Muziekwereld 1, 2018 - Belastingspecial by Ntb - Muziekwereld

jaargang 99

nummer 1 - 2018

rty

w S

e S e we

B elas ing n e s pe ct a i l

rty

s S w w we

rty

e w e S eesqw w q q qe ee q ty r s e e sw y w t r e w

e S w e w

e e ew

ew qy ye t t qS er rSq S

e ee q e

ee e q e ee q qeqqe ew w qq q eSqe q e ee

rty

rtSy e e s

q q

zse q e w s e s

vakbond voor musici en acteurs

rty

qrty e

ye rty s

q e e

rty

rt q e

y rty rt

rty rtyrty

s e z z s

ty e es q sr s q e qe Sezeqq

e e

w w

q zq

rty

ee rty srte ys rty q e e s e z r e q q eereSs t y e te e s y e rty qsq q q y q s e e y s t t re e r q

rty

w S w S w s s e S S e e e S S S S S e S e e S w eer S e we e e e tye eweS eeSeeeeeSsrty s w e q q e e e w e Srstye S S e rtye e s ssS ee e SS wSrt e S q s e w e S rty y e S w S r s s S rty s S wSee SS e Sty s e s e ss q S S s y e e r s w ety qqe s e e y s e t s S r q S t w e S e s e q s s y w s e t r Se q S e r t y e S s s s r s S e rtyrt s t ry rty e e e y s s r t y r rt s ty sq q s

Samen

Redactioneel

De eerste Muziekwereld van het nieuwe jaar is de jaarlijkse Belastingspecial, met veel informatie over de diverse belastingregelingen waarmee musici te maken kunnen krijgen en de service die de Ntb samen met zijn partners aanbiedt. Zoals u gewend bent zijn de overige pagina’s van dit magazine gewijd aan allerlei actuele onderwerpen. En er is ook aandacht voor enkele bijzondere leden. Wat zal 2018 de Ntb en VCTN brengen? Er liggen grote uitdagingen te wachten. Een tussenevaluatie van de Wet Auteurscontractenrecht, die nog niet naar behoren werkt. Ook al konden Ntb, Kunstenbond en NVPI, mede naar aanleiding van de nieuwe wet, aanbevelingen voor redelijke artiestenovereenkomsten overeenkomen. De contractpraktijk is voor veel auteurs en artiesten, zeker voor auteurs in opdracht van de publieke en de commerciële omroep, echter nog nauwelijks verbeterd. Daarnaast wordt in maart de Kamerbrief van de nieuwe minister van Cultuur, Ingrid van Engelshoven, verwacht. Een brief waarin zij haar beleidsvoornemens tot het verbeteren van de onderhandelings- en inkomenspositie van werkenden in de cultuur nader zal uitrollen. Parallel lopen de overleggen over zelfregulering binnen het veld, in het kader van de eind vorig jaar gepresenteerde ‘Arbeidsmarktagenda Cultuur’ van Kunsten 92. Veel goede voornemens die vorig jaar of de vorige jaren

colofon

Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl

vakbond voor musici en acteurs

De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen. omslag: Robert Swart

geformuleerd werden, maar dit jaar een concrete stap ver eisen. Daarbij vindt uiteraard veel overleg achter de schermen plaats. Maar hierbij is ook van belang dat onze leden zichtbaar en hoorbaar zijn. Of het nu om het verkiezen van de juiste kandidaten in de nieuwe bestuurlijke gremia van Buma/Stemra gaat, het steunen van onze huidige bestuurders bij Sena of het kracht bijzetten van onze lobby. Ook lopen er fusiebesprekingen tussen Ntb en collegavakbond Kunstenbond. In opdracht en binnen de kaders van het Ntb-congres van vorig jaar. Ook dit is een goed voornemen, waarvan de uitwerking binnen enkele maanden tot een afronding zal moeten komen. En waarover onze leden uiteraard het laatste woord zullen hebben. Uitgangspunt is een nog toekomstbestendigere belangenbehartiging met behoud van zowel onze sterke punten als die van de fusiepartner. Samen zijn wij sterker, ook als organisaties hopen wij. Kortom: Ntb en VCTN zijn er, met of zonder fusie, ook in 2018 voor u, maar op alle niveaus geldt: alleen samen zullen wij resultaten boeken.

Erwin Angad-Gaur Secretaris Ntb en VCTN

Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur), Ruud Zinzen (eindredacteur), Anita Verheggen Met medewerking van: Jeroen Akkermans, Sylvain Bouwman, Hans Dobbenberg, Jaap van Eggelen, Ruud Hoevenaar, Stan Rijven, Bjorn Schipper, Cees Schrama, Annemarieke Schulte, rakenDra Smit, Erik Thijssen, Jimmy Tigges, Eloy Veldhuijzen en Bart Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Inhoud 4 6 13 14 16

kort nieuws

Vers geperst

Muziekwereld nr. 1 – 2018

Wat speelt er?

interview met Peppie Wiersma

Elke gewenste vorm De Favoriete Compositie van… Tarieven en salarissen 2018

Onder de leden

Caro Emerald

35 Belasting bij optredens in het buitenland

Nieuwe privacywet

36 Veel veranderingen in de praktijk 39 Exclusief voor leden van de Ntb!

41-55 Belastingspecial

EHBO

21 W-8BEN-formulier VCTN-nieuws

22 Buma/Stemra en Muziekuitgevers column Stan Rijven

25 Ritmundo - PARADISO 50: van broedplaats tot brand name juridisch

DDJF

Ntb-verzekeringen

18 cd-recensies 18 Casey’s Column

column Bart Wirtz

31 Dutch Disease 34 Alvorens en Dringende waarschuwing

- De artiestenregeling - Inkomstenbelasting 2017 - Beroepskosten in dienstbetrekking - De werkkostenregeling - Btw en de muziekpraktijk - Zelfstandigen- en startersaftrek: (Hoe) houd ik mijn uren bij?

26 Spraakmakende rechtszaken in 2017

Ntb

Bestuur

Alexander Beets (voorzitter), Erwin Angad-Gaur (secretaris), Will Maas (penningmeester), Daan van der Bruggen, Ad Hoendervangers, Bert Ruiter, Simone Vierstra

Bureau

Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Espen Strandhagen e.strandhagen@ntb.nl Communicatie en events Sophie Driebeek s.driebeek@ntb.nl

Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl Michel Blom m.blom@ntb.nl Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (over muziekproducties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl CAO’S Mark Gerrits (orkesten, muziekonderwijs en muziekdramatische kunst) m.gerrits@ntb.nl

Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Muziekonderwijs: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl

kort nieuws

Wat speelt er?

kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren.

Sena Performers Muziekproductiefonds Ook in 2018 kunnen professionele musici een aanvraag doen bij het Sena Performers Muziekproductiefonds. De deadline voor de eerste ronde is 18 maart; voor de volgende ronde op 17 juni 2018. Het fonds biedt musici, die hun opnamen in eigen beheer willen uitbrengen, de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken. Je

Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een renteloze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan Sena en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te komen. De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen. Voor meer info: www.sena.nl

Dutch Jazz Competition 2018 In maart gaat de Dutch Jazz Competition van start met twee halve finales. Op 24 maart in theater Het Hof in Arnhem en op 25 maart in Paradox in Tilburg. De finale vindt plaats op 6 april in het Bimhuis in Amsterdam. De finalisten strijden om een geldprijs en een tournee langs festivals (o.a. North Sea Jazz en Amersfoort Jazz) en (VIP)podia in Nederland. De DJC is een initiatief van de Ntb.

inJazz 2018 Op 28 en 29 juni kunnen muziek liefhebbers hun hart ophalen aan een keur van talentvolle Nederlandse en buitenlandse ensembles die een showcase verzorgen tijdens inJazz 2018. Dit netwerken showcase-evenement

Herinnering aan Bart Lust Op oudejaarsdag bereikte ons het droevige bericht dat trombonist Bart Lust op veel te jonge leeftijd is overleden. Bart was een begenadigd trombonist met een eigen kwintet. Daarnaast was hij als unsung hero te horen in vele andere jazzformaties zoals de New Cool Collective Big Band en de Konrad Koselleck Big Band. Als freelancer speelde hij o.a. in het Metropole Orkest en het Jazz Orchestra of the Concertgebouw. Bart was een veelzijdige muzikant die ook in de pop- en latinscene optrad. Ik heb hem leren kennen in de jaren ’90 toen hij een bevlogen vrijwilliger was in de Werkgroep Jazz van de Ntb. Persoonlijk bewaar ik de meest bijzondere herinnering aan Bart toen we samen op bezoek gingen bij het toenmalige PvdA- Kamerlid Maarten van Traa. Van Traa speelde in zijn schaarse vrije tijd zelf op trombone en Bart had Maarten een brief gestuurd waarin hij hem, als collega trombonist, vroeg om advies over een succes-

pagina 4

foto: Daniel Maissan

volle lobby voor de Nederlandse jazz. Wat ik niet had verwacht gebeurde: binnen enkele dagen zaten wij met een kop koffie aan de keukentafel bij Van Traa thuis. Hij raadde ons

voor de jazzsector vindt plaats in LantarenVenster in Rotterdam en opent traditiegetrouw het fringe festival North Sea Round Town. Het showcaseprogramma heeft drie onderdelen: DutchInjazz, Next GenerationInjazz en EuropeInjazz.

Aanbevelingen Artiestenovereenkomsten Ntb, Kunstenbond en NVPI Vrijdag 19 januari presenteerden Ntb, Kunstenbond en NVPI (de branchevereniging voor platenmaatschappijen) op Noorderslag gezamenlijke uitgangspunten voor redelijke contractvoorwaarden. Het document geeft uitgangspunten en aanbevelingen voor redelijke artiestenovereenkomsten. Het vult daarbij voor een deel open normen in de nieuwe Wet auteurscontractenrecht in. Erwin Angad-Gaur (secretaris Ntb): ‘De nieuwe Wet auteurscontractenrecht maakt

met klem aan om toch zoveel mogelijk samen met andere belangenbehartigers op te trekken zodat we een krachtig geluid konden laten horen in Den Haag. Dat was een verstandig maar geen eenvoudig advies omdat de richtingenstrijd in de jazz toen nog als een veenbrand voortwoedde en een effectieve lobby in de weg stond. We stonden na een uur dan ook wat verdwaasd weer op de stoep en vroegen ons af of we dit advies ooit zouden kunnen opvolgen. Jaren later kwam ik Bart tegen tijdens een demonstratie tegen de afschaffing van de speciale WW-regeling voor artiesten bij de Tweede Kamer. Hij was uit de Werkgroep Jazz gestapt maar nog steeds betrokken bij het politieke wel en wee van de jazzsector. Een podiumkunstenaar die stond voor de belangen van zijn collega’s maar bovenal een aardige, optimistische man met relativerende, droge humor. Ik denk met veel plezier aan hem terug. Anita Verheggen

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Recensie van cd’s en muziekproducties Ntb-leden kunnen hun cd/muziekproductie laten recenseren in dit magazine. Stuur je cd/muziekproductie en bio naar de Ntb, t.a.v. R. Smit, Keizersgracht 317, 1016 EE Amsterdam (r.smit@ntb.nl). het mogelijk voor brancheorganisaties en vakbonden over redelijke vergoedingen te onderhandelen. Naar aanleiding van die mogelijkheid zijn we aan gesprekken begonnen. Omdat platendeals heel individueel zijn en erg van elkaar verschillen is een gesprek over daadwerkelijke vergoedingen niet van de grond gekomen. Maar wel hebben we een uitgebreide lijst met uitgangspunten kunnen maken voor wat er in een platencontract behoort te staan. We hopen de komende periode ook voor licentiecontracten een vergelijkbare lijst aanbevelingen uit te onderhandelen. Spectaculair vind ik het onderhandelingsresultaat niet, maar het biedt duidelijkheid op diverse punten en het

benoemt een aantal essentiële zaken. Zo wordt expliciet aangeraden per exploitatievorm helder te zijn over de royalty, spreken we gezamenlijk uit dat collectieve rechten, zoals de Senavergoedingen van de artiest niet behoren te worden overgedragen en benadrukken we de noodzaak van transparantie over kostenverrekeningen. Het is dus een nuttige checklist, met enkele do’s en don’ts, maar ook is het een document dat de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht en de rechter in voorkomende gevallen, bij geschillen, zwaar zal meewegen. Een waardevolle eerste stap dus. Maar zoals vaker: we zijn er nog lang niet.’ Het document is te downloaden op de website van de Ntb.

Al 15 jaar leidend in preventie van muziekblessures!

Speciale verzekeringssite Voor uitgebreide informatie over het Ntb-verzekeringspak-

ket is een speciale internetsite ingericht. Deze is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site. Momenteel wordt deze verzekeringssite opnieuw gebouwd. Dat kan enige problemen opleveren. Heb je vragen, mutaties of wil je nieuwe verzekeringen afsluiten, mail dan naar ntb@vdroest.nl. Binnenkort hopen we de nieuwe verzekeringssite te introduceren.

www.ntb.nl

Congres Ntb en congres VCTN op 16 mei 2018 De Ntb en VCTN-congressen zullen dit jaar voor een groot deel in het kader staan van het voorstel tot fusie met Kunstenbond. Door het vorige Ntb-congres werden uitgangspunten hiervoor goedgekeurd. Binnen deze uitgangspunten werd het bestuur gemandateerd tot het voeren van onderhandelingen. De uiteindelijke besluitvorming ligt bij het congres, als hoogste orgaan van de Ntb.

VCTN-congres 2018 Voorafgaand aan het Ntb-congres organiseert de VCTN (Vereniging Componisten en Tekstdichters Ntb) op 16 mei a.s. om 14:00 uur zijn jaarvergadering. Voorlopige agenda - Opening - Notulen - Jaarverslag 2017 - Bestuursverkiezing *

- Statutenwijziging onder voorwaarde van fusie Ntb met Kunstenbond - Rondvraag - Sluiting

Ntb-congres 2018 Voorlopige agenda - Opening - Notulen - Verslag activiteiten congresperiode - Goedkeuring bestuursbesluit tijdelijke uitbreiding uren DB (in verband met extra werkzaamheden) - Financieel jaarverslag 2017

- Bestuursverkiezing* - Fusie voorstel met Kunstenbond (toelichting en besluitvorming) - Verkiezing extra lid Ledenraad Kunstenbond - Rondvraag - Sluiting

* Voor de functie van secretaris draagt het bestuur Erwin Angad-Gaur voor herbenoeming voor. Vanuit de leden kunnen (tegen)kandidaten voor deze functie worden gesteld.

Tijd: 14.30 uur (aansluitend aan het VCTN-congres) Locatie wordt nader bekend gemaakt. De congresstukken zullen uiterlijk twee weken voor de vergadering voor de leden beschikbaar zijn.

pagina 5

Interview met Peppie Wiersma

tekst: Jeroen Akkermans fotografie: Minke Faber

pagina 6

Elke gewenste vorm Muziekwereld nr. 1 - 2018

Interview met

Het Amsterdamse collectief LUDWIG won eind januari volkomen onverwacht een Grammy. Het is de bekroning van een eigenzinnig concept dat flexibiliteit als handelsmerk heeft.

De grootste Amerikaanse muziekprijs winnen terwijl je nietsvermoedend thuis op de bank zit. Het overkwam het Amsterdamse collectief LUDWIG en sopraan/dirigente Barbara Hannigan toen ze eind januari een Grammy in de wacht sleepten voor het album Crazy Girl Crazy. ‘Dit hadden we niet durven dromen,’ schreef het collectief pal na de bekendmaking op Facebook. ‘Zo voelt het nog steeds,’ vertelt artistiek leider Peppie Wiersma begin www.ntb.nl

februari in een oude kosterswoning in Amsterdam. ‘We waren weliswaar genomineerd, maar dit had helemaal niemand verwacht. Ze vertellen je van tevoren niks. Anders waren we met zijn allen naar New York gegaan.’ Het kostershuis, op een steenworp afstand van de Zuiderkerk, is de broedplek van het Grammywinnende gezelschap. Maar van glitter en glamour is pagina 7

Interview met Peppie Wiersma

We zijn als droomfabriekje helemaal nergens aan gebonden

in dit karakteristieke pand met zijn krakende wenteltrappen en matige isolatie weinig te merken. Alles ademt de sfeer van een ‘(anti)krakerscollectief’ dat met beperkte middelen mooie dingen wil maken en bedenken. ‘We zijn een droomfabriekje, geen orkest of ensemble,’ zegt Wiersma. ‘Dat maakt het soms lastig om ons in te schatten en onze beweegredenen te begrijpen. Maar met deze Grammy zullen nieuwe deuren gemakkelijker opengaan. En het is een geweldig vooruitzicht om volgend jaar samen met Barbara op wereldtournee te gaan.’

Nieuw collectief LUDWIG ontstond als reactie op de bezuinigingen op de radio-orkesten. De politiek besloot rond 2010 dat er flink moest worden gesneden. ‘Het Muziekcentrum van de omroep wordt opgeheven, was de boodschap.’ Dat was in 2012 dan ook het lot van de Radio Kamer Filharmonie (RKF), waar Wiersma sinds 1987 paukenist was. Een klein groepje musici stak daarop onder aanvoering van contrabassist Wilmar de Visser de koppen bij elkaar. ‘De kwaliteit die verloren zou gaan door de opheffing, was aanleiding om een nieuw gezelschap op te richten. We gingen in 2012 van start en vonden al snel de vorm waarin het collectief zich zou manifesteren: niet als een “traditioneel” kamerorkest, maar als een crisisbestendig gezelschap.’

Flexibiliteit als handelsmerk En dat werd LUDWIG, een collectief waarvan flexibiliteit hét handelsmerk is. Zo heeft niemand een vaste aanstelling: voor elk project wordt vastgesteld welke artiest het beste geschikt is voor een (te ontwikkelen) project. Het collectief is daarmee allesbehalve waar pagina 8

het in de beginfase wel voor is versleten: een opvang voor gewezen concertmusici. ‘Deze constructie maakt het mogelijk om heel uiteenlopende projecten te draaien. Dat is het tweede belangrijke kenmerk van LUDWIG. We zeggen wel eens: we kunnen ons in elke gewenste vorm presenteren omdat we putten uit een enorm arsenaal aan musici die zich de afgelopen jaren aan LUDWIG verbonden hebben – zowel oud als nieuw talent. We zien bijvoorbeeld dat jonge aanstormende musici zich bij ons als een vis in het water voelen. Juist de veelzijdigheid van onze programmering spreekt ze aan.’ De vormen waarin LUDWIG zich presenteert, zijn inderdaad nogal gevarieerd. Het collectief staat in reguliere concertzalen als het Concertgebouw en Vredenburg, maar trekt net zo makkelijk door het land met voorstellingen op ongebruikelijke locaties, bijvoorbeeld over de relatie tussen muziek en het brein of klimaatverandering. ‘De rode draad die door de projecten loopt is muziek. Dat is het vliegwiel dat dingen in beweging brengt.’ Verder is elk thema welkom, mits er een maatschappelijke of wetenschappelijke component in zit of een interessante artistieke uitdaging. ‘We zijn als droomfabriekje helemaal nergens aan gebonden. Als ik of iemand anders een inspirerend en liefst grensverleggend idee heeft, nou, waarom dan niet? Laten we het gewoon doen.’

