jaargang 98
nummer 2 - 2017
Toekomstmuziek Special over talentontwikkeling
Anton Goudsmit, nieuwe dirigent van het NJJO:
‘Let’s scare some people’
vakbond voor musici en acteurs
Een nieuwe lente, een nieuw geluid
Redactioneel
De lente komt eraan! En het ziet ernaar uit dat ook het politieke klimaat voor cultuur- en zelfs voor kunstenaarsbeleid, jarenlang een taboe in Den Haag, aan het veranderen is. Bij het ter perse gaan van deze Muziekwereld is nog weinig bekend over de conclusies aan de Haagse onderhandelingstafel van VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Zeer waarschijnlijk zal de mist niet opgetrokken zijn als u dit leest. Maar evengoed is er reden voor een licht optimisme. D66 en GroenLinks vragen nadrukkelijk aandacht voor de positie van makers, artiesten en kunstenaars in hun verkiezingsprogramma’s; zelfs de VVD lijkt minder negatief over zowel de cultuur als bijvoorbeeld het auteursrecht, dan nog maar enkele jaren geleden het geval was. Daarnaast verscheen eind april het SER/Raad voor Cultuur-advies over de arbeidsmarkt Cultuur. Het biedt veel aangrijpingspunten voor nieuw beleid, als het nieuwe kabinet bereid is naar het gezamenlijke pleidooi van werkgevers/opdrachtgevers en werknemers/opdrachtnemers te luisteren. Het wordt nu tijd de overlegtafels te verlaten en na jarenlange lobby daadwerkelijk aan de slag te gaan, bepleit Anita Verheggen in haar reactie op het advies (zie pag. 5 van deze Muziekwereld). ‘Winstpunt is dat nu eindelijk tot de beleidsmakers begint door te dringen dat ook (podium)kunstenaars moeten eten en dat je niet genoeg hebt aan kunstbeleid alleen’, aldus Verheggen. Er valt voor de nieuwe Minister veel werk te verzetten, waarbij wij hem of haar graag helpen. Ons werk is niet alleen het onder de aandacht brengen van de noden van onze leden en het individueel adviseren en informeren; het is ook meewerken en initiëren; het hel-
pen creëren van werkgelegenheid en het faciliteren daarvan. De Ntb en VCTN trokken jaren aan de invoering van een reële gagenorm voor musici in de fondsen van rechtenorganisaties; wij bouwden mee aan het Sena Performers Muziekproductiefonds, aan het NJJO, aan de Jazzdag (tegenwoordig InJazz), de recente oprichting van de Popcoalitie, aan Platform Makers en aan het plan voor een Investeringsfonds Pop. We dagen werkgevers in de orkestensector uit samen een visie te ontwikkelen. Het is niet altijd dankbaar werk, het vraagt vaak lange adem, met stappen voorwaarts en stappen terug, maar uiteindelijk komen veel initiatieven tot wasdom. In deze Muziekwereld werpen we een nadere blik op het fenomeen ‘talentontwikkeling’; na de afbraak onder het kabinet Rutte I bijna een beleidsmatig modewoord. En zoals met veel modewoorden ook hier de vraag: wat wordt precies bedoeld, wat is er precies nodig? Zoals altijd laten we mannen en vrouwen uit de praktijk aan het woord. Onder meer Anton Goudsmit, Alexander Beets, Bjorn Schipper, Arjo Klingens, Martin Scheijgrond en Pim van Klink spreken zich uit. Daarnaast uiteraard de vaste rubrieken en een oproep onze kandidaten te steunen bij de komende bestuursverkiezingen bij Buma/Stemra. Tijd voor de nieuwe lente.
colofon
Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur), Ruud Zinzen (eindredacteur), Susan Leliveld, Anita Verheggen
Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl
vakbond voor musici en acteurs
De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen. omslag: Minke Faber
Erwin Angad-Gaur Secretaris Ntb en VCTN
Met medewerking van: Jeroen Akkermans, Alexander Beets, Hans Dobbenberg, Mark Gerrits, Esther van der Poel, Stan Rijven, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit, Jimmy Tigges en Bart Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem
In Muziekwereld nr. 1 - 2017, pagina 19 stond een foto van Stuart Price (Les Rythmes Digitales). We zijn in gebreke gebleven de rechthebbende fotograaf te vermelden. De fotograaf is Michel Mees (www.michelmees.nl), waarvan acte.
Inhoud
Muziekwereld nr. 2 – 2017
kort nieuws
4 Wat speelt er? interview met Anton Goudsmit 6 ‘Het voelt als een bloedtransfusie’ 12 VCTN-nieuws 13 Congressen Ntb en VCTN talentontwikkeling
14 Als je geen ( jong) talent meer bent… EHBO 17 Overeenkomsten met studio’s
Vers geperst
18 cd-recensies 19 Casey’s Column 23 De Favoriete Compositie van…
Ntb-verzekeringen
35 Reisverzekering met dekking voor buitenlandse optredens Laureatenfestival
38 Wat doe je met de winnaar?
column Bart Wirtz
41 Het zou mooi zijn… DDJF
43 Talentontwikkeling door professionals
Onder de leden
44 Jasper van Damme 46 Alvorens en Dringende waarschuwing
orkesten
- ingezonden mededeling -
24 Stand van zaken in de sector orkesten 24 Metropole Orkest: Reddingsboei of langzaam ten onder?
Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?
column Stan Rijven
27 Ritmundo – All You Need is Lef juridisch
28 Het belang van een netwerk voor talentvolle artiesten muziekonderwijs
32 De bezuinigingsronde van Nederland
Dispokinesis = het vrij kunnen beschikken over houding en beweging. Ontwikkeld door een musicus voor musici.
Meer informatie: Dianne Bolte, Dispokinesispraktijk: tel. 026 445 34 84 Zie ook: www.dispokinesis.nl
Ntb
Bestuur
Alexander Beets (voorzitter), Erwin Angad-Gaur (secretaris), Will Maas (penningmeester), Daan van der Bruggen, Ad Hoendervangers, Bert Ruiter, Simone Vierstra
Bureau
Administratie en helpdesk Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Financiële administratie Espen Strandhagen e.strandhagen@ntb.nl Communicatie en events Susan Leliveld s.leliveld@ntb.nl
Juridische zaken/contracten Rechtspositionele zaken/contractscreening/ advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl Michel Blom m.blom@ntb.nl Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl EHBO-project (over muziekproducties) rakenDra Smit r.smit@ntb.nl CAO’S Mark Gerrits (orkesten, muziekonderwijs en muziekdramatische kunst) m.gerrits@ntb.nl
Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Orkesten: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Kamermuziek: Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Muziekdramatische kunst: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Muziekonderwijs: Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Acteurs: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl
kort nieuws
Wat speelt er?
Sena Performers Muziekproductiefonds Ook in 2017 kunnen professionele musici een aanvraag doen bij het Sena Performers Muziekproductiefonds. De deadline voor de volgende ronde is 11 juni a.s. Het fonds biedt musici, die hun opnamen in eigen beheer willen uitbrengen, de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken. Je kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren. Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een renteloze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan Sena en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget. De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te
komen. De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen. Voor meer info: www.sena.nl
Ntb-leden kunnen hun cd/muziekproductie laten recenseren in dit magazine. Stuur je cd/muziekproductie en bio naar de Ntb, t.a.v. R. Smit, Keizersgracht 317, 1016 EE Amsterdam (r.smit@ntb.nl). en manager Yassine Boussaid en zangeres Rajae El Mouhandiz. Moderator is Stan Rijven. Ook zal WMF in juni een expertmeeting organiseren over het behoud van muziekarchieven. Meer informatie over deze activiteiten op www. worldmusicforum.nl
Maroccan Moods special Op 23 juni organiseert World Music Forum NL tijdens Injazz een ‘Maroccan Moods’ special. Een paneldiscussie over de Marokkaanse muziekindustrie en mogelijkheden tot samenwerking. Gasten zijn Brahim Elmazned, festivaldirecteur van diverse Noord-Afrikaanse festivals waaronder ook Visa for Music. Maar ook Wijnand Hollander van Stichting Exclusive, programmeur
Speciale verzekeringssite
Alle informatie over het Ntb-verzekeringspakket kunt u vinden op de speciaal ingerichte internetsite. Hier kunt u tevens één of meerdere offertes aanvragen. Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: ntb@vdroest.nl kunt u aanvragen indienen of contact opnemen. pagina 4
Recensie van cd’s en muziekproducties
Première 5e editie van het NJJO met Anton Goudsmit Op 26 mei a.s. gaat de 5e editie van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO) in première in het Bimhuis Amsterdam. De bigband staat o.l.v. gitarist, componist Anton Goudsmit en speelt zijn leukste (en ook nieuwe) stukken die speciaal voor deze gelegenheid zijn gearrangeerd door Johan Plomp, Efraïm Trujillo en Oene van Geel. Een spetterend en vooral niet braaf programma (zie ook interview met Goudsmit in deze Muziekwereld) gespeeld door de grootste jazztalenten (tot 26 jaar) van Nederland. Mis het niet! Kaarten kun je vooraf bestellen bij het Bimhuis. Voor meer info: www.njjo.nl
InJazz op 22 en 23 juni in Rotterdam Op 22 en 23 juni a.s. vindt InJazz, het netwerkplatform voor de jazzsector, plaats in LantarenVenster te Rotterdam. Ook dit jaar wordt een (inter)nationaal conferentieprogramma gekoppeld aan een showcase-festival waar zowel de geharde jazzprofessional als de nietsvermoedende leek zich kan laten verrassen door opwindende nieuwe jazzacts. Tot 2 juni kun je een early bird ticket kopen voor € 25 via injazz.nl. Na die datum loopt de prijs op tot € 65. Studenten krijgen korting op vertoon van hun collegekaart. Meer info: www.injazz.nl
Jubileumeditie Amsterdam Roots Festival Van 19 t/m 25 juni 2017 vindt op verschillende locaties in Amsterdam de 35ste editie plaats van het Amsterdam Roots Festival. Het festival heeft een nieuwe missie: ‘Van wereldmuziek naar wereldwijde cultuur’ en daarbij
Muziekwereld nr. 2 - 2017
horen klinkende namen alsook verborgen parels! Van explosieve afro-funk, wervelende salsa en dansbare retropop tot ZuidAmerikaanse folk, traditionele Malinese blues en hedendaagse Arabische jazz. Amsterdam Roots Festival presenteert een festivalprogramma dat gevarieerder is dan ooit. Naast muziek kan het publiek vanaf dit jaar ook kennis maken met nieuw circus en fysiek theater uit alle windstreken. Verder zijn er documentaires, workshops, kinderactiviteiten en de inmiddels beroemde Roots Bazaar. Een actueel verdiepingsprogramma op Roots Open Air maakt het multidisciplinaire festival helemaal compleet. Info: www.amsterdamroots.nl
24chambers
Perforator XL op nieuw live streaming platform 24chambers Op 24 mei a.s. speelt experimenteel ensemble Perforator XL voor het streaming platform 24chambers. Musici zijn: Marlies van Gangelen, Bram van Sambaed, Aart Strootman, Ernst Glerum en Akim Moiseenkov. De locatie wordt pas op de avond zelf bekend gemaakt. Het veelal jonge publiek bezoekt de concerten via een invitatie op de website van 24chambers. Het is een nieuw initiatief van Stichting Johann in samenwerking met Sena Performers en biedt een podium aan jonge, getalenteerde klassieke musici. Elke 24e van de maand is er een concert op telkens een
www.ntb.nl
andere, ongewone locatie ergens in een stad in Nederland. Dit is klassieke muziek zoals je het nooit eerder ervoer. Denk aan een oude, verstopte garage of de werkplaats van een pontjeshaven,
een klein publiek en een intieme sfeer. Door middel van een livestream die verschijnt op YouTube en op de 24chambers-facebookpagina kan toch een groot publiek mee-
SER-advies stimuleert voorlopig alleen het overlegklimaat Op 26 april jl. publiceerden de SER en de Raad voor Cultuur een gezamenlijk advies over de maatregelen die moeten worden genomen om de inkomens- en arbeidsmarktpositie van (podium)kunstenaars te verbeteren. Het advies is een vervolg op een eerdere verkenning waarin voor het eerst alle factoren werden benoemd die van invloed zijn op de beroepspraktijk van een kunstenaar. Dat rapport schetst een realistisch beeld over de zorgwekkende arbeidspositie waarin veel kunstenaars verkeren. Door wetgeving en cultuurbezuinigingen is de werkgelegenheid gekrompen, zijn de uitkoopsommen gedaald en hebben mensen een beperkte toegang tot scholing, verzekeringen en pensioen. In het meest recente vervolgrapport, getiteld: Passie gewaardeerd, doen de beide raden voorstellen om het verdienvermogen in de sector te vergroten, de inkomenszekerheid te verbeteren, scholing te bevorderen en het overleg tussen werkgevers en de vakbeweging te versterken. Belangrijk is dat de raden erkennen dat een bloeiend cultureel leven niet alleen intrinsieke waarde heeft, maar ook een grote economische waarde creëert. Daarvan profiteren kunstenaars veel te weinig. Een andere terechte conclusie is dat de kunstsector te veel versnipperd is. Ieder muziekgenre en elke kunstdiscipline heeft een eigen beroepsvereniging terwijl er ook aan werkgeverszijde telkens weer nieuwe brancheverenigingen ontstaan. Deze versnippering en de Europese wetgeving op het gebied van mededingingsrecht, waardoor er geen collectieve afspraken kunnen worden gemaakt voor zzp’ers, ondermijnt de slagkracht van de kunstsector. Daarbij komt dat kunstenaars actief blijven op de arbeidsmarkt, ook al moeten ze er geld op
genieten of nog eens nagenieten. Je kunt ook via 24classics.com doorklikken naar de livestream van 24chambers. De Ntb is via Sena Performers nauw betrokken bij dit initiatief.
toeleggen. Een optelsom van factoren die verklaart waarom de onderhandelingspositie van kunstenaars zo belabberd is. De diagnose van de raden klopt. Jammer dat de voorgestelde maatregelen zo’n hoog poldergehalte hebben: een landelijk platform om best practices uit te wisselen, een onderzoek naar de mogelijkheden om onderhandelen voor zzp’ers uit het mededingingsrecht te halen, een versterking van de sociale dialoog door een betere samenwerking van de belangenverenigingen, betere handhaving van het auteursrecht, een fair practice-label en een code goed werkgeverschap om de beloning van kunstenaars te verbeteren. Het zijn in aanleg goed bedoelde voorstellen maar je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat de raden met een veel steviger en concreter pakket maatregelen hadden kunnen komen. Nu wordt vooral het toch al welig tierende overlegklimaat gestimuleerd en moet je maar afwachten of dat een positief effect heeft op het culturele klimaat. Uiteindelijk geven ook SER en Raad voor Cultuur toe dat veel zal afhangen van een nieuw kabinet en de eventuele extra financiële middelen die men wil vrijmaken om daadwerkelijk door te pakken. In het najaar weten we meer. Dan treedt het nieuwe kabinet aan en komt Kunsten’92 met een Arbeidsmarktagenda die naadloos moet aansluiten bij de advisering van de SER/RvC. Winstpunt is dat nu eindelijk tot de beleidsmakers begint door te dringen dat ook (podium)kunstenaars moeten eten en dat je niet genoeg hebt aan kunstbeleid alleen. Er zal een kunstenaarsbeleid moeten worden ontwikkeld dat duurzame kunstenaarscarrières faciliteert. Daar maken Ntb en VCTN zich al jaren hard voor in al die overlegorganen. Een lobby van de lange adem die heel langzaam vruchten begint af te werpen. Anita Verheggen
pagina 5
Interview met Anton Goudsmit
Anton Goudsmit is de nieuwe dirigent en artistiek leider van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest. Samen met jonge jazztalenten gaat hij zijn leukste en vooral niet brave repertoire spelen onder het Marx Brothers motto: Let’s scare some people!
