nmnm_44

‫مۆبایل‬

‫خه‌سڵه‌ت ‌ه‬ ‫بێوێنه‌كان ‌ی نۆكیا ‌ی‬ ‫‪ N8‬چین؟‬

‫تەندروستی‬

‫‪7‬‬ ‫بو خه‌لک‬ ‫له خه‌لکه‌و ‌ه‬ ‫‪7‬‬

‫‪44‬‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫‪7‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه‌‬

‫بخه‌به‌رم بۆوه‌‪ ،‬بینیم به‌ئه‌سپای ‌ی هه‌ڵساو چوو‬ ‫بۆ ال ‌ی كانتۆر ‌ی جلوبه‌رگه‌كه‌و چه‌ند پارچ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ میز‬ ‫جلێك ‌ی هه‌ڵگرت‪ ،‬زۆر چاودێر ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ده‌كرد‬ ‫به‌خۆداكردنی‌ شه‌وانه‌ ‌ی ك‌ه كه‌سێك خه‌به‌ر نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬جله‌كان ‌ی گۆڕی‌‌و‬ ‫منداڵه‌كانمان چ ‌ی به‌ش������ڵه‌ژاوییه‌و‌ه ئه‌مالوال ‌ی ك������ردو جله‌كان ‌ی‬ ‫‪ 6‬پێشوو ‌ی له‌ناو جل‌ه پیسه‌كاندا شارده‌وه‌‪.‬‬ ‫بكه‌ین؟‬

‫باوكێك دوای دەستدرێژیكردنە سەر كچەكانی‬ ‫بازرگانیان پێوەدەكات‬ ‫باوكێك دەستدرێژی سێكسی دەكاتە‬ ‫س������ەر كچەكانی‌و بازرگانی������ان پێوە‬ ‫دەكات‌و دەیانكاتە لەشفرۆش‪ ،‬پاشتریش‬ ‫بەتاوانی لەشفرۆشی كچەكانی دەخرێنە‬ ‫كونجی زیندان‪.‬‬

‫گۆنا‪ ،‬تەمەنی تەنها ‪14‬س������اڵە‌و خاوەنی‬ ‫بەژنێك������ی باری������ك‌و بااڵیەكی بەرز‌و‬ ‫دوو چاوی گەش������ە‪ ،‬بەاڵم لەگێڕانەوەی‬ ‫سەرگوزش������تەی ژیان������ی بۆ ن������م نم‪،‬‬ ‫بەگریانەوە باس������ی لەو رۆژانە كرد كە‬

‫ئه‌زمون‬

‫عەشقی كچێك ‪ 50 ...‬ساڵ‬ ‫عه‌لی بەتەنهایی دەهێڵێتەوە‬

‫ژیانی ئەوی گەیاندووەتە زیندان‪.‬‬ ‫هەش������ت س������اڵ لەمەوبەر دایكی گۆنا‪،‬‬ ‫بەنەخۆش������ی گیان لەدەس������ت دەدات‌و‬ ‫لەدوای خۆی چوار كچ بەجێدەهێڵێت‪،‬‬ ‫كە هەرسێكیان لەتەمەنی منداڵییدا دەبن‪،‬‬

‫«شێنێی خوشكە گەورەم نۆساڵ بوو‪،‬‬ ‫شیراز تەنها دووساڵ بوو‪ ،‬هەستی پێنج‬ ‫س������ااڵن‌و منیش شەش ساڵ بووم»‪،‬كە‬ ‫پاش مەرگی دایكی������ان باوكی كاری‬ ‫دایكایەتی‌و باوكایەتیشی دەكەوێتەئەستۆ‪.‬‬

‫بەوتەی گۆنا باوكی بەڕۆژ كرێكاری‌و‬ ‫بەشەویش كاری ناوماڵی بۆدەكردن‌و‬ ‫نازی دەدانێ‪ ،‬بەاڵم پاش چەند ساڵێك‬ ‫توش������ی نەخۆش������ی دەروونی دەبێت‌و‬ ‫توان������ای بەخێوكردن������ی منداڵەكانی‬

‫نامێنێت‪« ،‬باوك������م وردە وردە توانای‬ ‫كاركردنی نەما‪ ،‬بۆیە لەس������ەر جادەو‬ ‫بازاڕ پیاوی خراپی ناسی‌و‬ ‫لەگەڵ خۆی������دا دەیهێنایە‬ ‫ماڵەوە»‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫«گەنجانی پارتی لەم قۆناغەدا ئەگەر بشچنە‬ ‫سەركردایەتییەوە‪ ،‬كۆپی ئەوانەی پێش خۆیان دەبن»‬

‫‪3‬‬

‫ێ دەچیت������ە س������ەیرانگای گەلی عەلی‬ ‫كات ‌‬ ‫بەگ لەتەنیش������ت دیمەنە دڵڕفێنەكانی ئەو‬ ‫س������ەیرانگایەدا عەلی عاش������ق دەبینی‬ ‫كە نزیكەی ‪50‬س������اڵە لەنێو بینایەكی‬ ‫كۆندا دەژی‌و بەوتەی خۆی عەش������ق‬ ‫وایلێك������ردووە ك������ە بەتەنه������ا لەو‬ ‫س������ەیرانگایەدا بژی‌و درێژە بەژیان‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫عەلی عەبدواڵی تەمەن ‪73‬س������اڵ كە‬ ‫لەگوندی سرێشمەی سەر بەقەزای‬ ‫س������ۆران لەدایكب������ووە‪ ،‬ئێس������تە‬ ‫هەمووان بەعەلی عاشق‌و بەرخۆك‬ ‫بانگی دەكەن‪« ،‬بەرخۆك لەوەوە‬ ‫هاتووە كە پێش������تر ش������وان بووم‌و‬ ‫سەروكارم لەگەڵ بەرخ‌و‬ ‫مەڕدا بووە»‪.‬‬

‫پزیشکی‬

‫‪2010/10/12‬‬

‫وەرزش بكە‬ ‫تا هەمیشە‬ ‫گەنج بیت ‪15‬‬

‫منداڵ‬

‫قوتابخانه‌ی سه‌فین ‌ی‬ ‫كچان خه‌ریكه‌ به‌سه‌ر‬ ‫قوتابییه‌كانییدا‬ ‫ده‌ڕوخێت ‪6‬‬

‫سێشه‌ممه‌‬

‫‪13‬‬

‫نرخ‪750 :‬دینار‬

‫پەروەردە‬

‫‪8‬‬

‫«بەتوندی بەستنی قژ دەبێتە‬ ‫هۆی سەر ڕووتانەوە»‬ ‫پسپۆڕێكی نەخۆشیەكانی پێست ئاماژە بەوە دەدات كە هۆكاری‬ ‫جۆراوجۆر‪ ،‬كاریگەری لەس������ەر ڕووتان������ەوەی قژ هەیەو جەخت‬ ‫لەوەش دەكاتەوە كە نەخۆشی جەستەیی‌و دەروونی‌و بەكارهێنانی‬ ‫مادە كیمیاوییەكان هۆكاری سەرەكین بۆ قژ ڕووتانەوە‪ .‬د‪.‬كەژان‬ ‫عەلی پس������پۆری نەخۆشییەكانی پێس������ت‌و بەڕێوەبەری سەنتەری‬ ‫ئوردونی كوردس������تانی لەمیانی دیمانەیەكیدا بۆ نم نم باس لەوە‬ ‫دەكات كە ڕووتانەوەی قژ یەكێكە‬ ‫لەو گرفتانەی كە تووشی‬ ‫زۆرێك لەخەڵك دەبێت‬ ‫بەتایب������ەت ئافرەت������ان‪،‬‬ ‫«ئێستا زۆر شێوازی‬ ‫چارەسەر هەیە‪ ،‬لەوانەش‬ ‫بەكارهێنانی ش������امپۆو‬ ‫كرێم������ی بەهێزكەر بۆ‬ ‫قژ‪ ،‬بەپێی حاڵەتەكان‬ ‫دەبێت چارەس������ەر‬ ‫بكرێت»‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫هەوڵی بەتاوان ناساندنی خەتەنەكردنی مێینە دەدرێت‬ ‫بەمەبستی دروستكردنی كۆدەنگیەك بۆ‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی خەتەنەكردنی مێینە‬ ‫پالتفۆرمێك بەناوی (نا بۆ شێواندنی‬ ‫كۆئەندامی زاووزێی مێینە) پێكدەهێنرێت‌و‬ ‫ئەندامێكی بالتفۆرمەكەش ئاماژە بەوە دەدات‬ ‫كە ئامانجیان بەتاوان ناساندنی دیاردەی‬ ‫خەتەنەكردنی مێینەیە لەكوردستان‪.‬‬ ‫شیالن حەمە نوری چاالك لەبواری مافەكانی‬ ‫ژنان باسی لەوە كرد كە پالتفۆرمەكە‬ ‫لەشاری سلێمانی دروست بووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫دوای ئەوەی كۆمەڵێك داتاو زانیاری لەالیەن‬ ‫ڕێكخراوی وادی ئەڵمانییەوە باڵوكرایەوە كە‬ ‫ڕێژەی خەتەنەكردنی ژنان لەكوردستان زۆر‬ ‫بەرز بوو‪« ،‬ئەمە وایكرد كۆمەڵێك ڕێكخراو‬ ‫بۆ ئەو مەبەستە كۆببنەوە»‪.‬‬ ‫ئەو ڕێكخراوانەی كە دەستپیشخەر بوون بۆ ئەو‬ ‫پالتفۆرمە‪ :‬ڕێكخراوی وادی ئەڵمانی‪ ،‬یەكێتی‬

‫ژنانی كوردستان‪ ،‬ڕێكخراوی هاریكاری‬ ‫یاسایی‪ ،‬ڕێكخراوی پەنا بۆ بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫توندوتیژی دژ بەڕەگەزی مێینە لەكەركوك‪،‬‬ ‫سەنتەری ڕاگەیاندن‌و ڕووناكبیری ژنان‪،‬‬ ‫«ئەمە جگەلەوەی چەند كەسایەتیەكی‬ ‫تیایدا بەشدارە»‌و بۆئەو مەبەستەش‬ ‫لەناوەڕاستی مانگی حەوتی ئەمساڵدا هەموو‬ ‫ڕێكخراوەكان بانگهێشتكراون‪« ،‬هەمووان‬ ‫هاوڕابوون لەوەی كە نابێت جەستەی ئافرەت‬ ‫بشێوێنرێ‌‪ ،‬بانگهێشتی ڕێكخراوەكانی‬ ‫هەولێرو دهۆكیش دەكەین بۆئەوەی بێنە ناو‬ ‫پالتفۆرمەكەوە»‪.‬‬ ‫بەوتەی ئەو چاالكوانە گرنگترین ئامانجی‬ ‫پالتفۆرمەكە ئەوەیە كە پڕۆژە یاسایەك‬ ‫هەبێت تا خەتەنەكردنی مێینە بەتاوان‬ ‫بناسێ‌‪« ،‬واتە ئەنجامدەرانی ئەو كارە‬ ‫بەسزای خۆیان بگەن»‪.‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫‪3‬‬

‫لەكۆنگرەی سیانزەدا گەنجانی پارتی خەون بەسەركردایەتییەوە دەبینن‬ ‫"گەنجانی پارتی لەم قۆناغەدا ئەگەر بشچنە سەركردایەتییەوە‪ ،‬كۆپی ئەوانەی پێش خۆیان دەبن"‬ ‫زۆرێك لەو گەنجانەی‬ ‫كە متمانەی بوون‬ ‫بەئەندامییان‬ ‫بەدەستهێناوە بۆ‬ ‫كۆنگرەی سیانزەی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‬ ‫باس لەوە دەكەن‬ ‫كە چوونە پێشەوەی‬ ‫گەنج بۆ وەرگرتنی‬ ‫بەرپرسیارێتی زۆر گرنگە‪،‬‬ ‫بەاڵم هەندێ لەچاودێران‬ ‫پێیانوایە ئەوانەی‬ ‫دەچنە سەركردایەتی‬ ‫ئەو حیزبەوە خزم‌و‬ ‫كەسانی نزیكی بەرپرسە‬ ‫بااڵكانی پارتین‪ ،‬نەك‬ ‫ئەوەی چانسی سەركەوتن‬ ‫بۆهەمووان وەك یەك‬ ‫بێت‪.‬‬

‫هەردی نەجات‌و‬ ‫سەربەست مەنمی لەسلێمانی‬ ‫ش������ەمێران عەلی تەمەن ‪34‬س������اڵ كە‬ ‫بەرپرسی لیژنەی ناوچەیەكی پارتییە‪،‬‬ ‫وەك گەنجێك متمان������ەی ئەندامێتی‬ ‫كۆنگرەی ‪13‬ی پارتی بەدەستهێناوە‌و‬ ‫دڵخۆش������ە بەوەی كە زۆربەی ئەوانەی‬ ‫بۆكۆنگرە دەرچوون گەنجن‪" ،‬قاعیدەی‬ ‫ڕێكخستنەكانمان متمانەیان بەگەنج‬ ‫دا"‪.‬‬ ‫بەوت������ەی ناوب������راو‪ ،‬چونەپێش������ەوەی‬ ‫گەنجان لەنێو حیزبەكەی‌و وەرگرتنی‬ ‫بەرپرسیارێتی زۆر گرنگە‪" ،‬مەبەستمان‬

‫ڕۆڵی زیاتر بەگەنج دەدرێت‬ ‫فایەق تۆفیق سەرپەرش������تیاری گشتی‬ ‫لیژنەی ئامادەكاری كۆنگرەی پارتی‪،‬‬ ‫ئام������اژەی بەوەدا كە ڕێژەی گش������تی‬ ‫ئەندامانی كۆنگرە نزیكەی ‪ 1000‬ئەندام‬ ‫دەبێ������ت‪" ،‬ئەوانەی متمانەی خەڵكیان‬ ‫بەدەس������تهێناوە ڕێژەیەك������ی زۆریان‬ ‫گەنجن‌و ئەمەش جێی دڵخۆش������یە بۆ‬ ‫پارتی‪ ،‬چونكە ئەم ڕێژە زۆرەی گەنج‬ ‫مانای گەنجی پارتییە"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باسی لەوە كرد كە پێشبینی‬ ‫دەكەن لەم كۆنگرەی������ەدا ڕۆڵی زیاتر‬ ‫بەگەنج بدرێت‪" ،‬ئەمە ڕەئی زۆرێك‬ ‫لەقیادەی پارتییە"‪.‬‬ ‫ گه‌نجانی پارتی له‌کاتی ده‌نگدان بۆ پااڵوتنی ئه‌ندامانی کۆنگره‌ی سیانزه‌ فۆتۆ‪ :‬سه‌ربه‌ست‬ ‫ئ������ەوە نییە كە ئەوانەی گەنج نین ئێمە‬ ‫ڕەدیان بكەینەوە‪ ،‬چونكە ئەوانیش گەنج‬ ‫بوون‌و ئێم������ەش پیر ئەبین‪ ،‬بەاڵم كێ‬ ‫شیاوە‌و كێ شیاو نییە هەڵسەنگاندنەكە‬ ‫لەم ڕوانگەیەوە دەبێت"‪.‬‬

‫ناوخۆییەكان مایەی دڵنیاییە كە گەنج‬ ‫دەگاتە سەركردایەتی پارتی‪" ،‬باوەڕم‬ ‫وایە ئەو گەنجانەی توانایان هەیە‌و خۆیان‬ ‫لەئاست جەماوەری پارتیا ناساندوە هەر‬ ‫ئەوانەن دەگەنە سەركردایەتی"‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫گەشبینە بەوەی ژمارەیەكی گونجاوی‬ ‫گەنج بچنە سەركردایەتی پارتی‌و بەپێی‬ ‫سیاسەتی سەردەم گرنگی بەڕێكخراوەی‬ ‫جەماوەریی بدرێت‌و بەئاڕاس������تەیەكی‬ ‫نوێ هەنگاو بنرێت‪" ،‬لەمەشدا ڕۆڵی‬ ‫گەنج لەپێشترە"‪.‬‬ ‫لەالیەك������ی دیك������ەوە چاودێرێك كە‬ ‫نەیویست ناوی بنوسرێت لەلێدوانێكیدا‬ ‫ب������ۆ نم ن������م ئ������ەوەی ئاش������كراكرد‬ ‫كە رێكخس������تنی كۆنگ������رەی پارتە‬ ‫كوردیی������ەكان‪ ،‬وێ������ڕای دواكەوتنیان‬ ‫لەوادەی دیاریكراوی خۆیدا‪ ،‬ناتوانێ‬

‫گۆڕانكاریی ریش������ەیی بەسەر ژیانی‬ ‫رێكخراوەییاندا بهێنێ������ت‪" ،‬ئەوەی‬ ‫دەكرێت گۆڕینی دەم‌و چاوێكە بەدەم‌و‬ ‫چاوێكی دیكە"‪.‬‬ ‫ئەو چاودێرە پێشبینی ئەوەی كرد كە‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان بەحوكمی‬ ‫ئەوەی تاڕادەیەك مەركەزییترە لەیەكێتی‬ ‫نیشتمانی كوردستان‪ ،‬ئەگەر گەنجێك‬ ‫یان ئافرەتێك چانسی سەركەوتنی هەبێ‬ ‫بۆ سەركردایەتی‪ ،‬لەوانە دەبن كە بەپلەی‬ ‫یەكەم لەبنەماڵەی بارزانی‌و كەس������انی‬ ‫متمانەپێكراوی ئەو بنەماڵەیەوە نزیكن‪،‬‬ ‫"لەباشترین حاڵەتدا گەنجانی پارتی لەم‬ ‫قۆناغەدا ئەگەر بشچنە سەركردایەتییەوە‪،‬‬ ‫كۆپ������ی ئەوانەی پێش خۆی������ان دەبن‌و‬ ‫دەس������ەاڵتی ئەوەیان نابێت پارتەكەیان‬ ‫بكەنە حیزبێكی موئەسەساتی"‪.‬‬

‫كە لەدامێنیشیدا مانشێتێكی فەرعی‬ ‫هەیە لەژێر ناوونیش������انی (لە ماوەی‬ ‫چەند ساڵی رابردوودا چەندین گەنج‬ ‫لەو خەرەندە كۆتایی������ان بەژیانیان‬ ‫هێناوە)‌و لەتایتڵ������ی ژێر وێنەكەی‬ ‫خەرەندیش نووس������راوە (خەرەندی‬ ‫رواندز دەبێتە گۆڕستانی گەنجان)‪.‬‬ ‫خوێنەری وشیار‪ ،‬بەتایبەتی كەسێك‬ ‫شارەزای رواندز نەبێت‌و سەردانی‬ ‫نەكردبێت‪ ،‬ئەگەر بەتەنها سەرنجی‬ ‫ئ������ەو دەس������تەواژانە ب������دات‌و لێیان‬ ‫وردبێت������ەوە‪ ،‬ئ������ەوا زراوی لەهاتنە‬ ‫رواندز‌و بینینی دەڕژێ‌‪ ،‬ئاخر وەك‬ ‫ئەوە وایە عیزرائیل ماڵی لەو شوێنە‬ ‫داكوتیبێت‌و هەر خەریكی رنینەوەی‬ ‫رۆحی خەڵ������ك‌و خلۆركردنەوەیان‬ ‫بێت بۆ ئەو هەڵدێ������رە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئەوە هیچ نییە جگ������ە لەقەبەكردنی‬ ‫مەس������ەلەكان‪ ،‬ئاخر ك������ورد هەر بە‬ ‫خودی خۆی فێرە شتەكان لەقەبارەی‬ ‫خۆیان زیاتر‌و زیاتر گەورە دەكات‪.‬‬ ‫نازان������م ب������ۆ خەرەند بۆت������ە دۆڵی‬ ‫مەرگ؟ بەراس������ت ك������ێ‌‌و كەی ئەو‬ ‫نازناوەی بەبااڵدا پۆش������یووە؟ ئاخۆ‬ ‫ئ������ەوە خودی خەرەندە تەش������قەڵەی‬ ‫مردن بەئێمە دەفرۆش������ێ‌‪ ،‬یان ئەوە‬ ‫ئێمەی������ن دەمان������ەو ‌ێ لەزاكیرەماندا‬ ‫بیكەینە جەلالد؟ بەش������بەحاڵی خۆم‪،‬‬ ‫زۆربەی ه������ەرە زۆری تەمەنی خۆم‬ ‫لەو ش������ارۆچكەیە‌و لەلێ������واری ئەو‬ ‫هەڵدێرە سیحراوییەدا بەسەر بردووە‌و‬ ‫تابلۆی پیاسەی ئێوارەیەكم نادۆزمەوە‬ ‫دیمەنێكی خەرەن������دی تێدا نەبێت‪،‬‬ ‫كەچی رۆژێك ئەو ناوەم بەر گو ‌ێ‬

‫نەكەوتووە‪ ،‬ئیدی چۆنە من نایزانم‪،‬‬ ‫ئەوە بۆ خۆی پرسیارێكە؟‬ ‫دواتر ئەو چەندین گەنجە كوان‌و كێن‬ ‫كۆتاییان بەژیانیان هێناوە؟ كامانەن‬ ‫ئەو چەندینەی فری������ای ژماردنیان‬ ‫ناكەوی������ن؟ ناویان چیی������ە؟ خەڵكی‬ ‫كوێن؟ بۆچی خۆیان فڕیداوە؟ ئاخر‬ ‫لەنێوان (چەن������د)‌و (چەندین)دا چ‬ ‫لەئاستی رێژە‪ ،‬چ لەئاستی زمانەوانی‌و‬ ‫دەاللی‪ ،‬ئاسمان‌و رێسمان جیاوازی‬ ‫هەیە‪ ،‬هەموو ئەوانەی لەخەرەند خۆیان‬ ‫فڕی������داوە‌و بەوانەیش كە لەخەفڵەتدا‬ ‫هەڵدێ������راون‪ ،‬ژمارەیان لەپەنجەكانی‬ ‫دەست رەت ناكەن‪ ،‬باشە ئەو چەندینە‬ ‫لەكوێوە هات؟‬ ‫پاش������ان ئەوەی من تائێستا زانیبم‪،‬‬ ‫لەروان������دز هەر دوو گۆڕس������تانی‬ ‫(گەردەگەرد) هەن‌و ناسراون‪ ،‬تازە‬ ‫بەتازەش لەبەر ب ‌ێ جێگەیی‪ ،‬زەویێك‬ ‫بۆ گۆڕستان لە (گەرووی ناو رەزان)‬ ‫تەرخان كراوە‪ ،‬ئی������دی ئەوە چۆنە‬ ‫خەرەند بۆتە گۆڕس������تان‪ ،‬س������ەیرە؟‬ ‫ئاخر كەس������م نەبینی پێنجشەمووان‬ ‫لە(گورگەدەر)‪ ،‬یان لەدیوی (بێرۆ)‬ ‫ش������ۆڕ بێتەوە‌و بچێتە س������ەر گۆڕی‬ ‫ئازیزێكی‪ ،‬كێلێك نابینم نیشانەی‬ ‫ئەوە بێت ئەو دۆڵە گۆڕستان بێت‪،‬‬ ‫چۆنە تازە بەتازە دەبێتە (گۆڕستانی‬ ‫گەنجان)‪ ،‬عاجباتییەكە بۆ خۆی؟‬ ‫ه������ەر بۆنموونە‌و لەپێن������او بەرچاو‬ ‫روونی خوێنەران‌و راس������تكردنەوەی‬ ‫داتا‌و زانییارییەكان‪ ،‬بە هەر هەموو‬ ‫س������اڵەكانی دوای راپەڕین‌و تائێستا‪،‬‬ ‫تەنها س������ ‌ێ هەوڵی خۆكوشتن لەو‬

‫هەڵدێ������رە هەبوون‪ ،‬ك������ە یەكەمیان‬ ‫ل������ە ‪1998‬ب������وو‪ ،‬دووانەكەی تریش‬ ‫دوای ئەو بوون‪ ،‬كە لەهەرس������ێكیان‬ ‫تەنه������ا یەكیان گیانی لەدەس������تدا‌و‬ ‫دوانەكەی تریش ئێس������تا لەژیاندان‪،‬‬ ‫جگەلەوە زانیاریێكی دیكەی هەڵەی‬ ‫نێو بەدواداچوونەكە ئەوەیە‪ ،‬كە ئەو‬ ‫كچەی خۆی فڕێدایە خەرەند‌و گیانی‬ ‫س������پارد‪ ،‬نەناوی (هەیفا!!) بوو‌و نە‬ ‫لەساڵی ‪1988‬یش بوو‪ ،‬بەڵكو ناوێكی‬ ‫دیكە بوو‌و لەساڵی ‪1989‬دا بوو‪.‬‬ ‫رەنگ������ە ب������ەالی من������ەوە (خەرەند)‬ ‫وێنەیەكی دیكەی جیاوازی هەبێت‪،‬‬ ‫لەكۆی هەموو ئەو بەیت‌و بالۆرانەی‬ ‫خەڵكی تر بەبااڵیدا دەبڕن‪ ،‬گومانیش‬ ‫لەو ئەفس������انە كۆمەاڵیەتییە (خەڵك‬ ‫وەك ئەفسانە سەیری دەكات) نییە‪،‬‬ ‫كە بۆ خەرەند دروستكراوە‪ ،‬بەوەی‬ ‫دوا مەنزڵگ������ەی عاش������قانە‌و لەوێدا‬ ‫خەونی مەعش������وقەكان دەستەمالن ‌ێ‬ ‫دەبن‪ ،‬بەاڵم من پێچەوانەكەی دەبینم‪،‬‬ ‫ئاخر مەگەر ی������ەك كەس‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫ئەوان������ەی گیانیان بەتاش������ە بەرد‌و‬ ‫بەرزاییەكان������ی خەرەند بەخش������ی‌و‬ ‫(بەوانەش لەخافڵەتیدا هەڵدێراون)‬ ‫عاشق نەبوونە‪ ،‬هەندێكیشیان ویستی‬ ‫خۆیان نەبووە‪ ،‬كە ئەوێیان وەك دوا‬ ‫مەنزڵ هەڵب������ژاردووە‪ ،‬وەكو تریش‬ ‫ئەو دانە عاش������قەی خەونی جوانی‬ ‫عەش������قی خۆی بەباوەشی خەرەند‬ ‫سپارد‪ ،‬دڵنیام ئێستا لەژیاندا مابوا‪،‬‬ ‫لەو بڕیارەی خۆی پاشگەز‌و پەشیمان‬ ‫دەبووەوە‪ ،‬چوون هەمووی پێنج‌و دوو‬ ‫رۆژی دوای مەرگ������ی ئەرخەوانی‌و‬

‫گەنجان دەگەنە سەركردایەتی پارتی‬ ‫فارس نەورۆڵی كارگێڕی لقی چواری‬ ‫پارت������ی‌و ئەندامی هەڵبژێ������ردراوی‬ ‫كۆنگرەی ‪ ،13‬جەختی لەوە كردەوە كە‬ ‫ئەوان وەك پارتی بەپێی سیاسەتی خۆی‬ ‫هەوڵدەدات هاوسەنگی لەنێو چینەكاندا‬ ‫ڕاگرێت‪" ،‬س������ەبارەت بەكۆنفڕانسە‬ ‫ناوخۆییەكانیش هاوسەنگییەكە باشە‬ ‫گەنج‌و پیرو مامناوەندیش دەرچوون"‪.‬‬ ‫بەوتەی ناوبراو‪ ،‬دەرچوونی كۆمەڵێكی‬ ‫بەرچ������اوی گەن������ج لەكۆنفرانس������ە‬

‫بەڕاست خەرەند دۆڵی مەرگە؟!‬

‫نوری بێخاڵی‬ ‫لەژم������ارە ‪43‬ی رۆژنام������ەی نم نم‌و‬ ‫لەالپ������ەڕە دوودا بەدواداچوونێك������م‬ ‫دەرب������ارەی (خەرەن������د)ی رواندز‬ ‫خوێندنەوە‪ ،‬كە زۆر نیگەرانی كردم‪،‬‬ ‫چونكە كەمترین زانیاری‌و راستگۆیی‬ ‫لەبارەی خەرەندەوە تێدا بوو‪.‬‬ ‫رەنگ������ە ئەگەر بەش������ێكی پەیوەندی‬ ‫بەناشارەزایی پەیامنێرەكەوە هەبێت‪،‬‬ ‫ئەوا بەش������ەكەی تری پەیوەندی بەو‬ ‫لێدوانە وەهمییانە هەیە كە لەسەر زاری‬ ‫بەشداربووان بۆ رۆژنامەكە دراون‪.‬‬ ‫ئەگەر تەنها مانش������ێتی سەرەكی‌و‬ ‫تایتڵی ژێر وێنەكە بەدواداچوونەكە‬ ‫بخوێنیتەوە‪ ،‬لەخۆتەوە گومان دەكەیت‬ ‫كە ت������ۆ نەك هەر لەرواندز‪ ،‬تەنانەت‬ ‫لەسەر ئەو هەسارەیەش بژیت‪ .‬بڕواننە‬ ‫مانشێتی سەرەكی بەدواداچوونەكە‬ ‫(خەرەن������دی رواندز‪..‬لە ش������وێنی‬ ‫رۆشنبیرانەوە دەبێتە دۆڵی مەرگ)‪،‬‬

‫چونە پێشەوەی گەنجان خاڵێكی‬ ‫ئیجابییە‬ ‫عەبدولستار س������ادق سەرپەرشتیاری‬ ‫كۆنفرانس������ە ناوخۆییەكان������ی لق������ی‬ ‫چ������واری پارتی ئاماژەی ب������ەوەدا كە‬ ‫ڕێژەی بەشداریكردن لەكۆنفرانسدا‬ ‫گەیش������تووەتە ‪ ،%65‬ب������ەاڵم بەهۆی‬ ‫كێش������ەی ئامار‌و نەهاتن������ەوەی ناوی‬ ‫هەندێكی������ان ‪%50‬ی ئەوانەی دەنگیان‬ ‫داوە‪" ،‬ئەوانیتر بەه������ۆی نەهاتنەوەی‬ ‫ناوەكانی������ان لەدەنگدان بێبەش������بون‪،‬‬ ‫لەم س������نورەدا بێجگەلە كۆتای ئافرەت‬ ‫‪11‬كەس بونەتە ئەندامی كۆنگرە"‪.‬‬ ‫بەوتەی ئەو سەرپەرش������تیارە زۆرینەی‬ ‫ئەوانەی چانسی سەركەوتنیان هەبووە‬ ‫لەتوێ������ژی الوان‌و ئافرەت������ان بوون‪،‬‬ ‫"‪%60‬ی ئەوان������ەی دەنگی������ان داوە‬ ‫ئافرەت������ن‪ ،‬بەاڵم كاندی������دە پیاوەكان‬ ‫دەرچوون‌و هەندێ������ك لەئافرەتانیش‬ ‫بەكۆتا دەرچوون"‪ ،‬هاوكات باس������ی‬

‫حوزن������ی ماڵئاوایی ئەوی نەبرد‪ ،‬كە‬ ‫مەعش������وقە درۆزنەكەی باوەشێكی‬ ‫گەرمی كردە مەنزڵی هەوەسەكانی‪.‬‬ ‫پێدەچ������ ‌ێ لەدی������وی مێژوویی‌و ئەو‬ ‫س������ەربوردانەی لەبەرگری خەڵكی‬ ‫ئەو ش������ارە بەرووی رووس‌و تورك‌و‬ ‫ئینگلیز‌و ع������ەرەب دەیگێڕنەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫بەها مەزن‌و گرنگەی هەبێت‪ ،‬بەوەی‬ ‫خەرەند ئەگەر ئێستا الفاوی خوڕی‬ ‫زس������تان‌و بەهاران نەبوایە‌و ناو دڵت‬ ‫بكۆڵیبایە‪ ،‬ئێسك‌و پروسك‌و سیمای‬ ‫رەزا قوڕس������ی دەیان سەربازی ئەو‬ ‫داگیرانە‌و لەتەنیشتیشیانەوە تەرمی‬ ‫نەگەنیوی پڕ بۆن‌و بەرامەی بەهاری‬ ‫ئازادی ئافرەت‌و گەنجانی ئەو شارە‌و‬ ‫گوندەكانی دەوروبەرت بدۆزیبایەتەوە‬ ‫(ك������ە ئەوەش هێندەی لەئەفس������انە‌و‬ ‫حیكایەتی ب������ەر ئاگ������ردان دەكا‪،‬‬ ‫چارەکی ئەوە پەیوەندی بەئەرگۆمێنتی‬ ‫مێژوویی‌و عەقڵییەوە نییە)‪.‬‬ ‫بۆی������ە ب������ەالی من������ەوە جوانترین‌و‬ ‫گرنگترین ئ������ەدگاری خەرەند ئەو‬ ‫سیحر‌و ئیستاتیكایەیەتی‪ ،‬كە پانتایی‬ ‫خەیاڵ‌و نیگای شاعیرانەت فراوان‌و‬ ‫جوانتر دەكات‌و بەو دیمەنە جوانانە‬ ‫دەستت دەگرێ‌‌و رادەستی رامانێكی‬ ‫قوڵت دەكات‪ ،‬ئاخر پیاسەیەكی تەنیا‌و‬ ‫نەرم‌و دانیشتنێكی هێمن‌و بێدەنگی‬ ‫ئێوارانی لێواری خەرەند بەس������ە بۆ‬ ‫ئەوەی بەقەد قاپ ‌ێ ش������ەڕاب مەستی‌و‬ ‫نەشئەت پێببەخشێ‌‌و ببیتەوە بەخۆت‪...‬‬ ‫بۆ منێكی نووسەر‌و رۆژنامەنووس‪،‬‬ ‫خەرەند ئیلهامی ناسكترین قەسیدە‌و‬ ‫پڕ ژیان‌و جووڵەترین نووسین بووە‪،‬‬

‫لەوەش كرد كە پێش������بینی دەكرێت‬ ‫گەنجێكی زۆر لەكۆنگرەی ‪13‬ی پارتی‬ ‫بچێتە سەركردایەتی‪" ،‬ئەمەش خاڵێكی‬ ‫ئیجاب������ی دەبێت كە ئ������ەم كۆنگرەیە‬ ‫لەوانیتر جیادەكاتەوە"‪.‬‬ ‫سیستمی كۆتا فریای ئافرەتە‬ ‫گەنجەكان نەكەوت‬ ‫هەرچەندە بەپێی سیس������تمی كۆتا وا‬ ‫دانرابوو كە دەبێت لەهەر چوار ئەندامی‬ ‫كۆنگرە یەكێكییان ئافرەت بێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەش������ێكی ئەو ئافرەتانەی خۆیان بۆ‬ ‫كۆنگرە هەڵبژاردبوو دەرنەچوون‪.‬‬ ‫ش������ۆخان محەمەدی تەمەن ‪30‬س������اڵ‪،‬‬ ‫ئەندامی مەكتەب������ی ڕاگەیاندنی لقی‬ ‫‪21‬ی پارتییە‌و بەمەبەستی بەدەستهێنانی‬ ‫چانس������ی ئەندامێت������ی كۆنگرە خۆی‬ ‫هەڵبژاردبوو‪ ،‬ب������ەاڵم نەیتوانی دەنگی‬ ‫پێویست بەدەست بهێنێت‪" ،‬هەرچەندە‬ ‫ڕێژەی بەش������داربوان زۆریان ئافرەت‬ ‫بوون‪ ،‬وا پێشبینیم دەكرد كە دەنگ‬ ‫بەئاف������رەت دەدەنەوە‪ ،‬بەاڵم كێش������ەی‬ ‫س������ەرەكی ئەوەیە كە ئێم������ەی ئافرەت‬ ‫خۆمان متمانە بەخۆمان نادەین بەتایبەت‬ ‫لەدەرەوەی سەنتەری شارەكان"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬جەخت لەوە دەكاتەوە كە بەبێ‬ ‫هیچ ڕێگرییەك خۆی كاندید كردووە‪،‬‬ ‫"كێش������ەكە بیركردنەوەی كۆمەڵگایە‬ ‫بەرامبەر ئافرەت‪ ،‬گلەییەكە لەئافرەتان‬ ‫خۆیانن كە متمانە بەهاوڕەگەزەكانیان‬ ‫ناكەن"‪ .‬ئەو هەرچەندە دەنگی پێویستی‬ ‫نەهێناوە بۆ دەرچوون‪ ،‬بەاڵم خۆشحاڵە‬ ‫بەچوونە پێشەوەی گەنجان لەكۆنگرەدا‪،‬‬ ‫"ئەوە خۆشحاڵی كردووم كە ڕێژەی‬ ‫گەنج لەكۆنگرەدا زۆرە"‪.‬‬

‫زۆر كەم دەچمە سەر خەرەند‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كە دەچم لەگەڕانەوەمدا كۆش ‌ێ خەیاڵی‬ ‫جوان دێنم������ەوە‌و تەوزیفیان دەكەم‪،‬‬ ‫بڕێك یادەوەریم ل������ەو لێوارە هەن‪،‬‬ ‫رەنگە ناخۆش������ترینیان ئەو بەیانییە‬ ‫بێت‪ ،‬كە كچێك������ی قوتابخانەكەمان‬ ‫بەریئانە‌و راستگۆو دڵسافانە جوانی‌و‬ ‫گەنجێت������ی‌و پاكیزەی������ی خۆی بە‬ ‫تاش������ەبەردە بێڕەحمەكانی سپارد‪،‬‬ ‫خۆشترینیش������یان ئەو لەحزانەبوون‪،‬‬ ‫كە لەگەڵ چەند هاوڕێیەكی مناڵی‪،‬‬ ‫ئێوارەی پاییز‌و زس������تانان بێباكانە‬ ‫قاچمان شۆڕ دەكردەوە‌و هەر یەكەو‬ ‫كولێرە بەرۆنێكی خوالێخۆشبوو (مام‬ ‫موعتەسیم سەرانەیی)مان بەگەرمی‬ ‫بەدەس������تەوە دەگرت‌و وەك قاوەڵتی‬ ‫خواردنی شێوان دەمانخوارد‪.‬‬ ‫دواجار دەب ‌ێ ئەوەش بڵێن كە وەك‬ ‫پێویست ئاوڕ لەو شوێنە نەدراوەتەوە‌و‬ ‫بەردەوام مەترس������ی ئ������ەوەی هەیە‬ ‫لەخافڵەت������ی‌و لەلێوارەكانیدا‪ ،‬كات ‌ێ‬ ‫خەڵك نقووم������ی خەیاڵی روانینی‬ ‫جوانییەكان������ی خەرەندن‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫مندااڵن‪ ،‬هەڵدێرێ������ن‌و رووبەڕووی‬ ‫كارەس������ات ببنەوە‪ ،‬بۆی������ە ئەركی‬ ‫بەپەلەی سەرش������انی س������ەرۆكایەتی‬ ‫شارەوانی‌و الیەنە پەیوەندیدارەكانە‪،‬‬ ‫ك������ە لەپێن������او پاراس������تنی گیانی‬ ‫خەڵك‌و هاموشۆكارانی ئەو شوێنە‪،‬‬ ‫دەس������تی خزمەتگوزاری پێبگەیەنن‬ ‫دیواربەندێكی ب������ەرز‌و موحەججەرە‬ ‫دابنێ������ن‪ ،‬بۆ ئەوەی بەب ‌ێ ترس بێن‌و‬ ‫بچن‌و چێژ لەسیحری جوانی دیمەنە‬ ‫دڵڕفێنەكانی ببەن!‬

‫‪2‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫باوكێك دوای دەستدرێژی كردنە سەر كچەكانی بازرگانیان پێوەدەكات‬

‫"منداڵێكی ‪13‬ساڵ‌و نیو بووم كە بۆ یەكەمجار كچێنییم بەدەستی باوكم لەدەست دا"‬ ‫باوكێك دەستدرێژی‬ ‫سێكسی دەكاتە سەر‬ ‫كچەكانی‌و بازرگانیان‬ ‫پێوە دەكات‌و دەیانكاتە‬ ‫لەشفرۆش‪ ،‬پاشتریش‬ ‫بەتاوانی لەشفرۆشی‬ ‫كچەكانی دەخرێنە كونجی‬ ‫زیندان‪.‬‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬دیمەن بورهان‬ ‫گۆن������ا‪ ،‬تەمەنی تەنها ‪14‬س������اڵە‌و‬ ‫خاوەن������ی بەژنێك������ی باری������ك‌و‬ ‫بااڵیەكی بەرز‌و دوو چاوی گەشە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگێڕانەوەی سەرگوزشتەی‬ ‫ژیانی بۆ نم نم‪ ،‬بەگریانەوە باسی‬ ‫ل������ەو رۆژانە كرد كە ژیانی ئەوی‬ ‫گەیاندووەتە زیندان‪.‬‬

‫باوكی بەخێویان دەكات‬ ‫هەش������ت س������اڵ لەمەوبەر دایكی‬ ‫گۆنا‪ ،‬بەنەخۆش������ی گیان لەدەست‬ ‫دەدات‌و ل������ەدوای خۆی چوار كچ‬ ‫بەجێدەهێڵێت‪ ،‬كە هەرس������ێكیان‬ ‫لەتەمەن������ی منداڵیی������دا دەب������ن‪،‬‬ ‫"ش������ێنێی خوشكە گەورەم نۆساڵ‬ ‫بوو‪ ،‬ش������یراز تەنها دووساڵ بوو‪،‬‬ ‫هەستی پێنج سااڵن‌و منیش شەش‬ ‫س������اڵ بووم"‪،‬كە پ������اش مەرگی‬ ‫دایكیان باوكی كاری دایكایەتی‌و‬ ‫باوكایەتیشی دەكەوێتەئەستۆ‪.‬‬ ‫بەوت������ەی گۆن������ا باوك������ی بەڕۆژ‬ ‫كرێ������كاری‌و بەش������ەویش كاری‬ ‫ناوماڵی بۆدەكردن‌و نازی دەدانێ‪،‬‬ ‫بەاڵم پاش چەند س������اڵێك توشی‬ ‫نەخۆش������ی دەروون������ی دەبێ������ت‌و‬ ‫توانای بەخێوكردنی منداڵەكانی‬ ‫نامێنێ������ت‪" ،‬باوك������م وردە وردە‬ ‫توان������ای كاركردنی نەم������ا‪ ،‬بۆیە‬

‫لەسەر جادەو بازاڕ پیاوی خراپی كردە هەراج بۆ بژێوی ژیانی"‪.‬‬ ‫ناس������ی‌و لەگەڵ خۆیدا دەیهێنایە لەگ������ەڵ ئەوەی‪،‬باوك������ی توش������ی‬ ‫نەخۆش������ی دەروونی ببوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ماڵەوە"‪.‬‬ ‫گۆن������ا پێیوایە دەكرا چارەس������ەر‬ ‫بكرێ������ت‪" ،‬باوكم خ������ۆی تەواو‬ ‫ماڵەكەیان دەبێتە شوێنی‬ ‫ئالودەی م������ەی خواردنەوە كرد‌و‬ ‫پیاوخراپان‬ ‫ئەو كچە گەنجە‪ ،‬باس������ی لەوە كرد خۆی‌و ئێمەی لەبیركرد"‪.‬‬ ‫كە سەرەتا خوش������كە گەورەكەی‬ ‫"باوكم كچێنی بردم"‬ ‫ب������ووە قوربانیی دەس������تی پیاوە‬ ‫قومارچی‌و مەش������روب خۆرەكان‪ ،‬شەوێك گۆنا دەكەوێتە داوەكەوە‪،‬‬ ‫"كاتێك ئ������ەو پیاوان������ە دەهاتنە پاش گریانێكی زۆر باس������ی لەو‬ ‫ماڵەوە بۆالی باوكم‪ ،‬سەرخۆشیان شەوە سەختە كرد كە پێش شەش‬ ‫دەك������رد هەتا خ������ەو دەیبردەوە‪ ،‬مان������گ لەمەوب������ەر بووەتە نێچری‬ ‫ئەوكات دەستدرێژی سێكسییان باوكی‌و پەالم������اری داوە‪" ،‬دوای‬ ‫سەعات ‪11‬ی شەو نانی ئێوارەمان‬ ‫دەكردە سەر شێنێ‌"‪.‬‬ ‫گۆنا‪ ،‬زۆر بەدڵتەنگییەوە چیرۆكی بەسەركزی خوارد‪ ،‬چونكە گەڕەك‬ ‫ئ������ەو رۆژان������ەی گێڕای������ەوە كە هێمن دەبوو دەخەوتن‪ ،‬بۆیە ماڵمان‬ ‫ماڵەكەی������ان بووە بەش������وێنی پیاو پڕدەبوو لەسەیارەو پیاوە شەڕواڵ‬ ‫خراپان‪" ،‬باوك������م ماڵەكەی بووە پیس������ەكان"‪ ،‬هەربۆیە ئەو ش������ەوە‬ ‫جێگەی پیاوخراپان‌و كچەكانیشیی باوكی هێندە س������ەرخۆش دەبێت‬

‫كە ك������ەس ناناس������ێتەوە‪ ،‬دەچێتە‬ ‫ژورەكەی شێنێ‌و گۆناو پەالماریان‬ ‫دەدات‪" ،‬كە هاتە ژوورەكەی من‌و‬ ‫شێنێ‌‌و دەستدرێژی كردە سەرم‪،‬‬ ‫بۆیەكەمجار كچێنییم بەدەس������تی‬ ‫باوك������م لەدەس������ت دا‪ ،‬هەرچەند‬ ‫شێنێ‌ دەگریاو دەیقیژاند دەیوت‬ ‫باوكە ئەوە گۆنای كچتە بێئەنجام‬ ‫بوو"‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫پاش ئەو ش������ەوە گۆناو ش������ێن ‌‬ ‫بێدەنگ دەبن‪ ،‬بەاڵم شێنی لەگەڵ‬ ‫ئ������ەو كارەدا راهاتب������وو‪" ،‬منیش‬ ‫منداڵێكی ‪13‬س������اڵ‌و نی������و بووم‪،‬‬ ‫نەمدەزانی ژی������ان چییەو چیبكەم‬ ‫هەر دەگریام"‪.‬‬ ‫دواب������ەدوای ئەو ش������ەوە پیاوانی‬ ‫گەنج‌و پیر دەچنە الی كچەكەی‌و‬ ‫باوكیشی هیچ قس������ەیەك ناكات‪،‬‬ ‫"ئەو ش������ەوانەی كە س������ەرخۆش‬ ‫دەب������وو دەهات������ە الم‪ ،‬واڕاهاتبوو‬

‫ب������ەرۆژ نەیدەویس������ت چارەمان‬ ‫ببینێ‌‌و بەش������ەو خۆی لەبیردەكرد‬ ‫هەتا پارەمان پێ پەیدا بكات"‪.‬‬ ‫دوای تێپەڕبوونی ماوەیەكی زۆر‬ ‫بەسەر ئەو رووداوەدا‪ ،‬پۆلیس بەوە‬ ‫دەزانێت كە لەو ماڵەدا لەشفرۆشی‬ ‫دەكرێت دەس������تگیریان دەكات‪،‬‬ ‫"خۆشحاڵم كە پۆلیس دەستگیری‬ ‫كردی������ن‪ ،‬چونكە زین������دان زۆر‬ ‫خۆش������ترە لەو ژیانەی پێش������ووم‪،‬‬ ‫دەخوازم هی������چ كات لەبەندیخانە‬ ‫دەرنەچ������م‪ ،‬هەتا دووبارە توش������ی‬ ‫كەسانی لەوجۆرە نەبمەوە"‪.‬‬

‫تێبینی‪:‬‬ ‫ئەمەی سەرەوە رووداوێكی‬ ‫واقیعی یەكێك لەشارەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستانەو ناوی‬ ‫راستەقینەی كەسەكان الی نم نم‬ ‫پارێزراوە‬

‫پێنج ژەنیار كۆنسێرتێكی موزیكی كالسیكی پێشكەش دەكەن‬ ‫ئێوارەی ‪10‬ی ئەم مانگە‬ ‫لەهۆڵی كتێبخانەی‬ ‫گشتی سلێمانی گروپی‬ ‫چواریلەی كوردستان‬ ‫بەئامادەبوونی بینەرێكی‬ ‫زۆر‪ ،‬لەكۆنسێرتێكدا‬ ‫چەند بەرهەمێكی موزیكی‬ ‫كالسیكی‌و كوردییان‬ ‫پێشكەش كرد‪.‬‬

‫ژەنیار مەحمود لەسلێمانی‬ ‫ژەنیارانی گروپەك������ە پێكهاتبوون‬ ‫لەئاك������و عەزیز‌و ش������ێركۆ محەمەد‬ ‫س������اڵح‌و زان������ا ج������ەالل‌و ئاودێر‬ ‫مەحمود‌و رێ������ژوان ئەحمەد ماوەی‬ ‫شەش مانگە لەخۆ ئامادەكردندان‬ ‫بۆ ئەو كۆنسێرتە‪.‬‬ ‫ش������ێركۆ محەم������ەد ژەنی������اری‬ ‫گروپەك������ە ئام������اژەی ب������ەوەدا كە‬ ‫دامەزران������دی گروپ������ە لەئەنجامی‬ ‫ئ������ەو پەرش‌وباڵوییە كە لەئیش������ی‬ ‫مۆسیقادا دروس������تبووە‪" ،‬لەشاری‬ ‫س������لێمانیدا ئۆركێسترای ژێداری‬ ‫كوردستان‌و ئۆركێسترای ژێداری‬ ‫كورد هەی������ەو ئۆركێس������ترایەكی‬ ‫گ������ەورەش لەدامەزراندندای������ە‬

‫بەسەرپەرشتی م‪.‬نەجات ئەمین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو ئۆركێس������ترایانە كاركردنیان‬ ‫بەكۆم������ەڵ ب������ووەو تارادەی������ەك‬ ‫نەیانتوانیوە هەندێ ئامانج بپێكن‪،‬‬ ‫بۆیە ب������ۆ پڕكردنەوەی بۆش������ایی‬ ‫مۆزی������ك لەم ش������ارەدا‪ ،‬لەگەڵ ئەو‬ ‫چوار ژەنیارە ماوەی ش������ەش مانگە‬ ‫خەریكی تەمرین كردن‌و خۆئامادە‬ ‫كردنین"‪.‬‬ ‫دەربارەی كارەكانی كۆنس������ێرتەكە‬ ‫ئام������اژەی ب������ەوەدا كە ئیش������ێكی‬ ‫ب������اروك‌و هان������دڵ هاڵڤەرس������ۆن‌و‬ ‫مەندڵسۆن‌و هایدن‌و شۆبردو دوو‬ ‫ئیشی كوردیان پێشكەش كردووە‪،‬‬ ‫"دەتوانی������ن بەچ������وار ئامێ������ر یان‬ ‫پێنج ئامێریش مۆس������یقا بەم فۆڕمە‬ ‫زانستیانە پێش������كەش بكەین‪ ،‬ئەمە‬ ‫هاندانێكیشە بۆ دانەرەكان كە ئیش‬ ‫بۆ ئەم پێكهاتانە بنوسنەوە"‪.‬‬ ‫دەربارەی ئ������ەو كارە كوردییانەی‬ ‫لەسەر شێوازی مۆزیكی كالسیكی‬ ‫داڕێژرابوون‪ ،‬شێركۆ وتی‪" :‬بەسود‬ ‫وەرگرتن لەموزیكی كالسیكی‪ ،‬ئەو‬ ‫كارانە نوسرابوون‌و دابەشكرابوون‪،‬‬ ‫لەالیەن م‪.‬نەجات ئەمین‌و كاك ئاكۆ‬ ‫عەزیزەوە"‪ ،‬جەختیشی لەوە كردەوە‬ ‫ك������ە ئەو پێنج ژەنی������ارە دەیانەوێت‬ ‫بەردەوام ب������ن لەكاركردن‪ ،‬ئەگەر‬

‫یه‌که‌مین کۆنسێرتی گروپی چواریله‌ی کوردستان فۆتۆ‪ :‬شاخه‌وان مه‌حمود‬ ‫هاوكاری بكرێن یان نەكرێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەیوت‪" :‬پێویستە شانبەشانی الیەنی‬ ‫حكومی بازرگانان‌و كۆمپانیاكانیش‬ ‫پش������تگیری لەهونەرمەندان بكەن‌و‬ ‫ببنە سپۆنسەری كارەكانیان"‪.‬‬

‫سەبارەت بەهەلی چوونە دەرەوەش‬ ‫بۆ پێشكەش������كردنی كۆنس������ێرت‪،‬‬ ‫باس������ی ل������ەوە ك������رد ئەگ������ەر بۆ‬ ‫پێشكەش������كردنی كۆنسێرت بڕۆنە‬ ‫واڵتان������ی دەرەوە‪ ،‬مۆزیكی كوردی‬

‫كەمپینی نا بۆ بازرگانیكردن بە جەستەی‬ ‫ئافرەتانەوەپێكدەهێنرێت‬ ‫له‌شاری سلێمانی‬ ‫كەمپینی نا بۆ‬ ‫بازرگانیكردن بە جەستەی‬ ‫ئافرەتانەوە پێكدەهێنرێت‬ ‫نم نم ‪ -‬سلێمانی‬

‫كەمپین������ی نا ب������ۆ بازرگانیكردن‬ ‫بەئافرەتان‌و ژنانەوە لەالیەن كۆمەڵێك‬ ‫ڕێكخ������راوی ژن������ان‌و چاالكوانی‬ ‫ب������واری ژنان������ەوە ڕاگەیان������دراوە‬

