Muziekwereld 1, 2016

jaargang 97

nummer 1 - 2016

vakbond voor musici en acteurs

Een eigen opname met het Sena Muziekproductiefonds

Met het Sena Muziekproductiefonds helpen we je daar graag bij.

Ben je professioneel muzikant en mis je de financiĂŤle middelen om jouw muziek te produceren?

Dan is het Sena Muziekproductiefonds er voor jou! Laat deze kans niet liggen en dien je aanvraag vandaag nog in bij Sena.

Meer informatie en de voorwaarden: www.sena.nl/muziekproductiefonds

redactioneel

Muziekwereld nr. 1 – 2016

2016 De jaarlijkse belastingspecial van de Muziekwereld. Zoals al minimaal een jaar het geval is, is de onzekerheid voor zelfstandigen niet veel kleiner geworden. Helder werd inmiddels dat de VAR per 1 mei afgeschaft wordt (dit geldt in principe per direct voor ambulante musici, voor wie de Ntb al een door de belastingdienst geaccordeerd contract uitonderhandelde); voor andere groepen zelfstandigen geldt de algemene overgangsperiode van een jaar. Zoals elk jaar proberen wij in deze special zoveel mogelijk helderheid te brengen in de regels van de belastingdienst, voor zowel musici in loondienst als voor zzp’ers.

Ook geeft fiscalist Eloy Veldhuijzen de huidige stand van zaken rond de opvolging van de VAR. Daarnaast uiteraard de vaste rubrieken, aandacht voor het inkomensonderzoek ‘Pop wat levert het op?’ en het SERRapport met de arbeidsmarktanalyse van de gehele kunstensector, de ontwikkelingen in de Orkestensector, de nieuwe samenwerking met de Dutch DJ Foundation en een evaluatie van drie jaar VCTN voor muziekauteurs.

Volg de Ntb en VCTN voor het laatste nieuws ook via twitter, onze digitale nieuwsbrieven en de vernieuwde website!

Inhoud

kort nieuws 4 Wat speelt er?

6 Armenhuis

12 14 16 18

19

20

24

24 31

32

35

36

40 41

42

Onderzoek naar het inkomen van (pop)musici orkesten

Stockhausen for Students?

Tarieven en salarissen 2016 3 jaar VCTN Master Class DJ-Electronic Music Producer

EHBO

Auteursrecht en naburig recht voor de dj

essay

Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2015

cd-besprekingen

Vers geperst Casey’s Column De favoriete compositie van…

muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederland

column

Bart Wirtz – Theatertour 2016

DDJF

Samenwerking Dutch DJ Foundation met Ntb en VCTN Alvorens en Dringende waarschuwing

Ntb-verzekeringen

Risico’s zijn overal, maar…

Onder de leden

Arjen de Vreede

45 - 58 BELASTINGSPECIAL - ingezonden mededeling -

Uw gids bij overbelasting

- De artiestenregelling - Inkomstenbelasting 2015 - Beroepskosten in dienstbetrekking - De werkkostenregeling - Btw en de muziekpraktijk - Ontwikkelingen voor de zzp’er

59 Colofon

Omslagillustratie: Robert Swart

kort nieuws

Wat speelt er?

Deadline Sena Muziekproductiefonds Zondag 13 maart 2016 is de deadline van de eerstvolgende aanvraagronde in 2016 van het Sena Muziekproductiefonds.

Het fonds biedt musici, die hun opnamen in eigen beheer willen uitbrengen, de kans om met subsidie een kwalitatief hoogwaardige geluidsopname te maken. Je kunt maximaal € 5000 aanvragen om de productiekosten van geluidsopnamen te financieren.

Tweederde van dit bedrag is een subsidie en éénderde een rente-

loze lening. Aanvragers moeten het geleende bedrag binnen twee jaar terugbetalen aan SENA en het fonds financiert nooit meer dan 50% van het totaalbudget.

De andere betrokken partijen moeten eenzelfde bedrag bijleggen om tot een finished product te komen. De subsidievoorwaarden staan op de website van Sena en je kunt er een digitaal aanvraagformulier downloaden en invullen.

Voor meer info: www.sena.nl

Online portal van Sena vernieuwd Sena’s online portal MySena is op een aantal punten vernieuwd, zodat rechthebbenden gemakkelijker hun repertoire kunnen

aanmelden en beheren.

Wat is er precies veranderd?

- Vanaf nu is er één repertoireoverzicht, waarin drie typen tracks staan vermeld: toegevoegde tracks, tracks waarvan de toevoeging nog niet is afgerond en tracks die door Sena zijn afgewezen.

- Het is mogelijk om vanuit het repertoireoverzicht direct een track of album toe te voegen. Het toevoegen van tracks is bovendien eenvoudiger gemaakt.

- Bezig met het invoeren van een track of album maar je wordt onderbroken? Geen probleem.

Je kunt tussentijds opslaan en later verder gaan.

- Het invoeren van een ISRC is

vanaf nu verplicht voor producenten bij de toevoeging van nieuwe tracks.

MySena is onderdeel van www.sena.nl en alleen toegankelijk voor rechthebbenden van Sena. Ben jij uitvoerend kunstenaar en is jouw muziek gedraaid op radio en/of televisie maar ben je nog niet bij ons bekend? Meld je dan nu aan via www.sena.nl!

Nieuw jazzfestival in Den Haag The Hague International Jazz Days is een nieuw jaarlijks terugkerend festival dat aansluiting vindt bij de wereldwijde viering van International Jazz Day, uitgeroepen door de UNESCO. Jazz wordt gezien als het muzikale genre bij

Metropole Orkest wint een Grammy Het Metropole Orkest heeft een prestigieuze Grammy Award gewonnen voor het album Sylva dat in 2014 werd opgenomen met de Amerikaanse band Snarky Puppy. Het orkest won de Grammy in de categorie Best Contemporary Instrumental Album. Het was de zeventiende keer dat het Metropole Orkest genomineerd was. In 2009 won het orkest al eens een Latin Grammy Award. De Grammy Awards worden ook wel de ‘Oscars’ van de muziekwereld genoemd en beschouwd als één van de belangrijkste muziekprijzen.

Chef-dirigent Jules Buckley noemt ‘Sylva’, dat live werd opgenomen, één van de spectaculairste albums die het Metropole Orkest ooit heeft gemaakt. “Het laat zien hoe het orkest zich verder ontwikkelt en welke erkenning dit ook internationaal krijgt. We zijn enorm blij met deze prijs.” Buckley was in Los Angeles om de Grammy in ontvangst te nemen terwijl de orkestleden het in Hilversum vierden. Wellicht krijgt het orkest nu ook in Nederland de financiële erkenning die het verdient.

Strijkers van het Metropole Orkest foto: Minke Faber

pagina 4

Ntb - Muziekwereld

uitstek dat mensen van verschillende culturen bij elkaar brengt en de dialoog bevordert. Op 30 april en 1 mei 2016 vindt de eerste editie van het festival plaats in Den Haag met concerten op de belangrijkste Haagse podia.

The Hague International Jazz Days is een initiatief van Stichting WorldTownMusic in samenwerking met o.a. Dans en Cultuur­ centrum Den Haag (DMC), Stichting ‘t Paard van Troje en Korzo Theater. Er zijn concerten van o.a. de Syrian Big Band & Codarts Bigband, de Braziliaanse superster Ed Motta en Izaline Callister. Meer informatie via: www.jazzdays.nl.

Oproep van JAM aan muziekdocenten JAM is het netwerk van nietberoepsjazzmusici en liefhebbers in Nederland en organiseert in samenwerking met professionele musici, workshops en concerten in de regio Amsterdam.

Na iedere workshop vindt een professioneel concert plaats.

JAM zoekt verbreding van het netwerk en wil uitgroeien tot hét landelijke platform van nietberoeps jazzmusici, zodat meer workshops en concerten kunnen worden georganiseerd. Om die reden doet JAM een oproep aan muziekdocenten om hun leerlingen te informeren over deze activiteiten en lidmaatschap van de organisatie.

Docenten die meerdere leden aanbrengen komen in aanmerking om workshops en concerten voor de brede groep van JAMleden te geven. Dit biedt hen

nummer 1 - 2016

Bruut! in actie tijdens DJC 2012 foto: Ruud Zinzen

Inschrijving Dutch Jazz Competition 2016 gestart Talentvolle Nederlandse jazzgroepen (met een gemiddelde leeftijd onder 30 jaar) kunnen zich via de website www.dutchjazzcompetition.nl aanmelden voor de elfde editie van de Dutch Jazz Competition.

De finale van dit landelijke concours vindt plaats op 10 juni in het Bimhuis in Amsterdam, voorafgegaan door halve finales op 3 juni in Paradox, Tilburg en 5 juni in Vredenburg Club Nine, Utrecht.

Aanmelden is tot 1 april mogelijk door verzending van het web-formulier. Daarnaast weer de mogelijkheid om meer leerlingen te trekken. Zo snijdt voor docenten en JAM Nederland het mes aan twee kanten. Het lidmaatschap van JAM voor nietberoepsmusici kost 100 euro per

moeten er maximaal 2 stukken samen met een biografie en foto worden opgestuurd. Het inschrijfformulier wordt ook landelijk verspreid via conservatoria, muziekscholen, biblio-

jaar. Hiervoor krijgen de leden 4 workshops en concerten. Met meer leden kan JAM voor hetzelfde bedrag meer workshops en concerten organiseren. Vele professionals hebben reeds een

theken, platenzaken, podia, oefenruimtes en diverse andere muziekinstellingen.

Meedoen aan de Dutch Jazz Competition 2016 betekent kans maken op een uitgebreid pakket aan praktische prijzen, waaronder een geldprijs, programmaspots in festivals en deelname aan de voorron­den van de Euroradio Jazz Competition.

Nieuw dit jaar is de invoering van de ‘Publieksprijs’, daarnaast zal, zoals gebruikelijk, een finale-vakjury bepalen wie de ‘Winnaar Beste Groep’ van de DJC 2016 wordt. workshop en concert voor JAM verzorgd. Voor meer informatie en aanmelding naar www.JAMnederland.com of neem contact op met Harald Walkate via hwalkate@chicagobooth.edu

pagina 5

talentontwikkeling

Armen

Noorderslag 2015 foto: Sander Baks

pagina 6

Ntb - Muziekwereld

Het inkomen van musici is op een historisch laag peil aanbeland maar stijgt met stip op de politieke agenda. Dat komt door de recente publicatie van twee onderzoeken die de penibele inkomenspositie van podiumkunstenaars haarscherp in beeld brengen.

huis

tekst: Anita Verheggen Half januari werd het onderzoeksrapport ‘Pop, wat levert het op?’ over de inkomenspositie van popmusici in Nederland gepubliceerd. Dat onderzoek werd in opdracht van de Ntb en FNV KIEM en de rechtenorganisaties Sena en NORMA uitgevoerd.

Het is een vervolg op het gelijknamige onderzoek uit 2008. Doel was om in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van de economische crisis voor de inkomenspositie van de Nederlandse popmuzikanten. Liefst 800 professionele popmusici, aangesloten bij Sena en/of de Ntb, hebben een uitgebreide online-enquête over hun inkomsten ingevuld. De resultaten geven een weinig rooskleurig beeld van hun financiële positie.

Ruim de helft van de Nederlandse professionele popmusici verdiende in 2014 slechts € 9.000 bruto of minder met muziek terwijl het aantal gewerkte uren de afgelopen jaren met 11 procent is opgelopen tot 49 uur per week. Er is gekeken naar de inkomsten van de modale popmuzikant (het modale inkomen is het inkomen dat de meeste musici verdienen) en naar het gemiddelde inkomen (het inkomen van alle popmusici gedeeld door het aantal musici dat de enquête heeft ingevuld). De gemiddelde popmuzikant verdiende € 17.500 bruto per jaar met muziek. Het verschil tussen de gemiddelde en modale inkomsten wordt veroorzaakt door de kleine groep popmusici (9 procent) die naar verhouding veel verdient met muziek nummer 1 - 2016

pagina 7

(meer dan € 43.000 bruto per jaar). Zij trekken het gemiddelde op en behoren tot de ‘happy few’. Daarnaast is er een ‘middencategorie’ van 36 procent die tussen de € 13.000 en € 43.000 bruto per jaar verdient. Liefst 55 procent van de ondervraagden verdient onder het bijstandsniveau van € 13.000 bruto per jaar. De modale samenwonende popmusicus kan met zijn/haar partner of gezin niet rondkomen van eigen inkomsten uit muziek en is mede aangewezen op inkomsten uit andere werk of inkomsten van de partner. Als je de inkomsten uit ander werk meerekent heeft de modale popmusicus een bruto jaarinkomen van rond de € 18.000 en verdient ruim een kwart € 9.000 of minder.

Waarmee verdienen ze geld?

Popmusici verdienen het grootste deel (48 procent) van hun muziekinkomen met optreden. De musici met een laag inkomen hebben meer dan gemiddeld optredens op gesubsidieerde poppodia. Bijna 40 procent van de optredens bij de gesubsidieerde poppodia levert een gage op van € 50 of minder terwijl 4 procent meer dan € 1000 oplevert.

Vooral jonge popmusici spelen op

Achteruitgang

Pop, wat levert het op?

Onderzoek naar de inkomsten van popmusici in Nederland

gesubsidieerde poppodia terwijl de dertigers vooral in clubs en disco’s optreden. De theaters zijn het domein van de veertigplussers en de cafés en andere horecagelegenheden van vijftigplussers. Musici die in theaters optreden hebben met afstand het hoogste inkomen uit muziek. De modale gage bij de meeste podia is € 100 of € 150 bruto per persoon. Musici halen hun inkomsten ook uit andere bronnen; zo verdienen ze 21 procent van hun muziekinkomen met lesgeven en voor de gemiddelde popmusicus bedraagt het percentage rechten/ royaltie-inkomsten 15 procent van het muziekinkomen.

In vergelijking met het onderzoek uit 2008 zijn popmusici, voor zover dat nog mogelijk is, er verder op achteruitgegaan. De groep musici die op of onder de bijstandsnorm bivakkeert, is groter geworden terwijl het aantal uren dat musici aan hun muzikale carrière besteden fors is toegenomen. Uit de antwoorden op de opinievragen van het onderzoek blijkt dat 85 procent van de ondervraagde musici van mening is dat muzikanten een veel te lage vergoeding ontvangen voor het onlinedownloaden en streamen van muziek.

84 procent van de musici is het eens met de stelling dat de overheid popmuziek moet erkennen als volwaardige kunstvorm. Tenslotte vindt 70 procent dat in de subsidieregelingen voor NL popmuziek een minimum gagenorm als subsidiecriterium moet worden opgenomen zodat er een fatsoenlijk garantiebedrag voor popmusici overblijft.

Erkenning

De popsector in Nederland heeft een enorme professionaliseringslag gemaakt. Nederland beschikt over een groot en goed geoutilleerd pop-

“Erken dat we popmuziek tekort hebben gedaan” Toetsenist Will Maas behoort tot een selecte groep topsessiemusici in Nederland. Hij speelde o.a. met Ilse DeLange en Marco Borsato, geeft les aan de Fontys Rockacademie en is bestuurslid van de Ntb. In zijn veelzijdige beroepspraktijk ziet hij de dagelijkse worsteling van zijn collega’s om het hoofd boven

pagina 8

water te houden. “Mijn collega’s zijn meer gaan werken en minder gaan verdienen. Ik raad mijn studenten dan ook aan om voor een gemengde beroepspraktijk te kiezen; dus niet alleen muziek maken maar ook lesgeven of een andere activiteit die binnen de muziekindustrie valt. Bij de Rockacademie leiden wij de studenten

op voor zo’n dubbele beroepspraktijk. Zij moeten onderzoeken waar wèl geld kan worden verdiend. Als je alleen met eigen repertoire de markt opgaat wordt het heel moeilijk om rond te komen. Daarom is het belangrijk dat je wat commerciëlere klusjes kunt binnenhalen, met cover-repertoire kunt spelen op

feestjes en partijen. Ik adviseer ze ook om op zoek te gaan naar de juiste stimuleringsfondsen als ze met hun eigen repertoire aan de gang gaan.”

Maas heeft een paar duidelijke wensen voor de lang verwachte Popnota van Minister Bussemaker. “Daar moet allereerst in erkend worden dat popmuziek in financiële zin te weinig gewaardeerd wordt als kunstuiting; een erkenning van het feit dat we popmuziek te kort hebben gedaan. Eerst is er een landelijke bezuinigingsronde geweest en

Ntb - Muziekwereld

podiumcircuit terwijl de HBO- en MBO- opleidingen voor popmusici als paddenstoelen uit de grond zijn geschoten. Een uitstekende infrastructuur voor een bloeiende popsector.

Toch wordt popmuziek nog altijd niet erkend als een volwaardige kunstvorm.

Dat merk je o.m. aan de reacties van sommige bestuurders op het onderzoeksrapport: “Zijn er niet veel teveel bandjes?” en “We kunnen de Nederlanders die macrameeën toch ook niet allemaal gaan subsidiëren?” Vragen die je over klassieke muziek nooit zult horen stellen. Ook is het voor politici en beleidsmakers nog steeds moeilijk om een de scheidslijn aan te brengen tussen hobbyisme en professionaliteit.

Daarom is het subsidiebudget voor de makers van popmuziek in vergelijking met andere kunstvormen relatief laag (op hobby-niveau) en zijn de subsidieregelingen van het Fonds Podiumkunsten grotendeels toegesneden op de praktijk van andere, wel erkende, podiumkunst-genres. Gemeenten investeren vooral in stenen en juist niet

Jungle by Night tijdens Noorderslag 2015 foto: Sander Baks

in popmusici. Het gevolg is dat Nederland vol staat met prachtige poppodia die geen of te weinig geld hebben om bandjes te programmeren en zich in allerlei bochten moeten wringen om hun exploitatie rond te krijgen. Omdat popmusici bijna altijd een zwakke onderhandelingspositie hebben betekent

Liefst 55 procent van de ondervraagden verdient onder het bijstandsniveau van € 13.000 bruto per jaar

Will Maas foto: Minke Faber

nummer 1 - 2016

het meestal dat zij sluitpost van die exploitatiebegroting zijn en moeten spelen voor een nog lagere gage.

Maatregelen

De Ntb heeft bij de presentatie van het rapport aan Minister Bussemaker en de Tweede Kamer, een begeleidende brief geschreven met voorstellen om de negatieve inkomensspiraal van popmusici te doorbreken.

Daarin vragen we de minister om bij

nu bezuinigen de gemeenten.

Muziekscholen worden opgeheven en de muziekdocenten worden gedwongen om als zzp’er les te geven. Het gevolg is dat de muziekdocenten veel minder verdienen maar de muzieklessen duurder zijn geworden.

De sociale onderklasse zal z’n kinderen dan ook minder snel naar muziekles sturen. Maar als er veel minder kinderen muziekles nemen krijg je een smallere basis waar de talenten uit voort moeten komen. Dat heeft weer gevolgen voor de kwaliteit van

de popmuziek in de toekomst.

Kensington is een gave band.

De minister moet erkennen dat het belangrijk is dat we over 10 jaar weer een nieuwe Kensington krijgen. Ik hoop dat ze er met haar Popnota voor gaat zorgen dat dit mogelijk wordt, dat we weer die bredere onderlaag krijgen. En muziekles betekent niet dat je één uur per week met de klas een liedje zingt, maar dat je elke week met je muziekinstrument naar een leraar gaat en elke dag 20 minuten op je instrument studeert.”

pagina 9

het formuleren van popbeleid meer prioriteit te geven aan de makers van popmuziek. Dat kan door te investeren in het talent en de carrières van popmusici. Het is belangrijk dat musici in staat worden gesteld om zelf een inkomen te genereren met hun muziekactiviteiten. We stellen dat de Wet Auteurscontractenrecht, die in 2015 in werking trad, een stap in de goede richting is ook al heeft die nog geen concrete vruchten afgeworpen.

Andere maatregelen om de positie van de popmusici te verbeteren zijn: - het verder aanpassen van de subsidieregelingen van het Fonds Podiumkunsten waardoor ze beter toegankelijk worden voor popmusici;

- het samen met rechtenorganisatie Sena investeren in een publiek/privaat Investeringsfonds Popmuziek; - het beschikbaar stellen van een subsidie waarmee de export van NL popmuziek wordt bevorderd; - in algemene regelgeving (o.a. arbeidsrecht en zzp) recht doen aan de specifieke situatie van uitvoerenden in de podiumkunsten; - centraal stellen van de maker in het auteurs- en naburig recht; - meer en brede aandacht voor muziek­onderwijs.

Kamervragen

De Kamerleden Tjeerd van Dekken (PvdA) en Jasper van Dijk (SP) hebben direct na de publicatie van het rapport Kamervragen gesteld aan Minister Bussemaker. Zij ondersteunen het plan voor een Investeringsfonds Popmuziek en vragen de minister of zij een rol ziet voor een dergelijk fonds. De minister verwijst in haar antwoord naar de Popnota die ze binnenkort aan de Kamer presenteert. Ook meldt ze dat popmusici een beroep kunnen doen op een deel van de 2 miljoen euro die zij

Gemeenten investeren vooral in stenen en juist niet in popmusici

SER Rapport

VERKENNING | JANUARI 2016

Verkenning arbeidsmarkt culturele sector

In januari verscheen een arbeidsmarktanalyse van de gehele kunstensector door de Sociaal Economische Raad (SER) en de Raad voor Cultuur (RvC). Dit rapport behandelt alle factoren die van invloed zijn op het inkomen en de arbeidsmarktpositie van kunstenaars en geeft een goed overzicht van de complexe problematiek waarmee kunstenaars kampen. Aan de orde komen: het subsidiebeleid van de overheid, de belastingen, het sociale zekerheidbeleid, auteurs- en naburig recht en arbeidsmarktbeleid. De cijfers uit het onderzoek bevestigen de uitkomsten van het poponderzoek en laten zien wat de cultuurbezuinigingen en de economische crisis in de kunstsector hebben aangericht. Ik citeer uit het rapport.

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD

RAAD VOOR CULTUUR

Bezuidenhoutseweg 60

Prins Willem Alexanderhof 20

Postbus 90405

2595 BE Den Haag

2509 LK Den Haag T 070 3499 499

E communicatie@ser.nl www.ser.nl

T 070 3106 686

E info@cultuur.nl www.cultuur.nl

© 2016, Sociaal-Economische Raad en Raad voor Cultuur

In 2013 verdienden zzp’ers in de cultuursector gemiddeld € 21.908. Dit is ruim tienduizend euro lager dan het modaal bruto-inkomen in dat jaar (€ 32.500). Musici verdienden

pagina 10

in 2013 gemiddeld € 16.400, schrijvers € 20.500, filmmakers € 21.500 en acteurs € 26.900.

Tussen 2009 en 2013 zijn ca. 20 duizend banen van werknemers verloren gegaan; het banenverlies

RAAD VOOR CULTUUR

SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD

is verhoudingsgewijs veel sterker dan in de economie als geheel.

Het aantal zzp’ers is in de periode 2009 tot en met 2013 met 20,4% toegenomen tot bijna 106.000.

De gemiddelde toename van het aantal zzp’ers in de Nederlandse economie was in dezelfde periode 9,6%. Eind 2013 was 42% van de beroepsbeoefenaren in de cultuursector zelfstandig. Het gemiddelde in de Nederlandse economie was op dat moment

16%. Vooral kunstenaars zijn veelal zelfstandig (gemiddeld 60%). Er is een grote groep zelfstandigen die zich genoodzaakt ziet deze weg op te gaan, omdat zij hun beroep niet (meer) in loondienst kunnen uitoefenen.

Voorbeeld hiervan zijn onder andere muziekdocenten. De afschaffing van de VAR en een eventuele afschaffing/beperking van de zelfstandigenaftrek zullen vele zzp’ers ertoe dwingen een ander beroep te kiezen omdat ze de zelfstandigenaftrek beschouwen als een belangrijke inkomensondersteuning. Aannemelijk is dat de overgrote meerderheid van de zelfstandigen in de cultuursector zich niet verzekert tegen inkomensverlies als gevolg van ziekte en arbeidsongeschiktheid; ook is er vaak onvoldoende financiële ruimte voor het opbouwen van een oudedagsvoorziening.

