nmnm_46

Page 1

‫‪7‬‬

‫‪46‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه‌‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫‪7‬‬

‫‪15‬‬

‫په‌روه‌رد ‌ه‬

‫بۆچی‌ منداڵه‌كانمان‬ ‫له‌قوتابخانه‌‬ ‫هه‌ڵدێن‬

‫‪2010/10/26‬‬

‫‪7‬‬ ‫بو خه‌لک‬ ‫له خه‌لکه‌و ‌ه‬

‫تەندروستی‬ ‫به‌كارهێنانی‌مۆبایل‬ ‫هۆكار ‌ی هه‌ڵوه‌رین ‌ی‬ ‫قژو قه‌ڵه‌ویی ‌ه‬

‫سێشه‌ممه‌‬

‫هیوندای سۆناتا‬ ‫خه‌اڵتی ئۆتۆمبێلی‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ی خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاست وه‌رگرت ‪13‬‬

‫نرخ‪750 :‬دینار‬

‫ئۆتۆمبێل‬

‫راپۆرت‬ ‫بلوتوسه‌كان ‌ی‬ ‫خوێندكاران ‌ی‬ ‫زانكۆ داناخرێن ‪6‬‬

‫‪7‬‬

‫ی ده‌زانرێت‬ ‫ی له‌شفرۆش ‌‬ ‫ی زیادبوون ‌‬ ‫حكومه‌ت به‌به‌رپرسیار ‌‬

‫«حكومه‌ت بیر له‌و‌ه ناكاته‌و‌ه به‌ئازادكردن ‌ی ئێم ‌ه چه‌ندین كچ ‌ی تر تووش ‌ی له‌شفرۆش ‌ی ده‌كه‌ین»‬ ‫كچ������‌ه كوردێك������ ‌ی ته‌مه‌ن ‪17‬س������اڵ‬ ‫دوا ‌ی شه‌ش جار له‌ده‌ستگیركردن ‌ی‬ ‫به‌تاوان ‌ی له‌شفرۆشی‌‪ ،‬شاره‌ك‌ه ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫به‌جێده‌هێڵێت‌و رووده‌كات‌ه شارێك ‌ی‬ ‫دیك������‌ه ‌ی هه‌رێم������ ‌ی‬ ‫كو ر د س������تا ن‌و‬ ‫حكو مه‌ت������ی‌‬ ‫هه‌ر ێم������ی‌‬ ‫كوردستانیش‬

‫به‌به‌رپرسیار ‌ی ده‌س������تبه‌ردارنه‌بوون ‌ی چه‌ندین كچ ‌ی تر تووش ‌ی به‌ندكردن‌و پاش چه‌ند مانگێ������ك دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بزانن هه‌ڕه‌ش������‌ه ‌ی كوش������تنت له‌سه‌ر‬ ‫خۆی‌‌و ده‌یان كچ‌و ژن ‌ی كورد ده‌زانێت له‌شفرۆش ‌ی ده‌كه‌ین»‪.‬‬ ‫له‌و‌ه ‌ی دوای ئازادبوونیشیان به‌كه‌فاله‌ت ئه‌ژی������ن‪ ،‬ناو ‌ی خ������وازراو ‌ی ئه‌و كچ‌ه نییه‌‪ ،‬ده‌تنێرن‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬منیش ناچار‬ ‫بگه‌ڕێنه‌و‌ه سه‌ر هه‌مان كار‪« ،‬له‌كار ‌ی كورده‌ی������‌ه ك������‌ه ئێس������تا له‌یه‌كێك بووم ئه‌و باندان‌ه بدۆزمه‌و‌ه ك‌ه كار ‌ی‬ ‫له‌شفرۆش ‌ی زیاتر چ ‌ی بكه‌م؟ حكومه‌ت له‌گرتوخانه‌كان ‌ی هه‌رێم ‌ی كوردستان له‌شفرۆش ‌ی ده‌ك‌هن‌و ئه‌وانیش ده‌یان‬ ‫ده‌فته‌رێك بۆكلیپێك ‌ی گۆران ‌ی سه‌رف ده‌ستبه‌سه‌ره‌‌و گله‌یی ئه‌وه‌ی له‌حكومه‌ت ‌ی خستم‌ه به‌رده‌م هه‌موو ته‌مه‌نه‌كان»‪.‬‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆنایه‌ت شوقه‌مان بۆبكاته‌وه‌و هه‌رێم ‌ی كوردستان هه‌ی‌ه ك‌ه تائێستا ئه‌و كچ‌ه كورد‌ه ئه‌وه‌ش ناش������ارێته‌و‌ه‬ ‫كارمان بۆبدۆزێته‌و‌ه هه‌تا كچان ‌ی تر شوێنیێكی دروست نه‌كردوو‌ه بۆئه‌و ك‌ه تا له‌ش������فرۆش جوانترو ته‌مه‌نی‬ ‫توش������ ‌ی ئ������ه‌م كار‌ه قێزه‌ون‌ه نه‌كه‌ین‌و كه‌س������انه‌ی ك‌ه له‌ماڵه‌و‌ه توندوتیژیان كه‌متر بێت پ������اره‌ی زیاتر ده‌كات‪،‬‬ ‫خۆشمان ئیسراحه‌ت بكه‌ین‪ ،‬حكومه‌ت به‌رامبه‌ر ده‌كرێت‌و رووبه‌رووی كوشتن «بۆهه‌ر شه‌وێك ب‌ه ‪100‬دۆالر كار ‌ی‬ ‫بیر له‌و‌ه ناكاته‌و‌ه به‌ئازادكردن ‌ی ئێم‌ه ده‌بنه‌وه‌‪« ،‬س������ه‌نته‌رو ڕێكخراوه‌كان سێكسیم له‌گه‌ڵ كه‌س������ێكدا ده‌كرد‪،‬‬

‫ب������ه‌اڵم ته‌نها پێنج دۆالر ده‌درا به‌من‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ نانخواردندا‪ ،‬پاره‌كه‌ی تری بۆ‬ ‫به‌رپرسی بانده‌ك‌ه بوو»‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی خۆی س������ه‌رۆكی بانده‌كه‌یان‬ ‫عه‌ره‌ب ب������ووه‌و خه‌ڵكی به‌غداد بووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و بڕ‌ه پاره‌ی‌ه ‌ی له‌س������ۆزانییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫ده‌س������تیده‌كه‌وت‪ ،‬پێنج دۆالری ده‌دا‬ ‫به‌كچ ‌ی كورد‌و ‪20‬دۆالر بۆ عه‌ره‌به‌كان‌و‬ ‫‪30‬دۆالریش بۆ فارسه‌كان‪ ،‬كاتێكیش‬ ‫به‌س������ه‌رۆكی بانده‌كه‌یان������ی وت������و‌ه‬ ‫پاره‌كه‌یان كه‌م������ه‌‪ ،‬ئه‌ویش پێیوتوون‪:‬‬

‫«ئێ������و‌ه ناچ������ارن به‌خۆڕاییش بێت‬ ‫كارم له‌گه‌ڵدا بكه‌ن هه‌تا نه‌تانكوژن‪،‬‬ ‫بۆی‌ه پاره‌ی زیاتر به‌كچ‌ه عه‌ره‌به‌كان‌و‬ ‫فارسه‌كان ده‌ده‌م‪ ،‬چونك‌ه عه‌ره‌به‌كان‬ ‫هه‌تا به‌یان ‌ی سه‌ماده‌ك‌هن‌و ده‌زانن چۆن‬ ‫كار ‌ی سێكس ‌ی بكه‌ن‪ ،‬كچ‌ه فارسه‌كان‬ ‫سه‌رنجڕاكێش‌و جوانن‌و وه‌كو تلیاك‬ ‫وان ه������ه‌ر یه‌كجار پیاو‬ ‫بیان بینێ������ت ناتوانێت‬ ‫نه‌یه‌ته‌و‌ه بۆالیان‪ ،‬ئه‌مان‌ه‬ ‫ده‌مكه‌ن‌ه ملیارلێر»‪.‬‬

‫چنار سه‌عد‪ :‬فه‌یسبوکم نییه‌و هێشتا شووم نه‌کردوو ‌ه‬ ‫هاتوچۆ‬

‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬

‫ی‬ ‫خاوه‌ن پێداویستی ‌ه تایبه‌ته‌كان داوا ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ی شۆفێر ‌‬ ‫مۆڵه‌ت ‌‬ ‫سالم حه‌م‌ه خان‬ ‫له‌یاداش������تێكدا كه‌ وێنه‌یه‌كی‌ بۆ نم نم نێردراوه‌ خاوه‌ن پێداویس������تیه‌‬ ‫تایبه‌ته‌كانی‌ شاری‌ س������لێمانی‌ داوای‌ مۆڵه‌تی‌ گشتی‌ شۆفێری‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫نه‌قیبێك������ی‌ هاتوچۆش ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات كه‌ لیژن‌هی‌ پزیش������كی‌ بڕیار‬ ‫له‌س������ه‌ر پێدان‌و پێنه‌دانی‌ مۆڵه‌تی‌ گشتی‌ به‌كه‌سانی‌ خاوه‌ن پێداویستی‌‬ ‫تایبه‌ت ده‌دات‪.‬‬ ‫له‌و یاداش������ته‌دا هاتووه‌‪« :‬ئێمه‌ وه‌ك خاوه‌ن پێداویس������تییه‌ تایبه‌ته‌كان‬ ‫داوا له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت������ی‌ هاتوچۆ ده‌كه‌ین كه‌ پێداچوونه‌وه‌یه‌ك بكات بۆ‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ كه‌ ئه‌وانه‌ی‌ توانای‌ به‌كارهێنانی‌ ئۆتۆمبیلی‌ گشتییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫مۆڵه‌تیان پێبدرێت»‪.‬‬ ‫له‌به‌ش������ێكی‌ تری‌ یاداش������ته‌كه‌دا ئاماژه‌ به‌وه‌ دراوه‌ كه‌ ده‌بوو حكومه‌ت‬ ‫خ������ۆی‌ هاوكاری‌ كه‌س������انی‌ خاوه‌ن پێداویس������تی‌ تایبه‌ت������ی‌ بكردایه‌‪،‬‬ ‫«له‌به‌رئه‌وه‌ داواكارین له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ هاتوچۆی‌ س������لێمانی‌ چاوێك‬ ‫به‌و بڕیاره‌دا بخش������ێنێته‌وه‌و ڕه‌چاوی‌ بارودۆخی‌ خاوه‌ن پێداویستییه‌‬ ‫تایبه‌ته‌كان بكات»‪ .‬له‌وباره‌وه‌ نه‌قیبی‌ هاتوچۆ به‌ختیار محه‌مه‌د ئاماژ‌هی‌‬ ‫به‌وه‌ دا كه‌ گرفته‌كه‌ له‌خودی‌ یاس������ای‌ هاتوچۆدایه‌‪« ،‬یاس������اكه‌ باسی‌‬ ‫له‌حاڵه‌تێك كردووه‌ كه‌ كاتێك كه‌س������ێك خوازیاری‌ به‌ده‌س������تهێنانی‌‬ ‫مۆڵه‌تی‌ ش������ۆفێری‌ گشتیه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕای‌ كاره‌كانی‌ تری‌ پێویسته‌ پشكنینی‌‬ ‫پزیش������كی‌ به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌ن������ێ‌»‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ جه‌ختی‌ ل������ه‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌‬ ‫لیژنه‌یه‌كی‌ پزیشكی‌ چاره‌نوسی‌ ئه‌و كه‌سه‌ دیاری ده‌كات به‌و‌هی‌ مه‌رجی‌‬ ‫پێدانی‌ ئه‌و مۆڵه‌ت‌هی‌ تێدایه‌ یاخود نا‪ ،‬به‌اڵم نه‌قیب به‌ختیار پێشنیازی‌‬ ‫ئه‌وه‌ كردووه‌ كه‌ كه‌س������انی‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت بتوانن ته‌كسی‌‬ ‫به‌كاربهێنن‪« ،‬مادام ئه‌و ده‌توانێ������ت ئۆتۆمبیلێكی‌ تایبه‌ت لێبخوڕێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا ده‌توانێ‌ ته‌كسیش لێبخوڕێت»‪.‬‬

‫فێستیڤاڵ‬

‫ی‬ ‫ی فیلم ‌‬ ‫ی فیستیڤاڵ ‌‬ ‫‪ 19‬فیلم به‌شدار ‌‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫دیكۆمێنتار ‌‬ ‫مهره‌بان سه‌الم له‌هه‌ڵه‌بج‌ه‬

‫‪Reklam‬‬

‫ی‬ ‫ی یادگار ‌‬ ‫ی له‌هۆڵ ‌‬ ‫ی دیكۆمێنتار ‌‬ ‫ی فیلم ‌‬ ‫دوێنێ یه‌كه‌مین فیس������تیڤاڵ ‌‬ ‫ی كرد‪.‬‬ ‫ی به‌كاره‌كان ‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج‌ه ده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رجه‌م ده‌رهێنه‌ران ‌‬ ‫ی ‪ 19‬فیلم له‌به‌رهه‌م ‌‬ ‫ئه‌و ڤیستیڤاڵ‌ه به‌به‌شدار ‌‬ ‫كوردستان به‌ڕێو‌ه ده‌چێت ك‌ه هه‌ریه‌ك له‌و فیلمانه‌ش به‌شێك له‌دیارد‌ه‬ ‫ی پیشان ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگا ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و گشتیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چوار ڕۆژ بخایه‌نێ������ت‌و له‌كۆتای ‌‬ ‫بڕیار‌ه ئه‌م ڤیس������تیڤاڵ‌ه م������او‌ه ‌‬ ‫ڤیستیڤاڵه‌كه‌شدا خه‌اڵت به‌سه‌ر فیلم‌ه به‌شداربووه‌كاندا دابه‌ش بكرێن‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ی ڕه‌دوو ده‌كه‌وێت‬ ‫ی كچێك له‌گه‌ڵ ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی ژن ‌‬ ‫پیاوێك دوا ‌‬ ‫"ئه‌و ڕۆژ‌ه ‌ی بڕیار ‌ی ڕۆیشتنمان دا یه‌كسه‌ر سه‌ر ‌ی خۆمان هه‌ڵگرت‌و زیاتر له‌دوو مانگ خۆمان ونكرد"‬ ‫ژن‌و پیاوێكی‌ نیشته‌جێی‬ ‫ی‬ ‫ی سۆران باس حاڵه‌ت ‌‬ ‫سنور ‌‬ ‫له‌ڕه‌دووكه‌وتنه‌كه‌یان ده‌كه‌ن‌و‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌ده‌ن ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌و كرداره‌یانه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌یان له‌سه‌ره‌و‬ ‫تائێستا الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار‬ ‫ی‬ ‫كێشه‌كه‌یانی یه‌كالی ‌‬ ‫نه‌كردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫كات������ێ‌ خۆشه‌ویس������تیه‌كه‌یان درێ������ژه‌‬ ‫ده‌كێش������ێت‪ ،‬ت������ا ده‌گاته‌ ئ������ه‌و ڕاده‌یه‌ ‌ی‬ ‫خێزانی‌ یه‌كه‌می‌ پێیده‌زانێ‌‪ " ،‬ئه‌گه‌رچی‌‬ ‫پێی‌ ناخۆش بوو‪ ،‬به‌اڵم من پێموت كه‌ من‬ ‫ئه‌و كچه‌ هه‌ردێنم به‌هه‌ر ش������ێوه‌یه‌ك بێت‬ ‫خۆشه‌ویستییه‌كه‌مان تا ساڵی‌ ‪ 2008‬ماوه‌ی‌‬ ‫چوار ساڵی‌ خایاند"‪.‬‬

‫بڕیار ده‌دات كچه‌كه‌ بفڕێنێت‬ ‫كاتێ‌ ده‌یه‌وێ‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ ئاشكرا بچێت‌ه‬ ‫داوای‌ ئ������ه‌و كچه‌ی‌ خۆش������یده‌وێت‪ ،‬پێی‌‬ ‫ڕاده‌گه‌یه‌نن كه‌ نایده‌ن������ێ‌‪ ،‬ناوبراو بڕیار‬ ‫ ئه‌حمه‌د باڵه‌ك ‌ی له‌سۆران‬ ‫ده‌دات ك������ه‌ كچه‌كه‌ بفڕێنێ������ت‪" ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫خێزانه‌كه‌م پالنێكمان دانا بۆئه‌وه‌ی‌ چۆن‬ ‫حه‌سه‌ن‪ ،‬ناوی‌ خوازراوی‌ پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ئه‌و كاره‌ بك������ه‌م بچم بۆكوێ‌‪ ،‬ئه‌و ڕۆژه‌ی‌‬ ‫‪33‬ساڵه‌‌و ئێسته‌ خاوه‌نی‌ دوو ژن‌و شه‌ش بڕیاری‌ ڕۆیش������تنمان دا یه‌كسه‌ر سه‌ری‌‬ ‫منداڵه‌‪.‬‬ ‫خۆمان هه‌ڵگرت‌و زیاتر له‌دوو مانگ خۆم‬ ‫دوو ساڵ له‌مه‌وبه‌ر كچێكی‌ خزمی‌ خۆیان ونكرد له‌س������نوری‌ پارێ������زگای‌ كه‌ركوك‬ ‫له‌گه‌ڵی‌ ره‌دوو ده‌كه‌وێت‪" ،‬له‌س������اڵی‌ ‪ 2001‬مانگی‌ هه‌نگوینیم به‌سه‌ر برد له‌شوێنێكیش‬ ‫هاوسه‌ری‌ یه‌كه‌مم خواست‌و به‌ڕێكه‌وتیش به‌مه‌الیه‌ك له‌خۆمم ماره‌كرد"‪.‬‬ ‫ژنی‌ یه‌كه‌مم هێناوه‌"‪.‬‬ ‫سوڵحی‌ عه‌شایه‌ری‌ ده‌كات‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬باس ل������ه‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌دوای‌‬ ‫ئ������ه‌وه‌ی‌ ژنی‌ یه‌كه‌م ده‌هێنێ������ت په‌یوه‌ندی‌ كاتێ‌ ماڵی‌ كچه‌كه‌ به‌فڕاندنی‌ كچه‌كه‌یان‬ ‫خۆشه‌ویس������تی‌ له‌گ������ه‌ڵ خزمێكی‌ خۆیان ده‌زانن‌و هه‌ڕه‌شه‌ له‌حه‌سه‌ن ده‌كه‌ن به‌وه‌ی‌‬ ‫داده‌نێ‌‪" ،‬س������ه‌ره‌تا نیان س������ه‌رنجی‌ منی‌ كه‌ ده‌یك������وژن‪ ،‬ناوبراو هه‌وڵی‌ س������وڵحی‌‬ ‫ڕاكێش������او توش������ی‌ داوی‌ خۆشه‌ویستی‌ عه‌ش������ایه‌ری‌ ده‌دات‪10" ،‬ه������ه‌زار دۆالر‌و‬ ‫ب������ووم‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‌ س������ه‌ره‌تا ڕازی‌ نه‌ده‌بو‪ ،‬خوش������كێكی‌ خ������ۆم دانێ‌ له‌ب������ری‌ ئه‌و‬ ‫ب������ه‌اڵم دواتر ئه‌ویش منی‌ خۆشویس������ت‌و كچه‌ی������ان كه‌ فڕاندبووم‪ ،‬هاوكات مه‌رجی‌‬ ‫ئه‌وه‌ش������یان بۆدانام كه‌ نابێت بێیته‌وه‌ ئه‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیمان دانا"‪.‬‬ ‫كاتێ‌ له‌الیه‌ن براكانی‌ نیانه‌وه‌ پێده‌زانرێ‌ ناوچه‌یه‌"‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ ئێستا له‌سنوری‌ سۆان‬ ‫كه‌ حه‌س������ه‌ن په‌یوه‌ن������دی‌ هه‌ی������ه‌ له‌گه‌ڵ نیشته‌جێیه‌و به‌وته‌ی‌ خۆی‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر‬ ‫خوشكه‌كه‌یان هه‌ڕه‌شه‌ی‌ كوشتنی لێده‌كه‌ن‪ ،‬گیانی‌ هه‌یه‌‪" ،‬به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌ڕه‌شه‌م‬ ‫"پێیانم وت ئه‌م كچه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك بۆ له‌سه‌ره‌ زوو زوو خانوه‌كه‌م ده‌گۆڕم"‪.‬‬ ‫تۆ نابێت‪ ،‬منیش خۆشه‌ویس������تیه‌كه‌م وای‌‬ ‫تووش ‌ی گرفت ده‌بێت‬ ‫لێهاتبوو ئ������ه‌و كچه‌ له‌گه‌ڵ خوێنما تێكه‌ڵ‬ ‫ببوو ئه‌و كچه‌ش به‌هه‌مان ش������ێوه‌ بوو بۆ هه‌رچه‌ند‌ه حه‌سه‌ن‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫په‌ش������یمان نیی‌ه له‌و كاره‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش‬ ‫من"‪.‬‬

‫‪ 10‬هه‌زار دۆالر‌و‬ ‫خوشكێكی‌ خۆم دانێ‌‬ ‫له‌بری‌ ئه‌و كچه‌یان‬ ‫كه‌ فڕاندبووم‪،‬‬ ‫هاوكات مه‌رجی‌‬ ‫ئه‌وه‌شیان بۆدانام كه‌‬ ‫نابێت بچمه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ناوچه‌یه‬

‫دوای‌ سوڵح‬ ‫هێشتا كێشه‌كه‌یان یه‌كالی ‌ی نه‌بۆته‌وه‌‬ ‫به‌ه������ۆ ‌ی ئه‌و گرفته‌ ‌ی له‌گ������ه‌ڵ ماڵ ‌ی باوك ‌ی‬ ‫نیان هه‌یه‌تی‌‪ ،‬به‌وته‌ ‌ی خ������ۆ ‌ی چه‌ندینجار‬ ‫كه‌مینی������ان بۆ داناوه‌‪" ،‬هه‌ر زوو پۆلیس������م‬ ‫ئ������اگادار كردۆت������ه‌وه‌‌و ده‌رب������از بووم"‪،‬‬ ‫ه������اوكات گله‌ی ‌ی ئه‌وه‌ش ده‌كات ك‌ه الیه‌ن ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیدار وه‌ك پێویست له‌كێشه‌كه‌یان ‌ی‬ ‫نه‌كۆڵیونه‌ته‌وه‌‪" ،‬تاوه‌كو ئێستا ئێمه‌و ئه‌وان‬ ‫بانگ نه‌كراوین ك‌ه كێش������ه‌كه‌مان له‌دادگا‬ ‫بۆچاره‌سه‌ر بكه‌ن‪ ،‬بۆئه‌وه‌ ‌ی منیش به‌ئازاد ‌ی‬ ‫ژیان ‌ی خۆم به‌سه‌ربه‌رم"‪.‬‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی په‌شیمان نیی‌ه له‌ڕه‌دووكه‌وتن‬ ‫نی������ان ن������او ‌ی خ������وازراو ‌ی ئ������ه‌و كچه‌ی‌ه‬ ‫ك‌ه به‌خواس������ت ‌ی خ������ۆ ‌ی له‌گه‌ڵ حه‌س������ه‌ن‬ ‫ڕه‌دووكه‌وتووه‌‌و ئێست‌ه خاوه‌ن ‌ی دوو منداڵه‌‌و‬ ‫په‌ش������یمان نیی‌ه له‌و كاره‌ی‌‪" ،‬به‌س حه‌سه‌نم‬ ‫هه‌بێت هه‌موو دونیا دێنێت‪ ،‬به‌اڵم جارجار‬ ‫بیر ‌ی دایكم‌و بابم‌و براكانم ئه‌كه‌م ئه‌گه‌رچ ‌ی‬ ‫ئه‌وان تاز‌ه منیان بێبه‌ش كردوه‌"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ ‌ی خ������ۆی‌‪ ،‬زۆرجار بیتس������ویه‌ت ‌ی ك‌ه‬ ‫براكان������ ‌ی وتویان‌ه ئه‌گ������ه‌ر خاوه‌ن ‌ی چه‌ند‬ ‫مناڵی������ش بێت هه‌ر ئه‌یك������وژن‪" ،‬من زۆر‬ ‫جار ك‌ه ئه‌و بیران‌ه ئه‌كه‌مه‌وه‌‌و ئه‌و قس������ان‌ه‬ ‫ده‌بیس������تم دونیام ل ‌ێ ئه‌بێت‌ه دۆزه‌خ‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫زۆر ناخۆشه‌ ئازاد نه‌بیت"‪.‬‬ ‫حه‌س������ه‌ن‌و نی������ان خوازی������ارن الیه‌ن������ ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیدار به‌ده‌م كێش������ه‌كه‌یانه‌و‌ه بچن‌و‬ ‫چاره‌س������ه‌رێكیان بۆ بدۆزنه‌وه‌‪" ،‬سه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی سوڵحمان كردووه‌‪ ،‬تائێستا هه‌ڕه‌شه‌ ‌ی‬ ‫كوشتنمان له‌سه‌ره‌"‪.‬‬

‫ناشارێته‌وه‌ كه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و ڕه‌دووكه‌وتن‌و‬ ‫بارودۆخی‌ دوو ژنه‌یه‌وه‌ تووش������ی‌ كێش‌ه‬ ‫ب������ووه‌‪" ،‬هی������وادارم كه‌س ئ������ه‌و هه‌ڵه‌یه‌‬ ‫نه‌كات‪ ،‬چونكه‌ به‌ڕاستی‌ من ئێستا توشی‌‬ ‫چه‌ندین كێشه‌ بومه‌ته‌وه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ كوشتنم له‌سه‌ره‌ له‌گه‌ڵ خێزانه‌‬ ‫نوێیه‌كه‌م‪ ،‬زۆرجاریش گه‌ر من له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫نه‌بم ئه‌وا كێش������ه‌ له‌نێ������وان خێزانه‌كانم‬ ‫ڕووئه‌دات"‪.‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ره‌و به‌و هۆیه‌وه‌‬ ‫ناتوانێ‌ به‌ئاشكرا بچێته‌ ده‌ره‌وه‌ هاوكات‬ ‫باس ل������ه‌وه‌ش ده‌كات ك������ه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و‬ ‫ڕووداوه‌وه‌ هیچ یه‌كێ������ك له‌خانه‌واده‌ی‌‬ ‫تێبینی‌‪:‬‬ ‫‌و‬ ‫خێزانه‌ك������ه‌ی‌ هاتووچۆی������ان ناك������ه‌ن له‌به‌ر پاراستن ‌ی ژیانیان‪ ،‬ناو ‌ی راسته‌قینه‌ ‌ی‬ ‫حاشایان له‌ كچه‌كه‌یان كردوه‌‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن‌و نیان ال ‌ی نم نم پارێزراوه‌‪.‬‬

‫ی ئافره‌تان به‌رده‌وام ‌ه‬ ‫له‌كوردستان به‌زۆر به‌شودان ‌‬

‫"ماڵه‌وه‌مان دوژمنداربوون‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه له‌بر ‌ی خوێن له‌پیاوێكیان مار‌ه كردم ك ‌ه دوژمنمان بوو"‬ ‫ی‬ ‫زۆرێك له‌و ئافره‌تان ‌ه ‌‬ ‫به‌زۆر ماره‌كراون یان گه‌ور‌ه‬ ‫به‌بچوكیان پێكراو‌ه باس‬ ‫ی ناخۆشی‌ ژیانیان‬ ‫له‌ئه‌زموون ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن‌و مامۆستایه‌ك ‌‬ ‫ئایینیش ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات‬ ‫كه‌ ئایینی‌ ئیسالم دژی‌ به‌زۆر‬ ‫ی‬ ‫به‌شوودانی‌ ئافره‌تانه‌و ئه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌یه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌كۆمه‌ڵگاو‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬

‫ ئاوات عوسمان له‌ڕانیه‌‬ ‫س������ارا‪ ،‬ژنێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪40‬ساڵه‌و له‌ئێستادا‬ ‫خاوه‌نی س ‌ێ كوڕو دوو كچه‌‌و ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك‌ه ته‌مه‌ن ‌ی ته‌نها ‪14‬س������ااڵن بوو‌ه‬ ‫ك‌ه كات ‌ێ كۆمه‌ڵ ‌ێ پی������او ده‌چن‌ه ماڵیان‌و‬ ‫خوشكه‌كه‌ ‌ی پێیڕاده‌گه‌ین ‌ێ ك‌ه بۆ داوا ‌ی‬ ‫ئ������ه‌و هاتوون‪" ،‬باوك������م پێیوتن رۆژێك‬ ‫وه‌رن‌و ماره‌ی بببڕن"‪.‬‬ ‫به‌وت������ه‌ ‌ی خ������ۆ ‌ی ئ������ه‌و ڕۆژه‌ ‌ی هاتوون‬ ‫بۆماره‌بڕین������ ‌ی به‌زۆر ده‌رگا ‌ی له‌س������ه‌ر‬ ‫خۆ ‌ی داخس������تووه‌‪" ،‬ده‌رگای ژوره‌كه‌م‬ ‫به‌سه‌رخۆمدا داخست‪ ،‬هاوارم ده‌كرد من‬ ‫نامه‌وێت ش������ووبكه‌م‪ ،‬به‌اڵم برا گه‌وره‌كه‌م‬ ‫ده‌رگاكه‌ی ش������كاندو ب������ۆم هات‌ه ژوره‌و‌ه‬ ‫زۆر ‌ی لێ������دام‌و پێیوتم بڕۆ له‌الی مه‌الك‌ه‬ ‫بڵێ ڕازیم"‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچ������ ‌ی ئه‌و خاتون‌ه باس له‌و‌ه ده‌كات‬

‫ك‌ه له‌ئێستادا گرفت ‌ی له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی‬ ‫نیی������ه‌‪ ،‬به‌اڵم "ئه‌و ڕۆژه‌م بیرناچێته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫به‌زۆر ماره‌یان بڕیم"‪.‬‬ ‫بووه‌ قوربانی‌ به‌ها ‌ی خوێن‬ ‫س������ازگار‪ ،‬خاوه‌ن ‌ی تاق‌ه كچێكه‌‌و ئاماژ‌ه‬ ‫ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ماڵه‌وه‌ی������ان دوژمندار‬ ‫بوون‌و له‌ب������ر ‌ی خوێن داویان‌ه به‌پیاوێك‪،‬‬ ‫"منیان مار‌ه كردبوو‪ ،‬ب������ه‌اڵم نه‌ده‌هاتن‬ ‫بمگوازنه‌وه‌‪ ،‬ده‌ستیشی لێ هه‌ڵنه‌ده‌گرتم‪،‬‬ ‫بۆی‌ه بیرمده‌ك������رده‌و‌ه نه‌مده‌زانی ده‌بێت‬ ‫چی بكه‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌و‪ ،‬باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه سه‌ره‌نجام دوا ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی ته‌مه‌ن������ ‌ی زۆر ده‌بێت به‌پاره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫زۆر ده‌ست ‌ی لێهه‌ڵده‌گرن‪" ،‬دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌موو ته‌مه‌نم له‌س������ه‌ر دانا‪ ،‬قژی ڕه‌ش������م‬ ‫له‌ماڵی باوكم س������پیكرد"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه دوا ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی له‌و كه‌س������‌ه جیاده‌بێت������ه‌و‌ه دواتر‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌س������ێك ‌ی تردا هاوس������ه‌رگیر ‌ی‬ ‫ده‌كات‪" ،‬ئه‌و پیاوه‌ ‌ی هات‌ه داوام ژنه‌كه‌ ‌ی‬ ‫مردبوو‪ ،‬منیش گه‌یش������تم‌ه ئ������ه‌وه‌ی ك‌ه‬ ‫ش������وبكه‌م باشتر‌ه له‌وه‌ی ك‌ه زیاتر به‌سااڵ‬ ‫بچم‌و شوو نه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫گه‌وره‌ به‌بچوك ‌ی پێكرا‬ ‫خۆزگه‌‪ ،‬خوێن������دكاری قۆناغی دووه‌می‬ ‫په‌یمانگایه‌‌و ب������اس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه كات ‌ێ‬ ‫مام������ ‌ی هاوس������ه‌رگیر ‌ی ده‌كات داوا ‌ی‬ ‫كچێك‌و ئاڵتون ‌ی لێده‌كه‌ن‪" ،‬مامم له‌به‌ر‬ ‫به‌رژه‌وه‌ن������دی خۆی رازیب������وه‌‌و پێیوتون‬ ‫ئه‌گه‌ر خۆزگ‌ه گه‌ور‌ه بوو ئه‌و‌ه پێشكه‌شی‬

‫ك‌ه خۆیان خوازی������ار ‌ی نین"‪ ،‬هاوكات‬ ‫ئاماژه‌ ‌ی به‌وه‌ش������دا ك‌ه به‌زۆر به‌شوودان ‌ی‬ ‫ئافره‌تان كاریگه‌ر ‌ی له‌س������ه‌ر داهاتوو ‌ی‬ ‫منداڵه‌كانی ده‌بێت‪" ،‬چونك‌ه به‌شێوه‌یه‌ك‬ ‫منداڵه‌كان ‌ی پ������ه‌روه‌رد‌ه ده‌كات ك‌ه خۆ ‌ی‬ ‫پێیدا تێپه‌ڕیوه‌"‪.‬‬

‫كوڕه‌كه‌ت������ان بێ������ت"‪ .‬كات������ ‌ێ دایك������ ‌ی‬ ‫ئامۆژنه‌كه‌ ‌ی ك‌ه خۆزگه‌ ‌ی له‌بریدا دراو‌ه‬ ‫س������ه‌ردان ‌ی ماڵ ‌ی مام ‌ی ده‌ك������ه‌ن‪ ،‬به‌وته‌ ‌ی‬ ‫ناوب������راو دایك ‌ی ئامۆژن������ ‌ی به‌كوڕه‌كه‌ ‌ی‬ ‫ده‌ڵ������ ‌ێ ئه‌و‌ه خۆزگه‌ی‌ه ك‌ه به‌منداڵ ‌ی لێمان‬ ‫مار‌ه ك������ردی‌‪" ،‬ئه‌و ك������وڕ‌ه ده‌ڵێت له‌تۆ‬ ‫زیاتر كه‌سم ناوێت‪ ،‬منیش پێموتو‌ه شوو‬ ‫به‌هه‌موو كه‌س بكه‌م ش������وو به‌تۆ ناكه‌م‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگا سه‌پاندویت ‌ی‬ ‫ئه‌وانیش ده‌ڵێن ئه‌گه‌ر شوی پێناكه‌ی ئێم‌ه‬ ‫نه‌ك ئایینی‌ ئیسالم‬ ‫كچه‌كه‌ی خۆمان ده‌به‌ینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫نه‌جمه‌دی������ن وادی‪ ،‬ئه‌ندام������ی مه‌كته‌بی‬ ‫ته‌نفیزی یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسالمی‬ ‫كوردس������تان‪ ،‬جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫پێویسته‌ مرۆڤ ئازاد بێت‬ ‫ئایین ‌ی ئیس���ل��ام له‌گه‌ڵ به‌زۆر به‌شوودانی‬ ‫له‌بڕیارداندان‬ ‫نه‌به‌ز ره‌س������وڵ مامۆس������تا ‌ی ده‌رونزان ‌ی ئافره‌تان������دا نییه‌‪" ،‬ئه‌م‌ه كۆمه‌ڵگای‌ه ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌په‌یمانگای هون������ه‌ر‌ه جوانه‌كانی ڕانییه‌‪ ،‬سه‌پاندوه‌ نه‌ك ئایینی ئیسالم"‪ .‬‬ ‫به‌پێویست ‌ی ده‌زان ‌ێ مرۆڤ له‌بڕیاره‌كانیدا ناوبراو‪ ،‬باس������ ‌ی له‌وه‌ش������كرد ك‌ه ئه‌وان‬ ‫ئ������ازاد بێ������ت‪" ،‬به‌تایبه‌تی له‌پرۆس������ه‌ی له‌یه‌كێتی زانایان ‌ی ئایین ‌ی یاس������ایه‌كیان‬ ‫هاوس������ه‌رگیریدا‪ ،‬چونك������‌ه پرۆس������ه‌ی داوه‌ت������‌ه په‌رله‌مان ‌ی كوردس������تان تا به‌ر‬ ‫هاوس������ه‌رگیری پرۆسه‌یه‌كی درێژخایه‌نه‌‪ ،‬له‌و دیارد‌ه نه‌ش������یاوان‌ه بگرن ك‌ه له‌كات ‌ی‬ ‫ئه‌م‌ه ش������تێك نیی‌ه كاتێك به‌دڵت نه‌بێت ماره‌بڕیندا ڕووده‌ده‌ن‪" ،‬بۆئه‌وه‌ی كۆمه‌ڵ‌ه‬ ‫مامۆستایه‌كی ش������ه‌رعزان‌و خاوه‌ن دین‌و‬ ‫ڕه‌تی بكه‌یته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس ‌ی له‌وه‌ش كرد ك‌ه دیارده‌ ‌ی ویژدان مۆڵه‌ت������ی ماره‌بڕینیان پێبدرێ‌و‬ ‫به‌زۆر به‌شوودان ‌ی ئافره‌تان له‌كۆمه‌ڵگا ‌ی مه‌الیه‌ك له‌ده‌ره‌وه‌ی دادگا یاخود مجه‌وری‬ ‫دواكه‌وت������وودا بوون ‌ی هه‌ی������ه‌‪" ،‬هه‌ند ‌ێ مزگه‌وتێك بێت مافی ئه‌وه‌یان نه‌بێت ك‌ه‬ ‫كات ته‌نانه‌ت بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێش‌ه وا به‌هه‌ر ش������ێوه‌یه‌ك بێ������ت ئافرت مار‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیان كچیان له‌به‌رامبه‌ردا بكه‌ن"‪.‬‬ ‫داوه‌"‪.‬‬ ‫تێبنی‪:‬‬ ‫ئه‌و مامۆس������تای‌ه به‌پێویست ‌ی ده‌زانێت ك‌ه‬ ‫زیاتر كار بۆ هۆشیاركردنه‌وه‌ی پیاوان له‌سه‌ر داوا ‌ی خۆیان‪ ،‬ناو ‌ی راسته‌قینه‌ ‌ی‬ ‫به‌شێك له‌به‌شدارانی‌ ئه‌م راپۆرت‌ه‬ ‫بكرێت‪" ،‬تا چۆن ڕێز له‌ئافره‌ت بگرن‌و‬ ‫نه‌نوسرا‪.‬‬ ‫ب������ه‌زۆر ژیانێكیان بۆ دروس������ت نه‌كه‌ن‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46‌:‬‬

‫‪3‬‬

‫یاساو ویژدان‬ ‫ی‬ ‫كامیان مه‌حه‌ك ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵگه‌ن؟‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫ ئاوات عه‌بدولخالق‬ ‫ ‬ ‫ئه‌گ������ه‌ر دیموكراس������ی‌ وه‌ك بنه‌مایه‌كی‌ گرنك������ی‌ ژیانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌و مرۆڤایه‌تی‌ دابنێنێ������ن به‌تایبه‌ت له‌به‌ڕێوه‌بردن‌و‬ ‫حوكمڕانییدا‪ ،‬ئه‌وا پێویسته‌ هه‌ندێجار چاوێك بخشێنینه‌وه‌‬ ‫به‌هاوت������ا دژه‌كه‌یدا دیكتاتۆریه‌ت‌و س������ته‌مكاری‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌به‌ها‌و چه‌مكه‌ گرنگه‌كانی‌ دیموكراس������ی‌ بگه‌ین ده‌كرێت‬ ‫لێره‌دا كۆمه‌ڵگه‌ خۆمان به‌نموونه‌ وه‌ربگرین‪.‬‬ ‫راسته‌ له‌سایه‌ی‌ رژێمه‌ دیكاتۆریه‌ته‌ یه‌ك له‌دوای‌ یه‌كه‌كانی‌‬ ‫عێراق س������ه‌ده‌یه‌كمان له‌ت������اوان‌و كوش������توبڕ تێپه‌ڕاندووه‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌سااڵنی‌ شه‌سته‌كانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوودا‪ ،‬روونتر‬ ‫بڵێم له‌وكات������ه‌ی‌ كه‌ رژێمی‌ به‌ع������س فه‌رمانڕه‌وایی‌ واڵتی‌‬ ‫گرته‌ده‌ست‪ ،‬ئه‌گه‌ر لێره‌دا دیكتاتۆریه‌ت یان رژێمی‌ به‌عس‬ ‫دوو الیه‌نه‌ وه‌ربگرین‪ ،‬الیه‌نی‌ یه‌كه‌م ئه‌و رژێمه‌ س������ته‌مكار‌و‬ ‫خوێناوییه‌ی������ه‌ كه‌ هه‌موومان پێكه‌وه‌ قوربانی‌ ده‌س������تی‌ ئه‌و‬ ‫رژێم������ه‌ بووین به‌بێ‌ جیاوازی‌‪ ،‬كه‌وات������ه‌ هه‌موومان پێكه‌وه‌‬ ‫میلله‌ت������ی‌ كورد قوربانی‌‌و زه‌ره‌رمه‌ندی‌ یه‌كه‌می‌ ده‌س������تی‌‬ ‫به‌عس بووین‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ كه‌سیش������مان الریمان نییه‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫ك������ه‌ وه‌ك وتم به‌عس رژێمێكی‌ دیكتات������ۆری‌و تۆلیتاری‌‌و‬ ‫مرۆڤكوژب������ووه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌كرێت ئه‌م������ه‌ وه‌ك الیه‌نی‌ یه‌كه‌م‬ ‫ته‌ماش������ابكه‌ین یان بڵێین وه‌ك سیاس������ه‌تی‌ گش������تی‌ رژێم‬ ‫(دیكتاتۆریه‌ت) له‌بواره‌كانی‌ حیزبی‌‪ ،‬سه‌ربازی‌‪ ،‬ئه‌منی‌‪.‬‬ ‫الیه‌نی‌ دووه‌می‌ رژێمی‌ دیكتاتۆریه‌ت به‌تایبه‌ت له‌مه‌س������ه‌له‌ی‌‬ ‫ئیداره‌‌و خزمه‌تگوزاری������ی‌‪ ،‬ناكرێت ئه‌م بوارانه‌ به‌پوچه‌ڵ‌و‬ ‫داته‌پیو ته‌ماش������ا بكه‌ین‌و كه‌ڕه‌تی‌ س������فری‌ بكه‌ین‌و هه‌ستی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‌‌و زوڵم‌و زۆره‌كانی‌ (به‌عس‪ ،‬دیكتاتۆریه‌ت) وامان‬ ‫لێبكات كه‌ هه‌موو ئه‌و شتانه‌ش������ی‌ كه‌ سوودی‌ لێوه‌رگیراوه‌‬ ‫له‌بن هه‌ڵته‌كێنین‪ ،‬بۆنموونه‌ كێ‌ ئه‌توانێ‌ نكۆڵی‌ له‌وه‌ بكات‬ ‫كه‌ له‌س������ااڵنی‌ حه‌فتاو هه‌ش������تاكانی‌ س������ه‌ده‌ی‌ رابردوودا‬ ‫له‌بواره‌كان������ی‌ ئی������داره‌و خزمه‌تگوزاریدا نی������و هێنده‌ی‌‬ ‫ئێس������تا گه‌نده‌ڵی‌‌و مه‌حس������وبیه‌ت‌و بێمتمانه‌یی‌ هه‌بووبێت‬ ‫ئه‌م راس������تییه‌ الی‌ ئه‌و كه‌س������انه‌یه‌ كه‌ له‌ئێمه‌ به‌ته‌مه‌نترن‌و‬ ‫به‌ش������ێك له‌ئیداره‌كردنی‌ سیس������تمی‌ دیكاتۆرییان بینیوه‌‬ ‫له‌كوردستاندا‪.‬‬ ‫ده‌پرس������م كێ‌ هه‌یه‌ له‌ئێمه‌ ئێستا له‌م س������ه‌رده‌می‌ ئیداره‌و‬ ‫دیموكراس������ییه‌دا به‌بێ‌ واسیته‌و ناسینی‌ كه‌سێك سه‌ردانی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌ی������ه‌ك بكات بۆ راپه‌ڕاندن������ی‌ مامه‌ڵه‌یه‌ك‪ ،‬یاخود‬ ‫ك������ێ‌ له‌ئێمه‌ ئه‌و كاته‌ی‌ كه‌ كه‌س������ێكی‌ ده‌گه‌یه‌نێته‌ به‌رده‌م‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ دڵنیایه‌ كه‌مته‌رخه‌می‌ ناكرێت له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ی‌ یان پشتگوێ‌ ناخرێت‪ ،‬بێگومان كه‌س‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ی‌ كێ‌ له‌ئێمه‌ له‌س������اڵی‌ هه‌ش������تاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوودا‬ ‫كه‌سێكی‌ نه‌خۆشی‌ گه‌یاندبێته‌ نه‌خۆشخانه‌و هه‌مان هه‌ستی‌‬ ‫هه‌بووبێت به‌رامبه‌ر س������تافی‌ ئه‌و نه‌خۆشخانه‌یه‌ ئه‌مه‌شیان‬ ‫بێگومان ك������ه‌س‪ ،‬چونكه‌ دڵنیابووی‌ له‌وه‌ی‌ كه‌س ناوێرێت‬ ‫بچووكترین كه‌مته‌رخه‌می‌ بكات به‌رامبه‌ر هیچ كه‌س������ێك‬ ‫له‌به‌رئ������ه‌وه‌ی‌ س������زاكه‌ی‌ له‌به‌رچاو بوو‪ ،‬یان ك������ێ‌ له‌ئێمه‌‬ ‫س������ه‌ردانی‌ فه‌رمانگه‌یه‌كی‌ كردووه‌ وه‌ك ئێس������تا ده‌ستی‌‬ ‫ده‌ستی‌‌و واسیته‌‌و مه‌حسوبییه‌تی‌ بینیوه‌‪.‬‬ ‫من ناڵیم دیكاتۆریه‌ت باش������تره‌ له‌دیموكراسی‌ ئه‌مه‌ مه‌حاڵه‌‬ ‫بۆسیستمی‌ حوكمڕانی‌‌و به‌تایبه‌ت ئیداره‌و خزمه‌تگوزاری‪،‬‬ ‫به‌اڵم ده‌ڵێم زۆرجار ده‌كرێت‌و ش������تێكی‌ ئاس������اییه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگ������ه‌ هه‌بێ������ت نه‌توانێ‌ هون������ه‌ری‌ مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ‬ ‫بنه‌ماكانی‌ دیموكراس������ی‌ مافی‌ مررۆڤدا بكات‪ ،‬باشتروایه‌‬ ‫هه‌ندێ‌ یاس������ای‌ رژێم‌و سیس������تمه‌ دیكتاتۆرییه‌كان په‌یڕه‌و‬ ‫بكرێت له‌بواری‌ ئیداره‌و خزمه‌تگوزاریدا زۆر ئیجابی‌ تره‌‬ ‫له‌و یاساو بنه‌مایانه‌ی‌ كه‌ كۆمه‌ڵگه‌ ناتوانێت دیموكراسییه‌تدا‬ ‫به‌كاریان بهێنێت‌و كاریان پێبكات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ئێس������تا ئێمه‌ ل������ه‌م هه‌رێمه‌ی‌ خۆمان������دا ده‌یبینین‬ ‫له‌سایه‌ی‌ دیموكراس������ی‌‌و مافی‌ مرۆڤدا ئه‌م پاشاگه‌ردانی‌‌و‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌‌و بێمتمانه‌یی‌‌و نادادپه‌روه‌رییه‌یه‌ كه‌ سه‌رچاوه‌كه‌ی‌‬ ‫دیموكراس������ی‌‌و به‌هه‌ڵه‌ تێگه‌یشتنه‌ له‌دیموكراسییه‌ت كه‌واته‌‬ ‫كۆمه‌ڵگ������ه‌ یاس������ا به‌ڕێوه‌ی‌ ده‌ب������ات ئیتر یاس������اكه‌ له‌كام‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌نه‌وه‌ نزیك بێت "دیموكراسی‌ یان دیكتاتۆری‌"‬ ‫نه‌ك ویژدانی‌ مرۆڤ������ه‌كان‌و خاتر‌و خزمایه‌تی‌‪ ،‬ئه‌و نموونه‌‬ ‫جوان‌و شارس������تانی‌‌و دیموكراس������ییه‌ی‌ له‌واڵتانی‌ ئه‌وروپا‬ ‫ده‌یبینی������ن ویژدان������ی‌ مرۆڤه‌كان دروس������تیان نه‌كردووه‌‌و‬ ‫نه‌یان هێناوه‌ته‌ كایه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌وه‌ ئه‌و یاس������ا‌و رێس������ایانه‌‬ ‫به‌رهه‌میانهێناوه‌ كه‌ په‌یڕه‌و ده‌كرێت هه‌مووان له‌به‌رده‌میدا‬ ‫یه‌كس������انن‪ ،‬ئه‌گه‌رنا هه‌تا مرۆڤێكی‌ به‌وی������ژدان په‌روه‌رده‌‬ ‫ده‌بێت سه‌دان مرۆڤی‌ بێویژدان په‌یداده‌بن‪ ،‬كه‌واته‌ باددان‬ ‫به‌حه‌قیقه‌تدا بنێین ئه‌گه‌ر تاڵیش بێت‪.‬‬


‫‪2‬‬ ‫ی ئاڵتون هاوسه‌رگیریی گه‌نجان سست ده‌كات‬ ‫به‌رزبوونه‌و ‌ه ‌‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46‌:‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫"ئه‌گه‌ر ئاڵتون گران نه‌بوایه‌‪ ،‬مانگێك پێش ئێستا هاوسه‌رگیریم كردبوو"‬ ‫هه‌ندێك له‌گه‌نجانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستان‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی گرانی ئاڵتونه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌هاوسه‌رگیری‬ ‫په‌شیمان بونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫زه‌ره‌نگه‌ره‌كانیش‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی بۆ‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌ی ئاڵتون‬ ‫له‌بۆرسه‌ی جیهانی‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‪.‬‬

‫ هێڤی عومه‌ر له‌سلێمانی‬ ‫ئ������ه‌و گه‌نجانه‌ی له‌م������اوه‌ی چه‌ند‬ ‫هه‌فته‌ی پێشوودا به‌نیازی ژنهێنان‬ ‫بوون‪ ،‬هه‌ندێكیان به‌هۆی گرانی‬ ‫ئاڵتونه‌و‌ه هاوس������ه‌رگیرییه‌كه‌یان‬ ‫دواخس������تووه‌و هه‌ندێكیش������یان‬ ‫په‌شیمان بونه‌ته‌و‌ه له‌هاوسه‌رگیری‪.‬‬ ‫گه‌نجان هاوسه‌رگیری دواده‌خه‌ن‬ ‫س������ۆزان جه‌مالی ته‌مه‌ن ‪24‬ساڵ‬ ‫زه‌ره‌نگه‌رێك������دا‬ ‫له‌دوكان������ی‬ ‫دانیش������تبوو‪ ،‬ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه‬ ‫ماوه‌ی دوو مانگ‌ه هاتوونه‌ت‌ه داوای‌و‬ ‫دوای رازیبوونی به‌نیاز بوون له‌م‬ ‫مانگ‌ه له‌گه‌ڵ ده‌س������تگیرانه‌كه‌یدا‬ ‫بڕۆن بۆ ئاڵتون هه‌ڵگرتن‪" ،‬به‌پێی‬ ‫ی ماره‌بڕینه‌كه‌مان ده‌بوای‌ه‬ ‫گرێبه‌ست ‌‬ ‫‪25‬مس������قاڵ ئاڵتونی بۆ بكردمایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ك‌ه چووین������‌ه بازاڕو ئاڵتون‬ ‫به‌و ش������ێوه‌ی‌ه گران بوو‪ ،‬هاتینه‌و‌ه‬ ‫ماڵه‌وه‌و ئاهه‌نگی گواس������تنه‌وه‌مان‬ ‫دواده‌خه‌ی������ن تا ئاڵت������ون تۆزێك‬ ‫هه‌رزان ده‌بێت"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬ئه‌وه‌ی نه‌ش������ارده‌و‌ه ك‌ه‬ ‫هه‌فت������ه‌ی چه‌ند رۆژێ������ك دێت‌ه‬ ‫بازاڕو نرخی ئاڵتون ده‌پرسێت‪،‬‬ ‫"ئێم‌ه به‌نی������از بووین ك‌ه ئاڵتونی‬ ‫عه‌یار‌ه ‪ 21‬ب������‌ه ‪180‬هه‌زار دینار‬ ‫بێت‪ ،‬به‌اڵم ئێستا به‌بێ حه‌قده‌ست‬ ‫چووه‌ت������‌ه ‪250‬ه������ه‌زارد دینار ك‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش نرخێكی زۆره‌ بۆ ئێمه‌"‪.‬‬ ‫ی تره‌و‌ه ئاریان عه‌لی ته‌مه‌ن‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫‪30‬س������اڵ له‌گه‌ڵ ده‌ستگیرانه‌كه‌یدا‬ ‫له‌ب������ه‌رده‌م دوكانی زه‌ره‌نگه‌رێكدا‬ ‫خه‌ریك������ی س������ه‌یركردنی ئاڵتون‬ ‫ی له‌و‌ه ك������رد ك‌ه‬ ‫ب������وون‪ ،‬باس������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل������ه‌دوای ئ������ه‌وه‌ی داوای ژن������ ‌‬ ‫كردوو‌ه ئاڵتونی������ش گران بووه‌‪،‬‬

‫گه‌نجان به‌هۆی به‌رزبوونی نرخی ئاڵتونه‌وه‌ هاوسه‌رگیری دواده‌خه‌ن فۆتۆ‪ :‬شاخه‌وان مه‌حمود‬ ‫"ماڵی باوكی ده‌س������تگیرانه‌كه‌م بگوێزێته‌وه‌‪" ،‬ئه‌گه‌ر ئاڵتون گران‬ ‫په‌له‌م لێده‌ك������ه‌ن ك‌ه بیگوێزمه‌وه‌و نه‌بوای������ه‌‪ ،‬مانگێك پێش ئێس������تا‬ ‫ئێم������ه‌ش ه������ه‌ر ڕۆژه‌و بیانویه‌ك هاوسه‌رگیریم كردبوو"‪.‬‬ ‫ده‌دۆزین������ه‌وه‌‪ ،‬چونك������‌ه پاره‌كه‌م‬ ‫به‌ش������ی ئه‌و بڕ‌ه ئاڵتون‌ه ناكات ك‌ه گرانی ئاڵتون په‌شیمانی كرده‌وه‌‬ ‫چه‌ن������د گه‌نجێك ك������‌ه به‌نیازی‬ ‫له‌گرێبه‌سته‌كه‌ماندا نوسراوه‌"‪.‬‬ ‫ئاری������ان‪ ،‬باس������ی له‌وه‌ك������رد ك‌ه ژنهێن������ان ب������وون‌و داوای چه‌ند‬ ‫ده‌بێ������ت ‪30‬مس������قاڵ ئاڵت������ون كچێكیش������یان كردب������وو‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫ی ئاڵتون‌و زۆری بڕی‬ ‫بۆده‌س������تگیرانه‌كه‌ی ب������كات‪ ،‬گرانی نرخ ‌‬ ‫ب������ه‌اڵم به‌وت������ه‌ی خ������ۆی ئه‌گه‌ر ئاڵتونه‌كه‌و‌ه په‌شیمان بوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و ب������ڕ‌ه ئاڵتون������‌ه بكڕێت ئه‌وا س������ارا س������یروان كچێكی ته‌مه‌ن‬ ‫به‌ش������ی ئاهه‌نگ‌و ناوماڵ‌و چه‌ند ‪27‬س������اڵه‌و ئاماژه‌ی ب������ه‌وه‌دا ك‌ه‬ ‫پێداویستیه‌كی تریان پێنامێنێت‪ ،‬مانگێ������ك پێش ئێس������تا كوڕێك‬ ‫"ده‌س������تگیرانه‌كه‌م پێیوت������م‪ ،‬بڕۆ هاتۆت‌ه داوای‌و ئه‌میش س������ه‌ره‌تا‬ ‫بۆالی ئه‌و ه������اوڕێ زه‌ره‌نگه‌ره‌ت داوای ‪35‬مسقاڵ ئاڵتونی كردووه‌‪،‬‬ ‫ئاڵتونه‌كان بهێن‌ه تا ئاهه‌نگه‌كه‌ی پاش������ان كردویه‌تی ب‌ه ‪25‬مسقاڵ‌و‬ ‫پێو‌ه ده‌كه‌ین‪ ،‬دواتر ئه‌وه‌ی ك‌ه زیاد كوڕه‌ك������‌ه رازی ب������ووه‌‪" ،‬ده‌بوای‌ه‬ ‫بێت ده‌یبه‌ینه‌وه‌و ناهێڵێن خزمی هه‌فته‌ی������ه‌ك دوای داواكارییه‌كه‌م‬ ‫هیچ كه‌س������ێكمان به‌و‌ه بزانێت"‪ ،‬م������اره‌ی ببڕیمایه‌‪ ،‬به‌اڵم ك‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ربۆی‌ه ئه‌و كوڕ‌ه گه‌یشتۆت‌ه ئه‌و خوش������كه‌كانی چوبون������‌ه بازاڕو‬ ‫بڕوای������ه‌ی ك‌ه ل������ه‌م هه‌فته‌یه‌دا ئه‌و نرخ������ی ئاڵتونی������ان زانیبوو ك‌ه‬ ‫كار‌ه ب������كات‌و ده‌س������تگیرانه‌كه‌ی گران بووه‌‪ ،‬وتیان با ‪20‬مسقاڵت‬

‫بۆبكه‌ین‪ ،‬چونك������‌ه ئاڵتون گران‌ه‬ ‫ك‌ه زانی������ان رازی نه‌بووم‪ ،‬وتیان‬ ‫براكه‌مان ده‌چێت بۆئه‌وروپاو ژن‬ ‫ناهێنێت"‪.‬‬ ‫ی دیك������ه‌و‌ه جه‌بار محه‌مه‌د‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫كوڕێكی ته‌مه‌ن ‪35‬ساڵه‌و ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌دا ك������‌ه ماوه‌ی چوار س������اڵ‌ه‬ ‫به‌دوای كچێك������دا ده‌گه‌ڕێت ك‌ه‬ ‫به‌دڵی ببێت‌و هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ‬ ‫بكات‪" ،‬چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫كچێكیان بۆدۆزیمه‌و‌ه دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫پرس������یارم كردو بینیم یه‌كترمان‬ ‫به‌دڵ بوو‪ ،‬به‌اڵم ك‌ه كار گه‌یش������ت‌ه‬ ‫سه‌ر داواكارییه‌كانی وازم هێنا‪،‬‬ ‫چونك‌ه داوای ‪60‬مسقاڵ ئاڵتون‌و‬ ‫خانووی جی������او ناوماڵی ته‌واوی‬ ‫ده‌ك������رد‪ ،‬به‌هه‌م������وو مه‌رجه‌كانی‬ ‫رازی بووم‪ ،‬به‌اڵم ئاڵتونه‌ك‌ه بكات‬ ‫ی ل‌ه ‪55‬مسقاڵ‬ ‫ب‌ه ‪35‬مسقاڵ‪ ،‬كه‌چ ‌‬ ‫كه‌مت������ر نه‌هات‌ه خ������واره‌وه‌‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫منیش وازم لێهێنا"‪.‬‬ ‫ی ل������ه‌و‌ه كرده‌و‌ه‬ ‫جه‌ب������ار‪ ،‬جه‌خت ‌‬

