ՆՈՐ ՕՐ Շաբաթաթերթ by Nor Or Weekly

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 1

Հայկական Երեք Կուսակցութիւններուն Կոչը Գանատահայութեան

2015-ին, Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակը ոգեկոչեցինք միասնական շարքերով եւ համատեղ ջանքերով։ Մենք, իբրեւ հայ քաղաքական կուսակցութիւններու Գանատայի մէջ գործող կառոյցներ, կոչ կ՛ուղղենք Գանատայի մեր հայրենակիցներուն, որ 100-ամեակի մեր համագործակցութեան յաջող եւ արդիւնաւէտ աշխատանքին իբրեւ շարունակութիւն, նոյն պատշաճութեամբ, համագաղութային տարողութեամբ եւ միացեալ նախաձեռնութիւններով 2016-ին տօնախմբենք Հայաստանի եւ Արցախի անկախութեանց 25-ամեայ յոբելեանները։ Միաժամանակ կը վերյիշեցնենք մեր հայրենակիցներուն, որ ամրակուռ եւ խիտ շարքերով ներկայ ըլլան յառաջիկայ Ապրիլ 24-ի Օթթաուայի ժողովրդային հաւաքին՝ ոգեկոչելու Հայոց Ցեղասպանութեան 101-ամեակը։ Այլ գետնի վրայ, Սուրիոյ պատերազմի այս տագնապալի հանգրուանին, հաստատելով մեր ազգային կուսակցական յանձնառութիւնը եւ տէր կանգնելով համազգային մեր պատասխանատուութեան՝ կոչ կ՛ուղղենք մեր գաղութի զաւակներուն, որ ուժերու ամբողջական լարումով անսան սուրիահայ մեր հայրենակիցներու օգնութեան կանչին: Սուրիոյ հայ գաղութը իր դարաւոր առաքելութիւնը կենսագործած է բարձրաճակատ եւ այսօր ալ կառչած կը մնայ իր օճախին, առ այդ, կը վերահաստատենք մեր զօրակցութիւնը Սուրիոյ պատմական մեր ոստանին։ Հայութեան պահանջատիրական դատին ծառայելու պատրաստ՝ կը գիտակցինք, որ հզօր Հայրենիքն ու յանձնառու Սփիւռքը որպէս զիրար ամբողջացնող լրացուցիչ բաղադրիչներ, պիտի ամրագրեն հայութեան միասնակամ երթը եւ ամբողջական Հայաստանի կերտումի հաւատոյ հանգանակը։ ՍԴՀԿ Գանատայի Շրջան ՀՅԴ Գանատայի Կեդրոնական Կոմիտէ ՌԱԿ Գանատա

Հալէպ Դարձեալ Կղզիացած. ՏԱԷՇ-ի Զինեալներ Փակեցին Խանասէրի Գլխաւոր Ճանապարհը

ՏԱԷՇ ահաբեկչական խմբաւորումը փակեց Հալէպի միակ ցամաքային ճանապարհը: ՏԱԷՇ խմբաւորումը յաջողած է երեք կարեւոր կէտեր իր տիրապետութեան տակ առնել Աթրիպա շրջանին մէջ: Յիշեցնենք, որ Խանասէր-Հալէպ ճանապարհի փակումէն ետք Հալէպ դարձեալ կը յայտնուի կղզիացած իրադրութեան մը մէջ: Ամիսներ առաջ Սուրիոյ բանակը ծանր մարտեր մղելէ ետք յաջողած էր վերաբանալ Հալէպի հիմնական ճանապարհ համարուող Խանասէրի մայրուղին:

FING<ABJI% 25 ":TROUAR 2016

THURSDAY, FEBRUARY 25, 2016 94 TARI% JIU 8 VOLUME 94, NO. 8

ՌԱԿ Հայ Իրաւանց Խորհուրդը Նեցուկ Կը Կանգնի Արա Նաճարեանին

Ձախէն՝ Արա Նաճարեան եւ Տոքթ. Ռաֆֆի Պալեան

Ալթատինա.- ՌԱԿ Հայ Իրաւանց Խորհուրդը (ARCA) Հինգշաբթի, Փետրուար 18-ին, Պէշկէօթիւրեան կեդրոնին մէջ կազմակերպեց զօրակցութեան հանդիպում մը ի նպաստ Լոս Անճելըս գաւառի վերահսկիչներու խորհուրդի ընտրութիւններուն իր թեկնածութիւնը առաջադրած Արա Նաճարեանին։ ՌԱԿ Հայ Իրաւանց Խորհուրդը առաջին քաղաքական կազմակերպութիւնը հանդիսացաւ, որ զօրակցեցաւ Արա Նաճարեանի ընտրապայքարին։ Բացման եւ բարի գալուստի խօսքով ելոյթ ունեցաւ Հայ Իրաւանց

Շար. էջ 13

Հոմսի Եւ Սաիտէ Զէյնապի Մէջ Բազմաթիւ Զոհեր Եւ Վիրաւորներ

SARF-Ի ԿՈՂՄԷ ՓԱՅԼՈՒՆ ԱՐԴԻՒՆՔ

Լոս Անճելըսի մէջ Սուրիահայութեան Օժանդակութեան Գործադիր Մարմնին (SARF) կողմէ կազմակերպուած նուիրահաւաքման արշաւի արդիւնքին հանգանակուեցաւ աւելի քան 1.2 միլիոն ամերիկեան տոլար։ Լոս Անճելըսի «Հորիզոն» հեռուստակայանին միջոցաւ իրականացուեցաւ այս թելեթոնը, որու արդիւնքին «Կեանք մը փրկել» կարգախօսով կազմակերպուած նախաձեռնութեան ի նպաստ լուրջ զօրակ-

Խորհուրդի ատենապետ Տոքթ. Ռաֆֆի Պալեան, որ փոխանցեց ՌԱԿ-ի եւ Հայ Իրաւանց Խորհուրդի զօրակցութիւնը սիրելի քաղաքապետին, մաղթելով յաջողութիւններ։ Ան առաջին հերթին բեմ հրաւիրեց Կլենտէյլի քաղաքային խորհուրդի երկարամեայ անդամ Ֆրանք Քինթերոն։ Վերջինս արժանաւորապէս գնահատեց Նաճարեանի աւելի քան տասնամեայ իրագործումները քաղաքէն ներս։ Ապա, հրաւիրուեցաւ Կլենտէյլի քաղաքապետ Արա Նաճարեանը, որ մանրամասն ներկայացուց իր

ցութիւն մը ապահովուեցաւ։ SARF-ի այս նուիրահաւաքման արշաւը տեւեց շուրջ վեց ժամ։ Նախօրեակին հոգեւոր իշխանութիւնները, ամերիկահայ համայնքի կազմակերպութիւնները, անհատ գործիչները, կրթական եւ այլ բնոյթով հաստատութիւնները իրերայաջորդ կոչերով հանդէս եկած էին՝ այս աշխատանքի արդիւնաւորման նպատակով։

Հոմսի եւ Դամասկոսի գիւղական շրջանին մէջ գտնուող Սաիտէ Զէյնապ շրջանին մէջ պայթումներու շարքի մը պատճառով արձանագրուեցան բազմաթիւ զոհեր: Հոմսի մէջ երկու ականուած ինքնաշարժներու պայթումները պատճառեցին շուրջ 57 զոհ եւ բազմաթիւ վիրաւորներ: Երկու ականուած ինքնաշարժներ պայթեցան Զահրա թաղամասի Սթին փողոցին մէջ` ուսանողներ համալսարան փոխադրող փոխադրակառքերու կառատան մը մէջ: Ականահարումներուն պատասխանատուութիւնը ստանձնեց ՏԱԷՇ-ը: Դամասկոսի Սաիտէ Զէյնապ շրջանին մէջ տեղի ունեցած պայթումը պատճառեց աւելի քան 90 զոհ եւ 187 վիրաւորներ:

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 2

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

Ինչի՞ Համար Էր Իրաքի Պատերազմը Fimnoua‘ 1922-in (~r;xnø) Established 1922 (in Fresno) PA<TØNAJ:RJ MIAZ:AL NAFANGN:ROU ÂAMKAWAR AXATAKAN KOUSAKZOUJ:AN AR:UMT:AN <R+ANI An ADL Publication >MBAGIR^

|akob Martiros;an >MBAGRAKAN KAXM^

Dokt& Minas Goya\;an Sargis |& Minas;an Frac S;';jy;an >acik Yano\;an MARXAKAN BAVUN^

Au;tis Ba\ram;an WARCAKAN KAXM^

Toqj& Âa``i Pal;an Ghorg Grigor;an Karø Giu'hl;an Andranik A`ar;an Andranik Fa\k;an >mbagroujiun

F;®& (626)296-2921 F;®atip (626)296-2922

E- Mail: nor-or@sbcglobal.net Dauan;low ®amkawarakan skxbounqn;roun% ke fauatanq baxmakar‘ouj;an ;u axat .øsqi irauounqi% f;t;uabar% fraparakoua‘ groujiunn;re anpa\man c;n arta\a\t;r .mbagrouj;ans t;sakhte! J;rjis .mbagroujiune ke w;rapafh \[oua‘ \ødoua‘n;roun \apauoumn;rou kam cfratarak;lou irauasoujiune% ;u [rkoua‘ \ødoua‘n;re c;n w;radar]ouir f;[inakin! Kamqh anka. patya®n;row sprda‘ wripakn;rou famar k*apauininq m;r a,.atakizn;roun ;u enj;rzo[n;roun n;ro[amtouj;an! Nor Or Weekly is published weekly, except two weeks in AUGUST Nor Or Publishing Association, Inc. 1901 N. Allen Ave., Altadena, CA 91001

Վերջին տարիներին մենք բոլորս մարդկային նորանոր և ահաւոր ողբերգութիւնների վկան ենք դարձել: Դրանք Միջին Արևելքի արաբական երկրներում մոլեգնող քաղաքացիական պատերազմներն են: Ալ-Քաիտայի, Ճիհատիստների, ինչպէս նաև Իսլամական Պետութեան ահաբեկչութիւնները այդ երկրների խաղաղ բնակչութեան դէմ, հազարաւոր զոհեր են պահանջել: Բացի այդ բազմաթիւ ժողովուրդներ լքել են իրենց հայրենիքը և թափառական են դարձել: Ըստ Միացեալ Ազգերի տուեալների, այս տարի աշխարհում հաշւում են մօտ 60 միլիոն թափառական դարձած մարդ: Եւ ըստ երևոյթին տարօրինակ կը լինէր, եթէ այդ 60 միլիոնին մաս չկազմէին հարիւր հազարաւոր, եթէ ոչ միլիոնաւոր հայեր: Դեռ անցեալ դարի 70-ական թուականների Լիբանանում ներքին քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում, բազմաթիւ հայեր ստիպուած լքեցին երկիրը: Դրան յաջորդեցին յայտնի դէպքերի պատճառով Իրանից, Ատրպէյճանից և Հայաստանից հեռացած հայերը: Վերջին տարիներին ամենամեծ հարուածը հասցուեց Իրաքի, Լիբանանի, Սիրիայի ժողովուրդներին, ընդ որում բազմաթիւ հայերի: Ահա արդէն մօտ 30 տարի է, որ Իրաքի ժողովուրդները արտաքին և ներքին՝ քաղաքացիական պատերազմների հետևանքով անասելի տառապանքների ու զրկանքների են ենթարկուել: Ժամանակին մեզանից շատերը ապակողմնորոշման մէջ էին Իրաքի դէմ ԱՄՆ-ի պատերազմի դրդապատճառները հասկանալու համար: Ինչի՞ համար էր Իրաքի դէմ սկսուած պատերազմը: Ինչո՞ւ Սիրիայում հրահրուեց ներքին քաղաքացիական պատերազմ: Ըստ գերմանացի յայտնի թղթակից և հրապարակագիր Պետեր Շոլ-Լա-Տուրի, այդ պատերազմը նախ և առաջ ԱՄՆ-ի, Իսրայէլի, Սէուտական Արաբիայի, Յորդանանի, ինչպէս նաև Թուրքիայի և Պարսից Ծոցում գտնուող արաբական խալիֆաթների գաղտնի գործակալների հրահրած պատերազմ է: Հարց է առաջանում, ինչո՞ւ էր ԱՄՆ-ի կառավարութիւնը հետևողականօրէն շահագրգռուած Իրաքի պատերազմով, որ պատրաստ էր կեղծ փաստաթղթերի հիման վրայ, պատերազմ սկսել Իրաքի տիքտատոր Սատտամ Հիւսէյնի դէմ: Մենք բոլորս լաւ ենք յիշում ԱՄՆ-ի ժամանակի արտաքին գործերի նախարար՝ Colin Powell-ի անօգնական, շուարած կեցուածքը, երբ նա ՄԱԿ-ի անվտանգութեան խորհրդի նիստում փորձում էր կեղծ և զարմանալիօրէն ոչ հաւաստի փաստաթղթերի հիման վրայ, ապացուցել, որ Սատտամ Հիւսէյնը տիրում է բազմաթիւ շարժական լաբարատորիաների, որոնցում հնարաւոր է մասսայական ոչնչացման

ՍԱՄՈՒԷԼ ՅՈՎԱՍԱՓԵԱՆ

զէնքեր արտադրել: Իհարկէ, յետագայում նա կը խոստովանի, որ այդ րոպէները իր կեանքի ամենածանր պահերն էին: Ամերիկեան անուանի քաղաքագէտներ և միջազգային յարաբերութիւնների մասնագէտներ՝ Ճոն Մերզհայմերը և Շտեֆան Մ. Ուելտը 2006 թուականին հրատարակել են մի գիրք, հետևեալ խորագրով. «Իսրայէլի Լոպին» Թէ Ինչպէս Է Ազդեցութիւն Բանեցւում Ամերիկեան Արտաքին Քաղաքականութեան Վրայ

Այդ գրքում հեղինակները մանրամասնօրէն քննարկելով Իսրայէլի և ԱՄՆ–ում Իսրայէլին հովանաւորող տարրեր, հրեայ և նոր պահպանողական քրիստոնեայ անձերի և կազմակերպութիւնների գործունէութիւնը, հետաքրքիր եզրակացութեան են յանգում: Երևի սխալ չէր լինի, որ այստեղ մի քանի մեջբերումներ է անել այդ գրքի գերմաներէնի թարգմանուած օրինակից և հայ ընթերցողին ներկայացնել այն: 8-րդ գլուխ Իրաքը Եւ Միջին Արևելքի Նոր Ձևաւորման Երազանքը

Ինչո՞ւ ԱՄՆ ներխուժել է Իրաք: Տապալել Սատտամ Հիւսէյնին, նոյնիսկ այսօր էլ դժուար է նման որոշումը հասկանալ: Իհարկէ որ նա բիրտ բռնակալ էր, երկիւղալի յաւակնութիւններով, ներառեալ նրա ձգտումը, մասսայական ոչնչացման զէնքերի տիրանալ, բայց այն նոյն նրա անընդունակութիւնը, նրան խանգարում էր նման վտանգաւոր նպատակին հասնելը: 1991 թուականի նեղուցի երկրորդ պատերազմում պարտուել էր նրա բանակը, իսկ ՄԱԿ-ի տասնամեակ տևող հարկադրական միջոցները և սահմանափակումները, էլ աւելի էին թուլացրել նրա մարտունակութիւնը: Իրաքը, որի ռազմական կարողութիւնը, բացի թղթերի վրայ, երբեք յատուկ տպաւորութիւն չէր թողնում, արդէն իսկ 2003 թուականին դարձել էր մի թոյլ հակառակորդ: Քանի որ ՄԱԿ-ի յաճախակի ստուգումները ընդհատել էին Սատտամ Հիւսէյնի աթոմային ռումբի ծրագիրը, նրան ստիպել էին ոչնչացնել նաև իր քիմիական և կենսաբանական զէնքերի պահեստները: Միւս կողմից կարելի չեղաւ, որևէ կապ յայտնաբերել Սատտամ Հիւսէյնի և Ուսամա Պին Լատենի միջև, որպէսզի կարողանալ այն հաւաստիօրէն փաստել: (նրանք

ՓԱՓԱՔՍ Է...

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը «Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ» Շքանշան Է Յանձնել Բարերար Սերգէյ Սարկիսովին

Annual Subscription rates: As of June 1st, 2007 U.S.A.

2nd Class: West Coast $75

2nd Class: East Coast $85

1st Class:West Coast, East Coast $120 Canada Air Mail: $130 All Other Countries

Air Mail: $250

94-AM:AK 1922-2016

Հալէպի ընդհանուր իրավիճակը դարձեալ լարուած է: Հայորդի մը դարձեալ զոհ գնաց այնտեղ տեղի ունեցող պատերազմի մը, որ hալէպահայ գաղութին չի վերաբերիր: Հակառակ հակասական լուրերուն՝ ինչ կը վերաբերի Սուրիոյ արհաւիրքին, դէպքերու զարգացումները՝ Ռուսիոյ միջամտութիւնը, թրքական հին-նոր ախորժակները, հոն ցամաքային ուժեր ղրկելու Սէուտական Արաբիոյ յուշումը, Արաբական թերակղզիի հիւսիսային բաժինին մէջ՝ ռազ-

Շար. էջ 16

մական փորձերու պիտակին տակ տեղի ունեցող զինուորական հսկայական եռուզեռը, դժբախտաբար մօտս այն տպաւորութիւնը կը ձգեն, թէ Սուրիոյ պատերազմը ոչ թէ իր աւարտին մօտեցած է, այլ նոր եւ բուռն թափով պիտի վերսկսի...: Փափաքս է, որ յոռետեսութիւնս սխալ դուրս գայ եւ ալ չզոհուի ոչ մէկ անմեղ մանուկ կամ քաղաքացի... ոչ մէկ hայորդի:

ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը «Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ» պատուոյ բարձրագոյն շքանշան է յանձնել ազգային բարերար Սերգէյ Սարկիսովին (ՌԴ)` բարձր գնահատելով վերջինիս կողմից հայ ժողովրդին ու Հայ Եկեղեցուն մատուցած ազգանուէր ծառայութիւնները: Տիար Սերգէյ Սարկիսովը բարձրագոյն պատուի արժանանալու համար շնորհակալութիւն յայտնեց Նորին Սրբութեանը: Նա մասնաւորապէս կարևորեց Հայ Եկեղեցու առաքելութիւնն աշխարհասփիւռ հայութեան կեանքում ազգային ինքնութեան պահպանութեան գործում:

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 3

THURSDAY, FEBRUARY 25% 2016

ԹՈՒՐՔԻՈՅ ԱՂԻՏԱԼԻ ՍՈՒՐԻԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ Ծնած է 1965-ին Գերմանիոյ Տուիզպըրկ քաղաքին մէջ։ Համալսարանական բարձրագոյն ուսմանց հետեւելով, 1999-ին կը վկայուի Անքարայի Պիլքենթ համալսարանէն «Մագիստրոս Արուեստից» տիտղոսով «Միջազգային Յարաբերութեանց» մէջ։ Առնչուած է Ֆեթհուլլա Կիւլէնի շարժումին։ 2007-ին երեսփոխան կ՛ընտրուի Չանկըրիյէն։ 2007-11 բանբերը կը դառնայ Թուրքիոյ երեսփոխանական ժողովին։ 2009-12 մաս կը կազմէ AKP-ի Գործադիր Մարմնին։ 2011-էն իվեր գործադիր տնօրէնն է Թուրքիոյ Ռազմավարական Յանձաժողովին։ Ատենապետն է ԹուրքիաՄիացեալ Նահանգներ միջ-երեսփոխանական խմբաւորումին։ Անիկա քաղաքագէտ, գրող ու քաղաքական մեկնաբան է։ Ծանօթ Խմբ.