Vraag gitarist Anton Goudsmit naar het Natio naal Jeugd Jazz Orkest (NJJO) en er volgt een enorme woordenvloed om uitdrukking te geven aan zijn ongebreideld enthousiasme. Hij heeft er net de eerste repetitieweek met het orkest op zitten en is verbluft. ‘Die eerste week was een enorme opluchting. Ik was verbaasd over het hoge niveau, de vrolijkheid en de sfeer tijdens de repetities. Er is een grote gedrevenheid binnen de groep en ik ben daar heel blij mee. Er zitten zulke grote talenten bij, het is echt absurd! Het is meer dan ik had durven dromen. Ik ken alle namen van de orkestleden al uit mijn hoofd. Voor mij is het ontzettend belangrijk om er echt iets van te maken want dit wordt een bijzondere periode in hun leven. Ze spelen op mooie plekken zoals in het Bimhuis en op het Grachtenfesti-
val. Dat is fantastisch om mee te maken en dan ben ik een sleutelfiguur in hun herinnering. Dat is niet niks. Ik wil gewoon dat ze een leuke tijd hebben; dat is belangrijker dan dat het waanzinnig gaaf wordt. Tegelijkertijd is het ook een tactiek want de kans dat het resultaat goed overkomt is veel groter als je een gelukkige groep hebt.’ Het lijkt me best lastig om ineens voor zo’n bigband te staan. Hoe pak je dat aan? Het is makkelijk om door de groep geac cepteerd te worden omdat ik de artistieke leiding heb. Dat is super goed gegaan. Efraïm Trujillo (saxofonist), Jeroen van Vliet (pianist) en Johan Plomp (bassist) hebben de meeste van mijn composities voor het orkest gearrangeerd en ik heb ze tijdens de eerste repetities
tekst: Anita Verheggen fotografie: Minke Faber
‘Het voelt als een pagina 6
Muziekwereld nr. 2 - 2017
Interview met
bloedtransfusie’ www.ntb.nl
pagina 7
pagina 8
Muziekwereld nr. 2 - 2017
De NJJO-leden moeten het gevoel krijgen dat ze in een echte band zitten en deel uitmaken van iets heel bijzonders
om en om baas gemaakt. Dat is een hartstikke goeie aanpak; dan kan ik ook een beetje afkijken hoe zij het doen want ik heb zelf nooit voor zo’n orkest gestaan. Dat is best wel spannend. Tijdens het dagdeel dat zij er niet waren heb ik me al laten leiden door de band: ‘Jongens, wat zullen we doen vandaag? Nou, dit en dat.’ Ik straal uit dat initiatief nemen het mooiste is met zo’n grote groep. Want je verwacht dat iedereen braaf op een rijtje zit en doet wat de meester zegt. Maar daar hebben we niks aan. Zeker niet met een bandleider zoals ik. Het moment moest wel komen dat zij erachter kwamen dat ik van toeten noch blazen weet als het gaat om het leiden van een bigband. Dat heb ik vrij slim al een beetje getackeld door de arrangeurs te vragen om een soort uittrekselpartijen. Niet zo’n heel boek want daar kan ik het podium niet mee op. Ik ga zelf ook spelen en moet een speelpartij hebben, maar geef me dan een speelpartij met de belangrijke punten: dáár vallen de tutti blazers in en dáár de saxofoons, einde coda, klaar. Zodat je weet waar je in de partij bent. Tijdens de eerste repetitie liep dat nog niet zo geolied. Toen heb ik tegen de band gezegd: ‘Jongens, ik heb dit nog nooit gedaan dus het gaat iets meer tijd kosten en hoe meer initiatief en meedenken er van jullie komt, hoe beter dat is.’ Daarmee heb ik juist een beetje goodwill opgebouwd; door gewoon open kaart te spelen en niet net te doen alsof ik de grote ervaren bandleider ben. Welk repertoire laat je ze spelen? Uit mijn hele oeuvre heb ik de leukste www.ntb.nl
stukken uitgekozen en daar heb ik door Johan, Efraïm en Jeroen arrangementen op laten maken. Een heel prestigieuze compositie schuif ik door naar onze samenwerking met het Jong Metropole. Dat is een splinternieuw stuk van mij en heet: Anguilla, Anguilla part 1 en 2. Het is een co-productie met Oene van Geel. Hij heeft daar een waanzinnig arrangement op gemaakt en part 2 gecomponeerd. Dat is geïnspireerd op de cadens van het coda van mijn stuk en dat blijkt geweldig aan elkaar te passen. Het is heel mooi geworden en wordt nog bewerkt voor het Jong Metropole. Jeroen heeft een mooi arrangement gemaakt van mijn stuk Op 81% waar lekker lang op gesoleerd kan worden. Verder zijn het allemaal Ploctones-stukken die door Johan zijn gearrangeerd en die heeft zich helemaal uitgeleefd. Hij heeft wel een paar nachten wakker gelegen vanwege de ritmes die ik hem heb aangedaan. Maar het lijkt wel of de bandleden er helemaal geen problemen mee hebben; het is absurd knap hoe snel dat gaat! Ik denk dat het komt door internet. Het lijkt wel of ze makkelijker informatie kunnen opnemen. Met één druk op de knop heb je tegenwoordig verschillende uitvoeringen van een stuk, door verschillende orkesten met de bijbehorende partijen. Je hoeft niet te wachten tot iemand jou die informatie geeft en kunt meteen aan de slag. De manier van denken en het begrijpen en verwerken van die informatie, dat convergente, bijna zoekopdrachtachtige denken, zorgt ervoor dat die generatie een stuk knapper is. Je merkt dat ook in de wetenschap waar een veel groter aantal ontdekkingen pagina 9
Interview met Anton Goudsmit
en uitvindingen wordt gedaan. Dat is iets van deze tijd. Er hebben zich zeer getalenteerde musici voor het orkest aangemeld. Het NJJO begint echt een keurmerk te worden, daar kunnen jullie trots op zijn. Maar wat kan een gemiddelde festivalganger van jullie verwachten? Dit project doet me een beetje denken
Ik was verbaasd over het hoge niveau, de vrolijkheid en de sfeer tijdens de repetities aan een film van de Marx Brothers. Die zeiden altijd vooraf tegen mekaar: Let’s scare some people. Ik zie al voor me hoe een zichzelf benoemde NJJO-sponsor, die vijftig euro heeft neergelegd, een VVD-stemmer met
grijs haar, gaat zitten en hapjes ter waarde van € 150 opeet en dan een orkest verwacht dat Tea for two gaat spelen. Nou, die blazen we misschien wel de tent uit. Het wordt allemaal een beetje stouter dan normaal. Ik houd
Het Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO) Het NJJO herbergt de grootste jazztalenten van Nederland onder de 26 jaar. Het orkest komt tot stand na een landelijke wervingscampagne en een zorgvuldige selectieprocedure en wordt geformeerd als ‘bigband’ in de jazztraditie. Iedere editie heeft dus een andere bezetting. De geselecteerde, startende professionals doorlopen als NJJO een tweejarig educatietraject met muzikale coaching en carrière bevorderende workshops en activiteiten. Met een op maat gecomponeerd en gearrangeerd programma gaat het orkest op tournee en neemt daarnaast deel aan bijzondere nationale en internationale samenwerkingsprojecten. Zo werkt het orkest samen met de Metropole Academy, het Metropole Orkest en het Nationaal Jeugd Orkest (uit de sector klassiek) in het Jong Metropole. In de zomer van 2017 onderneemt dat orkest een mini-tournee door Nederland met speciaal voor deze concerten gecomponeerd en gearrangeerd materiaal. De nieuwe artistieke leider van de 5e editie van het NJJO in 2017 en 2018 is gitarist, componist en bandleider Anton Goudsmit. Eerdere artistieke leiders van het NJJO waren Martin Fondse, Eric Vloeimans, Benjamin Herman en Peter Guidi. Bezetting NJJO 2017/2018 Ritmesectie: Tim Hennekes - drums, Freek Mulder bas, Olivier van Niekerk - gitaar, Manuel Wouthuysen - piano en keys, Pepijn Tusveld - percussie, samples (en enkele stukken ook drums) Saxofoonsectie: Jesse Schilderink - tenor, Paul van de Calseijde - tenor, Mo van der Does - alt, Koos Zuilhof - alt, Jessie Breve - bariton Trompetsectie: Bart van der list, Bram Hartwig, Lourens van der Zwaag, Ian Cleaver
pagina 10
Trombonesectie: Berend van Gurp, Yavin Groenewegen, Gregor Sperzel, Maarten Combrinck Tournee NJJO 2017 - 25 mei try-out, Jazzkerk Aartswoud - 26 mei (20.00 uur) Première NJJO, Bimhuis Amsterdam - 9 juni (20.30 - 21.30) Amersfoort Jazz, Onze Lieve Vrouwen Podium - 23 juni (19.00 - 20.00 uur) North Sea Round Town / InJazz, LantarenVenster Rotterdam
- 11 augustus Radio Kootwijk - in het kader van Jong Metropole - 12 augustus Openluchttheater Caprera Bloemendaal - in het kader van Jong Metropole - 13 augustus Grachtenfestival Amsterdam, 16.00 uur, podium ponton Compagnietheater - in het kader van Jong Metropole - 17 augustus (21.00 - 22.00) Grachtenfestival A’dam, podium ponton bij Hotel L’Europe - 26 augustus (middag) Zomer Jazzfietstour Groningen - 9 september Muziek Centrum van de Omroep (middag) - in het kader van Jong Metropole Alumni van het NJJO De jazzmusici die aan vorige edities van het NJJO deelnamen vonden gemakkelijker hun weg in de jazzjungle waar concurrentie moordend is en een goed netwerk onontbeerlijk. Spraakmakende musici van vorige edities zijn: de drummers Mark Schilders, Niek de Bruin en Jermaine Kanbier; saxofonisten Jasper van Damme, Kika Sprangers en Stephanie Francke; toetsenist en zanger Daniël von Pieckartz; gitaristen Jorrit Westerhof en Gijs Idema; zangeres Sanne Rambags. Voor meer info: www.njjo.nl
Muziekwereld nr. 2 - 2017
niet zo van het echte bigband-geluid maar de effecten met zoveel blazers en zo’n goede ritmesectie kunnen het heel bijzonder maken. Ik wil overigens wel dat de mensen op de festivals het straks echt goed vinden. Ik ga bij al die podia respect afdwingen door hoe we spelen! Dat klinkt heel ambitieus… Ja, maar ik heb dit ook met beide handen aangenomen. Het voelt als een bloedtransfusie, het is zo verfrissend, al die leuke jonge mensen. Ik heb best een groot sociaal bereik maar je loopt met de jaren toch een klein beetje vast. En dat is nu niet meer aan de hand door al die nieuwe namen en nieuwe gezichten. Ze zijn allemaal zo verschillend en zo talentvol en dat geeft zoveel energie. Vind je dat dit wat toevoegt aan de opleiding van de conservatoria? Ja absoluut. Zeker nu er zo’n onge lofelijke afbraak van het aantal speelplekken is. Ze krijgen met het NJJO zoveel speelervaring op zulke grote speelplekken. Dit is ook ongelofelijk goed voor het bouwen van een nieuwe generatie. Als ze met elkaar blijven samenwerken krijgt zo’n klein landje als Nederland toch een levendige jazzscene. Maar dat we steeds zulke talentvolle generaties hebben komt ook door jongens als Jasper Blom en Ilja Reingoud, of Benjamin Herman met zijn jamsessies in De Kring. Als je ze hoort praten over leerlingen merk je dat ze echt hart voor de zaak hebben en dat talent snel wordt gelokaliseerd. Ik heb nooit les gegeven omdat ik dat zelf nooit zo voelde en daarom is dit voor mij zo’n eye opener. Het hoge niveau van de talenten is volgens mij te danken aan de jazzmusici van mijn generatie. Zelf heb ik mazzel gehad dat ik in Amsterdam op het conservatorium zat. Daar lag het accent op samenspelen en wij konden veel www.ntb.nl
CV Anton Goudsmit Geboren 24 april 1967 Opleiding 1992 – 1994: Conservatorium van Amsterdam 1994: richt samen met o.a. Benjamin Herman het New Cool Collective (NCC) op en maakt tot 2012 deel uit van deze succesvolle formatie 1997: wint met het NCC de Gouden Notekraker 2001: ontvangt een compositie-opdracht van de NPS, het begin van zijn band The Ploctones 2010: wint de Boy Edgar Prijs en Het Duiveltje (prijs voor de beste popgitarist van Nederland) 1992 – heden: speelt in talloze ensembles zoals Estafest, Fugimundi en Krupa and the Genes en met vermaarde musici als Corrie van Binsbergen, Benjamin Herman, Eric Vloeimans, Oene van Geel, Peter Beets, Reinier Baas en Harmen Fraanje 2017 – heden: artistiek leider en dirigent van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest
speelervaring op doen in de kroegen van Amsterdam en Noord-Holland. De nadruk lag op ensembles met elke maand uitvoeringen in het Bimhuis. Dat gaf een goeie generatie bouwsfeer. Voor mij was dat de leukste periode in mijn hele loopbaan en ik hoop dat ik ook zoiets kan teruggeven aan de leden van het NJJO. Ik hoop dat het accent ligt op de band en dat we nieuwe geluiden uit gaan vinden waarbij iedereen de ruimte krijgt. Met de kaalslag
die overal heeft plaatsgevonden en de drommen die van het conservatorium afkomen wordt het voor musici steeds moeilijker om optredens te krijgen. Het gevoel dat je samen een optreden hebt gedaan, al is het maar in café De Hangende Schaamflap in Alkmaar, is een ontzettend grote meerwaarde. Daarom wil ik dat de NJJO-leden het gevoel hebben dat ze in een echte band zitten en deel uitmaken van iets heel bijzonders. || pagina 11
Jaarvergadering Buma/Stemra op woensdag 21 juni De VCTN (Vereniging Componisten en Tekstdichters Ntb) is al enkele jaren de grootste door Buma/Stemra erkende beroepsorganisatie voor muziekauteurs. De auteursleden van de Ntb besloten tot oprichting van de VCTN om grotere invloed op Buma/Stemra te kunnen uitoefenen en met name vernieuwing en modernisering van bestuur en organisatie te bevorderen. De VCTN zoekt samenwerking met de andere auteursorganisaties, maar uiteraard is van belang ook rechtstreeks invloed uit te kunnen oefenen. De VCTN heeft daarom Ben van den Dungen voorgedragen om naast René Meister het tweede VCTN-bestuurslid bij Buma/Stemra te worden. Ook hebben wij Beatrice van der Poel opnieuw voorgedragen voor de Ledenraad. Uiteraard vragen wij de verkiezing van onze leden op de Buma/Stemra-vergadering van 21 juni a.s. te steunen! In deze Muziekwereld een korte kennismaking.
Ben van den Dungen (kandidaat zetel 2 Buma/Stemra-bestuur namens VCTN) ‘Buma/Stemra is een voor vrijwel alle muziekauteurs (in alle genres) zeer belangrijke organisatie. Ik ben kandidaat voor een van de “lichte muziek”-zetels in het Buma/ Stemra- bestuur, maar ik denk dat de belangen van vrijwel alle muziekauteurs uit de verschillende genres voor een zeer groot deel parallel lopen of zelfs voornamelijk gelijk zijn. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is het streven naar een goed, efficiënt opererend, open
pagina 12
en sterk Buma/Stemra. Daarnaast geldt voor steeds meer auteurs en musici dat genre-begrenzingen niet daadwerkelijk representatief zijn voor hun bezigheden; een gemengde muziekpraktijk wat betreft de muzikale inhoud is feitelijk de norm. Ook voor mijzelf. Ik hoop daarom vooral namens alle auteurs een bijdrage in het bestuur te kunnen leveren, uiteraard met en vanuit kennis van de categorie lichte muziek, maar ook met kennis van de overige genres en in goed overleg met mijn beroepsorganisatie (www. vctn.nl), die niet aan een genre gebonden is. Buma/Stemra heeft helaas (in sommige opzichten terecht, maar vaak genoeg ook onterecht) het imago van een gesloten, ouderwetse en conservatieve organisatie. Graag zet ik mijn bestuurlijke ervaring en
mijn persoonlijke ervaring als componist (in o.m. jazz- en wereldmuziek) in om een bijdrage te leveren aan versterking van Buma/Stemra en verbetering daar waar noodzakelijk en mogelijk. Ik hoop de komende jaren in het bestuur van Buma/Stemra bij te kunnen dragen aan de positie van auteurs, aan een sterker en beter Buma/Stemra en aan de verdere bestuurlijke hervorming.’ www.benvandendungen.nl
foto: Jano van Gool
Beatrice van der Poel (kandidaat zetel 3 Ledenraad) Beatrice van der Poel (1966) stelt zich herkiesbaar voor de Ledenraad als componist/ tekstdichter van lichte muziek. Opleiding: - Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten Den Haag (schilderen)
- Gerrit Rietveld Academie Amsterdam (audio-visueel) - Lid Ntb, VCTN, NORMA, Sena, Buma/Stemra, BAM ‘Mijn podium- en studioervaring is groot. Ik heb veel gespeeld in de theaters, clubs en op de festivals met voornamelijk eigen werk. Door mijn veelzijdige muzikale carrière heb ik zowel in de ernstige en jazzmuziek als bij de pop, rock, singersongwriting en kleinkunst contacten met auteurs en componisten uit deze genres en weet door praktijkervaring wat zich daar specifiek afspeelt. Ik hoop in de Ledenraad opnieuw een aanspreekpunt te kunnen zijn voor die groep “kleine” auteurs die schrijven, muziek maken, produceren èn zelf performen en ik zal voor hun belangen opkomen. Mijn uitgangspunt is een Buma/Stemra als vereniging waarin iedereen zich thuis voelt, waarin de verschillende muziekgenres en de uitgevers niet tegenover elkaar staan maar mèt elkaar werken aan een “auteursrechtbestendige” toekomst www.beatricevanderpoel.nl.
Mail ons uw Buma/Stemra-nummer! Voor erkenning van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke accountant. Op basis van deze jaarlijkse meting is de VCTN inmiddels voor het tweede jaar op rij de (veruit) grootste erkende auteursbe roepsorganisatie van Nederland en krijgt daardoor de gelegen heid onder meer kandidaten voor bestuur en ledenraad van Buma/Stemra en voor het bestuur van Buma Cultuur te stellen. Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.
Muziekwereld nr. 2 - 2017
Ntb-congres op maandag 3 juli Het Ntb-congres zal op maandagmiddag 3 juli plaatsvinden. Locatie en tijd worden nog bekendgemaakt.
Voorlopige agenda - Bestuursverkiezing * - Opening - Benoeming commissies ** - Verslag activiteiten congresperiode - Rondvraag - Financieel Jaarverslag 2016 - Sluiting De congresstukken zijn uiterlijk twee weken voorafgaand aan het congres voor leden te downloaden via de website. * Het bestuur draagt Bert Ruiter voor voor de zetel Lichte Muziek. Hij werd reeds tussentijds op deze zetel benoemd na de aanstelling van Will Maas als penningmeester in 2016. ** Leden die het komende jaar beschikbaar zijn voor de geschillencommissie danwel de financiële controle commissie kunnen zich melden bij het bestuur (via info@ntb.nl).