Afknijpen en bezuinigen Het SER Rapport behandelt de

Ntb - Muziekwereld

beschikbaar heeft gesteld om het ergste leed van de cultuurbezuinigingen te repareren. Wellicht kunnen de SP en PvdA een deel van deze miljoenen claimen voor een Investeringsfonds Pop maar dat wordt ongetwijfeld een harde politieke strijd omdat de nood in de hele kunstensector hoog is. Als de Popnota verschijnt komt er een debat over de NL popmuziek en worden de kaarten definitief geschud. De Ntb zal in aanloop naar dit debat de Kamerleden Van Dijk en Van Dekken voeden met informatie en argumenten met als inzet dat er meer financiële middelen voor popmusici beschikbaar komen en hun inkomenspositie wordt verbeterd.

verschillende oorzaken voor de slechte inkomenspositie van makers. Allereerst de economische crisis en cultuurbezuinigingen die er hard hebben ingehakt.

De rijksoverheid heeft vanaf 2013 200 miljoen euro bezuinigd op cultuur, waarvan 125 miljoen euro op uitgaven aan de Culturele Basisinfrastructuur (BIS).

Provincies hebben gezamenlijk 23 procent op cultuur bezuinigd en besteden in 2015 nog 254 miljoen euro aan cultuur, 74 miljoen minder dan in 2011.

Gemeenten hebben in de periode 2011 tot en met 2014 circa 250 miljoen euro bezuinigd op cultuur. Die bezuinigingen hebben vooral betrekking op muziekscholen, bibliotheken en kunstencentra. Een deel van de gemeentelijke bezuinigingen moet nog zijn beslag krijgen.

In 2009 ontvingen kunstinstellingen nog 419 miljoen aan giften van private partijen. In 2011 daalde dit naar 261 en in 2013 naar

nummer 1 - 2016

Noorderslag 2015

221 miljoen euro. De daling vanaf 2009 komt doordat veel bedrijven hun bijdrage tijdens de economische crisis hebben stopgezet.

Crowdfunding speelt tot nu toe alleen een rol bij relatief kleine projecten en instellingen. Voor creatieve projecten is in 2014 een bedrag van circa 5 miljoen euro bijeengebracht. In 2015 is dat 9,7 miljoen euro. Een deel van de inkomsten uit crowdfunding wordt overigens weer besteed aan uitgaven ten behoeve van de donateurs.

Crowdfunding en private giften hebben de cultuurbezuinigingen dus bij lange na niet gecompenseerd.

Naast de bezuinigingen is de zwakke onderhandelingspositie van kunstenaars debet aan de lage inkomsten. Dit speelt een rol bij de hoogte van de optreedgages, de royalties en de auteursen naburige rechten. Het SER Rapport stelt dat “juist over die rechten doorgaans niet onder­

handeld kan worden. Voorts komt niet zelden voor dat producenten of bemiddelaars zich als auteur laten (mee)registreren en zodoende een deel van de inkomsten uit auteursrechten naar zich toe trekken.” De verslechtering van de arbeidsmarkt zet de onderhandelingspositie van kunstenaars verder onder druk met een negatieve inkomensspiraal tot gevolg.

Politieke impact Het SER Rapport bevestigt de uitkomsten van ‘Pop, wat levert het op?’ en plaatst ze in de bredere context van het complete kunstenveld. Ze laten zien dat de kunstensector, op een kleine groep ‘grootverdieners’ na, een armenhuis is geworden. Dit staat in schril contrast tot de ronkende teksten van het Kabinet Rutte over Nederland kennisland en het belang van creativiteit en de creatieve industrie voor een gezonde economie. Inmiddels heeft D66

een debat aangevraagd over het SER Rapport. In de debatten over de nieuwe Cultuurnota- periode, die in de loop van dit jaar worden gevoerd, zal het inkomensaspect zeker een prominente plaats innemen. Samen met lobbyorganisatie Kunsten’92 bereidt de Ntb een kunstenaarsstatuut voor waarin we adviezen geven over een integrale aanpak die recht doet aan de praktijk van uitvoerende kunstenaars. Nu nemen verschillende Ministeries los van elkaar maatregelen die een negatief effect hebben op het inkomen van musici. Bij elkaar opgeteld hebben ze tot gevolg dat een musicus steeds minder verdient. Wij willen Kamerleden en Ministeries overzicht en inzicht verschaffen met de adviezen in het statuut dat ook gebruikt kan worden bij het opstellen van de verkiezingsprogramma’s. Het SER Rapport is een belangrijke steun in de rug bij onze lobby voor die integrale aanpak.

pagina 11

orkesten

Stockhausen for Students?

Mark Gerrits In het Parool van 21 januari 2016 was te lezen dat de Nationale Opera samen met de Park Avenue Armory, het Holland Festival en het Koninklijk Conservatorium in 2019 de zevendelige operacyclus ‘Licht: Die Sieben Tage Der Woche’ van Karlheinz Stockhausen wil opvoeren. Het gaat om een peperdure megaproductie vanwege de grote hoeveelheden repetitietijd die hiervoor nodig is. Om dat te ondervangen wil Henk van der Meulen, zoveel mogelijk met studenten werken: “Het voordeel van studenten is dat die in het kader van hun studie de muziek kunnen instuderen, met een beter eindresultaat dan ooit met professionele musici haalbaar zou zijn. Het is een krankzinnige onderneming. We gaan er zelfs een aparte Licht-master voor creëren.” fessionele musici op de agenda. Wij hebben in de afgelopen jaren - na de forse bezuinigingen in de orkestsector - onze verontrusting uitgesproken over de wijze waarop de ‘vaste kern’ van professionele musici wordt ingezet. Wij krijgen signalen van onze leden dat voor wat betreft de planning en inzetbaarheid door de werkgevers de randen van de CAO’s worden opgezocht.

Dat lijkt – vanuit de werkgeversoptiek – logisch: in het kader van de BIS worden zogenaamde ‘prestatie-afspraken’ gemaakt. Als de instelling zijn ‘afspraak’ niet nakomt kan de subsidie worden gestaakt, of is er geen reëel vooruitzicht meer voor een bestaan in de BIS. De wereldpremière van Karl-Heinz Stockhausen’s opera Licht: Die Sieben Tage Der Woche, 2011

Uitholling van kwaliteit dreigt

U leest het goed: We gaan studenten inzetten, want dat levert een beter eindresultaat op!

Het is niet de eerste de beste die dit over de bühne brengt: het gaat hier om nota bene de directeur van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Op dezelfde dag presenteerden de SER en Raad voor Cultuur een ‘Verkenning arbeidsmarkt cultuursector’ met daarin onthutsende conclupagina 12

sies, onder andere: “Bij de rijksgesubsidieerde culturele instellingen … is in de periode 2010-2013 het aantal werknemers met 13 procent en het arbeidsvolume met bijna 15 procent gedaald.”

Inzetbaarheid en belastbaarheid?

Samen met FNV Kiem zetten wij met regelmaat de kwestie rond inzetbaarheid en belastbaarheid van de pro-

Het telkens ‘vol’ plannen van professionele musici en hun intrinsieke gedrevenheid om er telkens ‘wat moois van te maken’ is een gevaarlijke cocktail.

Iedereen begrijp dat dit op termijn resulteert in overbelasting, uitval en daardoor - verlies van kwaliteit.

Daarbij ontvangen wij signalen uit orkestformaties dat er om budgettaire redenen beknibbeld wordt op het aantal repetities dat noodzakelijk is om Ntb - Muziekwereld

stukken goed in te studeren. Bijkomend effect is dat door het reduceren van de aanstellingsomvang het zogenaamde ‘urenforfait’ (kort gezegd: de noodzakelijk tijd voor eigen voorbereiding, (instrument)studie etc.) óók fors is ingekrompen.

Al met al reden tot grote bezorgdheid. Want aantasting van de intrinsieke (speel) kwaliteit is een bedreiging voor het voortbestaan van elk orkest op zichzelf.

Ook nu weer – in de aanloop naar de subsidie-aanvraag voor de komende BIS-periode – hebben wij deze punten onder de aandacht gebracht.

Expliciet hebben wij aandacht gevraagd voor verbetering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden waaronder inzetbaarheid en dit geagendeerd in het overleg met de werkgevers in de orkestsector.

Van hun kant is het – tot op heden – uiterst stil!

In hetzelfde rapport signaleren SER en Raad voor Cultuur dat sinds 2014 sprake is van economisch herstel.

In plaats van de student, zien wij graag onze Minister van OCW als ‘licht-master’ optreden. Niet bij het

Stockhausen-project, maar als iemand die het economische herstel vertaalt en inzet op verbetering van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden in de orkestsector. Kort gezegd: breng (ver)licht(ing)! 

- ingezonden mededeling -

HAALT MEER UIT MUZIEK

Licht-master?

Het lijkt zo voor de hand te liggen: kom je er niet uit met professionals dan zet je toch studenten, vrijwilligers of anderen in om je project binnen de begroting af te ronden?

Op 24 juni 2015, tijdens een algemeen overleg over de uitgangspunten voor cultuurbeleid, zei de minister Bussemaker, het volgende: “Daarom moet een instelling haalbare plannen indienen, waarin men rekening moet houden met een fatsoenlijke betaling. De instelling is de werkgever. Die moet zijn mensen goed behandelen, net als elke andere werkgever in Nederland. Het zou heel slecht zijn als instellingen door de criteria van de Raad voor Cultuur niet anders kunnen dan bijvoorbeeld mensen onderbetalen. De consequentie kan zijn dat een orkest minder uitvoeringen kan geven. Dat is dan het gevolg van goed werkgeverschap.

Dat is niet anders dan in elke andere sector.”

nummer 1 - 2016

MUZIEK MAAK JE NIET VOOR NIETS In het dagelijks leven kunnen we niet zonder muziek. Voor heel wat winkels, restaurants, cafés, radiostations en televisieprogramma’s maakt muziek het verschil. En als jij als artiest, sessiemuzikant of producent mee hebt gewerkt aan die muziek, dan heb je recht op een vergoeding. Is jouw muziek uitgezonden op radio of TV? Meld je dan nu aan bij Sena. Wij zorgen dat jij krijgt waar je recht op hebt, zowel binnen als buiten Nederland. Want muziek is tenslotte grenzeloos. www.sena.nl

pagina 13

Tarieven en salarissen Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Ntb ieder jaar onderzoek onder zijn leden naar door hen gehanteerde tarieven. Op basis hiervan publiceert de Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Ook zijn zij niet in alle gevallen representatief.

Alle tarieven zijn, tenzij anders vermeld, bruto per persoon en exclusief eventuele reis- en verblijfkosten en btw. Voor ieder vermeld bedrag geldt dat er géén afkoop van auteurs- en/of naburige rechten plaatsvindt.

SOLISTEN • Per uitvoering incl. generale repetitie dag van uitvoering: € 869 • Toeslag per extra repetitie van max. 3 uur: € 226

DIRIGENTEN

REMPLAÇANTEN ORKESTEN

A Amateur-a-capellakoren B Amateuroratorium, -opera, -operette, -musicalverenigingen, afhankelijk van aantal koorleden:

– (Oude) CAO Nederlandse Orkesten en MCO

• Tot 50: ad A € 4790 • Boven 50: € 5974

ad B € €

7172 8372

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie van

Bedrag per werkzaamheid van 3 uur incl. pauzes

• repetitie • concert

– Amateurorkest, -harmonie, -fanfare, -brassband

• onafhankelijk van het aantal orkestleden:

– Koninklijk Concertgebouworkest

€

7172

• Toeslag per concert/concours: €

723

2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Toeslag per concert

€

708

Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: • Tot 50: ad A: € 73 ad B: € 109 • Boven 50: € 89 € 124 Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: €

887

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,93 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

• Uurtarief dirigenten die als zelfstandige werken: € 108 • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten: € 906

zekering.

REPETITOREN

– Stichting Omroep Muziek (SOM) (vooralsnog)

€ 2277

Bruto per repetitie van max. 3 uur

• Toeslag per concert:

€

– Amateuroratorium, -opera, -operette en -musicalverenigingen

van 1 uur

• Tot 100 leden • Boven 100 leden

• Uurtarief zelfstandige dirigenten: • Toeslag per concert voor zelfstandige dirigenten:

Bruto per repetitie van max. 3 uur

pagina 14

€

€ €

113 145

Zelfstandigentarieven: bovenstaand x 1,16

• repetitie • concert • pianobegeleiding per uur

€ 110,51 € 155,72 € 42,67

vakantietoeslag.

161 222

Per werkzaamheid wordt een vergoeding betaald van € 1,85 netto. Deze vergoeding heeft betrekking op instrumentenonderhoud, kleding en instrumentenver-

69 501

standplaats orkest): € 4,04 per reisuur.

Bovenstaande tarieven zijn inclusief vakantiedagen en

zekering.

– Kinderkoren

€

Reiskostenvergoeding (bij concerten gerekend vanuit

Werkzaamheid van 3 uur tot max. 4,5 uur (incl. pauze)

€ €

onafhankelijk van het aantal koorleden:

400

€ 99,34 € 160,35

van 2 uur (excl. vastgestelde vakanties)

• Tot 50 koorleden • Boven 50 leden

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

• repetitie • concert

Brutojaarbedragen bij een wekelijkse repetitie

– Amateur-a-capellakoren Kinderkoren

€ 82,78 € 133,63

Onafhankelijk van aantal leden: €

Voor leden van het KCO geldt een toeslag van 15%

77

boven op de standaardtarieven.

Ntb - Muziekwereld

201

6

REMPLAÇANTEN OPERA (VOCALISTEN) • repetitie • generale repetities tot 4,5 uur • generale repetities langer dan 4,5 uur • voorstelling tot 4,5 uur • voorstelling tot 6 uur • voorstelling langer dan 6 uur

€ €

74 125

€ € € €

148 125 188 250

OPERETTE, OPERA, MUSICAL (niet gesubsidieerde gezelschappen) • Orkestmusici/zangers/dansers €

782

COMPONISTEN

943

Voor componistentarieven is de brochure ‘Kapstok componistentarieven’ op aanvraag te verkrijgen bij het Ntb-secretariaat.

Bruto per vijfdaagse werkweek

• Orkestmusici/zangers/dansers € Bruto per zesdaagse werkweek

WEEKENGAGEMENTEN IN HORECA/ AMUSEMENTSBEDRIJVEN • Vijf dagen per week bruto • Zes dagen per week bruto

€ 1018 € 1264

PRIVÉDOCENTEN

FILMMUZIEK • Opname filmmuziek

€

116

Minimumtarief, berekend op basis van de CAO Kunsteducatie, is € 46 per uur.

Bruto per uur met een minimum van 3 uur en een

Voor adviezen m.b.t. tariefberekeningen / betalings­

De maximale speeltijd (inclusief pauzes) per dag

maximale opnametijd gemiddeld per uur van 5

voorwaarden / -vormen kunnen leden contact opne-

bedraagt 6 uur. Na elke 45 minuten is er 15 minuten

minuten.

men met de Ntb.

pauze.

Geen afkoopbedrag van auteurs-/naburige rechten.

Bij een optreden buiten de woonplaats van de musicus

CD-TARIEVEN STUDIO sessiemusici, vocalisten en producers

dient de werkgever de reis- en verblijfkosten te vergoeden.

DAGOPTREDENS JAZZMUSICI • Dagoptreden

€

330

(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

DAGOPTREDENS MUSICI KAMERMUZIEK • Dagoptreden

€

330

DAGOPTREDENS MUSICI wereld­ muziek, pop, entertainment €

330

(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

nummer 1 - 2016

• adviestarief per uur:

€ 45

Minimum aantal uren per project: 10.

Voorbereidingsuren t.b.v. project: 35% bovenop het totaalbedrag.

Reisuren t.b.v. het project: 50% van de reistijd voor woon-werkverkeer geldt als werktijd boven op het minimum van 10 uur.

Geen afkoop van auteurs/naburige rechten.

(een uurprijs van € 110 met een minimum van 3 uur)

• dagoptreden

• Vocalisten per uur met een minimum van 2 uren: € 100 • Instrumentalisten per uur: € 60 • per dagdeel, 4 uur inclusief 1 uur pauze) € 285

MUZIEKEDUCATIEPROJECTEN

MUZIEKKOPIISTEN RADIO EN TV

TECHNICI studio (per dag, 10 uur) live (per optreden)

€ €

304 216

De Ntb hanteert de tarieven van de SOM. Deze zijn opvraagbaar bij het secretariaat van de Ntb.

PRODUCERS

TRAININGSACTEURS

Royalty van 6% van de ppd-prijs van cd of dvd, 6% van de opbrengst per download.

Tussen € 75 en € 100 per uur met een minimum van 3 uur.

pagina 15

In 2011 besloten de auteursleden van de Ntb tot oprichting van de Vereniging Componisten en Tekstdichters Ntb, eerst als ‘informele vereniging’, daarna ( juli 2012) formeel als rechtspersoon. In combinatie met de Ntb zet de VCTN zich in voor een sterker auteursrecht, betere rechten voor auteurs en vooral een open en transparante Buma/Stemra. Tijd voor een korte terugblik.

Een sterker auteursrecht Erwin Angad-Gaur (secretaris/ directeur van Ntb en VCTN): “Het auteursrecht heeft in de loop van de jaren steeds meer een slechte naam gekregen.

Grotendeels ten onrechte, maar nog maar kort geleden was het volstrekt normaal geworden ervoor te pleiten dat het auteursrecht maar afgeschaft moet worden, illegale sites gewoon te vinden en auteurs die hun werk wel willen delen, maar er ook geld voor willen ontvangen als ‘conservatief’ of zelfs als ‘geldwolf’ weg te zetten. Dat had trouwens ook te maken met de manier waarop wij ons als auteurs en artiesten

pagina 16

zelf georganiseerd hadden.

Elke groep en elk genre had zijn eigen beroepsvereniging: klassieke muziekauteurs, journalisten, fotojournalisten, kunstfotografen, striptekenaars, popauteurs, ga zo maar door. Uiteindelijk wist noch de politiek noch de pers nog met wie men praten moest, waardoor eigenlijk alleen nog naar de industrie en naar rechtenorganisaties als Buma/Stemra gekeken werd als woordvoerders. Die hadden hun lobby beter voor elkaar.

De oprichting, mede door de Ntb, van Platform Makers (het samenwerkingsverband van alle beroepsverenigingen en vakbonden voor auteurs en artiesten) was een absolute noodzaak, waardoor stap voor stap de auteur weer zichtbaar werd in de discussie.

Door een grotere zichtbaarheid van auteurs en artiesten zie je dat het beeld steeds meer is gaan kantelen. Dat het

auteursrecht aan een moderniseringsslag toe is, daar is iedereen het over eens, maar dat het een absolute noodzaak blijft rechten te beschermen, dat is de afgelopen jaren weer een veel geaccepteerder politiek standpunt geworden.

Sterker: dat makers een goede wettelijke bescherming moeten krijgen, is inmiddels ook bij de politiek doorgedrongen. Het eerste resultaat is het nieuwe auteurscontractenrecht. Maar ook dat kan en moet nog steeds beter.”

Een open en transparante Buma/Stemra Maar waarom dan tezelfdertijd de oprichting van de VCTN? Als samenwerking van auteurs en artiesten noodzakelijk en bovendien succesvol is, wat is dan de meerwaarde van een nieuwe auteursvereniging?

Angad-Gaur: “VCTN is net als de Ntb aangesloten bij Platform Makers en werkt zo veel mogelijk samen met andere beroepsorganisaties van auteurs, binnen en buiten het samenwerkingsverband.

Maar tegelijkertijd vonden onze leden dat het tijd werd meer invloed te verwerven bij Buma/Stemra. Omdat de Ntb via erkenningsreglementen en steeds wisselende regeltjes stelselmatig buiten de overlegstructuren van Buma/Stemra gehouden werd, was een eigen beroepsvereniging onvermijdelijk geworden.”

Op zich had de Ntb toch al invloed? In 2010 dienden Ntb-vertegenwoordigers in de ledenvergadering van Buma/ Stemra een motie in die het bestuur tot modernisering van het bestuur dwong. Nieuwe jongere bestuursleden konden daardoor in 2012 tot het verkleinde bestuur toetreden.

Dat is een fikse invloed toch?

“Dat is waar. En ook hebben wij succesvol aangedrongen op ingrijpen van de overheid, toen Buma/Stemra zelf weigerde de salarissen van directieleden aan te passen.

Maar verbeteringen moeten niet alleen maar via de ledenvergadering (met een motie), of via de overheid (door wet­ geving) tot stand komen. Dat is uiteindelijk ook niet goed voor het auteursrecht. We zullen zeker niet schromen ook publiekelijk kritiek op Buma/ Stemra te geven, daar waar dat nodig is, maar het liefst praten wij via bestuursvertegenwoordigers intern mee.

Sinds vorig jaar is de VCTN via

Ntb - Muziekwereld

René Meister (zie ook interview met René Meister in de vorige Muziekwereld, red) vertegenwoordigd in het bestuur; Frank van Wanrooij is sinds 2014 bestuurslid bij Buma Cultuur; Beatrice van der Poel is lid van de Ledenraad. Hoewel verbeteringen altijd traag gaan, kunnen zij een bijdrage leveren aan noodzakelijke verdere veranderingen.”

Wat moet er dan beter volgens de VCTN? “Om een paar punten te noemen: De Ntb bepleit al jaren een minimumgagenorm bij

gesubsidieerde podia. Vooral festivals en optredens die door rechtenorganisaties gesponsord worden, van het geld van auteurs en artiesten dus, moeten musici ook gewoon netjes betalen. Via onze vertegenwoordigingen in de besturen van Sena en NORMA is het de afgelopen drie jaar gelukt dat principe daar doorgevoerd te krijgen. Buma/Stemra en Buma Cultuur blijven wij oproepen dat voorbeeld te volgen. Tot nog toe is het onze vertegenwoordigers niet gelukt, maar als we de komende jaren een groter aandeel in het bestuur krijgen, kan dat wel lukken.

Op eenzelfde manier moet Buma/Stemra zich naar onze mening extern minder profileren als ‘belangenbehartiger’ en deelnemen aan allerlei maatschappelijke discussies.

Dat is de rol voor Ntb, VCTN, de andere auteursorganisaties en voor Platform Makers.

Buma/Stemra moet zich niet

Mail ons uw Buma/Stemra-nummer!

Voor ‘erkenning’ van onze vereniging vraagt Buma/Stemra ons ( jaarlijks) een ledenlijst met Buma/Stemra-nummers van de leden aan te leveren aan een onafhankelijke instantie, die deze gegevens vertrouwelijk zal behandelen.

Wij vragen u, voor zover u dat nog niet gedaan heeft, ons hiertoe uw 7 cijferige (!) Buma/Stemra-relatienummer te mailen.

nummer 1 - 2016

kwetsbaar maken door met luide stem aan politieke discussies mee te doen. Buma/Stemra moet terug naar waar het voor bedoeld is: het goed en zorgvuldig incasseren en verdelen van geld. Daarnaast zijn de activiteiten van Buma Cultuur heel nuttig, maar zou je je kunnen afvragen of de hoeveelheid personeel niet kleiner kan: lean en mean; meer efficiëntie.

Tot slot is van groot belang dat Buma/Stemra werk maakt van verdere verbetering van de online-incasso en verdeling.

Zoals René Meister laatst in de Muziekwereld vertelde: dat is nog lang niet zo eenvoudig als het lijkt. Ook omdat Buma/ Stemra voor verdeelgegevens weer afhankelijk is van grote websites als YouTube. Daarnaast is modernisering van het auteursrecht online - iets waar Buma/Stemra onder de nu vertrokken directeur zich de afgelopen jaren gek genoeg vooral tegen verzet heeft - echt absoluut noodzakelijk. De verbrokkelijking van rechtenonline en de centrale positie van grote producenten is zowel voor artiesten als voor auteurs een enorme stap in de verkeerde richting gebleken. Ook daar zetten we ons al jaren voor in: dat dit besef er komt; dat ook Buma/Stemra maar een kleine speler is op het wereld wijde web en dat een modernisering van het auteursrecht online absolute noodzaak is. Dat be-

pleiten wij samen met partners als de Consumentenbond, samen met Platform Makers, met NORMA en Sena Performers en hopelijk binnenkort ook samen met Buma/Stemra.”

