ՆՈՐ ՕՐ Շաբաթաթերթ by Nor Or Weekly

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 1

Հայաստանի Ռուսական Ռազմակայանը Օժտուած Է Հետախուզական Քիմիական Նոր Սարքով

ԱՄՆ Քոնկրեսական Ատամ Շիֆ Ուորլիքին. «Վերջ Տուէք ԼՂ Հարցով Կեղծ Հաւասարութեան Մօտեցումին»

ԱՄՆ-ի Քոնկրէսի Ներկայացուցիչներու պալատի անդամ Ատամ Շիֆ դատապարտած է Ատրպէյճանի յարձակումը ընդդէմ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ բնակող հայերուն, ինչպէս նաեւ կոչ ըրած է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի ամերիկացի համանախագահ Ճէյմս Ուորլիքին վերջ տալու ԼՂ հարցով կեղծ հաւասարութիւն պահելուն: Քոնկրէսականը հարցազրոյց տուած է Horizon Live հաղորդումի ծիրէն ներս` ընդգծելով, որ Ուորլիքի նման դիրքորոշումը պարարտ հող է ատրպէյճանական թշնամանքի ծաւալման համար: Շիֆ մանրամասնած է, որ այս մտահոգութիւնները ինք արտայայտած է ամերիկացի համանախագահին ուղղուած նամակին մէջ, ուր նշած է, որ «Ատրպէյճանը այս հակամարտութեան ռազմատենչ կողմն է»: «Ատրպէյճանը սահմանագիծին վրայ կը կրակէ հրասայլերէ, ծանր հրետանիէ, կ՛օգտագործէ դիպուկահարներ` հայ զինուորները սպաննելու համար: Այդ ամէնը անքան վտանգաւոր է: Ատրպէյճանի մէջ ժողովուրդին դժգոհութիւնը երթալով կ՛աճի, տնտեսութիւնը կը տկարանայ, քարիւղի գիները կ՛իյնան եւ, ըստ այդ, բռնապետութեան դիրքերը կը թուլնան: Ուստի` ստեղծուած իրավիճակին մէջ Իլհամ Ալիեւ, հետեւելով բռնապետներու մեծ մասի օրինակին, կը թէժացնէ հակամարտութիւնը, լարուածութիւն կը ստեղծէ սահմանագիծին վրայ, որպէսզի շեղէ հասարակութեան ուշադրութիւնը երկրի առջեւ ծառացած խնդիրներէն»,նշած է Շիֆ: I

Հայ աս տա նի մէջ տեղակայւած Ռուսական Հարաւային Ռազմական Ջոկատի ռազմակայանի ճառագայթային, քիմիական եւ կենսաբանական պաշտպանութեան (Ճ.Ք.Կ.Պ.) ստորաբաժանումը, շաբթուան սկիզբը, ստացած է 4 ժամանակակից հետախուզական քիմիական մեքենաներ (Հ.Ք.Մ.-6): Ներկայիս համապատասխան քայլերու կը դիմուի սարքերը մարտակարգ մտցնելու եւ անոնց օգտագործման կերպը անձնակազմին սորվեցնելու գծով։ Հ.Ք.Մ.-6 զրահամեքենաները ստեղծուած են ԲՏՌ80-ի հիման վրայ եւ օժտուած են սարքաւորումներու յատուկ հաւաքածոյով, որուն գործառոյթն է իրավիճակը ուսումնասիրել եւ սպառ-

նալիքները փնտռել: Յարմարող սարքաւորումներու համակարգը կարելիութիւն կու տայ հետեւելու իրավիճակին եւ յայտ նա բերելու քիմիական կամ կենսաբանական գրոհի նշանները, ինչպէս նաեւ ճառագայթային վարակը: Ատկէ բացի՝ կ՛ապահովուի օդերեւութաբանական երեւոյթներու ինքնեկ դիտարկում, որուն տուեալները կ՛երեւին գործիքին վահանակին վրայ, ընդ որում օդերեւութաբանական պայմաններու եւ յայտնաբերուած սպառնալիքներու վերաբերեալ տեղեկութիւնները կարելի է փոխանցել դաշտային պայմաններուն մէջ գործող հրամանատարական կէտին:

ՀՀ արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեանը աշխատանքային ճաշի ձեւաչափով հանդիպում ունեցած է Հայաստանի մէջ ԵՄ անդամ պետութիւններու դիւանագիտական ներկայացուցչութիւններու ղեկավարներուն հետ` Հայաստանի մէջ ԵՄ պատուիրակութեան ղեկավար, դեսպան Պեոտր Սուիտալսգիի նախաձեռնութեամբ: Այս մասին կը յայտնեն ԱԳՆ մա-

մուլի ծառայութենէն: Հանդիպման ընթացքին անդրադարձ եղած է Հայաստան – Եւրոպական Միութիւն յարաբերութիւններուն, նախորդ ամիս Պրիւքսէլի մէջ կայացած ՀՀ-ԵՄ համագործակցութեան խորհուրդի նիստի արդիւնքներուն, նոր շրջանակային համաձայնագրին շուրջ ընթացող բանակցութիւններուն:

ՀՀ ԱԳ Նախարարը Հանդիպած Է Երեւանի Մէջ Հաւատարմագրուած ԵՄ Դեսպաններուն

ՍՈՒՐԻԱՆ ԹՈՒՐՔԻԱՅԷՆ ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԷ ՎԵՐՋ ՏԱԼ ՍՈՒՐԻՈՅ ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆԸ ԽԱԽՏԵԼՈՒ ԻՐ ՓՈՐՁԵՐՈՒՆ ԵՒ ՅԱՐԳԵԼ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐԷՆՔԸ

Սուրիան Թուրքիոյ կառավարութենէն պահանջեց վերջ տալ Սուրիոյ ինքնիշխանութիւնը խախտելու իր փորձերուն եւ յարգել միջազգային օրէնքը: Արտաքին գործոց նախարարութեան պաշտօնական մէկ աղբիւրը «Սանա»ին յայտնեց, թէ թրքական հրետանին Փետրուար 1-ին ռմբակոծած է Լաթաքիոյ նահանգի սահմանամերձ Ճապալ Աթերայի շրջանը, որուն հետեւանքով սուրիացի քաղաքացիներ սպաննուած են: Աղբիւրը աւելցուց, թէ սուրիական կառավարութիւնը այս գործողութիւնը միջազգային օրէնքի բացայայտ խախտում եւ Սուրիոյ բնակչութեան դէմ յանցագործութիւն կը համարէ:

«Սուրիան միջազգային ընտանիքէն կը պահանջէ ճնշում բանեցնել Թուրքիոյ վրայ՝ դադրեցնելու նմանօրինակ յանցագործութիւնները եւ ստիպել Անգարային հետեւելու ՄԱԿ-ի բանաձեւերուն: Սուրիական կառավարութիւնը իր իրաւունքը կը պահէ որեւէ հնարաւոր միջոցով պատասխանելու Թուրքիոյ կողմէ նման յանցագործութիւններուն», նշած է աղբիւրը:

FING<ABJI% 11 ":TROUAR 2016

THURSDAY, FEBRUARY 11, 2016 94 TARI% JIU 6 VOLUME 94, NO. 6

Անճէյ Քասփրչիք Արցախի Մէջ Տեսակցութիւններ Ունեցած Է Նախագահին Եւ Արտաքին Գործոց Նախարարին Հետ

Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան ընդունած է Ե.Ա.Հ.Կ.ի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ դեսպան Անճէյ Քասփրչիքը: Հանդիպման ընթացքին քննարկուած են Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ատրպէյճանի զինեալ ուժերու շփման գիծին վրայ տիրող իրավիճակին վերաբերեալ հարցեր: Նոյն օրը Ա. Քասփրչիք հանդիպում ունեցած է նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի արտաքին գործոց նախարար Կարէն Միրզոյեանի հետ: Անոնք միտքեր փոխանակած են փոխադարձ հետաքրքրութիւն ներկայացնող կարգ մը հարցերու, մասնաւորապէս՝ Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ատրպէյճանի զինեալ ուժերու շփման գիծին վրայ տիրող իրավիճակին եւ Ե.Ա.Հ.Կ.ի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչի գրասենեակին կողմէ իրականացուող դիտարկումներուն վերաբերեալ: Քննարկուած են նաեւ գրասենեակին կողմէ տարուած աշխատանքներն ու ապագայի ծրագիրները: Երկուստեք կարեւոր նկատած են սահմանագիծին վրայ կայունութեան պահպանումը:

Դիւանագիտական Տագնապ Էքուատորի Եւ Թուրքիոյ Միջեւ

Թուրքիոյ նախագահ Ռեճէփ Էրտողանի Էքուատոր այցելութիւնը աւարտեցաւ լարուած մթնոլորտի մէջ, երբ որոշ խումբեր ցոյցեր ըրած էին Էրտողանի դէմ ու Էրտողանի թիկնապահներն ալ յարձակած էին անոնց վրայ ու ծեծած էին զանոնք։ Էրտողանի թիկնապահներուն այս յարձակումը շատ գէշ տպաւորութիւն գործած էր Էքուատորի ընկերային շրջանակներէն ներս։ Երկրի իշխանութիւնները իրենց ընդվզումը արտայայտած էին Թուրքիոյ Էքուատորի դեսպանին։

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 2

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

Պատերազմի Պատճառով Մասնատուած. Չնայած Ռուսաստանի Օդային Հարուածներին` Սիրիահայերը Մօտալուտ Խաղաղութեան Շատ Քիչ Յոյս Ունեն

ՍԱՌԱ ԽՈՋՈՅԵԱՆ

Fimnoua‘ 1922-in (~r;xnø) Established 1922 (in Fresno) PA<TØNAJ:RJ MIAZ:AL NAFANGN:ROU ÂAMKAWAR AXATAKAN KOUSAKZOUJ:AN AR:UMT:AN <R+ANI An ADL Publication >MBAGIR^

|akob Martiros;an >MBAGRAKAN KAXM^

Dokt& Minas Goya\;an Sargis |& Minas;an Frac S;';jy;an >acik Yano\;an MARXAKAN BAVUN^

Au;tis Ba\ram;an WARCAKAN KAXM^

Toqj& Âa``i Pal;an Ghorg Grigor;an Karø Giu'hl;an Andranik A`ar;an Andranik Fa\k;an >mbagroujiun

F;®& (626)296-2921 F;®atip (626)296-2922

E- Mail: nor-or@sbcglobal.net Dauan;low ®amkawarakan skxbounqn;roun% ke fauatanq baxmakar‘ouj;an ;u axat .øsqi irauounqi% f;t;uabar% fraparakoua‘ groujiunn;re anpa\man c;n arta\a\t;r .mbagrouj;ans t;sakhte! J;rjis .mbagroujiune ke w;rapafh \[oua‘ \ødoua‘n;roun \apauoumn;rou kam cfratarak;lou irauasoujiune% ;u [rkoua‘ \ødoua‘n;re c;n w;radar]ouir f;[inakin! Kamqh anka. patya®n;row sprda‘ wripakn;rou famar k*apauininq m;r a,.atakizn;roun ;u enj;rzo[n;roun n;ro[amtouj;an! Nor Or Weekly is published weekly, except two weeks in AUGUST Nor Or Publishing Association, Inc. 1901 N. Allen Ave., Altadena, CA 91001

Annual Subscription rates: As of June 1st, 2007 U.S.A.

2nd Class: West Coast $75

2nd Class: East Coast $85

1st Class:West Coast, East Coast $120 Canada Air Mail: $130 All Other Countries

Air Mail: $250

94-AM:AK 1922-2016

Քաղաքացիական հնգամեայ պատերազմից յետոյ, անգամ հիմա, երբ Ռուսաստանի օդային ռմբակոծումների միջոցով փորձ է արւում լուծել խնդիրը, Սիրիայի ապագան անորոշ է: Նոյնքան անորոշ է սիրիահայ համայնքի ապագան: 1915-1920 թուականներից թուրքական ջարդերից հարևան Սիրիայում ապաստան գտած հայերի շնորհիւ է հիմնուել սիրիահայ գաղութը, որն ամենամեծն ու ամենահզօրն էր հայկական սփիւռքում: Սակայն տարիներ ձգուող սիրիական քաղաքացիական պատերազմը մաս-մաս է արել ու աշխարհով մէկ ցրել այդ կուռ համայնքը: Անգամ Ռուսաստանի օդային հարուածները բաւարար չեն իրավիճակը կարճ ժամանակում կարգաւորելու համար, քանի որ դրութիւնը շատ լուրջ է՝ լրագրողների հետ հանդիպմանը կարծիք է յայտնել քաղաքագէտ, Կովկասի ինստիտուտի փոխ տնօրէն Սերգէյ Մինասեանը. «Ռուսական օդուժը դեռ չունի ռազմական տեխնիկայի և այլ ռազմական մասնագէտների կորուստներ, բայց տեսնում ենք, որ սիրիական բանակը նոյնպէս լուրջ յաջողութիւններ դեռ չի գրանցել, ծանր մարտեր են ընթանում, դեռ հարց է՝ արդեօք միայն օդային հարուածների շնորհիւ կը հասնե՞ն յաջողութեան, թէ՞ ոչ»: Ըստ փորձագէտի՝ վաղ թէ ուշ հարց է դրուելու՝ օդային բաղադրիչն ուժեղացնելու, այսինքն՝ աւելացնելու ինքնաթիռների, ուղղաթիռների, ցամաքային աջակցող անձնակազմի թուաքանակը Սիրիայում: Միւս հարցն այն է՝ արդեօք Ռուսաստանը գոնէ ինչ-որ սահմանափակ ձևաչափով կը մասնակցի՞ այդ գործողութեանը: «Թէև Ռուսաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարութիւնը բազմիցս նշել է, որ մասնակցութիւնը ցամաքային գործողութեանը այս պահին չի դիտարկւում, բայց ոչինչ բացառուած չէ»,- նշել է Մինասեանը: Մինչ այդ Հալէպի հայկական Նոր Գիւղ թաղամասի ռմբակոծութեան հետևանքով սիրիական քաղաքացիական պատերազմում զոհուած հայերի թիւը հասել է 127-ի:

«Իրականութեան մեծ անտանելի դարձաւ Հալէպի մէջ կեանքը իր բոլոր երեսներով՝ անապահովութեան հետ նաև ջուրէ և ելեկտրականութենէ զրկուածութիւնը, անդիմանալի սղութիւնը համարեա բոլորը կը դարձնէ նպաստընկալ, և մարդիկ իրաւունք ունին հեռանալու. շատեր երանի կու տան տարիներ առաջ գացածներուն, սակայն քիչ չէ նաև հոս մնալ յամառողներուն թիւը»,- սոցիալական ցանցերում գրել է սիրիահայ Մանուէլ Քէշիշեանը: Թէպէտ ստոյգ տուեալներ չկան, սակայն, տարբեր գնահատականներով` Սիրիայում մնացել է մօտ 5000 հայ` նախկին 70.000-ի փոխարէն: Մինչև քաղաքացիական պատերազմ սկսուելը միայն Հալէպում բնակւում էր աւելի քան 50.000 հայ: «Եւ այսպէս կամ այնպէս հայ կեանքը կը շարունակուի Հալէպի մէջ. երկու երեք շաբաթ ռումբերը կը դադրին մեր վրայ տեղալէ և կը յուսադրուինք, կը համակուինք լաւատեսութեամբ, կը յաջորդէ յոռետեսական շրջանը և տեղացող զանազան պայթուցիկները անգամ մը ևս կը յուսալքեն մեզ»,- գրել է Քէշիշեանը: Մի քանի տարի առաջ Հալէպից Հայաստան տեղափոխուած Հրայր Ագուիլեանը կարծում է՝ թէպէտ իր նման Հայաստան եկածների 90 տոկոսը վերադառնալու յոյս ունի, անգամ մի փոքր հանդարտութեան պարագայում, դա մօտ ապագայի բան չէ, քանի որ հակամարտութիւնը դեռ երկար է ձգուելու, ու անգամ Ռուսաստանի կամ այլ պետութեան միջամտութիւնը չի օգնի արագ կարգաւորելու այն: «Այդ պատճառաւ հայ գաղութը պահելը այդտեղ ես կը կարծեմ երազային պատմութիւն է: Հայ գաղութը հոգեվարքի մէջ է, քանի մը հազար մարդ մնացած է, յաջորդ մի քանի տարին անոնք ալ պիտի լքեն Հալէպը, կը կարծեմ»,- ասում է Ագուիլեանը՝ ցաւով նշելով, որ Հայաստանում սիրիահայերը դեռ չեն կարողանում համախմբուել:

Ֆրանցիսկոս Պապն Ու Կիրիլ Պատրիարքը Կը Քննարկե՞ն Հայոց Ցեղասպանութիւնը

Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը եւ համայն Ռուսիոյ Պատրիարք Կիրիլը հանդիպելու են Քուպայում, ինչը կը լինի երկու եկեղեցիները առաջնորդների առաջին հանդիպումը: Մինչ այդ, տեղեկութիւն էր տարածուել այն մասին, որ Վատիկանը փոխել է վերաբերմունքը Հայոց Ցեղասպանութեան նկատմամբ: Թուրքիայի ԱԳՆ-ը յայտնել է, որ 10 ամիս առաջ յետ կանչուած դեսպանին վերադարձնում է Վատիկան, քանի որ վերջինս Հայոց Ցեղասպանութիւնն «անուանել է 2015 թուականի ողբերգական իրադարձութիւններ»: Յիշեցնենք, որ 2015 թուականի Ապրիլին Հռոմի Պապը Սուրբ Պետրոսի տաճարում պատարագ էր

ՆԱՅԻՐԱ ՀԱՅՐՈՒՄԵԱՆ

մատուցել եւ 2015 թուականին դէպքերն անուանել «պատմութեան առաջին Ցեղասպանութիւն»: Հայաստանի ԱԳՆ-ը հերքել է Վատիկանի դիրքորոշման փոփոխութեան մասին տեղեկութիւնը: Անցեալ ամիս հայ հանրութեանը ցնցել էր ռուս պատրիարքի յայտարարութիւնը, ով ասել էր, որ

Օսմանեան կայսրութեան օրօք քրիստոնեաներին չեն ոչնչացրել: Դա գնահատուել էր 1915 թուականի Ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակի անարգանք: Ռուսաստանն ու Թուրքիան յարաբերութիւնների սրման փուլում են՝ չնայած փորձում են շփման եզրեր գտնել: Միամտու-

թիւն կը լինէր կարծել, որ Թուրքիան պապին խնդրել է հանդիպել Պատրիարքին Ռուսաստանի ու Թուրքիայի յարաբերութիւնները կարգաւորելու համար: Սակայն յատկանշական է, որ հանդիպումը տեղի է ունենում գլոբալ տրանսֆորմացիաների, նոր աշխարհակարգի, անվտանգութեան նոր համակարգերի կառուցման ֆոնին: Ըստ պաշտօնական տեղեկատուութեան, նրանք քննարկելու են Մերձաւոր Արեւելքում քրիստոնեաների վիճակը: Հետաքրքիր է, նրանք կը քննարկե՞ն Հայոց Ցեղասպանութիւնը:

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 3

THURSDAY, FEBRUARY 11% 2016

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏՈՒԵԱԼՆԵՐ ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՐՑՈՎ

Արցախի անկախութեան պահպանումը բովանդակ հայութեան համար մահ ու կենաց հարց է։ Նոյնը չէր ազերիներուն համար. հակառակ Ազրպէյճանի զինամթերքի գերակշիռ առաւելութեանց, ու զինուորներու գրեթէ եռապատիկ թուաքանակին, չորս տարիներու (1991-94) երկարաձգուող արիւնալի պատերազմը աւարտեցաւ հայերու պանծալի յաղթանակով։ Արդարեւ, ազրպէյճանցի զինուորը չէր կռուեր իր մայր հողի պաշտպանութեան համար։ Առաւել. Թուրքիոյ ամբողջական աջակցութենէն զատ, դուրսէն վարձկան մուճահիտիններ (աւելի քան 2500) բերուած էին Կեդրոնական Ասիոյ տաճիկ հանրապետութիւններէն, Փաքիստանէն, Աֆղանիստանէն։ Ճակատի հրամանատարը չեչէն Շամիլ Պասայեւն էր։ Նախկին Խորհրդային Միութեան երկիրներէն ալ վճարովի օդաչուներ, իսկ հրասայլերու եւ հրետանիի վրայ նախկին սպաներ ու զինուորներ էին։ Հակառակ վերոյիշեալ արտաքին ամէն տեսակի օգնութեանց, զինադուլը ձեւով մը փնտռուած պահանջք դարձած էր ազերի ժողովուրդին համար։ 21 տարիեր ետք, հակառակ Արցախի օրինական (de jure) գոյավիճակին, անոր կը զլացուի de facto միջազգային ճանաչումը ոչ իսկ մէկ պետութեան կողմէ։ Զինադուլէն իվեր բանակցութիւններ կը տարուին, մեծ երկիրներու ու մանաւանդ Մինսքի երրեակ Խորհուրդին միջնորդութեամբ, ձգձգուելով վերջնական զինադուլի մը կնքումը։ Լեռնային Ղարաբաղը Ռուսական Դաշնութեան զգայուն գօտիին մէջ գտնուելով, առաջին օրէն բանալի դեր կը խաղայ Մոսկուան։ Անիկա պիտի ուզէր, երկար ժամանակի վրայ, առաւելագոյնս օգտագործել Արցախի յաղթաթուղթը իր սեփական շահերուն համար։ *** Արցախի հանրապետութիւնը ներկայիս կը բաղկանայ 7 շրջաններէ.հիւսիսէն հարաւ՝ Շահումեան, Մարտակերտ, Ասկերան, Շուշի, Մարտունի, Հատրութ ու Քաշաթաղ։ Ընդհանուրին բնակչութիւնը 2013-ին շուրջ 142,000 կը հաշուէր, որուն 54,500-ը մայրաքաղաք Ստեփանակերտի մէջ։ Ազրպէյճանի հետ սահմանային դիրքերու վրայ կը գտնուին կարգ մը գիւղեր եւ աւաններ։ Հիւսիս-արեւմուտքը, Շահումեանի մէջ՝ 9, հիւսիսարեւելքը, Մարտակերտի մէջ՝ 5, Արեւելքը, Մարտունիի մէջ՝ 1 (Կաքաւաձոր), հարաւը, Քաշաթաղի մէջ՝ 4։ Այս պատճառով ալ անոնցմէ շատերը կ՛ենթարկուին յաճախակի ռմբակոծումի, կամ՝ դիպուկահարներու գնդակոծութեան։ Փոխադարձաբար, սահմանագիծի նոյնանման դիրքերու վրայ կան ազերի գիւղեր. Շահումեանի դիմաց՝ 7, Մարտակերտի՝ 7, Ասկերանի՝ 8, Հատրութի (Ֆիզուլիի ու Ժիպրայիլի մէջ)՝ 1, ու Քաշաթաղի՝ 4։ Ասկերանի, Մարտունիի ու Հատրութի սահմանային շրջանները լեռնային են ու լերկ, իսկ Շուշին հասարակաց սահման չունի։ *** Ազրպէյճանը, շնորհիւ քարիւղի ու բնական կազի արտածումներուն, նպաստաւոր որոշումներ կորզած է ՄԱԿ-ի մէջ, եւ արեւմտեան պետութիւններուն ընդհանրապէս կողմնակալ զօրավիգը կը վայելէ։ Անիկա կը շարունակէ անզիջող կերպով պահանջել Նակորնօ-Ղարաբաղի վերադարձը, ինքնավարութեան «բարելաւուած» կարգավիճակով։ Անոր պահանջքին ամէնէն ազդու մասը ներկայ Արցախին մաս կազմող այն հողատարածութիւններն են, որոնք նախապէս մաս չէին կազմեր «ինքնավար» Նակորնօ-Ղարաբաղին, եւ որոնք ենթադրաբար, շուրջ 9 առ հարիւրը կը կազմեն Ազրպէյճանի տարածութեան։ Այսպէս՝ Քելպաչար, Քուպալթի, Ճիպրայիլ, Ֆիզուլի, Զանգելան (Հորատիզով), շուրջ 5000 քառ. քլմ.։

ՍԱՐԳԻՍ Յ. ՄԻՆԱՍԵԱՆ

1994-էն ու մանաւանդ 1996-էն իվեր բազմաթիւ հանդիպումներ տեղի ունեցած են Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի միջեւ, ընդհանրապէս OSCE-ի կամ Մինսքի խորհուրդին, երբեմն ալ երկու նախագահներուն մասնակցութեամբ. յիշատակենք Լիզպոնի (Դեկտեմբեր 1996), Քի Ուեսթի (Ապրիլ 2001), Մատրիտի (Նոյեմբեր 29, 2007), Սթրազպուրկի (Յունիս 6, 2008), Մոսկուայի (Նոյեմբեր 2, 2008), Հելսինքիի (Դեկտեմբեր 4,- 5, 2008), Զուիցերիոյ փրոթոքոլները (Ապրիլ 22, 2009), Միւնիխի (Նոյեմբեր 2009) համաձայնագրերը, եւլն., ընդհանրապէս աննպաստ են Հայաստանի համար։ Զանազան անուանակոչումներով վերոյիշեալ եւ այլ համաձայնութիւնները զինադադարի մը չեն յանգած։ Կողմերը կը ներկայացնեն իրենց թեզը պաշտպանող տեսակէտները։ Մինչ Ազրպէյճանը յառաջ կը քշէ Ալեքսանդրապոլի (Դեկտեմբեր 2, 1920), Կարսի (Հոկտեմբեր 13, 1921) դաշնագիրները, Սթալինի ապօրինի նախաձեռնութիւնը (Յուլիս 5, 1921), հողային ամբողջականութեան սկզբունքը։ Հայաստան կը հակադարձէ Արցախի պատմական, դարաւոր պատկանելիութեամբ, օրինական իրավիճակով՝ թէ՛ նախկին Խորհրդային Միութեսն սահմանադրութեամբ, թէ՛ ՄԱԿ-ի Ազգերու Ինքնորոշման Իրաւունքի հիման վրայ, օրինակ ունենալով Քոսովոյի անկախութեան տիրանալու (Փետր. 17, 2008), եւ Հարաւային Սուտանի անկախացումին (Յուլիս 9, 2011) նախընթացները։ Միաժամանակ, վերեւ յիշուած համաձայնագիրները վիճելի յօդուածներ եւ անորոշ կէտեր կը պարունակեն։ Տառացիօրէն գործադրուելու պարագային յոյժ աննպաստ կը դառնան Հայաստանի համար։ Օրինակի համար, ակնարկութիւն կայ հայկական զօրքերու քաշուելու մասին գրաւեալ հողերէն, միջազգային ուժերու տեղադրման, գաղթականներու վերադարձին, «միջանկեալ» շրջանի մը հաստատումին, եւ այս բոլորէն ետք հանրաքուէի մը կայացման։ Այս նախատեսութիւնները ունին անորոշ ու մէկէ աւելի ճշդելի կէտէր, որոնք դիւրաւ առարկելի են։ Այս անորոշութիւնը ստեղծած է բարդ գոյավիճակ մը, որուն ճակատագիրը մեծ մասամբ Ռուսական Դաշնութեան հակակշռին տակ կը գտնուի։ Հայաստան եւ Արցախ կը մերժեն հանգրուանային լուծումները, ու կողմնակից են զինադադարի մը, ուր յստակօրէն, նախապէս ճշդուած ըլլայ Արցախի գոյատեւումը յստակ սահմաններով։ Այս հանգրուանին, Հայաստանի կառավարութեան կը մնայ դասաւորել աշխատանքներու համակարգուած ծրագիր մը։ Նախ, ազրպէյճանական պահանջքները չէզոքացնել, ներկայացնելով հիմնաւորուած առաջարկներ, որոնք օրինական հիմքեր ունին։ Պատմականօրէն փաստարկուած, եւ օրէնսդրական միջազգային վաւերացում ունեցող – կամ՝ անոնց համազօր – որոշումներու վրայ հիմնուած պահանջքներ ներկայացնել, ինչ որ ըլլայ Ռուսաստանի տեսակարար կշիռը։ Զուգահեռաբար երկրին տնտեսութիւնը բարելաւել, ու զինուորական պաշտպանութիւնը զօրացնել։ Լրացուցիչ կերպով, արտասահմանի հայութիւնը, իր բոլոր միաւորներով, մօտէն գործակցելու է հայրենիքին հետ, զուգահեռաբար լոպիական աշխատանքները աշխուժացնելով տեղական կառավարութեանց մօտ։ Բնականաբար, վերոյիշեալ աշխատանքներէն ու նախաձեռնութիւններէն շատերը ընթացքի մէջ են թէ՛ հայրենի իշխանութեանց եւ թէ՛ սփիւռքահայ կազմակերպութիւններու կողմէ։ Այսուհանդերձ, երբեք բաւարարուելու չէ տարուածով։ Անակնկալ իրողութիւնները կամ կացութիւնները դիմագրաւելու համար ինքնապաշտպանութեան ու դիւանագիտական արշաւը զօրացնելու է համակարգուած գործակցութեամբ։ I

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 4

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

ՏՕՆ ՍՐԲՈՑ ՂԵՒՈՆԴԵԱՆՑ ԵՒ ՊԱՐԳԵՒԱՏՐՈՒՄ ՀՈԳՇՆ. Տ. ՏԱՃԱՏ Ծ. ՎՐԴ. ԵԱՐՏԸՄԵԱՆԻ

Արեւմտեան Թեմէն ներս յարգելի աւանդութիւն մը դարձած է Սբ. Պատարագ մատուցանել Սրբոց Ղեւոնդեանց մարտիրոս Հոգեւորականներու Տօնին առիթով: Այս տարի, այդ տօնակատարութիւնը կը հանդիպէր Երեքշաբթի, Փետրուար 2-ին: Այդ օր, Արեւմտեան Թեմի բոլոր Հոգեւորականները խմբուեր էին Առաջնորդարան (Պըրպէնք), Երկու օրերու վրայ երկարող կարեւոր Խորհրդաժողովի մը համար, որ տեղի ունեցաւ Փետրուար 2-3, 2016-ին: Երեկոյեան, ժամը 6.30-ին, Առաջնորդարանի Մայր Տաճարին մէջ տեղի ունեցաւ տօնական Սբ. Պատարագը, ներկայութեամբ բոլոր հոգեւորականներուն եւ հաւատացեալ հոծ բազմութեան մը: Պատարագիչն էր Հոգշն. Տ. Տաճատ Ծ. Վրդ. Եարտըմեանը, որուն ձեռնադրութեան եւ օծման 45-ամեակը կը զուգադիպէր 2015 Դեկտեմբերին: Այս առիթով, Արեւմտեան Թեմի Սրբազան Առաջնորդ՝ Յովնան Արք. Տէրտէրեանի խնդրանքով եւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի միջոցով, Հայր Սուրբը կը պատուէր «Սբ. Սահակ եւ Սբ. Մեսրոպ» շքանշանով եւ Սրբատառ յատուկ Կոնդակով մը, գնահատելով Հայր Սուրբին երկար տարիներու եկեղեցական ծառայութիւնը եւ գրական վաստակը: Սբ. Պատարագի ընթացքին, «Հայր Մեր»էն առաջ, հանդիսաւոր կերպով բերուեցաւ Վեհափառ Հայրապետին Կոնդակը՝ ուղղուած Հայր Տաճատին: Մայր Տաճարի Հոգեւոր Հովիւ՝ Արժն. Տ. Խաժակ Քհնյ. Շահբազեան, կարդաց Սրբատառ Կոնդակը:

Թուրք-Սիրիական Սահմանին Կուտակուել Է 35.000 Փախստական

Սիրիան լքող ու Թուրիքայի տարածքում ապաստան փնտռող փախստականների թիւը վերջին օրերի ընթացքում կրկնապատկուել է` հասնելով 35.000-ի: Ինչպէս յայտնում է bbc.com-ը, այս մասին յայտնել է թուրքական Քիլիս քաղաքի քաղաքապետը: Թէեւ Թուրքիան պատրաստակամութիւն է յայտնել օգնել փախստականներին, այնուհանդերձ` իշխանութիւնները դեռևս որևէ քայլ չեն ձեռնարկել: Գործակալութիւնը յայտնի է, որ նրանք փախչում են հիւսիսային Հալէպ քաղաքից, որտեղ վերջին օրերին Սիրիայի կառավարական բանակի ու գրոհայինների միջև ընթանում են թէժ մարտեր:

Սամուէլ Կարապետեան Արցախի Մէջ Ծնելիութեան Աճի Խթան Հանդիսացող Նախաձեռնութիւն Մը Պիտի Սկսի

Մոսկուայաբնակ հայ գործարար Սամուէլ Կարապետեան Արցախի մէջ ծնելիութեան աճի խթանման նպաստող նախաձեռնութեամբ հանդէս եկած է: տեղեկութիւնը ստացուած է ԼՂՀ վարչապետ Արայիկ Յարութիւնեանի մամլոյ խօսնակ Արտակ Բեգլարեանէն, որուն յայտարարութեամբ արցախցի իւրաքանչիւր ընտանիքի չորրորդ երեխան Սամուէլ Կարապետեանէն պիտի ստանայ 5000 ամերիկեան տոլարի նիւթական յատկացում մը: Կարապետեանի նախաձեռնութիւնը կապ ունի անցեալ Նոյեմբերին «Հայաստան Համահայկական Հիմնադրամ»ին տնօրինութեամբ կատարուած Թելեթոնին հետ, որուն իբրեւ հիմնական բնաբան ընտրուած էր Արցախի մէջ ծնելիութեան աճի հիմնախնդիրը:

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ Երկարամեայ Վեթերան Ընկեր՝ Երուանդ Տեմիրճեանի Յիշատակին

Ռամկավար Ազատական Կուսակցական ընկեր Երուանդ Տեմիրճեանի մահուան առիթով, Տեմիրճեան ընտանեկան պարագաներուն եւ հարազատներուն, խորին ցաւակցութիւններ կը յայտնեն՝ ՌԱԿ Արեւմտեան Ամերիկայի Շրջանային Վարչութիւնը Գերսամ Ահարոնեան Ակումբի Վարչութիւնը Եգիպտոսի եւ համայն Կուսակցութեան շրջանակները: Ընկեր Երուանդ Տեմիրճեանի ընկերային, բարերար եւ ժպտերես ներկայութիւնը ակումբային բոլոր միջոցառումներուն, յաւերժ պիտի մնայ որպէս յիշատակ իր ընկերներուն եւ բարեկամներուն սրտին մէջ, որպէս տիպար եւ հաւատարիմ կուսակցական ընկեր: Հողը թեթեւ գայ վրադ սիրելի ընկեր:

MI+AXGA|IN LOUR:R

ՄԱԿ-ի Գլխաւոր Քարտուղար. ԻՊ-ն Աննախադէպ Սպառնալիք Է Աշխարհին

2015 թ. վերջին, աշխարհի տարբեր վայրերու 34 զինուած խմբաւորումներ հաւատարմութեան երդում տուած են «Իսլամական Պետութիւն» միջազգային ահաբեկչական ցանցին, իսկ այս տարի այդ թիւը կ'աճի: Այսպիսի տուեալներ ներկայացուցած է ՄԱԿ-ի գլխաւոր քարտուղար Պան Քի Մունը կազմակերութեան Անվտանգութեան խորհրդին ուղղուած զեկոյցին մէջ, կը հաղորդէ Associated Press-ը: Գլխաւոր քարտուղարը կանխագուշակած է ԻՊ-ի հետ կապ ունեցող խմբաւորումներու կողմէ յարձակումներու աճ այնպիսի երկիրներէ, ինչպէս՝ Ֆիլիփինները, Ուզպեքիստանը, Փաքիստանը, Լիպիան և Նիկերիան: Պան Քի Մունը «Իսլամական Պետութիւն»ը անուանած է «աշխարհին ամենահարուստ ահաբեկչական կազմակերպութիւնը»: Զեկոյցին մէջ կը նշուի, որ 2015 թ. ընթացքին նաֆթի և նաֆթամթերքի վաճառքը ահաբեկչական կազմակերպութեան մինչև 500 միլիոն տոլարի շահոյթ բերած է: ԻՊ խմբաւորումը եւս մէկ միլիառ տոլար ձեռք բերած է իր գրաւած շրջաններու դրամատուներէն, նոյնքան ալ կը ստանայ իր վերահսկողութեան տակ գտնուող տարածքով անցնող բեռնատար մեքենաներէն, իւրօրինակ հարկ շորթելու միջոցով:

Եթէ Փութինէն Ներողութիւն Չխնդրեն

Ռուսիոյ նախագահ Փութին չի ծրագրեր հանդիպիլ Էրտողանի հետ: Ռուսաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններու լարուածութեան աստիճանը ոչ միայն չի մարիր, այլև նորանոր դրսևորումներ կը ստանայ: Փոխադարձ մեղադրանքները չեն դադրիր, եւ կարծես առաւել խորքային հնարաւոր բարդ հետևանքներու մասին ահազանգ կը յիշեցնեն… Ռուսաստանի նախագահ Վլատիմիր Փութինը վերջին շրջանին չէ հանդիպած և չի ծրագրեր որևէ հանդիպում ունենալ Թուրքիայի նախագահ Էրտողանի հետ:

Լաւրով. «Սուրիոյ Մէջ Ռուսիոյ Ռմբակոծումները Պիտի Չդադրին` Մինչեւ Ահաբեկչական Խմբաւորումներու Պարտութիւնը»

Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրով յայտնեց, որ սուրիական իշխանութեան եւ ընդդիմութեան պատուիրակութիւնները պէտք է հրաժարին անձնասիրական փառամոլութիւններէ եւ իրենց մեկնակէտը դարձնեն ժողովուրդին շահը: Ան նաեւ ըսաւ, որ Ժընեւի բանակցութիւններուն մասնակից ընդդիմադիր սուրիացիները պէտք է հրաժարին զիրենք ֆինանսաւորող արտաքին ուժերուն յենելէ: Ռուսական դիւանագիտութեան պետը յայտարարեց, որ Սուրիոյ մէջ ռուսական օդային հարուածները պիտի չդադրին, մինչեւ ՏԱԷՇ-ի եւ Ժապհաթ Նուսրայի պարտութիւնը: Ան շեշտեց, որ Սուրիոյ մէջ զինադադարի հաստատման իբրեւ հիմնական նախապայման պէտք է դադրեցնել թրքական սահմանէն զէնքի մաքսանենգումը: «Սուրիոյ մէջ ռմբակոծումը պիտի չդադրեցնենք, մինչեւ ահաբեկչական խմբաւորումներուն պարտութիւնը», յայտարարեց Լաւրով:

Իրպիլի Մէջ Մահացած Է Մուսուլի Ծխատէր Քահանան

Իրպիլի մէջ իր մահկանացուն կնքած է Մուսուլի ծխատէր քահանայ Տ. Առաքել Քհնյ. Գասպարեանը: Տէր Հայրը շուրջ 5 ամիս առաջ եկեղեցւոյ մէջ իր պարտականութիւնները կատարելու ժամանակ կաթուած ստացած էր ու հիւանդանոց փոխադրուած: Յուլիս 2014-ին Մուսուլի վրայ շղթայազերծուած իսլամ ծայրայեղական ահաբեկչական ISIS խմբաւորման յարձակումի եւ դաժանութիւններու օրերուն, Տէր Առաքել Գասպարեան, քաղաքի բռնագրաւումէն մի քանի ժամ առաջ 65 հայ ընտանիքներուն անվտանգ կը հեռացնէ Մուսուլէն եւ կը տեղաւորէ քրտական Իրպիլի, Տհոքի, Զախոյի, Ավզրուկի, Հավրէզի հայկական եկեղեցիներուն մէջ։

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 5

THURSDAY, FEBRUARY 11% 2016

Մամլոյ Հաղորդագրութիւն

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ ԻՐ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹԵԱՆ ԾԻՐԻ ԸՆԴԱՐՁԱԿՄԱՆ ԵՒ ԳՈՐԾԵԼԱՈՃԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹԵԱՄԲ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՉԱԿԱՆ ՆՈՐ ԵՒ ՀԱՄԱՐՁԱԿ ՔԱՅԼԵՐՈՒ ԿԸ ՁԵՌՆԱՐԿԷ

Անցնող Հարիւր Տարիներուն Միութիւնը Սատար Հանդիսացած Ըլլալով Հայ Ժողովուրդի Ցեղասպանութենէն Վերապրումի Եւ Վերականգնումի Ճիգին, Այժմ Իր Հայեացքը Կը Սեւեռէ Գոյապահպանումէն Անդին՝ Յառաջընթացի Եւ Բարգաւաճման Ուղղութիւններով

Երկու տարիներու վրայ երկարող սերտողութեան, քննարկումներու, վերլուծումի եւ պատրաստութեան երկար աշխատանքներէ ետք, քաջալերուած Ցեղասպանութեան Հարիւրամեակի միջոցառումներուն առիթով աշխարհի տարածքին հայերու ցուցաբերած ուժեղ զօրակցութենէն, Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւնը այսու հանրութեան կը ներկայանայ, մեկնարկելու համար իր ազգային առաքելութեան վերամշակուած եւ ընդարձակուած ծիրը ներկայացնող յանդուգն ծրագիրը: Իր հիմնադրութենէն ասդին, հարիւր տարիներ շարունակ համաշխարհային այս բարեսիրական հայկական մեծագոյն կազմակերպութիւնը, պաշտպանած եւ պահպանած է հայ ինքնութիւնը եւ ժառանգութիւնը սփիւռքի տարածքին, տիրական ներկայութիւն մը ըլլալով աւելի քան 30 երկիրներու մէջ: 1991-ին Հայաստանի անկախութենէն ետք, Հ.Բ.Ը.Մ.ը իր առաքելութիւնը ընդարձակեց հայրենիքի մէջ բարեսիրական եւ մշակութային ու կրթական հիմնարար ծրագիրներով: Հ.Բ.Ը.Մ.ի այս նոր նախաձեռնութիւնը, որ կը նպատակադրէ բռնութեամբ կոտորակուած ու սփիւռքի տարածքին տարտղնուած հայ ազգի վերակազմումը, նոր դարաշրջան մը կը սկսի աշխարհի տարածքին հայութեան կազմակերպումին ուղղութեամբ:

Ցեղասպանութեան հարիւրամեակին աշխարհի տարածքին իրականացուեցան լայնածաւալ ձեռնարկներ

Հ.Բ.Ը.Միութիւնը այս ծանրակշիռ պատասխանատուութիւնը կը ստանձնէ, հիմնուած Հայաստանի եւ սփիւռքի մէջ իր իրականացուցած յաջող նախաձեռնութիւններու փորձառութեան վրայ: 2015-ը նշանաւորուեցաւ Օսմանեան կայսրութեան կողմէ հայ ժողովուրդին դէմ գործադրուած Ցեղասպանութեան հարիւրամեակով: Ամբողջ տարուան ընթացքին աշխարհի տարածքին իրականացուած լայնածաւալ ձեռնարկներով, հայ ժողովուրդը հպարտօրէն եւ արժանապտուութեամբ, շահած ըլլալով աշխարհի համակրանքը եւ զօրակցական բարի տրամադրութիւնները, իր ետին կը թողու ցաւագին հարիւրամեակը: Հարիւր տարուան վերապրումի, գոյապահպանումի, վերականգնումի եւ բարգաւաճումի ի խնդիր ոգի ի բռին պայքարէ ետք, որուն ընթաց-

քին բազմաթիւ կազմակերութիւններու հերոսական աջակցութիւնը ունեցաւ ան, հայ ժողովուրդը կը գտնուի պատմական անկիւնադարձի մը առջեւ: Որպէս վերականգնած հաւաքականութիւն, դար մը շարունակ իրականացուցած իր ձեռքբերումներուն գիտակից՝ հայութիւնը յանձնառութեամբ կը փարի Հարիւրամեակի նշանաբանին՝ «Կը Յիշեմ Եւ Կը Պահանջեմ»: Միաժամանակ ան կը դիմագրաւէ ազգովին իրապէս կենսունակ եւ բարգաւաճ ըլլալու մարտահրաւէրը: Մարտահրաւէր՝ որ կ'ընդգրկէ նաեւ սրբադասուած մարտիրոսներու յիշատակին եւ վերապրողներուն ընձեռուած ազնիւ աջակցութիւններուն արժանի երախտաւորները ըլլալու պատասխանատուութիւնը: Որպէս հիմք ունենալով իր ազգային փայլուն գործունէութիւնը, Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւնը ինքնավստահութեամբ առաջ կ'ընթանայ 21-րդ դարու յատուկ մարտահրաւէրներուն դէմ, որպէսզի ապահովէ հայ ազգին համար կայուն ապագայի մը հիմերը, որոնց կորիզը կը կազմէ Հայաստանը: Այս վիթխարի նպատակի իրագործումին համար Հ.Բ.Ը.Մ.ը պիտի իրականացնէ ծրագրային հետեւեալ քայլերը. • Վերաշխուժացնել հայկական սփիւռքը՝ անոր մէջ հրահրելով հայ ազգը վերակազմելու ձգտումը: • Ընդարձակել Միութեան ազգային առաքելութեան ծիրը, իր ընկերային-մշակութային պատմական նպատակներուն առընթեր՝ ընդգրկելով հայրենիքի տնտեսական զարգացումը: • Արհեստավարժ տարրերով աւելի եւս զօրացնել իր կազմակերպչական կառոյցները եւ անոնց աշխատունակութիւնը: • Ծաւալել շեշտուած աշխատանք, ապահովելու համար նիւթական խոշոր ներդրումներ եւ հիմնադրամներ, ինչպէս նաեւ համագործակցութիւն նոյն ձգտումներով գործող կազմակերպութիւններու հետ՝ Միութեան միջոցները եւ կարելիութիւնները զօրացնելու եւ ընդարձակելու նպատակով: • Ընդարձակել եւ վերաշխուժացնել աշխարհատարած մեր գործօն կամաւորներու եւ համակիրներու ցանցերը: • Ներուժի համադրեալ ուժեղացում ապահովել այլ կազմակերպութիւններու հետ ընկերակցութեամբ՝ արագ եւ ծաւալուն ձեռքբերումներ իրականացնելու համար: Իր այս նոր կողմնորոշումով, Հ.Բ.Ը.Մ.ը կը վերականգնէ 20-րդ դարու սեմին իր հիմնադիրներու

սկզբնական ռազմավարութիւնը եւ տեսլականը, որ պարտադրաբար փոփոխութեան ենթարկուած էր Ցեղասպանութեան պատճառով:

Ռուբէն Վարդանեան ընտրուած է Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամ

Այս նախաձեռնութեան ուղղութեամբ իբր առաջին քայլ, Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւնը հպարտութեամբ կը յայտարարէ, թէ Ռուբէն Վարդանեան ընտրուած է Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամ: Ռուբէն Վարդանեան Հայաստան ծնած յաջող գործարար մըն է, որ համաշխարհային համբաւ կը վայելէ որպէս Ռուսիոյ տնտեսական մարզի եւ զարգացող շուկաներու փորձագէտ ու միջազգային բարերար: Գործարարական իր գլխաւոր իրագործումներէն է հռչակաւոր Troika Dialog ներդրումային դրամատունը, զոր ինք կերտած էր 1991-էն 2012 տարիներուն, ապա զայն ծախելով Ռուսիոյ մեծագոյն դրամատան՝ Sberbank-ին: 2001-ին Ռուբէն Վարդանեան համահիմնադիրներէն էր «Հայաստան 2020» զարգացման հեռանկարային տեսլականի մշակման ծրագրին, ընկերակցութեամբ Հ.Բ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամ Դոկտ. Նուպար Աֆէյեանի: Աւելի ետք, իրականացաւ «Հայաստանի Ազգային Մրցունակութեան Հիմնարկ»ը 2007-ին, որ անհատականհանրային համատեղ ընկերակցութիւն մըն է: Ի վերջոյ՝ նաեւ IDeA Initiatives for Development of Armenia – «Հայաստանի Զարգացման Նախաձեռնութիւններու Հիմնարկ»ը: 2013-ին հիմնուած այս հզօր կազմակերպութիւնը 300 արհեստավարժներ ընդգրկող պաշտօնէութեամբ, կը գործէ Հայաստանէն դուրս եւ ընկերային տնտեսական ծաւալուն ծրագիրներ կը յայտնաբերէ, կը ծրագրէ ու կը գործադրէ Հայաստանի մէջ: Անցնող տարիներուն, հիմնարկը աւելի քան 300 Միլիոն ամերիկեան տոլարի ներդրում կատարած է, իրականացնելով շարք մը ակնառու ծրագիրներ, ինչպէս «Տաթեւի Վերածնունդ» ծրագիրը, Դիլիճանի UWC–ի (United World Colleges) անդամ «Միջազգային Գոլէճ»ը եւ «Դիլիճանի քաղաքային վերանորոգման ծրագիր»ը: 2015-ին, համահիմնադիրներ Դոկտ. Վարդան Գրիգորեանի (Carnegie Foundation) եւ Դոկտ. Աֆէյեանի ընկերակցութեամբ, Պրն. Վարդանեան մեկնարկեց 100 LIVES Հարիւր Կեանքեր ծրագիրը, միաժամանակ հիմնելով նաեւ համաշ-

խարհային մարդասիրական մրցանակը՝ Aurora Prize for Awakening Humanity: Այս մրցանակը, որուն տուչութիւնը առաջին անգամ պիտի կատարուի Երեւանի մէջ 2016-ի Ապրիլին, 1 Միլիոն ամերիկեան տոլար պիտի նուիրէ աշխարհաքաղաքացիներու եւ կազմակերպութիւններու, որոնք իրենց կեանքերը վտանգելով կը փրկեն ուրիշներ, որոնք դժբախտութեան մատնուած են: Այս մրցանակը հիմնուած էր 2015-ին, որպէս Հայկական Ցեղասպանութենէն վերապրածներու կողմէ երախտագիտական արտայայտութիւն բոլոր անոնց, որոնք հայ կեանքեր փրկած էին: Մրցանակը կը միտի նաեւ աշխարհի ուշադրութիւնը կեդրոնացնել ներկայիս տիրող մարդկային անարդարութեան երեւոյթներու վրայ եւ ճանաչումի արժանացնել արդի մարդասիրական քաջարի արարքներ:

Պերճ Սեդրակեան. «Ռուբէն Վարդանեանը կը նկատեմ յաջողած Հայու տիպարը»

Այս առթիւ, Հ.Բ.Ը.Մ.ի Նախագահ Պերճ Սեդրակեան իր խանդավառութիւնը արտայայտեց ըսելով?«Ես մեծ հաճոյքով եւ հպարտութեամբ կ'ողջունեմ Ռուբէն Վարդանեանը՝ որպէս Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամ: Ուրախ եմ որ մեր նախաձեռնութիւններուն ի նպաստ յատկանշական քայլ մը կը հանդիսանայ ասիկա: Աւելի քան 20 տարիներ ճանչցած ըլլալով Պրն. Վարդանեանը, զինք կը նկատեմ յաջողած Հայու տիպարը՝ իր բազմաթիւ իրագործումներով, անհատական արժանիքներով եւ անխախտ ուղղամտութեամբ: Իր գործով ան կը մարմնաւորէ հայ ազգի ապագային նկատմամբ տեսիլքի, նպատակասեւեռ կիրքի եւ նուիրումի համադրութիւն մը: Որպէս արդի գործարար եւ բարերար, Ռուբէն Վարդանեան կը դրսեւորէ խանդավառող ներուժ եւ նորարար փայլուն յղացքներ IDeA-ի միջոցաւ, որուն գործակից է նաեւ Հ.Բ.Ը.Մ.ը: Ի Վերջոյ, որպէս Ռուսաստանի քաղաքացի, ան կենսական կապ մը կը հանդիսանայ մեզի համար, Ռուսիոյ եւ Արեւելեան Եւրոպայի մեր կարեւոր համայնքներուն հետ: Համոզուած ենք, որ ան կարեւոր դեր պիտի կատարէ մեր ազգային առաքելութեան նոր տեսլականի իրագործումին ուղղութեամբ: Ուրախութեամբ կ'ողջունենք իր մասնակցութիւնը:» Այս առթիւ յայտարարուեցաւ նաեւ Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան եւ IDeA-ի Շար. էջ 15

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 6

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

ՇԱՀԵԿԱՆ ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ Տ. ՊԱՐԵՏ Ծ. ՎՐԴ. ԵՐԷՑԵԱՆԻ ՀԵՏ

(Սրբոց Յակոբեանց Միաբանութեան Կալուածոց Տեսուչ)

2014-ի տարուայ կէսերուն, հրամանաւ Ամենապատիւ Պատրիարք Տ. Նուրհան Արք. Մանուկեանի, Սրբոց Յակոբեանց Տաճարէն ներս թէ դուրս սկսան կատարուիլ լուրջ նորոգութիւններ, որոնց անհրաժեշտութիւնը կը զգացուէր վաղուց։ Այժմ կը գտնուինք նորոգութիւններու աւարտական փուլին մէջ։ Այս առթիւ և այլ կալուածային հարցերու վերաբերեալ ունեցանք հետեւեալ հարցազրոյցը Տ. Պարետ Ծ. Վրդ. Երէցեանի հետ՝ լուսաբանելու համար հայութիւնը։ Տ. Պարետ Ծ. Վրդ. Երէցեան Սաղիմահայ է և երկար տարիներ սպասարկած է ԱՄՆ-ի Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ Արեւելեան և Արեւմտեան Թեմերէն ներս։ Հարցում.- Ե՞րբ ստանձնեցիք Կալուածոց Տեսուչի պարտականութիւնը, ի՞նչ է առաքելութիւնը Ձեր ղեկավարած բաժնին։ Տ. Պարետ Ծ. Վրդ.- Պարտականութիւնս ստանձնեցի 2014-ի Յունիս 1-ին։ Ինձմէ առաջ այս բաժնի պատասխանատուն էր Տ. Բագրատ Վրդ. Պուրճեքեան։ Մեր պարտականութիւնն է հսկել և հետեւիլ Սրբոց Յակոբեանց Միաբանութեան պատկանող կալուածներու վրայ, ինչպէս՝ վարձու տրուած յարկաբաժիններ, բնակարաններ, խանութներ, և զբաղիլ անհրաժեշտ նորոգութիւններով։ Կալուածներ ունինք Երուսաղէմէն զատ Եաֆա, Ռամլէ, Բեթղեհէմ, Երիքով, Թել Ավիվ և այլուր։ Այս կալուածներէն

Միաբանութիւնը կը ստանայ եկամուտներ և ասոնցմով կը հոգանք մեր բազմածախս կարիքները։ Ուրեմն հարկաւոր է բծախնդիր կերպով հետեւիլ, որպէսզի օրինաւոր ու սահուն կերպով ընթանան մեր կալուածային գործառնութիւնները։ Հարցում.- Կրնայի՞ք մանրամասնել և աւելի որոշակի տուեալներ տալ այս առնչութեամբ։ Տ. Պ. Վրդ.- Երուսաղէմի և այլ սրբատեղեաց մէջ մեր Միաբանութիւնը հայութեան պատիւ բերող և հպարտութիւն պարգեւող ներկայութիւն մըն է դարերէ ի վեր։ Վանքին շրջափակէն ներս և դուրսը՝ Հայոց թաղերուն մէջ ապրող մեր հայրենակիցները ունին շարք մը առաւելութիւններ, ինչպէս օրինակ չնչին խորհրդանշական վարձ մը կը գանձուի իրենցմէ, բաղդատմամբ շուկայի գիներուն։ Բնակարանային հարցով մեր ժողովուրդը կը վայելէ բարենպաստ պայմաններ։ Օրինակ, մինչ բնակարան մը դուրսը կ՚արժէ 1000 տոլար, իրենք մեր մօտ կը վճարեն 100 կամ 200, կամ ալ 100 տոլար տարեկան և աւելի նուազ։ Ասով հանդերձ կը թերանան իրենց պարտականութեան մէջ Վանքին հանդէպ։ Հոս պէտք է ըսել որ Պատրիարքը բաւական թիւով մեր վարձակալներուն, որոնց յետնեալ պարտքերը 100,000 տոլարի կը հասնէին, ներում շնորհեց, ասով հանդերձ տակաւին շատերը կը փորձեն խուսափիլ և չվճարել իրենց վարձքերը։ Ճիշտ հոս է որ Վանքը ստիպուած կ՚ըլլայ դիմել փաստաբաններու՝ բազմաթիւ անգամներ մեր բնակիչներուն աղաչելէ ետք։ Մեր գաղութին միակ վարժարանը՝ Սրբոց Թարգմանչացը կը գտնուի վանքին շրջափակէն ներս, նմանապէս և ակումբները, ֆութՀարցազրոյցը վարեց՝ Մինաս Գոճայեան

Ստացուած Հրատարակութիւն

«Նոր Օր» շաբաթաթերթը շնորհակալութեամբ ստացած է Պատուելի Դոկտ. Վահան Յ. Թութիկեանի «Տօներ եւ Նշմարներ» գիրքը: Պատուելի Թութիկեան 160 էջերու մէջ ներկայացուցած կրօնական, ազգային եւ մշակութային նշմարները, երկլեզու հրատարակութեամբ, նուիրած է իր ծննդավայրի, Սուրիոյ Քեսապ քաղաքի, Էքիզ Օլուքի Էմմանուէլ Աւետարանական եկեղեցւոյ, որ հիմնադրուած էր 1882 թուականին: Եկեղեցին կանգուն է մինչեւ այսօր եւ գործունեայ: Դոկտ. Վահան Թութիկեան այս գիրքին մէջ կը շօշափէ զգայացունց ժամանակակից հայ լեզուի, մշակոյթի, Հայոց Ցեղասպանութեան եւ ընկերային հարցեր, որոնք անլոյծ եւ քննարկումի կարօտ կը մնան: Կը շնորհաւորենք Պատուելի

Շար. էջ 16

Վահան Թութիկեանը եւ սրտանց կը մաղթենք քաջառողջութիւն եւ երկարակեցութիւն:

ԳԱԼ ՏԱՐԻ՝ ՎԱՆ

ՊԱՏԱՌԻԿՆԵՐ՝ ԵՐԱԶԱՅԻՆ ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԱՍՏԱՆԷՆ

ԿԱՊԱԹՈՎԿԻԱ - ԵՈԶԿԱՏ Սեբաստիայէն ճամբայ ելանք դէպի Կապաթովկիա: Եոզկատը կը գտնուի Կապաթովկիոյ ընդհանուր շրջանին մէջ, Արեւմտահայաստանի աւելի արեւմտեան կողմը: Քանի որ Եոզկատ պիտի չայցելէինք (իմ հայրս եոզկատցի է), ընկալեալ սովորութեան համաձայն, ուզեցի հօրս եւ եոզկատցիներուն ոդիսականը պատմել ուխտագնացներու մեր խումբին: Արեւմտահայաստանի բազմաթիւ քաղաքներու եւ գիւղերու ջարդերուն մասին շատ լսած եւ կարդացած ենք: Շատ լսած եւ կարդացած ենք նաեւ մեր անհաւատալի հերոսամարտերուն եւ ինքնապաշտպանութեան դիւցազնական կռիւներուն մասին: Բայց, կարծէք Եոզկատը մոռցուած է: Հակառակ որ 1989-ին Պէյրութի մէջ հրատարակուեցաւ «Պատմագիրք Եոզկատի եւ Շրջակայից (Գամիրք) Հայոց» պատմագիրքը (խմբագրութեամբ Արմէն Դարեանի եւ Անդրանիկ Երկանեանի), ինչպէս նաեւ վերջերս (Փետ. 2015) հրատարակուած Մարտիկ Մատէնճեանի «Սպիտակ Լերան Հերոսամարտերը» հատորին, շատ քիչ կը խօսուի Եոզկատի ահաւոր ջարդերուն եւ ինքնապաշտպանութեան դիւցազնական մարտերուն մասին: Նոյնիսկ Ցեղասպանութեան 100-ամեակի այս օրերուն, շատ բան չլսեցինք եոզկատցիներուն մասին: Շատ հաւանաբար այս լռութեան գլխաւոր պատասխանատուները իրենք՝ (մենք) եոզկատցիներնս ենք: Կոչ կ'ուղղեմ Եոզկատի Հայրենակցական Միութեան, որ Եոզկատի նահատակներուն եւ անզուգական հերոսներուն յիշատակին արդարութիւն ընեն: Ապագային մասնաւոր յօդուածներով ես ալ պիտի անդրադառնամ եոզկատցիներուն մասին: Միայն ըսեմ հիմա, որ դրուագներ կան եոզկատցիներու հերոսամարտերուն մէջ, ուր հրեաներու «Մասատա» բերդի ինքնապաշտպանութեան եւ խմբային ինքնասպանութեան դէպքը կը նսեմանայ իր տարողութեամբ եւ բարոյական արժանիքներով: Պասին առջեւ երթալով, խօսափողը առնելով սկսայ կէս անգլերէն կէս թրքերէն հօրս ոդիսականը պատմել: Հայրս, Յովհաննէսը, Եոզկատի Իւրնէճ գիւղէն էր: Կ'ըսեն որ ան ունեւոր ընտանիքի զաւակ էր եւ թէ իր ընտանիքը մեծ արտեր եւ դաշտեր ունէր, ինչպէս նաեւ բազմաթիւ մսացու կենդանիներ: Երբ թուրք բորենիները կը յարձակին իրենց գիւղին վրայ, քանի մը հոգի միայն կը յաջողին լեռները եւ անտառները փախչելով ազատիլ: Հայրս այդ օրերուն երեք-չորս տարեկան է եղեր: Երբ լեռները կը փախչի, քիւրտ հովիւներ զինք կը գտնեն եւ կը տանին իրենց մեծաւորին, պէյին քով եւ «ի՞նչ ընենք այս կեաւուրին» (անհաւատին) կը հարցնեն: Քիւրտ պէյը կը խղճայ հօրս վրայ եւ «տարէք մերիններուն հետ թող հովիւ ըլլայ, ոչխարներուն հոգ թող տանի» կ'ըսէ: Եւ հայրս այդպիսով

ՎԱՐԴԳԷՍ ԳՈՒՐՈՒԵԱՆ

մահուընէ կ'ազատի: Հօրս կու տան քիւրտի անուն մը, Ալի: Քանի մը տարի ետք երբ որբահաւաքը կը սկսի, ոստիկաններու ուղեկցութեամբ որբահաւաքները կը մօտենան այս քիւրտերու բնակավայրին եւ «հոս հայ որբեր կամ հայ կիներ կա՞ն ձեր մօտ» կը հարցնեն, եւ կարծեմ 5 օսմանեան ոսկի կը խոստանան իւրաքանչիւր որբի կամ հայ կնկայ համար: Քիւրտերը կ'ըսեն որ վերը, լեռներուն վրայ, հովիւներուն քով հայ տղայ մը կայ: Երբ ոստիկանները որբահաւաքներուն հետ կը մօտենան հովիւներուն, հայրս ոստիկանները տեսնելուն պէս կը սկսի փախչիլ կեանքը փրկելու: Հազիւ կը հասնին, հայերէն խօսելով կը համոզեն եւ զինք վար կը բերեն: Հակառակ որ հայրս հայերէնը մոռցեր էր, ծանօթ բառեր ջոկելով, արիւնը կը սկսի եռալ եւ լալով կը մօտենայ որբահաւաքներուն: Երբ որբանոցին մէջ հօրս անունը կը հարցնեն, «Ալի» կ՛ըլլայ հօրս պատասխանը: Մականու՞ն-Ազգանու՞ն...: Բարեբախտաբար համագիւղացի կին մը կը «ճանչնայ» զինք եւ «շու պիզիմ Վաննէս տըր, Վարդիվար էֆինտիին օղլու» (այս մեր Յովհաննէսն է, Վարդիվառ էֆէնտիին տղան) կ'ըսէ: Կնկան՝ «Վաննէս»ին մականունը կը հարցնեն, «պիլմէմ, պունուն պիւթիւն սինսիլէսը գուրուտտուլար» (չեմ գիտեր, ասոր բոլոր գերդաստանը չորցուցին) կը պատասխանէ կինը: Արձանագրող պաշտօնեան հօրս անուն-մականունը կը գրէ՝ «Յովհաննէս Գուրուեան» («գուրու»՝ չոր...): Եւ այսպէս, մեր ընտանիքը կը կոչուի «Գուրուեան», ասինքն «Չորցած»եան կամ, գրական տարբերակով՝ «Չորունի»...։ «Մանկութիւն Չունեցող» մարդոցմէ մէկն էր հայրս։ Կը պատմէր, թէ ինչպէս օր մը նախաճաշին, պզտիկ, սեւ «զէյթուն» (ձիթապտուղ) կու տան իրենց։ Տղաքը, կարծելով որ անոնք այծի «կղկղանք» են եւ թէ պատասխանատուները կ՛ուզեն զիրենք թունաւորել, կը սկսին պոռչտալով թափել ձիթապտուղները։ Մայրիկները վազելով կու գան, Տնօրէնին կը կանչեն եւ երբ պատճառը կ՛իմանան, կը հաւաքեն, կը լուան ձիթապտուղները եւ իրենք կը սկսին ուտել, ցոյց տալու համար որ թունաւոր բան մը չէ այդ եւ կարելի է ուտել։ «Ապուրները, կ՚ըսէր հայրս, խաշած ջուր կ՚ըլլային, մէջէն կը փորձէինք ոսպի կամ ֆասուլիայի հատիկները որսալ»...։ Ճիպէյլի «Թռչնոց Բոյն» եւ ապա Երուսաղէմի որբանոցներուն մէջ քիչ մը մեծնալէն ետք (13-14 տարեկան), հօրս ձեռքը պզտիկ «վալիզ»ի մը մէջ քանի մը փոխնորդ կը դնեն եւ քանի մը ոսկի ալ ձեռքը տալով որբանոցէն դուրս կը ղրկեն եւ «այս ճամբայէն շիտակ երթաս նէ, հոն հայերու խանութներու կը հանդիպիս, մտիր եւ գործ ուզէ: Մէկէն մէկը քեզի գործ կու տայ, հոն կ՛ուտես կը խմես եւ խանութին ետեւն ալ կը պառկիս» կ'ըսեն: Հայրս առաջին հանդիպած խանուՇար. էջ 15

Thursday, !"#$%&$'()), 2016 Volume 94, No. 6 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES

President: Armenia Is Ready To Advance Cooperation With EU

Yerevan - Armenia is ready to kick-start the cooperation with the EU. President of Armenia Sezh Sargsyan said the aforementioned today during the reception of the Alliance of European Conservatives and Reformists (AECR) President Jan Zahradil. The Armenian-EU cooperation, including EU parliamentary cooperation, the EUsupported reforms carried out in Armenia, as well as a range of issues of mutual interest were discussed at the meeting.

Iraqi Kurds Protest Against Turkish ‘genocide’ Protests against Turkey in Iraq’s northern Kurdish region turned violent on Sunday (Feb.7) as demonstrators called for the United Nations to intervene in what they described as Turkey’s “genocide” against the Kurdistan Workers Party or PKK. Three police officers were wounded in scuffles. PKK supporter Youssef Hamid explained why he was protesting: “The goal of this demonstration is to tell the public and all the foreign NGOs about the Turkish attacks in Syria, Turkey and Iraq. All these attacks are targeting Kurdish people and they`re denying the existence of Kurdistan.”

Russia Mulls Annulling 1921 Treaty Of Brotherhood With Turkey PanARMENIAN.Net - Members of Russia’s State Duma have sent a letter to the country’s leadership and the Foreign Ministry proposing to denounce the Moscow Treaty of Friendship and Brotherhood, TASS reports citing Izvestia daily. Valery Rashkin and Sergei Obukhov from the Communist Party faction propose annulling the treaty, signed on March 16, 1921, by the government of Soviet Russia (RSFSR) and the Grand National Assembly of Turkey. "We should consider a legal review of all Russian-Turkish agreements that are unfavorable for our country and its allies. Ankara must understand what the escalation of conflict could be fraught with," Obukhov told Izvestia. Obukhov noted that "two of the three South Caucasian republics - Georgia and Armenia - did not recognize the treaty considering it unfair. We should realize that in 1921 the Bolshevik (Soviet) government was literally hanging by a single thread, with foreign intervention and civil war continuing. Under those circumstances, Soviet Russia could not impose more favorable terms of the treaty on Turkey," the parliamentarian said. The newspaper notes that under the treaty "the former Kars region and the southern part of the former Batumi region that were part of the Russian Empire since 1878 as well as former Surmalin district of Erivan Governorate that formed part of the Russian Empire since 1828 with Mount Ararat were ceded to Turkey.

Russia Editor-in-chief: We’ll Play Karabakh’s Card And Create Tension For Aliyev We will still play Karabakh’s card and it won’t be a picnic, editor-in-chief of “Echo of Moscow” Alexey Venedictov said. “And this very story, what you see here now is an opportunity. Seeing and having Ossetia, Abkhazia, Crimea, Donetsk, Tran Dniester, Karabakh underhand… We will still play Karabakh’s card and it won’t be a picnic. Let Ilham Heydarovich and his Turkish friends remember that we can create tension there whenever we want. We will still play this card, and the local population will be all the same to us, forget about this,” Venedictov said, noting that Russia is solving its patriotic and geopolitical issues including this way. “I’m saying once again, it’s possible, and if there is 10 percent of possibility, this is a serious 10 percent, weighty one. That’s why I didn’t take the BBC film thoughtlessly, as if it were a political fantasy, you know. No, I took it rather seriously,” he said.

White House Hopefuls Trump, Sanders Capture New Hampshire Riding a wave of voter anger at traditional politicians, billionaire Donald Trump won New Hampshire's Republican presidential nominating contest on Tuesday and U.S. Senator Bernie Sanders of Vermont won the Democratic primary. Disenchanted with the economy and Washington politicians, voters in the first two U.S. primary voting races have responded enthusiastically to candidates for the Nov. 8 presidential election they view as outsiders. The results, though decisive, did little to clear up confusion about who would emerge as the establishment contender to Trump on the Republican side, and the campaign of Sanders' rival, former Secretary of State Hillary Clinton, were defensive about her future prospects. In a somber speech, New Jersey Governor Chris Christie said he would weigh his next steps in the campaign, depending on final results in the Republican race that appeared to show him far behind. Trump's win solidifies his front-runner status in the race to be the party's White House nominee. The former reality television star has been cheered by his supporters for comments that others have derided as politically incorrect. Trump, 69, has campaigned to deport illegal immigrants and temporarily ban Muslims from entering the United States. Reuters

Kick-off Campaign For Ardy Kassakhian

U.S. Funds Armenian Anti-Corruption Drive Armenia - The chief of the Armenian government staff, Davit Harutiunian (R), and Karen Hilliard, the USAID’s mission director for Armenia, sign an agreement in Yerevan, 5Feb2016. Despite skepticism voiced by many civil society figures in Armenia, the U.S. Agency for International Development (USAID) has allocated $750,000 to support the implementation of the Armenian government’s latest plan to combat corruption. The assistance will finance a set of measures stemming from a threeyear program which a new anti-corruption council set by Prime Minister Hovik Abrahamian approved at its first meeting held in July. The council promised at the time sweeping legislative changes meant to complicate corrupt practices among Armenian officials dealing with healthcare, education, tax collection and law enforcement.

Left to right: Stepan Partamian, Ardy Kassakhian and Dr. Raffi Balian Representatives of the Armenian Rights Council of America, (ARCA), of the Armenian Democratic Liberal Party, (ADLP), attended the “Ardy Kassakhian for Assembly 2016 Campaign Kick-off” event on Saturday February 6, 2016 at the Kassakhian campaign headquarters in Glendale. Ardy Kassakhian was humbled and encouraged by the large turnout which included California State Controller John Chiang, California State Assemblyman Adrin Nazarian and Los Angeles City Councilman Paul Krekorian and California State Senate Candidate Anthony Portandino, among other dignitaries. ADLP/ARCA was represented by Chairman Raffi Balian, Hagop Nazarian, Mihran Toumajan and Stepan Partamian. ADLP wishes Ardy all the best and has proudly endorsed him for State Assembly.

Nor Or Weekly - Thursday February 11, 2016

AAHPO Reveals Advances In Medical Projects In Armenia And Artsakh By Florence Avakian

It was both a joyous meeting of colleagues and friends, as well as a fascinating meeting with doctors from Armenia informing their American-Armenian colleagues of medical progress in both Armenia and Artsakh. Recently, at a New Jersey restaurant, leaders and members of the ArmenianAmerican Health Professionals Organization (AAHPO) who have been working pro bono in both Armenia and Artsakh, as well as in the United States for more than ten years, heard from three prominent doctors from Armenia. In his usual enthusiastic manner, AAHPO President Dr. Larry Najarian warmly welcomed the attendees, and introduced the doctors from Armenia – cardiologist Dr. Hmayak Sisakyan, Yerevan State Medical University Vice-Administrator Dr. Armen Minasyan, and internist and pediatrician Dr. Hambardzum Simonyan. AAHPO’s dedicated founding member, Dr. Raffi Hovanessian paid tribute to philanthropists Nazar and Artemis Nazarian who have been very generous donors to the AAHPO programs in Armenia and Artzagh, as well as in America. Their son, Dr. Levon Nazarian, Professor of Radiology at Jefferson University has traveled to Armenia five times, establishing the Ultrasound Training Centre of Armenia, and Artsakh, sending 25 ultrasound machines to Armenia and Artsakh, and most recently donating an MRI to Yerevan

State Medical University, all with the help of his father. For 15 years, Levon has been responsible for overseeing the training of hundreds of doctors in the Ultrasound Centre. Future plans include live video conferences, research projects, visiting professorships, and exchange of students in collaboration with Thomas Jefferson University. AAHPO HAS TRAINED ALMOST HALF OF ARTSAKH’S DOCTORS With great pride, Dr. Hovanessian announced that AAHPO has helped train almost half of the doctors in Artzagh, with the help of the Fund for Armenian Relief (FAR), and introduced FAR Executive Director Garnik Nanagoulian. “Expressing deep gratitude to Nazar and Artemis Nazarian for their immense contributions to AAHPO and FAR, Garnik Nanagoulian called it “a great responsibility for FAR to be a partner with AAHPO, an organization which under the able and creative leadership of Dr. Larry Najarian is becoming one of the most effective organizations of the Diaspora working on healthcare issues.” This is because of FAR’s “multilayer accountability system, regular reporting, beneficiary accounts, impeccable integrity, and high dedication and high discipline” of the project’s implementers such as Dr. Hambardzum Simonyan who like the other doctors in the project volunteer their medical services. AAHPO’s doctors are vetted from the

best in Armenia, Nanagoulian continued, helping them to develop into leaders and vocal voices in shaping Armenia’s healthcare future, advocating for “evidence-based medicine, providing them with a fund of medical information, and the continuation of self-education.” Equally important, he related, is AAHPO’s building of connections between doctors in Armenia’s provinces, their Armenian mentors, and outstanding doctors from the US, Canada and Europe. “It’s about creating waves of change throughout Armenia and Artzagh which add up to large-scale, concrete transformations.” Dr. Hambartzum Simonyan, a truly dedicated doctor, spends his weekends volunteering at the hospital in his native town of Martuni, helping poor family and their children. Under the guidance of Columbia University experts, Drs. Deckelbaum, Bilezikian and Kim Hekimian, he is currently running one of the most sophisticated projects in Armenia, combatting child malnutrition. He is also overseeing the distribution of Diasporan healthcare humanitarian assistance. Dr. Simonyan opened with a heartfelt tribute to the more than ten years of pro bono dedicated volunteer service to Armenia and Artsakh by AAHPO founding member, the late Dr. Edgar Housepian, and other AAHPO doctors. Using a power point presentation, he explained FAR’s medical program which included the training of 100 doctors in the U.S. flagship project in 2005, which was related to that of 2011. “We have already trained 155 physicians, and two years ago, we organized seminars,” he said proudly, adding that FAR is advancing the program in Artsakh, especially in the rural villages. In 2015, Armenia hosted the 4th International Medical Congress, and this year saw every rural village receiving care by doctors, Simonyan said proudly, to which ophthalmologist Dr. Larry Najarian revealed the greatly advanced mission on the

treatment of cataracts in Armenia and Artsakh. Noted cardiologist Dr. Hmayak Sisakyan who ranks as the first doctor from Armenia to be admitted as a Fellow to the American Academy of Cardiology, revealed that it was nine years ago that the project to bring 20 machines in Yerevan, as well as the border regions of Armenia, was started. 100TH ANNIVERSARY OF ARMENIA’S UNIVERSITY HOSPITAL CLINIC Dr. Armen Minasyan presented a fascinating history of the medical program in Armenia, starting in 1914, when the first hospital was opened in Yerevan, as a military hospital. In 1922, the first medical facility was organized at Yerevan State University, with “many outstanding doctors”. By the start of World War II, the hospital had become a leader in its medical practices in the Soviet Union, and in 2002 it received the status of a University hospital. Today, Minasyan continued, the hospital has many specialties, especially in neonatal care. The year 2014 marked the 100th anniversary of the University Hospital Clinic. He expressed appreciation to the AGBU, Berge Setrakian and Nazar and Artemis Nazarian for establishing the Radiology Center. During the question and answer session, Artemis Nazarian revealed that when the AGBU went to Washington D.C. during the time of President Jimmy Carter’s leadership, they were informed by the head of the Ethics Department that in the United States, Armenians as an ethnic group have the largest percentage of doctors according to their population. That positive information brought both a festive and informative evening to a hopeful and appreciative close, as people continued having animated conversations with both the Armenian-American doctors, and the visiting physicians from the homeland.

AGBU Europe’s A Europe Of Diasporas Project Launches Int’l Photography Competition

AGBU Launches New WebTalks Video Series On Armenian Arts, History And More

The winner will win a GoPro camera and have his/her photo exhibited at the European Parliament

The Armenian General Benevolent Union (AGBU) is proud to launch its latest in Education Innovation, the AGBU WebTalks online video series. AGBU WebTalks aims to capture and preserve the insights of engaging, dynamic thinkers from around the world, speaking on a wide range of Armenian topics. With these short videos, AGBU WebTalks seeks to create a rich repository of knowledge and provide easy access to reliable information to meet the demands of an increasingly connected and visual world. This new platform will bring together expertise on Armenian topics in one easily accessible online resource. “Every generation has its own approach to dealing with questions of identity and community. This multigenerational sharing and learning platform focuses on access, dissemination and preservation of the knowledge and insight of scholars, intellectuals, artists and many others on topics pertaining to the Armenian reality. The curated content allows individuals to navigate and explore their Armenianness through different perspectives shared by leading experts and opinion makers,” says Lena Sarkissian, AGBU Central Board Member and Director of Program Development at the Zoryan Institute’s International Institute for Genocide and Human Rights.

AGBU Europe, Phiren Amenca and the European Union of Jewish Students are proud to announce the launch of a photography competition in conjunction with their A Europe of Diasporas project. The competition seeks to find the best photo to illustrate the life and legacy of the Armenian, Jewish, Roma and Assyrian diasporas in Europe and help place Europe's diasporas on the map. A Europe of Diasporas is a first step towards establishing of a network of diasporas in Europe. This network aims to help affirm the notion that diasporas have been part of the European story for many centuries and are an asset for Europe. It also promotes the idea that diasporan identities need not be tied to a territory or to a source of authority to be legitimate and valuable. The competition is open to entrants ages eighteen years and older, regardless of their country of residence. Submissions must be made directly to the website www.europeofdiasporas.eu. The winning entrant will win a GoPro camera and will have his/her photo exhibited at the European Parliament. To enter the competition: 1. Follow A Europe of Diasporas on Facebook. 2. Before March 31, 2016, upload a photo to http://europeofdiasporas.eu/ that shows a place, person or moment that makes you feel strongly about Armenian, Jewish, Roma or Assyrian identity. 3. Name the photo, pin the location in Europe and briefly tell its story. Please email info@europeofdiasporas.eu with any questions or comments.

Creating a rich online repository of knowledge for learners and Armenian enthusiasts of all ages AGBU WebTalks debuts with five videos, produced in partnership with the Zoryan Institute, an international academic and scholarly center devoted to the documentation, study and dissemination of material related to issues of universal human rights, genocide, diasporas and Armenia. The videos were filmed during the “Responsibility 2015” international conference held in New York in March 2015 as part of the centennial commemorations of the Armenian Genocide and feature interviews with journalists Laure Marchand and Guillaume Perrier; human rights lawyer Geoffrey Robertson; historian Raymond Kévorkian; psychologist Israel Charny; and professor of history Richard Hovannisian. The themes of the aforementioned videos revolve around politics and the Armenian Genocide. The videos currently in production explore a diverse array of topics from art and architecture to classical, jazz and folk music. “AGBU remains committed to enhancing education with innovation. With high quality, accessible content, we can not only ensure that Armenians have an archive of our history, but we can utilize these tools to further our mission by promoting Armenian subjects to be used in non-Armenian universities and schools.

Now, with AGBU WebTalks, we can encourage professors of art, architecture, history and linguistics to incorporate the Armenian story into their syllabi, giving us a new platform for integrating our heritage in classrooms around the world,” added Ani Manoukian, AGBU Central Board Member. AGBU WebTalks is part of a larger multimedia platform currently in development. Set to launch later this year, this online platform is a global access point offering innovative multimedia educational tools to foster and promote the learning of Armenian language, history and culture. “As part of this larger platform,” added Lena Sarkissian, “the WebTalks series provides a living repository of our distinguished minds as well as a living archive of our community activities. It is all about making connections—to knowledge, to leading experts, to one's history, to one's culture, to one's identity, to being Armenian. Thus, AGBU provides one more opportunity to help forge the future of the Armenian world.”

Nor Or Weekly - Thursday February 11, 2016

AGBU HYE GEEN & YOUNG CIRCLE ORGANIZE INTERNATIONAL CONFERENCE As higher education is increasingly regarded the pathway to the forefront of one’s chosen field, AGBU Hye Geen and Young Circle, in partnership with Woodbury Student Association, have organized an International Conference on the theme of Armenian Youth and Higher Education: Challenges and Opportunities. The speakers are known for their academic leadership experience and have distinguished themselves in the realm of higher education. We are proud to announce that the keynote speaker, Dr. Mary A. Papazian, currently President of Southern Connecticut State University, has just been appointed to head San Jose State University. Her topic is “Pathways to Professional and Cultural Success in Higher Education.” The other participants are Dr. Albert Karnig, President Emeritus of California State University, San Bernardino. He will address “Educational Strategies to Counter the Challenges of Global Competitiveness and Technological Innovation.” Then Dr. Nelly Titizian-Kazman, Senior Executive Director of La Verne University’s San Fernando Campus, will discuss “Higher Education as a Doorway to Opportunities for Armenian American Leadership.” Joining them, Alice Petrossian, Past president of the Association of California School Administrators will speak about “Nurturing the Pursuit of Higher Education among Armenian Students.” Finally, Hasmik Kyureghyan, lead specialist at Armenia’s National Program for Educational Excellence and Coordinator of AYB School, will present “The Ten-Year Experience of AYB Educational Foundation, a New learning Culture in Armenia and Beyond.” The International Conference will serve as a means for Armenian students to meet and interact with distinguished professionals. It will also serve as a platform for Armenian students of late high school and college age to network and establish important relationships. Finally, it will encourage community leadership with a vision for public service. To mark the occasion, AGBU Hye Geen and Young Circle will launch a youth initiative entitled Summer-2016 Youth Experience. It will provide the opportunity for local college and high school students of Armenian descent to have a four-week summer placement or internship in their field of study in the Los Angeles area. The International Conference will take place on Saturday March 5, 2016 at Woodbury University, Fletcher Jones Auditorium, located at 7500 N Glenoaks Blvd., Burbank, CA 91504. Registration is at 9:00 a.m., Conference duration from 10:00 a.m. to 2:30 p.m. Lunch is included. Registration fee: $30, students with ID $15. Register now www.itsmyseat.com/HyeGeen AGBU Head Office: 626-794-7942 AGBU Hye Geen and Young Circle Intern Conference Committee

Armenian Studies Program, California State University, Fresno

Ara Sarafian to speak at Fresno State on the publication of a new edition of “Ambassador Morgenthau’s Story” To mark the publication of a new special edition of Ambassador Morgenthau’s Story, Ara Sarafian (Gomidas Institute, London) will speak at 7:30PM on Wednesday, February 17, in the University Business Center, Alice Peters Auditorium, Room 191, on the Fresno State campus. The lecture is co-sponsored by the Armenian Studies Program and the Leon S. Peters Foundation. The Armenian Genocide remains one of the seminal events that defined the modern Middle East. It entailed the destruction of thousands of Armenian communities in what became the Turkish Republic. The modern Turkish state was built on such a genocidal legacy, including the denial of such a past. Starting in the 1980s, Turkish authorities embarked on a concerted forward policy to deny the Armenian Genocide in the United States. One of their objects of denial was the legacy of Henry Morgenthau, the American ambassador to Ottoman Turkey between 1913 and 1916. Morgenthau had much to say about the destruction of Armenians and his memoir, Ambassador Morgenthau's Story, was a devastating indictment of the Young Turks for such a crime. The main references in the attack on Morgenthau was a work by Heath Lowry of the Institute of Turkish Studies in Washington DC. According to Lowry, Morgenthau had been an uninformed observer to the fate of Armenians in 1915. He had been duped by Armenian advisers at the American Embassy in Constantinople. He

had disseminated false information to others. He had been a racist and a liar whose private papers did not support what he claimed in his later memoirs. Morgenthau had written a false account of events. Fortunately, we have access to a great deal of archival and published evidence regarding Morgenthau relationship to the Armenian Genocide. This evidence does not support the denialist assertions made by Heath Lowry and others. It shows Morgenthau in a very favorable light. Indeed, an examination of Heath Lowry’s critique of Ambassador Morgenthau’s Story allows us to create a useful typology of denial as a political exercise within, as well as outside, academia. In his presentation, Sarafian will provide a clear analysis of how Ambassador Morgenthau’s Story was written in 1918; how it was made into the object of denial; and how deniers of the Armenian Genocide still claim that Morgenthau was an errant witness to the Armenian Genocide. Ara Sarafian is an archival historian specializing on late Ottoman history. He is the director of the Gomidas Institute, which is a leading research and publication center related to modern Armenian history. The lecture is free and open to the public. Parking is available at Fresno State Lots P5 and P6 with a free parking pass using code 273615. For more information please contact the Armenian Studies Program at 278-2669 or visit the ASP website at fresnostate.edu/armenianstudies.

Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide

100- Orhan Miroglu By Hambersom Aghbashian Orhan Miro!lu (born in Midyat , Mardin , Turkey) is a Turkish politician of Kurdish descent, a journalist and author, and a columnist for the Taraf daily newspaper as well as Today's Zaman. Miro!lu spent his youth in Batman and Diyarbakir, where he was involved in the democratic youth movement in the years 1970-1980. He graduated from Diyarbakir Institute of Education, Department of Literature (Turkish language and literature) in 1980, and served as a teacher for a short time. After September 1980 military coup in Turkey, he was arrested and was sentences to 15 years imprisonment for being a member of Turkey's Kurdistan Socialist party, but was released in 1988, and was banned from politics, many times, for almost 20 years. Nevertheless, he had a long-term policies in various Kurdish parties. Miro!lu survived the 1992 assassination of Musa Anter, which he says was carried out by the Turkish Gendarmerie's JITEM , "Gendarmerie Intelligence and Counter-Terrorism". Orhan Miro!lu published many books including "Çapraz Ate"te #ki Halk: Türkler ve Kürtler – Yeni Jeopolitika ve Nasyonalizm (Beybûn, 2005)," " Dıjwar – Onlara Dair Her $ey (Avesta Yayınları, 2004)," and many others. Miro!lu also serves as the collective memory of history and coordinator of the Institute of Strategic Thinking, and received many death threats. Under the title "Kurds Challenge Turkish Nation-State," www.armeniapedia.org mentioned about Kurdish intellectuals who have recognized the Armenian Genocide, where it said "One of them is Orhan Miroglu, a Kurdish intellectual and another victim of the Diyarbakir Prison who was shot and seriously wounded during the assassination of the legendary Kurdish writer, poet, and activist Musa Anter in Diyarbakir in 1992. In an interview with a journalist from the daily Birgun, in response to what he thought of the 'Armenian Genocide allegations,' Miroglu said: The Armenian Genocide is not an allegation. It is a fact even acknowledged by the Turkish Republic’s founding ideology of Kemalism [in the past]. Even Mustafa Kemal Ataturk was quoted in General Harbord’s report on the Armenian Question to have said ‘we guarantee that no other Turkish atrocity will take place against Armenians.’ The CUP (Committee of Union and Progress) planned a genocide targeting Armenians. Kurds were the accomplices of this genocide. Kurds should apologize to Armenians for the genocide in the name of friendship and peace. I, as a Kurdish intellectual, apologize to Armenians. In order to come to terms with our past we have to apologize [to Armenians]." (1) According to "www.mirak-weissbach.de", " Orhan Miroglu, a journalist of the left-liberal newspaper 'Taraf', who comes from Mardin, wrote an article entitled, '1915, Denial and the Kurds', on the anniversary of the genocide in 2011. In it, he went into the reasons for the establishment of the Hamidian Regiments and mentioned their participation on the 1894-1896

massacres of the Armenians. Miroglu then comes to his actual subject, the genocide against the Armenians and Assyrians as well as the role of the Kurds: 'In 1915 Kurds played an important role in the massacres of Armenians and Assyrians. It is obvious that there was not a role of ordinary hired killers. The Ittihadists hadn’t even a deliberate plan for Assyrians.' Miroglu critizes the position of Kurdish intellectuals because they deny the Kurds‘ complicity: 'We cannot say that Kurdish intellectuals displayed a good performance as regards recognition of their complicity in the crime. Our intellectuals attributed the massacres by the [Kurdish] tribes to their being provoked by the Ittihadists. This is however not correct: The massacres directly committed by Kurds cannot be accounted for by simply saying that they were obeying orders. Miroglu criticizes that the Kurds evaded the genocide issue for a long time: Therefore Kurdish intellectuals and politicians, until very recently, instead of facing the truth about the mass extermination of Armenians and Assyrians living in Kurdistan, found it more convenient to stick to stories of Armenians and Assyrians ‘saved’ [by Kurds]." (2) According to "Today's Zaman", Armenians who lost their lives in the Armenian displacement that took place in 1915, during the final days of the Ottoman Empire, will be commemorated through a variety of events for a second time this year (2011). The first commemoration ceremony held in 2010, 95 years after the incident, lingered on a message that this was a hurt that belonged to both to Turks and Armenians. This year’s commemoration ceremonies will be held in #stanbul’s Taksim Square, Ankara, #zmir, Diyarbakır and Bodrum. Victims of the displacement will be remembered in silence with carnations and candles. During the ceremonies the “duduk,” an Armenian musical instrument, will be played during a reading of the names of victims. The ceremonies are being organized by the Say Stop to Racism and Nationalism! (Dur De!) initiative. Spokesman Cengiz Algan said what took place in 1915 is “a hurt we all share.” “We need to confront the realities that have been hidden by the official ideology for 100 years,” he said. A statement with the headline, “This pain is ours,” has been opened up for signatures. More than 100 people including intellectuals, writers and journalists including Ahmet #nsel, Ali Bayramo!lu, Alper Görmü", Bekir Berat Özipek, Cafer Solgun, Ferhat Kentel, Gülten Kaya, Leyla #pekçi, Mehmet Bekaro!lu, Oral Çalı"lar, Orhan Miro!lu, Oya Baydar, $ebnem Korur Fincancı and Ümit Karda" have already signed the statement. (3) 1.http://hayastaninfo.net/39-autoren/ayse-guenaysu/556-kurds-turkeyarmenians-genocide 2 . h t t p : / / w w w. m i r a k weissbach.de/News/Toros-Sarian.html 3.http://www.armeniapedia.org/wiki /Armenian_Genocide_Commemorations_in_Turkey

Nor Or Weekly - Thursday February 11, 2016

VALENTINE’S DAY DINNER DANCE PART Y

Organized by “Nor Or” Weekly Publishing, Ladies Committee and “Kersam Aharonian” Chapter of Pasadena and Glendale

Entertainment by Well known singer TAVIT SAMUELIAN Music by ARAM LEPEJIAN and D.J. “HABBOOB” Catering by RAFFI’S On Saturday, February 13, 2016, 8:00pm at T.C.A. Beshgeturian Center, 1901 N. Allen Ave., Altadena, CA 91001

For reservations call 626 296-292 (“Nor Or”) 818 307-8176 Donation $45.00 The proceeds from this event will go to “Nor Or” Weekly

Zaven Kouyoumjian Math Award "The memorial service for Zaven Kouyoumjian held on Sunday January 10th,2016 was highlighted this year by the presence of Dr. Meher Babian--his classmate from the 1965 graduating class of Nshan Palandjian Djemaran in Beirut, Lebanon--along with Zaven's siblings and their families. During the traditional lunch at Berj and Pauline Kouyoumjian's residence in Whittier, held following the services at the Holy Cross Armenian Cathedral in Montebello and the Rose Hills cemetery in Whittier, Dr. Babian made a beautiful surprise announcement which created a lot

of emotion among the Kouyoumjian family members gathered around the table: A special Zaven Kouyoumjian Math Award will be presented, every year, to the best math student of Nshan Palandjian Djemaran’s graduating class -- initiated on behalf of his classmates-to posthumously honor Zaven's exceptional gift in mathematics substantiated with a perfect score in this subject during his 1965 graduation. An appropriate fund was created, the proceeds of which will be given to the award winner to be used towards his or hers future college tuition." I would greatly appreciate your feedback on the above when I try to call you later today. Regards, Berj Kouyoumjian

Beehives For The Armenian Border Village Of Baghanis We just launched "Bring on the Buzz" to help the border village of Baghanis on its way to economic sustainability. And we're buzzing with excitement! ONEArmenia is partnering with Sahman NGO to provide 18 rural families from Baghanis with 4 beehives each, allowing them to create a stable income and sustain themselves through honey production. Here are some sweet facts: ONE beehive can produce up to 25 kg of honey per year, and in Armenia, EACH kilogram can be sold for up to 7 USD.... and with 7 USD, a family in need can put food on the table for 3 days. In impoverished border villages such as Baghanis, where a family’s income averages approximately 500 USD per year, starting a beekeeping business can mean the difference between local development vs. total emigration. Help us make lives sweeter in Baghanis!

GOODBYE, ANTOURA MEMOIR TO BE PRESENTED AT ARMENIAN SOCIETY OF LOS ANGELES The noteworthy memoir, Goodbye, Antoura: A Memoir of the Armenian Genocide (Stanford Univ. Press, 2015), by the late Karnig Panian, will be the focus of a program on Thursday, February 18, 2016, at 7:30 p.m., at the Armenian Society of Los Angeles Main Hall, 117 S. Louise Street, Glendale, CA. The event is organized by the National Association for Armenian Studies and Research (NAASR) and co-sponsored by the Ararat-Eskijian Museum, Hamazkayin Armenian Educational and Cultural Society, Hamazkayin Jemaran Association, Nor Serount Cultural Association, and Tekeyan Cultural Association. Featuring remarks by the author’s daughter, Houry Panian Boyamian, Principal of St. Stephen’s Armenian Elementary School in Watertown, MA, the event will also in-clude presentations by Dr. Richard G. Hovannisian, Professor Emeritus of Modern Ar-menian and Near Eastern History, UCLA, and Adjunct Professor of History, USC, as well as independent researcher Maurice Missak Kelechian. Dr. Keith David Waten-paugh of the University of California, Davis, will provide comments via video, and Dr. Viken Yacoubian of Woodbury University and the Hamazkayin Central Executive Board will serve as Master of Ceremonies. Born in the Anatolian village of Gurin, Karnig Panian was only five years old when World War I began. Four years later, American aid workers found him at an orphanage in Antoura, Lebanon. He was among nearly 1,000 Armenian and 400 Kurdish children who had been abandoned by the Turkish administrators, left to survive

at the orphanage without adult care. He grew up to become an educator and vice-principal at Djemaran, the Armenian Lyceum, based in Beirut, Lebanon. His memoir, Goodbye, Antoura, offers the extraordinary story of what he endured in those years—as his people were deported from their Armenian community, as his family died in a refugee camp in the deserts of Syria, as he survived hunger and mis-treatment in the orphanage. The Antoura orphanage was another project of the Arme-nian Genocide: its administrators, some benign and some cruel, sought to transform the children into Turks by changing their Armenian names, forcing them to speak Turkish, and erasing their history. Goodbye, Antoura was translated by Simon Beugekian and edited by Aram Goud-souzian. It includes a foreword by Dr. Vartan Gregorian and an introduction and af-terword by Prof. Keith David Watenpaugh. Panian paints a painfully rich and detailed picture of the lives and agency of Armenian orphans during the darkest days of World War I. Ultimately, Karnig Panian survived the Armenian Genocide and the deprivations that followed. Goodbye, Antoura assures us of how humanity, once denied, can be again reclaimed. Copies of Goodbye, Antoura will be available the night of the lecture through a partnership with Abril Bookstore of Glendale. For more information about this program contact NAASR at 617-489-1610 or hq@naasr.org.

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 7

THURSDAY, FEBRUARY 11% 2016

ՍԹԻՎ ԷԼՄԱԶԵԱՆ

(Ծնեալ` 1941-ին, Պէյրութ, Լիբանան)

Սրտի դառն կսկիծով կը գուժենք մեր սիրեցեալ ամուսնոյն, հօր, մեծ հօր, եղբօր եւ հարազատին` Սթիվ Էլմազեանի մահը, որ պատահեցաւ Կիրակի, Փետրուար 7, 2016-ին: Յուղարկաւորութեան արարողութիւնը տեղի պիտի ունենայ Շաբաթ, Փետրուար 13, 2016, առաւօտեան ժամը 10:30ին, Հոլիվուտի Ս. Յովհաննու Կարապետ եկեղեցւոյ մէջ, 1201 N. Vine St., ապա թաղումը` Hollywood Hills Forest Lawn գերեզմանատան մէջ:

(’n;al 1918% A\njap% Kilikia) Srti da®n kski‘ow ke gouv;nq mafe m;r sir;z;al mør% m;‘ mør% qro= ;u axgakanin^ Lousin T;miry;an-Jorik;anin% or pataf;zau ";trouar 6% 2016-in! Fangouz;ali ja[oume t;[i piti oun;na\ Rose Hills Memorial Park g;r;xmanatan mh=! |au;l;al t;[;kouj;anz famar ke .ndroui f;®a]a\n;l& (714)600-2898!

Սգակիրներ` Այրին` Շաքէ Էլմազեան Դուստրը` Նաթալի եւ Տոքթ. Շերվին Հարիրի եւ զաւակները` Մարսէլ եւ ԼարաԼորէն Զոքանչը` Կիւլենիա Պետիկեան Քենիները` Այտա եւ Յակոբ Սեմերճեան Մատլէն եւ Րաֆֆի Պոյաճեան Մելինէ Պետիկեան Քենիին դուստրը` Քրսիթին եւ Արբի Բագումեան Եղբայրը` Կարպիս Էլմազեան եւ ընտանիք (Լիբանան) Խնամին` Ժուլիէթ Հարիրի եւ համայն Էլմազեան, Սեմերճեան, Պոյաճեան, Պետիկեան, Չէքմէյեան, Թիւթիւնճեան, Թէքէյեան, Աւետիքեան, Հարիրի, Արզու, Գալուստեան, Մինասեան ընտանիքները, հարազատներն ու բարեկամները։

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ

Ողբացեալ ՌԱԿ Կուսակցութեան Վեթերան՝ Ընկ. Սթիվ Էլմազեանի մահուան տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք հանգուցեալի այրիին, զաւակներուն, ինչպէս նաեւ ընտանեկան պարագաներուն։ ՌԱԿ Շրջանային Վարչութիւն Էօժէն Բաբազեան Ակումբ «Նոր Օր»ի Վարչութիւն

Þð+²Úò Üàð Þ²ÐàôØ:²Üàì

ì»ñç»ñë ³éÇÃ áõÝ»ó³Ýù ßñç»Éáõ ÈÔÐ Üáñ Þ³ÑáõÙ»³ÝÇ ßñç³ÝÇ ÙÇ ß³ñù Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáí ¢ Í³Ý7Ã³ó³Ýù Ýñ³Ýó ËÝ¹ÇñÝ»ñÇÝ áõ ³éûñ;³\ Ñá·ë»ñÇÝ! ºë »Õ³\ Üáñ Ô³ñ³ãÇÝ³ñ« Üáñ Ê³ñË³÷áõï« øÝ³ñ³u³Ý« ºÕ»·Ýáõï« ¸³¹Çí³Ýù« Üáñ ¾ñùhç ;u Üáñ â³ñ»ùï³ñ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ« Ñ³Ý¹Çå»óÇ ï»ÕÇ Õ»Ï³í³ñáuÃ»³Ý ¢ µÝ³ÏãáõÃ»³Ý Ñ»ï áõÝ»Ý³Éáí Ï³ñ×³ï¢ ½ñáÛó ¢ Í³Ý7Ã³ó³\ Ýñ³Ýó Ñá·ë»ñÇÝ! Øi Ë7ëùáí Ñ³Ù³ñ;³ Ãh µáÉáñ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ ÝáÛÝ å³ïÏ»ñÝ ¿« ÝáÛÝ ï³ÝçáÕ ó³uÁ« ÝáÛÝ ³éûñ;³\ Ï»Ýó³Õ³ÛÇÝ Ñá·ë»ñÁ! ²ÙhÝÇó Ññ³ï³åÁ ËÙ»Éáõ ¢ áéá·Ù³Ý çñ»ñÇ Ñ³ñóÝ ¿« µáÉáñ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ \áõ½áÕ Ñ³ñó ¿ Ý³¢ ³ÏáõÙµÇ ßhÝùÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝÁ! ¸³¹Çí³Ýù« Üáñ >³ñË³÷áõï« Üáñ Ô³ñ³ãÇÝ³ñ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ ÝáÛÝÇëÏ ¹åñáóÇ ßhÝù³ÛÇÝ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝ ¿ ÝÏ³ïuáõÙ« ¸³¹Çí³ÝùáõÙ ¹åñáóÇ \³ï³ÏÝ ¿ ÷Éáõ½ou³Í áõ ³ÝáÕáù« ÇëÏ Üáñ Ê³ñË³÷áõïáõÙ áñåhë ¹åñáó Í³é³ÛáõÙ »Ý »ñÏáõ ï³ñµ»ñ µÝ³Ï»ÉÇ ïÝ»ñ! Üáñ Î³ñ³ãÇÝ³ñ Ñ³Ù³ÛÝùáõÙ ¹åñáóÇ ßhÝùÇ ÑÇÙÝáíÇÝ í»ñ³Ýáñá·Ù³Ý ËÝ¹ÇñÝ ¿! ²ÙhÝÇó ùÇã Ãh ß³ï ³å³Ñáíou³Í Ñ³Ù³ÛÝùÁ Üáñ Î³ñ³ãÇÝ³ñÝ ¿« áñï»Õ ÙÇ³ÛÝ ³ÏáõÙµÇ ßhÝù³ÛÇÝ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝ ÝÏ³ïou»ó! ²Ûëï»Õ ³ÏáõÙµÁ Ñ³Ù³Éñou³Í ¿ »ñ³-

MAFAXD LOUSIN T:MIRY:AN-JORIK:AN

Åßï³Ï³Ý ·áñÍÇùÝ»ñáí« Ù³ëÝ³·hïÝ»ñáí« Ï³\ Ý³;u áõÉáõÝù³·áñÍáõÃ»³Ý« ÝÏ³ñãáõÃ»³Ý ËÙµ³ÏÝ»ñ! Ð³Ù³ÛÝùÝ»ñÇ Ñ»é³uáñáõÃÇõÝÁ ÙhÏÁ ÙiõëÇó ß³ï Ù»Í ¿! Ø³Ûñ³ù³Õ³ù êï»÷³Ý³Ï»ñïÁ ³Ûëï»ÕÇó Ñ»éáõ ¿ 90-135 qÙ1! ì»ñçÇÝ ÙhÏ »ñÏáõ ï³ñáõÙ Ý³¢ ;rj;u;kouj;an ËÝ¹ÇñÝ»ñ »Ý ³é³ç³ó»É« ù³ÝÇ áñ ³uïáµáõëÁ ß³ï ÑÇÝ ¿ ¢ ³ÝÁÝ¹Ñ³ï ×³Ý³å³ñÑÇÝ ÷ã³ÝáõÙ ¿! ´Ý³ÏãáõÃÇõÝÁ« ÙÇ ÏhïÇó ÙiõëÁ« ï»Õ³ß³ñÅuáõÙ ¿ Í³Ý7Ã - µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñÇ Ï³Ù å³ï³Ñ³Ï³Ý ³Ýóáñ¹Ý»ñÇ Ù»ù»Ý³Ý»ñáí! ´Ý³ÏãáõÃ»³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý ½µ³ÕÙáõÝùÁ ³Ý³ëÝ³å³ÑáõÃÇõÝ áõ ÑáÕ³·áñÍáõÃÇõÝÝ ¿« ë³Ï³ÛÝ ³Ûëï»Õ ;uë Í³é³ÝáõÙ ¿ áéá·Ù³Ý çñÇ ËÝ¹ÇñÁ! ÆÝã¢Çó¿ ßñç³ÝÁ ÷ÇõÝÇÏÇ åhë í»ñ ¿ \³éÝáõÙ \»ïå³ï»ñ³½Ù»³Ý ÷áßÇÝ»ñÇó ³ëïÇ×³Ý³µ³ñ ÇÝùÝáõñáÛÝ Ã7Ã³÷ou»Éáí! Î³ñ;uáñÁ3 ³Ûëï»Õ ³åñáÕÁ ãÇ° \áõë³Ñ³ïuáõÙ« ³ÛÉ3 å³Ûù³ñáõÙ ¿ µáÉáñ ¹Åou³ñáõÃÇõÝÝ»ñÇ ¹hÙ« ãÇ° ÁÝÏ×uáõÙ« Ñ³u³ï³Éáí« áñ í³Õou³\ ûñÁ ³u»ÉÇ É³°u ¿ ÉÇÝ»Éáõ! Þ³ÑáõÙ»³ÝÇ ßñç³ÝÇ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñáõÙ ßñç»Éáõ ³éÇÃÁ ëï»ÕÍ»É ¿ñ G³ÉÇýáñÝÇ³ÛÇ §²ñ³ñ³ï FÇÙÝ³¹ñ³ÙÁ¦! Þñç³ÝÇ µÝ³ÏãáõÃ»³ÝÁ AÙ³ÝáñÇ Ý³Ë³ß»ÙÇÝ µ³Å³Ýou³Í ÝouhñÝ»ñÁ Ñ³u³ëïÇù ¿ÇÝ ÙÇ³ëÝáõÃ»³Ý« ½7ñ³ÏóáõÃ»³Ý! Ø³ñÇ³Ù öÇÉ³ý»³Ý

Sgakirn;rn ;n^ Xauakn;re^ Frac ;u Ani Jorik;ann;r% Monjrhal Wardoufi Qasary;an ;u xauake^ <afh Qasary;an ;u entaniq Warouvan Jorik;an Jo®nikn;re^ Maral ;u Ara Taq;s;ann;r Alin Jorik;an Karhn Jorik;an Qo\re^ Tik& Alis Pil;my;an ;u fama\n T;miry;an% Jorik;an% J;rx;an% Jijix;an% Pil;my;an% Taq;s;an% Gasary;an% Ø*Ton;l ;u Al;qsan;an entaniqn;re ir;nz paragan;row! *** "o.an ‘a[k;psaki nouiratououjiunn;re ke .ndroui katar;l& Ararad Home of LA 15105 Mission Hills Rd. Mission Hills, CA 91345

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ

Ողբացեալ Լուսին Տեմիրճեան-Թորիկեանի մահուան տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք հանգուցեալի զաւակներուն, ինչպէս նաեւ ընտանեկան պարագաներուն։ ՌԱԿ Շրջանային Վարչութիւն Էօժէն Բաբազեան Ակումբ «Նոր Օր»ի Վարչութիւն

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 8

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

§²ñ»õÙï³Ñ³Û»ñ¿Ý OõÕÕ³·ñ³Ï³Ý OõÕÕ³Ëûë³Ï³Ý :½ñ³µ³Ý³Ï³Ý Aéó³Ýó B³é³ñ³Ý¦ ¥²ààº²´¤ Sï»ÕÍ»Éáõ M³ëÇÝ ì»ñÝ³·ÇñÇÝ Ù¿ç Ýßáõ³Í µ³é³ñ³ÝÇÝ µ³ó³ïñáõÃÇõÝÁ åÇïÇ ëÏëÇÝù Ù³ïÝ³Ýß»Éáí ³Ýáñ ³Ýáõ³ÝÙ³Ý ÝÙ³ÝáõÃÇõÝÁ Ýáñá· Ñ³Ý·áõó»³É Ñ³Ûñ»ÝÇ Û³ÛïÝÇ É»½áõ³µ³Ý ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÇ §Ð³Û»ñhÝ áõÕÕ³·ñ³Ï³Ý áõÕÕ³Ë7ë³Ï³Ý ï»ñÙÇÝ³µ³Ý³Ï³Ý µ³é³ñ³Ý¦Ç ¥Ñ³Û³ëï³Ý»³Ý áõÕÕ³·ñáõÃ»³Ùµ ·ñáõ³Í© ³ÛëáõÑ»ï;u ³ÛÝ åÇïÇ Ïáã»Ýù Ðààî´ Û³å³õáõÙáí¤! Þáõñç ÛÇëáõÝ ï³ñÇ ³é³ç Ï³½Ùáõ³Í ³Ûë µ³é³ñ³ÝÁ Ñ³×»ÉÇûñ¿Ý ÏÁ ï³ñµ»ñáõÇ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ù¿ç Ññ³ï³ñ³Ïáõ³Í ÝÙ³Ý³ïÇå µ³é³ñ³ÝÝ»ñ¿Ý Û³ïÏ³å¿ë Çñ áõÕÕ³Ëûë³Ï³Ý å³ñáõÝ³ÏáõÃ»³Ùµ! ²Ûë Ñ³ñóÇÝ ³Ý¹ñ³¹³éÝ³Ýù ùÇã ÙÁ ³õ»ÉÇ Ñ³Ý·³Ù³Ýûñ¿Ý! ´³é³ñ³ÝÝ»ñáõ §Ã³·áõÑÇÝ¦« Ç Ñ³ñÏ¿« ÏÁ ÙÝ³Û µ³ó³ïñ³Ï³Ý µ³é³ñ³Ý ÙÁ« ¢ Ù»ñ Ñ³Û Çñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý Ù¿ç ³Ý·»ñ³½³Ýó»ÉÇ ¿ êï© Ø³ÉË³ë»³ÝóÇ ù³é³Ñ³ïáñ §Ð³Û»ñ¿Ý µ³ó³ïñ³Ï³Ý µ³é³ñ³Ý¦Á! Ø³ÉË³ë»³ÝóÇ µ³é³ñ³ÝÇ Ññ³ï³ñ³ÏáõÙÁ ÊáñÑñ¹³ÛÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ù¿ç 1944 ÃáõÇÝª ëï³ÉÇÝ»³Ý ³Ù»Ý³Ùé³ÛÉ ï³ñÇÝ»ñáõÝ« ÝÙ³Ý ¿ñ Ññ³ßùÇ« áñáíÑ»ï;u ³Ý ÃáÛÉ³ïñáõ³Í ¿ñ ¹³ë³Ï³Ý áõÕÕ³·ñáõÃ»³Ùµ! ÆëÏ óáÛó ï³Éáõ Ñ³Ù³ñ« áñ ³ÛÝ Çñûù ÏáÃáÕ³ÛÇÝ ¿« ÛÕáõÙ åÇïÇ ÁÝ»Ýù ÙÇ³ÛÝ Ù¿Ï µ³éÇª ³Ý»É ¥³ñ;uÙï³Ñ³Û»ñ¿Ýª ÁÝ»É¤! ²Ñ³« áõñ»ÙÝ« Ø³ÉË³ë»³ÝóÁ µ»ñ³Í ¿ ³Û¹ ·ÉË³µ³éÇ Ñ³Ù³ñ 12 ÇÙ³ëï³ÛÇÝ ï³ñµ»ñ³Ïª Çõñ³ù³ÝãÇõñÁ áõÕ»Ïó»Éáí Ù¿Ï Ï³Ù »ñÏáõ ûñÇÝ³Ïáí« 17 µ³Õ³¹ñ³Ï³Ý µ³Û»ñ ¥Ñ»ÕÇÝ³ÏÇ ³ñï³Û³ÛïáõÃÇõÝÝ ¿¤«

7 µ³Õ³¹ñ³Ï³Ý µ³Û»ñª ûï³ñ µ³é»ñáí Ï³½Ùáõ³Í« 38 ¹³ñÓáõ³Íù« áñï»Õ ³Ý»É-Á áñå¿ë ûÅ³Ý¹³Ï µ³Û ÏÁ ·áñÍ³ÍáõÇ! ¸Åáõ³ñ ¿ å³ïÏ»ñ³óÝ»É« áñ Ù»ñ µ³½Ù³½µ³Õ ûñ»ñáõÝ åÇïÇ ·ïÝáõÇ á;u¿ Ù¿ÏÁ« áñ åÇïÇ ·»ñ³½³Ýó¿ ³Ûë ³ñ¹ÇõÝùÁ! ê³Ï³ÛÝ µ³ñ»É³õáõÙÝ»ñ ÙÇßï ³É Ï³ñ»ÉÇ ¿ ÁÝ»É! ÀÝÃ»ñóáÕÇÝ ùÇã ÙÁ ½áõ³ñ×³óÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ÷áñÓ»Ýù ³Ûëï»Õ ÁÝ»É ³Û¹åÇëÇ µ³ñ»É³õáõÙ ÙÁ! Ð»ÕÇÝ³ÏÇÝ Ñ³Ý¹¿å Ù»ñ áõÝ»ó³Í ³Ýë³ÑÙ³Ý Û³ñ·³Ýùáí Ñ³Ý¹»ñÓ Ù»Ýù í×é³Ï³Ýûñ¿Ý Ï*³é³ç³ñÏ»Ýù Ñ»é³óÝ»É Ñ»ï¢»³É »ñÏáõ ûï³ñ³É»½áõ µ³Õ³¹ñ³Ï³Ý µ³Û»ñÁª ï³Ýóáí³ï ³Ý»É ;u ÏáñÙÇï ³Ý»É éáõë³µ³ÝáõÃÇõÝÝ»ñÁ ¥éáõë»ñ¿Ý ãÇÙ³óáÕª ³ñ¢Ùï³Ñ³Û ÁÝÃ»ñóáÕÇÝ Ñ³Ù³ñ ï³Ýù ³ïáÝó ³Ý·É»ñ¿ÝÁª dance ÁÝ»É ;u feed ÁÝ»É« ³ÛëÇÝùÝ å³ñ½³å¿ëª å³ñ»É ¢ Ï»ñ³Ïñ»É© Áë»Ýù Ý³;u« áñ Ù»Í µ³é³ñ³Ý³·¿ïÁ éáõë»ñ¿ÝÇ Ù¿ç ëË³É ÙÁÝ ³É Áñ³Í ¿© ³Ý å¿ïù ¿ ·ñ³Í ÁÉÉ³ñ ï³Ýó»í³ï ³Ý»É« ³ÛÉ áã Ã¿ ï³Ýóáí³ï ³Ý»É© Ç Ñ³ñÏ¿« ³Ûë Ù»ÕùÁ ³õ»ÉÇ Ï*»ñÃ³Û µ³é³ñ³ÝÇ ËÙµ³·ñÇÝ© Ù»Í Ñ³Û³·¿ï Ñ»ÕÇÝ³ÏÁ ÏñÝ³ñ éáõë»ñ¿Ý É³õ ã·ÇïÝ³É¤! ²Ûëå¿ë« áõñ»ÙÝ« §µ³é³ñ³ÝÝ»ñáõ µ³é³ñ³ÝÁ¦ ÏÁ ÙÝ³Û µ³ó³ïñ³Ï³ÝÁ ¥Ù»Ýù ³ÛÝ ³Ýáõ³Ý»óÇÝù Ý³¢ µ³é³ñ³ÝÝ»ñáõ §Ã³·áõÑÇ¦¤! Ø»½Ç Û³ÛïÝÇ ¿« áñ ûñ³Ï³ñ·Ç íñ³Û ¿ áõñÇßÝ»ñáõ ÏáÕÙ¿ ³Û¹åÇëÇ Ñ³Ù³å³ñ÷³Ï ³éó³Ýó µ³é³ñ³Ý ÙÁ ëï»ÕÍ»Éáõ ·³Õ³÷³ñÁ© ³ÛÝ Ï*³Ýáõ³ÝáõÇ §Ä³Ù³Ý³Ï³ÏÇó Ñ³Û»ñ¿Ý µ³ó³ïñ³Ï³Ý ³éó³Ýó µ³é³ñ³Ý¦ ¥ÄÐ´²´¤!

WALHNJA|NI YA<K:RO|J_PARAFANDHS Kaxmak;rpouj;amb^

G:RSAM AFARON:AN AKOUMBI :U ªNOR ØRºI TIKNANZ |AN}NA>OUMBIN :r;kon ke .andawa®;n^ Siroua‘ ;rgic^ DAUIJ SAMOUHL:AN :rav,toujiun^ ARAM LH"HY:AN :u D.J. MARKAR HABBOOB CATERING BY RAFFI'S T;[i k*oun;na\ <abaj% 13 ";trouar 2016 :r;ko\;an vame 8!00-in JMM Ph,khøjiur;an k;dron 1901 N. Allen Ave., Altadena, CA 91001 Toms;r apafow;lou famar f;®a]a\n;l f;t;u;al jiu;roun

(818)307-8176 (626)296-2921 Moutqi nouhr^ $45 };®narkin faso\je piti \atkazoui ªNor Ørºin

ì³Õ³ñß³Ï ì³ñ¹³Ý»³Ý §Ø»ëñáå»³Ý àõËï¦ L»½áõ³å³Ñå³Ý³Ï³Ý MÇáõÃÇõÝ

êË³É³Í ã»Ýù ÁÉÉ³ñ« »Ã¿ Áë»Ýù« áñ ³Û¹ µ³é³ñ³ÝÇ ÑÇÙùÁ åÇïÇ ÁÉÉ³Û Ø³ÉË³ë»³ÝóÇ ù³é³Ñ³ïáñÁ! ÐÇÙ³ í»ñ³¹³éÝ³Ýù ëáÛÝ ·ñáõÃ»³Ý í»ñÝ³·ñÇÝ Ù¿ç Ýßáõ³Íª Ù»ñ ÏáÕÙ¿ ëï»ÕÍáõ»ÉÇù ²ààº²´-ÇÝ« áñoun Ñ³Ù³ñ áñå¿ë ÑÇÙù åÇïÇ Í³é³Û¿ ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÇ Ðààî´-Á! ÀÝÃ»ñóáÕÇ Ùûï ³ÝÙÇç³å¿ë ï³ñ³Ïáõë³Ýù Ï*³é³ç³Ý³Û© »Ã¿ Ø³ÉË³ë»³ÝóÇ µ³é³ñ³ÝÁ ³Ýí»ñ³å³Ñûñ¿Ý ÏÁ ·»ñ³½³Ýó¿ ÙÝ³ó³Í µáÉáñ µ³é³ñ³ÝÝ»ñÁª Ñ»ï;u³µ³ñ Ý³¢ ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÇ µ³é³ñ³ÝÁ« ³å³ µÝ³Ï³Ý³µ³ñ ÄÐ´²´-Á åÇïÇ ·»ñ³½³Ýó¿ Ù»ñ Íñ³·ñ³Í ²ààº²´-Á© áõëïÇ í»ñçÇÝÇë Ýå³ï³Ï³Û³ñÙ³ñáõÃÇõÝÁ ÏÁ ¹³éÝ³Û ËÝ¹ñ³Û³ñáÛó! Ð³ñóÁ Çñ ËáñáõÃ»³Ý Ù¿ç ÉñÇõ Ñ³ëÏÝ³Éáõ Ñ³Ù³ñ ÁÝÃ»ñóáÕÁ å¿ïù ¿ ·ÇïÝ³Û Ñ»ï;u»³ÉÁ© Æñ µáÉáñ µ³ñ»Ù³ëÝáõÃÇõÝÝ»ñáí Ñ³Ý¹»ñÓ Ø³ÉË³ë»³ÝóÇ µ³é³ñ³ÝÁ ½áõñÏ ¿ ï³é³¹³ñÓáõÃÇõÝÝ»ñ¿ ¥ãÝãÇÝ µ³ó³éáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ï³ñ»ÉÇ ¿ ³Ýï»ë»É¤« ÙÇÝã¹»é ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÇ µ³é³ñ³ÝÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³é³õ»ÉáõÃÇõÝÁ ×Çß¹ ³Û¹ï»Õ ¿« ;u ³ÛÝ ³ñï³Û³Ûïáõ³Í ¿ Çñ ³Ýáõ³ÝÙ³Ý Ù¿çª áõÕÕ³Ëûë³Ï³Ý! ²Ñ³« áõñ»ÙÝ« Ù»ñ Íñ³·ñ³Í ²ààº²´-Ç ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³é³õ»ÉáõÃÇõÝÁ åÇïÇ ÁÉÉ³Û áõÕÕ³ËûëáõÃ»³Ý Ñ»ï;uáÕ³Ï³Ý Ñ»ï³åÝ¹áõÙÁ! ²Ûë Ñ³Ý·³Ù³ÝùÁ µ³é³ñ³ÝÁ ³é³õ»É³å¿ë ³ñÅ¿ù³õáñ ÏÁ ¹³ñÓÝ¿ Ù»ñ ûñ»ñáõÝ« »ñµ áõÕÕ³ËûëáõÃ»³Ý íÇ×³ÏÁ ³Õ¿ï³ÉÇ ¿ Û³ïÏ³å¿ë Ñ³Ûñ»ÝÇùÇ Ù¿ç ¥ÙÇÝã¹»é ëå³ë»ÉÇ åÇïÇ ÁÉÉ³ñ« áñ ³ÛÝï»Õ ß³ï ³õ»ÉÇ Ù³ùáõñ Ñ³Û»ñ¿Ý

Ëûëáõ¿ñª ù³Ý ë÷ÇõéùÇ Ù¿ç¤! ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÁ ÷áñÓ³Í ¿ Éñ³óÝ»É ³Û¹ µ³óÁ« ë³Ï³ÛÝ µ³é³ñ³ÝÇÝ Ù¿ç ³éÏ³Û »Ý µ³½Ù³ÃÇõ ëË³ÉÝ»ñ« áñáÝù Ï³ñûï »Ý áõÕÕÙ³Ý« áñå¿ë½Ç ãÝë»Ù³Ý³Ý áõÕÕ³ËûëáõÃ»³Ý µ³ñ»É³õÙ³Ý Ñ»ÕÇÝ³ÏÇ ç³Ýù»ñÁ! ÚáíÑ© ´³ñë»Õ»³ÝÇ µ³é³ñ³ÝÇª Ýßáõ³Í ¢ ÙÇ ù³ÝÇ ³ÛÉ Ã»ñáõÃÇõÝÝ»ñáõ í»ñ³óÙ³Ý ³ßË³ï³ÝùÇÝ Ó»éÝ³ñÏ»Éáí ¢ ³ïáñ ÑÇÙ³Ý íñ³Û ³éó³Ýó µ³é³ñ³Ýª ²ààº²´ ëï»ÕÍ»Éáíª §Ø»ëñáå»³Ý áõËï¦ É»½áõ³å³Ñå³Ý³Ï³Ý ÙÇáõÃÇõÝÁ ÙÇïáõÙ áõÝÇ ³ÛÝ Ñ³Ûñ»ÝÇ ;u Ù³Ý³õ³Ý¹ ³ñ¢Ùï³Ñ³Û É³ÛÝ ½³Ý·áõ³ÍÝ»ñáõÝ ïñ³Ù³¹ñ»Éáõ« Ñ»ï¢³µ³ñ µ³é³ñ³ÝÁ åÇïÇ Ï³½ÙáõÇ ¹³ë³Ï³Ý áõÕÕ³·ñáõÃ»³Ùµ! ²Û¹ Ýå³ï³ÏÇ ³ñ¹ÇõÝ³õáñ Çñ³·áñÍÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ß³ï Ù»Í ÑÝ³ñ³õáñáõÃÇõÝÝ»ñ Ï*ÁÝÍ³Û¿ Å³Ù³Ý³Ï³ÏÇó ³ñÑ»ëï³·ÇïáõÃÇõÝÁª Û³ÝÓÇÝ Ñ³Ù³ó³ÝóÇ! Èáë ²Ý×»ÉÁëÇ Ù¿ç ·áñÍáÕ Ü³ÛÇñÇ Ñ³ëï³ïáõÃÇõÝÁ ³ñ¹¿Ý å³ïñ³ëï³Í ¿ ßáõñç »ûÃÁ ï³ëÝ»³Ï Ñ³Û»ñ¿Ý ³éó³Ýó µ³é³ñ³ÝÝ»ñ Ãáõ³ÛÝ³óÙ³Ý »Õ³Ý³Ïáí« ;u Ù»ñ Íñ³·ñ³Í ²ààº²´-Á ÏñÝ³Û Çñ ³ñÅ³ÝÇ ï»ÕÁ ·ñ³õ»É ³ïáÝó ß³ñùÇÝ! ²Ù÷á÷áõÙ! ²é³ç³ñÏáõáÕ ³éó³Ýó µ³é³ñ³ÝÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ýå³ï³ÏÝ ¿ ûï³ñ³µ³ÝáõÃÇõÝÝ»ñ¿ ½»ñÍ ÙÇ³ëÝ³Ï³Ý ¥³ñ;u»É³Ñ³Û»ñ¿Ý ;u ³ñ;uÙï³Ñ³Û»ñ¿Ý¤ µ³é³ó³ÝÏÇ ëï»ÕÍáõÙÁ« ÇÝãÁ ×³Ý³å³ñÑ ÏÁ Ñ³ñÃ¿ ¹¿åÇ ÙÇ³ëÝ³Ï³Ý ¹³ë³Ï³Ý áõÕÕ³·ñáõÃ»³Ý í»ñ³Ñ³ëï³ïáõÙ!

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 9

THURSDAY, FEBRUARY 11% 2016

ԹՈՎՄԱՍ ՔԱՐԼ ՊԱՐՏԱՔԵԱՆ. ՄԱՐԴ ՄԸ, ՀԱՅ ՄԸ, ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՆՈՒԻՐԵԱԼ ՄԸ

Վերապրող սերունդի ճակատագիր. արմատներով Տիգրանակերտ եւ Սամսոն հասնող Թովմաս Պարտաքեան կը ծնի հայրենի հողէն հազարաւոր մղոններ հեռու, Քուպայի մէջ՝ Հաւանա: Տարին՝ 1936: Տակաւին փոքրիկ երեխայ, ընտանիքը կը հաստատուի Միացեալ Նահանգներու Արեւելեան ափ: Մէկէ աւելի հանգրուաններէ ետք (Փրովիտընս, Ռոտ Այլընտ), կայք կը հաստատէ Նիւ Եորքի մէջ: Տակաւին պատանի, Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ դպիր է ան: Հաւատքով, սիրով ու նուիրուածութեամբ մինչեւ իր կեանքին վերջը կապուած կը մնայ եկեղեցիին, տրամադրելով իր ամբողջական ու գործնական ներկայութիւնն ու ժամանակը: Առեւտրական ճիւղէ շրջանաւարտ դառնալէ ետք, կը միանայ Ամերիկեան բանակին: Արդէն հասուն երիտասարդ, 1965-ին իր մասնակցութիւնը կը բերէ Հայոց Ցեղասպանութեան 50-րդ տարելիցի անզուգական ցոյցերուն եւ հաւաքներուն: Կը մասնակցի Նիւ Եորքի Հայոց Առաջնորդարանէն դէպի ՄԱԿ-ի կեդրոնատեղիին դիմացը գտնուող զբօսայգիի պատմական ցոյցին՝ կրելով ամերիկեան դրօշակը որպէս ծովային-բանակային: Թովմաս Պարտաքեան Արեւելեան թեմէն ներս ընտրուած է Ծխական Խորհուրդի անդամ եւ պատգամաւոր թեմական պատգամաւորական ժողովներու: Նիւ Եորքի Ս. Վարդան Մայր Տաճարի Կնքահայրներէն մէկն էր ան, ներկայ գտնուելով եկեղեցւոյ հիմնա-

դրութեան եւ օծման արարողութիւններուն: Ամբողջ կեանք մը նուիրած է Առաջնորդանիստ Ս. Վարդան տաճարի բարեզարդման, ըլլալով ապրող վերջին իսկական կնքահայրներէն մէկը: Հանգուցեալը երկար տարիներ ծառայեց նաեւ Քուինզի Ս. Նահատակաց եկեղեցւոյ, սակայն անոր անունը ամրօրէն կապուած կը մնայ Ս. Վարդան մայր տաճարին հետ: Ազգային գետնի վրայ, Պարտաքեան որպէս անդամ Վարդանանց Ասպետներու, առաջին իսկ օրէն, երբ Նիւ Եորքի Թայմզ հրապարակին վրայ հայեր սկսան Ցեղասպանութեան ոգեկոչումներ կատարել, ան եղաւ մնայուն ներկայութիւն ե՛ւ որպէս կազմակերպիչ, եւ մասնակից: Պարտաքեան փակեց իր աչքերը 9 Յունուար 2016-ին, իր ետին թողնելով տասնամեակներու հսկայական վաստակ մը: Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւելեան թեմի Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեանի նախագահութեամբ, Թովմաս Պարտաքեանի յոգնաբեկ մարմինը հողին յանձնուեցաւ 30 Յունուար 2016-ին, Ուայթ Փլէյնսի մէջ, Նիւ Եորք:

*** «Նոր Օր» իր ցաւակցութիւնները կը յայտնէ Պարտաքեան ընտանիքին, եւ մանաւանդ թերթիս բարեկամ, արժանաւոր հօր նոյնքան արժանաւոր զաւակ՝ Տէր եւ Տիկին Քարլ եւ Մարիա Պարտաքեաններուն:

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ ԹՈՎՄԱՍ ՊԱՐՏԱՔԵԱՆ

(Ծնեալ 8 Սեպտեմբեր 1936, Հաւանա Քուպա, մահացած 9 Յունուար 2016, Սան Լէանտրօ, Քալիֆորնիա)

Ողբացեալ Թովմաս (Thomas) Պարտաքեանի մահուան քառասունքին առիթով, հոգեհանգստեան պաշտօն պիտի կատարուի Փասատինայի Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մէջ, Կիրակի, 21 Փետրուար 2016-ին, յաւարտ Սուրբ եւ Անմահ Պատարագի:

Սգակիրներն են՝ Կողակիցը՝ Այրի Տիկին Քլէր Պարտաքեան Որդին՝ Տէր եւ Տիկ. Քարլ եւ Մարիա Պարտաքեան եւ դուստրերը՝ Ալիք եւ Արեւ Դուստրը՝ Օրդ. Քիմպըրլի Պարտաքեան Քոյրը՝ Տէր եւ Տիկ. Արթին եւ Վերժին Մանուկեան եւ զաւակունք Խնամին՝ Տէր եւ Տիկ. Թորոս եւ Մարիէթ Ծերունեան եւ զաւակունք։

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 10

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

ԿԱՐՄԻՐ ԿՈՎԸ ԻՐ ԿԱՇԻՆ ՉԻ ՓՈԽԻ

Üáñ Ø³Ý³ßÇ¹ F³Ù³ÛÝùÇ DåñáóÁ M³ëÝ³·hïÝ»ñÇ K³ñÇù OõÝÇ ÈÔÐ Þ³ÑáõÙ;³ÝÇ ßñç³ÝÇ Üáñ Ø³Ý³ßÇ¹ Ñ³Ù³ÛÝùÁ ·ïÝuáõÙ ¿ ßñçÏ»ÝïñáÝ ø³ñí³×³éÇó 15 qÙ1 Ñ»é³uáñáõÃ;³Ý íñ³\! Ð³Ù³ÛÝùÇ í»ñ³µÝ³Ï»óáõÙÝ ëÏëou»É ¿ 2001 Ãou³Ï³ÝÇó! ¶iõÕáõÙ ³Ûëûñ ³åñáõÙ ¿ 112 µÝ³ÏÇã« Ï³\ 18 ÁÝï³ÝÇù! Ø»½ Ñ»ï ½ñáÛóáõÙ Ñ³Ù³ÛÝù³å»ï Ðñ³Ûñ ê³ñ·ë;³ÝÁ« Ë7ë»Éáí Ñ³Ù³ÛÝùÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ËÝ¹ÇñÝ»ñÇó« Ýß»ó ³½³ï µÝ³Ï»ÉÇ ïÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃiõÝÁ! §²Ûëûñ Ù»ñ Ñ³Ù³ÛÝùáõÙ Ññ³ï³å ¿ µÝ³Ï³ñ³Ý³ßÇÝáõÃ;³Ý Ñ³ñóÁ! Ø³ñ¹ÇÏ Ï³Ý« áíù»ñ ó³ÝÏ³ÝáõÙ »Ý ï»Õ³÷áËou»É Üáñ Ø³Ý³ßÇ¹ ³åñ»Éáõ« ë³Ï³ÛÝ ³½³ï ïÝ»ñ ãÏ³Ý! Üáñ µÝ³Ï³ñ³ÝÝ»ñÁ ÑÝ³ñ³uáñáõÃiõÝ Ïe ï³ÛÇÝ ·iõÕÇÝ ½³ñ·³Ý³É¦« ÁÝ¹·Í»ó Ù»ñ ½ñáõó³ÏÇóÁ! Þ³ñáõÝ³Ï»Éáí Ã»Ù³Ýª Ðñ³Ûñ ê³ñ·ë;³ÝÁ ï»Õ»Ï³óñ»ó Ý³¢« áñ ·iõÕÁ µáõÅÏhïÇ Ï³ñÇù áõÝÇ! Üáñ Ø³Ý³ßÇ¹Ý Çñ ¹Çñùáí µ³u³Ï³ÝÇÝ Ïïñou³Í ¿ ßñçÏ»ÝïñáÝ ø³ñí³×³éÇó« ;u µÅßÏ³Ï³Ý û·ÝáõÃ;³Ý Ï³ñÇù áõÝ»óáÕ Ù³ñ¹Ï³Ýó ¹Åou³ñ ¿ ³ñ³· Ñ³ëóÝ»É ø³ñí³×³é« ÇëÏ Ñ³Ù³ÛÝùáõÙ µáõÅÏhï ãÏ³\! Üáñ Ø³Ý³ßÇ¹ Ñ³Ù³ÛÝùÁ ãáõÝÇ Ý³;u Ùß³ÏáÛÃÇ ³ÏáõÙµ! §àõÝ»Ýù Ù³ëÝ³·hï« áõÝ»Ýù Ý³;u ßÝáñÑ³ÉÇ »ñ»Ë³Ý»ñ! ê³Ï³ÛÝ Ùß³ÏáÛÃÇ ³ÏáõÙµ ãÏ³\¦« Ýß»ó Ñ³Ù³ÛÝù³å»ïÁ! Ð³Ù³ÛÝùÇ ¹åñáóÁ ·áñÍáõÙ ¿ 2004 Ãou³Ï³ÝÇó! ¸åñáóáõÙ ³Ûëûñ ëáíáñáõÙ ¿ 33 ³ß³Ï»ñï! ÆÝãåhë Ù»½ Ñ»ï ½ñáÛóáõÙ Ýß»ó ¹åñáóÇ ïÝûñhÝ èáõ½³Ý |³ñáõÃiõÝ;³ÝÁ« ßhÝù³ÛÇÝ å³ÛÙ³Ý-

Ý»ñÁ µ³ñuáù »Ý« ë³Ï³ÛÝ ¹³ë³ë»Ý;³ÏÝ»ñÇ å³Ï³ë Ï³\! §¸³ë³ë»Ý;³ÏÝ»ñÁ ã»Ý µ³u³Ï³Ý³óÝáõÙ« ;u \³ñ³ÏÇó ïÝ»ñÇó ÙhÏÁ« áñ »ñÏáõ ë»Ý;³ÏÇó ¿ µ³ÕÏ³ó³Í« í»ñ³Í»É »Ýù ¹³ë³ë»Ý;³ÏÝ»ñÇ© ï³ññ³Ï³Ý Ã»õÇ ¹³ë»ñÝ ³ÛÝï»Õ »Ýù å³ñ³åáõÙ! ²Ûë å³ÑÇÝ ¹åñáóÇÝ ³éÝou³½Ý ãáñë ¹³ë³ë»Ý;³Ï ¿ ³ÝÑñ³Å»ßï¦« ÁÝ¹·Í»ó èáõ½³Ý |³ñáõÃiõÝ;³ÝÁ! ¸åñáóÇ Ùiõë ³é³çÝ³ÛÇÝ ËÝ¹ÇñÁ« Áëï ïÝûñhÝÇ« Ù³ëÝ³·hïÝ»ñÇ Ñ³ñóÝ ¿! §¸åñáóáõÙ áñáß ³é³ñÏ³Ý»ñ å³ñ³åáõÙ »Ý áã Ù³ëÝ³·hïÝ»ñ! Î³ñÇù Ï³\ å³ïÙáõÃiõÝ« ³ßË³ñÑ³·ñáõÃiõÝ« ÇÝýáñÙ³ïÇÏ³\ ³é³ñÏ³Ý»ñÇ Ù³ëÝ³·hïÝ»ñÇ! Øiõë ï³ñÇ ¹åñáóÁ ãÇ áõÝ»Ý³\ Ý³;u ûï³ñ É»½ouÇ Ù³ëÝ³·hï© ³Ûëûñ ¹³ë³u³Ý¹áÕ áõëáõóÇãÁ Å³Ù³Ý³Ï³uáñ ¿¦« ï»Õ»Ï³óñ»ó Ù»ñ ½ñáõó³ÏÇóÁ! Àëï ïÝûñhÝÇ« Ù³ëÝ³·hïÝ»ñÁ \³×³Ë ã»Ý ó³ÝÏ³ÝáõÙ ï»Õ³÷áËou»É ³Ûëï»Õ ³åñ»Éáõ« ù³ÝÇ áñ ãÏ³Ý µ³ñuáù íÇ×³ÏáõÙ ·ïÝouáÕ ³½³ï ïÝ»ñ! §Î³ñÍáõÙ »Ù« áñ »Ãh ·iõÕáõÙ Ï³éáõóouÇ ÙÇ ßhÝùª ÙÇ ù³ÝÇ µÝ³Ï³ñ³ÝÝ»ñáí« \³ñÙ³ñáõÃiõÝÝ»ñáí« ;u ¹³ ïñ³Ù³¹ñouÇ Ñ»Ýó ÙÇ³ÛÝ áõëáõóÇãÝ»ñÇÝ« ³Û¹ ¹håùáõÙ ÇëÏ³åhë Ù³ëÝ³·hïÝ»ñ Ïe ·³Ý áõ Ï*³åñ»Ý Ù»ñ ·iõÕáõÙ! ÆëÏ ³Ûëûñ« »ñµ Ù³ëÝ³·hïÁ ·ÇïÇ« áñ ³Ûëï»Õ ³åñ»Éáõ å³ÛÙ³Ý ãÏ³\« ß³Ñ³·ñ·éou³Í ã¿ ·³É áõ ·iõÕáõÙ ³ßË³ï»É¦« ³Ù÷á÷»ó Ù»ñ ½ñáõó³ÏÇóÁ!

Â³Ù³ñ³ ¶ñÇ·áñ;³Ý

Մարդկութիւնը ստեղծուել է հաւասար պայմաններում, բայց փոխուել է շրջապատից եւ բնութիւնից, երեխան ծնւում է, բայց դաստիարակւում կամ լաւ միջավայրում կամ վատ, դրա հիման վրայ էլ կամ լաւ մարդ է դառնում կամ էլ վատ։ Շրջապատն է մարդկանց կրթում այդ է պատճառը, որ շատ կարդացող ազգը չի կարող վատ դառնալ։ Օրինակ ֆրանսացիները կապուած են գրականութեան, իտալացիները երաժշտութեան, իսկ մի ուրիշ երկրում ռազմական հակում ունեն եւ միշտ մտածում զաւթելու եւ տիրելու մասին, այդ է պատճառը, որ ազգը ամբողջ դառնում է զաւթող եւ կողոպտող, իսկ մեր երկրում Աստծու հետ ենք կապւում եւ անընդհատ ինչ տեսակ նեղութեան ենք հանդիպում Աստծուն ենք դիմում։ Աստուած Դու մեզ փրկի փորձանքից, իսկ կան ազգեր, որ առանց երկմտելու վճռական են գործում եւ յաջողութեան են հասնում, օրինակ մեր հարեւան պետութիւնները փոխանակ իրենք մտածեն, ինչ որ մի նոր բան ձեռնարկեն կամ ստեղծեն ուրիշի ունեցուածքի վրայ են աչք տնկում եւ բռնի ուժով տիրում են իրենց ուզածին, օրինակ ինչ գործ ունէին հասել են մինչեւ Հնդկաստանից մինչեւ Իտալիա եւ Պալքանեան երկրներ, դա իրենց արեան մէջ է շաղախուել, աւելի լաւ է ուրիշի ունեցուածքին տիրանան քան թէ իրենք տանջուեն։ Մեզ այս հողերը բաժին է ընկել Աստծուց։ Նոյը հանգրուանելով իր որդիների հետ սկսել տեղաւորուել Մասիսի շրջանում իր կրտսեր որդու հետ ամենայարմար տեղ

համարելով այս շրջանը մերուելով այստեղի հայերի հետ դարձել է ինքն էլ հայ, որովհետեւ տարիքը արդէն մեծ էր եւ նորից ետ դառնալու կարողութիւն չունէր, այդ իսկ պատճառով մնացել էր իր կրտսեր որդու Թորգոմի հետ, իսկ իր միւս որդիները ամէն մէկն իր համար մերուել էին ուրիշ ազգերի հետ եւ ձուլուել։ Դեռ այդ ժամանակ գոյութիւն չունէին հիմակուայ հարեւան շատ «քաղցր պետութիւնները»։ Մենք Աստծոյ հետ հին ծանօթներ ենք դեռ Ադամի եւ Եւայի ժամանակներից, որովհետեւ խօսում էինք մեր հնագոյն գրաբար հայերէնով, Աստուած ինքն էր մեզ փոխանցել այդ աստուածային լեզուն, բայց մենք աղաւաղել ենք այդ գեղեցիկ լեզուն եւ դրա համար էլ կորցրել ենք մեզ յատկացուած մեր սուրբ հողը եւ հայրենիքի մեծ մասը։ Կարմիր կովը իր կաշին չի փոխի, մեր հարեւանները դեռ սպասում ենք յարմար առիթի, որ իրենց իղձերը իրականացնեն, չնայած այս հողերը մեզ յատկացրել է Աստուած, որը դրախտ է համարել յատկապէս չորս գետերի միջեւ ընկած տարածքը մեզ է յատկացրել Եփրատ, Տիգրիս, Արաքս եւ Գուռ գետերի միջեւ ընկած տարածութիւնը համարւում է դրախտ եւ հայկական տարածք, բայց վայրի ցեղերը եկան եւ տիրացան ու բաժան բաժան արեցին։ Այս գրուածքը մի քիչ երեւակայութիւն է, մի քիչ էլ հասկացէք ճշմարտութիւն, ինչպէս ուզում էք։ Սարգիս Արըճեան

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 11

THURSDAY, FEBRUARY 11% 2016

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ

միջեւ սերտ գործակցութիւն մշակելու տրամադրութիւնը՝ Հայաստանի մէջ իրագործուող ծրագիրներու ուղղութեամբ: Առ այդ, Պերճ Սեդրակեան եւ Վազգէն Եագուպեան IDeA-ի հոգաբարձական կազմի անդամ ընտրուեցան, միանալով նոյն մարմնին մաս կազմող միութեան Կեդրոնական Վարչական Կազմի անդամներէն Նուպար Աֆէյեանին: Իր կարգին, IDeA-ի հիմնադիր Ռուբէն Վարդանեան ըսաւ? «Ինծի համար պատիւ եւ առանձնաշնորհում կը նկատեմ Հ.Բ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամակցութիւնս: Այս կազմակերպութիւնը անցնող հարիւր տարիներուն, հայ ազգի գոյապահպանումին ամենայատկանշական մղիչներէն մին հանդիսացած է, հետեւողական եւ ազնիւ գործունէութեամբ, զորս ծաւալած է ան աշխարհի տարածքին իր բազմաթիւ համայնքներուն միջոցաւ: Հ.Բ.Ը.Մ.ը լաւագոյնս դիրքաւորուած է ըլլալու համար հայրենիքի բարգաւաճման գլխաւոր լծակներէն մին, ինչպէս նաեւ ուղղութիւն տալու 21-րդ դարու հայ տիպարի կերտումին: Ես խորապէս յանձնառու եմ իմ ճիգերս, փորձագիտութիւնս, բարեսիրական կարելիութիւններս եւ կշիռս ի գործ դնելու ի նպաստ այս ազնիւ կազմակերպութեան աշխատանքին: Խանդավառ եմ նաեւ Հ.Բ.Ը.Մ.ի եւ IDEA-ի միջեւ զարգացող համագործակցութեամբ եւ մեր ծրագրային կողմնորոշումով, որ կը միտի հզօր ուժ յառաջացնել աշխարհի տարածքին հայ ժողովուրդի յառաջդիմութեան համար»: Այս յայտարարութեան առիթով, Կեդրոնական Վարչական Ժողովի անդամ Նուպար Աֆէյեան յաւելեալ լուսաբանութիւններ կատարեց: Ան ըսաւ. «Երկու տարի առաջ անդա-

մակցելով Հ.Բ.Ը.Միութեան Կեդրոնական Վարչական Ժողովին, հաճոյքը ունեցած եմ մօտէն աշխատակցելու Նախագահ Պերճ Սեդրակեանի եւ բազմաթիւ այլ անդամներու հետ, Հ.Բ.Ը.Մ.ի ապագայի ուղղուած տեսլականի ծիրը լայնցնելու ուղղութեամբ: Սերտօրէն գործակցած ենք նաեւ Ռուբէնին եւ IDeA հիմնարկին հետ, մշակելու համար այն ուղեգիծը, զոր պիտի իրականացնէ Հ.Բ.Ը.Մ.ի նոր գործընթացի ծրագիրը: Այդ միջոցին, մենք գործակցական արդիւնաւէտ կապեր հաստատեցինք նաեւ ստեղծագործական ճարտարագիտութեան ԹՈՒՄՕ հիմնարար կեդրոններու հիմնադիր եւ Հ.Բ.Ը.Միութեան Վարչական Ժողովի անդամ Սէմ Սիմոնեանի հետ: Այժմ երբ իմ երկար տարիներու գործակից Ռուբէն Վարդանեան կը միանայ Հ.Բ.Ը.Մ.ի Վարչական Ժողովի կազմին, բոլորս խանդավառ ենք անցնելու կազմակերպչական փոխակերպումի մեր ծրագրի յաջորդ հանգրուանին: Խթանուած Հարիւրամեակի ընթացքին հայութեան ցուցաբերած ներուժով, մենք գիտակցութեամբ կը դիմագրաւենք մեր դիմաց եղող մարտահրաւէրները եւ պատեհութիւնները»: «Ասիկա ծաւալուն գործակցութիւններու եւ յառաջընթացի խանդավառ նոր հանգրուան մը կը հանդիսանայ Հ.Բ.Ը.Միութեան համար», հաստատեց Միութեան ՓոխՆախագահ Սէմ Սիմոնեան: «Ես յատկապէս խանդավառ եմ ԹՈՒՄՕ կեդրոններու, Դիլիճանի Միջազգային Գոլէճի եւ Հայաստանի Ամերիկեան Համալսարանի ընձեռած կարելիութիւններով, որոնք նոր մղում կ'ապահովեն Հ.Բ.Ը.Մ.ի կրթական ծրագիրներուն»:

FA{ORDAGROUJIUN TOLORHS XØFRAP LIPMAN FIMNADRAM JP MORGAN CHASE BANK, TRUSTEE Fayo\qow ke fa[ord;nq% jh Tolorhs Xøfrap Lipman Fimnadrame niujaphs piti øvandakh or fratarakouin entr;al a& wardap;takan auartaya®;r fa\agitakan niuj;rou masin% b& fa\oz fin patmouj;an ;rk;r fa\ patmabann;rou% g& 19-rd darou ;u au;li wa[ ,r=ani fa\ grakanouj;an ;rk;r! N;rka\azouo[ a,.atasiroujiunn;re krnan ellal ka*m fa\;rhn ka*m angl;rhn l;xouow! :jh gor‘ me fa\;rhn l;xouow h% anor phtq h enk;rana\ angl;rhn orakauor jargmanoujiune! Dimoumnagirn;re n;rka\azn;l amhn tarouan April 15 ;u No\;mb;r 15 jouakann;rhn a®a=! |au;loua‘akan t;[;kouj;an ;u dimoumnagri j;rjik stanalou famar dim;l& LIEBMANN FUND-PUBLICATIONS c/o Mr. M. Haigentz 1518 11th Street Fort Lee, NJ 07024

ՊԱՏԱՌԻԿՆԵՐ՝ ԵՐԱԶԱՅԻՆ...

Շար. էջ 6-էն

թէն ներս կը մտնէ եւ գործ կ'ուզէ: Դերձակի մը խանութն էր ան, որ կը պատկանէր Քէշիշեաններուն, Դոկտ. Օննիկ եւ Փրոֆ. Օշին Քէշիշեաններու հօր աշխատանոցը: Եւ հայրս այդպիսով կ'ըլլայ վարպետ դերձակ եւ Երուսաղէմէն վերջ Պէյրութի Պապ էլ Թրիզ շրջանին մէջ կը շարունակէ աշխատիլ Քէշիշեաններու նշանաւոր դերձակատան մէջ որպէս վարպետ դերձակ: Հօրս ոդիսականը պատմելէս ետք, անշուշտ ջարդերու մասին աւելի մանրամասնութիւններ տալով, նշմարեցի որ թուրք շարժավարը, Իսան եւ զբօսաշրջիկութեան մեր պասի ընկերութեան տէրը եւ իր ֆրանսացի կինը շատ տխուր էին եւ գլուխնին կը շարժէին որպէս գթա-մխիթարութիւն ինծի եւ մեր միւս հայերուն: Թուրք տնօրէնը մանաւանդ յայտնի էր, որ կ'ամչնար իր նախնիներուն գործած ահաւոր սպանդներուն համար: Երբ ամերիկեան քաղաքացիութեան դիմած էինք, կրնայինք մեր մականունը փոխել, բայց մենք որոշեցինք «Գուրուեան» մնալ հօրս եւ մեր գերդաստանին բազմաթիւ նահատաներուն սուրբ յիշատակը յարգելու եւ յաւերժացնելու: Այսօր, հօրս գիծով Գուրուեաններս 20 հոգի ենք, հարսերով եւ թոռներով միասին: Կապաթովկիայի մէջ ացելեցինիք Քայմաքլիի գետնատակ քաղաքը: 1964-ին այս գետնատակ քարայր-քաղաքը զբօսաշրջիկներու այցելութիններու համար տրամադրելի եղաւ: Ք.ա. 8-7-րդ դարերուն բնիկները սկսած են այս գետնատակ քարայրները օգտագործել եւ կամաց-կամաց կազմակերպուած կերպով ընդարձակել զանոնք եւ մօտ 200 ընդյատակեայ «գիւղ»եր փապուղիներով իրարու միացնել: Հռոմէացիներու ժամանակ քրիստոնեաները հալածանքներէ փախչելով հոս ապաստանած են: 7801180-ի Բիւզանդիոն- Արաբ պատերազմներու, Մոնկոլներու, Լենկ Թիմուրի եւ Օսմանեան թուրքերու հալածանքներու եւ կոտորածներու ժամանակ, տեղւոյն քրիստոնեայ բնակչութիւնը այստեղերը ապաստանած է: Երբեմն մինչեւ 7-8 յարկ վար իջնող այս գետնատակ քարայրբնակարանները շատ նեղ մուտք մը ունէին: Հազիւ քանի մը մեթր ներս մտած, մուտքը կրնային մասնաւոր կերպով պատրաստուած սահանքով ջաղացքի հսկայ քարով փակել: Եւ այս՝ քանի մը անգամ: Շատ նեղ, ցած, աստիճանաւոր եւ ոլորապտոյտ գետնուղիներով կը յառաջանաս դէպի զանազան բաժանմունքները: Կը սկսիս ախոռէն (միս

եւ կաթնեղէնի արտադրութիւն), յարդի, ցորենի, չոր ուտեստեղէններու, ջուրի եւ գինիի շտեմարաններէն եւ զանազան ոլարապտոյտ միջանցքներէ մինչեւ հասնիս փոքր սրահներն ու սենեակները, մինչեւ անգամ գերեզմանները: Այս բնակավայրերը այնպէս մը կազմակերպուած կամ շինուած էին, որ որոշ տեղերէ եթէ ձայնէիր, քանի մը գիւղ անդին քեզ կը լսէին: «Տանիք»ին վրայ մասնաւոր բացուած ուղղահայեաց «պատուհաններ»էն մաքուր օդ եւ անձրեւներու ջուրը ներս կու գային եւ ջուրը մասնաւոր խորունկ եւ մեծ կարասներու մէջ կը պահուէր: Ջուրի համար մինչեւ 80 մեթր խորութեամբ ամբարներ կային ժամանակին։ Այս գետնատակ «քաղաքները» մինչեւ 2000 մարդ կրնային պատսպարել եւ խնամել երկու տարի: Մտանք ներս: Իրապէս որ գլուխդ եւ կռնակդ ծռած, ինքզինքդ չարչարելով կը քալես, միշտ ուշադիր ըլլալով, որ չսահիս կամ գլուխդ տանիքին չզարնես ու չվիրաւորուիս: Երբ փոքր սենեակի մը մէջ կը խօսակցէինք, յանկարծ Տոքթ. Պէրնարտ Քարայեանը սահեցաւ եւ քիթին-բերնին վրայ ինկաւ, ակնոցը բարեբախտաբար չկոտրեցաւ, բայց քիթը եւ ճակատը արիւնեցան: Քանի մը վայրկեան հանգստանալէն ետք, շատ զգուշութեամբ դուրս ելանք: Պասին մէջ կատակի համար ըսի, որ եթէ պիտի իյնայիր, գոնէ Քալիֆորնիոյ մէջ իյնայիր, «սու» կ՛ընէինք եւ «քիչ մը դրամ կ'աշխատէինք...» բարի մարդը զարմացած ինծի կը նայէր (յայտնի էր, որ Լոս Անճելըսի մէջ շատ բարեկամներ չունէր...): Շրջանի ամենակարեւոր քաղաքներէն մին է Ուրկուբ արդիական քաղաքը: Խումբ-խումբ (30-40), 8-12 յարկանի շէնքեր կը շինուէին ամէն կողմ, քաղաքաշինութեան ամենաարդիական կանոնները յարգելով: Նոր շէնքերուն հետ դէպի Մուհամմէտ կը բարձրանային արդիական, զիրար գերազանցող գեղեցիկ ոճով շինուող մզկիթները՝ սլացիկ մինարէթներով: Հոս ի միջի այլոց ըսեմ, որ Թուրքիան աշխարհի տարբեր երկիրներու մէջ (Միացեալ Նահանգներ, Եւրոպա, Արաբական աշխարհ, Ափրիկէ, Հարաւային Ամերիկա, Ինտոնեզիա, Ասիա եւ այլուր) 800-է աւելի նոր մզկիթներ պիտի կառուցանէ թրքական դրամով: Ալպանիոյ Թիրանա քաղաքին մէջ այժմ կառուցուող մզկիթը պիտի կարենայ 4000 Իսլամ հաւատացեալներու աղօթատեղի տրամադրել...: (Շարունակելի)

N.O. February 11, 2016, No. 6:N.O. Blank

2/10/16

8:56 AM

Page 12

NOR ØR% 11 ":TROUAR 2016

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՖՈՒԹՊՈԼԱՅԻՆ ԽՃԱՆԿԱՐ

• Սոչիում ուսումնամարզական հաւաք անցկացնող Երեւանի «Արարատը» 2-րդ ընկերական խաղում 0-2 հաշուով զիջել է Կալինինգրադի «Բալթիկային»։ 4 օր առաջ Վարուժան Սուքիասեանի գլխաւորած թիմը նուազագոյն հաշուով պարտուել էր ռուսական «ԲՄԱ Էներգիային»։ Փետրուարի 3-ին «Արարատը» հանդիպեց ՌԴ-ի առաջին դիվիզիոնի՝ Արմաւիրի «Տորպեդոյի» հետ հանդիպումն աւարտուեց ոչ-ոքի՝ 1-1։ • Երեւանի «Ուլիսը» չի շարունակելու իր ելոյթները ՀՀ բարձրագոյն խմբի առաջնութիւնում։ «Ուլիսի» գլխաւոր բաժնետէր Վալերի Յովհաննիսեանի հետ Փետրուարի 3-ին ակումբի մամլոյ ծառայութեան զրոյցում նշեց, որ այդպէս էլ չյաջողուեց յաղթահարել ֆինանսական դժուարութիւնները։ «Ես ամէն ինչ արեցի, որպէսզի կարողանանք շարունակել մեր ելոյթները։ Սակայն ցաւոք, ցանկութիւնը չհամապատասխանեց հնարաւորութիւններին։ ՀՖԴ-ն «Ուլիսին» զրկել է արտօնագրից։ • «Ալաշկերտը» գտնւում է Թուրքիայում, որտեղ իր առաջին արտասահմանեան հաւաքն է անցկացնելու։ Այս հաւաքի ընթացքում «Ալաշկերտը» 2 ընկերական հանդիպում կ՛անցկացնի հունգարական թիմերի հետ։ Առաջին խաղում «Ալաշկերտը» 2-1 հաշուով յաղթել է «Սիոֆոկ» թիմին։ Առաջին խաղակէսում «Ալաշկերտը» խաղացել է հիմնական կազմով եւ յաղթել է 2-0 հաշուով, իսկ 2-րդ խաղակէսին Խաշմանեանը ամբողջովին փոխել է կազմը։ • «Միկան» Թբիլիսում 2-րդ ստուգողական խաղն անցկացրեց Վրաստանի առաջնութեան 3-րդ տեղում ընթացող «Ցխինվալի» թիմին հետ։ Խաղն աւարտուեց ոչ ոքի՝ 1-1։ Յաջորդ խաղն «Միկան» անցկացրեց Փետրուարի 6-ին Վրաստանի առաջին խմբի ներկայացուցիչ «Ռուսթավիի» հետ՝ 1-1։ • ՀՀ հաւաքականի կիսապաշտաններ Ռումիան Յովսէփեանը եւ Արթուր Եդիգարեանը, պաշտպան Ռոբերտ Արզումանեանը փորձաշրջան են անցնում ղազախական Կարագանդայի «Շախտյոր» թիմում, առաջին երկուսե արդէն լքել են թիմը։

MARXAKAN

AU:TIS BA|RAM:AN

• ՀՀ հաւաքականի ու փորթուգալական «Մարիտիմուի» կիսապաշտպան Գէորգ Ղազարեանը ապաքինուել է վնասուածքից եւ վերադառնում է խաղադաշտ։

ԱՆԻ ԱՄԻՐԱՂԵԱՆԸ ՊԱՐՏՈՒԵՑ ԵԶՐԱՓԱԿԻՉՈՒՄ

Թենիսի Հայաստանի առաջին ռաքետ Անի Ամիրաղեանը Անթալիայի «GD Women's Tennis Cup» միջազգային մրցաշարի եզրափակիչում, 1 ժամ 56 րոպէ ձգուած խաղում 3։6, 6։2, 6։4 հաշուով, զիջել է Թուրքիան ներկայացնող 19-ամեայ Էրայդին Բասակին։ Անթալիայում ընթացող յաջորդ մրցաշարի 2-րդ խաղում վնասուածքի պատճառով Անին դուրս մնաց մրցաշարից։

ԺԱՆՆԱ ՍՏԱՆԿԵՎԻՉԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՄՐՑԱՇԱՐԻ ՊՐՈՆԶԷ ՄԵՏԱԼԱԿԻՐ

Ճիւտոյի ՀՀ հաւաքականի անդամ Ժաննա Ստանկեւիչը պրոնզէ մետալ է նուաճել Judo Open Sofia միջազգային մրցաշաում։ Պրոնզէ մետալից բացի Ժաննա Ստանկեւիչը վաստակել է նաեւ Ռիոյի օլիմպիական խաղերի ուղեգրի վարկանիշային 40 միաւոր։

պոլի դաշտը, Կիւլպէնկեան Մատենադարանը, դարմանատունը, այլ խօսքով Հայոց Վանքը եղած է բոլորին տունը, ուստի և կ՚ակնկալենք որ մեր բնակիչները հետեւին կարգ ու կանոնին և կանոնաւոր կերպով կատարեն ու չձգձգեն իրենց վճարումները, որովհետեւ մենք բազմածախս եկեղեցական հաստատութիւն մը ըլլալով՝ ունինք մեր ծախսերը, զորս պէտք է կատարենք ժամացոյցի ճշգրտութեամբ։ Կը ցաւիմ ըսելու թէ մեր բնակիչներէն ոմանք ոչ միայն ժամանակին չեն կատարեր իրենց վճարումները, այլ երբեմն ալ խոչընդոտներ կը յարուցեն չվճարելու համար...։ Հարցում.- Եթէ գաղտնիք մը չէ, որքա՞ն է ձեր ծախսը։ Տ. Պ. Վրդ.- Նախ ըսեմ թէ Վանքը տարեկան նուազագոյնը մէկուկէս միլիոն տոլարի օգտակարութիւն կ՚ունենայ այս գաղութին, որոնց մէջ կը մտնեն դպրոցական, առողջապահական, նորոգութեանց և այլ ծախսեր։ Կեանքի սղութեան յարաճուն վերելքի պատճառով տարուէ տարի կ՚աւելնան նաեւ մեր ծախսերը, հետեւաբար գանձուած վարձքերը չեն կրնար յաւիտենապէս նոյն հորիզոնականին վրայ մնալ։ Յիշեցնեմ որ Ժառանգաւորաց վարժարանը բաւական ծախսալից կրթական հիմնարկ մըն է, ուր կ՚ուսանին աւելի քան երեսուն ժառանգաւորներ, որոնցմէ կը յու-

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԴԱՒԹԵԱՆԸ ՊՐՈՆԶԷ ՄԵՏԱԼԱԿԻՐ

Ճիւտոյի ՀՀ հաւաքականի անդամներ Յովհաննէս Դաւթեանը (60 քկ.) եւ Ֆերտինանտ Կարապետեանը (66 քկ.) Յունուարի 22-23-ը Քուպայի մայրաքաղաք Հաւանայում, Կարէն

ՇԱՀԵԿԱՆ ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ...

Շար. էջ 6-էն

LOUR:R

սանք հասցնել Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ մեր ապագայ հոգեւոր սպասաւորները։ Անոնք հոս կ՚ուսանին, կը սնուին, ունին կենցաղային ծախսեր, կը ստանան թոշակ ևայլն։ Մեր Թարգմանչաց վարժարանի ծախսերը նոյնպէս քիչ չեն, թէեւ ծնողներէն կը գանձուի որոշ կրթաթոշակ։ Մեր վանքապատկան շէնքերուն, կալուածներուն և եկեղեցական կառոյցները նոյնպէս քիչ ծախսի չեն նայիր, կը նորոգենք ու նորոգած ենք Երուսաղէմի Սրբոց Յակոբեանց, Բեթղեհէմի, Եաֆայի (Ս. Նիկողայոս) սրբավայրերը։ Կը ցաւիմ ըսելու թէ ի դէմս այս բոլորին մեր ազգայիններէն, աւելի ճիշդ՝ «հարուստներէն» կամ ինքնաբաւ գաղութներէն ու ազգային բարերարներէն շատ քիչեր կ՚ընեն նուիրատուութիւններ։ Մենք մեր թիկունքին չունինք Վատիկանի և կամ Օրթոտոքս եկեղեցւոյ նման հզօր ու հարուստ աշխարհատարած հաստատութիւններ, հակառակ որ Սրբատեղեաց մէջ ունինք պատուաբեր ներկայութիւն մը։ Մեզ կը զարմացնէ մեր բարերարներու և բարեգործական կազմակերպութիւններու անտարբերութիւնը։ Ճիշդ է որ անոնք կը հոգան մեր Հայրենիքին, Արցախին և Սփիւռքի վարժարաններու հոգսերու մէկ մասը, բայց պէտք է յիշեցնեմ թէ Երուսաղէմը առնուազն

Սիմոնեանի գլխաւորութեամբ, մասնակցեցին Կրան Փրի մրցաշարին, որը նաեւ օլիմպիական վարկանիշային մրցաշար էր։ Դաւթեան տօնեց 2 յաղթանակ չեխ եւ ուզբեկ ճիւտոյիստների նկատմամբ եւ կիսաեզրափակիչում զիջեց թուրք մարզիկին։ Պրոնզէ մետալի համար պայքարում յաղթելով մէկ այլ թուրքի արժանացաւ պրոնզէ մետալի։ ՀՀ միւս ներկայացուցիչ՝ Ֆերտինանտ Կարապետեանը մեկնարկեց յաղթանակով, սակայն 2-րդ մենամարտում պարտուեց։ • Փարիզի մեծ սաղաւարտ մրցաշարին մասնակցեցին ՀՀ ճիւտոյի հաւաքականի անդամներ Յովհաննէս Դաւթեանը (60 քկ.), ով տօնեց 4 յաղթանակ, սակայն կիսաեզրափակիչում Յովհաննէսը պարտուեց ճափոնացի մարզիկին, իսկ պրոնզէ մետալի համար պայքարում՝ քորէացուն եւ բաւարարուեց 5-րդ տեղով վաստակելով վարկանիշային 100 միաւոր։ Ֆերտինանտ Կարապետեանը (66 քկ.) անցկացրել է երկու յաղթական գօտեմարտ եւ վաստակել 48 միաւոր։ ՀՀ հաւաքականի կին մասնակից Ժաննա Ստանկեւիչը պարտուել է առաջին իսկ մարտում։

ՎԼԱՏԻՄԻՐ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆԻ ԳՐԱՆՑԱԾ ԱՐԴԻՒՆՔՈՎ ԿԱՐԵԼԻ Է ՕԼԻՄՊԻԱԿԱՆ ՈՒՂԵԳԻՐ ԱԿՆԿԱԼԵԼ

Յունուարի 29-31-ը Գերմանիայում կայացած ջրացատկի Կրան Փրիի աշտարացատկի մրցումներում Վլատիմիր Յարութիւնեանը եզրափակիչում 6 մասնակիցների մէջ զբաղեցրել է 5-րդ տեղը՝ 445.25 միաւորով, որը ըստ ՀՀ հաւաքականի գլխաւոր մարզիչ Հրաչեա Չանդրեանի յուսադրող արդիւնք է։

15 դարերէ ի վեր եղած է և է մեր հոգեւոր հայրենիքը, որուն իրենց անհրաժեշտ հոգատարութիւնը ցոյց տուած են անցեալին հայ թագաւորներ, բարեպաշտ իշխաններ, թագուհիներ և իշխանուհիներ...։ Երախտագէտ ենք 20-րդ դարու մեր ազգաշէն բարերարներէ Կիւլպէնկեաններուն, Մելգոնեան Եղբայրներուն, Ալեքս և Մարի Մանուկեաններուն և ուրիշներու, որոնք իրենց հոգատար ձեռքը չեն զլացած մեր սրբավայրերուն հանդէպ, բայց նոյնը չենք կրնար ըսել վերջին քառասուն տարիներու համար։ Հարցում.- Վերջին ամիսներուն աչքառու նորոգութիւններ կը կատարուին Սրբոց Յակոբեանց վանքին մէջ։ Կրնայի՞ք լուսաբանութիւններ տալ այս մասին։ Տ. Պ. Ծ. Վրդ.- Այո, ուրախ եմ որ այս հարցումը ուղղեցիք։ Բացի կարգ մը բնակարաններու և ուխտաւորաց կացարաններու նորոգութիւններէն, Ս. Յակոբեանց Տաճարի նորոգութիւնը արդէն աւարտած է Ամենապատիւ Պատրիարք Սրբազան Հօր նախաձեռնութեամբ։ Պէտք է ըսեմ թէ Ս. Յակոբի նորոգութիւնը մեր վրայ արժեց մօտ կէս միլիոն ԱՄՆ տոլար։ Քանի մը հարիւր տարի կառուցային նորոգութիւններ չկատարուելու պատճառով խիստ կարիքը կը զգացուէր անոնց։ Տանիքէն իջած խոնաւութիւնը սկսած էր սպառնալ հարաւային պատերու (Ս. Էջմիածին մատրան) ամրութեան։ Հիմնական կառոյցներէն նորոգութեանց ենթարկուեցան Մայր Տաճարի գմբէթը, կամարները,

առաստաղը, վերնատունը, հին ծեփերը հանուեցան, խոնաւութեան պատճառ եղող քարերու միջեւ ծեփերն ու խոռոչները նորոգուեցան, վերածեփուեցան, դուրսի պատերը մաքրուեցան աւազաջրով և ստացան պայծառ տեսք։ Այս ընթացքին ի յայտ եկան հաճելի յայտնաբերութիւններ, որոնց շարքին աւելի քան քսան խաչքարեր։ Հարցում.- Ի՞նչ պատգամ ունիք այս առթիւ, զոր կը փափաքիք հայութեան ուշադրութեան յանձնել։ Տ. Պ. Ծ. Վրդ.- Ինչպէս ըսի, մեր Պատրիարքութիւնը մեծածախս եկեղեցական ու ազգային հաստատութիւն մըն է։ Մեր Սրբավայրերը հեռաւոր ու մօտաւոր անցեալին եղած են ազգային բարերարներու ուշադրութեան թիրախ, իսկ մեր սրբալոյս Պատրիարքներն ու հաւատացեալ հայութիւնը Սրբավայրերը պաշտպանած է ակռաներով։ Յիշեցնեմ որ մեր Պատրիարքութիւնը և վանքապատկան կալուածներէն ներս բնակութիւն հաստատած նախաեղեռնեան, յետղեռնեան, Ա. և Բ. Համաշխարհային ու Պաղեստինի պատերազմներուն ապաստան տուած է իր անոքիկ զաւակներուն։ Աշխարհի այս շրջանին մէջ չեն պակսիր քաղաքական վերիվայրումերը, հետեւաբար որեւէ ժամանակ մեր Սրբավայրերն ու վանքապատկան վայրերը կրնան վտանգի ենթարկուիլ։ Ուրեմն, պէտք է շէն պահել այս հինաւուրց հաստատութիւնը, հոգալ և թեթեւցնել իր նիւթական բեռը։