Visiedocument 'Duurzame Inzetbaarheid'

VISIEDOCUMENT Duurzame inzetbaarheid van fysieke en digitale kapitaalintensieve assets

VOORWOORD

Duurzaamheid loont

Als je als bedrijf je kapitaal op lange termijn wilt beschermen, dan is duurzaamheid een belangrijke factor om te overwegen. Een duurzaam Asset Management zal er namelijk niet alleen voor zorgen dat je als bedrijf op korte termijn belangrijke kosten kan besparen, het zal op lange termijn zorgen voor een continuïteit. Want dat overheden steeds strenger worden op het vlak van compliance in duurzaamheid is algemeen geweten, maar ook de consument en je medewerkers zullen hun eisen alsmaar verscherpen. Als je als bedrijf dus relevant wilt blijven, is duurzaamheid een must.

Asset Management is het zorgen dat de assets van een organisatie zo lang en zo goed mogelijk blijven functioneren. Duurzaamheid is het zorgen dat onze planeet zo lang mogelijk zo goed mogelijk blijft functioneren. Dit komt dus neer op het managen van onze gemeenschappelijke, meest kostbare asset: de aarde. Nog sterker: alle andere assets zijn afhankelijk van deze aarde. Want als die het niet meer doet, kunnen jouw assets ook niet langer hun functie vervullen. Alleen al om deze reden is het volstrekt logisch om duurzaamheid integraal onderdeel te maken van je Asset Management.

Stijgende energieprijzen, strengere regelgevingen en de druk om de concurrentie voor te blijven, vragen om duurzame procesinnovaties. Dankzij procesintensivering hebben bedrijven niet alleen het potentieel om veiliger, duurzamer en schoner te produceren, maar ook om efficiënter te worden. Op die manier zorgt de verduurzaming van de processen in één klap ook voor betere resultaten én lagere kosten: een win-win-win situatie.

Een nieuw gebouw neerzetten, doe je niet op korte termijn. Een pand zet je neer op de lange termijn en liefst met een lange termijn visie. Het is dan ook belangrijk om bij de start van de bouwwerken de juiste keuzes te maken, zodat je pand ook in de toekomst voldoet aan de steeds strenger wordende klimaatdoelstellingen. De duurzaamheidscertificatie van BREEAM, LEED, HQE, DGNB, WELL of Green Building helpen hierbij. Door het volgen van deze geijkte procedures ben je zeker van een duurzaam gebouw dat klaar is voor de toekomst.

Klimaatakkoord, energietransitie, een circulaire economie. De enorme maatschappelijke opgave waar ik in 2019 al over schreef, vraagt om een nieuwe duurzame balans in sociale, ecologische en economische belangen. Maar vraagt tevens om de duurzame inzetbaarheid van assets. U zult zien dat die opgave uiteindelijk rendeert in een betere leefomgeving en uw bankrekening.

Met gepaste trots en dankbaar voor ieders medewerking, bieden wij u dit Visiedocument aan waarmee we menen u te inspireren serieus aan de slag te gaan met de duurzame inzetbaarheid van uw assets.

Bas Kimpel, Voorzitter NVDO

INTRODUCTIE

Door op de duurzame inzetbaarheid van assets in te zetten, speelt een organisatie in op de huidige trends en ontwikkelingen. Er wordt vanuit de samenleving steeds kritischer gekeken naar bedrijven en de producten die geproduceerd worden en de geleverde diensten. Daarnaast staan de onderwerpen duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen bij de meeste bedrijven hoog op de agenda.

Om de ontwikkelingen binnen de maatschappij en de introductie en adoptie van nieuwe innovaties bij te kunnen benen, is een groot aanpassingsvermogen nodig van werkgevers, werknemers en dus ook van Beheer en Onderhoud.

Asset Management is continu in beweging en wordt sterk beïnvloed door al deze trends, innovaties en ontwikkelingen. Door deze innovaties en ontwikkelingen ontstaan er nieuwe mogelijkheden en andere klantbehoeften. Het is dan ook belangrijk voor organisaties om mee te bewegen, om zo de huidige marktpositie te behouden of zelfs te verbeteren. Door op de duurzame inzetbaarheid van assets in te zetten, blijft een organisatie vitaal en wendbaar en maakt zichzelf zo toekomstbestendig.

In dit Visiedocument wordt duurzame inzetbaarheid op Asset Management betrokken. Duurzame inzetbaarheid neemt binnen Beheer en Onderhoud verschillende vormen aan. Deze vormen zijn de maatschappelijke waarde van assets, hoe assets omgaan met de aarde, hoe assets omgaan met veiligheid en hoe assets zo rendabel mogelijk kunnen blijven opereren. Tevens wordt gekeken naar de trends en ontwikkelingen op het gebied van duurzame inzetbaarheid en hoe organisaties hiermee omgaan.

MANAGEMENT SAMENVATTING

Om in te kunnen spelen op de huidige ontwikkelingen en trends in de maatschappij, is het voor organisaties van vitaal belang dat zij zich richten op de duurzame inzetbaarheid van assets. Dit geldt zowel voor de fysieke- als de digitale kapitaalintensieve assets van organisaties. Wanneer organisaties dit nalaten, lopen zij het risico om op de lange termijn hun relevantie te verliezen.

Duurzame inzetbaarheid van fysieke- en digitale assets bevat vier componenten die elkaar aanvullen en versterken. Binnen duurzame inzetbaarheid ligt de focus op een duurzame omgang met de aarde, de veiligheid van opereren, het rendabel opereren en het creëren van maatschappelijke waarde.

Beheer en Onderhoud van zowel fysieke- als digitale kapitaalintensieve assets is essentieel. Zo zorgen innovaties en ontwikkelingen, zowel binnen als buiten Beheer en Onderhoud, ervoor dat organisaties zich op een dynamisch speelveld bevinden en het is de taak van Beheer en Onderhoud om wendbaar te blijven op dit speelveld. De sleutel hiertoe is de borging van de duurzame inzetbaarheid van de assets.

Door samen te werken en partnerschappen aan te gaan met andere partijen wordt een eerste stap gezet in de goede richting; zo kan er worden gebenchmarkt hoe ver andere organisaties zijn met het implementeren van duurzame inzetbaarheid. Daarnaast is een plan van aanpak nodig, ontwikkel daarom een langetermijnstrategie waarin de hele organisatie betrokken wordt bij het opstellen van duidelijke doelstellingen voor de duurame inzetbaarheid van alle assets. Vervolgens is het zaak om de progressie en resultaten te meten en op basis hiervan te blijven bijsturen en verbeteren. Tevens blijft het van groot belang om nieuwe innovaties binnen de organisatie te ontwikkelen en te omarmen om zo de huidige marktpositie te behouden.

EXECUTIVE SUMMARY

To be able to respond to current developments and trends in society, it is of vital importance for organizations to focus on the sustainable employability of assets. This goes for both the physical and the digital capital-intensive assets. When an organization neglects this, it faces the risk of losing its relevance in the long run.

Sustainable employability of assets consists of four components that complement and strengthen each other. The elements are: taking care of the earth, safety of operations, economical operations, and the creation of societal value.

Asset Management of both physical and digital capital-intensive assets is essential. Innovations and developments, both within and outside of Asset Management, create a dynamic playing field. The Asset Management organization is tasked with keeping the organization nimble in order to thrive in this dynamic playing field. A focus on sustainable employability is key to staying nimble.

Cooperating and creating partnerships with other parties are first steps in the right direction, this enables organizations to benchmark their efforts regarding the sustainable employability of assets. A clear action plan, containing a long-term strategy for the sustainable employability of assets, should be created and the entire organization should be involved in this effort. The next step is the continuous monitoring of, and acting on the results of, the measured progress. Next to that it is critical to actively innovate and embrace innovations to maintain the current market position.

HOOFDSTUK 1: WAT BETEKENT DUURZAME

INZETBAARHEID VAN FYSIEKE EN DIGITALE KAPITAALINTENSIEVE ASSETS?

In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de definitie van de duurzame inzetbaarheid van fysieke en digitale kapitaalintensieve assets. Er worden voorbeelden gegeven van fysieke en digitale kapitaalintensieve en niet kapitaalintensieve assets om de definities kleur te geven.

1.1 Definitie Duurzame Inzetbaarheid van assets

Duurzame Inzetbaarheid van assets betekent dat assets een maatschappelijke waarde hebben, duurzaam omgaan met de aarde en rendabel en veilig kunnen opereren gedurende de gehele levensduur

In Figuur 1 is de duurzame inzetbaarheid van assets weergegeven. De duurzame inzetbaarheid bestaat uit vier onderdelen, namelijk maatschappelijke waarde, duurzaam omgaan met de aarde, rendabel opereren en veilig opereren. Deze onderdelen vullen elkaar aan en versterken elkaar.

Figuur 1, Duurzame inzetbaarheid van fysieke en digitale kapitaalintensieve assets

1. Duurzaam omgaan met de aarde

Duurzaam omgaan met de aarde betekent niet altijd hetzelfde als duurzaamheid. Het duurzaam omgaan met de aarde betekent het zuinig omgaan met de eindige beschikbare grondstoffen, zoals bijvoorbeeld tropisch hardhout, en kijken naar andere mogelijkheden.

2. Rendabel opereren

Rendabel opereren, ook wel winstgevend opereren, komt voort uit de mate waarin een bedrijf succesvol en efficiënt de business runt. Het gaat erom dat de asset de prestatie levert die ervan wordt verwacht zodat de maximale waarde uit de asset gehaald kan worden. Dit wordt gedaan door de optimale balans te zoeken tussen technische prestaties, kosten en risico’s gedurende de totale levensduur van de asset.

3. Maatschappelijke waarde

Een belangrijk onderdeel van duurzame inzetbaarheid is dat assets een maatschappelijke waarde moeten hebben. Een maatschappelijke waarde houdt in dat een asset iets produceert dat van maatschappelijk belang is of dat de asset an sich van maatschappelijk belang is. Een brug is een voorbeeld van een asset van maatschappelijk belang. Een brug fungeert als verbinder van gebieden, zowel fysiek, economisch als sociaal.

4. Veilig opereren

Veilig opereren houdt in dat de veiligheid wordt gewaarborgd van zowel mens als omgeving. Veiligheid wordt in toenemende mate belangrijk gevonden door de maatschappij. Dit wordt door bedrijven opgepakt door veilige bedrijfsmethoden te introduceren. Dit zijn gedocumenteerde voorschriften en richtlijnen voor taken en procedures die de veiligste methoden voorschrijven om een taak op een gestandaardiseerde manier uit te voeren. De naleving hiervan wordt intern gemonitord en gemeten. Wanneer bedrijven niet genoeg geld investeren in en aandacht besteden aan veiligheid, kan dit leiden tot negatieve gevolgen voor de samenwerking met andere bedrijven, verlies van maatschappelijk draagvlak en zelfs moeite met het aantrekken van personeel.

1.2 Definitie van kapitaalintensief

Kapitaalintensief verwijst naar een productieproces dat een hoog percentage investeringen in vaste activa, als machines, kapitaal of fabrieken, vereist om te produceren.

Hoge kapitaalinvesteringen

Om als organisatie actief te kunnen zijn in een kapitaalintensieve industrie, vereist dit hoge directe investeringen. Veel start-up’s of MKB’s hebben deze benodigde kapitaalinvesteringen niet ter beschikking. Voor potentiële nieuwkomers ligt de drempel voor toetreding tot deze industrieën daarom relatief hoog. Een aantal voorbeelden van kapitaalintensieve industrieën zijn de chemische industrie, de staalindustrie en de vliegtuigbouw.

Dit allen zijn industrieën waar hoge investeringen in machines, infrastructuur en materialen gedaan moeten worden alvorens een bedrijf of organisatie het productieproces van start kan laten gaan.

Relatief lage arbeidskosten

Tegenover de hoge directe investeringen staan bij kapitaalintensieve industrieën relatief lage arbeidskosten. Het is mogelijk dat de arbeidskosten bij kapitaalintensieve industrieën hoog zijn. Echter zijn de arbeidskosten in verhouding tot de investeringen relatief laag. Met behulp van deze verhouding wordt bepaald of een industrie kapitaalintensief of arbeidsintensief is.

• Een voorbeeld van kapitaal of arbeid intensiviteit: Bedrijf A moet voor deelname aan de markt € 20 miljoen investeren in de benodigde machines en de arbeidskosten bedragen € 100.000. Dit betekent dat de kapitaalinvesteringen veel hoger zijn dan de arbeidskosten en dus is bedrijf A kapitaalintensief. Stel dat bedrijf B maar € 50.000 hoeft te investeren en de arbeidskosten bedragen eveneens € 100.000, dan betekent dit dat bedrijf B arbeidsintensief is.

Figuur 2, Verschil tussen kapitaalintensief en arbeidsintensief

Arbeidsintensief

Arbeidsintensief is het tegenovergestelde van kapitaalintensief en is afhankelijk van de output van werknemers. De productiefactor arbeid wordt in verhouding tot de productiefactor kapitaal veel ingezet. Veel arbeidsintensieve industrieën kennen relatief weinig machinale productie en automatisering. Voorbeelden van arbeidsintensieve industrieën zijn: de kledingindustrie, de fruitteelt en advieswerkzaamheden.

1.3 Wat zijn de voor- en nadelen van kapitaalintensieve assets?

Kapitaalintensieve assets maakten een grote groei door sinds de eerste industriële revolutie in de 18e eeuw. In deze industriële revolutie werd de mens door het gebruik van stoommachines minder afhankelijk van mens- of paardenkracht. Door deze ontwikkeling vond er een omschakeling plaats van arbeidsintensief naar kapitaalintensief. Kapitaalintensieve assets hebben een groot aantal voordelen, maar er zijn ook nadelen.

1.3.1 Voordelen van kapitaalintensieve assets

Een voordeel van kapitaalintensieve assets is dat er meer mogelijkheden zijn voor ‘economies of scale’, ook wel schaalvoordelen. Door op grote schaal te operenen ontstaat er een economisch voordeel. Dit komt doordat vaste kosten worden gespreid over meer eenheden output, hiermee dalen de gemiddelde kosten naarmaartoe de schaal toeneemt.