‫ك‌ه له‌ئێس������تادا هه‌ركه‌سێك ژن‬ ‫بهێنێت‌و ئاڵتونی بۆ بكات‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ده‌بێت س������واڵ ب������كات‪" ،‬ئاڵتون‬ ‫زۆر زۆر گ������ران ب������ووه‌و مه‌گه‌ر‬ ‫كه‌س������ێك ده‌وڵه‌مه‌ند بێت‪ ،‬ئێستا‬ ‫ژن بهێنێت"‪.‬‬ ‫هیچ كاتێك‬ ‫ئاڵتون ئه‌وه‌نده‌ گران نه‌بوو‌ه‬ ‫زه‌ره‌نگ������ه‌ره‌كان گران������ی نرخ ‌ی‬ ‫ئاڵتون بۆ نرخی بۆرسه‌ی جیهانی‬ ‫ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌و جه‌خت له‌و‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه‬ ‫ك������‌ه ڕۆژان‌ه به‌س������ه‌عات نرخه‌كان‬ ‫زیادو كه‌م ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫یادگار حه‌كیم خاوه‌ن ‌ی دوكانێكی‬ ‫زه‌ره‌نگه‌رییه‌و باس������ ‌ی له‌و‌ه كرد ك‌ه‬ ‫ماوه‌ی ‪12‬س������اڵ‌ه خه‌ریكی كڕین‌و‬ ‫فرۆش������ی ئاڵتون������ه‌و نه‌یبیس������توو‌ه‬ ‫نرخ������ی ئاڵت������ون به‌و ش������ێوه‌یه‌ ‌ی‬ ‫ئ������ه‌م چه‌ند هه‌فته‌ی‌ه گ������ران ببێت‪،‬‬ ‫"ماوه‌ی دووساڵ‌ه ئاڵتوونی عه‌یار‌ه‬ ‫‪ 21‬ل������‌ه ‪135‬ه������ه‌زار دین������اره‌و‌ه‬

‫ی گیان له‌ده‌ست ده‌دات‬ ‫ی سوتان ‌‬ ‫كچێك دوا ‌‬ ‫به‌هۆی‌ ئاگركه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ماڵی‌ هاوواڵتیه‌كی‌ ناوچ ‌ه ‌‬ ‫خه‌لیفاندا ته‌واوی‌ خانووه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌سوتێت‌و كچێكیش گیان‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ست ده‌دات‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ژنانیش‬ ‫ی دژ ‌‬ ‫توندوندوتیژ ‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات ك ‌ه‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سوتانی‌ كچه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌رده‌وامه‌و تا ئێستا ڕاپۆرت ‌‬ ‫پزیشكی‌ دادوه‌رییان بۆ‬ ‫نه‌هاتۆته‌وه‌‪.‬‬

‫ی له‌سۆران‬ ‫ ئه‌حمه‌د باڵه‌ك ‌‬

‫ی هاوواڵتیه‌ك‬ ‫ی ئاگركه‌وتنه‌و‌ه له‌ماڵ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی كوێستان‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 21‬ساڵ به‌ناو ‌‬ ‫كچێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كارگه‌ ‌‬ ‫ی گه‌ڕه‌ك ‌‬ ‫ده‌روێش دانیش������تو ‌‬ ‫ی خه‌لیفان‪ ،‬ده‌سوتێت‌و‬ ‫ی شارۆچكه‌ ‌‬ ‫قیر ‌‬ ‫گیان له‌ده‌ست ده‌دات‪.‬‬ ‫ی كچه‌ك‌ه‬ ‫ی باوك ‌‬ ‫ده‌روێش س������ه‌الم صابر ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه س������ه‌ر له‌به‌ریان ‌‬ ‫ی ك������‌ه له‌هه‌موو‬ ‫‪ 10/23‬ئ������ه‌و كچه‌ك������ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌وره‌ت������ر‌ه ل������ه‌ژوور ‌‬ ‫منداڵه‌كان������ ‌‬ ‫چێش������تلێنانیان خه‌وتووه‌‪" ،‬من له‌پڕێكدا‬ ‫ی‬ ‫ی به‌یان ‌‬ ‫به‌ئاگا هاتم كات نزیك شه‌ش������ ‌‬ ‫ی ئه‌كرد باوك‌ه‬ ‫بوو كوڕه‌كه‌م هه‌ر هاوار ‌‬ ‫گی������ان فریام������ان كه‌و‌ه ئاگ������ر له‌ماڵمان‬ ‫ێ به‌په‌ل‌ه هه‌ڵسام بینیم ماڵه‌ك‌ه‬ ‫به‌ربووه‌‪ ،‬كات ‌‬ ‫پڕب������وو‌ه ل‌ه دوك������ه‌ڵ"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه كاتێك‬ ‫ی منداڵ‌ه‬ ‫ی ڕزگاركردن������ ‌‬ ‫به‌په‌ل������‌ه هه‌وڵ������ ‌‬

‫ی‬ ‫ی ده‌دات‪ ،‬دواتر ده‌چێت‌ه ال ‌‬ ‫بچوكه‌كان������ ‌‬ ‫ی هیچ‬ ‫كچ‌ه گه‌وره‌ك������ه‌ی‌‪" ،‬ك‌ه چووم‌ه ال ‌‬ ‫هه‌ستێكی‌ نه‌مابوو"‪.‬‬ ‫ی دراوس������ێكانیان ئاگره‌ك‌ه‬ ‫ی ئ������ه‌وه‌ ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆنت������رۆڵ ده‌كه‌ن‪" ،‬تا گه‌یش������تین‌ه ال ‌‬ ‫ی له‌ده‌س������ت دابوو‪،‬‬ ‫كچه‌كه‌م������ان گیان������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ بردمان بۆنه‌خۆش������خانه‌ ‌‬ ‫ده‌س������تبه‌ج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی له‌وێش ڕه‌وانه‌ ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫سۆران ‌‬ ‫دادیان كردو‌ه له‌هه‌ولێر"‪.‬‬ ‫ده‌روێش سه‌الم ك‌ه نۆ مانگ پیش ئێستا‬ ‫ی كردووه‌‪،‬‬ ‫ی دوای ‌‬ ‫ی كۆچ ‌‬ ‫هاوس������ه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ی قورستر كه‌وتوه‌ت‌ه‬ ‫له‌ئێس������تادا ئه‌ركێك ‌‬ ‫ی بچوكم هه‌یه‌‪،‬‬ ‫سه‌ر ش������انی‌‪" ،‬چوار مناڵ ‌‬ ‫كرێكارم‌و هیچ موچه‌یه‌كیشم نییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی س������وتاوه‌‪" ،‬كاتژمێر‬ ‫غ������ازه‌و‌ه ماڵه‌كه‌ ‌‬

‫ی كچه‌كه‌م هه‌ڵستاو‌ه چاو‬ ‫ی به‌یان ‌‬ ‫شه‌ش������ ‌‬ ‫نانم بۆ ئاماده‌ب������كات‪ ،‬به‌اڵم ك‌ه كچه‌كه‌م‬ ‫ی‬ ‫ی نان ئاماده‌كردن بوو‌ه بۆم خه‌و ‌‬ ‫خه‌ریك ‌‬ ‫ی غازه‌و‌ه ئاگر‬ ‫لێكه‌وتۆته‌وه‌‌و دواتر به‌هۆ ‌‬ ‫ی ماڵه‌كه‌مان‌و‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌مان به‌ربووه‌‌و ته‌واو ‌‬ ‫كچه‌كه‌شم سوتا"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی توندوتیژ ‌‬ ‫ی به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫نه‌قیب خۆشه‌و ‌‬ ‫ی ژنان له‌س������ۆران له‌لێدوانێكیدا بـۆ‬ ‫دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌و‌ه دا ك������‌ه به‌گوێره‌ ‌‬ ‫نم ن������م ئاماژه‌ ‌‬ ‫ی له‌باوكی‌ كچه‌ك‌ه وه‌رگیراون‪،‬‬ ‫ئه‌و وتانه‌ ‌‬ ‫ی ماڵیان بووه‌‪،‬‬ ‫ی گڕگرتن ‌‬ ‫رووداوه‌ك‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی خۆیان له‌و‬ ‫به‌اڵم ئ������ه‌وان لێكۆڵین������ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫باره‌یه‌و‌ه ده‌كه‌ن‪" ،‬تاوه‌كو ئێستا پشكنین ‌‬ ‫ی دادوه‌ریمان بۆنه‌هاتۆته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫پزیش������ك ‌‬ ‫كچه‌ك‌ه چۆن س������وتاوه‌‪ ،‬به‌اڵم لێكۆلێنه‌و‌ه‬ ‫له‌م بابه‌ته‌ به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬

‫ده‌چێت������‌ه ‪185‬ه������ه‌زار دین������ار‌و‬ ‫داده‌به‌زێت������ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مجار‌ه چۆت‌ه‬ ‫‪240‬هه‌زار دینارو ماوه‌ی مانگێك‌ه‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌و دابه‌زینێكی به‌رچاوی‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ نه‌بینیوه‌"‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و زه‌ره‌نگه‌ر‌ه ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه‬ ‫ماوه‌ی مانگ‌و نیوێك‌ه به‌هۆی گرانی‬ ‫نرخه‌و‌ه فرۆش������ی ئاڵتونیان كه‌می‬ ‫كردووه‌‪" ،‬ج������اران رۆژان‌ه چه‌ند‬ ‫بوك‌و زاوای������ه‌ك ده‌هاتن ئاڵتونیان‬ ‫هه‌ڵده‌گرت‪ ،‬به‌اڵم ئێس������تا خه‌ڵك‬ ‫زیاتر بۆس������ه‌یری ئاڵتون‌و زانینی‬ ‫نرخ������ی ئاڵتون دێ������ت‌و زۆرینه‌ی‬ ‫خه‌ڵك ئاڵتونه‌كانیان ده‌فرۆشنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی یادگار ئێس������تا ته‌نها كوڕ‌ه‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان زیاتر هاوسه‌رگیر‬ ‫ده‌ك������ه‌ن‌و ئاڵتون������ی زۆر ده‌ب������ه‌ن‪،‬‬ ‫"ئه‌گ������ه‌ر خه‌ڵكی ئاس������ایی بێت‌و‬ ‫ئاڵتون بۆ هاوس������ه‌رگیری بكڕێت‪،‬‬ ‫ئاڵتونێك������ی كه‌م ده‌كڕن ك‌ه جاری‬ ‫وا هه‌ی������‌ه له‌حه‌وت مس������قاڵه‌و‌ه تا‬ ‫‪12‬مسقاڵه‌"‪.‬‬


‫‪5‬‬ ‫کۆد‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫كه‌سێكی گونجاو نی ‌ه بیكه‌م ‌ه دایكی منداڵه‌كان‬

‫کێشه‌‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫چاره‌سه‌ر‬ ‫ستار جه‌بار توێژه‌رێكی كۆمه‌اڵیه‌تیه‌و ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه پێویست‌ه ئه‌و پیاو‌ه كه‌سێكی گونجاو بدۆزێته‌و‌ه ك‌ه هه‌موو راستی خۆی پێبڵێت له‌وه‌ی‬ ‫ك‌ه ژیانی چون ده‌ڕوات‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی له‌رووی ده‌رونیه‌و‌ه بێته‌و‌ه سه‌ر خۆو خه‌می منداڵه‌كانی نه‌مێنێت‪ .‬ناوبراو به‌پێویستی زانی ك‌ه ئه‌و پیاو‌ه‬ ‫هه‌وڵبدات كه‌سێكی خزمی خۆی یان كه‌سێكی ك‌ه بیناسێت ببێت‌ه هاوسه‌ری‌و له‌و كێشه‌ی‌ه رزگای ده‌بێت‪.‬‬ ‫ستار جه‌ختی له‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌و پیاو‌ه بتوانێت خۆی بگونجێنێت له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سه‌ی ك‌ه ده‌بێت‌ه خێزانی‪ ،‬ئه‌وا ئه‌ویش له‌گه‌ڵ منداڵه‌كانی‬ ‫باش ده‌بێت‌و ژیانێكی خۆش به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪.‬‬

‫كچه‌كه‌م هیچی نیه‌و به‌رده‌وام ده‌ڵێت نه‌خۆشم‬

‫کێشه‌‬

‫من ژنێكی ته‌مه‌ن ‪ 45‬ساڵم‪ ،‬كچێكی ته‌مه‌ن ‪ 16‬ساڵم هه‌یه‌‪ ،‬ك‌ه ماوه‌ی شه‌ش مانگ له‌مه‌وبه‌ر توشی نه‌خۆشییه‌ك بوو‪ ،‬لویه‌ك له‌الی سنگیه‌و‌ه ده‌رهات‌و دوای ئه‌وه‌ی بردمان‌ه الی‬ ‫دكتۆر هه‌موو پشكنینێكی بۆ كرد‪ ،‬گومانی ئه‌وه‌ی هه‌بوو ك‌ه ژێرپه‌نجه‌ی مه‌مك بێت‪ ،‬به‌اڵم دوای ده‌ركه‌وتنی ئه‌نجامی هه‌موو پشكنینه‌كان‪ ،‬پێی وتین ك‌ه هیچ په‌یوه‌ندیه‌كی‬ ‫به‌ژێرپه‌نجه‌و‌ه نیه‌‪.‬‬ ‫پاش ئه‌و‌ه دكتۆر رۆژێكی بۆ دیاری كردین ك‌ه نه‌شته‌رگه‌ی بۆ كچه‌كه‌م بكات تا ئه‌و لوو‌ه له‌له‌شیدا ده‌ربهێنێت‪ ،‬ئیتر كه‌ناری كچم زۆر ده‌ترساو ده‌یوت‪" :‬ئێوه‌و دكتۆره‌كانیش‬ ‫راستم پێناڵێن‪ ،‬من ده‌زانم توشی ئه‌و نه‌خۆشیی‌ه بووم‌و ده‌تانه‌وێت مه‌مكم ببڕنه‌وه‌"‪ ،‬هه‌رچونێك بوو بردمان بۆ نه‌شته‌رگه‌ری‌و نه‌شته‌رگه‌رییه‌كه‌ی به‌سه‌ركه‌وتووی بۆ كرا‪ ،‬ك‌ه‬ ‫به‌نجه‌كه‌شی خاو بوویه‌و‌ه هه‌ر هاواری ده‌كردو ده‌یوت‪" ،‬ئێو‌ه مه‌مكتان بڕیم"‪.‬‬ ‫له‌و رۆژه‌و‌ه تائێستا به‌رده‌وام ده‌ڵێت من تاز‌ه ژێر په‌نجه‌ی مه‌مكمه‌و نه‌جاتم نه‌بوو‌ه له‌ده‌ستی‪ ،‬هه‌ر بۆی‌ه سه‌ردانی سێ دكتۆری ترمان پێ كردووه‌و پێیان وتوو‌ه ك‌ه ئه‌و هیچ‬ ‫جۆر‌ه نه‌خۆشییه‌كی نیه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌ڵێت "پێش ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ مندا بچن‌ه الی دكتۆره‌كان‪ ،‬خۆتان پێی ده‌ڵێن مه‌ڵی ئه‌و نه‌خۆشییه‌ی هه‌یه‌"‪ ،‬بۆی‌ه ئێستا زۆر قه‌له‌قه‌و به‌رده‌وام بیر‬ ‫ده‌كاته‌وه‌و به‌ته‌واوی خوێندنه‌كه‌شی فه‌رامۆش كردووه‌‪.‬‬ ‫جابۆی‌ه داواكارم كه‌ئێو‌ه رێنماییه‌كمان بكه‌ن تاله‌و كێشه‌ی‌ه رزگارمان ببێت‪.‬‬ ‫شیالن عه‌الدین له‌سلێمانی‬

‫چاره‌سه‌ر‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫ده‌رباره‌ی ئه‌و كێشه‌ی‌ه شاناز ئه‌حمه‌د توێژه‌رێكی ده‌رونیه‌و ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌دات ئه‌گه‌ر دایك‌و باوكی ئه‌و كچ‌ه دڵنیان كچه‌كه‌یان به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ئه‌و نه‌خۆشییه‌ی نیه‌‪ ،‬با به‌ته‌نها خۆی یان له‌گه‌ڵ هاوڕێیه‌كیدا بنێرن بۆ الی دكتۆرێكی ترو راسته‌وخۆ دكتۆره‌ك‌ه به‌خۆی بڵێت هیچت نیه‌‪،‬‬ ‫بۆی‌ه وتی"واباشتر‌ه یه‌كێك له‌هاوڕێكانی به‌و كچ‌ه بڵێت‪ ،‬تۆ به‌رده‌وام له‌نه‌خۆشی ژێرپه‌نج‌ه ده‌ترسیت‌و ده‌ڵێیت ئه‌و نه‌خۆشییه‌مه‌‪ ،‬وه‌ر‌ه به‌دزی‬ ‫ماڵه‌وه‌تانه‌و‌ه ده‌چین‌ه الی دكتۆرێكی ترو پشكنینه‌كانی پێشووش ده‌به‌ین‌و پشكنینی تازه‌ش ده‌كه‌ین‪ ،‬دكتۆره‌ك‌ه هیچ له‌ئێم‌ه ناشارێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو باسی له‌و‌ه كرد ك‌ه پێویست‌ه كاتێك ده‌چن‌ه الی دكتۆره‌ك‌ه پێی بڵێن‪ ،‬ئێم‌ه چه‌ند پشكنینێكمان كردووه‌‪ ،‬دكتۆر پێی وتووین نه‌خۆشی‬ ‫ژێر په‌نجه‌ی مه‌مكیه‌تی‪ ،‬بۆی‌ه هاتووین دڵنیا بینه‌وه‌‪" ،‬ئه‌و دكتۆره‌ش زۆر دڵنیای ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه هیچ نه‌خۆشییه‌كی نیه‌و ئه‌گه‌رێكی زۆر هه‌ی‌ه‬ ‫به‌و‌ه نه‌خۆشییه‌كه‌ی له‌بیر بچێته‌وه‌"‪.‬‬

‫كوڕه‌كه‌م سێ ساڵه‌یه‌و ناهێڵن له‌خویندنگ ‌ه بخوێنێت‬

‫کێشه‌‬

‫من ژنێكی ته‌مه‌ن ‪ 35‬ساڵم‪ ،‬كوڕه‌كه‌م ته‌مه‌نی ‪ 16‬ساڵه‌و خوێندكاری قوناغی هه‌شته‌می بنه‌ڕه‌تیه‌و ماوه‌ی سێ ساڵه‌و له‌و پۆله‌دا ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬ك‌ه ئه‌مساڵ له‌دوو وانه‌دا كه‌وتبوو‪،‬‬ ‫وانه‌یه‌كیان به‌ر په‌ڕینه‌و‌ه ده‌كه‌وت‌و ئه‌وه‌ی تریشیان هه‌شت نمره‌ی ده‌ویست‪ ،‬مامۆستاكانی نه‌یانداێ‪.‬‬ ‫بۆی‌ه ئێستا پێیان وتوو‌ه ك‌ه له‌و خوێندنگه‌ی‌ه نه‌خوێنێت‌و بڕوات‌ه خوێندنگه‌ی ئێواران‪ ،‬به‌اڵم له‌نزیك ماڵی ئێمه‌و‌ه ئه‌و خوێندنگه‌یه‌ی لێ نیه‌‪ ،‬بۆی‌ه ئێستا نازانم چی بكه‌م‬ ‫بۆئه‌وه‌ی كوڕه‌كه‌م له‌خوێندن دانه‌بڕێت‪ .‬ئه‌گه‌ر بینێرم‌ه خوێندنگه‌ی ئێواران ئه‌وا شه‌و له‌ده‌وام ته‌واو ده‌بن‌و ئه‌ویش له‌ناو ئه‌و هه‌موو كوڕ‌ه گه‌وره‌دا بێت ره‌نگ‌ه توشی كێش‌ه‬ ‫ببێت‌و شه‌وان له‌دوای ده‌وامه‌و‌ه بڕوات بۆ شوێنانی تر‪.‬‬ ‫شه‌ونم توانا له‌هه‌ولێر‬

‫چاره‌سه‌ر‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫ده‌رباره‌ی كێشه‌ی ئه‌و خوێندكار‌ه به‌رێوه‌به‌ری په‌روه‌رده‌ی مه‌ڵبه‌ندی سلێمانی كه‌مال نوری ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه به‌پێی ڕێنماییه‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌و خوێندكارانه‌ی ك‌ه له‌قۆناغی هه‌شته‌می بنه‌ڕه‌تین‪ ،‬پێویست‌ه ته‌مه‌نیان ل‌ه ‪ 15‬ساڵ زیاتر نه‌بێت‪ .‬ده‌رباره‌ی دابڕانیش له‌خوێندن وتی‪:‬‬ ‫"له‌ئێستادا خوێندن زۆر ئاسان بووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر خوێندكارێك نه‌توانێت له‌خوێندنی ئاسایی بخوێنێت ئه‌وا ده‌توانێت له‌خوێندنی ئێواران‬ ‫(نائاسایی) درێژ‌ه به‌خوێندن بدات‪ ،‬یان له‌رێگه‌ی تاقیكردنه‌وه‌ی وه‌رزه‌كانه‌و‌ه له‌خوێندنگه‌كه‌ی خۆی‪ ،‬كتێب وه‌ربگرێت‌و ته‌نها بۆ‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌ی وه‌رزی بچێت بۆ خوێندنگه‌و تاقیكردنه‌و‌ه بكات‪ ،‬ك‌ه ئه‌و‌ه كارێكی ئاسان‌ه بۆ خوێندكار‪ ،‬به‌مه‌رجێك له‌ماڵه‌و‌ه رۆژان‌ه‬ ‫كه‌مێك وانه‌كانی بخوێنێت‪.‬‬

‫ی نم نم‬ ‫ی ئازیز ده‌توان كێشه‌و خ‌هم‌و گرفته‌كانتان یاخود نام‌ه سۆزداریی‌و ده‌رده‌دڵییه‌كانتان بنێرن بۆ رۆژنام‌ه ‌‬ ‫گه‌نجان ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌كه‌و‌ه یاخود له‌رێی ئه‌م ئیمه‌یڵ ئه‌دره‌سه‌وه‌‪:‬‬ ‫له‌رێی ناونیشانه‌كان ‌‬ ‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ژماره‪46‌:‬‬

‫گۆشه‌یه‌ک‌ه هه‌فتان‌ه ئاری ئەبوبەکر ده‌ینوسێت‬

‫من پیاوێك ‌ی ته‌مه‌ن ‪ 38‬ساڵم‪ ،‬فه‌رمانبه‌رم‌و خاوه‌ن ‌ی دوو كچم‪ ،‬شه‌ش مانگ پێش ئێستا به‌هۆ ‌ی نه‌گونجانمان له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌م جیابووینه‌وه‌‪ ،‬ئێستا به‌ته‌نها خۆم‌و دوو كچه‌كه‌م‬ ‫له‌خانویه‌ك ‌ی كرێدا ده‌ژین‪.‬‬ ‫كێش‌ه ‌ی من ئه‌وه‌ی‌ه ماڵ ‌ی باوكم زۆرم لێده‌كه‌ن ك‌ه ژن بهێنمه‌وه‌‌و ده‌ڵێن‪" ،‬ده‌بێت ژن بێنیته‌و‌ه بۆئه‌وه‌ی خزمه‌ت ‌ی خۆت‌و منداڵه‌كانت بكات‪ ،‬بتوانی ژیانت درێژ‌ه پێبد‌هی‌"‪،‬‬ ‫منیش تائێستا نه‌متوانیو‌ه بڕیار بده‌م‪ ،‬چونك‌ه ده‌ترسم كه‌سێك ‌ی گونجاو نه‌دۆزمه‌و‌ه تاوه‌كو ببێت‌ه دایكێك ‌ی باش بۆ دوو كچه‌ك‌هم‌و كێش‌ه ‌ی زیاترم بۆ دروست ببێت‪ ،‬دووكچه‌كه‌م‬ ‫له‌ده‌ست بده‌م‪ .‬بۆی‌ه داواكارم له‌به‌رێزتان چاره‌سه‌رێك ‌ی گونجاوم بۆ بدۆزنه‌و‌ه سوپاستان ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫خۆشم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دام كه‌ژن بێنم ژیانم باشتر ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها ترسی ئه‌وه‌م هه‌ی‌ه ك‌ه ژنه‌ك‌ه خرابێت‌و ببێت‌ه هۆی ده‌ربه‌ده‌ر كردن‌و سه‌رلێشێوانی منداڵه‌كانم‪ ،‬ك‌ه هه‌رگیز‬ ‫ژنێكی له‌و جۆر‌ه ناهێنم‪ ،‬بۆی‌ه به‌رده‌وام له‌بیری منداڵه‌كاندام‪.‬‬ ‫ی‬ ‫شه‌مێران له‌سلێمان ‌‬

‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫تەنها هاوسەرگیری مەدەنی‬ ‫چارەسەرە‬ ‫‪3‬‬

‫دوو هەفتەی پێشوو‬ ‫قسەمان لەسەر دەرئەنجام‬ ‫هۆکارەکانی‬ ‫و‬ ‫درەنگکەوتنی پرۆسەی‬ ‫هاوسەرگیری گەنجان‬ ‫کرد‪ ،‬هەوڵ دەدەین وەک‬ ‫دوابەش لەم هەفتەیەدا‬ ‫قسە لەسەر چارەسەر‬ ‫بکەین‪ ،‬چارەسەرێک‪ ،‬کە‬ ‫ئەویش خاوەنی کۆمەڵێک ئیشکالە‪ ،‬بەاڵم هەروەک‬ ‫چۆن ئایین پێماندەڵێت لەکاتی هەڵبژاردنی دوو‬ ‫زەرەردا‪ ،‬پێویستە ئەو ئەگەرەیان هەڵبژێرین کە‬ ‫کەمترین زەرەری هەیە‪ ،‬بەپێچەوانەشەوە لەکاتی‬ ‫هەڵبژاردنی دوو قازانجدا‪ ،‬زۆرترین قازانج‬ ‫هەڵبژێرین‪ ،‬بەهەمان شێوە پێویستە لەنێوان‬ ‫هەڵبژاردنی زەرەرێکی گەورەی وەک "قەیرەبوونی‬ ‫گەنجان"و لێخۆشبوون لەهەندێک کولتوری‬ ‫کوردی و هەندێک بیروبۆچون لەسەر وشەی‬ ‫ئەخالق و هاوسەرگیری و‪....‬هتد‪ ،‬پێویستە وریایانە‬ ‫مامەڵە بکەین و بزانین کامیان هەڵدەبژێرین‪.‬‬ ‫بەکورتی چارەسەری قەیرەیی تەنها بەهاوسەرگیری‬ ‫مەدەنی دەکرێت‪ ،‬کە بەبڕوای من خۆی لەم خااڵنەدا‬ ‫دەبینێتەوە‪:‬‬ ‫‪ .١‬گەڕاندنەوەی دوابڕیار بۆ تەنها خودی "کچ‬ ‫و کوڕ" وەک دوو بونەوەری سەرەکی بەشدار‬ ‫لەپرۆسەی هاوسەرگیریدا‪ ،‬واتا کارێک بکرێت کە‬ ‫سەربەخۆیی بڕیاردان تەنها لەالیەن کچ و کوڕەوە‬ ‫بێت‪ ،‬لەگشت پنت و پرۆسەی هاوسەرگریدا‪،‬‬ ‫دایک و باوکان‪ ،‬کەسوکارەکان ڕۆشنبیربکرێن‬ ‫بەدەرئەنجامە خراپەکانی خۆهەڵقورتاندن‪.‬‬ ‫‪ .٢‬کەمکردنەوەی مەسرەف‪ ،‬هەر لەئاڵتون‪ ،‬ناوماڵی‬ ‫زۆرو شەکراوخواردنەوە تا دەگاتە "جیازی"و‬ ‫زۆریتر لەو مەسەرفە زیادانەی کە بەکوڕ دەکرێت‪،‬‬ ‫وشیارکردنەوەی کۆمەڵگا لەڕێگەی ڕێکالم و‬ ‫بەرنامەی کۆمەاڵیەتی‪ ،‬کەناڵەکانی ڕاگەیاندن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫وتارو فتوا ئاینییەکان‪ ،‬لەدەرئەنجامە خراپەکانی‬ ‫زۆری مەسرەف‪ ،‬تێگەیشتنی کەسوکار لەوەی‬ ‫کە نرخی کچ لە ئاڵتون و مەسرەفی زۆردا نییە‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەوە هەندێجار بەهۆی قەرزاری مەسرەفی‬ ‫زۆرەوە‪ ،‬ژیانیان دەبێتە جەهەنەمێکی نهێنی‪.‬‬ ‫‪ .٣‬پێدانی زیاتری سولفەی زەواج‪ ،‬بەهەردووكیان‪،‬‬ ‫(بۆئەوەی هەردووکیان ببنە هاوبەش لەقەرزەکەدا)‪،‬‬ ‫لەبەرچاونەگرتنی ئەوەی کە ئایا فەرمەنبەری‬ ‫حکومەیین یان نا‪.‬‬ ‫‪ .٤‬دانی زەوی یان هەوڵدان بۆ دروستکردنی شووقە‬ ‫لەالیەن حکومەتەوە کە تایبەت بێت بەو کەسانەی‬ ‫تازە دەچنە پرۆسەی هاوسەرگیرییەوە‪ ،‬بەکرێیەکی‬ ‫کەم‪ ،‬بۆئەوەی بارسووکی بۆ گەنجان بکات‪.‬‬ ‫‪ .٥‬هەوڵدان بۆ هاوبەشکردنی کچ و کوڕ وەک‬ ‫هاوبەش لەپێکهێنان و کێشانی خەرجی ناوماڵ‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی کە هەردووال وەکیەک بن لەبەرپرسیارێتیدا‪.‬‬ ‫‪ .٦‬نەهێشتن یان کەمکردنەوەی مارەییەکی زۆر کە‬ ‫الوان دەترسێنێت لەنزیکبونەوە لەهاوسەرگیری‪،‬‬ ‫ئەمەش زیاتر کاری لیژنەی فەتواو مەال ئاینییەکانە‪،‬‬ ‫کە لەوتارو فتواکانییاندا هەستن پێی‪.‬‬ ‫‪ .٧‬هەوڵی سەربەخۆکردنی ئابووری تاک‪ ،‬چ کچ یا‬ ‫کوڕ‪ ،‬بۆئەوەی کە ببێتە هاندەر بۆ سەربەخۆکردنی‬ ‫کەنجان لەکاتی بڕیارداندا‪.‬‬ ‫‪ .٨‬دەرکردنی یاسای تایبەت بۆ سزادانی‬ ‫ئەو کەسوکارانەی کە ڕێگردەبن لەپرۆسەی‬ ‫هاوسەرگیری کچ و کوڕەکانیان‪ ،‬یاسا دەبێتە هۆی‬ ‫پشتئەستورکردنیگەنجان‪.‬‬ ‫‪ .٩‬کردنەوەی سەنتەرو ئینستۆت بۆ داڵدەدانی کچان‬ ‫و کوڕان‪ ،‬لە کاتی ڕێگریکردن یان هەڕەشەکردن‬ ‫لەالیەن کەسوکاریانەوە‪.‬‬ ‫ئەمانە بەگشتی هەوڵێک بوون بۆگرتنەبەری‬ ‫ڕێوشوێن‪ ،‬چ لەالیەن حکومەت‪ ،‬پەرلەمان‪ ،‬ڕێکخراوە‬ ‫مەدەنییەکان‪ ،‬مەال ئاینییەکان‪ ،‬یان هەر کەس و‬ ‫الیەنێکی پەیوەندیدار‪ ،‬بۆ ئەوەی کە بتوانین بە‬ ‫هەموو الیەکمان ڕێگری بکەین لەدرەنگکەوتنی‬ ‫پرۆسەی هاوسەرگیری گەنجان‪.‬‬


‫‪4‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‌ هاوسه‌رگیری خزم ‌ه نزیكه‌كان ژیانی منداڵه‌كانیان ده‌خات ‌ه مه‌ترسییه‌و ‌ه‬ ‫"به‌هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ژنه‌كه‌م ئامۆزا ‌ی خۆم ‌ه دووان له‌منداڵه‌کانم تووشی ساالسیما بوون"‬ ‫ی‬ ‫زۆرێك له‌وانه‌ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ خزمی‌ خۆیاندا‬ ‫هاوسه‌گیریان كردووه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندین نه‌خۆش ‌‬ ‫درێژخایه‌نیان تیا‬ ‫ی‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌و پسپۆڕێك ‌‬ ‫ته‌ندروستیش ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌دات كه‌ ئه‌و خزمانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نێو خۆیاندا هاوسه‌رگیر ‌‬ ‫ده‌كه‌ن ئه‌گه‌ری ده‌ركه‌وتنی‬ ‫نه‌خۆشیه‌كانیان تێدا‬ ‫ی‬ ‫زیاتره‌‪ ،‬به‌به‌راورد به‌وانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌سانی‌ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خێزانه‌كانیان ژیان ‌‬ ‫هاوسه‌ریی پێكدێنن‪.‬‬ ‫سه‌نگه‌ر حه‌سه‌ن‬ ‫"هه‌رچه‌ن������ده‌ خێزانه‌كه‌م ‪10‬س������اڵ‬ ‫له‌خۆم گه‌وره‌ت������ره‌‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫كچه‌ ئامۆزای خۆم بوو كه‌س������وكارم‬ ‫زۆریان لێكردم ك������ه‌ به‌یه‌ك رازی‬ ‫بی������ن"‪ ،‬س������ۆران ڕه‌س������وڵی‌ ته‌مه‌ن‬

‫داراوزارا‪ :‬بڕیارمانداو‌ه‬ ‫هه‌ركاتێك پرسیارێكمان هه‌بوو‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی ئه‌ركه‌‪ :‬بایۆلۆژیی‪،‬‬ ‫ده‌روونیی‌و سێكسییه‌كان ‌ی‬ ‫خۆمان‪ ،‬به‌بێ هیچ ترس‌و‬ ‫شه‌رم‌و خۆخواردنه‌وه‌یه‌ك‬ ‫بیخه‌ین‌ه بـــه‌رده‌م كلینیك ‌ی‬ ‫نم نم‪ ،‬تاوه‌كو به‌ڕاوێژ له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌سان ‌ی پسپۆڕ‌و پشتبه‌ست‬ ‫به‌سه‌رچاو‌ه ‌ی زانستیی‪ ،‬وه‌اڵم ‌ی‬ ‫پرسیاره‌كان وه‌رگرینه‌وه‌‌و‬ ‫گومانه‌كانمان نه‌هێڵین‌و ببین‌ه‬ ‫خاوه‌ن ‌ی رۆشنبیرییه‌ك ‌ی زانستیی‬ ‫دروست له‌بار‌ه ‌ی رۆح‌و جه‌ست‌ه ‌ی‬ ‫خۆمان‪ ،‬ئێو‌ه ‌ی خوێنه‌ریش‬ ‫ده‌توانن به‌شدار‌و هاوكارمان‬ ‫بن له‌رێی ناونیشانه‌كانی‬ ‫رۆژنامه‌كه‌مانه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫زارا‪ :‬من دایكی منداڵێكم ته‌مه‌نم‬ ‫‪25‬ساڵه‌‪ ،‬ماوه‌ی ساڵێك‌ه به‌هۆی‬ ‫جیابوونه‌وه‌م له‌مێرده‌كه‌م ژیانم وه‌ك‬ ‫دۆزه‌خ وای‌ه له‌ماڵه‌وه‌‪ ،‬هیچ ئازادییه‌كم‬ ‫نیی‌ه ته‌نانه‌ت ده‌ره‌وه‌ش نابینم‪ ،‬مردنم‬ ‫له‌م ژیان‌ه خۆشتره‌‪ ،‬چۆن بتوانم خۆم‬ ‫ڕزگار بكه‌م؟‬ ‫نم نم‪ :‬یه‌كێك له‌و كێش‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییانه‌ی‬ ‫ڕووبه‌ڕوی ژن ئه‌بێته‌و‌ه دوای‬ ‫جیابوونه‌و‌هی‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ ماڵی‬ ‫باوك‪ ،‬ئه‌و گێژاوی كێش‌ه نوێیه‌ی‌ه ك‌ه‬ ‫ژن تێیده‌كه‌وێت‪ ،‬له‌الیه‌ك ڕوانین‌و‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی هه‌ڵه‌ی كۆمه‌ڵگه‌‌و له‌الیه‌كی‬ ‫دیك‌ه ئه‌و قه‌یران‌ه تونده‌‌ی ئه‌خرێت‌ه‬ ‫سه‌ر هه‌ڵسوكه‌وتی ژن له‌ناو خێزاندا‪،‬‬ ‫هۆكاری سه‌ره‌كی كولتورو داب‌و نه‌ریت‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانه‌‌و كاریگه‌ری له‌سه‌ر‬ ‫ژنی ته‌اڵقدراو هه‌یه‌‌و له‌نێو كۆمه‌ڵگه‌دا‬ ‫به‌تاوانبارو كه‌سێك ‌ی خراپ لێی‬ ‫ده‌ڕوانرێت‪ ،‬ئه‌و‌ه جگه‌له‌كاریگه‌ری ئه‌و‬ ‫بوچوون‌ه هه‌ڵه‌ی‌ه له‌سه‌ر خێزان‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی بۆ ڕزگاربوون له‌زوڵمی پیاوێك‬ ‫زۆرجار ژن جیابونه‌و‌ه هه‌ڵده‌بژێرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ڕوبه‌ڕووی زوڵمێكی گه‌وره‌تر‬ ‫ئه‌بێته‌و‌ه ئه‌ویش ئه‌و زوڵم‌ه گه‌وره‌یه‌ی‌ه ك‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌و خێزان به‌رامبه‌ری ده‌یكه‌ین‪،‬‬ ‫بۆ ڕزگاربوون له‌و قه‌یران‌ه كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ده‌روونیی‌ه خۆڕاگری‌و دروستكردنی‬ ‫متمانه‌ی ژن‌ه به‌خۆی‌و له‌بیركردنی‬

‫‪35‬ساڵ به‌وجۆه‌ له‌پێكه‌وه‌نانی‌ ژیانی‌‬ ‫هاوسه‌ری‌ خۆی‌ دوا‪.‬‬ ‫به‌وت������ه‌ی‌ خ������ۆی‌ م������اوه‌ی ح������ه‌وت‬ ‫س������اڵه‌ له‌گ������ه‌ڵ ئامۆزایه‌ك������ی‌ خۆی‬ ‫هاوس������ه‌رگیری كردووه‌‌و ئێس������تا‬ ‫خاوه‌نی‌ چ������وار منداڵن كه‌ دوانیان‬ ‫باری ته‌ندروس������تیان ت������ه‌واو نییه‌‪،‬‬ ‫"تووش������ی نه‌خۆشی تاالسیما بوون‪،‬‬ ‫ئه‌م نه‌خۆشییه‌ش له‌ماڵی مامم بوونی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬برایه‌كی خێزانه‌كه‌م‪ ،‬چه‌ندین‬ ‫ساڵه‌ تووشی نه‌خۆشی خوێنبه‌ربوون‬ ‫ب������ووه‌"‪ ،‬ئه‌وه‌ش بارێكی‌ ناخۆش������ی‌‬ ‫ب������ۆ دروس������تكردووه‌‪" ،‬ژیانم لێتاڵ‬ ‫ب������ووه‌‪ ،‬زۆرجار له‌جه‌ژن‌و بۆنه‌كاندا‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ هه‌وڵی په‌یداكردنی بتڵی‬ ‫خوێ������ن ده‌ده‌م بۆمنداڵه‌كانم‪ ،‬هه‌وڵی‬ ‫كڕینی جل‌و به‌رگیان ناده‌م"‪.‬‬ ‫ی ئێسكه‌ نه‌رمه‌‬ ‫منداڵه‌كه‌ی‌ توش ‌‬ ‫بووه‌‬ ‫خدر شێركۆی‌ ته‌مه‌ن ‪40‬ساڵ ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌دات كه‌ ماوه‌ی ‪15‬ساڵه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫كچێكی خزمی خۆیدا هاوسه‌رگیری‬ ‫ك������ردووه‌و خاوه‌نی پێن������ج منداڵه‌‪،‬‬ ‫"منداڵ������ی پێنجه‌می������ان ب������اری‬

‫ڕابردوو ده‌ستپێكردنی ژیانێكی‬ ‫نوێیه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه جگه‌له‌خۆنزیككردنه‌وه‌ی‬ ‫له‌دایك‌و باوك‌و خێزان به‌گشتی‌و‬ ‫دروستكردنه‌وه‌ی ئه‌و وێنا شێواوه‌ی ك‌ه‬ ‫له‌نیگای خێزاندا به‌رامبه‌ری دروستبووه‌‪،‬‬ ‫هاوكات خۆ سه‌رقاڵكردن به‌و كارانه‌ی‬ ‫ك‌ه له‌گێژاوی غ‌هم‌و بیركردنه‌‌و‌ه‬ ‫به‌دووری ئه‌گرن وه‌ك ته‌واوكردنی‬ ‫خوێندن‪ ،‬كاركردن‪ ،‬هاوكاریكردنی‬ ‫خێزان‪ ،‬به‌ستنی په‌یوه‌ندی كۆمه‌اڵیه‌تی‪،‬‬ ‫بیركردنه‌و‌ه له‌دروستكردنی ژیانێكی‬ ‫نوێ‌و دواڕۆژێكی ڕووناكتر‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫بمانه‌وێت یان نا ناتوانین وا به‌ئاسانی ئه‌و‬ ‫ڕوانینه‌ی كۆمه‌ڵگ‌ه بسڕینه‌و‌ه ك‌ه سه‌دان‬ ‫ساڵ‌ه له‌بیرو زه‌ینی كۆمه‌ڵگه‌دا چێنراوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها ژن به‌هێزو توانای خۆی ئه‌توانێ‬ ‫پێگه‌ی خۆی له‌ناو خێزاندا قایم بكات ‪.‬‬ ‫دارا‪ :‬ماوه‌ی سێ مانگ‌ه ژنم هێناوه‌‪،‬‬ ‫ژنه‌كه‌م ڕووخساری جوان نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وتی جوانه‌‌و زۆر خۆشی‬ ‫ئه‌وێم‪ ،‬ئه‌مه‌وێت لێی جیاببمه‌وه‌‌و‬ ‫په‌شیمانم‪ ،‬به‌اڵم ناتوانم؟‬ ‫نم نم‪ :‬به‌داخه‌و‌ه زۆربه‌ی پیاوان پێیانوای‌ه‬ ‫جوانی پێوه‌ر‌ه بۆسه‌ركه‌وتنی پرۆسه‌ی‬ ‫هاوسه‌رگیری‪ ،‬به‌اڵم له‌ڕاستیدا جوانی‬ ‫هه‌روه‌ك شتێكی ئاسایی ته‌نها‬ ‫ماوه‌یه‌كه‌و دواتر ئاسایی ئه‌بێته‌وه‌و‬ ‫له‌به‌ر چاوی خاوه‌نه‌كه‌ی نامێنێت‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌ش‌ه بۆت‌ه هۆی دروستبوونی‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێشه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت خیانه‌تی هاوسه‌رییش‪ ،‬دڵنیام‬ ‫ك‌ه به‌ته‌نها جوانی مرۆڤ پێوه‌ر نیی‌ه‬ ‫بۆ سه‌ركه‌وتن‌و درێژه‌پێدانی ژیانی‬ ‫هاوسه‌ری‪ ،‬به‌ڵكو گه‌لێك جوانی‬ ‫وه‌ك جوانی ده‌روون‪ ،‬ڕه‌وشت‌و‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وت هه‌ن ك‌ه زۆر پێویستن‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ده‌نگ‌و قسه‌كردن‌و به‌خشینی‬ ‫خۆشه‌ویستی ئه‌مان‌ه هه‌موو زامن ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه جوانییه‌كی بێسنوور‬ ‫به‌مرۆڤ ببه‌خشن‪ ،‬خۆ ئه‌و ژنان‌ه كه‌م‬ ‫نین ك‌ه زۆر جوانن‪ ،‬به‌اڵم به‌خته‌وه‌ر‬ ‫نین یان فرسه‌تی هاوسه‌رگیرییان‬ ‫له‌ده‌ست داوه‌‪ ،‬كه‌وابوو جوانی ژن‬ ‫مه‌رج نییه‌‌و زه‌مه‌ن زامن ‌ی دروستبوونی‬ ‫خۆشه‌ویستی‌و به‌ستنی په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫گه‌لێك جوانترو به‌هێزتر‌ه له‌جوانی‬ ‫ڕوخسار‪ ،‬دواتر تاوانی كه‌سێك‬ ‫چیی‌ه ك‌ه رووخسار ‌ی جوان نه‌بێت‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ك‌ه ئه‌و‌ه شتێك نیی‌ه مرۆڤ‬ ‫ده‌ستی تێیدا هه‌بێت‪.‬‬

‫ته‌ندروس������تی ته‌واو نییه‌‌و تووش������ی‬ ‫ئێس������كه‌ نه‌رمه‌ بووه‌"‌و له‌ئێستاشدا‬ ‫كه‌ ته‌مه‌نی‌ گه‌ش������توه‌ته‌ حه‌وت ساڵی‌‪،‬‬ ‫منداڵه‌ك‌هی‌ ناتوانێت له‌سه‌ر پێیه‌كانی‬ ‫خۆی ب������ڕوات‪" ،‬منداڵه‌كه‌م بردووه‌‬ ‫ب������ۆالی‌ زۆر دكتۆر‪ ،‬ب������ه‌اڵم باوكم‬ ‫چه‌ند جارێك باس������ی منداڵه‌كانی‬ ‫خۆی كردووه‌ كه‌ له‌منداڵیدا به‌چوار‬ ‫ساڵ پێیان گرتووه‌"‪.‬‬

‫ترسی‌ له‌بوونی‌ منداڵی‌ نه‌خۆش هه‌یه‌‬ ‫زۆرێ������ك ل������ه‌و خێزانان������ه‌ی‌ خزم ‌ی‬ ‫یه‌كت������رن‌و ئ������اگاداری‌ ئ������ه‌وه‌ن كه‌‬ ‫هاوس������ه‌رگیری‌ له‌گه‌ڵ خزمدا ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ گواستنه‌وه‌ی‌ نه‌خۆشی‌‪ ،‬ترسیان‬ ‫له‌خستنه‌و‌هی‌ منداڵ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫كرمانج هیوای‌ ته‌مه‌ن ‪30‬ساڵ ماوه‌ی‬ ‫چ������وار س������اڵه‌ له‌گ������ه‌ڵ ئامۆزایه‌كی‌‬ ‫خۆی‌ هاوس������ه‌رگیری‌ كردووه‌و یه‌ك‬ ‫منداڵیان هه‌یه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌وته‌ی‌ خۆی‌‬ ‫باری ته‌ندروستی منداڵه‌كه‌یان باشه‌‪،‬‬ ‫"منداڵه‌كه‌مان تاقانه‌یه‌و حه‌زده‌كه‌ین‬ ‫منداڵێكی ترم������ان ببێت‪ ،‬به‌اڵم زۆر‬ ‫ئه‌ترسم منداڵی دووه‌مان ناته‌ندروست‬ ‫ده‌ربچێت"‪،‬‬ ‫ئه‌و ترسه‌ش ماوه‌ی سێ ساڵه‌ خۆی‌و‬ ‫هاوس������ه‌ره‌كه‌ی‌ تووش������ی‌ دڵه‌ڕاوكێ‬ ‫كردووه‌‪" ،‬نه‌خۆشی درێژخایه‌ن له‌نێو‬ ‫خێزانه‌كه‌مان������دا بوونی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی عاده‌تی كه‌س������وكارمان‬ ‫وایه‌ كه‌ هه‌رگیز رازی نابن له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خزمایه‌تیه‌كه‌ماندا كوڕو كچمان بچنه‌‬ ‫نێو پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیرییه‌وه‌"‪.‬‬

‫ترسی‌ له‌گواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئامۆزاك‌هی‌ هه‌یه‌‬ ‫شڤان ئه‌حمه‌د ته‌مه‌ن ‪19‬ساڵ ماوه‌ی‬ ‫ش������ه‌ش مانگ������ه‌ كچێك������ی ئامۆزای‬ ‫خۆی م������اره‌ بڕیوه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌وته‌ی‌‬ ‫ش������ڤان دایكی كچه‌كه‌ نه‌خۆش������ی‬ ‫درێژخایه‌ن������ی له‌گه‌ڵدای������ه‌‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫تووش������ی‌ دڵه‌ڕاوكێی‌ كردووه‌ له‌زوو‬ ‫گواس������تنه‌وه‌ی‌ ده‌س������تگیرانه‌كه‌ی‌‪،‬‬ ‫"هه‌رچه‌ن������ده‌ پش������كنینی خوێنمان‬ ‫ئه‌نج������ام داوه‌‪ ،‬له‌كات������ی ماره‌بڕیندا‬ ‫كێش������ه‌مان نه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم نه‌خۆشی‬ ‫ئامۆژنم به‌ڵگه‌یه‌كه‌ ب������ۆ دواكه‌وتنی‬ ‫پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیریم"‪.‬‬ ‫خزمه‌كان ئه‌گه‌ری‌ گواستنه‌و‌هی‌‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ هه‌ر‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان زیاتر ده‌كه‌ن‬ ‫له‌منداڵیه‌وه‌ دیارده‌یه‌كی‌ نه‌خۆش������ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵدای������ه‌‪" ،‬ب������ه‌اڵم ماڵ������ی مامم‌و د‪.‬به‌ختیار ئیس������ماعیل‪ ،‬پس������پۆڕی‬ ‫ئامۆژنم ده‌ڵێن ئه‌گه‌ر كچه‌كه‌ ش������وو نه‌ش������ته‌رگه‌ری گش������تی جه‌خت له‌وه‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ هه‌ندێك نه‌خۆشی هه‌یه‌‬ ‫بكات چاك ده‌بێت"‪.‬‬

‫له‌ڕێگه‌ی جینه‌كان������ه‌وه‌ ئه‌گوازرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"ئه‌و كه‌س������انه‌ی كه‌ له‌خزمی‌ نزیك‬ ‫هاوسه‌رگیریی ده‌كه‌ن‪ ،‬وه‌كو ئامۆزاو‬ ‫پ������ورزاو خزمه‌ نزیك������ه‌كان ئه‌گه‌ری‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانیان زیاتره‌"‪.‬‬ ‫به‌وت‌هی‌ ئه‌و پزیشكه‌ ئه‌و نه‌خۆشیانه‌ی‬ ‫كه‌ ئێس������تا له‌ده‌رئه‌نجام������ی ئه‌وجۆره‌‬ ‫هاوس������ه‌رگیرییه‌ باڵوه‌‪ ،‬تاالس������یماو‬ ‫خوێنبه‌رب������وون‌و ش������ێرپه‌نچه‌و زۆر‬ ‫نه‌خۆش������ی تره‌‪" ،‬ئه‌و نه‌خۆش������یانه‌‬ ‫زۆرت������ر له‌هاوس������ه‌رگیری‌ خزم������ی‌‬ ‫نزیك������ه‌وه‌ ده‌رده‌ك������ه‌ون"‪ .‬ناوبراو‪،‬‬ ‫باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ له‌كوردس������تان‬ ‫پش������كنینی زۆر ورد ب������ۆ جینه‌كان‬ ‫نییه‌‪" ،‬ئێس������تا هه‌ندێ نه‌خۆشی هه‌یه‌‬ ‫له‌جیهاندا په‌ره‌ی سه‌ندووه‌ له‌رێگای‬ ‫جینه‌وه‌یه‌ زیاتر ئه‌م نه‌خۆشیانه‌ش له‌و‬ ‫كه‌سانه‌دا سه‌ر هه‌ڵده‌ده‌ن كه‌ له‌خێزانه‌‬ ‫نزیكه‌كانی یه‌كتر ژنخوازی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ه������ه‌ر نه‌خۆش������ییه‌ك له‌خێزانێك������دا‬ ‫بوونی هه‌بوبێ������ت‪ ،‬بێگومان ئه‌گه‌ری‬ ‫دوباره‌بونه‌وه‌ی هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیش������كه‌ به‌پێویس������تی‌ ده‌زانێت‬ ‫ڕێگری پێكه‌وه‌نانی‌ ژیانی‌ هاوسه‌ری‬ ‫ل������ه‌و كه‌س������انه‌ بكرێت ك������ه‌ خزم‌و‬ ‫كه‌س������ی‌ نزیكی‌ یه‌كت������رن‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ رێنمایی‌و هۆشیاركردنه‌وه‌ی‌‬ ‫هاوواڵتیان������ه‌وه‌‪" ،‬بۆئه‌وه‌ی‌ ئه‌م جۆره‌‬ ‫هاوس������ه‌رگیریه‌ له‌ئاین������ده‌دا نه‌بێته‌‬

‫بارگران������ی‌و قورس������ایه‌كی ئابوری‬ ‫له‌س������ه‌ر خێزان‌و واڵت وه‌ك تاالسیما‬ ‫كه‌ ئێس������تا ڕێژه‌یه‌كی زۆری منداڵی‬ ‫كوردستان پێوه‌ی ده‌ناڵێن"‪.‬‬

‫منداڵه‌كه‌مان‬ ‫تاقانه‌یه‌و‬ ‫حه‌زده‌كه‌ین‬ ‫منداڵێكی ترمان‬ ‫ببێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆر ئه‌ترسم‬ ‫منداڵی دووه‌مان‬ ‫ناته‌ندروست‬ ‫ده‌ربچێت‬

‫ی ده‌غه‌ڵه‌تێنن‬ ‫له‌چاتیشدا كوڕان‌و كچان یه‌كتر ‌‬

‫كوڕێك‪ :‬ماو‌ه ‌ی سێ مانگ ‌ه زۆرب ‌ه ‌ی شه‌و له‌گه‌ڵ كوڕێكدا به‌چات قس ‌ه ده‌ك ‌هم‌و كامێرای پێئه‌كه‌مه‌و‌ه‬ ‫به‌مۆبایل چات ده‌كات‬ ‫ئ������اراس‪ ،‬كوڕێكی ته‌مه‌ن ‪20‬س������اڵه‌‌و‬ ‫به‌مۆبایل چ������ات ده‌كات‪" ،‬ماو‌هی‌ دوو‬ ‫ساڵ زیاتره‌ له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌كمدا‬ ‫به‌به‌رده‌وام������ی به‌ن������اوی‌ كچه‌وه‌ چات‬ ‫ئه‌كه‌ین"‪ ،‬مه‌به‌ستیش������ی‌ ل������ه‌و كاره‌ی‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كوڕان وه‌حده‌ی‌ بۆ بنێرن‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی‌ ش������اره‌زایی‌ له‌و بواره‌دا‬ ‫هه‌ی������ه‌‌و توانیویه‌ت������ی‌ چه‌ندی������ن كوڕ‬ ‫هه‌ڵبخه‌ڵه‌تێنێت‪" ،‬هه‌ر به‌و هۆیه‌ش������ه‌وه‌‬ ‫ئێستا ش������اره‌زایی ته‌واوم له‌كچان دا‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫زۆرێك له‌و كچ‌و كوڕان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتی‌ چاتكردندا ڕه‌گه‌ز ‌‬ ‫خۆیان ده‌گۆڕن باس له‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن كه‌ بۆ به‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی كات‌و په‌یداكردن ‌‬ ‫بردن ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوڕێ‌ له‌ڕه‌گه‌زه‌ك ‌ه ‌‬ ‫تر ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌ن‌و‬ ‫پسپۆڕێكی‌ ده‌روونییش‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌گه‌ز ‌‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌ ‌‬ ‫خۆیان ده‌گۆڕن ده‌كه‌ون ‌ه‬ ‫پۆلێنی‌ كه‌سایه‌تیی ‌ه‬ ‫نائاساییه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ردی نه‌جات‌و ئازا ئه‌حمه‌د‬ ‫هون������ه‌ر‪ ،‬كوڕێك������ی ته‌مه‌ن ‪25‬س������اڵه‌‬ ‫ماوه‌یه‌ك������ی زۆره‌ به‌ن������اوی‌ كچ������ه‌و‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئینته‌رنێت چات له‌گه‌ڵ كوڕان‬ ‫ده‌كات‪" ،‬ئه‌و كوڕانه‌ی‌ قسه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌كه‌م داوای‌ وێنه‌م لێده‌كه‌ن‪ ،‬منیش‬ ‫له‌یه‌كێ������ك له‌ماڵپه‌ڕه‌كان������ه‌وه‌ وێنه‌ی‌‬ ‫كچێك دێنم‌و پش������انیان ئه‌ده‌م ده‌ڵێم‬ ‫ئه‌مه‌ وێنه‌كه‌مه‌"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی‌ زۆرجار ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫چاتی������ان له‌گ������ه‌ڵ ده‌كات ب������اوه‌ڕی‌‬ ‫پێده‌ده‌ك������ه‌ن‪" ،‬ماوه‌ی‌ س������ێ مانگه‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ شه‌و له‌گه‌ڵ كوڕێكدا به‌چات‬ ‫قس������ه‌ ده‌كه‌م‌و كامێرای پێئه‌كه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و واده‌زانێ من كچم زیاتر قس������ه‌ی‌‬ ‫سێكس������ی ئه‌كه‌ین‪ ،‬چه‌ن������د جارێك‬ ‫داوای په‌یوه‌ن������دی ده‌نگ������ی كردووه‌‬ ‫من ده‌ڵیم ناتوانم‪ ،‬له‌گه‌ڵ خوش������كه‌كه‌م‬ ‫له‌ژورێ������ك ئه‌نووی������ن"‪ ،‬ه������اوكات‬ ‫جه‌خت ل������ه‌وه‌ش ده‌كات������ه‌وه‌ كه‌ ئه‌و‬ ‫كاره‌ی‌ بۆ كاتبه‌سه‌ربردنه‌‪" ،‬له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫چاتكردنه‌وه‌ دڵی زۆر كه‌س������م خۆش‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫بۆدڵنیابوون له‌كچان‬ ‫خۆی‌ ده‌كاته‌ كچ‬ ‫زۆرێك له‌و كوڕانه‌ی‌ ڕه‌گه‌زی‌ خۆیان‬ ‫ده‌گۆڕن ل������ه‌و ڕێگه‌ی������ه‌وه‌ ده‌یانه‌وێ‌‬ ‫دڵنیاب������ن له‌كچان‌و دواتر قس������ه‌یان‬