Grammy Het is precies deze instelling die LUDWIG een Grammy opleverde, in dit geval in de categorie artistieke uitdaging. In 2012 benaderde het gezelschap de Canadese sopraan Barbara Hannigan om zich bij LUDWIG aan te

sluiten. ‘Hannigan heeft een enorme reputatie als sopraan en zingt op alle grote podia in de wereld, maar koesterde ook dirigeerambities. Een kolfje naar LUDWIGs hand.’ Het collectief gaf Hannigan alle ruimte om zich als dirigent te ontplooien en debuteerde onder haar leiding in 2014 in het Concertgebouw. De ontvangst van dit concert, LUDWIG loves Barbara gedoopt, Muziekwereld nr. 1 - 2018

was overweldigend. ‘We wonnen “De Ovatie 2014”, de klassieke muziekprijs van de Vereniging van Schouwburgen Concertgebouwdirecties. Hieruit vloeide kortgezegd weer het album Girl Crazy uit voort.’ Het opnemen van de cd, en de bijbehorende dvd van Mathieu Almaric, waren volgens Wiersma een droomproject voor Hannigan. ‘Haar dirigeerwww.ntb.nl

debuut was een artistiek hoogstandje, waar niet iedere platenmaatschappij direct warm voor zou draaien. We besloten om samen met Hannigans agent Harrison Parrott en het label Outhere Music het risico te dragen.’ En dat betaalde zich uit. In december ging LUDWIG op tournee door Europa, met als aftrap het Concertgebouw in Amsterdam. ‘Het publiek was

zeer enthousiast, de cd kreeg lovende recensies. En nu dus die Grammy.’

LUDWIG en het Brein Een heel ander soort project waarmee het collectief lof oogstte, is LUDWIG en het Brein. Hierbij werkte het gezelschap samen met neurowetenschappers als de hoogleraar Neuropsychologie Erik Scherder. ‘We stelden onszelf pagina 9

Interview met Peppie Wiersma

de vraag: welke functie heeft muziek eigenlijk in het leven? We waren van meet af aan gefascineerd door de werking van muziek in het brein. Een van onze musici heeft een dementerende moeder, een ander een kind met autisme – en overal blijkt muziek een rol te kunnen spelen. We besloten samen te gaan werken met wetenschappers, technologie-ontwikkelaars en mensen uit de zorg.’ In samenhang met LUDWIG en het Brein werd een serie Brainwaves georganiseerd, een soort minifestivals over de relatie tussen muziek en het brein, waarmee LUDWIG in 2016 en 2017 door het land toerde. Op de minifestivals werden de recente ontwikkelingen op breingebied besproken en gedemonstreerd. Daarnaast organiseerde LUDWIG muzieksessies in diverse verzorgingstehuizen met dementerende mensen. ‘Hierbij gebruikten we de methode Music and Dementia, een Engelse werkwijze die in Londen werd ontwikkeld en nu door de Hanzehogeschool Groningen wordt aangeboden. De muzikanten hadden door middel van improvisatie een-op-een-contact

Horen mensen het verschil tussen een menselijke en elektronische componist? met patiënten. De dementerenden reageerden daar sterk op en neurieden de muziek soms nog dagen daarna. Ook de verzorgers zagen soms kanten van “hun” patiënten die ze nooit eerder opmerkten. De resultaten waren zo interessant, dat we in 2018 een vervolgproject doen, in samenwerking met zorginstellingen en wetenschappers.’

Kijken in het brein Een van de vragen waarop Wiersma antwoord wil krijgen is: werkt muziek nu echt beter dan andere activiteiten? Want patiënten kikkeren ook op van activiteiten als sjoelen of wandelen. Ook dan rapporteren zorgverleners dat patiënten opleven. Maar er is een sterk vermoeden dat muziek superieur is aan doorsnee activiteiten. ‘Muziek heeft iets unieks: het schijnt dat luisteren naar muziek waar je van houdt, het brein meer activeert dan andere

bezigheden. Met sjoelen of wandelen is dat niet zo. Muziek lijkt dieper in te grijpen in het brein en meer los te maken.’ Het liefst zou Wiersma mensen onder een scanner leggen om te kijken wat er in hun brein gebeurt als ze muziek luisteren. ‘Er zijn zoveel interessante vragen te beantwoorden. Het blijkt bijvoorbeeld dat je hersenen oplichten als een kerstboom terwijl je luistert naar muziek die je goed vindt. Een boeiende vraag is nu: gaan mensen naar concerten omdat ze de muziek goed vinden of spelen sociale factoren een rol? Als dat laatste het geval is, wat ik soms vermoed, dan treffen we geen oplichtende kerstboom aan in de hersenpan. Terwijl de beleving van mensen misschien anders is: ik ga omdat ik die muziek goed vind. Dat is heel boeiend.’ Maar mensen onder de scanner leggen zal voorlopig niet gaan. ‘Dat is veel te duur en praktisch nau-

CV Peppie Wiersma Geboren in 1961 in Pijnacker 1980:

Winnaar Prinses Christina

Concours

1980 - 1986: Opleiding Koninklijk Conser

vatorium Den Haag, slagwerk

1986 - 2008: Slagwerker bij het ASKO|

Schönberg

1987 - 2012: Paukenist bij de Radio Kamer

Filharmonie

1987 - 2018: Paukenist/slagwerker onder

meer bij De Nederlandse

Bachvereniging, het Freiburger

Barockorchester en Ensemble

Modern

2008 - 2015: Organisator en artistiek leider de

Nacht van Electra

2012 - heden: Artistiek leider LUDWIG

pagina 10

Muziekwereld nr. 1 - 2018

welijks uitvoerbaar.’ Een ander project waar LUDWIG nu zijn tanden in zet is Muziek van de Toekomst. ‘Hoe zullen mensen in de toekomst naar muziek gaan luisteren en welke muziek zal onze tijd overleven? Dit heeft natuurlijk alles te maken met de ontwikkeling van de elektronische muziek, waardoor we elke denkbare klank kunnen maken die we willen. En denk ook aan algoritmen die nu al behoorlijk goed kunnen componeren. Horen mensen het verschil tussen een menselijke en elektronische componist? Dat zijn interessante vragen. We werken nu samen met wetenschappers om het festival op poten te zetten.’

Financiën Financieel houdt LUDWIG het hoofd net boven water. ‘In het eerste seizoen speelde iedereen om niet. Al het geld dat we verdienden, stopten we in een spaarpot. Daarvan konden de zakelijk en artistiek leider voor een jaar worden aangesteld. Sindsdien overleven we wonder boven wonder op uitkoopsommen, projectsubsidies en de bijdrage van een early adoptersponsor. De ‘klassieke’ muziekfondsen hebben soms een beetje moeite om de voorstellingen van LUDWIG in te schatten. ‘Het is grappig te merken dat we als culturele instelling met uiteenlopende en grensoverschrijdende projecten voor sommige fondsen moeilijk te plaatsen zijn. We zijn dus juist op zoek naar brede financiering – LUDWIG wil midden in de maatschappij staan.’ Wiersma en toenmalig zakelijk leider Derk van der Kamp ontdekten al snel dat er voor gezelschappen als LUDWIG wel andere fondsen beschikbaar zijn. Voor LUDWIG en het Brein kreeg het collectief bijvoorbeeld subsidie van The Art of Impact, een fonds dat kunstprojecten honoreert met een sterke maatschappelijke binding. ‘The Art of Impact was een éénmalig subsidieprogramma, dat ons www.ntb.nl

LUDWIG met Barbara Hannigan foto: Elmer R. de Haas

als enige muziekinstelling ondersteunde, een hele eer. Steeds vaker initiëren we nu ook eigen projecten waarin we samenwerken met partners uit andere disciplines en netwerken.’

Tweede carrière Wiersma is als artistiek leider begonnen aan een tweede carrière. Tot 2011 was ze vooral actief als paukenist, onder meer bij de RKF en diverse orkesten in binnen- en buitenland. De afgelopen decennia was ze voortdurend onderweg, kriskras door Europa. Dat was op een gegeven moment niet meer vol te houden, zegt Wiersma, die sinds LUDWIG het licht zag gaandeweg afscheid nam van het paukenistenbestaan. Het collectief eist eenvoudigweg te veel aandacht om er nog dingen naast te doen. ‘Tot voor kort speelde ik nog wel met Philippe Herreweghe, een dirigent met een ongelooflijke diepgang. Net als Frans Brüggen, ook zo’n fantastische dirigent, ziet en hoort hij dingen die de gewone sterveling niet ziet. Beiden konden je boven je doorsnee niveau uittillen, gaven je een inzicht in componisten als Bach dat je enorm verrijkt.’ Soms ziet Wiersma zelf ook

bijzondere dingen waar veel mensen gedachteloos aan voorbijgaan. ‘Het is altijd fijn als je iets bijzonders ontdekt en daar een gebeurtenis van kan maken waar mensen van genieten.’ Zo viel het haar op dat het Groningse gehucht Electra over een ‘betoverend mooie plek beschikt waar een elektrisch gemaal uit 1920 staat, het eerste van Nederland’. Wiersma reed er ’s morgens vroeg altijd langs, op weg vanuit haar woonplaats in Houwerzijl in Groningen naar Hilversum. Met deze plek als inspiratiebron besloot ze in 2008 het jaarlijkse éénnacht-festival de Nacht van Electra te initiëren. Wiersma kamde daarvoor jarenlang het Groningse landschap uit, op zoek naar locaties als een monumentale oude verlaten herenboerderij. ‘Het zijn inspirerende plekken, waar de geschiedenis van het Groningse land voor het oprapen ligt. Het is mooi om hier een verbinding met muziek te maken.’ Wiersma organiseerde de zevende en voorlopig laatste Nacht van Electra in 2015. Ook hier heeft ze geen tijd meer voor. Maar dat is niet erg. ‘Ik doe nu precies wat ik leuk vind. En dat is goed zo.’ || pagina 11

HAALT MEER UIT MUZIEK

EEN EIGEN OPNAME MAKEN? Met het Sena Performers Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij. Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren? Dan is het Sena Performers Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag vandaag nog in bij Sena. Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

pagina 12

Muziekwereld nr. 1 - 2018

De favoriete compositie van… Eloy Veldhuijzen, belastingadviseur, medewerker Muziekwereld ‘Vier letzte Lieder van Richard Strauss, voor sopraan en symfonieorkest: het enige muziekstuk waarvan ik nog weet waar ik het voor het eerst hoorde. Het was een jaar of vijf geleden. Ik zat in de auto, had net mijn zoon naar een afspraak gebracht. Op de parkeerplaats zette ik de radio aan. Ik dacht meteen: wóóóóó’, wat ontzettend mooi! Ik kreeg acuut kippenvel. Het stuk bestaat uit vier delen, gebaseerd op gedichten van Hermann Hesse en Joseph von Eichendorff: Frühling, September, Beim Schlafengehen en Im Abendrot. Dat laatste deel is mijn favoriet. Toen dat lied begon heb ik de auto stilgezet om goed te luisteren. Ik had toen nog geen flauw idee waarover het ging. Pas later ben ik mij gaan verdiepen in de tekst en zag ik dat het over de dood gaat. Ik dacht: ja natuurlijk, hij heeft het kort voor zijn overlijden in 1949 gecomponeerd. Van zo’n Duitstalige tekst versta je geen woord, het zou net zo goed Russisch kunnen zijn. Als ik dan op Wikipedia de tekst lees, denk ik: o, gaat het daarover? Ik houd ook veel van Italiaanse opera, ook al weet ik niet altijd waarover het gaat. Ik heb meer verstand van belastingen dan van muziek, maar ik vind die combinatie van zang en orkest fantastisch. Echt een favoriete uitvoering heb ik niet, al vind ik die van Soile Isokoski met het Rundfunk Sinfonieorchester Berlin onder leiding van Marek Janowski wel erg mooi. Mijn interesse voor klassieke muziek is pas op latere leeftijd gekomen. Ik ben nu zo’n dertig jaar belastingadviseur. Toen ik net voor mijzelf was begonnen had ik nog niet veel te doen. Ik las in een lokale krant dat de organisatie van een theaterfestival problemen had met de belasting. Ik heb ze gebeld dat ik ze kon helpen. Toen ik mij erin ging verdiepen bleek dat hele specifieke materie te zijn waar ik nog niks vanaf wist. Een week later ging de telefoon: “Klopt het dat jij alles weet van de fiscale aspecten voor artiesten?” Ik zei “uhhh... ja”. Het ging als een lopend vuurtje. We hebben nu veel klassieke musici in ons

www.ntb.nl

klantenbestand. Ik krijg regelmatig cd’s van ze, die staan allemaal op kantoor. Daar draai ik er wel eens een van, maar ik koop zelf geen cd’s. Als ik in de auto zit luister ik vaak naar NPO Radio 4, de klassieke zender. Als ik thuis zin heb in een stuk als Im Abendrot, draai ik ‘m vanaf Spotify. Nu ik weet waar het over gaat, krijg ik er voor mijn gevoel wel wat extra’s bij als ik luister. Het gaat op een heel mooie serene

manier over de dood, je hoort dat hij zich erbij neergelegd heeft. Dat geeft het nog wat meer inhoud, maar ik blijf het nog steeds ook gewoon heel mooi vinden. Een mooi einde van je leven als je vlak voor je dood nog zoiets moois kunt maken. De berusting die hij erin heeft gelegd. Ik krijg nog steeds kippenvel, elke keer dat ik het hoor.’ Jimmy Tigges

pagina 13

Tarieven en salarissen Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief. Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en btw. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag van uitvoering: € 881 • Toeslag per extra repetitie van max. 3 uur: € 229

DIRIGENTEN

REMPLAÇANTEN ORKESTEN

A Amateur-a-capellakoren B Amateuroratorium, -opera, -operette, -musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:

– (Oude) CAO Nederlandse Orkesten en MCO

• Tot 50: ad A € 4857 • Boven 50: € 6058

ad B € €

7272 8489

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van

Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• repetitie • concert

– Amateurorkest, -harmonie, -fanfare, -brassband

• onafhankelijk van het aantal orkestleden:

– Koninklijk Concertgebouworkest

€

7272

• Toeslag per concert/concours: €

733

2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Toeslag per concert

€

718

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: • Tot 50: ad A: € 74 ad B: € 110 • Boven 50: € 90 € 126 Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: €

899

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,93 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 110 • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 919

zekering.

REPETITOREN

– Stichting Omroep Muziek (SOM) (vooralsnog)

€ 2309

Bruto per repetitie van max. 3 uur

• Toeslag per concert:

€

– Amateuroratorium, -opera, -operette en -musicalverenigingen

van 1 uur

• Tot 100 leden • Boven 100 leden

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten:

Bruto per repetitie van max. 3 uur

pagina 14

€

€ €

115 147

Zelfstandigentarieven: bovenstaand x 1,16

• repetitie • concert • pianobegeleiding per uur

€ 110,51 € 155,72 € 42,67

vakantietoeslag.

163 225

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,85 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

70 508

standplaats orkest): € 4,04 per reisuur.

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en

zekering.

– Kinderkoren

€

Reiskostenvergoeding (bij concerten gerekend vanuit

Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze)

€ €

onafhankelijk van het aantal koorleden:

406

€ 99,34 € 160,35

van 2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Tot 50 koorleden • Boven 50 leden

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

• repetitie • concert

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

– Amateur-a-capellakoren Kinderkoren

€ 82,78 € 133,63

Onafhankelijk van aantal leden: €

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15%

boven op de standaardtarieven.

Muziekwereld nr. 1 - 2018

201

REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN) • repetitie • generale repetities tot 4,5 uur • generale repetities langer dan 4,5 uur • voorstelling tot 4,5 uur • voorstelling tot 6 uur • voorstelling langer dan 6 uur

€ €

74 125

€ € € €

148 125 188 250

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/ AMUSEMENTSBEDRIJVEN • Vijf dagen per week bruto • Zes dagen per week bruto

€ 1032 € 1282

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen) • Orkestmusici/zangers/dansers €

793

COMPONISTEN Informatie over componistentarieven is op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat of te downloaden via www.ntb.nl.

Bruto per vijfdaagse werkweek

PRIVÉDOCENTEN

De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

• Orkestmusici/zangers/dansers €

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

Bruto per zesdaagse werkweek

956

pauze. Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

FILMMUZIEK

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te

• Opname filmmuziek

vergoeden.

Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

Minimumtarief per uur: € 35 Minimumtarief per uur, berekend op basis van de CAO Kunsteducatie: € 47 Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings

€

100

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opnemen met de Ntb.

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

DAGOPTREDENS JAZZMUSICI • Dagoptreden

€

250

minuten.

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN

Geen afkoopbedrag van auteurs-/naburige rechten.

• adviestarief per uur:

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cultuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK • Dagoptreden

€

250

€ 46

Minimum aantal uren per project: 10.

CD-TARIEVEN STUDIO sessiemusici, vocalisten en producers

Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het

• per dagdeel, 4 uur inclusief 1 uur pauze)

Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor

€

250

Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

totaalbedrag. woon-werkverkeer geldt als werktijd boven op het minimum van 10 uur.

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cul-

TECHNICI

tuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

DAGOPTREDENS MUSICI WERELD MUZIEK, POP, ENTERTAINMENT • Dagoptreden

€

250

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cultuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

www.ntb.nl

studio (per dag, 10 uur) live (per optreden)

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TV € €

308 219

Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb

PRODUCERS

TRAININGSACTEURS

Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

Tussen € 75 en € 100 per uur met een minimum van 3 uur.

pagina 15

Interview met

Onder de leden Caro Emerald Caro Emerald bereikte in luttele jaren een succes waar veel muzikanten alleen maar van kunnen dromen. Haar lancering als popster was bijna per ongeluk, via een ijlings opgericht label. ‘Ik ontmoette mensen die het gaandeweg in me zagen zitten. Het was, en is, een magic match.’

Wat doe je nu? Kroatië, Bosnië, Servië, Bulgarije en Tsjechië. Landen waar Caro Emerald volle zalen kan trekken, maar nog nooit een voet heeft gezet. De bustour binnenkort door Midden- en Oost-Europa maakt hier nu een einde aan. ‘We geven acht concerten, een soort nasleep van onze Emerald Island Tour van verleden jaar door Nederland en Engeland,’ vertelt Emerald eind januari, terwijl ze uitblaast van een snelle trip naar Moskou voor een besloten optreden. ‘Ik kijk er erg naar uit, ook om weer in Polen, Hongarije en Roemenië te spelen. Het publiek in Oost-Europa is meestal razend enthousiast.’ Caro Emerald bereikte in luttele jaren een succes waar veel muzikanten alleen maar van kunnen dromen. Zo vielen haar de afgelopen jaren vanuit heel Europa platina platen in de schoot en wist ze in een razend tempo Engeland te veroveren. Haar eerste album stond in 2010 wekenlang in de hoogste regionen van de Britse hitlijsten en sindsdien steekt ze bijna ieder jaar het kanaal over voor een tour.