Կը խորհիմ 2012-ի աշնան էր։ Շատեր, որոնք թիկունք կը կանգնէին իշխանութեան սուրիական քաղաքականութեան, սկիզբը լաւատես էին Պաշար Ասատի անկումին նկատմամբ։ Սակայն շուտով, անոնք որ մօտէն կը հետեւէին հակամարտութեան, աւելի իրազեկ դառնալով, սկսան տարբեր մտածել։ 2012-ի ամրան, կը յիշեմ որ հարցը արծարծեցի Արդարութիւն ու Զարգացում Կուսակցութեան (AKP) Կեդրոնական Գործադիր Մարմնի մէկ նիստին։ Յայտնած մտահոգութիւններս թեթեւութեամբ առնուեցան, զիս վստահեցնելով, որ Ասատ պիտի իյնար քանի մը ամիսէն, ու թերեւս՝ քանի մը շաբաթէն։ Հարկ չկայ նշելու, թէ պատկերը այսօր բոլորովին տարբեր է Սուրիոյ մէջ։ Արտաքին Գործոց նախարար Տաւուտօղլու վստահ էր, որ 100,000-էն աւելի գաղթականներ պիտի չգային Թուրքիա։ Այսօր կը դիմագրաւենք շուրջ 3 միլիոն արտագաղթողներ, որոնք որոշապէս ու մնայուն կերպով փոխելու վրայ են Թուրքիոյ ժողովրդագրութիւնը (demography)։ Երբոր յայտնի դարձաւ որ «Արաբական Գարուն»ի դէմ հակայեղափոխութիւն մը ծայր առած էր շրջանին մէջ, երկրին քաղաքականութիւնը վերատեսութեան ենթարկելու մեր դիմումները, Տաւուտօղլուի, ապարդիւն մնացին։ Նմանապէս, նախկին արտաքին գործոց նախարար Եաշար Եաքըշ, որ միաժամանակ Թուրքիոյ ամէնէն երկարամեայ ծառայող դեսպանը եղած է Միջին Արեւելքի մէջ – ներառեալ՝ Սուրիան-, զգուշացուց Տաւուտօղլուն հաւանական հետեւանքներու մասին Սուրիոյ մէջ. մտիկ ընող չկար։ Թուրքիոյ անկայուն գոյավիճակը Սուրիոյ մէջ, հետեւանք է սխալ դատողութեան եւ յամառ նախընտրութիւններու, որոնք կ՛անտեսեն երկրին զգաստ արտաքին քաղաքականութեան շահերը։ Անքարայի գրեթէ բոլոր նախատեսութիւնները Սուրիոյ մասին սխալ դուրս եկան։ Խորապէս տուժեց Թուրքիա, միաժամանակ լրջօրէն սահմանափակելով անոր ազդեցութիւնը շրջանին մէջ։ Ո՛չ no - fly zone եւ ո՛չ ալ ապահով գօտիներ մնացին. Թուրքիոյ կողմէ նախաձեռնուած առաջարկներուն ընթացք չտրուեցաւ։ Թուրքիոյ կողմէ որդեգրուած քաղաքական նպատակակէտը՝ նախագահ Ասատը պաշտօնազրկելու, լիովին ձախողեցաւ։ Այս վերջինը, հեռու անկումէ, ընդհակառակը գետին կը շահի, Լաթաքիայէն մինչեւ Հալէպ։ Տասնեակ հազարաւոր գաղթականներ, ապահովութեան նկատումներով, փախուստ կու տան, խռնուելով թրքական սահմանին վրայ։ Ցեղակրօն թուրքմէնները դուրս հալածուած են իրենց պատմական օրրանէն։ Յաւելուածաբար, Թուրքիա զայրացուցած է իր երկարամեայ գործընկեր Ռուսաստանը, տնտեսական, քաղաքական ու ռազմագիտական աննպաստ անդրադարձներով։ Խորապէս եւ յուսահատօրէն այնքան տուժած է Թուրքիոյ միջազգային վարկը, որ իսլամիսթ արմատական տարրերու թոյլատրուած է օգտագործել թրքական սահմանային հողամասերը։ Թուրքիոյ իշխանութեանց յարաբերութիւնները Իսլամական Պետութեան հետ ստուերոտ (shady) են։ Միացեալ Նահանգներու վարչակազմը հանդուրժող է ա՛յն պատճառով, որ անոր օդուժին արտօնուած է օգտագործել թրքական օդակայանները։ Սակայն, միաժամանակ, Ամերիկա զօրավիգ կը կանգնի Սուրիոյ զինեալ քիւրտերուն։ Իսկ Եւրոպան կը գործակցի

ՍՈՒԱԹ ՔԻՆԻՔԼԻՕՂԼՈՒ

Թուրքիոյ հետ, որովհետեւ խոցուած է Փարիզի ահաբեկումով, ու ճնշուած օտար գաղթականներու ճգնաժամով։ Իրանն անգամ կ՛արհամարհէ Թուրքիան, քանի որ կը վերադառնայ միջազգային բեմ, հիւլէական համաձայնագրէն (Յուլիս 13, 14, 2015) ետք, հինգ մեծերուն ու Գերմանիոյ հետ։ Միջազգային հանդիպումներու ընթացքին, որոնց ներկայ գտնուեցանք, Թուրքիոյ վնասը ու վստահելիութեան կորուստը յստակօրէն բացայայտ են։ Կար ժամանակ, երբ Թուրքիան կեդրոնական դեր կը խաղար շրջանային հանդիպումներու ընթացքին։ Ներկայիս, անիկա գրեթէ տարամերժ (pariah) պետութիւն դարձած է, որուն արտաքին քաղաքականութիւնը մոլորեալ կամ անկայուն ընթացք մը ունի, եւ առաջնորդուած է մէկ հոգիով, եւ հեռու է ծառայելէ երկրին ազգային շահերուն։ Օր չանցնիր, որ միջազգային մամուլը դատապարտութեան չենթարկէ Թուրքիոյ մենատիրական քաղաքականութիւնը։ Քրտական հարցը լաւագոյն օրինակներէն մէկն է։ Անքարայի հաշտուողական դիրքորոշումը քանի մը ամիսէն յանգեցաւ ամբողջական պատերազմի։ Մարդկային կորուստները, նիւթական ներդրումը ու փոխադարձ կապերու հոգեբանական բեկումը վիթխարի է, եւ հաւանական է որ խորանայ, նկատի ունենալով բռնութեանց սաստկացումը։ AKP-ի ղեկավարութեան մերժողական կեցուածքը արտաքին քաղաքականութեան մէջ, ծանր հարուած մը տուած է Թուրքիոյ ազգային շահերուն։ Տեսնելով մինչեւ հիմա գործադրուածը, վախնալի է որ Ռեճէփ Թայյիպ Էրտողան ու վարչապետ Տաւուտօղլու պիտի շարունակեն այս քաղաքականութիւնը մինչեւ վերջ։ Պատմութիւնը անգթօրէն պիտի դատապարտէ երկուքն ալ, իրենց լրիւ ձախողութեանց համար, պոռթկալի, սխալ դատողութեանց եւ անբիծ թերութեանց համար։

Թարգմ. Սարգիս Յ. Մինասեան (Today's Zaman-ի Փետրուար 5, 2016-ի թիւ)

Անկելա Մերքել Էրտողանէն Պահանջած Է Ճանչնալ Հայոց Ցեղասպանութիւնը

Անցեալ տարի, Թուրքիոյ նախագահին եւ Գերմանիոյ վարչապետին հանդիպման ժամանակ Անկելա Մերքել Էրտողանէն պահանջած է ճանչնալ Հայոց Ցեղասպանութիւնը եւ բանալ հայ-թրքական սահմանը: Ցեղասպանութեան մասին թեման բացած է Էրտողանը` Մերքելին սպառնալով, որ եթէ Գերմանիան 1915-ի դէպքերուն 100-րդ տարելիցի առիթով գումար յատկացնէ Հայաստանին, ինչպէս որ կը նախատեսուի, ապա ատիկա կրնայ վատ հետեւանքներ ունենալ երկու երկիրներու յարաբերութիւններուն համար: Թուրքիոյ նախագահը սպառնացած է Գերմանիոյ վարչապետին` ըսելով, որ ան պէտք է զգուշանայ այդ քայլերու հետեւանքներէն, ինչ որ զայրացուցած է Մերքելը: Ան դիմելով Էրտողանին` յայտարարած է. «Գերմանիան ժողովրդավարական երկիր է, մի միջամտէք: Թուրքիան պէտք է առերեսուի պատմութեան հետ եւ բանայ Հայաստանի հետ սահմանը: Սահմանի փակ ըլլալուն պատճառով Հայաստանի հայերը դժուար իրավիճակի մէջ յայտնուած են»:

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 4

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

MI+AXGA|IN LOUR:R

Թուրքիոյ Կառավարութիւնը Սուրիա Ներխուժելու «Արդարացումներու» Փնտռտուքի Մէջ Է

Թուրքական Cumhuriyet թերթի փոխանցմամբ՝ քրտամէտ «Ժողովուրդներու Դեմոկրատական» Կուսակցութեան (ԺԴԿ) համանախագահ Ֆիգեն Յուքսեքտաղը մեկնաբանած է Անգարայի մէջ իրականացուած վերջին պայթիւնն ու Սուրիոյ սահմանին կատարուող դէպքերը: «Անգարայի յարձակման պատասխանատուութիւնը, որուն հետևանքով զոհուած է 28 մարդ, (Սուրիոյ քիւրտերու) «Դեմոկրատական միութիւն» կուսակցութեան (PYD) վրայ բարդելը քաղաքական ակնյայտ դաւադրութիւն է։ Կառավարութիւնը Սուրիա ներխուժելու համար «արդարացումներու» (հիմնաւորումներու) փնտռտուքի մէջ է։ Թուրքիոյ նախկինին իրականացուած յարձակումներու թիրախին մէջ ամէն անգամ գտնուած են ԺԴԿ-ն ու դեմոկրատները, ալաւիները։ Մինչդեռ այժմ (Անգարայի պայթիւնէն) 2-3 ժամ անց, երբ դեռ ոչ մէկ կերպ բացայայտուած չէր յանցագործը, կ՛ըսեն թէ PYD-ի արարքն է այդ»,- հաղորդած է ԺԴԿ համանախագահը։ Յուքսեքտաղը դատապարտած է նաև ընդդիմադիր «Ժողովրդա-հանրապետական» կուսակցութեան (ԺՀԿ) նախկին նախագահ, Անթալիայէն ընտրուած պատգամաւոր Տենիզ Պայթալի սկանդալային այն յայտարարութիւնը, թէ «Հալէպը սիւննի քաղաք է, և պետութիւնը (Թուրքիան) այն ռմբակոծելու իրաւունք ունի»։ Յուքսեքտաղը ընդգծած է, որ իրականութեան մէջ ալաւիները կը դիտարկուին որպէս այդ հողերուն օրինաւոր զաւակները։

Տեղեկութիւններ Տիարպէքիրի Ս. Կիրակոս Եկեղեցւոյ Մասին

Տիարպէքիրի Ս. Կիրակոս եկեղեցին կը գտնուի ծանր դրութեան մէջ, վերջին օրերուն Տիարպէքիրի Սուր թաղամասին մէջ տեղի ունեցած ծանր բախումներուն հետեւանքով Ս. Կիրակոս հայկական եկեղեցին դարձած է անգործածելի: Վերջին շրջանին Սուր քաղաքի մէջ գտնուող բոլոր մզկիթներն ու եկեղեցիները յայտնուած են գրեթէ նոյն ծանր վիճակին մէջ, ուր հնարաւոր չէ կրօնական որեւէ արարողութիւն կատարել: Ս. Կիրակոս հայկական եկեղեցին վերանորոգուած էր 2012-ին եւ անոր բացումը տեղի ունեցած էր նախագահութեամբ Պոլսոյ Պատրիարքական ընդհանուր տեղապահ Տէր Արամ Արք. Աթէշեանի ներկայութեամբ եւ ձեռամբ: Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին եղած է Միջին Արեւելքի ամենէն մեծ հայկական եկեղեցին: Եկեղեցւոյ պատերու արձանագրութիւններուն վրայ կառուցման տարեթիւ կը նշուի 1515-1518 թուականը և կրնայ ընդունիլ 1400 հաւատացեալ:

Քրտամէտ HDP-ն Լեզուի Պաշտպանութեան Օրուան Առթիւ Հայերէնով Կոչ Հրապարակած է

Թուրքիոյ մէջ գործող քրտամէտ HDP կուսակցութիւնը իր Twitter-ի պաշտօնական էջով կոչ ըրած է պաշտպանել հայերէն լեզուն: Կոչին մէջ մասնաւորապէս գրուած է «Երկրի, շրջանի և աշխարհի ժողովուրդներու 21 փետրուար Մայրենի Լեզուի Օրը կը շնորհաւորենք, կոչ կ'ընենք բոլորին տէր կանգնիլ սեփական մայրենի լեզուին»։ Յիշեցնենք, որ 21 Փետրուարը ՄԱԿ-ի ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի կողմէ յայտարարուած է, որպէս «Մայրենի Լեզուի Միջազգային Օր»:

Գրաւուած Թուական Ապրիլ 9, 2016

«Պահանջատիրութիւնը Հարիւրամեակէն Ետք» խորագրով միօրեայ սեմինար: Կազմակերպութեամբ՝ Հայոց Ցեղասպանութեան Ոգեկոչման Լոս Անճելըսի Միացեալ Մարմինի (UACLA): Մանրամասնութիւնները` շուտով:

Ատրպէյճան՝ Ճակատագրական Երկընտրանքի Առջև

Ատրպէյճանի արտգործնախարար Էլմար Մամետյարովը յայտարարած է, թէ Ատրպէյճան կը քննարկէ ահաբեկչութեան դէմ պայքարի համար Սէուտական Արաբիոյ կողմէ նախաձեռնուած մուսուլմանական երկիրներու համախմբումին միանալու հարցը, սակայն այդ կապակցութեամբ դեռևս վերջնական որոշում չէ կայացուած։ Մամետյարով Այս յայտարարութիւնը ըրած է Թուրքիոյ արտգործնախարար Մեւլուտ Չաւուշօղլուին հետ հանդիպումէն յետոյ։ Վերջինս Փետրուարի 18-ին Պաքու ժամանած նախագահ Ռեճէփ Էրտողանի փոխարէն, որուն նոյն օրուան ծրագրուած Ատրպէյճան այցը յետաձգուած էր Անգարայի մէջ կատարուած ահաբեկչութեան պատճառով։ Այս առաջին անգամը չէ, որ Պաքուն կը խօսի այդ համախմբման միանալու հնարաւորութեան մասին։ Առաջին անգամ այդ միտքը Ատրպէյճանի արտգործնախարար Էլմար Մամետյարովը յայտարարած էր նախորդ ամիս, Սէուտական Արաբիոյ արտգործնախարար Ատել ալ-Ճուպեյրի հետ կայացած հեռախօսազրոյցէն յետոյ, երբ Ռիատ արդէն սկսած էր իր նախաձեռնած համախումբին միացնելու շուրջ բանակցութիւնները, մուսուլմանական շարք մը երկիրներու հետ։

Ս. Տողան. «Թուրքիոյ Հայերու, Հրեաներու, Յոյներու, Ասորիներու Թուաքանակը Ինչքա՞ն Է»

Թուրքական Հանրապետա-ժողովրդավարական կուսակցութեան (Cumhuriyet Halk Partisi-CHP) հայազգի պատգամաւոր Սելինա Տողանը հարց ուղղած է «ազգութեան գաղտնագիր»ը ընդունող ներքին գործերու նախարար Էֆքան Ալային. «Թուրքիա բնակող հայ, հրեայ, յոյն, ասորի ազգաբնակչութեան թուաքանակը ինչքա՞ն է»։ Սելինա Տողանը թեմայի հետ կապուած հարցը ներկայացուցած Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողով (ԹԱՄԺ-TBMM)։ Հարցին պատասխանը Էֆքան Ալայէն կ՛ակնկալուի։ Ս. Տողանը միևնոյն ժամանակ հարցին հետ կապուած տեղեկութիւն ձեռք բերելու համար դիմած է Թուրքիայի ներքին գործերու նախարարութեան՝ բնակչութեան և քաղաքացիութեան հարցերով գլխաւոր տնօրինութեան։

Ռուսաստանի Մէջ Օրակարգի Նիւթ Դարձած Է Մոսկուայի 1921-ի Դաշնագիրը Յետս Կոչելու Հարցը

Այս Դաշնագրով Կարսն Ու Արտահանը, Ներառեալ՝ Արարատը Յանձնուած Էին Թուրքիոյ

Ռուսական «Իզվեստիա» թերթը կը գրէ, թէ 1921-ին Թուրքիոյ եւ Ռուսաստանի միջեւ կնքուած Մոսկուայի բարեկամութեան եւ եղբայրութեան դաշնագիրը յետս կոչելու տրամադրութիւններ կը տիրեն: Լրատուութեան մէջ կ՛ըսուի նաեւ, թէ հակառակ անոր, որ այդ դաշնագրով կը ճշդուէր Ատրպէյճանի, Հայաստանի եւ Վրաստանի հետ Թուրքիոյ հիւսիս-արեւելեան սահմանը, նշեալ երկիրները մաս չեն կազմած դաշնագրին: Այս դաշնագրով Կարսը եւ Արտահանը, ներառեալ՝ Արարատը, յանձնուած էին Թուրքիոյ, իսկ Պաթումը՝ Վրաստանին: «168 Ժամ» թերթը կը տեղեկացնէ թէ նախագահ Փութինի հրահանգով՝ անակնկալ ստուգումներ տեղի պիտի ունենան երկրին հարաւային բոլոր զօրամասերուն, ինչպէս նաեւ Գիւմրիի թիւ 102 ռուսական ռազմակայանին մէջ, որոնք ահազանգային վիճակի մէջ են: Ըստ Ռուսաստանի Պաշտպանութեան նախարարութեան, հետապնդուած նպատակն է ստուգել երկրին հարաւային շրջաններու ռուսական օդային պաշտպանութեան համակարգին պատրաստութիւնը: «Հայկական Ժամանակ» կը գրէ, թէ ամենայն հաւանականութեամբ այսուհետեւ Մոսկուա մօտէն պիտի հետեւի Հայաստանի օդային տարածքին՝ թրքական օդուժին կողմէ բռնաբարումի պարագաներուն, ինչպէս պատահած էր արդէն 2015 Հոկտեմբեր 6-ին եւ 7-ին: Թերթը կը գրէ, թէ ռուսական բանակի այս ստուգումները պէտք է դիտել որպէս ապագայ զարգացումներու նախապատրաստութիւն:

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 5

THURSDAY, FEBRUARY 25% 2016

GA{OUJA|IN LOUR:R

Մաշտոց Գոլէճի Նախաձեռնութեամբ Սարգիս Թոփալեանի Եւ «Երեւան» Տպարան - Հրատարակչատան Գործունէութեան 30-ամեակին Նուիրուած Հանդիսութիւն Կլենտէյլի Մէջ Շաբաթ, Յունուար 23-ին, կէսօրէ ետք ժամը 1-4, արտակարգ եռուզեռ ու խանդավառութիւն կը տիրէր Լոս Անճելըսի Իրանահայ Միութեան կեդրոնի գրադարանին մէջ, շուրջ 200 հանդիսականներու ներկայութեան: Սրահին պատէ պատ շարուած աթոռները անբաւարար գալով ներկաներուն համար, շատեր ոտքի կանգնած հետեւեցան յայտագրին: Ձեռնարկը նախաձեռնող եւ կազ-

Ոգեկոչում Ս. Վարդանանց Եւ Արցախեան Հերոսներու ՀՐԱՉ ՍԵՓԵԹՃԵԱՆ

ՍԱՐԳԻՍ ՄԱՃԱՌԵԱՆ

Սարգիս Թոփալեան Ձախէն՝ Ալեքս Յարութիւնեան եւ Վայք Ոսկեան

մակերպող, համայնքիս Մաշտոց գոլէճի նախագահ Դոկտ. Կարպիս Տէր Եղիայեան, ողջունելէ ետք ներկայ խուռն բազմութիւնը, շարունակեց. «Երախտագիտական ջերմ զգացումներով կ՛ողջունենք «Երեւան» հրատարակչատուն տպարանի հիմնադրութեան 30-ամեակը, ինչպէս նաեւ՝ անոր ծնունդ տուող հիմնադիր՝ Սարգիս Թոփալեանի հմուտ, հեռատես եւ իմաստուն անգնահատելի ծառայութիւնը: Ուրախ ենք յայտնելու, որ «Երեւան»ը դարձած է հանդիպման վայրը, կեդրոնատեղին հայ համայնքի ազգային, մշակութային, գրական, բարեսիրական կազմակերպութիւններու, մտաւորականներու եւ գործարարներու, որոնք Սագոյին կը վստահին իրենց գրենական ու տպագրական աշխատանքները: Ահաւասիկ գեղեցիկ ժամադրավայր մը, ուր ջերմ ու անկեղծ մթնոլորտի մը մէջ ազգային միասնականութիւն կը բուրէ: «Հաւաքուած ենք տօնակատարելու հանգրուան մը եւ դիմաւորելու նոր շրջան մը վերանորոգ յանձնառութեամբ, յոյսով ու հաւատքով զինուած: Բարի երթ, դէպի նորանոր հանգրուաններ «Երեւան»ին ու Սարգիս ջան, վարձքդ կատար»: Իր խօսքի աւարտին, Դոկտ. Տէր Եղիայեան ընթացք տուաւ յայտագրին: Սագոյի շուրջ 35 տարիներու բարեկամ, ժամանակ մը գործընկեր, համայնքիս մամուլի երկարամեայ թղթակիցներէն Սարգիս Մաճառեան ըսաւ. «Իմ խօսքս պիտի ըլլայ Սագոյին հետ ունեցած անցեալ 35 տարիներու իմ գործակցութեան, տպաւորութիւններու, փորձառութիւններու մասին փաստացի, անկեղծ վկայախօսութիւն մը»: Նշելէ ետք, թէ 35 տարիներ առաջ Սագոյին հանդիպեցաւ Հոլիվուտի

Fountain պողոտային վրայ գտնուող Վիգէն Պաղպուտարեանի Hye Type տպարանին մէջ, Մաճառեան շարունակեց. «Հակառակ պատանեկան 16-17 տարիքին, Սագօն, դեռ այդ օրերէն, զուսպ, բանիմաց, վստահելի ու ինքնավստահ վարքագիծ մը կը ցուցաբերէր իր մասնագիտութեան ու յարաբերութեան մէջ: Կը զգայիր, որ գործդ պատասխանատու, հասուն մտքով ու արժանիքներով, ուշադիր ու բանիմաց պատանիի մը հետ է, որուն փորձառութիւնը զարգացաւ իր խստադատ վարպետին՝ Վիգէնի վերահսկողութեան ներքեւ: Չանցած քանի մը տարի՝ Սագօն Հոլիվուտի մէջ հիմնեց «Երազ» տպարանը, կողքին ունենալով իր եղբայրը՝ Վրէժը: Ապա, հայաշատ Կլենտէյլ գալով Սագօն նախ հիմնեց «Սարգօ» տպարանը, որ շուտով դարձաւ «Երեւան» տպարան: Մինչ այդ, 1965-ին, հազիւ մէկ տարեկան հասակին իր հօր՝ Պրն. Մեսրոպի (որ Հալէպի մէջ որպէս հնչակեան նուիրուած էր Հ.Մ.Մ.ի սկաուտական շարժման) եւ մօրը՝ Խարբերդի զաւակ Տիկ. Եղիսաբէթի, ինչպէս նաեւ իր եղբայրներուն՝ Մուրատի, Վրէժի ու քրոջ՝ Սիրունի հետ կը ներգաղթեն Մայր Հայրենիք: Նախքան Կիրովական (այժմ Վանաձոր) հաստատուիլը, ճանապարհին, Պաթումի մէջ կը ծնի Թոփալեաններու երկրորդ դուստր՝ Արմենուհին, ապա՝ Վանաձորի մէջ տան չորրորդ մանչը՝ Յակոբը: 1975-ին Ամերիկա տեղափոխուելէ ետք, Սագօն 1989-ին Հայաստան այցելելով կը ծանօթանայ իր կեանքի ընկերուհիին՝ Լուսինէ Յարութիւնեանին: Կ՛ամուսնանան եւ կը վերադառնան Լոս Անճելըս, հետագայ տարիներուն Շար. էջ 14

Նանօր Պետրոսեան

Երկրորդական բաժնի երգչախումբը

Հինգշաբթի, 4 Փետրուար 2016-ին, երեկոյեան ժամը 7-ին, Սրբոց Վարդանանց տօնին առիթով ՀԲԸՄ Մանուկեան-Տեմիրճեան վարժարանի աշակերտութիւնը հաւաքուած էր Վէն Նայսի Ս. Պետրոս Հայց. Առաքելական եկեղեցի, ուր տեղի ունեցաւ աշակերտական բարձրորակ յայտագիր մը նուիրուած Սրբոց Վարդանանց եւ արցախեան հերոսներու յիշատակին: Այս տարի յայտագիրը պատրաստուած էր Միջնակարգի եւ Երկրորդականի աշակերտութեան կողմէ: Արժանապատիւ Տէր Շնորհք Աւագ քահանայ Տեմիրճեանի աղօթքէն ետք, ներկաները յոտնկայս ունկնդրեցին Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի զոյգ հանրապետութիւններուն քայլերգները: Բացման խօսքով հանդէս եկաւ բարձրագոյն դասարաններու հայերէնի ուսուցիչներէն՝ Տիկ. Ռոզալին Մատոյեան, որ հրաւիրեց օրուան հանդիսավար, 11-րդ դասարանցի Երուանդ Մալխասեանը, որպէսզի ընթացք տայ յայտագիրին: Յաջորդաբար ելոյթ ունեցան հետեւեալ աշակերտները. - 11-րդ դասարանէն Մոնիկա Խաչատրեան՝ հայերէն ընթերցում Ղեւոնդ Երէցի մասին. - Վայք Ոսկեան՝ 12-րդ եւ Ալեքս Յարութիւնեան՝ 8-րդ, ջութակ, «Հիմի՞ էլ լռենք».

- Նանօր Պետրոսեան՝ 9-րդ, սահիկներու միջոցով ներկայացուց Վարդանանց հերոսամարտը հայերէնով. - Երաժշտութեան դասարանը օրկանի (keyboard) վրայ խմբային նուագեց «Ատանայի ողբը»՝ նուիրելով զայն Հրանդ Տինքի մահուան 9-րդ տարելիցին. - Արցախի մասին վաւերագրական տեսանիւթէ մը ետք, Էմըլի Պէսնիլեան գեղեցկօրէն մեներգեց «Ղարաբաղ»ը. - Անահիտ Արըճեան՝ 10-րդ, անգլերէն լեզուով ներկայացուց Արցախի պատմականը եւ ներկան. - Լիլիա Անտոնեան՝ 4-րդ դասարանէն, մեներգեց «Հպարտ գնացէք», բարձրացնելով տրամադրութիւնները. - Երկրորդական բաժնի երգչախումբը՝ 11 աղջիկներ, թնդացուցին «Գետաշէն»ը. - 6-րդ եւ 7-րդ դասարանցիները միասնաբար հանդէս եկան «Հայաստան» (Մեր երկրի վրայ շողում է սարը Արարատ...) եւ «Քայլենք միասին» խմբերգներով: Օրուան խորհուրդը փոխանցեց վարժարանի Հայերէնի Ծրագիրներու պատասխանատու ուսուցիչ Պրն. Հրաչ Սեփեթճեան: Հանդիսութիւնը փակուեցաւ Տիկ. Մատոյեանի շնորհակալական Շար. էջ 15

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 6

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

ԳԱԼ ՏԱՐԻ՝ ՎԱՆ

ՊԱՏԱՌԻԿՆԵՐ՝ ԵՐԱԶԱՅԻՆ ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԱՍՏԱՆԷՆ

ԿԱՊԱԹՈՎԿԻԱ - ԵՈԶԿԱՏ

19-րդ Դարու Հայ Բանաստեղծը Բժիշկի Աչքով Չորեքշաբթի, 10 Փետրուար 2016-ին, Տոքթ. Ռաֆֆի Պալեանը ՀԲԸՄ Վաչէ եւ Թամար Մանուկեան Երկրորդական Վարժարանի մէջ դասախօսութիւն մը տուաւ թոքախտի եւ 19-րդ դարու հայ բանաստեղծներու մասին, որոնք տառապած էին այդ հիւանդութենէն: Դպրոցէն ներս 9-րդ եւ 10-րդ դասարաններու յառաջադէմ խումբերու աշակերտները կ'ուսումնասիրեն հայկական գրականութեան Գեղապաշտ Շրջանը: Դասախօսութեան սկիզբը, աշակերտները յոտնկայս արտասանեցին Միսաք Մեծարենցի «Սիրերգ»ը: Ապա հիւր դասախօսը ներկայացուց թոքախտի համառօտ պատմութիւնը, անոր պատճառ եղող մանրէն, հինգ ախտանշանները, բժշկութեան միջոցներն ու անոր բազմաթիւ տեսակները: Յարգելի հիւրը նաեւ պատմեց, թէ 19-րդ դարուն թոքախտաւորները թոքերուն ցաւը թեթեւցնելու համար գործածեր են «հաշիշ ու բալասան». երկու դեղամիջոցներ, որոնք յիշուած են այդ բանաստեղծութեան մէջ: Աշակերտները շնորհակալական բացիկ մը նուիրեցին Տոքթ. Պալեանին, ապա դասախօսութիւնը վերջ գտաւ հարց-պատասխանով: Տոքթ. Պալեանի դասախօսութիւնը աւանդութիւն մը դարձած է: Ան տարեկան այցելութիւններով աշակերտներուն մատչելի բժշկական լեզուով կը բացատրէ թոքախտ-գրականութիւն յարաբերութիւնը եւ կու տայ կարեւոր լուսաբանութիւններ: Կալին Աղէկեան (9-րդ դասարանի աշակերտուհի)

Վալենթայնի Ճաշկերոյթ Խրախճանք

Ամերիկեան Վալենթայն տօնին առիթով, ՌԱԿ-ի Կլենտէյլ-Փասատինա Մասնաճիւղի, Գերսամ Ահարոնեան ակումբի վարչութիւնը, սիրոյ եւ սիրահարներու օրուան տօնակատարութեան գեղեցիկ գաղափարը յղացած էր, ԹՄՄ-ի Պէշկէօթիւրեան սրահին մէջ: Խրախճանքը տեղի ունեցաւ Շաբաթ 13 Փետրուար, 2016-ի երեկոյեան ժամը 8։00-ին, «Նոր Օր»ի, Գերսամ Ահարոնեան ակումբի եւ բարեկամներու հոծ բազմութեան մը ներկայութեան: Գ. Ահարոնեան ակումբի ժրաջան ատենապետ, ընկեր Դաւիթ Սամուէլեան բացման խօսքով բարի գալուստ մաղթեց ներկաներուն, յայտարարելով թէ օրուան հասոյթը պիտի յատկացուէր «Նոր Օր» շաբաթաթերթին: Ներկայ էին ՌԱԿ Արեւմտեան Ամերիկայի Շրջանային Վարչութեան ատենապետ՝ Տոքթ. Ռաֆֆի Պալեան իր ազնիւ տիկնոջ հետ միասին, եւ վարչականներ՝ Յակոբ Նազարեան եւ տիկինը, Գասպար Ղազարեան, Կարօ Քիւփէլեան եւ տիկինը, Միհրան Քիւթներեան եւ տիկինը՝ Ֆրեզնոյէն, նաեւ՝ Թէքէեան Մշակութային Միութեան Փասատինայի Մասնաճիւղի լրիւ անդամակազմը, Իրաքահայ Միութեան անդամակազմը, Սաղիմահայ Միութեան ներկայացուցիչներ եւ մամլոյ ներկայացուցիչներ: Բազմատեսակ եւ համեղ ճաշա-

ցուցակ մը ներկայացուած էր Ռաֆֆի Ֆուրնուզեանին կողմէ, որ գոհացուց բոլոր քիմքերը՝ անխտիր: Ճաշէն ետք, ընկեր Դ. Սամուէլեան Արամ Լեփեճեանի երաժշտութեան մասնակցութեամբ յանձն առին օրուան գեղարուեստական բաժնի ներկայացումը: Հայկական դասական եւ ժողովրդական երգերու երանգապնակներով անոնք աշխուժութիւն եւ եռանդ ստեղծեցին ներկաներուն մէջ, որոնք մինչեւ ուշ գիշեր գործօն պահեցին սրահին պարի սալայատակը, ուրախ եւ հաճելի մթնոլորտ տարածելով բոլոր սեղաններուն վրայ: Խրախճանքը ընթացաւ ընկերային եւ ընտանեկան մտերմիկ շրջանակով, գոհ պահելով բոլոր ներկաները: Տեղի ունեցաւ նաեւ վիճակահանութիւն, ուր նուիրատուներ եւ բարերարներ չզլացան իրենց լումաներով օգտակար հանդիսանալու օրուան գերագոյն նպատակին: Վարձքը կատար Գերսամ Ահարոնեան Ակումբի Վարչութեան, «Նոր Օր»ի տիկնանց յանձնախումբի անդամակցութեան եւ գեղարուեստական բաժնի մասնակիցներուն՝ երաժիշտ Արամ Լեփեճեանին, Տի Ճէյ Մարգարին եւ Դաւիթ Սամուէլեանին, որոնք մեզի ներկայացուցին խնադավառ եւ հաճելի երեկոյ մը:

Յ.Մ.

Պարսիկ Սասանեաններու Շափուր (կամ Շապուհ) Ա. Թագաւորը քաղաքը գրաւելէ ետք կը կործանէ զայն եւ միայն... 400,000 մարդ կը ջարդէ։ Ալփ Ասլանի Սելճուգները նոյնպէս քաղաքը գրաւելէ ետք հաճոյքի համար բնակչութեան մեծ մասը կը ջարդեն։ 1515-ին, օսմանցիները կը գրաւեն քաղաքը եւ մինչեւ այսօր տէրն են անոր։ Կեսարիան քրիստոնէութեան ամենակարեւոր կեդրոններէն մին եղած է։ Կ.Պոլսէն ետք Յունական Եկեղեցւոյ ամենակարեւոր կեդրոնը եղած է ան։ Մինչեւ 1923, 50 Արքեպիսկոպոսներ առաջնորդած են տեղւոյն Յոյն Օրթոտոքս Եկեղեցւոյ զաւակները, երբ Լոզանի Դաշնագրով յոյն բնակչութիւնը տեղափոխուեցաւ Յունաստան (այս մասին աւելի վերջ լայն յօդուածով պիտի անդրադառնամ)։ Հայաստանեայց Առաքելական եւ Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցիներուն համար ալ Կեսարիան շրջանի Առաջնորդանիստ քաղաքը եղած է։ Կեսարիան այժմ շատ արդիական քաղաք մըն է։ 2004-ին ան «Guinness Book of World Records»ի համաձայն «մէկ օրուայ ընթացքին աշխարհի մէջ ամենաշատ ճարտարարուեստական գործարաններ հիմնուած քաղաք»ի մրցանիշին արժանացաւ (139 գործարան...)։ Ունի չորս մեծ համալսարաններ, մօտ 110,000 աշակերտներով։ Հայերը Կեսարիոյ մէջ նշանաւոր էին որպէս վարպետ ոսկերիչներ, արհեստաւորներ, դասախօսներ, կաշեգործներ, կերպասագործներ, գորգագործներ, վաճառականներ, համեմներ ներածողներ, եւայլն։ Շատ նշանաւոր էր Գազանճեաններու հիմնած գորգի գործարանը (1857) ուր շուրջ 3000 գորգագործներ կ՚աշխատէին։ Ամէնքս ալ գիտենք որ Կեսարիան նշանաւոր է իր «մանթը»ով, սուճուխով, պաստըրմայով եւ քէօֆթէյով (հիմա ըլլար ալ ուտէինք...)։ Ոմանք ասոնց վրայ կ՚աւելցնեն նաեւ «տօլմա»ն («լիցք»ը «տօլմա»ին համը չի տար...)։