VCTN-congres op maandag 3 juli Het jaarlijkse VCTN-congres zal plaatsvinden op maandag 3 juli voorafgaand aan het Ntb-congres. Voorlopige agenda - Opening - Financieel Jaarverslag 2016 - Bestuursverkiezing * - Rondvraag - Sluiting
* Het bestuur draagt Bert Ruiter voor voor de zetel Lichte Muziek. Hij werd reeds tussentijds op deze zetel benoemd na de aanstelling van Will Maas als penningmeester in 2016.
- ingezonden mededeling -
open source network for the dutch world music industry
World Blend Café networkmeetings 2017 woensdag 14 juni
Expertmeeting Behoud Muziekarchieven (lokatie tbc)
vrijdag 23 juni Maroccan Moods, Injazz, LantarenVenster, Rotterdam maandag 18 sept Bimhuis, Amsterdam maandag 11 dec Bimhuis, Amsterdam
25 - 29 okt 2017 Dutch World stand WOMEX Katowice, Polen worldmusicforum.nl adv_mei2017.indd 1
www.ntb.nl
01-05-17 15:10
pagina 13
Talentontwikkeling
Als je geen (jong) talent meer bent... Erwin Angad-Gaur Wanneer is een muzikant geen ‘talent’ meer? En hoe moet het dan verder? Er is vooral aandacht en subsidie beschikbaar voor de beginfase van het te ontwikkelen talent, maar na de eerste aanloop (het eerste album, de eerste tournee) lijkt er een gat te vallen. Hoe kan dat worden opgevuld? We vroegen het aan enkele experts: hoogleraar Pim van Klink (auteur van onder meer De bijzondere economie van het kunstenaarschap), Martin Scheijgrond (talentontwikkelaar bij de Zuid-Hollandse Popunie) en muziekmanager Arjo Klingens (o.a. van popgroep De Staat). Alle experts herkennen het beeld van een gat in de subsidieregelingen nadat een talent de beginfase van zijn of haar carrière heeft doorlopen. ‘De aandacht voor talentontwikkeling vind ik relatief groot, daarna mag iedereen het zelf uitzoeken’, vindt Arjo Klingens. ‘Dat kan vooral in financiële zin erg lastig zijn voor zowel artiest als betrokken partijen.’ Pim van Klink: ‘Het gat na de eerste aanloop beschouw ik als natuurlijk verschijnsel van de kunstenaarscarrière. De eerste aanloop geschiedt vaak met alle inzet en motivatie om vervolgens te ontdekken dat er, althans in de meeste gevallen, geen automatisch succes op volgt waarmee de carrière kan worden voortgezet. Dan volgt een fase waarin heel andere eisen worden gesteld om door te kunnen gaan, zoals doorzettingsvermogen, verbeeldingskracht en economisch bewustzijn. Het zou helpen als kunstvakopleidingen hun studenten hier beter op voor zouden bereiden en hen zouden wapenen om deze overlevingsstrijd aan te gaan. Ook pagina 14
beroepsverenigingen zouden daar een informerende en ondersteunende rol in kunnen spelen. Het is heel goed dat ook de Ntb dat doet.’ Vaag begrip
Martin Scheijgrond vindt het begrip ‘talent’ vaag: ‘Wanneer ben je überhaupt een talent? Dat goed te definiëren in de popmuziek kost al heel wat hoofdbrekens omdat smaak zo’n grote rol speelt. Talent moet vooral geen containerbegrip worden, want dan verliest het zijn waarde. Het moet juist iets exclusiefs zijn voor unieke en afwijkende artiesten in de buitencategorie. Niet iedereen hoeft van mij ook talentrijk te zijn en door te stoten naar de top (hits, rijkdom, worldwide fanbase etc.). Sterker nog: de top is per definitie dun en slechts voor 1 procent weggelegd. De rest blijft bevlogen of ambitieus hobbyist en juist voor die overgrote meerderheid is het van groot belang dat er een goede infrastructuur ligt om te kunnen oefenen, repeteren en optreden.’ Van Klink: ‘Je bent een
talent zolang je in economische termen in de aanloopfase van de productlevenscyclus verkeert. Als je doorstoot naar de groeifase ben je gearriveerd speler. Overigens kun je de status van talent in de aanloopfase maar 5 tot max. 7 jaar volhouden, daarna word je onderdeel van het leger anonymi die hun kunstenaarschap zelf zullen moeten financieren.’ Of er sprake is van een ‘gat’ in de regelingen is volgens Van Klink nog maar de vraag: ‘Geredeneerd vanuit het bestaande kunstbeleid kun je dat niet stellen, want het kunstbeleid wil principieel geen kunstenaarsbeleid zijn en alleen maar de “beste” kunstuitingen honoreren. Het kunstbeleid is de facto op darwinistische grondslag gevestigd; de overlevers worden beloond.’ Hij pleit daarom, net als de Ntb, de VCTN en Arjo Klingens voor een ‘kunstenaarsbeleid dat recht doet aan de bijzondere omstandigheden van een kunstenaarscarrière’, een basisinkomensregeling naar model van de voormalige WWIK bijvoorbeeld. Klingens wil graag ‘een flankerend beleid met renteloze leningen zoals ooit rond de WWIK bestaan heeft en een meer toegankelijk subsidiesysteem voor met name popmuzikanten. De huidige regelingen zijn niet voldoende afgestemd op (semi-)professionele popartiesten.’ Scheijgrond benadrukt dat talentontwikkeling bij pop anders werkt: ‘Talentontwikkeling in de popmuziek heeft een eigen dynamiek die afwijkt van andere kunstvormen en veel meer plaats vindt in informele circuits buiten het kunstvakonderwijs. Talentontwikkeling kan gezien worden als een aaneengesloten keten. Bij de Popunie onderscheiden we vijf opeenvolgende fases: Kennismaking, Leren Spelen, Optreden, Professionaliseren en Excelleren. Ik vind het heel belangrijk en efficiënt dat de overheid in de basis investeert; de eerste drie fases van de keten. Je moet een fundament neerleggen, zodat talent ontdekt kan worden en zich door kan ontwikkelen. Muziekwereld nr. 2 - 2017
Ian Cleaver, trompettist bij het Nationaal Jeugd Jazz Orkest en winnaar van het Prinses Christina Concours in 2014
Zonder breedtesport geen topsport. En zoals gezegd is de top dun, dus daar moet je als overheid niet al je middelen op richten. Wel moet je stimuleren dat het toptalent zich kan ontplooien en de laatste stappen kan zetten richting een beroepspraktijk. Hier zijn momenteel nog niet veel effectieve regelingen voor ontwikkeld.’ Concrete tips
Op de vraag hoe het anders zou kunnen wijzen Klingens en Van Klink beiden op herinvoering van de, ook volgens het Ministerie van Sociale Zaken zelf, succesvolle WWIK. Dit wordt ook al jaren bepleit door de Ntb en VCTN. De regeling werd alleen om ideologische redenen afgeschaft door het kabinet Rutte I; de afschaffing heeft de overheid vermoedelijk vooral geld gekost en de kunstwereld verschraald. Van Klink is van mening www.ntb.nl
dat het auteursrecht als beleidsinstrument beter ingezet kan worden: betere bescherming van auteurs en artiesten helpt hen om van hun werk rond te kunnen komen. Hij is voorstander van een agentschap voor gericht stimulerende maatregelen (zie ook het interview met Pim van Klink in Muziekwereld 1 van dit jaar) om de kunstenaarscarrières effectief te kunnen ondersteunen. Klingens spreekt haar steun uit voor het door de Ntb geïnitieerde Investeringsfonds Pop vanuit Sena. Ze zegt met een zekere jaloezie te kijken naar de regelingen die in Canada bestaan, die zijn voor muzikanten zeer bereikbaar. Tenslotte wil Scheijgrond dat er beter wordt samengewerkt: ‘Gemeentes, provincies, het rijk, fondsen en bedrijfsleven moeten meer samen optrekken en de schaarse middelen goed op elkaar afstemmen, zodat ze elkaar aanvullen.’ Hij vindt het vooral belangrijk om voor
een goede doorstroming te zorgen: ‘In je eigen stad of regio spelen is voor de meeste muzikanten niet zo’n groot probleem, maar hoe kom je verder? Het is juist van groot belang dat artiesten zich nationaal én in het buitenland kunnen presenteren, ontwikkelen en ontplooien. Dit is niet alleen een kwestie van extra geld, maar vereist vooral commitment van de sector zelf om hier ruimte aan te bieden.’ Daarbij moet niet iedereen zijn vizier, geld en beleidsmiddelen op dezelfde fase richten. ‘Extra (rijks)middelen zouden nu vooral in fase 4 (Professionaliseren) en fase 5 (Excelleren) geïnvesteerd moeten worden. Door bijvoorbeeld te investeren in een toegankelijk clipfonds en betere export- en uitwisselingsprogramma’s. Daar hebben artiesten die al wat verder zijn baat bij.’ Hopelijk lezen de onderhandelaars aan de coalitietafel in Den Haag mee… pagina 15
HAALT MEER UIT MUZIEK
EEN EIGEN OPNAME MAKEN? Met het Sena Performers Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij. Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren? Dan is het Sena Performers Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag vandaag nog in bij Sena. Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds
Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over muziekproducties. Dus over zaken als opnametechniek, de betrokken rechten, contractvormen, exploitatie etc. Leden van de Ntb kunnen hem op maandag en dinsdag benaderen met al hun vragen op dit gebied. Veel van de gestelde vragen komen steeds weer terug. Een aantal hiervan beantwoordt hij in deze rubriek.
Eerste Hulp Bij Opnamen Een studio heeft me aangeboden mijn zelf gecomponeerde muziek op te nemen en uit te brengen. Ze zouden me een contract voorleggen, maar tot nu toe heb ik nog niets gezien. Waar moet ik op letten? Neem niets op in die studio voordat je een overeenkomst hebt op papier! Als je in dit stadium dingen op gaat nemen dan heeft geen van de beide partijen, de studio niet en jij niet, het exclusieve recht om iets met de opnames te doen. Formeel moet er in de meeste gevallen een overeenkomst zijn. Daarbij is het ook belangrijk dat van te voren alle belangrijke voorwaarden van de deal duidelijk zijn zodat daar later geen conflicten over ontstaan. Waar je op moet letten is het volgende: 1. Je auteursrecht. Zorg ervoor dat je niet zomaar een uitgave contract tekent en zeker niet als jij daar niets voor terug krijgt. Bij een uitgavecontract teken je in de meeste gevallen een derde van je auteursrechteninkomsten weg. Aangezien het auteursrecht nog steeds een grote geldstroom is in de muziekbusiness is dit een belangrijk onderhandelingsitem. Veel musici leven nog in de foutieve veronderstelling dat een muziekuitgever cd’s uitbrengt. Dat is niet zo, uitgevers zijn meer ‘liedjesmakelaars’ en meestal geen platenmaatschappij. Een uitgavedeal is dan ook niet nodig om een cd uit te brengen en op platforms als Spotify, Apple Music etc. aan te bieden. Daarvoor heb je geen uitgavedeal nodig maar een: 2. Platencontract. In dit soort gevallen zal de studiobaas je waar schijnlijk een aantal titelcontracten of een artiestencontract voorleggen. Een artiestencontract zou ik weigeren omdat je dan voor een aantal jaren vast zit aan de studio. Krijg je een aantal titelcontracten probeer dan een percentage van de omzet te krijgen en niet van de winst. Dat scheelt namelijk aanzienlijk. Tra-
www.ntb.nl
ditioneel kreeg je bij een titelcontract tussen de 6% en 15% van de zogenaamde ppd-prijs. Ppd staat voor de groothandelsprijs, dus niet de winkelprijs. Tegenwoordig is de ppd-basis echter voor een groot deel vervangen door termen als ‘bruto gefactureerde waarde’ en ‘bruto ontvangen waarde’. Dat is, zeg maar, de omzet die de studio gemaakt/gefactureert/ontvangen heeft voor alle exploitatievormen van de opnamen. Als je de ppd-percentages om wilt rekenen naar deze nieuwe vormen dan kom je, als vuistregel, uit op 8% tot 20% van de bruto gefactureerde waarde. Je kunt in je onderhandelingen met de studio een gedeeld masterband-eigenaarschap proberen te bereiken. Je bent dan in feite samen platenmaatschappij. Het percentage dat je dan ontvangt is meestal hoger en als (halve)masterband-eigenaar maak je ook aanspraak op een uitkering van Sena-producenten en dat is aanzienlijk meer dan de uitkering van Sena-performers waar je sowieso recht op hebt. Dit is overigens in de praktijk alleen aan de orde als je op radio en tv gedraaid gaat worden. Verder krijg je als mede-eigenaar van de masterband een groter aandeel als een van de tracks wordt uitgelicenseerd aan een andere maatschappij voor een compilatie-cd bijvoorbeeld en bij sync. deals (geluid bij beeld zoals bij commercials, leaders van tv-programma’s, documentaires etc.). Laat in ieder geval de contracten altijd door een deskundige checken. Je kunt dat doen bij een gespecialiseerde advocaat. Deze rekenen daar zo tussen de € 250 en € 500 voor. Bij de Ntb zitten juristen die deskundig zijn op dit gebied waar je als lid - naast vele andere diensten - gebruik van kunt maken. Dat is veel voordeliger!