Haar opkomst als ster was bijna per ongeluk. Emerald verdiende in 2008 de kost als zangdocente en achtergrondzangeres toen de producers David Schreurs, Jan van Wieringen en Robin Veldman en de Canadese songwriter Vince Degiorgio haar vroegen het liedje Back It Up in te zingen. Het trio wilde het nummer slijten aan een band, en had onder meer een Japanse popgroep op het oog. Maar nadat Emerald, toen nog gewoon Caroline Esmeralda van der Leeuw, het nummer had ingezongen, begon er bij de aanwezigen iets te dagen. ‘Ze zeiden: dat klinkt wel erg goed met jouw stem,’ vertelt ze. ‘Dus ik dacht: wie weet geven ze het wel aan mij. Ik probeerde zoveel mogelijk enthousiasme uit te stralen.’ Scheurs en Van Wieringen probeerden het nummer aanvankelijk toch te pitchen, maar slaagden hier niet in, enigszins tot opluchting van Emerald. ‘Niemand wilde het hebben. Niet omdat het slecht was: sommige bands hadden de indruk dat het liedje van mij was. Dus toen ze mij in vol vertrouwen het num-

mer gaven, ben ik het direct zelf gaan pluggen.’ Al snel diende zich de volgende hobbel aan. Na succes bij de Amsterdamse tv-zender AT5 en Arrow Jazz FM, wilden Scheurs, Emerald en Van Wieringen Back It Up uitbrengen via een label. Maar omdat platenmaatschappijen niet toehapten of onvoldoende reageerden, richtten ze er zelf maar eentje op: Grandmono Records. Terwijl dat werd opgetuigd, schreven Schreurs, Van Wieringen, Emerald en Degiorgio in een explosie van energie liedjes voor Deleted Scenes From The Cutting Room Floor. Een album dat in 2010 werd uitgebracht en viermaal platina scoorde in Nederland. Aanvankelijk was het de bedoeling die plaat wél bij een label onder te brengen. Maar toen Back It Up in 2009 een regelrechte hit werd, en de platenmaatschappijen flink waren wakker geschud, krabde Grandmono zich achter de oren. ‘Het ging zo goed en soepel, waarom zouden we er een ander label bij halen? We hadden ondertussen al doorgekregen dat ze weinig konden

toevoegen, maar wel een hoop incasseren.’ Dit betekent overigens niet dat je er altijd goed aan doet een eigen label te beginnen. Vaak is het zelfs helemaal niet verstandig, benadrukt Emerald. ‘Wij hadden veel mee, bijvoorbeeld een studio waarin we relatief goedkoop konden produceren. Onze spaarcentjes waren toereikend genoeg om een release te financieren. En Schreurs en Van Wieringen beschikten over een hoop ervaring en schrokken niet terug voor een berg papier. In korte tijd wisten ze net zoveel als een doorsnee label. Dat moet je maar kunnen. Ik ben er in ieder geval zelf het type niet voor om alles uit te zoeken.’ Daarnaast heb je als klein label weinig macht. ‘Dat is niet zo erg als je in een niche zit en succes boekt, zoals wij met Back It

foto: Marcel Fossen

pagina 16

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Interview met

Up. Maar als je moet concurreren met liedjes van artiesten in hetzelfde genre, en relatief onbekend bent, is de macht en het netwerk om er iets doorheen te drukken belangrijk. Dan kun je met een groot label veel meer bereiken.’ Dit najaar gaat Emerald weer touren door haar geliefde Engeland. Vijf weken lang geeft ze concert na concert, onder meer in de Royal Albert Hall. Kort daarna staat ze in AFAS Live, en dat doet Emerald veel goed. ‘Ik ben er niet meer geweest sinds het doorbreekjaar 2010, toen ik drie uitverkochte concerten gaf. Het is bijzonder om er dit jaar weer te spelen.’ Wat heb je aan de Ntb gehad? Emerald werd na haar studie aan het Conservatorium van Amsterdam lid van de Ntb. ‘Ik dacht: wel handig als je aan het werk gaat als zelfstandige, dat er iemand is die je helpt als er veel papier moet worden bestudeerd. Zelf had ik daar niet zo veel zin in. Maar het moet soms wel.’ Het lidmaatschap kwam haar goed van pas toen ze haar eigen zanglespraktijkje opzette. Want hoe regel je dat nu allemaal met de belastingdienst? ‘Ik las de belastingspecials van Muziekwereld goed door en belde op als ik het niet snapte.’ Ook was het erg ingewikkeld om geld te innen voor een optreden en daarna af te rekenen met de belastingdienst. ‘Dan belde ik gewoon op.

www.ntb.nl

Caro Emerald foto: Adrie Mouthaan

En het is fijn als iemand tegen je zegt: doe dit en dat en dan is alles in orde.’ En dan was er nog de samenwerking met de heren Schreurs en Van Wieringen. Die wisten alles

van rechten en regelingen en Emerald bijna niets. Behandelden ze haar eigenlijk wel fair? ‘Ik heb alles doorgenomen met rakenDra en voor zover ik weet ben ik niet opgelicht, ha ha. Dat

had ik ook niet verwacht, maar het is wel fijn dat er een instantie is die alles haarfijn kan uitleggen, zodat je weet waar je aan begint.’ Jeroen Akkermans

pagina 17

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst Casey’s Column ESTHER EN MATEUSZ What Saturday Brought MPLH05 ROB WANDERS Sings Tim Buckley RW201711 Rob Wanders is een klassiek zanger die o.a. zong in het Koor van De Nationale Opera, De Vlaamse Opera en The Bach Choir of the Netherlands om er maar een paar te noemen. Buiten de klassieke muziek heeft hij ook een grote liefde voor Americana. Drie jaar geleden kwam hij al met de cd Sings Mickey Newbury. Nu is daar de vertolking van zeven Tim Buckley-songs. Net als toen weer samen met gitarist Jan-Paul van der Meij en pianist Pierre Cnossen. Dit keer voegden ook drummer Henk van der Schalk en de bassist Wouter Folmer zich bij het gezelschap. Ik schreef drie jaar geleden dat Rob Wanders een nieuwe synthese tussen pop en klassiek had gecreëerd die ik nog nooit gehoord heb. Nu heeft hij die synthese verder ontwikkeld wat zich niet alleen vocaal maar ook muzikaal heeft vertaald naar meer variatie, zoals o.a. blijkt uit de inzet van drums en bas. Daarbij wordt het experimenteren met klanken niet uit de weg gegaan wat leidt tot een zeer interessante cross-over. www.youtube.com/user/ 63RobWanders

pagina 18

Dit is de tweede plaat van zangeres Esther van Hees en gitarist Mateusz Pulawski. Net zoals op hun debuut What’s Hard To Find staat de zoektocht naar liefde met vaak een tragische afloop weer centraal. Dit doen ze op dit album d.m.v. een gemengd repertoire van eigen werk en een aantal toepasselijke covers zoals On The Streets Where You Live. De covers zijn wereldberoemde tunes die ze op hun eigen wijze vertolken. Door de enkele gitaarbegeleiding die vaak bewust heel klein gehouden is, zijn die vertolkingen uiterst kwetsbaar. Dat is dan ook de grote kracht van dit duo. De vocalen van Esther van Hees komen namelijk volledig tot hun recht in deze muzikaal riskante aanpak. Haar uitvoeringen zijn heel direct en sprekend waarbij ze een indrukwekkende zang- en reciteertechniek ten toon spreidt. Mateusz Pulawski is daarbij een meester in de beperking die moeiteloos invoegt. Saxofonist Bart Wirtz voegt ook moeiteloos in met twee smaakvolle solopartijen. Mateusz Pulawski tekende voor de uitstekende geluidsproductie die vanwege de grote dynamiek technisch best kritisch is. Info: esther.van.hees@hotmail.com

JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN.

De flessofoon Ik zat op een HBS die door onmuzikale paters Franciscanen werd geregeerd. Buitenschools zat ik in een cabaretgezelschapje met drie goede vrienden. Ik speelde er accordeon en acteerde. In die tijd was ik fan van Spike Jones, een trommelaar aan de Westkust van Amerika die furore maakte als buitengewoon enthousiaste, komische acteur. Hij stond achter Toby Rix-achtige apparaten met toeters en bellen samen met zes vreemd geklede muzikanten die de meest rare instrumenten bespeelden. Zo zag ik dat Jones een liedje speelde op flessen die met uiteenlopende hoeveelheden water waren gevuld. Dat wilde ik ook. Dus heb ik op mijn zolderkamertje met enige pijn en moeite een houten rek in elkaar getimmerd en daar 13 flessen aan opgehangen. Die heb ik zodanig met water gevuld dat ik er een heel octaaf inclusief de halve noten op kon spelen. Dat was een gigantisch werk: ik ben er weken mee bezig geweest en heb er maanden op geoefend. En ik kreeg nog Muziekwereld nr. 1 - 2018

meer problemen toen ik dat rek met die flessen de trap af moest krijgen want ik wilde het water er niet uithalen. Het waren melkflessen, limonade- en wijnflessen en er zat natuurlijk allemaal rommel in. De bacteriën hadden hun werk gedaan, maar dat gaf niet want ik had er dopjes op gedraaid en op iedere fles gezet welke toon het was. Op een avond traden we met ons cabaretgroepje op in het Antonius Clubhuis aan de Lange Mare in Leiden. We zaten in het voorprogramma van een toneelstuk. Op het podium lag een groot Perzisch tapijt waar wij op ronddartelden. Het was er alvast neergelegd voor de toneelgroep die na ons optrad. Ik reed het rek met de flessenvibrafoon het podium op en had twee hamers in mijn hand waarmee ik het instrument bespeelde. Het waren houten hamers met ijzeren omranding want dan klonk het goed. Maar na enkele goed gekozen noten sloeg ik al bij het begin een fles kapot. Het was niet erg dat er een toon ontbrak maar de fles met smerige inhoud lag op het vloerkleed en ik zag dat de uitbater van het clubhuis mij vernietigend aankeek vanuit de coulissen. Ik heb het liedje snel afgemaakt en sloeg ook per ongeluk de laatste fles stuk. En weer viel er van dat vieze water uit de fles op het tapijt. Het publiek vond het allemaal prachtig want men dacht dat het erbij hoorde. Ik kreeg dan ook een enorm applaus maar hoorde de muzikanten achter me roepen: ‘Wegwezen!’ Terwijl het pauzedoek viel, liep de uitbater dreigend op me af en heb ik razendsnel het toneel verlaten terwijl ik het flessenklokkenspel met mijn rechter hand beetpakte en met mijn linker het publiek toezwaaide. Ik heb geen moeite gedaan om het rek verder mee te slepen en ben de deur uitgerend. De uitbater was woest want hij moest het gehuurde tapijt professioneel laten reinigen. Ik was bang dat ik de politie aan de deur zou krijgen maar dat is uiteindelijk niet gebeurd. Wel duurde het twee jaar voordat ik het clubhuis weer durfde te betreden. www.ntb.nl

MICHIEL BUURSEN Center Of The Innerself Qubic Music Toetsenist/componist Michiel Buursen is een oude rot in het vak die o.a. speelde met Sister Sledge, Boney M., Greetje Kauffeld en Denise Jannah om er maar een paar te noemen. Hij werkt samen met studiotechnicus Jasper Bom onder de noemer Qubic Music. Centre Of The Innerself is het laatste deel van een drieluik onder deze samenwerking. Eerder verschenen de albums State of Mine en Standards at Qubic. Laatstgenoemde album was in samenwerking met zanger JD Walter. Center Of The Innerself is weer instrumentaal met een volledige bandbezetting inclusief strakke blazerssectie. De tien betrokken musici zijn zeer behendig in het fusion-idioom. De luisteraar wordt een smaakvolle en swingende bloemlezing van nieuwe en oude stukken voorgeschoteld. Naast de vleugel en Rhodes maakt Michiel Buursen gebruik van de bijzondere synthesizerapparatuur die hij de afgelopen twintig jaar heeft opgebouwd en de nieuwste technieken op dat gebied wat betreft plug-ins. Dat maakt deze plaat geluidsmatig interessant met een knipoog naar groepen als Weather Report. De geluidsproductie was bij Jasper Bom in goede handen want de plaat klinkt bijzonder goed. www.michielbuursen.nl

GILLS Black Dodo Records 2017 De popgroep Gills bestaat sinds 2015 en is het geesteskind van gangmakers zanger/tekstschrijver Reinier Borst en gitarist/ componist Ton Mulders. Op dit titelloze debuut staan twaalf eigen stukken die ze opnamen met drummer Marcel Keyser en bassist Daan Baars. Bij de opener Satisdiction waande ik me gelijk in de jaren 80 van de vorige eeuw. Niet in het minst door de hechte vintage sound van deze plaat. Al snel echter komen er nieuwe ingrediënten voorbij die de luisteraar in een staat van opwinding brengen en dan onverwachts in meditatieve vaarwateren doen belanden. Reinier Borst is een zanger met een karakteristiek stemgeluid die de muzikale sfeer en inhoud van de teksten zeer overtuigend overbrengt. Daarnaast weet hij razendsnel over te schakelen naar contrasterende emoties en muzikale interpretaties. Dit is in de arrangementen en mix ook heel knap benadrukt. Binnen die traditionele poparrangementen wordt heel smakelijk geëxperimenteerd met geluiden, harmonieën, licks, teksten maar ook met mixinstellingen. Hierdoor krijgt de muziek een verfrissend soort vreemdheid. Verrassend popalbum dat alleen te verkrijgen is bij live-optredens. www.gills.info

pagina 19

BART DIETVORST Twangy Tunes Eigen beheer Gitarist Bart Dietvorst heeft al een respectabele staat van dienst in de alternatieve rock- en americanascene. Zo kennen we hem van o.a. Wealthy Beggar, 2nd Place Driver en zijn huidige band Broken Sun. Gedreven door zijn recente interesse voor het snarenwerk in de countrymuziek plaatste hij regelmatig clipjes van zijn gitaarspel op Facebook en YouTube. Die sloegen aan en zo ontstond dit album met grotendeels instrumentale countrysongs en een paar rockabilly en westerntracks ‘à la Morricone’ zoals hij zelf zegt. Van de acht liedjes zijn er zeven door Bart Dietvorst geschreven en ze doen niet onder voor de enige cover Wreck Of Old 97 bekend gemaakt door Johnny Cash. Het lekker rauwe, brutale en levendige gitaarspel van Bart Dietvorst werkt zeer aanstekelijk, is de rode draad en laat deze hele plaat bruisen. De mooie gastbijdragen van o.a. pedalsteel gitarist Harm van Sleen, trompettist Koen Smits en zanger Elco Weitering zorgen voor een gevarieerde sound. De plaat staat ritmisch als een huis door de strak swingende Rob Mertens op bas en de Amerikaanse drummer Jason Cooper die alle drums opnam in Memphis USA. Bart Dietvorst zelf tekende voor de uitstekende geluidsproductie. www.bartdietvorst.eu

pagina 20

FLOR DE AMOR La Ultima Roca FDA VM 2017

THE NEW YORK SECOND Bay of Poets TNYS1701

Pomes Ensemble Old Heart’s Wisdom Juno Music JM-2017-01

Flor de Amor bestaat uit Sandra Coelers op zang, gitaar en requinto, Marjolein Kempen op fluiten, ukelele en zang, Fried Manders op accordeon en mandola en Marlon van Mook contrabas en zang. Ze maken Spaanstalige muziek met Argentijnse en Cubaans invloeden. De bovenstaande bezetting en gebruikte instrumenten geven al aan dat er veel gebruik wordt gemaakt van snareninstrumenten en backing vocals. Op dit album worden deze elementen perfect gedoseerd. Zangeres Sandra Coelers vertolkt de latin spirit met vuur en passie. Hetzelfde kan gezegd worden van het hele gezelschap. De nummers van dit album zijn van eigen hand, behalve een bewerking van Astor Piazzolla’s Chiquilin de Bachin. De ballads zijn klein gehouden qua arrangement zodat de leadzangeres alle ruimte krijgt om de mix te vullen met gevoel en emotie. In de snellere nummers komt het levendige snarenspel en de hechte koortjes mooi ten uiting. Accordeonist Fried Manders beweegt zich daarbij als een vis in het water. Als enige man in dit kwartet stroomt hij moeiteloos mee in deze Zuid-Amerikaans roes. www.flordeamor.nl

Toen pianist/componist Harald Walkate in 1996 terug kwam in Amsterdam na een tijdje in New York vertoeft te hebben, richtte hij een band op vanwege een aantal composities die hij had gemaakt. Die band heette The New York Minute, een Amerikaans gezegde verwijzend naar de snelheid waarmee dingen in New York kunnen veranderen. In 2014 kreeg hij weer de kriebels om met een jazzbezetting een aantal nieuwe composities in te studeren. Deze band kon dan ook geen andere naam dan The New York Second krijgen. De negen stukken op dit album zijn echte saxofoonstukken waarbij een sleutelrol is weggelegd voor Frank Paavo op tenor/ sopraansax en Jasper van Damme op altsax. Beide heren weten wel raad met deze melodieuze fusion en de wat melancholische sfeer van de stukken. Bandleider Walkate beperkt zich daarbij meestal tot de pianobegeleiding samen met de ritmesectie waarbij hij af en toe een bescheiden improvisatie speelt. Behalve op het slotstuk waar hij een mooi lang pianointro voor zijn rekening neemt. Het resultaat is een sfeervol album waarbij alles in dienst van de compositie staat. www.haraldwalkate.com

Op dit album staan 15 composities van violiste Julia Barnes, gebaseerd op James Joyce’s Pomes Penyeach. Het repertoire is verdeelt in drie suites van elk vijf stukken. Een voor sopraan (Caroline Stam) en strijkkwartet The Flowering Branch, een voor bariton (Matthijs Mesdag) en strijkkwartet Old Heart’s Wisdom en de derde voor vocal artist, met percussie en altviool. De eerste twee suites worden geïntroduceerd door Julia Henneman die de Nederlandse vertalingen reciteert waarbij de vocalisten de oorspronkelijke Engelstalige teksten vertolken. In de derde suite worden de vertalingen niet meer vooraf maar samen met de oorspronkelijke teksten door Han Buhr naar hartenlust door elkaar gereciteerd in de muziek zelf. Hij reciteert daarbij maar doet daarnaast ook gevoelsmatige klankenimpressie met allerhande klanken, vandaar de term vocal artist. De composities zijn bepaald niet traditioneel te noemen en worden op hoog niveau uitgevoerd. Niet alleen muzikaal maar ook literair valt er veel te beleven. Niet in het minst door de vertalingen van Erik Bindervoet en RobbertJan Henkes. www.juliaviola.com

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over muziekproducties. Dus over zaken als opnametechniek, de betrokken rechten, contractvormen, exploitatie etc. Leden van de Ntb kunnen hem op maandag en dinsdag benaderen met al hun vragen op dit gebied. Veel van de gestelde vragen komen steeds weer terug. Een aantal hiervan beantwoordt hij in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen W-8BEN-formulier Help, een Amerikaanse aggregator vraagt me om een zoge naamd W-8BEN-formulier in te vullen. Het is echter een ingewikkeld formulier waar ik niets van snap. Moet ik hiermee soms Amerikaanse btw betalen? Het W-8BEN-formulier is kort door de bocht bedoeld voor niet-VSpersonen en eenmanszaken die geld ontvangen uit de VS waarop standaard 30% belasting moet worden ingehouden. Dit is een soort van voorheffing van de inkomstenbelasting dus geen Amerikaanse btw (VAT). Om te voorkomen dat er dubbel inkomstenbelasting moet worden betaald heeft de VS allerlei belastingverdragen met andere landen. Op grond van het verdrag met Nederland vervalt de voorheffing op o.a. royalty’s van labels, aggregators als CdBaby en betalingen voor geleverde diensten. Om aanspraak te maken op het verdrag dient het W-8BEN juist ingevuld aan de Amerikaanse betaler te worden verstrekt. Die heeft dit nodig voor controle van de IRS. Dit is een soort van belastingdienst. Zoals je zelf al aan geeft is het geen simpel document. Het juist invullen van het formulier kan dan ook knap lastig zijn. Zo moet het in het Engels gebeuren en dien je de Amerikaanse datumnotatie (MM-DDYYYY) te gebruiken. Je mag ook geen landen afkorten, geen postbus opgeven en geen typex gebruiken. Als je een fout maakt moet je op een nieuw formulier beginnen. Er is ook een digitaal formulier, ik weet echter niet hoe de ervaringen daarmee zijn. Een lastig punt is het bepalen van het bewuste verdragsartikel waarop een beroep wordt gedaan. Daarom wordt ook gevraagd.

www.ntb.nl

Daarvoor moet je vrees ik toch naar een gespecialiseerde accountant toe. Hetzelfde geldt voor de vraag of je het ITIN-nummer moet aanvragen bij de IRS of niet. Dat is een soort van fiscaal nummer welke in sommige gevallen dient te worden ingevuld. Het moet echter eerst aangevraagd worden in de VS. Dat is nog best lastig en kan vier tot zes weken duren. Als het om kleine bedragen gaat kun je het invullen en opsturen van het formulier daarom misschien beter laten voor wat het is en de 30% inhouding voor lief nemen. Dit vanwege de veel hogere rekening van de accountant . Mocht het menens worden met je inkomsten uit de VS dan kun je het alsnog doen. Als je bij je huidige aggregator niet te ‘vast’ zit kun je ook overwegen om over te stappen naar een Nederlandse aggregator om je muziek op Spotify en de andere platforms te plaatsen en af te rekenen. Deze Nederlandse partijen hebben dit soort internationale belastingformaliteiten namelijk zelf al geregeld. Jij hoeft dat dan niet meer te doen. Let wel, het W-8BEN-formulier heeft geen betrekking op gages uit optredens in de VS. Dat zou mooi zijn om dubbele belastingheffing te voorkomen waar internationaal optredende musici en DJ’s mee te maken krijgen. Zie hiervoor ook het artikel in de DDJF-pagina op pagina 34 in deze editie. Voor niet-Amerikaanse bedrijfsentiteiten is er een variant, namelijk het W-8BEN-E formulier. Die is volgens mij echter niet op jouw situatie van toepassing.

pagina 21

Buma/Stemra en Muziekuitgevers Wat is een Muziekuitgever eigenlijk? December vorig jaar publiceerden enkele bestuursleden en ex-bestuursleden van Buma/Stemra - samen met Ntb en VCTN - een oproep aan overheid en overheidstoezicht, muziekuitgevers geen plaats te geven in de nieuwe governance- structuur van Buma/Stemra. Voor een toekomstbestendig Buma/Stemra en voor een Buma/Stemra zonder ingebakken tegengestelde belangen.

Erik Thijssen

Om de brief te citeren: ‘De meest in het oog springende reden uitgevers geen verdere zeggenschap over Buma/Stemra te geven is het belangenconflict dat muziekuitgevers met zich meedragen. Een belangenconflict dat de koers naar de toekomst voor Buma/Stemra blokkeert. Een paar voorbeelden: • De groeimarkt voor het auteursrecht is het internet. Op die markt concurreert Buma/

pagina 22

Stemra nu dagelijks met de grote uitgevers die de laatste jaren wereldwijd de door hen beheerde rechten online zelf zijn gaan exploiteren. En het voornemen hebben dit steeds meer te gaan doen. Vertegenwoordigers van grote muziekuitgevers praten nu feitelijk binnen Buma/Stemra mee over de strategie die tot doel heeft om diezelfde muziekuitgevers effectief te kunnen beconcurreren. En ze willen daar nog meer over te zeggen krijgen. Dat heeft een verlammend effect op de besluitvorming en de noodzakelijke modernisering. • Muziekuitgevers hebben rechtstreekse zakelijke banden met organisaties die betalingsplichten aan de Buma/Stemra hebben. Zoals verschillende omroepen en

platenmaatschappijen. Het is in het financiële belang van de muziekuitgevers die afdrachten zo beperkt mogelijk te houden. Dat is strijdig met het belang van rechthebbenden, het belang van de auteurs. Zusterorganisaties van de grote muziekuitgevers zijn ook nog eens aandeelhouder van muziekplatforms zoals Spotify, waardoor het opnieuw een belang van grote uitgevers is om de afdrachten aan auteurs zo beperkt mogelijk te houden. Vanuit het beginsel van bestuurlijke zuiverheid en omdat fundamentele belangenconflicten binnen het ontwikkelen en organiseren van een modern Buma/Stemra uitgesloten dienen te worden, kan er daarom binnen Buma/Stemra geen

plaats meer zijn voor muziek uitgevers in bestuurlijke of toezichthoudende functies.

(…) In het belang van de rechthebbenden doen wij daarom een dringend beroep op de overheid en het College van Toezicht voor te schrijven dat straks binnen de nieuwe Raad van Toezicht van Buma/ Stemra en in haar Ledenraad geen ruimte meer is voor zeggenschap van muziekuitgevers, maar slechts van door auteurs benoemde vertegenwoordigers en onafhankelijke professio-

Muziekwereld nr. 1 - 2018

nals. Voor een toekomstbestendig Buma/Stemra en voor een eerlijk inkomen van auteurs is ingrijpen NU noodzakelijk.’

‘Een uitgever bestaat feitelijk niet’ Gevraagd om een toelichting geeft Ntb- en VCTN-secretaris Erwin Angad-Gaur aan dat er ook juridisch een fundamenteel probleem bestaat: in juridische zin bestaan muziek uitgevers niet, zo stelt hij. ‘Een producent wordt in de Wet op de Naburige Rechten beschreven. Kort gezegd is de producent diegene die betaald heeft voor de opname en er eigenaar van is. Dat is helder. En op basis van die heldere rol heeft een producent bepaalde rechten. Ook bij Sena en bijvoorbeeld Thuiskopie. In het auteursrecht bestaan alleen auteurs. De muziekuitgever stamt uit de tijd van voor de opnametechniek. Uit de tijd dat muziekverkoop verliep via bladmuziek. Daarom ook het woord uitgever. Hoewel ook toen de muziekuitgever in de wet niet genoemd werd, was de positie van een uitgever redelijk helder. Eigenlijk was hij

www.ntb.nl

wat nu de producent is: degene die het werk daadwerkelijk exploiteert.’ ‘Het probleem is dat er nu een grote hoeveelheid volstrekt verschillende bedrijven bestaat die zichzelf allemaal “muziek uitgever” noemen. Alleen omdat ze op die manier een deel van de rechten kunnen incasseren. Er zijn uitgevers die heel goed werk voor auteurs doen, zeker, maar er zijn ook uitgevers die helemaal niets doen. Er zijn uitgevers, die als verlengde van een omroep of platenmaatschappij louter rechtengelden terugsluizen, terug naar bijvoorbeeld de opdrachtgever. In sommige contracten staat dan zelfs expliciet dat de uitgever ook niets meer zal doen dan dat. Er zijn uitgevers die voornamelijk een voorschot aan de auteur betalen en zo een wel erg dure bank zijn (33,3% van opbreng-

‘Uiteraard wordt er, vooral in de klassieke muziek, nog steeds bladmuziek verhandeld, maar primair geven de meeste uitgevers al jaren niet meer uit. De aandelen die zij in het auteursrecht gekregen hebben zijn gebleven, terwijl hun primaire taak is overgenomen door de producent. Nogmaals: in plaats daarvan kan “de moderne uitgever”, zoals ze zich graag noemen, heel nuttig werk doen als agent of zaakwaarnemer van de auteur, maar er valt op het standaard-aandeel, dat louter historisch ontstaan is, veel af te dingen.’ ‘Tot slot dragen “muziekuitgevers” zoals wij ook in de open

brief betoogden, vaak een fundamentele belangentegenstelling met zich mee. Vooral voor de online-toekomst van het rechtenbeheer is dit vrij bizar. Aan tafel zitten in het bestuur van je eigen concurrent, of van de organisatie waar je moedermaatschappij vergoedingen aan dient te betalen, is eigenlijk niet uit te leggen. Maar in de muziekwereld doen we al jaren alsof dat de normaalste zaak van de wereld is.’ ‘Het is gewoon hoog tijd dat er mensen opstaan en helder en duidelijk vertellen en uitleggen: dat is het niet.’

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer! sten mag in veel gevallen een woekerrente heten). Ook doen ze dan vaak enig administratief werk. En er zijn “muziekuitgevers” die feitelijk als agent van een auteur zijn werken onder de aandacht van exploitanten proberen te krijgen. Dat kan heel nuttig zijn, maar of een agent redelijkerwijs een derde of zelfs de helft van de inkomsten van zijn klant behoort te krijgen lijkt mij flink aanvechtbaar.’

Voor erkenning van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke accountant. Op basis van deze jaarlijkse meting is de VCTN inmiddels voor het tweede jaar op rij de (veruit) grootste erkende auteursberoepsorganisatie van Nederland en krijgt daardoor de gelegenheid onder meer kandidaten voor bestuur en ledenraad van Buma/Stemra en voor het bestuur van Buma Cultuur te stellen. Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

pagina 23

Nieuwe edities! Koop ze online �via onze websites - zonder verzendkosten�

Of in de kiosk.

www.interface.nl | www.slagwerkkrant.nl | www.gitarist.nl www.debassist.nl | www.musicmaker.nl

o d n

Stan Rijven

Ritmu

column

www.ntb.nl

PARADISO 50: van broedplaats tot brand name 30 maart 2018 bestaat Paradiso 50 jaar. Je ziet de superlatieven als ‘legendarische poptempel’ en ‘beste popzaal ter wereld’ al voor je. Ander cliché: de Nederlandse debuten in Paradiso van The Sex Pistols (jan 1977) en Prince (mei ‘81), voorzien van interviews met fans ‘Ik was er bij!’ Hoewel historisch juist wordt daarmee voorbijgegaan aan de invloedrijke rol die het gebouw vervulde als trait d’union tussen de sub- en burgerlijke cultuur. Ooit symbool voor een bezielde broedplaats met risicovolle programmering, vandaag is Paradiso niet meer tegendraads, hooguit tegenwoordig. Verbleekt tot een brand name met over Amsterdam verspreide satellieten als Amstelkerk, Bitterzoet en Tolhuistuin. Zomer 1968. Terwijl Hey Jude’ uit alle Leidseplein-cafés schalt, betreedt een Haagse tiener voor het eerst Paradiso. Via het toenmalig ‘internet’, het subversieve popkrantje Hitweek/Aloha, wist je hoe najaar 1967 het kerkgebouw van de Vrijzinnige Gemeente was gekraakt en daarna officieel ‘Kosmies Ontspanningssentrum Paradiso’ ging heten. Ik herinner me de ludieke zitjes en Perzische tapijtjes, de vloeistof-dia’s en het hippe theehuis vol hangjongeren avant la lettre. Een landelijk clubcircuit was verre toekomstmuziek, Paradiso hoorde nog bij de alternatieve Provadya-beweging van voor en door de jeugd georganiseerde centra. Ze voorzagen in popmuziek, film, dans, lichtshows en wellicht een huisdealer. In die vlegeljaren kon je niet vermoeden dat dankzij saxofonist Hans Dulfer vooral ‘Jazz in Paradiso’ stond geprogrammeerd. Laat staan dat ik er later als popjournalist bijna daaglijks binnenstapte en er zelfs een eigen event mocht organiseren. Twee sleutelfiguren verdienen een monument. Fluxus-kunstenaar Willem de Ridder, naast oprichter van Hitweek (en nog veel

meer) de geestelijke vader en naamgever van Paradiso, èn Huib Schreurs. Na het afscheidsconcert van zijn countryfolk-band CCC Inc. (11 mei 1974, Paradiso) zette Schreurs als directeur de lijnen uit waarmee Paradiso die ‘legendarische’ naam verwierf. Hij is de samensteller van de bizarre receptuur die het gebouw tot de jaren negentig een ongrijpbare positie bezorgde. Schreurs liet een wuivend neon-kruis op de nok plaatsen, een leistenen kompasnaald bij de entree. Symbolen voor een even betekenisvolle koers met bokswedstrijden, discoparties, requiem-missen, politieke debatten of een beurs voor kleine uitgevers. Na de punk-hausse verving Schreurs de welig tierende graffity door een neutrale witte kleur zodat alle muziekgenres er nevenschikkend een plek kregen. Molukse en Afrikaanse series naast tango-, new wave- en garagerock-concerten, klassiek en chanson naast het afscheid van de Zangeres Zonder Naam. ‘Alles kon’, zo ontdekte ik. Als oprichter van de Benelux-tak van IASPM (International Assocation for the Study of Popular Music) kreeg ik een weekend lang Paradiso ‘ter beschikking’, mits ’s avonds de geplande concerten van The Fall en INXS doorgang vonden. Al mijn stoute plannen voor ‘Kantlijnen van de Pop’ (30 maart/1 april 1984) werden gerealiseerd. Overdag een 2-daags congres met voorzitter Boudewijn Büch en de Britse popsocioloog Simon Frith als een van de vele sprekers, aansluitend een grootse platenbeurs. Zelfs zijn eigen kantoor stond Schreurs af voor een pop-up galerie oftewel het eerste Beatles Museum ter wereld. Dat wuivend neon-kruis is verdwenen, de tekst Soli Deo Gloria boven het podium gebleven als gebeitelde herinnering aan een glorieus verleden. Stan Rijven is muziekjournalist, programmamaker en deejay. (www.40upradio.nl/stanrijven)

pagina 25

Juridisch

Kleine juridische kroniek van het muziekrecht

2017: Spraakmakende rechtszaken Bjorn Schipper Traditiegetrouw blikken we aan het begin van het jaar terug op het afgelopen muziekjaar. De streaming-markt zit stevig in de lift en blockchain-technologie wint steeds meer terrein. Ook zien we artificial intelligence (AI) toegepast worden in de muziekstudio, met als resultaat de eerste kunstmatige intelligentie-hitplaat van Taryn Southern en talloze interessante nieuwe rechtsvragen1. Net als in 2012 t/m 20172 sta ik in deze eerste editie van Muziekwereld in 2018 in de vorm van een kleine juridische kroniek van het muziekrecht stil bij een aantal spraakmakende zaken uit 2017. De selectie van deze zaken is op basis van dezelfde uitgangspunten als voorgaande edities gemaakt. Vechtscheiding Time Warp Holland (hoger beroep) Op 7 februari 2017 wees het Gerechtshof in Amsterdam arrest3 in de vechtscheiding rondom het evenement Time Warp Holland. Gelijk de Rechtbank in eerste aanleg4 oordeelt het Hof dat partijen een duurovereenkomst voor onbepaalde tijd hadden gesloten, in ieder geval sinds de oprichting van het ‘uitvoeringsvehikel’ Cosmotions in 2011. Volgens het Hof kon Cosmopop haar samenwerking met Evotions zonder zwaarwegende opzeggingsgrond beëindigen, zij het dat daarbij dan wel een redelijke opzegtermijn in acht moet worden genomen. Dat laatste heeft Cosmopop niet gedaan. Het Hof oordeelt net als de Rechtbank dat Cosmopop schadeplichtig is jegens Evotions en stelt de geleden schade hoger vast.

tot het vergaren van informatie over set- en speellijsten van optredens van Froger.

Van Katwijk: Man with a mission (hoger beroep) Het Amsterdamse Hof 5 hakte op 14 februari 2017 ook een knoop door in de discussie tussen muziekauteur Van Katwijk en Buma over de mate van inspanning ter vergaring van relevante informatie over optredens van Réne Froger die mogelijk niet waren opgegeven. Anders dan de Rechtbank in eerste aanleg 6 oordeelt het Hof op basis van de feiten dat Buma niet tekort geschoten is in de op haar rustende inspanningsverplichting

Het Feestduo en de vertaling van een Duits liedje De Rechtbank Oost-Brabant8 oordeelde op 1 maart 2017 dat het muziekauteursrecht en de mechanische reproductierechten van een Nederlandse muziekauteur op de Nederlandse vertaling van een Duitstalig liedje op grond van het exploitatiecontract met Buma/Stemra bij laatstgenoemde organisaties berusten. Bij het vragen om toestemming voor de vertaling hebben de oorspronkelijk rechthebbenden (o.a. Universal) bovendien

pagina 26

We All Love Op 22 februari 2017 oordeelde de Rechtbank Amsterdam7 dat boekingskantoor Vibe Entertainment inbreuk maakt op de (beeld)merkrechten van We All Love, promotor van de populaire evenementen We all love 80’s, 90’s & 00’s, door online een aan het beeldmerk van We All Love identiek teken te gebruiken. Vibe Entertainment wordt veroordeeld tot betaling van een gederfde licentievergoeding voor het gewraakte gebruik van het beeldmerk. Dat het gewraakte beeldmerkgebruik voor Vibe Entertainment feitelijk geen extra boekingen heeft opgeleverd acht de Rechtbank niet relevant.

Muziekwereld nr. 1 - 2018

bedongen dat de Nederlandse vertaler geen aandeel in het auteursrecht en de inkomsten zou verkrijgen. Ex parte bevelen BREIN April stond in het teken van een aantal op verzoek van Stichting BREIN verkregen ex parte-bevelen gericht tegen een online-aanbieder van ongeoorloofde muzieken orkestbanden9 en een zeer intensieve Usenet-uploader en -spotter van populaire dance- en trance-muziek, waaronder ook DJ-sets10. Fresh.FM saga Vorig jaar zijn ook weer twee rechterlijke beslissingen aan de Fresh.FM saga11 toegevoegd. Op 10 april 2017 weigerde de Amsterdamse Voorzieningenrechter12 de door de middellijk bestuurder van SCOEZH gevraagde opheffing van door Buma en Sena gelegde beslagen. Op 25 juli 2017 oordeelt het Amsterdamse Hof dat Buma in alle redelijkheid de toestemming/licentie voor nieuwe uitzendingen van Fresh.FM kan weigeren totdat SCOEZH daadwerkelijk de achterstallige licentievergoedingen betaald heeft. De uitspraak van de Rechtbank in eerste aanleg wordt hiermee bekrachtigd. BRUUT! Champagnemerk Bruut kreeg het aan de stok met de organisator van evenementen op het gebied van urban-, afrohouse- en dancemuziek vanwege het gebruik van de naam BRUUT! De Voorzieningenrechter in Overijssel oordeelde op 9 mei 201713 dat vanwege de verschillen tussen het champagnemerk BRUUT en de eventnaam BRUUT! geen sprake is van inbreuk op handelsnaam- en merkrechten. Geen verlenging boekingsovereenkomst Hoewel de Rechtbank Oost-Brabant14 eerder bij tussenvonnis oordeelde dat een DJ slechts in uitzonderlijke omstandigheden met onmiddellijke ingang zijn overeenkomst met boekingskantoor 7-Agency zou mogen ontbinden en dat de door hem ter onderbouwing van de beëindiging aangevoerde omstandigheden (o.a. vermeende belangenverstrengeling en burn-out) ontoereikend zijn, oordeelde de Rechtbank bij eindvonnis www.ntb.nl

van 17 mei 201715 dat de DJ met inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden alsnog kan vertrekken. Er zou volgens de Rechtbank initieel geen sprake zijn van verlenging van de oorspronkelijke boekingsovereenkomst maar van een nieuwe voor onbepaalde duur gesloten overeenkomst ter bemiddeling in de totstandkoming van boekingen. Sound sampling: prejudiciële vragen Kraftwerk In juni volgde interessant nieuws voor diegenen die sound sampling als muzikale kunstvorm en niet als diefstal bestempelen16. De Duitse rechter stelt belangrijke prejudiciële vragen aan de Europese rechter over de juridische kwalificatie van sound sampling, mede in relatie tot citaatrecht en het toepassen van kunst. Deze vragen werden gesteld in de langlopende kwestie tussen Kraftwerk en een Duitse hiphop-artiest vanwege het samplen van een drumbeat van twee seconden uit het nummer Metall auf Metall. Golden Earring Onze Hoge Raad wees op 7 juli 201717 een interessant arrest in de zaak18 van de bandleden van de Golden Earring tegen de muziekuitgevers Nanada cs die in de kern draait om de buitengerechtelijke beëindiging van hun muziekuitgavecontracten vanwege het vermeend stilzitten (niet-gebruik, non usus) van genoemde muziekuitgevers. De Hoge Raad nuanceert de eerdere beëindigingsoverwegingen van het Amsterdamse Hof 19 en oordeelt dat voor de tussentijdse opzegging van muziekuitgavecontracten voor onbepaalde tijd in beginsel een voldoende zwaarwegende opzeggingsgrond aangevoerd moet worden. Die opzeggingsgrond kan mogelijk achterwege blijven als het uitgavecontract al een tijdje loopt en/of een door de muziekuitgever gedane investering (voorschot) al blijkt te zijn terugverdiend. Bier gooien De Rechtbank Oost-Brabant oordeelde op 13 juli 201720 dat een artiest op rechtmatige gronden zijn optreden voortijdig mocht beëindigen toen hij tijdens het optreden vanuit het publiek met bier werd bekogeld. De Rechtbank hecht belang aan de inhoud van de rider pagina 27

