YOGAKRANT herfst 2015 by DE YOGAKRANT

DE KRANT VOOR FLEXIBELE WERELDBURGERS

Nr. 3 / herfstkrant 2015

DE YOGA YOGAKRANT yoga lifestyle // mindfulness // meditatie // gezondheid // bewustzijn // yogafood // ayurveda // simple life 3 . DIT HETover Yogadocente Stefﬁ deIS Pous het belang vanInterview rust. ‘Ik voelde, zittend alleen in het zand, dat ik bang Patrick was. Bang voor de afwezigheid van aﬂeiding.’ Lees meer op pag. 3.

Gelukkig zijn? Gewoon een kwestie van lef! Durf te voelen wat je ware verlangens zijn. Lees meer op pag. 14.

IN KALMTE RUST KRACHT

��

In deze krant: 2. Van de redactie 3. Helen door rust 4. De zintuigen en stress

ALLES OVER STRESS

5. Relax yoga 6. Stop de mind & fysieke reacties op stress

TER LAX POS GAKRANT

7. Mindfulness & stress

N DE YO

VA IN HET ❤

8. Voeding & stress 9. Antonia Blom (73): ‘ik ben verliefd op het leven’ 12. Geluk is de afwezigheid van wensen 13. Yoga voor iedere cultuur 14. Gelukkig zijn moet je durven 15. Zijn met jezelf 16. Yogagoodies

ANTONIA BLOM

MINDFULNESS: BEWUSTWORDING,

Yogadocente Antonia (73) staat op haar leeftijd nog moeiteloos in de boog. Ze voelde zich altijd het ‘zwarte schaap’. Maar zogenaamde ‘zwarte schapen’ zijn vaak spirituele gevoelsmensen. Antonia stond zichzelf toe een ander pad te bewandelen als haar familie. Lees meer op pag. 9.

STRESSREDUCTIE EN TOENAME VAN LEVENSKWALITEIT

NADI SUDI: YOGA VOOR DE HERSENEN Doordat we yoga oefeningen altijd aan beide kanten doen, herstelt het evenwicht in ons lichaam en geest. Als de linker- en rechterhersenhelft, (respectievelijk ratio & gevoel) in harmonie zijn, voel je je in balans. Door Nadi sudi, de wisselende ademhaling, breng je ze in evenwicht en bevorder je de verbindende werking van de hersenen (zie pag. 10).

STRESS: EEN VERKEERD GEBRUIK VAN DE ZINTUIGEN

DE HERFST EN YOGA

De Ayurvedische teksten geven verschillende oorzaken van stress. Eén ervan is een verkeerd gebruik van de zintuigen. Ayurveda kent daarin drie vormen: te veel, te weinig en verkeerd gebruik. Een voorbeeld van te veel gebruik is urenlang achter de computer zitten. In dit geval worden de ogen te veel gebruikt, plus de hersendelen die daaraan gekoppeld zijn. Een voorbeeld van te weinig gebruik dat in onze maatschappij veel voorkomt is te weinig gebruik van de tastzin; het gevoel in de huid. Lees meer op pag. 4.

De herfst is het seizoen van loslaten. Een perfecte tijd voor ontspanning en reﬂectie. Het element lucht staat centraal. Na de uitbundigheid en het extraverte karakter van de zomer is het nu de tijd dat we ons terugtrekken en naar binnenkeren. Een kans om oude patronen los te laten. Dit zie je ook in de natuur gebeuren. De bladeren vallen van de bomen, de oogst is bijna afgelopen en de dagen worden korter.

WWW.YOGAKRANT.NL Voor jezelf, de ander en de wereld

Mindfulness is het makkelijkst te begrijpen vanuit zijn tegendeel: leven op de automatische piloot. In de keuken, tijdens het autorijden, op het werk - let maar eens op hoe vaak je op routine draait terwijl de denkgeest bezig is met iets anders, met verleden en toekomst. Als er iets moet gebeuren waarbij je een gevoel van gebrek aan controle, vermogen of tijd ervaart, dan gaat je systeem stress aanmaken. Lees er alles over op pagina 7.

��

MAIL&WIN!! # Èèn van de 10 lovechock tabletten # 3x Chakra Yoga voor kinderen # èèn van de tien shareboxen met dadels van Yogiyousef

Zwangerschapsyoga: kennis of intuïtie? Bijscholing voor docenten zwangerschapsyoga zo 27 sept 2015 Wijsheid in verhalen Cursus Yoga en Wijsbegeerte - 7 dg ook als losse lesdag te volgen start: zo 5 okt 2015 Yoga voor Vata Pitta Kapha Workshop Yoga en Ayurveda - 3 dg do 5, 12, 19 nov 2015

Yoga workshops en bijscholingen najaar 2015 Advertentie Yogakrant 126 x 94.indd 1

Familieyoga Bijscholing voor docenten kinderyoga - 3 dg zo 15, 22 nov 2015, 6 mrt 2016

www.yoga-saswitha.nl 24-08-15 17:37

DE YOGAKRANT // 2

YOGANEWS

VOOR JE HOOFD

HET GOUDEN GEVOEL VAN DE

COLUMN # van de redactie stress (de; m): aanhoudende geestelijke druk; spanning

burn-out (de; m; meervoud: burn-outs) toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress

HERFST

ze·nuw·ach·tig (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) overgevoelig voor psychische prikkels; zijn zenuwen niet de baas

HERFST We gebruiken het zo vaak: ‘ik heb het druk’. We snoeren de ander daarmee de mond: val me niet lastig, reken niet op mij, ik hèb al teveel op mijn bordje. We sluiten ons af, maken onze ruimte kleiner. In onze jachtige maatschappij is ontspanning en rust kostbaar geworden. Op maandag begin ik meestal goed. Het huis is schoon, mijn bureau is opgeruimd. De koelkast is vol, en de was is gedaan. Maar naarmate de week vordert, slipt het een en ander dicht, met name in mijn hoofd. Als een ping-pong bal stuitert een ‘to do list’, steeds sneller, in mijn hoofd rond. Ik voel luizen op mijn hoofd rennen, de kam is zoek (# paniek), de hockeystick voor mijn zoontje is nog niet binnen (# drama), ik moet spullen voor vluchtelingen inzamelen (# moet sociaal zijn), ik ben vergeten die vriendin sterkte te wensen voor een operatie (# slechte vriendin), de afwas stapelt zich op, de toiletten moeten nodig worden schoongemaakt (# slechte huisvrouw), er is geen fruit in huis, ik moet mijn zoontje iets strakker opvoeden (# lakse moeder). Ik moet andere kantoorruimte zoeken, en ik heb al 3 dagen dezelfde kleren aan en mijn haar moet gewassen, wat moet ik vanavond nu weer koken?, (# slummy mummy). Het oordeel wat ik aan de ‘taken’ koppel verhoogt de stress alleen maar. Elke nacht om 01.00 ontwaak ik en dringen als bij donderslag, al mijn nalatigheden zich aan mijn slaperige geest op. In het weekend kom ik dan weer bij, ruim ik op en neem ik me voor de hele week ‘mindful’ door te brengen. Elke dag 15 minuten te mediteren en minstens 2 keer te yoga-en. Maar er is iets wat helaas sterker is als mijn wil.

Ron van der Post (pag. 12) beweerd: hoe minder wensen, hoe minder stress. Een goede opsteker: als alleenzorgende, werkende moeder, zonder tonnen op de bank, kan ik wel wensen dat mijn huis glimt als een spiegel; ik er uit zie als ‘door een ringetje te halen’, mijn zoontje er bijloopt als Harry Potter en mijn carrière groeit als kool, maar haalbaar is dat gewoon niet. Onze wensen bijstellen vinden we moeilijk, want we zijn vaak opgegroeid met het idee dat alles maakbaar is, en we alles ‘onder controle’ moeten hebben. Een dynamisch, sportief en afwisselend leven lijden. Ik wens teveel, ik ‘moet’ teveel van mezelf. De oplossing tegen die stress, die zit toch echt in mezelf. Of zoals Antonia (pag. 9) adviseert: Doe af en toe niets, juist als je het druk hebt. In de rust komen we onszelf tegen. En dat is nu precies waarom we maar voort blijven jagen. Want het kan heel confronterend zijn. Want juist dan komt alles boven drijven. Bijvoorbeeld als we op vakantie zijn: dat het op een ‘bounty beach’ niet altijd ﬁjn hoeft te zijn, dat kun je hiernaast lezen, in het stuk van Stefﬁ de Pous. Tevredenheid en geluk, het zit in ons hoofd en niet in onze omgeving. Stress kan voortkomen uit negatieve denkpatronen, over jezelf, je verleden, zaken waar je je voor schaamt. Door die patronen te doorbreken of te onderzoeken, komen ze naar de oppervlakte. Dit kan een lang pad zijn, maar met ieder inzicht, krijg je meer vrijheid en gemoedsrust. Je ergste vijand, dat ben je vaak zelf. Wees je eigen beste vriend. Wees lief voor jezelf, in plaats van steeds kritiek te leveren. Ik wens jullie veel leesplezier. En een relaxte herfst! Saskia Onck

��

MAIL&WIN!!

AUTOGENE TRAINING DE PAREL ONDER DE ONTSPANNINGSOEFENINGEN Via deze methode kun je je lichaam in korte tijd helemaal tot diepe ontspanning brengen. Hoe dieper je lijf ontspannen is, hoe beter het kan herstellen. Bij autogene training leer je de visualisaties/intenties uit het hoofd. Blijf ze met met aandacht herhalen. Dwaal je af, begin dan gewoon opnieuw. Je lijf zal hoe dan ook je intentie volgen.

ga met je aandacht naar je ademhaling en besef dat je het niet zelf doet. het is de ademhaling van de natuur. als je moest onthouden dat je moet ademhalen, zou je snel sterven en als je probeert op te houden met adem te halen, is de natuur sterker dan jij. ‘De kracht van het nu’, Eckhart Tolle

Elke intentie 5 x achter herhalen: Ik ben rustig, volledig rustig. Mijn linkerbeen en -voet zijn zwaar. Mijn rechterbeen en -voet zijn zwaar. Mijn beide voeten en benen zijn zwaar. Linkerhand en -arm zijn warm en zwaar. Rechterhand en -arm zijn warm en zwaar. Beide armen zijn warm en zwaar. Mijn hartslag is rustig. Mijn ademhaling is rustig en vloeiend. Ik word geademd. Het ademt in mij. Mijn buik is stromend warm. Mijn voorhoofd is glad en koel. Mijn onderkaak en mijn tong zijn zwaar. Autogeen betekent: ‘vanzelf plaatsvindend’, de training is een vorm van zelf-hypnose. Lichaam en geest ontspannen en geblokkeerde energie gaat stromen. De spanningen van alledag die het lichaam en de geest schade toebrengen, lossen op.

DISTRIBUTEUR WORDEN? LOVE YOGA ❤ VERSPREID YOGA!

Heerlijke share box vol dadels! Yogi & Yousef dadels zijn zoet, zacht en supergezond. Ze bevatten belangrijke voedingsstoffen en dus perfect om je dag mee te beginnen of gewoon als lekker tussendoortje.

Mail en win een van de 10 shareboxen! Stuur je mailtje naar mailenwin@yogakrant.nl *voor 10 december

www.yogiyousef.com

De herfst is het perfecte seizoen om los te laten. Een tijd waarin je oude gewoontes onder de loep neemt. We brengen weer meer tijd ‘binnen’ door. De bomen verliezen hun bladeren, maar ook wij kunnen loslaten wat we niet meer nodig hebben en ruimte maken. Keer terug naar jezelf. Sta stil bij je leven, je huis, je relaties. Hoe voel je je hierbij? Is er nog onopgeloste pijn? Accepteer jij alles wat er op dit moment in je leven speelt, of is het een gevecht?

MAAK VAN GOED VOOR JEZELF ZORGEN JE HOOGSTE PRIORITEIT

Voor t 87,00 euro per jaar kun je

extraatje voor uw cursisten zodat ze nog

distributeur van de yogakrant worden. Uw praktijk, (yoga)school, of organisatie ontvangt 4x per jaar 70 kranten. Een leuk

meer te weten komen over de yoga lifestyle en traditie. Stuur een mailtje met uw

DE YOGAKRANT

adres naar info@yogakrant.nl

WWW.YOGAKRANT.NL INFO@YOGAKRANT.NL

DE YOGAKRANT // 3

YOGACOLUMN

VOOR JE HOOFD

HELEN DOOR RUST Stefﬁ de Pous, 32 jaar, blond, mede eigenaresse van Sukha Yoga in Amsterdam en redelijk vaak gelukkig, over het belang van rust.

lost in paradise

was haar antwoord. ‘Nothing?’ herhaalde ik haar. ‘Okay!’... Ik besloot naar het strand te lopen. Het was er prachtig. Goud zand, een grote baai grenzend aan een bos vol naaldbomen. De golvende zee was grijs groen. Verder was er niks, niemand. Zelfs geen bootje aan de horizon. Een paar minuten later dan daarnet en ik dacht weer:’wat nu?’. Ik ging zitten en tekende met mijn teen een grote cirkel. Ik voelde een golf van ongemak omhoog komen en tranen vulden mijn ogen. Ik was bang: voor een vloedgolf van bewustzijn. Ik ben ziek geweest, heel ziek en heel lang. Nu ik eindelijk weer gezond was, leek het een goed plan om rust te nemen. Toch voelde het eng en totaal niet ‘chill’. Ik voelde, zittend in het zand, dat ik bang was voor de afwezigheid van de aﬂeiding, bang om mijzelf te voelen en te denken aan alles wat er gebeurd was. Ik besloot het aan gaan. In het begin huilde ik, ik huilde veel, wel een aantal uur per dag. Verder zat ik wat, at ik, staarde ik en dook ik in de zee.

weer helder. Rust is belangrijk, omdat je in rust de dwalende gevoelens, gedachten en gebeurtenissen doorleeft, aankijkt, doordenkt en ziet. Je creëert een bewust ZIJN. Rust is voor mij: even luisteren en voelen. Dat is niet altijd makkelijk. Het is, als er veel speelt en je heel druk bent, moeilijk. Ga het eens proberen, een aantal keer per dag: 5 minuten rusten!

Het kostte mij een paar dagen om door de weerstand en het ongemak heen te komen. Gewend als ik ben aan de stadse energie en mijn eigen routine, bleek rust ‘gek genoeg’ een grote opgave te zijn. Alleen op een eiland, super chill toch? Mijn benen plakten door de hitte vast aan het plastic bankje. Het was nog vroeg, maar de bus zat al vol. Het hoofd van mijn vriendje knikkebolde. Ik verveelde mij. Ik keek rond en bedacht verhalen: ’hoe oud zou die jongen zijn? Als ik deze bus als huisje zou inrichten, wat zou ik er dan van maken? Zouden zij bij elkaar horen?’ Ik at al ons fruit op, duwde mijn nagelriemen terug en scrolde over mijn iTunes lijst heen en weer. De bus stopte en iemand riep ons. Hij gebaarde dat we er uit moesten. Daar stonden we dan, ergens in het Thaise woud langs een weggetje. Gelukkig stopte er een auto en konden we meerijden. Even later zaten we in een wiebelig bootje. Een ongemakkelijk kletsrondje met de kapitein

volgde en daarna zochten we naar dolﬁjnen; die volgens de kapitein gisteren nog te zien waren. We hadden dit eiland uitgezocht omdat het er wonderlijk schoon zou zijn en er helemaal niks te doen zou zijn. Via een zandweg bracht de enige pick-up van het eiland ons naar een hutje. In de hut vouwde mijn verkering zijn handen onder zijn hoofd, en viel in slaap. Dat het er bloedheet èn erg ongezellig was, leek hem niet te deren. Ik opende de tassen en stalde onze spullen uit, het maakte het gezellig. Ik waste me. Tijd voor een verkenningsrondje. Achter een met verkleurde kerstslingers versierde bamboe-deur zag ik een meisje staan. Ik vroeg: ‘Hello, what can I do here?’ ‘Nothing’,

STRESS FACTS Een kwart van alle werknemers heeft last van vermoeidheidsklachten en 4-7% van burn-outverschijnselen.

nieuwe arbeidsElke dag zijn er ongeschikten door stress-overbelasting. In totaal zijn er 300.000 WAO’ers met psychische klachten. Belangrijkste oorzaken zijn: hoge werkdruk, gebrek aan zeggenschap en regelmogelijkheden, slechte werksfeer en intimidatie (met name door de manager of collega’s).