Kandidaat-bestuursleden voor Buma/Stemra gezocht De VCTN is drie jaar na zijn oprichting de grootste door Buma/Stemra erkende beroepsorganisatie. Begin van vorig jaar werd René Meister als eerste vertegenwoordiger van onze vereniging verkozen in het Buma/Stemra-bestuur.

Beatrice van der Poel en Frank van Wanrooij werden eerder al verkozen in respectievelijk de Ledenraad en in het bestuur van Buma Cultuur. Ook dit jaar zal de VCTN kandidaten kunnen stellen voor bestuur en ledenraad. Graag roepen wij leden met belangstelling voor een van deze functies op zich te melden bij het secretariaat van Ntb en VCTN. Bestuurlijke ervaring is daarbij uiteraard een pre.

pagina 17

Master Class DJ- Electronic Music Producer DDJF, Ntb en Rockacademie organiseren eendaagse Master Class DJ- Electronic Music Producer voor talenten en hun ouders Een carrière als top-dj met je eigen muziek.

Dat is de droom van veel bezoekers van de Dance Fair 2016. Velen weten echter niet wat daar allemaal voor nodig is, waar je aan moet denken en op moet letten. Voor ouders die hun kinderen willen helpen is er vaak weinig kennis beschikbaar. Reden voor de Dutch DJ Foundation om samen met het muzikanten kenniscentrum de Nederlandse Toonkunstenaarsbond en de Fontys Rockacademie uit Tilburg een eendaagse Master Class te organiseren.

De cursist krijgt uitleg over de bouwstenen van een carrière, de rol van managers, boekers, publishers en de platenmaatschappij. Wie zijn de spelers en hoe verdient iedereen zijn geld?

Tegenwoordig zijn er veel Do It Yourself (DIY)-

artiesten die vanuit hun eigen kamer de basis voor hun succes leggen. Fanbase management, gebruik van social-media en digitale platforms zijn essentieel in het laden van je eigen merk.

Alexander Beets, hoofddocent aan de Fontys Rockacademie coördineert de Master Class maar er komen veel gastsprekers langs. Vanuit de Ntb is er een helpdesk voor contracten en vanuit Sena krijg je uitleg over het Muziekproductiefonds. De Rockacademie DJ - Electronic Music Production-docenten en succesvolle artiesten Raf Jansen en Benjamin Kuijten geven uitleg over het vinden van een eigen stijl, hoe je een productie met meerdere instrumenten maakt en aan welke vereisten je muziek en files moeten voldoen om verkocht te kunnen worden. Op basis van de vragen van cursisten

worden de laatste gastsprekers gecontracteerd zodat het programma zo goed mogelijk aansluit bij de vraag. De DDJF is gastheer van de Master Class.

De Master Class zal plaatsvinden op 16 april aanstaande op de Fontys Rockacademie in Tilburg tussen 10.30 uur en 16.30 uur. De kosten zijn, mede door financiële ondersteuning van rechtenorganisatie Sena, slechts € 75. Voor leden van de Ntb zijn de kosten € 50. Bij dit bedrag is kostenloze deelname van één ouder inbegrepen. Meer informatie is te vinden op www.muziekmanagement.nl en op de websites www.ntb.nl en www.ddjf.nl.

Opgeven kan door het sturen van een mail naar info@artistmanagement.nl.

- ingezonden mededeling -

Belasting betalen is goed, maar je hoeft natuurlijk

geen fooi te geven..!

A bba bbass

Fiscale- en administratieve diensten

|

pagina 18

Ntb - Muziekwereld

Interview met

Producer rakenDra Smit geeft voorlichting over cd-productie. Leden van de Ntb kunnen rakenDra Smit op maandag en dinsdag bellen/emailen met al hun vragen op dit gebied. Ook kunnen zij een afspraak met hem maken om samen een opnameplanning of opnamebudget op te stellen of door te nemen of te helpen bij de studiokeuze. Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikanten leven, beantwoordt hij een aantal van deze vragen in deze rubriek.

Eerste Hulp Bij Opnamen Auteursrecht en naburig recht voor de dj Welke rechten heb ik als dj en hoe verdien ik daar geld mee? Ik produceer mijn eigen tracks en gebruik die ook live in mijn dj-sets.

Om het simpel te houden som ik een aantal rechten op en geef dan aan wat je moet doen en bij wie om hier geld mee te verdienen. Ik ga niet te veel in op de rechten zelf maar het is belangrijk je te realiseren dat je als dj/producer ook meestal auteursrechten hebt. Dit zijn de rechten van componisten, tekstschrijvers en muziekuitgevers (publishers). Veel dj’s die produceren weten dat niet. Op de een of andere manier is het beeld van de componist die traditioneel met pen en papier werkt nog erg sterk. Het idee dat je met Ableton live of een andere DAW ook vaak aan het componeren bent, is bij menig dj nog niet doorgedrongen. Dit is wel belangrijk om te weten omdat het auteursrecht nog steeds een van de grote geldstromen in de muziekindustrie is.

Naast auteursrechten bouw je zogenaamde naburige rechten op.

Dit zijn de rechten van de eigenaar (producent) van de opname en van de muzikanten (uitvoerenden) die op de opnamen hebben meegespeeld/geprogrammeerd. Ook hier geldt dat veel dj’s zich niet bewust zijn van het feit dat ze zelf eigenaar van de opname, dus producent zijn. Ook dit is een belangrijk feit: net als bij het auteursrecht geldt dat de opbrengsten van de opname zelf (de zogenaamde ‘master’) ook een belangrijke geldstroom is. Let wel: ‘producent’ betekent hier iets anders dan ‘producer’.

Deze beide rechten zijn onder te verdelen in mechanische- en uitvoeringsrechten.

Hoe verdien je met je auteursrecht?

1. Mechanische rechten: meestal via Stemra of buitenlandse zusterorganisatie voor de verkoop van geluidsdragers als cd, dvd en downloads als iTunes en Beatport. Maar ook zogenaamde Sync. vergoedingen gaan direct via Stemra of via een muziekuitgever (publisher).

2. Uitvoeringsrechten: meestal via Buma of buitenlandse zusteror-

nummer 1 - 2016 2016

ganisatie voor uitzendingen RTV, live, achtergrond, streaming als Spotify maar ook YouTube Nederland etc.. Dit geldt ook voor dancefestivals en cluboptredens.

Buma werkt met Dj-Monitor. Dit is een software/hardwareapplicatie waarmee ze op grote festivals playlists kunnen maken.

Aan de hand daarvan kunnen ze de auteursrechthebbenden bijna een op een uitbetalen. Het is wel belangrijk dat je je tracks hebt ge-upload en aangemeld bij Dj-Monitor anders worden je tracks niet herkend en krijg je geen geld. Naast Dj-Monitor dien je de definitieve tracks ook aan te melden en als mp3 te uploaden via de portal van Buma/Stemra. Dit is om getraceerd te worden in Buma’s algemenere ‘fingerprintsysteem’ .

Hoe verdien je met je naburig recht?

1. Mechanische rechten: meestal direct via je platen- of licentiedeal met een label voor verkoop geluidsdragers als cd, dvd, downloads als iTunes en Beatport. Als je zelf mastereigenaar bent is een licentiedeal de aangewezen vorm met labels.

2. Uitvoeringsrechten: meestal direct of via je platen- of licentiedeal met een label voor streaming zoals o.a. Spotify en YouTube. Via Sena of buitenlandse zusterorganisatie voor uitzendingen op RTV, live, achtergrond en webradio. Het is belangrijk te weten dat de eigenaar van de master, de producent, het meeste geld krijgt uit de Sena-ruif. Deze Sena- producentenrechten worden vaak overgedragen. Wij raden aan dit recht nooit over te dragen en hoogstens voor 50% te delen met het label of andere licentienemer.

Daarnaast geldt dat het belangrijk is om van je draaibeurten ook gewoon ouderwetse playlists aan te maken en deze zowel naar Buma als naar Sena te sturen omdat lang niet alles wordt getraceerd.

Leden kunnen natuurlijk altijd bij de Ntb/VCTN aankloppen voor advies in deze ingewikkelde materie.

pagina 19

essay

Kleine juridische kroniek van het muziekrecht

Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2015 Bjorn Schipper Aan het begin van het jaar blikken we inmiddels traditiegetrouw terug op de interessante muziekrechtelijke zaken uit het voorafgaande jaar. Net als in 2012, 2013, 2014 en 20151 besteed ik in deze eerste editie van Muziekwereld in 2016 aandacht aan een aantal spraakmakende zaken uit 2015 in de vorm van een juridische kroniek van het muziekrecht. De selectie van zaken is op basis van dezelfde uitgangspunten als voorgaande edities gemaakt.

Van Katwijk: ‘Man with a mission’ Op 11 februari 2015 deed de Rechtbank Noord-Holland uitspraak2 in een door tekstschrijver en componist de heer Van Katwijk tegen vereniging Buma aangespannen bodemprocedure. Van Katwijk, bekend van onder andere de grote hits van artiest René Froger (zoals ‘Just say hello’, ‘Are you ready for loving me’, ‘Nobody else’, ‘Calling out your name’ en ‘Man with a mission’), stelde dat Buma tekort was geschoten in haar inspanningsverplichting ter incasso van auteursrechtelijke gelden in verband met optredens van Froger, als ook haar verplichting tot uitbetaling van die gelden, mede in verband met een eerdere tussen partijen gesloten schikkingsovereenkomst. De rechter oordeelt dat Buma de schikkingsovereenkomst niet heeft geschonden, maar wel tekort is geschoten in de nakoming van de op haar rustende reglementaire inspanningsverplichting. Buma had adequater moeten optreden toen bleek dat Froger (bij herhaling) onvolledige set- en speellijsten aanleverde en tegenstrijdige informatie over zijn optredens verschafte. De rechtpagina 20

bank veroordeelt Buma tot vergoeding van de schade van Van Katwijk.

Organisatie Schlagerfestival en ParkCity Live De Rechtbank Limburg tikte op 11 februari 2015 de organisator van het Schlagerfestival en ParkCity Live op de vingers3. In 2011 en 2012 zijn edities van beide events georganiseerd waarbij muziekrepertoire van Buma ten gehore is gebracht. De organisator – bestaande uit een stichting en twee BV’s – liet de door Buma gestuurde facturen onbetaald, waarna Buma tegen de stichting en de beide BV’s een incassozaak begon.

Nadat beide BV’s in 2013 failliet waren gegaan, werd ook de curator – als vertegenwoordiger van de boedel – in beide faillissementen in de procedure betrokken.

De rechter wijst het inbreukverbod tegen de curator – en daarmee de boedel – toe, zonder daaraan een dwangsom te verbinden. Zonder licentie van Buma is het niet toegestaan muziekwerken openbaar te maken die tot het repertoire van Buma behoren, hetgeen nog eens onderstreept wordt met dit verbod. Ten aanzien Ntb - Muziekwereld

van de stichting oordeelt de rechter dat voor het event ParkCity Live (2012) niet gebleken is dat de organisator over een licentie van Buma beschikte. De rechtbank oordeelt dat de organisator van het muziekevenement een essentiële rol speelt in de openbaarmaking van de muziek en als zodanig (mede) verantwoordelijk is voor die openbaarmaking.

De levensliedzanger en zijn administratie Op grond van nawerking van een contractuele doorbetalingsverplichting in relatie tot na het einde van een met een muziekstudio gesloten samenwerkingsovereenkomst, veroordeelt de Rechtbank Amsterdam een levensliedzanger tot verdeling van uit optredens gegenereerde inkomsten4. Daarbij draait de Rechtbank – ingegeven door de redelijkheid en billijkheid – de bewijslast om en is het aan de zanger om aan te tonen dat hij voor zijn optredens minder of niets betaald kreeg. De zanger bleek zijn administratie niet op orde te hebben Publishing: Golden Earring vs. Nanada Het Gerechtshof Amsterdam deed op 31 maart 2015 een belangwekkende uitspraak in het zich voortslepende geschil tussen de band Golden Earring en de muziekuitgevers Nanada cs. over de beëindiging van muziekuitgavecontracten5. Het Hof oordeelt onder meer dat de muziekuitgavecontracten – vanwege de rechtenoverdracht voor de duur van het auteursrecht – sterke verwantschap vertonen met duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd en in beginsel tussentijds opzegbaar zijn. Daarbij speelt mee dat de contractuele einddatum hier onbepaald is en dat niet is voorzien in de mogelijkheid van tussentijdse beëindiging. De betrokken muziekauteurs moeten na opzegging in alle redelijkheid hun auteursrechtelijke uitgaverechten terug kunnen krijgen.

De magie van Motown Een evenementenbureau dat bedrijfsfeesten en shows met soulmuziek organiseert, ving op 20 maart 2015 bot bij de Amsterdamse Voorzieningenrechter6 in het streven een verbod te krijgen op het gebruik van de nummer 1 - 2016

naam ‘Magic of Motown’ door een theaterproducent.

De rechter oordeelt dat de titel van de theatershow op de voorstelling toeziet en niet op de onderneming van de theaterproducent, waardoor geen sprake is van handelsnaamgebruik. Evenmin is gebleken van verwarringsgevaar of andere bijkomende omstandigheden die het handelen van de theaterproducent onrechtmatig zouden kunnen maken.

Van Sohoranje Festival naar S’Oranje Festival De Rotterdamse Voorzieningenrechter hakte op 20 maart 2015 een handelsnaamrechtelijke knoop door in een geschil tussen voormalige samenwerkingspartners over de rechten op de naam ‘S’Oranje’ in verband met de organisatie van een muziekfestival7. Gedaagde kan geen aanspraak maken op een aandeel in het handelsnaamrecht, maakt zich schuldig aan een handelsnaaminbreuk en dient inbreukmakende domeinnamen en social media accounts over te dragen.

De oud-Volumia! zanger De Rechtbank Midden-Nederland oordeelde8 op 29 juli 2015 dat de muziekuitgever Music Creations Publishing de muziekuitgaverechten van oud-Volumia! zanger Xander de Buisonjé moet (terug)overdragen.

In dit verband oordeelt de Rechtbank dat De Buisonjé tijdig heeft geklaagd over het ‘stilzitten’ van zijn muziekuitgever en dat sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de op de muziekuitgever rustende informatie- en afdrachtverplichtingen, als onderdeel van de doorlopende inspanningsverplichting tot promotie en exploitatie van de muziekwerken alsmede de administratie van de daarmee gegenereerde auteursrechtelijke inkomsten.

De operazanger in zijn rol van B.F. Pinkerton De Voorzieningenrechter in Overijssel oordeelde9 op 29 oktober 2015 dat NRO wegens vroegtijdige beëindiging van een optreedcontract met de voor de operavoorstelling ‘Madame Butterfly’ van Puccini beoogde operazanger een voorschot op de schadevergoeding moest betalen, ter grootte van een evenredig deel van de overeengekomen vergoedingen. De operazanger pagina 21

essay

Nieuwe edities!

Koop ze online �via onze websites - zonder verzendkosten�

Of in de kiosk.

www.interface.nl | www.slagwerkkrant.nl | www.gitarist.nl www.debassist.nl | www.musicmaker.nl

zou de rol van B.F. Pinkerton vertolken maar werd door NRO tussentijds aan de kant gezet.

het laten horen van muziek in de snackbar en de receptie van het vakantiepark.

Muziek op tv in een vakantiebungalow Buma en Sena kregen het aan de stok met Oostappen Vakantiepark De Berckt, exploitant van het gelijknamige vakantiepark met vakantiebungalows. Aanvankelijk beschikte het vakantiepark over meerjarige licentieovereenkomsten met Buma en Sena, waarbij werd uitgegaan van de door het vakantiepark gedane opgaven van het muziekgebruik. Toen Buma en Sena in 2013 onderzoek deden naar het werkelijke muziekgebruik op vakantiepark De Berckt, bleken de opgaven van het vakantiepark niet te kloppen. Partijen bereikten over de jaren 2010 tot en met 2012 een schikking, maar konden het niet eens worden over de jaren 2013 en 2014. De Rechtbank Limburg stelt op 21 oktober 2015 per ruimte het verschuldigde muziektarief vast en oordeelt10 ten aanzien van de terbeschikkingstelling van muziek via tv’s in vakantiebungalows, onder verwijzing naar relevante Europese jurisprudentie11, dat sprake is van een ‘mededeling aan het publiek’ als gevolg waarvan het vakantiepark een (doorgifte-) vergoeding aan Buma en Sena is verschuldigd. Dit geldt eveneens voor

Is een midi-file een fonogram?

De Rotterdamse Voorzieningenrechter oordeelde12 op 12 november 2015 dat een zogeheten midi-file aangemerkt kan worden als fonogram in de zin van het naburige recht. Hoewel bij een midi-file geen sprake is van directe vastlegging van geluid als zodanig, kan in casu wel worden gesproken van toepassing van een techniek met behulp waarvan geluiden kunnen worden geregistreerd. Deze registratie kan vervolgens weer met behulp van apparatuur, zoals bijvoorbeeld een computer, in dezelfde unieke samenstelling van geluiden beluisterd worden, aldus de rechter. Hetgeen aansluit bij het vastleggen van geluiden op een wijze die valt onder de wettelijke definitie van fonogram.

De exploitatie door Key Music Rotterdam van digitale kopieën van midi-files, die door Younique Music ter verkoop worden aangeboden, wordt door de rechter als inbreukmakend geoordeeld.

Bjorn Schipper is advocaat en oprichter van Schipper Legal in Amsterdam

1 Muziekwereld 2012/4 (p. 32-37), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011”, Muziekwereld 2013/1 (p. 18-21), “Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht. Tweede deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2012”, en Muziekwereld 2014/1 (p. 22-25), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2013”, Muziekwereld 2015/1 (p. 18-22), “Kleine juridische kroniek van het muziekrecht. Overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2014”.

2 Rb. Noord-Holland 11 februari 2015, IEF 14736 (Van Katwijk/Buma).

3 Rb. Limburg 11 februari 2015, IEF 14648 (Buma/Stichting ParkCity Live cs.).

4 Rb. Amsterdam 18 maart 2015, IEF 14813 (Muziekstudio/Levensliedzanger).

5 Hof Amsterdam 31 maart 2015, IEF 14826 (Nanada cs./Golden Earring); deze uitspraak heb ik reeds besproken in Muziekwereld 2015/2 (p. 36-39), “Dan zeg je toch gewoon op. Hoger beroep zaak Golden Earring zorgt voor wending”.

6 Vzr. Rb. Amsterdam 20 maart 2015, IEF 14810 (Magic of Motown/DG Theater).

7 Vzr. Rb. Rotterdam 20 maart 2015, IEF 14785 (Soho/Gedaagde).

8 Rb. Midden-Nederland 29 juli 2015, IEF 15155 (Music Creations Publishing/Xander de Buisonjé).

9 Vzr. Rb. Overijssel 29 oktober 2015, IEF 15378 (Eiser/Stichting Nederlandse Reisopera).

10 Rb. Limburg 4 november 2015, IEF 15398 (Buma, Sena/Oostappen).

11 De Rechtbank verwijst in het bijzonder naar SCF/Marco Del Corso (HvJ EU 15 maart 2012, nr. C-135/10), OSA/Léčebnĕ (HvJ EU 27 februari 2014, nr.

C-351/12), Phonographic Performance/Ierland (HvJ EU 15 maart 2012, nr. C-162/10).

12 Vzr. Rb. Rotterdam 12 november 2015, IEF 15513 (Younique Music Group/Key Music Rotterdam); zie ook J. Smolders, “Waarom een midifile geen fonogram is en er ook geen auteursrecht op rust”, IEF 15558, 21 december 2015.

nummer 1 - 2016

pagina 23

redactie: rakenDra Smit

Vers geperst Casey’s Column TOCAR Birds of Paradise Tocar01 De mannen van Tocar zijn alle vier door de wol geverfde musici.

Rik Cornelissen is een eigentijdse en vernieuwende accordeonist die veel muziekstijlen beheerst.

Gecombineerd met de tango- en latin-benadering van pianist Wim Warman, de zingende solo’s van bassist Taco Nieuwenhuizen en de subtiele swingende groove van drummer Enrique Firpi ontstaan de karakteristieke elementen van Tocar.

Op dit debuut spelen ze eigen werk en een stuk van Miles Davis: ‘Nardis’.

De latin/jazz die ze spelen wordt verrijkt door de medewerking van het RFO-strijkkwartet. Dit ensemble mengt perfect met het geluid van de accordeon en komt met name ook bij de tangostukken goed van pas. Het dramatisch gehalte van de muziek krijgt er een behoorlijke boost van.

Hierdoor wordt tevens een brede muzikale bedding gecreëerd waarin thema’s en solo’s floreren.

Bijzonder daarbij zijn ook de bassolo’s van Taco Nieuwenhuizen.

Paradijsvogels zonder weerga! www.tocar.nl

pagina 24

ORGANIC THREE PLUS Clustered Injuries Domini98 Deze groep begon als trio met gitarist Milan Kracht, bassist Frans Tunderman en drummer Kim Weemhoff in de basisopstelling. Die opstelling is onlangs uitgebreid met duivelskunstenaar Murk Jiskoot op vibrafoon. Dit leidde tot de toevoeging ‘Plus’ in de bandnaam en tot nieuwe inspiratie bij Milan Kracht die een compleet nieuw repertoire schreef. Naar eigen zeggen liet hij zich hierbij beïnvloeden door o.a. zijn muzikale helden Frank Zappa en Igor Stravinsky. Dat zal ongetwijfeld het geval zijn, maar wat ik de verdienste van dit kwartet vind is dat zij de typische elementen van deze helden veel verteerbaarder hebben verwerkt dan deze helden vaak zelf deden.

De groep stelt zich ten doel om verschillende muziekstijlen op een organische manier met elkaar te verweven. Dat gaat ze zeer goed af want het leidt niet tot de gebruikelijke chaotische piep knor-muziek maar juist tot spannende samenspelavonturen met het zoete aura van de vibrafoon als rode draad dit keer. www.organicthree.nl

JAZZMUSICUS EN PRESENTATOR CEES SCHRAMA KAN TERUGKIJKEN OP EEN LANGE CARRIÈRE, DOORSPEKT MET VELE SAPPIGE ANEKDOTES UIT DE WANDELGANGEN VAN HET MUZIEKLEVEN. Gipsrit In 1958 zat ik samen met o.a. Joop Scholten en Jan Halsema in het orkest van Ted Easton waarmee we optraden in de entertainmentclubs op de Amerikaanse legerbases in Frankrijk. Er waren toen nog geen snelwegen en dus reden wij over smalle landwegen van club naar club. Dat waren vaak ritten van honderden kilometers die veel reistijd kostten. Met z’n zessen zaten we in een grote grijze Mercedes, drie voor en drie achter in de auto. De bagage hadden we op het dak en in een aanhangwagen gestouwd. We hadden veel instrumenten mee omdat we ons als ‘the most versatile orchestra of the world’ presenteerden. Toen we met 100 kilometer per uur over een landweg tussen Orléans en Verdun reden, kwam er ineens vanaf de uitrit van een boerderij een oude Simca de weg oprijden.

We moesten verschrikkelijk hard remmen en vlogen naar voren in de auto.

De chauffeur van de Simca had waarschijnlijk gezien dat er iets groots op ‘m afkwam en week uit naar rechts. De Ntb - Muziekwereld

Simca kantelde en kwam in een sloot terecht.

Wij zijn natuurlijk onmiddellijk uitgestapt om hulp te verlenen. De deur van de Simca, die op z’n kant lag, ging open en het eerste dat ik zag was iemand met een arm in het gips. We hoorden een ontzettend gekrijs en probeerden de mensen uit die auto te krijgen. Wat opviel was dat vier van de vijf inzittenden gipsverbanden droegen. Ze kermden en schreeuwden toen wij ze uit die auto sleepten omdat ze waarschijnlijk nog meer hadden gebroken. Het was dan ook niet eenvoudig om ze weer naar de boerderij te brengen. De boerin, die ons eerst huilend tegemoet kwam rennen, belde even later met het ziekenhuis voor ambulances. Ondertussen was de chauffeur van de Simca ontzettend kwaad op ons omdat we te hard gereden zouden hebben, maar hij had zelf natuurlijk niet goed uitgekeken toen hij van de uitrit de weg opkwam.