Juridisch

van de artiest, waarin is geregeld dat de organisator tijdens het optreden de veiligheid van de artiest dient te waarborgen. 013 vs. 0113 Op 20 juli 2016 deed de Voorzieningenrechter van de Rechtbank in Zeeland-West-Brabant uitspraak in een door Poppodium 013 aangespannen kort geding tegen Podium 0113 uit Goes. De rechter oordeelde dat het gebruik van het teken ‘0113’ zowel auditief als visueel overeenstemt met het woordmerk ‘013’ van Poppodium 013 en dat hierdoor, mede gelet op de bekendheid van het merk ‘013’ en de soortgelijkheid van muzikale programmering, een reëel gevaar voor publieksverwarring is te duchten. De rechter verbiedt het gebruik van het teken ‘0113’. Meerdere versies van een hit Op 26 juli 2017 wees de Rechtbank Amsterdam een (tussen)vonnis22 in de zaak tussen een populaire DJ/ producer en platenlabel Spinnin’ Records. Centraal stond de vraag of latere vocale versies (edits) van een hitgevoelige muziekproductie van de DJ/producer waarvan de instrumentale versie reeds tot stand was gekomen onder het oorspronkelijke recording commitment van het met Spinnin’ Records gesloten productiecontract - eveneens onder de reikwijdte van dat exclusieve productiecontract zouden vallen. Moeten alle versies (edits) van de muziekproductie dan aangemerkt worden als een en dezelfde muziekproductie, of gaat het om afzonderlijke muziekproducties? De Rechtbank oordeelt dat Spinnin’ Records niet heeft aangetoond dat de vocale versies al feitelijk gereed waren gekomen voor het einde van het productiecontract. Partijen worden door de Rechtbank in de gelegenheid gesteld zich nader uit te laten over de vraag of de vocale versies van de instrumentale versie nu gezien moeten worden als een en dezelfde productie of als afzonderlijke producties. Martin Garrix vs. Spinnin’ Records Op 20 september 201723 wees de Rechtbank MiddenNederland een (tussen)vonnis in het langlopende pagina 28

conflict tussen DJ en producer Martin Garrix en zijn voormalige management MusicAllstars Management (hierna: MAS) en platenlabel Spinnin’ Records. De Rechtbank overweegt dat de managementcontracten tussen Martin Garrix en MAS als overeenkomsten van opdracht ex. artikel 7:400 lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW) gekwalificeerd moeten worden, waarbij MAS zich jegens Martin Garrix verbonden heeft tegen een bepaalde vergoeding werkzaamheden op het gebied van artiestenmanagement te verrichten. Dit brengt voor MAS als opdrachtnemer een bijzondere zorgplicht met zich mee. Aan de hand van de feiten en door betrokkenen over en weer gedane uitlatingen oordeelt de Rechtbank dat Martin Garrix gedwaald heeft over de indruk die MAS en Spinnin’ Records bij hem hadden gewekt bij het aangaan van zijn management- en productiecontracten in 2012. De Rechtbank bevestigt op grond van deze dwaling de eerder door Martin Garrix ingeroepen vernietiging van genoemde overeenkomsten. Interessant is nog de overweging van de Rechtbank dat niet Spinnin’ Records maar Martin Garrix in de zin van het naburige recht als de fonogrammenproducent van zijn tracks moet worden gezien24. De Rechtbank stoelt deze overweging op de feitelijke manier waarop ‘zolderkamerproducer’ Martin Garrix destijds zijn tracks bij Spinnin’ Records aanleverde en zijn wijze van samenwerking met Spinnin’ Records waarbij hij de facto het financiële risico droeg van de kosten gemoeid met de eerste vastlegging van zijn tracks. Buma/Stemra Eufemistisch uitgedrukt kwam Buma/Stemra in 2017 als collectieve rechtenorganisatie niet echt goed in het nieuws, met name niet als het gaat om transparantie en de eigen financiële huishouding. Het College van Toezicht Auteursrechten (CvTA) bestempelde de situatie zelfs als zorgwekkend25. Er zijn meerdere procedures26 gevoerd. Ik volsta hier met een verwijzing naar deze uitspraken. Oppositiebeslissing Alda Events Op 1 december 2017 deed het Bureau voor intellecMuziekwereld nr. 1 - 2018

tuele eigendom van de EU (EUIPO) uitspraak in een door supermarktketen Aldi ingestelde oppositieprocedure vanwege de aanvraag van een EU-beeldmerk van promotor Alda Events. De oppositie wordt gedeeltelijk door het EUIPO toegewezen vanwege gematigde visuele overeenstemming en sterke auditieve overeenstemming tussen merk en het aangevraagde teken. Maar omdat Aldi feitelijk niet heeft kunnen aantonen dat zij haar eigen merk óók voor de organisatie van dansevenementen (heeft) gebruikt, wordt de oppositie voor die

1. Zie onder meer Berber Brouwer, ‘De robot als componist’, 5 september 2017, IEF 17078. 2. Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), ‘Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011’,

specifieke waren- en dienstenclassificatie afgewezen. Ik besluit deze kroniek met een leestip: in 2017 verscheen er in het auteursrechtentijdschrift AMI naar aanleiding van de inmiddels beruchte Amerikaanse Blurred Lines-zaak nog een interessant artikel28 over de rollen van de Vaste Commissie Plagiaat (VCP) en de rechter in zaken over muziekplagiaat. Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam.

16. Zie onder meer B.H.M. Schipper, ‘Het chilling effect van Kraftwerk I/Ii op sound sampling’, AMI 2014/4, p. 105-112, IEF 14356. 17. HR 7 juli 2017, ECLI:NL:HR:2017:1270 (Nanada c.s./Golden Earring). 18. Al eerder schreef ik in Muziekwereld over deze kwestie: zie B.H.M. Schipper,

Muziekwereld 2013/1 (p. 18-21), ‘Twee kleine juridische kronieken van het

‘Use it or lose it. Essay over de tussentijdse ontbinding van muziekuitgavecon-

muziekrecht. Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit

tracten na “Van Hemert”’, Muziekwereld 2009/2, pp. 30-33; B.H.M. Schipper,

2012’, Muziekwereld 2014/1 (p. 22-25), ‘Kleine juridische kroniek van het mu-

‘Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011. Twee kleine

ziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2013’, Muziekwereld

juridische kronieken van het muziekrecht’, Muziekwereld 2012/4, pp. 32-37;

2015/1 (p. 18-22), ‘Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht

B.H.M. Schipper, ‘Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit

van spraakmakende rechtszaken uit 2014’, Muziekwereld 2016/1 (p. 20-23),

2012. Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht’, Muziekwereld

‘Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende

2013/1, pp. 18-23; B.H.M. Schipper, ‘Overzicht van spraakmakende rechtsza-

rechtszaken uit 2015’ en Muziekwereld 2017/1 (p. 24-27), ‘Kleine juridische

ken uit 2013. Kleine juridische kroniek van het muziekrecht’, Muziekwereld

kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit

2014/1, pp. 22-25, B.H.M. Schipper, ‘Dan zeg je toch gewoon op. Hoger

2016’.

beroep zaak Golden Earring zorgt voor wending’, Muziekwereld 2015/2,

3. Hof Amsterdam 7 februari 2017, zaken C/13/556084 en C/13/564313 niet gepubliceerd (Evotions/Cosmopop). 4. Rb. Amsterdam 10 december 2014, zaak C/13/556084/HAZA 13-1849, niet gepubliceerd (Evotions/Cosmopop); zie ook http://3voor12.vpro.nl/ nieuws/2013/augustus/Organisatoren-technofeest-Time-Warp-scheidenvoor-de-rechter.html.

pp. 36-39, B.H.M. Schipper, ‘Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2015. Kleine juridische kroniek van het muziekrecht’, Muziekwereld 2016/1, pp. 20-23, en B.H.M. Schipper, ‘Dan zeg je toch gewoon op (met een reden). Uitspraak Hoge Raad in zaak Golden Earring’, Muziekwereld 2017/2, p. 28-30. 19. Hof Amsterdam 31 maart 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:1201 (Nanada c.s./ Golden Earring).

5. Hof Amsterdam 14 februari 2017, IEF 16604 (Buma/Van Katwijk).

20. Rb. Oost-Brabant 13 juli 2017, IEF 16951 (X/Your Agency).

6. Rb. Noord-Holland 11 februari 2015, IEF 14736 (Van Katwijk/Buma).

21. Vzr. Rb. Zeeland-West-Brabant 20 juli 2017, IEF 16964 (Poppodium 013/

7. Rb. Amsterdam 22 februari 2017, IEF 16613 (We All Love/Vibe Entertainment). 8. Rb. Oost-Brabant 1 maart 2017, IEF 17289 (Het Feestduo). 9. Vzr. Rechtbank Oost-Brabant 7 april 2017, IEF 16805 (BREIN/Aanbieder). 10. Vzr. Rechtbank Noord-Holland 10 april 2017, IEF 16727 (GeForce). 11. Zie onder meer Vzr. Rb. Amsterdam 24 mei 2016, IEF 15970 (Buma, SENA/ SCOEZH), Hof Amsterdam 13 september 2016, IEF 16245 (Bestuurder SCOEZH/Buma, SENA) en Vzr. Rb. Den Haag 13 september 2016, IEF 16238 (SCOEZH/Buma, SENA). 12. Vzr. Rechtbank Amsterdam 10 april 2017, IEF 17002 (X tegen Buma-SENA). 13. Vzr. Rb. Overijssel 9 mei 2017, IEF 16792 (Bruut Zwolle/BRUUT Event). 14. Rb. Oost-Brabant 31 augustus 2016, IEF 16234 (7-Agency/DJ X); ik ben aan de zijde van 7-Agency als advocaat betrokken bij deze zaak. 15. Rb. Oost-Brabant 17 mei 2017, IEF 16810 (7-Agency/DJ X).

www.ntb.nl

Podium 0113). 22. Rb. Amsterdam 26 juli 2017, IEF 17005 (Spinnin’ Records/X). 23. Rb. Midden-Nederland 20 september 2017, ECLI:NL:RBMNE:2017:4775 (MusicAllstars Management, Spinnin’ Records/Martin Garrix). 24. Zie onder meer B.H.M. Schipper, ‘Nabuurrechtelijke erkenning voor zolderkamerproducers. Uitspraak rechter in zaak Martin Garrix’, Muziekwereld 2017/4, p. 28-31. 25. CvTA 28 augustus 2017, IEF 17064 (Buma Stemra) en CvTA 28 september 2017, IEF 17357 (Buma-Stemra-advies). 26. Zie onder meer Vzr. Rb. Amsterdam 26 oktober 2017, met zaaknummer AMS 17/5698 (Buma/Stemra/CvTA), en CvTA 20 december 2017, IEF 17408 (Wobverzoek rapporten Buma/Stemra). 27. EUIPO Opposition Division 1 december 2017, IEF 17326 (Aldi/Alda Events). 28. Zie Olga Meijer, ‘De VCP vs de rechter’, AMI 2017/4, p. 139-145.

pagina 29

Loont al 25 jaar!

Achterstraat 11 · 4101 BB Culemborg · 0345-524404 · info@artiestenverloningen.nl

column

Bart Wirtz

Dutch Disease

www.ntb.nl

Poppodium het Paard in Den Haag presenteerde vorige maand de ‘Lul-niet-lolly’. Deze gratis lolly’s staan op de bar met als doel luidruchtig publiek, dat door concerten heen praat, de mond te snoeren. Want praten met volle mond, dat doe je immers niet. Concertgangers kunnen aan luidruchtige medebezoekers een lolly uitdelen en zo op een sympathieke wijze duidelijk maken dat het wel iets stiller mag. Deze ludieke actie werd ingezet als middel tegen een groot probleem dat veel muzikanten wel kennen: luidruchtig en asociaal publiek. We staan er in Nederland zelfs bekend om en het heeft een naam gekregen waar we ons als land voor zouden moeten schamen: The Dutch Disease. De lul-niet-lolly werkt natuurlijk als een soort aspirine terwijl we eigenlijk last hebben van een grotere kwaal. Maar het probleem wordt hiermee wel (weer) op de kaart gezet. Want hoe komt het dat het Nederlandse publiek zich zo respectloos opstelt ten aanzien van musici? Waarom staat ons land daar internationaal om bekend? En hoe komen we er vanaf? De problemen zijn het grootst bij podia en festivals met pop en jazz. Bij klassieke muziek weet het publiek zich over het algemeen beter te gedragen. Dat geldt overigens ook voor de zeer intieme ‘luisterconcerten’ (het woord alleen al), waar meestal breekbare singer-songwriters optreden of andere groepen met een intieme setting en klank. Ik had lange tijd het vermoeden dat dit fenomeen wel eens een gevolg zou kunnen zijn van ons oude subsidiesysteem waardoor veel podia, bands en festivals gratis toegankelijk waren voor het publiek. Het feit dat je als be-

zoeker niet betaalt, zorgt er wellicht voor dat je de waarde van de muziek niet voelt en er dus laconieker mee omspringt. Hierin lijkt echter een kentering plaats te vinden: entreegeld wordt steeds normaler gevonden. En toch las ik laatst dat de Dutch Disease de laatste jaren alleen maar is verergerd. Zou het dan komen door ons enorme aanbod aan musici? De grote hoeveelheid conservatoria die door heel Europa goed staat aangeschreven? De beste muzikanten staan na hun opleiding vaak te springen om werk. Tegelijkertijd is achtergrondmuziek de gewoonste zaak op bedrijfsfeestjes, bruiloften, lunchrooms, restaurants en ga zo maar door. Die combinatie zorgt er misschien voor dat mensen live-muziek steeds meer gaan ervaren als een verlengde van hun Spotify-abonnement. Maar hoe zit het dan met al die mensen die geld neertellen voor hun kaartje? Die honderdduizenden bezoekers van al die gave festivals in ons land? Moet ik me er gewoon bij neerleggen dat het een deel is van onze Hollandse aard? De botheid die nou eenmaal bij ons past? Hoe dan ook, gesteund door het initiatief van de lul-niet-lolly (wilde het woord toch nog een keer noemen), zouden wij als artiesten ons ook meer bewust kunnen worden van het feit dat we hier af en toe zelf iets aan kunnen doen door luidruchtig publiek aan te spreken op hun gedrag. Kijken of ze het horen.

Bart Wirtz is saxofonist en bracht onlangs zijn vierde album Beneath the Surface uit. Hij presenteert samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM

pagina 31

Belastingen

Belastingen zijn vervelend, tijdrovend en duur. Herkenbaar? Als afgestudeerde muzikanten liepen wij al snel tegen een probleem aan: het ondernemerschap en alles wat daarbij komt kijken. Enorm interessant maar wat komt er veel op je af. Daarnaast wilden we onze tijd liever doorbrengen op het podium in plaats van achter de computer. We wilden graag een snelle oplossing! Natuurlijk waren die oplossin gen wel te vinden: een dure accountant, belastingadviseur of ingewikkelde boekhoudpakketten. Dat moest anders vonden wij en met deze gedachte is EZ Boekhouding ontstaan. Een software pakket gemaakt met extra oog voor de creatieve sector.

(Automatische) belastingaangiftes Als jij facturen maakt, bonnetjes bewaart en deze invoert in ons systeem dan kun je direct daarna al belastingaangiftes doen. Onze website rekent alles voor je door zodat jij altijd de juiste gegevens aan de belastingdienst aanlevert. Je kunt het echt kopiëren en plakken, het scherm ziet er zelfs hetzelfde uit. Het spreekwoordelijke kind kan de was doen.

Jaarrapportage Belastingcontrole komt vaker voor dan je denkt. Wie weet ben jij dit jaar wel aan de beurt. Geen stress want met onze software heb je eenvoudig een overzicht in handen. Met slechts een druk op de knop genereert onze software een pdf met alle relevante informatie voor de belastingdienst. Een van onze klanten, Johannes, vertelt op onze website over zijn ervaring met de controle en hoe EZ boek-

pagina 32

houding hem daarbij ondersteunde. Lees het hele verhaal op: https://ezboekhouding.nl/ belastingcontrole/

Europaproof Als muzikant is ons landje natuurlijk al snel te klein. Je hebt misschien wel je eigen concert georganiseerd in Luxemburg, gespeeld op een festival in Duitsland of instrumenten uit het buitenland laten komen. Onze software zet alles in de btw-aangifte én ICP-aangifte op de juiste plek en vertelt wat je moet doen. Zo heb je jouw eigen digitale boekhouder!

op de juiste plaats in de aangifte terecht.

kan dat al voor € 89 excl. btw per inkomstenbelastingaangifte.

Diensten

Workshop

De ervaring heeft ons geleerd dat sommige zzp’ers het fijn vinden om toch een professional in de arm te nemen. Dat kan bij ons natuurlijk ook, al zullen we toch altijd aansturen op zoveel mogelijk zelfstandigheid. Wij vinden het namelijk belangrijk dat iedere ondernemer zoveel mogelijk snapt van de juridische en belastingaspecten van zijn of haar eigen onderneming. Gebruik je onze software en wil je dat één van onze belastingadviseurs met je meekijkt? Dan

Dit jaar organiseren wij speciaal voor de Ntb-leden ‘de inkomstenbelastingdag’. In de ochtend bespreken we klassikaal de aangifte. Waar moet je op letten, welke kosten kan je aftrekken en wat zijn de nieuwe regels van dit jaar? Daarna krijgt elke deelnemer een 1-op-1 consult met één van onze belastingadviseurs waarin we jouw aangifte direct gaan indienen. Je leert de taal van cijfers en begrijpt waar de belastingdienst het over heeft. Kortom, geen

Wereldproof Zoek je echt de grenzen op en speel je bijvoorbeeld in Azië, Amerika of andere continenten. Ook dan hoef je hier je hoofd niet over te breken, dat doet onze software voor jou. Waar je ter wereld ook speelt, workshops geeft of componeert, alles komt Jaap van Eggelen en Ruud Hoevenaar

Muziekwereld nr. 1 - 2018

stress meer over je aangifte maar rust, overzicht en zelfvertrouwen. En omdat je leert zo optimaal mogelijk belastingaangiftes in te dienen, houd je meer winst over!

Doe dan mee met één van onze workshopdagen voor slechts € 149 excl. btw. Ga naar https:// ezboekhouding.nl/ntb-inkomstenbelastingdag-2018/

11 t/m 14. 4. 2018 Frankfurt am Main

DU: 16.01.2018

Wil je ook in 1 dag af zijn van de inkomstenbelasting?

, ts reserveren Online-ticke : en ar besp tot wel 25 % se.com musikmes

Niederlande

- ingezonden mededeling -

Wij passen ons aan naar wat jij nodig hebt. Doe je graag zelf je aangifte? Dan ondersteunen wij graag waar nodig. Maar zit je wat krap in je tijd dan nemen we die taak graag van je over. We werken met een vast tarief omdat we zelf ook niet van vervelende verrassingen houden (lees: te hoge rekeningen). Voor slechts € 199 excl. btw doen wij inkomstenbelastingaangifte voor je en ontvang je een jaarrapport wat voldoet aan onze strenge kwaliteitseisen. Zo weet je zeker dat je goed zit!

Prijzen Ntb-leden hebben voordeel! Voor Ntb-leden hebben wij speciale tarieven. Zo krijg je op al onze softwarepakketten 20% korting. Ons goedkoopste pakket wordt met deze korting slechts € 10,40 excl. btw per maand! Bekijk alle mogelijkheden en voorwaarden voor jou als lid van de Ntb op: www.ezboekhouding.nl/NTB.

