yogakrant wintereditie 04-2021-2022

de krant voor innerlijke rust

zevende jaargang Nr. 4 / wintereditie 2021/2022

t 4,75

de yogakrant yoga lifestyle • mindfulness • meditatie • gezondheid • bewustzijn • yogafood • ayurveda• simple life emoties als energie

burn-out en ayurveda

Als je op zoek gaat naar je beter voelen, dan ga je in gevecht met hoe je je nu voelt. Of je gaat vanuit wilskracht proberen om je beter te voelen. Maar het is behulpzamer om je te focussen op meer neutrale of ‘gewone’ gemoedstoestand. Lees meer op pagina 6.

Je zintuigen zijn je poorten met de buitenwereld. Met je oren, ogen, neus, mond en huid maak je contact met dat wat er om je heen gebeurt. Gezonde zintuiglijke ervaringen leiden tot ontspanning, groei en ontwikkeling. Lees meer op pag. 10.

Helen geef licht Licht is wat we zo nodig hebben. En het goede nieuws is: je bent al verlicht! Je hoeft het je alleen maar te herinneren en alle ruis te verwijderen. Volg deze winterse yogatips die licht brengen. Kies elke dag de juiste rituelen voor meer licht in je huis, je lichaam en je geest.

Lees meer op pagina 4.

ayurveda en emoties Emoties horen tot de ‘gebeurtenissen’ van de relatieve wereld: zij komen en gaan.

Alleen als we er ons mee identificeren, gaan zij een eigen leven leiden en kunnen zij ons belasten en gaan verstoren.

Meegesleept worden door emoties kan ons naar niet-gelukkig en niet-gezond-zijn leiden. Lees meer op pagina 10.

14-15-16 jan 2022 Winterweekend Omgaan met polariteit start 12 feb 2022 Intervisie voor yogadocenten start 22 feb 2022 Verdiepingsmodule Savasana

www.samsara.nl | info@samsara.nl

het onbewuste laten spreken Je kunt je patronen alleen maar veranderen met een ontspannen lichaam en geest. Is je stressgetal te hoog, dan blijf je het verleden kopiëren naar de toekomst. Je bent dan misschien maar voor 5% in het NU, terwijl juist alles veranderbaar is in dat NU. Hans Kloosterman op pagina 12. elegante eenvoud Shoppen is vaak een gewoonte en om deze gewoonte in stand te kunnen houden, moeten we hard werken en meer geld verdienen om meer te kunnen kopen.

Uiteindelijk zetten we alles op zolder en vergeten we dat we het hebben. Lees meer over de schoonheid van eenvoud op pagina 4. www.yogakrant.nl

Oudste yogaopleiding van Nederland Basisjaar Yogaopleiding januari – juni (100 u) Modules/cursussen Workshops voor yogadocenten Workshops voor geïnteresseerden Yoga voor iedereen Saswitha Yoga Online A L L E I N F O V I N D J E O P: YO G A - S A S W I T H A . N L

Winter editie

In deze krant: • Iets moois maken

2

• Je innerlijke stem

3

• Elegante eenvoud

4

• Geef licht in de winter

4

• Tantra in de tent

5

• Magical mornings

5

• Samen verder na ontrouw

6

• Naar je neutrale zone

6

• De oorzaak van paniekaanvallen

7

• Is yoga topsport?

8

• De bank van God

8

• Goede versus slechte stress

9

• Hoe blijf je in balans?

9

• Ayurveda en emoties

10

• Jij bent eeuwig, groots, oneindig

11

• Veilige hechting

12

• Je onbewuste laten spreken

mail & win # essence box balancea # # elegante eenvoud # # Hustle Savasana pullover #

Voor jezelf, de ander en de wereld

12

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 2

Iets moois maken

Colofon Aan deze krant werkten mee: Klaas Stuive, Bart Maes, Liesbeth de Beurs, Corine Lepoutre, Aafke de Geus, Lies Ameeuw, Hans Kloosterman, Kalyani Hauswirth-Jaïn, Coen van der

Het is 1985. Ik staar huilend naar een leeg schildersdoek. Ik heb die nacht niet geslapen. Iemand had de avond daarvoor een kritische opmerking naar me gemaakt, en het voelt of mijn hele wereld is ingestort. ‘Ga maar iets moois maken’, adviseert mijn kunstdocent me. Ik kijk hem wazig aan. Iets moois maken vanuit dit lelijke gevoel?

Kroon, Maartje van Hooft, Ron van der Post en Marcia Sanders. abonnementen (4 x 1 yogakrant per jaar) Ontvang 4 nummers per jaar voor slechts t 14,75* (*na eerste jaar 17,75)

het bakken van een appeltaart. Of doe zoals mijn nicht, die de extra tijd die ze door de crisis kreeg, als kans zag om warme kleding voor vluchtelingen in te zamelen. Zet iets moois op de wereld, en deze veranderd vanzelf mee.

Net als voor velen maakt de doorgevoerde realiteit van het uitsluiten van mensen en de beperking van onze vrijheid me boos, maar ook angstig en verdrietig.

De toekomst lijkt er ineens anders uit te gaan zien, en die onzekerheid geeft een draaikolk aan emoties te verwerken.

ochtenden en de kale bomen. Eindelijk rust en ruimte om de storm even buiten te sluiten.

Voor vragen losse abonnementen:

Meer dan ooit hebben we het zachte nodig. Want het sluiten van yogascholen, de gesloten deuren, het verbod op knuffelen en samenzijn, de afgedekte gezichten en de afwezigheid van warme lichtjes ‘s avonds in de restaurants: het kan tot verdriet, afstand en verharding leiden. Het geeft een afgescheiden gevoel, terwijl we het samenzijn en de warmte nu juist zo nodig hebben.

Tel. 0251 – 257924 en Fax +31(0)251-31 04 05

klantenservice@aboland.nl Opgave en vragen Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www. aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter.

Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Geef je op via: www.yogakrant.nl/abonnement Opgave en vragen over abonnementen (losse nummers): BE: Abonnementenland Ambachtenlaan 21 Unit 2A 3001 Heverlee Tel. +32 (0)28 08 55 23 Fax +32 (0)28 08

Hoezo schonk hij geen aandacht aan mijn verdriet? Als puber van 17 hing mijn geluk af van de goedkeuring van anderen. Met tegenzin nam ik de kwast ter hand, en tot mijn verbazing begon er toch iets moois te ontstaan.

Al kreeg de betreffende leraar uiteindelijk een bedenkelijke reputatie als een soort goeroe, die net iets tè close met zijn studenten werd: zijn advies helpt me nog vaak. Want zo simpel kan het zijn: blijf je hangen in lastige gevoelens of focus je, ondanks het nare gevoel, op het maken van een nieuwe, andere, mooiere realiteit. Of het nu een schilderij is, het onderhouden van een warme vriendschap, het maken van een inspirerende tekst of

De inzichten in deze wintereditie geven me weer moed. Het helpt me het grote plaatje weer te zien. Ron van der Post beschrijft dat slechts onze denkwijzen negatieve emoties veroorzaken en dat zekerheid nooit heeft bestaan. Volgens Eckhart Tolle zijn alle problemen illusies van het verstand. Je ware vrijheid zit van binnen. Duurzame vrede zit hem in helemaal aanwezig zijn in het hier en nu, en deze ervaring overstijgt het gevoel van geluk of ongeluk. En Elske Feitsma beschrijft hoe er duizenden jaren geleden al werd geleerd over onthechting, innerlijke ruimte, ongebondenheid en soevereiniteit.

De winter staat voor de deur. De tijd om te herstellen en tot inkeer te komen. Ik ben dol op de korte dagen, de schemerende

Dus steek het licht in jezelf aan.

Ik gebruik de extra tijd om oude passies op te pakken. Ik ga dat lege schildersdoek eens tevoorschijn halen. En wie weet pak ik mijn grote liefde paardrijden weer op.

Of ga ik in alle rust die puzzel - die al tijden ligt te verstoffen - samen met mijn zoon maken.

Rust is wat we massaal zo nodig hebben.

Alleen vanuit rust is er ruimte voor inspiratie en kunnen weer mooie dingen ontstaan.

Ik wens jullie een winter vol wijsheid, warmte, harmonie en inzicht. Maak er iets moois van.

70 05 Site: www.bladenbox.be voor abonneren of www.aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

PARTNERS / distributeurs

Opgave & vragen partners (4 x 60/70 yogakranten per jaar) Kosten: t 127,75 per jaar (excl. 9% btw) voor 4 x 60 tot 70 yogakranten (4 edities) incl. vermelding website in de YOGAKRANT. Per jaar opzegbaar. Voor België t 27,00 toeslag.

Opgave en vragen: via info@yogakrant.nl O.v.v.

Distributie abonnement. Vermeld studio adres en afleveradres.

Prijswijzigingen voorbehouden. Alle rechten voorbehouden. De yogakrant kan niet verantwoordelijk

Liefs, Saskia

worden gehouden voor de inhoud, correctheid, compleetheid of kwaliteit van de inhoud.

Druk: Vastgrafisch, Cuijk Sales: info@yogakrant.nl Redactie: redactie@yogakrant.nl Hoofdredactie: Saskia Onck Eindredactie Liesbeth Berg-Meulenberg www.yogakrant.nl Onderdeel van Het InspiratiePakket

individuele

www.sukhatexel.nl

29 dec. 2021 - 2 jan. 2022 Nieuwjaarsretraite Kroatië: Thema is meditatie Kom naar de open dag 19 december - Nijmegen Ga naar

www.yogastudie.nl

voor meer informatie over de opleiding, (digitale) retraites en lezingen

Vestigingen in Nederland, Suriname, Frankrijk en Kroatië

yoga & ayurveda retraites

yogahealing

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 3

De roep van je innerlijke stem

Elske Feitsma

Hoor je haar? Hoor je hoe jouw innerlijke stem zachtjes fluistert en jouw aandacht vraagt? Voel je die zachte uitnodiging van binnen, het langzame bewegen naar een andere plek in jezelf? Hoor je hoe jouw innerlijke stem steeds voelbaarder wordt en hoe zij je uitnodigt om je volledige potentieel te leven? Om nu werkelijk in je kracht te gaan staan? heeft. Maar wat dat precies is, daar zijn we nog altijd niet helemaal uit – kijk maar naar de chaos in de huidige wereld.

Langzaam drong het bewustzijn onze wereld binnen en liet ons van binnenuit voelen dat er meer was, dat er andere werkelijkheden bestaan, dat ons leven op aarde meer voor ons in petto heeft.

Lente: Met de eerste zonnestralen en de krokussen in bloei Ontluiken ook de dromen We hebben lang geleefd zoals onze voorouders ons dat lieten zien; we groeiden gingen naar school, kozen vanop, stilstand naar groei een baan, stichtten een gezin, vormden liesbeth meulenberg een sociale omgeving en dachten dat dit het leven was. Maar langzaam drong het bewustzijn onze wereld binnen en liet ons van binnenuit voelen dat er meer was, dat er andere werkelijkheden bestaan, dat ons leven op aarde meer voor ons in petto

Chaos De chaos, verwarring, dualiteit en angst in de wereld op dit moment is de uiterlijke reflectie van onze innerlijke transitie.

We voelen dat we niet langer als onze voorouders kunnen leven, we herkennen ons niet meer in het beeld van een leven lang werken, van carrière maken en oude maatschappelijke structuren. Er is iets opengebroken, maar wat precies is voor velen nog een vraagteken. Dit onbekende is soms angstaanjagend en zorgt dat we ons willen verzetten, of krampachtig vasthouden aan het bekende.

Maar zachtjes beweegt het leven ons een andere kant op. Worden we gedwongen het oude los te laten en het onbekende te omarmen. Worden we uitgenodigd om al onze oude denkpatronen en emotionele

gehechtheid los te laten, zodat er ruimte ontstaat voor iets nieuws.

Innerlijke vrijheid Misschien ervaar je dat steeds meer dingen op z’n plek beginnen te vallen in je leven, dat er steeds meer synchroniciteit in je leven lijkt plaats te vinden. Dat er nieuwe mensen in je leven verschijnen die iets in jou aanwakkeren, dat er nieuwe bronnen in jezelf wakker worden van creativiteit, inspiratie, verbinding en liefde.

Dat een glimlach van een onbekende meer in je wakker maakt dan een hoge bankrekening, dat het geschenk van de natuur groter voelt dan al je materiële bezit. En steeds meer fluistert je innerlijke stem dat het tijd is, tijd om te gaan staan in je grootsheid, in je werkelijke innerlijke kracht. Deze stem laat je ervaren hoe het is vrij te zijn, soeverein en authentiek. Het laat je zien hoe een leven zonder zorgen eruit ziet, hoe werkelijke verbinding voelt en hoe onvoorwaardelijk en allesomvattend liefde is.

chaos en druk van buitenaf. Dan lijken we even geen bodem te voelen onder onszelf en lijkt elke houvast weg. Op dat moment is het tijd om de stilte in te gaan, en ons het pad van de oude yogi’s te herinneren.

Dan is het tijd om ons te herinneren hoe er duizenden jaren geleden al werd geleerd over onthechting, stilte, innerlijke ruimte, ongebondenheid, soevereiniteit en verlichting. Die oude wijsheid leert ons om de innerlijke beleving van harmonie, zuiverheid en waarheid boven de uiterlijke chaos te verkiezen, net zolang tot we die binnenwereld in de buitenwereld gereflecteerd zien. Het vraagt maar een ding: te vertrouwen op het leven en jouw innerlijke weten. En in dat vertrouwen horen we steeds duidelijker onze innerlijke stem die liefdevol fluistert: het komt goed!

Elske Feitsma is energetische therapeut en yogadocent. Zij ontwikkelde een opleiding Hormoonyoga en schreef de boeken Chakra lifestyle en De authentieke vrouw.

Zie voor meer info: www.yoginess.nl

Stilte En soms horen we die stem niet. Dan voelen we ons verloren in de uiterlijke

CHAKRA YOGA TEACHER TRAINING voor yogadocenten

Starting January 2022

start februari 2022 www.yoginess.nl

Yin Yoga Opleiding Winter School 2022 (50h -200hYA) Yin Yoga Basis Verdiepingsmodules: Yin YogaThe & Energie home of Yin Yoga

Yin Yoga & Qi-gong * Yin Yoga & Myofascial release Nu ook live online te volgen vanuit het comfort van je eigen thuis

www.pureenenergyyoga.nl

Yin Yoga Opleidingen Nascholing Workshops Retreats

Honoring your uniqueness and that of your students generates a practice that is safe, fulfilling and inspiring

Wu Xing Qigong

THE FUNCTIONAL YOGA TEACHER TRAINING

3-jarige docentenopleiding

By Anat Geiger & Marcel van de Vis Heil Senior assistants to Paul and Suzee Grilley

Functional Vinyasa

Yin Yoga & Chakra Studies

• in depth functional anatomy • analysis of poses, modifications & adjustments • sequencing • yoga philosophy and its relevance for daily life • pregnancy yoga, mindfulness, presentation techniques and more

• in depth functional anatomy • analysis of poses, modifications & adjustments • chakra theory and its relevance for daily life • chakra meditation • fascia and why it is important • meridians (200 hours)

TFYTeacherTraining.com

Voor wie graag Qigong-docent wil worden, maar natuurlijk ook voor iedereen die op zoek is naar verdieping van zijn of haar eigen Qigong-beoefening!

Samen vormen de drie leerjaren een complete docentenopleiding. Elk leerjaar bestaat uit 9 lessen die verspreid over het jaar worden gegeven. Zowel op locatie als online via Zoom.

1e leerjaar Basiskennis van o.a. Chinese vijf elementenleer, Taoïsme, De Drie Schatten en acht vaste Qigong-series.

2e leerjaar Verdieping van de kennis uit het 1e leerjaar, het verloop van de 12 hoofdmeridianen.

3e leerjaar Het integreren en verantwoord doorgeven van de kennis uit de eerste 2 jaar.

Heb je al eerder een aan de TCM gerelateerde opleiding gedaan, dan bestaat de mogelijkheid om in het 2e leerjaar in te stromen.

Ga voor meer informatie naar: wuxingqigong.nl/qigong-docenten-opleiding

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 4

Geef licht

Daily

en ga verlicht de winter door

reminde 

r

Licht is wat we zo nodig hebben. En het goede nieuws is: je bent al verlicht! Je hoeft het je alleen maar te herinneren en alle ruis te verwijderen. Volg deze winterse yogatips die licht brengen. Kies elke dag de juiste rituelen voor meer licht in je huis, je lichaam en je geest.

Je hart • Focus op je hartstreek tijdens meditatie.

Kun je het voelen kloppen? Het hart zelf is een ononderbroken stroom van pure overvloed.

• Het hart heeft het sterkste magnetisch veld van alle delen van jouw lichaam, ook krachtiger dan dat van je brein. Dus wanneer jij die hoge energie en frequentie in jouw hart genereert is dat ook wat je aantrekt in je leven, in de vorm van materie, gebeurtenissen, mensen en reacties.

• Visualiseer een gouden gloed in het gebied van je hart. Laat het licht van je hart je lichaam verlichten, en vervolgens de de harten van alle mensen om je heen.

Verlicht de dag • Schrijf elke ochtend je doelen en verlangens voor die dag op, en ook wat je gevoelens op dit moment zijn. Neem tijd om te mijmeren en dagdromen.

• Doe tweemaal per dag een geleide meditatie of yogales, zoals yoga nidra, een healing of een geleide bodyscan.

• Pak je oude passies op die al te lang zijn blijven liggen. Wie weet heb je zin om te breien, doe een spelletje mastermind, ga schilderen of droogbloemen maken.

• Gebruik de affirmatie ‘Everything I desire is within me.’

Verlicht je lijf • Let op je inname omega 3 en 6.

• Maak dagelijks een lange wandeling.

Gun jezelf de tijd hiervoor.

• In de avond, na je bad of douche, smeer je jezelf helemaal in met warme sesamolie. Doe het met liefde en aandacht. Vergeet je voeten niet.

• Doe yoga en breng jezelf in balans.

Tijdens yoga maak je de stof endorfine aan. Deze is betrokken bij het beloningssysteem in de hersenen.

Geef licht • Wens iedereen die je ontmoet in stilte liefde en vrede toe.

• Koester je vrienden en de liefde.

• Zoek het licht in jezelf; het komt niet van buiten.

• Observeer dagelijks de natuur en de prachtige overvloed. Kijk eens heel bewust, met al je aandacht. Naar mensen die voorbij lopen, je kind, je huisdier of een mooi schilderij.

• Bedenk een goed doel, hoe klein ook.

Mensen die vrijwilligerswerk doen zijn gelukkiger. Een win-win situatie dus!

elegante eenvoud

Verlicht je huis • Hang overal (kerst)lichtjes op in je huis.

• Steek dagelijks de kaarsen aan en doe daarbij de affirmatie ‘elke dag ontstaat er meer licht, overvloed en liefde in mijn leven en dat van anderen’.

• Zorg dat je huis altijd lekker ruikt.

Gebruik wat patchouli in je aromabrander.

De geur is sterk ontspannend en aardend en geschikt voor mensen die afwezig zijn, piekeren en onzeker zijn.

• Maak een magisch meditatie hoekje, met fijne wollen kussens, heerlijke geurtjes en helende kristallen.

Mail ! &win

Eenvoud is een mindfulle manier van leven. In ons denken en gevoel, relationeel en wat betreft ons huis, onze kleding en ons voedsel – op alle niveaus dus – zullen we ons af moeten vragen: hoe kan ik mijn leven vereenvoudigen?

Materiële eenvoud is niet hetzelfde als armoede. Eenvoudig leven zonder overbodige rommel betekent niet dat we geen comfortabel leven kunnen leiden.

Het minimaliseren van bezittingen en het optimaliseren van comfort kent een natuurlijke elegantie. Rommel veroorzaakt chaos, eenvoud schept helderheid.

Eenvoud is de vrijwillige acceptatie van grenzen. Japan kent een prachtig concept genaamd wabi sabi. Dit staat voor pretentieloos, onbevangen, bescheiden. De dingen hoeven niet gelikt, chic, opzichtig of extravagant te zijn. Ze mogen ook eenvoudig en praktisch zijn, natuurlijk en minimalistisch. Met wabi sabi kun je elegante eenvoud oefenen. Paulo Coelho zei: ‘Elegantie ontstaat wanneer alle overbodigheden zijn verwijderd.’

Minimalisme is prachtig. Als we spreken is het beter om slechts enkele woorden te gebruiken. Japanse haiku’s zijn heel kort. Goede poëzie heeft niet veel woorden nodig. Eenvoudige en minimalistische,

Laat je lasten los • Voor het slapen gaan rond je de dag af.

Hoe stond je vandaag op? Waar ging je naartoe? Moest je je haasten? Ga je hele dag na. Wat was prettig en wat minder.

Kom uiteindelijk bij het punt dat je naar bed ging.

• Kijk vaker omhoog, naar de oneindige kosmos. Er is een groter plan. Jij bent èèn met die oneindige kosmos. Deze draagt je en zorgt voor jou. Laat de controle los, laat de aarde en de kosmos voor je zorgen.

elegante, eloquente en betekenisvolle woorden maken goede poëzie. In het Sanskriet worden diepe gedachten verwoord in korte soetra’s en nog kortere mantra’s. En soms is zelfs één woord genoeg, ‘Om’ bijvoorbeeld.

relaties worden gekoesterd en gevoed. Als we verstrikt raken in ons ego, scheiden we ons af van anderen. Het is belangrijk dat we elegante eenvoud op alle niveaus beoefenen: fysiek, materieel, in ons denken en spiritueel.

Mail&win: elegante eenvoud

Waar eenvoud is, is authenticiteit Shoppen is vaak een gewoonte en om deze gewoonte in stand te kunnen houden, moeten we hard werken en meer geld verdienen om meer te kunnen kopen.

Uiteindelijk zetten we alles op zolder en vergeten we dat we het hebben.

Het bereiken van uiterlijke eenvoud kan makkelijker gaan als we tegelijkertijd ook werken aan innerlijke eenvoud. Door eenvoud van denken en geest zal de begeerte naar materiële zaken afnemen.

Het tegenovergestelde van een eenvoudige geestestoestand is bezeten worden door een streven naar naam, faam, status en macht. Het ego maakt ons leven en onze geest ingewikkeld. Hoe krijg ik macht? Hoe word ik beroemd? We raken geobsedeerd door dit soort vragen.

Als we ons leven op alle lagen vereenvoudigen, kunnen we in vrijheid leven. Het opruimen van emotionele, mentale en materiële rommel is essentieel voor vrijheid.

*Reageren kan tot 20 maart 2022

Bewerkt boekfragment uit: Elegante eenvoud ‘Elegante eenvoud’ is een boek voor iedereen die uit de onverbiddelijke tredmolen van concurrentie en consumptie wil stappen en liever kiest voor een leven dat de ecologische integriteit van de aarde, sociale gelijkheid en rust en geluk in het persoonlijk leven vooropstelt. Een samenhangende levensfilosofie, die de eenvoud van leven, denken en geest met elkaar verbindt.

Elegante eenvoud / Ecologische en spirituele beginselen van een eenvoudig leven / Satish Kumar ISBN: 978 94 93228 39 9 Prijs: t 22,90

www.samsarabooks.com

Eenvoud leidt tot bescheidenheid Bescheidenheid leidt tot juiste relaties, juiste communicatie, juist begrip en juiste waardering. Dit zijn zielskwaliteiten. Als we ons leven niet ingewikkeld willen maken, dan moeten we de omslag van ego naar eco maken. Ego scheidt en eco verbindt. Ego maakt ingewikkeld, eco brengt eenvoud. Eco betekent ‘thuis’, waar

Scan de code voor een interview met Satish Kumar door Lidewij Edelkoort, van het World Hope Forum.

De YOGAKRANT geeft 3x het boek Elegante Eenvoud weg. Schrijf* je in op www.yogakrant.nl en maak kans.

simplify je leven Eenvoud in je leven geeft rust en ruimte voor verdieping. In onze westerse wereld dwingt de enorme overvloed ons tot het maken van vele keuzes. Dat geeft onrust. Stel eerst eens vast wat je belangrijkste verlangens zijn. Vraag je dan bij alles wat je aanschaft af, wat je er echt mee koopt. Is het rust, gemak, schoonheid, liefde, gezondheid, of verbinding? Of koop je uit gewoonte, om status te laten zien of om een leegte te vullen? Bijvoorbeeld: fijne, comfortabele schoenen geven je de vrijheid om lang te lopen en dragen dus bij aan gezondheid. Vraag je af voor je iets aanschaft, of je het echt nodig hebt. Kies voor wat je tijd, rust en liefde geeft. Vraag je af: maakt dit mijn leven simpeler? Maakt dit de wereld beter?

Maakt me dit gezonder? Dat geeft het leven structuur en eenvoud.

yogajoy

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 5

Magical mornings

Yoga

Lifestyle

Morning Ritual



Wil je de dag gebalanceerder doorbrengen? Wil je je ochtendkoffie vervangen door een natuurlijke energiebron? Begin dan elke morgen met een kort ochtendritueel. Je hebt maar 15 minuten nodig voor een momentje voor jezelf.

Als je dit iedere morgen doet, zal je merken dat het steeds makkelijker wordt.

En je hebt gelijk meer focus gedurende de hele dag!

Meditatie Ga in een comfortabele positie zitten, zoals de kleermakerszit, en voel hoe je contact maakt met de aarde. Adem een paar keer bewust in en uit. Visualiseer dan dat je via je kruinchakra inademt, je adem via je wervelkolom naar beneden gaat en via je bekkenbodem je lichaam verlaat.

Adem zo nieuwe energie in om de dag te beginnen en laat op de uitademing los wat je niet kunt gebruiken.

Vortex Beweeg dan mee met je ademhaling.

Op de uitademing wordt je vanaf je stuitje bol en op de inademing strek je je weer op, ook vanaf je stuitje. Na een paar keer ga je, als je op de uitademing bol bent, je draaien richting je rechterbeen. Op de inademing begin je met cirkels draaien tegen de klok in. Doe dit nog rustig aan; je bent nog met een opwarming bezig.

In de Odaka Yoga® is dit een belangrijke voorbereiding op een twist, de vortex genaamd. Je activeert hierbij namelijk de spieren aan allebei de zijkanten van je lichaam die nodig zijn ter ondersteuning van de twist. Na enkele vortici open je naar de rechterkant in een twist met

je rechterhand achter je lichaam en je linkerhand bij je rechterknie. Hierna kan je de andere kant opgaan voor de twist aan de linkerkant.

Schudden Strek je op een inademing weer op vanaf je stuitje op en kom ietsjes met je bovenlichaam naar voren. Zet je handen in je liezen en begin vanaf je stuitje van links naar rechts te schudden. Voel dan of je bekkengebied meeschudt, je onderrug, en loop zo langzaam langs je wervelkolom naar boven tot bij je nek. Geef de gebieden die vastzitten iets meer aandacht. Op deze manier worden alle kleine spiertjes rond de wervelkolom wakker gemaakt, zodat deze je grote spieren gaan meehelpen met je houding.

Uiteindelijk laat je de beweging kleiner worden totdat deze gestopt is.

Deze oefeningen zijn een belangrijk deel van de opwarming in een Odaka Yoga® les om contact te maken met je lijf en alle spieren op een efficiënte manier te gebruiken. Een fijne gecentreerde dag gewenst!

Door Liesbeth Berg-Meulenberg Odaka Yoga Teacher (RYT200)

p e t s r u o y Mind Een training gericht op persoonlijke effectiviteit

Hoe behoud je het gevoel van ontspanning tijdens inspanning 6 vrijdagmiddagen van 13.30 tot 16.00 uur.

Start januari 2022.

Docent: Elsbeth Reijmers & Liesbeth de Beurs Inschrijven kan via info@yogamaarssen.nl Nassaustraat 16.2 Maarssen 06 53471436 | www.yogamaarssen.nl

Tantra in de tent Het was de vijfde keer dat ik naar het Yogafestival ging in Berlijn. Een heel weekend yoga, met geweldige leraren vanuit de hele wereld.

Dit jaar zou ik samen met een vriendin op het terrein slapen.

Normaal ging ik alleen, naar een hotel, maar nu wilden we samen in de bubbel blijven. Wij hadden een klein vouwtentje meegenomen met zelf opblaasbare slaapmatjes en een lichte slaapzak. We klapten we ons tentje uit en creëerden een prachtig slaapplekje, vlak aan het meer in het grote park.

We hadden een heerlijke yogadag en er waren veel deelnemers. Toen wij ’s avonds terug gingen naar ons slaaptentje zagen we dat we volledig ingebouwd waren met andere klaptentjes. Het was haring aan haring. Wij moesten er wel om lachen en dachten: “Oké, we slapen vannacht met veel andere mensen samen en onze tentdoek geeft de enige privacy.”

We lagen nog geen vijf minuten op onze dunne matrasjes of we hoorde een herkenbaar geluid. Onze buren waren duidelijk iets aan het doen wat wij niet aan het doen waren. We hoorde een ritmisch geluid van bewegende lichamen en adem. Onze eerste reactie was giechelen maar we voelden ook wat schaamte omdat we ongewenst getuigen waren van een vrijpartij.

Na tien minuten werden de geluiden intenser, en kregen wij zelf ook zin in

seks. Hoe aanstekelijk ook, seks zat er voor ons niet in. Op een gegeven moment hoorde we dat het hoogtepunt in zicht was: het geluid werd sneller en intenser, ja, het ging nu toch echt gebeuren. Onze duimen gingen tegelijkertijd omhoog, top!

We waren toch al een uur verder en inderdaad: het werd stil. Maar heel zachtjes begonnen de adem en beweeggeluiden weer. Dit is de hele nacht doorgegaan. Om zes uur begon de eerste les en stonden we chagrijnig op. Ons hele lichaam deed zeer van de dunne matjes en was koud door het lichte slaapzakje.

Gelukkig hadden we een hele yogadag voor ons om te herstellen.

Vele jaren later besefte ik pas, dat de ritmische hijgende mensen naast ons, waarschijnlijk een Tantra oefening aan het doen waren. Door middel van bewust aanraken en ademoefeningen smelten de energieën samen, en zo bereikten ze een hoger bewustzijn waar ze geen genoeg van konden krijgen. Zij stonden die ochtend waarschijnlijk wél open en verhelderd op, maar geweldloos was het niet: ze hadden ons - en waarschijnlijk vele anderen- de hele nacht wakker gehouden.

Maar ach, we zijn allemaal onwetend en ik had deze ervaring toch voor geen goud willen missen.

Liesbeth de Beurs Yogadocente/ coach en eigenaresse van Yoga Maarssen/ Yoga Scholing. www.yogamaarssen.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 6

emoties als energie Helen in de zee van rust en vertrouwen In dit winterseizoen trekken we ons terug in onszelf, en is het tijd voor regeneratie en herstel. Maar tegelijk gebeurt er maatschappelijk om ons heen veel wat ons onrustig kan maken, en daarin kan het moeilijk zijn om een rustpunt te vinden in jezelf.

En juist dit rustpunt is nodig om in balans te blijven. Dus hoe vind je de weg terug naar rust en vertrouwen?

De golf van emoties Om een rustpunt te kunnen vinden in jezelf, helpt het om te kijken naar dat wat je onrustig maakt, of zwaar, of onzeker.

Daarbij is het goed om je te realiseren dat alles wat je voelt, alle emoties, feitelijk energie zijn. En emoties gedragen zich daarbij als golven, een emotie komt op, en als je deze niet vastzet, vloeit deze ook weg.

Als je fysiek gaat bewegen en je adem vrijmaakt, uit je hoofd gaat en in je lijf komt, dan kom je direct in contact met wat je voelt en ook de beweeglijkheid ervan.

Het met open aandacht volgen van deze interne beweging helpt al om balans terug te vinden.

‘De kringloop kennen is je eigen lot begrijpen. Afgestemd zijn op je eigen oorspronkelijke natuur is eeuwig en harmonisch licht.’

Tao-te ching, vers 16.

Positief, negatief en het midden Maar veel mensen ervaren op dit moment een gevoel van (emotionele) moeheid of leegte na een langere periode van ontregeling en (corona)stress. Het onderliggende gevoel van balans is weg, en de normale dynamiek van afvloeien van emoties en terugkeren naar balans is dan niet meer zo voelbaar.

Als je dan op zoek gaat naar je beter of goed voelen, dan ga je misschien in gevecht met hoe je je nu voelt. Of je gaat vanuit een soort wilskracht proberen om je beter te voelen.

In plaats van je goed te willen voelen, is het behulpzamer om je te focussen op meer neutrale of ‘gewone’ gemoedstoestanden, om van daaruit veerkracht en emotionele buffers op te bouwen.

Rust en bedding Tussen je goed en slecht voelen zit een neutrale zone. Vaak zijn we ons hier niet bewust van, omdat het voor ons gevoel niet iets is. Maar juist die neutrale zon is een zone van rust. Door dit neutrale gevoel, wat in heel veel alledaagse situaties en handelingen besloten ligt, te gaan waarderen, bouw je voor jezelf (weer) emotionele buffers op.

De onderstaande set richt zich op dit gevoel van rust en ook omhulling, waardoor je een bedding in jezelf opbouwt, waarin je voor je gevoel kan landen. Dit zou je de ‘zee van rust en vertrouwen’ kunnen noemen.

Daarbij helpt het om in het navoelen niet op zoek te gaan naar ‘je goed voelen’.

Kijk of je een gevoel van omhulling of verzachting en acceptatie kan ervaren, waarin je kan zijn met wat er dan ook is.

Oefeningen: * Je staat in een ontspannen houding en voel hoe je staat. Laat je aandacht door het lichaam ‘dwarrelen’.

Kom dan zitten op de grond, de benen ontspannen gespreid. Op de uitademing glijd je met de handen over de buitenzijde van de benen naar de enkels, op de inademing via de binnenzijde weer terug naar de onderbuik. Herhaal de beweging verschillende keren. Stop dan de beweging en voel hoe je zit.

Herhaal dan weer de beweging. Stop dan de beweging en voel weer hoe je zit.

Samen verder

na ontrouw

‘Mijn vrouw is vreemdgegaan, en nu wil ik weten hoe we de relatie kunnen redden’, was de vraag van mijn client die al een tijd bij me in de praktijk is. Hij was er kapot van en tevens was hij zichzelf kwijt, al een tijd lang. Zo bleek later.

Ik voelde die vraag in mijn maag, en deze riep oude pijn op. ‘Kan ik dit wel begeleiden?’, was mijn eerste gedachte.

Want ontrouw van een partner, dat heb ik zelf aan den lijve ondervonden, en er zit nog een oordeel van ‘fout’ op. Toch besloot ik het stel in mijn hart en praktijk te sluiten. For the sake of healing. * Kom dan zitten in kleermakerszit, en plaats een duim in de handpalm van de andere hand.

Op de uitadem laat je rustig de duim in de handpalm zakken, op de inadem laat je de zachte druk los. Herhaal dit een aantal keer.

Wissel dan van hand en doe hetzelfde aan deze zijde. * Plaats dan de linkervoet tegen het bekken en de rechtervoet daarvoor, een halve lotus. Plaats de linkerhandrug op het rechterbovenbeen, en breng de rechterarm daarvoor. Kom in de heupen naar voor en schuif de handen naar buiten.

Houd lengte in de rug en adem rustig door.

Maak dan drie keer de EU-klank, of vaker.

Wissel dan van zijde.

Voel dan kort de doorwerking, ervaar je verzachting of omhulling?

Ik bleef aanwezig luisteren en koppelde terug wat ik hoorde. Dieper ingaan op gevoelens en behoeftes is een van mijn strategieën om tot een connectie te komen. Ik heb als standaard dat ik pas kan werken met een persoon als ik hem of haar echt kan begrijpen op gevoel,- en op zielsniveau. En dat er vanuit die plek liefde kan gaan stromen.

Best spannend, het eerste gesprek met haar, de ‘vreemdganger’. Ze hebben twee kleine kinderen en het huwelijk was al een paar jaar uitgehold tot een soort bedrijf, en er was gebrek aan intimiteit.

Ik begon haar steeds beter te ‘voelen’ toen ik erachter kwam dat ze een diep verlangen heeft naar wilde, ongeremde seks, maar dat ze daar zelf ook een oordeel over heeft. Met een ‘vreemde’ gingen die deuren makkelijker open dan bij haar man. Dat ‘stiekeme’, leek een daarvoor ook een goede omstandigheid.

Maar nog belangrijker: na een traumatische bevalling was het contact met haar lichaam, en de daaruit voortvloeiende opwinding weg. Ze probeerde net te doen alsof die seksuele blokkade er niet was, maar daar ging

* Kom dan liggen op de rug en breng de knieën boven het bekken, en draai kleine rondjes vanuit de benen. Draai dan de andere kant op en volg de druk rond het heiligbeen. Zet de voeten weer neer en volg de adem. * Dan kan je voorstellen dat je warme thee of soep eet of drinkt. De buik wordt steeds meer gevuld en verwarmd. Voel hoe dit beeld doorwerkt. Daarna kan je blijven liggen in een korte ontspanning, of je komt zitten in een korte meditatie.

Maartje van Hooft is hoofddocent van opleiding Amitabha, en schrijfster van enkele boeken, waaronder ‘Meridiaanyoga voor het leven’. www.amitabha.nl

Liefdesles van Marcia

❤

haar lichaam alleen nog maar verder van ‘dicht’.

We gingen met zijn drieën in een helingsessie. Zij lag op een matras en haar man zat naast haar. Ik bracht haar terug in de tijd van de geboorte en alles wat daar ‘fout’ ging. Ze begon met praten en hij luisterde. Tranen rolden over zijn wangen bij het voelen van zijn onmacht.

Ze vroeg om zijn hand. Ze keken elkaar aan en hij zei: “Ik zie je, ik ben er voor je en ik laat je niet alleen”.

Dat was alles wat ze nodig had om te helen van die tijd van trauma. Tranen nu ook bij haar van liefde en begrip.

Ze besefte nu dat hij in een ‘freeze’ zat tijdens de bevalling. Ik gaf hen beiden de gelegenheid om alles uit te spreken.

Tranen nu bij mij ook. Want het was alsof ik naar mezelf luisterde. En mijn eigen trauma rond de geboorte van mijn kinderen, en hoe dat vervolgens ook verwijdering bracht tussen mij en mijn ex. Dat dat nooit is uitgesproken of geheeld. Maar die heling vond nu, ook in mij plaats. Terwijl ik luisterde en aanschouwde hoe dit helingsproces tussen hen plaatsvond. Er opende iets in mijn hart ook en in het collectief. Een beetje wankel sloten we de uitgelopen sessie af.

Ik voelde me super ongemakkelijk met die tranen, maar zij waren te vol van hun eigen proces om het op te merken.

Gelukkig. Na de heling-sessie sloten we af met een namaste en dikke knuffel.

Zoveel liefde kwam vrij.

De man zit nu in mijn mannengroep en werkt daar zijn oude trauma’s uit, maakt contact met zijn oergevoelens en behoeftes en vindt opnieuw zijn eigenwaarde. Zij is aan de slag met systemisch werk en onderzoekt onuitgesproken blokkades en verlangens.

Beiden gaan ze op dit moment opnieuw ontdekken wat authentiek relateren nou werkelijk inhoudt.

Marcia Sanders is oprichtster van School of Shakti en is naast mannen- en vrouwencoach ook intimiteitscoach. www.schoolofshakti.org

Meditatie op de adem: genoeg Ruimte, tijd en lucht Kom in je favoriete meditatiehouding zitten. Richt je op de tastzin. Observeer je ademhaling. Oordeel er niet over; er bestaat geen ‘verkeerde’ ademhaling.

Waar doet de adem het lichaam bewegen? Leg je handen op je borst, en vervolgens op je flanken en buik om die beweging te voelen. Zit dan weer stil en ervaar hoe de adem je hele lichaam vult. Voel hoe je hele lichaam uitzet bij de inademing en weer inzakt bij de uitademing.

Misschien kan de adem zelfs tot buiten het lichaam stromen.

Ruimte, tijd en lucht • Zeg tegen jezelf: er is genoeg lucht om in te ademen. Blijf dit als een mantra herhalen.

• Dan herhaal je in jezelf: er is genoeg ruimte om in te ademen. Blijf dit ook een aantal keer herhalen.

• Als laatste zeg je tegen jezelf: er is tijd genoeg om adem te halen.

yogaoefening

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 7

de echte oorzaak van angst- en paniekaanvallen

Oefeningen om paniek te stoppen balasana / kindhouding

1,7 miljoen Nederlanders, dus één op de tien, ondergaat wel eens een paniekaanval. Een paniekaanval is geen pretje: extreme angst, vervreemding, hartkloppingen, het gevoel krijgen los van jezelf te staan en het gevoel dat je gek wordt. mensen niet respectvol met je zijn omgegaan en er geen ruimte voor jou was. Nu is er wel ruimte en is het wel degelijk mogelijk om te voelen. Schep omstandigheden waar liefde is en het veilig voelt om je woorden alsnog uit te spreken.

Bij een paniekaanval kun je deze houding proberen: de kindhouding met gespreide benen. Het voorhoofd rust op de vloer.

TIPS

Een reis met het vliegtuig, het rijden door een tunnel, een ritje in een achtbaan, naar de tandarts of met de roltrap de vijf verdiepingen omhoog in de Bijenkorf.

Voor de één een feest maar voor sommigen een nachtmerrie. Ook tijdens alledaagse activiteiten kan het gebeuren: een paniekaanval! Angst die je lamlegt en je hele systeem overneemt. En alle beperkingen en maatregelingen die er nu zijn, hebben onze psychische gezondheid niet bepaald verbeterd.

Op het moment zelf heeft redeneren geen zin. Er is geen gevaar op dat moment, maar daar gaat het helemaal niet meer over. Bij een paniekaanval maken onze hersenen geen onderscheid tussen wat echt is of wat we denken. Als je regelmatig paniekaanvallen hebt, kan er sprake zijn van een angststoornis.

De oorzaak Wanneer je jarenlang je gevoel hebt uitgeschakeld en de signalen in je lijf niet voelt, is het vragen om problemen.

Er kunnen allerlei redenen zijn dat jij je emoties en je lijf op slot hebt gezet uit zelfbescherming.

Het kan zijn dat de gevoelens van de mensen in je omgeving teveel plaats innamen, te groot waren, zodat er geen ruimte was voor die van jou. Doordat emoties niet geuit of verwerkt kunnen en konden worden blijven vervelende,

onveilige of traumatische ervaringen in je systeem zitten.

Hoewel een paniekaanval ons fysieke lichaam kan overweldigen, waardoor we zelfs niet meer functioneren, wordt deze gevoed door onze gedachten.

Gedachten vormen jouw emoties en gedrag. De realisatie dat je (onbewuste) gedachten de angst creëren en in stand houden is stap één. Ook het accepteren dat je hier last van hebt, het onder ogen zien dat het een probleem is, is stap twee naar heling. Veel mensen schamen zich voor hun angst. Maar besef dat de oorzaak in je verleden ligt en jij het niet in het hier en nu hebt veroorzaakt.

De oplossing Veel mensen die angstig zijn, hebben moeite met ruimte nemen voor hun gevoel. Iets eenvoudigs als je uit te spreken over een situatie, persoon of opmerking zit niet in hun systeem. Ze slikken het of ervaren het niet eens in plaats van het te benoemen.

De oplossing voor je angst ligt niet in het denken. Het heeft geen zin te rationaliseren dat er geen reden is om bang te zijn. De oplossing ligt juist in het toelaten van je gevoel. Dit heb je zolang weggestopt dat het nu ontploft in de vorm van een paniekaanval.

Deze houding lijkt op die van het kind in de

• Probeer jezelf niet volledig te identificeren met wat er gebeurt. In plaats van ‘ik ben in paniek’ wordt het dan ‘ik maak contact met het veld angst’. Op die manier creëer je een afstand. Jij bent het niet, het zijn tijdelijke sensaties in je lichaam. Zonder oordeel of label is het niet meer dan een sensatie, die komt en gaat.

Laat het maar gebeuren.

• Gebruik alleen in uiterste noodzaak kalmeringspillen. Want dan leg je de macht buiten jezelf. Maak jezelf niet afhankelijk.

• Huilen kan opluchten: sta toe dat je emoties gaan stromen.

• Observeer de sensaties in je lichaam.

• Stop met denken. Ga in een meditatie waarin je slechts voelt: je hartslag of ademhaling. Neem afstand en focus op de sensaties in je lijf.

• Schrijf dingen op waar je dankbaar voor bent.

• Ben je heel bang, begin dan te schrijven.

Beschrijf je gevoelens en de situatie op papier.

• Eet een klein stukje gember.

• Beweeg: ga rennen, wandelen, dansen • Spreek je uit! Benoem je gevoel, de sensaties. Het mag er zijn.

• Ontwikkel respect voor je eigen gevoel of signalen.

• Let op je voeding: cafeïne en suiker kunnen angstgevoelens laten toenemen.

Zorg wel voor een volle maag, want dat kalmeert weer.

• Neem rustmomenten en pauzes gedurende de dag, zodat je stresslevel niet steeds hoger wordt.

• Vermijd uitputting: vermoeidheid doet angst en onrust toenemen.

baarmoeder. Ervaar dat alle angst de aarde in verdwijnt. Je sluit jezelf en je zintuigen af.

De hersenen en het hoofd krijgen extra zuurstof.

Blijf zo enige tijd liggen. Kom heel rustig weer overeind en blijf nog even met gesloten ogen op je voeten zitten.De organen en darmen krijgen een massage. Het gezicht en de hersenen worden extra doorbloed. Verlicht spanning in de onderrug. Verfrist vermoeide benen. Werkt ontspannend voor de geest.

viparita karani / halve kaars Met benen omhoog tegen de muur

Deze herstelhouding helpt om indrukken te verwerken en kalmeert. Zoek een vrij stukje muur en leg een yogamatje met de korte zijde tegen de muur.

Rol opzij en ga op je rug liggen, met je zoveel mogelijk tegen de muur en strek dan je benen omhoog. Laat je schouderbladen stevig en breed op de grond rusten en strek je kruin weg, zodat je nek ontspant. Leg de armen losjes langs het hoofd of langs je zij met de handpalmen naar boven.

De letterlijke betekenis van deze yogaterm is ‘omgekeerd in actie’. Dit helpt bij

Zoek altijd professionele hulp als je angst klachten je belemmeren.

slapeloosheid, brengt je terug naar het heden en helpt de circulatie. Verlicht rugpijn en menstruatiepijn, kalmeert je geest en helpt

Bron: jereisnaarhuis.nl / www.hersenstichting.nl

hoofdpijn en migraine te verminderen.

Ga terug naar de momenten waarop

LOTUS: DESIGNED BY SUPERYOGA MEDITATIEKUSSENS EN BOLSTERS VAN LOTUS – NU MET 10% WINTERKORTING Tussen alle prikkels en informatie door even een momentje voor jezelf. Wist je dat iedere dag slechts 5 minuten mediteren al wonderbaarlijke resultaten kan opleveren? Met de meditatiekussens en bolsters van Lotus en Pure gun je jezelf altijd de kans op een momentje me-time.

Met de code SYYK10 ontvang je direct 10% korting bij aankoop van een meditatiekussen of bolster van Lotus en Pure.

De producten uit de Lotus serie zijn uniek en met veel zorg uitgezocht. Eerlijkheid, puurheid, een gezond milieu en een goede kwaliteit staan voorop. De producten zijn geschikt voor iedereen en gaan een lange tijd mee dankzij de duurzame eigenschappen.

De meditatiekussens zijn geschikt voor iedereen dankzij de fijne hoogte en afmetingen. Kies jij voor een stijlvol Pure kussen of voor een heerlijk zacht velours kussen van Lotus? Allemaal zijn ze te vinden in onze duurzame Lotus en Pure serie die we met liefde en oog voor mens en milieu hebben samengesteld.

Heb je een studio en ben je op zoek naar een groter aantal producten? Laat het ons dan weten zodat we met je mee kunnen denken en je een aanbod op maat kunnen doen. Op Superyoga. nl/groothandel leggen we je hier meer over uit.

Met passie en liefde, Lisanne / www.superyoga.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 8

De bank van god Het is oktober 1987. We bevinden ons met een klein groepje op een reis genaamd ‘In de voetstappen van de Boeddha’. We starten in zijn geboorteland Nepal en reizen via Kathmandu naar de heilige stad Benares. straatjes totdat we aankomen bij een gebouw bovenaan een uitgesleten trap, weg van de heksenketel beneden ons.

Eenmaal boven gekomen valt er een serene stilte over ons. Daar staan we dan, nog verhit van buiten, wat verlegen afwachtend, in de bank van God. De plankenzijn volgeladen met pakketjes, gewikkeld in donkerrode lappen. Aan de rechterkant zit een man op een grote witte futon achter een tafel. Hij staat ons vriendelijk te woord. Hoewel het eerste wat hij zei was: “Geen foto’s maken.”

Daarna vertelde hij ons de geschiedenis en bedoeling van de bank.

Het is warm en vochtig en we lopen door de smalle, niet geplaveide straatjes. De vastgereden grond brengt mijn analytische geest stap voor stap in verbinding met de chaotische ordening. Ik word verliefd op de stad.

Verboden foto’s te maken Later op die dag neemt mijn leraar ons mee dieper de stad in. We passeren roepende verkopers. Scooters rijden toeterend, rakelings langs. Af en toe doen we een stap opzij voor een koe, die langzaam haar weg gaat, vretend van de resten eten op de borden van palmbladeren op straat.

We lopen eindeloos door een wirwar van

Een bank met een hotline naar God De Ram Ramapati Bank in Varanasi/ Benaris is een echte bank, maar handelt niet in geld. Het enige wat een rekeninghouder hoeft te doen, is de naam van Lord Ram 125 duizend keer op papier te schrijven binnen acht maanden en tien dagen en als ‘deposito’ bij de bank te bewaren, in de hoop dat zijn of haar gebeden worden verhoord. Haar ‘cliënteel’ is verspreid over de VS, Canada, WestIndië en natuurlijk over India en komt uit verschillende lagen van de bevolking.

“De bank vraagt geen cent van haar klanten en verstrekt zelfs gratis papieren bundels”, vertelde de kleinzoon van de oprichter. Net als een bank die een

yoga is topsport

op een loopwedstrijd tussen de goden Apollo en Hermes, door Apollo gewonnen.

Ook verwijst men wel naar de Ilias, waarin Homerus een beschrijving van de wedstrijden geeft die de held Achilles voor de muren van Troje liet plaatsvinden, ter ere van zijn gesneuvelde vriend Patroclus.

Er bestaat dus geen zekerheid. Het ligt diep verborgen in de mythologie.

In feite sprak hij over Yoga, over de invloed van de geest op lichamelijke prestaties.

Is er een vergelijking te maken tussen prestaties van een atleet en een Yogi?

De oorsprong van de olympische opelen Deze gaat terug tot in de verre oudheid. Er bestaan verschillende verklaringen voor het ontstaan van de olympische spelen. De één beweert dat Hercules, de zoon van de oppergod Zeus, ter ere van zijn vader, de spelen heeft gecreëerd. Anderen wijzen

Ontgrendeling van de kluis Achter in de zaal van de bank bevond zich een kluis die we binnen mochten. Deze was tot aan de nok bepakt met pakketjes in rode lappen gewikkeld.

Het was de sfeer in de kluis die mij het onvergetelijke moment van heling gaf. Alle niet ter zake doende indrukken die ik door de jaren heen had verzameld, losten op.

Zelfreflectie De verworven kennis en ervaring die ik opdeed tijdens dit bezoek leerde mij om momenten van vreugde en verdriet weer te zien als ervaringen die het leven ons biedt. Gelijk een in- en een uitademing.

De voorwaarden die de bank stelde heb ik met me meegenomen en zijn nog steeds van kracht. Ik doel dan op: Eénpuntige gerichtheid op een ideaal en dagelijkse reflectie hierop (Aparigraha); schrijven (Likhita Japa); natuurlijk dagritme

(Dinacharya); verantwoorde voeding (Vedische keuken); inzet met gedachte aan de ander (Karuna).

Ik zeg niet dat het me altijd goed afgaat om dit vóór te leven. Daarvoor is dagelijkse zelfreflectie noodzakelijk.

Likhita Japa Spreekt het herhalend opschrijven van je ideaal je aan? Je kan dit ook doen door er een tekening van te maken. In oude tijden maakten men zelf talismanhemden vol met mantra’s om de krijger te beschermen op weg naar de strijd.

Meer van onze tijd zijn de geschreven schilderijen van Harish Johari en Pieter Weltevrede. In al mijn bescheidenheid heb

ik mijn eigen vormen gemaakt, waarvan ik er één toevoeg als voorbeeld. De tekening is gevormd door “IK BEN”. Tat tvam asi, (Sanskriet: “gij zijt dat”), de beroemde uitdrukking van de relatie tussen het individu en het Absolute.

Aafke de Geus - Zijp / Aafke de Geus is docent en mentor Raja Yoga en Ayurveda Eigenaar Ganeshacentrum voor Yoga en Ayurveda, Alkmaar www.ganesha-centrum.nl

de oerbron van energie

Onlangs volgde ik de olympische zomerspelen op tv. Vol verbazing zag ik ineens favorieten onder hun vermogen presteren, terwijl andere sporters als een komeet omhoog schoten en een gouden medaille behaalden.

Op een vraag van een presentator aan een oud-sporter hoe dit nu allemaal zo kan gebeuren, zei hij spontaan: ”Soms heb je domme pech, maar meestal zit het tussen de oren. Als je alleen maar bezig bent met denken, dan verkramp je. Je moet je dus helemaal geestelijk leeg maken; je volkomen in overgave richten op het doel dat je voor ogen hebt en dan alles geven wat je op dat moment in huis hebt.”

lening verstrekt, claimt deze instelling ‘godsnaam’ te lenen. Totdat een rekeninghouder de naam van Lord Ram het vereiste aantal keren opschrijft en het papier teruggeeft. Dan wordt de lening als afgelost beschouwd. “Er zijn andere voorwaarden, zoals het schrijven na het nemen van een bad. Rekeninghouders zijn ook verplicht om niet-vegetarisch voedsel, ui en knoflook te mijden gedurende de hele periode dat Lord Ram’s naam wordt geschreven”, voegde hij eraan toe. De bank werd bijna 100 jaar geleden opgericht door Das Channu Lal.

De oorsprong van Yoga Deze gaat eveneens terug tot in de verre oudheid. Ook daar bestaan verschillende verklaringen voor. De één beweert dat Yoga al bestond bij de eerste mens, wijzend op Adam en Eva, die in een voortdurende contemplatieve, geestelijke toestand ‘wandelden met God in het Paradijs’.

Anderen wijzen weer op het bestaan van zieners (Adepten), die de mensheid hebben geholpen om zich geestelijk en lichamelijk beter te ontwikkelen en te zijn ‘als Gods evenbeeld’. De mens moet dus evolutionair gezien nog een hele geestelijke, maar ook lichamelijke topprestatie leveren om dit doel te behalen!

Wel is duidelijk dat zieners inzicht hebben gehad in de werking van lichaam en geest.

Om de werking van de geest van de mens enigszins te kunnen begrijpen, maakten zij een onderscheid in een viertal functies, die de werking van de geest bepalen: geheugen, ego, intellect en lagere verstand. Door een samenspel tussen deze vier functies ontstaan gedachten in geest die elkaar onderling beïnvloeden. Volledige

beheersing van de geest is Yoga. Yoga wordt omschreven als een toestand waarin lichaam en geest volkomen in evenwicht zijn gebracht: een toestand in het ZIJN, in het NU, in het MOMENT. Yoga is het stopzetten van gedachten in de geest. Dan is men gevestigd in het ZIJN. In andere toestanden identificeert men zich met gedachten. (YS 2 t/m 4) Als de atleet twijfelt, gaan zijn gedachten en gevoelens met hem op de loop, de geest wordt onrustig en beïnvloedt het lichaam: het raakt gestrest. Als deze persoon vol vertrouwen is in een goede afloop, welke dit ook mag zijn, dan is zijn geest meer in harmonie en zit zijn geest dicht tegen diens ZIJN, zoals dit in Yoga wordt genoemd.

De oerbron van energie Dit ZIJN kunnen we omschrijven als de oerbron van energie. Hoe dichter bij het ZIJN, hoe sterker en krachtiger de geest en lichaam. Patanjali geeft daarover in hoofdstuk 3 (het pad van vermogen) van zijn Yoga sutra’s uitleg. Een onrustige geest verkrampt het lichaam en beperkt de lichamelijke prestaties. Andersom geeft een open en rustige geest, kracht en energie en bevordert lichamelijke prestaties. Als een persoon dit bewustzijnsstadium bereikt, dan realiseert hij Yoga: eenwording met het ZIJN. In feite bedrijven we met Yoga een verheven sport boven ons zintuiglijk vermogen. Het streven van een Yogi is namelijk gericht op het bereiken van de

hoogste toestand van het ZIJN. Dat is hun ideaal. Natuurlijk loopt een Yogi ook tegen zijn begrenzingen aan op het moment dat zijn geest niet in harmonie is. Toch zijn we in Yoga voortdurend op zoek naar verlegging van de grenzen, in verruiming van ons bewustzijn, met behulp van het achtvoudig stelsel van Patanjali, ook wel het klassieke Yogastelsel, Raja Yoga of Koninklijke Yoga genoemd.

(YS II.28) Het achtvoudig Yogastelsel (Raja Yoga) bestaat uit beoefening van: universele waarden, individuele normen, lichamelijke houdingen, beheersing van energie, beheersing van zintuigen, concentratie, meditatie en contemplatie.

Zonder onderbreking (klassieke) Yoga beoefenen om dit doel te bereiken, is de meest verheven prestatie die de mens zou kunnen bereiken. Dan zet je als mens een gouden kroon op je hoofd in plaats van een gouden medaille om je nek. Dan wordt niet het Wilhelmus gespeeld, maar klinkt (naar men zegt) het engelengezang uit de hemel.

De fantastische prestaties op de (para) olympische spelen, daar is niets op af te dingen. Dat is zonder twijfel topsport.

Echter, als we kijken naar de prestaties binnen de Yoga, dan kunnen we wel degelijk zeggen dat er sprake is van een topsport, maar dan met andere ogen bekeken!

Klaas Stuive MCM, Pandit Yogabrahmacarya, Voor de klassieke Yogaopleidingen, info: www.academie-rajayoga-nederland

yoga beleving

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 9

de zeven negatieve emoties

Hoe blijven we in balans in deze lastige tijd?

Het is een illusie dat er nu meer verandert dan een paar jaar geleden.

De veranderingen zijn nu veel meer merkbaar en raken ons nu veel duidelijker: De impact is groter dan voorheen. Wij verliezen de controle over onze toekomst, omdat het steeds moeilijker wordt om te voorspellen hoe het leven de komende jaren zal zijn. Grote plannen worden vooruitgeschoven en de twijfel neemt toe bij de mensen. wereld om ons heen mogen verwachten.

We zijn constant bezig met de periferie van het leven en hoe we ons daartoe moeten verhouden met de nieuwe regels en situaties. Echter, we mogen ook wel eens stilstaan in ons eigen centrum en voelen en kijken wat wij zelf eigenlijk willen.

Er zijn zeven negatieve emoties die ons opeten en onze gezondheid op fysieke, emotionele, mentale, intellectuele en spirituele manier ziek maken. Ze halen ons uit balans. En balans is waar het in ons leven nu juist om gaat: balans tussen gezond en ongezond, tussen lijden en gelukkig zijn, tussen aardig zijn en jezelf verliezen in het aardig zijn, tussen bewust en onbewust.

Wij hebben de neiging onszelf constant te vergelijken met anderen; onszelf een discipline op te leggen om maar aan de eisen te voldoen die we aan onszelf stellen.

Daar blijft het echter niet bij, want we denken en vinden dat we dat ook van de

Deze zeven negatieve emoties zijn: 1) Perfectionisme, waarbij we niet alleen onszelf uiteindelijk in de weg zitten, maar deze verwachtingen ook naar anderen projecteren.

2) Oordelen over anderen is dan een logisch gevolg, want ons oordelend vermogen is immers gerelateerd aan ons eigen subjectieve referentiekader, ofwel aan ons concept van het leven. Waar haal ik het recht vandaan om over anderen te oordelen?

3) De grote twijfel aan onszelf is mede de oorzaak waardoor we ons mee laten slepen in de waan van alledag.

4) Ervan uitgaand dat het ergste gaat gebeuren en er niet in geloven dat het eens goed zal komen, verplettert de hoop in ons. Een negatieve verwachting en overal de schaduw van zien, maakt ons sombere wezens die met gebogen hoofd door het leven gaan.

5) Zorgen maken is ook een emotie die ons niet altijd helpt om verder te komen.

Kunnen we niets aan onze zorgen doen, probeer ze dan los te laten. Kunnen we

er wel wat aan doen, doe dat dan ook.

Zorgen maken, heeft deels te maken met hoe we alles willen laten verlopen en dat uiteraard volgens ons concept van het leven. Zorgen maken over onze kinderen of onze geliefde heeft te maken met dat we hen niet willen laten lijden. Die zorg is prima. Het wordt echter een negatieve emotie als er obsessief mee om wordt gegaan: als we ze gaan beschermen zodat ze zelf geen ervaringen mogen opdoen en hun eigen leven en verantwoordelijkheden niet mogen dragen.

6) Dan hebben we de mensen die altijd klagen, altijd eerst zien wat er niet goed is, wat verbeterd kan worden, waar er gefaald is. Dit gedrag maakt het bijna onmogelijk om tevreden te kunnen zijn; om gelukkig te kunnen zijn in het moment en niet constant te kijken wat er gemist wordt. Klagen remt ons gelukkig-zijn af, het remt onze tevredenheid af en remt een optimistische kijk op het leven.

7) Als laatste in deze groep vinden we de mensen die proberen hun leven en dat van anderen te controleren. Ook hier geldt weer dat de neiging om alles in de buitenwereld onder controle te houden niet alleen vermoeiend is, maar ook de grootste illusie. Natuurlijk is een bepaalde mate van controle niet ongezond. Indien dit echter uit de hand loopt, wordt het een negatieve stroom van emoties die ons dagelijkse leven sterk beïnvloedt en beperkt.

Om in deze tijd in balans te blijven is het zaak het leven positief in te zien; mogelijkheden blijven zien. Vertrouwen hebben in jezelf. Overgave aan jezelf, overgave aan het leven. Jezelf liefhebben,

van jezelf kunnen en durven houden.

Dit zijn stapjes in de richting naar een positievere levenshouding, waarbij we ons steeds beter kunnen verankeren in ons ware zelf en niet alleen maar gericht zijn op de periferie van het leven. We kunnen ons fundament op orde brengen door de wereld in een groter perspectief te plaatsen. Iets meer de toeschouwer van het leven durven te zijn om zo een betere en bredere kijk te krijgen op wat er om je heen gebeurt. Geloven mag, en dromen ook, en wij mogen herrijzen zoals een feniks uit de as. Hoop hebben, vertrouwen hebben, ons verantwoordelijk voelen voor onze eigen gezondheid zowel fysiek, emotioneel, mentaal, intellectueel en spiritueel. Hier ligt onze eigen verantwoordelijkheid waar we niemand anders de schuld van kunnen geven. Wij dienen ons eigen immuunsysteem op orde te brengen. Dat kunnen we alleen zelf. We kunnen niemand anders de schuld geven.

Reflecteren op ons eigen gedrag en handelen geeft inzicht waar we aan mogen werken. Laten we proberen onze wijsheid en levenservaring te gebruiken om in balans te blijven. Zo het grotere plaatje van het leven blijven zien en toeschouwer zijn als het teveel wordt. Op dit moment zijn de veranderingen die plaatsvinden misschien schokkend of maakt het onzeker. Echter, het hele leven is aan constante verandering onderhevig. Onszelf verankeren, de toeschouwer zijn en het grotere plaatje blijven zien, relativeert ons eigen leven een beetje.

Ron van der Post / www.yogastudie.nl

Goede versus slechte stress Wat zijn de verschillende soorten stress en waarom is stress belastend voor het lichaam Het snelle tempo van ons moderne leven neemt ons vermogen weg om te reflecteren, te begrijpen, en verder te kijken dan het meest voor de hand liggende. Dit leidt tot ontevredenheid en frustratie, en daarnaast ook tot fysieke en mentale stress.

En deze stille stress wordt geïdentificeerd als een van de belangrijkste oorzaken van de meest voorkomende gezondheidsproblemen van vandaag.

Er zijn twee soorten stress: goede en slechte stress De eerder benoemde stress is slechte stress. Het is een fysiologische reactie, die leidt tot een verstoring van onze fysieke en mentale balans. Het verstoort de homeostase van ons lichaam, dat wordt onderhouden door ons autonome zenuwstelsel.

Het autonome zenuwstelsel controleert activiteiten in het lichaam die onvrijwillig of automatisch zijn. Het autonome zenuwstelsel is onderverdeeld in twee subdivisies: het parasympathische en het sympathische zenuwstelsel.

Het parasympathische zenuwstelsel regelt onwillekeurige activiteiten die ervoor zorgen dat het lichaam soepel blijft werken onder normale, ontspannen

omstandigheden.

Het sympathische zenuwstelsel regelt onvrijwillige activiteiten die het lichaam helpen te reageren op stressvolle situaties.

Voor een optimale gezondheid heb je een balans nodig tussen beide systemen.

Overmatige stress als gevolg van een hectische levensstijl activeert de sympathische respons en verstoort dit evenwicht.

Yoga helpt de parasympathische respons te stimuleren en te activeren. Tijdens yoga (vooral Hatha en Yin Yoga) krijgen de organen en systemen van het lichaam diepe fysiologische rust en mogen de krachtige regeneratieve mechanismen van het lichaam hun werk doen.

Onderzoeken hebben aangetoond dat het beoefenen van asana’s en een verdiepte, bewuste ademhaling efficiënter is in het verminderen van stress en de langetermijneffecten ervan, dan andere vormen van lichaamsbeweging (matig of krachtig).

Wat is goede stress?

Aan de andere kant heeft ons lichaam stress nodig om gezond te blijven.

Compressie, rekken en draaien - dat zijn de drie spanningen die ons lichaam doormaakt tijdens lichaamsbeweging of yoga. Bij achteroverbuigingen (backbends) drukken we bijvoorbeeld de facetten van de wervels tegen elkaar, terwijl we de

fascia en het spierweefsel aan de voorkant van onze wervelkolom strekken. Door de rek, compressie en draaing van onze weefsels wordt ons lichaam hersteld en gemasseerd.

Ruimte voor organen Ons lichaam moet bewegen om te leven. Elke beperking van het bewegingsvermogen van ons lichaam zal de gezondheid beïnvloeden. Onze fascia, ligamenten en spierweefsel worden strak en gaan vastzitten, wat op zijn beurt een effect heeft op onze interne organen die zich binnen het fasciale netwerk van ons lichaam bevinden.

Gewoontes van beweging en houding, emoties en stress, trauma en letsel, beïnvloeden delen en structuren van je lichaam. Na verloop van tijd zullen structurele problemen in het spierstelsel de organen gaan beïnvloeden. Strakheid en immobiliteit beginnen zich te ontwikkelen binnen de fascia bij een orgaan, en zullen de functie ervan aantasten. En vice versa.

Aangetaste organen zullen reacties en veranderingen in het Skeletspierstelsel veroorzaken.

Wanneer je asana’s beoefent, is er veel beweging, compressie, extensie en rotatie in je hele lichaam. Door beweging naar de fascia in de romp te brengen, verwijder je beperkingen en activeer je het zelfcorrigerende en zelfregulerende systeem van je lichaam. Door beweging te gebruiken om de fascia te activeren en los te laten, stimuleer je de interne organen en klieren en verbeter je hun functie.

Houd bij het ‘belasten’ van je lichaam tijdens yoga asana-beoefening het eenvoudige maar effectieve groen-oranjerode licht in gedachten: Rode zone: dit is de zone waar je acute pijn of ongemak ervaart. Wanneer je zo snel mogelijk uit de pose wil gaan, bevind je je in de rode zone. Dit is een no-go-zone.

Als je in deze zone oefent, zijn blessures gegarandeerd.

Oranje zone: Dit is de zone waar je wat ongemak voelt. Dit ongemak kan zowel aangenaam of een beetje ongemakkelijk zijn, maar je zal het niet erg vinden om in de houding te blijven. Dit is de beste plek om te zijn.

Groene zone: Dit is de zone waar je geen ongemak voelt. Dit is misschien te comfortabel (tenzij het een Restorative Yoga les is). Hier worden je tissues niet genoeg gestrest.

Over de auteur Kalyani Hauswirth-Jain is een senior docent en de Creative Director bij de Arhanta Yoga Ashrams sinds 2013. Ze is hoofdtrainer voor de 200 uur durende Yoga Teacher Training, 300 uur geavanceerde Yoga Teacher Training en 50 uur cursussen zoals Yin Yoga en Vinyasa Yoga. Ze is co-auteur van het boek Hatha Yoga for Teachers & Practitioners: A Comprehensive Guide. www.arhantayoga.nl | www.arhantayoga.org Hatha Yoga voor docenten en beoefenaars / Door Ram Jaïn en Kalyani Hauswirth-Jaïn / Uitgeverij Panta Rhei t 27,50 ISBN 9789088401961

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 10

AYURVEDA & EMOTIES zoet of oncomfortabel

Burn-out en Ayurveda: zo herstel je je energie!

Ayurve health

Ayurveda geeft, net als yoga, veel aandacht aan de mind: de Manas.

Nauw verbonden aan de Manas zijn de emoties, zij zijn de naar buiten bewegende fluctuaties van onze vaak geconditioneerde geesteswereld.

da



gestuurd beleid, emotie-gestuurde reacties daarop en een verlies aan een wijze (lees: heldere) gezond strategische benadering voor het collectief. Dat laatste werd in vedische termen DHARMA genoemd. In tijden van een verlies aan DHARMA kan dit verlies tot uiting komen in een pandemie – te lezen in klassieke ayurvedische teksten.

Onze geest en onze emoties In ons taalgebruik is er relatief weinig plaats voor alle aspecten van ziel, geest en emoties. In Ayurveda en in yoga werden deze begrippen tot in de finesse onderzocht. We gaan in op wat uitkomsten van dit onderzoek vanuit een aantal grondprincipes van Ayurveda.

Onze geest en haar tendensen In Ayurveda worden niet alleen Vata, Pitta en Kapha, maar ook twee van de Maha Gunas: Sattva, Rajas, Tamas, dosha’s genoemd. Dat impliceert dat ook deze twee – en dat zijn Rajas en Tamas – kunnen leiden tot verstoringen.

We beginnen met de niet-dosha, Sattva: wanneer een geest – een gedachtewereld – van iemand meer Sattvisch is, dan is er helderheid om waar te nemen om te zien wat er zich in de relatieve wereld van gebeurtenissen afspeelt zonder daar een oordeel over te vormen.

Emoties horen tot de ‘gebeurtenissen’ van de relatieve wereld: zij komen en zij gaan.

Alleen als we er ons mee identificeren, gaan zij een eigen leven leiden en kunnen zij ons ‘belasten’ en als zodanig gaan ‘verstoren’. Zie ook schema 1.

Rajas en Tamas: meegesleept door emoties Emoties zijn een onderdeel van het leven, maar meegesleept worden door deze emoties kan ons naar niet-gelukkig-zijn en naar niet-gezond-zijn leiden. In de Sanskriet verwoording is dat het ware verschil tussen Su-Kha en Du-Kha: Su-Kha = een zoete (SU=zoet) (lees ‘comfortabele’) ruimte (KHA=ruimte) Du-Kha = een afgesplitste (DU=verdeeld/2) (lees ‘oncomfortabele) ruimte Het element ‘zoet’ is hierbij van groot belang.

Wanneer onze geest een overmaat aan Rajas heeft, kan agitatie en oordelen over goed en slecht snel tot heftige emoties en identificatie daarmee leiden. Wanneer onze geest een overmaat aan Tamas heeft, kan dat leiden tot een afgestompte houding waarin zelfs zogenaamde on-menselijke en instinctieve impulsen vrij spel kunnen krijgen. Zonder oordeelsvermogen kunnen emoties dan de helderheid over wat nog tot de menselijke maat behoort, volledig wegvagen. Rajas en Tamas kunnen – bij overheersing van de geest – leiden tot emoties die uitmonden in agressie en wreedheid. Op micro- en op macro-niveau.

Op individueel en collectief niveau.

De drie dosha’s Vata, Pitta en Kapha en basis-emoties Ons lichaam is een body-mind organisme in een relatieve wereld, en – zo impliceert Ayurveda – voor het biologisch overleven in deze wereld, hebben we een aantal basisemoties meegekregen. Deze zijn er om ons te helpen, in eerste instantie, en zij zijn in drie gebieden in te delen en te koppelen aan de drie dosha’s Vata, Pitta en Kapha. Zie schema 2.

Rasa – smaak en emotie: de kern van zoet In Ayurveda betekent Rasa – zowel ‘smaak’ als ‘emotie’. Ook in onze taal zijn deze twee begrippen aan elkaar verbonden.

Wij definiëren onze emoties ook in ons taalgebruik met smaak-woorden. De hoofdemotie van een menselijk leven is ‘zoet’: zoet is goed! (En dan laten we slecht-zoet [zoals witte suiker] even buiten beschouwing.) Zoet leidt tot verbinding.

Daarom noemen we onze kinderen vaak ‘zoet’, en onze partner vaak ‘snoepje’, of – in het Engels – ‘sweetie’ of ‘honey’. Zoet is opgebouwd uit de elementen (beetje) aarde en (veel) water En water verbindt: het is het enige verbindende element van de Vijf Grote Elementen (Pancha Maha Bhuta).

In Ayurveda zijn er zes smaken (ShadRasa) en die gaan van zoet naar wrang: als moeilijke en pijnlijke emoties ons diep geraakt hebben en we de verbinding (met iets dierbaars) verloren hebben, benoemen we dat als een ‘wrange’ ervaring: de ‘juice’ van het leven is uit ons gewrongen!

Meer over de zes smaken en onze emoties in een volgend artikel: ’Van zoet naar wrang: ons leven in zes smaken’ Coen van der Kroon

Ayurveda, emoties, politiek, en DHARMA In de politiek zien we dat terug in emotie-

Program Director bij Delight Academy | Ayurveda delightyoga.com/studio/ayurveda-training/

1. De drie Maha Gunas De drie Maha Gunas oerelementen De drie kernkwaliteiten daarvan

De drie geestesgesteldheden daaruit voortkomen

1. Sattva

1. Helderheid, heldere impuls

1. Waarnemend zonder oordeel

2. Rajas

2. Beweging

2. Agitatie met oordeel

3. Tamas

3. Inertie

3. Onwetendheid zonder helderheid

2. De drie dosha’s Vata, Pitta en Kapha en basis-emoties De drie Doshas als body-mind managers 1. Vata (op basis van voornamelijk een bewegend lucht-element)

De drie basis-emoties in positieve zin 1. Angst – om te vluchten wanneer dat passend is

De drie basis-emoties in negatieve zin 1. Angstigheid, overmatig zorgen maken, nervositeit, en ernstigere vormen hiervan

2. Pitta (op basis van voornamelijk een scherp/snijdend vuur-element)

2. Agressie – om aan te vallen wanneer dat passend is

2. Irritatie, agressie, overmatige competitiedrang, dominerend gedrag,

3. Kapha (op basis van voornamelijk een verbindend water-element)

3. Versmelten – om te verbinden wanneer dat tot overleven leidt

3. Overmatige gehechtheid, vasthouden aan verdriet, bezitterigheid, niet kunnen loslaten, en ernstigere vormen hiervan.

Alhoewel de Ayurveda duizenden jaren geleden is ontstaan, biedt het oplossingen voor nieuwetijdsziektes waarvoor de moderne Westerse geneeswijzen geen remedie heeft. Een van die nieuwetijdsziektes is burn-out.

De kracht van de Ayurveda is dat het een holistische geneeswijze is waarbij lichaam, geest en ziel als één geheel worden gezien en als zodanig worden behandeld. En juist dat is bij de behandeling van burn-out essentieel.

Ontspannen en ontladen Je zintuigen zijn je poorten met de buitenwereld. Met je oren, ogen, neus, mond en huid maak je contact met dat wat er om je heen gebeurt. Gezonde zintuiglijke ervaringen leiden tot ontspanning, groei en ontwikkeling.

Ongezonde zintuigelijke ervaringen leiden tot stress en frustratie. Het is dan ook niet voor niets dat de oude Ayurvedische teksten benadrukken dat het juist gebruik van je zintuigen belangrijk is.

Stel je oren open voor klassieke muziek en mantra’s. Verwen je huid met een massage. Laat je ogen naar prachtige harmonische beelden kijken zoals kunst en natuur. Proef gezonde voeding en verfijnde smaken en geef aandacht aan dat wat lekker ruikt. Wanneer je de vijf zintuigen voedt met heilzame ervaringen ontstaat er een positieve energie waarbij je overtollige spanning gemakkelijk kan ontladen en je je meer ontspannen voelt.

Ayurvedische kruiden die je helpen om te ontspannen zijn: saffraan, kurkumka, jatamansie en tulsie.

Respecteer je grenzen door je talenten te kennen Mensen die burn-out zijn geraakt zijn meestal langdurig over hun grenzen heen gegaan. De oude Ayurvedische teksten geven ook aan dat dit leidt tot uitputting van de bijnieren en Ojas.

Een belangrijke stap in het herstel is je grenzen te leren kennen en te respecteren. Voordat je dat kunt doen moet je eerst weten wat je talenten zijn en waar je zwakke punten liggen. Weet waar je goed in bent en concentreer je daarop. Stop met datgene waar je niet goed in bent. Bepaal ook voor jezelf hoeveel uur per dag je daarin kunt presteren en hoeveel tijd je nodig hebt voor ontspanning, gezond eten en gezonde slaap. Je kunt pas een optimale prestatie leveren als je weet waar je grenzen liggen en deze respecteert. Hou er rekening mee dat de boog niet voortdurend gespannen kan zijn. Het lijf heeft ook slaap en rust nodig en de zintuigen verlangen naar gezonde voeding.

Ayurvedische kruiden die je helpen om in je kracht te blijven zijn: ashwaganda, shilajit, gember, amla en tinospora cordifola.

Lies Ameeuw / www.lies-ameeuw.com

yogazijn

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 11

Eeuwig, groots, oneindig

Corine Lepoutre

Jij bent goed, eerlijk en mooi Eeuwig waar, uiterst goed en oneindig mooi. Het doel van meditatie is om dat in jezelf te ontdekken. Belangrijk is dat je het vertrouwen hebt dat je dat allemaal in je hebt, alles wat overeenkomt met deze kenmerken. geobsedeerd door onze uiterlijke ‘looks’.

En misschien ontwikkelen we ook wel een obsessie voor ethische juistheid en een obsessie voor schijnbare waarheden die we als trofeeën omhoog steken. Hoe meer we investeren in het valse zelf en het proberen te verheerlijken vanwege het gebrek aan verbinding met de echte waarheid, schoonheid en goedheid in ons, des te meer schaamte, schuld en vervreemding ons ten deel vallen. De gewoonte om dingen voor onszelf te moeten versluieren, inclusief het versluieren zelf, is de oorzaak van alle psychologische ziektebeelden.

Wereldwijd.

Iedereen heeft dat. Maar meestal leven we niet in die fonkeling van goddelijke ware mooie stralende goedheid. Niet in het ware Zelf.

Het ego We leven daarentegen in de kunstmatige structuur van het ego, dat ontstond in de kindertijd. We hebben ons leren aanpassen aan de levenscondities die we toen tegenkwamen. De gevoeligheid ten opzichte van deze startcondities hebben ons gedwongen een ego te creëren dat niet volledig goed was, of waar, of zelfs maar mooi. Het doel was te overleven in

een wereld die niet eerlijk, goed en mooi was en toen we dat gecreëerd hadden versluierde het de waarheid van ons wezen, versluierde het onze uitstraling.

Het versluierde onze goedheid en we gingen ons geforceerd gedragen. Zelfs zo dat het ons dwong te erkennen dat we juist niet goed waren.

Schijnbare waarheden Zo is een vicieuze cirkel van zelfhaat ontstaan en van wanhopige pogingen om ‘het goede en het schone’ te vinden.

Dat projecteren we dan makkelijk op het lichaam en we raken dan wellicht

Terug naar jezelf De enige uitweg is terug naar het zelf dat eeuwig waar is en niet verandert door de tijd. Terug naar dat deel van onszelf dat niet in de tijd is, dat niet geboren is, terug naar dat wat achter de schermen woont: dat wat de wereld waarneemt, maar niet van de wereld is. In die staat vinden we onze oprechtheid terug, onze welwillendheid, ons verlangen om overvloedig vanuit de kern van ons wezen te mogen geven. We zullen de overstijgende schoonheid terugvinden, die niets van doen heeft met het lichaam en daarom ook niet met het verouderen van het lijf en het verliezen van de lichamelijke schoonheid. De schoonheid van de geest is als een diamant die geen enkel sprankeltje van zijn uitstraling verliest.

Liefde is onze natuur Onze uitstraling wordt alleen maar groter naarmate we ons meer bewust zijn van die schoonheid, die we in de vorm van liefde uitdragen in de wereld. Mediteren is je herinneren dat dit jouw natuur is. ‘Ik Ben Dat.’ Niet het ego met zijn geschiedenis en met zijn beschamende episodes van mislukking en verliezen en depressies en rusteloosheid. Dat ik is een kunstmatig vals zelf. De Ik Ben, de Ik Ben die Ik Ben, dat Zelf, dat ultieme Zelf dat jij bent is de stralende volmaaktheid van je ware Zelf.

Het enige wat je hoeft te doen is stoppen met wegrennen van jezelf. Sta jezelf toe je aandacht te richten op de aanwezigheid van dat Zelf in je hart. Dat zal je genezen van alle lijden dat je draagt en dat je ertoe drijft om te handelen op een manier die nog meer lijden veroorzaakt. Dat kennen

we allemaal en om dat te bereiken moeten we genegen zijn om de ‘mind’ te negeren.

Het is de ‘mind’ die veroorzaakt dat we afdwalen naar de toekomst, of dat we het verleden herbeleven.

Stop de ‘mind’ In het huidige moment, in het nu zijn wij Satyam, Shivam, Sundaram: het Ware, het Goede en het Schone. Dat is de definitie van het Zelf. Dat waar we naar zoeken, dat zijn we al. Breng de ‘mind’ tot zwijgen, zink in je hart en verblijf daar in de stilte. Dan zal de vrede, de vreugde en de vonk tevoorschijn komen. Je zult vast weerstand voelen om dit toe te staan, want als je het toestaat zal de energie van het Zelf tevoorschijn komen en het ego oplossen. Tegelijk zal het dan de verdedigingsmechanismen vernietigen die je geholpen hebben om niet naar de schaduwkant van het ego te hoeven kijken.

De boosheid, de haat, dat waar het ego niet trots op is zal worden verbrand zodra de vonk van het Zelf tevoorschijn komt. Dan worden we ons intens bewust van wat daar zit en dat is onverdraaglijk, dan willen we weglopen van de meditatie.

Het yoga vuur Als we lang genoeg in meditatie, in het yoga vuur durven zitten dan branden de dingen weg waar we ons voor schamen.

Dan hervinden we de kracht van de waarheid en de kracht van de stilte. Met de kracht van de fonkelende liefde die we zijn, hebben we een wapen om het in de wereld op te nemen tegen de illusies van de demonische realiteit buiten ons en de projecties van binnenuit. Wanneer we de drie krachten accepteren, de waarheid, de goedheid en de fonkelende schoonheid, overwinnen we zowel de duisternis in ons als de duisternis buiten ons.

Dan manifesteren we een wereld vol licht, liefde en waarheid.

Met dank aan de teachings van Shunyamurti Corine Lepoutre is trainer en mindful coach, gespecialiseerd in hulp bij narcistisch misbruik, burnout en stress. Info: mindfulacademy.nl/coaching corine@mindfulacademy.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 12

Een stabiele basis of onveilig gehecht Doe je alles in je eentje, omdat je alleen op jezelf vertrouwt? Is jouw liefdesleven een slagveld en vraag je je af waarom het bij anderen van een leien dakje loopt?

Of verlies je jezelf compleet in relaties. Heb je angst jezelf echt te laten zien? De oorzaak kan liggen in je prille jeugd. Want 30 tot 40% van de volwassenen is onveilig gehecht als kind.

van basale veiligheid ontbeert; gaat het emotioneel overleven. De emotionele ontwikkeling komt dan in het teken te staan van zelfbescherming, waardoor een verstoring van het gevoelsleven optreedt.

Het is dan lastig een gezond evenwicht vinden tussen betrokkenheid bij de partner en ruimte voor zichzelf. Met name het omgaan met de eigen gevoelens en deze hanteren in relatie tot anderen wordt gezien als een belangrijke factor voor een gezonde psychische ontwikkeling. Als dit niet lukt kan dit levenslang klachten geven. Zelfs dementerende ouderen vertonen nog duidelijk hechtingsgedrag dat in verband gebracht kan worden met hun jeugd.

Psychische gezondheid Hechtingsproblematiek wordt gerelateerd aan contact- en relatiestoornisssen, aandachts- en leerstoornissen (ADHD), depressiviteit, angst- en stemmingsstoornissen, borderline, anorexia en automutilatie.

Wat is hechting Hechtingstrauma is een gevolg van onveilige hechting en hierdoor is er binnen het kind een afsplitsing gekomen van de ware identiteit, van het ware Zelf. Hechting kan omschreven worden als het aangaan van een duurzame, liefdevolle band met een hechtingsfiguur, waarbij deze instaat voor de emotionele veiligheid en geborgenheid van het kind.

De mate waarin jij veilig gehecht bent, kan invloed hebben op je zelfvertrouwen en je relatie met anderen. Zelfs op je cognitieve vaardigheden.

Invloed op je relaties Voor kinderpsycholoog Bowlby stond het vast: kinderen hebben, vanaf de geboorte, veilige fysieke en emotionele intimiteit nodig om uit te groeien tot evenwichtige volwassenen. Zij kunnen zo vertrouwen opbouwen om zich later te verhouden naar de buitenwereld.

Geen enkele ouder is echter heilig.

Niemand is altijd geduldig, vriendelijk en voorspelbaar. Maar als je ouders vaak onvoorspelbaar reageerden en er veel momenten waren waarop je gevoelens er niet konden zijn en niet gehoord werden, kan dit je basisgevoel van veiligheid aan hebben getast. Ook kan het zijn dat je ouder(s) er op cruciale, ingrijpende momenten niet voor je konden zijn, waardoor de gebeurtenis in je herinnering traumatisch, uitvergroot en niet verwerkt werd. Stabiliteit is van groot belang voor de ontwikkeling. Kinderen die door één ouder worden opgevoed, zijn daarbij trouwens niet per se slechter af dan kinderen die door twee ouders worden grootgebracht.

Mogelijke kenmerken van een niet veilig gehecht persoon: • sterke gereserveerdheid en afstandelijkheid • slecht geheugen voor persoonlijke ervaringen • in intieme relaties de neiging de partner te verstikken of te willen versmelten • overwaarderen van vroegere hechtingservaringen • komen moeilijk los van hun ouders, waarop ze nog steeds boos zijn of die ze nog steeds willen behagen • hun zelfvertrouwen is beperkt: ze zijn hyperalert voor tekenen van steun, acceptatie, goedkeuring of afwijzing Bronnen: www.itsjusttherapy.com / www.stroeckenverdult.be

De moeder/ouder is idealiter beschikbaar, gevoelig voor signalen van het kind en geeft een veilige basis. Als het het kind, en de latere volwassene, een gevoel

inspirerendleven.nl

Oefening om veiligheid te ervaren tadasana / boomhouding

De boomhouding leert ons om balans te vinden. Sta als een boom met zijn wortels stevig gegrond in de aarde en vind je houding, balans en een gevoel van veiligheid.

Richt je aandacht op je linkerbeen en je voet. Voel alsof er wortels uit je voet de grond in groeien. Breng dan je rechterbeen omhoog en plaats de rechtervoet tegen je bovenbeen. Je voet duwt tegen je been, en je been tegen de voet, zo hou je grip. Strek je armen dan uit als een boom. Hou enige tijd aan en wissel dan.

Probeer elke dag de boom te doen, of een andere balanshouding als De danser of De adelaar. Dit versterkt de werking tussen de hersenhelften en zorgt voor meer balans in het dagelijks leven. Je concentratievermogen zal toenemen.

Tijdens stormachtige situaties in je leven blijf jij als een boom staan. Je buigt mee maar blijft geworteld.

Deze houding verbetert je balans en versterkt je bekken, benen, enkels en ruggengraat. Ook opent de Boom de liezen, dijen, borst en schouders.

Je onbewuste laten spreken OVERGAVE AAN HET VELD. HOE LASTIG KAN DAT ZIJN? Mijn jeugd was moeilijk met een geestelijke en lichamelijk gewelddadige vader die aan de alcohol verslaafd was. Hij had een narcistische persoonlijkheidsstoornis met borderline ontwikkeld. Mijn (onbewuste) overlevingsinstinct was als kind: mijn gevoel afsluiten, alles rationaliseren en pleasen. affirmatie ’Ik ben niet goed genoeg’, ontwikkelde ik perfectionistisch denken, voelen en gedrag. Ik stelde torenhoge eisen aan mezelf en de ander.

Deze verhouding met mijn vader zorgde voor een onveilige hechting, zoals dat in de psychologie heet. Een kind dat onveilig gehecht is, heeft geen vertrouwen in anderen en zichzelf. Ik zat op mijn zevende jaar al bij de psycholoog. Ik ontwikkelde de overtuigingen: ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik moet sterk zijn’ en ‘ik zal het allemaal wel alleen doen, dan kom ik er wel’. Ik ontwikkelde een enorm doorzettingsvermogen en ijzeren discipline. Door de faalangst vanuit de

Ik controleerde alles en iedereen, omdat ik alleen op mijzelf durfde te vertrouwen.

Natuurlijk ontwikkelde ik burn-out op burn-out in mijn latere carrière. Niet kunnen en willen delegeren, niet anderen kunnen vertrouwen, niet durven loslaten.

Toch was ik heel ‘succesvol’: ik werkte veel en haalde alle doelen. Maar was ik echt gelukkig? Voelde ik mij echt verbonden met mijzelf en anderen op een diepere laag?

Gelukkig en verbonden werd ik pas na vijf jaar Hindoeïsme bestudeerd te hebben. Ik werd een erkend yoga- en meditatieleraar. Yoga en meditatie gaven me de ruimte en rust waardoor ik eindelijk naar mijn denk-, emotie-, gedrags- en communicatiepatronen kon kijken. Je kunt je patronen immers alleen maar veranderen met een ontspannen lichaam en geest. Is je stressgetal te hoog, dan blijf

je het verleden kopiëren naar de toekomst.

Je bent dan misschien maar voor 5% in het NU, terwijl juist alles veranderbaar is in dat NU. Dus zorg dat je tijd neemt te ontspannen en te mediteren. Want het NU is te beïnvloeden, het verleden niet.

Ik ontmoette in 2006 de Dalai Lama voor een driedaags onderricht. Ik leerde van hem wat de essentie is van het menselijk bestaan. Hij legde uit dat geluk je geboorterecht is én dat geluk trainbaar is in de geest. Het lichaam reageert daar vervolgens ook op. Alles is onderling afhankelijk, niets bestaat op zich.

Loslaten Ik kon dit pad alleen gaan door los te laten, te delegeren en te vertrouwen op anderen.

Ik had een groot werving- en selectiebureau en hielp bedrijven om werknemers gelukkig te maken. Ik bedacht maatregelen als: iedereen partner maken, ze betrokken houden, winstdeling en dat niemand ontslagen kon worden, maar alleen door de groep werknemers.

Ik moest mijn functie als eigenaar van drie kantoren loslaten om in opleiding te gaan voor het Tibetaans Monnikschap in het Tibetaans klooster in Huy. Ik kreeg van mijn leraren twee boekjes: ’loslaten om gelukkig te worden’ en ’De weg van

vertrouwen’. Het werd mijn levensles: want je kunt pas loslaten als je jezelf en anderen leert vertrouwen.

De Boeddha Gautama Siddharta heeft zo’n 450 jaar voor christus drie teachings ontwikkeld. Deze heb ik de laatste 15 jaar beoefent en verinnerlijkt. De laatste teaching van de Boeddha is gericht om het individuele duale lichaam los te laten en je te verbinden met je non-dualistische werkelijke zelf, je oorspronkelijke zelf, je Boeddha natuur, het Wij, een continuüm van intelligente energie zonder begin en eind, zonder geboorte en dood, tijdloos, conceptloos, onbeperkt. Alles wordt van één smaak.

Dit is dus één van de beoefeningen waar ik elke ochtend mee begin. De energie om me heen in ademen en mengen met mijn eigen energie.

My calling in life: ’Inspire and guide people worldwide to a healthy and happy lifestyle.’

Hans Kloosterman Kijk op mijn website of op de yogakrant evenementen kalender voor de komende retraites. www.hanskloosterman.com

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 13

Fit blijven met omega 3 en 6

Yoga

Volg het Okinawa dieet met omega 3 & 6 Okinawa is een eilandengroep ten zuiden van Japan met 1,2 miljoen inwoners en een Amerikaanse legerbasis. Er is in de tweede wereldoorlog door de Amerikanen hevig gevochten.

Auteur : bart maes / meer info of bronvermeldingen www.freedomofhealth.eu

het eeuwige leven, maar ze slagen erin hun kans op een goede gezondheid als 100-jarige te vergroten. De Okinawa’s lijken de sleutel tot het 100-jarige geluk gevonden te hebben. ‘In vroegere tijden werden de mensen meer dan 100 jaar oud, bleven actief en werden niet gebrekkig in hun activiteiten.’ (Uit Nei Tjing Su Wen, het klassieke boek van de Gele Keizer over inwendige geneeskunde, circa 2600 voor Christus geschreven)

Maar toch leven er de meeste, actiefste en gelukkigstee 100-jarigen. Omdat gezond ouder wordende mensen meer en meer fascineren, hebben Amerikaanse en Japanse wetenschappers gedurende 25 jaar (van 1975 tot 2000) dit fenomeen grondig bestudeerd in de bekende ‘Okinawa 100-jarigen studie’.

Uit hun boek ‘Het Okinawa Programma’ bleek dat de 100-jarige Okinawa’s een slank en lenig lichaam hadden en sterke beenderen. Ze hadden soepele, jonge slagaders, een laag cholesterol- en homocysteïnegehalte en weinig kans op hart- en vaatziekten. Ze hadden weinig kans op hormoonafhankelijke kankers zoals borst-, prostaat- en darmkanker.

Ze hadden een scherpe geest en kenden nauwelijks dementie (3 keer minder op 85-90 jaar). Ze hadden een gezonde geslachtshormonenspiegel en doorstonden de menopauze zonder problemen. Ze zagen er ‘jeugdig’ uit, waren energiek en hadden heldere ogen.

Okinawa dieet: stressbestendig en omega-3 en omega-6 Genetische studies tonen aan dat genetische factoren wel enige bescherming kunnen bieden, maar dat de belangrijkste reden van ‘succesvol 100 jaar worden’ ligt bij hun leefwijze. De Japanse en Amerikaanse wetenschappers screenden intensief zeshonderd van deze jeugdige 100-jarige Okinawa’s en ontdekten de vijf pijlers die volgens hen de basis vormden waarom ze blijkbaar de sleutel hadden gevonden voor de 100-jarige jeugd: 1) Ze hadden een sterk sociaal netwerk en stevige familiale banden 2) Ze waren stressbestendig en konden

beter tegen tijdsdruk door meditatie 3) Ze raadpleegden Oosterse (tradionele) en Westerse (moderne) geneeswijzen 4) Ze namen voldoende lichaamsbeweging 5) Ze aten weinig en gezond (volkoren granen, veel en gevarieerde groenten, voldoende fruit, weinig vis en nauwelijks zuivel) Uit het vergelijkend bloedonderzoek bleek o.a.: • dat de Okinawa’s drie maal meer omega-3 in hun bloed hadden dan westerlingen • dat deze 100 jarigen hun vetzuurspiegel 3 à 4 maal meer omega-6 dan omega-3 vertoonde • dat ze beduidend meer vitamine E (antiverouderingsvitamine) in hun bloed hadden GEZOND OUD MET HET OKINAWA DIEET MET OMEGA Shangri-la van James Hilton en Okinawa: eeuwige jeugd en gezond oud worden Onsterfelijkheid zoals de eeuwige jeugd en gezondheid van de Okinawa’s is een onderwerp dat de mens reeds jaren doet fantaseren. James Hilton schreef in zijn fictie ‘Lost Horizon’ zijn voorstelling van ‘Shangri-La’. In de jaren ’30 werd zijn boek verfilmd en was meteen een klassieker. Hilton’s Shangri-La is een vredig en wonderbaarlijk paradijs, toegankelijk via een poort, in het hoogland van Tibet. Shangri-La was het land van de onsterfelijken, het vredig paradijs. De gemiddelde levensverwachting wordt er uitgedrukt in eeuwen en niet in decennia.

Maar de bewoners die er weggaan, verschrompelen en verouderen in enkele minuten.

De Okinawa’s hebben misschien niet

Okinawa’s: omega-3 samen met omega-6 geheel meer dan delen apart. Een gezond en holistisch leven Net zoals bij de Okinawa’s werkt een gezond lichaam holistisch. Ook het onze. Dat betekent dat het lichaam als een geheel functioneert en zichzelf kan reguleren op voorwaarde dat we het de nodige basisvoedingsstoffen en beschermstoffen aanreiken. Die voorwaarde is heel erg belangrijk.

De elektrische geleiding door omega olie Doordat omega-3/6 onverzadigde vetzuren zijn, zorgen zij dat de batterijen van onze cellen opgeladen kunnen worden. Zij zorgen voor de geleiding en opwekking van elektrische impulsen. Te weinig omega-3/6 maakt ons moe. Volgens de onderzoekers van de universiteit van Minnesota is de elektrocardiogram, de grafische weergave van elektrische activiteit van het hart, een goede indicator op het risico van hart- en vaatziekten. Daarvoor is meer omega-6 dan omega-3 nodig. Laat daar geen twijfel over bestaan.

health 

door gedeeltelijk of geheel geharde vetten (transvetten) te consumeren, betekent dit dat de elektrische lading verdwijnt.

Met andere woorden: de batterij van de cel raakt leeg. De mogelijkheid om de batterij van onze cellen te herladen hangt af van de elektronen in omega-3/6.

Daarenboven trillen de elektronen van plantaardige omega-3/6, met dezelfde golflengte als zonnestralen. Hierdoor zijn ze in staat om zonne-energie op te nemen, te stockeren en wanneer nodig vrij te geven om vitale lichaamsfuncties te kunnen vervullen.’ Aldus de legendarische Johanna Budwig in haar revolutionaire boek uit 1959: ‘Lijnzaadolie als een echte hulp tegen artritis, hartziekte, kanker en andere ziekten’. Johanna Budwig zweert bij een combinatie van cottage cheese en omega-3/6.

Conclusie: zonder omega-3 en omega-6 is er voor de mens geen leven. Onvoldoende omega-3/6 vermindert onze vitaliteit.

‘Vetten zijn de bepalende factor voor alle lichaamsfuncties’ Ivar Bang, 1911.

Tekort aan omega-6 kan zich uiten in: Haarverlies, droge huid en haren, groeistoornissen, droge ogen, eczeem of huiduitslag, leververvetting, uitdroging, miskramen, artritis, verhoogde cholesterol, PréMenstrueel Syndroom (PMS) Tekort aan omega-3 kan zich uiten in: Tintelend gevoel in de armen en benen, zwakte, verminderd gezichtsvermogen, hoge bloeddruk, gedragsstoornissen, leerproblemen, ADHD, te ‘dik’ bloed, oedeem (vasthouden van vocht), langzame stofwisseling, ontstekingsgevoeligheid, minder uithoudingsvermogen, meer pijn bij artritis en PMS.

JOHANNA BUDWIG OVER HET OPLADEN VAN ONZE BATTERIJEN Wat iedereen moet weten die niet moe wil zijn!

‘Omega-3/6 vetzuren zijn gemakkelijk in staat zich te binden met eiwitten waardoor nieuw materiaal naar de cellen wordt gevoerd. De tweepoligheid tussen vet (celomhulsel) en eiwit (celkern) is van fundamenteel belang voor het behoud en de structuur van alle levende cellen.

Deze tweepoligheid hangt grotendeels af van de aanwezigheid van voldoende omega-3/6. Het gebrek aan omega-3/6 verlamt vele vitale functies. Wanneer de tweepoligheid tussen de celkern en het celomhulsel wordt vernietigd, door bijvoorbeeld een tekort aan omega-3/6 of

Happy Perilla Special t 55 voor 100 porties van 5g omega-3 en-6. Zeer rijk aan vitamine E en veel carotenen.

De enige omega rijke olie met 8 soorten vitamine E van nature in de oliemengeling De Okinawa Happy Perilla Special omega olie heeft een 3+6+6+9+7 samenstelling..

Info: www.amanprana.eu verkrijgbaar in biowinkels en thuisgeleverd via www.amanvida.eu

Op zoek naar innerlijke rust?

Neem nu een abonnement op de yogakrant neem

nu

rs umme

4n

nt

neme

on aarab een j

echts nu sl 5 1 t 4,7

Geef je nu op: yogakrant.nl/abonnement-afsluiten/

partnerS/distributeurs GroninGen

the Land of now Veenweg 9 siddeBuren www.thelandofnow.com

oVeriJssel

Yoga Ommen Gerard doustraat 77 ommen www.yogaommen.nl

Souljoy Yoga oude dijk 21 den andel www.SouljoyYoga.nl

Studio YogaLOS Yoga in winschoten & Het Hogeland. ook bijscholingen. www.yogalos.nl www.yogabijscholingen.nl

Friesland

psychologiepraktijk Meesters Boekweitstraat 29 enscHede www.ppmeesters.nl

Kom thuis bij jezelf wilhelminastraat 2 oldenzaal www.komthuisbijjezelf.nl

Yoga Berry JvdVondellaan 70 deVenter www.yogaberry.nl

Yoga2all dwarsdijk 6 ommen

✪ www.nieuw.yoga2all.nl

new Health Centre kleinzand 151 sneek newhealthcentre.com

Yoga038 mimosastraat 1 zwolle www.yoga038.nl

Velans Yoga keizerstraat 11F12 deVenter www.velans.nl

Mariës YOGa zevendreef 30-85 wiJcHen www.yogawijchen.nl

Yogastudio Groenlo notenboomstraat 41 Groenlo www.yogastudio-groenlo.nl

Yoga on the Go Bogaardslaan 14B uGcHelen www.yoga-on-the-go.nl

Marian Sloot Yoga didamseweg 32a loerBeek www.marianslootyoga.nl

GaIa House of Yoga almere Giraffeweg 10 almere www.GaIaHouseofYoga.com

J.p. santeeweg 88 nietap www.yoga-leek-roden.nl

Yogastudio Het Zonnepad oude dordsedijk 21 klazienaVeen www.zonnepad.nl

Lotus Body Work oude Bocheltsebaan 7 winterswiJk – woold www.lotusbodywork.nl

rebecca’s yogastudio ratumsestraat 45-1 winterswiJk www.yogastudio-rebecca.com

Yoga-xs Husselarijstraat 3 loo www.yoga-xs.nl

FleVoland

Cristaly Yoga Biskopswei 19 dracHten / de wilGen www.cristalyyoga.nl

Yogafemina oude almeloseweg 13 oldenzaal www.yogafemina.nl

Yoga Lingewaard Groenestraat 2 Haalderen www.yogalingewaard.webklik.nl

Yoga met Maaike raadhuisdijk 12 maasBommel www.yogametmaaike.nl

Yoga-4U mark 36 dronten ✪ www.yoga-4u.nl

ahimsa-Yoga & Balans westerBork www.yogawesterbork. wordpress.com

elk yoga experience Yoga in Maurik Jan. e. penraadstraat 12 maurik www.yoga-in-maurik.nl

act in Move training & Coaching & Yoga Borculoseweg 88 neede www.actinmove.nl

Diwali Yoga anne Kanters rijksstraatweg 37-74 uBBerGen www.diwaliyogaonline.nl www.DiwaliYoga.nl

ananda Yoga Boomberglaan 18 HilVersum www.anandayoga.nl

Sukha texel schilderweg 208a oudescHild / texel www.sukhatexel.nl

Yoga Studio engel passage 6 scHaGen www.yogastudioengel.nl

Victorieplaza terborchlaan 311 alkmaar www.victorieplaza.nl akasha yoga & Massage Bilderdijkstraat 78 utrecHt www.studioakasha.nl

Yoga now!

Heemradenlaan 30 iJsselstein www.yoganow.nl

Festina Lente Yoga kruisboog 30d, Houten www.festinalenteyoga.nl

Yoga Maarssen nassaustraat 16.2 maarssen www.yogamaarssen.nl

Studyopi ennekerdijk 37 Borne www.studyopi.nl

Studio Yoga&pilates Zwartsluis adres Buitenkwartier 78 zwartsluis

drentHe

zuid Holland

Yogaprana noorddijk 82 wormerVeer www.yogaprana.nl

Yogaschool ajna tempel merel 415 Heemskerk ✪ www.ajnatempel.nl

Yogastudio By Hillz Herenstraat 60 VoorHout www.yogabyhillz.nl

Yogastudio being Yoga watersnip 9 Berkel & rodenriJs www.beingyoga.nl

Yoga Centrum Oosterwold Yoga Meirink Ban zhaoweg 10 almere www.meirink.nl

Studio YourBalance Burgemeester meslaan 85 tiel www.yourbalance.nl

zuid Holland

Happy on the Move maaslaan 6 sliedrecHt www.happyonthemove.nl

Ganesha-centrum voor Yoga en ayurveda scheldestraat 50 alkmaar www.ganesha-centrum.nl YOGa MaaSSLUIS nijverheidstraat 4a maassluis www.yogamaassluis.nl

Yogastudio Santpoort narcissenstraat 1F santpoort-noord

anja’s Yoga uiterweg 358 aalsmeer www.yoga-aalsmeer.nl Soulshinestudio rijneveld 43 Boskoop www.soulshinestudio.nl

www.yogastudiosantpoort.nl

Yogastudio amrita Haverstraat 44 nieuw Vennep www.yogastudioamrita.nl

Senso2assist wollegras 23 soest www.senso2assist.nl

ashtanga Yogaschool WoerdenCulemborg kievitsstraat 40 woerden www.yogawoerden.nl

Yoga Studio Heerde-epe Henriëtte lugt-wäckerlin Burgemeester van walsemlaan 4 epe www.yoga-heerde.nl

Yoga massage arnhem arnoudstraat 31 arnHem www.yogamassagearnhem.nl www.zenboksen.nl

Sarvata / Centrum voor Gezondheid en Welzijn schependomlaan 17e niJmeGen www.sarvata.nl

Yoganoord dorpsstraat 50 oosterHout www.yoganoord.nl tineke de Louw klapstraat 7 aFFerden

adhara-Yoga Gezondheidscentrum ’t duifje oude Huissenseweg 4 arnHem www.adhara-yoga.nl

Yoga & More rozenstraat 2a en slotlaan 136a zeist www.yogamore.nl

Yogastudio ‘in Balans’ keysers plaet 1023, Julianadorp www.yogastudioinbalans.com

anita Kool Yoga & Massage alkmaar en BerGen www.yoga-anitakool.nl

www.yogalotus.nl

Yoga-Fit Bierstraat 123 a rotterdam www.yoga-fit.nl

Kiyojo schreursweg 10 Holten www.kiyojo.nl

Glow Yogastudio Haarlem nieuwe Groenmarkt 35 Haarlem www.glowyogastudio.nl

tai Loi Sound & Silence Farm Gein-noord 78 aBcoude ✪ www.tailoi.nl

Yoga Studio nieuwegein wiersedreef 28 nieuweGein www.yogastudio-nieuwegein.nl

Yoga Centrum rivierenwijk rijnlaan 167 utrecHt www.yoga-asana.nl www. zwangerschapsyogautrecht.nl

piith - zeg maar pit Holistische groepspraktijk en yogacentrum laarderweg 65 Bussum www.piith.nl

YOGanIna de oude Veiling 1c zwaaG www.yoganina.eu Sandrasana Yoga & reiki kadijk 4 Heemstede www.sandrasana.nl

Yoga Studio Kokos Breestraat 95-2 BeVerwiJk www.yogastudiokokos.com

YogaLoft adres gildenweg 2 Blokker www.yogaloft.nu

Happiness Bergambacht YOGa-BODY-MInD raadhuisstraat 4 BerGamBacHt www.happinessbergambacht.nl/yoga

passionforyoga elektraweg 2d maassluis www.passionforyoga.nl

Maliva Yoga Vrouw avenweg 656 den HaaG www.malivayoga.nl

Lichaamswerk Carpediem westdijk 17 HelleVoetsluis www.lichaamswerkcarpediem.nl

Flow Yoga Leiderdorp splinterlaan 154c leiderdorp www.flowyogaleiderdorp.nl

Bodhi yoga & mindfulness Hoogstraat 29 rotterdam www.centrumbodhi.nl

Yoga Sitãrã eikenlaan 61 B spiJkenisse www.yogasitara.nl

praktijk Salacia omanstraat 58 delFt www.salacia-delft.nl +Yoga amandelgaarde 1G Hendrik ido amBacHt www.plusyoga.nl

the Centre of Body & Mind Hoofdstraat 197a sassenHeim www.centrebodymind.nl

Yoga Studio aravinda passage 6 scHaGen www.yogastudioschagen.nl

Yogatoday achtergracht 16 weesp www.yogatoday.nl Care For present Grootoort 90 Broek op lanGediJk www.careforpresent.com

Yogaschool roxZen Hoofdstraat 224 santpoort-noord www.roxzen.nl

Yoga into the Center spaarnewijk 14 leusden www.intothecenter.nl

Sense of Living roderweg 7 peize www.sense-of-living.nl

SandradeJager. Coaching / Yoga / Voeding Burgemeester van de Jagtkade 5 HelleVoetsluis www.sandradejager.nl

tadasana Yoga

Banckspolder 15 HooFddorp ✪ www.tadasana.nl

artemis, centrum voor body & mind kamerlingh onneslaan 21a iJsselstein www.artemisyoga.nl

Yoga noordwijk Gooweg 17 noordwiJk www.yoga-noordwijk.nl

Yogacentrum Lotus Vliegdenweg 6B Bussum

KiYojo Lithayoga korte kleverlaan 26 Bloemendaal www.lithayoga.nl

new Life Yoga scheglaan 12 zoetermeer www.newlifeyoga.nl

prana en Yoga Bijlestaal 46d Broek op lanGediJk www.pranaenyoga.nl Yogabeach schoolstraat 42 noordwiJk www.yogabeach.nl

Yogastudio See You Van iJsendijkstraat 409 d purmerend www.yogastudioseeyou.nl

nandita|Body & Mind Centre 1e van leyden Gaelstraat 286 VlaardinGen www.nandita.nl

Bij Hanneke Venediën 25 purmerend ✪ www.bij-hanneke.nl

levenskracht in beweging

Yoga en meer Sjoukje Hoekstra kortestreek 19 lemmer www.yogasjoukje.nl

De Mindfulgids (onderdeel van de mantelgids) Breezand 1 lemmer www.demindfulgids.nl

noord Holland

Gelderland

BoerderijYoga en B&B de Witte raaf, yogaweekenden / retraites compagnonsweg 56 raVenswoud www.boerderijyoga.nl

Soul Surf Yoga Hoogstraat 25 HarlinGen ✪ www.yogaharlingen.nl

noord Holland

utrecHt

Yoga Simone Jelmerstraat 4 Gezondheidscentrum,Bolsward www.yogabolsward.nl

Yogacentrum Leeuwarden Floris Versterstraat 2 leeuwarden yogacentrumleeuwarden.nl

Gelderland

De Yogawereld kennemersingel 17 alkmaar www.deyogawereld.nl

YogaCenter www.yoga-center.nl art of Movement eemnesserweg 107 HilVersum www.artofmovement.nl

Yogaclass Voorschoten, praktijk voor Yoga, reiki, adem & Ontspanning Bertus van akenlaan 121 VoorscHoten www.yogaclass.nl

Junayoga abellalaan 1 HilleGom www.junayoga.nl

Yogatreasure antonie van leeuwenhoekweg 17a alpHen a/d riJn www.yogatreasure.nl

proef je Balans westeinde 23 roeloFarendsVeen www.proefjebalans.nl

Centrum voor Integrale Yoga, Pilates, Meditatie & Ayurvedische Massage incl. Webshop

Mica Yoga Gildeweg 32a nootdorp ✪ www.micayoga.nl

zeeland

YOGAMUNDO

the Yoga Society Van assendelftstraat 10 oeGstGeest www.theyogasociety.nl

Yogamundo Jannewekken 19 zierikzee www.yogamundo.nl

Dayaa Yoga christiaan Huygensstraat 10-c VoorscHoten www.dayaayoga.nl

noord-BraBant

noord-BraBant

noord-BraBant

noord-BraBant

BelGië

YoGa opleidinGen

YoGa opleidinGen

yogalife

de yogakrant zomer 2020 • 5

ScHaamte: Het SluiPende gif

Corpus novum den Heuvel 3-30 oirscHot www.corpusnovum.nl

Stralen Yoga Centrum adres: Gansoyen 33 drongelen www.stralenyc.nl

De Yogatuin Goirle Yoga, Kinderyoga & Mindfulness

kennedylaan 58 Goirle (nB) www.deyogatuin-goirle.nl

Centrum Gaden Chokor Ling kraaiendijk 14 HeiJninGen www.gadenchokorling.nl

Karibu Yoga Breda Bastionstraat 13 Breda www.karibuyoga.nl

Yogacentrum Luna Haviksdonk 44 VeGHel www.yogacentrumluna.nl

De Yoga Studio scherpakkerweg 9c eindHoVen www.deyogastudio.nl

Yogapraktijk pUUr ackersdijckstraat 8 ‘s-HertoGenBoscH www.puuryoga.nl

ervaar! Yoga Cuijk Hantert 6 st. aGatHa www.ervaaryoga.nu

Yoga in Beweging Vlijmen de akker 34d VliJmen ✪ www.yoga-in-beweging.nl

Maaike Chavanu/Yogabindu Hogeweg 1 lanGenBoom ✪ www.yogabindu.nl

Studio Imala dr. ariensstraat 2 scHiJndel ✪ www.studioimala.nl

limBurG Liberty Yoga korhoenderveld 159 cuiJk www.liberty-yogapilates.nl

Yoga Buddhi leemskuilen 12 westerHoVen www.yogabuddhi.nl

Joy of Yoga oude liesselseweg 16 deurne www.yogadeurne.nl

Yoga-centrum Libra Buizerd 13 sint oedenrode www.yogacentrumlibra.nl

Laan7 Gijzenrooiseweg 17 Geldrop www.laan7.nl

LICHt Op YOGa kruisstraat 53 eindHoVen www.lichtopyoga.nl

anna Dru Yoga Boogerd 5 luYksGestel www.annadruyoga.com YOGabyJanssen Hinthamerstraat 74 den BoscH www.yogabyjanssen.com

De Hatha yoga experience panterlaan 18 son en BreuGel www.dehathayogaexperience.nl

prana Yoga Studio ‘t Hofke 59 eindHoVen www.pranayogastudio.nl Jan Yoga Vier Heultjes 513 spranG-capelle www.janyoga.nl

Centrum de Zicht de zicht 21 Berkel enscHot www.centrumdezicht.nl

Yogajuf Janssen Van millenstraat 2 Venlo ✪ www.yogajufjansen.nl

Yoga lovers Bekkerveld 1a, Heerlen ✪ www.yoga-lovers.nl

Yoga & More Maastricht niels Bohrstraat 32 maastricHt www.yogaandmoremaastricht.nl

Yogastudio Mieke van Wersch rijksweg zuid 164a Geleen ✪ www.yogageleen.nl

De Yogatoko, praktijk voor Yin Yoga amsteleindstraat 100 oss www.deyogatoko.nl Vita-Yoga Jacobus deckersstraat 100 eindHoVen www.vita-yoga.nl

Yogaplace rijksweg zuid 43a sittard www.yogaplace.nl

Innerlijke rust?

Neem nu

een abonnement op de Yogakrant

‘I never ever want to see you embarrased’, zei een lover eens tegen me. Ik vond het het liefste wat ik ooit had gehoord. Ik ging er over nadenken hoe vaak ik me schaamde: voor mijn lage stem, niet aardig of beschaafd genoeg te zijn, als ik iemand vergat te bedanken, voor mijn studentikoze huis, als een man me afwees en soms ook gewoon puur voor mijn grote, lange aanwezigheid.

Yogaschool ron van der post niJmeGen/GroninGen/ paramariBo www.yogastudie.nl

La Bahia dendermondesteenweg 913 9070 destelBerGen www.bahia-lifestyle.com

en nog steeds schaam ik me: voor de vlekken in mijn gezicht, het feit dat ik een alleenstaande moeder ben of voor een gemaakte spelfout. Maar ik ben niet de enige, drie miljoen nederlanders hebben last van chronische schaamte.

Volgens psycholoog Silvan tomkins, gespecialiseerd in emoties, zijn er vier hoofd-reacties op schaamte: 1. terugtrekken: ‘ik wil er nu niet over praten’ 2. Ontwijken: ‘vluchten’ in hoofd, externe afleiding of verdoving

elza van Swieten richtte de website schaamte.info op. elza: ‘Schaamte is geen angst voor afwijzing, het iS afwijzing van jezelf. daarom is schaamte de emotie die het dichtst bij de dood staat. Het is de meest uitputtende en pijnlijke emotie die er is. Het is vooral een gevecht met jezelf. Schaamte kan ontstaan door afwijzing of vernedering die plaatsvond in het verleden. Het kan dan lastiger worden je te verbinden, relaties aan te gaan of je kwetsbaar op te stellen isolatie, eenzaamheid, burn-out, depressie kunnen het gevolg zijn’.

Overwin schaamte door het besef dat door je te schamen, je jezelf straft. Ontrafel en ontmasker de schaamte. Want het akeligste is, je wijst jezelf af. Je ontzegt jezelf bestaansrecht. nu zoek ik vaak die grens van de schaamte op, door alleen naar de sauna te gaan of buiten op een bankje te gaan zitten. ik observeer de stemmen die opkomen. en laat ze voorbij drijven.

Het schaamte chakra elza: ‘de bevriezing van schaamte voelen we in het derde chakra, de zonnevlecht, Solar Plexus of Manipura chakra. Het chakra van onze relatie tot de buitenwereld. als we het gevoel hebben dat onze acties in de wereld niets

daarom doen we er alles aan om onze schaamte niet waar te nemen.

Hoe kun je omgaan met schaamte op het moment dat je het ervaart? deze twee oefeningen helpen je om schaamte op een gezonde manier te ervaren en verwerken.

Bron / schaamte.info / elza van Swieten

ScHaamte overwInnen

Stephan konrad niederwieser schreef met Schaamte, zonder schroom of gêne verder een boek over een van de laatste emoties waar nog een taboe op rust.

‘Schaamte behoort tot de pijnlijkste, meest verlammende en vervelendste menselijke gevoelens. Ongezonde schaamtegevoelens maken dat we gespannen en angstig zijn, en niet in staat om van het leven te genieten en onze energie volledig te gebruiken’.

(Ostrofsky)

YogaSway Spiegelstraat 1b 1405 HT Bussum - www.yogasway.nl spiegelstraat 2b Bussum www.yogasway.nl

1. In het hier-en-nu aankomen Wanneer je nu schaamte ondervindt, gaat het in de meeste gevallen om een emotionele herinnering aan een vroegere gebeurtenis. een snelle manier om dit soort schaamte te boven te komen, is jezelf te aarden en jezelf in het hier-en-nu te oriënteren om zo de druk van de situatie weg te nemen. Voel de stoel waarop je zit en de grond onder je voeten. Het helpt sommige mensen hun onderarmen

academie raja Yoga nederland rendierweide 16 nieuweGein www.raja-yoga.nl

Kyo jitsu Balance sint laurentiusstraat 22 Gellik www.kyojitsu-balance.be

School van ayurveda molenaarsstraat 111-45 Gent www.lies-ameeuw.com

Yoga Yina Beekstraatkouter 78 dronGen www.yina.be

Hier volgen zijn tips en oefeningen.

langebrug 73 leiden kleine Houtstraat 92 Haarlem www.yoga-specials.nl

Yogamoves st. Janshovenstraat 1 utrecHt www.yogamoves.nl

essentials de selliers de moranvillelaan 20 2820 Bonheiden www.essentials.center

bijdragen of er niet toe doen, dan voelt dat zwaar aan. Schade, negativiteit en pijn in het derde chakra weerhoudt ons er ook van om het hart chakra, het vierde chakra te openen. Bovendien saboteert het onze hogere chakra’s waardoor we blijven ‘hangen’ in de lagere chakra’s. Het derde chakra fungeert daarmee als een soort kruispunt of poort’.

Saskia onck

Samsara Yoga Opleiding korte Haven 125 scHiedam www.samsara.nl

My Flow Yoga Verbindingstraat 2 2470 retie (Be) www.my-flow.be

3. Zelfverwijt: door zelfverlaging zelf controle houden 4. anderen aanvallen: vernederen en pesten van anderen

Dolfijn Wellness erkende Opleidingen Jollenpad 6, amsterdam www.dolfijnwellness.nl

Je doodschamen Schaamte is de emotie die het dichtst bij de dood staat. Schaamte is ondermijning van jezelf, schamen we ons, dan verdwijnen we een beetje, willen we door de grond zakken, nemen we zo min mogelijk ruimte in. Om geen schaamte meer te voelen gaan we steeds meer ontwijkend gedrag vertonen. en gaan we niet meer staan voor onze behoeften of voelen deze zelfs niet meer. Schaamte is ongezond.

sHops

arhanta Yoga ashrams india | tHe netHerlands www.arhantayoga.org

Sterrenlicht Haarstraat 6 GorincHem www.sterrenlichtwinkel.nl Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte prof. Bronkhorstlaan 10 BiltHoVen www.yoga-saswitha.nl

GaIa House of Yoga almere Docenten Opleiding raja Yoga Giraffeweg 10 almere www.GaIaHouseofYoga.com

www.stoelyoga-nederland.nl

Yoga Scholing (VYn): intensieve Yoga scholing en erkende bijscholingen. maarssen www.yogamaarssen.nl

spirituele centra

Daily Mantra - Slow Fashion with Love dailymantra.nl

www.superyoga.nl

Samsara Books & art oude spiegelstraat 7 amsterdam www.samsarabooks.shop

sponsors Zweiersdal inspireert weverstraat 65 oosterBeek www.zweiersdal.nl

Samyama raja Yoga School Valkeveenselaan 15a naarden www.samyama-yoga.nl

Yoga-opleiding amitabha MindyourBody nieuwstraat 55, deVenter ww.yoga-opleiding.com

www.mailfemale.nl

www.iloveyoga.nl

Of word nu partner.

Doe mee!

En ontvang een cadeautje Verspreid de yogakrant en wees zichtbaar als yogaschool. De yogakrant: 4 x per jaar volop yoga inspiratie en achtergronden voor cursisten.

Volop tips voor een lichter leven

Voor t 127,75 euro per jaar kun je PARTNER

nu

neem

ent nnem

arabo

een ja

mers

4 num

echts nu sl 5 1 t 4,7

De krant die je raakt • Verander je leven door yoga • Lees de mooiste levenslessen • Ontdek verrassende inzichten • Ga beter slapen • Leukste mail&win acties • Leer omgaan met emoties • Lessen uit de yogafilosofie • Gezondheids tips uit de ayurveda • Eenvoudig opzegbaar

Geef je nu op: yogakrant.nl/yogakrant.nl/ abonnement-afsluiten/

www.yogakrant.nl

& distributeur van de yogakrant worden. Al 350 yogascholen gingen je voor! Je praktijk, (yoga)school, of organisatie ontvangt 4 x per jaar 60/70 kranten, 4 edities. Tevens verschijnt je logo en website vast in de krant onder provincie zichtbaar voor 37.000 lezers in heel Nederland.

et Nu m

Stuur een mailtje met naam, de naam van de

u

ea Cad

organisatie of yogaschool en de website, het adres en logo naar: info@yogakrant.nl

Geef je nu op: Mail naar info@yogakrant.nl met je adres, logo en website www.yogakrant.nl

yogajong

ERD

LO

K

AA

•

CE

•

ER NED LAN DS

100 %

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 16

U L G EPROD

VERDAVITE CHLORELLA, GROENER WORDT HET NIET! CHLORELLA VAN NEDERLANDSE BODEM: GEZOND, DUURZAAM & MILIEUVRIENDELIJK Algen, zoals chlorella, behoren tot de oudste leefvormen op aarde. Ze komen al 2,5 miljard jaar voor op onze planeet. In 1890 werd chlorella ontdekt door de Nederlander Beijerinck. Vandaag zet Nederland zijn pioniersrol voort op het gebied van chlorella.

Een Nederlands bedrijf heeft een uniek productieproces ontwikkeld om duurzaam en milieuvriendelijk chlorella te kweken. Doordat de celwand bij dit proces intact blijft, heeft het bovendien aanvullende gezondheidsvoordelen voor de mens.

Algen als superfood Verdavite chlorella bevat vitaminen, mineralen, alle essentiële aminozuren, vezels, omega 3-vetzuren en eiwitten. Chlorella heeft daardoor een positieve invloed op het immuunsysteem [1] en is goed voor het energieniveau [1]. Chlorella ondersteunt daarnaast de reinigende werking van de lever [1] en meer... Dat maakt een supplement met chlorella bij uitstek geschikt tijdens periodes van vasten. De vezels in chlorella ondersteunen de gezondheid van de darmen [1].

Uniek productieproces, duurzaam & milieuvriendelijk Chlorella komt meestal uit Aziatische landen waar de algen in open bassins gekweekt worden. Daarbij bestaat de kans op lichte verontreiniging. Daarnaast moeten poeders van de algen over lange afstand vervoerd worden. Doordat Verdavite chlorella in Oldenzaal (Nederland) wordt gekweekt, zijn de transportlijnen kort en dat zorgt voor

een lagere milieubelasting. De gunstige samenstelling van chlorella als alternatieve eiwitbron en milieuvriendelijke productiemethode kunnen een flinke bijdrage leveren aan het duurzamer voeden van de wereld.

Gebruiksgemak De unieke kweekmethode zorgt voor een prettige, milde smaak.

Verdavite heeft een noot-/grasachtige smaak en is daardoor goed te combineren met vanille, citrus, noten en chocolade.

Het poeder is goed oplosbaar en mengbaar. Daardoor kan Verdavite makkelijk door dranken en voeding worden gemengd, zoals smoothies of yoghurt.

Verdavite chlorella (Chlorella prenoidosa) is 100% plantaardig, en dus ook geschikt voor vegetariërs en veganisten, en GMO-vrij. Verdavite is verkrijgbaar in tablet- en poedervorm.

[1]

Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Productinformatie Verdavite chlorella is verkrijgbaar in verpakkingen met 600 tabletten 250 mg voor € 32,95 en 350 gram poeder voor € 47,95 bij Springfield Nutra via: www.springfieldnutra.com/chlorella

Nu tijdelijk met 25% introductiekorting! (t/m 31 januari 2022)

yogashop

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 17

YogaGoodies funky FUNKY WINTER Een grijs humeur door te grijze wintermaanden?

Color up met deze funky flared pants.

Rainbow Chaser Bell Bottom X PrAna Everyday Bra Online via • www.yoga-specials.nl Winkels: Breestraat 83 Leiden, Kleine Houtstraat 92 Haarlem.

koper De koperen flessen en karaffen van Forest & Love zijn het ideale cadeautje voor de feestdagen. Ze zijn niet alleen erg stijlvol en milieuvriendelijk, maar ook een belangrijk onderdeel van de Ayurvedische gezondheidstraditie.

Kom ze bewonderen in één van onze vier winkels, of shop online: • www.yogisha.nl Utrecht (Oudkerkhof 26), Rotterdam (Van Oldenbarneveltstraat 119), Den Haag (Prins Hendrikstraat 138) of Amsterdam (Ceintuurbaan 306)

puur natuur PUUR NATUUR - Boxy sweater uit de un-dyed serie van Lanius. 100% organic, 100% hartverwarmend.

Meer comfy knits & sweats

relax

Online via • www.yoga-specials.nl Winkels: Breestraat 83 Leiden, Kleine Houtstraat 92 Haarlem.

Mail ! &win

s n o i t a r b i v e v o L

JE JOUE | MIMI | VIBRATOR Mimi van Je Joue is als een fluwelig aanvoelende vibrerende steen… Het kleine, platte, ronde ding is een powergirl van formaat! Mimi is helemaal op-entop uitgerust met de meest innovatieve feiten van nu: oplaadbaar; stil; met diverse variabele ritmen; krachtige vibratie en waterproof... Discreter, kleiner en krachtiger bestaat niet. t 74,50

Win deze prachtige Hustle Savasana pullover van Spiritual Gangster. De pullover is gemaakt van boterzachte hacci-stof en is perfect om aan te trekken na een yogales of om thuis in te loungen. Met een geribbelde ronde hals, een relaxte pasvorm, een “Breathe, Manifest, Hustle, Repeat”-afbeelding op de voorkant, combineer je de pullover met een hoge taille legging van bijvoorbeeld Girlfriend Collective. Prijs t 75,• www.iloveyoga.nl De YOGAKRANT geeft 1x deze prachtige pullover weg.

Schrijf je in op www.yogakrant.nl en maak kans. *Reageren kan tot 20 maart 2022

• www.mailfemale.com

e m War

r e t n i W

In balans met de fijnste geuren Mail ! &win

ECHT Een krachtig boek over de werkelijke betekenis van ‘jezelf zijn’ dat uitnodigt tot vrijheid, integriteit en heelheid.

Echt Een frisse kijk op wie je (niet) bent. Clare Dimond t 14,90 www.samsarabooks.com

Kom in balans met de nieuwe serie Balancea aroma mists.

Ayurvedische aromatherapie in een handig flesje. Creëer je eigen geurwolk met heilzame essentiële oliën op ieder moment dat jij het nodig hebt. Kies uit vier verschillende blends: MintyMorning, CitrusEnergy, SilentSpace, EveningCalm. 100% puur & natuurlijk.

Giftbox 4x10ml t 49,- / 50ml t 49,- / 100ml t 79,-. www.balancea.earth Volg @Balanceaselfcare op IG De YOGAKRANT geeft 2x deze Balancea Giftbox weg.

Schrijf* je in op www.yogakrant.nl en maak kans. *Reageren kan tot 20 maart 2022

Uw product in shopping voor t 200,-. Lever voor 13 maart 2022 een HR productbeeld aan én 30 woorden o.v.v. shopping. Mailen naar info@yogakrant.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 18

Essentie van yoga, intro

yogalife yogajong

paradijs in spanje

www.amitabha.nl

Asana en spierketens 21 januari 2022

Essentie van yogahoudingen

6 lesdagen - Deventer Voorjaar 2022

Boeddhisme, lijf en leden

20 weken-cursus online Start 12 januari 2022

Meridiaanyoga

5 lesdagen - Deventer Voorjaar 2022

Opleiding Bijscholingen (VYN-erkend)

hoofddocent:

Maartje van Hooft

Durf weer te dromen, het was bizar, leerzaam, genoeg tijd om na te denken, nu weer tijd en ruimte voor de volgende stap!

In 2022 ben je weer zeer welkom op onze berg in het prachtige natuurgebied in Zuid Spanje!

Afgelopen jaar hebben wij onze tijd gebruikt om onze Casa nog mooier en groener te maken met onder andere meer zonnepanelen voor stroom en warm water.

Onze week-arrangementen met dagelijkse yogalessen, heerlijke vegetarische/vis maaltijden,

gebruik van al onze faciliteiten, sauna, zoutwaterzwembad, fitnessruimte, een massage, het wondermooie uitzicht, kan je vinden op onze website! Wandelen, fietsen, een dagje strand, het echte Zuid Spanje ontdekken, een cadeau aan jezelf! Als je als Yogadocent zin hebt om een weekje met jou cursisten te organiseren, mail ons voor de mogelijkheden. **Bij een boeking in 2022 een jaarabonnement op de YOGAKRANT cadeau!

WWW.CASALASUERTE.NL

Neem nu een abonnement! neem

een ja

arabo

4 num

m

nu

nnem

nu sl ers echts t 14,7 5

ent

Ontvang 4 nummers per jaar voor slechts 14,75 Neem nu een abonnement! www.yogakrant.nl/abonnement

BREESTRAAT 8 3 - LEIDEN KLEINE HOUTSTRAAT 92 - HAARLEM YOGA-SPECIALS.COM

Voor ont-wikkeling van lichaam & geest

Hét

ang met diepg yoga blad

VE RA ND YO GA EN

wEt mAt tijdschr

jaargang

32 I decemb

ER ING

s Natuur, kosmo Âyurveda

hE kOs mIsc

4i21

Al 32 jaar hèt platform voor yoga.

I t 9,95 er 2021

en

ie in de ashram

chakra’s en iQ spirituele

transformat

het

1

IGhE DEN

yoga 4 i21 ift voor

Tijdschrift voor Yoga VERDIEP JE PRACTICE, ONTWIKKEL JEZELF

D O CE NT EN O PL EI DI N G

OPEN DAG ZONDAG 30 MEI START SEPTEMBER 2021 (RYT200)

Het yogablad met diepgang

Neem nu een abonnement!

4 nummers voor t 32,00

Leer meer dan doceren. Verdiep je practice, ontwikkel jezelf en geef het door. Ga naar www.centrebodymind.nl/opleidingen voor meer informatie.

www.yoga.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 19

what’sthebuzz?

Met je mededeling in de yogakrant?

Mail je tekst voor 3 maart 2022 naar info@yogakrant.nl / t 37,50 voor 30 woorden. Je mededeling verschijnt ook online op www.yogakrant.nl/agenda

bijscholing

retreats

Bijscholingen voor yogadocenten

Relax & Recharge 2022 | Werk aan jou algehele

goedgekeurd door VYN

vitaliteit met de tools die je worden gegeven tijdens

• Yvonne Esser, Skelet Breathing Yoga: 29 januari

dit retreat. Het resultaat: een soepel en krachtig lijf

• Daphne Schilder, EHBO voor yogadocenten:

met een heldere geest. • www.artofmovement.nl

5 februari • Ron van der Post, De kracht van meditatie: 13 februari

• Yoga & Meditatie & Mindfulness verwen weekend

• Zoë Rous, Yoga met pijn: 5 maart • www.zweiersdalbijscholingen.nl

Onthaasten en Ont-stressen aan het Strand van Renesse / 29 tm 31 januari 2022 – Vanaf t 495,-.

volg ons op social media!

En krijg de leukste yoga tips INSTA yogakrant FB deyogakrant En schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Voor de fijnste yoga inspiratie www.yogakrant.nl

De lente editie van de yogakrant verschijnt rond 27 maart 2022

de yogakrant Spelregels mail & win acties

• Yoga & Meditatie & Mindfulness verwen weekend

• De duur van onze Mail & Win-acties is

Geweldloos & Compassievol Communiceren aan het

ongeveer 3 maanden of korter

strand van Renesse - 25 tm 27 februari 2022 -Vanaf

• Winnaars worden via e-mail op de hoogte

t 495,-.

gesteld;

Yoga Studio Kokos

• Yoga & Meditatie & Mindfulness verwen weekend

Yoga Studio Kokos is naast yogastudio te huur voor

• Alle inzenders abonneren zich op onze

Onthaasten en Ont-stressen aan het Strand van

fotoshoots, (yoga) video opnames, events en retreats.

Renesse - 25 tm 27 maart 2022 - Vanaf t 495,- .

nieuwsbrief. Natuurlijk kan je je daarvoor op elk

De studio organiseert zelf cacao ceremonies, Hippie

• www.hanskloosterman.nl

yogastudio Retreats, yoga dans en soundhealings.

gewenst moment weer afmelden; • Zie voor de volledige spelregels onze website.

Instagram @yogastudiokokos

OPLEIDING / training Adverteren in de yogakrant Print: al vanaf 107,00 Of kies voor een online packagedeal op onze brand new website

oproep

Help mee aan nieuw inzicht in Den Haag De nieuwe avond-lockdown van zondag 28 november staat een bezoek aan sportschool of de yogales na 17.00 uur niet meer toe. Het is bijna niet te bevatten wat er allemaal gebeurt. Hoe gaan we hiermee om?

Bereik tot 35.000 yogaliefhebbers

Kies voor kwaliteitsyoga www.yoganederland.nl

VYN 200-hrs opleiding Yoga instructeur worden?

DE VYN yoga opleidingen bieden vanaf september 200hrs opleiding tot yogainstructeur en 500hrs opleiding tot yogadocent.

Aangesloten bij de VYN profiteer je van een goede belangenbehartiging, sterke community, deskundigheidsbevordering en een verzekering.

Informeer naar de mogelijkheden en meld je aan!

Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN) Aangesloten bij de Europese Yoga Unie T: 06 53 78 83 80 E: info@yoganederland.nl facebook.com/yoganederland.nl

De uitbraak van Corona en de maatregelen duwden een aantal van ons over de rand. We hebben de noodklok geluid, brieven geschreven en op 18 mei zelfs een petitie overhandigd aan een delegatie van de Tweede Kamer.

Sinds het begin van de pandemie zijn we als yogadocent cursisten kwijtgeraakt en als Vereniging Yogadocenten Nederland ook leden. Wij verloren niet alleen werk en inkomen maar voelen ons ook niet gezien en serieus genomen in politiek Den Haag. Buiten coronatijd kan nog geen 10 procent van de yogadocenten genoeg inkomen uit yoga genereren om van te leven.

Toen de yogalessen van overheidswege in september weer van start mochten, ging er een golf van opluchting door de gelederen… tot de QR code verplicht werd.

We hebben gemerkt dat door de huidige coronamaatregelen landelijk 30 tot 40 procent minder beoefenaars op de lessen afkomt door de verplichting om te scannen op QR-codes. Terwijl het juist in deze periode hard nodig is om even te kunnen ontspannen.

Nu mogen we zelfs in de avond geen les meer geven. Een aantal yogadocenten heeft kunnen schuiven met lessen maar velen lukt dit niet. Dat betekent wederom verlies van inkomen want compensatie wordt niet geboden terwijl wij zonder ons toedoen inkomsten derven.

Steun Billijk zou zijn als de regering de verantwoordelijkheid zou nemen voor haar beleid en over zou gaan tot herinvoering van TOZO 1, zonder partnertoets en een TVL-regeling zonder drempelwaarde en eis van een apart bedrijfsadres.

Wij verdienen steun op maat na bijna anderhalf jaar van financiële ellende waar wij zelf part nog deel aan hebben. Onze toekomst als yogadocent hangt aan een zijden draadje.

Actie Samen met de Yogakrant brengen wij onze situatie onder de aandacht bij de Tweede Kamerleden. Dat willen wij doen middels verhalen uit onze praktijk. Deze bundelen wij en sturen wij op.

Doe je mee?

De sluitingstermijn is donderdag 23 december 2021.

De brieven kunnen naar: redactie@ yoganederland.nl ter attentie van Gerreke van den Bosch

Gerreke van den Bosch Voorzitter Vereniging Yogadocenten Nederland www.yoganederland.nl

de yogakrant winter 04 / 2021/2022 • 20

Creëer je dagelijkse zen-moment met Matcha Kotobuki van Amanprana

Bamboeklopper • Handgemaakt, uit eenzelfde stuk bamboe • Om matcha thee te bereiden tot een schuimige groene thee

Matcha prestatiedrank • Sport- en energiedrank • Lage glycemische Index (GI 35) • Mix van matcha Kotobuki en Gula Java kokosbloesemsuiker • Rijk aan vitaminen en chlorofyl • 100% bio en fairtrade

H

ALS ME

CIJN

100% BIO

NG

DI

Gula Java Matcha • Japanse groene thee • Mix van matcha met kokosbloesemsuiker • Kotobuki kwaliteit • Rijk aan vitaminen en chlorofyl • Bevat ijzer en koper • Versie met Vitamine D

100% VEGAN

IP

P O C R AT E

S

Waarde €12,95

I

bamboe klopper G R AT IS

Cacao Matcha & Café • Energiedrank en sportdrank met matcha • Helpt fris en alert te blijven • Energie en concentratie • Met cacao, Ethiopia koffie, guarana en Gula Java • 100% natuurlijk en biologisch

VOED

Matcha Kotobuki • Japanse, groene thee in poedervorm • Gemalen thee-blaadjes van topkwaliteit • Bevat veel vitaminen en mineralen • Unieke umami smaak

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT

Info, recepten en inschrijving op de nieuwsbrief: www.amanprana.eu Verkrijgbaar in de biowinkel. Of thuisgeleverd door www.amanvida.eu

44-NL-Yogakrant-Matcha-Dec2021-Adv.indd 1

02/11/2021 10:48