pagina 17
redactie: rakenDra Smit
Vers geperst Casey’s Column
MICHAEL SIMON Destiny’s Will, Live at No Black Tie No Black Tie Records Trompettist Michael Simon is hier vooral bekend als lid van Fra Fra Sound en de Rob Mostert Hammond Group. Hij reist al zes jaar regelmatig naar Maleisië om samen te werken met musici aldaar. No Black Tie is een club in Kuala Lumpur waar Michael zijn plek heeft gevonden. Deze cd bestaat uit live-opnamen van concerten die hij in 2015 in de club heeft gegeven. Hij werkte samen met vooraanstaande musici uit de Maleisische jazzscene zoals Michael Veerapen en John Ashley Thomas. Meest in het oor springende gast is zangeres Jasmine Chen. Zij zingt in het Chinees in een verder toch zeer westers klinkende jazzband die weet hoe te funken, smaakvol ballads te vertolken en zeer hecht samen te spelen. Want hoewel de meeste stukken gebaseerd zijn op Aziatische werken klinkt de muziek als volbloedjazz. De rode draad daarin is Michael Simons helder en melodisch trompetspel dat in de acht stukken van deze plaat helemaal tot zijn recht komt. www.michaelsimon.nl
pagina 18
ROFFA TANGO TRIO Eigen beheer Anke Steenbeke (piano), Simone van der Weerden (bandoneon) en Alexander Vocking (contrabas) kennen elkaar van hun muziek studies bij Codarts, het conser vatorium van Rotterdam. Op de afdeling Argentijnse Tango werden ze ondergedompeld in de beginselen van deze muziekstijl en werden ze gecoacht door tangomeesters als Gustavo Beytelmann en Victor Villena. Eind 2013 richtte ze het Roffa Tango Trio op. ‘Roffa’ is straattaal voor Rotterdam. Deze titelloze ep is hun debuut en bevat vijf stukken. Ze vertolken werk van Astillero, Ástor Piazzolla, Fernando Otero, een eigen stuk van Simone van der Weerden en ‘Morena’ van Julián Plaza. Het trio is inmiddels door de wol geverfd, getuige deze heden daagse tangoproductie. Op zoek naar nieuwe invloeden hebben ze een eigenzinnige mix van traditionele tango, klassieke muziek en jazz gevonden. Het klinkt eigentijds, waarbij de intense passie en melancholische nostalgie die traditioneel bij de Tango hoort, behouden is gebleven. www.roffatangotrio.com
JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN. Jong geleerd In 1960 speelde ik enige tijd met het Ted Easton Combo in een Amerikaanse officiers club in Châteauroux in Frankrijk. Elke maan dagavond reisde ik samen met de andere jongens naar Parijs om naar jazz te luisteren. Op een avond bezochten we de Club Saint Germain, één van de aardigste jazzclubs in Parijs. Daar speelde een trio met Kenny Clarke achter het slagwerk, Pierre Michelot op bas en de toen nog vrij onbekende Eddy Louiss op toetsen. Hij werd later beroemd als organist bij o.a. Stan Getz. Ze zaten sigaretten rokend op de bühne en waren nogal slordig gekleed. Op een gegeven moment kondigde de manager van de club een gastoptreden aan van een jonge musicus die op die dag cum laude was afgestudeerd aan het Parijse conservatori um. Er kwam een keurig geklede jongeman het podium op met een klein versterkertje. Terwijl de andere mu sici geamuseerd toekeken haalde hij een viool uit z’n vioolkist. Het trio zette een bluesnum mer in en de jonge violist speelde fan tastisch! Wij stonden met open monden te kijken naar dat Muziekwereld nr. 2 - 2017
jochie van 18 jaar die als een waanzinnige stond te improviseren. In die tijd was de viool geen topinstrument bij de beboppers. De bonkige Eddy Louiss keek eens om zich heen om te traceren waar het bijzondere vioolgeluid van daan kwam en zag het versterkertje dat onge bruikelijk was omdat er bijna altijd akoestisch werd gespeeld. Alleen zangeressen hadden een microfoon. Louiss draaide de volumeknop van de versterker uit zodat je de viool niet meer hoorde. De jonge violist zette de volumeknop weer aan en ging door met spelen. Uiteindelijk was er zoveel applaus dat hij nog een nummer mocht meespelen. Het bleek de talentvolle Jean Luc Ponty te zijn. Hij werd later een van de allergrootste violisten in de bebop-, funk- en crossover-muziek, een muzikale vernieuwer maar toen nog een verlegen jochie. In datzelfde jaar zag ik in de EM Club voor dienstplichtige soldaten een orkestje onder leiding van gitarist Bob Spaan. Daarin speelde ook een jonge man gitaar en viool. Een week later zagen we diezelfde jongen ineens achter een bas staan omdat de oorspronkelijke bassist zijn arm gebroken had. Hij had gezegd: ‘Oh, dan speel ik wel bas’ en vertelde ons later dat hij tot bloedens toe had moeten spelen. Als je nooit bas hebt gespeeld en je ineens de hele avond aan die bassnaren moet rukken, kost het je je vingers. Hij is er, ondanks de bloedblaren, goed doorheen gekomen. Deze jongen was na enkele weken de beste bassist die we gehoord hadden en hij was nog maar net bezig! Een echt natuurtalent. Het was Rob Langereis, die later een van de allerbeste bassisten van Eu ropa werd en met iedereen toerde. De laatste jaren van zijn leven was hij de bassist van het Metropole Orkest. Ik word nog regelmatig benaderd door talentvolle jonge jazzmusici die mij om advies vragen. Tegen al die musici zeg ik: ‘Blijf luiste ren en spelen! Noten lezen kan iedereen leren, maar jazzmusici kunnen niet alleen noten lezen maar ook improviseren. Dus blijf luisteren en spelen.’ www.ntb.nl
MAURICE RUGEBREGT & JASPER SOMSEN Two’s Blues Maurecords MR 1601 ‘Two’s Blues’ is een eerbetoon aan de inmiddels overleden jazzgitarist Jim Hall van wie gitarist Maurice Rugbrecht zelf nog privéles heeft gehad in New York. Samen met contrabassist Jasper Somsen vertolkt hij standards, composities van Jim Hall en eigen werken. Door het ontbreken van drums is ieder klein detail hoorbaar. Bij dit duo is dit een waar plezier omdat iedere noot raak is en de groove behouden blijft. De muziek is subtiel en voor fijnproevers bestemd. Lekker nippend aan een glas wijn raak je als luisteraar bedwelmd door de vele sprekende sferen die dit duo produceert. Door de openheid en ruimte is het echte onthaastmuziek met verrassende wendingen zoals de twee tracks met altviolist Oene van Geel. De luisterervaring blijft gevarieerd door de inzet van verschillende gitaarsoorten en de contrabas die niet alleen geplukt wordt maar ook gestreken. Dat laatste klinkt erg mooi in het ruime en kwetsbare geluid van deze cd. Met opvallend artwork van Thea van Doorn. www.mauricerugebregt.com
JUNIOR JAZZ UNLIMITED BIG BAND Serious Fun Eigen beheer Ruim dertig jaar geleden werd op de Muziekschool Amsterdam de afdeling jazz opgericht. Een deel van de opleiding bestaat uit ensemblespel. Vanaf hun negende worden de leerlingen daarin gecoacht door Peter Guidi in zijn Jazz Kids- en Jazz Junior-Ensembles. De bigband is inmiddels uitgegroeid tot een eersteklas ensemble en won in 2016 de prestigieuze Prinses Christina Big Band-Competitie. In oktober 2015 gingen ze met zijn twintigen naar New York, het Mekka van de jazz. Op sleeptouw genomen door Marc Mommaas, ooit zelf leerling van Peter Guidi, deden ze workshops, speelden zelf op vier podia, bezochten beroemde clubs en namen vier tracks op. Deze cd is een weerslag van die week New York. We horen een gedreven en bruisende bigband met strakke blazers en hecht swingende ritmesectie. Een sterrol is daarbij weggelegd voor Mette Oskamp die niet alleen de show steelt als zangeres, maar ook de bastrombone voor haar rekening neemt. Het plezier is daarbij tastbaar en niet zomaar plezier maar ‘Serious Fun’. www.youngjazz.nl
pagina 19
Gehoord en gezien op YouTube
MIST Underwater – outtakes & rarities Skipping Records SKIPCD759 De formatie Mist heeft sinds 2002 maar liefst zeven cd’s uitgebracht. De groep rondom zanger/componist Rick Treffers en toetsenist/arrangeur Ivar Vermeulen heeft in de loop der jaren een bescheiden naam opgebouwd met avontuurlijke, soms weemoedige, ingetogen, melodische popmuziek. De afgelopen jaren heeft Rick Treffers zijn thuisbasis verruild voor Spanje waar hij optreedt in diverse bezettingen. De band begon steeds meer een soloproject van hem te worden. Dat is de reden waarom hij in het vervolg onder zijn eigen naam verder wil gaan. Deze cd is een soort afsluiting van de Mist-periode met tot dusver nog niet uitgebracht materiaal, live-opnamen en outtakes van het laatste album ‘The Loop of Love’. Zeg maar een soort collectors item voor fans. De muziek is helmaal Mist zoals we die kenden met vier verrassende covers. Vooral de zeer langzame versie van het nummer van The Walker Brothers ‘The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore’ is daarbij zeer opvallend. De negentien stukken op deze plaat vormen een waardige afsluiting van een vruchtbare tijd. www.mist-music.com
pagina 20
VERA VAN DER POEL Time Versus Time MG Records MG015 Zangeres/multi-instrumentaliste Vera van der Poel kennen we van bands als Mimezine, Beeswamp, Voer en als Divera. Ze speelde op buitenlandse en de meeste Nederlandse podia en op festivals als de Parade. Dit is haar tweede solo-album samen met drummer Arthur Lijten, de gitaristen Andreas Suntrop en Mark Tuinstra, bassist Guus Bakker en violist Oene van Geel. Haar eerste plaat ‘Love and Taboo’ was een popalbum met jazzy invloeden. De bovenstaande bezetting doet vermoeden dat dit nu ook weer het geval is. Niets is echter minder waar. Deze plaat is een echte pop/rockplaat, soms neigend naar Gothic, met psychedelische effecten, zeer muzikaal en bovenal veel rauwer dan haar debuut. Het eigen materiaal is zeer divers. De vocale kwaliteiten van Vera van der Poel komen daarin helemaal tot hun recht. Daarbij ontpopt ze zich als zoete fee die zachte lullaby’s zingt, als onstuimige rockbitch die niets ontziet en als mysterieuze engel die de luisteraar in vervoering brengt met soms buitenaards gevlochten koortjes. Topplaat! www.veravanderpoel.com
Komische Brassband De Oostenrijkse brassband Mnozil Brass bestaat sinds 1992 en heeft zijn naam te danken aan het Weense Gasthaus Mnozil waar de musici elkaar regelmatig ontmoetten aan de stamtafel. Ze zijn gespecialiseerd in Totaaltheater waarin hen geen zee te hoog gaat. Op dit filmpje is te zien wat ze met Paul Anka’s Lonely Boy doen. Het filmpje start droog en traag maar na vier minuten begint het spektakel waarin een van de leden op een gegeven moment vier blaasinstrumenten aanstuurt met alle ledematen. Meer verklap ik niet, ga zelf maar kijken. Met dank aan Stan Rijven. Zoek op: MNOZIL BRASS lonely boy
Advies SER en Raad voor Cultuur over de culturele sector In deze animatie wordt het gezamenlijk advies van de SER en de Raad voor Cultuur overzichtelijk in beeld gebracht. Concrete voorstellen om het verdienvermogen in de sector te vergroten, de inkomenszekerheid te verbeteren, scholing te bevorderen en het overleg tussen werkgevers en de vakbeweging te versterken komen aan bod. Dit filmpje is ideaal voor iedereen die geen zin heeft het rapport te lezen maar toch een globaal beeld wil krijgen van het advies. (zie ook pag. 5 in deze Muziekwereld) Zoek op: Versterking van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector
Muziekwereld nr. 2 - 2017
LENNY KUHR Gekust Door De Eeuwigheid UIL-Records Het thema van deze plaat is heimwee naar huis. Dit niet zozeer letterlijk maar meer in spiritueel/filosofische zin. Samen met gitarist Reinier Voet en bassist Mischa Kool nam Lenny Kuhr veertien werken op die ze samen schreef met o.a. filosoof/ dichter Hein Stufkens, haar partner Rob Frank en Herman Pieter de Boer. De plaat brengt de luisteraar in het begin vooral in mediter rane sferen. Dit niet in het minst vanwege de kleine snaren bezetting, onregelmatige maatsoorten en het gebruik van bouzooki-achtige tremelo’s. Opvallend daarin is de mooie samenzang van Reinier Voet en Mischa Kool. Gaandeweg schuift het album meer naar westerse popmuziekachtige sferen. Door de kleine bezetting is er veel ruimte in de mix en komt het muzikale meesterschap van dit gezelschap heel mooi naar voren. Hetzelfde geldt voor de bijzondere teksten die ook alle ruimte krijgen en niet door de muziek worden weggedrukt. Bij deze cd hoort een zorgvuldig samengesteld boekje met teksten, foto’s en toelichting. Een cd-plus, extra waarde dus voor de deelnemers aan de succesvolle crowdfundactie. Bijzonder project. www.lennykuhr.com
www.ntb.nl
MIRJAM VAN DAM, MONIQUE DE ADELHART TOOROP EN JETTA STARREVELD Door de nacht klinkt een lied Stichting DaVida DDN4045 Op deze cd staat een selectie van liedjes uit een theatervoorstelling over drie zangeressen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De voorstelling is gebaseerd op het gelijknamige radioprogramma van Jacques Klöters en zijn boek met Henk van Gelder. Jetty Cantor, Jetty Pearl en Conny Stuart zijn de drie zangeressen waar het hier om gaat. Hun carrières verliepen geheel verschillend: Jetty Cantor zingt in het kamp Westerbork om te overleven, Jetty Pearl vlucht naar London en zingt voor Radio Oranje terwijl Conny Stuart zich noodgedwongen aanmeldt bij de Kultuurkamer als beginnend chansonnière in bezet Nederland. Op de plaat brengen de zangeressen Jetta Starreveld, Monique de Adelhart Toorop en Mirjam van Dam het verhaal tot leven. Met veel voor de jaren veertig en vijftig karakteristieke close harmony-koortjes brengen ze je terug naar die tijd. Titels als ‘We gaan verduisteren’ , ‘Het lied van de watergeus’ en ‘Da’s niet waar zegt Goebbels’ zeggen genoeg. Maar naast de historische waarde is deze muziek ook geschikt om gewoon van te genieten. www.doordenachtklinkteenlied.nl
PROJECT JAZZX Free Flow Eigen beheer Project JazzX is een jazzkwartet bestaand uit Erik van der Weijden op altsax, Dries Brouwer op elektrische gitaar, Laurens Tol op basgitaar en Kees van Lent op drums. Dit Noord-Hollands gezelschap speelt eigen werk dat zich begeeft op het snijvlak van jazz en popmuziek, verweven met een behoorlijke dosis funk, latin en andere groovesoorten. Op dit debuut spelen ze zes stukken die elk hun eigen sfeer hebben. Het openingsnummer is een licht swingend stuk met romantische saxofoonmelodieën. Als tweede volgt het titelnummer ‘Free Flow’, een beschouwende ballad met contemplatief aura en prachtige saxmelodie. In het derde stuk ‘Locked In’ komt de band weer meer op gang waarna de luisteraar in het vierde nummer weer tot rust kan komen met de romantische en mild nostalgische altsaxpartijen van Erik van der Weijden. De albumopbouw is optimaal waarbij de twee nummers van bassist Laurens Tol mij meevoerden in een diepe droomen chill-ervaring. De opname, mix en mastering in de Soundwise Studios was in goede handen van Emile den Tex. soundcloud.com/project-jazzx
SIMONE HONIJK From this moment on Eigen beheer Dit is het derde album van jazzvocaliste Simone Honijk. De cd bevat vijf eigen werken en zes standards van o.a. Gershwin, Cole Porter, Joe Henderson, Clare Fischer en Kenny Kirkland. De zangeres beheerst een breed repertoire met een groot palet aan stijlen. Uit het gekozen werk voor deze plaat blijkt dat ze graag binnen de grenzen van de jazztraditie blijft. Haar uitdagingen liggen meer bij de improvisatie en recent ook op het gebied van de compositie. Het album opent dan ook met ‘Astronaut’, haar debuut als componiste. Het nummer begint klein met alleen contrabas waardoor de heldere stem van de zangeres optimaal binnenkomt. Pianist Dirk Balthaus speelt daarna gelijk een hoofdrol met zijn begeleiding en improvisatie. Met zo’n hechte ritmesectie die verder bestaat uit drummer Niek van Wiggen en contrabassist Thomas Winther Andersen kan er natuurlijk niets mis gaan. Het hele album staat dan ook in het teken van smaakvolle balans waarin niet alleen de zangeres maar ook Ellister van der Molen op trompet en bugel de kersen op de taart mag plaatsen. www.simonehonijk.com
pagina 21
DEAR LORD Dear Trane Zennez Records ZR1702003 FRANK PAAVO Jazz Painter Eigen beheer Saxofonist/componist Frank Paavo heeft al een hele carrière in de entertainmentwereld achter de rug. Zo nam hij als zevenjarige fluit- en pianolessen. Op zijn achttiende begon hij een jazzband om vervolgens een succesvol popmuzikant te worden. Na tien jaar in het turbulente popwereldje ging hij het rustiger aan doen als manager voor artiesten en tv-sterren. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan: al die jaren bleef hij toch muziek spelen en uiteindelijk ging hij ook nog componeren. ‘Jazz Painter’ is het resultaat. Met het Thijs Cuppen Trio, trompettist Thomas Welvaadt en een klein legertje gerenommeerde musici nam hij tien eigen stukken op. Onmiskenbaar geïnspireerd door de jazz van de jaren vijftig en zestig heeft deze plaat toch een geheel eigen aura dat moeilijk te omschrijven is. De termen: licht, humoristisch, sprekend, smakelijk en muzikaal zijn allemaal van toepassing. Met deze ook geluidsmatig zeer goede plaat heeft Frank Paavo zijn kleurrijke bestaan in ieder geval treffend tot klinken weten te brengen. De cd-cover spreekt boekdelen wat dat betreft. www.paavomusic.com
pagina 22
BEN VAN DEN DUNGEN QUARTET 2 Sessions JWA Records 022017 Dit is de derde plaat van dit kwartet onder leiding van saxofonist/ componist Ben van den Dungen. Zoals de albumtitel al aangeeft vonden de opnamen in twee gedeelten plaats. De eerste sessie was direct na een tournee door Argentinië en Uruguay. Toen waren de musici nog zodanig hecht op elkaar ingespeeld dat ze zonder voorbereidingen de studio in durfden te gaan. Het materiaal was voor iedereen nieuw maar na een paar keer spelen kon er al opgenomen worden. Bij de tweede opnamesessie werd dezelfde strategie toegepast, maar dat leidde tot een iets andere stemming wat dit album een dubbelkleur geeft. De andere leden van het kwartet, Pianist Miguel Rodriguez, drummer Gijs Dijkhuizen en contrabassist Marius Beets zijn ‘zware jongens van de jazz’ die laten horen wat vakmanschap en meesterschap in de jazz behelst. In het slotnummer ‘Prisoner of Love’ laten Ben van den Dungen en contrabassist Marius Beets met zijn tweeën nog even een indrukwekkend staaltje van hun kunnen horen. Een mooie afsluiter van dit ‘dicht op de huid’ luisteravontuur. www.benvandendungen.nl
Dear Lord is de band rondom gitarist Sandro Fazio met saxofonist Francesco Bearzatti, bassist Felix Barth en drummer Bartho Staalman. Ze zijn geïnspireerd door John Coltrane en hebben deze band opgericht in een poging om dezelfde emotionele intensiteit te benaderen als de composities van hun geniaal idool. Zeven van Coltranes composities werden opnieuw herschreven en gearrangeerd door Sandro Fazio. Dit op een manier zoals hij zich voorstelde dat John Coltrane het zou doen met hedendaagse sounds en muzikale middelen. Het resultaat is een moderne Coltrane tribute geworden waarin naast de traditionele jazzinstrumenten ook elektrische- en midigitaren, elektronica en bizarre vocalen ingezet worden. Daarbij speelt Sandro Fazio een leidende rol als solist. Hij heeft een breed pallet aan geluiden uit zijn gitaararsenaal ter beschikking. Daar heeft hij ook scheutig gebruik van gemaakt. Tot afgrijzen van menig purist wellicht, maar daar laat dit kwartet zich echt niet door weerhouden. Hun manier om trouw te blijven aan de intenties van John Coltrane is - net als hij naar nieuwe moderne wegen te zoeken, aldus hun persbericht. Dat is in ieder geval goed gelukt. www.dearlordmusic.com
WERNER URBAN Dworzec Towarowy (an audio expedition by Werner Urban) Abandoned AB001 Op dit conceptalbum brengt de Utrechtse producer Werner Urban een in verval geraakt Pools goederenstation klankmatig weer tot leven. Op een rondreis door Polen ontdekken Urban en zijn vriendin een verlaten goederenstation. Deze plek wordt door locals ‘Dworzec Towarowy’ (goederenstation Breslau Ost) genoemd. Urban legt de locatie vast door middel van audio-opnames. Deze geluiden heeft hij verwerkt en omgezet naar de twaalf stukken van deze plaat die swingt als de nete. Alle groovesoorten uit de Hip Hop en EDM komen voorbij met dit verschil dat het niet met de gebruikelijke sounds gebeurt. We horen hoe het achtergelaten inventaris en de gedumpte rommel weer strak tot grooven worden gebracht in de galmende magazijnen en op de verlaten perrons. Vallende bakstenen, schrapende glasscherven en autobanden die stuiterend in een regenplas rollen en omvallen zijn daarbij de hihats, sequenses, base- en snaredrums. Dit originele en listig geprodu ceerde album is digitaal (gratis) en ook op vinyl te verkrijgen in een handgenummerde en geli miteerde oplage van 100 stuks, waarvan 30 in een luxe houten uitvoering. www.wernerurban.nl
Muziekwereld nr. 2 - 2017
De favoriete compositie van… Guy Pek, componist / drummer van Grenadeers, Nachtschade ‘Ik kies voor Like Clockwork van Queens of the Stone Age, uit 2013. Dat album was de afgelopen jaren heel belangrijk voor mij. Ze vonden zichzelf met die plaat opnieuw uit. In diezelfde periode vond ik mijzelf ook opnieuw uit, al zat ik in een andere levensfase en een andere scene. Ik studeerde aan het conservatorium in Amsterdam. Ik drumde al lang, probeerde daarin heel goed te worden. Ik ontdekte dat ik mij ook anders wilde uiten, zelf liedjes gaan schrijven, maar vond dat een lastige stap. Toen kwam die plaat en zag ik ze op Pinkpop. Ik stond twee meter voor het podium tegen de imposante frontman Joshua Homme aan te kijken. Een indrukwekkend optreden. Op dat moment was ik zeker van wat ik zelf wilde. Het lag aan de sound en het concept. Josh Homme is een soort macho gast. Hij had harde, heftige dingen gemaakt. Dat nieuwe album was een combinatie met mooie, ook heel
‘kleine’ liedjes. Dat vond ik heel gewaagd en moedig vanuit zo’n bandgeschiedenis. Als je echt eerlijk bent als muzikant dan moet dat ook: jezelf uitdagen en opnieuw uitvinden, hoeveel fans je dat ook kost. Als fanboy van QOTSA heb ik die plaat meteen na de release gedraaid. In eerste instantie kwam hij niet zo binnen. Ik verwachtte een plaat zoals de vorige: hard, heftig en ook wel lyrisch. Dat lyrische zat er wel in, maar ik miste de agressie van de eerdere platen. Toen ik beter ging luisteren, merkte ik dat het ergens anders om ging. Ik hoorde zoveel details en soms wel 12, 13 verschillende gitaarlagen. Heel uitgekiend en volwassen. Al die lagen geven elkaar de ruimte en zijn heel functioneel voor het liedje. Soms hoor je een heel speciaal gitaargeluid waarin ze maar één lickje spelen, gebaseerd op drie noten. Dat betekent dat je een paar uur aan het zoeken bent naar
het geluid en dan gewoon een lickje van een paar seconden gebruikt. Dat getuigt van een soort sound madness. Dat oog voor detail vind ik prachtig. Smooth Sailing is een goed voorbeeld van die gitaarlagen. Dat spelen met ruimte en vervorming, zoveel verschillende vormen van gitaarsound, ook in reverb en relays. Dat zijn nieuwe stapjes in het maken van rockmuziek, het is meer dan alleen beuken. Het drumgeluid is ook heel bijzonder. Dat komt van een hoop verschillende drummers. Het toffe is, dat je het karakter van al die drummers erdoorheen hoort, maar dat toch steeds dezelfde benadering is gebruikt. The Vampyre of Time and Memory is op dit moment mijn favoriet. Dat nummer gaat buiten de comfort zone van ‘macho’ Josh Homme. Een echt pianoliedje, heel atypisch voor de band. Ook in de lyrics stelt hij zich heel kwetsbaar op. Hij had een bijna doodervaring, tijdens een knieoperatie die bijna misging. Dat heeft hij in zijn teksten verwerkt. Ik vind het bijzonder dat hij die ervaring heeft kunnen ombuigen naar iets superkrachtigs. Met de Grenadeers hebben we nu een link met de band via Alain Johannes. Hij werkte veel samen met Homme en heeft onze debuut-ep geproduceerd.’
