Muziekwereld 1 2017

jaargang 98

nummer 1 - 2017

vakbond voor musici en acteurs

Stemadvies Bij de vorige verkiezingen, na het voor kunst en cultuur dramatische kabinet Rutte I, gaven wij onze leden het advies om op D66, SP, GroenLinks of Partij voor de Dieren te stemmen – voor wie althans prioriteit wilde geven aan het belang van kunst en cultuur. Het toenmalig verkiezingsprogramma van de PvdA wekte bij ons enige twijfel op; en de VVD, het CDA en PVV waren verantwoordelijk voor een verschraling en inkomensval in de cultuurwereld die tot op dat moment ongekend was.

Daarover ontstond soms discussie. Met name onze kritiek op de PvdA werd ons kwalijk genomen. Enkele leden waren van mening dat het onze rol niet was stemadviezen te geven.

In gesprekken met collega-organisaties werd mij bevestigd dat het allemaal gevoelig kon liggen. De Vereniging voor Schrijvers en Vertalers was er zelfs ooit bijna door opgeblazen, werd mij verteld, en zou nooit meer stemadviezen geven.

Redactioneel ropese Unie en een Amerika dat worstelt met de verkiezing van Donald Trump. De samenvattingen van de relevante standpunten rond kunst, cultuur en het auteursrecht (op pag. 30 e.v.) mogen voor zichzelf spreken.

Wel de oproep: ga stemmen in maart! Als de afgelopen maanden iets gebleken is, dan is het dat elke stem telt.

Deelnemen, als spijtoptanten, aan een protestmars na dramatisch verlopen verkiezingen kunnen wij onszelf beter besparen.

Erwin Angad-Gaur Secretaris Ntb en VCTN

Het Ntb-bestuur was en is van mening dat onze leden volwassen genoeg zijn om anders te stemmen dan wij adviseren. Toch geven wij deze keer geen expliciet stemadvies.

Het zou op dit moment iets potsierlijk hebben, misschien.

Temidden van een vluchtelingencrisis, een wankelende Eu-

colofon Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl

vakbond voor musici en acteurs

De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen. omslag: Robert Swart

Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur), Ruud Zinzen (eindredacteur), Susan Leliveld, Anita Verheggen Met medewerking van: Jeroen Akkermans, Alexander Beets, Sylvain Bouwman, Iason Chronis, Hans Dobbenberg, Jaap van Eggelen, Mark Gerrits, Ruud Hoevenaar, Stan Rijven, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit, Jimmy Tigges, Eloy Veldhuijzen en Bart Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Inhoud

Muziekwereld nr. 1 – 2017

kort nieuws

4 Wat speelt er? interview met Pim van Klink

6 Overlevingskunst

EHBO 13 Hoe elimineer je de akoestiek van de

opnameruimte uit een stemopname?

14 Tarieven en salarissen 2017 muziekonderwijs

16 De bezuinigingsronde van Nederland 19 De favoriete compositie van…

Vers geperst

20 cd-recensies 20 Casey’s Column 23 VCTN-nieuws juridisch

24

28

28

Overzicht spraakmakende rechtszaken uit 2016 Stoomcursus Bouwstenen voor een succesvolle theatertournee Congressen Ntb en VCTN

column Bart Wirtz

36

37 38

column Stan Rijven

Ritmundo – ‘Bob Dylan is uit elkaar’ DDJF

Een succesvolle dj betaalt graag belasting!

Alvorens en Dringende waarschuwing

Ntb-verzekeringen

39 Exclusief via de Ntb verkrijgbaar!

Onder de leden

40 Erik Winkelmann

42-59 Belastingspecial

- Belastingen zijn vervelend, tijdrovend en duur. Herkenbaar?

- De artiestenregeling

- Inkomstenbelasting 2016

- Beroepskosten in dienstbetrekking

- De werkkostenregeling

- Btw en de muziekpraktijk

- De stand van zaken voor zzp’ers

- Dag van de inkomstenbelasting

29 Spelen

Verkiezingen 30 Partijprogramma’s vergeleken

Ntb

Bestuur

Alexander Beets (voorzitter), Erwin Angad-Gaur (secretaris), Will Maas (penningmeester), Daan van der Bruggen, Ad Hoendervangers, Bert Ruiter, Simone Vierstra

Bureau

Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Martijn Jansen m.jansen@ntb.nl Communicatie en events Susan Leliveld s.leliveld@ntb.nl

Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl Michel Blom m.blom@ntb.nl Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (over muziekproducties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl CAO’S Mark Gerrits (orkesten, muziekonderwijs en muziekdramatische kunst) m.gerrits@ntb.nl

Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Muziekonderwijs: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl

kort nieuws

Wat speelt er?

Talentvolle vocalisten gezocht voor prestigieus concours in Zuid-Afrika Door de Jazzexpeditie van de stichting JazzNL is er een goede samenwerking ontstaan met de University of South Africa (UNISA) die een internationaal concours voor jazz en klassieke muziek organiseert. Vorig jaar lag de focus op pianisten en werd Sebastiaan van Bavel tweede. Dit jaar staan de vocalisten centraal.

De volledige brochure met voorwaarden is te downloaden op www.ntb.nl.

De basisgegevens zijn: • Het concours wordt gehouden van 23 januari tot 3 februari 2018 in Johannesburg, ZuidAfrika.

• Het concours staat open voor vocalisten tot 30 jaar. Geboren na 4 februari 1985.

• Je moet de nodige materialen aanleveren om beoordeeld te worden.

• Mocht je geselecteerd worden dan betaalt de organisatie je ticket naar Johannesburg.

• Je wordt ondergebracht bij families gedurende de compe-

titieperiode. Zij zorgen voor je en voor andere zaken zoals transport.

• Het prijzengeld loopt van 80.000 rand (3e prijs) tot 200.000 rand (1e prijs).

Sena Performers Muziekproductiefonds in 2017 Ook in 2017 kunnen professionele musici een aanvraag doen bij het Sena Performers Muziekpro-

ductiefonds. De deadlines voor de aanvragen in 2017 zijn: 12 maart, 11 juni en 12 november.

Het fonds biedt musici, die hun opnamen in eigen beheer willen uitbrengen, de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken. Je kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren.

Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een renteloze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan Sena en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te komen. De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen. Voor meer info: www.sena.nl

Nieuw klassiek streaming platform 24chambers 24chambers is een nieuw en spannend initiatief van Stichting Johann in samenwerking met Sena Performers dat een podium biedt aan jonge, getalenteerde klassieke musici.

Elke 24e van de maand geven deze musici een concert op telkens een andere, ongewone locatie ergens in een stad in Nederland. Dit is klassieke muziek zoals je het nooit eerder hebt ervaren. Denk aan een oude, verstopte garage of de werkplaats van een pontjeshaven, een klein publiek en een intieme sfeer.

Door middel van

pagina 4

een livestream die verschijnt op YouTube en op de 24chambersfacebookpagina kan toch een groot publiek meegenieten of nog eens nagenieten. Je kunt ook via 24clas-

24chambers sics.com doorklikken naar de livestream van 24chambers. De Ntb is

Pianist Thomas Beijer verzorgde het eerste concert voor 24chambers

via Sena Performers nauw betrokken bij dit initiatief.

Evaluatie Subsidieregeling Internationalisering: geen extra budget voor het snelloket Het Fonds Podiumkunsten (FPK) heeft zijn internationaliseringsregeling laten evalueren door de KWINK-groep. KWINK stelt vast dat de toekenningen binnen de regeling hebben geleid tot ruim 7000 voorgenomen speelbeurten in ruim 80 verschillende landen.

Met name het snelloket wordt erg gewaardeerd door de aanvragers.

KWINK-groep constateert dat het in veel gevallen, ook na een aantal optredens in een land, niet mogelijk is om helemaal zonder subsidie te spelen. De Ntb had

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Recensie van cd’s en muziekproducties Ntb-leden kunnen hun cd/muziekproductie laten recenseren in dit magazine.

Stuur je cd/muziekproductie en bio naar de Ntb, t.a.v. R. Smit, Keizersgracht 317, 1016 EE Amsterdam (r.smit@ntb.nl). zitting in de klankbordgroep van het onderzoek en heeft gepleit voor een hoger budget bij het snelloket omdat deze regeling relatief laagdrempelig is en musici letterlijk op weg helpt naar een internationale carrière. Helaas zit een verhoging er voorlopig niet in. Waarschijnlijk zullen er wel tranches worden ingevoerd om er voor te zorgen dat het snelloket niet al op de helft van een jaar is uitgeput. De Ntb zal blijven lobbyen voor een hoger budget voor dit zo succesvolle loket.

Dutch DJ’s vereeuwigd in lijvig fotoboek Wie fan is van NL DJ’s en over een stevige koffietafel beschikt kan met volle teugen gaan genieten van het Dutch DJ’s boek. Dit is het grootste (3,1 kg – 454 pagina’s) en meest omvangrijk koffietafelboek waarin de Nederlandse DJ/producer met zijn vak en industrie centraal staat. Er staan 200 Nederlandse DJ/producers in uit meer dan 40 dancestromingen en 4 generaties. Ook worden 100 dance industry professionals belicht. Het boek bevat interviews en foto¹s die bij de DJ/producers thuis of op hun werkplek zijn afgenomen en gemaakt. Auteur en fotograaf is Anthony Donner.

www.ntb.nl

De complete lijst met personen die in het boek staan is te zien op: http://dutchdjs.nl/whos-in-thebook/.

Het boek is in eigen beheer uitgegeven en te bestellen bij verschillende online-winkels.

Nieuw festival voor winnaars internationale jazzconcoursen De stichting JazzNL en Sena Per-

formers organiseren van 8 tot 12 juni a.s. het Sena Performers International Jazz Laureates Festival voor de winnaars van internationale jazzconcoursen. Het festival vindt plaats in Amersfoort en loopt parallel met het Amersfoort Jazzfestival. Het gaat hier om een internationaal samenwerkingsverband tussen jazzfestivals en competities, waar prijswinnende talenten de mogelijkheid krijgen zich in een internationale omgeving te presenteren.

Nederland herbergt meerdere concoursen en competities voor jazz waarvan de Dutch Jazz Competition, en het Prinses Christina

Nieuwe Dutch Music Export portal en marketingregeling Met ingang van 13 februari 2017 is er een nieuwe site online onder de naam www.dutchmusicexport. com. Deze site geeft je informatie over de ondersteuning van Nederlandse popartiesten in het buitenland, de activiteiten op het gebied van voorlichting en over de voorwaarden en aanvraagprocedures voor de diverse exportsubsidieregelingen.

Naast de informatie over de reeds bekende internationale Dutch Impact showcase-evenementen, de snelloket-regeling van het Fonds Podiumkunsten en de Starters International Business-regelingen (SIB) van de dienst RVO van het Ministerie van Economische Zaken, tref je ook de informatie aan over de nieuwe marketingregeling. Tevens kun je via de nieuwe site direct een aanvraagprocedure starten voor deze subsidie.

Nieuwe marketingregeling De laatste jaren is er een toename van het aantal internationaal actieve artiesten en dj’s. Daarnaast beschikken steeds meer acts over goede agenten binnen de belangrijke internationale markten. In de praktijk schiet het budget voor internationale marketing en promotie vaak tekort, waardoor duurzame resultaten uitblijven.

Om deze internationale marketingactiviteiten op gang te brengen zijn er voor de jaren 2017 tot en met 2020 extra financiële middelen ter beschikking

Concours (PCC) de belangrijkste zijn. Beiden zijn als partner verbonden aan het laureatenfestival en hun winnaars hebben er een showcase spot. Daarnaast treden de winnaars van de Euroradio Jazz Competition op.

De eerste editie van het Laureatenfestival heeft een groot Nederlands aandeel maar naarmate de naamsbekendheid toeneemt verwacht de organisatie dat er meer internationale competities zullen aansluiten. Op dit moment zijn toezeggingen voor een voordracht ontvangen vanuit Spanje, Frankrijk, België, Zuid-Afrika, Rusland, Israël en Zuid-Korea.

gesteld. Het beschikbare budget voor deze marketingregeling bedraagt in totaal maximaal 500.000 euro per jaar.

Toekenning van deze regeling vindt plaats op basis van het zogenaamde matchingprincipe. Dit wil zeggen dat subsidiebedragen alleen dan worden toegekend wanneer de act beschikt over internationale professionele industriepartners die aantoonbaar eenzelfde bedrag investeren in de internationale marketing van de artiest. Tevens dient de act te voldoen aan een aantal eisen die je ook terug kunt vinden op de nieuwe site.

Nieuwe partners In de afgelopen twee jaar is er onder leiding van In de afgelopen twee jaar is er onder leiding van een groot aantal stakeholders binnen de Stichting Popcoalitie, het Fonds Podiumkunsten (FPK) en Buma Cultuur gewerkt aan de contouren van het nieuwe exportbeleid voor de Nederlandse popmuziek.

Dit heeft geleid tot een sector-brede aanpak voor de internationalisering van de popmuziek. Het ministerie van OCW, Buma Cultuur en het Fonds Podiumkunsten zijn verantwoordelijk voor de financiering. Dutch Music Export opereert onder toezicht van de Popcoalitie (de Ntb heeft er zitting in de regiegroep Export) waarbij beleid, professionaliteit en governance nauwkeurig worden bewaakt. Regelingen, uitvoering en beleid worden jaarlijks geëvalueerd door deze partners.

pagina 5

Interview met Pim van Klink

Overlevingskunst tekst: Anita Verheggen fotografie: Minke Faber

pagina 6

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Interview met

‘Geen moeilijker beroep om in te slagen dan dat van kunstenaar en geen moeilijkere markt dan de kunstmarkt.’

Dat betoogt kunsteconoom Pim van Klink in zijn onlangs verschenen boek: De bijzondere economie van het kunstenaarschap. ‘Als de overheid kunstenaars werkelijk wil ondersteunen, moet het roer radicaal om.’

Ooit was Pim van Klink drummer in een band en kreeg hij de taak om voor optredens te zorgen. ‘Dat was een hell of a job, je moest er hard voor werken onder heel moeilijke omstandigheden.

Per saldo moest je er geld op toeleggen om te mogen optreden en dat deden we omdat we dat optreden zo graag wilden. Ik studeerde toen al economie en vroeg me af hoe het mogelijk was dat ons optreden voor andere mensen geld opleverde (de zaaleigenaar, de impresario, de verhuurder van spullen) maar de band, waar het allemaal om draaide, geld mee moest brengen. Dat vraagstuk heeft me mijn hele leven geboeid. Het is een merkwaardige discrepantie.’ Van Klink studeerde af op het onderwerp. Omdat kunstenaars economisch kwetsbaar zijn was hij een groot voorstander van meer overheidssteun voor de kunsten. In de 80-er jaren werd hij hoofd Financiën van de Directie Kunsten bij het Ministerie van WVC en stak veel energie in het verhogen van het kunstbudget. ‘Tegelijkertijd nam de publieke belangstelling voor de kunsten af. Er werd veel geld gestopt in kunstvormen

www.ntb.nl

waar weinig belangstelling voor was.

Het was de tijd van de experimenten.

Een toneelstuk van Wim T. Schippers met 7 herdershonden wekte tegelijkertijd hilariteit en ergernis op. Het zette kwaad bloed onder een brede bevolkingsgroep over de besteding van de kunstsubsidiebudgetten.’ In de loop der jaren vervulde Van Klink diverse bestuursfuncties in de cultuursector, was onder meer directeur van de Oosterpoort in Groningen en interim-directeur van het Residentie Orkest. ‘Ik zag dat instellingen veel energie staken in het krijgen van subsidie; meer dan zou moeten want ik vind dat ze hun tijd vooral moeten besteden aan het maken van kunst en dat overbrengen aan het publiek. Meer subsidie leidt blijkbaar tot gedrag dat er op is gericht om nog meer subsidie te krijgen terwijl kunst juist het publiek ervan moet overtuigen dat het waarde heeft.’

A-typische markt

In het kader van het topsectorenbeleid deed Van Klink bij de universiteit van Tilburg onderzoek naar de werking van de kunstmarkt. Hij concludeerde

pagina 7

Interview met Pim van Klink

Als de loopbaan van een kunstenaar ondersteund wordt, schep je de mogelijkheden dat bijzondere dingen gemaakt kunnen worden, maar accepteer je ook dat het eens een tijdje minder kan gaan dat deze markt niet voldoet aan de economische wetmatigheden die je bij andere markten tegenkomt. ‘De economische theorie gaat uit van een calculerend persoon die zijn arbeid inzet voor werk waar hij voldoende inkomen uit haalt om zijn consumptiebehoefte te kunnen bevredigen. Als zijn arbeid in de ene sector te weinig opbrengt, gaat hij naar een andere sector.

Bij kunstenaars is dat helemaal niet zo, zij laten zich leiden door artistieke prikkels en willen vooral creëren. Kunstenaars blijven actief op de kunstmarkt ook al verdienen ze er niets mee. Dat veroorzaakt een permanent overaanbod waardoor de prijs die een kunstenaar voor zijn product kan vragen ook permanent onder druk staat. Daarom laten alle statistieken zien dat kunstenaars qua inkomen achterblijven bij andere beroepsgroepen. Ook aan de vraagzijde wijkt de kunstmarkt af van andere markten. Kunst is geen basale behoefte. Iedereen heeft behoefte aan eten en drinken, maar dat geldt niet voor kunst. Dus je moet die basale behoeften al bevredigd hebben en over een bepaalde bagage beschikken voordat je als consument aan kunst toekomt.

Al deze zaken bij elkaar opgeteld maakt het beroep van kunstenaar het

moeilijkste beroep om economisch in te slagen.’

Het geheim van succes

In zijn boek De bijzondere economie van het kunstenaarschap beschrijft Van Klink de carrières van kunstenaars die duurzaam succesvol zijn op die wonderlijke kunstmarkt.

Welke kenmerken hebben de succesvolle kunstenaars die jij hebt onderzocht met elkaar gemeen?

Alle kunstenaars hebben artistieke kwaliteit, daar ga ik als econoom van uit. De vijf kunstenaars die ik heb geselecteerd hebben hun succes min of meer op eigen kracht behaald maar het zijn geen solisten. Ze hebben een intensieve samenwerking met anderen, met managers, andere kunstenaars en producenten. Alleen hebben ze de regie wel in eigen hand genomen; sommigen al heel vroeg in hun carrière zoals Arnon Grunberg en Herman van Veen. Anderen door schade en schande pas veel later zoals de Golden Earring. Verder spelen persoonlijke eigenschappen een rol: je moet over een bepaalde mate van stabiliteit beschikken. Anders is er een kans dat je naast je schoenen gaat lopen als je succes hebt of gek gedrag gaat vertonen waar-

- ingezonden mededeling -

Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?

Dispokinesis = het vrij kunnen ­beschikken over houding en beweging.

Ontwikkeld door een musicus voor musici.

pagina 8

Meer informatie: Dianne Bolte Dispokinesispraktijk:

tel. 026 445 34 84 Zie ook: www.dispokinesis.nl

mee je je eigen carrière onderuit haalt.

Je moet verbeeldingskracht hebben om jezelf als een geslaagd kunstenaar te zien en daar een authentieke rol in te kunnen aannemen. Een artiest als Jett Rebel heeft die verbeeldingskracht; hij ziet zichzelf echt als popster en durft zich zo te presenteren. Dat is een belangrijke eigenschap. Er wordt altijd maar verondersteld dat kunstenaars intuïtief te werk gaan maar uit het onderzoek blijkt dat de succesvolle kunstenaars allemaal in 4-5 jarenplannen denken; dat is heel opmerkelijk.

Ze stellen zichzelf een doel en hebben een plan om er te komen. Bij de Golden Earring zie je echt strategische beleidsontwikkeling zonder dat ze zich dat zelf zo bewust zijn; op basis van omgevingsfactoren maken ze een plan met een doelstelling en een plan van aanpak hoe ze dat willen bereiken.

Bij Paul Verhoeven gaat het net zo.

Bij hem zie je een mooie planmatige cyclus. Telkens als het minder met hem gaat, is hij goed in staat om de afweging te maken: ‘Wat moet ik doen om aan het werk te blijven?’ Hij heeft wel eens de uitspraak gedaan: ‘Ik heb niet de films gemaakt die ik wilde maken maar die ik kon maken.’ Dat is zo’n fabuleus inzicht in de positie van de kunstenaar. Zeker in een omgeving die zo’n kapitaalintensieve dominantie heeft als de film. Hij zorgt ervoor dat hij als ambachtsman voldoende vlieguren maakt zodat hij altijd kan terugvallen op zijn vakbekwaamheid.

