7 minute read
Waarom onze maritieme maakindustrie van levensbelang is
2
Een strategische sector met een sleutelrol in de energietransitie.
Nederlandse scheepsbouwers en maritieme toeleveranciers zijn al eeuwen een belangrijke schakel in onze economie en maatschappij. Nergens ter wereld is zo veel maritieme kennis en kunde geconcentreerd op zo’n klein stukje land. Die positie willen we graag behouden én uitbreiden. Waarom? Vier redenen waarom onze maritieme maakindustrie van levensbelang is. farming of de winning van zeewier en algen, vinden steeds vaker op zee plaats.
• Mineralenwinning: voor accu’s en chips
Ook de winning van mineralen voor bijvoorbeeld accu’s van mobiele telefoons of elektrische auto’s gebeurt meer en meer op de zeebodem met diepzeetechnologie, aangestuurd vanaf schepen.
• Energiewinning en energie-infrastructuur: windmolenparken op zee
Windmolenparken op zee krijgen een steeds groter aandeel in onze groene energievoorziening.
Voor het installeren en onderhouden van windmolenparken op zee zijn gespecialiseerde schepen nodig.
Maar ook voor het aanleggen en onderhouden van de energie-infrastructuur.
• Kustbescherming: droge voeten
Door de klimaatverandering staan kusten wereldwijd onder druk. De aanleg en het onderhoud van kustbescherming vindt grotendeels op het water plaats.
Door gespecialiseerde schepen dus.
• Veiligheid: marine en kustwacht
Als het gaat om defensie- en veiligheidstaken op en vanuit zee, zijn we voor een belangrijk deel van schepen afhankelijk. De overheid voert ook inspectie- en handhavingstaken uit op het water.
Kortom: schepen zijn van groot maatschappelijk belang. En de Nederlandse maritieme maakindustrie is bij uitstek geschikt om veel van deze schepen te bouwen of in de technologie ervoor te voorzien.
Reden 1
Schepen zijn van groot maatschappelijk belang
Waar komt je broodrooster, je koelkast of je auto vandaan? Grote kans dat er een schip aan te pas is gekomen. Wil je dat je mobiele telefoon werkt? (Groene) stroom uit je stopcontact komt? Je elektrisch kunt rijden? Droge voeten houdt? Voor bijna al onze alledaagse maatschappelijke behoeften zijn schepen nodig.
Waar spelen schepen een cruciale rol?
• Wereldwijd transport: 90 procent per schip
Circa 90 procent van alle goederen wereldwijd wordt per schip vervoerd, tot in de haarvaten van het land. Ook havens kun je niet aanleggen of onderhouden zonder schepen. En die havens spelen een cruciale rol in het internationale goederenvervoer. Bovendien houden schepen vaargeulen open, waardoor ze zorgen voor een vlotte doorstroom van strategische vaarroutes.
• Voedselwinning: van vissen tot aquafarming
Schepen transporteren niet alleen voedsel, we zetten ze ook in voor voedselwinning. In de visserij natuurlijk. Maar ook nieuwe vormen van voedselwinning, zoals aqua-
Reden 2
Schepen zijn essentieel voor onafhankelijkheid Nederland en Europa
Onwenselijk scenario Stel je voor dat we voor ons voedsel, onze energie en onze veiligheid afhankelijk zouden zijn van buitenlandse mogendheden. Van China bijvoorbeeld. Een onwenselijk scenario. Daarom is het van levensbelang dat we in Nederland en Europa zélf geavanceerde schepen blijven bouwen. Strategische onafhankelijkheid voor de bouw van schepen is essentieel voor de positie van Nederland en Europa op het wereldtoneel.
Sleutel voor autonomie in handen Gelukkig heeft Nederland de sleutel voor deze strategische onafhankelijkheid in handen. Nederlandse scheepswerven en maritieme toeleveranciers zijn namelijk zeer goed in het bouwen van heel veel verschillende soorten schepen en maritieme technologie. Daardoor kunnen we een bijdrage leveren aan een sterk en autonoom Europees scheepsbouwcluster. De Nederlandse scheepsbouwsector heeft een sterke positie in dit Europese scheepsbouwcluster. We hebben een sterke kennisbasis, doordat we nauw samenwerken met toonaangevende kennisinstellingen als MARIN, TNO en de TU Delft.
Samen met deze partners en andere maritieme deelsectoren ontwikkelen, bouwen en leveren we de schepen en technologie die we nodig hebben om onze economie en maatschappij te laten draaien. Bovendien draagt onze unieke, volledig zelfscheppende marinebouwindustrie sterk bij aan de Nederlandse én Europese strategische autonomie.
Deze toonaangevende schepen en technologie levert Nederland
Nederland: • hoort tot de absolute wereldtop als het gaat om baggerschepen en baggertechnologie • bouwt de modernste vissersschepen ter wereld • is wereldwijd toonaangevend in de superjachtbouw • bouwt vele soorten vrachtschepen, voor zowel de zeevaart als de binnenvaart • bouwt werkschepen voor de aanleg en het onderhoud van windmolenparken • levert toonaangevende maritieme technologie
Zo complex is het bouwen van schepen: een vergelijking
Complexiteit
Gevechtsvliegtuig
60 000 Uren 40 000 Onderdelen 24 Ton 2 000 000 Coderegels
Auto
23 Uren 3 000 Onderdelen 1.9 Ton
Cruiseschip Harmony of the Seas
10 000 000 Uren 900 000 Onderdelen 54 000 Ton 500 000 Coderegels
Complex onderzoeksschip
1 000 000 Uren 550 000 Onderdelen 3 000 Ton 1 500 000 Coderegels
Airbus A380
80 000 Uren 100 000 Onderdelen 537 Ton 1 000 000 Coderegels
Vliegdekschip
11 000 000 Uren 2 000 00 Onderdelen 60 000 Ton 12 000 000 Coderegels
Toenemende complexiteit
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Fabricagetijd (in maanden)
Reden 3
Europese en mondiale duurzame doelstellingen Europa wil in 2050 het eerste klimaatneutrale continent zijn; dat is het hoofddoel van de European Green Deal. Transportemissies moeten uiterlijk in 2050 met 90 procent zijn verlaagd. De uitstoot van broeikasgassen (GHG) moet in 2030 met ten minste 50 procent zijn verlaagd. De internationale maritieme organisatie van de Verenigde Naties, IMO, heeft als klimaatdoelstelling dat broeikasgasemissies door scheepvaart in 2050 gehalveerd zijn ten opzichte van 2008 en zo snel mogelijk deze eeuw compleet verdwenen zijn.
De maritieme sector speelt zowel een belangrijke rol in het Europese streven, als in de mondiale energietransitie.
Koplopers in duurzaamheid Nederlandse maritieme toeleveranciers en scheepswerven staan bekend als koplopers op het gebied van duurzaamheid. Zij willen én kunnen met duurzame, slimme schepen en maritieme technologie bijdragen aan een schonere wereld. Door hun sterke internationale oriëntatie leveren zij een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van de wereldwijde maritieme sector.
Aanpassing bestaande schepen Onze industrie bouwt niet alleen nieuwe schepen; een deel is ook gespecialiseerd in onderhoud, reparatie en aanpassing van bestaande schepen. De levensduur van schepen is vaak wel dertig jaar of langer. Juist daarom is het belangrijk dat we bestaande schepen tussentijds aanpassen aan nieuwe standaarden op het gebied van duurzaamheid, veiligheid en digitalisering. Ook hier draagt de maritieme maakindustrie dus sterk bij aan verduurzaming.
Groene koers
In juli 2021 presenteerde de Europese Commissie Fit-for-552 , een uitgebreid pakket aan maatregelen om de eigen klimaatdoelen te bereiken. Kort daarop kwam het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) met een alarmerend rapport over klimaatverandering en de rol van de mens daarin3 . De oproep is helder: de CO2-uitstoot en de uitstoot van andere broeikasgassen moet per direct drastisch naar beneden om klimaatverandering en de gevolgen daarvan een halt toe te roepen. Daar speelt de maritieme sector ook een belangrijk rol in. De Nederlandse maritieme maakindustrie levert onder meer een bijdrage aan de volgende Europese en mondiale duurzaamheidsdoelen:
Europese Green Deal4 • Schone energie • Duurzame industrie • Duurzame mobiliteit
Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties • Betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen (SDG 7) • Maatregelen om klimaatverandering en de impact daarvan te mitigeren (SDG 13) • Behoud en duurzaam gebruik van de oceanen, zeeën en marine rijkdommen ten behoeve van duurzame ontwikkeling (SDG 14)
Reden 4
Maritieme maakindustrie levert een substantiële bijdrage aan de economie
Al eeuwen levert Nederland overal ter wereld schepen en maritieme technologie. Door hun sterke internationale oriëntatie dragen de Nederlandse scheepswerven en maritieme toeleveranciers substantieel bij aan de Nederlandse economie.
Zo zette de maritieme maakindustrie in 2020 maar liefst 7 miljard euro om. Daarvan werd 5,1 miljard euro in het buitenland verdiend. Bovendien biedt de industrie werk aan bijna 31.000 mensen.6
Indrukwekkende producten De Nederlandse maritieme maakindustrie levert prachtige, essentiële, hightech én duurzame schepen en maritieme technologie. Kortom: het is een sector om trots op te zijn. Welke andere industrie in Nederland gaat al zo lang mee, levert zo’n bijdrage aan de maatschappij en haar uitdagingen en bouwt zulke indrukwekkende producten? Onbekend maakt onbemind Toch krijgen de maritieme maakindustrie en alle vakmensen die daarin werken niet altijd de aandacht die zij verdienen. Een van de oorzaken is de onbekendheid ervan. Veel mensen zitten met regelmaat in de auto, de trein en het vliegtuig, terwijl maar weinig mensen iedere dag op, of zelfs maar in de buurt van een schip komen. En onbekend, maakt onbemind.
Betere positionering van de sector Hoe kunnen we nog beter aan het grote publiek, de politiek en andere stakeholders laten zien dat onze sector van levensbelang is? Daarvoor moeten we ons als sector veel sterker profileren. In de profilering van de sector kunnen wij leren van andere industrieën. Waar dat kan, zoeken we samenwerking met verwante sectoren, zoals we bijvoorbeeld gedaan hebben bij de totstandkoming van de R&D-regeling voor de mobiliteitssectoren maritiem, automotive en luchtvaart7 .
Kortom: Tijd om onze bescheidenheid overboord te gooien!
Het wordt hoog tijd dat onze bescheidenheid overboord gaat!
Nederlandse technologie
toonaangevend voor energietransitie
In 2017 is in Nederland het grootste schip ter wereld afgeleverd voor de ontmanteling van oude boorplatformen. De Pioneering Spirit kan in een fractie van de gebruikelijke tijd enorme constructies optillen en verplaatsen naar de wal. Een enorme stap in verduurzaming van offshore taken. Vele honderden Nederlandse toeleveranciers hebben hun bijdrage geleverd met een totale waarde van 930 miljoen euro. Ook de Sleipnir, ‘s werelds grootste kraanschip, had niet ontwikkeld kunnen worden zonder Nederlandse technologie.