Jimmy Tigges Josh Homme foto: J. Wood
www.ntb.nl
pagina 23
Orkesten
Stand van zaken in de sector orkesten
Akkoord? Mark Gerrits De werkgeversorganisatie heeft medio maart 2016 de cao-voorstellen van Ntb en FNV Kiem ontvangen. De voorstellen dienen als basis voor de besprekingen over een herijking van de cao. Deze herijking is dringend noodzakelijk o.a. om opgelopen (salaris)achterstanden en afspraken rond beheersing van werkdruk, planning en inzet aan te pakken. Wat is er aan de hand
In maart 2016 hebben de vakbonden hun gezamenlijke voorstellen bij de werkgevers in de sector orkesten ingediend. In 2014 is door de vakbonden ingezet op een modernisering van de CAO Nederlandse orkesten. Hierin is - mede onder druk van de bezuinigingen - ingestemd met een opzet waarbij meer flexibiliteit in de orkestplanning mogelijk werd.
Via onze leden hebben ons veel signalen bereikt dat deze toegenomen flexibiliteit - in combinatie met de doorgevoerde bezuinigingen op de orkestformatie - hebben gezorgd voor een fors toegenomen werkdruk in de sector. Dit, in combinatie met de achtergebleven loonaanpassingen, is een ‘explosieve mix’. In toenemende mate krijgen wij signalen van ‘burn-out’verschijnselen bij de musici.
Het telkens ‘vol’ plannen van professionele musici is, in combinatie met hun intrinsieke gedrevenheid om er telkens ‘wat moois van te maken’, een gevaarlijke cocktail. Iedereen begrijpt dat dit op termijn resulteert in overbelasting, uitval en daardoor - verlies van kwaliteit. Daarnaast blijven wij signalen ontvangen uit orkestformaties dat er om budgettaire redenen beknibbeld wordt
Reddingsboei of langzaam ten onder?
Metropole orkest Mark Gerrits Metropole orkest: Hoe zat het ook al weer? In 2012 is door staatssecretaris Dekker (namens het ministerie van OC&W) al onderkend dat er voor een exploitatie van het Metropole Orkest op basis van een 50%-bezetting structureel tenminste 3,5 miljoen euro noodzakelijk is. Hoewel zijn brief in eerste in stantie leek op een (roemloos)
pagina 24
einde van het net na de oorlog door onze regering in het leven geroepen orkest, werd er een reddingsboei toegeworpen door de motie van de Kamerleden Van Dam en Huizing. Deze motie werd Kamerbreed gedragen. Door de vakbonden is destijds met de directie van het Muziekcentrum van de Omroep een sociaal plan voor de werknemers van het Metropole Orkest gesloten. In ruil voor de vermindering van de aanstelling naar 50%
werd de ruimte geschapen om te kunnen toetreden tot de BIS.
Raad voor Cultuur De Raad voor Cultuur (Agenda Cultuur 2017-2020 d.d. 8 april 2015) adviseerde de minister van OC&W over de financiering van het Metropole Orkest. De Raad formuleert hoe toetreding tot de BIS van het Metropole Orkest gefinancierd kan worden als volgt: ‘3. Structurele overheveling functies naar cultuurbegroting
a. Voeg de tijdelijke middelen voor het voormalige Tropenmuseum en het orkest voor lichte muziek (het Metropole Orkest) structureel toe aan het BIS-budget van de betreffende sectoren.’ Het gaat daarbij om een bedrag van 9 miljoen euro (voormalig Tropenmuseum: 5,5 mio en het orkest voor lichte muziek 3,5 mio). De minister heeft het subsidie plafond voor ‘het orkest voor lichte muziek’ vervolgens op een bedrag van 3 mio gesteld. Het is mij nog steeds niet duidelijk waarom het advies van de Raad niet overgenomen is door de minister. Anders gezegd: waar is die 0,5 mio (structureel) binnen het ministerie blijven hangen?
Muziekwereld nr. 2 - 2017
op het aantal repetities dat noodzakelijk is om stukken goed in te studeren. Bijkomend effect is dat door het reduceren van de aanstellingsomvang het zogenaamde ‘urenforfait’ (kortgezegd: de noodzakelijk tijd voor eigen voorbereiding, (instrument)studie etc.) óók fors is ingekrompen. Voorstellen vakbonden: grip op inzet van musici
In maart 2016 hebben de gezamenlijke vakbonden Ntb en FNV Media en Cultuur voorstellen gedaan aan de werkgevers om op een aantal onderdelen die direct verband houden met de planning, inzetbaarheid en (werk) belasting de cao aan te passen. Het gaat om zeer praktische maatregelen zoals: - Niet meer inplannen dan 100% van de beschikbare capaciteit; - Gepland is verbeurd. (Dit om te voorkomen dat ingeplande uren die vervallen, achteraf aan nog te wer-
ken uren worden toegevoegd.) - Substantiële salarisverbetering. - Geen 100%-functies laten invullen met 80%-banen. (In het orkestbedrijf is er altijd sprake van een verschil tussen theoretische en praktische inzetbaarheid. In de praktijk blijkt dat musici nimmer volledig kunnen worden ingezet. Door nu 80%-banen aan te bieden trachten de werkgevers het financiële risico samenhangend met dat verschil af te wentelen op de werknemers.) Aanbod aan werkgevers
In december 2016 is door de vakbonden een deel van de in maart 2016 aangereikte voorstellen naar de werkgevers toe vertaald richting een ‘akkoord’. Het doel dat wij voor ogen hadden was om door middel van een aantal quick wins tot een echt akkoord te komen. Zodoende zouden wij samen met de werkgevers naar de
werknemers in de sector kunnen stappen om hen een (deel)akkoord voor te leggen. Dat akkoord zou een opmaat kunnen zijn voor het streven naar een toekomst. Je wilt immers vooruit en niet stilstaan! Dit in zijn omvang beperkte akkoord bleek voor de werkgevers niet acceptabel. Hoe nu verder?
In mei gaan de vakbonden in gesprek met de achterban. Centraal zal komen te staan de vraag of en in hoeverre de musici bereid zijn tot een verdere flexibilisering voor - nagenoeg - hetzelfde salaris. Ntb en FNV Media en Cultuur zijn van mening dat dit onherroepelijk zal resulteren in overbelasting hetgeen ongetwijfeld invloed zal hebben op kwaliteit en speelvreugde. Wordt vervolgd!
Bezwaar tegen subsidie‘korting’ In september 2016 werd door het Metropole Orkest het subsidiebesluit van de minister van OC&W ontvangen. Er werd – overeenkomstig het advies van de Raad voor Cultuur die daarbij is gebonden aan een vooraf door de minister vastgesteld subsidieplafond – 3 miljoen euro toegekend. Het orkest had – onder meer vanwege de discussie rond het voortbestaan van het Metropole Orkest in 2012 – op minstens 3,5 miljoen mogen rekenen. In overleg met de toenmalige directie van het Metropole Orkest is de afspraak gemaakt dat vanuit het Metropole orkest (Raad van Toezicht en directie)
www.ntb.nl
foto: Minke Faber
richting politiek gelobbyd zou worden om de ontbrekende 0,5 mio te vinden binnen de begroting van OC&W én dat door de Ntb de juridische weg zou worden ingeslagen. De politieke lobby bood geen soelaas: logisch, de inzet
van de politieke partijen was vooral gericht op de landelijke verkiezingen. De Ntb heeft in een uitvoerig gemotiveerd bezwaarschrift bij het ministerie onder de aandacht gebracht dat het eerst toewerpen van een reddings-
boei en dan alsnog het orkest langzaam ten onder laten gaan niet behoorlijk is. Wij allen (directie Muziekcentrum van de Omroep, directie en Raad van Toezicht stichting Metropole Orkest, vakbonden betrokken bij de reorganisatie, maar bovenal de werknemers) hebben ons aan de destijds gemaakte afspraken gehouden, in het vertrouwen dat - na toegang tot de BIS - de minister voor afdoende financiering zou zorgen.
Hoe nu verder? Op 20 april 2017 is de zaak behandeld. De inhoudelijke reactie op de aangevoerde bezwaren wordt nu afgewacht. Wordt vervolgd!
pagina 25
Nieuwe edities! Koop ze onli ne
�via onze websites - zonder verzendkosten�
Of in de kiosk.
pagina 26
www.interface.nl | www.slagwerkkrant.nl | www.gitarist.nlMuziekwereld nr. 2 - 2017 www.debassist.nl | www.musicmaker.nl
o d n
Stan Rijven
Ritmu
column
www.ntb.nl
ALL YOU NEED IS LEF Over muziektalent gesproken: vroeger was alles beter. Wie zoals ik in de sixties opgroeide, nota bene in beatstad Den Haag, en nadien van popjournalistiek zijn vak maakte, krijgt dat steevast van generatiegenoten te horen. Vooral dit jaar wegens de 50e verjaardag van Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Immers een cruciale plaat want The Beatles hadden tenslotte vier maanden in de studio zitten zwoegen. Ongehoord voor die tijd; net als hun experi menten met elektronica, sitars en een amal gaam aan stijlen. Ik gooi er dan altijd nog een schepje bovenop. In 1967 debuteerden invloedrijke Amerikaanse bands als Creedence Clearwater Revival, The Doors, The Greatful Dead en The Velvet Underground. Met Monterey Pop vond het eerste meerdaagse popfestival plaats, bovendien brak toen de Summer of love los. Scott McKenzie (5 maanden in Top 40) riep ons op om, zoals tienduizenden Amerikaanse jongeren al eerder deden, naar San Francisco af te reizen: Be sure to wear some flowers in your hair. Ondertussen zongen The Beatles All you need is love tijdens de eerste wereldwijde televisie uitzending (25 juni 1967) voor 150 miljoen kijkers. In het Amsterdamse Vondelpark had Provo zich weliswaar net opgeheven, maar als lezertje van Hitweek wist je dat aldaar nu ook het flower power-virus was uitgebroken. Je las over een gekraakte kerk aan de Weteringschans die enkele maanden later Paradiso (31 maart 1968) ging heten. Swinging London werd het nieuwe Parijs waar je wezen moest voor de laatste muziek- en
modetrends. Ik kocht er zomer 1968 mijn eerste corduroy-jasje op Carnabystreet, sliep in Hydepark, bezocht The Marquee Club en uiteraard de Apple-boetiek. De kleurrijke gevel was beschilderd door Simon (de vader van Douwe Bob) & Marijke, tevens verantwoordelijk voor de oorspronkelijke Sgt.Pepper-hoes. We krijgen het in 2017 allemaal nogmaals ingepeperd. Is het niet via spreads in de dagbladen of de lawine aan Pepper-nostalgia van platenmaatschappij EMI, dan is het wel met een integrale Pepper-uitvoering door The Analogues in de Ziggodome. Ondertussen wemelt het van tribute bands die CCR, Doors en Pink Floyd nauwgezet naspelen. Toch bekruipt me het gevoel dat we daarmee in het Madame Tussaud van de popmuziek zijn beland. Inderdaad gestold tot was van hetgeen wat was. Echter, we leven nu in Globalia. Zeker, er wordt nog steeds aan de sixties gerefereerd, maar nu ook door aanstormend talent met frisse ideeën. Zoals The Mysterons of Altin Gün die met hun ‘Turkse psychedelica nieuwe stijl’ de hausse aan Turkse sixties pop in herinnering roepen. Want Istanbul was destijds de evenknie van beatstad Den Haag; net als Addis Abeba, Lagos en Lima overigens. Tot Globalia horen ook de hedendaagse tegenhangers van Jimi Hendrix. Je vindt ze in de Sahel-landen waar getalenteerde groepen als Tamikrest en Tinariwen de sterren van de hemel spelen. Daarom is vandaag alles beter. Via allerlei media waarover we destijds niet beschikten maak je kennis met het popverleden en -heden van buiten de anglo-amerikaanse wereld. Zoals The Beatles ooit de grenzen van het muziekuniversum verkenden, gun ik het westers-georiënteerde popjournaille een identiek talent: all you need is lef. Stan Rijven is muziekjournalist, programmamaker en deejay
pagina 27
Talentontwikkeling
Het belang van een netwerk voor talentvolle artiesten
The next generation: Pick your team Bjorn Schipper en Esther van der Poel In Muziekwereld 2011/4 en 2012/1 is al eens dieper ingegaan op het onderhandelen over en het sluiten van verschillende muziekcontracten, o.a. op het gebied van management, boekingen, publishing en recording. Deze juridische spelregels zijn en blijven voor alle muziekauteurs en artiesten relevant en het maakt daarbij in beginsel niet uit of iemand net komt kijken of al een gearriveerde wereldster is. Groot verschil tussen het talent en de wereldster zal zijn dat laatstgenoemde zich inmiddels heeft weten te omringen met een team van gespecialiseerde professionals die de zakelijke kant van zijn of haar carrière in goede banen proberen te te leiden. Denk aan een team van (business) managers, tourmanagers, advocaten, fiscalisten, accountants, boekhouders en agenten op het gebied van boekingen, reizen, PR/communicatie en verzekeringen. En de laatste jaren zien we meer en meer het belang toenemen van een mental coach in zo’n team, om de muziekauteur/artiest ook aan de soft side in het gareel te houden om zijn of haar prestaties te kunnen optimaliseren.
Het belang van een goed netwerk Tijdens de afgelopen Dancefair heb ik samen met mental (artiesten)coach Esther van der Poel van PACCT op uitnodiging van de Dutch DJ Foundation (DDJF) een speciale workshop (Pick Your Team!) verzorgd waarin het opbouwen en samenstellen van zo’n professioneel team centraal stond. Juist voor jonge, talentvolle muziekauteurs en artiesten is het belangrijk om in een vroeg stadium van hun carrière awareness te hebben in relatie tot professionals die inhoudelijk een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het verloop van diezelfde carrière. En die bovenal te vertrouwen zijn. Is eenmaal die grote hit gescoord, dienen de professionals zich vanzelf aan. Er valt immers (veel) geld te verdienen. Vandaar dat het goed is om in het begin ook terug te vallen op mensen die je al kende pagina 28
voordat een doorbraak volgt. Persoonlijk vertrouwen is in dat vroege stadium van een artiestencarrière een groot goed. Zo kan het voorkomen dat bijvoorbeeld een van de ouders of een goede vriend van een talentvolle artiest tijdelijk het (business) management verzorgt en een vriend of familielid op juridisch vlak meeleest omdat deze persoon in ieder geval rechten heeft gestudeerd. Of men kent persoonlijk een of meerdere professionals die zouden kunnen helpen. Het is een belangrijk begin waarbij de basis van een team gelegd kan worden, ook bij de latere selectie van nieuwe professionals. Met als voordeel dat de muziekauteur of artiest zich met name op creativiteit kan focussen. Probeer ook dichtbij jezelf te blijven, het gaat er in dit stadium van je carrière vooral om dat degenen die te hulp schieten te vertrouwen zijn en ondersteuning Muziekwereld nr. 2 - 2017
bieden. En natuurlijk moet er goed samengewerkt kunnen worden. Presentatie en netwerken zijn belangrijk Mensen ervaren ‘netwerken’ wel eens als lastig omdat ze uit hun persoonlijke comfort zone moeten komen en verder ook niet weten hoe dit aan te pakken. Tijdens de eerder genoemde Dancefair workshop is het belang benadrukt van een goede presentatie en een gedegen voorbereiding. Als je als jonge en talentvolle artiest of muziekauteur naar conferenties als Eurosonic/Noorderslag (ESNS), Amsterdam Dance Event (ADE) of Dancefair gaat, zorg er dan voor dat jouw persoonlijke profiel en presentatie dik in orde zijn. Focus niet alleen op de muziek maar let ook op visuele presentatie en authentiek voorkomen waarmee je indruk kan maken. www.ntb.nl
Een korrelige persfoto met te weinig pixels gemaakt met een mobiele telefoon geeft in ieder geval geen goede eerste indruk en kan afleiden van de kwaliteit van je demo. Een gedegen voorbereiding betekent ook dat je jezelf voorafgaande aan het bezoek aan een van de genoemde conferenties verdiept hebt in de mensen en bedrijven die aanwezig zullen zijn. Welke interessante labels, publishers en boekings- en managementkantoren zullen aanwezig zijn en wie zijn binnen deze actoren de aangewezen personen om mee in contact te komen? En bedenk vooraf hoe je jezelf gaat presenteren als je met een van deze mensen een afspraak weet te maken. Netwerken betekent overigens niet alleen dat je steeds nieuwe mensen leert kennen. Vooral het onpagina 29
Talentontwikkeling
derhouden van een bestaand netwerk is belangrijk omdat je via de mensen die je al kent vaak weer nieuwe mensen leert kennen. Probeer daarom ook relaties op lange termijn na te streven en focus minder op vluchtige contacten. Schakel wel tijdig door Is eenmaal via eigen persoonlijke contacten de eerste basis voor een professioneel team gelegd, wil dit niet zeggen dat het team daarmee ‘af’ is. De samenstelling van het team dient immers in zekere zin verband te houden met de ontwikkeling van de carrière van de muziekauteur of artiest. Volgt een doorbraak, zullen de belangen groter worden en zal vaak ook in het buitenland gecontracteerd gaan worden. Managers komen in beeld voor strategie en profiel en de meer zakelijke
kant van muziek, boekingskantoren kunnen de boekingen voor optredens verzorgen en labels en publishers staan in de rij om je te tekenen. De eenmanszaak van de artiest maakt plaats voor een BV en royalties en tourinkomsten moeten in internationaal verband afgerekend worden. In zo’n fase is het van belang open te staan voor aanvullende, externe professionele hulp waar dat nodig is. Een goede professional kan in dit stadium echt het verschil maken. Bijvoorbeeld door met kennis van zaken en het openstellen van een zakelijk netwerk het nemen van een belangrijke strategische beslissing te beïnvloeden en de juiste contacten aan te dragen. Tegen deze achtergrond kan het soms onverstandig zijn op dezelfde manier (te) lang te blijven hangen in de eerder genoemde kring van familie of vrienden die vanaf het eerste uur behulpzaam is geweest. Best
- ingezonden mededeling -
DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM foto : Frank de Graaf
foto : Roland van Tulder
Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz
pagina 30
Muziekwereld nr. 2 - 2017
of both worlds is als deze kring zich in goed overleg met de muziekauteur of artiest openstelt voor externe professionals en vanwege het persoonlijke vertrouwen nauw betrokken blijft bij het verdere verloop van de carrière van de muziekauteur of artiest. Vroeg of laat zal dan professioneel gezien wel doorgeschakeld moeten worden. Nieuwe teamleden Traditioneel kent het team in een wat verder gevorderd stadium een artiestenmanager. Deze manager zet in overleg met de artiest (en/of muziekauteur) samen de grote lijnen uit als het gaat om strategie en profiel. Niet alleen muzikaal, maar ook qua opbouw van imago. In een wereld waarin haast alles online is gedeeld spelen followers, likes en de bijbehorende big data een belangrijke rol bij het invullen en verfijnen van een passende strategie. Managers zullen hun netwerk gebruiken om in contact te komen met de juiste labels, publishers en boekingskantoren en kunnen zich daarnaast ook bezighouden met de zakelijke kant van het artiestenbestaan, al dan niet door externe professionals in te schakelen (o.a. advocaten, fiscalisten, accountants, verzekeringsagenten). De manager fungeert dan als spin in het web die alle betrokken partijen in overleg met de artiest aanstuurt. En vrij recent is daar de mental coach bijgekomen nu gezondheid en veiligheid van artiesten en muziekauteurs belangrijker zijn geworden. Jonge talentvolle DJ’s die jaar in jaar uit de hele wereld over vliegen om op te kunnen treden en daarnaast hit na hit scoren zijn te vergelijken met topsporters van wie verwacht wordt dat ze alsmaar topprestaties blijven leveren. Mentale begeleiding kan daarbij zeer nuttig zijn. Mental coaching De mental coach als nieuwe loot aan de stam van het professionele artiestenteam om ervoor te zorgen dat de artiest of muziekauteur optimaal kan blijven presenteren. Waar managers, boekingsagenten, publishers en labels veelal omzetafhankelijke beloningen ontvangen,
ligt het gevaar op de loer dat omzet ook meteen de drijvende kracht achter een carrière van een muziekauteur of artiest wordt. Op lange termijn kan dit de persoon van de muziekauteur of artiest schaden, in zowel geestelijk als lichamelijk opzicht. Tijdige inzet van een mental coach kan voor meer waarborg van de veiligheid en gezondheid van de muziekauteur of artiest zorgen als gevolg waarvan de muziekauteur of artiest en zijn of haar professionele team beter op koers kunnen blijven. In zoverre is de rol van de mental coach ook dienstbaar aan de rest van het team. Met welke vragen kan je bij zo’n mental coach terecht en wanneer kan een mental coach de helpende hand of een luisterend oor bieden? Een mental coach is voor artiesten zeer zeker niet alleen nuttig om eventuele problemen (o.a. burn-out, writers block) te verhelpen maar juist ook om dit soort problemen voor te zijn. Een mental coach kan bijvoorbeeld het belang onderstrepen van het in een vroeg stadium omringd zijn met mensen die dezelfde passie en ideeën delen. Mensen die samen met jou van iets moois dromen, met wie je samen doelen kunt stellen en die je kunnen inspireren, stimuleren en motiveren om die doelen te bereiken. Wat wil je binnen nu en vijf jaar bereiken, hoe en met wie denk je dat te kunnen bereiken? Een mental coach kan een muziekauteur of artiest leren dit soort plannen te visualiseren, bijvoorbeeld met behulp van mindmapping of het aanleggen van een lijst met namen en acties. En als je als muziekauteur of artiest eenmaal onderweg bent naar het volgende doel kan het geen kwaad om van tijd tot tijd met de mental coach de spreekwoordelijke vinger aan de pols te houden. Aan de hand van persoonlijke vragen over waar je staat, hoe het gaat en of je nog op de juiste weg bent en nog voldoende focus hebt, kan een persoonlijk plan waar nodig tussentijds bijgesteld worden.
Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam. Esther van der Poel is professioneel artiestencoach en oprichter van bureau PACCT in Amsterdam
1 Zie Muziekwereld 2011/4, Grote en kleine lettertjes. Contracten sluiten in de muziekindustrie (p. 20-23), Muziekwereld 2012/1, Muziekcontracten. Onderhandelen over de essentialia van muziekcontracten (p. 20-23). 2 Zie Muziekwereld 2014/3, Here to stay: op de toppen van het artiestenbestaan. Meer aandacht voor de mentale begeleiding van artiesten (p. 30-33).
www.ntb.nl
pagina 31
muziekonderwijs
De bezuinigingsronde van Nederland Mark Gerrits In de vorige Muziekwereld schreef ik al over de kwestie CQ Emmen, ik sloot toen af met: ‘Zeer recent hebben Ntb en Kunstenbond de vorderingen van de leden van de groep ingediend bij de curator. Van één ding is ook de curator overtuigd: de zaak stinkt.’
CQ Emmen: tussenstand Wat is de stand van zaken?
Op vrijdag 27 januari 2017 is er een gezamenlijke bijeenkomst geweest van ex-werknemers van CQ Emmen, de Ntb en de Kunstenbond. In deze bijeenkomst is de route geschetst die door de vakbonden wordt uitgestippeld in dit dossier. Er is benadrukt dat, nu het ernaar uitziet dat een politieke oplossing ver verwijderd is, ook ingezet moet worden op te nemen juridische stappen (Juridisch Spoor en Politiek Spoor). Omdat sprake is van een unieke situatie, zijn er door de vakbonden inhoudelijk afspraken gemaakt over de rechtsbijstand die wordt verleend. In de vorige Muziekwereld heb ik kenbaar gemaakt dat er een initiatiefgroep is opgericht. Deze heeft inmiddels een eigen website: www. ibocq.nl. Op de website wordt het nieuws rond CQ Emmen gebundeld. Vorderingen ingediend bij curator
Door de vakbonden zijn begin februari ten behoeve van de ex-werknemers van deze groep bij de curator in het faillissement vorderingen ingediend. Al met al gaat het hier om bedragen van circa 4½ miljoen euro . Juridisch Spoor: CAR-UWO na faillissement?
In eerdere documentatie - zoals blijkt uit de door de curator gemaakte faillissementsverslagen - stelt de curator zich op het standpunt dat het aanpassen van de rechtspositieregeling CAR-UWO aan de rechtspositieregeling CAOKE per 1 januari 2013 niet rechtsgeldig is geschied. De curator acht de overgang nietig. Dit komt onder meer omdat de statuten van de Stichting CQ Emmen aangeven dat voor het bij de muziekschool werkzame personeel de rechtspositie CAR-UWO moet worden toegepast. pagina 32
Wij hebben als vakbonden al in een vroeg stadium bij de curator aangegeven dat deze rechtspositie CAR-UWO doorwerkt na het faillissement. En dus ook dat de ex-werknemers hun aanspraken op een VanWerkNaarWerk-traject en uitkeringen op basis van de CAR-UWO hebben behouden. De curator stelt zich op het standpunt dat de vorderingen tot de datum van het faillissement, wél thuis horen in de (faillissements)boedel, maar de vorderingen die ontstaan zijn na faillissement (loonvordering en invorderingen vanwege uitkeringsrechten op basis van hoofdstuk 10D CARUWO) niet thuishoren in de (faillissements)boedel. Door Ntb en Kunstenbond is externe expertise ingehuurd om richting de curator in het faillissement goed beslagen ten ijs te komen. In de eerste verkennende gesprekken met deze door ons ingehuurde advocaat bleek dat hij tevens als curator in andere faillissementen optreedt. Kortom: het is iemand die zelf de klappen van de zweep kent, en nog beter dan wij in staat is om de curator op onderdelen van het faillissementsrecht weerwoord te geven. Als eerste resultaat werd bereikt dat een door de rechter-commissaris uitgeschreven verificatievergadering tot nadere orde werd aangehouden. Hierdoor is voorkomen dat het faillissement op eenvoudige wijze kon worden afgewikkeld zodat de gemeente Emmen en de gemeente Coevorden buiten schot zouden blijven. Aangifte faillissementsfraude bij FIOD
Door onderzoek van de Ntb in onder meer de stukken van de curator kwam - zoals in de vorige Muziekwereld is aangegeven - een kwalijke reuk bovendrijven: het zaakje stinkt aan alle kanten! Het heeft er de schijn van dat er tussen het bestuur van de Stichting CQ Emmen en de gemeente Emmen een opzet is gecreëerd waarbij de gemeente Emmen ontslagen Muziekwereld nr. 2 - 2017
Demonstratie voor het behoud van CQ in Emmen, foto: Dagblad van het Noorden
werd uit een afgegeven garantieverklaring (waarin de gemeenten Emmen en Coevorden zich garant stellen voor het exploitatietekort van de muziekschool). Vervolgens werd door de gemeente Emmen een vordering die zij meent te hebben op de muziekschool omgezet in een hypothecaire geldlening. Met als onderpand het gebouw aan de Kapelstraat in Emmen. Het bestuur zou instemmen met het ontslaan van de muziekschool uit de B3-status. En als laatste stapje zou het personeel moeten overgaan naar de rechtspositie van de CAO KE - met medewerking van de vakbonden. Op zichzelf, zou je denken, is er met deze stappen niets mis. Maar dat wordt anders als je informatie in handen krijgt waaruit blijkt dat dit faillissement kennelijk is voorgekookt. In 2011, zo bleek uit deze informatie, was er een zogenaamde Taskforce actief (onder voorzitterschap van de wethouder van de gemeente Emmen, de heer Jumelet). Letterlijk was dit de opdracht:
‘Deze taskforce heeft tot taak om binnen een relatief kort tijdsbestek te komen tot een oplossing voor de financiële problematiek en een aanpassing van de systematiek van subsidiëren van het Centrum voor de Kunsten (CQ).’ NB: in ambtelijke kringen is ‘komen tot een oplossing voor de financiële problematiek’ vaak de opmaat voor keiharde sanering. Wat hield deze ‘problematiek’ in? Ik gaf dat reeds aan in mijn vorige artikel in de Muziekwereld: vanwege de afgegewww.ntb.nl
ven garantieverklaringen moesten de gemeenten Emmen en Coevorden financieel bijspringen in het tekort. Dat nu wilden zij omzeilen. In onze optiek is het (voorgekookt) in gang zetten van de ondergang van de muziekschool strafbaar. Wij hebben het Openbaar Ministerie een groot aantal documenten toegestuurd, waaruit in onze visie afdoende de (kwalijke) rol van met name bestuur en de gemeente Emmen naar voren kwam. Op uitnodiging van datzelfde Openbaar Ministerie is op 13 februari 2013 door mijn collega van de Kunstenbond formeel aangifte gedaan tegen het bestuur van de stichting CQ Emmen en de gemeente Emmen wegens (faillissements) fraude. Medio maart 2017 hebben de vakbonden op het kantoor van het parket te Zwolle met de Officier van Justitie en een opsporingsambtenaar van de FIOD in een 2 uur durend gesprek, de zaak uiteengezet. Door de FIOD is aangegeven dat men de zaak in onderzoek heeft. Politieke spoor: vragen door Groen Links
Om de kwestie op de politieke agenda te houden (wij weten allen: de politiek regeert bij de waan van de dag!) zijn de vakbonden in overleg gegaan met de fractie van GroenLinks (deze is vertegenwoordigd in de gemeenteraad Emmen). Dit gesprek vond plaats op donderdag 16 maart 2017, de dag na de landelijke verkiezingen. Hoofdonderwerp van het pagina 33
muziekonderwijs
gesprek was de manier waarop er thans met de belangen van de ex-werknemers van CQ wordt omgegaan door de gemeente Emmen. Met name is aan de orde gekomen dat het kennelijk niet tot de mogelijkheden behoort om fatsoenlijk over dit dossier in gesprek te gaan met de verantwoordelijke wethouders. In het gesprek hebben wij benadrukt dat wat ons betreft het nog steeds mogelijk moet zijn om door middel van een minnelijke regeling tot een oplossing te komen. De inhoud van dit gesprek, met name het signaal dat wij hebben afgegeven, was aanleiding voor GroenLinks om in
de raadsvergadering van 30 maart 2017 de wethouder nog eens te bevragen op dit dossier. Zoals hierboven aangegeven hebben de vakbonden aangifte gedaan wegens faillissementsfraude. Kennelijk was dit nog niet tot de wethouder doorgedrongen. Ondanks zijn – zoals hij ter vergadering aangaf – navraag bij het Openbaar Ministerie, zou van onze aangifte bij de FIOD niets bekend zijn! Sterker nog: de wethouder diende publiekelijk een sneer uit naar de in de raadzaal aanwezige journalisten: deze zouden hun huiswerk niet goed gedaan hebben.
- ingezonden mededelingen -
Zie voor een filmpje van de door GroenLinks gestelde raadsvragen en de (snerende) wethouder J. Otter de link: www.ibocq.nl/wethouder-otten-slaat-de-plank-volledig-mis. Het filmpje geeft een onthutsend beeld van wegkijken, wegwuiven en (bestuurlijk) actieve gemeenteraadsleden wegzetten als niet ter zake kundig!
Veelbelovend talent, wordt geen Eendagsvlieg door een blessure!