Let’s jam! Wanneer muziek van zomaar een ogenblik een perfect moment maakt. Instrumenten, equipment, bladmuziek en events in elke stijl. Uniek in Europa! Musici uit de hele wereld ontmoeten, instrumenten ontdekken en direct uitproberen. +++ Internationale top-acts in het Guitar & Drum Camp +++ Piano Salon Europe met presentatie- en voordrachtpodium +++ NIEUW: audio, dj- en recording-platform in hal 4.1 +++ Acoustic Stage: Live-muziek van klassiek en jazz tot pop +++ Streetfood-trucks en festivalsfeer +++ en nog veel meer +++

het

Vier dagen lang alle facetten van de muziek live meemaken: ....... Frankfurt.. Musikmesse Festival op het beursterrein en in.heel

Met 50 concerten op 30 locaties.

info@netherlands.messefrankfurt.com Tel. +31 (0) 70 262 90 71 info@belgium.messefrankfurt.com Tel. +32 (0) 2 880 95 88

Jaap van Eggelen en Ruud Hoevenaar

www.ntb.nl

pagina 33

66501-018_MM_Musiker_Muziekwereld_115x181 • FOGRA 39 • CMYK • mr: 16.01.2018

Aangiftes laten doen

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en ondernemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaatschappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Ntb - Muziekwereld

Belasting bij optredens in het buitenland Nederlandse DJ’s kijken altijd wat vreemd aan tegen de manier waarop we (wereldwijd) onze belastinginning hebben geregeld. Dat komt omdat het blijkbaar uitmaakt in welk land je woont en waar je je werk (=optreden) doet. Het zit namelijk zo. De algemeen geldende afspraak (wereldwijd) is dat iedereen die werk verricht in een land, daar belasting over moet betalen. In het ene land wat meer dan in het andere. So far so good. Het wordt wat lastiger als je als Nederlander werk gaat verrichten in het buitenland. Het gevolg zou kunnen zijn dat je dan twee keer belasting moet betalen. Om dit te voorkomen kunnen landen onderling een belastingverdrag afsluiten. Zo heeft Nederland inmiddels met 82 landen een verdrag gesloten o.a. om te voorkomen dat er dubbele belasting wordt geheven. Maar ondanks het feit dat we met al die landen zo’n verdrag hebben afgesloten wordt er vaak toch nog ter plekke belasting ingehouden. Een Nederlandse DJ die gaat optreden in bijvoorbeeld Ibiza of elders in Spanje, moet er rekening mee houden dat de organisator zo’n 20% belasting zal inhouden van de afgesproken fee. In de Verenigde Staten wordt 30% income-tax ingehouden. En afhankelijk van de staat ook nog eens state-tax die kan variëren van 0 tot 12%.

www.ntb.nl

Opmerkelijk is dat het eventueel terugvorderen van deze betaalde belasting in Spanje onmogelijk is. In de USA kan dat weer wel, mits je hierbij de hulp inroept van een deskundige die namens de artiest een bundel aan (papieren) formulieren moet invullen. En andersom? Wat blijkt! Nederland heft sinds 1-1-2007 geen belasting meer bij buitenlandse artiesten. Voorwaarde daarbij is, dat de artiest woont in één van de 82 landen waarmee Nederland een belastingverdrag heeft. ‘Wacht even’… ‘Maar als die artiesten hier geen belastingheffing meer aan hun broek krijgen, dan hoeven wij toch ook geen belasting meer te betalen in het buitenland?’ Dat zou je misschien kunnen

denken, maar de actie van Nederland om sinds 1-1-2007 geen belasting meer te heffen bij buitenlandse artiesten die in Nederland optreden is meestal eenzijdig. Nederlandse artiesten betalen dus in het buitenland vaak wel nog inkomstenbelasting over hun optreden omdat in de belastingverdragen bijna altijd staat dat het werkland gerechtigd is belasting te heffen. Veel landen maken daar gebruik

van, maar dat geldt niet voor Nederland! Een genereus gebaar dus van Nederland richting de buitenlandse artiesten. Het past trouwens ook wel bij de houding die Nederland al geruime tijd aanneemt tegenover buitenlandse artiesten zoals de Rolling Stones, U2, Madonna....

Hans Dobbenberg voorzitter Dutch DJ Foundation

- ingezonden mededelingen -

Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?

Dispokinesis = het vrij kunnen beschikken over houding en beweging. Ontwikkeld door een musicus voor musici.

Meer informatie: Dianne Bolte, Dispokinesispraktijk: tel. 026 445 34 84 Zie ook: www.dispokinesis.nl

Schipper legal:

mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis. Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclusief btw en externe kosten). Voor procederen geldt een urenmaximum van 50 uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurtarief is euro 200,= (exclusief btw en externe kosten) en geldt bij procedures vanaf 50 uur.

SCHIPPER LEGAL: mr. Bjorn Schipper

m +31619610500

e bjorn@schipperlegal.nl

Postbus 36424

f +31208908580

w www.schipperlegal.nl

1020 MK Amsterdam

tw @bjornschipper

pagina 35

Veel veranderingen in de praktijk

Nieuwe privacywet tekst: Annemarieke Schulte illustratie: Robert Swart Per 25 mei 2018 moet elke onderneming voldoen aan de Europese privacywetgeving, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Wat verandert er in de praktijk? AVG mei 2018

Op dit moment is de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) de belangrijkste wet in Nederland als het gaat om bescherming van privacygevoelige informatie. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ziet toe op de correcte toepassing en de beveiliging van de privacygevoelige informatie. De Wbp komt per 25 mei 2018 te vervallen en dan treedt de AVG in werking. Het doel van de AVG is in de eerste plaats de bescherming van persoonsgegevens en in de tweede plaats het mogelijk maken van het vrije verkeer van persoonsgegevens binnen de Europese Unie (EU). Ben je ondernemer en verwerk je persoonsgegevens? Dan heb je met deze wet te maken. Met verwerken wordt bedoeld: opslaan en gebruiken. Deze regels gelden dus ook voor kleine MKB’ers en ZZP’ers die gegevens verwerken zoals het bijhouden van afspraken van klanten, telefoonnummers van klanten of informatie over opdrachtgevers.

Wat betekent de AVG in de praktijk? Snellere schending privacywet

Je activiteiten vallen veel sneller onder de nieuwe privacywet. Het centrale begrip ‘persoonsgegevens’ verandert namelijk: naast bestanden met namen, adressen en dergelijke vallen nu ook gegevens als IP-adressen, MACadressen, cookies en dergelijke onder de wet. Ook als je niet weet hoe de persoon achter een cookie heet, dien je dat gegeven te behandelen als privacygevoelig.

beperkt. Ook moet de toegang tot deze gegevens tot het noodzakelijke worden beperkt. Beschrijf de genomen organisatorische maatregelen en beschrijf daarbij ook hoe datalekken kunnen worden gemeld. Controleer of de genomen maatregelen goed worden nageleefd en bekend blijven. Verwerkersovereenkomsten

Maak je gebruik van een verwerker die de beschikking krijgt over persoonsgegevens die onder je verantwoordelijkheid vallen? Bijvoorbeeld een ICT-leverancier, of iemand die de salarisadministratie verzorgt? Dan verplicht de AVG je met deze partijen verwerkersovereenkomsten te sluiten. Werk je nu met een zogenoemde bewerkersovereenkomst conform de Wbp, dan moet je deze laten aanpassen aan de eisen van de AVG. Hierin moet je onder meer afspreken wat de rechten en plichten zijn van de verwerkers-verantwoordelijke. Hoe is de geheimhouding geregeld? Hoe zijn de gegevens beveiligd tegen cybercriminelen? Hoe zijn de gegevens beveiligd tegen datalekken? En hoe heeft de verwerker geregeld dat persoonsgegevens na afloop kunnen worden gewist? Alle datalekken registreren

Op grond van de Wbp was je al verplicht de datalekken te registreren die bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AG) zijn gemeld. De AVG stelt echter de verplichting om álle datalekken te noteren. Je bent als ondernemer

Zorgplicht

Als ondernemer houd je rekening met cybersecurity voordat er wordt begonnen met het verwerken van persoonsgegevens. Hierbij kan een risico-analyse je op weg helpen. Het is belangrijk dat je alleen de noodzakelijke gegevens bewaart en de verspreiding van deze gegevens tot een minimum pagina 36

Muziekwereld nr. 1 - 2018

ming hieraan aan te passen. Vanaf die datum kan de Autoriteit Persoonsgegevens gaan handhaven: controleren of je aan de verplichtingen voldoet en zo nodig maatregelen treffen. Zo kan de autoriteit je een forse boete opleggen, bijvoorbeeld als je niet, of te laat, een datalek meldt.

verplicht om inbreuken op persoonsgegevens binnen 72 uur te melden bij de AG. Een voorbeeld hiervan is het verlies van een USB-stick waarop persoonsgegevens staan vermeld of een virus dat via een mailtje wordt binnengehaald. Als er een hoog risico bestaat dat de inbreuk op de persoonsgegevens ongunstige gevolgen heeft voor de betrokkenen, dan meld je de inbreuk ook aan de betrokkenen. Rechten van betrokkenen

Onder de AVG krijgen betrokkenen (de mensen van wie je persoonsgegevens verwerkt) meer en verbeterde privacyrechten. Zorg er daarom voor dat zij hun privacyrechten goed kunnen uitoefenen. Denk daarbij aan bestaande rechten, zoals het recht op inzage en het recht op correctie en verwijdering. Maar houd ook alvast rekening met nieuwe rechten, zoals het recht op dataportabiliteit. Bij dit recht moet je ervoor zorgen dat betrokkenen hun gegevens makkelijk kunnen krijgen en vervolgens kunnen doorgeven aan een andere organisatie als ze dat willen. Bijvoorbeeld een cursist die naar een andere muziekschool wenst over te stappen. In dit geval heeft de cursist er recht op de door jou bijgehouden informatie (digitaal en op papier) over hem of haar te verkrijgen. Wat gebeurt er als je niet (op tijd) aan de AVG voldoet?

De AVG is al van kracht, maar je hebt tot 25 mei 2018 de tijd om je onderne-

www.ntb.nl

Wat kan de AVG voor een werknemer/ambtenaar betekenen? Ook als werknemer en ambtenaar krijg je te maken met de AVG. Hieronder worden nieuwe rechten besproken. Functionaris voor de gegevensbescherming

Overheidsinstanties en publieke organisaties zijn altijd verplicht om een functionaris voor de gegevensbescherming (FG) aan te stellen, ongeacht het type gegevens dat ze verwerken. Het kan gaan om de rijksoverheid, gemeenten en provincies, maar ook om onderwijsinstellingen. De FG is iemand die binnen de organisatie toezicht houdt op de toepassing en naleving van de AVG. De ondernemingsraad moet instemming geven over de omschrijving van de functie en de taken van deze nieuwe functionaris (WOR artikel 27.1 k). Ook als de FG niet verplicht is kan het voor een onderneming toch belangrijk zijn om een deskundige op het gebied van bescherming van persoonsgegevens te hebben. De ondernemingsraad zou zich hier-

voor sterk kunnen maken door gebruik te maken van het initiatiefrecht, WOR artikel 23.3. Personeelsdossier

Je werkgever is verder verplicht om alleen persoonsgegevens te verwerken als er een verwerkingsdoeleind is. Denk hierbij aan salaris kunnen uitkeren en persoonsgegevens kunnen doorgeven aan een verzekeringsmaatschappij. De eisen worden strenger als het gaat om bijzondere gegevens. Bijzondere gegevens zijn gegevens waaruit ras of etnische afkomst, politieke verhoudingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen of het lidmaatschap van een vakbond blijken. Bijzondere persoonsgegevens verwerken mag je werkgever alleen als er een verwerkingsdoeleind is en: - de medewerker hier expliciet toestemming voor heeft gegeven en het verwerkingsdoeleind jou op voorhand duidelijk is gemaakt; of - de verwerking noodzakelijk is voor de uitvoering van specifieke verplichtingen op het gebied van arbeidsrecht of sociale verzekeringsrecht of verplichtingen die voortvloeien uit een cao. Zo mag je werkgever gegevens omtrent zwangerschap verzamelen om zo de werkneemster aan te kunnen melden voor haar zwangerschapsverlof. Je werkgever mag alleen gegevens in het personeelsdossier verzamelen die noodzakelijk zijn en deze gegevens mogen alleen toegankelijk zijn voor

pagina 37

Belastingen

individuele personen voor wie dat noodzakelijk is. Bewerkersovereenkomst

Mocht je werkgever gebruik maken van een andere partij bij de verwerking van persoonsgegevens, zoals een salarisbewerker, een administratiekantoor of een hosting provider voor opslag van gegevens in de cloud, dan is de noodzaak van het sluiten

De aangifte inkomstenbelasting staat weer voor de deur. Omdat je als muziekauteur, componist en/of tekstschrijver wel wat beters te doen hebt dan te dwalen in de belastingjungle is de Ntb een samenwerking aangegaan met EZ Boekhouding. Zij kunnen je van het begin tot het eind te helpen met de aangifte van je inkomstenbelasting. Hoe gaat dit in zijn werk? We beginnen met

pagina 38

van een bewerkersovereenkomst verplicht. Bijvoorbeeld een bewerkersovereenkomst met een salarisbewerker of een administratiekantoor. Een bewerkersovereenkomst is de overeenkomst tussen de verantwoordelijke (werkgever) en de bewerker (salarisverwerker, administratiekantoor etc.) waarin wordt vastgelegd hoe de bewerker met de persoonsgegevens van jou als werknemer moet omgaan. Dat betekent concreet dat er afspraken moeten worden gemaakt over de bescherming van privacy, geheimhouding, bewaartermijnen en data lekken. Inzagerecht

Daarnaast worden de privacyrechten van werknemers uitgebreid. Je had onder de Wbp al het recht om je personeelsdossier in te zien, maar je krijgt onder de AVG ook het recht om een

een algemene, gezamenlijke uitleg van twee uur onder leiding van fiscaal jurist en boekhouder Ruud Hoevenaar. Hierna volgt een persoonlijk gesprek met een van onze belastingadviseurs, waarin we jouw administratie door-

nemen. De belastingadviseur houdt rekening met jouw specifieke situatie en kan dit optimaal verwerken in de belastingaangifte. Je vult samen met de adviseur je aangifte in op de site van de belastingdienst zodat je zeker weet

kopie van het personeelsdossier in een standaardformaat te ontvangen (bijv. als pdf-bestand). Daarnaast heb/krijg je op het moment dat persoonsgegevens bij je worden opgevraagd het recht om de ‘waarom?’-vraag te stellen. Je hebt het recht om begrijpelijke informatie te krijgen over het hoe en waarom van de verwerking, van je rechten en het privacybeleid van de onderneming. Ook mag je te allen tijde gratis de gegevens die daarop betrekking hebben inzien en, indien nodig, aan laten passen. Je werkgever is straks, op straffe van een boete, verplicht alle gevraagde informatie te verschaffen. Bij vragen hierover kunnen leden van de Ntb contact opnemen via info@ntb.nl. Houd ook de berichtgeving via de Ntb-nieuwsbrief en de website www.ntb.nl in de gaten.

dat alles correct is ingevuld en je niks vergeten bent. Dankzij de samenwerking tussen Ntb en EZ Boekhouding kunnen wij deze dag aanbieden van € 150,- voor slechts € 125,-. Dit bedrag is inclusief een verzorgde lunch.

Wil je zo gunstig mogelijk je belastingaangifte doen met behulp van de specialisten van EZ Boekhouding en er in één dag vanaf zijn? Meld je dan nu aan voor een van de inkomstenbelastingdagen (14, 21 of 23 maart) via https:// ezboekhouding.nl/ ntb-inkomstenbelastingdag-2018/ Wil je graag meer informatie? Mail dan gerust naar info@ ezboekhouding.nl.

Muziekwereld nr. 1 - 2018

verzekeringen

Op maat Exclusief voor leden van de Ntb! Uitgebreid schadeverzekeringspakket In het producten- en dienstenpakket voor de leden van de Ntb is ook een uitgebreid pakket met schadeverzekeringen opgenomen. Dit zijn deels standaardproducten met aantrekkelijke kortingen maar ook enkele producten die exclusief bestemd zijn voor Ntb-leden: - Ntb-Combi Aansprakelijkheidsverzekering - Ntb-Doorlopende Reisverzekering - Ntb-instrumentenverzekering. Ntb-Combi Aansprakelijkheidsverzekering Als privé-persoon is het altijd verstandig om een particuliere aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Een dergelijke verzekering beschermt je ten opzichte van derden wanneer die door jouw toedoen schade op-

lopen en jij hiervoor volgens het Burgerlijk Wetboek aansprakelijk bent. Maar ook in de zakelijke sfeer kan je worden aangesproken door derden. Als je rechtstreeks betaald wordt door een opdrachtgever, dus buiten een loondienstverband om, dan word je gezien als een zelfstandige. Zakelijke activiteiten zijn op een particuliere aansprakelijkheidsverzekering uitgesloten. Omdat bij de leden van de Ntb de privé- en zakelijke activiteiten door elkaar lopen, is de Combi Aansprakelijkheidsverzekering in het Ntb-pakket opgenomen. De Combi-Aansprakelijkheidsverzekering biedt dekking voor jou (en je partner/gezin) als particulier maar ook in de zakelijke hoedanigheid als zelfstandig muzikant of part-time (muziek)docent. Als je namelijk als zelfstandig muzikant, artiest

Het Ntb-pakket: Doorlopende Reisverzekering Instrumentenverzekering Inboedelverzekering Uitvaartverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering-Combi Autoverzekering

www.ntb.nl

Opstalverzekering Zorgverzekering

of docent aan het werk bent, worden je activiteiten gezien als zakelijk. De Ntb-Combi Aansprakelijkheidsverzekering is speciaal ontwikkeld voor de leden van de Ntb. Deze unieke verzekering biedt de Ntb exclusief aan zijn leden tegen een zeer scherpe premie.

Ntb-Doorlopende Reisverzekering Ook tijdens een reis en verblijf voor vakantie of optredens in het buitenland wil je goed verzekerd zijn. Op een doorlopende reisverzekering zijn diverse dekkingen mogelijk. Je kan je meegenomen bagage verzekeren tegen diefstal of beschadigingen, een ongevallen dekking afsluiten, je medische kosten verzekeren maar het belangrijkste is het regelen van hulp ter plekke met behulp van een alarmcentrale waarop je te allen tijde een beroep kunt doen. De Ntb-Doorlopende Reisverzekering biedt daarnaast ook dekking bij zakelijke activiteiten in het buitenland. Treed je in het buitenland op, dan is dat meeverzekerd. Ntb-Instrumentenverzekering Voor jou als muzikant is je instrument één van de belangrijkste ingrediënten om succesvol te kunnen zijn. Uiteraard naast je eigen talenten. Iets om zuinig op te zijn dus. Je instrument maar ook alle technische hulpmiddelen dienen dan ook goed verzekerd te worden. De Ntb-Instrumentenverzekering kent een all risk-dekking voor alle instrumenten. Dit houdt in dat in principe alles dat plotseling en onverwacht gebeurt en schade toebrengt aan je instrument, verzekerd is. Alleen diefstal uit een motorrijtuig is uitgesloten van de

dekking. Naast je muziekinstrumenten kan ook randapparatuur gewoon meeverzekerd worden. Ook apparatuur van DJ’s, een steeds groter wordende groep Ntb-leden, kan verzekerd worden. Voor de complete set kan zelfs wereldwijd dekking worden verleend. Kenmerkend voor deze verzekering is dat uitsluitend de aangemelde instrumenten verzekerd zijn. Het is dus wel zaak de polis actueel te houden.