Toen we iedereen de boerderij binnen hadden gesleept, vertelde hij wat er aan de hand was.

Een maand eerder was deze chauffeur vanaf diezelfde uitrit de weg opgereden en hard tegen een andere auto opgebotst. De inzittenden van die auto waren twee huisgenoten en twee buren en hadden allemaal een of andere breuk opgelopen. Ze werden zo snel mogelijk naar het ziekenhuis, twintig kilometer verderop, gebracht waar ze gipsverbanden kregen die een maand later er weer af mochten.

Omdat hij de schuld van het ongeluk was, had de chauffeur aangeboden om ze naar het ziekenhuis te vervoeren als het gips eraf moest.

Maar eenmaal met de patiënten op weg naar het ziekenhuis, kreeg hij op precies dezelfde plek weer een ongeluk omdat hij zonder te kijken de weg opreed. Toen we dit verhaal hoorden durfden we niet in lachen uit te barsten omdat die mensen lagen te creperen van de pijn en waarschijnlijk weer wat gebroken hadden. Maar eenmaal terug in onze auto konden we ons niet meer inhouden. Want zo’n bizar verhaal verzin je niet! nummer 1 - 2016

CAREL KRAAYENHOF & JUAN PABLO DOBAL Hotel Victoria Bando Dreams BD2015016 De albumtitel ‘Hotel Victoria’ is tevens de titel van het nieuwe theaterprogramma van het Duo Carel Kraayenhof - Juan Pablo Dobal. Het Gran Hotel Victoria te Buenos Aires is een roemrucht hotel en de ontmoetingsplaats van vele musici en artiesten in de grote metropool, waar de grote tango-rage, die de wereld zou betoveren, is begonnen.

Op deze cd spelen de bekende bandoneonist en pianist zestien stukken waarvan een groot deel door henzelf gecomponeerd. De sfeer van hoop en opwinding in het Buenos Aires aan het begin van de twintigste eeuw wordt in deze kleine duobezetting zeer voelbaar uitgevoerd. Beide musici hebben met hun instrumenten genoeg tonale en dynamische bandbreedte om samen flink virtuoos te knallen. Daarnaast voelen ze elkaar feilloos aan in de meer geraffineerde verstilde passages. De emoties waar een muzikant reizend van hotel naar hotel mee te maken heeft, worden zo door beide topmusici treffend vertolkt op deze cd die passend afsluit met het bekende ‘ Adiós Nonino’. www.carelkraayenhof.com

SOMMERHUS Is there such a thing as too much love?

QuiteQuiet Records Dit is de tweede plaat van het Rotterdamse duo Sommerhus bestaande uit contrabassist/zanger Peter Jessen en gitariste/zangeres Vera Jessen. Ze noemen zichzelf een ‘kamerpopduo’. Met die benaming in het persbericht word je als argeloze luisteraar toch wel een beetje op het verkeerde been gezet. Het is inderdaad een duo dat popmuziek speelt in een kleine bezetting, dat klopt. Maar mijn god!.. wat een impact heeft hun muziek! Zowel vocaal als instrumentaal komt er een Scandinavisch muzikaal epos voorbij denderen dat veel te groot klinkt voor in de huiskamer. Al was het alleen al vanwege de schitterende toeren die Peter Jessen met zijn contrabas uithaalt en die de speakers soms letterlijk uitknallen.

Maar ook de naadloze samenzang van dit duo bijvoorbeeld geeft de muziek een groot aura. Dit heeft ongetwijfeld ook te maken met het feit dat de opnamen plaatsvonden op een aantal bijzondere Deense locaties en hun ervaring met opera en talloze (huiskamer) concerten. Indrukwekkend! www.sommerhus.nl

pagina 25

DANIEL ROOS Come Hell or High Water Roos Music Daniel Roos is een singer/songwriter/pianist die met vele bezettingen rondtoert in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij sinds 2012 muzikaal begeleider van cabaretier Sjaak Bral tijdens diens oudejaarsconferences.

Op deze ep staan vijf eigen stukken, opgenomen met een band die verder bestaat uit drummer John Maasakkers, gitarist Guy Nikkels en bassist Jeroen van der Ley. We horen vijf rasechte popliedjes voorbij komen met alle ingrediënten uit ruim 70 jaar popmuziek daarin verwerkt.

Daniel Roos is een routineuze popzanger die zijn sterke composities van treffende arrangementen heeft voorzien. De nummers worden moeiteloos en lekker strak uitgevoerd door de hecht spelende band. Smaakvolle koortjes, stevig rockgitaarwerk, strakke tweede stemmen, uptempo en ballads, dat zijn de trefwoorden. Deze ep is alvast een swingend voorproefje van het album dat Daniel Roos dit jaar nog in de pijplijn heeft. Ik ben benieuwd want dit smaakt naar meer. www.danielroos.com

pagina 26

STARKLINNEMANN Transcending Chopin Eigen beheer Van Chopin zijn in de wereld van de pop en jazz al vele bewerkingen gemaakt. Denk aan Barry Manilow’s ‘Could it Be Magic’ gebaseerd op ‘Prelude in c minor’ welke later een wereldhit werd (gezongen door Donna Summer).

Pianist Peter Beets kwam recent nog met een live-registratie van zijn theaterprogramma rond Chopinbewerkingen.

Het jazztrio StarkLinneman bestaand uit pianist Paul Stark, drummer Jonas Linnemann en contrabassist Vasilis Stefanopoulos komen nu ook met een cd en theaterprogramma rondom Chopin. Dat doen ze weer anders dan voornoemde voorgangers.

Met de nadruk op Chopin’s melancholie maar opgevrolijkt door o.a. latinritmes en schilderachtige improvisaties, passeren er zes zeer originele bewerkingen de revue. Er worden geen passages uitgelicht, de volledige composities zijn bewerkt waarbij alle ruimte is open gehouden voor improvisatie.

Voor de theaterversie is er een George Sand-monoloog geschreven die wordt vertolkt door actrice Heike Wisse zodat het publiek helemaal in de tijd terug wordt ingetrokken. www.starklinnemann.com

PAULUS SCHÄFER TRIO Letter to van Gogh

HARM VAN SLEEN The Secret To Succes Eigen beheer

Sinti Music Records Dit album is een hommage aan Vincent van Gogh, de bekende schilder die net als gitarist Paulus Schäfer uit Brabant komt. Het trio speelt dertien eigen composities met Goghiaanse titels als La Roulotte, Starry Night in Saint-Rémy en het solostuk met de albumtitel.

Het zijn stuk voor stuk korte, pakkende composities met natuurlijk veel virtuoze gypsy- gitaarsolo’s. Door de medewerking van een aantal gastmusici wordt het kleurenpallet aanzienlijk uitgebreid. Zo speelt Jan Kuiper op elektrische gitaar een gitaarduel met Paulus Schäfer in het stuk ‘ Manouche Nouveaux’ dat daarmee gelijk een stuk meer de jazzkant op wordt getrokken.

Hetzelfde geldt voor het snelle pianowerk van Peter Beets op ‘Starry Night in Saint- Rémy’ alhoewel het Gypsykarakter daar meer overeind blijft. Daarnaast strijkt violist Tcha Limberger met penseelstreken die terug doen denken aan de tijd van Frans Poptie en Eddy Christiani en zingt Gina Schäfer een tune,’ Altijd bij Mij’ die wat meer de kant op gaat van de naïeve schilders. www.sintimusicrecords.nl

Multi-instrumentalist Harm van Sleen draait al jaren mee in het blues-, swing- en countrygebeuren. Hij was o.a. vast bandlid bij Jaap Dekker, Capelino, Dicky Greenwood, en Mr. Boogie Woogie. Hij tourde met Candye Kane en Lisa Otey; en werkte met een grote reeks zeer verschillende artiesten.

Dit is zijn tweede soloalbum, opgenomen met ‘Men in Blue’, de band waarmee hij tegenwoordig speelt en een heel legertje aan gastmusici.

Je zou op deze plaat blues en boogie woogie verwachten, maar niets is minder waar. De twaalf eigen nummers op deze plaat zijn wel Amerikaans geïnspireerd maar veel meer in de richting van Randy Newman, JJ Cale en Steely Dan. Met zeer gevatte teksten, geraffineerde arrangementen van blazers, hammondorgels, steelguitars en andere ingrediënten weet Harm van Sleen als arrangeur/componist/tekstdichter van begin tot einde te boeien. Als zanger idem dito. Hij intoneert iedere noot trefzeker, geladen met het juiste gevoel. Verrassende plaat met ook veel lekkere koortjes en gitaarwerk! www.harmvansleen.nl

Ntb - Muziekwereld

Gehoord en gezien op YouTube

Apart trio!

TIP JAR Let Go Shine a Light Records SLR 0042016 Tip Jar is het muzikale project van muzikale alleskunner Bart de Win en zangeres Arianne Knegt.

‘Let Go’ is hun tweede album. Ze noemen het zelf een ‘duet-cd met sterke wortels in de americana en uitstapjes naar pop, folk, bluegrass, blues en jazz’ . Beter zou ik het zelf niet kunnen omschrijven, vandaar de quote.

Op deze plaat staan veertien eigen werken die met een groot gezelschap van vakkundige musici met veel snaarinstrumenten en ook veel koortjes is geproduceerd. Bart de Win en Arianne Knegt zingen veel in duetvorm met vaak veel ruimte in de arrangementen.

De plaat blijft heel laid back, ook in de snellere nummers, wat het gehele album een soort van overall rust geeft. Dat werkt heel goed bij deze muziek; de typische americana backing vocals, de verwijzingen naar Emmylou Harris en het vele snaarwerk komen daarbij goed tot hun recht. De geluidsproductie en het artwork van deze cd zijn ook smaakvol en zorgvuldig uitgevoerd. www.tipjar.nl

nummer 1 - 2016

KRAAK Fire Fighters Yougenious Recordings YR46011 Wat is de overeenkomst tussen Handsome Poets, Intwine, Sensuàl, Skiggy Rapz en Knobsticker?

Allemaal hadden ze voor korte of lange tijd Rik Kraak als bassist op het podium staan. In de jazzwereld is hij ook geen onbekende want in 2006 won Kraak al op 21-jarige leeftijd de Erasmus Jazz Prijs. Als Kraak debuteert hij nu met deze ep ‘Fire Fighters’. Er staan vijf nummers op van deze ‘singer/bandwriter’ zoals hij zichzelf betitelt. Het zijn stuk voor stuk zeer originele popnummers met pakkende melodieën en backing vocals. Daarbij worden trance-producerende ostinaten en elektronica als vocoders niet geschuwd. Rik Kraak zet dat op oorspronkelijke wijze in waarbij ik als luisteraar flash backs kreeg van Spinvis. Misschien niet zo vreemd aangezien de opnamen voor een groot deel tot stand kwamen in Nieuwegein, Utrecht.

Indrukwekkend popdebuut van deze universele wizard! www.kraak.space

Dj DNA die elders in dit nummer wordt geïnterviewd in de rubriek ‘Onder de leden’ maakt al een tijdje furore met bFAKE. Samen met twee jonge Zuid-Afrikaanse rappers PinKi en DA Bruin die meestal met ontbloot bovenlijf optreden, maken ze het clubcircuit onveilig.

Deze video is om diverse redenen bijzonder. Ten eerste omdat beide rappers zingen over de ‘Toyi Toyi’. Dit is een dans die de tijd van de apartheid in de jaren zeventig wereldberoemd werd via tv-beelden van ongewapende Toyi Toyi dansende demonstranten.

Deze video is ook bijzonder vanwege de kunstenaars die betrokken waren bij de productie van deze video. Film- en radiomaakster Wineke van Muiswinkel nam de clip op in het Temporary Art Centre te Eindhoven. Een schilderij van Toon Teeken is als achtergrond gebruikt terwijl hijzelf ook te zien is samen met andere bekende Nederlandse schilders zoals Rik van Iersel, René Daniëls en Vincent Dams. Joost II Sickenga is als een moderne digitale monnik drie maanden beeldje voor beeldje bezig geweest met de animatie en nabewerking. Zeer bijzonder.

Zoek op: ‘Toyi Toyi’

Fruity Loops letterlijk gedraaid Op het YouTubekanaal van Dj DNA staat ook deze video waarin Fruity loops, een bekend programma voor beatcreators, letterlijk wordt vormgegeven. Op vier platenspelers worden vier vinylplaten gemixt.

De grap is dat op iedere plaat ook een stuk fruit meedraait. We zien een banaan, avocado, appel en een kaki meedraaien in een fruitige Ambientmix.

Zoek op: ‘Fruity loops hardware’

pagina 27

THE BLINDFOLD TEST Witch Hazel Eigen beheer The Blindfold Test is een jazzsextet rond de Utrechtse saxofonist Marc Scholten.

Het gerenommeerde gezelschap bestaat verder uit Angelo Verploegen op flugelhorn, Leo Janssen op tenor- en sopraansax, Hans Kwakkernaat op toetsen, Guus Bakker op bas en Florian Hoefnagels op drums.

Dit is hun tweede plaat sinds hun titelloze debuut uit 2010.

Er staan negen eigen stukken op waarvan zeven van Marc Scholten, een van Leo Janssen en een van Angelo Verploegen. De muziek van de band is te omschrijven als een mix van jazz, fusion en wereldmuziek. Daarbij heeft de muziek een romantische en avontuurlijke inslag. Het experiment wordt niet geschuwd getuige de inzet van Stormvogel met een drastische synthesizerpartij op een analoge Korg MS10 die monofoon zijn wil oplegt aan een zoete flugelhornsolo in het nummer ‘Off the Road Blues’.

Door de smaakvolle inzet van tenor-, alt- en sopraansax tezamen met flugelhorn en een zeer smaakvol ritmetrio weten deze heren een zeer breed en spannend geluidsuniversum te scheppen ver voorbij alle bestaande hokjes. www.theblindfoldtest.nl

pagina 28

NUEVA MANTECA CRIME! (live) JWAJAZZ

RIK CORNELISSEN Traveller Eigen beheer

Al 30 (!) jaar staat Nueva Manteca bekend om de originele thema’s waarmee ze het publiek verrassen. In het seizoen 2013/2014 was dat het theaterprogramma CRIME!: Latin/jazz- muziek met thema’s uit beroemde misdaaden gangsterfilms. Muziek die iedereen kent maar nog nooit heeft gehoord vanuit de invalshoek van Nueva Manteca. Deze cd is een live-registratie van het programma.

We horen de Godfather Theme in een Cubaanse rumba, het thema van Baantjer als son montuno en Ennio Morricones score van ‘Once a upon a time in America’ vertaald in latin jazz.

Nuevan Manteca weet verrassing met herkenbaarheid te verweven waardoor ze de luisteraar makkelijker mee kunnen nemen in hun muzikale avontuur. En avontuurlijk is het zeker. Dit gehaaide gezelschap onder leiding van pianist Jan Laurens Hartong weet de spanning er albumlang in te houden met als vette afsluiter het thema van de Duitse tv-krimi Tatort gecomponeerd door de Duitse saxofoonpeetvader Klaus Doldinger. www.nuevamanteca.nl

Accordeonist Rik Cornelissen komt met zijn solodebuut ‘Traveller’ waarin hij elf voornamelijk pianocomposities speelt die hij heeft bewerkt voor accordeon.

Het zijn stukken van o.a. Chick Corea, Michel Legrand en Wim Warman. Met de laatste speelt hij ook in de groep ‘Tocar’ waarvan in dit nummer ook een recensie staat.

Rik Cornelissen speelt op een Bayan, een concertaccordeon. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een bandoneon is een Bayan veel ronder en dieper van klank en neigt soms zelfs tegen een orgelgeluid aan. Rik Cornelissen weet de grote dynamische en tonale mogelijkheden van het instrument moeiteloos naar zijn hand te zetten. Geen tango’s op deze plaat maar snelle lichte vingers die het ritme, bas, melodie en sfeer van een breed repertoire op geheel eigen wijze opnieuw vorm geven. Voorwaar geen kleine prestatie in het land waar de accordeon de verbindende draad is in een heel divers accordeonuniversum met helden als Johnny Meier, John Woodhouse en Carel Kraayenhof. www.rikcornelissen.com

BEATRICE Electric Lady Moerasgas MG011 en MG012 Zangeres Beatrice van der Poel bewerkte en vertaalde de hits van Jimi Hendrix naar het Nederlands toe. Daarnaast schreef ze samen met gitarist Tim Eijmaal nieuwe Nederlandstalige stukken geïnspireerd door en gericht op Jimi Hendrix. Deze ep’s zijn een weerslag van het theaterprogramma dat ze ervan maakten.

Op de eerste officiële cd staan zes nieuwe eigen liedjes uit het programma, de tweede cd is niet te koop maar is een bonus-cd voor wie de officiële ep koopt na afloop van de voorstelling.

De zes nieuwe liedjes klinken niet eens zozeer Jimi Hendrix maar zijn meer psychedelische stukken met de sfeer uit die tijd. ‘De Hopeloze van de Nacht’ bijvoorbeeld gaat over een groupie die de gitaargod adoreert. Het nummer klinkt als Sgt. Pepper van de Beatles. Erg goed gedaan!

De drie vertalingen op de bonuscd zijn muzikaal wel bewerkingen van Jimi Hendrix-hits maar worden door Beatrice op geheel eigen wijze vertolkt. Beide cd’s zijn vakkundig en smaakvol geproduceerd door gitarist Tim Eijmaal. www.beatricevanderpoel.nl

Ntb - Muziekwereld

Frankfurt am Main 7 t/m 10. 4. 2016

It’s my tune.

Musikmesse 2016 is een evenement waar je bij wilt zijn om er helemaal je eigen ding van te maken.

Neem dus een duik in de wereld van de muziek, doe nieuwe contacten op en bekijk de grote namen uit de branche van dichtbij. Maar geniet vooral van hoogstaande muzikale variatie!

Lees meer op: musikmesse.com info@messefrankfurt.nl Tel. +31 (0) 70 262 90 71

Als zzp’er de kluts kwijt?

Wij factureren voor je!

Arestenverloningen.nl hee zich sinds 1993 toegelegd op het verlonen van aresten en andere werkzaamheden in de culturele sector.

Zij onderscheidt zich o.a. door: • Deskundige ondersteuning • Samenwerking met vakbonden en belasngdeskundigen • Online aanleveren van verloningen • Uitbetaling binnen één dag nadat de opdrachtgever hee betaald • Ook facturering zonder BTW mogelijk Wat is verlonen?

Wij nemen het ‘ficeve werkgeverschap’ over van de opdrachtgever. Wij verzorgen de facturering naar opdrachtgevers en uitbetaling van loon/gage aan uitvoerenden, inclusief inhouding en afdracht van loonheffingen.

Opdrachtgevers én uitvoerenden besparen we jd en administraeve rompslomp.

Bovendien krijgt de opdrachtgever niet met onverwachte naheffingen van de Belasngdienst te maken.

De voordelen van verlonen • Arest kan ook beroepskosten opvoeren • Wij verzorgen administrae en facturering • Je hebt inzicht in ontvangen en nog openstaande betalingen • Je bent verzekerd voor alle werknemersverzekeringen (ZW, WW, WIA en WAZO) wanneer je voldoet aan de criteria van het UWV • Voordelige tarieven voor NTB-leden • Wij factureren ook voor zelfstandigen

Achterstraat 11 - 4101 BB - Culemborg - 0345-524404 - www.artiestenverloningen.nl

De favoriete compositie van…

Alexander Beets, saxofonist, voorzitter van de Ntb, Hoofd Business Department van de Fontys Rockacademie, voorzitter stichting JazzNL, bestuurslid stichting Open House en organisator van het Amersfoort Jazz Festival

Gillespie met John Lewis, Cecil Payne, Miles Davis en Ray Brown (tussen 1946 and 1948)

Mijn favoriete compositie is ‘Two Bass Hit’ van John Lewis en Dizzy Gillespie zoals het wordt uitgevoerd op de LP ‘Milestones’ van Miles Davis. Ik ben opgegroeid met de swingopvatting: Ben Webster was een geweldenaar net als Cannonball Adderley, maar John Coltrane kon ik op jonge leeftijd veel minder waarderen. Maar gaandeweg maak je een proces door in je muziekwaardering en begon ik Sonny Rollins en Hank Mobley interessant te vinden. Coltrane was nog net een deurtje te ver maar toen ik ‘Two Bass hit’ van het album Milestones hoorde was dat het moment waarop allerlei werelden bij elkaar kwamen. Een enorme swingopvatting van Canonball en in datzelfde nummer een totaal andere maar

nummer 1 - 2016

briljante interpretatie van Coltrane, gelardeerd met het fantastische trompetspel van Miles Davis. Hij bracht al die combinaties bij elkaar en koos stukken uit waar iedereen serieus aan de bak moest. ‘Two Bass Hit’ wordt in een absoluut Jezustempo gespeeld en toen ik het hoorde dacht ik: “Wow, dit is echt mijn favoriete track!” Daar komen alle stijlelementen van blues, traditionele swing, modale jazz en bebop samen. En de combinatie Miles Davis, Canonball Adderley en John Coltrane is sowieso dodelijk.

Alle hoeken van de jazz worden benoemd en verkend. Iedereen blijft in het stuk overeind, maar je hoort een totaal verschillende benadering van de solo’s. Miles Davis soleert vrij minimalistisch. Hij speelt cool

jazz: het gaat niet meer om de hoeveelheid noten maar juist om die ene noot die je niet verwacht en die het schilderij uniek maakt.

Dan heb je Canonball die een briljante geest was en blues, swing en soul in zich had. Hij speelt meer op de groove. Je kunt niet stil blijven zitten bij een solo van Canonball.

Coltrane verkent alle wiskundige, melodische en harmonische mogelijkheden die het nummer biedt. In een solo is hij de hele tijd aan het woord.

Hij is niet zoals Miles op zoek naar die ene noot, niet zoals Canonball op zoek naar de swing maar wil zoveel mogelijk creaties neerzetten binnen het tijdsbestek van de solo. Enerzijds is het een oratie van 4 minuten die je als één solo kunt interpreteren, anderzijds kun je ook zeggen dat het heel veel verschillende gedachten en mogelijk­ heden zijn, die achter elkaar neergezet worden. Als je die drie musici bij elkaar zet krijg je eigenlijk een soort stammenstrijd.

Maar Miles Davis zegt tegen ze: “Doe je ding”. Ze komen niet nader tot elkaar maar het past toch. Ik ben zelf saxofonist en ben auditief gevormd. Ik blijf bij wat ik mooi vind. Iedere jazzmusicus heeft zijn eigen smaakopvatting en probeert zijn eigen signatuur aan de muziek te geven. De kern van jazz is de improvisatie, je speelt elke keer anders. Mijn broertje Peter kan aan mijn solo horen of ik een leuke dag heb gehad of niet.

pagina 31

muziekonderwijs

De bezuinigingsronde van Nederland tekst: Mark Gerrits In februari zijn de resultaten van het onderzoek, dat in opdracht van sociale partners door Arjan van den Born e.a. is uitgevoerd, besproken. Het onderzoek (‘Kunsteducatie in de 21e eeuw’) heeft als doelstelling inzicht te krijgen in succesfactoren, innovatieve organisatievormen en nieuwe werkrelaties en geeft een beeld van circa 100 organisaties actief in de sector. Het blijkt dat door de bezuinigingen zowel de KE-organisaties (werkgevers en opdrachtgevers) als de werkenden (werknemers en zelfstandigen) gedwongen worden om te gaan ondernemen: de organisatie moet de inkomsten verhogen en het individu moet zijn of haar vaardigheden vertalen naar een product dat te verkopen valt. Kortom er moet een transitie worden ingezet.

De vraag is nu: waarheen?

In het rapport wordt erkend dat KE-organisaties behoefte blijven houden aan hoogwaardig creatief personeel dat zich continu blijft ontwikkelen én ook langdurig aan organisaties verbonden blijft.

Een belangrijke vaststelling! Het geeft een kader aan voor de komende cao-gesprekken als het gaat over aspecten als: vakbekwaamheid, opleiding en ontwikkeling, eisen aan functie en werk, (duurzame) inzetbaarheid.

Voorts wordt door de onderzoekers betwijfeld of een pure marktorganisatie met organisaties en freelancers die beiden korte termijn-belang maximaliseren zonder collectieve wederzijdse afspraken op termijn positief is voor KE-organisaties. Er wordt gesignaleerd dat dit resulteert in een ‘race to the bottom’.