Maar het maken van vlieguren wordt tegenwoordig veel misbruikt door subsidiënten en podiumprogrammeurs. Popmusici mogen vlieguren maken in het clubcircuit en moeten verder niet zeuren over een fatsoenlijke gage...

Muziekwereld nr. 1 - 2017

www.ntb.nl

pagina 9

Interview met Pim van Klink

De jongste kunstvorm heeft het altijd het moeilijkst. Naarmate een kunstvorm ouder is vindt men inkomenseisen acceptabeler. Maar naast een economische verklaring speelt hier nog een andere factor mee: het romantisch beeld van de kunstenaar. Er bestaat nog steeds het idee dat iemand pas een echte kunstenaar is als hij aan de bedelstaf is.

Het is buitengewoon frustrerend dat deze beelden misbruikt worden ten opzichte van jonge kunstvormen want daardoor gaan kunstenaars er zelf ook nog in geloven. Het is toch onthutsend dat die jongens van popgroep De Staat zich bijna schamen voor het feit dat ze subsidie krijgen terwijl ze nota bene nog bijbanen hebben om fatsoenlijk in hun levensonderhoud te kunnen voorzien.

Kunstenaarsbeleid

Jij pleit voor een andere manier van subsidiëren door de overheid. Wat zou er moeten veranderen?

Nu leggen we in ons kunstbeleid erg de nadruk op de prestaties van kunstenaars. Die worden beloond en zelfs de plannen worden beloond. Maar die prestaties zijn maar een uitingsvorm. Eigenlijk zou de loopbaan van een kunstenaar ondersteund moeten worden. Dan schep je de mogelijkheden dat die bijzondere dingen gemaakt kunnen worden, maar accepteer je ook dat het eens een tijdje minder kan gaan. Ik ben daarom een voorstander van meer kunstenaarsbeleid in plaats van kunstbeleid. Ik pleit voor een herinvoering van de WWIK als een soort basisinkomen. Deze uitkering (70% van een bijstandsuitkering) biedt kunstenaars een bepaalde zekerheid maar stimuleert ze ook om marktgericht te werken want het basisinkomen is zo laag dat je er niet van kunt leven. Iedereen die beweert dat de WWIK een privilege is kraamt onzin uit. Alleen kunstenaars kiezen daarvoor omdat ze niet voor geld kiezen. pagina 10

CV Pim van Klink Geboren in 1952 in Den Haag Jaren ‘70: studeert economie.

Jaren ‘80: hoofd Financiën Kunsten, Ministerie van WVC. Vervolgens directeur Stadsschouwburg en De Oosterpoort in Groningen.

Vervult meerdere bestuursfuncties zoals voorzitter VSCD en penningmeester Federatie Kunstenaarsverenigingen.

Vanaf 2000: zelfstandig adviseur en interim-manager bij o.m. Residentie Orkest en Philipszaal.

Promoveert in 2005 aan de RUG. Aanstelling als gasthoogleraar Universiteit Antwerpen.

In 2013: opgenomen in onderzoeksteam Universiteit Tilburg dat i.h.k.v. topsectorenbeleid onderzoek doet naar succesfactoren in de kunst.

In 2016 verschijnt het boek De bijzondere economie van het kunstenaarschap.

Sinds 2012: voorzitter van de Federatie Auteursrechtbelangen.

Ze zijn zelfs bereid om een korting op de bijstand te accepteren om van de sollicitatieplicht verlost te worden en in vrijheid te kunnen werken. En de WWIK levert de overheid ook nog een bezuiniging op want anders zaten die kunstenaars waarschijnlijk in de bijstand. In vele opzichten is herinvoering van de WWIK een win-win-winsituatie. Verder kun je een agentschap opzetten om kunstenaars economisch te helpen in die moeilijke markt overeind te blijven.

Ik ben een beetje huiverig voor een agentschap want in no time tuig je dan weer een heel instituut op waar veel subsidie opgaat aan de

salarissen van de medewerkers terwijl muzikanten er nauwelijks van profiteren.

Ik deel jouw huiver want we hebben in Nederland een traditie van instituten die zichzelf opeens als een doel op zich gaan zien in plaats van hun dienstbare taak centraal te stellen. Dat gevaar moet je onderkennen. Daarom moet zo’n agentschap juist bestierd worden door de partijen waar het om gaat; beroepsverenigingen voor kunstenaars moeten daar dus een substantiële rol in spelen. De taak voor een kunstagentschap is de disbalans in de kunstmarkt zoveel mogelijk op te heffen. Dat kan door bijvoorbeeld aan collectieve reclame te gaan doen (zoals Muziekwereld nr. 1 - 2017

In het voorjaar organiseert de Ntb een informatieve presentatie en workshop van Pim van Klink over de opbouw van een duurzame kunstenaarscarrière.

vroeger de slogan Melk Moet), of door een keurmerk voor kunstenaars in te voeren zoals de Bond voor Ontwerpers BNO nu al doet. Bij iedere fase van een kunstenaarscarrière zijn er verschillende vaardigheden gewenst om goed te kunnen presteren. Zo’n agentschap kan daarin ondersteuning bieden en moet zoveel mogelijk marktkennis verzamelen om de kunstenaars praktisch en marktgericht te ondersteunen. Er moet heel veel deskundigheid zijn om koopkrachtige vraag te genereren voor kunstenaars zoals

Duncan Stutterheim dat heeft gedaan voor de dj’s. Met dit type deskundigheid in huis fungeert het agentschap als het bruggenhoofd waar de kunstensector behoefte aan heeft.

Waar moet het geld voor zo’n agentschap vandaan komen?

Een agentschap zou door het Ministerie van Economische Zaken moeten worden gefinancierd want het is een economisch gedreven lichaam dat de markt meer in balans moet brengen.

De WWIK moet door het Ministerie

van Sociale Zaken worden betaald en het auteursrecht zit nu bij Justitie maar kan wellicht ergens anders worden ondergebracht. Auteurs- en naburig recht is een fundamenteel recht van kunstenaars om een inkomen te verwerven met hun eigen werk maar wordt in Nederland slecht toegepast. Dat moet echt beter en ik verwijs daarbij graag naar hoe daarmee in Engeland en Denemarken wordt omgegaan. Goed kunstenaarsbeleid bestaat uit 3 onderdelen: een basisinkomen, goede wetgeving op het gebied van auteurs- en naburig recht en een agentschap. Het mooiste zou zijn als de kunstwereld daar in aanloop naar een nieuw kabinet in gezamenlijkheid voor zou pleiten. ||

- ingezonden mededeling -

DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM foto : Frank de Graaf

foto : Roland van Tulder

Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz

www.ntb.nl

pagina 11

HAALT MEER UIT MUZIEK

EEN EIGEN OPNAME MAKEN? Met het Sena Performers Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij. Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren? Dan is het Sena Performers Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag vandaag nog in bij Sena. Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

pagina 12

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over muziekproducties. Dus over zaken als opnametechniek, de betrokken rechten, contractvormen, exploitatie etc. Leden van de Ntb kunnen hem op maandag en dinsdag benaderen met al hun vragen op dit gebied. Veel van de gestelde vragen komen steeds weer terug. Een aantal hiervan beantwoordt hij in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen Hoe elimineer je de akoestiek van de opnameruimte uit een stemopname?

Deze keer is niet een vraag maar een tip de aanleiding van het onderwerp in deze rubriek. De tip kwam van een stemacteur die thuis werkt. Hij nam zichzelf op maar liep tegen bovenstaand probleem aan. De producent beklaagde zich er over. De akoestiek van de opnameruimte moest verdwijnen of anders moest er in de studio van de producent gewerkt worden.

Wat is het probleem? Iedere ruimte heeft zijn eigen akoestische eigenschappen. In een kleine ruimte zijn er bijvoorbeeld veel korte reflecties aanwezig en in een grote ruimte veel galm. We kunnen daardoor aan het geluid al horen in wat voor ruimte we ons bevinden. Bij een professionele geluidsopname wil je dat deze karakteri­ stiek juist niet hoorbaar is omdat het de mogelijkheden in de mix te veel beperkt. De karakteristieke reflecties en galmtijden wil je achteraf pas naar eigen believen toevoegen.

In professionele opnamestudio’s zie je in de opnameruimtes dan ook allerlei materialen aan de wanden en andere oppervlaktes bevestigd om reflecties te dempen. In de hoeken staan grote basstraps en de ruimte zelf heeft onregelmatige vormen. Dit allemaal om de akoestiek van de ruimte zelf te elimineren.

Dit soort oplossingen zijn voor de doe-het-zelver echter te kostbaar, te veelomvattend en eigenlijk ook niet nodig. In plaats daarvan worden al jaren microfoonschilden gebruikt die in allerlei prijzen en maten verkrijgbaar zijn. Het zijn de bekende ‘borden voor de kop’ bekleed met dempend materiaal op een standaard. Zeg maar de halve maan-bakjes. Het lijkt in eerste instantie een goed alternatief.

Ze kosten tussen de € 50 en € 250, een stuk goedkoper dan een

www.ntb.nl

verbouwingsoperatie dus. Maar deze microfoonschilden blijken in de praktijk toch niet afdoende te werken. Een andere oplossing is dus nodig.

Die is gekomen in de vorm van de Kaotica EyeBall. Kaotica is een Amerikaans bedrijf en de EyeBall is een uitgeholde schuimplastic bal waar een microfoon in past met een plopkap er voor. Het ziet er inderdaad uit als een oogbal.

De resultaten zijn verbluffend. Het blijkt dat je op deze manier bijna net zulke droge opnamen krijgt als in een akoestisch dode ruimte. En dat is precies de bedoeling. Het luxe uitziende bolletje is verkrijgbaar voor ongeveer $ 200. Het is een hit omdat het maar een klein ding is dat je overal mee naar toe kunt nemen en inzetten. Psychologisch heeft het ook als voordeel dat er niet zo’n groot microfoonschild voor je gezicht staat.

Van de stemacteur kreeg ik een tip die je zo’n $195 scheelt. Je koopt voor € 5 een schuimplastic voetbal bij de Declathon. Met behulp van een schaar en een stanleymes hol je het ding uit tot de voor jouw microfoon(s) benodigde ruimte, een plopkap er voor en klaar is Kees.

Het klinkt ingewikkelder dan het is. In de rubriek Gehoord en gezien op YouTube op pag. 22 in deze editie staan twee filmpjes die bovenstaand verhaal illustreren. Het eerste filmpje gaat dieper op het akoestische verhaal in en geeft nog een derde minder geslaagde oplossing. Het tweede filmpje laat zien hoe je zelf een Eyeball kunt maken. Als je zoekt op ‘Eyeball DIY’ vind je sowieso veel informatie over dit onderwerp.

pagina 13

Tarieven en salarissen Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief.

Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en btw. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag van uitvoering: € 869 • Toeslag per extra repetitie van max. 3 uur: € 226

DIRIGENTEN

REMPLAÇANTEN ORKESTEN

A Amateur-a-capellakoren B Amateuroratorium, -opera, -operette, -musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:

– (Oude) CAO Nederlandse Orkesten en MCO

• Tot 50: ad A € 4790 • Boven 50: € 5974

ad B € €

7172 8372

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van

Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• repetitie • concert

– Amateurorkest, -harmonie, -fanfare, -brassband

• onafhankelijk van het aantal orkestleden:

– Koninklijk Concertgebouworkest

€

7172

• Toeslag per concert/concours: €

723

2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Toeslag per concert

€

708

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: • Tot 50: ad A: € 73 ad B: € 109 • Boven 50: € 89 € 124 Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: €

887

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,93 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 108 • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 906

zekering.

REPETITOREN

– Stichting Omroep Muziek (SOM) (vooralsnog)

€ 2277

Bruto per repetitie van max. 3 uur

• Toeslag per concert:

€

– Amateuroratorium, -opera, -operette en -musicalverenigingen

van 1 uur

• Tot 100 leden • Boven 100 leden

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten:

Bruto per repetitie van max. 3 uur

pagina 14

€

€ €

113 145

Zelfstandigentarieven: bovenstaand x 1,16

• repetitie • concert • pianobegeleiding per uur

€ 110,51 € 155,72 € 42,67

vakantietoeslag.

161 222

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,85 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

69 501

standplaats orkest): € 4,04 per reisuur.

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en

zekering.

– Kinderkoren

€

Reiskostenvergoeding (bij concerten gerekend vanuit

Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze)

€ €

onafhankelijk van het aantal koorleden:

400

€ 99,34 € 160,35

van 2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Tot 50 koorleden • Boven 50 leden

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

• repetitie • concert

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

– Amateur-a-capellakoren Kinderkoren

€ 82,78 € 133,63

Onafhankelijk van aantal leden: €

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15%

77

boven op de standaardtarieven.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

201

7

REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN) • repetitie • generale repetities tot 4,5 uur • generale repetities langer dan 4,5 uur • voorstelling tot 4,5 uur • voorstelling tot 6 uur • voorstelling langer dan 6 uur

€ €

74 125

€ € € €

148 125 188 250

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/ AMUSEMENTSBEDRIJVEN • Vijf dagen per week bruto • Zes dagen per week bruto

€ 1018 € 1264

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen) • Orkestmusici/zangers/dansers €

782

COMPONISTEN Informatie over componistentarieven is op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat of te downloaden via www.ntb.nl.

Bruto per vijfdaagse werkweek

PRIVÉDOCENTEN

De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

• Orkestmusici/zangers/dansers €

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

Bruto per zesdaagse werkweek

943

pauze.

Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

FILMMUZIEK

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te

• Opname filmmuziek

vergoeden.

Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

Minimumtarief per uur: € 35 Minimumtarief per uur, berekend op basis € 46 van de CAO Kunsteducatie: Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings­

€

100

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opnemen met de Ntb.

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

DAGOPTREDENS JAZZMUSICI • Dagoptreden

€

250

minuten.

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN

Geen afkoopbedrag van auteurs-/naburige rechten.

• adviestarief per uur:

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cultuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK • Dagoptreden

€

250

€ 45

Minimum aantal uren per project: 10.

CD-TARIEVEN STUDIO sessiemusici, vocalisten en producers

Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het

• per dagdeel, 4 uur inclusief 1 uur pauze)

Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor

€

250

totaalbedrag. woon-werkverkeer geldt als werktijd boven op het minimum van 10 uur.

Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cul-

TECHNICI

tuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

DAGOPTREDENS MUSICI WERELD­ MUZIEK, POP, ENTERTAINMENT • Dagoptreden

€

250

(overeenkomstig de door Sena Performers, Buma Cultuur en NORMA gehanteerde minimum-gages)

www.ntb.nl

studio (per dag, 10 uur) live (per optreden)

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TV € €

304 216

Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb

PRODUCERS

TRAININGSACTEURS

Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

Tussen € 75 en € 100 per uur met een minimum van 3 uur.

pagina 15

muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederland Mark Gerrits Nieuwe CAO Kunsteducatie een feit

In de vorige Muziekwereld heb ik kort aandacht besteed aan de onderhandelingen in de sector kunsteducatie om te komen tot een nieuwe cao ingaande 2017.

Het principe-akkoord dat in december 2016 tussen bonden en werkgevers is bereikt, is aan de leden van Ntb, Kunstenbond en AVV voorgelegd en aangenomen.

Belangrijkste punten uit het akkoord Looptijd :

cultuurpool of ontwikkelen van zzp-arrangementen.

Om dit mogelijk te maken mogen de proeftuinen waar nodig afwijken van de cao. Hiervoor is voorafgaand toestemming nodig van sociale partners.

Sociale partners zullen gedurende de uitvoering van de proeftuinen nauw betrokken zijn. Als hiervoor aanleiding is, kunnen sociale partners de cao op basis van uitkomsten van de proeftuinen tussentijds wijzigen.

Medezeggenschap verruimd

De CAOKE heeft een looptijd van 2 jaar, van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2018.

-Lonen

De lonen en loonschalen zullen structureel verhoogd worden met 1,5% per 1 maart 2017 en met nogmaals 1,5% per 1 april 2018.

-Proeftuinen

In het rapport Kunsteducatie in de 21 eeuw van de Tilburg University is een aanzet gegeven voor het ontwikkelen van proeftuinen op het gebied van arbeidsverhoudingen.

Sociale partners willen dit nu actief in gang zetten. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om experimenten binnen organisaties op het gebied van flexibel belonen, ondernemerschap,

Sociale partners spreken af dat de rechten van het medezeggenschap worden verruimd. De OR krijgt het recht om, voorafgaand aan het besluit tot aanstelling van een nieuwe directeur/bestuurder, op basis van een gesprek met de kandidaat een advies uit te brengen aan het bestuur of het toezichtsorgaan. Indien binnen de organisatie geen OR aanwezig is, wordt dit recht verleend aan de PVT. Tevens krijgt de OR of PVT het recht om tenminste eenmaal per jaar een gesprek te voeren met (tenminste één lid van) het toezichtsorgaan.

Hoe nu verder?

De door sociale partners ondertekende CAOKE zal worden aangemeld bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Bij het ter perse gaan van deze editie is dit reeds

Politieke partijen komen met mooie beloftes voor de cultuursector Het op 21 januari 2016 verschenen rapport van SER en Raad voor Cultuur geeft een beeld van de ‘verarmoeding’ van de werkenden in de culturele sector.

Een van de conclusies uit dit rapport luidt: ‘Werknemers in de cultuursector zijn vaak uit noodzaak zelfstandig geworden.

Daardoor leven zij in onzekerheid over de continuïteit van hun werk en omdat de tarieven voor zelfstandigen onder druk staan, verdienen zij aanzienlijk minder.’

pagina 16

Wie de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen erop naleest, komt tot de conclusie dat een aantal partijen cultuur erg belangrijk vindt en er extra geld voor wil uittrekken.

Ik heb – ter oriëntatie in wat men met de cultuursector van plan is – deelgenomen aan het door o.a. Kunsten’92 georganiseerde debat Beyond Elections.

Alle aanwezige politici beweerden dat zij cultuur ‘hoog in het vaandel hebben’.

Elke partij wil ‘investeren in cultuur’. Voor beknopte video’s van de politici zie: https:// youtu.be/eic17RKGFRU. Als zo’n breed gedragen politieke wens er is om te investeren in cultuur, waarom gaan de dames en heren politici dan niet aan één tafel zitten? Wat weerhoudt ze om een aanzienlijk deel van het geld dat in (de BV) Nederland in omloop is, te bestemmen als ‘cultuurgeld’? Hoeveel tijd hebben ze daarvoor nodig?

Muziekwereld nr. 1 - 2017

gebeurd. Tevens is aan de minister gevraagd om de CAOKE algemeen verbindend te verklaren. Dit is - zeker in tijden waarbij wij een ‘race to the bottom’ signaleren op het gebied van arbeidsvoorwaarden en beloning - een belangrijk item.

Medezeggenschap in de sector en proeftuinen

Het door ons gesloten akkoord met de werkgevers biedt ruimte aan medezeggenschapsorganen in de sector om actief mee te gaan denken en mee te gaan besluiten over hun eigen proeftuinen.

Het gaat nog verder: binnen de organisatie die de proeftuin wil uitvoeren moet instemming zijn van de OR of PVT; laatstgenoemde krijgt hierin dezelfde rechten als een OR conform de Wet op de ondernemingsraden. Instemming van OR of PVT is noodzakelijk om bij het OAK (Stichting Overleg Arbeidsvoorwaarden) de handen op elkaar te krijgen voor de proeftuin binnen de organisatie.

Door het OAK is – nadat het onderzoek was afgerond – bij het Ministerie van SoZaWe een subsidie aangevraagd.

Wij verwachten dat de minister een positief besluit neemt op deze aanvraag. In de tussentijd is een werkgroep aan de gang om uit het rapport Kunsteducatie in de 21e eeuw, een aantal proeftuinen nader te omschrijven.

Leden die ideeën hebben om hun organisatie te betrekken bij een proeftuin kunnen dat kenbaar maken via m.gerrits@ntb.nl.

Wordt vervolgd!

Muziekhuis Deventer foto: Minke Faber

CQ Emmen: bewust aansturen op faillissement?

In juli 2014 werd de muziekschool voor Zuidoost-Drenthe (CQ Emmen) failliet verklaard. De curator had geen keuze. Wat was het geval?