‫کوڕان‌و کچان ده‌بنه‌ قوربانی داخراویی کۆمه‌ڵگا‬ ‫له‌گه‌ڵ������دا بكه‌ن‪ .‬س������ۆران‪ ،‬گه‌نجێكی داخڵ ده‌بم‪ ،‬چونكه‌ كوڕان قس������ه‌ی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‪23‬س������اڵه‌‌و ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات سێكس������ی ده‌نووس������ن كه‌ وه‌اڵمیش‬ ‫كه‌ ماوه‌یه‌كی زۆره‌ كه‌ ده‌چێته‌ س������ه‌ر ناده‌یته‌وه‌ جنێوی ناش������رین ئه‌ده‌ن"‪،‬‬ ‫ئینته‌رنێت‌و چات ده‌كات به‌دوو ناوه‌وه‌ هه‌ربۆیه‌ جه‌خت ل������ه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌‬ ‫داغ������ڵ ده‌بێت‪" ،‬یه‌كێكی������ان به‌ناوی‌ كاتێ������ك به‌ناوی‌ ك������وڕه‌وه‌ ده‌چێته‌‬ ‫كوڕه‌وه‌ ئه‌ویتر به‌ناوی‌ كچه‌وه‌"‪ ،‬چونكه‌ چاته‌كان������ه‌وه‌ هی������چ گرفتێك������ی‌ بۆ‬ ‫به‌وته‌ی‌ خۆی‌ ئامانج له‌و كاره‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ دروست نابێت‪" ،‬ئه‌و كاته‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌ریگای‌ ناوی‌ كچه‌وه‌ براده‌ره‌كانی خ������ۆم مه‌به‌س������تمه‌ قس������ه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫ب������ۆ گاڵته‌پێكردن بخات������ه‌ مه‌وقیفه‌وه‌‪ ،‬ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫"هه‌ر له‌م ڕێگایه‌ش������ه‌وه‌ دڵنیاده‌بم كه‌ ئه‌و كچ������ه‌ گه‌نجه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات‬ ‫ئه‌و كچانه‌ی‌ قس������ه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌م كه‌ هه‌موو ئه‌و كوڕانه‌ی‌ چات ده‌كه‌ن‬ ‫خراپ نی������ن‪" ،‬له‌ڕێگ������ه‌ی‌ چاته‌وه‌‬ ‫به‌ڕاستی كچن یان نا؟"‪.‬‬ ‫ئه‌و كوڕه‌ گه‌نجه‌ سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ كوڕێكی‌ باش������م ناس������یوه‌و ئێسته‌ش‬ ‫چه‌ندین كه‌سی‌ خستۆته‌ داوه‌و گاڵته‌ی‌ په‌یوه‌ندییمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫پێكردوون‪ ،‬به‌اڵم خۆیشی‌ له‌هه‌ڵه‌ به‌ده‌ر له‌الیه‌ك������ی‌ ت������ره‌وه‌ الرا كه‌ كچێكی‬ ‫نه‌ب������ووه‌و چه‌ندجارێ������ك تێكه‌وتووه‌‪ ،‬ته‌مه‌ن ‪19‬س������اڵه‌‪ ،‬ب������اس له‌وه‌ ده‌كات‬ ‫"جارێكیان هاوڕێیه‌كی خۆم بوو زۆر كه‌ زۆرجار به‌ن������اوی كوڕه‌وه‌ چات‬ ‫گاڵته‌ی‌ پێكردم‪ ،‬ئیتر منیش له‌دوای ده‌كات‪" ،‬ل������ه‌و ڕێگه‌ی������ه‌وه‌ توانیومه‌‬ ‫ببم به‌ئادمی������ن له‌یه‌كێك له‌چاته‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌وه‌ به‌م شێوه‌یه‌ چات ئه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫چونك������ه‌ زۆر زه‌حمه‌ته‌ كچێك بكه‌ن‬ ‫كچانیش ڕه‌گه‌زی‌ خۆیان ده‌گۆڕن به‌ئادمین"‌و له‌و رێگه‌یه‌ش������ه‌وه‌ چه‌ند‬ ‫ته‌نی������ا‪ ،‬كچێك������ی‌ ته‌مه‌ن ‪21‬س������اڵه‌و كچێك������ی‌ ناس������یوه‌و ئیمه‌یله‌كانیانی‌‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ به‌شه‌وان تا داوه‌ به‌ه������اوڕێ كوڕه‌كانی‌ تا ئه‌وان‬ ‫دره‌نگانێك سه‌رگه‌رمی‌ ئینته‌رنێت‌و قسه‌یان له‌گه‌ڵ بكه‌ن‪" ،‬زۆرجار كه‌‬ ‫چاتكردنه‌‪" ،‬كه‌مجار به‌ناوی‌ كچه‌وه‌ پێیان ده‌ڵێم كچم‪ ،‬باوه‌ڕم پێناكه‌ن"‪.‬‬

‫گه‌نجان له‌ڕووی‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌وه‌‬ ‫كه‌پتكراون‬ ‫ته‌ها حس������ێن پس������پۆڕێكی‌ ده‌رونییه‌و‬ ‫ئاماژه‌ ب������ه‌وه‌ ده‌دات ك������ه‌ كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ك������وردی‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك������ی داخراوه‌‌و‬ ‫گه‌نجان له‌ڕووی سێكسی‌‌و په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان������ه‌وه‌ كه‌پتكراون‪" ،‬ئه‌م‬ ‫خه‌فه‌كردنه‌ش وایكردووه‌ كه‌ كه‌ناڵی‬ ‫ت������ر بدۆزێته‌وه‌ ب������ۆ خۆبه‌تاڵكردنه‌وه‌‬ ‫یان خۆ دوورخس������تنه‌وه‌ له‌ش������ه‌رم‌و‬ ‫دڵه‌ڕاوكێ"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬ب������اس ل������ه‌وه‌ ده‌كات كه‌‬ ‫هه‌ندێ‌ بابه‌ت هه‌ی������ه‌ گه‌نجان ناتوانن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ ئاسایی‌ باسی‌ بكه‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫په‌نا ده‌به‌نه‌ به‌ر ئینته‌رنێت‌و له‌و كه‌ناڵه‌وه‌‬ ‫باس له‌په‌یوه‌ندییه‌ سێكسیه‌كان ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ ناتوانن به‌ش������ێوه‌یه‌كی ئاس������ایی‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ������ه‌دا باس������ی‌ بك������ه‌ن‪" ،‬په‌نا‬ ‫ئه‌باته‌ ب������ه‌ر ئینته‌رنێت‌و له‌وێ‌ به‌ناوی‬ ‫خوازراوه‌وه‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌یه‌وێت ده‌یكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و پس������پۆڕه‌ ده‌روونییه‌ جه‌خت له‌وه‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌و كه‌س������انه‌ی‌ ره‌گه‌زی‌‬ ‫خۆیان ده‌گۆڕن له‌چاتدا ئه‌كه‌ونه‌ ناو‬ ‫پۆلێنی كه‌سێتی نائاسایی‪" ،‬كه‌سێتی‬ ‫ئاسایی په‌یوه‌ندییه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانیان‬ ‫ئاس������اییه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌ی‌ ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫كاره‌ ئه‌ك������ه‌ن گوش������اری‌ ده‌روونی‌و‬ ‫گۆشه‌گیریان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪:‬‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی خۆیان به‌شێك ‌‬ ‫له‌سه‌ر داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌شدارانی‌ ئه‌م راپۆرت‌ه ناو ‌‬ ‫راسته‌قینه‌یان نه‌نوسرا‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫بێ مامۆستایی له‌هه‌ڵه‌بج ‌ه پسپۆڕییه‌كان ده‌گۆڕێت‬ ‫"مامۆستامان هه‌ی ‌ه خۆ ‌ی پسپۆڕی‌ كوردیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئیستا وان ‌ه ‌ی بیركاریمان پێده‌ڵێته‌وه‌"‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫زۆرێك له‌ده‌رچوانی‌ زانكۆو‬ ‫په‌یمانگاكان دانامه‌زرێن‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆرێك له‌قوتابخانه‌كانی‌ ناوچه‌‬ ‫جیاجیاكانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫گرفتی‌ كه‌می‌ مامۆستایان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ مهره‌بان سه‌الم له‌هه‌ڵه‌بج‌ه‬ ‫زۆرێك له‌خوێندكاران‌و مامۆستایان ‌ی‬ ‫ئه‌و قوتابخانان‌ه ‌ی ك‌ه گرفت ‌ی نه‌بوون‌و‬ ‫كه‌م ‌ی مامۆس������تایان هه‌ی‌ه باس له‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن ك‌ه تائێستا چه‌ند وانه‌یه‌كیان‬ ‫نه‌خوێندوو‌ه‌و لێپرسراو ‌ی ڕاگه‌یاندن ‌ی‬ ‫پ������ه‌ره‌وه‌د‌ه ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌ش ئام������اژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك‌ه له‌ڕێ ‌ی دابینكردن ‌ی مامۆستا ‌ی‬ ‫پێویس������ته‌و‌ه هه‌وڵ ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی‬ ‫كێشه‌ك‌ه ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫وان‌ه ‌ی كیمیایان نه‌خوێندوو‌ه‬ ‫"ماو‌ه ‌ی مانگێك‌ه خوێندن ده‌س������ت ‌ی‬ ‫پێك������ردووه‌‪ ،‬وان������‌ه ‌ی كیمیام������ان‬ ‫فه‌رامۆش������كردوو‌ه به‌ه������ۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی‬ ‫مامۆس������تا ‌ی تایبه‌ت به‌و ماده‌یه‌"‪ ،‬ئه‌م‌ه‬ ‫وت‌ه ‌ی دانه‌ر مه‌حمود‌ه ك‌ه خوێندكار ‌ی‬ ‫خوێندن������گا ‌ی ڕه‌هه‌ن������د ‌ی ئێواران‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ك‌ه مامۆستا ‌ی‬

‫وان‌ه ‌ی كیمیایان نییه‌و تاوه‌كو ئیستا ئه‌و كه‌مته‌رخه‌م ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬زۆر مامۆستا هه‌ی‌ه‬ ‫وانه‌یه‌یان نه‌خوێندووه‌‪"،‬به‌هۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی دانامه‌زرێن‌و زۆریششیان ده‌نێردرێن‌ه‬ ‫مامۆستاو‌ه پسپۆرییه‌كان ده‌گۆڕن بۆ گوند‌ه دووره‌ده‌سته‌كان"‪.‬‬ ‫پڕكردنه‌و‌ه ‌ی ماده‌كان‪ ،‬مامۆس������تامان‬ ‫هه‌ی‌ه خۆ ‌ی پس������پۆڕی‌ كوردیه‌‪ ،‬به‌اڵم زۆر ‌ی وانه‌كان مامۆستایان ‌ی نیگه‌ران‬ ‫كردوو‌ه‬ ‫ئیستا وان‌ه ‌ی بیركاریمان پێده‌ڵێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی تره‌و‌ه شنۆ عزه‌ت خوێندكار ‌ی زۆرێك له‌مامۆس������تایان باس له‌و‌ه‬ ‫شه‌شه‌م ‌ی زانستییه‌و باس له‌و‌ه ده‌كات ده‌كه‌ن ك‌ه به‌هۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی مامۆستا ‌ی‬ ‫ك‌ه تاوه‌كو ئیس������تا مامۆستا ‌ی وان‌ه ‌ی پێویس������ته‌و‌ه زیاد له‌پێویست ‌ی خۆیان‬ ‫زینده‌وه‌رزانیان نییه‌‪" ،‬تائێستا ته‌نها وان‌ه ده‌ڵێن������ه‌وه‌‪ ،‬به‌وت‌ه ‌ی خۆیان زۆر‬ ‫هیالك ده‌بن‌و به‌پێ ‌ی پێویست ناتوانن‬ ‫وانه‌یه‌كمان لێ نه‌خوێندوه‌"‪.‬‬ ‫به‌وت������‌ه ‌ی ئ������ه‌و خوێن������دكار‌ه ئه‌وان فریا ‌ی وانه‌كان بكه‌ون‪.‬‬ ‫خوێن������دكار ‌ی به‌كالۆری������ن‌و كات ‌ی باخه‌وان حه‌مه‌س������ه‌عید مامۆستا ‌ی‬ ‫كه‌میان له‌به‌رده‌ستدا ماو‌ه بۆ خوێندن‪ ،‬وان������‌ه ‌ی ئینگلیزیی������‌ه له‌قوتابخان‌ه ‌ی‬ ‫"پێویست‌ه مامۆستامان بۆ دابینبكرێت ش������اره‌زور ‌ی كوڕان‌و ئام������اژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫تاوه‌كو بتوانی������ن پڕۆگرامه‌كان ته‌واو ده‌دات ك‌ه له‌هه‌فته‌یه‌كدا ‪ 25‬به‌ش������‌ه‬ ‫وان‌ه ‌ی هه‌یه‌‪" ،‬ڕۆژان‌ه چوار بۆ پێنج‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫وان‌ه ده‌ڵێم������ه‌و‌ه ئه‌مه‌ش زۆر ماندووم‬ ‫له‌هه‌فته‌یه‌كدا دوو وان‌ه ‌ی ئینگلیز ‌ی ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆس������تای‌ه ئام������اژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫ده‌خوێنن‬ ‫نه‌ژاد صاڵ������ح خوێندكارێك ‌ی تره‌و ك������‌ه چه‌ندینجار داوای������ان كردوو‌ه‬ ‫باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه به‌هۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی مامۆس������تایان بۆ دابی������ن بكرێت‪،‬‬ ‫مامۆستاو‌ه له‌هه‌فته‌یه‌كدا ته‌نها دوو به‌اڵم گو ‌ێ به‌داواكانی������ان نه‌دراوه‌‪،‬‬ ‫وان‌ه ‌ی ئینگلیز ‌ی ده‌خوێنن‪" ،‬ئه‌مه‌ش "سه‌رپه‌رش������تیاره‌كانمان ڕاسته‌وخۆ‬ ‫ب������ۆ ته‌واوكردن ‌ی كتێبه‌ك‌ه زۆر زۆر مامۆستایان ‌ی تاز‌ه دامه‌زراو بۆ الدێ‬ ‫كه‌مه‌و ئه‌گه‌ر مامۆستا ‌ی دیكه‌مان بۆ دووره‌ده‌سته‌كان ده‌گوێزنه‌وه‌"‬ ‫دابین نه‌كرێت ئه‌و‌ه تاوه‌كو كۆتای ‌ی له‌الیه‌ك������ ‌ی تره‌و‌ه خونچ������‌ه عه‌بدواڵ‬ ‫مامۆس������تا ‌ی وان‌ه ‌ی كیمیای‌ه‌و له‌پۆل ‌ی‬ ‫ساڵ نیو‌ه ‌ی بابه‌ته‌ك‌ه ناخوێنین"‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكار‌ه جه‌خت ‌ی له‌و‌ه كرده‌و‌ه حه‌وته‌م ‌ی بنه‌ڕه‌تی‌و پۆله‌كان ‌ی ‪ 10‬تا‬ ‫ك‌ه كه‌م ‌ی مامۆس������تا بووه‌ت‌ه گرفت ‪‌ 12‬ی ئاماده‌ی ‌ی وان‌ه ده‌ڵێته‌وه‌‪" ،‬ئه‌م‌ه‬ ‫بۆیان‪" ،‬گرنگ ‌ی وانه‌كان كه‌مبۆته‌و‌ه وایكردوو‌ه له‌هه‌فته‌یه‌ك������دا ‪ 30‬وان‌ه‬

‫قوتابیان ‌ی هه‌ڵه‌بج‌ه چاوه‌ڕێ ‌ی هاتن ‌ی مامۆستا ‌ی پسپۆڕ ده‌كه‌ن فۆتۆ‪ :‬مهره‌بان سه‌الم‬ ‫بڵێمه‌وه‌و به‌و هۆیه‌شه‌و‌ه زۆر هیالك‬ ‫ده‌بم‌و زۆرب‌ه ‌ی كات واده‌كات فریا ‌ی‬ ‫وتنه‌و‌ه ‌ی ته‌واو ‌ی وانه‌كان نه‌كه‌وم"‪.‬‬ ‫كێشه‌ك‌ه چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ن‬ ‫لێپرسراوی‌ ڕاگه‌یاندن ‌ی به‌ڕێوه‌به‌رێـ ‌ی‬ ‫پ������ه‌روه‌رد‌ه ‌ی هه‌ڵه‌بج������‌ه جه‌خ������ت‬ ‫ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه كێش������‌ه ‌ی كه‌م ‌ی‬ ‫مامۆس������تایان هه‌ی������ه‌و به‌وت‌ه ‌ی خۆ ‌ی‬

‫ئێس������ت‌ه له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌ت ‌ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫خه‌ریك ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێشه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاك������ۆ حه‌مه‌ئه‌می������ن لێپرس������راو ‌ی‬ ‫ڕاگه‌یاندن ‌ی به‌ڕێوه‌به‌رێـ ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی‬ ‫هه‌ڵه‌بج‌ه ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا ك‌ه له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫ده‌رچوو ‌ی زانكۆ له‌هه‌ند ‌ێ پسپۆڕییدا‬ ‫كه‌م������ه‌‪ "،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ئیس������تا ئه‌زم‌ه ‌ی‬ ‫مامۆستامان هه‌یه‌و ئه‌مه‌ش گرفت ‌ی بۆ‬ ‫دروستكردوین "‪.‬‬

‫بۆچی‌ منداڵه‌كانمان له‌قوتابخانه‌هه‌ڵدێن‬

‫ الن‌ه حه‌مه‌حه‌سه‌ن‬

‫زۆرجار ده‌بینین له‌سه‌ره‌تا ‌ی كردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫قوتابخان‌ه یان له‌كات ‌ی ئاس������ای ‌ی ده‌وام ‌ی‬ ‫قوتابخان������ه‌دا‪ ،‬قوتابیه‌ك ی������ان چه‌ند‬ ‫قوتابیه‌ك به‌ب ‌ێ ئه‌و‌ه ‌ی هۆیه‌ك ‌ی دیاریكراو‬ ‫له‌الی������ه‌ن قوتابخانه‌و‌ه هه‌بێت ئاماده‌نین‬ ‫بگه‌ڕێنه‌و‌ه ناو قوتابخانه‌و ده‌یانه‌و ‌ێ واز‬ ‫له‌قوتابخان‌ه بهێنن‪ ،‬چه‌ندین هۆكار هه‌ی‌ه‬ ‫ك‌ه ڕۆڵ ده‌بین ‌ێ له‌به‌رجه‌س������ته‌كردن ‌ی‬ ‫ئه‌م ڕه‌وش������ت‌ه ال ‌ی منداڵ ك‌ه سه‌ره‌نجام‬ ‫وا له‌من������داڵ ده‌كات نه‌توان ‌ێ له‌گه‌ڵ ئه‌و‬ ‫بارودۆخ������‌ه ‌ی ك‌ه پێیده‌وتر ‌ێ قوتابخان‌ه‬ ‫ڕێ بكات‌و حه‌ز به‌هه‌اڵتن بكات لێی‌‪.‬‬ ‫هۆكاره‌كان������ی نه‌چون������ی من������داڵ بۆ‬ ‫قوتابخان‌ه ئه‌گه‌ری هه‌ی‌ه ڕقی منداڵ بێت‬ ‫له‌دایك‌و باوكی‪ ،‬هه‌س������ت به‌و‌ه ده‌كات‬ ‫دایك‌و باوكی ئاسود‌ه ئه‌بن به‌ڕۆشتنی‬ ‫منداڵه‌كه‌یان بۆقوتابخان������ه‌‪ ،‬له‌م باره‌دا‬ ‫ده‌بێت بگه‌ڕێینه‌و‌ه بۆ هۆكاره‌كانی ناو‬ ‫خێزانی منداڵه‌كه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی‌ه هۆكاره‌كان‬ ‫ناكۆكی نێوان دای������ك‌و باوكی بێت‬ ‫یاخود بونی باوه‌ژن یان له‌ده‌س������تدانی‬ ‫دای������ك‪ ،‬ڕه‌فتاری منداڵ ل������ه‌م كاته‌دا‬ ‫جۆرێك له‌شه‌ڕانگێزی پێو‌ه دیار‌ه دژی‬ ‫باوك یاخود دای������ك‪ ،‬هه‌روه‌ها چه‌ند‬ ‫هۆكارێك هه‌ن وه‌ك سس������تی توانای‬ ‫منداڵ‪ ،‬كاتێك له‌قوتابخانه‌یه‌كی ئاسایی‌ه‬ ‫ناتوانێ س������ه‌ركه‌وتن به‌ده‌ستبهێنێت‬ ‫ك‌ه ئه‌مه‌ش ده‌بێت‌ه هۆی ش������كاندنه‌وه‌و‬ ‫ته‌نگه‌تاوك������ردن له‌الیه‌ن مامۆس������تاوه‌‪،‬‬ ‫ش ده‌بێت‌ه مایه‌ی گاڵته‌و پێكه‌نینی‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫هاوڕێكان������ی لێره‌دا من������داڵ بڕیاری‬ ‫نه‌چون‌ه قوتابخان‌ه ده‌دات‪ ،‬بۆی‌ه پێویست‌ه‬ ‫ئه‌م حاڵه‌تان‌ه تاقیكردنه‌وه‌و ‌ی زیره‌كیان‬ ‫ت‌و بنێرێن بۆ شوێنی تایبه‌ت‬ ‫بۆ بكرێ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر پێویستی كرد‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌ركه‌وت‬ ‫ك‌ه توانا ‌ی زیره‌ك ‌ی وه‌ك پێویست نیی‌ه‬

‫ئه‌وا له‌به‌ش ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی تایبه‌ت تۆمار به‌ره‌و ئاڵوده‌ب������وون‌و به‌كارهێنانی ماد‌ه‬ ‫بكرێت‌و مامۆستا ‌ی تایبه‌ت ‌ی بۆ دابنرێت بێهۆش������كه‌ره‌كان‌و تاوانكردن‪...‬هتد‪،‬‬ ‫له‌قوتابخانه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫جگ‌ه له‌مه‌ش زۆر ئاسان‌و ئاسایی‌ه گه‌ر‬ ‫ش������اره‌زایان ‌ی بواری پ������ه‌روه‌رد‌ه ئاماژ‌ه درۆ‌و دزی بكات‪ ،‬و‌ه ببێت‌ه قسه‌هێنه‌رو‬ ‫به‌دیارده‌ی هه‌اڵتن ده‌كه‌ن له‌قوتابخان‌ه‌و قسه‌به‌رو شه‌ڕو ئاژاو‌ه له‌ناو خێزانه‌كه‌یدا‬ ‫هۆكاره‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێننه‌و‌ه بۆ ئه‌و الدانه‌ی دروستبكات‪.‬‬ ‫ك‌ه له‌ڕه‌وشتی منداڵدایه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆی بۆی‌ه پێویس������ت‌ه خێزانی هۆشیار پالن‬ ‫تێكه‌ڵبونی له‌گه‌ڵ گروپێك له‌مندااڵنی دابنێ������ت بۆ ڕاهێنانی منداڵ له‌س������ه‌ر‬ ‫خ������راپ‪ ،‬ی������ان به‌ه������ۆی كه‌متوانایی دووری له‌ماڵ������ه‌و‌ه بۆ چه‌ند كاژێرێك‬ ‫ژی������ری‌و عه‌قڵیه‌وه‌‪ ،‬یاخود نه‌بونی توانا له‌رۆژێكدا‪ ،‬بۆنمون‌ه پێش چون‌ه قوتابخان‌ه‬ ‫ب������ۆ كۆبیری (تركی������ز)‌و نه‌گونجانی بخرێت������‌ه دایه‌نگه‌و باخچه‌ی س������اوایان‬ ‫سیسته‌می فێركردن بۆی یان منداڵه‌ك‌ه تاكو ئاماد‌ه‌بكرێ بۆ قوتابخان‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫خۆی الدانی ڕه‌وشتی هه‌یه‌و ژینگه‌كه‌ش بۆخۆی پێدانی هه‌ل‌ه له‌به‌رده‌م منداڵدا‬ ‫یارمه‌تیده‌رێت������ی‌و ئاڕاس������ته‌ی ده‌كات بۆ ئ������ه‌وه‌ی فێربێت له‌س������ه‌ر چۆنێتی‬

‫هه‌ڵسوكوتكردن له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ره‌كه‌یدا‪ ،‬هه‌ڵس������وكه‌وتكردن له‌گه‌ڵ مندااڵندا‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئه‌ركی قوتابخانه‌ی‌ه ك‌ه هه‌ستێت چونك‌ه به‌پێی زۆربه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كان‬ ‫به‌س������ازدانی ئاهه‌نگی پێشوازیكردن س������ه‌رجه‌م ئه‌و گرێ‌و گۆڵ‌و تێكچون‌و‬ ‫له‌مندااڵن به‌وپه‌ڕی سۆزو خۆشه‌ویستی‌و په‌ش������ێویانه‌ی ك‌ه مرۆڤ له‌گه‌وره‌بوندا‬ ‫باوه‌ش������كردنه‌وه‌و‌ه بۆ مندااڵن بۆئه‌وه‌ی توشی دێن‪ ،‬س������ه‌رچاوه‌و ڕه‌گه‌كانیان‬ ‫ئه‌و ترس‌و تۆقین‌ه الی منداڵ ك‌ه هه‌ی‌ه په‌یوه‌ندی به‌منداڵیی������ه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬كه‌وات‌ه‬ ‫نه‌مێنێت به‌رامب������ه‌ر به‌قوتابخان‌ه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌توانین بڵێین ك������‌ه جیهانی منداڵ‪،‬‬ ‫له‌ڕۆژی یه‌كه‌مه‌و‌ه هان بدرێن‌و ئاهه‌نگ‌و جیهانێك‌ه لێ������وان لێ������و‌ه له‌به‌رائ‌هت‌و‬ ‫چاالك������ی‌و كه‌رنه‌ڤــاڵ������ی گه‌وره‌یان بۆ پاكی‌و جوانی‪ ،‬له‌س������ه‌ر هه‌موو الیه‌ك‬ ‫سازبكرێت‌و لێپرس������راوان‌و دایكان‌و پێویس������ت‌ه هه‌ر له‌خێ������زان‌و دایه‌نگه‌و‬ ‫باوكانی منداڵه‌كان له‌وێ ئاماده‌بن‪.‬‬ ‫باخچه‌ی ساوایان‌و گه‌ڕ‌هك‌و قوتابخانه‌‪،‬‬ ‫‌پێویست‌ه له‌سه‌ر ده‌سته‌ی فێركردن ك‌ه ك������‌ه ژینگه‌یه‌كی ده‌روون������ی له‌بار بۆ‬ ‫مامۆستایانن له‌قوتابخان‌ه سه‌ره‌تایه‌كاندا‪ ،‬منداڵ ده‌س������ته‌به‌ر بكات ك������‌ه تێیدا‬ ‫ش������اره‌زاییان هه‌بێت له‌سه‌ر چۆنیه‌تی منداڵ هه‌ست به‌ئاس������ایش‌و ئارامی‌و‬

‫ناوبراو‪ ،‬جه‌خت ‌ی ل������ه‌و‌ه كرده‌و‌ه‬ ‫ك‌ه هه‌موو هه‌وڵێكیان خس������تۆت‌ه‬ ‫گه‌ڕ بۆ دابینكردن ‌ی مامۆستا بۆ‬ ‫هه‌موو خوێندن������گاكان‪" ،‬به‌پێ ‌ی‬ ‫میالكه‌كانیان مامۆستایان بۆ دابین‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم چاوه‌ڕێ ‌ی كاره‌كانین‬ ‫ل������ه‌وه‌زاره‌ت ت������ه‌واو بكرێت‌و ئه‌و‬ ‫كێشه‌یه‌ش چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ین"‪.‬‬

‫دڵنیایی‌و ڕێزو خۆشه‌ویس������تی بكات‌و‬ ‫پێداویس������تیه‌كانی بۆ دابین بكرێت‪،‬‬ ‫ئه‌م������ه‌ش ده‌بێت‌ه ه������ۆی به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫منداڵێكی ته‌ندروس������ت‌و ساغڵه‌م‪ ،‬هه‌ر‬ ‫لێره‌و‌ه ده‌توانین بڵێین ئاینده‌ی گه‌شی‬ ‫شارس������تانیی‌هت‌و گه‌شه‌سه‌ندنی هه‌موو‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك به‌ستراو‌ه به‌نه‌وه‌كانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫تاچه‌ند ته‌ندروس������ت‌و دوور له‌گرێ‌و‬ ‫چه‌پاندن‌و گرفت ‌ی ده‌روونی بن هێند‌ه‬ ‫ئاینده‌یه‌كی گ������‌هش‌و ڕوون بۆ گ‌هل‌و‬ ‫نیش������تمانه‌كه‌یان له‌ئه‌ستۆده‌گرن‌و ئه‌بن‌ه‬ ‫كه‌سێكی به‌رهه‌مهێن‪ ،‬بۆ كۆمه‌ڵگا‪.‬‬

‫پێویست ‌ه‬ ‫خێزانی هۆشیار‬ ‫پالن دابنێت بۆ‬ ‫ڕاهێنانی منداڵ‬ ‫له‌سه‌ر دووری‬ ‫له‌ماڵه‌و‌ه بۆ‬ ‫چه‌ند كاژێرێك‬ ‫له‌رۆژێكدا‬


‫‪6‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ی پسپۆڕ‌و ‪ 87‬بیناى قوتابخان ‌ه هه‌یه‌"‬ ‫ی زۆرمان به‌مامۆستا ‌‬ ‫"پێویستیه‌ك ‌‬

‫فاخرحه‌سه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی سۆران بۆ‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫سۆران جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كه‌یان‬ ‫چه‌ندین كێشه‌ی‌ هه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌كیترینیان نه‌بوون ‌‬ ‫بینای‌ قوتابخانه‌یه‌‪.‬‬

‫سازدانی‌‪ :‬ئه‌حمه‌د باڵه‌ك ‌ی‬ ‫فاخر حه‌سه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی‬ ‫سۆران له‌دیمانه‌یه‌كیدا بۆ نم نم باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه پالنیان داڕش������توو‌ه‬ ‫بۆ باشكردن ‌ی پرۆس‌ه ‌ی په‌روه‌رده‌و‬ ‫فێرك������ردن‪ ،‬ه������اوكات ئ������ه‌وه‌ش‬ ‫ناشارێته‌و‌ه ك‌ه نه‌بوون ‌ی مامۆستا ‌ی‬ ‫پسپۆڕ كێش‌ه ‌ی بۆ دروستكردوون‪،‬‬ ‫"پێویستییه‌ك ‌ی زۆرمان به‌مامۆستا ‌ی‬ ‫پس������پۆڕ هه‌یه‌‪ ،‬چونك‌ه دامه‌زراندن ‌ی‬ ‫مامۆستایان وه‌ك پێویست نییه‌"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬ئاماژ‌ه ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك‌ه‬ ‫كێش������ه‌یه‌ك ‌ی گه‌ور‌ه ‌ی ناوچه‌كه‌یان‬ ‫له‌ب������وار ‌ی پ������ه‌روه‌رده‌دا نه‌بوون������ ‌ی‬ ‫بینا ‌ی گه‌نج������اوه‌‪" ،‬پێویس������تمان‬ ‫به‌دروستكردنی‌‪ 87‬قوتابخان‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی كێش������ه‌كانمان چاره‌سه‌ر‬ ‫بێت"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬ئه‌وپالنان‌ه چیی‌ه ك‌ه‬ ‫له‌به‌رده‌ستاندای‌ه بۆ زیاتر گرنگیدان‬ ‫به‌به‌ره‌و پێشچوون ‌ی ڕه‌وش ‌ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫له‌سۆران؟‬ ‫م فاخر‪ :‬ب ه‌هاوكار ‌ی سه‌رپه‌رشتیاران ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌ب������ه‌ر ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی������ ‌ی‌و‬

‫فاخر حه‌سه‌ن‬ ‫قوتابخانه‌كان بیرمان له‌به‌رنامه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫باش كردۆته‌و‌ه بۆبه‌ره‌و پێشبردن ‌ی‬ ‫بوار ‌ی په‌روه‌رد‌ه له‌س������نوره‌كه‌مان‪،‬‬ ‫ئه‌وی������ش به‌ئه‌نجامدان������ ‌ی چه‌ن������د‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك له‌گه‌ڵ سه‌رپه‌رشپاران ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی ‌ی پس������پۆڕو به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌كان‪ ،‬بۆ ئاڕاس������ته‌كردن ‌ی‬ ‫چه‌ند ڕێنماییه‌ك ‌ی پێویست بۆ زیاتر‬ ‫گرنگیدان به‌بوار ‌ی په‌روه‌رده‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬تاچه‌ند كێش������ه‌تان هه‌ی‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ نه‌بوون ‌ی مامۆستا ‌ی پسپۆر؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬كێش‌ه ‌ی نه‌بوون ‌ی مامۆستا ‌ی‬ ‫میالك زۆره‌‪ ،‬چونك‌ه پێویس������تمان‬ ‫به‌ژماره‌یه‌ك������ ‌ی زۆر ‌ی مامۆس������تا ‌ی‬ ‫پس������پۆڕ هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و ژمار‌ه زۆره‌ش‬ ‫تاوه‌كو ئێستا دانه‌مه‌زراون‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌گه‌ڕێت������ه‌و‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی ك������‌ه ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫دامه‌زراندن������ ‌ی مامۆس������تایان وه‌ك‬ ‫پێویست نیی‌ه له‌وه‌زاره‌ت ‌ی په‌روه‌رده‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی وه‌زیران‪.‬‬

‫ئه‌حمه‌د‪ :‬ماو‌ه ‌ی چه‌ند ساڵێك‌ه‬ ‫پرۆگرامه‌كان ‌ی خوێندن گۆڕاوه‌‪،‬‬ ‫تا چه‌ند ئه‌م پرۆگرام‌ه سه‌ركه‌وتوو‬ ‫بوو‌ه له‌فێركردن‌و پێگه‌یاندن ‌ی‬ ‫قوتابیاندا؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬گۆڕین ‌ی پڕۆگرام له‌كاتێك ‌ی‬ ‫ب������اش بڕی������ار ‌ی له‌س������ه‌ر دراوه‌‪،‬‬ ‫پرۆگرام‌ه كۆنه‌ك‌ه سیس������ته‌مێك ‌ی‬ ‫سه‌قه‌ت بوو له‌گه‌ڵ سیسته‌م ‌ی نوێ ‌ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه‌و گۆڕانكاریی‌ه نوێیه‌كاندا ‬ ‫نه‌ده‌گونجا‪ ،‬ئه‌م پرۆگرام‌ه نوێیه‌ش‬ ‫له‌ڕێگا ‌ی خول ‌ی زانست ‌ی‌و به‌هه‌وڵ ‌ی‬ ‫سه‌رپه‌رش������تیاران‌و مامۆس������تایان ‌ی‬ ‫پس������پۆڕه‌و‌ه س������ه‌ركه‌وتنێك ‌ی باش‬ ‫به‌ده‌ست ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬ده‌بینین زۆرێك‬ ‫له‌بابه‌ته‌كان له‌ڕوو ‌ی پراكتیكیه‌و‌ه‬ ‫گرنگیان پێنادرێت‪ ،‬بۆنمون‌ه‬ ‫وانه‌كان ‌ی زانست‌و كۆمپیوته‌ر ك‌ه‬ ‫ته‌نها به‌زاره‌ك ‌ی ده‌خوێندرێت‪،‬‬ ‫هۆكاره‌ك‌ه ‌ی بۆچ ‌ی ده‌گێڕنه‌وه‌؟‬ ‫م‪.‬فاخ������ر‪ :‬له‌ب������ه‌ر كه‌م������ ‌ی بینا ‌ی‬ ‫قوتابخان������ه‌كان‌و زۆر ‌ی قوتابی������ان‬ ‫له‌قوتابخانه‌كان������دا تاوه‌كو ئێس������تا‬ ‫نه‌توان������راو‌ه هۆڵ ‌ی تایب������ه‌ت به‌وان‌ه‬ ‫زانستییه‌كان‌و كۆمپیوته‌ر ته‌رخان‬ ‫بكرێت‪ ،‬هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ش ده‌بینین‬ ‫زۆرین������‌ه ‌ی قوتابخانه‌كانم������ان دوو‬ ‫ده‌وام������ ‌ی تیای������‌ه‌و به‌ش������ێك ‌ی زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 40‬بۆ‪ 45‬قوتاب ‌‬ ‫له‌پۆله‌كان ڕێژ‌ه ‌‬ ‫تیای������ه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌داهات������وودا هه‌وڵ‬ ‫ی خوێندكار‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ئه‌ده‌ین كێش‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫چاره‌س������ه‌ر بكه‌ین‌و گرنگییه‌ك ‌‬ ‫ی بابه‌ت‌ه‬ ‫تایبه‌تیش به‌تاقیگه‌كان������ ‌‬ ‫زانستیه‌كان بده‌ین‪.‬‬

‫ئه‌حمه‌د‪ :‬زۆرێك له‌قوتابخانه‌كان ‌ی‬ ‫ناوچه‌ك‌ه كۆنن‌و پێویستیان‬ ‫به‌نۆژه‌نكردنه‌و‌ه یان دروستكردن‬ ‫هه‌ی‌ه ئێو‌ه تاچه‌ند بیرتان‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردن ‌ی ئه‌م كێشه‌ی‌ه‬ ‫كردۆته‌وه‌؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی ده‌ست به‌كار‬ ‫بوونم له‌مانگ ‌ی هه‌شت ‌ی ئه‌مساڵ‪ ،‬به‌ر‬ ‫له‌كردنه‌و‌ه ‌ی ده‌وام ‌ی قوتابخانه‌كان‬ ‫هه‌وڵ������ ‌ی نۆژه‌نكردن������ه‌و‌ه ‌ی چه‌ند‬ ‫قوتابخانه‌یه‌كمان دا‪ ،‬له‌به‌رنامه‌شمان‬ ‫دای‌ه چه‌ند قوتابخانه‌یه‌ك ‌ی تر به‌پێ ‌ی‬ ‫توانا ن������ۆژه‌ن بكه‌ین������ه‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ژینگه‌یه‌ك������ ‌ی له‌باری������ان هه‌بێت بۆ‬ ‫خوێندن‪ ،‬هه‌روه‌ها دروس������تكردن ‌ی‬ ‫بینا ‌ی ن������وێ له‌به‌رنامه‌دایه‌‪ ،‬به‌پێ ‌ی‬ ‫پالن ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ی پ������ه‌روه‌رد‌ه هه‌وڵ‬ ‫ئه‌درێت ئه‌و بینایان‌ه ‌ی ك‌ه دروست‬ ‫ئه‌كرێن باش بن‌و له‌گه‌ڵ سیسته‌م ‌ی‬ ‫نوێ ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی بگونجێن‌و ته‌واو ‌ی‬ ‫پێداویستیه‌كان ‌ی خوێندن ‌ی تیایدا‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬چه‌ند قوتابخان‌ه ‌ی تر‬ ‫دروست بكرێت كێش‌ه ‌ی بینا ‌ی‬ ‫قوتابخان‌ه له‌سنوره‌كه‌دا چاره‌سه‌ر‬ ‫ئه‌بێت؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬ئێم������‌ه ژماره‌یه‌ك ‌ی زۆر ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌م������ان پێویس������ته‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫له‌س������نور ‌ی ناحی������‌ه ‌ی س������یده‌كان‬ ‫كه‌سه‌ر به‌قه‌زا ‌ی س������ۆران‌ه زۆرێك‬ ‫له‌قوتابخان������ه‌كان كۆن������ن‌و دوو‬ ‫پۆلیشن‪ ،‬ك‌ه ‪ 64‬قوتابخان‌ه ئه‌بن‪ ،‬ئه‌م‬ ‫قوتابخانان������‌ه كه‌ڵك ‌ی ئه‌وه‌یان نه‌ماو‌ه‬ ‫خوێندن تیایاندا ب������ه‌رده‌وام بێت‪،‬‬ ‫كۆ ‌ی گش������ت ‌ی ئه‌و قوتابخانان‌ه ‌ی ك‌ه‬

‫ئێم‌ه پێویستمان پێیه‌ت ‌ی بریتین له‌‪87‬‬ ‫قوتابخان‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی كێش������ه‌كانمان‬ ‫چاره‌سه‌ر بێت له‌سنوره‌كه‌مان‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬تاچه‌ند ده‌رچون ‌ی پۆل ‌ی‬ ‫یه‌ك‌هم‌و دوو‌هم‌و سێیه‌م ‌ی بنه‌ڕه‌ت ‌ی‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌ی قوتاب ‌ی دایه‌؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬پۆل������ ‌ی یه‌ك������‌هم‌و دوو‌هم‌و‬ ‫سێیه‌م له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی سه‌ره‌تا ‌ی ژیان ‌ی‬ ‫قوتابیی‌ه له‌بوار ‌ی خوێندن‪ ،‬پێویست‌ه‬ ‫مامۆس������تایان له‌م س������ ‌ێ پۆل‌ه زیاتر‬ ‫گرنگ ‌ی به‌قوتاب ‌ی بد‌هن‌و زیاتر قوتاب ‌ی‬ ‫فێربك‌هن‌و ڕا ‌ی بهێنن‪ ،‬به‌شێوازێك ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌یان‌ه په‌روه‌رده‌یان بكه‌ن نه‌ك‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌ی ده‌س������تپێكردن ‌ی ژیان ‌ی‬ ‫خوێندن������ ‌ی خۆ ‌ی توش������ ‌ی ترس‌و‬ ‫دڵه‌ڕاوك ‌ێ‌و ده‌رنه‌چون ببێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌بێت به‌كۆمه‌ڵێك ه������ۆكار ور‌ه ‌ی‬ ‫به‌رز بكرێته‌وه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی خوێندن ‌ی‬ ‫له‌ال خۆشه‌ویس������ت بێت‌و به‌رده‌وام‬ ‫بێت له‌سه‌ر خوێندنه‌ك‌هی‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬سااڵن‌ه په‌ڕاوگ‌ه‌و‬ ‫پێداویست ‌ی خوێندن ده‌درا‬ ‫به‌قوتابیان‌و ئه‌و خوێندكارانه‌ش‬ ‫ك‌ه دوور‌ه ده‌ست بوون ده‌رماڵه‌یان‬ ‫ده‌درایه‌‪ ،‬بۆ ئه‌مساڵ ‌ێ خوێندن ئه‌و‬ ‫پێداویستیان‌ه ده‌درێن؟‬ ‫م‪.‬فاخ������ر‪ :‬وه‌زاره‌ت ‌ی په‌روه‌رد‌ه به‌پێ ‌ی‬ ‫بڕیارێك ‌ی تایبه‌ت������ ‌ی خۆ ‌ی پێدان ‌ی‬ ‫په‌ڕاوگه‌و ده‌فته‌رو قه‌ڵه‌م ‌ی به‌قوتابیان‬ ‫ڕاگرتووه‌‪ ،‬دی������ار‌ه پاش لێكۆڵینه‌و‌ه‬ ‫پێیان باش������بوو‌ه ئ������ه‌م هاوكاریان‌ه‬ ‫ڕابگیرێن‪ ،‬س������ه‌باره‌ت به‌ده‌رماڵ‌ه ‌ی‬ ‫هاتوچۆ ‌ی قوتابیان چه‌ند ساڵێك‬ ‫پێش ئێس������تا ئه‌م ده‌رماڵه‌ی‌ه نه‌ماو‌ه‌و‬

‫ڕاگیراو‌ه به‌پێ ‌ی بڕیارێك ‌ی وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رده‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‪ :‬تاوه‌كو ئیستا هه‌ندێك‬ ‫په‌رتوك نه‌گه‌یشتۆت‌ه ده‌ست ‌ی قوتابی‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت قوتابیان ‌ی پۆل ‌ی ‪‌ 12‬ی‬ ‫وێژ‌ه ‌ی‌و زانست ‌ی ئه‌م‌ه تا چه‌ند زیان‬ ‫به‌قوتاب ‌ی ده‌گه‌یه‌نێت؟‬ ‫م‪.‬فاخر‪ :‬له‌ب������ه‌ر ئ������ه‌و‌ه ‌ی زۆرب‌ه ‌ی‬ ‫ێ‬ ‫په‌رتوكه‌كان گۆڕاون‌و په‌رتوك ‌ی نو ‌‬ ‫له‌چاپ دراوه‌‪ ،‬ئێستاش به‌به‌رده‌وام ‌ی‬ ‫په‌رتوكه‌كان دێن‪ ،‬به‌اڵم به‌دڵنیایه‌و‌ه‬ ‫دواكه‌وتن������ ‌ی په‌ڕتوكه‌كان كارێك ‌ی‬ ‫س������لب ‌ی ئه‌بێت له‌س������ه‌ر پڕۆس‌ه ‌ی‬ ‫فێركردن‌و قوتاب������ ‌ی دوائه‌كه‌وێت‬ ‫له‌وانه‌كاندا‪.‬‬

‫‌ وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه به‌پێ ‌ی‬ ‫بڕیارێك ‌ی‬ ‫تایبه‌تی‌ خۆ ‌ی‬ ‫پێدان ‌ی په‌ڕاوگه‌و‬ ‫ده‌فته‌رو قه‌ڵه‌م ‌ی‬ ‫به‌قوتابیان‬ ‫ڕاگرتووه‌‬

‫ی زانكۆ داناخرێن‬ ‫ی خوێندكاران ‌‬ ‫بلوتوسه‌كان ‌‬

‫كچێك‪ :‬چه‌ندینجار له‌ڕێگ ‌ه ‌ی بلوتوسه‌كه‌مه‌و‌ه فیلم‌و وێنه‌ی سێكسیم بۆ هاتوو‌ه‬ ‫زۆرێك له‌گه‌نجانی‌ ناو كافتریای‌‬ ‫زانكۆ جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌ بلوتوسه‌كانیان به‌كراوه‌یی‌‬ ‫داده‌نێن‌و ئه‌و وێنه‌و گرتانه‌یان‬ ‫له‌الیه‌ن خوێندكارانی‌ تره‌وه‌‬ ‫بۆ دێت كه‌حه‌زی‌ لێده‌كه‌ن‌و‬ ‫پسپۆڕێكی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیش ئه‌م‬ ‫دیارده‌یه‌ بۆ هۆكاری‌ ته‌كنه‌لۆژیاو‬ ‫كه‌پتی‌ سێكسی‌ گه‌نجان‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬

‫ هاكار مه‌حمود له‌سلێمان ‌ی‬ ‫هه‌ستیاری ته‌مه‌ن ‪21‬ساڵ ڕۆژان‌ه‬ ‫كاتێك ده‌چێت‌ه كافتریای زانكۆ‬ ‫بلوتوس������ه‌كه‌ی ده‌كاته‌وه‌و چه‌ندین‬ ‫وێن������‌ه‌و گرت������‌ه وه‌رده‌گرێت ك‌ه‬ ‫له‌نێوانیشیاندا گرته‌ی سێكسی‌و‬ ‫وێنه‌ی وروژێنه‌ری تێدایه‌‪" ،‬منیش ‬ ‫چه‌ندی������ن وێنه‌و ش������عر بۆ ئه‌و‬ ‫كه‌سان‌ه ده‌نێرم ك‌ه بلوتوسه‌كانیان‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نج‌ه جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ك������‌ه ئ������ه‌و دیارده‌ی������‌ه له‌نێ������وان‬ ‫هه‌ردوو ڕه‌گ������ه‌زدا هه‌یه‌‪" ،‬ناوێك‬ ‫ب������ۆ بلوتوس������ه‌ك‌ه داده‌نێی������ن ك‌ه‬ ‫س������ه‌رنجڕاكێش بێت تاكو شتی‬ ‫زیاتری بۆ بنێرن"‪.‬‬

‫ڤایرۆس������ه‌و‌ه زیان به‌خوێندكاران‬ ‫بگه‌یه‌نن"‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندكار‌ه ئه‌وه‌ش ناشارێته‌و‌ه‬ ‫ك‌ه به‌شێك له‌گه‌نجه‌كان ده‌یانه‌وێت‬ ‫له‌و ڕێگه‌یه‌و‌ه هاوڕێی تاز‌ه بناس������ن‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم "هه‌ندێكی������ان بڕوایان به‌و‬ ‫یه‌كترناس������ین‌ه نیی������ه‌‪ ،‬چونك‌ه هیچ‬ ‫ڕاستگۆیییه‌كی تێدا نییه‌"‪.‬‬

‫بلوتوسه‌كانیان له‌كافتریادا كراوه‌ی‌ه‬ ‫زۆرێ������ك ل������ه‌و خوێندكاران������‌ه ‌ی‬ ‫ك‌ه ده‌چن������‌ه كافتری������ا ‌ی زانكۆو‌ه‬ ‫بولتوس������ه‌كانیان ده‌كه‌نه‌و‌ه تا له‌و‬ ‫ڕێگه‌یه‌و‌ه چه‌ندین بابه‌ت ‌ی جۆراوجۆ‬ ‫وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫الڤه‌ی ته‌مه‌ن ‪20‬ساڵ ڕۆژان‌ه له‌كافتریا‬ ‫بلوتوس������ی مۆبایله‌كه‌ی ده‌كاته‌وه‌و‬ ‫چه‌ندین وێنه‌ش ده‌نێرێت‌و چه‌ندین‬ ‫بلوتوسه‌ك‌ه ‌ی ناكاته‌و‌ه‬ ‫وێن������ه‌و گرته‌ش������ی بۆ دێ������ت ك‌ه‬ ‫"له‌نێوانیدا چه‌ندین گرته‌و وێنه‌ی به‌شێك له‌خوێندكاران ‌ی زانكۆ له‌ناو‬ ‫كافتریادا بلتوسه‌كانیان ناكه‌نه‌وه‌و‬ ‫سێكسی تێدایه‌"‪.‬‬ ‫ناردن ‌ی وێنه‌و گرته‌كان به‌كارێك ‌ی‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی ت������ره‌و‌ه بۆكان ‌ی ته‌مه‌نی نه‌شیاو داده‌نێن‪.‬‬ ‫‪22‬ساڵ ش������ه‌وان‌ه چه‌ندین گرته‌ی هه‌ژان‪ ،‬كچ‌ه خوێندكارێكی ته‌مه‌ن‬ ‫سێكس������ی له‌ڕێگه‌ی ئینته‌رنێته‌و‌ه ‪21‬س������اڵ‌ه‌و ئه‌و دیارده‌ی‌ه به‌نه‌ش������یاو‬ ‫داده‌به‌زێنێ������ت‌و ب������ۆڕۆژی دواتر ده‌زانێ������ت بۆخوێندكاران ‌ی زانكۆ‪،‬‬ ‫له‌كافتریا باڵوی ده‌كاته‌وه‌‪" ،‬به‌شێك "ئه‌و‌ه ئاس������تی خوێندكاری زانكۆ‬ ‫ل������ه‌و خوێندكاران‌ه ‌ی ك‌ه گرته‌كان نیی������ه‌‪ ،‬چونك������‌ه ئێر‌ه ش������وێنێكی‬ ‫زانستییه‌"‪.‬‬ ‫وه‌رده‌گرن كچن"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه هه‌رگیز‬ ‫ترس ‌ی له‌وه‌رگرتن ‌ی ڤایرۆس هه‌ی‌ه له‌كافتریا بلوتوس������ه‌كه‌ی ناكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ������اوار‌ه محه‌مه‌د ته‌مه‌نی ‪24‬س������اڵه‌و چونك‌ه "هیچ سودێكی نییه‌و ته‌نها‬ ‫خوێندكار ‌ی زانكۆیه‌‪ ،‬به‌وت‌ه ‌ی خۆ ‌ی گرته‌و وێنه‌ی سێكسی ده‌نێرن"‪.‬‬ ‫هه‌ندێجار ك‌ه بلوتوسه‌كه‌ی ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌پت ‌ی گه‌نجان هۆكار‌ه‬ ‫له‌ترس������ی ڤایرۆس هیچ ش������تێك‬ ‫وه‌رناگرێ������ت‪ ،‬چونك‌ه "هه‌ندێ له‌و د‪.‬نه‌جات محه‌مه‌د س������ه‌رۆكی به‌شی‬ ‫كه‌سانه‌ی ك‌ه بلوتوسه‌كانیان ده‌كه‌نه‌و‌ه كۆمه‌ڵناسی له‌زانكۆی سلێمانی‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫ته‌نه������ا ده‌یانه‌وێت له‌ڕێگه‌ی ناردنی به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشت ‌ی‬

‫هۆكار ‌ی ئه‌م دیارده‌ی‌ه بۆ ئاس������ان ‌ی‬ ‫به‌كارهێنان ‌ی مۆبای������ل ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"مۆبایل له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا شتێكی‬ ‫وه‌رگی������راوه‌‪ ،‬پێویس������تیه‌ك بوو ك‌ه‬ ‫دروس������ت بوو بۆمان نه‌ك له‌خودی‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌و‌ه دروست بێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس ‌ی له‌وه‌كرد ك‌ه گه‌نجه‌كان‬ ‫له‌زۆر الیه‌نه‌و‌ه كه‌پتكراون ‪"،‬له‌ڕووی‬ ‫سێكس ‌ی‌و كۆمه‌اڵیه‌تیه‌و‌ه هه‌روه‌ها‬ ‫ل������ه‌ڕووی تێڕوانین ب������ۆ ڕه‌گه‌زی‬ ‫به‌رامبه‌ر"‪.‬‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی ئه‌و پس������پۆر‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ ‬

‫گه‌ن������ج وه‌اڵمی بۆ ئه‌و پرس������یاران‌ه‬ ‫ده‌س������تناكه‌وێت ك‌ه الی دروس������ت‬ ‫ده‌بێ������ت‪ ،‬ه������اوكات كه‌ناڵه‌كان������ی‬ ‫ڕاگه‌یاندن������ ‌ی به‌هۆكارێ������ك دانا‬ ‫ب������ۆ وروژان������دی گه‌نج������ان‪" ،‬له‌و‬ ‫كه‌نااڵنه‌و‌ه هه‌موو ڕووكاریی ژیانی‬ ‫سێكس ‌ی ده‌بینن له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مه‌شدا‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ������ه‌دا هه‌موو ڕێگرییه‌كیان‬ ‫لێده‌كرێت ته‌نانه‌ت له‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌دا‬ ‫هیچ په‌روه‌رده‌یه‌كی جنسی نییه‌"‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی������‌ه د‪.‬نه‌جات جه‌خ������ت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه گه‌نج ده‌یه‌وێت له‌ڕێگ‌ه ‌ی‬

‫بلوتوس������ه‌كانه‌و‌ه ئاره‌زووه‌كان������ی‬ ‫تێر ب������كات‪ ،‬به‌تایبه‌تی ئ������اره‌زوو‌ه‬ ‫سێكسییه‌كانی"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬جه‌خت ‌ی ل������ه‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ������ه‌ی كوردییدا هزرێكی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی گشتی نیی‌ه ك‌ه ئاڕاسته‌ی‬ ‫پرۆس������ه‌ی پێگه‌یاندنی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫بكات‪ ،‬هاوكات زانكۆ به‌شوێنێك ‌ی‬ ‫له‌ب������ار داده‌ن ‌ێ بۆ په‌یوه‌ند ‌ی كچان‌و‬ ‫كوڕان‪" ،‬هه‌ردوو ڕه‌گه‌زه‌ك‌ه پێشتر‬ ‫تێكه‌اڵوبوونیان نیی‌ه تا قۆناغی زانكۆ‬ ‫لێر‌ه كاتی پشوو یه‌كبینیان زیاتره‌"‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫کتێب‬

‫كامۆ‪ ،‬دوا ‌ی نیو سه‌د‌ه ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫كاترین كامۆی‌ كچ ‌ی نوسه‌ر ‌ی‬ ‫ن������اودار (ئه‌لبێ������ر كامۆ) ل‌ه‬ ‫رێگ������ه‌ ‌ی ده‌زگای چاپه‌مه‌نی‬ ‫(میش������ل الف������ون) چه‌ندین‬ ‫كتێب ‌ی ن������وێ‌‌و ناوازه‌ چاپ‌و‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫دوا ‌ی تێپه‌ڕبوون نیوس������ه‌د‌ه‬ ‫به‌س������ه‌ر مـه‌رگ������ ‌ی (ئه‌لبێر‬ ‫كامۆ) ‌ی نوسه‌ر‌و فه‌یله‌سوف‪،‬‬ ‫چه‌ندی������ن كتێب������ی جیاواز‬ ‫ده‌رب������اره‌ ‌ی چۆنێتی‌ ژیان‌و‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی كامۆ ل‌ه الیه‌ن‬ ‫كاتری������ن كام������ۆ ‌ی كچ ‌ی‬ ‫نوسه‌ره‌و‌ه باڵو ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاتری������ن كام������ۆ كچ������ی‬ ‫نووس������ه‌ر ‌ی ناوبراو‪ ،‬ل‌ه كتێبێكدا ك‌ه ل‌ه رێگای ده‌زگای چاپه‌مه‌نی میشل‬ ‫الفون باڵو ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌ژیانی ئه‌و نووس������ه‌ره‌ ده‌دات‌و له‌و كتێبه‌دا‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌خه‌باته‌كانی ئه‌و نووسه‌ره‌ له‌جه‌زائیر ده‌دات‌و له‌گه‌ڵ به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫خه‌اڵتی نوبڵی ئه‌ده‌بی له‌ الیه‌ن نوسه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫بڕیار وایه‌ س������اڵی داهاتوو‪ ،‬ژیاننامه‌ی كامۆ ل‌ه ژێر ناونیش������انی (ئه‌لبێر‬ ‫كامۆ ك������وڕ ‌ی جه‌زائیره‌) باڵو بكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و به‌رهه‌مه‌ش ل‌ه الیه‌ن ده‌زگای‬ ‫چاپه‌مه‌نی فایارد باڵو ده‌كرێته‌وه‌‪ .‬كتێبێكی تر كه‌ ل‌ه نووسینی (ژان لوك‬ ‫مۆرۆ) س������ه‌باره‌ت به‌و نووسه‌ره‌ ل‌ه الیه‌ن ده‌زگای چاپه‌مه‌نی ئارشیپێل باڵو‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫جێگه‌ی‌ ئاماژه‌ پێكردن‌ه ل‌ه ماوه‌ ‌ی رابردوودا‪ ،‬كتێبێك له‌سه‌ر به‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫كامۆ له‌ نوس������ینی روبێرت الفون باڵو كرایه‌وه‌‌و بوو‌ه جێگه‌ ‌ی س������ه‌رنج ‌ی‬ ‫نێوه‌نده‌ ئه‌ده‌بی‌‌و ره‌خنه‌یه‌كان ‌ی جیهان‪.‬‬

‫مۆسیقا‬

‫له‌ئینگلته‌را مۆزیك له‌مندااڵن ‌ی‬ ‫موسڵمان قه‌ده‌غ ‌ه ده‌كرێت‬

‫"فیستیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی كوردی‌ له‌به‌ریتانیا‬ ‫فیستیڤاڵێكی‌ نه‌ناسراوه‌ له‌جیهاندا"‬ ‫هونه‌رمه‌ن������د ئ������اوات عوس������مان وه‌ك زۆربه‌ ‌ی له‌خۆرئاوا ده‌كات دوای‌ چه‌ند كارێكی‌ شانۆیی‌‪،‬‬ ‫ش������انۆكاره‌كانی‌ ت������ر ‌ی ك������ورد‪ ،‬كاتێك روو ش������انۆ جێده‌هێڵێت‌و خۆ ‌ی له‌بوار ‌ی فیلمسازیدا‬ ‫ده‌بنێته‌وه‌‌و له‌و بواره‌شدا درێژه‌ به‌خوێندن ده‌دات‪،‬‬ ‫هاوكات له‌و رێگه‌یه‌ش������ه‌وه‌ چه‌ن������د هه‌نگاوێك ‌ی‬ ‫گرنگ ده‌نێت بۆ س������ازدان ‌ی فیستیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی‬ ‫كورد ‌ی له‌ئه‌وروپا‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس له‌كاركردن ‌ی هونه‌رمه‌ند له‌ئه‌وروپا‬ ‫ده‌كات‌و ئه‌و‌ه ده‌خاته‌ڕوو كه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ به‌رده‌وام‬ ‫مرۆڤی‌ كورد به‌كه‌سی‌ پله‌ دوو سه‌یر ده‌كرێت‌و‬ ‫به‌سه‌رڕه‌ش یان په‌نابه‌ر یان به‌بێگان‌ه ناوده‌برێ‪،‬‬ ‫"قورستر ده‌چێته‌ ناو دنیای‌ كاركردنه‌و‌ه له‌وێ‌‪،‬‬ ‫ده‌ب ‌ێ قوربانی‌ بده‌ ‌ی بۆئه‌وه‌ ‌ی كارێك بكه‌ ‌ی ك‌ه‬ ‫كارتكرد ئ������ه‌وكات ده‌چیت‌ه ناو كایه‌ ‌ی‬ ‫ئیشكردنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ جێگه‌ی‌ س������ه‌رنجه‌ س������ااڵن‌ه‬ ‫فیس������تیڤاڵی‌ فیلم������ی‌ ك������ورد ‌ی‬ ‫له‌به‌ریتانی������ا س������ازده‌كرێت‌و‬ ‫ئاوات عوس������مان ی������ه‌ك له‌و‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪9‬‬

‫فیستیڤاڵ‬

‫هونه‌رمه‌ندانه‌ی‌ه ك‌ه ئه‌ركی‌ سازدان ‌ی ئه‌و فیستیڤاڵ‌ه‬ ‫له‌خۆده‌گرێت‌و له‌لێدوانێكیدا بۆ نم نم ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كات كه‌ فیستیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی كورد ‌ی ده‌رگا‬ ‫كردنه‌وه‌یه‌ك‌ه بۆپیش������اندان ‌ی فیلم‪" ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫فیستیڤاڵه‌ك‌ه نه‌ناسراو‌ه له‌جیهاندا"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئه‌وه‌ ئاش������كرا ده‌كات ك������‌ه وه‌رگرتن ‌ی‬ ‫خه‌اڵت له‌و فیستیڤاڵه‌دا بۆ ئه‌و‌ه نییه‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫بناس������ێنێت به‌جیهان‪ ،‬وه‌كو ئۆسكار‌و به‌رلین‌و‬ ‫سباس������تیان‌و كان نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌مه‌وێ له‌رێی ئه‌م‬ ‫فیس������تیڤاڵه‌وه‌ جارێ بینه‌ری‌ ك������ورد فیلمه‌كانم‬ ‫ببینێت‪ ،‬بۆی‌ه یه‌كسه‌ر به‌ب ‌ێ بیركردنه‌و‌ه فیلمێك ‌ی‬ ‫خۆم ‌ی بۆده‌نێرم"‪.‬‬ ‫فیس������تیڤاڵ ‌ی فیلم ‌ی كوردی‌‪ ،‬له‌ واڵت ‌ی به‌ریتانیا‬ ‫س������از ده‌كرێ������ت‌و ته‌نها فیلمی‌ ك������ورد ‌ی له‌خۆ‬ ‫ده‌گرێت‌و له‌س������ه‌رجه‌م واڵتان ‌ی جیهانه‌و‌ه فیلم ‌ی‬ ‫كورد ‌ی به‌شدار ‌ی له‌و فیستیڤاڵه‌دا ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ئاس������ت ‌ی جیهاندا ئه‌و فیستیڤاڵه‌‪ ،‬فیستیڤاڵێك ‌ی‬ ‫نه‌ناسراوه‌‪.‬‬

‫فیلم‬

‫شوێنێك بۆ یاری‬ ‫خه‌اڵتی باشترین سیناریۆ‌و فیلمی‌ به‌ده‌ستهێنا‬ ‫دوای ئ������ه‌وه‌ی‌ به‌فیلمی‌ ش������وێنێك بۆ‬ ‫یاری توان������ی‌ دوو خ������ه‌اڵت له‌به‌یروت‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‪ ،‬سینه‌ماكارو ده‌رهێنه‌ر‬ ‫ش������ه‌وكه‌ت ئه‌می������ن ئاش������كرایكرد كه‌‬ ‫وه‌كو س������ینه‌ماكارێكی كورد به‌شداری‬ ‫له‌فیس������تیڤاڵه‌ جیهانیی������ه‌كان ده‌كات‌و‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ هه‌ر خه‌اڵتێكشی‌ بۆ گه‌لی‌‬ ‫كورده‌‪.‬‬ ‫شه‌وكه‌ت ئه‌مین‪ ،‬له‌دوای‌ به‌ده‌ستهێنانی‌‬ ‫دوو خه‌اڵت له‌به‌یروتی‌ پایته‌ختی‌ لوبنان‬ ‫بۆ باش������ترین س������یناریۆ‌و فیلم‪ ،‬تیشكی‌‬ ‫خسته‌ سه‌ر سینه‌مای‌ كوردی‌ به‌گشتی‌‌و‬ ‫فیلمه‌كه‌ی‌ خۆی‌ كه‌ سه‌ره‌ڕای‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫چه‌ندین خه‌اڵت توانیویه‌تی دوو خه‌اڵت‬ ‫له‌فیستیڤاڵی به‌یروت به‌ده‌ست بهێنێت‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی په‌یمانگا به‌مه‌رج ‌‬ ‫بڕوانام ‌ه ‌‬ ‫ی شانۆیی‬ ‫ی به‌رهه‌مێك ‌‬ ‫نمایشكردن ‌‬ ‫هه‌ندێك له‌بنه‌ماڵ‌ه موسڵمانه‌كان له‌شاری له‌نده‌ن ‌ی پایته‌خت ‌ی به‌ریتانیا‬ ‫موزیك له‌منداڵه‌كانیان قه‌ده‌غ‌ه ده‌كه‌ن‌و رێگه‌یان پێناده‌ن به‌ش������داری‬ ‫له‌خوله‌كانی موزیكی‌ قوتابخانه‌كانی ئه‌و شاره‌ بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێیی‌ ئه‌و هه‌وااڵنه‌ی‌ له‌میدیاكان ‌ی جیهاندا باڵوكرایه‌وه‌‪ ،‬موسڵمانان ‌ی‬ ‫ئه‌و واڵته‌ هۆكاری ئه‌و حاڵه‌ته‌ بۆ حه‌رامبوونی موزیك ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رپرسی ئه‌نجومه‌نی موسڵمانه‌كانی به‌ریتانیا رایگه‌یاند ك‌ه رێژه‌یه‌كی‬ ‫كه‌م له‌موس������ڵمانی شاری له‌نده‌ن فێربوونی موزیك به‌بابه‌تێكی حه‌رام‬ ‫ده‌زانن‌و رێگ������‌ه به‌منداڵه‌كانیان ناده‌ن هه‌وڵ بۆ فێربوونی ئامێره‌كانی‬ ‫موزیك بده‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێی ئاژانس������ه‌كانی‌ هه‌واڵ به‌س������ه‌دان قوتابی موس������ڵمان له‌ش������اری‬ ‫له‌ن������ده‌ن به‌هۆی ئه‌وه‌ی خاوه‌ن دایك‌و باوكێكی موس������ڵمانن‪ ،‬ناتوانن‬ ‫به‌شداری له‌خوله‌كانی فێربوونی موزیك له‌قوتابخانه‌كان بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كاتێكدای‌ه ك‌ه وانه‌ی موزیك به‌یه‌كێك له‌وان‌ه سه‌ره‌كییه‌كانی‌ سیستمی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی به‌ریتانیا داده‌نرێت‪ ،‬هاوكات ئه‌نجومه‌نی موس������ڵمانه‌كانی‬ ‫به‌ریتانیا خوازیاری چاره‌س������ه‌ری ئه‌و كێشه‌یه‌و به‌كارهێنانی سه‌رجه‌م‬ ‫پێداویستیه‌كانی په‌روه‌رده‌یین به‌تایبه‌تی ره‌خساندن ‌ی هه‌ل ‌ی خوێندن ‌ی‬ ‫موزیك بۆهه‌موو قوتابیان به‌بێ جیاوازی‌‪.‬‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫مه‌رجی ده‌رچوونی خوێندکاران‪ ،‬نمایشکردنی به‌رهه‌مێکی شانۆییه‌‬

‫ی‬ ‫وه‌ك نه‌ریتێكی‌ سااڵن‌ه به‌شی‌ شانۆی‌ په‌یمانگا ‌‬ ‫هونه‌ره‌ جوانه‌كان سلێمانی‌‪ ،‬هه‌موو ساڵێك‬ ‫ی‬ ‫ی نمایشێكی‌ ش������انۆییه‌وه‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫له‌رێگه‌ ‌‬ ‫ده‌رچوون ده‌به‌خش������ێته‌ خوێندكارانی‌ دوا‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ش������ی‌ ش������انۆ‌و بڕیاروای‌ه قۆناغ ‌‬ ‫قۆناغ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مس������اڵ ‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ نمایش������ه‌كانی‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫ی خوێندكاران له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ده‌رچوون ‌‬ ‫داهاتوودا ده‌ست به‌نمایشكردن بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی به‌ش������ی‌ شانۆ دایڕشتوو‌ه‬ ‫ی ئه‌و نه‌ریته‌ ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬

‫ی‬ ‫ی پۆل ‌‬ ‫س������ااڵن‌ه هه‌ری������ه‌ك له‌خوێندكاران������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رهێنان هه‌ڵده‌ستن به‌ئاماده‌كردن ‌‬ ‫پێنجه‌م ‌‬ ‫ی له‌یه‌كێك له‌ده‌ق‌ه جیهانی‌و‬ ‫ی شانۆی ‌‬ ‫ده‌قێك ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆماڵیی������ه‌كان‌و هه‌م������ان ده‌ق پێشكه‌ش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫مامۆس������تاكه‌ی‌ ده‌كات كه‌ وان‌هی‌ ده‌رهێنان ‌‬ ‫ی ده‌رهێنان‬ ‫ی وانه‌ ‌‬ ‫پێده‌ڵێت‪ ،‬دواتر مامۆستا ‌‬ ‫ی ده‌قه‌كه‌‌و پاشان‬ ‫هه‌ڵده‌س������ێت به‌خوێندنه‌وه‌ ‌‬ ‫لیژنه‌ی������ه‌ك له‌س������ێ‌ مامۆس������تا پێكدێت بۆ‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵس������ه‌نگاندنی‌ ئه‌و ده‌قه‌ شانۆییه‌ بۆئه‌وه‌ ‌‬

‫شانۆ‬

‫په‌سه‌ند بكرێت‌و دواتر نمایش بكرێت‪.‬‬ ‫ی به‌شی‌ ش������انۆ فه‌رهاد‬ ‫له‌وباره‌و‌ه س������ه‌رۆك ‌‬ ‫عه‌ب������دواڵ له‌لێدوانێكیدا بۆ نم نم باس له‌و‌ه‬ ‫ی ده‌رهێنان‬ ‫ده‌كات ك‌ه جگه‌ل‌ه خوێندكاران ‌‬ ‫خوێندكارانی‌ دوا قۆناغی‌ نواندنیش وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ئه‌كته‌ر رۆڵ ده‌بینن‌و له‌و رێگه‌یه‌وه‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫ده‌رچوون له‌په‌یمانگا وه‌رده‌گرن‪" ،‬ئه‌وانیش‬ ‫هه‌روه‌ك ده‌رهێنان كارنامه‌ی‌ ده‌رچوونیان‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كارنامه‌ ‌‬ ‫ی وه‌رگرتن������ ‌‬ ‫ناوبراو‪ ،‬گرنگ������ ‌‬ ‫ده‌رچ������وون له‌وه‌دا ده‌بینی‌ ك������ه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ر‬ ‫خوێندكارێك ل������ه‌و كارنامه‌یه‌دا ده‌رنه‌چێت‬ ‫ی تریان‬ ‫یان كه‌م‌وكوڕی‌ هه‌بێت‪" ،‬چانسێك ‌‬ ‫پێده‌درێ������ت‌و كاره‌كه‌ی‌ دووبار‌ه ده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گ������ه‌ر هه‌روا بوو بڕوانامه‌ی������ان نادرێتێ‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بێت س������اڵی‌ داهاتوو بێنه‌وه‌ بۆ كارنامه‌ ‌‬ ‫ده‌رچوون"‪.‬‬ ‫ی ده‌رچوونی‌ ئه‌مساڵی‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫خوێندن له‌و په‌یمانگای‌ه چوارده‌ خوێندكار‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رهێنان‪ ،‬چوارده‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫له‌پۆلی‌ پێنجه‌م ‌‬ ‫ده‌رچوونیان ئه‌بێت‌و كات������ی‌ پرۆڤه‌كردنی‬ ‫ش������انۆییه‌كان ماوه‌ی‌ بیست‌و هه‌شت ڕۆژه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ش ئاماده‌ ده‌بن بۆئه‌وه‌ی‌ كارنامه‌ ‌‬ ‫ده‌رچوونیان نمایش بكه‌ن‪.‬‬


‫‪8‬‬

‫سێشه‌ممه‬ ‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ی وانه‌وتنه‌و ‌ه‌‬ ‫ی شه‌هیدانه‌و ‌ه بۆ هۆڵه‌كان ‌‬ ‫چنار سه‌عد له‌وه‌زیر ‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر كچ ‌ی مه‌سئولیش نه‌بوومای ‌ه چانس ‌ی ئه‌وه‌م ده‌بو ببم به‌وه‌زیر"‬

‫به‌رزان‪ :‬له‌م كۆنگره‌ی پارتییدا هیچ‬ ‫هه‌وڵت نه‌دا ببیت به‌ئه‌ندامی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی؟‬ ‫چنار‪ :‬دیار‌ه له‌ناو كۆنگره‌دا ئه‌و بڕیار‌ه‬ ‫ده‌درێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بزانم پارتی پێویستی‬ ‫به‌منه‌و ئه‌و ده‌رفه‌ته‌م بۆبڕه‌خس������ێت‪،‬‬ ‫ئاماده‌م بۆ خزمه‌تكردن‪.‬‬

‫ی شه‌هیدو‬ ‫وه‌زیری‌ پێشو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نفالكراوان له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستله‌كاركێشانه‌و‌ه ‌‬ ‫رێكخراوێك داده‌مه‌زرێنێت‌و‬ ‫سه‌ر له‌نوێ ده‌ست‬ ‫به‌وانه‌وتنه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ی سه‌اڵحه‌دین‪،‬‬ ‫له‌زانكۆ ‌‬ ‫ی ‪36‬ساڵ‬ ‫هاوكات له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ته‌مه‌ن هێشتا ژیان ‌‬ ‫هاوسه‌ریی پێكه‌وه‌نه‌ناوه‌و‬ ‫ی‬ ‫چاویشی‌ له‌ئه‌ندامێت ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی پارت ‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستانه‌‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬ ‫زۆربه‌ی پرسیاره‌كانم به‌پێكه‌نینه‌و‌ه لێكرد‪،‬‬ ‫ئه‌ویش ه������ه‌ر به‌وجۆر‌ه به‌ده‌م پێكه‌نینه‌و‌ه‬ ‫وه‌اڵمی ده‌دایه‌وه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه له‌سه‌ره‌تاو‌ه تا‬ ‫كۆتایی گفتوگۆك‌ه خه‌ند‌ه له‌سه‌ر لێوی‬ ‫هه‌ردووكمان بوو‪.‬‬ ‫‌و‬ ‫د‬ ‫‌هی‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫‌زیری‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫‌وب‬ ‫ه‬ ‫‌م‬ ‫ئه‌و س������اڵێك له‬ ‫چنار سه‌عد‬ ‫ئه‌نفالك������راون بوو‪ ،‬وه‌ك خۆی باس������ی‬ ‫ده‌كات ئ������ه‌و كات������‌ه مه‌حك������وم ب������وو ئینگلیزیم‌و زیاتر گه‌ش������ه‌ی پێده‌ده‌م‪،‬‬ ‫به‌گریان‌و نه‌هامه‌تی‌و ده‌رده‌سه‌رییه‌كانی ده‌رچوونم زیاتر بووه‌و ده‌رفه‌تم زۆرتر‬ ‫ك������ورده‌وه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم پێیوای‌ه ئێس������تا ك‌ه بوو‌ه بۆدانیش������تن له‌گه‌ڵ براده‌ره‌كانم‪،‬‬ ‫م������اوه‌ی وه‌زیرایه‌تییه‌كه‌ی ت������ه‌واو بووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه ئێس������تاش سه‌رقاڵم‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫كه‌سێكی ئازاده‌و ده‌توانێت پێبكه‌نێت‌و من یه‌كێكم له‌و كه‌س������انه‌ی ك‌ه نازانم‬ ‫بچێت‌ه ئاهه‌نگه‌كان‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه ئێس������تا بێئیش بم‪ ،‬هه‌میش������‌ه خه‌ریكی پڕۆژه‌و‬ ‫پێده‌كه‌نێت‌و ده‌توانێـت دڵی خۆش بێت‪ ،‬ئه‌نواع كاری جۆراو جۆرم‪ ،‬ئیش������ه‌كان‬ ‫به‌اڵم وه‌ك ئ������ه‌وه‌ی نه‌یه‌وێت دڵی خۆش هه‌مه‌ڕه‌نگن له‌به‌رئه‌و‌ه هه‌س������ت به‌به‌رهه‌م‬ ‫بێ������ت‪ ،‬ڕێكخراوێكی دروس������تكردووه‌و ده‌ك������‌هم‌و كه‌متریش تراژیدیای تێدایه‌‪،‬‬ ‫دیسانه‌و‌ه هه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌نفال‌و كیمیاباران‌و به‌اڵم هه‌میش‌ه شاناز ‌ی به‌خۆمه‌و‌ه ده‌كه‌م‬ ‫نه‌هامه‌تییه‌كاندا مامه‌ڵ‌ه ده‌كات‪.‬‬ ‫ك‌ه توانیم بۆ ماوه‌یه‌ك ‌ی كورت خزمه‌ت ‌ی‬ ‫چنار سه‌عد عه‌بدواڵ وه‌زیری پێشووی كه‌سوكار ‌ی شه‌هیدو ئه‌نفالكراوان بكه‌م‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت������ی ش������ه‌هید‌و ئه‌نفالك������راون‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كی تایبه‌تیدا له‌گه‌ڵ نم نم‪ ،‬باس به‌رزان‪ :‬تۆ وتت ڕانه‌هاتووم بێكاربم‌و‬ ‫له‌ژیانی خ������ۆی‌و ئاواته‌كانی‌و هۆكار ‌ی هه‌میش‌ه كارم هه‌یه‌‪ ،‬گه‌نجێكی زۆری‬ ‫شووی نه‌كردن ‌ی ده‌كات‪.‬‬ ‫كورد بێكاره‌‪ ،‬تۆ بۆ بێكار نیت‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كچی به‌رپرسیت؟‬ ‫به‌رزان‪ :‬له‌سااڵن ‌ی پێشوودا وه‌زیر بوویت‪ ،‬چنار‪ :‬ن‌ه به‌س������ه‌ری ت������ۆ‪ ،‬من خۆم كار‬ ‫ئ‌ه ‌ی ئێستا چیت؟‬ ‫دروست ده‌كه‌م‪ ،‬له‌وكه‌سانه‌م ك‌ه له‌ماڵیش‬ ‫چنار‪ :‬مامۆس������تای وانه‌بێژم له‌زانكۆی بم نازانم دابنیشم‪ ،‬هه‌ر ئیش نه‌بێت دوو‬ ‫س������ه‌اڵحه‌دین له‌كۆلێژی ئێواران به‌شی كتێ������ب دێنم‌و دوو وتار ده‌نوس������م یان‬ ‫كۆمه‌ڵناس������ی‪ ،‬هه‌روه‌ه������ا س������ه‌رۆكی پڕۆژه‌یه‌ك ده‌نوسم‪ ،‬زۆرجار ڕێگ‌ه به‌خۆم‬ ‫په‌یمانگای كوردی������م بۆڤیكتمۆلۆژی‌و ده‌ده‌م نامه‌یه‌ك بۆ مه‌سولێكی دیاریكراو‬ ‫به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌یجینۆساید‪.‬‬ ‫ده‌نوس������م‌و ده‌ڵێ������م بیرۆكه‌یه‌كم هه‌یه‌و‬ ‫پێمباش‌ه وابكه‌ین‪ ،‬ئێستاك‌ه خه‌ریكم كار‬ ‫به‌رزان‪ :‬ژیان ‌ی وه‌زیریی خۆشبوو؟‬ ‫له‌س������ه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كه‌م ك‌ه چۆن گوزه‌ران ‌ی‬ ‫چنار‪ :‬وه‌اڵیی ئێستا زۆر خۆشتره‌‪ ،‬ئه‌و ئه‌و خێزانان‌ه دابین بكه‌ین ك‌ه سه‌رۆكی‬ ‫كات������‌ه ژیانی من هه‌مووی كار بوو‪ ،‬ئه‌و خێزانه‌ك‌ه مه‌حكوم������ه‌و له‌زیندان ژیان‬ ‫كاره‌ش ك‌ه په‌یوه‌ندییه‌كی ڕاسته‌وخۆم به‌سه‌رده‌بات‌و خێزانه‌ك‌ه بێسه‌رپه‌رشت‬ ‫هه‌بوو له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌ی ك‌ه كێشه‌و ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬خۆم ته‌له‌فۆنم له‌گه‌ڵ وه‌زیری‬ ‫ئازارو مه‌ینه‌تیی������ان هه‌بوو‪ ،‬بۆی‌ه هه‌موو كاروباری كۆمه‌اڵیه‌تی ئاس������ۆس خان‬ ‫ژیانم بب������وو‌ه تراژیدی������ا‪ ،‬ته‌نانه‌ت ك‌ه كرد‪ ،‬ئێستا خه‌ریكی ئه‌وه‌ین به‌رنامه‌یه‌كی‬ ‫ده‌نوستم زۆربه‌ی وه‌خت خه‌ونم به‌وانه‌و‌ه ته‌له‌ڤزیۆنی چه‌ند زنجیره‌یی له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ده‌بینی‪ ،‬به‌اڵم ئێس������تاك‌ه ده‌توانم بڵێم بابه‌ت‌ه ئاماده‌بكه‌ین‪.‬‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی زۆر خۆمم‪ ،‬تاڕاده‌یه‌كی زۆر ئه‌و‌ه هه‌ندێك له‌و كارانه‌ی‌ه ك‌ه هه‌ندێجار‬ ‫ده‌توانم موماره‌سه‌ی ژیانی شه‌خسی خۆم به‌الی������دا ده‌چم‪ ،‬ی������ان ب������ه‌الی كاری‬ ‫بك‌هم‌و كاتم زۆر‌ه بۆخوێندنه‌وه‌و خه‌ریكی ئیعالمیدا ده‌ڕۆم‪ ،‬حه‌زده‌كه‌م سه‌رپه‌رشت ‌ی‬ ‫كاری ڕۆش������نبیریی‌و فێربوونی زمانی به‌رنامه‌یه‌ك بكه‌م تایبه‌ت بێـت به‌كێش������‌ه‬

‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‪ ،‬هه‌ندێجار خۆم له‌گه‌ڵ‬ ‫ته‌له‌به‌كانم س������ێرڤ‌ه ده‌كه‌م‪ ،‬بۆنمون‌ه ساڵی‬ ‫پار ده‌مویست س������ێرڤه‌یه‌ك بكه‌م له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ك‌ه چه‌ن������د‌ه گه‌نجی كورد بیری‬ ‫له‌و‌ه كردووه‌ته‌و‌ه سه‌ركردایه‌تی ئه‌م واڵت‌ه‬ ‫بكات؟ ئه‌و‌ه یه‌كێك له‌پرس������یاره‌كان بوو‬ ‫ك‌ه له‌پۆل������دا له‌ته‌له‌به‌كانم كرد‌و وتم هیچ‬ ‫كاتێك بیرتان له‌و‌ه كردووه‌ته‌و‌ه سه‌رۆكی‬ ‫واڵت بن؟ زۆر كه‌میان ئه‌و هه‌سته‌یان تێدا‬ ‫بوو‪ ،‬زۆر ناڕه‌حه‌ت بووم‪ ،‬بۆی‌ه بڕیارمدا‬ ‫ئه‌و س������ێرڤه‌ی‌ه بكه‌م بزانم بۆ؟ بۆی‌ه دایم‌ه‬ ‫س������ه‌رقاڵم‪ ،‬براده‌ره‌كانم پێمده‌ڵێن میس به‌رزان‪ :‬خۆت لێی ده‌خوڕیت؟‬ ‫چنار‪ :‬زۆرجار‪ ،‬مۆڵه‌تی شۆفێرییم هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بیزی‪( .‬به‌پێكه‌نینه‌وه‌)‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌مێ������ژه‌و‌ه ك‌ه له‌زانك������ۆ بووم‪ ،‬من‬ ‫ل������ه‌و ئافره‌ت‌ه كه‌مان‌ه بووم ك‌ه س������ه‌یاره‌م‬ ‫به‌رزان‪ :‬ئه‌و كارانه‌ی ك‌ه ده‌یكه‌یت‬ ‫لێده‌خ������وڕی‪ ،‬ئ������ه‌و كاته‌ی ك������‌ه تاز‌ه‬ ‫له‌ئه‌نجامیدا پاره‌ت ده‌ستده‌كه‌وێت؟‬ ‫ته‌خه‌ڕوجم كرد له‌به‌كالۆریۆس فه‌رمانبه‌ر‬ ‫چنار‪ :‬ئه‌سڵه‌ن‪ ...‬ئه‌سڵه‌ن‪...‬‬ ‫بووم له‌زانكۆی س������ه‌اڵحه‌دین‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫به‌رزان‪ :‬ئه‌ی به‌چی ده‌ژیت؟‬ ‫به‌بیرم دێت باوكم بڕیاری دا سه‌یاره‌م بۆ‬ ‫چنار‪ :‬مه‌عاش������ی خۆم‪ ،‬ته‌قاوتی وه‌زیری بكڕێت‪ ،‬مارسیدسێكی ‪190‬م هه‌بوو‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫وه‌رده‌گرم‌و ته‌واو‪...‬‬ ‫ساڵی ‪ ،2000‬زۆریش حه‌زده‌كه‌م سه‌یار‌ه‬ ‫لێبخوڕم‪ ،‬چونك‌ه ك‌ه سه‌یار‌ه لێده‌خوڕم‌و‬ ‫به‌رزان‪ :‬كه‌م نییه‌‪ ،‬به‌شت ده‌كات؟‬ ‫به‌ش������ه‌قامه‌كاندا ده‌س������وڕێمه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫چنار‪ :‬نا باش‌ه زۆرباشه‌‪ ،‬به‌زیادیشه‌وه‌ی‌ه به‌ئازاد ‌ی ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫به‌شم ده‌كات‌و هیچ موحتاج نییم‪.‬‬ ‫به‌رزان‪ :‬تۆ وتت له‌قوتابییه‌كانمم پرسیوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ی ئه‌گه‌ر ئێم‌ه له‌تۆ بپرسین خۆت ببیت‬ ‫به‌رزان‪ :‬ئه‌ی موكافه‌ئه‌ی وتار‌و‬ ‫نوسینه‌كانت له‌ڕۆژنامه‌كان وه‌رده‌گریت؟ به‌سه‌رۆكی هه‌رێم چیده‌كه‌یت؟‬ ‫چنار‪ :‬ئه‌س������ڵه‌ن یه‌ك فلسی وه‌رناگرم‪ ،‬چنار‪ :‬بێگومان مه‌به‌س������ت له‌و پرسیار‌ه‬ ‫ئه‌زانم ك‌ه له‌موقابیل������ی ئه‌وه‌دا پار‌ه هه‌ی‌ه ئه‌و‌ه نیب‌ه ك‌ه من تموحێكی ئاوام هه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌س من بۆ پار‌ه ناینوس������م‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌ڵكو حیكمه‌تی ئه‌و پرسیار‌ه له‌وه‌دا بوو‬ ‫س������وپاس بۆ خوا ئه‌حتیاج نیم‪ ،‬ته‌نانه‌ت ك‌ه ده‌مه‌ویست بزانم چه‌ند‌ه گه‌نجی كورد‬ ‫هه‌وڵمداو‌ه پاره‌ی موحازه‌ره‌كانم له‌زانكۆ تموحییان هه‌ی‌ه بۆ ئیداره‌كردنی واڵته‌كه‌ی‬ ‫بده‌م‌ه ئ������ه‌و قوتابییانه‌ی ك‌ه موحتاجن‪ ،‬خۆیان‪ ،‬چه‌ند‌ه گه‌نجی كورد هه‌وڵده‌دات‬ ‫چونك‌ه مه‌بله‌غێك‌ه ده‌كرێت كه‌س������ێك خۆی دروست بكات‌و ئازایه‌تی‌و جورئه‌تی‬ ‫كێش������ه‌یه‌ك ‌ی ژیانی خۆی پێ چاره‌سه‌ر تێدای‌ه بۆ ئه‌وه‌ی له‌بواری سیاسیدا كار‬ ‫بكات‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه ئه‌سڵه‌ن هه‌ندێك گه‌نج‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫نه‌ك هه‌ر به‌خه‌یاڵیدا نایه‌ت له‌مه‌سولییه‌تی‬ ‫زۆر گه‌وره‌دا‪ ،‬به‌ڵكو له‌مه‌سولییه‌تی زۆر به‌رزان‪ :‬ئێ خۆ تۆ وتت حه‌زم له‌ژیانی‬ ‫بچوكیش������دا كار بكات دی������ار‌ه له‌وه‌دا وه‌زیریی نییه‌‪ ،‬ئه‌ی ئه‌م به‌زم‌ه چیی‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی دام������ه‌زراو‌ه په‌روه‌رده‌ییه‌كان دروستكردووه‌ته‌و‌ه بۆ خۆت؟‬ ‫به‌رپرس������ن له‌دروس������تبوون ‌ی ئه‌و دۆخ‌ه چنار‪ :‬ڕاس������ت‌ه مه‌س������ئولییه‌ت خۆش‬ ‫نییه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم ناكرێت تۆ ڕه‌فزی هه‌موو‬ ‫خود ‌ی گه‌نج به‌رپرس نییه‌‪.‬‬ ‫ئامانجی من ئه‌و‌ه بوو گه‌نجه‌كانمان هان مه‌س������ولییه‌تێك بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬بێگومان تۆ‬ ‫بده‌م خۆیان په‌روه‌رد‌ه بكه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی ك‌ه له‌مه‌ركه‌زی بڕیاره‌و‌ه نزیك بوویت‬ ‫ئاینده‌ی ئه‌م واڵت‌ه به‌ده‌س������ت ئه‌وانه‌وه‌یه‌‪ ،‬ده‌توانیت ده‌ورێك������ی زیاترت هه‌بێت‪،‬‬ ‫ته‌م������ه‌ن س������نورداره‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی ئێس������تا ب������ه‌اڵم له‌هه‌مان كاتیش������دا ئه‌ركێك ‌ی‬ ‫به‌رپرسیارێتییان هه‌ی‌ه دوو به‌یانی ده‌بێت قورسیشت ده‌كه‌وێت‌ه ئه‌ستۆو له‌ئاست ‌ی‬ ‫كه‌س������ێكی تر جێگه‌یان بگرێته‌وه‌‪ ،‬بۆی‌ه كه‌س������یدا كۆت������ت ده‌كات‌و ئازادیی‌ه‬ ‫له‌ناو گه‌نجه‌كانی ئێمه‌دا پێویست هه‌میش‌ه كه‌سییه‌كانت ل ‌ێ زه‌وت ده‌كات‪ ،‬بێگومان‬ ‫ئ������ه‌و كادیر‌ه ئامادان‌ه هه‌بن ك‌ه ئه‌و ئه‌رك‌ه كارك������ردن له‌وه‌زاره‌تێكیش������دا وه‌كو‬ ‫له‌ئه‌ستۆ بگرن‪ ،‬حیكمه‌ت له‌پرسیاره‌كه‌ی وه‌زاره‌ته‌كه‌ی ئێم‌ه ك‌ه پڕ‌ه له‌مه‌ئه‌سات‌و‬ ‫من بۆئه‌و‌ه بوو‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه وه‌كو گوتم ناخۆشی‌و كۆمه‌ڵێك كه‌س ده‌بینیت ك‌ه‬ ‫شه‌وق‌و حه‌ماسه‌ته‌كان بۆ ئه‌و مه‌سه‌له‌ی‌ه زۆر هه‌میش‌ه مه‌عاناتیان هه‌ی‌ه جیاواز‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫وه‌زاره‌تی بۆنمون‌ه گه‌شتوگوزار‪.‬‬ ‫الواز بوو‪.‬‬

‫سوپاس بۆ خوا ئه‌حتیاج نیم‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌وڵمداوه‌ پاره‌ی موحازه‌ره‌كانم‬ ‫له‌زانكۆ بده‌مه‌ ئه‌و قوتابییانه‌ی‬ ‫كه‌ موحتاجن‪ ،‬چونكه‌ مه‌بله‌غێكه‌‬ ‫ده‌كرێت كه‌سێك كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫ژیانی خۆی پێ چاره‌سه‌ر بكات‬

‫به‌رزان‪ :‬ئه‌رێ مۆنیكاكه‌ی وه‌زاره‌تت بۆ‬ ‫خۆت هه‌ڵگرت؟‬ ‫چنار‪ :‬ئه‌ره‌وه‌اڵ‪ ،‬ئ������ه‌و‌ه هه‌دیی‌ه بوو‪ ،‬من‬ ‫له‌وه‌زاره‌ت دوو سه‌یاره‌م ال بوو‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫بۆحیمایه‌و ئه‌ویتریشیان بۆخۆم‪ ،‬به‌رله‌و‌ه ‌ی‬ ‫ببم به‌وه‌زیر خۆش������م س������ه‌یاره‌م هه‌بوو‪،‬‬ ‫موحتاج نه‌ب������ووم‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‬ ‫بڕیاریدا هه‌م������وو وه‌زیره‌كانی كابینه‌ی‬ ‫پێنجه‌م سه‌یاره‌كانیان ال بمێنێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫پاسه‌وانه‌كانم ته‌سلیم كرده‌وه‌‪.‬‬

‫به‌رزان‪ :‬به‌ڕاست ئه‌گه‌ر كچی به‌رپرس‬ ‫نه‌بوویتای‌ه ده‌بوویت به‌وه‌زیر؟‬ ‫چنار‪ :‬مه‌به‌ستت ئه‌وه‌ی‌ه شانست ده‌بوو‬ ‫ببیت به‌وه‌زیر‪ ،‬پێموای‌ه به‌ڵێ‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وانه‌ی ك‌ه ئێس������تا وه‌زیرن مه‌رج نیی‌ه‬ ‫هه‌مووی������ان كوڕو كچ‌و كه‌س������وكاری‬ ‫به‌رپرس بن‪ ،‬به‌ڵكو زۆربه‌یان كوڕ‌ه فه‌قیر‌و‬ ‫هه‌ژارن‌و به‌پێش������ه‌مه‌رگایه‌تی‌و خه‌بات‬ ‫گه‌شتوون به‌و ئاس������ته‌‪ ،‬هه‌ندێكیشیان به‌رزان‪ :‬فه‌یسبووكت هه‌یه‌؟‬ ‫ئه‌كادیمی‌و به‌توانان بۆی‌ه گه‌ش������توونه‌ت‌ه چنار‪ :‬نا به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫ئه‌و پۆس������ته‌‪ ،‬من ته‌وه‌قوع ده‌كه‌م كچی من له‌ده‌ره‌و‌ه بووم ئاگاداریان كردمه‌و‌ه‬ ‫به‌رپرس������یش نه‌بوومای‌ه ره‌نگ‌ه هه‌ر ئه‌و ك‌ه ئایا مه‌وقیعم هه‌یه‌؟ هه‌ندێكیشیان‬ ‫چانسه‌م ده‌بوو ك‌ه ڕۆژێك له‌ڕۆژان ببم وتیان ئاگادارب‌ه به‌ناوی تۆو‌ه شتیان‬ ‫به‌وه‌زیر‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی ئه‌م ده‌رفه‌ت‌ه له‌به‌رده‌م كردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه خه‌ڵكێك ك‌ه‬ ‫هه‌مو هاوواڵتییه‌ك ‌ی كوردستان ئاوه‌اڵیه‌‪ ،‬من پێیان ده‌ڵێم نه‌خۆش به‌ناوی منه‌و‌ه‬ ‫سه‌باره‌ت به‌بوون ‌ی منیش به‌وه‌زیر دیار‌ه دوو مه‌وقیعیان كردووه‌ته‌و‌ه یه‌كێكیان‬ ‫له‌ناو خانه‌واده‌كه‌ی ئێم‌ه چوار منداڵین‪ ،‬نه‌ما‪ ،‬به‌اڵم یه‌كێكیان هه‌ر ماوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دوو ك������چ‌و دوو كوڕ‪ ،‬م������ن له‌ناویاندا ئه‌سڵه‌ن من هیچ مه‌وقیعێكم نییه‌‪ ،‬من‬ ‫نه‌یه‌كه‌مم‌و نه‌كۆتاییش‪ ،‬ئه‌گه‌ر مه‌به‌ست خه‌به‌رم داو‌ه به‌كۆمپانیای فه‌یسبووك‬ ‫ك������وڕ‌ه له‌خانه‌واده‌كه‌م������دا كوڕ هه‌بوو‪ ،‬ك‌ه ئه‌و‌ه هی من نییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر گه‌وره‌ترین‌ه ئه‌ویش خوشكه‌كه‌مه‌‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر خاوه‌ن شه‌هاده‌ش بووای‌ه به‌رزان‪ :‬ئه‌رێ تۆ عه‌لی هه‌ڵه‌بجه‌ییت‬ ‫له‌من شه‌هاده‌ی به‌رزتریش هه‌بوو‪ ،‬ئه‌ی چۆن دۆزییه‌وه‌؟‬ ‫چن������ار‪ :‬وه‌اڵ عه‌لی خۆی هات‌ه المان‪،‬‬ ‫بۆ چنار؟‬ ‫پێموای‌ه ئه‌و‌ه وه‌اڵمه‌كه‌ی‌ه بۆئه‌و كه‌سانه‌ی من له‌ت������اران مه‌وعیدم هه‌بوو له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ������ه‌و پرس������یار‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌گ������ه‌ر قه‌رار حكومه‌تی ئێران وه‌فدێكی ڕه‌سمی‬ ‫وابووای‌ه هه‌ر شوێنه‌ك‌ه پڕ بكه‌نه‌و‌ه شه‌رت بووین‪ ،‬ك������‌ه له‌ته‌یاره‌ك������‌ه دابه‌زین‬ ‫نه‌بوو چانسه‌ك‌ه له‌سه‌ر من بێت‪ ،‬ڕه‌نگ یه‌كه‌م دیدارم دانیش������تنێكمان كرد‬ ‫بوو خوش������كی گه‌وره‌ترم ده‌هات ئه‌و ك‌ه بۆ ته‌ع������اروف‪ ،‬م������ن پێموتن جگ‌ه‬ ‫له‌دانیشتن‌ه ڕه‌سمییه‌كان من په‌یامێكی‬ ‫موهه‌ندیسه‌یه‌‪.‬‬ ‫خه‌ڵكی هه‌ڵه‌بج������ه‌م پێیه‌‪ ،‬من هاتووم‬ ‫داوای كۆمه‌ڵێ������ك منداڵ ده‌كه‌م ك‌ه‬ ‫به‌رزان‪ :‬پاره‌ی ئه‌و ڕێكخراو‌ه ‌ی‬ ‫له‌م واڵت‌ه ون بوون‪ ،‬وتیان ئیتیفاقه‌ن‬ ‫دروستكردوو‌ه له‌كوێو‌ه دێت‌و كێ‬ ‫ئێستا یه‌كێكمان له‌الیه‌‌و ده‌ڵێت من‬ ‫ده‌تانداتێ؟‬ ‫چنار‪ :‬خۆمان‪ ،‬هه‌تا ئێس������تا فه‌ندمان خه‌ڵكی هه‌ڵه‌بج‌هم‌و ناوم عه‌لییه‌‪ ،‬وتیان‬ ‫له‌الیه‌ن حكومه‌ته‌و‌ه نیی������ه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئاماده‌ی بیبینیت؟ وتم من له‌ئاسمان‬ ‫كۆمه‌ڵێك ئیجرائاتی ئیداری پێویست بۆ ئ������ه‌و حاڵه‌تان‌ه ده‌گه‌ڕێ������م‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫بوو‪ .‬به‌پێی بڕیاری ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران مه‌وعیدمان داناو یه‌كسه‌ر ئێواره‌كه‌ی‬ ‫ده‌بێ هه‌ر ڕێكخراوێك بۆماوه‌ی چه‌ند هێنای������ان‪ ،‬هه‌ر ك‌ه هات������‌ه ژووره‌و‌ه‬ ‫مانگێك كار بكات‌و چاالكی هه‌بێت‪ ،‬وت������م تۆ هه‌ڵه‌بجه‌ییت‪ ،‬ك‌ه بینیم زۆر‬ ‫پاشان له‌س������ه‌ر ئه‌و ئه‌ساس������‌ه پاره‌ی خۆشمویس������ت‪ ،‬به‌دبه‌خت ‌ی ئه‌و كوڕ‌ه‬ ‫بۆ دابین ده‌كرێت‪ ،‬دوات������ر به‌داخه‌و‌ه له‌وه‌دا ده‌بوو له‌فه‌حسه‌ك‌ه ده‌رنه‌چێت‬ ‫ك‌ه سه‌ره‌ی ئێم‌ه گه‌یش������ت‪ ،‬قه‌رارێك ك‌ه هه‌ڵه‌بجه‌ییه‌‪.‬‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران������ه‌و‌ه ده‌رچوو ك‌ه‬ ‫میزانییه‌ی هه‌م������وو ڕێكخراوه‌كان كه‌م به‌رزان‪ :‬ئه‌گه‌ر مافم هه‌بێت ئه‌م‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ئیتر ئێستا له‌سه‌ر میزانییه‌ی پرسیاره‌ت لێ بكه‌م‪ ،‬ئایا زه‌واجت‬ ‫كردووه‌؟‬ ‫خۆمان به‌ڕێوه‌ی ده‌به‌ین‪.‬‬ ‫چنار‪ :‬نه‌خێر زه‌واجم نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌رزان‪ :‬مه‌به‌ستت مووچه‌ی‬ ‫خانه‌نشینییه‌كه‌یخۆته‌؟‬ ‫چنار‪ :‬به‌ڵ ‌ێ خوا ش������اهیده‌‪ ،‬له‌و‌ه زیاتر به‌رزان‪ :‬ده‌توانم پرسیاری تر بكه‌م؟‬ ‫هیچی ترمان نیی������ه‌‪ ،‬مانگان‌ه نزیكه‌ی چن������ار‪ :‬ب������ۆ زه‌واجم نه‌ك������ردووه‌؟‬ ‫ملیۆنێك دین������ار له‌مووچه‌كه‌ی خۆم (به‌پێكه‌نینه‌وه‌)‬ ‫ده‌ده‌م‪.‬‬ ‫به‌رزان‪ :‬به‌ڵێ ئه‌و‌ه پرسیاره‌كه‌م بوو‪.‬‬ ‫چنار‪ :‬تائێستا رێكنه‌كه‌وتووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌رزان‪ :‬ئه‌ی پێداویستییه‌كان ‌ی‬ ‫من ده‌مه‌وێت ئه‌و كه‌س������ه‌ی زه‌واجی‬ ‫ئۆفیسه‌كه‌ت له‌كوێ بوو؟‬ ‫چنار‪ :‬ئه‌وانه‌ش هه‌ر خۆمان هه‌ندێكیمان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌م له‌ئه‌ق������ڵ‌و له‌مه‌عرفه‌دا‬ ‫له‌ماڵه‌و‌ه هێناوه‌و هه‌ندێكیمان به‌مانگان‌ه ده‌وڵه‌مه‌ند بێت نه‌ك له‌مادده‌‪ ،‬ڕه‌نگ‌ه‬ ‫هه‌رجاره‌ی شتێك ده‌كڕین‪ ،‬كه‌وانته‌ره‌ك‌ه ئه‌و‌ه به‌الی منه‌و‌ه گرنگ بووبێت‪.‬‬ ‫هه‌ر خۆی تێیدا بوو‪ ،‬هه‌ندێكیش������یان‬ ‫به‌هه‌دیی‌ه بۆی������ان هێناین خوا خێریان‬ ‫بنوسێت‪.‬‬

‫پرۆفایل‬

‫چنار سه‌عد عه‌بدواڵ‪ ،‬له‌دایكبووی‬ ‫ساڵی ‪1974‬ی هه‌ولێره‌و خاوه‌نی‬ ‫بڕوانامه‌ی دكتۆرای‌ه له‌كۆمه‌ڵناسی‬ ‫پ������ه‌روه‌رده‌و م������اوه‌ی س������اڵێك‬ ‫په‌رله‌مانت������ار ب������وو‌ه له‌په‌رله‌مانی‬ ‫كوردس������تان‌و دوواتر له‌كابینه‌ی‬ ‫پێنجه‌م������ ‌ی حكومه‌ت������دا ب������وو‬ ‫به‌وه‌زیری كاروباری ش������ه‌هید‌و‬ ‫ئه‌نفالكراوان‪ ،‬ئێستاش مامۆستای‬ ‫زانكۆی سه‌اڵحه‌دینه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش‬ ‫ڕێكخراوێك������ی دامه‌زراندوو‌ه بۆ‬ ‫كاركردن له‌سه‌ر دۆسێی ئه‌نفال‌و‬ ‫كیمیابارانی كوردستان ك‌ه هه‌ر‬ ‫خۆیش ‌ی سه‌رۆكی ڕێكخراوه‌كه‌یه‌‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪11‬‬

‫ی شێوه‌كارییدا به‌كارهێناوه‌"‬ ‫"زۆر هونه‌رییان ‌ه كۆمپیوته‌رم له‌به‌رهه‌م ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند ناهید‌ه سدیق بۆ ‬ ‫خانمه‌ هونه‌رمه‌ندێك‬ ‫كاری‌ كۆمپیوته‌ریی‌ تێكه‌ڵ‬ ‫به‌هونه‌ری‌ شێوه‌كاری‌‬ ‫ده‌كات‌و له‌رێگه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫فۆرمه‌ كاركردنه‌وه‌‬ ‫به‌ته‌كنه‌لۆژیاكردنی‌‬ ‫هونه‌ره‌كه‌ی‌ ده‌خاته‌ڕوو‪.‬‬

‫سازدانی‌‪ :‬جه‌مال ئه‌حمه‌د جه‌میل‬ ‫هونه‌رمه‌ند ناهید‌ه سدیق‪ ،‬جیاواز‬ ‫له‌شێوه‌كاران ‌ی كورد توانیویه‌ت ‌ی‬ ‫كار ‌ی كۆمپیوته‌ری ‌ی تێكه‌ڵ‬ ‫به‌ڕه‌نگ ‌ی كاره‌كان ‌ی بكات‌و له‌و ناهید‌ه سدیق‬ ‫رێگه‌یه‌و‌ه ستایلێك ‌ی تایبه‌ت به‌خۆ ‌ی له‌كاره‌كاندا‌و توانیووم‌ه سه‌رنج ‌ی‬ ‫خه‌ڵك ‌ی بۆكاره‌كانم ڕابكێشم‪،‬‬ ‫بدۆزێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش وایكردوو‌ه بناسرێته‌و‌ه ك‌ه‬ ‫ناهید‌ه كار ‌ی شێوه‌كار ‌ی ده‌كات‬ ‫جه‌مال‪ :‬له‌روو ‌ی فۆرم‌و شێواز ‌ی‬ ‫ئیشكردنه‌و‌ه جیاواز ‌ی له‌كاره‌كانتا به‌كۆمپیوته‌ر ك‌ه شێوازێك‌ه ئه‌توانم‬ ‫بڵێم تازه‌ی‌ه له‌ناو ئێمه‌دا به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و جیاوازییه‌ش خۆ ‌ی‬ ‫له‌تێكه‌ڵكردن ‌ی كار ‌ی كۆمپیوته‌ری ‌ی‌و له‌كوردستان‪.‬‬ ‫شێوه‌كاریدا ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬تاچه‌ند‬ ‫جه‌مال‪ :‬چیرۆك‌و ره‌نگ‬ ‫هه‌وڵتداو‌ه ئه‌م شێوه‌كاركردنه‌ت‬ ‫له‌به‌رهه‌مه‌كانتا دووباره‌ن‪ ،‬ئه‌توانین‬ ‫ببێت‌ه ستایل ‌ی كاركردنت؟‬ ‫ناهیده‌‪ :‬ئه‌توانم بڵێم تاڕاده‌یه‌ك ‌ی بڵێین تۆ له‌م خاڵه‌دا وه‌ستاویت‌و‬ ‫باش بوو‌ه به‌ستایلێك ‌ی باش بۆ كار له‌خاڵێك ‌ی دیاریكراودا‬ ‫من‪ ،‬چونك‌ه من به‌شێوازێك ‌ی زۆر ده‌كه‌یت؟‬ ‫هونه‌رییان‌ه كۆمپیوته‌رم به‌كارهێناو‌ه ناهیده‌‪ :‬ناتوانین بڵێین له‌باس‌و‬

‫ناوه‌ڕۆكدا وه‌ستاوین‌و باس له‌یه‌ك‬ ‫چیرۆك ده‌كه‌ین یاخود یه‌ك‬ ‫ڕه‌نگ به‌كاردێنین له‌كاره‌كه‌دا‪،‬‬ ‫به‌ڵكو هونه‌رمه‌ند هه‌ر تابلۆی‌هك‌و‬ ‫هه‌ر ڕه‌نگێك ‌ی باس له‌ڕوداوێك‌و‬ ‫چیرۆكێك ده‌كات هه‌ریه‌كێكیان‬ ‫تایبه‌تمه‌ندێت ‌ی خۆی هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆركات ئه‌كرێت ڕه‌نگێك یان‬ ‫بابه‌تێك ك‌ه كاریگه‌ر ‌ی زۆر ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر ناخ ‌ی هونه‌رمه‌نده‌ك‌ه هه‌ی‌ه‬ ‫دووبار‌ه ده‌بێته‌و‌ه یان ڕه‌نگێك‬ ‫چێژ ‌ی لێوه‌رده‌گریت‌و له‌گه‌ل‬ ‫ده‌روونییدا ئه‌گونجێ‌‪ ،‬چونك‌ه هه‌ر‬ ‫ساتێك بۆ خۆ ‌ی كاریگه‌ر ‌ی تایبه‌ت ‌ی‬ ‫خۆی هه‌ی‌ه به‌ال ‌ی هونه‌رمه‌نده‌و‌ه جا‬ ‫به‌هه‌ر شێوازێك بێت به‌ڕه‌نگ یان‬ ‫به‌شێو‌ه ده‌ریده‌بڕێت‪ ،‬به‌اڵم من‬ ‫وه‌ك كچێك زیاتر باس له‌خۆش ‌ی‌و‬ ‫ناخۆشییه‌كان ‌ی ئافره‌ت ده‌ك‌هم‌و‬ ‫زۆریش حه‌ز به‌ڕه‌نگ‌ه سارده‌كان‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬حه‌زم له‌جوڵه‌ی‌ه له‌كاره‌كاندا‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫جه‌مال‪ :‬ئایا تێكه‌ڵكردن ‌ی كار ‌ی‬ ‫كۆمپیوته‌ری ‌ی به‌ره‌نگ‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت ك‌ه ره‌نگ ال ‌ی تۆ‬ ‫نه‌یتوانیوو‌ه كار ‌ی خۆ ‌ی بكات؟‬ ‫ناهیده‌‪ :‬هه‌ر ڕه‌نگێك بۆ خۆ ‌ی‬ ‫جوانترین ده‌ربڕینه‌‪ ،‬بۆهه‌ر بیرو‬

‫بێته‌و‌ه‌و له‌به‌رده‌م ‌ی خه‌ڵكداو خۆم‌و‬ ‫بینه‌ریش توش ‌ی بێزار ‌ی ببین‪.‬‬ ‫كاره‌كانم زه‌یتی‌ه یاخود به‌ماد‌ه ‌ی‬ ‫سه‌ربه‌ست وه‌ك قتوو بتل ‌ی فڕێدراو‬ ‫چه‌ندین شتی تر ك‌ه له‌پێشانگا ‌ی‬ ‫جوڵه‌یه‌ك له‌بێده‌نگیدا نمایشكراو‌ه‬ ‫یان كۆمپیوته‌ر‌ه ك‌ه دوو پێشانگا ‌ی‬ ‫له‌م شێوازه‌م كردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫بۆچونێك ‌ی ژیان به‌ڕه‌نگ ده‌ربڕین‬ ‫جوانتر ده‌بێت‌و ڕه‌نگ ال ‌ی من‬ ‫جوان‌و خۆشه‌ویسته‌‪ ،‬بۆی‌ه حه‌زده‌كه‌م‬ ‫هه‌موو شته‌كان له‌به‌رامبه‌رمدا‬ ‫ڕه‌نگاوڕه‌نگ بێت‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫ڕه‌نگ سه‌ره‌كییترین كه‌ره‌سه‌ی‌ه‬ ‫له‌كاره‌كانمدا‌و هه‌ر ڕه‌نگێك‬ ‫مانایه‌ك ‌ی تایبه‌ت ‌ی‌و جوانییه‌ك ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی هه‌ی‌ه له‌ال ‌ی من به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫جه‌مال‪ :‬تاچه‌ند ژن ناسنام‌ه ‌ی‬ ‫په‌مه‌یی‌‪.‬‬ ‫به‌خشیووه‌ت‌ه كاره‌كانت؟‬ ‫ناهیده‌‪ :‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‪ ،‬زۆرب‌هی‌ ‬ ‫جه‌مال‪ :‬ئه‌توانین بڵێین ئه‌م فۆرم‌ه‬ ‫كاركردن‌ه ‌ی تۆ به‌ته‌كنه‌لۆژیاكردن ‌ی زۆر ‌ی كاره‌كانم باس ‌ی ئافره‌ت ‌ی‬ ‫كردوو‌ه‌و ئه‌وه‌ش به‌روون ‌ی له‌نێو‬ ‫هونه‌ره‌كه‌ته‌؟‬ ‫كاره‌كانمدا دیاره‌‪ ،‬چونك‌ه ئه‌و‬ ‫ناهیده‌‪ :‬به‌ڵ ‌ێ ئه‌توانین‪.‬‬ ‫كاران‌ه له‌ناخ ‌ی كچێكه‌و‌ه هه‌ڵقواڵو‌ه‌و‬ ‫داڕێژراوه‌‪.‬‬ ‫جه‌مال‪ :‬ئایا ناهید‌ه كار بۆ‬ ‫بونیادنان ‌ی هونه‌رێك ‌ی جیاوازو‬ ‫جه‌مال‪ :‬وه‌ك هونه‌رمه‌ندێك ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆ ‌ی ئه‌كات؟ ‬ ‫ناهیده‌‪ :‬زۆر به‌ئاشكرای ‌ی‌و ڕوون ‌ی ئافره‌ت له‌رێگ‌ه ‌ی ره‌نگه‌و‌ه چ ‌ی‬ ‫دیار‌ه ك‌ه من حه‌زم له‌كار ‌ی السای ‌ی ئه‌ڵێیت؟‬ ‫نییه‌‪ ،‬هه‌میش‌ه حه‌ز به‌نوێگه‌ر ‌ی ناهیده‌‪ :‬ئه‌مه‌وێت بڵێم هه‌میش‌ه‬ ‫ده‌كه‌م‪ ،‬ته‌نانه‌ت هه‌ر كردنه‌و‌ه ‌ی شته‌كان جوانن هه‌سته‌كان‬ ‫پێشانگایه‌كم تایبه‌تمه‌ندێت ‌ی خۆ ‌ی بێگه‌ردن‌و باس له‌هاورێیه‌تییه‌ك ‌ی‬ ‫هه‌بووه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی خه‌ڵكیش توش ‌ی پیرۆز ده‌كه‌ن‪ ،‬چونك‌ه مرۆڤ‬ ‫خۆشه‌ویستییه‌و‌ه‬ ‫بێزار ‌ی نه‌بێت له‌كات ‌ی سه‌رنج به‌هاوڕێیه‌ت ‌ی‌و‬ ‫دانیاندا بۆ پێشانگاكه‌م‪ ،‬حه‌ز ده‌كه‌م ده‌ژی به‌تایبه‌ت ئافره‌ت‪ ،‬باس‬ ‫به‌و شێواز‌ه بناسرێم نه‌ك یه‌ك له‌جوان ‌ی وه‌فا‌و ڕاستگۆی ‌ی ده‌كات‬ ‫ستایلم هه‌بێت‌و هه‌میش‌ه دووبار‌ه به‌رامبه‌ر هه‌موو مرۆڤێك به‌تایبه‌ت ‌ی‬

‫هاوڕێییه‌تی‌‪ ،‬باس له‌خه‌م ‌ی ئافره‌ت‬ ‫ده‌كات به‌هه‌موو به‌شه‌كان ‌ی ژیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌وات‌ه هه‌موو ڕه‌نگێك جوان‌و‬ ‫پیرۆزه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ئه‌مه‌ویت بڵێم من‬ ‫وه‌ك كچێك كار ‌ی هونه‌ری ‌ی ده‌كه‌م‬ ‫بۆده‌رخستن ‌ی توانا ‌ی هونه‌ری ‌ی‌و‬ ‫فیكر ‌ی خۆم به‌رامبه‌ر هاوڕێیان‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندان‪.‬‬

‫ئه‌مه‌وێت‬ ‫بڵێم هه‌میشه‌‬ ‫شته‌كان جوانن‬ ‫هه‌سته‌كان‬ ‫بێگه‌ردن‌و باس‬

‫له‌هاورێیه‌تییه‌كی‌‬

‫پیرۆز ده‌كه‌ن‬

‫له‌فیلم‌و دراما كوردییه‌كاندا‌ جوانی رووخساری ئه‌كته‌ر ده‌كرێت ‌ه پێوه‌ر‬ ‫ده‌رهێه‌رێك‪ :‬له‌سه‌ر د‌هق‌و فیكری ده‌ق روخساری ئه‌كته‌ر ده‌ستنیشان ده‌كرێت‬ ‫هه‌ندێك له‌هونه‌رمه‌ندان‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ ك ‌ه‬ ‫زۆرجار ده‌رهێنه‌ره‌كان بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌كته‌ره‌كان‬ ‫پشت به‌توانای هونه‌ریی‬ ‫نابه‌ستن‪ ،‬به‌ڵكو گرنگی‬ ‫به‌جوانی‌ روخسار ده‌ده‌ن‌و‬ ‫ده‌رهێنه‌رانیش باس‬ ‫له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئه‌وان‬ ‫به‌پێی ده‌ق‌و نوسین‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كان دیاری‬ ‫ده‌كه‌ن نه‌ك روخسار‪.‬‬

‫ ئا‪ :‬هێڤار جه‌مال‬

‫ی‬ ‫هه‌ڵیده‌گرن ك‌ه ئه‌توانن به‌شێوازێك ‌‬ ‫راسته‌قین‌ه نواندن بكه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌وت������ه‌ی گه‌زی������ز‌ه گه‌لێك جار‬ ‫روخسار وه‌كو ش������كڵ‌و فیگه‌ر ‌ی‬ ‫د‌هم‌وچاو ناش������یرینه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی جوان‌ه‌و راستگۆی ‌‬ ‫روخسار‌ه رۆح ‌‬ ‫كه‌س������ایه‌تیه‌ك‌ه ده‌گه‌یه‌نێ������ت‪" ،‬به‌و‬ ‫روخس������ار‌ه ناش������یرینه‌و‌ه ده‌بێت‌ه‬ ‫ی زۆر ج������وان له‌به‌رده‌م‬ ‫كه‌س������ێك ‌‬ ‫بینه‌ر"‪.‬‬ ‫ی تره‌و‌ه هونه‌رمه‌ند پشتیوان‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫نور ‌ی به‌ده‌وی‌‪ ،‬باسی له‌و‌ه كرد ك‌ه‬ ‫ی وه‌رگرتن ال ‌ی‬ ‫سه‌ره‌كیترین هه‌ست ‌‬ ‫مرۆڤ ته‌نها چ������اوه‌‪" ،‬گرنگترین‬ ‫ی‬ ‫ش������ت بۆ خۆتێركردنمان بینین ‌‬ ‫رووكه‌ش������‌ه جوانه‌كانه‌"‪ ،‬هه‌ر بۆی‌ه‬ ‫پش������تیوان پێیوای‌ه له‌به‌ر ئه‌و هۆی‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێس������تا ئه‌و حاڵه‌ت‌ه وه‌ك نه‌ریتێك ‌‬ ‫باو ‌ی لێهاتووه‌‪" ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ند‌ه ئه‌و‬ ‫كچ‌ه یاخود ك������وڕ‌ه ك‌ه جوان بوو‬ ‫ئیتر كێش‌ه نییه‌"‪.‬‬

‫به‌وت������ه‌ی چه‌ن������د ئه‌كته‌رێك هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی جوان ‌‬ ‫ئه‌كته‌رێ������ك س������یمایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێت له‌دراما‌و فیلمه‌كاندا ڕۆڵ ‌‬ ‫ی ده‌درێتێ‌‪ ،‬ئه‌و خاڵه‌ش‬ ‫س������ه‌ره‌ك ‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی بۆ پیشاندانی روخساری‬ ‫جوان������ی ئه‌و كه‌س������ه‌ی‌ه ئه‌وه‌ند‌ه بۆ "لێهاتوویی ئه‌كته‌ر گرنگ نیه‌"‬ ‫سه‌ركه‌وتوویی ئه‌كته‌ره‌ك‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫پش������تیوان‪ ،‬پێیوای‌ه گه‌ران به‌دوا ‌ی‬ ‫رووخس������ار ‌ی ج������وان له‌فیل������م‌و‬ ‫دراماكاندا خه‌ریك������‌ه ده‌بێت‌ه باو‪،‬‬ ‫رووخسار ‌ی جوان مه‌رج ‌ی‬ ‫"ئێس������تا وایلێهاتوو‌ه گرنگ نیی‌ه‬ ‫نزیكبوونه‌و‌ه ‌ی بینه‌ر‌ه‬ ‫به‌بڕوا ‌ی هونه‌رمه‌ند گه‌زیز‌ه عومه‌ر‪ ،‬چ������ۆن نوان������دن ئه‌كرێت‪ ،‬گرنگ‬ ‫ی روخس������ار ‌ی جوان ئه‌وه‌ی‌ه كه‌س������ایه‌تیه‌ك‌ه سب‌ه ‌ی ڕۆژ‬ ‫هه‌ڵبژاردن������ ‌‬ ‫ی سه‌ره‌كیی‌ه بۆ نزیكبونه‌و‌ه ‌ی له‌نێ������و خه‌ڵكدا وه‌ك ش������ۆخێك‬ ‫به‌شێك ‌‬ ‫ی به‌ناوه‌و‌ه بنێن‌و‬ ‫ی س������ه‌ره‌كییه‌‪ ،‬باسبكرێت‌و شتێك ‌‬ ‫بین������ه‌ر‪" ،‬مه‌رجێك ‌‬ ‫ی خه‌ڵكی‌‪،‬‬ ‫ی س������ه‌ر زمان ‌‬ ‫ئه‌و روخس������ار‌ه تاچه‌ند ئه‌توانێت ببێت‌ه به‌یت ‌‬ ‫ی ئه‌بێت كێش‌ه نییه‌"‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ئه‌و‌ه چ ‌‬ ‫ی نوسه‌ر بگه‌یه‌نێت"‪.‬‬ ‫كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫ی دیكه‌و‌ه گه‌زیز‌ه جه‌ختی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس������ی ل������ه‌و‌ه كرد ئه‌و له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی دراما له‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی نواندن‬ ‫كه‌س‌ه ‌ی ك‌ه كار ‌ی ده‌رهێنان ‌‬ ‫ی راسته‌قینه‌ی‌ه‬ ‫ی په‌یام ‌‬ ‫یان فیلم ده‌كات‪ ،‬پێوس������ت‌ه به‌دوا ‌ی كاری گه‌یاندن ‌‬ ‫ی دراما‌و فیلمه‌كه‌دا بگه‌ڕێت‪ ،‬بۆ بینه‌ر‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه روخسار ‌ی جوان‬ ‫رۆح ‌‬ ‫ی دراما‌و فیلم ئه‌و ئه‌كته‌ران‌ه كاریگه‌ر ‌ی نییه‌‪" ،‬ره‌نگ‌ه روخسار‌ه‬ ‫"رۆح ‌‬

‫گرنگترین‬ ‫شت بۆ خۆ‬ ‫تێركردنمان‬ ‫بینینی‌‬ ‫رووكه‌شه‌‬ ‫جوانه‌كانه‌‬ ‫جوانه‌ك������‌ه له‌چه‌ن������د حه‌لقه‌یه‌كدا‬ ‫سه‌رنجڕا بكێش������ێت‪ ،‬دواتر بینه‌ر‬ ‫ی لێیده‌چێ������ت‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫تاقه‌ت ‌‬ ‫ی روخسار تێر‬ ‫بینه‌ر زوو له‌جوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت"‪ ،‬بۆی‌ه ئه‌و خانم‌ه به‌پێویست ‌‬ ‫ی راسته‌قین‌ه زیاتر‬ ‫ده‌زانێت نواندن ‌‬ ‫ی پێبدرێت وه‌ك له‌رووخسار‪.‬‬ ‫گرنگ ‌‬ ‫ئاش������نا ره‌ئوف یه‌كێك‌ه له‌ئه‌كته‌ر‌ه‬ ‫دیاره‌كان‌و جه‌خت������ی له‌و‌ه كرده‌و‌ه‬ ‫ی جوان‬ ‫ی جوان كه‌س������ایه‌ت ‌‬ ‫ك‌ه ناخ ‌‬ ‫دروست ده‌كات‪ ،‬نه‌ك روخساری‬ ‫جوان‪ ،‬بۆی‌ه پێیوای������‌ه "كاركردن‬ ‫له‌س������ه‌ر ئه‌و بنه‌مای‌ه س������ه‌ركه‌توو‬ ‫نابێت‪ ،‬چونك‌ه روخس������ار ‌ی جوان‬ ‫ی جوان دروست ناكات"‪،‬‬ ‫كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫بۆی‌ه ئه‌و به‌پێویس������تی ده‌زانێت ك‌ه‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌كان بنه‌ما هونه‌رییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫بك������ه‌ن به‌پێوان‌ه ب������ۆ هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی جوان‪،‬‬ ‫ئه‌كته‌ر‪ ،‬نه‌ك روخسارێك ‌‬ ‫"گ������ه‌ر ئ������ه‌و حاڵه‌ت������‌ه رووبدات‪،‬‬ ‫ئه‌وا به‌رهه‌م������‌ه هونه‌رییه‌ك‌ه نابێت‬

‫ی نێوه‌ند ‌ی‬ ‫جێگ‌ه ‌ی سه‌رنج‌و تێڕامان ‌‬ ‫هونه‌ر ‌ی‌و ره‌خن‌ه ‌ی جدی‌"‪.‬‬

‫جوان ‌ی مه‌رج نیی‌ه‬ ‫گه‌زی������زه‌‪ ،‬جه‌خت ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك������‌ه ده‌رهێنه‌ر چه‌ند پێویس������ت ‌‬ ‫به‌روخس������ار ‌ی جوان������‌ه له‌دراما‌و‬ ‫فیلمه‌كاندا نیش������ان بدرێت‪ ،‬دوو‬ ‫ی به‌ئه‌كته‌ر ‌ی به‌توانای‌ه‬ ‫هێند‌ه پێویست ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ كاره‌ك‌هی‌‪" ،‬ئه‌وان‌ه ‌ی نواندنێك ‌‬ ‫راس������ته‌قین‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬زیاتر جێگ‌ه ‌ی‬ ‫خۆیان ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬له‌ن������او بینه‌ردا‬ ‫له‌چ������او ئه‌وانه‌ی روخس������ارێكی‬ ‫جوانیان هه‌یه‌"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ئه‌و خانم‌ه‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه له‌كاره‌كانیدا‬ ‫روخس������ار به‌رێژه‌یه‌كی كه‌م به‌كار‬ ‫ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌و‌ه پشتیوان باسی له‌و‌ه‬ ‫كرد ك������‌ه هه‌ندێك ده‌رهێنه‌ره‌كان‬ ‫گرنگ������ی به‌روخس������ار ده‌ده‌ن یان‬ ‫ئه‌كته‌ره‌كان به‌سه‌رنجراكێش������ترین‬ ‫ی‬ ‫ش������ێو‌ه ده‌ڕازێننه‌وه‌‪" ،‬به‌ڕاس������ت ‌‬ ‫ی دراما ‌ی ئێم‌ه‬ ‫زۆرب‌ه ‌ی ده‌رهێنه‌ران ‌‬ ‫به‌و بیردۆز‌ه كارده‌كه‌ن‪ ،‬ك‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫خه‌ته‌رترین حاڵه‌ت������‌ه ڕووبه‌ڕوومان‬ ‫بۆته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و هونه‌رمه‌ن������د‌ه پێیوای‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫نوسه‌ر ئه‌و كه‌س������ایه‌تیی‌ه ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و ئاس������ت‌ه دانا بێت‪ ،‬به‌اڵم به‌ال ‌ی‬ ‫ی له‌دراماو‬ ‫ی س������ه‌ره‌ك ‌‬ ‫ئه‌وه‌و‌ه مه‌رج ‌‬ ‫فیلم������دا ئه‌و‌ه نیی‌ه ك������‌ه ئه‌كته‌ر ‌ی‬ ‫ی جوان بێت‌و گه‌نج بێت‪،‬‬ ‫سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی بێت‪ ،‬زۆر‬ ‫"گ������ه‌ر مه‌رج جوان������ ‌‬ ‫له‌ئه‌كته‌ر‌ه جیهانیه‌كان جوان نین‪،‬‬ ‫به‌اڵم خاوه‌ن ئه‌فراندنن"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش ناش������ارێته‌و‌ه ك‌ه هه‌ندێجار‬ ‫ده‌رهێنه‌ركان پێش ئه‌و‌ه ‌ی سیناریۆ‬ ‫بنوس������ن چه‌ند ئه‌كته‌رێك دیاری‬

‫ده‌ك������ه‌ن ب������ۆ كاره‌كه‌ی������ان‌و به‌ب ‌ێ‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی بزانن كه‌س������ایه‌تیه‌ك‌ه چۆن‬ ‫درووس������ت ده‌بێت یان ش������ێوه‌یان‬ ‫چۆن������ه‌‪" ،‬به‌داخ������ه‌و‌ه زۆرب������‌ه ‌ی‬ ‫كاركردنه‌كانمان له‌گه‌ڵ یه‌كتریدا‪،‬‬ ‫ی‌و‬ ‫ی شه‌خس ‌‬ ‫چۆت‌ه ڕیز ‌ی ناس������ین ‌‬ ‫كوڕ ‌ی چاك‌و كۆبونه‌و‌ه ‌ی شه‌وانه‌"‪.‬‬ ‫ی دیكه‌و‌ه گه‌زیز‌ه پێیوای‌ه بۆ‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫كار ‌ی دراما‌و فیلم مه‌رج نیی‌ه ئه‌و‬ ‫كه‌س‌ه ‌ی رۆڵ ده‌بینێت هونه‌رمه‌ند‬ ‫بێت‪" ،‬كه‌س������انێك هه‌ن حه‌زیان‬ ‫له‌نواندن‌ه‌و روخس������اریان دروسته‌‪،‬‬ ‫به‌ق������ه‌ده‌ر حه‌زه‌كه‌ی������ان توانایان‬ ‫نیه‌‪ ،‬كه‌س������انێك هه‌ی‌ه روخسارو‬ ‫نواندنی������ان گونجاو‌ه‌و هونه‌رمه‌ند‬ ‫نین‪ ،‬ره‌نگ������‌ه بتوان������ن به‌كارێك‬ ‫جێگ‌ه ‌ی خۆیان بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬

‫روخسار ‌ی جوان بۆجیاكردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫هه‌ژارو ده‌وڵه‌مه‌ند‌ه‬ ‫ده‌رهێن������ه‌ره‌كان جه‌خ������ت ل������ه‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن������ه‌و‌ه ك������‌ه له‌هه‌م������و فیلم‌و‬ ‫دراماكاندا به‌پێی د‌هق‌و نوس������ین‬ ‫ئه‌كت������ه‌ره‌كان هه‌ڵده‌بژێ������رن هیچ‬ ‫كاتێك ئه‌كته‌رێ������ك ناهێنن‌ه ناو‬ ‫كاره‌كه‌و‌ه ك‌ه له‌ده‌قه‌كه‌دا نه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌رهێنه‌ر به‌كر ره‌ش������ید ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌دا ك‌ه كاركردنی ئه‌وان له‌سه‌ر‬ ‫لۆكه‌یش������ن‌ه ك‌ه چ لۆكه‌یشنێك یان‬ ‫شوێنێك له‌س������ه‌ر ده‌قه‌ك‌ه دیاری‬ ‫ده‌كرێت‪" ،‬هیچ ش������تێك نیی‌ه یان‬ ‫هیچ ئه‌كته‌رێك نیی������‌ه ده‌رهێنه‌ر‬ ‫له‌خۆیه‌و‌ه بیهێنێت‌و پیشانی بدات‬ ‫به‌بێ ئ������ه‌وه‌ی مانایه‌ك بگه‌یێنێت‪،‬‬ ‫لۆكه‌یش������نی ج������وان له‌ده‌ق������ه‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرێت"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬باس������ی له‌و‌ه ك������رد ك‌ه‬ ‫له‌رێگه‌ی لۆكه‌یش������نه‌و‌ه س������ه‌رجه‌م‬

‫ش������ته‌كان دیاری ده‌كرێت‌و هه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ش������‌ه ك‌ه روخس������اری جوان‬ ‫دی������اری ده‌كات‪" ،‬هه‌ن������دێ جار‬ ‫روخساری جوان بۆ جیاكردنه‌وه‌ی‬ ‫چینی هه‌ژارو ده‌وڵه‌مه‌ند‌ه نه‌ك بۆ‬ ‫پیش������اندانی روخساری كه‌سێكی‬ ‫جوان به‌بێ مانا"‪.‬‬ ‫به‌كر‪ ،‬دوپاتیك������ره‌و‌ه ك‌ه ئه‌و هیچ‬ ‫كاتێك باوه‌ڕ ن������اكات ده‌رهێنه‌ر‬ ‫له‌سه‌ر جوانی روخس������ار ئه‌كته‌ر‬ ‫ده‌ستنیش������ان بكات‪" ،‬له‌سه‌ر د‌هق‌و‬ ‫فیكری ده‌ق روخسار ده‌ستنیشان‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬

‫به‌داخه‌وه‌‬ ‫زۆربه‌ی‌‬ ‫كاركردنه‌كانمان‬ ‫له‌گه‌ڵ‬ ‫یه‌كتریدا‪ ،‬چۆته‌‬ ‫ڕیزی‌ ناسینی‌‬ ‫شه‌خسی‌‌و‬ ‫كوڕی‌ چاك‌و‬ ‫كۆبونه‌وه‌ی‌‬ ‫شه‌وانه‌‬


‫‪10‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫گۆشەیەكە تایبەت بەناساندنی ئامێرە مۆسیقیەكان‬

‫پیانۆ‬

‫ئامادەكردنی‪ :‬جەمال جەالل‬ ‫‪Sizi1991@gmail.com‬‬

‫ی كریستینا‬ ‫ی ئه‌مریك ‌‬ ‫ی پۆپ ‌‬ ‫ی گۆران ‌‬ ‫كچ‌ه ئه‌ستێر‌ه ‌‬ ‫ی پێنج‬ ‫ی ته‌مه‌ن بیست‌و نۆ ساڵ‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ئه‌گیلێرا ‌‬ ‫ی جیابوونه‌و‌ه له‌گۆردن‬ ‫ی داوا ‌‬ ‫ساڵ هاوسه‌رگیر ‌‬ ‫ی ده‌كات‪.‬‬ ‫ی مێرد ‌‬ ‫برادمان ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه دێت ك‌ه‬ ‫ی كریس������تینا دوا ‌‬ ‫ئ������ه‌و داوای‌ه ‌‬ ‫ی‌و برادمان گه‌یشتووت‌ه‬ ‫ی نێوان خۆ ‌‬ ‫ناكۆكییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاستێك ك‌ه بوارێك نه‌ماو‌ه بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ی كرستینادا‬ ‫كێش������ه‌كان‪ ،‬هاوكات له‌و داوای‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و ماڵ‌و موڵك‌ه ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش هاتوو‌ه ك‌ه سه‌رجه‌م ‌‬ ‫ك‌ه هه‌ی������‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ كرس������تینا‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ی هاوسه‌رگیریدا ئاماژه‌كراو‌ه‬ ‫پێشتر له‌گرێبه‌ست ‌‬ ‫ی ئه‌و گرێبه‌سته‌دا‬ ‫ی هه‌ڵوه‌شاندنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌كات ‌‬ ‫به‌و‌ه ‌‬

‫جیابوونه‌و‌ه‬

‫کۆک‬

‫كریستینائه‌گیلێرا‬ ‫ی جیابوونه‌و ‌ه ده‌كات‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی كریستینا‬ ‫ی ئه‌و ماڵ‌و موڵك‌ه ‌‬ ‫س������ه‌رجه‌م ‌‬ ‫ی هاوسه‌رگیریش������دا هه‌ی‌ه‬ ‫له‌پێش‌و له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ب������ۆ كریس������تینا‪ .‬له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫جیابوونه‌وه‌ش كریستینا داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌خێوكردن ‌‬ ‫كردوو‌ه ك‌ه ئه‌رك������ ‌‬ ‫ی ‪2008‬‬ ‫ی كوڕیان ك‌ه س������اڵ ‌‬ ‫ماكس������ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌دایكب������وو‌ه بكه‌وێت������‌ه ئه‌س������تۆ ‌‬ ‫هه‌ردووالیه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی زیات������ر له‌مانگێك������‌ه هه‌واڵ ‌‬ ‫م������او‌ه ‌‬ ‫كریس������تینا‌و‬ ‫ی‬ ‫جیابوون������ه‌و‌ه ‌‬ ‫گ������ۆردن برادم������ان له‌ناو‬ ‫ڕاگه‌یاندنه‌كاندا باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬

‫ی ده‌ستپێده‌كات‬ ‫ی كالسیك له‌ئه‌بوزه‌ب ‌‬ ‫ی مۆسیقا ‌‬ ‫ی سێیه‌م ‌‬ ‫وه‌رز ‌‬ ‫ ئا‪ :‬شۆرش محه‌مه‌د‬ ‫ی‬ ‫پیانۆ‪ ،‬یه‌كێك‌ه له‌ئامێر‌ه كلیل������داره‌كان‌و له‌خان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیانۆ له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫به‌ناوبانگترینی ئه‌و ئامێرانه‌یه‌‪ .‬ده‌نگ ‌‬ ‫ی په‌یدا ده‌بێت‌و‬ ‫ی چه‌كوشه‌كان له‌سیمه‌كان ‌‬ ‫پیاكێشان ‌‬ ‫ی كلیله‌كانه‌و‌ه‬ ‫ی فشار ‌‬ ‫ئه‌م چه‌كوش������انه‌ش له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫ی پیانۆ به‌ند‌ه به‌جێگه‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ون‌ه جوڵه‌‪ .‬سیمه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌نگ"‬ ‫ی یاخود ڕووكار ‌‬ ‫ێ "شوێنگ‌ه ‌‬ ‫ك‌ه پێیده‌وتر ‌‬ ‫ی ده‌نگه‌كان ئه‌گێڕێ‌‪.‬‬ ‫ی به‌هێزكردن ‌‬ ‫ك‌ه ڕۆڵ ‌‬ ‫ی ئامێ������ره‌كان‌و كامڵترین ئامێر‬ ‫پیانۆ وه‌ك دایك ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه پیانۆ‬ ‫ی ئه‌م ناوبانگه‌ش ‌‬ ‫ده‌ناس������رێ‌‪ .‬هۆ ‌‬ ‫ی زۆر فراوان له‌ده‌نگه‌كان به‌رهه‌م‬ ‫ێ مه‌ودایك ‌‬ ‫ئه‌توان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی تر ته‌نیا به‌شێك ‌‬ ‫بێنێت له‌كاتێكا ك‌ه ئامێره‌كان ‌‬ ‫ی ئێستایدا‬ ‫مه‌ودای‌ه به‌رهه‌م دێنن‪ .‬پیانۆ له‌شێوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫ی هه‌ی‌ه توانا ‌‬ ‫زیاتر له‌حه‌وت ئۆكتاڤ ‌‬ ‫ی ‪ 20‬تا ‪ 5000‬هێرتز‬ ‫ی له‌س������نور ‌‬ ‫فریكوێنس������ه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدا به‌به‌راوورد له‌گه‌ڵ ئامێر ‌‬ ‫ی هه‌ی‌ه‌و باشترین‬ ‫ی چوار ئۆكتاڤ ‌‬ ‫ڤیۆلۆن ته‌نیا توانا ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كه‌متر له‌س������ ‌‬ ‫ی ئه‌دا ‌‬ ‫گۆرانبێژی������ش ته‌نیا توانا ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌نگ ‌‬ ‫ئۆكتاڤ ‌‬ ‫ی‬ ‫داهێنه‌ره‌ك‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زاین ‌‬ ‫ی ‪‌ 1701‬‬ ‫ی له‌س������اڵ ‌‬ ‫بارتۆلۆمیۆ كریستۆفور ‌‬ ‫ی داهێنا‪ .‬پێش‬ ‫ی ئیتالیا پیان������ۆ ‌‬ ‫ی پادۆڤا ‌‬ ‫له‌ش������ار ‌‬ ‫ی به‌كارده‌هێنا ك‌ه‬ ‫ی كۆنتر ‌‬ ‫ی پیانۆ له‌ئامێرێك ‌‬ ‫داهێنان ‌‬ ‫ی هارپسیكۆرد بوو‪.‬‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی پیانۆ‬ ‫ناو ‌‬ ‫پیانۆ له‌دوو وشه‌و‌ه دروست بوو‌ه ‪ pianoforte‬ك‌ه‬ ‫ی به‌هێز دێت‪.‬‬ ‫ی نه‌رم‌و ‪ forte‬به‌مانا ‌‬ ‫‪ piano‬به‌واتا ‌‬ ‫ی هه‌بوو ك‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫پیانۆ له‌س������ه‌ره‌تادا ش������ێوازێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گ������ه‌وره‌و له‌چه‌ندین پارچ‌ه ‌‬ ‫پێیان������ده‌وت پیانۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫جۆراوجۆراو دروس������ت بووه‌و شێوازو دیزاینێك ‌‬ ‫ی هه‌ی‌ه له‌ن������او ژوورو مااڵن������دا داده‌نرێت‌و‬ ‫جوان ‌‬ ‫ی جوان به‌ماڵه‌ك‌ه ئه‌به‌خشێ‌‪.‬‬ ‫دیكۆرێك ‌‬ ‫ی پیانۆ‬ ‫كلیله‌كان ‌‬ ‫ی پیانۆ بۆ‬ ‫ی بۆ هه‌ر ئۆكتاڤێك ‌‬ ‫حه‌وت كلیلی س������پ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی فا سۆڵ ال سی‌" سه‌ربار ‌‬ ‫ێم‌‬ ‫حه‌وت نۆته‌‪" ،‬دۆ ڕ ‌‬ ‫ی ڕه‌ش له‌نێوان‬ ‫ئه‌م كلیل‌ه سپیانه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك كلیل ‌‬ ‫ێ له‌كلیل‌ه س������پیه‌كاندا هه‌ی������‌ه له‌نێوان كلیل‌ه‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫ی‌و‬ ‫ی تر س ‌‬ ‫ی‌و فا هه‌روه‌ها سپیه‌كانیش ‌‬ ‫سپیه‌كان م ‌‬ ‫ی نیو‬ ‫ی ڕه‌نگ ڕه‌ش له‌پیانۆ به‌مانا ‌‬ ‫دۆ‪ .‬هه‌ر كلیلێك ‌‬ ‫نۆت‌ه دێز دێت‪.‬‬ ‫ی پیانۆ‬ ‫جۆره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیوار ‌‬ ‫• پیانۆ ‌‬ ‫ی ئیسپینێت‬ ‫• پیانۆ ‌‬ ‫ی كنسول‬ ‫• پیانۆ ‌‬ ‫ی گه‌ور‌ه‬ ‫• پیانۆ ‌‬ ‫نۆت‌ه نوسین له‌پیانۆ‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر دوو هێڵ "هه‌ڵئه‌گر"ئه‌نجام ئه‌درێ‌‪ .‬هه‌ڵگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕاست‌و خواره‌وه‌ش بۆ ده‌ست ‌‬ ‫ێ بۆ ده‌س������ت ‌‬ ‫سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌و‌ه به‌كلیل ‌‬ ‫ی هه‌ڵگر ‌‬ ‫ی ئاسای ‌‬ ‫چه‌پ‪ .‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هێڵ ‌‬ ‫ی فا ‌‬ ‫ی خواره‌وه‌ش به‌كلیل ‌‬ ‫س������ۆڵ‌و هه‌ڵگر ‌‬ ‫چواره‌م نیشان ده‌كرێت‪.‬‬

‫ده‌توانیت له‌م ماوه‌یه‌دا له‌هۆڵه‌كان ‌ی شار ‌ی ئه‌بوزه‌ب ‌ی له‌ئیمارات‬ ‫گوێت له‌سه‌مفۆنیای ‌ی "سیگڤراید ‌ی شوانكاره‌" ‌ی ڕیتچارد‬ ‫ڤاگنه‌ر بێت ك‌ه ئۆركێسترا ‌ی كۆنسێرتۆجیۆ ‌ی شاهان‌ه ‌ی‬ ‫هۆڵه‌ند ‌ی پێشكه‌ش������ ‌ی ده‌كات‪ ،‬هاوكات ده‌شتوانی گوێت‬ ‫له‌مۆس������یقا ‌ی "ئاداگیتۆ" بێ������ت به‌ئامێره‌كان ‌ی ژێدار ‌ی‌و‬ ‫هارمۆنیكا‪.‬‬ ‫له‌گ������ه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌ی ك‌ه ده‌توانیت ئام������اد‌ه ‌ی چه‌ندین ئاهه‌نگ ‌ی‬ ‫مۆزیك ‌ی تر بیت ك‌ه ئۆركێس������ترا ‌ی ڤێلهارمۆن ‌ی به‌رلین‬ ‫سازیان ده‌كات‪ .‬له‌گه‌ڵ ئاهه‌نگه‌كان ‌ی ئۆركێسترا ‌ی ئێزگه‌و‬ ‫ته‌له‌ڤزیۆن ‌ی نیشتیمان ‌ی ئیتاڵیا‪ ،‬ده‌شتوانیت ئاماد‌ه ‌ی ئاهه‌نگ‌ه‬ ‫مۆزیكییه‌كان ‌ی ئۆركێسترا ‌ی شانۆ ‌ی ڤینیسیا‌و ئۆركێسترا ‌ی‬ ‫ب ‌ی ب ‌ی س ‌ی له‌نده‌ن ‌ی بیت‪ ،‬هه‌موو ئه‌مان‌ه‌و چه‌ندین گروپ ‌ی‬ ‫مۆزیك ‌ی دیكه‌ش چاالكییه‌كان ‌ی خول ‌ی سێیه‌م ‌ی فێستیڤاڵ ‌ی‬ ‫ئه‌بوزه‌ب������ ‌ی بۆ مۆزیك ‌ی كالس������یك پێكدێنن ك‌ه به‌یه‌كه‌م‬ ‫جۆر ‌ی فێس������تیڤاڵ ده‌ژمێردرێت بۆ مۆسیقا ‌ی كالسیك‬ ‫له‌ناو جیهان ‌ی عه‌ره‌بیدا‪.‬‬

‫ئه‌و فێستیڤاڵ‌ه كه‌موێنه‌یه‌ش س������ێیه‌م ساڵ‌ه سازده‌كرێت‌و‬ ‫س������ااڵنه‌ش له‌مانگ ‌ی تش������رین ‌ی یه‌كه‌م تاكو مانگ ‌ی ئایار‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێ������ت‪ .‬الیه‌ن ‌ی ڕێكخه‌ر ‌ی ئه‌م فێس������تیڤاڵه‌ش‬ ‫"ده‌زگا ‌ی ئه‌بوزه‌ب ‌ی بۆ ڕۆشنبیر ‌ی‌و كولتوور"ه‌‪ ،‬به‌هاوكار ‌ی‬ ‫چه‌ند پرۆگرامێك ‌ی تر بۆ قوتابیان ‌ی زانكۆكان‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م چاالك ‌ی خول ‌ی ئه‌مساڵ ‌ی فێس������تیڤاڵه‌ك‌ه به‌ژه‌ندن ‌ی‬ ‫سه‌مفۆنیا ‌ی "سیگڤراید ‌ی شوانكاره‌" ‌ی یه‌كێك له‌شاكار‌ه‬ ‫مۆس������یقییه‌كان ‌ی ڕیتچارد ڤاگنه‌ر ده‌س������ت ‌ی به‌كاره‌كان ‌ی‬ ‫خۆیكرد‪ ،‬به‌ئیزاف‌ه ‌ی پێشكه‌شكردن ‌ی سه‌مفۆنیا ‌ی پێنجه‌م ‌ی‬ ‫ڤاگنه‌ر‪ ،‬هه‌روه‌ها پێشكه‌شكردن ‌ی سه‌مفۆنیا ‌ی "ئاداگیتۆ"‬ ‫به‌ئامێره‌كان������ ‌ی ژێدارو هامۆنیكا‪ ،‬ئه‌م س������ه‌مفۆنیای‌ه له‌ناو‬ ‫فیلم ‌ی "مردن له‌ڤینیسیا"دا ناوبانگێك ‌ی زۆر ‌ی په‌یداكرد‪.‬‬ ‫وا بڕیار‌ه له‌مانگ ‌ی تشرین ‌ی دووه‌م ‌ی ئه‌مساڵدا ئۆركێسترا ‌ی‬ ‫ڤێلهارمۆن������ ‌ی به‌رلی������ن بگه‌ن������‌ه ئه‌بوزه‌بی‌‪ ،‬ئه‌م������ه‌و له‌نێو‬ ‫چاالكییه‌كان ‌ی ئه‌م فێستیڤاڵ‌ه چه‌ند مانگییه‌دا سه‌مفۆنیا ‌ی‬ ‫چوار‌هم‌و پێنجه‌م ‌ی چایكۆڤس������ك ‌ی له‌گه‌ڵ گه‌ور‌ه مۆسیقار‬ ‫"دانیاڵ بارنبۆی������م"دا له‌مانگ ‌ی كانون ‌ی دووه‌م ‌ی ‪ 2011‬دا‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كرێت‪.‬‬

‫هه‌ر له‌و هاتن‌ه ‌ی بارنبۆیم ك‌ه ناسراو‌ه به‌ژه‌ندن ‌ی پیانۆ به‌ته‌نیا‬ ‫س������ه‌ركردایه‌ت ‌ی ئۆركێسترا مۆزیكییه‌ك‌ه ‌ی ده‌كات به‌ناو ‌ی‬ ‫ئۆركێسترا ‌ی "ستاتسكابڵ به‌رلین"‪ .‬بڕیار‌ه فێستیڤاڵه‌ك‌ه‬ ‫له‌ئاهه‌ن������گ‌و چاالكییه‌كان ‌ی خۆ ‌ی ب������ه‌رده‌وام بێت‌و له‌و‬ ‫میانه‌یه‌ش������دا باش������ترین‌و به‌ناوبانگترین ئۆركێستراكان ‌ی‬ ‫ئیتاڵیا ئاماد‌ه ده‌بن له‌گه‌ڵ گه‌ور‌ه ژه‌نیار ‌ی چه‌لۆ ‌ی ئیتاڵ ‌ی‬ ‫"یۆیۆما"‌و به‌دوای������دا "یۆیۆما" خۆ ‌ی به‌ته‌نیا ئاهه‌نگێك ‌ی‬ ‫مۆزیك ‌ی س������ازده‌كات له‌هۆڵ ‌ی قه‌اڵ ‌ی ئه‌لجاهیل ‌ی له‌ش������ار ‌ی‬ ‫عه‌ین له‌مانگ ‌ی ئازار ‌ی ساڵ ‌ی ‪ 2011‬دا‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌وه‌و له‌مانگ ‌ی نیس������ان ‌ی س������اڵ ‌ی داهاتوودا‬ ‫ئۆركێسترا ‌ی ڤینیسیا هه‌س������تن به‌سازكردن ‌ی نمایشێك ‌ی‬ ‫ئۆپێراڵ ‌ی مۆزیك ‌ی ش������اكار ‌ی جواكینۆ ‌ی ڕۆسێن ‌ی به‌ناو ‌ی‬ ‫"سه‌رتاش ‌ی ئیشبیلییه‌"‪.‬‬ ‫بڕیاروای‌ه كۆتای ‌ی ئه‌م فێستیڤاڵ‌ه ك‌ه خول ‌ی ‪ 2010‬ـ ‪2011‬‬ ‫ی‌ه به‌پێشكه‌شكردن ‌ی چه‌ندین سه‌مفۆنیاو مۆسیقا ‌ی شانۆو‬ ‫فیلم‌ه به‌ناوبانگه‌كان بهێنرێت ك‌ه له‌الیه‌ن ئۆركێس������ترا ‌ی‬ ‫ب ‌ی ب ‌ی س ‌ی له‌نده‌نییه‌و‌ه سازبكرێت به‌سه‌ركردایه‌ت ‌ی گه‌ور‌ه‬ ‫مایسترۆ كیت لۆكهارت‪.‬‬

‫ی ئه‌لبوم ‌ه پڕداهاته‌كانی هه‌فت ‌ه‬ ‫یوروژێنه‌ر ‌‬ ‫یگرت ‌ه ‌‬ ‫یئه‌و ‌ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬

‫ی كرایه‌سه‌ر‬ ‫تێدا بوو هێرش ‌‬

‫ی ك‌ه‬ ‫ی نوێترین ئه‌لبوم ‌‬ ‫له‌پاش نمایشكردن ‌‬ ‫ ئا‪ :‬شۆڕش‬ ‫ی ‪Who Owns My Heart‬‬ ‫به‌ناونیشان ‌‬ ‫ی س������ایرس له‌الیه‌ن‬ ‫ی بوو‪ ،‬هونه‌رمه‌ند مایل ‌‬ ‫ی گۆرانیبێ������ژ مایل ‌‬ ‫دواهه‌می������ن كلیپ������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك‌ه چه‌ند گرته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی باوكانه‌وه‌و به‌و هۆی‌ه ‌‬ ‫ی چه‌ند گرته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫سایروس‪ ،‬به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێ������دا بوو ك������‌ه به‌زیان ‌‬ ‫ی تێ������دا بوو له‌الیه‌ن باوكانه‌و‌ه وروژێن������ه‌ر ‌‬ ‫وروژێنه‌ر ‌‬ ‫ی مناڵه‌كانیان ده‌یبینن‪،‬‬ ‫په‌روه‌رده‌كردن������ ‌‬ ‫ی توندبۆوه‌‪.‬‬ ‫ی ڕه‌خنه‌یه‌ك ‌‬ ‫رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫ی توندبۆوه‌‪.‬‬ ‫ی ره‌خنه‌یه‌ك ‌‬ ‫ڕووبه‌ڕوو ‌‬ ‫له‌و كلیپه‌دا س������ایرس واده‌رده‌كه‌وێت ك‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ڕووت ‌‬ ‫تاز‌ه له‌خه‌و رابوو‌ه‌و جل‌وبه‌رگێك ‌‬ ‫ی چه‌ند‬ ‫له‌به‌ردای‌ه‌و له‌س������ه‌ر پێخه‌فه‌كه‌ش������ ‌‬ ‫ی ده‌كات‪،‬‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫ی وروژێنه‌ر ‌‬ ‫جوڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌چێت‌ه حه‌مام‌و ماكیاژ ده‌كات‌و‬ ‫ی ده‌كات بۆ چوون بۆ ئاهه‌نگێك‬ ‫ئاماده‌كار ‌‬ ‫ی وروژێنه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌جل‌وبه‌رگێك ‌‬

‫ جه‌مال جه‌الل‬ ‫نوێترین به‌رهه‌می موزیكی "تۆبی‬ ‫كی������ت" به‌ن������اوی "‪Bullets in‬‬ ‫‪ "the Gun‬به‌فرۆش������ی ‪71‬‬ ‫هه‌زار نوسخ‌ه له‌یه‌كه‌مین هه‌فته‌ی‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌یدا له‌بازاڕی موزیكی‬ ‫ئه‌مه‌ریكا به‌پله‌ی یه‌كه‌می ئه‌لبوم‌ه‬ ‫پ������ڕ داهاته‌كانی ئ������ه‌و هه‌فته‌ی‌ه‬ ‫ده‌ستنیشان كرا‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی هه‌واڵی "واریتی" ئه‌لبومی‬ ‫"سارده‌مه‌نی هه‌مینگوای" به‌رهه‌می‬ ‫نوێی "كن������ی چیس������نی" له‌یه‌كه‌مین‬ ‫هه‌فته‌ی باڵوبونه‌وه‌ی به‌فرۆش������ی ‪65‬هه‌زار‬ ‫نوس������خ‌ه له‌پل������ه‌ی دوو‌هم‌و ئه‌لبوم������ی موزیكی‬ ‫"دو‪ -‬وێپس" به‌رهه‌می "برۆنۆ مارس" به‌فرۆش������ی ‪55‬هه‌زار به‌رگ‬ ‫له‌هه‌فته‌یه‌كدا له‌پله‌ی سێیه‌م ده‌ستنیشان كرا‪.‬‬ ‫ئه‌لبوم������ی موزیكی گۆرانیبێ������ژی ن������اوداری راپ "ئێمینێم" به‌ناوی‬ ‫"چاكبوونه‌وه‌" له‌و هه‌فته‌یه‌دا ‪52‬هه‌زار نوس������خ‌ه ‌ی لێ فرۆشراو چوو‌ه‬ ‫پله‌ی چواره‌م ‌ی ڕیزبه‌ندیه‌كه‌‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌لبومی "هه‌ر شتێك بده‌ی‪،‬‬ ‫هه‌مان شت به‌ده‌ست دێنی" ‪43‬هه‌زار دان‌ه ‌ی لێفرۆشراو پله‌ی پێنجه‌می‬ ‫پێبه‌خشرا‪.‬‬ ‫ئه‌لبوم������ی موزیك������ی "‪ " Flock veil‬ل������ه‌"واكا ف���ل��اكا فلیم������ز"‬ ‫به‌فرۆشی‪37‬هه‌زار نوسخ‌ه توانی پله‌ی شه‌شه‌م به‌ده‌ست بێنێت‌و ئه‌لبومی‬ ‫"هه‌زار خۆر"ی "لینكۆلن پارك" ‪37‬هه‌زار دان‌هی‌ فرۆشراو له‌پله‌ی‬ ‫حه‌وته‌م ده‌ستنیشان كرا‪.‬‬ ‫له‌ئه‌لبومه‌كانی دیكه‌ی ئه‌و هه‌فته‌ی‌ه ك‌ه به‌گش������تی داهاتێكی باش������یان‬ ‫به‌ده‌ست نه‌هێناوه‌و ئه‌لبوم ‌ی "خه‌یاڵی گه‌نجانه‌" به‌رهه‌می "كتی پری" ‬ ‫فرۆش������ی ‪32‬هه‌زار نوسخ‌ه پل‌ه ‌ی هه‌ش������ت‌هم‌و "هاندان‪ ،‬سه‌ختی‌و چێژ‬ ‫وه‌رگرتن" ‌ی به‌رهه‌می "تری سانگز" فرۆشی ‪32‬هه‌زار نوسخه‌‪ ،‬چوو‌ه‬ ‫پله‌ی نۆیه‌م‪.‬‬ ‫دوای������ن ئه‌لبومی موزیكی "س������اڵی بێ باران" ‌ی به‌رهه‌می "س������ێلنا‬ ‫گۆمێز"و "دسین"‪ ،‬له‌رێگای فرۆشێكی ‪27‬هه‌زار نوسخه‌ییه‌و‌ه له‌پله‌ی‬ ‫كۆتایی ئه‌و لیست‌ه ده‌ستنیشان كرا‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫هیوندای سۆناتا خه‌اڵتی ئۆتۆمبێلی هه‌ڵبژارده‌ی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست وه‌رگرت‬

‫مۆدێلی نوێی س������ۆناتا س������یدان‪،‬‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌به‌رهه‌مه‌كانی هیوندای‬ ‫مۆت������ۆرز كه‌ یه‌كه‌می������ن خه‌اڵتی‬ ‫ئۆتۆمبێلی هه‌ڵبژارده‌ی خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس������تی ‪mema 2010‬ی‬

‫ئۆتۆمبێل‬

‫جینرا ‌ڵ مۆتۆرز‬ ‫یه‌كه‌مین‬ ‫ئۆتۆمبێلی چینی‬ ‫خۆی هه‌نارده‌كرد‬

‫به‌ناونیشانی باشترین ئۆتۆمبێلی‬ ‫ئه‌و كالسه‌ بۆخۆی دابینكرد‪.‬‬ ‫ئه‌و خه‌اڵته‌ ل������ه‌ ‪14‬ی ئۆكتۆبه‌ر‌و‬ ‫له‌گ������ه‌ڵ‌ كردن������ه‌وه‌ی ده‌یه‌می������ن‬ ‫پێشانگای نێوده‌وڵه‌تی ئۆتۆمبێلی‬

‫ئه‌مریك������ی‬ ‫كۆمپانی������ای‬ ‫جین������راڵ‌ مۆت������ۆرز ده‌س������تیكرد‬ ‫به‌هه‌نارده‌كردن������ی یه‌كه‌می������ن‬ ‫ئۆتۆمبێلی چینی به‌رهه‌می خۆی‪.‬‬ ‫كۆمپانی������ای‬ ‫گه‌وره‌تری������ن‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ری ئۆتۆمبێل له‌ئه‌مریكا‬ ‫رایگه‌یاند هه‌نارده‌كردنی یه‌كه‌مین‬ ‫به‌رهه‌می چینی ئ������ه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫به‌ن������اوی چیڤرۆلیتی نیوس������یل‪،‬‬ ‫كه‌ له‌ڕاس������تیدا سیدانێكی بچوكه‌‬

‫گه‌شه‌ی داهاتی جیهانی ‪IT‬‬ ‫ده‌گات ‌ه ‪2.5‬تریلیۆن د‌والر‬

‫كۆمپانیای لێكۆڵینه‌وه‌ی گارتنێر‬ ‫له‌پێش������بینییه‌كدا رایگه‌یاند كه‌‬ ‫تێچووه‌كانی جیهانی ته‌كنۆلۆژیای‬ ‫زانیاری تا ساڵی ‪ 2011‬به‌گه‌شه‌ی‬ ‫زیاتر له‌ ‪%3‬ی بوجه‌كان‪ ،‬ده‌گاته‌‬ ‫‪2.5‬تریلیۆن دۆالر‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و راپۆرته‌ بڕی‌ تێچووی‌‬ ‫خه‌رجك������راو بۆته‌كنۆلۆژی������ای‬ ‫زانیاری له‌ئه‌وروپ������ا‌و ئه‌مریكای‬ ‫باش������وور ب������ه‌رده‌وام كه‌م������ه‌‌و‬ ‫له‌هه‌ندێك بازاڕدا وه‌ك ئه‌وروپا‌و‬ ‫ئه‌مریكای‌ باكور خزمه‌تگوزاری‬ ‫دارای������ی ناگاته‌ ئه‌و رێژه‌ به‌رزه‌ی‬ ‫كه‌ له‌ساڵی ‪‌2008‬و پێش قه‌یرانی‬ ‫داراییه‌كه‌ی جیهان هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رامب������ه‌ردا ب������ازاڕه‌ ت������ازه‌‬ ‫پێگه‌یش������تووه‌كانی وه‌ك چی������ن‌و‬ ‫ئه‌مریكای باش������ور له‌تێچووه‌كانی‬ ‫زانی������اری‬ ‫ته‌كنۆلۆژی������ای‬ ‫دامه‌زراوه‌یی������دا پێش������ڕه‌و ده‌بن‪،‬‬ ‫چونكه‌ كۆمپانیاكان له‌و ناوچانه‌دا‬ ‫ب������ۆكاری ئابووری زانس������تیانه‌‬ ‫ئاماده‌ ده‌كرێن‪.‬‬

‫ش������ارجه‌ له‌ئیم������ارات درایه‌ ئه‌و‬ ‫كۆمپانیایه‌‪.‬‬ ‫‪ mema‬له‌الیه‌ن ‪12‬پس������پۆڕی‬ ‫ب������واری ئۆتۆمبێل ل������ه‌ نۆ واڵتی‬ ‫خۆرهه‌اڵت������ی ناوه‌ڕاس������ت ك������ه‌‬

‫ب������ۆ چیلی ده‌س������تپێكردووه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێل������ه‌ له‌الی������ه‌ن كۆمپانیای‬ ‫شانگهای جینراڵ‌ مۆتۆرزه‌وه‌ بۆ‬ ‫واڵتی چیلی هه‌نارده‌ كراوه‌‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و كۆمپانیای������ه‌ پرۆژه‌یه‌ك������ی‬ ‫هاوبه‌ش������ی كۆمپانیای ئه‌مریكی‬ ‫جین������راڵ‌ مۆت������ۆرز‌و كۆمپانیای‬ ‫ئۆتۆمبێلی چینی شانگهایه‌‪.‬‬ ‫بڕیاروای������ه‌ ئ������ه‌و ئۆتۆمبێل������ه‌‬ ‫له‌بازاڕه‌كان������ی وه‌ك ئه‌مری������كای‬ ‫باش������ور‪ ،‬ئه‌فریق������ای باك������ور‌و‬ ‫خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس������تدا بخرێته‌‬ ‫بازاڕه‌وه‌‪ .‬جینراڵ‌ مۆتۆرز یه‌كه‌مین‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ری ئۆمبێلی ده‌ره‌كی‬ ‫چینییه‌ كه‌ ئۆتۆمبێله‌كانی به‌رهه‌می‬ ‫خۆی له‌و واڵته‌وه‌ هه‌نارده‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫كۆمپانی������ای جین������راڵ‌ مۆت������ۆرز‬ ‫له‌ئێستادا به‌گه‌وره‌ترین كۆمپانیای‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ری ئۆتۆمبێلی چاالك‬ ‫له‌بازاڕی چین دێته‌ ئه‌ژمار‪.‬‬

‫به‌پێی ئه‌و پێش������بینییه‌ی گارتنێر‪،‬‬ ‫بوجه‌كان������ی جیهانی ته‌كنۆلۆژیای‬ ‫زانیاری به‌هۆی كێشه‌ داراییه‌كانی‬ ‫زۆربه‌ی واڵتانی جیهان تا چوار‬ ‫س������اڵی داهاتوو هه‌ر به‌مش������ێوه‌یه‌‬ ‫ده‌بێ������ت‌و بۆس������اڵی ‪ 2014‬ده‌گاته‌‬ ‫‪2.8‬تریلیۆن دۆالر‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی جێگری گه‌وره‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫جیهان������ی لێكۆڵینه‌وه‌ له‌گارتنێردا‪،‬‬ ‫زانیاریی������ه‌كان نه‌وت������ی س������ه‌ده‌ی‬ ‫بیست‌و یه‌ك ده‌بن‌و سه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌بێ������ت بۆئیداره‌كردنی ئابووری‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی نوێ كه‌ له‌رابردوودا‬ ‫توانای ئه‌و كاره‌ی‌ نه‌بووه‌‪.‬‬

‫به‌گش������تی نوێنه‌ری پیشه‌س������ازی‬ ‫ئۆتۆمبێلی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاستن‪،‬‬ ‫جێبه‌جێ ده‌كرێت‪.‬‬ ‫داوه‌ره‌كان مۆدێله‌كان������ی ك������ه‌‬ ‫له‌ماوه‌ی ‪ 12‬مانگ������ی رابردوودا‬

‫النیكه‌م له‌پێنج واڵتی خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستدا خراونه‌ته‌ به‌رده‌ست‪،‬‬ ‫هه‌ڵده‌سه‌نگێنن‪ .‬ئه‌و هه‌ڵسه‌نگاندنه‌‬ ‫ل������ه‌ ‪ 10‬روانگه‌ی جیاوازه‌وه‌ وه‌ك‬ ‫كاركردنی باش������تر‪ ،‬ته‌كنۆلۆژیا‪،‬‬ ‫كارایی‌و نرخی ئۆتۆمبێله‌كه‌ له‌خۆ‬ ‫ده‌گرێ������ت‪ .‬به‌تایبه‌تی س������ه‌رنجی‬ ‫دادوه‌ران له‌س������ه‌ر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئایا‬ ‫ده‌توانێت له‌و ناوچه‌یه‌دا سه‌رنجی‌‬ ‫مش������ته‌ری ب������ه‌ره‌وه‌ الی خ������ۆی‬ ‫رابكێشێت یان نا؟‬ ‫له‌الیه‌ك������ی دیك������ه‌وه‌ ب������ه‌رده‌وام‬ ‫بازاڕی خۆرهه‌اڵتی ناوه‌ڕاس������ت‬ ‫روو له‌گه‌ش������ه‌يه‌ بۆبه‌رهه‌مه‌كانی‬ ‫رۆڵزرۆی������س‪ .‬ئ������ه‌و كۆمپانیای‬ ‫ئۆتۆمبێلی سۆپه‌رلۆكسه‌ به‌ریتانییه‌‬ ‫رایگه‌یاندووه‌ فرۆش������ی به‌رهه‌مه‌‬ ‫گرانه‌كانی‌ رۆڵزرۆیس له‌ناوچه‌ی‬ ‫باش������ووری خه‌لیج‌و خۆرهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاس������ت ‪ %150‬له‌چاو ساڵی‬ ‫رابردوو گه‌ش������ه‌ی ك������ردووه‌ كه‌‬ ‫جێگه‌ی ئومێ������دی‌ به‌ڕێوه‌به‌رانی‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای ئۆتۆمبێله‌‪.‬‬ ‫له‌و نێوه‌نده‌دا گه‌ش������ه‌ی فرۆشی‬ ‫له‌ئه‌بوزه‌ب������ی‬ ‫رۆڵزرۆی������س‬ ‫جێگ������ه‌ی سه‌رس������ووڕمان بووه‌‌و‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫پێشانگا‬

‫گه‌یش������تووه‌ته‌ ‪ .%250‬له‌وباره‌وه‌‪،‬‬ ‫تۆرس������ته‌ن مۆل������ه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫رۆڵزریس ل������ه‌و ناوچه‌یه‌دا وتی‪:‬‬ ‫"له‌وپ������ه‌ڕی سه‌رس������ووڕمانی‬ ‫م������ن‌و هاوكاره‌كانم������دا بازاڕی‌‬ ‫دوبه‌ی له‌چاو ب������ازاڕی ئه‌بوزه‌بی‬ ‫بۆبه‌رهه‌مه‌كانی ئێمه‌ دواكه‌وتووه‌‌و‬ ‫بارودۆخ������ی فرۆش������ی ئێم������ه‌‬ ‫له‌پاته‌ختی ئیمارات باشتر بووه‌"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وان������ه‌دا ده‌یه‌مین خولی‬ ‫پێش������انگای نێوده‌وڵه‌تی ئۆتۆمبێل‬ ‫رۆژی ‪14‬ی ئه‌م مانگه‌ له‌شارجه‌ی‬ ‫ئیمارات ده‌س������تی به‌كاركرد كه‌‬ ‫تێدا چه‌ندی������ن ئۆتۆمبێلی نوێ‌و‬ ‫كۆن نمایشكران‪.‬‬ ‫نمایش������ی ئۆتۆمبێل������ه‌ كۆنه‌كان‬ ‫بووه‌ هۆی زیادبوونی به‌ش������داری‬ ‫س������ه‌ردانكه‌ران له‌و پیشانگایه‌دا‬ ‫ك������ه‌ ئۆتۆمبێلێكی مۆدێلی ‪1928‬‬ ‫به‌ناونیشانی كۆنترین ئۆتۆمبێلی‬ ‫ئه‌و پێشانگایه‌ به‌شداری پێكرابوو‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و پێش������انگایه‌ له‌پانتاییه‌كی‬ ‫‪58‬ه������ه‌زار مه‌ت������ری دوجای������ی‬ ‫بۆماوه‌ی پێنج رۆژ له‌س������ه‌نته‌ری‬ ‫پێش������انگاكانی ش������ارجه‌ درێژه‌‬ ‫به‌كاره‌كانیدا‪.‬‬

‫چۆن ته‌مه‌ن ‌ی كۆمپیوته‌ره‌كه‌تان زیاد ده‌كه‌ن؟‬

‫به‌نزیكبوون������ه‌وه‌ ل������ه‌وه‌رزی س������ه‌رماو‬ ‫س������ۆڵه‌ی‌ زس������تان‌و به‌كارهێنان������ی‬ ‫ئامێره‌كانی گه‌رمای وه‌ك زۆپا‌و هیته‌ر‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‌و به‌مشێوه‌یه‌ پله‌ی‌ گه‌رمی‬ ‫ژووره‌كانی ناوماڵ‌و ش������وێنی كار زیاد‬ ‫ده‌بێ������ت‪ ،‬به‌و پێیه‌ش پل������ه‌ی‌ هه‌وای ناو‬ ‫كه‌یسی كۆمپیوته‌ره‌كه‌شتان زیاد ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌ئێستادا زۆربه‌ی پس������پۆڕانی ‪ IT‬له‌و‬ ‫بڕوای������ه‌دان ك������ه‌ فێنككردن������ه‌وه‌ی ناو‬ ‫كه‌یس كاریگه‌ری باش������ی هه‌یه‌ له‌س������ه‌ر‬ ‫درێژكردن������ه‌وه‌ی ته‌مه‌ن������ی به‌ش������ه‌كانی‬ ‫كۆمپیوت������ه‌ر‪ ،‬هه‌ربۆی������ه‌ لێ������ره‌دا ئاماژه‌‬ ‫به‌ ش������ه‌ش كاری‌ پێویس������ت ده‌درێ بۆ‬ ‫فێنكردنه‌وه‌ی ناو كه‌یسه‌كه‌تان‪:‬‬ ‫‪ .1‬هه‌موو هه‌فته‌یه‌ك ده‌رگای كه‌یسه‌كه‌تان‬ ‫بكه‌وه‌‌و ته‌واوی فانه‌كان‪ ،‬به‌تایبه‌تی فانی‬ ‫‪ CPU‬له‌تۆز‌و خۆڵ‌ پاك بكه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬هیچ������كات به‌گس������كی كاره‌بایی یان‬ ‫ئامێره‌ هاوش������ێوه‌كانی فان������ه‌كان پاك‬ ‫مه‌كه‌وه‌‪ ،‬ئ������ه‌و كاره‌ ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫فانه‌كان به‌خێرایی بس������وڕێنه‌وه‌‌و ببێته‌‬

‫هۆی گه‌رمبوونی له‌ن������اكاوی مه‌كینه‌ی‬ ‫فانه‌كه‌‌و زۆر زووتر خراپ بێت‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌ فانه‌كه‌ ئیتر له‌كار‬ ‫بكه‌وێت‪ .‬ده‌توانن ده‌سته‌س������ڕێك له‌گ‌هڵ‌‬ ‫چه‌ن������ده‌ دڵۆپێك ئاو بۆ ئه‌م مه‌به‌س������ته‌‬ ‫به‌كاربهێنن‪.‬‬ ‫‪ .3‬ئه‌گه‌ر كه‌یسه‌كه‌تان شوێنی تایبه‌تی‬ ‫بۆفانی زیات������ر هه‌یه‌‪ ،‬فانی دیكه‌ش������ی‬ ‫بۆدابنێن‪ .‬ئه‌گه‌ر سه‌یری ناو كه‌یسه‌كه‌تان‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ش������وێنی فانی دیكه‌تان به‌رچاو‬ ‫ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬ئه‌گ������ه‌ر به‌هی������وای كڕین������ی فانی‬ ‫بۆبه‌شه‌كانی وه‌ك‪ CPU ،Power‬یان‬ ‫گرافیك كارتی‪ ،‬داوا له‌فرۆش������یاره‌كه‌‬ ‫بكه‌ ت������ا فانێكت بداتێ ك������ه‌ خێرایی‬ ‫سووڕانه‌وه‌كه‌ی زۆربێت‌و په‌ڕه‌ی زۆری‬ ‫له‌س������ه‌ر بێت‪ .‬ئه‌و فانانه‌ به‌هۆی په‌ڕه‌ی‬ ‫زیاتر‌و خێراییه‌كه‌یان یارمه‌تیتان ده‌ده‌ن‬ ‫بۆباشتر فێنككردنه‌وه‌ی‌ ناو كه‌یسه‌كه‌تان‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌كاتێكدایه‌ كه‌ چه‌ند س������اڵێكه‌‬ ‫فانی ئاویی هاتونه‌ته‌ ن������او بازاڕه‌وه‌ كه‌‬

‫تابلێتی ئێچ پی نمایشكرا‬ ‫كۆمپانی������ای هیولی������ت پ������اكارد‬ ‫كۆمپیوته‌رێكی تابلێتی شاشه‌ له‌مس‬ ‫كه‌ به‌وین������ده‌وزی مایكرۆس������ۆفت‬ ‫بۆبه‌كارهێن������ه‌ره‌‬ ‫كارده‌كات‬ ‫پریفیشناڵه‌كان نمایشكرد‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپیوته‌ره‌ تابلێته‌ ناوی "ئێچ‬ ‫پی س������لیت ‪"500‬ه‌و شاش������ه‌یه‌كی‬ ‫‪8.9‬ئینچ������ی هه‌یه‌ ك������ه‌ هه‌ندێك‬ ‫بچوكت������ره‌ له‌شاش������ه‌ی ‪9.7‬ئینچی‬ ‫ئایپه‌دی ئه‌پڵ‌‌و نرخه‌كه‌ی ‪800‬دۆالره‌‬ ‫كه‌ به‌گش������تی هاونرخ������ی مۆدێلی‬ ‫به‌رزی ئایپه‌ده‌‪.‬‬ ‫له‌كاتێكدا كه‌ ئایپه‌د بۆبه‌كارهێنانی‬ ‫ئاس������ایی ئاماده‌ك������راوه‌‪ ،‬ئێ������چ پی‬ ‫ئامێره‌ك������ه‌ی خۆی بۆمش������ته‌رییه‌‬ ‫ئیدارییه‌كان خستووه‌ته‌ به‌رده‌ست‌و‬ ‫به‌تواناكان������ی ئ������ه‌و به‌رهه‌م������ه‌ بۆ‬ ‫پرۆسێس������ی دیكۆمێنه‌ت������ه‌كان‌و‬ ‫فایله‌كان������ی به‌رنام������ه‌ی ئۆفی������س‌و‬ ‫به‌رنامه‌كان������ی مایكرۆس������ۆفتی ئه‌و‬ ‫به‌رهه‌مه‌یدا هه‌ڵگوتووه‌‪.‬‬ ‫كێش������ی ئامێری "س������لیت ‪"500‬‬ ‫نزیك������ه‌ی ‪0.68‬كیلۆگرام������ه‌ كه‌‬ ‫هاوكێش������ی ئایپ������ه‌ده‌‌و به‌وینده‌وز‬

‫س������ێڤن كارده‌كات ك������ه‌ نوێترین‬ ‫ڤێرژن������ی ئۆپه‌ریتینگ سیس������تمی‬ ‫كۆمپیوته‌ری مایكرۆسۆفته‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫دوو كامێرای هه‌یه‌ كه‌ یه‌كێیان بۆ‬ ‫چاتی ڤیدیۆی������ه‌‪ .‬پۆرتێكی ‪USB‬‬ ‫یش������ی له‌س������ه‌ره‌ كه‌ توان������ای ئه‌وه‌‬ ‫به‌به‌كارهێن������ه‌ران ده‌به‌خش������ێت تا‬ ‫كیبۆرد یان ماوس یان پرینته‌ر له‌و‬ ‫ئامێره‌ ببه‌ستن‪.‬‬ ‫تابلێته‌كه‌ی ئێچ پی په‌یوه‌ندی وای‬ ‫فای بۆ به‌كارهێنان������ی ئینته‌رنێت‬ ‫هه‌ی������ه‌‪ ،‬به‌اڵم توان������ای به‌كارهێنانی‬ ‫نه‌وه‌ی سێیه‌می مۆبایلی نییه‌‌و جارێ‬ ‫ته‌نیا له‌ئه‌مریكا ده‌خرێته‌ به‌رده‌ست‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و ئامێره‌ پێنج كاژێ������ر ته‌مه‌نی‬ ‫پاتری هه‌ی������ه‌‌و له‌گ������ه‌ڵ‌ قه‌ڵه‌مێكی‬ ‫دیجیتاڵ������ی ده‌خرێت������ه‌ به‌رده‌س������ت‬ ‫ك������ه‌ توانای ئ������ه‌وه‌ به‌به‌كارهێنه‌ران‬ ‫ده‌به‌خشێت تا راس������ته‌وخۆ له‌سه‌ر‬ ‫شاشه‌كه‌ی بنوسێت‪.‬‬ ‫تابلێتی "س������لیت ‪ "500‬دوو رۆژ‬ ‫دوای راگه‌یاندنی ده‌س������تپێكردتی‬ ‫فرۆش������ی تابلێتی گالكس������ی ته‌بی‬ ‫سامس������ۆنگ له‌ئه‌مری������كا به‌نرخی‬

‫‪600‬دۆالر‪ ،‬نمایشكرا‪.‬‬ ‫گاله‌كسی ته‌ب كه‌ وه‌اڵمی سامسۆنگ‌ه‬ ‫ب������ۆ ئایپ������ه‌دی به‌رهه‌م������ی ئه‌پ������ڵ‌‪،‬‬ ‫به‌پرۆگرام������ی ئاندرۆیدی گووگڵ‌‬ ‫كارده‌كات‌و شاش������ه‌یه‌كی له‌مس������ی‬ ‫‪ 7‬ئینجی هه‌یه‌‪ ،‬له‌وباره‌وه‌ س������تیڤ‬ ‫جۆبزی به‌ڕیوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری‬ ‫ئه‌پ������ڵ‌ هه‌فته‌ی راب������ردوو ره‌خنه‌ی‬ ‫له‌تابلێت������ه‌ ‪ 7‬ئینجیی������ه‌كان گرت‌و‬

‫‪13‬‬

‫كۆمپیوته‌ر‬

‫هه‌ندێكیان نرخه‌كه‌یان گرانه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر كێشه‌ی پاره‌ت نییه‌‪ ،‬پێشنیازده‌كه‌م‬ ‫ئه‌و فانانه‌ به‌كاربهێنی‪.‬‬ ‫‪ .5‬به‌بچوكتری������ن ده‌نگ������ی فان������ه‌كان‪،‬‬ ‫به‌خێرای������ی س������ه‌یری بك������ه‌ن بزان������ن‬ ‫كێشه‌كه‌ی چییه‌‌و چ شتێك بووه‌ته‌ هۆی‬ ‫ئ������ه‌و ده‌نگه‌‪ .‬زۆرتری������ن ده‌نگی فانه‌كان‬ ‫به‌ه������ۆی به‌ریه‌ككه‌وتنی ش������ته‌كان ناو‬ ‫كه‌یسه‌كه‌ وه‌ك كێبڵ‌ یان ته‌پ‌و تۆزه‌ كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یان هه‌ندێجار ده‌بێته‌ هۆی سووتانی‬ ‫فانه‌كه‌ش‪.‬‬ ‫‪ .6‬فانی ‪ CPU‬یه‌كێكه‌ له‌گرنگترین‌و‬ ‫هه‌س������تیارترین به‌ش������ه‌كانی ن������او‬ ‫كه‌یس������ه‌كه‌ت‪ .‬خێرایی‌و پل������ه‌ی گه‌رمی‬ ‫‪‌CPU‬و مه‌زه‌رب������ۆردی سیس������تمه‌كه‌ی‬ ‫خۆتان له‌رێكخس������تینی‪ BIOS‬سیستمه‌كه‌‬ ‫رێكبخه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هه‌ست ده‌كه‌ی‬ ‫سیستمه‌كه‌ به‌بێ هۆ ریستارت ده‌بێته‌وه‌‬ ‫یان به‌رده‌وام جام ده‌كات یان خاوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫یه‌كه‌مین هه‌نگاو به‌وشێوه‌یه‌ كه‌ له‌سه‌ره‌وه‌‬ ‫باسكرا فانی ‪CPU‬ه‌كه‌ت‪ ،‬چێك بكه‌‪.‬‬

‫رایگه‌یاند شاشه‌كه‌یان زۆر بچوكه‌‌و‬ ‫سه‌باره‌ت به‌سه‌ركه‌وتنی ئه‌و ئامێر‌ه‬ ‫تێڕوانینی سلبی خۆی راگه‌یاند‪.‬‬ ‫به‌پێ������ی راپۆرت������ی كۆمپانی������ای‬ ‫گارتنێ������ر‬ ‫لێكۆڵین������ه‌وه‌ی‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت فرۆش������ی تابلێت‬ ‫له‌ده‌وروب������ه‌ری ‪20‬ملی������ۆن ئامێ������ر‬ ‫له‌ئه‌مس������اڵدا‪ ،‬بگاته‌ ‪55‬ملیۆن ئامێر‬ ‫له‌ساڵی داهاتوودا‪.‬‬


‫‪12‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫قه‌یران ‌ی دارای ‌ی ئۆسكاری‬ ‫مه‌كسیكی گرته‌و‌ه‬ ‫ئه‌كادیمی������ای هون������ه‌رو زانس������ت‌ه‬ ‫س������ینه‌ماییه‌كانی مه‌كس������یك ك������‌ه‬ ‫به‌ئه‌كادیمیای ئۆس������كاری مه‌كسیك‬ ‫ناس������راوه‌‪ ،‬له‌رووی ئابوورییه‌و‌ه‬ ‫به‌بارودۆخ������ی قه‌یران������ ‌ی‬ ‫دارایی������دا تێده‌په‌ڕێت‌و به‌و‬ ‫هۆیه‌شه‌و‌ه ئه‌گه‌ری داخستنی‬ ‫ئه‌و ئه‌كادیمیای‌ه له‌ئارادایه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرس������انی ئه‌و ئه‌كادیمیای‌ه‬ ‫رایگه‌یاندوو‌ه ك‌ه له‌ئاینده‌یه‌ك ‌ی‬ ‫نزیك������دا بڕی������اری كۆتای������ی‬ ‫خۆی������ان له‌س������ه‌ر به‌رده‌وامبوونی‬ ‫چاالكییه‌كانی ئه‌و ئه‌كادیمیای‌ه یان‬ ‫داخستنی به‌فه‌رمی راده‌گه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫ئه‌ندامان������ی ئه‌كادیمی������ا دوای‬ ‫دیدارێ������ك له‌گ������ه‌ڵ نوێنه‌ران������ی‬ ‫ناوه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی فیلمی مه‌كسیك‬ ‫‪ ،TMCINE‬بڕیاری كۆتایی خۆیان‬ ‫له‌و بواره‌ راده‌گه‌ینن‪ .‬ئه‌و ئه‌كادیمیای‌ه‬ ‫ك������‌ه بۆم������اوه‌ی ‪64‬س������اڵ‌ه كاری‬ ‫هونه‌ریی ده‌كات‪ ،‬سااڵن‌ه رێوڕه‌سمی‬ ‫خه‌اڵته‌كان������ی فیلمی ئاریه‌ل‬ ‫به‌ڕێوه‌ ده‌بات‌و بوجه‌ی ئه‌و‬ ‫ئه‌كادیمیای������ه‌ش له‌رێگای‬ ‫ناوه‌ن������دی نه‌ته‌وه‌یی فیلمی‬ ‫مه‌كسیك ته‌رخان ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌م������او‌هی‌ رابردوودا ئه‌و بوجه‌ی������ه‌ رووی له‌كه‌مبوونه‌و‌ه‬ ‫ك������ردووه‌‪ .‬ناوه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی فیلمی مه‌كس������یك مانگی‬ ‫كانونی دووه‌می ئه‌مساڵ‪ ،‬بوجه‌یه‌كی ‪250‬هه‌زار دۆالری‬ ‫ئاراس������ته‌ی ئه‌كادیمی������ا كردو له‌و كاته‌وه‌ تاكو ئێس������تا‬ ‫هیچ یارمه‌تییه‌كی دیكه‌ی ئاڕاس������ته‌ی ئ������ه‌و ئه‌كادیمیای‌ه‬ ‫نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫رێوڕه‌سمی خه‌اڵته‌كانی فیلمی ئاریه‌ل كه‌ هه‌موو ساڵێك‬ ‫له‌س������ه‌ره‌تای وه‌رزی به‌هار له‌مه‌كسیك به‌ڕێو‌ه ده‌چێت‌و‬ ‫باشترین به‌رهه‌م‌ه سینه‌مایی‌و ته‌له‌ڤزیۆنییه‌كانی ئه‌و واڵت‌ه‬ ‫ده‌ستنیشان ده‌كات ك‌ه به‌ئۆسكاری مه‌كسیكی ناسراوه‌‪.‬‬

‫شه‌وان ‌ی عه‌ره‌ب‬ ‫له‌هه‌زارو یه‌ك شه‌وه‌دا‬

‫ئه‌نتۆنی هاكینز ئه‌كته‌ری ن������اوداری به‌ریتانی له‌فیلمی‬ ‫ش������ه‌وانی عه‌ره‌ب������ی رۆڵ ده‌بین������ێ ك‌ه له‌س������ه‌ر بنه‌مای‬ ‫چیرۆكه‌كانی هه‌زارو یه‌ك شه‌وه‌ به‌رهه‌م ده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫ش������ه‌وانی عه‌ره‌بی درامایه‌كی مێژوویی������ه‌‌و تێیدا ئاماژ‌ه‬ ‫به‌ژیانی ئه‌فس������ه‌رێكی الو ده‌درێت كه‌ دوای كوژرانی‬ ‫پاش������ا‪ ،‬به‌هاوكاری چه‌ند قاره‌مانێك������ی دیك‌ه هه‌وڵ بۆ‬ ‫تۆڵه‌سه‌ندنه‌و‌ه ده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌نتۆنی هاكینز له‌فیلمه‌كه‌دا رۆڵی جادووگه‌رێكی خراپ‬ ‫به‌ناوی فاروتو ده‌گێرێت كه‌ ده‌یه‌وێت بگاته‌ ده‌س������ه‌اڵت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا جاك راسل كاری ده‌رهێنان بۆئه‌و فیلم‌ه‬ ‫ده‌كات‌و بڕیاروایه‌ كاری وێنه‌گرتنی‌ به‌م نزیكانه‌ ته‌واو‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئه‌نتۆن������ی هاكینز ئه‌كته‌ری ناوداری به‌ریتانی‪ ،‬ئێس������تا‬ ‫به‌رۆڵگێران له‌فیلمی س������ور س������ه‌رقاڵه‌‌و فیلمی بێده‌نگی‬ ‫مه‌ڕه‌كانیش به‌رهه‌مێك ‌ی دیار‌و ناودارترین به‌رهه‌می ئه‌و‬ ‫ئه‌كته‌ره‌یه‌ ك‌ه رۆڵی‌ تێدا بینیووه‌‪.‬‬

‫ی ده‌كرێت ‌ه فیلم‬ ‫وشك ‌ه ساڵ ‌‬

‫وشكه‌س������اڵ ‌ی ك‌ه مه‌ترس������یه‌ك ‌ی گه‌ور‌ه ‌ی وشكه‌س������اڵی ده‌ربار‌هی‌ ژینگ������‌ه به‌رهه‌م ده‌رهێنانی فیلمی سینه‌مایی "رزگاری"‬ ‫بۆسه‌ر ژیانی‌ مرۆڤایه‌ت ‌ی دروستكردووه‌‪ ،‬دێن������ن‌و بڕیاروای������‌ه كاری ده‌رهێنان بۆ توانی خه‌اڵت به‌ده‌ست بێنێت‪ .‬چیرۆكی‬ ‫ده‌بێته‌ جێگه‌ ‌ی بایه‌خ ‌ی سینه‌ماكاران‌و له‌و هه‌مان فیل������م له‌الیه‌ن الرێن������س گافه‌و‌ه فیلم ‌ی وشك‌ه ساڵی‌ باس له‌داهاتوویه‌كی‬ ‫روانگه‌یه‌شه‌وه‌ له‌واڵتی‌ به‌ریتانیا ستۆدیۆ ‌ی ئه‌نجام بدرێت‪.‬‬ ‫نزی������ك ده‌كات ك‌ه چه‌ندین ملیۆن كه‌س‬ ‫وركس ئینته‌رنش������نال به‌هاوكاری "من گاف‪ ،‬له‌كاتی به‌ڕێوه‌چوونی فیس������تیڤاڵی به‌هۆ ‌ی وشكه‌س������اڵییه‌و‌ه گیان له‌ده‌س������ت‬ ‫مید فیلمز"‪ ،‬فیلم ‌ی ئه‌كش������نی ترسناكی فیلمی ئێدینبۆرۆی ئیسكۆتله‌ندا‪ ،‬له‌رێگه‌ی ده‌ده‌ن‪ .‬به‌رهه‌مهێن������ه‌ر‌و ده‌رهێنه‌ری ئه‌و‬

‫فیلم������‌ه به‌هه‌ڵبژاردنی ئه‌كته‌ر بۆ فیلمه‌ك‌ه‬ ‫س������ه‌رقاڵن‌و بڕیاروای������‌ه له‌ئاینده‌یه‌ك������ ‌ی‬ ‫نزیكدا كاری وێنه‌گرت������ن بۆ ئه‌و فیلم‌ه‬ ‫ده‌ستپێبكات‪.‬‬ ‫س������یناریۆی فیلمی وشكه‌س������اڵی له‌الیه‌ن‬ ‫كۆلین ئۆدانل نوسراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی نابینا ده‌بێت ‌ه باڵوێزی ئاشتی‬ ‫هونه‌رمه‌ندێك ‌‬

‫س������كرتێری گش������تی نه‌ت������ه‌و‌ه‬ ‫یه‌كگرت������ووه‌كان ب������ان ك������ی مۆن‪،‬‬ ‫ستیڤی واندێری‌ نابینا‌و گۆرانیبێژو‬ ‫ئاوازدانه‌ری ئه‌مه‌ریكی وه‌ك باڵیۆزی‬ ‫ئاش������تی نه‌ت������ه‌و‌ه یه‌كگرت������ووه‌كان‬ ‫ده‌ستنیشان كرد‪.‬‬ ‫س������ااڵنه‌ رێكخ������راوی‌ نه‌ت������ه‌و‌ه‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان‪ ،‬كه‌س������ێكی‌ دیار ك‌ه‬ ‫ی مرۆڤدۆس������تان‌ه بكات ده‌كات‌ه‬ ‫كار ‌‬ ‫ی خۆی‌‌و له‌و میانه‌یه‌ش������دا بان‬ ‫باڵوێز ‌‬ ‫ك������ی م������ۆن له‌رایگه‌یه‌نراوێكدا وتی‌‪:‬‬ ‫"ئێم‌ه هه‌موومان ده‌زانین‪ ،‬س������تیڤی‬ ‫واندێ������ر‪ ،‬یه‌كێك������‌ه له‌هونه‌رمه‌ندانی‬ ‫گه‌وره‌ی بواری موزیك ك‌ه له‌دونیادا‬ ‫ی‬ ‫گۆرانییه‌كان������ی ئاس������وده‌یی‌‌و هیوا ‌‬ ‫به‌مرۆڤایه‌ت������ی‌ به‌خش������یووه‌‪ ،‬واندێر‬ ‫مرۆڤێكه‌ ك‌ه له‌بواری مرۆڤدۆس������تان‌ه‬ ‫چاالك������ی زۆری هه‌ب������ووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫یارمه‌تی زۆری ئاڕاس������ته‌ی مندااڵنی‬ ‫هه‌ژارو كه‌مده‌رامه‌ت كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رمییدا‌و له‌باره‌گا ‌‬ ‫له‌رێوڕه‌سمێك ‌‬

‫نه‌ت������ه‌و‌ه یه‌كگرت������ووه‌كان ناس������اند‪،‬‬ ‫ی نابین������ا له‌لێدوانیێكیدا‬ ‫واندێ������ر ‌‬ ‫بۆراگه‌یاندنه‌كان وت������ی‌‪" :‬ئه‌خوازم‬ ‫ئه‌وانه‌ی له‌رووی ته‌ندروستییه‌و‌ه هیچ‬ ‫كێشه‌یه‌كیان نییه‌‪ ،‬یارمه‌تی كه‌سانی‬ ‫كه‌مئه‌ن������دام ب������ده‌ن‪ ،‬من هی������وادارم‬ ‫س������ه‌رجه‌م دانیش������توانی‌ دونیا ببن‌ه‬ ‫خاوه‌ن روانگه‌یه‌كی ته‌ندرس������ت بۆ‬ ‫كه‌مئه‌ندامه‌كان������ی كۆمه‌ڵگاكانیان‌و‬ ‫بزان������ن له‌دونیایه‌ك������دا‪ ،‬ئه‌گ������ه‌ر‬ ‫ته‌نانه‌ت یه‌كێ������ك له‌تاكه‌كانی دونیا‪،‬‬ ‫كه‌مئه‌ندام بێت‌و توانایی پێویس������تی‬ ‫بۆبه‌ڕێوه‌بردن������ی ژیانه‌ك������ه‌ی نه‌بێت‪،‬‬ ‫كه‌س������انی دیك‌ه ناتوانن به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫ئاسایی بیر له‌و بابه‌ت‌ه بكه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫نابینای������ه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستنیش������انكردن ‌‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ی������‌ه‬ ‫ب������ۆ باڵوێ������زی‌ ئاش������ت ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كگرت������ووه‌كان‪ ،‬ده‌نگدانه‌یه‌ك������ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ور‌ه هه‌بوو‪ ،‬پێش������وازییه‌كی‌ گه‌رم ‌‬ ‫نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرت������ووه‌كان له‌نیۆیۆرك‪ ،‬گۆرانیبێژی‌ ئه‌مه‌ریكی‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئ������ه‌و‌هی‌ بان ك������ی مۆن ك‌ه له‌نێوه‌ند‌ه هونه‌ریی‌‌و سیاس������ییه‌كان ‌‬ ‫ی له‌دوا ‌‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫بان كی مۆن نازناوی‌ باڵوێز ‌‬ ‫ی جیهان لێكرا‪.‬‬ ‫ی وه‌ك باڵی������ۆزی ئاش������تی كۆمه‌ڵگ‌ه جیاوازه‌كان ‌‬ ‫ی نابینا‌و ئاوازدان‌هر‌و واندێ������ر ‌‬ ‫به‌خشی‌ه واندێر ‌‬

‫راستی تاڵ‪ ،‬جیهان ده‌هه‌ژێنێت‬ ‫ی دیار‌و چاوه‌ڕوان‬ ‫له‌ئه‌نجامێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌كراودا فیلمی رۆمانس������ ‌‬ ‫"راس������تی ت������اڵ" ‌ی رابیرت‬ ‫ی ده‌رهێن������ه‌ر توانی‬ ‫لوكتیچ������ ‌‬ ‫له‌نمایشی فیلم‌ه جیهانیه‌كاندا‪،‬‬ ‫داهاتێكی چ������اوه‌ڕوان نه‌كراو‬ ‫به‌ده‌س������ت بێنێ������ت‌و زۆرب‌ه ‌ی‬ ‫نێوه‌نده‌كان������ی‌ س������ینه‌ما ‌ی‬ ‫جیهانی‌ سه‌رسام بكات‪.‬‬ ‫ی س������ه‌رچاوه‌كانی‌ هه‌واڵ‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫فیلمی راس������تی تاڵ له‌هه‌فته‌ی‬ ‫یه‌كه‌م������ی نمایش������كردنیدا‪،‬‬ ‫داهات������ی ‪12.1‬ملیۆن دۆالری‬ ‫ئه‌مه‌ریك������ی كۆده‌كات������ه‌وه‌‌و‬ ‫ی له‌زیاتر‬ ‫سه‌رجه‌م داهاته‌كه‌ش ‌‬ ‫له‌په‌نج������ا واڵت������ی‌ جیهانه‌وه‌‪،‬‬ ‫جگه‌له‌ ئه‌مریكاو كه‌نه‌دا خۆ ‌ی‬ ‫گه‌یاند‌ه زیاتر ل������‌ه ‪70‬ملیۆن‬ ‫دۆالر‪.‬‬ ‫كۆكردن������ه‌وه‌ ‌ی ئ������ه‌و داهات‌ه‬

‫بۆ فیلمێك به‌بێ به‌ش������داری‬ ‫ن������اوداره‌كان‪،‬‬ ‫ئه‌س������تێره‌‬ ‫س������ه‌ركه‌وتنی ئ������ه‌و فیلم������‌ه‬ ‫ده‌س������ه‌لمێنێت ل������ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫س������نووره‌كانی ئه‌مه‌ری������كاو‬ ‫كه‌نه‌دا‪.‬‬ ‫دوو ئه‌كت������ه‌ر ‌ی وه‌ك جیرارد‬ ‫باتلێ������رو كاتری������ن هیگل ك‌ه‬ ‫ل������ه‌و فیلم������ه‌دا رۆڵ������ی دوو‬ ‫پێشكه‌ش������كاری ته‌له‌ڤزیۆن������ی‬ ‫ده‌بین������ن ك‌ه له‌گ������ه‌ڵ یه‌كتردا‬ ‫كێش������ه‌یان هه‌ی������ه‌‌و ئه‌م������ه‌ش‬ ‫به‌جۆرێك س������ه‌رنجی‌ زۆربه‌ ‌ی‬ ‫ی س������ینه‌ما ‌ی‬ ‫ئاره‌زوه‌مه‌ندان������ ‌‬ ‫ب������ۆ ال ‌ی فیلمه‌كه‌ راكێش������ا‬ ‫ی داهاتێك������ ‌‬ ‫ك������‌ه توان������ ‌‬ ‫ی له‌و‬ ‫ش������ێوه‌ی‌ه كۆبكاته‌و‌ه كه‌ ببێت‌ه‬ ‫جێگ‌هی‌ تێڕامان‌و هه‌ڵوێس������ت‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌ئاس������ت ‌‬ ‫له‌س������ه‌ركردن‬ ‫نێوخۆیی‌‌و جیهانیدا‪.‬‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪15‬‬

‫ی ده‌رمان بێزار بیت"‬ ‫ی شه‌كره‌دا‪ ،‬نابێت له‌پارێز‌و به‌كارهێنان ‌‬ ‫"له‌نه‌خۆش ‌‬ ‫د‪.‬ته‌ها مه‌حو ‌ی لێپرسراو ‌ی سه‌نته‌ر ‌ی نه‌خۆش ‌ی شه‌كره‌و كوێر‌ه گالنده‌كان بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌نته‌ر ‌‬ ‫لێپرسراو ‌‬ ‫ی شه‌كره‌و كوێر‌ه‬ ‫نه‌خۆش ‌‬ ‫گالنده‌كان جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كاته‌وه‌ كه‌ نه‌خۆش ‌‬ ‫شه‌كر‌ه كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی جه‌ست ‌ه‬ ‫زۆرب ‌هی‌ ئه‌ندامان ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ به‌پێویست ‌‬ ‫ی لێ‬ ‫ده‌زانێت كه‌ خۆپارێز ‌‬ ‫ی‬ ‫بكرێت‌و به‌پێی‌ ڕێنماییه‌كان ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫پزیشك چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫به‌كاربهێنرێت‪.‬‬

‫سازدانی‌‪ :‬ڕابه‌ر كه‌ریم‬ ‫د‪.‬ته‌ها عوسمان مه‌حو ‌ی لێپرسراو ‌ی‬ ‫ی شه‌كره‌و‬ ‫س������ه‌نته‌ر ‌ی نه‌خۆش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫كوێر‌ه گالنده‌كان له‌س������لێمان ‌‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌كیدا بۆ نم نم ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ی شه‌كر‌ه له‌هه‌موو‬ ‫ده‌دات ك‌ه نه‌خۆش ‌‬ ‫ته‌مه‌نه‌كان������دا ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫زۆرب‌ه ‌ی ئه‌و كه‌سان‌ه ‌ی ك‌ه توش ‌‬ ‫شه‌كر‌ه ئه‌بن ئه‌وانه‌ن ك‌ه ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌سه‌روو ‪35‬س������اڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫جه‌خ������ت له‌و‌ه ده‌كات������ه‌و‌ه ك‌ه ئه‌و‬ ‫ی شه‌كره‌یان هه‌ی‌ه‬ ‫كه‌سان‌ه ‌ی نه‌خۆش ‌‬ ‫ده‌بێت پابه‌ندبن به‌و ڕێنماییان‌ه ‌ی‬ ‫پزیشك‌و سه‌نته‌ر ‌ی شه‌كر‌ه بۆیان‬ ‫ی‬ ‫دائه‌نێت‪" ،‬ئه‌بێ������ت ده‌رمانه‌كان ‌‬ ‫ی به‌كاربهێنێت‌و‬ ‫به‌ڕێك‌و پێك������ ‌‬ ‫پارێز ب������كات‪ ،‬نابێت بێزار بێت‬ ‫ی ده‌رمان"‪.‬‬ ‫له‌پارێز‌و به‌كارهێنان ‌‬

‫د‪.‬ته‌ها عوسمان مه‌حوی‬ ‫ی زۆره‌‪ ،‬ئه‌و كه‌س‌ه‬ ‫خواردنه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی وش������ك ده‌بێ������ت نان زۆر‬ ‫ده‌م ‌‬ ‫ئه‌خوات‌و ب������ه‌ره‌و الواز ‌ی ئه‌ڕوات‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مان كاتدا له‌وانه‌ی‌ه هه‌وكردن ‌‬ ‫زوو زوو ‌ی هه‌بێ������ت یان دومه‌ڵ‬ ‫ده‌رب������كات‪ ،‬ئه‌و كه‌س������ان‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫شه‌كره‌یان هه‌ی‌ه بێتاق‌هت‌و خه‌واڵوو‬ ‫ئه‌بن‌و زووش هیالك ئه‌بن‪.‬‬

‫ڕابه‌ر‪ :‬له‌چ كاتێكدا بڕیار ئه‌درێت‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫ك‌ه نه‌خۆشێك توش ‌‬ ‫شه‌كر‌ه بووه‌؟‬ ‫ی شه‌كر‌ه‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬ده‌ستنیشانكردن ‌‬ ‫ی ئه‌و نیش������انان‌ه ‌ی‬ ‫ئاس������ان‌ه به‌پێ ‌‬ ‫تیایدا ده‌رده‌كه‌وێ������ت‪ ،‬دوا ‌ی ئه‌و‌ه‬ ‫شیكار ‌ی ش������ه‌كر‌ه ‌ی بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی سروش������تیدا‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ئاس������ت ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه چییه‌؟‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬نه‌خۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌بێت ئه‌وا ئه‌و كه‌س������‌ه نه‌خۆش ‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌كر‬ ‫ه‬ ‫�����‬ ‫�‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫�����‬ ‫�‬ ‫‌خۆش‬ ‫د‪.‬ته‌ه������ا‪ :‬نه‬ ‫ش������ه‌كر‌ه ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬جار ‌ی وا هه‌ی‌ه‬ ‫به‌رزبوون������ه‌و‌ه ‌ی ڕێژ‌ه ‌ی ش������ه‌كر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫له‌خوێندا ك‌ه له‌ئاست ‌‬ ‫زیاتر بێت‌و ببێت������‌ه هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫كاریگ������ه‌ر ‌ی هه‌بێ������ت له‌س������ه‌ر‬ ‫ی تر ‌ی‬ ‫ده‌م������اره‌كان‌و به‌ش������ه‌كان ‌‬ ‫ی ت������ر ‌ی مرۆڤ‌و‬ ‫كۆئه‌ندامه‌كان������ ‌‬ ‫گۆڕان������كار ‌ی له‌خانه‌كاندا بكات‌و‬ ‫زیان به‌خانه‌كان بگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬نیشانه‌كان ‌‬ ‫شه‌كر‌ه چین؟‬ ‫ی شه‌كر‌ه ئاو‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬نیش������انه‌كان ‌‬

‫نیشان‌ه ‌ی نیی‌ه هه‌ر خۆ ‌ی ده‌چێت‬ ‫شیكار ‌ی ئه‌كات كات ‌ێ ئه‌نجامه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫ده‌رده‌چ ‌ێ ده‌بینین ش������ه‌كره‌ك‌ه ‌ی‬ ‫به‌رزه‌‪ ،‬شیكارییه‌ك‌ه ‌ی بۆ دووبار‌ه‬ ‫ده‌كه‌ینه‌و‌ه ئه‌گ������ه‌ر دووجار به‌رز‬ ‫بوو مانا ‌ی وای‌ه ئه‌و كه‌س‌ه شه‌كر‌ه ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی توشبوون‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه چییه‌؟‬ ‫به‌نه‌خۆش ‌‬ ‫ی زۆرن ئێستا‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ئه‌م نه‌خۆشی‌ه باڵوبۆته‌و‌ه له‌هه‌موو‬ ‫جیهاندا هۆكاره‌ك‌ه ‌ی ئه‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫بۆ خ������واردن‌و وه‌رزش نه‌كردن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ه������اوكات قه‌ڵ������ه‌وی‌‌و زیادبوون ‌‬ ‫كێش‌و دڵه‌ڕاوكێ‌و ته‌نگژ‌ه ‌ی بار ‌ی‬ ‫ی تره‌و‌ه هۆكار ‌ی‬ ‫ده‌رونی‌‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی كاریگه‌ر ‌ی هه‌ی‌ه له‌سه‌ر‬ ‫بۆماوه‌ی ‌‬ ‫ی شه‌كره‌‪،‬‬ ‫توشبوون به‌نه‌خۆش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫دوو جۆر ‌ی س������ه‌ره‌ك ‌‬ ‫شه‌كره‌مان هه‌ی‌ه یه‌كێكیان ئه‌وانه‌ن‬ ‫ك‌ه منداڵ‌و گه‌نج������ن جۆره‌ك‌ه ‌ی‬ ‫تری������ان ئه‌وانه‌ن ك������‌ه به‌ته‌مه‌نن‌و‬ ‫ی ش������ه‌كر‌ه ئه‌بن‪،‬‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫توش ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆرب‌ه ‌ی ئه‌و كه‌سان‌ه ‌ی ك‌ه توش ‌‬ ‫شه‌كر‌ه ئه‌بن ئه‌وانه‌ن ك‌ه ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌سه‌روو ‪35‬س������اڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬هۆكار ‌ی‬ ‫ی زیاتر كاریگه‌ر ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫بۆماوه‌ی ‌‬ ‫به‌ته‌مه‌ن������ه‌كان هه‌ی������ه‌‪ ،‬كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫ده‌وروبه‌ر زیاتر له‌منداڵ‌و گه‌نجدا‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬ئایا به‌رزبوونه‌و‌ه ‌ی شه‌كر‬ ‫یان نزمبوونه‌و‌ه ‌ی كامیان‬ ‫مه‌ترسیدارتره‌؟‬ ‫د‪.‬ته‌ه������ا‪ :‬هه‌ردووكی������ان خراپن‪،‬‬ ‫بۆ نموون������‌ه ئه‌و كه‌س������ان‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫ش������ه‌كره‌یان ب������ه‌رز‌ه كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫هه‌ی������‌ه له‌س������ه‌ر كۆئه‌ندامه‌كان‌و‬

‫وه‌رزش نه‌كردن‪ ،‬ته‌نگژه‌و قه‌ڵه‌وی‌‬ ‫هۆكارن بۆ توشبوون به‌نه‌خۆشی‌‬ ‫شه‌كره‌‬

‫به‌كارهێنانی‌مۆبایل‬ ‫ی‬ ‫یهه‌ڵوه‌رین ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫قژو قه‌ڵه‌ویی ‌ه‬ ‫توێژین������ه‌و‌ه زانس������تییه‌كان ده‌ریده‌خ������ه‌ن ك‌ه زۆر‬ ‫ی مۆبایل‪،‬‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی قژ هه‌یه‌و دووچار ‌ی‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی له‌س������ه‌ر هه‌ڵوه‌رین ‌‬ ‫ی پێویستدا مۆبایل‬ ‫قه‌ڵه‌ویشمان ده‌كات‪ ،‬كه‌وات‌ه له‌كات ‌‬ ‫به‌كاربهێنه‌!‪.‬‬ ‫ناوه‌ند ‌ی توێژینه‌و‌ه پزیشكییه‌كان له‌واشنتۆن رایگه‌یاند‪:‬‬ ‫ئه‌و كوڕو كچ‌ه گه‌نجان‌ه ‌ی ك‌ه زیاتر له‌س������ێ س������اڵ‌ه‬ ‫ی مۆبایل به‌كارده‌هێنن‪ ،‬كاریگه‌ری له‌سه‌ر‬ ‫به‌به‌رده‌وام ‌‬ ‫ی مێش������ك‌و غودده‌یان ده‌دانێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫هۆڕمۆنه‌كان ‌‬ ‫ی جه‌سته‌‪.‬‬ ‫ی قژو قه‌ڵه‌وبوون ‌‬ ‫ده‌بێت‌ه مای‌ه ‌ی زۆر وه‌رین ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م ناوه‌ند‌ه ئاشكرا ‌ی كرد ك‌ه دوا ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ‪ 200‬گه‌نج‪ ،‬ده‌ركه‌وتوو‌ه ك‌ه مۆبایل بۆت‌ه‬ ‫مه‌یدان ‌‬ ‫هۆ ‌ی كه‌مبوونه‌و‌ه ‌ی توانا ‌ی سێكس������ی‌‪ ،‬كه‌مبوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫س������ترۆجین‌و پڕۆجسترۆن له‌جه‌س������ته‌دا‪ ،‬پاشانیش‬ ‫ئه‌گه‌ر ‌ی توشبوون به‌شه‌كره‌و فشار ‌ی خوێنیش زیاتر‬ ‫ده‌كات‪.‬‬

‫ی ئه‌و‬ ‫ی له‌ش ‌‬ ‫خانه‌كان‌و ش������انه‌كان ‌‬ ‫مرۆڤه‌‪ ،‬له‌هه‌مان كاتدا ش������ه‌كر‌ه‬ ‫نزمیش بێته‌و‌ه هه‌ر خراپ‌ه ئه‌بێت‌ه‬ ‫هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ئه‌و كه‌س‌ه بله‌رزێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی بێت‌و بێهێز ئه‌بێت‌و توش ‌‬ ‫برس ‌‬ ‫ی په‌ل‌ه ئه‌كات‬ ‫دڵه‌ڕاوك ‌ێ ئه‌بێت دڵ ‌‬ ‫ی زۆر سارد ئه‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئاره‌ق ‌‬ ‫ئه‌م‌ه چاره‌سه‌ر نه‌كرێت ئه‌بێت‌ه هۆ ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی نه‌خۆش������ه‌ك‌ه له‌هۆش خۆ ‌ی‬ ‫ی ف ‌ێ ببێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫بچێت‌و توش ‌‬ ‫س������ه‌ر ئێش‌ه ‌ی بۆ دروست ئه‌بێت‪،‬‬ ‫ی هه‌ڵچوون ئه‌بێت ناتوانێت‬ ‫توش ‌‬ ‫ی پرسیار‬ ‫وه‌كو پێویس������ت وه‌اڵم ‌‬ ‫بداته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌رمان ‌‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬ئایا به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی نادروست چ‬ ‫شه‌كر‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر نه‌خۆشه‌ك‌ه‬ ‫كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫هه‌یه‌؟‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬ئه‌و كه‌سان‌ه ‌ی ك‌ه نه‌خۆش ‌‬ ‫شه‌كره‌یان هه‌ی‌ه ده‌بێت پابه‌ندبن‬ ‫به‌و ڕێنماییان‌ه ‌ی ك‌ه پزیش������ك‌و‬ ‫سه‌نته‌ر ‌ی شه‌كر‌ه بۆیان دائه‌نێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێك‌و پێك ‌‬ ‫ئه‌بێت ده‌رمانه‌كان ‌‬ ‫به‌كاربهێنێت‌و پارێز بكات‪ ،‬نابێت‬ ‫ی‬ ‫بێزار بێت له‌پارێز‌و به‌كارهێنان ‌‬ ‫ده‌رمان‪ ،‬ئێم‌ه ناڵێین ئه‌و كه‌س������‌ه‬ ‫ی ل ‌ێ قه‌ده‌غ‌ه بكرێت‪،‬‬ ‫هه‌موو شتێك ‌‬ ‫چونك‌ه ئه‌توانێ������ت هه‌موو جۆر‌ه‬ ‫خواردنێك به‌كاربهێنێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ڕابگرێت‪،‬‬ ‫به‌مه‌رجێك هاوسه‌نگ ‌‬ ‫ئه‌بێت برنج‌و شیرینی‌‌و نان كه‌متر‬ ‫ی زیاتر‬ ‫به‌كاربهێنێ������ت ژه‌مه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌بێت س������ه‌وزه‌و میوه‌و گۆشت ‌‬ ‫ی بێت‪.‬‬ ‫ماس ‌‬

‫زۆر كات به‌ه������ۆ ‌ی به‌رزبوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ش������ه‌كره‌و‌ه ڕووده‌دات‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی له‌س������ه‌ر گورچیله‌كان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ب‌ه به‌رزبوونه‌و‌ه ‌ی ش������ه‌كر‬ ‫فشار ‌ی خوێنیش به‌رز ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌رزبوونه‌و‌ه ‌ی شه‌كر وا له‌گورچیل‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كات ك‌ه توانا ‌ی پرۆتین پااڵوتن ‌‬ ‫نه‌مێنێت‌و گورچیل‌ه سست ببێت‌و‬ ‫ی به‌غه‌س������ل بێت یان‬ ‫پێویس������ت ‌‬ ‫ی له‌ده‌ست‬ ‫له‌كۆتاییدا گورچیله‌كان ‌‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی تره‌و‌ه كاریگه‌ر ‌ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ی دڵ هه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێت‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ماره‌كان ‌‬ ‫ی نۆره‌دڵێ‌‌و جه‌ڵت‌ه‬ ‫هۆ ‌ی دروستبوون ‌‬ ‫له‌دڵدا‪ ،‬هه‌روه‌ها كاریگه‌ر ‌ی تر ‌ی‬ ‫هه‌ی‌ه له‌سه‌ر ئه‌و ده‌ماران‌ه ‌ی ده‌چێت‬ ‫ی‬ ‫بۆ مێش������ك له‌وانه‌ی‌ه توشبوون ‌‬ ‫جه‌ڵت‌ه ‌ی ده‌م������اخ له‌ڕێگه‌یه‌و‌ه ڕوو‬ ‫بدات‪ ،‬یان ئه‌و ده‌ماران‌ه ‌ی ده‌چێت‬ ‫ی بكات‬ ‫ی برین ‌‬ ‫بۆ پێ له‌وانه‌ی‌ه توش ‌‬ ‫یان ئه‌و برین‌ه بگات‌ه ئه‌و ڕاده‌ی‌ه ‌ی‬ ‫گانگرین دروست بێت‌و ئه‌و پێی‌ه‬ ‫بڕینه‌و‌ه ‌ی پێویست بێت‪.‬‬

‫ڕابه‌ر‪ :‬ئایا مه‌رج‌ه ئه‌و كه‌س‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫ی شه‌كر‌ه هه‌بێت‬ ‫له‌باوانیدا نه‌خۆش ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه‬ ‫له‌وه‌چه‌كانیدا نه‌خۆش ‌‬ ‫دووبار‌ه ببێته‌وه‌؟‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬ئه‌گ������ه‌ر هاتوو خێزانێك‬ ‫ش������ه‌كره‌یان هه‌بێت م������ه‌رج نیی‌ه‬ ‫ی ش������ه‌كر‌ه‬ ‫منداڵه‌كانیان تووش������ ‌‬ ‫بب������ن‪ ،‬به‌اڵم ك‌ه ته‌مه‌نی������ان به‌ره‌و‬ ‫ی‬ ‫پێش������ه‌و‌ه ده‌ڕوات قابیلیه‌ت������ ‌‬ ‫ی شه‌كره‌یان‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫دروستبوون ‌‬ ‫زۆر ئه‌بێ������ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر دایك‌و‬ ‫ی‬ ‫باوكه‌ك‌ه هه‌ردووكیان نه‌خۆش������ ‌‬ ‫ش������ه‌كره‌یان هه‌بوو‪ ،‬ئه‌وا له‌وانه‌ی‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه‬ ‫له‌منداڵه‌كانیشدا نه‌خۆش ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه چ‬ ‫نه‌خۆش ‌‬ ‫ی باوك‌و‬ ‫دووبار‌ه بێته‌وه‌‪ ،‬بۆماوه‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌ندامان ‌‬ ‫كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫دایك هه‌ردووكیان كاریگه‌رییان‬ ‫جه‌ست‌ه هه‌یه‌؟‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬كاریگ������ه‌ر ‌ی زۆر ‌ی هه‌ی‌ه هه‌ی‌ه بۆ تووش������بوون به‌نه‌خۆش ‌‬ ‫ی شه‌كره‌‪.‬‬ ‫له‌س������ه‌ر زۆرێ������ك له‌ئه‌ندامان ‌‬ ‫جه‌س������ته‌‪ ،‬له‌وان������‌ه ده‌بێت������‌ه هۆ ‌ی‬ ‫ی ش������ه‌كر‌ه‬ ‫ی چاو‪ ،‬ئ������ه‌و ده‌ماران‌ه ‌ی رابه‌ر‪ :‬ڕێژ‌ه ‌ی ئاس������ای ‌‬ ‫دابه‌زین ‌‬ ‫ی نابات‪ ،‬له‌هه‌مان چه‌نده‌؟‬ ‫چاو خوێن به‌باش ‌‬ ‫كاتدا له‌وه‌ی‌ه ببێت‌ه هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ئه‌و د‪ .‬ته‌ها‪ :‬ئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌س‌ه بۆ ماو‌ه ‌ی‬ ‫ی نه‌خواردبێت‌و‬ ‫نه‌خۆش������‌ه چاو ‌ی له‌ده‌ست بدات هه‌شت كاژێر نان ‌‬ ‫ی شه‌كر‌ه بكات‌و ڕێژه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫خوێنبه‌ربوون هه‌ی������‌ه له‌چاودا ك‌ه پشكنین ‌‬

‫له‌نێ������وان (‪ 110‬بۆ ‪ )126‬بێت ئه‌وا‬ ‫ی شه‌كر‌ه ‌ی‬ ‫ی دروستبوون ‌‬ ‫قابیله‌ت ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ڕیژه‌ك‌ه ‌ی ل‌ه ‪110‬‬ ‫كه‌متر بێت ئه‌وا ئاس������اییه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ڕێژ‌ه ‌ی شه‌كر له‌خوێندا بێت‌ه ژێر‬ ‫‪100‬ه‌و‌ه ئه‌وا باشتره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ڕابه‌ر‪ :‬چۆن خۆمان له‌نه‌خۆش ‌‬ ‫شه‌كر‌ه بپارێزین؟‬ ‫د‪.‬ته‌ها‪ :‬خۆپاراستن به‌و‌ه ئه‌بێت ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫كه‌س‌ه وه‌رزش بكات‪ ،‬خواردنه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫گونجاو بێت‪ ،‬نابێت خواردن ‌‬ ‫بخوات‪ ،‬یان به‌رده‌وام ئه‌و خواردنان‌ه‬ ‫به‌كاربهێنرێت ك‌ه وز‌ه ‌ی زۆر تیای‌ه‬ ‫له‌به‌رئ������ه‌و‌ه ‌ی قه‌ڵه‌و نه‌بێت‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫قه‌ڵه‌وبوون هۆكار‌ه بۆ توش������بوون‬ ‫ی شه‌كره‌‪ ،‬كه‌وات‌ه وه‌رزش‬ ‫به‌نه‌خۆش ‌‬ ‫نه‌كردن‪ ،‬ته‌نگژه‌و قه‌ڵه‌و ‌ی هۆكارن‬ ‫ی شه‌كره‌‪.‬‬ ‫بۆ توشبوون به‌نه‌خۆش ‌‬

‫ئه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫كه‌ نه‌خۆشی‌‬ ‫شه‌كره‌یان‬ ‫هه‌یه‌ ده‌بێت‬ ‫پابه‌ندبن به‌و‬ ‫ڕێنماییانه‌ی‌‬ ‫كه‌ پزیشك‌و‬ ‫سه‌نته‌ری‌‬ ‫شه‌كره‌ بۆیان‬ ‫دائه‌نێت‬

‫كۆمپیوته‌ر‬ ‫ی پیاوان زیاتر ده‌كات‬ ‫نه‌زۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژان‌ه ‌‬ ‫كاركردن به‌كۆمپیوته‌ر بۆت‌ه پیش������‌ه ‌‬ ‫ی هاواڵتیان‪ ،‬پس������پۆڕانیش‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك������ ‌‬ ‫ی كۆمپیوته‌ر له‌سه‌ر‬ ‫جه‌خت له‌س������ه‌ر كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫نه‌زۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیدن ‌‬ ‫ده‌س������ته‌یه‌ك له‌پزیش������كانی زانكۆ ‌‬ ‫ی الپتۆپ‌و‬ ‫له‌ئوسترالیا رایانگه‌یاند ك‌ه به‌كارهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مرۆڤ‪ ،‬ده‌بێت‌ه مای‌ه ‌‬ ‫ی له‌جه‌ست‌ه ‌‬ ‫نزیككردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌سته‌و توانا ‌‬ ‫ی مه‌نگه‌نیز ‌‬ ‫ی ڕێژ‌ه ‌‬ ‫كه‌مبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی پیاوانیش الواز ده‌كات‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌بێت‌ه‬ ‫سێكس ‌‬ ‫ی له‌پیاوان‪.‬‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫یه‌كێك له‌هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ئه‌و پزیشكان‌ه رایده‌گه‌یه‌نن ك‌ه پێویست‌ه الپتۆپ‌و‬ ‫كۆمپیوته‌ر ‪10‬س������م له‌جه‌س������ته‌و‌ه دوور بێت‪ ،‬تا‬ ‫ی له‌كۆمپیوته‌ره‌و‌ه ده‌رده‌چن زیان‬ ‫ئه‌و تیشكان‌ه ‌‬ ‫ی پیاوان‬ ‫ی س������پێرم ‌‬ ‫ی سێكس������ی‌‌و هێز ‌‬ ‫به‌توانا ‌‬ ‫نه‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬


‫‪14‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫قاو ‌ه‬ ‫بۆ ژنان‬ ‫به‌سود ‌ه‬

‫ده‌سته‌یه‌ك له‌پزیش������كان ‌ی ناوه‌ند ‌ی‬ ‫ئه‌نجلس بۆ نه‌خۆشییه‌كان له‌ئه‌مریكا‪،‬‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر چه‌ندین سود ‌ی قاو‌ه‬ ‫بۆ ژنان ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م ناوه‌ن������د‌ه دوا ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك‬ ‫له‌سه‌ر توخم‌ه پێكهێنه‌ره‌كان ‌ی قاوه‌‪،‬‬ ‫ڕایانگه‌یاند‪ :‬ئه‌و ژنان‌ه ‌ی له‌رۆژێكدا‬ ‫یه‌ك كوپ قاو‌ه ده‌خۆنه‌وه‌‪ ،‬مه‌ترس ‌ی‬ ‫توش������بوونیان به‌نه‌خۆش������ ‌ی شه‌كر‌ه‬ ‫به‌ڕێژ‌ه ‌ی ‪ %13‬كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫خواردنه‌و‌ه ‌ی چ������وار كوپ قاو‌ه ئه‌م‬ ‫ڕێژه‌ی‌ه ده‌گه‌یه‌نێت‌ه ‪ ،%47‬هاوكات ئه‌و‬ ‫ناوه‌ند‌ه ئاشكرا ‌ی ده‌كات ك‌ه پێویست‌ه‬ ‫قاو‌ه له‌دوا ‌ی نانخواردن بخورێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه له‌كات ‌ی برسێتیدا ره‌نگ‌ه زیان‬ ‫به‌گه‌د‌ه بگه‌یه‌نێت و ته‌نانه‌ت مرۆڤه‌ك‌ه‬ ‫دووچار ‌ی ڕش������انه‌وه‌و ئازار ‌ی گه‌د‌ه‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌كان ‌ی ئ������ه‌م لێكۆلێنه‌وه‌ی‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ‪700‬ژن ‌ی ته‌مه‌ن ‪ 18‬ـ ‪35‬ساڵ ‌ی‬ ‫ئه‌مریكی تاقیكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی بمێنیته‌وه‌؟‬ ‫ده‌ته‌وێ به‌گه‌نج ‌‬

‫ی رزگار بكه‌ن؟‬ ‫پیاوان چۆن خۆیان له‌ورگ زل ‌‬

‫كه‌م نین ئه‌و كه‌سان‌ه ‌ی خه‌فه‌ت به‌زوو پیربوونه‌و‌ه ده‌خۆن‪،‬‬ ‫یاخود حه‌ز ده‌كه‌ن جه‌سته‌و ڕووخساریان هه‌ر به‌گه‌نج ‌ی‬ ‫بمێنیته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر له‌م مرۆڤانه‌یت ئه‌وا ‪ 10‬ڕێنمای ‌ی په‌یڕه‌و‬ ‫بك‌ه مانه‌و‌ه ‌ی گه‌نجێتیت له‌سه‌ر ئێمه‌!‬ ‫سه‌نته‌ر ‌ی پارێزگار ‌ی له‌ته‌ندروست ‌ی له‌ئه‌ڵمانیا رایگه‌یاند‪:‬‬ ‫پێویس������ت‌ه كۆمه‌ڵێك خۆراك ‌ی س������ودمه‌ند بخۆین ك‌ه‬ ‫پارێزگار ‌ی ل‌ه رووخس������ارو جه‌سته‌مان ده‌كات‪ ،‬خۆمان‬ ‫له‌هه‌ندێ خ������ۆراك‌و خواردنه‌وه‌ش بپارێزین ك‌ه ده‌بێت‌ه‬ ‫مای‌ه ‌ی زوو پیربوون‪ ،‬ڕێنماییه‌كانیش بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬میوه‌و سه‌وز‌ه ‌ی تاز‌ه بخۆ‪.‬‬ ‫‪ .2‬هه‌فتان‌ه دوو جار ماس ‌ی بخۆ‪.‬‬ ‫‪ .3‬چا ‌ی سه‌وز بنۆشه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬سیر ‌ی تاز‌ه به‌ماست یاخود ڕووب‌ه هه‌ناره‌و‌ه بخۆ‪.‬‬ ‫‪ .5‬خۆراك‌ه پڕ له‌كالۆرییه‌كان مه‌خۆ‪.‬‬ ‫‪ .6‬خۆراك‌ه پڕ له‌چه‌ورییه‌كان مه‌خۆ‪.‬‬ ‫‪ .7‬گۆشت ‌ی سور مه‌خۆ‪.‬‬ ‫‪ .8‬له‌مادد‌ه ئه‌لكهولییه‌كان دوور بكه‌وه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .9‬جگه‌ر‌ه مه‌كێش‌ه یاخود كه‌م ‌ی بكه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .10‬شیرین ‌ی زۆر مه‌خۆ‪.‬‬

‫ژماره‌یه‌ك ‌ی زۆر پیاو هه‌ن به‌ده‌ست گه‌وره‌یی‌‌و زل ‌ی ورگیانه‌و‌ه‬ ‫ده‌ناڵیانن‪ ،‬كاتێكیش سه‌ردان ‌ی بازاڕ ده‌كه‌ن ئه‌وا جلوبه‌رگ ‌ی‬ ‫به‌دڵ ‌ی خۆیان بۆ نابێت‪ ،‬به‌اڵم پزیشكان چاره‌سه‌ریان بۆ ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ته‌ش دۆزیوه‌ته‌وه‌!‬ ‫له‌وباره‌و‌ه د‪.‬جۆزیف پاترۆ پس������پۆڕ ‌ی به‌ژنڕێك ‌ی له‌زانكۆ ‌ی‬ ‫پاریس رایگه‌یاند ك‌ه بۆ رزگاربوون له‌ورگ‌و گۆشت ‌ی زیاده‌و‬ ‫قه‌ڵه‌ویی‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك ڕێنمای ‌ی پزیش������ك ‌ی هه‌ی‌ه تا ئه‌و پیاوان‌ه‬ ‫ڕزگار بكات‌و ببن‌ه خاوه‌ن ‌ی به‌ژنێك ‌ی ڕێك‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬هه‌م������وو رۆژێك چوار جار خ������ۆراك بخۆ به‌مه‌رجێ ل‌ه‬ ‫‪400‬كالۆر ‌ی زیاتر نه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .2‬رۆژان‌ه له‌چوار كاژێر زیاتر به‌برسێت ‌ی مه‌مێنه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬دڵه‌ڕاوك������ێ كۆنتڕۆڵ بكه‌‪ ،‬چونك������‌ه له‌كات ‌ی دڵه‌ڕاوكێدا‬ ‫هۆڕمۆن ‌ی كۆرتیزۆل له‌جه‌س������ته‌دا به‌رهه‌م دێت ك‌ه چه‌ور ‌ی‬ ‫له‌ورگدا كۆ ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .4‬واز له‌كار ‌ی سه‌رمێز بهێنه‌‪ ،‬یاخود به‌رده‌وام له‌جوڵه‌دا به‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬ڕێژ‌ه ‌ی نانخواردن تۆمار بكه‌و هه‌رگیز زیاده‌خۆر ‌ی مه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬وه‌رزش‌و پیاس������‌ه ‌ی ئێ������واران له‌بیر مه‌ك������ه‌‪ ،‬خواردن ‌ی‬ ‫ئێوارانیشت با هه‌ژاران‌ه بێ‪.‬‬ ‫‪ .7‬هه‌موو س������پێد‌ه ‌ی به‌یان ‌ی و كات ‌ی ئێواران‪15 ،‬جار به‌پێو‌ه‬ ‫بوه‌سته‌و هه‌ردوو ده‌سته‌كانت بۆال ‌ی قاچت شۆڕ بكه‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫خۆراك ‌ه گیاییه‌كان‬ ‫ی درێژتر‬ ‫ی باشتر‌و ته‌مه‌نێك ‌‬ ‫ته‌ندروستییه‌ك ‌‬ ‫پزیش������كه‌كان جه‌خت له‌س������ه‌ر كاریگه‌ری ‌ی خۆراك‌ه‬ ‫گیایی������ه‌كان له‌س������ه‌ر ته‌م������ه‌ن درێ������ژ ‌ی ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئامۆژگاریش������مان ده‌كه‌ن ك‌ه به‌پێ������ ‌ی توانا خۆمان‬ ‫له‌گۆشتخۆر ‌ی دووربخه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵ‌ه ‌ی پزیشكان ‌ی خۆراكناس ‌ی له‌فه‌ره‌نسا رایانگه‌یاند‬ ‫ك‌ه مرۆڤ پێویست‌ه له‌پێناو ته‌ندروستییه‌ك ‌ی باشترو‬ ‫ته‌مه‌نێك������ ‌ی درێژتردا‪ ،‬خۆراك ‌ی گیای������ ‌ی بخات‌ه ناو‬ ‫پرۆگرام ‌ی خواردن ‌ی رۆژانه‌ی������ه‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه زۆرین‌ه ‌ی‬ ‫گژوگیا سروش������تییه‌كان پڕن له‌ماد‌ه ‌ی سودمه‌ند بۆ‬ ‫له‌ش ‌ی مرۆڤ‌و هه‌ر ئه‌م ماددانه‌ش ته‌ندروست ‌ی مرۆڤ‬ ‫ده‌پارێزێت‪.‬‬ ‫ئه‌م كۆمه‌ڵه‌ی‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه هه‌ر چوار نه‌خۆشیی‌ه‬ ‫كوش������نده‌ك‌ه ك‌ه بریتین له‌دڵ‌و شێرپه‌نجه‌‌و شه‌كره‌‌و‬ ‫فش������ار ‌ی خوێن‪ ،‬له‌ده‌ره‌نجام ‌ی گۆشت ‌ی سورو كه‌م ‌ی‬ ‫خۆراك ‌ی گیاییه‌و‌ه دووچار ‌ی مرۆڤ ده‌بن‪ ،‬باشترین‬ ‫چاره‌سه‌ریش ئه‌وه‌ی‌ه خۆراك ‌ی گیای ‌ی جێگه‌ی گۆشت‬ ‫بگرێته‌وه‌‌و بیخه‌ین‌ه لیست ‌ی نانخواردن ‌ی رۆژانه‌مانه‌وه‌‪.‬‬

‫ژه‌هر ‌ه شیرینه‌كه‬ ‫ی ده‌كات‬ ‫‌ هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌مرۆڤایه‌ت ‌‬ ‫ی سه‌رجه‌م هاواڵتیان‬ ‫ی جیهان ‌‬ ‫رێكخراو ‌ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی ژه‌هر‌ه شیرینه‌ك‌ه‬ ‫ی به‌كارهێنان ‌‬ ‫له‌مه‌ترس������ییه‌كان ‌‬ ‫ی ش������ه‌كر ئاگادار ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫یاخود زۆر خواردن ‌‬ ‫چونك‌ه سه‌رچاو‌ه ‌ی چه‌ندین نه‌خۆشییه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م رێكخراو‌ه له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا رایگه‌یاند‪ :‬شه‌كر ك‌ه‬ ‫ی كیمیاییه‌و ده‌بێته‌مای‌ه ‌ی به‌رزبوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫مادده‌یه‌ك ‌‬ ‫راس������ته‌وخۆ ‌ی ڕێژ‌ه ‌ی كۆلیس������تڕۆڵ له‌جه‌سته‌دا‪،‬‬ ‫ی شه‌كر‌ه‬ ‫س������ه‌ره‌نجام مرۆڤ دووچار ‌ی نه‌خۆش������ ‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌م رێكخراو‌ه جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه ش������ه‌كر‬ ‫ی پێست‌و‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی راسته‌وخۆ ‌ی له‌سه‌ر پیربوون ‌‬ ‫ی بینین هه‌یه‌‪ ،‬بۆی‌ه پێویست‌ه‬ ‫كه‌مبوونه‌و‌ه ‌ی ئاس������ت ‌‬ ‫كه‌مترین ڕێژ‌ه ‌ی له‌خۆراكدا به‌كاربهێنرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ش ته‌مه‌نیان له‌سه‌روو ‪40‬ساڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێ وه‌ك‬ ‫ی كوشند‌ه بنۆڕن‌ه شه‌كر‪.‬‬ ‫ژه‌هرێك ‌‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪17‬‬

‫ی ده‌یه‌وێ بیگۆڕێ‬ ‫ی به‌پینه‌چێت ‌‬ ‫ی ‪20‬ساڵ له‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی به‌سه‌ربردن ‌‬ ‫گه‌نجێك دوا ‌‬ ‫"حه‌ز ده‌كه‌م خه‌ریك ‌ی كارێك ‌ی تر بم تا مورتاح بم لێی‌‪ ،‬چونك ‌ه زۆر بێزارم له‌كار ‌ی پینه‌چێتی‌"‬ ‫گه‌نجێكی‌ ته‌مه‌ن ‪30‬ساڵ ك ‌ه‬ ‫ماو‌هی‌‪20‬ساڵ له‌ته‌مه‌ن ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫به‌پیشه‌ی‌ پینه‌چێتییه‌‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ربردووه‌‪ ،‬بێزار‌ه‬ ‫له‌كاره‌ك ‌هی‌و حه‌ز به‌گۆڕین ‌ی‬ ‫ده‌كات‪" ،‬هه‌رچه‌نده‌ ئێست ‌ه‬ ‫شاگردی‌ براكه‌مم‪ ،‬به‌اڵم حه‌ز‬ ‫ده‌كه‌م كاره‌كه‌م بگۆڕم"‪.‬‬ ‫ سه‌روه‌ر سه‌عید‬ ‫ی عه‌لی‌ ته‌مه‌ن ‪30‬س������اڵ‪،‬‬ ‫مه‌ه������د ‌‬ ‫ئام������اژه‌ به‌و‌ه ده‌دات ك������ه‌ له‌ته‌مه‌ن‬ ‫ده‌ساڵیه‌وه‌ ماوه‌یه‌ك وه‌ك خاوه‌نكارو‬ ‫ی‬ ‫ماوه‌یه‌كیش وه‌ك ش������اگرد كار ‌‬ ‫كردووه‌‌و له‌ئێستاشدا خێزانداره‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌ر ب������ه‌و پیش������ه‌یه‌ی‌ توانیویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫خێزانه‌ك������ه‌ی‌ بژێنێت‪" ،‬ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫زۆر بۆ خ������ۆم كارم ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێسته‌ وه‌ك شاگرد كار ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫ی له‌وه‌ كرد كه‌ زۆر‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس ‌‬ ‫بێ������زار‌ه له‌كاره‌كه‌ی‌‌و حه‌ز ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ڕۆژێك له‌ڕۆژان چانس������ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆبێت‌ه پێش������ه‌و‌ه ك‌ه بتوانێت واز ‌‬

‫لێ بهێنێ������ت‌و بیگۆڕێت‪" ،‬حه‌ز‬ ‫ی تر بم‬ ‫ده‌كه‌م خه‌ریك������ی‌ كارێك ‌‬ ‫تا مورتاح بم لێ������ی‌‪ ،‬چونك‌ه زۆر‬ ‫ی پینه‌چێتی‌"‪.‬‬ ‫بێزارم له‌كار ‌‬ ‫ی نه‌بوو‬ ‫ی بۆ ‌‬ ‫خۆشه‌ویسته‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌م كارك������ردن‌و وه‌اڵمدانه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌و مشته‌رییان‌هی‌ كه‌ پرسیارییان‬ ‫ی‬ ‫ی باس������ ‌‬ ‫ی پینه‌چ ‌‬ ‫لێده‌كرد‪ ،‬مه‌هد ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و‌ه كرد كه‌ وه‌ك هه‌ر گه‌نجێك ‌‬ ‫ی داوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی خۆشه‌ویست ‌‬ ‫تر هه‌وڵ ‌‬ ‫"ئه‌وه‌ی‌ خۆشمده‌ویست بۆم نه‌بوو‪،‬‬ ‫له‌ده‌س������تم چ������وو"‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ پاش‬ ‫بێئومێدبوونی‌ له‌و خۆشه‌ویسته‌ی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گ������ه‌ڵ خزمێك ‌‬ ‫هاوس������ه‌گیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫خۆی������ان ده‌كات‌و به‌وت������ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ئێستادا له‌گه‌ڵ ئه‌و كچه‌ خزم‌ه ‌‬ ‫بووه‌ته‌ خێزانی‌‪ ،‬خۆش������یده‌وێت‌و‬ ‫خۆشحاڵ‌ه به‌و‌هی‌ چووه‌ته‌ نێو ژیانی‌‪،‬‬ ‫"ئه‌وه‌ند‌ه ژنهێنانه‌كه‌م سودف‌ه بوو‬ ‫یه‌ك������ه‌م ڕۆژ پێموت داده‌‪ ،‬خاڵۆزام‬ ‫بوو‪ ،‬به‌اڵم ئێست‌ه خۆشمده‌وێت"‪.‬‬

‫"ئه‌گه‌ر كرێچی‌ بیت ژیانت زۆر‬ ‫ناڕه‌حه‌ت ده‌بێ������ت"‪ ،‬له‌گه‌ڵ هه‌موو‬ ‫ی له‌كاژێر‬ ‫ئه‌وانه‌ش������دا ئه‌گه‌رچ������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌یانییه‌و‌ه ت������ا دره‌نگان ‌‬ ‫شه‌ش������ ‌‬ ‫ئێ������واره‌ كارده‌كات‌و به‌وهۆی������ه‌و‌ه‬ ‫زۆر هیالك ده‌بێت‪" ،‬به‌اڵم گوێم‬ ‫ی له‌سه‌ره‌‌و‬ ‫لێی‌ نییه‌‪ ،‬چونك‌ه ژیانم ‌‬ ‫ی لێ������ده‌ده‌م‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫كرێخان������و ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام ده‌بم لێی‌"‪.‬‬ ‫به‌ناچار ‌‬

‫ی‬ ‫ی خوێندن ‌‬ ‫ی فێر ‌‬ ‫كوڕ‌ه مامه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ده‌كات‬ ‫ئه‌و گه‌نجه‌ ب������ه‌ده‌م كاركردنه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه خه‌ریك������ی‌ بزمارڕێژكردن ‌‬ ‫تاك‌ه قۆنه‌ره‌یه‌ك بوو‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌قامه‌كه‌و كاركردن ‌‬ ‫قه‌ره‌باڵغ ‌‬ ‫ی ده‌پچڕاند‪،‬‬ ‫جاروبار قس������ه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌وه‌دا كه‌ ئه‌گه‌رچ ‌‬ ‫به‌اڵم ئاماژه‌ ‌‬ ‫نه‌چۆته‌ ب������ه‌ر خوێن������دن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ده‌توانێ‌ بخوێنێته‌وه‌‪" ،‬ئه‌وكاته‌ ‌‬ ‫ی خوێندنم ب������وو له‌ده‌ره‌و‌ه‬ ‫وه‌خت ‌‬ ‫بووین‌و قوتابخان������ه‌ی‌ لێ نه‌بوو‪،‬‬ ‫له‌الدێیه‌ك������ی‌ دووردا بووم‪ ،‬دوور‬ ‫بووم له‌خوێندن‌و نوس������ینه‌وه‌"‪،‬‬ ‫ی ده‌كات‬ ‫ی بێزار ‌‬ ‫كرێچێت ‌‬ ‫ی هه‌ربۆی‌ه دوات������ر به‌هه‌وڵی‌ خۆی‌‌و‬ ‫ئه‌و كوڕه‌ گه‌نجه‌ ئێس������تا له‌خانو ‌‬ ‫كرێدایه‌‌و جه‌خت له‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه به‌ه������ۆی‌ ك������وڕه‌ مامێكیی������ه‌و‌ه‬ ‫ی ژیانی‌ لێ تاڵ كردووه‌‪ ،‬تاڕاده‌یه‌ك شاره‌زای‌ خوێندنه‌وه‌و‬ ‫كرێچێت ‌‬

‫ێ بیگۆرێ‌ فۆتۆ‪ :‬سه‌روه‌ر سه‌عید‬ ‫مه‌هدی‌ بێزاره‌له‌ پینه‌چێتی‌‌و ده‌یه‌و ‌‬ ‫ی شه‌وان‬ ‫نووسین ده‌بێت‪" ،‬زۆربه‌ ‌‬ ‫ی كوڕ‌ه مامه‌كه‌م‬ ‫ده‌چووم ب������ۆ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ مامۆس������تایه‌‪ ،‬هه‌ندێ‌ ش������ت ‌‬ ‫فێركردم"‪.‬‬ ‫ی له‌حكومه‌ت هه‌ی ‌ه‬ ‫گله‌ی ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عه‌لی‌ له‌گه‌ڵ خستنه‌ڕوو ‌‬ ‫مه‌هد ‌‬ ‫ی بۆ نم نم‪ ،‬گله‌یی‌‌و‬ ‫ده‌رده‌دڵییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫گازن������ده‌ی‌ له‌حكومه‌ت ‌‬

‫كوردستان هه‌بوو‪ ،‬چونك‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسیش ‌‬ ‫ی الیه‌نێك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ پێناس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫له‌گیرفاندایه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌وته‌ ‌‬ ‫هیچیان بۆنه‌كردووه‌و تائێستاش‬ ‫ی‬ ‫بێ موچه‌ی������ه‌‪" ،‬وه‌كو حوكمڕان ‌‬ ‫حه‌زم ل������ه‌م حكومه‌ت������‌ه كوردیی‌ه‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی س������وود ‌‬ ‫نه‌ماوه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫فه‌قیر نییه‌"‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ئه‌و كوڕه‌ گه‌نج������‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر كه‌مه‌و‌ه ده‌س������ت ‌‬ ‫له‌ته‌مه‌نێك ‌‬ ‫ی پینه‌چێـت������ی‌ كردووه‌‪،‬‬ ‫ب������ه‌كار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌دیهێنان ‌‬ ‫ی وته‌ن������ی‌ فریا ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫خه‌ون‌و حه‌زه‌كان������ی‌ نه‌كه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫"فریا نه‌كه‌وت������م ته‌نانه‌ت یاریش‬ ‫بك������ه‌م‌و حه‌زه‌كان������ی‌ منداڵ������ی‌‌و‬ ‫گه‌نجێتیم جێبه‌جێبكه‌م"‪.‬‬

‫ی ‪21‬ساڵ ‌ه پینه‌چییه‬ ‫ی هه‌شت ساڵ له‌سه‌ربازی‌‪ ،‬ماو ‌ه ‌‬ ‫وه‌ستا محه‌مه‌د دوا ‌‬ ‫"ده‌رزییه‌ك چوو به‌په‌نجه‌مدا‌و په‌نجه‌م ‌ی كون كرد‪ ،‬توند به‌پالیس ڕامكێشا تا ده‌رهات"‬ ‫بۆجانتاكه‌ی‌ نه‌یزانی بوو ئه‌وانه‌ ‌ی‬ ‫تیای������ه‌‪ ،‬پێموت ئ������ه‌و جانتایه‌ی‌ تۆ‬ ‫ی وه‌اڵ نازانم‪،‬‬ ‫ی تیانه‌بوو‪ ،‬وت ‌‬ ‫هیچ������ ‌‬ ‫به‌اڵم له‌به‌غ������داده‌وه‌ هاتووم‪ ،‬كات ‌ێ‬ ‫پێم������وت ئ������ه‌و ش������تانه‌ی‌ تیابووه‌‪،‬‬ ‫خه‌ریك بوو ببورێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌كاتی‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ ‌ی ئه‌و شتانه‌ ‌ی‬ ‫له‌جانتاك������ه‌دا بوون ب������ۆ ژنه‌كه‌‪،‬‬ ‫ژنه‌ك‌ه ویس������تویه‌تی‌ دیاری‌ بداتێ‪،‬‬ ‫"ب������ه‌اڵم م������ن لێ������م وه‌رنه‌گرت‪،‬‬ ‫ئێس������ته‌ش جاروبار ك‌ه ده‌مبین ‌ێ‬ ‫ی‬ ‫ساڵوم لێده‌كات‌و ده‌ڵێت من ژن ‌‬ ‫ئاڵتونه‌كه‌م"‪.‬‬

‫پیاوێكی‌ ته‌مه‌ن ‪57‬ساڵ‪،‬‬ ‫زیاد له‌بیست ساڵ ‌ه خه‌ریك ‌ی‬ ‫كاری پینه‌چێتییه‌‌و زۆر‬ ‫ڕازییه‌ له‌پیشه‌ك ‌هی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫كه‌ به‌هۆی‌ هه‌رزانی نرخ ‌ی‬ ‫پێاڵو‌و شت‌و مه‌كه‌و‌ه‬ ‫ ه‌ئێستادا پیشه‌ك ‌ه ‌ی ڕوو‬ ‫ل‬ ‫ له‌كزی‌و كه‌مبوونه‌‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ سه‌روه‌ر سه‌عید‬ ‫محه‌مه‌د عه‌بدواڵ‪ ،‬ماوه‌ ‌ی ‪21‬س������اڵ‌ه‬ ‫خه‌ریكی‌ پینه‌چێتییه‌‌و تائێس������تاش‬ ‫ی‬ ‫ی ‪57‬ساڵه‌‪ ،‬هیچ پیشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ك‌ه ته‌مه‌ن ‌‬ ‫تر ‌ی نه‌بوه‌و نه‌یگۆڕیوه‌‌و كاتێكیش‬ ‫ی به‌و پیش������ه‌یه‌ ك������ردوو‌ه‬ ‫ده‌س������ت ‌‬ ‫سه‌ره‌تای‌ گرانییه‌ك‌ه بووه‌‪" ،‬به‌هۆ ‌ی‬ ‫ی زۆر ئه‌و‬ ‫گرانییه‌ك������ه‌و‌ه خه‌ڵكێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر بوو فڕێ ‌‬ ‫پێاڵوه‌ی‌ ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫دابوو ئه‌یهێنا تا بۆ ‌ی چاكبكه‌ین‌و‬ ‫ی بكات"‪.‬‬ ‫له‌پێ ‌‬ ‫به‌وت������ه‌ی‌ خۆی‌ ئ������ه‌وكات به‌هۆ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫هه‌ژارییه‌وه‌‪،‬خه‌ڵكێكی‌زۆر سه‌ردان ‌‬ ‫ك������ردوون‌و پێاڵوه‌كانی������ان پین‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم "ئێست‌ه بارودۆخ ‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ ب������اش بووه‌و وه‌كو جاران‬ ‫نه‌ماوه‌"‪.‬‬ ‫ی چه‌كوش������ه‌كه‌یدا‬ ‫له‌گه‌ڵ ته‌قه‌ته‌ق ‌‬ ‫ی بزماررێژكردن‌و‬ ‫ك������ه‌ س������ه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی تاك‌ه قۆنه‌ره‌یه‌ك بوو‪،‬‬ ‫چاككردن ‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌ ب������ه‌وه‌دا كه‌ له‌ئێس������تادا‬ ‫كاره‌كه‌ ‌ی روو له‌كزییه‌و زۆر كه‌م‬ ‫بۆته‌وه‌‪" ،‬پێ���ڵ��او هه‌رزانه‌و جار ‌ی‬ ‫ێ‬ ‫وا هه‌ی������‌ه ئه‌گه‌ر كه‌س������ ‌ێ بیه‌و ‌‬ ‫به‌ته‌واوی‌ پێاڵوێ������ك چاك بكات‬

‫وه‌ستا محه‌مه‌د دڵخۆشه‌به‌پیشه‌ك ‌هی‌ فۆتۆ‪ :‬سه‌روه‌ر سه‌عید‬ ‫ی‬ ‫نزیكه‌ی‌ نی������وه‌ ‌ی نرخی‌ پێاڵوێك ‌‬ ‫تر ‌ی تێده‌چێ������ت‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه خه‌ڵك‬ ‫ده‌چێت جوت ‌ێ تاز‌ه ده‌كڕێت"‪.‬‬ ‫هه‌شت ساڵ سه‌رباز بوو‌ه‬ ‫محه‌م������ه‌د عه‌ب������دواڵ‪ ،‬له‌گێڕانه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ی خۆ ‌ی گله‌یی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی گه‌نجێت ‌‬ ‫ژیان ‌‬ ‫چونك‌ه هه‌ر خه‌ریكی‌ س������ه‌ربازیی‬ ‫ی‬ ‫بووه‌‪" ،‬چوار پێنج جار حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردین‌و ته‌س������ریح ‌‬ ‫به‌عس بانگ ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫كردین‪ ،‬ه������ه‌ر له‌حه‌رب������ ‌‬ ‫عێراقدا هه‌ش������ت س������اڵ سه‌رباز‬ ‫ی‬ ‫ب������ووم"‪ ،‬ئ������ه‌وه‌ش هانده‌رێك������ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هێز بوو‌ه له‌وه‌ ‌ی زمانی‌ عه‌ره‌ب ‌‬ ‫ی كه‌م چووم‌ه‬ ‫فێربێ������ت‪" ،‬ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی چوار‪ ،‬ئێس������ت‌ه‬ ‫ی تا پۆل ‌‬ ‫مه‌حلوم ‌‬

‫ده‌توانم بخوێنمه‌وه‌و بنووسم"‪.‬‬ ‫ی ده‌ست ‌ی‬ ‫به‌پالیس ده‌رزییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ده‌رهێنا‬ ‫به‌هۆ ‌ی ئ������ه‌وه‌ی‌ محه‌مه‌د عه‌بدواڵ‪،‬‬ ‫خه‌ریك������ی‌ ده‌رزی‌‌و بزم������ار‌ه‬ ‫زۆر ڕووداوی‌ به‌س������ه‌رهاتووه‌و‬ ‫ڕووداوه‌كانی������ش ئازارییان داوه‌‪،‬‬ ‫ێ مامۆستایه‌ك دانیشتبوو‪،‬‬ ‫"ڕۆژ ‌‬ ‫ده‌رزیی������ه‌ك چ������وو به‌م س������ه‌ر ‌ی‬ ‫نینۆكه‌م������داو له‌و دی������وه‌وه‌ هات‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌"‪ ،‬هه‌ربۆی������‌ه ئام������اژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫په‌نج‌ه گ������ه‌وره‌ی‌ ده‌س������تی‌ چه‌پ ‌‬ ‫كردو وتی‌‪" :‬كاتێ‌ خوێن فیچقه‌ ‌ی‬ ‫كردو پالیسه‌كه‌م دا به‌مامۆستاك‌ه‬ ‫پێموت ڕایكیێشه‌‪ ،‬ده‌رنه‌ده‌هات"‪.‬‬

‫دواتر كاتێ‌ ده‌رزییه‌كه‌ له‌مه‌كینه‌ك‌ه‬ ‫ده‌كات������ه‌وه‌‪ ،‬مامۆس������تاكه‌ش بۆ ‌ی‬ ‫ده‌رنای������ات‌و ده‌چێت������‌ه ده‌ره‌وه‌و‬ ‫ته‌حه‌مولی‌ نامێنێت‪" ،‬بۆخۆم توند‬ ‫به‌پالیس ڕامكێشاو ده‌رمهێنا"‪.‬‬ ‫ی لێده‌كات‬ ‫ژن ‌ی ئاڵتونه‌ك ‌ه ساڵو ‌‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باس له‌ڕووداوێك ده‌كات‬ ‫كه‌ ڕۆژێك ژنێ������ك قۆنه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫چاك ك������ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم جانتایه‌ك ‌‬ ‫ی پێب������ووه‌و له‌دوكانه‌كه‌یدا‬ ‫ڕه‌ش������ ‌‬ ‫له‌بیر ‌ی چووه‌‪" ،‬كاتێ‌ سه‌یرم كرد‬ ‫هه‌ش������ت هه‌زار دیناری‌ ئه‌س������ڵی‌‌و‬ ‫ی‬ ‫نزیك������ه‌ ‌ی ح������ه‌وت ت������اك بازن ‌‬ ‫تیابوو‪ ،‬ئه‌وكات������ه‌ ‌ی ژنه‌ك‌ه هاته‌و‌ه‬

‫ی پێباشتر‌ه‬ ‫ئه‌م سه‌رده‌م ‌ه ‌‬ ‫ئ������ه‌و پینه‌چیی‌ه به‌ته‌مه‌ن������ه‌‪ ،‬به‌ده‌م‬ ‫ی له‌و ئه‌شكه‌نجه‌و‬ ‫كاركردنه‌وه‌ باس ‌‬ ‫ی‬ ‫ناڕه‌حه‌تیانه‌ كرد ك‌ه له‌س������ه‌رده‌م ‌‬ ‫به‌عسدا به‌سه‌ری‌ هاتووه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫به‌هه‌م������وو كه‌موكوڕییه‌كانه‌و‌ه ئه‌م‬ ‫سه‌رده‌مه‌ی‌ پێباشتره‌‪" ،‬هه‌رچۆنێك‬ ‫بێت ئه‌م س������ه‌رده‌مه‌م پێباشتر‌ه تا‬ ‫ی به‌ع������س‪ ،‬له‌وه‌ته‌ ‌ی هه‌م‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه بێترس‌و مورتاح نه‌بووم‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ش ده‌وڵه‌مه‌ن������د نه‌بووم"‪،‬‬ ‫به‌اڵم ناوبراو‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌ی به‌پێویس������ت‬ ‫ده‌زانی‌ كه‌ حكوم������ه‌ت هاوكار ‌ی‬ ‫ی فه‌قیرو ه������ه‌ژار بكات‪،‬‬ ‫خه‌ڵك������ ‌‬ ‫"ئ������ه‌م حكومه‌ته‌ ‌ی خۆش������مان ك‌ه‬ ‫ی زۆر ‌ی هه‌ی‌ه حه‌ق‌ه‬ ‫پاره‌و س������امان ‌‬ ‫كاربك������ه‌ن‌و یارمه‌تی‌ خه‌ڵكی‌ زۆر‬ ‫بده‌ن‌و چاویان له‌خه‌ڵكه‌وه‌ بێت"‪.‬‬ ‫ی به‌الو‌ه خۆش ‌ه‬ ‫كاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی دوو‬ ‫محه‌م������ه‌د عه‌ب������دواڵ‪ ،‬خاوه‌ن ‌‬ ‫ك������وڕو س������ێ‌ كچ������ه‌‌و زۆرب������ه‌ ‌ی‬ ‫منداڵه‌كان������ی‌‌و خێزانه‌ك������ه‌ ‌ی به‌و‬ ‫كار‌ه پێگه‌یان������دووه‌و به‌خێ������و ‌ی‬ ‫كردوون‪ ،‬شاناز ‌ی به‌كاره‌كه‌شییه‌و‌ه‬

‫ی‬ ‫ده‌كات‌و به‌الیه‌و‌ه خۆشه‌‪" ،‬له‌كات ‌‬ ‫گرانییه‌كه‌دا هه‌ر به‌م ئیش������‌ه وه‌ك‬ ‫مه‌لیك ژیاوین"‪ ،‬هاوكات ئه‌وه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ناش������ارێته‌و‌ه ك������‌ه منداڵه‌كان������ ‌‬ ‫جاروبار پێیده‌ڵێن واز له‌و پیشه‌ی‌ه‬ ‫بهێنێت‪" ،‬به‌اڵم من ئه‌م ئیش������ه‌م‬ ‫پێخۆش������تره‌‌و حه‌زناك������ه‌م واز ‌ی‬ ‫لێبهێنم"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن������د‌ه ئێس������ته‌ به‌رده‌وام������‌ه‬ ‫له‌كاره‌ك������ی‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌وته‌ ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫له‌كاره‌ك������‌ه ‌ی بێزارنییه‌‌و ئومێد ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌خوازێ ك‌ه ئ������ه‌و ته‌مه‌نه‌ ‌ی‬ ‫ی بیباته‌سه‌ر‪،‬‬ ‫ماوێتی‌ به‌س������ه‌المه‌ت ‌‬ ‫"شوكرم به‌م به‌ش������ه‌‪ ،‬داوا له‌خوا‬ ‫ئه‌ك������ه‌م ئ������ه‌و ته‌مه‌ن������ه‌ ‌ی ماوم������‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌س������ه‌المه‌تی‌‌و به‌ئیمان������ه‌و‌ه به‌ڕێ ‌‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬

‫شوكرم به‌م‬ ‫به‌شه‌‪ ،‬داوا‬ ‫له‌خوا ئه‌كه‌م‬ ‫ئه‌و ته‌مه‌نه‌ی‌‬ ‫ماومه‌‬ ‫به‌سه‌المه‌تی‌‌و‬ ‫به‌ئیمانه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێی‌ بكه‌م‬


‫‪16‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ی هێشتا له‌كاره‌كه‌ی به‌رده‌وامه‬ ‫له‌شفرۆشێك پاش شه‌ش جاربه‌ندكردن ‌‬

‫"بۆ هه‌ر شه‌وێك ب ‌ه ‪ 100‬دۆالر كاری سێكسیم له‌گه‌ڵ كه‌سێكدا ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها پێنج دۆالر ده‌درا به‌من"‬ ‫ئه‌ژین كچێكی ته‌مه‌ن ‪ 17‬ساڵه‌و‬ ‫دانیشتووی یه‌كێك له‌شاره‌كانی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانه‌و تائێستا‬ ‫به‌تۆمه‌تی له‌شفرۆشی شه‌ش جار‬ ‫له‌الیه‌ن پۆلیسیه‌وه‌ ده‌ستگیر‬ ‫كراوه‌‪ ،‬ئێستاش به‌هه‌مان تۆمه‌ت‬ ‫له‌زینداندایه‌‪.‬‬

‫دیمه‌ن بورهان‬

‫ی له‌گه‌ڵدا كردووه‌‪ .‬ناوبراو گله‌یی‬ ‫سێكس ‌‬ ‫ئ������ه‌وه‌ی له‌حكومه‌ت هه‌بووو ك‌ه تائێس������تا‬ ‫ش������وێنیێكی دروس������ت نه‌كردوو‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی ك‌ه له‌ماڵه‌و‌ه توندوتیژیان به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌كرێت‌و رووبه‌رووی كوش������تن ده‌بنه‌وه‌‌و‬ ‫ده‌یوت‪" ،‬س������ه‌نته‌رو ڕێكخراوه‌كان پاش‬ ‫ی‬ ‫ی بزانن هه‌ڕه‌ش‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫چه‌ند مانگێك دوا ‌‬ ‫كوشتنت له‌سه‌رنیه‌‪ ،‬ده‌تنێرن‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬منیش‬ ‫ی‬ ‫ناچاربووم ئه‌و باندان‌ه بدۆزمه‌و‌ه ك‌ه كار ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن ئه‌وانیش ده‌یان خستم‌ه‬ ‫له‌شفرۆش ‌‬ ‫به‌رده‌م هه‌موو ته‌مه‌نه‌كان"‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی ئه‌و كچ‌ه ئه‌وانه‌ی كاری سێكسیان‬ ‫له‌گه‌ڵ كردوو‌ه دواتر ئازاریان داوه‌‪" ،‬جار‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 60‬ساڵ هاتۆته‌الم ك‌ه‬ ‫هه‌بوو‌ه پیاو ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌كو باپیرم وابوو‌ه زۆربه‌دڕندان‌ه ئازار ‌‬ ‫داوم‪ ،‬پاش ته‌واو بوونیشی لێیداوم‌و ده‌یوت‬ ‫ی ناسكی‌و جوانیبه‌كه‌ی تۆو‌ه منیشت‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی گوناه كرد"‪.‬‬ ‫توش ‌‬

‫"له‌زیندان زیاتر هی������چ جیگایه‌ك بۆمن‬ ‫ی‬ ‫ی تێدانییه‌‪ ،‬چونك‌ه پاش ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئاسایش������ ‌‬ ‫ی خۆشه‌ویس������ته‌ییه‌و‌ه په‌نامبرد‌ه‬ ‫له‌ڕێگ������‌ه ‌‬ ‫ی ڕزگاربوونم‬ ‫الی یاس������ین‌و به‌مه‌به‌س������ت ‌‬ ‫ی باوك‌و برا دڵپیس������ه‌كانم‪،‬‬ ‫له‌توندوتی������ژ ‌‬ ‫ئه‌‌ویش وتی بابتكه‌م‌ه ژن دواتر ده‌تهێنم‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ‪100‬دۆالر‬ ‫ی سه‌رگه‌ردانم ده‌كات"‪،‬‬ ‫رازی بووم‌و نه‌مزان ‌‬ ‫كاری سێكسی كردوو‌ه‬ ‫�����ارێكی‬ ‫�‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫كچ‬ ‫ئه‌و‌ه وت������ه‌ی ئه‌و‬ ‫ئه‌ژین ئه‌و‌ه ناش������ارێته‌و‌ه ك‌ه تا له‌شفرۆش‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌شارێك‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ئێستا‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ڵهاتوو‬ ‫كوردستانه‌و‌ه هه‬ ‫جوانترو ته‌مه‌نی كه‌متر بێت پاره‌ی زیاتر‬ ‫ی كوردستان زیندانیه‌‪.‬‬ ‫تر ‌‬ ‫ده‌كات‪" ،‬بۆ هه‌ر ش������ه‌وێك ب‌ه ‪ 100‬دۆالر‬ ‫كاری سێكسیم له‌گه‌ڵ كه‌سێكدا ده‌كرد‪،‬‬ ‫گله‌یی له‌سه‌ر حكومه‌ت هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌اڵم ته‌نها پێنج دۆالر ده‌درا به‌من‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ر‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫كاتێك ئه‌ژین له‌ش������اره‌كه‌ی خۆیه‌و‌ه‬ ‫نانخواردندا‪ ،‬پاره‌كه‌ی تری بۆ به‌رپرسی‬ ‫ش������ارێكی تری كوردس������تان رۆیشتووه‌‪ ،‬بانده‌ك‌ه بوو"‪ .‬به‌وته‌ی خۆی س������ه‌رۆكی‬ ‫هیچ ش������وێنێك نه‌بوو‌ه تا داڵده‌ی بده‌ن‪ ،‬بانده‌كه‌یان عه‌ره‌ب بووه‌و خه‌ڵكی به‌غداد‬ ‫ی ده‌كه‌وت‬ ‫ی ده‌س������ت ‌‬ ‫بۆی‌ه به‌وته‌ی خۆی به‌جاده‌و كۆاڵنه‌كاندا‌و ب������ووه‌‪ ،‬ئه‌و بڕه‌پاره‌ی‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌ڕاوه‌و ه������ه‌ر رۆژه‌و گه‌نجێك به‌پاره‌ی له‌سۆزانییه‌كان پێنج دۆالری ده‌دا به‌كچ ‌‬ ‫له‌فه‌ی������ه‌ك له‌گه‌ڵیدا ڕایب������واردووه‌‌و كار ‌‬ ‫ی ك������ورد‌و ‪ 20‬دۆالر بۆعه‌ره‌ب������ه‌كان‌و ‪30‬‬

‫دۆالریش بۆ فارسه‌كان‪ .‬ئه‌و جه‌ختی له‌و‌ه‬ ‫كرده‌و‌ه ك‌ه كاتێك به‌سه‌رۆكی بانده‌كه‌یانی‬ ‫وتو‌ه پاره‌كه‌مان كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌ویش پێی وتوون‪:‬‬ ‫"ئێ������و‌ه ناچارن به‌خۆڕای������ش بێت كارم‬ ‫له‌گه‌ڵدا بكه‌ن هه‌تا نه‌تانكوژن‪ ،‬بۆی‌ه پاره‌ی‬ ‫زیاتر به‌كچ‌ه عه‌ره‌به‌كان‌و فارسه‌كان ده‌ده‌م‪،‬‬ ‫ی سه‌ماده‌ك‌هن‌و‬ ‫چونك‌ه عه‌ره‌به‌كان هه‌تابه‌یان ‌‬ ‫ی بكه‌ن‪ ،‬كچ‌ه‬ ‫ی سێكس������ ‌‬ ‫ده‌زانن چۆن كار ‌‬ ‫فارسه‌كان سه‌رنجڕاكێش‌و جوانن‌و وه‌كو‬ ‫تلی������اك وان هه‌ریه‌كجار پیاوبیان بینێت‬ ‫ناتوانێت نه‌یه‌ته‌و‌ه بۆالیان‪ ،‬ئه‌مان‌ه ده‌مكه‌ن‌ه‬ ‫ملیارلێر"‪.‬‬

‫تێبینی‪:‬‬ ‫ئەم چیرۆكەی سەرەوە روداوێكی‬ ‫راستەقینەیەو لەیەكێك لەشاره‌كانی‬ ‫هەرێمی كورستاندا رویداوە‪،‬‬ ‫لەبەر پاراستنی باری‬ ‫كۆمەاڵیەتی ناوی راستەقینەی‬ ‫ئەو كەسانە الی نم نم‬ ‫پارێزراوە‪.‬‬

‫له‌كاری له‌شفرۆشی به‌رده‌وام ده‌بم‬ ‫ی شه‌ش������ه‌م‬ ‫ی بۆجار ‌‬ ‫ئه‌ژی������ن پاش ئ������ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌به‌ندیخان‌ه ده‌ستگیر كرابوویه‌و‌ه ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌دا ك‌ه دوای ئازاد بوونیشی به‌كه‌فاله‌ت‬ ‫دیسان ده‌ستده‌كاته‌و‌ه به‌كاری له‌شفرۆشی‪،‬‬ ‫ی بكه‌م‪،‬‬ ‫ی زیاتر چ ‌‬ ‫ی له‌شفرۆش������ ‌‬ ‫"له‌كار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه حكومه‌ت ده‌فته‌رێك بۆكلیپێك ‌‬ ‫ی سه‌رف ده‌كات‪ ،‬بۆنایه‌ت‬ ‫ی سێكس ‌‬ ‫گۆران ‌‬ ‫شوقه‌مان بۆبكاته‌وه‌و كارمان بۆبدۆزێته‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌م كاره‌قێزه‌ون‌ه‬ ‫ی ترتوش������ ‌‬ ‫هه‌تا كچان ‌‬ ‫نه‌كه‌ین‌و خۆشمان ئیس������راحه‌ت بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت بیرله‌و‌ه ناكاته‌و‌ه به‌ئازادكردن ‌‬ ‫ی به‌ندكردن‌و‬ ‫ی ترتووش ‌‬ ‫ئێم‌ه چه‌ندین كچ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ی������ن‪" ،‬ڕۆژان‌ه كاری‬ ‫له‌شفرۆش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌شفۆش������ی روو له‌زیادبوونه‌‪ ،‬هه‌تاكێش‌ه ‌‬ ‫ی به‌رده‌وام بێت‪ ،‬له‌شفرۆشیش‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫زیاد ده‌بێت‪ ،‬چونك������‌ه ‪%90‬ی ئه‌وكچان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌شفرۆش������ن وه‌ك من‪ ،‬به‌هۆی كێش‌ه ‌‬ ‫ش بوون"‪.‬‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه توو ‌‬

‫كچێك دوای مردنی دایك‌و باوكی ده‌بێت ‌ه له‌شفرۆش‬ ‫پاش مردنی كه‌ریم ژنه‌كه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستی‬ ‫له‌گه‌ڵ پێاوێك دروست‬ ‫ده‌كات‌و دوو كچیشی ده‌بێت ‌ه‬ ‫له‌شفرش‌و دواتر له‌الیه‌ن‬ ‫پۆلیسه‌وه‌ ده‌ستگیر ده‌كرێن‪.‬‬

‫دیمه‌ن بورهان‬ ‫پاش مردن ‌ی كه‌ریمی باوكیان ئه‌ركی‬ ‫به‌خێوكردنی (به‌یان‌و به‌سته‌‌و به‌نان‌و‬ ‫ڕه‌یان) ده‌كه‌وێت‌ه ئه‌س������تۆی ش������نۆ ‌ی‬ ‫دایكیان‪ ،‬ئه‌ویش به‌نهێن ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫خۆشه‌ویس������ت ‌ی له‌گ������ه‌ڵ كامه‌راندا‬ ‫ده‌به‌ستێت‪.‬‬ ‫له‌ترسی نهێنیه‌كانی هه‌موو پرسێك‬ ‫به‌كچه‌كه‌ی ده‌كات‬ ‫به‌یان ك������‌ه كچی گه‌وره‌ی ئه‌و ماڵه‌یه‌و‬ ‫ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 16‬ساڵه‌‪ ،‬رۆژان له‌گه‌ڵ دایكی‬ ‫ده‌چێت‌ه ده‌ره‌و‌ه تا وایلێدێت ده‌زانێت ك‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ پیاوێكدا په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬بۆی‌ه رۆژێك له‌ماڵه‌و‌ه به‌دایكی‬ ‫ده‌ڵێ������ت‪" :‬له‌مڕۆو‌ه من ئ������ازادم چ ‌ی‬ ‫بك‌هم‌و بۆكو ‌ێ بچم‪ ،‬گه‌ر ڕێگریم بك‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌وا به‌خاڵه‌كانم ده‌ڵێم كه‌تۆ دڵدار ‌ی‬ ‫ده‌كه‌یت"‪ .‬ل������ه‌و رۆژ‌ه به دواو‌ه به‌یان‬ ‫به‌یانی������ان ده‌ڕوات������‌ه ده‌ره‌وه‌و ئێوار‌ه‬ ‫ده‌گه‌رێته‌وه‌‪ ،‬له‌چوون‌ه ده‌ره‌وه‌كانیشیدا‬ ‫سه‌ردانی كافتریاكان ده‌كات‌و له‌وێ‬ ‫خۆی فێری نێرگه‌له‌كێشان ده‌كات‪.‬‬ ‫پاش ئه‌وه‌ی ماوه‌یه‌ك به‌ته‌نیا ده‌ڕوات‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬دوات������ر به‌س������ته‌ی ته‌م������ه‌ن‬

‫‪15‬س������اڵ‌و به‌نانی ته‌مه‌ن ‪13‬س������اڵی له‌ماڵ������ه‌و‌ه بمێننه‌وه‌‌و ناچ������ار به‌ر‌ه‌و‬ ‫خوشكیشی له‌گه‌ڵ خۆی ده‌بات‪ ،‬له‌وه‌و‌ه سه‌نته‌رێكی دژبه‌توندوتیژ ‌ی هه‌ڵدێن‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ كوڕانی هه‌رزه‌كاردا ده‌س������ت‬ ‫به‌نان كچێنی له‌ده‌ست ده‌دات‬ ‫تێكه‌ڵ ده‌ك‌هن‌و به‌س������ته‌و به‌نان ده‌بن‌ه‬ ‫هاوڕێی چه‌ن������د كورێك‌و په‌یوه‌ندی م������اوه‌ی چه‌ن������د هه‌فته‌یه‌كی������ش له‌و‬ ‫خۆشه‌ویستییان له‌گه‌ڵ دروست ده‌كه‌ن‪ .‬سه‌نته‌ر‌ه ده‌مێننه‌وه‌و دواتر ده‌ڕۆن‌ه ناو‬ ‫خانوو ‌ی میرات ‌ی باوكیانه‌وه‌‪ ،‬بۆی‌ه ته‌واو‬ ‫ئازاد ده‌ب������ن‌و هۆگر ‌ی ناو كافتریای‬ ‫به‌يان شوو ده‌كات‌و دایكی‬ ‫گه‌نجان������ه‌كان ده‌بن������ه‌وه‌‪ ،‬كاتێ������ك‬ ‫ده‌مرێت‬ ‫ش������ه‌ش مان������گ دوای ئ������ه‌وه‌ی ڕۆژان‌ه ده‌ڕۆن������‌ه ده‌ره‌و‌ه دره‌نگانێكی‬ ‫به‌په‌یوه‌ندییه‌ك������ه‌ی دایك������ی زانیوه‌‪ ،‬ش������ه‌و ده‌گه‌رێنه‌وه‌‪ .‬به‌نان په‌یوه‌ندی‬ ‫داواكار ‌ی به‌یان ده‌چێت‌و ئه‌ویش بۆ خۆشه‌ویس������تی له‌گه‌ڵ سامانی ته‌مه‌ن‬ ‫رزگار بوون له‌و ژیان‌ه ناخۆش‌ه شوو ‪18‬ساڵدا دروست ده‌كات‌و به‌و هۆیه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات‪ .‬چه‌ند مانگێك به‌سه‌ر شوو په‌رده‌ی كچێنی له‌ده‌ست ده‌دات‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫كردنه‌كه‌ی به‌یاندا تێپ������ه‌ر ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و كچ‌ه وتی‪" :‬به‌ویست ‌ی خۆم كچێن ‌ی‬ ‫ش������نۆی دایكی‌و ره‌ییانی ته‌مه‌ن سێ خۆم پێشكه‌ش به‌سامان كردو پاش‬ ‫ساڵی خوش������كی له‌سه‌فه‌ر كردنێكدا دوومان������گ پێكه‌وه‌بوونم������ان‪ ،‬هه‌موو‬ ‫به‌رووداوی هاتوچۆ گیان له‌ده‌س������ت ڕۆژێك ده‌هات حه‌ز‌ه سێكس������یه‌كه‌ی‬ ‫به‌تاڵ ده‌كرده‌وه‌‌و دواتر رۆش������ت بۆ‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫پاش ته‌واو بوونی پرس������ه‌ك‌ه به‌سته‌و ئه‌وروپ������او نه‌مدییه‌وه‌"‪ .‬به‌وته‌ی خۆی‬ ‫به‌نان ب������ێ كه‌س ده‌بن‌و ده‌چن‌ه ال ‌ی چه‌ند رۆژێك پێ������ش ئه‌وه‌ی بڕوات‬ ‫به‌یان ‌ی خوش������كیان‪ ،‬ب������ه‌اڵم ئه‌ویش به‌ن������ان پێی وت������ووه‌‪" :‬به‌جێم مه‌هێڵ‌ه‬ ‫نایانگرێت‌ه خۆیان‌و پێیان ده‌ڵێت‪" :‬من گه‌ر ده‌ته‌وێت‪ ،‬ش������وت پێده‌ك‌هم‌و بۆ‬ ‫ناتانگرمه‌خۆم‪ ،‬چونك‌ه مێرده‌كه‌م ڕاز ‌ی هه‌ر ش������وێنێك بڕۆیت له‌گه‌ڵت دێم‪،‬‬ ‫نیه‌و سه‌رله‌خۆم ناشێوێنم‪ ،‬بڕۆن‌ه ال ‌ی ب������ه‌اڵم ئه‌و وتی به‌رااڵیه‌كی وه‌كو تۆم‬ ‫خاڵه‌كانم"‪ .‬خاڵه‌كانیشیان به‌مه‌رجێك بۆچییه‌"‪.‬‬ ‫به‌سته‌‌و به‌نان ئه‌گرن‌ه خۆیان ك‌ه به‌هیچ دوای ئ������ه‌وه‌ی س������امان‪ ،‬به‌ن������ان‬ ‫ک نه‌ڕۆن‌ه ده‌ره‌وه‌‌و پێیان ده‌ڵێن‪ :‬به‌جێده‌هێڵێت‪ ،‬باری ده‌روونی ئاڵۆز‬ ‫شێوه‌ی‌ه ‌‬ ‫"ده‌تان گرین‌ه خۆمان‪ ،‬به‌اڵم ده‌بێت پ ‌ێ ده‌بێت‌و بڕی������ار ده‌دات ك‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫نه‌خه‌ن‌ه ده‌ره‌و‌ه به‌ته‌نیاو حه‌یامان نه‌به‌ن له‌گه‌ڵ هیچ كوڕێكدا دروست نه‌كات‪،‬‬ ‫به‌ست‌ه ‌ی خوشكیش ‌ی له‌گه‌ڵ كاردۆدا‬ ‫بڕۆن‌ه ال ‌ی كوڕو جگه‌ره‌بكێشن"‪.‬‬ ‫ماوه‌ی چه‌ن������د هه‌فته‌ی������ه‌ك ئ‌ه دوو هاوڕێیه‌ت������ی دروس������ت ده‌كات به‌ب ‌ێ‬ ‫خوشك‌ه له‌الی خاڵه‌كانیان ده‌مێننه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی هیچ په‌یوه‌ندییه‌ك ‌ی سێكس������ ‌ی‬ ‫به‌اڵم له‌به‌ر ئه‌وه‌ی پێش������تر خوشك‌ه له‌گه‌ڵی������دا هه‌بێت‪ ،‬هه‌م������وو ڕۆژێك‬ ‫گه‌وره‌كه‌یان فێری ئه‌و چوون‌ه ده‌ره‌وه‌ی پێكه‌و‌ه ده‌رۆن‌ه كافتریاو دره‌نگانێكی‬ ‫كردب������وون‪ ،‬ناتوانن به‌و ش������ێوه‌یه‌ک شه‌و ده‌گڕێنه‌وه‌‪.‬‬

‫به‌تۆمه‌تی له‌شفرۆشی‬ ‫ده‌ستگیر ده‌كرێن‬ ‫شه‌وێك كاردۆ له‌كات ‌ی بردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫به‌نان‌و به‌سته‌دا ده‌بینێت گۆمه‌ڵێك‬ ‫گه‌نج به‌ئۆتۆمبێلێكه‌و‌ه ش������وێنیان‬ ‫كه‌وتوون‌و ئه‌ویش ده‌ترس������ێت بێن‬ ‫بۆیان‪ ،‬بۆی‌ه یه‌كسه‌ر هه‌ردوو كچه‌ك‌ه‬ ‫ده‌بات بۆ ماڵ ‌ی ئاس������ۆی هاوڕێ ‌ی ك‌ه‬ ‫كوڕ ‌ی به‌رپرسێك ‌ی ده‌سه‌اڵتدار بووه‌‌و‬ ‫پێی وتووه‌‪" :‬ئه‌مان‌ه هاوڕێمن‌و بێكه‌سن‪،‬‬ ‫گه‌نج دوایان ده‌كه‌وێت بیانگه‌یه‌ن‌ه ماڵ ‌ی‬ ‫خۆیان گه‌نج له‌تۆ ده‌ترس������ێت دوات‬ ‫ناكه‌ون"‪ ،‬ئاسۆ هه‌ردوكیان ده‌گه‌ێنێت‌ه‬ ‫ماڵه‌وه‌و پاش چه‌ند رۆژێك په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫ته‌له‌فۆن ‌ی ده‌كه‌وێت‌ه به‌ین ‌ی نێوانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاس������ۆ داوا ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی سێكس������ ‌ی‬ ‫له‌به‌نان ده‌كات‌و ئه‌ویش رازی ده‌بێت‪.‬‬ ‫پاش ئ������ه‌وه‌ی ئاس������ۆ چه‌ندین جار‬ ‫سه‌ردانی ئه‌و دوو كچ‌ه ده‌كات‪ ،‬خه‌ڵكی‬ ‫ئه‌و گه‌ڕه‌ك‌ه سكااڵیه‌ك له‌سه‌ر به‌نان‌و‬ ‫به‌سته‌و ئاسۆ تۆمار ده‌ك‌هن‌و له‌الیه‌ن‬ ‫پۆلیسه‌و‌ه به‌تۆمه‌تی كاری له‌شفرۆشی‬ ‫ده‌ستگیر ده‌كرێن‪ ،‬ئێستا هه‌رسێكیان‬ ‫له‌به‌ندیخان������ه ژیان به‌س������ه‌ر ده‌ب‌هن‌و‬ ‫په‌ش������یمانن له‌و كاران‌ه ‌ی ئه‌نجامیان‬ ‫داوه‌‌و توشی ئه‌و هه‌ڵ‌ه گه‌وره‌ی‌ه بوون‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ئەم چیرۆكەی سەرەوە روداوێكی‬ ‫راستەقینەیەولەیەكێك‬ ‫له‌شاره‌كانی هەرێمی‬ ‫كورستاندا رویداوە‪ ،‬لەبەر‬ ‫پاراستنی باری كۆمەاڵیەتی‬ ‫ناوی راستەقینەی ئەو‬ ‫كەسانە الی نم نم پارێزراوە‪.‬‬

‫"خوشك ‌ه‬ ‫گه‌وره‌كه‌م‬ ‫فێر ‌ی‬ ‫له‌شفرۆشی‌‬ ‫كردم"‬


‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫كاوڕ‪ :‬به‌وپ������ه‌ڕ ‌ی متمان������‌ه‬ ‫به‌خۆبونه‌و‌ه هه‌ڵس������وكه‌وت‬ ‫ده‌كه‌یت‪ ،‬ئه‌مه‌ش هانده‌رێك ‌ی‬ ‫باش������‌ه بۆبه‌ڕێوه‌بردن������ ‌ی‬ ‫كاره‌كان������ت‪ ،‬په‌یوه‌ندی������ت‬ ‫به‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ته‌و‌ه به‌هێز ده‌بێت به‌جۆرێك‬ ‫هه‌ست ده‌كه‌یت نیوه‌ك‌ه ‌ی تر ‌ی ڕۆحته‌‪.‬‬ ‫گا‪ :‬چه‌ن������د پێش������نیازێكت‬ ‫ده‌خرێت‌ه ب������ه‌رد‌هم‌و ده‌بیت‌ه‬ ‫هۆ ‌ی راكێش������ان ‌ی سه‌رنج ‌ی‬ ‫سه‌رۆك كاره‌كه‌ت‪ ،‬له‌ڕوو ‌ی‬ ‫سۆزدارییه‌و‌ه باشتروای‌ه چیتر‬ ‫هه‌سته‌كانت له‌خۆشه‌ویس������ته‌كه‌ت نه‌شاریته‌وه‌و‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی له‌دڵتدای‌ه بیدركێنیت‪.‬‬ ‫دووانه‌‪ :‬بێ������زار ده‌بیت ل‌ه‬ ‫ڕۆتینات ‌ی كارو دوباره‌بونه‌وه‌و‬ ‫لێكچون ‌ی ڕۆژه‌كانت‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه‬ ‫پشویه‌ك بده‌یت‌و هه‌ندێك‬ ‫كات له‌گ������ه‌ڵ خێزانه‌كه‌تدا‬ ‫به‌سه‌ر ببه‌یت تا هێمنی‌‌و ئاسوده‌ییت بۆبگه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ق������رژاڵ‪ :‬ئه‌م������ڕۆ چ������اوت‬ ‫به‌كه‌س������انێك ده‌كه‌وێ������ت‬ ‫ك‌ه ڕێگ������‌ه ‌ی كاركردنیانت‬ ‫ب������ه‌دڵ نییه‌و ده‌بن������‌ه هۆ ‌ی‬ ‫دواكه‌وتن ‌ی كاره‌كانت‪ ،‬زۆر‬ ‫ڕه‌خن‌ه له‌خۆشه‌ویس������ته‌كه‌ت مه‌گره‌و هه‌وڵبد‌ه‬ ‫كه‌مێك دبلۆماسیان‌ه ڕه‌فتار ‌ی له‌گه‌ڵ بكه‌یت تا‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌تانسه‌ركه‌وتووبێت‪.‬‬ ‫ش������ێر‪ :‬هه‌وڵب������د‌ه پالن‌ه‬ ‫نوێكان������ ‌ی كاره‌كه‌ت ال ‌ی‬ ‫هی������چ كه‌س������ێك باس‬ ‫نه‌كه‌یت نه‌وه‌ك ببێت‌ه هۆ ‌ی‬ ‫شكس������تهێنانیان‪ ،‬ئه‌م ماوه‌ی‌ه بیر له‌به‌ستن ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ن������د ‌ی س������ۆزدار ‌ی مه‌ك������ه‌ره‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫سه‌ركه‌وتوو نابێت‪.‬‬ ‫فه‌ری������ك‪ :‬وریاب‌ه كه‌س������ێك‬ ‫ده‌یه‌وێت ئاژاو‌ه بخات‌ه نێوان تۆو‬ ‫یه‌كێك له‌هاوڕێ نزیكه‌كانته‌وه‌‪،‬‬ ‫باشتروای‌ه بڕوا به‌هه‌موو ئه‌وان‌ه‬ ‫نه‌كه‌یت ك‌ه ده‌یان بیس������تیت‪،‬‬ ‫پارێزگار ‌ی له‌په‌یوه‌ندییه‌كه‌ت بكه‌‪ ،‬چونك‌ه بوار ‌ی تر نیی‌ه‬ ‫بۆبه‌ستن ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی نوێ‌‪.‬‬ ‫ت������ه‌رازوو‪ :‬هه‌موو كاته‌كانت‬ ‫بۆجێبه‌جێكردن ‌ی كاره‌كانت‬ ‫ته‌رخان ده‌كه‌ی������ت‌و ده‌بێت‌ه‬ ‫پێشه‌نگ ‌ی به‌رنامه‌كان ‌ی ئه‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌ت‪ ،‬پێویستت به‌كات ‌ی‬ ‫زیاتر‌ه بۆدڵنیابوون له‌هه‌س������ته‌كانت به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‪.‬‬ ‫دوپشك‪ :‬باش������تروای‌ه بیر‬ ‫له‌ڕێگه‌یه‌ك ‌ی نو ‌ێ بكه‌یته‌و‌ه‬ ‫بۆده‌رچ������وون له‌وب������ار‌ه‬ ‫ناهه‌موار‌ه ‌ی به‌سه‌رت هاتووه‌‪،‬‬ ‫ئاگادار ‌ی ڕه‌فتارو قسه‌كانت‬ ‫ب‌ه به‌رامبه‌ر هاوسه‌ره‌كه‌ت نه‌وه‌ك هه‌ست ‌ی بریندار‬ ‫بكه‌یت‪.‬‬ ‫ك������ه‌وان‪ :‬واز له‌كه‌له‌ڕه‌ق������ ‌ی‬ ‫بهێنه‌و له‌س������ه‌ر ش������تێك‬ ‫س������ورمه‌ب‌ه ك������‌ه هێنانه‌د ‌ی‬ ‫زه‌حمه‌ته‌‪ ،‬چونك������‌ه ناتوان ‌ی‬ ‫كه‌سێك ‌ی نمونه‌ی ‌ی بدۆزیته‌و‌ه‬ ‫ك‌ه خاڵ ‌ی بێت له‌هه‌موو كه‌م‬ ‫وكوڕییه‌ك‪ ،‬ئاگادار ‌ی بار ‌ی ته‌ندروستیت به‌‪.‬‬ ‫گیسك‪ :‬س������ه‌ره‌ڕا ‌ی هه‌موو‬ ‫ماندوبونێكت هێشتا هه‌ست‬ ‫ده‌كه‌ی������ت زۆر به‌هێواش������ ‌ی‬ ‫به‌ره‌وپێ������ش ده‌چی������ت‬ ‫له‌كاره‌كه‌تدا‪ ،‬له‌هه‌سته‌كان ‌ی‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌ت تێبگه‌و هیچ‬ ‫مه‌رجێك ‌ی به‌سه‌ردا مه‌سه‌پێنه‌‪.‬‬ ‫سه‌تڵ‪ :‬متمان‌ه به‌هه‌موو كه‌س‬ ‫مه‌كه‌و نهێنییه‌كانیشت ال ‌ی‬ ‫هه‌م������وو ك������ه‌س مه‌دركێن‌ه‬ ‫با كێش������ه‌ت بۆدروس������ت‬ ‫نه‌بێ������ت‪ ،‬زیاتر په‌یوه‌س������ت‬ ‫ب‌ه به‌خۆشه‌ویس������ته‌كه‌ته‌وه‌و‬ ‫گرنگ ‌ی زیاتر ‌ی پێبد‌ه ئه‌گینا له‌ده‌ستت ده‌چێت‪.‬‬

‫نه‌هه‌ن������گ‪ :‬ش������ه‌رم مه‌ك������‌ه‬ ‫له‌پێش������نیا ز كر د نی‌‬ ‫بیرۆكه‌كانت ئه‌گه‌رنا دوایی‬ ‫په‌ش������یمان ده‌بیته‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆشه‌ویس������ته‌كه‌تدا پێكه‌و‌ه‬ ‫چه‌ندین كات ‌ی ڕۆمانس ‌ی به‌سه‌رده‌به‌ن‪.‬‬

‫چۆن به‌باشترین شێواز له‌گه‌ڵ‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪19‬‬ ‫جوانکاری‬

‫ی پاژن ‌ه به‌رز خۆت ڕادێنیت؟ ڕه‌نگ ‌ی ئارایشت ‌ی گونجاو‬ ‫پاپوج ‌‬ ‫بۆپێستت بناسه‌‬

‫هه‌ندێ������ك له‌خانم������ان دیمه‌نێكی‌ كۆمیدیان هه‌یه‌ كاتێك به‌پاپوجی‌ پاژنه‌ ب������ه‌رزه‌وه‌ به‌ڕێدا ده‌ڕۆن یان ناچار ده‌بن‬ ‫له‌بۆنه‌كاندا پێاڵوێكی‌ س������اده‌ بپۆشن‪ ،‬بۆخۆالدان له‌م دۆخه‌‌و بونی‌ متمانه‌ به‌خود په‌یڕه‌وی‌ ئه‌م رێنماییانه‌ی‌ خواره‌وه‌‬ ‫بكه‌ كه‌هاوكاریت ده‌كات وه‌ك سوپه‌ر مۆدێل به‌پاژنه‌ی‌ به‌رزه‌وه‌ به‌ڕێدا بڕۆیت‪.‬‬ ‫س������ه‌ره‌تا به‌ڕاهێنان ده‌س������ت پێده‌كات پاپوجێكی‌ پاژنه‌ به‌رز له‌پێبكه‌و له‌به‌رده‌م ئاوێنه‌یه‌كی‌ درێژدا بوه‌س������ته‌ پاشان‬ ‫جارێك به‌الی‌ ڕاست‌و جارێكیش به‌الی‌ چه‌پدا البكه‌ره‌وه‌‪ ،‬ئه‌م ڕاهێنانه‌ فێرت ده‌كات چۆن پارێزگاری‌ له‌هاوسه‌نگی‌و‬ ‫ڕێك وه‌س������تانت بكه‌یت‪ ،‬پاش ئه‌مه‌ ده‌ست بكه‌ به‌ڕۆشتن به‌هه‌نگاوی‌ بچوك به‌اڵم له‌سه‌ر زه‌وییه‌كی‌ ڕه‌ق نه‌ك له‌سه‌ر‬ ‫فه‌رش‌و ڕاخه‌ر‪ .‬له‌كاتی‌ ڕۆش������تندا باقاچه‌كانت جێگیرو له‌یه‌ك نزیك بن‌و پشتیش������ت ڕێك بێت ئه‌ژنۆكانیش������ت‬ ‫هه‌م������وو هه‌نگاوێكدا متمان������ه‌ت به‌خۆت‌و لێزانین������ت زیاترده‌بێت تاكاره‌كه‌‬ ‫مه‌نوش������تێنه‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫سروش������تی‌ ده‌بێت به‌الته‌وه‌‪ ،‬باشتریش وایه‌ سه‌ره‌تا به‌پاپوجێكی‌ به‌رزی‌‬ ‫مامناوه‌ند ده‌س������ت پێبكه‌یت كه‌به‌(رۆكی‌) ناس������راوه‌ پاشان قۆناغ‬ ‫به‌قۆن������اغ به‌رزییه‌كه‌ زیاد بكه‌یت‪ .‬هه‌روه‌ها گرنگیش������ه‌ پاپوجه‌كه‌‬ ‫ساده‌ بێت بۆنمونه‌ قه‌یتان‌و قایش له‌خۆنه‌گرێت‌و پێشێكی‌ درێژی‌‬ ‫هه‌بێت تابیرت الی‌ ڕێڕۆش������تنه‌كه‌ت بێت له‌بری‌ هه‌ست كردن‬ ‫به‌ئازار‪.‬‬ ‫پ������اش ئ������ه‌وه‌ی‌ هه‌نگاوی‌ بچوك������ت نا له‌گ������ه‌ڵ ئاگاداربون‬ ‫له‌شێوازی‌ دانانی‌ قاچه‌كانت چه‌ند جارێك له‌شوێنه‌كه‌ت‬ ‫ده‌رو ژووربكه‌‪ ،‬به‌هه‌موو الیه‌كدا ئاوڕ بده‌ره‌وه‌ كه‌مێك‬ ‫بۆه‌سته‌و پاشان ده‌ست بكه‌ره‌وه‌ به‌ڕۆشتن هه‌ركاتێكیش‬ ‫هه‌س������تت به‌متمانه‌ به‌خۆبوون كرد ج������ۆری‌ زه‌وییه‌كه‌‬ ‫بگۆڕه‌‪ ،‬بێگومان ئه‌مه‌ش به‌رده‌وامی‌ ده‌وێ‌ تابه‌ته‌واوی‌‬ ‫له‌گه‌ڵی‌ ڕادێیت‪ ،‬هه‌وڵب������ده‌ جارجار جۆری‌ پاژنه‌كه‌‬ ‫بگۆڕیت بۆ نمونه‌ پاپوجی‌ زۆر به‌رز تاقی‌ بكه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گ������ه‌ر بۆنه‌یه‌كت هه‌بوو به‌نی������از بوویت پێاڵوی‌‬ ‫پاژنه‌ به‌رز له‌پێبكه‌ی‌ پێویس������ته‌ پێش������تر له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫ڕاهێنانێك������ی‌ باش ئه‌نج������ام بده‌یت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫س������ه‌ماكردن یان هه‌ڵپه‌ڕكێ‌ وه‌ك ڕۆشتن‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫ئ������ه‌وه‌ی‌ ماوه‌ته‌وه‌ باس بكرێت له‌هه‌مان‬ ‫كات������دا زۆر گرنگه‌ بون������ی‌ متمانه‌‬ ‫به‌خۆبون������ه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫هه‌م������وو كارێ������ك‬ ‫له‌س������ه‌ر ه‌تا و ه‌‬ ‫كه‌مێ������ك ترس‌و‬ ‫دودڵی‌ تێدایه‌ به‌اڵم‬ ‫به‌كه‌مێ������ك ڕاهێن������ان‬ ‫ومتمان������ه‌ی‌ زۆر به‌خود ئه‌وا‬ ‫به‌زوی������ی‌ لێهاتووان������ه‌ له‌گه‌ڵی‌‬ ‫ڕادێیت‪.‬‬

‫یاری‬

‫‪d‬‬ ‫‪u‬‬ ‫‪s‬‬

‫شیكاری ژمارەی پێشوو‌‌‪:‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬

‫سۆدۆکۆی ئەمجارە‪:‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪3 7‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪ .1‬بۆپێستی‌ سپی‌‪:‬‬ ‫ فاوه‌نده‌یشن (كرێمی‌ ئه‌ساس) پێویسته‌ یه‌ك پله‌ تاریكتربێت له‌ڕه‌نگی‌‬‫پێستت‪.‬‬ ‫ بۆدره‌كه‌ش پله‌یه‌ك كاڵتربێت له‌كرێمی‌ ئه‌ساسه‌كه‌‪.‬‬‫ شادوی‌ ڕه‌نگ كاڵ وه‌ك شین‪ ،‬سه‌وز‪ ،‬وه‌نه‌وشه‌یی‌‪.‬‬‫ ماسكارای‌ قاوه‌یی‌ تاریك‪.‬‬‫ بۆبرۆكانیش سێبه‌رێكی‌ كه‌مێك تاریكتر له‌ڕه‌نگی‌ قژی‌ بۆبه‌كاربهێنه‌‪.‬‬‫ پالژه‌ر (س������ه‌رڕومه‌ت) ڕه‌ن������گ پرته‌قاڵی‌‪ ،‬س������وور‪ ،‬په‌مه‌یی‌ به‌هه‌موو‬‫پله‌كانیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ ڕۆج‌و قه‌ڵه‌می‌ لێوسنوداركردن به‌ڕه‌نگه‌ هێمنه‌كان به‌كاربهێنه‌‪.‬‬‫‪ .2‬بۆپێستی‌ سپی‌ مه‌یله‌وپرته‌قاڵی‌‪ :‬ڕه‌نگی‌ ئه‌م جۆره‌ پێسته‌ زیاتر مه‌یله‌و‬ ‫س������ووره‌ له‌بری‌ ڕه‌نگی‌ زه‌رد‪ ،‬زۆرترین كاتیش خاوه‌نه‌كه‌ی‌ ڕه‌نگی‌ قژ ‌‬ ‫ی‬ ‫سوور یان كاڵه‌‪.‬‬ ‫ فاونده‌یشنی‌ شل به‌ڕه‌نگی‌ پرته‌قاڵی‌ یان قۆخی‌‪.‬‬‫ شادۆی‌ ڕه‌نگ كراوه‌ له‌گه‌ڵ قاوه‌یی‌ تاریك‪.‬‬‫ ماسكارای‌ ڕه‌نگ ڕه‌ش یان شین‪.‬‬‫ برۆكان ڕه‌نگی‌ برۆنزی‌ یان مه‌یله‌و سوور بكه‌‪.‬‬‫ بۆ ڕه‌نگی‌ پالژه‌رو لێوه‌كانیش پرته‌قاڵی‌ مه‌یله‌و زه‌رد له‌بری‌ پرته‌قاڵی‌‬‫مه‌یله‌و سوور به‌كاربهێنه‌‪.‬‬

‫دوو هه‌نگاو بۆئاڵ بوونی‌ لێوه‌كانت‬

‫‪u‬‬ ‫‪k‬‬ ‫‪o‬‬

‫یار ‌ی سۆدۆكۆ‬

‫به‌شی‌ یه‌كه‌م‪:‬‬

‫‪7‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8 7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4 5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8 9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9 3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫لێ������وه‌كان به‌ش������ێكن له‌جوانی������ت‌و‬ ‫بایه‌خپێدانیان ئه‌و جوانییه‌ ته‌واو ده‌كات‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌س������ته‌ش ئه‌گه‌ر پێت خۆشبوو‬ ‫به‌شێوازێكی‌ سروشتی‌‌و ئاسان لێوه‌كانت‬ ‫ئاڵ بكه‌ی������ت هه‌ر له‌نێ������و ماڵه‌كه‌تدا ئه‌م‬ ‫ڕه‌چه‌ته‌یه‌ی‌ خواره‌وه‌ دروست بكه‌و به‌دوو‬ ‫هه‌نگاو كاره‌كه‌ ئه‌نجام بده‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌ن������گاوی‌ یه‌كه‌مدا پێس������ت ‌ی مردوو ‌ی‬ ‫لێوه‌كان������ت لێبك������ه‌ره‌و‌ه به‌به‌كارهێنان ‌ی‬ ‫ڤازلین‌و فڵچه‌ ‌ی ددان شتن به‌م شێوه‌یه‌‪:‬‬ ‫كه‌مێك ڤازلین له‌س������ه‌ر فڵچه‌ ‌ی ددانه‌ك‌ه‬ ‫دابنێ‌‌و به‌نه‌رمی‌ له‌لێوه‌كانت ‌ی بخشێنه‌ پاشان‬ ‫بۆماوه‌ ‌ی چه‌ند چركه‌یه‌ك ده‌سته‌سڕێك ‌ی‬ ‫گه‌رم ‌ی له‌سه‌ر دابنێ‌‌و دواتر ئه‌م ڕه‌چه‌ته‌ی‌ه‬ ‫به‌كاربهێنه‌‪ .‬ڕه‌چه‌ته‌ك‌ه پێكهاتوو‌ه له‌یه‌ك‬ ‫كه‌وچ������ك مێوی‌ هه‌نگوین‪ ،‬دوو كه‌وچك‬

‫ڕۆنگه‌رچه‌ك‪ ،‬ی������ه‌ك كه‌وچك ‌ی چا ڕۆن ‌ی‬ ‫كونجی‌‪ ،‬یه‌ك پارچه‌ چه‌وه‌نده‌ر ‌ی گوشراو‪.‬‬ ‫چۆنێت ‌ی ئاماده‌كردنی‌‪ :‬مێو ‌ی هه‌نگوینه‌ك‌ه‬ ‫بكه‌ر‌ه نێو كوپێك������ه‌وه‌و كوپه‌كه‌ش له‌نێو‬ ‫ده‌فرێك������دا دابن ‌ێ ك‌ه ئ������اوی‌ كوڵهاتو ‌ی‬ ‫تێدابێت تا به‌باش������ ‌ی ده‌توێته‌و‌ه پاش������ان‬ ‫كه‌ره‌س������ته‌كان ‌ی تر ‌ی بكه‌ره‌ س������ه‌ر‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چه‌وه‌نده‌ره‌ك������ه‌ به‌پێ ‌ی ئ������ه‌و ڕه‌نگ‌ه تێبك‌ه‬ ‫ك‌ه ئاره‌زوو ‌ی ده‌كه‌ی������ت‪ ،‬وات‌ه مه‌رج نیی‌ه‬ ‫هه‌م������وو ‌ی تێبكه‌یت‪ ،‬كاتێ������ك ئاماده‌ت‬ ‫كرد بیكه‌ر‌ه نێ������و قوتویه‌كه‌وه‌ ك‌ه بتوان ‌ی‬ ‫س������ه‌ره‌كه‌ی‌ دابخه‌ی������ت‌و له‌پ������اش هه‌موو‬ ‫به‌كارهێنانێك بیخه‌ره‌و‌ه نێو به‌فرگره‌كه‌‪.‬‬ ‫ڕۆژان‌ه دوو تا س������ ‌ێ جار به‌كار ‌ی بهێن‌ه‬ ‫پاش هه‌فته‌ی������ه‌ك ده‌گه‌یت������ه‌ ئه‌نجامێك ‌ی‬ ‫سه‌رسوڕهێنه‌ر‪.‬‬


‫‪18‬‬

‫ژماره‪46 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫چ ‌ی ده‌بێت ‌ه هۆ ‌ی‬ ‫زوو چرچ بوون ‌ی پێست؟‬

‫ته‌ندروس������تی‌‌و ش������ێوازی‌ ژیان‌و داب‌و نه‌ریته‌كانی‌ ڕۆژانه‌‪ ،‬یه‌كێكن له‌و‬ ‫هۆكاره‌ ده‌ره‌كیانه‌ ‌ی ڕێخۆش������كه‌رن بۆچرچ بوون ‌ی پێس������ت‪ ،‬بۆڕێگرتن‬ ‫له‌مه‌ش پێویس������ته‌ چاودێری‌ ئه‌و نه‌ریتان‌ه بكه‌ین كه‌ كاریگه‌ری‌ نێگه‌تیڤ‬ ‫ده‌كه‌نه‌ سه‌ر پێستمان‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه پێویسته‌ ئاگاداری‌ ئه‌م نه‌ریتانه‌ی‌ خواره‌و‌ه‬ ‫بن‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر جگه‌ره‌كێش������یت ی������ان زۆرین������ه‌ ‌ی كاته‌كانت له‌گه‌ڵ كه‌س������ان ‌ی‬ ‫جگه‌ره‌كێشدا به‌سه‌رده‌به‌یت‪ ،‬ئه‌وا دوكه‌ڵ ‌ی جگه‌ره‌ك‌ه كاریگه‌ر ‌ی نێگه‌تیڤ‬ ‫ده‌كاته‌ سه‌ر پێستت‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌كان ئه‌وه‌یان سه‌لماندوو‌ه كه‌ خۆدانه‌ به‌ر‬ ‫دوكه‌ڵ ‌ی جگه‌ره‌ كارده‌كات‌ه س������ه‌ر زیادبونی‌ چرچ ‌ی ڕوخسار‌و پێستیش‬ ‫وش������ك ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ڤیتامین (ج) له‌له‌شدا ناهێڵێت كه‌ به‌توخمێك ‌ی‬ ‫سه‌ره‌ك ‌ی له‌پاراستنی‌ جوانی‌‌و شێدار ‌ی پێست داده‌نرێت‪.‬‬ ‫هۆكارێكی‌ تر زۆر خۆدان‌ه به‌ر تیشكی‌ خۆر‌ه كه‌ ده‌بێته‌ هۆ ‌ی دروستبون ‌ی‬ ‫خاڵ ‌ی قاوه‌یی‌‌و وشكبونه‌و‌ه ‌ی پێست‌و توشبون به‌شێرپه‌نجه‌ ‌ی پێست‪ ،‬بۆی‌ه‬ ‫باشتروای‌ه كرێم ‌ی پاراستن (دژه‌خۆر) به‌كاربهێنیت بۆپاراستنی‌ پێست‬ ‫له‌تیشكی‌ سه‌رو وه‌نه‌وش������ه‌یی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌وا ‌ی زۆر ساردو نزمبونه‌وه‌ ‌ی‬ ‫پله‌كانی‌ گه‌رماش دیس������ان به‌هۆكارێكی‌ تر داده‌نرێت بۆ زیاتر بوون ‌ی‬ ‫مه‌ترسی‌ چرچ بوونی‌ پێست‪ ،‬له‌و روه‌و‌ه پێویسته‌ كرێمێك ‌ی شێداركه‌ره‌و‌ه ‌ی‬ ‫چاك به‌كاربهێنرێت‪.‬‬ ‫ئه‌نجام نه‌دان ‌ی ڕاهێنان‌ه وه‌رزش������ییه‌كانیش به‌هۆكارێكی‌ تر داده‌نرێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ وه‌رزشكردن سوڕ ‌ی خوێن ئاسان ده‌كات‌و پارێزگار ‌ی له‌زیندوێت ‌ی‬ ‫پێست ده‌كات‪ ،‬پسپۆڕانیش باس له‌و‌ه ده‌كه‌ن ك‌ه وه‌رزشكردن به‌به‌شێك ‌ی‬ ‫بنچینه‌یی‌‌و زۆر گرنگی‌ به‌رنام‌ه ‌ی پاراستن ‌ی پێست داده‌نرێت‪.‬‬ ‫پێویس������ته‌ ئه‌وه‌ش بزانیت ك‌ه مڕومۆچ ‌ی هه‌میشه‌یی‌ به‌هۆكاری‌ زوو چرچ‬ ‫بوونی‌ پێست داده‌نرێت‌و به‌رده‌وام بوون له‌سه‌ری‌ ماسولكه‌كانی‌ ڕوخسار‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وباره‌ ڕادێنێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ هه‌وڵبده‌ له‌وه‌ دووربكه‌ویته‌وه‌ تا پێستت‬ ‫گه‌نجێتی‌‌و زیندوێت ‌ی خۆ ‌ی بپارێزێت‪،‬هاوكات كه‌م نوستنیش هۆكارێك ‌ی‬ ‫تری‌ پیربوون ‌ی پێس������ت‌ه س������ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وه‌ ‌ی ده‌بێته‌ هۆ ‌ی ده‌ركه‌وتنی‌ هێڵ ‌ی‬ ‫ڕه‌ش له‌ژێر چاوه‌كاندا‪ ،‬لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌ریانخس������تووه‌ ك‌ه باش������ترین‬ ‫ناوه‌ند ‌ی نوس������تن الی‌ هه‌رزه‌كاران ‪ 7‬ـ ‪ 9‬كاژێره‌‪ ،‬س������ه‌ره‌ڕای‌ پێویست ‌ی‬ ‫كه‌مكردن������ه‌وه‌ ‌ی كافایینه‌كان‌و خۆبه‌دورگرتن له‌خ������واردن‪ ،‬النیكه‌م دوو‬ ‫كاژێر پێش نوستن‪.‬‬

‫مۆدێل‬

‫چۆن دوا ‌ی نوێترین مۆدێل‬ ‫ده‌كه‌ویت؟‬

‫پاپوجێك������ی‌ گونجاو‪ ،‬ڕینكۆتێكی‌ نمونه‌یی‌‪ ،‬ئه‌و جانتایه‌ی‌ ئاره‌زووت‬ ‫نیی������ه‌ وازی‌ لێبهێنیت‪ ،‬دۆزینه‌وه‌ی‌ ئه‌و پارچه‌ س������ه‌ره‌كییه‌ی‌ لێدانی‌‬ ‫دڵت خێرا ده‌كات‪ ،‬به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ش زۆر قورس������ه‌ له‌سه‌رده‌مێكدا كه‌‬ ‫تێیدا مۆده‌ بووه‌ته‌ به‌ش������ێكی‌ تایبه‌ت له‌ژیانمان‪ ،‬به‌اڵم پسپۆڕان چه‌ند‬ ‫ڕێنماییه‌كیان پێش������كه‌ش كردووه‌‬ ‫وه‌ك ڕێبه‌رێكی‌ ئاس������ان هاوكاری‌‬ ‫خانم������ان ده‌كات‪ ،‬تاوه‌ك������و به‌پێی‌‬ ‫مۆدێ������ل بڕۆن به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ ماندوو‬ ‫ببن‪.‬‬ ‫ته‌ن������وره‌ی‌ درێژو نه‌خش������ێنراو‬ ‫مۆده‌یه‌ك������ی‌ گه‌وره‌ی‌ ئه‌م وه‌رزه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ دڵنیابه‌ له‌وه‌ی‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫دروس������ت هه‌ڵ������ی‌ ده‌بژێریت‪.‬‬ ‫به‌نیسبه‌ت درێژی ته‌نوره‌كه‌وه‌‬ ‫باش������تروایه‌ نزیك������ه‌ی‌ چوار‬ ‫ئینج له‌خ������وار ئه‌ژنۆوه‌ بێت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ه������ا پێویس������ته‌ پێوانه‌ی‌‬ ‫كه‌مه‌ریش������ت بزانیت نه‌وه‌ك‬ ‫له‌نێو ته‌نوره‌ك������ه‌دا ون ببیت‪،‬‬ ‫پسپۆڕان هاتوون نه‌خشه‌سازی‌‬ ‫چاكه‌تی‌ كورتیان كێش������اوه‌‬ ‫بۆئه‌و ج������ۆره‌ ته‌نورانه‌ تۆش‬ ‫ئه‌توانی‌ ڕێكیان بخه‌یت‪.‬‬

‫تێست‬

‫پێست‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫ی‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕه‌نگ ‌‬ ‫چاوه‌كانه‌و ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫خانمان بناس ‌ه‬ ‫چاوه‌كان سه‌رنجڕاكێشترین به‌ش ‌ی‬ ‫ڕوخساره‌‪ ،‬چونك‌ه یه‌كه‌م شوێن‌ه ك‌ه‬ ‫س������ه‌رنج ‌ی به‌رامبه‌ر ڕاده‌كێشێت‪،‬‬ ‫كچانی������ش له‌زۆرب������ه‌ ‌ی كاته‌كاندا‬ ‫چاوه‌كانی������ان وه‌ك هۆكارێ������ك‬ ‫به‌كاردێن������ن بۆده‌بڕین������ ‌ی س������ۆز‪،‬‬ ‫نازكردن‪ ،‬به‌ره‌ن������گاری‌‪ ،‬زۆرب‌ه ‌ی‬ ‫كاتی������ش له‌ڕێ������ ‌ی نیگاكانیش������ه‌و‌ه‬ ‫خۆشه‌ویست ‌ی دروست ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌مانه‌ ‌ی خواره‌وه‌ش رووخس������ار ‌ی‬

‫كه‌س������ایه‌ت ‌ی كچانه‌ له‌ڕێگه‌ ‌ی ڕه‌نگ ‌ی‬ ‫چاوو شێوه‌كه‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن������ ‌ی چ������اوه‌ ڕه‌ش������ه‌كان‪:‬‬ ‫ده‌مارگی������رن‪ ،‬غیره‌ی������ان زۆره‌‪،‬‬ ‫هه‌ستیان ناسكه‌‪ ،‬سۆزیان به‌هێزه‌‪،‬‬ ‫زۆربه‌ ‌ی كات دوای‌ دڵیان ده‌كه‌ون‬ ‫له‌بر ‌ی عه‌قڵیان‪.‬‬ ‫چاو ‌ی ش������ین‪ :‬ئازاو بوێرن‪ ،‬خۆیان‬ ‫خۆش������ده‌وێت‪ ،‬ئاڵ������ۆزن‪ ،‬به‌قوڵ ‌ی‬ ‫بیرده‌كه‌ن������ه‌وه‌‪ ،‬زۆر هه‌س������تارن‪،‬‬

‫خ������اوه‌ن زه‌وق‌و س������ه‌لیقه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫هونه‌رین‪ ،‬ساردوسڕن‪.‬‬ ‫خاوه‌نی‌ چاوه‌ سه‌وزه‌كان‪ :‬ئیراده‌یان‬ ‫به‌هێ������زه‌‪ ،‬دڵیان پاك نییه‌‪ ،‬له‌ڕوو ‌ی‬ ‫سۆزه‌و‌ه ساردن‪ ،‬له‌سه‌ر ڕای‌ خۆیان‬ ‫سورن‌و كه‌لله‌ڕه‌قن‪.‬‬ ‫چاوی‌ قاوه‌یی‌‪ :‬به‌به‌زه‌یین‪ ،‬به‌سۆزن‪،‬‬ ‫شه‌رمنن‪ ،‬سه‌رنجڕاكێشن‪ ،‬حه‌زیان‬ ‫له‌كاركردنه‌‪ ،‬بڕو بیانویان زۆره‌‪.‬‬ ‫چاو ‌ی هه‌نگوینی‌‪ :‬هێواش‌و هێمنن‪،‬‬

‫دوا ‌ی عه‌قڵی������ان ده‌ك������ه‌ون له‌بر ‌ی‬ ‫دڵیان‪ ،‬حه‌زیان له‌خۆده‌رخس������تنه‌‪،‬‬ ‫له‌ڕووی‌ س������ۆزدارییه‌و‌ه جێگیرن‪،‬‬ ‫كه‌مدوون‪.‬‬ ‫چاو ‌ی بچووك‪ :‬زیره‌كن‪ ،‬به‌توند ‌ی‬ ‫مامه‌ڵ‌ه ده‌ك������ه‌ن‪ ،‬وردبین‌و عه‌قڵیان‬ ‫كامڵه‌‪.‬‬ ‫چاوی‌ خ������ڕ‪ :‬بیركردنه‌وه‌یان كه‌مه‌‪،‬‬ ‫خۆتێهه‌ڵقورتێن������ن‪ ،‬جموجوڵی������ان‬ ‫زۆره‌‪ ،‬خه‌ڵكیان خۆشده‌وێ‪.‬‬

‫ی ژوره‌كه‌ت‬ ‫شه‌ش بیرۆك ‌ه بۆ بۆنخۆشكردن ‌‬

‫بیرۆكه‌ ‌ی یه‌ك������ه‌م‪ :‬چه‌ند دڵۆپێك‬ ‫له‌زه‌یت������ی‌ بۆنخۆش بك������ه‌ره‌ نێو‬ ‫قاپێك ئ������اوی‌ زۆر گه‌رمه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫قاپ������ه‌ش له‌نێو ژوره‌ك������ه‌دا دابن ‌ێ‬ ‫پ������اش كه‌مێك بۆنێك������ی‌ خۆش‬ ‫باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بیرۆك������‌هی‌ دووه‌م‪ :‬هه‌ندێك بۆن‬ ‫بپرژێن‌ه سه‌ر ئیسفنجێك‌و به‌ئاو ‌ی‬ ‫گه‌رم ته‌ڕ ‌ی بكه‌‪ ،‬دواتر ئیسفنجه‌ك‌ه‬ ‫بك������ه‌ر‌ه نێ������و گوڵدانێك������ه‌وه‌‌و‬ ‫له‌ژوره‌كه‌دا دایبنێ‌‪ ،‬ڕۆژ ‌ی دووجار‬

‫ئیسفنجه‌ك‌ه به‌ئاوی‌ گه‌رم ته‌ڕ بكه‌و‬ ‫هه‌فت‌هی‌ دووجاریش بۆن ‌ی لێبده‌‪.‬‬ ‫بیرۆكه‌ی‌ س������ێیه‌م‪ :‬چه‌ند دڵۆپێك‬ ‫بۆن بپرژێنه‌ به‌گڵ������ۆپ‌و كراوه‌ ‌ی‬ ‫ده‌رگا‌و ش������وێنی داگیرس������اندن ‌ی‬ ‫گڵۆپه‌كان‪ ،‬پاش چه‌ند چركه‌یه‌ك‬ ‫ژوره‌ك‌ه پڕده‌بێت له‌بۆنێكی‌ خۆش ‌ی‬ ‫سروشتی‌‪.‬‬ ‫بیرۆكه‌ ‌ی چ������واره‌م‪ :‬زیاتر بۆ ئه‌و‬ ‫ماڵه‌ی‌ه ك‌ه جگه‌ره‌كێش������ی‌ تێدایه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ جگ������ه‌ره‌ بۆنێكی‌ ناخۆش‬

‫کچان‬

‫پاش خۆی‌ جێدێڵێت‪ .‬باش������ترین‬ ‫ڕێگه‌ش بۆئه‌م مه‌به‌سته‌ تێكه‌ڵكردن ‌ی‬ ‫چه‌ند دڵۆپێك زه‌یت ‌ی بۆنخۆش������‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ كه‌وچكێك خوێ‌‪ ،‬پاش������ان‬ ‫بیپرژێن‌ه به‌گڵۆپه‌كاندا یان له‌سه‌ر‬ ‫ئاگ������ر گه‌رم ‌ی بكه‌‪ ،‬بۆنێكی‌ خۆش‬ ‫باڵوده‌كات������ه‌وه‌و بۆنی‌ جگه‌ره‌كه‌ش‬ ‫ناهێڵێت‪.‬‬ ‫بیرۆكه‌ ‌ی پێنجه‌م‪ :‬ئه‌مه‌یان تایبه‌ت‌ه‬ ‫به‌ش������وێنی‌ هه‌ڵگرتن������ ‌ی پۆش������اك‬ ‫(كه‌نت������ۆر)‪ ،‬بۆئ������ه‌م مه‌به‌س������ته‌ش‬

‫كه‌مێ������ك گوڵه‌مێخ������ه‌ك له‌گ������ه‌ڵ‬ ‫توێكڵی‌ پرته‌قاڵ ‌ی وشك بكه‌ر‌ه نێو‬ ‫پارچ‌ه قوماشێكی‌ بچوكه‌وه‌و له‌نێو‬ ‫جله‌كان������دا ی������ان له‌گیرفانه‌كاندا‬ ‫دایبن ‌ێ بۆنیان خۆش ده‌كات‪.‬‬ ‫بیرۆكه‌ی‌ شه‌شه‌م‪ :‬ئه‌مه‌یان له‌بازاردا‬ ‫هه‌یه‌و ڕێژه‌كه‌ش������ی‌ زۆر‌ه ئه‌ویش‬ ‫مۆمی‌ بۆنخۆش������‌ه ك������ه‌ له‌الیه‌كه‌و‌ه‬ ‫دیمه‌نێك ‌ی ڕۆمانس������ی‌ ده‌به‌خشێت‌ه‬ ‫ژوره‌كه‌ت له‌الیه‌ك ‌ی ت������ر بۆنێك ‌ی‬ ‫خۆش باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر ئه‌ته‌وێت به‌ژنت ڕێك بێت په‌تپه‌تێن بك ‌ه‬ ‫ئه‌ته‌وێت چه‌وری‌ له‌ش������ت بتوێنیته‌وه‌‪ ،‬وه‌رزش������كردن به‌پێیه‌كان������ت‪ ،‬ی������ان‬ ‫به‌اڵم خه‌رجی‌ ته‌واوت نییه‌ بۆكڕینی‌ بازدانی‌ بچووك‪ ،‬ماو‌ه ماوه‌ش پشوی‌‬ ‫ئامێری‌ وه‌رزشی‌‪ ،‬ناتوانیت به‌ئاسانی‌ كورت به‌له‌شت بده‌‪.‬‬ ‫ڕاهێنانه‌ وه‌رزشییه‌كان ئه‌نجام بده‌یت كاتی‌ په‌تپه‌تێنه‌كه‌ با پشتت ڕێك بێت‪،‬‬ ‫له‌نێ������و ماڵه‌كه‌تدا؟ بۆ ئه‌م مه‌به‌س������ته‌ س������ه‌رت به‌رزبگره‌ له‌ڕێك������ی‌ بڕبڕه‌ی‌‬ ‫ته‌نها پێویس������تت به‌گوریسێك هه‌یه‌ پشتت‌و ماس������ولكه‌كانی‌ سكت به‌ره‌و‬ ‫بۆتواندنه‌وه‌ی‌ چه‌وری‌‌و به‌ده‌ستهێنانی‌ ناوه‌وه‌ په‌ستانیان له‌س������ه‌ربێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ژنێكی‌ ڕێ������ك به‌هه‌رزانترین نرخ‪ ،‬ئه‌گه‌ر تازه‌ به‌تازه‌ ده‌س������تت كردبوو‬ ‫یارییه‌كه‌ش بریتییه‌ ل������ه‌ ‪ 30‬ـ‪40‬جار به‌م وه‌رزشه‌ ئه‌وا له‌كاتی‌ په‌تپه‌تێنه‌كه‌دا‬ ‫له‌بازدان‪ ،‬پاشان س������ی‌ چركه‌ پشوو ئاڵوگۆڕ به‌پێیه‌كانت بكه‌‪.‬‬ ‫ب������ده‌ پێ������ش ئ������ه‌وه‌ی‌ جارێك������ی‌ تر به‌ده‌ستپێكردنی‌ وه‌رزشه‌كه‌ لێدانه‌كانی‌‬ ‫ده‌س������ت پێبكه‌یته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پسپۆڕانی‌ دڵت خێرا ده‌بێت‪ ،‬هه‌وڵبده‌ به‌رده‌وام‬ ‫وه‌رزش������ ‌ی ئامۆژگاری‌ ده‌كه‌ن پێش بیت تا لێدانه‌كان ڕێك ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬واته‌‬ ‫ده‌ستپێكردنی‌ وه‌رزش������ه‌كه‌ ڕه‌چاوی‌ به‌په‌رۆشه‌وه‌ وه‌رزش������ه‌كه‌ ئه‌نجام بده‌‪،‬‬ ‫كاتێكی������ش وه‌رزش������ه‌كه‌ت ته‌واوكرد‬ ‫ئه‌م خااڵنه‌ بكرێت‪:‬‬ ‫گوریس������ه‌كه‌ درێژییه‌ك������ی‌ گونجاوی‌ ڕاسته‌وخۆ مه‌وه‌س������ته‌‪ ،‬به‌ڵكو كه‌مێك‬ ‫هه‌بێت‌و به‌پێی‌ پێویست بتوانی‌ درێژتر پیاسه‌ بكه‌ تا لێدانه‌كانی‌ دڵت ئاسایی‌‬ ‫ی������ان كورتی‌ بكه‌یت������ه‌وه‌‪ ،‬به‌حۆرێك ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌گ������ه‌ڵ درێژی‌ بااڵت������دا بگونجێت‪ ،‬پاش ته‌واوبوون‪ ،‬باشتروایه‌ قاچه‌كانت‬ ‫بۆزانینی‌ ئه‌مه‌ش به‌ڕێكی‌ بوه‌س������ته‌‌و ڕابكێش������یت‌و ناوچ������ه‌ی‌ سكیش������ت‬ ‫قاچت له‌ناوه‌ڕاس������تی‌ گوریس������ه‌كه‌دا به‌جۆرێ������ك بێ������ت وه‌ك له‌ب������اری‌‬ ‫دابنێ‌ ئه‌گه‌ر كۆتاییه‌كانی‌ گوریسه‌كه‌ پاڵكه‌وتندا تا پشوو بده‌ن‪.‬‬ ‫له‌ژێ������ر باڵه‌كانت تێپ������ه‌ڕ بوون‪ ،‬ئه‌وا بۆده‌رخس������تنی‌ كه‌م������ه‌رت به‌وپه‌ڕی‌‬ ‫درێژییه‌ك������ه‌ی‌ گونج������اوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ریش مێینه‌ییت������ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ك������ه‌ش‌و هه‌وا‬ ‫كورتتر یان درێژت������ر بوو ئه‌وا زۆر س������ارد بوو ئه‌توانی‌ گۆره‌وی‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫بپۆش������یت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر كه‌ش‌و هه‌وا‬ ‫ماندوت ده‌كات‪.‬‬ ‫به‌ر له‌ده‌س������تپێكردنی‌ ئه‌م وه‌رزش������‌ه گونجاوب������وو گۆره‌وی‌ له‌پ������ێ‌ مه‌كه‌‪،‬‬ ‫باش������تر وایه‌ هه‌ندێ‌ وه‌رزشی‌ ساده‌ باپێاڵوه‌كانیش������ت به‌رز ب������ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌نج������ام بده‌ی������ت‪ ،‬بۆنمونه‌ پیاس������ه‌‌و به‌رزییه‌كی‌ مامناوه‌ندیان هه‌بێت‪.‬‬


‫شاژن‬ ‫واز ‌ی ل ‌ه ئاو‌ه حه‌یاته‌ك ‌ه هێنا‬

‫كۆندۆلیزا رایس‌و‬ ‫چیرۆك ‌ی‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‬

‫نوسینی‌‪ :‬ئه‌نتۆنیا فیلیكس‬ ‫ی بۆ عه‌ره‌بی‌‪ :‬سه‌عید ئه‌لحسنی‌ه‬ ‫وه‌رگێڕان ‌‬ ‫ی بۆ كوردی‌‪ :‬رێباز زه‌نگه‌ن‌ه‬ ‫وه‌رگێڕان ‌‬

‫رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه‌‬

‫به‌ریتانیا‬

‫‪21‬‬

‫* یان������ه‌و ژووره‌كانی‌ ی������اری‌ بلی������ارد‪ :‬رێگه‌ نادرێت‬ ‫ره‌شپێس������ت‌و سپیپێست پێكه‌وه‌ یان له‌یه‌ك تیپدا له‌هیچ‬ ‫ی بلیارددا‪ ،‬هی������چ جۆر‌ه یارییه‌ك‬ ‫یان‌ه ی������ان ژووره‌كان ‌‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫* ئاوده‌سته‌كانی‌ پیاوان‪ :‬ده‌بێت هه‌موو خاوه‌ن كارێك‬ ‫كه‌ كار به‌كه‌س������انی‌ سپیپێس������ت‌و ره‌شپێست ده‌كات‪،‬‬ ‫ی جیاوازیان به‌شێوه‌یه‌ك بۆ دروست بكات ك‌ه‬ ‫ئاوده‌ست ‌‬ ‫ی پێی‌ بگه‌ن‪.‬‬ ‫به‌ئاسان ‌‬ ‫ی توانا كاریان بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ی به‌پێ ‌‬ ‫باپیره‌و داپیره‌ی‌ كۆن������د ‌‬ ‫ی نێو كۆمه‌ڵگا‬ ‫ده‌كرد منداڵه‌كانیان له‌و جۆر‌ه دیمه‌نانه‌ ‌‬ ‫بپارێزن‪ ،‬بۆ نموون‌ه رێگه‌ی������ان به‌منداڵه‌كانیان نه‌ده‌دا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی دارایی‌ بنه‌ماڵه‌كه‌ی������ان‪ ،‬له‌ماڵ ‌‬ ‫بۆباش������تركردنی‌ بار ‌‬ ‫سپیپێسته‌كاندا كار بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی س������ییه‌كان‌و چله‌كانی‌ س������ه‌ده‌ی‌ رابردوودا‬ ‫له‌س������ااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بێرمینگهام وا راهاتبوون كار ‌‬ ‫منداڵه‌ ره‌شپێسته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫پاككردنه‌وه‌ی‌ ماڵی‌ بنه‌ماڵه‌ سپیپێسته‌كان‌و ئاماده‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫خواردن بۆ ئه‌و بنه‌مااڵن‌ه بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم تاكه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ������ه‌و كارانه‌یان نه‌ده‌كرد‪ .‬كۆندی‌‌و كچ‌ه خاڵه‌كان ‌‬ ‫را ‌‬ ‫ی‬ ‫راهاتب������وون له‌س������ه‌ر گوێگرتن له‌هۆش������داریدانه‌كان ‌‬ ‫باپیره‌یان كه‌ هه‌میش������‌ه به‌هه‌موان������ی‌ ده‌وت‪« :‬هه‌مووتان‬ ‫ی ـن»‪.‬‬ ‫ی را ‌‬ ‫هه‌میشه‌ ئه‌وه‌تان له‌بیربێت ك‌ه له‌ بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بیركردنه‌و‌ه له‌هه‌ڵس������وكه‌وتی‌ هه‌ردوو بنه‌ماڵه‌ ‌‬ ‫له‌میانه‌ ‌‬ ‫ی تێبینی‌ ئه‌وه‌ی‌ كرد‪ ،‬ئه‌وان خۆیان‬ ‫باپیره‌كانی‌‪ ،‬كۆند ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگ������ه‌ی‌ ده‌وروبه‌ریان رزگاركردب������وو‪ ،‬كۆند ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌وان یاس������ای‌ باویان ش������كاند‪ ،‬س������ه‌ربار ‌‬ ‫ی چێژوه‌رگرتن‬ ‫هه‌موو ئه‌و هه‌لومه‌رج‌ه ب������اوه‌‪ ،‬چۆنییه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاس������ووده‌یان ئاش������كراكرد كه‌ به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌ژیانێك ‌‬ ‫ی پڕیانكردبوو له‌ده‌س������تكه‌وت‪ .‬هه‌رگیز هه‌ستیان‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫به‌وه‌ نه‌ده‌كرد كۆت كراون»‪.‬‬ ‫رایس له‌وتارێكدا له‌رۆژنامه‌ی‌ بێرمینگهام نیوز ك‌ه بۆ‬ ‫ی ته‌رخانكردبوو‬ ‫ی بێرمینگه������ام ـ ‌‬ ‫خوێنه‌ره‌ گه‌نجه‌كان ‌‬ ‫ی پێویستتان بۆ فێربوون له‌و‬ ‫نووسیویه‌تی‌‪« :‬ئه‌گه‌ر كات ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫خه‌ڵك‌ه ئاساییه‌و‌ه ته‌رخانكرد‪ ،‬ئه‌وا زیاتر بیروڕاكان ‌‬ ‫ی ئێستا بۆ ئێوه‌‌و‬ ‫سه‌رده‌م‌ه ره‌تده‌كه‌نه‌و‌ه ك‌ه ده‌ڵێت ژیان ‌‬ ‫منیش له‌پێش������ینانمان گرانتره‌‪ ...‬ئه‌وان پیاوو ژنگه‌لێك‬ ‫ی بێبه‌ش������كردنیان ره‌تده‌كرده‌وه‌ ك‌ه‬ ‫ب������وون‪ ،‬دیمه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وره‌ی‌ دابوون‌و توانییان به‌درێژایی‌ مێژوو ره‌وش������ ‌‬ ‫ی ج������ار به‌ش������ێوازێكی‌ نزیك‬ ‫ژیانی������ان جار ل������ه‌دوا ‌‬ ‫له‌سیحرییان‌ه بگۆڕن‪ .‬ئه‌وان ئه‌و كه‌سانه‌ن ك‌ه سه‌ركه‌وتن‌ه‬ ‫كه‌سییه‌كانیان‪ ،‬واڵته‌كه‌یان له‌سه‌ر رێی‌ پێشكه‌وتن به‌ره‌و‬ ‫پێشه‌وه‌ برد»‪.‬‬ ‫ی رایس‬ ‫یه‌كێ������ك له‌خزمه‌كانی‌ رایس ك‌ه ن������اوی‌ كون ‌‬ ‫ی ئێمه‌ ئ������ه‌و تێڕوانین‌ه به‌هێزه‌یان‬ ‫ـ������ه‌ ده‌ڵێت‪« :‬باپیران ‌‬ ‫ی رێگایه‌كه‌ كه‌ جیهان‬ ‫هه‌بوو كه‌ ده‌ڵێت ره‌گه‌زپه‌رس������ت ‌‬ ‫ی تۆو‌ه نیی‌ه كه‌ له‌وه‌دا‬ ‫هه‌ڵیبژاردووه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی‌ به‌دۆزه‌كه‌ ‌‬ ‫كورتده‌كرێت������ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت له‌ هه‌ر كارێكدا كه‌ له‌ژیانتدا‬ ‫هه‌ڵیده‌بژێریت‪ ،‬هه‌میش������ه‌ بااڵده‌ست‌و سه‌ركه‌وتوو بیت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫باپیرانمان وایان داناوه‌‪ ،‬ژیان سیستمێك‌ه بریتیی‌ه له‌وه‌ ‌‬ ‫هه‌موو رۆژێك كتێبێك بخوێنیته‌وه‌‪ ،‬س������ه‌رباری‌ ئاین‪،‬‬ ‫ئاین‪ ،‬ئاین»‪.‬‬ ‫ی رای‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌لبێرت‌و مات ‌‬ ‫ئه‌نگیال‪ ،‬ك‌ه یه‌كێك������‌ه له‌كچه‌كان ‌‬ ‫وه‌ك������و قوتابییه‌كی‌ زیره‌ك له‌ژه‌نینی‌ پیانۆدا ده‌ركه‌وت‌و‬ ‫په‌یوه‌ن������دی‌ به‌زانكۆو‌ه كرد بۆئ������ه‌وه‌ی‌ مۆڵه‌تی‌ فێربوون‬ ‫وه‌رگرێت‪ .‬ئه‌نگیال ده‌س������تیكرد ب‌ه فێربوونی‌ میوزیك‌و‬ ‫ی فایرفێڵد ك‌ه‬ ‫ی بااڵی‌ پیشه‌ساز ‌‬ ‫زانس������ت له‌خوێندنگه‌ ‌‬ ‫زۆربه‌ی‌ خوێندكاره‌كانی‌ له‌ره‌شپێس������ته‌كانن‌و ده‌كه‌وێت‌ه‬ ‫ی بێرمینگه������ام ك‌ه‬ ‫ی خۆرئ������اوا ‌‬ ‫ی باش������وور ‌‬ ‫ناوچ������ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و شاره‌یه‌‌و له‌سه‌ر گردێك ‌‬ ‫ی پێش������كه‌وتوو ‌‬ ‫ناوچه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی پۆاڵ‪.‬‬ ‫به‌رز بنیاتنراوه‌ ك‌ه ده‌ڕوانێت‌ه كارگه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیشه‌س������از ‌‬ ‫ی خوێندنه‌كه‌ی������دا له‌خوێندنگه‌ ‌‬ ‫له‌كات������ ‌‬ ‫ی‬ ‫فارفێڵد‪ ،‬ئه‌نگیال گه‌نجێكی‌ سه‌ر به‌كڵێسای‌ مه‌شیخییه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و سه‌رده‌مه‌‪،‬‬ ‫ی ئامۆژگاره‌كان ‌‬ ‫ناسی‌‪ ،‬كه‌ وه‌كو زۆربه‌ ‌‬ ‫جگ������‌ه له‌كاره‌كه‌ی‌ خۆی‌ وه‌ك������و ئامۆژگارێك‪ ،‬له‌هه‌مان‬ ‫ی‬ ‫خوێندنگ������ه‌ وانه‌ی‌ ده‌گوت������ه‌وه‌‪ ،‬له‌پێن������او په‌یداكردن ‌‬ ‫ی داراییدا‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ دیكه‌ ‌‬

‫ئه‌مریکا‬

‫ئۆباما‌و له‌ناوبردن ‌ی ئه‌فسانه‌كان‬ ‫ب��اراك ئۆباما به‌شداریی به‌رنامه‌یه‌كی‌ ته‌له‌ڤزیۆن ‌ی ده‌ك��ات به‌ناو ‌ی «له‌ناوبردن ‌ی‬ ‫ئه‌فسانه‌كان» بۆ راستكردنه‌وه‌ی‌ زانیاریی‌ه هه‌ڵه‌كان‪ ،‬كه‌ به‌رنامه‌یه‌كه‌و زانست‬ ‫بۆجێبه‌جێكردنی‌ زانیاریی‌ه ناڕاسته‌ باوه‌كان به‌كارده‌هێنێت‪.‬‬ ‫به‌شداریكردنی‌ ئۆباما له‌و به‌رنامه‌یه‌دا له‌كه‌ناڵی‌ دیسكه‌ڤه‌ری‌ ل‌ه ‪12/8‬ی‌ ئه‌مساڵ‪،‬‬ ‫به‌شێكه‌ له‌هه‌وڵه‌كان ‌ی كۆشك ‌ی سپی‌ بۆ‬ ‫ده‌رخستنی‌ بایه‌خه‌كان ‌ی فێركردن ‌ی‬ ‫زان���س���ت���ی‪ .‬ب���ه‌رن���ام���ه‌ك���ه‌ چه‌ند‬ ‫پ��رس��ی��ارێ��ك�ی‌ گ��رن��گ تاووتو ‌ێ‬ ‫ده‌ك��ات‪ ،‬له‌وانه‌‪ :‬چی‌ ده‌بوو ئه‌گه‌ر‬ ‫رۆش���ن���ای���ی دار ‌ی كریسمس‬ ‫ب���ب���وای���ه‌ت���ه‌ ه����ۆ ‌ی سوتاندن ‌ی‬ ‫م��اڵ�ه‌ك��ان؟ ئ �ه‌ ‌ی چ� ‌ی ده‌ب���وو ئه‌گه‌ر‬ ‫ئۆتۆمبیله‌كان سوته‌مه‌نییان نه‌بوای‌ه‬ ‫بۆ ك��ارك��ردن؟ كۆشك ‌ی سپ ‌ی ئاماژه‌ ‌ی‬ ‫ب�ه‌وه‌داو‌ه كه‌ زنجیره‌ك‌ه النیكه‌م ‪13‬ملیۆن‬ ‫كه‌س له‌هه‌فته‌یه‌كدا ته‌ماشا ‌ی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ال ‌ی ئه‌وانه‌ ‌ی ته‌مه‌نیان‬ ‫له‌نێوان ‪ 9‬ـ ‪14‬ساڵیدایه‌‪.‬‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫ژماره ‪46 :‬‬

‫رایس‪ :‬باپیرانم یاسا ‌ی‬ ‫باو ‌ی سه‌رده‌مه‌كه‌یان شكاند‬

‫ی دووه‌م ناچار‬ ‫ی به‌ریتانیا ئاشكرایكرد كه‌ شاژن‌ه ئه‌لیزابێس ‌‬ ‫كۆشكی‌ شاهانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت واز له‌و جۆره‌ ئاوه‌ بێنێت ك‌ه هه‌میش‌ه به‌كاری‌ هێناوه‌‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێك متمانه‌ ‌‬ ‫ی ‪400‬ساڵ ‌‬ ‫ی به‌رهه‌می‌ ده‌هێنا كه‌ ماوه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و كۆمپانیایه‌ ‌‬ ‫داخستن ‌‬ ‫ی نێو كۆشكی‌ شاهانه‌ی‌ به‌ریتانیای‌ به‌ده‌ستهێنابوو‪.‬‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاوی‌ مالڤرن ۆته‌ر له‌ناوه‌ڕاست ‌‬ ‫ی به‌رهه‌مهێنان ‌‬ ‫ی نزیك له‌كۆمپانیا ‌‬ ‫سه‌رچاوه‌كان ‌‬ ‫ئ����ی����ن����گ����ل����ت����ه‌را‬ ‫رای���ان���گ���ه‌ی���ان���د‬ ‫ی‬ ‫ك����‌ه داخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمپانیاك‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ئ�������ه‌وه‌وه‌ی�������ه‌ ك����‌ه‬ ‫چیتر ناتوانێت له‌سه‌ر‬ ‫ب �ه‌ره �ه‌م��ه��ێ��ن��ان ب�����ه‌رده‌وام‬ ‫ی‬ ‫بێت‪ ،‬چونكه‌ ركابه‌ری‌ دیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ په‌یدابووه‌‪ .‬شاژن‌ه ئه‌لیزابێس ‌‬ ‫ی ش���ان���زه‌دا یه‌كه‌م‬ ‫ی �ه‌ك �ه‌م ل���ه‌س���ه‌ده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك���ه‌س ب���وو ك �ه‌ ئ���ه‌و ئ���اوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ت��اق��ی��ك��رده‌وه‌‌و په‌رۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆی‌ بۆ نیشاندا‪ ،‬دوا ‌‬ ‫‪300‬س���اڵ���ی���ش شاژن‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ ئاو ‌‬ ‫ڤیكتۆریا به‌ب ‌‬ ‫م���ال���ڤ���رن ب����ۆ هیچ‬ ‫ی‬ ‫شوێنێك گه‌شت ‌‬ ‫نه‌ده‌كرد!‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/26‬‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪:‬‬

‫سه‌رنوسه‌ر‪:‬‬

‫کۆمپانیای رووداو شوان ئاده‌م ئه‌یڤه‌س‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪ :‬به‌ڕێوه‌به‌ری کارگێڕی‪:‬‬ ‫شاخه‌وان مه‌حمود دابان عیزه‌ت‬

‫ناونیشان‪ :‬سلێمانى شاڕێی سالم‬ ‫ته‌الرى سلێمانی مۆڵ ‪ -‬نهۆ‌می دووه‌م‬ ‫بۆ په‌یوه‌ندی‪ :‬‬ ‫‪3186176 - 07480151705 - 07710268004‬‬ ‫‪Nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫هۆنگ کۆنگ‬

‫حکومه‌ت وه‌زیره‌كان ‌ی سوك ده‌كات‬

‫وه‌زی��ری‌ ته‌ندروست ‌ی هۆنگ كۆنگ داوا ‌ی له‌به‌رپرسان ‌ی واڵته‌كه‌ ‌ی‬ ‫كرد كێشی‌ خۆیان سوك بكه‌ن بۆ ئ�ه‌و‌هی‌ ببن‌ه نموون‌ه بۆ هه‌موو‬ ‫دانیشتوانی‌ واڵت‪.‬‬ ‫یۆرك شاو یات وه‌زیری‌ ته‌ندروستی‌ هۆنگ كۆنگ رایگه‌یاند ك‌ه‬ ‫هه‌ندێك له‌وه‌زیران‌و یاسادانه‌ران قه‌ڵه‌ون‪ ،‬پێویسته‌ رێكی‌ له‌ش‌و الر ‌ی‬ ‫خۆیان بپارێزن تا ببنه‌ نموونه‌گه‌لێك كه‌ خه‌ڵك چاویان لێبكات‪.‬‬ ‫وه‌زیره‌كه‌ ‌ی هۆنگ كۆنگ روونیشیكرده‌و‌ه‬ ‫ك‌ه ئه‌گه‌ر به‌رپرسانی‌ واڵته‌ك‌ه ‌ی ئه‌و كار‌ه‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئ �ه‌وا خه‌ڵك هه‌ست به‌جیاوازیی‬ ‫ك����ۆم����ه‌اڵی����ه‌ت���� ‌ی ناكه‌ن له‌نێوانیاندا‪.‬‬

‫تورکیا‬

‫گویل حیجاب ‌ی ژنه‌ك ‌ه ‌ی به‌سه‌ر عه‌لمانییه‌كاندا سه‌پاند‬

‫عه‌بدوڵاڵ گویل سه‌رۆكی‌ توركیا بڕیاریدا دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌هه‌ر حاڵه‌تێك ‌ی نائاسایی به‌هۆ ‌ی تاڕاده‌یه‌كی‌ به‌رچاو توانی‌ سه‌رپۆش ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك بخاته‌ نێو پرۆتۆكۆڵ ‌ی ئاهه‌نگگێڕان ‌ی ئاماده‌بوون ‌ی ئافره‌تانی‌ سه‌رپۆش به‌سه‌ر له‌و به‌سه‌ر تێكڕای‌ نه‌یاره‌كانیدا بسه‌پێنێت به‌بێ‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫رۆژ ‌ی كۆمارییه‌و‌ه ك‌ه ده‌كات‌ه ‪‌ 29‬ی تشرینی‌ یه‌كه‌م ‌ی ئاهه‌نگانه‌دا‪.‬به‌وته‌ی‌ چاودێران‪ ،‬گویل به‌م كاره‌ ‌ی دووچاری‌ هیچ كێشه‌یه‌ك ‌ی یاسایی ببێته‌وه‌!!‬ ‫هه‌موو ساڵێك‪.‬‬ ‫گول ل‌ه ‪27‬ی‌ ئابی‌ ساڵ ‌ی ‪2007‬ه‌وه‌ تائێستا وا راهاتوو‌ه‬ ‫كه‌ دوو ئاهه‌نگ به‌و بۆنه‌یه‌وه‌ سازده‌كات‪ ،‬یه‌كه‌میان‬ ‫به‌یانیانه‌ كه‌ فه‌رمانده‌ سه‌ربازی‌و سیاسییه‌كان بانگ‬ ‫ده‌كات‌و خۆیشی‌ به‌ته‌نیا ده‌ڕوات له‌ترسی‌ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تووشی‌ پێكادان نه‌بێت له‌گه‌ڵ سه‌ربازییه‌كاندا‬ ‫ك‌ه هه‌ڵوێستێكی‌ توندیان هه‌ی‌ه به‌رامبه‌ر حیجاب ‌ی‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‪ ،‬ئێوارانیش ئاهه‌نگێكی‌ تر سازده‌كات‬ ‫له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌نووسان‌و هونه‌رمه‌ندان‌و نوێنه‌ران ‌ی‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ كۆمه‌ڵ ‌ی مه‌ده‌نی‌‌و وه‌رزشكاران‌و‬ ‫بزنسمانه‌كان‌و هاوسه‌ره‌كانیان‪ ،‬بێگومان ئه‌مه‌یان‬ ‫به‌ئاماده‌بوونی‌ هاوسه‌ره‌ سه‌رپۆش له‌سه‌ره‌كه‌ی‌!‬ ‫گویل ئه‌و بڕیاره‌شی‌ به‌جه‌نه‌راڵ ئیشق كۆشنه‌ر ‌ی‬ ‫سه‌رۆك ‌ی ئه‌ركانی‌ سوپا راگه‌یاندوو‌ه بۆ ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫تووش ‌ی شۆك نه‌بێت‌و نه‌یكاته‌ فه‌رته‌نه‌!‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ش دوای‌ ئه‌وه‌ هات ك‌ه عه‌لمانی‌‌و‬ ‫سه‌ربازییه‌كان تووڕه‌‌و نیگه‌ران ده‌بوون‬ ‫به‌به‌شداریكردنی‌ هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی گویل به‌سه‌رپۆشه‌و‌ه‬ ‫له‌بۆن‌ه ره‌سمییه‌كاندا‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د نه‌جده‌ت سیزاری‌ سه‌رۆكی‌ پێشوو یه‌كه‌م‬ ‫كه‌س ك‌ه پێشنیازی‌ ئه‌م نه‌ریته‌ ‌ی كرد له‌پێناو‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.