30%

van de stressklachten wordt veroorzaakt door arbeidsconﬂicten.

MAN / VROUW

Stressproblemen zijn bij mannen gekoppeld aan te weinig inlevingsvermogen in anderen en zorgzaamheid. Bij vrouwen aan te veel empathie, te weinig assertiviteit en zakelijkheid.

Rust? In feite hoef je niet ene hele rustige, mooie omgeving op te zoeken. Rusten is gratis en kan in principe altijd en overal. Belangrijk is dat je je veilig voelt. Je stopt met wat je aan het doen bent, stop met inspannen. Je hoeft even niets te doen. Wat wel mag is een beetje klooien, ademen, staren of lummelen. De kans is groot dat het erg ongemakkelijk voelt: dat is dan blijkbaar nodig. Laat dat toe. Ga het aan!

Wil je meer weten over het belang van rust? En over stresshormonen en het verschil tussen inspannen en ontspannen? Kom naar een workshop! www.facebook.com/sukha.yoga Instagram: stefﬁdepous Sukha Yoga Amsterdam WWW.SUKHAYOGA.NL 16 oktober 2015 * Het Belang van Rust 20.00-22.00 / t 20,-

Waarom? Het is van belang is om je lijf en geest rust te geven zodat je kunt bijkomen en helen. Denk aan een sneeuwbol: als je stopt met schudden, dwarrelt de sneeuw naar beneden. Na een tijdje wordt het zicht

DEPRESSIVITEIT EN STRESS OP HET WERK Mensen die met stress op het werk te maken hebben, geven vaker aan last te hebben van depressiviteit of angstgevoelens. Het gaat bij stress onder meer om een hoge werkdruk, weinig ontplooiingsmoge lijkheden, een slechte werksfeer of ontevredenheid over de beloning.

Lily Lotus Alkmaar www.lilylotus.nl 28 november 2015 * Het Belang van Rust 15.00-17.00 / t 35,-

In 2013 bleek 13% van de werknemers hoog te scoren op vragen over emotionele uitputting (NEA)

240 MILJARD In Europa als geheel worden de totale kosten van psychische aandoeningen (al dan niet werkgerelateerd) geschat op 240 miljard euro per jaar.

Sectoren met de grootste stressrisico’s zijn: horeca, onderwijs, gezondheidszorg en welzijnszorg. Daarnaast: vervoer, communicatie en openbaar bestuur (politie). Mensen met een stressvolle baan zijn vaker verkouden, hebben vaker griep of buikgriep en een groter risico om aan hartproblemen te overlijden.

RUIM ÉÈN OP DE ACHT WERKNEMERS HAD IN 2011

www.psychischegezondheid.nl / cbs /

BURN-OUTKLACHTEN.

campagne.arboineuropa.nl / nu.nl

HET GAAT DAN ONDER ANDERE OM GEVOELENS VAN VERMOEIDHEID EN VAN EMOTIONELE UITPUTTING.

DE YOGAKRANT // 4

YOGAAYURVEDA

VOOR JE RUST

STRESS: EEN VERKEERD GEBRUIK VAN DE ZINTUIGEN Sommige mensen zeggen: “Ik heb stress nodig om actief te worden en gemotiveerd te zijn.” Stress als een uitdagende spanning is één definitie. In dit artikel werken we met een andere definitie van stress, namelijk ‘een abnormaliteit in ons lichaam, met name in het zenuwstelsel, die achterblijft na overbelasting’. van verkeerd gebruik van de zintuigen is het zien of horen van gewelddadige dingen, zoals bijvoorbeeld bij sommige televisiefilms.

Wat zijn de oorzaken van stress? De Ayurvedische teksten geven verschillende oorzaken aan. Eén ervan is een verkeerd gebruik van de zintuigen. Ayurveda kent daarin drie vormen: te veel, te weinig en verkeerd gebruik. Een voorbeeld van te veel gebruik is urenlang achter de computer zitten. In dit geval worden de ogen te veel gebruikt, plus de hersendelen die daarmee gekoppeld zijn. Een voorbeeld van te weinig gebruik dat in onze maatschappij veel voorkomt is te weinig gebruik van de tastzin; het gevoel in de huid. Of eenzijdig eten: voeding waar niet alle zes de smaken in zitten, kan gezien worden als eenzijdig gebruik van de smaak. (De zes smaken zijn: zoet, zuur, zout, scherp, bitter, wrang.) Een voorbeeld

Hoe komt het dat we onze zintuigen verkeerd gebruiken? Doordat we te laat aanvoelen dat het spanning geeft. Er zit dus nog een diepere oorzaak achter dit verkeerde gebruik van de zintuigen. Die diepere oorzaak noemt Ayurveda ‘de vergissing van het intellect’. Het is belangrijk om dit te vertalen in de culturele context van de tijd waarin die teksten geschreven zijn. Het Sanskriet woord voor de vergissing van het intellect, is ‘pragya aparadh’. Het tegenovergestelde is: het stabiele intellect, dit wordt in de Bhagavad Gita ‘sthiti pragya’ genoemd: sthiti is stabiel, pragya is intellect. Volgens de experts die ik hierover gesproken heb is dit gelijk te stellen aan Samadhi, waarbij Sama ‘evenwichtig’ betekent en dhi intellect is. Door samadhi te ontwikkelen, wordt de vergissing van het intellect verminderd. De ervaring van samadhi is een ervaring van geheelheid van bewustzijn: je bent je bewust, maar niet van iets begrensds, maar van bewust Zijn, zonder grenzen. De ervaring van samadhi, ofwel diepe, alerte rust, gaat samen met een speciﬁek patroon op het EEG, namelijk coherentie van de hersengolven van het brein als

geheel en met name van de prefrontale hersenschors. Dit blijkt uit onderzoek naar subjectieve ervaringen en EEG-patronen tijdens transcendente meditatie. Dus niet alleen de subjectieve ervaring is een ervaring van geheelheid, maar ook functioneren de hersenen meer als één geheel. Het is de terugkoppeling naar dit Geheel die essentieel is voor gezondheid, en iedere afwijking hiervan wordt als spanning of stress ervaren. Aan de andere kant laat de wetenschap zien dat de prefrontale hersenschors door stress minder goed functioneert. De prefrontale cortex is de CEO van het brein: we kunnen er de gevolgen van onze handelingen mee overzien, en alle activiteiten van de verschillende hersendelen worden daar gecoördineerd. Beide bovengenoemde oorzaken (verkeerd gebruik van de zintuigen en ‘de vergissing van het intellect’, leiden tot verkeerd gedrag en daardoor tot onevenwichtigheid in de dosha’s. Stress en de dosha’s In feite geeft iedere soort onevenwichtigheid in de dosha’s een vorm van stress. Het teveel van iets geeft spanning, of het nu vata, pitta of kapha is. Vata stress De soort stress die door een teveel van vata veroorzaakt wordt, ligt op het gebied van het functioneren van ons zenuwstelsel en de biologische klokjes in ons lichaam. Bijvoorbeeld het klokje van de maag: als je de hele dag door op verschillende, onregelmatige tijden eet, dan weet je maag ook niet meer wanneer hij kan

uitrusten en wanneer hij spijsverteringssappen moet afscheiden. Dan heb je soms zuur in de maag en geen eten, en soms eten in je maag maar geen maagzuur. De remedie hiervoor is om je maag geleidelijk aan weer opnieuw op te voeden door op regelmatige tijden te gaan eten. Pitta stress De soort stress die door een teveel van pitta veroorzaakt wordt, ligt op het gebied van de spijsvertering (te veel hitte), en emoties (irritatie, woede). Hier ligt de remedie in verkoeling, bijvoorbeeld niet te scherp eten, en meer tijd nemen voor je familie en vrienden. Kapha stress En de soort stress die door een teveel aan kapha veroorzaakt wordt, ligt op het gebied van depressie, zwakheid, moeheid en een te zwakke spijsvertering die veel gifstoffen produceert. Hier is het van belang om de spijsvertering te verbeteren, onder andere door het gebruik van keukenkruiden zoals gember, geelwortel en komijn. De klassieke Ayurveda-teksten, zoals de Caraka Samhita, verwijzen regelmatig naar de yoga-teksten en hebben hetzelfde doel. Als alle stressen opgelost zijn, ben je optimaal gezond en dit heet ook wel Verlichting. Vanuit Ayurvedisch gezichtspunt is dat hetzelfde. Gerrit Jan Gerritsma werkt sinds 1989 met Ayurveda, is arts en leraar transcendente meditatie en is verbonden aan het MaharishiAyurveda Gezondheidscentrum Lelystad. www.ayurveda-arts.nl

LEEF VANUIT JE KRACHT! Liggend op het strand in Portugal luister ik naar de golven. Ik zie rotsen om mij heen, ruwe natuur. Ik vergeet alle stress van thuis. De drukte, het haasten naar alle afspraken. Hoe komt het toch dat we zo druk zijn? Met werk, sporten, familie, vrienden en partner. Tijd voor mezelf schiet er vaak bij in. Onze mind is constant bezig met plannen van afspraken en ‘to-do’ lijstjes. Niet alleen op de momenten dat we dat willen, ook tijdens het eten, werken of relaxen. We denken na over het verleden of de toekomst. ‘Hopelijk heeft die collega het positief opgevat wat ik zojuist zei’, of: ‘Wat bedoelde mijn baas met die opmerking gisteren?’, ‘Die ruzie met mijn partner

afgelopen weekend was niet ﬁjn. Hoe kan ik dit de volgende keer voorkomen?’ Het plannen, herinneren en analyseren van situaties gebeurd tijdens de dagelijkse activiteiten, die we hierdoor niet met volle aandacht uitvoeren. Hierdoor kun je je druk in je hoofd voelen, uitgeput en gestrest raken, en spanning ervaren in je nek en schouders. Adem als instrument Je ademhaling kan je helpen om bewust te zijn van het moment. Als je opstaat, kun je eerst 5 minuten je ademhaling volgen: elke in- en uitademing. Ben je aan het plannen of denk je aan het verleden, dan is het voldoende dat je dit opmerkt: kijk of je met vriendelijkheid je aandacht weer naar je ademhaling kunt brengen. Je zult merken dat als je structureel 5 minuten per dag op je ademhaling let, je gedurende dag je ademhaling opmerkt en vaker in het moment kan zijn. Yoga kan je helpen om je aandacht te trainen. Door bewust te zijn van je ademhaling tijdens de yogahoudingen (asana’s), zul je veel meer opmerken. Dan is niet alleen de Asana het doel maar ook het proces om in een houding te komen en waar te nemen hoe een houding voelt.

Trikonasana Neem bijvoorbeeld de Trikonasana, hoe kom je in de houding? Hoe voelt je lichaam in deze houding? Is er een aanpassing nodig? Voel je ergens spanning? Ga dan met je ademhaling naar deze plek en kijk of je het kunt verzachten. Als je uit de houding gaat, neem dan ook deze stappen waar en voel na. Aandacht Het oefenen met aandacht en ademhaling op de mat zul je steeds vaker in het dagelijks leven kunnen toepassen. Je zult merken dat er ruimte komt in je activiteiten gedurende dag en er meer plek is voor inspiratie en creatieve ideeën. Je gaat vanuit je kracht leven. Stress is minder vaak voelbaar. Genietend van het strand in Portugal volg ik mijn ademhaling, elke inademing adem ik de zeelucht in, elke uitademing voel ik me meer landen. Gewoon op mijn handdoek op het strand. De ademhaling blijft bij me, ook als ik volgende week weer aan het werk ben. Adem in, kantoor lucht, adem uit, ik zink in mijn bureaustoel. De creativiteit en inspiratie blijven ook: ruimte om kansen te zien en te grijpen.

TIJDSCHRIFT VOOR YOGA Neem nu een abonnement! Al 26 jaar hèt platform voor yoga. www.tijdschriftvooryoga.nl

BESTEL NU DÉ YOGAGIDS AMSTERDAM!

Lieve groeten, Josien Josien geeft elke maandag yogales in Amsterdam West bij het Worldfashion Centre. Voor meer informatie kijk op: livingroomyoga.nl

De beste adressen en leuke weetjes over yoga: Nu voor: e7,50 inclusief verzenden! Bestel via: info@onck.nl

DE YOGAKRANT // 5

YOGARELAX

VOOR JE LICHAAM

RELAX YOGA BALANS IN JE LICHAAM: BALANS IN JE GEEST

HERSTEL MET DE ‘LUIE KAARS’

PALMEREN

LIGGENDE HELD SUPTA VIRASANA

DE BOOM / VRKSASANA Sta met de voeten op heupbreedte. Sluit de ogen en voel hoe de voeten de grond raken. Waar ligt het zwaartepunt? Stel je nu voor dat er wortels uit je voeten in de grond groeien. Til je rechterbeen op en plaats de voet zo hoog mogelijk tegen het rechterdijbeen of in je lies. De voet duwt tegen het been, en het bovenbeen tegen de voet: zo voorkom je dat de voet wegglijdt. Breng de armen omhoog, de handpalmen wijzen naar elkaar. Je blik rust op een punt recht voor je, de ogen zijn zacht en het gezicht ontspannen. Concentreer je volledig op je voet die op de grond staat. Adem rustig door en blijf minstens zeven ademhalingen staan. Het geeft niet als je steeds je balans weer moet zoeken. Je zult zien dat het snel gemakkelijker gaat. Zorg dat het bekken recht, iets gekanteld onder je is. Tenen zijn gespreid op de grond. Wissel dan en doe de andere kant.

DE ‘LUIE KAARS’ VIPARITA KARANI Kom met je billen tegen een muur liggen. Strek je benen omhoog. Ontspan je schouders, gezicht en nek. Neem alle tijd om volledig in deze houding te ontspannen. Op elke uitademing laat je meer los. Voel hoe je dieper de grond ‘inzakt’. In deze houding krijgt je lichaam de kans te herstellen. Het hart komt tot rust. En het zenuwstelsel kalmeert.

Ga op je knieën zitten, en plaats je billen tussen je voeten. Leg eventueel een groot kussen achter je rug. Til je borst op en leun dan naar achteren, steun op de ellebogen. Of je blijft zo liggen en brengt je hoofd naar achteren, of je legt je rug op een kussen, of je legt je rug plat op de grond. Wees voorzichtig! Heel heilzaam bij rugklachten. Verbetert de spijsvertering en verlicht vermoeide benen en menstruatiepijn. Brengt de hormoonhuishuiding in balans.

Je gaat eerst gemakkelijk zitten. Zorg dat je handen lekker warm zijn, je kan ze even tegen elkaar opwrijven. Wees je bewust bent van de (helende) energie in je handen. Maak van beide handen een kommetje, net alsof je water erin gaat opvangen. Leg nu je linkerhand in de kommetjes vorm op je linkeroog met je vingers over het midden van je voorhoofd. Vervolgens leg je je rechterhand in de kommetjes vorm over je rechteroog. Je vingers van je rechterhand overkruisen dan dus die van je linkerhand. Let er op dat je ontspannen zit, met een rechte rug Je hoofd niet naar voren gebogen. Sluit je je ogen, je ziet niets. Voel de behaaglijke warmte van je handen in je ogen stralen. Je hoeft verder niets te zien. Je mag ontspannen, je mag visualiseren als je dat ﬁjn vindt.

als je weet wie je werkelijk bent, komt er een blijvend levendig gevoel van vrede. je zou het vreugde kunnen noemen. omdat vreugde zo is, stralend levende vrede. het is de vreugde van het jezelf kennen als de essentie van het leven voordat het leven vorm aanneemt dat is de vreugde van zijn - van zijn wie je echt bent

uit de kracht van het nu eckhart tolle

Yogazondag

workshop

Vijf keer per jaar De ultieme manier om jezelf in korte tijd helemaal op te laden en nieuwe inspiratie mee te nemen naar huis. We beginnen de dag met een meditatie en flow yoga. Flow yoga is een dynamische, energieke vorm van yoga die zich kenmerkt door de opeenvolgende houdingen, waardoor er een vloeiende lijn in de bewegingen ontstaat. Na een korte pauze met thee/koffie en een lekkere snack word je meegenomen voor een stiltewandeling rondom het prachtige Meer van Bussloo. Wandelen in stilte geeft ruimte. Je geniet van de natuur om je heen en je wordt stil van binnen. Na een overheerlijke lunch eindig je de dag met een rustige hatha yoga les.