In 1999 fuseerden de muziekschool Emmen en de muziekschool Coevorden tot één instelling: de muziekschool CQ Emmen. Er werd tussen vakbonden en directie een sociaal plan afgesloten. Bevoegd gezag (lees: de gemeenten Emmen en Coevorden) steunden dat van harte. Die steun ging zover dat er bepaalde (financiële) garanties werden afgegeven voor de toekomst. Het afgeven van die garanties was ook in het belang van de gemeenten.

Het was namelijk voor de gemeenten financieel voordeliger om garanties af te geven dan de kosten te dragen van een overstap naar een andere rechtspositie en pensioenregeling.

De garantie kwam erop neer dat de beide ge-

www.ntb.nl

meenten zich verantwoordelijk hielden voor de exploitatie van de organisatie. Anders gezegd: als de gemeenten zouden bezuinigen op kunst en cultuur dan zouden de zij de rekening betalen voor het personeel dat door hun toedoen zou worden ontslagen.

De tijden veranderen In 2009 werd er op initiatief van de gemeente Emmen een adviesbureau ingeschakeld.

Het moest helemaal anders. Met CQ Emmen moesten ‘prestatieafspraken’ worden gemaakt, om zodoende ‘binnen de vastgestelde budgettaire kaders te kunnen blijven’.

Die kaders zouden worden vastgesteld door de gemeenteraad. Dat zou resulteren in een betere besteding van gemeenschapsgeld.

Natuurlijk kan en mag je dan als gemeente de accenten in je beleid (kort gezegd: waar gaan de gemeenschapscentjes heen?) bepalen.

Binnen de gemeente Emmen werd ingezet op de exploitatie van een... dierentuin!

En ja, geld kan je maar één keer uitgeven. Het is dan lastig om ook nog ‘wachtgeldverplichtingen’ aan je fiets te hebben hangen. Zeker als je niet langer bereid bent om CQ Emmen te blijven financieren. Dus wat doe je dan: je besluit als gemeente om in een zorgvuldig (!) geregisseerd proces de instelling failliet te laten gaan. De afgegeven garanties heb je dan als gemeente voor de troepen uit van tafel gehaald, dus de werknemers kunnen fluiten naar hun geld.

Tijd voor actie Er is met de curator in het faillissement gesproken: hij deed het aanbod aan alle betrokken partijen om aan tafel te gaan om de kwestie op te lossen. De gemeenten gaven niet thuis.

pagina 17

Door twee zeer actieve docenten is – nadat steeds meer bekend werd over de handelswijze van o.a. de gemeenten – contact gezocht met de Ntb en de Kunstenbond. Zeer snel werd duidelijk dat de zaak ‘aan alle kanten stinkt’. Daarom werd de Initiatiefgroep Belangen Oud-medewerkers CQ opgericht.

Aan Ntb en Kunstenbond is gevraagd of zij (rechts)bijstand wilden gaan verlenen aan deze groep. In eerste instantie zou met de verantwoordelijke wethouders aan tafel gegaan worden om via een ‘minnelijke regeling’ tot een goede oplossing te komen.

Politieke (oorverdovende) stilte De wethouders van de gemeenten Emmen en Coevorden werden in augustus 2016 aangeschreven om in een gesprek een minnelijke oplossing te realiseren … zij gaven niet thuis.

In november 2016 zijn alle raadsleden via email benaderd met een uitnodiging om kennis te nemen van feiten in het – inmiddels gegroeide – dossier. Velen zijn genodigd, zeer weinigen wensten tijd vrij te maken. De politici die wel kwamen waren ‘geschokt’...

Op onze vraag of zij mogelijk de wethouders konden bewegen om in gesprek te gaan werden wij verwezen naar het ‘inspreekuurtje, om zaken op de agenda te krijgen’.

Demonstratie voor het behoud van CQ in Emmen, foto: Dagblad van het Noorden

Op 29 november 2016 is door ons ingesproken bij de commissie in Coevorden … het bleef stil. Geen der politieke partijen heeft er bij de wethouder op aangedrongen om een gesprek aan te gaan.

Op 17 januari 2017 is door ons ingesproken bij de commissie in Emmen... het bleef stil.

Wederom heeft geen der politieke partijen er

bij de wethouder op aangedrongen om een gesprek aan te gaan.

Zeer recent hebben Ntb en Kunstenbond de vorderingen van de leden van de groep ingediend bij de curator. Van één ding is ook de curator overtuigd: de zaak stinkt.

Wordt vervolgd

- ingezonden mededelingen -

Schipper legal: mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis. Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclusief btw en externe kosten). Voor procederen geldt een urenmaximum van 50 uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurtarief is euro 200,= (exclusief btw en externe kosten) en geldt bij procedures vanaf 50 uur.

SCHIPPER LEGAL: mr. Bjorn Schipper

m +31619610500

e bjorn@schipperlegal.nl

Postbus 36424

f +31208908580

w www.schipperlegal.nl

1020 MK Amsterdam

pagina 18

tw @bjornschipper

Debuutroman van Ntb- en VCTNsecretaris Erwin Angad-Gaur

Nu verkrijgbaar bij Bol.com en de betere boekhandel Meer informatie: www.erwingaur.nl Muziekwereld nr. 1 - 2017

De favoriete compositie van…

Iason Chronis (aka Mason), danceproducer/componist/dj en lid van de Ledenraad van Buma/Stemra ‘Het kiezen van je favoriete compositie is in eerste instantie natuurlijk een onmogelijke vraag voor een dj. Alle dj’s hebben de gezamenlijke eigenschap dat zij obsessieve neurotische verzamelaars zijn, die hebben zelden één favoriete plaat. Dat geldt ook voor mij. Dat gezegd hebbende, wil ik er toch wel een noemen: het album Darkdancer van Les Rythmes Digitales, uit 1999. Die artiestennaam is een pseudoniem van een Brit uit Reading die elektronische muziek maakt, Stuart Price. Ik heb die plaat destijds grijs gedraaid in dj-sets tijdens optredens, maar net zo goed ook gewoon thuis. En nog steeds draai ik regelmatig remixes en eigen bewerkte versies.

De housemuziek in die tijd bestond uit twee verschillende circuits. Enerzijds had je de massale stadionacts, zeg maar de kermishouse die je nog steeds in de Kalverstraat

kan horen. Daar heb ik persoonlijk nooit veel mee gehad. Anderzijds was er de underground house, waar ik veel meer in geïnteresseerd was. Die was destijds tamelijk diep en serieus, waardoor Darkdancer veel indruk maakte toen het verscheen, in ieder geval op mij. Een ontzettend vrolijk album op cd en vinyl, vol funk met veel jarentachtiginvloeden van onder andere Human League en de Pet Shop Boys en hier en daar een campy knipoog. De plaat vormde een soort van geheel, gebaseerd op sampling en analoge synths. Vrij poppy en voor die tijd heel fris. De meest poppy track, ‘Sometimes’, is nog een bescheiden hitje geweest.

Darkdancer vond ik een onwijze verademing, het was alsof de zon doorbrak. Dat album maakte mij duidelijk dat underground house niet per se megadiep en moeilijk hoeft te zijn. Uitgaan en dansen zou om lol

en vrolijkheid moeten gaan – en dat kan ook zonder dat de muziek oppervlakkig wordt.

Het was de vrolijke, lichtere kant, waarin geflirt werd met pop, en het was gewoon een goede en originele plaat.

Dat album heeft zeker ook invloed gehad op de muziek die ik zelf maak. Er zitten heel veel funk- en disco-elementen in, dat is in mijn muziek ook het geval. Darkdancer was een voorloper van de elektropopgolf die kort daarna op gang kwam en waarvan Stuart Price een van de grondleggers was. Ik was er ontzettend blij mee toen dat begon, omdat de muziek daarvóór zo bloedserieus was. Na dat album heeft hij onder verschillende pseudoniemen als Thin White Duke, Man With Guitar en Jacques Lu Cont muziek uitgebracht. Hij is onze dancewereld inmiddels wat ontstegen. Als producer en remixer heeft hij voor talloze artiesten van naam gewerkt, onder wie Madonna, Kylie Minogue, Missy Elliott, Keane en Coldplay. De laatste jaren is hij vooral achter de schermen bezig als producer van grote popacts, maar heel af en toe brengt hij zelf nog wel wat uit onder een van zijn eigen namen. Sinds Darkdancer is er veel gebeurd in de dancemuziek, een genre waarin de ontwikkelingen sneller lijken te gaan dan bij andere stromingen.

Als het album nu zou zijn uitgekomen had het nooit zo’n impact gehad.’

Jimmy Tigges

Stuart Price

www.ntb.nl

pagina 19

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst Casey’s Column WILLEM HELLBREKER QUARTET Balanced Action Eigen beheer Dit kwartet bestaat naast tenorsaxofonist Willem Hellbreker uit pianist Johan Clement, drummer Haye Jellema en contrabassist Jasper Somsen. Ze spelen acht tracks waarvan zeven geschreven door Willem Hellbreker en een cover van Burton Lane: How About You. Het kwartet schept veel ruimte voor zowel de tenorsax als de piano om hun solistische hoofdrol te vervullen. Hellbreker weet de luisteraar maximaal te raken. Niet zozeer met virtuoze boplicks en improvisaties. Alhoewel die er natuurlijk ook zijn, gaat het bij Willem Hellbreker juist om het evenwicht, om rust en helderheid, om balans en muzikale smaak hand in hand te laten gaan. Dat lukt op deze cd in ieder geval zeer goed. Bij dit gezelschap komt er een zensfeer uit de speakers die de luisteraar moeiteloos meeneemt in gebalanceerde actie.

Dit album doet zijn naam ook klankmatig eer aan. De hele plaat klinkt namelijk mooi gebalanceerd, actief, ruim en helder. www.hellbreker.nl

pagina 20

TOMMY MOUSTACHE EGO We-are-elevate Ja, en wat te denken van Tommy Moustache met een album dat EGO heet? De band bestaat uit Jasper van Damme op sax, Jorn ten Hoopen op gitaar, Bas Kloosterman op bas en Mark van Kersbergen op drums. Dit is hun tweede album dat net zo lekker leip is als hun vorige met dit verschil dat het nu niet meer om de fictieve Tommy Moustache gaat maar om de heren zelf. Terecht, want het afgelopen jaar speelden ze niet voor niets op North Sea Jazz, Jazzfest, Jazz International en waren ze publiekslieveling bij de Dutch Jazz Competiton.

Het album begint met keiharde metal riffs gestut door wrede bop licks. Deze opener heet Hosternokke en laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Geen normale jazz dus, wel veel bopinspiratie waarbij gitarist Jorn ten Hoopen een sleutelrol speelt in het verbinden van de metall-, skaen allerlei andere stijlelementen die door dit gezelschap met veel humor in hun muziek worden verweven. www.tommymoustache.com

JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN. Een ‘dure’ bevalling In de 80-er jaren was ik International Productmanager Pop en Jazz bij Polygram en kwam regelmatig in London om met mijn collega’s te vergaderen. Een groot aantal labels zoals Verve, Fontana en Philips maakte deel uit van het Polygram-concern. Na afloop van zo’n vergadering met collega’s zaten we in een restaurant na te praten. Ik zat naast een goede collega die jazz en klassiek in zijn portefeuille had. Hij vertelde me een verhaal over de Afro Amerikaanse operazangeres Jessye Norman die bij Philips onder contract stond en een flat in London had. Ze is heel groot, bijna 2 meter lang, en heel breed. In die jaren stonden er grote kartonnen cut-outs van haar voor de platenwinkels en daar kon je je bijna achter verschuilen. Ze was een zeer succesvolle klassieke zangeres die wereldwijd in prestigieuze zalen optrad. Op een avond was ze te gast in de show van BBC tv-presentator Terry Wogan.

Hij was de Engelse Willem Duys die zijn Muziekwereld nr. 1 - 2017

shows met veel humor presenteerde voor een live-publiek. Wogan introduceerde Norman als de allergrootste diva die hij ooit in zijn programma had gehad. Waarop zij erg vals ging kijken en antwoordde dat ze geen diva was.

Vervolgens ontspon zich een tenenkrommend interview waarna Norman briesend de zaal verliet en in een taxi stapte. En terwijl zij al buiten beeld was hoorde iedereen thuis en in de zaal een enorm lawaai. Buiten het zicht van de mensen viel er een schijnwerper naar beneden.

Wogan draaide zich naar de zaal en zei: ‘That’s Miss Norman leaving the stage.’ De hele zaal barstte natuurlijk in een bulderend lachen uit.

Toen Norman thuis kwam vroeg haar huishoudster of ze niet gewond was geraakt en liet haar het fragment zien dat ze op video had vastgelegd. Norman was woest en belde meteen met mijn collega van Philips. Ze eiste dat Wogan onmiddellijk ontslagen zou worden. Mijn collega antwoordde dat hij helemaal niet bevoegd was om hem te ontslaan maar de volgende dag zou proberen om iets te regelen met de BBC. De volgende dag heeft hij met de redacteur van de Wogan show gesproken. Die was natuurlijk niet van plan om de presentator van het populaire tv-programma te ontslaan.

Mijn collega moest vervolgens terug naar Norman om haar dat nieuws te melden. Zij dreigde met een rechtszaak en hoewel Jessye een buitengewoon aardige vriendelijke dame kon zijn, had zij in het verleden met wisselend succes al talrijke processen aangespannen.

Uiteindelijk heeft Polygram een enorme schadevergoeding, er werd gefluisterd 40.000 Pond Sterling, aan Norman betaald om ervoor te zorgen dat ze er verder niet meer over zou klagen, in BBC-programma’s zou blijven verschijnen en haar contract bij Philips zou uitdienen. Met een positief resultaat: ze is haar platenmaatschappij uiteindelijk nog jaren trouw gebleven. www.ntb.nl

DELFOS Roadtrip (for the last 90 days of your life) Bow Shock Records BSR-16-01 Saxophonist Rolf Delfos komt met Roadtrip. Hij noemt het zelf jazzrock zoals de cover van deze plaat vermeld. We horen messcherpe, avontuurlijke funk riffs door meerdere solisten furieus in unisono gespeeld. Die solisten zijn naast Rolf Delfos keyboardman Berthil Busstra en gitarist Peter Heijnen.

Mooie duetten van sax en gitaar met uitgesponnen melodieën scheppen hun eigen melancholische universum en zorgen voor rust op de plaat(s). Funk-, hiphop- en rockelementen zijn de bouwstenen. Een funkende Udo Pannekeet op bas samen met een verhit drummende Pascal Vermeer zijn daarbij verantwoordelijk voor de stevige groove foundation van deze plaat.

Opvallend zijn de zoete en lekker scheef klinkende Fender Rhodespartijen van Berthil Busstra die de boel bij elkaar houden als de rest van de bemanning zich verliest in muzikale avonturen.

Wat voor label je ook op deze plaat wilt plakken: de laatste 90 dagen van je leven zijn in ieder geval wild, levend en schuimend als het aan dit gezelschap ligt.

Info: lordsoffle@gmail.com

TRIO LES AMIS Eigen beheer Dit is het debuut van een bijzonder Zeeuws trio bestaande uit Marina Eckhardt op mandoline, Ron Leendertse op gitaar en Monty van Belzen op accordeon.

Bij deze bezetting denk je in eerste instantie aan Zuid-Europese volksmuziek. Het album opent echter met iets totaal anders: de drie bewegingen van Vivaldi’s Concerto Grosso Opus 3 nr 8.

Het klinkt wel Zuid-Europees en volks, als luisteraar waan je je in Griekenland.

Toch beperkt dit trio zich niet louter tot bewerkingen van bekende klassieke werken. Het trio vertolkt op deze plaat ook Spaanse gitaarmuziek (Albéniz), Italiaanse volksmuziek en ZuidAmerikaanse choro’s en tango’s bijvoorbeeld. Bij die laatste is natuurlijk een hoofdrol weggelegd voor de accordeon die door Monty van Belzen met verve wordt gespeeld. Daarbij wordt er ook geknipoogd naar Hot Club de France. Gitarist Ron Leendertse kun je dat wel toevertrouwen als ritme- en sologitarist. Dat is het bijzondere van deze plaat.

Trio Les Amis is van vele markten thuis en weet dat ook smaakvol, swingend en muzikaal uit te buiten. www.triolesamis.nl pagina 21

Gehoord en gezien op YouTube

MARZIO SCHOLTEN We Never Left Town Eigen beheer Gitarist Marzio Scholten heeft zijn sporen in jazzland al ruimschoots verdiend. In tegenstelling tot zijn vorige platen met jazzband heeft hij nu een soloalbum opgenomen. Weliswaar op diverse gitaarsoorten en vele ingedubte partijen, maar louter en alleen gitaar. De muziek is geen jazz zoals we die van zijn vorige platen kennen. Door het ontbreken van drums en bas is er veel ruimte voor de akoestische, elektrische- en slidegitaarpartijen met en zonder tremolo-effecten die Marzio Scholten graag gebruikt in zijn arrangementen. De muziek is daardoor zeer laid back met hier en daar herinneringen aan Brian Eno’s ambient periode met Americana-invloeden. De twee improvisaties op slechts een gitaar zijn daarbij twee vreemde eenden in de bijt. Het verschil met de overige zeven zorgvuldig gecomponeerde en gearrangeerde tracks is erg groot. Het effect is wel dat je even uit de zoete trance word gehaald van deze verder zeer hypnotische plaat. www.marzioscholten.com

pagina 22

ELECTRIC LOVE Mean Machine Eigen beheer Dit trio bestaat uit vocaliste/ songwriter/Mistress of Ceremony SaraLee Vos, gitarist en producer Lucas Meijers en drummer Geert Sluijter. Dit veelzijdig gezelschap creëert zijn eigen sound met soul-, funk-, r&b-, afro-, reggae-, electro- en jazzelementen.

Op deze plaat klinken ze in ieder geval niet als een trio. Door het gebruik van elektronica en loops komt deze plaat modern over. Drummer Geert Sluijter en gastmusici als Bart Wirtz, Zosja El Rhazi, Robin Koerts en Lo van Gorp verhogen het muzikale gehalte. We horen een uitgebreide band met blazerssectie en hechte backing vocals. SaraLee, o.a. bekend van de Voice (team Waylon), zet daarbij vele stemmen op. Glossy als Incognito of reggish als Selah Sue, maar altijd met haar karakteristieke Gospel-aura weet ze de aandacht gevangen te houden. De albumtitel refereert aan een controller die SaraLee als armband draagt om zichzelf live op te nemen voor backing vocals en sounds. It’s a mean machine indeed! www.electric-love.nl

DIY Eyeball In de EHBO-rubriek van deze Muziekwereld (pag. 13) wordt de Kaotica Eyeball besproken. Een simpel en handzaam ding om het probleem van de akoestiek in een opname mee te elimineren. Kost wel zo’n $ 200.

Op dit filmpje kun je zien hoe je zelf een Eyeball kunt maken van een schuimplastic bal van nog geen tientje en wat huis-, tuin- en keukengereedschap. Er wordt niet alleen gedemonstreerd hoe er een te maken maar ook wat het verschil is met en zonder in een opname. En het verschil is groot! Beluisteren met een koptelefoon.

Zoek op: Homade kaotica, Jose Martinez

Wat is galm en hoe kom je ervan af?

In dit filmpje wordt dieper ingegaan op het probleem van de opnameakoestiek, hoe het komt en waarom je dit meestal niet wilt in een studio-opname. Voor DIY-muzikanten die hier nog niet veel van af weten is het een verhelderend filmpje. Er wordt ook een derde wat minder succesvolle oplossing van het probleem gedemonstreerd: The cone of silence. Minder succesvol omdat hij niet zo veel opnameruimte elimineert, maar ook omdat je niet dicht bij de microfoon kan komen met je mond voor close miking.

Zoek op: $18 DIY Mic Shield Eliminates Reverb! Indy News

Muziekwereld nr. 1 - 2017

De Buma Setlijsten App In januari, op Noorderslag, heeft Buma de eerste versie van haar nieuwe Setlijsten App gelanceerd. De app is ontwikkeld voor uitvoerende artiesten om eenvoudiger en sneller een setlijst van live gespeeld repertoire bij Buma aan te kunnen leveren. Vooral voor artiesten die veel eigen materiaal spelen is dat van belang.

De app maakt het mogelijk om setlijsten op te slaan, snel locaties van optredens terug te vinden en setlijsten opnieuw te gebruiken. Via de app komt een ingevulde setlijst digitaal bij Buma terecht. ‘Dat scheelt een stuk ten opzichte van de manier waarop de setlijsten eerder werden aangeleverd,’ stelt Buma/Stemra; via excellijsten, maar ‘ook op pizzadozen en bierviltjes’. Door gebruik van de app kan de informatie op kantoor van Buma/Stemra sneller worden gekoppeld aan de gegevens van de componisten en tekstschrijvers.