Ook dit is een belangrijke vaststelling. Het geeft namelijk houvast in (ongetwijfeld komende) gesprekken over reorganisaties.

Want als je onderkent dat je invulling wilt geven op lokaal niveau (‘binnen de lokale gemeenschap’) aan cultuureducatie, dan kun je vraagtekens zetten bij oplossingen waarbij docenten ontslagen worden bij een instelling en vervolgens (via de achterdeur) hetzelfde werk – al dan niet verenigd in een collectief – als zelfstandige uitvoeren.

markt cultuursector. Mocht je tijd hebben: lees het (www.ser.nl)!

Het geeft een beeld van – wat ik noem – ‘de verarmoeding’ van de werkenden in de culturele sector.

Verkenning arbeidsmarkt cultuursector

Rol van gemeenten

Op 21 januari 2016 verscheen het lang verwachte rapport van SER en Raad voor Cultuur over de verkenning arbeids-

Uit voormeld rapport van SER en Raad voor Cultuur blijkt dat gemeenten in de periode 2011-2014 voor een bedrag

pagina 32

Een van de conclusies uit het rapport:

“Werknemers in de cultuursector zijn vaak uit noodzaak zelfstandig geworden. Daardoor leven zij in onzekerheid over de continuïteit van hun werk en omdat de tarieven voor zelfstandigen onder druk staan, verdienen zij aanzienlijk minder. Het werken als zelfstandige leidt vaak tot het vervallen van betaling bij arbeidsongeschiktheid, omdat verzekeringen hiervoor buiten het financiële bereik van veel zelfstandigen liggen. Vanwege het over het algemeen lage inkomen zorgen zelfstandigen vaak ook niet voor een pensioenvoorziening.”

Voor de Ntb reden om aan de cao-tafel aandacht te vragen voor werkzekerheid en honoraria. Ook al omdat de tendens zichtbaar is dat er meer vrijwilligers, stagiairs en pas afgestudeerden via werkervaringsplaatsen worden ingezet in de culturele sector hetgeen resulteert in het verdringen van betaald werk: betaald werk dat eerst door de professionele beroepsbeoefenaar werd gedaan.

Ntb - Muziekwereld

Muziekschool Amstelveen foto’s: Minke Faber

van circa 250 miljoen euro op cultuur hebben bezuinigd.

Deze bezuinigingen hebben vooral betrekking gehad op muziekscholen, bibliotheken en kunstencentra. Volgens Berenschot is deze bezuinigingsdrift niet voorbij.

Naar verwachting zal circa de helft van de gemeenten nog verder gaan bezuinigen op cultuur.

CAOKE 2016 -2017?

Inmiddels is door sociale partners de agenda getrokken om werkafspraken te gaan maken voor de cao 2016-2017.

Het mag duidelijk zijn dat zowel het rapport van SER en Raad voor Cultuur als de conclusies van het rapport Kunsteducatie in de 21e eeuw voldoende input geven om met de werkgevers stevig aan de slag te gaan om te zorgen dat er een cao komt die bijdraagt aan een toekomst voor de professionele beroepsbeoefenaren in de sector.

Inkomens- en werkzekerheid, ‘meer kunnen groeien’, opleiding en ontwikkeling, allemaal punten van zorg en aandacht.

Wordt vervolgd!

De Ronde langs de instellingen IVAK Delfzijl In de gesprekken met het bestuur van IVAK hebben de bonden Ntb en FNV Kiem het in gang gezette traject richting zelfstandig ondernemerschap kritisch besproken. Voorzichtig positief kunnen wij nu melden dat er meer ruimte gekomen is om een door de bonden aangedragen alternatief verder uit te werken en te onderzoeken. Dat alternatief loopt langs de volgende lijnen. Er is bereidheid van de gemeenten die deelnemen aan de IVAK om subsidie voor komende jaren voort te zetten. Niet in dezelfde omvang, maar toch.

Er is een ontwikkeling richting het oprichten van een rechtspersoon waar de activiteiten en subsidies in worden ondergebracht. Wij hebben als voorwaarde aangegeven dat voor de mensen die hierin mee willen gaan de CAOKE de toepasselijke arbeidsvoorwaardenregeling dient te zijn.

Wij hebben het bestuur van IVAK een idee

nummer 1 - 2016

aangereikt om én het belang van de gemeenten te versterken (deze willen invulling van het kunst- en cultuurbeleid op professionele wijze, en zijn bereid dit te financieren) én werknemers hiermee te faciliteren (doorgaan met uitoefenen van hun beroep in combinatie met een stukje inkomenszekerheid).

Mogelijk geeft het rapport van de Raad voor Cultuur en de SER aanleiding om ons idee serieus te overwegen. Wordt vervolgd.

Cultura Ede In december 2015 heeft de gemeente het besluit genomen om Cultura te korten in haar subsidie voor Kunsteducatie. Per 1 september 2016 vindt een korting plaats met € 500.000. Deze bezuiniging – zo is te lezen in de subsidiebeslissing – is gericht op het muziekonderwijs in de vrije tijd.

Wat stringenter geformuleerd: het is Cultura niet toegestaan vanaf 1 september 2016

subsidie die verleend is voor Kunsteducatie aan te wenden voor doeleinden gericht op muziekeducatie in de vrije tijd. Dat zal nog een hele puzzel worden! In de vorige Muziekwereld melden wij dat Cultura sinds lange tijd een gecombineerde instelling is waar allerlei disciplines (theater, bibliotheek, cultuureducatie) onderdak hebben. Wij hebben bij de directie aangedrongen op het maken van bezwaar tegen deze subsidiekorting. Voornaamste reden voor ons was dat wij een traject voorzien waarbij het culturele voorzieningenniveau in de gemeente gaat verschralen door de versplintering in het aanbod van muziekeducatie. Ook valt er een (deel) van de verbindende factor weg.

Spijtig genoeg liet de directie zich hiervan niet overtuigen. Logisch dat dit een extra druk zet op het realiseren van een goed Sociaal Plan. Wordt vervolgd.

SKVR: uitdaging en nieuwe richting SKVR zal een aanvraag moeten doen voor de aankomende Kunstenplanperiode op

pagina 33

basis van de door de gemeenteraad vastgestelde kadernota ‘Reikwijdte & armslag’. De financiële kaders lijken bij voorbaat al vast te liggen. Het ziet er niet naar uit dat door de stad Rotterdam het budget voor de culturele subsidies wordt verhoogd. In het verleden is door de stad Rotterdam aan alle B3-instellingen (waaronder SKVR, maar ook Rotterdams Philharmonisch Orkest) te kennen gegeven dat eventuele frictiekosten samenhangend met reorganisaties zélf gedragen moeten worden. En daar zit het knelpunt. Van de SKVR wordt verwacht dat ze op innovatieve wijze haar koers bepaald richting de nieuwe kunstenplanperiode (kerndoelen onder meer: samenwerken, innovatie, bereikbaar maken van kunst en cultuur voor de jeugd van Rotterdam). Om de beweging ook daadwerkelijk in te zetten is financieel een lastig verhaal. Bij een dergelijke beweging, zo geeft de directie aan, past een andere set

van arbeidsvoorwaarden: de CAOKE. Reden voor de Ntb – in overleg met de andere bonden – om de directie te vragen of er niet gesproken kan worden over de toekomst van de SKVR: waar wil de SKVR heen?

De vraag is opgepakt. Eind januari 2016 is door de diverse stakeholders een bijeenkomst georganiseerd waarbij ‘de stip op de horizon’ centraal stond.

De dag werd afgesloten met (gezamenlijk) gedeelde uitgangspunten. Tenminste één daarvan wil ik hier formuleren: als grootse kunsteducatie-instelling van Nederland, heeft de SKVR zich de afgelopen jaren bewezen als een zich innoverende instelling . Wordt vervolgd.

CKE Eindhoven: ‘pas toe of leg uit’ In de vorige editie van de Muziekwereld werd al geschreven dat de gemeenteraad van Eindhoven de voorgestelde ingreep richting

CKE Eindhoven (korten van 2 miljoen op een totaal van 4 miljoen) ongepast acht. Zoals Ruud Jansen – inmiddels ex-directeur CKE Eindhoven – in een interview zei: “je snijdt dan zoveel weg, je maakt zoveel kapot, dat is niet een realistische insteek”.

De gemeenteraad stemde tegen het plan om de subsidie voor het CKE te halveren.

Het plan kwam van Stichting Cultuur, die de subsidies over de cultuursector in Eindhoven moet gaan verdelen. Het plan veroorzaakte interne verdeeldheid bij het CKE. Het verzet van directeur Ruud Janssen resulteerde in zijn ontslag. Dit leidde weer tot grote onvrede en vragen bij het personeel.

De Gemeenteraad heeft inmiddels de betreffende wethouder de opdracht gegeven om de bezorgdheid van de gemeenteraad te gaan overbrengen bij het CKE. Ze gaat ook met de toezichthouders en de directie spreken over de toekomstplannen. 

- ingezonden mededeling -

DUTCH - JAZZ elke Dinsdag 22:00 / 23:00 op Sublime FM foto : Frank de Graaf

foto : Roland van Tulder

Hét radioprogramma waar de Nederlandse jazz centraal staat met Rolf Delfos en Bart Wirtz

pagina 34

Ntb - Muziekwereld

column

Bart Wirtz

Theatertour 2016

nummer 1 - 2016

“Ja hallo, wij komen spelen in het theater en staan nu met onze auto bij de artiesteningang.”

“Ah juist, dan moet u even terug rijden, straat uit en naar rechts. Daar kunt u parkeren. In de loadingdock is geen plek meer. U betaalt daar slechts 50 cent per half uur.”

Eenmaal binnen leggen we eerst al onze spullen in de zaal en vragen vervolgens waar we de pannen met zelfgemaakt eten kwijt kunnen. We koken namelijk zelf. Er is geen eten in de theaters. Waar je het moet halen is vaak een raadsel. Daarom dit systeem, waarbij er - dat moet gezegd worden - heerlijk gekookt en gegeten wordt.

“Sorry, kunt u mij vertellen waar de keuken is zodat we ons eten kunnen opwarmen in de magnetron of op ons zelf meegebrachte tweepittertje?”

“Ik kan die wel wijzen maar dan dient u wel 25 euro te betalen voor het gebruik van de keuken. Dat is onze theaterpolicy.”

“Maar we komen hier een zaal vol mensen vermaken. Dan kunnen we toch wel even gebruik maken van de keuken?”

“Tja, dat zijn nou eenmaal de regels, net zoals u ook betaalt voor het huren van onze beamer die er toevallig ook al hangt. En ook de drankjes die in de kleedkamers staan worden gewoon afgerekend.”

“Dus wij treden vanavond op voor 300 man en zijn hier al om 16:30 aanwezig, maar krijgen niets te eten en niets te drinken?” “ U krijgt natuurlijk na afloop het eerste drankje gratis, daarna is het wel weer betalen.

Regels zijn regels.”

Een aantal weken later krijgen we de afrekeningen van onze optredens in de theaters. De opkomst was overal zeer goed en daar zijn we

erg blij mee. Er moet echter, naast de gebruikte drankjes, nog wel het een en ander worden afgerekend. In sommige gevallen zijn dat de kaarten voor de gastenlijst. Dat betekent dat we uiteindelijk zelf moeten betalen voor gasten die bij ons op de lijst staan. Verder dient er bij een aantal theaterzalen voor de garderobe betaald te worden à 1,50 per jas. Op de afrekening staat ook ‘theatertoeslag’ terwijl niemand eigenlijk weet wat dat is en waarom wij dit moeten betalen.

En in het geval van de Kleine Komedie – ja, die is erg mooi – is er zelfs een steunfonds Kleine Komedie opgericht waar de artiest die er zojuist heeft opgetreden, aan mee MOET betalen.

Lieve theaters van Nederland (ik generaliseer nu want er zijn er ook veel zalen waar we vriendelijk en gastvrij zijn ontvangen, met een hand van de directeur, een fijne kleedkamer en vriendelijke crew), ik begrijp dat dit zware tijden zijn. Subsidies vallen weg door bezuinigingen en het is lastig om publiek naar de zalen te trekken.

Maar is het niet raar om deze tegenvallers te verhalen op de mensen die aan de basis staan van een avond uit? Door deze constructie zijn veel gezelschappen genoodzaakt aanspraak te maken op subsidie. Voor anderen is het theater niet eens haalbaar omdat de kosten nauwelijks gedekt kunnen worden. Een eerlijk verdienmodel, een warm welkom en wat drankjes zorgen ervoor dat artiesten twee keer zo goed hun best doen. De drempel om naar het theater te gaan, wordt dan niet alleen lager voor hen, maar ook voor het publiek waarvan we het allemaal moeten hebben.

Bart Wirtz is saxofonist en won met zijn laatste album ‘iDreamer’ een Edison. Verder presenteert hij samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM.

pagina 35

Dj

Samenwerking Dutch DJ Foundation met Ntb en VCTN

Nooit meer narigheden bij contracten Jeroen Akkermans De stichting Dutch DJ Foundation (DDJF) komt op voor de belangen van Nederlandse dj’s en producers. De DDJF, een initiatief van betrokken ouders, werkt sinds begin februari officieel samen met de Ntb en VCTN. ‘Dat we samenwerken is logisch, we zijn complementair aan elkaar.’

Het lijkt een vast onderdeel van het track record: als muzikant ten minste één keer in je leven flink besodemieterd worden. Piepjonge aanstormende dj’s kunnen erover meepraten. Dj Headhunterz vertelde onlangs aan de NOS hoe dat in zijn werk gaat. De kern van zijn verhaal: de muzikant is dolblij dat een label of manager een contract aanbiedt en zet onder druk van het ‘nu-of-nooit’ zijn krabbel. De kleine letters doen er niet toe. En eigenlijk ook de grote niet. Want: “Je wilt doen waar je goed in bent: muziek maken.”

Ouders in het geweer

Het verhaal van dj Headhunterz staat niet op zichzelf. Talloze jonge dj’s hebben de afgelopen jaren gekampt met contracten die hun rechten wegtekenen, stilzwijgend worden verlengd of veel te lange looptijden bedingen. Een aantal ouders besloot verleden jaar daartegen in het geweer te komen; een beetje op de manier van verontruste ouders die op het schoolplein verhalen uitwisselen over merkwaardige lesmethodes van docenten. “Als ouders van dj’s, tref je elkaar geregeld.

Door simpelweg ervaringen te delen, pagina 36

ontdekten we dat er in veel gevallen dingen misgaan bij contractbesprekingen. Daar móést iets aan gebeuren”, aldus Tom van den Berg, vader van dj Quintino en voorzitter van de stichting Dutch DJ Foundation (DDJF), een samenwerkingsverband van betrokken ouders.

Quickscan contracten

De DDJF werd oktober 2015 gelanceerd tijdens het Amsterdam Dance Event. Een van de eerste acties was het aanbieden van een ‘vlugge’ ervaringsblik op contractvoorstellen.

Ouders konden contracten-in-de-maak opsturen. Dat heeft de kersverse stichting geweten: de zogeheten quickscan maakte een stortvloed aan reacties los. De DDJF heeft talloze contracten nageplozen en ouders daarover geadviseerd.

Checklists ter beoordeling

Het monnikenwerk droeg bij aan het realiseren van een ander voornemen: het maken van checklists, een soort handzame tool voor ouders en dj’s om zélf contracten te beoordelen. Hiermee moeten contracten een gezond fundament krijgen en voor álle partijen

een win-win-overeenkomst zijn. Het huis dat op dat fundament wordt gebouwd, is uiteraard maatwerk. DDJFdirecteur Michiel van Kleef, stiefvader van dj Headhunterz: “Uiteraard is elk contract voor iedere muzikant weer anders. Wij zeggen: als de basis maar deugt.”

De lijst maakt de ouders opmerkzaam op diverse valkuilen. Eentje daarvan is een gemene: de rechten afstaan op muziek die tijdens de looptijd van het contract gemaakt wordt. De stiefzoon van Van Kleef liep hier tegenaan. “We hebben de muziek moeten terugkopen,” vertelt de directeur.

Hoewel de checklist waarschuwt voor dit soort narigheden, blijft het een hele klus om duimendikke contracten vol juridisch jargon door te vlooien.

De DDJF, die zich niet afficheert als serviceorganisatie, adviseert ouders en dj’s dan ook om lid te worden van de Ntb en VCTN. “De juristen van deze bonden kunnen verdere ondersteuning bieden.”

Samenwerking

De DDJF en de Ntb en VCTN hebben begin februari de handen officieel ineen geslagen. De samenwerking is eigenlijk logisch, aldus Van Kleef.

“We zijn complementair aan elkaar.”

Half februari was er een gezamenlijk optreden bij de Dancefair. Enkele djouders gaven een ‘fatherclass’ over de ‘omgang met de beroemd geworden zoon of dochter’. Adviseurs van de Ntb bogen zich over juridische kwesties.

Ntb - Muziekwereld

Dj Headhunterz

Ouders en dj’s met vragen over auteursrecht en naburige rechten konden terecht bij Sena en Buma/Stemra. “Dit soort events met experts, wil de DDJF vaker organiseren.”

De Ntb zal de stichting ook helpen om labels, managers en bookers zover te krijgen dat ze de checklists als staande praktijk gaan zien. De DDJF wil binnenkort met deze partijen om de tafel gaan zitten. Het ideaal is dat labels en managers de checklists integreren in de basisvoorwaarden van het contract. “De zaken die niet deugen, moeten er gewoon uit.”

De betrokken ouders zullen de gesprekken niet geharnast ingaan, benadrukt voorzitter Van den Berg.

“We willen over standaardvoorwaarden praten en onderhandelen. Labels en managers zien we als gesprekspartners, en niet als ‘boze’ tegenpartijen. We gaan uit van redelijkheid.” De checklists die op tafel komen, zijn in feite discussiestukken, geen in beton gegoten eisen. “Het is work in progress.”

Dj-Stem in het overlegcircus

Dj Quintino

nummer 1 - 2016

De DDJF gaat zich met hulp van de bond ook sterk maken voor ‘de stem van de dj in het overlegcircus’. Die stem wordt nu niet of nauwelijks gehoord, terwijl de dancescene jaarlijks goed is voor 600 miljoen. “In al die mooie nota’s die worden geschreven, moeten de belangen van de dj’s veel meer aan bod komen. Maar denk ook aan al de subsidiepotjes voor muzikanten. De dj’s weten vaak niet dat ze daar recht op hebben. Daar willen we iets aan doen.”

De belastingbelangen van in het buitenland opererende dj’s krijgen ook aandacht. De stichting wil in overleg met de Belastingdienst bekijken of regelgeving kan worden aangepast aan de specifieke positie van dj’s over de grens. Van Kleef: “Hoe het werkt met facturen en bonnetjes in het buitenland, is soms een ware nachtmerrie.

Ook daar willen we met de overheid naar kijken.”  pagina 37

TESTING...1,2,3 ER / JA D EC EM B

N U A R I/

/1 RI 2015

6

33

NR

FE B R U A

p o h s k r o W GA 6E JA AR

OISTE DE MO TO’S K A A M ERTFO ND CONC E BA A V N J

NG ve rs ch ijn

WIND R ESIZE S Y N T H W E R E L D VA N DE S IE ONTDEK E FA N TA M U Z IK A L

NL pe r ja ar t 4 ke er

EEN PA U W U Z IE K IN H IP P IE M OUDE OSTUUM RW E T S K N IE U W E

B co ac h. eu

SSEND V E R R A IC A N A ARAB

w w w. ba nd

NO Blues

Test het zelf 4 nummers 00 25-11-15

001_bc33

d 1

Cover.ind

voor maar

15,

surf naar www.bandcoach.eu/abonneren

Bellen (+31(0)314 626 436) of mailen (info@bandcoach.eu) kan natuurlijk ook.

15:00

- ingezonden mededeling -

open source network

17-19 maart Dutch World Babel Med, Marseille 25-27 mei Dutch World Classical: NEXT 2016 De Doelen, Rotterdam

28 mei World Blend Café Amersfoort Jazz Festival De Observant, Amersfoort

worldmusicforum.nl

worldmusicforum.nl/app

adv WMC_feb2016.indd 1

23-02-16 17:11

Ntb Switchpakket voor muziekdocenten Maakt u de overstap van muziekschool naar privé lespraktijk? Van werknemer naar zzp’er?

Dan is het Ntb Switchpakket geknipt voor u! Het Switchpakket bevat: • Model-contract en algemene voorwaarden voor privé-lessen • Hulp bij berekening van lestarieven • Fiscale en administratieve informatie voor zzp’ers • Presentatie via muziekdocentenbank.nl met uw instrument en specialiteiten, een YouTube-filmpje en links naar Facebook/ Twitter

SPOT YOUR SCENES AT

• Verzekeringspakket op maat voor uw privélespraktijk

Meer info via www.ntb.nl email: info@ntb.nl tel. 020-6203131 nummer 1 - 2016

factsonacts www.factsonacts.nl pagina 39

 Alvorens Alvorens overeenkomsten aan te gaan met de volgende personen en onder­nemingen doet men er goed aan eerst contact op te nemen met de Ntb.

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Dit houdt op zich geen negatieve kwalificatie in.

 Dringende waarschuwing Op deze lijst worden bemiddelingsbureaus, bedrijven en platenmaat­schappijen geplaatst waarmee Ntbleden dermate slechte ervaringen hebben opgedaan dat de Ntb de leden dringend wil waarschuwen geen zaken meer met deze bedrijven te doen. Plaatsing op deze lijst betekent ook dat de bond geen juridische bijstand meer kan verlenen bij problemen die voortvloeien uit het zakendoen met deze bedrijven.

pagina 40

Op te vragen alleen voor Ntb-leden

Ntb - Muziekwereld

Ntb-verzekeringen

Op maat Risico’s zijn overal, maar…

De Ntb biedt speciale verzekeringen aan, exclusief voor de leden.

Verzekeringen zijn er om de financiële gevolgen af te dekken van onvoorziene gebeurtenissen die jezelf niet kunt dragen.

Schade voorkomen is natuurlijk het beste, maar als er dan onverhoopt toch iets gebeurt, is het beter dit risico te hebben afgedekt door middel van een goede en uitgebreide verzekering.

Risico’s zijn er altijd, gewoon omdat je leeft en onderneemt.

Maar hoe onderken je de risico’s en welke zijn noodzakelijk om te verzekeren?

Risico’s verzekeren?...

Eigenlijk heeft iedereen ze nodig; verzekeringen. Sommigen zijn zelfs verplicht, maar het hebben

van verzekeringen betekent niet dat er geen enkel risico meer is.

Een verzekering biedt dekking wanneer er iets plotseling en onverwacht gebeurt, maar niet iedere gebeurtenis is verzekerd.

Wanneer een instrument bijvoorbeeld valt en daardoor beschadigd raakt, is dat verzekerd via de instrumentenverzekering. Maar wanneer het aantal geboekte optredens tegenvalt en daardoor verwachte inkomsten uitblijven, is dat bijvoorbeeld niet verzekerd. Kortom, verzekeren is verstandig om bepaalde zekerheden in te bouwen maar betekent zeker niet dat je geen enkel risico meer loopt. Het klinkt logisch en het beperken van de risico’s is uitermate belangrijk. Onder andere daarom is het zo belangrijk dat verzekeringen aansluiten op hetgeen je ook werkelijk doet. Zo

hebben wij verzekeringsspecials gemaakt, exclusief voor de leden van de Ntb. Een groot aantal leden maakt er al gebruik van.

Dé COMBI… Een speciaal voor de leden van de Ntb ontwikkelde verzekering is de aansprakelijkheidsverzekering Combi. Deze verzekering biedt dekking voor jou (en eventueel je gezinsleden) als particulier maar ook voor jou als zelfstandig musicus. Wanneer je als musicus of artiest aan het werk bent, worden jouw activiteiten gezien als zakelijke activiteiten. Dit is nooit verzekerd op een gewone particuliere verzekering en helaas blijken veel mensen hier niet van op de hoogte. De aansprakelijkheidsverzekering Combi is speciaal ontwikkeld voor de leden van de Ntb. Deze biedt dekking in zowel de particuliere als de zakelijke hoedanigheid. Voordeliger in premie en geen discussies in welke hoedanigheid de schade is veroorzaakt.

