DE KRANT VOOR INNERLIJKE RUST
achtste jaargang Nr. 2 / zomereditie 2022
t 4,75
DE YOGAKRANT yogafilosofie • mindfulness • meditatie • gezondheid • bewustzijn • yogafood • ayurveda • simple life JE BENT NIET ALLEEN
MEDITATIEF SCHRIJVEN
Isa Hoes verloor haar partner en de vader van haar kinderen. Isa: ‘Neem de tijd voor het rouwen, gun jezelf dat. Wees niet bang voor het verdriet. Deel je gevoelens. Het ergste verdriet is het verdriet wat je jezelf niet kan toestaan. Lees het hele interview met Isa Hoes op pagina 5.
Door meditatief te schrijven, kun je nieuwe bronnen in jezelf aanboren. Dat komt omdat je de ratio tijdelijk naar de achtergrond duwt; de bron van onze creativiteit ligt namelijk buiten het domein van de logica. Christel Jansen beschrijft hoe, op pagina 7.
Zomer editie
Fotograaf Nathalie Kemna / Model Pauline van Mourik Locatie Yoga Studio Kokos in Beverwijk
IN DEZE KRANT:
KALI: DE GODIN VOOR TRANSFORMATIE VAN DONKER NAAR LICHT
200, 300 en 500 uur
STEL JE EIGEN STUDIEPROGRAMMA SAMEN Cursussen en bijscholingen vanaf september 2022 Adem en ademtherapie Chakrapsychologie Zwangerschapsyoga Ayurveda online Yoga voor ouderen Yoga en wijsbegeerte Masterclass yogadocenten Yantra’s en mandala’s Yoga Nidra, Kriya Yoga
A L L E I N F O V I N D J E O P: YO G A - S A S W I T H A . N L
• Geluk is een keuze
4
• Je bent niet alleen
5
• Kali: de godin van transformatie
6
• Meditatief schrijven
7
• De therapeutische waarde van meditatie
8
• Je hart geeft licht •
9
Yoganieuws
10
• Schatkamers van licht
11
MEDITATIE ALS THERAPIE?
• Het licht in onszelf
12
De kracht van meditatie is het loslaten van je eigen beperkingen. Het essentiële doel van meditatie is om je weer bewust te maken wie je in werkelijkheid bent, namelijk: in de kern volmaakt. Door meditatie bevrijden we ons egobewustzijn. Klaas Stuive op pag. 8.
• Ontsteek je eigen licht, stap voor stap
HET LICHT IN ONSZELF Mentale leegte wordt de leegte van het hart genoemd. Deze leegte wordt in het Taoïsme gezien als de natuurlijke toestand van ons hart. In deze leegte kan de Tao zich als het ware door ons manifesteren, kan de Tao weerspiegelen in ons bewustzijn. Lees op pag. 12.
13
• De zielsdimensie van yoga
16
• Shopping
17
Die Taube
– kapotåsana
In dieser fortgeschritten große Bewegungsdi en Übung verbinden mensionen. sich zwei ausgleitenden Diese bestehen , zur Erde hingeneigten in einer horizontalen, vertikalen, Richtung und zum Himmel in einer oder Kosmos gleitenden Dynamik.
Aus dem Inhalt
Die inhaltliche Gestaltung des Lebens – das anåhata-cakra Die Entwicklung von Weite – das ma~ip¨ra-cakra durch Vorstellungse ntwicklung, das viçuddha-cakra Loslösung und Neuanfang – und die sich sammelnde Bewegung Die Entwicklung – das svådhi‚†håna-ca einer projektionsfre kra ien Bewusstseinsk das åjñå-cakra raft – Die Förderung der Urbildekraft und die Entwicklung verfügbaren Entschlossenh einer frei eit – das m¨lådhåra-cakr Die Entwicklung von vollständiger a Körperfreiheit – das sahasråra-cakra Die Offenheit Das Wasser
Heinz Grill
De zielsdimensi e van de yoga Praktische grondslagen spirituele oefenwevoor een g
2de uitgebreide
uitgave
Mail & Win # RAZOLI SCHEEROLIE #
# ZEN EN DE KUNST VAN ZORGELOOS LEVEN # # DE ZIELSDIMENSIE VAN DE YOGA #
WWW.YOGAKRANT.NL
Saswitha Yoga Opleiding
3
van de Yoga
SCHATKAMERS VAN LICHT Het is opmerkelijk dat in de westerse wereld de nadruk ligt op verandering en op verschillen tussen mensen, terwijl in de oosterse wereld tradities en samenhang belangrijker zijn. Daar behoren rituelen en naar binnen keren tot de dagelijkse routine. Daar ligt de schat. Corine Lepoutre op pagina 11.
• Nieuw licht op de chakra’s
De zielsdimensie
STAP VOOR STAP VOORWAARTS ‘Tijdens het lopen ervaar ik hoe weerstand wordt omgezet in de volmaaktheid (siddhi’s) van mijn lichaam en zintuigen. Het ritme van het lopen en het voelen van het bewegen hebben mijn geest gezuiverd’. ‘De beoefenaar wordt moedig en ongecompliceerd’, zegt Patanjali. Aafke de Geus op pagina 13.
NIEUW LICHT OP DE CHAKRA’S Het lichaam is een heilige tempel. Door heel bewust te bewegen, te openen en te ademen activeer je deze tempel en verdiep je je relatie ermee. Yoga eerbiedigt die heilige tempel en laat je bewust worden van jouw fysieke tempel door energie, aandacht, beweging, adem en focus, waarbij de chakra’s als poorten naar binnen dienen. Elske Feitsma op pagina 3.
2
Heinz Grill
Soms is loslaten of vernietigen de weg naar nieuwe vruchtbare grond. Kali laat ons zien dat alles wat aan tijd onderhevig is tijdelijk is en dat we de vorm van dingen en gebeurtenissen niet zo serieus moeten nemen. Want ze veranderen toch altijd. En alle vorm vergaat. Marcia Sanders op pagina 6.
Het jleiczhetlf in
• Het paradijs bestaat
Voor jezelf, de ander en de wereld
19-20 augustus weekendworkshop in je element met qi flow yoga vr. 3 september kennismaking en introductie open avond basisopleiding (200u) en verdieping (300u) start 6 sep specialisatie zwangerschapsyoga start 15 sep drie lesdagen verdieping savanasa intensive start 9 okt bijscholing yoga en seksualiteit
meer informatie en aanmelden samsara.nl
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 2
Het paradijs bestaat
COLOFON Aan deze krant werkten mee: Klaas Stuive, Liesbeth de Beurs, Corine Lepoutre, Aafke de Geus, Lies Ameeuw, Rudy Vancoillie, Maartje van Hooft, Christel Jansen, Isa Hoes, Elske Feitsma en
Het paradijs bestaat. Die plaats waar je compleet veilig bent. Waar je je gevulde portemonnee op de tafel kunt laten liggen en hem de volgende dag met een glimlach terugkrijgt. Waar je ’s nachts als vrouw naakt kunt gaan zwemmen. Het enige geluid wat de nacht vult, is het geruis van de zee.
Marcia Sanders. ABONNEMENTEN (4 X 1 YOGAKRANT PER JAAR) Ontvang 4 nummers per jaar op je deurmat voor slechts t 14,75* (*na eerste jaar 18,75)
Kinderen zitten niet achter beeldschermen, maar spelen samen vrolijk op straat. Als je ergens heen moet, steek je gewoon je hand op voor een lift. Er is geen onenigheid. Lang, klein, jong, oud, dik of dun: iedereen wordt meegenomen in dezelfde vrolijke energie. Als een verloren dochter word ik er keer op keer onthaald. We lopen er ‘s avonds door de stenen straatjes. We zien de zon elke dag op- en ondergaan. We ervaren het geluid van onze voetstappen als het enige wat nodig is voor geluk.
opgewonden drugsdealers, die naast mijn raam op indringende toon staan te onderhandelen. Ongewild getuige zijn van het reilen en zeilen van de onderwereld: het is op zijn zachtst gezegd verontrustend. Het langdurig ontbreken van de geruststellende aanwezigheid van een man in huis, draagt ook niet bij aan gevoelens van geborgenheid.
Je kunt er volkomen alleen zijn, door in de nacht op het strand te zijn. Of door een rotspartij te beklimmen, over de zee te kijken en je alleen op de wereld te wanen. Het veilige gevoel geeft een magische vrijheid. En ook al geloof je dit alles niet: ik ga natuurlijk niet zeggen wáár dit is, want een paradijs wat wordt overspoeld, is binnen de kortste keren verdwenen.
Ik neem ook wel eens een gokje, uit een ondermijnend soort rebelsheid. Het kwam me duur te staan. Ik dook laatst even de sauna in en liet mijn tas tien minuten onbeheerd. Toen ik later wilde afrekenen, voelde ik tot mijn schrik dat mijn portemonnee weg was. Eigen schuld. Ik hoop maar dat ze iets moois met het geld doet.
En hoeveel onheil is er niet van buitenaf? We moeten best veel voorzorgen nemen om onze veiligheid te waarborgen: fiets op slot, tas strak tegen het lijf, raam niet te ver open en je niet met ruzies op straat bemoeien. Dan is er nog mijn angst om ’s avonds te verdwalen, een lekke band te krijgen, mijn zoon die in het donker door de stad fietst of de angst geen geld bij me te hebben.
Soms kan het lijken of al je zekerheden wegvallen: door verlies van een dierbare, je werk of huis. Godin Kali is dan aan het werk. Ze laat ons zien dat loslaten of vernietigen soms de enige weg is naar nieuwe vruchtbare grond. Het enige wat er te doen is, is je overgeven. Lees hierover in het verhaal van Marcia Sanders.
Voor vragen losse abonnementen: klantenservice@aboland.nl Opgave en vragen Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest Tel. 0251 – 257924 en Fax +31(0)251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www. aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Geef je op via: www.yogakrant.nl/abonnement Opgave en vragen over abonnementen (losse nummers): BE: Abonnementenland Ambachtenlaan 21 Unit 2A 3001 Heverlee Tel. +32 (0)28 08 55 23 Fax +32 (0)28 08 70 05 Site: www.bladenbox.be voor abonneren of www.aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen. Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
Het paradijs bestaat en is altijd toegankelijk. Kies zelf het moment, de tijd en de plaats. Want: “Everything you need, is inside you”, zegt Deepak Chopra. Of in een zonnestraal, een lach of het geluid van je voetstappen op het grind.
PARTNERS / distributeurs
Opgave & vragen partners (4 x 60/70 yogakranten per jaar) Kosten: t 127,75 per jaar (excl. 9% btw) voor 4 x 60 tot 70 yogakranten (4 edities) incl. vermelding website in de YOGAKRANT. Per jaar opzegbaar. Voor België t 27,00 toeslag.
Liefs, Saskia Onck
Opgave en vragen: via info@yogakrant.nl O.v.v.
Hoofdredactrice
Distributie abonnement. Vermeld studio adres en afleveradres.
@yogakrant
Ik besloot mijn humeur er niet door te laten verpesten. Want als mens hebben wij immers de unieke vaardigheid om onze hersenspinsels bewust te sturen, eenvoudig door onze focus te verleggen.
Wonend midden in een drukke stad, besef ik hoe uniek het daar is. Want thuis word ik soms in het holst van de nacht opgeschrikt door stemmen van
In deze editie lees je hoe je zelf je hart kan verlichten. Zoals Aafke de Geus vaststelt, ontstaat licht en geluk door eenvoudig stap voor stap voorwaarts te gaan. “Blijf in beweging”, adviseert ook Isa Hoes, die twaalf jaar geleden haar partner en de vader van haar kinderen verloor, ”dan komt er vanzelf weer iets moois op je pad.” Lees het interview verder op pagina 5.
#deyogakrant
Prijswijzigingen voorbehouden. Alle rechten voorbehouden. De yogakrant kan niet verantwoordelijk
Lees ook het artikel over de therapeutische waarde van meditatie.
worden gehouden voor de inhoud, correctheid,
dood sex / 20 vragen aan susan smit
Druk: Vastgrafisch, Cuijk
compleetheid of kwaliteit van de inhoud.
Sales: info@yogakrant.nl
Yoga laat alles wat onbeweeglijk aan je is in beweging komen, je ogen, je dijen, je tong, al die spiertjes waar je normaal aan voorbij gaat..
Redactie: redactie@yogakrant.nl Hoofdredactie: Saskia Onck Eindredactie Liesbeth Berg-Meulenberg WWW.YOGAKRANT.NL Onderdeel van Het InspiratiePakket
Opleiding Ben je yogadocent en heb je interesse om hormoonyoga te geven? Werk je met vrouwen en wil je je verdiepen in hormonen? Ben je vrouw en wil je meer verbinding met je vrouwelijke lichaam?
Hormoonyoga
Start september 2020 2 www.yoginess.nl
20-27 augustus 2022 Yoga en Dolfijnen Retraite Al onze passies verenigd Ga naar
www.yogastudie.nl of
LEARNING TO TEACH YOGA TEACHES YOU YOGA
www.yogastudycenter.com
voor meer informatie over de opleiding, (digitale) retraites en lezingen
Vestigingen in Nederland, Suriname, Frankrijk en Kroatië
Choose from 3 Professional 200-hr Training Programs Vinyasa Yoga Yoga Moves Dream Team Starts Jul in The Hague & Jan in Utrecht
Inner Axis Yoga with Max Strom Starts Sep in Utrecht
YOGAMOVES.NL/TEACH
Ashtanga Yoga with Marilou van Hoek Starts Oct in Utrecht
YOGALICHT
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 3
EEN NIEUW LICHT OP DE CHAKRA’S Het woord chakra betekent ‘wiel’. Vanuit de oude traditie worden de chakra’s voorgesteld als wielen van licht en werden ze energetisch waargenomen door de rishi’s (zieners) en yogi’s. In het Westen kennen we een meer fysieke en psychologische benadering van het chakrasysteem. Het is tijd om daar nieuw licht op te laten schijnen. twintig jaar te werken met de chakra’s, dacht ik er wel klaar mee te zijn. Maar afgelopen jaar ontwikkelde zich in mij een nieuwe opleiding Chakrayoga, nadat ik voelde dat we weer met nieuwe ogen naar het chakrasysteem mogen kijken. We evolueren als mens en ook onze waarneming wordt steeds fijnstoffelijker. Dat maakt het makkelijker om weer terug te gaan naar de chakra’s zoals de oude yogi’s ze waarnamen. Daarbij mogen we alle beelden, plaatjes, psychologische duiding en ontwikkeling loslaten en teruggaan naar de pure waarneming: de centra van licht in ons fijnstoffelijke energielichaam.
Het systeem van de chakra’s werd in eerste instantie gezien door yogi’s en rishi’s in het mystieke lichaam, het energetische lichaam wat door meditatie en ascese gekend werd. De energetische centra werden ervaren door het lichaam van de ziener fijnstoffelijker te maken en vanuit het innerlijke oog waar te nemen in het zogenoemde kosmische lichaam. In onze tijd kennen we de chakra’s meer als kleurige centra langs de wervelkolom met een fysieke locatie en psychologische duiding. Maar daarmee doen we de chakra’s tekort. Na twee boeken geschreven te hebben over en vanuit de chakra’s en al meer dan
Het lichaam als tempel Het lichaam is een heilige tempel. Door heel bewust te bewegen, te openen, te ademen activeer je deze tempel en verdiep je je relatie ermee. Yoga eerbiedigt die heilige tempel en laat je bewust worden van jouw fysieke tempel door energie, aandacht, beweging, adem en focus, waarbij de chakra’s als poorten naar binnen dienen. De chakra’s zijn een poort tussen de energetische en fysieke werkelijkheid. De chakra’s brengen de fijnstoffelijke prana (levensenergie) in het fysieke lichaam en nemen fysieke ervaringen mee in de blauwdruk van het energetische systeem.. Het waarnemen van de chakra’s gaat over de innerlijke ervaring, maar daarvoor
Bewust
ELSKE FEITSMA
is het nodig om het lichaam te openen zodat de ervaring ook gevoeld kan worden. Daar helpt rustige yoga bij die vanuit de chakra’s beleefd wordt, wat ik chakrayoga noem. Chakrayoga opent de subtiele lagen van het lichaam waardoor we het energiesysteem kunnen voelen. Je gaat bij deze yoga verder dan de bewegingen. De yogahouding is niet het doel, maar de ervaring en het innerlijk openen zijn het doel, zodat de subtiele lagen voelbaarder worden. Chakrayoga gaat over bewustwording, balans, harmonie, heelwording, verbinding en goddelijkheid. Het lichaam is de tempel die wordt aanbeden en door het lichaam fijnstoffelijker te maken, vergroten we het bewustzijn. Dit is een innerlijk groeiproces en vraagt bewuste, niet-gehechte aandacht.
Het lichaam is een heilige tempel. Door bewust te bewegen, openen en ademen activeer je deze tempel. Bewuste aandacht Bij chakrayoga werken we met globale aandacht, en niet zozeer met gefixeerde aandacht. Gefixeerde aandacht is iets anders dan gerichte of gefocuste aandacht, het is aandacht die vastgezet is in een vastomlijnd concept of kader, vaak met een doel. Zo kan het beeld dat we van ons lichaam hebben, zorgen voor beperking in de energiestroom, omdat we het beeld op de ervaring plakken en niet uitgaan van de ervaring zelf, los van het beeld.
zijn
Ook de plaatjes die we hebben over de chakra’s mogen losgelaten. Door aandacht zacht, open en globaal te maken ontstaat er ruimte voor ervaren, voor de innerlijke beleving, voor werkelijke opening. Energie volgt aandacht en energie willen we laten stromen, daarom zorgen we voor nietgehechte aandacht. Je richt de aandacht naar binnen, naar de innerlijke ervaring voorbij vastomlijnde ideeën en concepten, met name over het lichaam en wie we denken te zijn en daar ontmoeten we in de fijnstoffelijkheid de werkelijke aard van de chakra’s. Chakrayoga Chakrayoga is niet anders dan andere vormen van yoga, het legt alleen een andere focus vanuit bewustzijn. Daarmee ontstijgen we de westerse manier van kijken naar de chakra’s en verleggen we de aandacht naar het energielichaam. Door je aandacht te richten op één chakra en vandaaruit yoga te beoefenen, breng je focus en gerichtheid in het lichaam. Daar kan dan opening, bewustzijn en heling ontstaan. We vergroten daarmee het bewustzijn over onszelf en wereld. De innerlijke ervaring is het ‘doel’ van chakrayoga, door de ervaring verdiept het bewustzijn zich in het lichaam en bewandelen we het pad naar innerlijke vrijheid. Elske Feitsma is holistisch therapeut en ontwikkelde de opleiding Hormoonyoga en de vernieuwde opleiding Chakrayoga. Zij schreef de boeken Chakra lifestyle en De authentieke vrouw. Zie voor meer info: www.yoginess.nl
Voeten in het water Golven aan land Alles kan later
School voor Bewustzijn & Zelfontwikkeling Naarden
Niets anders dan zand Liesbeth Meulenberg
PROGRAMMA SEPTEMBER 2022 – JUNI 2023 International Yoga Federation-gecertificeerde: 1-jarige Basis Opleiding Raja Yoga 3-jarige Docenten Opleiding Raja Yoga Esoteric Healing Opleiding Zondag ochtend meditaties
THE FUNCTIONAL YOGA TEACHER TRAINING Led by Marcel van de Vis Heil
Senior assistant to Paul and Suzee Grilley
Honoring your uniqueness and that of your students generates a practice that is safe, fulfilling and inspiring
INFORMATIE EN INSCHRIJVEN
www.samyama-yoga.nl Schitterend gelegen in het Naardense bos…
Moon Yoga Club, Bergen, NL
YogaToday, Weesp, NL + online
18-31/7/2022 100 hrs Functional Vinyasa
17-20/11/2022 4 days workshop
15-28/8/2022 100 hrs Yin Yoga & Chakra Studies
Jaap van der Wal - The Embryo in Us
More info & booking: TFYTeacherTraining.com
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 4
GELUK IS EEN KEUZE Als geluk een keuze was, zou ons leven een stuk gemakkelijker zijn. Maar we ervaren het leven vaak meer als een onvermijdelijke storm van ups en downs. Toch kunnen we ook voor geluk kiezen als alles tegenzit. Want op ieder moment van de dag kunnen we zelf kiezen waar we onze gedachten op richten.
This place you are right now, God printed on a map for you Hafiz
Echt vrij ben je pas als je tevreden kunt zijn ongeacht je bezit of omstandigheden. Yoga leert je om in het nu te leven en meer aandacht en zachtheid te hebben voor jezelf, zodat je het ook aan anderen kunt geven. Yoga geeft inzicht in jezelf en daardoor durf je jezelf meer te laten zien. Je ontwikkelt de verbinding met je emoties en daardoor kun je je dieper verbinden met anderen. Door yoga en meditatie ontdek je wie je bent zonder de buitenwereld. Wat jij van binnen bent is licht en liefde. Je bent een onderdeel van een groter geheel. Wees nu gelukkig Geluk is onze motivatie: de reden dat we verlangen, verbintenissen aangaan, geld willen verdienen en ons ontwikkelen. De belofte van geluk maakt dat we veel kunnen verdragen. Maar duurzaam geluk is niet iets wat komt wanneer je eindelijk dat grote doel hebt bereikt. Misschien wel voor even, maar het zal snel weer verdwijnen. En dan begin jij je jacht naar geluk weer opnieuw. Vermoeiend. Duurzaam geluk ontstaat vanuit bewustzijn. Dan hoef je niet eerst hard te werken om dunner, beter of succesvoller te zijn. Kijk op de juiste manier Als je door de stad fietst, kun je je ergeren aan het drukke verkeer en het lawaai. Maar je kunt ook heel simpel je aandacht verplaatsen. Observeer de diversiteit aan mensen. Kijk hoe mooi, kwetsbaar en bijzonder ze eruitzien. Ervaar dat je heerlijk buiten bent en vrij bent om te gaan en staan waar je wilt. Een kleine verschuiving in je aandacht, maar een groot verschil in geluksbeleving. Als je dit traint, zul je vaker gaan ervaren dat alles wat je nodig hebt, al aanwezig is. We zijn als mens het enig levend wezen dat zelf zijn gedachten kan scheppen. Dus kan ook het ervaren van geluk een keuze zijn. Kies vandaag voor geluk en je zult het morgen vinden. Wacht niet tot je wensen zijn vervult. Je verdient geluk Misschien straf je jezelf onbewust door ongelukkig te zijn. Omdat je ouders ook niet gelukkig waren (of zijn) en zoveel zielen het moeilijk hebben, niet alleen naast je deur, maar over de hele wereld. Geluk is iets wat je jezelf mag gunnen. Want geluk is besmettelijk: met een vriend die gelukkig is, hebben we 15 procent meer kans om zelf ook blij en tevreden te zijn. Geluk verspreidt zich dus als een olievlek. Blije, gelukkige mensen zijn vooral verbonden met andere blije en gelukkige mensen. Kies ervoor om jezelf te vullen met liefde, vrede en innerlijke rust, zodat jij dit door kunt geven. Vergeef jezelf zonodig en geef jezelf permissie gelukkig te zijn. Tackel je overtuigingen Ons brein is geprogrammeerd om op negatieve ervaringen te focussen. In de oertijd was dit zinvol en dé manier om te overleven en alert te blijven op gevaar.
Dit wetende is het goed deze gewoonte te keren en je bewust te worden van ondermijnende gedachtes en negatieve denkbeelden. We kunnen ze vervangen door positieve. Stel vast hoe je je voelt tussen alle activiteiten door, als je alleen bent en het stil is. Wat komt er dan naar boven? Durf eerlijk tegen jezelf te zijn. Achter ieder negatief gevoel en emotie, zelfs achter je verdriet, schuilt een overtuiging, zoals: ‘het zit mij altijd tegen’, ’ik doe er niet toe’ of ‘niemand vindt mij de moeite waard’. Stel er een meer helpende overtuiging tegenover zoals ‘ik ben overal welkom’, ‘ik leef met een licht hart’ of ‘elke dag lacht me tegemoet’.
Yoga leert ons te genezen wat niet ondergaan hoeft te worden en te ondergaan wat niet genezen kan worden. B.K.S. Iyengar
Dankbaarheid Besluit eenvoudig: vandaag ben ik gelukkig. Vandaag ben ik dankbaar. Dankbaarheid is als een spier die je kunt trainen. Schrijf iedere ochtend vijf dingen op waar je nu dankbaar voor bent. Er is altijd iets: wees dankbaar voor je zachte bed, een lief appje, je familie, de zon, de aanwezigheid van je kind, je benen die je overal heenbrengen, je partner, het wonder van vriendschap of het eenvoudige feit dat je leeft. Begin de dag positief, maak een dansje, stop het gepieker of luister naar een helende, geleide meditatie. Je innerlijke kind Het helen van je innerlijke kind kan ook een poort zijn naar geluk. Veel van onze wonden hebben we in onze kindertijd opgedaan. De teleurstellingen, schaamte, het gevoel van onmacht of het niet gezien zijn. Jij als volwassene kan je innerlijke kind nu zien, veiligheid geven, erkennen en liefde geven. Op die manier heel je jezelf en dat geeft duurzaam geluk. Je stapt uit de slachtofferrol en gaat verantwoordelijkheid voor jezelf nemen. Kies voor duurzaam geluk Die partner, dat geld, die jurk of die nieuwe auto: al deze vormen van geluk kunnen van voorbijgaande aard zijn.
Accepteer je leven Kijk naar je leven en omhels het eens precies zoals het nu is; aanvaard je lot. Dus wacht niet met gelukkig zijn tot je dat andere huis of die partner hebt gevonden. De weg naar geluk is het accepteren van jezelf. Onthoud dat je een mens bent, en niet perfect. Besef dat alles in dit leven op een dag voorbij is. Dan sterf je. Dat is een zekerheid. Alles is tijdelijk. Wees in de tussentijd gelukkig. Want al onze negatieve overtuigingen zijn een illusie van het ego.
Go with the flow Zie veranderingen en tegenslagen juist als een kans: ontslag kan een reden zijn werk te zoeken wat meer bij je hart past. Het einde van een relatie kan maken dat je meer voor jezelf gaat kiezen. Ziekte kan maken dat je gezonder gaat leven en beter voor jezelf gaat zorgen. Zie veranderingen als een mogelijkheid om je leven beter te maken: gemakkelijker, zachter en met meer zelfliefde. Door op deze manier te kijken naar je omstandigheden kun je het verschil tussen ‘goede’ en ‘verkeerde’ gebeurtenissen minder groot maken. Durf ongelukkig te zijn Je eigen geluk ontwikkel je door juist ook je ongeluk onbevreesd aan te kijken. Omarm alle gevoelens die zich voordoen: jaloezie, schuldgevoelens, verdriet, angst of schaamte: verwelkom ze en wijs ze niet af. Dan blijf je er niet in hangen. Schrijf de gevoelens eventueel op, kijk er naar en laat ze dan los. Oordeel er niet over. Jij bent niet je gedachten. Blijf je ongelukkig, zoek dan hulp. Ook in ongeluk, zoals rouwen en verlies, kan geluk en schoonheid verborgen zitten. Het hoort bij het leven en geeft diepgang. Het kan liefde doen stromen en gevoel van eenheid, spiritualiteit en verbondenheid geven. Ook tijdens verdrietige periodes in je leven kun je ook kiezen om naast het verdriet, gelukkig en dankbaar te mogen zijn.
YOGALIFE
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 5
Je bent niet alleen
SCHRIJFSTER EN ACTRICE ISA HOES OVER ROUW
Isa Hoes verloor twaalf jaar geleden haar partner en de vader van haar kinderen door suïcide. Welke lessen leerde ze? Ze schreef er een boek over met haar zoon Merlijn: Je bent niet alleen, hoe het is om te rouwen om iemand die heel dichtbij je stond.
dat het verschrikkelijk was deels ook een opluchting. Hij was ziek, er waren naar het einde toe veel spanningen en dat gaf me veel zorgen. Ik voel me niet schuldig over dat gevoel, maar dat kan ik nu pas zo ervaren. Ik voel dankbaarheid voor de fijne relatie en grote liefde die we hadden. Ik omarm het rouwen tegenwoordig, het geeft me kracht. En ik ben nu trots. Ik heb het wel gedaan; we zijn met zijn drieën zover gekomen. Mijn kinderen en ik hebben een geweldige relatie, we hebben het zo fijn samen.”
Fotografie Mark Uyl / www.markuyl.com / Model: Isa Hoes
Stress hebben is een keuze. Dus in die zin is gelukkig zijn ook een keuze.
Ik spreek Isa Hoes op de Noordermarkt. Ondanks dat het terras bomvol zit, wordt er haastig een tafeltje in de zon vrijgemaakt voor ons. Je bent niet alleen Aandacht voor het onderwerp ‘rouw’ is hoognodig. We krijgen er vroeg of laat immers allemaal mee te maken. De dood, daar praten we liever niet over. Hoewel sterven een onlosmakelijk deel van het leven is, lijkt het alsof we dat vergeten zijn. Dan overvalt het ons als het onvermijdelijke moment daar is dat we een dierbare verliezen. Dan moeten we ‘sterk zijn’, terwijl we dat helemaal niet voelen. Maar liefst 75% van alle psychische klachten komt door rouw dat er niet heeft mogen zijn. Je hebt twaalf jaar geleden je partner verloren, de acteur Antonie Kamerling. Een groot verdriet voor jou en je kinderen. Was er wel ruimte voor jouw verdriet? Je stond er immers ineens alleen voor met twee jonge kinderen. Isa: “Als moeder zette ik mijn eigen verdriet vaak aan de kant. Ik wilde er voor de kinderen zijn. Dit was een continu gevecht. Want verdriet kun je niet aan of uit zetten. Ik wilde mijn pijn niet laten zien. De kinderen verdroegen het ook niet. Het was te groot; er was teveel verdriet. Als ik begon te huilen liep mijn dochter Vlinder, toen vijf, weg met haar vingers in haar oren. Ik wilde de moeder zijn die alles weer fijn zou maken en mijn verdriet verbergen.
Wat zou je de Isa van twaalf jaar geleden als advies geven? “Neem de tijd voor het rouwen, gun jezelf dat. Wees niet bang voor het verdriet. Durf hulp te vragen en deel je gevoelens. Het ergste verdriet is het verdriet wat je jezelf niet kan toestaan. Nu weet ik dat alles wat je voelt ok is. Je kan het niet verkeerd doen. Ga mee met wat zich aandient, ook als je een keer een dag in bed wil blijven liggen. Forceer jezelf niet. Want de mens zit zo in elkaar dat er altijd wel weer een impuls komt om weer iets te doen, te bewegen.”
Neem de tijd voor het rouwen, gun jezelf dat. Maar ik had de liefde van mijn leven verloren en ik kon het gewoon niet geloven dat we niet samen oud zouden worden. Ik ging overleven. Wat heeft het schrijven van het boek jullie aan inzichten gegeven? “Het meeste greep me ons gesprek met Humberto Tan aan, die een broer aan aids/ HIV is verloren en een andere broer aan een hersentumor. Zijn moeder stierf aan een gebroken hart. Hij vluchtte niet voor het verdriet. Hij stopte met werken, keerde volledig naar binnen en viel stil. Hij nam alle tijd om bewust te rouwen, te huilen en op de bank te liggen. Hij pakte de pijn. Voor mij was het een eyeopener dat rouw iets is waar je tijd voor mag vrijmaken. Ook wat Kluun aangaf vond ik mooi, de schrijver die zijn vrouw verloor en met een jong kind achterbleef: ‘rouwen is een psychische noodzaak’. Mensen vragen vaak na drie weken of je ‘het al een plekje hebt gegeven’. Dat is niet mogelijk, want het verdriet blijft.” Heeft al deze pijn ook mooie dingen opgeleverd? “Het heengaan van Antonie was naast
Wat is het grootste obstakel wat je hebt overwonnen? “Ik kreeg het inzicht dat ik geen vader en moeder tegelijk hoef te zijn voor de kinderen. Er is geen vader meer, en die kan ik niet vervangen. Dat hoeft ook niet. Ik maak fouten; ik kan het niet perfect doen. Ik had niemand meer die het even van me over kon nemen als ik er doorheen zat. Ik ben gaan accepteren dat ik het soms even los moest laten, ik een moment voor mezelf nodig had. Ik hoef niet trillend met ze in de achtbaan te zitten, te gaan roeien of op avontuur, zoals hun vader wel deed. En dat is ok. Ik kan dat verlies niet compenseren.” Hoe was de relatie van je ouders? ”Ik hoorde mijn ouders vaak ruzie maken in de slaapkamer. Even later kwamen ze dan geforceerd lachend weer naar buiten. Ze deden alles om de schijn maar op te houden. Ik zag ze zelden liefdevol tegen elkaar doen. Mijn jeugd was deels onveilig, omdat ik dit niet begreep. Als puber dacht ik vaak: ga alsjeblieft uit elkaar.” Heb je tips voor alleenstaande ouders? “Neem af en toe dat moment me-time. Heb je een uurtje voor jezelf, ga dan niet de was doen, maar ga lekker lopen, Netflixen of naar de sauna. Volg je behoefte. Ook als dit voor je gevoel eigenlijk niet kan en je huis een puinhoop is. En zoek contact met andere moeders: jij neemt ze de ene middag, en zij de andere. Alleen de zorg hebben, heeft ook zijn voordelen. Ik neem alle beslissingen. We hebben geweldige gesprekken en veel lol.
Wanneer was je voor het laatst intens gelukkig? “Nou, gisteravond nog. Mijn schoonzusje Aniek vroeg of we mee gingen eten bij het restaurant waar haar dochter, ons nichtje, werkt. Om zo samen te zijn, met alle kinderen, te luisteren naar hun verhalen en te lachen en te eten. Daar geniet ik intens van. Laatst was ik een nacht met een vriendin weg: Struinen langs musea. Ook dat was zalig.” Is geluk nu iets anders voor je dan twaalf jaar geleden? “Ik merk dat ik minder ambitie heb. Er vallen mensen weg en daardoor kies ik nu vooral voor quality time. Doordat ik nu in de overgang zit, verander ik. Ik slaap slecht, maar accepteer het maar. Verder merk ik dat mijn zorghormoon afneemt. Ik ga meer aan mezelf denken. Iedere dag koken staat me tegen. Gelukkig houdt mijn dochter enorm van koken, dus dat is super. En ik ben nu nog meer van de kleine dingen aan het genieten: de zon, bloemetjes, kunst en de kinderen.” Een nieuwe liefde? “Ik ben al twaalf jaar single en nu echt weer toe aan een relatie. Ik denk dat een man in mijn leven ook stukken kan helen, kan aanraken. Een zelfstandige, mooie man met humor, waarbij ik mezelf kan zijn. Universum, verras me maar, denk ik dan! Maar ik ben nu ook gelukkig zonder.” Is geluk een keuze? “Ik zeg altijd: stress hebben is een keuze. Dus in die zin is gelukkig zijn ook een keuze. Zeuren is gemakkelijk. Maar ga gewoon eens op zoek naar wat jou gelukkig maakt. Misschien is het in het begin iets heel kleins, zoals een bloemetje. Dan pluk of koop je een paar bloemetjes. Ga niet achteroverleunen en wachten tot er iets gebeurd. Zo werkt het niet. Dat wat je gelukkig maakt, kan ook steeds veranderen. Doe een schildercursus, blijf in beweging, blijf dingen doen. Wie weet ontmoet je iemand of krijg je nieuwe inspiratie.” Je hebt zelf ook een yogacursus ontwikkeld. “Ik merk hoe helend yoga en meditatie kan zijn. Kies wel de juiste vorm yoga. Ik doe vaak een sessie yoga nidra als ik moe ben en daarna ben ik als herboren. De grootste les is dat meditatie alles kan zijn, zoals de buurvrouw die uren aan het tuinieren is, of mijn dochter die heerlijk zit te tekenen.” Isa wijst naar een woonboot waar een vrouw al een tijd tussen de plantjes aan het rommelen is. “Je hoeft geen dure reis naar Bali te plannen. Je kunt gewoon in de natuur zijn of een heerlijke sessie yin yoga doen voordat je gaat slapen.” Isa oogt sereen en kalm. Ik denk dat heel Nederland het verdriet samen met haar en haar kinderen heeft gedragen. Dat heeft ze ons gegeven: het verdriet te leren delen met de buitenwereld. We hoeven het niet alleen te doen. Titel: Je bent niet alleen. Hoe ga je om met het verlies van een dierbare? Isa Hoes en Merlijn Kamerling. ISBN 9789022595015 Uitgever: Boekerij t 22,99 Isa Hoes (1967) is een toneel-, film-, televisie- en (stem)actrice en (scenario)schrijfster.
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 6
Kali,de godin van
HAAT ALS KALI’S KRACHT
transformatie van donker naar licht
Liefdesles van Marcia
❤
Als alles lijkt in te storten, je zekerheden wegvallen, je je baan verliest, het slecht gaat met je gezondheid of dierbaren overlijden dan kan het soms moeilijk zijn om je staande te houden en nog wat licht te zien. Houd toch moed, want godin Kali is dan bezig: soms is verwoesting nodig, zodat het licht weer in je leven naar binnen kan stromen. van dingen en gebeurtenissen niet zo serieus moeten nemen. Want ze veranderen toch altijd. En alle vorm vergaat. Het enige waar godin Kali waarde aan hecht is dat wat geen vorm heeft. Het tijdloze aspect van jou. Sommigen noemen dat ‘de ziel’, het ‘goddelijke aspect’ of ’source energy’.
Afgehakte armen om haar middel, een hoofd in haar hand, een schaal, een zwaard, haar tong uitstekend als ze danst op Shiva, haar metgezel. In de godin Kali zien we haar dood en haar wedergeboorte. De kracht van transformatie. De lotus uit de modder. Alles is tijdelijk In situaties van leven en dood voelen we onze levenskracht; voelen we wat er echt toe doet. Dat is de potentie van Kali. En die energie moeten we durven gebruiken. Soms is loslaten of vernietigen de weg naar nieuwe vruchtbare grond. Kali laat ons zien dat alles wat aan tijd onderhevig, tijdelijk is. Dat we de vorm
Geef je over aan transformatie Misschien herken je het wel uit je eigen leven. Dat je ineens alles verliest waar je altijd op had gebouwd: Je relatie, je gezondheid, je baan, je familie, je huis, je identiteit. Wanneer je dit overkomt in je leven, dan weet je: de kracht van Kali komt even bij je huishouden. Dan kun je twee dingen doen: er tegen vechten en in alle macht je blijven identificeren aan de vorm. Of compleet in de overgave gaan en alles loslaten; In het oog van de storm gaan staan. Dit is de kracht van Kali en je kans tot transformatie. Overgave aan dat wat overblijft als de vorm is verdwenen. Het goddelijke blijft over De godin die korte metten maakt met elke afleiding van de mind in de vorm van gedachtes, onzekerheid, ego en ander vluchtgedrag. Ze vernietigt alles wat onderhevig is aan vorm; Alles wat onderhevig is aan tijd verdwijnt. Het inzien van deze realiteit brengt bevrijding. Wat overblijft is het Goddelijke wat losstaat van tijd, ruimte en vorm.
Kali nodigt uit tot totale overgave. Aan de krachten van de cycli van leven en dood. Wees woedend Wanneer je jouw Kali-krachten onderdrukt, betaal je een hoge prijs. In jouw lichaam huist een oer creatieen destructie kracht. Je vrouwelijke essentie is Shakti in de vorm van wilde, ongeremde seksualiteit, woede of alles wat met levenskracht te maken heeft. Als je dit onderdrukt, kun je te maken hebben met angsten, verwarring, jezelf wegcijferen, over grenzen gaan, leeglopen, pleasen, depressie, schaamte, seksuele klachten, verkramping met als gevolg een algehele burn-out. De cycli van leven en dood Kali nodigt uit tot totale overgave aan de krachten van de cycli van leven en dood. Want als je eenmaal die overgave hebt dan is dat de zoetste nectar die je ooit hebt geproefd. Je bent deel van de natuur, jouw werkelijke natuur, met alle cycli. Kali is de weg naar ultieme bevrijding.
Marcia Sanders is oprichtster van School of Shakti en is naast mannen- en vrouwencoach ook intimiteitscoach. www.schoolofshakti.org
OPEN JE KEELCHAKRA MET DE LEEUW / SIMHASANA Ben jij ook zo iemand die pas achteraf op een gevat antwoord komt? Dit kan heel frustrerend zijn. Door de leeuw te doen, bevrijd je je van dit gevoel, en stimuleer je het keelchakra zich te openen. Oefening Kom op je hurken zitten. Plaats je handen voor je op de grond met de vingers gespreid. Steek je tong uit, zover als je kunt! En heb het gevoel of de woorden uit je keel rollen. Doe je ogen tegelijkertijd ver open en kijk scheel en omhoog. Laat geluid vrij, en zonder dwang, naar buiten komen. Voordelen •O pent het keelchakra. Een oefening om je te helpen je uit te spreken. •J e zult merken dat die onzichtbare
Kali’s kracht is niet de vurigheid van woede, maar de koelte en de stilte van haat. Haat kan wachten en de wraak zal alleen maar zoeter zijn. Haat is berekenend, methodisch: je weet precies wat je moet doen om je doel te bereiken.
blokkade in je keel is opgelost. • Helpt uit te drukken wat je voelt. • Stuurt extra bloed naar de keel en het gezicht en versterkt de gezichtsspieren. • Heilzaam voor de maag en spijsvertering en bij slechte adem. • Bevrijdende emotionele werking, helpt trauma’s te verwerken. • Helpt bij keelproblemen. • Versterkt de oogspieren. Je tong zo ver mogelijk uitsteken kun je zo vaak mogelijk, dagelijks doen. Het verstevigt tevens de hals en de kaaklijn. Het Indiase yogahandboek Gherandasamhita zegt over de simhasana: ‘De leeuwhouding maakt een eind aan alle ziekten en kwalen’.
Kinderen worden boos als hun gevoeligheid niet wordt gerespecteerd. Woede in zijn pure vorm is groots: het laait vanzelf in je op wanneer je moed en kracht nodig hebt om op te komen voor jezelf en anderen. Maar woede lost niet alles op. Wanneer je als kind woedend was en er werd nog steeds niet naar je geluisterd, dan werd het overweldigend en onveilig voor je. Voor het kind was er geen andere weg dan Kali te worden: haat. Haat is stil. Haat is koud, niet heet. Haat kan wachten, jaren en jaren. In haat ben je hoog verheven boven alles en iedereen. Haat is schoon: je weet welke methode je moet gebruiken om je doel te bereiken. Hoewel haat een slechte naam heeft, was het voor ieder van ons de redding. Want in haat kan je je afsluiten van de gevoeligheid en de pijn van je hart. Wanneer je woede niet werd gerespecteerd, was haat de enige uitweg. Cynische opmerkingen zijn kleine manieren waarop haat naar buiten komt, maar niet minder pijnlijk. Daarom blijven de meeste spirituele paden ver weg van haat, en leggen ze de nadruk op het voelen van liefde. Het is niet makkelijk om het in jezelf te (h)erkennen. Soms ben je overmand door paniek of onmacht – en ineens komt er, vanuit het niets, een diepe kalmte over je, die je bevrijd uit je wanhoop. Haat als toegang tot het Allerzoetste Haat in zichzelf is niet iets verkeerds, leert Tantra. Het kan helpen om niet gek te worden.Tantra leert hoe we intense emoties zoals haat kunnen leren houden in aanwezigheid. Nu je volwassen bent, is het mogelijk om je eigen haat te leren kennen en te voelen. Die bewustwording maakt het mogelijk om onze haat minder uit te hoeven acten op anderen of op onszelf. Toe-eigenen van je haat is een pittige beoefening die om een stevige bedding vraagt, zodat je je kan openen op een diep niveau. Het beste onder de begeleiding van een ervaren Tantra leraar. Want haat – net als iedere andere emotie – is in potentie een groot cadeau. Dat, als je nieuwsgierig en aanwezig blijft terwijl je het uitpakt en van alle kanten bekijkt, uiteindelijk zal transformeren in ‘het Allerzoetste’. Een diep gevoel van innerlijke kracht, stilte en vrede. Bron: Marije Oostindie | www.AtelierAandacht.nl Beeld: ‘Kali’ - limited edition in oplage 25 stuks: t 375,inclusief lijst. Scan de code voor alle informatie.
YOGAMEDITATIE
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 7
MEDITATIEF SCHRIJVEN ONTSPANNEN OP WEG NAAR ZELFINZICHT ‘Schrijven is een manier om jezelf te ontmoeten, om jezelf intiem te leren kennen,’ schrijft de Amerikaanse auteur en zenboeddhist Natalie Goldberg in Schrijven vanuit je hart. Waar komen woorden vandaan? Herinneringen, ideeën, of zelfs het woordje “de”?
Schrijven om jezelf te leren kennen, dat het werkt weten we: niet voor niets houden veel mensen een dagboek bij om dingen van zich af te schrijven, of het leven te kunnen duiden. In de laatste decennia wordt er ook steeds meer onderzoek gedaan naar de relatie tussen schrijven en traumaverwerking. De Amerikaanse psycholoog James W. Pennebaker zag dat het doktersbezoek afnam bij de groep mensen die hun trauma schriftelijk onder woorden
hadden gebracht. Schrijven blijkt dus een heilzaam effect te hebben op zowel de fysieke als mentale gezondheid van mensen die een trauma hebben ervaren. Maar ook zonder trauma heeft schrijven een positieve uitwerking. Uit onderzoek blijkt dat dat schrijven voordelen oplevert die vergelijkbaar zijn met meditatie: je bereikt sneller je persoonlijke doelen, je kunt dingen beter onthouden, stress en spanning verminderen. Schrijven heeft bovendien
een positief effect op je humeur, bloeddruk en immuunsysteem en het helpt zelfs bij depressie.
chaotische wirwar je gedachtestroom is. Dat creëert afstand en helpt je te zien dat jij niet je gedachten bent.
Schijnbaar doelloos schrijven Niet voor niets zijn de morning pages van de Amerikaanse creativiteitsgoeroe Julia Cameron zo populair. Bij de methode Cameron is het de bedoeling dat je direct na het opstaan met de pen drie pagina’s volschrijft, zonder te stoppen en zonder ook maar iets door te strepen, schijnbaar doelloos mag je doorpennen. Ik begon met deze methode toen ik was vastgelopen in mijn werk, maar al snel liet ik het strakke ochtendritme los, gewoon omdat schrijven met de hand op elk willekeurig moment van de dag werkt. En ik begon het als een vorm van meditatie te ervaren, die zelfs mijn gebruikelijke meditatie naar de achtergrond drong: want al schrijvend mediteren bleek me beter te passen. Wat gebeurt er als je met de hand schrijft?
• Met deze vorm van meditatief schrijven, kun je nieuwe bronnen in jezelf aanboren. Dat komt omdat je de ratio tijdelijk naar de achtergrond duwt; de bron van onze creativiteit ligt namelijk buiten het domein van de logica. Wij kunnen als enige levende wezens onze aandacht richten los van het moment waarop iets gebeurt. Denken (onze rationele kant) gebeurt altijd vanuit het heden of het verleden; zolang we denken zijn we dus afgesneden van de werkelijkheid. Maar zodra we het denken loslaten, stromen we mee met wat er op het moment is. En je zult verrast zijn wat er dan ontstaat.
• Je vertraagt vanzelf. Op een PC, zeker als je net als ik blind kunt typen, gaan je handen vaak nog sneller dan je gedachten. Als je met de hand schrijft is dat andersom. Omdat mijn handschrift in de loop der jaren zo onleesbaar is geworden, ga ik nog langzamer schrijven en ga ik terug naar mijn eerste versnelling. • In het Russisch bestaat er een mooie uitdrukking, de schrijver schrijft zoals hij ademt en hij ademt zoals hij schrijft. Dat is precies wat er gebeurt bij meditatief schrijven: je brengt je aandacht naar je lichaam. Bij loopmeditatie gebeurt dat bijvoorbeeld ook, daarbij concentreer je je op je stappen en merk je dat je vanzelf rustiger gaat ademen. Om die reden begin je een schrijfmeditatie bij voorkeur met de buikademhaling. Een van onze grote kinderboekenschrijvers, Paul Biegel, zei altijd dat de verhalen ontsprongen in zijn buik, het centrum van de creatie. En volgens de yogaleer is de buik het brein van de emoties.
• Zelfonderzoek of svadhyaya is een belangrijke ‘do’ van de yoga. Al schrijvende ga je verbanden zien, precies daarom houden mensen een dagboek bij: je krijgt door waarom dingen gaan zo als ze gaan en ineens zie je wat je uit de weggaat en waarom je dingen doet zoals je doet. Je kunt onbespied naar jezelf kijken. ‘Uiteindelijk gaan schrijvers over hun obsessies schrijven,’ zegt Goldberg. ‘Dingen die hen achtervolgen; dingen die ze niet uit hun hoofd kunnen zetten; verhalen die ze in hun lichaam meedragen tot ze bevrijd worden. Stel dat je ‘jouw’ thema uit de weg gaat, dan gaat dat tegen je werken. Eenvoudig omdat het vermijden veel energie kost.’ Er zijn tal van cursussen om op deze manier met schrijfmeditatie aan de slag te gaan. Zelf ontwikkelde ik de cursus Schrijf je helder, waarbij je intuïtief te werk gaat aan de hand van de tien yoga do’s en dont’s (voor ingewijden: de yama’s en niyama’s). Door speels en met plezier te werk te gaan, kom je kanten van jezelf tegen die je kwijt was, of die je nog helemaal niet kende. Hoe leuk kan het zijn. Christel Jansen, schrijver en coach intuïtief schrijven
• In het schrijven zijn veel overeenkomsten met de beoefening van zitmeditatie: je gaat zitten (met je pen in de hand) en je kijkt (al schrijvend) naar je gedachten. Gedachten gaan bij ons in taal, in woorden, dus door ze op te schrijven maak je ze concreet en zie je wat een
Prayag meditatieopleidingen / www.prayag.nl
YOGAMIND
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 8
DE THERAPEUTISCHE WAARDE VAN MEDITATIE In het woordenboek wordt ‘meditatie’ omschreven als ‘overpeinzen of overdenken’, maar in de klassieke Yoga is meditatie veel ruimer. Daar wordt meditatie gezien als ‘inzicht krijgen in je ware ZELF’. Remedies Patañjali geeft een negental remedies om je weer lichamelijk en geestelijk goed te voelen: blijf vertrouwen in jezelf, neem een positieve levenshouding aan, wordt schouwer en neem emotioneel afstand, verbeter je ademhaling, wordt meer bewust van je zintuigen, ervaar volkomen ontspanning, stem af op mooie voorbeelden in het leven, analyseer je dromen en diepe slaap en ga desgewenst mediteren. Dat woord ‘desgewenst’ is belangrijk. Je moet namelijk een intrinsieke motivatie voelen om te mediteren, want in meditatie houd je jezelf een spiegel voor. Daar is moed voor nodig en niet iedereen kan dat opbrengen. In dat verband verwijst Patañjali naar Kriya Yoga; de yoga van de eenvoud en het handelen, zonder na te denken. Hij zegt dat deze voorbereidende vorm van yoga ons leert om ons af te stemmen op jezelf en wel door alle handelingen, vooral om te ontspannen, in volle overgave te doen. Het resultaat, meditatie, ligt dan binnen handbereik.
De klassieke bronnen zeggen dat contemplatie, de hoogste vorm van meditatie, daarvoor het beste middel is. We bereiken dan de toestand van de ‘volle leegte’ van de geest, zoals Boeddha aangeeft. We kunnen zeggen dat meditatie therapeutische waarde heeft als je deze ook in voorbereidende zin goed toepast. De kracht van meditatie Meditatie is een proces waarin ons ego-bewustzijn wordt verruimd tot de waarneming van dat onbegrensde gevoel van bevrijding. De kracht van meditatie is het loslaten van je eigen beperkingen. Het essentiële doel van meditatie is om je weer bewust te maken wie je in werkelijkheid bent, namelijk in de kern ‘volmaakt’, zoals de onderstaande mantra verwoordt. Dat moment bereiken we, voor korte tijd, door onze lichaam en geest in meditatie volkomen in rust te brengen.
OM. Dat is volmaakt en dit is volmaakt. Uit het volmaakte komt volmaaktheid voort. Als men volmaaktheid uit de volmaaktheid wegneemt, blijft er toch volmaaktheid over. OM. Vrede, vrede, vrede. Īśā-upaniṣat: invocatie
Oorzaken van verwarring Patañjali, vader van de klassieke yoga, onderscheidt een negental lichamelijke en geestelijke oorzaken van verwarring. Hinderpalen op weg naar herontdekking van wie je in werkelijkheid bent. Hij noemt ziekte, twijfel, onachtzaamheid, verdriet en wereldse of uiterlijke gerichtheid. Deze verwarring manifesteert zich als geestelijke pijn, hoofdpijn, nervositeit en zware ademhaling. We kunnen deze ongemakken verder uitbreiden met stressfactoren, zoals: trillen, zweten, snelle hartslag en verhoogde bloeddruk.
UNIEKE YOGAKRANT LEZER AANBIEDING
10%
korting met cod e summer1 0
Meditatie en het achtvoudig yogastelsel Meditatie is een proces van groei naar steeds ijlere vormen van bewustwording. We kunnen deze aanname afzetten tegen het achtvoudig yogastelsel. Door meditatie ontstaat er morele bewustwording (van universele waarde en individuele normen), lichamelijke bewustwording (door houdingen aan te nemen), subtiele bewustwording (door je adem, energie en zintuigen te beheersen) en geestelijke bewustwording (door concentratie, meditatie en contemplatie). In dat ruimere bewustzijn verkrijgen we inzicht in de echte oorzaak van de lichamelijke en geestelijk kwalen. Meditatie is dan een proces van herkennen, erkennen, accepteren en loslaten. Proces van meditatie Meditatie is een proces van concentratie, meditatie, contemplatie en integratie van deze drie. In concentratie beginnen we met het ons richten op een gekozen onderwerp. Meditatie gaat een stap verder en ontstaat door het ononderbroken geconcentreerd houden van je gedachten op dat gekozen onderwerp. Contemplatie is de diepste vorm van meditatie, enkel een gevoelswaarneming, los
van gedachten, waarbij je bewust bent geworden van de essentie of kern van dat gekozen onderwerp. Integratie van deze drie is een vloeiend meditatief proces, waarbij volledig kennis is verkregen over het gekozen onderwerp op fysiek, subtiel en oorzakelijk niveau. Meditatie houding Je kunt liggend, zittend, staand en lopend mediteren, maar de meditatie die het meest oplevert, is in een vaste en comfortabele zithouding op een rustige plek zonder kans op verstoring. Je moet je makkelijk kunnen ontspannen, zodat je in alle rust met de ademhaling-, energiebeheersing en terugtrekken van je zintuigen kunt beginnen. Een comfortabele zithouding kan zijn: de houding van de ziener (Siddhasana) of de makkelijke houding (Sukhasana) of in Egyptische meditatiehouding zittend op een stoel. Hoe we mediteren Er zijn vele mogelijkheden waarop je kunt mediteren. Dat kunnen objectieve onderwerpen zijn, zoals energiecentra, energiegebieden, mantra’s, kleuren, zintuigen en hun kwaliteiten, iets verbeelden of tellen. Patanjali geeft zelf de volgende indeling waarop gemediteerd kan worden: het AUM, beredenering, schouwen, gevoel van zaligheid en egoloosheid. Meditatie onderwerpen kunnen ook persoonlijke, subjectieve of emotionele onderwerpen betreffen, zoals aspecten van gedrag, problemen en gevoelens. Vooral bij deze laatste onderwerpen is persoonlijke begeleiding noodzakelijk. Ga vooral niet zelf experimenteren. We raden je aan om in deze gevallen een deskundige yogadocent(e) te zoeken die je een juiste begeleiding kan geven. Een relativering over het effect van meditatie is hier op zijn plaats. We moeten blijven beseffen dat yoga ondersteunend is aan de normale geneeskunde. Klaas Stuive (pandit Yogabrahma) is hoofddocent bij Academie Raja Yoga Nederland (info: www.raja-yoga.nl). Voor persoonlijk advies is hij bereikbaar tel. 06-46758949.
ONTVANG MET CODE SUMMER10 10% KORTING OP HET HELE ASSORTIMENT: WWW.SUPERYOGA.NL Een gezond leven bereik je door je lichaam en geest in balans te brengen. Voeding, beweging én ontspanning zijn de sleutel tot deze balans. Superyoga is een online yoga winkel die kwaliteitsproducten biedt van de beste merken uit Nederland, Europa en de Verenigde Staten. Onze 700+ verschillende yoga en meditatie producten gaan jarenlang mee en stimuleren een gezonde lifestyle.
• Gratis vanaf t40,- in NL en BE • Kies je favoriete bezorgtijd en -locatie • Al meer dan 100.000 tevreden klanten • Veilig betalen op jouw manier • Plant een boom Als partner van de organisatie Trees for All proberen we zoveel mogelijk waarde terug te geven aan de natuur. Met jouw bestelling planten wij bomen terug! WIST JE DAT? Wil je voordelig een groter aantal yoga en meditatie producten inkopen? Dat kan! Stuur ons een berichtje en ontvang een mooie korting. Ook als yogadocent mag je ons altijd vragen om korting! Met passie en liefde, Lisanne / www.superyoga.nl
YOGAOEFENING
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 9
JE HART GEEFT LICHT
Hart
Je hart is een magisch orgaan: het geeft je je leven. Het hart heeft ook een energetische functie en een elektromagnetisch veld. Onderzoeken geven aan dat het verschil tussen een signaal van je hersenen of een signaal van je hart groot is. Een signaal van je hart heeft een honderd keer sterker elektrisch effect op je zenuwstelsel en een vijfduizend keer sterker magnetisch effect op je lichaam en je omgeving.
health
aan je lijf. Geef aandacht aan de signalen van je lichaam. Ben je ergens onzeker over of heb je een vraag? Zorg er dan voor dat je stil en rustig wordt en leg je handen op je hart. Voel en luister’. (Lies Ameeuw / www. lies-ameeuw.com)
Open je hart Religieus leraar Andrew Harvey zegt over het hart: “Als je eerlijk luistert, als je echt wakker bent voor de sublieme schoonheid van de wereld, breekt je hart dagelijks. Je hart is eigenlijk ontworpen om te breken; zijn functie is om keer op keer open te barsten zodat het steeds meer wonderen kan bevatten.” Verdriet en gekwetst zijn is een deel van het leven, en verdiept je ziel.
Het informatieveld van je hart bevat al jouw ervaringen en gevoelens. Het hart slaat alles op: uit je jeugd, maar ook je hedendaagse ervaringen. Je hart heeft allemaal onzichtbare laagjes die uitwerking hebben op je manier van zijn. Zo heeft de ene persoon een wat meer luchtige uitstraling en de ander een zware. Wetenschapper Gregg Braden geeft aan dat er zich ongeveer 40.000 gespecialiseerde hersencellen in je hart bevinden. Deze zijn zo geconcentreerd dat we die ook wel de kleine hersenen noemen. Deze hersencellen communiceren op een subtiele manier met ons, onafhankelijk van de hersencellen in ons brein. Maar wij zijn zo gewend om de wereld te ervaren via onze hersenen, dat we de intelligentie van ons hart niet altijd horen. Een licht hart Maak je hart lichter door je hart zo vaak mogelijk met een gewenst gevoel in aanraking te brengen. De wens dat je hart weer helemaal terug mag keren in zijn oorspronkelijke vrijheid, zonder oude informatie van je familie en andere ervaringen. Hoe vaker je je richt op het verlichte gevoel van vrijheid en licht, los van oude patronen, des te beter je hart dit gevoel gaat integreren. Het hart zelf wil zijn natuurlijke, oorspronkelijke ongeladenheid graag terug.
HART EN AYURVEDA Verbinding met je hart Ayurveda therapeute Lies Ameeuw: “In de Ayurvedische denkwijze is het hart meer dan een fysiek orgaan. Het is de plek
Een hart dat vol licht is, Wordt een invloed waardoor anderen onzichtbaar getransformeerd worden. Zhuanggzi
waar je emoties zich kunnen zuiveren en waar je tot inzicht komt. Het hart is de zetel van purusha (de ziel). Het satvich (bewustzijn) vind je volgens de Ayurveda dan ook eerder in het hart dan in je brein. Het hart vormt de verbinding met de ziel en dat is ook de reden waarom sommige geleerden het hartbewustzijn als het hoger bewustzijn aanduiden. Ook uit nieuw wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat het bewustzijn en een aantal aspecten van het intellect zich in het hart bevinden. Wanneer je in verbinding staat met je hart, kan het fungeren als een middel waarmee je informatie op een andere, heldere manier verwerkt. Meestal komt informatie via de zintuigen ons brein binnen, waarna erover wordt nagedacht. Mensen die stevig verbonden zijn met hun hart, kunnen informatie sneller verwerken en vanuit een hoger bewustzijn aanschouwen. Zij kunnen gemakkelijk van negatieve emoties terugkeren naar een neutrale staat. Hartbewustzijn brengt je bij een universeel en helder weten. Wanneer je je intuïtie wilt ontwikkelen is het belangrijk dat je leert luisteren en ervaren met je hart. De verbinding met je hart kan je creëren en versterken door aandacht te schenken
Je hart uitstorten is een goede manier om je hart te openen. Schrijf het van je af, het lucht op. Of vind iemand waar jij je compleet veilig voelt om je diepste zieleroerselen mee te delen. Wees verwonderd Je hartchakra openen door weer als een kind naar de wereld kijken en je te hart volgen is een nederig proces. Het helpt dingen in een nieuw licht te zien, en het opent onze geest voor nieuwe ideeën en verwondering.
HET SMELTENDE HART / ANAHATASANA Een intense asana met een verzachtende werking op het hart. Je hartgebied wordt geopend en de energie gaat daar stromen.
Je komt op handen en knieën, plaats je handen recht onder je schouders en je knieën recht onder je heupen. Dan schuif je je handen naar voren op de mat. Je bovenlichaam/hartgebied gaat nu richting de mat. Je strekt je armen zo ver mogelijk uit, maar forceer hierbij niet. Leg je voorhoofd/derde oog op de mat. Je heupen blijven recht boven je knieën Adem rustig door en stretch je schouders door steeds meer te ontspannen. Kom heel voorzichting uit de houding door je handen langzaam terug te bewegen en voel na. Het gebied van je schouders en bovenrug wordt geopend, heilzaam als je veel achter de computer zit. Goed voor de doorbloeding van je organen. Opent het keelgebied en blokkades.
MEDITATIE GOUDEN LICHT
Als je het wonder van het alledaagse kan zien, is alles geweldig. Er is een wonder te vinden in alles: in het leven zelf, de schoonheid van een vogel tot de magie van de maan aan de hemel. Kijk ernaar met je hart, want we kunnen de wereld nooit doorgronden met onze hersenen. Ervaar dat de essentie van alles verder gaat dan ons denken. Dat we feitelijk niets weten en ons bestaan een mysterie is. Het hartchakra Het hartchakra is het vierde chakra. Het is zo krachtig omdat ons menselijk hart motivatie en inspiratie kent. Hiermee kunnen we oude ideeën over goed en kwaad en verdeling loslaten. Het laten stromen van emoties is helend voor het welzijn van je hartchakra. Door je steeds bewust te zijn van je hart, het te voelen kloppen en ernaar te luisteren, breng je langzaam meer licht in je hart. Dan ga je meer vanuit je hart leven en wordt het leven moeitelozer. Saskia Onck
Vul je met een vredig gevoel en stralend gouden licht met deze meditatie.
Sluit je ogen. Voel je zitbotjes op de vloer. Je kruin wijst naar het plafond. Je nek is lang. Stel je nu voor dat een gouden licht op je kruin schijnt. Je hoofd wordt gevuld met gouden licht. Het licht stroomt door naar je hals, je borst, je bovenrug. Voel hoe je hele hoofd en romp gevuld zijn met dit gouden licht. Dan stroomt het licht in je buik, je onderrug, je bekken, je bovenbenen, je knieën, je onderbenen en je voeten. Voel hoe elke holte in je lichaam is gevuld met dit gouden licht. Het straalt door je huid heen. Wees je intens bewust van jezelf als gouden, stralende entiteit. Laat het gouden licht dan langzaam door je stuitje de grond in stromen. Adem rustig door en ervaar de vrede diep van binnen.
Op zoek naar innerlijke rust? NEEM NU EEN ABONNEMENT NU
NEEM
MENT
NNE ARABO
A EEN J
MERS
4 NUM
ECHTS NU SL 5 t 14,7
OP DE YOGAKRANT Geef je nu op: yogakrant.nl/abonnement-afsluiten/
YOGA NIEUWS
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 10
BEN JIJ AL YOGONG DOCENT?
YOGALES IN HET VERPLEEGHUIS
JE EXPERTISE VERGROTEN EN IETS NIEUWS BIEDEN ALS YOGADOCENT Yogong is een geheel nieuwe vorm, het is geen yin yoga die al bij velen bekend is. De leer van YoGong gaat dieper. Na het volgen van deze lessen weet je aardig wat over de natuurlijke patronen van Qi die met het lichaam zijn geassocieerd en over ‘I’ in de kanalen die in het lichaam circuleren, de meridianen genoemd. Bij het volgen van deze opleiding leer je ook over diverse therapeutische technieken, zoals Taiji, QiGong, acupressuur, de vijf elementen, over Wu-Chi en de San Bao. Kortom je hebt je leden iets nieuws te bieden. Je gaat aan de slag met eeuwenoude bewezen kennis en bewegingsvormen, je krijgt les van verschillende docenten die uit de martiale arts komen en uit de Chinese geneeswijzen. Je leert in vier pittige dagen de theorie die er achter zit en een flink aantal werkvormen. Je volgt steeds een halve dag praktijk en een halve dag flink bewegen.
Qi als levenskracht Zoals je als yogadocent wellicht weet, is Qi een fundamenteel concept uit de Chinese cultuur. Je kunt het definiëren als levenskracht, vitale en spirituele energie die deel uit maakt van alles wat bestaat. Echter vanuit de QiGong en de Taiji ga je dit anders toepassen en je kennis verrijken. Opleiding Je dient erkend yogadocent -met lesgeef ervaring- te zijn om deze dagen te kunnen volgen. Lessen zijn op 4 donderdagen van 10:00 tot 16:00 uur (8 en 22 september, 6 en 13 oktober) en op 4 zaterdagen (3 en 17 september, 1 en 15 oktober).
Kosten: t 879,- inclusief certificaat na behalen van het examen. De lessen worden gegeven door: • Irma Soetekouw: rijks-erkend docent Martial Arts, aangesloten bij de Stichting Taiji Nederland (STN) en de NOC/ NSF. Irma geeft al 40 jaar les en is ontwikkelaar van YoGong en de Qi Coach opleiding. • Surya Govinda: BOCAM therapeut en behandelaar in het BMF Centre. De opleiding bestaat uit vier volle dagen waarin theorie en kennis van de Chinese beweging en geneeskunde centraal staan, dit voor zover het van toepassing is voor het leren van YoGong. Terugkomdagen zijn mogelijk om te verdiepen. Aanmelden (we hebben plaats voor 12 deelnemers): info@bmfcentre.com www.bmfcentre.com tel: 0611 725 637
YOGAFESTIVAL AMSTERDAM 9-10-11 SEPTEMBER
YOGA = ESSENTIEEL Wees welkom op het Yoga Festival Amsterdam! Op 9, 10 en 11 september presenteren de leukste yogascholen uit Amsterdam en omstreken zich op een soort Uitmarkt. Meer dan 20 verschillende leerkrachten en yogastijlen: Jivamukti, Iyengar, Critical Alignment, Yin Yoga, Vinyasa, Aerial yoga, Deugden yoga, Tensegrity, Restorative, Yoga Nidra, Qigong, Kundalini yoga, Acroyoga, Hot yoga, Yoga Flow, Kinderyoga, Detox yoga. Kom ervaren welke yogastijl bij je past, maar wellicht ook welke je blij verrast! Festival kaartjes (Early Bird t 215,00 Late Bird t 235,00) geven toegang tot 30 verschillende yoga lessen, mantra cirkels, concerten, klankschaalmeditaties, lezingen en vijf heerlijke vegan maaltijden… Maar ook een Cacao Ceremonie en 4 Ecstatic
Zodra het weer het toelaat, neem ik mijn deelnemers van het verpleeghuis mee naar buiten. Vitamine D en vrolijkheid opsnuiven!
Dance sets met de geweldige DJ’s van Odessa Amsterdam, onze locatie en samenwerkingspartner. Zij verzorgen ook op zondagochtend Ecstatic Dance voor kinderen om te komen dansen, feesten, rolschaatsen... Yoga is essentieel Hoog tijd voor een feestje, een viering van yoga en meditatie en de mogelijkheid om je te laten zien en met een grote groep gelijkgestemden samen te komen, juist nu! Tijdens de lockdowns ontstond het politieke statement ‘sport = essentieel’ waarin gesteld wordt dat de sportsector bijdraagt aan een betere gezondheid en weerstand. De Gezondheidsraad adviseert de minister van VWS om te stimuleren dat mensen blijvend meer bewegen en minder stilzitten. In onze ogen is de verbetering in levenskwaliteit
door beoefening van yoga en meditatie overduidelijk. Daarom als thema voor het Yoga Festival Amsterdam 2022: ‘Yoga = Essentieel’ Wij, Mark & Anna, organiseren het festival in samenwerking met Odessa Muiderpoort. We zijn enthousiaste yogabeoefenaars, yoga is voor ons als een Pensioen Plan. Ons doel met yoga is om de leeftijd van 87 te kunnen halen en nog steeds onze eigen veters te kunnen strikken. Wij kijken uit naar een heerlijk weekend vol met leuke mensen, fijne yogalessen, verdieping, ontspanning en veel plezier samen. Check voor meer informatie de festival website: www.yogafestivalamsterdam.com Met vrolijke groeten, Mark & Anna
Het is een feit dat zonlicht vitamine D aanmaakt, de bouwstenen voor botten, spieren en je immuunsysteem. Naar buiten gaan is essentieel voor je gezondheid: lichamelijk, energetisch, maar ook geestelijk. De buitenlucht houdt je in goede fysieke conditie, geeft energie en positiviteit. Welkom Samen zoeken we een rustig plekje in de grote binnentuin. Als alle rolstoelen in een grote kring staan, heten we iedereen welkom door gezamenlijk elkaars naam te zeggen. Dit geeft iedereen een moment van volledige aandacht. We rekken ons uit, ademen en doen een stoelyoga dans op het liedje van de Beatles ‘I like the flowers, I like the Daffodils’. We genieten van de zon die onze huid verwarmt en van de luchtstroom op onze handen en armen die we creëren door de zon in de lucht te trekken. Bewust van onze zintuigen Tot slot vraag ik de mensen om muisstil te zijn. Laat je gedachten maar komen, merk ze op en laat ze weer gaan net als de wolken aan de hemel. Word je bewust van je ademhaling: adem de buitenlucht diep in en blaas alles wat je niet meer dient uit. Sluit je ogen en luister heel aandachtig. Wat hoor je? Ruik eens extra goed. Kun je een geur opmerken? “Soep”, roept Gerda! In de keuken zijn ze bezig met de lunch. Bubbels in de lucht Laat alles op je inwerken, in dit moment. Probeer nu de stilte in jezelf te voelen: je hart dat klopt, andere gevoelens die je kunt waarnemen. Laat alles er maar zijn. Als ik de mensen vraag hun ogen weer te openen, hangen er zeepbellen in de lucht. Kies één bel en bekijk de bel totdat die knapt. Zo blaas ik heel wat bellen en genieten we in stilte. Maak een verschil Buiten zijn, de stilte ervaren en gebruik maken van je zintuigen maakt dat je echt stilstaat bij het moment. Zo verdwijnen zorgen en pijntjes even achter de zon. Wil jij hét verschil maken voor ouderen en mensen met een fysieke beperking? Word stoelyoga docent bij www.stoelyoga-nederland.nl Paula Jap Tjong www.stoelyoga-nederland.nl
YOGAZIJN
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 11
SCHATKAMERS VAN LICHT
CORINE LEPOUTRE
De schatkamer van licht en liefde bevindt zich in jou. Het licht in jou verbindt zich met het licht in de ander. Jouw schatkamer maakt contact met de schatkamers van gelijkgestemden. En zo schijnt het licht vanuit verschillende hoeken de nieuwe wereld binnen. oude vanzelfsprekendheden verdwenen en nieuwe initiatieven ontstaan. Ook op persoonlijk vlak. Er vond een shift plaats tussen waarheden, die van jou en de ander. Oude vriendschappen zijn ingeruild voor nieuwe contacten. Een ongemakkelijk proces wanneer het een afscheid betrof, blijdschap wanneer een vonk van herkenning oversloeg waaruit vriendschap ontstond.
De wereld die wij samen bouwen is een wereld gedragen door onszelf, vanuit onszelf, voor onszelf. Kenmerk van lente en zomer 2022 is de enorme hoeveelheid verbindende samenkomsten tijdens dagen en weekenden, die van groot belang zijn voor het maken en hernieuwen van connectie, het smeden van plannen en het bouwen van fundamenten voor een vrije wereld waarin het licht mag schijnen. De eigen waarheid Nu de zomerzon de dagen kleurt en we elkaar weer makkelijker ontmoeten, weer kunnen ademhalen en ons lichter voelen lijkt het leven weer ‘normaler’ te worden. Voor zolang het duurt. De afgelopen twee jaar zijn de kaarten geschud, er zijn
Nieuw evenwicht In de zoektocht naar een nieuw evenwicht staat het naar binnen keren centraal. Want wat vind je nou eigenlijk van de nieuwe wereld zoals die zich ontwikkelt? Met het steeds dwingender worden van overheden – gouvernement betekent bestiering, voogdij, controleur – verliezen gemeenschappen hun natuurlijke samenhang. Er ontstaat onrust als wetten en regels veranderen. Zowel op persoonlijk als op wereldniveau is er sprake van een beweging naar nieuw evenwicht. Hoe ziet jouw gewenste wereld er uit? Welke rol speel jij daarin? Heb je inspraak, kan je wat doen? Het mysterie Wie ben jij? Waar kom je vandaan? Het lichaam, de maatschappelijke positie, de rol in de vriendenkring, het zijn allemaal jassen die je aantrekt. Het lichaam uiteraard is de belangrijkste jas, want nodig om als materie op deze aarde rond te lopen. Het lichaam is als het ware je ‘ruimtepak’. Daarmee manifesteer je jezelf fysiek en het ego daarna doet de
rest. Het ego past zich aan, afhankelijk van het gezelschap of de situatie waarin je verkeert. Iedere bubbel waarin je functioneert kent ander ego gedrag. Het ego houdt alles in de gaten, neemt zoveel mogelijk informatie op en verwerkt dat in haar of zijn manier van doen, in uiterlijk vertoon, in strategisch handelen. Het zuigende ego Het ego is als een schil, een geconstrueerd zelf dat geen baat heeft bij rustig en regelmatig naar binnen keren. Het ego versluiert het innerlijk licht. Het ego is niet gegrond en laat zich graag leiden door het aanbod van nieuws en wetenswaardigheden uit de buitenwereld. De wereld waarin wij leven, de westerse wereld roept voortdurend op tot verandering. Oude gewoonten en vanzelfsprekendheden worden ingewisseld voor nieuwe waarden, mogelijk gemaakt door technologie en wetenschap. Alles is maakbaar, denk alleen maar aan de indringende gender discussie. Alles kan en mag of moet veranderen. In een adembenemend tempo. Licht en liefde Het is opmerkelijk dat in de westerse wereld de nadruk ligt op verandering en op verschillen tussen mensen, terwijl in de oosterse wereld tradities en samenhang belangrijker zijn. Daar behoren rituelen en naar binnen keren tot de dagelijkse routine. Stil zijn is belangrijk om contact te maken met wat binnen in je leeft, met het onveranderlijke innerlijke licht en de onvoorwaardelijke liefde, met je ware Zelf dus. Het ego daarentegen houdt van verschil en gedoogt geen gelijkmatigheid. Jezelf een weg banen in de wereld vergt
dan ook balans tussen de buiten- en de binnenwereld, tussen het ego en je ware Zelf. Zielsverwanten en lotgenoten Nu de mensheid op een keerpunt staat is inkeer en goed naar jezelf luisteren, maar ook de waan van de dag op afstand houden, een vereiste om helder te blijven voelen en denken. Je eigen plan trekken lukt makkelijker door je innerlijke licht te ervaren en toe te laten. Wanneer je daarvoor ruimte maakt ontstaat automatisch connectie met zielsverwanten en lotgenoten, met mensen die ook hun schatkamer hebben opengezet om licht, liefde en waarheid te verspreiden. Zo ontstaan als vanzelf de contouren van een nieuwe wereld waarin jij wilt leven. Licht in de duisternis De komende jaren zijn cruciaal voor de toekomst van de mensheid. Door gezamenlijk de schouders eronder te zetten, de waarheid te leven, ieder voor zich vanuit creativiteit en authenticiteit, is er een wereld van verschil mogelijk. Het licht beschijnt de duisternis, maar de duisternis verzet zich. Om jouw licht te laten schijnen is daarom moed en standvastigheid nodig. Zet je schatkamer open en bundel je licht, doorboor het duister met liefde. Verenig je met gelijkgestemden en maak samen het verschil. Shanti, amen, aum. Corine Lepoutre is trainer en mindful coach, gespecialiseerd in hulp bij narcistisch misbruik, burnout en stress. Info: mindfulacademy.nl/coaching corine@mindfulacademy.nl
WWW.LIES-AMEEUW.COM
VANAF € 14,99
ADVERTEREN IN DE YOGAKRANT Print: al vanaf 117,00
Of kies voor een online packagedeal
TRAUMA EN AYURVEDA INZICHT IN DE
op onze brand new website
Bereik tot 35.000 yogaliefhebbers WWW.YOGAKRANT.NL
AYURVEDISCHE PSYCHIATRIE WWW.YOGAKRANT.NL
YOGAOEFENING
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 12
HET LICHT IN ONSZELF DE EENHEID ONDER ALLES Alle polariteiten zijn te herleiden als Yin, de schaduwzijde, en Yang, de zonzijde. Onder deze polariteiten ligt echter een eenheid die we niet in woorden kunnen uitdrukken: oerkracht, oerbewustzijn, de Tao, de eenheid onder en achter alle verschijnselen. Ook wij zijn dus een expressie van Tao.
Er was hier iets ongedifferentieerds vóór hemel en aarde. Zwijgend, ja; vormloos, ja. Het staat, alleen en veranderend, alles doordringend, onuitputtelijk. Tao te ching, deel van vers 25
bovenlip en kaak naar de middellijn van de voorzijde van de romp terug naar de bekkenbodem. Dit zijn Du Mai en Ren Mai, de diepe Yang- en Yin-banen in ons lichaam. Om de verbinding te maken van Yang (achterzijde) naar Yin (voorzijde) plaats je bij een oefening de tong omgekruld achter de voortanden tegen het gehemelte. Deze tongpositie kan je zo houden in de afsluitende meditatie.
OEFENINGEN
Ons hart als weerspiegeling van Tao We kunnen onszelf vrij mee laten nemen in de natuurlijke beweging van Tao. We stappen in de stroom of we sluiten onszelf er misschien juist voor af. De eerste beweging om weer in de stroom te komen is om fysiek te bewegen en de energie in je lichaam in beweging te brengen. Verzacht dan in die beweging en probeer jezelf mentaal ook leeg te maken: gedachten, meningen en oordelen los te laten. Deze mentale leegte wordt de leegte van het hart, of het ‘vasten van het hart’, genoemd. Je stopt met vastgrijpen aan
emoties en gedachten. In plaats daarvan ben je met wat er is. Deze leegte wordt in het Taoïsme gezien als de natuurlijke toestand van ons hart. In deze leegte kan de Tao zich als het ware door ons manifesteren, kan de Tao weerspiegelen in ons bewustzijn.
• Opwarmen van de onderrug Je komt zitten met de benen gestrekt en de voeten op heupbreedte. In een ontspannen ritme maak je rotaties met de romp en plaatst steeds een hand achter je. Buigt de elleboog iets en draait de schouder/het schouderblad mee naar achter. Wissel af naar links en naar rechts.
De kleine hemelse kringloop Om die diepe openheid en verbinding te voelen, werken we in de oefenset met de kleine hemelse kringloop. Dit is de energiekringloop die van de bekkenbodem via de achterzijde over de wervelkolom over de schedel loopt. Dan via neus,
Word nu partner Doe mee!
Voora yog ten n doce ditie 2022
g Nr. 2 / zomere
achtste jaargan
t 4,75
ANT DE YOGAKR
DE KRANT
IJKE RUST
yoga lifestyle
ss • meditatie
• mindfulne
id • bewustzijn
• gezondhe
• yogafood
Door meditatie aanboren. Dat komt omdat jezelf ond duwt; bronnen in naar de achtergr je de ratio tijdelijkcreativiteit ligt namelijk onze Christel de bron van van de logica. buiten het domein 7. Jansen op pagina.
de Isa Hoes . Isa: ‘Neem voor het van haar kinderen dat. Wees niet bang jezelf verdriet rouwen, gun s. Het ergste . je gevoelen verdriet. Deel niet kan toestaan wat je jezelf interview is het verdriet Lees het hele voelt is oké. Alles wat je op pagina 5.
le life
• simp • ayurveda
SCHRIJVEN MEDITATIEF f te schrijven, kun je nieuwe
ALLEEN JE BENT NIET haar partner en de vader het verloor tijd voor
Zomer editie T:
van Mourik
IN DEZE KRAN
Pauline Kemna / Model Fotograaf Nathalie Kokos in Beverwijk Studio Locatie Yoga
Geef cursisten nog meer info over yoga. Verspreid de yogakrant en wees zichtbaar als yogaschool. De yogakrant: 4 x per jaar volop yoga inspiratie en achtergronden voor cursisten.
VOOR INNERL
liczhetlf et je Hin
Soms grond. vruchtbare naar nieuwe wat aan tijd zien dat alles Kali laat ons en dat we de is tijdelijk is enissen onderhevig en gebeurt Want vorm van dingen moeten nemen. vorm niet zo serieus En alle toch altijd. ze veranderen pagina 6. Sanders op Marcia vergaat. AARTS STAP VOORW STAP VOOR ik hoe lopen ervaar ‘Tijdens het t in de wordt omgeze lichaam weerstand mijn van (siddhi’s) volmaaktheid van het lopen n. Het ritme n hebben en zintuige van het bewege aar en het voelen ‘De beoefen gezuiverd’. mijn geest pliceerd’, zegt en ongecom pagina 13. wordt moedig de Geus op Patanjali. Aafke
Voor t 127,75 euro per jaar kun je PARTNER & distributeur van de yogakrant worden. Al
IE ALS THERAP MEDITATIE het loslaten meditatie is 15 le De kracht van Het essentië beperkingen. van je eigen • Shopping ie is om je weer doel van meditat wie je in werkelijkheid bewust te maken de kern volmaakt. k: in bent, namelij n we ons egobevrijde ie Door meditat op pag. 8. Klaas Stuive bewustzijn. F IN ONSZEL HET LICHT van het wordt de leegte in Mentale leegte wordt d. Deze leegte hart genoem natuurlijke gezien als de het Taoïsme deze leegte VAN LICHT ons hart. In SCHATKAMERS dat in de westerse toestand van ware door ons elijk IE # ring en zich als het Het is opmerk # RAZOLI SCHEEROL kan de Tao ligt op verande weerspiegelen S LEVEN # in de kan de Tao ZORGELOO wereld de nadruk KUNST VAN mensen, terwijl manifesteren, pag. 12. # ZEN EN DE len tussen YOGA # ijn. Lees op samenhang NSIE VAN DE op verschil in ons bewustz tradities en # DE ZIELSDIME wereld e rituelen oosters zijn. Daar behoren dagelijkse belangrijker keren tot de en de wereld en naar binnen de schat. Corine jezelf, de ander ligt NT.NL Voor routine. Daar WWW.YOGAKRA s pagina 11. 19-20 augustu Lepoutre op op weekendworksh yoga t met qi flow in je elemen ber vr. 3 septem Opleiding tie Saswitha Yogauur en introduc kennismaking 500 (200u) 200, 300 en basisopleiding open avond ing (300u) verdiep en STUDIE STEL JE EIGEN start 6 sep SAMEN PROGR AMMA specialisatie yoga zwangerschaps bijscholingen Cursussen en er 2022 start 15 sep vanaf septemb n verdieping erapie drie lesdage e Adem en ademth savanasa intensiv gie Chakrapsycholo start 9 okt yoga rschaps Zwange bijscholing iteit Ayurveda online yoga en seksual n
’S OP DE CHAKRA NIEUW LICHT tempel. Door is een heilige te Het lichaam te openen en te bewegen, en verdiep heel bewust je deze tempel ademen activeer Yoga eerbiedigt die ermee. worden je je relatie en laat je bewust energie, heilige tempel tempel door van jouw fysieke g, adem en focus, aandacht, bewegin als poorten naar chakra’s waarbij de op pagina 3. meer Lees binnen dienen.
Die Taube – kapotåsana
In dieser fortgeschrittenen Übung verbinden sich zwei große Bewegungsdimensionen. Diese bestehen in einer horizontalen, ausgleitenden, zur Erde hingeneigten Richtung und in einer vertikalen, zum Himmel oder Kosmos gleitenden Dynamik.
Aus dem Inhalt
Die inhaltliche Gestaltung des Lebens – das anåhata-cakra Die Entwicklung von Weite – das ma~ip¨ra-cakra
Die Offenheit durch Vorstellungsentwicklung, Loslösung und Neuanfang – das viçuddha-cakra Das Wasser und die sich sammelnde Bewegung – das svådhi‚†håna-cakra Die Entwicklung einer projektionsfreien Bewusstseinskraft – das åjñå-cakra
350 yogascholen gingen je voor! Je praktijk,
Heinz Grill
De zielsdimensie van de yoga Praktische grondslagen voor een spirituele oefenweg
Die Förderung der Urbildekraft und die Entwicklung einer frei verfügbaren Entschlossenheit – das m¨lådhåra-cakra
Die Entwicklung von vollständiger Körperfreiheit – das sahasråra-cakra
2de uitgebreide uitgave
Mai l & Win
Yoga voor oudere eerte Yoga en wijsbeg yogadocenten Masterclass a’s Yantra’s en mandal Kriya Yoga Yoga Nidra,
A P: YO G A - S VIND JE O ALLE INFO
Heinz Grill De zielsdimensie van de Yoga
ORMATIE VOOR TRANSF KALI: DE GODIN NAAR LICHT VAN DONKER de weg of vernietigen is loslaten
2
bestaat 3 • Het paradijs s op de chakra’ 4 • Nieuw licht een keuze 5 • Geluk is alleen 6 • Je bent niet matie van transfor 7 • Kali: de godin schrijven • Meditatief waarde utische 8 • De therape ie 9 van meditat licht 9 • Je hart geeft ensie van yoga zielsdim De 10 • uws 11 • Yoganie van licht 12 • Schatkamers in onszelf 13 • Het licht stap voor stap je eigen licht, • Ontsteek
meer informatie
SWITHA.N
L
(yoga)school, of organisatie ontvangt 4 x per jaar 60/70 kranten, 4 edities. Tevens verschijnt je logo en website vast in de krant onder provincie zichtbaar voor 37.000 lezers in heel l
n samsara.n
en aanmelde
Nederland.
• Activeren van de energie in de onderbuik De Du Mai en Ren Mai meridianen zijn verbonden met de Nierenergie. In deze variatie van de neerwaartse hond activeren we de energie in de onderbuik en daarmee de Nierenergie. Kom op handen en knieën, de tenen gekruld in de grond. Plaats de handen dan iets voor naar de schouders. Til de knieën van de grond, open de oksels en
zoek een doorlopende lijn van de armen doorlopend in de flanken. Laat de hielen zakken zonder de knieën te verstrakken. Plaats de voeten tegen elkaar. Vanuit de neerwaartse hond kom je op de uitadem met de schouders naar voor, boven de handen, en brengt de rechterknie naar de linkerelleboog (buikspieren!). Kom dan weer naar de hond. Op de volgende uitadem breng je de linkerknie naar de rechterelleboog. Herhaal deze beweging. Plaats dan de knieën op de grond, iets uit elkaar, en leg armen en voorhoofd op de grond in de kindhouding. • De golf: flow door wervelkolom en romp Kom op handen en knieën, de wreven plat op de grond. Plaats de handen dan iets voor naar de schouders. Kom met het lichaam naar voor, de schouders zijn iets voor de handen, en je trekt de schouders zachtjes in de flanken. Terwijl het bekken verder naar voor beweegt, sluit je de bilspieren: de opwaartse hond. Laat de handen in deze positie staan en breng de billen helemaal naar achter. Krul nu de tong tegen het gehemelte en houd de tong in deze positie. Kom naar de opwaartse hond. Buig dan de ellebogen en rol vanaf het bekken af totdat je op je buik komt te liggen. Houd de ellebogen bij elkaar en rol weer op. Breng de billen naar achter, naar de hielen. Kom weer naar handen en knieën en herhaal deze golvende beweging door de wervelkolom, terwijl je rustig doorademt. Daarna breng je de billen naar de hielen en komt in de kindhouding. • Meditatie Kom zitten in een voor jou comfortabele houding met een meditatiekussen of -bankje, kruk of stoel. Zoek een ontspannen, verlengde houding. Krul weer de tong om tegen het gehemelte, zover naar achter als kan met een redelijk ontspannen tongbasis. Laat de ogen, kaak en keel ontspannen en blijf zo zitten in aandacht. Voel je de warmte en energie in onderbuik en onderrug? Kun je je schouders en bovenlichaam verzachten? Kijk of je zo tien minuten kunt zitten in aandacht. Maartje van Hooft is hoofddocent van opleiding Amitabha, en schrijfster van enkele boeken, waaronder ‘Meridiaanyoga voor het leven’. www.amitabha.nl
Stuur een mailtje met naam, de naam van de organisatie of yogaschool en de website, het adres en logo naar: info@yogakrant.nl
Geef je nu op: Mail naar info@yogakrant.nl met je adres, logo en website
WWW.YOGAKRANT.NL
Bijscholing Yoga & Ayurveda voor yogadocenten
Een intensieve training van vier dagdelen 9, 16, 23 en 30 september van 14.00 - 17.00 uur. Informatie en aanmelden: www.ganesha-centrum.nl/ BIJSCHOLING-YOGA-EN-AYURVEDA
Ganesha-centrum Yoga en Ayurveda Alkmaar
YOGACOLUMN
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 13
ONTSTEEK JE EIGEN LICHT
SUKSHMA VYAYAM
STAP VOOR STAP
SUBTIELE ENERGIE OEFENINGEN
Het is een zonnige zomerdag en in de avond ervaar je dat je lichaam is opgeladen met licht. Je loopt langs het strand, je voelt een zwoele zomerbries en de zon op je huid. Het is alsof het licht door je heen gaat; je bént licht. Het is niet alleen een fysieke ervaring, maar ook de levenslust en mentale ontspanning spat ervan af. Je wilt dansen.
Ieder mens kent wel het gevoel van vermoeidheid of stress in het lichaam. Sukshma Vyayam, bekend als Himalaya Yoga, is een unieke serie van subtiele oefeningen, die energie aan het lichaam geeft en de geest harmoniseert.
Pancha Kosha – vijf omhulsels Vanuit de subtiele anatomie van de yogawetenschap zie ik, anders dan vanuit het westers anatomisch denken, de anatomie vanuit vijf omhulsels. De vijf Kosha’s:
Nog een ervaring van vrijheid Het is zo’n gevoel dat ik zo graag vasthoud, maar juist dan lukt het niet. En de zon schijnt niet altijd. Dus ga ik op zoek naar meer momenten die dit gevoel van vrijheid in zich dragen. Zoals wanneer ik ’s morgens vroeg een ommetje maak. Mijn tegenzin wordt vanzelf minder als ik eenmaal mijn ritme heb gevonden. Er ontstaat een licht gevoel in me. Mijn lichaam en geest reageren met blijdschap. Dit gevoel blijft de hele dag bij me. De blijdschap heeft een ziel. Loopmeditatie Het vinden van ritme in combinatie met bewust bewegen lijkt de weg naar het licht. Tijdens het lopen volg ik een walking figure. Een oefening, die in mijn geval een genezende mantra inhoudt: Shafi-Kafi: Als ik ziek ben, is het de Ene (Isvar) die mij geneest, op het ritme van vier stappen en de in- en uitademing. Anderzijds is er de mogelijkheid om te luisteren naar de klank van de voetstappen. Dit individuele ritme wordt het persoonlijke mantra genoemd. Als de adem, de stappen en de mantra zijn samengesmolten, ben ik zowel naar binnen- als naar buiten gericht. Zo geniet ik niet alleen van het éénwording met mijn omgeving, maar ervaar ik ook het ontstaan van licht in mijn lichaam en geest. Het is alsof de bomen tot leven komen; de wind heeft een ziel gekregen. Het geheim is de ervaring. Niyama Tapah – Soberheid als discipline Stap voor stap voorwaarts gaan, heeft sinds ik yoga doe een betekenisvolle klank gekregen. Deze weerklonk voor het eerst bij het horen van Niyama Tapah, soberheid. De belofte, het geheim, dat hierin ligt besloten, is om het lichaam voor yoga doeleinden te kunnen gebruiken zonder weerstand. ‘De beoefenaar wordt moedig en ongecompliceerd’, zegt Patanjali’s tekst van Sutra 43. En ja, tijdens het lopen ervaar ik hoe weerstand wordt omgezet in de volmaaktheid (siddhi’s) van mijn lichaam en zintuigen. Het ritme van het lopen en het voelen van de beweging hebben mijn geest gezuiverd. Moedig en ongecompliceerd. Asana’s – fysieke oefeningen Ik ga deze wandeling eens bezien vanuit mijn yogapraktijk. Wat gebeurt er als ik fysieke oefeningen (Asana’s) doe op het ritme van mijn adem en het ervaren van het bewegen. De asana’s zijn voor mij voorbeelden uit de natuur voor een latere uitvoering van activiteiten tijdens mijn dagelijkse leven. Om het proces te begrijpen is kennis van de subtiele anatomie noodzakelijk.
Anamayakosha – het voedselomhulsel Pranamayakosha – het vitale omhulsel Manomayakosha – het denkomhulsel Vijnanamayakosha – het omhulsel van inzicht Anandamayakosha – het zaligheidsomhulsel Bron: Werkboek Kadertraining Ayurvedische Massage
Deze vaste serie oefeningen helpen me iedere ochtend te ervaren hoe mijn lichaam op dat moment aanwezig is. Ik open door de oefeningen het lichaam voor de nieuwe dag. De subtiele energie oefeningen bestaan uit: concentratie, focus, pranayama (adembeheersing), geïsoleerde bewegingen van het lichaam en het denken.
– Swami Yoga Anand Bharati
Volgens de kaart van de Kosha’s zijn we samengesteld uit vijf lichamen die elkaar doordringen. Zoals Russische poppetjes bevindt elk omhulsel zich in het daaropvolgende. Als een metafoor helpt de beschrijving van de lichamen hoe het voelt om yoga van binnenuit te doen – de lichaam-, geest- en zielverbinding. Vanuit het hierboven beschreven Kosha perspectief helpt yoga ons om lichaam, adem, energie, rationeel en emotioneel denken, wijsheid, inzicht en ziel in harmonie te brengen. Als je gespannen bent of onder druk staat, wordt je ademhaling oppervlakkig. Je geest wordt gemakkelijk opgewonden en wijsheid en vreugde lijken ver weg. Wanneer je vervuld bent van vreugde en verbonden met het leven, doordringen deze gevoelens je hele wezen. Laten we de Kosha’s nu tot leven brengen door te kijken hoe dit voorbeeld van toepassing is in de yoga en gegrondvest in de asana’s. We voeren de asana’s uit op het ritme van de adem en het voelen van het bewegen totdat de asana’s krachtig, evenwichtig en ontspannen worden. Als de inspanning ontspannen is, kunnen we mediteren op het eindeloze. Onze binnen en buitenwereld zijn nu met elkaar in balans. We ervaren vreugde en zaligheid. Samyama Koppel ik deze kennis terug naar mijn ochtend-ommetje dan zien ik een zelfde verschijnsel. Door ritme, voelen en mantra ontstaat er een ontspannen inspanning die ik ervaar als een moment van meditatief bewustzijn. Er ontstaat licht doordat mijn lichaam, geest en ziel met elkaar zijn verbonden in de ervaring. Dit moment wordt gekend als Samyama: concentratie, meditatie en overgave aan dat wat van tevoren niet gekend kan worden, worden één. Er ontstaat meesterschap over de ervaring. Ik verkrijg het licht van het hoger bewustzijn door beheersing (Tapah) hiervan. Stap voor stap Indien ik dit stap voor stap blijf toepassen kan ik vertrouwen op het ervaren van licht zoals tijdens mijn ochtendwandeling. Is het licht eenmaal ontstoken, gloeit het door de dag heen na. Het licht in mij wordt dan ook het licht in jou. In ons. Ik groet uit respect. Aafke de Geus - Zijp / Aafke de Geus is docent en mentor Raja Yoga en Ayurveda Eigenaar Ganeshacentrum voor Yoga en Ayurveda, Alkmaar www.ganesha-centrum.nl
De dynamische eenvoudige oefeningen hebben een diepe invloed op elk onderdeel van het lichaam. Zij werken niet alleen op specifieke organen, maar op ieder celniveau. De serie vergroot de vitaliteit van het lichaam en door de verbinding met prana (levensenergie) maakt het ook het denken kalmer en gefocust. Oprechte beoefening van de serie opent langzaam het hele lichaam en vergroot het bewustzijn. Mijn leraar zei altijd: “houd het klein en simpel.” Door dit te doen zie ik nu de grootsheid in alles. Ik heb de serie zelf in 2006 geleerd van Narvada Puri in Santosh Puri Ashram. Haar dochter Alaknanda komt in juli naar Nederland en dan is er een yogaweek georganiseerd waar jij de serie ook kan
leren. Zie voor meer informatie www.yogamaarssen.nl/agenda ENERGETISCHE OEFENING Sta met je benen in een spreidstand. Inademend breng je de armen zijwaarts omhoog tot op schouderhoogte en uitademend buig vervolgens vanuit de heupen naar voren. Maak met de handen contact met de aarde. Eventueel kan je hierbij moeder aarde bedanken. Maak een bal van energie tussen de handen. Als het helpt, visualiseer een bal van energie. Inademend breng je de bal van energie tussen de handen aan de ene zijde omhoog boven het hoofd en uitademend aan de andere zijde omlaag. Wissel van kant als de handen laag bij de grond zijn, zodat je de beweging afwisselt. Herhaal dit een aantal keer naar allebei de kanten en houd daarbij contact met de energie tussen de handen. Deze oefening opent het fysieke lichaam en de nadi’s, zodat de energie vrij kan stromen door het lichaam. Het geeft energie en verdeelt de energie door het lichaam. Wanneer je iedere dag de Sukshma Vyayam serie beoefent zorg je voor een goede energiestroom op alle lichaamniveau’s. Dit kan bijdragen aan een gezond en evenwichtig leven. With love and light, Liesbeth de Beurs. Yogadocent en coach, eigenaresse van Yoga Maarssen en Yoga Scholing. www.yogamaarssen.nl
Yoga in India
Puur en zuiver genieten Leven als een yogi in Santosh Puri ashram 13 november t/m 1 december 2022. Volledig georganiseerde reis, start vanaf Amsterdam Kosten 1950 euro excl. ticket Informatiebijeenkomst zondag 4 september van 13.00 tot 15.00 uur. Nassaustraat 16.2 Maarssen 06 53471436 www.yogascholing.nl
PARTNERS/DISTRIBUTEURS GRONINGEN
OVERIJSSEL
UTRECHT
Psychologiepraktijk Meesters Boekweitstraat 29 ENSCHEDE www.ppmeesters.nl
Yoga on the Go Bogaardslaan 14B UGCHELEN www.yoga-on-the-go.nl
Souljoy Yoga Oude Dijk 21 DEN ANDEL www.SouljoyYoga.nl
Studio YogaLOS Yoga in Winschoten & Het Hogeland. Ook bijscholingen. www.yogalos.nl www.yogabijscholingen.nl
FRIESLAND Yoga Simone Jelmerstraat 4 Gezondheidscentrum,BOLSWARD www.yogabolsward.nl
BoerderijYoga en B&B de Witte Raaf, yogaweekenden / retraites Compagnonsweg 56 RAVENSWOUD www.boerderijyoga.nl
Kom thuis bij jezelf Wilhelminastraat 2 OLDENZAAL www.komthuisbijjezelf.nl
Yoga Berry JvdVondellaan 70 DEVENTER www.yogaberry.nl
Marian Sloot Yoga Didamseweg 32a LOERBEEK www.marianslootyoga.nl
Yoga Lingewaard Groenestraat 2 Haalderen www.yogalingewaard.webklik.nl
Yoga2all Dwarsdijk 6 OMMEN
✪ www.nieuw.yoga2all.nl
Lotus Body Work Oude Bocheltsebaan 7 WINTERSWIJK – WOOLD www.lotusbodywork.nl
Yoga Now! Heemradenlaan 30 IJSSELSTEIN www.yoganow.nl
Festina Lente Yoga Kruisboog 30D, HOUTEN www.festinalenteyoga.nl
Yoga Maarssen Nassaustraat 16.2 MAARSSEN www.yogamaarssen.nl
Ashtanga Yogaschool WoerdenCulemborg Kievitsstraat 40 WOERDEN www.yogawoerden.nl
Yoga038 Mimosastraat 1 ZWOLLE www.yoga038.nl Yogacentrum Leeuwarden Floris Versterstraat 2 LEEUWARDEN yogacentrumleeuwarden.nl
Soul Surf Yoga Hoogstraat 25 HARLINGEN ✪ www.yogaharlingen.nl
Studyopi Ennekerdijk 37 BORNE www.studyopi.nl
New Health Centre Kleinzand 151 SNEEK newhealthcentre.com
Yoga en meer Sjoukje Hoekstra Kortestreek 19 LEMMER www.yogasjoukje.nl
De Mindfulgids (onderdeel van De Mantelgids) Breezand 1 LEMMER www.demindfulgids.nl
Yoga-4U Mark 36 DRONTEN ✪ www.yoga-4u.nl
DRENTHE
Yoga-Leek-Roden Industriepark 55 LEEK www.yoga-leek-roden.nl
Ahimsa-Yoga & Balans WESTERBORK www.yogawesterbork. wordpress.com
Yoga Studio Heerde-Epe Henriëtte Lugt-Wäckerlin Burgemeester van Walsemlaan 4 EPE www.yoga-heerde.nl
Studio YourBalance Burgemeester Meslaan 85 TIEL www.yourbalance.nl
Sarvata / Centrum voor Gezondheid en Welzijn Schependomlaan 17e NIJMEGEN www.sarvata.nl
YogaNoord Dorpsstraat 50 OOSTERHOUT www.yoganoord.nl
Elk yoga experience Yoga in Maurik Jan. E. Penraadstraat 12 MAURIK www.yoga-in-maurik.nl
Act in Move Training & Coaching & Yoga Borculoseweg 88 NEEDE www.actinmove.nl
Yogafemina Oude Almeloseweg 13 OLDENZAAL www.yogafemina.nl
Sense of Living Roderweg 7 PEIZE www.sense-of-living.nl
ZUID HOLLAND
ZUID HOLLAND
Victorieplaza Terborchlaan 311 ALKMAAR www.victorieplaza.nl
Yogastudio See You Van IJsendijkstraat 409 D PURMEREND www.yogastudioseeyou.nl
Bij Hanneke Venediën 25 PURMEREND www.bij-hanneke.nl
Happy on the Move Maaslaan 6 SLIEDRECHT www.happyonthemove.nl Ganesha-centrum voor Yoga en Ayurveda Scheldestraat 50 ALKMAAR www.ganesha-centrum.nl
Yogabeach Schoolstraat 42 NOORDWIJK www.yogabeach.nl
Studio YES!Wellness Emmy Van Leersumhof 24a ROTTERDAM-NESSELANDE www.yeswellness-nesselande.nl
New Life Yoga Scheglaan 12 ZOETERMEER www.newlifeyoga.nl
Yoga Noordwijk Gooweg 17 NOORDWIJK www.yoga-noordwijk.nl
Happiness Bergambacht YOGA-BODY-MIND Raadhuisstraat 4 BERGAMBACHT www.happinessbergambacht.nl/yoga
Yogacentrum Lotus Vliegdenweg 6B BUSSUM www.yogalotus.nl
Banckspolder 15 HOOFDDORP
YOGA MAASSLUIS Nijverheidstraat 4a MAASSLUIS www.yogamaassluis.nl
✪ www.tadasana.nl
Passionforyoga Elektraweg 2D MAASSLUIS www.passionforyoga.nl
Yogastudio Santpoort Narcissenstraat 1F SANTPOORT-NOORD
Passage 6 SCHAGEN www.yogastudioschagen.nl Yogastudio AmRita Haverstraat 44 NIEUW VENNEP www.yogastudioAmRita.nl
Yoga Studio Nieuwegein Wiersedreef 28 NIEUWEGEIN www.yogastudio-nieuwegein.nl
Yoga Centrum Rivierenwijk Rijnlaan 167 UTRECHT www.yoga-asana.nl www. zwangerschapsyogautrecht.nl
Yogastudio being Yoga Watersnip 9 BERKEL & RODENRIJS www.beingyoga.nl
Prana en Yoga Bijlestaal 46D BROEK OP LANGEDIJK www.pranaenyoga.nl
Yoga Studio Aravinda Artemis, centrum voor body & mind Kamerlingh Onneslaan 21a IJSSELSTEIN www.artemisyoga.nl
Yogastudio By Hillz Herenstraat 60 VOORHOUT www.yogabyhillz.nl
Piith - zeg maar pit Holistische groepspraktijk en yogacentrum Laarderweg 65 BUSSUM www.piith.nl
Yogatoday Achtergracht 16 WEESP www.yogatoday.nl Care For Present Grootoort 90 BROEK OP LANGEDIJK www.careforpresent.com
YOGANINA De Oude Veiling 1C ZWAAG www.yoganina.eu YogaCenter www.yoga-center.nl
Yoga Studio Kokos Breestraat 95-2 BEVERWIJK www.yogastudiokokos.com
YogaLoft Adres gildenweg 2 BLOKKER www.yogaloft.nu
SandradeJager. Coaching / Yoga / Voeding Burgemeester van de Jagtkade 5 HELLEVOETSLUIS www.sandradejager.nl
Maliva Yoga Vrouw Avenweg 656 DEN HAAG www.malivayoga.nl
Bodhi yoga & mindfulness Hoogstraat 29 ROTTERDAM www.centrumbodhi.nl
Yoga Sitãrã Eikenlaan 61 B SPIJKENISSE www.yogasitara.nl
Yogaschool RoxZEN Hoofdstraat 224 SANTPOORT-NOORD www.roxzen.nl
De Yogawereld Kennemersingel 17 ALKMAAR www.deyogawereld.nl
Yoga into the Center Spaarnewijk 14 LEUSDEN www.intothecenter.nl
Yoga-Fit Bierstraat 123 A ROTTERDAM www.yoga-fit.nl
Lichaamswerk Carpediem Westdijk 17 HELLEVOETSLUIS www.lichaamswerkcarpediem.nl
+Yoga Amandelgaarde 1G HENDRIK IDO AMBACHT www.plusyoga.nl
Art of Movement Eemnesserweg 107 HILVERSUM www.artofmovement.nl
Yogaclass Voorschoten, praktijk voor Yoga, Reiki, Adem & Ontspanning Bertus van Akenlaan 121 VOORSCHOTEN www.yogaclass.nl
School voor Bewustzijn & Zelfontwikkeling NAARDEN www.samyama-yoga.nl
Junayoga Einsteinstraat 9 HILLEGOM www.junayoga.nl
Yogatreasure Antonie van Leeuwenhoekweg 17a ALPHEN A/D RIJN www.yogatreasure.nl
The Centre of Body & Mind Hoofdstraat 197a SASSENHEIM www.centrebodymind.nl
Proef je Balans Westeinde 23 ROELOFARENDSVEEN www.proefjebalans.nl
Centrum voor Integrale Yoga, Pilates, Meditatie & Ayurvedische Massage incl. Webshop
Mica Yoga Gildeweg 32A NOOTDORP www.micayoga.nl
Dayaa Yoga Christiaan Huygensstraat 10-c VOORSCHOTEN www.dayaayoga.nl
ZEELAND
YOGAMUNDO
Diwali Yoga Anne Kanters Rijksstraatweg 37-74 UBBERGEN www.diwaliyogaonline.nl www.DiwaliYoga.nl Yogastudio Het Zonnepad Oude Dordsedijk 21 KLAZIENAVEEN www.zonnepad.nl
Yoga Studio Engel Passage 6 SCHAGEN www.yogastudioengel.nl
Anita Kool Yoga & Massage ALKMAAR EN BERGEN www.yoga-anitakool.nl
Tineke de Louw Klapstraat 7 AFFERDEN
Yoga Centrum Oosterwold Yoga Meirink Ban Zhaoweg 10 ALMERE www.meirink.nl
Sukha Texel Schilderweg 208a OUDESCHILD / TEXEL www.sukhatexel.nl
Yogaschool Ajna Tempel Merel 415 HEEMSKERK www.ajnatempel.nl
www.yogastudiosantpoort.nl Yoga-xs Husselarijstraat 3 LOO www.yoga-xs.nl
Yoga massage Arnhem Arnoudstraat 31 ARNHEM www.yogamassagearnhem.nl www.zenboksen.nl
FLEVOLAND Cristaly Yoga Biskopswei 19 DRACHTEN / DE WILGEN www.cristalyyoga.nl
Yoga & More Rozenstraat 2A en Slotlaan 136A ZEIST www.yogamore.nl
Studio Yoga&Pilates Zwartsluis Adres Buitenkwartier 78 ZWARTSLUIS
Praktijk Open Hart Yoga Hardenberg De Stuwdijk 1 HARDENBERG www.openhart.nl www.yoga-hardenberg.nl
Ananda Yoga Boomberglaan 18 HILVERSUM www.anandayoga.nl
Tadasana Yoga Rebecca’s yogastudio Ratumsestraat 45-1 WINTERSWIJK www.yogastudio-rebecca.com
Velans Yoga Keizerstraat 11F12 DEVENTER www.velans.nl
NOORD HOLLAND
GELDERLAND Akasha yoga & Massage Bilderdijkstraat 78 UTRECHT www.studioakasha.nl
The Land of Now Veenweg 9 SIDDEBUREN www.thelandofnow.com
NOORD HOLLAND
Healthstudio Julia Luzernestraat 83M NIEUW-VENNEP www.healthstudiojulia.nl
The Yoga Society Van Assendelftstraat 10 OEGSTGEEST www.theyogasociety.nl
Solide Yoga & Wellness Het Tolland 4 WATERINGEN www.solideyoga.nl
Yoga studio LOFT Scheidingsweg 6d WEURT www.yogastudioloft.nl Yoga Health en Inspiration Klompenmaker 12 OUD-BEIJERLAND www.yogahealtheninspiration.nl
Yogamundo Jannewekken 19 ZIERIKZEE www.yogamundo.nl
CITYZEN Voorstad 65 GOES www.cityzen.nl
NOORD-BRABANT
NOORD-BRABANT
NOORD-BRABANT
LIMBURG
BELGIË
YOGA OPLEIDINGEN
YOGA OPLEIDINGEN
SHOPS
yogalife
de yogakrant zomer 2020 • 5
ScHaamte: Het SluiPende gif
Stralen Yoga Centrum Adres: Gansoyen 33 Drongelen www.stralenyc.nl
Centrum Gaden Chokor Ling Kraaiendijk 14 HEIJNINGEN www.gadenchokorling.nl
Liberty Yoga Korhoenderveld 159 CUIJK www.liberty-yoga-pilates.nl
Corpus Novum Den Heuvel 3-30 OIRSCHOT www.corpusnovum.nl
Yogapraktijk PUUR Kalmoesstraat 16 ‘S-HERTOGENBOSCH www.puuryoga.nl
Yoga Buddhi Leemskuilen 12 WESTERHOVEN www.yogabuddhi.nl
De Yogatoko, praktijk voor Yin Yoga LICHT OP YOGA Amsteleindstraat 100 OSS Kruisstraat 53 EINDHOVEN www.deyogatoko.nl www.lichtopyoga.nl
Vita-Yoga Jacobus Deckersstraat 100 EINDHOVEN www.vita-yoga.nl
Yoga in Beweging Vlijmen De Akker 34D VLIJMEN ✪ www.yoga-in-beweging.nl
YOGAbyJanssen Hinthamerstraat 74 DEN BOSCH www.yogabyjanssen.com
Jan Yoga Vier Heultjes 513 SPRANG-CAPELLE www.janyoga.nl
De Yoga Studio Scherpakkerweg 9c EINDHOVEN www.deyogastudio.nl
Ervaar! Yoga Cuijk Hantert 6 ST. AGATHA www.ervaaryoga.nu
Yoga-centrum Libra Buizerd 13 SINT OEDENRODE www.yogacentrumlibra.nl
Laan7 Gijzenrooiseweg 17 GELDROP www.laan7.nl
De Hatha yoga Experience Panterlaan 18 SON EN BREUGEL www.dehathayogaexperience.nl
Centrum de Zicht De Zicht 21 BERKEL ENSCHOT www.centrumdezicht.nl
Yogajuf Janssen Van Millenstraat 2 VENLO ✪ www.yogajufjansen.nl
Yoga lovers Bekkerveld 1a, HEERLEN ✪ www.yoga-lovers.nl
La Bahia Dendermondesteenweg 913 9070 DESTELBERGEN www.bahia-lifestyle.com
My Flow Yoga Verbindingstraat 2 2470 RETIE (BE) www.my-flow.be
Yoga & More Maastricht Niels Bohrstraat 32 MAASTRICHT www.yogaandmoremaastricht.nl
Samsara Yoga Opleiding Korte Haven 125 SCHIEDAM www.samsara.nl
Yogamoves St. Janshovenstraat 1 UTRECHT www.yogamoves.nl Kyo jitsu Balance Sint Laurentiusstraat 22 GELLIK www.kyojitsu-balance.be
School van Ayurveda Molenaarsstraat 111-45 GENT www.lies-ameeuw.com
Yogastudio Mieke van Wersch Rijksweg Zuid 164A GELEEN ✪ www.yogageleen.nl Essentials De Selliers de Moranvillelaan 20 2820 Bonheiden www.essentials.center Yogaplace Rijksweg Zuid 43a SITTARD www.yogaplace.nl Yoga Yina Beekstraatkouter 78 DRONGEN www.yina.be
Yoga Zarah Pastoor Kribsweg 6 MAASTRICHT www.yogazarah.nl
yoga muse Studio Imala Dr. Ariensstraat 2 SCHIJNDEL ✪ www.studioimala.nl
Yogaschool Ron van der Post NIJMEGEN/GRONINGEN/ PARAMARIBO www.yogastudie.nl
Yoga Muse Hoevensestraat 4 VUGHT www.yoga-muse.nl
Arhanta Yoga Ashrams INDIA | THE NETHERLANDS www.arhantayoga.org
www.stoelyoga-nederland.nl
Yoga Scholing (VYN): Intensieve Yoga Scholing en erkende bijscholingen. MAARSSEN www.yogamaarssen.nl
Yoga-opleiding Amitabha MindyourBody Nieuwstraat 55, DEVENTER ww.yoga-opleiding.com
‘I never ever want to see you embarrased’, zei een lover eens tegen me. Ik vond het het liefste wat ik ooit had gehoord. Ik ging er over nadenken hoe vaak ik me schaamde: voor mijn lage stem, niet aardig of beschaafd genoeg te zijn, als ik iemand vergat te bedanken, voor mijn studentikoze huis, als een man me afwees en soms ook gewoon puur voor mijn grote, lange aanwezigheid. en nog steeds schaam ik me: voor de vlekken in mijn gezicht, het feit dat ik een alleenstaande moeder ben of voor een gemaakte spelfout. Maar ik ben niet de enige, drie miljoen nederlanders hebben last van chronische schaamte.
3. Zelfverwijt: door zelfverlaging zelf controle houden 4. anderen aanvallen: vernederen en pesten van anderen
bijdragen of er niet toe doen, dan voelt dat zwaar aan. Schade, negativiteit en pijn in het derde chakra weerhoudt ons er ook van om het hart chakra, het vierde chakra te openen. Bovendien saboteert het onze hogere chakra’s waardoor we blijven ‘hangen’ in de lagere chakra’s. Het derde chakra fungeert daarmee als een soort kruispunt of poort’.
Hier volgen zijn tips en oefeningen.
Overwin schaamte door het besef dat door je te schamen, je jezelf straft. Ontrafel en ontmasker de schaamte. Want het akeligste is, je wijst jezelf af. Je ontzegt jezelf bestaansrecht. nu zoek ik vaak die grens van de schaamte op, door alleen naar de sauna te gaan of buiten op een bankje te gaan zitten. ik observeer de stemmen die opkomen. en laat ze voorbij drijven.
daarom doen we er alles aan om onze schaamte niet waar te nemen. Hoe kun je omgaan met schaamte op het moment dat je het ervaart? deze twee oefeningen helpen je om schaamte op een gezonde manier te ervaren en verwerken.
Dolfijn Wellness Erkende Opleidingen Jollenpad 6, AMSTERDAM www.dolfijnwellness.nl
Je doodschamen Schaamte is de emotie die het dichtst bij de dood staat. Schaamte is ondermijning van jezelf, schamen we ons, dan verdwijnen we een beetje, willen we door de grond zakken, nemen we zo min mogelijk ruimte in. Om geen schaamte meer te voelen gaan we steeds meer ontwijkend gedrag vertonen. en gaan we niet meer staan voor onze behoeften of voelen deze zelfs niet meer. Schaamte is ongezond.
elza van Swieten richtte de website schaamte.info op. elza: ‘Schaamte is geen angst voor afwijzing, het iS afwijzing van jezelf. daarom is schaamte de emotie die het dichtst bij de dood staat. Het is de meest uitputtende en pijnlijke emotie die er is. Het is vooral een gevecht met jezelf. Schaamte kan ontstaan door afwijzing of vernedering die plaatsvond in het verleden. Het kan dan lastiger worden je te verbinden, relaties aan te gaan of je kwetsbaar op te stellen isolatie, eenzaamheid, burn-out, depressie kunnen het gevolg zijn’.
Volgens psycholoog Silvan tomkins, gespecialiseerd in emoties, zijn er vier hoofd-reacties op schaamte: 1. terugtrekken: ‘ik wil er nu niet over praten’ 2. Ontwijken: ‘vluchten’ in hoofd, externe afleiding of verdoving
Het schaamte chakra elza: ‘de bevriezing van schaamte voelen we in het derde chakra, de zonnevlecht, Solar Plexus of Manipura chakra. Het chakra van onze relatie tot de buitenwereld. als we het gevoel hebben dat onze acties in de wereld niets
Saskia onck
Bron / schaamte.info / elza van Swieten
ScHaamte overwInnen
Stephan konrad niederwieser schreef met Schaamte, zonder schroom of gêne verder een boek over een van de laatste emoties waar nog een taboe op rust.
‘Schaamte behoort tot de pijnlijkste, meest verlammende en vervelendste menselijke gevoelens. Ongezonde schaamtegevoelens maken dat we gespannen en angstig zijn, en niet in staat om van het leven te genieten en onze energie volledig te gebruiken’. (Ostrofsky)
1. In het hier-en-nu aankomen Wanneer je nu schaamte ondervindt, gaat het in de meeste gevallen om een emotionele herinnering aan een vroegere gebeurtenis. een snelle manier om dit soort schaamte te boven te komen, is jezelf te aarden en jezelf in het hier-en-nu te oriënteren om zo de druk van de situatie weg te nemen. Voel de stoel waarop je zit en de grond onder je voeten. Het helpt sommige mensen hun onderarmen
Academie Raja Yoga Nederland Rendierweide 16 NIEUWEGEIN www.raja-yoga.nl
Breestraat 83 LEIDEN Kleine Houtstraat 92 HAARLEM www.yoga-specials.nl
Sterrenlicht Haarstraat 6 GORINCHEM www.sterrenlichtwinkel.nl
www.superyoga.nl Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte Prof. Bronkhorstlaan 10 BILTHOVEN www.yoga-saswitha.nl
GAIA House of Yoga Almere Docenten Opleiding Raja Yoga Giraffeweg 10 ALMERE www.GAIAHouseofYoga.com
SPIRITUELE CENTRA
Samsara Books & Art Oude Spiegelstraat 7 AMSTERDAM www.samsarabooks.shop
Yogisha AMSTERDAM / DEN HAAG / ROTTERDAM / UTRECHT www.yogisha.nl
SPONSORS
Weverstraat 65 OOSTERBEEK www.zweiersdal.nl
www.mailfemale.nl
www.iloveyoga.nl
jóuw
yoga & retreat waar yoga leeft en ayurveda ademt
www.thelandofnow.com
YOGALIFE
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 16
DE ZIELSDIMENSIE VAN DE YOGA
Yoga Soul
& HET SCHEPPEN VAN EEN EIGEN MIDDEN
We zoeken als mens enerzijds naar een betere levenskwaliteit en anderzijds naar meer zingeving en identiteit: ons eigen midden. Het hebben van een midden vraagt dat we ons bewustzijn met het denken, voelen en willen, leren ordenen. willen, leren ordenen en scheppend tot ontwikkeling brengen. Dit gebeurt door de houding vanuit een logische gedachte inhoudelijk vorm te geven.
maar de bewegingen gevoelsmatig doet word je meer omhuld door de eigen gevoelensopwellingen. Er ontstaat dan geen cirkel en geen eigen centrum in het hart.
OEFENINGEN
Wanneer we het leven volgens het gewoontepatroon doen en ons laten meedrijven met de stroom van de gevoelens en verlangens, kunnen we geen midden vinden. Een eigen centrum komt pas tot stand wanneer we een zinvolle ordening en bewuste sturing in ons bewustzijn en leven brengen. Indien we niet gewoon emotioneel ondergaan, maar vanuit heldere gedachten geordend en zinvol vormgeven.
• VOORSTELLINGSOEFENING - DE CIRKEL Breng vanuit een zithouding de handen boven het hoofd en stel je een cirkel van ongeveer een meter diameter voor. Glijd langs de voorgestelde cirkel met de handen naar omlaag, draag de cirkel in de handen en glijd dan langsheen de voorgestelde vorm weer naar boven. Houd de ogen hierbij wakker geopend en stel de cirkel heel concreet voor. Vanuit deze concrete voorstelling creëer je de cirkel. Er ontstaat een cirkel die je dan uiteindelijk voor je in de ruimte kan gewaarworden. Door dit scheppend proces is het ik actief en ontstaat een eigen midden. Je ervaart je rustig en wakker gecentreerd in je midden tegenover de cirkel. Er ontstaat een duidelijke subject-object relatie. Indien je nu de cirkel niet denkend creëert,
• YOGAHOUDING – DE SCHOUDERSTAND De schouderstand kan je uitvoeren vanuit het idee dat de houding het hartchakra als midden in zich draagt en het lichaam zich vanuit het hartsmidden energetisch tegen de zwaartekracht in opricht. Het lichaam richt je niet streng vanuit de fysieke wilskracht op. Tijdens de uitvoering stel je je het beeld van het energetisch stromen vanuit het hartsgebied tot in de periferie voor. Door deze inhoud concreet voor te stellen creëer je het midden en creëer je ook het stromen van de levenskrachten. Je ontwikkelt er een reële gewaarwording voor en uiteindelijk komt het voorgestelde idee kunstzinnig tot in de vorm tot uitdrukking.
Het inhoudelijk vormgeven van de yogahoudingen Nu kunnen we ook de yogahoudingen enerzijds volgens gewoontepatronen en gevoelens doen of ze telkens opnieuw vanuit een specifiek idee productief leren vormgeven. Bijna iedereen ervaart dat een gedegen lichamelijke yogapraktijk positieve werking heeft op lichamelijk, energetisch en psychisch vlak en er aangename gevoelens en ervaringen vrijkomen. Deze subtiele gevoelens mogen we echter niet verwarren met ons eigen centrum of ze als spirituele ervaringen beschouwen. Een eigen centrum komt niet tot stand door de opborrelende gevoelens en ervaringen die vanuit het lichaam automatisch ontstaan. Het vraagt dat we het bewustzijn met het denken, voelen en
De oefening kan je voorbereiden door enkele keren ontspannen naar achteren te rollen en de benen boven het hoofd te brengen (zie foto). Uiteindelijk kom je in de schouderstand. In de schouderstand mogen de ellebogen niet te breed staan, zodat de schouderbladen goed gecentreerd zijn. Door deze centrering stromen de levenskrachten (prana) makkelijker omgekeerd omhoog. Dwing de beweging niet af. Die Taube – kapotåsana
In dieser fortgeschrittenen Übung verbinden sich zwei große Bewegungsdimensionen. Diese bestehen in einer horizontalen, ausgleitenden, zur Erde hingeneigten Richtung und in einer vertikalen, zum Himmel oder Kosmos gleitenden Dynamik.
Aus dem Inhalt
Die inhaltliche Gestaltung des Lebens – das anåhata-cakra Die Entwicklung von Weite – das ma~ip¨ra-cakra
Die Offenheit durch Vorstellungsentwicklung, Loslösung und Neuanfang – das viçuddha-cakra Das Wasser und die sich sammelnde Bewegung – das svådhi‚†håna-cakra Die Entwicklung einer projektionsfreien Bewusstseinskraft – das åjñå-cakra
Zo kan je een yogahouding vanuit een concrete voorstelling bewust leren vormgeven. Hierdoor ontwikkel je als mens een eigen midden. Rudy Vancoillie / YOGASCHOOL TRIKON Yoga-opleidingen, workshops en lessen. www.yogaschooltrikon.be Uitgeverij Aurum www.aurumboeken.be De zielsdimensie van de yoga Praktische grondslagen voor een spirituele oefenweg. Auteur: Heinz Grill / Uitgeverij Aurum / Tweede volledig herwerkte uitgave / ISBN 978 90 803526 5 0
MAIL&WIN: DE ZIELSDIMENSIE VAN DE YOGA Heinz Grill De zielsdimensie van de Yoga
In het boek De zielsdimensie van de yoga lees je hoe klassieke yoga-asana’s lichamelijk uitgevoerd worden en hoe ze inhoudelijk vormgegeven kunnen worden. Je leest welk idee en specifieke gewaarwordingsdimensie de houdingen in zich dragen.
Mail ! &win
Heinz Grill
De zielsdimensie van de yoga Praktische grondslagen voor een spirituele oefenweg
Die Förderung der Urbildekraft und die Entwicklung einer frei verfügbaren Entschlossenheit – das m¨lådhåra-cakra
Die Entwicklung von vollständiger Körperfreiheit – das sahasråra-cakra
2de uitgebreide uitgave
De YOGAKRANT geeft 3x het boek De zielsdimensie van de yoga weg. Schrijf* je in op www.yogakrant.nl en maak kans. *Reageren kan tot 27 september 2022
DE VOORDELEN VAN YOGA
De voordelen van yoga zijn eindeloos, zowel fysiek als geestelijk. Tijdens yoga gebruiken we ieder spiertje van ons lichaam. Dit verbetert de algehele doorbloeding en de werking van ons lichaam. We oefenen om de aandacht te richten op ons lichaamsbewustzijn. Door die aandacht kunnen spanningen en blokkades wegsmelten en kan ons lijf herstellen. Tevens krijgen vastzittende emoties de ruimte. De voordelen van yoga voor je lijf • Tijdens yoga leer je lanzamer en dieper adem te halen. Je longfunctie verbetert en je lichaam ontspant. Zo verhoogt de hoeveelheid zuurstof in je lichaam. • Je bloedcirculatie verbetert, want door de ongewone houdingen die je aanneemt,
kan zuurstofrijk bloed je lichaamscellen beter bereiken. • Yoga is heilzaam voor je hart- en bloedvaten. Alle yoga-oefeningen hebben cardiovasculaire voordelen. Ze verlagen je hartslag en verhogen je conditie. • Het helpt tegen nek- en rugklachten. We zitten massaal veel te veel en te lang achter laptops en computers, en hebben daardoor te kampen met nek-, rug- en schouderklachten. Door yoga open je de rug en schouders weer. Je blijft flexibel en daardoor is de doorbloeding naar je hersenen ook beter. •J e lichaamsbewustzijn groeit, hierdoor ga je beter ervaren welke leefwijze en eetgewoontes goed voor je zijn. • Yoga is als een massage voor je hele lichaam, en hierdoor worden afvalstoffen beter afgevoerd. • Een ontspannen, verdiepte yoga ademhaling kan je bloeddruk verlagen. • Je houding wordt mooier en je wordt je er meer bewust van. • Door te ontspannen kan opgebouwde stress het lichaam verlaten. Dit ondersteund de nierfunctie, deze heeft baat bij een laag cortisol (het stresshormoon) niveau. • Het langer aanhouden van houdingen zorgt ervoor dat er druk op je botten
komt. Hierdoor worden botten versterkt en is er minder kans op osteoporose (botontkalking). Een gezond gewicht door yoga • Yoga versterkt de spieren en stroomlijnt je lijf. • Door yoga kun je bewuster worden van alles, dus ook hoe je eet: je bedankt het voedsel, je denkt na over hoeveel er voor nodig is geweest voordat het op je bord terecht is gekomen, je kauwt langzaam en proeft zorgvuldig. • Je verbrandt calorieën, ook door zachte yoga te doen. • Yoga stimuleert de schildklier, het orgaan dat de stofwisseling regelt. • Je spijsvertering verbetert, waardoor voedsel beter wordt verwerkt en opgenomen. De voordelen van yoga voor je geest Als je lekker in je vel zit, voel je vaak ook geestelijk meer in balans. Lichaam en geest zijn één. Door yoga hef je tegenstellingen op: tussen zon en maan, mannelijk en vrouwelijk, hemel en aarde, goed en slecht, licht en zwaar. Dat geeft gemoedsrust. Door yoga krijg je energie, lichtheid, souplesse. Je wordt lichter van lichaam en geest.
• Tijdens yoga neem je tijd voor jezelf en stap je uit de waan van de dag. Hierdoor kijk je met een frisse blik naar je leven. • Je wordt zachter voor jezelf. • Door yoga besef je dat jij niet je gedachten bent. Je bent zoveel meer. Je hecht er minder aan en staat stabieler in het leven. • Je vergelijkt jezelf minder met anderen. Je leert je eigen gevoel te volgen, ook als dat afwijkt van de rest. • Je staat meer in contact met je gevoel en je hart en maakt betere keuzes. • Je ontspant je hele lijf en leert het verschil tussen spanning en ontspanning. Je kunt sneller herkennen dat je je lijf of je adem op slot zet. Via de ademhaling kun je weer ruimte maken. • We zijn tegenwoordig vaak ontkoppeld van onze gevoelens omdat er zoveel afleiding en entertainment is. Hierdoor vangen we signalen niet tijdig op. Bij yoga komen de emoties los. Verdriet en rouw mogen naar boven komen en gezien worden. Dit heelt je lichaam en geest. • Yoga helpt ons te concentreren op het heden, het hier en nu en dit creëert een goede balans tussen lichaam een geest. In het hier en nu is alles goed.
YOGASHOP
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 17
YOGAGOODIES Je lymfestelsel
Beweeg als een leeuw Een leotard geeft je veel bewegingsvrijheid. Omdat je je nooit zorgen hoeft te maken om een afzakkende broek of opkruipend shirt kun je je focussen op wat
DE KRACHT VAN JE LYMFESTELSEL
echt belangrijk is: je practice! Te verkrijgbaar via
Zelfmassagetechnieken en andere tips voor een
www.yogisha.nl • www.yogisha.nl
optimale gezondheid De eerste gids die uitlegt hoe het masseren van je lymfestelsel bijdraagt aan een optimale gezondheid. Of je je nu fysiek en mentaal je beste zelf wilt voelen of kampt met een ernstig gezondheidsprobleem, met de leerzame en praktische instructies uit De kracht van
Utrecht (Oudkerkhof 26), Rotterdam (Van Oldenbarneveltstraat 119), Den Haag (Prins Hendrikstraat 138) of Amsterdam (Ceintuurbaan 306)
je lymfestelsel kun je zelf toewerken naar een pijnvrij en fit lichaam, een rustigere gemoedstoestand en een stralend uiterlijk – in slechts vijf minuten per dag. De kracht van je lymfestelsel / Lisa Levitt Gainsley ISBN: 978-94-93228-67-2 Prijs: t 29,90 • www.samsarabooks.nl
INNER COMPAS
Leer wat je intuïtie je zegt met deze prachtig vormgegeven
zacht
INNER COMPASS kaarten. Ze brengen je op speelse wijze in contact met je intuïtie van waaruit je in staat bent richting te geven aan persoonlijke groei en zelfreflectie. Er zijn 3 varianten, de ORIGINAL, de LOVE en de KIDSkaarten. Leuk om cadeau te geven! Bij Yoga Specials in de winkel leggen ze ook een kaart voor je, of kan je het zelf uitproberen. • www.yoga-specials.nl Winkels: Breestraat 83 Leiden, Kleine Houtstraat 92 Haarlem.
Mail ! &win
AMANPRANA RAZOLI
ZORGENLOOS Zen & de kunst van zorgeloos leven • Zenmanieren om angsten en zorgen op afstand te houden • Jezelf niet willen vergelijken met anderen • Richt je niet op dingen waar je geen controle over hebt
Intieme delen scheer je met Razoli scheerolie van Amanprana Vaarwel rode bultjes, ingroeiend haar en snijwondjes. Zonder snijwondjes kan je zichtbaar trimmen (dus geen schuim dat het zicht belemmert). Nat scheren zonder irritaties of jeuk, de zachte olie beschermt en verzorgt. 100% bio, 100% actief, 100% natuurlijk. Razoli Man en Razoli vrouw. www.amanprana.eu De YOGAKRANT geeft 3x deze Razoli scheerolie weg. Schrijf je in op www.yogakrant.nl en maak kans. *Reageren kan tot 27 september 2022
• Richt je op zaken die je hier en nu kunt bereiken • Leven volgens je eigen kernwaarden
&win!
• Zorgen voor goede verstandhoudingen en laat je slechte los • Verrassende tips voor betere relaties • Verander hoe je je zorgen maakt en je leven zal ten goede veranderen Masuno is de hoofdpriester van een zenboeddhistische tempel in Japan. Zen & de kunst van zorgeloos leven / Shunmyo Masuno Uitgever: Boekerij t 16,99 De YOGAKRANT geeft 3x Zen & de kunst van zorgeloos leven weg. Schrijf je in op www.yogakrant.nl en maak kans.
NEW NATURALS
*Reageren kan tot 27 september 2022
FLOWER POWER
l e b b Du er i z e l p
JE JOUE | FIFI | DUO-VIBRATOR
Zomerser kunnen we het niet krijgen De Flower Bomb Bell Bottom van Yoga Democracy. Gemaakt van gerecycled materiaal, dus ok. Te lang? Je maakt ze eenvoudig korter door de speciale stiksels in de zijnaad. Meer van deze funky Bell Bottoms en Leggings vind je online bij • www.yoga-specials.nl Winkels: Breestraat 83 Leiden, Kleine Houtstraat 92 Haarlem.
Joepie! Hier is dan Fifi! Met haar kittige klit-tikkeloortjes, is ze zeker een geduchte concurrent van elke old school ‘Tarzan-achtige’ duo-vibrator. t99,50 • mailfemale.com/collections/clits-vulvas
Uw product in shopping voor t 200,-. Lever voor 13 september 2022 een HR productbeeld aan én 30 woorden o.v.v. shopping. Mailen naar info@yogakrant.nl
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 18
YOGALIFE YOGAJONG
PARADIJS IN SPANJE
Het is geweldig om eindelijk weer zoveel enthousiasten gasten te ontvangen! Ook jij bent van harte welkom op onze berg in het prachtige natuurgebied in Zuid Spanje! Wij hebben onze tijd gebruikt om onze Casa nog mooier en groener te maken met onder andere meer zonnepanelen voor stroom en warm water. Onze week-arrangementen met dagelijkse yogalessen, heerlijke vegetarische/vis maaltijden, gebruik van al onze faciliteiten, sauna,
zoutwaterzwembad, fitnessruimte, een massage, het wondermooie uitzicht, kan je vinden op onze website! Wandelen, fietsen, een dagje strand, het echte Zuid Spanje ontdekken, een cadeau aan jezelf! Als je als Yogadocent zin hebt om een weekje met jou cursisten te organiseren, mail ons voor de mogelijkheden. **Bij een boeking in 2022 een jaarabonnement op de YOGAKRANT cadeau! WWW.CASALASUERTE.NL
VOLG ONS OP SOCIAL MEDIA! En krijg de leukste yoga tips INSTA yogakrant FB deyogakrant En schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Voor de fijnste yoga inspiratie www.yogakrant.nl
B R E E S T R A AT 8 3 L E I D E N K L E I N E H O U T S T R A AT 9 2 H A A R L E M YO G A - S P E C I A L S . N L
Voor ont-wikkeling van lichaam & geest
Hét
ang met diepg yogab lad
2I22
JAARGANG
9,95 2022 I t 33 I JUNI
Al 32 jaar hèt platform voor yoga.
ONLINE
Academie Raja Yoga Nederland UG WE G TER YO GA , DE
DOE JE REIS
TIJDSCHR
L
PAR AD IJS NA AR HET
sie van Zielsdimen yoga
sweg
de
Karma, vloek zegen?
of
n op je leven Afstemme in Rishikesh
1
YOGA 2 I22 IFT VOOR
TIJDSCHRIFT VOOR YOGA HET YOGABLAD MET DIEPGANG
VERDIEP JE PRACTICE, ONTWIKKEL JEZELF
D O CE NT EN O PL EI DI N G Aanvang 1 jarige 200 RYT
O P E Ndocenten D A G Z Oopleiding NDAG 30 MEI Yoga START SEPTEMBER 2021 (RYT200)
september 2022
Leer meer dan doceren. Verdiep je practice, ontwikkel jezelf en geef het door. Ga naar www.centrebodymind.nl/opleidingen voor
Erkende Online Opleidingen Cursussen en Workshops in KLASSIEKE YOGA Basis- en Docentenopleiding Meester- en Grootmeesteropleiding Cursussen en Workshops Opleiding Yogatherapie Masterclasses
Neem nu een abonnement! 4 nummers voor t 32,00
meer informatie.
Schrijf je nu in: raadpleeg website: www.raja-yoga.nl. Info: Klaas Stuive MCM tel. 06-46758949
WWW.YOGA.NL
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 19
WHAT’STHEBUZZ? MET JE MEDEDELING IN DE YOGAKRANT? Mail je tekst voor 3 september 2022 naar info@yogakrant.nl / t 37,50 voor 30 woorden. Je mededeling verschijnt ook online op www.yogakrant.nl/agenda
BIJSCHOLING
RETREATS
Bijscholingen en specialisaties voor yogadocenten, goedgekeurd door VYN Eric Staals, Yoga-Zomerweek Uitlijnen en gedragen worden 16 t/m 20 juli. Alberto Paganini, Onderweg naar vrede en vreugde in onszelf. Yvonne Esser, Skelet Breathing Yoga,
Relax & Recharge 2022 | Werk aan jou algehele
Innerlijke rust?
Neem nu een abonnement op de Yogakrant Volop tips voor een lichter leven
4,75 ditie 2022 t
g Nr. 2 / zomere
dit retreat. Het resultaat: een soepel en krachtig lijf
ANT DE YOGAKR IJKE RUST
VOOR INNERL
yoga lifestyle
ss • meditatie
• mindfulne
id • bewustzijn
• gezondhe
• simple life
• ayurveda
Zomer
Door meditatie aanboren. Dat komt omdat jezelf nd duwt; bronnen in naar de achtergro je de ratio tijdelijkcreativiteit ligt namelijk onze Christel de bron van van de logica. buiten het domein 7. Jansen op pagina.
de Isa Hoes . Isa: ‘Neem voor het van haar kinderen dat. Wees niet bang jezelf verdriet rouwen, gun s. Het ergste . je gevoelen verdriet. Deel niet kan toestaan wat je jezelf interview is het verdriet Lees het hele voelt is oké. Alles wat je op pagina 5.
met een heldere geest. • www.artofmovement.nl
• yogafood
SCHRIJVEN MEDITATIEF f te schrijven, kun je nieuwe
ALLEEN JE BENT NIET haar partner en de vader het verloor tijd voor
editie T:
2022. Tijd, ruimte & lichtheid voor jezelf. In het ‘Internationaal Theosofisch Centrum’ op een
TRAINING
• www.staymindful.nl of bel 0654785986
prachtige locatie te Naarden.
liczhetlf et je Hin
in Alkmaar Een synthese van de traditionele Indiase massage, Ayurvedische geneeskunde en de energetische principes van Yoga. Theorie en praktijk tezamen leiden op tot docent en therapeut. Lid: A.P.M.A., Association pour la Promotion de la Médècine et du Massage Ayurvedique® www.ganesha-centrum.nl
Spelregels mail & win acties • De duur van onze Mail & Win-acties is ongeveer 3 maanden of korter • Winnaars worden via e-mail op de hoogte gesteld; • Alle inzenders abonneren zich op onze nieuwsbrief.
3
•
De krant die je raakt 4 x de yogakrant op je deurmat
4 5 6 7
8 9 9 10
Yoganieuws
11
van licht 12 • Schatkamers in onszelf IE 13 • Het licht ALS THERAP stap voor stap MEDITATIE het loslaten je eigen licht, ’S meditatie is 15 le • Ontsteek De kracht van OP DE CHAKRA Het essentië NIEUW LICHT beperkingen. tempel. Door van je eigen • Shopping ORMATIE is een heilige te ie is om je weer VOOR TRANSF Het lichaam te openen en doel van meditat wie je in werkelijkheid KALI: DE GODIN te bewegen, en verdiep NAAR LICHT heel bewust bewust te maken de kern volmaakt. je deze tempel VAN DONKER en de weg : in ademen activeer Yoga eerbiedigt die of vernietig namelijk egoons bent, loslaten we ermee. Soms is grond. ie bevrijden worden je je relatie vruchtbare Door meditat op pag. 8. en laat je bewust naar nieuwe wat aan tijd heilige tempel ijn. Klaas Stuive door energie, zien dat alles bewustz ons tempel de laat Kali en dat we van jouw fysieke g, adem en focus, is tijdelijk is F enissen onderhevig IN ONSZEL aandacht, bewegin als poorten naar en gebeurt HET LICHT van het Want chakra’s vorm van dingen wordt de leegte in waarbij de op pagina 3. moeten nemen. vorm Mentale leegte wordt Lees meer niet zo serieus En alle d. Deze leegte binnen dienen. toch altijd. hart genoem natuurlijke ze veranderen pagina 6. gezien als de Sanders op het Taoïsme deze leegte VAN LICHT vergaat.Marcia ons hart. In SCHATKAMERS dat in de westerse toestand van ware door ons elijk IE # AARTS ring en zich als het Het is opmerk STAP VOORW # RAZOLI SCHEEROL kan de Tao ligt op verande weerspiegelen S LEVEN # STAP VOOR ik hoe kan de Tao ZORGELOO , terwijl in de wereld de nadruk KUNST VAN lopen ervaar manifesteren, pag. 12. tussen mensen # ZEN EN DE YOGA # ‘Tijdens het ang t in de ijn. Lees op verschillen samenh NSIE VAN DE op omgeze bewustz en ons wordt in tradities # DE ZIELSDIME weerstand mijn lichaam oosterse wereld Daar behoren rituelen (siddhi’s) van zijn. volmaaktheid van het lopen dagelijkse belangrijker n. Het ritme keren tot de n hebben en zintuige en de wereld en naar binnen de schat. Corine van het bewege jezelf, de ander aar ligt en het voelen NT.NL Voor ‘De beoefen routine. Daar WWW.YOGAKRA gezuiverd’. 11. zegt ’, s pagina mijn geest pliceerd 19-20 augustu Lepoutre op en ongecom op pagina 13. wordt moedig weekendworksh de Geus op yoga Patanjali. Aafke t met qi flow in je elemen er vr. 3 septemb Opleiding tie Saswitha Yogauur en introduc kennismaking 500 (200u) 200, 300 en basisopleiding (300u) open avond ing en verdiep STUDIE STEL JE EIGEN start 6 sep SAMEN PROGR AMMA specialisatie yoga zwangerschaps bijscholingen Cursussen en er 2022 start 15 sep vanaf septemb n verdieping erapie drie lesdage e Adem en ademth savanasa intensiv gie Chakrapsycholo start 9 okt yoga Zwangerschaps bijscholing iteit Ayurveda online yoga en seksual Die Taube – kapotåsana
In dieser fortgeschrittenen Übung verbinden sich zwei große Bewegungsdimensionen. Diese bestehen in einer horizontalen, ausgleitenden, zur Erde hingeneigten Richtung und in einer vertikalen, zum Himmel oder Kosmos gleitenden Dynamik.
6-daagse Kadertraining Ayurvedische Massage
2
bestaat • Het paradijs op de chakra’s • Nieuw licht een keuze • Geluk is alleen • Je bent niet matie van transfor • Kali: de godin schrijven • Meditatief utische waarde • De therape ie van meditat licht • Je hart geeft ensie van yoga • De zielsdim
Aus dem Inhalt
Die inhaltliche Gestaltung des Lebens – das anåhata-cakra Die Entwicklung von Weite – das ma~ip¨ra-cakra
Die Offenheit durch Vorstellungsentwicklung, Loslösung und Neuanfang – das viçuddha-cakra Das Wasser und die sich sammelnde Bewegung – das svådhi‚†håna-cakra Die Entwicklung einer projektionsfreien Bewusstseinskraft – das åjñå-cakra
Heinz Grill De zielsdimensie van de Yoga
• www.zweiersdalbijscholingen.nl
van Mourik
IN DEZE KRAN
Metta / Stilte retraite 28 september t/m 2 oktober
Pauline Kemna / Model Fotograaf Nathalie Kokos in Beverwijk Studio Locatie Yoga
specialisatiecursus start oktober.
vitaliteit met de tools die je worden gegeven tijdens
achtste jaargan
DE KRANT
Heinz Grill
De zielsdimensie van de yoga Praktische grondslagen voor een spirituele oefenweg
Die Förderung der Urbildekraft und die Entwicklung einer frei verfügbaren Entschlossenheit – das m¨lådhåra-cakra
Die Entwicklung von vollständiger Körperfreiheit – das sahasråra-cakra
2de uitgebreide uitgave
Mai l & Win
NEEM
Yoga voor ouderen eerte Yoga en wijsbeg yogadocenten Masterclass a’s Yantra’s en mandal Kriya Yoga Yoga Nidra,
NU
EE
A P: YO G A - S VIND JE O ALLE INFO
ENT
NNEM
RABO N JAA L
meer informatie
S
MER 4 NUM
SWITHA.N
ECHTS NU SL 5 t 14,7
l
n samsara.n
en aanmelde
• Verander je leven door yoga • Lees de mooiste levenslessen • Ontdek verrassende inzichten • Leukste mail&win acties • Leer omgaan met emoties • Lessen uit de yogafilosofie • Gezondheids tips uit de ayurveda • Eenvoudig opzegbaar • Na 2e jaar t 18,75 per jaar 4 NUMMERS NU SLECHTS t 14,75
Natuurlijk kan je je daarvoor op elk gewenst moment weer afmelden; • Zie voor de volledige spelregels onze website.
DE HERFSTEDITIE VAN DE YOGAKRANT VERSCHIJNT ROND 27 SEPTEMBER 2022
Geef je nu op: yogakrant.nl/yogakrant.nl/ abonnement-afsluiten/ WWW.YOGAKRANT.NL
DE YOGAKRANT ZOMER 02 / 2022 • 20
ALS ME
PPO
C R AT
E
S
HI
CIJN
VOED
NG
DI
I
Voor de fans van Yotam Ottolenghi
Gefermenteerde look en gedroogde citroen nutiënten en smaakfinesse van Amanprana Zwarte knoflook van Amanprana biedt je de kracht van fermentatie, en de typische voordelen van knoflook zonder de geur We kennen de talrijke gezondheidsvoordelen van rauwe of gebakken knoflook. Maar ken je de talrijke voordelen van zwarte knoflook? Zwarte knoflook heeft een veelvoud van sterke voordelen voor je gezondheid die normale knoflook niet heeft. Daarenboven is zwarte knoflook lichter verteerbaar en... heeft het geen look geur. Zwarte knoflook van Amanprana fermenteerde 65 dagen bij een temperatuur van 65°C, luchtvochtigheid van 85% en droogtijd van 48 uur. Kracht en weldaad vermenigvuldigen zich tijdens dit proces. Amanprana biedt 3 versies zwarte knoflook aan: poeder, pasta en gepelde teentjes. Daarnaast bieden we ook gebakken knoflook aan.
Zwarte gedroogde citroen van Amanprana geeft authenticiteit aan talrijke gerechten Volgens eigen recept droogt Amanprana citroenen. Gedroogde zwarte citroen wordt veelvuldig gebruikt in de Midden-Oosterse keuken. Chef en auteur Ottolenghi is grote fan van deze intens frisse en zoete smaak. Zwarte gedroogde citroen geeft karakter aan stoofschotels, soepen, marinades en tajines. Verkrijgbaar in schijfjes en in poedervorm. Gezondheidsaspecten en talrijke recepten vind je online. Info, recepten en inschrijving op de nieuwsbrief: www.amanprana.eu Verkrijgbaar in de biowinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu ZONDER PLASTIC SINDS 2005
I M M U N I T E I T
&
S M A A K
Sal Verde van Amanprana is Portugese witte tijm ter vervanging van zout. Voor extra weerstand en een verfijnde smaak.
Dit is Belgisch
zie www.amanprana.eu
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
Uw biologische webwinkel
WWW.AMANVIDA.EU Exclusieve bio voeding Natuurlijke lichaamsverzorging Houten snijplanken...
Ontdek onze sublieme merken van gepassioneerde startups