Exclusiviteit… Deze speciale verzekeringen maken onderdeel uit van de Ntbpolis. De Ntb-polis wordt exclusief aangeboden aan de leden van de Ntb. Nog een belangrijke reden om lid te zijn. Maar ook de standaardverzekeringen zijn via de Ntb te verkrijgen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de brand-inboedelverzekering, brand-opstalverzekering of autoverzekering. Voor al deze producten biedt de Ntbpolis een uitstekende dekking en hoge ledenkortingen. Simpel regelen… Via de verzekeringssite voor de leden van de Ntb zijn de verzekeringen eenvoudig aan te vragen. Als lid van de Ntb kan je inloggen op het besloten ledengedeelte van de Ntb-site (www.ntb.nl). Je bereikt vervolgens de verzekeringssite via het onderdeel ‘verzekeringen’. Mocht je onverhoopt niet (meer) in het bezit zijn van de benodigde inlogcode, neem dan contact op met de Ntb. Op dit moment zijn we bezig met een verbouwing van de site waardoor deze tijdelijk beperkt beschikbaar is. Vragen op verzekeringsgebied kun je stellen via ntb@vdroest.nl.

pagina 39

Interview met

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: · belastingaangiften

· jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 40

Muziekwereld nr. 1 - 2018

B Interview met

elastingspecial De eerste editie van de Muziekwereld bestaat â&#x20AC;&#x201C; zoals gebruikelijk â&#x20AC;&#x201C; voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen. Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aangifte inkomstenbelasting 2017, de vergoeding van beroepskosten in dienstbetrekking, de werkkostenregeling, de verschillende btw-regelingen en het bijhouden van uren voor de zelfstandigenaftrek (urencriterium). Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2017 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl / ledenservice downloaden of opvragen bij het secretariaat. Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs. Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaarheid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen. Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiĂŤle kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen Artiest en Fiscus verschenen bij Kluwer. De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie.

www.ntb.nl

pagina 41

Belastingen

De artiestenregeling In dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden. De artiestenregeling (loonbelasting)

Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofdregel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing op de vergoeding ingehouden moet worden en dat er premies werknemersverzekeringen over afgedragen moeten worden. Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is. Het vervelende van de artiestenregeling is verder dat onder vergoedingen in principe ook kostenvergoedingen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel). Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privésfeer blijven volledig buiten de inhoudingen. Verder kan de artiestenregeling door zelfstandige artiesten opzij worden gezet door een schriftelijke overeenkomst waaruit blijkt dat de artiest dat wil (opting-out). Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een inhoudingsplichtigenverklaring, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgever naar deze tussenpersoon. De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedingsbeschikking heeft of gebruik wordt pagina 42

gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsregeling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling. We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de regels voor zelfstandigen verwijzen we naar het kopje ‘Zelfstandige artiesten’ later in dit artikel. De inhoudingsplichtigenverklaring

Hiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met btw) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten. De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoorbeeld hebben een inhoudingsplichtigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen! De kostenvergoedingsbeschikking

Met een kostenvergoedingsbeschikking kan bij de berekening van wat er ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste e 163 bedragen. Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens. In de praktijk zal het erop neerkomen

dat vooral artiesten die regelmatig optreden, vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt worden hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoedingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden. Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkosten rekening gehouden mag worden. Voor de goede orde: zonder kostenvergoedingsbeschikking (of kleinevergoedingsregeling) mag op de gageverklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden! Ook de inhoudingsplichtige/opdrachtgever kan een kostenvergoedingsbeschikking aanvragen. Vanzelfsprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optredens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optreden zijn ingediend. Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de belastingdienst. De kleinevergoedingsregeling

Iedere artiest mag per optreden een bedrag van maximaal e 163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of loonbelasting op ingehouden worden. Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de totaal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden. Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomstenMuziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

belasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken. De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opgegeven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsregeling, betaalt de artiest alsnog belasting over het verschil. Het is dus geen wondermiddel om een zo groot mogelijk deel van de gages buiten de belasting te houden! NB: De opdrachtgever/inhoudingsplichtige mag de kleinevergoedingsregeling niet op eigen initiatief toepassen. De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden. De artiestenvrijwilligersregeling

De strekking van deze regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhoudingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het gezelschap kleine bedragen onbelast uitbetaald mogen worden. Een kostenvergoedingsbeschikking is dan niet nodig. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: - de leden van het gezelschap kunnen worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamheden’ moeten worden beoordeeld. Een belangrijk kenmerk van vrijwilligerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werkzaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding; - de individuele leden van het gezelschap ontvangen een vergoeding www.ntb.nl

(gage plus kostenvergoedingen) die niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, gerepeteerd of overige werkzaamheden worden verricht én € 1.500 per jaar. Let op! Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregeling

Vergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten rechtstreeks betaalt) van reis- en verblijfkosten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbeschikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkingen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij artiesten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zaken De gageverklaring

De gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toegestaan hiervoor een eigen formulier te gebruiken mits daarop alle gegevens worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd. Een soloartiest hoeft alleen blad 1 van het formulier in te vullen. Als een groep artiesten optreedt, moeten op blad 2 de gegevens van iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en

BSN (Burgerservicenummer). Bovendien moet iedere artiest daar ook zijn handtekening plaatsen. De tweede bladzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap kenbaar te maken. Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden. De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald. Opting-in

Artiesten hebben de mogelijkheid om als ze in beginsel onder de artiestenregeling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende: - de inhoudingen vinden plaats volgens de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting; - over het loon worden premies ZVW afgedragen; - binnen de regels die daarvoor gelden, mogen onbelaste kostenvergoedingen betaald worden; - de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling. Onder omstandigheden kan dit voor bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn. Men dient zich echter goed te realiseren dat daar voor artiest en opdrachtgever ook andere consequenties aan verbonden zijn: - de artiest wordt voor de inkomstenbelasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbetrekking en kan daardoor zijn beroepskosten niet meer aftrekken (als pagina 43

Belastingen

Zelfstandige artiesten Wij hebben in de Muziekwereld het afgelopen jaar regelmatig artikelen gepubliceerd over de regels die vanaf 1 mei 2016 van toepassing zijn (of juist niet). Het zou te ver voeren om die hier integraal te herhalen; daarom een korte samenvatting: - De VAR is per 1 mei 2016 afgeschaft, daarvoor is de Wet DBA in de plaats gekomen; - De werking van die wet is eind 2016 opgeschort; - Het huidige kabinet gaat werken aan een nieuwe oplossing, waarbij waarschijnlijk een webmodule wordt ingevoerd waarmee opdrachtgevers kunnen bepalen of een opdrachtnemer wel of niet in dienst genomen moet worden; - Zelfstandige artiesten kunnen nog steeds een factuur sturen; - Om aan verloning op grond van de artiestenregeling te ontkomen, is het wel van belang dat je als zelfstandige artiest aan je opdrachtgever expliciet kenbaar maakt dat je niet wilt dat de artiestenregeling wordt toegepast. Dat kan in een contract, in een mail of in andere correspondentie, maar in ieder geval voor dat de betaling plaatsvindt.

er daarnaast ook inkomsten genoten zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden); - al is het maar voor 1 optreden, er

moet wel een Model opgaaf gegevens voor de loonheffingen ingevuld worden; - indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudingsplichtige de zogenaamde dagtabel

Ad NFG 2012 NTB Blad 180x104:Opmaak 1

18-04-2014

20:33

toepassen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de artiestenregeling kost een opdrachtgever € 506. Als de dagtabel toegepast moet worden stijgen de werkgeverslasten naar € 596. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 190 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 177. NB: er is geen rekening gehouden met de loonheffingskorting. Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden. Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 31 januari 2018 Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

Pagina 1

- ingezonden mededeling -

Vereniging van beroeps- en amateurfluitisten in Nederland en België

Workshops | Symposia | Fluitbeurzen Docentendagen | Reparatiecursussen Samenspeeldagen | Fluitorkestendagen

Word lid!

• Tijdschrift FLUIT 4x per jaar • Ledenkortingen op cd's, boeken en concerten • Voor nieuwe leden een gratis NFG-cd

Postbus 75830, 1070 AV Amsterdam - info@nfg-fluit.nl - www.nfg-fluit.nl

pagina 44

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

Aangifte inkomstenbelasting 2017 Vóór 1 mei 2018 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2017 worden ingeleverd. Het indienen van de aangifte kan vanaf 1 maart 2018. Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten. Artiesten die alleen in vaste dienstbetrekking zijn kunnen geen beroepskosten aftrekken (afgezien van de reisaftrek openbaar vervoer). De volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2017 aftrekken: - degenen die in 2017 voor de loonbelasting onder de artiestenregeling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking; - degenen die bruto-inkomsten hebben genoten, bijvoorbeeld uit lesgeven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is; - musici en artiesten die op factuurbasis hebben gewerkt. De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden. Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrekposten hij heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankmutaties! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd moeten worden. Met andere woorden: je kunt dan toch beter een goede administratie bijhouden. www.ntb.nl

De beroepskosten die je bij de betreffende vragen van de aangifte kunt opgeven, zijn de kosten die je hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (resultaat uit overige werkzaamheden) of winst uit onderneming te verwerven. Bij het resultaat uit overige werkzaamheden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen. Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsvergelijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstberekening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminderingen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming. De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhankelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen, het onderscheid kan fiscaal voordeel opleveren!

‘gewone’ kleding ook aftrekbaar, mits deze zakelijk wordt gebruikt (en ook alleen voor dat deel). Je moet dat op de een of andere manier bijhouden en kunnen aantonen. Sommige inspecties gaan daar de laatste tijd anders mee om: het moet naar hun mening alleen kleding zijn die juist niet privé gedragen kan en zal worden. Dat is een zeer discutabel standpunt, maar houd er maar rekening mee dat je hier vragen over kunt krijgen.

De aftrekposten

-verzekeringspremie

Werkkleding

Alle kosten van werkkleding, zoals smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar. Ook alle kosten voor reparatie, wassen en stomen zijn aftrekbaar. In tegenstelling tot andere zelfstandigen zijn voor artiesten (en presentatoren) kosten van

Instrumenten -reparatie en onderhoud

Allereerst de gebruikelijke onderhoudskosten van het instrument zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en dergelijke. Vergeet ook niet alle bijkomende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer. -toebehoren

De kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken. Net als bij het instrument geldt dat bijvoorbeeld dure vioolkisten (duurder dan € 450) over een aantal jaren (minimaal vijf) moeten worden afgeschreven. De verzekeringspremie van de instrumenten is aftrekbaar. -afschrijving

Afschrijven wordt gedaan op instrumenten/apparatuur met een aanschafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse waardedaling van het instrument/apparaat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht. Algemene afschrijvingstermijnen pagina 45

Belastingen

zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling, ook geen afschrijving. Stel een vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een verzekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 = € 5.000 gedeeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden. Fiscaal mag er maximaal 20% per jaar worden afgeschreven.. Ondernemers die recht hebben op startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvingsregime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde. Beeld- en geluidsapparatuur

(Afschrijving van) beeld- en geluidsapparatuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar. Computers

Zakelijke computerapparatuur mag worden afgeschreven. Je bent echter

gebonden aan de hiervoor genoemde afschrijving van maximaal 20% per jaar. Huur apparatuur

De huur van bijvoorbeeld geluidsapparatuur is een aftrekbare kostenpost. Cd’s en video’s

Kosten voor cd’s en andere geluiden beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

Concertbezoek

Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en dergelijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar. Het moet hierbij officieel wel gaan om kosten die je als artiest méér maakt dan ‘gewone’ concertbezoekers, omdat dat nu eenmaal bij je werk hoort. Contributie vakbond

Deze is volledig aftrekbaar.

Muziekdiensten

Studiekosten

Het is verdedigbaar dat voor een musicus kosten van bijvoorbeeld Spotify, Deezer en andere streaming-muziekdiensten aftrekbaar zijn. In de ogen van de belastingdienst zullen deze kosten echter als ‘gemengde kosten’ worden aangemerkt, omdat daar ook een privé-element in zit of in kan zitten. Als je daarmee rekening houdt, zal slechts een deel van de abonnementskosten aftrekbaar zijn.

Het gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelname aan concoursen en masterclasses. Kosten van congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijfkosten) voor 80% aftrekbaar. De studiekosten die je maakt voor het verwerven van nieuwe kennis kun je in de aangifte opvoeren bij de persoonsgebonden aftrek (scholingsuitgaven). Dit zijn geen zakelijke kosten.

Vakliteratuur

Alle kosten van aanschaf en abonnementen op vakbladen zijn aftrekbaar. Bij losse verkoop moet je deugdelijke bonnen vragen.

Reiskosten

Per zakelijke kilometer (ook woonwerkverkeer en ongeacht wijze van vervoer) mag € 0,19 als kosten ten laste

Beroepskosten in dienstbetrekking Werk je in loondienst, dan is bij je werkgever de zogenaamde werkkostenregeling van toepassing. Binnen deze regeling kan een werkgever onbelast zaken aan je vergoeden, verstrekken of ter beschikking stellen. 1. Apparatuur (waaronder computers), gereedschap en instrumenten Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen zijn gericht vrijgesteld, voor zover het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is. Voor een nadere toelichting op het noodzakelijkheidscriterium verwijs ik naar het andere artikel in deze Muziekwereld aangaande de werkkostenregeling.

pagina 46

Een smartphone valt ook onder deze categorie. 2. Reiskostenvergoeding Reiskosten voor woon-werkverkeer zijn ook gericht vrijgesteld. Het kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt. Ook een vergoeding voor overige zakelijke reiskosten is gericht vrijgesteld. 3. Contributie vakbond De vergoeding van de contributie voor een vakbond valt in de zogenaamde vrije ruimte van de werkgever en kan dus onbelast vergoed worden.

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

van de winst worden gebracht. Daarnaast mag je dan geen andere kosten zoals parkeergeld opvoeren. Dergelijke kosten worden geacht te zijn inbegrepen in de € 0,19. Wanneer je als ondernemer met het openbaar vervoer reist, kun je uiteraard ook de werkelijke kosten hiervan opvoeren (in plaats van de € 0,19 per kilometer). Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan. Werkruimte in je woning

De kosten voor de werkruimte in de eigen woning of huurwoning zijn onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar. Het is ingewikkelde materie met veel haken en ogen, we geven hieronder de hoofdlijnen weer: Eigen woning

Om te bepalen of je in aanmerking komt voor aftrek van kosten van een werkruimte in de eigen woning, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: De ruimte moet voldoen aan de zogenaamde zelfstandigheidseis. Dat

wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang en sanitair moet hebben en zo op zichzelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet voldoen aan de eisen voor aftrek. Als je werkruimte thuis voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je bovendien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtgever) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis alleen mogelijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte ter beschikking hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde voldoen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient. Het lijkt erop dat de fiscus in het laatste geval bij musici accepteert dat 70% van de inkomsten verdiend moet zijn door 30% van de tijd (inkomen) in de werkkamer thuis door te brengen. Dit kan voorbereidingstijd of studietijd thuis zijn.

4. Cursussen, vakliteratuur en dergelijke De kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig zakelijk zijn, zijn gericht vrijgesteld. 5. Internet- en telefoonaansluitingen Als de kosten worden vergoed door de werkgever, vallen deze in de zogenaamde vrije ruimte. Wanneer echter het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is, dan is de vergoeding gericht vrijgesteld. Kijk hier dus goed naar samen met je werkgever. 6. Persoonlijke verzorging Vergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging vallen in de vrije ruimte van de werkgever. In beginsel is het dus wel mogelijk, maar zal van de situatie van de werkgever afhangen of het ook gedaan zal worden.

www.ntb.nl

Bedrag van de aftrek In het geval van een eigen woning mag 4% van de WOZ-waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jou van toepassing is. Daarnaast mogen andere kosten die betrekking hebben op de werkruimte naar evenredigheid worden afgetrokken. Huurwoning

Ook hiervoor geldt vanaf 2017 dat aan de zelfstandigheidseis en de verdien eisen voldaan moet worden (zie hierboven). Verder moet de werkruimte voor minimaal 10% voor de onderneming gebruikt worden. Als kosten mag je als je aan de voorwaarden voldoet, een evenredig deel van de huur aftrekken en een deel van de huurderslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk). Je moet daarbij wel rekening houden met eventueel ontvangen huurtoeslag. Huurrecht zakelijk Het is in bepaalde gevallen bij een huurwoning ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken

7. Representatie en relatiegeschenken Vergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zullen zeer waarschijnlijk aan te merken zijn als intermediaire kosten en kunnen dus vergoed worden. Ook zaken die hierboven niet genoemd worden kunnen eventueel onbelast vergoed of verstrekt worden. Dit is afhankelijk van de mogelijkheid van je werkgever om nog zaken in de zogenoemde vrije ruimte onder te brengen. Informeer bij je werkgever naar de mogelijkheden. Mocht je werkgever geen gebruik maken van deze mogelijkheden en moet je de kosten zelf betalen, dan kun je deze helaas niet opvoeren als kosten in je aangifte inkomstenbelasting. Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 31 januari 2018 Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

pagina 47

Belastingen

en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijkheid op jouw situatie van toepassing kan zijn of zie ons artikel ‘Ontwikkelingen voor de zzp’er’ van november 2016. Verder staat er op de site van de belastingdienst een rekenhulp, waarmee je kunt bepalen welke aftrekmogelijkheid er voor jouw situatie is.

daarvan zakelijk is. Bij een mobiel abonnement moet je zelf in alle redelijkheid bepalen voor welk deel je je telefoon zakelijk gebruikt. Verhuis- en inrichtingskosten

(eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als gebruikelijk beschouwd. Wat er behalve de kapper onder persoonlijke verzorging valt, is geheel afhankelijk van de aard van je werkzaamheden. Advieskosten

De kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskosten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn). Hierbij zijn de kosten van het overbrengen van de inboedel volledig aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

Telefoon/fax/internet

Persoonlijke verzorging

De zakelijke gesprekskosten van een telefoon thuis (vaste lijn) kunnen (voor een evenredig deel) afgetrokken worden. Bij een all-in abonnement moet je op de een of andere manier zien te herleiden welk deel daarvan voor de kosten van gesprekken en voor internet zijn. Vervolgens moet je in alle redelijkheid vaststellen welk deel

De kosten van persoonlijke verzorging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen. Voorbeeld: als je voor ieder optreden naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in mindering te brengen. Deze 9 kapperbeurten

Eten en drinken in verband met het werk

Kantoorartikelen

De kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming. De kosten van een aangifte inkomstenbelasting zijn niet aftrekbaar. Ook voor juridische kosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

De kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoorbeeld rond een optreden) zijn in principe voor 80% aftrekbaar. Promotiekosten

Alle kosten die je maakt om optredens te verkrijgen, zoals advertentiekos-

De werkkostenregeling De werkkostenregeling (Wkr) is in 2018 ongewijzigd van toepassing Voor wie is de regeling van toepassing? Iedere werkgever heeft met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen heeft. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever anders is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt. Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Er wordt wel getoetst of de vergoeding gebruikelijk is. Bij vergoedingen en verstrekkingen tot € 2.400 per werknemer per jaar gaat de fiscus er vanuit dat het gebruikelijk is. Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in de vrije ruimte van de Wkr. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen (80%).

Wat is het doel van de regeling? De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken. Enkele werkgevers maken inmiddels gebruik van de mogelijkheden die de Wkr biedt, maar velen zijn nog onbekend met de mogelijkheden. De werkgever mag in 2018 maximaal 1,2% van het totale loon (de vrije ruimte) van alle werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt

Gerichte vrijstellingen Niet alle vergoedingen worden meegeteld in de vrije ruimte. Bepaalde vergoedingen zijn gericht vrijgesteld en komen niet ten laste van de vrije ruimte. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om reis- en verblijfkosten, zakelijke maaltijden en kosten voor vakliteratuur (geen limitatieve opsomming).

pagina 48

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

ten en kosten van drukwerk of van promotiemateriaal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

eventueel bij de opdrachtgevers om te voorkomen dat je de vergoeding dubbel aangeeft.