Instrumenten­ verzekering…

De speciale instrumentenverzekering. Deze verzekering biedt een

Het Ntb-pakket: Instrumentenverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Combi Doorlopende Reisverzekering Autoverzekering Inboedelverzekering Opstalverzekering Uitvaartverzekering Zorgverzekering

nummer 1 - 2016

zeer uitgebreide dekking voor een lage prijs. Met de instrumentenverzekering zijn jouw instrumenten overal ter wereld verzekerd tegen alles dat plotseling en onverwacht ontstaat en van buitenaf inwerkt op het instrument; we noemen dat de all-riskdekking. Enige uitzondering is diefstal uit een voertuig.

Dit is niet verzekerd. Naast instrumenten kun je ook rand­ apparatuur op de instrumentenverzekering meeverzekeren.

Iedereen gaat extra voorzichtig om met zijn instrument maar een ongeval ligt altijd op de loer.

Het is een gerust gevoel dat de financiële gevolgen hiervan goed afgedekt zijn.

Dit zijn voorbeelden van speciale verzekeringen die exclusief aan de leden van de Ntb worden aangeboden. Ook de standaardwoonhuisverzekeringen, auto­ verzekeringen, zorgverzekeringen etc. worden met kortingen aan de leden aangeboden.

Handig is dat je de verzekeringen online kunt regelen via de website van de Ntb (www.ntb.nl).

Voor advies zijn wij bereikbaar op 035-5280000.

Speciale verzekeringssite Alle informatie over het Ntbverzekeringspakket kunt u vinden op de speciaal ingerichte internetsite. Hier kunt u tevens één of meerdere offertes aanvragen.

Deze site is te bereiken via de ledenservice van de Ntb-site (www.ntb.nl). Ook via email: ntb@vdroest.nl kunt u aanvragen indienen of contact opnemen. pagina 41

Onder de leden Arjen de Vreede Arjen de Vreede, medeoprichter van Urban Dance Squad, heeft altijd wat om handen. DJ DNA partycrasht met de band bFake, maakt met Erik Bosgraaf een voorstelling over de laatmiddeleeuwse blokfluitist Jacob van Eyck en gaat een plaat produceren met de Zuid-Afrikaanse rapster EJ von Lyrik. En: eind maart komt de bFake-single ‘Kraftwerk Vocoder’ uit.

Wat doe je nu?

De man die furore maakte als DJ DNA van Urban Dance Squad heeft iets met middeleeuwse muziek. Voor de kenners van het werk van Arjen de Vreede is dat misschien geen geheim: middeleeuwse ruimtevaartmuziek was het uitgangspunt van het soloalbum The Sum of the Sound (2012). Een klassieke cross-overproductie: middeleeuwse componenten zijn verweven met old skool hiphop, funky soul, vrolijke dance en electro.

De Vreede gaat nu een stap verder. Samen met vriend, blokfluitist en Kytopia-kompaan Erik Bosgraaf – ook te horen op ‘The Sum of the Sound’ – maakt hij een voorstelling rond de laatmiddeleeuwse blokfluitvirtuoos Jacob van Eyck. Het duo treedt, als alles goed gaat, eind deze zomer op in Utrecht tijdens de Gaudeamus Muziekweek, het Festival Oude Muziek en de International Computer Music Conference.

“Het eerste half uur van de

voorstelling staat de blokfluit centraal”, vertelt De Vreede. “In de tweede helft gaan we het experiment aan met laptopspeler Jorrit Tamminga en mijn draaitafels. Het derde deel zal over de top zijn. Iets met computers en nieuw te ontwikkelen software, meer wil ik er nog niet over kwijt.”

De Vreede, die in 2009 neerstreek in de Utrechtse broedplaats Kytopia, kon niet meer om de ‘grote’ Van Eyck heen, vertelt hij. “Kytopia is twee jaar geleden verhuisd van de Zeedijk naar het oude Tivoli aan de Oudegracht. Nou stikt het hier van de middeleeuwse karkassen.

Even graven onder het podium, en je hebt een bot te pakken. En wat blijkt? Ook Van Eyck ligt hier ergens. Dat was voor mij en Erik Bosgraaf, ook een middeleeuwse muziekliefhebber, een teken: nu is het tijd voor actie.”

De ode aan Van Eyck is voor De Vreede niet het belangrijkste project. Die eer is weggelegd voor zijn samenwerking met de

Zuid-Afrikaanse rappers PinKi en Da Bruin. Deze muzikanten – die Beasty Boys-achtige rap maken op ‘Cape Town Beats’ – logeren geregeld een maand of drie bij De Vreede. Het trio – dat door het leven gaat als bFake – zet onder meer de boel op stelten bij feesten en partijen in Utrecht.

De strategie is guerrilla-achtig: onaangekondigd stappen ze met hun instrumenten naar binnen, er wordt nog “net om toestemming gevraagd”. De rappers zijn onlangs weer vertrokken, vertelt hij begin februari. “En binnenkort verwelkom ik ze weer. Dan zetten we het partycrashen onverminderd voort.” De twintigers hadden met gemak zijn zonen kunnen zijn. “Ze noemen me dan ook papa.”

Het trio houdt zich ook bezig met projecten van de lange adem. bFake lanceerde mei 2015 een album dat in een Brits muziekblad werd omschreven als ‘too newfangled’. “Een goede omschrijving, eigenlijk. Het is net een stapje te ver, net iets

te ver voor de avant-garde uit.

Niemand wil het album tot nu toe dan ook persen.” De Vreede heeft zijn hoop nu gevestigd op de single die bFake eind maart uitbrengt. Het nummer, ‘Kraftwerk Vocoder’ gedoopt, is een stuk toegankelijker. “Daarnaast gaat bFake dit jaar veel optreden. Helaas kan ik nog niet precies zeggen waar en wanneer.”

En dan is er nog die behendige EJ von Lyrik, door Chuck D van Public Enemy geplaatst in de top 5 van vrouwelijke rappers. Alleen op plaat komt de top 5-notering nog niet helemaal tot uiting.

Wellicht komt daar verandering in als het album van EJ von Lyrik en De Vreede uitkomt, volgend jaar. “Daar zijn we nu mee bezig.”

Wat zijn je ervaringen met de Ntb? “Ik geloofde als jonge muzi-

foto: Marcel Fossen

pagina 42

Ntb - Muziekwereld

kant al in het principe van de vakbond. De bonden maken zich hard voor jouw belangen, en krijgen ook veel voor elkaar.”

Afgelopen zomer nam de Eerste Kamer bijvoorbeeld het wetsvoorstel Auteurscontractenrecht aan. “Het is natuurlijk erg nuttig dat er iets gedaan wordt aan die wurgcontracten.”

Individueel heeft De Vreede ook baat gehad bij zijn Ntb-lidmaatschap. Zo regelde de vakbond

nummer 1 - 2016

een advocaat in een geschil over auteursrechten. De zaak liep voor DJ DNA niet goed af, “maar de hulp stelde ik wel op prijs”.

En ook handig: “via de Ntb is er een voordelige verzekering af te sluiten voor ‘de juweeltjes’ in je studio.” En heel erg lang geleden, “zeg maar 1890”, kreeg hij via de Ntb een gunstige lening. “Daar heb ik toen apparatuur van gekocht.”

Gebrek aan kennis van het

recht, breekt met name jonge muzikanten vaak op. Als parttime- docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) loopt De Vreede geregeld tegen contracten aan die niet deugen.

“Dan zeg ik: dat en dat moet je niet pikken. Vaak wordt ze het mastertape-eigenaarschap ontnomen, in de kleine lettertjes.”

Zo af en toe organiseert de Ntb een lezing aan de HKU. Ntbmedewerker rakenDra Smit, een

vriend van De Vreede, spelt dan soms het abc van het muziekrecht. “Dan zeg ik tegen mijn studenten: ga erheen, is nuttig.”

Zelf tapt De Vreede nog vaak kennis af van Smit.

“Laatst nog wees rakenDra mij op de YouTube-clicks, en enkele specifieke internetrechten. Daar was ik me niet genoeg bewust van. Dit soort kennis speel ik dan ook weer door naar mijn studenten.”

pagina 43

Interview met

Fiscale en administratieve dienstverleners, ook voor ZZP-ers Zakelijke kracht en persoonlijke aandacht Specialisten in artiestenzaken zoals: 路 belastingaangiften

路

路 jaarrekeningen

Bezoek- en postadres: Zielhorsterweg 57 3813 ZX Amersfoort Tel.: 033-489 29 30 Fax: 033-445 02 20 info@bouwmanveldhuijzen.nl pagina 44

Ntb - Muziekwereld

B Interview met

elastingspecial De eerste editie van de Muziekwereld bestaat – zoals gebruikelijk – voor een groot deel uit informatie over de verschillende belastingregelingen waarmee musici en artiesten te maken (kunnen) krijgen.

Je vindt informatie over o.a. de artiestenregeling, de aftrek van beroepskosten, de werkkostenregeling, de verschillende btw-regelingen en de laatste ontwikkelingen voor de zzp’er.

Voor artiesten die als ondernemer werken en zelf winstaangifte willen doen, hebben wij als extra-service een uitgebreide handleiding aangifte inkomstenbelasting 2015 waarin de belangrijkste vragen van de winstaangifte worden behandeld. Ntb-leden kunnen deze handleiding via www.ntb.nl downloaden of opvragen bij het secretariaat.

Alle artikelen zijn geschreven op basis van de wetgeving en rechtspraak zoals deze op dit moment van toepassing zijn. Beide zijn aan veranderingen onderhevig. Afhankelijk van wanneer je de artikelen leest, is het daarom mogelijk dat bepaalde onderdelen inmiddels al weer verouderd zijn. De belastingregels en de toepassing ervan blijven altijd onderhevig aan de grillen van politici, beleidsmakers en inspecteurs.

Om alles zo toegankelijk mogelijk te maken hebben we voorrang gegeven aan de leesbaarheid boven de vaktechnisch correcte formulering van een aantal termen.

Als je meer wilt lezen dan we in deze artikelen kwijt kunnen over de belastingtechnische, juridische en financiële kanten van het artiest zijn, is er een (beperkt) aantal goede boeken verkrijgbaar. We noemen ‘Artiest en Fiscus’ en ‘Artiest en Recht’ (beide verschenen bij Kluwer).

De verschillende artikelen zijn door de auteurs met zorg opgesteld en door de redactie nauwkeurig gecontroleerd. Mochten er desondanks fouten in de teksten voorkomen dan kunnen auteurs en uitgevers niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van de verstrekte informatie.

nummer 1 –- 2016 2016

pagina 45

Belastingen

De artiestenregeling In dit artikel hebben we het over de fiscale gevolgen van een optreden voor binnenlandse musici en artiesten die niet in vaste dienstbetrekking zijn. Dit verhaal betreft de loonbelasting en werknemersverzekeringen en is alleen van belang voor musici en artiesten die per optreden verloond (moeten) worden.

De artiestenregeling (loonbelasting)

Een aantal uitzonderingen daargelaten dienen vergoedingen die een artiest voor een optreden ontvangt altijd verloond te worden. Dit is de hoofdregel. Onder ‘verlonen’ verstaan we dat er loonheffing op de vergoeding ingehouden moeten worden en dat er premies werknemersverzekeringen over afgedragen moeten worden.

Het maakt daarbij niet uit wat voor soort opdrachtgever de vergoedingen uitbetaalt: een café, een theater, een buurthuis, een instelling, een bedrijf, enz. Het maakt ook niet uit hoe hoog de vergoeding is.

Het vervelende van de artiestenregeling is verder dat onder vergoedingen in principe ook kostenvergoedingen worden begrepen (zie echter ook later in dit artikel).

Er is een aantal uitzonderingen op de hoofdregel. Optredens in de privésfeer blijven volledig buiten de inhoudingen. Artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) hoeven niet verloond te worden. Dit gold tot 1 mei 2016, omdat per die datum de VAR is afgeschaft. Vanaf 1 mei 2016 kan de artiestenregeling opzij worden gezet door een schriftelijke overeenkomst waaruit blijkt dat de artiest dat wil (‘optingout’). Worden de artiesten ingehuurd via een tussenpersoon die in het bezit is van een ‘inhoudingsplichtigenverklapagina 46

ring’, dan wordt de inhoudingsplicht verschoven van de opdrachtgever naar deze tussenpersoon.

De hoofdregel wordt ook aangetast als de artiest een kostenvergoedingsbeschikking heeft of gebruik wordt gemaakt van één van de volgende regelingen: de kleine vergoedingsregeling, de artiestenvrijwilligersregeling of de reis- en verblijfkostenregeling.

We gaan deze uitzonderingen eens nader bekijken. Voor de VAR en de nieuwe regels vanaf 1 mei 2016 verwijzen we naar het kopje ‘Zelfstandige artiesten’ later in dit artikel.

De inhoudingsplichtigenverklaring

Hiermee wordt de opdrachtgever ontheven van de plicht om loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden. De inhoudingsplichtige factureert (met btw) de uitkoopsom aan de opdrachtgever en zorgt voor verloning van de ingehuurde artiesten.

De meeste boekingsbureaus en alle (goede) verloningsbureaus bijvoorbeeld hebben een inhoudingsplichtigenverklaring. Bij twijfel altijd naar vragen!

De kostenvergoedingsbeschikking

Met een kostenvergoedingsbeschikking kan bij de berekening van wat er ingehouden moet worden, rekening gehouden worden met een bepaald

bedrag aan kosten die de artiest voor een optreden maakt. Voorwaarde voor toekenning is dat de kosten per dag ten minste € 163 bedragen.

Zo’n kostenvergoedingsbeschikking moet de artiest of de leider van een band/ensemble aanvragen vóór een optreden of een reeks van optredens.

In de praktijk zal het erop neerkomen dat vooral artiesten die regelmatig optreden, vóór het begin van een nieuw kalenderjaar een beschikking aanvragen voor het hele jaar. Bij deze aanvraag moet duidelijk gemaakt worden hoeveel kosten de artiest normaal gesproken heeft en moet dat bedrag verdeeld worden over het geschatte aantal optredens. In de kostenvergoedingsbeschikking zal de inspecteur dan het toegestane bedrag aan algemene onkosten per optreden vermelden.

Een kopie van de beschikking moet bij de gageverklaring (zie verderop in dit artikel) gevoegd worden, zodat de opdrachtgever of de verloner weet dat met dat bedrag aan algemene onkosten rekening gehouden mag worden.

Voor de goede orde: zonder kostenvergoedingsbeschikking (of kleinevergoedingsregeling) mag op de gageverklaring geen bedrag aan algemene onkosten opgevoerd worden!

Ook de inhoudingsplichtige/opdrachtgever kan een kostenvergoedingsbeschikking aanvragen. Vanzelfsprekend moet dit in overleg met de artiest of de leider van het gezelschap gebeuren en kan dit alleen voor optredens die zijn overeengekomen met de inhoudingsplichtige. Deze aanvraag moet binnen een maand na het optreden zijn ingediend.

Het formulier voor het aanvragen van een kostenvergoedingsbeschikking is te downloaden via de site van de belastingdienst.

De kleinevergoedingsregeling

Iedere artiest mag per optreden een bedrag van maximaal €163 laten uitbetalen zonder dat hier premies of Ntb - Muziekwereld

loonbelasting op ingehouden worden.

Dit geldt ongeacht de hoogte van de werkelijke kosten. De artiest moet op de gageverklaring aangeven dat hij hiervan gebruik wil maken. Als de totaal afgesproken gage meer is dan deze € 163 moet de rest verloond worden.

Dit wil overigens niet zeggen dat de artiest in zijn aangifte inkomstenbelasting per optreden een vast bedrag van € 163 als kosten mag aftrekken.

De ontvangen kostenvergoedingen moeten als inkomsten worden opgegeven, waarna de werkelijk gemaakte kosten mogen worden afgetrokken. Als de werkelijke kosten lager zijn dan de onbelast ontvangen vergoedingen op grond van de kleinevergoedingsregeling, betaalt de artiest alsnog belasting over het verschil. Het is dus geen wondermiddel om een zo groot mogelijk

deel van de gages buiten de belasting te houden!

NB: De opdrachtgever/inhoudingsplichtige mag de kleinevergoedings­ regeling niet op eigen initiatief toepassen.

De kleinevergoedingsregeling en een kostenvergoedingsbeschikking mogen niet tegelijk gebruikt worden.

De artiestenvrijwilligersregeling

De strekking van de regeling is dat een (amateur)gezelschap met een inhoudingsplichtigenverklaring ervoor kan zorgen dat de opdrachtgever wordt ontheven van de inhoudingsplicht, waarna aan de leden van het gezelschap kleine bedragen onbelast uitbetaald mogen worden. Een kostenver-

goedingsbeschikking is dan niet nodig.

De volgende voorwaarden gelden: - de leden van het gezelschap kunnen worden beschouwd als vrijwilligers; dit zal volgens de staatssecretaris ‘naar de aard van hun werkzaamheden’ moeten worden beoordeeld.

Een belangrijk kenmerk van vrijwilligerswerk is immers, wederom volgens de staatssecretaris, dat de eventueel ontvangen vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van de verrichte werkzaamheden en het karakter heeft van een kostenvergoeding; - de individuele leden van het gezelschap ontvangen een vergoeding (gage plus kostenvergoedingen) die niet meer bedraagt dan € 150 per maand waarin wordt opgetreden, gerepeteerd of overige werkzaamheden

De nieuwe Ntb- en VCTN-websites zijn live!

Achter de schermen hebben wij wekenlang hard gewerkt aan de vormgeving van een nieuwe website.

Deze heeft een moderne frisse look, veel nieuwe artikelen en nóg meer informatieve downloads voor en achter de knop.

De website is opnieuw ingedeeld, met duidelijke ru-

ACTIEFOTO’S Wij blijven bezig de site te pimpen en willen jullie als leden er ook graag bij betrekken. Daarom de vraag: Wie heeft er toffe actiefoto’s van band, ensemble, lespraktijk

nummer 1 - 2016

brieken en een betere zoekfunctie. Daarnaast kent de site een nieuw vormgegeven Ntb-muziekdocentenbank, een Muziekwereld-archief en uiteraard zijn wij de ‘Vers geperst’ cd-recensies niet vergeten.

Wij hopen jullie met deze nieuwe website nog beter en duidelijker te kunnen informeren.

en/of dj- activiteiten die wij op de website mogen plaatsen? Stuur of email ze dan naar het Ntb- kantoor en wellicht zie je ze terug op de website. De foto’s dienen het liefst een

afmeting van 190x1019 en DPI van 300 te hebben. Als we besluiten tot plaatsing nemen we natuurlijk eerst even contact met je op, ook om een gebruikslicentie met elkaar af te spreken.

pagina 47

Belastingen

Zelfstandige artiesten Tot 1 mei 2016 hoeven artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie winst-uit-onderneming (VAR-wuo) door de opdrachtgever niet verloond te worden (tenzij ze een vaste dienstbetrekking aangaan). Zij mogen een factuur (met btw) sturen en met de betaling van deze factuur is voor de opdrachtgever de kous af.

Vanaf 1 mei gelden echter geheel andere regels. De VAR is afgeschaft en daarvoor in de plaats zijn de zogenaamde modelovereenkomsten gekomen. Voor artiesten gelden echter afwijkende regels! Zie daarvoor het artikel over belangrijke ontwikkelingen voor zzp’ers.

worden verricht én € 1.500 per jaar.

Let op! Zowel per maand als per jaar moet de vergoeding beneden deze bedragen blijven. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld 7 maanden lang € 160 per maand te betalen.

De reis- en verblijfkostenregeling

Vergoedingen (of verstrekkingen als de opdrachtgever deze kosten rechtstreeks betaalt) van reis- en verblijfkosten blijven op verzoek van de artiest onbelast. Een uitzondering geldt voor de vergoeding van de kosten van eigen vervoer, zoals de kosten van het reizen met de eigen auto (deze vergoeding is in beginsel dus wel belast). Hiervoor kan wel een kostenvergoedingsbeschikking worden aangevraagd. De onbelaste vergoedingen of verstrekkingen hoeven niet op de gageverklaring te worden vermeld. Vergoedingen in natura (bijvoorbeeld consumpties of hotelovernachtingen) zullen bij artiesten door deze regeling niet snel meer belast zijn.

Nog wat andere belangrijke zaken De gageverklaring

De gageverklaring is een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is (ook te downloaden) en iedere keer gebruikt moet worden als artiesten ingehuurd worden. Het is ook toegestaan hiervoor een eigen formulier te gebruiken mits daarop alle gegevens worden vermeld die op het model van de belastingdienst worden gevraagd. pagina 48

Een soloartiest hoeft alleen blad 1 van het formulier in te vullen.

Als een groep artiesten optreedt, moeten op blad 2 de gegevens van iedere artiest ingevuld worden: naam, adres, woonplaats, geboortedatum en BSN (Burgerservicenummer). Bovendien moet iedere artiest daar ook zijn handtekening plaatsen. De tweede bladzijde van het formulier kan ook gebruikt worden om een andere dan gelijke verdeling van de totale gage over de leden van het gezelschap kenbaar te maken.

Indien gebruik wordt gemaakt van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling, moet op de gageverklaring het bedrag aan onbelaste kostenvergoeding vermeld worden.

De gageverklaring moet ingevuld en ondertekend in het bezit zijn van de opdrachtgever voordat de gage wordt uitbetaald.

Opting-in

Artiesten hebben de mogelijkheid om als ze in beginsel onder de artiestenregeling vallen - er voor te kiezen (samen met de inhoudingsplichtige) om toch als ‘gewone’ werknemer aangemerkt te worden. Indien men dit doet, betekent dat onder andere het volgende: - de inhoudingen vinden plaats volgens de regels voor gewone werknemers, zodat de witte tabel toegepast wordt en er rekening gehouden kan worden met de heffingskorting; - over het loon worden premies ZVW afgedragen;

- binnen de regels die daarvoor gelden, mogen onbelaste kostenvergoedingen betaald worden; - de artiest kan opgenomen worden in een pensioenregeling.

Onder omstandigheden kan dit voor bepaalde artiesten aantrekkelijk zijn.

Men dient zich echter goed te realiseren dat daar voor artiest en opdrachtgever ook andere consequenties aan verbonden zijn: - de artiest wordt voor de inkomstenbelasting als werknemer beschouwd, geniet dus inkomsten uit dienstbetrekking en kan daardoor zijn beroepskosten niet meer aftrekken (als er daarnaast ook inkomsten genoten zijn die onder de artiestenregeling vallen, kan eventueel een gedeelte van de beroepskosten afgetrokken worden); - al is het maar voor 1 optreden, er moet wel een “Model opgaaf gegevens voor de loonheffingen” ingevuld worden; - indien de betalingen per optreden plaats vinden, moet de inhoudingsplichtige de zogenaamde dagtabel toepassen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de verhouding netto – bruto – werkgeverslasten. € 300 netto op basis van de artiestenregeling kost een opdrachtgever € 507,35. Als de dagtabel toegepast moet worden stijgen de werkgeverslasten naar € 604,58. Als bijvoorbeeld € 300 bruto wordt afgesproken, houdt de artiest daar onder de artiestenregeling € 190,35 aan over; bij toepassing van de dagtabel is dat € 170,39. NB: er is geen rekening gehouden met de loonheffingskorting.

Indien de betalingen per maand plaatsvinden, kan gewoon de ‘normale’ maandtabel toegepast worden.

Eloy Veldhuijzen, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 4 februari 2016

Ntb - Muziekwereld

Aangifte inkomstenbelasting 2015 Vóór 1 mei 2016 moeten weer de meeste aangiften voor de inkomstenbelasting 2015 worden ingeleverd. Het indienen van de aangifte kan vanaf 1 maart 2016. Wij geven een overzicht van de mogelijke fiscale aftrekposten voor musici en artiesten.

Artiesten die alleen in vaste dienstbetrekking zijn kunnen geen beroepskosten aftrekken (afgezien van de reisaftrek openbaar vervoer).

De volgende categorieën musici en artiesten kunnen hun beroepskosten over 2015 aftrekken: - degenen die in 2015 voor de loonbelasting onder de artiestenregeling vielen, met andere woorden: musici en artiesten van wie de losse optredens zijn verloond al dan niet met gebruikmaking van de kleinevergoedingsregeling of een kostenvergoedingsbeschikking; - degenen die bruto-inkomsten hebben genoten, bijvoorbeeld uit lesgeven, royalty’s of auteursrechten, of uit optredens die niet verloond hoeven te worden, zoals bij bruiloften het geval is; - musici en artiesten met een Verklaring Arbeidsrelatie-winst-uit-onderneming (VAR-wuo) die in 2015 op factuurbasis hebben gewerkt.

De ‘freelancer’ (officieel: degene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet) heeft in tegenstelling tot de artiest die winst uit onderneming geniet, geen wettelijke verplichting om een administratie bij te houden.

Hij moet natuurlijk wel aan de hand van zijn facturen en bonnen kunnen aantonen welke inkomsten en aftrekposten hij heeft gehad. Deze moeten dus wel bewaard worden, net als de bankafschriften! Bij de aangifte zal hoe dan ook een gedegen berekening van de inkomsten en uitgaven gevoegd nummer 1 - 2016

moeten worden. Ondernemers moeten verplicht een elektronische winstaangifte doen.

De beroepskosten die je bij de betreffende vragen van het aangifteformulier kunt opgeven, zijn de kosten die je hebt gemaakt om inkomsten uit arbeid (‘resultaat uit overige werkzaamheden’) of winst uit onderneming te verwerven.

Bij het resultaat uit overige werkzaamheden kun je de opbrengsten en de aftrekbare kosten afzonderlijk invullen.

Bij de winst uit onderneming moet je achtereenvolgens een kapitaalsvergelijking invullen (dit is de balans van de fiscale jaarrekening) en vervolgens alle gegevens van de fiscale winstberekening (dit is de bedrijfseconomische winstberekening gecorrigeerd met fiscale vermeerderingen en verminderingen). Uiteindelijk resulteert dit in de belastbare winst uit onderneming.

De criteria op grond waarvan een artiest of musicus resultaat uit overige werkzaamheden dan wel winst uit onderneming geniet, vallen in een paar zinnen niet uiteen te zetten. Dit is van verschillende omstandigheden afhankelijk. Laat je eigen situatie zo nodig deskundig beoordelen, het onderscheid kan fiscaal voordeel opleveren!

De aftrekposten Werkkleding

Alle kosten van werkkleding, zoals

smoking, rok, japon, smoking- en rokhemden, zwart en wit strikje, cumberband, zijn voor artiesten (en presentatoren) volledig aftrekbaar.

Ook alle kosten voor reparatie, wassen en stomen zijn aftrekbaar.

Instrumenten - Reparatie en onderhoud

Allereerst de gebruikelijke onderhoudskosten van het instrument zoals kleine en grote revisies. Daarnaast de kosten van snaren, rieten en dergelijke. Vergeet ook niet alle bijkomende kosten, zoals stokbeharingen, pianostemmer.

- Toebehoren

De kosten van hoezen en foedralen kunnen worden afgetrokken. Net als bij het instrument geldt dat bijvoorbeeld dure vioolkisten (duurder dan € 450) over een aantal jaren (minimaal vijf) moeten worden afgeschreven.

- Verzekeringspremie

De verzekeringspremie van de instrumenten is aftrekbaar.

- Afschrijving

Afschrijven wordt gedaan op instrumenten/apparatuur met een aanschafwaarde boven de € 450. Met afschrijven wordt bedoeld de jaarlijkse waardedaling van het instrument/apparaat. De jaarlijkse afschrijving wordt ten laste van het resultaat gebracht.

Algemene afschrijvingstermijnen zijn niet te geven. Allereerst moet bepaald worden of een instrument in waarde daalt. Bij geen waardedaling, ook geen afschrijving. Stel een vleugel is gekocht voor € 20.000. Bij een gelijkblijvende waarde mag hier niet op afgeschreven worden. Als uit een taxatie of een verzekeringsrapport blijkt dat de waarde na 10 jaar bijvoorbeeld € 15.000 zal pagina 49

Belastingen

bedragen, dan mag gedurende 10 jaar (€ 20.000 minus € 15.000 = € 5.000 gedeeld door 10 jaar) € 500 per jaar aan afschrijving opgevoerd worden.

Cd’s en video’s

Er mag maximaal 20% per jaar worden afgeschreven..

Vakliteratuur

Ondernemers die recht hebben op startersaftrek mogen willekeurig afschrijven. Dit betekent dat ze mogen kiezen of ze het normale afschrijvingsregime aanhouden of een afwijkend percentage tussen 0 en 100 hanteren van de waarde minus de restwaarde.

Kosten voor cd’s en andere geluid- en beelddragers zijn aftrekbaar mits de uitgaven zakelijk zijn.

Alle kosten van aanschaf en abonnementen op vakbladen zijn aftrekbaar.

Bij losse verkoop moet u deugdelijke bonnen vragen.

Concertbezoek

Kosten van bezoek aan concerten, opera- en balletvoorstellingen en dergelijke zijn, mits zakelijk, aftrekbaar.

Beeld- en geluidsapparatuur

Contributie vakbond

(Afschrijving van) beeld- en geluidsapparatuur, mits noodzakelijk voor de beroepsuitoefening, is aftrekbaar.

Deze is volledig aftrekbaar.

Huur apparatuur

De huur van bijvoorbeeld geluidsapparatuur is een aftrekbare kostenpost.

Computers

Computerapparatuur mag worden afgeschreven. Je bent echter gebonden aan de hiervoor genoemde afschrijving van maximaal 20% per jaar.

Studiekosten

Het gaat hier om kosten die je maakt voor lessen om je kennis op peil te houden. Dat geldt ook voor deelname aan concoursen en masterclasses.

Kosten van congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen e.d. zijn (met inbegrip van de reis- en verblijfkosten) voor 73,5% aftrekbaar.

De studiekosten die je maakt voor het verwerven van nieuwe kennis kun je opvoeren bij de vraag die betrekking

heeft op buitengewone uitgaven. Dit is geen onderdeel van de zakelijke kosten.

Reiskosten

Per zakelijke kilometer (ook woonwerkverkeer en ongeacht wijze van vervoer) mag € 0,19 als kosten ten laste van het inkomen gebracht worden.

Daarnaast mag je dan geen andere kosten zoals parkeergeld opvoeren.

Dergelijke kosten worden geacht te zijn inbegrepen in de € 0,19.

Wanneer je als ondernemer met het openbaar vervoer reist, kun je uiteraard ook de werkelijke kosten hiervan opvoeren (in plaats van de € 0,19 per kilometer).

Als je de auto ‘op de zaak’ hebt staan, mag je in beginsel alle autokosten aftrekken, waar dan in de regel een correctie voor privégebruik tegenover komt te staan.

Werkruimte in je woning

De kosten voor de werkruimte in de eigen woning of huurwoning zijn onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar.

Het is ingewikkelde materie met veel

Beroepskosten in dienstbetrekking Werk je in loondienst, dan is bij je werkgever de zogenaamde werkkostenregeling van toepassing. Binnen deze regeling kan een werkgever onbelast zaken aan je vergoeden, verstrekken of ter beschikking stellen 1. Apparatuur (waaronder computers), gereedschap en instrumenten Vergoedingen en verstrekkingen voor apparatuur, muziekinstrumenten en gereedschappen zijn gericht vrijgesteld, voor zover het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is. Voor een nadere toelichting op het noodzakelijkheidscriterium verwijs ik naar een ander artikel in deze Muziekwereld aangaande de werkkostenregling (pag. 52).

pagina 50

Een smartphone valt ook onder deze categorie.

2. Reiskostenvergoeding Reiskosten voor woon-werkverkeer zijn ook gericht vrijgesteld. Het kan gaan om de werkelijke kosten van openbaar vervoer of om € 0,19 per kilometer. Daarbij maakt het niet uit of je deze kilometers met de auto rijdt of bijvoorbeeld fietst, loopt of gratis met iemand anders meerijdt. Ook een vergoeding voor overige zakelijke reiskosten zijn gericht vrijgesteld.

3. Contributie vakbond De vergoeding van de contributie voor een vakbond valt in de zogenaamde vrije ruimte van de werkgever en kan dus onbelast vergoed worden.

Ntb - Muziekwereld

haken en ogen, we geven hieronder de hoofdlijnen weer: Eigen woning

Om te bepalen of je in aanmerking komt voor aftrek van kosten van een werkruimte in de eigen woning, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: De ruimte moet voldoen aan de zogenaamde zelfstandigheidseis. Dat wil zeggen dat de ruimte een eigen ingang en sanitair moet hebben en zo op zichzelf moet staan dat deze aan derden is te verhuren. Een kamer in je woning zal in het algemeen dus niet voldoen aan de eisen voor aftrek.

Als je werkruimte thuis voldoet aan de zelfstandigheidseis en als je bovendien over een soortgelijke werkruimte elders (bijvoorbeeld bij je opdrachtgever) beschikt, dan is aftrek van kosten voor je werkruimte thuis alleen mogelijk als je meer dan 70% van je totale inkomen uit arbeid in je werkruimte thuis verdient. Indien je elders geen soortgelijke werkruimte ter beschikking hebt en je dus bent aangewezen op je werkruimte thuis, dan kunt je

kosten aftrekken als je meer dan 70% van je inkomen uit arbeid in of vanuit deze werkkamer verdient. Bovendien moet je dan aan de voorwaarde voldoen dat je 30% van dat inkomen in de werkruimte thuis verdient.

Het lijkt erop dat de fiscus in het laatste geval bij musici accepteert dat 70% van de inkomsten verdiend moet zijn door 30% van de tijd (inkomen) in de werkkamer thuis door te brengen.

Dit kan voorbereidingstijd of studietijd thuis zijn.

Bedrag van de aftrek In het geval van een eigen woning mag 4% van de woz-waarde van het gedeelte dat als werkruimte wordt gebruikt, worden afgetrokken. Dit heeft wel andere fiscale consequenties; laat je daarover goed voorlichten als dit voor jou van toepassing is. Daarnaast mogen andere kosten die betrekking hebben op de werkruimte naar evenredigheid worden afgetrokken.

Huurwoning

Wanneer de oppervlakte van je werkruimte meer dan 10% van de totale oppervlakte beslaat, kom je in aanmerking voor aftrek van kosten. De eerder

4. Cursussen, vakliteratuur en dergelijke De kosten voor cursussen, vakliteratuur, symposia, studiereizen die volledig zakelijk zijn, zijn gericht vrijgesteld.

5. Internet- en telefoonaansluitingen Als de kosten worden vergoed door de werkgever, vallen deze in de zogenaamde vrije ruimte. Wanneer echter het zogenaamde noodzakelijkheidscriterium van toepassing is, dan is de vergoeding gericht vrijgesteld.

Kijk hier dus goed naar samen met je werkgever.

6. Persoonlijke verzorging Vergoedingen voor kosten van persoonlijke verzorging vallen in de vrije ruimte van de werkgever. In beginsel is het dus wel mogelijk, maar zal van de situatie van de werkgever afhangen of het ook gedaan zal worden.

nummer 1 –- 2016 2015

genoemde zelfstandigheidseis is in geval van een huurwoning niet van toepassing. Voor het bepalen van het oppervlak kun je verschillende onderdelen bij elkaar optellen, maar houd het reëel. Een woonkamer waar alleen je bureau staat, telt niet volledig mee.

Alleen het gedeelte van het bureau en wat ruimte er om heen.

Als kosten mag je wanneer je meer dan 10% van de woning zakelijk in gebruik hebt, een evenredig deel van de huur aftrekken en een deel van de huurderslasten (bijvoorbeeld kosten voor energie, binnenschilderwerk).

Huurrecht zakelijk Het is in bepaalde gevallen bij een huurwoning ook mogelijk het volledige huurrecht als zakelijk aan te merken en een correctie voor privégebruik in de jaarrekening te verwerken. Vraag je adviseur desgewenst of deze mogelijkheid op jouw situatie van toepassing kan zijn.

Telefoon/fax

De zakelijke gesprekskosten en de huur of afschrijving van apparatuur kunnen (voor een evenredig deel)

7. Representatie en relatiegeschenken Vergoedingen voor representatiekosten en relatiegeschenken zullen zeer waarschijnlijk aan te merken zijn als intermediaire kosten en kunnen dus vergoed worden.

Ook zaken die hierboven niet genoemd worden kunnen eventueel onbelast vergoed of verstrekt worden. Dit is afhankelijk van of je werkgever nog mogelijkheid heeft om zaken in de zogenoemde vrije ruimte onder te brengen. Informeer bij je werkgever naar de mogelijkheden.

Mocht je werkgever geen gebruik maken van deze mogelijkheden en moet je de kosten zelf betalen, dan kun je deze helaas niet opvoeren als kosten in je aangifte inkomstenbelasting.

Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Update van 11 februari 2016

pagina 51

Belastingen

afgetrokken worden. Met de huidige telefoonabonnementen is de splitsing tussen abonnements- en gesprekskosten vaak niet meer mogelijk. Daarom moet je zelf bepalen aan de hand van de werkelijke situatie welke telefoon je voor welk percentage zakelijk gebruikt om te berekenen wat de aftrekbare kosten zijn.

Kantoorartikelen

De kosten die je beroepshalve moet maken voor kantoorartikelen, ook wel schrijfbenodigdheden genoemd, zoals agenda, papier, porti, hangmappen en dergelijke, zijn aftrekbaar.

Verhuis- en inrichtingskosten

Als het voor je werkzaamheden noodzakelijk was om te verhuizen dan kun je de verhuiskosten aftrekken (bij artiesten met veel verschillende opdrachtgevers zal daarvan niet zo snel sprake zijn).

Hierbij zijn de kosten van het overbrengen van de inboedel volledig

aftrekbaar. Wat betreft de overige verhuiskosten mag je, ongeacht de werkelijke uitgaven, € 7.750 aftrekken.

Advieskosten

De kosten van een belastingadviseur zijn slechts aftrekbaar voor zover ze zijn gemaakt voor werkzaamheden met betrekking tot je onderneming.

De kosten van een aangifte inkomstenbelasting zijn niet aftrekbaar.

Ook voor advocaatkosten geldt dat alleen sprake is van aftrekbare kosten als ze zijn gemaakt in verband met ondernemingshandelingen.

Persoonlijke verzorging

De kosten van persoonlijke verzorging zijn voor musici en artiesten in beginsel aftrekbaar. Uiteraard dien je steeds eventuele privébesparingen in mindering te brengen. Voorbeeld: als je voor ieder optreden naar de kapper moet gaan, dien je hierop 9 kappersbehandelingen in mindering te brengen. Deze 9 kapperbeurten

(eens in de 6 weken) worden namelijk door de belastingdienst als gebruikelijk beschouwd. Wat er behalve de kapper onder persoonlijke verzorging valt, is geheel afhankelijk van de aard van je werkzaamheden.

Eten en drinken in verband met het werk

De kosten van zakelijke lunches, diners en consumpties (dus bijvoorbeeld rond een optreden) zijn in principe voor 73,5% aftrekbaar.

Promotiekosten

Alle kosten die je maakt om optredens te verkrijgen, zoals advertentiekosten en kosten van drukwerk of van promotiemateriaal, zijn aftrekbaar. Dat geldt ook voor de kosten van demo’s en promotie-cd’s.

Sollicitatiekosten

De kosten van ‘sollicitaties’, proefspelen, voorzingen, audities en dergelijke zijn aftrekbaar. De aftrekmogelijkheid

De werkkostenregeling Met ingang van 2015 is de werkkostenregeling van start gegaan Voor wie is de regeling van toepassing?

Iedere werkgever krijgt met deze regeling te maken waardoor deze voor jou als werknemer in dienstbetrekking ook gevolgen zal hebben. De regeling wordt hier alleen globaal besproken omdat de situatie bij elke werkgever verschillend is, afhankelijk van de keuzes die de werkgever maakt. Dus als je meer over je specifieke situatie wilt weten, moet je dat vragen aan je werkgever. Het is geen regeling waar je zelf invloed op uit kunt oefenen.

Wat is het doel van de regeling?

De bedoeling van de regeling is het fiscale systeem eenvoudiger te maken.

Of het echt zo eenvoudig is geworden, valt nog maar te bezien. De werkgever mag in 2016 maximaal 1,2% van het totale loon (de vrije ruimte) van alle

pagina 52

werknemers aan onbelaste vergoedingen besteden, het maakt niet uit waar de vergoeding voor wordt gegeven. Dat mag hij in zijn totaal bekijken, dus niet per werknemer (dit is een punt waarop werkgevers meer mogelijkheden willen krijgen). Per uit te betalen vergoeding bepaalt de werkgever of hij de werknemer ervoor belast of kiest voor opname in de vrije ruimte van de WKR. Als de werkgever het forfait van de regeling overschrijdt, moet hij zelf belasting over het meerdere betalen (80%).

Gerichte vrijstellingen Niet alle vergoedingen worden meegeteld in de vrije ruimte. Bepaalde vergoedingen zijn gericht vrijgesteld en komen niet ten laste van de vrije ruimte. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om reis- en verblijfkosten, zakelijke maaltijden en kosten voor vakliteratuur (geen limitatieve opsomming).

Ntb - Muziekwereld

geldt ook als deze niet succesvol zijn.

De kosten van porti en briefpapier zijn aftrekbaar, net als de reiskosten.

De kosten van een bezoek aan je bond of beroepsvereniging zijn ook aftrekbaar!

Rente

Betaalde rente heeft alleen betrekking op de beroepskosten, indien het een lening betreft voor de aanschaf van bijvoorbeeld een zakelijk instrument of indien je rente hebt moeten betalen op je zakelijke bankrekening.

Denk er ook aan om ontvangen kostenvergoedingen (op grond van een kostenvergoedingsbeschikking of de kleinevergoedingsregeling) in mindering op je aftrekbare kosten te brengen!

Overigens is de vergoeding als het goed is al verwerkt in de jaaropgaaf.

De vergoeding hoort als brutoloon opgenomen te zijn. Controleer dit eventueel bij de opdrachtgevers om te

voorkomen dat je de vergoeding dubbel aangeeft.

Ingehouden loonheffing

De loonheffing die op inkomsten uit losse verloonde optredens in 2015 is ingehouden, kun je vermelden onder het kopje ‘loonheffing artiest’ in het onderdeel waar ook de omzet en de kosten uit ‘overige werkzaamheden’ staan vermeld. In de winstaangifte vind je een aparte regel voor het aangeven van de ‘in de winst begrepen loonheffing’.

Ondernemersfaciliteiten

Artiesten die winst uit onderneming genieten (dus niet resultaat uit overige werkzaamheden) en aan de daarvoor geldende criteria voldoen, kunnen naast de aftrek van beroepskosten ook gebruik maken van de zogenaamde ondernemersaftrek en andere ondernemersfaciliteiten.

Het belangrijkste onderdeel van de

Nihil waarderingen Daarnaast zijn er nog vergoedingen die wel in de vrije ruimte vallen, maar die op nihil gewaardeerd mogen worden. Hierbij moet je denken aan consumpties en maaltijden (niet de vaste lunch!) op de werkplek. In de praktijk komt het er op neer dat deze vergoedingen en verstrekkingen onbelast mogen worden gegeven. Er zijn aan sommige vergoedingen nog nadere voorwaarden verbonden, maar in het kader van dit artikel voert het te ver om die allemaal te vermelden.

ondernemersaftrek is de zelfstandigenaftrek, waarvoor onder andere als criterium geldt dat je minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming moet besteden. De aftrek bedraagt € 7.280 plus eventueel een startersaftrek voor startende ondernemers. De zelfstandigenaftrek bedraagt niet meer dan het bedrag van de winst voor ondernemersaftrek. Voor starters geldt deze beperking niet.

Onder de ondernemersfaciliteiten kennen we onder andere de investeringsaftrek, de fiscale oudedagsreserve (FOR), de meewerkaftrek en de MKBwinstvrijstelling. De MKB-winstvrijstelling bedraagt in 2015 14% van de winst na aftrek van de ondernemersaftrekken. Ook ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen hebben recht op de MKB-winstvrijstelling.

Sylvain Bouwman Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Update 11 februari 2016

Noodzakelijkheidscriterium voor gereedschappen, computers en mobiele communicatiemiddelen Wanneer medewerkers voor het uitoefenen van hun functie gereedschappen, computers of mobiele communicatiemiddelen nodig hebben, mogen deze verstrekt worden zonder dat ze ten laste van de vrije ruimte komen. In eerste instantie bepaalt de werkgever of iets noodzakelijk is. Uiteraard kan de belastingdienst een andere mening hierover hebben.

Intermediaire kosten Dit zijn kosten die een werknemer maakt in opdracht en voor rekening van zijn werkgever. Een voorbeeld hiervan is dat een werknemer kosten maakt voor representatie of een relatiegeschenk, deze kosten declareert en vervolgens terugbetaald krijgt door de werkgever. Dit soort kosten valt niet in de vrije ruimte van de werkkostenregeling.

Belaste vergoedingen die buiten de werkkostenregeling vallen Een aantal vergoedingen mag niet onbelast gegeven worden, maar valt buiten de werkkostenregeling omdat ze direct belast moeten worden bij de ontvangende werknemer. Het gaat om de bijtelling voor privégebruik van een auto van de zaak, de huurwaarde van een bedrijfswoning, de waarde van huisvesting buiten de woonplaats, rentevoordeel van een personeelslening, vergoeding van geldboetes en dergelijke.

Alle vergoedingen en verstrekkingen die hierboven niet zijn uitgezonderd vallen binnen de nieuwe werkkostenregeling. Laat u voorlichten door uw werkgever over de keuzes die deze heeft gemaakt.

Sylvain Bouwman, Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Update van 11 februari 2016

nummer 1 –- 2016 2015

pagina 53

Belastingen

Btw en de muziekpraktijk De btw is vaak een lastig onderdeel van de administratie, en al helemaal als sprake is van grensoverschrijdende dienstverlening. Met name op het gebied van optredens in het buitenland is er de laatste jaren veel veranderd. Daarom volgt hier een overzicht van de gevolgen van diverse situaties voor de btw.

Binnenlandse optredens en repetities als uitvoerend artiest

Een optreden valt altijd onder het 6% tarief. Wat repetities betreft is het standpunt van Financiën nog steeds dat voor repetities die ‘samenhangen met en noodzakelijk zijn voor optredens’ het 6%- tarief van toepassing is.

Dat zou in bepaalde, specifieke situaties tot een discussie kunnen leiden, maar het is volgens ons te verdedigen dat iedere repetitie gericht is op een optreden (en daar dus mee samenhangt). Dat houdt dus in dat het 6% tarief vrijwel altijd ook op repetities van toepassing is.

Btw-berekening Btw over inkomsten moet worden afgedragen, betaalde btw mag onder bepaalde voorwaarden worden teruggevraagd (verrekend).

Iemand die voor 100% belaste inkomsten heeft, mag alle betaalde btw verrekenen. Als sprake is van gemengde inkomsten, dus gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet belast voor de btw, mag slechts een deel van de betaalde btw worden teruggevraagd. De hoofdregel hierbij is dat de verhouding wordt uitgerekend tussen de belaste en de totale inkomsten. In dezelfde verhouding mag de betaalde btw worden verrekend.

btw Omzet uit optredens € 10.000 netto € 600 Omzet uit lesgeven >20 € 5.000 netto € 1050 Omzet uit lesgeven <21 € 8.750 netto vrijgesteld

pagina 54

A. binnen de Europese Unie B. buiten de Europese Unie Ad A. Optredens/opdrachtgevers binnen de Europese Unie

Bij optredens binnen de Europese Unie moet eerst worden vastgesteld welke btw van toepassing is. Daarbij zijn de volgende situaties te onderscheiden:

Afnemer/opdrachtgever is btw-ondernemer binnen de EU maar niet gevestigd in Nederland Optredens voor opdrachtgevers die btw-ondernemer zijn, zijn belast waar de afnemer is gevestigd. Dus als de opdrachtgever in Duitsland is gevestigd, is de Duitse btw van toepassing, zelfs als het optreden in Nederland zou plaatsvinden. De btw-heffing wordt in zo’n geval verlegd naar de afnemer waardoor er geen Nederlandse btw is verschuldigd. Op de factuur breng je dan 0% btw in rekening en verder zet

Verhouding belast ten opzichte van totaal: 15.000/23.750 = 0,63. Te verrekenen btw 0,63 x 800 = € 504.