Bij het ter perse gaan van dit nummer was nog niet duidelijk of het stuntelende gedrag van deze wethouder een politiek staartje gaat krijgen. Wordt vervolgd
C U R S U S S E N V O O R VA K M U S I C I - Barokimprovisatie 17 september en 8 oktober 2017, Amsterdam - Koordirectie - vervolg en verdieping v.a. 11 november 2017, Ede - Improviseren kun je leren 11 maart, 8 april en 27 mei 2018, Ede - Arrangeren 6, 13 en 20 april 2018, Ede
Kijk voor meer cursussen en inschrijving op www.huismuziek.nl
pagina 34
Muziekwereld nr. 2 - 2017
Ntb-verzekeringen
Op maat Exclusief bij de Ntb: doorlopende (vakantie)reisverzekering met dekking voor buitenlandse optredens Zakenreis of vakantiereis? Welke leeftijd je ook hebt en hoeveel reiservaring er ook in je bagage zit, bij elke reis kan je weer voor mooie, nieuwe en onverwachte verrassingen komen te staan. Maar soms krijg je te maken met minder plezierige ervaringen. Een exotische maaltijd die niet goed valt. Bestolen van je geld en papieren of het uit vallen van je auto waardoor het bereiken van het reisdoel dreigt te mislukken. Zulke ver rassingen bederven niet alleen de vakantiepret, ze hebben ook onaangename financiële gevolgen. Onbezorgd Een reisverzekering zorgt ervoor dat je ingeval van problemen er niet alleen voor staat. Je kan per reis een verzekering afsluiten maar ga je meerdere keren per jaar erop uit, dan blijkt een doorlopende reisverzekering al snel voordeliger te zijn. Al dan niet gecombineerd met een annuleringsdekking. Daarnaast hoef je, als je de doorlopende reisverzekering standaard in je Ntb-verzekeringspakket opneemt, niet meer aan het afsluiten ervan te denken en kan je je bezighouden met de leuke vakantievoorbereidingen. Een reisverzekering is een verzekering tegen diverse onverwachte gebeurtenissen die kunnen ontstaan tijdens vakantie. Alle zakelijke aspecten vallen buiten
www.ntb.nl
een reisverzekering. Reizen voor optredens of andere zakelijke bezigheden in het buitenland vallen niet standaard onder een reisverzekering.
Exclusief voor de leden van de Ntb Voor de leden van de Ntb is een speciale doorlopende reisverzekering ontwikkeld. Hier vallen de zakelijke reizen wèl onder de dekking! Immers, regelmatig komt het voor dat musici naast een vakantiereis ook reizen naar het buitenland maken voor hun werk, bijvoorbeeld voor optredens. In dergelijke situaties zou een zakenreisverzekering nodig zijn maar die is relatief kostbaar. Als lid van de Ntb kan je gebruik maken van een extra optie op
de doorlopende (vakantie)reisverzekering: het meeverzekeren van incidentele zakenreizen. Bij het aanvragen kan je kiezen voor de optie ‘buitenland optredens’ waardoor 4 reizen per jaar in het kader van optredens in het buitenland worden meeverzekerd. Wanneer je regelmatig zakelijk in het buitenland verblijft, kan je met ons overleggen voor een alternatief.
Met onze reisverzekeringen kies je voor: • afdekken van onverwachte financiële risico’s tijdens je vakantie • hulp van een alarmcentrale bij problemen in het buitenland • een verzekeringspakket dat je gemakkelijk kunt aanpassen aan je persoonlijke wensen • extra financieel voordeel via het Ntb-Verzekeringspakket • snelle en zorgvuldige afhandeling van schade • mogelijkheid om de vakantiereisverzekering uit te breiden met ‘buitenland optredens’ • De instrumenten zijn niet meeverzekerd op het onderdeel reisbagage van de reisverzekering.
Het Ntb-pakket: Instrumentenverzekering Inboedelverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering-Combi Doorlopende Reisverzekering Uitvaartverzekering Autoverzekering Opstalverzekering Zorgverzekering
Je muziekinstrument overal verzekerd Als je de speciale instrumentenverzekering in het Ntb-verzekeringspakket hebt afgesloten, is er op die verzekering ook in het buitenland tijdens vakanties en/of werkreizen dekking. De Ntb-instrumentenverzekering biedt een wereldwijde dekking tegen alle plotselinge en onverwachte gebeurtenissen. Thuis, onderweg of bij een optreden. De enige uitsluiting is schade ten gevolge van diefstal uit een motorvoertuig. Dekking van een reisverzekering De basis van een reisverzekering wordt meestal gevormd door dekking van: • schade met betrekking tot bagage • hulpverlening. Daarnaast kan de dekking onder andere worden uitgebreid met: • ongevallendekking • dekking tegen geneeskundige kosten • annuleringsdekking. De dekking van geneeskundige kosten is altijd een aanvulling op de eigen, wettelijk verplichte, basis-zorgverzekering.
Snel regelen De Ntb-reisverzekering kun je verder geheel aanpassen aan je eigen wensen. Zoals bijvoorbeeld het meeverzekeren van wintersportreizen tot het meeverzekeren van fietsen. Alleen in Europa of dekking over de hele wereld; alleen voor jezelf of voor je hele gezin. Op de verzekeringssite voor de leden van de Ntb word je snel door de mogelijkheden heen geleid en kun je de verzekering online aanvragen.
pagina 35
8 - 11 JUNI 2017
8 - 11 JUNI 2017
4 DAYS OF WORLD JAZZ
350 ARTISTS | 21 COUNTRIES | 85 CONCERTS | 12 VENUES www.amersfoortjazz.nl pagina 36
Muziekwereld nr. 2 - 2017
FESTIVAL LINE UP
DUTCH ARTISTS LAVINIA MEIJER & CAREL KRAAYENHOF | TINEKE POSTMA & REINIER BAAS | THE QUARTET - HERMAN, BEETS, BENNINK, JACOBS | BRUUT! | A TRIBUTE TO TOOTS: HERMINE DEURLOO, KAREL BOEHLEE, LILIAN VIEIRA | SWINGIN’ HARLEM XL FT. HOUSTON PERSON & IZALINE CALISTER | GIOVANCA | ARTVARK | SENA NATIONAAL JEUGD JAZZ ORKEST O.L.V. ANTON GOUDSMIT | NTJAM ROSIE | ERIC INEKE JAZZXPRESS - DEXTERNITY | SINAS | LICKS AND BRAINS FT. HOUSTON PERSON | A TRIBUTE TO RAY CHARLES: JAZZ ORCHESTRA OF THE CONCERTGEBOUW FT. MADELINE BELL | GARE DU NORD | WICKED JAZZ SOUNDS | VAN KEMENADE’S THREE HORNS AND A BASS | RAAD VAN TOEZICHT | MATTEO MIJDERWIJK | FUNKY ORGANIZERS | IAN CLEAVER | STORMVOGEL & LEO JANSSEN | C|H|D | JUNIOR JAZZ UNLIMITED BIG BAND | TOMMY MOUSTACHE | DELFOS? | EGBERT DERIX | FILET AU FONQUE | THIJS BORSTEN | GRAZIELLA HUNSEL RIVERO | JEFFREY SPALBURG | DE APPEL & DE BOOM: MASHA & DRIES BIJLSMA, ROB & SEBASTIAAN VAN BAVEL, MARIUS & SIMON BEETS, ANNA & MARCEL SERIERSE | DJ MAESTRO FT. SUSANNE ALT & ROB VAN DE WOUW | TANGO EXTREMO | DE PUBI’S | A TRIBUTE TO THE TEXAS TENORS: FT. HOUSTON PERSON, ALEXANDER BEETS, SJOERD DIJKHUIZEN & CEES SCHRAMA | MAMIHLAPINATAPA | BIG BAND ON THE MOVE FT. DUNCAN DE MOOR | MENNE SMALLENBROEK & JOSÉ SOARES | BRASSOCIETY | DE MOBIELE EENHEID | PAUL VAN KESSEL | RAQUEL KURPERSHOEK | IDEMO QUINTET | MARUTYRI | MENNE SMALLENBROEK & JOSÉ SOARES INTERNATIONAL ARTISTS MARCO MEZQUIDA (SPAIN) | NONO GARCIA TRIO (SPAIN) | XAVI TORRES TRIO (SPAIN) | ALEXEY LEON TRIO (SPAIN) | CAMERATA FLAMENCO PROJECT (SPAIN) | DAAHOUD SALIM QUINTET (SPAIN) | MARIA MENDES (PORTUGAL) | DASHA SKOROKHODOVA (UKRAINE) | URIEL HERMAN (ISRAEL) | DOMINIC J. MARSHALL TRIO (UK) | SUBTEXT (ISRAEL) | BELEM (BELGIUM) | FLORIAN FAVRE TRIO (SWITZERLAND) | MIHAEL HRUSTEIJ (SLOVENIA) | VUMA LEVIN QUINTET (SOUTH AFRICA) | ZOE MODIGA (SOUTH AFRICA) | BOKANI DYER (SOUTH AFRICA) | LINDA SIKHAKHANE (SOUTH AFRICA) | PAUL JARRET - PJ5 (FRANCE) | OKABE FAMILY (JAPAN) | ASIANSCHOLARS (SOUTH KOREA) | SISTERS OF INVENTION (SWEDEN) | LRK TRIO (RUSSIA) | ADEDEJI ADETAYO (NIGERIA) | ANTISIA MACHNEVA QUARTET (RUSSIA) | FUENSANTA MENDEZ (MEXICO) | TEIS SEMEY GROUP (DENMARK) | AKUA NARU (USA) | MARJORIE BARNES & EQUINOX (USA) | INTERNATIONAL ARTIST IN RESIDENCE HOUSTON PERSON (USA) | www.ntb.nl
AND MORE
pagina 37
Talentontwikkeling
Wat doe je met de winnaar? Alexander Beets Wereldwijd zijn er talloze jazzconcoursen met een vergelijkbaar prijzenpakket. Het nieuwe Laureatenfestival in Amersfoort voegt daar een internationaal carrièreperspectief aan toe.
Veel landen koesteren naast klassieke muziek ook jazz & wereldmuziek als kunstuiting. Dat zie je terug in een goede infrastructuur voor muziekeducatie waar musici van 6 tot 24 jaar via de muziekschool kunnen doorstromen naar een conservatorium. Aan het einde van deze leerlijn heeft een student het startbewijs om de ‘arbeidsmarkt’ als muziekprofessional te betreden. Om binnen een studie of beroepspraktijk als performer op te vallen zijn
een aantal keuzes voorhanden. Eén daarvan is om mee te doen aan een ‘talentenjacht’, concours of competitie. Bijna ieder zichzelf respecterend land met een levendig muziekklimaat heeft wel één of twee concoursen binnen de landsgrenzen. Je hebt ze in alle soorten en maten waarbij gesegmenteerd wordt naar leeftijd, genre, instrument en opleiding. Er worden selectiecriteria geformuleerd en een commissie van ‘wijzen’ benoemd die
moet jureren. Na enkele voorrondes volgt een finale waar alle deelnemers eigenlijk voldoen aan de criteria en de objectiviteit van de uiteindelijke beslissing soms arbitrair is. Dit zal altijd zo zijn en is op zichzelf ook geen enkel probleem. De grootste vraag doemt op nadat de finale heeft plaatsgevonden want: ‘Wat doet je met de winnaar?’ Een prijzenpakket ziet er bij de meest uiteenlopende competities vaak hetzelfde uit: een geldbedrag, een
Programma Sena Performers International Jazz Laureate Festival Vrijdag 9 juni 2017 Theater De Lieve Vrouw, Amersfoort 20:15 - 21:15u Vocaliste Zoe Modiga / pianist Bokani Dyer / saxofonist Linda Sikhakhane - South Africa Drie winnaars van de Samro Jazz Competition in Zuid Afrika. 21:45 - 22:45u SUBTEXT – Israel Winnaar van de 1e prijs van de jaarlijkse Israeli Jazz Competition. Tevens finalisten van de Montreux International Guitar Competition. Tom Oren, piano en Yoav Eshed, gitaar. 23:15 - 00:15u
pagina 38
Vuma Levin Quintet – South Africa Winnaar Publieksprijs Sena Dutch Jazz Competition 2016. Vuma Ian Levin, gitaar; Bernard van Rossum, sax; Xavi Torres Vicente, piano; Marco Zenini, bas en Jeroen Batterink drums.
Zaterdag 10 juni 2017 Observant, Amersfoort Speciaal programma met jeugdige laureaten van het Prinses Christina Concours 16:30 - 17:00 uur Schutterzaal IdeMo - Nederland Gijs Idema op gitaar, Ian Cleaver trompet, Mo van der Does sax, Tim Hennekes drums en Cas
Jiskoot op contrabas. Idema won met zijn trio in 2014 het Prinses Christina Concours.
piano, Mindaugas Apulskis tenorsaxofoon, Andrea Caruso bas en Roberto Pistolesi drums.
17:15 - 17:45 uur Doelenzaal Fuensanta Méndez Quintet Mexico Fuensanta Mendez won de 1e prijs van het Prinses Christina Concours in 2016 als vocaliste/ solist.
18:45 - 19:15 uur Doelenzaal Teis Semey Group - Denemarken Teis Semey is een Deense gitarist. In 2014 won hij de 1e prijs in het Prinses Christina Concours categorie 3 (12 t/m 21 jaar).
Programma overige laureaten 18:00 - 18:30 uur Schutterzaal Antisia Machneva Quartet Rusland Het Antisia Machneva Quartet won de 2e prijs van het Prinses Christina Concours 2016 in de categorie voor conservatoriumstudenten. Met Antisia Machneva
19:30 - 20:30 uur Schutterzaal AsianScholars – Zuid-Korea De band AsianScholars van pianist Kim Yechan won de eerste prijs van het concours van het Sori Festival Zuid-Korea 2016. Kim Yechan (piano), Kim Hong
Muziekwereld nr. 2 - 2017
publicitair moment, soms nog enkele workshops en concerten in een ‘minitournee’ in het land waar de competitie plaatsvindt. Zelden heeft het winnen van een competitie een internationale impact op de carrière van de winnaar. Sommige concoursen hebben wel internationale naam en faam zoals de Thelonius Monk International Jazz Competition in New York, het Martial Solal Concours in Frankrijk en de Montreux Jazz Competiton, maar ook hier moet de winnaar zijn of haar winst ‘thuis’ verzilveren. Om de winnaars van toonaangevende concoursen ook een internationaal carrièreperspectief te bieden, organiseren Sena Performers, de Stichting JazzNL en de Ntb van 9 t/m 11 juni 2017 het Sena Performers International Jazz Laureate Festival. Daar kunnen finalisten van Jazz & Wereldmuziek-
gie (drums), Kim Inyoung (bas) en Ryu Jichul (gitaar). 20:15 - 21:15 uur Mannenzaal Xavi Torres Trio - Spanje Het trio van pianist Xavi Torres Vicente winnaar van de prijs ‘Beste Groep’ van de Sena Dutch Jazz Competition en is daarmee geselecteerd voor de Young VIPs Tour 2017. 20:45 - 21:45 uur Doelenzaal PJ5- France Paul Jarret is een jonge FransZweedse gitarist/componist en was finalist van AJC/Jazz Migration 2016. 22:00 - 23:00 uur Schutterzaal Florian Favre trio - Switzerland Pianist Florian Favre, drummer
www.ntb.nl
Sisters of Invention, Winnaar Euroradio Competition 2016
Tommy Moustache (foto: Govert Driessen) Winnaar Publieksprijs Dutch Jazz Competition 2016
Vuma Levin Winnaar Publieksprijs Dutch Jazz Competition 2016
Xavi Torres Trio (foto: Roberta Cristini) Winnaar prijs Beste Groep Dutch Jazz Competition 2016
Arthur Hnatek en contrabassist Manu Hagmann. Het trio won in 2016 de International B-Jazz Competition in Leuven (België).
Elders in de binnenstad van Amersfoort.
zondag 11 juni 2017 Observant, Amersfoort 13:00 - 14:00 uur Doelenzaal Sisters of Invention - Zweden Winnaar Euroradio Jazz Competition 2016. Karolina Almgren: sax, fluit, bas, stem; Malin Almgren: slagwerk, piano, stem. 14:15 - 15:15 uur Schutterzaal Mihael Hrustelj Trio - Slovenië Met Mihael Hrustelj (gitaar), Ilj Pušnik (contrabas) en Matic Črešnik (drums). Wonnen de
International Competition in Sarajevo en The Enrico Meracatali Competition in Italië. 15:30 - 16:30 uur Doelenzaal LRK Trio - Rusland Evgeny Lebedev (piano), Anton Revnyuk (bas) en Ignat Kravtsov (drums). Wonnen de Usadba Jazz Contest for Young Performers. Dit concours wordt georganiseerd door het Usadba Jazz Festival in Moskou. 16:45 - 17:45 uur Schutterzaal Tommy Moustache - Nederland Met Jasper van Damme (sax), Jorn ten Hoopen (gitaar), Bas Kloosterman (basgitaar) en Mark van Kersbergen (drums); winnaars van de Publieksprijs van de Sena Dutch Jazz Competition 2016.