ՎԱՐԴԳԷՍ ԳՈՒՐՈՒԵԱՆ

Կեսարիոյ մասին ուզեցի քիչ մը երկար գրել, քանի որ մեր ամենամեծ բարերարներէն ոմանք կեսարացի են, ինչպէս Աղա Գրիգոր եւ Աղա Կարապետ Մելգոնեան եղբայրները, որոնք իրենց ամբողջ հարստութիւնը (ներկայի հաշուարկումներով 400,000,000 տոլար (չորս հարիւր միլիոն տոլար) ամբողջութեամբ Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան կտակեցին, որպէսզի Մելգոնեան Կրթական Հաստատութիւնը անխափան գոյատեւէ... (ՀԲԸՄիութիւնը 2005-ին փակեց Մ.Կ.Հաստատութիւնը, ինչու... չենք գիտեր, տակաւին տրամաբանական ոչ մէկ պատճառ կամ պատրուակ չեն տուած)։ Այցելեցինք Կեսարիոյ Սբ. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցին։ Շատ փառաւոր եկեղեցի մըն էր, պատկերազարդ պատերով, 3 շատ հոյակապ խորաններով։ Աւելի քան հազար հաւատացեալներ կրնային հաղորդակցիլ Աստուծոյ հետ։ Իրապէս որ Աստուծոյ պաշտամունքի համար շատ յարմար, «Աստուածահաճոյ» եկեղեցի մըն էր։ Բնականաբար հոս ալ հայկական շարականներով մեր հոգիները բացինք առ Աստուած։ Մեր աղօթքներուն մէջ յուզում կար եւ բողոք, ցաւ կար եւ հպարտանք, արցունք կար եւ արիւն, հարցադրում կար եւ բարկութիւն։ Ո՞ւր էր հայոց Աստուածը... Եթէ մենք Վահագնին համար նման փառակերտ մեհեան մը շինէինք, վստահաբար Ան պիտի գար մեր անմեղ մանուկներն ու մայրերը փրկելու, շուշանաբոյր հարսերն ու կաթնաբոյր պարմանուհիները ազատելու, բայց... բայց մենք դաւաճանեցի՛նք Վահագնին։ Կեսարիոյ մէջ մեր «Կիւմիւշեան» վարժարանը վերածուած էր Մարզական Համալիրի։ Մեր ճամպրուկները հաւաքելով գացինք «Էրքիլէթ Միջազգային Օդակայան»ը դէպի Իսթանպուլ մեր թռիչքը առնելու։ I

Thursday, !"#$%&$'()*, 2016 Volume 94, No. 8 A PUBLICATION OF ARMENIAN DEMOCRATIC LIBERAL PARTY, WESTERN DISTRICT COMMITTEE OF THE UNITED STATES

Armenian Rights Council Endorses Mayor Ara Najarian

ARCA is proud to be one of the first Southern California based Armenian organizations to endorse Ara Najarian in his campaign for Los Angeles County Supervisor District 5 position. In conjunction with its endorsement, ARCA organized a fundraiser for Mayor Ara Najarian's campaign at the Beshgetourian Center on February 18th, 2016. The event was attended by over sixty people who were eager to support and hear the mayor's impressive message. The formal part of the fundraiser commenced with Dr. Raffi Balian, Chairman of ARCA and the Western District Committee of the ADLP, welcoming all attendees to the event. Dr. Balian led off the introduction of an

old and dear friend of the Armenian Community and long time public officer of the City of Glendale Frank Quintero, despite being in Arizona only the day before. The Former City Councilman honored his pledge to Ara Najarian for the services he had provided, and spoke convincingly for the many reasons why Najarian is the best candidate for the Board of Supervisor position. After mayor Quintero's convincing speech, Dr. Balian introduced the Honorable Ara Najarian to say a few words about his campaign and his vision for the next Los Angeles County Supervisor representing District 5. Mayor Najarian spoke in detail about his success as a multiple times elected official of the city of Glendale, where he and his colleagues have invested great efforts to improve infrastructure, create new jobs and cultivate leading Fortune 500 corporations to establish their headquarters in Glendale. Najarian stressed his expertise in transportation including his steadfast determination in stopping the creation of a connector highway through the 710 freeway, which would uproot many house owners in Pasadena and South Pasadena. After mayor Najarian's speech the floor was open for questions posed by the attendees to learn more about his campaign efforts in the Greater Non-

Armenia & The Region Discussion of Armenian Genocide will be held in the Bundestag The Armenian Genocide issue will be discussed in the German Bundestag on February 25, paying tribute and honoring the victims of the crime that took place 100 years ago, "Armenpress" reports, citing the Bundestag official page. The discussion was initiated by the Bundestag "Alliance ‘90 / The Greens" party, the co-president of which is Cem Ozdemir, who is Turkish by nationality. Discussions will last 45 minutes.

George Clooney to visit Armenia April 22-24 The co-founders of 100 LIVES and the Aurora Prize Selection committee – cochaired by Nobel Laureate Elie Wiesel and Academy Award-winning actor and humanitarian George Clooney – will honor the Aurora Prize finalists for their exceptional acts of humanity with a weekend of events from April 22 through April 24, 2016. On behalf of the survivors of the Armenian Genocide, and in gratitude to their

Armenian Community. In this respect, Najarian credited his wife Palmira Perez, a veteran anchor on the local Fox Spanish television and his number one advocate in the Hispanic community. 'The Armenian Observer's editor Prof. Osheen Keshishian took the floor and praised both City of Glendale Councilmen for their leadership role over the past decade. In attendance were mayor Najarian's parents Dr. and Mrs. Vartkes and Mary Najarian, in addition to his son and two of his nephews. The evening concluded by closing remarks from Dr. Balian who encouraged the attendees to contribute generously to mayor Najarian's campaign. !

saviors, the Aurora Prize celebrates the strength of the human spirit that compels action is the face of adversity. The weekend of events, hosted in Yerevan, Armenia, will encourage discussion of some of the most pressing humanitarian issues the world is facing today, and honor those helping to address them. The weekend’s events will culminate in the inaugural Aurora Prize ceremony, honoring three finalists for their exceptional acts of humanity and presenting the final recipient with the award.

Armenian FM to visit New York Armenian Foreign Minister Edward Nalbandian will visit New York February 24-25 to participate in the Ministerial meeting dedicated to the 50th anniversary of the UN Development Programme (UNDP). Minister Nalbandian is expected to have meetings with his counterparts from a number of countries, Press Service of the Ministry of Foreign affairs reports.

Armenia-Turkey relations unrelated to Russia Armenia, which is Russia’s strategic ally, should abide by its commitments to that country with all the responsibility

SARF Raises 1.2 million USD For Syrian-Armenians

More than $1.2 million was raised during the “Save a Life” telethon on Sunday organized by the SARF–the Syrian-Armenian Relief Fund. During the course of the six-hour broadcast, community and civic leaders, organizations, schools and other institutions made appeals for assistance for Armenians in the war-torn Syria. The program, which was originating from Horizon Television studios in Little Armenia, was broadcast nationwide on Horizon Armenian Television, US Armenia and ARTN. The telethon, which was being planned for several months now, featured segments highlighting the plight of the Syrian-Armenian community, how SARF’s efforts have translated into tangible assistance throughout the years and the impact this support has had on the daily lives of the community there. SARF, which is a collaboration between leading community organizations and religious denominations has been on the forefront of raising awareness and muchneeded finances for the besieged Armenian community is Syria.

stemming from the logic behind such an alliance, according to Eduard Sharmazanov, a vice speaker of the National Assembly. “Armenia must protect exclusively its national and state rights, which it has always done and does, and will keep doing,” Sharmazanov told our correspondent. He said he doesn’t think that serious politicians in Russia see real chances of such a war in the current state of affairs. “We, as an ally of Russia, as a country which shares a land border with Turkey, are not interested in an escalation between Russia and Turkey. The Armenia-Turkey relations have nothing to do with Russia. Nobody knows Turkey’s policies better than we do.”

Russian airbase in Armenia receives fighters Russian military air base stationed in Armenia is reinforced with four MiG-29 fourth-generation fighters (after major repair), a modernized MiG-29C and a modernized transport helicopter Mi-8MT. ”The 4+ generation fighters and Mi8MT helicopter will be assembled by the unit’s technical staff and put into service at the earliest date. Pilots will begin test flights of MiG-29 fighters in the midMarch,” says the press release from the

Russian base. 13 attack and transport helicopters were transferred to Erebuni Russian air base stationed in Armenia in the end of 2015. The Russian air base was established at Erebuni airdrome in Yerevan in 1995. MiG29 multi-target fighters were re-stationed from Russia to the base in November 1998. In July 2001, an air base was set up of the Erebuni units which became the air component of the 102nd Russian military base stationed in Gyumri.

Ilham Aliyev to visit Iran Azerbaijani President Ilham Aliyev will make an official visit to Iran on February 23. Iranian Communication and Information Technology Minister Mahmud Vaezi made the announcement on February 21 after meeting with Azerbaijani Economy and Industry Minister Shahin Mustafayev in Tehran, according to RFE/RL. Aliyev is expected to meet with top Iranian officials and sign 11 cooperation agreements aimed at boosting bilateral relations, IRNA news agency reported. Aliyev last visited Iran in 2014 when he met with Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei. Azeris make up between 16 and 25 percent of Iran's 80 million population.

Nor Or Weekly - Thursday February 25, 2016

Telephone Interview With Congressman Adam Schiff By Khachig Janoyan, member of editorial board of “Nor Or” Newspaper Regarding his opinion on certain issues related to Nagorno-Karabakh, Syrian Refugees and the Genocide, that concern the Armenian community in Los Angeles. Below we present the exclusive telephone interview for “Nor Or” Newspaper with Congressman Adam Schiff. Kh.J. Good Afternoon Congressman Adam Schiff. It is pleasure to talk to you this afternoon. With your permission I would like to record this interview, to be able to publish it in Nor Or Armenian newspaper. A.Sch. Hello Mr. Janoyan. Yes it is fine. Kh.J. Although currently all the American people are very involved in the politics of Presidential primary elections, debates, etc., I would like to ask you other questions, pertaining to the Armenians. A.Sch.Sure. Kh.J. Can you tell me what is the latest situation in Nagorno-Karabakh ? A.Sch.The situation is very alarming. There is increasing violence along the line of control, line of contact where you have Azerbaijan’s firing tank shells artillery using sniper fire, where I think there is another casualty in the last twenty four hours. I think this is Aliyev’s effort to distract his domestic population from internal problems in the country, where places are collapsing, and this is a way of turning attention elsewhere, but things could easily be out of control, and this is why I am urging that we have monitoring equipment put in along the line of contacts that we can identify Azerbaijan violates the peace. Interestingly, Nagorno-Karabakh has agreed to that technology as has Armenia, but Azerbaijan is resisting and for a good reason, they are the ones who are the aggressors. I have also been urging the administration to speak out against Azerbaijani provocation and not talk about this in equivalent terms, as if both sides are

equally responsible. But this is not the case, and it is very worrying. It could very easily spiral out of control. Kh.J. Yes, that is the sad situation, they are not equally responsible. And they are saying the Armenians are doing as much as Azerbaijani’s but they are the aggressors. Thank you very much for the effort that you are trying to do. A.Sch. I wrote to ambassador Warlick back in September urging him to call out the Azerbaijanis when they are violating the cease fire and I hope that is what he will do. Kh.J. Now I will go to my next question. Kh.J. About the Syrian Armenians. We know that the Syrian people are in very bad shape and they have millions of refugees, including Armenians, and some of them went to Armenia, some went to other places. Is there any plan from the United States of America to help these refugees? I know through United Nations and charitable organizations help is reached to the Syrians. I was part of SARF, Syrian Armenian Relief Fund, for two years, representing

Ministry of Diaspora, Armenia

ARI TUN Dear compatriots, The Ministry of Diaspora of the Republic of Armenia re-launches “Ari Tun” program for the Diaspora youth. The goal of the program is to familiarize Armenian Diaspora youth spread all over the world with its Homeland, instill them acknowledge their national identity, familiarize them with the traditions and practices of their people, Armenian families and the Armenian soul, foster a closer cooperation of Armenia and the Diaspora both in educational-cultural and moral-psychological respect. In 2015 the program is going to be launched on June 14 and will continue till August 29, in 8 phases (each phase will last for 14 days). Diaspora youngsters from 13 to 18 will be hosted in Armenian families and will participate in a four-day camp envisaged by the program. the program is open for application by young people who did not participate in the program before. The choice of host families is carried out by the administrative districts of Yerevan, RA community councils, and RA Ministry of Diaspora. The participants’ stay with the Armenian families is not remunerated. The process of selection of groups and individuals for program participation is carried by the Diasporan community structures, educational institutions and the Diaspora Armenian organizations, with the support of RA diplomatic representations in the given country. Individual applications for participation in the program are also welcomed. Travel expenses are covered either by the participants or sponsors. The Ministry of Diaspora of the Republic of Armenia meets the participants upon their arrival and sees them off when they leave Armenia. Armenian language classes, visits to the museums, tours to the sights of Armenia are also organized by the Ministry. During the camping days there will be educational programs, classes of Armenian language and Armenian Studies, of national songs and dances will be organized. Meetings with state, public and cultural figures will also take place.

ADL (Armenian Democratic League). We were worried as how to help the refugees, and with our efforts we were able to extend a hand to them, to survive. Kh.J. What is the United States plan to help these refugees? Is there any plan in their mind, through United Nations or other charitable organizations? A.Sch. Yes. In fact just this week there was international donor conference where eleven billion dollars was pledged to help the refugees. United States pledged a billion of that sum. I think we should double our efforts to protect the population within Syria. And I think there is an effort that amounts to genocide against the Christian and the Yazidi communities, and those that are not able to escape the violence we need to do much more to protect those communities and then for those who are displaced and are utterly displaced and are refugees in Armenia, Turkey, Lebanon, Jordan and elsewhere, we need to make sure they have the resources to eat, get the medicines they need. And you know Armenia is doing something extraordinary, it is not a wealthy country but yet they made these refugees settle. We provided over one million dollars of assistance but more is needed, particularly given the economic conditions in Armenia. So there is international relief but not yet nearly enough of it. Kh.J. The one million dollar was granted from the United States government to Armenia to help the Syrian refugees? A.Sch. It was funding that went from the United States to United Nations Agency and was disbursed by the United Nations in Armenia. Kh.J. Thank you very much Congressman Schiff. I have one more question. Kh.J. This is President Obama’s final year in office. Do you think he will live up to his campaign promises from 2008 and

By visiting Armenia and taking part in “Ari Tun” program you will have a chance to get acquainted with the sights, history and culture of your motherland, live in an Armenian family for 9 days and get new friends. You will get an opportunity to take Armenian language courses and participate in “Ari Tun” camp, where you can have a four-day rest and learn national songs and dances. Armenian families will be happy to host you. Though this program you get a chance see your Homeland, its picturesque nature and learn more about your Armenian roots. Terms of participation in “Ari Tun” Program 1. A participant (a guest) should be 13-18 years old, not have participated in the program before, be able to cover round-trip travel expenses, submit a filled in application with a photo attached to the upper right corner of page, and a copy of the passport, submit a health certificate (signed and sealed by a doctor). 2. Terms of submission of the application form and the required documents You can upload the application form at www.mindiaspora.am or www.aritun.am websites, attach your photo, fill it in and sign. The application form and a copy of the passport should be submitted to the community institution (educational, cultural, church, public…etc.) in the territory of your residence, or to the Ministry of Diaspora via postal service, fax or E-mail in a scanned version (americamindiaspora @yahoo.com, aritun.mindiaspora@gmail.com). The deadline for the applications’ submission is at least 20 days before the beginning of each stage of the program. For additional information please apply to the Department Pan-Armenian Programs of the RA Ministry of Diaspora at the following address: Yerevan 0010, V. Sargsyan 26/1 tel: (+37410) 585601, (+37460) 500 830, 520246,521410 E mail: americamindiaspora@yahoo.com, aritun.mindiaspora@gmail.com

recognize the Armenian genocide?? A.Sch. I am doing everything I can to try to persuade the administration to recognize the genocide of April 24th, to get the president to meet the commitment he made as a candidate for president. This is an issue that I press the administration every year but this is the president’s last chance and I think we ought to do everything we can to persuade the president that he should make good on his commitment, it could be part of his legacy. Kh.J. And he should not relate the interest of the nation with the moral thing of history. A.Sch. Yes absolutely, and I mean it’s hard for us to speak with the moral authority that we need to against the genocide that is going on against the Christians and Yezidis now in Syria and Iraq, if we are unwilling to recognize other genocides. So I think it is very important for United States, I think it is very important for all citizens, particularly for those of the survivors of the genocide to have their government acknowledge what happened to their families. So I am urging the president to do this. I try to make this first. I have been doing so with his staff as well. Kh.J. Thank you very much Congressman,

Paruyr Hayrikyan to present new book on struggle to liberate Armenia Glendale, CA – Armenian politician and former Soviet dissident PARUYR HAYRIKYAN will be in town to present his new book, ON A QUEST OF THE LIGHT on THURSDAY, MARCH 3, 2016 at 7:30pm at ABRIL BOOKSTORE - 415 E. Broadway, Glendale, CA. Admission is free with reception to follow. Priority reserved seating available by calling (818) 243-4112. Author and book will be introduced by MIHRAN TOUMAJAN. On a Quest of the Light is a story of betrayal, heroism, passion, and love both for a woman and a country. Paruyr Hayrikyan, architect of Armenia's independence movement, presents his experiences as a freedom fighter through a letter to the love of his youth whom he lost during his eighteen years in prison and exile for dissident activity under the repressive Soviet regime. Written in the form of a personal memoir, On a Quest of the Light tells a chapter in the history of the fall of the Soviet empire that is rich with crucially important and nearly forgotten details of the story of a former Soviet republic's journey to statehood. Parallel to the dissident activity in Armenia, the memoirs also discuss dissident movements from across the Soviet Union (Ukrainian, Russian, Georgian, Jewish, and preBaltic movements) through Paruyr's friendships with his counterparts in other Soviet republics, owing to their shared sufferings in Soviet prisons and shared dreams of freedom for their respective nations. PARUYR HAYRIKYAN is an Armenian politician and former Soviet dissident. Hayrikyan is one of the founders and most active leaders of the democratic movement in the Soviet Union. He is also a writer and an accomplished composer. Presented by Abril Bookstore

Nor Or Weekly - Thursday February 25, 2016

Tekeyan Cultural Fund Of Armenia The international mobile photo exhibit “Under the Blue Sky” opened at Tekeyan Centre in the presence of numerous lovers of photographic art. The initiators and sponsors of the event were the Creative Union of Artists of Russia, the National Association of Armenian Photographers, PhotoPodium.com and the Tekeyan Centre Fund. The exhibition features more than eighty works by seventy-two photographers from nine countries: Armenia, Russia, Georgia, the Ukraine, Estonia, Australia, Israel, the Netherlands, and the USA. All the photos exposed reflect the authors’ vision of reality, and the variety of photographic genres expresses the colours and originality of different corners of the

world. In his welcoming speech the TCF Director A. Tsulikyan proudly noted that this kind of events at Tekeyan Centre have started a good tradition which should be continuing by all means, since such expositions contribute to the preservation of culture and mostly and to the promotion of photographic art. Igor Kusov, the representative of the Embassy of the Russian Federation to Armenia and the Centre of Science and Cul-

Turkish Intellectuals Who Have Recognized The Armenian Genocide

102 - Kutlu! Ataman By Hambersom Aghbashian

ture of Russia, extended warmest congratulations to the participants and the initiators of the exhibit. He underscored the importance of the event which bridges countries and establishes strong cooperation in the field of culture. Kusov wished that the exhibit attract more participants and expand its geography next time. At the opening, Vahan Kochar, a photographer from Armenia, one of the participants of the exhibition, referred to the title of the exposition, “Nowadays, when we can see just wars and violence everywhere, such kind of peaceful and bright photography is vital for people to have inward peace and to live in harmony. The representative of the RA Ministry of Culture also hoped that the exhibition would serve its mission and motto «Art for Peace» and would help people live under the blue sky. The opening ceremony concluded the curator of the exhibition Armen Yengoyan who, on behalf of PhotoPodium.com awarded certificates of appreciation to the participants. The international mobile photo exhibit “Under the Blue Sky” will be open at Tekeyan Centre till March 4, 2016 and then it will be exposed in Moscow. !

Kutlu! Ataman (born in1961 in Istanbul, Turkey) is a Turkish filmmaker and contemporary artist. Ataman makes films that both reflect and address “a given community,” frequently Turkish. He received his school education in Istanbul before doing his university studies in the US. His interest in film started an early age, and led him to do film studies at UCLA where he graduated with an MFA (Master of Fine Arts) in 1988. Ataman began his career as a documentary and feature filmmaker. As an 18-year-old, left-wing activist, he recorded the street protests that preceded the Turkish military coup of 1980; those early films were confiscated and destroyed by the military authorities following a raid on Ataman’s house. He was arrested, imprisoned for 28 days, and subjected to beatings and electric shocks. Ataman established himself as a film-maker with Serpent’s Tale (Karanlık Sular) (1994), and has gone on to make two further features: Lola+Bilidikid (1998) and 2 Girls (2005). His most recent film is Journey to the Moon" (2009). He has won many awards for his films, was nominated for the 2004 Turner Prize, won the Carnegie Prize in the same year and the Capital Abraaj Prize in 2009. In 2011 he received the European Cultural Foundation's Princess Margriet Award. His works are in collections such as MoMA New York and the Tate, and have also been shown in the major Biennials, including Venice and São Paulo, and at Documenta. Kutlu! Ataman was Chair of the Jury at the Istanbul International Film Festival in April 2009. "Testimony", 2006, is one of Ataman's art works exhibited in Istanbul.["stanbul Biennial, "stanbul, Turkey, 2007]. It is about the Armenian genocide and the Turkish amnesia. Talking about the film, Ataman said: “The subject of this home-video style footage is my, and my father's, nanny. She was an Armenian infant when she was brought into the family, ( was brought into the family by great-grandfather after her family was killed in 1915), and from that time on, her true identity and past were kept secret by her and others: her real identity was a taboo. It is a small and seemingly everyday portrait but in fact what I attempted to deal with is Turkey's own amnesia of its past and Turkey's very selective memory. It has this title not because it deals with an Armenian subject who gives a straightforward and categorical testimony about the past events, but because it is in itself a testimony, showing as it does a subject who is now suffering from total amnesia and oubli. Her inability to talk about the past is the true testimony, not only her own but also of the greater Turkish society." (1) Atom Egoyan's "AURORAS” and Kutlug Ataman's "TESTIMONY" , where At Artcore in Toronto in June 2007. The story behind Egoyan's Auroras starts with a moment in early Hollywood history. In 1917, a teenaged Armenian girl named Aurora Mardiganian arrived in the United States looking for her brother, her only surviving relative after the Armenian genocide of 1915. Her story hit the press and she was encouraged to write a book about her experiences, which was adapted into a play and then a movie, Ravished Armenia (also known as Auction of Souls) in 1919. Testimony, is about Ataman's 105-year-old nanny, who had also been his father's nanny, shot in her own kitchen with a video camera, but she can't remember a central event in her life. Ataman discovered in the 1970s that the woman who was his nanny, named Kevser Abla ("Abla" means "older sister"), was "Ermeni" or Armenian. He was told by his mother never to talk about it. In his artist statement, Ataman

says: "Testimony expresses my own darkness, with the voice of Kevser Abla guiding me. It is about me as much as it is about her." we have a living witness to history who cannot remember anything. (2) In an interview on September 14, 2007, Ataman said: Doing a piece about Kevser was revisiting my childhood. She had this identity that was kept like a secret in the family. It was this one big issue that disturbed my conscience. She died a year ago, right after I did the shooting of the piece" Testimony". It was sad. We don't really know. There's just this myth that my great-grandfather adopted her because her entire family was murdered by [what my family called] the "bandits." That's the only thing I know. She was never a maid, but more like the manager of the kitchen. She took care of my father, then my aunt, and then me. In Germany, closure has come through historians and the Nuremberg trials. In Turkey, we have a lot of discussions about what might have happened in 1915. For the health of the Turkish society, we need closure on the Armenian case, no matter what. I have the right as a Turkish citizen to know the uncontested truth. For a long time we couldn't even talk about the subject, because it was a taboo. What I am saying is this has to be discussed and talked about. Through my piece, I am contributing to the discussions. This piece is my testimony as a Turkish citizen more than my Armenian nanny's. Kevser cannot tell anything to us; she is too old and demented to tell. And even if she was coherent, I doubt that she would tell the truth about what happened to her family, because she has been trained not to for all her life. This is the ironic part about the piece. Her being confused and not talking about the subject is an allegory to Turkish society handling the Armenian problem. And about selling out the country he said: If I were an American artist, criticizing the Bush government for the Iraq war, would I be accused of selling out the country? I don't think I would. (3) Taraf Newspaper wrote on April 20, 2010, "April 24, the anniversary of the 1915s events, will be remembered this year in Turkey, too. The commemoration organized by the 'Say Stop!' Group, will start and held at Taksim tram stop. A group of intellectuals, for the first time in Turkey will commemorate this year on 24 April as the anniversary of the events of 1915. Under the leader-ship of “Say Stop!” group. The text of the commemoration activity begins as follows: 'This pain is OUR pain. This mourning is for ALL of US.' then after some detaols it mentions ... In April 24 1915 it was started "to send them". We lost them. They are no longer available. The vast majority are no more between us. They have not even graves. But, the “Great Pain” of the “Great Disaster” , with its utmost gravity EXISTS in our conscience. It is growing since 95 years. We are calling all the people of Turkey, who [the people] feel in their hearts this "Great Pain", to respectfully prostrate in front of the 1915s victims’ remembrance. In black dresses, silently. Lightening candles for their souls, bearing flowers ... Because this pain is OUR pain. This mourning is for ALL of US . " Kutlu! Ataman was one of the signees of this campaign. (4)

1.http://www.kutlugataman.com/site/artworks/work/66/ 2.http://www.theglobeandmail.com/arts/pain ful-stories-powerful-work-from-egoyan-and-ataman/article1326510/ 3- http://hyelog.blogspot.com/2007/09/backstage-with-kutlug-ataman-video.html 4.http://www.taraf. com.tr/haber/ 48851.htm

Nor Or Weekly - Thursday February 25, 2016

Armenian Film Society To Present A Screening Of "SIDEWAYS"

Glendale, CA – Abril Bookstore's ARMENIAN FILM SOCIETY will present a screening of SIDEWAYS, directed by Alexander Payne on FRIDAY, MARCH 4, 2016 at 7:30pm at ABRIL BOOKSTORE - 415 E. Broadway, Glendale, CA. Film will be presented by ARMEN KARAOGHLANIAN followed by discussion. Admission is free. Wine and Cheese Reception to follow. In Sideways, struggling writer and wine enthusiast Miles (Paul Giamatti) and his engaged friend Jack (Thomas Haden Church), take a trip out to wine country for one-last bonding experience. Miles wants to relax and enjoy wine, while Jack is in search of a final fling before his marriage to an Armenian. ALEXANDER PAYNE is responsible for such critically acclaimed films such as The Descendants (2011) and Nebraska (2013). Alexander Payne's parents are of Greek ancestry and ran a Greek restaurant. Sideways prominently features an Armenian family in its narrative. THE ARMENIAN FILM SOCIETY is a monthly event that meets on the first Friday of each month at Abril Bookstore. Lead by Armen and Mary Karaoghlanian, the evenings will be composed predominantly of film screenings and discussions, with occasional lectures, workshops, classes, and other types of activities relating to film with an element of Armenian culture and/or involvement. The purpose of the film society is to bring together people of all backgrounds and expose them to the rich cinema of Armenia, as well as talented filmmakers with an Armenian background. Presented by The Armenian Film Foundation and Abril Bookstore

Armenian Syrians Now In Toronto Are Refugees A Second Time: Fiorito The Armenian Syrian refugees that we have welcomed are the descendants of those Armenians who fled from Turkey in 1915. By Joe Fiorito Columnist safety of our children was an issue. The first of the wave of Syrian At Easter, in 2013, a bomb fell on refugees were Armenian Syrians, the balcony next to ours. We lived and it took far too long to get them here but we were finally struck by on the top floor. A miracle, the shrapnel didn’t hit us.” the loveliness of those moments of His wife Alin said, “We moved welcome: here’s your parka, now to another apartment — my you’re home. mother’s, on the second floor of a What you might not have building in another part of the paused to consider, and so did not city.” think to ask, is this: Armenian SyriYes, and when the bullets are ans? flying, there isn’t much safety on What does that mean, and what the second floor, either. Alin: “Our does it matter? daughter began to have nightIt matters because a century ago mares; she said, ‘If those bad guys the Armenians were on the run from come, do you have stones to throw, genocide; some fled to Syria. It to defend us?’ ” Stones are no demeans that the first refugees we have fence against bullets and bombs. welcomed are the grandchildren and I was curious about what they great-grandchildren of those who esbrought with them, if they did not caped the genocide in 1915. bring their housekeys. Betty said, It means that 100 years is a heart“I brought 20 kilos of photos.” Her beat of history. Harout Abajian, bottom left, with his wife Maria and her husband Jakob Minassian, smiled. The Armenian Syrian refugees relatives, refugees from Aleppo. He carried those suitcases. He said, have strong memories of the old horBut not everyone who fled a century gently, “It was twenty-seven kilos.” ror because the story has been handed ago kept a key and handed it down. Maria down, and this is what they must have Jakob also said, “I brought my tools. I’m said, “I can tell you that some people left thought as they packed: living with my tools.” He is, indeed, betheir keys under rocks; they hoped to come We flee again. cause he landed a job a week after he arback.” I met some of these new refugees, the rived. “I repair motors, from one-half There was no going back then. ones with such memories. They are the horsepower to 300 horsepower. I work in a I asked Mgrdich Panossian — he is a Panossians, by birth and by marriage, eight big shop.” dentist, and he is Maria’s brother — what in total, sponsored by Maria Panossian Among the precious things Mgrdich he did with his housekeys. He said, “I left Abajian and her husband, Harout. brought are his father’s beads, a modest them with the neighbour. I said to him, ‘I One hundred years ago their forebears string worn smooth from use. He also hope we return soon.’ ” were kicked out of Kilis, in southern brought a handmade backgammon set; he Have you seen the photos of Aleppo? Turkey. They headed on foot for the safety helped his father make it. There is no going back now. of the ancient, the magnificent, the multiThese are keys of another kind. I asked Betty Panossian Minassian — cultural city of Aleppo. Their kids, I should tell you, are handMaria’s sister — if the old stories came back Their flight was complicated by hunger some and quick and they are already at to her as she prepared to leave. She said, and fear, and by separation along the way, home in Toronto, although Maria’s house, flatly, “We felt the same feelings our grandand the stories of that journey are shot where they all live, is in the leafy and spamother and grandfather felt. The technolthrough with death and kindness and sorcious suburbs. I think the kids would prefer ogy is different — they moved by walking row and, above all, with spirit. the electric density of downtown; never — but the feelings are the same; we are livA footnote: there are some Armenians mind. ing out ancestors’ life.” who still have the keys to those houses that They need not run again. I asked Mgrdich about the decision to were abandoned 100 years ago, and the leave Aleppo. He said, “It was war. The keys are talismans and reminders. jfiorito@thestar.ca

Armenian Studies Program California State University, Fresno - Fresnostate.edu/armenianstudies 12th Kazan Visiting Professor Dr. Roberta Ervine To Present Series On “In the Harsh Light Of Genocide: Insights Of Selected Armenian Thinkers” Dr. Roberta Ervine (St. Nersess Armenian Seminary), the 12th Henry K. Khanzadian Kazan Visiting Professor of Armenian Studies at California State University, Fresno, will give three public lectures on the general theme of “In the Harsh Light of Genocide: Insights of Selected Armenian Thinkers” in the Spring 2016 semester. The first lecture in the series, “Armenians on Immortality” will take place at 7:30PM on Monday, February 29, in the University Business Center, Alice Peters Auditorium, Room 191, on the Fresno State campus. An hors d’oeuvres reception will take place from 6:30 to 7:30PM in the University Business Center Gallery, just prior to the lecture. The Genocide forced Armenians to reconsider their human experience in the light of mass death and dislocation. In an insecure and threatening world, what can one depend on? Is there a life after death, and if so, who is in charge

of it? Where does it happen? What is it like? What qualities make a person, a community, or an ethnic group immortal? This lecture will explore writers of the new, post-Genocide thinking on the topic of immortality, and look at where Armenians turned to find inspiration and consolation in the decades immediately following the Genocide. The Armenian Genocide restructured Armenian thinking in many ways. On an almost week-by-week basis, Armenian periodical literature from the 1920’s and 1930’s records the process by which these changes worked themselves out in the minds of survivors and Diaspora Armenians alike. What was essential going forward? How would the worldwide Diaspora remain Armenian? How should Armenians greet the founding of an Armenian state? What can be said concern-

ing the fundamental values of humanity in the face of widespread and wanton death and destruction? None of these questions found an easy answer in the mind of Armenian thinkers. This series of lectures will focus on questions from the Genocide period that are as relevant now as they were a

century ago. The spectrum of thinking about these deep, human and Armenian matters reveals a range of experience and willingness to engage with difficult issues that will surely resonate with the Armenians of today. Lecture II in the series, on Wednesday, March 30, will be on the topic of “Armenians on What Matters Most.” Lecture III in the series, on Wednesday, April 27, will be on “Holy Vengeance: Three Hierarchs of the Genocide Speak to America’s Armenians.” Roberta Ervine earned her Ph.D. in classical Armenian Studies from Columbia University and has done extensive research on topics related to medieval Armenian studies. Prof. Ervine pursues topics related to the history of Armenians in Jerusalem and the intellectual tradition of the Armenian Middle Ages (particularly the thinking of Vanakan Vardapet,

Vardan the Great and Hovhann!s of Erznka). She is also interested in medieval Armenian grammatical texts. Dr. Ervine has been professor of Armenian Studies at St. Nersess Armenian Seminary since 2001, where she has taught courses on Classical and Modern Armenian Language, Church history, and Armenian Spirituality. Dr. Ervine has taught at the Hebrew University of Jerusalem, has conducted post-doctoral study in the Armenian Patriarchate of Jerusalem, and has been a visiting lecturer at Columbia University. The lectures and reception are free and open to the public. Free parking is available, using parking code 273615 (go to parking kiosks in the area) at Fresno State Lots P5 and P6, near the University Business Center. For more information about the lecture please contact the Armenian Studies Program at 2782669, or visit our website at www.fresnostate.edu/armenianstudies.

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 7

THURSDAY, FEBRUARY 25% 2016

Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութիւնը 2016-ի Հոգաբարձութիւնը Կ՛ընտրէ

Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութիւնը (American Armenian Rose Float Association) յայտարարեց թէ ընտրած է 2016-ի իր հոգաբարձութիւնը։ Ընդլայնուած հոգաբարձութեան անդամներն են՝ Նուպար Տէր Պետրոսեան (նախագահ), Ստեփան Փարթամեան (գանձապահ), Ճանի Քանունճի (քարտուղար), Յակոբ Բարսեղեան (փոխ-նախագահ), Արեգ Ճերահեան, Մկօ Փանոսեան, Ռընէ Սիմոնեան, եւ Արթուր Քոքոզեան, ինչպէս նաեւ նորընտիր անդամներ՝ Մարի Տէր Բարսեղեան, Միքայէլ Իսրայէլեան, Յովհաննէս Ջէյ (Յովիկ) Չիմայեան, Քարմէն Լիպարիտեան եւ Էտի Զարացեան։

«Մեծապէս նուիրուած, տարիներ շարունակ համայնքային ծառայութիւն մատուցած, եւ կամաւոր աշխատանքի բարձր ոգի մարմնաւորող անհատներու խումբ մըն է այս», յայտնեց հոգաբարձութեան նախկին նախագահ Ստեփան Փարթամեան. «վստահ եմ, որ մեր նոր հոգաբարձութիւնը իր անխոնջ գործունէութեան շնորհիւ համայնքին նեցուկը պիտի ապահովէ՝ հայկական երրորդ ծաղկասայլի կառուցման եւ Փասատինայի յաջորդ Վարդատօնին մասնակցութեան համար»։ Ակնարկելով հոգաբարձութեան եկող ամիսներու ծրագիրներուն մասին, Նուպար Տէր Պետրոսեան յայտնեց՝ «Արդէն իսկ սկսած ենք քննարկել հայկական նորագոյն ծաղկասայլին վերաբերող մի քանի հոյակապ գաղափարներ, եւ կը բաժնենք մեր հարիւրաւոր կամաւորներու ու բարերարներու մեծ խանդավառութիւնը՝ ցարդ ամենէն գեղեցիկ հայկական ծաղկասայլը ստեղծելու հեռանկարով»։ Ծնած՝ Պաղտատ, Տէր Պետրոսեան Հարաւային Քալիֆորնիա բնակող յաջողակ գործարար մըն է, որ անցեալին ծառայութիւն բերած է շարք մը համայնքային կազմակերպութիւններու, ներառեալ Հայ Երիտասարդաց Ընկերակցութեան. ներկայիս ան անդամ է նաեւ Հայ Քոյրերու Վարժարանի հոգաբարձութեան։ Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութեան առաքելութիւնն է ամէն տարի դրամահաւաքներ կազմակերպելով իրականացնել հայկական ծաղկասայլի կառուցումն ու մասնակցութիւնը Փասատինայի Վարդատօնին։ Այս

ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ ԱՐՄԻՆԷ (ՍԱՆՃԵԱՆ) ԱՆԴՐԷԱՍԵԱՆ

Անժամանակ մահուան Ա. Տարելիցին առթիւ (Երուսաղէմ)

Նուպար Տէր Պետրոսեան

տարի, ընկերակցութիւնը պէտք է $300,000 հանգանակէ՝ նուիրատուութիւններու եւ առեւտրական հովանաւորութիւններու շնորհիւ։ Այս նպատակին համար, ընկերակցութիւնը մեկնարկած է Հայկական Ծաղկասայլի Դեսպանութեան Ծրագիրը, որուն ընդմէջէն կամաւոր անհատներ կրնան իրենց ապրած քաղաքներու դեսպանները դառնալ՝ հայկական նորագոյն ծաղկասայլին համար իւրաքանչիւրը առնուազն $3,000 հաւաքելով։ «Յաջորդ Վարդատօնին մասնակցելով, հայկական ծաղկասայլը պիտի ներկայանայ երկրագունդի տարածքին հարիւրաւոր միլիոն հանդիսատեսներու», Փարթամեան յայտնեց. «ուրեմն, որպէս համայնք, որպէս մշակոյթ, լոկ $300,000 ծախսելով հայկական երրորդ ծաղկասայլին վրայ, պիտի կարենանք ձեռք բերել այնպիսի համաշխարհային տեսանելիութիւն, որ այլապէս միլիոնաւոր տոլար պիտի պահանջէր»։ Անցեալ տարի Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութեան Դեսպանութեան ծրագրի մեկնարկումէն ի վեր, եօթը անհատներ միացած են անոր՝ որպէս դեսպաններ. անոնք են՝ Կարպիս Տէր-Եղիայեան (ներկայացնելով Լա Վըրն քաղաքը, Քալիֆորնիա), Քարմէն Լիպարիտեան (Հոլիվուտ Հիլզ, Քալիֆորնիա), Ֆլորա Տունայեանց (Փասատինա, Քալիֆորնիա – 210 Ազատուղիէն հարաւ), Մարկարէթ Մկրուպեան (Փասատինա, Քալիֆորնիա – 210 Ազատուղիէն հիւսիս), Թոնի Մելգոնեան (Լա Քրեսենթա, ՔալիֆորՇար. էջ 15

Լրացաւ մեզմէ անվերադարձ մեկնած Ընկ. Արմինէ Անդրէասեանի (ծն. Սանճեան) մահուան Ա. Տարելիցը, սակայն թարմ է իր յիշատակը թէ՛ հարազատներու եւ թէ՛ իր բոլոր բարեկամները իր հարազատները նկատող շրջանակի անդամներու հոգիներուն մէջ։ Ամէն տեղ է ան իր հարազատ բոյնին մէջ, Սրբոց Թարգմանչաց վարժարանի դասարաններուն մէջ, աշակերտներու սիրտերէն ներս ու Հայ Երիտասարդաց Միութեան սրահներու ու ժողովատեղիներուն մէջ։ Ուր որ ըլլար Արմինէն վստահ եղէք, որ հոն կը տիրէր խանդավառութիւն, աշխուժութիւն, հասարակական գործիչի, ուսուցչուհիդաստիարակի եւ տիպար Ռամկավար կուսակցականի օրինակելի ոգին, բայց մանաւանդ իր ներկայութիւնը շրջանակներուն մթնոլորտին կը բերէր երգիծանք ու սրամտութիւնը։ Առիթով մը առանց բառերը ծամծմելու ինծի ըսաւ Բեթղեհէմէն դուրս եկած ատեն. - Ընկե՛ր, այս երկրին մէջ նոյնիսկ եթէ լուացարանդ պիտի երթաս, ինքնութեան փաստաթուղթերդ չմոռնաս հետդ առնելու…։ Ամմանի ծնունդ էր Արմինէ, բայց իր սիրտն ու հոգին բաժնած էր երկուքի՝ ծննդավայրին ու Երուսաղէմին։ Իր կողակցին՝ Ընկ. Յակոբ Անդրէասեանի հետ տարիներով ու համբերատար աշխատանքով, սիրով ու նուիրուածութեամբ եղած էր ՀԵՄ-ի կեդրոնական սիւներէն մէկը, միաժամանակ անթերի կերպով կատարելով իր պարտականութիւնները որպէս կին եւ մանաւանդ որպէս գթառատ մայր երեք զաւակներու։ Բաց ասդի ան գուրգուրոտ դաստիարակ եւ ուսուցիչմայրն էր նաեւ իր աշակերտ-աշակերտուհիներուն, որոնց ուսման համար տուաւ իր սիրտէն ու գիտութենէն։ Արմինէ երբեք չընդունեց «յուսահատութիւն» բառը, այլ կարծես իբր պատասխան զինք հարուածել ուզող հիւանդութեան, բանաստեղծին պէս ըսած էր. «Քու հարուածներդ լոկ ոսկորներուս կը դպնան»։ Այսօր իր շիրիմին վրայ դուք կը տեսնաք Ընկ. Յակոբ Անդրէասեանի «Թաճ Մահալը»՝ զարդարուած

հայկական ազգային նախշերով պատրաստուած ճենապակեայ արուեստի գործը։ Յակոբը մխիթարութիւն կը գտնէ իր ձեռակերտին մէջ, որ թեթեւ սփոփանք եւ մելամաղձոտ ժպիտ-արցունք մը կը պատճառէ իրեն։ Արմինէն «հանգուցեալ» չէ իր համար։ Առիթով մը ան Հայաստանէն իրեն «ֆէսպուք»ին մէջ գրած էր. «Թէեւ Հայրենիքիս մէջ կը գտնուիմ այժմ, բայց սիրտս ու հոգիս հո՛ն է՝ Սիոնի բարձունքին»։ Սիրելի հարազատներ, այսօր կը մտնենք Արմինէի մեզմէ յաւէտ բաժանման երկրորդ տարիէն ներս։ Կը մխիթարուինք որ ան գտնուի իր պաշտած Աստուծոյ և Միածին Որդւոյն մօտ, իսկ այստեղ, այս անցաւոր աշխարհիս մէջ զինք պատկերացնենք լոյսերու մէջ։ Ինք տակաւին կը մնայ անցաւորներուս յիշողութեան մէջ այնպէս ինչպէս ճանչցած ենք զինք, ու պիտի շարունակէ ապրիլ իր բարեմասնութիւններով ու տիպար հայ կնոջ մը կերպարը հանդիսացող պատկերով։ Արմինէն կ՚ապրի մեզի հետ, ան մեր կողքին է միշտ, արդարեւ թէեւ իր բացակայութիւնը մեզ մահու չափ կը յուզէ, բայց իր յիշատակը չէ թառամած տաքուկ սիրտերու ու հոգիներու խորքը։

Դոկտ. Մինաս Գոճայեան

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 8

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

ՆԱԽԱՃԱՇԻ ՀԱՒԱՔՈՅԹԸ ՅԱՋՈՂ ԷՐ

Ասմունքող՝ Տիկ. Աստղիկ Տատուրեան

Օրկի վրայ Պրն. Ա. Լեփեճեան

Տէր եւ Տիկ. Ա. եւ Ա. Գալայճեան

Չորք Մարզպանի Հայրենակցական Միութեան ժողովրդականութիւն վայելող երկու ձեռնարկներէն մէկը նախաճաշի հաւաքոյթն է։ Հակառակ ձմեռուան եղանակին, Փետրուար 7-ի Կիրակիի տաքուկ օդը եւս կը քաջալերէր մեր հայրենակիցները եւ անոնց բարեկամները հոծ ներկայութեամբ (160 հոգի) մասնակցելու օրուան նախաճաշի ձեռնարկին։ Հանդիսութիւնը Պրն. Ս. Մաճառեանի մասնագիտութիւնն է։ Վարչութեան ատենադպիրի հանգամանքով, անիկա բարեգալուստի իր խօսքէն ետք, հանգամանօրէն ներկայացուց եկած ազգայինները. Տէր եւ Տիկ. Ա. եւ Ա. Գալայճեան, Տէր եւ Տիկ. Ա. ու Լ. Գալայճեան, Տէր եւ Տիկ. Փ. եւ Ա. Թիթիզեան, Տէր եւ Տիկ. Թ. Փոսթաճեան, Տիկ. Ա. Սարգիսեան, Տիկ. Ա. Գարայեան, Տիար Յ. Տիրացուեան (Նիւ Եորքէն), Տէր եւ Տիկ. Տոքթ. Ս. եւ Ա. Սիմոնեան, ինչպէս նաեւ Martial Arts-ի մէջ Hye Katch Do-ի մարզիչ Պրն. Մ. Աղուինեան, որ վերջերս արժանացած էր պատուաբեր ճանաչումի, Հոլիվուտի Master Hall of Fame-ի մէջ։ Ապա բեմ հրաւիրուեցաւ ծանօթ ասմունքող Տիկ. Աստղիկ Տատուրեան։ Անիկա տպաւորիչ ելոյթով յաջորդաբար ներկայացուց Վահան Թէքէեանէն «Բարձրացում»ը ու Վահէ Վահեանէն «Երկտողակներ»ը, որոնք արժանացան ջերմ ընդունելութեան։ Ֆուլի նախաճաշը ճոխացած էր թարմ կանաչեղէներով, տապկուած հաւկիթով եւ երշիկով ու մաամունիա-ով։ Caterer Raffi այդ օր հիանալի սպասարկութիւն կատարեց։ Հայրենակից Արամ Լեփեճեան, orgue-ի վրայ, կը ստեղծէր հաճելի

Տեսարան մը ներկաներէն

Հանդիսավար՝ Պրն. Ս. Մաճառեան

մթնոլորտը, յաջողութեամբ հրամցնելով հայկական ժողովրդական եւ արեւմտեան թեթեւ երաժշտական եղանակներ, որոնք մէկէ աւելի անգամներ արժանացան ջերմ գնահատանքի։ Մինչ այդ արդէն կը վաճառուէին վիճակահանութեան տոմսերը Տիկ. Լ. Գալայճեանի հսկողութեան տակ։ Վիճակաձգութիւնը կատարեց վարչականուհի Տիկ. Լուսինէ Պալեան։ Այլազան նուէրներով բախտաւորուեցան քսան ներկաներ։ Խոր շնորհակալութիւն նուիրատուներուն։ Շնորհակալութիւն նաեւ բոլոր հայրենակիցներուն ու բարեկամներուն, որոնք իրենց ներկայութեամբ քաջալերեցին օրուան ձեռնարկը։ Օրուան շէն մթնոլորտէն խանդավառուած, կատարուեցան հետեւեալ սրտաբուխ նուիրատուութիւնները.-

Տէր եւ Տիկ. Արտաւազդ եւ Արուս Գալայճեան Տէր եւ Տիկ. Անդրանիկ ու Լենա Գալայճեան Տիկ. Տիանա Անի Սարգիսեան Տէր եւ Տիկ. Թորգոմ Փոսթաճեան Տիկ. Արաքսի Մաճառեան Տիկ. Մարի Կաթրի Տէր եւ Տիկ. Խաչիկ եւ Թագուհի Օհանեան Տիկ. Շողիկ Գանտրալեան Տիկ. Ազատուհի Գույումճեան

$1,500 1,000 500 100 100 100 100 100 100

Համագումար՝ $3,600

Թղթակից

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 9

THURSDAY, FEBRUARY 25% 2016

ԴԻՄԱՏԵՏՐԻ (FACEBOOK) ԷՋԵՐԻՑ ՄԷԿԻ ՀԵՏՔԵՐՈՎ…

Առնօ Բաբաջանեանի Ծննդեան 95-Ամեակը

ՌԱԿ Հայ Իրաւանց Խորհուրդը Նեցուկ Կը Կանգնի Արա Նաճարեանին

Շար. էջ 1-էն

ՀԵՆՐԻԿ ԱՆԱՍԵԱՆ

Ես, ի պաշտօնէ հետեւում էի ձայնագրութեանը եւ մտքեր փոխանակում Առնոյի հետ, բայց դժուարանում էի նրան հասկացնել, որ այո. ձայնագրութիւնը կը լինի, Լուսինէն էլ կ՛երգի, բայց ռադիոյով եթեր սփռել չի լինի: Երեւի նա չգիտէր, որ հայկական հոգեւոր երաժշտութիւն արգիլուած էր ռադիոյով հաղորդել: Ձայնագրութիւնը հոյակապ ստացուեց եւ մտաւ ձայնադարանի փակ ֆոնդ: Այդ նշանակում էր, որ դու քո պատասխանատուութեամբ կարող ես այդ ձայնագրութիւնից օգտուել մի փոքր մաս, կամ հատուած վերցնելով նրանից, այն էլ որեւէ գրական-երաժշտական հաղորդման մէջ: Երաժշտական հաղորդումների խմբագրութեան գլխաւոր խմբագիր, տաղանդաւոր լրագրող եւ հիանալի թարգմանիչ Արմէն Յովհաննիսեանի հետ ուղիներ էինք փնտռում Առնոյի այդ հրաշալի մշակումը եթեր տալու համար, բայց չէինք գտնում: Եղաւ այնպէս, որ Արմէնը պիտի գնար Մոսկուա գործուղման: Ւնչպէս նախկինում, ես էի փոխարինելու նրան: Ձայնադարանի տնօրէնուհին, Տիկին Ռոզան միայն Արմէնի ստորագրութեամբ իրաւունք ունէր փակ ֆոնդից որեւէ ձայնագրութիւն դուրս հանել: Որոշել էի, ինչ գնով էլ լինի` Առնոյի գործը հասցնել ռատիօ ունկընդրին, հաշուի չառնելով անգամ աշխատանքից վտարուելու վտանգը: 1965-ի դէպքերի յիշողութիւնը դեռ թարմ էր մարդկանց երեւակայութեան մէջ: Առանց երկար-բարակ, ծանրթեթեւ անելու, քայլերս ուղղեցի դէպի ձայնադարան. - Տիկին Ռոզա, խնդրում եմ բերէք Առնօ Բաբաջանեանի գործի օրերս կատարուած ձայնագրութիւնը, օգտագործելու եմ իմ մի հաղորդման մէջ,- միանգամայն ինքնավստահ, առանց յուզումի դիմեցի տիկնոջը: - Ախր Հենրիկ ջան, էդ ձայնագրութիւնը փակի տակ է…, եւ յետոյ, գիտես էլի, Արմէնի ստորագրութիւնն է պէտք…։ - Ինչ է, չգիտե՞ս, որ նա քաղաքում չէ, եւ ես եմ նրան փոխարինում: Ի՞նչ իմանամ Հենրիկ ջան…, գիտես չէ՞, թէ ես քեզ որքան եմ սիրում, յանկարծ բան-ման դուրս չգա՞յ…։ Չէ, չէ~, մի անհանգստանայ, մի փոքր հատուած եմ օգտագործելու: Օրը Հինգշաբթի էր, ես միայն մէկ օր ունէի յանդուգն մտայղացումս իրագործելու համար: Երկուշաբթի Արմէնը գալու էր աշխատանքի: Ինձ մնում էր միայն Ուրբաթ օրը: Մտնում եմ հայկական երաժշտութեան հաղորդումների խմբագրութիւն. - Օֆելիա Արտեոմովնա, դուք Կիրակի օրուայ պատուէրով համերգը կազմե՞լ էք,- դիմում եմ աւագ խմբագիր, եօթանասունին բարեւ ասող օրիորդին. - Ոչ, դեռ չեմ կազմել, բայց պատրաստւում եմ սկսել, շա~տ պատուէր-

ներ կան, մանաւանդ գիւղերից: - Ինչ լա~ւ, Օֆելիա Արտեոմովնա, այս Կիրակի օրուայ պատուէրով համերգը ես եմ կազմելու, դուք ձերը թողէք յաջորդ Կիրակի օրուայ համար: - Մաղարիչ ունէք մաեստրօ, ես էլ պատրաստւում էի ձեզ խնդրել, որ թոյլ տաք այսօր աւելի վաղ թողնել աշխատանքը: - Ազատ էք, կարող էք հիմա իսկ գնալ Օֆելիա Արտեոմովնա: Վերադարձայ աշխատասենեակս ու, ինչպէս ասում են` անցայ հեռախօսի գլխին. - Արարա~տ…, ո՞րտեղ ես, դասասենեակո՞ւմ, թէ՞ կաբինետում (Արարատ Քոչարեանը Երեւանի Շահումեանի շրջանի Մետաքսի կոմբինատի բանուորական միջնակարգ դպրոցի տնօրէնն է): - Կաբինետում եմ, ի՞նչ կայ, ի՞նչ է եղել Հենրիկ, ձայնդ մի տեսակ տագնապալից է հնչում: - Ամէն ինչ լաւ է Արարատ: Հիմա ինձ ուշադիր լսիր: Քո այդ բանուոր «աշակերտներից» մի տաս տասնհինգ հոգուց պատուէր ես վերցնում, թէ իւրաքանչիւրն ի՞նչ երգ կամ մեղեդի կ՛ուզենայ լսել Կիրակի օրուայ Պատուէրով համերգի ժամանակ: Քեզ մի ժամ ժամանակ, ոչ աւելի: - Հենրիկ ջան, էդ ի՞նչ բանի ես ախպե~ր, ինչ համերգ, ի~նչ պատուէր…: - Արարատ, դու ինձ զարմացնում ես, ի՞նչ է, դու էս աշխարհից չե՞ս…, հեչ պատուէրով համերգ չես լսե՞լ Կիրակի օրերին…։ - Լսել եմ, ի՞նչպէս չեմ լսել…։ - Դէ~, եթէ լսել ես, սա էլ դրանցից մէկն է: Շարունակեմ ասելիքս: Պատուէրներից մէկը պարտադրաբար պիտի լինի միջնադարեան «Յորժամ» հոգեհանգստեան մեղեդին` Լուսինէ Զաքարեանի կատարմամբ: Ընտրիր այնպիսի մէկին, որը քիչ-միչ կարդացած լինի: - Այդ ի՞նչ ես անում եղբա~յր, յեղափոխութի՞ւն…, ռադիոյով հոգեւոր ե՞րգ…։ - Այո Արարատ, մենք միասին ենք յեղափոխութիւն անելու…։ - Հասկացայ Հենրիկ, հիմա հասկացայ, միայն թէ ինձ համար պարզ չէր, թէ ինչ էր գործի անուանումը: - Յոր-ժամ, երկու վանկ է, ՅՈՐ ԺԱՄ…։ - Յորժամ…,- լա~ւ… բա էդ խեղճ աղջիկն ի՞նչ գիտի թէ ինչ է Յորժամը, իսկի ես չգիտեմ: - «Յորժամ»` գրաբարից է գալիս եւ նշանակում է` Երբ որ, երբ: Մի խօսքով` կարելի է ասել նաեւ այն ժամանակ: Մարդ ես, եթէ այդ աղջկան հարցնող լինի թէ ո՞րտեղից է լսել այդ մեղեդին, թող ասի, որ լսել է Էջմիածնի Մայր Եկեղեցում, պատարագի ժամանակ, Լուսինէ Զաքարեանի կատարմամբ: - Եղաւ Հենրիկ, հասկացայ…, բայց դու չգիտե՞ս, որ ես կուսակցական եմ, այդ ի՞նչ հակախորհրդային յանձնարարութիւն ես տալիս ինձ: - Լսի~ր ընկեր կուսակցական, բա ինչի՞ ես գալիս եկեղեցի, դեռ մոմ էլ ես վառում…։

Ներկաներէն մաս մը

ծրագիրը։ Ան խօսեցաւ իր տեսիլքին մասին, եւ թէ ինչպէս կրնայ իր օժանդակութիւնը բերել հայ եւ ոչհայ շրջանակներու։ Նաճարեան զեկուցեց նաեւ քաղաքային փոխադրամիջոցներու եւ Կլենտէյլ քաղաքի տնտեսական զարգացման մասին. ինչպէս օրինակ, վերջին շրջանին հսկայական հզօր հաստատութիւններ իրենց կեդրոնատեղիները ստեղծեցին Կլենտէյլի մէջ։ Ան նշեց իր տիկնոջ՝ սպանախօս հեռատեսիլային ալիքներու երկարամեայ վեթերան-խօսնակ Փալմիրա Փերեզի նեցուկը իր ընտրապայքարին եւ ընդհանրապէս։ Խօսք առաւ եւ իր զօրակցութիւնը յայտնեց “The Armenian Observer” շաբաթաթերթի խմբագիր Օշին

Քէշիշեանը։ Աւարտին, Արա Նաճարեան սպառիչ պատասխաններ տուաւ ներկաներուն հարցումներուն։ Յայտնելով մեր զօրակցութիւնը քաղաքապետ Արա Նաճարեանին, կը յորդորենք մեր հայրենակիցները, որ անպայման մասնակցին քուէարկութեան եւ իրենց ձայնը տան Արա Նաճարեանին։ Ան մասնագիտութեամբ իրաւաբան է եւ միեւնոյն ժամանակ մեծ հայրենասէր ու հայաստանասէր։ Ջատագովն է Երեւան-Կլենտէյլ կապերու ամրապնդումին եւ հաւատացողն է գործնական հայրենասիրութեան։ Յաջողութիւն եւ բարի երթ մեր հայրենակիցին։

- Ես քո պատարագները լսելու համար եմ գալիս…։ - Գիտեմ: Կիրակի օրն էլ պատուէրով համերգի ընթացքին կը լսես Առնօ Բաբաջանեանի մշակած «Յորժամ»ը` Լուսինէ Զաքարեանի կատարմամբ: …Բաւական երկար տեւեց չարաբաստիկ համերգի պատրաստելը: Որոշել էի մի քանի նախադասութեամբ ներկայացնել թէ Բաբաջանեանին, թէ կատարուող ստեղծագործութեանը եւ թէ` սքանչելի երգչուհուն, որ նոր-նոր էր արժանացել համընդհանուր ճանաչման: Յետագայում հասկացայ, որ նման մօտեցմամբ, ես թեթեւացրել էի իմ մեղքը` «արգելուած պտուղը» հրամցնելով հասարակութեանը: Ես մերոնց տեղեակ չէի պահել երեւոյթի մանրամասների մասին, միայն խնդրեցի, որ բոլորս մէկտեղուենք մեր խոհանոցում` լսելու

պատուէրով համերգը: Երեւանում սովորութիւն է ռադիոընդունիչը խոհանոցի պատին ամրացնելը: Եկաւ «Յորժամ»ի պահը եւ բոլորս քարացանք: Ոչ մի ձայն, ոչ մի շշուկ մինչեւ մեղեդու աւարտը եւ նրանից յետոյ էլ մի քանի վայրկեան: Երկար լռութիւնից յետոյ հայրս էր խօսողը. - Էս ի՞նչ է, Հենրիկ, արդէն թոյլատրւո՞ւմ է հոգեւոր երաժշտութիւն հաղորդել ռադիոյով: - Ոչ հայրիկ, չի թոյլատրւում: Այդ ես է, որ խախտել եմ օրէնքը: Ինչո՞ւ պիտի ազատօրէն կարողանանք եթեր սփռել Պախի, Մոցարտի, Բեթհովէնի հոգեւոր երաժշտութիւնը, իսկ մերը` հայկականը ոչ: Ի~նչ տխմար որոշում է չէ՞ հայրիկ: Մի խօսքով, մի քանի խոչընդոտներ յաղթահարելուց յետոյ ես հասայ իմ նպատակին: Թէ գործից պիտի հանեն` թող հանեն: (Շար. 2)

OU<ADROUJIUN Aljatina\i mh= war]ou h Jhqh;an M,akouja\in Miouj;an W;ranorogoua‘ ou bar;xardoua‘ Ph,khøjiur;an k;droni g;[at;sil srafe% \armar bolor a®ijn;rou famar Manramasnouj;anz famar kar;li h f;®a]a\n;l Ghorg Qhø,khr;anin^ f;t;u;al jiuow&

(626)833-3102

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 10

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

ՄԱՀԱԶԴ ՍԻԼՎԱ ԿԻՒՐԻՒՆԼԵԱՆ

Սրտի դառն կսկիծով կը գուժենք մեր սիրեցեալ տիկնոջ, մօր, մեծ մօր, քրոջ եւ ազգականին՝ Սիլվա Կիւրիւնլեանին մահը, որ պատահեցաւ Փետրուար 18, 2016-ին։ Յուղարկաւորութեան արարողութիւնը տեղի կ՛ունենայ Հինգշաբթի, Փետրուար 25, 2016, առաւօտեան ժամը 10-ին, Our Mother of Good Counsel Catholic Church, 2060 N. Vermont Ave., LA, CA 90027.

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ

Ողբացեալ Սիլվա Կիւրիւնլեանի մահուան տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք հանգուցեալի զաւակներուն, ինչպէս նաեւ Տոքթ. եւ Տիկ. Յակոբ եւ Լուտովիկա Այնթապլեաններուն եւ ընտանեկան պարագաներուն։ «Նոր Օր»ի Վարչութիւն

Մաշտոց Գոլէճի Նախաձեռնութեամբ Սարգիս Թոփալեանի...

Շար. էջ 5-էն

(Ծնեալ Պէյրութ, 1926-ին)

Սրտի դառն կսկիծով կը գուժենք մեր սիրեցեալ ամուսնոյն, հօր, մեծ հօր եւ ազգականին Սարգիս Օհանեանին մահը, որ պատահեցաւ Փետրուար 20, 2016-ին Տալասի մէջ։

Սգակիրներն են. Ամուսինը՝ Յովհաննէս Կիւրիւնլեան Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Արմէն եւ Անի Պահատուրեան եւ զաւակունք Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Սուրէն եւ Մէրի Հացագործեան եւ զաւակունք Եղբայրը՝ Տոքթ. եւ Տիկ. Յակոբ եւ Լուտովիկա Այնթապլեան Եղբայրը՝ Ներսէս Այնթապլեան Եղբայրը՝ Տոքթ. եւ Տիկ. Եղիա եւ Այտա Այնթապլեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Ճորճ եւ Թամար Այնթապլեան Վազգէն եւ Վարդան Այնթապլեան Վրէժ Այնթապլեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Թադէոս եւ Սեդա Հացագործեան Անահիտ Պահատուրեան Ովսաննա Պոյաճեան եւ զաւակունք (Աւստրալիա) Տէր եւ Տիկ. Տիգրան եւ Թագուշ Աւագեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Մկօ եւ Թերէզ Մելեմճեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Վիգէն եւ Մարալ Օհանեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Խաչիկ եւ Սիլվա Փաշայեան եւ զաւակունք Տէր եւ Տիկ. Աշոտ եւ Թալին Նահապետեան Տէր Գառնիկ Հալլաճեան եւ համայն Կիւրիւնլեան, Երիքեան, Սաղաթեան,Պոյաճեան, Հանսքեhեան, Թաշճեան, Կոստանեան, Այնթապլեան, Շխրտմեան եւ Թորոսեան ընտանիքներն ու հարազատները։ *** Յուղարկաւորութեան արարողութենէն ետք, հոգեճաշ պիտի մատուցուի Armenian Society of Los Angeles, 117 S. Louise St., Glendale, CA 91205.

կեանք տալով Մեսրոպին եւ Սոնային: Մեսրոպը հօրը՝ Սագոյին աջ բազուկը դառնալու վրայ է «Երեւան» տպարանին մէջ, իսկ Սոնան կ՛ուսանի Ռիվըրսայտ համալսարանին մէջ: Սագոյին մաքուր, արժանապատիւ, իր շրջապատին լռիկմնջիկ օգտակար ըլլալու մարդկային ընտիր բնաւորութիւնն ու վարքագիծը ամէն գնահատանքի արժանի է: Ան Աւետարանին՝ «աջ ձեռքով տուածդ ձախը պէտք չէ իմանայ» պատգամը լիարժէք գործադրող պարզ ու համեստ հոգի մըն է, հեռու ցուցամոլութենէ, եսասիրութենէ եւ շահամոլութենէ: Իսկապէս, Սագօն իր սրտին մէջ մարդկային բացառիկ որակներ կրող, թաքուն ի կարողութեանց հոգի մըն է: Անշուշտ, այդ կարողութիւնները կու գան հայ աւանդական ընտանիքի զաւակ ըլլալու իր արմատներէն. մայր երկրի, անոր ժողովուրդի հոգեկան

ՄԱՀԱԶԴ ՍԱՐԳԻՍ ՕՀԱՆԵԱՆ

ակունքներէն, կեանքի մարտահրաւէրները դիմակայելու միշտ պատրաստ աննկուն, հաստատ կամքէն: Զինուած ցեղային այս ընտիր ժառանգութիւններով, հաւատարիմ իր էութեան, կասկած չունիմ, որ Սագօն պիտի շարունակէ վերելքէ վերելք առաջնորդել «Երեւան» տպարան-հրատարակչատունը՝ առողջ, բարեխիղճ ու անսակարկ ոգիին ու պիզնեսին միացնելով մարդկայնական վեհ սկզբունքներով առաջնորդուող իր ծառայութիւնները», եզրակացուց Ս. Մաճառեան: Ապա, Սագոյին եւ «Երեւան» տպարանի անձնակազմին ուղղուած շնորհաւորական եւ շնորհակալական ջերմ արտայայտութիւններով յաջորդաբար հանդէս եկան գրողներ, հասարակական դէմքեր, խմբագիրներ, արուեստագէտներ, հեռուստաժամերու հաղորդավարներ եւ միութիւններու ներկայացուցիչներ՝ Ներսէս Տէր Մեսրոպեան,

Սգակիրներն են. Այրին՝ Տիկ. Վերժին Օհանեան Զաւակը՝ Տէր եւ Տիկ. Պաղտիկ եւ Երան Օհանեան եւ զաւակունք Զաւակը՝ Տէր եւ Տիկ. Ռաֆֆի եւ Զեփիւռ Օհանեան եւ զաւակունք Զաւակը՝ Տէր եւ Տիկ. Կարօ եւ Սիւզի Օհանեան եւ զաւակունք Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Սէմ եւ Սիլվա Սիմոնեան եւ զաւակունք Եղբայրը՝ Տէր եւ Տիկ. Ճոհաննէս Օհանեան եւ զաւակունք (Գերմանիա) եւ համայն Օհանեան, Տէօքմեճեան, Սիմոնեան ընտանիքներն եւ բարեկամները։

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ

Ողբացեալ Սարգիս Օհանեանի մահուան տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք հանգուցեալի այրիին, զաւակներուն եւ դուստրին՝ Տէր եւ Տիկ. Սէմ Սիմոնեանին, ինչպէս նաեւ ընտանեկան պարագաներուն։ ՌԱԿ Շրջանային Վարչութիւն «Նոր Օր»ի Վարչութիւն

Թորոս Բարսեղեան, Թորգոմ Փոսթաճեան, Տիգրան Սարաֆեան, Վազգէն Վանատուր, Թոմիկ Ալեքսանեան, Յովհաննէս Բալայեան, Վիգէն Ղազարեան, Արա Ահարոնեան, Սուրիկ Ղազարեան, Ռաֆիկ Համբարձումեան, բարեշնորհ Վահէ սրկ. Չարխթեան, Սոնա Տիգրանեան, Սիլվա Օհանեան, Նունէ Աւետիսեան, Սոնա Թոփալեան, Թամար Անէսեան, Մարաթ Հայրապետեան, Վարդան Կարապետեան (Սագոյի հայ սքուլի դասընկերը), Անահիտ Ներսիսեան, Սվետլանա Տօնապետեան, Գէորգ Չաքմանեան (որ իր խօսքին միացուց ժողովրդական երգ մը), Յովհաննէս Բաբախանեան (որ արտասանեց նաեւ «Հայու հոգին» բանաստեղծութիւնը»), Արփի Արփաճեան (որ յայտնեց Մաշտոց գոլէճի տիկնանց յանձնախումբի շնորհակալութիւնը) եւ հուսկ՝ արժանապատիւ Տ. Մանուկ աւագ քահանայ Մարգարեան, որ Սփիւռքի նախարարութեան Յակոբ Մեղապարտի անուան մետալը յանձնելէ ետք Սարգիս Թոփալեանին, յայտնեց, թէ Հոլիվուտի Վայն Պողոտայի վրայ գտնուող Յովհաննու Կարապետ մայր եկեղեցիի նոր կառուցուելիք դրան վրայ որպէս բարերարներ, պիտի արձանագրուի Տէր եւ Տիկ. Սարգիս եւ Լուսինէ Թոփալեաններու անունը: Բոլոր ելոյթ ունեցողներուն խօսքերը դիմաւորուեցան ներկաներու բուռն ծափահարութիւններով: Ապա, Դոկտ. Տէր Եղիայեան յայտնեց, թէ այս առթիւ ստացուած են բազմաթիւ շնորհաւորագրեր, մետալներ, նամակներ՝ դաշնակցա-

յին, նահանգային, տեղական մարմիններէ, Սփիւռքի նախարարութենէն (Յակոբ Մեղապարտի մետալը): Այսպէս, շնորհաւորագրեր ղրկած էին՝ ծերակուտական Տայէն Ֆայնըսթայն, գոնկրեսականներ՝ Ատամ Շիֆ, Պրէտ Շըրմըն եւ Պարպարա Պաքսըր, նահանգային ծերակուտական Քարոլ Լիու, էսէմպլիմէն եւ Գոնկրէսի թեկնածու Քաչօ Աչաճեան, Լոս Անճելըս Գաւառի վերակացու՝ Մայք Անթոնովիչ, Կլենտէյլի քաղաքապետ՝ Արա Նաճարեան, Փասատինայի քաղաքապետ՝ Թէրի Թըրնէք, Պըրպէնքի քաղաքապետ՝ Պապ Ֆրութըս, Հայց. Եկեղեցւոյ Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան, «Համայնապատկեր» ամսագիրը, ԱՄՆ-ի Հայ Գրողներու Միութիւնը, Ղարաբաղի պատերազմի վեթերաններու միութիւնը (Հայրենիքի պաշտպանութեան Ասպետաց Ասպետ շքանշանը) եւ Մաշտոց Գոլէճը: Դոկտ. Եղիայեանի ջերմ խօսքերով ամբիոն հրաւիրուելով, օրուան մեծարեալը՝ Սարգիս Թոփալեան յայտնապէս յուզուած, երեք կարճ այլ շատ խօսուն բառերու մէջ խտացուց իր զգացումները: Աւարտին, տեղի ունեցաւ Lady Bug Catering-ի կողմէ պատրաստուած համադամ ու ճոխ պատառիկներով հիւրասիրութիւն: Առանց չափազանցութեան կարելի է ըսել, որ Սարգիս Թոփալեանի տպագրական-հրատարակչական եւ «Երեւան» տպարանի հիմնադրման 30-ամեակին նուիրուած այս հանդիսութիւնը, իր տեսակին մէջ եզակի տօնակատարութիւն մըն էր:

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 11

THURSDAY, FEBRUARY 25% 2016

Ոգեկոչում Ս. Վարդանանց Եւ Արցախեան Հերոսներու

Շար. էջ 5-էն

ՄԱՀԱԶԴ ԹԱԳՈՒՀԻ ԹԱՔԷՍԵԱՆ-ՍՄՍԱՐԵԱՆ Սրտի դառն կսկիծով կը գուժենք մահը մեր սիրեցեալ մօր եւ մեծ մօր՝ Թագուհի Թաքէսեան-Սմսարեանին, որ պատահեցաւ Յունուար 25, 2016-ին, Պէյրութ, Լիբանան: Թաղման արարողութիւնը կատարուեցաւ Պէյրութ, Լիբանան: Հոգեհանգստեան քառասունքի արարողութիւնը տեղի պիտի ունենայ Սրբ. Պետրոս եկեղեցի, Վէն Նայս, Քալիֆորնիա, Կիրակի 6 Մարտ, 2016-ին, յաւարտ Սուրբ Պատարագին: Սգակիրներն են՝ Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Շահէ եւ Սեդա Գարագէլեան եւ զաւակունք Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Ներսէս եւ Ռիթա Մանուշակեան եւ զաւակունք Դուստրը՝ Տէր եւ Տիկ. Գրիգոր եւ Լուսի Գարակէօզեան եւ զաւակունք եւ համայն Գարագէլեան, Մանուշակեան, Գարակէօզեան, Աբէլեան, Պալղամեան, Պալեան եւ Մարկոսեան ընտանիքները եւ ազգականները իրենց պարագաներով:

ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ

6-րդ եւ 7-րդ դասարանի երգչախումբը

Ողբացեալ Թագուհի Թաքէսեանի մահուան տխուր առիթով, մեր խորազգաց ցաւակցութիւնները կը յայտնենք հանգուցեալի դուստրերուն, ինչպէս նաեւ ընտանեկան պարագաներուն։ ՌԱԿ Շրջանային Վարչութիւն ՌԱԿ Հերեան Ակումբ «Նոր Օր»ի Վարչութիւն

Ամերիկահայ Ծաղկասայլի...

Շար. էջ 11-էն

խօսքով եւ Տէր Շնորհքի Պահպանիչով: Ներկաները եկեղեցիէն անցնելով քովի «Եագուպեան» սրահ, կոկիկ հիւրասիրութեան մը շուրջ շնորհաւորեցին մասնակից աշակերտները, դպրոցի հայերէնի բաժանմունքի ուսուցիչներն ու մանաւանդ՝ երաժշտութեան ուսուցչուհի Տիկ. Քրիստինա Խոջոյեանը, որուն կը պարտինք յայտագիրին առիւծի բաժինը: Յատուկ շնորհակալութիւն 11-րդ դասարանցի Վան Ոսկեանին, որ խղճմտօրէն ստանձնած էր հանդիսութեան թեքնիք բաժինը: Կը շնորհաւորենք բոլոր աշակերտները իրենց մասնակցութեան համար եւ շնորհակալութիւն կը յայտնենք բոլոր ծնողներուն, որոնք կը հաւատան հայ դպրոցին առաքելութեան եւ իրենց զաւակները կը վստահին մեր հոգատարութեան: Վարդանին եւ իր ընկերներուն Գործը անմահ է, մինչեւ այն ատեն որ հայ դպրոցը կա՛յ ու կը մնայ:

Բարեկենդանը Եւ Ս. Վարդանանց Տօնը՝ Նախակրթարանէն Ներս

Փետրուար 3-ին նախակրթարանի աշակերտները տարիքային երկու խումբերով՝ Մ-2րդ եւ 3-5րդ դասարաններ, նշեցին Բարեկենդանը ոտնագնդակի արհեստական խոտածածկին վրայ, կազմակերպութեամբ հայերէնի ուսուցչուհիներուն եւ «Հայ Ոգի» տիկնանց յանձնախումբին: Դիմակներով, զարդերով, հայկական աւանդական թէ ժամա-

նակակից խաղերով, հայկական երգ-երաժշտութեան տակ հաճելի եւ օգտակար երկուքական ժամեր անցուցին անոնք: Որպէս հիւր, ներկայ էր Nazo Bravo-ն, որ հայադրոշմ անգլերէն երգերով ներկայացաւ մեր փոքրիկներուն: Նոյն օրը, առաջին զբօսանքի ընթացքին, վարժարանիս ծնողաուսուցչական մարմնի տիկինները պատրաստեցին եւ հիւրասիրեցին Բարեկենդանի յատուկ «հատիկ»ը: *** Յաջորդ օրը՝ Հինգշաբթի, Փետրուար 4-ին, դպրոցին սրահին մէջ տեղի ունեցաւ Սրբոց Վարդանանց տօնակատարութիւն, որուն որպէս հիւր հրաւիրուած էր «տանտէր» մը՝ Ս. Պետրոս եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Արժանապատիւ Տէր Շնորհք Աւագ քահանայ Տեմիրճեանը: Անոր կատակախառն լուրջ խօսքը սիրով եւ հասկցողութեամբ ընդունուեցաւ աշակերտութեան կողմէ: Հանդիսավար՝ Տիկ. Մարալ Ոսկեան նոյնպէս փոխանցեց օրուան խորհուրդը, իսկ Օրդ. Արուս Անդրէասեանի ղեկավարութեամբ տարբեր դասարաններ ելոյթ ունեցան Վարդանանցի նուիրուած զանազան երգերով: Դասարաններէն իւրաքանչիւրը հանդէս եկաւ նաեւ ոտանաւորներով՝ բոլորն ալ ազգայնաշունչ եւ Վարդանանցի պատգամով՝ չմոռնալու լեզու, կրօնք, մշակոյթ եւ սովորութիւններ: Շնորհակալութիւն հայերէնի բոլոր ուսուցչուհիներուն, ինչպէս նաեւ «Հայ Ոգի» եւ «ԾՈՒՄ»ի տիկիններուն:

նիա), Հրաչ Կէօզիւպէօյիւքեան (Շէտօ Հիլզ, Քալիֆորնիա), եւ Կրէկ Թիւֆէնկեան (Կլենտէյլ)։ Ներկայիս Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութիւն կը ջանայ կամաւորագրել յաւելեալ դեսպաններ՝ ամբողջ Միացեալ Նահանգներու տարածքին. հետաքրքրուողները կրնան կապուիլ ընկերակցութեան հետ. info@aarfa.org հասցէով։ Դեսպանութեան Ծրագիրը

ընդլայնելու զուգահեռ, Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութիւնը ժողովրդային լայն աջակցութեան կոչ կ՚ընէ՝ հայկական երրորդ ծաղկասայլի իրականացման համար։ Տուրքէ զերծ նուիրատուութիւններ կարելի է կատարել Ամերիկահայ Ծաղկասայլի Ընկերակցութեան կայքին վրայ՝ aarfa.org, կամ չէք մը ուղարկելով հետեւեալ հասցէին՝ AARFA, P. O. Box 60005, Pasadena, CA 91116։

N.O. February 25, 2016, No. 8:N.O. Blank

2/24/16

3:53 PM

Page 12

NOR ØR% 25 ":TROUAR 2016

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՖՈՒԹՊՈԼԻ ԽՃԱՆԿԱՐ

• Երեւանի «Արարատը» Փետրուարի 18-ին Ֆրեզնոյում 1-0 հաշուով յաղթեց «Ֆրեզնօ Ֆուեգօ» թիմին։ Փորձարկուեցին մի շարք նոր ֆութպոլիստներ։ Փետրուարի 20-ին «Արարատը» Կլենտորայում մրցեց Նիւ Եորքի «Կոսմոս» թիմի հետ եւ պարտուեց 0-2 հաշուով։ Փետրուարի 23-ին «Արարատը» մրցեց հարաւքորէական «Սոննամի» հետ են զիջեց 3-4 հաշուով։ • Փետրուարի 19-ին Մատրիտում կայացել է Արազ Օզբիլիսի պաշտօնական ներկայացումը իսպանական «Ռայօ Վալեկանօ» թիմում։ Արազը հանդէս կը գայ 16 համարի խաղաշապիկով։ Յիշեցնենք, որ Օզբիլիսի փոխադրական իրաւունքները պատկանում են թուրքական «Պեշիքթաշին»։

ԵՒՐՈԳԱՒԱԹՆԵՐԻ ԽԱՂԱՐԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒՄ

Կայացան Եւրոպայի Ախոյեանների լիկայի 1/8-րդ եզրափակիչի առաջին հանդիպումները։ Ահա դրանց արդիւնքները. «Բենֆիկա»-«Զենիթ»՝ 1-0 ՓՍԺ-«Չելսի»՝ 2-1 «Ռոմա»-«Ռէալ» Մատրիտ՝ 0-2 «Գենտ»-«Վոլֆսբուրգ»՝ 2-3 «Արսենալ»-«Բարսելոնա»՝ 0-2 «Եուվենթուս»-«Բաւարիա»՝ 2-2 «Տինամօ» Քիեւ-«Մանչեսթըր Սիթի»՝ 1-3 ՊՍՎ-«Աթլետիկօ»՝ 0-0 Կայացան նաեւ Եւրոլիկայի 1/16-րդ եզրափակիչի առաջին հանդիպումներն, որոնք աւարտուեցին հետեւեալ արդիւնքներով. «Ֆիորենտինա»-«Տոտենհեմ»՝ 1-1 «Բորուսիա» Դորտմունդ-«Պորտու»՝ 2-0։ Այս խաղում 2 կոլերն էլ խփուեցին Հենրիխ Մխիթարեանի փոխանցումներով, Հենրիխի մէկ հարուածն էլ դիպաւ դարպասաձողին։

MARXAKAN

AU:TIS BA|RAM:AN

«Անդերլեխտ»-«Օլիմպիակոս»՝ 1-0 «Միդտյիլանդ»-«Մանչեսթըր Եունայթըտ»՝ 2-1 «Սեւիլիա»-«Մոլդէ»՝ 3-0 «Վիլյառէալ»-«Նափոլի»՝ 1-0 «Սենթ Էթյէն»-«Բազել»՝ 3-2 «Վալենսիա»-«Ռապիդ»՝ 6-0 «Աուգսբուրգ»-«Լիվերպուլ»՝ 0-0 «Սպարտա»-«Կրասնոտար»՝ 1-0 «Գալաթասարայ»-«Լացիօ»՝ 1-1 «Սիոն»-«Բրագա»՝ 1-2 «Շախտյոր»-«Շալկէ»՝ 0-0 «Մարսել»-«Աթլետիկ»՝ 0-1 «Սպորտինգ»-«Լեւերկուզեն»՝ 0-1 «Ֆեներպահջէ»-«Լոկոմոտիւ»՝ 2-0

ԾԱՆՐԱՄԱՐՏԻ ՀՀ ԱԽՈՅԵԱՆՆԵՐԸ

Երեւանում աւարտուեցին ՀՀ ծանրամարտի կանանց եւ տղամարդկանց առաջնութիւնները։ Ըստ քաշային կարգերի ախոյեաններ դարձան։ Կանայք. Երանուհի Պետրոսեան (48 քկ.), Աննա Գովելեան (53 քկ.), Աղունիկ Յակոբեան (58 քկ.), Քրիստինէ Պետրոսեան (63 քկ.), Նազիկ Աւդալեան (69 քկ.), Աննա Պօղոսեան (+75 քկ.), Հաշուարկից դուրս առաջնութեանը մասնակցել է Էլեն Գրիգորեանը (48 քկ.ով), արգելուած խթանիչ օգտագործելու համար որակազրկուած է եւ նրա որակազրկման ժամկէտը լրանում է Ապրիլին՝ Եւրոպայի առաջնութիւնից առաջ։ Տղամարդիկ. Համլետ Մնացականեան (56 քկ.), Գէորգ Պաղտասարեան (62 քկ.), Վանիկ Աւետիսեան (69 քկ.), Ժորժ Եղիկեան (77 քկ.), Անդրանիկ Կարապետեան (85 քկ.),

Ինչի՞ Համար Էր Իրաքի Պատերազմը

Շար. էջ 2-էն

նոյնիսկ թշնամիներ էին): Բացի այդ, Ուսամա Պին Լատենը և նրա օգնականները գտնւում էին Աֆղանստանում, կամ Փաքիստանում, ոչ թէ Իրաքում: Այնուամենայնիւ Պուշի կառավարութիւնը, Սեպտեմբեր 11-ի յայտնի դէպքերի հետևանքով, որոշում կայացրեց յարձակուել մի կործանուող երկրի վրայ, որը ոչ մի առնչութիւն չունէր Վորլդ Տրէյդ Ցենտրի և Փենթակոնի վրայ յարձակումների հետ, բացի այդ, նա արդէն իսկ ամբողջովին, խիստ և ազդեցիկ հսկողութեան տակ էր գտնւում: Այդ ժամանակ աւելի շուտ սպասւում էր, որ ԱՄՆ-ն ամբողջովին կը կենտրոնանան ԱԼ-Քաիտա-ի վրայ: Վերոյիշեալ հանգամանքները նկատի ունենալով, բոլորովին հանելուկային է թւում Իրաքի վրայ յարձակման որոշումը: Մի այլ տեսանկիւնից նայելով, այնքան էլ դժուար չի լինում հասկանալ այդ որոշումը: ԱՄՆ-ը աշխարհի ամենաուժեղ երկիրն էր և ոչ մի կասկած չկար, որ նրանք կարող էին Սատտամ Հիւսէյնին իշխանութիւնից զրկել, եթէ նրանք այդ միայն ցանկանային: ԱՄՆ-ը շահել էին ոչ միայն երկարատև սառը պատերազմը, այլ նաև կարողացան 1989-ից յետոյ մի քանի ռազմական յաղթանակներ գրանցել: 1991 թուականին նրանք կարողացան առանց մեծ ջանքերի յաղթանակ տանել Իրաքի դէմ, 1995 թուականին կասեցրին արիւնահե-

LOUR:R

ղութիւնը պալքաններում, 1999 թուականին Սերպիան պարտութեան մատնուեց: Սեպտեմբեր 11-ի դէպքերից յետոյ թալիպանների դէմ տարած արագ յաղթանակը, ուժեղացրին այն տպաւորութիւնը, որ ԱՄՆ-ն իրականում ռազմական տեսակէտից անյաղթանակելի էին և դժուարացնում էին քննադատների փաստարկները, միւսներին ապացուցելու, որ Իրաքի դէմ պատերազմը անիմաստ է և անխոհեմ: Սեպտեմբեր 11-ը ուժեղ ցնցել և տագնապի էր մատնել ամերիկացիներին: Շատ քաղաքական գործիչներ համոզուած էին, որ ԱՄՆ-ը պէտք չէ թոյլ տային, որ երբևէ տեռորիստների համար հնարաւոր լինէր, մասսայական ոչնչացման զէնքեր ձեռք բերել, անգամ եթէ դա ամենահեռաւոր վայրերում լինէր: Նրանք, ովքեր համամիտ էին պատերազմի հետ, հաւատում էին, որ Սատտամ Հիւսէյնի կործանումը նաև միւս պետութիւնների՝ տիքտատոր և ոչ խոհեմ ղեկավարներին համոզելու է, որ ԱՄՆ-ը չափազանց հզօր է, որպէսզի նրանք կարողանան դէմ գնալ նրան և դա նրանց ստիպելու է, ենթարկուել նրա ցանկութիւններին: Կարճ ասած, պատերազմից առաջ ԱՄՆ-ը միանշանակ հզօր էին, համոզուած իրենց ռազմական հզօրութիւնից և միևնոյն ժամանակ չափազանց տագնապած իրենց անվտանգութեան պատճառով- սա մի վտանգաւոր զուգակցութիւն էր:

Անդրանիկը եւ Տիգրան Մարտիրոսեանը հանդէս եկան ոչ թէ 77, այլ 85 քկ. քաշային կարգում, որպէսզի քաշերը չգցեն։ Անդրանիկը երկամարտում ցոյց տուեց 362 քկ., իսկ Տիգրանը 360 քկ., Աղասի Աղասեան (94 քկ.), Արտյոմ Պետրոսեան (105 քկ.), Ռուբէն Ալեքսանեանը (+105 քկ.), 2-րդը Սիմոն Մարտիրոսեան (+105 քկ.)։

ԼԵՒՈՆ ԱՐՈՆԵԱՆԸ ՑԻՒՐԻԽԻ ՄՐՑԱՇԱՐՈՒՄ

Շուէյցարիայի Ցիւրիխ քաղաքում աւարտուած գերմրցաշարին մասնակցեց Լեւոն Արոնեանը։ Նրա մրցակիցներն էին Անիշ Գիրին, Ալեքսէյ Շիրովը, Վիշվանաթան Անանդը, Հիկարու Նակամուրան եւ Վլատիմիր Կրամնիկը։ Հիմնական մրցաշարում Լեւոնը վաստակել է 4 միաւոր։ Այս մրցաշարում յաղթանակի համար տրւում է 2, ոչ-ոքիի համար 1 միաւոր։ Այս արդիւնքով Արոնեանը զբաղեցրեց 3-րդ տեղը, առաջ անցնելով Շիրովից եւ Գիրիից։ Կայծակնային մրցաշարում եւս Լեւոնը անյաջող է հանդէս եկել զբաղեցնելով նախավերջին տեղը (1.5 միաւոր) Շիրովից առաջ։ Արոնեանը խոստովանել է, որ լաւագոյն մարզավիճակում չէ եւ Դեկտեմբերից յետոյ շախմատ գրեթէ չի խաղացել։ Լեւոնը 2 մրցաշարերի արդիւնքում վաստակեց 5.5 միաւոր եւ կիսեց 4-5-րդ տեղերը Գիրիի հետ։ Առաջին երկու տեղերում էին Նակամուրան եւ Անանդը՝ 10.5-ական միաւոր։

Այս բոլոր հիմունքները կազմում էին ռազմագիտական այն կոնտեքստը, ըստ որի՝ որոշում կայացուեց պատերազմի համար: Այս իմանալով, կարող ենք որոշ բաներ հասկանալ, որոնք այդ որոշմանը յանգեցրին: Բայց այստեղ գոյութիւն ունի նաև մի այլ էական գործօն, առանց որի ներգործութեան, հաւանաբար, որ այդ պատերազմը տեղի չէր ունենալու: Այդ գործօնը Իսրայէլի լոպին է, և յատկապէս մի խումբ նոր պահպանողական գաղափարախօսների և փորձագէտների ազդեցութիւնը, որոնք դեռ շատ վաղուց, այսինքն դեռ Սեպտեմբեր 11-ից շատ առաջ, Ամերիկայից պահանջում էին, յարձակուել իրաքի վրայ: Պատերազմի ջատագովները հաւատում էին, որ Սատտամ Հիւսէյնի ոչնչացումը կը նպաստի Իսրայէլի և Ամերիկայի ռազմագիտական դիրքի լաւացմանը, և միևնոյն ժամանակ ընթացքի մէջ կը դնի տարածաշրջանային փոփոխութեան մի ընթացք, որը և ԱՄՆ-ի և Իսրայէլի համար միանշանակ շահաւէտ կը լինի: Իսրայէլի քաղաքական գործիչները և Իսրայէլի նախկին ղեկավարները պաշտպանում էին այս տեսակէտը, որովհետև նրանք խիստ շահ ունէին նրանում, որ ԱՄՆ-ը տարածաշրջանում իրենց գլխաւոր հակառակորդին ոչնչացնէին, այն մարդուն, ով 1991 թուականին Scud հրթիռներ էր արձակել Իսրայէլի վրայ: Իհարկէ, Իսրայէլի և Իսրայէլի լոպիի ճնշումը միակ ազդակը չէր,

որը յանգեցրեց Պուշի կառավարութեան որոշմանը՝ 2003 թուականի Մարտին, յարձակուել Իրաքի վրայ: Բայց այն որոշիչ էր: Շատ Ամերիկացիներ կարծում են, որ դա «պատերազմ էր քարիւղի» համար: Այս վարկածի համար գրեթէ փաստեր չկան, ընդհակառակը կան բազմաթիւ փաստեր, այն հերքելու համար: Այլ դիտորդներ մեղադրում են Պուշի քաղաքական խորհրդատուներին, ինչպիսին հանրապետական ռազմագէտ՝ Կարլ Րովեն է, և ենթադրում են, որ պատերազմը կուսակցական խորամանկ քաղաքականութեան մի մասն է կազմել: Այն նպատակ ունէր, երկիրը պատերազմի մէջ պահելով, երկարաձգել հանրապետական կուսակցութեան իշխանութիւնը: Այս տեսանկիւնը կուսակցական քաղաքականութեան տեսակէտից որոշ հրապուրանք ունի, բայց հնարաւորութիւն չի տալիս այն նոյնպէս փաստել և չի բացատրում, թէ ինչու էին միևնոյն ժամանակ, բազմաթիւ հեղինակաւոր դեմոկրատներ, պատերազմի ջատագով դարձել: Մի այլ բացատրութիւն եզրայանգում է նրան, որ պատերազմը մի խորիմաստ փորձ էր, Միջին Արևելքը դեմոկրատական ձևափոխութիւնների միջոցով վերակառուցել: Այս մեկնաբանումը ճիշտ է, բայց այդ ծրագիրը անխզելիօրէն կապուած էր, Իսրայէլի համար էլ աւելի ապահովութիւն ստեղծելու, մտադրութեան հետ: (Մնացեալը յաջորդ թիւով)