Af te dragen: € 1. 650 Te verrekenen: € 504 Te betalen: € 1. 146 De niet verrekenbare btw bedraagt € 296. Dit zijn kosten voor de onderneming. In dit voorbeeld blijft het te betalen bedrag binnen de kleineondernemersregeling (zie uitleg hieronder) en hoeft niets afgedragen te worden.

Kleineondernemersregeling

Rekenvoorbeeld

Betaalde btw

Optredens in het buitenland en/of voor een buitenlandse opdrachtgever

€ 800

Als de te betalen btw in een kalenderjaar niet meer is dan € 1.345, hoeft deze niet te worden afgedragen. Voor de inkomstenbelasting wordt dit bedrag dan als extra omzet meegerekend. Als het te betalen bedrag hoger is dan € 1.883 bestaat geen recht op een vermindering in het kader van de kleineondernemersregeling. Tussen € 1.345 en € 1.883 is de vermindering 2,5 keer € 1.883 minus de verschuldigde btw.

Ntb - Muziekwereld

je het btw-nummer van de opdrachtgever erop met de vermelding ‘btw verlegd’.

Afnemer/opdrachtgever is particulier wonend binnen de EU Wanneer sprake is van een particuliere opdrachtgever is de plaats bepalend waar de dienst wordt uitgevoerd. Dus als de opdrachtgever in dit geval in Duitsland woont en het optreden in Nederland plaatsvindt, is de Nederlandse wetgeving van toepassing. Als de afnemer in Duitsland woont en het optreden ook in Duitsland wordt gegeven, is de Duitse btw aan de orde.

Deze btw-heffing kan niet worden verlegd.

Een particuliere opdrachtgever krijgt voor een optreden in Nederland Nederlandse btw in rekening gebracht en voor een optreden in een ander EU-land krijgt hij een factuur met buitenlandse btw van het desbetreffende land. Als dienstverlener moet jezelf zorgen voor een in dat land geldig btw-nummer en dien je ook in dat land aangifte te doen. In de praktijk zal dat alleen gedaan worden als er veel optredens in één land zijn.

Ad B. Opdrachtgevers buiten de Europese Unie

Als een opdrachtgever buiten de Europese Unie is gevestigd, heb je niets te maken met btw-heffing. Het maakt niet uit of de opdrachtgever btwondernemer of particulier is.

Op de factuur hoeft helemaal geen btw vermeld te worden.

De btw-aangifte bij buitenlandse omzet

Bij vraag 3b van je btw-aangifte vermeld je de omzet waarvan de btw is verlegd. Omzet van buiten de EU hoef je niet in de btw-aangifte te vermelden.

De ICP-opgaaf

ICP betekent Intra Communautaire nummer 1 - 2016

Prestaties, oftewel diensten binnen de Europese Unie. Als je facturen hebt verzonden waarbij je de btw hebt verlegd, moet je eenmaal per kwartaal een digitale opgaaf ICP indienen.

Hierop vermeld je de gegevens van de btw-ondernemers waarnaar de btw is verlegd.

Verloonde binnenlandse optredens

Als een artiest geen VAR-wuo heeft of als niet expliciet afgezien wordt van toepassing van de artiestenregeling (bijvoorbeeld met een modelovereenkomst), dienen de binnenlandse optredens te worden verloond volgens de artiestenregeling. Voor de btw wordt dit niet gezien als een vrijstelling maar als inkomsten buiten de btw.

Deze hoeven dan ook niet op de btwaangifte opgenomen te worden.

Muzieklespraktijk

Over lesgelden dient 21% btw berekend te worden behalve voor leerlingen die aan het begin van de cursus of het lesjaar nog geen 21 jaar zijn. Voor die laatste groep geldt een vrijstelling voor de btw. Belangrijk hierbij is dus dat de peildatum het begin van een cursusperiode is. Als een leerling in de loop van de cursus 21 jaar wordt, geldt de vrijstelling tot het einde van de lopende cursus.

LET OP: een veel gemaakte fout is dat de vrijgestelde omzet wordt aangegeven bij omzet 0%. Dit is niet correct.

De vrijgestelde omzet hoeft in het geheel NIET in de aangifte omzetbelasting te worden opgenomen.

Erkende beroepsopleiding

Muzieklessen die gegeven worden via een wettelijk geregelde beroepsopleiding vallen onder de onderwijsvrijstelling. Ongeacht de leeftijd van de leerling is hier dus sprake van vrijgestelde omzet. Onder deze regeling vallen bijvoorbeeld de conservatoria.

Omdat het conservatorium zelf onder

de vrijstelling valt én een wettelijk geregelde beroepsopleiding is, mogen docenten ook van deze vrijstelling gebruik maken als ze aan het conservatorium factureren.

LET OP: lesgeven aan een niet wettelijk geregelde beroepsopleiding kan door de docent alleen vrijgesteld gefactureerd worden als deze is geregistreerd bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs).

LET OP: vrijgestelde omzet lijkt leuk, maar dit betekent ook dat je minder btw op je kosten mag aftrekken. Dat wordt in principe naar verhouding berekend. Hoe meer vrijgestelde omzet, des te minder btw je mag aftrekken.

Componeren, arrangeren, scenarioschrijven

De werkzaamheden van een componist zijn vrijgesteld voor de btw.

Ook het arrangeren valt onder de componistenvrijstelling. Een scenarioschrijver valt onder de vrijstelling voor schrijvers. Bij het arrangeren en scenarioschrijven geldt wel de voorwaarde dat echt sprake is van het toevoegen van nieuw materiaal aan oorspronkelijke stukken. Er mag niet alleen gekopieerd worden. Soms is een arrangement of scenario onderdeel van een totale productie waarover wel btw is verschuldigd. In dat geval wordt de vrijstelling vervangen door het tarief van de hoofdproductie.

Dirigeren

De werkzaamheden van een dirigent vallen onder het 21%-tarief, behalve voor zover zij direct gerelateerd zijn aan een optreden. Het optreden zelf valt in elk geval onder het 6% tarief, omdat het ook voor de dirigent als een optreden wordt gezien. In veel gevallen is verdedigbaar dat alle repetities naar een optreden toe werken en dus allemaal onder het 6% tarief zouden kunnen vallen. Over de interpretatie pagina 55

Belastingen

van de wet op dit punt zijn de meningen echter nog steeds verdeeld. Als een koor of orkest zelden optreedt, zal het voor de dirigent lastiger zijn om het 6% tarief te verdedigen dan als bijvoorbeeld maandelijks wordt opgetreden.

Royalty’s voor plaatverkopen

Als de ontvanger van royalty’s deze meer dan incidenteel ontvangt en ook van meerdere partijen, dan wordt hij als zelfstandige gezien. Over de ontvangsten voor platenverkopen dient hij dan 21% btw af te dragen.

De artiest die niet aan de genoemde voorwaarden voldoet, kan de royalty’s zonder btw ontvangen. Zelfstandigheid voor de btw op royalty’s hoeft niet per se samen te gaan met zelfstandigheid voor optredens. Het is mogelijk dat iemand verloond wordt voor optredens en zelfstandig is voor de ontvangst van royalty’s.

Auteursrechten voor componisten en schrijvers

De opbrengsten uit auteursrechten zijn voor componisten en schrijvers in principe vrijgesteld voor de btw. Deze vrijstelling is echter niet van toepassing als de rechten zijn overgedragen aan een rechtspersoon zoals een BV. De rechtspersoon moet 21% btw in rekening brengen. Als derden, bijvoorbeeld erfgenamen, auteursrechten ontvangen, zijn deze niet vrijgesteld omdat deze derde niet degene is die de vrijgestelde prestatie heeft geleverd. Ook hiervoor geldt dus het 21% tarief.

Auteursrechten voor (muziek)uitgeverijen

Omdat uitgevers niet zelf de componist of schrijver zijn, geldt voor hen niet de bovengenoemde vrijstelling voor de btw. De ontvangsten van een uitgever moeten daarom in twee delen worden uitgesplitst: het deel dat ontvangen wordt namens de componist of schrijver mag onbelast worden ontvanpagina 56

gen, over het uitgeversdeel moet 21% worden afgedragen.

Cd-verkoop, merchandising

Op de verkoop van cd’s en andere merchandising is het hoge tarief (21%) van toepassing. Over exemplaren die als promotiemateriaal worden weggegeven hoeft echter geen btw te worden afgedragen. Vaak gebeurt de verkoop van cd’s, T-shirts en dergelijke contant bij concerten. Het is belangrijk hiervan een goede registratie bij te houden.

Elektronische diensten (bijvoorbeeld downloads van muziek)

Als je over een website beschikt waarvan mensen tegen betaling jouw muziek kunnen downloaden, heb je vanaf 2015 te maken met gewijzigde btw-wetgeving.

Vanaf 2015 moet je namelijk btw betalen in de landen waar je afnemers wonen (als dat particulieren zijn).

Nu is het natuurlijk praktisch vrijwel ondoenlijk en erg duur om in elk EUland waar muziek wordt gedownload je te registeren en periodiek btwaangifte te doen. Om dit op te lossen

is de ‘Mini One Stop Shop-regeling’ (MOSS-regeling) ingevoerd. Dit houdt in dat je via één EU-lidstaat (Nederland) de btw-aangiften kunt doen en de btw voor die andere landen kunt betalen. Dat gebeurt via het beveiligde gedeelte van de website van de belastingdienst. De belastingdienst stuurt dat vervolgens door naar de betreffende lidstaten. Om gebruik te kunnen maken van de MOSS-regeling moet je je registreren. Laat je adviseren of kijk op de website van de belastingdienst voor meer informatie.

Bijkomende kosten

Ondergeschikte kosten die via een factuur worden doorberekend aan een opdrachtgever volgen het btw-regime van de hoofdprestatie. Dit wil zeggen dat over bijvoorbeeld reiskosten die gemaakt zijn voor een optreden en tegelijk daarmee gefactureerd worden, 6% btw moet worden afgedragen.

Eloy Veldhuijzen Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 4 februari 2016

- ingezonden mededeling -

Schipper legal: mr. Bjorn Schipper is een ervaren entertainment advocaat en oprichter van SCHIPPER LEGAL. in Amsterdam. Een intakegesprek van een half uur is gratis.

Voor leden van de Ntb geldt een gereduceerd uurtarief van euro 150,= (exclusief btw en externe kosten). Voor procederen geldt een urenmaximum van 50 uur tegen het genoemde gereduceerde uurtarief. Het normale (basis)uurtarief is euro 200,= (exclusief btw en externe kosten) en geldt bij procedures vanaf 50 uur.

SCHIPPER LEGAL: mr. Bjorn Schipper

m +31619610500

e bjorn@schipperlegal.nl

Postbus 36424

f +31208908580

w www.schipperlegal.nl

1020 MK Amsterdam

tw @bjornschipper

Ntb - Muziekwereld

Ontwikkelingen voor de zzp’er De belastingdienst probeert al een aantal jaren het hoofd te bieden aan de fiscale vragen rondom de zzp’ers. Het gaat om het stroomlijnen van de fiscale wetgeving op een manier waardoor duidelijkheid ontstaat over de status van de zzp’er en waardoor diens fiscale voor- en nadelen zo goed mogelijk aansluiten bij die van andere groepen op de arbeidsmarkt.

De VAR-webmodule

Zo is geruime tijd gewerkt aan een nieuw systeem voor de VAR, de verklaring arbeidsrelatie. Het probleem met het huidige systeem is dat niet voldoende controle uitgeoefend kan worden op het ontstaan van verkapte dienstbetrekkingen. Massaal zijn mensen uit dienstbetrekking gegaan/ ontslagen om hetzelfde werk bij dezelfde opdrachtgever voort te zetten als zzp’er. Deze zzp’ers hebben dan een VAR-wuo en lopen zelf alle risico’s op ziekte en werkloosheid, terwijl de opdrachtgever geen enkele werkgeversverplichting meer heeft. Bovendien kun je je afvragen hoe zelfstandig deze mensen feitelijk zijn. Ze voeren immers dezelfde werkzaamheden, voor dezelfde opdrachtgever uit.

Per 1 mei 2016 komt daar verandering in doordat de VAR per die datum wordt afgeschaft. Daarvoor komen modelovereenkomsten in de plaats, waarmee veel zzp’ers en hun opdrachtgevers moeten gaan werken. Voor artiesten gelden echter afwijkende regels.

We zetten in dit artikel de nieuwe regelgeving uiteen.

Het nieuwe systeem komt er in feite op neer dat de opdrachtnemer samen met de opdrachtgever de arbeidsrelatie moet beoordelen. Indien beiden nummer 1 - 2016

van mening zijn dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, kunnen zij dit desgewenst vastleggen in een overeenkomst. Die overeenkomst kan dan ter goedkeuring aan de belastingdienst voorgelegd worden. Men kan ook gebruik maken van zogenaamde modelovereenkomsten die al door de belastingdienst zijn goedgekeurd. Er bestaan algemene modelovereenkomsten en voorbeeldovereenkomsten die specifiek zijn opgesteld voor bepaalde branches. Voor de culturele sector zijn op dit moment de volgende overeenkomsten beschikbaar: - voor individuele artiesten; - voor artiestengezelschappen; - voor kunst- en cultuureducatie - voor een diskjockey.

Zie voor deze en andere modelovereenkomsten de website van de belastingdienst.

Dit nieuwe systeem is dus van toepassing op iedereen die voorheen met een VAR werkte en facturen aan zijn/haar opdrachtgevers stuurde.

Overigens is het niet verplicht om een modelovereenkomst te gebruiken (dat was bij de VAR ook al zo) of om een overeenkomst ter goedkeuring aan de belastingdienst voor te leggen. Als opdrachtgever en opdrachtnemer er van overtuigd zijn dat er geen sprake is van een gezagsverhouding en dus ook

niet van een dienstbetrekking, kunnen zij ook gebruik maken van een eigen overeenkomst die niet goedgekeurd is (of zelfs zonder schriftelijke overeenkomst werken, maar dat is natuurlijk minder verstandig).

Wat staat er in modelovereenkomsten?

De belastingdienst beoordeelt het al dan niet aanwezig zijn van een dienstbetrekking op basis van een serie van feiten en omstandigheden. We noemen een aantal voorbeelden: - als de opdrachtnemer zich (bij bijvoorbeeld ziekte) mag laten vervangen, zonder dat de opdrachtgever daar iets over te zeggen heeft, is er geen sprake van een dienstbetrekking. Als de opdrachtnemer zich alleen mag laten vervangen met goedkeuring door de opdrachtgever, is er wel sprake van een dienstbetrekking; - de opdrachtnemer is volledig vrij om zijn werk naar eigen inzicht en zonder toezicht van de opdrachtgever uit te voeren: geen dienstbetrekking.

Als de opdrachtnemer moet werken volgens richtlijnen van de opdrachtgever: wel een dienstbetrekking; - de opdrachtnemer zorgt zelf voor middelen en materialen en betaalt daar ook zelf voor: geen dienstbetrekking. Als de opdrachtnemer werkt met materialen e.d. van de opdrachtgever, is er wel een dienstbetrekking.

Vanzelfsprekend zijn dit maar een paar voorbeelden en wordt altijd naar het geheel van de feiten en omstandigheden gekeken. Wel zie je in de modelovereenkomsten dit soort bepalingen terugkomen. Wij citeren een aantal bepalingen uit de modelovereenkomst voor (individuele) artiesten: 1. De artiest zal op …… ……………

20…… (datum) optreden in ……………… (plaats).

Hiervoor is een overeenkomst gesloten, waarin de afspraken voor dit optreden zijn vastgelegd. Als dit pagina 57

Belastingen

een schriftelijke overeenkomst is, wordt deze hierbij gevoegd. Deze modelovereenkomst is een aanvulling op de bestaande overeenkomst en beoogt slechts de aspecten voor de loonbelasting en sociale verzekeringen te regelen.

2. Artiest en opdrachtgever sluiten geen arbeidsovereenkomst (art.

7:610 BW), maar een overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW). Hiervoor zijn de volgende kenmerken van belang: a. De opdrachtgever heeft geen zeggenschap over de artistieke inhoud en uitvoering van het optreden b. De artiest heeft vooraf laten weten welk soort programma hij zal gaan brengen en de opdrachtgever is hiermee bekend en akkoord c. De artiest is geheel vrij om de concrete inhoud van het optreden te bepalen en op eigen wijze uitvoering daar aan te geven d. De artiest maakt (ten dele) gebruik van eigen materialen e. De artiest maakt zelf reclame voor zijn werkzaamheden, terwijl de opdrachtgever specifieke reclame kan maken voor dit optreden f. Deze overeenkomst wordt uitsluitend aangegaan voor de duur van het optreden en de technische werkzaamheden voor en na dit optreden.

Afwijkende regels voor artiesten

Er is veel onrust ontstaan over de gevolgen van deze nieuwe regels voor artiesten. Er zijn zorgen over de mogelijk grotere administratieve rompslomp en over de houding van opdrachtgevers als deze moeten gaan werken met modelovereenkomsten. Zij worden immers aansprakelijk gesteld voor de loonheffing en premies als blijkt dat er toch een gezagsverhouding en dus een dienstbetrekking was.

De staatssecretaris heeft daar bij de invoering van de nieuwe wet het volgende over gezegd:

“Artiesten hebben geen modelovereenkomst nodig om uit de artiestenregeling te stappen (‘opting-out’).

De artiest hoeft dat alleen maar schriftelijk kenbaar te maken aan de opdrachtgever (een email is ook schriftelijk). Dat kenbaar maken mag ook ná het optreden, bijvoorbeeld bij het versturen van de factuur, zolang het maar gebeurt vóór het betalen van de gage door de opdrachtgever. Als de artiest dit aan de opdrachtgever kenbaar heeft gemaakt, mag de opdrachtgever de gage bruto (dus zonder inhoudingen) aan de artiest uitbetalen.”

Het lijkt dus vrij eenvoudig voor artiesten om op dezelfde voet verder te gaan en dus niet verloond te worden maar gewoon facturen te kunnen blijven sturen.

Dit geldt natuurlijk alleen als er geen sprake is van een dienstbetrekking. Iemand die in dienst is van bijvoorbeeld een orkest, kan geen gebruik maken van de opting-out.

Het kenbaar maken aan de opdrachtgever kan bijvoorbeeld met de volgende tekst (dus bijvoorbeeld in een mail bij de factuur of in een overeenkomst): Met dit optreden ontstaat geen dienstbetrekking, waardoor de artiestenregeling van art. 5a Wet LB en art. 4 Besluit van 24 december 1986 (sociale verzekeringen) van toepassing is. Ik kies er echter voor om géén gebruik te maken van de artiestenregeling, dus

om géén loonheffingen te laten afdragen en niet verzekerd te zijn voor de werknemersverzekeringen (‘optingout’). Hiermee wordt voldaan aan art.

3bis UR LB en art. 4, lid 2 Besluit 24 december 1986. Door deze keuze mag de opdrachtgever de gage voor het optreden bruto aan mij betalen.

Hoewel het dus strikt genomen niet nodig is, kunnen artiest en opdrachtgever er ook voor kiezen om de voorbeeldovereenkomst te gebruiken die op de site van de belastingdienst staat.

Daar staat namelijk een vergelijkbare bepaling in. Het is nog niet geheel duidelijk of per optreden een dergelijke verklaring aan de opdrachtgever gegeven moet worden (of een (model) overeenkomst gesloten moet worden), of dat dit ook voor een serie optredens mag. Naar onze mening zou aangesloten moeten kunnen worden bij de afspraken die met de opdrachtgever gemaakt worden en de optredens waarvoor een factuur gestuurd wordt.

Als dus een aantal optredens wordt afgesproken en daar wordt ook een factuur voor gestuurd, kan voor die optredens een verklaring afgegeven worden of een (model)overeenkomst met deze bepaling gebruikt worden.

De tekst zal dan enigszins aangepast moeten worden.

Eloy Veldhuijzen Fiscalist bij Bouwman & Veldhuijzen Geactualiseerd op 4 februari 2016

- ingezonden mededeling -

Heeft U speelproblemen, vermoeidheidsklachten of pijn?

Dispokinesis = het vrij kunnen b­ eschikken over houding en beweging.

Ontwikkeld door een musicus voor musici.

pagina 58

Meer informatie: Dianne Bolte Dispokinesispraktijk:

tel. 026 445 34 84 of : 06 827 72 062 Zie ook: www.dispokinesis.nl

Ntb - Muziekwereld - ingezonden mededeling -

colofon Muziekwereld is het blad van de Ntb, vakbond voor musici en acteurs Keizersgracht 317 1016 EE Amsterdam T : 020 – 620 3131 F : 020 – 620 2508 E : info@ntb.nl I : www.ntb.nl Redactie: Erwin Angad-Gaur (hoofdredacteur) Ruud Zinzen (eindredacteur) Anita Verheggen Met medewerking van: Jeroen Akkermans, Sylvain Bouwman, Mark Gerrits, Bjorn Schipper, Cees Schrama, rakenDra Smit, Eloy Veldhuijzen, Bart Wirtz Illustraties Robert Swart Fotografie: Minke Faber Basisvormgeving / Lay-out: Robert Swart Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem

Ntb

Auteurs- en Naburige Rechten/ screening cd- en uitgavecontracten: Bestuur rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Alexander Beets (voorzitter) Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Erwin Angad-Gaur (secretaris) Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Donna Wolf (penningmeester) EHBO-project (vragen over cd/dvd-producties) Will Maas rakenDra Smit r.smit@ntb.nl Ad Hoendervangers Verzekeringen/belasting/Muziekwereld Frank van Wanrooij Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Simone Vierstra Werkgebieden Lichte muziek en artiesten: Bureau Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl Administratie en helpdesk rakenDra Smit (pop) r.smit@ntb.nl Caroline Beukenkamp c.beukenkamp@ntb.nl Orkesten: Ruud Zinzen r.zinzen@ntb.nl Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Financiële administratie Kamermuziek: Martijn Jansen m.jansen@ntb.nl Anita Verheggen a.verheggen@ntb.nl CAO’S Muziekdramatische kunst: Mark Gerrits (orkesten, muziekonderwijs en muziek- Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl dramatische kunst) m.gerrits@ntb.nl Muziekonderwijs: Juridische zaken/contracten Mark Gerrits m.gerrits@ntb.nl Rechtspositionele zaken/contractscreening/ Acteurs: advisering rechtsvormen beroepspraktijk: Erwin Angad-Gaur e.angad-gaur@ntb.nl Annemarieke Schulte a.schulte@ntb.nl De Ntb is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 12:00 en 17:00 uur. U kunt uw vragen en andere zaken ook per fax of email aan ons voorleggen. T: 020 620 31 31 F: 020 620 25 08 E: info@ntb.nl

Ad NFG 2012 NTB Blad 180x104:Opmaak 1

18-04-2014

20:33

Pagina 1

- ingezonden mededeling -

Vereniging van beroeps- en amateurfluitisten in Nederland en België

Workshops | Symposia | Fluitbeurzen Docentendagen | Reparatiecursussen Samenspeeldagen | Fluitorkestendagen

Word lid!

• Tijdschrift FLUIT 4x per jaar • Ledenkortingen op cd's, boeken en concerten • Voor nieuwe leden een gratis NFG-cd

Postbus 75830, 1070 AV Amsterdam - info@nfg-fluit.nl - www.nfg-fluit.nl

nummer 1 - 2016

pagina 59

De Ntb is dé vakorganisatie voor musici

Wat heb je aan de Ntb? • Juridische check contracten.

• Rechtsbijstand bij problemen met opdrachtgevers, inning achterstallige gages en weigering uitkeringen.

• Goedkoopste instrumentenverzekering met (wereld)dekking bij optredens.

• Begeleiding en advies over: de rechtsvorm die het beste bij je bedrijf past, belastingen en ouderdomspensioen.

• Zakelijke kennis van en netwerk binnen de muziek- en podiumwereld.

• Goedkope factureringsservice en loonadministratie optredens via artiestenverloningen.nl.

vakbond voor musici en acteurs

• Advies op maat over opbouw (muziek)carrière of lespraktijk, aanvragen van subsidies, maken van geluidsopnamen/cd’s.

Wij weten wat er speelt!

Word nu lid! www.ntb.nl of bel: 020 620 31 31