Sollicitatiekosten

De loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2017 is ingehouden, kun je vermelden onder het kopje ‘loonheffing artiest’ in het onderdeel waar ook de omzet en de kosten uit ‘overige werkzaamheden’ staan vermeld. In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aangeven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

De kosten van ‘sollicitaties’, proefspelen, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid geldt ook als deze niet succesvol zijn. Rente

Betaalde rente heeft alleen betrekking op de beroepskosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening. Ontvangen vergoedingen

Denk er aan om ontvangen kostenvergoedingen (op grond van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen! Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf. De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit

Ingehouden loonheffing

Ondernemersfaciliteiten

Artiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zogenaamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten. Het belangrijkste onderdeel van de ondernemersaftrek is de zelfstandigenaftrek, waarvoor onder andere als

Nihil waarderingen Daarnaast zijn er nog vergoedingen die wel in de vrije ruimte vallen, maar die op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan consumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden. Intermediaire kosten Dit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor representatie of een relatiegeschenk, deze kosten declareert en vervolgens terugbetaald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet in de vrije ruimte van de werkkostenregeling. Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

www.ntb.nl

criterium geldt dat je minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden. De aftrek bedraagt € 7.280 plus eventueel een startersaftrek van € 2.123 voor startende ondernemers. De zelfstandigenaftrek bedraagt niet meer dan het bedrag van de winst voor ondernemersaftrek. Voor starters geldt deze beperking niet. Zie ook het artikel ‘Hoe houd ik mijn uren bij?’ op pag. 53 in deze Muziekwereld. Bij de ondernemersfaciliteiten kennen we verder ook de investeringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR), de meewerkaftrek en de MKB-winstvrijstelling. De MKB-winstvrijstelling bedraagt in 2017 14% van de winst na aftrek van de ondernemersaftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-winstvrijstelling. Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 31 januari 2018 Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

Noodzakelijkheidscriterium voor gereedschappen, computers en mobiele communicatiemiddelen Wanneer medewerkers voor het uitoefenen van hun functie gereedschappen, computers of mobiele communicatiemiddelen nodig hebben, mogen deze verstrekt worden zonder dat ze ten laste van de vrije ruimte komen. In eerste instantie bepaalt de werkgever of iets noodzakelijk is. Uiteraard kan de belastingdienst een andere mening hierover hebben. Belaste vergoedingen die buiten de werkkostenregeling vallen Een aantal vergoedingen mag niet onbelast gegeven worden, maar valt buiten de werkkostenregeling omdat ze direct belast moeten worden bij de ontvangende werknemer. Het gaat om de bijtelling voor privégebruik van een auto van de zaak, de huurwaarde van een bedrijfswoning, de waarde van huisvesting buiten de woonplaats, rentevoordeel van een personeelslening, vergoeding van geldboetes en dergelijke. Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 31 januari 2018 Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

pagina 49

Belastingen

Btw en de muziekpraktijk De btw is vaak een lastig onderdeel van de administratie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrijdende dienstverlening. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de btw. Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiest

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgever

Een optreden valt altijd onder het 6%-tarief. Voor repetities geldt dat als die ‘samenhangen met en noodzakelijk zijn voor optredens’ het 6%-tarief van toepassing is. Dat zou in bepaalde, specifieke situaties tot een discussie kunnen leiden, maar het is volgens ons te verdedigen dat iedere repetitie gericht is op een optreden (en daar dus mee samenhangt). Dat houdt dus in dat het 6%-tarief vrijwel altijd ook op repetities van toepassing is.

A. binnen de Europese Unie B. buiten de Europese Unie Ad. A. Optredens/opdrachtgevers binnen de Europese Unie

Bij optredens binnen de Europese Unie moet eerst worden vastgesteld welke btw van toepassing is. Daarbij zijn de volgende situaties te onderscheiden: Afnemer/opdrachtgever is btwondernemer binnen de EU maar niet gevestigd in Nederland Optredens voor opdrachtgevers die

Btw-berekening Btw over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde btw mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend). Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde btw verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de btw, mag slechts een deel van de betaalde btw worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen de belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde btw worden verrekend.

Rekenvoorbeeld btw Omzet uit optredens Omzet uit lesgeven >20 Omzet uit lesgeven <21

€ 10.000 netto € 5.000 netto € 8.750 netto

€ 600 € 1050 vrijgesteld

Betaalde btw € 800 Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63.

pagina 50

btw-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer is gevestigd. Dus als de opdrachtgever in Duitsland is gevestigd, is de Duitse btw van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De btw-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer waardoor er geen Nederlandse btw is verschuldigd. Op de factuur breng je dan 0% btw in rekening en verder zet je het btw-nummer van de opdrachtgever erop met de vermelding ‘btw verlegd’. Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EU Wanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in Nederland plaatsvindt, is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt gegeven, is de Duitse btw aan de orde. Deze btw-heffing kan niet worden verlegd. Een particuliere opdrachtgever

Te verrekenen btw 0,63 x 800 = € 504. Af te dragen: € 1. 650 Te verrekenen: € 504 Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare btw bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleineondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

Kleineondernemersregeling Als de te betalen btw in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelasting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleineondernemersregeling. Tussen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde btw.

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse btw in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met buitenlandse btw van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig btw-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk zal dat alleen gedaan worden als er veel optredens in één land zijn. Ad. B. Opdrachtgevers buiten de Europese Unie

Als een opdrachtgever buiten de Europese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met btw-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever btw-ondernemer of particulier is. Op de factuur hoeft helemaal geen btw vermeld te worden. De btw-aangifte bij buitenlandse omzet

Bij vraag 3b van je btw-aangifte vermeld je de omzet waarvan de btw is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de btw-aangifte te vermelden. De ICP-opgaaf

ICP betekent Intra Communautaire Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de btw hebt verlegd, moet je eenmaal per kwartaal een digitale opgaaf ICP indienen. Hierop vermeld je de gegevens van de btw-ondernemers waarnaar de btw is verlegd. Verloonde binnenlandse optredens

Als een artiest niet expliciet heeft afgezien van toepassing van de artiestenregeling (bijvoorbeeld met een modelovereenkomst of een eigen verklaring), dienen de binnenlandse optredens te worden verloond volgens de artiestenregeling. Voor de btw wordt dit niet gezien als een vrijstelling maar als inkomsten buiten de btw. www.ntb.nl

Deze hoeven dan ook niet op de btwaangifte opgenomen te worden. Muzieklespraktijk

Over lesgelden dient 21% btw berekend te worden, behalve voor leerlingen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de btw. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus. LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangegeven bij omzet 0%. Dit is niet correct. De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbelasting te worden opgenomen. Erkende beroepsopleiding

Muzieklessen die gegeven worden via een wettelijk geregelde beroepsopleiding vallen onder de onderwijsvrijstelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijgestelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria. Omdat het conservatorium zelf onder de vrijstelling valt én een wettelijk geregelde beroepsopleiding is, mogen docenten ook van deze vrijstelling gebruik maken als ze aan het conservatorium factureren. LET OP: lesgeven aan een niet wettelijk geregelde beroepsopleiding kan door de docent alleen vrijgesteld gefactureerd worden als deze is geregistreerd bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). LET OP: vrijgestelde omzet lijkt leuk, maar dit betekent ook dat je minder btw op je kosten mag aftrekken. Dat wordt in principe naar verhouding berekend. Hoe meer vrijgestelde omzet, des te minder btw je mag aftrekken.

Componeren, arrangeren, scenarioschrijven

De werkzaamheden van een componist zijn vrijgesteld voor de btw. Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scenarioschrijver valt onder de vrijstelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden. Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie waarover wel btw is verschuldigd. In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie. Dirigeren

De werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21%-tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het 6%tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel gevallen is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het 6%-tarief zouden kunnen vallen. Als een koor of orkest zelden optreedt, zal het voor de dirigent lastiger zijn om het 6%-tarief te verdedigen dan als bijvoorbeeld maandelijks wordt opgetreden. Royalty’s voor plaatverkopen

Als de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ontvangsten voor verkopen van cd’s dient hij dan 21% btw af te dragen. De artiest die niet aan de genoemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder btw ontvangen. Zelfstandigheid voor de btw op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met zelfstandigheid voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens pagina 51

Belastingen

en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s. Auteursrechten voor componisten en schrijvers

De opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de btw. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals een BV. De rechtspersoon moet 21% btw in rekening brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvangen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrijgestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21%-tarief. Auteursrechten voor (muziek)uitgeverijen

Omdat uitgevers niet zelf de componist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de btw. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ontvangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvangen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen. Cd-verkoop, merchandising

Op de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%) van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden weggegeven hoeft echter geen btw te worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden. Elektronische diensten (bijvoorbeeld downloads van muziek)

Als je over een website beschikt waarvan mensen tegen betaling jouw muziek kunnen downloaden, moet je btw betalen in de landen waar je afnemers wonen (als dat particulieren zijn). Nu is het natuurlijk praktisch pagina 52

vrijwel ondoenlijk en erg duur om in elk EU-land waar muziek wordt gedownload je te registeren en periodiek btw-aangifte te doen. Om dit op te lossen is de ‘Mini One Stop Shop-regeling’ (MOSS-regeling) ingevoerd. Dit houdt in dat je via één EU-lidstaat (Nederland) de btwaangiften kunt doen en de btw voor die andere landen kunt betalen. Dat gebeurt via het beveiligde gedeelte van de website van de belastingdienst. De belastingdienst stuurt dat vervolgens door naar de betreffende lidstaten. Om gebruik te kunnen maken van de MOSS-regeling moet je je registreren. Laat je adviseren of kijk op

de website van de belastingdienst voor meer informatie. Bijkomende kosten

Ondergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het btw-regime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% btw moet worden afgedragen. Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 31 januari 2018. Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden.

- ingezonden mededeling -

Melodie, harmonie, rijm, metrum, stijl, vorm, arrangement In een goed lied ondersteunen en versterken alle onderdelen elkaar. Zodat, net als bij een goed gebouwd muziekinstrument, het geheel in harmonie resoneert. De liedjes van Jeroen Schipper hoor je onder ander bij Sesamstraat en muziekmethode 123 Zing. Zijn liedbundels zijn ontzettend populair in het muziekonderwijs op de basisschool. Vanwege de originaliteit, de muzikale diversiteit, de interactieve benadering en de humor. In dit boek licht Jeroen aan de hand van voorbeelden uit zijn omvangrijke repertoire zijn werkwijze toe. Die werkwijze is grotendeels voor liedschrijvers in elk genre bruikbaar. www.eengoedliedzingtzichzelf.nl

Muziekwereld nr. 1 - 2018

Belastingen

Zelfstandigen- en startersaftrek: (Hoe) houd ik mijn uren bij? Eén van de meest voorkomende discussies met de belastingdienst in onze adviespraktijk gaat over het wel of niet van toepassing zijn van het urencriterium voor de zelfstandigenaftrek. Zo’n discussie gaat vaak om veel geld, waardoor de gemoederen soms hoog kunnen oplopen. Waar hebben we het over? De ondernemersaftrek (o.a. zelfstan digenaftrek)

Als zelfstandige (artiest of musicus) kun je voor de inkomstenbelasting in aanmerking komen voor de ondernemersaftrek. Die bestaat uit: - de zelfstandigenaftrek; - de startersaftrek; - de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk - de meewerkaftrek; - de stakingsaftrek. Het woordje ‘aftrek’ suggereert dat hier geld te verdienen is, en dat is ook zo. Ik bespreek in dit artikel alleen de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek en die bedragen respectievelijk € 7.280 en € 2.123 (2017). Als je voor beide aftrekposten in aanmerking komt, kan je dat tussen de € 3.400 en € 4.800 aan inkomstenbelasting per jaar besparen. De zelfstandigenaftrek bedraagt overigens nooit meer dan het bedrag van de winst vóór ondernemersaftrek. Voor starters geldt deze beperking niet. De startersaftrek kun je de eerste drie jaren van je ondernemerschap krijgen (bovenop de gewone zelfstandigenaftrek). Na die drie jaar heb je alleen nog recht op de gewone zelfstandigenaftrek. Voor de volledigheid noem ik ook nog de MKB-winstvrijstelling. Hiervoor hoef je echter niet aan het urencriterium te voldoen. Het is voldoende dat je als ondernemer voor de inkomstenwww.ntb.nl

belasting wordt aangemerkt. De MKBwinstvrijstelling is ook een vrij stevige aftrekpost. Deze bedraagt namelijk 14% van de winst (na zelfstandigenaftrek). Dat kan dus aardig oplopen.

vaste baan hebt van 28 uur per week, moet je dus meer dan 28 uur aan je onderneming besteden. Deze regel geldt niet voor starters.

Voor de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek moet je dus wel voldoen aan het urencriterium.

Het woord ‘aantoonbaar’ is de bron van veel discussies. Moet je dat bij de aangifte inkomstenbelasting al aantonen? Wanneer toon je dat dan aan en hoe toon je dat aan? Je hoeft dat alleen aan te tonen als er door de belastingdienst om gevraagd wordt. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een vragenbrief zijn, of bij een belastingcontrole. De computers van de belastingdienst worden vaak getriggerd door de combinatie van een lage omzet en het toepassen van de zelfstandigenaftrek en sturen dan een vragenbrief de deur uit. Een lage omzet suggereert dat er minder tijd aan de onderneming is besteed, zo is de gedachte.

Het urencriterium

Dit houdt in dat je aantoonbaar per jaar minimaal 1225 uur aan je onderneming moet hebben besteed, om voor de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek in aanmerking te komen. 1225 uur op jaarbasis betekent ongeveer 25 uur per week (als je rekening houdt met vier weken vakantie). Zowel de directe uren (uitvoerend werk) als indirecte uren (administratie, acquisitie, vergaderingen, reistijd, studeren enz.) tellen mee. Als je in de loop van het jaar gestart bent, moet je nog steeds aan die 1225 uur voldoen, het wordt dus niet tijdsevenredig omgerekend. Bij arbeidsongeschiktheid geldt overigens een verlaagd criterium, namelijk 800 uur. Als je je werk als ondernemer tijdelijk onderbroken hebt in verband met zwangerschap, dan tellen de nietgewerkte uren over in totaal 16 weken toch mee als gewerkte uren. Naast die 1225 uur moet je ook meer dan 50% van je totale arbeidstijd aan je onderneming besteden. Als je naast je onderneming bijvoorbeeld een

Het aantonen van de uren

Het aantonen zal in principe moeten gebeuren door het laten zien van een urenverantwoording. Dat kan bijvoorbeeld een overzicht in Excel of Word zijn van je gewerkte (directe én indirecte) uren in een bepaald jaar, bij voorkeur zo gedetailleerd mogelijk. Dat kan per week zijn of per dag. Alleen het overhandigen van je agenda is dus beslist niet voldoende, maar deze kan (en moet!) wel dienen als onderbouwing van je urenverantwoording.

pagina 53

Nu is het lastige dat als de belastingdienst je vandaag vraagt om met een urenverantwoording over bijvoorbeeld 2015 of 2016 te komen (dat kan dus echt gebeuren!) en je in dat jaar niets hebt bijgehouden, je moet gaan reconstrueren. Je weet dan echt niet meer hoeveel tijd je in week x van dat jaar aan je administratie hebt besteed, aan het rondbellen om een optreden te regelen of aan studeren. Je vult dan dus in je urenverantwoording geschatte of gemiddelde tijden in voor dat soort werkzaamheden. Daar ontstaat dan vaak de discussie met de belastingdienst. Men vindt een urenverantwoording die achteraf is opgesteld en waarbij wordt gewerkt met geschatte of gemiddelde uren (die vaak ook nog iedere dag of week gelijk zijn) ‘niet controleerbaar’ (lees: niet betrouw-

baar, je hebt dat bij elkaar verzonnen). Dat soort urenoverzichten worden door de belastingdienst dan ook regelmatig afgeschoten. De consequentie is dan dat je de zelfstandigenaftrek (en eventueel startersaftrek) van dat jaar, of zelfs van een aantal jaren, kwijt bent. Dat dit enorm veel geld kan kosten, hoef ik niet uit te leggen. Persoonlijk vind ik dat achteraf opgestelde urenspecificaties te vaak ten onrechte worden afgekeurd. Het kan daarbij overigens zeker helpen als je in een eventuele bezwaarprocedure verzoekt om ‘gehoord’ te worden. Dat houdt in dat je op gesprek mag gaan bij de belastingdienst om bijvoorbeeld uit te leggen hoe je werkweek eruit ziet (neem een adviseur mee!). Alle mogelijke bewijsmiddelen zijn daarbij geoorloofd. Denk aan foto’s, opnames,

social media, getuigenverklaringen, rapporten, enz. Advies

Dat zal, na wat ik hierboven heb opgemerkt, niet als een verrassing komen: houd in de loop van het jaar al zoveel mogelijk je uren bij. Doe dit minimaal één keer per week, maar bij voorkeur vaker. Zeker als je starter bent, sta je niet erg sterk als je dat niet doet. Ook voor de ervaren ondernemer die al jaren meedraait geldt echter nog steeds dat je je uren moet kunnen aantonen. Houd er rekening mee, dat daar zeker naar gevraagd kan worden als het wat minder goed gaat en de omzet terug loopt. Directe uren en indirecte uren

Behalve over het aantal uren, ontstaan

- ingezonden mededeling -

pagina 54

Muziekwereld nr. 1 - 2018

ook vaak discussies over de samenstelling van die uren als er naar verhouding veel indirecte uren op de urenverantwoording staan. Dat zijn dus alle uren die niet bestaan uit ‘echte’ werkuren, zoals optreden, lesgeven e.d. Bijvoorbeeld de tijd die je aan je administratie besteedt, reistijd, overleg, acquisitie, maar ook de studieen repetitie-uren. Menig medewerker van de belastingdienst kan zich in eerste instantie niet voorstellen dat een musicus zo ontzettend veel tijd moet besteden aan het op peil houden van zijn/haar speelvaardigheid of aan het instuderen van een muziekstuk. Het overhandigen van onderzoeksrapporten van bijvoorbeeld de Ntb over hoe het leven van een musicus eruit ziet, wil dan nog wel eens helpen.

In het algemeen geldt dat hoe meer indirecte uren er zijn ten opzichte van de directe uren, des te lastiger het wordt om de inspecteur te overtuigen. Hoe onterecht dat ook kan zijn! Je staat dan veel sterker als je (ook) je indirecte uren in het jaar zelf nauwkeurig hebt bijgehouden. Welke inkomsten?

Vrij recent hebben we gezien dat de belastingdienst bij een Ntb-lid niet accepteerde dat de uren die besteed waren aan optredens waarvan de inkomsten waren verloond (volgens de artiestenregeling) mee tellen voor het urencriterium. Als je voor de inkomstenbelasting als ondernemer wordt aangemerkt, kunnen je inkomsten uit diverse soorten bestaan: gefactureerde omzet voor een optreden of repetitie,

inkomsten uit lesgeven, maar ook uit inkomsten die verloond zijn. Dat laatste zal bij musici en artiesten in het algemeen op grond van de artiestenregeling gebeurd zijn, waardoor die inkomsten ook meegenomen kunnen worden in de winst uit onderneming en de werkzaamheden dus ook meetellen voor het urencriterium. Laat je daarover niets wijs maken en neem bij discussies over dit onderwerp gerust contact op! Overigens is het zo dat inkomsten die niet op grond van de artiestenregeling verloond zijn, maar volgens de regels die voor ‘gewone’ werknemers gelden, veel lastiger in de winst uit onderneming opgenomen kunnen worden. Daarover kan de belastingdienst erg stellig zijn, wat tot bijzonder lastige discussies kan leiden.

- ingezonden mededeling -

open source network for the dutch world music industry

consulting, promotion research & policy development World Blend Café network meetings

Dutch World Directory guide for world music in the Netherlands worldmusicforum.nl adv_dec2017.indd 1

www.ntb.nl

08-12-17 14:35

pagina 55

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid!

www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen. • Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens. • Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen. • Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muzieken podiumwereld. • Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici