ه به‌رده‌ست ئهو دامهزراوهیه.
ناوه‌ڕاست‌و ئه‌فریقاوه. به‌پێی هه‌واڵێكی ئاژانس������ی هه‌واڵی فه‌ره‌نس������ا ،به‌له‌به‌رچاوگرتن������ی ئهو خاڵه‌ی كه بازاڕه‌كانی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‌و ئه‌فریقا تازه پێگه‌یشتوون‌و گه‌شه‌یه‌كی به‌رچاویان ههیه ،زۆربه‌ی ئۆپه‌ریته‌ركان له‌هه‌وڵدان به‌شێكیان له‌و بازاڕ‌ه نوێیانه‌دا هه‌بێت. فرانس تیلیكۆم به‌هیوای‌ه له‌ماوه‌ی پێنج ساڵی داهاتوودا س������ه‌رمایه‌گوزاری له‌خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‌و ئه‌فریقادا بكات‌و به‌مش������ێوه‌ی‌ه به‌هیوای‌ه پشكی خۆی له‌و بازاڕان������ه‌دا دوو به‌رامبه‌ر
ناسا په‌یوه‌ندییه‌كانی له‌گ ه ڵ جیهانی ئیسالمیی باشترده‌كات چارڵ������ز بۆڵ������ده‌ن س������ه‌رۆكی دامه‌زراوه‌ی ناسا له‌چاوپێكه‌وتنێكی رۆژنامه‌نووس������یدا رایگه‌یان������د گه‌وره‌ترین ئه‌ركی ئهو له‌ئاژانس������ی بۆش������ایی ئاس������مانیی ئه‌مری������كا باشتركردنی په‌یوه‌ندی ئهو ئاژانسه‌ی‌ه لهگهڵ جیهانی ئیسالمییدا. به‌پێ������ی هه‌واڵێكی فۆك������س نیوز، سه‌رۆكی ناس������ا له‌چاوپێكه‌وتنێكدا لهگهڵ كه‌ناڵی ئه‌لجزیر‌ه رایگه‌یاندوو‌ه كه به‌هێزتركردنی په‌یوه‌ندییه‌كان یه‌كێك له‌گرنگتری������ن ئه‌ركه‌كان‌ه كه خراوه‌ت‌ه ئه‌س������تۆ ی ئهو .به‌وته‌ی ناوب������راو مامه‌ڵ‌ه ی باش������تر لهگهڵ جیهانی ئیسالم ده‌توانێت له‌كۆتاییدا ببێته هۆی باشتربوونی سه‌فه‌ره‌كان بۆبۆشایی ئاس������مان" ،كاتێك كه بۆس������ه‌رۆكایه‌تی ناسا هه‌ڵبژێردرام، ئۆباما منی كرد‌ه به‌پرس������ی س������ێ ته‌وه‌ر :هاندانی دووباره‌ی مندااڵن بۆهاوبه‌ش������ی له‌ته‌وه‌ر‌ه زانس������تیو بیركاره‌ییه‌كان������دا ،به‌رباڵوكردنی په‌یوه‌ندیی‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌و گرنگتر له‌هه‌موو ئهوانه دۆزینه‌وه‌ی رێگه‌یه‌ك‌ه ب������ۆ راكێش������ان ی س������ه‌رنج ی واڵته
هاندی "پۆما" ده‌گات ه ئیمارات پۆم������ا رایگه‌یان������دووه هان������د‌ه هۆشمه‌نده‌كه‌ی خۆی له‌سێ ناوچه‌ی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس������ت ،ئه‌وروپا‌و ئه‌فریقا ده‌خات‌ه به‌رده‌ست. به‌پێی هه‌واڵێكی سایتی سۆفت پیدیا، پۆما له‌سه‌ره‌تای ئه‌مساڵدا له‌كۆنگره‌ی جیهان������ی مۆبایل������ی به‌رش������لۆندا هاندێكی هۆش������مه‌ندی نمایشكرد، كه به‌رهه‌می هاوبه‌ش������ی كۆمپانیای ئامێ������ره وه‌رزش������ییه‌كانی "پوما"و كۆمپانیای مۆبایلی "س������اجم"ه كه
له‌مانگی ئۆكتۆبه‌ری ساڵی 2009دا به‌رهه‌مهێنراوه. هاندی PUMAله‌په‌نه‌لێكی هه‌تاوی كه له‌پشته‌وه‌ی دانراو‌ه بۆشه‌حنی پاتری س������وود ی لێوه‌رده‌گرێت .ئهو هاند‌ه توانای به‌كارهێنانی ئاسان‌و خێرایی هه‌واڵ������ه مه‌ڵتی میدیایی������ه‌كان ،تۆڕ‌ه
بكات‌و له‌و ماوه‌ی������ه‌دا حه‌وت ملیار یۆرۆ داهاتی هه‌بێت. به‌پێی راگه‌یاندنی فرانس تیلیكۆم، ئهو كۆمپانیای������ه به‌هیوای‌ه ژماره‌ی به‌شداربووانی له‌ته‌واوی بازاڕه‌كانیدا تاس������اڵی 2015له200ملی������ۆن به‌شداربوو‌ه بگه‌یه‌نێت‌ه 300ملیۆن‌و تا دووس������اڵی داهات������وو 10هه‌زار كارمه‌ندی نوێ دابمه‌زرێنێت. له‌الیه‌ك������ی دیك������هوه كۆمپانی������ای فران������س تیلیك������ۆن به‌هیوای‌ه تۆڕی به‌داله‌ی فایبه‌ری تیشكی له‌فه‌ره‌نسا جێبه‌جێ بكات‌و له‌ئه‌فریقا پرۆژه‌ی
ئایل������ه‌ر‌ه هه‌تاوییه‌كان������ی جێبه‌جێ كردووهو پرۆژه‌ی سیستمی پێدان‌و گواس������تنه‌وه‌ی پ������اره‌ی به‌مۆبایلی خستووه‌ته‌ڕوو. ئ������هو ئۆپه‌ریته‌ر‌ه له‌هه‌وڵ������ی ئه‌وه‌دای‌ه ك������ه باردۆخ������ی كارك������ردن بۆ كارمه‌نده‌كانی خۆی ئاسانتر بكاتهوه، ئه‌ویش داوی ئهوه بوو كه 24كه‌س له‌كارمه‌نده‌كان������ی ئ������هو كۆمپانیایه خۆیان كوشت .نیگه‌رانی سه‌باره‌ت به‌خۆكوشتنی كارمه‌نده‌كانی فرانس تیلیكۆم له‌میدیاكاندا ده‌نگدانه‌وه‌ی به‌رباڵوی هه‌بوو‌و ته‌وه‌ری دڵه‌راوكێ
له‌ش������وێنی كاری له‌فه‌ره‌نسای كرد‌ه باسی سه‌ر زاران‌و بۆماوه‌یه‌كی زۆر سه‌رۆكی پێشووی ئهو كۆمپانیایه‌ی خست‌ه ژێر گوشاره‌وه. ژم������اره‌ی كارمه‌نده‌انه‌كان������ی ئهو كۆمپانیایه كه له‌م������اوه‌ی 18مانگی راب������ردوودا خۆی������ان كوش������تووه، 24كه‌س بوون .له‌نووسراوێكدا كه له‌گیرفانی یه‌كێك له‌و كه‌سانه‌دا كه خۆی كوشتووه‌ت‌ه دۆزرایه‌وه ،هۆكاری خۆكوش������تنه‌كه‌ی ئ������هو ك‌هش‌وهه‌وا ناخ������ۆش‌و دژواره راگه‌یانراو‌ه كه له‌شوێنی كاره‌كه‌ی ههبووه.
كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و دانلۆدی پرۆگرام ده‌خات‌ه به‌رده‌ست به‌كارهێنه‌ره‌كه‌ی. ئهو هاند‌ه بۆ كه‌سانێك درووستكراو‌ه كه ح������ه‌ز به‌وه‌رزش������كردن دهكهنو توان������ای وه‌ك بژاردن������ی هه‌نگاو، GPSی خیراییGPS ،ی نه‌خشه‌‌و قیبله‌نمای له‌سه‌ره. شاش������هی هان������دی PUMA، 2.8 ئینج������ی له‌مس������یی‌ه به‌كواڵیتی QVGAو پش������تیوانی ل������ه HSDPA، GPSله‌گ������ه‌ڵ A-GPSSو كارت������ی �mi croSDده‌كات .كامێرای ئهو هاند‌ه 3.2مێگاپیكسلیی‌ه به LEDهوهو كامێرایه‌كی دووه‌می بۆ كۆنفرانس������ی ڤیدیۆی له‌سه‌ره. به‌پێی ئهو راپۆرت‌ه هاندی پۆم������ا به‌نرخی 399یۆرۆ له‌واڵت������ی ئیم������ارات، ئۆگاندا ،ماداگاس������كار، كینیا ،كامیرۆن ،تۆنس‌و س������ینگاڵ له‌ئه‌فریق������او واڵتان������ی ئه‌ڵمانی������ا، به‌ریتانی������ا ،ئیتالی������ا، هۆڵه‌ن������دا ،فه‌ره‌نس������ا، سویسرا ،یۆنان‌و رۆمانیا ده‌خرێت‌ه به‌رده‌ست.
ئیسالمییه‌كان به‌مه‌به‌ستی هاوبه‌شی له‌ت������ه‌وه‌ر‌ه زانس������تی ،بی������ركاری‌و ئه‌ندازیارییه‌كاندا". س������ه‌رۆكی ناس������ا مانگی رابردوو له‌خۆرهه‌اڵت������ی ناوه‌ڕاس������ت بوو و له‌زانك������ۆی قاهی������ره وتارێكی دا. ناوبراو سه‌فه‌ره‌كانی بۆشایی ئاسمانی به‌هاوكارییه‌كی نێوده‌وڵه‌تی ناوبرد كه پێویس������ته واڵته مسوڵمانه‌كانیش تێیدا به‌شداربن. بۆڵ������ده‌ن رایگه‌یاند ك������ه هه‌وڵدان بۆده‌رچ������وون له‌گ������ۆی زه‌وی‌و به‌ده‌ستهێنانی ،باشترین هه‌وڵه‌كان ی ت������ه‌واوی جیهان������ه ،ئه‌گ������ه‌ر واڵته مسوڵمانه‌كانیش هاوبه‌ش بن له‌گه‌ڵمان، سوودی زۆرمان ده‌ستده‌كه‌وێت". ناوبراو به‌نمون‌ه باس������ی له‌وێستگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی بۆشایی ئاسمان كرد كه به‌رهه‌می هاوبه‌شی ئهمریكاو روسیا‌و چینه. سه‌رۆكی ناس������ا به‌ئاماژه‌دان به‌وه‌ی كه پۆس������تهكهی ئهو بهش������ێوه‌یه‌كی روون‌و ئاشكرا به‌پۆستێكی سیاسی نایه‌ت‌ه ئه‌ژمار ،ههربۆیه سیاسییبوونی ئه‌ركه‌كان������ی ره‌تك������رده‌وه .بۆڵده‌ن
له‌وبڕوایه‌دای������ه ئه‌مری������كا به‌ته‌نی������ا له‌زه‌وی ناچێت‌ه ده‌رێ‌و هیچ واڵتێك به‌بێ ه������اوكاری نێوده‌وڵه‌تی توانای سه‌فه‌ركردنی بۆمه‌ریخ نابێت. چارڵز بۆڵ������ده‌ن ئه‌مس������اڵ به‌هۆی راگرتنی به‌رنامه‌ی Constellation كه به‌ئامانجی گه‌ڕانه‌و‌ه بۆسه‌ر مانگ ده‌ست پێكرابوو‌و بوجه‌یه‌كی زۆری بۆسه‌رفكرابوو ،ره‌خنه‌ی زۆری لێگیرا.
ناوبراو به‌جه‌ختكردن������ه‌وه‌ی زیاتر له‌س������ه‌ر گرنگی زیاتری هاوكاریی‌ه له‌س������ه‌فه‌ر‌ه نێوده‌وڵه‌تیی������ه‌كان نێوده‌وڵه‌تییه‌كان������ی داهاتوودا وتی: "مان������گ ،مه‌ریخ‌و هه‌س������اره‌كانی دیك������ه به‌رده‌وام له‌ئامانج������ه به‌رنام‌ه رێژكراوه‌كانی ناسا دێن‌ه ئه‌ژمار".
داهێنانێكی نوێی مایكرۆسۆفت مایكرۆس������ۆفت كۆمپانی������ای ته‌كنۆلۆژیایه‌كی نوێ������ی به‌ناو ی staLoadنمایشكرد. ئهو داهێنان������ه تایبهته به‌پاترییه‌كانی به‌كارهاتوو له‌ئامێر‌ه ئه‌لكترۆنیكیه‌كانی وه‌ك كامێرای دیجیتاڵ‌و كۆنترۆڵی ته‌له‌ڤزیۆن. تائێستا به‌كارهێنه‌ران هه‌میش‌ه ده‌بوو
�In
له‌كات������ی دانانی پاتری بۆس������ه‌ر ئهو تا بگات‌ه ئ������هو قۆناغه‌ی به‌ناوی خۆی ئامێران‌ه جه‌مس������ه‌ره‌كانی رێكبخ‌هن‌و تۆماری بكات كاتێكی زۆری له‌به‌رماوه. ئه‌گ������ه‌ر به‌هه‌ڵ‌ه پاتریی������ه‌كان دابنێن ئهو ته‌كنۆلۆژیای‌ه لهگهڵ پاترییه‌كانی ئامێره‌ك������ه كاری نه‌ده‌كرد ،به‌اڵم ئهو CR123، AA، AAA، Cو D ته‌كنۆلۆژیا نوێی‌ه ئهو كێشه‌ی‌ه چاره‌سه‌ر س������ازگاره‌‌و دانووس������تانی سه‌ره‌تایی له‌گ������ه‌ڵ كۆمپانیای پاتری س������ازی ده‌كات. مایكرۆسۆفت رایگه‌یاند كه له‌ئێستادا دۆراسل بۆ درووستكردنی ئهو پاتریی‌ه سه‌رقاڵی كامڵكردنی ئهو داهێنانه‌یه‌‌و ئهنجامدراوه.
نه‌وه‌ی سێی هم‌و ناڕه‌زایی به‌كارهێنه‌ران به‌پێ������ی نوێترین لێكۆڵین������هوه كه به‌مدواییان‌ه سه‌باره‌ت به‌تۆره‌كانی نه‌وه‌ی سێیه‌م ئه‌نجادراوه ،زۆربه‌ی به‌كارهێنه‌رانله‌خزمه‌تگوزارییه‌كانی نه‌وه‌ی سێیه‌م رازی نیین. به‌پێی هه‌واڵێكی س������ایتی بیزنس وای������هرو به‌پێی راپرس������ییه‌ك كه له‌ناو بهش������داربووانی تۆره‌كانی نه‌وه‌ی سێیه‌می مۆبایل له‌فه‌ره‌نسا ئه‌نجام������دراوه ،ده‌ركه‌وت������ووه 41%ی بهش������داربووانی فه‌ره‌نسا له‌خزمه‌تگوزارییه‌كان������ی ن������ه‌وه‌ی س������ێیه‌می تۆڕه‌كانی مۆبایل رازی نیین. به‌پێ������ی ئ������هو راپۆرت������ه 21%ی
بهش������داربووانی ئهو راپرس������یی‌ه رایانگه‌یان������دووه له‌بری تۆڕه‌كانی G3زیاتر تۆڕه‌كانی EDGEیان GPRSبه‌كاربهێن������ن .زۆربه‌ی
به‌كارهێن������ه‌ران له‌خاوبوونی ئهو ت������ۆڕ‌ه له‌كاتی كارك������ردن له‌تۆر‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و وێب سایته‌كانی دیكه‌دا ناڕازین. زۆرێ������ك له‌به‌كارهێن������ه‌ران له‌و بڕوایه‌دان كه ئهو خزمه‌تگوزارییان‌ه له‌الیه‌ن ئۆپه‌ریته‌ره‌كانه‌و‌ه به‌خراپی ده‌خرێن‌ه به‌رده‌س������ت تا تێچووی به‌كارهێنان������ی ئینته‌رنێت زیاتر بێت ،ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه كه خاڵی س������ه‌ره‌كی جیاوازی تۆڕی نه‌وه‌ی س������ێیه‌م لهگهڵ نه‌وه‌ی پێش خۆی به‌كارهێنانی ئاس������انتر‌و باشتری به‌كارهێنانی ئینته‌رنێت‌و توانای كردنه‌وه‌ی ئیمه‌یل‌و ڤیدیۆیه.
پشته‌و ده‌بێت به‌وریایه‌و‌ه به‌كار ی بهێنین بێزاركردن ی هاوواڵتیان له رێگ‌ه ی مۆبایله‌و‌ه سزا ی یاسای ی له
ئه‌رێ ده‌تانزانی .47مێروول‌ه ئه‌گه‌ر بكه‌وێت ته‌نها ده‌كه‌وێت‌ه سه‌ر ال ی ڕاست. .48فیل ته‌نها گیاندارێك‌ه كه ناتوان ێ باز بدات. .49تیمساح ناتوان ێ له‌نێوان شه‌ویلگه‌كانییه‌و‌ه زمان ی ده‌ربهێنێت. .50ئه‌سكیمۆییه‌كان خواردنه‌كانیان له‌نێو به‌فرگردا داده‌نێن تانه‌یبه‌ستێ ،چونكه پل‌ه ی گه‌رم ی ده‌ره‌و‌ه ی به‌فرگره‌كانیان نزمتر‌ه به‌راورد به‌پل‌ه ی گه‌رم ی له‌ده‌ره‌وه‌دا. ژماره 32:
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ه به‌چیرۆك‌و هۆنراوه‌كانتان نم نم بڕازێننه‌و پاش بینین ی خولێك ی چیرۆك نووسین ،به‌شێك له‌مندااڵن ی سلێمان ی به‌چه‌ند پارچ‌ه هۆنراوهو چیرۆكێك الپه‌ڕه‌كان ی نم نم دهڕازێننهوه ،كه ئه‌مان‌ه ی خوارهوه به‌شێك له‌وان.
ئازادو ڕێزگرتن له‌شارێك ی جوان ی كوردستاندا خێزانێك ی خنجیالن‌ه ده‌ژیان كه پێكهاتبوون له‌باوك‌و دایك‌و كوڕێك ،ئه‌م دایك‌و باوك‌ه كوڕه‌كه‌یان كه ناو ی ئازاد بوو زۆریان خۆشده‌ویست‌و هه‌موو شتێكیان بۆ دابین ده‌كرد ،ڕێزیان ده‌گرت‌و به‌قسه‌یان ده‌كرد ،به‌اڵم ئه‌م كوڕ‌ه به‌پێچه‌وانه‌و‌ه زۆر السارو ته‌مه‌ڵ بوو ،هیچ كاتێك هه‌وڵ‌و كۆشش ی نه‌ده‌یا‌و له‌قوتابخان‌ه دواده‌كه‌وت. ڕۆژێكیان باوك ی له‌بازاڕ هاته‌وه‌و دایك ی وتی :كوڕم بڕۆ ئهو شتان‌ه له‌باوكت وه‌ربگره. ئازاد وتی :من ناچم. ناچار دایك ی ڕۆیشت‌و كه باوك ی هات‌ه ژووره‌و‌ه زۆر ماندووبوو بانگ ی كوڕه‌ك‌ه ی كردو وتی :ئازاد كوڕم ئاد‌ه ی بڕۆ په‌رداخێك ئاوم بۆبێنه، به‌اڵم ئازاد هه‌ر وه‌اڵمیش ی نه‌دایه‌وه ،دایك ی چوو ئاوه‌ك‌ه ی بۆ هێنا. به‌ر‌ه به‌ر‌ه كۆتای ی ساڵ نزیك بوویه‌و‌ه ئازادیش هیچ هه‌وڵ‌و كۆششێك ی له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا نه‌ده‌دا ،كات ێ كه ئه‌نجام ی كۆتاییان وه‌رگرت ئازاد ئیكمال بوو ،كه بین ی هاوڕێكان ی ده‌رچوون‌و خۆیش ی له‌و ئاسته‌دای‌ه هه‌ست ی به‌كه‌مته‌رخه‌م ی كرد له‌نێو هاوه‌اڵنیدا ،بۆیه كه چوویه‌و‌ه بۆماڵهوه زۆر گریا ،دایك ی وتی" :ئهوه هه‌ڵ‌ه ی خۆت‌ه بۆ هه‌وڵ‌و ماندووبوونت بۆ ئاینده‌ت كۆشش ناب‌ه ی ..ئازاد! ده‌زان ی كه ئهو نازو ڕێزو شمه‌ك‌ه جۆراوجۆران‌ه ی تۆ هه‌ت‌ه زۆر هاوڕێت نیانه ،به‌اڵم تۆ خۆت هه‌ست ناك‌هی. باوك ی ئازاد هه‌مان ڕاو بۆچوون ی دایك ی ئازاد ی هه‌بوو ،ههربۆیه ئازاد ئه‌وه‌ند‌ه ی تر خه‌مباربوو هه‌ستیكرد هه‌ڵه‌یه‌ك ی زۆر گهوره ی كردووه، بۆیه ئازاد به‌ڵێن ی دا به‌دایك‌و باوك ی كه هه‌رگیز ئهو ڕێنماییانه‌یان له‌یاد نه‌كات‌و گوێڕایه‌ڵیان بێتو ڕێز له‌دایك‌و باوك ی بگرێت وه‌ك چۆن ئه‌وان ڕێز له‌ئازاد ده‌گرن‌و هه‌موو شتێك ی بۆ دابین ده‌كه‌ن. كازیا صابر محه‌مه‌د ئیبراهیم 5ساڵ له‌پێنجوێن
ه دیالن‌و دیی
دیالن‌و دیی‌ه له‌خێزانێك ی زۆر به‌خته‌وه‌ر ده‌ژیان ،ڕۆژێكیان دای������ك‌و باوك ی دیالن‌و دیی‌ه ده‌چوون س������ه‌ردان ی بازاڕ بكه‌ن ،ههربۆیه دیالن‌و دییه‌یان له‌ماڵه‌و‌ه به‌ته‌نها جێهێشت، له‌ناكاو دیالن بین ی دیی‌ه ی خوشك ی خه‌ریك‌ه به‌شقارته‌ك‌ه ئاگر دهكاتهوه ده‌ستبه‌ج ێ چوو شقارته‌ك‌ه ی له‌ده‌ست ی دیی‌ه س������ه‌ندو وتی :دیی‌ه ئای! ئهوه تۆ خه‌ریك‌ه ئاگر له‌ماڵه‌ك‌ه به‌رده‌ده‌یت ...خوشك ی ئازیزم ئه‌م ره‌وشت‌ه نه‌شیاوه ،چونكه ڕووداوو كاره‌سات ی مه‌ترسیدار ی لێده‌بێته‌وه. دییه‌ش داوا ی لێبووردن ی له‌خوشكه‌ك‌ه ی كردو وتی :به‌ڵێن بێت هه‌رگیز ئه‌م ڕه‌وشت‌ه دووبار‌ه نه‌كه‌مه‌وه ،ئیتر دیالنیش له‌خوشكه‌ك‌ه ی بوراو هه‌ردووكیان پێكه‌نین. ڕاز محه‌مه‌د
خۆر ی نیان ی خۆر ئ ه ی جوان ره‌نگ زه‌رد ی ێ ئ ه حه‌ز ده‌كه‌م بتگه‌م پرشنگدار ێ‌و ی الد ی ڕۆشنكه‌ره‌و‌ه ئــ ه شار ی ی به‌هارو هاوین هاوڕێ ی ی هه‌مووان زۆر شیرن ال ك ه تۆ ده‌بینم هه‌میش ه
ی ده‌بێت ه پیش ه خۆش ی ێ‌و شار ی الد تۆ هاوڕێ ی ی نازدار هه‌ر تۆ خۆر شانیا بایز
بۆ پێکه‌نین
مامۆستا به‌قوتابیه‌كان ی ده‌ڵێت پێنج ئاژه‌ڵ ی دڕنده‌م پێبڵێن. یه‌كێك له‌قوتابیه‌كان وه‌اڵم ده‌داته‌و‌ه‌و ده‌ڵێ: س ێ شێر‌و دوو پڵنگ؟ یه‌کشه‌ممه
ژماره 32:
2010 /6/20
باوك :دانا په‌پوله‌كان كه ی به‌ره‌و باشوور ده‌ڕۆن؟ دانا :هه‌ركات دوژمنه‌كان به‌ره‌و باكور هاتن.
پیاوێك له‌جه‌هه‌نمه‌و‌ه هاوار ده‌كات فریاكه‌ون جه‌هه‌نم ئاگر ی گرتووه!!
بیره‌وه‌ری
ده‌غیل ه
.1ئهوه چییه له‌دنیادایه، دنیاش له‌ودایه؟ .2به‌رۆژ راده‌كات‌و به‌شه‌و پاسه‌وان ی ژووره؟ .3جل بۆ هه‌موو كه‌س ده‌دور ێ كه‌چ ی خۆ ی رووته؟ .4ئهوه چییه هه‌م له چێشتخان‌ه ههیهو هه‌م له‌دارتاشخانه؟ .5ئهوه چییه چوار پێ ی ههیه ،به‌اڵم ناتوانێت به‌ڕێدا بڕوات؟ وه‌اڵمه‌كان: .1چاو. .2پێاڵو. .3ده‌رزی. .4رنه. .5مێز.
زۆر حه‌زم ده‌كرد بچم بۆخول ی فێربوون ی زمان ی ئینگلیزی ،سارا پێ ی وتم خوله‌كان زۆربه‌یان به‌پاره‌یه ،بۆیه بیرم كردهوه كه رۆژانه‌ك‌ه ی خۆم هه‌موو رۆژ خه‌رج نه‌كه‌م یان به‌شێك ی خه‌رج بكه‌م ئهوه ی ده‌مێنێته‌و‌ه بیكه‌م‌ه ده‌غیله‌كه‌مه‌و‌ه تا له‌پشوودا به‌شدار ی ئهو خوله‌بكه‌م. دوا ی ته‌واوبوون ی خوێندن دایكم ده‌غیله‌ك‌ه ی بۆهه‌ڵبچڕیم زۆر دڵخۆش بووم ،چونكه له‌وكاته‌دا بیرم ل������هوه ده‌كرده‌و‌ه پاره ی خولهكه به‌شێك ی پاره ی خ������ۆم ده‌بێت هه‌موو ئه‌ركه‌ك‌ه له‌سه‌ر باوكم نابێت.
ره نگم بكه‌ن
شێنێ نه‌وزاد له‌هه‌ولێر
نامه‌ی مندااڵن بۆ خوا
سوپاس بۆتۆ خودای‌ه خانو‌ه نوێیه‌كه‌مان زۆرخۆشه ،ژووره‌ك‌ه ی من‌و گه‌ردون ی براشم زۆر دڵگیره ،باوكم ده‌یوت خوا یارمه‌ت ی داین تاوه‌كو به‌زوو ی خانوه‌كه‌مان ته‌واو بكه‌ین. گه‌شبین ره‌حمان ،ته‌مه‌ن 8ساڵ له‌چه‌مچه‌ماڵ.
سوپاس بۆ تۆ خوایه‌گیان كه من له‌تاقیكردنه‌وه‌كانداسه‌ركه‌وتوو بووم. سانا مجه‌مه‌د ،ته‌مه‌ن 8ساڵ له‌ده‌ربه‌ندیخان.
خوایه‌گیان یارمه‌ت ی ڤانیای ی خوشكم بد‌ه ی نمره‌یه‌ك ی به‌رز به‌ده‌ست بهێن ێ زۆر ماندوو بوو له‌كات ی تاقیكردنه‌وه‌كاندا. ڤان‌ه جه‌مال ،ته‌مه‌ن حه‌وت ساڵ له‌سلێمان ی
ژماره 32:
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
13
به‌رهه‌مهێنانی هاوبه‌شی فیات له‌رووسیا كۆمپانیای ئیتالی فیاتی له‌هه‌ڵدای‌ه پشكی خۆی له‌بازاڕی رووسیادا زیاتر بكات. به‌ڕێوه‌به‌رانی فیات هه‌واڵ������ی رێككه‌وتنامه‌یه‌كیان لهگهڵ كۆمپانیای ئۆتۆمبێل سازی سۆله‌رز له‌رووسیا باڵوكرده‌وه‌‌و
هیوادارن به‌وه‌رێخس������تنی ئهو هێڵی به‌رهه‌مهێنانی هاوبه‌شه ،ئاماری فرۆشه‌كه‌یان له‌و واڵته‌دا گه‌شه‌یه‌كی به‌رچاوی هه‌بێت. فیات له‌كاتێكدا بیر له‌به‌رهه‌مهێنانی هاوبه‌ش لهگهڵ سۆله‌رز دهكاتهوه كه سه‌رمایه‌گوزاری دووالیه‌ن‌ه نزیك������هی 2.4ملیار دۆالری تێده‌چێت ،هه‌روه‌ها بڕیار‌ه بانكی ویب له‌رووس������یا بڕی 2.1ملیار دۆالریان به‌شێو‌ه قه‌رز پێبدات. به‌پێی به‌رنامه‌رێژییه‌كان ده‌بێت به‌رهه‌مهێنانی هاوبه‌شی فیات‌و سۆله‌رز بگات‌ه سااڵن‌ه 500هه‌زار ئۆتۆمبێل ،له‌وه‌یش س������ه‌یرتر ئه‌وه‌ی‌ه كه بڕیار‌ه له‌قۆناغی یه‌كه‌مدا ئهو گروپ‌ه 20هه‌زار ئۆتۆمبێل درووست بكات .وه‌ڕێخستنی قۆناغی یه‌كه‌م بۆنزیكه‌ی سه‌ره‌تای ساڵی 2012پێشبینی كراوه .ئهو كۆمپانیای ئۆتۆمبێلساز‌ه رووسیی‌ه له‌ئێستاو‌ه هه‌وڵه‌كانی خۆی بۆ گه‌یشتن به‌و ژماره‌ی‌ه ده‌ستپێكردووه.
تۆیۆتا 90هه‌زار ئۆتۆمبێلی دیك ه له‌بازاڕ ده‌كشێنێته‌و ه كۆمپانیای تۆیۆتای ژاپۆن ئاشكرایكرد ك������ه زیاتر له 90ه������ه‌زار ئۆتۆمبێلی له‌كس������یس‌و كراونی خ������ۆی به‌هۆی كێشه‌ی ته‌كنیكییه‌و‌ه له‌ناو بازاڕه‌كانی ژاپۆن كۆده‌كاته‌وه. ئ������هوه نوێتری������ن بانگكردن������ه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌كان������ی كۆمپانی������ای تۆیۆتای‌ه بۆئۆتۆمبێله‌كان������ی به‌رهه‌م������ی خۆی. تۆیۆتا تائێس������تا زیاتر له هه‌ش������ت ملیۆن ئۆتۆمبێلی به‌رهه‌می خۆی كه كێش������هی ته‌كنیكیان ههبووه له‌بازاڕ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كانداكۆكردووه‌ته‌وه. پۆل نۆالسكۆ وته‌بێژی كۆمپانیای تۆیۆتا رایگه‌یان������د ،ئهو كۆمپانیایه به‌مزووان‌ه كۆكردن������ه‌وه‌ی 270هه‌زار ئۆتۆمبێلی خۆی كه كێش������هی ته‌كنیكییان ههیه، له‌سه‌رانسه‌ریجیهانداراده‌گه‌ێنێت.ئهو بانگكردنه‌وه‌ی‌ه پێكهاتوو‌ه له 138هه‌زار
ئۆتۆمبێ������ل له‌ئه‌مری������كا15 ،ه������ه‌زار ئۆتۆمبێل له‌ئه‌وروپا10 ،هه‌زار ئۆتۆمبێل له‌خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست ،شه‌ش هه‌زار له‌چین‌و چوار هه‌زار ئۆتۆمبێل له‌كه‌نه‌دا. هه‌ش������ت ه������ه‌زار ئۆتۆمبێلی دیكه‌ش له‌ناوچ‌ه جیاوازه‌كانی دیكه‌ی جیهان كۆده‌كرێته‌وه ،ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه كه ئهو ئۆتۆمبێالن‌ه له‌نێوان سااڵنی 2006 تا 2008درووستكراون. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گش������تی ئاسایش������ی ترافیكی ش������ه‌قامه‌كان ی ئه‌مریكا ئهو بانگكردنه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌كانی تۆیۆتای پشتراس������تكرده‌وه‌‌و داوای لێبوردن ی له‌مش������ته‌رییه‌كانی تۆیۆت������ا ك������رد له‌سه‌رانسه‌ری جیهان ،هاوكات هیوای خواست كێش������ه ته‌كنیكییه‌كانی ئهو ئۆتۆمبێالن‌ه به‌مزووان‌ه چاره‌سه‌ر بێت. حكومه‌تی ئه‌مریكا به‌مدواییان‌ه به‌هۆی
ئهو كێش‌ه ته‌كنیكییه‌كانی گه‌وره‌ترین كۆمپانیای ئۆتۆمبێڵس������ازی جیهانی 16.4میلۆن دۆالر غه‌رام‌ه كرد .به‌ڕای پسپۆرانی پیشه‌سازی ئۆتۆمبێل قه‌یرانی كواڵیت������ی له‌به‌رهه‌مه‌كان������ی تۆیۆتادا دهبێته هۆی كه‌مبوون������ه‌وه‌ی متمانه‌ی كڕیاره‌كانی ئهو كۆمپانیایه. ئاكیۆ تۆیۆدا س������ه‌رۆكی كۆمپانیای تۆیۆتا له‌كۆبوونه‌وه‌ی مانگی رابردوو له‌گ������ه‌ڵ پش������كداره‌كان ،به‌ڵێن������ی باشتركردنی كواڵیتی به‌رهه‌مه‌كانی ئهو كۆمپانیایه‌ی دا .تائێس������تا 220 داوا سه‌باره‌ت به‌كواڵیتی ئۆتۆمبێله‌كانی به‌رهه‌می تۆیۆتا دراوه‌ت‌ه دادگا ،به‌اڵم هێش������تا ئهو كێش������ان‌ه نه‌بووه‌ت‌ه هۆی رووداوی هاتووچۆ ك������ه ببێته هۆی برینداركردن‌و مردنی نه‌فه‌ره‌كانی ناو ئۆتۆمبێلهكه.
گه‌شه‌ی فرۆشی بی ئێم له‌ئه‌مریكا
بی ئێم ده‌بلیو كه به‌گه‌وره‌ترین گروپی به‌رهه‌مهێنه‌ری ئۆتۆمبێل‌ه لۆكس������ه‌كانی جیهان ده‌ناسرێت ،هه‌واڵی زیادبوونی فرۆشی به‌رهه‌مه‌كانی له‌بازاڕه‌كانی ئه‌مریكادا باڵوكرده‌وه. ی ئه‌مساڵدا له‌چاو ماوه‌ی هاوشێوه‌ی ساڵی رابردوو 11.9%مشته‌ری ئهو كۆمپانیا ئه‌ڵمانیی‌ه له‌مانگی شه‌ش زیاتری ههبووه .ئاماره‌كان نیشانی ده‌دات كه بێ ئێم ده‌بلیو له‌مانگی رابردوودا 23ههزارو 331ئۆتۆمبێلی له‌بازاڕی ئه‌مریكادا فرۆشتووه ،ئهوه له‌كاتێكدا كه ریكۆردی ساڵی رابردووی ئه‌وان له‌و مانگه‌دا 20ههزارو 849ئۆتۆمبێل بووه. ئاماری فرۆشی بی ئێم ده‌بلیو له‌بڕه‌ند‌ه جیاوازه‌كانیشدا سه‌رنجڕاكێشه ،بۆنمونه فرۆشی مینی له‌بازاڕی مانگی شه‌ش������ی ئه‌مریكادا ته‌نیا 1.1%گه‌شه‌ی ههبووهو به‌گشتی چوار ههزارو 149ئۆتۆمبێلی له‌و مارك‌ه دراوه‌ت‌ه ده‌ست كڕیاره‌كه‌ی. بڕ ه‌ندی بی ئێم ده‌بلی������و گه‌شه‌ی 6.6%ی ههبووهو
داهاتووی ئۆتۆمبێله‌كان‌و مه‌ترسی له‌سه‌ر شار ه گه‌وره‌كان
لێكۆڵه‌رانی سه‌رقاڵی لێكۆڵینه‌وه‌ن له‌س������ه‌ر كاریگ������ه‌ری "ش������ار‌ه زه‌به‌الح������ه‌كان" ك������ه زیاتر له 10ملیۆن كه‌س������ی تێیدا ده‌ژی، له‌س������ه‌ر ژیانی مرۆڤه‌كان .له‌و نێوه‌نده‌شدا دیزاینه‌ران دیزاینی چه‌ند جۆری نوێی ئۆتۆمبێلیان بۆ ناوچ������ه زۆر قه‌ره‌باڵغه‌كانی ئ������هو ش������اران‌ه له‌داهات������وودا ده‌ستپێكردووه. به‌پێ������ی راپۆرت������ی نیۆی������ۆرك تایم������ز ،دام������ه‌زراوه‌ی نه‌ت������هوه یه‌كگرتووه‌كان پێشبینی كردووه، كۆی دانیشتوانی شاره‌كان كه تائێستا 3.2ملیار كه‌س ،تاساڵی 2030بگات‌ه پێنج ملیار ك‌هس‌و تاساڵی 2070نزیكه‌ی 70%ی دانیشتوانی جیهان له‌شاره‌كاندا بژین .له‌كاتێكدا كه ئه‌گه‌ر ئهو ش������اران‌ه تا ئ������هو راده‌ی‌ه گه‌وه‌ر ببنه‌وه ،به‌كارهێنان‌و لێخۆرینی ئۆتۆمبێلی ئاس������ایی ده‌توانێت كێشه‌ی زۆر بۆ ژینگه‌‌و ئارامی شاره‌كان درووست بكات. كۆمپانیایفۆردنمونه‌یپێشنیازی خۆی بۆ ش������ار‌ه زه‌به‌الحه‌كانی داهاتوو له‌پیشانگای ئۆتۆمبێلی پیكه‌ندا نمایشكرد .ئۆتۆمبێلی
Startی كۆمپانی������ای ف������ۆرد به‌رواڵه‌ت وه‌ك ئۆتۆمبێلێكی مینی كۆپه‌ر ده‌چێت. له‌الیه‌كی دیك������هوه كۆمپانیای ئه‌ڵمان������ی BMWهه‌ندێ������ك زانی������اری كه‌م������ی س������ه‌باره‌ت به‌ئۆتۆمبێل������ی تایبه‌تی خۆی بۆ ش������ار‌ه زه‌به‌الحه‌كان خستووه‌ت به‌رده‌س������ت .ئ������هو ئۆتۆمبێل������ه ئه‌لكتیركیی������ه ك������ه تایب������ه‌ت بهش������اره‌كان زۆر گ������ه‌وره‌كان درووس������تكراوه ،تاساڵی 2013 ده‌كه‌وێت‌ه به‌رده‌ست هه‌مووان. ئادری������ان ڤ������ه‌ن هۆیدۆن������ك به‌ڕێوبه‌ری گروپی دیزانی BMW به‌جه‌ختكردنه‌و‌ه له‌سه‌ر ئهو خاڵ‌ه كه "شار‌ه زه‌به‌الحه‌كان" یه‌كێك له‌فاكته‌ر‌ه گرنگ‌و كاریگه‌ره‌كان له‌دیزاینی ئهو ئۆتۆمبێل‌ه نوێیه‌دا بووه ،رایگه‌یاند ئێس������تا دۆزی س������ه‌ره‌كی ئه‌وه‌ی‌ه كه كۆمپانیا بتوانێ������ت ئۆتۆمبێلێكی به‌هێز كه پش������ت به‌خۆی ده‌به‌ستێت‌و چه‌ند تایبه‌تمه‌ندی وه‌ك جوانی، س������ه‌وزبوون‌و لۆك������س بوونی تێدابێت ،به‌رهه‌م بهێنێت. بۆ دیزاین������ی MCVگروپێك‌ه كه پێكهاتوو‌ه له 15دیزاینه‌ری
ناوخۆی������یو ئه‌ندازی������ار ،ك������ه بین������ۆ به‌ناوبانگترینی������ان جیكۆب دیزاینه‌ری ئۆتۆمبێلی سه‌ركه‌وتووی Dacia Loganی كۆمپانیای رینۆڵته. ڤه‌ن هۆیدۆن������ك ده‌ڵێت پێش دیزاینی ئهو ئۆتۆمبێل‌ه له‌خۆمان پرسی شاری زه‌به‌الح مانای چییه؟ چ مرۆڤ گه‌لێك تێیدا ده‌ژین؟ كاره‌كان������ی رۆژان������ه تێدا چی ده‌بێت؟ و ...هتد .به‌وته‌ی ناوبراو زۆربه‌ی خه‌ڵك له‌ئێستادا گرنگی به‌پاكبوونی ئۆتۆمبێله‌كان ده‌ده‌ن، هه‌ندێك گرنگی به‌ئاس������ایش‌و هه‌ندێك������ی دیك������ه گرنگ������ی به‌رواڵ‌هت‌و نوێبوونی ئۆتۆمبێلهكه ده‌ده‌ن ،هه‌ربۆی������ه تێك������ه‌اڵوی هه‌موو ئ������هو تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی بۆ درووستكردنی ئۆتۆمبێلێك هه‌ندێك دژواره. ئه‌نجام������ی دیزاین������ی گروپی دیزاینه‌رانی BMWئۆتۆمبێلێكی به‌كارهاتوو‌ه كه زۆر هاوشێوه‌ی ئۆتۆمبێل‌ه وه‌رزشییه‌كانه ،سه‌قفی س���ل��ایدی هه‌ی������هو تایه‌كان������ی یه‌كپارچه‌‌و سه‌خت دێت‌ه به‌رچاو، به‌اڵم كۆمپانیای BMWله‌وباره‌و‌ه زانیاری زیاتری رانه‌گه‌یاندووه.
شۆفێر ی خۆشه‌ویست رێز له كه‌مئه‌ندامان بگرهو ئۆتۆمبێله‌كه‌ت له‌و شوێنانه رامه‌گر‌ه ک‌ه بۆ ئه‌وان ته‌رخان كراوه
12
یه‌کشه‌ممه
ژماره 32:
2010 /7/11
سااڵن ه پێنج ملیۆن كه‌س ی كه‌متر منداڵ به‌هۆ ی جگه‌ره‌كێشانه‌و ه ده‌مرن ته‌ندروستی باشتر
كه‌س بووه. له‌و ئامار‌ه نوێیه‌دا هاتووه كه به‌پێ ی ئهو زانیاریان‌ه ی له‌سه‌رجه‌م واڵتان ی جیهانه‌و‌ه گه‌یشتۆت‌ه رێكخراوه‌كه، قوربانیان ی جگه‌ره‌كێشان له‌ساڵ ی رابردوودا پێنج ملیۆن كه‌س بووه، له‌نیو‌ه ی یه‌كه‌م ی ئهو ساڵه‌ش������دا 2,700,000هه‌زار كه‌س به‌هۆ ی جگه‌ره‌كێشانه‌و‌ه گیانیان له‌ده‌ست داوه ،ب������ه‌اڵم له‌نی������وه ی یه‌كه‌م ی ئه‌مساڵدا به‌به‌راورد لهگهڵ نیو‌ه ی یه‌كه‌م ی ساڵ ی رابردوو ئهو ڕێژه‌ی‌ه به‌رز بۆته‌وه‌و گه‌یشتۆت‌ه سێ ملیۆن كه‌س. ئ������هو رێكخراو‌ه جه‌خت له‌س������ه‌ر ئ������هوه دهكاتهوه كه ئه‌گه‌ر واڵتان ی جیهان یاسا ی نو ێ بۆتوندكردن ی یاسا ی س������زادان ی كۆمپانیاكان ی به‌رهه‌مهێنان ی جگ������ه‌ر‌ه دانه‌نێن یاخ������ود هاریكاری������ ی هه‌ڵمه‌ت ی رێكخ������راو ی سه‌رتاس������ه‌ر ی ته‌ندروس������ت ی جیهان������ ی دژ به‌جگه‌ره‌كێش������ان نه‌كه‌ن ،ئه‌وا له ساڵ ی 2030دا قوربانیان ی جگه‌ر‌ه له‌هه‌شت ملیۆن كه‌س له‌ساڵێكدا تێپه‌ڕ ده‌بێت ،ههربۆیه پێویس������ته به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك جگه‌ره‌كێشان له‌شوێن‌ه گش������تییه‌كاندا قه‌ده‌غ‌ه س������تانداردێك ی بكرێ������ت، رێكخراو ی ته‌ندروست ی جیهان ی له‌س������اڵ ی 2009دا ،پێنج ملیۆن ته‌ندروستیش به‌س������ه‌ر كوالیت ی له‌نوێترین ئامار ی خۆیدا رایگه‌یاند ك������هس‌و له‌ماو‌ه ی ش������ه‌ش مانگ ی به‌رهه‌مهێنان ی جگه‌ره‌دا دابنرێت ك������ه قوربانیان ی جگه‌ره‌كێش������ان رابردوو ی ئه‌مساڵیشدا سێ ملیۆن تا زیانه‌كان ی كه‌متر بكرێته‌وه.
هه‌ڵپه‌ڕك ێ قه‌ڵه‌وییتان ناهێڵێت! له‌نوێترینلێكۆڵینه‌و‌ه یپزیشكان ی دام������ه‌زراو‌ه ی ماساچوس������ت، گه‌یشتن‌ه ئهو ئه‌نجام‌ه ی كه هه‌موو ی س������ه‌ما كه جوڵ‌ه ی چه‌شنه‌كان به‌رده‌وامیان تێدایه ،دهبێته مای‌ه ی ی ی كێش ی هاوس������ه‌نگ راگرتن مرۆڤ. ئ������ه‌م دامهزراوهیه رایگه‌یاند كه ی قه‌ڵه‌و ی بۆت‌ه ئه‌مڕۆ نه‌خۆش������ یه‌كێك له‌هه‌ڕه‌ش������ه گه‌وره‌كان ی مرۆڤ، بۆسه‌ر ته‌ندروس������ت ی كوشند‌ه ی چه‌ندین نه‌خۆش������ ی خوێ������نو وه‌ك په‌س������تان
ی دڵ‌و گورچیله‌ش نه‌خۆشییه‌كان به‌ه������ۆ ی قه‌ڵه‌ویی������هوه له‌مرۆڤدا سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن. س������ه‌باره‌ت به‌ڕێگاچاره‌سه‌ر ی قه‌ڵه‌ویش ،ئه‌م دامهزراوهیه ئاماژ‌ه بۆ ئهوه ده‌كات كه سه‌ماكردن‌و ی هه‌س������ت هه‌ڵپه‌ڕك ێ به‌موزیك بزوێن������هوه ،وا له‌مرۆڤ ده‌كات له‌جوڵ‌ه ی به‌رده‌وامدا بێت به‌ب ێ ئهوه ی هه‌س������ت به‌ماندووبوون بكات ،به‌م������ه‌ش ڕێژ‌ه ی چه‌ور ی ل‌هش‌و خان������ه زیاده‌ڕۆكان له‌ناو ده‌چن‌و به‌ره‌و كه‌مبوونه‌و‌ه ده‌چن.
پێشینان ی كورد له‌مێژ‌ه وتویان‌ه یه‌ك منداڵ كهمهو دوان زۆره ،به‌اڵم تازه لێكۆڵینه‌و‌ه پزیشكییه‌كان ئهو په‌ند‌ه ی كوردی������ان س������ه‌لماندووه‌و جه‌خت له‌سه‌ر ئهوه دهكهنهوه كه خێزان تا منداڵ ی كه‌متر بێ ،بار ی ته‌ندروست ی جه‌سته‌یی‌‌و ده‌روونیشیان سه‌المه‌تتره! زانكۆ ی شیكاگۆ له‌راسپارده‌یه‌كدا بۆهاوواڵتیان ی واڵته‌ك‌ه ی ده‌ریده‌خات كه لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك ی پزیشك ی له‌سه‌ر 2,500,000دای������ك‌و باوك������ ی ئه‌مریك ی ده‌ریده‌خ������ات كه بوون به‌باوك‌و دایك مه‌ترس ی توشبوون به‌نه‌خۆش������ییه‌كان ی دڵ‌و مێشك‌و شێرپهنجه كهمدهكاتهوه ،به‌اڵم ته‌نها ئ������هو دایك‌و باوكان������ه ی كه یه‌ك یاخود دوومنداڵی������ان ههیه ،ئه‌گه‌ر ژینگ‌ه ی خێزان ل������هوه قه‌ره‌باڵغتر بێت ئه‌وا ره‌وش������ ی ته‌ندروستیان له‌ئاستێك ی باشدا نابێ‌‌و توانست ی به‌رگری ی له‌شیان به‌رامبه‌ر نه‌خۆش ی كه‌مده‌بێته‌وه. به‌پێ ی ئهو راس������پارده‌ی‌ه ئهو دایك‌و باوكان‌ه ی هیچج������ۆر‌ه منداڵێكیان نییه زیاتر دووچار ی به‌كارهێنان ی ئه‌لكهول‌و مادد‌ه بێهۆش������كه‌ره‌كان ده‌ب������ن ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر ببن������ه خاوه‌ن ی یه‌ك یاخ������ود دوومنداڵ ،ئه‌وا بار ی ده‌روونیان جێگرتر ده‌بێت‌و توانست ی به‌رگری ی ته‌ندروستیشیان به‌رامبه‌ر نه‌خۆشییه‌كان ی دڵ‌و شێرپهنجه به‌ره‌و زیادبوون ده‌چێت. هه‌ركاتێك ژماره ی منداڵ له‌ڕێژ‌ه ی
ئاس������ای ی خۆ ی زیاد ی كرد ،ئه‌وا ژینگه‌یه‌ك������ ی قه‌ره‌باڵ������غ له‌خێزاندا دروست ده‌بێت كه ڕۆح ی ناته‌بایی‌‌و گرژ ی دهروونیو توڕه‌ی ی باڵ به‌سه‌ر
خێزاندا ده‌كێشێت ،هه‌روه‌كچۆن ئه‌م كێشان‌ه له‌ناو واڵتان ی خۆرهه‌اڵتیدا به‌هۆ ی زۆر ی ژماره ی منداڵه‌و‌ه زۆر به‌رچاوه.
ی ورگ له‌یه‌ك هه‌فته‌دا بۆ البردن بۆنه‌هێشتن ی ورگ‌و البردن ی له‌ماو‌ه ی پێش نیوه‌ڕۆ: هه‌فته‌یه‌كدا به‌رنامه‌یه‌ك ی خۆراك ی ههیه • قاو‌ه یان چا به‌ب ێ شه‌كر. كه ئه‌گه‌ر بێتو به‌ڕێك‌و پێك ی په‌یڕه‌و ی بكه‌یت ئه‌گه‌یت������ه ئهو ئه‌نجام‌ه ی خۆت ژه‌م ی نیوه‌ڕۆ: • س������ه‌وزه‌وات ی لێنراو له‌ش������ێو‌ه ی ئه‌ته‌وێت. زه‌اڵت‌ه ی سارددا +یه‌ك كه‌وچك ی چێش������ت زه‌ی������ت له‌گ������ه‌ڵ بڕێك ی له‌به‌یانیاندا: دیارینه‌كراو س������رك‌ه یان شه‌ربه‌ت ی • چا یان قاو‌ه به‌ب ێ شه‌كر. • دوو پارچ‌ه پسكیت یان 30گرام نان ترش یان خه‌رده‌ل ،یان پیاز. +دوو كه‌وچك ی بچووك كه‌ر‌ه لهگهڵ • 125گرام ماس������ ی برژاو به‌ب ێ زیادكردن ی هیچ چه‌ورییه‌ك. شیرێك كه خاڵ ی بێت له‌چه‌وری. • 25گرام په‌نیر ی كه‌م چه‌وری ،یان • سهوزه ی پاككراو ی ناو ئاو لهگهڵ هه‌ندێك میوه ،یان كوپێك شه‌ربه‌ت ی كه‌مێك كه‌ر‌ه یان زه‌یت ی زه‌یتوون. • یه‌ك كوپ ماس������ت ی ب ێ چه‌ور ی میوه ی تازه. • كوپێك ماست ی بێ چه‌وری‌‌و شه‌كر .لهگهڵ شه‌كر. • هه‌ندێك میوه.
ی نیوه‌ڕۆ: دوا ێ شه‌كر. • قاو‌ه یان چا به‌ب ی ئێواره: ژه‌م ی سارد. • سه‌وزه‌وات ی برژاو. • 125گرام گۆشت ی • 100گ������رام ئیش������ هه‌ویر4 - 3 ،كه‌وچك مه‌عكه‌رۆن������ه ،برنج، پهتاته لهگهڵ پێنج گرام چ������ه‌وری، ی هه‌روه‌ها سهوزه ی ناو پاكك������راو ئاو. • میوه.
ی باشترین كاڵه‌ك و شوت ی هاوین ه ی وه‌رز میو ه
ههردوو میوه ی كاڵ‌هك‌و ش������وت ی به‌هه‌موو جۆره‌كانییه‌وه ،باشترین میوه ی هاوینن‌و كۆمه‌ڵێك قازانج ی زۆر به‌له‌ش ی مرۆڤ ده‌گه‌یه‌نن كه دیارترینیان راگرتن ی هاوسه‌نگ ی گه‌رما ی له‌ش������ ی مرۆڤه‌و له‌پل‌ه ی به‌رز ی گه‌رما ده‌یپارێزێت. د.جۆنی������ه‌ر مای������ه‌رز له‌زانكۆ ی ئه‌مری������كا ش������یكاگۆ ی له‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كدا جه‌خت له‌سه‌ر ئ������هوه دهكاتهوه كه ل������ه‌وه‌رز ی
هاوین������دا پێویس������ته زۆرترین س������ود له‌هه‌ردوو میوه ی كاڵ‌هك‌و ش������وت ی وه‌ربگیردرێت ،چونكه كۆمه‌ڵێك قازانج به‌جه‌س������ته ی م������رۆڤ ده‌گه‌یه‌نێ������ت وه‌ك كه‌مكردنه‌و‌ه ی په‌ستان ی خوێن، هێنانه‌خ������واره‌و‌ه ی پل‌ه ی گه‌رما ی له‌ش ی مرۆڤ ،پاراستن ی ئارام ی مێشك ،چاره‌سه‌ركردن ی به‌رد ی گورچیل������هو ئاس������انكار ی ب������ۆ ریخۆڵه‌كان.
ی ی ته‌ندروس������ت ئه‌نیس������تیتۆ ی ی له‌توێژینه‌وه‌یه‌ك������ نێوده‌وڵه‌ت������ به‌رفراواندا ،ده‌یس������ه‌لمێنێت كه ێ شه‌كر یب ی قاوه‌و چا خواردنهوه یاخود كه‌م شه‌كر ،ڕێگ‌ه له‌توشبوون ی شهكره ده‌گرێت. به‌نه‌خۆش ی ئهو ئه‌نیستیتۆی‌ه كه سه‌ر به‌زانكۆ
ی ئوسترالیایه ،ئاشكرایكرد: سیدن ی ی ش������یكاری له‌توێژینه‌وه‌یه‌ك������ ی كه له‌س������ه‌ر 457هه‌زار پزیشك ی ئهنجامدراوه ،ده‌ركه‌وتوو‌ه هاوواڵت ی به‌رده‌وام كه ئهو هاوواڵتیان������ه ی بێ شه‌كر یاخود كه‌م قاوه‌و چا ی شه‌كریان بهكارهێناوه ،به‌ڕێژ‌ه ی له‌س������ه‌ر ی كاریگ������ه‌ر 68% ی جه‌سته‌یان له‌هه‌مبه‌ر پارێزگار ی شه‌كره‌دا ههبووه ،ئه‌گه‌ر نه‌خۆش ێ چای ێ قاوه‌و كوپ رۆژانه‌ش كوپ كه‌م شه‌كر نۆش بكهی ،ئه‌وا دڵنیاب‌ه ی شهكره نابیت. ی نه‌خۆش توش
ژماره 32:
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
15
ی هاوواڵتیان به‌رزتر ده‌كاته‌و ه ی گه‌رما خوێنپژان ی پل ه به‌رزبوونه‌و ه
"ئه‌م شه‌پۆل ه گه‌رمای ه له‌نێوان 40بۆ 44پله‌دایه‌و تا سێشه‌مم ه ی داهاتوو به‌رده‌وام ده‌بێت"
ده‌كات بۆئ������هوه ی چاره‌س������ه‌رێك ی به‌پێی ئاژانسه‌كان بۆنه‌خۆش������ییه‌ك‌ه ی بدۆزێت������هوه، كه‌شناسی ئهمساڵ "پزیش������ك پێ ی وت������وم ده‌بێت ئهو ی ه ماو گه‌رمترین ساڵه له ده‌مارانه‌ی لوتت بس������وتێنرێن ،به‌اڵم ڕابردووداو سه‌د ساڵی به‌شێوه‌یه‌كی كاتیی چه‌ند جارێك به‌م هۆیهوه پل هی گه‌رما ده‌رزی ئه‌دریناڵینم بهكارهێناوه باش له‌چاو سااڵنی پێشوو بووه". به‌رزتر بۆته‌وه‌و كێشهو له‌الیه‌ك ی تره‌و‌ه س������وره‌ییا مسته‌فا گرفتی بۆهاوواڵتیان كه كچ‌ه فه‌رمانبه‌رێك‌ه‌و بۆمه‌به‌ستی دروستكردووه، خۆپاراستن له‌گه‌رمای هاوین به‌رده‌وام ی به‌ڕێوه‌به‌ری كه‌شناس كرێمی دژ‌ه گه‌رما بۆده‌ست‌و د‌هم‌و ی سلێمانیش به‌رزی پل ه ی گه‌رما به‌شه‌پۆلێك چاوی به‌كاردێنێ" ،چه‌ندجارێك بات. ه ناود ئاسایی هاوینه پێستی ده‌ست‌و د‌هم‌و چاوم تووشی جۆرێك له‌سوتان هاتووه" ،ههربۆیه له‌گ������ه‌ڵ هاتن������ ی وه‌رز ی گه‌رمادا كرێمی دژ‌ه خ������ۆر به‌كارده‌هێن ێ‌و شیالن محه‌مه‌د "له‌دوای به‌كارهێنانی ئهو كرێمه‌و‌ه به‌رزبوونه‌و‌ه ی پل‌ه ی گه‌رما زۆرێك هیچ كاتێك پێستم تووشی سوتان ل������ه هاوواڵتیان ی تووش������ ی گرفت ی نه‌هاتووه". ته‌ندروس������ت ی كردووهو پسپۆڕێك ی هاوین ی ئهمساڵ گه‌رمترین‌ه پزیش������كیش بۆب������ه‌دوور ب������وون له‌گرفته‌كان ی گه‌رم������ا ،خۆپارێز ی یه‌حیا حه‌مه‌ره‌شید پیاوێكی ته‌مه‌ن 34ساڵهو گه‌رما ی ئه‌م هاوینه به‌ته‌واو ی به‌پێویست ده‌زانێت . ش������اخه‌وان حه‌م������ه ڕه‌ئ������وف ،بێزار ی كردووهو ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات 28س������اڵ ،به‌رده‌وام كێش‌ه ی لهگهڵ كه كه‌م ی كاره‌با وایكردوو‌ه نه‌توانن به‌رزبوونه‌وه‌ی پل������هی گه‌رما ههیهو به‌پێ ی پێویست ئامێر ی فێنككه‌ره‌و‌ه لهگهڵ به‌رزبوونه‌و‌ه ی پل‌ه ی گه‌رمادا به‌كاربهێنن. خوێن ی لوت ی ده‌پژێت" ،ئه‌مه‌ش زیاتر هه‌رچه‌ند‌ه به‌پێی پێش������بینیه‌كانی له‌حه‌وت ساڵ ده‌بێت تووشی بووم" ،فه‌رمانگ‌ه كه‌شناس������یه‌كان ئهمساڵ ههربۆیه به‌رده‌وام سه‌ردان ی پزیشك گه‌رمترین س������اڵ ده‌بێ������ت له‌ماوه‌ی
سه‌د ساڵ ی رابردوودا ،به‌اڵم هێشتا نه‌توانراو‌ه پالنێكی پێویست‌و تۆكم‌ه بۆڕووبه‌رووبوون������ه‌وه‌ی ئ������هو جۆره دیارد‌ه سروش������تیان‌ه له‌كوردستان بگیرێته‌به‌ر. پێویسته خۆپارێز ی له‌گه‌رما بكه‌ن د.عه‌بدولفه‌تاح حه‌مه‌ره‌حیم پزیشكی پسپۆری خۆپاراستنی ته‌ندروستی باس ل������ه‌وه‌ده‌كات كه خوێندنه‌وه‌ی پزیشكی بۆكاریگه‌ری پله‌ی گه‌رما له‌س������ه‌ر خوێنپژانی ل������وت بریتیی‌ه له‌حاڵه‌تێكی فه‌س������له‌جی كه له‌كاتی گه‌رم������ادا بهش������ێوه‌یه‌كی گش������تی مولوله‌كانی خوێن ده‌كشێن‌و به‌هۆی ئهو كش������انه‌و‌ه دیواره‌كانیان ته‌نك ده‌بێت‌و مولوله‌كان ده‌ته‌قن‌و خوێنپژان دروست ده‌كات. ئهو پس������پۆر‌ه هۆشدار ی ئهوه ده‌دات‌ه ئهو كه‌س������ان‌ه ی گرفتی������ان لهگهڵ گه‌رمادا ههیه ،بار ی ته‌ندروس������تیان خراپ ده‌بێت‌و پێویسته به‌و‌ه ده‌كات خۆپارێز ی بكه‌ن ،ئه‌ویش به‌هه‌وڵدان بۆكه‌مكردنه‌وه‌یكاریگه‌ریه‌كانیپله‌ی گه‌رمی له‌سه‌ریان ئه‌توانن چاره‌سه‌ری گرفته‌كانیان بكه‌ن. ئهو پزیش������كه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دا كه به‌كارهێنانی كرێم‌ه دژ‌ه گه‌رماكان كارێكی باشه بۆخۆپاراستن له‌سوتان، چونكه ئهو كرێم‌ه توێژاڵێك له‌سه‌ر
پێست دروست ده‌كات‌و ناهێڵێت خۆر كاریگه‌ری له‌سه‌ر پێسته‌ك‌ه هه‌بێت، ب������ه‌اڵم ئه‌وه‌ش ده‌بێ������ت به‌رێنمایی‌و چاودێریی پزیشكی پسپۆری پێست به‌كاربهێنرێت،چونكه"به‌كارهێنانی ئهو كرێمان‌ه به‌بێ راوێژی پزیشك ره‌نگ‌ه زیانی ته‌ندروستی به‌پێسته‌ك‌ه بگه‌یه‌نێت به‌تایبه‌تی روخسار ،چونكه ئهو كرێمانه‌ش م������اده‌ی كیمیایین‌و هه‌ریه‌كه‌ی������ان بۆجۆر‌ه پێس������تێك دروستكراوه". گه‌رما شه‌پۆلێك ی ئاسای ی هاوینه دارا حه‌سه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ر ی كه‌شناس یو زه‌مین له‌رز‌ه ی سلێمانی ،به‌رزبونه‌و‌ه ی پل‌ه ی گه‌رما ی ئهمساڵ به‌شه‌پۆلێك ی ئاس������ایی هاوین������ه ناوده‌ب������ات كه له‌باشوور ی عێراقه‌و‌ه ڕوویكردۆته‌و‌ه هه‌رێم ی كوردس������تان‌و ،ئه‌م شه‌پۆل‌ه له‌نێ������وان 40بۆ 44پله‌دا ده‌بێت‌و تا سێشه‌مم‌ه ی داهاتوو به‌رده‌وام ده‌بێت. به‌ڕێوه‌به‌ر ی كه‌شناس ی سلێمان ی باس ی له‌وه‌كرد ك������ه له‌ئه‌نجام ی خۆڵبارین‌و نه‌بوون ی پشتێن‌ه ی سه‌وزایی ،ئه‌گه‌ر ی به‌بیابانب������وون له‌عێ������راق‌و هه‌رێم ی كورس������تان ههیهو بۆ به‌رگرتن لێی پێویسته حكومه‌ت بیر له‌دروستكردن ی پش������تێن‌ه ی س������ه‌وزای ی بكاتهوه تا هاوواڵتیان له‌گرفت������ ی خۆڵبارین‌و به‌رزبوونه‌و‌ه ی پل‌ه ی گه‌رما به‌دووربن .ب ه هۆی گه‌رماو‌ه مه‌له‌وانگه‌کان به‌رناکه‌ون
ی ده‌كوژن؟ ی عه‌شق‌و خۆشه‌ویست كێن ئهو پیاوان ه ده‌ده‌ن ،له‌وان������ه :دیاریك������ردن‌و ی ی جێگاو ش������وێن هه‌ڵبژاردن������ ی نیشته‌جێبوون ،بوون یان نه‌بوون ی منداڵ ،سه‌ردان‌و هاتووچۆكردن ی خزم‌و كه‌س������وكار ،هه‌ڵبژاردن ی ناوماڵ كه ره‌نگ‌و ش������تومه‌ك ی ژن‌ه له‌هه‌موو حاڵه‌تێك������دا ماف ی لهگهڵ ده‌س������توه‌ردان‌ه چۆنێت یو ی هاوس������ه‌ره‌ك‌ه بیركردنه‌و‌ه ی قسه‌كردنیشی. ته‌نانه‌ت چۆنێت
ئا :شاد ئه‌حمه‌د
ی ژیان ی گش������تی بهش������ێوه‌یه‌ك ی به‌عه‌شق‌و به‌سه‌ربردن پێویست ێ یو لێبورده‌یی‌ه‌و به‌ب میهره‌بان������ ئه‌وانه‌ش ژیان زه‌حمه‌ت ده‌بێت، ی كه زۆرن ئهو خێزان‌و مااڵنه‌ش ی ی ته‌قلید ژیان له‌ناویاندا شتێك ی رۆژانه‌یه‌و هیچ خۆشه‌ویستیه‌ك تێدا نابینرێت ،ههربۆیه لێره‌دا به‌چه‌ند خاڵێك باس له‌و پیاوان‌ه ی پڕ ده‌كه‌ین كه نازانن ژیانێك ی دروست بك‌هن‌و له‌خۆشه‌ویست هه‌میش������ه‌ش به‌جۆرێك عه‌شق له‌ژیاندا ده‌كوژن!.. ی ی كه توڕه‌بوون .1ئ������هو پیاوان‌ه له‌ناكاو به‌غیر‌هت‌و ش������ه‌هامه‌ت ده‌زانن ئ������هو جۆره مێردو هاوس������ه‌ران‌ه یو عه‌شقه‌و‌ه ی خۆشه‌ویست به‌ناو ی خۆیان ده‌كه‌ن‌ه ژن‌و منداڵه‌ك‌ه یو چه‌ندین ی زیندانی كه‌س������ێك ی ی نابه‌جێ‌و قه‌ده‌غه‌كراو یاس������ا ی بۆداده‌نێن ،بۆنمونه وه‌اڵمدانه‌و‌ه ی باوك‌و ی ماڵ ته‌له‌فۆن‌و سه‌ردان دایك له‌ژنه‌كه‌یان قه‌ده‌غ‌ه ده‌كه‌ن، ی دۆس������ت‌و هه‌روه‌ها س������ه‌ردان ێ‌و كارك������ردن له‌ده‌ره‌وه‌و هاوڕ چوون‌ه ده‌ره‌و‌ه له‌ماڵ‌و ته‌نانه‌ت بۆ گه‌شتوگوزارو سه‌یران‌و پێكه‌نین ی به‌رز به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك به‌ده‌نگ قه‌ده‌غه‌و حه‌رام ده‌كه‌ن. ی دیكتاتۆرو زۆر .2ئهو پیاوان‌ه بڵێن
هه‌ندێ پیاو ب ه بکوژی خۆشه‌ویستی تۆمه‌تبار ده‌کرێن
ی ئ������هو ج������ۆر‌ه پیاوان������ه ماف������ هه‌ڵبژاردن‌و دیاریكردن به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك له‌هاوسه‌ره‌كانیان زه‌وت ی دهكهنو هه‌موو بڕیار‌ه گرنگه‌كان ژیانیان به‌ته‌نهاو بێ پرس‌و راوێژ
لهگهڵ ژنه‌كانیان ده‌رده‌ك‌هن‌و هیچ ی ئه‌وان ناده‌ن، گرنگییه‌ك به‌قس‌ه ی ئهو لێره‌دا هه‌ندێك له‌كردار جۆره پیاوان‌ه باس ده‌كه‌ین كه به ته‌نها بڕیار له‌سه‌ر شته‌كان
ی هه‌س������ت .3ئ������هو پیاوان������ه ی ناكه‌ن به‌به‌رپرسیارێت ئهو ج������ۆر‌ه كه‌س������ان‌ه له‌بیریان ی چۆته‌و‌ه كه چه‌ن������د قۆناغێك یو گه‌نجیی������ان یو والو منداڵ������ ی تێپه‌ڕاندووه‌و بوون به‌كه‌سێك باڵغ‌و زه‌واجیان كردووهو بونهته ی م������اڵ‌و منداڵ ،ته‌نانه‌ت خاوه‌ن له‌بڕیاردان‌و وه‌اڵمدانه‌و‌ه سه‌باره‌ت ی ب������ه‌كارو به‌رپرس������یارێتیه‌كان ناوماڵ ،خۆی������ان ده‌دزنه‌و‌ه یان به‌شێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كان خۆیان ی گێل دهكهنو هێش������تا به‌دوا یو ئاره‌زو‌ه ی خۆش ده‌س������تكه‌وتن ی خۆیاندان‌و تاكه‌كه‌س������ییه‌كان ی خۆیان گوێ به‌م������اڵ‌و منداڵ ناده‌ن ،له‌كاتێكدا كه ده‌یانبینن بیری������ان ده‌كه‌وێت������هوه كه ژن‌و منداڵیان ههیهو وه‌ك میوانێك دێنه‌و‌ه بۆماڵه‌وه‌و له‌سه‌ر سفره‌و ی نانخ������واردن ئاماد‌ه ده‌بن، مێز ی زۆرجاریش واده‌زانن به‌پێدان ی زۆر به‌ماڵه‌وه‌یان بڕێك پ������ار‌ه هه‌موو مافه‌كانیان به‌دیهێناون‌و
ده‌توان������ن پش������تگوێیان بخه‌ن، ی ته‌نان������ه‌ت له‌په‌ره‌وه‌رده‌كردن������ منداڵه‌كانیشیانداهیچهه‌نگاوێك نانێن.
ی .4ئهو پیاوان‌ه ی به‌رده‌وام له‌هه‌وڵ ی بژیو ی ژیاندان‌و زۆر په‌یداكردن بێ هه‌ستن بۆ ئه‌مجۆر‌ه پیاوان‌ه ژیان به‌مانا ی كارك������ردن‌و كاركردنی������ش ی به‌مانا ی ژیان دێت ،ته‌نها هه‌وڵ ی پاره ده‌د‌هن‌و له‌رێگا ی په‌یداكردن ی دوكان‌و بازاڕه‌كانیانه‌و‌ه خزمه‌ت هه‌موو ك������ه‌س ده‌كه‌ن ته‌نها ژن‌و ی خۆیان نه‌بێت .هه‌موو منداڵه‌كان ژیانی������ان بریتی‌ه له‌پ������اره‌و زۆر ی ی پرسیاره‌كان به‌زه‌حمه‌ت وه‌اڵم ماڵ‌و منداڵی������ان دهدهنهوه ته‌نانه‌ت ی عاشقان‌ه نازانن كه هیچ وشه‌یه‌ك به‌رامبه‌ر ژن‌و منداڵه‌كه‌یان بیكه‌ن ی ئهو كه‌سان‌ه هه‌میش‌ه بۆیه ژن‌و منداڵ ی هاوڕێكانیان‌و ئهو چاویان له‌ژیان خێزانه خۆشبه‌ختانه‌ی‌ه كه له‌بازاڕو پاركه‌كاندا ده‌یان بینن. .5ئهو پیاوان‌ه ی بڕیار ی ژیانیان به‌ده‌س������ت دایك‌و باوكیانه‌وه‌یه‌و له‌ژیاندا سه‌ربه‌خۆنین ئهو ج������ۆر‌ه پیاوان‌ه به‌هۆ ی ئهوه ی ی له‌منداڵییه‌و‌ه له‌ژێر چاودێرییه‌ك ورد ی دای������ك‌و باوكیاندا بوون، هه‌میش������ه ئ������ه‌وان بڕیاریان بۆ یو داوون ،ترس������نۆك‌و میزاج������ ی مندااڵنه‌یان ههیه، په‌روه‌رده‌یه‌ك ههربۆیه كه گه‌وره‌ش بوون له‌بر ی
ئهوه ی رۆژ به‌رۆژ س������ه‌ربه‌خۆ بن ی تادێت زیاتر ده‌چن‌ه ژێر كۆنترۆڵ ی دای������ك‌و باوكیان ،ته‌نانه‌ت ماڵ ی له‌نێوان ئهو جۆره ی نهێن شتێك ی ژن‌و مێردانه‌دا نامێنێت، ژیان������ چونكه راسته‌وخۆ كێشهو گرفت‌و ی كه نهێنیه‌كانی������ان ئه‌وانه‌ش������ پێویست ناكات بۆ دایك‌و باوكیان ی باس ده‌ك������ه‌ن بۆئه‌و‌ه ی بڕیارێك له‌سه‌ر بد‌هن‌و چاره‌سه‌ر ی بكه‌ن.
ی وه‌سوه‌س������هو .6ئهو پیاوان‌ه دڵپیسیان ههیه ی ئه‌مجۆر‌ه له‌پیاوان كه‌سایه‌تییه‌ك زۆر وه‌س������واس‌و دوودڵ������نو زۆریش ده‌س������ت ده‌خه‌ن‌ه ناو ی ناو ماڵهوه ،هه‌میشه‌ش كاروبا ترس������یان له‌داهات������وو ههیهو ره‌زی������ل‌و چروك������ن ،هه‌روه‌ها ی كاره‌كانیان بۆجێبه‌جێكردن ی ده‌كه‌ن ته‌نانه‌ت ئه‌مڕۆ به‌یان������ بیر له‌هیچ جۆره گه‌شتوگوزارو یو ج������ل‌و س������ه‌ردان‌و میوان������ ی ن������وێ ناكه‌نه‌وه، به‌رگێك������ ی ی بیانویه‌ك وه‌اڵم به‌هێنانه‌و‌ه ژن‌و منداڵه‌كانیان دهدهنهوه. ی س������ه‌ره‌و‌ه ئهو چه‌ند نمونه‌ی‌ه كه له‌س������ه‌ر پیاوان باس������كرا ی یو میهره‌بان������ خۆشه‌ویس������ت ی ژن‌و مێردایه‌تیدا له‌نێوان ژیان ناهێڵێ������ت‌و هه‌میش������ه له‌ماڵه‌و‌ه بارودۆخێك ئاڵۆزیان ده‌بێت ی تر یان ده‌توانین به‌شێوه‌یه‌ك بڵێین ئهو جۆره له‌پیاوان عه‌شق‌و ی له‌ژیاندا ده‌كوژن. خۆشه‌ویست
ی بپارێز‌ه ی بگرهو هێمن ی ته‌ندروست ی نه‌خۆشخانه‌كاندا رێز له پزیشك‌و كارمه‌ندان ی سه‌ردان له‌كات
14
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
ی خوێن به‌ربوون ده‌بن گیان له‌ده‌ست ده‌ده‌ن" " 50%ی ئه‌وان ه ی تووش پسپۆڕێك ی نه‌خۆشییه‌كان ی هه‌ناوو گه‌د‌ه بۆ نم ن م ی خوێنبه‌ربوون چییه؟ سه‌باح :په‌تا ی د.محه‌مه‌د :ئ������ه‌م په‌تای������ه به‌هۆ ی ڤایرۆس������ێكه‌وه‌ی‌ه ك������ه له‌گه‌ن‌ه ئاژه‌ڵه‌و‌ه بۆ مرۆڤ دهگوازرێتهوهو بۆم������رۆڤ له‌مرۆڤیش������هوه ی دهگوازرێتهوه ،ئه‌مه‌ش دهبێته هۆ ی نه‌خۆشه‌ك‌ه له‌چه‌ند خوێن به‌ربوون ی جه‌س������ته‌یه‌و‌ه‌و لهگهڵ ش������وێنێك ی به‌هێز‌و نه‌زیف ی په‌تایه‌ك������ بوون ئ������ه‌كات دواتر ئه‌گ������ه‌ر به‌زوویی ی بۆنه‌كرێت ی پێویست چاره‌سه‌ر ئه‌وا نه‌خۆش������ه‌ك‌ه گیان له‌ده‌ست ده‌دات.
په‌تای خوێن به‌ربوون ی یهكێكه له‌و نه‌خۆشییان ه مێژوویه‌كی دێرینی ههیهو له‌ئاژه‌ڵه‌وه دهگوازرێتهوه بۆمرۆڤ‌و پاشان له‌مرۆڤه‌و‌ه بۆ مرۆڤ دهگوازرێتهوهو ی نه‌خۆش له‌چه‌ند الیه‌ك ی جهستهیهوه تووش خوێنبه‌ربوون ده‌كات‌و ئه‌گه‌ر ی چاره‌سه‌ر نه‌كرێت، به‌زووی ئه‌وا گیان له‌ده‌ست ده‌دات.
سازدانی :سه‌باح عه‌ل ی د.محه‌م������ه‌د ش������ێخان ی پس������پۆڕ ی نه‌خۆش������یه‌كان ی هه‌ن������اوو گ������هده له‌دیمانه‌یه‌كی������دا له‌گ������ه‌ڵ نم نم باس له‌هۆكاره‌كان‌و نیش������انه‌كان ی په‌تا ی خوێنبه‌ربوون ده‌كات. ناوب������راو ،ئام������اژ‌ه ب������هوه ده‌دات كه په‌تا ی خوێن به‌رب������وون میژوویه‌ك ی دێرین ی ههیه ،ب������ه‌اڵم له‌عێراقدا ئه‌م
د.محه‌مه‌د شێخان ی په‌تای‌ه كهمهو ده‌ركه‌وتن ی دهگهڕێتهوه بۆساڵ ی حه‌فتاكان" ،ئه‌گه‌ر خۆپارێز ی بكرێ������ت‌و به‌زووی������ ی نه‌خۆش������ه‌ك‌ه بگه‌یه‌نرێت‌ه ال ی پزیشك ئه‌وا ئه‌گه‌ر ی مانه‌و‌ه ی نه‌خۆشه‌ك‌ه زۆره".
ی ئه‌م په‌تای‌ه سه‌باح :مێژوو دهگهڕێتهوه بۆ كهی؟ د.محه‌مه‌د :ئه‌م په‌تای‌ه هه‌ر ههبووهو ی نازانرێت، ی به‌دروست مێژووك‌ه چونكه په‌یوه‌ست‌ه به‌ئاژه‌ڵه‌وه ،به‌اڵم ی له‌عێراقدا دهگهڕێتهوه بۆس������ااڵن حه‌فتا ،ئ������هو كات‌ه ژنێك له‌به‌غدا ی له‌ده‌ست دا، ی هات‌و گیان توش������ ی بۆ ی كه چاره‌س������ه‌ر ئهو دكتۆر‌ه
ی ئه‌ك������رد ئه‌وی������ش‌و كارمه‌ندێك نه‌خۆشخانه‌ك‌ه گیانیان له‌ده‌ست دا، ی ئهوه له‌موسڵ چه‌ند حاڵه‌تێك دوا ی خۆم������ان ی هه‌ڵ������دا‌و ال س������ه‌ر ی ڕانیی������ه دوو حاڵه‌تمان له‌ناوچ‌ه ههیهو شوكر نه‌تیجه‌كانیان باشن ی له‌ده‌ست ی یه‌كیان گیان ئه‌گه‌رچ دا.
ئه‌م په‌تای‌ه زیاتر له 20جۆر ڤایرۆس له‌خۆ ده‌گرێ������ت‌و له‌عێراقدا زۆر ی كه ههیه له‌م ناوچه‌یه‌دا كه‌مه ،ئهوه پێیده‌وترێ������ت (كۆنغۆ كرێمێن) ی ح������ااڵت له‌كۆنغۆ‌و له‌به‌رئ������هوه ی كرێمێ������ن باڵوبۆه‌ته‌وه، دوورگ‌ه ی كه توش ئه‌بن ی ئه‌وان������ه زۆرب‌ه ئاژه‌ڵداره‌كانن. ی ئه‌م خۆشی‌ه سه‌باح :مه‌ترسییه‌كان ی مرۆڤ چین؟ بۆسه‌ر ژیان ی تاڕاده‌یه‌ك د.محه‌مه‌د :نه‌خۆشییه‌ك ی كه ی ئهوانه كوش������نده‌یه %50 ، توش������ده‌بن گیان له‌ده‌ست ئه‌ده‌ن، ی ی باڵوبوونه‌و‌ه ئه‌م نه‌خۆشیی‌ه توانا ههیه له‌مرۆڤ������هوه بۆمرۆڤ ،ئه‌گه‌ر ی ی دوو هه‌فته‌دا چاره‌سه‌ر له‌ماو‌ه ی بۆنه‌كرێت ئ������ه‌وا ئهو پێویس������ت نه‌خۆش‌ه گیان له‌ده‌ستده‌دات.
ی ئه‌م په‌تای‌ه سه‌باح :نیشانه‌كان چین؟ ی د.محه‌مه‌د :سه‌ره‌تا نه‌خۆشه‌ك‌ه توش ی ی زۆر ده‌بێت‌و دواتر دوا په‌تایه‌ك ی یه‌ك هه‌فت‌ه له‌چه‌ن������د جێگایه‌ك ی خوێن به‌ربوون جهستهیهوه توش ده‌بێت ،وه‌ك خوێنبه‌ربوون له‌لوتی، ده‌می ،كۆمی ،له‌ن������او میزه‌كه‌یدا ی ی توش������ ی تێدایهو گه‌د‌ه خوێن ی ی شین ی په‌ڵ‌ه ی ئه‌بێت ،پێست نه‌زیف ی له‌سه‌ر ده‌رده‌كه‌وێت‌و دواتر خوێن ی ی نه‌زیف سه‌باح :چاره‌سه‌رو خۆپاراستن لێدیت هه‌وره‌ها پیساییه‌ك‌ه ی ئه‌م په‌تای‌ه چۆن ده‌بێت؟ ئه‌بێت ،له‌ده‌مه‌و‌ه دیس������ان خوێن ی له‌گه‌ڵدایه ،د.محه‌م������ه‌د :خۆپارس������تن ته‌نها ی زۆر لێدێت ،تایه‌ك
ی هاوسه‌ره‌كه‌ت؟ چۆن ده‌بیت ه جێی بایه‌خ ئا :سه‌وسه‌ن هه‌موو ئافره‌تێ������ك ه������ه‌وڵ ده‌دات ژیان ی هاوسه‌ر ی سه‌ركه‌وتوو پڕبه‌خته‌وه‌ر ی بێت، هه‌موو هه‌وڵ‌و ماندوبوونیش ی بۆ هاوسه‌رو منداڵه‌كان ی ته‌رخ������ان ده‌كات تا وێنا ی ئهو سه‌ركه‌تن‌ه به‌ده‌ست ی خۆ ی بكێشێت. كلیله‌كان������ ی ژیان������ ی هاوس������ه‌رگیرییه‌ك ی س������ه‌ركه‌وتوو ،له‌م چه‌ند خاڵ‌ه ی خواره‌وه‌دا به‌ده‌رده‌كه‌ون: .1پی������اوان به‌گش������ت ی حه‌زی������ان له‌وجۆر‌ه ئافره‌تان‌ه نییه كه گله‌ی یو سكااڵیان زۆره، بۆنمونه له‌كاتێكدا كه پیاوه‌ك‌ه دهگهڕێتهوه ماڵهوه پش������وویه‌ك بدات ،ئه‌ویش هه‌ر له‌نێو ده‌رگاك‌ه ئێخ‌ه ی ده‌گرێت‌و ده‌س������ت ده‌كات به‌سكااڵكردن .هه‌وڵبد‌ه خه‌مه‌كانت له‌كاتێك ی گونجاودا باس بكه‌یت‌و ته‌نها ئهوانه هه‌ڵبژێر‌ه كه زۆر ئازاربه‌خش������ن ،ئ������ه‌وكات گرنگ ی پێدان ی پێویستت له‌وه‌و‌ه ده‌ستده‌كه‌وێت. .2س������ندوقێك ی بچ������ووك ته‌رخ������ان بكه بۆكۆكردنه‌و‌ه ی پاش������ماو‌ه ی ئهو پاران‌ه ی كه له‌خه‌رجی ماونه‌ته‌و‌ه ئه‌گه‌رچ ی كه‌میش بێت، چونكه له‌كات ی پێویستتدا به‌كه‌ڵكت دێن. .3ژیان هه‌موو ی بریتیی‌ه له‌قوربانیدان ئیتر قه‌ید ی چییه ئه‌گه‌ر ده‌ست له‌به‌ئه‌نجامگه‌یاندن ی هه‌ند ێ كار هه‌ڵبگریت ،بۆنمونه حه‌زده‌كیت لهگهڵ هاوس������ه‌ره‌كه‌ت بچن������ه‌ده‌ره‌وه ،به‌اڵم له‌وكات������ه‌دا ئهو ماندووه .هی������چ ڕوونادات ئه‌گ������ه‌ر ئ������هوه دوابخه‌ی������ت بۆكاتێك ی تر به‌مه‌ش هاوسه‌ره‌كه‌ت سوپاست ده‌كات‌و ئه‌م قوربانیدانه‌ت به‌هه‌ند وه‌رده‌گرێت ،له‌وه‌ش دڵنیاب‌ه كه له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌ویش له‌پێناو تۆدا قوربان ی ده‌دات ،ب������ه‌اڵم مه‌رج نییه تۆ به‌م‌ه بزانیت. .4ڕێز له‌ك‌هس‌و كار ی هاوسه‌ره‌كه‌ت بگرهو بێ������زار ی ده‌رمه‌ب������ڕ‌ه به‌رامبه‌ریان به‌تایبه‌ت به‌رامبه‌ر دایك‌و باوكی .له‌بیرت بێت تۆش كوڕه‌كه‌ت گهوره ده‌بێت‌و له‌داهاتوودا خێزان پێكه‌و‌ه ده‌نێت ئ‌ه ی ئه‌وكات چ ی له‌هاوسه‌ر ی كوڕه‌كه‌ت چاوه‌ڕوان ده‌كه‌یت؟ .5دووربكه‌وه‌ره‌و‌ه له‌دروس������تكردن ی شه‌ڕو ناكۆك������ی ،چونكه ئ������اژاوه‌و ناكۆك ی هیچ
س������وودێك ی نییه مادام ئێو‌ه پێكه‌و‌ه ده‌ژین. گه‌وره‌تری������ن هه‌ڵه‌ش هاوبه‌ش������ ی پێكردن ی كه‌سان ی تره له‌كێش������ه خێزانییه‌كانتاندا، به‌داخ������هوه هه‌ندێك كه‌س بهش������انازییه‌و‌ه باس لهوه ده‌كات كه به‌مانگ قس������ه لهگهڵ هاوسه‌ره‌ك‌ه ی ناكات‌و هه‌ردووكیشیان پێكه‌و‌ه له‌ماڵێكدا ده‌ژین ،ئه‌مان‌ه هه‌موو ی بارگرژ ی ده‌روون������ ی دروس������ت ده‌كات‌و كاریگه‌ر ی خراپ ی بۆداهاتوو ده‌بێت. .6گرنگ������ ی ب������د‌ه به‌ڕێكپۆش������ی ،پاك‌و خاوێنی ،خۆڕازاندنه‌وه ،ڕێكخستن ی ناوماڵ، ئینجان‌ه ی گوڵه‌كان ،ئه‌مان‌ه كۆمه‌ڵ‌ه هۆكارێكن ده‌روون ده‌حه‌وێننه‌و‌ه‌و به‌گرنگترین بنه‌ما ی سه‌ركه‌وتن ی ژیان ی هاوسه‌ر ی داده‌نرێن. .7به‌پێ������ ی توانا با دڵت پاك بێت به‌رامبه‌ر هاوس������ه‌ره‌كه‌ت به‌تایبه‌ت له‌سه‌ره‌تا ی ژیان ی هاوس������ه‌ریتانه‌وه ،لێ ی ببور‌ه له‌سه‌ر هه‌ڵ‌ه ی ساده ،ئه‌وه‌ش بزان‌ه هاوسه‌ره‌كه‌ت ئهو كه‌سه‌ی‌ه كه ده‌توانیت له‌هه‌موو كاتێكدا كه پێویستت
ی بۆببه‌یت. پێیه‌تی ،په‌نا ی ئه‌گ������ه‌ر ژن تایبه‌تمه‌ندییه‌كان������ ی بزانێت ئه‌وا ده‌توانێت هاوس������ه‌ره‌ك‌ه ی لهگهڵ ی س������ه‌ركه‌وتوو په‌یوه‌نییه‌ك������ ببه‌س������تێت‌و به‌رده‌وام بێت له‌س������ه‌ری، ی خ������واره‌وه‌ش چه‌ن هه‌نگاوێكن ئه‌مان‌ه ی پڕبه‌خته‌وه‌ریدا: له‌پێناو ماڵێك ی هاوس������ه‌ره‌كه‌ت .1هه‌وڵب������د‌ه ڕێ������ز ی چاك بگریت ،بۆنمونه ئه‌گه‌ر ش������تێك ی به‌كه‌م ی لێبك‌ه له‌بر كرد ده‌ستخۆش������ ی هه‌ندێك ی یان ده‌ربڕین س������ه‌یركرن ی حه‌سودیم پێده‌بن كه ی وه‌ك :خه‌ڵك وت‌ه ی وه‌ك تۆم ههیه. هاوسه‌رێك ی مهكه كاتێك .2لۆم������هو سه‌رزه‌نش������ت ی بیرده‌چێ������ت وه‌ك هه‌ندێ������ك ش������ت ی ی هاوس������ه‌رگیری ،ساڵڕۆژ س������اڵڕۆژ ی منداڵه‌كه‌تان ،یان ته‌نانه‌ت له‌دایكبوون ی ی خوارده‌مه‌ن ی بۆدروستكردن پێداویست ئهو ڕۆژه ،چونكه ئهوه بزان‌ه پیاوان وه‌ك
ئافره‌تان نین كه‌متر شتیان له‌بیرده‌بێت. .3كاتێك له‌ئیش دهگهڕێتهوه ماندووه تۆش ده‌س������ت مهكه به‌پرسیارو جواب، ێ تا كه‌مێك پشوو ده‌دات ئهوكاته لێگه‌ڕ ی پرس������یارت لێده‌كات س������ه‌باره‌ت خۆ ی ده‌كه‌یته‌وه. ی بیر له‌چ به‌و‌ه ی زۆر به‌كاره‌كانیان .4پی������اوان بایه‌خ ی ده‌ده‌ن ،هه‌وڵبد‌ه هه‌ندێك كات به‌گرنگ ی ی لێبه‌یت ده‌ربار‌ه پێدانه‌و‌ه پرس������یار ی ی تاهه‌س������ت ب������كات زۆر لێ كاره‌ك‌ه ی ی ده‌ربار‌ه نزیكیت ،پاش������ان ده‌توان������ ی لهگهڵ بكه‌یت. ی ماڵهوه قس‌ه كاروبار ی ی له‌پێگ‌ه .5پیاوان حه‌زده‌كه‌ن پارێزگار خۆیان بكه‌ن ،هه‌ڵه‌ده‌كه‌یت هه‌ست بكات ی چه‌ند له‌ژێر چاودێریتدای‌ه بۆئه‌نجامدان ێ ی مه‌ڵ گۆڕانكاریی������ه‌ك .هه‌رگی������ز پێ ه������ه‌وڵ ده‌ده‌م گۆڕانكاریت تێدا بكه‌م ی هه‌ڵسوكه‌وتت بگرم ،با ی به‌رگ‌ه بۆئه‌و‌ه گۆڕانكارییه‌ك‌ه له‌خۆشه‌ویستییه‌و‌ه بێت.
ی به‌دووركه‌وتنه‌و‌ه له‌ئاژ‌هڵ‌و كه‌سان توش������بوو ده‌بێت ئه‌گه‌رنا ناتوانین بڵێن به‌م شێوه‌ی‌ه خۆمان ده‌پارێزین، ی له‌نه‌خۆشخان‌ه به‌اڵم چاره‌سه‌ره‌ك‌ه ده‌بێت ئه‌ویش ب������ه‌دژ‌ه ڤایرۆس‌و ی تایبه‌ت كه شوكر ێ ده‌رمان هه‌ند ی خۆمان ئهو پێداویس������تییان‌ه ال ی ده‌ست ده‌كه‌وێت ،به‌اڵم چاره‌سه‌ر ی بنبڕ نییهو وه‌كو هه‌موو په‌تایه‌ك ی ت������ر ده‌بێ������ت لهگهڵ ب������ه‌ده‌رز ی نه‌خۆشه‌ك‌ه یو خوێن گۆڕین مقه‌و ی ی پزیشك چاره‌سه‌ر بگه‌یه‌نێت‌ه ال زووتر ده‌بێت. ی ی پێست ی كه خوێن ئهو ش������ێوه‌ی‌ه ی ی ال ب������ه‌ر ئه‌بێ������ت له‌ناوچه‌كان خۆماندا زۆر كهمهو ده‌گمه‌نه ،ئه‌م نه‌خۆشیی‌ه گهوره كراوه‌ته‌و‌ه ئه‌گینا ی ئاس������اییه‌و زۆر كه‌مه، په‌تایه‌ك������ ی ی زۆر ده‌بێت‌و دوا ی تایه‌ك توش هه‌فته‌یه‌ك ده‌ست ئه‌كات به‌خوێن ی دوو هه‌فت‌ه بۆ به‌ربوون ،له‌م������او‌ه س������ێ هه‌فت‌ه ئه‌گه‌ر نه‌مرێت ئه‌وا ی زۆره. ی مانه‌و‌ه ئومێد
توانا ی سێكسیی به‌حه‌بی دژ‌ه سكپڕی كه‌م دهبێتهوه ئا :كاردۆ محه‌مه‌د چه‌ند هۆكارێك ڕۆڵی������ان له‌كه‌مبوونه‌و‌ه ی توانا ی سێكس������ ی ژن‌و پی������اودا ههیه ،ئه‌م هۆكارانه‌ش ش������یاو ی چاره‌سه‌رن‌و ده‌كرێ ئهو حه‌ز‌ه سروشتیی‌ه بگه‌ڕێنینه‌و‌ه بۆ دۆخ ی جاران. س������ه‌نته‌ر ی فیزیۆلۆژیاو س������ایكۆلۆژیا ی نیوجرس ی له‌ئامۆژگارییه‌كدا داوا له‌ژنان‌و پیاوان ده‌كات خۆیان له‌و هۆكاران‌ه بپارێزن كه حه‌ز ی سێكس ی كه‌م دهكهنهوه ،هه‌روه‌ك له‌و ئامۆژگاریانه‌ش������دا هاتووه :ژماره‌یه‌ك ی زۆر له‌ژنان‌و پیاوان رووبه‌روو ی كێش������ه ی كه‌مبووه‌نه‌و‌ه ی توانا ی سێكس ی بوونه‌ته‌وه، هه‌ندێكیش������ان په‌نا بۆداووده‌رمان‌و ڕێگا ی نادروست ده‌به‌ن ،له‌كاتێكدا بنه‌بڕكردن ی ئهو هۆكاران‌ه ی كێش������ه ی سێكسیمان بۆ دروست ده‌كه‌ن ته‌نها به‌ده‌ست خۆمانه. هه‌ر له‌و ئامۆژگارییانه‌دا هاتووه :گرنگترین ئ������هو هۆكاران‌ه ی س������ێكس رووب������ه‌روو ی كه‌مب������وون‌و گرف������ت ده‌كه‌ن������هوه بریتین له‌خواردن������هوه ی ئه‌لكهول ،ك������ه‌م خه‌وتن، منداڵ������ ی زۆر ،به‌كارهێنان ی داووده‌رمان ی گوش������ار ی خوێن‌و ش������ه‌كره‌و حه‌ب ی دژ‌ه سكپڕی ،كه‌م وه‌رزش������كردن ،خه‌مۆك یو دڵه‌ڕاوك������ێ ،كه‌مبوونه‌و‌ه ی تیستس������ترۆن به‌هۆ ی پیرییه‌وه. دواجار كه‌م ی خۆشه‌ویست ی له‌نێوان ژن‌و مێرد ده‌بنه‌هۆ ی كه‌مبوونه‌و‌ه ی س������ێكس، هه‌ركاتێك توانیت ئه‌م هۆكاران‌ه چاره‌سه‌ر بكه‌یت ،ئ������ه‌وا حه‌ز‌ه سروشتییه‌كه‌ش������ت بۆده‌گه‌ڕێته‌وه.
ی رێگه‌پێنه‌دراو لهگهڵ خۆت مهبه ی نه‌خۆش چ‌هك‌و كه‌لوپ‌هل‌و خۆراك ی سه‌ردان له‌كات
ژماره 32:
چاوان خه‌مدۆست:
ی من بۆ شعر ه خه‌م ی نه‌ك بۆ ژیان تایبه‌تیم
سازدان ی دیمه‌ن بورهان چاوان دارا ق������ادر له دایكبووی ساڵ ی 1990ی شار ی سلێمانییه‌‌و خوێندكاری پێنجه‌می زانستییه، نازناوی شعریی چاوان خه‌مدۆسته. س������ه‌باره‌ت به‌و‌ه ی بۆچ ی ئهو ئه‌م نازن������او‌ه ی هڵب������ژاردوو‌ه ئاماژ‌ه ی به‌وه‌دا كه‌ئه‌و كه‌سێك ی گۆشه‌گیرو خه‌مبار نییه ،به‌اڵم "ژیان به‌رنامه‌ی وای������ه له‌ناو دونیایه‌ك خۆش������یدا بیت به‌خه‌مێكی بچ������وك هه‌موو خۆش������یه‌كانت له‌بی������ر ده‌باته‌وه، خه‌می من بۆ شعر‌ه نه‌ك بۆژیانی تایبه‌تیم". ناوبراو یه‌كه‌مین هۆنراو‌ه ی ساڵی 2005له‌ژێر ناوی (له‌م ئێواره‌یه‌دا) نوسی سه‌باره‌ت به‌و‌ه ی سه‌ره‌تا چۆن ده‌س������تیكردوو‌ه به‌هۆنراو‌ه نوسین ئاماژ‌ه ی به‌وه‌دا كه دروس������تبوونی هه‌س������تێكی عاشقان‌ه س������ه‌ره‌تا ی نوسین یهۆنراوه‌كانیه‌تی. هۆنراوه‌كان������ ی چ������اوان ب������اس له‌خۆشه‌ویستیه‌كی بێكۆتا ده‌كه‌ن كه هه‌رگیز دابڕانی تێدا نه‌بینرێت، "ئه‌گه‌رچی مرۆڤ له‌كه‌س������ه‌كان داده‌بڕێت ،به‌اڵم ئه‌وه‌ی ده‌مێنێته‌و‌ه عه‌شقه". شێوازی نوس������ین ی هۆنراوه‌كان ی كالس������كییه ،چونك������ه زۆر حه‌ز به‌كالس������یك ده‌كات‌و له‌شاعیر‌ه كالسیكیه‌كانیش به‌نالی‌‌و هێمن‌و له‌ئێستاشدا حه‌ز به‌هۆنراوه‌كان ی ڕه‌نج س������ه‌نگاوی‌و دلێر محه‌م‌هد‌و
چاوان دارا شه‌هاب زه‌نگه‌ن‌ه ده‌كات. چاوان ،كه‌س������ێك ی كۆمهاڵیهتییهو حه‌ز به‌تێكه‌ڵب������وون ده‌كات لهگهڵ به‌رامبه‌ره‌كانی������دا" ،هه‌میش������ه به زه‌رده‌خه‌نه‌و‌ه ده‌یان دوێنم ،حه‌زیش ده‌كه‌م به‌رامبه‌ره‌كانم نه‌رم‌و نیان‌و ڕاستگۆ بن".
له‌كۆی سیانزه گروپی ی ی كۆڕاڵ كۆراڵ ،تیپی كچان ی ته‌وار له‌فێستیڤاڵی جیهان گه‌نجانی ڤیه‌ننا موزیك له‌واڵتی نه`مسا ،پله‌ی یه‌كه‌م به‌ده‌ست ده‌هێنن. هۆگر كه‌مال له‌سلێمان ی
نێرگز عه‌زیز هونه‌رمه‌ندی پس������پۆڕو پڕۆفیسۆر ی بوار ی مۆسیقا ئاماده‌ی فێستیڤاڵه‌ك‌ه بوون". نێرگز جه‌ختی لهوه كردهوه كه له‌ماو‌ه ی ئهو چه‌ند رۆژ‌ه ی له‌فێستیڤاڵه‌كه‌دا بوون به‌شداری س ێ ۆركشۆپی موزیكیان كردووه" ،له‌الیه‌ن س������ ێ پڕۆفیسۆر ی به‌ناوبانگ ی جیهان ی له‌بوار ی موزیكدا، وانه‌كانمان پێوترایه‌و‌ه كه بریتیبوون
س������ینه‌ما ی جیهان������ ی ئاینده‌یه‌ك ی گه‌ش������ ی هه‌بێت ،نووس������ه‌ر ئاماندا ریناش������او وه‌ك به‌رچاوروونییه‌ك بۆ دیارییكردن ی ئایند‌ه ی سینه‌ما ی جیهان������ ی له‌دووتوێ������ ی كتێبێكدا به‌ناو ی ته‌یك 100هوه100 ،فیلم ی 100 ده‌رهێن������ه‌ر ی گه‌نج ی دیاریكردووه‌و
سومبولی ماڵه‌كه‌م كهی
گه‌ر منیش له‌یادت كه‌م شعر وازم لێناهێنێ هه‌ر ساته‌و له‌خه‌مێكدا وشه‌ی ناسكترم بۆئه‌هێنێ تا بیكه‌م ه هۆنراوهو بۆتۆی بهۆنمه‌و ه له‌دێڕی هه‌ر هۆنراوه‌یه‌كدا ڕازی دڵمت بۆبنوسمه‌و ه
ژیان ی مارگرێت تاتچه‌ر له‌فیلمێكدا
ی ی سینه‌مای ی فیلیدا لۆید لهگهڵ خانم‌ه ئه‌كته‌ر ی بریتانیای ده‌رهێنه‌ر ی ئۆسكاره له‌گفتوگۆدای‌ه ی دوو خه‌اڵت میریل ستریب كه خاوه‌ن ی مارگریت تاتچه‌ر له‌فیلمێكدا ی رۆڵ بۆئه‌و‌ه به‌رجه‌ست‌ه بكات. یئاسنینده‌گێڕێته‌و‌ه یژن فیلمه‌ك‌هسه‌ربورد‌ه ی ی پێشوو ی سه‌رۆك وه‌زیران كه نازناو بریتانیایه‌و به‌یه‌كه‌مین ژن داده‌نرێت كه ی ی بریتانیا ی س������ه‌رۆك وه‌زیران پۆست ی وه‌رگرتبێت .چاوه‌ڕانیش ده‌كرێت ئه‌كته‌ر ی ی دینیس ـ ی جێم برۆدبێنت رۆڵ بریتانیای ی تاتچه‌ر ببینێت. مێرد
جیهانییه‌كانه‌و‌ه به‌س������تووه‌‌و له‌كۆ ی ئهو سه‌د ناونیشانه‌یش ده‌رهێنه‌ران ی واڵتان ی ئاس������یاو ئه‌وروپا زۆرترین پش������كیان به‌ركه‌وت������ووه ،هه‌روه‌ها ویالیه‌ت‌ه یه‌كگرتووه‌كان ی ئهمریكاو واڵتان ی ئه‌مری������كا ی التین به‌به‌پل‌ه ی دووه‌م دێن.
گ ئۆباما منداڵ ی مینیتن
ب���ۆ پێم ناڵێی���ت هه‌تاكو
دڵنیاب ه
تیپی کۆڕاڵی ته‌وار دوای سه‌رکه‌وتنیان له فێستیڤاڵ فۆتۆ :ئاورین فه‌ره‌یدون ل������ه steen lindhom, Ronaldله‌الیه‌ن یه‌كێت ی ژنان ی كوردستانهوه دامه‌زاراوه‌‌و له‌هه‌مان ساڵدا به‌شدار ی .")smart, roland Horvath به‌وته‌ی ئهو كیژ‌ه توانیاویان له‌كۆی 13یه‌كه‌می������ن فێس������تیڤاڵ ی جیهان������ ی گروپی كۆراڵ ،پله‌ی یه‌كه‌م به‌ده‌ست (ڤیه‌ننا موزیك)یان كردووهو پل‌ه ی بهێنن‌و له‌كۆی 14گروپ ی موزیكیش چواره‌میان به‌ده‌س������تهێناوه ،هاوكات كه له 27واڵته‌و بهش������داریان تێدا چه‌ندی������ن كۆنس������ێرتی تایبه‌تیان كردب������وو ،پل������هی دووه‌م������ی واڵتان ل������ه‌ده‌ره‌وه‌‌و ن������اوه‌و‌ه ی كوردس������تان پێشكه‌ش كردووه‌وه. به‌ده‌ست بهێنن. تیپ ی كچان������ ی ته‌وار س������اڵ ی 2007
هۆلیود ده‌یه‌وێت كات ی دابه‌شكردن ی ئایند‌ه ی سینه‌ما ل ه ته‌یك 100دا به‌ه������ۆ ی ئ������هو ده‌رهێن������ه‌ر‌ه ت������از‌ه هه‌ڵوه‌ست‌ه ی له‌سه‌ر كردوون. پێگه‌یشتووان‌ه ی كه بوێرییه‌ك ی زۆر نووس������ه‌ر پش������ت ی به‌ئه‌نجام������ ی له‌كاره‌كانیان������دا ب������ه‌د ی ده‌كرێت ،هه‌ڵس������ه‌نگاندن ی فیلمه‌كان له‌الیه‌ن خه‌اڵته‌كان ی ئۆسكار بگۆڕێت پێده‌چێت له‌چه‌ند ساڵ ی داهاتوودا د‌ه سه‌رپه‌رش������تیار ی فێس������تیڤاڵ‌ه
ئ���هی ئهو كه‌س���هی بویت ه
من له‌دووری تۆ هاواركه‌م
17
ی جیهانی گۆڵدن هۆڵددا 13به‌رهه‌ممان پێشكه‌شكرد" "له‌فێستیڤاڵ نێرگز عه‌زیز لیده‌ر ی سۆپرانۆ ی تیپی كچان ی كۆراڵ ی ته‌وار
نێرگز عه‌زیز لیده‌ر ی س������ۆپرانۆ ی گروپه‌ك‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات كه رۆژان ی 3ـ 7/7بهش������دار ی فیستڤاڵه‌كه‌یان كردووهو پێنج به‌رهه‌م ی تاقیكردنه‌وه‌یان پێش������كه‌ش كردووه 13" ،به‌رهه‌م ی كۆنس������ێرتمان نمایشكرد ،كه حه‌وت به‌رهه‌م ی كورد ی بوون‌و ئه‌وانی تری بیانی بوون". ناوبراو ،باس لهوه ده‌كات كه به‌هۆی س������ه‌ركه‌وتوویی به‌رهه‌مه‌كانیان������هوه توانیویان‌ه بۆیه‌كه‌مجار له‌سه‌ر شانۆ ی جیهان������ی گوڵدن هۆڵ������د كۆراڵ‌و موزیك پێش������كه‌ش بكه‌ن" ،چه‌ندین
ئهو كچێكه له‌سه‌ره‌تای شعرێك ئه‌چێت ك ه شاعیرێكی به‌ئه‌زمون نوسیبێتی ،هه‌رچه‌ند ئهو له‌ئێستادا ته‌مه‌نێكی منداڵی ههیه ،به‌اڵم چاوه‌كانی عه‌شقی تێدا ئه‌دره‌وشێته‌وه. ئهو كچێكی له‌سه‌رخۆو هێمن ه زه‌رده‌خه‌ن ه هه‌میشه‌ییه‌كه‌ی سه‌رلێوی ئارامی ئه‌دات به‌به‌رامبه‌ره‌كه‌ی.
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
له‌ئێس������تادا هه‌ڵس������وڕێنه‌ران ی كاروبار ی ئاهه‌نگ ی دابه‌شكردن ی خه‌اڵته‌كان ی ئۆسكار له‌سه‌روبه‌ند ی ئه‌وه‌دان گۆڕانكاری ی هه‌میشه‌ی ی به‌س������ه‌ر واد‌ه ی دابه‌ش������كردن ی خه‌اڵته‌كان ی ئۆس������كاردا بهێنن‌و له‌كۆتاییه‌كان ی مانگ ی ش������وباته‌و‌ه پێشیبخه‌ن بۆسه‌ره‌تاكان ی مانگ ی كانوون ی یه‌كه‌م ،هاوكات چاودێران نیگه‌ران������ن لهوه ی پێشخس������تن ی واده‌ك‌ه بۆماو‌ه ی دوومانگ ئه‌ش ێ كاریگه‌ری������ ی نێگه‌تیڤ ی هه‌بێت بۆسه‌ر ئیشوكاره‌كان ی هۆلیود كه
هه‌موو هه‌وڵێك ی له‌پێناو بردنه‌و‌ه ی ئۆسكاره. هه‌ڵسوڕێنه‌ران ی ئۆسكار هۆكار ی پێشخس������تن ی واده‌ك������ه بۆئ������هوه دهگهڕێننهوه كه فیلمس������ازه‌كان به‌ر ل������هو واده‌ی‌ه ده‌س������تده‌كه‌ن به‌ریكالمك������ردن‌و ره‌واج������دان به‌فیلمه‌كانیان‌و چه‌ندین بۆن‌ه ی تر رێكده‌خرێن ،به‌تایبه‌ت ی ئهو سێ فیستیڤاڵ‌ه ی كه له‌شار ی له‌نده‌ن سازده‌كرێن‌و زۆرب‌ه ی فیلمه‌كان له‌خۆده‌گرن ،ئه‌مه‌یش له‌گرنگی ی ئۆسكار كهمدهكاتهوه.
له‌جاكارتا ی پایته‌خت������ ی ئیندۆنیزیا فیلمێك ده‌ربار‌ه ی قۆناغ ی منداڵ ی باراك ئۆباما ی سه‌رۆك ی ئه‌مریكا نمایشكرا. ناوونیش������ان ی فیلمه‌ك‌ه (ئۆباما منداڵ ی مینیتنگ)ـه‌و لۆكه‌یشنه‌كان كه‌وتوونه‌ت‌ه ناوچ‌ه ی مینیتینگ ی جاكارتا كه ئۆباما له‌ساڵه‌كان ی نێوان 1971- 1967به‌شێك له‌ژیان ی منداڵ ی تێدا به‌سه‌ربردووه. دیمین دیمیترا یاریده‌ده‌ر ی ده‌رهێنه‌ر ی فیلمه‌ك‌ه به‌ئاژانس������ ی فرانس پرێسـ ی راگه‌یاند ئۆباما ی نێو فیلمه‌ك‌ه ره‌نگ‌ه به‌ال ی ئه‌مریكاییه‌كانه‌و‌ه نامۆ بێت ،چونكه بینه‌ران ی خۆرئاوا له‌فیلمه‌كه‌دا ئۆبامایه‌ك ده‌بینن كه مریش������ك ده‌خوات نه‌ك هه‌مبه‌رگ������ه‌ر ،هه‌روه‌ها له‌نێوان هاوڕێ‌و دراوس������ێكانیدا پۆش������اكێك ی جیاواز له‌به‌رده‌كات وه‌ك له‌س������ه‌ركردن ی ئهو جۆره كاڵو‌ه ی كه موسوڵمانه‌كان له‌سه‌ر ی ده‌كه‌ن ،هاوكات ئاماژ‌ه ی به‌وه‌ش������كرد كه له‌دیمه‌نێكدا ئۆباما ی منداڵ السای ی هاوته‌مانه‌كان������ ی دهكاتهوه له‌كاتێكدا كه س������ه‌رقاڵ ی نوێژكردنن ،به‌اڵم بۆئه‌و‌ه ی لێكدانه‌و‌ه ی سیاس ی بۆنه‌كرێت ناچاربوون‌ه ئهو دیمه‌ن‌ه كه‌ت بكه‌ن. رۆڵ ی ئۆباما ی منداڵ له‌الیه‌ن حه‌سه‌ن فاروقه‌و‌ه به‌رجه‌سته‌كراو‌ه كه له‌خێزانێك ی ئه‌مریكی ی ئیندۆنیزیاییه‌و به‌هه‌ردوو زمان ی ئینگلیزی‌‌و ئیندۆنیزیا ی قسه‌ده‌كات، له هه‌ندێك تایبه‌تمه‌ندییشدا له‌ئۆباما ی منداڵه‌و‌ه نزیكه.
وۆد ی ئه‌لین س یو نۆیه‌مین فیلم ی خۆ ی نمایشده‌كات Whatever happenedیاخود ئه‌گه‌ر هه‌رچیی������ه‌ك رووبدات، ی ی نوێتری������ن فیلم ناوونیش������ان ی ی وۆد ی ئه‌مریكای ده‌رهێن������ه‌ر ی ئه‌لینه‌و ژماره 39ی‌ه له‌ریزبه‌ند كاره‌كانی������دا ك������ه له‌ئێس������تادا ی س������ینه‌ما نمایش له‌هۆڵه‌كان������ ی ئه‌م ی ده‌رهێنان ده‌كرێت .كار ی ی ئه‌لین ،ب������ه‌ر له‌فیلمێك فیلم‌ه ی ی ئهنجامدراوه به‌ناوونیشان تر ی ئه‌سمه‌ر ی نامۆو بااڵبه‌رز كه‌سێك ی ده‌بینیت كه له‌دوایین فیستیڤاڵ
كاندا نمایشكرا. ی ته‌مه‌ن 75س������اڵ ی ئه‌لین������ وۆد ی ی 1966ـه‌و‌ه ده‌س������ت له‌س������اڵ ی ك������ردووهو ی س������ینه‌مای به‌كار ی وت‌ه سه‌یره‌كان، ناسراو‌ه به‌خاوه‌ن هه‌ندێك پێیانوای‌ه ئه‌لین به‌الیه‌و‌ه ی ده‌ڵێت گرنگ گرنگ نییه چ ی ئه‌وه‌ی‌ه بیڵێت ،نمونه‌یه‌ك له‌وته‌كان ی ئه‌وه‌ی‌ه كه ده‌ڵێت :سه‌یر‌ه ..ئهوانه ی گه‌ردووندا ی نهێنییه‌كان به‌دوا ی چینیدا ده‌گه‌ڕێن له‌نێو گه‌ڕه‌كێك ونده‌بن.
16
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
ژماره 32:
Half Nelson ئا :بێساران فه‌یرۆز حه‌سه‌ن
ده‌رهێنه‌ر :رایان فلێك فیلمنامه :ئانا بۆدێن ،رایان فلێك رایان ئه‌كته‌ره‌كان: شاركا گۆزلینگ(دۆن)، ئێپس ،ئه‌نتۆن ی مه‌كی ،مۆنیك كۆرنێن به‌رهه‌م ی ئه‌مریكا 2006 ی1976 رایان فلێك له‌دایكبوو ی ی سه‌ربه‌خۆ فیلمسازێك ی 2002دا ئه‌مریكیی‌ه كه له‌ساڵ ی فیلمێك به‌دروستكردن "نه‌به‌رد" ی به‌ناونیشان ی فیلمسازی‌‌و ی به‌كار ده‌ست ده‌رهێنان كردووه ،له‌دووه‌مین ی فیلمیدا له‌ژێر ناونیشان ی (ئه‌م پیاوه‌تان دیوه؟) توان ی ی بینه‌ران له‌فێستیڤاڵ خه‌اڵت ی سه‌ن خۆزه‌‌و فێستیڤاڵ بۆستن به‌ده‌ست بهێنێت. ی له‌فیلمه‌كانیدواتریشیداتوان ی ی باش له‌ئاست سه‌ركه‌وتن به‌رزدا به‌ده‌ست بهێنێت، ی "نیو نیڵسۆن" به‌اڵم فیلم ی ی "رایان فلێك" ناوبانگ ی جیهانگیر كرد .له‌سه‌رنجێك ی فلێكدا كورت بۆ كارنام‌ه ی ی ڕه‌خنه‌ئامێز ی توند دیدگا ی ئهو به‌رامبه‌ر به‌بارودۆخ ی ئهمریكاو سیاسی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ی نیو ی ئه‌مڕۆ له‌فیلم جیهان نیڵسۆن ده‌گات‌ه لوتكه. ی ی فاكته‌رێك ده‌ستنیشانكردن ی مێژوو) وه‌ك (مامۆستا له‌م فیلمه‌دا ،ئه‌م بوار‌ه بۆ فلێك ده‌ڕه‌خسێنێت كه گێڕانه‌وه‌یه‌ك بكات بۆ ی ئه‌مریكا ی ڕابردوو وه‌چه‌كان كه جه‌نگ له‌نێوان چین‌و ی توێژ‌ه جیاجیاكان به‌شێك ی ژیانیان بووه ،هه‌تا دانه‌بڕاو ی ی كه له‌بڕگه‌یه‌ك ئه‌وسات‌ه فیلمه‌ك‌ه هاوڕێیه‌ك پرسیار له"دۆن" ده‌كات ئایا كۆمۆنیسته؟! ی "نیو نیڵسۆن" فیلم ی هاوچه‌رخ‌ه ی مێژووی وانه‌یه‌ك ی بۆبینه‌ره‌كانی‌‌و ڕكابه‌رییه‌ك ی هه‌اڵتن سه‌خت‌ه كه له‌سه‌رده‌م
له‌ئایدیۆلۆژیاكاندا ده‌سته‌و ی هه‌مووان بووه‌ته‌وه ،له‌به‌ر یه‌خ‌ه ی ی دۆن بۆوتنه‌و‌ه ئهمه هه‌وڵ ی دیالێكتیك یاخود وانه ی مێژوو بۆخوێندكار‌ه كێش ئیسپا نیو لیه‌كا نو ده‌توانێت ڕه‌شپێسته‌كان ی به‌هێز بێت. هانده‌رێك ی 23 ئه‌م فیلم‌ه ته‌نها له ماو‌ه ی ڕۆژ دروستكراوه‌‌و نواندن ی رایان گۆزلینگ له‌ڕۆڵ ی (دۆن) له‌م فیلمه‌دا جێگ‌ه سه‌رنجه. ی ی (نیو نێڵسۆن) خاوه‌ن فیلم ی ی بوار‌ه زیاتر له 20خه‌اڵت ی سینه‌مایه ،لهوانه :خه‌اڵت باشترین ده‌رهێنان‌و باشترین ی ی دووه‌م له‌ئه‌نجومه‌ن ڕۆڵ ی ی بۆستن ،خه‌اڵت ڕخنه‌گران رۆسل سمیس بۆ ده‌رهێنان ی ی ڕه‌خنه‌گران له‌ئه‌نجومه‌ن فروت-ۆرس، دااڵس ی ی فێستیڤاڵ ی تایبه‌ت خه‌اڵت ی باشترین دۆڤیل ،خه‌اڵت ی گاتام، فیلم له‌فێستیڤاڵ ی چاودێران ی ئه‌نجومه‌ن خه‌اڵت ی ی لۆكارنۆ ،خه‌اڵت له‌فێستیڤاڵ باشترین فیلم له‌الیه‌ن ی ڕه‌خنه‌گران ی ئه‌نجومه‌ن ی ی فیپرش نیویۆرك ،خه‌اڵت ی سه‌نفرانسیسكۆ، له‌فێستیڤاڵ ی باشترین ئه‌كته‌ر خه‌اڵت ی ستۆكهۆڵم، له‌فێستیڤاڵ ی باشترین پاڵێوراو بۆئۆسكار ی ی سه‌ره‌ك ی ڕۆڵ ئه‌كته‌ر ی فیلم‌و پاڵێوراو بۆ خه‌اڵتێك ی تر. ئۆسكارو 21خه‌اڵت سهرچاوه:
newwave.blogfa.com
ی بوون‌و نه‌بون ی تر یان پرسیار ئه‌وان ئا :كاردۆ
فیلم������ ی The Othersیاخود ئه‌وان ی تر ،له‌نووس������ین‌و ده‌رهێنان ی ده‌رهێن������ه‌ر ی ئیس������پانی ئه‌لیخاندرۆ ئاماندایه‌و هه‌ر خۆ ی كار ی میوزیك ی بۆ ئه‌نجامداوه ،وێڕا ی تایبه‌تمه‌ندیی‌‌و جیاوازی ی بابه‌ت ی فیلمه‌ك‌ه ده‌رهێنه‌ر له‌به‌كارهێنان ی روناك������یو دیكۆردا ئه‌تمۆسفێرێك ی هاوشێو‌ه ی فیلمێك ی ترس������ ی خوڵقان������دووه ،به‌جۆرێك ك������ه بینه‌ر ده‌بات‌ه نێ������و ملمالنێیه‌ك ی به‌رده‌وامه‌و‌ه له‌نێوان سرووشت‌و سووپه‌ر سرووشتدا ،له‌هه‌موو ی گرنگتر ئه‌وه‌ی‌ه كه فیلمه‌ك‌ه له‌س������اته‌وه‌خت ی كۆتاییدا تێكڕا ی تێگه‌یش������تن‌و كۆششه‌كان ی بین������ه‌ر بۆ ئاش������كراكردن ی ئه‌ودیو ی رووداوه‌كان ده‌گۆڕێت‌و ده‌رئه‌نجامێك ی چاوه‌ڕوان نه‌كراو ده‌خاته‌روو ئه‌مه‌یش گرنگترینتایبه‌تمه‌ندییه‌كانێتی. شوێنكات ی رووداوه‌كان ساڵ ی 1945ـه، له‌نێو كۆشكێك ی فراوانداو له‌یه‌كێك له‌دوورگ‌ه دوور‌ه ده‌سته‌كان. خێزان������ ی نێو كۆش������كه‌ك‌ه بریتی‌ه له گریس ـ ی بێوه‌ژن كه نیكۆڵ كیدمان به‌رجه‌ست‌ه ی ده‌كات ،مێرده‌ك‌ه ی پاش ته‌واوبوون ی جه‌نگ بێس������هرو شوێنه ئه‌میش ناتوانێت باوه‌ڕ به‌خۆ ی بهێنێت كه چیتر چاو ی پێناكه‌وێته‌وه ،لهگهڵ كوڕو كچه‌كه‌ی������دا (نیكۆالس‌و ئان) به‌ته‌نه������ا له‌نێو كۆش������كه‌كه‌دا ژیان به‌سه‌رده‌بات ،كه‌سێك ی سه‌رنج وردو باوه‌ڕدار‌ه زۆرجار توڕه‌و ش������ڵه‌ژاوه، تاریك������ ی به‌په‌ناگه‌ی������ه‌ك ده‌زانێت بۆ پارێزگاریكردن له‌منداڵه‌كانی ،چونكه به‌رگ������ه ی رووناكی������ ی رۆژ ناگرن‌و
تووش ی جۆرێك له‌نه‌خۆش ی پێستیان ده‌كات ،بۆیه هه‌میش������ه په‌نجه‌ره‌كان داخراون‌و په‌رده‌كانیش دادراونه‌ته‌وه‌‌و رێگ‌ه نادات مندڵه‌كان ی بچن‌ه ده‌ره‌و‌ه ی كۆشك ،دوا ی ئهوه ی سێ خزمه‌تكار (ژنێ������ك ،پیره‌مێردێك������ ی باخه‌وان، كچێك ی الڵ) رووده‌كه‌ن‌ه كۆشكه‌كه، ههردوو منداڵه‌ك‌ه باس لهوه ده‌كه‌ن كه له‌نێو كۆشكه‌كه‌دا خێو ههیه به‌جۆرێك ك������ه ده‌یانبینن‌و گوێی������ان له‌ده‌نگیان
ده‌بێت. له‌میان ی هه‌ڵكش������ان ی رووداوه‌كانداو له‌ش������ه‌وێك ی ته‌ماوی������دا گری������س بۆ گه‌ڕان به‌دوا ی قه‌شه‌یه‌كدا به‌مه‌به‌ست ی چاره‌س������ه‌ركردن ی گرێ ی منداڵه‌كان ی كۆش������ك جێده‌هێڵێ������ت‌و له‌رێگادا بهش������ێوه‌یه‌ك ی چ������اوه‌ڕوان نه‌كراو مێرده‌ك‌ه ی ده‌بینێت كه تازه له‌جه‌نگ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌و هیچ هه‌س������ت‌و سۆزێك ی نه‌ماو‌ه پێكه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێنه‌و‌ه بۆ ماڵ‌و بۆ
له‌ئیتاڵیا به‌رهه‌مێنراوه‌و خاوه‌نی سێ خه‌اڵتی ئۆس������كاره‌و یهكێكه له‌فیلم‌ه هه‌ر‌ه نایابه‌كانی جیهانی سینه‌ما، باس له‌باوك‌و منداڵێك ئه‌كات كه ده‌چن‌ه جه‌نگێك������ی بێڕه‌حم‌و باوك به‌منداڵه‌كه‌ی ده‌ڵێت كه ئهمه یاریی‌ه نه‌ك جه‌نگ. The green mile .4ساڵی 1999 ده‌رهێن������راوهو پاڵێ������وراو‌ه بۆ چوار خه‌اڵتی ئۆسكارو تۆم هانكس توانی رۆڵێكی جوان ببینێت وه‌ك نواندن، فیلمه‌ك‌ه باس له‌كوشتنی زیندانه‌كان ئ������ه‌كات له‌رێ������گای كاره‌ب������اوه‌و زیندانه‌كان تووشی ئازارێكی له‌بن نه‌هاتوو ده‌بن. dancer I n the dark .5س������اڵی 2000له‌واڵتی دانیمارك دهرهێنراوهو ب������اس له‌ژنێكی داماو ئ������ه‌كات كه ده‌یه‌وێت منداڵه‌ك������هی له‌كوێربوون رزگار ب������كات ،به‌اڵم پۆلیس������ێك پاره‌ك������هی لێ ئه‌دزێت‌و ئ������هو ژن‌ه ره‌وانه‌ی بهندیخانه ئه‌كرێت به‌تۆمه‌تی كوشتنی پۆلیسێك. carandiro .6ساڵی 2003له‌به‌ڕازیل دهرهێنراوهو باس������ ی خۆپیشاندانی زیندانه‌كان ئه‌كات ،پاشان له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵته‌و‌ه زۆربه‌یان له‌ناو ده‌برێن. IERREPOINT .7س������اڵی 3003 له‌به‌ریتانی������ا ده‌رهێن������راوهو باس له‌دواهه‌مین جه‌لالد ئه‌كات له‌و واڵتدا كه س������اڵی 1965قه‌ده‌غه‌كرا ،ئه‌م جه‌لالد‌ه له‌ناخه‌و‌ه كه‌سێكی هه‌ست ناسكه ،به‌اڵم خه‌ڵكه‌ك‌ه وای نابینێت. the boy in the strilped pa� .8 jamasس������اڵی 2008دهرهێنراوهو ئه‌م فیلم‌ه ده‌مانگه‌ڕینێته‌و‌ه بۆ ساڵی چله‌كان ،باس له‌دوو منداڵ ئه‌كات یه‌كێكیان جوله‌كه‌ی������هو ئه‌ویتریان
كوڕی ئه‌فسه‌رێكی نازییه‌و به‌دزییه‌و‌ه قس‌ه لهگهڵ یه‌كترا ئه‌كه‌ن. a prophet .9ساڵی 2009له‌فه‌ڕنسا ده‌رهێن������راوهو پاڵێوراو‌ه بۆ خه‌اڵتی ئۆسكار وه‌ك باشترین فیلمی بیانی، فیلمه‌ك‌ه باس له‌كوڕێكی گه‌نج ئه‌كات كه ده‌چێت‌ه به‌ندیخانه‌و به‌زۆر ئه‌یكه‌ن‌ه پێغه‌مبه‌ر. .10فیلمی ئه‌م هه‌فته‌یه‌مان فیلمێكی ئه‌ڵمانییه‌و ساڵی 2006دهرهێنراوه، خاوه‌نی 21خه‌اڵتی جیهانیی‌ه لهوانه بافاریا .دبڵن .هامتپۆس������ن .س������ان
رۆژ ی دواتر مێرده‌ك‌ه ی جارێك ی تر دیار نامێنێت. له‌درێ������ژ‌ه ی ب������ه‌ره‌و پێش������چوون ی رووداوه‌كان������دا گری������س وێنه‌یه‌ك ی فۆتۆگرافی������ ی خزمه‌ت������كاره‌كان ئه‌دۆزێته‌وه‌و ب������ۆ ی روونده‌بێته‌و‌ه كه له‌ساڵ ی 1891ـه‌و‌ه به‌هۆ ی په‌تا ی سیله‌و‌ه گیانیان له‌ده‌س������تداوه ،له‌كۆتاییشدا گریس ب������ۆ ی ده‌رئه‌كه‌وێت كه لهگهڵ بیستن ی هه‌واڵ ی كوژران ی مێرده‌ك‌ه ی له‌به‌ره‌كان ی جه‌نگ������دا بار ی ده‌روون ی ئێجگار تێكچووه‌و به‌ده‌م هیستریاوه‌و به‌ده‌ست ی خۆ ی منداڵه‌كان ی كووشتووه‌و پاشان خۆیش ی كووشتووه ،هه‌روه‌ها ئهو كچ‌ه ی كه لهگهڵ خزمه‌تكاره‌كاندا گه‌ڕاوه‌ته‌وه ،به‌هۆ ی رووداو ی كوشتن ی منداڵه‌كان به‌ده‌ست ی دایكیان ،تووش ی ش������ۆك بووه‌و توانا ی قس������ه‌كردن ی له‌ده‌س������ت داوه( ،ئه‌وان ی تر)یش كه منداڵه‌كان پێیانوای‌ه خێون‌و هاتوونه‌ت‌ه نێو كۆشكه‌كه ،كه‌سانێك ی زیندوون‌و له‌ترس ی جموجۆڵ ی ئه‌مان ده‌گه‌ن‌ه ئهو بڕوای‌ه ی ماڵه‌كه‌یان خێو ی تێدایهو ده‌ب ێ چۆڵ ی بكه‌ن ،ئه‌مه‌ش ئهو راستیه‌ی‌ه كه له‌كۆتای ی فیلمه‌كه‌دا گریس‌و بینه‌ران سه‌رس������ام ده‌كات‌و به‌رامبه‌ر بوون ی خۆمان تووش������ ی گومانم������ان ده‌كات هاوكات ده‌مانبات‌ه دنیا ی میتافیزیك‌و به‌دوا ی وه‌اڵم ی چه‌ند پرس������یارێك ی نه‌زۆك������دا په‌لكێش������مان ده‌كات ،كه ئه‌وی������ش ئه‌وه‌ی������ه وه‌ك گریمانه‌یه‌ك ی ئه‌نتۆلۆژی ی ئه‌گه‌ر مردووه‌كان جارێك ی تر بگه‌ڕێن������هوه بۆ ژیان ئاخۆ ده‌بێت چۆن له‌ژیان بڕوانن ،یان زیندووه‌كان چ ی جیاوازییه‌كان لهگهڵ مردووه‌كاندا ههیه؟
فیلمی چوار خوله‌ك نمایش ده‌كرێت ئا :كاو‌ه حه‌سه‌ن
فیلمی ( )Minutes 4له‌ده‌رهێنانی كریس ك������رۆس.هو س������اڵی 2006 له‌ئه‌ڵمانی������ا به‌رهه‌مهێن������راوهو هانا هۆرس بێرو مۆنیكا بڵیبترۆ رۆڵی س������ه‌ره‌كی تێدا ده‌بینن‌و ماوه‌كه‌ی 107خولهكه. جوانیو گه‌وره‌یی سینه‌ما له‌وه‌دا خۆی ئه‌بینێته‌و‌ه ك������ه له‌هه‌موو ده‌رگاكان ده‌دات‌و رۆده‌چێت‌ه قوواڵیی مه‌سه‌ل‌ه هه‌ستیاره‌كان ،زیره‌كی ده‌رهێنه‌ریش خۆی له‌وه‌دا ده‌بینێته‌و‌ه كه چۆن ئهو مه‌سه‌الن‌ه بخاته‌روو ،بۆنموون‌ه كێشه‌ی بهندیخانه یاخ������ود گرتووخان‌ه كه یهكێكه له‌مه‌سه‌ل‌ه هه‌ر‌ه جه‌وهه‌رییه‌كان‌ه ك������ه رووبه‌ڕووی م������رۆڤ دهبێتهوه چ وه‌ك ماف������ی به‌ندكراوو چ وه‌ك سته‌می ده‌سه‌اڵتی ناو بهندیخانه. لێره‌دا چه‌ند فیلمێك ئه‌خه‌ین‌ه روو كه زۆربه‌ی هه‌ر‌ه زۆری گرته‌كانی له‌ن������او بهندیخانه گی������راوهو توانی س������ه‌رنجی بینه‌ران ب������ۆ الی خۆی راكێشێت. papillon .1فیلمێكی ئه‌مه‌ریكییه‌و ساڵی 1973به‌رهه‌مهێنراوه‌و داستان هۆفمان رۆڵێكی به‌رچاوی گێڕا وه‌ك نواندن ،فیلمه‌ك‌ه باس لهوه ده‌كات كه م������روڤ بێ ئازادی وه‌ك بووك‌ه شووشه‌یه‌كی بێ رۆح وایه. The Shawshank Redemp� .2 tionس������اڵی 1994دهرهێنراوه و پاڵێوراو‌ه بۆ حه‌وت خه‌اڵتی ئۆسكارو گێڕه‌وه‌ی فیلمه‌ك‌ه مۆڕگان فریمه‌نه‌و باس له‌گه‌نده‌ڵی ده‌سه‌اڵتی بهندیخانه ئ������ه‌كات‌و به‌ندكراوێ������ك ئه‌یه‌وێت راستییه‌كان ئاشكرا بكات. life is beautiful .3س������اڵی 1997
فرانسیسكۆ .ش������ه‌نگه‌های ،فیلمه‌ك‌ه باس له‌كچێك ئ������ه‌كات به‌تۆمه‌تی كوشتنی پیاوێك ده‌یخه‌ن‌ه زیندانه‌وه‌و زۆر توندڕه‌و‌ه لهگهڵ ده‌وروبه‌ریدا، به‌اڵم ك������ه‌س هۆكاره‌كه‌ی نازانێت مامۆستای پیانۆكه‌ی نه‌بێت.
خوێنه‌ران������ی به‌ڕێزی ن������م نم‌و هه‌ر بینه‌رێكی دیك‌ه ك������ه ده‌یه‌وێت ئه‌م فیلم‌ه ببینێت ،ده‌توانن كاژێر 4:30ی ئێ������واره‌ی ش������ه‌مم‌ه ی 2010/7/17 له‌گه‌له‌ری سه‌رده‌م له‌سلێمانی ببینن.
ژماره 32:
ئه‌مڕۆ هی������چ كارێك ئه‌نجام م������هده ،چونكه ئاكام ی باش������ ی نابێت، له‌م هه‌فته‌یه‌دا هه‌ندێك كاروبار به‌ڕێوه‌ده‌به‌یت ،ڕۆژ ی به‌ختت له‌م هه‌فته‌یه‌دا پێنجشه‌ممه‌یه. بۆپارێ� � ��زگار ی ك� � ��ردن له‌ته‌ندروستیت بیربكه‌ره‌و‌ه بهش� � ��دار ی لهیانهیهك � � � ی وه‌رزشیدا بكه‌یت ،وزه‌كانت بخ‌هگ � � �ه‌ڕ بۆئه‌نجامدان � � � ی هه‌ندێك گۆڕانكار ی له‌كه‌لوپه‌ل ی ماڵه‌كه‌تدا، خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه چوارشه‌ممه‌یه. داواكاریی‌ه خێزانییه‌كانت ڕوو له‌زیادب������وون ده‌كه‌ن بۆڕزگارب������وون له‌دۆخ������ ی بێزاركه‌ر ی ماڵهوه هه‌وڵبد‌ه سه‌ردان ی چه‌ن هاوڕێیه‌كت بكه‌یت ،خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه چوارشه‌ممه‌یه.
هه‌فت‌ه دووشه‌ممه‌یه.
هه‌ندێك گۆڕانكار ی به‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه‌كانتدادێن،ئه‌مڕۆ وه‌اڵمێك ی چاوه‌ڕوانكراوت له‌كه‌س������ێكه‌و‌ه به‌ده‌س������ت ده‌گات ،خۆشترین ڕۆژ ی
پ������رۆژ‌ه بازرگانییه‌كانت سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست دێنن‌و به‌م هۆیه‌شه‌و‌ه بار ی داراییت به‌ره‌و باش������بوون ده‌ڕوات، گه‌ش������تكردن به‌سوود‌ه بۆت ،خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه یه‌كشه‌ممه‌یه. ڕه‌نگ������ه هه‌ندێ������ك هاوڕێ ی دێرین كتوپڕ سه‌ردانت بكه‌ن، بۆڕزگارب������وون ل������هو دۆخ‌ه بێزاركه‌ر‌ه هه‌وڵبد‌ه هه‌ندێك گۆڕان������كار ی له‌كاره‌كه‌ت������دا ئه‌نج������ام بده‌یت ،خۆش������ترین ڕۆژ ی ئه‌م هه‌فته‌ی‌ه دووشه‌ممه‌یه. دڵگران مهبه كاتێك هه‌ند ێ هیوا ی بچووك نایه‌ن‌ه دی، كاركردن لهگهڵ كه‌سانێكدا كه نایان ناس������یت به‌زه‌ره‌ر به‌س������ه‌رتدا ده‌ش������كێته‌وه، خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه شه‌ممه‌یه. ه������ه‌وڵ بۆچاره‌س������ه‌ر ی كێشه‌یه‌ك مه‌د‌ه كه له‌ئاست توانا ی ت������ۆدا نییه ،ئه‌گه‌ر ئاگادار ی خۆت نه‌بیت بار ی ته‌ندروستیت به‌ره‌و خراپ ی ده‌چێت ،خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه ههینییه پڕۆژه‌ی������ه‌ك ه������ه‌ر به‌هاوبه‌ش������ ی ئه‌نجام������ ی بده‌یت زه‌ره‌رمه‌ند ئه‌بیت تیایدا ،پێویسته متمان‌ه ی زۆرت به‌خ������ۆت هه‌بێت‌و هه‌میش������ه به‌هیوابیت بۆئه‌و‌ه ی سه‌ركه‌وتوو بیت له‌كاره‌كانتدا ،خۆشترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه پێنجشه‌ممه‌یه. ئه‌م هه‌فته‌ی‌ه ئه‌توانیت كۆتای ی به‌كێش������ه خێزانییه‌كانت بهێنیت ،لهگهڵ كێشه‌كان ی په‌یوه‌س������ت به‌كاره‌ك������هت‌و كێش������ه خێزانییه‌كان������ت تێكه‌ڵ ی مهكه ،خۆشترین ڕۆژ ی ئه‌م هه‌فته‌ی‌ه شه‌ممه‌یه. هه‌وڵب������د‌ه هه‌ندێك كات لهگهڵ خۆشه‌ویس������ته‌كه‌ت به‌سه‌ر ببه‌یت ،كه‌لله‌ڕه‌ق ی به‌رامب������ه‌ر به‌یه‌كێ������ك له‌ئه‌ندامان ی خێزانه‌كه‌ت كێش������ه‌ت بۆدروس������ت ده‌كات ،خۆشترین ڕۆژ ی ئه‌م هه‌فته‌ی‌ه یه‌كشه‌ممه‌یه. وزه‌كان������ت بخ������ه‌كار بۆدڵخۆش ی خێزانه‌كه‌ت، ئه‌گه‌ر هه‌ندێك پش������وو نه‌ده‌ی������ت‌و به‌رنامه‌یه‌ك ی خۆراك������ ی ڕێك‌وپێك جێبه‌ج ێ نه‌كه‌یت بار ی ته‌ندروستیت به‌ره‌و خراپ ی ده‌ڕوات ،خۆش������ترین ڕۆژ ی هه‌فت‌ه ههینییه.
ه بده‌یت ی خه‌ن به‌ر له‌و ه ه بخوێنه‌ره‌و ه له‌قژت ئه‌مان
خه‌ن‌ه یهكێكه له‌ئاماده‌كراوه‌كان ی جوانكار ی خانمان‌و له‌سه‌رده‌مێك ی كۆنه‌و‌ه به‌كارهێنراو‌ه كه به‌پێ ی هه‌ندێك سهرچاوه به‌كارهێنان ی ده‌گه‌ڕێت������هوه بۆس������ه‌رده‌م ی فیرعه‌ونه‌كان ی میسر .به‌كارهێنانیش ی ته‌نها بۆجوانكار ی نییه ،به‌ڵك������و له‌الیه‌ن ی ته‌ندروستیش������هوه سوود ی زۆره ،هه‌وڵده‌ده‌ین به‌چه‌ند جارێك سووده‌كانی‌‌و چۆنێت ی به‌كارهێنان ی ڕوون بكه‌ینه‌وه .ش������یكار‌ه كیمیایی‌ه نوێكان به‌م دواییان‌ه ده‌ریانخست كه خه‌ن‌ه بایه‌خ ی زۆره لهوانه: بۆسه‌رو قژ: .1گه‌رم ی سه‌ر كهمدهكاتهوه ،پێست ی سه‌ر له‌میكرۆ ،هه‌روه‌ه������ا ده‌ردراو‌ه چه‌ورییه‌كان پاكده‌كاته‌وه. .2به‌س������ووده بۆچاره‌سه‌ركردن ی كڕێش‌و هه‌وكردن ی پێست ی سه‌ر. .3ئاره‌قكردنه‌و‌ه كهمدهكاتهوه. .4خۆراك ده‌به‌خشێت‌ه قژو به‌هێز ی ده‌كات. .5به‌باشترین ڕێگا داده‌نرێت بۆڕه‌نگكردن ی قژ به‌ڕه‌نگێك ی سروشت ی به‌ب ێ ئهوه ی زیان ی الوه‌ك ی هه‌بێت.
نوسینی :ئه‌نتۆنیا فیلیكس ی بۆ عه‌ره‌بی :سه‌عید ئه‌لحسنی‌ه وه‌رگێڕان ی بۆ كوردی :رێباز زه‌نگه‌ن‌ه وه‌رگێڕان
هه‌ندێك ڕێساو زانیار ی ههیه كه گرنگ‌و به‌س������ووده بۆخانمان بۆئ������هوه ی بتوانن به‌باشرین شێواز كاره‌كان ی نێو چێشتخان‌ه ڕاپه‌ڕێنن ،لهوانه: • ب������ۆ باڵونه‌بون������هوه ی ورد‌ه ی نان یان س������ه‌موون كات ی بڕین ی به‌چه‌قۆ ،پێشتر چه‌قۆك‌ه كه‌مێك گه‌رم بكه. • ئه‌گه‌ر خواردنه‌ك������ه‌ت زۆر توون بوو ئه‌توان ی هه‌ندێك ماست ی چه‌ور ی تێبكه‌یت له‌توون ی خواردنه‌ك‌ه كه‌م دهكاتهوه. • بۆپاراس������تن ی جۆر ی جیاواز ی په‌نیر بۆماوه‌یه‌ك ی زۆر دووپارچ‌ه شه‌كر بكه‌ر‌ه ناو پاكه‌ت ی په‌نیره‌كه‌وه. • بۆئاسان له‌تكردن ی تورته‌یه‌ك كه به‌میوه‌و
پشتئێشه. ی بریندا. .3به‌كاردێت له‌ساڕێژكردنه‌و‌ه ی باشه بۆسوتاوی. .4گیراوه‌یه‌ك ی شێرپهنجه به‌كاردێت. .5بۆ چاره‌سه‌ر .6بۆش������ێداركردنه‌وه‌و خاوێنكردنه‌و‌ه به‌كاردێت.
نێو ئاوه‌كه‌و‌ه بۆله‌ناوبردن ی میكرۆبه‌كان ی ناوی. • كات ی سوركردنه‌و‌ه ی باینجان بۆئه‌و‌ه ی ڕۆن زۆر هه‌ڵنه‌مژێت ،یه‌كه‌یه‌ك‌ه قاش������ه باینجانه‌كان له‌هێلك‌ه ی شڵه‌قاو هه‌ڵبكێشه. • پێ������ش ئهوه ی كێكه‌ك������ه بخه‌یت‌ه نێو فڕنه‌كه‌و‌ه كه‌مێك ماست بپرژێن‌ه به‌سه‌ر ڕووه‌كه‌یدا ڕه‌نگه‌ك‌ه ی زه‌ردێك ی ئاڵتوون ی ده‌رده‌چێت‌و تامیش ی خۆش ده‌كات. • ئه‌گه‌ر چێشته‌كه‌ت س������وێر ده‌رچوو ئه‌توان ی س������وێرییه‌ك‌ه ی چ������اك بكه‌یت به‌تێكردن������ ی كه‌وچكێك ش������ه‌كر یان هه‌ندێك قاش‌ه پهتاته. • له‌كات������ ی كواڵندن ی هێلكه‌دا بۆئه‌و‌ه ی درز ی تێنه‌كه‌وێت كه‌وچكێك س������رك‌ه بكه‌ر‌ه ناوئاو ی كواڵندنه‌كه‌یه‌وه.
ی ئه‌ڵماس ی پێویست بۆ پۆشین ئامۆژگار له‌كۆندا ئه‌ڵم������اس به‌ته‌نها بۆخۆڕازاندنهوه ی ش������ه‌وان‌ه به‌كارده‌هات، به‌اڵم له‌م ڕۆژگار‌ه ی ئیس������تادا خانمان ه������ه‌ر پارچه‌یه‌ك كه ئه‌ڵماس ڕێژكرابێت خۆیان ی پ ێ دهڕازێننهوه به‌چاوپۆش������ین له‌ته‌م‌هن‌و بار ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ئابووریش .به‌قه‌ده‌ر ئهو جوانیو مێینه‌یی‌ه ی كه ئه‌ڵماس ئه‌یبه‌خشێت‌ه به‌كارهێنه‌ره‌ك‌ه ی پێویسته ئاگادار ی ئه‌وه‌بین كه به‌شێواز ی ڕاس������ت‌و له‌كات ی گونجاودا به‌كار ی بهێنین ،ئه‌مان‌ه ی خوارهوه چه‌ند ئامۆژگارییه‌كن ده‌ربار‌ه ی چۆنێت ی پۆش������ین ی ئه‌ڵماس‌و كات ی گونجاو بۆپۆشینی: .1ئه‌ڵماس������ ی تایبه‌ت بۆكۆكردنه‌وه‌و ڕازاندنه‌و‌ه ی قژه‌كه‌ت ته‌نها له‌و بۆنانه‌دا به‌كاربهێن‌ه كه له‌ش������هو یان ئێواره‌دا سازده‌كرێت ،هه‌رگیز له‌به‌یانیاندا به‌كار ی مه‌هێنه. .2هه‌ركاتێك ئه‌ڵماس������ت به‌كارهێنا بۆڕازاندن������هوه ی قژت پێكه‌و‌ه كۆمه‌ڵێك به‌كارمه‌هێنه ،چونكه دیمه‌نت تێك ده‌دات‌و شیكپۆش������یت ناهێڵێت. .3له‌به‌یانیاندا كاتێك ئه‌چیت‌ه ده‌ره‌و‌ه ته‌نها پارچه‌یه‌ك ئه‌ڵماس یان دووان به‌كاربهێن‌ه بۆخۆڕازاندنهوه ،پارچه‌كانیش بابچووك‌و ناسك بن. .4گوار‌ه ی گهوره ی به‌ئه‌ڵماس داپۆشراو به‌ته‌نها بۆبۆنه‌یه‌ك به‌كارهێن‌ه كه‌له‌ئێوار‌ه یان ش������ه‌ودا س������ازده‌كرێت ،به‌اڵم بۆده‌وام یان كات ی تر ئه‌توانیت گواره‌یه‌ك ی به‌ئه‌ڵماس چنراو ی بچووك به‌كاربهێنیت. .5له‌كاژێره‌كان������ ی به‌یانیاندا گونجاوتر‌ه بازنگ‌و زنجیر ی ده‌س������ت به‌كارهێنرێت له‌بر ی ملوانكه‌و گوار‌ه وات‌ه ته‌نها ده‌سته‌كان بڕازێنه‌ره‌و‌ه
10
كۆندۆلیزا رایس به‌وتاره‌كان ی بوش-هوه زۆر ماندو و ده‌بێت
ی گرنگ بۆخانمان له‌نێو چێشتخانه‌دا چه‌ند بنه‌مایه‌ك جه‌لل ی ڕازێنرابێته‌وه ،له‌هه‌موو جارێكدا چه‌قۆك‌ه بخه‌ر‌ه ناو ئاو ی گه‌رمه‌وه. • بۆهه‌ڵگرتن ی مه‌عده‌نوس‌و نه‌عنا ی تازه بۆماوه‌یه‌ك ی زۆر ،له‌نێو ده‌فر ی پالستیك ی سه‌ر قه‌پاتدا هه‌ڵیان بگره. • ئه‌گه‌ر س������ه‌ره‌و‌ه ی كێكه‌كه‌ت س������ووتا له‌كات������ ی برژاندنی������دا ،بۆچاكككردن ی به‌چه‌قۆیه‌ك س������ووتاوییه‌ك‌ه لێبكه‌ره‌وه‌و كه‌مێك شه‌كر ی پێو‌ه بكه‌و بۆماو‌ه ی - 5 10خوله‌ك بیخه‌ره‌و‌ه نێو فڕنه‌كه. • پێش ئ������هوه ی پیازه‌ك������ه بكه‌یت‌ه ناو ڕۆنه‌كه‌وه ،بۆئ������هوه ی ڕه‌نگێك ی جوان‌و تامێك ی خۆش������ ی پێببه‌خشیت بۆماو‌ه ی چاره‌ك‌ه كاژێرێك له‌ناو ماستدا دایبنێ. • بۆ ئهوه ی مریشك یان گۆشت زوو بكوڵێت‌و تام ی خۆش بێت پێش لێنان ی بۆماو‌ه ی كاژێرێك یان دووان كه‌مێك سركه ی پێوه‌بكه. • ئه‌زانی������ن كه كاتێ������ك پهتاته پاك ده‌كه‌ی������ت‌و دا ی ده‌نێی������ت ڕه‌نگ������ ی ده‌گۆڕڕێت بۆڕه‌ش ،بۆ ڕێگه‌گرتن له‌م‌ه په‌تاته‌ك‌ه له‌نێو كه‌مێك ئاوو س������ركه‌دا دابنێ. • كات ی سهوزه شتنه‌و‌ه هه‌ندێك خوێ، یان سركه ،یان شه‌ربه‌ت ی لیمۆ ،بكه‌ر‌ه
19
كۆندۆلیزا رایس‌و چیرۆك ی سه‌ركه‌وتنی
بۆده‌ست‌و پێیه‌كان: .1گی������راو‌ه ی خه‌ن������ه ئهو مشه‌خۆران‌ه له‌ناوده‌بات كه ده‌بن‌ه هۆ ی دروس������تبوون ی ئاڵۆش������ ی پێس������ت ،به‌تایبه‌ت نێوان ی په‌نجه‌كان. .2ئهو مادده‌ی������ه ی له‌نێو خه‌نه‌دا ههیه ناهێڵێت پێست بقڵشێت، هه‌روه‌ها هاوكار ی توندكردن������هو هی پێست ده‌كات.
سود‌ه گشتییه‌كانی: .1له‌گوڵ ی خه‌ن‌ه جۆرێ������ك بۆن ده‌رده‌هێنرێ������ت، ك������ه بۆنێك������ ی عه‌ره‌ب ی ی ده‌وترێت (عطرتمرحنه) به‌ناوبانگ‌ه پێ . ی خه‌ن‌ه ده‌كوڵێنرێت‌و ی ڕووه‌ك .2به‌ر وه‌ك چاره‌سه‌رێك به‌كارده‌هێنرێت بۆ ی مانگانه ،سكئێشه، ی سوڕ ئازاره‌كان
یه‌کشه‌ممه
2010 /7/11
به‌مه‌رجێك پارچه‌كان ناسك‌و بچووك بن ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر مستیله‌كه‌ت له‌پارچ‌ه ئه‌ڵماس������ ی گهوره پێكهاتبوو ئه‌وا ته‌نه������ا له‌بۆن‌ه ی ئێواراندا به‌كار ی بهێنه. .6به‌نیس������به‌ت كاژێر ی ده‌س������ته‌و‌ه ئه‌توانن كاژێرێك به‌كاربهێنن كه‌له‌ئه‌لماس دروستكرابێت به‌مه‌رجێك ئه‌ڵماسه‌ك‌ه ی سه‌ر ی بچووك‌و ناسك بێت.
كۆند ی تێگه‌یشتنێك ی قووڵ ی بۆسیاسه‌ته‌كان ی ئه‌مریكا له‌ئاسیا ،ئه‌فریقا ،ئه‌مریكا ی التین یان واڵتان ی دیك‌ه ی نائه‌وروپای ی نه‌بوو ،بۆیه پێویس������ت ب������وو له‌و بوارانه‌دا به‌شدار ی له‌خوول ی چڕوپڕدا بكات. له‌و باره‌یه‌و‌ه كۆند ی ده‌ڵێت :پێویستبوو له‌هه‌ند ێ ناوچ‌ه ی جیهان تێبگ‌هم‌و ش������اره‌زاییم هه‌بێت كه له‌چوارچێو‌ه ی شاره‌زایی‌‌و پسپۆریی مندا نه‌بوو ،له‌ڕاستیدا من پسپۆڕم له‌كاروبار ی ئه‌وروپادا. جۆرج -ی كوڕ حه‌ز ی له‌خوێندنه‌و‌ه ی ئهو ده‌ق‌ه پێشتر ئاماده‌كراوه‌كان‌ه نه‌بوو كه په‌یوه‌ندییان به‌مه‌س������ه‌له‌كان ی سیاس������ه‌ت یان ئاسایش������ ی نه‌ته‌وه‌ییه‌و‌ه هه‌بوو ،ههربۆیه كۆندۆلیزا ناچارب������وو رێگه‌یه‌ك ی كارلێككردن ی دیك‌ه بدۆزێته‌و‌ه كه لهگهڵ دانیشتن‌ه مه‌شقكارییه‌كان ی جۆرج ـدا بگونجێت .كۆند ی ژماره‌یه‌ك خش������ته ی له‌شێو‌ه ی پرس������یار‌و وه‌اڵمدا بۆ جۆرج -ی كوڕو راوێژكاره‌كان ی ئاماده‌كرد .یه‌كێ������ك له‌ئه‌ركه‌كان ی دیك������ه ی كۆند ی ئاماده‌كردن ی ره‌شنووس������ێك ی زۆر روون ی په‌یوه‌س������ت به‌سیاس������ه‌ت ی چه‌كساز ی بوو بۆ پاڵێوراو .تیم ی ڤۆڵكان ماو‌ه ی یه‌ك س������اڵ ی ته‌واو له‌سه‌ر ئهو بابه‌ت‌ه كاریكرد‌و كاره‌ك‌ه به‌س������ه‌ر چه‌ند دانیشتنێك ی سیاس ی داخراو ی به‌گرنگییه‌و‌ه ئاماده‌كراودا دابه‌ش������بوو .ئ������هو هه‌واڵن‌ه له‌وتاره‌ك‌ه ی بوش له‌بیست‌و سێ ی مانگ ی ئایار ی ساڵ ی 2000ی په‌یوه‌ست به‌سیاسه‌ت ی ئه‌تۆمیدا تاج ی له‌سه‌رنرا. كۆندۆلی������زا لێپرس������راوێت ی وتاره‌ك������ه ی به‌ت������ه‌واو ی له‌ئه‌ستۆگرت .س������ه‌ربار ی پێداچوونه‌و‌ه ی لهگهڵ تیم ی ڤۆڵكان ،هه‌وڵیدا زانیار ی له‌س������ه‌رۆك ی پێشوو ی خۆ ی له‌كۆشك ی سپ ی برنت سكۆكرۆفت‌و هه‌ریه‌ك له‌هنر ی كیسنج‌هر‌و جۆرج شۆڵتز‌و ژه‌نه‌ڕاڵ كۆڵن پاوڵ وه‌زیران ی پێشوو ی دهرهوهو چه‌ند كه‌سێك ی تر وه‌رگرێت .كۆند ی ه������ه‌ر به‌وتاره‌كه‌دا دهچووهوه تا له‌وردی ی زانیارییه‌كان ی نێو ی دڵنیابوو ،پاش������ان سه‌عات له‌دوا ی سه‌عات لهگهڵ بوش ـدا به‌دێڕه‌كانی������دا دهچووهوه ،چونكه دڵنیابوون لهوه ی بوش هه‌موو رووه‌كان ی سیاس‌هت‌و باكگراوند ی سه‌رجه‌م ئهو پرسان‌ه ی له‌وتاره‌كه‌دان تێده‌گات ،به‌شێك ی بنه‌ڕه‌تیی‌ه له‌ئه‌ركه‌ك‌ه ی ئهو .كۆند ی لهگهڵ پۆڵ وڵفوه‌یتزدا به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك ی هاوپێچ ی له‌گ������ه‌ڵ وتاره‌كه‌دا ئاماده‌كرد كه پرس������یار‌و وه‌اڵم ی سه‌باره‌ت به‌هه‌موو بابه‌تێك ی نێو وتاره‌ك‌ه ی تێدابوو ،بۆئه‌و‌ه ی بوش پێیدا بچێته‌وه .جۆرج ـ ی كوڕ حه‌ز ی نه‌ده‌كرد به‌ته‌نها كار بكات‌و بخوێنێته‌وه‌‌و راس������تییه‌كان كۆبكاته‌وه ،بۆیه چه‌ند دانیش������تنێك به شێو‌ه ی پرسیار‌و وه‌اڵم ی زاره‌ك ی ئاماده‌كرا. ناوه‌ڕۆك������ ی وتاره‌ك������ه ی سیاس������ه‌ت ی ئه‌تۆم������ ی داوا ی كه‌مكردنه‌و‌ه ی جبه‌خان‌ه ی ئه‌تۆم ی ئهمریكاو نه‌هێشتن ی ژماره‌یه‌ك ی زۆرت������ر ی چه‌ك ی ئه‌تۆم������ ی ئاماده‌كراو ی ئاس������ت بهرزو درووس������تكردن ی حاڵه‌تێك ی هه‌میشه‌ی ی ئاماده‌باشیی‌‌و ده‌ستبه‌ج ێ بنیاتنان ی سیستمێك ی به‌رگری ی مووش������ه‌كی ی ده‌كرد ،ههربۆیه ئهو ێ رۆژ ێ بوش وتی: پێویسته به‌زووترین كات ،ئه‌مریكا سیستمێك ی به‌رگری ی مووشه‌ك ی كاریگه‌ر بنیات بنێت ،كه پشت به‌باشترین بژارده‌كان ی به‌رده‌س������ت ببه‌س������تێت .ده‌بێت دیزاین ی سیستم‌ه به‌رگریی‌ه مووشه‌كییه‌كه‌مان به‌جۆرێك بێت كه هه‌ر په‌نجا ویالیه‌ته‌كه‌‌و واڵته دۆس������ت‌و هاوپه‌یمان‌و ئهو هێزانه‌مان له‌پشت ده‌ریاكانه‌و‌ه باڵوبوونه‌ته‌وه ،له‌هێرش ی مووشه‌ك ی واڵته شه‌ڕه‌نگێزه‌كان‌و ئهو هێرشان‌ه ی ره‌نگ‌ه به‌ڕێكه‌وت رووبده‌ن ،بپارێزێت. سیاسه‌ت ی تیم ی ڤۆڵكان جه‌ختیده‌كرده‌و‌ه له‌سه‌ر پێویست ی نه‌هێشتن ی ئه‌قڵیه‌ت ی جه‌نگ ی سارد‌و رووبه‌ڕووبوونه‌و‌ه ی راس������تییه‌كان ی په‌یوه‌ست به‌هه‌ڕه‌ش������ه نوێیه‌كان .بوش به‌رده‌وام بوو له‌وتاره‌كه‌یدا‌و وتی" :جه‌نگ ی سارد بووه ش������تێك له‌رابردوو و پێویس������ته نه‌ته‌وه‌كه‌مان له‌جیات ی سه‌رقاڵبوون‌و وردبوونه‌و‌ه له‌هه‌ڕه‌ش‌ه كۆنه‌كان ،به‌هه‌ڕه‌ش‌ه نوێیه‌كان ئاشنابێت ،س������ه‌باره‌ت به‌چه‌ك ی ئه‌تۆمییش، ئه‌وا ئه‌مریكا هه‌ل ی له‌به‌رده‌س������تدای‌ه بۆ ئهوه ی جڵه‌و ی سه‌ركردایه‌تیكردن به‌ره‌و جیهانێك ی ئاسایش‌و ئارامتر بگرێت‌ه ده‌س������ت ،ئه‌وه‌ش به‌ئامانج ی دانان ی سیستمێك ی به‌رگری ی له‌دژ ی هه‌ڕه‌ش‌ه ئه‌تۆمییه‌كان‌و له‌هه‌مان كاتیشدا كه‌مكردنه‌و‌ه ی ئاڵۆزیی‌ه ئه‌تۆمییه‌كان".
18
یه‌کشه‌ممه
2010 /7 /11
قه‌ڵه‌وی ،زیادبوون ی كێش‌ه كه لهگهڵ بااڵو كێش ی ئهو كه‌سه‌دا ناگونجێت به‌تایبه‌ت گه‌نجان كه‌بوو‌ه به‌گیروگرفت ی ده‌روون ی بۆیان. له‌ئه‌نجام ی خۆشبه‌ختان‌ه دیراسه‌كردن‌و ئه‌زموون وه‌رگرتن له‌واڵت ی لوبنان ئێمه وه‌ك سه‌نته‌ر ی زه‌ین ئه‌تات ی لوبنان ی له‌شار ی سلێمان ی توانیمان له‌ماو‌ه ی ئه‌م س ێ ساڵه‌دا باشترین ده‌رمان ی سروشت ی گیای ی به‌ب ێ مادد‌ه ی كیمیایی‌‌و كحولی‌‌و كار ی ڕێجیمكردن‌و نه‌شته‌رگه‌ر ی بهێنین‌ه كوردوستان‌و به‌ڕێژ‌ه ی %100 كێش‌ه ی قه‌ڵه‌و ی خانمان‌و پیاوان چاره‌سه‌ربكه‌ین. له‌ئه‌نجام ی به‌كارهێنان ی ئه‌م ده‌رمان‌ه سروشتی‌ه گیاییان‌ه چه‌ندین كه‌س له‌گیروگرفت ی قه‌ڵه‌و ی ڕزگار ی بووه. نموون‌ه ی هاوواڵتیمان الی‌ه كه كێش ی له 150كیلۆو له‌ماو‌ه ی سێ مانگدا بووه به 105كیلۆو به‌ب ێ ڕێجیمكردن هه‌تا ئێستا به‌رده‌وامه‌‌و بۆئه‌و مه‌به‌سته‌ش دووجۆر ده‌رمان ی سروشت ی گیایی كێش دابه‌زاندن به‌كاردێنین: جۆر ی یه‌كه‌م تایبهته به‌و كه‌سان‌ه ی كه هیچ جۆره نه‌خۆشییه‌كیان نییه كه بریتین له‌ده‌رمان‌ه سروشتییه‌كان ی ،cellulite cream،fitness زهورات كه بریتین له‌ده‌رمان‌ه گیاییه‌كان له‌ماو‌ه ی مانگێكدا -7 15كیلۆ كێش داده‌به‌زێنێت.
ژماره 32:
ی باڵوده‌كرێته‌و ه ی لوبنان ی زه‌ین ئه‌تات ئه‌م الپه‌ڕه‌ی ه به‌سپۆنسه‌ر
جۆر ی دووه‌م تایبه‌ت به‌و كه‌سانه‌ی نه‌خۆشییه‌كان ی شه‌كره‌و زه‌خت‌و نه‌خۆش ی دڵیان ههیه .سه‌ره‌تا چاره‌سه‌ر ی نه‌خۆشییه‌كانیان له‌ڕێگ‌ه ی به‌كارهێنان ی ده‌رمان ی سروشت ی پزیشك ی لوبنان ی ده‌كه‌ین ،دواتر ئه‌م ده‌رمان‌ه سروشتیانه‌یان ده‌ده‌ین ێ appledren،appledrenslim
،appledrencreamكه له‌مانگێكدا 10-5كیلۆ له‌كێشیان به‌ب ێ هیچ مه‌ترسییه‌ك كه‌م ده‌كات. سه‌نته‌ر ی زین ئه‌تات ی لوبنان ی له‌سه‌رئاست ی واڵتان ی جیهاندا ناسراو‌ه بۆپێداویستیه‌كان ی خانمان‌و كێشه‌كانیان له‌بوار ی قه‌ڵه‌وی‌و هه‌موو كێشه‌كان ی تر ی جه‌سته‌و ڕوخساردا وه‌ك البردن ی په‌ڵه‌و ماڵه ،البردن ی چرچی‌‌و خه‌ت ی ته‌مه‌ن ،البردن ی ڕه‌ش ی به‌رچاو ،به‌هێزكردن ی برژانگ‌و برۆ، بنه‌بڕكردن ی زیپك‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ی هه‌میشه‌یی ،توندكردنه‌و‌ه ی سنگ‌و ورگ ،گه‌وره‌كردن ی سنگ، به‌هێزكردن ی نینۆك ،بنه‌بڕكردن ی موو به‌ب ێ لێزه‌ر ،بنه‌بڕكردن ی بۆن ی د‌هم‌و بنباڵ‌و قاچ ،به‌رزكردن ی ڕومه‌ت، گه‌ره‌كردن ی لێو. سه‌نگه‌ر عه‌ل ی تۆفیق خاوه‌ن ی پسپۆڕ ی شاره‌زا له‌بوار ی جوانكار ی خانمان له‌سه‌نته‌ر ی زه‌ین ئه‌تات ی لوبنان ی
ی بۆئه‌و ه بهرزو باریك دهربكهویت پۆش������اكه‌كانت هه‌ڵبژاردن������ ی بهش������ێوه‌یه‌ك ی گونجاو بااڵت بهرزو ل‌هش‌و الرت باریك ده‌رده‌خات كه ئه‌وه‌ش مه‌رج نییه به‌هۆ ی ئه‌نجامدان ی ڕێجیمه‌وه‌بێت ،به‌ڵكو ئه‌توان ی له‌چه‌ند چركه‌یه‌ك������دا ب������ه‌رزو باریك دهربكهویت به‌ه������ۆ ی هه‌ندێك ئام������ۆژگاری‌‌و به‌به‌كارهێنان ی چه‌ند پارچه‌جلێك ،بۆنمونه: . 1بیر له‌هه‌لبژاردن ی ڕه‌نگێك ی گونجاو بكه‌ره‌وه: پۆش������اكێك ی یه‌كڕه‌نگ هه‌ڵبژێ������ره ،ئه‌گ������ه‌ر ڕه‌نگ������ه تاریك������ه‌كان بێت باش������تره ،بیرت نه‌چێ������ت ڕه‌نگ ی ڕه‌ش كه‌موكوڕ ی جه‌س������ته‌ی ی ده‌ش������ارێتهوه ،ئه‌گه‌ر بااڵت كه‌م بوو باشتروای‌ه پۆشاكێك ی یه‌كڕه‌نگ ی درێژ بپۆشێت. .2ئه‌گه‌ر پۆشاكه‌كه‌ت خه‌ت خه‌ت بوو با هێڵه‌كان ی س������توون ی بێت (ئه‌گه‌ر مۆدێل ی ب������وو) ،ئه‌توان ی هه‌ندێك مێینه‌تر دهربكهویت به‌دانان ی ش������اڵێك ی هێڵدار ی درێژ له‌سه‌ر گه‌ردنت. . 3له‌زس������تاندا پووت ی گهوره له‌پێ مهكه ،چونكه شێو‌ه ی له‌شت ده‌رده‌خات .ته‌نور‌ه ی درێژ بپۆش‌ه به‌ب ێ ئهوه ی گیرفان یان نه‌خش������ ی گهوره ی له‌سه‌ربێت، ئه‌ش������توان ی گواره‌و ملوانك‌ه ی درێ������ژ بۆڕازاندنه‌و‌ه به‌كاربهێنیت پاپوج ی پاژن‌ه به‌رز له‌پێ بكه ،ئێخ‌ه ی كراسه‌كانت با له‌سه‌ر شێو‌ه ی پیت ی Vبێت بۆئه‌و‌ه ی گه‌ردنت به‌رز ده‌ركه‌وێت ،هه‌میش‌ه به‌ڕێك ی بوه‌سته‌و متمانه‌ت به‌خۆت هه‌بێت. . 4له‌به‌كارهێنان ی قۆپچ‌ه دوور بكه‌وه‌ره‌وه ،چونكه قه‌ڵه‌و ده‌رده‌كه‌ویت ،پۆش������اكێك بپۆش‌ه كه فراوان بێتو سه‌ربه‌ستیت نه‌به‌ستێته‌وه ،با پۆشاكه‌كانت هێڵ ی ئاسۆی ی له‌خۆنه‌گرن ،چونكه قه‌ڵه‌وو كورت ده‌رتده‌خات ،كاڵو ی به‌رز له‌سه‌ر مهكه با گه‌ردنت كورت ده‌رنه‌كه‌وێت. .5پۆشاك ی زۆر ته‌سك یان زۆر فراوان مه‌پۆشه، بۆئه‌و‌ه ی نه‌بێت‌ه هۆ ی ده‌رخس������تن ی شوێنێك كه هه‌وڵ ی شاردنه‌و‌ه ی ئه‌ده‌یت.
ی مه‌له‌كردندا ی كردن له‌قژ له‌كات پارێزگار زۆر له‌ئێم‌ه زانیار ی ههیه لهوه ی كه خۆرو ئاو ت������ا چ ڕادده‌یه‌ك مه‌ترسیان ههیه له‌سه‌ر قژ به‌تایبه‌ت ی مه‌له‌كردن������دا ،چونكه له‌كات������ ئهو ئ������او‌ه كلۆر ی تێ������دا ههیهو كلۆریش دهبێته ه������ۆ ی وه‌رین‌و ی قژهكه، ی س������ه‌رتاڵ كه‌رتبوون������ به‌هه‌مان ش������ێو‌ه ئ������او ی ده‌ریاو ڕووباره‌كانیش زیانیان ههیه بۆ قژ بگره له‌ئ������او ی مه‌له‌وانگه‌كان مه‌ترسییان زیاتر‌ه به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر كاره‌ك‌ه درێژ‌ه بكێشێت ،له‌به‌رئه‌و‌ه پسپۆڕان هه‌ندێك ئامۆژگارییان
پێشكه‌ش������كردووه بۆخۆپاراستن له‌و زیانانه‌‌و چاره‌سه‌ركردنی ئهو ی مه‌له‌كردندا كێشان‌ه ی له‌ئه‌نجام دووچار ی قژ دێن ،لهوانه: ی كاڵو ی تایبه‌ت .1له‌سه‌ركردن به‌مه‌له‌كردن ك������ه ڕێگ‌ه له‌چوون‌ه ژوره‌و‌ه ی ئاوده‌گریت ،به‌اڵم وریاب‌ه ی زۆر به‌كار ی نابێت بۆ ماوه‌یه‌ك بهێنیت. ی قژه‌كه‌ت به‌ئاوی سازگار .2شتن پێش مه‌له‌ك������ردن ،بۆئه‌و‌ه ی ڕێگ‌ه ی خوێ‌و كل������ۆر ی ئاو ی له‌مژین ده‌ریا ی������ان مه‌له‌وانگه‌ك‌ه بگرێت
كاتێك كه وشك بوه‌وه ،هه‌وڵبد‌ه هیچ ج������ۆر‌ه كرێ������مو زه‌یتێك پێ������ش مه‌له‌كردن ب������ۆ قژه‌كه‌ت به‌كارنه‌هێنیت. ی قژه‌كه‌ت .3ئه‌گه‌ر هاتوو سه‌رتاڵ ی لێببڕه، دوو كه‌رتبوو ئه‌وا كه‌مێك ی قژ ئه‌گه‌ر واش نه‌بوو بۆپاراستن ل������ه دووكه‌رتبوون هه‌موو 45ڕۆژ ی جارێك كه‌مێك له‌سه‌ر تاڵه‌كان ببڕه. .4له‌هه‌فته‌یه‌ك������دا جارێك یان دووجار حه‌مام زه‌یت بۆقژه‌كه‌ت ی ی زه‌یتوون ،یان زه‌یت بكه به‌زه‌یت
ی ی یان گه‌رچك ،به‌ئامانج كونج ی ی هه‌ندێك بریقه‌و جوان به‌خشین به‌قژه‌كه‌ت. .5باش������ترین ڕێگ‌ه بۆ خۆراك ی ئهو به‌خشین به‌قژ ئاماده‌كردن ئاماده‌كراوانه‌ی‌ه كه باسكرا لهگهڵ ی سه‌رو ی پێس������ت مه‌س������اجكردن باڵوكردن������هوه ی كرێمه‌ك‌ه به‌تاڵ‌ه قژه‌كاندا ،پاشان دانیشتن له‌ژێر سشوار ی بوخاردا بۆماو‌ه ی س ێ ی كاته‌ك‌ه كاژێر پاش ته‌واوبوون قژهكه به‌شامپۆ بشۆ ،باشتروای‌ه ی بێت. شامپۆكه‌ت سروشت
ێ جۆر ه ی ئافره‌ت س جوان هه‌ر خانمێك جوانییه‌ك ی تایبه‌ت به‌خۆ ی ههیه ئیتر ئهو جوانیی‌ه له‌ڕووخسارو بااڵیدا یان له‌كه‌سایه‌تیدا بێت به‌گش������تی ،ههربۆیه هیچ كه‌س نییه له‌جوان ی بێبه‌ش بێت ،به‌اڵم زانایان به‌شێوازێك ی جیاواز ڕای خۆیان سه‌باره‌ت به‌جوان ی خانمان ده‌ربڕیو‌ه ئه‌وان هاتوون پۆلێن ی جوان ی خانمانیان له‌دید ی پیاوانه‌و‌ه باسكردووه ،هه‌روه‌ها جگه‌له‌جوان ی ده‌ربار‌ه ی دڵ‌و ئه‌قڵیشیان دوواون‌و وتویان‌ه جوانیو دڵی ئافره‌ت س ێ جۆره ،به‌اڵم الیه‌ن ی ژیرییان كردووه به‌چوار جۆره‌وه: .1جوانییه‌ك كه ته‌نها دڵ ی پیاو ده‌یبینێت.
.2جوانییه‌ك چاو ده‌یبینێت ،به‌اڵم دڵ هه‌س������ت ی .3عه‌قڵێك كارده‌كات به‌ب ێ ئهوه ی بیربكاتهوه. پێناكات. .4عه‌قڵێك نه‌بیر ئه‌كاته‌وه‌و نه‌كارده‌كات. .3جوانییه‌ك كه‌م یان زیاد ده‌كات به‌گرنگ ی پێدان ئافره‌تێكیش كه له‌ته‌مه‌نێك ی گ������ه‌وره‌دا بوو ،به‌اڵم یان فه‌رامۆشكردن ی له‌الیه‌ن خاوه‌نه‌كه‌یه‌وه. هێش������تا ڕووخس������ارێك ی جوان‌و سه‌رنجڕاكێش ی دڵ ی ئافره‌تیش س ێ جۆره: هه‌بوو ،لێیان پرس ی كام جۆر ئاماده‌كراو ی جوان ی .1دڵێك ئامانجه‌ك‌ه ی عه‌قڵ ی پیاوه. به‌كاردێنێت وا هه‌تا ئێست‌ه به‌م چه‌شن‌ه ماویته‌وه؟ .2دڵێك ئامانجه‌ك‌ه ی گیرفان ی پیاوه. ئه‌ویش وه‌اڵم ی دایه‌وه: .3دڵێك بۆهه‌موو پیاوێك ده‌كرێته‌وه. .1لێوه‌كانم بۆڕاستگۆیی. .2چاوه‌كانم بۆ سۆزوو به‌زه‌یی. به‌اڵم عه‌قڵ ی ئافره‌ت چوارجۆره: .3ده‌سته‌كانم بۆچاكه‌كردن. .1عه‌قڵێك بیرئه‌كاته‌وه‌و كارده‌كات. .4دڵیشم بۆخۆشه‌ویست ی به‌كاردێنم. .2عه‌قڵێك بیرئه‌كاته‌وه‌و كارناكات.
چه‌ند ئامۆژگارییه‌ك یددانه‌كانت بۆسپیكردنه‌و ه ی ددانه‌كانیان ڕوو زۆر ك������ه‌س ب������ۆ س������پیكردنه‌و‌ه ی دهكهنو ده‌توانین بڵێین ئهمه ی پزیش������ك له‌دیده‌نگ‌ه ی تریش ی باوه ،به‌اڵم جگه له‌م ڕێگای‌ه ڕێگ‌ه ڕێگه‌یه‌ك ی جوانكارییه‌و‌ه دانراو‌ه ی بوار ههیه كه له‌الیه‌ن پسپۆڕان ی كه‌م ئهو كار‌ه ئه‌نجام ی به‌ئاسانی‌‌و به‌تێچوونێك بۆ ئهوه بده‌یت. ی ددانه‌كان له‌ئیستادا ته‌نها ڕێگ‌ه بۆ س������پیكردنه‌و‌ه ی تر زۆره ،وه‌ك ی نییه ،به‌ڵكو ڕێگا ی پزیشك دیده‌نگ‌ه ی ی ددان له‌شێو‌ه ی سپیكردنه‌و‌ه ی ددان ،قاڵب سرێش������ ی ی ددان...تد ،ئه‌مان‌ه ی سپیكردنه‌و‌ه هه‌ره‌مدا ،یان شریت ی ددان خواره‌وه‌ش هه‌ندێك ڕێگان بۆس������پیكردنه‌و‌ه ی خۆتدا: له‌نێو ماڵه‌ك‌ه ێ پاشان ی لیمۆو خو .1سرێشێك دروستبك‌ه له‌شه‌ربه‌ت ێ بشۆ. یپ ددانه‌كانت ی ی توێكڵ .2بۆ ددانێك كه ناڕێك بێت به‌ش‌ه سپییه‌ك‌ه ی ی جوان پرته‌قاڵ بهێنه‌و بیخ‌ه له‌ددانه‌كانت بریقه‌یه‌ك پێده‌به‌خشێت. ی سۆدا لهگهڵ ئاو تێكه‌ڵ بكه‌و ی بیكاربۆنات ی سه‌ر ددان سرێش������ ی پیس������ ی توێژ .3بۆلێكردنه‌و‌ه ی بهێنیت. ی به‌كار ێ بشۆ ،به‌اڵم پێویسته به‌ڕێكوپێك یپ ددانه‌كانت ی ی گرنگیدان به‌ددانه‌كانیان له‌هه‌موو ئهوانه ی ته‌واویان نییه له‌سه‌ر چۆنێت زۆركه‌س هێشتا زانیار ی ی گونجاوه ،كه پێویسته ئۆكسجین ی سرێشێك ی ددانه‌كان هه‌ڵبژاردن سه‌ره‌وه‌ش گرنگتر بۆسپیكردنه‌و‌ه ی ی هه‌ستیار ی تێدایه بۆددانه‌كان‌و ناشهێڵێت پووك توش ی به‌هێزكه‌ر تێدا هه‌بێت ،چونكه مادد‌ه ببێت. ی ی %21بیرۆكسید ی دداندا پێویسته لهوه دڵنیابیت كه به‌ڕێژ‌ه ی سرێش������ ی كڕین له‌به‌رئه‌و‌ه له‌كات ی تێدا ههیه. كاریماید
ی خۆت به‌ده‌ست لێوشێداركه‌ره‌و‌ه دروست بك ه ئه‌توان ی به‌ده‌س������ت ی خۆت لێوش������ێداركه‌ره‌و‌ه دروس������ت بكهی������ت‌و ل������ه ووش������كبونه‌وه‌و قڵش������اندن ڕزگار ی بكه‌یت ،ڕێگه‌ك‌ه ئاسانه‌و كه‌ره‌سته‌كانیش له‌ماڵه‌كه‌تدا ده‌ست ده‌كه‌ون: كه‌ره‌سته‌كان: .1كه‌وچكێك ی گهوره زه‌یت ی باده‌م. .2د‌ه دان‌ه توو. .3یه‌ك كه‌وچك هه‌نگوین. چۆنیه‌ت ی ئاماده‌كردنی: .1هه‌موو پێكهاته‌كان له‌ده‌فرێكدا تێكه‌ڵ بكه. .2پێكهاته‌كان له‌نێو مایكرۆدا كه‌مێك گه‌رم بكه هه‌تا دێت‌ه كوڵ ،ئه‌شتوانر ێ له‌نێو فڕن یان له‌سه‌ر ئاگر گه‌رم بكرێت. .3تووه‌ك‌ه جوان بش������ێله ،پاش������ان بۆماو‌ه ی پێنج خوله‌ك واز ی لێبێن‌ه تا سارد دهبێتهوه، پاشان ئاماده‌كراوه‌ك‌ه بپاڵێو‌ه تا میوه‌كان ی ل ێ جیاده‌بێته‌وه. .4پێكهاته‌ك������ه به‌ته‌واو ی س������ارد بكه‌ره‌وه، كاتێكیش سارد بووه‌و‌ه بیكه‌ر‌ه نێو ده‌فرێك ی پالس������تیكییه‌وه ،پاش������ان ب������ه‌كار ی بهێنه بۆلێوه‌كانت.
پێنج خوله‌ک وه‌زش بۆ دوورکه‌وتنه‌و‌ه له نه‌خۆشی ده‌روونی 9
منداڵی که‌متر ته‌ندروستی باشتر
12
چه‌ند ئامۆژگارییه‌ک بۆ سپیکردنه‌وه‌ی ددانه‌کانت
18
ی دوایی كرد به‌ته‌مه‌نترین كچی ئێران كۆچ تاجما ئاغاس ی پیرترین كچ ی واڵت ی ئێران‌ه كه له‌ته‌مه‌ن ی 145ساڵیدا له‌گوند ی جه‌عفه‌ری‌ه ی باشور ی تاران به‌هۆ ی نه‌خۆشییه‌و‌ه كۆچ ی دوای ی كرد .كۆچكردوو خاتوو ئاغاس ی كه سه‌رده‌م ی ئه‌حمه‌د شا ی قاجار ی له‌یادبوو ماوه‌یه‌ك پێش مردنه‌ك‌ه ی هۆكار ی درێژبوون ی ته‌مه‌ن ی بۆ به‌كارهێنان ی خواردن ی گیایی‌‌و سه‌وزه‌و هه‌موو میوه‌كان ده‌زانی. دانیشتویه‌ك ی گوند ی جه‌عفه‌ری‌ه كه ته‌مه‌ن ی 75ساڵ ده‌بوو ئاماژ‌ه ی به‌وه‌كرد كه له‌كاتێكدا ئهو منداڵ بووه‌و چۆت‌ه قوتابخان‌ه خاتو تاجما ئاغاس ی ته‌مه‌ن ی 83ساڵ بووه‌و ته‌واو ی مو ی سه‌ر ی سپ ی ببوو هه‌روه‌ها به‌پیرترین كه‌س ی گونده‌كه‌یان داده‌نرا. خاوه‌ن ی ئیمتیاز :كۆمپانیا ی رووداو
ناونیشان :سلێمانى شاڕێی سالم ته‌الرى سلێمانی مۆڵ -نهۆ‌می دووه‌م
په‌الماری هێلك ه بۆسه‌ر سه‌رۆك وه‌زیران! له‌میان‌ه ی چوونه‌ژووره‌و‌ه ی بۆبینایه‌ك له‌شار ی پێرت ،جولیا جیالرد سه‌رۆك وه‌زیران ی ئوسترالیا له‌هێرشێك ی «هێلكه‌یی» رزگاریبوو! ئهو هێلكه‌ی‌ه له‌الیه‌ن پیاوێك ی ته‌مه‌ن 55س������اڵه‌و‌ه ئاراست‌ه ی د‌هم‌وچاو ی جیالرد كرا ،به‌اڵم نه‌یپێكا‌و له‌والو‌ه به‌ر شان ی یه‌كێك له‌پاسه‌وانه‌كان ی كه‌وت‌و دیواره‌كه‌ی ته‌نیشتیش ی گرته‌وه. دواتر پیاوه‌ك‌ه ده‌ستگیركرا ،به‌اڵم هۆكار ی ئهو ره‌فتار‌ه ی ئاش������كرانه‌كردووه ،پاشان سه‌رۆك وه‌زی������ران به‌گاڵته‌جاڕییه‌كه‌و‌ه وتی« :ره‌نگ‌ه ئهو پیاوه هه‌ست ی به‌و‌ه كردبێت كه پێویستم به‌هێلكه‌ی‌ه بۆ ئه‌م ژه‌مه».
بۆ په‌یوه‌ندی:
3186176 - 07480151705 - 07710268004
دیكتاتۆر له‌دادگا خه‌وی لێكه‌وت! ی دووه‌مین دادگاییكردنیدا خۆرخ ێ ڤیدیال ی ی دانیشتنه‌كان له‌میان دیكتاتۆر ی پێش������وو ی ئه‌رجه‌نتین خه‌و بردیه‌وه .ڤیدیال كه 25ساڵ ی ی رابردوو دانیشتنه‌كان ی به‌ڕێوه‌چوو ،هه‌فت‌ه له‌مه‌وبه‌ر دادگایی یه‌كه‌م ی خوێناویی ی دادگاییكردنه‌ك‌ه ی له‌كۆردۆبا له‌سه‌ر سه‌ركوتكردن ی دووه‌م خول یبه‌ڕێوه‌چوو. به‌رهه‌ڵستكاره‌كان ڤیدیال ی ته‌مه‌ن 84ساڵ ،له‌و دانیشتنه‌دا هێد ی هێد ی خاو ده‌بووه‌و‌ه تا وایلێهات ی كه ئه‌ویش ی هاوڕێ سه‌ر ی كه‌وت‌ه سه‌ر شانی لویسیانۆ میندیز ی ته‌مه‌ن 83ساڵ ژه‌نه‌راڵ بووه له‌سوپاكه‌یدا! ڤیدیال خه‌به‌ر ی نه‌بووه‌و‌ه تا ئهوكاته ی فایله‌ك‌ه ی سه‌ر ی هۆڵه‌ك‌ه كه‌وتن‌ه پێكه‌نین! ی كه‌وت‌ه خوارهوه ،به‌وه‌ش ئاماده‌بووان ران
ی خوارد! شاژن له‌تاریكیدا نان ی پێش ئهوه ی كۆتایی به‌گه‌شته‌ك‌ه ی بۆ كه‌نه‌دا بهێنێت ،به‌هۆ ی بچڕان ی به‌ریتانیا ی سێیه‌م شاژن كاره‌باو‌ه له‌شار ی تۆرنتۆ ،شاژن‌ه ئه‌لیزابێس ی ئێواره ی له‌تاریكیدا خوارد. نان ی هۆتێل رۆیال یۆرك هۆتێل ده‌س������تبه‌ج ێ كاره‌بایان ی موه‌لیده‌كان ئه‌گه‌رچ������ گه‌ڕانده‌وه ،به‌اڵم شاژن نانخواردنه‌ك‌ه ی نه‌وه‌ستاند!
ی قه‌ڵه‌وی دهبێتهوه ی به‌ره‌نگار ساركۆز بۆبه‌ره‌نگاربوونه‌و‌ه ی دیارد‌ه ی قه‌ڵه‌و ی كه تادێت رێژه‌ك‌ه ی به‌رزده‌بێته‌وه، نیكۆال ساركۆز ی سه‌رۆك ی واڵته‌که‌ی فه‌ره‌نسا پزیش������كێك ی تایبه‌ت ی دامه‌زراند كه به‌رپرس‌ه له‌جێبه‌جێكردن ی پالن ی نیشتمانیی به‌ره‌نگاربوونه‌و‌ه ی دیارده‌ك‌ه له‌و واڵته. رۆژنامه‌كان ی فه‌رنس������ایش نازناو ی «به‌ڕێز قه‌ڵه‌وی»یان سه‌پاند به‌سه‌ر پرۆفسیۆر ئارنۆ باس������دۆڤان به‌وپێی‌ه ی تاك‌ه پزیشك‌ه زۆرترین هۆش������داریی داوه له‌بار‌ه ی مه‌ترس������ییه‌كان ی زۆربوون ی كێش ی له‌شه‌وه. شایان ی باس‌ه نزیكه ی 20ملیۆن كه‌س له‌فه‌ره‌نسا به‌ده‌ست قه‌ڵه‌وییه‌و‌ه ده‌ناڵن كه نزیكه ی شه‌ش ملیۆنیان به‌ته‌مه‌نن‌و ئه‌وانیتریش هه‌رزه‌كار‌و منداڵن.
7
7
7 بو خه‌لک له خه‌لکه‌و ه
Nmnmpress@yahoo.com
بلێر له‌به‌رده‌م نۆ بلێردا!
32
ی بلێر ی س������ه‌رۆك تۆن ی پێشووتر ی وه‌زیران به‌ریتانیا له‌میان‌ه ی س������ه‌ردانێكیدا بۆ كۆسۆڤۆ ی چاویك������ه‌وت به نۆ منداڵ ئهو واڵته ك������ه هه‌موویان ناویان بلێره. ی ی كۆسۆڤۆ كه ساڵ خه‌ڵك 2008س������ه‌ربه‌خۆییان له‌سربیا راگه‌یاند ،به‌هۆ ی ی ئهو رۆڵ‌ه ی له‌روخاندن رژێم������ه خوێنڕێژه‌ك‌ه ی دیكتاتۆر س������لۆبۆدان میلۆس������ۆڤیچدا گێڕا ی ی زۆریان خۆشه‌ویستییه‌ك ی بلێر. ههیه بۆ تۆن ی ئهو ژماره زۆره ی ناولێنان مندااڵنیش بۆئه‌و‌ه دهگهڕێتهوه ی كۆس������ۆڤۆ بلێر كه خه‌ڵك ی ی ئازادكردن������ به‌پاڵه‌وان������ ی میلۆس������ۆڤیچ خۆیان له‌چنگ داده‌نێن ،چونكه یهكێكه لهوانه ی ی به‌شداربووله‌بڕیار یئه‌نجامدان ش������ه‌ڕ دژ به‌میلۆسۆڤیچ‌و پش������تیو ا نیكر د نی د ا خو ا ز ییه‌كا ن������ی كۆسۆڤۆ.
سه‌رۆك وه‌زیران ده‌بێت ه كه‌ناس! له‌میان‌ه ی هه‌ڵمه‌ت ی پاك‌و خاوێن ی «رۆژ ی هاواڵتی سه‌الر»دا كه بۆیه‌كه‌مجار له‌و واڵته ئه‌نجامدرا ،پۆڵ بیجێ س������ه‌رۆك وه‌زیران������ ی گابۆن‌و ژماره‌یه‌ك له‌وه‌زیران ی حكومه‌ته‌ك‌ه ی بوون‌ه كه‌ناس! ته‌له‌ڤزیۆن ی حكومه‌ت به‌دوورودرێژ ی دیمه‌نه‌كان ی س������ه‌رۆك وه‌زیران ی نیشاندا كه به‌وپه‌ڕ ی جددییه‌و‌ه سه‌رقاڵ ی پاككردنه‌و‌ه ی خۆڵ‌و خاشاك ی سه‌ر شه‌قامێك ی شار ی لیپرڤیل ی پایته‌خت بوو. بیج ێ داوا ی له‌میلله‌ت كرد كه هه‌ندێك له‌كات ی خۆیان ته‌رخان بكه‌ن بۆپاككردنه‌و‌ه ی ئۆفیس‌و ماڵه‌كان ی خۆیان له‌چوارچێو‌ه ی ئهو هه‌ڵمه‌ته‌دا كه هه‌موو چوارشه‌ممه‌یه‌ك ی سه‌ره‌تا ی هه‌موو مانگێك ئه‌نجام ده‌درێت.
براون دهبێته مامۆستای زانكۆ ی ی سه‌رۆك وه‌زیران گۆردن براون ی ی به‌ریتانیا س������ه‌رقاڵ پێش������وو ی ئهو داواكارییانه‌ی‌ه تاووتوێكردن ی كه له‌الیه‌ن چه‌ند زانكۆیه‌كه‌و‌ه پێشكه‌ش ی ببێته مامۆس������تا‌و وانه‌یان كراون بۆ ئهوه تێدا بڵێته‌وه. ی ی ه������ه‌واڵ ،هه‌ریه‌ك له‌زانكۆكان به‌گوێر‌ه ی ی ئه‌دنبه‌ر‌ه ی ئه‌مریكی‌‌و زانكۆ هارڤه‌رد‌و ێڵ ی داوایان له‌ب������راون كردووه ببێته به‌ریتان ی ی ب������راون له‌زانكۆ مامۆس������تا كه خود ی به‌ده‌ستهێناوه. ی دكتۆرا ئه‌دنبه‌ر‌ه بڕوانام‌ه ئه‌م پێش������هات‌ه له‌كاتێكدای‌ه كه تائێستاش ی زۆر ی به‌ریتانیادا واته‌واتێك له‌نێو په‌رله‌مان ی ی براون دوا ی داهاتوو ی كار ههیه له‌بار‌ه ی رابردوودا ی ئایار ی له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ئهوه ی ی كرێكاران ی پارت������ س������ه‌رۆكایه‌تیكردن له‌ده‌ست دا.
ترافیك ی دواخست! سه‌عاتێك سه‌رۆك به‌هۆ ی قه‌ره‌باڵغیی رێ������گا له‌مانێال ی پایته‌خت یفلیپینكاروان یئۆتۆمبیله‌كان ی به‌نینۆ ئه‌كینۆ ی س������ه‌رۆك ی ئهو واڵته راوه‌ستا‌و به‌وهۆیه‌شه‌و‌ه سه‌رۆك سه‌عاتێك له‌واد‌ه ی ره‌سمیی خۆ ی دواكه‌وت! ئهوه ی بووه سه‌رس������وڕمان ئه‌وه‌بوو كه سه‌رۆك نه‌یهێش������ت ش������ووت ی ئۆتۆمبیله‌كان������ ی خۆ ی بخرێته‌كار ،یان ئۆتۆمبیله‌كان ی دیك‌ه رابگیرێن بۆ چۆڵكردن������ ی رێگا تا بگات‌ه باره‌گا ی فه‌رمانده‌یی س������وپا بۆئاماده‌بوون ی له‌مه‌راس������یم ی ئاڵوگۆڕ ی سه‌ركرده‌كان ی هێز‌ه چه‌كداره‌كان .له‌جیات ی ئهوه س������ه‌رۆك ئه‌كینۆ داوا ی لێبوردن ی له‌رێكخه‌ران ی مه‌راسیمه‌ك‌ه كردو به‌ڵێنی دا جارێكیتر له‌واد‌ه ی خ������ۆی دوانه‌كه‌وێ������ت‌و له‌هه‌مانكاتیش������دا رێز له‌بنه‌ماكان ی هاتوچۆ بگرێت!!