Door op grotere schaal te opereren neemt de operationele efficiëntie toe. In de 19de eeuw gingen de kapitaalintensieve assets uit gestandaardiseerde machines bestaan, hierdoor kon de snelheid waarmee geproduceerd werd worden verhoogd.

Door de komst van grote kapitaalintensieve assets werd het mogelijk om op grotere schaal producten te produceren waardoor de prijzen omlaag konden en producten voor meer mensen bereikbaar werden. Het kapitaal won het daarbij van de arbeid door de hoge productie tegen lage kosten.

Figuur 3, Voordelen kapitaalintensieve assets

1. Schaalvoordelen

2. Efficiëntie

3. Hogere productie

4. Lage arbeidskosten

De arbeidskosten liggen bij kapitaalintensieve assets relatief laag ten opzichte van de kapitaalkosten. Deze assets moeten in de meeste gevallen wel bemand worden, maar desalniettemin is het mogelijk dat deze assets 24/7 blijven draaien. In vergelijking met handmatige productie is dit een groot voordeel. Daarnaast produceren deze assets veel output met weinig input van arbeid, de enige arbeidskosten die worden gemaakt zijn voor de besturing van assets. Dit resulteert in lage arbeidskosten per eenheid output.

Hogere kwaliteit

Door het gebruik van gestandaardiseerde machines is het mogelijk om een grote hoeveelheid producten te produceren van dezelfde kwaliteit. Hierdoor is het ook makkelijker om de kwaliteit te waarborgen en deze op grotere schaal toe te passen.

1.3.2 Nadelen van kapitaalintensieve assets

Figuur 4, Nadelen kapitaalintensieve assets

1. Afhankelijkheid

In kapitaalintensieve industrieën is de afhankelijkheid van assets groot. Er zijn grote kapitaalinvesteringen gedaan om deze assets te verkrijgen, de waarde van deze assets kan oplopen tot meer dan 40% van de nettowaarde van het bedrijf1. Het verschilt per bedrijf in hoeverre de inkomsten afhankelijk zijn van de assets.

• Een voorbeeld van grote afhankelijkheid van assets is bij een verhuurbedrijf van hoogwerkers. De inkomsten van het bedrijf komen praktisch volledig voort uit de assets. Wanneer deze assets niet operationeel zijn, kan dit direct negatieve financiële gevolgen hebben.

2. Hoge investeringen

Een tweede nadeel is dat deze assets niet snel vervangen kunnen worden vanwege de vereiste hoge investeringen. Daarnaast hebben veel kapitaalintensieve assets een dusdanige omvang en complexiteit, dat vervanging ook praktisch gecompliceerd is. Tevens zijn er vaak weinig producenten van dit type assets. Hierdoor is het ingewikkeld om een kapitaalintensieve asset te vervangen en zijn er niet altijd op korte termijn vervangende kapitaalintensieve assets beschikbaar.

• Een voorbeeld is het plaatsen van een nieuwe olietank. De oude tank moet eerst gedeassembleerd en geamoveerd worden voordat er een nieuwe tank kan worden opgebouwd. Vanwege het formaat moet dit ter plekke gebeuren en dit vraagt uiteraard veel tijd. Als gevolg van deze factoren is de asset langdurig niet inzetbaar.

3. Weinig personalisatie en flexibiliteit

Een derde nadeel van kapitaalintensieve assets is dat ze weinig personalisatie bieden. Kapitaalintensieve assets zijn vaak gespecialiseerd in het produceren van een product, waardoor de asset snel en in grote getalen kan produceren. Hierdoor is het voor kapitaalintensieve assets ingewikkelder om gepersonaliseerde producten te produceren omdat dit in kleine hoeveelheden moet. Assets kennen dus weinig flexibiliteit als het gaat om aanpassingen aan het standaardproduct met een lage productiecapaciteit.

• Een voorbeeld hiervan is een grote staalproducent. Deze staalproducent heeft als doel om zo veel mogelijk rollen staal te produceren. Echter, wanneer een klant vraagt om staal in andere vormen te leveren, is de staalproducent hier niet altijd toe in staat omdat de assets hier niet op zijn ingericht.

4. Asset veroudering door weinig innovatie

Kapitaalintensieve assets hebben een groot risico op asset veroudering. Veroudering is niet 1 op 1 met leeftijd gelinkt, veroudering kan ook optreden door een gebrek aan innovatie aan de bestaande asset wanneer deze nog relatief jong is. Het risico op asset veroudering vindt in mindere mate plaats bij arbeidsintensieve industrieën. Dit komt doordat binnen deze industrieën geanticipeerd kan worden op innovaties in de markt. Deze ontwikkelingen en aanpassingen zijn mogelijk door de flexibiliteit van het personeel. Door de hoge investeringskosten van nieuwe kapitaalintensieve assets blijven deze vaak langer in gebruik dan assets die een relatief lagere investering vereisen. Asset veroudering zorgt ervoor dat assets vaker disruptie ondervinden en hierdoor vaker onbeschikbaar of onbruikbaar zijn. Dit kan leiden tot verlies van de huidige concurrentiepositie. Als bedrijven achter blijven op het gebied van innovatie, is het mogelijk dat het bedrijf in de toekomst niet meer in staat is een meerwaarde aan de klant te bieden.

• Een voorbeeld is een rederij die investeert in een nieuw containerschip. Een schip is een langetermijn investering. Wanneer de scheepsbouw standaarden of de reguleringen veranderen, loopt een rederij het risico op asset veroudering. Zo heeft de IMO (de International Maritime Organization) een wijziging aangebracht in de regelgeving voor het zwavelgehalte in scheepsbrandstof. Schepen moeten ofwel op schone brandstof varen ofwel de traditionele stookolie gebruiken en een ‘scrubber’ installeren die de uitstoot beperkt. Dit maakt de huidige vloot schepen tot verouderende assets tenzij er wordt geïnvesteerd in deze scrubbers waardoor zij weer aan moderne standaarden voldoen.

INTERMEZZO: ASSET LIGHT STRATEGIE

Situatie

Bedrijven onderzoeken hoe hun activa aansluiten bij hun core business. Zo zijn sommige bedrijven opzoek naar asset light strategieën om een concurrentievoordeel te behalen en de financiële prestaties te verbeteren. Op deze manier kan kapitaal beter worden ingezet en kan de waardepropositie worden geoptimaliseerd.

Aanpak

Bij dit business model innovatie worden de niet-kernactiva en capaciteiten overgedragen aan derde partijen binnen de keten, zoals bijvoorbeeld leveranciers. Met als doel de kracht van de organisatie te vergroten door te focessen op kerncapaciteiten.

Een organisatie kan bijvoorbeeld haar productieactiviteiten, distributie of technische ontwikkeling afstoten of overschakelen, zodat het zich meer kan richten op branding, verkoop en marketing, of omgekeerd.

Duurzame inzetbaarheid

Naast het stimuleren van innovatie, minimaliseren velen nu activa in hun productie- en toeleveringsketens om zich meer te concentreren op kerncompetenties zoals verkoop, marketing en service. “Ze zijn op zoek naar kleinere voetafdrukken in regionale markten en besteden de productie uit, zodat ze risico’s kunnen verminderen en zich geen zorgen hoeven te maken over de productieoverhead”.

Bron: FM Magazine: Asset Light Strategie

1.4 Definitie fysieke kapitaalintensieve assets

Fysieke kapitaalintensieve assets zijn tastbare assets en kunnen worden gezien, aangeraakt en vastgehouden met een identificeerbaar fysiek bestaan met een hoge kapitaal tot arbeid ratio

Bij het merendeel van de bedrijven bestaat het asset portfolio voor een groot deel uit fysieke assets. De fysieke assets zijn onder te verdelen in fysieke kapitaalintensieve assets en fysieke niet kapitaalintensieve assets.

Fysieke kapitaalintensieve assets

De focus ligt in dit document op de kapitaalintensieve assets. Voorbeelden van fysieke kapitaalintensieve assets zijn: werktuigen, transportleidingen, kunstwerken en gebouwen.

Fysieke niet-kapitaalintensieve assets

De fysieke niet-kapitaalintensieve assets zijn op veel plekken te vinden. Een voorbeeld van fysieke niet kapitaalintensieve assets zijn meubels. Meubels zijn namelijk wel fysieke assets, maar vereisen geen grote kapitaalinvesteringen. Dit betekent echter niet dat deze assets onbelangrijk zijn. Er wordt tegenwoordig ook veel waarde gehecht aan de fysieke niet-kapitaalintensieve assets. Zo zijn bijvoorbeeld de faciliteiten zoals kantoormeubilair wel degelijk belangrijk voor werknemers.

Figuur 5, Fysieke kapitaalintensieve assets

1.5 Waar bevinden fysieke kapitaalintensieve assets zich?

Figuur 6, Waar bevinden fysieke assets zich?

Fysieke kapitaalintensieve assets kunnen zich op drie plekken bevinden. Ze zijn gecentraliseerd, verdeeld over een regio en dus remote of ze bevinden zich in een opslag.

1. Gecentraliseerd

In de meeste gevallen staan fysieke kapitaalintensieve assets op een centrale locatie. Deze locatie is bijvoorbeeld een industrieterrein of een fabriek. Het personeel bevindt zich in het geval van gecentraliseerd fysieke kapitaalintensieve assets al op de locatie van de asset. Zo bevindt bijvoorbeeld bij Grolsch het merendeel van haar fysieke kapitaalintensieve assets zich in de brouwerij.

Een andere plek waar fysieke kapitaalintensieve assets zich bevinden is Remote. Een voorbeeld waar fysieke kapitaalintensieve assets zich remote bevinden is bij Rijkswaterstaat. Haar fysieke kapitaalintensieve assets bestaan onder andere uit wegen, gebouwen en dijken. Deze infrastructurele werken liggen als een netwerk door het land verspreid en zijn niet gecentraliseerd op een locatie, en dus remote. Wanneer er onderhoudswerkzaamheden moeten plaatsvinden moet er een monteur naar de locatie toe gaan.

3. Opslag

De laatste plek waar fysieke kapitaalintensieve assets zich bevinden is in opslag. Een voorbeeld hiervan vinden we bij Defensie. Bij Defensie bestaat een deel van hun fysieke assets uit militaire vliegtuigen en voertuigen. De voertuigen die Defensie niet gebruikt staan op bases of opslagterreinen in Nederland. Op deze opslagterreinen staan veel voertuigen tegelijkertijd die altijd beschikbaar moeten blijven.

2. Remote

1.6 Definitie digitale kapitaalintensieve assets

Een digitale kapitaalintensieve asset is alles dat digitaal is opgeslagen en waarmee organisaties waarde kunnen toevoegen aan de primaire bedrijfsprocessen

Digitale assets omvatten onder andere video’s, afbeeldingen, presentaties, audio opnames, spreadsheets en schriftelijke documenten. Digitale assets worden opgesplitst in belegbare en niet-belegbare digitale assets. Een voorbeeld van belegbare digitale assets zijn cryptovaluta. De focus ligt binnen dit document op de niet-belegbare digitale assets. Voorbeelden van niet-belegbare digitale assets zijn software en digitale documenten zoals patenten, handelsmerken of auteursrechten.

Fysieke assets kunnen ook omgezet worden in digitale assets. Wanneer papieren documenten worden gescand en digitaal worden opgeslagen, wordt dit document een digitale asset. Digitale assets kunnen worden onderverdeeld in:

• Digitale kapitaalintensieve assets

• Digitale niet-kapitaalintensieve assets

Het onderscheid tussen deze categorieën is niet volledig zwart wit en kan per bedrijf verschillen. Dit komt doordat de waarde die digitale assets toevoegen aan de primairebedrijfsprocessen, in elke organisatie kan verschillen.

Digitale kapitaalintensieve assets

Digitale kapitaalintensieve assets zijn digitale assets die waarde toevoegen aan de primaire bedrijfsprocessen. Een digitale kapitaalintensieve asset kan bijvoorbeeld een monitoringsysteem zijn. Dit monitoringsysteem is waardevol voor de primaire bedrijfsprocessen en er is kapitaal geïnvesteerd in het aankopen van het systeem. Voor digitale kapitaalintensieve assets is het in dit document leidend of de digitale asset waarde toevoegt aan de primaire bedrijfsprocessen. Dit in tegenstelling tot fysieke assets, waarvoor de kapitaal/arbeid ratio geldt.

Digitale niet-kapitaalintensieve assets

Een voorbeeld van digitale niet-kapitaalintensieve assets zijn e-mails. E-mails worden gebruikt als communicatiemiddel en deze blijven bestaan op de server totdat ze verwijderd worden. Oude e-mails hebben over het algemeen verder geen toevoegende waarde aan de primaire bedrijfsprocessen. Ze zijn ook niet verkregen door hoge kapitaalinvesteringen. E-mails worden dus beschouwd als digitale niet-kapitaalintensieve assets.

Een voorbeeld van het onderscheid tussen digitale kapitaalintensieve en nietkapitaalintensieve assets. Voor een verfproducent is verf produceren en verkopen het primaire bedrijfsproces. Een verfproducent produceert echter vaak verf, beits en lak en al deze varianten ook weer in vele kleuren. Dit betekent dat verfproducten vele recepturen kent die het gebruikt om de productielijn in te stellen en om de inkoop mee aan te sturen. Deze recepturen zijn in de regel digitaal vastgelegd in een recepturen systeem. Deze recepturen worden onder digitale kapitaalintensieve assets geschaard vanwege hun directe bijdrage in de primaire bedrijfsprocessen.

1.7 Waar bevinden digitale kapitaalintensieve assets zich?

Figuur 8, Waar bevinden de digitale assets zich?

Digitale kapitaalintensieve assets bevinden zich op andere plekken dan de fysieke kapitaalintensieve assets. Van oudsher werden veel van de assets die nu als digitale kapitaalintensieve assets worden beschouwd opgeslagen in papieren mappen. Door de toenemende digitalisering is het al decennia mogelijk om al deze assets digitaal op te slaan. De toegang tot specifiekere informatie is hierdoor veel makkelijker geworden.

Er zijn vier plekken waar digitale assets zich kunnen bevinden:

1. Computers

Digitale kapitaalintensieve assets kunnen zich op harde schijven op computers bevinden. Deze data is dan enkel bereikbaar via dit specifieke apparaat, toegang op een andere manier is niet mogelijk.

2. Cloud

De Cloud is een andere manier om assets op te slaan. De Cloud is een plek waar digitale kapitaalintensieve assets worden opgeslagen en waar werknemers vanaf verschillende plekken toegang tot hebben. In tegenstelling tot het internet, is de Cloud vaak een eigen beveiligde Cloud omgeving.

Figuur 7, Digitale kapitaalintensieve assets

3. Server

Digitale kapitaalintensieve assets kunnen zich ook op een server bevinden. Een hardware gebaseerde server is een fysiek apparaat dat verbonden is met een computernetwerk, waarop naast het bestuuringssysteem een of meerdere op software gebaseerde servers draaien. Dit kan zowel een lokale als externe server zijn. De lokale server is van het bedrijf zelf en bevindt zich ter plaatse. Een externe server is een server die door een andere partij wordt beheerd.

4. Internet

Digitale kapitaalintensieve assets kunnen zich ook op het internet bevinden. In feite staan deze assets dan op een server in een groot serverpark/datacentrum, maar een gebruiker ervaart dit als ‘het internet’. Digitale assets op het internet zijn over het algemeen beschikbaar voor iedereen, tenzij deze achter een inlogmuur staan.

Het digitaal opslaan van assets is nog niet overal even vanzelfsprekend. Er wordt in de praktijk ook nog veel met papieren documenten en mappen gewerkt, terwijl er fantastische mogelijkheden zijn om te digitaliseren. Uit onderzoek blijkt wel dat het aantal bedrijven dat nog met papieren mappen werkt jaarlijks afneemt.

Figuur 9, Tips die helpen het bedrijf digitaal te maken2

HOOFDSTUK 2: DUURZAAM OMGAAN MET DE AARDE

In Den Haag heeft de Nederlandse politiek het doel gesteld om in 2030 minder dan de helft (49%) van de broeikasgassen uit te stoten ten opzichte van de uitstoot in 19903. In het Klimaatakkoord worden afspraken benoemd met vijf sectoren over de maatregelen die de komende 10 jaar en de jaren daarna moeten worden getroffen om deze klimaatdoelen te kunnen behalen. Het gaat om de sectoren: gebouwde omgeving, landbouw en landgebruik, elektriciteit, industrie en mobiliteit.

Door maatregelen in deze sectoren zijn organisaties genoodzaakt assets duurzaam in te zetten. Hierbij wordt gegeken naar de levencycli van assets, om zo langer operationeel te blijven of ingezet te worden voor andere doeleinden. Daarnaast kan dit ook financiële voordelen bieden voor bedrijven en organisaties. Door een schaarste aan grondstoffen ontstaat er een kostenstijging van producten, een lange levenscyclus is daarom financiël voordelig. Voor een uitgebreidere beschouwing van duurzaam omgaan met de aarde, zie het NVDO Visiedocument ‘Hoe Onderhoud, Asset Management, bijdraagt aan een Sustainable 2030’

Figuur 10, De vier onderdelen van duurzame inzetbaarheid van assets

HOOFDSTUK 3: RENDABEL OPEREREN VAN KAPITAALINTENSIEVE ASSETS

Rendabel opereren houdt in dat een asset waarde creëert voor de asset eigenaar. Dit wordt gerealiseerd door het uitvalpercentage te minimaliseren en dus de uptime te maximaliseren. Rendementmaximalisatie kan worden gerealiseerd door de kosten te beheersen en de uptime (en daarmee de productie) te maximaliseren.

De jaarlijkse kosten van een asset kunnen bepaald worden aan de hand van een life-cycle cost analyse. De totale kosten, toebehorend aan een kapitaalintensieve asset, worden ook wel de TCO (Total Cost of Ownership) genoemd. Deze berekening houdt rekening met de kapitaal- en de operationele kosten van de asset. De TCO en life-cycle cost analyse zijn hulpmiddelen om te bepalen of de vervanging van een asset opportuun is of dat er nog meer waarde gecreëerd kan worden. Wanneer het totaal van de OPEX en de CAPEX van de bestaande asset, verdisconteerd per jaar, hoger is dan van een nieuwe, is het niet langer verstandig de bestaande asset te behouden en moet deze in principe vervangen worden. Het doel is uiteraard om de asset zo lang mogelijk rendabel te houden door de OPEX te beheersen.

3.1 Rendabel opereren van fysieke kapitaalintensieve assets

Een grafiek die goed aangeeft wanneer een asset rendabel is, is de Badkuip curve in Figuur 12. In deze grafiek wordt de levensduur van een fysieke asset weergegeven. Het aantal operationele jaren op de x-as is per asset verschillend, door het verrichten van goed en regelmatig onderhoud kan de levensduur van een asset worden verlengd. De gestipte rode lijn staat voor het aantal storingen dat wordt veroorzaakt door ‘kinderziektes’. Dit zijn storingen die veelal in het begin van de levenscyclus plaatsvinden door foutieve instellingen, deze verdwijnen naarmate de instellingen worden geoptimaliseerd. De groene lijn indiceert de constante storingen die op willekeurige momenten voortkomen. De gele gestipte lijn geeft het aantal storingen aan dat wordt veroorzaakt door slijtage, dit neemt met de jaren toe. En de blauwe lijn is een optelsom van alle type storingen. Deze lijn bestaat in het begin voornamelijk uit de ‘kinderziekte’ storingen en willekeurige storingen. Naarmate de asset langer meegaat , ontstaan storingen nog steeds willekeurig, maar vooral door slijtage.

De meest rendabele situatie is wanneer de ‘Observed Failure Rate’, de blauwe lijn, op zijn laagst is, dan treden de minste storingen op. Voor zowel het onderhoudsteam als de asset eigenaar is het zaak deze situatie zo lang mogelijk te behouden. Echter, komt er een moment dat de ‘Wear out Failures’, de gele lijn, begint toe te nemen. Op deze momenten heeft het onderhoudsteam meer budget nodig om het noodzakelijke onderhoud uit te kunnen blijven

Figuur 11, De vier onderdelen van duurzame inzetbaarheid van assets

voeren.

Wanneer het niet lukt om de asset goed te onderhouden, loopt het bedrijf het risico dat de asset in de ‘asset death spiral’ terecht komt4. De onderhoudskosten zullen blijven toenemen en de marges, betrouwbaarheid, uptime en kwaliteit zullen verder afnemen.

Om goed te analyseren waar de asset zich in de curve bevindt, moet er genoeg data beschikbaar zijn. Deze data verwerving wordt mogelijk gemaakt door het digitaliseren van de assets. Door de digitalisering krijgt de asset eigenaar een beter inzicht in de productie en efficiëntie van de asset. Hierdoor kunnen betere beslissingen gemaakt worden betreft het onderhoud en de vervanging van assets.

3.2 Rendabel opereren van digitale kapitaalintensieve assets

De Badkuip curve die in Figuur 12 wordt weergegeven, geldt in de praktijk ook voor digitale kapitaalintensieve assets. De rentabiliteit van digitale kapitaalintensieve assets kan worden weergegeven door de minimale hoeveelheid downtime. Het doel is om de levensduur van de asset te maximaliseren en om te zorgen dat de asset zich bevindt in de ‘Constant Failure Rate’ situatie van de Badkuip curve.

De problemen van veroudering spelen net als bij fysieke kapitaalintensieve assets ook hier een rol. Naarmate de asset veroudert, nemen de kosten voor het opereren van de asset toe. Regelmatig onderhoud kan ervoor zorgen dat de asset langer in gebruik blijft en rendabel

Figuur 12, Uitvalpercentage assets na verloop van tijd, Badkuip curve5

kan blijven opereren. Desondanks is het onontkombaar dat assets dusdanig verouderen, dat rendabel en veilig opereren niet meer mogelijk is. Dan is de levensduur waarin een asset duurzaam inzetbaar is geweest ten einde gekomen.

INTERMEZZO: IBM SCHIPHOL: MOBILIZING

ASSET MANAGEMENT TO IMPROVE EFFICIENCY Situatie

Lange rijen op Schiphol tijdens vakanties zijn een groot probleem waar de luchthaven mee kamt. Dit probleem is voornamelijke ontstaan door het huidige personeelstekort, maar ook storingen en uitval dragen hier aan bij. Om te voorkomen dat de vertragingen zullen aanhouden, is Schiphol bezig met een digitale transformatie van de luchthaven.

Aanpak

Om de vertraging te beperken kan gebruik worden gemaakt van correctief en predictief onderhoud. Dit wordt mogelijk gemaakt door Internet-of-Things toe te passen op de assets om zo beter te voorspellen welke asset de grootste mogelijkheid op een breakdown heeft en hier vervolgens op te anticiperen. Assets zoals roltrappen en bagagelijnen blijven op deze manier beter beschikbaar.

Duurzame inzetbaarheid

Door te digitaliseren wil Schiphol de efficiëntie van de luchthaven verhogen. Deze efficiëntie wordt mogelijk door gebruik te maken van IoT. Asset Managers kunnen zo preciezer analyseren welke asset onderhoud nodig heeft en kunnen op deze manier effectiever te werk gaan. Dit draagt bij aan de rentabiliteit van de assets. Deze hoge efficiëntie heeft tot gevolg dat reizigers een betere ervaring hebben en ook sneller terug willen komen. Dit onderstreept de maatschappelijke relevantie van duurzame inzetbare van Schiphol’s assets.

Bron: IBM Amsterdam Airport Schiphol: Mobilizing asset management to improve efficiency

HOOFDSTUK 4: MAATSCHAPPELIJKE WAARDE VAN ASSETS

Waar organisaties voorheen alleen nog maar gericht waren op winstmarges, is het tegenwoordig steeds belangrijker ook het milieu en sociale waardes in acht te nemen. Maatschappelijke waarde kan worden gezien als een optelsom van economische waarde, ecologische waarde en sociale waarde, ook wel de Triple Bottem Line genoemd.

Economische waarde

In een kapitalistische economie hangt het succes van een bedrijf het sterkst af van de financiële prestaties of de winst die het genereert voor aandeelhouders6. Strategieën en belangrijke zakelijke beslissingen zijn over het algemeen gebaseerd op het maximaliseren van de winst. Tegenwoordig zien organisaties in dat ze een positieve verandering in de wereld kunnen bewerkstelligen zonder de financiële prestaties te belemmeren. Het aannemen van duurzaamheidsinitiatieven heeft bewezen zakelijk succes te stimuleren.

Ecologische waarde

Het tweede component wat betreft maatschappelijk waarde is een positieve impact maken op de aarde. Alhoewel bedrijven van oudsher de grootste bijdrage leveren aan klimaatverandering, liggen hier ook de kansen om dit om te draaien en een positieve verandering te stimuleren. Deze verantwoordelijkheid wordt door veel organisaties erkend. Voor vrijwel alle bedrijven is er wel een mogelijkheid om hun ecologische voetafdruk te reduceren.

Sociale waarde

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de aandeelhouders en de andere belanghebbenden van een bedrijf. Traditioneel hebben bedrijven de voorkeur gegeven aan aandeelhouderswaarde als een indicator van succes, wat betekent dat ze ernaar streven waarde te genereren voor degenen die aandelen van het bedrijf bezitten. Naarmate bedrijven duurzaamheid en sociale impact steeds meer hebben omarmd, hebben ze hun focus verlegd naar het creëren van waarde voor alle belanghebbenden die worden beïnvloed door zakelijke beslissingen, waaronder klanten, werknemers en leden van de gemeenschap. Dit wordt ook wel de verschuiving van shareholder kapitalisme naar stakelholder kapitalisme genoemd.

• Een voorbeeld hiervan is het bouwen van een windmolenpark op zee. Hierdoor wordt energie opgewekt en beschikbaar gesteld aan de maatschappij. Daarnaast wordt ook de ecologie in acht genomen omdat het gaat om het opwekken van duurzame energie. Ondanks dat dit maatschappelijk verantwoord is, is het ook financieel rendabel want er

Figuur 13, De vier onderdelen van duurzame inzetbaarheid van assets

is veel vraag naar groene energie, al helemaal sinds de oorlog in Oekraïne.

Figuur 14, Vanaf drie kanten maatschappelijke waarde realiseren

INTERMEZZO: DELFT CAMPUS HET EERSTE

ENERGIE NEUTRALE STATION

Situatie

Delft Zuid was altijd een onaantrekkelijk station. Door de vernieuwing en rebranding van Delft Zuid tot het energie neutrale station Delft Campus draagt ProRail bij aan de duurzame inzetbaarheid van het spoor.

Aanpak

Het gehele station in Delft Zuid is vernieuwd en bij elke keuze zijn duurzaamheid en veiligheid leidend geweest. De komende jaren zal de mobiliteit bij dit station groeien door het toenemende aantal studenten. Door nieuwe perrons, liften en een voetgangerstunnel te plaatsen wordt de doorstroom van reizigers aanzienlijk verbeterd.

Duurzame inzetbaarheid

Dit station past in de ambities van ProRail om de komende jaren te verduurzamen. ProRail wil in 2030 geheel energie neutraal zijn. Met de vernieuwing wil ProRail het station duurzaam inzetbaar houden. Dit gebeurt door te letten op mobiliteit, veiligheid en duurzaamheid. Uiteindelijk creëert het nieuwe station ook een maatschappelijke waarde voor de omgeving, omdat het openbaar vervoer toegankelijker wordt voor iedereen.

Bron: ProRail

HOOFDSTUK 5: VEILIGHEID EN RISICOMANAGEMENT

Veiligheid is topprioriteit bij zowel werkgever als werknemer. Wanneer bedrijven veiligheid prioriteren zorgt dit voor een daling van het aantal incidenten. Een manier om de veiligheid en kwaliteit van kapitaalintensieve assets te verbeteren is het hanteren van ISO-normeringen, een andere is het hanteren van de Safety Culture Ladder.

Certificeringen dragen bij aan de duurzame inzetbaarheid van assets. Een voorbeeld in de gebouwde omgeving:

• Opdrachtgevers die de Governance code veiligheid in de Bouw (GCVB) hebben ondertekend, nemen veiligheidsbewustzijn als verplichting op in aanbestedingen en contracten. Opdrachtgevers hanteren de Safety Culture Ladder om het veiligheidsbewustzijn van organisaties meetbaar, inzichtelijk en vergelijkbaar te maken. Om het veiligheidsbewustzijn als keten te verhogen, wordt niet alleen certificering gevraagd van opdrachtnemers, ook de opdrachtgevers laten zich certificeren. Zo ontstaat een gezamenlijke en eenduidige aanpak voor de gehele sector. Deze gezamenlijke afspraak wordt veiligheid in aanbesteding (ViA) genoemd. In Figuur 16 staat de planning voor de GCVB. Aan de hand van deze planning streven de ondertekenaars naar veiligheidstrede 3 in januari in 2024.

