Μια μεγάλη κυρία

Σε ένα από τα ταξίδια μου στην Αντίς Αμπέμπα, στην Αιθιοπία, είχα το προνόμιο να γνωρίσω την παγκοσμίου φήμης γυναικολόγο Δρ Catherine Hamlin. Είναι αδύνατο να περιγράψει κανείς την ιστορία αυτής της γυναίκας με λίγες λέξεις. Δεν ξεχνώ τον τρόπο με τον οποίο με υποδέχτηκε, τη γλυκύτητα και την απλότητά της. Διέθεσε χρόνο να με ξεναγήσει στο Fistula Hospital που είχε ιδρύσει με τον σύζυγό της. Θαύμασα την προσωπική επικοινωνία που είχε με όλες τις ασθενείς της και ήξερε την ιστορία τους. Ήταν μια ευγενέστατη κυρία. Τα νέα του θανάτου της με λύπησαν.

Η Catherine Nicholson γεννήθηκε στο Σίδνεϊ το 1924. Αποφάσισε να γίνει γιατρός γυναικολόγος με σκοπό να βοηθήσει γυναίκες και παιδιά. Μετά τις σπουδές της άρχισε να εργάζεται στο Μαιευτήριο της πόλης της, όπου συνάντησε τον γιατρό Reginald Hamlin από τη Νέα Ζηλανδία. Παντρεύτηκαν το 1950 και απέκτησαν έναν γιο, τον Ρίτσαρντ. Μια αγγελία στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «The Lancet » τράβηξε την προσοχή τους: «Ζητείται γυναικολόγος στην Αιθιοπία, Αντίς Αμπέμπα». Ήταν η επιθυμία τους να εργαστούν σε ένα αναπτυσσόμενο κράτος. «Θέλαμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους μιας χώρας που είχε πολλές ανάγκες, τουλάχιστον για μερικά χρόνια». Αλλά δεν επιστρέψανε ποτέ.

Κανείς δεν πήγε να τους συναντήσει, όταν έφτασαν στο μικρό αεροδρόμιο στην Αντίς Αμπέμπα το 1959. Σύντομα εγκαταστάθηκαν και άρχισαν να εξετάζουν τις γυναίκες που υπέφεραν από μαιευτικό συρίγγιο, μια κατάσταση που δεν είχαν ξαναδεί. «Ήμασταν συγκινημένοι και συγκλονισμένοι, όταν είδαμε μια όμορφη νεαρή γυναίκα να μην μπορεί να συγκρατήσει τα ούρα της και με κουρελιασμένα ρούχα να κάθεται μόνη της μακριά από τους άλλους ασθενείς που περίμεναν. Χρειαζόταν περισσότερη βοήθεια από οποιονδήποτε άλλον».

Δύο εκατομμύρια γυναίκες ζουν με αυτήν την κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως στην υποσαχάρια Από την ΣΟΥΛΑ Αφρική και στη Νότια Ασία, μια ΜΑΞΙΜΙΑΔΟΥ ISCH κατάσταση παράλυσης που προκύπτει από επιπλοκές στον τοκετό, σχεδόν άγνωστη στη Δύση. Γι’ αυτό ίδρυσαν το Fistula Hospital. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί στις γυναίκες μια βαθιά αίσθηση ντροπής, πολλές απομακρύνονται από τις οικογένειές τους και οι σύζυγοί τους τις εγκαταλείπουν. Αυτό το στίγμα και η κοινωνική απομόνωση οδηγούν μερικές να τερματίσουν τη ζωή τους.

Το 1993 η Δρ Hamlin έχασε τον αγαπημένο σύζυγό της. Αντί να επιστρέψει στην πατρίδα της, αποφάσισε να μείνει στην Αιθιοπία, γιατί ήξερε πως δεν είχε τελειώσει η αποστολή της. «Το όνειρό μου είναι να ξεριζώσω το μαιευτικό συρίγγιο για πάντα», είχε πει.

Τα επόμενα χρόνια είδε να πραγματοποιείται ένα από τα αρχικά όνειρά της, το Hamlin College για την εκπαίδευση μαιών, όπως επίσης πέντε αγροτικά νοσοκομεία που προσφέρουν υγειονομική περίθαλψη σε γυναίκες.

Περισσότερες από 60.000 γυναίκες με μαιευτικά προβλήματα θεραπεύτηκαν όλες αυτές τις δεκαετίες. Αλλά παρ’ όλες τις επιτυχίες, η Δρ Hamlin έλεγε πως είχε κάνει πολύ λίγα. Πέρυσι η βραβευμένη με Νόμπελ πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Abiy Ahmed της απένειμε το βραβείο ιθαγένειας -ένα από τα πολλά που της απονεμήθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής της. Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο, γιόρτασε τα ενενηκοστά έκτα γενέθλιά της.

Πέθανε στις 18 Μαρτίου 2020 στο σπίτι της στην Αντίς Αμπέμπα. Η είδηση του θανάτου της προκάλεσε τρομερή θλίψη στη χώρα που είχε υιοθετήσει, αλλά συνέχισε τον αγώνα της για τις γυναίκες της Αιθιοπίας μέχρι το τέλος.

Η ανιψιά της, η Δρ Alison Morgan, ειδική μητρικής υγείας και διευθύντρια του ιδρύματος, είπε πως ήταν η επιρροή της Catherine που την οδήγησε στην ιατρική. «Πέρασε όλη της τη ζωή στην έδρα της στην Αντίς Αμπέμπα, αλλά όταν επέστρεφε στην πατρίδα της, άνοιγε μπροστά μου ένα μεγάλο παράθυρο προς έναν κόσμο που δεν γνώριζα σαν παιδί. Όλοι την αποκαλούν αγία, αλλά ήταν επαναστάτρια στην καρδιά», είπε η Δρ Morgan.

Για μένα θα παραμείνει η Μεγάλη Κυρία. n