Elders in de binnenstand van Amersfoort 13:15 - 14:15 uur Groenmarkt Dominic J. Mashall Trio - Groot Brittannië Deze pianist won the Emerging Excellence award, uitgereikt door Jamie Cullum. Het trio is genomineerd voor de Edison Jazz/World 2017 in de categorie ‘nationaal’. 17:15 - 18:30 uur Lieve vrouwe kerkhof Daahoud Salim Quintet - Spain Daahoud Salim won de GETXO International Jazz Competition in 2016 zowel als solist als met zijn Quintet. In 2017 won hij de B-Jazz International Contest.
pagina 39
Talentontwikkeling
concoursen uit de hele wereld zich presenteren aan een internationaal netwerk van festivaldirecties. De bedoeling is dat de festivalnetwerken via dit concrete initiatief met elkaar worden verbonden en er een duurzame uitwisseling van elkaars talenten tot stand komt. Zo krijgen de talentvolle winaars van de concoursen de kans om ook mondiaal een carrière te ontwikkelen. Het initiatief kan rekenen op zeer positieve reacties. André Le Roux, de managing director van SAMRO uit Zuid Afrika, ziet het als een start van een langdurige samenwerking. ‘Het Laureatenfestival zorgt voor een uitbreiding van onze Samro Overseas Scholarship Competition. Met behulp
van dit festival krijgen onze winnaars de kans om internationaal door te breken en deel te nemen aan belangrijke masterclasses.’ Op dit moment hebben al meer dan 20 internationale en 15 nationale festivals zich aangemeld voor dit gloednieuwe initiatief. Het festival vindt plaats in Amersfoort parallel aan het Amersfoort Jazz Festival. Alle concerten zijn gratis toegankelijk voor publiek. Vrijdagavond 9 juni is de openingsavond in Theater De Lieve Vrouw en op zaterdag en zondag zijn er laureaten-concerten op meerdere podia in de binnenstad van Amersfoort. Bovendien krijgen prijswinnaars de kans om één op één contact te leggen met de festivalpro-
grammeurs tijdens een gezamenlijk netwerkprogramma. Vorig jaar is JazzNL al begonnen met de voorbereidingen en werd het initiatief besproken met enkele internationale festivaldirecties en concoursorganisaties tijdens een tweedaagse conferentie. Daar hebben bijna alle deelnemers enthousiast gereageerd en zich aan het Laureatenfestival verbonden. Vanuit Nederland schaarden de Dutch Jazz Competition, het Prinses Christina Concours en het Grachtenfestival zich achter het initiatief. www.jazznl.com
- ingezonden mededeling -
philomela.nl
Klassieke muziek voor iedereen Stichting Philomela gelooft in de kracht en schoonheid van kunst en muziek. Met onze professionele concerten maken we klassieke muziek toegankelijk en verbinden we mensen van verschillende achtergronden en leeftijden met elkaar. Vaak begeven onze voorstellingen zich op het snijvlak van muziek, kunst, cultuur en filosofie. Onze ambassadeurs zijn: Erik Scherder, Henk van Os en Ed Spanjaard.
pagina 40
Stichting Philomela
Muziekwereld nr. 2 - 2017
column
Bart Wirtz
Het zou mooi zijn…
www.ntb.nl
Vanaf het moment dat je gebombardeerd wordt tot talent probeer je dit predikaat zo lang moge lijk vast te houden. De eerste jaren zijn een eitje; de lovende woorden en hoopvolle gezichten van je omgeving zorgen daar wel voor. Jeugdpuistjes op 30 seconden durende instagram-fragmenten bevestigen de echtheid en hopelijk wordt er een mooie prijs gewonnen en daarover gepubliceerd in toonaangevende media. In de 10 jaar die daar op volgen, kan dit worden meegenomen in de bio’s waarmee het talent zichzelf presenteert aan de wereld. Hierna breekt echter een cruciale fa se aan: na drie albums onder eigen naam, tien jaar trouwe dienst bij een dansgezelschap of or kest, is het de kunst om weg te blijven van het etiket ‘het eeuwige talent’ (lees: ‘dat het nooit wist waar te maken’). Je kunt natuurlijk ook mee doen aan de Voice of Holland waarin de kandida ten, afgezien van leeftijd, afkomst en capaciteit, steevast worden aangekondigd als ‘talent’. En dan tenslotte doorpakken: ’groot talent brengt op 55-jarige leeftijd cd in eigen beheer uit’, ‘meest talentvolle violist stopt noodgedwongen i.v.m. pensioengerechtigde leeftijd’ tot de ultieme be kroning op de grafzerk: ‘hier rust het grootste ta lent aller tijden. Hij stief op 92-jarige leeftijd.’ Talentontwikkeling is hot. Het geeft jonge mensen een kans om door te stromen naar een groter platform en daarom is het goed dat er veel aandacht voor is. Van het Prinses Christina Concours tot de Young VIPs Tour, van studie beurzen voor het buitenland tot showcases op festivals, aan de ontwikkeling van talent wordt veel gedaan. (Soms iets teveel als er bij een festi val nog 1 podium gevuld moet worden, maar het
budget op is en dus moet worden omgedoopt tot ‘Talent Stage’, zodat er vervolgens de hele dag conservatoriumbands zich uit de naad staan te spelen voor niets). Voor een kleine groep is het, ondanks een groeiend aanbod aan musici, bands en orkesten en het dalende aantal podia en festivals, toch mogelijk om te leven van de muziek. Maar wat gebeurt er met al die mensen die net geen ta lent worden? Of in ieder geval niet als zodanig worden betiteld? Je kunt van jonge musici niet verwachten dat ze in een stadium waarin ze vol voor hun passie gaan, gaan nadenken over een eventuele andere carrière. Toch zal uiteindelijk meer dan 90% zich later niet fulltime met musiceren kunnen bezighouden en dit heeft vaak niet eens te ma ken met een gebrek aan talent en/of ambitie, maar met heel andere factoren en af en toe is er sprake van gewoon domme pech. Je kunt zo’n grote groep niet afserveren. Een degelijke oplei ding en openheid naar maatschappelijke aan sluiting zie ik daarom als een logisch onderdeel van talentontwikkeling. Zelfs een plicht voor de ontwikkelaars en talentsupporters. Als er aan de voorkant programma’s worden ontwikkeld om het optimale te halen uit musici, moet er tegelij kertijd worden nagedacht over programma’s in de breedte. Uiteindelijk komt dit de hele sector ten goede. Bart Wirtz is saxofonist en bracht onlangs zijn vierde album ‘Beneath the Surface’ uit. Hij presenteert samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM
pagina 41
Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: · belastingaangiften
·
· jaarrekeningen
Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 42
Muziekwereld nr. 2 - 2017
maar dat juist iedereen verschillende talenten heeft.
Talentontwikkeling door professionals Mooi woord: talentontwikkeling Het inzicht dat je een talent moet ontwikkelen betekent ook dat het blijkbaar zonde zou zijn, of misschien wel nadelig voor een individu, wanneer dat achterwege zou blijven. Wikipedia geeft de volgende definitie van ‘talentontwikkeling’: ‘Onder individuele talentont wikkeling worden de inrichting van een onderwijsorganisatie en een onderwijsprogramma, waarbij de nadruk wordt gelegd op de ontwikkeling van de eigen en unieke talenten van leerlingen/ studenten, verstaan.’ Over het algemeen wordt talent ontwikkeling vaak gebruikt in relatie tot jonge mensen. Bedoeld als waardevolle bagage in aanloop naar een zelfstandig leven in de maatschappij. Maar ook ouderen kunnen profijt hebben van het ontwikkelen van wellicht verborgen talenten. Muziek is daar een mooi voorbeeld van. Soms komen mensen er op latere leeftijd pas achter dat zelf muziek maken niet alleen heel leuk is, maar ook makkelijker dan gedacht. Waarom zou iemand zijn talenten moeten ontwikkelen? Je ziet het gewoon gebeuren in de praktijk van alledag om ons
www.ntb.nl
heen. Mensen zijn gemotiveerder en ontwikkelen meer zelfvertrouwen als ze bezig kunnen zijn met iets waar ze aanleg voor hebben. Als iemand handelt vanuit zijn of haar talent dan kun je dat herkennen aan het feit dat het hem of haar geen of weinig moeite kost. Werken vanuit je talent is vaak gerelateerd aan het ervaren van flow. Aangesproken worden op je talenten geeft energie (in plaats van dat het energie kost). Onderzoek toont ook aan dat het niet de vraag is of iemand wel of geen talent is (individu met bijzondere kwaliteiten),
Terug naar de definitie van talentontwikkeling. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor een onderwijsorganisatie en een onderwijsprogramma. Of anders gezegd: professionele begeleiding en ondersteuning. In het onderwijs zie je ook mooie voorbeelden van manieren om talenten bij kinderen te ontdekken c.q. te ontwikkelen. Er zijn bijvoorbeeld scholen die zogenaamde ‘talenturen’ hebben opgenomen in hun lesprogramma. Twee lesuren per week waarin leerlingen zelf kunnen kiezen wat ze willen leren. In de eerste twee jaar moeten ze elk half jaar zelf een talent uitkiezen bijvoorbeeld muziek, tekenen, voetbal of andere sport. Een challenge is een goed voorbeeld van een methodiek waarmee talenten verder ontwikkeld kunnen worden. Als verschillende talenten elkaar onderling kunnen uitdagen, dan geeft dit niet
alleen een extra stimulans, maar geef je talenten ook de kans om van elkaar te leren. Ouders van kinderen zouden er goed aan doen om hen te helpen bij het zoeken naar hun talenten. Tijdens die zoektocht zie je ook wel de verkeerde dingen gebeuren. De zoektocht van het kind wordt dan overgeslagen en ouders maken dan een keus om hun kind op een specifieke muziekopleiding of sport te doen. Het gaat er juist om dat kinderen zonder enige verplichting of ouderlijke druk, in aanraking komen met verschillende creatieve of sportieve activiteiten en van daar uit via een soort natuurlijke manier hun talent ontdekken en verder ontwikkelen. Ouders zouden hun kinderen moeten stimuleren en begeleiden in de zoektocht naar hun talenten.
Hans Dobbenberg Dutch DJ Foundation
- ingezonden mededeling -
Schipper legal: mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis. Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclusief btw en externe kosten). Voor procederen geldt een urenmaximum van 50 uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurtarief is euro 200,= (exclusief btw en externe kosten) en geldt bij procedures vanaf 50 uur.
SCHIPPER LEGAL: mr. Bjorn Schipper
m +31619610500
e bjorn@schipperlegal.nl
Postbus 36424
f +31208908580
w www.schipperlegal.nl
1020 MK Amsterdam
tw @bjornschipper
pagina 43
Interview met
Onder de leden Jasper van Damme Jasper van Damme studeerde jazz-saxofonie aan het Rotterdams Conservatorium en heeft sindsdien diverse prijzen gewonnen. Van Damme timmert nu aan de weg met Tommy Moustache, een formatie die alternatieve jazz maakt en maling heeft aan conventies. In april kwam hun tweede album uit.
Wat doe je nu? Saxofonist Jasper van Damme is niet zo van het vooruit plannen. Natuurlijk wil hij bijvoorbeeld best een aardig verhaal vertellen over een jongetje dat de sax ontdekte, jazzhelden bestudeer de en grootse plannen maakte. ‘Daar zit vast iets in. Maar eigen lijk vond ik het gewoon een koel instrument en leek het me wel wat. Zo heb ik altijd geopereerd: ik probeer iets uit, werk hard, en denk niet al te veel na over wat het me gaat brengen.’ Het instinctief te werk gaan heeft Van Damme geen windeieren gelegd. De 30-jarige Rotterdammer won de afgelopen jaren diverse prijzen, waaronder de publieksprijs van de Dutch Jazz Competition in 2016. De laatste prijs sleepte hij in de wacht met Tommy Moustache, een vierkoppige aan de weg timmerende formatie die een bepaalde vorm van jazz anarchisme hoog in het vaandel heeft staan. De snordragende muzikanten laten podium en publiek heel, dat wel, maar hebben verder maling aan conventies. ‘We zijn geen enorme zakken-
wassers, we houden simpelweg geen rekening met wat mensen verwachten. Onze kostuums zijn nauwelijks te duiden, de muziek is vrij ontoegankelijk en springt van de hak op de tak. Wat we spelen heeft wel wat met jazz te maken, maar eerlijk gezegd is niemand van ons er ooit in geslaagd om het spel adequaat te omschrijven. Dat laten we over aan de recensenten.’ Die recensenten hebben de handschoen opgepakt. Sommige muziekjournalisten duiden de muziek als instrumentale alternatieve jazz. Anderen noemen het Zappaësk of zapp-jazz. ‘De meest complete omschrijving is misschien wel: uplifting-schizofrenic-somewhat perplexing-exploding-alternative-zappjazz. Daar kunnen we ons goed in vinden.’ De band leidde lang een sluimerend bestaan ‘want iedereen was druk bezig met zijn eigen dingen’. Maar in 2012 werden er plotseling spijkers met koppen geslagen. Een soort dwarsigheid, in de loop der tijd opgebouwd, stak rond die tijd de kop op, vertelt Van Damme. ‘Als muzikant heb je je maar te gedragen
en aan een waslijst van regels te houden. Vaak hebben die eisen weinig met artisticiteit te maken. We waren het keurslijf een beetje zat en op zoek naar bizarre dingen. Voor de lol besloten we muziek te maken zoals wij dat willen: een tikje teugelloos.’ Min of meer tot hun verrassing sloeg het tegendraadse concept aan. Zo boekte het eerste album Tommy Moustache uit 2014 succes: de band trad onder meer op in De Wereld Draait Door en op North Sea Jazz en werd door het toenmalige Radio 6 bestempeld tot Soul en Jazz Talent. Ook het komende jaar heeft de formatie het druk, met onder meer een optreden in juli op het beroemde 12 Points Festival in Aarhus, Denemarken. Een belangrijk evenement, zegt Van Damme. ‘Het festival presenteert 12 zogenaamde showcases, bands die de programmeurs zien als veelbelovende Europese jazz-ensembles. We zijn er trots op dat we daar bij zitten. En het levert ook nieuwe kansen op.’ In Aarhus speelt Tommy Moustache waarschijnlijk ook nummers van de tweede cd EGO, die in
april uitkwam. Deze wederom dwarsig klinkende productie rekent in zekere zin af met de eerste. ‘Het gaat nu vooral over onszelf, zoals blijkt uit de titel. Het eerste album draaide geheel om Tommy Moustache, een figuur die op verschillende momenten in de geschiedenis een belangrijke rol heeft gespeeld. Of hij echt bestaan heeft, laten we maar in het midden. In ieder geval: door het eerbetoon raakten we zelf uit beeld. Dat zetten we met dit album weer recht.’ Ondertussen is Van Damme ook zelf volop bezig. Zo nam hij onlangs een cd op met trompettist Gidon Nunes Vaz. ‘Alweer de derde die ik met Gidon heb gemaakt. Het is erg leuk om met hem te spelen, hij is heel serieus over zijn muziek.’ Daarnaast staan er binnenkort
foto: Marcel Fossen
pagina 44
Muziekwereld nr. 2 - 2017
Interview met
Jasper van Damme (foto: Desiree Ceulemans)
twee grote projecten op stapel, waaronder de uitreiking van de Oeuvreprijs Jazz 2017 aan de Amerikaanse saxofonist Joshua Redman, eind juni in het Rotterdamse Luxor Theater. Van Damme valt dan in bij het New Rotterdam Jazz Orchestra (NRJO), dat samen met Redman optreedt. ‘Twee weken later val ik weer in bij het NRJO, op North Sea Jazz. Het orkest begeleidt dan het jazztrio
www.ntb.nl
Phronesis. Heel afwisselend dus allemaal.’ Wat heeft de Ntb voor je betekend? Van Damme weet zelf niet zo heel veel van het muziekrecht. ‘Schandalig eigenlijk. Daar wil ik echt eens wat aan gaan doen. Maar zoals de meeste muzikanten concentreer ik me liever op het maken van muziek.’ Gelukkig bestaan er ook nog
organisaties als de Ntb. ‘Daar kun je als muzikant op terugvallen. Ik heb er de afgelopen jaren veel aan gehad.’ Van Damme werd lid van de Ntb toen hij nog op het conservato rium zat. ‘In eerste instantie was ik vooral blij met de instrumen tenverzekering. Later heb ik ook veel gebruikt gemaakt van de juridische kennis, met name in verband met contracten. Die zijn vaak erg onduidelijk. Ook heb ik
wel eens in verband met een dienstverband gevraagd wat ik als muzikant kon verdienen. Het is fijn dat dit soort hulp er is.’ Recentelijk heeft de Ntb Tommy Moustache geholpen bij het doorvlooien van een contract. ‘We hebben een overeenkomst gesloten met een Duits label. Ook dit keer kregen we weer een paar goede adviezen.’ Jeroen Akkermans
pagina 45
Geen financiële rompslomp meer? Laat je gemakkelijk en snel verlonen! Ben je het zat om telkens je boekhouding bij te houden? Sta je liever op het podium dan dat je de hele dag achter een bureau doorbrengt? Gaat je hoofd al tollen als je denkt aan het afdragen van belasngen en premies? Laat je dan verlonen! Arestenverloningen neemt het ‘ficeve werkgeverschap’ over van de opdrachtgever. Wij verzorgen de facturering en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffingen.
Arestenverloningen.nl hee zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van aresten en andere werkzaamheden in de culturele sector. Wij onderscheiden ons o.a. door: • Deskundige ondersteuning • Samenwerking met vakbonden en belasngdeskundigen • Online aanleveren van verloningen • Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever hee betaald • Ook facturering zonder BTW mogelijk
Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we jd en administraeve rompslomp.
De voordelen van verlonen • Arest kan ook beroepskosten opvoeren • Wij verzorgen administrae en facturering De uitvoerende krijgt netjes de neo gage en de • Wij factureren ook voor zelfstandigen • Je bent indien gewenst verzekerd voor opdrachtgever krijgt zo niet met onverwachte alle werknemersverzekeringen naheffingen van de Belasngdienst te maken.
Achterstraat 11 - 4101 BB - Culemborg - 0345-524404 - www.artiestenverloningen.nl
Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en ondernemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb.
Op te vragen alleen voor Ntb-leden
Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.
Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaatschappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.
Op te vragen alleen voor Ntb-leden
Ntb - Muziekwereld
Wij weten wat er speelt!
Word nu lid!
www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31
Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.
• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen. • Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens. • Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen. • Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld. • Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.
vakbond voor musici en acteurs
• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.
De Ntb is dé vakorganisatie voor musici