Detox en Yoga

retreat

Elke maand

Drie dagen sapvasten, yoga, meditatie, workshops en wellness in combinatie met je eigen luxe kamer in Hotel Thermen Bussloo maken dit tot een heerlijk weekend. Richt je aandacht helemaal op jezelf en geef je lichaam en geest rust. Iedereen krijgt gifstoffen binnen via bespoten voedsel, chemische toevoegingen in eten, cosmetica, luchtvervuiling en medicijnen. Ook stress verzuurt het lichaam. Als er meer gifstoffen binnenkomen dan je lichaam kan verwerken, kunnen vermoeidheid en spijsverteringsklachten de kop op steken. Door te detoxen help je je lichaam weer optimaal te functioneren en meer energie te krijgen. Je krijgt een afbouwen opbouwprogramma voor thuis, zodat je het maximale resultaat uit deze dagen haalt. Alle aspecten van detoxen en yoga komen aan bod: voeding, leefstijl, rust en beweging.

Banyan Centre (in Hotel Thermen Bussloo) | Bloemenksweg 38 7383 RN Voorst | T +31 (0)55 368 26 33 | www.banyancentre.nl

DE YOGAKRANT // 6

YOGALIFE

VOOR JE HOOFD

TE VEEL STRESS? STOP DE MIND Een vriendin van me nodigt me uit voor een workshop lachen. Met een ﬁkse dosis weerzin stem ik in. Dat gekunstelde gedoe is niets voor mij, maar uiteindelijk ga ik toch om. De aanstekelijke lach van mijn buurvrouw trekt me, of ik wil of niet, over de streep. ‘YOGA IS HET STILLEGGEN VAN JE ONRUSTIGE GEDACHTEN.’ EN DAT IS EEN HELE OPGAAF MET ALLES WAT WE NAJAGEN, Net als ik onbedaarlijk zit te gieren van de lach, kapt de workshopgever ons af en moeten we van het ene op het andere moment stil zijn. Die stilte na het gebulder, voelt weldadig aan. ‘Als het lachen bezit van je genomen heeft,’ schrijft Osho in zijn boek Meditatie, de eerste en laatste vrijheid,’ stopt de mind. Lachen is een schitterende kennismaking met een toestand van nietdenken.’ Niet-denken raakt aan het belangrijkste doel van yoga, namelijk je geest tot rust brengen. Een van de belangrijkste yogasutra’s – een sutra is een spreuk en de Yogasutra’s werden een paar eeuwen voor onze jaartelling opgetekend – zegt: ‘Yoga is het stilleggen van je onrustige gedachten.’ En dat is een hele opgaaf met alles wat we najagen, willen en moeten van onszelf.

WILLEN EN MOETEN VAN ONSZELF. Stress is een vast onderdeel van ons bestaan geworden. Er zijn grote stressoren als het overlijden van een dierbare, een scheiding, verhuizing, ontslag. Er zijn kleinere stressoren, dagelijkse zaken waar we tegen aanlopen; je kind die niet naar school wil, een bezoek aan de tandarts, of de auto die niet wil starten. Tegenwoordig hebben we het zelfs over vakantiestress, waar wil je naartoe, lukt het nog een goedkope vlucht te regelen, een kamer te reserveren, krijg ik alles wel in die kleine koffer.

Pauzes in de geest Stress betekent eigenlijk niets anders dan onder druk staan. Wat voor de één een bezoeking is, is voor de andere peanuts. Stress heeft dus veel te maken met de verhalen die je jezelf vertelt. ‘Ik kan dit werk echt niet aan. Ik heb de pest aan die vent. Ik ben zo moe.’ Met al negatieve ‘mantra’s’ zet je jezelf onder druk en die stress kan zich vastzetten in je lichaam, in de vorm van stijve schouders, rugklachten, kortademigheid, problemen met de spijsvertering, etc. In de yoga hangen lichaam en geest nauw met elkaar samen. En toch zijn er in de Yogasutra’s hoegenaamd geen houdingen opgenomen. Die kwamen pas vele eeuwen later, rond 1500, in een ander bekend standaardwerk te staan: de Hatha Yoga Pradipika. Slechts vijftien houdingen overigens, waarvan vier zithoudingen. En al die yogahoudingen hebben tot doel om je lichaam voor te bereiden op meditatie. Probeer het maar eens, als je twintig minuten stilzit, begin je van alles te voelen. Je onderrug verkrampt, je knieën branden,

wat meditatie je vooral brengt is dat je in het hier en nu bent. En in het nu hoef je nergens naar te verlangen, je hoeft niets te veranderen of te ontdekken. je voeten slapen. Vandaar dat yogi’s van oudsher oefeningen ontwikkelden om goed in een meditatiehouding te kunnen blijven zitten. Je gedachten worden niet meer afgeleid door je pijntjes en gevoeligheden in je lichaam, je concentreert je op je ademstroom en je zult merken dat je adem vertraagt. Er vallen pauzes tussen de ademhalingen in en in die stilte merk je dat de dingen helderder worden in je geest. Verlang naar niets Uit onderzoek is gebleken dat mensen die geregeld mediteren, gelukkiger en gelijkmoediger worden. Maar wat meditatie je vooral brengt is dat je in het hier en nu bent. En in het nu hoef je nergens naar te verlangen, je hoeft niets te veranderen of te ontdekken. Je hoeft zelfs niets te doen, alleen te zijn. Alles wat stress kan oproepen, valt vanzelf weg. Yogahoudingen en ademoefeningen zijn een prima en aangename manier om je lichaam en je geest voor te bereiden op meditatie. Of ga gewoon een potje onbedaarlijk lachen. Tekst: Christel Jansen WWW.TERRAYOGA.NL

��

RUST IS HET GEHEIM VAN DE STRIJDERS FYSIEKE REACTIES OP STRESS Spanning en stress Fysieke stress, mentaal of emotioneel? Het lichaam reageert spontaan. Spanning hoort natuurlijk bij het leven, maar langdurige spanning (stress) heeft nadelige gevolgen door de invloed op spieren, organen, zenuwstelsel en hormoonhuishouding.

inspirerend – verdiepend – professioneel yogadocent – 4 jaar – 20 zaterdagen per jaar specialisatie zwangerschapsyoga – 1jaar – 12 zaterdagen

inspirerend – verdiepend – professioneel yogadocent – 4 jaar – 20 zaterdagen per jaar www.yoga-docentenopleiding.nl specialisatie zwangerschapsyoga info@yogaenvedanta.nl – 030-2310911 – 1jaar – 12 zaterdagen workshops - bijscholingen - terugkomdagen

www.yoga-docentenopleiding.nl info@yogaenvedanta.nl – 030-2310911

Fight, ﬂight, freeze Stress geeft vecht, vlucht of bevriezingsreacties. Bereid om tot actie over te gaan of weg te kruipen, trekken de spieren samen. Hierdoor vernauwen de bloedvaten. Door de slechte bloeddoorstroming ontstaan er klachten zoals koude voeten, hoofdpijn, buikpijn of rugpijn. Ligt iets zwaar op de maag? Slechte bloeddoorstroming heeft ook invloed op de cellen van de organen. Zij krijgen onvoldoende voeding en raken hun afvalstoffen niet goed kwijt. De Oosterse tradities zien een direct verband tussen lichaam en geest, maar ook in ons westerse taalgebruik vind je dit terug. Je wilt je gal spuwen of hebt iets op je lever. Iets grijpt je naar de keel, is adembenemend of zelfs hartverscheurend. Zenuwachtig? Ons zenuwstelsel bestaat onder andere uit een autonoom deel waarop de wil geen invloed heeft. Stress beïnvloedt automatisch dit autonome deel. Dit deel bestaat uit het orthosympathisch en het parasympathisch deel. Het orthosympathische zorgt bij stress voor activiteit. We staan immers klaar om te vluchten of te vechten! Je hartslag,

ademhaling en bloedsuikergehalte gaan omhoog, maar de spijsvertering gaat omlaag. Rust spreekt het parasympathische aan. Dit zorgt voor herstel van je lichaam, een goede spijsvertering en opslag van voedingsstoffen. Veel yogaoefeningen stimuleren het parasympatische deel. Adrenaline! De hormoonproductie regelt zich via feedbacksystemen en hormoonklieren ‘automatisch’, naar behoefte. De bijnieren produceren het bekende hormoon: adrenaline. Adrenaline werkt hetzelfde als het orthosympathisch zenuwstelsel, inclusief alle lichamelijke reacties. Als je langdurig een hoog adrenalineniveau hebt, komt het lichaam niet meer tot rust. Er kunnen zelfs stress gerelateerde klachten ontstaan: hoge bloeddruk, hartkloppingen, spijsverteringsproblemen. Alles is één Alle organen werken samen in het organisme: de mens. Het disfunctioneren van één orgaan heeft invloed op de hormoonproductie, de bloedsamenstelling en de celstofwisseling. Dat beïnvloedt weer de organen en zo is het vicieuze cirkeltje rond. Stress voorkomen is beter dan genezen. Lucebert zei het ook al: ‘rust is het geheim van de strijders’. Femke Dekkers heeft een yogastudio in Utrecht (www.studioakasha.nl) en is bestuurslid bij de Docentenopleiding Yoga&Vedanta. www.yoga-docentenopleiding.nl

DE YOGAKRANT // 7

YOGAMINDFUL

VOOR JE HOOFD

MINDFULNESS & STRESS Werkdruk, informatiesnelheid, verantwoordelijkheid... er wordt veel van ons gevraagd. En het is maar een kleine stap van doen naar stress. Mindfulness leert je om met de aandacht in het huidige moment aanwezig te zijn. Dit blijkt een effectief middel tegen stress en de drukke doe-modus.

♥ EEN PAAR TIPS ♥

‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’. Door te leven in het moment word je een bewuster mens. Door je aandacht te sturen, leer je afstand te nemen van de spinsels in je hoofd. Je kunt je beter concentreren, je ontspant gemakkelijker. De geest wordt rustiger. Minder op de onbewuste automatische piloot, je ontwikkelt meer keuze in hoe je wilt acteren en meer zelfvertrouwen, het leven wordt gemakkelijker.

ALS ER IETS MOET GEBEUREN WAARBIJ JE EEN GEVOEL VAN GEBREK AAN CONTROLE, VERMOGEN OF TIJD ERVAART, DAN GAAT JE SYSTEEM STRESS AANMAKEN.

Stress door drukte en tempo Het leven wordt voor velen van ons drukker en drukker. In de maalstroom van het dagelijks leven lopen we het risico geleefd te worden in plaats van te leven. Werkdruk, informatiesnelheid, verantwoordelijkheid voor gezin of familie, het onderhouden van bevredigende contacten met vrienden ... er wordt veel van ons gevraagd. We ervaren steeds meer stress en het is soms moeilijk om terug te keren naar een natuurlijk rustpunt. Het wordt lastig om te blijven genieten van alle leuke en mooie dingen in je leven(1). Van doen naar stress Het is maar een kleine stap van ‘doen’ naar stress. Als je denkt voor een taak toegerust te zijn en voldoende tijd hebt, dan kun je het af met gewoon ‘doen’. Als er iets moet gebeuren waarbij je een gevoel van gebrek aan controle, vermogen of tijd ervaart, dan gaat je systeem stress aanmaken. De stress-modus is de doe-modus in de overdrive. Door mindful te zijn kun je dit tijdig opmerken, in plaats van je erdoor mee te laten sleuren. Onze gedachten vergroten de stress. Zodra je je dit realiseert in het

moment zelf, kun je terugschakelen. Want deze ‘overdrive’ is niet altijd nodig voor alledaagse rompslomp(2). De prijs van stress in je leven – durf je de balans op te maken? Hoeveel stress is er in jouw leven? Wat voor een ouder ben je als je niet echt aanwezig bent, maar vastzit in je ‘overdrive’ modus? Hoe begroet je dan je geliefde als je thuis komt? Ben je dan nog in staat om te genieten? Stress leidt tot meer stress en veel stress leidt tot chronische stress (3). Een antwoord hierop is mindfulness: aandachtig zijn. Mindfulness: bewustwording, stressreductie en toename van levenskwaliteit Mindfulness is te begrijpen vanuit zijn tegendeel: leven op de automatische piloot. In de keuken, tijdens het autorijden, op het werk - let eens op hoe vaak je op routine draait, terwijl de denkgeest bezig is met iets anders: met verleden en toekomst. Mindfulness betekent simpelweg: volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Je kunt het woord ‘mindfulness’ vertalen met

Mindfulness Training Mindfulness Training MBSR (MindfulnessBased Stress Reduction) richt zich op het hart van de stressmachine: de piekerende, reagerende en onrustige geest. De geest is degene die de stressmachine inschakelt. Dit gebeurt automatisch en onbewust: opeens merk je dat je gestresst bent. Mindfulness training richt zich op het trainen van de aandacht: de bewustwording van het moment waarop de geest in het stresspatroon schiet. We kunnen achter de automatische, onbewuste en niet behulpzame gedachtepatronen blijven aanhollen óf onze aandacht terugroepen, en besluiten anders met dingen om te gaan. Dat vraagt aandacht en bewustzijn. Dan gaat de ‘stressschakelaar’ minder snel om en ontwikkelen we rust en kalmte. De stressreactiviteit neemt af. Het leven wordt gemakkelijker en je geniet bewuster en intenser(1) . Wezenlijke stressreductie Met mindfulness training wordt het vermogen getraind om met de aandacht in het huidige moment aanwezig te zijn. Het ontwikkelen van onze ‘aandachtspier’, vraagt training en oefening. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mindfulness training één van de meest effectieve instrumenten is tegen stress. Het brengt stressreductie

Bewust van lichaam Ga een paar keer per dag met de aandacht naar het lichaam. Ga na of er ergens spanning voelbaar is? Zijn de schouders laag? Is het gezicht ontspannen? Kun je de eventuele spanning loslaten. Hoe voelt dat?

Stilte Bijvoorbeeld autorijden in stilte, zonder radio of muziek. Ben je bewust van waar je aandacht nu is. Gedachten? Zien? Horen? De adem?

Signalen om in het hier & nu te komen Gebruik de dagelijkse signalen in je omgeving (zoals het overgaan van je telefoon / het openen en dicht doen van een deur) om de aandacht weer bewust in het hier & nu te brengen. Aandachtig te zijn.

Lopen met aandacht Loop met aandacht. Bewust inademen van de frisse lucht. Voel warmte of wind op je gezicht. Kun je lopen zonder gehaast te zijn? Wat gebeurt er als je iets langzamer gaat lopen?

Smile, Breathe, Go slowly.

Thich Nhat Hanh

in alle aspecten van je leven. Mindfulness helpt om dichter bij jezelf te blijven in een leven met een overdaad aan prikkels. Meer informatie over mindfulness en mindfulness training is te vinden op www.centrumvoormindfulness.nl en www.aandachttraining.info Bronnen: (1) www.aandachttraining.info (2) Elke dag mindfulness van Rob Brandsma, 2010 Scriptum (3) Elke dag meer mindfulness van Rob Brandsma, 2013 Scriptum

WWW.SUPERYOGA.NL: SUPERFOODS ÈN YOGAPRODUCTEN Bij Superyoga.nl vind je unieke yogaproducten én gezonde voeding zoals een serie superfoods en hoogwaardige eiwitpoeders. Het aanbod van yogaproducten is groot: van matten en handdoeken tot tassen en yogahulpstukken voor scherpe prijzen. Bij Superyoga.nl staat service en kwaliteit voorop: vragen worden direct beantwoord, als je je favoriete product niet vindt dan kun je een verzoek indienen en als je een grote bestelling wilt plaatsen, kun je een ﬂinke korting verwachten. En dat alles vanuit een hoop passie en liefde.

WWW.SUPERYOGA.NL PROlite matten

Yoga tassen

Voor een duurzame en betrouwbare practice. -5% op alle PROlite matten tot eind oktober: PRO5

Stijlvol onderweg met korting. -5% op alle yoga tassen tot eind oktober: TAS5

DE YOGAKRANT // 8

YOGAFOOD

VOOR JE HOOFD

YOGA VOEDING

ayurveda en de guna’s: de oereigenschappen van voeding

Van kofﬁe weten we allemaal dat het een activerende werking heeft. Maar welke voeding ontspant? Wat is het effect van sommige voeding? Ayurveda bekijkt het vanuit oereigenschappen. DRIE OEREIGENSCHAPPEN

De leer van de yoga onderscheidt drie oereigenschappen van het universum, geheten guna’s. Deze drie eigenschappen zijn overal aanwezig, dus ook in mensen en voeding. Het zijn Rajas, de guna van beweging en transformatie (Rajas is de guna van het Westen, vaak gevoed door egoïsme, hartstocht en altijd producerend). Tamas, de guna van passiviteit en duister. En Sattva, de guna van de reinheid en harmonie.

Rajas-voeding / beweeglijk Bijvoorbeeld: kofﬁe, thee, chocola, eieren, zout, vis en scherpe kruiden (hete, bittere, zure, droge of zoute smaken). Deze voeding kan je rusteloos en gespannen maken, maar kunnen energie geven als je je lusteloos voelt. • Tamas-voeding / traag Bijvoorbeeld: alcohol, ui, knoﬂook, overrijpe vruchten, opgewarmd eten, vlees (zuur, droog, oud). Deze voeding versterkt negatieve gevoelens bij iemand met een tamas-persoonlijkheid, maar kan negatieve gevoelens verbeteren bij een rajaspersoonlijkheid. • Sattva-voeding / harmonieus Bijvoorbeeld: graanproducten, fruit, fruitsappen, groenten, zuivel, noten, zaden, kruiden, honing, water. Deze voeding brengt lichaam en geest in evenwicht. Sattva-voeding zorgt voor een gezonde geest in een gezond lichaam.

SUPERFOOD •

BEWUST ETEN

Tips bewust eten • Kauw tot de voeding helemaal verdwenen is. De spijsvertering begint in je mond! • Stop af en toe en haal diep adem • Eet in rust, voer geen ingewikkelde gesprekken • Bedank de aarde voor de maaltijd • Eet met liefde en harmonie • Eet met al je zintuigen, kijk, voel, proef • Voel je de behoefte om te ‘snacken’, stel deze dan even uit en richt je aandacht op je lichaam • Gebruik de maaltijd als een mogelijkheid om je op het huidige moment, het NU, te richten en te ontspannen • Eet elke dag een wortel: ervaar dat eten en kauwen tijd kost

AYURVEDA, GLUTEN, AMA EN AGNI Gluten intolerantie kan zich op elke leeftijd ontwikkelen. Steeds meer mensen ervaren allergische reacties of nadelige effecten van eht eten van gluten. Jarenlang werd bruin brood gepropageerd als de basis van elk gezond dieet. Moet het brood in de ban? Volgens de Ayurveda kan gluten intolerantie gerelateerd worden aan het vormen van Ama (onverteerd overblijfsel, gifstoffen) als gevolg van gestoorde Agni (spijsverteringsvuur). Het nuttigen van niet gepast, onnatuurlijk voedsel en verkeerde eetgewoonten ontregelen de Agni. Het wordt dan onmogelijk om zelfs licht voedsel te verteren waardoor het onverteerde voedsel giftig wordt. Ama & Gluten intolerantie Volgens de Ayurveda symboliseert gluten intolerantie de onevenwichtigheid van Doshas en Agni. Als Ama zich ophoopt worden gluten steeds moeilijker te verteren, het vereist sterke Agni. Als er sprake is van een zwak spijsverteringsvuur, gaan de gluten onverteerd door de kleine ingewanden. Slecht verteerde gluten vormen Ama. Enkel het vermijden van brood, pasta of koekjes, zal op de lange duur niet baten. Eenvoudige Ayurveda adviezen, evenwichtig dieet, lichamelijke oefeningen en yoga stimuleert een betere spijsvertering en opname en helpt gluten intolerantie te overkomen.

Omgaan met gluten intolerantie 1. Vermijd voedsel met gluten 2. Eet op tijd en natuurlijk voedsel volgens jouw Prakriti (dosha) 3. Gebruik van kruiden en Ayurvedische behandelingen stimuleren de enzymen afscheiding, bevorderen de spijsvertering, opname, en maken Ama vrij (onverteerde materie) uit de spijsverteringswegen en corrigeren Agni. Ayurveda wil de patient als geheel te begrijpen, Derhalve moeten patiënten die lijden aan gluten intolerantie de behandeling/kruiden onder supervisie van een Ayurvedische arts gebruiken.

heeft een sterk remmende werking op allerlei lichaamsfuncties. Ama slaat zich op over het hele lichaam, vermindert onze weerstand en maakt ons ziek. Kenmerken van Ama in je Lichaam: • Wit beslagen tong • Moe gevoel / Opgeblazen buik • Onregelmatige ontlasting • Er blijft een kuiltje staan in de huid van je scheenbeen als je ongeveer 10 cm boven je enkel met je duim drukt • Brandend maagzuur, misselijkheid • Slechte eetlust www.ayurvedahealth.nl

www.ayurvedischekliniek.com

Ama of afvalsoffen Ama is een Ayurvedisch woord dat alle gifstoffen in het lichaam weergeeft. Ama betekent letterlijk ongekookt, niet verbrandt. Ama in het lichaam is veelal het gevolg van onvoldoende verteerd voedsel in het maagdarmkanaal. Door een gebrekkige spijsvertering en/of verkeerd voedsel ontstaan onverteerde/ ongekookte voedselresten die zich in de darmen ophopen. Deze Ama verspreidt zich van daaruit door de bloedbaan over het lichaam. Een grote Ama-belasting

Tips om Agni (spijsvertering) te verbeteren: • Eet licht en gekookt voedsel • Drink geen koude dranken (hiermee ‘blus’ je Agni) • Eet niet voordat de vorige maaltijd goed verteerd is • Drink warm gekookt water • Ga niet te laat naar bed • Gebruik Agni versterkende kruiden in het voedsel (gember, zwarte peper)

• •

•

• • •

Volle granen, honing en biologische melkproducten, deze werken balancerend en geven nieuwe energie Fruit en noten zoals amandelen en hazelnoten, voeden het hart Aardappelen, wortelen en alles wat onder de grond groeit geeft kracht en uithoudingsvermogen Peulvruchten (met name mungbonen), meloen, pompoen en tomaat geven energie en werken stimulerend Groene bladgroenten en kiemen werken ontgiftend en geven levensenergie Gember (ontstekingsremmend) Ghee (geklaarde boter) Biologische groente

Bronnen: Feelgood Yoga / Saskia onck

DE YOGAKRANT // 9

YOGAINTERVIEW

VOOR JE HART

Burn-out Ik werkte vroeger als ziekenverzorgster op de afdeling oncologie. Kinderen zien sterven is het ergste wat ik heb meegemaakt. De pijn van de ouders te zien, en de machteloosheid ervaren, dat maakte op mij een diepe indruk. De zwaarste tijd in het ziekenhuis was ook de mooiste. Er is zoveel liefde en tegelijkertijd is het leed zo groot. Ik kreeg een burn-out en had tijd nodig om deze ervaringen te verwerken. Om mijn herstel te bevorderen kwam ik in aanraking met yoga, wat tijdens een vastenweek werd gegeven. Dat is de aanzet geweest voor mijn yoga-pad, dat ik nu al dertig jaar volg.

PATRICK EN GÖSTA ZIJN MIJN ZIELSMAATJES EN LERAREN

Familie Mijn ouders werkten heel hard, ze hadden een textielzaak. Hun motto was ‘wees niet dom, koop bij Blom’. Ik had het gevoel dat ik mijn 4 zussen niet kon bijbenen. Zij konden alles beter, waren mooi, en goed op school. Later kregen ze een gezin. Onze levens zijn totaal verschillend. Zij bezitten veel: een tweede huis, een boot, en ze wonen in een kasteel. Ik worstelde met het gevoel dat ik net zo moest zijn, ik probeerde ze te kopiëren. Ik had ook nog een handicap: ik keek scheel. Maar toen ik mijn weg had gevonden, en mede door yoga, verdween het ‘dubbel zien’ vanzelf.

Ontspanning Bij ‘de Kosmos’, een spiritueel centrum, volgde ik een 4-jarige opleiding natuurgeneeswijze. Het was een openbaring om te leren wat er allemaal bestond buiten de reguliere geneeskunde. Mensen krijgen valium om te ontspannen, maar er zijn nog zoveel andere methoden om te ontspannen, zoals bijvoorbeeld massage, autogene training, meditatie of yoga. Ook visualisaties of positieve afﬁrmaties zijn effectieve hulpmiddelen om te ontspannen. Ga liggen en neem gewoon de tijd, juist als je gestrest bent!

‘IK BEN VERLIEFD OP HET LEVEN’ ANTONIA BLOM (73) GILDE HET UIT VAN DE PRET TOEN ZE VOOR

ER ZOU OP SCHOLEN LES IN STILTE MOETEN ZIJN: GEWOON EERST 5 MINUTEN STIL ZIJN VOOR DE LES BEGINT. Doorbraak Vanaf mijn tweeënveertigste beoefen ik yoga. Door yoga kon ik aan mijzelf werken. Ik ging ervaren dat ‘rijkdom’ in mijn hart zit en niet in materiele zaken. Ik heb op mijn 68e, met goed gevolg, de yoga-teacher training bij SVAHA in Amsterdam gedaan. In het begin van de training brak ik mijn kleine teentje en overwoog ik om te stoppen, maar Patrick was onverbiddelijk. Dus ik ging door. Vanuit de voetreﬂexologie weet ik dat je kleine teentje staat voor je eerste chakra. Mijn basis wankelde en ik moest een nieuw evenwicht vinden. Ik ging door en ontwikkelde zelfvertrouwen. Mijn motto ‘ik kan het niet’ was niet meer aan de orde. Ik reis nu al jaren alleen naar India, overwinter daar, beoefen yoga en Vipassana meditatie. Het lezen van de oude Indiase verhalen, zoals de Bhagavad Gîtã en het verhaal van Krishna en Arjuna, hebben mijn leven verrijkt. Ook in deze tijd vormen deze verhalen nog altijd een enorme bron van inspiratie. Yoga Nu, op mijn 73e, geef ik yogalessen voor senioren. Dit geeft mij veel voldoening. Hiermee is een lang gekoesterde wens in vervulling gegaan. Het is belangrijk om te blijven bewegen, welke obstakels ook op je pad komen. Met je ademhaling en meditatie als aandachtspunten.

HET EERST EEN ZELFSTANDIG DE HANDSTAND DEED.

Antonia (73) komt uit een grote familie. Ze voelde zich altijd het zwarte schaap. Maar zogenaamde ‘zwarte schapen’ zijn vaak spirituele, gevoelsmensen. Antonia stond zichzelf toe een ander pad te bewandelen als haar familie. Zich niet meer te ‘vergelijken met’, maar zich ‘verbinden door’. Zo ontsteeg ze haar minderwaardigheidsgevoel en vond ze haar levensgeluk in yoga.

‘Chitta Vritti Nirodhah’ is sanskriet voor: Yoga kalmeert de schommelingen van de geest. ‘Yoga kun je niet doen, je bènt Yoga’, zo onderwijst Patrick. Alleen als je innerlijke stilte kunt ervaren, kan er iets nieuws ontstaan of geboren worden. Dit zou ik ook graag aan kinderen en jongeren willen doorgeven. Bijvoorbeeld op de scholen. Kinderen zijn zo druk met mobieltjes en computers. Zij hebben stilte en rust nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Mantra’s Zingen is een uiting van Bhakti yoga: het pad van liefdevolle toewijding en overgave aan God. Toen ik voor de eerste keer een mantra zong dacht ik: ‘nu ben ik echt heel diep gezakt’. In gedachten hoorde ik de stem van mijn familie: ‘Die is niet meer te redden’. Maar de kracht van het mantra zingen is sterk en geeft energie. Ik zing in de lessen die ik geef. Ik zing voor mijn broer en ouders. Ik was niet bij ze toen ze stierven, maar op deze manier zorg ik nog voor ze en stuur ik ze liefde. In India is het heel normaal om voor de doden te zorgen middels zang.

Als ik in India ben verblijf ik ook enkele weken in een Ashram. Mensen komen vanuit de gehele wereld naar de Anandashram in Kerala. Daar wordt de hele dag gezongen. De mantra die wordt gezongen is Om Sri Ram - Jai Ram – Jai Jai Ram. Er hangt een goddelijke sfeer. Iedereen brengt in naar vermogen. Ik geef daar voetmassages. Het ‘chanten’ van mantra’s is een zeer belangrijk onderdeel in mijn leven.

‘YOGA KUN JE NIET DOEN. JE BÈNT YOGA’

Verbinding Ik heb weinig contact met mijn zussen en broer en dan is vriendschap erg belangrijk. Mijn vrienden en leraren hebben veel bijgedragen aan mijn persoonlijke groei. Daar ben ik hen heel dankbaar voor. Tot slot Het is een bijzondere ervaring om mijn verhaal te doen voor de yogakrant. Ik hoop velen te kunnen inspireren. Mijn grootste rijkdom is dat ik mag zijn zoals ik ben en zing de mantra: Lokah Samasta Sukhino Bhavantu: ‘Dat alle mensen over de hele wereld vrij en gelukkig mogen zijn’.

Antonia Blom: SENIOREN YOGA / vannaf VRIJDAG 4 SEPTEMBER TIJD: 14.00 uur tot 15.15 uur WILLEMSTRAAT 133 in de Jordaan. Tel. 020-6228917 of antonia.blom@gmail.com

ONDERHOUD AAN JE LICHAAM EN GEEST! Eﬀectief en mild, aangenaam en doeltreﬀend • Authentieke ayurvedische behandelingen • Panchakarma-gezondheidskuren www.maharishi-ayurveda.nl

RELAX ELKE DAG!

elke uitademing is een kans om los te laten

10.000 x per dag We ademen ongeveer 10.000 per dag uit. 70% van de afvoer van afvalstoffen gebeurt via de adem.

Zie ieder mens als een Boeddha

LAAT LOS!#je spanningen# je zweet#je gedachten#je darminhoud #je bloed#je adem#je overtuigingen #je wensen#je doel

Vandaag is jouw dag! Alles wat er gebeurd, is ok. Je alle tijd om te dagdromen, of om nergens aan te denken. Alles is welkom. Ontspan je kaken, je wangen, je neus, je voorhoofd, laat je schouders los hangen. Glimlach licht. Stel vandaag je

SPAN EN ONTSPAN JE MULA BANDHA EN KEER TERUG NAAR JE BRON

welbevinden op nummer èèn!

Minder kofﬁe & suiker

IK ADEM UIT EN KOM TOT RUST IK ADEM UIT EN GLIMLACH VERBLIJVEND IN HET HIER EN NU IS ELK MOMENT EEN WONDER THICH NHAT HANH

Cafeïne (kofﬁe drinken) leidt tot de aanmaak van adrenaline en dit levert een gespannen gevoel op. Ook de inname van suiker stimuleert de aanmaak van het stresshormoon adrenaline. Veel angsten zullen verdwijnen door simpelweg je voedingspatroon aan te passen.

KOM TOT JEZELF IN DE KINDHOUDING

Kom op je knieën en leg je voorhoofd op de grond, of op je handen. Als je buik in de weg zit dan spreid je je benen een beetje. In deze houding sluit je je af van de buitenwereld, als een foetus in de baarmoeder. Je rug ontspant en je hoofd krijgt extra zuurstof.

KAPALABHATI / GLANZENDE SCHEDEL Ontspan je keel en nekgebied. De schouders zijn laag en ontspannen. Leg dan je hand op je buik. Trek eens met een kort rukje je buikwand in. Als vanzelf ontspant deze dan weer. Dan adem je met een kort stootje door je neus uit terwijl je tegelijkertijd de buikwand intrekt. Je hersenen worden door de zuiverende ademhaling gereinigd. Doe dit drie keer tien tellen op je eigen ritme. Let erop dat je keel, gezicht, schouders, nek en borstgebied ontspannen blijven. Na deze serie voel je even na, met gesloten ogen. Laat je adem los. Ervaar de stroom van energie. Kapalabhati maakt het hoofd leeg, herstelt de leverfuncties en werkt reinigend.

WWW.YOGAKRANT.NL Voor jezelf, de ander en de wereld

Mula betekent wortel, bron. Deze bandha (energieslot) wordt geactiveerd door in gedachten staartbeen en schaambeen naar elkaar toe te trekken. De Mula Banda beschermt de onderrug.

BALANS door Nadi sudi Als de linker- en rechterhersenhelft, ratio & gevoel, in harmonie zijn, voel je je in balans. Door Nadi sudi breng je ze in balans. Ga rustig zitten. Sluit het rechterneusgat met je duim. Inhaleer rustig door het linkerneusgat, in gedachten tellend tot vijf. Adem door hetzelfde neusgat weer uit, terwijl je tot tien telt (korter als je in ademnood komt). Doe dit 10 tot 15 keer. Sluit het linkerneusgat met je rechtermiddelvinger en inhaleer door het rechterneusgat. Adem weer vijf tellen in. Adem uit door het rechterneusgat terwijl je tot tien telt. Herhaal dit ook weer 10 tot 15 rondes. Nadi sudi heeft een kalmerend effect op het zenuwstelsel en helpt tegen slapeloosheid. Verzacht hoofdpijn. Bestrijdt onrust en angstige gevoelens. Reinigt het bloed. Van nature wisselt elke twee uur het neusgat dat open is. Haal je gemakkelijker door het linkerneusgat adem, dan zul je creatiever zijn. Is je rechterneusgat meer open, dan overheerst de ratio.

het hier en nu is je enige zekerheid ieder moment is uniek en komt nooit meer terug. leef het ten volle

Ook dit gaat voorbij

Foto’s: Elske Feitsma & Stefanie van Emmerik www.kiekmijnfamilie.nl Copyright DE YOGAKRANT® Vormgeving: Onck Graﬁsch Ontwerp. Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden.

Neem de tijd ... laat op elke uitademing los...

DE BESTE RELAX TIPS • Focus je op het tegenovergestelde van stress: aandacht. Luister, voel, zie en proef met alles wat je hebt. • Verplaats de aandacht uit je hoofd naar je lijf: wandel, sport, yoga, hardlopen en sauna. • Verbind je met anderen: ieder mens kent verlies, verdriet en pijn. Stel je open en ontdek dat je niet alleen bent. • Zie de wonderen in je leven: ze zijn er, hoe klein ook. • Lach naar de wereld en de wereld lach terug. • Praat tegen vreemden • Kijk naar de sterren. Het leven is waanzin. Vind schoonheid in de gekte. • Zeg JA tegen je leven: je huis, je man, je ﬁnanciele situatie, je kinderen en de afwas. Het is goed zoals het is. Verzet levert alleen maar pijn op. Omarm je leven! • Kijk om je heen. Kijk naar de horizon. Staren in de verste werkt ontspannend.

♥SLAap zacht♥ Tijdens je slaap herstelt je lichaam en je geest. Een diepe, ontspannen slaap zorgt dat je al je ervaringen van de dag verwerkt en de volgende dag alles aankunt. elf op de eerste jez p

stel

Keep it simple

Voel liefde en stress verdwijnt

ts laa

Geef je zintuigen rust: Vanaf 21.00 dim je de lichten, of steek je kaarslicht aan. Leef zoveel mogelijk met het natuurlijke dag-en nachtritme. Demp geluiden, zet de televisie zachter, of uit. Sprenkel wat lavendelolie op je kussen. Doe vast gemakkelijke kleding aan en strek je lekker uit of doe wat rustige yogaoefeningen zittend op de grond. Masseer je voeten met sesamolie. Volg een rustige meditatie. Ga de chakra’s na. Of kijk van binnenuit naar je derde oog. Ga je dag na. Wat was mooi?

OP ZIJN KOP De kaars. Kom op je rug liggen en breng je benen naar je borst. Breng ze dan iets naar achteren en omhoog, terwijl je je handen zo hoog mogelijk tegen je rug plaatst. Omgekeerde houdingen brengen extra bloed naar de hersenen en het gezicht. Het hart komt tot rust. Heeft een verjongend effect. Deze houding helpt om dingen eens vanuit een ander perspectief te zien: je zet jezelf, je leven letterlijk ‘op zijn kop’. Versterkt de baarmoeder. Een goede houding tegen overgewicht. Omgekeerde houdingen zijn ook de Handstand en de Kopstand. Oefen deze wel met een ervaren docent. Doe deze houding niet bij een hoge bloeddruk of tijdens je menstruatie.

Ontwikkel je derde oog

Via dit voorhoofdschakra ontwikkelt je bewustzijn, hoger inzicht en helderzien zich steeds verder. Het brengt ruimer inzicht in het bestaan en ten slotte een verlicht denken. mediteer door er van binnuit naar de kijken. met gesloten ogen.

Praat

Wees moedig: het onderdrukken van angst, schaamte en verdriet geeft stress, en kost bakken energie. Vertel een vriend(in) of een professional al je diepste geheimen. Of duik in je onbewuste via hypnotherapie en bevrijd jezelf!

Je tastzin, je lichaamsbewustzijn is een middel wat je ten alle tijden in kan zetten om te ontspannen en in het hier en nu te komen. Terug in je lijf, uit je gedachten. In de sauna is het gemakkelijk om ons lijf als geheel te ervaren. Vandaar dat de sauna en de warmte op je huid super ontspannend is. Maar ook achter je bureau kan je met je aandacht naar je huid gaan. Kun je je kleding voelen? Hoe voelt je voorhoofd? Je voeten, je handen.

Lijkhouding / Savasana De belangrijkste asana! Laat na een yogales alle opgebouwde spanning wegvloeien. Ga op je rug liggen. De schouders laag onder je. Je voeten vallen naar buiten, de handpalmen wijzen naar boven. Voel waar je lijf contact maakt met de vloer. Laat de aarde je dragen. Op elke uitademing laat je meer los. Ga alle delen van je lichaam in gedachten af.

stel

elf op de eerste jez p

ts laa

de tastzin

Doe alles waar je niet blij van wordt je huis uit

MAAK VAN -GOED VOOR JEZELF ZORGENJE HOOGSTE PRIORITEIT dan pas kun je er ècht voor anderen zijn

DE YOGAKRANT // 12

YOGAHAPPY

GOED VOOR JE LIJF

GELUK IS DE AFWEZIGHEID VAN WENSEN In het westen hebben we veel stress, zegt men. Hoe komt dit en wat houdt het volgens de yoga in?

Als mensen hebben we een bepaalde vorm van spanning nodig om te kunnen functioneren. Maar als dat teveel wordt hebben we het snel over stress. We leven zo in relatie met de wereld dat we gaan geloven dat we er van afhankelijk zijn; dat ons geluk afhangt van de mate van bevrediging van al onze wensen. De wens dat de mensen mij aardig vinden, dat mijn partner nog van me houdt, dat de opdrachtgever tevreden zal zijn en ga zo maar door met allerlei dagelijkse wensen. Zolang we achter de bevrediging van al deze wensen aanhollen, is de kans ook groot dat we teleurgesteld zullen raken. En hier komt het wrijvingsgebied als het gaat over teveel stress, ofwel teveel spanningsvelden in een keer en voor een langere periode. Als we constant tegen de stroom inzwemmen,

houden we dat een tijdje vol, maar uiteindelijk geven we het op. En als je doorgaat tot je er bij neervalt, noemen we dat overspannen zijn. Het spanningsveld is geknapt en we kunnen het niet meer aan. We hebben rust nodig en vinden dat de buitenwereld hard is en oneerlijk. Door meditatie proberen we verankering in ons zelf te versterken. Zodat we meer vertrouwen hebben en minder afhankelijk zijn van de buitenwereld. Hierdoor raken we minder verstrikt in die spanningsboog van verwachtingen, wensen, teleurstellingen en verdriet. Bijzonder is het als we bevrediging ervaren: op dat speciﬁeke moment hebben we geen wensen meer, we ervaren alleen het geluksgevoel van dat moment. We voelen ons gelukkig, omdat onze wensen zijn uitgekomen. In het ultieme geluksmoment zijn er geen wensen. Als we onze wensen reduceren in het dagelijkse leven, levert dat minder teleurstelling op. Onze afhankelijkheid van de buitenwereld wordt minder. We hebben vertrouwen, innerlijke kracht en zoeken minder naar bevestiging. Op een bepaald moment vroeg ik aan mijn leraar of ik vooruitgang boekte. Hij keek me verwonderd aan, met een glimlach. Hij zei: zoek je bevestiging over hetgeen je zelf het beste kunt weten? Ik was verbaasd, uiteraard zocht ik bevestiging of ik het

Ik zoek een yogadocent

goed genoeg had gedaan.Hij bedoelde natuurlijk dat ik op mijn eigen oordeel mocht vertrouwen. Het is niet verkeerd goedkeuring van anderen te wensen. Maar de vraag is in hoeverre je hier afhankelijk van bent. Op het moment dat we meer zelfvertrouwen hebben, zijn we gelukkiger en kunnen we makkelijker in onze kracht blijven. We gaan tevredenheid ervaren als een rode draad door ons leven. Stress en spanning mogen er zijn om nieuwe uitdagingen aan te gaan en ons te prikkelen. Maar het haalt ons mentaal en emotioneel niet meer uit ons evenwicht. Kortom, bij teveel stress laten we onszelf uit onze kracht halen en laten we de wereld bepalen wanneer het genoeg is. Bij een innerlijke tevredenheid bepalen we zelf waar de grens ligt. In beide gevallen doen we onze uiterste best om het allemaal zo goed mogelijk te doen. In het ene geval pakt het voor onze algehele gezondheid verkeerd uit en is het destructief en in het andere geval kunnen we er alleen maar van groeien en sterker van worden. Dus is de keus aan het individu om te bepalen wat hij of zij wil in het leven. Nemen we het stuur van het leven en de verantwoordelijkheid in eigen hand of laten we ons leven bepalen door de wereld om ons heen? Ron van der Post WWW.YOGASTUDIE.NL

RELAX OP HET WERK

• Als je je kantoor binnenkort, kijk rond, neem de personen en omgeving in je op. Accepteer hun aanwezigheid. • Zitten is slecht voor je gezondheid en je rug. Sta zo vaak mogelijk op, beweeg je schouders, ontspan en beweeg je lijf. • Zorg dat je een rekbare broek aandoet naar je werk. Dan kun je je houding afwisselen, door soms in kleermakerszit op je stoel te gaan zitten, of met je benen onder je gevouwen. Dat is beter voor je rug en heupen. • Zorg voor een ﬁjne, opgeruimde werkomgeving met veel groen, prettige geuren en mooie spullen. • Plan korte pauzes, ga naar buiten. • Je mantra is alles komt vandaag moeiteloos tot stand. • Maak een meditatie hoekje. • Zorg voor een realistische ‘to do list’.

YOGA HEEFT POSITIEF EFFECT OP GEESTELIJKE EN LICHAMELIJKE GEZONDHEID In het oosten weet men het al eeuwenlang: er is geen scheiding tussen lichaam en geest. Dit is ook het uitgangsprincipe van de traditionele yoga. Yogahoudingen en ademoefeningen hebben een gunstige invloed op het fysiologisch functioneren van het hele lichaam. Asana’s houden spieren, gewrichten en de ruggengraat soepel en bevorderen de stofwisseling. De yogahoudingen hebben ook effect op de hersenen.

Heather Meason, oprichtster van de Minded Institute for Mental Health London liet onlangs tijdens een lezing in Amsterdam zien hoe oefeningen veranderingen in de hersenen teweegbrengen. Asana’s (yogahoudingen) verhogen de concentratie van Gaba, een belangrijke neurotransmitter in het zenuwstelsel. Tijdens yogabeoefening wordt de hoeveelheid oxytocine, de ‘feelgoodstof’ in de

www.YOGANEDERLAND.nl Kies voor kwaliteitsyoga

Tijdens yogabeoefening wordt de hoeveelheid oxytocine, de ‘feelgoodstof’ in de hersenen tot 300 % verhoogd. hersenen tot 300 % verhoogd. Een goede yogadocent, geschoold in yoga, anatomie en fysiologie weet dit. De leraar gebruikt gericht bepaalde oefeningen om deze staat te bereiken. Een bekwame yogaleraar kent ook de contra indicaties en zal nooit over grenzen heengaan. Daarom is het belangrijk les te nemen bij een gekwaliﬁceerde yogadocent. Docenten die aangesloten zijn bij

de Vereniging Yogadocenten Nederland zijn gekwalificeerd. Je herkent hen aan het blauwe VYN-Logo met de woorden Vereniging Yogadocenten Nederland erboven. Via de website van de VYN kun je een erkende en goed geschoolde yogadocent in je buurt vinden. Heeft jouw docent dit logo niet, informeer dan altijd naar diens opleiding. Let er ook op of de docent bij de eerste kennismaking informeert naar eventuele klachten en/of blessures. Je vindt alle erkende yogadocenten op www.yoganederland.nl. Tot slot, vraag altijd een proefles, dan krijg je een goede indruk van de docent, de groepsgrootte, je medecursisten en de sfeer in de groep. Goedkope collectieve verzekering voor yogadocenten De VYN heeft nog meer te bieden! Wanneer je als docent lid wordt, bestaat de mogelijkheid om deel te nemen en te profiteren van de collectieve aansprakelijkheidsverzekering die is afgesloten. De premie hiervoor is slechts 27 euro per jaar. Aanmelden kan bij de penningmeester, penningmeester@yoganederland.nl. www.yoganederland.nl

DE YOGAKRANT // 13

YOGAWORLD

VOOR DE AARDE

“YOGA IS EEN TOOL, ONGEACHT DE CULTUUR”

SHOPPPING

Foto Sanne Kerkhof

zware leven dat ze leiden in combinatie met frequente mentale tegenslagen.” Mardjan over haar land: “In Iran zijn zoveel veranderingen gaande, dat die nieuwe situatie weer invloed heeft op de gesteldheid van mensen. Teheran is een stad die in 20 jaar tijd is gegroeid van 2 naar 20 miljoen mensen. De traditionele cultuur wordt vermengd met een moderne samenleving, en dat is niet altijd een vlekkeloos verlopend proces.”

Een stevige omhelzing. Dat is de begroeting die plaatsvindt tussen yogadocent Eveline Torres en leerling Mardjan bij Samana Yoga Center. Na 2,5 jaar samen yoga beoefenen, is een hechte band ontstaan tussen de twee. De overeenkomsten tussen beiden spelen hier zeker een rol in: ze hebben een passie voor dans en culturen, een multiculturele achtergrond én een droom om de wereld beter te maken, al is het maar een heel klein beetje... Stress Mardjan is de rust zelve. Een 30-jarige vrouw met een Nederlandse moeder en Iraanse vader, die ontspannen vriendelijkheid uitstraalt. Mardjan: “Dat was 2,5 jaar geleden wel anders, toen ik hier terecht kwam. Ik had last van stress en was erg zoekende naar een vorm van beweging die goed bij me paste. Ik ging hardlopen, bikram yoga en andere vormen van yoga beoefenen, waar prestatie voorop staat. Toen ik in gesprek raakte met Jay, de eigenaar van Jay Juices in de Haarlemmerstraat in Amsterdam, raadde hij me aan eens om de hoek bij Samana Yoga Center te gaan kijken. Na een paar lessen merkte ik dat het me goed deed en ik me nadien helder voelde. Het gaf me houvast, hielp me met beide voeten op de grond te blijven en het voelde veilig. Eveline gaf me het advies te kiezen voor structuur: 1 soort les met 1 docent. Dat was precies wat ik nodig had en gaf mij een basis om los te komen van de stress.” Eveline lacht en herinnert zich nog precies

��

hoe Mardjan binnenkwam en hoe snel ze een verandering bij haar zag voltrekken. “Dat is zo bijzonder. Vaak krijg ik na één les al terug dat mensen beter slapen en weer energie hebben bijvoorbeeld. Met 1 les ben je er natuurlijk nog niet, maar door zo snel het effect te voelen, geeft het mensen vertrouwen door te gaan.” Stress is universeel Eveline is Braziliaanse, maar woont intussen al zo’n 20 jaar in Amsterdam. Net als Mardjan kent ze twee uiteenlopende culturen van heel dichtbij en reist ze de hele wereld over. Eveline: “Stress is universeel. Er zijn overal mensen die stress ervaren. Het verschil zit ‘m in de oorzaak van stress. Bij Nederlandse vrouwen ontstaat stress doordat ze zichzelf erg verantwoordelijk voelen. Ze willen het liefste alles zelf doen, zowel fulltime werken als hun kinderen opvoeden én een sociaal leven leiden. Het liefst nog tot in perfectie. Voor vrouwen in de sloppenwijken van Rio de Janeiro, wordt stress veroorzaakt door het fysiek

CHAKRAYOGA VOOR KINDEREN

Yoga geeft je houvast in stressvolle situaties Yoga is ook universeel en kan voor iedereen wat betekenen, ongeacht cultuur. Eveline: “Bij Vijnana yoga, de yoga die we bij Samana Yoga Center beoefenen, gaat het om een combinatie van geest, lichaam en ademhaling. Door deze combinatie leer je om je geest tot rust te laten komen. Al lukt het maar even om de geest te kalmeren, dat is voldoende om iemand te raken. Uiteraard gaat het bij de ene persoon wat sneller dan bij de ander, want het is wel confronterend. Durf je jezelf open te stellen en van je stress af te stappen?” Mardjan: “Dat was voor mij in het begin heel lastig. Ik wilde eigenlijk wegrennen, maar er is geen ontsnappen aan. Door er aan toe te geven, komt de ontspanning vanzelf.” En dan volgt volgens Eveline de volgende stap in het proces: het sterker worden. “Eerst moet je afbouwen door los te laten en dan bouw je weer op door te leren ademen, in alle rust te zitten en te luisteren naar je lichaam. Door steeds terug te keren naar de practice leer je jezelf te beschermen en word je sterker. Je maakt yoga iets van jezelf, je kiest voor je eigen manier van beoefening en wat je ermee wilt doen.” Mardjan: “Die bescherming ervaar ik nu heel duidelijk. Yoga heeft me geholpen om afstand te nemen en bij mezelf te blijven, ook al verandert mijn omgeving voortdurend. Ik grijp regelmatig terug naar meditatie, het letterlijk voelen van mijn zitbotten of even een oefening doen om in het hier en nu te blijven. Yoga is voor mij een hulpmiddel om makkelijker met het leven te dealen. Het is een tool, ongeacht de cultuur of omgeving waarin je leeft.”

Even lekker tijd voor jezelf en creatief bezig zijn. Met deze leuk DIY kits maak je zelf een droomvanger of planetenjager. Het werkt heel ontspannend en meditatief; ook leuk om kado te geven! INFNTI, Haarlemmerdijk 169 Amsterdam  www.infnti-lifestyle.com Vanaf t14,50.

Samen dromen Ook in toekomstdromen vinden Eveline en Mardjan elkaar. Waar Eveline in de komende jaren yogalessen in sloppenwijken in Rio de Janeiro wil geven, ziet Mardjan een Samana Yoga Center in Teheran wel zitten. “Yoga is booming in Iran, al zijn de mogelijkheden beperkt, zeker op het gebied van Vijnana yoga. Als ik in Teheran ben, ervaar ik de behoefte aan yoga bij mensen. Mensen hebben iets nodig om te gronden, een basis om op terug te kunnen vallen. Over twee weken ga ik weer naar Teheran en start ik mijn eerste oriënterende onderzoek.” Voor Eveline kan haar droom ook niet snel genoeg van start gaan. “Vanuit Samana willen we wat voor de wereld betekenen. Armoede kunnen we niet veranderen, maar al lukt het maar om een aantal mensen iets mee te kunnen geven wat hun leven wat zachter maakt, ben ik al blij. Zoals de vrouwen in sloppenwijken in Brazilië. Vanaf 2016 wil ik een paar weken per jaar daar yogalessen geven met als doel ze een houvast te geven voor moeilijke situaties. Een soort gereedschap waar ze voor de rest van hun leven gebruik van kunnen maken, ongeacht de situatie. Dat is wat yoga voor mij betekent en hopelijk kan ik dat overdragen aan iedereen die daar een beetje van kan gebruiken.” Eveline & Mardjan werden geïnterviewd door Janneke van Nunen. Samana yoga center Droogbak 11, 1013 GG Amsterdam www.samanayogacenter.nl

! NIEUW

GEWOON OP JE EIGEN MOMENT

VOLG NU ONLINE YOGALESSEN EN MEDITATIES

van Patty Jongemaets Dit boek leert je over chakra’s, en geeft yogadocenten inspiratie voor zeven volledige lessen Chakrayoga voor kinderen en tieners. Je kunt de ideeën ook gebruiken voor yogalessen voor volwassenen. Ouders, kinderen en tieners kunnen dit boek thuis gebruiken. t 32,50

Ben jij yogadocent en wil je beter zichtbaar zijn? • Bij de Yoga Academy kan je een eigen video uploaden. • De Yoga Academy produceert video’s van yogalessen, geleide meditaties en docentproﬁelen. • Ook voor livestreams van yogalessen en events!

De YOGAKRANT geeft 3x ‘ChakraYoga voor kinderen’ weg! Stuur je adres naar mailenwin@yogakrant.nl. *vòòr 10 december 2015.

WWW.YOGAACADEMY.NL

DE YOGAKRANT // 14

YOGA

VOOR JE GELUK

DISTRIBUTEURS VAN DE YOGAKRANT

GELUKKIG ZIJN MOET JE DURVEN

Derk jan Reijners patrijsstraat 30 Nieuw Bergen

Amadorra Kruisboog 26 HOUTEN ✪ www.amadorra.nl

Tineke de Louw Yogastudio Kleverpark

liberty yoga

Santpoorterstraat 31

Korhoenderveld 159

HAARLEM

CUIJK

www.yogastudiokleverpark.nl

✪ www.liberty-yoga-

Bergstraat 7c, Banholt

pilates.nl

✪ www.bridgevan-

Kloosterhof 4 Deest Bridge & Bakker Edo

Yogastudio Linggan

binnenuit.com

Westeinde 12D Den Haag ✪ www.lingganyoga.com

Antje Fokkema Leppa 135 Drachten Lotus Body Work

✪ www.yogametjehart.nl

Oude Bocheltsebaan 7

Yogalounge

Winterswijk – Woold

Larenseweg 39 Hilversum

Yoga Berry

✪ www.yogalounge.nl

JvdVondellaan 70

✪ www.lotusbodywork.nl

Deventer

Richard den Dunnen

✪ www.yogaberry.nl

Tulipastrjitte 48 Yogaschool De Blauwe Vlinder

Yogacentrum Leeuwarden

Groenelaan 3 Beverwijk

Schrans 42 Leeuwarden

✪ www.yogabeverwijk.nl

Stiens ✪ www.libete.nl

✪ www.yogacentrum leeuwarden.nl

Bodyhealing

Yogastudio Yogasana

Monseigneur Borretlaan 1

Kerkstraat 5 Rijswijk

Vogelenzang

✪ www.yogasanastudio.nl Blos yoga & massage

✪ www.bodyhealing.nl

Fluytschip 51 De Rijp

MASYOGA Burmaniastraat 2 Leeuwarden www.masyoga.nl

✪ www.blos.nu Bikram Yoga Den Haag

Everything Zen

Prins Hendrikplein 2

Korenbloemstraat 46

Den Haag

Tilburg

✪ www.bikramnl.com

✪ www.everythingzen.nl

Dolﬁjn Wellness Jollenpad 6, Amsterdam Centrum voor Meditatieve Ontspanning Waalstraat 55 Lelystad ✪ www.meditatieve-

Bodyﬂex 100% Catharina

E-motion Katwijkerbroek 91a Katwijk ✪ www.e-motion.nu

✪ www.dolﬁjnwellness.nl

Frederikstraat 60 A Den Haag www.bodyﬂex.nl

ontspanning.nl Eva’Z | Pilates & Yoga

Happiness is an inside job. Geluk ervaren in je leven is vreugde voelen in je hart. Maar daarvoor moet je wel eerst jezelf toestemming geven om je hart te openen. En daar moet je iets voor doen. Yoga en meditatie kan daar heel goed bij helpen. En soms ook persoonlijke begeleiding van een spiritueel coach of ander innerlijk werk. Op het moment dat je je hart opent, of dat nu is door bepaalde gebeurtenissen, mensen of omstandigheden, kun je voelen wie je werkelijk bent . Welke passies je drijven en welke, soms hele gewone dagelijkse dingen, je vreugde geven. Je hart openen is eigenlijk een beetje wakker worden. Je begint opeens te realiseren waar je echt van droomt en hoe jij je leven zo goed mogelijk daartoe kan inrichten. En die droom beperkt zich niet tot alleen werk of relaties. Die droom is zo compleet mogelijk met alle facetten van het leven die erbij horen. Durf jij wakker te worden en echt te dromen?

Durven? Ja, durven! Durf jij te voelen wat je ware verlangens zijn, naar de realiteit van het leven te kijken en te ontdekken wat jij het liefst vanuit je hart zou willen voelen en manifesteren? Dat kan best spannend zijn. Soms overtuigen we onszelf dat we iets niet kunnen, niet mogen of dat het niet voor ons is weggelegd. Maar is dat wel écht zo? Natuurlijk hebben sommige mensen te maken met een realistische beperking die niet meer te veranderen is. Maar je kan wel veranderen hoe je daarmee omgaat. Om te ontdekken of iets echt niet kan of niet te veranderen is, kan het heel verfrissend zijn om bewust de verlangens van je hart te ontdekken. Er kan namelijk wel eens een verschil zijn tussen wat je wilt en bedenkt met je hoofd en wat je werkelijk wenst vanuit je hart. Dat geeft verwarring in je leven en zorgt er ook vaak voor dat je stress ervaart. Die duik in het hart kan soms ook eng zijn. Want wat kom je dan allemaal tegen en wat zou dat voor gevolgen kunnen hebben in je leven? Uit veiligheid blijven we dan dingen op de automatische piloot doen. Maar zoals het Engelse gezegde zo mooi omschrijft:

Rosalinda Weel is leraar yoga, meditatie en ayurveda, spiritueel coach en oprichter van de opleiding De Kindermeditatiedocent. Ze is tevens de auteur van ‘Gelukkig zijn moet je durven’, praktische sleutels om te leven vanuit je hart. www.rosalindaweel.nl

Herenweg 89 Heemstede Yogacentrum Stilte in beweging Teugenaarsstraat 40 Oss ✪ www.stilte-in-beweging.nl

Art of Balance Tuinpad 87 2242 TB Wassenaar ✪ www.art-ofbalance.nl

Yogapraktijk ‘Een nieuwe

✪ www.evaz.nl

Balans’ Barrierweg 192a

��

Eindhoven ✪ www.balans-yoga.com Yoga Lingewaard

Ina Fischer Pluut 17 Vollenhove Yogacentrum Lotus

✪ www.inaﬁscher.nl

De YOGAKRANT geeft 3x ‘Gelukkig zijn moet je durven’ weg! Mail naar mailenwin@yogakrant.nl en wie weet win jij dit boek!

Groenestraat 2

*voor 15 december 2015

Haalderen ✪ www.yogalingewaard. webklik.nl

Vliegdenweg 6B Bussum ✪ www.yogalotus.nl

AMSTERDAM

www.ﬂinders.nl

www.studiolos.nl

www.frontierworld.nl

www.roos.nl

www.samanayogacenter.nl

www.delightyoga.nl

www.absoluteyoga.nl

www.estafettewinkel.nl

www.varsana.nl

www.lush.nl

LELYSTAD www.ayurveda-arts.nl

VIA WEBSHOPS www.ecotex.nl www.greenjump.nl

www.yogaacademy.nl

NIJMEGEN

www.bagelsbeans.nl

www.yogastudie.nl

www.slaapcursus.nl

www.svahayoga.com

www.terrayoga.nl

www.kinderyogawinkel.nl

www.denieuweyogaschool.nl

www.deknollentuin.nl

www.yoga-specials.nl

www.leef-yoga.nl www.mailfemale.nl

WIJCHEN

www.ekoplaza.nl

www.yoganieuws.nl

www.yogisha.nl

www.aardsezaken.nl

www.superyoga.nl www.watmooi.nl

DIVERS

www.infnti-lifestyle.com

DOORN

www.annekesips.nl

www.yoginess.nl

www.houseofyoga.net

www.paviljoenvanbeuningen.nl

VELP

Onderdeel van de

www.zuiveramsterdam.nl

www.irinaverwer.nl

Bewuste Leesmap

www.shape-all-in.nl

www.oba.nl www.sportsworldamsterdam.nl

UTRECHT

www.sukkhayoga.nl

www.yoga-saswitha.nl

www.coffeecompany.nl

www.yoga-docentenopleiding.nl

www.yoganederland.nl

2-jarige opleiding

Yogadocent Start januari 2016 Meer informatie: www.yogavidya-rotterdam.nl T +31 (0)6 25 100 420

Erkende opleiding 500 h

DE YOGAKRANT // 15

YOGAMIND

VOOR JE HOOFD

MINDFULNESS: ZIJN MET JEZELF Het goed hebben met jezelf is niet vanzelfsprekend. Vaak willen we dat we anders zijn, dat onze situatie anders is, dromen we weg of zijn we ontevreden met de realiteit. Dat alles levert stress op of neerslachtigheid. Mindfulness geeft zicht op deze automatismen en helpt ze aan te pakken. Aan het woord is Corine Lepoutre van de Mindful Academy, die trainingen verzorgt in Amsterdam, Den Haag en Zeist.

Mindfulness staat ﬂink in de belangstelling, het werkt, er is veel onderzoek naar gedaan. Wat mij aan mindfulness bevalt is dat je bestudeert hoe het leven zich aan je voltrekt. Er zijn een heleboel dingen waar je zelf de hand niet in hebt en er zijn ook dingen waar je zelf niks voor hoeft te doen. Het voltrekt zich. Het weer bijvoorbeeld is een gegeven. Het is zoals het is. Heel dicht bij jezelf zijn er ook vanzelfsprekende processen. Je hart klopt, dat gebeurt gewoon. Je ademhaling gaat vanzelf. Je hoeft er niets voor te doen. De

ademhaling is een levensenergie en als die in balans is en je de vibraties waarneemt leef je bewuster. Als je de waarneming van de levensenergieën voedt, dan zijn je lichaam, je geest en emoties in balans, dan ben je in de best mogelijke conditie. Deze gemoedstoestand kan je aanleren, en yoga en mindfulness zijn daarbij behulpzaam. Alles wat er gebeurt is Leven, alles is Energie, je maakt er deel van uit en je kunt het (leren) observeren. Het gevolg is een betere balans in jezelf en een gezondere verhouding met je omgeving.

DE BEKKENBODEM

Vleugels In een lezing van Tara Brach (één van Amerika’s belangrijkste mindfulness trainers, red.) hoorde ik een prachtige anekdote. Over hoe in de gevangenis een man tijdens het luchten een meeuw wilde doden met een steen en een medegevangene het verijdelde door ertussen te gaan staan met de woorden: ‘Niet doen, die vogel heeft mijn vleugels’. En alle gevangenen wisten wat dat betekende. Op een bepaalde manier hebben wij allemaal die vleugels van bewustzijn en liefde, de mogelijkheid om te ontwaken en ons te bevrijden. We leven vaak in een smal perspectief, vanwege het feit dat we ons ergens slachtoffer van voelen of in een soort bewustzijnsvernauwing verkeren. Maar wij bezitten allemaal vleugels om ons te bevrijden uit de kooi. Vleugels van mindful- en heartfulness. We bezitten allemaal de mogelijkheid om met onze hersenen en spirituele capaciteit deze vleugels uit te slaan en uit benauwende overtuigingen te ‘ontsnappen’, de zogenaamde ‘limiting beliefs’ , en zo de grotere potentie van onszelf vrij baan te geven. Her-inneren Bij mindfulness gaan we aan de slag met hoe we onze identiteit hebben samengesteld, met waar we in geloven. Zien we onszelf als die gestreste persoon, of als teveeleisend, iemand die het nooit goed doet, of als de ‘control-freak’? Hoe zien we onszelf? Met behulp van de vleugels van mindfulness en heartfulness leren we te herinneren wie we in wezen zijn. Herinneren, terug naar ons eigen innerlijk. Als mens hebben we de neiging onszelf kleiner te maken en onze capaciteiten geringer

in te schatten dan ze in werkelijkheid zijn. Mindfulness helpt om onszelf weer in het juiste perspectief te zetten en minder te oordelen, ons minder te vergelijken met anderen, minder te piekeren over het verleden of tobben over de toekomst. Mild en vriendelijk te zijn voor onszelf. In het nu verblijven Het nu, het huidige moment is het fundament van ons leven. Met mindulness trainen we om met onze zintuigen het huidige moment waar te nemen. De adem, de geluiden, de lucht rondom. Aanwezig zijn met dat wat is, met gedachten, gevoelens, emoties, ze opmerken om weer terug te keren naar het huidige moment. In deze aanwezigheid ben je niet voor of tegen iets, je bent er eenvoudig. Het huidige moment leeft en daarin gaat het minder over jezelf, minder (oordeel) over ik – ik – ik en steeds meer over de eenvoud van het moment, alsof je lichter wordt, ballast van je afschudt. Het huidige moment geeft helderheid, waardoor we in staat zijn om beter overzicht te krijgen over het leven. In een acht weekse mindfulness training leer je vaardigheden als het herkennen van je automatische piloot, omgaan met hindernissen, bewustzijn van de ademhaling, aanwezig blijven, hoe je het beste voor jezelf kunt zorgen en het geleerde in toekomstige (stressvolle) situaties toe te passen. De mindfulnesstraining van de Mindful Academy start maandagavond 21 september in Centrum De Roos, P.C. Hooftstraat 183 (in het Vondelpark) Voor informatie en aanmelden: WWW.MINDFULACADEMY.NL

ELKE DAG RELAXED

HET BELANG VAN STERKE BEKKENBODEMSPIEREN Bij een zwangerschap en bevalling wordt een enorme prestatie van de bekkenbodem gevraagd. De bekkenbodem draagt veel en moet zelf ook heel veel verdragen. Via yoga, ademhalingsoefeningen en trainingen kunnen we de spieren verbeteren. Hanni Jagtman van Mailenfemale: Het oefenen van je bekkenbodemspieren is een goede manier om je vaginasensaties te leren kennen, je orgasmen te controleren en je gevoeligheid voor G-spot stimulering te bevorderen. Zowel het clitorale als het G-spot orgasme zijn vaak (meer of minder) duidelijk te herkennen als een piekende climax, met daarna een periode van bijkomen. Toch zijn er ook veel vrouwen die een voortdurende reeks van orgastische gevoelens kennen. Dit fenomeen kun je zelf goed stimuleren door actief gebruik te maken van je bekkenbodemspieren; één van de spieren in het kleine bekken. Deze vaginale spier loopt vanaf de anus, onder het bekken door, tot aan de clitoris. De bekkenbodem spieren ondersteunen de voortplantingsorganen

en omringen de anus, de vagina en de urinebuis. De PC-spier is de spier waardoor je vagina en G-spot kunnen samentrekken. Als je bijvoorbeeld weinig voelt bij penetratie, hoeft dat absoluut niet aan jouw seksuele onvermogen of remmingen te liggen. Ook niet aan je minnaar of vibrator. De kans is groot dat je bekkenbodem spieren te slap zijn. Net als alle andere spieren in je lijf moet je deze spieren onderhouden door ze te trainen, bijvoorbeeld door het gebruik van speciaal voor dat doel ontwikkelde producten, zoals de Ami oefenset. Leer meer over deze producten: www.mailfemale.com

TIPS HELDER HOOFD 1. Leef en ervaar het hier en nu. 2. Plan tijd voor jezelf: rustmomenten waarin je niets moet. 3. Ruim je huis op, plan een ochtend om het uit te mesten en schoon te maken. 4. Versimpel je leven. Koop zo min mogelijk. Bezit is ook ballast. 5. Verkoop je smartphone. Zorg dat je niet voortdurend bereikbaar bent. 6. Realiseer je dat je zelf degene bent die deze onrust veroorzaakt. Wil je echt rust of ben je bang om je gevoelens onder ogen te zien, en vlucht je in activiteiten? 7. Alles gaat voorbij, kijk naar de sterren. Het leven is te kort om er niet van te genieten. De enige zekerheid die je hebt is dat je geboren wordt maar ook weer zult sterven.

OVERDENK DE DAG Hoe stond je vandaag op? Waar ging je naartoe? Moest je je haasten? Ga je hele dag na. Wat was prettig en wat minder. Kom uiteindelijk bij het punt dat je naar bed ging. Rust uit in de hurkzit. Is het lastig je voeten plat op de grond te zetten, dan kun je een opgerolde handdoek onder je hakken leggen. In het Oosten wordt deze houding aangenomen om uit te rusten. Doe hem zo vaak mogelijk, je zult zien dat het snel gemakkelijker wordt. Voel hoe je lichaam zich opent. Adem rustig door en leg eventueel je hoofd op je handen.

De hurkzit opent het bekken en ontspant de onderrug.

DE YOGAKRANT // 16

YOGASHOP

YOGAGOODIES BIO&BH

DUURZAAM COMFORT Het merk Mandala maakt yoga- en loungekleding met een spiritueel tintje. Mandala brengt spiritualiteit, ontspanning en duurzaamheid samen. Vrouwelijk en gericht op comfort, waardoor draagbaar voor elke dag. De kleding wordt uitsluitend gemaakt van biologische stoffen en is duurzaam geproduceerd. Ga naar  www.yogisha.nl/mandala

Voorgevormde bh van biologische katoen, in Europa gemaakt van puur natuur katoen met stretch voor optimale bewegingsvrijheid. Deze bh bestaat uit twee lagen biokatoenen jersey op elkaar, heeft een parelmoer knoopje voor en een kantje aan de zijkant. Dat voelt goed en zit geweldig.  www.ecotex.nl

LEKKER &GEZOND

��

De YOGAKRANT geeft 10 repen weg! Mail naar mailenwin@yogakrant.nl en maak kans op een lovechock tablet!

FAIR& MOOI SOCKSIES HOTPINK

Nu met 10% korting

Lang en gemaakt van ﬁjne viscose, lichtgewicht en sneldrogend zo fris al een ijsje op een zomerse dag. Draag ze met een wijdvallende top als Waterfall, Om Yoga Top, Peace Top en nog veel meer...  www.yoga-specials.nl

De mooiste yogakleding vind je bij watMooi. De natuurlijke

Met liefde gemaakt

stoffen zijn heerlijk zacht en comfortabel. En fair

Reep van rauwe chocolade met superfoods en veel liefdesstofjes

geproduceerd dus dat voelt ook beter. Gebruik kortingscode

Dit najaar wordt een nieuw liefdeswapen aan het assortiment van

‘yogaw15’ voor 10% korting.  www.watmooi.nl

Lovechock toegevoegd. Missie: met producten van pure rauwe cacao de harten van mensen te openen en liefde verspreiden. Naast de bar en de rocks, lanceert Lovechock de tablet: een donkere, rechthoekige plak chocolade van 70 gram met minstens 84% rauwe cacao en bijzondere superfoods.  www.lovechock.nl

ELKE MAAND GROEN

Geitenwollenshirts vindt dat het geitenwollensokken imago wel een opfrisser kan gebruiken, maar de boodschap erachter zeker niet! Waarom zou het milieu moeten lijden voor onze shirts? En waarom zouden er werkers in andere landen lage lonen moeten krijgen? Mooi niet dus! Wij verkopen alleen eco vriendelijke kleren die dus op een eerlijke manier voor mens en milieu zijn gemaakt. Niets meer en niets minder.  Geitenwollenshirts.nl

SPEEL & VERSTERK Je Joue Ami / Effectieve oefenset voor krachtige bekkenbodemspieren Door training kunnen we onze bekkenbodemspieren in goede conditie houden. Het voorkomt hele vervelende ‘vrouwenkwalen’ (zoals verzakking en

De menstruatieproducten die Green Jump verkoopt zijn gemaakt van veilige materialen en vrij van schadelijke stoffen. Wasbaar of wegwerpmaandverband en tampons van biologisch katoen of een siliconen menstruatiecup zorgen voor minder irritatie tijdens het menstrueren en zijn ook nog eens super milieuvriendelijk.  www.greenjump.nl

urineverlies). Je PC-spieren vormen de bodem

SHOPPING Uw product in shopping? Voor t 200,-. Lever voor 15 november een hoog resolutie beeld aan en 30 woorden. Mailen naar info@yogakrant.nl

voor je buikorganen. Ook heel belangrijk is, dat we door oefening de kwaliteit van onze seksueel genot kunnen verhogen. Het zorgt ook voor een betere doorbloeding van het bekkenbodemgebied.  www.mailenfemale.com

DE YOGAKRANT // 17

YOGACOLUMN

VOOR JE ZIEL

HET KUSSEN Ontmoeting: De eerste kennismaking met het kussen was voor mij alles behalve prettig. Na enkele minuten ben ik er huilend van weggelopen, ik vond het helemaal niks en voelde heel veel weerstand in de vorm van angst, onrust, verdriet, boosheid en een gevoel van opstandigheid. En ook mijn lichaam protesteerde. Toch keerde ik terug, want er was iets wat me op een uitnodigende manier uitdaagde. In het begin leek het een haat-liefdeverhouding tussen het kussen en mij. En naarmate de jaren verstreken en ik het kussen op bleef zoeken, veranderde er iets. Het kussen werd toegankelijker, milder, aardiger. Spiegel Op een gegeven moment ging ik begrijpen wat er gebeurde. Er was onrust en strijd in mijn innerlijke wereld en het kussen hield me een spiegel voor. Het liet me zien wat er in mijzelf aanwezig was. In mij zat weerstand en pijn, zowel fysiek als mentaal. Tijdens een interview met Herman Wijffels in het tv-programma Het kerstvermoeden in december 2014, werd door hem prachtig verwoord wat er destijds bij mij gebeurde: “In de stilte komt het echte naar boven”. Alles wat in je zit, wordt zichtbaar op het moment dat je de stilte tegemoet treedt. Een enkele keer is dit prettig en in een ander geval kan dit veel, heel veel of zelfs téveel zijn. Dit laatste willen we liever niet ervaren, want we willen ons goed voelen. We verlangen naar rust in onze innerlijke wereld. En het is o zo menselijk dat we weerstand willen vermijden. Dit doen we door bijvoorbeeld aﬂeiding te zoeken. Er is dan maar één ding belangrijk en dat is weggaan van het nare gevoel. Soms is dit weggaan zelfs nodig omdat het voelen dan teveel is voor dat moment. De overgang van de buitenwereld naar de binnenwereld kan dan

te groot zijn. Als de drang te groot is om hier van weg te gaan dan zal er wellicht een reden voor zijn. Maar soms is het goed om daar juist naartoe te gaan en kom je tot de ontdekking dat het allemaal wel meevalt. Verleiding Het kussen daagt me uit en verleid me. Want het kan zo heerlijk zijn om te dagdromen terwijl ik zit. En de uitdaging is dan om zonder een oordeel naar mezelf terug te keren op het moment dat ik ervaar dat ik afdwaal. Een andere verleiding, die de eerste jaren aanwezig was, was het uitstellen van het zitten op het kussen in mijn eigen huis. Dit ging me moeiteloos af want ik had geen tijd om te zitten of ik was te moe en zo waren er nog meer excuses. Als ik in een groep zat dan lukte het wel want, dan had ik het gevoel dat ik niet weg kon. Thuis zitten echter was een ander verhaal, dat lukte me toen niet. Verlangen Het verlangen naar het kussen thuis werd groter en een paar jaar geleden besloot ik om een maand lang iedere dag naar het Zen Centrum Amsterdam te gaan om het kussen daar te bezoeken. Dit heeft me enorm geholpen. Hierdoor werd het zitten een dagelijks onderdeel van de dag. Ik merkte op een positieve manier wat het dagelijks

herfst RECEPT

zitten met me deed en na die maand ben ik thuis door gegaan met dit ochtendritueel. De eerste dagen stelde ik me voor dat ik in de Zendo tussen andere meditatiebeoefenaars zat en dat hielp me om te blijven zitten. Op een gegeven moment was dat niet meer nodig, ging het zitten vanzelf. Terugkijkend heeft het een grote rol gespeeld dat ik op den duur vertrouwen ging voelen. Ik werd me er meer en meer bewust van dat het slechts een momentopname was wat ik tegen kwam, het ging voorbij. Naarmate de tijd verstreek, kon ik steeds beter als toeschouwer naar mezelf kijken en observeren wat er gebeurde. Het heeft me overigens ook geholpen om interne blokkades niet alleen te onderzoeken maar ook op te ruimen. Discipline Wij mensen zijn goed in het in onderdrukken van gevoel en emoties in onszelf. Want hoe snel denken we niet: het doet pijn, maar het zal wel goed voor me zijn of het hoort zo, want dit is discipline of bij een ander werkt het ook. Op deze manier ontstaat de kans dat we bij onszelf vandaan gaan. Dit kan ook gebeuren als we ons bezighouden met discipline vanuit dwang of tucht. Ik geloof in een natuurlijke behoefte aan discipline en niet vanuit tucht of dwang. Ik ervaar tegenwoordig een innerlijk verlangen naar het kussen, iedere dag. Donker en licht, verdriet en blijdschap, oordelen en mededogen, ik kom het allemaal tegen.

Door hier doorheen te gaan, door te voelen en ervaren kan ik accepteren, loslaten en mezelf en de ander met meer mildheid zien. Hierdoor komt er meer ruimte vanbinnen. Alles wat ik tegen kom, alles wat me raakt is immers een spiegel voor mijn innerlijke wereld. Met mededogen kijken, lukt niet altijd maar ik merk wel een groei hierin. Tegenwoordig is drukte en tijdgebrek geen optie meer om van het kussen weg te gaan in tegendeel. Tijdens drukke periodes zit ik nu langer op het kussen in plaats van korter. Dit geeft me veel! Ik kom dan helemaal terug bij mezelf waardoor ik met veel meer ruimte en rust de alledaagse dingen kan ervaren. Niet dat dit altijd lukt, want steeds weer zullen er nieuwe uitdagingen op mijn pad blijven komen. Het ervaren van het leven echter, is totaal anders. Tot slot Het kussen heeft voor iedereen een eigen betekenis. Meditatie komt van het Latijnse werkwoord ‘meditare’ dat nadenken, overdenken betekent. Ieder mens loopt een eigen pad en heeft een eigen proces. Wat past bij jou? Welke manier van mediteren sluit aan bij wie je bent? En wat betekent het kussen voor jou? Marlies Verdonk, augustus 2015 Met dank aan Nico Tydeman, voor de ﬁjne manier waarop ik van hem les in zenmeditatie mocht krijgen tijdens de opleiding voor yogadocent aan Yoga Academie Nederland.

HARTIGE

HAVERMOUTPAP De killige herfst vraagt om iets warms en hartigs, iets om vata te verlagen en om nieuwe energie op te doen. Havermoutpap dus. Hartige havermoutpap klinkt misschien niet zo aantrekkelijk, maar het is echt heel erg lekker. En dat niet alleen, het is ook erg gezond. Havermout zit vol vitamine B1, vezels, magnesium en fosfor. In combinatie met wakame wordt het een echte superfood! Wakame is een soort zeewier en bevat vooral veel proteïne (10 keer zoveel als in koeienmelk), jodium, ijzer, vitamine C en magnesium.

Yogini & foodie Irina Verwer bestuurde met veel passie de yogische richtlijnen over voeding en geeft er workshops en retreats over. Ook schreef ze er een boek over. Haar boek ‘Kopstand in de Keuken’ staat vol heerlijke, gezonde en toegankelijke gerechten voor iedereen, voor iedere dag. Je kunt ‘Kopstand in de Keuken’ onder

andere bestellen bij bol.com en yoga-specials.nl. Dit recept bestaat uit veganistische, glutenvrije, yogisch verantwoorde ingrediënten waarbij zo veel mogelijk gebruik is gemaakt van seizoensproducten. Goed voor mens, dier en milieu dus! Meer recepten en yoga-gerelateerde blogs vind je op Irina’s website: www.irinaverwer.com.

Voor bij de hartige havermout heb ik een aubergine gegrild en wat zelfgekiemde linzen en radijszaadjes gekozen. Als je liever niet zelf kiemt, kun je deze kiemen prima vervangen met alfalfa of gemengde kiemen van de natuurwinkel. 1 cup havervlokken 2 cups water 3 stengels gedroogde wakame 1 aubergine 1 eetlepel olijfolie kiemen naar keuze

Kook de havervlokken in het water met de in stukjes geknipte stengels wakame tot de havervlokken gaar zijn. Gril ondertussen de in dunne schijfjes gesneden aubergine met wat olijfolie. Verdeel de havermoutpap, aubergine en kiemen over twee kommetjes. Ik vind deze havermoutpap het lekkerst als ‘ie zo puur mogelijk is, maar je kunt er ook voor kiezen ‘m nog verder op smaak te brengen met wat peper, zout, koriander, komijn, tamari en/of sambal badjak.

DE YOGAKRANT // 18

YOGAJONG

VOOR JE HOOFD

festival

YOGALES GEMIST?

YOGA MAGAZINE FESTIVAL 2015

ZONDAG 25 OKTOBER - AMSTERDAM Meer dan 60 bijzondere yogalessen, workshops, lezingen en live muziek. Enkele highlights: • Happy hormones • Mindfulness Yoga • Stress relief • Rise and shine • Food Filosoﬁe • Beauty boost • Savasana concert • Rock ’n Yoga Online yoga en meditatie

Kijk voor het volledige programma en om je ticket te bestellen op YOGAMAGAZINE.NL/FESTIVAL

Altijd en overal yoga en meditatie met de beste leraren van over de hele wereld: o.a Kino MacGregor, Katiza Satya, Tijn Touber, Govinda Kai en Tenzin Wangyal Rinpoche. Probeer nu gratis!

www.thehouseofyoga.com

YO_FEST_126x180.indd 1

09-09-15 16:57

ADVERTEREN IN DE YOGAKRANT? Het kan al vanaf t100,00! U bereikt meer dan 20.000 yogabeoefenaars en mensen met een bewuste leefstijl. Kijk op onze site voor de mogelijkheden!. Of bel 06-229 297 10 of mail: info@yogakrant.nl Voor 35,00 uw mededeling van 30 woorden in de krant.

DE YOGAKRANT WWW.YOGAKRANT.NL SHOPPING

DROOM VAN EEN MAT Unieke yogamatten van ecologisch materiaal van Ohmat; de matten zijn geprint met een handgeschilderd ontwerp in beperkte oplage. Keuze uit de zeven chakra’s of droomvanger. Te zien en voelen bij INFNTI aan de Haarlemmerdijk 169. t 84,WWW.INFNTI.NL

DE YOGAKRANT // 19

YOGAAGENDA

OM TE WETEN

WHAT’STHEBUZZ?

DE YOGAKRANT MET JE MEDEDELING IN DE YOGAKRANT? Mail je tekst voor 15 november 2015 naar info@yogakrant.nl / t 35,- voor 30 woorden.

• YOGA AMSTERDAM

Nieuwe workshops en lessen Yogatherapie

Yogaschool Ron van der Post

Yoga & Vipassanaretraite. Vertragen,

voor Geestelijke Gezondheid (o.a. bij

YOGA RETRAITE & opleiding

verstillen, verdiepen onder begeleiding

Hee Young Professional! Ga jij een beetje

Trauma, stress etc) starten in 2015. Zie

 www.yogastudie.nl

van twee ervaren trainer-docenten.

te snel? Geef jezelf ruimte om te zijn! Yoga, meditatie, workshops & (herfst)retreats bij Yogalise - Yoga for Young Professionals, Amsterdam  www.yogalise.nl De Nieuwe Yogaschool Met meer dan 60 Yoga-, Pilates- en Meditatielessen per week is het deze zomer ontspannen genieten in De Nieuwe

 www.annekesips.com voor meer info.

Oorverdovende stilte ervaren of juist in het

RAJA YOGA BASISJAAR

oog van de storm vertoeven? 12 t/m 14 feb.

Ervaar Yoga in de prachtige omgeving van

Start in sept in Amersfoort.

Prachtplek!

de Oude Melkfabriek Amsterdam-Oost. Jij

 www.tikay.nl

 www.inaﬁscher.nl.

Vinyasa (200 hr) en Yin (100hr)

YOGA VERGROOT JE LEVENSKUNST!

bent onze STER. Service en gastvrijheid zijn kernwaarden. Sluit je aan bij YogaWorld en ontvang een sporttas.  YogaWorldAmsterdam.nl Vinyasa, Kundalini, Hatha & Yin yoga doe

Teacher Trainings bij Yagoy in Amsterdam Yoga Alliance gecertiﬁceerde

je bij Shape all in

opleidingen tot yoga docent met opties

V.a. 39,50 onbeperkt aantal lessen per

voor lesgeven bij Yagoy. Beiden starten

 www.denieuweyogaschool.nl

maand. Combineer ze met met Essentrics,

in september. Check voor meer info

Pilates of nog veel meer.

over Yoga Your Way:

Tantric Yoga elke zaterdagochtend

Incl. Sauna & stoombad. In Amsterdam(w)

 www.yagoy.nl/trainings

Yogaschool. Kom ook langs voor een gezonde maaltijd of smoothie!

10.30-12.00 uur. In het Mirror Centre, Ter

• POORTUGAAL

 www.shape-all-in.nl

06-41513633

Kom langs en ervaar zelf ontspanning,

• HOUTEN

beweging, kracht en meditatie. Nu ook Critical Alignment Yoga. Yogacentrum Lotus

In Amadorra krijg je niet alleen rust en

Vliegdenweg 6-B 1406 MZ Bussum

ontspanning met diverse soorten

T: 035 6833871 E: info@yogalotus.nl

yoga, maar ook met vele cursussen en

 www.yogalotus.nl

workshops op het gebied van meditatie, zelfontwikkeling, healing en massage.

Bekkenbodem kracht

 www.amadorra.nl

Bewust, goed gebruik van de bekkenbodem ondersteunt elke vrouw.

Pure Silence Eindhoven

Workshop met yoga asana’s. Effect:

Janna Schagen geeft Yoga Light lessen in

Half jaar opleiding tot yogadocent of om je

vitalisering bekkenbodem + bescherming

 www.tantricyoga.nl

de Rivierenbuurt:

eigen practice te verdiepen; februari-juli

van je rug.

info@novayoga.nl * 0652727008 *

2015, elke zondagochtend 9.30 tot 13 uur.

 www.yogastudiokleverpark.nl

Spa Sport Hotel ZUIVER biedt diverse (hot)

 www.novayoga.nl

 www.yogagoods.nl/trainingen of

Za. 3 oktober t 25

 www.artoﬂoving.nl

yogalessen aan zoals Hatha, Yin en Vinyasa yoga. Na aﬂoop kun je heerlijk ontspannen in de luxe spa.

Yoga & Surf Retreat in Marokko In het najaar van 2015 ben je van harte welkom te genieten van zon, zee, golven,

Bij Yoga World Amsterdam kun je kiezen

Yogaschool Noord: een plek in Amsterdam

uit 9 verschillende yogastijlen. Onze lessen

• CURSUS

Noord voor yoga, massage en mindfulness.

Delight yoga

voor iedereen en op elk niveau.

CURSUS CARRYOGA MET JE KINDJE IN

plaats op een bijzondere locatie. Welkom!

 www.yogaschoolnoord.nl

EEN DRAAGDOEK

Zie  www.yogaworldamsterdam.nl

Start woensdag 11 november, 5 lessen.

Centrum, oost en west.

CURSUS ADEM & EXTASE, LVING FROM

BALANS IN ZIJN Praktijk voor hypnotherapie, psychosociale therapie, yoga en mindfulness Gespecialiseerd in bewegen en ontspannen bij klachten en aandoeningen. Therapievergoeding bij aanvullende verzekering. Lid van de NBVH en VYN Marlies Verdonk E: balansinzijn@gmail.com T: 020 777 5955 / 06 41 855 813 Groepsactiviteiten: * Mindful yoga op de stoel, ‘s woensdags 10.30-11.45 uur en 12.00-13.15 uur (Postjesweg 125 A’dam) * Mindful yoga op de mat, donderdags 09.30-11.00 uur (de Wittenstraat 100 A’dam) * Mindfulness trainingen Individueel: * Hypnotherapie en psychosociale therapie / Yoga coaching / Yoga therapie.

INFNTI yoga IJburg Hatha yoga elke woensdag van 20.15 21.30 in de yogaruimte IJburg College. INFNTI verzorgt ook yoga en meditatie sessie’s voor bedrijven. Meer info  www.infnti-lifestyle.com

• YOGA OPLEIDING

worden gegeven door inspirerende en

THE HEART!

het Griekse eiland Paros. Verschillende weken april t/m oktober. Oona Giesen organiseert dit al 20 jaar. Kleine groepen, individuele correctie, voor alle niveau’s, ook beginners.

• OPEN DAG

 www.yoga-greece.com

Een onvergetelijke ervaring. Erkende Docentenopleiding Yoga&Vedanta, Doorn

Start zaterdag 24 oktober , 6 – 9 lessen.  www.yogatoday.nl

t 25,00 inclusief maaltijd

Samana Yoga Center bestaat deze maand 3 jaar!

Zeil mee op een ruim zeilschip en geniet

GEHEIMEN VAN DE JADEN PRINSES: TAO

een Open Dag vol gratis proeﬂessen, o.a.

info@yogaenvedanta.nl

VAN HET JADEN EI

Vijnana Yoga, Therapeutic Yoga, Roll &

 www.yoga-docentenopleiding.nl

Jaartraining voor vrouwen met het

Release, Iyengar Yoga & Body & Voice.

Jaden Ei. Herstel je vitaliteit, ontdek je

Samen met INFNTI,Yogakleding,http://

Dolﬁjnwellness

innerlijke kracht, koester je wijsheid en

www.infnti-lifestyle.com bieden wij op deze

Erkende deugdenyoga opleiding,

levensvreugde.

dag speciale kortingen op yogalessen en

kinderyoga opleiding en spirit and

 www.taolessen.nl

yogakleding. Check het programma: http://

elke dag van 2 ﬁjne yogalessen op een bijzondere plek. Voor meer informatie:

soulcoaching opleiding.

samanayogacenter.nl/yoga-works.../open-

Opleidingen kan je ook doen alleen voor je

dag-samana-2015/.

• RETRAITE

het nieuwe meer.

Stilte&yogaretraite

26 september kinderyogafestival!

Stilte in beweging

 www.dolﬁjnwellness.nl

donderdag 12 november t/m zondag 15 november 2015

 www.YogaCruise.nl | info@YogaCruise. nl | 030 - 89 00 639 | 06 - 54 712 724 Bezinning en diepgang gecombineerd met play en avontuur. Global Flow biedt je Yoga en Yoga & Surf retreats op de

Waar? Droogbak 11 (slechts 5 min. van

mooiste locaties, met de beste docenten in

A’dam CS), iedereen is welkom!

Op een prachtige locatie in Amsterdam aan

Unieke compleet verzorgde yoga vakanties in Turkije/Griekenland

Dat vieren we op za.19 sept.(12-18u) met

Aanmelden via website of

eigen ontwikkeling.

 www.irinaverwer.com 1 week yoga vakantie met Oona Giesen op

gekwaliﬁceerde yogadocenten en vinden

massage.  www.delightyoga.nl

heerlijk eten en yoga in magisch Marokko!

Yoga in Amsterdam Noord

 www.zuiveramsterdam.nl/yoga/

Lessen, retreats, teachter trainingen,

• VAKANTIE

info@puresilence.nl

Persoonlijke yogalessen met aandacht

Kernwoorden: lichaam en geest in  www.margasyogarotterdam.nl

Asthanga teacher training bij

Bijdrage: t 65,- voor strippenkaart voor 5x.

Flowyoga in Hoogvliet Poortugaal. evenwicht, gezellig, gevarieerd, uitdagend.

Blijf in beweging, voorál als je 50+ bent!

Gouwstraat 3, Amsterdam

Marga’s Yoga biedt Hatha en Power-

Marokko, Portugal en Asië.

 www.samanayogacenter.nl

 www.globalﬂow.org

• HILVERSUM

Tweedaagse opleiding Klankschalen &

Vanuit een bedding van stilte wordt de

Begeleide Meditaties

yoga gedragen. Met yin yoga, dynamische

Wil je gratis kennismaken met yoga bij

Waar: Centrum Meditatieve Ontspanning,

hathayoga en heerlijk eten.

Yoga Lounge? Wil je antwoord op al je

Lelystad o.l.v. Hilda Postema

 www.stilte-in-beweging.nl

vragen en (hot) yoga bij ons ervaren?

Cursusbijdrage: t 290

Maandelijks geven wij een Yoga Beginners

Perfecte toevoeging voor yogaleraren,

Special & een Hot Yoga Beginners Special.

therapeuten, en masseurs. Klankschalen

Inschrijven & meer informatie

integreren met begeleide meditaties.

 www.yogalounge.nl

 www.klankschalen-opleiding.nl

DE WINTER EDITIE VAN DE YOGAKRANT VERSCHIJNT 15 DECEMBER 2015 THEMA: YOGA EN HET ONBEWUSTE ONDERDEEL VAN DE BEWUSTE LEESMAP

WWW.YOGAKRANT.NL / INFO@YOGAKRANT.NL

DE YOGAKRANT

COLOFON / De YOGAKRANT is een uitgave van Onck publications // Vormgeving: Onck Graﬁsch Ontwerp // Aan deze krant werkten mee: Corine Lepoutre, Hanni Jagtman, Christel Jansen, Marlies Verdonk, Elske Feitsma, Gerrit-Jan Gerritsma, Dick Onck, Ron van der Post, Irina Verwer, Stefﬁ de Pous, Femke Dekkers, Antonia Blom, Eveline torres, Josien Suntjens, Stefanie van Emmerik-kiekmijnfamilie.nl // Sales: info@yogakrant.nl // www.yogakrant.nl

DE YOGAKRANT // 20

YOGAJONG

VOOR JE HOOFD

Natuurlijk ontspannen! Door onze hectische levenswijze in de Westerse systeem waardoor je moeilijk kunt ontspannen. wereld is het soms lastig om te ontspannen. Het

De supplementen van Vitaminesperpost kunnen je

sociale leven, de veeleisende baan, de kinderen en

daarbij ondersteunen. Zo biedt Ontspannings Plus

sociale media vragen continu je aandacht. Stress ondersteuning bij een goede nachtrust en Vrouw en vermoeidheid doen een aanval op je immuun-

2KO5RT% ING

in Evenwicht bij menstruatie ongemakken.

2KO5RT% ING

nwicht w in Eve e u o r V p o volgend met de code: kortings

Vrouw r Libido e e p u S p o volgend met de code: kortings

s Plu panning op Onst de n e lg vo met de e: d o c s g kortin

23 4*

23 5 *

23 6*

NATUURLIJKE RUSTGEVER

LIEFDES HERBS

IN EVENWICHT

Ontspannings Plus is een uitgebalan-

Super Libido Vrouw is een natuurlijke

Vrouw in Evenwicht is een complete

ceerde formule met 5 verschillende

formule speciaal samengesteld voor

formule met 9 verschillende stoﬀen.

natuurlijke stoﬀen. Ontspannings Plus

het verhogen van het libido van de

Het helpt bij het bevorderen van een

helpt in tijden van stress. Het is een

vrouw. Het gaat er niet om of je het

normale en regelmatige menstruatie.

natuurlijke rustgever. Verder onder-

nodig hebt, maar dat je (nog) meer

Daarnaast biedt Vrouw in Evenwicht

steunt het de gemoedstoestand en is

plezier kunt beleven!

ondersteuning bij overgangsverschijn-

goed voor de nachtrust.

selen. Tot slot ondersteunt het bij menstruatie ongemakken.

Vitamines

perpost.nl

www.vitaminesperpost.nl Vragen? Bel ons gerust. ��075 - 612 12 47

SNEL EN GRATIS BEZORGD

30% KORTING BIJ HET KOPEN VAN 4 VERPAKKINGEN

PAKKET PAST DOOR DE BRIEVENBUS

* Vul de kortingscode in bij je bestelling. De actie loopt tot en met 31 december 2015. Maximaal 1 kortingscode per huisadres (zolang de voorraad strekt).