Figuur 15, De vier onderdelen van duurzame inzetbaarheid van assets

Figuur 16, Planning GCVB

Safety Culture Ladder gebruiken om veiligheidsbewustzijn te duiden

In Nederland wordt gewerkt met de Safety Culture Ladder om het veiligheidsniveau van bedrijven aan te geven. Het doel van de Safety Culture Ladder (SCL) is om het aantal onveilige situaties terug de dringen met minder incidenten tot gevolg. De SCL stimuleert het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen. Een belangrijke factor is dat het veiligheidsbewustzijn in alle lagen van een organisatie terugkomt en dat zo alle lagen een eigen bijdrage kunnen leveren aan de veiligheid. Het veiligheidsbewustzijn kan terug worden gezien in houding, gedrag en cultuur van het bedrijf.

Het hanteren van de ladder biedt kaders voor veilig werken aan de partijen die in de diverse branches werkzaam zijn7. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen opdrachtgevers, opdrachtnemers en leveranciers. Het doel is dat de hele keten bezig is met veiligheid. In de Safety Culture Ladder zijn 5 treden die de staat van veiligheid bij het bedrijf weergeven. Hoe meer verantwoordelijkheid, reflectie en investeringen in veiligheid, hoe hoger de score.

Voor best practices wordt gekeken naar bedrijven die zich op trede 5 van de SCL bevinden. Trede 5 houdt in dat veiligheid volledig is geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Het is dan ook een vast onderdeel bij de reflectie en evaluatie van de eigen organisatie en met branchegenoten. Ook zit de veiligheid in het denken en doen van alle medewerkers. Ze zijn niet anders gewend dan ernaar te handelen.

Figuur 17, De vijf treden van de Safety Culture Ladder

INTERMEZZO: BAM DLP BEREIKT TREDE 5 VAN

DE SAFETY CULTURE LADDER

Situatie

In 2019 heeft BAM DLP, het bedrijfsonderdeel dat alle bodemsaneringswerkzaamheden voor BAM Infra verricht, als eerste organisatie de 5de trede van de veiligheidsladder behaald. Inmiddels zijn er meer dan tien bedrijven die de 5de trede van de veiligheidsladder hebben behaald. Dit toenemende aantal past in de trend waarbij veiligheid in toenemende mate belangrijker blijft.

Aanpak

BAM Infra breed is in 2017 gestart met de veiligheidsbeweging door dialoogsessies met medewerkers te houden. Hiermee wilde deze organisatie de kritiekpunten en de sterke punten ontdekken. Op basis van zeven uitgangspunten voor een veilige werkhouding en gedrag, spreken medewerkers elkaar aan wanneer een situatie onveilig is. Op deze manier is er in de loop der jaren een cultuur ontwikkeld waarbij veiligheid volledig is geïntegreerd in het denken en doen van alle medewerkers.

Duurzame inzetbaarheid

Met de veiligheidsbeweging draagt BAM bij aan de duurzame inzetbaarheid van zijn assets. Door deze beweging wordt de veiligheid van de assets verbeterd, maar ook de cultuur eromheen. Deze veiligheidsbeweging draagt daarom ook bij aan de maatschappelijke waarde. Er wordt op deze manier een cultuur gecreëerd waar werknemers zich veilig voelen en ook hun mening kunnen geven. Met tot gevolg; een fijne sfeer op de werkvloer.

Bron: BAM Infra

ISO-normen gebruiken om veiligheid en kwaliteit te verbeteren

ISO normeringen zijn een kwaliteitsmanagementsyteem dat gebruikt wordt binnen organisaties om eisen en processen te definiëren. Zo heb je ISO13849 – Veiligheid van machines, ISO14121 – Risico reductie, ISO22301 – Maatschappelijke veiligheid of ISO22093 Industriële geautomatiseerde systemen & integratie8.

In Asset Management wordt gebruik gemaakt van verschillende ISO-normen. Deze normen (let op: geen wetten) zorgen voor standaardisatie. Door het hanteren van de normen, kunnen bijvoorbeeld de kwaliteit en veiligheid worden verbeterd.

De voornaamste normen voor Asset Management is de 55000-serie. Het beschrijft waar een organisatie aan moet voldoen (niet hoe) en stelt daarbij de assets centraal. Het toepassen van het gedachtegoed achter de norm helpt de organisatie om het juiste te doen (effectiviteit) en dat op een slimme wijze (efficiënt) uit te voeren. Kenmerkend hierbij is de balans tussen korte en lange termijn en het toepassen van risicomanagement.

Digitale veiligheid

Niet alleen de fysieke veiligheid geldt voor assets, maar ook de digitale veiligheid is van belang. Door de toenemende mate van digitalisering is de grens tussen de IT- en OTsystemen steeds minder zwart- wit. Elke asset heeft ook zijn eigen digitale systemen en die moeten op hun beurt ook weer beveiligd worden. Bij digitale veiligheid gaat het dus niet meer alleen om de digitale assets, maar ook om de fysieke assets. De sleutel in de beveiliging van fysieke en digitale assets is cybersecurity. Bedrijven moeten hun fysieke en digitale assets kunnen beschermen tegen indringers. Wanneer de cybersecurity niet op orde is, heeft dit niet alleen invloed op de computers, het tast ook de fysieke assets aan.

• In 2021 is er een kerncentrale gehackt. Doordat bijna alles in de kerncentrale gedigitaliseerd was kon de hacker op veel plekken binnenkomen in het systeem. In dit geval ging het om een hacker die was ingezet om de veiligheid te testen. Als er kwade bedoelingen waren geweest had de kerncentrale uit kunnen vallen.

Om te voorkomen dat inbrekers toegang krijgen tot de digitale, en dus fysieke assets, moet er een goede cybersecurity worden opgezet. De afgelopen jaren is cybersecurity een terugkerende trend binnen Beheer en Onderhoud. Goede cybersecurity kan er voor zorgen dat assets duurzaam inzetbaar blijven. Wanneer hier niet genoeg aandacht aan wordt besteed, is er meer kans op uitval van assets en het verliezen van mogelijk gevoelige informatie.

INTERMEZZO: GEMEENTE DEN HAAG EIST (VEILIGHEIDS)

CERTIFICERINGEN VAN PARTIJEN DIE MEEDINGEN BIJ

GEMEENTELIJKE AANBESTEDINGEN

Situatie

Veiligheid en milieu zijn belangrijk voor de gemeente Den Haag. De gemeente wenst uitsluitend samen te werken met partijen die aan de standaarden van de gemeente voldoen. De eerste toetsing van bedrijven op het voldoen aan deze standaarden gebeurt op basis van de certificeringen van deze contractors.

Aanpak

Bedrijven die zich willen inschrijven om vervolgens deel te kunnen nemen in gemeentelijke aanbestedingen, moeten aan een aantal eisen voldoen en documentatie uploaden. Naast de gebruikelijke documentatie zoals KvK gegevens eist de gemeente ook een ISO 9000 of vergelijkbaar, een VCA of vergelijkbaar en een CO2 prestatieladder niveau 3 of vergelijkbaar. Indien een partij niet aan deze certificeringseisen voldoet, zal de partij niet mee kunnen dingen in de gemeentelijke aanbestedingen.

Duurzame inzetbaarheid

Door deze eisen te stellen aan bedrijven die meedingen in aanbestedingen, probeert de gemeente Den Haag de veiligheidsprestatie in de totale keten te verhogen. Bedrijven zullen genoodzaakt zijn meer aandacht aan veiligheid te besteden om mee te kunnen blijven doen in aanbestedingen. Certificering van organisaties en assets past in de duurzame inzetbaarheid waar meer aandacht aan veiligheid wordt besteed. Certificering en het eisen van certificering zorgen dat er een hoge kwaliteit product wordt geleverd, dat bijdraagt aan de rentabiliteit en veiligheid van assets.

Bron: Gemeente Den Haag

HOOFDSTUK 6: WIE ONDERHOUDT FYSIEKE EN DIGITALE KAPITAALINTENSIEVE ASSETS?

Fysieke en digitale kapitaalintensieve assets worden door verschillende gespecializeerde onderhouds- teams onderhouden. Bij het onderhouden moet het doel zijn om de assets duurzaam inzetbaar te maken en te houden. Duurzame inzetbaarheid van assets kan niet door één maintenance professional worden gerealiseerd. De hele onderhoudsorganisatie moet hiervoor samenwerken. Eerst is het belangrijk om te begrijpen welke soorten partijen een rol spelen in het Beheer en Onderhoud van kapitaalintensieve assets.

6.1 Wie onderhoudt fysieke kapitaalintensieve assets?

Het onderhoud van fysieke kapitaalintensieve assets wordt voornamelijk door maintenance professionals verricht. Het is mogelijk om het onderhoud als een service af te nemen bij een extern bedrijf, of een organisatie heeft een inhouse maintenance professional. Bij externen wordt gekeken naar contractvormen met andere bedrijven. Deze bedrijven worden dan verantwoordelijk voor bepaalde taken binnen het Beheer en Onderhoud van de assets. Enkele voorbeelden van outsourcing zijn Service-Level Agreements (SLA’s) en Product-as-aService. Bij insourcing neemt de organisatie zelf de verantwoordelijkheid voor het Beheer en Onderhoud van de asset.

Stijgende trend in de behoefte aan uitbesteding

De laatste jaren is er een stijgende trend in de behoefte aan uitbesteding. Een van de redenen hiervoor is de toenemende complexiteit van assets. Hierdoor is intern niet altijd genoeg kennis beschikbaar om het zelf te kunnen doen. Een voorbeeld van uitbesteding is de Oosterscheldekering.

• Bij Rijkswaterstaat heeft men het onderhoud aan de Oosterscheldekering bijvoorbeeld uitbesteed aan Istimewa en Heijmans. Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de onderhoudswerkzaamheden en de service eromheen9.

Voor het onderhoud aan fysieke kapitaalintensieve assets wordt bij voorkeur samengewerkt met lokale partijen

Wanneer het bedrijf kiest voor het uitbesteden van het onderhoud van assets, wordt vaak een nationale partij in de arm genomen, doordat een groot deel van het fysieke onderhoud ter plekke plaatsvindt. In gevallen dat er sprake is van een noodsituatie bij assets, moet de maintenance professional snel ter plaatse kunnen zijn. Daarom wordt er vaak niet gekozen voor buitenlandse organisaties wat betreft het onderhoud van fysieke kapitaalintensieve assets.

In sommige gevallen zal het onderhoud wel door buitenlandse organisaties worden beheerd. Dit kan komen doordat er geen lokale partijen beschikbaar zijn die het onderhoud kunnen verrichten. Dit komt het meest voor wanneer het gaat om specialistische assets die door weinig bedrijven worden aangeboden. Op het moment dat een organisatie een specialistische kapitaalintensieve asset afneemt, blijven ze door gebrek aan kennis en kunde vaak afhankelijk van deze leverancier/ontwikkelaar.

Onderhoud van fysieke assets draagt bij aan alle onderdelen van duurzame inzetbaarheid

Het onderhoud van de fysieke kapitaalintensieve assets is cruciaal voor de duurzame inzetbaarheid. Het onderhoud focust zich vooral op de veiligheid en rentabiliteit van de asset. Wanneer onderhoud niet of slecht wordt verricht, heeft dit directe gevolgen voor de veiligheid en rentabiliteit en indirecte gevolgen op de maatschappelijke waarde en het duurzaam omgaan met de aarde.

• Veiligheid; Het onderhoud aan fysieke kapitaalintensieve assets heeft invloed op de veiligheid van de asset. Als kwaliteit van de asset vermindert door gebrekkig onderhoud, kan dit leiden tot gevaarlijke situaties

• Rentabiliteit; Onderhoud heeft als doel om de levensduur van assets te verlengen en om downtime te minimaliseren. Dit zijn precies de factoren die bepalen of een asset rendabel opereert. Door onderhoud uit te voeren, wordt de rentabiliteit van de asset verhoogd

• Duurzaam omgaan met de aarde; Het duurzaam omgaan met de aarde komt niet direct tot uiting wanneer onderhoud niet of slecht wordt uitgevoerd. De levensduur van assets zal hierdoor wel afnemen. Als de asset vervangen wordt door een duurzamer alternatief, draagt dit bij aan duurzame inzetbaarheid. Echter zorgt het maximaliseren van de levensduur van bestaande assets er weer voor dat er geen grondstoffen gebruikt hoeven worden voor de totstandkoming van een nieuwe asset

• Maatschappelijke waarde; Zoals eerder benoemd, zorgt onderhoud voor een maximale uptime van assets. Door lang operationeel te zijn, zal de productiecapaciteit hoog liggen. Hierdoor is er meer beschikbaarheid van het product en zullen ook de kosten lager uitvallen. Dit creëert sociale en economische waarde

INTERMEZZO: HEINEKEN BESTEEDT BEHEER

EN ONDERHOUD HORECA PANDEN UIT

Situatie

Heineken beheert meer dan 750 panden in Nederland. Van Café de Hoppe in Amsterdam tot de Witte Aap in Rotterdam en Café van Bommel in Maastricht. Heineken, de bierbrouwer, wil op deze manier meer tijd vrijmaken voor hetgeen waar zij echt goed in is ‘het brouwen en verkopen van bier’.

Aanpak

Voor de uitbesteding van het onderhoud is Heineken aangekomen bij QB- management. Dit is een bedrijf dat zich focust op waarderealisatie binnen vastgoed door middel van innovatie en onderhoud. Heineken kan door de uitbesteding meer tijd besteden aan de kernactiviteiten van het bedrijf en het optimaliseren daarvan.

Duurzame inzetbaarheid

Door de focus te leggen op de kernactiviteiten, kan Heineken zich meer inzetten voor de duurzame inzetbaarheid van haar core assets voor de productie van bier. QB-management kan zich op zijn beurt weer meer inzetten voor de duurzame inzetbaarheid van de gebouwen van Heineken. Zo is elk bedrijf bezig met waar het echt goed in is en creëeren zij tezamen de maximale maatschappelijke waarde.

Bron: Boelens de Gruyter

6.2 Ontwikkelingen in Onderhoud aan fysieke kapitaalintensieve

assets

Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van onderhoud van fysieke kapitaalintensieve assets die mogelijk zijn gemaakt door de digitalisering van fysieke assets. Dit zijn onder andere onderhoudsmethodes die ervoor zorgen dat het onderhoud efficiënter wordt verricht. Hierdoor zullen er minder breakdowns zijn, minder kosten gemaakt worden en treedt er een beperking van risico’s op.

• De succesvolle toepassing van predictive maintenance, gefaciliteerd door digitalisering Hoewel het concept van predictive maintenance niet meer nieuw is, wordt de toepassing steeds makkelijker en nauwkeuriger waardoor de waarde ervan toeneemt. Deze methode is gebaseerd op het monitoren van de asset en assetdata. Wanneer er deviaties in de data worden waargenomen, kan hierop geacteerd worden met als doel om tijdig te handelen en daarmee grotere schade te voorkomen. De data wordt geanalyseerd om het beste onderhoudsmoment te voorspellen om storingen te voorkomen. De digitalisering zorgt voor meer data, betere analysetechnieken en een toename in het aantal gebruiksvriendelijke systemen. De combinatie hiervan maakt de succesvolle toepassing van predictive maintenance steeds makkelijker.

• Robotisering helpt de werklocatie veiliger en minder arbeidsintensief te maken

In onder andere de bouwsector is een groot tekort aan personeel. Om dit tekort op te vangen worden op grote schaal robots ingezet. Deze robots worden gebruikt om locaties waar fysiek gewerkt wordt veiliger en efficiënter te maken. Voorbeelden zijn constructierobots op de bouwplaats die wat zwaardere en gevaarlijkere werkzaamheden over kunnen nemen en inspectierobots en drones die het werk controleren10. Een bijkomend voordeel van deze robots is dat ze slimmer met materialen omgaan waardoor er minder grondstoffen verspild worden.

• Artificial Intelligence wordt ingezet om benodigd onderhoud beter te voorspellen

Bij Artificial Intelligence (AI) komt de intelligentie vanuit systemen, in tegenstelling tot natuurlijke intelligentie van mensen. Met AI in het onderhoud kan bijvoorbeeld assetdata worden geanalyseerd. Algoritmes die data analyseren en toekomstig benodigd onderhoud voorspellen kunnen dit beter dan mensen vanwege de superieure rekenkracht. Met AI kan de toekomst worden gesimuleerd om te analyseren wat de asset te wachten staat en wat er gedaan moet worden om de asset haar functie optimaal te laten vervullen.

• Gebruik Internet-of-Things (IoT) voor data verzameling Internet-of-Things is een netwerk van fysieke objecten die via sensoren en API’s verbinding maken en data uitwisselen op internet. Een reden om IoT te implementeren is om een realtime overzicht te creëren van de assets waardoor de monitoring en zo ook de predictive maintenance worden verbeterd.

Big Data is de naam voor de grote hoeveelheid data die wordt gegenereerd bij het monitoren van assets. Big Data sluit aan op de boven genoemd ontwikkelingen, zo wordt Big Data verzameld door IoT. AI wordt vervolgens gebruikt om concrete data uit deze verzameling te kunnen halen met behulp van algoritmes, daarnaast wordt AI ook gebruikt voor robotisering. Door het verwerken van Big Data worden computers steeds slimmer, zo zijn ze instaat predictive maintenance uit te kunnen voeren.

In de praktijk wordt echter wel waargenomen dat veel bedrijven nog niet zo ver zijn om deze nieuwste technieken te gebruiken. Er wordt vaak gebruik gemaakt van preventief of reactief onderhoud. Het blijkt toch dat het moeilijk is om de nieuwe technologieën te implementeren2. Redenen hiervoor zijn dat bedrijven moeite hebben om er een effectieve business case van te maken en dat er gebrek is aan kennis voor de implementatie.

INTERMEZZO: SIEMENS LANCEERT EEN OPEN DIGITAL BEDRIJFSPLATFORM

Situatie

Veel bedrijven hebben moeite met digitaliseren. Dit komt onder andere door gebrek aan kennis en weerstand tegen verandering. Siemens probeert bedrijven te helpen met digitaliseren en lanceert daarom het open digital bedrijfsplatform Xccelerator.

Aanpak

Xccelerator creëert waarde voor de deelnemers door interacties te faciliteren en innovatie te bevorderen tussen meerdere partijen - klanten, partners, ontwikkelaars, enz. omdat niemand het alleen kan. Met de lancering van Siemens Xccelerator zal Siemens stap voor stap zijn volledige portfolio van hardware en software omvormen tot modulaire, cloud-connected en op standaard application programming interfaces (API’s) gebaseerde systemen.

Duurzame inzetbaarheid

Een open digitaal bedrijfsplatform kan bedrijven helpen om hun assets beter in kaart te brengen en een hogere productiviteit te realiseren. Dit zorgt er voor dat bedrijven hun assets meer rendabel kunnen laten opereren en dat zij beter de verduurzaming van assets kunnen bewerkstelligen.

Bron: IoT World Today

Kostenreductie wordt gezien als de grootste kans voor fysieke kapitaalintensieve assets

Het reduceren van kosten wordt ervaren als de grootste kans voor fysieke kapitaalintensieve assets. Dit duidt eens te meer de aanhoudende focus op kosten die nog steeds leidend is bij veel beslissingen. Kostenreductie wordt gevolgd door data gedreven werken en een verbeterde veiligheid. Data gedreven werken wordt steeds grootschaliger omarmd en blijft tegelijkertijd een onderwerp waarop nog immer te verbeteren valt.

6.3 Wie onderhoudt digitale kapitaalintensieve assets?

Het Beheer en Onderhoud van digitale kapitaalintensieve assets kan in drie categorieën verdeeld worden:

1. Functioneel beheer

Functioneel beheer omvat alle taken die nodig zijn in het kader van software gebruik en de informatievoorziening daaromheen. De functioneel beheerder is de schakel tussen de applicatie beheerder en gebruiker. De functioneel beheerder moet er dus voor zorgen dat iedereen de juiste programma’s installeert. Wanneer de digitale kapitaalintensieve assets niet up to date blijven, kan dit risico’s met zich meebrengen op het gebied van cybersecurity.

• Een voorbeeld van functioneel beheerder kan de IT-afdeling zijn binnen het bedrijf. Wanneer er nieuwe updates of nieuwe software moeten worden geïnstalleerd, zorgen zij ervoor dat iedereen hiervan op de hoogte is en dat dit ook wordt uitvoerd.

2. Applicatie beheer

Applicatie beheer omvat het in stand houden, onderhouden en vernieuwen van de applicatie. De applicatie beheerder is vaak de partij die de applicatie heeft ontwikkeld en daarom de technische werkzaamheden op zich neemt. De applicatie beheerder is verantwoordelijk voor het beschermen van de applicatie tegen inbrekers. Bij de meeste applicatie beheerders is er daarom veel aandacht voor cybersecurity.

• Een voorbeeld van een applicatie beheerder is de producent van de applicatie zelf. Op het moment dat er fouten zitten in de software waar de asset op draait, is het zaak aan de applicatie beheerder om deze problemen op te lossen.

3. Technisch beheer

Technisch beheer omvat alle taken die nodig zijn voor het installeren, accepteren, operationeel maken en houden van de software11. Dit houdt in dat de servers en datacentra operationeel blijven, ook wel de hardware waar de software van afhankelijk is. De technisch beheerder moet ervoor zorgen dat de juiste applicaties geïnstalleerd worden op assets om te zorgen dat ze operationeel zijn.

• Een voorbeeld van een technische beheerder is iemand die de applicatie zelf installeert op de asset. De technische beheerder heeft verstand van de software, maar is niet instaat de problemen in de software zelf op te lossen.

De leverancier van de software is vaak verantwoordelijk voor de applicatie en technische beheer van de software, terwijl de gebruiker het functioneel beheer op zich neemt. De verschillende type beheerders moeten goed samenwerken om gaten in de veiligheidsmuur te voorkomen.

Uitbesteding van onderhoudswerkzaamheden aan digitale assets Het onderhoud aan digitale assets wordt door verschillende partijen gedaan. De interne IT/Onderhoudsorganisatie neemt met 45% het grootste deel voor haar rekening. Opvallend is echter dat een groter deel van het onderhoudswerk bij dienstverleners wordt belegd, met in totaal 29%, dan bij de leveranciers, met in totaal 20%. Het grote deel van het onderhoudswerk dat bij dienstverleners is belegd, ligt in lijn met de wens van veel organisaties om zich te focussen op de eigen kern competenties en zaken die daar niet toe behoren elders te beleggen.

Figuur 19, Verwachte uitbesteding onderhoudswerkzaamheden digitale assets

Applicatie en functioneel beheer kan op afstand worden verricht

In tegenstelling tot fysieke assets waar het onderhoud vaak op nationaal niveau wordt verricht, hoeft dit bij digitale assets niet het geval te zijn. Voor het applicatie beheer en functioneel beheer hoeft de leverancier niet ter plekke te zijn. Grote bedrijven kiezen er daarom voor om IT-afdelingen te verplaatsen naar andere landen waar de kosten van arbeid lager zijn en er voldoende gekwalificeerd IT-personeel beschikbaar is. Een voorbeeld van een land waar dit plaatsvindt is India. Deze internationale partijen zijn goedkoper dan nationale partijen. Voor het technisch beheer is het wel noodzakelijk dat er lokaal personeel is. Dit personeel helpt met het installeren en operationeel houden van de digitale assets.

Onderhoud van digitale assets draagt bij aan alle onderdelen van duurzame inzetbaarheid

Applicaties die niet operationeel zijn hebben direct gevolgen voor de rentabiliteit en veiligheid van de asset. De digitale kapitaalintensieve assets moeten operationeel blijven om te zorgen dat de primaire bedrijfsprocessen uitgevoerd kunnen worden. Onderhoud is cruciaal in het operationeel houden van de digitale assets.

• Veiligheid; Het onderhoud aan digitale kapitaalintensieve assets heeft invloed op de veiligheid van de asset. Het onderhoud aan de assets houdt in dat data niet verloren gaat en dat cybersecurity intact blijft

• Rentabiliteit; Digitale assets kunnen bijdragen aan het verhogen van de rentabiliteit. Door de juiste assets te gebruiken, is het mogelijk om daar meer informatie uit te genereren die kunnen helpen het functioneren van de asset te optimaliseren

• Duurzaam omgaan met de aarde; Het onderhoud aan digitale assets draagt niet altijd direct bij aan de verduurzaming. Indirect zorgt onderhoud er wel voor dat, door assets te digitaliseren en te onderhouden, de efficiëntie van assets toeneemt. Dit leidt tot minder verbruik en verspilling van grondstoffen voor de asset

• Maatschappelijke waarde; De maatschappelijke waarde van het onderhoud aan digitale assets wordt gerealiseerd door data en informatie breed beschikbaar te houden. Als iedereen toegang heeft tot informatie, draagt dit bij aan het kennisniveau van de maatschappij. Daarnaast creëert het toenemende aantal digitale assets nieuwe werkgelegenheden, zo is er een stijgende vraag naar maintenance professionals. Het onderhoud aan digitale assets is daarnaast ook belangrijk om de privacy van gebruikers te waarborgen.

6.4 Ontwikkelingen in Onderhoud aan digitale kapitaalintensieve assets

Hoewel digitalisering nog niet door iedereen binnen Beheer en Onderhoud wordt omarmd, vindt er wel een trend plaats in het toenemende gebruik ervan. Door deze toenemende digitalisering is er een toename in het aantal digitale kapitaalintensieve assets. Het groeiend aantal digitale kapitaalintensieve assets brengt een aantal uitdagingen met zich mee.

• Toenemende digitalisering zou data deling moeten faciliteren, maar dit blijkt lastig

Op papier zou toenemende digitalisering het delen van data en informatie makkelijker maken, maar het tegenovergestelde blijkt het geval. Bedrijven werken met vertrouwelijke informatie en data die ze niet op de spreekwoordelijke digitale straat willen zien belanden. Als gevolg van de sterke focus op cybersecurity en het groeiend bewustzijn omtrent veiligheidsrisico’s is een sterke ontwikkeling in afscherming van de omgeving en de data. Dit betekent dat het delen van data op gedeelde platformen, of tussen systemen, bewust moeilijker wordt gemaakt. Dit maakt het lastiger om de kansen die deze data in zich heeft te benutten.

• Door toenemende digitalisering neemt de complexiteit van het digitale landschap toe

De toename van fysieke assets met de daarbij behorende digitalisering, in combinatie met de toename in digitale kapitaalintensieve assets, leidt tot een sterk toegenomen complexiteit van het digitale landschap. Bedrijven werken met eigen software, digitale assets hebben vaak bijbehorende systemen vanuit de leveranciers en dan zijn er ook nog softwaresystemen die bij derde partijen worden ingekocht. Om dit alles te integreren en te laten samenwerken, wordt steeds complexer. Door deze toename in complexiteit zijn bedrijven ook niet altijd in staat om hun eigen digitale assets te onderhouden. Zij blijven hierdoor afhankelijk van externe partijen.

• OT- en IT-systemen raken steeds meer met elkaar verweven

Als gevolg van de toenemende digitalisering zijn Operational Technology (OT)- en Information Technology (IT)- systemen steeds meer naar elkaar toe gaan groeien en met elkaar verweven. De verbindingen tussen beide software types maken het makkelijker voor een grotere en bredere groep professionals om hier gebruik van te maken. Dit faciliteert onder andere betere benutting van de gegenereerde data en vertaling hiervan naar inzichten. Het maakt het totale systeem echter ook complexer en dus gevoeliger voor storingen en kwetsbaarheden. Gebruik van deze systemen moet dus goed ingeregeld worden middels de juiste autorisaties en beschermingen. Daarnaast moeten gebruikers goed getraind worden in hoe zij met deze systemen om moeten gaan. Een veel toegepaste werkwijze is het centraal opslaan van data op één gecentraliseerde plek, ook wel een data lake genoemd. Hier komen alle soorten data samen, van gestructureerde databases tot ongestructureerd data zoals mails en teksten of informatie van buitenaf12. Een data lake fungeert niet alleen als verzamelplek, maar creëert ook de mogelijkheid om deze verschillende soorten data te analyseren. Zo kunnen correlaties gevonden worden en nieuwe algoritmes worden uitgeprobeerd om de business performance te verbeteren. Door alle data samen te voegen in één omgeving waar IT en OT gekoppeld worden, kan de kern infrastructuur van een organisatie beter beschermd worden.

INTERMEZZO: DEFENSIE HEEFT MOEITE MET MONITOREN

ASSETS

Situatie

Defensie maakt gebruik van vele verschillende assets. Deze assets zijn in veel gevallen gebouwd door verschillende bedrijven die weer gebruik maken van verschillende besturingssystemen. Dit zorgt ervoor dat het onderhoud wellicht minder efficiënt en op grotere schaal moet worden uitgevoerd.

Aanpak

Om te voorkomen dat het digitale landschap te complex wordt, moet het makkelijker gemaakt worden om data te delen van verschillende platformen. Dit kan door bedrijven te stimuleren om met dezelfde software te werken of om een platform te ontwikkelen die het mogelijk maakt alle data te verwerken. Deze data kan worden gebruikt om het onderhoud efficiënter uit te voeren.

Duurzame inzetbaarheid

Monitoring is van groot belang in het onderhouden van assets. Doordat Defensie met veel verschillende datasets werkt, is het complex om het Beheer en Onderhoud van alle assets overzichtelijk te krijgen. Deze complexiteit heeft invloed op de veiligheid en rentabiliteit waarmee deze assets opereren. Veiligheid, vanwege het feit dat de status van de asset niet altijd bekend is en rentabiliteit omdat door deze complexiteit minder goed onderhoud kan worden verricht. De asset kan hierdoor minder beschikbaar zijn dan dat nodig is.

Bron: Interview Defensie

Het niet up to date houden van data wordt gezien als de grootste bedreiging voor digitale kapitaalintensieve assets

Het niet up to data houden van data wordt als grootste bedreiding voor digitale kapitaalintensieve assets ervaren. Wanneer de data verouderd of onbetrouwbaar is hebben deze data en de systemen die hiermee werken weinig waarde en verliezen zij hun relevantie. Andere belangrijke bedreigingen zijn cybersecurity en een tekort aan vakbekwaam personeel.

Figuur 20, De grootste bedreigingen voor digitale kapitaalintensieve assets

HOOFDSTUK 7: TRENDS EN ONTWIKKELINGEN

De NVDO onderscheidt vijf verschillende sectoren waarbinnen Beheer en Onderhoud zijn afzonderlijke rol speelt. Dit zijn de sectoren Food, Beverage & Farma, Infra, Manufacturing, Onroerend Goed en Procesindustrie. In dit hoofdstuk wordt beschreven welke trends en ontwikkelingen bijdragen aan de duurzame inzetbaarheid van assets binnen deze sectoren.

7.1 Trends en ontwikkelingen in Food, Beverage & Farma

De sector Food, Beverage & Farma heeft op verschillende manieren te maken met duurzame inzetbaarheid. De maatschappij is kritischer dan ooit op de producten die er gegeten en gedronken worden. Agrofoodbedrijven zullen binnen tien tot vijftien jaar al zoveel mogelijk duurzaam, klimaatneutraal en circulair moeten opereren. Tegelijkertijd moet de internationale voedselproductie omhoog, de veiligheid gegarandeerd en moet het voedsel in nutritioneel opzicht gezonder worden. Dit zijn allemaal grote uitdagingen waarmee de sector te maken heeft en die zich zullen intensiveren13.

Voedsel heeft altijd een maatschappelijke waarde te vervullen. De situatie in Oekraïne laat echter zien hoe kwetsbaar de internationale voedsel- productie en consumptie is en hoe deze keten enorm afhankelijk is van slechts een aantal landen. Nu het haast onmogelijk is voor Oekraïne om op grote schaal graan te exporteren, kampen veel landen in Noord-Afrika, Centraal-Azië en het Midden-Oosten met gigantische voedseltekorten. Het voedsel dat deze landen wel binnenkomt heeft hierdoor ook nog eens een enorm hoge prijs14.

Door klimaatveranderingen zullen er nog vaker oogsten verloren gaan en is het van belang om de voedselproductie constant te houden. Er zal zuiniger moeten worden omgegaan met de ruimte die er beschikbaar is. Een mogelijke oplossing hiervoor is vertical farming, dit innovatieve concept kweekt gewassen in verticaal gestapelde lagen15. Dit vindt plaats in een gecontroleerde omgeving die gericht is op het optimaliseren van plantengroei en bodemloze landbouwtechnieken. Bij deze technologie wordt vijf keer minder water verbruikt en is twintig keer minder landbouwoppervlak vereist. De grote uitdaging is het hoge energieverbruik van dit type boerderijen

INTERMEZZO: HIGHTECH ACHTER UW CROISSANTS

Situatie

De consument is in de laatste jaren veeleisender geworden. Zowel ten aanzien van de kwaliteit van producten als ten aanzien van de variëteit aan producten. In de productie hiervan zijn er technologisch hoogwaardige productielijnen nodig die verschillende producten kunnen produceren.

Aanpak

Om verschillende producten te kunnen produceren en een hoge kwaliteit te garanderen, wordt gebruik gemaakt van een slimme productielijn. Op de productielijn bevinden zich meerdere machines die nodig zijn voor het maken van bijvoorbeeld croissants. Deze machines kunnen snel wisselen van productieproces om de verschillende producten te produceren. Zo zijn ze uitgerust met sensoren die bijvoorbeeld het gewicht van het deeg meten om zo een hoge uniformiteit en kwaliteit te garanderen.

Duurzame inzetbaarheid

Met deze innovaties wordt ingezet op de duurzame inzetbaarheid van de productielijn. Deze moet flexibel kunnen zijn en meerdere producten kunnen produceren waardoor deze breed inzetbaar blijft. Deze productielijn zorgt er, door consistentie in het product aan te brengen, voor dat er minder verspilling plaatsvindt. Dit draagt bij aan het zuinig omgaan met grondstoffen binnen de duurzame inzetbaarheid van de voedselindustrie.

Bron: Techniek actueel: ‘De hightech achter uw croissants’

7.2 Trends en ontwikkelingen in Infra

De Infrasector speelt een grote rol bij het verbinden van mensen. Het zorgt ervoor dat deze mensen elkaar kunnen bereiken via auto- vaar- en spoorwegen. De Infrasector speelt ook een grote rol bij de veiligheid van gemeenschappen. De overstromingen in Limburg in 2021 hebben laten zien hoe belangrijk de infrastructuur is voor de veiligheid van mensen. In Juli 2021 kwam de provincie Limburg in een watercrisis terecht. Door zware regenval in de Ardennen en de Vogezen ontstonden er overstromingen in Limburg. Veel assets zijn door de overstromingen beschadigd of weggeslagen. Het waterschap is hierdoor tijdens het herstellen van de assets ook de assets gaan digitaliseren. Zo komt er meer data beschikbaar en zijn de mogelijkheden op het monitoren van het water gegroeid. In de toekomst is door deze digitalisering het waterschap beter bestendigd tegen overstromingen en kan het ook makkelijker en sneller reageren. Dit past in de bredere trend van digitalisering waarbij bedrijven direct bij het inzetten van nieuwe assets gebruik willen maken van digitalisering.

Het doel in deze sector is om de beschikbaarheid van assets zo hoog mogelijk te houden. Een trend die wordt waargenomen is dat veel bedrijven digitaliseren om de beschikbaarheid van de fysieke kapitaalintensieve assets te verhogen. Zo worden digital twins ingezet om

verkeerssituaties op wegen te simuleren om daarmee de impact op de kwaliteit van de wegen te kunnen inzien. Deze digital twins kunnen ervoor zorgen dat er van preventief/correctief onderhoud meer wordt overgegaan op predictive maintenance. Een belangrijke factor hierin is de samenwerking tussen partijen. Bijvoorbeeld wanneer een brug gebouwd wordt. Bij het bouwen van een brug zijn verschillende partijen betrokken zoals civiele-, wegen- en installatiebedrijven. Binnen dit soort samenwerkingen is er ruimte voor verbetering in het samenwerken en het delen van informatie ten behoeve van de digitalisering.

INTERMEZZO: RIJKSWATERSTAAT ANALYSEERT ASSETS

MET BEHULP VAN IOT-DATA SENSOREN

Situatie

Omdat 20 procent van de Nederlandse landmassa onder de zeespiegel ligt, is het beheersen van waterstanden en land- en zeeverkeer een topprioriteit. Rijkswaterstaat maakt gebruik van sensoren om dieper inzicht te krijgen in verkeersstromen om burgers veilig te houden en soepel door het land te reizen.

Aanpak

Rijkswaterstaat monitort wegen, waterstanden en de Nederlandse infrastructuur door SAS Event Stream Processing toe te passen op de datastromen van verbonden IoT-sensoren in assets zoals bruggen, dammen, dijken, sluizen en stormvloedkeringen.

Duurzame inzetbaarheid

De prestaties en het gemak van adoptie bieden organisaties de flexibiliteit om zich aan te passen aan veranderende uitdagingen. De eerste resultaten van het gebruik van SAS door Rijkswaterstaat omvatten kostenbesparingen; nauwkeurig, snel inzicht in de prestaties van de assets van de organisatie; en een verhoogd vermogen om proactieve onderhoudsbeslissingen te nemen.

Bron: PRNewswire

7.3 Trends en ontwikkelingen in Manufacturing

Bij Manufacturing is er sprake van een transitie naar ‘Smart Industry’, ook wel bekend als industrie 4.0. Dit houdt onder andere in dat machines met elkaar verbonden worden en data uitwisselen met elkaar en met de beheerder. Wanneer de beheerder dit breder inzet, komt er meer data beschikbaar in de gehele supply chain. Een ander groot onderdeel van slimme industrie is robotisering. Robotisering is een essentieel onderdeel van veel maak- en assemblageprocessen. Het IFR verwacht dat in de periode 2020-2022 bijna twee miljoen nieuwe industriële robots worden geïnstalleerd. De belangrijke drijfveren achter de robotisering zijn vereenvoudiging, samenwerking en digitalisering. De adoptatie van

robots wordt ondersteund door belangrijkste trends in de robotica. Robots worden steeds slimmer en zijn steeds eenvoudiger te programmeren en dus te gebruiken16. Robots kunnen steeds beter samenwerken met mensen en zijn sneller toe te passen op nieuwe applicaties. Dit heeft tot gevolg dat bedrijven beter om kunnen gaan met een flexibele vraag. Door de efficiëntie van robotica wordt er een hoger rendement gehaald, zo worden de assets duurzaam inzetbaar.

Een andere trend binnen Manufacturing is het toenemende gebruik van Internet of Things en de connectie van assets met het 5G netwerk. Hierdoor vindt er snelle uitwisseling van data plaats tussen machines. Assets kunnen door deze technieken efficiënter worden beheerd. De toenemende beschikbaarheid van data zorgt ervoor dat er op grotere schaal predictive maintenance kan worden toegepast. Verder draagt een privé 5G netwerk bij aan de data veiligheid van het bedrijf.

INTERMEZZO: GLOBALE SUPPLY CHAIN CRISIS ZORGT

VOOR VERSCHUIVING NAAR LOKALE MANUFACTURING

Situatie

De problemen van de globale supply chain is iets wat iedereen al bezighoudt sinds het begin van de pandemie tot de ontwrichting die is veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Bedrijven zijn hierdoor gaan nadenken over de afhankelijkheid die zij hebben van klein aantal leveranciers.

Aanpak

Om te voorkomen dat bedrijven in de toekomst afhankelijk zijn van slechts een klein aantal leveranciers, zal de supply chain diverser moeten worden. Bedrijven maken daarom de overweging om producten lokaal te produceren. Zo heeft de Verenigde Staten 250 miljard dollar vrijgemaakt om chipproductie in de VS op te zetten. Hierdoor is de VS in de toekomst minder afhankelijk van China wat betreft de chipproductie. Ook Europa gaat 50 miljard investeren voor chipproductie in Europa zelf.

Duurzame inzetbaarheid

Deze investeringen zorgen ervoor dat Europa en de VS minder afhankelik zijn van landen zoals China, waar de productiekosten heel laag liggen. Deze sterkere supply chain draagt uiteindelijk bij om assets duurzamer inzetbaar te maken zodat er sneller met vraag wisselingen en disrupties kan worden omgegaan.

Bron: The Guardian

7.4 Trends en ontwikkelingen in Onroerend Goed

Binnen Onroerend Goed speelt digitalisering een grote rol. Deze digitalisering houdt bijvoorbeeld het vastleggen van gebouwen en gebouwgebonden installaties in 3D modellen in. Gebouwen worden gescand zodat ze via de computer in een 3D format te bekijken zijn. Hierdoor weten bouwers en beheerders sneller welke materialen waar in het gebouw zitten17. Dit maakt het mogelijk dat maintenance professionals doelgerichter te werk gaan en dat de opdrachten sneller en goedkoper uitgevoerd kunnen worden door een betere voorbereiding.

Een trend die wordt opgemerkt is de verduurzaming van assets. Zo worden oudere gebouwen eerder gerenoveerd in plaats van een compleet nieuw gebouw te plaatsen. Dit zorgt ervoor dat er minder materialen nodig zijn en/of verloren gaan. Renovatie draagt bij aan de duurzame inzetbaarheid van deze assets. Daarnaast worden er op deze manier zo min mogelijk schaarse materialen verbruikt.

INTERMEZZO: HOOFDKANTOOR ABN AMRO

Situatie

ABN Amro gaat in 2025 haar huidige hoofdkantoor op de Zuidas in Amsterdam verruilen voor een gerenoveerd pand in Amsterdam Zuidoost. Het complex dat er al staat sinds 1987 wordt nu gerenoveerd, uitgebreid en verduurzaamd.

Aanpak

Door ABN Amro is gekozen om het bestaande pand te renoveren. Op deze manier zijn er minder nieuwe materialen nodig en vindt er minder verspilling plaats. Het gebouw wordt verder voorzien van daglicht gestuurde ledverlichting en vraag gestuurde klimatisering, die zich aanpast aan de bezetting. Deze maatregelen reduceren het energieverbruik aanzienlijk. Het ‘nieuwe’ pand krijgt tevens een maatschappelijke rol. Er zijn ruimtes beschikbaar voor budgetcoaches, scholen en maatschappelijke organisaties.