Ook voor auteurs die zelf niet optreden is het uiteraard belangrijk dat Buma weet wanneer hun werk wordt uitgevoerd, want alleen dan kan Buma zorgen dat zij betaald krijgen voor hun werk.

Daarnaast hoopt Buma/Stemra dankzij de Setlijsten App op langere termijn minder tijd

www.ntb.nl

kwijt te zijn aan de verwerking van gegevens.

De app is te downloaden via http://www.bumastemra.nl/ setlijstenapp/

Aanmelden van werken: nu volledig digitaal Ook het aanmelden van werken kan inmiddels volledig digitaal: het is niet meer nodig om het formulier uit te printen en naar Buma/Stemra op te sturen.

Normale werkaanmeldingen met één ondertekenaar (zowel auteurs als uitgevers) kunnen digitaal worden ondertekend.

Ook kan een auteur het eigen aandeel van gezamenlijk geschreven werken louter digitaal aanmelden.

Deadline soundfiles

behoeve van de Buma Algemene Rechten gebruiksjaar 2016 is 15 maart 2017. Voor deze datum kan Buma/Stemra deze nog op tijd verwerken voor de uitkering van september.

Aanleveren van een soundfile kan Buma niet verplicht stellen, maar het vereenvoudigt en versnelt uiteraard, ook in het belang van auteurs, het verdeelproces. Repartitiejaren blijven daarnaast drie jaren open voor claims.

Kandidaten voor Buma/ Stemra-besturen Op 16 mei vindt de Algemene Ledenvergadering 2017 van Buma/Stemra plaats. De VCTN zal opnieuw in de gelegenheid gesteld worden kandidaten voor bestuur en ledenraad te stellen. Leden met belangstelling voor een bestuurlijke rol binnen Buma/Stemra kunnen zich bij VCTN en Ntb melden via info@ntb.nl

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!

Voor erkenning van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke accountant.

Op basis van deze jaarlijkse meting is de VCTN inmiddels voor het tweede jaar op rij de (veruit) grootste erkende auteursberoepsorganisatie van Nederland en krijgt daardoor de gelegenheid onder meer kandidaten voor bestuur en ledenraad van Buma/Stemra en voor het bestuur van Buma Cultuur te stellen.

Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

De uiterste deadline voor het uploaden van soundfiles ten

pagina 23

juridisch

Kleine juridische kroniek van het muziekrecht

Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2016 Bjorn Schipper 2016 gaat onder meer de boeken in als een jaar waarin een relatief groot aantal bekende artiesten ons helaas ontvallen is, waaronder David Bowie, Prince, Phife Dawg, Leonard Cohen, Mieke Telkamp en George Michael. Verder lijkt de blockchain-technologie meer en meer een rol te gaan spelen, ook in de muziekindustrie. Als een van de eerste artiesten in Nederland maakte DJ Hardwell bekend zijn muziekrechten met behulp van die technologie te gaan exploiteren1. In 2016 speelde natuurlijk ook weer een aantal interessante zaken op het gebied van muziekrecht. De Europese rechter deed een belangwekkende uitspraak in de zaak over de uitgelekte naaktfoto’s van Britt Dekker die óók van grote invloed zal zijn op de online-muziekexploitatie met behulp van hyperlinken2. Daarover inhoudelijk meer in een latere editie van Muziekwereld. Traditiegetrouw blikken we aan het begin van het jaar eerst terug op het afgelopen jaar. Net als in 2012 t/m 20163 besteed ik in deze eerste editie van Muziekwereld in 2017 in de vorm van een juridische kroniek van het muziekrecht aandacht aan een aantal spraakmakende zaken uit 2016. De selectie van deze zaken is op basis van dezelfde uitgangspunten als voorgaande edities gemaakt.

The Cats Ik begin mijn kroniek met een uitspraak die op de valreep van 2015 werd gedaan en pas in 2016 is gepubliceerd. Op 22 december 2015 overwoog het Gerechtshof Amsterdam4 in een kwestie tussen een van de voormalige bandleden en muziekauteur van de vermaarde band The Cats en EMI Music Publishing dat de eerder door de Rechtbank geoordeelde ontbinding van de betrokken muziekuitgave-overeenkomst terecht was. Het Hof volgt de muziekauteur aan de hand van tekst en bedoelingen van partijen in zijn stelling dat in dit specifieke geval bij buitenlandse subuitgave de betalingen aan buitenlandse rechthebbenden (o.a. vertaler, arrangeur, subuitgever) ten laste van het uitgeversdeel komen en dat aan hem als auteur 50% toekomt. pagina 24

Fun Village Partycentrum Harders Plaza in Harderwijk bleek evenementen te organiseren waarbij muziek ten gehore werd gebracht waarvoor licenties van Buma en Sena nodig zijn. Ondanks herhaalde verzoeken van Buma en Sena kwam Fun Village niet of nauwelijks over de brug met relevante informatie voor de inschatting van de verschuldigde licentievergoedingen. De exploitant Fun Village bleek ook al eens eerder door de rechter op de vingers te zijn getikt voor ongeoorloofd muziekgebruik.

Op 27 januari 2016 maakte de Rechtbank Gelderland5 korte metten met het verweer van Fun Village en oordeelde dat sprake is van stelselmatige, langdurige en op grote schaal gepleegde inbreuken op auteursrechten en naburige rechten. De Rechtbank verbiedt Fun Village Muziekwereld nr. 1 - 2017

nog langer muziek te gebruiken zonder toestemming van Buma en Sena en gebiedt Fun Village daarnaast tot betaling van schadevergoeding en het doen van een accountantsopgave.

Kenny B: ‘Parijs’ Ook de Vaste Commissie Plagiaat (VCP)6 van Buma/ Stemra deed in 2016 weer van zich spreken. De maker van het muziekwerk ‘Parler Francais’ klaagt bij de VCP over het bekende nummer ‘Parijs’ van Kenny B en vond dat het nummer van Kenny B tekstueel aanzienlijke overeenstemming vertoonde met zijn werk. Ook het verhaal achter beide muziekwerken zou nagenoeg hetzelfde zijn. Omdat het in deze zaak alleen om een tekstuele vergelijking ging, was geen musicologische www.ntb.nl

analyse nodig. Hoewel bepaalde tekstuele elementen in beperkte mate in beide muziekwerken terugkeren en thematische raakvlakken aanwezig zijn, oordeelt de VCP dat geen sprake is van auteursrechtinbreuk. De in beide muziekwerken gebruikte uitdrukkingen zijn in zodanige mate gangbaar, dat daar op zichzelf geen bescherming op rust. Thematiek als zodanig kan daarbij als ‘idee’ ook geen bescherming genieten. De VCP acht evenmin ontlening aanwezig. De VCP verklaart de klacht ongegrond en oordeelt dat geen sprake is van muziekplagiaat.

Fresh.FM Radiozender Fresh.FM kreeg het in 2016 wederom behoorlijk aan de stok met Buma en Sena. Fresh.FM pagina 25

juridisch

wordt geëxploiteerd door SCOEZH en is sinds 2000 meerdere keren door rechters veroordeeld vanwege onder andere ongeoorloofd muziekgebruik en achterstallige betaling van facturen van Buma. Hoewel Fresh.HM reeds in vijf bodemprocedures en drie kort gedingen was veroordeeld, zette zij het muziek­ gebruik in haar radio-uitzendingen gewoon voort zonder vereiste toestemming van Buma en Sena.

Dit leidde wederom tot een kort geding waarmee Buma en Sena andermaal probeerden het handelen van Fresh.HM een halt toe te roepen. De Amsterdamse Voorzieningenrechter7 oordeelt op 24 mei 2016 dat sprake is van inbreuk op auteursrechten en naburige rechten en dat SCOEZH hiervoor als vergunninghouder aansprakelijk gehouden kan worden. Het verweer van SCOEZH dat een andere partij feitelijk de radio-uitzendingen zou verzorgen, slaagt niet. De rechter overweegt bovendien dat degene die feitelijk leiding geeft aan SCOEZH van de inbreuk een ernstig en persoonlijk verwijt gemaakt kan worden. De vorderingen van Buma en Sena worden ook jegens deze persoon toegewezen, met inbegrip van de gevorderde lijfsdwang.

denis met Fresh.FM, niet onredelijk opstellen door SCOEZH de voor radio-uitzending vereiste licentie te weigeren.

De feitelijk bestuurder van SCOEZH - volgens de rechter verantwoordelijk voor de radio-uitzendingen - ging vervolgens in hoger beroep van het kort geding.

Het Amsterdamse Hof8 bekrachtigt het vonnis van de Voorzieningenrechter bij arrest van 13 september 2016, met uitzondering van de eerder aan de feitelijk bestuurder opgelegde lijfsdwang.

Tee Set De band Tee Set is niet alleen bekend vanwege de hit ‘Ma Belle Amie’ maar kan ook in verband worden gebracht met geschillen tussen (voormalige) bandleden en hun manager. Zo moest de rechter in 1970 oordelen over de vraag of onder de tussen de bandleden en de manager te verdelen inkomsten óók de inkomsten uit plaatverkoop zouden vallen. En in 1998 wees de rechter eigendomsaanspraken van verschillende bandleden af in relatie tot een aantal muziekwerken en geluidsbanden van Tee Set. Een dubbelclaim bij Sena op de billijke vergoeding in relatie tot zeven nummers uit het Tee Set-oeuvre bleek de aanleiding voor een nieuwe procedure tussen de rechtverkrijgenden van voormalige bandleden van Tee Set bij de Rechtbank Den Haag12.

Op 22 januari 2014 is door de Geschillencommissie repartitie Sena bindend advies uitgebracht over de nabuurrechtelijke dubbelclaim. In de procedure bij de Rechtbank stonden eigendomsaanspraken op zowel de

Tussendoor speelde ook nog een door SCOEZH tegen Buma en Sena aangespannen kort geding.

Buma en Sena waren, gelet op de voorgeschiedenis met Fresh.FM, niet zonder meer genegen de vereiste toestemming te verlenen tot openbaarmaking van muziek ten behoeve van de radio-uitzendingen.

SCOEZH trachtte met dit kort geding die toestemming alsnog af te dwingen. De Haagse Voorzieningenrechter9 acht zich echter onbevoegd kennis te nemen van de vordering tegen Buma en oordeelt daarnaast dat zowel Buma als Sena zich, gelet op de voorgeschiepagina 26

Vroegtijdig vertrek DJ niet zonder gevolgen DJ X wordt na een jarenlange samenwerking vanwege zijn plotselinge vroegtijdige vertrek door zijn voormalige boekingskantoor 7-Agency voor de rechter gesleept.

De kantonrechter Oost-Brabant10 oordeelt in eerste instantie dat de tussen partijen gesloten overeenkomst tot bemiddeling en dienstverlening, gelet op de tekst van de overeenkomst op het punt van het debiteuren­ risico, niet kwalificeert tot agentuurovereenkomst en verklaart zich onbevoegd. De Rechtbank OostBrabant11 oordeelt dat de DJ slechts in uitzonderlijke omstandigheden met onmiddellijke ingang zijn overeenkomst met 7-Agency zou mogen ontbinden en dat de door hem ter onderbouwing van de beëindiging aangevoerde omstandigheden (o.a. vermeende belangenverstrengeling en burn-out) ontoereikend zijn. De tegenvordering van de DJ tot inzage in de administratie van het boekingskantoor wordt door de Rechtbank afgewezen.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

naburige rechten van de fonogrammenproducent als de auteursrechten op muziekwerken centraal. De rechter stelt eerst vast dat het vonnis uit 1998 gezag van gewijsde heeft als het gaat om de vraag aan wie de naburige rechten van de fonogrammenproducent toekomen.

Vervolgens stelt de rechter vast dat de eisende partij door middel van rechtenoverdracht via onder andere de vennootschap Double Dutch op rechtsgeldige wijze de rechtverkrijgende is geworden van deze naburige rechten. Met betrekking tot de auteursrechten op de muziekwerken heeft het vonnis uit 1998 geen gezag van gewijsde omdat de rechter in die procedure geen beslissing heeft gegeven over de auteursrechtelijke aanspraken. Nu verder geen bewijs is ingebracht waaruit volgt dat de eisende partij de auteursrechten heeft verkregen op de composities en teksten uit het Tee Setoeuvre, bijvoorbeeld in de vorm van LP’s met credits of door middel van overeenkomsten tot overdracht van auteursrechten, wordt de auteursrechtelijke claim van de eisende partij door de Rechtbank afgewezen. De vordering tot betaling van de vergoedingen uit hoofde van exploitatie van het hitnummer ‘Ma Belle Amie’ wordt eveneens afgewezen. Auteursrechtelijk ontbeert

de eisende partij immers een vergoedingsaanspraak en nabuurrechtelijk bleek de vordering onvoldoende onderbouwd.

‘De Slag’ vs. ‘See you again’ Op 14 december 2016 oordeelde de VCP13 over een klacht van de componisten en uitgever van het muziekwerk ‘De Slag’. In het muziekwerk ‘See you again’ zou volgens klagers de kenmerkende hook zijn overgenomen in de vorm van het ‘oh oh oh-gedeelte’ als het meest herkenbare gedeelte van het muziekwerk dat door de luisteraar wordt onthouden. De VCP oordeelt dat het overeenstemmende motief van beide muziekwerken dermate eenvoudig en veel voorkomend is dat het op zichzelf de voor auteursrechtelijke bescherming noodzakelijke oorspronkelijkheid ontbeert. Ook van ontlening aan het muziekwerk ‘De Slag’ is de VCP niet gebleken, te meer nu vergelijkbare thema’s veelvuldig in andere muziekwerken voorkomen. De VCP verklaart de klacht ongegrond.

Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam.

1 Zie onder meer https://tweakers.net/nieuws/116839/nederlandse-dj-hardwell-neemt-blockchain-in-gebruik-voor-registratie-rechten.html.

2 HvJ EU 8 september 2016 (C-160/15), ECLI:EU:C:2016:644, IEF 16266 (GS Media/Sanoma).

3 Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011”, Muziekwereld 2013/1 (p. 18-21), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2012”, Muziekwereld 2014/1 (p.

22-25), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2013”, Muziekwereld 2015/1 (p. 18-22), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2014” en Muziekwereld 2016/1 (p. 20-23), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2015.”

4 Hof Amsterdam 22 december 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:5382 (Muziekauteur/EMI Music Publishing).

5 Rb. Gelderland 27 januari 2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:2739 (SENA, Buma/Fun Village).

6 VCP 9 maart 2016, IEF 15941 (‘Parijs’).

7 Vzr. Rb. Amsterdam 24 mei 2016, IEF 15970 (Buma, SENA/SCOEZH).

8 Hof Amsterdam 13 september 2016, IEF 16245 (Bestuurder SCOEZH/Buma, SENA).

9 Vzr. Rb. Den Haag 13 september 2016, IEF 16238 (SCOEZH/Buma, SENA).

10 Ktr. Rb. Oost-Brabant 26 mei 2016, IEF 15998 (7-Agency/DJ X); ik ben aan de zijde van 7-Agency als advocaat betrokken bij deze zaak.

11 Rb. Oost-Brabant 31 augustus 2016, IEF 16234 (7-Agency/DJ X); ik ben aan de zijde van 7-Agency als advocaat betrokken bij deze zaak.

12 Rb. Den Haag 7 september 2016, IEF 16241 (Tee Set).

13 VCP 14 december 2016, IEF 16538 (‘De Slag’/’See you again’).

www.ntb.nl

pagina 27

Ntb start stoomcursus Bouwstenen voor een succesvolle theatertournee Er zijn meer dan 800 speelplekken in Nederland die voor een theaterproductie geschikt zijn. In twee lesmodules worden de diverse aspecten van het opzetten van een theatertournee tot de uiteindelijke promotie en afrekening belicht. De docenten zijn Alexander Beets en Marijke van de Zee. Marijke is al meer dan 15 jaar producent en impresario in Nederland en boekt ongeveer 500 voorstellingen per jaar. Alexander is docent ondernemerschap aan de Fontys Rockacademie in Tilburg en ontwikkelaar van de succesvolle theaterserie New York Round Midnight.

Opbouw van de lesmodules • Een overview van het Nederlandse theaterlandschap.

• De mechanismen van succes en enkele best practices ontrafelt.

• De diverse soorten voorstellingen, labels en doelgroepen.

• Van idee naar theaterconcept en line up tot aan sales sheet.

• De boeker aan het werk in het spel der onderhandeling.

• De theaterfaciliteiten en de productie-rider.

• De begroting op basis van speellijst.

• Additionele fondsen aanvragen.

• Van concept naar try-out.

• Repetities, doorloop, decor, lichtplan, regisseur, repetitie, technicus.

• Materialen voor de theater brochure.

• De promotie en materialen, (flyer, A2-poster) de eerste verkoopstanden, pr- medewerker theater en boeker.

• De concertvoorbereiding.

• De première (wanneer, voor wie) en de eerste recensies.

• Regionale promotie tijdens de tour.

• De afrekening (wie krijgt wat: boeker – producent – musici – techniek – theater).

• De financiële verantwoording en eindafrekening.

• De reprise.

Opdracht De deelnemers krijgen aan het einde van het eerste lesblok de opdracht om een eigen origineel theateridee te beschrijven zodanig dat het verkoopwaardig is voor een boeker en interessant is voor het publiek. Neem hier in ieder geval de volgende aspecten in mee: heldere omschrijving van het idee, uniciteit, doelgroep, personele bezetting, technische aspecten, publiciteit (beeld naar buiten), financiering te verwachten kaartverkoop. Zoek online minimaal 5 theaters die geschikt zouden zijn voor deze productie op basis van de programmering uit het verleden. Benoem tevens welke media (minimaal 5) over jouw productie gaan schrijven en leg uit waarom.

Ntb-congres op maandag 3 juli Het Ntb-congres zal op maandagmiddag 3 juli plaatsvinden.

Locatie en tijd worden nog bekendgemaakt.

Voorlopige agenda - Opening - Financieel Jaarverslag 2016 - Bestuursverkiezing *

- Benoeming commissies ** - Rondvraag - Sluiting

De congresstukken zijn uiterlijk twee weken voorafgaand aan het congres voor leden te downloaden via de website. * Het bestuur draagt Bert Ruiter voor voor de zetel Lichte Muziek. Hij werd reeds tussentijds op deze zetel benoemd na de aanstelling van Will Maas als penningmeester in 2016. ** Leden die het komende jaar beschikbaar zijn voor de geschillencommissie danwel de financiële controle commissie kunnen zich melden bij het bestuur (via info@ntb.nl).

pagina 28

Data: woensdag 17 en 24 mei 2017 Tijd: 19 - 22 uur Locatie: De Observant in Amersfoort,

Stadhuisplein 7. www.observant.nl Kosten: € 85 ex btw (voor

Ntb-leden € 65 ex btw)

VCTN-congres op maandag 3 juli Het jaarlijkse VCTN-congres zal plaatsvinden op maandag 3 juli voorafgaand aan het Ntb-congres.

Voorlopige agenda - Opening - Financieel Jaarverslag 2016 - Bestuursverkiezing * - Rondvraag - Sluiting

* Het bestuur draagt Bert Ruiter voor voor de zetel Lichte Muziek. Hij werd reeds tussentijds op deze zetel benoemd na de aanstelling van Will Maas als penningmeester in 2016.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

column

Bart Wirtz

Spelen

www.ntb.nl

Miles Davis is een van mijn grote muzikale helden. Zijn trompetspel reflecteert traditie en creëert tegelijkertijd een nieuwe lijn richting de toekomst. Er zit zoveel diepgang, gevoel en lading in zijn muziek, dat ik altijd automatisch word meegezogen naar een melancholische wereld als ik zijn album E.S.P opzet. Hetzelfde geldt eigenlijk voor A Love Supreme van tenorsaxofonist John Coltrane. De lading van deze muziek knalt door de speakers. Als ik interviews bekijk van deze inspirators, of zoals laatst van Sonny Rollins bijvoorbeeld, valt me op dat ze altijd het belang van studeren op je instrument aanhalen, maar nog veel meer nadruk leggen op de importantie van het live spelen. Spelen, spelen, spelen. De zelfstudie zorgt voor bagage, vaardigheden en een grote muzikale woordenschat. Maar praktijkervaring maakt muziek tot muziek. Het samenspelen met andere musici en de connectie met publiek zorgen voor die extra lading die goede muziek maakt tot wat het is.