‫بەمەبەستی كەمكردنەوە‌و نەهێشتنی‬ ‫ئ������ەو دیاردانەی ك������ە دەبێتە هۆی‬ ‫بازرگانیك������ردن بەجەس������تەی‬ ‫ئافرەتانەوە‪.‬‬ ‫تانیا كەمال بەڕێوەبەری ڕێكخراوی‬ ‫ڕاس������ان‌و ئەندام������ی كەمپینەك������ە‬ ‫باسی لەوە كرد كە كەمپینەكەیان‬ ‫بەچەن������د قۆناغێك������دا دەڕوات‪،‬‬ ‫"لەقۆناغی س������ەرەتادا توێژینەوەو‬ ‫ێ‬ ‫بەدواداچونم������ان ك������ردو هەند ‌‬ ‫داتام������ان دەس������تكەوت‪ ،‬دوات������ر‬ ‫كۆبونەوەیەكم������ان ك������رد كە چۆن‬

‫بخرێتە ب������واری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫لەڕۆژان������ی ‪ 20‬ب������ۆ ‪ 25‬نۆڤەمبەر‬ ‫لەهەفتەی ن������ا بۆتوندوتیژی دژی‬ ‫ژنان هەر ڕێكخراوو كەسایەتیەك‬ ‫بەپێی ئەو بەرنامەیەی بۆی دانراوە‬ ‫چاالكی ئەبێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژەی ب������ەوەدا كە ئەو‬ ‫كەمپینە تەنها بواری لەشفرۆش������ی‬ ‫ناگرێتەوە‪" ،‬ئەو جۆرە بازرگانیەش‬ ‫دەگرێت������ەوە ك������ە لەخێزانەكاندا‬ ‫بەكچان������ەوە دەكرێ������ت‪ ،‬بۆنمون������ە‬ ‫لەبەهای خوێن دان‪ ،‬لەسەر بێشكەوە‬

‫ێ‬ ‫بەشوودان‪ ،‬یان كچان لەبری هەند ‌‬ ‫كێشەی كۆمەاڵیەتی ئەدرێت"‪.‬‬ ‫ئ������ەو چاالكوانەی ب������واری ژنان‬ ‫جەختی لەوە ك������ردەوە كە لەدوای‬ ‫ڕووخانی ڕژێمی سەدامەوە زۆرێك‬ ‫لەباندە لەشفرۆش������یەكان هاتونەتە‬ ‫كوردس������تانەوە‌و بازرگانیك������ردن‬ ‫بەجەس������تەی ژنان������ەوە زۆر بووە‪،‬‬ ‫"هەربۆیە لەئێس������تاوە هەوڵی ئەوە‬ ‫دەدەین كە یاسایەك بهێنینە كایەوە‬ ‫كە ئەو دیاردانە لەكۆمەڵگای ئێمەدا‬ ‫قەدەغە بكات"‪.‬‬

‫لەس������ەر فۆڕمی كالسیك پێشكەش‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئ������ەو گروپ������ە دەیانەوێت‬ ‫لەرێگەی مۆزیكەوە یەك پارچەیی‌و‬ ‫رەسەنایەتی كورس������تان بەناوخۆو‬ ‫دەرەوەی كوردستان بگەینن‌و دەڵێن‪:‬‬

‫"مۆزیك ناس������نامەی رەسەنایەتی‬ ‫هەموو نەتەوەكانە‪ ،‬بۆ ناس������اندن‌و‬ ‫خس������تنە رووی موزیك������ی كوردی‬ ‫بەس������ود وەرگرت������ن لەئەزموون������ی‬ ‫كالسیكی"‪.‬‬

‫ئاگاداری‬

‫بەڕێوبەرایەتی بەدواداچوونی توندوتیژی دژ بەئافرەتان لەسلێمانی‬ ‫ئاگاداری س������ەرجەم فۆتۆگرافەرە بەرێ������زەكان دەكات‪ ،‬لەهەفتەی‬ ‫بەرەنگاربوون������ەوەی توندوتیژی دژ بەئافرەتان‪ ،‬پێش������انگایەكی‬ ‫فۆتۆگرافەری دەكاتەوە س������ەبارەت بەرۆڵی ئافرەتان لەس������ەرجەم‬ ‫بوارەكان������دا‪ ،‬داواكارین لەفۆتۆگراف������ەرە بەرێزەكان كە وێنەكان‬ ‫تازە بن‌و پێشتر باڵونەكرابێتەوە‪ ،‬هەروەها باشترین فۆتۆ خەاڵتی‬ ‫تایبەت وەردەگرێت‪.‬‬ ‫داواكارین ئەوانەی ئارەزووی بەشداری كردنیان هەیە‪ ،‬فۆتۆكانیان‬ ‫لەم������اوەی ‪ 15‬رۆژدا واتە لە ‪ 10/5‬تا ‪ 2010/10/20‬لەس������ەر ‪CD‬‬ ‫بنێرن بۆ بارەگای بەڕێوبەرایەتیمان لەنزیك باخی س������ەعید بەگ‬ ‫یان بینێرن بۆ ئەم ئیمەیلە‪:‬‬ ‫‪b.afratan@yahoo.com‬‬

‫بۆ زانیاری زیاتر دەتوانن پەیوەندی بكەن بەم ژمارە تەلەفۆنانەوە‪:‬‬ ‫‪ 3293014‬یان ‪3293015‬‬

‫‪5‬‬ ‫کۆد‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ناتوانم واز له‌و پیاو‌ه بهێنم‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫کێشه‌‬ ‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫كێش ‌ه‬

‫چاره‌سه‌ر‬ ‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫نه‌وزاد ئه‌حمه‌د توێژه‌رێكی كۆمه‌اڵیه‌تیه‌و ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ئه‌و كچ‌ه خۆی توشی كێش‌ه ده‌كات ئه‌گه‌ر شوو به‌و پیاو‌ه بكات‪ ،‬بۆی‌ه پێوای‌ه ئه‌و‬ ‫كچ‌ه ناتوانێت له‌گه‌ڵ ئه‌و پیاوه‌دا بژی‪" ،‬وه‌ك كچه‌ك‌ه باسی ده‌كات‪ ،‬ئه‌و پیاو‌ه نایه‌وێت هیچ شتێك به‌گوێی كچه‌ك‌ه بكات‪ ،‬بۆی‌ه كچه‌ك‌ه گه‌ر‬ ‫شوشی پێبكات ژیانێكی خۆشی نابێت‪ ،‬باشتر وایه‌‪ ،‬واز له‌و پیاو‌ه بهێنێت"‪.‬‬ ‫ناوبراو جه‌ختی له‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه باشتر‌ه ئه‌و كچ‌ه ژیان له‌و خێزان‌ه تێك نه‌دات‌و له‌گه‌ڵ كه‌سێكدا ژیانی هاوسه‌ری پێك بهێنیت ك‌ه هاوشێوه‌ی‬ ‫خۆی بێت‌و له‌گه‌ڵ یه‌كدا بگونجێن‪.‬‬

‫‌و‬

‫كوڕێك به‌ته‌له‌فۆن بێزای كردووم‬

‫كێش ‌ه‬

‫کێشه‌‬ ‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫من ژنێكی ته‌مه‌ن ‪ 25‬ساڵم‪ ،‬ماوه‌ی هه‌شت مانگ‌ه شووم كردوو‌ه به‌كورێك ك‌ه دوو ساڵ پێش ئه‌و‌ه خۆشم ده‌ویست‪ .‬ماوه‌ی دوو مانگ‌ه كه‌سێك به‌ته‌له‌فۆن بێزاری كردووم‌و‬ ‫به‌رده‌وام به‌چه‌ند ژمار‌ه ته‌له‌فۆنێك ته‌له‌فۆن ده‌كات قسه‌ی ناشیرین ده‌كات‪ ،‬زۆرجاریش نامه‌م بۆ ده‌نێرێت‌و وای خۆی ده‌ناسێنێت ك‌ه ئه‌و منی خۆش ویستووه‌و من درۆم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و كردووه‌‪ ،‬شوم به‌كه‌سێكی تر كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و شت‌ه هیچ ئه‌ساسێكی نیه‌و دروستكراو‌ه بۆم‪.‬‬ ‫تائێستا به‌هاوسه‌ره‌كه‌مم نه‌وتووه‌‪ ،‬ئه‌ترسم له‌وه‌ی توڕه‌بێت یان متمانه‌ی پێم نه‌مێنێت‪ ،‬بۆی‌ه كاتێك ك‌ه ئه‌و له‌ماڵه‌و‌ه بێت مۆبایله‌كه‌م بێده‌نگ ده‌كه‌م‪ ،‬چه‌ند جارێك‬ ‫ویستووم‌ه ب‌ه هاوسه‌ره‌كه‌م بڵێم‌و سیمكارته‌كه‌شم بگۆڕم‪ ،‬به‌اڵم ترساوم له‌وه‌ی به‌هه‌ڵ‌ه لێم تێبگات‪ ،‬بۆی‌ه ئێستا زۆر قه‌له‌قم‌و رۆژان‌ه بیر له‌و‌ه ده‌كه‌مه‌و‌ه ك‌ه توشی كێشه‌یه‌ك‬ ‫نه‌بم‪ ،‬بۆی‌ه داواكار چاره‌سه‌رێكی كێشه‌كه‌م بۆ بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌نا له‌سلێمانى‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫چاره‌سه‌ر‬

‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫ده‌رباره‌ی ئه‌و كێشه‌ی‌ه ستار جه‌بار توێژه‌ری كۆمه‌اڵیه‌تی باسی له‌و‌ه كرد ك‌ه پێویست‌ه ئه‌و ژن‌ه له‌كاتێكدا ك‌ه هاوسه‌ره‌كه‌ی ئارامبێت‪ ،‬پێی بڵێت "من‬ ‫ماوه‌یه‌ك‌ه شتێكم له‌تۆ شاردووه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆی‌ه شاردومه‌ته‌و‌ه بۆئه‌وه‌ی بزانم كێ له‌پشتی ئه‌و‌ه شته‌وه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا نه‌مزانیوه‌‪ ،‬بۆی‌ه پێویستم ب‌ه تۆی‌ه ك‌ه‬ ‫هاوكاریم بكه‌ییت‪ ،‬دواتر بابه‌ته‌كه‌ی وه‌كو خۆی بۆ بگێڕێته‌و‌ه به‌بێ ئه‌وه‌ی هیچ ترسێكی هه‌بێت‌و هیچ درۆیه‌كی له‌گه‌ڵدا بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌و توێژه‌ر‌ه بڕوای وای‌ه له‌شاردنه‌وه‌ی ئه‌و كێشه‌ی‌ه زیان ب‌ه ژنه‌ك‌ه ده‌گات‪ ،‬بۆی‌ه وتی‪" :‬ئه‌گه‌ری ئه‌و‌ه هه‌ی‌ه ئه‌و پیاو‌ه خۆی به‌و كار‌ه هه‌ستێت‌و ژنه‌كه‌ی‬ ‫تاقی بكاته‌وه‌‪ ،‬بۆی‌ه پێویست‌ه ئه‌و ژن‌ه ئاشكرای بكات‌و مۆبایله‌كگه‌ی بگۆڕێت دواتر كێشه‌كه‌ی له‌كۆڵ ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬

‫‌‬

‫ژنه‌كه‌م زۆر دڵی پیس ‌ه لێم‬

‫كێش ‌ه‬

‫کێشه‌‬ ‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫من پیاوێكی ته‌مه‌ن ‪ 31‬ساڵم‪ ،‬ماوه‌ی دوو ساڵ‌ه ژیانی هاوسه‌ریم پێك هێناوه‌و به‌بێ ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستیمان هه‌بووبێت‪ ،‬ئه‌و كچه‌م هێنا‌و ماوه‌ی دوو ساڵ‌ه پێكه‌و‌ه‬ ‫ده‌ژین‪ ،‬سه‌ره‌تا زۆر سیقه‌ی پێم هه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم ماوه‌ی چه‌ند مانگێك‌ه زۆر دڵی لێم پیسه‌و له‌گه‌ڵ هه‌ر كه‌سێكدا قس‌ه بكه‌م یان شه‌وێك دره‌نگ بڕۆمه‌وه‌‪ ،‬پێم ده‌ڵێت تۆ‬ ‫كه‌سێكی تر خۆش ده‌وێت‪.‬‬ ‫له‌راستیدا نازانم بۆچی ئه‌و هه‌موو گومانه‌م لێده‌كات‪ ،‬گومانه‌كانی به‌شێوه‌یه‌ك‌ه زۆر بێزاری كردووم‌و خه‌رك‌ه ژیانم لێ تاڵ ده‌كات‪ .‬ئه‌و كاتانه‌شی ك‌ه له‌ماڵه‌وه‌م پرسیاری‬ ‫زۆرم لێ ده‌كات ك‌ه له‌كوێ بووم‌و كێم بینیوه‌و چه‌نیدن پرسیاری تر‪ ،‬كاتێك وه‌اڵمی پرسیاره‌كانیشی ناده‌مه‌و‌ه شه‌ڕم پێ ده‌گێڕێت‌و منیش ده‌بێت وه‌اڵمی بده‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێ جار له‌ناو خه‌ڵكیشدا زۆر پرسیارم لێ ده‌كات‌و وام لێ ده‌كات ك‌ه خه‌ڵك به‌شێوه‌یه‌كی خراپ سه‌یرم بكه‌ن‪ ،‬چه‌ندین جار له‌گه‌ڵ دانیشتووم‌و پێم وتو‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه شتان‌ه كێش‌ه مه‌نێره‌وه‌‪ ،‬من له‌گه‌ڵ تۆدا ده‌ژیم‌و هه‌ر تۆشم خۆش ده‌وێت‪ .‬ئێستا ئه‌و دوو گیانه‌و زۆر خه‌مم‌ه ك‌ه توڕ‌ه ببێت‌و كاریگه‌ری خراپی هه‌بێت بۆ سه‌ر‬ ‫منداڵه‌كه‌ش‪.‬‬ ‫ئه‌و ژنی ماڵه‌وه‌یه‌و تائێستا دانه‌مه‌زراوه‌‪ ،‬زۆرجار بیر ده‌كه‌مه‌و‌ه هۆكا ره‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێنمه‌و‌ه بۆئه‌وه‌ی ك‌ه له‌ماڵه‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆی‌ه هه‌وڵمداو‌ه ك‌ه له‌شوێنێك دایبمه‌زرێنم‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‬ ‫به‌وشێوه‌ی‌ه نه‌مێنێت‪ ،‬به‌اڵم دڵنیام به‌وه‌ش باش نابێت‪ ،‬بۆی‌ه داواكارم چاره‌سه‌رێكم بۆ بدۆزنه‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه نامه‌وێت لێی جیاببمه‌وه‌‪.‬‬ ‫كاو‌ه له‌هه‌ڵه‌بجه‌ی تاز‌ه‬

‫چاره‌سه‌ر‬

‫‌و‬

‫كێش ‌ه‬

‫چا‬ ‫ر ‌هس ‌هر‬

‫سه‌باره‌ت به‌و كێشه‌ی‌ه توێژه‌ری كۆمه‌اڵیه‌تی گۆنا محه‌مه‌د ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه زۆرێك له‌ژنان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هاوسه‌ره‌كانیان خۆش ده‌وێت‬ ‫به‌ردوام غیره‌یان لێ ده‌ك‌هن‌و وتی‪" :‬زۆرجار ژنان له‌خۆشه‌ویستیان بۆ مێرده‌كانیان‪ ،‬به‌رده‌وام لێیان ده‌پرسنه‌وه‌‪ ،‬پیاوانیش واتێده‌كه‌ن ك‌ه‬ ‫ژنه‌كه‌یان دڵیان لێیان پیسه‌"‪ ،‬بۆی‌ه به‌بڕوای ئه‌و توێژه‌ر‌ه باشتر وای‌ه پیاوه‌ك‌ه ژنه‌كه‌ی ببات‌ه ده‌ره‌و‌ه بۆ پیاسه‌و به‌رده‌وام دڵنیای بكاته‌و‌ه له‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و خۆشی ده‌وێت‌و كه‌س هێنده‌ی ئه‌و لێی نزیك نیه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك‌ه یه‌كێك له‌و هۆكارانه‌ی ئه‌و ژنه‌ی وایلێ كردوو‌ه ك‌ه دووگیانه‌و ئێستا رووبه‌ڕوی زۆر شت ده‌بێته‌وه‌‪" ،‬زۆرێك‬ ‫له‌ژنان له‌كاتی دوو گیانیدا له‌رووی ده‌رونیه‌و‌ه ده‌گۆڕێن‌و زۆر هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ن ك‌ه خۆیان نازانن بۆ چی ئه‌و كار‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬بۆی‌ه له‌و‬ ‫كاتانه‌دا پێویست‌ه زیاتر گوێ له‌ژنان بگیرێت‌و گرنگیان پێبده‌ن‪ ،‬واباشتر‌ه ك‌ه ئه‌و ژن‌ه له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یدا سه‌ردانه‌كانی زیاد بكات بۆ‬ ‫ماڵی خزم‌و باخچه‌و شوێنی تر"‪.‬‬

‫گه‌نجان ‌ی ئازیز ده‌توان كێشه‌و خ ‌هم‌و گرفته‌كانتان یاخود نام ‌ه سۆزداریی‌و ده‌رده‌دڵییه‌كانتان بنێرن بۆ رۆژنام ‌ه ‌ی نم نم‬ ‫له‌رێی ناونیشانه‌كان ‌ی رۆژنامه‌كه‌و‌ه یاخود له‌رێی ئه‌م ئیمه‌یڵ ئه‌دره‌سه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫گۆشه‌یه‌ک‌ه هه‌فتان‌ه ئاری ئەبوبەکر ده‌ینوسێت‬

‫من كچێكی ته‌مه‌ن ‪ 27‬ساڵم‪ ،‬فه‌رمانبه‌رم له‌یه‌كێك له‌فه‌رمانگه‌كانی سلێمانی‪ ،‬ماوه‌ی چه‌ند مانگێك‌ه له‌گه‌ڵ فه‌رمانبه‌رێكی هاوڕێمدا یه‌كترمان خۆشده‌وێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ژنی‬ ‫هێناوه‌و سێ منداڵێشی هه‌یه‌‪ .‬مه‌رجی من بۆ شوكردنم به‌و پیاو‌ه ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه واز له‌ژنه‌كه‌ی بهێنێت وات‌ه ته‌اڵقی بدات‪ ،‬ئینجا ‪ 50‬مسقاڵ ئاڵتونم بۆ بكات‪ ،‬له‌گه‌ڵ ماڵی جیادا‪.‬‬ ‫ئه‌و رازی نی‌ه ك‌ه ژنه‌كه‌ی ته‌اڵق بدات‌و ماڵی جیاشم بۆ ناكات‪ ،‬ئه‌و ئاڵتونه‌ی منیش داوام كردوو‌ه به‌زۆری ده‌زانێت‪ ،‬ماڵی باوكی منیش به‌و‌ه رازی نین ك‌ه شوو به‌و پیاو‌ه‬ ‫بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ی یه‌كترمان خۆش ده‌وێت ناتوانم وازی لێ بهێنم‪.‬‬ ‫ئه‌و پیاو‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی منی خۆش ده‌وێت زۆر دڵیشی لێم پیسه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ فه‌رمانبه‌رێكی ژووره‌كه‌دا یان به‌شێكی تردا قس‌ه بكه‌م‪ ،‬دوایی زۆر پرسیارم لێ ده‌كات ك‌ه ئه‌و‌ه كێ‬ ‫بووه‌و چیی وتوه‌‪ ،‬هه‌ندێ جاریش شه‌ڕم له‌گه‌ڵ ده‌كات له‌سه‌ر ئه‌و شتانه‌‪.‬‬ ‫شیرین له‌سلێمانی‬

‫‌و‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫دەرئەنجامەکانی دواکەوتنی‬ ‫هاوسەرگیری گەنجان‬ ‫‪1‬‬

‫ئەوەی بەوردی سەیرێکی‬ ‫دونیای گەنجانی ئێمە‬ ‫بکات‪ ،‬لەو ڕاستییە‬ ‫تێدەگات‪ ،‬کە قەیرەبوونی‬ ‫گەنجان (بە کوڕ‌و کچەوە)‪،‬‬ ‫هەرچەندە‬ ‫کێشەیەکە‪،‬‬ ‫بێدەنگەو کەمترین قسەی‬ ‫لەسەرکراوە‪ ،‬بەاڵم تا‬ ‫سەرئێسقان ترسناکەو‬ ‫ناکرێت خەمی چارەسەرکردنی نەخورێت‪ .‬ڕەنگە‬ ‫ڕەخنەمان لەسەر ئەوە لێبگیرێت کە ناوی قەیرە‬ ‫یان ڕەبەن لە کچ‌و کوڕەکانمان دەنێین‪ ،‬بەاڵم بۆ‬ ‫ئێمە ئەوەی کە گرنگە جۆری ناوەکە نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەسڵی کێشەکەیە‪ ،‬جا هەر کەسێک هەر ناوێکی‬ ‫لێدەنێت‪ ،‬گرنگ ئەوەیە چارەسەری پێبێت‪،‬‬ ‫چونکە بوونی ئەم کێشەیە بەو زەقی‌و گەورەییەی‪،‬‬ ‫زیانی بۆ کۆی گشتی کۆمەڵگا دەبێت‪.‬‬ ‫کێشەی قەیرە بوون بەپێی هەموو تیۆرییە‬ ‫کۆمەڵناسییەکان‪ ،‬بۆمبێکی ترسناکە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەناو کۆمەڵگایەکی داخراوی وەک کوردستاندا‬ ‫(کە خاوەنی هاوسەرگیری مەدەنی نین)‪ ،‬کە‬ ‫ئەگەر ئەمڕۆش نەتەقێتەوەو بەکپکراوی بمێنێتەوە‪،‬‬ ‫ئەوا لەداهاتوودا بەشێوەیەک دەتەقێتەوە‪ ،‬کە ڕەنگە‬ ‫چارەکردنی زۆر سەخت‌و قورس بێت‪.‬‬ ‫بۆ ئەوەی کە بەخێرایی‌و قوڵی لەدەرئەنجامەکانی‬ ‫دواکەوتنی پرۆسەی هاوسەرگیری گەنجان‬ ‫قسەبکەین‪ ،‬ئەوا خاڵبەندی دەکەین لەو دەرئەنجامە‬ ‫خراپانانەی بەهۆی درەنگکەوتنی پرۆسەی‬ ‫هاوسەرگیرییەوە ڕوبەڕومان دەبنەوە‪ ،‬بۆیە دەڵێین‬ ‫دەرئەنجامەکان ئەمانەی خوارەوەن‪:‬‬ ‫‪ .١‬ناتەواوی سوڕی کامڵبوونی تاک‪ ،‬بەپێی‬ ‫تیۆرییەکانی (فرۆید‪ ،‬ماسلۆو ئێریکسۆن)‬ ‫بێت‪ ،‬خێزان دروستکردن‪ ،‬دوای پێداویستە‬ ‫سەرەکییەکانی تری تاک‪ ،‬بەخاڵێکی گرنگ‬ ‫دادەنرێت‪ ،‬بۆئەوەی مرۆڤ خۆی ڕیالیزەبکات‌و‬ ‫سووڕی کامڵبوونی خۆی تەواو بکات‪ ،‬کەواتە‬ ‫لەڕووی سایکۆلۆژییەوە‪ ،‬تاک ناتوانێت بەتەواوی‬ ‫خۆی ڕیالیزەبکات‪ ،‬ئەگەر خێزانی پێکنەهێنابێت‪،‬‬ ‫یان هاوژیانێکی نەبێت‪.‬‬ ‫‪ .٢‬مومارەسەنەکردنی حەزی سێکسی‪،‬‬ ‫سێکسکردن وەک تابویەک لەناو کۆمەڵگای ئێمەدا‪،‬‬ ‫تەنها لەڕێگەی زەواجەوە دەبێت مومارەسە بکرێت‪،‬‬ ‫کەواتە پێکنەهێنانی خێزان الی کچان‌و کوڕان‪،‬‬ ‫واتای ناتەواوی ئەو سوڕە سروشتییەی تاک‌و‬ ‫لێخۆشبوون لەو حەزو هەست‪ ،‬سۆزە سروشتی‌و‬ ‫فسیۆلۆجییەی مرۆڤ‪ .‬دواجار ئەم بێبەشبوونەش‬ ‫مرۆڤ سستدەکات‪ .‬بەداخەوە گەنجانی ئێمە‬ ‫هیچ کەناڵێکی یاسایی‌و ڕێگەپێدراوی تریان‬ ‫نییە بۆ خاڵیکردنەوەی حەزی سێکسی‪ ،‬بۆیە‬ ‫دواکەوتنی گەنجان لەپرۆسەی هاوسەرگیری‪،‬‬ ‫واتای کپکردنی ئەو ئارەزووە‪ ،‬کەمنین ئەو کچ‌و‬ ‫کوڕانەی کە تەمەنێکی زۆریان هەیە‌و ل‌ه لەزەتی‬ ‫سێکسی ڕێگەپێدراو بێبەشن‪.‬‬ ‫‪ .٣‬گەشەنەسەندنی ڕێژەی دانیشتوان‪ ،‬کە ئەمە‬ ‫دەکرێت بۆ ئێمەی کورد وەک کارتێکی سیاسی‬ ‫بەکاربهێنرێت‪ ،‬چونکە تا پرۆسەی هاوسەرگیری‬ ‫گەنجان درەنگ بکەوێت‪ ،‬ڕێژەی دانیشتوانمان‬ ‫بەپێێ پێویست‌و سروشتی زیادناکات‪.‬‬ ‫‪ .٤‬زیادبوونی دیاردەی کاری لەشکڕین‌و‬ ‫لەشفرۆشتن‪ ،‬کە ئەمە یەکێکە لەهەرە ترسناکترین‬ ‫دیاردەی کۆمەاڵیەتی‪ ،‬کە زۆرجار کوشتنی‬ ‫مرۆڤیشی لێدەکەوێتەوە‪ ،‬یاخود النیکەم دەبێتە هۆی‬ ‫لةکەدارکردنی پێگەی کۆمەاڵیەتی‪ ،‬جا هەردوو‬ ‫لەشفرۆش‌و لەشکڕەکە‪ .‬ئەمە ئەگەر دروستبوونی‬ ‫نەخۆشی‌و زیندان و‪...‬هتد لەبەرچاونەگرین‪.‬‬ ‫‪ .٥‬بریندارکردنی دەروونی کەسەکان لەالیەن‬ ‫کۆمەڵگاوە‪ ،‬بەتایبەتی کچان کە دەبنە هۆی‬ ‫دەست بۆڕاکێشانی لەالیەن چواردەورەوە‪ ،‬بەوەی‬ ‫کە قەیرەبووە‪ ،‬یان کوڕان بەوەی کە دیارە‬ ‫شتێکی تری لەژێر سەردایە‪ ،‬بۆیە نەیتوانییەوە‬ ‫هاوسەرگیری بکات‪ ،‬یاخود توانای بەڕێوبردنی‬ ‫ماڵیان نییە‪.‬‬ ‫دیارە دەرئەنجامی تر زۆرن‪ ،‬بەاڵم لێرەدا تەنها‬ ‫جەختمان کردە سەر پنتە گشتییەکانی دەرئەنجامە‬ ‫نێگەتیڤەکان‪ ،‬بەهیوای ئەوەی کە لەبەشی داهاتوودا‬ ‫بتوانین هۆکارەکانی درەنگگەوتنی هاوسەرگیری‬ ‫دیاری بکەین‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫"ئەو گەنجانەی لەناو حزب‌و رێكخراوەكاندان‪،‬‬ ‫پیرن‌و ناتوانن گۆڕانكاری لەناو دەسەاڵتدا بكەن"‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫مامۆستایەكی زانكۆی سلێمانی بۆ‬ ‫بێمتمانەیی‌و ڕەشبینی گەنج‬ ‫بەرامبەر كۆمەڵگاو دەسەاڵت‪،‬‬ ‫وایكردووە كە گەنج ئەو زەمەنەی‬ ‫تیایدا دەژی بەزەمەن‌و ژینگەی‬ ‫دوور لەخواست‌و خەونەكانی‬ ‫خۆی بزانێت‌و هەمیشە واقیعێكی‬ ‫تر بەواقعی هێنانەدی خەون‌و‬ ‫دابینكردنی خواستەكانی خۆی‬ ‫بزانێت‪ ،‬واتە گەنجی سەردەمی‬ ‫خۆی نەبێت‌و هەمیشە گۆڕانێك‬ ‫لەو سیستەمانەی كە بونەتە‬ ‫ڕێگری خەونەكانی لەسەر زار‌و‬ ‫هزریەتی‪ ،‬هەموو ئەوانەش‬ ‫پەیوەستە بەكۆمەڵێك هۆكاری‬ ‫سیاسی‌و ئابوری‌و كۆمەاڵیەتی‬ ‫كە تاكو ئێستا پابەندی هەمان‬ ‫كولتورو داب‌و نەریتی تەقلیدی‌و‬ ‫باوكساالرییە‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬هێمن قادر‬ ‫جەبار مس������تەفا مامۆستای كۆلێژی زمان‬ ‫لەزانكۆی سلێمانی‪ ،‬لەمیانی دیمانەیەكیدا‬ ‫بۆ نم نم لەچەند پرسێكی گەنجان دەدوێ‌و‬ ‫رووناك������ی دەخاتە س������ەر هەندێ الیەنی‬ ‫ش������اراوەی ئەو توێژە دیارەی كۆمەڵگەی‬ ‫كوردی‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬ڕۆڵی گەنجان لەناو كۆی‬ ‫سیستەمەكانی دەسەاڵت‌و كۆمەڵگا چۆن‬ ‫هەڵدەسەنگێنیت؟‬ ‫جەبار مستەفا‪ :‬گەنج كەسێكی پڕ وزەیەو‬ ‫ئەزمونێكی نوێیەو كەس������ێكە دەبێت لەناو‬ ‫هەموو كایەكان������دا درێژە بەچاككردنەوەو‬ ‫پەرەپێدانی ئەزمون������ی ڕابردووش بدات‪،‬‬ ‫كەس������ێكی هەڵتۆقیوی ناو كۆمەڵگا نییە‪،‬‬ ‫دەبێت هەمیشە باكگراوندی كۆمەڵگاكەی‬ ‫خۆی لەبەرچاوبێت‌و ڕەتكردنەوەی شتەكانی‬ ‫ڕابردوو بنەمایەك بێت بۆئەوەی كە خۆی‬ ‫كار‌و ئەزمونی باش������تر پێشكەش بكات‪،‬‬ ‫بۆیە كەس������ێك بەم ئەزمون‌و ئەكتڤییەوە‬ ‫كاریگەرییەكی بەرچ������اوی دەبێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەوەی خوێندكارە گەنجە ئەوەی خوێندن‬ ‫ت������ەواو دەكات گەنجە‪ ،‬ئەم گەنجانە دەچنە‬ ‫ناو هەموو سیستەم‌و كایەكانی كۆمەڵگاوە‪،‬‬ ‫ئەم كۆمەڵگایەش دەكەوێتە دەستی ئەوان كە‬ ‫كەوتە دەستی ئەوان ئەگەر گەنج كەسێكی‬ ‫بەرهەمهێن بێت‌و پەیامێكی پێبێت‌و بۆ ئەم‬ ‫كۆمەڵگایە‪ ،‬بۆ نمونە ئەوكاتەی گەنج دەچێتە‬ ‫ناو سیس������تمی پ������ەروەردەوە بەدڵنیاییەوە‬ ‫دەتوانێت كاریگەرییەكی باش������ی هەبێت‌و‬ ‫گۆڕانكاری بكات‪ ،‬ئەوكاتەی دەچێتە ناو‬ ‫فەرمانگەیەكەوەو دادەمەزرێت یان دەچێتە‬ ‫كەرتێكمی تایببەتەوە‪ ،‬بەدڵنیاییەوە دەتوانێت‬ ‫هێز‌و وزەی خۆی بخاتەگەڕ‪ ،‬بۆیە بەڕاستی‬ ‫من دەڵێم گەن������ج ئەگەر پەیامێكی پێبێت‪،‬‬ ‫ئەوا هەموو كایەكانی كۆمەڵگاو سیستەم‌و‬ ‫چینەكانی بەرەو پێش دەبات‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬ئەمە وەكو ئەوەی كە دەبێت گەنج‬ ‫بەو ئاراستەیەدا بڕوات‪ ،‬بەاڵم وەكو ئەوەی‬ ‫كە ئێستا هەیە چ رۆڵێك دەبینێت؟‬ ‫جەبار مستەفا‪ :‬لەئێستاشدا گەنج دەورێكی‬ ‫ب������اش دەبینێ������ت ئەگەر خ������ۆی بزانێت‬

‫نەكاتەوە‪ ،‬ئەمەش دەبەستمەوە بەوەی كە ئەو‬ ‫كاتانەی گەنج دادەمەزرێت لەفەرمانگەیەكدا‬ ‫یان لەهەر دەزگایەكدا بامەبدەئی هەبێت‪،‬‬ ‫باوەڕی بەوە بێت ك������ە ئەو دەتوانێت ئەو‬ ‫دەسەاڵتە دۆگمایە هەڵبوەشێنێتەوە تاچاالك‬ ‫بێت‪ ،‬واتا با ئەم لەقۆناغی گواس������تنەوەدا‬ ‫بێت‌و ببێت بەرێپێشاندەرێكی باش‌و هەوڵی‬ ‫گۆڕان بدات‪.‬‬

‫جەبار مستەفا‬ ‫پەیامەكەی چییە‪ ،‬كەسێك بێت بتوانێت‬ ‫خەوش������ەكانی ڕاب������ردووی كۆمەڵگا یان‬ ‫ئەزمون������ی ڕابردووی كۆمەڵ������گا بزانێت‪،‬‬ ‫بەدڵنیایەووە گەنجێكی چاالك دەبێت‪.‬‬

‫هێمن‪ :‬بەاڵم گەنجیش ئەو ئامادەییەی خۆی‬ ‫بەكارهێناوە‪ ،‬بۆنموونە خوێندن تەواو‬ ‫دەكات‌و دانامەزرێت‪ ،‬كە داشدەمەزرێت‬ ‫كۆمەڵێك كێشەی تری هەیە‪،‬‬ ‫پێتوانییە هەموو ئەو كێشانە پەیوەندی‬ ‫بەچاالككردنی كۆی سیستەمەكان‬ ‫هەیە‪ ،‬كە پەیوەندی بەسەر هەر تاكێكی‬ ‫كۆمەڵگاوە هەیە؟‬ ‫جەبار مس������تەفا‪ :‬بەدڵنیاییەوە باشتربوونی‬ ‫كۆی ئەو سیس������تەمانە كە پەیوەندی هەیە‬ ‫بەهەر تاكێكی كۆمەڵگاو گەنج بەتایبەتی‪،‬‬ ‫كاریگ������ەری گرنگی خۆی هەی������ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ك������ە دەبینی������ن كۆمەڵگای ئێمە هێش������تا‬ ‫كۆمەڵگایەكی باوكس������االرییە‌و كەسیتر‬ ‫لەجیاتی تۆ بڕیار دەدات‪ ،‬بۆیە گەنج لەمەدا‬ ‫توانایەكی زۆری تیایەو بەكاری ناهێنێت‪،‬‬ ‫هەل بۆڕەخساندن لەرێگای دامەزراندنەوە‬ ‫لەوەیە كارێكی باش بێ������ت‪ ،‬بەاڵم نابێت‬ ‫ئێمە بیر لەوە بكەینەوە‪ ،‬چونكە لەئێستادا‬ ‫هەموو ئەو كارانەی هەیە سەر بەحكومەتن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر كەرتی تایبەتی هەبێت ئەوكاتە‬ ‫گەنج دەتوانێت دەسەاڵتەكانی خۆی تیادا‬ ‫بەكاربێنێت‪ ،‬كەواتا واڵتی ئێمە واڵتێكی‬ ‫تازەیە لەڕووی ئابورییەوە‌و تازە بەرەو پێش‬ ‫دەڕوات‪ ،‬بەاڵم گەنجیش با پرۆژەی هەبێت‌و‬ ‫بیر لەوە بكاتەوە كار بكات‪ ،‬بەب ‌ێ ئەوەی بیر‬ ‫لەوە بكاتەوە كە بەرامبەرەكەی چییە؟‬

‫هێمن‪ :‬پێگەی گەنج چییە لەناو كۆمەڵگاو‬ ‫دەسەاڵتدا؟‬ ‫جەبار مس������تەفا‪ :‬ئەگەرچی گەنجی ئێمە‬ ‫نائومێدیی������ەك لەگیانیدای������ە‪ ،‬بەاڵم گەر‬ ‫بەشێوەیەكی تر سەیری بكەین دەستەیەك‬ ‫لەگەن������ج هەبێت كە هەوڵی ئ������ەوە دەدات‬ ‫ئامادەیی هەبێت لەكاتێكدا كە دەس������ەاڵت‬ ‫بەرەو پەراوێزیشی بردووە‪ ،‬بەاڵم دەیەوێت‬ ‫بەتواناو هێ������زی خۆی بێتە ناو كایەكەوە‪،‬‬ ‫بۆیە من دەڵێم چاالكییەكی مامناوەند هەیە‬ ‫لەئێستادا ئەگەر بواری بۆبڕەخسێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫نائومێدیەكان لەمێشكی خۆی دەربهێنێت‌و‬ ‫خۆشی بەچاالك بزانێت‌و باوەڕی بەخۆی‬ ‫هەبێت‪ ،‬ب������ەاڵم چاالكییەكی مامناوەندییە‬ ‫لەئیستادا‪ ،‬ناتوانم بڵێم چاالك نییە ناتوانم‬ ‫بڵێم چاالكە بەو مانای������ەی بتوانن هەموو‬ ‫بزوێنەرەكان بەدەستی خۆی ببزوێنێت‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬رێكخراوە حزبی‌و مەدەنییەكان‬ ‫چ رۆڵێكیان گێڕاوە لەبەرامبەر زیاتر‬ ‫هێمن‪ :‬گەنجی ئەمڕۆ جۆرێك‬ ‫كارابوونی ئاستی گەنجان؟‬ ‫لەبێمتمانەیی‌و بێئومێدی بەرامبەر‬ ‫جەب������ار مس������تەفا‪ :‬گەنج نابێ������ت هەوڵی‬ ‫دەسەاڵت‌و دەوروبەریش پێوە دیارە‪ ،‬خۆی ئەوە ب������دات لەناو رێكخ������راوە حزبی‌و‬ ‫تاچەند میكانیزمێك بووە بۆكەمكردنەوەی مەدەنییەكان������دا دەوری خۆی ببینێت‪ ،‬با‬ ‫هۆكارەكانی؟‬ ‫هەوڵ بدات ل������ەدەرەوەی ئەوە كار بكات‪،‬‬ ‫جەبار مستەفا‪ :‬دەسەاڵت بەتایبەتی لەماوەی چونكە بەراستی دەسەاڵت هەوڵی ئەوەی داوە‬ ‫راب������ردوو بەهۆی ش������ەڕی ناوخ������ۆو ئەم ئەو رێكخراوانەش وابەستەی حزب بكات‪،‬‬ ‫ئەزموونەی چەند ساڵی رابردوو‪ ،‬بەتایبەتی واتا دەسەاڵت جارێكیتر گەنج لەكۆمەڵێك‬ ‫لەدوای شەڕی ناوخۆ كە حكومەت ویستی‬ ‫بەرەو پێش������چوونێك لەڕووی فەرهەنگی‌و‬ ‫پیشەسازی‌و كشتوكاڵی‌و هەتا دوایی بەرێت‪،‬‬ ‫لەو سەردەمانەدا گەنج پەراوێزخرابوو بەو‬ ‫مانایەی كە تواناكانی گەنج بەكارنەهێنرا‬ ‫بۆپێشكەوتنی واڵت‪ ،‬ئەوەی لەشەڕی ناوخۆدا‬ ‫بووە سوتەمەنی گەنج بوو‪ ،‬بەاڵم لەپاش ئەوە‬ ‫كە دەسەاڵت دەسەاڵتێكی تاڕادەیەك بەتەمەن‬ ‫بڕیاری دا لەسەر شتەكانی گەنج‌و كۆمەڵگا‪،‬‬ ‫بەاڵم گەنج نەیتوانی لەپێشخس������تنی واڵت‬ ‫دەور ببینێت‪ ،‬بۆیە ئەوكاتانە گەنج نائومێد‬ ‫بوو وای هەس������ت دەكرد كە دەس������ەاڵت‬ ‫وەكو باوكێك بڕیاری بەس������ەردا دەدات‪،‬‬ ‫ئ������ەو كاتانە گەنج توڕە بوو وای هەس������ت‬ ‫دەكرد ئیتر دەس������ەاڵت ئەم دەخەسێنێت‪،‬‬ ‫بەاڵم دەبێت گەنج خۆی بەسەر دەسەاڵتدا‬ ‫بسەپێنێت‌و وای لێبكات كە دەسەاڵت گوێی‬ ‫ل ‌ێ بگرێت‌و ئەزموونەكانی رابردوو دوبارە‬

‫گەنج ئەگەر‬ ‫پەیامێكی پێبێت‪،‬‬ ‫ئەوا هەموو‬ ‫كایەكانی كۆمەڵگاو‬ ‫سیستەم‌و چینەكانی‬ ‫بەرەو پێش دەبات‬

‫بازن������ەی داخ������راودا قەتی������س دەداتەوە‪،‬‬ ‫بۆنمونە دەیانخاتە ناو رێكخراوی قوتابیان‬ ‫یان خوێندكاران یان رێكخراوێكی بەناو‬ ‫مەدەنی‪ ،‬كەواتە گەنجیش لێرەدا بەرێچكەی‬ ‫دەسەاڵت یان پیرەكانی رابردوو دەڕواتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم با گەنج پەیامی گەنجانەی خۆی پێبێت‪،‬‬ ‫ئەوكاتە كە ئ������ەو پەیامی جیاوازی پێبێت‬ ‫بەدڵنیاییشەوە دەسەاڵتیش حیسابی تایبەتی‬ ‫خۆی بۆدەكات‪ ،‬بەاڵم كە دەس������ەاڵت زانی‬ ‫لەناو كایەیەكدایە یان لەناو ئەو بازنەیەی كە‬ ‫خۆی كێشاویەتی‪ ،‬بەالیەوە گرنگ نییە كە‬ ‫هەرچی دەكات‪ ،‬چونكە هەر كارێك بكات‬ ‫لەچوارچێوەی ئەو بازنەیەدا دەیكات‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬پەیوەندیكردنی گەنجان لەناو‬ ‫كایە حزبییەكان یان رێكخراوەكانتدا‬ ‫زیاتر نابێتە هۆكاری لەناوچونی توانا‬ ‫سەرەكییەكانیان یان بەیەك ئاڕاستەدا كار‬ ‫بكات؟‬ ‫جەبار مستەفا‪ :‬بێگومان ئەو گەنجانەی كە‬ ‫لەناو حزبەكان یان رێكخراوەكاندان‪ ،‬من‬ ‫ناویان دەنێم گەنجی پیر‪ ،‬ئەو كەس������انەن‬ ‫كە ناتوانن لەناو دەس������ەاڵتدا گۆڕانكاری‬ ‫بكەن‌و ببن بەسانسۆر بەسەر دەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫لەراس������تییدا رێكخ������راوی مەدەن������ی ئەو‬ ‫رێكخراوانەن كە مافی چینە جیاوازەكان‬ ‫دابین دەكەن‪ ،‬لەكاتێكدا كە ئەم پاشكۆی‬ ‫دەس������ەاڵتە چۆن دەتوانێت بۆنموونە دان‬ ‫بەگەنجێك������ی تردا بنێ������ت؟ دەبێت ئێمە‬ ‫لەرێكخراوەكانی گەنجانیش دابەش بین؟‬ ‫ئەگەر ئێم������ە لەوە جیاوازیمان هەبێت واتا‬ ‫دەبێ������ت گەنجێك رق������ی لەگەنجێكی ناو‬ ‫رێكخراوەكەی تر بێت‪ ،‬ئێمەی مامۆستایان‬ ‫دەكرێت لەكاری زانستدا جیاوازبین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەكۆتاییدا هەموومان یەك پەیاممان پێیە كە‬ ‫ئەویش پێگەیاندنی خوێندكارانە‪.‬‬ ‫ئایا دەكرێت گەنجان خۆیان دابەش بكەن‬ ‫بەس������ەر كۆمەڵێك رێكخراوی بچووكدا؟‬ ‫ئەمانیش سەر بەدەسەاڵتێك بن‌و وابەستەی‬ ‫سەدا سەدی دەسەاڵت بن‪ ،‬ئەی ئەو كاتە‬ ‫توانای گەنج چییە؟ كەواتە گەنج خواست‌و‬ ‫ویستی دەس������ەاڵتەو هیچیتر نییە‪ ،‬ئەوكاتە‬ ‫كۆنترۆڵی گەنج بەدەس������ت دەسەاڵتەوەیەو‬ ‫چۆنی بوێت ئ������اوا كاری پێدەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كە جیاواز بێ������ت بەدڵنیاییەوە وەك چۆن‬ ‫كۆمەڵگای ئێستا لەسەر بنەمای جیاوازی‬ ‫بنی������ات دەنێت‪ ،‬ن������ەك لەس������ەر بنەمای‬ ‫لەیەكچ������وون‌و لێكچوون������ی رەنگ������ەكان‪،‬‬ ‫بۆیە ئەگەر بەو ش������ێوەیە نەبێت گەنج بەو‬ ‫هەموو خەون‌و ئومێدەیەوە بێمتمانە دەبێت‬ ‫لەگۆڕان‌و دەسەاڵت‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬گەنجان كە بەسەرچاوەی‬ ‫گۆڕانكاری بزانرێن‌و رەخنە لەدەسەاڵت‌و‬ ‫سیستم بگرن‪ ،‬بۆ ناتوانن لەخۆیانەوە‬ ‫گۆڕان دەستپێبكەن؟‬ ‫جەبار مس������تەفا‪ :‬گەنج كە خۆی بەستەوە‬ ‫بەحزب‌و رێكخراوەكانەوە‪ ،‬چۆن گلەیی لەو‬ ‫حزب‌و رێكخراوانە بكات كە خۆی تیایەتی؟‬ ‫ئەگەر ئ������ەم لەدەرەوەی ئ������ەوان كاربكات‬ ‫ئەوكاتە دەتوانێت گلەیی لەدەسەاڵت بكات‬ ‫یان كار لەپەرلەمان‌و دەسەاڵت بكات تاكو‬ ‫خواستەكانی جێبەج ‌ێ بكرێت‪ ،‬ناكرێت‬ ‫زەڕب بەس������ەر رابردوودا بدەین‪ ،‬بۆنموونە‬ ‫مێ������ژوو پەندی پێش������ینان گرنگە‪ ،‬گەنج‬

‫گەنج كە خۆی‬ ‫بەستەوە بەحزب‌و‬ ‫رێكخراوەكانەوە‪ ،‬چۆن‬ ‫گلەیی لەو حزب‌و‬ ‫رێكخراوانە بكات كە‬ ‫خۆی تیایەتی؟‬ ‫دەبێت پ������ەرە بەئەزموونەكانی بدات نەك‬ ‫تەنی������ا لەچوارچێوەیەكدا بخولێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كە ئێس������تا گەنج لەزۆرب������ەی رێكخراوو‬ ‫حزبەكاندا كۆبوونەتەوە ئەو رێكخراوانە‬ ‫لەو ئاستەدا نین كە بەمانایەكی تەندروست‬ ‫پەرە بەگەش������ەی گەنج������ان‌و خوێندكاران‬ ‫بدەن‪ ،‬بەڵكو گەن������ج گەر دەیەوێت گۆڕان‬ ‫روو ب������دات‌و بێمتمانەیی نەمێنێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەدەرەوەی ئەوانە كاربكات‪.‬‬ ‫هێمن‪ :‬گەنج چۆن دەتوانێت لەنێوان‬ ‫بەشێك لەداب‌و نەریتە تەقلیدییەكان‌و‬ ‫كرانەوەی ژیانی نوێدا خۆی بگونجێنێت‬ ‫تا بەهەڵە لەئازادیش تێنەگات؟‬ ‫جەبار مستەفا‪ :‬دەبێت گەنج بەئاگابێت‌و برەو‬ ‫بەزانست‌و گەشەی هۆشیاری خۆی بدات‪،‬‬ ‫ئەزموونی خەڵكی ت������ری لەبەرچاوبێت‌و‬ ‫ژینگەیەكی كۆمەاڵیەتی دروست بكات كە‬ ‫خۆی لەگەڵ ئ������ەو ژینگەیەدا بگونجێنێت‪،‬‬ ‫بۆنموونە واهەست نەكات بەڕەتكردنەوەی‬ ‫بەرامبەرەكەی ی������ان رێزنەگرتن لەگەورەو‬ ‫س������ەروەری خۆی گۆڕانكاری دروس������ت‬ ‫دەكات‪ ،‬بەڵكو بەپێچەوانەوە‪.‬‬ ‫پێویس������تە جددی بێت لەهەر كارێك كە‬ ‫لەئەس������تۆیدایە‪ ،‬یاسا لەس������ەرووی هەموو‬ ‫شتێكەوە بەگرنگتر بزانێت‪ ،‬لەم روانگانەوە‬ ‫گەنج دەتوانێت كاربكات‌و خۆی بگونجێنێت‪،‬‬ ‫ئەو بیرو هزرانەی لەمێشكیایەتی بەكاری‬ ‫بهێنێت ئەگینا هەر با بیری باش‌و كاری‬ ‫باش بزانێت‪ ،‬كە بەكاری نەهێنێت وەكو‬ ‫ئەوە وایە كە ب������ەكاری نەهێنێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەخۆی‌و خێزانەكەی خۆیەوە دەستپێبكات‬ ‫تاكو ئازادی بیركردنەوە بدات بەخوشك‌و‬ ‫براك������ەی‌و خێزانەكەی‪ ،‬بۆیە گەنجی ئێمە‬ ‫لەڕووی توانای بایلۆژییەوە نەبێت‪ ،‬گەنجێكی‬ ‫پیرە‪ ،‬هەروەها گەنجی كۆمەڵگای كوردی‬ ‫جێبەجێكەرێكی باشی بیری باوكساالری‌و‬ ‫نەریتەتەقلیدییەكانە‪.‬‬ ‫پێویستە گەنج هەوڵەكانی خۆی بخاتەگەڕ‪،‬‬ ‫بۆنموونە لەپرۆس������ەی خوێندن������دا تەنیا‬ ‫مەبەس������تی بڕوانامە نەبێت‪ ،‬بەڵكو هەوڵ‬ ‫بدات لەگەڵیدا هاوس������ەنگییەك دروست‬ ‫بكات لەنێوان خۆشگوزەرانییەكانی‌و شتە‬ ‫جدییەكاندا‪ ،‬بەرنام������ەی ژیانی هەبێت‪،‬‬ ‫بەوج������ۆرەش دەتوانێت متمانەو گۆڕانیش‬ ‫دروست یكات‪.‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫ی زانكۆو په‌یمانگاكان له‌موحازه‌ر ‌ه ده‌ده‌ن‬ ‫خوێندكاران ‌‬

‫"دڵنیام تا ناوه‌ڕاست ‌ی مانگ ‌ی ‪‌10‬و سه‌ره‌تا ‌ی مانگ ‌ی ‪ 11‬ده‌وامكردن جێگیر نابێت‪ ،‬چونك ‌ه هه‌موو ساڵێك وابووین"‬ ‫دوای‌ تێپه‌ڕبوونی‌ دوو هه‌فت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌سه‌ر ده‌ستپێكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئاسایی زانكۆ‌و‬ ‫ده‌وام ‌‬ ‫په‌یمانگاكان‪ ،‬هێشتا زۆرێك‬ ‫له‌خوێندكاران په‌یوه‌ست‬ ‫ی ئاسایی‌‌و‬ ‫نه‌بوون به‌ده‌وام ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌چونه‌ته‌ هۆڵه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خوێندنه‌وه‌‌و مامۆستایان ‌‬ ‫زانكۆش ئه‌و دیارده‌ی ‌ه بۆ‬ ‫كه‌مته‌رخه‌می‌ خوێندكاران‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‪.‬‬

‫ میهره‌بان سه‌الم‬

‫هۆڵه‌كان ‌ی خوێندن������دا‪ ،‬به‌اڵم تاوه‌كو‬ ‫ئێستا وان‌ه نه‌خوێندراوه‌و ماده‌كانمان‬ ‫جیا نه‌كراونه‌ته‌وه‌"‪ ،‬ئه‌م‌ه وت‌ه ‌ی نیان‬ ‫مه‌حم������ود ‌ی خوێن������دكار ‌ی قۆناغ ‌ی‬ ‫چواره‌م ‌ی كۆلیژ ‌ی كارگێڕ ‌ی‌و ئابور ‌ی‬ ‫زانكۆ ‌ی سلێمانییه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬دانیشتو ‌ی شار ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌و‬ ‫ب������اس له‌و‌ه ده‌كات ك������‌ه چه‌ندینجار‬ ‫س������ه‌ردان ‌ی زانكۆ ‌ی ك������ردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی هه‌موو خوێندكاران ئاماد‌ه‬ ‫نه‌بوون وانه‌یان نه‌خوێندووه‌‪" ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئام������اده‌ش نه‌بین هه‌ند ‌ێ مامۆس������تا‬ ‫غیابمان ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ ‌ی تره‌و‌ه ئاش������نا غه‌فور ك‌ه‬ ‫خوێن������دكار ‌ی كۆلیژ ‌ی پ������ه‌روه‌رد‌ه ‌ی‬ ‫بنیاته‌‪ ،‬باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه تاوه‌كو‬ ‫ئێستا خوێندكاران ‌ی هاوڕێ ‌ی هه‌ندێ‬ ‫له‌پێداویست ‌ی به‌ش‌ه ناوخۆییه‌كه‌یان بۆ‬ ‫دابین نه‌كراوه‌‪" ،‬ته‌نها ژووره‌كانیان‬ ‫هه‌ی‌ه به‌چۆڵ ‌ی‌و ب������ێ خزمه‌تگوزرا ‌ی‬ ‫بۆ دابین نه‌كراوه‌‪ ،‬ئیتر چۆن بتوانن‬ ‫ئاماده‌بن له‌هۆڵه‌كان ‌ی خوێندندا"‪.‬‬

‫شێنێ عوسمان خوێندكار ‌ی كۆلیژ ‌ی‬ ‫كشتوكاڵی زانكۆ ‌ی سلێمانیی‌ه‌و ئاماژ‌ه‬ ‫به‌و‌ه ده‌دات ك‌ه له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی ئه‌مساڵ ‌ی‬ ‫خوێندن������ه‌و‌ه نه‌چۆته‌و‌ه ب������ۆ زانكۆ‪،‬‬ ‫چونك‌ه س������ه‌ره‌تا ‌ی هه‌موو س������اڵێك‪،‬‬ ‫جگه‌ل‌ه كاتكوشتن هیچ شتێك ‌ی دیك‌ه‬ ‫ناكه‌ن‪" ،‬دڵنیام تا ناوه‌ڕاست ‌ی مانگ ‌ی‬ ‫‪‌10‬و سه‌ره‌تا ‌ی مانگ ‌ی ‪ 11‬ده‌وامكردن دواكه‌وتنی‌ خوێندن گرفتیان بۆ‬ ‫دروست ده‌كات‬ ‫جێگیر نابێت‪ ،‬چونك‌ه هه‌موو ساڵێك‬ ‫زۆرێك له‌و خوێندكاران‌ه ‌ی ك‌ه له‌دواین‬ ‫وابووین"‪.‬‬ ‫ساڵ ‌ی خوێندنیاندان باس له‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫ك‌ه دواكه‌وتن������ ‌ی ده‌وام ‌ی خوێندنیان‬ ‫هێشتا هیچ وانه‌یه‌كان‬ ‫ده‌بێت������‌ه گرفت ب������ۆ نوس������ینه‌و‌ه ‌ی‬ ‫نه‌خوێندووه‌‬ ‫"له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی كردن������ه‌و‌ه ‌ی زانكۆ‌و لێكۆڵینه‌وه‌و پڕۆژ‌ه ‌ی ده‌رچوونیان‪.‬‬ ‫په‌یمانگاكان������دا من ئام������اده‌م له‌ناو ڕێباز مه‌حمود خوێندكار ‌ی قۆناغ ‌ی‬

‫پێنجه‌م������ ‌ی كۆلی������ژ ‌ی ئه‌ندازی������ار ‌ی‬ ‫زانكۆ ‌ی سه‌الحه‌دین‌ه‌و ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫ك������‌ه هه‌رچه‌ن������د‌ه به‌ش������‌ه ناوخۆی ‌ی‌و‬ ‫پێداویس������تیه‌كان ‌ی دابینكراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌ك پێویس������ت نه‌توان������راو‌ه گرنگ ‌ی‬ ‫به‌خوێن������دكاران ب������ده‌ن‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌وانه‌یان ك������‌ه له‌قۆناغ������ ‌ی كۆتای ‌ی‬ ‫خوێندندان‪.‬‬ ‫به‌وت������‌ه ‌ی خ������ۆی‌‪ ،‬خوێندكاران ‌ی دوا‬ ‫قۆناغ له‌به‌ر ئاماده‌كردن ‌ی لێكۆڵینه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ده‌رچ������وون‪ ،‬ده‌بوو زووتر ده‌س������ت‬ ‫به‌خوێندن بكه‌ن‪" ،‬ئێم‌ه كۆتا س������اڵ ‌ی‬ ‫خوێندنمان‌ه داوامان لێ ئه‌كه‌ن له‌ماو‌ه ‌ی‬ ‫پێنج مانگدا لێكۆڵینه‌و‌ه ‌ی ده‌رچوونمان‬ ‫ئاماد‌ه بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ماو‌ه ‌ی یه‌ك‬ ‫مانگ ‌ی تێپه‌ڕیوه‌و تائیستا نه‌مانتوانیو‌ه‬ ‫بابه‌ت ‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كانیش������مان دیار ‌ی‬ ‫بكه‌ین"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه ئ������ه‌و خوێندكار‌ه‬ ‫جه‌خت ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه ك������‌ه ده‌وام‬ ‫نه‌كردن كاریگه‌ر ‌ی خراپ ‌ی بۆس������ه‌ر‬ ‫خوێندنه‌كه‌یان ده‌بێ������ت‌و "واده‌كات‬ ‫ئێم‌ه له‌لێكۆڵینه‌وه‌كانمان دوا بكه‌وین‌و‬ ‫بارقورسیمان بۆ دروست بێت"‪.‬‬

‫هه‌ندێ له‌خوێندکاران کاتی وانه‌کان له‌کافتریاکاندا به‌سه‌ر ده‌به‌ن فۆتۆ‪ :‬رێباز سۆڵه‌یی‬ ‫ته‌كنیك ‌ی دوكان ب������اس له‌وه‌ده‌كات ئام������اده‌كار ‌ی بكه‌ن ب������ۆ وه‌رگرتن ‌ی پێداویستیه‌كان ‌یخوێندكارانماندابین‬ ‫ك‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌ی زۆر س������ه‌رقاڵن بۆ خوێندكار‪ ،‬چونك������‌ه ڕێژه‌یه‌ك ‌ی زۆر كردووه‌و به‌ش������‌ه ناوخۆییه‌كانیشمان‬ ‫ب������ۆ دابی������ن ك������ردوون به‌هه‌م������وو‬ ‫ئاماده‌كار ‌ی وه‌رگرتن ‌ی خوێندكار ‌ی خوێندكار وه‌رده‌گیرێت"‪.‬‬ ‫پێداویستییه‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫نوێ‪ ،‬ده‌وام ‌ی ئاسای ‌ی خۆیان كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌وت������‌ه ‌ی ئه‌و راگره‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه ئه‌وان‬ ‫خوێندكاران كه‌مته‌رخه‌من‬ ‫"ڕێژ‌ه ‌ی وه‌رگرتن ‌ی خوێندكار زۆره‌‪،‬‬ ‫ئه‌مانه‌وێ������ت هه‌موو ئاماد‌ه كارییه‌كان د‪.‬ته‌حس������ین عه‌بدولكه‌ری������م ڕاگر ‌ی زی������اد له‌هه‌فته‌یه‌ك������‌ه ده‌وام ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫مامۆستایان ده‌وام ده‌كه‌ن‬ ‫كۆلیژ ‌ی په‌روه‌رد‌ه له‌هه‌ڵه‌بج‌ه ئاماژ‌ه ‌ی به‌اڵم هه‌موو ئاماده‌كارییه‌كیش������ییان‬ ‫هه‌بێت‌و كه‌موكوڕ ‌ی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫زۆرێك له‌مامۆس������تایان ئاماژ‌ه به‌و‌ه ناوب������راو‪ ،‬جه‌خت ‌ی له‌و‌ه ك������رده‌و‌ه ك‌ه به‌وه‌دا ك‌ه كۆلیژه‌كه‌یان له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی بۆوه‌رگرتن������ ‌ی خوێندكاران ‌ی قۆناغ ‌ی‬ ‫ده‌ده‌ن ك������‌ه ده‌وام ‌ی ئاس������ای ‌ی خۆیان ئه‌گه‌ر دواكه‌وتنێك������ ‌ی كه‌م هه‌بوبێت ده‌س������تپێكردن ‌ی ده‌وام������ ‌ی فه‌رمییه‌و‌ه یه‌كه‌م كردووه‌‪" ،‬ئه‌و خوێندكاران‌ه ‌ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬هاوكات ئه‌وه‌ش ڕه‌تده‌كه‌نه‌و‌ه له‌ده‌س������تپێكردن ‌ی خوێندندا‪ ،‬به‌هۆ ‌ی ده‌س������ت ‌ی به‌كاره‌كان ‌ی كردووه‌‪" ،‬ئێم‌ه س������ه‌ردان ‌ی هۆڵ������ه‌كان ناك������ه‌ن‬ ‫ك‌ه ده‌وام ه������ه‌ر نه‌بێت‌و له‌ناو زانكۆ‌و سه‌رقاڵیانه‌و‌ه بوو‌ه به‌ئاماده‌كار ‌ی بۆ ساڵ ‌ی وه‌ك كۆلی������ژ ‌ی پ������ه‌روه‌رد‌ه له‌ه������ه‌ر له‌كه‌مته‌رخه‌م������ ‌ی خۆیانه‌وه‌یه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫په‌یمانگاكاندا وان‌ه نه‌خوێندرێت‪.‬‬ ‫نوێ‌و وه‌رگرتن ‌ی خوێندكار ‌ی نوێ‌‪ ،‬س ‌ێ به‌ش������ ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و وه‌رزش‌و ئه‌وه‌ش������دا ك‌هم‌و كوڕ ‌ی ه������ه‌ر هه‌ی‌ه‌و‬ ‫كارزان مه‌حمود‪ ،‬مامۆستا له‌په‌یمانگا ‌ی "پێویست‌ه هه‌موو زانكۆو په‌یمانگاكان زم������ان‪ ،‬له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی ده‌وامكردنه‌و‌ه ده‌توانین چاره‌سه‌ریان بكه‌ین"‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ میز به‌خۆداكردنی‌ شه‌وانه‌ی‌ منداڵه‌كانمان چی‌ بكه‌ین؟‬ ‫ن‪ :‬نیر‌ه سادات حسین ‬ ‫ و‪ :‬سه‌روه‌ر سه‌عید‬

‫بخه‌به‌رم بۆوه‌‪ ،‬بینیم به‌ئه‌سپای ‌ی هه‌ڵساو‬ ‫چوو ب������ۆ ال ‌ی كانتۆر ‌ی جلوبه‌رگه‌كه‌و‬ ‫چه‌ند پارچ������‌ه جلێك ‌ی هه‌ڵگرت‪ ،‬زۆر‬ ‫چاودێر ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ده‌كرد ك‌ه كه‌سێك‬ ‫خه‌به‌ر نه‌كات������ه‌وه‌‪ ،‬جله‌كان ‌ی گۆڕ ‌ی‌و‬ ‫به‌ش������ڵه‌ژاوییه‌و‌ه ئه‌م���ل��اوال ‌ی ك������ردو‬ ‫جله‌كان ‌ی پێشوو ‌ی له‌ناو جل‌ه پیسه‌كاندا‬ ‫شارده‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌یان ‌ی به‌ب ‌ێ ئه‌و‌ه ‌ی قس‌ه له‌گه‌ڵ كه‌س‬ ‫بكات ڕۆیشت بۆ قوتابخانه‌‪ ،‬كات ‌ێ چوم‌ه‬ ‫ژوور ‌ی كوڕه‌كه‌م تێگه‌یشتم مه‌سه‌له‌ك‌ه‬ ‫چ ‌ی بووه‌‪ ،‬ئه‌و له‌ته‌مه‌ن ‌ی حه‌وت ساڵیدا‬ ‫دیسان شوێن ‌ی خه‌وتنه‌ك‌ه ‌ی ته‌ڕ كردووه‌!‬ ‫• هۆكاره‌كان ‌ی می������ز به‌خۆداكردن ‌ی‬ ‫شه‌وان‌ه چییه‌؟‬ ‫• ئای������ا هه‌موو مندااڵن تووش������ ‌ی ئه‌م‬ ‫كێشه‌ی‌ه ده‌بن؟‬ ‫• به‌چ شێوه‌یه‌ك ده‌توانین چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫ئه‌م‌ه بكه‌ین؟‬ ‫• میز به‌خۆداكردن ‌ی ش������ه‌وان‌ه تا چ‬ ‫ته‌مه‌نێك سروشتییه‌؟‬ ‫• له‌و دۆخه‌دا چ هه‌ڵس������وكه‌وتێك بۆ‬ ‫منداڵه‌ك‌ه گونجاوه‌؟‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ده‌بێت بزانین‪:‬‬ ‫به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌ی سروش������ت ‌ی مندااڵن‬ ‫له‌ته‌مه‌ن ‌ی یه‌ك تا دووس������اڵ ‌ی ده‌توانن‬ ‫هه‌ست به‌پڕبوون ‌ی میزه‌ڵدان ‌ی خۆیان‬ ‫بك‌هن‌و به‌تێپه‌ڕبوون ‌ی كات ئه‌و توانای‌ه‬ ‫به‌ده‌س������ت ده‌هێنن ك‌ه توانایان هه‌بێت‬ ‫دره‌نگتر میزه‌ڵدانیان خاڵ ‌ی بكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ساڵه‌كان ‌ی دواتردا ئه‌و توانای‌ه به‌هێز‬ ‫ده‌بێت‌و من������داڵ ده‌توان������ ‌ێ به‌ته‌واو ‌ی‬ ‫میز ‌ی خۆ ‌ی كۆنترۆڵ بكات‌و بتوان ‌ێ‬ ‫به‌خواس������ت ‌ی خۆ ‌ی ئه‌نجام������ ‌ی بدات‪،‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت‌ه گه‌وره‌بوون ‌ی میزه‌ڵدان یارمه‌ت ‌ی‬ ‫ئه‌م الیه‌ن‌ه ده‌دات‪.‬‬ ‫له‌م نێوه‌دا كۆنترۆڵكردن ‌ی میزكردن‬ ‫له‌كات ‌ی خه‌ودا به‌نسبه‌ت كات ‌ی به‌خه‌به‌ر ‌ی‬ ‫ده‌ره‌نگتر پێكدێ������ت‪ ،‬ده‌بێت بزانین‬

‫میز به‌خۆداكردن ‌ی‬ ‫شه‌وانه‌‪ ،‬ئه‌شێت‬ ‫نیشانه‌ ‌ی‬ ‫نائارام ‌ی‬ ‫ده‌روونی‌‌و‬ ‫بوون ‌ی گرفتێك ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌رنه‌كراو ‌ی‬ ‫منداڵ بێت‬ ‫ك‌ه هه‌موو من������دااڵن وه‌كو یه‌ك نین‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌ئاگابوونمان به‌جیاوازییه‌كان ‌ی‬ ‫تاكایه‌ت ‌ی‌و هۆكار‌ه جیاوازه‌كان ئه‌شێت‬ ‫ه������ه‌ر منداڵێك له‌كاتێك������ ‌ی تایبه‌تدا‬ ‫توانا ‌ی بۆ ئه‌و كار‌ه هه‌بێت‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌دا ئه‌گه‌ر دره‌نگت������ر له‌وانیتر ئه‌م‬ ‫قۆناغ������‌ه ‌ی تێپه‌ڕاند جێ������ ‌ی نیگه‌ران ‌ی‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌اڵم چ������ ‌ی كاتێك ده‌توانرێت‬ ‫بوترێت ك‌ه منداڵه‌كانمان دوچار ‌ی میز‬ ‫به‌خۆداكردن ‌ی شه‌وان‌ه بووه‌؟‬ ‫ته‌ڕكردن ‌ی جێگ������‌ه ‌ی خه‌و تا نزیك‌ه ‌ی‬ ‫پێنج ساڵ ‌ی به‌سروشت ‌ی داده‌نرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر دوا ‌ی ئه‌و‌ه له‌شه‌ش ساڵی‌و حه‌وت‬ ‫ساڵیه‌و‌ه بۆ ماو‌ه ‌ی سێ مانگ ناوبه‌ناو‬ ‫له‌هه‌فته‌یه‌كدا دوو تا س ‌ێ جار دووبار‌ه‬ ‫بۆوه‌‪ ،‬ئه‌بێت هۆكاره‌ك‌ه ‌ی بزانین‪ ،‬میز‬ ‫به‌خۆداكردن ‌ی ش������ه‌وان‌ه به‌تێپه‌ڕبوون ‌ی‬ ‫كات‌و ت������ا ته‌مه‌ن ‌ی ‪10‬س������اڵ ‌ی كۆتای ‌ی‬ ‫پێدێت‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ك‌ه له‌ته‌مه‌ن ‌ی پێنج‬ ‫ساڵ ‌ی له‌هه‌ر ‪20‬كه‌س چوار كه‌سیان‌و‬ ‫له‌ته‌مه‌نی‌‪10‬ساڵ ‌ی له‌هه‌ر بیست كه‌سێك‬

‫یه‌ك كه‌س������یان ئه‌شێت ئه‌م كێشه‌ی‌ه ‌ی په‌ش������ێوی‌‪ ،‬هۆكارانه‌ن ك‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫شه‌و میزبه‌خۆداكردن‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئ������ه‌وه‌دا ئه‌گه‌رچ ‌ی ئه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه هه‌ی‌ه ك‌ه میز به‌خۆداكردن ‌ی شه‌وان‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ك‌ه نابێت ئه‌نجام ‌ی بده‌ین‪:‬‬ ‫تا گه‌وره‌س������اڵ ‌ی به‌رده‌وام بێت‌و بوون ‌ی • دووركه‌وه‌ره‌و‌ه له‌سه‌رزه‌نشتكردن‌و‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ڕێژه‌ك������‌ه ‌ی زۆر كه‌مه‌‪ ،‬ته‌مێكردن ‌ی منداڵه‌كه‌ت‪ ،‬ئه‌م كار‌ه ته‌نها‬ ‫په‌نجه‌مژین‪ ،‬الساری‌‪ ،‬گرژو مۆنی‌‪ ،‬ئه‌و ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی میزبه‌خۆداكردنه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫ڕه‌وش������تانه‌ی‌ه ك‌ه ده‌شێت هاوكات له‌و زی������اد ب������كات‪ ،‬ه������اوكات گرفت������ ‌ی‬ ‫مندااڵنه‌دا میز به‌خۆداكردن ‌ی شه‌وانه‌ش خۆشویس������تن ‌ی ئه‌وانیتر بۆ منداڵه‌ك‌ه‬ ‫ببینرێت‪.‬‬ ‫دروست ده‌كات‪.‬‬ ‫• كات ‌ێ ك‌ه زانی������ت جێگه‌ك‌ه ‌ی ته‌ڕ‬ ‫چ هۆكارێك ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی میز‬ ‫ك������ردووه‌‪ ،‬توندوتی������ژ ‌ی له‌گه‌ڵ به‌كار‬ ‫به‌خۆداكردن ‌ی شه‌وانه‌؟‬ ‫هۆكار ‌ی جۆراوجۆر ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی میز مه‌هێنه‌و شه‌ڕ ‌ی له‌گه‌ڵ مه‌كه‌‪.‬‬ ‫به‌خۆداكردن ‌ی شه‌وان‌ه ك‌ه به‌شێك له‌وان‌ه • ئه‌گه‌ر ئ������ه‌و گرفت‌ه ‌ی هه‌بوو ڕێگ‌ه ‌ی‬ ‫هۆكار ‌ی جه‌س������ته‌ی ‌ی‌و به‌شێك ‌ی تر ‌ی مه‌د‌ه به‌ر له‌خه‌وتن شله‌مه‌ن ‌ی وه‌ك چاو‬ ‫قاوه‌و شه‌ربه‌ت بخواته‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆكار ‌ی ده‌روونییه‌‪.‬‬ ‫• میز به‌خۆداكردن ‌ی بۆ هیچ كه‌سێك‬ ‫باس مه‌ك‌ه‌و ناووناتۆر‌ه ‌ی لێ مه‌نێ‌‪.‬‬ ‫هۆكار‌ه جه‌سته‌ییه‌كان‬ ‫• بۆماوه‌‪ :‬به‌ش������ێوه‌ك ‌ی گش������ت ‌ی له‌و • وتن ‌ی ڕست‌ه ‌ی وه‌كو‪ ،‬مه‌گه‌ر تۆ منداڵی‌‪،‬‬ ‫خێزانان������‌ه ‌ی ك‌ه دای������ك‌و باوك یان نه‌ك ته‌نها كێشه‌ك‌ه چاره‌سه‌ر ناكه‌یت‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌وان‌ه له‌منداڵیدا دوچار ‌ی شه‌و به‌ڵكو كێشه‌ش دروست ده‌ك‌هی‌‪.‬‬ ‫میزبه‌خۆداكردن بووه‌‪ ،‬منداڵه‌كانیان • منداڵه‌كه‌ت مه‌ترس������ێنه‌و نیگه‌ران ‌ی‬ ‫مه‌ك������ه‌‪ ،‬چونك‌ه ڕه‌نگ‌ه كه‌س������ان ‌ی تر‬ ‫ئه‌م گرفته‌یان تووش ده‌بێت‪.‬‬ ‫• گرفت ‌ی هۆرمونی‌‪ :‬ئه‌و هۆرمۆنان‌ه ‌ی ك‌ه تێبگ‌هن‌و ئابڕو ‌ی بچێت‪.‬‬ ‫به‌رپرسن له‌ڕێكخستن‌و كۆنترۆڵكردن ‌ی • ماندوویه‌ت������ ‌ی خ������ۆت له‌ش������تن ‌ی‬ ‫میز ئه‌شێت تووش������ ‌ی ناهه‌ماهه‌نگ ‌ی‌و جل‌وبه‌رگ‌و شوێن ‌ی خه‌وتنه‌ك‌ه ‌ی بۆ ئه‌و‬ ‫نیشان مه‌ده‌‪.‬‬ ‫تێكچوون ده‌بێت‪.‬‬ ‫• تێكچوون ‌ی سیسته‌م ‌ی میز‪.‬‬ ‫ده‌بێت چ ‌ی بكه‌ین؟‬ ‫• نه‌خۆش ‌ی شه‌كره‌‪.‬‬ ‫• دواكه‌وتن ‌ی پێگه‌یش������تن ‌ی ئه‌ندام‌و • هه‌وڵ������ ‌ی ئه‌و‌ه بد‌ه هۆكار ‌ی ش������ه‌و‬ ‫سیسته‌م ‌ی كۆئه‌ندام ‌ی ده‌مار ‌ی ناوه‌ندی‌‪ .‬میزبه‌خۆداكردنه‌ك������‌ه ‌ی بدۆزیت������ه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر هۆكاره‌ك‌ه ‌ی ده‌روون ‌ی‬ ‫ب������وو‪ ،‬ب������ۆ ئ������ه‌و كار‌ه به‌میهره‌بان ‌ی‬ ‫هۆكار‌ه ده‌روونییه‌كان‬ ‫میز به‌خۆداكردن ‌ی ش������ه‌وانه‌‪ ،‬ئه‌شێت هه‌ڵسوكه‌وت ‌ی له‌گه‌ڵدا بكه‌‪ ،‬هان ‌ی بد‌ه تا‬ ‫نیش������ان‌ه ‌ی نائارام ‌ی ده‌روون ‌ی‌و بوون ‌ی كێشه‌ك‌ه ‌ی خۆ ‌ی باس بكات‪ ،‬بۆنمون‌ه‬ ‫گرفتێك ‌ی چاره‌س������ه‌رنه‌كراو ‌ی منداڵ ده‌توان������ ‌ی بڵیت‪" ،‬ئه‌زی������زم ماوه‌یه‌ك‌ه‬ ‫بێت‪ ،‬چون‌ه ناو ژینگ‌ه ‌ی نوێ ‌ی قوتابخانه‌و هه‌ست ده‌كه‌م له‌ش������تێك ناڕه‌حه‌تی‌‪،‬‬ ‫ڕووبه‌ڕووبونه‌و‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌زموون ‌ی نوێ‌‪ ،‬وابیرده‌كه‌مه‌و‌ه ك������‌ه نیگه‌ران ‌ی‌و حه‌ز‬ ‫له‌دایكبون������ ‌ی منداڵ ‌ی ن������وێ‌و بوون ‌ی ده‌ك‌ه ‌ی هاوكاریت بكه‌م"‪.‬‬ ‫خوش������ك‌و برا ‌ی بچوكتر ك‌ه ئاگای ‌ی • ئارام ‌ی بكه‌ره‌وه‌و بیر ‌ی بهێنه‌و‌ه ك‌ه‬ ‫ت������ه‌واو ‌ی دایك‌وباوكی������ان بۆ خۆیان ئه‌و‌ه كارێك ‌ی سروشتیه‌و به‌تێپه‌ڕبوون ‌ی‬ ‫ڕاكێشاوه‌‪ ،‬كێش������ه‌و ملمالنێ ‌ی نێوان كات نامێنێ������ت‪ .‬ئه‌توانی������ت بڵێیت‪:‬‬ ‫دای������ك‌و باوك‪ ،‬جیابوون������ه‌وه‌‪ ،‬ترس‪" ،‬ت������ۆ له‌حاڵه‌ت������ ‌ی گه‌وره‌بووندا ‌ی ئه‌م‬

‫ڕووداوانه‌ش ڕوو ده‌دات‪ ،‬هاوڕێكانیشت‬ ‫به‌هه‌مان ش������ێوه‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆ ‌ی ڕه‌چاو‬ ‫كردن ‌ی ئه‌ده‌به‌وه‌‪ ،‬كه‌س ده‌رباره‌یان قس‌ه‬ ‫ناكات"‪.‬‬ ‫• مۆڵه‌ت ‌ی بد‌ه تا له‌بار‌ه ‌ی ئه‌و بابه‌ته‌و‌ه‬ ‫ئازادان‌ه گفتوگۆت له‌گه‌ڵ بكات‪ ،‬دڵنیا ‌ی‬ ‫بكه‌ره‌و‌ه ك‌ه ئه‌و گفتوگۆی‌ه به‌نهێن ‌ی ال ‌ی‬ ‫هه‌ردوكتان ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫• ده‌توانی������ت بڵێی������ت‪" :‬هه‌ركات������ ‌ێ‬ ‫پرسیارت هه‌بوو ده‌توان ‌ی بیك‌هی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫حه‌زت لێبوو ئه‌و‌ه به‌نهێن ‌ی له‌نێوانماندا‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬تۆش به‌كه‌س مه‌ڵ ‌ێ ك‌ه ال ‌ی‬ ‫من باست كردووه‌"‪.‬‬ ‫• ئه‌گه‌ر له‌دۆخێك������ ‌ی تایبه‌تدا وه‌كو‬ ‫ئاماده‌بوون ‌ی كه‌س������ێك ئه‌و ‌ی نیگه‌ران‬ ‫كردن دۆخ‌ه نیگه‌رانكه‌ره‌ك‌ه مه‌هێڵه‌و‬ ‫ئارام ‌ی پێببه‌خش������ه‌‪ ،‬له‌جیات ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بڵێیت‪" :‬مه‌گه‌ر شتێك ‌ی ترسێنه‌ر‌ه ك‌ه‬ ‫وه‌كو منداڵ ‌ی بچوك ده‌ترس������ێی‌؟!"‪،‬‬ ‫ده‌توانیت بڵێی������ت‪" :‬من له‌گه‌ڵ تۆدام‪،‬‬ ‫جێ ‌ی نیگه‌ران ‌ی نییه‌‪ ،‬بۆچ ‌ی ئه‌و كه‌س‌ه‬ ‫تۆ نیگه‌ران ده‌كات؟"‬ ‫• له‌ماوه‌یه‌ك ‌ی دیاریكراو ‌ی شه‌ودا هه‌ڵ ‌ی‬ ‫بس������تێن‌ه تا بچێت‌ه سه‌ر ئاو‪ ،‬ئاگادار ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ب‌ه ك‌ه ت������ه‌واو ‌ی ئه‌و كار‌ه ده‌بێت‬ ‫به‌ئارام ‌ی‌و له‌س������ه‌رخۆی ‌ی بێت‪ ،‬وه‌كو‬ ‫له‌جێ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی بڵێیت‪" :‬هه‌س������ت‌ه ئیتر‪،‬‬ ‫دیس������ان ده‌ته‌وێت جێگه‌ك������ه‌ت ته‌ڕ‬ ‫بكه‌ی������ت"‪ ،‬ده‌توان ‌ی بڵێی������ت‪" :‬هه‌وڵ‬ ‫بد‌ه له‌جێگه‌كه‌ت هه‌ڵس������ی‌‪ ،‬به‌ڵێنه‌كه‌ت‬ ‫به‌ره‌س������ه‌ر‪ ،‬من به‌ڵێنه‌كه‌م بردۆته‌سه‌رو‬ ‫هه‌ڵساوم تا خه‌به‌رت بكه‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫• تابلۆیه‌ك له‌ژوور سه‌رییه‌و‌ه هه‌ڵبواسه‌‪،‬‬ ‫تا هه‌ر شه‌وێك میز ‌ی به‌خۆدا نه‌كرد‬ ‫ئه‌ستێره‌یه‌ك ‌ی بۆ دابنێ‌‪ ،‬تۆش به‌ژمار‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌ستێره‌كان پاداشت ‌ی بكه‌‪.‬‬ ‫• پێش������نیاز ده‌كرێت سوود له‌زه‌نگ ‌ی‬ ‫ئاگاداركردن������ه‌و‌ه وه‌ربگیرێت‪ ،‬كار ‌ی‬ ‫ئه‌م زه‌نگ‌ه به‌ش������ێوه‌یه‌ك‌ه ك‌ه به‌كه‌مێك‬ ‫ته‌ڕ ‌ی جێگه‌ك‌ه یه‌كسه‌ر زه‌نگ لێده‌دات‪،‬‬ ‫له‌ئه‌نجامدا منداڵه‌ك‌ه هه‌ڵده‌س������تێت‌و‬ ‫ده‌چێت بۆ سه‌رئاو‪.‬‬ ‫• داوا ‌ی لێبك������‌ه ك‌ه پێ������ش خه‌وتن‬

‫بچێت بۆ س������ه‌ر ئاو‌و پێیبڵ ‌ێ ك‌ه ئه‌م‬ ‫كار‌ه ئارام ‌ی پێده‌به‌خشێت‌و به‌ئارام ‌ی‌و‬ ‫بێخه‌یاڵ ده‌خه‌وێت‪.‬‬ ‫• ده‌توانیت سود له‌به‌رگێك ‌ی نایلۆن ‌ی‬ ‫وه‌ربگریت‌و له‌دۆشه‌كه‌ك‌ه ‌ی هه‌ڵكێشیت‌و‬ ‫به‌رگێك ‌ی سپ ‌ی پیا بد‌ه ‌ی تا ناڕه‌حه‌ت‬ ‫نه‌بێت‪.‬‬ ‫• بۆ پاككردنه‌و‌ه ‌ی جێگ‌ه ‌ی نوستنه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫داوا ‌ی هاوكار ‌ی له‌خۆ ‌ی بكه‌و لێگه‌ڕ ‌ێ‬ ‫ئه‌و كار‌ه ‌ی ك������‌ه له‌توانایدای‌ه ئه‌نجام ‌ی‬ ‫بدات‪ ،‬گاڵته‌كردن‌و پێكه‌نین له‌شه‌رم ‌ی‬ ‫ئه‌و كه‌م ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫• گڵۆپ ‌ی كات ‌ی خه‌و هه‌ڵبكه‌‪ ،‬تا له‌شه‌ودا‬ ‫ك‌ه چوو بۆ سه‌رئاو له‌تاریك ‌ی نه‌ترسێت‪.‬‬ ‫• ئه‌گه‌ر هه‌س������تت ك������رد دۆخه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫سروش������ت ‌ی نییه‌‪ ،‬بیبه‌ر‌ه ال ‌ی پزیشك‬ ‫تادڵنیات كاته‌و‌ه له‌سه‌المه‌ت ‌ی منداڵه‌كه‌ت‪،‬‬ ‫كات������ ‌ێ پزیش������كه‌كان ڕاهێن������ان بۆ‬ ‫ماسولكه‌كان ‌ی میزه‌ڵدان باس ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ك‌ه ئه‌وانش زۆر ساده‌و كاریگه‌رن‪.‬‬

‫میز‬ ‫به‌خۆداكردن ‌ی‬ ‫بۆ هیچ كه‌سێك‬ ‫باس مه‌كه‌‌و‬ ‫ناووناتۆره‌ی‌ لێ‬ ‫مه‌نێ‌‬

‫‪6‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ی هاوكارییان نه‌كردوین"‬ ‫ی په‌روه‌رده‌ی ‌‬ ‫"تا ئێستا سه‌رپه‌رشتیاران ‌‬ ‫لێپرسراو ‌ی گشت ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی تایبه‌ت له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی سلێمان ‌ی بۆ ‬ ‫م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬ئێم‌ه ناتوانین یه‌ك جۆر حاڵه‌ت‬ ‫ده‌ستنیشان بكه‌ین‪ ،‬حاڵه‌ت ‌ی زۆرمان هه‌ی‌ه‬ ‫ك‌ه ده‌كه‌ون‌ه چوارچێو‌ه ‌ی ئه‌م به‌رنامه‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫داون سندرم‪ ،‬ئیفلیج ‌ی منداڵ‪ ،‬ئۆتیزم‪،‬‬ ‫گرفته‌كان ‌ی بینین‌و بیس������تن‪ ،‬نه‌خۆشیی‌ه‬ ‫درێژخایه‌نه‌كان‪ ،‬وه‌كو نه‌خۆش ‌ی شه‌كر‌ه‬ ‫یان تاالسیما‪ ،‬چه‌ند نه‌خۆشییه‌ك ‌ی تریش‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی شه‌ش ساڵه‌ پرۆگرام ‌‬ ‫ماو‌ه ‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ تایبه‌ت له‌ناو‬ ‫ی‬ ‫قوتابخانه‌كاندا بۆفێركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌ن پێداویست ‌‬ ‫مندااڵن ‌‬ ‫تایبه‌ت پێڕه‌و ده‌كرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫لێپرسراوی‌ په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫تایبه‌تیش ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات‬ ‫كه‌ هه‌رچه‌نده‌ گرفتیان‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫پرۆگرامه‌كه‌ به‌رده‌وام ده‌بن‌و‬ ‫ی نابن‪.‬‬ ‫ده‌ستبه‌ردار ‌‬ ‫ سازدانی‌‪ :‬سه‌روه‌ر سه‌عید‬

‫مه‌ریوان به‌هادین لێپرس������راو ‌ی گشت ‌ی مه‌ریوان به‌هادین‬ ‫په‌روه‌رد‌ه ‌ی تایب������ه‌ت له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫پ������ه‌روه‌رد‌هی‌ س������لێمانی‌ له‌میان������ ‌ م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬له‌ساڵ ‌ی ‪2004‬ه‌وه‌‪ ،‬په‌رورد‌ه ‌ی‬ ‫دیمانه‌یه‌كی������دا ب������ۆ ن������م ن������م‪ ،‬ئاماژ‌ه تایبه‌ت به‌م ش������ێوه‌ی‌ه هات‌ه كوردستان‪،‬‬ ‫ب������ه‌و‌ه ده‌دات ك‌ه ب������ۆ جێبه‌جێكردن ‌ی سه‌ره‌تا ته‌نها له‌یه‌ك قوتابخانه‌دا جێبه‌جێ‬ ‫به‌رنامه‌كه‌ی������ان گرفتی������ان له‌گ������ه‌ڵ كرا ئه‌ویش قوتابخان‌ه ‌ی ئه‌مین زه‌ك ‌ی بوو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی قوتابخانه‌كاندا هه‌یه‌‪" ،‬تاكو له‌شار ‌ی سلێمانی‌‪ ،‬دوا ‌ی یه‌كگرتنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ئێست‌ه به‌به‌رنام‌ه كۆنه‌ك‌ه هه‌ڵسوكه‌وتمان وه‌زاره‌ته‌كان له‌س������اڵ ‌ی ‪ 2006‬ئه‌م به‌ش‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن‪ ،‬واده‌زانن ئێم‌ه داوا ‌ی پۆل ‌ی وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی������ه‌ك له‌وه‌زاره‌ت������ ‌ی‬ ‫تایب‌هت‌و پرۆگرام ‌ی تایبه‌تیان لێده‌كه‌ین"‪ .‬په‌روه‌رده‌دا كرایه‌وه‌‪ ،‬ئێس������تا له‌هه‌رێم ‌ی‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬جه‌خ������ت ل������ه‌و‌ه ده‌كاته‌و‌ه كوردستاندا له‌سلێمان ‌ی‌و هه‌ولێرو دهۆك‬ ‫ك������‌ه له‌هه‌وڵ������دان بۆئ������ه‌و‌ه ‌ی ژینگ‌ه ‌ی ئه‌م به‌رنامه‌ی‌ه په‌یڕه‌و ده‌كرێت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫قوتابخانه‌كان له‌گه‌ڵ مندااڵن ‌ی خاوه‌ن هه‌موو هه‌رێم������ ‌ی نه‌گرتۆت������ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێداویست ‌ی تایبه‌ت بگونجێنن‪" ،‬ناو ‌ی هیوامان وایه‌و هه‌وڵ بۆ ئه‌و‌ه ده‌ده‌ین ك‌ه‬ ‫چه‌ند قوتابخانه‌یه‌كمان داو‌ه به‌به‌ش������ ‌ی هه‌موو هه‌رێم ‌ی كوردستان بگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بیناس������ازیی‌و ئه‌وانیش به‌دواداچونیان‬ ‫بۆ ك������ردووه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی ڕه‌مپاو ته‌والێت ‌ی سه‌روه‌ر‪ :‬كام جۆره‌ له‌مندااڵن‬ ‫تایبه‌ت دروست بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ چوارچێوه‌ ‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ تایبه‌ت‬ ‫ی‬ ‫سه‌روه‌ر‪ :‬چۆن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫له‌قوتابخانه‌كاندا؟‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ تایبه‌ت دامه‌زرا؟‬

‫سه‌روه‌ر‪ :‬ڕێژه‌ی‌ ئه‌و قوتابیانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌چوارچێوه‌ی‌ به‌رنامه‌كه‌ی‌‬ ‫ئێوه‌دایه‌ چه‌نده‌؟‬ ‫م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬ڕێژه‌ك‌ه له‌و‌ه زیاتر‌ه ك‌ه ال ‌ی ئێم‌ه‬ ‫تۆمار ك������راوه‌‪ ،‬نزیك‌ه ‌ی ‪ 133‬منداڵ ال ‌ی‬ ‫ئێم‌ه ناوه‌كانیان تۆمار كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم پارساڵ‬ ‫ڕاپرسیه‌كمان كرد له‌قوتابخانه‌كاندا بۆمان‬ ‫ده‌ركه‌وت ك‌ه زۆر زیاتر‌ه له‌و ڕێژه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌و‌ه ئێم‌ه داوامان له‌و قوتابخانان‌ه كردوو‌ه‬ ‫ك‌ه ئه‌و مندااڵنه‌مان بۆ بنێرن‪.‬‬ ‫سه‌روه‌ر‪ :‬ئێوه‌ له‌ماوه‌ی‌ ڕابردوودا‬ ‫چه‌ند خولێكتان كردۆته‌وه‌ بۆ‬ ‫مامۆستایانی‌ په‌روه‌رده‌ی‌ تایبه‌ت‪،‬‬ ‫ڕێژه‌ی‌ ئه‌و مامۆستایانه‌ چه‌نده‌‬ ‫كه‌ وه‌ك مامۆستای‌ تاتیبه‌ت‬ ‫له‌قوتابخانه‌كاندان؟‬ ‫م‪.‬مه‌ری������وان‪ :‬ئێم‌ه چه‌ن������د خولێكمان بۆ‬ ‫مامۆس������تایان كردۆت������ه‌وه‌‪ ،‬ته‌نها له‌ناو‬ ‫شار ‌ی سلێمان ‌ی زیاد ل‌ه ‪ 60‬مامۆستامان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ه������ه‌ر چه‌ند‌ه ئ������ه‌و ڕێژه‌ی‌ه له‌ناو‬ ‫شار ‌ی سلێمان ‌ی كه‌مه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌ڕانیه‌و‬ ‫قه‌اڵدز ‌ێ‌و حاجیاواو چه‌مچه‌ماڵ خولمان‬ ‫بۆ مامۆس������تایان كردۆته‌وه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گشت ‌ی مامۆستایانمان ڕوو له‌زیادبوونن‪،‬‬ ‫ئه‌وان‌ه ‌ی ك‌ه خولیان نه‌بینیو‌ه ڕێنماییه‌كان ‌ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه ‌ی تایبه‌تمان داونه‌ت ‌ێ‌و به‌و پێی‌ه‬ ‫سه‌رپه‌رشت ‌ی مندااڵن ‌ی خاوه‌ن پێداویست ‌ی‬ ‫تایبه‌ت ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫سه‌روه‌ر‪ :‬گرنگترین ئه‌و كێشه‌و‬ ‫گرفتانه‌ی‌ كه‌ دێته‌ ڕێگاتان‬ ‫بۆ جێبه‌جێكردنی‌ به‌رنامه‌ی‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ تایبه‌ت چییه‌؟‬ ‫م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬له‌ڕاس������تیدا تێنه‌گه‌یشتنێك‬ ‫هه‌ی‌ه سه‌باره‌ت به‌به‌رنامه‌كه‌‪ ،‬ئێم‌ه گرفتمان‬ ‫له‌گ������ه‌ڵ به‌ڕێوه‌ب������ه‌ر ‌ی قوتابخانه‌كاندا‬ ‫هه‌ی������ه‌‪ ،‬تاكو ئێس������ت‌ه به‌به‌رنام‌ه كۆنه‌ك‌ه‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وتمان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن‪ ،‬واده‌زانن‬ ‫ئێم‌ه داوا ‌ی پۆل ‌ی تایب������‌هت‌و پرۆگرام ‌ی‬ ‫تایبه‌تی������ان لێده‌كه‌ی������ن‪ ،‬زۆركات ك������‌ه‬ ‫منداڵێ������ك ده‌نێرین‌ه ئ������ه‌و قوتابخانان‌ه‬ ‫پێمان ده‌ڵێن ئ������ه‌و مندااڵن‌ه قوتابخان‌ه ‌ی‬ ‫تایب������‌هت‌و پۆل ‌ی تایبه‌ت هه‌ی‌ه بیانێرن بۆ‬ ‫ئه‌وێ‌‪ ،‬هه‌روه‌ها گرفتم������ان هه‌ی‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌رپه‌رش������تیاران ‌ی په‌روه‌رده‌ییدا‪ ،‬تاكو‬ ‫ئێست‌ه سه‌رپه‌رش������تیاران هاوكارییه‌ك ‌ی‬ ‫ئێمه‌ی������ان نه‌كردووه‌‪ ،‬چه‌ن������د جارێك‬ ‫داوامان لێكردوون هاوكاریمان بكه‌ن‪،‬‬ ‫ك‌ه یه‌كێ له‌وان‌ه گه‌یاندن ‌ی ڕێنماییه‌كان ‌ی‬ ‫ئێمه‌ی‌ه له‌ڕێگ‌ه ‌ی سه‌رپه‌رش������تیاره‌كانه‌و‌ه‬ ‫بۆ به‌ڕێوه‌ب������ه‌ر ‌ی قوتابخان������ه‌كان‪ ،‬ئێم‌ه‬ ‫گش������تاندنمان ك������ردوو‌ه ب������ۆ هه‌موو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رو قوتابخانه‌كان‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه‬ ‫هه‌ند ‌ێ به‌ڕێوه‌ب������ه‌ر هه‌ی‌ه ڕێنماییه‌كان ‌ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه ‌ی تایبه‌ت ‌ی شاردۆته‌وه‌‪ ،‬هه‌ند ‌ێ‬ ‫مامۆس������تا دێت������‌ه المان ده‌ڵێ������ت ئێم‌ه‬ ‫ڕێنماییه‌كانمان نه‌دی������و‌ه‌و ئاگامان له‌م‬ ‫به‌رنامه‌ی‌ه نییه‌‪ ،‬كێشه‌یه‌ك ‌ی ترمان هه‌ی‌ه‬ ‫ئه‌وی������ش ئه‌وه‌ی‌ه ك‌ه ئه‌و مامۆس������تایان‌ه ‌ی‬ ‫له‌به‌رنامه‌ك‌ه ‌ی ئێمه‌دان تانه‌و ته‌شه‌رییان‬ ‫لێده‌درێت له‌الیه‌ن مامۆس������تایان ‌ی تره‌و‌ه‬ ‫یان هه‌وڵده‌ده‌ن مامۆستاكانمان په‌شیمان‬ ‫ده‌كه‌نه‌و‌ه له‌به‌رنامه‌كه‌‪.‬‬ ‫چه‌نده‌ها به‌ڕێوه‌به‌ر هه‌ی������‌ه له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫مندااڵن������ ‌ی خ������اوه‌ن پێداویس������ت ‌ی‬ ‫تایبه‌تیان وه‌رنه‌گرت������وو‌ه ناویمان داو‌ه‬

‫به‌سه‌رپه‌رشتیاره‌كان‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه تائێستا‬ ‫لێپرس������ینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ نه‌كردوون ك‌ه‬ ‫به‌پێ ‌ی ده‌ستورو به‌پێ ‌ی كۆنگر‌ه ‌ی جنێف‬ ‫باس له‌و‌ه ده‌كات هه‌موو منداڵێك ماف ‌ی‬ ‫خوێندن ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئێست‌ه چه‌نده‌ها منداڵ ‌ی‬ ‫ته‌م������ه‌ن گه‌وره‌مان هه‌ی‌ه ك������‌ه نه‌چونه‌ت‌ه‬ ‫به‌رخوێندن‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ش ‌ی ئه‌وه‌بوو‌ه ك‌ه‬ ‫له‌قوتابخانه‌كانوه‌رنه‌گیراون‪.‬‬ ‫سه‌روه‌ر‪ :‬ئه‌گه‌ر قوتابخانه‌یه‌ك‬ ‫خوێندكارێكی‌ خاوه‌ن پێدوایستی‌‬ ‫تایبه‌ت وه‌رنه‌گرێت ئێوه‌ چی‌‬ ‫ڕێوشوێنێك ده‌گرنه‌ به‌ر له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌و قوتابخانه‌یه‌دا؟‬ ‫م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬ئه‌گه‌ر قوتابخانه‌یه‌ك مندااڵن ‌ی‬ ‫خاوه‌ن پێداویست ‌ی تایبه‌ت وه‌رنه‌گرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا یه‌كێك له‌ستافه‌كه‌مان سه‌ردان ‌ی ئه‌و‬ ‫قوتابخانه‌ی‌ه ده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر قوتابخانه‌ك‌ه‬ ‫هه‌ر وه‌رینه‌گ������رت ئه‌وا ئێم‌ه ئه‌و قوتابی‌ه‬ ‫ئاراست‌ه ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫یان یاریده‌ده‌ر ‌ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی گش������تی‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند هه‌ند ‌ێ به‌ڕێوه‌به‌ر هه‌ی‌ه تائێستا‬ ‫مندااڵن ‌ی خاوه‌ن پێداویس������ت ‌ی تایبه‌ت ‌ی‬ ‫وه‌رنه‌گرتووه‌‪.‬‬ ‫له‌زۆرب‌ه ‌ی كاره‌كانمان������دا به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫په‌روه‌رد‌ه هاوكارمانه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌داخه‌و‌ه‬ ‫تائێستا كه‌مته‌رخه‌م بوو‌ه له‌و باره‌یه‌و‌ه‌و‬ ‫هیچ ئیجرائاتێك������ ‌ی نه‌كردوو‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌و به‌ڕێوه‌به‌ران‌ه ‌ی ك‌ه مندااڵن ‌ی خاوه‌ن‬ ‫پێداویست ‌ی تایبه‌ت وه‌رناگرن‪.‬‬

‫به‌و مندااڵن‌ه ده‌ده‌ین ك‌ه عاره‌بانه‌یان‬ ‫هه‌ی‌ه یان به‌دارش������ه‌ق ئه‌ڕۆن‪ ،‬ئێست‌ه‬ ‫ی چه‌ن������د قوتابخانه‌یه‌كمان داو‌ه‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی‌و ئه‌وانی������ش‬ ‫ی بیناس������از ‌‬ ‫به‌به‌ش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌دواداچونیان بۆ كردووه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بۆ بك������ه‌ن ك‌ه‬ ‫كه‌وا ده‌رخس������ت‌ه ‌‬ ‫ی تایبه‌ت دروس������ت‬ ‫ڕه‌مپاو ته‌والێت ‌‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ئێس������ت‌ه چه‌ند قوتابخانه‌یه‌ك‬ ‫له‌دروس������تكردندایه‌‪ ،‬ئێم‌ه داوامان‬ ‫ی كردوو‌ه ك‌ه‬ ‫ی بیناس������ازی ‌‬ ‫له‌به‌ش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جیهان ‌‬ ‫ی ستاندارد ‌‬ ‫پێویست‌ه به‌پێ ‌‬ ‫ی خاوه‌ن‬ ‫ی مندااڵن ‌‬ ‫پێداویس������تیه‌كان ‌‬ ‫ی تیا بێت ك‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫پێداویس������ت ‌‬ ‫ی تیا بێت بۆ‬ ‫ئه‌بێت ڕه‌مپاو ته‌والێت ‌‬ ‫ئه‌و مندااڵنه‌‪.‬‬

‫سه‌روه‌ر‪ :‬له‌م ماوه‌یه‌دا ده‌نگۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌بوو كه‌ په‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫تایبه‌ت نامێنێ‌‪ ،‬ئه‌مه‌ تا چ‬ ‫ڕاده‌یه‌ك ڕاسته‌؟‬ ‫ی به‌رنامه‌ك‌ه‬ ‫م‪.‬مه‌ری������وان‪ :‬وه‌كو نه‌مان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ نه‌مانه‌و ‌‬ ‫ی وانییه‌‪ ،‬به‌اڵم بمانه‌و ‌‬ ‫شت ‌‬ ‫ێ دێـت‌ه كایه‌و‌ه‬ ‫ی نو ‌‬ ‫ك‌ه به‌رنامه‌یه‌ك������ ‌‬ ‫ی ده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ێ ك������ه‌س به‌ره‌نگار ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س������ه‌رییان نوس������یوین‌و ش������ت ‌‬ ‫ناشیرینیان پێوتوین‌و پێیان وتوین‬ ‫ی خۆیان ئه‌م كار‌ه‬ ‫ك‌ه بۆ مه‌سڵه‌حه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬هیچ كه‌سێكمان بۆ قازانج ‌‬ ‫خۆمان نه‌هاتوین‌ه ئ������ه‌م به‌رنامه‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی خۆمان‬ ‫ی كات له‌سه‌ر حساب ‌‬ ‫زۆرب‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌دواداچوون بۆ كێشه‌و گرفته‌كان ‌‬ ‫سه‌روه‌ر‪ :‬له‌به‌رنامه‌تاندا نییه‌‬ ‫ئه‌و مندااڵن‌ه ده‌كه‌ین‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‌ه ڕه‌نگ‌ه‬ ‫ژینگه‌ی‌ قوتابخانه‌كان وا‬ ‫به‌ش������ێك له‌وان‌ه له‌ناو وه‌زاره‌تیشدا‬ ‫لێبكه‌ن كه‌ له‌گه‌ڵ مندااڵنی‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رنامه‌ك‌ه ‌‬ ‫بێت ك‌ه به‌ره‌ن������گار ‌‬ ‫خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت‬ ‫ئێم‌ه ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ئێم‌ه به‌رده‌وامین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫بگونجێ‌؟‬ ‫سستیه‌ك به‌به‌رنامه‌كه‌و‌ه دیاره‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫م‪.‬مه‌ریوان‪ :‬ئێم‌ه ئێست‌ه زیاتر گرنگ ‌‬ ‫ی ئێم‌ه نین‪ ،‬به‌ڵكو سه‌رو خۆمانه‌وه‌یه‌‪.‬‬

‫ی كچان خه‌ریك ‌ه به‌سه‌ر قوتابییه‌كانییدا ده‌ڕوخێت‬ ‫قوتابخانه‌ی سه‌فین ‌‬ ‫یاریده‌ده‌ر ‌ی قوتابخانه‌كه‌‪ :‬ده‌ستمان له‌و‌ه شتوو‌ه قوتابخانه‌كه‌مان نۆژه‌ن بكرێته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫نزیكه‌ی‌ پانز‌ه ساڵه‌ بینا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌فین ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫قوتابخانه‌ ‌‬ ‫ڕووخانی‌ لێده‌كرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی بیناساز ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی دهۆكیش ئاماژ‌ه‬ ‫په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫به‌وه‌ ده‌دات كه‌ ئه‌و بینای ‌ه‬ ‫پڕ كێشه‌و مه‌ترسیی ‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫سه‌ر گیانی‌ قوتابیان‌و هه‌وڵ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی نو ‌‬ ‫دروستكردنی‌ بینایه‌ك ‌‬ ‫ده‌ده‌ن بۆیان‪.‬‬

‫ جه‌مال حسێن له‌بادینان‬ ‫ن������ورا ئه‌حم������ه‌د یاری������ده‌ده‌ر ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی قوتابخان‌ه ‌ی س������ه‌فین ‌ی‬ ‫كچ������ان ئام������اژ‌ه ب������ه‌وه‌ده‌دا ك������‌ه‬ ‫هه‌ر له‌س������ه‌ره‌تا ‌ی دروس������تكردن ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌كه‌یانه‌و‌ه نیشان‌ه ‌ی داڕمان ‌ی‬ ‫پێو‌ه دیاربووه‌‪" ،‬ئه‌و‌ه چه‌ندین ساڵ‌ه‬ ‫قوتابیه‌كانمان به‌و حاڵه‌و‌ه ده‌خوێنن‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌س خۆ ‌ی ناكات به‌خاوه‌ن ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫ناوب������راو‪ ،‬باس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه‬ ‫چه‌ندینجار الیه‌ن ‌ی به‌رپرس به‌ڵێن ‌ی‬ ‫نۆژه‌نكردن������ه‌و‌ه ‌ی قوتابخانه‌كه‌یان ‌ی‬ ‫داوه‌‪ ،‬ب������ه‌اڵم به‌وت������‌ه ‌ی خ������ۆ ‌ی‬ ‫تائێس������تا هیچ یه‌ك ل������ه‌و به‌ڵێنان‌ه‬ ‫جێبه‌جێنه‌ك������راون‪" ،‬ئه‌و‌ه س������ ‌ێ‬ ‫ساڵ‌ه ئێم‌ه ده‌س������تمان له‌و‌ه شتوو‌ه‬

‫قوتابخانه‌كه‌مان نوژه‌ن بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم كۆمه‌ڵ ‌ێ له‌قوتابیانمان چون‌ه‬ ‫به‌رده‌م په‌روه‌رده‌و خۆپیشاندانیان‬ ‫ك������رد‪ ،‬دووب������ار‌ه له‌و كێش������ه‌ی‌ه‬ ‫ئاگادارمان كردنه‌وه‌"‪.‬‬

‫خۆپیشاندان ده‌كه‌ن‬ ‫زۆرێك ‌هخوێندكارانی‌ قوتابخان‌ه ‌ی‬ ‫ل‬ ‫سه‌فین بۆچاره‌سه‌ركردن ‌ی كێش‌ه ‌ی‬ ‫كۆن ‌ی قۆتابخانه‌كه‌ی������ان‌و نه‌بوون ‌ی‬ ‫جێگ‌ه بۆ قوتابی������ان بڕیار ده‌ده‌ن‬ ‫خۆپیشاندان بكه‌ن‪.‬‬ ‫نه‌رمین س������یار قوتابییه‌ك ‌ی پۆل ‌ی‬ ‫‪‌ 12‬ی ئاماده‌یی������‌ه‌و ئام������اژ‌ه ب������ه‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك������‌ه دی������وار ‌ی پۆله‌كه‌یان‬ ‫زۆر ته‌قیوه‌و مه‌ترس������ ‌ی له‌س������ه‌ر‬ ‫ژی������ان‌و خوێندنیان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه‬ ‫ئه‌و قوتابیی‌ه له‌گ������ه‌ڵ هاوڕێكان ‌ی‬ ‫بڕیارییان داو‌ه خۆپیشاندانبكه‌ن‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێشه‌یان رێك‬ ‫بخه‌ن‪.‬‬ ‫به‌وت‌ه ‌ی ئ������ه‌و قوتابیی‌ه چه‌ندینجار‬ ‫که‌چ ‌ی دیوارو سه‌قف ‌ی پۆله‌كه‌یان‬ ‫به‌س������ه‌ر قوتابیان������دا به‌ربۆته‌وه‌و‬ ‫كه‌ش������ ‌ی پۆله‌ك‌ه ‌ی تێكداوه‌‪" ،‬داوا‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌رێـ ‌ی په‌روه‌رده‌و یه‌كێـت ‌ی‬ ‫قوتابی������ان ده‌كه‌ی������ن ك������‌ه هه‌وڵ ‌ی‬ ‫چاره‌س������ه‌ركردن ‌ی قوتابخانه‌كه‌مان‬ ‫بۆ ب������ده‌ن‪ ،‬تا ل������ه‌و مه‌ترس������یی‌ه‬ ‫دووركه‌وینه‌وه‌"‪ ،‬هاوكات بێریڤان‬ ‫كه‌مال ك������‌ه به‌رپرس������ ‌ی لیژن‌ه ‌ی‬

‫یه‌كێت������ ‌ی قوتابیان ‌ی كوردس������تان‌ه‬ ‫له‌قوتابخانه‌كه‌دا داخواز ‌ی هه‌رچ ‌ی‬ ‫زووت������ر ‌ی چاره‌س������ه‌ركردن ‌ی‬ ‫كێشه‌كانیان ‌ی ده‌كرد‌و وتی‌‪" :‬حه‌ز‬ ‫ده‌كه‌ین كه‌س������ێك خ������ۆ ‌ی بكات‌ه‬ ‫خاوه‌ن ‌ی ئێمه‌و هاریكاریمان بكات"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك������ ‌ی ت������ره‌و‌ه یاری������ده‌ده‌ر ‌ی‬ ‫قوتابخان‌ه ‌ی سه‌فین ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫ك‌ه ماوه‌یه‌ك‌ه قوتابی������ان ده‌یانه‌و ‌ێ‬ ‫خۆپیشاندان بكه‌ن‪ ،‬نه‌ك ته‌نها بۆ‬ ‫كۆن ‌ی بیناك������ه‌‪ ،‬به‌ڵكو بۆ نه‌بوون ‌ی‬ ‫جێگ������ه‌‪ ،‬چونك‌ه "ش������ه‌ش پۆلمان‬ ‫هه‌ی������‌ه ل������ه‌ده‌ره‌و‌هن‌و جێگ������‌ه نیی‌ه‬ ‫تێیدا دانیشن‪ ،‬ئێم‌ه ڕێگه‌مان نه‌دا‬ ‫خۆپیشاندان بكه‌ن‪ ،‬چونك‌ه الیه‌ن ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندی������دار به‌ڵێنی������ان داو‌ه ك‌ه‬ ‫چاره‌كه‌مان بۆ بدۆزنه‌وه‌"‪.‬‬

‫جێگه‌یان نیی‌ه بۆ دانیشتن‬ ‫قوتابیان ‌ی ئه‌و قوتابخانه‌ی‌ه به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫گه‌یاندن������ ‌ی ناڕه‌زاییه‌كانی������ان‬ ‫به‌به‌ڕێوبه‌رێت ‌ی په‌روه‌رد‌ه ‌ی دهۆك‪،‬‬ ‫ڕۆژ ‌ی پێنجش������ه‌مم‌ه ‌ی ڕاب������ردوو‬ ‫خۆپیش������اندانێكیان رێكخست‌و‬ ‫نازك ك������‌ه یه‌كێك بوو له‌قوتابیی‌ه‬ ‫خۆپیش������انده‌ره‌كان‪ ،‬وتی‌‪" :‬هێشتا‬ ‫به‌ته‌واو ‌ی كتێبم������ان وه‌رنه‌گرتوو‌ه‌و‬ ‫جێگه‌ش������مان نییه‌‪ ،‬كه‌چ ‌ی پێمان‬ ‫ده‌ڵێن وه‌رن بخوێنن"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی تره‌و‌ه دێژین عه‌ش������ق ‌ی‬ ‫خوێندكار ‌ی پۆل ‌ی ده‌یه‌م باس������ ‌ی‬

‫قوتابخانه‌ی سه‌فین بێ ئومێدبوون ل‌ه چاککردنه‌وه‌ی قوتابخانه‌که‌یان فۆتۆ‪ :‬جه‌مال حسێن‬

‫له‌و‌ه ك������رد ك‌ه زیاد له‌دوو هه‌فته‌ی‌ه‬ ‫هاتونه‌ت������ه‌و‌ه ب������ۆ قوتابخانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جێگه‌ی������ان نیی‌ه تیای������دا بخوێنن‪،‬‬ ‫"پێویست‌ه قوتابخانه‌كه‌مان گه‌وره‌تر‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬چونك‌ه گه‌ر وا بمێنێـه‌و‌ه كار‬ ‫له‌خوێندنه‌كه‌مان ده‌كات"‪.‬‬ ‫بیناك‌ه مه‌ترسی بۆ سه‌ر گیان ‌ی‬ ‫قوتابیان هه‌ی‌ه‬ ‫یه‌روان������ت نیس������ان‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫بیناس������ازی ‌ی له‌په‌روه‌رد‌ه ‌ی گشت ‌ی‬

‫دهۆك جه‌خت ‌ی له‌و‌ه كرده‌و‌ه ك‌ه ئه‌و‬ ‫بینای‌ه پڕ كێشه‌و مه‌ترسیی‌ه بۆ سه‌ر‬ ‫گیان ‌ی قوتابیان‪ ،‬به‌اڵم "هه‌وڵ ‌ی زۆر‬ ‫ده‌ده‌ی������ن ك‌ه بینایه‌ك ‌ی نوێ بۆ ئه‌و‬ ‫قوتابخانه‌ی‌ه دروست بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی ت������ره‌و‌ه ن������ورا ئه‌حمه‌د‬ ‫یاریده‌ده‌ر ‌ی ئاماده‌ی ‌ی سه‌فین باس ‌ی‬ ‫له‌و‌ه كرد ك‌ه له‌ساڵ ‌ی ‪2004‬دا چه‌ند‬ ‫ئه‌مریكییه‌ك له‌به‌غداده‌و‌ه هاتوون‌و‬ ‫نۆژه‌نكردن������ه‌و‌ه ‌ی قوتابخانه‌كه‌یان‬ ‫به‌گرنگ زانی������وه‌‪ ،‬چونك‌ه پێیان‬

‫وابوو‌ه داده‌ڕمێت‪" ،‬ئه‌م‌ه شه‌ش ساڵ‌ه‬ ‫ئه‌و كێشه‌ی‌ه به‌رده‌وامه‌"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ن������د‌ه پارێ������زگار ‌ی دهۆك‬ ‫بینا ‌ی كارگێڕ ‌ی قوتابخانه‌كه‌و هۆڵ ‌ی‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌كان ‌ی نۆژه‌نكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم "هۆڵه‌كان ‌ی خوێندن هه‌موو‬ ‫درز ‌ی گه‌ور‌ه ‌ی تیایه‌‪ ،‬دووساڵ پێش‬ ‫ئێس������تا بڕیار ‌ی ئه‌وه‌یان دا ك‌ه ئه‌و‬ ‫قوتابخانه‌ی������‌ه بڕوخێنن‌و بینایه‌ك ‌ی‬ ‫نو ‌ێ بۆ قوتابخانه‌ك‌ه دروست بكه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و بڕیار‌ه به‌ئاودا چوو"‪.‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫شانۆكاران‬ ‫شانۆ بەشانۆ ئاشت دەكەنەوە‬

‫لە گ������ە ڵ‬ ‫ئ������ە و ە ی‬ ‫ب������ەردەوام لەرێگەی‬ ‫گروپی س������ەمای لەیزی������ن‪ ،‬هونەری‬ ‫س������ەمای پەخش دەكرد‌و چەن������د بەرهەمێكی‬ ‫ناوازەیان نمایش������كرد‪ ،‬هونەرمەن������د ڕووبار‬ ‫ئەحمەد تەنها بەنمایش������كردنی ئەو بەرهەمانە‬ ‫رانەوەستا‌و فێرگەی بالێی سلێمانی دامەزراند‪،‬‬ ‫بۆئەوەی هونەرەكەی لەسەر بنەمایەكی زانستی‌و‬ ‫پەروەردەیی بونیاد بنێت‪.‬‬ ‫هەرچەن������دە هونەرمەندی ناوبراو دڵخۆش������ە‬ ‫بەدامەزراندن������ی فێرگەك������ەی‪ ،‬ب������ەاڵم بەهۆی‬ ‫جێبەجێ‌ نەكردنی ئەو بەڵێنانەی پێیاندرا بوو‪،‬‬ ‫دوای نۆزدە س������اڵ كاركردن لەبواری سەمای‬ ‫بالێی‪ ،‬لەئێستادا بەخەمساردییەو لەهونەرەكەی‬ ‫دەڕوانێ‌‪" ،‬تا فێرگەكەیان پێدامەزراندم هەموو‬ ‫بەڵێنێكیان پێدام‪ ،‬بەاڵم ئێس������تا خاوەن بەڵێن‬ ‫دیار نەماوە"‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەگ������ەڵ ئەوەی نائومێ������دە بەرامبەر‬ ‫ب������ەوەی هونەرەكەی لەپ������اڵ هونەرەكانی تردا‬ ‫هەن������گاو بەرەو پێ������ش بنێت‪ ،‬جەخ������ت لەوە‬ ‫دەكاتەوە كە هەرگیز دەس������تبەرداری س������ەما‬

‫پێشبڕکێ‬

‫خه‌اڵت‬

‫ب ‌ێ خوێنەرترین كتێب‬ ‫خەاڵتی باشترین كورتە‬ ‫چیرۆك وەردەگرێت‬ ‫دانیال معین الدینی كە نووسەرێكی پاكستانییە بەكتێبی لەژوورەكانی دیكە‪،‬‬ ‫ش������تە سەرس������وڕهێنەرەكانی دیكە‪ ،‬توانی خەاڵتی باشترین كورتە چیرۆكی‬ ‫ئەمەریكا بۆخۆی دەستەبەر بكات‪.‬‬ ‫ئ������ەو كتێبەی ناوبراو‪ ،‬كۆمەڵ������ە چیرۆكێكە‌و باس لەروداوەكانی س������ااڵنی‬ ‫هەشتاكانی س������ەدەی رابردوو دەكات‌و لەهەشت كورتە چیرۆك پێكهاتووە‪،‬‬ ‫ئەو خەاڵتەش لەخولی شەس������ت هەمینی خەاڵت������ی ئەدەبی كورتە چیرۆكی‬ ‫ئەمەریكا بەدەستیهێنا كە بەهاكەی دەگاتە نزیكەی ‪20‬هەزار دۆالر‪.‬‬ ‫وەرگری خەاڵتەكەی لەدوای بەدەس������تهێنانی ئەو بڕە پارەیە لەلێدوانێكیدا‬ ‫بۆراگەیاندنەكانی جیهان سەرس������وڕمانی خۆی نیسانداو وتی‪" :‬پێموانەبوو‬ ‫بتوانم ئەو خەاڵتە بەدەس������ت بهێنم‪ ،‬لەبەرئەوەی هیچ پێش������وازییەكی لەالیەن‬ ‫خوێنەر‌و نێوەندی رەخنەگرانەوە لێنەكراوە"‪.‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪9‬‬

‫سه‌ما‬

‫نواندن‬

‫دوای داب������ڕان‌و دووركەوتنەوەیەكی زۆر لەتەختەی ش������انۆكان‪،‬‬ ‫بەشانۆیی چەقۆ دێنەوە مەیدان كە لەنوسین‌و دەرهێنانی دەرویش‬ ‫عومەرو نواندنی پش������تیوان نوری‌و هەواڵ عوسمانەو لەسەرەتای‬ ‫ئەم مانگەوە یەكەم رۆژی پرۆڤەیان دەس������تپێكردووەو بڕیاریشە‬ ‫ێ هونەرمەند دەست لەملی شانۆكەیان‬ ‫لەرۆژی نمایش������دا هەرس ‌‬ ‫بكەن‌و جەماوەرەكەی������ان لەهۆڵی كۆمەڵی هون������ەرە جوانەكانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بەشانۆ ئاشت بكەنەوە‪.‬‬ ‫وەك خۆی������ان باس������یان ك������رد هەریەك لەدەروی������ش عومەری‬ ‫دەرهینەرو پشتیوان نوری ئەكتەر دوای دابڕانێكی زۆر لەشانۆ‪،‬‬ ‫ئەمجارە بەگڕو تین‌و عەشقكێی زۆروە‪ ،‬گەڕاونەتەەوە نێو هۆڵی‬ ‫پرۆڤەو كاركردن‌و دەیانەوێت بیس������ەلمێنن پێش هەموو شتێك‬ ‫ماڵی ئەوان ش������انۆیە‪ ،‬هاوكات هەواڵ عوسمانی ئەكتەر دەیەوێت‬ ‫لەگەڵ ئەواندا بەهەمان گڕوتینەوە كار بكات‪" ،‬سەربای هەموو‬ ‫ئەو سەرقاڵییەی كە ژیانی رۆژانەی داگیركردووم‪ ،‬ئەمەوێت لەم‬ ‫كارەوە بڵێم چیدی شانۆ چۆڵ ناكەم"‪.‬‬ ‫ئەگەرچی ئەو س������ێ هونەرمەندە لەس������ەرەتای پرۆڤەدان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بڕیاروایە شانۆیی چەقۆ لەئایندەیەكی نزیكدا لەهۆڵی كۆمەڵەی‬ ‫هونەرە جوانەكانی سلێمانی نمایش بكرێت‪.‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫نابێت‌و هەوڵدەدات مۆركێكی كوردیی‬ ‫بەهونەرەكەی ببەخشێت‪ .‬ئەو خاتونە بەجیاواز‬ ‫لەگلەیی‌و گازندەكانی باس لەپێشوازیكردنی‬ ‫كۆمەڵگەی كوردی لەكردن������ەوەی فێرگەكەی‬ ‫دەكات‌و چاوەڕوانی ئ������ەوە بووە كە زۆرینەی‬ ‫دانیش������توانی شاری س������لێمانی منداڵەكانیان‬ ‫ببەنە فێرگەی بالیە‪ ،‬بەاڵم "توش������ی شكستێكی‬ ‫گەورە بووم‪ ،‬چونكە هاتنە پێش������ەوەیان بەپێی‬ ‫خواست نەبوو"‪ ،‬هاوكات لەگەڵ خستنەڕووی‬ ‫نائومێدییەكان������ی‪ ،‬دڵخ������ۆش بوو ب������ەوەی لەم‬ ‫دوایان������ەدا رێژەیەكی بەرچ������اوی مندااڵن كە‬ ‫زۆرینەیان كچن سەردانی فێرگەیان كردووە‌و‬ ‫بەخێوك������ەری منداڵەكان بەڵێنی������ان داوە كە‬ ‫نەهێڵ������ن منداڵەكانیان لەو فێرگ������ە هونەرییە‬ ‫داببڕێن‪.‬‬ ‫یاس������ای فێرگەی بالێی س������لێمانی‪ ،‬ئەكەوێتە‬ ‫ناو ڕێسا‌و یاس������ای پەروەدەوە‪ ،‬ئەو قوتابییەی‬

‫فێرگەی بالێی‬ ‫سلێمانی‬ ‫سەرباری‬ ‫نائومێدكردنیان‬ ‫بەبەرهەمی نوێوە‬ ‫دەگەڕێنەوە‬ ‫دەچێت������ە فێرگە دوانزە س������اڵ ئەخوێنێت‪،‬‬ ‫لەتەمەنی شەش س������اڵییەوە هەتا هەژدە ساڵی‪،‬‬ ‫دوای ئ������ەوە بڕوانام������ەی دبل������ۆم وەرئەگرێ‌و‬ ‫ئەتوانێت زانكۆش بخوێنێت‪ ،‬هاوكات دەتوانێ‌‬ ‫بەو بڕوانامەی������ەی وەری دەگرێت دابمەزرێت‪،‬‬ ‫ئەگ������ەر هاتوو حەزی لەخوێندن نەكرد‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا جگەلە وانەكانی سەمای بالییە هەموو‬ ‫وانە زانستییەكانی دیكەش دەخوێنرێت‪.‬‬ ‫لەگ������ەڵ هەموو نائومێدییەكانیان������دا‪ ،‬وابڕیارە‬ ‫فێرگ������ەی بالێ������ی س������لێمانی لەئایندەیەك������ی‬ ‫نزیكدا‪ ،‬بەجیاواز لەبەرهەمەكانی پێش������وویان‬ ‫چەند بەرهەمێكی نوێی س������ەما نمایش بكەن‪،‬‬ ‫بۆئەوەی بیسەلمێنن كە هێشتا هیوایان زۆرەو‬ ‫دەتوان������ن كاری باش������تریش بك������ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫"بەكردەوە سەلماندومانە كە ئێمە جیاوازیین‪،‬‬ ‫جیاوازییشمان لەسەماكەماندایە"‪.‬‬

‫لەپێشبڕكێیەكی خۆشنووسیدا‪ ،‬سلێمانی پشكی شێری بەردەكەوێت‬ ‫لەسەرئاس������تی عێ������راق‌و بەسپۆنس������ەری‬ ‫كۆمپانیای ك������ۆڕەك تیلكۆم پێش������بڕێكی‬ ‫خۆشنووسی لەخەتەكانی نسخ‌و جلی دیوان‌و‬ ‫دیوانی‌و رقعە‌و فارسی‌و كوفی‌و نوێكاری بۆ‬ ‫زیاتر لەس������ەدو هەشتا خۆشنووسی عێراقی‬ ‫لەش������اری هەولێر كرایەوە‌و خۆشنوس هیوا‬ ‫ێ‬ ‫حەمەساڵح لەشاری سلێمانییەوە توانی س ‌‬ ‫خەاڵت بۆ خۆی دەستەبەر بكات‪.‬‬ ‫لەچەن������د رۆژی پێش������وودا‌و بەمەبەس������تی‬ ‫لەژێر دروشمی پێش������بڕكێی خۆشنووسی‬ ‫كۆڕەك‪ ،‬برەودانە بەكاری خۆشنووس������ی‌و‬ ‫هەڵس������ەنگاندنی ب������اش‌و جیاكردن������ەوەی‬ ‫تواناكان������ی خۆشنووس������انی عێ������راق‪ ،‬ئەو‬

‫فیستیڤاڵ‬

‫پێش������بڕكێیە رێكخراو لەوبارەوە سەرۆكی‬ ‫كۆمەڵ������ەی خۆشنووس������انی هەولێر عەزیز‬ ‫بەرزنج������ی ئام������اژەی بەوەدا ك������ە هونەری‬ ‫خۆشنوس������ی لەهەرێمی كوردستان بایەخی‬ ‫پێن������ەدراوە‪ ،‬ئ������ەوەش لەكاتێكدای������ە ك������ە‬ ‫خۆشنووسانی كورد لەسەرتاسەری جیهاندا‬ ‫بایەخێكی تەواو دەدەن بەو هونەرە‌و بەشی‬ ‫ش������ێری زۆرب������ەی خەاڵت������ە جیهانییەكان‬ ‫بەدەست دەهێنن‪.‬‬ ‫خۆشنووسانی بەش������داربووی سلێمانی كە‬ ‫ژمارەیان چل خۆشنووس بوو لەپێشبڕكێی‬ ‫خۆشنووس������ی كۆڕەك‌و بەتایبەت لەس������اتی‬ ‫بەدەستهێنانی خەاڵتەكاندا بەشی شێریان‬

‫لەسەر ئاستی عێراق بەدەستهێنا كە خۆی‬ ‫لەچواردە خەاڵتدا دەبینیەوە‪ ،‬لەو نێوەندەشدا‬ ‫ێ‬ ‫هیوا حەمەساڵح لەشاری سلێمانی توانی س ‌‬ ‫خەاڵت لەخەاڵتەكان������ی خەتی دیوان‌و جلی‬ ‫دیوان‌و روقعە بەدەست بهێنێ‌‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەدوای بەدەستهێنای خەاڵتەكان‪،‬‬ ‫داوای لەالیەن������ە پەیوەندی������دارەكان كرد‬ ‫ك������ە لەناوخۆی كوردس������تاندا زیاتر بایەخ‬ ‫بەو هونەرە بدرێ������ت‌و لەپەیمانگا‌و كۆلێژە‬ ‫هونەرییەكان������دا بكرێتە وانەیەك‌و بەش������ی‬ ‫تایبەت������ی بۆ بكرێت������ەوە تا زیات������ر ببێتە‬ ‫هونەرێك������ی س������ەردەم‌و برەوی باش������تری‬ ‫پێبدرێت‪.‬‬

‫بابا تاهیری لوڕ دێتە سلێمانی‬

‫بەڕێوەبەرایەتی گش������تی ڕۆشنبیری‌و هونەری دەس������تێوەردانی دەرەكی‌و بەرهەمەكانی بابا‬ ‫س������لێمانی بەهاوكاری س������ەنتەری هاوبەشیی تاهیری ل������وڕ ل������ەرووی زمانەوانی‌و هزری‌و‬ ‫لوڕ فێس������تیڤاڵی باباتاهیری لوڕ ـ هەمەدانی‪ ،‬كەسایەتی‪.‬‬ ‫لەشاری سلێمانی ڕێك دەخات‪.‬‬ ‫باب������ا تاهی������ری لوڕ ی������ان هەمەدان������ی‪ ،‬وەك‬ ‫لەوبارەوە‪ ،‬نم نم راگەیانراوێكی لەس������ەنتەری س������یمبولێكی نەتەوەیی كوردو سەرمایەیەكی‬ ‫هاوبەشی لوڕەوە پێگەیش������تووەو تێیدا ئاماژە مرۆڤایەتی‪ ،‬دەهێنێ لەچەندین الیەنی دیكەی‬ ‫ب������ەوە دراوە كە تۆێژینەوەكانی فێس������تیڤاڵی مێژوویی‌و جوگراف������ی‌و پەیوەندی پێكهاتەی‬ ‫باباتاهی������ری لوڕ ـ هەمەدانی ـ خۆی لەتەوەری لوڕ لەگەڵ پێكهاتەكان������ی دیكەی كۆمەڵگەی‬ ‫ژیاننامەی كەس������ایەتی ناوب������راودا دەبێنێتەوە كوردەواری‪ ،‬توێژینەوەو هەڵس������ەنگاندنی بۆ‬ ‫لەب������واری وێژەی������ی‌و فەلس������ەفی‌و نەتەوەیی‌و بكرێت‪.‬‬ ‫عیرفان������ی دەبینێت������ەوە لەگەڵ باس������كردنی سیروان جەالل بەرپرس������ی سەنتەر هاوبەشی‬ ‫رەوشی گش������تی زاگرۆس نشینەكان لەدۆخی ل������وڕ‪ ،‬لەلێدوانێكیدا بۆ ن������م نم رایگەیاند كە‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و ئاب������ووری‌و وێژەیی‌و كولتوری‌و هەر نووس������ەرێك ئازادە لەدەستنیشانكردنی‬ ‫ڕامیاری لەسەردەمی بابا تاهیردا‪.‬‬ ‫ناونیشانێك كە بریتی بێت لەچەندین تەوەر‪،‬‬ ‫بەشێكی تری فیستیڤاڵ باسكردنە لەكاریگەری بەمەرجێك ناونیش������انەكە خۆی لەو بابەتانەدا‬ ‫بابا تاهیر لەس������ەر ئاستی ناوخۆیی‌و دەرەكی ببینێتەوە كە لەراگەیەنراوەكەدا هاتووە‪.‬‬ ‫ل������ەڕووی وێژەیی‌و ئەوی������ن‌و عیرفان‌و هزر‌و لیژنەی بااڵی فێس������تیڤاڵی باباتاهیری لوڕ ـ‬ ‫كولتور‌و ئایی������ن‌و رەنگدانەوەی رەهەندەكانی هەمەدانی ـ رۆژی ‪31‬ی ئەم مانگەی وەك دوا‬ ‫ژیان‌و كەسایەتی‌و بەرهەمەكانی بابا تاهیری وادە داناوە ب������ۆ ناردنی توێژینەوەكان‌و واش‬ ‫لوڕ لەس������ەدەكانی دوای خۆیدا‌و پێگەی لەناو بڕیارە فیستیڤاڵەكە رۆژانی ‪‌26‬و ‪27‬ی مانگی‬ ‫پێكهاتەی لوڕو كۆمەڵگەی كوردەواریی لەگەڵ داهاتوو سازبدرێت‪.‬‬

‫‪8‬‬ ‫عەشقی كچێك ‪ 50 ...‬ساڵ عه‌لی بەتەنهایی دەهێڵێتەوە‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫ێ دەچیتە سەیرانگای‬ ‫كات ‌‬ ‫گەلی عەلی بەگ لەتەنیشت‬ ‫دیمەنە دڵڕفێنەكانی ئەو‬ ‫سەیرانگایەدا عەلی عاشق‬ ‫دەبینی كە نزیكەی ‪50‬ساڵە‬ ‫لەنێو بینایەكی كۆندا‬ ‫دەژی‌و بەوتەی خۆی عەشق‬ ‫وایلێكردووە كە بەتەنها لەو‬ ‫سەیرانگایەدا بژی‌و درێژە‬ ‫بەژیان بدات‪.‬‬

‫ئەحمەدباڵەكی لەسۆران‬ ‫عەلی عەبدواڵی تەمەن ‪73‬ساڵ كە‬ ‫لەگوندی سرێشمەی سەر بەقەزای‬ ‫سۆران لەدایكبووە‪ ،‬ئێستە هەمووان‬ ‫بەعەلی عاش������ق‌و بەرخۆك بانگی‬ ‫دەكەن‪" ،‬بەرخ������ۆك لەوەوە هاتووە‬ ‫كە پێشتر شوان بووم‌و سەروكارم‬ ‫لەگەڵ بەرخ‌و مەڕدا بووە"‪.‬‬ ‫بەوتەی خۆی‪ ،‬پێش������تر كوێستان‌و‬ ‫گەرمیانیان كردووە‪ ،‬كاتێ‌ لەتەمەنی‬ ‫هەرزەكاریدا دەبێتە شوان‪ ،‬هەر لەو‬ ‫كاتەدا كچێكی خزمییان دەناسێت‪،‬‬ ‫"س������ەرەتا لێك نزی������ك بووینەوە‪،‬‬ ‫دواتر بووین بەهاوڕێ‌و ڕۆژ لەدوای‬ ‫ڕۆژ هاوڕێیەتییەكەم������ان دەب������وو‬ ‫بەخۆشەویس������تی‪ ،‬خۆشەویستەكەم‬ ‫ناوی (س) بوو من‌و ئەو پەیمانمان‬ ‫بەیەكت������ری دا یان بۆ یەكتری یان‬ ‫بۆ ژێر گڵ"‪.‬‬

‫"خۆشەویستیمان نۆ‬ ‫ساڵ بەردەوام بوو‪،‬‬ ‫بەاڵم ماڵە ئاغایەك‬ ‫خۆشەویستەكەمیان‬ ‫بەزۆر لەیەكێك‬ ‫لەكوڕەكانی خۆیان‬ ‫مارەكرد"‬

‫ماڵە ئاغایەك خۆشەویستەكەی‬ ‫داگیر دەكەن‬ ‫عەلی‪ ،‬باس������ی لەوە ك������رد كە ڕۆژ‬ ‫بەڕۆژ خۆشەویستییەكەیان بەهێزتر‬ ‫دەبوو‪ ،‬هەربۆیە هیچ ژوانێكی لەگەڵ‬ ‫نەكردووە‪ ،‬چونكە بڕیارییان دابوو‬ ‫بۆ ی������ەك ببن‪" ،‬خۆشەویس������تیمان‬ ‫تا نۆ س������اڵ بەردەوام ب������وو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زۆر بەداخ������ەوە ماڵ������ە ئاغایەك كە‬ ‫خەڵك������ی ئ������ەم ناوچەی������ەن‪ ،‬بەزۆر‬ ‫خۆشەویس������تەكەمیان لەیەكێ������ك‬ ‫لەكوڕەكان������ی خۆی������ان مارەكرد"‪،‬‬ ‫جگەلەوەش بەوتەی خۆی‪ ،‬ئەو ماڵە‬ ‫ئاغایە بەخۆشەویس������تەكەیان وتووە‬ ‫عەلی ش������ێتە‌و لەگ������ەڵ مەڕومااڵتدا عه‌لی عه‌بدواڵ‪ ،‬ئه‌و شوانه‌ی عه‌شق ره‌وڕه‌وه‌ی ژیانی گۆڕی‬ ‫دەژی‪" ،‬پێیان وتبوو لەش������اخێك‬ ‫فڕێت دەدات‪ ،‬شوی پێمەكە‪ ،‬ئەویش بەتەنها دەچێتە گەلی عەلی بەگ ڕۆژ ب������وو هاتبووە س������ەر حوكم‬ ‫لەگێران������ەوەی لەعێراق"‪ ،‬هەربۆیە لەوكاتەوە ئەو‬ ‫وایزانیبوو ئەمە ڕاس������تەو باوەڕی عەل������ی‪،‬‬ ‫پێكردن‌و شوی بەو كوڕە كرد"‪.‬‬ ‫سەرگوزش������تەكەیدا ب������ۆ نم نم‪ ،‬لەگەلی عەلی بەگ ژیان بەس������ەر‬ ‫ئام������اژەی بەوەدا كە پاش������ئەوەی دەبات‪" ،‬تاوەكو ئێستا چوارجار‬ ‫خۆشەویس������تەكەی بەزۆر دەدەنە چومە سەرتاشخانە لەدیانای كۆن‬ ‫پیاوەك������ە‪ ،‬زۆر زوو ئ������ەو پیاوە الی ئیس������قەیل كە مەسیحی بوو‬ ‫لێی دووردەكەوێت������ەوە‪" ،‬زۆری پرچی بۆ دەتاش������یم‌و یەكەس������ەر‬ ‫نەخایان������د ئ������ەو ك������وڕەی ك������ە دەگەڕام������ەوە‪ ،‬یەكجاریش چوومە‬ ‫خۆشەویس������تەكەمیان ل������ێ مارە نەخۆشخانە"‪.‬‬ ‫ئەو كوڕەی كە‬ ‫كرد شێت بوو‪ ،‬خۆی لەشاخێك‬ ‫ف������ڕێ دا‌و مرد منی������ش زۆر پێم تەنها یەك برای هەیە‌و خەڵكی‬ ‫خۆشەویستەكەمیان‬ ‫هاوكاری دەكەن‬ ‫خۆش������بوو"‪ ،‬چونك������ە بەخەیاڵی‬ ‫عەلی وایزانیوە خۆشەویستەكەی عەلی‪ ،‬باس لەوە دەكات كە دایكی‬ ‫لێ مارە كرد‬ ‫دەگەڕێت������ەوە الی‪" ،‬وام بی������ر خۆی نەبینوەو لەتەمەنی‪40‬ساڵیدا‬ ‫دەك������ردەوە خۆشەویس������تەكەم ب������ووە كە باوك������ی كۆچی دوایی‬ ‫شێت بوو‪ ،‬خۆی‬ ‫دەبێت������ەوە بەهی من‪ ،‬ب������ەاڵم ئەم ك������ردووە‪" ،‬یەك برام هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خۆزگەی������ەم نەهاتەدی‌و لەیەكێك ئەویش پیر بووە تاوەكو ئێستاش‬ ‫لەشاخێك فڕێ‬ ‫لەخزمەكانی خۆیان مارە كردەوە‌و ه������ەر خەریك������ی مەڕداریی������ە‌و‬ ‫تائێستاش هیچ منداڵێكی نییە"‪ .‬كوڕەكانیشی لەگەڵم باشن"‪.‬‬ ‫دا‌و مرد منیش‬ ‫پاش ئەوەی خۆشەویستەكەی بەزۆر لەئێس������تادا ژیانی ئەو عاش������قە‬ ‫شوو یەكەمی دەكات‪ ،‬ئیتر عەلی سەرسەختە‪ ،‬لەسەر ئەو كەسانەیە كە‬ ‫زۆر پێم خۆشبوو‬ ‫مەڕو مااڵتی خۆی بەجێدەهێڵێت‌و ڕوو لەهاوینە هەوارەكان دەكەن‪،‬‬ ‫ڕوو دەكات������ە تاڤگەی گەلی عەلی "خەڵكی سلێمانی‌و كەركوك زۆر‬ ‫بەگ‪" ،‬هەرچەندە نازانم س������اڵی هاوكاریم دەكەن لەڕووی ماددی‌و‬ ‫چەند ب������وو‪ ،‬بەاڵم ئ������ەوەم لەیادە مەعنەوی������ەوە‪ ،‬برادەریكیش هەیە‬ ‫ئەحم������ەد حەس������ەن بەك������ر دوو لەهەولێر زۆر هاوكاریم دەكات‌و‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌حمه‌د به‌ڵه‌کی‬ ‫س������ەعاتم بۆ دێنێ������ت ڕادیۆم بۆ‬ ‫دێنێت لەگەڵ كەلوپەل‌و خۆراك"‪،‬‬ ‫هەربۆیە ئەو كاتانەی دەزگایەكی‬ ‫ڕاگەیاندن بەسەری دەكاتەوە زۆر‬ ‫پێی خۆشحاڵ دەبێت‪" ،‬بۆئەوەی‬ ‫بناسرێم"‪.‬‬ ‫دووبارە عاشق دەبێتەوە‬ ‫عەلی‪ ،‬ئاماژەی بەوەدا كە ‪12‬ساڵ‬ ‫پێش ئێس������تا كاتێ������ك كە هۆڵی‬ ‫ش������ەاللی گەلی عەلی بەگ نۆژەن‬ ‫دەكرێت������ەوە‪ ،‬ئ������ەو دەچێ������ت بۆ‬ ‫جوندیان‌و لەماڵە ئاغایەك نزیكەی‬ ‫ێ نیشتەجێ دەبێت‪،‬‬ ‫س������اڵێك لەو ‌‬ ‫هەر لەو شوێنەش دووبارە عاشق‬ ‫دەبێتەوە‪" ،‬گ������ەورە كچێك ناوی‬ ‫خاتون بوو عاش������قم بوو منیش‬ ‫عاش������قی ئەو بووم‪ ،‬ئەوەش������م بۆ‬ ‫نەبوو‪ ،‬چونكە بەزۆر دایان بەشوو‪،‬‬ ‫ب������ەاڵم خاتوون ڕازی نەبوو خۆی‬ ‫سوتاندو مرد"‪.‬‬ ‫عەل������ی‪ ،‬ب������اس ل������ەوە دەكات كە‬ ‫كاتێ������ك دەبین������ێ‌ كوڕێ������ك‌و‬ ‫كچێك دەس������تیان لەملی یەكتر‬ ‫كردووە‌و بۆ كات بەس������ەر بردن‬ ‫دەچنە ئەو هاوینەه������ەوارە‪ ،‬زۆر‬

‫خەفەت دەخ������وات‪" ،‬جگەرەیەك‬ ‫دادەگیرس������ێنم‌و بی������ر لەڕۆژانی‬ ‫ڕابردوو دەكەمەوە"‪.‬‬ ‫عەلی عاش������ق تەنها خاوەنی یەك‬ ‫بەتان������ی‌و ی������ەك س������ەرین‌و یەك‬ ‫دۆشەكە ژیان لەتەوالیتە كۆنەكانی‬ ‫ش������ەاللی گەلی عەلی بەگ بەسەر‬ ‫دەبات‪ ،‬ئەو هەمیش������ە حەزدەكات‬ ‫وەرزی هاوین بێ������ت‪" ،‬لەوەرزی‬ ‫زس������تان ئێ������رە زۆر س������اردە‌و‬ ‫گەش������تیارانیش ڕووی تێناكەن"‪،‬‬ ‫هەربۆیە تائێستا هیچ مووچەیەكی‬ ‫نییەو جارێكیش بە د‪.‬ڕۆژ نوری‬ ‫شاوەیسی وتووە‪"،‬تا ئێستا هیچم‬ ‫بۆ نەكراوە"‪.‬‬ ‫لەالیەكی دیكەوە عەلی خۆشحاڵ‬ ‫دەبێت ئەگ������ەر ن������اوی لەمێژوو‬ ‫تۆمار بكرێت‌و داواش لەسەرۆكی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردس������تان‬ ‫دەكات لەن������او گەلی عەلی بەگ‬ ‫شوێنێك بۆ دواساتەكانی ژیانی‬ ‫دوس������ت بكات‪" ،‬دوو ژوورم بۆ‬ ‫دروس������ت بكات ژنیش بێنم بچمە‬ ‫ناوی موچەیەكیشم بۆ ببڕێتەوەو‬ ‫بۆ ئەوەی تەنها ژیان بەسەر نەبەم‬ ‫ئەگەر بۆچەند ساڵیكیش بێت"‪.‬‬

‫گەورە كچێك‬ ‫ناوی خاتون بوو‬ ‫عاشقم بوو منیش‬ ‫عاشقی ئەو‬ ‫بووم‪ ،‬ئەوەشم‬ ‫بۆ نەبوو‪،‬‬ ‫چونكە بەزۆر‬ ‫دایان بەشوو‪،‬‬ ‫بەاڵم خاتوون‬ ‫ڕازی نەبوو خۆی‬ ‫سوتاندو مرد‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪11‬‬

‫ی ره‌حم ‌ه بوون‬ ‫ی پارێزه‌ره‌ک ‌ه ‌‬ ‫ی بینین ‌‬ ‫زیاتر له‌‪14‬هه‌زار بینه‌ر ئاماد ‌ه ‌‬ ‫"له‌شانۆییه‌كان ‌ی تیپ ‌ی ره‌نگاڵه‌دا‪ ،‬حیوار‌و وت ‌ه ‌ی نابه‌ج ‌ێ ده‌وترێت‌و له‌و رێگه‌یه‌و‌ه توانیوایان ‌ه بینه‌رێك ‌ی زۆر كۆبكه‌نه‌وه‌"‬ ‫له‌بیست‌و هه‌شته‌مین رۆژی‌‬ ‫نمایشی‌ شانۆیی‌ پارێزه‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌حمه‌دا له‌شاری‌ سلــێمانی‌‪،‬‬ ‫نم نم ئاماده‌ی‌ بینینی‌ ئه‌و‬ ‫نمایشه‌ بوو‪ ،‬له‌یه‌كه‌م بینینه‌وه‌‬ ‫ئه‌و پرسیاره‌ی‌ له‌ال دروست‬ ‫بوو كه‌ ئاخۆ بڵێی‌ راست بێت‬ ‫شانۆ له‌قه‌یراندا بێت؟ ئه‌گه‌ر‬ ‫نا؟ ئه‌ی‌ ئه‌و ئاپۆره‌ی‌ بینه‌ره‌‬ ‫چۆن پێناسه‌ ده‌كرێت كه‌‬ ‫خه‌می‌ ده‌ستكه‌وتنی‌ بلیتیان‬ ‫بوو به‌نرخی‌ پێنج هه‌زار دینار‪.‬‬ ‫نمایشكارانی‌ شانۆییه‌كه‌‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌ده‌ن كه‌‬ ‫بینه‌ره‌كه‌یان وه‌اڵمێكه‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌گه‌ر شانۆ هه‌بێ‌‪ ،‬بینه‌ریش‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫ هێڤار جه‌مال‬ ‫ماهی������ر حه‌س������ه‌ن ‌ی ده‌رهێن������ه‌ر ‌ی‬ ‫ش������انۆییه‌ك‌ه ئام������اژ‌ه ‌ی به‌وه‌كرد ك‌ه‬ ‫ماو‌ه ‌ی دوانز‌ه س������اڵ‌ه تیپ������ ‌ی ڕه‌نگاڵ‌ه‬ ‫به‌رهه‌مه‌كان������ ‌ی پێش������كه‌ش ده‌كات‌و‬ ‫له‌گه‌ڵی������دا ئ������ه‌و ڕس������ته‌ی‌ه ده‌ڕوات‬ ‫ك‌ه ده‌ڵێ������ت "ش������انۆ له‌قه‌یراندایه‌"‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌و روانگه‌ی������ه‌و‌ه ماهیر زیاتر‬ ‫ده‌دوێت‌و ب������اس ل������ه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه‬ ‫قه‌یران ‌ی شانۆ هیچ بنه‌مایه‌ك ‌ی نیی‌ه‌و‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ك‌ه قه‌یرانه‌ك‌ه ‌ی دروستكردوو‌ه‬ ‫گروپ‌و هونه‌رمه‌ن������ده‌كان خۆیانن‪،‬‬ ‫بۆ جه‌ختكردنه‌و‌ه له‌س������ه‌ر قسه‌كانی‌‪،‬‬ ‫نمایشه‌ك‌ه ‌ی خۆیان به‌نمون‌ه ده‌هێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫"گه‌ر شانۆ هه‌بێ‪ ،‬بینه‌ر ده‌بێت"‪.‬‬

‫ی نمایش‬ ‫چوارد‌ه هه‌زار ئاماده‌ی ‌‬ ‫ده‌بن‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه هونه‌رمه‌ند ئه‌حمه‌د ره‌ئوف‬ ‫ك‌ه رۆڵ ‌ی س������ه‌ره‌ك ‌ی هه‌بوو له‌نمایشدا‬ ‫پێچه‌وان‌ه ‌ی ماهیر بڕوا ‌ی ته‌واو ‌ی به‌و‌ه‬ ‫هه‌ی‌ه ك‌ه قه‌یران ‌ی ش������انۆ بوون ‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم پێیوای‌ه ئه‌و حاڵه‌ت‌ه مه‌حاڵ نیی‌ه‬ ‫ك‌ه له‌هه‌موو كۆڕ‌و كۆبونه‌وه‌یه‌كدا باس‬ ‫ده‌كرێت‪" ،‬تیپ ‌ی ئێم‌ه ئه‌و‌ه ڕه‌تده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك‌ه هه‌موو نمایشێكمان سێ مانگ‬ ‫ب������ه‌رده‌وام ده‌بێ������ت"‪ ،‬هه‌ربۆی������‌ه ئه‌و‬ ‫ئه‌كته‌ر‌ه له‌كات ‌ی قس������ه‌كانیدا هێما ‌ی‬ ‫بۆ ناو هۆڵ ‌ی ش������انۆك‌ه كرد‌و ئاماژ‌ه ‌ی‬ ‫به‌وه‌كرد ك������‌ه به‌ڕێژه‌یه‌ك ‌ی زۆر بینه‌ر‬ ‫ڕوویان تێده‌كات‌و هه‌موو نمایشێكیان‬ ‫چوارسه‌د بۆ پێنج سه‌د بینه‌ر ئاماد‌ه ‌ی‬ ‫نمایش ده‌بێت‪" ،‬ئه‌م‌ه مانا ‌ی قه‌یران ‌ی‬ ‫تیا نامێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫بۆته‌واوكردن ‌ی لێدوانه‌كان ‌ی ئه‌كته‌ر ‌ی‬ ‫ناوبراو له‌بار‌ه ‌ی رێ������ژ‌ه ‌ی ئاماده‌بون ‌ی‬ ‫بین������ه‌ر له‌نمایش������ه‌كه‌یاندا‪ ،‬ده‌رهێنه‌ر‬ ‫رێژ‌ه ‌ی ئ������ه‌و بینه‌ران‌ه ‌ی تا بیس������ت‌و‬ ‫هه‌ش������ته‌مین رۆژ ‌ی نمای������ش ئاماد‌ه ‌ی‬ ‫بینین ‌ی شانۆی ‌ی پارێزه‌ره‌ك‌ه ‌ی ره‌حم‌ه‬ ‫بوون‪ ،‬ئاش������كرا ‌ی كرد ك‌ه سیانز‌ه تا‬ ‫چوارد‌ه هه‌زار بینه‌ر نمایش ‌ی بینیووه‌‪،‬‬ ‫بێجگ‌ه ل������ه‌و رێژ‌ه زۆر‌ه ‌ی مندااڵن ك‌ه‬ ‫بلیتیان نه‌بڕیوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حیواری‌ نابه‌جێ‌‪ ،‬هۆكار ‌‬ ‫كۆكردنه‌و‌هی‌ بینه‌ره‌‬ ‫شانۆكارێك ك‌ه نه‌یویست ناو ‌ی ئاشكرا‬ ‫بكرێت‪ ،‬باس ‌ی له‌وه‌كرد ك‌ه پێكهات‌ه ‌ی‬ ‫سه‌ره‌ك ‌ی حیوار له‌شانۆییه‌كان ‌ی تیپ ‌ی‬ ‫ره‌نگاڵ������ه‌دا‪ ،‬حیوار‌و وت������‌ه ‌ی نابه‌ج ‌ێ‬ ‫ده‌وترێت‌و له‌و رێگه‌ی������ه‌و‌ه توانیوایان‌ه‬

‫بینه‌رێك ‌ی زۆر كۆبكه‌نه‌و‌ه‌و هه‌ندێجار‬ ‫ئه‌و حیواران‌ه ده‌بێت‌ه قس������‌ه ‌ی رۆژان‌ه ‌ی‬ ‫خه‌ڵك ‌ی ك‌ه زۆر نه‌شیاوو نادروستن‪.‬‬ ‫له‌وه‌اڵم ‌ی ئ������ه‌و بۆچوون������ه‌دا‪ ،‬ماهیر‬ ‫حه‌سه‌ن ‌ی ده‌رهێنه‌ر باس له‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ك‌ه ئه‌وان به‌زمانی خه‌ڵك ‌ی قس‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫"زمان ‌ی نمایشه‌كه‌مان زمان ‌ی ساد‌ه ‌ی‬ ‫گش������ت ‌ی خه‌ڵكه‌‪ ،‬قس‌ه ‌ی خه‌ڵك ‌ی به‌هه‌ڵ‌ه‬ ‫نازانم هه‌رچییه‌ك بێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌و‌ه كورد‌ه عوسمان ك‌ه‬ ‫خانم‌ه ئه‌كته‌رێك ‌ی به‌شدار ‌ی شانۆی ‌ی‬ ‫پارێزه‌ره‌ك������‌ه ‌ی ره‌حمه‌ی������ه‌‪ ،‬باس له‌و‌ه‬ ‫ده‌كات ك‌ه زۆرین‌ه ‌ی شانۆگه‌رییه‌كان ‌ی‬ ‫دیكه‌ش������یان له‌و ج������ۆر‌ه حیوارانه‌یان‬ ‫تێدای‌ه ك‌ه هه‌ندێك كه‌س به‌نه‌شیاوو‬ ‫بازاڕیی ده‌زانن‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه كورد‌ه ئه‌و‬ ‫حیواران‌ه ‌ی له‌م نماییشه‌یاندا هاتوون‬ ‫به‌هه‌ڵ������‌ه نازانێت‪ ،‬هۆكار ‌ی بوون ‌ی ئه‌و‬ ‫حیوارانه‌ش بۆ ئ������ه‌و ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ك‌ه‬ ‫ئه‌وان ش������انۆی ‌ی كۆمید ‌ی ڕه‌خنه‌ئامێز‬ ‫نمای������ش ده‌ك������‌هن‌و ئه‌م������ه‌ش كارێك‌ه‬ ‫باس له‌بوارێك ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی ده‌كات‌و‬ ‫پێیوای‌ه ئه‌و حیواران‌ه له‌هه‌موو ماڵێك‌و‬ ‫كه‌سایه‌تیه‌كدا هه‌یه‌‪ ،‬بۆی‌ه ئه‌وانیش وه‌ك‬ ‫ئه‌كته‌ر به‌رجه‌ست‌ه ‌ی ده‌كه‌ن‪" ،‬له‌هه‌موو‬ ‫شانۆییه‌كدا ئه‌وان‌ه ده‌وترێت"‪.‬‬

‫دیمه‌نێک له‌شانۆیی پارێزه‌ره‌که‌ی ره‌حمه‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬جه‌مال ئه‌حمه‌د‬

‫ئه‌گه‌ر كه‌سێك ئه‌كته‌ر بێت‪ ،‬ئه‌بێت "هیچ حیوارێك ‌ی ناته‌ندروست نابینم ش������انۆ ‌ی كوردییه‌وه‌‪ ،‬ه������ه‌روه‌ك ئه‌و‬ ‫له‌س������ه‌ر ش������انۆش بوێر بێت‪" ،‬هیچ له‌شانۆگه‌ری پارێزه‌ره‌ك‌ه ‌ی ڕه‌حمه‌دا‪ ،‬باسیكرد ئه‌و وه‌رچه‌رخان‌ه ته‌نها بۆ‬ ‫گروپه‌ك‌ه ‌ی ئه‌وان ناگه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ترسێكم نیی‌ه‌و سیقه‌م به‌خۆم‌و تیپه‌كه‌م بێجگ‌ه له‌قس‌ه ‌ی نه‌سته‌ق"‪.‬‬ ‫هه‌ی‌ه‌و ئه‌توانم زۆر به‌جه‌رائه‌ته‌و‌ه ئه‌و له‌به‌رده‌وام ‌ی قسه‌كانیدا ئه‌و ئه‌كته‌ر‌ه تیپ ‌ی پێش������ڕه‌و ‌ی ش������انۆ ‌ی كورد ‌ی‬ ‫كارئه‌كت������ه‌ر‌ه به‌رجه‌س������ت‌ه بكه‌م ك‌ه ئه‌و‌ه ئاش������كرا ده‌كات ك‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌و هاوشان ‌ی ئه‌وان ده‌بێت ك‌ه خاوه‌ن ‌ی‬ ‫هیچ ترسێكم نییه‌‌و سیقه‌م‬ ‫حیواران‌ه البه‌رن‪ ،‬ئه‌وا بینه‌ر له‌خۆیان ئه‌و ستایل ‌ی كاركردنه‌ی‌ه له‌كوردستان‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌وێت"‪.‬‬ ‫به‌خۆم‌و تیپه‌كه‌م هه‌یه‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی دیكه‌و‌ه‌و له‌باسكردن ‌ی هه‌مان ده‌تۆرێنین‪ ،‬بۆی‌ه له‌تێڕوانین ‌ی خۆیانه‌و‌ه به‌ب������ڕوا ‌ی ده‌رهێنه‌ر ‌ی ش������انۆگه‌ر ‌ی‬ ‫هه‌رچه‌ن������د‌ه كورد‌ه عوس������مان وه‌ك حاڵه‌تدا ئه‌حمه‌د ره‌ئوف بڕوا ‌ی وای‌ه كار ده‌كه‌ن بۆ ژی������ان نه‌ك خه‌ڵك ‌ی پارێزه‌ره‌ك‌ه ‌ی ره‌حمه‌‪ ،‬به‌رهه‌مه‌كه‌یان‬ ‫الیه‌ن ‌ی جدیات������ ‌ی تیای������ه‌‪ ،‬هاوكات‬ ‫ژن������‌ه هونه‌رمه‌ندێك هی������چ حیوارو بینه‌ر پێویس������ت ‌ی به‌نه‌فه‌سێك هه‌یه‌‪ ،‬دیكه‌‪.‬‬ ‫رس������ته‌یه‌ك ‌ی نابه‌ج������ ‌ێ له‌نمایش������دا چونك‌ه ده‌مێك‌ه سیاسه‌ت ژیان ‌ی خه‌ڵك ‌ی به‌جیاوازت������ر ل������ه‌و‌ه ‌ی باس������كرا ئه‌و كارك������ردن له‌بوار ‌ی كۆمیدیاش������دا‬ ‫نابینێ������ت‪ ،‬به‌اڵم له‌روانگ������‌ه ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی داگیرك������ردوو‌ه‌و به‌ب������ڕوا ‌ی ئه‌حمه‌د ستایل ‌ی كاركردن‌ه ‌ی له‌بوار ‌ی شانۆدا به‌كارێك ‌ی قورس ده‌زانێت‪" ،‬قس������‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگ‌ه قبوڵك ‌ی ئه‌و حاڵه‌ت‌ه ناكات‌و سیاسه‌ت باو ‌ی نه‌ماو‌ه‌و ئێستا ماوه‌ته‌و‌ه كار ‌ی له‌سه‌ر ده‌كه‌ن‪ ،‬ماهیر حه‌سه‌ن ‌ی له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌تان‌ه ده‌كه‌ین ك‌ه بابه‌ت ‌ی‬ ‫زۆرجار به‌قورس ‌ی له‌س������ه‌ر ئافره‌ت سه‌ر ئه‌و‌ه ‌ی كێش‌ه ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ده‌رهێن������ه‌ر به‌وه‌رچه‌رخانێك ‌ی دوا ‌ی س������ه‌رده‌من ك‌ه خه‌ڵك ئه‌یه‌و ‌ێ له‌دڵ ‌ی‬ ‫ده‌كه‌وێته‌وه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه له‌ڕێگ‌ه ‌ی كۆمیدیاو‌ه چاره‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬ڕاپه‌ڕین������ ‌ی داده‌نێت ك������‌ه هات‌ه نێو خۆیانه‌و‌ه ده‌ر ‌ی ببڕێت"‪.‬‬

‫ی كوردیی پێش ده‌خات؟‬ ‫ی نێرومێ هونه‌ر ‌‬ ‫ماچ‌و موچ‌و به‌ریه‌ككه‌وتن ‌‬ ‫زه‌نگه‌نه‌‪ :‬من له‌گه‌ڵ ماچدا نیم‪ ،‬پێشكه‌وتن به‌ماچكردن نابێت‪ ،‬پێویست ‌ه حورم ‌هت‌و پیرۆز ‌ی خێزان بپارێزرێت‬ ‫له‌ئێستادا كاری‌ فیلم‌و دراما‬ ‫چه‌ند هه‌نگاوێكی‌ تێپه‌ڕاندووه‌و‬ ‫توانیویه‌تی‌ له‌سۆنگه‌ی‌ كاری‌‬ ‫هونه‌رییه‌وه‌ به‌شێك له‌گرفت‌و‬ ‫دیارده‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‬ ‫پیشانی‌ بینه‌ری‌ كورد بدات‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا نه‌توانراوه‌‬ ‫زۆر حاڵه‌تی‌ پێویست پیشان‬ ‫بدرێت یان ده‌ربخرێت كه‌ له‌ناو‬ ‫سیناریۆكاندا هه‌ن‪ ،‬بۆنمونه‌‬ ‫حاڵه‌ته‌ سۆزدارییه‌كان‌و ماچی‌‬ ‫نێوان دوو عاشقه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ وته‌ی‌ چه‌ند هونه‌رمه‌ندێك‬ ‫هێشتا ئاستی‌ تێگه‌یشتنی‌ تاكی‌‬ ‫كوردی‌ نه‌گه‌یشتۆته‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‬ ‫ئه‌كته‌ره‌كان ئه‌و حاڵه‌ته‌ له‌نێو‬ ‫دراما‌و شانۆو فیلمه‌ كوردییه‌كاندا‬ ‫به‌رجه‌سته‌ بكه‌ن‪.‬‬

‫ ئەنوەر حەمەغەریب‬ ‫ فۆتۆ‪ :‬سه‌فین ئیسماعیل‬ ‫ده‌وه‌ن نه‌وزاد‪ ،‬خانم‌ه هونه‌رمه‌ندێك ‌ی‬ ‫كورده‌و سااڵنێك ‌ی زۆر‌ه سه‌رقاڵ ‌ی‬ ‫كار ‌ی هونه‌ریی‌ه‌و جه‌خت له‌و‌ه‬ ‫ده‌كاته‌و‌ه ك‌ه بۆ به‌ره‌و پێشچوون ‌ی‬ ‫سینه‌ما ‌ی كوردی‌‪ ،‬یه‌كێك بوو‌ه له‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندان‌ه ‌ی هه‌نگاو ‌ی نوێ ‌ی له‌و‬ ‫بواره‌دا ناوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ش ناشارێته‌و‌ه‬ ‫ك‌ه كۆمه‌ڵێك فاكته‌ر هه‌ی‌ه‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگادا ناتوانێت تێیپه‌ڕێنێت‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی‌ه له‌روانگه‌ی ناوبراوه‌و‌ه دراما‌و‬ ‫فیلم به‌بوون ‌ی گرته‌یه‌ك ‌ی به‌ریه‌ككه‌وتن ‌ی‬ ‫هه‌ردوو ره‌گه‌ز به‌تایبه‌ت ماچ تیایدا‬ ‫پێش ناكه‌وێت‌و به‌بڕوا ‌ی ئه‌و به‌ره‌و‬ ‫پێشچوون ‌ی به‌رهه‌م‌ه هونه‌رییه‌كان‬ ‫له‌بیركردنه‌وه‌و ڕوئیا ‌ی ده‌رهێنه‌ره‌و‌ه‬ ‫ده‌ست پێده‌كات تا الیه‌ن ‌ی ته‌كنیكی‪.‬‬

‫جه‌لیل زه‌نگه‌نه‌‬

‫شانۆو دراما به‌ماچ پێش‬ ‫ناكه‌وێت‬ ‫جه‌لیل زه‌نگه‌ن‌ه ‌ی هونه‌رمه‌ند‌و‬ ‫ده‌رهێنه‌ر ‌ی زنجیر‌ه دراما ‌ی‬ ‫گه‌رده‌لول‪ ،‬پێیوای‌ه میلله‌تێك‬ ‫ك‌ه ویست ‌ی پێشكه‌وتن ‌ی هه‌بێ‬ ‫به‌ماچكردن ‌ی ئه‌كته‌ره‌كان ‌ی نێو شانۆو‬ ‫دراماكان نابێت‪ ،‬به‌ڵكو "مه‌سه‌ل‌ه ‌ی‬ ‫ئاماده‌گ ‌ی ڕۆحی ‌ی ئه‌و مرۆڤانه‌ی‌ه ك‌ه‬ ‫بیانه‌وێت چۆن پێشیبخه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌رهێنه‌ر‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات ك‌ه ئه‌گه‌ر سه‌یر ‌ی دراما ‌ی‬ ‫میسری بكه‌یت هه‌تائێستاش ك‌ه‬ ‫ساڵ ‌ی ‪2010‬یه‌‪ ،‬ماچ ‌ی تیانییه‌‪،‬‬ ‫"له‌هه‌مانكاتدا توانیوایان‌ه دراما‬ ‫به‌ره‌و پێشبه‌رن"‪ ،‬هه‌ربۆی‌ه زه‌نگه‌ن‌ه‬ ‫داوا له‌هونه‌رمه‌نده‌كان ده‌كات ك‌ه‬ ‫بائه‌وه‌ش وه‌ك جل‌و به‌رگه‌كان‬ ‫السایی نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬چونك‌ه ئه‌و پێیوای‌ه‬ ‫پێشكه‌وتن به‌فكر‌و ڕۆح‌و ئیشه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫به‌شت ‌ی تر‪" ،‬وه‌ك هه‌ندێك كلیپ ‌ی‬ ‫گۆرانی‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه ڕۆح ‌ی كورد ‌ی‬

‫ده‌وه‌ن نه‌وزاد‬

‫تێدا نییه‌"‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ك‌ه‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه زه‌نگه‌ن‌ه چه‌قبه‌ستوی ‌ی‬ ‫ناوێت‌و داوا ‌ی پێشكه‌وتن ده‌كات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ناوبراو به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫پێشكه‌وتن ‌ی به‌ڕووت ‌ی‌و ڕووك‌هش‌و‬ ‫به‌ماچ ناوێت‪.‬‬

‫کاردینا محه‌مه‌د‬

‫هونه‌رییمان"‪.‬‬ ‫كاردینا وه‌ك خۆ ‌ی باسیكرد‬ ‫یه‌كێك بوو‌ه له‌و ئه‌كته‌ران‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫به‌خێرای ‌ی توانیوی‌ه هه‌نگاوی نوێ‬ ‫له‌دراما ‌ی كوردیدا بنێت‪" ،‬ئه‌توانم‬ ‫بڵێم یه‌كه‌م كه‌س بووم له‌دراما ‌ی‬ ‫ئاره‌زوودا له‌و پێكه‌وه‌ییه‌دا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌كته‌ر ‌ی به‌رامبه‌ر‪ ،‬به‌ریه‌ككه‌وتین"‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند خه‌ڵكێك ‌ی زۆر ده‌ستخۆش ‌ی‬ ‫له‌كاردینا كردووه‌‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫كۆمه‌ڵێك مرۆڤ ‌ی زۆریش هه‌بوون‬ ‫كردن ‌ی ئه‌و گرتان‌ه ‌ی ناوبراویان‬ ‫له‌ال گران‌ه بوو‌ه‌و ره‌تیانكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫"له‌به‌رئه‌و‌ه كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان زۆر ‌ی‬ ‫ماو‌ه ك‌ه تێبگات ك‌ه ئه‌م‌ه نواندن‌ه‌و‬ ‫ئه‌م‌ه ‌ی ده‌یبینن ژیان ‌ی ڕۆژان‌ه ‌ی‬ ‫ئێمه‌یه‌"‪.‬‬

‫ماچ‌و به‌ریه‌ككه‌وتن ‌ی هه‌ردوو ره‌گه‌ز‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو پێویست‌ه له‌ئه‌مڕۆدا كار‬ ‫بۆ بونیادنانێك ‌ی هونه‌ری ‌ی بكرێ ك‌ه‬ ‫هه‌ڵگر ‌ی مۆركێك ‌ی كوردی ‌ی بێت‪،‬‬ ‫"هه‌ركات ئاسته‌نگه‌كان هاته‌سه‌ر‬ ‫ماچكردنێك‪ ،‬ئه‌وكات باس ‌ی لێو‌ه‬ ‫ده‌كه‌ین"‪ ،‬هاوكات ده‌وه‌ن نه‌وزاد‬ ‫جه‌خت له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه هه‌ندێك‬ ‫دراما ‌ی كورد ‌ی شتێك ‌ی ئه‌وتۆیان‬ ‫نه‌وت‪ ،‬كه‌چی‌ به‌قسه‌یه‌ك راگیرا‪،‬‬ ‫"ئ‌ه ‌ی ئه‌گه‌ر ماچكردنێك ‌ی تێدا‬ ‫بێت‪ ،‬چ ‌ی رووده‌دات؟"‪ .‬‬ ‫كاردینا وه‌ك كچ‌ه هونه‌رمه‌ندێك‬ ‫ده‌یه‌وێت سیناریۆیه‌ك بنوسرێت‬ ‫به‌ته‌نها بوون ‌ی ماچ گرنگ نه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ده‌یه‌وێت سیناریۆیه‌ك‬ ‫بنوسرێت ك‌ه ته‌واو ‌ی ڕاستییه‌كان ‌ی‬ ‫كۆمه‌ڵگا ‌ی كورد ‌ی به‌هه‌موو‬ ‫الیه‌نه‌كانییه‌و‌ه بگرێت‌ه خۆی‌‪،‬‬ ‫"ڕاستگۆیان‌ه ئه‌و بابه‌ت‌ه باس بكات‬ ‫ك‌ه ئاماده‌ی‌ه له‌كۆمه‌ڵگه‌دا"‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫ناوبراو ئه‌یه‌وێت هه‌نگاو به‌هه‌نگاو‬ ‫بڕوات بۆ بابه‌ته‌كان ‌ی تر‪.‬‬ ‫كاردینا‪ ،‬باس ‌ی له‌وه‌كرد ك‌ه زۆرجار‬ ‫فیلمێك ده‌بین ‌ێ ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی ته‌ركیز‬ ‫خراوه‌ته‌سه‌ر ماچێك‪ ،‬بیرت‬ ‫ئه‌چێته‌و‌ه ك‌ه سیناریۆك‌ه ‌ی چیی‌ه‬ ‫یان بابه‌ت ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی ئه‌و دراما‌و‬ ‫فیلم‌ه چیه‌؟ "ده‌مه‌وێت جارێ هه‌موو‬ ‫الیه‌نه‌كان پته‌وبێت‪ ،‬دواتر گرت‌ه ‌ی‬ ‫ماچێك پیشان ‌ی بینه‌ر ده‌ده‌ین"‪.‬‬

‫به‌ریه‌ككه‌وتنی‌ كچ‌و كوڕ نابێت ‌ه‬ ‫كێشه‌‬ ‫به‌ال ‌ی هه‌ندێ له‌هونه‌رمه‌ندانه‌و‌ه‬ ‫هه‌بوون ‌ی گرته‌یه‌ك ‌ی به‌ریه‌ككه‌وتن ‌ی‬ ‫كچ‌و كوڕ یان ژن‌و پیاو له‌فیلم‌و‬ ‫دراماكاندا نابێت‌ه كێشه‌‪ ،‬له‌وباره‌و‌ه‬ ‫كچ‌ه هونه‌رمه‌ند كاردینا ‌ی سپ ‌ی‬ ‫باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه له‌زۆر حاڵه‌تدا‬ ‫گرفت ڕووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌و‌ه‌و‬ ‫هۆكاره‌كه‌ش ‌ی بۆ ئه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگا‬ ‫ك‌ه هێشتا هه‌نگاو ‌ی زۆریان ماوه‌‪،‬‬ ‫پێویستی‌ به‌هۆشیاری‌ زیاتره‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫نیی‬ ‫ماچ‬ ‫كوردی‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫دراما‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫گرفت‬ ‫‌و‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی ك‌ه كۆمه‌ڵگا ‌ی كورد ‌ی له‬ ‫ده‌وه‌ن نه‌وزاد ‌ی خانم‌ه ئه‌كته‌ر بۆ‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫كاردیان‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫قس‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌روانگ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫"بۆ‬ ‫حاڵه‌تان‌ه هۆشیارتر بكه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫چارسه‌ركردن‌و به‌ره‌و پێشبردن ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی بگه‌ین‌ه ئاستێك‪ ،‬تاوه‌ك به‌و زه‌نگه‌ن‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات ك‌ه كار‌ه هونه‌رییه‌كان‌و به‌تایبه‌ت سات‌ه‬ ‫هۆیه‌و‌ه دوا نه‌كه‌وین له‌كاروان ‌ی ئاسته‌نگه‌كان ‌ی دراما‌و فیلم ‌ی كوردی‌‪،‬‬

‫هه‌ستیاره‌كان‪ ،‬به‌پێویست ‌ی ئه‌زان ‌ێ‬ ‫تاكه‌كان ‌ی كۆمه‌ڵگا هۆشیار بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی تێبگه‌ن ك‌ه ئه‌و دیمه‌نان‌ه‬ ‫كارێك ‌ی هونه‌ریی‌ه‌و خزمه‌تكردن‌ه‬ ‫به‌كۆمه‌ڵگا ‌ی كوردی‌‪" ،‬ئه‌م‌ه‬ ‫هونه‌رێك‌ه به‌دنیامان ده‌ناسێنێ"‪.‬‬ ‫به‌بڕوا ‌ی ده‌وه‌ن نه‌وزاد‪ ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫تاك به‌تاك ‌ی كۆمه‌ڵگا ‌ی كورد ‌ی‬ ‫ئاماده‌گ ‌ی تیابوو ك‌ه به‌و هزره‌و‌ه‬ ‫سه‌یر ‌ی ئه‌و درامای‌ه بكات ك‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫هونه‌ره‌‪" ،‬ئه‌و كات‌ه منیش ده‌توانم‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه به‌چ ‌ی ده‌كرێ جێبه‌جێ ‌ی‬ ‫بكه‌م"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دیكه‌و‌ه جه‌لیل زه‌نگه‌ن‌ه ‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌‬ ‫ده‌رهێنه‌ر باس له‌و‌ه ده‌كات ك‌ه‬ ‫ی تر‬ ‫ی مه‌كسیك‌و واڵتان ‌‬ ‫له‌دراما ‌‬ ‫ماچ له‌دراماكانیاندا نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫"له‌فیلمدا ماچ‌و سێكس هه‌ی‌ه"‌و‬ ‫ی ماچ له‌درامادا‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی دراما هه‌موو‬ ‫ده‌باته‌و‌ه بۆ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫چین‌و توێژه‌كان به‌مندااڵنیشه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌كه‌ن‪" ،‬پێشكه‌وتن‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫به‌ماچكردن نابێت‪ ،‬پێویست‌ه‬ ‫ی خێزان‬ ‫حورم‌هت‌و پیرۆز ‌‬ ‫بپارێزرێت‪ ،‬من له‌گه‌ڵ ماچدا‬ ‫نیم"‪.‬‬ ‫ی وته‌كانیدا‬ ‫ی دیك‌ه ‌‬ ‫له‌به‌شێك ‌‬ ‫ده‌وه‌ن نه‌وزاد‪ ،‬ئه‌و‌ه ده‌خاته‌ڕوو‬ ‫ك‌ه هیچ كات سه‌ما‌و باوه‌ش‬ ‫پیاكردن‌و ماچكردن كار له‌سه‌ر‬ ‫ی هونه‌ر ناكات‪،‬‬ ‫به‌ره‌و پێشبردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه كولتور ‌‬ ‫به‌ڵكو فاكته‌ر ‌‬ ‫كوردیی‌ه ك‌ه ڕێگ‌ه نادات ئه‌و‬ ‫حاڵه‌ت‌ه روو بدات‌و پێشیوای‌ه وه‌كو‬ ‫هونه‌رمه‌ندانیش له‌و باوه‌ڕه‌دانین‬ ‫ی‬ ‫ك‌ه ئه‌و حاڵه‌ت‌ه ببێت‌ه هه‌نگاوێك ‌‬ ‫ی كوردی‌‪.‬‬ ‫نوێ بۆ هونه‌ر ‌‬

‫‪10‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫گۆشەیەكە تایبەت بەناساندنی ئامێرە مۆسیقیەكان‬

‫گیتار‬

‫ئامادەكردنی‪ :‬جەمال جەالل‬ ‫‪Sizi1991@gmail.com‬‬

‫یەكێكی ترە لەئامێرە س������یمدارەكان كە‬ ‫بەنینۆك������ی پەنج������ەكان ئەژەنرێت‌و‬ ‫س������یمەكان لەس������ەر كاس������ەكە‬ ‫دەنگدانەوەیەكی خۆش دروس������ت‬ ‫دەك������ەن‌و س������ەر بەخان������ەوادەی‬ ‫"‪"cordophones‬ە‪.‬‬ ‫ئەم ئامێرە س������ەرەڕای ئەوەی پێشینەیەكی‬ ‫مێژویی كۆنی هەیە‪ ،‬بەاڵم توانیویەتی لەگەڵ گۆڕانكارییەكانی‬ ‫مۆزیك������ی خۆرئاوایی������دا هەنگاو هەڵگرێت‌و س������ەرئەنجام‬ ‫شێوەگەلێكی زۆری دروستبووەو ئێستاكەش لەناو مۆسیقای‬ ‫جیهانیدا پێگەیەكی تایبەتی هەیە‪.‬‬ ‫كورتە مێژویەكی گیتار‬ ‫بۆچوونە مێژوییەكان لەبارەی ئ������ەم ئامێرەوە دەڵێن گیتار‬ ‫لەواڵتی میس������رەوە س������ەرچاوەی گرتووەو هەندێكی تریش‬ ‫باوەڕیان وایە كە لەس������یتارای یۆنانی ـ ئاشوری كە بەهۆی‬ ‫ڕۆماییەكانەوە هێنراوەتە ئیسپانیا پەیدابووە‪ .‬گیتار لەئەنجامی‬ ‫گۆڕینی لۆت لەئەورپاوە هاتووە‪ ،‬لوتیش لەئەنجامی گۆرانی‬ ‫عودەوە هاتووە‪ ،‬ئەو ڕایەش هەیە كە "زەریاب" ناوی عودی‬ ‫هێناوەتە ئەندەلوس پاش������ان ئەم ئامێرە لەئیسپانیا واڵتانی‬ ‫ئەوروپا باڵوبۆتەوە‪.‬‬ ‫زەریاب س������ەرەتا لەئیسپانیا دەس������تیكرد بەوتنەوەی وانەی‬ ‫فێربون������ی گیتار كە ل������ەو كاتەدا ئیس������پانییەكان خۆیان‬ ‫س������تایلێكی موزیكیان هەب������وو بەن������اوی "فالمینكۆ" كە‬ ‫بەئامێرەكانی (كاس������تانت‪ ،‬كاخون‪ ،‬لەگەڵ پاڵماس‌و بایال‬ ‫"سەمای فالمینكۆ"و كانتە "ئاوازی فالمینك" لێدەدرا‪.‬‬ ‫پێكهاتەی گیتار‬ ‫هەروەك لەوێنەكەدا دەردەك������ەو ‌ێ گیتار جۆری جیاوازی‬ ‫هەیەو ئەكر ‌ێ بەشەكانیش������ی لەپێكهاتندا جیاوازبن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دواتر سەرجەم بەشی هەموو جۆرە گیتارەكان هەر لەمانەی‬ ‫خوارەوە پێكهاتوون‪:‬‬ ‫‪ .1‬سەردەستە‬ ‫‪ .2‬خەرەك‬ ‫‪ .3‬كلیلەكان (بۆ كۆك كردن)‬ ‫‪ .4‬پەردەكان (‪)fert‬‬ ‫‪( truss rod .5‬برغویەك������ە ب������ۆ ێككردن������ی دەس������تەكە‬ ‫بەكاردەهێنرێت)‬ ‫‪( inlays .6‬جوانكارییەكە ب������ۆ رێنمایی كردن بەزۆری‬ ‫لەپش������تی پەردەكانی(‪)24-21-19-17-15 -12- 9- 7- 5‬‬ ‫دادەنرێت)‬ ‫‪ .7‬دەستە‬ ‫‪( hell .8‬پێكبەستی كاسەو دەستەكە)‬ ‫‪ .9‬كاسە‬ ‫‪ .10‬پیك ئەپەكان (‪)pickups‬‬ ‫‪ .11‬ئەو بەشانەی تایبەتە بەبازنەی ئەلیكترۆنیەوە "ڤۆلیۆم"‬ ‫‪ .12‬خەرەكی خوارەوە (‪)bridge‬‬ ‫‪ .13‬پیك گارد (‪)pickgard‬‬ ‫‪ .14‬بەشی پشتەوەی كاسە‬ ‫‪ .15‬ڕووكاری پێشەوەی كاسە‬ ‫‪ .16‬التەنیشت (پێكبەستی بەشی پێشەوەو دوا)‬ ‫‪ .17‬كونی دەنگ‬ ‫‪ .18‬سییمەكان‬ ‫‪( saddle .19‬رێكخەری بەرزكردنەوەی سیمەكان)‬ ‫‪ .20‬بۆردی پەردەكان (تەختەیەكە پەردەكانی لەسەر دانراوە)‬ ‫كۆكی ستانداردی گیتار‬ ‫س ‌ێ سیمی نایلۆنیەكە ـ ترێبڵ‬ ‫(می‪ ،‬سی‪ ،‬سۆڵ)‬ ‫س ‌ێ سیمە فلزیەكە ـ باس‬ ‫(رێ‌‪ ،‬ال‪ ،‬می)‬ ‫جۆرەكانی گیتاری كالسیك‬ ‫گیتارە كالسیكیەكان لەس ‌ێ سیمی نایلۆن‌و سیانی فلزی ‪12‬‬ ‫پەردە پێكهاتوون‪:‬‬ ‫‪( Cutaway guitar .1‬گیتاری كەتاوەی)‬ ‫‪( Acoustic guitar .2‬گیتاری ئەكۆستیك)‬ ‫‪( 12 String Acoustic guitar .3‬گیتاری ئەكۆس������تیكی‬ ‫‪12‬سم)‬ ‫‪( Ovation Guitar .4‬گیتاری ئۆڤاشن)‬ ‫‪( Dobro Resonator Guitar .5‬دۆبرۆ یاخود گیتاری‬ ‫رێسۆناتۆر)‬ ‫جۆرەكانی گیتاری ئەلیكترۆنی‬ ‫ئەم جۆرانەی گیتار بەفریكوێنس������ی دەنگی ڕێكدەخرێن‌و‬ ‫دەنگەكەشی لەڕێگەی ئەمپلی فایەرەوە بەهێز دەكرێت‪.‬‬ ‫‪( Guitar Hollow Body .1‬گیتاری هۆلۆ بۆدی)‬ ‫‪( Solid Body Guitar .2‬گیتاری سۆلید بۆدی)‬ ‫‪Telecaster .3‬‬ ‫‪( Gibson Les Pauel .4‬گیتاری لیس پاوڵ)‬ ‫‪Flying .5‬‬ ‫‪Explorer .6‬‬

‫میوزیک‬

‫کۆک‬

‫"راگەیاندنەكان‬

‫كاری هونەریی‬ ‫پێویست بۆ‬

‫گروپی موزیكی‬ ‫سەهەند ناكەن"‬

‫سەرپەرشتیاری گروپی موزیكی سەهەند بۆ نم نم‬ ‫گروپی موزیكی سەهەند بەجیاواز‬ ‫لەتیپە موزیكییەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫سەرجەم ژەنیارەكانی ئامێری‬ ‫خۆرئاوایی دەژەنن‌و بەچەند‬ ‫شێوازێكی تازەی مۆزیكی‬ ‫كوردی‌و مۆركێكی تایبەت‬ ‫بەگروپەكەیان كاردەكەن‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬جەمال ئەحمەد جەمیل‬ ‫هێرش عەبدولڕەحمانی سەرپەرش������تیاری‬ ‫گروپ������ی موزیك������ی س������ەهەند‪ ،‬لەمیانی‬ ‫دیمانەیەكی������دا لەگەڵ نم ن������م رووناكی‬ ‫دەخاتەسەر مۆزێك‌و تایبەتمەندی مۆزیكی‬ ‫كوردی الی گروپەكەیان‌و ئەو ئاستەنگ‌و‬ ‫رێگریانەی روبەڕوویان دەبنەوە‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬هۆكاری چییە‪ ،‬لەئێستادا دوورە‬ ‫پەرێزی گروپی سەهەند لەنێوەندی‬ ‫مۆزیك‌و گۆرانی كوردیدا دەبینرێت؟‬ ‫هێرش‪ :‬هەموو ساڵێك كۆنسێرتی خۆمان‬ ‫هەیە‌و چەندین ئەلبومان كردووە‌و چەندین‬ ‫كاری كلیپ‌و سیدیش������مان كردووە كە‬ ‫وەكو مۆزیك باڵ‌وبۆتەوە‪ ،‬بەباش������مانزانی‬ ‫ئ������ەم ماوەی������ە خۆم������ان دووربخەین������ەوە‬ ‫لەكۆنسێرت‌و چاالكی‪ ،‬لەبەرئەوەی هەست‬ ‫دەكەین بەپێی پێویست كەناڵەكان‌و كەناڵی‬ ‫ڕاگەیاندنەكان بەتایبەتی ئەوانەی كە ئێمە‬ ‫پشتیان پێدەبەس������تین ئەو كارە پێویستە‬ ‫ناك������ەن بۆ كاری هون������ەری بەتایبەت بۆ‬ ‫شاری س������لێمانی‌و بەتایبەتیش بۆ گروپی‬ ‫س������ەهەند‪ ،‬ئێم������ە زۆر هەوڵمان������داوە كە‬ ‫بتوانی������ن كارەكانم������ان زۆر باڵوبێتەوە‌و‬ ‫زۆر تیڤی باڵوی بكاتەوە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫نەمانتوانیووە پشتگیرییەكی وا بۆ خۆمان‬ ‫پەیدا بكەین كە بتوانین خۆمان كلیپەكان‬ ‫بكەین‌و هەر خۆش������مان باڵوی بكەینەوە‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا حەز ناكەین كارەكانمان‬ ‫كاڵ‌و كرچی پێوە دیار بێت‪ ،‬پێمان باشە‬ ‫كار بەدوای كاردا ش������تی تازە‌و ش������تی‬ ‫جوانتری تیا بێت‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬هۆكاری چییە كارەكانی گروپی‬ ‫سەهەند لەناوی شاری سلێمانیدا قەتیس‬ ‫ماوە؟‬ ‫هێ������رش‪ :‬لەڕاس������تیدا ئێم������ە زۆر‬ ‫حەزماندەكرد ه������ەوڵ بدەین بچین بەرە‌و‬ ‫دەرەوە‪ ،‬توانیشمان لەساڵی ‪2004‬دا یەكجار‬ ‫بچین ب������ۆ هەولێر كۆنس������ێرتمان كرد‪،‬‬ ‫دوای ئ������ەوەش ‪ 2006‬هەوڵێكی زۆرماندا‬ ‫توانیمان بچین بۆ كوردستانی ئێران بۆ‬ ‫شاری سنە كۆنسێرتمان كرد‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫لەكوردستاندا هیچ فیستیڤاڵێكی هونەری‌و‬ ‫موزیكی نییە كە نمایش������ی كاری جوانتر‬ ‫بكەین‪ ،‬ئەوە یەكێكە لەكێشەكان‌و ناشكرێت‬ ‫ئێمە هەموو س������اڵێك كۆنس������ێرتێكمان‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەڕاستی كۆنسێرتیش ئاسان نییە‪،‬‬ ‫لەكۆنسێرتدا هەموو كەرەستەیەكی تازەت‬

‫هێرش عەبدولڕەحمان‬ ‫پێویستە لەكاری جوان‌و پێویستییەكانی‬ ‫دەنگی تازەدا‪.‬‬ ‫مەس������ەلەی ئەوەی كە ئێمە بۆچی ناچینە‬ ‫دەرەوەی ش������اری سلێمانی‪ ،‬ئێمە لەهەوڵی‬ ‫ئەوەداین كە كارەكانمان بەرینە دەرەوەی‬ ‫سلێمانی ئێس������تاش لەگفتوگۆی ئەوەداین‬ ‫چۆن هەوڵبدەی������ن كارەكانمان لەدەرەوەی‬ ‫سلێمانی پێشكەش بكەین‪ ،‬چونكە بەڕاستی‬ ‫ئاسانیش نییە‌و پێویس������تی بەهاوكاری‬ ‫زۆرە‪ ،‬هەروەه������ا پێویس������ت دەكات ئێمە‬ ‫خۆمان هەوڵی بۆ بدەین‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬ئەو ستایلەی كە سەهەند‬ ‫هەڵیبژاردووە ستایلێكە بۆ كۆمەڵ ‌ێ‬ ‫نوخبەی تایبەت‪ ،‬بەاڵم ناكرێت ئەو‬ ‫ستایلە پەرە پێبدەن‌و زیاتر بچنە ناو‬ ‫جەماوەرەوە؟‬ ‫هێ������رش‪ :‬م������ن زۆرم پێخۆش ب������وو ئەو‬ ‫پرس������یارەت ك������رد‪ ،‬گروپی س������ەهەند‬ ‫یەكەمجار كە كارەكانمان پێشكەش������كرد‬ ‫زیاتر كاری موزیكمان پێشكەش دەكرد‪،‬‬ ‫بەس گۆرانیبێژ دەورێكی سەرەكی هەیە‬

‫لەگۆڕانكاری ئەوەی كە پێویس������تە بیكات‬ ‫تا زیاتر نزیك بین لەجەماوەرەوە‪ ،‬كاری‬ ‫مۆزی������ك زۆر تایبەتە بەو كەس������انەی كە‬ ‫دێن گو ‌ێ بۆ مۆزیك دەگرن‪ ،‬ئەوەی ئێمە‬ ‫پێویس������تمان پێی بوو گۆرانیبێژی باش‬ ‫بوو‪ ،‬چونكە لەرێگەی گۆرانیبێژەوە زیاتر‬ ‫لەجەماوەرەوە نزیك دەبێتەوە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫جەماوەر زیاتر چێژ‌و خۆش������ی لەگۆرانی‬ ‫دەبینێت نەوەك لەمۆزیك‪ ،‬ئێمە لەهەوڵی‬ ‫ئەوەداین گۆرانیبێژی تازە‌و گەنجی تازە‬ ‫هاوكارییان بكەین كە لەكۆنسێرتەكانماندا‬ ‫پێشكەشیان بكەین‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬ئەتوانین بڵێین ستایڵێكی‬ ‫خۆرئاوایتان هەڵبژاردووە لەسەر بنەمای‬ ‫مۆزیكی ڕەسەنی كوردی؟‬ ‫هێرش‪ :‬ئێمە كارمان لەو بوارەدا كردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە نەگەشتوەتە گوێی جەماوەر‪،‬‬ ‫لەئەلبومەكانماندا گۆرانیم������ان هەیە لەو‬ ‫ش������ێوازەی كە كاری كولتوریشی تیایە‪،‬‬ ‫گۆرانی فۆلكلۆریمان هێناوە دووبارەمان‬ ‫كردۆت������ەوە بەش������ێوازێكی زۆر جوانتر‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخ������ەوە لەوانەیە خەتای خۆمانی‬ ‫تی������ا بێت لەوەی ك������ە نەماتوانیووە چەند‬ ‫كلیپێكی بۆ بكەین چۆن بیگەیەنینە گوێی‬ ‫جەماوەر‌و بینەری كورد‪ ،‬ئەوەش یەكێكە‬ ‫لەكێش������ەكانمان‪ ،‬بەڕاس������تی ئەبێت ئەو‬ ‫ڕێگایە بدۆزینەوە كە كارە كولتوریەكان‬ ‫بەش������ێوازێكی زۆر ت������ازە بگەیەنین������ەوە‬ ‫بەخەڵكی‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬ئەتوانین بڵێین كارەكەتان‬ ‫رەسەنایەتی كوردی پێوە دیارە یان‬ ‫تێكەاڵو بونێكە لەنێوان مۆزیكی كوردی‌و‬ ‫خۆرئاوایی؟‬

‫لە چل‌و پێنج هەمین ساڵڕۆژی نمایشیدا‬ ‫مۆسیقای فیلمی "‪"The Sound of Music‬‬ ‫باڵوكرایەوە‬ ‫لەچل‌و پێنجەمین س������اڵڕۆژی یەكەمین‬ ‫نمایش������ی فیلم������ی بەناوبانگی مێژوی‬ ‫س������ینەما ‪The Sound of Music‬‬ ‫موزیك������ی س������ەرجەمی فیلمەك������ە‬ ‫باڵوكرایەوە‪.‬‬ ‫فیلم������ی "ئاوازی موزیك" لەس������اڵی‬ ‫‪ 1965‬لەالیەن "ڕۆبێ������رت وایز"ەوە‬ ‫كاری دەرهێنانی بۆ كراوە‪ ،‬موزیكی‬ ‫فیلمەكەو تراكە دەنگییەكانی لەالیەن‬ ‫كۆمپانی������ا "لیگس������ی ریكۆردینكز"‬ ‫بەرهەمهێنراوە‪ .‬فیلمی ناوبراو لەساڵی‬ ‫‪1965‬ئۆس������كاری باش������ترین فیلم‌و‬ ‫باشترین دەرهێنان‌و باشترین موزیك‌و‬ ‫باش������ترین ئەكتەری ژنی بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫ئ������ەو فیلم������ە یەكێكە لەباش������ترین ‪10‬‬ ‫فیلمەكانی دەیەی شەستەكان‌و دووەمین فیلمی پڕفرۆشی ساڵی ‪1965‬ی ئەمریكایە‬ ‫كە بیس������ت ملیۆن دۆالر فرۆشی بوو‪ ،‬هاوكات یەكێك بوو لەباشترین ‪ 100‬فیلمی‬ ‫پڕفرۆشی مێژوی سینەما كە فرۆشەكەی گەیشتە‌‪٧٩/٨٠٠/٠٠٠‬دۆالرە‪.‬‬

‫هێرش‪ :‬لەراستییدا مەسەلەی رەسەنایەتی‬ ‫زۆر ئاس������ان نیی������ە بڵێی������ن كارەكانمان‬ ‫ڕەس������ەنایەتی بێ������ت‪ ،‬چونك������ە قورس������ە‬ ‫پێوانەیەك بۆ رەسەنایەتی دابنێیت‪ ،‬ئێمە‬ ‫بەس ئەتوانین وەكو مەس������ەلەی مۆزیك‌و‬ ‫گۆرانی‌و ئەو وش������انە ی������ان ئەو میلۆدییە‬ ‫جوانانەی كە تایبەت بەكوردە دەستكاری‬ ‫بكەین بەشێوازێكی زۆر جوان‌و بەو ئامێرە‬ ‫خۆرئاواییانە دووبارەی بكەینەوە‪ ،‬لەوانەشە‬ ‫ئەمە خۆی لەخۆیدا گۆڕانكارییەكی زۆر‬ ‫جوانتر بێت بۆ هەندێك گوێگر نەك بۆ‬ ‫س������ەرجەم گوێگر‪ ،‬بۆ مەسەلەی كولتوری‬ ‫كوردیش ئێمە هاوكاری مۆزیك‌و گۆرانی‬ ‫كوردی دەكەی������ن ئێمە ناڵێین گروپەكەی‬ ‫ئێمە كاری رەسەنایەتی دەكات‪ ،‬بەڕای من‬ ‫ئەو كارەی كە ئێمەش دەیكەین بەو ئامێرانە‬ ‫لەهەمانكاتدا هاوس������ەنگییەك دروس������ت‬ ‫دەكات لەبەینی ئەو ئامێرە خۆرهەاڵتیانەی‬ ‫كە بەردەوام وەكو گروپی سونتەكان هەن‬ ‫وەكو گروپی خۆرهەاڵتییەكان‪ ،‬لەئەمڕۆدا‬ ‫تێكەاڵوبوونی ئامێ������رە خۆرئاواییەكان‌و‬ ‫خۆرهەاڵتییەكان تێكەاڵو دەكرێت بۆئەوەی‬ ‫كارێكی جوانتر پێشكەش بكرێت‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬ئەتوانین بڵێین ئەو ریتمەی كە‬ ‫دەیدەن بەگوێی گوێگری كوردیدا‬ ‫بەدەر نییە لەریتمە كوردییەكان؟‬ ‫هێرش‪ :‬لەبەر ئەوەی كە تازە كراوینەتەوە‬ ‫بەڕووی جیهان‌و شارەزابوون لەو ۆرك‬ ‫ش������ۆپانەی كە دەكرێتەوە ل������ەدەرەوە‌و‬ ‫خەڵكانێكی پسپۆڕ دێن لێرە ۆرك شۆپ‬ ‫دەكەنەوە‪ ،‬وردە وردە بۆمان دەردەكەوێت‬ ‫كە ریتمی كوردی ڕیتمێكە زۆر نزیكە‬ ‫لەڕیتمەكان������ی جیهان������ەوە‪ ،‬زیاتر ئێمە‬ ‫خۆمان دەبەستینەوە بەئاسیا‌و ئەوروپاش‬ ‫بەش������ی ناوەڕاس������ت وەك ئیس������پانیا‌و‬ ‫ئۆكرانیا‌و توركیا‪.‬‬ ‫پەیوەندی ریتمێكی زۆری بەیەكەوە هەیە‪،‬‬ ‫چونكە ئەگەر لەكارە فۆلكلۆرییەكاندا‬ ‫ورد بینەوە‌و هەوڵ بدەین بەدواداچوون‬ ‫بۆ ئەو ڕیتمانەم������ان بكەین‌و توێژینەوە‬ ‫لەس������ەر مۆزی������ك‌و ڕیتم������ی كوردی‬ ‫بكەین‌و لەو واڵتان������ەدا بگەڕێین‪ ،‬بۆمان‬ ‫دەردەكەوێ������ت كە ڕیتم������ی كوردیش‬ ‫ڕیتمێكە هیچ ب������ەدەر نییە لەوان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫شێوازەكەی جیاوازە‪.‬‬ ‫جەمال‪ :‬دەكرێت بزانین كاری‬ ‫ئایندەتان چییە؟‬ ‫هێرش‪ :‬ئێمە ئێستا سەرقاڵی تۆماركردنی‬ ‫بەرهەمێك������ی گروپی س������ەهەندین كە‬ ‫هەمووی كاری مۆزیك������ە‪ ،‬بەگوێگران‌و‬ ‫ئازیزانی گروپی سەهەندیش ڕادەگەیەنم‬ ‫بۆ داهاتوو كۆنسێرتێكی تایبەت دەكەین‬ ‫كە زۆر لەكۆنسێرتەكانی رابردوومان‬ ‫جیاوازتر بێت‌و هاوكاری دەنگی تازە‬ ‫بكەی������ن بۆ ئەوەی بێین������ە ناو گۆرانی‌و‬ ‫مۆزیكی كوردی‪ ،‬هەروەها ئەو س������یدیە‬ ‫تازەیەش������مان دە پارچە مۆزیك لەخۆ‬ ‫دەگرێت‪.‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫هان������دی نۆكی������ا ‌ی ‪ N8‬نوێترین‬ ‫هاندی هۆشمه‌ندی كاتبه‌سه‌ربردنی‬ ‫گ������ه‌ور‌ه كۆمپانی������ای نۆكیایه‌‪ ،‬ك‌ه‬ ‫توان������ا بێوێنه‌كانی خ������ۆی له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌كانی ‪ Ovi‬ده‌خات‌ه‬ ‫به‌رده‌ست‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و كه‌س������انه‌ی ك������‌ه هان������دی‬ ‫نۆكیای ‪N8‬یان پێش������تر له‌رێگه‌ی‬ ‫فرۆش������گا ئۆنالینه‌كانی نۆكیا یان‬ ‫س������ه‌رنته‌ره‌كانی ب������ازاڕی مۆبایل‬ ‫كڕیوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌یه‌كه‌مین كه‌س������ه‌كان‬ ‫ی ‪N8‬‬ ‫ده‌بن ك������ه‌ هان������دی نۆكیا ‌‬ ‫وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫خستن‌ه بازاڕی ئه‌و هاند‌ه به‌شێوه‌ی‬ ‫به‌رباڵو له‌هه‌فته‌كانی دواتردا ئه‌نجام‬ ‫ده‌درێت ك‌ه كاته‌كه‌ی بۆواڵته‌كان‌و‬ ‫ئۆپه‌ریته‌ر‌ه جی������اوازه‌كان جیاواز‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬له‌وب������اره‌و‌ه ی������و هارلۆ ‌ی‬ ‫جێگری س������ه‌رۆكی به‌ش������ی هاند‌ه‬ ‫هۆشمه‌نده‌كانی نۆكیا وتی‪ :‬نۆكیا ‌ی‬ ‫‪‌N8‬و پرۆگرامی نوێی س������یمبه‌ین‬ ‫بڕی������ار‌ه ببێت‌ه خۆشه‌ویس������تترین‬ ‫پله‌تفۆرمی جیهان به‌ش������ێوه‌یه‌كی‬ ‫ئاش������نا‪ ،‬خێرات������ر‌و داهێنانه‌ت������ر‬ ‫بخات‌ه به‌رده‌س������ت به‌كارهێنه‌ران‪.‬‬ ‫رێژه‌ی پێش فرۆشی نۆكیای ‪N8‬‬ ‫له‌مێژووی نۆكی������ادا بێوێن‌ه بووه‌‌و‬ ‫ئێمه‌ زۆر خۆش������حاڵین ك‌ه خستن‌ه‬ ‫به‌رده‌س������تی نۆكی������ا ‌ی ‪ N8‬وه‌ك‬

‫خه‌سڵه‌ته‌ بێوێنه‌كان ‌ی نۆكیا ‌ی ‪ N8‬چین؟‬

‫یه‌كه‌مین هاندی هۆشمه‌ندی نۆكیا‬ ‫ك‌ه ئۆپه‌ریتینگ سیس������تمی نوێی‬ ‫سیمبه‌ینی له‌سه‌ر‌ه راده‌گه‌یه‌نین‪.‬‬ ‫جۆن ده‌النی س������ه‌رۆكی سه‌نته‌ری‬ ‫لێكۆڵینه‌وی‌ه ‪IDC‬ی������ش له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫وتی‪ :‬ئه‌م������ڕۆ ب������ۆ وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‬ ‫پێویس������تییه‌كانی خوازی������اران‬ ‫ب������ه‌و هان������ده‌ هۆش������مه‌نده‌ ده‌بێت‬ ‫هاندێكی س������ه‌رنجڕاكێش‪ ،‬جوان‌و‬ ‫به‌كارایی ب������ه‌رز هه‌بێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫ئاس������انی له‌به‌كارهێن������ان‪ ،‬توانای‬ ‫به‌رزی مۆڵت������ی میدیایی‌و دیزاینی‬ ‫جوانیش به‌ش������ێكن له‌تایبه‌تمه‌ندیی‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی ئه‌و هاندانه‌‪.‬‬ ‫هان������دی ‪ N8‬وه‌ك یه‌كه‌مین هاند‬ ‫به‌پله‌تفۆرم������ی نوێی س������یمبه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫هاندێكی خێرا به‌ئینته‌رفه‌یس������ێكی‬ ‫ئاس������انه‌وه‌ی‌ه ك������‌ه توان������ای‬ ‫جێبه‌جێكردنی چه‌ندین به‌رنامه‌ی‬ ‫له‌یه‌ك كاتدا هه‌یه‌‪ ،‬هاوكات له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ش������دا ئه‌و به‌رنامان������‌ه ده‌توانن‬ ‫جێگه‌كه‌یان پێكه‌و‌ه بگۆڕن‪.‬‬ ‫كامێرای ‪12‬مێگاپیكسلی به‌لێنزی‬ ‫كار ‌ڵ زای������س له‌نۆكی������ا ‌ی ‪N8‬دا‬ ‫ده‌خرێت‌ه به‌رده‌ست‪ ،‬وه‌ك باشترین‬ ‫كامێ������رای مۆبایل������ی جیهان دێت‌ه‬

‫ڤیدیۆ‬

‫پاناسۆنیك ئامێری‬ ‫یاری ده‌ستی دروستده‌كات‬

‫كۆمپانیای ژاپۆنی به‌رهه‌مهێنه‌ری‬ ‫ئامێری ئه‌لكترۆنیكی پاناسۆنیك‬ ‫سه‌رقاڵی درووستكردنی ئامێرێكی‬ ‫یاری هه‌ڵگره‌ تا دوای تێپه‌ڕبوونی‬ ‫زیاتر له‌یه‌ك ده‌یه‌ دووری‪ ،‬دووباره‌‬ ‫بگه‌ڕێت������ه‌وه‌ ب������ۆ ب������ازاری یاری‬ ‫ڤیدیۆیی‪.‬‬ ‫به‌وت������ه‌ی س������ه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار‬ ‫ئ������ه‌و پ������رۆژه‌ی یارییه‌ ك������ه‌ ناوی‬ ‫"دراس������تان"ه‌‪ ،‬له‌الی������ه‌ن به‌ش������ی‬ ‫ئه‌مریكای باكوری ئه‌و كۆمپانیایه‌‬ ‫ئه‌نج������ام ده‌درێ������ت‌و بۆ ب������ازاڕی‬ ‫ئه‌مری������كا ئاماده‌ ده‌كرێ������ت‪ .‬ئه‌و‬ ‫ئامێ������ری یارییه‌ی پاناس������ۆنیك‬ ‫ب������ۆ به‌ربه‌ره‌كانی له‌گ������ه‌ڵ‌ گه‌وره‌‬ ‫كۆمپانیاكان������ی ئه‌و ب������واره‌ وه‌ك‬ ‫نینتێن������دۆ‌و‬ ‫مایكرۆس������ۆفت‪،‬‬ ‫س������ۆنی‌و هه‌وره‌ها ژماره‌یه‌كی روو‬ ‫له‌زیادبوونی خزمه‌تگوزاری یاری‬ ‫له‌س������ه‌ر هانده‌ هۆش������مه‌نده‌كان‌و‬

‫كۆمپیوته‌ره‌كانی تابلێت ده‌خرێت‌ه‬ ‫بازاڕه‌وه‌‪ .‬وێبلۆگ������ی ته‌كنۆلۆژیای‬ ‫ت������ه‌ك كرانچ چه‌ند رۆژ پێش������تر‬ ‫له‌راپۆرتێك������دا رایگه‌یاندب������وو كه‌‬ ‫پاناس������ۆنیك دواهه‌مینجار له‌ساڵی‬

‫ئه‌ژم������ار ك������‌ه توان������ای وێنه‌گرتن‬ ‫به‌كواڵیتی به‌رز له‌گه‌ ‌ڵ تۆماركردنی‬ ‫ڤیدیۆ به‌كواڵیتی ‪‌HD‬و ریزۆلیشنتی‬ ‫یه‌كجار زۆری هه‌یه‌‪.‬‬ ‫وێنه‌كانی ك‌ه به‌كامێرای ئه‌و هاند‌ه‬ ‫گیراو‌ه ده‌توانرێ������ت له‌هانده‌كه‌دا‬ ‫ئیدیت بكرێت‌و له‌رێگه‌ی جیاوازه‌و‌ه‬ ‫وه‌ك گواستنه‌و‌ه به‌هۆی ‪ USB‬یان‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانه‌وه‌ راسته‌خۆ‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ كه‌س������انی دیكه‌ به‌هاوبه‌ش ‌ی‬ ‫دابنێت‪.‬‬ ‫ته‌واوی ئ������ه‌و توانایان������‌ه له‌قه‌پاغی‬ ‫به‌هێ������ز‌و ئه‌لۆمینیۆمی به‌شاش������ه‌ی‬ ‫‪AMOLED‬ه‌و‌ه‬ ‫‪3.5‬ئینج������ی‌و‬ ‫دان������راو‌ه ك������‌ه له‌ره‌نگ������‌ه جیاواز‌و‬ ‫سه‌رنجڕاكێش������ه‌كاندا ده‌خرێت������‌ه‬ ‫به‌رده‌ست‪.‬‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌كان������ی نۆكی������ا ‌ی‬ ‫‪ N8‬له‌كاتبه‌س������ه‌ربردندا زۆر‬ ‫پێش������كه‌وتووه‌‪ .‬به‌په‌یوه‌ندكردن������ی‬ ‫ئه‌و هانده‌ به‌س������ینه‌مای ماڵییه‌وه‌‬ ‫ده‌توان������ن له‌س������ه‌یركردنی فیلمه‌‬ ‫تۆماركراوه‌كان له‌سه‌ر شاشه‌یه‌كی‬ ‫گه‌وره‌ به‌كواڵیت������ی ‪‌HD‬و ده‌نگی‬ ‫داڵبی دیجیتاڵی چێژ وه‌ربگ������رن‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و هانده‌ی نۆكی������ا وه‌ك هاند‌ه‬

‫‪1994‬دا ئامێری یاری خس������تبوو‌ه‬ ‫به‌رده‌س������ت‪ ،‬ئێس������تا به‌پلییه‌رێكی‬ ‫ده‌س������تی بۆ یاریچییه‌ ئۆنالینه‌كان‬ ‫دووباره‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و بواره‌‪.‬‬ ‫به‌پێی ده‌نگ������ۆكان به‌رهه‌می نوێی‬ ‫پاناس������ۆنیك ئامێرێكی هه‌ڵگری‬ ‫كتابییه‌ كه‌ شاش������ه‌كه‌ی له‌الیه‌ك‌و‬ ‫له‌الیه‌ك������ه‌ی دیكه‌ی كیبۆرد‌و پادی‬ ‫له‌مسی له‌سه‌ره‌‪ ،‬له‌وباره‌وه‌ وته‌بێژی‬ ‫پاناس������ۆنیك بوون������ی پ������رۆژه‌ی‬ ‫"دارس������تان"ی پشتڕاستكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ب������ه‌اڵم ئاماده‌ نه‌ب������وو وه‌رده‌كاری‬ ‫زیاتر بخاته‌ڕوو‪.‬‬

‫فه‌یسبوك ئامێری نوێی نمایشكرد‬

‫س������ایتی كۆمه‌اڵیه‌تی فه‌یس������بوك له‌درێژه‌ی هه‌وڵه‌كانی������دا بۆ راگرتنی پێگ������ه‌ی یه‌كه‌میی خۆی‬ ‫له‌به‌رامبه‌ری هه‌ڕه‌شه‌كانی گووگڵ‌ كه‌ رۆژ له‌دوای رۆژ روو له‌زیادبوونه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌ك تایبه‌تمه‌ندی‌و‬ ‫ئامێری نوێی نمایش������كرد كه‌ توانای ئه‌و‌ه به‌به‌كارهێنه‌رانی ئه‌و تۆڕ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ه ده‌به‌خش������ێت تا‬ ‫كۆنترۆڵی زیاتریان به‌س������ه‌ر داتا كه‌س������ێتییه‌كانی خۆیانه‌وه‌ هه‌بێت‌و به‌چه‌ند كلیكێك گروپێك‬ ‫له‌هاورێكانیان هه‌ڵبژێرن‪ .‬تایبه‌تمه‌ندی نوێی ‪ Groups‬توانای ئه‌و‌ه به‌نیو ملیار به‌كارهێنه‌ری ئه‌و‬ ‫تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ ده‌به‌خشێت تا له‌بری ته‌واوی وێنه‌‌و په‌یامه‌ شه‌خسییه‌كان ك‌ه ئه‌ندامانی خێزان‪،‬‬ ‫هاورێكانی خوێندنگا‌و زانكۆ به‌ش������ێوه‌ی ئازادانه‌ بیبینن‪ ،‬ته‌نیا ئه‌و توانای‌ه به‌گروپێكی دیاریكراو‬ ‫له‌و هاوڕێیانه‌ ببه‌خشێت‪.‬‬ ‫به‌وته‌ی مارك زۆكه‌ربه‌رگ ك‌ه یه‌كێكه‌ له‌دامه‌زرێنه‌رانی فه‌یسبوك‪ ،‬ئه‌و گۆڕانه‌ ئه‌و توانایه‌ به‌خه‌ڵك‬ ‫ده‌به‌خش������ێت ته‌عامولی زیاتریان له‌باڵوكردنه‌وه‌ی داتای كه‌س������ێتی خۆیان ل������ه‌و تۆڕه‌دا هه‌بێت‪.‬‬ ‫له‌ئێستادا فه‌یس������بوك كه‌ بۆ كۆنترۆڵی الوازانه‌ی هه‌رێمی كه‌سێتی له‌سایته‌كه‌یدا له‌ژێر گوشاری‬ ‫زۆری رێكخراوه‌كانی به‌رگریكاری مافی كه‌س������ێتی دایه‌‌و ره‌خن������ه‌ی یه‌كجار زۆری لێده‌گیرێت‪.‬‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی نوێی ‪ Groups‬ته‌نیا چه‌ند مانگ دوای باڵوكردنه‌وه‌ی لێكۆڵنیه‌وه‌ی گووگ ‌ڵ سه‌باره‌ت‬ ‫به‌نه‌بوونی توانای تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تی فه‌یسبووك بۆ جیاكردنه‌وه‌ی گروپه‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ جیاوازه‌كان‬ ‫كه‌ مرۆڤ له‌ژیانی ئاس������اییدا سه‌روكاری له‌گه‌ڵیاندا هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌نجامدراوه‌‪ .‬به‌كارهێنه‌رانی فه‌یسبوك‬ ‫به‌به‌كارهێنان������ی توانای ‪ Groups‬ده‌توانن هاورێكانی خ������ۆی له‌گروپ یان كۆمه‌ڵه‌ جیاوازه‌كاندا‬ ‫بپشكنن‌و په‌یامیان بۆ بنێرن یان چاتی گروپیسان له‌گه‌ڵدا بكه‌ن‪ .‬ئه‌و خه‌سڵه‌ت‌ه له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كه‌و‌ه‬ ‫وه‌رگیراوه‌ ك‌ه پێشتر له‌و سایته‌دا هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نیا ‪%5‬ی به‌كارهێنه‌رانی ئه‌و تۆڕه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ه‬ ‫به‌كاریان هێناوه‌‪ .‬گوگڵ ك‌ه دوو له‌س������ه‌ر سێی بازاڕی سێرچی ئینته‌رنێتی جیهانی له‌ده‌ستدایه‌‪،‬‬ ‫به‌س������ه‌ختی له‌هه‌وڵدایه‌ له‌بواری تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تیدا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌س������ت بهێنێت‌و به‌و مه‌به‌سته‌‬ ‫چه‌ندین كۆمپانیای ك‌ه له‌وبواری كاریان كردوو‌ه وه‌ك كۆمپانیای "سالید"ی كڕیوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫هۆش������مه‌نده‌كانی دیك������ه‌ی نۆكیا‬ ‫به‌ڤێرژن������ی بێبه‌رامب������ه‌ری‬ ‫‪ Maps‬توانای دیتنه‌وه‌ی ش������وێنی‬ ‫له‌كاتی پیاس������ه‌كردن‌و شۆفێریدا‬ ‫له‌زیاتر له‌‪70‬واڵت������ی جیهان به‌بێ‬ ‫هی������چ پاره‌ی������ه‌ك هه‌ی������ه‌‪ .‬نوێترین‬ ‫ڤێرژن������ی بێت������ای ‪Ovi Maps‬‬ ‫‪Ovi‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫پێشانگا‬

‫له‌رێگه‌ی ‪Nokia Beta Labs‬ه‌وه‌ بۆ‬ ‫نۆكیا ‌ی ‪ N8‬خراوه‌ته‌ به‌رده‌ست ك‌ه‬ ‫به‌كارهێن������ه‌ران ده‌توانن داونلۆدی‬ ‫بكه‌ن‪ .‬ئ������ه‌و ڤێرژن������‌ه ورده‌كاری‬ ‫زۆری س������ه‌باره‌ت به‌سیستمه‌كانی‬ ‫هه‌ڵگرتن‌و گواس������تنه‌وه‌ی گش������تی‬ ‫ل������‌ه ‪ 85‬واڵتی جیهان������دا‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ‬

‫‪13‬‬

‫راپۆرته‌كانی تایبه‌ت به‌ترافیكه‌كانی‬ ‫رۆژانه‌‪ ،‬هۆشداره‌كانی كامێراكانی‬ ‫كۆنترۆڵی ترافیك‪ ،‬زانیارییه‌كانی‬ ‫به‌پاركینگ������ه‌كان‌و‬ ‫تایب������ه‌ت‬ ‫هه‌روه‌ه������ا‬ ‫به‌نزینخان������ه‌كان‌و‬ ‫هۆشداره‌كانی سه‌باره‌ت به‌خێرایی‬ ‫له‌راده‌به‌ده‌ری تێدایه‌‪.‬‬

‫وێبلۆگ‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی مایكرۆسۆفت‬ ‫سه‌باره‌ت به‌باڵوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵی‬ ‫ح������ه‌زی زۆری كۆمپانی������ای‬ ‫مایكرۆس������ۆفت ب������ۆ كڕین������ی‬ ‫كۆمپانیای ئ������ه‌دۆب ئاماده‌ نه‌بوو‬ ‫رای خۆی ده‌رببرێت‪.‬‬ ‫س������تیڤ بالم������ه‌ر راپۆرته‌ك������ه‌ی‬ ‫نیۆی������ۆرك تایمزی س������ه‌باره‌ت‬ ‫به‌به‌شداری‌ یان ته‌نانه‌ت كڕینی‬ ‫كۆمپانیای ئه‌دۆب بۆ به‌ربه‌ره‌كانی‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌پڵ‌ كه‌ به‌شێوه‌ی شاراو‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و كۆمپانیایه‌ دانوستانی‬ ‫كردووه‌‪ ،‬به‌پێكه‌نین وه‌اڵمیدایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوب������راو كه‌ له‌كۆنفرانس������ێكی‬ ‫بازرگانی له‌مه‌دریدی پاته‌خیتی‬ ‫ئیس������پانیا به‌ش������داری كردبوو‪،‬‬ ‫له‌‌‌وه‌اڵمی پرس������یارێك سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ئه‌گ������ه‌ری كڕین������ی ئ������ه‌دۆب‬ ‫رایگه‌یاند كه‌ هیچ قسه‌یه‌كی نییه‌‌و‬

‫به‌پێی حاڵه‌تی ستانداردی كاری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێكی گش������تی سه‌باره‌ت‬ ‫به‌وه‌ی ك������ه‌ ئه‌نجامی ده‌دات هیچ‬ ‫ناڵێت‪.‬‬ ‫نرخی پش������كه‌كانی ئه‌دۆب دوای‬ ‫باڵوبوون������ه‌وه‌ی راپۆرته‌ك������ه‌ی‬ ‫نیۆی������ۆرك تایم������ز س������ه‌باره‌ت‬ ‫به‌به‌ڕێوه‌چوون������ی دیدارێ������ك‬ ‫ی‬ ‫له‌نێوان باڵمه‌ر‌و شانتانۆ ناراین ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گش������تی كۆمپانیای‬ ‫ئ������ه‌دۆب‪ %11.5 ،‬به‌رزبووه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫رۆژی پێنجش������ه‌ممه‌ی پێش������وو‬ ‫گه‌یشت‌ه ‪28.69‬دۆالر‪.‬‬ ‫به‌پێی راپۆرتی ئ������ه‌و رۆژنامه‌ی‌ه‬ ‫كه‌ له‌س������ه‌ر زاری سه‌رچاوه‌یه‌كی‬ ‫ئ������اگادار باڵوكردووه‌ت������ه‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌بواره‌ س������ه‌ره‌كییه‌كانی‬ ‫دانوستانه‌كه‌ی ئه‌و دوو كۆمپانیایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌پ������ڵ‌‌و چۆنییه‌تی كۆنترۆڵی ئه‌و‬

‫مایكرۆسۆفت‬ ‫كۆمپانیای‬ ‫ئه‌دۆب‬ ‫ده‌كاته‌وه‌؟‬ ‫كۆمپانیایه‌ی������ه‌ له‌س������ه‌ر بازاڕی‬ ‫مۆبایل‌و چۆنییه‌ت������ی هاوكاری‬ ‫مایكرۆس������ۆفت‌و ئه‌دۆب بوو‌ه بۆ‬ ‫به‌ربه‌ركانی له‌گه‌ڵ‌ ئه‌پڵ‌‌و كڕینی‬ ‫ئه‌دۆب له‌الیه‌ن مایكرۆس������ۆفته‌و‌ه‬ ‫یه‌كێ������ك له‌بژارده‌كانی س������ه‌ر‬ ‫مێزی وتووێژه‌كان بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌دۆب‌و ئه‌پڵ‌ دوابه‌داوی ئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌پڵ‌ قبوڵی نه‌ك������رد پرۆگرامی‬ ‫ڤیدیۆی������ی فه‌له‌ش������ی ئ������ه‌دۆب‬ ‫له‌ئایف������ۆن‪ ،‬ئای پ������اد تاچ‌و ئای‬ ‫پ������ه‌ددا به‌كاربهێنێت‪ ،‬پێكه‌وه‌ی‬ ‫كێش������ه‌ی زۆریان بۆ درووست‬ ‫بوو و ئه‌و كێش������انه‌ش تائێستا‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪.‬‬

‫پێشانگای ‪2010‬ی ئۆتۆمبێلی پاریس ده‌ستی به‌نمایش كرد‬ ‫پێش������انگای ئۆتۆمبێلی پاریس������ی ئه‌مس������اڵ‬ ‫به‌نمایش������كردنی چه‌ندی������ن به‌رهه‌می نوێی‬ ‫كۆمپانیاكانی ئۆتۆمبێلی جیهان ده‌س������تی‬ ‫به‌كاركرد كه‌ بڕیاروای‌ه تا كۆتایی پێشانگاك‌ه‬ ‫النیكه‌م ‪30‬مۆدێلی نوێی تێدا نمایش بكرێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی دیكه‌و‌ه مۆدێل‌ه پاكه‌كان ك‌ه ژینگ‌ه‬ ‫پیس ناكه‌ن‪ ،‬به‌ش������دارییه‌كی به‌رچاویان له‌و‬ ‫پێشانگایه‌دا هه‌بووه‌‌و ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدای‌ه ك‌ه‬ ‫خولی پێشووی پێشانگای ئۆتۆمبێلی پاریس‬ ‫به‌هۆی قه‌یرانی داراییه‌وه‌ به‌ش������داری كه‌می‬ ‫تێدا كرابوو‪.‬‬ ‫پێش������انگای ئۆتۆمبێلی پاریس ك‌ه دووساڵ‬ ‫جارێك به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪ ،‬له‌پاڵ‌ پێشانگاكانی‬ ‫فرانكفۆرت‪ ،‬جنێف‌و تۆكیۆ چوار ش������وێن‌و‬ ‫پێش������انگای گه‌وره‌ی بواری ئۆتۆمبێل دێن‌ه‬ ‫ئه‌ژمار‪ ،‬ئه‌م پێش������انگایه‌ له‌كاتێكدا له‌ڕۆژی‬ ‫دووی ئه‌م مانگه‌و‌ه بۆ سه‌ردانكه‌رانی گشتی‬ ‫كرایه‌و‌ه كه‌ له‌رۆژانی ‪31‬ی مانگی پێشوو‌و‬ ‫سه‌ره‌تای‌ ئه‌م مانگه‌دا ئاماده‌ی پێشوازی بوو‬ ‫له‌پس������پۆران‌و په‌یامنێرانی بواری ئۆتۆمبێل‬ ‫له‌سه‌رانسه‌ری جیهانه‌وه‌‪.‬‬

‫به‌پێی هه‌واڵه‌كان له‌پێش������انگای ئه‌مس������اڵدا‬ ‫نزیك������ه‌ی ‪ 60‬كۆمپانی������ای به‌رهه‌مهێنه‌ری‬ ‫ئۆتۆمبێ������ل‌و كۆمپانی������ای به‌رهه‌مهێن������ه‌ری‬ ‫ئامێر‌و به‌ش������ه‌كانی ئۆتۆمبێل به‌ش������داریان‬ ‫تێداكردووه‌‌و هه‌وڵدراوه‌ تا له‌چاو خوله‌كانی‬ ‫پێشووی ئه‌و پێش������انگای‌ه ئۆتۆمبێله‌كانی ك‌ه‬ ‫مه‌كینه‌ی كاره‌بایی‌و هایبریدیان هه‌ی‌ه زیاتر‬ ‫نمایش بكرێن‪ .‬ئه‌وه‌ی دیار‌ه ئه‌و پێش������انگای‌ه‬ ‫هێش������تا كاریگه‌رییه‌كانی قه‌یرانی جیهانی‬ ‫ئابووری پێو‌ه دی������اره‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ كه‌مبوونه‌وه‌ی‬

‫پانتایی ش������وێنی به‌ڕێوه‌چوونی پێشانگاكه‌‪،‬‬ ‫رووداوی زۆر گه‌وره‌ به‌ش������داری نه‌كردنی‬ ‫هه‌ندێك بره‌ندی لۆكس وه‌ك كوینخ زه‌گ‪،‬‬ ‫ئاس������كاری‪ ،‬پاگانی‪ ،‬بوگاتی‪ ،‬مه‌ك الر‌هن‌و‪..‬‬ ‫هتد بوون‪ ،‬له‌گ‌هڵ‌ ئه‌وه‌ش������دا نمایشكردنی‬ ‫ته‌نی������ا چه‌ند مۆدێلی چه‌مك������ی‌و كه‌مبوونی‬ ‫مۆدێل������ی نوێ كاریگه‌ری س������لبی له‌س������ه‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌چوونی پێشانگاك‌ه داناوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م پێش������انگای‌ه تا ‪ 17‬ئ������ه‌م مانگ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44‌:‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫فیلمی ‪ up‬لەگەلەری‬

‫سەردەم نمایش دەكرێت‬ ‫ئا‪ :‬كاوە حەسەن‬ ‫ئەم فیلمە لەدەرهێنانی پێتی دۆكتێرەو ساڵی رابردوو‪ ،‬بەرهەمهێنراوە‬ ‫ئیدوارد ئاسنێرو كریستۆفەر پلۆمێرو بۆب پاترسۆن رۆڵی سەرەكی‬ ‫تێدا دەبینن‌و ماوەكەی ‪87‬خولەكە‪.‬‬ ‫لەم فیلمەدا منداڵیكی رۆح سووكی شەرمن دەیەوێت گەشتێكی فراوان‬ ‫بكات بۆدوورترین هەس������ارەكانی گەردوون بۆئ������ەوەی كە گەڕایەوە‬ ‫لەگەڵ خۆیدا باڵندەیەكی دەگمەن‌و نایاب بهێنێتەوەو نیشانی خەڵكی‬ ‫پێبدات‪ ،‬بەاڵم بەڕێكەوت كچێكی بچوكی بزێوو دەناسێت‌و دەیەوێت‬ ‫لەگەڵ ئەودا ئەو گەشتە ئەنجام بدات‪.‬‬ ‫پاش ناس������ینی یەكت������رو تیكەاڵویان گەش������تەكەیان لەبیر ئەچێتەوەو‬ ‫هەردووكی������ان پیر ئەبن‌و تەنه������ا پیاوەكە دەمێنێت������ەوە لەژیان‪ ،‬ئەم‬ ‫پیاوە پیرە بەزۆر ئەیانەوێ������ت لەماڵەكەی دەریپەڕێنن‪ ،‬ئەویش ناچارە‬ ‫بەشێوەیەك لەش������ێوەكان بەرگری لەخۆی بكات‌و كارێكیان پێبكات‬ ‫مەگەر بەس بینەر خۆی تەماش������ای بكات‌و دەستخۆشی لەو گەشتیارە‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫دەرهێنەری ئەم فیلمە س������اڵی ‪ 1968‬لەئەمەری������كا لەدایكبووەو هەر‬ ‫لەمنداڵییەوە سەرقاڵە بەكاری فیلمكارتۆنەوەو توانیویەتی تاكو ئێستا‬ ‫‪ 11‬خەاڵتی جیهانی بەدەس������ت بهێنێت‪ ،‬لەوانە یەك خەاڵتی ئۆسكار‪،‬‬ ‫جگەلەوەش ئەم فیلمە خاوەنی دوو خەاڵتی ئۆسكارو چەند خەاڵتێكی‬ ‫ترە‪.‬‬ ‫بەپێی سایتی ‪ ،www.imdb.com‬ئەم فیلم كارتۆنە لەكۆی ‪250‬فیلم‪،‬‬ ‫یەكێكە لەباشترین ‪ 88‬فیلمی جیهانی‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ئەم فیلمە كاژێر سێی پاشنیوەڕۆی شەممە ‪ 2010/10/16‬لەگەلەری‬ ‫سەردەم لەسلێمانی نمایشدەكرێت‪.‬‬

‫گەشتی تایتانیك دەست پێدەكات‬ ‫جیمز كامێرۆن ئاش������كرای كرد كە فیلمی تایتانیك بەش������ێوەی س������ێ‬ ‫رەهەندی بەرهەم دەهێنێت‌و بڕیاروایە لەساڵی ‪ 2012‬لەسینەماكانی جیهان‬ ‫نمایش بكرێت‪.‬‬ ‫جیمز كامێرۆن������ی دەرهێنەر لەالی خۆیەوە رایگەیاند كە بەرگی س������ێ‬ ‫رەهەن������دی فیلم������ی تایتانیك هاوكات لەگەڵ س������ەدهەمین س������اڵیادی‬ ‫دەستپێكردنی گەشتی كەشتی تایتانیك نمایش دەكرێت‪ ،‬جیمز كامێرۆن‬ ‫دەرهێن������ەری ئەو فیلمە رایگەیاند كە كار لەس������ەر بەرهەمهێنانی بەرگی‬

‫سێ رەهەندی تایتانیك دەكات‪ .‬فیلمی سینەمایی تایتانیك لەرۆڵگێرانی‬ ‫لیۆناردۆ دی كاپێریۆو كیت وینس������لیت لەساڵی ‪ 1997‬بەرهەمهێنراوەو‬ ‫تا ماوەیەك بەر لەئێستاو سەركەوتنی فیلمی ئاڤاتار‪ ،‬وەكو پڕ داهاتترین‬ ‫فیلمی مێژووی سینەما دەستنیش������انكرا‪ ،‬بەاڵم دوای نمایشكردنی فیلمی‬ ‫ئاڤاتار لەسینەماكانی جیهان‪ ،‬ئاڤاتار بوو بەپڕ داهاتترین فیلمی مێژووی‬ ‫س������ینەماو تایتانیك وەكو دووەمین فیلمی پڕ داهاتی مێژووی س������ینەما‬ ‫دەستنیشانكرا‪.‬‬

‫ناوەندی فیلمی بەریتانیا‪،‬‬

‫سینەماكان‪ ،‬لەشەڕی‬ ‫ریزبەندیدان‬

‫داوای یارمەتی دەكات‬

‫بۆنوێكردنەوەی فیلمەكانی ئەلفرێد هیچ������كاك ناوەندی فیلمی بەریتانیا‬ ‫داوای یارمەتی دارایی لەنێوەندی هونەری ئەو واڵتە دەكات‪.‬‬ ‫بەپێی ئاژانس������ەكانی واڵتی ئینگلتەرا ناوەندی فیلمی بەریتانیا كە خاوەنی‬ ‫گەورەترین ئەرش������یڤی س������ینەمایە لەجیهان������دا لەراگەیەندراوێكدا داوای‬ ‫یارمەتی دارایی لەسینەماكاران‌و جەماوەری ئەو بوارە كردووە تا یارمەتی‬ ‫ئەو ناوەندە بكەن بۆنوێكردن������ەوەی فیلمەكانی ئەلفرێد هیچكاك كە بڕی‬ ‫سەد‌و شەست هەزار دۆالری پێویستە‪.‬‬ ‫لەراگەیانراوی ئەو ناوەندە هاتووە كە بەرگی س������ەرەكی نۆ فیلمی ئەلفرێد‬ ‫هیچكاك ئەگەری لەناوچوونیان لەئارادایەو بۆ نوێكردنەوەی ئەو نۆ فیلمە‪،‬‬ ‫پێویس������تە بودجەیەكی یەك ملیۆن‌و شەش سەد هەزار پاوەندی بۆ تەرخان‬ ‫بكرێت‪ .‬نۆ فیلمەكەی هیچكاك پەیوەندیان بەس������ینەمای بێدەنگەوە هەیە‌و‬ ‫لەنێوان س������ااڵنی ‪ 1929 - 1925‬بەرهەمهاتوون‌و وەكو فیلمە گرنگەكانی‬ ‫سینەمای جیهانی دێنە هەژمار‪.‬‬ ‫ئەلفرێد هیچ������كاك بەیەكێك لەناودارترین س������ینەماكارانی جیهان دێتە‬ ‫هەژمار‌و س������ەرەتا لەبەریتانیا بەبەرهەمهێنانی فیلم سەرقاڵ بووە‌و لەساڵی‬ ‫‪ 1939‬لەهۆلیۆد دەس������تی بەچاالكی هونەری كردوە‌و لەس������اڵی ‪ 1955‬بوو‬ ‫بەهاوواڵتیەكی ئەمەریكی‪ .‬ناوەن������دی فیلمی بەریتانیا باڵویكردەوە كە ئەو‬ ‫كەسانەی زیاتر لەپێنج پاوەند یارمەتی دارایی ئاڕاستەی ئەو ناوەندە بكەن‪،‬‬ ‫لەبەرگی نوێكراوەی فیلمەكەدا ئاماژە بەناویان دەدرێت‪.‬‬

‫فەرەنسا لەچاوەڕوانی فیلمێكی ئەنیمەیشندایە‬ ‫كۆمپانیای فیلمس������ازی یۆرۆ پاكراپ كە لەژێر چاودێری لوك بێسۆن ناوەرۆكی ئەو ئەنیمەیشنە باڵو نەكردۆتەوە‪ ،‬سەرەڕای ئەوەش تاكو ئێستا‬ ‫دەرهێن������ەری فەرەنس������ی بەڕێوە دەچێت‪ ،‬بەه������اوكاری كۆمپانیای لیس دەرهێنەری ئەو ئەنیمەیشنە دەستنیشان نەكراوە‪.‬‬ ‫ئارماتۆرز كاری بەرهەمهێنان بۆ ئەنیمەیشنی فرێنچ ریۆیەرا دەكەن‪.‬‬ ‫هەردوو كۆمپانیای فیلمس������ازیی بەدوو ناوەندی سەرەكی بەرهەمهێنانی‬ ‫فیلمی ئەنیمەیشن لەفەرەنس������ا دێنە هەژمار‪ ،‬ئەنیمەیشنی فرێنچ ریۆیەرا‬ ‫بەبڕی پانزە ملیۆن دۆالرو بەش������ێوەی س������ێ رەهەندی بەرهەم دەهێنن‌و‬ ‫سیناریۆی ئەو فیلمەش لەرێگای برۆنۆ بنچریت ئامادە دەكرێت‪.‬‬ ‫لوك بێسۆن دەرهێنەری ناوداری فەرەنسی كە زیاتر لەرێگای فیلمەكانی‬ ‫لیۆن‌و رەگەزی پێنجەم لەئاستی جیهانی ناسراوە‪ ،‬لەرێگای بەرهەمهێنانی‬ ‫ئەنیمەیشنی ئارتور تواناكانی خۆی لەبواری ئەنیمەیشن نیشاندا‪.‬‬ ‫جێگەی باس������ە دوو بەشی ئەنیمەیش������نی ئارتور لەپێنج ساڵی رابردوو‬ ‫لەفەرەنسا داهاتێكی بەرچاوی بەدەستهێناوەو بڕیار وایە بەشی سێیەمی‬ ‫ئەو ئەنیمەیشنە بەناونیشانی ئارتورو جەنگی دوو دنیا تا ماوەیەكی دیكە‬ ‫لەسینەماكانی فەرەنسا نمایش بكرێت‪.‬‬ ‫بەرهەمهێنەرانی ئەو فیلمە تاكو ئێس������تا هی������چ زانیارییەكیان لەبارەی‬

‫فۆكۆس‪ ،‬گۆڤارێك������ی هونەرییە‌و‬ ‫بەیەكێ������ك لەدیارتری������ن گۆڤارە‬ ‫هونەرییەكانی خۆرئاوا دادەنرێت‪،‬‬ ‫بەمدواییە ریزبەندی سینەماكانی‬ ‫جیهانی باڵوكردەوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئاماری ئەو گۆڤارە لەساڵی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬نزیكەی شەش ملیاردو‬ ‫نۆس������ەد ملیۆن ك������ەس لەجیهان‬ ‫س������ەردانی سینەمایان كردووە‪ ،‬واتە بەشێوەی رێژەیی لەساڵی رابردوودا‬ ‫هەر كەسێك تەنانەت بەالی كەمەوە یەك فیلمی لەسینەما بینیوە‪.‬‬ ‫هەر بەپێی ئامارەكەی گۆڤاری فۆكس‪ ،‬كیش������وەری ئاس������یا كە خاوەن‬ ‫قەرەباڵغییەكی س������ێ ملیاردو ‪879‬ملیۆن كەس������ییە‪ ،‬لەساڵی رابردوودا‬ ‫نزیكەی سێ ملیارو ‪689‬ملیۆن بلیت لەواڵتە جیاوازەكانی ئەو كیشوەرە‬ ‫فرۆشراوە‪ ،‬بەاڵم هەمان ئامار لەكیشوەری ئەمەریكاو ئەوروپا بەشێوەیەكی‬ ‫دیكەی������ە‪ ،‬لەئەمەریكا لەس������اڵی ‪ 2009‬یەك ملی������ارو ‪824‬ملیۆن كەس‌و‬ ‫لەئەوروپا یەك ملیارو‪160‬ملیۆن كەس س������ەردانی س������ینەمایان كردووە‪،‬‬ ‫ئەوەش لەكاتێكدایە كە رێژەی دانیشتوانی ئەوروپاو ئەمەریكا بەبەراورد‬ ‫لەگەڵ ئاس������یا كەمترە‪ ،‬بەاڵم پێشوازیەكی زیاتر لەسینەماكانی ئەمەریكاو‬ ‫ئەوروپا دەكرێت‪.‬‬

‫دڕندەكان‪ ،‬هەنگاو بۆ‬ ‫سەر شاشە دەنێن‬

‫دڕن������دەكان‪ ،‬دەبێتە نوێترین بەرهەم‌و كاری دەرهێنانی دەرهێنەری‬ ‫ئەمەریكی ئۆلیڤر ستۆن‪.‬‬ ‫بیرۆك������ە‌و چیرۆكی فیلمی دڕن������دەكان لەرۆمانی دون وینس������لۆ‬ ‫وەرگی������راوە‌و چیرۆك������ی رۆمانەك������ەش ب������اس لەمافیاكانی مادە‬ ‫بێهۆشكەرەكان دەكات لەواڵتی مەكس������یك‪ .‬لەگەڵ ئەوەی پیاوانی‬ ‫دەوڵ������ەت بەردەوام بەدوای مافیاكانەوەن‪ ،‬مافیاكان دەبنە مەترس������ی‬ ‫بۆس������ەر ژیانی پیاوانی دەوڵەت‌و ژیانی ئاسایی خەڵكی‪ ،‬سیناریۆی‬ ‫فیلمی دڕندەكان لەالیەن دون وینسلۆو ئۆلیڤر ستۆن نوسراوە‪.‬‬ ‫وا چاوەڕوان دەكرێت فیلمی دڕندەكان‪ ،‬ببێتە جێگەی س������ەرنجی‬ ‫نێوەندی رەخنەی س������ینەمایی‌و نێوەندی س������ینەماكارانی جیهان‌و‬ ‫چاوی س������ینەماكارانیش لەسەر ئەم بەرهەمە نوێیەی ئۆلیڤر ستۆنە‌و‬ ‫لەچاوەڕوانی ئەوەدان تا چەند س������تۆن هەنگاوی نوێ‌‌و داهێنان لەم‬ ‫فیلمەدا دەكات‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫"بەتوندی بەستنی قژ دەبێتە هۆی سەر ڕووتانەوە"‬ ‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫د‪.‬كەژان علی پسپۆری نەخۆشیەكانی پێست بۆ‬ ‫پسپۆڕێكی نەخۆشیەكانی‬ ‫پێست ئاماژە بەوە دەدات‬ ‫كە هۆكاری جۆراوجۆر‪،‬‬ ‫كاریگەری لەسەر‬ ‫ڕووتانەوەی قژ هەیەو‬ ‫جەخت لەوەش دەكاتەوە‬ ‫كە نەخۆشی جەستەیی‌و‬ ‫دەروونی‌و بەكارهێنانی‬ ‫مادە كیمیاوییەكان‬ ‫هۆكاری سەرەكین بۆ قژ‬ ‫ڕووتانەوە‪.‬‬

‫د‪ .‬که‌ژان عه‌لی‬ ‫پزیشكی پێست دەبێتەوە‪ ،‬هاوكات‬ ‫سازدانی‪ :‬ڕابەر كەریم‬ ‫هاوواڵتی������ان زۆر پێ������ی ناڕەحەتن‪،‬‬ ‫چونكە وا هەس������ت ئەكات كە ڕۆژ‬ ‫د‪.‬ك������ەژان عەل������ی پس������پۆری بەڕۆژ قژی بەرەو تەنكبوون دەڕوات‌و‬ ‫نەخۆشییەكانی پێست‌و بەڕێوەبەری دەبێتە ه������ۆی تێكدانی س������یمای‬ ‫س������ەنتەری ئوردونی كوردستانی كەسەكە‪.‬‬ ‫لەمیانی دیمانەیەكیدا بۆ نم نم باس‬ ‫ل������ەوە دەكات ك������ە ڕووتانەوەی قژ ڕابەر‪ :‬جۆرەكانی قژ ڕووتانەوە‬ ‫یەكێكە لەو گرفتانەی كە تووش������ی كامانەن؟‬ ‫زۆرێ������ك لەخەڵك دەبێت بەتایبەت د‪.‬كەژان‪ :‬شێوازەكانی قژ ڕووتانەوە‬ ‫ئافرەتان‪" ،‬ئێس������تا زۆر شێوازی جیاوازن‪ ،‬ڕووتان������ەوەی قژ بەپێی‬ ‫چارەسەر هەیە‪ ،‬لەوانەش بەكارهێنانی هۆكارەكان شێوازەكانی دەگۆڕێن‬ ‫ش������امپۆو كرێمی بەهێزكەر بۆ قژ‪ ،‬شێوازمان هەیە لەشوێنێكی تایبەتدا‬ ‫بەپێی حاڵەتەكان دەبێت چارەسەر ڕوو دەدات وەكو پەڵەیەك بۆنموونە‬ ‫بكرێت"‪.‬‬ ‫دەردە ڕێوی‪ ،‬ش������ێوازی ترمان هەیە‬ ‫كە بەگشتی پێستی سەر مووەكەی‬ ‫ڕابەر‪ :‬قژ ڕوتانەوە چییە‌و هۆكاری هەم������ووی دەڕووتێتەوە‪ ،‬ش������ێوازی‬ ‫چییە؟‬ ‫بۆماوەیشمان هەیە كە زیاتر لەنێرینەدا‬ ‫د‪.‬ك������ەژان‪ :‬قژ ڕووتان������ەوە بریتیە هەیە‪ ،‬بەهۆی هۆرمۆنی ئەندرۆجینەوە‬ ‫لەوەرینی مووەكانی سەر كە ئەویش ئەویش زیاتر ڕووتانەوەكە لەپێش‌و‬ ‫هۆكاری جۆراوج������ۆر‌و كاریگەری تەپڵی س������ەردا ڕوودەدات‪ ،‬جۆری‬ ‫هەی������ە لەڕووتان������ەوەدا‌و یەكێكە لەو ت������ری ق������ژ ڕووتانەوەم������ان هەیە‬ ‫كێش������انەی كە ڕۆژانە ڕووبەڕووی ك������ە هۆكارەك������ەی خۆراكە وەك‬

‫بۆ بەهێزكردنی توانای مێشك‬ ‫چی پێویستە؟‬ ‫كەس������انێكی زۆر هەن گلەیی‬ ‫لەبیرچوون������ەوەو ونبوون������ی‬ ‫كەلوپەلەكانی������ان دەك������ەن‪،‬‬ ‫رۆژبەرۆژیش توانای مێشكیان‬ ‫ب������ۆ فێربوون ك������ەم دەكاتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم پسپۆڕان هەشت ڕێگا بۆ‬ ‫بەهێزی مێشك‌و رزگاربوون‬ ‫لەبیركۆڵی پێشنیاز دەكەن‪.‬‬ ‫سەنتەری گەشەپێدانی تواناكانی‬ ‫مێشك لەنیویۆرك رایگەیاند كە‬ ‫زۆرجار كلیلی ئۆتۆمبێلەكانمان‬ ‫بزر دەبێ‪ ،‬دەچیتە ش������وێنێك‬ ‫بیرت چۆت������ەوە بۆچی چوویت‬ ‫یان النیكەم نازانی مۆبایلەكەت‬ ‫لەكوێ داناوە‪ ،‬ئ������ەم دیاردانە‬ ‫یەخەی زۆر كەس������ی گرتووە‪،‬‬

‫بەاڵم م������ژدەی رزگاربوونیش‬ ‫هەیە!‬ ‫لەئامۆژگارییەكدا ئەم سەنتەرە‬ ‫هەشت ڕێگای پێشنیاز كردووە‬ ‫تا توانای مێشكت زیاتر بكەیت‬ ‫كە بریتین لە‪:‬‬ ‫‪ .1‬میوەی مۆز بخۆ‪.‬‬ ‫‪ .2‬چای گیایی نۆش بكە‪.‬‬ ‫‪ .3‬خۆراكی فاست فود مەخۆ‪.‬‬ ‫‪ .4‬شیرینی كەم بكەرەوە‪.‬‬ ‫‪ .5‬ئاس������تی میهرەبانیت بەرز‬ ‫بكەرەوە‪.‬‬ ‫‪ .6‬پیاسە بكە‪.‬‬ ‫‪ .7‬لەكات������ی خۆی������دا بخەوەو‬ ‫بەیانیان زوو هەستە‪.‬‬ ‫‪ .8‬زیاتر بایەخ بەخۆتان بدەن‪.‬‬

‫بەدخۆراك������ی ی������ان كەمبونەوەی‬ ‫هیمۆگڵۆبین‌و كەمبونەوەی ئاس������ن‬ ‫لەخۆراكدا ه������ۆكاری هۆرمۆنیمان‬ ‫هەیە بەهۆی هۆڕمۆنی ئەندرۆجینەوە‬ ‫زیاتر توش ئەبێ������ت یان هۆرمۆنی‬ ‫سایرۆكسین كە لەوانەیە كەمبوون‌و‬ ‫زیادبوون ببێتە هۆی قژ ڕووتانەوە‪.‬‬ ‫هۆكاری ترمان هەیە وەكو ڕاكێشانی‬ ‫قژ بەتوندی‪ ،‬هەند ‌ێ كەس بەهۆی‬ ‫دڵەڕاوك������ێ‌‌و ب������اری دەروونییەوە‬ ‫وەكو خویەك پێوەی ئەگرێت قژی‬ ‫خۆی ڕائەكێشێت‌و دەری ئەهێنێت‬ ‫بەتایبەتی تەنیشتی سەر‪ ،‬لەمنداڵیشدا‬ ‫بەدخۆراكی‌و بەستنی قژ بەتوندی‬ ‫هۆكارن بۆ ڕووتانەوەی قژ‪ ،‬چونكە‬ ‫بەس������تنی قژ بەتوندی دەبێتە هۆی‬ ‫ئازاردانی ڕەگی مووەكە‪.‬‬ ‫ڕابەر‪ :‬تەمەنی ئاسایی چەندە كە قژ‬ ‫ڕووتانەوە تیایدا دەست پێدەكات؟‬ ‫د‪.‬كەژان‪ :‬تەمەنێكی تایبەتی نییە كە‬ ‫قژ ڕووتانەوە تیایدا دەس������تپێبكات‬ ‫بەپێی ه������ۆكارەكان تەمەنەكانیش‬ ‫دەگۆڕێ������ن‪ ،‬بۆنموون������ە لەمنداڵدا‬ ‫بەهۆی بەدخۆراكی یان دەردەڕێوی‬ ‫یان بەهۆی بەس������تنی قژ بەتوندی‬ ‫لەپیاویشدا ئەسڵەحیە كە پێیدەوتر ‌ێ‬ ‫‪ androgenic boldness‬كە ئەمە‬ ‫لەنێرینەدا لەسەروو تەمەنی بیست‬ ‫ساڵییەوە دەستپێدەكات‪ .‬بەنیسبەت‬ ‫ئافرەتیشەوە دووگیانی‌و مناڵبوون‌و‬ ‫بەربوونی خوێن‌و كەمخوێنی هۆكارن‬ ‫ئەم������ەش لەتەمەنی پانزە س������اڵەوە‬ ‫دەستپێدەكات بۆ چل‌و پێنج ساڵی‪.‬‬

‫ڕابەر‪ :‬ئایا بۆماوەیی كاریگەری‬ ‫لەسەر قژ ڕووتانەوە هەیە؟‬ ‫د‪.‬كەژان‪ :‬بەڵێ‌‪ ،‬زۆربەی حاڵەتەكان‬ ‫كە باس������یان دەكەی������ن بۆماوەیی‬ ‫هۆكارەكەین‪ ،‬زیاتر خێزانی دایك‬ ‫كاریگەری هەیە لەسەر ئەو بۆماوەییە‪،‬‬ ‫خاڵ������ی ئ������ەو كەس������ە بۆماوەكەی‬ ‫كاریگەرترە وەك لەمامی‌و باوكی‪.‬‬ ‫ڕابەر‪ :‬بەكارهێنانی جێڵ‌و كریم‌و‬ ‫مادەی كیمیایی كاریگەری لەسەر‬ ‫قژ ڕووتانەوە هەیە؟‬ ‫د‪.‬ك������ەژان‪ :‬بێگوم������ان كاریگەری‬ ‫خراپی لەس������ەر ڕووتان������ەوەی قژ‬ ‫هەیە‪ ،‬چونكە هەمووی پێكهاتوون‬ ‫لەپێكهات������ەی كیمی������اوی كە ئەو‬ ‫پێكهات������ە كیمیاوییەی تێدەكرێت‬ ‫بۆ گۆڕانی ڕەن������گ‌و بۆن دەبێتە‬ ‫هۆكارێ������ك بۆئازاردان������ی ڕەگی‬ ‫مووەكە‌و هەڵوەرینی قژ‪.‬‬ ‫ڕابەر‪ :‬پرۆسەی ڕواندنەوەی موی‬ ‫قژ چۆن دەكرێت‪ ،‬ئایا جێگەی‬ ‫موی سروشتی دەگرێتەوە؟‬ ‫د‪.‬ك������ەژان‪ :‬ڕواندنەوەی موو ئەوەی‬ ‫ئێستا لەشاری سلێمانی دەكرێت‪،‬‬ ‫هەر ئەو موانەیە كە لەپشتە سەری‬ ‫كەس������ەكە هەڵدەكەن������رێ‌‌و دواتر‬ ‫لەپێشی سەرییەوە دەڕوێنرێتەوە‪.‬‬

‫بێت بەپێی جۆری قژەكە ئایا چەورە‬ ‫یان وشكە‪ ،‬پێویستە بەپێی پێویستی‬ ‫قژ بشۆین‪ ،‬چونكە ڕەنگە زۆر شتنی‬ ‫قژیش باش نەبێ������ت‪ ،‬كەس هەیە‬ ‫ێ جار قژی‬ ‫لەڕۆژێكدا دوو یان س ‌‬ ‫دەشوات‪ ،‬ڕەنگە ئەوەش هۆكارێك‬ ‫بێ������ت بۆڕووتان������ەوەی قژەك������ە‪.‬‬ ‫چارەسەركردنی ئەو نەخۆشیانەی‬ ‫كە ئەبێتە هۆی قژ ڕوتانەوە‪ ،‬وەكو‬ ‫كەمخوێنی بەدخۆراكی‪ ،‬بەرزبوونەوە‬ ‫یان نزمبونەوەی هۆرمۆنی ڕژێنی‬ ‫دەرەقی‪ ،‬واتە هۆرمۆنی سایرۆكسین‪،‬‬ ‫بەكارنەهێنانی ئەو مادەی كیمیایی‬ ‫وەك جێ������ڵ‌و كرێ������م‪ ،‬هەروەه������ا‬ ‫دووركەوتنەوە لەراكێشانی توندی‬ ‫قژ كە دەبێتە هۆی ڕووتانەوە‪.‬‬ ‫ێ بەكتری������ا هەیە كاریگەری‬ ‫هەند ‌‬ ‫لەس������ەر قژ ڕووتانەوە هەیە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا هەوكردن‌و نەخۆشی وەكو‬ ‫گرانەتا كە دەبێت������ە هۆی وەرینی‬ ‫قژ‪ ،‬چارەسەركردنی ئەو حاڵەتانە‬ ‫شتێكی باشە بۆ پارێزگاریكردن‌و‬ ‫بەربەرست دانان لەهەڵوەرینی قژ‪.‬‬

‫ڕابەر‪ :‬ئایا شتێك هەیە پێش‬ ‫ڕواندنەوە‪ ،‬ببێتە بەربەست‬ ‫لەهەڵوەرینی قژ؟‬ ‫د‪.‬كەژان‪ :‬زۆر ش������ێوازی چارەسەر‬ ‫هەی������ە‪ ،‬لەوان������ەش بەكارهێنانی‬ ‫شامپۆو كرێمی بەهێزكەر بۆ قژ‪،‬‬ ‫بەپێی حاڵەتەكان دەبێت چارەسەر‬ ‫ڕابەر‪ :‬چۆن پارێزگاری‬ ‫بكرێت‪ ،‬هەروەها ئێس������تاش شتی‬ ‫لەڕووتانەوەی قژمان بكەین؟‬ ‫د‪.‬كەژان‪ :‬بەبەكارهێنانی پاككەرەوە‪ ،‬تازە هات������ووە‪ ،‬وەكو بەكارهێنانی‬ ‫واتە شامپۆی گونجاو كە كەمترین دەرزی‪ ،‬ئایا ئەو دەرزییە بشكێنری‌و‬ ‫ێ یان‬ ‫مەوادی كیمیایی تیابێت‪ ،‬گونجاو دەرمانەك������ەی بەكاربهێنر ‌‬

‫ێ‬ ‫لەپێستی سەر بدرێ‌‪ ،‬كە پێیدەوتر ‌‬ ‫چارەس������ەركردن بەمیزیۆسەراپی‪،‬‬ ‫ئەوی������ش دوو ڤیتامین������ە‌و تێكەاڵو‬ ‫ئەكرێ������ت‌و ئەدرێ������ت لەس������ەر‪،‬‬ ‫ڤیتامینەكانیش ‪‌H‬و ‪.B5‬‬ ‫ڕابەر‪ :‬ئەو حاڵەتانەی كە‬ ‫سەردانی سەنتەرەكەتان دەكەن‬ ‫بۆ چارەسەركردنی قژ ڕووتانەوە‬ ‫تەمەنیان لەنێوان چەند ساڵیدایە؟‬ ‫د‪ .‬ك������ەژان‪ :‬ئ������ەو كەس������انەی كە‬ ‫س������ەردانمان دەك������ەن زۆربەیان‬ ‫گەنجن‌و تەمەنی������ان لەنێوان ‪ 20‬بۆ‬ ‫‪40‬ساڵ دەبێ‌و لەهەردوو ڕەگەزەكەن‪.‬‬

‫تەمەنێكی‬ ‫تایبەتی‬ ‫نییە كە قژ‬ ‫ڕووتانەوە تیایدا‬ ‫دەستپێبكات‬ ‫بەپێی هۆكارەكان‬ ‫تەمەنەكانیش‬ ‫دەگۆڕێن‬

‫وەرزش بكە تا هەمیشە گەنج بیت‬

‫دانانی بەرنامەیەكی رۆژانە بۆئەنجامدانی وەرزشە جەستەییەكان‪،‬‬ ‫پارێزگاری لەگەنجێتیت دەكات‌و لەبەرامبەر نەخۆشییە درێژخایەنەكانیش‬ ‫دەتپارێزێت‪ ،‬كەواتە سبەی بكە بەدەستپێكی وەرزش!‬ ‫رێكخراوی پارێزگاری لەتەندروستی كە بارەگاكەی لەپاریسی پایتەختی‬ ‫فەرەنسایە‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬رۆژانە كەسانێكی زۆر دەبینرێ كە وێڕای ئەوەی‬ ‫كەوتوونەتە تەمەنەوە‪ ،‬بەاڵم هێش������تا گەنج دیارن‌و هیچكام لەنەخۆش������ییە‬ ‫درێژخایەنەكانیشیان لەگەڵدا نییە‪ ،‬نهێنی ئەو گەنجێتییەش ئەنجامدانی‬ ‫وەرزشی رۆژانەیە‪.‬‬ ‫ئەو رێكخراوە لەئامۆژگاریەكەیدا دەڵێت‪ :‬وەرزش خانەكانی مێش������ك‌و‬ ‫جەستە دەپارێزێت‪ ،‬بەاڵم پێویستە لەتەمەنی ‪18‬ساڵییەوە وەرزش بخرێتە‬ ‫بەرنامەی رۆژانەوە‪ ،‬چونك������ە تا بەرەو تەمەن بڕۆین تەنانەت كاریگەریی‬ ‫وەرزش������یش كەم دەبێتەوە‪ .‬رۆژانە النیكەم ‪30‬خول������ەك وەرزش بكە‪ ،‬تا‬ ‫گەنجێتییەكی درێژخایەن بۆ خۆت مسۆگەر بكەیت!‬

‫بەئاسانترین ڕێگا بۆیەی نەویستراوی قژەكەت الببە‬

‫ڕەنگ������ە زۆركات خانم������ان پاش‬ ‫بۆیەكردنی قژەیەكەیان تێبینی ئەوە‬ ‫بكەن كە ئەو ڕەنگ������ەی بەكاریان‬ ‫هێن������اوە لەگەڵیان������دا ناگونجێت‌و‬ ‫ناچ������ارن پێوەی بهێڵن������ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەمڕۆ بەدواوە ئەمە نامێنێت بۆئەم‬ ‫مەبەس������تەش پەیڕەوی ئەم خااڵنەی‬ ‫خوارەوە بكە‪:‬‬ ‫‪ .1‬كاتی ڕەنگكردنی قژ بەڕەنگێكی‬ ‫كاڵتر لەڕەنگە سروش������تییەكەی‪،‬‬ ‫تەنها چارەس������ەر لێرەدا جارێكی‬ ‫تر ڕەنگكردنەوەی قژەكەیە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ڕەنگەك������ە زۆركاڵ ب������وو قژەكە‬ ‫بەڕەنگێك ڕەنگ بكه‌رەوە پلەیەك‬ ‫یان دووپل������ە تۆختربێت لەڕەنگە‬ ‫سروشتییەكە‪.‬‬

‫‪ .2‬ئەگ������ەر ڕەنگی بۆیەكە زۆر لەوە‬ ‫كاڵتربوو كە پێش������بینیت دەكرد‌و‬ ‫ئارەزووت هەبوو قژەكەت بگەڕێنیتەوە‬ ‫سەر ڕەنگە سروشتییەكەی‪ ،‬لێرەدا‬ ‫هەنگاوێكی سەرەكی هەیە پێویستە‬ ‫بیزانی������ت ئەوی������ش بریتییە لەوەی‬ ‫كە ب������ۆ هەموو قژێ������ك ڕەنگێكی‬ ‫سەرەكی هەیەو بەڕەنگی بنچینەیی‬ ‫ناسراوە‪ ،‬بۆ نمونە ڕەنگی بنچینەیی‬ ‫بۆق������ژی كاڵ زەردە‪ ،‬ب������ۆ ڕەنگی‬ ‫قاوەیی كراوە پرتەقاڵییە‪ ،‬بۆقاوەیی‬ ‫مامناوەند ت������ا قاوەیی تۆخ ڕەنگی‬ ‫سورە‪ ،‬بۆنمونە ئەگەر ویستت ڕەنگی‬ ‫قژت بگەڕێنیت������ەوە بۆ قاوەیی پاش‬ ‫ئەوەی ڕەنگێكی كاڵت لێداوە ئەبێت‬ ‫یەكەم جار بەڕەنگێكی سوور ڕەنگی‬

‫بكەیت‪ ،‬چونكە فەرامۆشكردنی ئەم ‪ shampoo‬ببینیت یان ش������امپۆی‬ ‫هەنگاوە دەبێتە هۆی س������ەوزبوونی البردن������ی كڕێش كە بەوە ناس������راوە‬ ‫ڕەنگی قژەكەت‪.‬‬ ‫دەبێتە هۆی البردنی ڕەنگی قژ‪.‬‬ ‫ڕێ������گای گونج������او بۆالبردنی بۆیەی‬ ‫ڕەنگ تێر لەقژەكەت‪:‬‬ ‫لەبارێكدا قژەكەت بەڕەنگێكی تاریك‬ ‫ڕەنگ ك������رد‪ ،‬پێویس������تە لەزوترین‬ ‫كاتدا چارەس������ەری بكەیت‪ ،‬چونكە‬ ‫كارەكە ئاس������انتردەبێت‪ .‬ئەشتوانر ‌ێ‬ ‫ئەو ئامادەكراوان������ە بەكاربهێنرێت‬ ‫كە بۆئەم مەبەس������تە تەرخان كراون‌و‬ ‫لەبازاڕدا دەفرۆشرێن‪ .‬شتنی بەردەوام‌و‬ ‫دوبارەب������وەوەی ڕۆژانەش ڕێگایەكی‬ ‫ترە بۆكاڵبون������ەوەو الچوونی ڕەنگە‬ ‫نەویس������تراوەكە‪ ،‬بۆئەم مەبەس������تەش‬ ‫ئەتوانیت سوود لەشامپۆی ‪clarifying‬‬

‫‪14‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫كحول‌و جگه‌ر ‌ه له‌زوو‬ ‫پیربوون نزیكت ده‌خه‌نه‌و ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ال ‌‬ ‫ی گه‌نجی‌‪ ،‬نیگه‌رانییه‌ك ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫پیری‌‌و كۆتایهاتن ‌‬ ‫ئه‌و مرۆڤان‌ه دروست ده‌كات ك‌ه به‌م قۆناغه‌دا تێده‌په‌ڕن‪،‬‬ ‫ی دوا بخه‌یت‪.‬‬ ‫ی پیرێت ‌‬ ‫ی قۆناغ ‌‬ ‫به‌اڵم ده‌توان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سایكۆلۆژیا له‌زانكۆ ‌‬ ‫له‌وباره‌و‌ه د‪.‬ئه‌لیسا ئه‌پیل پسپۆڕ ‌‬ ‫ی كرد ك‌ه كۆمه‌ڵێك هۆكار ده‌بن‌ه‬ ‫كالیفۆرنیا ئاش������كرا ‌‬ ‫ی پی������ری‌‪ ،‬گرنگترین ئه‌و‬ ‫ی زوو گه‌یش������تن‌ه قۆناغ ‌‬ ‫مای‌ه ‌‬ ‫ی زۆر‪ ،‬خوگرتن‬ ‫هۆكارانه‌ش بریتین له‌دڵه‌ڕاوكێ‌و خه‌مۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌م‪ ،‬زۆر خواردن ‌‬ ‫به‌مادد‌ه كحولییه‌كان‪ ،‬جوڵه‌و وه‌رزش ‌‬ ‫ی پیس‪،‬‬ ‫ی ئاڵوده‌و ژینگ‌ه ‌‬ ‫چه‌وری‌‪ ،‬جگه‌ره‌كێش������ان‪ ،‬هه‌وا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌تاو‪ ،‬قه‌ڵه‌وی‌‪ ،‬زۆر خواردن ‌‬ ‫زۆر چوون‌ه به‌رده‌م تیشك ‌‬ ‫شیرینه‌مه‌نی‌‌و كه‌م خه‌وی‌‪.‬‬ ‫بۆ ڕێگه‌گرتن له‌زوو پیربوون‪ ،‬ئه‌م پس������پۆڕ‌ه داوا ده‌كات‬ ‫كحول‌و جگه‌ره‌كێشان كه‌م بكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬رۆژانه‌ش النیكه‌م‬ ‫ی خاوێندا بكه‌ین تا خۆمان‬ ‫كاژێك وه‌رزش له‌هه‌وایه‌ك ‌‬ ‫له‌پیربوون بپارێزین‬

‫ی بۆ مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫‪ 8‬ئامۆژگار ‌‬

‫له‌گه‌ڵ منداڵ‬

‫خێزان‌ه نوێیه‌كان گه‌وره‌ترین كێش������ه‌یان شێواز ‌ی مامه‌ڵه‌كردن‌ه له‌گه‌ڵ یه‌كه‌م‬ ‫منداڵدا‪ ،‬پس������پۆڕان ‌ی بوار ‌ی سایكۆلۆژیا ‌ی منداڵیش هه‌شت ئامۆژگاری ‌ی بۆ‬ ‫مامه‌ڵه‌یه‌ك ‌ی سه‌ركه‌وتووان‌ه له‌گه‌ڵ مندااڵندا ده‌خه‌نه‌ڕوو‪.‬‬ ‫سه‌نته‌ر ‌ی په‌ره‌پێدان ‌ی خێزان له‌سیدن ‌ی پایته‌خت ‌ی ئوسترالیا له‌ئامۆژگارییه‌كدا‬ ‫بۆ هه‌ر خێزانێكی نوێ ده‌ڵێت‪ :‬كاتێك یه‌كه‌مین منداڵتان دێت‌ه دونیاوه‌‪ ،‬هه‌وڵ‬ ‫بد‌ه ئه‌م ئامۆژگارییان‌ه له‌كات ‌ی په‌روه‌رده‌كردنیدا ڕه‌چاو بكه‌یت ك‌ه بریتین له‌‪:‬‬ ‫‪ .1‬بایه‌خ به‌چه‌مك ‌ی گوێڕایه‌ڵ ‌ی بده‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬زۆر له‌گ‌ه‌ڵ منداڵه‌كانتدا میهره‌بان مه‌به‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬سه‌رپه‌رشتیاری منداڵه‌كه‌ت ب‌ه نه‌ك دیكتاتۆر‪.‬‬ ‫‪ .4‬شه‌ڕ ‌ی دایك‌و باوك كاریگه‌ری خراپ له‌سه‌ر منداڵ جێده‌هێڵێت‪ ،‬كه‌وات‌ه‬ ‫ئاگاداربه‌‪.‬‬ ‫‪ .5‬له‌به‌رچاو ‌ی منداڵه‌كه‌ت مشتومڕ مه‌كه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬له‌بر ‌ی فه‌رماندان‪ ،‬پێشنیاز بۆ منداڵه‌كه‌ت بكه‌‪.‬‬ ‫‪ .7‬گرنگ ‌ی ب‌ه دروستكردن ‌ی سنور ‌ی مامه‌ڵه‌كردن بده‌‪.‬‬ ‫‪ .8‬هه‌موو شه‌وێ چیرۆك بۆ منداڵه‌كه‌ت بخوێنه‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ماس ‌‬ ‫ی كۆرپه‌له‌و منداڵ گرنگ ‌ه‬ ‫بۆ گه‌ش ‌ه ‌‬

‫ی ئێواران باشترین‬ ‫پیاس ‌ه ‌‬ ‫چاره‌سه‌ری خه‌مۆكیی ‌ه‬

‫ی كۆرپه‌له‌و‬ ‫ی بۆ گه‌ش‌ه ‌‬ ‫ی ماس ‌‬ ‫ی خواردن ‌‬ ‫پسپۆڕان جه‌خت له‌سه‌ر كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی منداڵ ده‌كه‌نه‌و‌ه ك‌ه ده‌بێ النیكه‌م هه‌فتان‌ه دووجار‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫پاراستن ‌‬ ‫ی بخۆن‪.‬‬ ‫ماس ‌‬ ‫ی ئه‌مریكی‬ ‫ی ئیلینویز ‌‬ ‫ی له‌زانكۆ ‌‬ ‫ی خۆراكناس ‌‬ ‫س������ۆزان بریڤه‌ر پسپۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆریان به‌ئه‌سیدی چه‌ور ‌‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬كۆرپه‌له‌و منداڵ پێویستییه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌ریه‌ك له‌مێشك‌و‬ ‫میگا ـ ‪3‬ی‌ه ك‌ه له‌ماس������یدا هه‌یه‌و بۆ گه‌ش������ه‌كردن ‌‬ ‫ی خۆراكدانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌یه‌‌و ده‌توانرێ له‌ڕێگ‌ه ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ‌‬ ‫ئێسك‌و چاو بایه‌خێك ‌‬ ‫ی شله‌مه‌نیدا بدرێ به‌منداڵ‪ ،‬تا‬ ‫ی له‌گه‌ڵ خۆراك ‌‬ ‫ی یاخود ڕۆنه‌ك‌ه ‌‬ ‫ماس������ ‌‬ ‫ی به‌هێزتر بێت‪.‬‬ ‫ی له‌شیش ‌‬ ‫ی به‌رگر ‌‬ ‫ی زیاتر بكات‌و سیستم ‌‬ ‫گه‌ش‌ه ‌‬ ‫ی له‌سه‌رجه‌م جۆره‌كانی‬ ‫ئه‌م پسپۆڕ‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ك‌ه سوره‌ماس ‌‬ ‫ی سودمه‌ندتره‌‪ ،‬ماسییه‌ك‌ه تا تازه‌تر بێ ئه‌وا باشتره‌و خۆتان‬ ‫ی ماس ‌‬ ‫تر ‌‬ ‫ی قتوو دووربخه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ماس ‌‬ ‫له‌خواردن ‌‬

‫پیاس������‌ه ‌ی ئێواران به‌تایبه‌ت ‌ی له‌ش������وێن‌ه پڕ له‌سه‌وزایی‌‌و‬ ‫بێده‌نگه‌كاندا‪ ،‬باشترین هۆكار‌ه بۆ دوورخستنه‌و‌ه ‌ی مرۆڤ‬ ‫له‌نه‌خۆشیی‌ه ده‌روونییه‌كان ‌ی وه‌ك خه‌مۆكی‌‌و دووره‌په‌رێزی‌‪.‬‬ ‫پسپۆڕ‌ه فه‌ره‌نسییه‌كان ‌ی بوار ‌ی سایكۆلۆژیا‪ ،‬دوا ‌ی چه‌ندین‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه بۆ چاره‌س������ه‌ركردن ‌ی سروشتیان‌ه ‌ی نه‌خۆش ‌ی‬ ‫خه‌مۆك ‌ی ك‌ه ئێس������تا بوو‌ه به‌به‌رباڵوترین نه‌خۆش ‌ی له‌ناو‬ ‫الوان‌و به‌تایبه‌ت ‌ی ژناندا‪ ،‬گه‌یش������تن‌ه ئ������ه‌و ئه‌نجام‌ه ‌ی ك‌ه‬ ‫ته‌رخانكردن������ ‌ی به‌رنامه‌یه‌ك ‌ی گونجاو ب������ۆ پیاده‌رۆیی‌‌و‬ ‫پیاس������‌ه به‌تایبه‌ت له‌كات ‌ی ئێواراندا‪ ،‬به‌مه‌رجێك ماوه‌ك‌ه ‌ی‬ ‫ل‌ه ‪30‬خوله‌ك كه‌متر نه‌بێت‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌ی ئه‌وه‌ی ته‌ندروست ‌ی‬ ‫مرۆڤ ده‌پارێزێت‪ ،‬باشترین ڕێگاچاره‌ی‌ه بۆ ڕزگاربوون‬ ‫یان دووركه‌وتنه‌و‌ه له‌نه‌خۆش ‌ی خه‌مۆكی‌‪.‬‬

‫ی بپارێزن؟‬ ‫ژنان چۆن خۆیان له‌خه‌مۆك ‌‬

‫لكۆمه‌ڵێك هۆكار كاریگه‌رییه‌ك ‌ی زۆریان له‌س������ه‌ر توشبوون ‌ی مرۆڤ به‌خه‌مۆك ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ژنانیش زۆرترین ڕێژ‌ه ‌ی‬ ‫توشبووان به‌خه‌مۆك ‌ی پێكده‌هێنن‪.‬‬ ‫د‪.‬چارڵز وایت پسپۆڕ ‌ی ناسراو ‌ی نه‌خۆشیی‌ه ده‌روونییه‌كان له‌ئه‌مریكا له‌و بڕوایه‌دای‌ه هۆكاره‌كان ‌ی خه‌مۆك ‌ی له‌ناو‬ ‫ژناندا بریتین له‌‪ :‬سودوه‌رگرتن له‌ڕێگاكان ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی نه‌زۆكی‌‪ ،‬گوشار‌ه كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌روونیی‌ه به‌رده‌وامه‌كان ‌ی‬ ‫وه‌ك بێكاری‌‪ ،‬له‌ده‌س������تدان ‌ی كار‪ ،‬ترس له‌په‌یوه‌ندیی‌ه خۆشه‌ویستییه‌كان‪ ،‬جیابوونه‌و‌ه‬ ‫یان ته‌اڵق‌و الواز ‌ی سیستم ‌ی پاراستن ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی یان‬ ‫ئه‌و هه‌ڕه‌ش������ان‌ه ‌ی ك‌ه له‌الیه‌ن ئه‌م هۆكارانه‌و‌ه‬ ‫دێنه‌ئارا‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیشك‌ه له‌كورتترین رێگاچاره‌سه‌ریش بۆ‬ ‫خه‌مۆكی ده‌ڵێت‪ :‬هه‌موو ئه‌و كه‌سان‌ه ‌ی توش ‌ی‬ ‫خه‌مۆك ‌ی بوون‪ ،‬ده‌توانن به‌ئه‌نجامدان ‌ی چاالكی‌‌و‬ ‫وه‌رزش ‌ی به‌رنام‌ه بۆ داڕێژراو‪ ،‬خۆسه‌رقاڵكردن‬ ‫ب������ه‌كار‌ه سودبه‌خش������ه‌كان‪ ،‬دوور كه‌وتن������ه‌و‌ه‬ ‫له‌خواردنه‌و‌ه ‌ی مادد‌ه كحولی‌‌و بێهۆشكه‌ره‌كان‪،‬‬ ‫خۆدوورخس������تنه‌و‌ه له‌ته‌نهایی‌‪ ،‬خواردن ‌ی باش‪،‬‬ ‫گه‌شت‌و گه‌ڕان‌و بایه‌خدان به‌كار‌ه ئامانجداره‌كان‬ ‫به‌س������ه‌ر خه‌مۆكیدا زاڵ ببن‪ ،‬ئه‌گ������ه‌ر ئه‌مانه‌ش‬ ‫كاریگه‌ری ‌ی نه‌بوو ئه‌وا به‌زووترین كات سه‌ردان ‌ی‬ ‫پزیشك ‌ی تایبه‌ت بكه‌‪.‬‬

‫ی ده‌تپارێزێت‬ ‫میو ‌ه له‌چاوكزبوون‌و كوێر ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ندا‪،‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵ هه‌ڵكشان ‌‬ ‫كه‌م نین ئه‌و كه‌سان‌ه ‌‬ ‫ی چاوو ته‌نانه‌ت كوێربوونیش‬ ‫ی كزبوون ‌‬ ‫دووچار ‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پزیشكانیش ئامۆژگاریتان ده‌كه‌ن‬ ‫ك‌ه میو‌ه باشترین چاره‌سه‌ره‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ك‌ه باره‌گاك‌ه ‌‬ ‫ی به‌ریتان ‌‬ ‫ی نابینایان ‌‬ ‫دام������ه‌زراو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ساڵ ژمار‌ه ‌‬ ‫له‌له‌نده‌ن‌ه رایگه‌یاند‪ :‬س������اڵ له‌دوا ‌‬ ‫ی چاویانه‌و‌ه‬ ‫ی به‌ده‌س������ت كزبوون ‌‬ ‫ئه‌و كه‌س������ان‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ناڵێنن یاخود به‌ره‌و كوێربوون ده‌چن‪ ،‬ڕێژه‌ك‌ه ‌‬ ‫ی پزیشكیش ناتوانێ‬ ‫له‌به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌‌و چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ی ئاسای ‌‬ ‫هه‌ندێك له‌م تووشبووان‌ه بۆ دۆخ ‌‬

‫بگه‌ڕێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م دامه‌زراوه‌ی‌ه له‌ئامۆژگارییه‌كدا ده‌ڵێت‪ :‬له‌قۆناغ ‌‬ ‫ی پیری‌‪ ،‬هه‌وڵ بد‌ه س������ه‌وزه‌و‬ ‫ی تا س������ات ‌‬ ‫گه‌نجێت ‌‬ ‫ی خۆت‪،‬‬ ‫ی هه‌میشه‌ی ‌‬ ‫میوه‌خواردن بكه‌یت‌ه نه‌ریتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌مار ‌‬ ‫ی خانه‌كان ‌‬ ‫ی پاراستن ‌‬ ‫چونك‌ه ده‌بنه‌مای‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پیریدا دووچار ‌‬ ‫چاو به‌تایبه‌ت نایه‌ڵێ له‌قۆناغ ‌‬ ‫ی پێویست‬ ‫ی چاو ببیته‌وه‌‪ .‬به‌پێ ‌‬ ‫ی تۆڕه‌كان ‌‬ ‫تێكچوون ‌‬ ‫بنۆڕ‌ه ته‌له‌ڤزیۆن‌و ئینته‌رنێت‪ ،‬چونك‌ه شه‌پۆله‌كانیان‬ ‫ی چاو‬ ‫ی توش������بوونت به‌كز ‌‬ ‫زیانبه‌خش������ن‌و ڕێژ‌ه ‌‬ ‫به‌رزتر ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬

‫‌‬

‫ی به‌رده‌وام‬ ‫وه‌رزش ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن درێژییه‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫توێژه‌ران ‌ی ئه‌مریكای ‌ی له‌توێژینه‌وه‌یه‌ك ‌ی مه‌یدان ‌ی له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫كه‌سان‌ه ‌ی ك‌ه ته‌مه‌نیان له‌‪75‬ساڵ زیاتره‌‪ ،‬گه‌یشتوونه‌ت‌ه ئه‌و‬ ‫ده‌ره‌نجام‌ه ‌ی ك‌ه وه‌رزش كاریگه‌ری ‌ی راسته‌وخۆ ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫درێژبوون ‌ی ته‌م‌هن‌و بار ‌ی ته‌ندروست ‌ی هه‌یه‌‪ .‬ئه‌م توێژه‌ران‌ه‬ ‫ك‌ه سه‌ر به‌زانكۆ ‌ی شیكاگۆن‪ ،‬ئاشكرایان كرد ك‌ه وه‌رزش‬ ‫كاریگه‌ری ‌ی له‌سه‌ر زیادبوون‌و پڕ چاالكتربوون ‌ی خانه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌ردوو پل ‌ی مێشك هه‌یه‌‪ ،‬سیستم ‌ی به‌رگری ‌ی له‌ش به‌هێز‬ ‫ده‌كات‌و جه‌ست‌ه وه‌ك قه‌اڵیه‌ك ‌ی گرنگ له‌به‌رامبه‌ر نه‌خۆشیی‌ه‬ ‫درێژخایه‌نه‌كاندا ڕاده‌وه‌ستێت‪.‬‬ ‫ئه‌م توێژه‌ران‌ه له‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كدا له‌سه‌ر ‪ 500‬پیره‌مێرد ك‌ه ته‌مه‌نیان له‌سه‌روو‬ ‫‪75‬ساڵیه‌وه‌یه‌و دانیشتوو ‌ی شیكاگۆن‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌ده‌ن ك‌ه سه‌رجه‌م ئه‌م پیره‌مێردان‌ه وه‌رزش ‌ی به‌رده‌وامیان كردوو‌ه‬ ‫یاخود كار ‌ی سه‌ختیان له‌پێناو بژێویدا كردووه‌‌و ئه‌م چاالكیی‌ه جه‌سته‌ییانه‌ش ڕۆڵ ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی له‌درێژبوون ‌ی ته‌مه‌نیاندا‬ ‫گێڕاوه‌‪.‬‬

‫ی ددانه‌كانت ده‌پارێزێت‬ ‫ی سروشت ‌‬ ‫بنێشت ‌‬ ‫ی زیانبه‌خش خاوێن ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌م نین ئه‌و كوڕو كیژان‌ه ‌ی به‌ده‌م پیاس‌ه یاخود له‌میكرۆب ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫كاركردنه‌وه‌‪ ،‬هه‌میش‌ه بنێشت میوان ‌ی ده‌میان‌ه به‌بێ ئه‌م پس������ۆڕ‌ه ده‌ڵێت‪ :‬به‌داخ������ه‌و‌ه زۆرب‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نین‌و به‌هۆ ‌‬ ‫ی ئێستا هه‌ن‪ ،‬سروشت ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ئاگادار ‌ی سودو زیانه‌كان ‌ی بنێشته‌ك‌ه بن ك‌ه بنێشتان‌ه ‌‬ ‫ی كیمیایی‌‌و ئاوێته‌كردنیان‬ ‫ی مادد‌ه ‌‬ ‫به‌كارهێنان ‌‬ ‫وابه‌ست‌ه به‌جۆره‌كه‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی ده‌ستكرده‌وه‌‪ ،‬زۆرب‌ه ‌‬ ‫د‪.‬س������ازانتا باتله‌ر پس������پۆڕ ‌ی نه‌خۆش������ییه‌كان ‌ی به‌هه‌ندێ تام‌و بۆن ‌‬ ‫ی داخوران‌و‬ ‫د‌هم‌و ددان له‌به‌ریتانی������ا رایگه‌یاند ك‌ه بنێش������ت ‌ی بنێشت‌ه ده‌س������تكردان‌ه ده‌بنه‌مای‌ه ‌‬ ‫ی ددان‪ ،‬ئ������ه‌و‌ه جگه‌ل‌ه زیان هیچ‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬كلۆربوون������ ‌‬ ‫ی تایبه‌ت به‌خۆ ‌‬ ‫ی ك‌ه تام‌و بۆن ‌‬ ‫سروشت ‌‬ ‫ی ددان قازانجیش به‌مرۆڤه‌ك‌ه ناگه‌یه‌نێت‌و بۆمندااڵنیش‬ ‫ی له‌سه‌ر پاراستن ‌‬ ‫ی راسته‌وخۆ ‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫له‌داخووران‌و ره‌ش������بوون هه‌ی������ه‌‌و ناوده‌میش زیانمه‌نده‌‪.‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪17‬‬

‫ی به‌قژیان‬ ‫كچانی ئێران بایه‌خ به‌ماكیاژ ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم كچانی سلێمان ‌‬ ‫وه‌ریش محه‌مه‌د له‌دایكبوو ‌ی‬ ‫‪ 1986‬له‌واڵتی ئێران‬ ‫له‌دایكبووه‌‪ ،‬دوای‌ ته‌واوكردن ‌ی‬ ‫قۆناغی‌ خوێندن ‌ی سه‌ره‌تایی‌‌و‬ ‫ئاماده‌یی‌‪ ،‬به‌هۆی‌ خولیا ‌ی‬ ‫زۆری‌ بۆ وێنه‌كێشان به‌ش ‌ی‬ ‫گرافیكی‌ هه‌ڵبژاردووه‌و‬ ‫خاوه‌نی‌ بڕوانام ‌هی‌ دبلۆم ‌ه‬ ‫له‌و بواره‌دا‪.‬‬ ‫دیمه‌ن بورهان‬ ‫وه‌ریش ماو‌ه ‌ی حه‌وت ساڵ‌ه خه‌ریك ‌ی‬ ‫كار ‌ی جوانكاریی������ه‌و له‌ش������اره‌كانی‬ ‫ئێران كار ‌ی ئارایش������تگای‌ كردووه‌و‬ ‫م������اوه‌ ‌ی چه‌ن������د مانگێك‌ه له‌ش������اری‬ ‫س������لێمان ‌ی كارده‌كات‌و وه‌س������تا ‌ی‬ ‫جوانكاریی‌ه له‌ئارێشگا ‌ی كچان‪.‬‬ ‫وریش هه‌رچه‌ند به‌ش������ی‌ گرافیك ‌ی‬ ‫ته‌واوك������ردوو‌ه ب������ه‌اڵم ب������ه‌كاری‬ ‫جوانكارییه‌و‌ه خۆی سه‌رقاڵ كردووه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێ������ت‪" ،‬ئ������ه‌و‌هی‌ كار ‌ی گرافیك‬ ‫بكات ته‌واو پس������پۆڕ ده‌بێت له‌كار ‌ی‬ ‫جوانكاریدا‪ ،‬چونكه‌ ئێمه‌ زانستیان‌ه‬

‫هه‌موو به‌ش‌و پێكهاته‌كان ‌ی الش������ه‌ ‌ی‬ ‫كه‌س������ێك بۆ وێنه‌كێشان ده‌خوێنین‪،‬‬ ‫ك‌ه له‌كوێدا بووه‌س������تین‌و پێویس������ت‌ه‬ ‫چ به‌ش������ێكی‌ ده‌م‌و چ������او گ������ه‌وره‌و‬ ‫ده‌ركه‌وتووبێت چ به‌شێكیش بچووك‬ ‫بكرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫كچان بایه‌خ به‌قژیان ده‌ده‌ن‬ ‫ناوبراو باس������ ‌ی له‌وه‌كرد ك‌ه له‌ئێران‬ ‫به‌هۆ ‌ی حیجابه‌و‌ه هیچ كات خانمان‬ ‫بایه‌خ به‌قژی������ان ن������اده‌ن‪" ،‬كچان‌و‬ ‫ژنان������ی ئێران ته‌نه������ا زۆر گرنگی‬ ‫به‌ڕوخساریان ده‌ده‌ن‌و هه‌موو جۆر‌ه‬ ‫ماكیاژێك به‌كارناهێنن هه‌تا جوان ‌ی‬ ‫د‌هم‌و چاویان له‌ده‌س������ت نه‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سلێمانی‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ خانمان ته‌نیا‬ ‫گرنگ������ی‌ به‌قژی������ان ده‌ده‌ن‌و هه‌موو‬ ‫جۆر‌ه ماكیاژێك به‌كارده‌هێنن"‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جه‌ختی له‌و‌ه ك������رده‌وه‌ كه‌ زۆرێك‬ ‫له‌كچان‌و ژنانی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫به‌ه������ۆی به‌كارهێنان������ی چه‌ند جۆر‌ه‬ ‫ماكیاژێكه‌وه‌ روخساریان ماندووه‌و‬ ‫زیپكه‌وپه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬بۆی������‌ه وتی‪" ،‬كاتێك‬ ‫كچ������ان دێنه‌الم������ان زۆر بای������ه‌خ‬ ‫به‌قژیان ده‌ده‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش هه‌وڵده‌ده‌ین‬ ‫جوانترین كاریان بۆبكه‌ین‌و له‌هه‌مان‬ ‫كاتد ڕازیان بكه‌ین كار له‌س������ه‌رده‌م‬ ‫وچاویان بكه‌ین"‪.‬‬

‫"بوكی ئێره‌ یه‌كه‌م وشه‌یان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ساده‌چاكیان بكه‌ین"‬

‫سود‌و زیانی ماكیاژ چییه‌؟‬ ‫وریش������‌ه به‌ه������ۆ ‌ی ئ������ه‌وه‌ ‌ی خولیا ‌ی‬ ‫كاری‌ ئارایش������تگایه‌‪ ،‬هه‌میش������‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێت ب������ه‌دوای‌ تازه‌ترین جۆر ‌ی‬ ‫جوان������كار ‌ی له‌ئارایش������ت‌و قژبڕین‌و‬ ‫س������ودو زیانه‌كانی‌ ئه‌و ماكیاژانه‌ ‌ی‬ ‫كه‌خانمان ب������ه‌كار ‌ی ده‌هێنن‌و وتی‪،‬‬ ‫"ئه‌و جوانكارییانه‌ ‌ی ك‌ه بۆ خانمان ‌ی‬ ‫ده‌كه‌ی������ن‪ ،‬هه‌م������ووكات هه‌وڵه‌ده‌ده‌م‬ ‫ن������اوه‌كان‌و جۆره‌كان������ی‌ بخوێنمه‌وه‌و‬ ‫س������ه‌یری‌ ئه‌و به‌رنامه‌ تازانه‌ بكه‌م ك‌ه‬ ‫كاری‌ جوان������كاری‌ ده‌ك������ه‌ن‪ ،‬هه‌موو‬ ‫كاتیش به‌دوای‌ ئه‌و مادانه‌دا ده‌گه‌ڕێم‬ ‫ك‌ه سودی‌ بۆخانمان هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ده‌رباره‌ی‌ مۆدێل‌و س������تایله‌ تازه‌كان ‌ی‬ ‫قژبڕی������ن ئام������اژه‌ی ب������ه‌وه‌دا ك������‌ه‬ ‫س������تایله‌تازه‌كان بریتی������ن له‌ (ئه‌تۆم‬ ‫موسفێر‪ ،‬له‌ییه‌ر‪ ،‬گرت‪ ،‬كوپ‪ ،‬به‌رگ‪،‬‬ ‫میس������ری‌‪ ،‬قارچ‪ ،‬په‌ڕ)‪ ،‬هه‌روه‌ها بۆ‬ ‫چاككردن������ی‌ ب������رۆ ‌ی خانمان چه‌ند‬ ‫ش������ێوازێك ‌ی نوێی������ان هه‌ی������‌ه وه‌كو‬ ‫(شمشێری‌‪ ،‬كه‌مان‪ ،‬كۆتا‪ ،‬كورت) ك‌ه‬ ‫باوترینیان برۆ ‌ی كورت‌ه له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫پان������ه‌و له‌كۆتادا باریك������ه‌‪ ،‬به‌كورت ‌ی‬ ‫چاك ده‌كرێت ئه‌‌و جۆره‌ چاوگه‌ش‌و‬ ‫كراو‌ه نیشان ده‌دات‪.‬‬ ‫ژنان خۆیان داوای ماكیاژ‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫به‌وته‌ی وه‌ریش خه‌ڵك ‌ی كێشه‌ ‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وان ته‌نیا تێنه‌گه‌یش������تن‌ه له‌لێهاتن ‌ی‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه ئارایشته‌ ‌ی كه‌ ده‌یانه‌وێت‪،‬‬ ‫"هه‌ندێ‌ خانم دێنه‌المان داوا ‌ی جۆر‌ه‬ ‫ئارایشتێك ده‌كه‌ن‪ ،‬ك‌ه ئێم‌ه به‌هۆ ‌ی‬ ‫خوێندن������ ‌ی ش������ێواز ‌ی ده‌م‌و چاو ‌ی‬ ‫كه‌س������ه‌كه‌و‌ه ده‌زانین چ ‌ی له‌وكه‌س‌ه‬ ‫دێت‌و چی‌ لێنایه‌ت‪ ،‬به‌اڵم كه‌س������ه‌ك‌ه‬

‫وریش له‌کاتی جوانکردنی کچانی سلێمانیدا‬ ‫به‌ه������ۆ ‌ی چاولێكه‌ری‌ هاوڕێكه‌ی‌ یان‬ ‫كه‌س������ێك داوای‌ هه‌مان كارده‌كات‬ ‫ك������‌ه به‌هیچ ش������ێوازێك ناگونجێت‬ ‫له‌گه‌ڵیدا‪ .‬بۆنمونه‌ ڕه‌نگ‌ه ئه‌وكه‌س‌ه ‌ی‬ ‫قژی‌ به‌و جۆره‌ستایل‌ه بڕیو‌ه شێو‌ه ‌ی‬ ‫ده‌م‌و چ������اوی‌ جۆرێكی‌ تربێت وه‌ك‬ ‫هێلكه‌یی‌‪ ،‬خڕی‌ یان جۆری تر"‪ .‬ئه‌و‬

‫باسی له‌و‌ه كرد ك‌ه له‌ئێران كاتێك‬ ‫بوكێ������ك بهاتایه‌ته‌ الی به‌جوانترین‬ ‫ش������ێو‌ه كاری بۆ ك������ردووه‌‌و ده‌م‌و‬ ‫چاوی به‌نه‌خش ڕه‌نگاو ڕه‌نگ كرد‪،‬‬ ‫"بوكی ئێر‌ه یه‌كه‌م وش������ه‌یان ئه‌وه‌ی‌ه‬ ‫س������اده‌چاكیان بكه‌ی������ن‪ ،‬هه‌تاخه‌ڵك ‌ی‬ ‫پێیان نه‌ڵێن‪ ،‬خ������ۆده‌م‌و چاو ‌ی هه‌ر‬

‫فۆتۆ‪ :‬دیمه‌ن بورهان‬ ‫ماكیاژبوو‪ ،‬بۆی‌ه داواكارم له‌و بوكان‌ه‬ ‫ك‌ه پێش هاتنیان به‌هیچ ش������ێوازێك‬ ‫دوو دڵ نه‌بن‌و باری‌ ده‌رونیان ئارام‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫وتی‪" :‬به‌ه������ۆی نه‌بونی ش������وێنه‌و‌ه‬ ‫تائێس������تا ئه‌و بیرۆكه‌یه‌ی جێبه‌جێ‬ ‫نه‌كردووه‌"‪.‬‬

‫خاوه‌ن ئارایشتگایه‌كی ژنان‪ :‬تاتۆ زۆر مه‌ترسیداره‌‪ ،‬داواكارم كچان تاتۆ نه‌كه‌ن‬ ‫ناوب������راو ئاماژه‌ به‌و‌ه ده‌كات ك‌ه‬ ‫ماكیاژ ك������ردن له‌كۆندا وه‌كو‬ ‫ئێس������تا نه‌بووه‌و ده‌ڵێت‪" :‬ئێستا‬ ‫كاته‌كان تێكه‌اڵو بووه‌‪ ،‬خانمان‬ ‫ی ده‌وام‌و ئاهه‌ن������گ‌و‬ ‫ماكی������اژ ‌‬ ‫ماڵ‌و بازاڕ وس������ینه‌ماو هه‌موو‬ ‫ش������وێنه‌كانیان تێكه‌اڵو كردووه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆندا ماكی������اژ كردن كات‌و‬ ‫ی خ������ۆی‌ هه‌ب������وو‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫س������ات ‌‬ ‫له‌ئاهه‌ن������گ‌و بۆن������ه‌ی‌ تایب������ه‌ت‬ ‫ی تۆخ به‌كار ده‌هات به‌اڵم‬ ‫ماكیاژ ‌‬ ‫له‌ئێستادا هه‌موو كاته‌كان یه‌ك‬ ‫جۆر‌ه ماكیاژ ده‌كرێت"‪.‬‬

‫عه‌بدولقادر ته‌مه‌نی ‪67‬‬ ‫ساڵه‌و ماوه‌ی ‪ 34‬ساڵ ‌ه‬ ‫خه‌ریكی كاركردنه‌ له‌بواری‬ ‫جوانكاری ئافره‌تان‌و‬ ‫به‌درێژای ‌ی ‪ 28‬ساڵ له‌واڵت ‌ی‬ ‫لوبنان‌و واڵتانی تر كار ‌ی‬ ‫جوانكاری‌ بۆخانمان‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‌و ئامۆژگاری كچان‬ ‫ده‌كات كه‌ تاتۆ نه‌كه‌ن‪.‬‬ ‫دیمه‌ن بورهان‬ ‫مامۆستا عه‌بدولقادر حه‌مه‌سدیق‬ ‫ی‬ ‫ته‌مه‌نی ‪ 67‬س������اڵه‌و له‌دایكبوو ‌‬ ‫ش������اری‌ س������لێمانیه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‬ ‫ی‬ ‫كاری ئارایشت ده‌كات به‌شاعیر ‌‬ ‫ی ‪34‬‬ ‫ڕۆمانس ناس������راوه‌‪ ،‬م������اوه‌ ‌‬ ‫ی جوانكاریه‌و‬ ‫ساڵه‌ خه‌ریكی كار ‌‬ ‫ی (زفیل������ت‬ ‫خاوه‌ن������ی‌ بڕوانام������ه‌ ‌‬ ‫ی فرنس������ی‌) له‌لوبن������ان‪،‬‬ ‫لوبنان������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئارایش������گا ‌‬ ‫ئێس������تاش خاوه‌ن ‌‬ ‫لوتك‌هی‌ جوانی‌ه له‌شاری‌ سلێمانی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆم كار ‌‬ ‫"به‌خواست ‌‬ ‫جوانكاریم هه‌ڵبژارد"‬ ‫ی ‪ 28‬ساڵ‬ ‫ئه‌‌و پس������پۆڕه‌ به‌درێژای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لوبنان‌و واڵتانی تر كار ‌‬ ‫له‌واڵت ‌‬ ‫ی بۆخانمان ئه‌نجامداوه‌‪،‬‬ ‫جوانكار ‌‬ ‫هه‌ر بۆی������‌ه جیاوازت������ر له‌خاوه‌ن‬ ‫ئارایش������گاكانی‌ كوردس������تان‬ ‫بی������ره‌وه‌ری‌‌و زانی������اری‌ له‌الی������ه‌و‬ ‫ێ‬ ‫له‌هه‌ردوو ش������ێوازی‌ كۆن‌و نو ‌‬

‫مامۆستا عه‌بدولقادر له‌کاتی جوانکردنی ئافره‌تاندا فۆتۆ‪ :‬دیمه‌ن بورهان‬ ‫كاتی ماكیاژ كردن‬ ‫ی‬ ‫ی ناوبراو ئاماژه‌ی به‌وه‌دا كه‌ سااڵن ‌‬ ‫ش������اره‌زایه‌‪" .‬كاتێ������ك له‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫تێكه‌ڵ بووه‌‬ ‫گه‌نجی������دا بووم‪ ،‬به‌ب������ێ‌ هیچ دوو شه‌س������ت‌و حه‌فتا ئارایشت ته‌نیا‬ ‫ی ئه‌و مامۆس������تای‌ه باسی له‌و‌ه كرد‬ ‫ی ب������وون له‌خه‌نه‌و وس������مه‌ ‌‬ ‫ی جوان������كاری‌‌و بریت ‌‬ ‫دڵیی������ه‌ك كار ‌‬ ‫ی ك������ورده‌واری‌‌و وت������ی‪ :‬ك‌ه له‌كۆندا ژنان خاڵیان ده‌كوتا‬ ‫ی خۆماڵ������ ‌‬ ‫ئارایش������گام هه‌ڵبژارد ك‌ه له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بن ‌‬ ‫ی بۆیه‌و م������اده‌ی‌ كیمیایی‌‌و به‌تێك������ه‌ڵ كردنی‌ ڕه‌ش������ ‌‬ ‫‪ 1976‬بوو‪ ،‬ئه‌و كات‌ه كوردستان "له‌بر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌نجه‌ڵ‪ ،‬له‌گه‌ڵ شیرو به‌ده‌رز ‌‬ ‫ی قژبڕین ‌‬ ‫ی مۆدێله‌كان������ ‌‬ ‫وه‌ك ئێستا نه‌بوو هیچ ئاریشگایه‌ك له‌ب������ر ‌‬ ‫ی ژنان‪" ،‬هه‌ندێ������ك جار پیاوان‬ ‫ی كچ������ان‌و ژنان ده‌ڕۆیش������تن‌ه ال ‌‬ ‫نه‌ده‌بینرا كه‌ به‌ئاش������كرا خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ده‌م‌و چاویان یان هه‌رشوێنێك‬ ‫ی شه‌سته‌كان ژنێك كه‌ ش������اره‌زابێت له‌دانان ‌‬ ‫بڕوات"‪ ،‬بۆی‌ه س������اڵ ‌‬ ‫ی كه‌س������ه‌كه‌و كه‌خواس������تیان بوو ده‌یان كوتا‪،‬‬ ‫كاتێ������ك هاوس������ه‌رگیریی له‌گه‌ڵ تاس������ێك له‌س������ه‌ر ‌‬ ‫ی هیچ زیانێك‪،‬‬ ‫ێ توش������بوون ‌‬ ‫ی ببڕێ������ت‪ ،‬به‌ب ‌‬ ‫ی به‌ڕێك������ ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ی ك������ردووه‌‪ ،‬بردویه‌تی زولفه‌كان������ ‌‬ ‫ب������ۆ به‌غداد بۆ ئاریش������تگا‪" ،‬من هه‌رچه‌ند‌ه زۆربه‌ی‌ جار قژبڕینه‌ك‌ه ب������ه‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌و‌ه له‌ئێس������تادا‬ ‫ی سه‌قه‌ت ده‌بوو‪ ،‬كچان له‌چكه‌كانیان تاتۆهه‌یه‌ ك‌ه زۆر مه‌ترس������یدار‌ه‬ ‫كه‌سێكی‌ شاعیرو زۆر رۆمانس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی درێژ داواكارم كچ������ان‌و ژنان كار ‌‬ ‫ی تون������د ده‌كرد تاقژه‌ك������ه‌ ‌‬ ‫بووم‪ ،‬ح������ه‌زم ده‌ك������رد له‌وپه‌ڕ ‌‬ ‫ی نه‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫تاتۆ نه‌كه‌ن‌و ئه‌نجام ‌‬ ‫ده‌بوویه‌وه‌"‪.‬‬ ‫جوانیدا هاوسه‌ره‌كه‌م ببینم"‪.‬‬

‫ی بوك‬ ‫"جل ‌‬ ‫كورت بوو نه‌ك درێژ"‬ ‫عه‌بدولقادر باسی له‌وه‌ كرد ك‌ه‬ ‫به‌دله‌ی‌ ب������وك له‌كۆندا پڕ بوو‌ه‬ ‫له‌مورو كریستاڵ‌و كورت بوون‪،‬‬ ‫ی قژیان‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌ ته‌سریحه‌ ‌‬ ‫وه‌ك كێك قات ق������ات‌و پڕبوو‬ ‫له‌بریسكه‌و تاج‌و نقێم‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫مامۆس������تای‌ه وتی‪" :‬ئێستا به‌دل‌ه‬ ‫ی وه‌رگرتووه‌و به‌هه‌مان‬ ‫س������اده‌ی ‌‬ ‫ی ساد‌ه‬ ‫شێو‌ه قژیش به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی جوان������كار ‌‬ ‫كار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هه‌مان ش������ێوه‌ ئه‌وكه‌س������انه‌ ‌‬ ‫ی كوردیی������ان له‌به‌رده‌كرد‪،‬‬ ‫جل ‌‬ ‫جله‌كانیان زیاتر ڕه‌نگاو ڕه‌نگ‬ ‫ی‬ ‫ب������وو‪ ،‬جیاواز له‌جل������ی‌ كورد ‌‬ ‫ی بووك به‌ده‌گمه‌ن‬ ‫ئێس������تا جل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫به‌دل‌ه ب������وو‪ ،‬ته‌نیا جل ‌‬ ‫بوو ك‌ه زۆر جوان بوو"‪.‬‬ ‫ئه‌و خاوه‌ن ئارایش������تگا جه‌ختی‬ ‫ل������ه‌و‌ه ك������رده‌و‌ه ك‌ه ئێس������تادا‬ ‫ی به‌بۆی‌ه‬ ‫هه‌رخانمێ������ك كه‌ق������ژ ‌‬

‫ی‬ ‫ده‌سوتێت‪ ،‬په‌نا ده‌باته‌ به‌ر قژ ‌‬ ‫ی ده‌ستكرد داده‌نێن‪،‬‬ ‫باڕۆكه‌و قژ ‌‬ ‫ی ئافره‌ته‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك‬ ‫"قژ تاج ‌‬ ‫ی مردوو داده‌نێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫قژێك ‌‬ ‫جوانی‌ له‌كوێدا بێت"‪ ،‬ده‌رباره‌ی‬ ‫جۆرو مۆدێله‌كانی قژیش باسی‬ ‫له‌و‌ه كرد كه‌ بریتین له‌ (كارییه‌‪،‬‬ ‫ی ش������ێر‪ ،‬دێگره‌‪،‬‬ ‫دااڵس‪ ،‬بڕین ‌‬ ‫شۆڤالما)‪.‬‬

‫هه‌رخانمێك‬ ‫كه‌قژی‌ به‌بۆیه‌‬ ‫ده‌سوتێت‪،‬‬ ‫په‌نا ده‌باته‌‬ ‫به‌ر قژی‌‬ ‫باڕۆكه‌و قژی‌‬ ‫ده‌ستكرد‬

‫‪16‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫بەهۆی‬ ‫هاوسەرگیری‬ ‫گەورە بەبچوكەوە‬ ‫ێ كەس دەبنە‬ ‫س ‌‬ ‫قوربانی‬ ‫زیندان شوێنێک بۆ سه‌رله‌نوێ هه‌ستانه‌وه‌ی مرۆڤه‌کان‬ ‫بەهۆی هاوسەرگیری گەورە‬ ‫بەبچوكەوە پوری شلێر خۆی‬ ‫دەسوتێنێت‌و دایكیشی تەاڵق‬ ‫دەدرێت‪ ،‬ئەویش دوای دوو‬ ‫جار هاوسەرگیری دەربەدەری‬ ‫مااڵن دەبێت‪.‬‬

‫دیمه‌ن بورهان‬ ‫دوای داگیرس������اندنی جگەرەكەی‬ ‫دەستی كرد بەباسكردنی چیرۆكی‬ ‫ژیان������ی خۆی‪ ،‬ئەو ك������ە تەمەن ‪18‬‬ ‫س������اڵە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی كۆس������پەکانی‬ ‫ژیانەوە لەژنێكی سی ساڵە دەچێت‪،‬‬ ‫وەك خ������ۆی دەیوت "س������ێهەمین‬ ‫ئافرەتی خێزانەكەم������م كە بەهۆی‬ ‫هاوس������ەرگیری گەورە بەبچوكەوە‬ ‫بوومەتە بەقوربانی"‪.‬‬

‫قوربانی دەستی هاوسەرگیری گەورە‬ ‫پورم لەداخی باپیرم‬ ‫بەبچوك بوو‪ ،‬كە لەدوای ئەوە چیرۆكی‬ ‫خۆی سوتاند‬ ‫كاتێك شەماڵی باوكی شلێر كەتانی دەربەدەری شلێر دەست پێدەكات‪.‬‬ ‫ژن������ی دەخوازێت‪ ،‬ئەحم������ەدی باوكی‬ ‫شلێر بەزۆر بەشوو دەدرێت‬ ‫كەتان رازی نابێت‌و تەنها مەرجیشی‬ ‫ئەوەیە كە كەژاڵی خوش������كی ش������ەماڵ كاتێك ش������ەماڵ هەواڵی خۆس������وتانی‬ ‫ش������ووی پێبكات‪ ،‬كە ئەو كاتە تەمەنی خوشكەكەی دەبیس������تێت‪ ،‬دەستبەج ‌ێ‬ ‫تەنها ‪ 11‬س������اڵ دەبێت‪ .‬لەپاش رازی كەتانی خێزانی تەاڵق دەدات‌و ش������لێر‬ ‫بوونی شەماڵ كە خوشكە بچوكەكەی كچیش������ی كە ئەو كاتە تەنها چل رۆژ‬ ‫بداتە باوكی ژنەك������ەی‪ ،‬كەتان دەبێتە بووە‪ ،‬دایكی دەیباتەوە‌و دەرواتەوە ماڵی‬ ‫باوكی‪.‬‬ ‫هاوسەری‪.‬‬ ‫پاش سێ س������اڵ لەهاوسەرگیرییەكەی بەوتەی ش������لێر كاتێك باوكی دایكی‬ ‫ش������ەماڵ‌و كەتان‪ ،‬لەتەمەنی ‪ 14‬ساڵیدا تەاڵق������داوە‪ ،‬تەنها دایك������ی بەخێوی‬ ‫ش������ەماڵ كەژاڵ������ی خوش������كی دەداتە كردووە‪" ،‬هەتا تەمەنی ‪18‬س������اڵ هیچ‬ ‫ئەحمەدی تەمەن ‪ 80‬س������اڵی خەزوری‪ .‬كات باوكم هاوكاری مادیو مەعنەوی‬ ‫پاش چەند ڕۆژێك لەهاوس������ەرگیری نەدەكردم‪ ،‬چونكە خاڵەكانم ڕێگرییان‬ ‫كەژاڵ‌و ئەحمەد‪ ،‬كەژاڵ ناتوانێت لەگەڵ دەكرد‌و نەیاندەهێش������ت س������ەردانمان‬ ‫ئەو پیاوە بەتەمەنەدا بژی‌و بەخەمێكی ب������كات"‪ .‬ئەو جەختی لەوە كردەوە كە‬ ‫زۆرەوە ئاگر لەجەس������تەی بەردەدات‌و خاڵەکانی شلێر زۆرخراپ مامەڵەیان‬ ‫گی������ان لەدەس������تدەدات‪ .‬ئەمە یەكەمین لەگەڵ كردووەو سەرئەنجام بەزۆرداویانە‬

‫له‌بێکه‌سیدا‬ ‫مه‌جبور‬ ‫شه‌وان له‌ماڵه‌‬ ‫دراوسێدا‬ ‫ده‌خه‌وتم‬ ‫بەشوو بە ساالر‪ ،‬كە وەك خۆی باسی‬ ‫لێ������وە دەكات هاوس������ەرەكەی لەرووی‬ ‫دەرونیەوە تەواو نەبووە‪.‬‬ ‫دوای ش������ەش مانگ لەهاوسەرگیری‬ ‫شلێر‌و س������االر‪ ،‬لەیەكتر جیادەبنەوە‪،‬‬

‫"نەمدەموێرا بڕۆمە الی دایكم لەترسی‬ ‫خاڵەكانم‪ ،‬هەربۆیە ڕۆیشتم بۆالی باوكم‪،‬‬ ‫بەاڵم پ������اش پێنج مانگ مانەوەم لەالی‬ ‫باوكم بەهۆی خراپ������ی باوەژنەكەمەوە‬ ‫باوكم لێی دەدام"‪.‬‬ ‫لەسەر گۆڕستان دەمێنێتەوە‬ ‫ش������لێر لەبەر ئەوەی لەماڵی باوكیشی‬ ‫هەڵدێت‪ ،‬روودەكات������ە ماڵی كورێكی‬ ‫ئام������ۆزای كە خاوەنی م������اڵ‌و منداڵ‬ ‫دەبێت‪ ،‬لەو م������اوەی لەوێ دەمێنێتەوە‬ ‫رۆژێك هەواڵ������ی ئەوەی پێدەگات كە‬ ‫باوكی‌و باوەژنەكەی بەهۆی رووداوی‬ ‫هاتووچۆوە گیانیان لەدەستداوە‪.‬‬ ‫پ������اش تێپەڕینی چەن������د هەفتەیەك‬ ‫بەس������ەر پرسەكس������ە باوكیدا‪ ،‬شلێر‬ ‫لەالیەن ئامۆزاكەیەوە دەدرێتە پیاوێكی‬ ‫تەمەن ‪ 35‬س������اڵ ك������ە ژن‌و منداڵی‬ ‫هەبووە‪" ،‬لەالی م������ن وتی تەمەنم ‪35‬‬ ‫ساڵە‌و ژنەكەم تەاڵقداوە‪ ،‬بەاڵم تەمەنی‬

‫گەورەتربوو‪ ،‬ژنەكەشی تەاڵق نەدابوو"‪..‬‬ ‫بەوتەی شلێر خەسوی زۆر بۆی خراپ‬ ‫بووەو هاوسەرەكەشی زۆرتر سەردانی‬ ‫ژنەكەی تری كردووە‪ ،‬بۆیە شلێر وتی‪:‬‬ ‫"هیچ خەرجییەكی ب������ۆ نەدەكرین‌و‬ ‫خەسوش������م رۆژێ������ك دەری كردم‌و‬ ‫لەبێكەس������یدا مەجبور ش������ەوان لەماڵە‬ ‫دراوسێدا دەخەوتم"‪.‬‬ ‫ماوەی چەند رۆژێك ش������لێر شەوان‬ ‫لەماڵە داوس������ێ دەمێنێت������ەوەو دواتر‬ ‫ئەوانیش دەردەك������ەن‪" ،‬پێیان دەوتم‬ ‫لێرە مەمێن������ەرەوە‪ ،‬چونكە ئێمە كوڕی‬ ‫گەورەمان هەیەو توش������ی كێش������ەمان‬ ‫دەكەیت"‪ .‬ئەویش چەند شەوێك لەسەر‬ ‫گۆڕستان ماوەتەوە تاسەنتەرێكی ژنانی‬ ‫دۆزیوەتەوە‪" ،‬دایكم شووی كردو منی‬ ‫لەبیر كرد‪ ،‬ئامۆزاكانم هەرچی موڵكی‬ ‫باوكم هەب������وو داگیریان كرد‪ ،‬منیش‬ ‫بێكەس ماومەتەوە لەچاوەڕوانی كۆتایی‬ ‫هاتنی ژیاندام"‪.‬‬

‫ی پێنج سااڵن بایی ده‌هه‌زار دۆالر شت‌ومه‌ك ده‌دزێت‬ ‫منداڵێك ‌‬ ‫شتێكم ده‌كڕ ‌ی ده‌موت ماڵ ‌ی باوكم‬ ‫هاوكاریی������ان ك������ردووم بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫نه‌زانێت"‪.‬‬ ‫كرێچیبوون‌و هاوسه‌ره‌كه‌ی مووچ‌ه ‌ی‬ ‫شه‌هیدان‌ه ‌ی باوك ‌ی هه‌بوو ك‌ه ته‌نها‬ ‫به‌ش ‌ی كرێ ‌ی خانووه‌ك‌ه ‌ی كردووه‌‪.‬‬

‫ژنێك كچه‌ ته‌مه‌ن پێنج‬ ‫ساڵه‌كه‌ی فێری دزی كردن‬ ‫ده‌كات‌و پاش ماوه‌یه‌ك دزی‬ ‫كردن له‌دوكانێكی پۆشاكدا‬ ‫ئه‌و منداڵه‌‌و دایكی ده‌ستگیر‬ ‫ده‌كرێن‌و دواتر دایكی زیندان‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬

‫دیمه‌ن بورهان‬ ‫س������ه‌یرانی دایك ‌ی س������ای‌ه كه‌ته‌مه‌ن ‌ی‬ ‫‪ 27‬ساڵ‌ه ئێس������تا له‌زینداندایه‌‌و ئه‌و‌ه‬ ‫ناش������ارێته‌و‌ه كچه‌ك������ه‌ی فێری دزی‬ ‫كردووه‌و به‌و هۆیه‌و‌ه چووه‌ت‌ه زیندان‌و‬ ‫چیرۆك������ی رۆژانی پێ������ش زیندانی‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌هۆی فیلمی ئێرانیه‌و‌ه‬ ‫فێری دزی بوو‌ه‬ ‫ئه‌و ژن‌ه ك‌ه خاوه‌نی سێ منداڵه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‬ ‫خ������ۆی له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مێرده‌كه‌ی بێكار‬ ‫بووه‌‌و ج������ار جار كرێكاری كردووه‌‪،‬‬ ‫"مێشكم خه‌ریك بوو ده‌ته‌قی‌‪ ،‬ئارامم‬ ‫نه‌م������ا‌و هێند‌ه منداڵ گری������او داوای‬ ‫پاره‌ی كرد‪ ،‬منیش توانام نه‌بوو ته‌نها‬ ‫‪ 250‬بده‌مێ‪ ،‬هه‌ر بۆی‌ه به‌بینین ‌ی فیلم‌ه‬ ‫ئێرانییه‌كان فێر ‌ی دزیكردن بووم"‪.‬‬ ‫ئه‌و ژن‌ه بیرۆكه‌ی ئه‌وه‌ی بۆ دروست‬ ‫بوو‌ه ك‌ه خۆی كاره‌ك‌ه نه‌كات‪ ،‬به‌ڵكو‬

‫هه‌ندێ خێزان هۆکاری الدانی منداڵه‌کانیانن‬ ‫كچ‌ه پێن������ج س������ااڵنه‌كه‌ی فێربكات‪،‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی هیچ كه‌سێك هه‌ست نه‌كات‬ ‫ك‌ه ئه‌و ژن‌ه خه‌ریكی دزی كردنه‌‪.‬‬ ‫ناوب������راو جه‌ختی له‌و‌ه ك������رده‌و‌ه ك‌ه‬ ‫س������ه‌ره‌تا كچه‌ك������ه‌ی فێر ك������ردوو‌ه‬ ‫له‌ناوبازاڕدا ده‌ست دزینی شت‌و مه‌ك‬ ‫بكات‪" ،‬نوقڵ‌و پس������كیتم پێده‌دزی‌و‬ ‫فێرمكرد ك‌ه چۆن بیبات‪ ،‬خۆش������م‬ ‫دوراو دور ده‌وه‌ستام"‪ ،‬پاش ماوه‌یه‌ك‬ ‫منداڵه‌ك������ه‌ی فێ������ر ده‌كات ك‌ه چۆن‬ ‫ك‌هل‌و په‌ل ‌ی ناوماڵ‌و پۆش������اك ببات‪،‬‬ ‫به‌اڵم خۆی و‌ته‌نی له‌وه‌دا سه‌ركه‌وتوو‬

‫نه‌بووه‌و ڕۆژێك په‌رده‌یه‌كی به‌كچه‌كه‌ی‬ ‫دزیوه‌و پۆلیس ‌ی مه‌ده‌ن ‌ی پێ ‌ی زانیوه‌و‬ ‫ئاشكرا بوون‪" ،‬له‌ب‌هر‌چاو پۆلیسه‌كان‬ ‫دوو زلله‌م له‌چاواندا‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی ئه‌وان‬ ‫واهه‌ست بكه‌ن ك‌ه منداڵه‌و نه‌یزانیوه‌"‪.‬‬ ‫"ده‌هه‌زار دۆالرمان دزی‌"‬ ‫دوای م������او‌ه ‌ی مانگێ������ك ل������ه‌‌‬ ‫دزیكردنه‌كه‌یان ب������ۆ دزی كردن‬ ‫ده‌رۆن‌ه ناو دوكانی زه‌ره‌نگه‌ره‌كان‌و‬ ‫ئه‌و ش������وێن‌ه بۆ ئه‌وان باش ده‌بێت‪،‬‬ ‫چونك‌ه ئه‌و جانتایان‌ه ‌ی ده‌یان دزی‬

‫پاره‌یه‌ك ‌ی باش������ ‌ی تێدابووه‌‪" ،‬له‌و‬ ‫شوێنه‌دا به‌دزینی پاره‌و ئاڵتوون د‌ه‬ ‫هه‌زار دۆالرمان‌ه كۆكرده‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ������ه‌وه‌ی س������ه‌یران یه‌كێك‬ ‫بوو‌ه له‌دزه‌كان������ی ئه‌و قه‌زایه‌ی لێی‬ ‫دانیشتوون‪ ،‬به‌اڵم هاوسه‌ره‌كه‌ی هیچ‬ ‫ئاگادار نابێت له‌وه‌ی ژنه‌كه‌ی چۆن‬ ‫ئه‌وپارانه‌ی ده‌س������ت كه‌وتووه‌‪" ،‬ئه‌و‬ ‫پاران‌ه ‌ی په‌یام ده‌كرد‪ ،‬ده‌مشاردنه‌وه‌و‬ ‫نه‌مده‌هێش������ت مێرده‌كه‌م بزانێت‪،‬‬ ‫مێرده‌كه‌ش������م له‌به‌ر ه������ه‌ژار ‌ی هیچ‬ ‫كات نه‌یده‌پرس������ی‌‪ ،‬منی������ش ك������‌ه‬

‫پۆلیس ده‌ستگیریان ده‌كات؟‬ ‫به‌وته‌ی س������ه‌یران هاوس������ه‌ره‌كه‌ی‬ ‫بڕیاریداو‌ه ك‌ه ده‌ستبكات به‌كڕین‌و‬ ‫ی ئامێ������ر ‌ی كاره‌بایی‌‪،‬‬ ‫فرۆش������تن ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ش له‌الی كه‌سێك هه‌ندێك‬ ‫پار‌ه قه‌رز ده‌كات‪ ،‬كاتێك پاره‌ك‌ه ‌ی‬ ‫له‌ناوب������ازاڕ وه‌رگرتووه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫گه‌نج چاویانی لێبووه‌‌و دواتر دوای‬ ‫كه‌وتوون هه‌تا ماڵیان ش������اره‌زابن‪،‬‬ ‫"هه‌ر ئه‌و ش������ه‌و‌ه هاتن‌ه سه‌رمان‌و‬ ‫ئه‌وه‌ی من په‌ی������دام كردبوو له‌ناو‬ ‫كانتۆره‌كه‌ی خۆم دامنابوو‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫مێرده‌كه‌ش������م ق������ه‌رزی كردب������وو‬ ‫له‌ناو مه‌نجه‌ڵێ������ك داینابوو نه‌یان‬ ‫دۆزیبووی������ه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم پاره‌و ئاڵتوون‌ه‬ ‫ی منیان بردبوو‪ ،‬كاتێك‬ ‫دزیه‌كان ‌‬ ‫زانیم پاره‌كه‌و ئاڵتونه‌كانم دیارنه‌ماو‌ه‬ ‫نه‌موێرا هیچ بڵێ������م"‪ .‬كاتێك ئه‌و‬ ‫ژن‌ه منداڵه‌ك������ه‌ی ده‌نێرێت‌ه به‌رده‌م‬ ‫ی پۆشاك بۆ دزی كردن‪،‬‬ ‫دوكانێك ‌‬ ‫ی پۆش������اكدا‬ ‫ی بردن ‌‬ ‫پۆلیس له‌كات ‌‬ ‫ده‌س������تگیر ‌ی ده‌كات‌و منداڵه‌ك������‌ه‬ ‫سه‌ره‌تا ده‌ڵێت‪" ،‬هه‌رخۆمم"‪.‬‬ ‫ی ك‌ه ده‌یبینێت كچه‌كه‌ی به‌ره‌و‬ ‫دایك ‌‬ ‫سه‌یار‌ه ‌ی پۆلیس ده‌برێت‪ ،‬ده‌ڕوات‬

‫بیهێنێت������ه‌وه‌‌و ئه‌ویش ده‌س������تگیر‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬دواتر دان به‌تاوانه‌كه‌یدا‬ ‫ی ال ‌ی باوكیان‬ ‫ده‌نێت‌و منداڵه‌كان ‌‬ ‫به‌جێهێشتووه‌و ئێس������تا چاوه‌ڕێی‬ ‫حوكمی دادگایه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‪( :‬سه‌یران) ناوێكی‬ ‫خوازراوه‌و له‌به‌ر سه‌المه‌تی باری‬ ‫كۆمه‌اڵتی ناوی راسته‌قینه‌ی‬ ‫نه‌نوسراوه‌‌و له‌الی نم نم پارێزراوه‌‪.‬‬

‫‌ئه‌و پاران ‌ه ‌ی‬ ‫په‌یام ده‌كرد‪،‬‬ ‫ده‌مشاردنه‌وه‌و‬ ‫نه‌مده‌هێشت‬ ‫مێرده‌كه‌م بزانێت‪،‬‬ ‫مێرده‌كه‌شم له‌به‌ر‬ ‫هه‌ژاری‌ هیچ كات‬ ‫نه‌یده‌پرسی‌‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫جوانکاری‬

‫كاوڕ‪ :‬ب������ه‌دوا ‌ی پڕۆژه‌یه‌كدا‬ ‫ده‌گه‌ڕێن تا بتوانن به‌هۆیه‌و‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوب������‌هش‌و هاوه‌ڵ ‌ی‬ ‫كاره‌كانتان������دا كۆت������ان‬ ‫بكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌فته‌یه‌ك ‌ی گونجاو‌ه‬ ‫بۆجێبه‌جێكردن ‌ی ئه‌و كاران‌ه ‌ی له‌سه‌رتان كه‌ڵه‌ك‌ه‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫گا‪ :‬كه‌ڵه‌كه‌بوون ‌ی كاره‌كانت‬ ‫بووه‌ت������‌ه هۆ ‌ی ئ������ه‌و‌ه ‌ی زیاد‬ ‫له‌پێویس������ت خۆت ماندوو‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئاگات‬ ‫له‌خ������ۆت نه‌بێ������ت الیه‌ن������ ‌ی‬ ‫ته‌ندروس������تیت ڕوبه‌ڕوو ‌ی كێش������‌ه ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵبد‌ه هه‌ندێك له‌كاته‌كانت ته‌رخان بكه‌یت‬ ‫بۆخێزانه‌كه‌ت‪.‬‬

‫ێ ڕۆژدا پێستت‬ ‫یس ‌‬ ‫له‌ماو ‌ه ‌‬ ‫كاڵ بكه‌ره‌و ‌ه‬ ‫هه‌ندێك له‌و كچان‌هی‌ خاوه‌نی‌ پێس������تێكی‌ ئه‌س������مه‌ر یان‬ ‫پێس������تیان زۆر تاریكه‌ هه‌میش������ه‌ به‌دوای‌ ئه‌و هۆكارانه‌دا‬ ‫ده‌گه‌ڕێن كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ سپیكردنه‌وه‌ یان كاڵكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫پێس������تیان‪ ،‬ئیت������ر به‌ش������ێوازی‌ كرێ������م بێت ی������ان هه‌ر‬ ‫ئاماده‌كراوێكی‌ تر‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش ده‌توانیت له‌ماوه‌ی‌‬ ‫سێ‌ ڕۆژدا ڕه‌نگی‌ پێستت كاڵ بكه‌یته‌وه‌ به‌بێ‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ری‌ جوانكاری‌ یان به‌كارهێنانی‌ مادد‌هی‌ كیمیایی‌‪،‬‬ ‫به‌م ڕێگه‌ی‌هی‌ خواره‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تا پێویسته‌ ئه‌م ماددانه‌ ئاماده‌بكه‌یت‪:‬‬ ‫یه‌ك لیمۆ‪ ،‬ی������ه‌ك پرته‌قاڵ‪ ،‬دوو كه‌وچكی‌‬ ‫گه‌وره‌ جۆی‌ شێلدراو‪ ،‬یه‌ك پاكه‌ت ماست‪،‬‬ ‫كه‌مێ������ك نیشاس������ته‌‪ ،‬زه‌ردێن������‌هی‌ هێلكه‌‪،‬‬ ‫هه‌نگوینی‌ س������اغ‪ ،‬هه‌موو ئه‌مان������ه‌ پێكه‌وه‌‬ ‫تێكه‌ڵ بكه‌‌و بۆ ماو‌هی‌ س������ێ‌ ڕۆژو ڕۆژی‌‬ ‫پانزه‌ خوله‌ك بیده‌ له‌ڕوخسارت به‌ته‌واوی‌‬ ‫س������پی‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬له‌ش������یش له‌ماوه‌ی‌ پێنج‬ ‫ڕۆژدا س������پی‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬جگه‌له‌مه‌ ده‌توانی‌‬ ‫ماسكی‌ ماست‌و هه‌ویریش بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌‬ ‫به‌كاربێنیت‪.‬‬

‫كۆبون������ه‌و‌ه‬ ‫دووان������ه‌‪:‬‬ ‫له‌گه‌ڵ دۆس������ت‌و ه������اوڕ ‌ێ‬ ‫نزیكه‌كانتدا خۆش������ییه‌ك ‌ی‬ ‫زۆرت پێده‌به‌خش������ێت‌و‬ ‫ئاسوده‌ییت بۆده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌ی گونجاو‌ه بۆبه‌شدار ‌ی كردن له‌چه‌ند‬ ‫چاالكییه‌ك ‌ی هونه‌ری یان وه‌رزشیدا‪.‬‬ ‫قرژاڵ‪ :‬بایه‌خه‌كانت له‌ده‌ور ‌ی‬ ‫كاروباره‌كان������ ‌ی ماڵه‌كه‌تدا‬ ‫چڕده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌تواناتدا هه‌ی‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیی‌هكۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانت‬ ‫به‌هێزبكه‌یت‌و به‌ره‌و پێشیان‬ ‫ببه‌یت‪ ،‬هه‌واڵێك ‌ی خۆش ده‌بیستیت‪.‬‬ ‫شێر‪ :‬س������ه‌رقاڵییه‌كانت ڕوو‬ ‫له‌زیادبوون������‌ه پێده‌چێت له‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌دا گه‌شتێك ‌ی كورت‬ ‫ئه‌نج������ام بده‌ی������ت‪ ،‬ئه‌مڕۆ‬ ‫ڕۆژێك ‌ی گونجاو‌ه بۆئه‌نجامدان ‌ی چاوپێكه‌وتن ‌ی‬ ‫تایبه‌ت ی������ان تاقیكردن������ه‌و‌ه ‌ی گرنگ‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫به‌ئاسان ‌ی تیایدا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست دێنیت‪.‬‬ ‫فه‌ریك‪ :‬بڕێك پار‌ه ‌ی زیاده‌ت‬ ‫به‌ده‌ست ده‌گات ك‌ه ئه‌گه‌ر ‌ی زۆر‌ه‬ ‫به‌هۆ ‌ی كار ‌ی زیاتره‌و‌ه ده‌ستت‬ ‫بكه‌وێت‪ ،‬له‌یه‌كێ������ك له‌هاوڕ ‌ێ‬ ‫دێرینه‌كانت������ه‌و‌ه نامه‌یه‌ك یان‬ ‫دیارییه‌كت به‌ده‌ست ده‌گات‌و زۆر شادومانت ده‌كات‪.‬‬ ‫ته‌رازوو‪ :‬متمانه‌ت به‌خۆت زۆر‬ ‫به‌هێزه‌و ئه‌مه‌ش هانده‌رێك ‌ی‬ ‫باش‌ه بۆسه‌ركه‌وتن ‌ی به‌رده‌وام‬ ‫له‌كاره‌كانت������دا‪ ،‬ئه‌م هه‌فته‌ی‌ه‬ ‫ه������ه‌ر كارێ������ك بێت‌ه پێش‬ ‫به‌ئاس������ان ‌ی جێبه‌جێ ‌ی ده‌كه‌یت‪ ،‬چونك‌ه به‌خت‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی باشتر له‌جاران یاوه‌رته‌‪.‬‬ ‫دوپشك‪ :‬بار ‌ی ته‌ندروستیت‬ ‫ڕوو له‌خراپب������وون ده‌بێت‬ ‫به‌ه������ۆ ‌ی ماندووبون ‌ی زۆر‬ ‫له‌كار ‌ی ناوماڵ‌و زیادبون ‌ی‬ ‫ئه‌رك ‌ی خێزانیدا‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه‬ ‫ته‌نه������ا ئه‌و‌ه ‌ی پێویس������ت‌ه ئه‌نجام������ ‌ی بده‌یت‌و‬ ‫پشوویه‌ك ‌ی باش بده‌یت‪.‬‬ ‫ك������ه‌وان‪ :‬چاالكییه‌كان������ت‬ ‫ڕووله‌زیادبوونه‌و به‌هۆیانه‌و‌ه‬ ‫به‌زۆرین������‌ه ‌ی‬ ‫چ������اوت‬ ‫هاوڕێكان������ت ده‌كه‌وێ������ت‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیان������دا كۆده‌بیت������ه‌وه‌‪،‬‬ ‫بانگهێش������تێكت به‌ده‌ست‬ ‫ده‌گات بۆبه‌ش������دار ‌ی كردن له‌ئاهه‌نگێك یان‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌ی خێزانیدا‪.‬‬ ‫گرنگ������ ‌ی‬ ‫گیس������ك‪:‬‬ ‫به‌ناوبان������گ‌و به‌رژه‌وه‌ندیی‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانت ده‌ده‌یت‪،‬‬ ‫باش������تر وای������‌ه به‌بایه‌خه‌و‌ه‬ ‫پارێزگار ‌ی له‌پێگه‌ت بكه‌یت‬ ‫له‌كاره‌كه‌تدا نه‌با له‌ده‌س������ت ‌ی‬ ‫بده‌ی������ت‪ ،‬ڕۆژێك ‌ی گونج������او‌ه بۆئه‌وانه‌تان ك‌ه‬ ‫به‌دوا ‌ی كاردا ده‌گه‌ڕێن‪.‬‬ ‫سه‌تڵ‪ :‬سه‌رقاڵ ‌ی ئه‌نجامدان ‌ی‬ ‫گه‌شتێك ده‌بیت‪ ،‬ئاڵۆزبوون ‌ی‬ ‫كێش‌ه خێزانییه‌كانت بار ‌ی‬ ‫ده‌روونیت ب������ه‌ره‌و خراپ ‌ی‬ ‫ده‌ب������ات‌و ده‌بێت‌ه هانده‌رێك‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی بیر له‌دووركه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫بكه‌یته‌وه‌‪ ،‬ڕه‌نگ‌ه له‌ئێستاش������دا ئه‌م‌ه باش������ترین‬ ‫چاره‌سه‌ر بێت‪.‬‬ ‫نه‌هه‌نگ‪ :‬چاو ده‌خشێنیته‌و‌ه‬ ‫به‌خه‌رجییه‌كانتداو بوارێك ‌ی‬ ‫باش������یش دێت‌ه به‌رده‌مت بۆ‬ ‫ب������ه‌ره‌و پێش������بردن ‌ی بار ‌ی‬ ‫داراییت‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه هه‌ندێك‬ ‫كات ته‌رخ������ان بكه‌ی������ت‬ ‫بۆبه‌س������ه‌ربردن ‌ی له‌گه‌ڵ خۆشه‌ویس������ته‌كه‌تدا تا‬ ‫هه‌ست نه‌كات كه‌مته‌رخه‌م ‌ی به‌رامبه‌ری‌‪.‬‬

‫هه‌ر له‌نێو چێشتخانه‌كه‌تدا خۆت جوان بك ‌ه‬ ‫ڕۆژێك له‌ڕۆژان بیرت له‌وه‌ نه‌كردوه‌ته‌وه‌ ماده‌ خۆراكییه‌كان وه‌ك هۆكارێكی‌ جوانكاری‌ به‌كاربهێنیت؟‬ ‫بۆنمونه‌ پێش خواردنی‌ ماس������ت كه‌وچكێكی‌ لێ تێبكه‌ جوان بیش������ێله‌و بیده‌ له‌ڕوخسارت‪ ،‬چونكه‌ ماسكێكه‌ پێستت‬ ‫نه‌رم ده‌كاته‌وه‌ وه‌ك پێس������تی‌ منداڵ ناسكی‌ ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬باش������ترین كاتیش بۆبه‌كارهێنانی‌ ئه‌م ماسكه‌ لێدانێتی‌ پاش‬ ‫ڕۆژێكی‌ دوورو درێژی‌ به‌ر خۆره‌تاو‪.‬‬ ‫ش������ه‌كر‌و لیمۆ ته‌نها وه‌ك خۆراكێك به‌كارمه‌هێنه‌ ئه‌توانی‌ كه‌وچكێك شه‌كری‌ زبر بكه‌یته‌ نێو ئاوی‌ له‌تێك لیمۆوه‌‬ ‫بۆبه‌ده‌ستهێنانی‌ ئه‌نجامێكی‌ سه‌رسوڕهێنه‌ر كه‌ ده‌بێته‌ هۆی‌ البردنی‌ پێستی‌ مردوی‌ ڕوخسارو ده‌سته‌كان‪.‬‬ ‫خانمه‌كه‌م ئێستاش له‌گه‌ڵمان به‌ بۆزانینی‌ ڕه‌چه‌ته‌یه‌كی‌ جوانی‌ له‌نێو چێشتخانه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫ی هه‌نگوین‪ :‬ئاس������ییه‌ ئه‌گه‌ر پێستی‌ ڕووخسارت ڕوبه‌ڕووی‌‌وش������كبونه‌وه‌و توێژ هه‌ڵدان ده‌بێت‪ ،‬بۆپاراستن‌و‬ ‫ماس������ك ‌‬ ‫ش������ێداركردنه‌وه‌‌و پرشنگداركردنی‌‌و به‌خشینی‌ خۆراكی‌ پێویس������ت پێی‌‌و البردنی‌ چرچی‌ ڕوخسار‪ ،‬ئه‌توانیت ئه‌م‬ ‫ڕه‌چه‌ته‌ سروشتییه‌ی‌ بۆئاماده‌ بكه‌یت‪.‬‬ ‫كه‌ره‌س������ته‌كان‪ :‬كه‌وچكێكی‌ بچووك هه‌نگوین‪ ،‬كه‌وچكێكی‌ بچووك گلیس������رین‪ ،‬س������پێنه‌ی‌ یه‌ك هێلكه‌ تێكه‌ڵ بكه‌و‬ ‫بۆماو‌هی‌ پانزه‌ خوله‌ك بیده‌ له‌روخسارت پاشان به‌ئاوی‌ سارد بیشۆو به‌پارچه‌ لۆكه‌یه‌كی‌ خاوێن وشكی‌ بكه‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫یاری‬

‫‪u‬‬ ‫‪k‬‬ ‫‪o‬‬

‫یار ‌ی سۆدۆكۆ‬ ‫شیكاری ژمارەی پێشوو‌‌‪:‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪s‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪9‬‬

‫سۆدۆکۆی ئەمجارە‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪5 6‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6 5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9 3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪19‬‬

‫گه‌نجێتی‬

‫بۆ ئه‌و خاتونان ‌ه ‌ی ئاره‌زوو‬ ‫ده‌كه‌ن ده‌ساڵ گه‌نجتر ببنه‌وه‌!‬

‫ئایا تۆپێویستت به‌وه‌یه‌ زۆر گه‌نج‌و چاالك‬ ‫ده‌ربكه‌وی������ت؟ ڕه‌نگه‌ ئێس������تا كات ‌ی ئه‌وه‌بێت‬ ‫خۆت ڕزگاربكه‌یت له‌و به‌ربه‌ستانه‌ی‌ خه‌ریك‌ه‬ ‫جوانیت ده‌شێوێنن‪.‬‬ ‫با هه‌میش������ه‌ ته‌مه‌نی‌ ڕاسته‌قینه‌ ‌ی خۆت جێ ‌ی‬ ‫ش������انازیت بێ������ت‪ ،‬چونك‌ه هه‌ری������ه‌ك له‌ئێم‌ه‬ ‫به‌ش������ێوه‌یه‌ك ‌ی سروشت ‌ی ته‌مه‌نمان به‌ره‌و پێش‬ ‫ده‌ڕوات‪ ،‬هه‌ر ته‌مه‌نێكیش جوانییه‌كی‌ تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆی‌ هه‌یه‌‪ .‬هه‌رچۆنێك بێت ئه‌م ڕاپۆرته‌ بۆ‬ ‫ئه‌و بۆنانه‌یه‌ ك‌ه ده‌ته‌وێت به‌دیمه‌نێكی‌ جوان‌و‬ ‫ته‌مه‌نێكی‌ گه‌نجتره‌وه‌ تیایدا ده‌ربكه‌ویت‪.‬‬ ‫ئ������ه‌وه‌ت له‌بیربێت ك������‌ه گه‌یش������تن به‌جوان ‌ی‬ ‫سروش������ت ‌ی به‌هۆ ‌ی ساده‌ییه‌وه‌ی‌ه ئه‌مه‌ش به‌سه‌ر‬ ‫پۆش������اك‌و مه‌یك ئه‌پ (ئارایش������ت)‌و بابه‌ت‌ه‬ ‫ڕازاندنه‌وه‌كان������دا جێبه‌ج������ێ‌ ده‌بێت‪ .‬نه‌كه‌ ‌ی‬ ‫پارچ‌هی‌ زۆر س������ه‌رنجڕاكێش‌و ڕه‌نگاوڕه‌نگ‬ ‫بپۆشیت‪ ،‬ئه‌گه‌ر تێبین ‌ی ئه‌و خاتونانه‌ بكه‌یت‬ ‫كه‌ له‌ته‌مه‌ندا گه‌نجن ده‌بینیت ڕۆژانه‌ ملوانكه‌و‬ ‫مس������تیله‌ ‌ی س������اده‌و ناس������ك یان كالسیك ‌ی‬ ‫به‌كاردێنن‪.‬‬ ‫ب������ۆ به‌دله‌كانت زیاتر ڕه‌نگ ‌ی ڕه‌ش به‌كاربهێنه‌‪ ،‬چونك‌ه كێش������ ‌ی زیاد‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌مژێت‌و هه‌ڵسوكه‌وتت گه‌نج ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ویستت بوێران‌ه ڕه‌فتار‬ ‫بكه‌ی������ت‪ ،‬ئه‌وا له‌گه‌ڵ مۆدێلدا بڕۆو پۆش������اكی ئه‌و خانمان‌ه هه‌ڵبژێر‌ه ك‌ه‬ ‫ده‌ساڵ له‌ته‌مه‌ن ‌ی خۆت گه‌نجترن‪.‬‬ ‫پاپوجه‌كانیش������ت با پاژنه‌یان نزم‌و ڕه‌ن������گ‌و مۆدێلیان كه‌مێك بێالیه‌ن‬ ‫بێت‪ ،‬چونكه‌ پاپوج ‌ی ن������زم گه‌نجانه‌تره‌ له‌پاپوجێك كه‌ پاژنه‌یه‌ك ‌ی زۆر‬ ‫به‌رز ‌ی هه‌یه‌‪ .‬بابه‌ت ‌ی ڕازاندنه‌وه‌كانیش������ت باساده‌بن‪ ،‬بۆنمون‌ه جانتایه‌ك ‌ی‬ ‫بچوك به‌كاربهێنه‌ له‌بری‌ جانتایه‌كی‌ گ������ه‌ور‌ه ك‌ه ماركه‌یه‌ك ‌ی جیهان ‌ی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئه‌توان ‌ی به‌پێی‌ بۆنه‌كان ئه‌مه‌ جیابكه‌یته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاڵتون ‌ی گونجاوو گه‌نجانه‌ هه‌ڵبژێره‌‪ ،‬بۆنمونه‌ بازنێك هه‌ڵبژێر‌ه كه‌ له‌دار‬ ‫یان پێست دروستكرابێت‪.‬‬ ‫ڕه‌نگی‌ ئارایشته‌كانیشت با بێالیه‌ن بن‪ ،‬چونك‌ه ئارایشتی‌ ڕه‌نگاو ڕه‌نگ‬ ‫ته‌مه‌نت گه‌وره‌تر ده‌رده‌خات‪ .‬بۆقژه‌كه‌ش������ت ڕه‌نگی‌ كاڵ یان قاوه‌یی‌ كاڵ‬ ‫به‌كاربهێنه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش بزانه‌ كه‌ قژی‌ زۆر درێژ تایبه‌ت‌ه به‌كچ ‌ی گه‌نج‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر قژت درێژكرده‌و‌ه باش������تروای‌ه هه‌ندێك كه‌زییه‌ی‌ تێدا دابنێیت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بۆن ‌ی زۆر قورس به‌كارمه‌هێنه‌‌و هه‌وڵبده‌ زیاتر ئه‌و جۆره‌ بۆنان‌ه‬ ‫به‌كاربێنیت ك‌ه له‌میو‌ه یان گوڵ ده‌رهێنراوه‌‪.‬‬

‫خانمان له‌ڕێگه‌ ‌ی ڕه‌نگ ‌ی‬ ‫پۆشاكه‌كانیانه‌وه‌ بناسه‌‬

‫‪ud‬‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫هی������چ جۆره‌ جوڵه‌‪ ،‬وش������ه‌ ی������ان ئاماژه‌یه‌ك‬ ‫نه‌ماوه‌ له‌الیه‌ن پس������پۆڕانی‌ ده‌روونزانییه‌وه‌‬ ‫ش������یكردنه‌وه‌ی‌ بۆنه‌كرابێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ویستت‬ ‫هه‌بوو لێكۆڵین������ه‌وه‌ بۆكه‌س������ایه‌تی‌ خانمان‬ ‫بكه‌یت له‌الیه‌نه‌ جۆراوجۆره‌كانه‌وه‌ كارێكی‌‬ ‫قورس نییه‌‪ ،‬چونكه‌ پۆش������اكه‌كانی‌‪،‬‬ ‫شێوازی‌ دووانی‌‪ ،‬ڕه‌نگه‌ په‌سه‌نده‌كانی‌‬ ‫شیكردنه‌وه‌یه‌كی‌ ته‌واوو پڕاوپڕ ده‌دات‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌ بۆزانینی‌ هه‌موو الیه‌نه‌كانی‌‬ ‫سروشتیان‪.‬‬ ‫زه‌وق‌و س������ه‌لیق‌هی‌ خانم������ان له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ڕه‌نگی‌ پۆشاكه‌كانیدا كاریگه‌ری‌ ته‌واوی‌ هه‌یه‌‬ ‫بۆته‌واوكردنی‌ جوانییه‌كه‌ی‌‪ ،‬به‌اڵم زۆرینه‌یان‬ ‫دوای‌ مۆدی������ل ده‌ك������ه‌ون له‌هه‌ڵبژاردن������ی‌‬ ‫ڕه‌نگه‌كاندا بێگوێدانه‌ ئه‌و‌هی‌ ئایا له‌گه‌ڵیاندا‬ ‫ده‌گونجێ‌ یان نا‪ ،‬بۆچونی‌ پیاوانیش له‌ڕووی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنیان بۆڕه‌نگه‌كان ده‌گۆڕێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫كاتێك ئافره‌ت ڕه‌نگی‌ س������پی‌ هه‌ڵده‌بژێرێت‬ ‫بۆپۆش������اكه‌كانی‌ مان������ای‌ ئ������ه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫زۆر نزیكه‌ له‌پاكی‌‌و س������اده‌ییه‌وه‌‪ ،‬به‌بۆچونی‌‬ ‫پیاوان هه‌ركاتێك پۆش������اكی‌ سپی‌ ده‌پۆشن‬ ‫وه‌ك فریش������ته‌یه‌كی‌ س������پی‌ دێن������ه‌ به‌رچاو‪،‬‬ ‫به‌اڵم كاتێك ڕه‌نگی‌ س������وور ده‌پۆشن ئه‌وا‬ ‫ده‌الله‌ت له‌بوێری‌‌و ئیراده‌ی‌ پۆاڵیین ده‌كات‪،‬‬ ‫زۆرینه‌ی‌ كاتیش به‌كه‌س������ێكی‌ ڕۆمانس������ی‌‬ ‫له‌قه‌ڵه‌م ده‌درێ������ت‪ .‬پی������اوان ‪%80‬ی‌ ڕه‌نگی‌‬ ‫قاوه‌یی‌ په‌سه‌ند ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌و‌هی‌ ده‌الله‌ت‬ ‫له‌هێمنی‌ ڕه‌فتارو خۆشویستنی‌ ئیش ده‌كات‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت������ره‌وه‌ پیاوان ڕه‌نگی‌ ڕه‌ساس������ی‌‬ ‫به‌هێنان������ی‌ خه‌مۆك������ی‌ دڵته‌نگی‌‌و س������اردی‌‬ ‫هه‌س������ت‌و س������ۆز داده‌نێن‪ .‬ڕه‌نگی‌ شینیش‬ ‫ڕه‌نگی‌ سه‌ربه‌ستی‌‌و تێكۆشان‌و خۆشه‌ویستی‌‌و‬ ‫خۆشبه‌ختی‪ .‬هه‌رچی‌ ڕه‌نگی‌ ڕه‌شه‌ به‌ڕه‌نگی‌‬ ‫بێزاری‌‌و ڕه‌شبینی‌ ناوی‌ ده‌به‌ن‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫ژماره‪44 :‬‬

‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫سوربونه‌و‌ه ‌ی ڕومه‌ته‌كان له‌كات ‌ی‬ ‫شه‌رمكردندا بۆچ ‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌؟‬ ‫ی مرۆڤ له‌گه‌ڵ ئامێ������ری‌ به‌رگریدا‬ ‫له‌ش������ ‌‬ ‫ی تره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌س������تراوه‌ به‌هه‌ندێك هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ڕوبه‌ڕووبونه‌وه‌ ‌‬ ‫بۆنمون������‌ه كات������ ‌‬ ‫ی‬ ‫مه‌ترس������ییه‌ك یان هه‌ڵوێس������تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫دژوار‪ ،‬هۆڕمۆنێك������ی‌ تایبه‌ت������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌رده‌دات ك������‌ه ه������اوكار ‌‬ ‫ڕوبه‌ڕووبون������ه‌و‌ه ی������ان ڕاكردن‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ب������ه‌اڵم كچ������ان كاتێك‬ ‫ی‬ ‫چاوی������ان به‌هاوڕێیه‌ك������ی‌ نوێ ‌‬ ‫خێزانه‌كه‌ی������ان ده‌كه‌وێ������ت یان‬ ‫له‌به‌رچاوی‌ خه‌ڵك������دا ده‌كه‌ون‬ ‫ی كتوپڕ‬ ‫به‌زه‌ویدا یان به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌كوڕێك ده‌ناسێنرێن ده‌شڵه‌ژێن‌و شه‌رم ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌م كاته‌شدا‬ ‫ی ڕاكردن ی������ان دان به‌خۆداگرتن‌و‬ ‫ل������ه‌ش له‌نێوان ئ������اره‌زوو ‌‬ ‫مانه‌وه‌دا ده‌بێت بۆس������ه‌ركه‌وتن به‌سه‌ر ئه‌م هه‌ڵوێسته‌دا‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ی پێكدا هه‌ڵپژان‬ ‫ی ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی‌ مه‌ترسییدا هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی زۆر سانایه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌م دۆخ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌دا‬ ‫یان ڕاكردن شتێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ڕاكردن یان ڕوبه‌ڕوبونه‌و‌ه س������ه‌رناكه‌وێت‪ ،‬س������ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گوشار ‌‬ ‫ی ده‌مار لێپرس������راو له‌كۆنتڕۆڵكردن ‌‬ ‫ناوه‌ندی‌ ئامێر ‌‬ ‫ی چاالكییایه‌تی‌‪ ،‬به‌اڵم ل������ه‌م باره‌دا خوێن‬ ‫ی له‌لوتك������ه‌ ‌‬ ‫ده‌روون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ماس������ولكه‌كانی‌ ل‌هش‌و مێشكدا كۆده‌بێته‌وه‌ به‌ئامانج ‌‬ ‫له‌ده‌ور ‌‬ ‫دۆزینه‌وه‌ی‌ چاره‌سه‌رێكی‌ گونجاو سه‌باره‌ت به‌ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ یان‬ ‫ی له‌م چه‌شنه‌داو‬ ‫ی هه‌ڵوێستێك ‌‬ ‫ڕاكردن‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌هی‌ ئێمه‌ش له‌كات ‌‬ ‫ئه‌وپه‌ڕی‌ هه‌وڵمان ده‌خه‌ین������ه‌ گه‌ڕ بۆئه‌و‌هی‌ دان به‌خۆدابگرین‌و‬ ‫ی خوێن به‌ڕێگه‌ی‌ پێچه‌وان‌ه ده‌بێت‪،‬‬ ‫ب������ه‌رده‌وام بین‪ ،‬ئیتر ته‌وژم ‌‬ ‫ی ك‌ه ڕوویداو‌ه‬ ‫واته‌ به‌ره‌و ڕووی‌ پێست دێت پێش زانینی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی سوور هه‌ڵده‌گه‌ڕێت‪.‬‬ ‫له‌شه‌رمدا ڕوخسار ‌‬

‫له‌ماو‌ه ‌ی س ‌ێ كاژێردا خۆت له‌چرچ ‌ی‬ ‫ڕوخسارو گه‌ردنت ڕزگاربكه‌!‬ ‫ی‬ ‫ی ڕوخسارو مل‪ ،‬كه‌وچكێكی‌ بچووك زه‌یت ‌‬ ‫بۆالبردنی‌ چرچ ‌‬ ‫ی لیمۆ‬ ‫زه‌یتوون له‌گه‌ڵ زه‌ردێن������ه‌ی‌ هێلكه‌و چه‌ند دڵۆپێك ئاو ‌‬ ‫ی س������ێ‌ كاژێر بید‌ه‬ ‫تێكه‌ڵ بك������ه‌و بۆماوه‌ ‌‬ ‫ی سارد بیشۆ‪،‬‬ ‫له‌ڕوخسارت دواتر به‌ئاو ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت‌ه هۆی‌ البردنی‌ ئه‌و چرچیانه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ركه‌وتوون‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پس������پۆڕان ‌‬ ‫ی ڕاوبۆچوون ‌‬ ‫به‌پێ������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌پێناو پرش������نگدار ‌‬ ‫جوان������كار ‌‬ ‫پێستتدا سرێشێك دروست بك‌ه ك‌ه‬ ‫ی لیمۆ‪،‬‬ ‫ێ له‌هه‌نگوین‪ ،‬شه‌ربه‌ت ‌‬ ‫پێكهاتب ‌‬ ‫ی سی‌ خوله‌ك بدرێت‬ ‫هێلكه‌یه‌ك‪ ،‬بۆماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕوخس������ار‪ ،‬باش������تروای‌ه له‌كات ‌‬ ‫لێدانیدا له‌باری‌ پاڵكه‌وتندابیت‪،‬‬ ‫پاش������ان ڕوخسارت به‌ئاوی‌ گوڵ‬ ‫بشۆ‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی زیپكه‌ گه‌وره‌ترین دوژمن ‌‬ ‫ی كامیرۆن دیاز به‌وه‌ ‌‬ ‫ی لێدوانه‌كان ‌‬ ‫سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫پێستێتی‌‪ ،‬به‌ڕاده‌یه‌ك نیشانه‌ی‌ ئاشكرای‌ له‌سه‌ر ڕوخساری‌ جێهێشتووه‌‪،‬‬ ‫ی به‌سه‌ر ئه‌و كێشه‌یه‌دا زاڵ بێت‌و به‌جوانترین شێو‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌و توانیویه‌ت ‌‬ ‫ی پیش������ان بدات‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و له‌الیه‌ن ئارایش������تكاره‌كان‌و‬ ‫ڕووی‌ خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوده‌برێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ده‌رئه‌نجام ‌‬ ‫وێنه‌گره‌كانیه‌و‌ه به‌جوان‌و نموونه‌ی ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ی هه‌موویانه‌ به‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ پۆشین‌و به‌كارهێنان ‌‬ ‫دانپێدانان ‌‬ ‫ڕه‌نگه‌كاندا زۆر سه‌رنجڕاكێشه‌‪.‬‬ ‫ی ئارایش������تكار ترۆی‌ جانس������ۆن‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌ هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خاوه‌نی‌ پێس������تێك ‌‬ ‫ده‌ڵێ������ت‪" :‬كه‌من ئ������ه‌و خانمانه‌ ‌‬ ‫ی كامیرۆنن‌و زۆرجوان بن‪ ،‬كاتێك‬ ‫ی هاوشێوه‌ ‌‬ ‫كاڵ ‌‬ ‫ی سوری‌ دره‌وشاوه‌و شادۆیه‌كی‌ بریقه‌دار‬ ‫لێوێك ‌‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ره‌وه‌ه������ا دی������از جیاده‌كرێت������ه‌وه‌ به‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆپۆش������اكه‌كان ‌‬ ‫ی تایبه‌ت������ ‌‬ ‫س������تایلێك ‌‬ ‫ده‌ستنیشان نه‌كردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو پێیباش‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌نێویاندا بكات تا ستایڵێك ‌‬ ‫تێكه‌ڵ ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆی‌ هه‌بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كاتێكیش بابه‌ته‌كه‌ په‌یوه‌سته‌ به‌جوانكارییه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و به‌دڵسۆزییه‌وه‌ كرێم ‌‬ ‫ش������ێداركه‌ره‌وه‌و كرێمی‌ ئه‌ساسی‌ قورس له‌جۆری‌ النكۆم به‌كاردێنێت‪،‬‬ ‫ی كه‌م‌و كوڕییه‌كانی‌ ڕوخس������اری‌ پێبشارێته‌وه‌‪ ،‬له‌ئارایشتیشدا‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی بۆڕه‌نگه‌ كراوه‌كان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫مه‌یل ‌‬ ‫ی جوانی‌ باس ل������ه‌وه‌ده‌كات كه‌ له‌بۆن‌ه‬ ‫دی������از‪ ،‬ده‌رب������اره‌ی‌ نهێنییه‌كان ‌‬ ‫ی ‪ Nars‬ڕه‌نگ‬ ‫ی له‌ماركه‌ ‌‬ ‫تایبه‌ته‌كاندا چاو‌ه شینه‌كانی‌ به‌قه‌ڵه‌می‌ ڕه‌ساس ‌‬

‫ئارایشت‬

‫جوانی‬

‫ی‬ ‫یئارایشته‌كان ‌‬ ‫نهێن ‌‬ ‫كامیرۆن دیاز بزان ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌رمان ‌‬ ‫ی جۆرجیۆ ‌‬ ‫ی ئاماده‌كراوه‌كان������ ‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬بۆ ڕوومه‌ته‌كانیش������ ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌س������ت به‌ردار ‌‬ ‫ی هه‌رگیز ناتوان ‌‬ ‫به‌كاردێنێت‪ ،‬ئه‌و ئاماده‌كراوه‌ش������ ‌‬ ‫بێ������ت بریتییه‌ له‌"ئاو"‪ ،‬چونك‌ه زیندوێتی‌ ده‌به‌خش������ێته‌و‌ه به‌پێس������تم‪.‬‬ ‫ی‬ ‫كێش������ه‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ پێستم زۆر هه‌ستیاره‌‌و به‌هۆی‌ ئه‌مه‌شه‌و‌ه زۆر توش ‌‬ ‫ی به‌كاربهێنم‌و‬ ‫ی پزیش������ك ‌‬ ‫زیپكه‌ ده‌بێت‪ ،‬بۆی‌ه هه‌میش������‌ه ناچارم كرێم ‌‬ ‫ڕۆژانه‌ النیكه‌م دوو لیتر ئاو بخۆمه‌وه‌‪.‬‬

‫ئافرەت‬

‫ی هه‌رگیز له‌بیر ناچنه‌وه‌!‬ ‫ئه‌و ئافره‌تان ‌ه ‌‬

‫س������ه‌ره‌ڕا ‌ی بوون ‌ی جیاوازی‌ له‌نێوان سروشت ‌ی‬ ‫پیاوان������دا‪ ،‬وێن������ا ‌ی ئافره‌تێك هه‌ی������‌ه كه‌ پیاو‬ ‫ناتوانێ������ت له‌بیر ‌ی ب������كات‌و بۆهه‌میش������‌ه له‌نێو‬ ‫خه‌یاڵیدا به‌رجه‌ست‌ه ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئافره‌تی‌ په‌یوه‌س������ت‪ :‬ئه‌و ئافره‌ته‌ی‌ه كه‌ په‌یوه‌ست‌ه‬ ‫به‌هاوسه‌ره‌كه‌یه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو ورده‌كارییه‌كان ‌ی ژیان ‌ی‬ ‫ده‌زانێت‌و هاوبه‌ش������ ‌ی خۆشی‌‌و ناخۆش ‌ی ده‌كات‪،‬‬ ‫ته‌نه������ا چاودێر ‌ی بینین������ ‌ی ڕوداوه‌كان ناكات‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌دڵ ‌ی ڕووداوه‌كان‌و هه‌موو ئه‌و س������اتانه‌دا‬ ‫ده‌ژی‌ ك‌ه پیاوی‌ پێدا تێپه‌ڕ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئافره‌ت������ی‌ ئارامگر‪ :‬پیاو ئه‌و ج������ۆره‌ ئافره‌ته‌ ‌ی‬ ‫بیرناچێته‌و‌ه ك‌ه ئارامگ������ره‌و له‌گه‌ڵیدا به‌رگه‌ ‌ی‬ ‫هه‌م������وو ڕووداوو گوش������اره‌كان ده‌گرێت‪ ،‬بگر‌ه‬ ‫ته‌وقی‌ ڕزگاركه‌رو ئامێزێك ‌ی گه‌رم ده‌بێت بۆ ‌ی‬ ‫له‌كاتی‌ ته‌نگوچه‌ڵه‌مه‌دا‪ ،‬ئه‌و ئافره‌ته‌ ‌ی خه‌مه‌كان ‌ی‬ ‫لێده‌گرێت‌و به‌باش������ ‌ی ئه‌و‌ه تێده‌گات چ كاتێك‬ ‫ده‌بێت سۆزو خۆشه‌ویست ‌ی پێببه‌خشێت‪.‬‬ ‫ئافره‌ت ‌ی ش������ادومان‪ :‬پی������او ئ������اره‌زوو ده‌كات‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی هاوبه‌ش������ ‌ی خۆش ‌ی بكات له‌هه‌موو‬ ‫س������اتێكدا ته‌نانه‌ت له‌ورده‌كارییه‌كانیش������دا تا‬ ‫ژیانیان ببێت به‌زنجیره‌یه‌ك خۆش ‌ی دوانه‌هاتوو‪،‬‬

‫چاوه‌كانت ئاوێن ‌ه ‌ی ڕۆحت ‌ه‬

‫ڕۆژ له‌دوا ‌ی ڕۆژ گرنگیدان به‌جوان ‌ی‬ ‫ال ‌ی خانمان له‌زیادبوندایه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫جوانی‌ ڕوخس������ار‪ ،‬چونك‌ه ناونیشان‌و‬ ‫ئاوێنه‌ ‌ی جوانییه‌تی‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌ پسپۆڕان ‌ی‬ ‫جوان������كاری‌ ئام������ۆژگار ‌ی خاتونه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن به‌دوای‌ باشترین‌و گونجاوترین‬ ‫هۆكار ‌ی جوانكاریاندا بگه‌ڕێن له‌گه‌ڵ‬ ‫پێداویستی‌ موماره‌سه‌كردن ‌ی وه‌رزش ‌ی‬ ‫بینین كه‌ بریتیی‌ه له‌نیگاكردن بۆشوێن ‌ی‬ ‫دوور‪ ،‬بۆنمونه‌ س������ه‌یركردن ‌ی ئاسمان‬ ‫بۆم������اوه‌ی‌ پێنج خوله‌ك ی������ان گێڕان ‌ی‬ ‫چ������او به‌هه‌ر چوار الدا‪ ،‬ئه‌م وه‌رزش������‌ه‬ ‫ماسولكه‌كان ‌ی بینین به‌هێز ده‌كات‪ ،‬چاو‬ ‫له‌كزب������وون ده‌پارێزێت‪ ،‬ئه‌م چاالكی‌‌و‬ ‫ته‌ندروس������تییه‌ش په‌خ������ش ده‌بێت������ه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ر ته‌واوی‌ به‌شه‌كان ‌ی ڕوخساردا‌و‬ ‫له‌تایبه‌تمه‌ن������دی‌‌و سه‌رنجڕاكێش������ ‌ی‬ ‫ڕوخسار ‌ی خانمان زیاد ده‌كات‪.‬‬

‫مه‌حاڵه‌ پیاو بتوان ‌ێ ئه‌م جۆر‌ه ئافره‌ته‌ له‌بیربكات‪،‬‬ ‫چونكه‌ كارێك ده‌كات هه‌موو س������اتێك ‌ی ژیان ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یدا یادگارییه‌كی‌ جوانبێت‪.‬‬ ‫ئافره‌ت������ی‌ ژیر‪ :‬ئه‌و ئافره‌ته‌ی‌ه به‌باش������ ‌ی مامه‌ڵه‌ ‌ی‬ ‫هاوس������ه‌ره‌ك‌هی‌ بكات‌و ل������ه‌و‌ه تێبگات كه‌ هه‌موو‬ ‫پیاوێك خاوه‌ن ‌ی سروش������ت‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆیه‌تی‌‪ ،‬به‌مه‌ش ده‌زانێت ك‌هی‌ بدوێ‌‌و‬ ‫ك������‌ه ‌ی بێده‌نگ بێت‪ ،‬بزانێ������ت چۆن هاوكار ‌ی‬ ‫به‌ره‌وپێشبردن ‌ی هاوسه‌ره‌كه‌ ‌ی بكات‪.‬‬ ‫ئافره‌ت������ی‌ مێینه‌یی‪ :‬ئه‌م‌ه هاوس������ه‌ره‌كه‌ ‌ی ده‌كات‬ ‫به‌پیاو‪ ،‬هه‌رچه‌ندێ������ك مێینه‌یی‌ ئه‌و زیاد بكات‬ ‫ئه‌میش هه‌س������تكردن به‌پیاوه‌ت ‌ی به‌هێزتر ده‌بێت‪،‬‬ ‫نه‌ك به‌ده‌رخستنی‌ له‌ڕێی‌ پۆشاك‌و قسه‌كردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو كاتێك هه‌س������ت ‌ی پێده‌كات ك������ه‌ پێكه‌و‌ه‬ ‫دانیشتون‪ ،‬چونك‌ه هه‌ستێك ‌ی ناوه‌كییه‌و نابینرێ‌‪.‬‬ ‫ئافره‌تی‌ گه‌وهه‌ر‪ :‬پیاو ئه‌و ئافره‌ته‌ ‌ی بیرناچێته‌و‌ه‬ ‫ك‌ه جوان������ه‌و ناخێك ‌ی گه‌رم‌و كه‌س������ایه‌تییه‌ك ‌ی‬ ‫جێگیری‌ هه‌یه‌‌و له‌گه‌ڵ خۆیدا لێبورده‌یه‌‪ ،‬حه‌ز ‌ی‬ ‫له‌هێمنیی������ه‌و وه‌ك گوڵێك وای������‌ه له‌نێو دڕك‌و‬ ‫گوشاره‌كانی‌ ژیاندا‪.‬‬ ‫ئافره‌ت ‌ی پاك‪ :‬ئافره‌تێك������ه‌ بیركردنه‌وه‌ ‌ی پاكه‌‪،‬‬

‫قسه‌كردن‌و ڕه‌فتار ‌ی دروستكراو نییه‌‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫ئه‌و ژی������ان واده‌بین ‌ێ ك‌ه كتێبێك������ ‌ی كراوه‌یه‌و‬ ‫ئاڵوگۆڕ ‌ی شتی‌ بێپێچ‌و په‌نا ‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كات‪.‬‬ ‫ئافره‌ت ‌ی به‌س������ۆز‪ :‬ئافره‌تێك‌ه هه‌ستێك ‌ی ناسك ‌ی‬ ‫هه‌یه‌و زۆر به‌س������ۆزه‌و له‌توانایدای‌ه پیاو نوقم ‌ی‬ ‫هه‌ست‌و س������ۆزه‌كانی‌ بكات‌و هه‌ستێكی‌ بدات ‌ێ‬ ‫نه‌ك به‌ته‌نها هاوس������ه‌ر یان خۆشه‌ویس������ته‌كه‌ ‌ی‬ ‫ێ‬ ‫ده‌یداتێ‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌س������ت ‌ی دای������ك بێت هه‌ند ‌‬ ‫كات‪ ،‬چونك������‌ه پیاو منداڵێك������ ‌ی گه‌وره‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫داواكان ‌ی زۆر له‌منداڵێك زیاتره‌‪.‬‬ ‫ئافره‌ت ‌ی به‌خش������نده‌و قوربانی������ده‌ر‪ :‬ئه‌م جۆر‌ه‬ ‫هه‌ستێك ده‌به‌خشێته‌ پیاو كه‌ هه‌میش‌ه ئاماده‌ی‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ ‌ی هه‌یه‌تی‌ بیبه‌خشێت‌و قوربان ‌ی بدات به‌ب ‌ێ‬ ‫به‌رامبه‌ر‪ ،‬چونك‌ه سروش������ت ‌ی پیاو وای‌ه ئاره‌زوو‬ ‫ده‌كات هه‌میش������‌ه خاوه‌ن ‌ی م������اف بێت‌و ئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫ده‌یه‌وێت ده‌ست ‌ی بكه‌وێت به‌بێ‌ مه‌رج ‌ی به‌رامبه‌ر‪.‬‬ ‫ئافره‌ت������ی‌ به‌هێ������ز‌و الواز‪ :‬پی������او پێیخۆش������‌ه‬ ‫هاوس������ه‌ره‌كه‌ی‌ بزانێت كه‌ ‌ی به‌هێز‌ه بێت‌و كه‌ ‌ی‬ ‫الوازبێت‪ ،‬ئه‌و ئ������اره‌زوو ده‌كات له‌گه‌ڵ خه‌ڵك ‌ی‬ ‫زۆر به‌هێز بێت‌و له‌گه‌ڵ خۆشیدا الوازبێت‪.‬‬

‫پاپوج ‌ی پاژن ‌ه به‌رز‬ ‫ژنان له‌جیابونه‌و‌ه ده‌پارێزێت!‬

‫ش������تێك ‌ی سروشتیی‌ه شه‌ڕو ده‌م‌ه قاڵ ‌ێ بكه‌وێته‌ نێوان هاوسه‌ره‌كانه‌وه‌‪ ،‬هه‌ند ‌ێ كاتیش به‌جیابونه‌و‌ه‬ ‫كۆتای ‌ی دێت‪ ،‬به‌م بۆنه‌یه‌شه‌و‌ه نه‌خشه‌ساز ‌ی ئیسپانی‌ به‌ناوبانگ مانولو بالتیك ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات‬ ‫ك‌ه ئه‌و پاپوجه‌ ‌ی دروس������تیكردوو‌ه ده‌بێت‌ه هۆ ‌ی كه‌مكردنه‌وه‌ ‌ی ڕێژه‌ ‌ی جیابونه‌و‌ه‬ ‫له‌نێوان هاوسه‌ره‌كاندا‪.‬‬ ‫ئه‌و بۆچونه‌ ‌ی بالتیك له‌وه‌و‌ه سه‌ر ‌ی هه‌ڵداوه‌ ك‌ه كاتێك خانمان پاپوجه‌كانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ پۆشاك ‌ی شیك‌و سه‌رنجڕاكێشدا ده‌پۆشن له‌وپه‌ڕی‌ جوانی‌‌و دڵڕفێنیاندا‬ ‫ده‌بن له‌به‌رده‌م هاوسه‌ره‌كانیاندا‪ ،‬به‌مه‌ش جارێك ‌ی ترو سه‌رله‌نو ‌ێ خۆشه‌ویست ‌ی‬ ‫له‌نێوانیاندا ده‌گه‌شێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنێكیدا بۆڕۆژنامه‌ ‌ی تیلیگراف‪ ،‬بالتیك وتی‌‪ :‬زۆر له‌پیاوان پێیان‬ ‫ڕاگه‌یاندووم ك‌ه من بومه‌ته‌ هۆی‌ ڕزگاركردن ‌ی هاوسه‌رگیرییه‌كه‌یان‪ ،‬چونك‌ه‬ ‫زۆرینه‌ ‌ی پیاوان ناتوانن به‌رهه‌ڵس������تی‌ پاپوج ‌ی پاژنه‌به‌رز بكه‌ن له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫یه‌كه‌م شوێن ‌ی ئافره‌ت ك‌ه سه‌رنجڕاكێش‌ه بوون ‌ی دوو قاچی‌ ڕێك‌و جوان‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ پۆشین ‌ی پاپوجێك ‌ی پاژنه‌ به‌رزدا‪.‬‬ ‫باتیك‪ ،‬ناوێكی‌ دره‌وش������اوه‌ی‌ جیهان ‌ی نه‌خشه‌سازی‌ پاپوجی‌ شیكه‌و‬ ‫خاوه‌ن������ ‌ی جه‌ماوه‌رێك ‌ی زۆر‌ه له‌نێوان ئه‌س������تێره‌كان ‌ی هۆڵیوددا‪ ،‬وه‌ك‬ ‫سار‌ه جێسیكا‪ ،‬باكر‪ ،‬كیت موس‪ ،‬نایۆم ‌ی كامبڵ‪.‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌كى كولتوریى گشتییه‌‬

‫‪www.Nnmnm.com‬‬

‫ژماره ‪44‌:‬‬

‫سێشه‌ممه‬

‫‪2010 /10/12‬‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪:‬‬ ‫کۆمپانیای رووداو‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪:‬‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪:‬‬ ‫شوان ئاده‌م ئه‌یڤه‌س شاخه‌وان مه‌حمود‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری کارگێڕی‪:‬‬ ‫دابان عیزه‌ت‬

‫ناونیشان‪:‬‬

‫سلێمانى شاڕێی سالم‬ ‫ته‌الرى سلێمانی مۆڵ ‪ -‬نهۆ‌می دووه‌م‬

‫بۆ په‌یوه‌ندی‪:‬‬

‫‪3186176 - 07480151705 - 07710268004‬‬ ‫‪nmnmpress@yahoo.com‬‬

‫‪RIKLAM‬‬