Duurzame inzetbaarheid

Met de renovatie heeft ABN Amro gekozen voor een duurzame inzetbaarheid van het kantoorpand. Door de renovatie wordt er zuiniger omgegaan met grondstoffen, zo wordt ook een deel van de gesloopte materialen verzameld voor hergebruik. Verder probeert de organisatie via het beschikbaar stellen van ruimtes een positieve sociale impact te maken op de omgeving.

Bron: ABN Amro

7.5 Trends en ontwikkelingen in de Procesindustrie

De Procesindustrie is een zware industrie die enorm veel energie gebruikt. Door de verstoorde globale supply chain zijn de kosten van grondstoffen en energie enorm gestegen18. Deze sector lijdt extra onder de stijging van de energieprijzen door de grote afhankelijkheid van deze energie. Door de hoge prijzen zijn bedrijven aangezet tot het besparen van kosten op vele verschillende manieren. Indirect hebben de hoge energieprijzen dus bedrijven gestimuleerd om zuiniger om te gaan met de grondstoffen die voorhanden zijn.

Een bredere trend is de toenemende bereidheid om te investeren in duurzaamheid. Wanneer er kapitaalintensieve assets vervangen moeten worden, wordt er ook naar duurzamere alternatieven gezocht. Een van deze alternatieven is bijvoorbeeld de elektrificatie van assets waardoor de assets geen fossiele brandstoffen meer verbruiken. Zo’n vervanging vergt digitalisering. Er komt meer data beschikbaar die gebruikt kan worden om de asset te monitoren en andere onderhoudsmethoden toe te passen. De mogelijkheden voor het succesvol uitvoeren van predictive maintenance nemen significant toe. Dit leidt ertoe dat assets beter onderhouden kunnen worden en rendabeler, schoner en veiliger de gehele levensduur blijven opereren. Het gebruik van duurzame alternatieven en de ontwikkelingen rondom digitalisering creëren maatschappelijke waarde en dragen bij aan rendabel en veilig opereren, dit maakt de assets duurzaam inzetbaar.

INTERMEZZO: MOURIK ONTWIKKELT ELEKTRISCH AANGEDREVEN, DUURZAME EN VEILIGE

REINIGINGSTECHNOLOGIE

Situatie

Het reinigen van een tank werd van oudsher altijd gedaan door professionals die de tank moesten betreden. Dit betreden zorgde voor onveilige situaties voor de professionals en leidde tot andere negatieve bijeffecten zoals geluidshinder, stank en emissie.

Aanpak

Mourik heeft een non-entry tankcleaner ontwikkeld waarbij een professional niet de tank hoeft te betreden. Deze nieuwe reinigingstechnologie is elektrisch aangedreven en op afstand bestuurbaar. Hiermee voldoet het systeem aan de nieuwste eisen op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. Het tankcleaning systeem bestaat uit een reinigingstool en is voorzien van een inspectiecamera en verlichting.

Duurzame inzetbaarheid

Dit nieuwe systeem is ontworpen om opdrachtgevers te helpen met slimme oplossingen waarin gestreefd wordt naar veilig en duurzaam werken. De non-entry cleaner kan gebruik maken van de groene energie op locatie om zo de emissie te beperken en duurzamer om te gaan met de materialen. Mourik heeft als doel om in 2030 alleen nog maar elektrische tankcleaners te gebruiken.

Bron: NVDO

HOOFDSTUK 8: OMGAAN MET DUURZAME INZETBAARHEID VAN ASSETS

8.1 Focus op duurzame inzetbaarheid van assets: Tips!

Duurzame inzetbaarheid van assets wordt door de NVDO onderverdeeld is in vier aspecten:

• Maatschappelijke waarde

• Duurzaam omgaan met de aarde

• Veiligheid

• Rentabiliteit

Deze vier aspecten kunnen elk op verschillende manieren benaderd worden. De focus kan dus op korte termijn ook op één van de vier aspecten liggen. Op de langere termijn is het echter cruciaal voor de duurzame inzetbaarheid van assets om op alle facetten progressie te maken en relevant te blijven. De volgende stappen helpen bij het creëren en houden van focus op duurzame inzetbaarheid van assets.

Gebruik je klant als kompas: Klanten zijn uiteraard van vitaal belang voor een bedrijf. Deze klanten kunnen echter ook een vitale rol spelen bij de keuzes die een bedrijf maakt. Verzamel en analyseer de signalen die klanten geven op een gestructureerde en frequente wijze en trek hier lering uit. Verschuivende klantinteresses of -belangen zijn een kompas waarop de organisatie kan sturen om relevantie te behouden en haar assets duurzaam in te blijven zetten.

Omarm data en de informatie die je hieruit kunt destilleren: Data werd regelmatig betiteld als een belofte, die tijd is echter voorbij. Dat is inmiddels een asset die van levensbelang is. Goede data en vruchtbaar gebruik hiervan kunnen in een competitieve industrie het verschil maken in rendabel en onrendabel opereren, dit geldt evenzeer ook voor veiligheid en efficiëntie.

Ga samenwerkingen en verbanden aan met nieuwe partijen: De beste intenties ten spijt, treedt na verloop van tijd toch een vorm van gewenning en bedrijfsblindheid op. Andere ogen zien dingen die je zelf niet meer ziet. Samenwerkingen met en verbanden met nieuwe partijen of een ander type partijen kunnen helpen bij een broodnodige frisse wind. Door op deze manier voortdurend de kritische blik op te zoeken, wordt de organisatie scherp gehouden en kan deze grondige introspectie toepassen, onder andere over de duurzame inzetbaarheid van de assets.

Herijk je business cases voortdurend: De business case is welhaast heilig in de aanloop naar het investeringsbesluit. In de praktijk komt het veelvuldig voor dat deze business case nadien stof ligt te vangen op een (digitale) plank. Het periodiek herijken van je business case komt een aantal zaken ten goede; het versterkt je zicht en grip op de prestaties van je bedrijf, het faciliteert het lerend vermogen ten behoeve van toekomstige investeringen en het draagt bij aan de optimale kapitaal allocatie en daarmee aan de rentabiliteit van de organisatie.

8.2 Uitdagingen

Duurzame inzetbaarheid van assets kent uitdagingen, denk daarbij aan: het digitaliseren van assets, het veilig houden van assets, omgaan met grondstoffen- en onderdelentekorten, een meer circulaire economie en levensduurverlenging. Samengevat:

1. Als je niet vooroploopt in de verduurzaming, loop je volgens de maatschappij achter Het klimaat, de energietransitie, een circulaire economie gaan gepaard met een grote maatschappelijke verschuiving richting een focus op duurzaamheid. Iets waar bijvoorbeeld vliegschaamte een veelzeggend voorbeeld van is. Deze focus gaat ook gepaard met grote verwachtingen richting bedrijven om drastische en snelle stappen te zetten om te verduurzamen. Bij kapitaalintensieve bedrijven die werken met complexe assets en investeren voor de lange termijn, kunnen verduurzamingsstappen niet altijd snel gezet worden. Bedrijven die hierin voorop lopen scheppen echter een precedent en bepalen praktisch de ondergrens in de verwachtingen die de maatschappij heeft van andere bedrijven. Wanneer deze bedrijven hier niet aan voldoen, heeft dit uiteenlopende negatieve gevolgen, variërend van boze reacties tot en met blokkades en sabotage. Bedrijven moeten een weg vinden om te verduurzamen en om tegelijkertijd de boodschap over het hoe en waarom goed over de bühne te krijgen.

2. Omarm innovaties voordat innovaties jou verarmen

Innovaties zoals digitalisering en robotica kunnen een tweedeling veroorzaken tussen bedrijven die de innovaties wel succesvol hebben geïmplementeerd en toepassen en bedrijven die dat niet doen. Ondanks dat het adopteren van innovaties grote financiële en personele investeringen kan vereisen, is er op de langere termijn geen andere keuze. Op het moment dat je als bedrijf achter de feiten aanloopt en de concurrentie wel succesvol gebruik maakt van innovaties, zul je minder efficiënt, minder veilig, minder duurzaam en minder rendabel opereren. Dat is het moment waarop innovaties een bedrijf verarmen.

3. Mooie ideeën en strategieën vertalen zichzelf niet in concrete resultaten

De succesvolle doorvertaling van een strategie naar een actieplan en de opvolgende implementatie is een enorme uitdaging. De implementatiefase is het Waterloo van vele strategieën, zowel goede als slechte. Er zijn vele redenen waarom dit vaak niet succesvol is. Een strategie die van hogerhand is opgelegd wordt vaak niet doorleefd in de organisatie. Daarnaast zijn de collega’s vaak al erg druk met hun dagelijkse werkzaamheden en hebben zij geen capaciteit om er een verandertraject naast te doen. De enige manier om een succesvolle implementatie te borgen is een combinatie van een onophoudelijke focus en bijdrage van bovenaf, een toegewijd team dat de capaciteiten bezit en de tijd krijgt om hier serieus werk van te maken en een gevoel van urgentie in de organisatie waardoor het een gedragen en doorleefd plan is.

INTERMEZZO: LIANDER START PROEF MET

CONGESTIEMANAGEMENT

Situatie

Door de snelle groei in het elektriciteitsgebruik kunnen netwerkbeheerders de vraag naar elektriciteit niet meer bijbenen. Hierdoor kunnen bedrijven zich niet meer op bepaalde plekken vestigen omdat er niet genoeg elektriciteit beschikbaar is. Dit weerhoudt bedrijven ervan om verder te groeien dan dat ze zouden willen.

Aanpak

Om genoeg elektriciteit voor iedereen beschikbaar te hebben is Liander een proef gestart met ‘congestiemanagement’ in de Amsterdamse haven. Bij congestiemanagement maken andere grootverbruikers tegen een vergoeding ruimte vrij door op piekmomenten minder stroom te verbruiken. Een andere mogelijkheid is dat ze op dat soort momenten elektriciteit leveren aan het net. Later kan dit eventueel ook worden toegepast in woonwijken.

Duurzame inzetbaarheid

Door elektriciteit tijdelijk op te slaan in batterijen en het later weer terug het net op te sturen wanneer daar dringend behoefte aan is, dragen bedrijven bij aan het duurzamer en rendabeler opereren van het elektriciteitsnet. Het zorgt ervoor dat er minder elektriciteit verloren gaat en dat het netwerk efficiënter wordt ingericht. Hierdoor zal het net beter om kunnen gaan met vraagwisselingen zonder dat het overbelast raakt en kunnen bedrijven in hun stroomvraag blijven voorzien.

Bron: Algemeen Dagblad

9.1 Samenwerken aan de duurzame inzetbaarheid van assets

De druk op Beheer en Onderhoud is hoog en zal de komende jaren ook hoog blijven. De eisen van het onderhoud nemen toe en bedrijven moeten zich focussen op de duurzame inzetbaarheid van assets. Dit terwijl de sector ook te maken heeft met tegenslagen zoals grondstoftekorten en hoge energieprijzen. Beheer en Onderhoud moet zich wendbaar opstellen om te kunnen meegaan met snelle veranderingen.

De duurzame inzetbaarheid van assets vergroot het aanpassingsvermogen van bedrijven. Het creëert een langetermijnvisie waarin assets de gehele levensduur kunnen blijven opereren ondanks snelle veranderingen. Duurzame inzetbaarheid biedt daardoor ook kansen. Kansen om als bedrijf zo veilig en efficiënt mogelijk te opereren, terwijl maatschappelijke waarde en duurzaamheid in acht worden genomen.

Samenwerking speelt een belangrijke rol in de duurzame inzetbaarheid van assets. Eerste stap is om te benchmarken met andere bedrijven hoever zij zijn in het implementeren van duurzame inzetbaarheid. Wanneer men weet waar ze staan moet er een langetermijnstrategie ontwikkeld worden om duurzame inzetbaarheid aan te pakken. De hele organisatie moet hierbij betrokken worden zodat het zo breed mogelijk gedragen wordt. Voor de implementatie moet duurzame inzetbaarheid in het bewustzijn van de hele organisatie gecreëerd worden. Innovaties kunnen bijdragen om het proces te verbeteren en te versnellen. Door hierna best practices te delen met andere organisaties, wordt de duurzame inzetbaarheid in de hele sector vergroot. Als laatste moet er samen gewerkt blijven worden om duurzame inzetbaarheid te blijven volgen.

Figuur 21, Samenwerken aan de duurzame inzetbaarheid van assets

HOOFDSTUK 10: TOEKOMSTBEELD - HOE ZIET HET ER

OVER 10 JAAR UIT?

High performance organisaties die al net zero zijn zullen de verduurzaming voor de gehele branche aanjagen en versnellen

De verduurzaming is een ontwikkeling die al jaren gaande is. Het vliegwiel begint echter op snelheid te komen en de verduurzaming zal een exponentiële ontwikkeling laten zien. De exponentiële ontwikkeling geldt zowel voor de maatschappelijke focus, de investeringen en de gerealiseerde impact. De opkomst en grootschalige adoptie van innovaties, zoals bijvoorbeeld nieuwe batterij technologieën en kleinschalige gedecentraliseerde energieopwekking, zullen de verduurzaming voor burgers en bedrijven faciliteren. De meest innovatieve en vooruitstrevende bedrijven, de high performance organisaties, zullen de lat hoog leggen voor hun concurrenten en hiermee de hele industrie dwingen om in actie te komen. De investeringen van deze vooruitstrevende partijen zullen ervoor zorgen dat ontwikkelingen worden versneld en een kritische schaal bereiken waarop het voor concurrenten ook bruikbare en rendabele oplossingen worden. Zie voor meer diepgang op het onderscheid tussen high performance organisaties en low performance organisaties het NVDO Suto Visiedocument Prestatiemanagement.

De focus op rentabiliteit in combinatie met grondstoffenschaarste leidt tot nog sterkere focus op levensduurverlenging van assets en circulariteit

De huidige schaarste aan grondstoffen, materialen en onderdelen is een probleem dat morgen niet verholpen is. Er liggen structurele oorzaken aan ten grondslag. Een van de oorzaken voor de hoge grondstoffenprijzen is het feit dat er weinig werd en wordt geïnvesteerd in de winning van grondstoffen. Gegeven de maatschappelijke focus op de impact van onder andere mijnbouw, de grilligheid van de wereldeconomie en de invloed hiervan op de verwachte rentabiliteit, is het onwaarschijnlijk dat dit op korte termijn wel gebeurt. Dit betekent dat bestaande assets nog langer dienst zullen moeten blijven doen omdat vervangen ofwel onhaalbaar, duur of praktisch onmogelijk is. Daarnaast zullen restmaterialen en hergebruikte grondstoffen nog verder aan belang toenemen, omdat er minder nieuwe materialen beschikbaar zullen zijn dan we tot nu toe gewend waren.

Innovaties en digitalisering zullen geen agendapunt meer zijn, maar daadwerkelijk hoofdonderdeel zijn van het dagelijkse werk van iedereen binnen Beheer en Onderhoud

De toepassing van innovaties en digitalisering speelt al vele jaren. De nieuwste technieken faciliteren een grote versnellingsslag in de adoptie en toepassing van innovaties. Deze versnellingsslag ligt vooral ook in de verbreding van de toepassing. Waar dit momenteel vaak nog een select groepje is, krijgt iedereen er meer en meer mee te maken de komende jaren. De technieken zullen zowel de analytische onderdelen van het Beheer en Onderhoud faciliteren, zoals dit nu ook al veel gebeurt. De grootste verandering zal plaatsvinden bij de praktische onderdelen van het werk waarbij er daadwerkelijk een overall aan gaat, deze collega’s zullen veel meer met innovaties, zoals bijvoorbeeld robotica, te maken krijgen dan nu het geval is. De mindere mate waarin werk fysiek belastend en/of gevaarlijk zal zijn draagt bij aan de duurzame inzetbaarheid van het personeel en daarmee aan de duurzame inzetbaarheid van de assets zelf.

10.1 Aanbevelingen - Wat kunnen we morgen direct doen?

Definieer duidelijke doelstellingen voor de duurzame inzetbaarheid van alle assets

Alvorens er begonnen kan worden met het implementeren van duurzame inzetbaarheidsstrategieën, moeten de assets geïdentificeerd en in kaart gebracht worden. Assets waarbij duurzame inzetbaarheid momenteel nog geen grote rol speelt, komen vanzelfsprekend bovenaan het lijstje.

Het is in deze fase ook belangrijk om vast te stellen wat duurzame inzetbaarheid precies inhoudt voor jouw bedrijf en waar de focus ligt op de korte en de lange termijn. Het is van groot belang om duidelijk te definiëren wat de doelen zijn en wat men wil bereiken op korte en lange termijn op alle assen van duurzame inzetbaarheid. Dit dient vervolgens vertaald te worden naar een concreet actieplan per asset.

Indien het bedrijf bijvoorbeeld naar eigen inzicht al voldoende maatschappelijke waarde heeft en veilig en rendabel opereert, kan de focus op de korte termijn op het duurzamer omgaan met de aarde worden gelegd.

Betrek de hele organisatie bij de transitie naar een focus op duurzame inzetbaarheid

Als organisaties de focus op duurzame inzetbaarheid serieus nemen en willen doen slagen, is het van vitaal belang dat alle stakeholders in de organisatie hierbij betrokken worden. Het bedrijf heeft in de eerste plaats een overkoepelende visie en overkoepelende doelstellingen nodig. Deze visie moet echter wel breed gedragen en gesteund worden. Als de werkvloer deze visie doorleeft en erin gelooft, kan deze succesvol worden vertaald in concrete resultaten. Zolang dit niet het geval is, zullen deze resultaten uitblijven.

Manieren om de gehele organisatie te betrekken bij het creëren van deze visie kunnen zijn, door werkoverleg/toolboxmeetings, nieuwe visies delen door video’s te maken van een actieplan, artikelen posten op de website of in bedrijfsmagazines of door het uitdelen van items die gekoppeld kunnen worden aan de nieuwe visie.

Zet de juiste hulpmiddelen en de juiste partnerschappen in Wanneer de visie duidelijk is, is het van belang om de juiste hulpmiddelen en partnerschappen in te zetten om deze visie te materialiseren. Zoals het gezegde ‘als je snel wilt gaan ga alleen. Als je ver wilt komen, ga samen’ mooi illustreert zijn de juiste samenwerkingen cruciaal om te slagen.

De juiste hulpmiddelen kunnen worden geïnterpreteerd als onder andere de inzet van kwalificeerd personeel, het gebruiken van de juiste tools en het toepassen van de benodigde innovaties. Partnerschappen met collega-bedrijven en leveranciers zijn hierbij cruciaal om het ‘outside in’ perspectief te hebben en om best practices te delen of samen te ontwikkelen.

Meten is weten

Om te bepalen of de inzet met betrekking tot duurzame inzetbaarheid succesvol is, is het van belang om dit inzichtelijk te maken. Het inzichtelijk maken begint met het opstellen van een meetplan waarin per as van duurzame inzetbaarheid en per asset wordt vastgelegd hoe de voortgang gemeten wordt. Zie figuur 20 hieronder voor een beknopt voorbeeld. Hierbij is een duidelijke omschrijving van de te meten waarden en de bijbehorende meeteenheden essentieel. Een meetplan is uiteraard organisatie specifiek. Vervolgens moet dit meetplan gedisciplineerd toegepast worden om daadwerkelijk inzichten te krijgen. Deze inzichten zijn uiteraard de basis van rapportages. Deze inzichten zijn echter ook het fundament onder het lerend vermogen van de organisatie en onder data gedreven sturing op projecten. Digitalisering van assets kan een grote rol spelen in het faciliteren van frequente en geautomatiseerde metingen.

Onaflatende focus op het blijven handhaven en het blijven ontwikkelen

De laatste stap in het verwezenlijken van duurzame inzetbaarheid is de onaflatende focus op het blijven handhaven en het blijven ontwikkelen. Wanneer met succes de duurzame inzetbaarheid focus is geïmplementeerd, moet ervoor worden gezorgd dat deze focus gewaarborgd blijft. Om dit te doen moet de focus op duurzame inzetbaarheid in de cultuur van de organisatie verankerd worden. Bij elke beslissing die wordt genomen moet rekening worden gehouden met de duurzame inzetbaarheid van assets.

De focus op duurzame inzetbaarheid is geen project met een einddatum, de horde zal met verloop van tijd keer op keer hoger worden en dus moet de organisatie er voortdurend naar streven om nog beter te presteren op alle facetten.

Figuur 22, Voorbeeld meetplan duurzame inzetbaarheid van assets

10.2 Recommendations - What can we do tomorrow?

Define clear objectives for the sustainable employability of all assets

Before kicking off the implementation of sustainable employability strategies, all assets must be identified and mapped. Assets, in which sustainable employability does not currently play a major role, are of course at the top of the list.

In this phase, it is also important to determine what sustainable employability exactly means for your company and what your focus is on for short and long term. It is of great importance to clearly define what the goals are and what one wants to achieve in the short and long term on all axes of sustainable employability. This must then be translated into a concrete action plan for each asset.

For example, if the company already has sufficient social value at its own discretion and operates safely and profitably, the focus in the short term can be placed on dealing with the earth in a more sustainable way.

Involve the entire organization in the transition to a focus on sustainable employability

If organisations take the focus on sustainable employability seriously and want to make it a success, it is vital that all stakeholders in the organisation are involved. The company needs an overarching vision and overarching objectives in the first place. However, this vision must be widely supported and embraced. If the employees on the work floor pursue this vision and believe in it, it can be successfully translated into concrete results. As long as this is not the case, these results will not be reflected.

Ways to involve the entire organization in creating this vision can be, through work consultations/toolbox meetings, sharing new visions by making videos of an action plan, posting articles on the website or in company magazines or by handing out items that can be linked to the new vision.

Deploy the right tools and partnerships

When the vision is clear, it is important to deploy the right tools and partnerships to materialize this vision. Like the African saying ‘if you want to go fast go alone. If you want to go far, go together’ nicely illustrates, the right collaborations are crucial to succeed.

The right tools can be interpreted as, among other things, the deployment of qualified personnel, the use of the right tools and the application of the necessary innovations. Partnerships with fellow companies and suppliers are crucial to maintain the ‘outside in’ perspective and to share or develop best practices together.

To measure is to know

In order to determine whether the commitment with regard to sustainable employability is successful, it is important to make this transparent. Providing insight starts with drawing up a measurement plan in which it is recorded per axis of sustainable employability and per asset how progress is measured.

This must then be applied in a disciplined manner in order to gain actual insights. These insights are of course the basis of reports. However, these insights are also the foundation under the learning capacity of the organization and under data-driven management of projects. Digitization of assets can play a major role in facilitating frequent and automated measurements.

Unrelenting focus on maintaining and developing

The final step in achieving sustainable employability is the unrelenting focus on maintaining and developing. When the sustainable employability focus has been successfully implemented, it must be ensured that this focus remains guaranteed. To do so, the focus on sustainable employability must be anchored in the culture of the organization. Every decision that is made must consider the sustainable employability of assets.

The focus on sustainable employability is not a project with an end date, the hurdle will increase again and again over time and so the organization must constantly strive to perform even better in all facets.

Figure 23, Example measurement plan sustainable employability assets

BIBLIOGRAFIE

[1] IBM. (2022, 4 1). What is fixed asset management? Opgehaald van IBM.com: https:// www.ibm.com/topics/fixed-asset-management#:~:text=Fixed%20asset%20 management%20is%20the,and%20machinery%20in%20multiple%20locations

[2] Managersonline. (2022). deze vijf tips helpen jou organisatie digitaal te worden. Opgehaald van managersonline: https://www.managersonline.nl/nieuws/22705/ deze-vijf-tips-helpen-jouw-organisatie-digitaal-te-worden.html

[3] Rijksoverheid. (2022). Maatregelen klimaatakkoord per sector. Opgehaald van Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/ klimaatakkoord/maatregelen-klimaatakkoord-per-sector

[4] Gerd Balzer, C. S. (2022). Asset Management for Infrastructure systems. Springer.

[5] Maisonnier, D. (2018). RAMI: The main challenge of fusion nuclear technologies. European Commission RTD.G.5.

[6] Barthakur, R. (2020, 18 september). Triple Bottom Line In Business: People, Planet, Profit Opgehaald van Entrepreneur: https://www.entrepreneur.com/ en-in/growth-strategies/triple-bottom-line-in-business-people-planetprofit/356388#:~:text=Triple%20Bottom%20Line%20In%20Business%3A%20 People%2C%20Planet%2C%20Profit,local%20indegeneous%20communities.%20 Policy%20Landscape%20...%20More%20items

[7] Safety Culture Ladder. (2022, 2 mei). Wat is de veiligheidsladder. Opgehaald van Safety Culture Ladder: https://safetycultureladder.com/nl/de-veiligheidsladder/

[8] NEN. (2022). Veiligheid van machines – Veiligheidsgerelateerde delen van besturingssystemen. Opgehaald van NEN: https://www.nen.nl/nen-en-iso-13849-12016-en-215089

[9] NVDO. (2022). Heijmans en Istimewa gaan Oosterscheldekering onderhouden. Opgehaald van NVDO: nvdo.nl/nieuws/heijmans-en-istimewa-gaanoosterscheldekering-onderhouden-7091/

[10] Kock, R. (2022). Robotisering in de bouw: hoe ziet de toekomst eruit? Opgehaald van bnr.nl: https://www.bnr.nl/nieuws/technologie/10466572/robotisering-in-de-bouwhoe-ziet-de-toekomst-eruit

[11] Wakker, S. (2019). IT-contracten (deel 7): “Beheer en onderhoud”. Opgehaald van Dirkzwager: dirkzwager.nl/kennis/artikelen/it-contracten-deel-7-beheer-enonderhoud/

[12] Lutkevich, B. (2021, 13 oktober). What is a data lake? Opgehaald van SearchDataManagement: https://www.techtarget.com/searchdatamanagement/ definition/data-lake?amp=1

[13] NVDO. (2021). Aan de slag met maatschappelijke uitdagingen. Opgehaald van NVDO: https://www.nvdo.nl/nieuws/aan-de-slag-met-maatschappelijke-uitdagingen-7055/

[14] Foodagribusiness. (2022). VN: oorlog in Oekraine zorgt voor hoge prijzen en voedseltekort. Opgehaald van foodagribusiness.nl: https://www.foodagribusiness. nl/vn-oorlog-in-oekraine-zorgt-voor-hoge-prijzen-envoedseltekort/

[15] Wageningen University & Research. (2022). Vertical Farming. Opgehaald van WUR.nl: https://www.wur.nl/en/dossiers/file/vertical-farming.htm

[16] IFR. (2021). top 5 robot trends 2021. Opgehaald van ifr: https://ifr.org/post/top-5robot-trends-2021

[17] Rijksvastgoedbedrijf. (2022). door digitalisering gaat de bouw mee met de tijd. Opgehaald van rijksvastgoed bedrijf: https://www.rijksvastgoedbedrijf. nl/actueel/nieuws/2022/03/11/door-digitalisering-gaat-de-bouw-meemet-de-tijd#:~:text=Digitalisering%20maakt%20bouwen%20niet%20 alleen,hergebruiken%20voor%20een%20ander%20gebouw.

[18] NU. (2021). Grootste prijsstijging grondstroffen en materialen in duitsland sinds oliecrisis. Opgehaald van nu.nl: https://www.nu.nl/economie/6163284/grootsteprijsstijging-grondstoffen-en-materialen-in-duitsland-sinds-oliecrisis.html

BEHEER EN ONDERHOUD ASSET MANAGEMENT VEILIG WERKEN

GROOTSTE ONDERHOUDSPLATFORM VAN EUROPA

WET- EN REGELGEVING

BELANGENBEHARTIGING INNOVATIE

INFRA, ONROEREND GOED PROCESINDUSTRIE FOOD, BEVERAGE & FARMA

MARITIEM, ONDERWIJS

OVERHEID, FLEET MANUFACTURING

INSPECTIEPLATFORM KENNISDELING

NETWERK, FYSIEK & DIGITAAL

ASSET OWNERSTOELEVERANCIERS

MAINTENANCE ACADEMY

Kennis is onze kracht