James Brown zou nooit de soulman met die geweldige band zijn geweest zonder die kilometers op het podium. Ons eigen Concertgebouworkest nooit een van de beste ter wereld zonder die talloze optredens.

Nu is dat natuurlijk makkelijk gezegd; ga maar optreden, dan komt alles goed. Maar er is een groot verschil tussen Miles, die werkelijk jarenlang op tour was, en de meeste van ons voor wie de speelmogelijkheden iets beperkter zijn.

Steeds meer podia komen in zwaar weer en vele verdwijnen. Bovendien versplintert het muzikale landschap en veel clubs en podia passen zich daar op aan. Vervolgens is het aantal professionele musici met de jaren enorm toegenomen.

De instrumentalisten die veel werk hadden in de jaren ‘70 konden heel Europa door en werden

werkelijk overal voor ingezet. Dat is niet meer.

Die schaarste zorgt echter ook voor creativiteit; de mogelijkheden van elektronica hebben bijvoorbeeld voor een geheel nieuwe dimensie in het muziek maken geleid. Omdat het inmiddels voor iedere puber mogelijk is om op de zolderkamer dingen achter een computer te maken, levert dat weer interessante nieuwe sounds op.

Ik organiseer dit jaar voor de derde keer een heel leuk huiskamerfestival in het centrum van Leiden: Jazz in de Kamer. Hier ben ik toevallig ingerold vanuit mijn netwerk als muzikant. Het voelt goed om een keer aan de andere (organiserende) kant te staan omdat ik daarmee iets kan doen voor mijn medemuzikanten door ze een leuk podium te bieden en ik iets moois kan geven aan de stad. Ik zie steeds meer initiatieven die worden bedacht door musici zelf. Zo hebben trompettist Dirk Beets en Saxofonist Jelske Hoogervorst een mooi podium opgezet in Abcoude, drummer Joost Patocka in Aartswoud, wordt er door een heel trombonecollectief een festival georganiseerd in de Rotterdamse Doelen, presenteert rietensemble Calefax elk jaar het PAN-festival in het Muziekgebouw aan het IJ en organiseren drummer Felix Schlarmann en zanger Norbert Kogging elk jaar Jazzfest Amsterdam. Dit zijn allemaal goedlopende evenementen omdat deze nieuwe organisatoren precies weten wat het beste werkt voor hun publiek.

Bovendien creëren ze daarmee een podium voor hun medemusici en die kunnen spelen, spelen, spelen.

Bart Wirtz is saxofonist en bracht onlangs zijn vierde album ‘Beneath the Surface’ uit. Hij presenteert samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM

pagina 29

Verkiezingen Tweede Kamer Partijprogramma’s vergeleken

15 maart 2017 pagina 30

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Zoals in ieder verkiezingsjaar schrijven wij voor onze leden een samenvatting van de plannen rond kunst en cultuur in de belangrijkste verkiezingsprogramma’s. Gezien het groot aantal nieuwe partijen dit jaar hebben wij ons beperkt tot die partijen die volgens de huidige peilingen een reële kans hebben daadwerkelijk met minimaal één zetel in de Tweede Kamer te komen. De volgorde hebben wij ontleend aan deze zelfde peilingen bij het ter perse gaan van dit nummer.

Evenals in voorgaande jaren hebben vooral de links-liberale en linkse partijen (GroenLinks, D66, PvdA en Partij voor de Dieren) positieve plannen met de cultuur, terwijl de rechtse partijen vooral ervoor pleiten meer met minder geld te doen.

Met name PVV en SGP vinden dat de overheid geen of maar een beperkte rol zou moeten vervullen in cultuurbeleid.

Opmerkelijk vergeleken met het recente verleden is de afwezigheid van het auteursrecht in de meeste verkiezingsprogramma’s. Dat kan positief genoemd worden omdat bijvoorbeeld het pleidooi de thuiskopieregeling af te schaffen, niet langer in het VVD- verkiezingsprogramma staat en GroenLinks het voornemen om de duur van het auteursrecht te beperken definitief bij het vuilnis lijkt te hebben gezet. Alleen D66, PvdA en de Partij voor de Dieren besteden positief aandacht aan het auteursrecht, vragen daarbij direct om aandacht voor de inkomenspositie van musici, auteurs en artiesten en bepleiten aanpassing van wetgeving op dat punt.

Ook GroenLinks en de SP benoemen specifiek de inkomenspositie van de kunstenaar, maar besteden geen aandacht aan auteursrechten.

www.ntb.nl

pagina 31

Partijprogramma’s vergeleken

PVV

Het makkelijkst samen te vatten is zoals in voorgaande jaren het verkiezingsprogramma van de PVV, in de peilingen momenteel mogelijk de grootste partij. Zelfs een samenvatting is onnodig: ‘Geen geld meer naar ontwikkelingshulp, windmolens, kunst, innovatie, omroep enz.;’ een bezuiniging op cultuur van 10 miljard euro. De PVV schrijft niets over plannen met het auteursrecht of het naburig recht.

VVD

De VVD benadert de cultuur met name vanuit economisch en toeristisch perspectief: ‘Nederland kent een cultuur met een rijke geschiedenis en een springlevend heden. We kunnen enorm trots zijn op grote namen zoals Rembrandt van Rijn, Rem Koolhaas of Armin van Buuren die Nederland wereldwijd op de kaart zetten. Dankzij hen komen veel toeristen naar Nederland en ook buiten onze landsgrenzen trekken Nederlandse werken de aandacht. Onze Nederlandse collectie heeft een ongekende omvang en hoogwaardige kwaliteit. En instellingen zoals het Concertgebouworkest en de Nederlandse Opera bieden topkwaliteit. Dit willen we in stand houden.’

Concreet wil de VVD investeren in de Geefwet (‘gunstige belastingregels voor culturele instellingen’). Licht in tegenspraak met het belang dat de partij zegt te hechten aan succesvolle grote instituten wil zij lagere subsidies voor instellingen die door de jaren heen veel bezoekers trekken.

De VVD wil ‘meer cultuur tot stand laten komen met dezelfde hoeveelheid geld’. De VVD wil het cultuuraanbod verspreiden over heel Nederland en ‘recht doen aan regionale culturele identiteit’.

Op het gebied van cultuureducatie pleit de VVD voor meer samenwerking tussen cultuuren onderwijsinstellingen, waarbij de onderwijsinstellingen meer leidend moeten zijn.

De publieke omroepen dienen zich primair te richten op nieuws en educatie en secundair op cultuur en sport. Daarbij moet de publieke omroep een zo groot mogelijk publiek bereiken.

Over auteurs- en naburige rechten zwijgt de VVD.

pagina 32

SP

De SP wil ‘meer investeren in kunst en cultuur’: ‘Kunst en cultuur zijn geen voorrecht van een kleine elite, maar een verrijking voor ons allemaal. We gaan extra investeren in onder meer theaters, festivals, orkesten en musea.

Kunstenaars moeten kunnen leven van hun werk en dat werk moet ook vaker buiten de grote instellingen te zien zijn.

We stimuleren kunst en cultuur in de openbare ruimte, overal in het land en dicht bij mensen in de buurt. Landelijke subsidies voor kunst en cultuur moeten beter over de verschillende regio’s in ons land worden verspreid.’

De SP wil de cultuureducatie in het onderwijs verdiepen met een doorlopende leerlijn. ‘In elk leerjaar worden hier structureel lesuren aan besteed.

Dans en muziek, drama en literatuur, beeldende kunst en digitale vaardigheden worden zoveel mogelijk door vakdocenten gegeven.’

Ook ondersteunt de SP in haar verkiezingsprogramma het door Ntb en VCTN gesteunde voorstel voor een investeringsfonds pop: een voorstel waarvoor performers en producenten binnen Sena bereid zijn, mits de overheid meefinanciert, 3 ton per jaar beschikbaar te stellen: ‘Met een Popfonds stimuleren en promoten we de Nederlandse popmuziek. We willen ook meer ruimte voor Nederlandse muziek op de publieke radio en tv.’

De SP pleit voor ‘een brede en diverse publieke omroep, waar kijkcijfers niet meer leidend zijn en programmamakers meer mogelijkheden krijgen om te experimenteren met formats en programma’s.’

De SP merkt over het auteursrecht alleen op dat ‘het verbieden van downloaden (…) niet [mag] leiden tot een heksenjacht, maar (…) zich specifiek [moet richten] op mensen die commercieel profiteren.’

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Partijprogramma’s vergeleken

CDA

Het CDA benadrukt als gebruikelijk kunstparticipatie en regionale spreiding. Concrete heldere plannen ontbreken.

Zoals bij de PVV is het cultuurhoofdstuk hier volledig te citeren: ‘Kunst en cultuur geven kleur aan de samenleving,’ aldus het verkiezingsprogramma, ‘en dragen bij aan saamhorigheid en identiteit in een rijk en gevarieerd verenigingsleven. Kunst en cultuur bieden ontspanning, en laten ons kennismaken met onbekende werelden en andere tijden. Net als in de sport kiezen we voor een goede balans tussen amateurs en professionals, tussen de lokale fanfare en de topmusici van het Koninklijk Concertgebouworkest, tussen de regionale herkenbaarheid van het streekmuseum en de internationale faam van de Rijksmusea.

Wij willen dat overal in Nederland een volwaardig cultureel aanbod bestaat, met ruimte voor regionale differentiatie. In Limburg kan de harmonie de aanjager zijn; in Groningen kan dat het Noorderslagfestival zijn. Op gemeentelijk niveau is het van belang dat laagdrempelige voorzieningen als de muziekschool en de bibliotheek beschikbaar blijven, juist ook voor ouderen en mensen die minder gebruik maken van andere culturele voorzieningen. Wij bepleiten daarom een betere spreiding van de cultuurmiddelen. Het behoud van cultureel erfgoed is voor ons van groot belang om waardevolle monumenten, kerken, maar ook kunstwerken, archieven, documenten en boeken voor komende generaties te bewaren.’

www.ntb.nl

D66

D66 besteedt het meeste en meest gedetailleerd aandacht aan kunst en cultuur in zijn verkiezingsprogramma. ‘Cultuur zet ons aan tot denken, verruimt onze blik, daagt ons uit, ontroert en troost ons, uit onze creativiteit en verbindt ons met ons verleden.’ D66 wil een herstel van de in de afgelopen jaren veroorzaakte schade: ‘De laatste twee kabinetten hebben afgerekend met cultuur. Het rijk en gemeenten en provincies bezuinigden elk bijna een kwart op hun budget. Dat is niet zonder gevolgen gebleven. (…) Er zijn zo’n twintigduizend banen verloren gegaan en door beperkte loonstijging hebben de mensen die nog wel een baan hebben ook meebetaald. Er is niet alleen in het vet gesneden, het mes is te vaak tot het bot gegaan.

D66 wil daarom gericht investeren in het herstel van cultuur.’

De partij wil daarnaast cultuuronderwijs vast onderdeel maken op lager en middelbaar onderwijs, bepleit voorzieningen voor talentontwikkeling, en bepleit een publieke omroep die zich onderscheid op kwaliteit.

De partij wil expliciet aandacht voor de inkomenspositie van kunstenaars: ‘Mede door de recente bezuinigingen staat de inkomenspositie van kunstenaars en artiesten zwaar onder druk. Kunst bestaat niet zonder hen. D66 vindt daarom van belang dat in het cultuurbeleid aandacht is voor de positie van kunstenaars en artiesten. Zeker van gesubsidieerde instellingen, omroepen en festivals verwachten we goed werkgever- en opdrachtgeverschap. Belangrijke instrumenten, naast beurzen en stipendia, kunnen zijn: subsidievoorwaarden voor instellingen, het auteurs- en naburig recht en de herwaardering van de 1%-regeling voor de inzet van kunst bij de ontwikkeling van bouwopgaven.’

D66 vindt ‘het belangrijk dat een eerlijk deel van opbrengsten terecht komt bij artiesten en makers, ook bij exploitaties online. Het auteursrecht moet auteurs en artiesten in staat stellen mee te delen in het vruchtgebruik van hun werk en daarnaast de toegankelijkheid van beschermde werken faciliteren. (…) D66 is daarom voorstander van invoering van een digitaal leenrecht, wettelijke ondersteuning van “extended collective licensing” en een fundamentele hervorming van het Europese Auteursrecht online.’

GroenLinks

GroenLinks bepleit ‘een economie waarin welzijn voorop staat en we de welvaart delen. Een samenleving waarin iedereen meedoet en elk kind de kansen krijgt die het verdient. Kinderen hebben recht op cultuur. Zij moeten daar al vroeg kennis mee kunnen maken via kunst-, cultuur- en muziekonderwijs, beeldende vorming en mediaeducatie.’ De partij besteedt in zijn verkiezingsprogramma niettemin relatief weinig aandacht aan kunst, cultuur en media.

‘De financiering van kunst verdient sterke politieke pleitbezorgers en lobby. Wij trekken flink extra geld uit voor kunst en cultuur. Zo investeren we bijvoorbeeld in productiehuizen, presentatie-instellingen, festivals en broedplaatsen om innovatie en talentontwikkeling te stimuleren. (…) Voor cultuur- en muziekonderwijs en beeldende vorming komt structureel meer geld beschikbaar.’

GroenLinks wil dat de huidige manier om subsidies te verdelen wordt herzien: ‘we schaffen de grote nadruk op de eigen inkomstennormen af. Ook pakken we de onnatuurlijke scheiding tussen de rechtstreekse financiering van de Rijksoverheid en de cultuurfondsen van het ministerie aan. We stemmen het versnipperde beleid van rijk, gemeenten en provincies beter op elkaar af.’

GroenLinks staat ‘pal voor een eerlijke inkomenspositie van kunstenaars.

Een voorwaarde voor subsidieverlening moet zijn dat instellingen kunstenaars behoorlijk belonen.’

Nieuws, informatie, cultuur en educatie vormen ook in de ogen van GroenLinks de kerntaak van publieke omroepen.

pagina 33

Partijprogramma’s vergeleken

PvdA

‘Cultuur gaat over wie we zijn en wie we kunnen zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan, over onze drijfveren en onze dromen. Cultuur troost, daagt uit, onderzoekt, verrast en shockeert, geeft plezier maar ook te denken, het raakt ons en het verbindt,’ aldus de PvdA. Het programma noemt als toekomstbeeld: ‘een creatieve en verbeeldende samenleving’.

‘De afgelopen periode hebben we een correctie op de bezuinigingen van het kabinet Rutte I doorgevoerd, maar dat is niet voldoende om de pijn van die bezuiniging weg te nemen. De kunst en cultuursector heeft een enorme veerkracht getoond; er is nieuwe energie, instellingen werken meer samen en ze zoeken meer verbinding met nieuw publiek. Maar makers zijn ook onder druk komen staan omdat ze vaak de laatste keten van de besluitvorming zijn. Daarom willen wij investeren in betere arbeidsvoorwaarden voor de makers.’

De PvdA wil ‘investeren in talentontwikkeling en makers. Goed werkgeverschap is een voorwaarde voor subsidie. Er komt meer ondersteuning voor nieuw talent en carrièrepaden in de culturele sector. Arbeidsvoorwaarden worden verbeterd en lonen groeien mee met andere sectoren. Ook in de kunst en cultuursector komen er collectief onderhandelde minimumtarieven voor zzp’ers.’

De partij wil ‘meer geld uittrekken voor muziekonderwijs. Cultuur nemen we volwaardig op in het curriculum, zodat het ook een plek krijgt bij vakken als taal, rekenen en geschiedenis’ en wil ‘popmuziek nadrukkelijk behandelen als zelfstandige kunstvorm in het cultuurbeleid’. Daarbij bepleit de PvdA ‘dat makers in de audiovisuele wereld (waaronder film, muziek etc.) betere rechten krijgen ten opzichte van fabrikanten en exploitanten.

Hiertoe passen we de auteurswet aan. We pleiten (internationaal) voor het opheffen van de uitzonderingsclausule waarop mediaconcerns zich nu nog kunnen beroepen bij het niet uitbetalen van inkomsten uit exploitatie van auteursrechtelijk beschermd werk.’

pagina 34

50Plus

Het verkiezingsprogramma van 50Plus bestaat uit ’50 punten’, 50 korte hoofdstukken feitelijk. Het ‘cultuurpunt’ kunnen wij hier volledig citeren: ‘34. Cultuur en Nederlandse taal • 50PLUS wil de cultuurkaart voor jongeren (CJP-pas) blijven ondersteunen en ziet graag een dergelijke voorziening voor ouderen met een kleine beurs. Het lastminute kaartje is een goede mogelijkheid.

• Kunst- en cultuurinstellingen/ gezelschappen moeten gestimuleerd worden meer voorstellingen/uitvoeringen overdag te programmeren.

• Actieve en passieve deelname aan cultuuractiviteiten is goed voor zowel de ontwikkeling van jonge mensen als voor die van volwassenen.

Cultuur begint op school, maar de overheid kan ook zorgen voor programma’s voor mensen die aan hun tweede jeugd beginnen.

• Het is van belang om verworvenheden uit het verleden, die iets zeggen over hoe ons land in het verleden functioneerde en hoe de bevolking destijds leefde, te bewaren. Het erfgoed maakt ons bewust van onze geschiedenis, het laat zien waar wij vandaan komen.

• De overheid moet culturele innovatie stimuleren.

• De instructietaal in het onderwijs in het algemeen en in het hoger onderwijs in het bijzonder (conform de WHW) is het Nederlands.’

ChristenUnie

‘Mensen zijn creatieve wezens. God, onze Schepper, heeft ons creatieve gaven gegeven waar we van genieten. Kunst en cultuur horen bij ons mens-zijn en zijn waardevol voor een open en bloeiende samenleving. Bibliotheken, concertzalen, musea en toneelhuizen, het zijn plekken waar mensen graag vertoeven. Kunst kan het leven verrijken, mensen bij elkaar brengen en nieuwe inzichten geven, zowel in het mooie als in het lijden. Onze cultuur kent een rijke geschiedenis en is drager van onze identiteit. Kunst en cultuur zijn daarmee primair van en voor de samenleving. De overheid kan een rol vervullen als subsidieverstrekker, opdrachtgever en hoeder van ons culturele klimaat en erfgoed.’

De ChristenUnie zet daarbij met name in op het erfgoed: ‘De overheid stelt 100 miljoen euro beschikbaar om het noodzakelijke onderhoud aan Rijksmonumenten te realiseren en herbestemming mogelijk te maken, waarbij in het bijzonder aandacht is voor het kerkelijk erfgoed.’

Ook de ChristenUnie zet in op een cultuuronderwijs (‘Alle kinderen krijgen cultuureducatie. Scholen bepalen zelf op welke wijze zij hier invulling aan geven.’) en talentontwikkeling (‘Talentontwikkeling vormt de basis van het culturele klimaat. Creatieve broedplekken zoals culturele podia, het kunstvakonderwijs en postacademische instellingen zijn daar belangrijk voor. Getalenteerde kunstenaars verdienen een kans een beroepspraktijk op te bouwen. De overheid kan dit ondersteunen met financieringsvormen zoals garantieregelingen of revolverende fondsen.’).

Net als het CDA bepleit de partij aandacht voor de regio: ‘De overheidssubsidies voor culturele instellingen worden eerlijker over het land verdeeld. Van de 70% die nu naar de drie Randstadprovincies gaat, wordt een deel overgeheveld naar andere regio’s.’

Binnen de publieke omroep wil de ChristenUnie terug naar ‘Onafhankelijke omroepen die zelf over de inhoud en de vorm van hun programma’s gaan.’

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Partijprogramma’s vergeleken

SGP

‘Kunst en cultuur zijn uiterst waardevol voor een samenleving. Het tilt uit boven het alledaagse en kan mensen aan het denken zetten. Ook kan het mensen meer inzicht geven in de geschiedenis en hoe mensen in het verleden dachten en leefden. Maar het maken en genieten van kunst is toch allereerst een zaak van degenen die er hun levenswerk van maken en ervan genieten’ aldus de SGP. De partij besteedt geen verdere woorden aan talentontwikkeling, kunstonderwijs, auteursrecht of kunstsubsidies. Wel legt men prioriteit bij erfgoed, monumenten en musea (‘Nederland wordt internationaal geroemd om de rijkdom van haar historisch erfgoed. Die nalatenschap van de geslachten is echter erg kwetsbaar. De overheid draagt daarom een bijzondere verantwoordelijkheid om dat erfgoed in stand te houden en toegankelijk te maken voor het publiek.’) en aan de Nederlandse taal (‘Voor het bevorderen van cultuur is de relatie met het onderwijs heel belangrijk. Het gezegde “jong geleerd, oud gedaan” zegt genoeg, en dat geldt wel heel in het bijzonder voor het gebruik van de Nederlandse taal en cultuur. De inspectie ziet toe op de verplichting dat hoger onderwijs in beginsel in het Nederlands wordt gegeven. (…) Bij de herziening van het onderwijsprogramma moet recht gedaan worden aan de exclusieve status van de Nederlandse taal’).

DENK

DENK zet in op ‘diversifiëren en dekoloniseren van het onderwijs’. ‘Ook op het gebied van cultuur moet “breedte” centraal staan: bijdragen aan cultuur moeten ten goede komen aan brede cultuur, die de volle breedte van onze samenleving aanspreekt.’ Een specifieke cultuurparagraaf ontbreekt.

www.ntb.nl

Partij voor de Dieren

‘Creativiteit en vrijheid zijn kernwaarden voor een open samenleving.

Kunst en cultuur vormen een onmisbare basis voor een leven in vrijheid, waarin nieuwe wegen kunnen worden verkend en mensen zich ten volle kunnen ontplooien. Kunst en cultuur zetten aan tot reflectie, maken emoties los, ontroeren of ontregelen. Kunst stimuleert mensen buiten gebaande paden te denken. Het is de aanzet tot de transformatie, verandering en innovatie die de samenleving hard nodig heeft. De harde bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben de gezondheid en de toegankelijkheid van kunst, cultuur en erfgoed danig in gevaar gebracht. De Partij voor de Dieren kiest voor herstel van het hart van een vrije samenleving: een bloeiende kunst- en cultuursector.’

‘Popmuziek krijgt een volwaardige plek in het cultuurbeleid. Dat betekent onder meer een goed podiumbeleid, ruimte voor popmuziek binnen het Fonds Podiumkunsten, aandacht voor de inkomstenpositie van muzikanten en, in samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken, efficiënte ondersteuning van de exportkracht van de Nederlandse muzieksector.’

‘Het auteursrecht en het auteurscontractenrecht moeten gemoderniseerd worden om de positie van de makers te versterken en de informatievrijheid te vergroten. Nieuwe betaalmodellen voor films en muziek moeten onderzocht worden. Platforms die geld verdienen aan het aanbod van films en muziek zonder iets af te dragen aan de makers, moeten een redelijk deel van hun winst uitkeren aan de rechthebbende auteurs.’

Ook bij de PvdD krijgt ‘Cultuur- en muziekeducatie een vaste plek in het lesprogramma van het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.’

pagina 35

o d n

Stan Rijven

Ritmu

column

pagina 36

‘BOB DYLAN IS UIT ELKAAR’ We leven in een ‘kanteltijd’ aldus hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans.

Anders dan bedoeld wordt hij vandaag op zijn wenken bediend door een nieuwe president. Diens schel trumpet-geschal klinkt bekend. Want los van de heersende moraal in de muziekindustrie rollen ‘framing, vijand denken, nepnieuws en uitsluiting’ als een rode loper door de popgeschiedenis.

Denk aan het framen via de creatie van hypes (hoe staat het overigens met The Fleet Foxes, The Strokes?), het opkloppen van tegenstellingen (Beatles / Rolling Stones, punkers / discos) en het verkondigen van foute feiten.

Berucht daaromtrent is de ‘Paul is dead’discussie. Beatle Paul McCartney zou in 1966 zijn verongelukt. Het gerucht werd in 1969 wereldnieuws toen een Amerikaans radiostation beweerde dat een dubbelganger Paul’s plek had ingenomen. Dat alles werd sindsdien gestaafd met een lange lijst ‘feiten’ (wikipedia.org/wiki/Paul_is_dead) en ontleend aan verborgen boodschappen in songteksten en platenhoezen. Zie de cover van Abbey Road: waarom liep Paul als enige op blote voeten over het zebrapad?! Destijds - bandsplitsingen waren regel - zong zich dan ook het ironische nepnieuws rond: ‘Bob Dylan is uit elkaar’.

Berucht in Nederland is het baanbrekende nieuws van de christelijke Stichting Moria.

Begin jaren ’80 fulmineerde ze tegen blasfemische boodschappen verstopt in duivelse popteksten. Je moest ze dan wel achterstevoren afspelen.

Klinkt bovenstaande nog als lichte ketelmuziek, ingrijpender zijn de connotaties met uitsluiting die de pophistorie kleuren. Wordt apartheid automatisch met Zuid-Afrika geassocieerd, voor talloze zwarte Amerikaanse artiesten was die praktijk dagelijkse realiteit.

Tot in de jaren ‘50 liep er - letterlijk - een touw door concertzalen om zwart en blank publiek te scheiden. Zelfs midden jaren ’60, toen Motown-sterren als Marvin Gaye en The Supremes hoog in de hitparades stonden en per bus een tournee maakten, moesten ze tijdens een lunch-stop hun hamburgers buiten nuttigen… tussen de vuilnisbakken. Ze waren ‘strange fruit’, net als Michael Jackson die twee decennia later van MTV werd geweerd, maar uiteindelijk het pleit won. Er bestond in de VS met ‘Race Records’ zelfs een aparte hitlijst voor ‘zwarte’ muziek. Dankzij Atlantic platenbaas Jerry Wexler allang afgeschaft, maar in Hilversum sinds 2010 weer vrolijk geïntroduceerd als ‘Zwarte Lijst’ met Leo Blokhuis als enthousiast pleitbezorger.

Uit eigen popjournalistieke ervaring twee illustraties. 2001, we staan in De Doelen waar - dankzij Rotterdam Culturele hoofdstad - de WOMEX muziekbeurs gehouden wordt.

De legendarische Senegalese band Baobab treedt voor het eerst na jaren op. ‘Zullen we nog even negertjes gaan kijken?’ besluit een gerenommeerde boeker quasi-leuk ons gesprek. 2016, Noorderslag Groningen. De meeste bezoekers zwemmen in dezelfde vijver, in vertrouwd Anglo-Amerikaans water waar de zoveelste retro-variant ‘vernieuwing’ heet en gitaarbandjes de dienst uitmaken. Afwijkende ritmes of andere dan Engelstalige lyrics zul je er nauwelijks horen. Met uitzondering van de Sranan Gowtu-artiesten die op het hoofdpodium een medley van Surinaams/ Nederlandse pop presenteren. In no time loopt de zaal half leeg wegens ‘Te veel negermuziek!’, aldus mijn haastig vertrekkende buurman. Daarmee verkleurde de Noorderslag tot een wel heel witte barometer van het Nederlandse popklimaat.

Transitie in Trump-times? Tja, ‘They are changing’ zong de man die nog niet uit elkaar is.

Stan Rijven is muziekjournalist, programmamaker en deejay

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Een succesvolle dj betaalt graag belasting!

Ja, jullie lezen het goed. De kop boven dit artikel klopt echt.

Het feit dat we dit misschien vreemd vinden, zegt iets over onze belastingmoraal. Kennelijk vinden we het met z’n allen helemaal niet leuk om belasting te betalen.

Op feestjes en partijen zijn onze belastingen ook altijd een graag besproken onderwerp.

Dan lijkt het of we een hekel hebben aan het betalen van belasting. Het gesprek gaat dan over multinationals die geen of in ieder geval heel weinig belasting betalen of over belastingvriendelijke constructies via exotische belastingparadijzen.

Net als onder alle Nederlanders, wordt het thema belastingen wisselend ervaren binnen de wereld van de dj’s.

Ook hier zie je een soort van belastingmoraal ontstaan, die ook geldt in onze maatschappij. Je herkent dan drie groepen: zij die wel belasting willen betalen (de socialen), zij die wel belasting willen betalen maar het huidige

niveau te hoog vinden (de twijfelaars), en zij die geen belasting willen betalen (de egoïsten).

De grootte van de verschillende groepen hangt in principe af van de hoogte van het vermogen en het inkomen.

Let wel, deze stelling is gebaseerd op gevoel en niet op enig wetenschappelijk onderzoek.

van onze natuur of de verdediging van ons land bij dreiging van buitenaf. Allemaal zaken die door ons overheidsapparaat, de ‘BV Nederland’ worden geregeld.

En toch wordt de algemene belastingmoraal wisselend ervaren.

Dat komt voor een deel omdat we allemaal een mening hebben over de organisatie van de BV Nederland en de manier waarop hij de belastingopbrengst besteedt.

Specifiek voor de Nederlandse dj komt daar nog eens bij dat hij voor een optreden in Spanje (19%) en de US (30%) als nonresident direct belasting moet betalen. En als blijkt dat zijn Spaanse of Amerikaanse collega’s

bij een optreden in Nederland dat niet hoeven te doen, knaagt dat aan zijn belastingmoraal.

Terug naar de kop van het artikel. Want de titel doet de belofte dat een dj graag belasting betaalt. Niet alleen een dj, maar iedereen zou het fijn moeten vinden om belasting te betalen.

Ons belastingstelsel heeft een progressief karakter: wie veel verdient en een hoog inkomen heeft, betaalt ook veel belasting.

Veel belasting betalen kun je dus ook zien als een teken van succes.

Daarom is mijn stelling dat een succesvolle dj graag belasting betaalt. Hiermee laat hij zien dat het hem (of haar) voor de wind gaat en dat hij (of zij) het goed Hans Dobbenberg doet.

- ingezonden mededeling -

Als we vroeger een beetje hebben opgelet op school bij het vak Economie, dan weten we natuurlijk ook waarom we belasting betalen. Daar worden namelijk mooie dingen van gedaan die anders nooit geregeld hadden kunnen worden. Bijvoorbeeld de aanleg van wegen, de bouw van tunnels, de verlichting op straat, ons onderwijs, de bescherming

- ingezonden mededeling -

Over belasting en overbelasting van musici

SPOT YOUR SCENES AT factsonacts www.factsonacts.nl

www.ntb.nl

pagina 37

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en onder­nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaat­schappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Ntb - Muziekwereld

Ntb-verzekeringen

Op maat

Exclusief via de Ntb verkrijgbaar!

De Ntb biedt zijn leden een totaalpakket met schadeverzekeringen aan. Dit zijn deels standaardproducten met aantrekkelijke kortingen. Maar in het Ntb-pakket zijn ook enkele producten opgenomen die exclusief bestemd zijn voor Ntb-leden: - Ntb-Instrumentenverzekering - Ntb-Combi Aansprakelijkheids- verzekering - Ntb-Doorlopende Reisverzekering.

Ntb-Instrumentenverzekering Voor jou als muzikant is je instrument één van de belangrijkste ingrediënten voor succes. Iets om zuinig op te zijn dus. Je instrument, maar ook alle technische hulpmiddelen, dienen dan ook

goed verzekerd te worden.

De Ntb-Instrumentenverzekering kent een all-risk dekking voor alle instrumenten. Wat inhoudt dat in principe alles wat plotseling en onverwacht gebeurt en schade toebrengt aan je instrument, verzekerd is. Alleen diefstal uit een motorrijtuig is uitgesloten van de dekking. Naast je muziekinstrumenten kan ook randapparatuur gewoon meeverzekerd worden.

Ook dj’s kunnen hun apparatuur verzekeren. Voor de complete set kan zelfs wereldwijd dekking worden verleend.

Ntb-Combi Aansprakelijkheidsverzekering Als je rechtstreeks betaald wordt door een opdrachtgever, dus bui-

Het Ntb-pakket: Instrumentenverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering-Combi Doorlopende Reisverzekering Inboedelverzekering Uitvaartverzekering Autoverzekering Opstalverzekering Zorgverzekering

www.ntb.nl

ten een loondienstverband om, word je gezien als zelfstandige. De Combi Aansprakelijkheidsverzekering biedt dekking voor jou (en je partner/gezin) als particulier, maar ook in je zakelijke hoedanigheid als zelfstandig muzikant of (muziek)docent. Als je namelijk als zelfstandig muzikant, artiest of docent aan het werk bent, worden je activiteiten gezien als zakelijk. Dit is niet verzekerd op een gewone particuliere aansprakelijkheidsverzekering en helaas blijken veel mensen hier niet van op de hoogte te zijn. Met de Combi Aansprakelijkheidsverzekering biedt de Ntb zijn leden een unieke verzekering tegen een zeer scherpe premie.

Ntb-Doorlopende Reisverzekering Ook tijdens optredens in het buitenland wil je goed verzekerd zijn.

De speciale Ntb-polissen bieden ook dekking in het buitenland.

Dit geldt natuurlijk ook voor de doorlopende reisverzekering.

Treed je in het buitenland op, dan is dat een zakelijke activiteit die meeverzekerd moet zijn. Bij de Ntb-Doorlopende Reisverzekering is dit het geval.

Exclusiviteit…

Deze speciale verzekeringen maken onderdeel uit van de Ntb-polis. Die wordt exclusief

aangeboden aan de leden van de Ntb. Nog een belangrijke reden om lid te zijn van de Ntb. Een standaard particulier verzekeringspakket biedt dekking wanneer het om een privé-aangelegenheid gaat. Maar juist de leden van de Ntb nemen hun kostbare instrumenten mee naar optredens en lopen aansprakelijkheidsrisico’s bij hun optredens. Het optreden is een zakelijke activiteit en je verzekering dient hierop toegesneden te zijn. De Ntb-polis biedt dus speciale verzekeringsoplossingen voor speciale mensen.

Maar ook de standaardverzekeringen kun je afsluiten via de Ntb. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de brand-inboedelverzekering, brand-opstalverzekering of autoverzekering. Bij al deze producten biedt de Ntb-polis een uitstekende dekking en hoge ledenkortingen.

Simpel regelen…

Via de verzekeringssite voor de leden van de Ntb zijn de verzekeringen eenvoudig aan te vragen.

Als Ntb-lid kun je inloggen op het besloten ledengedeelte van de Ntb-site www.ntb.nl. waar je meteen verzekeringen kunt afsluiten.

Je kunt ook ntb@vdroest.nl mailen voor informatie over de verzekeringen.

Speciale verzekeringssite Alle informatie over het Ntb-verzekeringspakket kunt u vinden op de speciaal ingerichte internetsite. Hier kunt u tevens één of meerdere offertes aanvragen.

Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: ntb@vdroest.nl kunt u aanvragen indienen of contact opnemen.

pagina 39

Interview met

Onder de leden Erik Winkelmann Erik Winkelmann is aanvoerder van de contrabassen in het Metropole Orkest. De in Wuppertal geboren en getogen muzikant speelt daarnaast in het ensemble SoWhat en is lid van de Raad van Aangeslotenen bij Sena. Sinds kort leert hij mensen aandachtig bewegen. Noodzakelijk omdat het werk bij het Metropole Orkest is gehalveerd. ‘We moeten de boer op.’

Erik Winkelmann foto: Hans van der Woerd

Wat doe je nu?

Bassist Erik Winkelmann maakte amper een jaar deel uit van het Metropole Orkest of hij trok de stoute schoenen aan. De grote bigband-componist Bill Holman was gearriveerd, en die had weinig tot niks op met strijkorkesten. Winkelmann en collegastrijkers kregen een ‘schamele’ dertig seconden speeltijd in ‘een

prachtig stuk van een kwartier’.

Reden voor Winkelmann om in de bres te springen voor de bas.

‘Ik stapte op hem af en vroeg of er voor ons niet meer inzat.

Immers, wat Beethoven gelukt is moet Holman toch ook kunnen.’

Maar de gevierde bigbandman gaf geen sjoege. ‘Het was niet in lijn met zijn opvatting over het compositorisch totaalconcept.’

De poging Holman meer te laten schrijven voor de strijkers, tekent Winkelmanns durf en ondernemingslust. In 1988 – acht jaar voordat hij Holman aanschoot – verruilde hij het Duitse Wuppertal voor Amsterdam. Daar studeerde hij aan het Conservatorium van Amsterdam klassieke contrabas. Helemaal onbeslagen kwam hij niet ten ijs. In Wup-

pertal speelde hij samen met kopstukken uit de wereld van de freejazz, vertelt Winkelmann. ‘Iedereen kent Wuppertal vanwege de beroemde hangende tram.

Maar het was ook de Duitse hoofdstad van de freejazz, het bulkte van de freejazz-muzikanten. Jazz is daardoor altijd mijn passie geweest.’ Na zijn middelbare schooltijd speelde hij met grootheden als Peter Kowald.

‘Daar stak ik enorm veel van op.’

Logisch dus dat Winkelmann zijn contrabas-studie wilde vervolgen met een jazz-studie.

Maar dat liep spaak omdat het Metropole Orkest (MO) hem inmiddels had gerekruteerd. ‘Ik kreeg simpelweg een agendaprobleem: de dagopleiding was niet te combineren met een baan bij het MO.’ Ruim twintig jaar later zit Winkelmann een stuk ruimer in

foto: Marcel Fossen

pagina 40

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Interview met

zijn tijd. In 2013 is de subsidie voor het MO gehalveerd. Het MO staat sindsdien voor de taak eigen inkomsten te genereren. Het voorlopige resultaat: Winkelmann en collega’s hebben parttime-contracten en werken nog maar de helft van het jaar.

Het werken op halve kracht is niet alleen voor de inkomsten killing, zegt Winkelmann. ‘Het gaat nu vaak zo: je speelt vier weken onafgebroken samen en neemt dan voor een maand afscheid.

Dat is uiteraard niet bevorderlijk voor het samenspel. Liefst speel je dagelijks.’

Onlangs werd er een nieuwe bezuiniging van 15 procent opgelegd. Nu is het zover gekomen dat er in de staf moet worden gesneden. ‘Dat is heel wrang als je je eigen broek moet ophouden: de staf regelt nieuwe opdrachten en begeleidt producties.

We vrezen daarom voor het voortbestaan van “Metropole op School”, een muziekprogramma voor basisscholen waaraan bijna 100.000 kinderen deelnemen.

Ook moeten we misschien stoppen met de “Metropole Academy”, een belangrijke aanvulling op het conservatoriumonderwijs.

Dit zijn prachtige initiatieven.

Onlangs hebben we nog “Metropole Adventure” gelanceerd, waarbij we met harmonie- en fanfareorkesten samenwerken.

Maar de politiek lijkt het niet te willen zien en reageert met extra bezuinigingen.’

Winkelmann is ondertussen niet stil blijven zitten. Samen met collega-muzikanten heeft hij een

www.ntb.nl

tijdje geleden SoWhat opgericht, een bedrijfje dat avondvullende concerten, workshops en familieconcerten organiseert. Vooral de familieconcerten lopen goed.

‘We treden twee keer per maand op en brengen een interactief programma. De kinderen doen echt mee, ook als we Renaissancemuziek spelen. Er wordt gezongen, geklapt, gedanst en op instrumenten gespeeld.’

Daarnaast heeft Winkelmann recentelijk een opleiding gevolgd om les te mogen geven in de Feldenkraismethode. De alternatieve geneeswijze gaat ervan uit dat lichaam en geest onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

‘Lichamelijke en geestelijke problemen kunnen worden opgelost door met meer aandacht te bewegen. Simpel gezegd: je leert je bewust te worden van je lijf. Typische muzikantenblessures zijn zo aan te pakken.’

Winkelmann heeft zich in januari ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, en is bezig met zijn website. ‘Ik heb er zin in. Het is leuk om te ondernemen.’

Wat heeft de Ntb voor je betekend?

Winkelmann kon zijn Feldenkraisstudie gedeeltelijk financieren dankzij een sociaal plan.

Dat plan was geschreven met het oog op de dreigende opheffing van het MO in 2012. ‘Dat was een hele moeilijke periode.

De Ntb heeft er mede voor gezorgd dat het een goed plan was.

Ik begrijp dan ook niet dat er zo weinig orkestmusici lid zijn. Alleen als je gezamenlijk

Erik Winkelmann foto: Hans van der Woerd

optrekt, kun je een vuist maken.’

Winkelmann maakte kennis met de Ntb tijdens cao-besprekingen met het MO. ‘Ik was daarbij betrokken als kaderlid van het MO en had regelmatig contact met de Ntb. De juristen hielpen me goed.’ De kennis van de Ntb-juristen is van onschatbare waarde voor de freelancende muzikant, benadrukt Winkelmann. ‘Denk bijvoorbeeld aan de modelovereenkomsten die de Ntb heeft opgesteld. Wat mij betreft kunnen er niet genoeg juristen zijn. Er is veel behoefte aan grondige kennis van het recht.’

Winkelmann is jarenlang bestuurslid geweest bij de

Ntb. In die periode maakte hij zich onder meer sterk voor een grootschalige fusie van de bonden. ‘Er wordt gelukkig wel geregeld samengewerkt. Maar toch: de versnippering doet ons geen goed. Met één bond is de slagkracht een stuk groter. Maar het is mij niet gelukt om de boel in beweging te krijgen.’ Ook probeerde Winkelmann meer spreekuren op de conservatoria te regelen. ‘Het is zo belangrijk om jongeren te bereiken en ze duidelijk te maken dat ze lid moeten worden. Daar moet harder aan gewerkt worden.’

Jeroen Akkermans

pagina 41

Belastingen

Belastingen zijn vervelend, tijdrovend en duur. Herkenbaar?

Als afgestudeerde muzikanten stuitten wij op een probleem: het ondernemerschap en alles wat daarbij komt kijken. Hoe interessant ook, we wilde de moeilijke, formele aspecten van dit beroepsonderdeel zo snel mogelijk afronden. Iets wat de gemiddelde muziekprofessional herkent.

Er waren natuurlijk al wel oplossingen: een dure accountant, belastingadviseur of boekhoudpakketten waar je eigenlijk een boekhouder voor moet zijn om ze te begrijpen. Dat moest anders vonden wij en met deze gedachte is EZ Boekhouding ontstaan.

(Automatische) belastingaangiftes Als jij facturen maakt, bonnetjes bewaart en deze invoert in ons systeem kun je direct daarna al belastingaangiftes doen.

Onze website rekent alles voor je door zodat jij altijd de juiste gegevens aan de belastingdienst aanlevert. Je kunt het echt kopiëren en plakken, het scherm ziet er zelfs hetzelfde uit. Het spreekwoordelijke kind kan de was doen.

Jaarrapportage Krijg je belastingcontrole? Onze jaarrapportage-mogelijkheid is belastingproof. Een klant van ons heeft controle gehad van de belastingdienst en de belastinginspecteur was zeer tevreden over het overzicht dat onze klant kon verschaffen. Dit allemaal omdat hij met één druk op de knop een pdf kon uitdraaien met alle relevante informatie voor de belastingdienst. Bekijk het hele verhaal op www.ezboekhouding. nl/belastingcontrole.

pagina 42

Europaproof Een factuur voor een workshop aan particulieren naar Duitsland gestuurd, een optreden gedaan in België en je eigen concert georganiseerd in Luxemburg?

Onze website zet alles in de btw-aangifte én ICP-aangifte op de juiste plek en vertelt wat je moet doen. Zo heb je jouw eigen digitale boekhouder.

Wereldproof

in de arm te nemen. Dat kan bij ons natuurlijk ook, al zullen we toch altijd aansturen op zoveel mogelijk zelfstandigheid. Wij vinden het namelijk belangrijk dat iedere ondernemer zoveel mogelijk snapt van de juridische/ belasting-aspecten van zijn/haar eigen onderneming. Gebruik je onze software en wil je dat één van onze belastingadviseurs met je meekijkt? Dan kan dat al voor het gereduceerde tarief van € 79

excl. btw per inkomstenbelastingaangifte.

Workshop Dit jaar organiseren wij speciaal voor de Ntb-leden ‘de belastingdag’. Een speciale workshop waarin we in de eerste 2 uur klassikaal de aangifte bespreken en daarna krijg je nog een 1-op-1 consult met één van onze belastingadviseurs waarin we jouw aangifte direct gaan indienen.

Zo zorgen we samen dat je de inkomstenbelasting indient en ook begrijpt wat je hebt ingediend. Je leert de taal van cijfers

Zoek je echt de grenzen op en speel je bijvoorbeeld in Azië, Amerika of andere continenten?

Ook dan is onze website de rots in de branding omdat hier allemaal rekening mee wordt gehouden in het verwerken van belastingaangiftes. Waar je ter wereld ook speelt, workshops geeft of componeert, alles komt op de juiste plaats in de aangifte terecht.

Diensten De ervaring heeft ons geleerd dat sommige zzp’ers het fijn vinden om toch een professional Jaap van Eggelen en Ruud Hoevenaar

Muziekwereld nr. 1 - 2017

- ingezonden mededeling -

5 t/m 8. 4. 2017 Frankfurt am Main

Doe dan mee met één van onze workshopdagen voor slechts € 125 excl. btw. Ga naar www.ezboekhouding.nl/workshopNTB .

Voor tickets en informatie: musikmesse.com

DU: 01.02.2017

Wil je ook in 1 dag af zijn van de inkomstenbelasting?

NL

en begrijpt waar de belastingdienst het over heeft. Ervaar rust, overzicht en zelfvertrouwen.

En omdat je leert zo optimaal mogelijk belastingaangiftes in te dienen, houd je meer winst over!

Heb je de tijd niet? Of wil je gewoon iemand die alles voor je doet? Dat kan natuurlijk ook! Je kunt de belastingaangiftes door één van onze belastingadviseurs laten verzorgen. We werken met een vast tarief omdat we zelf ook niet van vervelende verrassingen houden (lees: te hoge rekeningen). Voor slechts € 135 excl. btw doen wij inkomstenbelastingaangifte voor je en ontvang je een jaarrapport wat voldoet aan onze strenge kwaliteitseisen. Zo weet je zeker dat je goed zit!

Prijzen Ntb-leden hebben voordeel!

Alleen als Ntb-lid krijg je deze voordelige tarieven. Ook op onze software krijg je nog eens 20% korting. Zo betaal je voor het goedkoopste pakket slechts € 10,40 excl. btw per maand en voor het duurste pakket (inclusief belastingsupport) € 16,- excl. btw per maand.

Bekijk alle mogelijkheden en voorwaarden voor jou als lid van de Ntb op: www.ezboekhouding.nl/NTB.

It’s my tune.

Musikmesse 2017 is een evenement waar je bij wilt zijn om er helemaal je eigen ding van te maken.

Neem dus een duik in de wereld van de muziek, doe nieuwe contacten op en bekijk de grote namen uit de branche van dichtbij. Maar geniet vooral van hoogstaande muzikale variatie! info@messefrankfurt.nl Tel. +31 (0) 70 262 90 71 info@messefrankfurt.be Tel. +32 (0) 2 880 95 88

Jaap van Eggelen en Ruud Hoevenaar

www.ntb.nl

pagina 43

64201-016_MM_Allgemein_Muziekwereld_115_5x181 • FOGRA 39 • CMYK • tg: 08.12.2016

Aangiftes laten doen

Interview met

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: · belastingaangiften

·

· jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 44

Muziekwereld nr. 1 - 2017

B Interview met

elastingspecial De eerste editie van de Muziekwereld bestaat – zoals gebruikelijk – voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen.

Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aftrek van beroepskosten, de werkkostenregeling, de verschillende btw-regelingen en belangrijke ontwikkelingen voor de zzp’er.

Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2016 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl downloaden of opvragen bij het secretariaat.

Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs.

Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaarheid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen.

Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiële kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen ‘Artiest en Fiscus’ en ‘Artiest en Recht’ (beide verschenen bij Kluwer).

De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie.

www.ntb.nl

pagina 45

Belastingen

De artiestenregeling In dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden.

De artiestenregeling (loonbelasting)

Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofdregel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing op de vergoeding ingehouden moeten worden en dat er premies werknemersverzekeringen over afgedragen moeten worden.

Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is.

Het vervelende van de artiestenregeling is verder dat onder vergoedingen in principe ook kostenvergoedingen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel).

Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privésfeer blijven volledig buiten de inhoudingen. Verder kan de artiestenregeling door zelfstandige artiesten opzij worden gezet door een schriftelijke overeenkomst waaruit blijkt dat de artiest dat wil (‘opting-out’). Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een inhoudingsplichtigenverklaring, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgever naar deze tussenpersoon.

De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedingsbeschikking heeft of gebruik wordt pagina 46

gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsregeling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling.

We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de regels voor zelfstandigen verwijzen we naar het kopje ‘Zelfstandige artiesten’ later in dit artikel.

De inhoudingsplichtigenverklaring

Hiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met btw) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten.

De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoorbeeld hebben een inhoudingsplichtigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen!

De kostenvergoedingsbeschikking

Met een kostenvergoedingsbeschikking kan bij de berekening van wat er ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste € 163 bedragen.

Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens.

In de praktijk zal het erop neerkomen

dat vooral artiesten die regelmatig optreden vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt worden hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoedingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden. Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkosten rekening gehouden mag worden. Voor de goede orde: zonder kostenvergoedingsbeschikking (of kleinevergoedingsregeling) mag op de gageverklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden!

Ook de inhoudingsplichtige/opdrachtgever kan een kostenvergoedingsbeschikking aanvragen. Vanzelfsprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optredens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optreden zijn ingediend.

Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de belastingdienst.

De kleinevergoedingsregeling

Iedere artiest mag per optreden een bedrag van maximaal € 163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of loonbelasting op ingehouden worden.

Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de totaal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomstenbelasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken.

De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opgegeven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsregeling, betaalt de artiest alsnog belasting over het verschil. Het is dus geen wondermiddel om een zo groot mogelijk deel van de gages buiten de belasting te houden!

NB: De opdrachtgever/inhoudingsplichtige mag de kleinevergoedingsregeling niet op eigen initiatief toepassen.

De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden.

De artiestenvrijwilligersregeling

De strekking van deze regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhoudingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het gezelschap kleine bedragen onbelast uitbetaald mogen worden. Een kostenvergoedingsbeschikking is dan niet nodig. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: - de leden van het gezelschap kunnen worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamheden’ moeten worden beoordeeld.

Een belangrijk kenmerk van vrijwilligerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werkzaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding; www.ntb.nl

- de individuele leden van het gezelschap ontvangen een vergoeding (gage plus kostenvergoedingen) die niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, gerepeteerd of overige werkzaamheden worden verricht én € 1.500 per jaar. Let op! Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregeling

Vergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten rechtstreeks betaalt) van reis- en verblijfkosten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbeschikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkingen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij artiesten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zaken De gageverklaring

De gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toegestaan hiervoor een eigen formulier te gebruiken mits daarop alle gegevens worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd.

Een soloartiest hoeft alleen blad 1 van het formulier in te vullen.

Als een groep artiesten optreedt, moeten op blad 2 de gegevens van

iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en BSN (Burgerservicenummer). Bovendien moet iedere artiest daar ook zijn handtekening plaatsen. De tweede bladzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap kenbaar te maken.

Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden. De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald.

Opting-in

Artiesten hebben de mogelijkheid om als ze in beginsel onder de artiestenregeling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende: - de inhoudingen vinden plaats volgens de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting; - over het loon worden premies ZVW afgedragen; - binnen de regels die daarvoor gelden, mogen onbelaste kostenvergoedingen betaald worden; - de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling.

Onder omstandigheden kan dit voor bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn.

Men dient zich echter goed te realiseren dat daar voor artiest en opdrachtgever ook andere consequenties aan verbonden zijn: - de artiest wordt voor de inkomstenbelasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbetrekking en kan daardoor zijn bepagina 47

Belastingen

plichtige de zogenaamde dagtabel toepassen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de artiestenregeling kost een opdrachtgever € 506. Als de dagtabel toegepast moet worden stijgen de werkgeverslasten naar € 604. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 190 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 170. NB: er is geen rekening gehouden met de loonheffingskorting.

Zelfstandige artiesten Wij hebben in de Muziekwereld het afgelopen jaar regelmatig artikelen gepubliceerd over de regels die vanaf 1 mei 2016 van toepassing zijn. Het zou te ver voeren om die hier integraal te herhalen; daarom een korte samenvatting: - De VAR is per 1 mei 2016 afgeschaft, daarvoor is de Wet DBA in de plaats gekomen; - Je kunt als artiest met zogenaamde modelovereenkomsten werken, maar voor zelfstandige artiesten is dat niet noodzakelijk; - Zelfstandige artiesten kunnen nog steeds een factuur sturen; - Om aan verloning op grond van de artiestenregeling te ontkomen, is het wel van belang dat je aan je opdrachtgever expliciet kenbaar maakt dat je niet wilt dat de artiestenregeling wordt toegepast. Dat kan in een contract, in een mail of in andere correspondentie, maar in ieder geval voor dat de betaling plaatsvindt.

Voor een uitgebreidere toelichting verwijzen we naar de genoemde artikelen die ook op de website van de Ntb na te lezen zijn.

roepskosten niet meer aftrekken (als er daarnaast ook inkomsten genoten zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden);

- al is het maar voor 1 optreden, er moet wel een Model opgaaf gegevens voor de loonheffingen ingevuld worden; - indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudings-

Ad NFG 2012 NTB Blad 180x104:Opmaak 1

18-04-2014

20:33

Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden.

Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 4 februari 2016

Pagina 1

- ingezonden mededeling -

Vereniging van beroeps- en amateurfluitisten in Nederland en België

Workshops | Symposia | Fluitbeurzen Docentendagen | Reparatiecursussen Samenspeeldagen | Fluitorkestendagen

Word lid!

• Tijdschrift FLUIT 4x per jaar • Ledenkortingen op cd's, boeken en concerten • Voor nieuwe leden een gratis NFG-cd

Postbus 75830, 1070 AV Amsterdam - info@nfg-fluit.nl - www.nfg-fluit.nl

pagina 48

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Aangifte inkomstenbelasting 2016 Vóór 1 mei 2017 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2016 worden ingeleverd. Het indienen van de aangifte kan vanaf 1 maart 2017. Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten.

Artiesten die alleen in vaste dienstbetrekking zijn kunnen geen beroepskosten aftrekken (afgezien van de reisaftrek openbaar vervoer).

De volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2016 aftrekken: - degenen die in 2016 voor de loonbelasting onder de artiestenregeling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking; - degenen die bruto-inkomsten hebben genoten, bijvoorbeeld uit lesgeven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is; - tot 1 mei 2016: musici en artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatiewinst-uit-onderneming (VAR-wuo) die op factuurbasis hebben gewerkt; - vanaf 1 mei 2016: musici en artiesten die op factuurbasis hebben gewerkt en de opdrachtgever kenbaar hebben gemaakt niet onder de artiestenregeling te willen vallen.

De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden. Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrekposten hij www.ntb.nl

heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankmutaties! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd moeten worden. Met andere woorden: je kunt dan toch beter een goede administratie bijhouden.

De beroepskosten die je bij de betreffende vragen van de aangifte kunt opgeven, zijn de kosten die je hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (‘resultaat uit overige werkzaamheden’) of winst uit onderneming te ver­werven.

Bij het resultaat uit overige werkzaamheden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen.

Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsvergelijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstberekening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminderingen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming.

De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhankelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen, het onderscheid kan fiscaal voordeel opleveren!

De aftrekposten Werkkleding

Alle kosten van werkkleding, zoals smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar.

Ook alle kosten voor repara­tie, wassen en stomen zijn aftrekbaar. In tegenstelling tot andere zelfstandigen zijn voor artiesten (en presentatoren) kosten van ‘gewone’ kleding ook aftrekbaar, mits deze zakelijk wordt gebruikt (en ook alleen voor dat deel). Je moet dat op de een of andere manier bijhouden en kunnen aantonen.

Sommige inspecties gaan daar de laatste tijd anders mee om: het moet naar hun mening alleen kleding zijn die juist niet privé gedragen kan en zal worden. Dat is een zeer discutabel standpunt, maar houd er maar rekening mee dat je hier vragen over kunt krijgen.

Instrumenten -reparatie en onderhoud

Allereerst de gebruikelijke onder­ houdskosten van het instru­ment zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en dergelijke. Vergeet ook niet alle bijkomende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer.

-toebehoren

De kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken. Net als bij het instrument geldt dat bijvoorbeeld dure vioolkisten (duurder dan € 450) over een aantal jaren (minimaal pagina 49

Belastingen

vijf) moeten worden afgeschreven.

-verzekeringspremie

De verzekeringspremie van de instrumenten is aftrekbaar.

-afschrijving

Afschrijven wordt gedaan op instrumenten/apparatuur met een aanschafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse waardedaling van het instrument/apparaat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht.

Algemene afschrijvingstermijnen zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling, ook geen afschrijving. Stel een vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een verzekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 = ­ € 5.000 gedeeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden.

Fiscaal mag er maximaal 20% per jaar worden afgeschreven.

Ondernemers die recht hebben op

startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvingsregime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde.

Beeld- en geluidsapparatuur

(Afschrijving van) beeld- en geluidsapparatuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar.

Concertbezoek

Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en derge­ lijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar. Het moet hierbij officieel wel gaan om kosten die je als artiest méér maakt dan ‘gewone’ concertbezoekers, omdat dat nu eenmaal bij je werk hoort.

Contributie vakbond

Deze is volledig aftrekbaar.

Huur apparatuur

Studiekosten

De huur van bijvoorbeeld geluidsapparatuur is een aftrekbare kosten­post.

Kosten voor cd’s en andere geluid- en beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

Het gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelna­ me aan con­coursen en masterclasses.

Kosten van congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijfkosten) voor 73,5% aftrekbaar.

De studiekosten die je maakt voor het verwerven van nieuwe kennis kun je in de aangifte opvoeren bij de persoonsgebonden aftrek (scholingsuitgaven).

Dit zijn geen zakelijke kosten.

Vakliteratuur

Reiskosten

Alle kosten van aanschaf en abonnementen op vakbladen zijn aftrekbaar.

Bij losse verkoop moet je deugde­lijke bonnen vra­gen.

Per zakelijke kilometer (ook woonwerkverkeer en ongeacht wijze van vervoer) mag € 0,19 als kosten ten laste van de winst worden gebracht. Daar-

Computers

Computerapparatuur mag worden afgeschreven. Je bent echter gebonden aan de hiervoor genoemde afschrijving van maximaal 20% per jaar.

Cd’s en video’s

Beroepskosten in dienstbetrekking Werk je in loondienst, dan is bij je werkgever de zogenaamde werkkostenregeling van toepassing. Binnen deze regeling kan een werkgever onbelast zaken aan je vergoeden, verstrekken of ter beschikking stellen.

1. Apparatuur (waaronder computers), gereedschap en instrumenten Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen zijn gericht vrijgesteld, voor zover het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is. Voor een nadere toelichting op het noodzakelijkheidscriterium verwijs ik naar het artikel in deze Muziekwereld over de werkkostenregeling (pag. 54).

pagina 50

Een smartphone valt ook onder deze categorie.

2. Reiskostenvergoeding Reiskosten voor woon-werkverkeer zijn ook gericht vrijgesteld. Het kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt. Ook een vergoeding voor overige zakelijke reiskosten is gericht vrijgesteld.

3. Contributie vakbond De vergoeding van de contributie voor een vakbond valt in de zogenaamde vrije ruimte van de werkgever en kan dus onbelast vergoed worden.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

naast mag je dan geen andere kosten zoals parkeergeld opvoeren. Dergelijke kosten worden geacht te zijn inbegrepen in de € 0,19.

Wanneer je als ondernemer met het openbaar vervoer reist, kun je uiteraard ook de werkelijke kosten hiervan opvoeren (in plaats van de € 0,19 per kilometer).

Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan.

Werkruimte in je woning

De kosten voor de werkruimte in de eigen woning of huurwoning zijn onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar.

Het is ingewikkelde materie met veel haken en ogen, we geven hieronder de hoofdlijnen weer: Eigen woning

Om te bepalen of je in aanmerking komt voor aftrek van kosten van een werkruimte in de eigen woning, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: De ruimte moet voldoen aan de

zogenaamde zelfstandigheidseis. Dat wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang en sanitair moet hebben en zo op zichzelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet voldoen aan de eisen voor aftrek.

Als je werkruimte thuis voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je bovendien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtgever) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis alleen mogelijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte ter beschikking hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde voldoen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient.

Het lijkt erop dat de fiscus in het laatste geval bij musici accepteert dat 70% van de inkomsten verdiend moet zijn door 30% van de tijd (inkomen) in de werkkamer thuis door te brengen.

Dit kan voorbereidingstijd of studietijd thuis zijn.

4. Cursussen, vakliteratuur en dergelijke De kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig zakelijk zijn, zijn gericht vrijgesteld.

5. Internet- en telefoonaansluitingen Als de kosten worden vergoed door de werkgever, vallen deze in de zogenaamde vrije ruimte. Wanneer echter het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is, dan is de vergoeding gericht vrijgesteld.

Kijk hier dus goed naar samen met je werkgever.

6. Persoonlijke verzorging Vergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging vallen in de vrije ruimte van de werkgever. In beginsel is het dus wel mogelijk, maar zal van de situatie van de werkgever afhangen of het ook gedaan zal worden.

www.ntb.nl

Bedrag van de aftrek In het geval van een eigen woning mag 4% van de woz-waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jou van toepassing is. Daarnaast mogen andere kosten die betrekking hebben op de werkruimte naar evenredigheid worden afgetrokken.

Huurwoning

Wanneer de oppervlakte van je werk­ ruimte meer dan 10% van de totale oppervlakte beslaat, kom je in aanmerking voor aftrek van kosten. De eerder genoemde zelfstandigheidseis is in geval van een huurwoning niet van toepassing (tot en met 2016; vanaf 2017 weer wel). Voor het bepalen van het oppervlak kun je verschillende onderdelen bij elkaar optellen, maar houd het reëel. Een woonkamer waar alleen je bureau staat, telt niet volledig mee. Alleen het gedeelte van het bureau en wat ruimte er om heen.

Als kosten mag je wanneer je meer dan 10% van de woning zakelijk in gebruik hebt, een evenredig deel van de huur aftrekken en een deel van de huur-

7. Representatie en relatiegeschenken Vergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zullen zeer waarschijnlijk aan te merken zijn als intermediaire kosten en kunnen dus vergoed worden.

Ook zaken die hierboven niet genoemd worden kunnen eventueel onbelast vergoed of verstrekt worden. Dit is afhankelijk van of je werkgever nog mogelijkheid heeft om zaken in de zogenoemde vrije ruimte onder te brengen. Informeer bij je werkgever naar de mogelijkheden.

Mocht je werkgever geen gebruik maken van deze mogelijkheden en moet je de kosten zelf betalen, dan kun je deze helaas niet opvoeren als kosten in je aangifte inkomstenbelasting.

Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 1 februari 2017. Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden.

pagina 51

Belastingen

derslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk).

Huurrecht zakelijk Het is in bepaalde gevallen bij een huurwoning ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijkheid op jouw situatie van toepassing kan zijn of zie ons artikel ‘Ontwikkelingen voor de zzp’er’ in de laatste Muziekwereld van 2016.

Telefoon/fax/internet

De zakelijke gesprekskosten en de huur of afschrijving van apparatuur kunnen (voor een evenredig deel) afgetrokken worden. Met de huidige telefoonabonnementen is de splitsing tussen abonnements- en gesprekskosten vaak niet meer mogelijk. Daarom moet je zelf bepalen aan de hand van de werkelijke situatie welke telefoon je voor welk percentage zakelijk gebruikt om te berekenen wat de aftrekbare kosten zijn.

Kantoorartikelen

De kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Verhuis- en inrichtingskosten

Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskos­ten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn).

Hierbij zijn de kosten van het overbrengen van de inboedel volledig aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

Advieskosten

De kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming.

De kosten van een aangifte inkomstenbelasting zijn niet aftrekbaar.

Ook voor advocaatkosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten

als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

Persoonlijke verzorging

De kosten van persoonlijke verzorging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen. Voorbeeld: als je voor ieder optre­den naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in minde­ring te brengen. Deze 9 kapperbeurten (eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als ge­bruike­lijk beschouwd. Wat er behalve de kapper onder per­soon­lijke verzor­ging valt, is geheel afhanke­lijk van de aard van je werkzaamhe­den.

Eten en drinken in verband met het werk

De kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoorbeeld rond een optreden) zijn in principe voor 73,5% aftrekbaar.

Promotiekosten

Alle kosten die je maakt om optredens

De werkkostenregeling De werkkostenregeling is in 2017 ongewijzigd van toepassing Voor wie is de regeling van toepassing?

Iedere werkgever heeft met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen heeft. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever anders is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt.

Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

Wat is het doel van de regeling?

De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken.

Of het echt zo eenvoudig is geworden, valt nog maar te bezien. De werkgever mag in 2017 maximaal 1,2% van het totale loon (de vrije ruimte) van alle

pagina 52

werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Dat mag hij in zijn totaal bekijken, dus niet per werknemer. Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in de vrije ruimte van de WKR. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen (80%).

Gerichte vrijstellingen Niet alle vergoedingen worden meegeteld in de vrije ruimte. Bepaalde vergoedingen zijn gericht vrijgesteld en komen niet ten laste van de vrije ruimte. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om reis- en verblijfkosten, zakelijke maaltijden en kosten voor vakliteratuur (geen limitatieve opsomming).

Muziekwereld nr. 1 - 2017

te verkrijgen, zoals adver­ten­tiekosten en kosten van drukwerk of van promotiemate­ri­aal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

Sollicitatiekosten

De kosten van ‘sollicitaties’, proefspelen, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid geldt ook als deze niet succesvol zijn.

De kosten van porti en briefpa­pier zijn aftrekbaar, net als de reiskosten. De kosten van een bezoek aan je bond of beroepsvereniging zijn ook aftrekbaar!

Rente

Betaalde rente heeft alleen betrekking op de beroeps­kosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening.

Denk er ook aan om ontvangen kostenvergoedingen (op grond van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen!

Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf.

De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit eventueel bij de opdrachtgevers om te voorkomen dat je de vergoeding dubbel aangeeft.

Ingehouden loonheffing

De loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2016 is ingehouden, kun je vermelden onder het kopje ‘loonheffing artiest’ in het onderdeel waar ook de omzet en de kosten uit overige werkzaamheden’’ staan vermeld. In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aangeven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

Ondernemersfaciliteiten

Artiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zogenaamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten.

Nihil waarderingen Daarnaast zijn er nog vergoedingen die wel in de vrije ruimte vallen, maar die op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan consumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden.

Intermediaire kosten Dit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor representatie of een relatiegeschenk, deze kosten declareert en vervolgens terugbetaald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet in de vrije ruimte van de werkkostenregeling.

Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

www.ntb.nl

Het belangrijkste onderdeel van de ondernemersaftrek is de zelfstandigenaftrek, waarvoor onder andere als criterium geldt dat je minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden. De aftrek bedraagt € 7.280 plus eventueel een startersaftrek voor startende ondernemers. De zelfstandigenaftrek bedraagt niet meer dan het bedrag van de winst voor ondernemersaftrek. Voor starters geldt deze beperking niet.

Onder de ondernemersfaciliteiten kennen we onder andere de investeringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR), de meewerkaftrek en de MKBwinstvrijstelling. De MKB-winstvrijstelling bedraagt in 2016 14% van de winst na aftrek van de ondernemersaftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-winstvrijstelling.

Eloy Veldhuijzen, fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 1 februari 2017.

Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

Noodzakelijkheidscriterium voor gereedschappen, computers en mobiele communicatiemiddelen Wanneer medewerkers voor het uitoefenen van hun functie gereedschappen, computers of mobiele communicatiemiddelen nodig hebben, mogen deze verstrekt worden zonder dat ze ten laste van de vrije ruimte komen. In eerste instantie bepaalt de werkgever of iets noodzakelijk is. Uiteraard kan de belastingdienst een andere mening hierover hebben.

Belaste vergoedingen die buiten de werkkostenregeling vallen Een aantal vergoedingen mag niet onbelast gegeven worden, maar valt buiten de werkkostenregeling omdat ze direct belast moeten worden bij de ontvangende werknemer. Het gaat om de bijtelling voor privégebruik van een auto van de zaak, de huurwaarde van een bedrijfswoning, de waarde van huisvesting buiten de woonplaats, rentevoordeel van een personeelslening, vergoeding van geldboetes en dergelijke.

Sylvain Bouwman. Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 1 februari 2017. Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

pagina 53

Geen financiële rompslomp meer?

Laat je gemakkelijk en snel verlonen!

Ben je het zat om telkens je boekhouding bij te houden? Sta je liever op het podium dan dat je de hele dag achter een bureau doorbrengt?

Gaat je hoofd al tollen als je denkt aan het afdragen van belasngen en premies? Laat je dan verlonen!

Arestenverloningen neemt het ‘ficeve werkgeverschap’ over van de opdrachtgever.

Wij verzorgen de facturering en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffingen.

Arestenverloningen.nl hee zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van aresten en andere werkzaamheden in de culturele sector.

Wij onderscheiden ons o.a. door: • Deskundige ondersteuning • Samenwerking met vakbonden en belasngdeskundigen • Online aanleveren van verloningen • Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever hee betaald • Ook facturering zonder BTW mogelijk

Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we jd en administraeve rompslomp.

De voordelen van verlonen • Arest kan ook beroepskosten opvoeren • Wij verzorgen administrae en facturering De uitvoerende krijgt netjes de neo gage en de • Wij factureren ook voor zelfstandigen • Je bent indien gewenst verzekerd voor opdrachtgever krijgt zo niet met onverwachte alle werknemersverzekeringen naheffingen van de Belasngdienst te maken.

Achterstraat 11 - 4101 BB - Culemborg - 0345-524404 - www.artiestenverloningen.nl

Belastingen

Btw en de muziekpraktijk De btw is vaak een lastig onderdeel van de administratie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrijdende dienstverlening. Met name op het gebied van optredens in het buitenland is er de laatste jaren veel veranderd. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de btw.

Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiest

Een optreden valt altijd onder het 6%-tarief. Wat repetities betreft is het standpunt van Financiën nog steeds dat voor repetities die ‘samenhangen met en noodzakelijk zijn voor optredens’ het 6%-tarief van toepassing is. Dat zou in bepaalde, specifieke situaties tot een discussie kunnen leiden, maar het is volgens ons te verdedigen dat iedere repetitie gericht is op een optreden (en daar dus mee

samenhangt). Dat houdt dus in dat het 6%-tarief vrijwel altijd ook op repetities van toepassing is.

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgever

A. binnen de Europese Unie B. buiten de Europese Unie Ad. A. Optredens/opdrachtgevers binnen de Europese Unie

Bij optredens binnen de Europese Unie moet eerst worden vastgesteld

Btw-berekening Btw over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde btw mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend).

Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde btw verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de btw, mag slechts een deel van de betaalde btw worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen de belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde btw worden verrekend.

Rekenvoorbeeld btw Omzet uit optredens Omzet uit lesgeven >20 Omzet uit lesgeven <21

€ 10.000 netto € 5.000 netto € 8.750 netto

€ 600 € 1050 vrijgesteld

Betaalde btw € 800 Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63.

www.ntb.nl

welke btw van toepassing is. Daarbij zijn de volgende situaties te onderscheiden: Afnemer/opdrachtgever is btwondernemer binnen de EU maar niet gevestigd in Nederland Optredens voor opdrachtgevers die btw-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer is gevestigd. Dus als de opdrachtgever in Duitsland is gevestigd, is de Duitse btw van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De btw-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer waardoor er geen Nederlandse btw is verschuldigd. Op de factuur breng je dan 0% btw in rekening en verder zet je het btw-nummer van de opdrachtgever erop met de vermelding ‘btw verlegd’.

Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EU Wanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in

Te verrekenen btw 0,63 x 800 = € 504.

Af te dragen: € 1. 650 Te verrekenen: € 504 Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare btw bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleineondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

Kleineondernemersregeling Als de te betalen btw in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelasting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleineondernemersregeling. Tussen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde btw.

pagina 55

Belastingen

Nederland plaatsvindt, is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt gegeven, is de Duitse btw aan de orde.

Deze btw-heffing kan niet worden verlegd.

Een particuliere opdrachtgever krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse btw in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met buitenlandse btw van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig btw-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk zal dat alleen gedaan worden als er veel optredens in één land zijn.

Ad. B. Opdrachtgevers buiten de Europese Unie

Als een opdrachtgever buiten de Europese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met btw-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever btw-ondernemer of particulier is.

Op de factuur hoeft helemaal geen btw vermeld te worden.

De btw-aangifte bij buitenlandse omzet

Bij vraag 3b van je btw-aangifte vermeld je de omzet waarvan de btw is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de btw-aangifte te vermelden.

De ICP-opgaaf

ICP betekent Intra Communautaire Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de btw hebt verlegd, moet je eenmaal per kwartaal een digitale opgaaf ICP indienen.

Hierop vermeld je de gegevens van de btw-ondernemers waarnaar de btw is verlegd.

Verloonde binnenlandse optredens

Als een artiest niet expliciet heeft pagina 56

afgezien van toepassing van de artiestenregeling (bijvoorbeeld met een modelovereenkomst of een eigen verklaring), dienen de binnenlandse optredens te worden verloond volgens de artiestenregeling. Voor de btw wordt dit niet gezien als een vrijstelling maar als inkomsten buiten de btw.

Deze hoeven dan ook niet op de btwaangifte opgenomen te worden.

Muzieklespraktijk

Over lesgelden dient 21% btw berekend te worden, behalve voor leerlingen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de btw. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus.

LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangegeven bij omzet 0%. Dit is niet correct.

De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbelasting te worden opgenomen.

Erkende beroepsopleiding

Muzieklessen die gegeven worden via een wettelijk geregelde beroepsopleiding vallen onder de onderwijsvrijstelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijgestelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria.

Omdat het conservatorium zelf onder de vrijstelling valt én een wettelijk geregelde beroepsopleiding is, mogen docenten ook van deze vrijstelling gebruik maken als ze aan het conservatorium factureren.

LET OP: lesgeven aan een niet wettelijk geregelde beroepsopleiding kan door de docent alleen vrijgesteld gefactureerd worden als deze is geregistreerd bij het CRKBO (Centraal

Register Kort Beroepsonderwijs).

LET OP: vrijgestelde omzet lijkt leuk, maar dit betekent ook dat je minder btw op je kosten mag aftrekken. Dat wordt in principe naar verhouding berekend. Hoe meer vrijgestelde omzet, des te minder btw je mag aftrekken.

Componeren, arrangeren, scenarioschrijven

De werkzaamheden van een componist zijn vrijgesteld voor de btw.

Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scenarioschrijver valt onder de vrijstelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden. Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie waarover wel btw is verschuldigd. In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie.

Dirigeren

De werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21%-tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het 6%- tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel gevallen is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het 6%- tarief zouden kunnen vallen. Over de interpretatie van de wet op dit punt zijn de meningen echter nog steeds verdeeld. Als een koor of orkest zelden optreedt, zal het voor de dirigent lastiger zijn om het 6%-tarief te verdedigen dan als bijvoorbeeld maandelijks wordt opgetreden.

Royalty’s voor plaatverkopen

Als de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook Muziekwereld nr. 1 - 2017

van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ontvangsten voor platenverkopen dient hij dan 21%-btw af te dragen.

De artiest die niet aan de genoemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder btw ontvangen. Zelfstandigheid voor de btw op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met zelfstandigheid voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s.

Auteursrechten voor componisten en schrijvers

De opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de btw. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals een BV. De rechtspersoon moet 21% btw in reke-

ning brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvangen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrijgestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21%-tarief.

Auteursrechten voor (muziek)uitgeverijen

Omdat uitgevers niet zelf de componist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de btw. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ontvangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvangen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen.

Cd-verkoop, merchandising

Op de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%)

van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden weggegeven hoeft echter geen btw te worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden.

Elektronische diensten (bijvoorbeeld downloads van muziek)

Als je over een website beschikt waarvan mensen tegen betaling jouw muziek kunnen downloaden, moet je btw betalen in de landen waar je afnemers wonen (als dat particulieren zijn). Nu is het natuurlijk praktisch vrijwel ondoenlijk en erg duur om in elk EU-land waar muziek wordt gedownload je te registeren en periodiek btw-aangifte te doen. Om dit op te lossen is de ‘Mini One Stop Shopregeling’ (MOSS-regeling) ingevoerd.

Dit houdt in dat je via één EU-lidstaat

De stand van zaken voor zzp’ers Eerst een korte terugblik op het afgelopen jaar.

Er is weinig dat de gemoederen van zzp’ers in 2016 zo heeft bezig gehouden als de afschaffing van de VAR en de invoering van de Wet DBA per 1 mei 2016. Dat heeft voor enorm veel onzekerheid gezorgd bij zzp’ers en bij hun opdrachtgevers, met als gevolg dat in sommige branches opdrachtgevers veel minder of zelfs helemaal geen zzp’ers meer durven in te huren.

Staatssecretaris Wiebes vond alle commotie in eerste (en tweede) instantie sterk overtrokken. Men moest zich niet zo druk maken en gewoon aan het werk gaan…

Omdat de onrust aanhield en er door verschillende partijen steeds meer druk op hem werd uitgeoefend, heeft Wiebes dan toch in het najaar aangekondigd dat de handhaving op de Wet DBA wordt opgeschort tot 1 januari 2018. Men hoeft zich tot die datum geen zorgen te maken over boetes of naheffingen. Het (nieuwe?) kabinet gaat intussen bekijken hoe de begrippen ‘gezag’ en ‘vrije vervanging’ kunnen worden aangepast aan de moderne tijd.

Is er nog iets nieuws te melden? Alle mensen die vroeger een VAR hadden, krijgen één dezer dagen een brief van de belastingdienst waarin wordt uitgelegd wat het uitstel van de Wet DBA betekent. Veel

www.ntb.nl

nieuws staat daar helaas niet in. Zzp’ers die erop rekenden dat de VAR terug zou keren, komen bedrogen uit.

Wat met name artiesten die zelfstandig zijn (dus niet in loondienst) zich moeten blijven realiseren, is dat er voor hen eigenlijk niet zoveel is veranderd. Zij kunnen nog steeds factureren voor hun losse optredens, zij het dat daar of een eigen verklaring bijgevoegd moet worden of een modelovereenkomst. Met die verklaring of modelovereenkomst maak je duidelijk dat je niet onder de artiestenregeling wilt vallen (lees: niet verloond wilt worden). Zie de artikelen van afgelopen jaar op de website van de Ntb. Het probleem zit vooral bij artiesten die langer voor één opdrachtgever werken. Ook daar hebben we vorig jaar natuurlijk aandacht aan besteed. Zie daarvoor het artikel De VAR is dood. Leve de modelovereenkomst op dezelfde website.

Meer nieuws is er over dit onderwerp op dit moment niet te melden.

We houden de ontwikkelingen natuurlijk goed in de gaten!

Eloy Veldhuijzen, fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen,1 februari 2017. Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

pagina 57

Belastingen

(Nederland) de btw-aangiften kunt doen en de btw voor die andere landen kunt betalen. Dat gebeurt via het beveiligde gedeelte van de website van de belastingdienst. De belastingdienst stuurt dat vervolgens door naar de betreffende lidstaten. Om gebruik te kunnen maken van de MOSS-regeling moet je je registreren.

Laat je adviseren of kijk op de website van de belastingdienst voor meer informatie.

Bijkomende kosten

Ondergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het btw-regime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen

De aangifte inkomstenbelasting staat weer voor de deur. Omdat je als muziekauteur, componist en/of tekstschrijver wel wat beters te doen hebt dan te dwalen in de belastingjungle is de Ntb een samenwerking aangegaan met EZ Boekhouding. Zij kunnen je van het begin tot het eind te helpen met de aangifte van je inkomstenbelasting. Hoe gaat dit in zijn werk?

We beginnen met een algemene, gezamenlijke uitleg van twee uur onder leiding van fiscaal jurist en boekhouder Ruud Hoevenaar. Hierna volgt een persoonlijk gesprek met een van onze belastingadviseurs, waarin we jouw administratie doornemen. De belastingadviseur houdt rekening met jouw specifieke situ-

pagina 58

dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% btw moet worden afgedragen.

Eloy Veldhuijzen, fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen. Geactualiseerd op 1 februari 2017.

Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden

atie en kan dit optimaal verwerken in de belastingaangifte. Je vult samen met de adviseur je aangifte in op de site van de belastingdienst zodat je zeker weet dat alles correct is ingevuld en je niks vergeten bent.

Dankzij de samenwerking tussen Ntb en EZ Boekhouding kunnen wij deze dag aanbieden van € 150,- voor slechts € 125,-. Dit bedrag is inclusief een verzorgde lunch. Wil je zo gunstig mogelijk je belastingaangifte doen met behulp van de specialisten van EZ Boekhouding en er in één dag vanaf zijn? Meld je dan nu aan voor de inkomstenbelastingdag op 28 maart via https://ezboekhouding.nl/ntb/.

Wil je graag meer informatie? Mail dan gerust naar info@ezboekhouding.nl.

Muziekwereld nr. 1 - 2017

Nieuwe edities!

Koop ze onli ne

�via onze websites - zonder verzendkosten�

Of in de kiosk.

www.ntb.nl

www.interface.nl | www.slagwerkkrant.nl | www.gitarist.nl www.debassist.nl | www.musicmaker.nl

pagina 59

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid!

www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici