Yogakrantissuu by DE YOGAKRANT

DE KRANT VOOR FLEXIBELE WERELDBURGERS

Nr.2-herfst-2014

DE YOGAKRANT YOGA yoga lifestyle // mindfulness // meditatie // gezondheid // bewustzijn // yogafood // reizen // fairfashion 3. Interview Anneke en Diana - Saswitha Yoga Opleiding

4. DE YOGA KEUKEN Koken zonder electra maar vol harmonie!

herfst editie 2014

In deze krant: deugdenyoga

Yoga brengt alles in beweging

pag 2

Anneke en Diana: Saswitha Yoga Opleiding

pag 3

de yoga keuken

pag 4

interview Ron van der Post

pag 7

de kracht van knuffelen

pag 8

de ashram

pag 9

kinderyoga

pag 10

een snufje yoga

pag 12

agenda & adressen

pag 14-15

��

IT STARTED WITH A KISS Zin in een Lush-kus met de smaak van appeltaart? Maakt je lippen heerlijk zacht en geeft ze een mooi zacht roze-rode tintje. Maak kans op een Lush verrassingspakketje inclusief liptint! Stuur een mailtje met je gegevens naar: mailenwin@yogakrant.nl ovv LUSH *voor 30 december 2015

DE KRACHT VAN KNUFFELEN

‘LIVE HAPPILY AND DIE MAJESTICALLY’ BKS IYENGAR 14 DEC. 1918 - 20 AUG. 2014 B.K.S. Iyengar werd geboren in een arme familie behorende tot de Brahmin (priestelijke kaste) en groeide uit tot één van de belangrijkste hatha yogaleraren in de wereld. Hij werd vooral bekend om de hulpmiddelen (props) die hij in zijn yogales introduceerde.

Knuffelen geeft een veilig en geborgen gevoel. Het biedt troost, moedigt aan en verbindt. Stress en angst worden minder, hartslag en bloeddruk verlagen. Op pagina 8 lees je alles over knuffelen. Je kunt het niet vaak genoeg doen!

De zeven levenslessen van Iyengar: 1. Yoga teaches us to cure what need not be endured and endure what cannot be cured. 2. Action is movement with intelligence. The world is ﬁlled with movement. What the world needs is more conscious movement, more action. 3. Be inspired but not proud. 4. Yoga does not just change the way we see things, it transforms the person who sees. 5. If we become aware of its limitations

‘True happiness is when the love that is within us ﬁnds expression in external activities’

*bron: www.bksiyengar.com

De afstandelijke luchtkus en slappe handdruk zijn passé. Nederland omarmt de knuffel! En dat heeft voordelen. Knuffelen is namelijk goed voor je. Als mensen elkaar liefdevol omhelzen en tegen zich aan drukken, gebeurt er iets bijzonders. Twee harten raken elkaar.

Goed voor jezelf, de ander en de wereld

and compulsions, we can transcend them.” 6. There is only one reality, but there are many ways that reality can be interpreted.” 7. Change is not something that we should fear. Rather, it is something that we should welcome. For without change, nothing in this world would ever grow or blossom, and no one in this world would ever move forward to become the person they’re meant to be. Iyengar inspireerde velen, waaronder yogadocent Ron van der Post (pag 7).

NU VERKRIJGBAAR! YOGAGIDS AMSTERDAM & ROTTERDAM:

Info en weetjes over yoga en een overzicht van de mooiste adressen in de stad. Koop de gids (t 7,50) bij

www.goedeboekjes.nl

Heb jij een mooi artikel of idee voor de yogakrant? Mail het naar info@yogakrant.nl en wie weet komt het in een volgende editie!

DE YOGAKRANT // 2

YOGAMEDITATIE

GOED VOOR JE HOOFD

DEUGDENYOGA Patty Jongemaets is docent en eigenares van Dolﬁjn Wellness in Amsterdam. Ze is het brein achter deugdenyoga. Ze geeft workshops en lessen, verzorgt de opleiding en is auteur van de boeken Deugdenyoga, een gids voor een bewust, gezond en gelukkig leven en Deugdenyoga II voor een waardevol leven. Half oktober komt het Kinderdeugenyogaboek uit, wat heel bijzonder is op het kinderyoga vlak. Hoe ben je in aanraking gekomen met deugdenyoga? Een jaar of tien geleden volgde ik een workshop van de Canadese psychologe Linda Kavelin Popov. Zij ontwikkelde een methode voor het opvoeden van kinderen, gebaseerd op 100 deugden of zielskwaliteiten. Deze methode stimuleert ook volwassenen om zelf in hun kracht te komen. Ik was die in tijd al actief als kinderyogadocent, waar ik gewend was te werken met thema’s in de les. Tijdens een meditatie kwam alles samen en werd het idee van deugdenyoga geboren!

Bij deugdenyoga staat in elke les een innerlijke kracht of deugd centraal, zoals moed, vertrouwen, openheid, vreugde of creativiteit. In de les wordt vervolgens de diepere betekenis van de deugd geïntegreerd in houdingen, meditaties en affirmaties. Op die manier wordt de prachtige maar soms moeilijke yoga filosofie, die vol met deugden zit, toegankelijk voor iedereen. Met de deugden als uitgangspunt wordt deze filosofie ook goed toepasbaar in je dagelijkse leven.

ook minder ontwikkelde deugden tot bloei komen. Door het inzetten van moed, vertrouwen en liefde kun je angsten en onzekerheid loslaten. Laatst heb ik in de les de mantra I Am Peace gedaan, die je helpt om rustig en vreedzaam te blijven in moeilijk situaties. Ook deden we allerlei oefeningen rondom het thema vrede. Ik kreeg meteen die week al mails van studenten over het effect hiervan in hun leven: meer rust en harmonie. Een mooi voorbeeld van de kracht van deugdenyoga is ook de docent die me vertelde hoe in het dorp waar zij les geeft, minder geroddeld wordt nadat zij aandacht had besteed aan vriendelijkheid en de waarheid spreken. En het mooie is dat er vele deugden zijn, en de mogelijkheden dus eindeloos!

Wat maakt deugdenyoga zo bijzonder? ‘Bij deugdenyoga ervaar je de oefeningen intenser en maak je heel bewust contact met bepaalde eigenschap, of innerlijke schatten, zoals ik ze graag noem. Zo kun je die positieve eigenschappen of krachten in jezelf opzoeken, bevestigen en versterken. Mensen die deugdenyoga doen, ervaren meer harmonie, balans, vrede en eenheid. Ze passen het vaak direct toe in hun dagelijks leven. Yoga off the mat!’

Hoe ziet de opleiding tot docent deugdenyoga eruit? ‘De opleiding bestaat uit 20 dagen, verspreid over een jaar. De lessen worden gegeven bij dolﬁjnwellness in Amsterdam en je krijgt tussendoor oefeningen en opdrachten mee naar huis. De nadruk ligt in de opleiding niet op anatomie, maar op de eigen ontwikkeling. Het gaat erom dat je leert lesgeven vanuit je gevoel, je ziel. Als je jezelf als licht kunt ervaren, leer je handelen vanuit onvoorwaardelijke liefde. Dat maakt een docent deugdenyoga anders en speciaal.’

Wat zijn deugden eigenlijk? ‘Deugden zijn innerlijke kwaliteiten of schatten die onze ziel tot uitdrukking brengen. Moed, vreugde, begrip, schoonheid... Iedereen heeft ze in zich, al zal de één bepaalde deugden meer ontwikkeld hebben dan de ander. Door middel van het creëren van bewustzijn en het in de praktijk brengen van je innerlijke schatten, kunnen

Dol�� Yoga:

Deugdenyoga Groepsyoga Privé yoga Kinderyoga

Wellness:

Coaching Workshops Kindercounseling The Reconnection®

Meer info? Kijk op www.dolﬁjnwellness.nl en www.deugdenyoga.nl

��

Opleidingen:

��

Docent Deugdenyoga Docent Kinderyoga

��

www.dolfijnwellness.nl jollenpad 6, Amsterdam

�� YOGA

DANS/BALLET

VERHUUR

volwassenen

peuter/kleuter dans

vergaderingen

kinderen

klassiek ballet

presentaties

zwangerschapsyoga

moderne dans

meditatie

Streetdance

pilates

cursussen workshops

��

� � ��

MASSAGE ontspanning, balinees lomi lomi, ayurvedisch Minstreelstraat 40 010-2268810 www.studiohillegersberg.nl info@studiohillegersberg.nl

COLOFON / De YOGAKRANT is een uitgave van Uitgeverij 11 in samenwerking met Onck Graﬁsch Ontwerp.

� � �� Onder redactie van: Anne Bakker & Saskia Onck // Vormgeving: Onck Graﬁsch Ontwerp. // Aan deze krant

werkten mee: Monique van Driel, Helen Purperhart, Victor Manhave, Kabir Samlal, Irina Verwer. // Sales: info@yogakrant.nl // www.yogakrant.nl / www.goedeboekjes.nl

DE YOGAKRANT // 3

YOGAPORTRET

GOED OM KENNIS TE MAKEN

DAT WAT ZICH TOONT ALS TWEE, IS TEN DIEPSTE ÉÉN... ANNEKE VERWEIJEN EN DIANA PLENCKERS VORMEN SAMEN DE DIRECTIE VAN DE SASWITHA YOGA OPLEIDING.

Anneke Verweijen & Diana Plenckers Anneke Verweijen en Diana Plenckers zijn al bijna dertig jaar bevriend. Sinds 1991 werken ze samen en ze delen sinds 15 jaar het directeurschap van de Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte. VERBONDENHEID Het verhaal van hun samenwerking is een verhaal van liefde en vriendschap. Van een gezamenlijk doel hebben, elkaar iets gunnen, voor elkaar zorgen en het beste in elkaar naar boven willen halen. Diana: ‘Je zou misschien verwachten dat we in al die jaren wel conﬂicten hebben gehad. Die zijn er nooit geweest! We zijn heel verschillend, maar we staan voor hetzelfde. We zijn anders en toch innig verbonden. Ook yoga (oorspronkelijke betekenis: Juk) staat voor verbinding van twee tegenstellingen. Een mooi symbool: we dragen, als een juk, de opleiding, elk vanuit onze eigen kracht. We geven allebei les en de andere taken verdelen we. We overleggen veel, waarbij onze persoonlijke en zakelijke levens moeiteloos door elkaar heen lopen.’ Anneke: ‘Liefde voor je werk, voor je vak, voor elkaar: ik geloof stellig dat dit het werken van de toekomst is. Het gaat allang niet meer alleen om geld, het gaat om verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven, voor de mensen en de wereld om je heen. Dat

zien we ook bij onze cursisten: op zoek naar meer verdieping starten ze met onze opleiding. Vaak brengt hun persoonlijke transformatie ook grote veranderingen in hun professionele leven.’ Anneke & Diana Anneke was van jongs af aan al geïnteresseerd in wat mensen beweegt en waarom ze doen wat ze doen. Na een pedagogische opleiding volgde ze de Saswitha Yoga Opleiding en is zich daarna blijven verdiepen in zowel de westerse psychologie als de chakrapsychologie. Zo volgde zij onder meer een diepgaande coachingsopleiding en de opleidingen Cranio Facial Innertuning en Nada Yoga bij Shyam Bhatnagar. Diana is de dochter van Jos Plenckers. Jos werkte nauw samen met Saswitha, de man die de opleiding in 1947 oprichtte. Diana kreeg van kinds af aan les van Saswitha en haar vader. Zo maakte zij al vroeg kennis met de yogaﬁlosoﬁe. In haar tienertijd leerde ze Harish Johari kennen van wie zij leerling bleef tot aan zijn dood in 1999. Van hem leerde zij Ayurvedische massage, Ayurvedisch koken en de kennis van de chakra’s. Later volgde zij ook een opleiding in Ayurveda.

EIGEN ERVARING Diana: ‘Als moeders en werkende vrouwen zijn we zelf ook altijd op zoek geweest naar de verbinding tussen spiritualiteit en het dagelijks leven. Een zoektocht die veel cursisten herkennen. Nu de kinderen volwassen zijn reizen we zowel samen, als alleen, regelmatig naar India om daar les te krijgen van diverse leraren en guru’s op het gebied van (hatha) yoga, filosofie en pranayama. Daar zit ook het hart van onze opleiding: yoga overbrengen vanuit eigen ervaring. Yoga leer je niet uit een boekje. Je moet erín, je moet verdiepen, ervaren. We blijven dan ook overtuigd van de kracht van een vierjarige opleiding. Yogadocent word je niet zomaar, dat heeft tijd nodig. Het is meer dan het leren van een aantal asana’s. Door tijd te nemen voor je opleiding gun je jezelf om alle aspecten en achtergronden van yoga te leren kennen en de filosofie te doorgronden. Om jezelf te ontmoeten en yoga werkelijk eigen te maken. En natuurlijk te genieten van de weg daar naartoe, dat is misschien wel het belangrijkste. Yoga is een weg voor het leven.’ Anneke: ‘In september 2012 vierden wij als opleiding het 65-jarig jubileum. Het was ook een beetje ons feestje, van Diana en mij bedoel ik. We vierden onze samenwerking. In een speech hebben we dat onder woorden gebracht. Deze had als titel ‘Namasté’. De uitleg van deze Indiase groet is: “Dat wat zich toont als twee, is ten diepste één”. Een prachtig symbool!’

DE YOGAKRANT // 4

De keuken van de toekomst

YOGAFOOD

DE YOGA KEUKEN

De keuken is de belangrijkste ruimte in huis. Hier verbinden we ons met onze voeding, de bron van leven. Juiste voeding zorgt voor een goed evenwicht van lichaam en geest. Tijd voor een nieuwe visie op koken en keukeninrichting. Maak van je keuken een harmonische en helende plek. Het is makkelijker dan je denkt!

Saskia Onck

Exit afwasmachine Een vaatwasser verbruikt per afwas gemiddeld vier keer meer energie, dan een afwasbeurt met de hand. Het vergt ook nog veel onderhoud en dure tabletten. Doe eens wat vaker ouderwets de afwas! Het is milieuvriendelijker en gezellig om samen te doen. De kinderen kunnen mee helpen. Met het sopje maak je nog even de keuken schoon, en je bespaart nog water ook! Exit magnetron Steeds meer onderzoeken tonen aan de magnetronstraling de voedingswaarde van eten verandert en aantast. Zo werden bij het verhitten van melk en granen bepaalde aminozuren omgevormd in kankerverwekkende stoffen, en werd in vlees de kankerverwekkende stof d-Nitrosodienthanolamines gevonden. Exit afzuigkap De geur van koken stimuleert de zintuigen. Zonde om dat allemaal ‘weg te zuigen’. Bang dat je huis gaat stinken naar frituur? Bak eens in ghee (geklaarde boter), roomboter of kokosolie. Nog gezonder ook!

Elektronica & Milieu Wereldwijd kampen we met een overdaad aan elektronica-afval. In arme landen wordt het vaak gedumpt op stortplaatsen, kapot geslagen en/of verbrand. Giftige dampen komen vrij en waaieren uit over woongebieden en landbouwgronden. Rivieren en oceanen raken (verder) vervuild. De YOGAKRANT pleit voor minder elektronica! Al die apparaten nemen ruimte in beslag, vragen om onderhoud en slurpen energie. Kies voor eenvoud in je leven! Eén van de vijf niyama’s (voorschriften) uit

het achtvoudige yogapad van Patanjali’s Yogasutra is tapas: soberheid. Minder bezit betekent minder (ﬁnanciele) zorgen. Angst Veel keuzes in de keuken komen voort uit angst. Angst voor bederf (koelkast), angst voor schaarste (uitpuilende voorraadkasten), angst voor bacteriën (giftige zeep en schoonmaakmiddelen). Wees bewust van je keuzes! Zet je angsten opzij en kies vanuit vrijheid. Breng weer fantasie in de keuken!

GOED VOOR JE HOOFD

Exit electrische oven: Koken op elektriciteit kost veel energie. Een gasoven werkt snel en krachtig. Koken op gas biedt bovendien het grote voordeel dat de temperatuur goed afgesteld kan worden, zodat weinig energie verloren gaat. Exit waterkoker Waterkokers zijn vaak van plastic: in plastic kan de schadelijke stof BPA (Bisphenol-A) voorkomen, een oestrogeen-achtige stof die de hormoonhuishouding kan verstoren. Ook is er correlatie gevonden met borstkanker.

Waarom risico lopen? Een ketel op het vuur is net zo makkelijk! En gezellig, met fluit... Exit koelkast Maar hoeveel potjes staan er al jaren en gebruik je nooit? Ideaal gezien gaat de koelkast de deur uit, maar dat is niet voor iedereen haalbaar. Als je bewust boodschappen doet en minder of geen vlees en zuivel eet, heb je genoeg aan een klein, energiezuinig model. Wist je trouwens dat eten en drinken sneller wordt opgenomen als het op lichaamstemperatuur is? Van koud water en voedsel krimpen de bloedvaten rondom je maag, wat de vertering vertraagt. Exit espressoapparaat Door vetten in espresso koffie kan kan de waarde van zgn slecht cholesterol (LDL) in je bloed stijgen. Deze vetten (diterpenen) kunnen niet door een papieren filter heen. Hou het leven simpel en koop een pak biologische koffie, wat koffiefilters en een houder. Je wilt vast niet meer anders; het is veel lekkerder! Je bespaart op onderhoud en aanschaf van een apparaat dat je na een paar jaar vaak verkalkt kan weggooien.

HET NIEUWE YOGA KOKEN: • Geen vlees, vis of zuivel, wel tofu, eieren, bonen. • Niets meer weggooien • Gezond inkopen: verse groente en fruit, noten, zaden, verse kruiden, koude olieën, rijst, aardappelen. • Homegrown: kruidenplantjes en moestuintje • Homecooked: alles vers

EXIT ENERGIEVRETENDE, OVERBODIGE APPARATEN. KIES VOOR EENVOUD IN DE KEUKEN. Bronnen: Greenpeace • Consumentenbond • milieucentraal.nl

WEET WAT JE E-ET! E-NUMMERS ONDER DE LOEP We worden ons steeds meer bewust van alle ‘rotzooi’ die de voedingsindustrie in ons eten stopt. E-nummers bijvoorbeeld, stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om ze voor de consument aantrekkelijker te maken. Wat zijn de effecten van al die kleurstoffen, smaakversterkers en conserveermiddelen op onze gezondheid? E-nummers zijn stofjes - zowel natuurlijk als kunstmatig - die door de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) gecontroleerd en veilig bevonden zijn. Niks aan de hand, zou je denken. Maar het lastige is dat veel onderzoeken naar de effecten van E-nummers niet longitudinaal (langlopend) zijn en dus alleen korte termijn effecten opmerken. De meeste stoffen gebruiken we pas sinds een paar decennia op grote schaal, dus wat het op lange termijn in en met ons lichaam doet, weten we niet. Daarbij wijst onderzoek van kritische bedrijven zoals foodwatch.nl uit dat er veel belangenverstrengeling is bij de EFSA. Ruim 58% van de experts in de commissies die besluiten over wat er in ons eten mag zitten is verbonden aan de voedselindustrie. Omdat we graag weten wat we in onze monden en die van onze kinderen stoppen, onderzochten we twee controversiele E-nummers, namelijk glutamaat (E621) en aspartaam (E951).

E621 Ook wel bekend als glutamaat, vetsin, mononatriumglutamaat, MSG, gist(extract) en monokaliumglutamaat. E621 is waarschijnlijk het meest omstreden van alle E-nummers en niet onterecht. Het zit in heel veel producten (zorgt ervoor dat onze hormoonhuishouding verstoord wordt en dat we honger krijgen. E621 beïnvloedt het hormoonsysteem van ons honger- en verzadigingscentrum in de hersenen. Het werkt eetlustverhogend en verlaagt de prikkel die zegt: ik heb genoeg gegeten. E621 zit voornamelijk in hartige producten zoals chips, kant en klare maaltijden, bouillon(blokjes), sauzen en soepen. E621 wordt gekoppeld aan klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen, roodheid, buikpijn hartkloppingen, hoge bloeddruk, eczeem, astma, slapeloosheid, allergieën en hyperactiviteit.

E951 Beter bekend als aspartaam of nutrasweet, een kunstmatige zoetstof die veel wordt gebruikt in (light) frisdranken en sappen, toetjes en snoep, tart en vitaminepreparaten. Vele onderzoeken hebben aangetoond dat aspartaam een schadelijke werking heeft in ons lichaam en daarom wordt het afgeraden voor kleine kinderen en zwangere vrouwen. De zoetstof wordt in verband gebracht met kanker (hersentumoren), aangeboren afwijkingen, diabetes, epilepsieaanvallen en stemmingswisselingen. Formaline dat ontstaat uit het methanol uit aspartaam, is een zenuwgif. De goedkeuring van de zoetstof aspartaam door de Amerikaanse Voedsel en Waren Dienst (FDA) in 1981 was erg omstreden. Want onderzoek duidelijk had al aangetoond dat aspartaam hersenkanker veroorzaakte in proefdieren. Er zijn maar liefst 92 verschillende symptomen vastgesteld door gebruik van deze chemische suikervervanger. De laatste tijd is aspartaam steeds meer in diskrediet en wordt ze vervangen door het duurdere Stevia. Obesitas door light producten Met de light producten houden we ons lichaam voor de gek: onze tong proeft de ‘zoete’ smaak en stuurt dit signaal naar de hersenen. De hersenen sturen een signaal naar het lichaam om insuline aan te maken om het bloedsuiker niveau te regulieren. Maar als

we light frisdrank drinken krijgen we geen suiker binnen, alleen toxische chemicaliën. Ons lichaam is in verwarring en er ontstaat er een instabiele bloedsuiker. Onze hersenen krijgen de boodschap dat we honger hebben en er ontstaat trek in suiker: zo ontstaat een vicieuze cirkel.

MAIL &WIN

��

Wat zit er in uw eten? Meer weten over E-nummers? Een handig gidsje met beknopte informatie over alle in voedingsmiddelen toegestane additieven met een geregistreerd E-nummer. Geschreven door Corinne Couget, die ruim 14 jaar de giftigheid van voedseladditieven bestudeerde. Bewerkt door Will Jansen, Bouillon Uitgeverij. Stuur een berichtje naar mailwin@yogakrant.nl en vermeld in de subject uw adres en: wat zit er in uw eten?

DE YOGAKRANT // 5

YOGAFOOD

GOED VOOR JE HOOFD

Tekst: Victor Manhave • www.ayurvedakliniek.nl

DE DRIE DOSHA’S Kapha, Pitta en Vata Victor Manhave is eigenaar van de Ayurveda Kliniek in Rotterdam. Hij is opgeleid in zowel de ayurvedische als de westerse geneeskunde. In zijn kliniek kun je terecht voor een breed scala aan gezondheids- en wellnessbehandelingen. In de yogakrant vertelt Victor over de kracht van ayurveda. Deze keer: de drie dosha’s.

Ayurveda, de hindoeïstische gezondheidsleer uit India, stelt dat het hele lichaam is opgebouwd uit vijf elementen: aarde, water, vuur, lucht en ruimte. Deze vijf ‘grote’ elementen vormen in ons lichaam drie basisenergieën: een opbouwende (anabole) energie, een verbrandende/ omzettende (metabole) energie en een bewegende/afbrekende (katabole) energie. Deze energieën worden Dosha’s genoemd in de Ayurveda. Kapha is de opbouwende Dosha en wordt in de slijmvliezen van de longen en de maag gevormd door Aarde en Water. Pitta is de verbrandende Dosha en wordt gevormd in de maag als maagzuur en in de dunne darm en kan daar gezien worden als de spijsverteringsenzymen. Tenslotte wordt de Dosha Vata gevormd in de dikke darm en in het bekkengebied uit de elementen Lucht en Ruimte. Kapha (aarde en water) is de vormgevende en beschermende energie. Pitta (vuur en water) is de verbrandende en transformerende energie. Vata (lucht en ruimte) is de bewegende en afbrekende energie. Ieder mens heeft een verschillende verhouding van de elementen en dus ook een andere verhouding en balans van

ALS EEN VIS IN HET WATER

Ayurveda onderscheidt zeven verschillende constituties, te weten de Vata, Pitta en Kapha constitutie, de VataPitta, Vata-Kapha, Pitta-Kapha en VataPitta-Kapha constitutie. Iedere constitutie heeft duidelijke kenmerken. Hieronder een korte beschrijving van de enkelvoudige constitutie Vata, Pitta en Kapha. Het pure Vata type (lucht) • Slank en licht gebouwd • Begrijpt snel en leert snel maar vergeet ook snel • Voert activiteiten snel uit • Zorgelijk, angstig karakter • Onregelmatige spijsvertering • Neiging tot obstipatie • Enthousiast, levendige verbeelding • Raakt makkelijk uitgeput • Prikkelbaar, wisselende stemmingen Het pure Pitta type (vuur) • Gemiddelde lichaamsbouw • Ondernemend karakter, houdt van uitdagingen • Gemiddelde kracht en uithoudingsvermogen • Scherp intellect

• • • • • • •

Sterke spijsvertering Scherpe stem, articuleert duidelijk Neiging tot woede Kan geen maaltijden overslaan Prikkelbaar onder stress Blond, licht bruin of rood haar Blanke of rossige huid, vaak met sproeten (of roodachtige ondertoon)

De zuivere Kapha constitutie (aarde) Solide, krachtige verschijning; groot Traag bij het opnemen van nieuwe informatie, maar zeer sterk geheugen te begrijpen • Grote fysieke kracht en uithoudingsvermogen • Langzame en sierlijke tred • Neiging tot overgewicht/obesitas • Trage spijsvertering • Rustige, ontspannen persoonlijkheid; lankmoedig • Aanhankelijk, verdraagzaam, vergevingsgezind • Koele, gladde, dikke, vaak bleke vochtige huid • Neiging om bezitterig te zijn • Zelfgenoegzaam

De Dosha’s, en daarmee je hele constitutie, kunnen uit balans raken door bijvoorbeeld verkeerde voeding. Je kunt je gezondheid dan herwinnen door een dieet afgestemd op jouw unieke constitutie. Een Ayurvedische arts kan door middel van de polsdiagnose vaststellen wat de verstoring is en adviseren welke voeding juist wel of niet goed is om je balans te herstellen. Ook worden binnen de Ayurveda vaak geneeskrachtige kruiden gebruikt.

Tekst: Kabir Samlal

Kabir Samlal (14 jaar) werd in 2012 als Nederlands jeugdkampioen 3e bij de wereldkampioenschappen yoga asana in Los Angeles. Hij werd in 2013 aangewezen als International Yoga Asana Youth Champion. Kabir woont sinds kort in Houston, Amerika. In het jaar 2000 werd ik in Nederland geboren maar verhuisde al snel met mijn ouders naar Azië (Singapore en India) waar ik kennis maakte met yoga. In 2009 kwamen we terug naar Nederland waar ik in aanraking kwam met Bikram yoga en Ashtanga yoga. Dat mensen in Nederland heel anders tegen yoga aankijken dan in

de Dosha’s. De één heeft meer Kapha, een ander weer meer Pitta of Vata. In de Ayurveda spreekt men van Prakruti, de basisconstitutie. De Prakruti van een individu geeft weer hoe zijn of haar persoonlijke verhouding tussen Vata, Pitta en Kapha in het lichaam is. Deze Prakruti is net zo uniek als je DNA. Je persoonlijke verhouding van de Dosha’s bepaalt je uiterlijke en innerlijke, fysieke en mentale kenmerken.

Azië werd me al heel gauw duidelijk. Zo wordt in India yoga beoefend in gewone kleren. De mensen daar dragen sowieso geen strakke kleren, de kleding is lekker los en je kan je er comfortabel in bewegen. Na de yogales gaan mensen in de zelfde kleren aan het werk. In Nederland is er soms wel erg veel aandacht voor kleding. Ook wordt er meer gelet of alles wel bij elkaar past. In Nederland ziet men yoga ook wel als iets zweverigs, een beetje rekken en strekken en wat ademen. Gelukkig komt daar nu verandering in en wordt steeds meer bekend hoe goed yoga voor je gezondheid is, zowel je lichaam en geest. Er wordt aandacht besteed aan wat voor invloed voeding heeft op je lichaam, niet alleen om af te vallen maar ook voor hoe je je voelt. Mensen die yoga doen zijn bijvoorbeeld veel bezig met vegan en raw food. Dat is denk ik overgewaaid uit Amerika. Je ziet het hier in Houston heel veel. In de zomer van 2014 zijn we naar Amerika verhuisd. lk ga hier naar een Internationale school met kinderen van over heel de wereld. Omdat ik in Nederland op een tweetalig VWO zat, verliep de overgang naar

onderwijs in de Engelse taal soepel. Maar er zijn natuurlijk enorm veel verschillen tussen wonen in Nederland en wonen in Amerika. Toch voel ik me hier thuis. Ik mis mijn vrienden, familie, en yoga familie wel, maar ik voel me toch als een vis in het water. Ik vraag me af of dat door mijn yoga achtergrond komt. Ik denk van wel, want yoga heeft me geleerd om open te staan voor andere mensen. Yoga heeft me geleerd om waar ik ben op de wereld, de mensen te waarderen hoe ze ook zijn. Ik vind het niet eng om met nieuwe mensen te praten en vragen te stellen. Door yoga zit ik goed in mijn vel. Natuurlijk ga ik hier ook weer yoga oppakken en daar vertel ik jullie volgende keer wat meer over. Ik ben heel benieuwd naar de verschillende stijlen die in Amerika ontwikkeld zijn zoals Jivamukti en Pralaya yoga maar ook ﬁtness yoga en hip hop yoga... Voor nu zal ik vertellen hoe je de vis doet, oftewel matsya asana. Er zijn ook veel varianten op deze houding, zoals de vis pose in de lotus. De variant die ik hiervoor beschrijf is net zo goed voor je als de ‘ingewikkelde’ variatie. Doe gewoon wat je kan. In de vis pose strek je je borstkas, je opent je longen, je schildklier wordt gestimuleerd en eventuele stijfheid van je nek en schouders verdwijnt. Doe deze pose regelmatig en voordat je het weet voel jij je overal en in alle situaties als een vis in het water.

Vis Pose Matsya Asana Ga rustig liggen op je yoga mat, met je voeten naast elkaar en je armen langs je lichaam. Adem in, til je hoofd op, houd je billen aan de grond, terwijl je je borstkast omhoog brengt. Kijk dan naar achter, en leg je kruin op de grond. Druk nu je ellebogen stevig tegen de grond, je borstkast gaat steeds meer omhoog terwijl je je benen stevig tegen de grond drukt en tegen elkaar. Adem een paar keer diep in en uit. Til je hoofd op en je borstkast gaat vanzelf omlaag. Leg je armen weer langs je lichaam, en ontspan je hoofd.

DE YOGAKRANT // 6

YOGAMEDITATIE

GOED VOOR JE HOOFD

DE BRIDGEMAN METHODE De Bridgeman methode is een moderne coaching methode die is gebaseerd op de eigen ontwikkeling van Robert Bridgeman en Monique van Leeuwen. Zij reisden samen de wereld rond en bestudeerden meer dan dertig methoden ter bevordering van levenskwaliteit en bewustzijn uit landen wereldwijd. de bouw kwijt. Mijn leven stond totaal op zijn kop. Ik had altijd al het gevoel gehad dat we ‘ernaast’ zaten in het leven, dat er een werkelijkheid onder de werkelijkheid zat. En nu was de tijd om te zoeken naar zingeving, naar meer bewustzijn en wijsheid. Ik verdiepte me in het Boeddhisme en begon met mediteren. Het sloeg in als een bom. In korte tijd maakte ik een totale transformatie door. Ik raakte 30 kilo gewicht en 20 kilo ego kwijt. Waar ik vroeger angstig en dominant was, werd ik rustig, vol vertrouwen en compassie. Ik wist direct: dit is mijn pad.’ Uit alle verzamelde wijsheden en technieken ontwikkelden Robert en Monique in 2010 de Bridgeman Methode: een moderne, toegankelijk en praktische transformatiemethode die je helpt om snel en effectief een lichter en bewuster te leven te realiseren. Robert en Monique werken ondertussen met mensen uit meer dan 26 verschillende landen en leiden wereldwijd coaches op. Naast het coachprogramma Lichter Leven biedt de Bridgeman Methode een Coach opleiding, een Meditatie trainersopleiding en diverse effectieve workshops als Leer mediteren in 1 dag! en Kom in je Kracht! www.bridgemanmethode.nl

DE BRIDGEMAN METHODE IN HET KORT: 1. Rechtstreeks uit de bron. Of het nu om hersenonderzoek of diep spirituele technieken gaat, Bridgeman haalt authentieke informatie uit het land/ instituut van herkomst. 2. Internationale top kwaliteit. Doordat Robert en Monique over de hele wereld reizen en in contact staat met de meest toonaangevende centra en instituten beschikt Bridgeman over de meest actuele en kwalitatief hoogstaande informatie die er wereldwijd is. 3. Met beide benen op de grond. Robert en Monique bekijken alles met een nuchtere Hollandse blik. Geen opgeklopte of zweverige concepten maar de zaken zien zoals ze zijn. 4. Betrokken en persoonlijk. Lichter leven coaches zijn dol op mensen en zeer verbonden met hun cliënten. 5. Toegankelijk voor iedereen. Bridgeman biedt naast haar coach programma’s diverse groepscursussen, seminars en workshops. Een optie voor elke portemonnee, en beurzen voor mensen in ﬁnanciële nood. 6. Logisch, met humor en plezier! Bridgeman brengt haar trainingen en coach trajecten, hoe diepgaand ook, altijd met luchtigheid. Het leven gaat tenslotte niet alleen om leren, maar vooral ook om genieten! Hoe kwam je ertoe de wereld rond te reizen op zoek naar bewustwordingstech nieken? ‘Een paar jaar geleden raakte ik in korte tijd mijn huwelijk en mijn baan als directeur in

In mijn werk zal ik nog meer benadrukken hoe belangrijk mediteren is. Wat gebeurde er toen? ‘Ik begon een intensieve periode van reizen en onderzoeken. In die tijd ontmoette ik Monique, zij was net op een zelfde pad beland. Samen reisden we door Azië, maar later ook in Europa en de VS. We hebben meer 33 methodes onderzocht, van het Search Inside Yourself programma van Google tot reiki en NLP. We mediteerden in kloosters, zaten in sjamanistische zweethutten en beoefenden yoga. In 2010 verhuisden we naar Vietnam waar we een centrum hebben opgezet voor bewustwording, coaching, yoga en meditatie. Een prachtige ervaring!’ Waarom zijn jullie teruggegaan naar Nederland? ‘We wilden meer. Ons doel is om zoveel mogelijk mensen te helpen de beste versie van zichzelf te worden. Fysieke, emotionele, mentale en spirituele groei voor iedereen die er klaar voor is. Vanuit Nederland konden we onze methode systematisch en gestructureerd opzetten. We hebben inmiddels twintig coaches opgeleid in onze methode. Onze belangrijkste drijfveer is niet een winstoogmerk, maar het bewustzijnsoogmerk: een betere wereld voor ons allemaal.’ Wat bieden jullie en voor wie? ‘Omdat we zoveel mogelijk mensen willen bereiken, is ons aanbod gevarieerd. Op het moment hebben we drie lijnen binnen Bridgeman. De eerste is het Lichter leven programma en de coachopleiding voor Lichter leven coaches, de tweede zijn onze meditatie workshops en de meditatietra inersopleiding die we geven en de derde is onze kracht en prestatie tak waarmee we topsporters helpen alles uit zichzelf te halen.’ Wat zijn je doelen voor de toekomst? ‘In essentie zijn we wereldverbeteraars. We streven naar een wereld zonder oorlog, ellende en slavernij. Hoe meer mensen groeien in bewustzijn, hoe eerder we een omslagpunt bereiken. In de toekomst lijkt het ons ook geweldig om programma’s te maken voor kinderen op school. Onze kinderen zijn tenslotte de toekomt!’

45 VOORDELEN VAN MEDITEREN! 1. Het verlaagt zuurstofverbruik 2. Het verbetert de ademhaling

Wie is Robert Bridgeman? Naam: Robert Bridgeman Leeftijd: 35 jaar Partner: Monique Kinderen: twee zoons (2 jaar en 3 maanden) Boeken: Start vandaag met lichter leven, Start vandaag met mediteren Motto: ‘Het leven is een Spiegel: het geeft je niet wat je graag wilt, het geeft je wat je bent.’ Persoonlijk hoogtepunt: In een expeditie van Iceman Wim Hof in 48 uur de Kilimanjaro beklommen in korte broek (bij een gevoelstemperatuur van –20°C).

3. Het verhoogt de doorbloeding en vertraagt de hartslag 4. Het leidt tot een dieper niveau van lichamelijke ontspanning 5. Het verlaagt de bloeddruk 6. Het vermindert angst 7. Het versterkt het immuunsysteem 8. Het verbetert de energie, kracht en vitaliteit 9. Het geeft verlichting bij astma 10. Het leidt tot beter betere prestaties in sport 11. Het leidt tot betere concentratie 12. Het ontspant het zenuwstelsel 13. Het vergroot het zelfvertrouwen 14. Het leidt tot verhoogd niveau van

Merel Hovestad (31) is (wandel)psycholoog. In de Noordwijkse duinen en op strand geeft zij ‘Walk & Talk’ therapie, vanuit het idee dat mensen in de vrije natuur letterlijk de ruimte hebben voor nieuwe inzichten. De kracht van deze methode zit in de combinatie van psychologie, natuur, bewegen en Mindfulness. Om meer te leren over meditatie, nam Merel deel aan de workshop Leer Mediteren in 1 dag.

serotonine (goed gevoel) 15. Vermindert piekeren 16. leidt tot meer creativiteit 17. Het verbetert je geheugen 18. Vergroot gevoel van vitaliteit 19. Het draagt bij aan emotionele stabiliteit 20. Het ontwikkelt intuïtie 21. Het helpt relativeren 22. Het vergroot je wilskracht 23. Het verbetert communicatie tussen de twee hersenhelften 24. Verbetert je reactievermogen 25. Vergroot je gevoel van welbevinden 26. Het verlaagt agressie 27. Het helpt bij stoppen met roken, alcohol en andere verslaving

‘Via een vriendin hoorde ik van de training. Het leek mij vanuit de nieuwe wetenschappelijke inzichten over mindfulness een mooie aanvulling op mijn werk als psycholoog. In mijn praktijk geef ik wel Mindfulness in de therapie sessies, in de psychologie heet dit MBCT - Mindfulness Based Cognitive Therapy.’ De workshop zat goed in elkaar, werd opgebouwd met veel wetenschappelijke kennis en aangevuld met waardevolle oefeningen. Je leert dat je mogelijkheden gaat zien door zelf innerlijke rust te creëren. Dat vind ik een hele waardevolle boodschap. De oplossing is in jezelf, niet extern. Deze training geeft je de tools en mogelijkheden om dit te ontdekken.’ Merel Hovestad T: 06 11482192 E: merel@psycholoog-noordwijk.nl W: www.psycholoog-noordwijk.nl | www.wandelpsycholoog.nl

28. Vermindert je slaapbehoefte 29. Het helpt tegen slapeloosheid 30. Leert beter luisteren 31. Geeft rust! 32. Vergroot empathie 33. Draagt bij aan emotionele stabiliteit 34. Biedt gemoedsrust, geluk 35. Geeft dieper begrip van jezelf en anderen 36. Brengt lichaam, verstand en geest in harmonie 37. Geestelijke ontspanning 38. Zelfacceptatie 39. Helpt leren vergeven 40. Helpt je te leven in het hier en nu 41. Geeft gevoel van geborgenheid 42. Ontdekking van bewustzijn voorbij het ego 43. Ervaren van gevoelens van ‘eenheid’ 44. Je kunt het altijd en overal doen 45. Het is helemaal gratis!

MAIL&WIN! Stuur een mailtje naar mailenwin@yogakrant.nl met in de subject Bridgeman en maak kans op het nieuwste boek van Robert ‘Start vandaag met mediteren’ t.w.v. t17,99 dat in oktober 2014 verschijnt. Wij geven 5 exemplaren weg.

��

DE YOGAKRANT // 7

YOGAINTERVIEW

GOED VOOR JE HOOFD

DIT IS HET IN GESPREK MET RON VAN DER POST

De kamer licht op als Ron van der Post mijn kantoor met energieke tred binnenstapt. Hij is net terug uit India waar hij zeventien dagen leefde op meditatie, lesgeven en elke dag een handje noten en wat honingwater. RON IN HET KORT

een bevolkingsgroep die

1955: Geboren

buiten elke kaste valt.

Opleidingen

Voor deze kinderen is een

De verpleging,

school opgezet zodat zij

maatschappelijk werk,

gelijkwaardige kansen

psycho-sociaal werk,

krijgen. Het project is

sportmassage, shiatsu-

gestart in 2000 en er gaan

therapie en voedingsleer. Het

ondertussen meer dan 600

klassieke onderricht in de

kinderen naar school.

yoga van Iyengar, Yogananda

www.shahdol.nl

en zijn Guru.

Levensmotto

Redacteu

‘Wees een goed mens en blijf

Tijdschrift voor Yoga

altijd leerling’

Yoga Docentenopleidingen

Droom

In Paramaribo, Groningen,

Zijn droom om alleen maar

Nijmegen, Amsterdam

met yoga bezig te mogen zijn

Privé

is al uitgekomen. Om overal

Samenwonend en 2 kinderen

deze universele ﬁlosoﬁe te

India

mogen uitdragen, waar dan

In midden India heeft

ook ter wereld. En dat zijn

Ron samen met zijn Guru

eigen ontwikkeling en kennis

een school opgezet. De

een gunstig effect mag

kinderen komen uit ‘tribal

hebben op de omgeving.

villages’, zeer eenvoudige dorpen waar van oorsprong

WWW.YOGASTUDIE.NL

nomaden wonen. Dit is

Ron van der Post [1955] werd opgeleid tot yogadocent in India in de traditie van BrahmRishi Viswatma Bawraji. Hij volgde ook intensieve training bij BKS Iyengar, opleidingen in de verpleging, maatschappelijk werk, psycho-sociaal werk, sportmassage, shiatsu-therapie en voedingsleer. Ron is - zacht uitgedrukt - een veelzijdig docent. We praten met hem over yoga, lesgeven en India. Hoe ben je met yoga in aanraking gekomen? ‘Mijn vriendin raadde me aan yoga te gaan doen. Het leek me helemaal niets, zo’n ‘geitenwollensokken’ en ‘vrouwenclubjes’ gedoe. Toch was ik nieuwsgierig. Het was eind jaren ‘70 en er waren nog geen opleidingen. Mijn eerste inspiratiebronnen waren Angela Farmer en Victor van Kooten. Ik voelde meteen: dit is het voor mij, dit is wat ik altijd al doe. Alsof ik thuiskwam. Vanaf toen was ik er twee tot drie uur per dag mee bezig. Binnen één jaar kon ik plotseling een yogaschool overnemen. Spannend, maar het ging meteen zo leuk en goed dat ik stopte met mijn andere baan als maatschappelijk werker. Door mijn Guruji en swami Yogananda wordt ik nog steeds begeleid op mijn spirituele pad.’

Iedereen heeft een leraar nodig, niemand kan het alleen. Wanneer ging je voor het eerst naar India? ‘Toen ik 22 was ben ik anderhalf jaar op wereldreis gegaan. Dat heeft me gevormd. Ik werd teruggeworpen op mezelf en kon

niemand meer ergens de schuld van geven. Ik zag wat het leven me te bieden had en hoe andere mensen leefden. Ik leerde om buiten de gebaande paden te denken. Mensen leven overal anders, maar diep van binnen zijn ze hetzelfde. Ze uiten zich alleen anders. In India bijvoorbeeld, moet je mensen eerst een ego geven, hier in het westen moet je het eruit halen.’ Kun je iets vertellen over je Guru? ‘Mijn Guru BrahmRishi Swami Vishvatma BawraJi Maharaj is degene die mijn leven écht 180 graden omdraaide. Ik heb jarenlang klassiek onderricht in yoga van hem gekregen tijdens de vele reizen die ik met hem ondernam in de Himalaya en noord India. Hij liet me gastlessen verzorgen aan de lokale yogastudenten in de Himalaya.’

hebben voor mij een win-win aspect in zich. Ik zie het leven non-dualistisch. Als je boven je problemen kunt uitgroeien zie je de winst die je ervan hebt gekregen. Zo blijf je niet hangen in je verleden. Ik kijk niet naar wat situaties me hebben gekost, maar naar wat dingen me hebben gebracht. Ik ben altijd tevreden en voel me verbonden met het universele. De enige momenten waarop ik stress ervaar, is als ik met mijn computer aan het stoeien ben.’

Alle situaties hebben voor mij een win-win aspect in zich.

overal in de wereld onderwijzen. Het enige verschil is de vertaalslag die ik maak. Ik probeer rekening houden met de culturele verschillen. Maar de meeste mensen staan open voor nieuwe inzichten en zijn leergierig. Dan speelt culturele achtergrond geen rol meer. Het is heel inspirerend om me elke keer weer af te stemmen op de groep die voor me zit. In de onderstroom van wie we zijn als mens, hebben we vaak dezelfde verlangens, behoeftes en drijfveren. Iedereen wil liefde en gelukkig zijn. We willen allemaal vrede en harmonie. Ik vind het geweldig om daar een bijdrage in te kunnen leveren.’

Je bent voorstander van vasten. Waarom? ‘Niet of minder eten betekent dat mijn lichaam rust krijgt en niet bezig hoeft te zijn met verteren. Het is ook handig om niet steeds met eten bezig te hoeven zijn: rust in het hoofd. Ik vast niet omdat ik niet wil eten maar omdat het mijn meditatie verdiept. Ik ontvang dan energie via mijn kruinchakra. Voor de zekerheid heb ik wel altijd een koek bij me, voor het geval ik ineens trek krijg. Ik wil geen honger hebben.’

Hoe belangrijk is meditatie voor jou? ‘In het begin had ik de fysieke kant van yoga erg nodig: om eerst bij mezelf thuis te komen. Naarmate de jaren vorderde kreeg het zachte in me ook steeds meer plek. Ik leerde vanuit zachtheid toch hard te werken. Meditatie kreeg steeds meer een plek en nu na meer dan dertig jaar heeft het de belangrijkste plaats in mijn leven gekregen. Naast fysieke uitdagingen is meditatie vanzelfsprekend gekoppeld aan de beoefening van yoga. In het begin stonden bij mij de lichaamshoudingen centraal, nu gaat het meer om meditatie en prãnayãma.’

Wat is het mooiste aan lesgeven? ‘Ik hou van fysiek bezig zijn. Ik kende de fysieke omgang met allerlei soorten lijven door mijn werk in de verpleging. Daar haalde ik mensen uit hun rolstoel en legde ze op de grond om te onderzoeken wat er nog wél kon, in plaats van te kijken naar de beperkingen. In de yogales is vooral betrokkenheid heel belangrijk. Ik geef iedereen de ruimte. Als mensen zich veilig voelen, komen ze met vragen. Iedereen heeft een leraar nodig, niemand kan het alleen. Daarom zoek ik ook zelf steeds weer verbinding met nieuwe theorieën, mensen en activiteiten in de buitenwereld. Ik blijf mezelf telkens vernieuwen.’

Heb je wel eens last van stress? ‘Weinig. Ik kom uit een arbeidersgezin. Mijn moeder werd ziek en ik ging naar een internaat. Daar ben ik heel sterk geworden. Ik leerde opkomen voor mezelf en volhouden. Ik geef niet snel op, doorgaan is de uitdaging. Die instelling heeft me zover gebracht op het pad van yoga. Alle situaties

Je verzorgt opleidingen over de hele wereld. Wat heb je geleerd over mensen? ‘Diep van binnen zijn we allemaal hetzelfde, of je nu bruin, geel, wit of rood bent. Mijn opleidingen - die ik verzorg in Nederland, Suriname en Guyana- zijn dan ook in principe overal hetzelfde. Als je de ﬁlosoﬁe begrijpt en doorleeft hebt, kun je deze

Tot slot, hoe krijgen we iedereen aan de yoga? ‘Mijn advies: probeer yoga niet aan anderen op te dringen! Doe het zelf, en als anderen zien hoe gelukkig het je maakt, zal het vanzelf de interesse wekken. Zolang je geen egoïstische navelstaarder wordt natuurlijk!’

DE YOGAKRANT // 8

YOGALOVE

GOED VOOR ELKAAR

AMMA - GURU MATA AMRITANANDAMAYI DEVI - KNUFFEL GURU

DE KRACHT VAN KNUFFELEN In de Indiase traditie wordt ze gezien als een Mahatma , een grote ziel. Een Mahatma ziet, voelt en begrijpt hoe alles en iedereen met elkaar verbonden is. In het westen wordt ze ook wel de ‘knuffelguru’ genoemd, omdat ze haar volgelingen liefdevol omhelst. Amma’s thuisbasis is haar ashram in Kerala. vissersgezin. Van jongs af aan bracht ze vele uren per dag door in meditatie, componeerde en zong devotionele liederen en zamelde voedsel en kleding in voor arme mensen. Als tiener begon ze mensen spontaan te omhelzen uit troost. In eerste instantie stuitte dit op grote weerstand. In India is het niet de gewoonte dat vrouwen mannen of mensen uit andere kasten in het openbaar aanraken, laat staan omhelzen. Ondertussen heeft zij in de afgelopen veertig jaar al meer dan drieëndertig miljoen mensen omhelsd.

In dit spirituele centrum wonen ongeveer drieduizend mensen uit de hele wereld, waarvan er vele hun carrières hebben opgegeven om Amma’s werk mogelijk te maken. Daarnaast reist ze de hele wereld over om haar boodschap van liefde door te geven aan zoveel mogelijk mensen. Men zegt een overweldigend gevoel van liefde en acceptatie te ervaren tijdens haar omhelzing. Amma, wat moeder betekent, werd in 1953 geboren in Kerala, Zuid-India. Ze volgt het pad van de bhakti yoga; devotie en liefde. Ze werd geboren in een eenvoudig

Als spiritueel leider heeft Amma volgelingen over de hele wereld en haar darshan (zegen) is uniek in de geschiedenis. Ze predikt liefde en dienstbaarheid als de grondtoon van het universum en beste remedie voor alle emotionele blokkades en negatieve gevoelens. In India is ze vooral bekend om haar sociale acties, zoals het bouwen van duizenden woningen voor weduwen, ongehuwde moeders en armen. Ze spreekt zich uit voor gelijke rechten voor vrouwen en leden van lagere kasten in India. www.amritapuri.org www.amma.nl

Spiritueel Knuffelen

‘Als ik mensen omhels, is dit niet enkel een fysieke omhelzing. De liefde die ik voel voor de gehele creatie stroomt naar iedere persoon. Dit zuivert hun geest en doet liefde, compassie en de andere kwaliteiten in hen ontwaken die worden geassocieerd met moederschap. Het zijn deze kwaliteiten die de harmonie in de samenleving behouden en waar zo’n enorm tekort aan is in de wereld van vandaag de dag.’ Amma

AMMA IN NEDERLAND Van 23 tot 25 oktober is Amma in Nederland. Zij geeft dan haar omhelzingen (darshan) aan bezoekers en je kunt er ook vrijwilligerswerk (seva) doen. Locatie: Expo Houten Meidoornkade 24 3992 AE Houten www.expohouten.nl

Tekst: Monique van Driel • www.yogametlef.nl

Monique van Driel is yogadocent en eigenaar van Yoga met Lef in Rotterdam. Afgelopen zomer verzorgde ze de early bird yogalessen op het Open UP Festival in Limburg. Een festival waar mensen dichter bij elkaar en zichzelf komen. Monique vat haar ervaringen samen in een knuffelpleidooi. Open Up was een heerlijk festival met prachtige muziek, inspirerende workshops, mooie mensen en ontmoetingen, lekker eten, gezelligheid en vooral heel veel knuffels. Ontwapenende, ontroerende, verbindende, verzachtende, troostende hugs. Armen, benen en soms ook lijven die elkaar onvoorwaardelijk omhelzen. Eenmaal thuis, achter mijn computer, besef ik dat ik dit openlijke geknuffel nog het meeste mis. Een week voor het festival had ik het geluk om met mijn favoriete leraar (Sahajananda) acht dagen in stilte door te brengen. Na aﬂoop van de retraite was er een moment om te sharen. Daar had ik geen behoefte aan -ik kan mijn ervaringen meestal toch niet zo goed onder woorden brengenmaar een hug, dat wilde ik wel! En zo gebeurde het. Met onze harten tegen elkaar versmolten we in een eindeloos moment dat eindeloos leek. Een tijdloze ervaring, waarin mijn hart voelde als een groot gat dat onmiddellijk, zodra onze bovenlichaam elkaar raakten, versmolt met de oneindige ruimte in het onbegrensde hart van mijn

leraar. Heel even leek de tijd stil te staan. Of niet te bestaan. Ik bestond niet, hij bestond niet en samen waren we één. Voor een tijdloos moment werden al mijn gedachten weggevaagd en bestond de wereld niet meer. De omhelzing laat me niet meer los. Nu nog steeds voelt het alsof we verbonden zijn. Mijn hart in zijn hart in alle harten van de wereld. Op UP deed ik nog een nieuwe ontdekking. Het maakt niet uit met wie je knuffelt of hoe je knuffelt. Zodra twee harten bij elkaar in de buurt komen, ontstaat er een onzichtbaar linkje. Een stroompje van Liefde, een energetische verbinding die misschien wel meer helend is dan we beseffen. Als harten elkaars aanwezigheid voelen, stroomt als vanzelf de onvoorwaardelijke Liefde en compassie. Volgens mij is het niet eens nodig om te focussen; kan je gewoon over de yogales van die ochtend praten, over de boodschappen, het weer of wat dan ook. Naar de effecten van knuffelen wordt ook wetenschappelijk onderzoek

gedaan. Tijdens knuffelen en lichamelijk contact wordt het stofje oxytocine aangemaakt in de hersenen. Dit zogenaamde ‘knuffelhormoon’ is een waar wondermiddel: het vermindert angst, versterkt het immuunsysteem, geeft meer (zelf)vertrouwen, opent ons hart en maakt ons socialer. Daarnaast heeft het een positief effect op ons geheugen en verlaagt het hartslag en bloeddruk. Zelfs je spijsvertering ervaart beneﬁts van knuffelen door afname van het cortisol-level in je bloed. Daarom pleit ik voor een knuffelrevolutie! Graag nodig ik iedereen uit: knuffel vanaf morgen -minimaal drie momenten per dag, bij voorkeur meer- iemand in je omgeving. Je partner, je kinderen, vrienden of collega’s. Creëer per dag een aantal momenten waarin je uit je hoofd stapt, in je lijf landt en je hart opent voor een ander. Probeer dit zonder woorden te doen, in stilte en openheid. Als in een wereld zonder woorden, waar de knuffel onze harten met elkaar verbindt.

Ocytocine De Zweedse hoogleraar fysiologie Kerstin Moberg onderzoekt de effecten van aanraking in ons lichaam. Onze huid speelt daarbij een belangrijke rol. De huid is ons grootste orgaan. Het begrenst je lichaam van de omgeving en vertelt je of het koud of warm is, of je gespannen of gezond bent. Volgens Moberg wordt via huidcontact de aanmaak van oxytocine gestimuleerd. Oxytocine is vooral bekend als een moederschap-hormoon. Het komt vrij tijdens de bevalling en stimuleert het toeschieten van moedermelk als de baby wil drinken. Het stimuleert de hechting. Maar ondertussen weten we dat ocytocine veel meer functies heeft. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat we ons veilig en tevreden voelen. Het versterkt de onderlinge band en vergoot de behoefte aan (meer) contact. Als we veel knuffels krijgen, ontwikkelen we ons beter, groeien we beter en leren we sneller. Onze bloeddruk daalt en we ervaren minder stress. Wie veel oxytocine produceert, is ontspannen, rustig en zorgzaam. Massage Bob Rolvink is directeur en oprichter van de Holos Academie voor massagetherapie in Utrecht. Massage is een intense manier van aanraken. Rolvink: ‘Een schouderklopje, een steuntje in de rug, dat zijn niet voor niets spreekwoorden geworden. Mensen hebben baat bij lichamelijk contact. Een massage betekent een uur aandacht voor je lijf. Aanraking is lang ondergesneeuwd geweest in onze samenleving, terwijl het zo’n grote preventieve werking kan hebben. In Zweden zijn scholen waar kinderen regelmatig gemasseerd worden. Op die scholen wordt veel minder gepest. Ook in Nederland worden mensen - inclusief zorginstellingen en zorgverzekeraarszich steeds bewuster van het nut van massage.’

Knuffeltips van Monique: • Neem de tijd: ontspan, vertraag en geniet van iedere knuffel. • Ben erbij: knuffel met je aandacht helemaal in het hier en nu aanwezig. • Geef en ontvang: knuffel vol overgave en houd je niet in met het delen van liefde. Als jij je helemaal overgeeft, nodig je de ander uit om dat ook te doen. • Stem af: knuffelen kan op veel verschillende manieren. Van een innige omhelzing tot een zacht schouderklopje of een subtiele hand op een arm. Kijk en voel wat in iedere situatie gepast lijkt, en stem af op de ander.

DE YOGAKRANT // 9

YOGA

GOED VOOR JE HOOFD

De Ashram

Tekst: Yogi Ram

Indiase naam voor een religieuze leefgemeenschap of ontmoetingsplaats, meestal georganiseerd rondom een bepaalde guru of leer; een plek waar men zich richt op meditatie, het religieuze leven, studie en onbaatzuchtige arbeid (seva).

Traditioneel gezien woont een spirituele meester (guru) met zijn familie in de ashram. Bezoekers kunnen de ashram voor een korte of langere periode aandoen om hulp te zoeken van de guru die hen begeleidt op hun spirituele pad. Bezoekers die besluiten om binnen de ashram te blijven wonen, worden onderdeel van de meesters familie. Zij volgen de dagelijkse routine van de ashram en helpen mee in de huishouding. Ondertussen werken zij aan hun spirituele ontwikkeling.

Ashrams zijn een belangrijk onderdeel van het Indiase culturele erfgoed. Tot ca. 80 jaar geleden, in de tijd dat er nog nauwelijks scholen waren, waren ashrams ook een plek voor basis onderwijs voor kinderen. Nu ligt in de meeste ashrams de nadruk op religieuze en spirituele educatie. Vele toeristen reizen jaarlijks af naar India om in een ashram te verblijven. En in de afgelopen decennia is het concept van de spirituele leefgemeenschap vanuit India over de hele wereld verspreid. Tegenwoordig is de ashram toegankelijk voor iedereen. Een ashram is meestal een serene oase van kalmte en rust. Vaak ligt hij net buiten de bewoonde wereld, in een kalme en rustgevende omgeving. In de ashram is geen plaats voor luxe. Er zijn eenvoudige faciliteiten, slaapgelegenheden, een eetzaal, een yoga- en meditatiezaal, bibliotheek en tuinen. Het is plek om yoga, meditatie en andere spirituele praktijken te beoefenen en om spiritueel te kunnen ontwikkelen en groeien. Het doel is om terug te gaan naar de basis, om los te komen van dagelijkse gewoontes, patronen en behoeftes.

Spiritualiteit in India Spiritualiteit is geïntegreerd in de Indiase cultuur, evenals regelmatige bezoeken aan tempels en ashrams. In India leeft een inherente overtuiging, een diep geïnternaliseerd concept: ‘Wij zijn geen mensen met een spirituele ervaring, wij zijn spirituele wezens met een menselijke ervaring.’ Spiritualiteit is een essentieel onderdeel van het dagelijks leven. In India groeien mensen op met de ideeën over zelfbewustzijn en zelfontplooiing, met de principes van spirituele ontwikkeling en verlichting. Ze zijn al vanaf een jonge leeftijd bewust van de verschillen tussen realiteit en illusie in deze wereld. Spiritualiteit is in India dus iets voor iedereen en dit zie je terug in het concept van de ashram. Het kan vergeleken worden met een klooster, maar deze vergelijking schiet te kort omdat een ashram niet alleen bedoeld is voor monniken en nonnen, heiligen en spirituele meesters, maar toegankelijk is voor iedereen. Mensen met alle mogelijke achtergronden, leeftijden en geloofsovertuigingen kunnen de Ashram bezoeken en er voor een onbepaalde periode verblijven. De guru helpt en verwelkomt iedere gast, ongeacht geloofsovertuiging of religie.

2-jarige opleiding

Yogadocent Start januari 2015 Meer informatie: www.yogavidya-rotterdam.nl T +31 (0)6 25 100 420

Erkende opleiding 500 h

Waarom naar een ashram? Er zijn verschillende redenen om een ashram te bezoeken. Sommige mensen zoeken begeleiding en spirituele wijsheid, anderen zoeken een rustplaats om meer vrede en een heldere geest te vinden. Weer anderen komen naar de ashram om discipline en goede gewoontes te ontwikkelen en negatieve patronen los te laten. Wat je doel of reden ook is, de ashram biedt een veilige omgeving. Het is er vrij van afleidingen en routines uit het dagelijkse leven. Je kunt er loskomen van boventallige emoties en materiële bagage om zo terug te komen tot jezelf, de kern, en te reflecteren op het ware doel en betekenis van het leven. Door de stressvrije en gezonde levensstijl in de ashram, kan je vaak in een relatief korte periode de mentale en fysieke balans terug vinden. Het leven in de ashram De levensstijl in een ashram is heel gestructureerd. Je staat op bij zonsopkomst, doet ademhalingsoefeningen om verse zuurstof in je longen te krijgen, mediteert om dieper tot jezelf te komen, zingt en chant om emoties vrij te laten, eet eenvoudig om het lichaam te reinigen, oefent yoga asana’s om je lichamelijke conditie te verbeteren en discussieert over filosofiën om de geest te openen. Gedurende de dag volg je een strikte routine, in sobere ruimtes zonder enige luxe. Deze eenvoud helpt je die dingen in het leven te waarderen, die we anders vaak voor lief nemen. Het helpt om te reflecteren op onze mentale conditionering, onze gewoontes en patronen die we soms verwarren met noodzakelijkheden. Welke ashram Het kiezen van een ashram is zorgvuldige aangelegenheid. Elke ashram heeft een andere sfeer en andere gewoontes. Een authentieke ashram is niet-sektarisch van aard. Een ashram onderwijst of predikt geen enkele religie, geloof of goeroe. Een ware ashram stimuleert enkel een gezonde levenstijl en zelfbewustzijn door zelfdiscipline en reflectie. Toch kunnen de ervaringen in een ashram intimiderend en confronterend zijn. Door nieuwe inzichten en wijsheden, krijg je na verloop van tijd vaak een duidelijk beeld van de prioriteiten

in het leven. Je realiseert je dat ons lijden meestal voortkomt uit stress, inbalans tussen emotie en logica en gebrek aan discipline. De ashram is dé aangewezen plek om lichaam en geest in balans te brengen. Welke ashram je hiervoor uitkiest is een persoonlijke en individuele keuze. Arhanta Yoga Ashram In Nederland vind je in het prachtige groene Gelderland vlakbij Arnhem een echte authentieke Indiase ashram! De Arhanta Yoga Ashram biedt een 200 uur Yoga Teacher Training, Meer info op www.arhantayoga.org

OVER DE AUTEUR Yogi Ram is een gerenommeerd yoga- en filosofie leraar uit India. Hij is de directeur en de hoofdleraar van de Arhanta Yoga Ashram in India en Nederland. Sinds 2007 woont hij in Nederland met zijn familie. Hij heeft wereldwijd meer dan 800 yogadocenten opgeleid. Voor meer informatie over Yoga Ashrams, over klassieke Hatha Yoga of over Vedische filosofie kan hij via e-mail worden gecontacteerd: yogiram@arhantayoga.org www.arhantayoga.org en www.arhantayoga.nl

DE YOGAKRANT // 10

YOGAJONG

GOED VOOR DE TOEKOMST

KINDERYOGA

TESTIMONIALS

Yoga is goed voor oud én jong! Want niet alleen volwassenen raken gestrest en overprikkeld. Kinderen en tieners kunnen ook de nodige rust en ontspanning gebruiken. Kinderen die veel spanning ervaren in het dagelijkse leven kunnen last krijgen van hyperactiviteit of teruggetrokken gedrag. Kinderyoga helpt met speelse en fantasievolle lessen om lichaam en de geest bij kinderen in balans te brengen.

Een kinderyogales bestaat uit oefeningen voor ontspanning, ademhaling, lichaamshouding en visualisatie. De oefeningen worden op een leuke en speelse manier aangeboden die aansluit bij de belevingswereld van kinderen. Vaak wordt er ook muziek gemaakt, gedanst, gezongen en getekend. Kinderyoga gaat niet om prestatie of competitie, maar om je ﬁjn voelen in jezelf en met anderen. Door de brede aanpak bij kinderyoga is veel meer mogelijk dan alleen de houdingen, zonder dat je daarbij de yoga uit het oog hoeft te verliezen. De meeste houdingen hebben namen uit de natuur die het kind helpen om zijn of haar lijf te verkennen. Jezelf uitstrekken als een kat maakt ruimte in je lijf, brullen als een leeuw helpt je om jezelf te uiten en stilstaan als een boom zorgt voor balans. En net zoals bij volwassen yoga eindigt de les met ontspanning, liggend met gesloten ogen, voelend in het lijf. Kinderyoga gaat over bewustwording van je lijf en het onder controle krijgen van gedachten en indrukken. Naast het doen van oefeningen, wordt er bij kinderyoga ook geﬁlosofeerd. Aan de orde komen vragen als: wie ben ik, wat kan ik, waar zit mijn kracht, hoe verdeel ik mijn energie en hoe respecteer ik mezelf en anderen? Kinderyoga bevordert op die manier een gevoel van zelfverzekerdheid en eigenwaarde. Het heeft een gunstige invloed op het concentratievermogen en de creatieve ontwikkeling.

De geest wordt rustiger zodat ze zich beter kunnen focussen en beter voelen van welke dingen ze blij en gelukkig worden.’

Hoe ben je op het pad van de kinderyoga gekomen? ‘Toen ik zwanger was in 2000 ging ik voor het eerst op zwangerschapsyoga. Ik wilde mezelf leren ontspannen. Mijn ervaring met de yoga was heel positief. Zo goed zelfs, dat ik na de bevalling een yogaleraren opleiding heb gaan. Ik werkte al als docent en jeugdhulpverleenster op een school voor moeilijk opvoedbare kinderen wilde mijn nieuwe kennis delen met de kinderen waarmee ik werkte. Als yoga bij mij zo ontspannend en rustgevend werkte, dan zouden de kinderen op school daar ook wel eens baat bij kunnen hebben....’

Mediteer je ook met de kinderen? ‘Je kunt van kinderen niet verwachten dat ze rustig in de lotushouding gaan zitten. Je kunt ze wel begeleiden in de ontspanning. Jonge kinderen kun je bijvoorbeeld vragen om hun ogen te sluiten en zich voor te stellen hoe het er in de jungle uitziet. Je kunt ze vertellen welke geluiden er zijn, hoe het er ruikt en wat je ziet. Als ze rustig zijn, kun je ze een concentratieoefening laten doen. De boom bijvoorbeeld. Dat is een bekende yogahouding op één been die de nodige concentratie vergt.’

En werkte dat? ‘Ja! Ik merkte dat de kracht van kinderyoga heel groot is. Kinderen leren meer over zichzelf via de wijsheid van het lichaam.

Hoe ziet een kinderyogales eruit? ‘Bij kinderen tot een jaar of elf gebruik ik vaak het thema ‘op avontuur gaan’. Als warming-up laat je ze bijvoorbeeld voorbereidingen treffen om de jungle in te gaan. Ze moeten door de modder stampen, bomen omhakken en onder takken doorkruipen om in de jungle te komen. Met oudere kinderen kun je beter een dans of bewegingspel doen om op te warmen.’ Welke thema’s werken bij oudere kinderen? ‘Thema’s als samenwerking, vriendschap of emoties. Terwijl ze met de ogen dicht op hun onderbenen zitten, vraag je ze om iets waarover ze verdrietig zijn in een ballon te stoppen en de ballon daarna los te laten. Na de meditatie bespreek je wat ze hebben losgelaten. Ervaringen kunnen daarna worden verwerkt in een tekening.’ Hoe leer je asana’s aan kinderen? ‘Om kinderen de verschillende asana’s (yogahoudingen) aan te leren, kun je met dieren werken. Een aantal houdingen worden al aangeduid met dieren zoals de hond, de vogel en de pauw. Voor andere yogahoudingen verzin ik zelf dieren die bij de houding passen. Voor een heel krachtige houding kies ik bijvoorbeeld een leeuw of bizon.’

Waarin verschilt kinderyoga van ‘gewone’ yoga? Bij gewone yoga is de sfeer vaak stil en ingetogen en bij kinderyoga is de sfeer eerder uitbundig.

Is dat verschil er ook in de opleiding? ‘De kinderyoga opleiding bij Jip & Jan heeft inderdaad een speels karakter en een breed aanbod aan yogaspeltechnieken, themalessen en lichaamsgerichte oefeningen. Bewegen, ontspannen, ﬂexibiliteit, positief denken, samenwerken, ontdekken en bewustwording staan bij kinderyoga centraal. Alle oefeningen en technieken die je leert tijdens de opleiding zijn direct toepasbaar in de les. Doordat de opleiding praktijkgericht is en er veel wordt geoefend en ervaren, groei je zelf ook. Je wordt gestimuleerd om te onderzoeken wat jij belangrijk vindt als kinderyogadocent, om van daaruit je authentieke visie en aanpak te ontwikkelen. Bovendien ervaar je tijdens de opleiding je innerlijk kind waardoor je nog duidelijker weet wat jij als docent te bieden hebt en kinderen nog beter kunt helpen bij het ontdekken van hun eigen kracht.’ Wat maakt iemand tot een goede kinderyoga-docent? ‘Een goede kinderyogadocent of coach is in contact met het kind in zichzelf . Hierdoor kan hij of zij beter verbinding maken met kinderen en inspelen op de belevingswereld van het kind tijdens de les.’ HELEN PURPERHART De Jip & Jan Academie is specialist op het gebied van kinderyoga en - coaching. Eigenares Helen Purperhart ontwikkelde haar eigen methode waarbij de verbinding tussen hoofd (denken en weten), hart (voelen en ervaren) en handen (doen en maken) centraal staat.

Katleen Roosen uit België en Wendy Peelen van sana-yoga.nl volgde een opleiding bij de Jip&Jan academie. Katleen: ‘Denk ik terug aan de kinderyoga opleiding bij Jip & Jan dan denk ik aan kleur, passie, onbevangenheid en vrolijkheid ten top! Deelnemen aan de opleiding is ongetwijfeld één van de beste keuzen die ik gemaakt heb. Mijn eigen speelsheid en creativiteit borrelden keer op keer opnieuw op, het vertrouwen in eigen kunnen groeiden meer en meer. Het gevoel thuis te komen, zowel in de groep als bij mezelf, is me het meest bijgebleven. De opleiding heeft het beste in mezelf opnieuw wakker gemaakt, ik ging weer stralen. Je leert er dat leren gewoon leuk mag zijn, dat je mag genieten en vooral dat je mag vertrouwen op je eigen kennis en wijsheid! ‘ Wendy: ‘In 2006 volgde ik zwanger en met volle energie de Kinderyoga opleiding. Wat een supervrouw is Helen! Haar charisma en energie zijn zo aanstekelijk! We hebben wat afgelachen tijdens de opleidingsdagen. Wat ik geleerd heb van Helen is dat je vooral jezelf moet blijven, je het kind in jezelf mag laten zijn en dat je goed bent zoals je bent. Inmiddels heb ik al wat jaartjes ervaring en combineer ik het geleerde met mijn eigen fantasie en ideeën van de kinderen.’

Word Kinderyogadocent! De kinderyogaopleiding kun je doen als 4 daagse bijscholing voor gecertiﬁceerde yogadocenten of als 10 daagse opleiding voor iedereen die geïnteresseerd is in het beroep kinderyoga. Kijk voor meer informatie op www.kinderyoga.nl Meer weten over de Jip&Jan academie? Zoek dan op youtube op ‘Jip Jan academie’.

KINDERYOGA & KINDERCOACH Opleiding Specialisatie Bijscholing

www.kinderyoga.nl www.kinderyogawinkel.nl

DE YOGAKRANT // 11

YOGAJONG

GOED VOOR DE TOEKOMST

PATANJALI’S YOGASUTRA’S BESPREKING YOGASUTRA 1.2 Annette van der Hoek is Indologe en eigenaar van India Expertise Center Samvaad in Rotterdam. In de yogakrant bespreekt zij Patanjali’s yogasutra’s.

De lichamen die het fysieke lichaam omgeven en die ook beschouwd kunnen worden als toenemende bewustzijnstoestanden.

www.samvaad.nl

Vorige keer yogasutra 1.1: Atha Yoganusasanam Aldus wordt yoga uiteengezet Nu verder met sutra 1.2: Het menselijk leven is een reis. Ons lichaam is het voertuig voor deze reis. Net zoals de vroeg-Griekse ﬁlosofen, zagen de Indiase ﬁlosofen geen scheiding maar een onverbrekelijk continuüm van lichaam en geest. Vandaar ook de gedachte dat het beheersen van het lichaam, zoals door middel van yogaoefeningen, de geest rustig kan maken. Evenzo temt een kalme geest de wervelingen in het lichaam. Zo ontstaat een beheerst voertuig om de levensreis mee te voltooien. Een voertuig waarmee bewust naar volgende, ijlere lichamen gereisd kan worden.

Bewustzijn van onze energie, van onze geest, van onze intuïtie en uiteindelijk van de gelukzaligheid waar wij allen, het stoﬀelijke voorbij, deel van uitmaken.

Ervaar je yoga voornamelijk als lichamelijke oefeningen? of als systeem van verbinding: tussen lichaam en geest, tussen het menselijke en het goddelijke... Zie je ‘nirodhah’ als rigoureus ‘stoppen’ of als ‘beheersen, onder controle houden’? De ene opvatting kan leiden tot ascese, de andere tot milder evenwicht.

Zo bereikt de mens verlichting, bevrijding, voltooiing van de reis. Zo reizen we het lichaam voorbij, juist dankzij het lichaam.

Ook ontwikkelt je opvatting zich gedurende de reis: wat eens volledig begrip leek, blijkt nog meer te kunnen omvatten...

Het Sanskriet is een taal waar weinig werkwoorden in voorkomen. In aforismen worden veeleer twee naamwoordelijke zaken gelijkgesteld: dit (=) dat.

Ook daarom, moet een vertaling zo neutraal, letterlijk en omvattend mogelijk zijn...

Het Sanskriet is ook een conceptuele taal Woorden verwijzen zelden speciﬁek naar één ding maar omvatten vele gradaties van een begrip.

yoga-verbinding citta - geest vrtti - wervelingen niroddhah - beheersen, stoppen

De termen zijn breed, de opvatting luistert nauw De opvatting is afhankelijk van ons begrip, en van de vertaler en van inzichten aangereikt door onze medereizigers

yoga [is] het stoppen/ beheersen, van de wervelingen van de geest

Vers twee van Patanjali’s yogasutra’s: yoga cittavrtti nirodhah

Patanjali was een Indiase geleerde die schreef over taal, yoga en geneeskunst. Hij leefde ergens tussen 600 voor Christus en 200 na. Veel weten we niet van hem maar in legendes leeft hij voort als ‘swayambhu’: een ‘uit zichzelf geborene’, iemand die er zelf voor gekozen heeft geboren te worden zodat hij anderen kan helpen. Patanjali’s yoga-sutra’s, een verzameling van 196 aforismen (korte verzen), wordt beschouwd als basistekst voor yoga beoefenaars en biedt ook diep inzicht in de menselijke psyche.

DE YOGAKRANT // 12

YOGAVOEDING

GOED VOOR JE LICHAAM

EEN SNUFJE YOGA OP JE BORD

LAURA DE NOOIJER (39 JAAR)

Tekst: Irina Verwer www.irinaverwer.com

Yogini & foodie Irina Verwer bestudeerde de yogische richtlijnen over voeding en schreef er een boek over. Dit boek ‘Kopstand in de Keuken’ staat vol heerlijke, gezonde en toegankelijke gerechten voor iedereen, voor iedere dag. Je hebt het ongetwijfeld al duizend keer gehoord, misschien wel veel vaker: ‘je bent wat je eet’. Maar heb je je ooit beseft hoe wáár dit is? Iedere cel in je lichaam is gemaakt uit waar jij je mee voedt. Iedere cel! Alles wat je eet en drinkt wordt door je lichaam afgebroken en gebruikt om jouw lichaam mee op te bouwen. Dat betekent dus dat je lichaam letterlijk datgene is wat jij eet. Daarom kun je beter zoveel mogelijk natuurlijke producten eten in plaats van bewerkte producten met chemische toevoegingen. Binnen de yogafilosofie wordt dit uitgangspunt nog een stapje verder genomen. Wanneer je ooit yogales gevolgd hebt, is het je waarschijnlijk opgevallen dat de yogafilosofie er van uit gaat dat alles met elkaar verbonden is. Een geheel. Niet alleen mensen, dieren en de aarde zijn verbonden (en daardoor ook van elkaar afhankelijk), maar ook alles wat jou jou maakt is met elkaar verbonden: je lichaam, je denken, je bewustzijn... In plaats van

Yoga: 2 x in de week Favoriete asana: Pigeon Pose Website: www.loveshock.com

‘bewustzijn’ mag je ook ‘ziel’ lezen. Ik bedoel er datgene mee wat in sommige yogateksten ‘de ziener’ genoemd wordt: datgene in jou wat altijd aanwezig en onveranderlijk is, in tegenstelling tot je lichaam en je gedachten, die voortdurend veranderen. Vanwege deze verbondenheid heeft dat wat je eet en drinkt niet alleen invloed op je lichaam, maar ook op je denken en bewustzijn. Om optimaal te leven is het dus belangrijk om zorgvuldig te kiezen wat en ook hoe je eet. Met aandacht: een snufje yoga op je bord dus! De oude yogi(ni)s beseften dit maar al te goed en stelden richtlijnen op over ‘juiste voeding’. In één van die oude teksten, de Gheranda Samitha, wordt gesteld dat yogische voeding net zo belangrijk is als alle andere aspecten van yoga zoals de houdingen, de adem en de meditatie. Alle oude teksten zijn het erover eens dat yogische voeding vooral vers, puur, aantrekkelijk en plantaardig moet zijn. Als je zelf

yogischer wilt gaan eten, neem dan kleine stapjes. Eet meer groenten, fruit, volle granen, noten, zaden en peulvruchten. Kook zelf en gebruik ingrediënten waaraan niks toegevoegd is - verse tomaten dus, in plaats van tomatensaus in een potje of zakje. Drink meer water, zodat je je lichaam van binnenuit zuivert. Probeer met zorg te kiezen wat je eet. Is het vers? Maakt het je gezonder én gelukkiger? Worden andere mensen, dieren en de aarde er ook beter van? Is dit de voeding waarmee je jouw lichaam op wilt bouwen? Is dit het eten dat je wilt zijn? Kies niet alleen met zorg, maar kook en eet ook met zorg. Maak een oefening van koken en eten met aandacht, zodat je van iedere hap en smaak kunt genieten. Dat betekent dat je dus niet ondertussen Facebook checkt of een vergadering bijwoont... Kook met liefde, met een glimlach op je gezicht. Echt, het eten wordt er alleen maar lekkerder door!

Banaankokospannenkoekjes uit ‘Kopstand in de Keuken’. Als je ze glutenvrij wilt maken, vervang je het speltmeel door boekweitmeel. Ze zullen dan wellicht wat sneller uit elkaar vallen, dus maak de pannenkoekjes dan nog iets kleiner. Banaankokospannenkoekjes 2 eetlepels chiazaad 8 eetlepels lauwwarm water 2 eetlepels kokosbloesemsuiker 1⁄2 theelepel kaneel 1⁄4 theelepel nootmuskaat 1 cup speltmeel 1⁄2 cup kokosmeel 1⁄2 eetlepel wijnsteenzuur bakpoeder 2 cups rijstkokosmelk 2 bananen 1⁄4 cup kokossnippers Laat het chiazaad ongeveer tien minuten in het water weken. Meng hier de kokosbloesemsuiker

EETDAGBOEK

Laura: ‘Ik ben een echte foodie en ik bespaar dan ook nooit op eten. 99% van wat ik eet is biologisch. Ik koop zoveel mogelijk op de Noordermarkt in Amsterdam, vanwege het aanbod, prijs en de versheid. Maar ik rij er ook graag voor om. Biologisch eten geeft mij het gevoel van rijkdom en connectie. Ik eet biologisch, zo weinig mogelijk tarwe en bijna nooit gefrituurd eten. Eens in de maand eet ik duurzaam gevangen, vette vis. Ik ben 20 jaar vegetariër geweest, maar ik bleef maar dromen hebben over vis. Dus dat eet ik nu heel af en toe. Vlees zal ik nooit meer eten. Dat staat inmiddels te ver van mij af. Mijn lievelingsgerecht is rauwe veganistische sushi. In de zomer eet ik het bijna elke dag. En chocolade natuurlijk. Rauwe chocolade speelt door mijn werk voor Lovechock een hoofdrol in mijn leven. Ik eet elke dag wel een stuk. Ik word er vrolijk van en het geeft me een goed gevoel. Mijn lievelingssmaak is op dit moment onze nieuwste smaak, de Pecan/Maca.’

Ontbijt: • 1 liter lauw water met daarin een halve geperste grapefruit, citroen en een eetlepel MSM (zwavelsupplement voor gezonde lever, botten, huid en haar). • 1,5 L Groene smoothie. 11 uur: • Verse muntthee met cocablad • Halve reep Lovechock rauwe chocola. Lunch: • 2 rauwe sushi met sla, tomaat, alfalfa en eigen gemaakte pesto Tussendoor: • Verschillende soorten rauwe chocolade tijdens een proefpanelmeeting Diner: • Gekookte artisjok met een dressing van olijfolie en knoﬂook • Gekookte quinoa met dille en kappertjes Toetje: • Stukje rauwe chocolade!

Recept groene smoothie Met een slowjuicer haal ik het sap uit bleekselderij, komkommer, mosla, peterselie, geelwortel, koriander, gember en rode bessen. Dit sap mix ik met een avocado en wat reishi poeder, spirulina, camu camu, rijst proteïne en stevia.

Recept pesto Amandelen, zonnebloempitten, basilicum, koriander, munt, olijfolie, appelazijn, zout, peper en knoﬂook. Recept quinoa Gekookte quinoa met dille, kappertjes, een uitje, tomaat en salade.

Ook een eetdagboekje bijhouden voor de Yogakrant? Geef je op via: info@yogakrant.nl

doorheen. Voeg vervolgens de overige ingrediënten, behalve de bananen en kokossnippers, toe en meng tot een glad beslag. Verhit een beetje kokosolie in een pan met antiaanbaklaag. Schep steeds drie lepels beslag in de pan,

om kleine, stevige pannenkoekjes te maken. Bak ze aan beide kanten bruin. Beleg met plakjes banaan en bestrooi met de kokossnippers. Schenk er eventueel wat ahornsiroop. Serve with a smile.

DE YOGAKRANT // 13

YOGASAUNA

GOED VOOR JE LICHAAM

Zweten en loslaten DE SAUNA ALS NIEUWE LEEFWIJZE

Een konijntje huppelt rustig voor me langs en staat dan stil. Ik zie zijn zachte vacht en lieve oogjes. Een hoopje zand beweegt door de neus van een molletje. Ik bestudeer mijn tenen en bedenk me het dat lang geleden is dat ik ze een blik waardig schonk. Ik trek een vergeten haar uit mijn onderbeen. De zon schijnt op mijn tintelende, blote lichaam.

Als ik na de sauna in de tuin geniet van een kopje thee, voel ik me vrouwelijk en mooi, in plaats van oud en moe. Mijn wurgende to-do-list lijkt plotseling heel overzichtelijk. Tien jaar geleden stopte ik met roken, en beloofde mezelf dat ik van het uitgespaarde geld maandelijks naar de sauna zou gaan. Ik ga het hele jaar door: zomer en winter. Ik heb gegiechelt in de sauna, gehuild, gekletst, gelachen en ik krijg er nieuwe inspiratie van. Bloot is hot Nederland heeft zich de laatste jaren vol overgave in de sauna gestort. Jong of oud, healthfreak of bourgondiër, dorpsbewoner-

of stedeling; ze maken geen bezwaar meer tegen bloot: de gêne is overwonnen. Het blote genieten begonnen. Tastzin De sauna maakt het gemakkelijk je lichaam te ervaren. We vergeten ons lichaam al snel in de drukte en stress van alle dag. Computerwerk, iPads, iPhones; we zitten voornamelijk in ons hoofd en verwaarlozen ons lichaam als geheel. In de sauna kunnen we weer voelen. De temperatuur op je huid is overal hetzelfde, waardoor je lichaam als één geheel voelt. Het ervaren van lichaamsbewustzijn is heilzaam. Bij Kashmiryoga - de yoga van

Saskia Onck

het tastgevoel - ligt het accent niet zozeer op het fysieke lichaam (annamaya kosha), maar op het energielichaam (pranamaya kosha). Door het ervaren van de tastzin; de huid worden diepere lagen van gevoel gewekt en ontstaat een transformerende werking. Lichaam en geest worden één. Er ontstaat harmonie. In de Kashmiryoga, gaat de aandacht steeds opnieuw uit naar het ervaren van de huid. Dat brengt je aandacht in het hier en nu. Het ontspant en zorgt dat je energie weer kan doorstromen. Een gezonde geest in een gezond lichaam Ook de sauna is een aangewezen plek om harmonie te ervaren van lichaam en geest. Om te transpireren moet je huid, het grootste orgaan van je lichaam, zich letterlijk openen. Afvalstoffen worden afgevoerd. Volgens de oude principes van de zweethut werkt transpireren reinigend op emotioneel, spiritueel en mentaal vlak. Je zou zweten kunnen vergelijken met huilen. Je verliest ballast, zowel fysiek als emotioneel. Lichamelijke bewustwording maakt ook sensitief en gevoelig. Het past in een gezonde levenswijze waar onze Calvinistische achtergrond langzaam plaats maakt voor een een ruimer en zachter gevoelsleven. Bij mij versterkt de sauna dat zachte. Als ik na een middagje sauna naar buiten stap, voel ik ik mijn lichaam van top tot teen. Mijn hoofd is rustig, mijn hart is vol. Ik voel me weer compleet. Wendy Piet, Manager Sport van Spa Sport Hotel ZUIVER, over het geheim van deze toenemende populariteit. Wendy: ‘Mensen komen vaak volledig gestresst, al bellend, aan. Ze raken bijna overstuur als blijkt dat ze binnen geen telefonisch netwerk hebben. Hier stappen ze letterlijk een andere wereld in. Er zijn hier zo min mogelijk prikkels. Je bent helemaal afgesloten van het drukke buitenleven. Verder zien we dat mensen steeds minder gêne hebben. Veel mensen komen alleen. Dan hoeven ze niet met

vrienden te kletsen en weer in het mentale te vervallen. Tijd om te voelen in plaats van denken. Te zijn in plaats van te doen. Wij geloven in de werking van een gezonde geest in een gezond lichaam. Door afwisseling van beweging, rust, zingeving en voeding geloven wij dat je het beste uit je leven kunt halen. Wij bieden onze gasten de omgeving waarin dit mogelijk is met een wellnesscenter dat meer biedt dan een prachtige spa. In ons moderne ﬁtnesscenter heeft yoga een prominente plek op het lesprogramma met onder andere Hot Yoga, Vinyasa Flow en Power Yoga groepslessen. Optimale gastgerichtheid, kwaliteit en passie moeten onze gasten een onvergetelijk ervaring bieden. Wendy: ‘15 november organiseren we ons eerste yoga event in Spa Sport Hotel ZUIVER. Tijdens het YaYogafestival staan Hatha yoga, meditatie, hot yoga, klankschalensessies en mindfulness op het programma. Evenals een speciaal yoga menu. We zien de raakvlakken tussen yoga en de sauna, en dat het één het ander versterkt, en spelen hier op in met deze eerste unieke Yogadag.’

��

MAIL EN WIN! GUNS AND ROSES HOT PANTS Maak kans op deze Guns and Roses Hot Pants t.w.v. t 69,95 en gemaakt van PET-ﬂessen! Stuur een mailtje met je gegevens naar mailenwin@yogakrant.nl ovv ILOVEYOGA. Iloveyoga, de hippe yoga webshop die oa. de merken Teeki, Onzie en Spiritual Gangster verkopen.

WWW.ILOVEYOGA.NL

��

DE YOGAKRANT // 14

YOGA PARTNERS VAN DE YOGAKRANT AMSTERDAM E.O. www.catherinetol.com www.denieuweyogaschool.nl www.jyo.nl www.nyingma.nl www.svahayoga.com www.yogagarden.nl www.yogaonthespot.nl www.yogastudio-flow.com www.mm-sup.com www.ellieloeve.nl www.thriveyoga.nl www.studioaanhetij.nl www.delijfschool.nl www.leef-yoga.nl www.mudra-cursuscentrum.nl www.puur-studio.nl www.zensaz.nl www.novayoga.nl www.studiolos.nl www.yinyangcentrum.com www.rasa-lila.nl www.mettamind.nl www.yagoy.nl www.yogabosenlommer.nl www.agamayoga.nl www.extradimensie.com www.yogapraktijkshruti.nl www.yogatoday.nl www.annekesips.com www.dolfijnwellness.nl www.intuitie-in-praktijk.nl www.infnti-lifestyle.com www.mindfulpresence.nl www.dayspa.nl www.scentofbali.nl www.shape-all-in.nl www.sportsworldamsterdam.nl www.zuiveramsterdam.nl www.irinaverwer.com www.moenayoga.com www.messolonghi-yoga.com www.supsup.nl www.lachyoga.nl www.artofloving.nl ROTTERDAM www.villayoga.nl www.meanderyoga.nl www.blijeboeddhayoga.nl www.healingyoga.nl www.movealongstudio.nl www.yogamaya.nl www.centrumbodhi.nl www.artofliving.org www.timsayoga.nl www.samvaad.nl www.yogaschoolrotterdam.nl www.yogafrans.nl www.yogametlef.nl www.studiohillegersberg.nl www.yogapraktijkpachamama.nl www.liefenzacht.nl www.yogameditatie.com www.yolandadevrij.nl www.hotyogaplace.nl www.yogiya.nl www.yogazone.eu www.bikramrotterdam.com www.integraleyoganederland.nl www.yogartschool.nl www.yomabe.nl www.lovehealthyliving.nl www.margasyogarotterdam.nl www.coach.heleenverdonk.nl www.yoia.nl www.smrti.nl www.druyogabandhu.nl www.junojoy.nl www.indigoyoga.nl www.tantraflow.nl DIVERS www.yoga-saswitha.nl www.poweryoga.nl www.yogastudie.nl www.tijdschriftvooryoga.nl www.yogaindebuurt.nl www.yogaladder.nl

YOGASHOPPING

YOGI GRIP

Yogisha heeft het grootste assortiment yogamatten van Amsterdam. De antislip-handdoek van Yogitoes heeft nopjes aan de onderkant waardoor hij goed op zijn plaats blijft liggen, zowel op je yogamat of (bv. als reismatje) op de grond. Het materiaal absorbeert zeer goed, waardoor de handdoek niet glad wordt door transpiratie. Perfect voor extra grip tijdens je yoga-houdingen! Ga naar  www.yogisha.nl of kom langs in de winkel: Ceintuurbaan 378.

LOLË TADASANA PANTS Loungy broek waarmee je vlotjes van de yogamat naar de dansvloer beweegt! Fijn detail: de contrasterende oprolbare omslag onderaan de pijpen. Je vindt nog meer eco-vriendelijke aangename yogakleding bij  www.souplesse-oblige.be t 89,-

SOFT LIKE SKIN Mooie eco-de-luxe-mode van Ecotex, gemaakt van natuurlijke grondstoffen door vakmensen die een eerlijk salaris verdienen. Shirts van biologische katoen, van linnen, dat ademt, zit goed en voelt (h)eerlijk!  www.ecotex.nl

Mail & Female

Tantra

Dit yoni-ei van rozekwarts is ideaal voor tantra oefeningen. Stevige bekkenbodem - en vagina spieren vergroten het seksuele genot. t 39,00  www.mailfemale.com Alles op het gebied van liefde, erotiek & beminnen.

LOVECHOCKROCKS LOVECHOCK RAW CHOCOLATE Lovechock wordt met liefde handgemaakt van de beste biologische cacao uit Ecuador. Omdat de cacaobonen ongebrand en koudgemalen zijn, zit Lovechock supervol ﬂavonoïden en ‘liefdesstofjes’. Nieuw van Lovechock zijn de drie heerlijke varianten Lovechock Rocks. Probeer bijvoorbeeld de Mulberry/Hemp seed met zoete moerbei, nootachtig hennepzaad en ‘King of Herbs’ reishi, omhuld met raw chocolate.  www.lovechock.com

TIE DYE Maak een frisse start met de nieuwe collecties bij Yoga-Specials.com. Combineer de Tie Dye Legs, Mimic print leggings en meer met tops en shirts in warme herfsttinten als Earth, Plum, Wine Terracotta, Violet en Mauve. Verkrijgbaar bij  www.Yoga-specials.com

DE YOGAKRANT // 15

YOGAAGENDA

GOED OM TE WETEN

WHAT’S THE BUZZ? ✸ YOGA AMSTERDAM ✸ Yogaverwenweekend bij LeefYoga op 25 en 26 oktober 2014. Meditatie, (hormoon)yoga, ontspanning, triggerpointmassage, chakrayogales. Genieten, ontspannen en bijkomen. 40 euro per dag, 75 euro voor twee dagen. LeefYoga Amsterdam, info@leef-yoga.nl,  www.leef-yoga.nl Yogastudio JYO, WG-plein 108, professionele begeleiding, ﬁjne, rustgevende lessen Hatha yoga, Yoga bij Kanker, Gentle Yoga bij beperkingen, Mindfulness, Kinderyoga, privé- of groepsles. Iedereen=welkom! Aanmelden en info:  www.jyo.nl. DeNieuweYogaschool.nl biedt onder leiding van Johan Noorloos haar eigen Vinyasa en Yin Yoga TeacherTrainingen aan. Johan heeft jarenlange ervaring in het begeleiden en opleiden van yogaleraren. Meer info  www.denieuweyogaschool.nl Ayurveda en Yoga Praktijk Shruti in Amstelveen verhuurt haar ruimte voor yogalessen (enkele uren per week). Info. 06-49394288 Ayurveda consulten en behandelingen in Amstelveen. Bel voor een afspraak 020-4538311/ 06-49394288  www.ayurvedaformotherandbaby.nl INFNTI yoga IJburg Hatha yoga elke woensdag van 20.15 - 21.30 in de yogaruimte IJburg College. INFNTI verzorgt ook yoga en meditatie sessie’s voor bedrijven. Meer info  www.infnti-lifestyle.com Kum Nye is een eenvoudige, maar diepgaande, Tibetaanse yoga. Zelfs enkele minuten beoefening brengt ontspanning in de druk van alledag. Zeer geschikte ingang voor meditatie. Ongeacht leeftijd of conditie te beoefenen. Live-aanbod:  www.nyingma.nl Online-aanbod:  www.boeddhismeonline.org Tantric Yoga laat de Goddess in je ontwaken. Alleen vrouwen. Meer bewustzijn in het bekken, meer plezier in sensualiteit. Zaterdag 10.30-12.00 uur, Mirror Centre, Amsterdam. 5 Lessen t 65,-.  www.tantricyoga.nl

Mindfulness voor volwassenen en kinderen

5 PROEFLESSEN VOOR MAAR t25!

Cursus ‘Wat is Yoga?’

Kate & Jakob maakt mooie duurzame

De 8-weekse Mindfulnesstraining voor alle

Dagelijks yogalessen, voor beginners

Een introductie voor beginners, maar ook

yogakleding. Het is een merk met hart

leeftijden, door ervaren mindfulnesstrainer

tot gevorderden en diverse

voor ervaren mensen die wat dieper in

en ziel: mooi, persoonlijk, modieus,

en yinyogadocente. Regelmatig

verdiepingsworkshops. Elk seizoen start een

willen ingaan op wat Yoga inhoudt.

gepassioneerd en internationaal. Kate

starten nieuwe groepen, workshops en

Beginnerscursus Yoga en een cursus Yoga

Er is aandacht voor de basishoudingen,

& Jakob staat voor karakter, kracht,

vervolgtrainingen. Ook individuele training

bij Stress en Burnout.

alignment, de Yoga Sutra’s, verbinding van

compassie en wilskracht. Less is more!

mogelijk.

 www.puur-studio.nl

lichaam en geest. Kijk voor data en tijden op

Ware schoonheid zit in details, kwaliteit en

 www.mindfulpresence.nl Yoga Westelijke Eilanden

 www.margasyogarotterdam.nl Even de stad uit Volop workshops dit najaar bij YogaToday. 12 minuten trein, 5 minuten lopen en je bent er al! We nemen je mee op reis .... naar jezelf.

pasvorm.  www.freshcomms.com

Yoga op Mallorca Yogaventura organiseert actieve yoga en

Global Flow Retreats

wandelvakanties naar het zonnige Mallorca.

All inclusive Yoga en Yoga & Surf retreats

Geniet van een vloeiende vinyasaﬂow aan

in Marokko, Italië en Thailand. Ontspan

voor beginners en halfgevorderden. Welkom

het strand of een meditatie in een bijzondere

volledig in een luxe resort en geniet van de

voor een proeﬂes.  www.catherinetol.com

grot. Nieuwsgierig?  www.yogaventura.nl

natuur, yoga, surfen, massages, gezond

Najaarsdetox? Doe mee met het Thuis

 www.globalﬂow.org

Wil je op een rustige manier en in klein groepsverband yoga beoefenen? De yogalessen bij Catherine zijn toegankelijk

Yoga-Reiki Stilte retreat Limburg 16-19 november 3 dagen om in stilte af te reizen naar jezelf. Yoga, Reiki, Massage en een intensieve Zweethut Ceremonie met Tona & Marco. www.thriveyoga.nl (workshops-retreats) Yin Yoga Moonlodge (2 november 15:00) In deze ‘maanhut’ voor vrouwen, yoga, meditatie en verkennen van de vrouwelijke energie. Bij thrive Yoga IJburg.  www.thriveyoga.nl Rasa Lila: Dompel jezelf onder in deze unieke yoga- & dansstudio waarin we vele lessen en workshops zijn geselecteerd om blij van te worden! Van AerialYoga tot HathaYoga en van PoleFlow tot Ierse Dans.  www.rasa-lila.nl NovaYoga Vanaf eind september 2014, op maandagavonden 18.00-19.15 uur, ontspannende Mindful Yoga voor Slechthorenden (met schrijftolk, ringleiding, soloapparatuur). Lessen op mooie locatie, omg. Beethovenstraat. Belangstelling? Mail/bel Janna Schagen info@novayoga.nl 06 52 72 70 08  www.novayoga.nl Anneke Sips Yogatherapie bij Stress-gerelateerde problemen, Trauma, Psychose of Depressieve gevoelens. Wil je je Flow terugvinden of bepaalde gewoonten veranderen? Of gewoon yoga in de comfort van je eigen huis?  www.annekesips.com

 www.yogatoday.nl

✸ YOGA ROTTERDAM ✸ Bewustekids.nl Bent u op zoek naar rust voor uw kind? Zou u willen dat uw kind gedachten en emoties beter begrijpt en zelfvertrouwen heeft en aardiger is voor zichzelf en anderen? Bewustekids biedt trainingen en coaching in regio Rotterdam. W:  www.bewustekids.nl T: 06 46100011 E: bewustekids@gmail.com JoinJoni Welkom in de liefdeswereld van Joni! Kleurrijke catering, kookboek voor

eten en meer! Detox Programma van Yogastudio Yoia, Schiedam van 4 t/m 18 oktober. Drie lessen

Yoga & Voeding

met theorie en yogabeoefening. Persoonlijke

Adembenemende reizen (o.a. Marokko en

begeleiding voor afbouw, tijdens de detox en

Italië) met dagelijks yoga en workshops over

opbouw. Informatie  www.yoia.nl

voeding. Uiteraard wordt er voor heerlijk eten gezorgd! Ook kortere retraites en

Zwangerschapsyoga cursus van 29-10 t/m

(privé)workshops.

17-12 in Berkel en Rodenrijs

Alle informatie:  www.irinaverwer.com

Tevens nog plek vrij in de yogales op woensdagochtend van 9.00 tot 10.00

Yogacruise

Info:  www.JunoJoy.nl / yoga@JunoJoy.nl

Unieke compleet verzorgde yoga vakanties

✸ YOGA DIVERS ✸

in turkije/griekenland Zeil mee op een ruim zeilschip en geniet elke dag van 2 ﬁjne yogalessen op een bijzondere plek. NU 100 euro korting!

YAYOGAFESTIVAL

voor meer informatie:  www.yogacruise.nl

Kom op 15 november naar het YaYoga

info@yogacruise.nl / 030 - 89 00 639

Festival bij Spa Sport Hotel ZUIVER.

06 - 54 712 724

geliefden, liefdesmassages en belevings-events rondom eten en beminnen. Geniet van mooi, puur en lekker leven. Make love with life!  www.joinjoni.nl Yoga met Lef! verzorgt op heldere, praktische, soms uitdagende, maar vooral geheel eigen wijze yogalessen, meditatietrainingen en workshops met als doel mensen en de wereld een beetje meer -met elkaar en met zichzelf- in balans te brengen. In alle lessen staat het hart (=lef in het Hebreeuws) centraal.  www.yogametlef.nl STUDIO Hillegersberg Zoek je heldere, inspirerende en technisch goede lessen? Onze studio is gevestigd in een bijzonder industrieel pand en is van alle yoga gemakken voorzien. Iedere dag zijn er lessen geïnspireerd op Iyengar en Hatha yoga. Met een regulier abonnement kun je zelfs twee lessen per week volgen. GRATIS PROEFLES  www.studiohillegersberg.nl Oktober - Meditatie: detox voor je denken - De kracht & sensitiviteit van je bekken - Hormoon Yoga. November - Pranayama:

Erkend yogadocent worden?

Ademen en Ademruimte! - Lichaamstaal: Lichaam en stem - December: Je stem als middel to transformatie. Onder leiding van ervaren yogadocent en stemtherapeut Connie van Dam.  www.yomabe.nl, info@yomabe.nl Bij Blije Boeddha Yoga kleine groepen met Hatha Yoga en Yoga voor Zwangeren. Babymassage elke 1e en 2e

opleiding | cursussen | workshops | bijscholingen

www.yoga-saswitha.nl

woensdag van de maand. Mindfulness training start op 15 november. www.blijeboeddhayoga.nl

Volg yogaworkshops en geniet van de luxe spa. Kijk voor het programma en de

Yoga Retraites Ardennen en Tiengemeten

arrangementen op

Kundalini Yoga (3HO), Humanologie en

 www.zuiveramsterdam.nl/yayoga.

Advaita. Retraites Ardennen en Tiengemeten.

Op de site www.poweryoga.nl kun je

Doe ’s gek! Wees Je Zelf!

terecht voor informatie over de power yoga

Armand Mensingh.

docenten opleiding, de easy vinyasa yoga

 www.yoga-centrum.com

docenten opleiding en de diverse Modules

 www.bewustnu.nl

en Yoga lessen, die ik in Dasra Center te

 www.avalon-reiki.nl

Montfoort verzorg. Tevens is het mogelijk om personal yoga coaching te volgen. In

Yoga Grooves

mijn opleiding(en) tot yoga docent ligt het

Wij organiseren op 18 oktober een nieuw

accent met name op het verkrijgen van

evenement: Yoga Grooves. Yoga Grooves is

didactische vaardigheden. Kortom, genoeg

een avond waarbij we YOGA combineren met

te ontdekken!

LIVE reggae en lounge beats van DJ Don Arco (Ibiza, Melkweg, Tivoli), puur ETEN en

Psoas- en bekkenbodemweekend voor

DRINKEN en DANSEN.

vrouwen

Meer info:  www.yogagrooves.nl

Om tot rust te komen en op te laden. Een levendige bekkenbodem en een ontspannen

Mindful yoga & therapie MARLIES VERDONK

iliopsoas-spier (spier vd ziel) brengen

Groepslessen:

vitaliteit en diepe ontspanning.

• Mindful yoga op de stoel, iedere woensdag

 www.studio-luce.nl

10.30 – 11.45 uur en 12.00 – 13.15 uur. (Postjesweg 125)

Geheimen van de Jaden Prinses: Tao van

• Mindful yoga op de mat, iedere donderdag

het Jaden Ei

09.30 – 11.00 uur (De wittenstraat 100)

Jaartraining innerlijke alchemie voor

Individueel:

vrouwen. Diep in je bekken zinken. Wijsheid,

• Yoga coaching / Yoga therapie / Coaching

vrouwen-power en pure levensvreugde!

en counseling.

 www.studio-luce.nl

Lid van de VYN. Gespecialiseerd in bewegen en ontspannen bij klachten en aandoeningen.

Ashtanga & Anatomie training

 T: 020 777 5955 / 06 41 855 813

met José de Groot

 E: verdonkm@hotmail.com

Verrijk en verdiep je anatomische kennis samen met José de Groot tijdens haar Teacher Training bij Pure Silence in Eindhoven. Van 20 t/m 26 september (50 uur, level 1, YA registered).  www.yogagoods.nl/trainingen of info@puresilence.nl

Met je mededeling in de yogakrant? Mail je tekst voor 20 november naar info@yogakrant.nl. t 25,- voor 30 woorden.

YOGASCHOOL / RON VAN DER POST Opleiding tot Hatha Yoga Docent OPLEIDINGSPLAATSEN:

• Nijmegen • Amsterdam • Groningen • Paramaribo

MASTERJAAR

VOOR YOGADOCENTEN IN AMSTERDAM // START: SEPTEMBER 2015 OP WOENSDAGEN OM DE 2 WEKEN VAN 9.30 TOT 16.00

• Filosoﬁe en achtergronden • Gekoppeld aan het 8-voudige pad van Patanjali • Chraka psychologie in de yoga (de emotionele, mentale en fysieke aspecten) • Aandacht voor het energielichaam • Veel aandacht voor persoonlijke verdieping • Bestudering van de logica achter klachten

WWW.YOGASTUDIE.NL Voor meer informatie kunt u contact opnemen via: Tel. 06-200 951 46 E-mail: info@yogastudie.nl

YOGASCHOOL RON VAN DER POST • 3-jarige erkende yoga opleiding. • Yogaretraites in binnen- en buitenland. • Yogastudiereizen naar India. • Bijscholingen & workshops. • Individuele begeleiding & coaching. • Traditionele en authentieke yogaopleiding Yogaschool Ron van der Post is een veelzijdig yogacentrum met een breed, landelijk aanbod. Ron van der Post [1955] werd op klassieke wijze opgeleid in India in de traditie van BrahmRishi Viswatma Bawraji. Op aandringen van zijn Guru begon hij in 1996 met het doorgeven van yogakennis in de vorm van een opleiding. Ron volgde ook intensieve training bij BKS Iyengar. Ron: “Duiken in de diepte van het zelf. Naarmate ik het meer en meer doe, des te onbegrijpelijker het wordt. Een mens kan deze akker in zichzelf niet onbewerkt laten.”