Elektrodata 3 - 2022

JAARGANG 41 | 2022 | NUMMER 3

57 Nieuwe producten

OP PAGINA 25 WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE

PAGINA

26

Solid-state breakers voor het beveiligen van DC- en ACsystemen

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

8

Batterij-elektrisch aangedreven locomotief steelt show op Power Electronics & Energy Storage event op 14 juni 2022 in Den Bosch.

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

14

Nieuwe versie van IEC 61918 regelt Single Pair Ethernet bekabeling en -installatie voor automatiseringswereld.

INDUSTRIËLE IOT

22

Steeds intelligentere IoT-toepassingen door het slim koppelen van sensoren en het samenvoegen van data uit verschillende sensortypes.

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

30

Met slimme energieverdelers voor inzicht in verbruik, veiligheid en onderhoud profiteren eindgebruikers van digitale connectiviteit.

TESTEN & METEN

34

Optimalisering camerasysteem en gebruik van AI laten bij moderne AOIsystemen geen enkel defect ongemerkt voorbijgaan.

ABB-enquête: industrie wil meer investeren in energiebesparing Door de steeds groter wordende impact van

In de komende vijf jaar wil 90 percent van de

van 300 miljoen motoraangedreven industriële

energiekosten op de winst wordt aan energie-

ondervraagde bedrijven uitgaven verhogen, 52

systemen met geoptimaliseerde, efficiënte appara-

efficiëntie een hogere prioriteit toegekend. Maar

percent wil in dezelfde periode Net Zero realiseren.

tuur, kan het mondiale elektriciteitsverbruik met

(investerings)kosten en stilstand zijn nog wel

De Energy Efficiency Investment Survey 2022 laat

maximaal 10 procent verminderen.

belangrijke obstakels voor investeringen. Dit blijkt

ook zien dat de helft van de respondenten de

uit een wereldwijde enquête in opdracht van ABB.

kosten ziet als het grootste obstakel om energieefficiëntie te verbeteren.

Vooral industriële motoraangedreven systemen bieden veel mogelijkheden voor energieefficiënte maatregelen. Bijna tweederde van de respondenten wil versneld upgraden naar apparatuur met de beste efficiëntiescores, zoals zeer efficiënte elektrische motoren met variabele snelheidsregeling. De elektrische motoren van vandaag verbruiken meer dan 45 procent van de elektriciteit in de wereld. Met een groeiende bevolking en economie, zal het aantal motoren in 2040 zijn verdubbeld. Het wereldwijd upgraden

Leverancier van o.a.: OEM-sensoren voor thermische beeldvorming

Seek Thermal is leverancier van hoogwaardige OEM-sensoren voor thermische beeldvorming.

De camera’s zijn ontworpen voor toepassingen als: mobiele apparaten, drones, wearables, security en IoT.

TOP-ELECTRONICS.COM

ED Cover.indd 1

19-05-2022 13:59

Elektronica voor industriële toepassingen

27 SEPTEMBER T/M 30 SEPTEMBER 2022

JAARBEURS UTRECHT www.wots.nl

FHI.indd 1 ED Advertenties.indd 2

02-05-2022 13:15 12:40 19-05-2022

REDACTIONEEL

MEI 2022

3

Een stadsweide in je eigen tuin, dankzij AI en IoT Als redactie krijgen we iedere dag een enorme digitale berg aan

te maken met het het tot op 2 centimeter nauwkeurig afbakenen

persberichten binnen. Niet allemaal even bruikbaar om het maar

van maaizones, zodat je ‘bepaalde zones kunt uitsluiten van

eufemistisch uit te drukken. In het kaf van het koren scheiden

maaien waardoor het gras er lang kan worden en er allerlei

heb ik een hele efficiënte routine ontwikkeld. De berichten van

wilde bloemen kunnen groeien die aantrekkelijk zijn voor

fabrikanten en leveranciers met een goede track-record sleep ik

bijen en andere bestuivers. Zo combineer je een stads-

naar de mapjes die zijn gekoppeld aan een bepaalde rubriek van

weide in eigen tuin met een strak gemaaid gazon.’

een bepaalde uitgave. Bij de rest scan ik de kopregel van de mail om dan meestal binnen enkele picoseconden te concluderen dat

Helemaal mooi wordt het met een stukje moderne techniek:

het bericht klinkklare onzin is of niet relevant is voor Elektro-Data.

‘door cloud computing en AI kunnen de slimme maaiers zich in de toekomst nog autonomer gedragen. Door het verzamelen

In dat onstuimige mailselectieproces, waarbij de verwijderknop

van diverse gegevens via sensoren en andere smart appara-

als een soort van repeteergeweer fungeert, komt er af en toe iets

ten zal de maairobot optimaal in staat zijn om te reageren op

uit onverwachte hoek voorbij, waarbij het proces tot stilstand

bijvoorbeeld veranderende weersomstandigheden.’ Er worden

komt. Dat was onlangs het geval bij een persbericht over robot-

ook nieuwe functionaliteiten ontwikkeld ‘om de biodiversiteit te

maaiers, niet echt een onderwerp voor Elektro-Data. Maar als

verbeteren door onder meer de natuurlijke habitats van nuttige

grootgrasveldbezitter met een dure-benzine-zitmaaier die binnen

dieren te identificeren en te beschermen. De robotmaaier zal uit

een paar jaar flink moet worden gereviseerd dan wel vervangen,

zichzelf het maaigedrag daarop aanpassen.’

hebben die apparaatjes wel mijn aandacht. Ik denk dat rond die tijd de investeringskosten niet veel zullen verschillen, waarbij de

Ik ben al helemaal om. Dat heeft zeker ook te maken met AI,

robot lagere gebruiks- en onderhoudskosten heeft. Het enige

smart apparaten, sensoren en cloud computing waar ook deze

nadeel is dat ik dan wel mijn wekelijkse zen-uurtje mis.

Elektro-Data weer lekker vol mee zit. Misschien schrijf ik over een paar jaar wel een echt applicatie-artikel over de maaiers!

Het persbericht zat vol met ronkende marketingtaal. ‘Zo kun je de biodiversiteit verbeteren en het maaigedrag aan laten passen

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data

aan jouw sociale leven.’ Dat verbeteren van de biodiversiteit heeft

(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

Meer elektroDATA op

ED Redactioneel.indd 3

19-05-2022 13:21

NIEUWS

4

Klantbeleving centraal bij Europees hoofdkantoor Fluke

Stroombronnen van Zenone bij TT&MS De wereld van de power applicaties ontwikkelt

Producent van elektronische test- en meetin-

zich razendsnel en de eisen en wensen aan

strumenten en software Fluke opent een nieuw

de benodigde instrumentatie worden steeds

Europees hoofdkantoor op de Brainport Campus

hoger. Om aan de wensen en eisen van de

in Eindhoven, met als blikvanger een customer

markt te voldoen zoekt TT&MS continu naar

experience centre van 400 m2. Strategisch onder-

nieuwe leveranciers en producten. Waar begin

steunings- en trainingsmanager Eric van Riet : “We

van dit jaar Pacific Power al is toegevoegd

willen dat klanten onze instrumenten kunnen erva-

aan het brede assortiment voedingen, is dat

ren in een omgeving die zo dicht mogelijk de rea-

onlangs ook gebeurd met de Italiaanse fabrikant Zenone.

liteit benadert. Om te laten zien waar en hoe onze producten worden toegepast en welke trainingsmo-

Het productengamma van Zenone omvat sta-

gelijkheden we hebben.”

tische AC- en DC stroomgeneratoren tot 50

De individuele omgevingen waarin de Fluke instru-

Er is ook een geminiaturiseerd hoogspanningson-

kA, 1- en 3-fasige frequentieomvormers tot

menten worden toegepast, zijn opnieuw onder de loep genomen. Voor elk van die omgevingen is een

derstation, compleet met 3D-geprinte schaalmodel-

1 MVA, 1- en 3-fasige programmeerbare AC-

len en een teslaspoel voor het simuleren van een

sources tot 1 MVA, hoogvermogen bipolaire

specifieke meetopstelling opgezet. De omgevingen

corona. Verder is er een elektrische werkplaats die

zijn een kleine geautomatiseerde productie-eenheid, een industrieel eiland met een door een motor

wordt gevoed door een zonnepaneel, compleet met

DC-sources tot 1200 V en 1 MW, hoogvermogen regeneratieve DC-sources en AC-loads tot

een kijkje naar een snelweg en een laadsysteem

500 kVA.

aangedreven pomp die water onder een bepaalde

voor elektrische auto’s.

druk rondpompt, een traditioneel datacentrum, alsook een uitstapje naar ‘digital ceiling’ networking.

www.fluke.com

www.ttms.nl

CN Rood neemt ABtronix over CN Rood, leverancier van test- en meetappara-

Onze opdrachtgevers zijn met CN Rood ook in de

eind 2023 betrokken blijft. Daarnaast willen we

tuur, breidt door de overname van ABtronix zijn

toekomst verzekerd van de service en support die

het bestaande ABtronix team op het gebied van

positie in de Benelux en Scandinavië uit. Het in

ze gewend zijn.”

sales en service gaan uitbreiden. Klanten zullen na

Breda gevestigde ABtronix vertegenwoordigt een

Klanten van ABtronix zullen in eerste instantie

verloop van tijd ook de complementaire producten

tiental T&M-fabrikanten in de Benelux. Het bedrijf

weinig merken van de overname. Polleunis: “We

van CN Rood zeker leren kennen.”

is sterk in trillingstesten, kalibraties en CAN-bus

nemen al het personeel en het kantoor in Breda

testoplossingen voor de automotive markt. Het

over. Ook zijn we heel blij dat Ad Bastiaanssen tot

www.cnrood.com

bedrijf levert oplossingen, geeft trainingen en biedt (kalibratie) services en supportmogelijkheden.

ABtronix eige-

Benny Polleunis, CEO van CN Rood: “De producten van ABtronix zijn een perfecte aanvulling op

naar Ad Basti-

ons portfolio. Een mooi voorbeeld zijn de hydrau-

en CN Rood

lische en elektromechanische shakers. Door deze shakers te combineren met onze sensor- en data-

CEO Benny

aanssen (links)

Polleunis.

acquisitieoplossingen zijn we vanaf nu in staat om turnkey opstellingen te leveren.”

ABtronix eigenaar Ad Bastiaanssen: “Bij de overname stond voor mij het verzekeren van continuïteit voor zowel klanten als het personeel centraal.

Inmiddels ben ik de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd en krijg ik steeds vaker vragen over de toekomst van ABtronix. Onze opdrachtgevers willen weten waar ze aan toe zijn. Met CN Rood hebben we een sterk Nederlands bedrijf gevonden dat de passie voor technologie met ons deelt.

ED Nieuws.indd 4

19-05-2022 13:22

NIEUWS

MEI 2022

5

Detectiesysteem houdt drones in de gaten Nu drones commercieel voor een breder publiek

teren binnen een bereik van drie kilometer en 500

beschikbaar zijn, wordt detectie en monitoring

dronedoelen tegelijk volgen, terwijl hij vogeldetec-

steeds belangrijker, vooral voor kritieke infrastructuren en locaties, zoals energiecentrales, nutscentra

ties uitfiltert. De radar levert volgens de makers

en vliegvelden. Nauwkeurige detectie van drones is echter complex. Anders dan op de grond moet bij

kingsgebied vier keer per seconde.

Radardetecties worden gevolgd met het high-defi-

detectie in de lucht een veel groter, koepelvormig

nition middelgroot bewakingssysteem Ranger HDC

gebied worden bestreken, zonder duidelijke referentiepunten. Bovendien zijn moderne drones snel

MR dat warmtebeeldtechnologie gebruikt. Alles wat

en klein, en kunnen ze grillig vlieggedrag vertonen.

Cameleon-softwareplatform waarmee operators het

Visuele detectiesystemen hebben daarnaast te

bewakingssysteem besturen en detectorinformatie

maken met variërende lucht- en weersomstandigheden.

kunnen delen met andere instanties.

Flir leverde onlangs via CCTV-Systems AB een

eis van de eindgebruiker het verkrijgen van 100%

dronedetectiesysteem voor een Zweedse klant

nauwkeurige classificatie op 500 meter. Flir wist

met een kritieke infrastructuur. Dit systeem bestaat

deze eis naar eigen zeggen te overtreffen dankzij

uit radar, thermische en visuele sensoren. Het

gedegen afstelling en kalibratie, de superieure

gebruikt een ‘slew-to-cue' functie, waarbij een radar continu het luchtruim scant, op grote afstand

optiek van het systeem en de hoogwaardige radarcapaciteit. Het systeem gebruikt een ongekoelde

de drones detecteert en automatisch de Flir PTZ

thermische sensor, die minimaal onderhoud vereist,

camera op de positie van de gedetecteerde drone

wat resulteert in praktisch geen uitval. Bovendien

richt, waarna deze het bewegende object blijft

zou een gekoelde camera periodieke vervanging

volgen met behulp van zijn pan/tilt mechanisme.

van de koelelementen vereisen.

De Flir Ranger R8SS-3D radar kan objecten detec-

www.flir.com

volledige hemisferische detectie en scant het dek-

het systeem opvangt, wordt gecontroleerd via het

Vanaf het begin van het project was de minimum

GET SMART

Intelligente verdelers voor inzicht in verbruik, trends & onderhoud.

PowerLogic HeatTag Revolutionaire preventieve signalering t.b.v. brandpreventie.

Cloud-based oplossingen voor realtime: • • • • • •

PowerLogic PowerTag Realtime power monitoring tot op componentniveau.

Energiemeting Schakelen op afstand Thermografie Load management Vlamboogdetectie Statusmeldingen

Eenvoudige connectiviteit ingebouwde LoRaWAN gateway voor 15 cloud-connected sensoren.

Digital Panel Master Certified by

Koppeling met uiteenlopende Energy Dashboards & Gebouw Beheer Systemen. +31 348 420 540

smart@ei-woerden.nl

www.ei-woerden.nl

Meer elektroDATA op

ED Nieuws.indd 5

19-05-2022 13:22

NIEUWS

6

Drones beschermd tegen EMI en hitte Parker Chomerics heeft nieuwe oplossingen gelanceerd om drones te beschermen tegen elektromagnetische interferentie en oververhitting. Drones die in

Schneider Electric opent flagshipkantoor

de buurt van bijvoorbeeld zendmasten, antennes en hoogspanningsleidingen vliegen, kunnen last hebben

Schneider Electric heeft zijn Nederlandse

van ernstige elektromagnetische interferentie (EMI),

hoofdkantoor heropend na een grondige ver-

waardoor de prestaties en veiligheid in het gedrang

bouwing. Dankzij de innovatieve en duurzame

komen. Een bijkomend probleem is oververhitting,

aanpassingen is dit één van de wereldwijde flagshipkantoren van Schneider Electric

die wordt veroorzaakt door de intensieve processen in de elektronica van de drone.

Choform 5575 is een vochtuitgehard, verzilverd,

geworden. Country president Debby Slofstra:

Om EMI-storingen te voorkomen, is een effectieve

met aluminium gevulde siliconenmateriaal dat een

“We hebben heel bewust onze medewerkers

afscherming vereist om de interne elektronica te

afschermingseffectiviteit tot 80 dB biedt. Het gebruik

betrokken bij dit proces. Op technologisch

beschermen. Er is ook een warmteoplossing nodig

van een FIP-pakking bespaart tot 60% aan ruimte en

om het risico op oververhitting te voorkomen. Om

gewicht in de behuizing van de drone.

gebied is namelijk alles mogelijk, maar we willen technologie die ook echt werkt voor men-

commercieel succesvol te zijn, moeten drones in

Om invloeden door warmte te verminderen, heeft

sen en die goed aansluit bij de werkprocessen.

grote getale kunnen worden geproduceerd. Voor

Parker Chomerics Therm-a-Gap Gel 37 ontwikkeld.

Het resultaat is een kantoor dat niet alleen

lage montagekosten moet de afscherming dus via

Dit product biedt een warmtegeleidingsvermogen

duurzaam en slim is, maar ook gezond voor

geautomatiseerde methoden worden aangebracht.

van 3,7 W/m-K en wordt gebruikt om de warmte van

medewerkers en op maat gemaakt voor de

Om aan deze vereisten te voldoen wordt de Parker Chomerics Choform 5575 Form-In-Place (FIP)

de chipset naar de behuizing van de drone te geleiden. Dit voorgeharde, thermische monocomponent

nieuwe manier van werken.”

EMI-pakking gebruikt. Dit materiaal kan direct op

gelmateriaal kan direct automatisch op de chipset

Enkele highlights:

het aluminium gietstuk van de drone worden aangebracht om als een barrière te fungeren, waardoor de

worden aangebracht.

• Verhoogde duurzaamheid door een lagere CO2-uitstoot dankzij slimmer gebruik van

elektrische circuits geen signalen meer van elkaar

www.parker.com/chomerics

natuurlijke hulpbronnen, een gasloos kan-

ontvangen en zo voortijdige storingen veroorzaken.

www.eemc.nl

toor, slimmer omgaan met werkruimte, elektrisch rijden en minder woon-werkverkeer.

• Gezondere werkomgeving door gebruik van

Rohde & Schwarz versterkt digitaal trainingsaanbod

gebouwsensoren op onder meer het gebied van bezetting en luchtkwaliteit, maar ook door een duurzame en gezonde catering.

• Meer flexibiliteit door het gebruik van specifieke werkzones ingericht op verschillende werkprocessen: van dynamische werkplek-

Door de integratie van de Engelse online training

lende ervaringsniveaus. Zij hebben eenvoudig

specialist The Technology Academy in de Rohde

en direct toegang tot een reeks gecertificeerde

& Schwarz technologiegroep, brengt de T&M

trainingen.

specialist zijn klantentraining verder in het digitale

Het belangrijkste doel van het trainingsaanbod is

domein. Technologieprofessionals wereldwijd krijgen hiermee eenvoudig toegang tot een uitgebreid

om technisch personeel te ondersteunen bij het

aanbod van hoogwaardige online cursussen op

te blijven met de nieuwste technologieën. Het

het gebied van RF-, draadloze- en microgolfechnologie. The Technology Academy wordt gezien

webgebaseerde trainingsformaat maakt flexibele en schaalbare leertrajecten mogelijk. Deze combinatie van hoogwaardige training met inzichten

aanbod van Rohde & Schwarz uit te breiden en

van industrie-experts en eenvoudige toegang

zal een belangrijke rol spelen in het vergroten van

maakt het voor bedrijven gemakkelijk om de juiste

de toekomstige professionele dienstverlening van

trainingsopties voor het personeel te vinden en

het bedrijf.

tegelijkertijd rekening te houden met tijd- en budgetbeperkingen.

al live en virtuele trainingen aanbiedt vanuit het

www.se.com/nl/

omgaan met nieuwe uitdagingen en up-to-date

als een ideale partner om het bestaande trainings-

De Rohde & Schwarz Technology Academy combineert de expertise van Rohde & Schwarz, die

ken tot een rustige- of stiltezone.

www.thetechnologyacademy.com

in-house trainingscentrum, evenals on-site trainingen voor bestaande klanten, met de webtraining

Gemeente Haarlemmermeer wethouder Marja

expertise van The Technology Academy. Een

Ruigrok (links) en Debby Slofstra, country

uitgebreid portfolio van on-demand cursussen is

president van Schneider Electric Nederland,

24/7 beschikbaar voor professionals met verschil-

openen het vernieuwde duurzame kantoor.

ED Nieuws.indd 6

19-05-2022 13:22

NIEUWS

MEI 2022

7

Batenburg Applied Technologies

Lumberg distribueert Bulgin

Batenburg Mechatronica en Batenburg Adelco

innovatie in energy, healthcare, smart mobility

Electronics bundelen de krachten en gaan per 5

en food & agri. Batenburg Applied Technologies

april 2022 verder onder de naam Batenburg Applied

heeft hierop het antwoord. In ons eigen center of

Technologies. Batenburg wil hiermee zijn positie

expertise onderzoeken, ontwikkelen en testen we

Lumberg Nederland en Bulgin hebben

als toeleverancier van innovatieve, elektronische

de laatste innovaties en de toepassing daarvan. Dit

onlangs een samenwerkings- en

oplossingen vergroten, net als zijn slagkracht voor

stelt ons in staat om opdrachtgevers te adviseren

distributieovereenkomst getekend. Lumberg,

toepassingen op het gebied van energy, healthcare,

en ondersteunen, van uitdaging naar werkbare

dat dit jaar 50 jaar bestaat, zal in dit kader de

smart mobility en food & agri. Vanuit het center

oplossing.”

producten en oplossingen van Bulgin vanuit

of expertise worden elektronische vernieuwingen aangejaagd en hightech prototypes in kleine series

voorraad verkopen. batenburg-appliedtechnologies.nl/

Bulgin is gespecialiseerd in de productie

gerealiseerd.

van afgedichte, robuuste interconnectie- en

Michael Bhagwandien, managing director com-

schakelaarproducten. Hieronder vallen onder

mercie: “Binnen Batenburg Applied Technologies

ander de IP68/IP69K Buccaneer waterdichte

komen kennis, componenten en producten samen;

data-, stroom- en signaalconnectoren, IP68

zowel diepe kennis van innovatie en de toepassing

rechthoekige connectoren en een uitgebreid

daarvan, als de daadkracht van een industriële

gamma van afgedichte vandaalbestendige

toeleverancier die in innovatieve, behapbare oplos-

schakelaars. Het portfolio bestaat verder uit

singen denkt. Het resultaat is een bedrijf dat weet

discrete IEC-connectoren en mains power entry

wat de markt vraagt en realiseert wat de toekomst

modules, batterijhouders en zekeringhouders,

nodig heeft. Hierbij focussen we op vier expertise-

evenals tuimelschakelaars,

gebieden: human machine interface, IoT/wireless,

kabelsets en

decentralized intelligence en thermal management.”

indicatoren.

Eric van Ingen, managing director operatie & tech-

Eric van Ingen (links) en Michael Bhagwandien

niek: “Er is een groeiende vraag naar vernieuwende

in de productieafdeling van Batenburg Applied

oplossingen voor de toepassing van elektronische

Technologies (foto: Jan de Groen).

ED Nieuws.indd 7

www.lumberg.nl

19-05-2022 13:22

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

8

Batterij-elektrisch aangedreven loc steelt show op Power Electronics POWER ELECTRONICS & ENERGY STORAGE EVENT OP 14 JUNI 2022 IN DEN BOSCH Het Power Electronics event, op 14 juni 2022 in congrescentrum 1931 in Den Bosch, vindt dit jaar plaats in combinatie met het Energy Storage event. Bezoekers kunnen zo efficiënt vakkennis opdoen op het gebied van zowel vermogenselektronica als energieopslag. Naast de plenaire lezingen over hyperloop en de eerste elektrisch aangedreven locomotief met batterij in Nederland voor spoorwegonderhoud zijn er nog zo’n 25 over vier parallel-tracks verdeelde lezingen.

Nico Baars en Usman Hassan (Strukton Power) geven tijdens het Power Electronics & Energy Storage event in de afsluitende plenaire sessie een presentatie over de eerste elektrisch aangedreven locomotief met batterij in Nederland voor spoorwegonderhoud.

Strukton Power werkt aan de eerste

af hoe ze een duurzaam alternatief

Dit in tegenstelling tot dieselmotoren

elektrisch aangedreven locomotief

voor de diesellocomotief konden

die meer tijd nodig hebben om op

met batterij in Nederland voor spoorwegonderhoud. De locomotief, die dit

realiseren. “We kregen het idee om

te starten. De batterij laadt zichzelf

bestaande elektrische locomotieven

jaar haar eerste proefrit moet rijden,

te voorzien van een batterij zodat

al rijdend op, mits er een bovenleiding aanwezig is. Als die er niet is,

gebruikt elektriciteit van zowel de

ze door kunnen rijden zonder een

biedt een oplaadpunt op het depot

bovenleiding als batterijen. Hierdoor is

extra diesellocomotief mee te hoeven

uitkomst.

het mogelijk om volledig emissievrij te

nemen. De locomotieven krijgen als

Door oude locomotieven nieuw

rijden. Nico Baars en Usman Hassan

het ware een ‘upgrade’ waardoor ze

leven in te blazen, wordt het milieu

geven tijdens het Power Electronics &

de laatste kilometers, het traject waar

extra ontzien. “Natuurlijk kan je deze

Energy Storage event in de afsluitende plenaire sessie een presentatie over de

je met lage snelheden tot 25 kilometer per uur een eindpunt nadert,

techniek ook bij nieuwe locomotieven toepassen, maar dat doen we

innovatieve locomotief. “Tot op heden

overschakelen op een batterij.”

bewust niet. Locomotieven van 25

was het niet mogelijk om volledig

Het idee van een ‘elektrische batterijtrein’ is niet nieuw. Baars: “De

jaar of ouder zijn vaak in prima staat

batterijtechniek is in de jaren ’90 in

is het kostenplaatje voor de klant

stroom. “Ongeveer 75% van de spoor-

de railwereld geïntroduceerd en het

ongeveer 50 procent lager. Hierdoor

wegkilometers zijn geëlektrificeerd. Op

elektrisch aandrijven van treinen doen

zijn vervoersbedrijven sneller bereid

rangeerterreinen en ook tijdens spoor-

we al meer dan honderd jaar. Wat de

om een hybride locomotief aan te

onderhoud is vaak geen bovenleiding

hybride locomotief uniek maakt, is de

schaffen.”

aanwezig of hij is er wel maar buiten

combinatie van beide technieken. Er

gebruik. In zo’n geval moet de machinist noodgedwongen overschakelen

waren tot voor kort geen locomotieven

Hoewel de innovatieve onderhoudslocomotief technisch gezien

emissievrij te rijden, omdat spoortrajecten nooit 100% beschikken over

die beiden kunnen: én op hoge snelheid elektrisch rijden én aangedreven

gebruiksklaar is, zijn nog niet alle ver-

op een diesellocomotief, maar daar kleven veel nadelen aan. Het is duur,

door een batterij.”

loopt altijd voor op de vergunningen.

ED IE.indd 8

gunningen rond. Baars: “De techniek Je moet aan kunnen tonen dat de

vervuilend en niet meer van deze tijd”,

fhi.nl/powerelectronicsevent

en door te kiezen voor circulariteit

vertelt Nico Baars.

Lager kostenplaatje

trein werkt en veilig is. Als alles mee zit kan de eerste hybride locomotief

Upgrade

De elektrische batterijlocomotief produceert lokaal geen CO2-uitstoot,

Baars en zijn collega’s vroegen zich

rijdt fijner en is direct te gebruiken.

sporen rijden.”

eind dit jaar over de Nederlandse

19-05-2022 13:31

MEI 2022

9

Gridemulatie middels een regeneratieve gridemulator als deze IT6018C bidirectionele voeding van Itech kan bijdragen aan het correct en betrouwbaar functioneren van conversie-apparatuur, wat in the end een een stabieler energienet oplevert.

Hyperloop

als elektrische mobiliteit, draadloos

draadloos geladen kunnen worden.

schaalbaar van 0,58 kWh tot 37,5

Op de hyperloop is het nog wel

opladen, energieverbruik, DC-netten,

kWh. Dankzij de modulariteit kunnen

wat langer wachten. Hidde de Bos,

smart grids, batterijtechnologie en

Ernest Aberson vertelt wat er technisch gezien bij die ontwikkeling is

engineer bij het studententeam Delft

vermogenselektronica, die door de

komen kijken.

specifieke toepassingen.

Hyperloop, geeft een inkijkje in de

sprekers veelal worden aangevlogen

Thermisch management komt aan de

‘Hoe grid- en batterijemulatie kan

vorderingen bij de ontwikkeling van

vanuit het ontwerp- of testperspectief.

orde in lezingen van Ad Musters (Thal

bijdragen aan een stabiel energienet’

hun Helios I prototype van een zwevende pod. Ze maken hierbij gebruik

Voor het complete, actuele plaatje

Technologies) en Norbert Engelberts

(René Bos, TT&MS), ‘Regelen en

kan je het beste de site van het event

(Optimal Thermal Solutions), die zich

beveiligen in DC netten, problemen of

van een hybride elektromagnetische

raadplegen. Wij lichten er enkele

wat dat betreft richten op thermische

kansen?’ (Peter van Duijsen, Haagse

ophanging om de pod los van de

lezingen uit.

track te brengen. De pod zal hierbij

Voertuigen van hulpdiensten staan

interfaces en performance materials respectievelijk toepassingen in

Hogeschool, DC-LAB) en ‘A sustainable future: the role of power elec-

niet boven de baan, maar er onder

constant aan laadapparatuur. Dit is

e-mobility.

tronics in safe and SMART DC power

zweven. Verder wordt er gewerkt aan

om de on-board accu’s altijd vol te

Thomas Mueller & Christian Gaugler

grids’ (Aniket Sarode, KWx) zijn drie

de optimalisering van hun magnetische propulsiesysteem, de Linear

hebben, zodat zo optimaal dienst

(Varta) vertellen over de uitdagingen

kunnen doen. Dat betekent ook dat

Synchronous Motor (LSM).

er kabels lopen van en naar voertuigen, die verwijderd moeten worden

bij het ontwikkelen van applicatiespecifieke batterijen (ASB‘s). Het gaat

titels van lezingen over diverse aspecten op het gebied van DC-netten.

Nog 25 lezingen

voordat de voertuigen uitrukken. Dat

Naast de twee plenaire sessies zijn er

ze eenvoudig worden aangepast voor

hier om batterijen voor kleine en mid-

Meld je aan Aanmelden voor een gratis bezoek

is niet praktisch. Wifi Power Transfer

delgrote toepassingen, zoals AGV's en Low Speed Electric Vehicles. De

nog zo’n 25 over vier parallel-tracks

heeft een draadloos laadplatform

Li-batterijmodules zijn beschikbaar

verdeelde lezingen, over onderwerpen

ontwikkeld waarbij de voertuigen

voor 24 V- en 48 V-toepassingen en

Storage event kan via fhi.nl/powerelectronicsevent.

aan het Power Electronics & Energy

PRODUCTNIEUWS TOP-electronics

Pickering Electronics

Meerassige lineaire servomotor

Hoogspanningsrelais Pickering Electronics heeft de serie 67

betrouwbaarheid vereist is.

acht assen. De afzonderlijke moto-

reed-relais uitgebreid met een hoogspanningsrelais met een stand-off

De reed-relais zijn voorzien van printplaataansluitingen voor zowel scha-

ren zijn als één eenheid voorgeas-

spanning tot 8 kV, die in staat is om

kelaar als spoel. De componenten zijn

sembleerd.

verkrijgbaar met 5, 12 en 24 V spoe-

De afzonderlijke lineaire cilinder-

6 kV te schakelen met een vermogen van 200 W. Deze serie 67 relais

servomotoren in de unit bereiken

zijn gebouwd met behulp van een

1 Form A- en 1 Form C-configuraties.

een maximale slagkracht van 11

leadframe in een SIL-formaat

N, ondanks hun compacte formaat van 16 mm. Dit draagt bij tot

en beschikken over zelfondersteunende spoelen. Dankzij

vermindering van de afmetingen

de wolfraamcontacten met

unit. De standaard vierassige eenheid kan worden uitgebreid tot

Sanyo Denki heeft de Sanmotion

en het gewicht en verhoging van de

lange levensduur, een hoger

meerassige geïntegreerde lineaire

snelheid van de apparatuur. Andere

servomotorunit ontwikkeld. Deze unit

spec’s zijn een nominale slagkracht

vermogen en hoge stroombelastbaarheid kunnen de serie

integreert compacte, snelle lineaire

van 3,5 N. een slaglengte van 37 mm

67 reed-relais worden gebruikt

cilinderservomotoren in één enkele

en een encoderresolutie van 1 µm

in toepassingen waar een hoge

len met optionele interne diode, en in

Meer elektroDATA op

ED IE.indd 9

19-05-2022 13:31

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

10 Powerbox

LEM

6 W DC/DC-omzetters

Stroomsensor

gen (±12 V en ±15 V (MHFW6)). De

LEM introduceert de HMSR DA, naar

stand, een digitale isolator en een

enkele uitgangsspanning kan worden

eigen zeggen de eerste geïntegreerde

voedingscircuit.

aangepast met behulp van de Vout

stroomsensor op de markt met een

Toepassingen voor deze component

trim-pin aan de secundaire zijde.

sigma delta bitstroomuitgang. Het

met digitale uitgang zijn zelfstandig

De MH6-serie heeft een ingebouwd

product is ontwikkeld als een oplossing voor industrieën die vragen om

werkende servo-aandrijvingen, robotica, autonome voertuigen (AGV’s),

schone signalen, maar worstelen

CNC-verspaningswerktuigen en

De SIP-8 (26,0 x 12,0 x 9,5 mm)

automatisch herstel. Een afstandsbedieningspin die werkt als negatieve

met problemen op het gebied van

andere toepassingen die vragen om

behuisde Cosel MH6-serie 6W DC/

logica (L:ON, H:OFF) is standaard

bijvoorbeeld trillingen, elektrische en/

een uitgang met hoge resolutie. LEM

DC-omzetters voor medische, indus-

beschikbaar. De maximaal 8 gram

of elektromagnetische ruis. Voordelen

werk al aan de volgende generatie

triële en ICT-toepassingen heeft een

wegende omzetters kunnen worden

van een geïntegreerde stroomsensor

digitale geïntegreerde sensoren, die

in- en uitgangsisolatie van 3 kVAC

gebruikt binnen een omgevingstemperatuurbereik van -40 °C tot +85 °C

met digitale uitgang zijn superieure

een resolutie van 14 tot 16 bits zullen

signaaloverdracht en verminderde

en bij 20 - 95% RV (niet-condense-

ruis, alsook lagere kosten en een

bieden en werken op een klokfrequentie boven 20 MHz.

serie aan de 2xMOOP (250 VAC) iso-

rend). Om overdrachtsruis te vermin-

kleinere footprint. De HMSR DA, die

latievereiste, zoals gespecificeerd in

deren is de isolatiecapaciteit terugge-

over een resolutie van 11 tot 13 bits

de IEC60601-1 3e editie. De serie is

bracht tot maximaal 20 pF. De pinnen

er met drie ingangsspanningen (4,5-

beschikt en werkt op een klokfrequentie van 10 MHz, kan meer tradi-

uitgangen (3,3 V, 5 V, 9 V, 12 V en 15

van de MH6-serie zijn gegoten in een epoxymateriaal, waardoor de verbindingen tussen de applicatie-PCB en

V (MHFS6)) en twee dubbele uitgan-

de module worden versterkt.

overstroombeveiligingscircuit met

respectievelijk 4,2 kVDC. Voor medische toepassingen voldoet de MH6-

18 V; 9-36 V en 18-76 V), vijf enkele

tionele ingewikkeldere en duurdere alternatieve systemen vervangen die zijn opgebouwd uit een shuntweer-

Elincom electronics

Rutronik

100 W open frame voeding

LDO-spanningsregelaar

Met de FCB100 serie bied XP Power

De NJM2884/A van Nisshinbo Micro

een 12 tot 48 VDC open frame voe-

Devices is een ‘low dropout’ (LDO)

ding die voldoet aan de klasse-B

spanningsregelaar op basis van bipo-

EMC richtlijn en kan worden toege-

laire technologie. Hij onderscheidt

past in klasse I & II installaties. De

zich in PC-, audio- en videotoepas-

koelingsclassificaties voor zowel

singen met lage ruis, hoge ruisrim-

convectie als in een gedwongen

pelonderdrukking en lage ruststroom.

luchtstroom, de lage emissie en de

Met een maximale ingangsspanning

veiligheids- & EMC-certificaten voor wereldwijd gebruik maken dat deze voeding snel en makkelijk in een product

van 10 V levert de spanningsregelaar een uitgangsvermogen van maximaal

van een interne thermische overbe-

is te designen voor een breed scala aan toepassingen. Specificaties:

5 V/500 mA. Met een typische 75 dB

lastingsbeveiliging en een interne

• Gereguleerde DC single output: 12, 15, 19, 24, 36 en 48 VDC.

overtuigt de component door een

kortsluitstroombegrenzing.

• Ingangsspanningsbereik: 80-264 VAC.

hoge rimpelspanningsonderdrukking

Verdere specificaties:

• Dimensies: 102 x 51 x 32 mm.

en is tegelijkertijd extreem ruisarm

• Nauwkeurige werking: Vo ±1,0 %.

• No-load verbruik: < 0,3 W.

• Typische uitvalspanning: 0,18 V.

• Vol vermogen bij 90 VAC @ 50 °C.

met een uitgangsspanning van 45 μVrms. De spanningsregelaar heeft

• Temperatuurbereik: -25 °C tot +70 °C.

een aan/uit-regeling en is voorzien

• Stabiel met keramische condensatoren (> = 2,2 μF).

MOTO R B E V E I L I G I N G S S C H AK E L AAR S MOTO R S TAR T E R C O M B I NAT I ES SERIE SM • beschikbaar van 0,1 tot 100A • hoog kortsluitvermogen • bediening met drukknop of draaiknop

ED IEPN.indd 10

• • • •

modulaire afmetingen uitvoering tot 40A breedte 45mm ruim assortiment accessoires behuizing zowel inbouw als opbouw IP65

officieel distributeur

CALPE.NL

19-05-2022 13:32

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

11 MikroElektronika

Add-on 24-bit DAQ-bord DAQ Click is een compact add-on Click board van MikroElektronika waarmee ontwerpers snel en kosteneffectief een 24-bit data-acquisitieoplossing binnen hun systeem kunnen uitproberen. Het is geschikt als een universeel inputmeetplatform voor elektrische tests en metingen, conditiebewaking voor predictief onderhoud en vele andere toepassingen.

de ADAQ7768-1 direct kan interfacen met sensoren met een hoge uitgangsimpedantie. Ook wordt de

DAQ Click bevat de ADAQ7768-1,

μModule geleverd met een selecteerbare klokbron en programmeerbare

een 24-bit data-acquisitie μModule

versterkeropties, uitgangsdatasnel-

systeem van Analog Devices dat

heid, filtertype en latency, die zijn

signaalconditionering, conversie en

te configureren via een SPI seriële

verwerking in één SiP samenvoegt.

interface.

Het ondersteunt een volledig differentieel ingangssignaal met een

Click boards zijn gebaseerd op de

maximaal spanningsbereik van ±12 V

standaard voor sockets op een ontwikkelbord. Ze stellen ontwerpers in

met een uitstekende common-mode

16-pins open source mikroBUS

rejection ratio (CMRR). Het ingangssignaal is volledig gebufferd met een

staat om randapparatuur eenvoudig

lage ingangsbiasstroom, waardoor

keltijd wordt verkocht.

te verwisselen, waardoor de ontwik-

Microchip

Microcontrollers Microchip Technology breidt het

men waarbij chips op verschillende

gamma 8-bit PIC en AVR microcon-

spanningen werken (bijvoorbeeld

trollers uit met vijf nieuwe product-

het aansluiten van een 5 V MCU

series en meer dan 60 nieuwe indivi-

op een 1,8 V sensor). Voor dit soort

duele componenten die ontwerpers

systemen is normaliter niveau-verschuivende hardware nodig, hetgeen

van ingebedde systemen eenvoudige oplossingen bieden voor hun meest voorkomende problemen. Deze

extra kosten met zich meebrengt.

componenten combineren ASIC-

van de meest recente 8-bit MCU’s,

achtige functies met een eenvoudig

waaronder de AVR DD serie, kan een

ontwikkeltraject dat traditionele MCU

enkele poort op de MCU werken in

functies aanvult zodat ze kunnen

een ander spanningsdomein dan

worden geconfigureerd als slimme

de rest van de MCU, zodat er geen

periferiechips. Slimme periferiebouwstenen zoals de softwaregestuurde

aanvullende externe componenten

OpAmp van de PIC16F171 serie, de multi-voltage I/O (MVIO) en de analoog-naar-digitaal omzetter met

Bij de MVIO periferiebouwsteen

nodig zijn.

TPI 50A-J De TPI 50A-J is een 50 Watt AC/DC open frame voedingen serie met een 3000 VAC isolatiespanning.

Biedt een piekvermogenfunctie waarmee de unit tot wel 140% van het nominale vermogen gedurende maximaal 5 seconden kan leveren.

Uitstekende efficiëntie tot 93% zorgt voor een compact ontwerp en goed temperatuurbereik.

Uitgangsspanningen: 5, 12, 15, 24, 36, 48 53Vdc en deze zijn met ±10% instelbaar.

• 50 Watt open frame 3 "x 1.5" • Compact en kostenefficiënt ontwerp • Piekvermogen functie tot 140% • I/O versterkte isolatie 3000 VAC • Temperatuurbereik –40°C tot +85°C • Ingangsvermogen onbelast <0,3 W • Hoog rendement tot 93% • Intern EN 55032 klasse B filter • Beschermingsklasse II voorbereid • 3 jaar productgarantie

rekenkundige functies (ADCC) geven toegevoegde waarde aan toepassingen die anders geen gebruik zouden maken van traditionele MCU’s.

De uitdaging om met meerdere voedingsspanningen te werken is een veel voorkomende situatie in systeMeer elektroDATA op

ED IEPN.indd 11

19-05-2022 13:32

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

12 Altair

Renesas

Simulatiesoftware

Klokbuffers en multiplexers Altair Simulation 2022 bevat

Renesas komt met elf nieuwe klok-

Of-Signal (LOS) uitgang ondersteunt

tevens meer mogelijkhe-

buffers en vier nieuwe multiplexers

systeembewaking en redundantie.

den voor het ontwerpen

die voldoen aan de PCIe Gen6 spe-

Functionaliteiten als Power Down

van printplaten en andere

cificaties. De PCIe Gen6-standaard

Tolerant (PDT) en Flexible Start-up

elektronica. Altair PollEx

ondersteunt datasnelheden van 64

Sequencing (FSS) garanderen een

beschikt nu over uitgebreide

GT/s en vereist zeer lage klokjit-

goede werking onder uitdagende

functies voor ontwerpveri-

terprestaties van minder dan 100fs

ficatie, signaalintegriteit en

RMS. De RC190xx klokbuffers en

systeemomstandigheden.

De RC190xx buffers zijn verkrijgbaar in

PCB-modellering. Het omvat

RC192xx multiplexers hebben PCIe

configuraties met 4, 8, 13, 16, 20 en 24

Altair Simulation 2022 bevat functies

ook ‘cross-probe’ verificatie, zoals

Gen6 additieve jitterspecificaties van

uitgangen. De RC192xx multiplexers

die gebruikers helpen antennes met

DFx Excel resultaten en een directe

4fs RMS, waardoor ze vrijwel ruisvrij

omvatten versies met 2, 4, 8 en 16 uit-

een bijzonder hoge nauwkeurigheid te

ECAD-link naar Pulsonix en Altium

zijn. Andere spec’s zijn 1,4 ns in-out

gangen. De componenten hebben een

simuleren, ontwerpuitdagingen snel-

Designer.

vertraging, 35 ps out-out skew en

footprint van 3 mm x 3 mm.

ler op te lossen en meer tools voor

Gebruikers kunnen ook profiteren

-80dB PSRR (Power Sup-

het ontwikkelen van applicaties voor

van updates voor Altair SimLab,

ply Rejection Ratio) @100

geavanceerde rijhulpsystemen (ADAS).

met functies voor een valtest, mul-

kHz. Selecteerbare SMBus-

Het simulatiepakket ondersteunt

tifysische analyse voor PCB's en

adressen maken eenvoudig

het automatiseren van realistische

thermische simulaties voor complete

gebruik van meerdere

5G-stralingspatronen en bevat onder

systemen. Verder is Altair Simulation

apparaten mogelijk; de

andere functies voor hybride ray-tra-

2022 uitgebreid met nieuwe tools

SMBus schrijfbeveiligings-

cing patronen en roterende doppleref-

voor vermogenselektronica en motor-

functie verbetert de sys-

fecten voor ray-based solvers.

aandrijvingen, waaronder PSIM.

teemveiligheid. Een Loss-

Würth Elektronik

Vermogensmodule voor 48 V Würth Elektronik breidt zijn MagI³C-

De MagI³C-FDSM-serie bevat

FDSM-vermogensmodule product-

volledig geïntegreerde DC/DC-

gamma uit, zodat nu alle busspan-

spanningsomzetters met een vaste

ningen van 12 V tot 48 V worden

uitgangsspanning. Naast de ver-

afgedekt. De modules vergemak-

mogenstrap bestaan de modules

kelijken de ontwikkeling voor toepas-

uit een regelaar, een spoel en in- en

singen met directe aansluiting op

uitgangscondensatoren. Deze geïn-

busspanningen van 12 V, 24 V of 48

tegreerde configuratie maakt dat er

V. Het brede ingangsspanningsbereik

verder geen externe componenten

tot 74,5 V maakt de FDSM-module

nodig zijn bij het ontwerp van een

robuust tegen spanningstransiënten

vermogensdeel, wat ten goede komt

op de 48 V-bus. De nieuwe voedings-

aan de ontwikkeltijd en -kosten.

modules zijn uitgevoerd in een SIP-3

Voor een eenvoudige assemblage

Hoge frequentierespons voor dynamische meettaken

behuizing en bieden uitgangsspan-

is de MagI³C-FDSM-familie in een

ningen van 3,3 V, 5 V en 12 V, met

standaard THT-behuizing onderge-

Hoogste nauwkeurigheid en stabiliteit

een uitgangsstroom tot 0,5 A.

bracht.

Meer precisie

Krachtige verplaatsingsmetingen in ruwe omgevingen eddyNCDT Inductieve sensoren gebaseerd op wervelstroom voor contactloze meting van verplaatsing, afstand en positie op alle metalen

Robuuste ontwerpen voor moeilijke omgevingsomstandigheden condities (olie, vuil, hoge temperaturen, druk tot 2000 bar)

Contacteer onze applicatie engineers: Tel. +31 162 510 400 micro-epsilon.com/eddy

ED IEPN.indd 12

19-05-2022 13:32

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

13 Recom Power

20 W AC/DC's Recom heeft een 20 W-component toegevoegd aan de E-K reeks van volledig behuisde, PCBgemonteerde AC/DC modules: de RAC20E-K/277.

De afmetingen zijn hetzelfde als die van de huidige 20 W-componenten met een footprint van 52,7 mm x 27,6 mm. Met een andere pinlayout is de serie

III-certificatie tot 2000 m hoogte (OVC II tot 5000

compatibel met meer industriestandaarden. De

m) en zijn brede bedrijfstemperatuurbereik van -40

component werkt ook onder vollast over een breed

°C tot +90 °C met derating. De isolatiewaarde is

ingangsbereik van 85-305 VAC. Leverbaar zijn

4 kVac en de veiligheidscertificaten voldoen aan

enkelvoudige uitgangen van 5 V, 12 V of 24 V. Alle

UL/IEC/EN 62368-1 en IEC/EN 61558-1/2-16.

modules bereiken een rendement van >80%. Het

EN 55032 EMC 'Klasse B' wordt gehaald zonder

nullastverbruik is minder dan 200 mW, waardoor de

toegevoegde externe componenten. De MTBF van

componenten aan de ECO-richtlijnen voldoen.

het product is 830.000 uur bij 25 °C volgens MIL-

Een kenmerk van de RAC20E-K/277 is zijn OVC

HDBK-217F (GB).

WE ENABLE E-VOLUTION. FROM THE PAST TO THE FUTURE.

EEMC

Thermische-interface materiaal applicaties, automotive elektronica en handheld apparatuur.

De voordelen van deze zachte gap-filler is de betere warmtegeleiding, eenvoudige verwerking en lagere prijs, wat resulteert in een competitief product. Het is met 31 Shore 00 wel 40% zachter dan de huidige pads met dit koelvermogen en daarom Parker Chomerics introduceert met PAD60 een

vormt het zich makkelijk aan onregelmatige oppervlaktes. Het materiaal is zowel op maat als in stan-

thermal interface materiaal dat met een gespecificeerde thermische geleiding van 6 W/m-K een

daard maatvoering leverbaar vanaf 0,5 tot 5 mm

effectieve oplossing is tussen een koellichaam

elektrisch isolerend. Er is er ook een budgetversie

en een elektronische component. Toepassingen

PAD30 leverbaar met een thermische geleiding van

zijn in onder meer consumentenelektronica, led-

3 W/m-K.

dikte. Het is V-0 vlamvertragend en 5.000 VAC/mm

Panasonic Industry

For further information, please visit: www.we-online.com/automotive

Aluminium polymeer condensatoren Panasonic Industry heeft de SP-Cap portfolio van

For more than 35 years Würth Elektronik has been a partner of the automotive industry and delivers the power that makes the difference: Automotive components certified according to AEC-Q200, PPAP Level 3 and IATF 16949. Know-how proven in racing comes on the road as standard.

Our global Key Account Team supports you onsite.

eisende buitentoepassingen.

aluminium polymeer condensatoren uitgebreid met

De SP-Caps zijn een uitstekend alternatief voor

de KX serie, die zich onderscheidt door een lange

multilayer keramische condensatoren (MLCCs) en

levensduur van 5.500 uur bij 125 °C. Naast de

zuivere tantaalcondensatoren, dankzij Panasonic's

typisch lage ESR van 9 mΩ, een grote capaciteit en

Solid Polymer technologie. Ze vereisen minder

een laag profiel valt ook de grote warmtetolerantie

onderdelen en ruimte op de PCB en leveren met

op. De specificatie voor vochtige hitte (1.000 uur bij 85°C en 85% RV) is vergelijkbaar met de JX-serie,

een capaciteit tot 820 µF en een rimpelstroom tot 10,2 Arms betere prestaties, vooral voor moderne en

wat deze condensatoren geschikt maakt voor veel-

complexe low-profile elektronische apparaten.

WE meet @ Embedded World Hall 2, Booth 110

Meer elektroDATA op

ED IEPN.indd 13

19-05-2022 13:32

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

14

Single Pair Ethernet in norm voor industriële communicatienetwerken NIEUWE VERSIE VAN IEC 61918 REGELT SPE-BEKABELING EN -INSTALLATIE VOOR AUTOMATISERINGSWERELD In maart 2022 is de nieuwe editie van de installatienorm IEC 61918:2018/AMD1:2022 Amendment 1 - ‘Industriële communicatienetwerken - Installatie van communicatienetwerken in industriële gebouwen’ gepubliceerd. De norm beschrijft de installatie van communicatienetwerken in industriële ruimten. In de nieuwe versie bevat deze nu ook belangrijke kernpunten over bekabelingsstructuren op basis van Single Pair Ethernet. Daarmee is het een belangrijke basis voor alle gebruikers die met IIoT aan de slag willen.

Harting, Analog Devices en Würth Elektronik promoten onder het motto ‘Single is More’ het industriële gebruik van Single Pair Ethernet. In samenwerking met Mouser is een gezamenlijke landingspagina gemaakt: https:// eng.info.mouser. com/adi-wurthharting-single-pairethernet.

IEC 61918:2018/AMD1:2022

een tweedraads 10 Mbps Ethernet-

Amendment 1 is de nieuwste versie

netwerktechnologie met fysieke laag

breed scala aan industriële toepassingen, tot high-definition vision-

van de installatienorm voor communicatienetwerken in industriële

onder de IEEE 802.3cg-specificatie.

sensoren, lidar- of laserscanners die nodig zijn voor collaboratieve robotica

installaties, machines en automatise-

Op Ethernet gebaseerde SPE-technologie ondersteunt transport van

ringseilanden. Zowel de bekabelings-

meerdere protocollen voor gevestigde

infrastructuur als de te gebruiken

industriële Ethernet-protocollen,

Efficiënte installatie

componenten, zoals kabels en verbindingstechnologie, zijn hierin gede-

waaronder Profinet, Ethernet/IP, Hart-

Het tweedraadsontwerp verlaagt de

IP en Modbus TCP/IP. SPE maakt

installatiekosten door onder andere

finieerd voor alle automatiserings-

gebruik van Internet Protocol (IP)-

profielen. Bekabelingsoplossingen

communicatie die gebruikelijk is in

de meer dan 75% kleinere kabeldiameter, een lager gewicht, lagere

met glasvezelkabels, symmetrische

de computer- en Internet of Things

kosten, kleinere connectorafmetingen

koperkabels en voor draadloze media

(IoT)-wereld om gegevens en informatie door de hele onderneming en naar

en 30% meer buigradius dan CAT 5.

komen aan bod.

of autonome logistieke systemen.

SPE is een enabler voor intelligente

cloud-applicaties te communiceren.

veldapparatuur, waaronder sensoren,

SPE en PoDL

Het 10BASE-T1S-gedeelte van de

De nieuwe versie van IEC 61918 gaat

specificaties zorgt voor een botsingsvrije, deterministische op Ethernet

actuatoren, robots, controllers, contactors, trillingsmonitors en motoraan-

in op de nieuwe 1-pair bekabelingsstructuren voor Single Pair Ethernet

drijvingen. Deze intelligente apparaten

gebaseerde transmissie via een

voeren controle aan de edge uit en

(SPE) en de bijbehorende remote

multi-drop netwerk zonder Ethernet-

communiceren bedrijfsgegevens,

stroomvoorziening PoDL (Power over

switches die nog grotere besparingen

waaronder kwaliteitsmetingen,

www.hartingbv.nl

Data Line). Hiermee wordt de kloof

op de installatiekosten opleveren. Het

productie-efficiëntie, activabewaking,

nl@harting.com

gedicht tussen de klassieke IT-infrastructuur en IoT/IIoT.

SPE IEEE802.3-protocollandschap biedt snelheden van 10 Mbps tot 10

diagnostiek en voorspellend onderhoudsadvies, rechtstreeks naar pro-

Single Pair Ethernet 10BASE-T1 is

Gbps en kan worden gebruikt in een

ductieactiviteiten, ondernemingen en

(073) 641 04 04

ED IA.indd 14

19-05-2022 13:33

MEI 2022

15 Connector-standaard IEC 63171-6 is de internationale standaard voor Single Pair Ethernet-interfaces in industriële toepassingen. De in de IEC 63171-6-standaard beschreven T1-koppelingsinterface in industriële stijl werd in 2016 door Harting opgenomen in de standaardisatie en is nu de internationaal gestandaardiseerde standaardDe T1-koppelingsinterface is de internationaal gestandaardiseerde standaardinterface voor SPE-netwerken.

interface voor SPE-netwerken in M3I3C3E3-omgevingen (industrie).

IEC 63171-6 (Industrial Style) is

cloudsystemen.

delijke specificaties voor infrastruc-

De nieuwe versie van IEC 61918 biedt

een standaarddocument met alle

De Power over Data Line – PoDL

tuurcomponenten die identiek en

nu een duidelijke en ondubbelzinnige

(IEEE 802.3bu) standaard verbetert

compatibel zijn met ISO/IEC 11801-3

normatieve beschrijving van hoe en

benodigde specificaties en testsequenties, dat is opgenomen in de

de efficiëntie van de installatie verder

(industriële gebouwen). Bijlage 1

met welke componenten een sensor-

huidige SPE-bekabelingsnormen

door stroom te leveren aan veldapparatuur via de communicatiekabels.

(AMD1) verwijst naar de kabelnormen voor 1-pair datakabels volgens

to-cloud data-infrastructuur in industriële toepassingen eruit moet zien.

van de gepubliceerde ISO/IEC

De specificatie omvat opties voor 12,

IEC 61156-11/12/13/14 en de norm

Omdat de tools voor de implementa-

ANSI/TIA 568.5 voor industriële

24 en 48 volt werking; 12 volt is handig voor batterijgevoede en mobiele

voor de 1-pair dataconnectoren

tie van IIoT beschikbaar zijn, kunnen

bekabeling. De standaard omvat

volgens IEC 63171-6. Dit geeft systeemontwerpers en gebruikers een

leveranciers van apparaten nu begin-

een breed scala aan mogelijke

nen met de ontwikkeling en productie

stabiele basis voor het selecteren van

interfacevarianten voor verschillende kabeldiameters en speciale

geschikte kabels en interfaces. Op

van SPE-apparaten met internationaal gegarandeerde compatibiliteit en

basis hiervan kan worden gestart met

investeringszekerheid.

toepassingen, terwijl 24 volt een gebruikelijke spanning is voor bedieningspanelen en controllers.

Aan de slag De norm biedt de gebruikers dui-

11801-3 + AMD 1 en de komende

toepassingen van IP20 tot M8 / M12 voor IP65/67 met schroef- en push-pull-vergrendeling.

de implementatie van SPE-technologie in de automatiseringswereld.

PRODUCTNIEUWS Igus

Nidec Netherlands

Pick-and-place lineaire robot

IP65 frequentieregelaars

De drylin XXL lineaire

De knikarm robot

robot is bijzonder

wordt bijvoorbeeld

Control Techniques introduceert IP65-versies van

geschikt voor pal-

de H300 en F600 fre-

letiseertoepassingen

gebruikt op transportbanden die pro-

is het mogelijk om in één project zowel IP20 als

quentieregelaars. Deze

IP65 frequentieregelaars

tot 10 kilogram. De

ducten wegvoeren

frequentieregelaars zijn

robot is eenvoudig

van spuitgietma-

toe te passen. Dit vereenvoudigt de projectkwa-

zelf in te stellen en

chines. Hier haalt de robot onderde-

onderdeel van de speciale industriespecifieke

de nieuwe uitvoeringen

lificatie/installatie en de

regelaars van Control

inbedrijfstelling.

zonder tussenkomst van een systeemintegrator. De koper ontvangt

len met een maximaal gewicht van

Techniques. De H300

10 kilogram van de transportband,

biedt een complete IP65-

De H300 en F600 frequentieregelaars in IP65-

de lineaire robot als bouwpakket, dat

transporteert ze met een snelheid tot

oplossing met dezelfde

uitvoering bieden met hun

bestaat uit twee tandriemassen en

500 mm/s en positioneert ze op een

stevige, beschermende

een vrijdragende tandheugelas met

pallet met een herhaalbaarheid van

specifieke HVAC-kenmerken en functionaliteit

stappenmotoren met een bereik van

0,8 mm. Het systeem zelf heeft geen

als de IP20-uitvoering,

2000 x 2000 x 1500 mm. In de maximale lengte is ook tot 6000 x 6000 x

onderhoud nodig. De lineaire assen

zoals gewend met het

een compacte oplossing. Daardoor kunnen de

bestaan uit corrosievrij aluminium en

Hand-Off Auto keypad met inge-

frequentieregelaars worden ingezet

1500 mm mogelijk. Daarnaast bevat

de sleden bewegen via glijlagers van

bouwde realtime klok. De F600 is een

onder zware omstandigheden of dicht

het pakket een schakelkast, kabels en

hoogwaardige kunststof, die dankzij

IP65-oplossing met dezelfde pomp-

bij de motor tegen de wand worden

kabelrupsen en de igus Robot Control

geïntegreerde vaste smeermiddelen

specifieke kenmerken en functionali-

gemonteerd.

(iRC) besturingssoftware. Gebruikers

jarenlang een wrijvingsarm droog

teit als de IP20-uitvoering.

Verder is veel aandacht besteed aan

kunnen de componenten in slechts

bedrijf zonder externe smeermiddelen

De behuizing is geschikt voor gebruik

enkele uren assembleren tot een

mogelijk maken, zelfs in stoffige en

buiten, zonder kast en in omgevingen

de gebruiksvriendelijkheid en eenvoudige toegang tot het inbegrepen LCD

gebruiksklare lineaire robot.

vuile omgevingen.

waar vocht en/of vuil aanwezig is. Met

keypad.

te programmeren,

en toch lichte behuizing

Meer elektroDATA op

ED IA.indd 15

19-05-2022 13:33

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

MEI 2022

16 Schunk

Nidec Netherlands

Cobotgrijperkits

Frequentieregelaar met app

De MTB-applicatiekits zijn

stationaire werkstukken. Hierbij

Control Techniques komt met een nieuwe Commander S-frequentiere-

probleem op te lossen en de aandrijving weer aan de gang te krijgen.

bedoeld voor

hoort de PGS3

gelaar en een app (iOS en Android)

De Commander S is verkrijgbaar

eenvoudige start

pneumatische

met de naam Marshal. Deze app

in gedeeltelijke

klem, die via een

moet de manier veranderen waarop

in drie frame-maten met een vermogensbereik van 0,18 kW tot 4

automatisering

geïntegreerde

de gebruiker interacteert (via NFC)

kW. Een ‘conformal’ coatingproces

met cobots van

flens direct op

met de regelaar. Marshal maakt

beschermt de frequentieregelaar

verspanende

de machinetafel kan worden

power on/off inbedrijfstelling mogelijk, zelfs wanneer de aandrijving nog

tegen vocht, corrosie en stof. Diverse

gereedschapsmachines. De

gemonteerd en

in de doos zit. Klonen – parameters

zoals intelligente ventilatorregeling,

kunnen van de ene naar de andere

zijn aangepast voor gebruik bij het

net als de grijpers in de robotbesturing kan worden geïntegreerd.

onboard Modbus RTU en een geïntegreerd C1 EMC-filter.

verspanen van metaal en kunnen

De applicatiekits zijn beschikbaar

er mee mogelijk.

worden gecombineerd met robotspecifieke verbindingssets. Elke kit

voor Omron, Universal Robots, TM,

De app biedt tevens realtime

bevat één of twee universele JGP-

Doosan en Fanuc cobots. Met specifieke kabels, slangen en de afzon-

P-grijpers met een afblaasventiel en

derlijke robot-aansluitkits kunnen de

wanneer de

een afgesloten ventielbox. Met de

componenten in enkele stappen op

aandrijving is

dubbele grijperkit kan je de machine

de cobot worden aangesloten en is

uitgeschakeld.

in één keer beladen en ontladen.

Stap voor stap

Een derde applicatiekit is bedoeld

de machine klaar voor geautomatiseerd beladen en ontladen van de

voor het automatisch spannen van

machine.

de gebruiker het

meegeleverde grijpers en spanners

Krachhge DIN-Rail PC. Compact, energiezuinig en fanless.

ARBOR ARES-5310

aandrijving worden overgedragen – is

functies zijn in de drive ingebouwd,

diagnose, zelfs

instructies helpen

Rockwell Automation

Industriële monitoren De Allen-Bradley ASEM 6300M industriële monito-

INTEL ATOM® X7-E3950

ren bieden machinebouwers verschillende opties om ze aan te passen op basis van

LAAG ENERGIEVERBRUIK

factoren als afmetingen, kosten, prestaties en look and feel. Er kan worden

32BIT D-I/O MET 2KV ISOLATIE

gekozen uit: • Roestvrijstalen modellen met IP66K en IP69K certificering.

TEMP. RANGE -40 °C tot 70 °C

• Modellen van andere materialen: van voordelige aluminium uitvoeringen tot edge-to-edge

POWER OVER ETHERNET

glasopties voor slanke, high-end beeldschermen.

BEKIJK OP ONZE WEBSITE

• Single-touch en multi-touch-displays, waarmee machinebouwers de monitoren kunnen afstemmen

• Een long-distance optie, die het mogelijk maakt om een monitor tot 100 meter afstand van een PC te plaatsen voor de toepassing bij onder meer lange productielijnen.

Alle monitoren hebben een hogeresolutiescherm om productieinformatie duidelijk en gedetailleerd

op de software en op de eisen

weer te geven. De monitoren kunnen tot vier tiles met informatie op

die gebruikers aan de bediening

één scherm weergeven, zodat ope-

stellen.

rators ook hoge resolutie video's

• Diverse afmetingen, die variëren van 8,4 tot 24 inch. Alle modellen

ED IAPN.indd 16

zijn verkrijgbaar in zowel standaard- als breedbeeldformaat.

en realtime camera-feeds kunnen bekijken.

19-05-2022 13:34

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

17 Bosch Rexroth

Sick

Multifunctionele joystick

Thermische flowschakelaar

De Sense+ joystick is verkrijgbaar in

De analoge signalen van de handgreep worden in de basis van de

De thermische flowschakelaar

een links- en rechtshandige versie.

De machinebediener kan worden

joystick ingelezen en omgezet in

de temperatuur volgens het

geleid en gewaarschuwd voor

CAN-berichten. Sense+ kan met

calorimetrische principe. Zo

onjuiste bediening en gevaren via

één CAN-stekker op het machinebesturingsapparaat worden aange-

gauw de ingestelde grenswaarde wordt over- of onder-

element. Verschillende vibratiepatronen kunnen bijvoorbeeld afstanden

sloten, wat minder bedrading in de

schreden stuurt de schakelaar

armsteunconsole betekent. Omdat

de gemeten waarden door

tot een bepaald vlak oppervlak, een

naar een overkoepelende controller.

virtuele muur of naderende obstakels

de basis tot 29 in- en uitgangen verwerkt, kunnen zelfs externe appara-

De parameters van de schakelaar

wordt het debiet gespecificeerd.

aangeven.

ten worden aangesloten om de basis

kunnen via IO-Link worden ingesteld.

Naast het volume dat een puls

Met verschillende greepconfiguraties

als CAN-gateway te gebruiken.

De flowschakelaar laat zich makkelijk

genereert (pulsvalentie) kan ook de

een optioneel haptisch trilfeedback-

T-Easic FTS meet de flow en

• Pulsuitgang: met deze uitgang

en flexibele drukknop-, vingerwiel- en

en snel in gebruik nemen. Daarvoor

pulsduur worden gedefinieerd.

tuimelschakelaaropstellingen kan de

zorgen ook de af fabriek ingestelde

• Analoge variant: er is nu ook een

joystick, die verkrijgbaar is in 156

standaardwaarden voor water en olie.

verschillende configuraties, worden

Daarnaast kunnen vrijwel alle vloeistoffen eenvoudig en snel worden

• Nieuwe accessoires: er zijn adap-

gekalibreerd. Nieuwe features zijn:

ters voor T-stukken beschikbaar,

• Lege-leidingdetectie: de sensor

waardoor de sensorpunt precies in

aangepast aan diverse machinetypes en functies. Optionele led-achtergrondverlichting voor afzonderlijke

variant beschikbaar met één digitale output en één analoge output.

laat zien welke machinefuncties zijn

detecteert of de punt van de sensor de vloeistof raakt. Een lege

het midden van de leiding terechtkomt. Ook nieuw is een buis met

geactiveerd.

leiding valt zo meteen op.

schroefdraad aan de binnenzijde.

bedieningselementen in de greep

Pilz adv 210x148 Packaging+ GOED:Pilz adv 210x148 Packaging+ GOED

03-05-2022

13:41

Pagina 1

De veilige verpakkingsautomatisering van Pilz Bij de automatisering van het primair verpakken bij verpakkingslijnen worden voornamelijk levensmiddelen, dranken, farmaceutische producten of consumer care-producten verpakt. Vooral in deze branches zijn de eisen aan procesbescherming en hygiëne zeer hoog, omdat de verpakkingsmachines en -installaties permanente reinigingsprocessen ondergaan. Daarbij zijn de beschikbaarheid en veiligheid van installaties en machines en ook van de transportlogistiek belangrijke criteria. Pilz helpt u graag met deze eisen rondom de beveiliging van verpakkingsautomatisering.

Verpakkingstechniek

Digitale schowroom

Direct contact

Meer elektroDATA op

ED IAPN.indd 17

19-05-2022 13:34

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

MEI 2022

18 SigmaControl

Leuze

Multi-touch panelen

IO-Link functiemodules

De capacitive

lijk voor (web)visuali-

De nieuwe IO-Link functiemodules

het proces loopt en deze gebruiken

multi-touch panels

satie. Met 2 GB DDR4

van Leuze vereenvoudigen de inte-

voor optimalisaties. Afzonderlijke

ETT 1064 en 1264

RAM en 8 GB eMMC

gratie van apparaatgegevens in PLC-

componenten van de procesdata zijn

met een 10,1- of

is voldoende geheu-

programma's. Gebruikers kunnen de

gemakkelijk toegankelijk dankzij de

12,1-inch TFT-

gen beschikbaar. Ver-

functiemodules eenvoudig en snel in

procesdataparser-functie.

kleurendisplay

der zijn ze uitgerust

het besturingsprogramma overdra-

Een ander voordeel is de formaat- en

in hoge resolutie

met 2x Gigabit-Ether-

gen. Gangbare besturingssystemen

receptwissel tijdens bedrijf. Recepten

(1280 x 800 pixels)

net (10/100/1000), 2x

van fabrikanten als Siemens, Beck-

die in de PLC zijn opgeslagen, kun-

zijn net zo intuïtief

USB 2.0 Type A, 1x

hoff en Rockwell Automation worden

nen door het besturingsprogramma

te gebruiken als

USB 2.0 Type Mini-B

ondersteund. De modulaire aanpak

eenvoudig in de sensor worden

een smartphone. Dit verbetert de

OTG en 1x microSD kaarthouder (SD

maakt het lezen en schrijven van

gewisseld terwijl het proces in gang

gebruikerservaring, zelfs wanneer

3.0). De fanless HMI's hebben ook

parameters aanzienlijk eenvoudiger.

is. De functieblokken kunnen gratis

enkel vingers, handschoenen of een

twee vrij programmeerbare status-

Elke functiemodule is afgestemd op

worden gedownload voor alle IO-Link

aanraakpen gebruikt worden. De

led's aan de voorkant.

een IO-Link-sensor van Leuze. De

producten van Leuze.

ETT widescreen panels hebben een

Met webstandaarden als HTML5,

softwarematige modules besparen

IP65-beschermde glazen voorkant,

CSS3 en JavaScript heeft de gebrui-

de gebruikers tijd met het zoeken

die wordt omringd door een zwart

ker een hoge mate van vrijheid voor

naar datatypes, parameterindexen en

geanodiseerd aluminium frame.

(web)visualisatie ontwerp. In de web-

procesdatastructuren. Ook worden

Een EDGE3-technologieprocessor

gebaseerde HMI-tool Lasal VISUDe-

mogelijke fouten bij de integratie van

met vier nauwkeurig gesynchroni-

signer bieden vooraf geïnstalleerde

IO-Link apparaatgegevens voorko-

seerde processor cores (4x 1,6 GHz)

softwarepakketten (HTML5) comfort

men. Gebruikers kunnen zelfs diag-

maakt een vloeiende opmaak moge-

en verkorten ze de engineeringtijd.

nostische gegevens verkrijgen terwijl

Sick

Is jouw onboard DC power grid veilig?

Benaderingsschakelaars

Dankzij de supersnelle afschakeltijden voorkomen de Astrol solid-state DC breaker switches vlamboogvorming en hoge afschakelstromen in geval van kortsluiting en andere fouten. De sleutel naar veilige én SMART DC-micro grids. Het modulaire, systeemonafhankelijke ontwerp is eenvoudig te integreren in nieuwe en bestaande systemen.

Deze technologie leidt tot: Veilige gesloten-bus en -ringsystemen Zone-selectiviteit tussen verschillende DC-bussen Smart DC systemen Eenvoudige integratie en beveiliging van moderne energiebronnen Belangrijkste specificaties: Afschakeltijden < 10 μs Afschakelstroom < 15 kA Bidirectionale stroomdetectie in een enkelpolig systeem

De miniatuurbenaderingsschakelaars

afstand dan ooit tevoren. Door hun

uit de IMM-serie zijn ideaal voor toe-

geringe bouwgrootte, gering gewicht

passingen waarbij de installatieruimte

en precieze en snelle schakelgedrag

beperkt is. Met een aantal nieuwe

zijn IMM’s ideaal voor zeer dynami-

varianten en betere prestaties zijn

sche handling- en montageproces-

ze voortaan nog breder inzetbaar.

sen. ASIC-technologie maakt de

De sensoren zijn bijvoorbeeld nu

integratie van een visuele instelhulp

verkrijgbaar met een korte behuizing

mogelijk, alsmede communicatie via

van 12 mm en met schakelsnelheden

IO-Link. Dit bespaart tijd bij de inbe-

van 4,2 kHz tot 5 kHz. De nieuwe

drijfname, beperkt het aantal instal-

IMM-serie is ook Industrie 4.0-ready,

latiefouten en maakt de sensoren

want zelfs in de kleinste behuizing

tegelijkertijd tot dataleveranciers voor

is IO-Link 1.1 beschikbaar. De IP67-

toekomstige automatiseringstoepas-

beschermde sensoren hebben een

singen.

werktemperatuurbereik van -25 °C tot +70 °C en zijn er in bouwvormen van M4 tot M5.

Dankzij een drievou-

www.kwx.eu pe@kwx.nl

designed by

dige schakelafstand tot 6 mm herkennen de IMM’s objecten op een nog grotere

ED IAPN.indd 18

19-05-2022 13:34

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

19 Elincom electronics

Turck

Frequentieregelaar

Ex spanningsmeteromvormer

De CFW500 is een serie frequentie-

is geïntegreerd. Binnen deze serie

12,5 mm.

regelaars van 0,25 tot 55 kW voor

frequentieregelaars zijn er ook IP66

De IMX12-SG biedt galva-

toepassingen waarbij snelheid- en

uitvoeringen met eventueel een in-

nische isolatie tussen de

koppelregelingen van drie fasen

en uitschakelknop voor autonoom

gevaarlijke en veilige zones.

inductiemotoren nodig zijn. Ze zijn

gebruik.

Dit elimineert interferentie

UL-gecertificeerd en hebben effici-

Enkele mogelijkheden:

of vereffeningsstromen

entieklasse IE2. Met een optionele

• Sensorloze vectorregeling, geslo-

die het gevolg kunnen

plug-in module kan de CFW500

ten lus vectorregeling, scalaire

uitgerust worden met een scala

V/f.

aan veldbussen zoals CANopen, Profibus-DP, EtherNet/IP, ModbusTCP, Profinet IO, DeviceNet waarbij er ook altijd RS485 en Modbus-RTU

• Optioneel geïntegreerde veiligheidsfuncties STO en SS1.

• SoftPLC-functies: pomp-genius; hijs- en hefregelingen.

zijn van zwerfspanningen, een belangrijk veiligheidsTurck heeft zijn interfaceportfolio

voordeel ten opzichte van Zener-

uitgebreid met een snelle spannings-

barrièreoplossingen, die afhankelijk

meteromvormer voor toepassingen in

zijn van een zeer goed onderhouden

explosiegevaarlijke omgevingen. De

aardingsconcept. Gebruik in de Zone

IMX12-SG heeft een repeaterfunctie

2 gevaarlijke zone is toegestaan in

en kan worden gebruikt voor sig-

een beschermende behuizing. Een

naalconversie wanneer de weerstand

voedingsspanningsbereik van 10...30

op rekstrookbruggen verandert.

VDC maakt ook gebruik mogelijk in

Kenmerkend zijn een responstijd

toepassingen met accuvoeding, zoals

van minder dan 10 ms, een flexibel

tijdelijke, mobiele voorzieningen. Het

uitgangscircuit dat configureerbaar is

bedrijfstemperatuurbereik tot 70 °C

met DIP-schakelaars en galvanische

maakt gebruik in de directe nabijheid

isolatie in een slimline-behuizing van

van machines en motoren mogelijk.

Altijd de juiste I/O-module bij de hand

O

I

I/O

0/0

Zelf-configureerbare digitale I/O's Flexibel, kostenbesparend en gedetailleerde diagnose www.bihl-wiedemann.com

Meer elektroDATA op

ED IAPN.indd 19

19-05-2022 13:34

Cybersecurity; ook úw pakkie aan Het automatiseringslandschap verandert sterk door de ontwikkelingen die gepaard gaan met ‘Industrie 4.0’.

Ondernemingen krijgen hierdoor te maken met nieuwe veiligheidseisen ten aanzien van mensen, machines, gegevens en kennis. Voor deze steeds hogere eisen ontwikkelde Pilz de afgelopen jaren het ‘Cyber Security’ programma dat oplossingen omvat voor zowel Safety als (Cyber) Security.

Industrie 4.0 is hét woord binnen de industriële sector. De term refereert naar de koppeling van systeemstructuren met een groot aantal betrokken personen, IT-systemen, automatiseringscomponenten en machines. Daarbij versmelten in veel gevallen IT en automatisering zodat machines en installaties flexibel zijn aan te passen aan snel veranderende eisen.

Naast de voordelen die dit oplevert, leidt het echter ook tot een situatie waarin machines via het internet toegankelijk zijn voor de ‘buitenwereld’. Met andere woorden: zonder goede beveiliging zijn machines en installaties ‘hackbaar’ en hiermee toegankelijk voor onbevoegden. Dit kan grote gevolgen hebben; van (langdurige) stilstand en diefstal van kennis tot gevaarlijke situaties voor medewerkers en zelfs de omgeving.

WET- EN REGELGEVING De noodzaak voor deze zogenaamde cyber security is inmiddels gelukkig ook opgepikt door de wetgever. Zo is er in april 2021 een conceptversie gepubliceerd van de opvolger van de Machinerichtlijn: de ‘Machine produc-

Pilz Advertenties.indd advertorial.indd Alle ED 20 pagina's

ten verordening’ die officieel ‘Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on machinery products’ heet.

Deze nieuwe versie is onder meer geschreven omdat de stand der techniek sterk is gewijzigd ten aanzien van cyber security maar ook AI en digitalisering van communicatie.

Edwin Buisman, trainer en veiligheidsadviseur bij Pilz: ‘De tijd dat bedrijven ervan overtuigd zijn dat zij absoluut niet worden gehackt omdat ‘de buitenwereld daar nu eenmaal geen belang bij heeft’, is gelukkig voorbij. Praktisch iedereen is zich bewust van de gevaren van cyber; mede gevoed door het toenemend aantal incidenten waarover we regelmatig lezen of horen. Het is dus een goede zaak dat er vanuit de Europese wetgeving eisen worden gesteld aan cybersecurity.

Niet alleen via de nieuwe Machine producten verordening, maar ook via bijvoorbeeld de Richtlijn ‘Cyber security voor industriële automatisering en besturingssystemen’ (IEC 62443). Deze richtlijn is gebaseerd op de IEC 62443 norm en dwingt bedrijven om de eigen digitale beveiliging goed op orde te hebben.

Maar ook om zijn producten en diensten

adequaat beveiligd te leveren. Van deze laatste verplichting zijn aanzienlijk minder bedrijven zich bewust. Wij helpen deze bedrijven – waaronder veel machinebouwers en ingenieursbureaus – met onze producten en diensten.’

VAN BEWUSTWORDING TOT TRAINING Als specialist in machineveiligheid en industriële automatisering heeft Pilz dan ook een compleet Cyber Securityprogramma ontwikkeld met als doel cyberveiligheid te waarborgen. Dit programma richt zich specifiek op de operationele technologie – kortweg OT. Edwin Buisman: ‘Het programma is allesomvattend. Het bevat niet alleen oplossingen om aanvallen van buitenaf tegen te houden, maar houdt ook rekening met gevaar van binnenuit de organisatie. En dat hoeft zeker geen bewuste actie te zijn, maar het inpluggen van een besmette USB-stick of het opladen van een besmette telefoon is zo gebeurd. En hoewel we een cyberaanval natuurlijk het liefst helemaal voorkomen, is het ook altijd goed om te weten wat je

19-05-2022 13:15

moet doen als er tóch iets of iemand door de beveiliging heen breekt. Hoe stop je een dergelijke aanval, beperk je de gevolgen en ben je zo snel mogelijk weer ‘up&running’?

Resilience noemen we dat.’

OPBOUW VEILIGHEIDSPROGRAMMA Het Cyber Security Programma start met bewustwording. Degene die met cyber security aan de slag gaat, zal in principe iedereen moeten overtuigen van de noodzaak ervan.

Alleen dan zullen bijbehorende veranderingen worden geaccepteerd en gesteund. De steun van Pilz begint al op dit niveau met producten uit het Pilz awareness facet.

Een volgende stap ligt op het technisch vlak en betreft een analyse van de huidige situatie: Risk Assessment. Uit deze analyse zal blijken hoe een netwerk is opgebouwd en waar zich mogelijk kwetsbaarheden bevinden die voor verbetering vatbaar zijn. Bij het Risk Assessment wordt de IEC-62443 norm voor industriële automatisering gevolgd. Uitgevoerd door IEC-62443 gecertificeerd personeel en ondersteund door geschikte tooling en partners. Edwin Buisman: ‘Er is de laatste jaren een enorme progressie geboekt in het analyseren van netwerkverkeer in industriële automatisering. Op basis van de resultaten uit de analyse kan Pilz een voorstel doen in de vorm van technische oplossingen en diensten om kwetsbaarheden te elimineren of in elk geval zoveel mogelijk te reduceren.

Een van onze belangrijkste troeven in deze is de SecurityBridge waarop we hierna dieper ingaan. Tot slot verzorgen we de benodigde trainingen om oplossingen te gebruiken, toe te passen of optimaal af te stemmen op een eigen machine.’

SECURITYBRIDGE De SecurityBridge is een hardware compo-

nent waarmee ongeautoriseerde toegang tot de PLC’s op afstand te voorkomen. De SecurityBridge filtert de netwerkberichten naar de PLC en legt een veilige verbinding aan tussen PC en PLC’s. Bij de ontwikkeling is bewust rekening gehouden met een eenvoudige bediening en installatie.

Hierdoor kan de software van de PNOZ’s en PSS 4000’s ongewijzigd blijven. Onlangs is tevens een firmware omvattende beveiliging voor industriële automatiseringsnetwerken toegevoegd. Hiermee is de SecurityBridge ook te gebruiken om niet-Pilz componenten via datacommunicatie te controleren.

AUTORISATIE Voor een stukje ‘interne‘ cyber security ontwikkelde Pilz het bedrijfsmoduskeuze- en toegangsautorisatiesysteem PITmode. Dit systeem verenigt safety- en security-functies en maakt het via verschillende PITmode apparaten mogelijk om de bedrijfsmodus functioneel veilig te kiezen en de toegangsrechten op machines en installaties te regelen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het operationeel bedienen van de machine, het uitvoeren van onderhoud of het reinigen ervan.

Van oudsher wordt de keuze van de bedienings- of bedrijfsmodus uitgevoerd als fysieke schakelaar die toegankelijk is voor iedereen met de bijbehorende sleutel.

De praktijk leert dat dit vaak niet voldoende veiligheid biedt omdat de sleutel vaak niet wordt verwijderd. Dit is bij PITmode niet aan de orde omdat de gecodeerde transpondersleutels met RFID-technologie persoonsgebonden zijn en bovendien de mogelijkheid bieden deze te traceren naar de gebruiker.

De veilige evaluatie-eenheid (Safe Evaluation Unit) herkent de ingestelde bedrijfsmodus zoals Automatisch bedrijf, Handmatig ingrijpen onder beperkte voorwaarden of Servicebedrijf, evalueert hem en schakelt functioneel veilig om. Dit voorkomt een foutieve bediening en manipulatie en beschermt mens en machine.

Edwin Buisman: ‘Pilz heeft vele mogelijkheden om cyber security te realiseren. Maak daar gebruik van. Wie zijn Safety én Security op orde heeft, minimaliseert de kans op een interne of externe ‘aanval’ die gevolgen kan hebben voor de beschikbaarheid van de machine, het stelen van informatie maar ook de veiligheid van je mensen. Denk er niet te licht over maar ga ermee aan de gang.’

PILZ NEDERLAND, HAVENWEG 22 4131 NM VIANEN, NEDERLAND TELEFOON +31 (0347) 320477 HTTPS://OPLEIDINGEN.PILZ.NL INFO@PILZ.NL WWW.PILZ.NL

ED Advertenties.indd 21

10-05-2022 13:15 12:48 19-05-2022

INDUSTRIËLE IOT

22

Steeds slimmere sensorsystemen voor intelligente IoT-toepassingen WHITEPAPER ‘SMART SENSORS – ENABLING THE INTELLIGENT INTERNET OF THINGS’ Engineers die IoT-systemen ontwikkelen kunnen kiezen uit een alsmaar groeiend aanbod van sensoren, die fungeren als de ogen, oren en neuzen van het IoT. Waar je met de ruwe data van individuele sensoren al aardig uit de voeten kunt voor tal van IoT-toepassingen, is er door het slim combineren van in een netwerk verbonden sensoren nog veel meer nuttige informatie te genereren. Hierbij komen ook aspecten als sensordatabeveiliging en het samenvoegen van data uit verschillende sensortypes om de hoed kijken.

In de voor dit artikel bewerkte whitepaper ‘Smart sensors – enabling the Intelligent Internet of Things’ zet Farnell de trends op het gebied van sensoren en IoT op een rijtje.

In de whitepaper ‘Smart sensors – enabling the Intelligent Internet of Things’ zet Farnell de trends op het gebied van sensoren en IoT op een rijtje.

IoT-technologie breidt het aantal

dat de software besluit dat de kamer

technieken om het vermogen van een

opties voor sensoren voor elk sys-

systeem om de veiligheid te bewaken

teem enorm uit. Met de mogelijkheid

onbezet is. Door voor deze toepassing ook informatie te gebruiken van

om verbinding te maken via een beka-

andersoortige sensoren, die ook op

van een akoestische sensor kan het

beld of draadloos netwerk, kan een systeem relevante informatie verkrij-

verschillende plaatsen rond en buiten

karakteristieke geluid van een brekend raam oppikken. Systemen kun-

te vergroten. De MEMS-microfoon

gen van elke sensor in het netwerk.

een kamer zijn geplaatst, kan je nauwkeuriger bepalen of er mensen in de

De ontwikkeling naar meer geïnte-

betreffende ruimte zijn.

greerde sensorbronnen kan worden geïllustreerd aan de hand van per-

Meerdere sensorprincipes

soonsdetectie voor toepassingen als

Waar met moderne beeldsensoren op

verwarming, verlichting en inbraak-

basis van onder meer radar, LiDAR en

Connectiviteit

alarmering. Traditionele benaderingen van geautomatiseerde verlichting in

time-of-flight (ToF) steeds beter objecten in 3D in beeld kunnen worden

Om de datastromen van verschillende

nen dan op basis van de analyse van de frequentie en transiënten onderscheid maken tussen een inbraakpoging en normaal achtergrondlawaai.

sensoren te combineren in één sys-

kantoren maken gebruik van relatief

gebracht, vragen IoT-toepassingen

teem heeft de ontwerper verschillende

nl.farnell.com

eenvoudige bewegingsdetectoren.

vaak om een sensorbenadering vanuit

opties om de sensoren in een netwerk

benelux@farnell.com

Deze zijn echter foutgevoelig omdat

meerdere invalshoeken. Akoestische

te verbinden, van vaste verbindingen

(030) 241 73 73

mensen in een kantoor zich soms te

sensoren kunnen bijvoorbeeld worden

weinig bewegen om te voorkomen

gebruikt in combinatie met imaging-

tot draadloos. De snelste netwerkverbindingen zijn veelal bekabelde

ED IIOT.indd 22

19-05-2022 13:36

MEI 2022

23 Ethernet-gebaseerde verbindingen, die datasnelheden tot ver in het gigabit per seconde bereik ondersteunen en geschikt zijn voor het doorgeven van video-informatie met hoge beeldfrequenties en resoluties.

Ondanks de voordelen van Ethernet zijn er veel situaties waarin het onpraktisch is om kabels te leggen naar alle sensoren. System integrators hebben meerdere opties voor draadloze netwerken, variërend van protocollen met een hoge bandbreedte die

Architectuur van een IoT-gebaseerde slimme ruimte toepassing.

werken op 5 GHz of hoger (WiFi), op sub-GHz (Z-Wave) en 802.15.4-gebaseerde protocollen zoals Wireless

het radio-acces mechanisme daarop

teren. De komst van 5G New Radio

Hart. Andere overwegingen bij de

worden meegenomen. Het versturen

(NR) biedt specifieke ondersteuning

Aangezien cloudgebaseerde verificatiesystemen het mogelijk maken elk

keuze voor een protocol zijn netwerktopologie, bereik en energieverbruik.

van datapakketjes en actief luisteren

voor low-energy eisen van IoT-toepas-

apparaat in het netwerk afzonderlijk te

kost immers energie, wat zeker bij

singen.

identificeren op basis van zijn beveiligingsreferenties, kan de integratie van

batterijgevoede sensoren een factor Mesh-netwerken

is om rekening mee te houden. Mesh-

Slimmere sensoren

deze functies de installatie aanzienlijk

Mesh-networking maakt het mogelijk

netwerken genieten de voorkeur in

De gedistribueerde sensorarchitec-

vergemakkelijken. Het is niet nodig

voor elk apparaat om berichten die

turen en het gebruik van netwerken

dat een installateur ID's en andere

het detecteert door te geven aan elk

situaties waar de gegevensoverdrachtsnelheid relatief laag is en waar

om devices te integreren,vereisen

ander apparaat dat binnen bereik is.

multicast- of broadcastberichten

slimmere sensoren. Voor de interface

informatie in het apparaat programmeert. Eenmaal aangesloten en geva-

Er hoeft niet, zoals bij een stertopologie, rechtstreeks met een hub te wor-

gebruikelijk zijn. Bij verlichtingsbesturing bijvoorbeeld is het nuttig om

met een draadloos of bekabeld netwerk zal een IoT-apparaat vaak zijn

lideerd kan een beveiligde slimme

den gecommuniceerd. Dit heeft een

met één bericht meerdere apparaten

eigen microcontroller bevatten om de

door de payloads van pakketten te

belangrijk voordeel bij het bepalen van

te kunnen besturen. Ook de snelheid

toegang tot het netwerk te beheren.

versleutelen.

het maximale effectieve bereik van

van updates is betrekkelijk laag.

een netwerk. Zolang een ander compatibel apparaat binnen bereik is, kan

De beschikbaarheid van die processorkern kan extra capaciteit opleveren

Slimmere systemen

Groot bereik

om functies voor veilige overdracht

Door de netwerkverbonden input

een node communiceren met de rest

Over lange afstanden van enkele

en voorbewerking en filtering van

van meerdere, verschillende soorten

van het netwerk, zelfs als hij buiten

honderden meters gaat de voorkeur

gegevens te verwerken, waardoor een

sensoren kan een IoT-systeem veel

bereik is van de dichtstbijzijnde hub.

naar low-power wide-area netwerken

IoT-compatibele sensor een slimme

verschillende sensormodaliteiten

Een ander voordeel van mesh-netwerken is de eenvoudigere installatie.

(LPWAN's). Draadloze netwerken

sensor wordt.

combineren om een gegevensmodel

zoals LoRaWAN en Sigfox maken het

Hoewel lokale filtering enige energie

of algoritme te voeden. De combinatie

Dit komt doordat de protocollen een

mogelijk om apparaten te ondersteunen die zich enkele of zelfs tientallen

vergt, zal het gebruik ervan om de

van verschillende soorten metingen

hoeveelheid doorgestuurde data te

maakt het gemakkelijker te bepalen of

kilometers van hun dichtstbijzijnde

beperken gunstiger uitpakken dan het

sommige inputs fouten vertonen die

verzenden van elk datapakket over

worden veroorzaakt door hardware-

lussen worden geleid zonder dat zij

hub bevinden. Deze netwerken kunnen relatief lage datatransfersnelhe-

hun beoogde bestemming kunnen

den aan, zoals 50 kb/s bij LoRaWAN.

een draadloze verbinding. Een bijkomend voordeel van filteren is dat het

storingen of door bijvoorbeeld sensorblokkade door vuil. Door dergelijke

bereiken. Een mesh-netwerk is wat

Het unidirectionele Sigfox werkt met

de netwerkbelasting vermindert, wat

fouten in de afzonderlijke meetwaar-

dat betreft ook adaptief.

honderden bits per seconde en is

belangrijk kan zijn wanneer een mesh-

den uit te sluiten, zullen de modellen

bedoeld voor apparaten die relatief

netwerktopologie wordt gebruikt.

robuuster worden.

inherent niveau van zelfbeheer bevatten om te voorkomen dat datapakketten verloren gaan of in oneindige

sensor berichten verder beveiligen

Energiezuinig

weinig korte berichten verzenden.

Bij de inrichting van een IoT-systeem

LoRaWAN ondersteunt bidirectionele

Veilige communicatie

Voorbeelden van dergelijke compensatie-mechanismen zijn de

moet ook de activiteit van verschillende nodes en de afstemming van

communicatie en stelt gebruikers in

Intelligente sensoren kunnen ook

combinatie van data van gyroscopen

staat hun eigen gateways te exploi-

veilige communicatie ondersteunen,

en versnellingsmeters in activiteiten- en navigatie-apps op mobiele

wat de uitrol van een IoT-systeem vergemakkelijkt. Een trend is dat slimme

telefoons, meerdere camera’s voor

sensoren worden geleverd met hun

een 360°-weergave in auto’s en

eigen digitale certificaten en privacysleutels die in een beveiligd geheugen

ToF-camera's die in combinatie met temperatuur-, CO2- en andere omge-

zijn opgeslagen. Door het gebruik van

vingssensoren worden gebruikt om te

opgeslagen referenties kan de sensor

bepalen of de airconditioning in een

legitieme servers identificeren en kan

ruimte moet worden aangepast.

de server zelf controleren of de sensor Bouwstenen van een smart sensor.

geldig is.

Meer elektroDATA op

ED IIOT.indd 23

19-05-2022 13:36

INDUSTRIËLE IOT

24 Turck

Atlantik Elektronik

IIoT-functies voor I/O-systeem

4G-antenne

mogelijk met Ethernet/IP

Antenova heeft met de Pharaoh

alle 4G-frequenties. Van belang is

(CIP) of Modbus TCP.

SMD-antenne de footprint gehalveerd

dat de prestaties van de antenne op

De nieuwe firmware ver-

ten opzichte van andere 4G-cellulaire

kleine PCB's boven het niveau liggen

eenvoudigt ook de confi-

antennes in het assortiment. De

dat nodig is om PTCRB-tests voor

guratie en bediening van

antenne is getest met evaluatie-

mobiele netwerken te doorstaan. De

het systeem via de geïn-

borden van 50 x 40 mm en 60 x 40

prestatie van een antenne is name-

tegreerde webserver van

mm en de prestatie-tot-voetafdruk-

lijk direct gerelateerd aan de lengte

de gateway. Naast de pro-

verhouding overtrof concurrerende

van het grondvlak. Bij de laagste

ces- en diagnosegegevens

4G-antennes voor kleine printplaten.

4G-frequentie, 698 MHz, is de golf-

De FW 1.6.0 firmware-update voor

wordt informatie zoals apparaattype,

Ze hebben doorgaans minimaal 60 x

lengte voor elektromagnetische stra-

de GEN-3G en GEN-N Ethernet-

ID-nummer, hardware- en firmware-

40 mm ruimte nodig, maken gebruik

ling 42,95 cm. De meeste antennes

gateways van Turck voor het excom

versie direct in het apparaatoverzicht

van grote en dure bandschakelnet-

hebben een grondvlak van een kwart

I/O-systeem verbetert de IIoT-

weergegeven. De directe toegang tot

werken en vertonen een lager effici-

golflengte nodig, wat betekent dat ze

mogelijkheden en vereenvoudigt

de Hart-veldapparatuur maakt ook

entieniveau.

een ruimte van 107 mm nodig heb-

systeemonderhoud en inbedrijfstel-

het uitlezen van dynamische variabe-

Ontworpen voor kleine PCB's, dekt

ben om effectief te kunnen werken.

ling. HCiR (Hot Configuration in Run)

len, apparaat-ID's en tags mogelijk.

de Pharaoh-antenne (P/N SR4L073)

De Pharaoh-antenne gebruikt onge-

maakt nu ook apparaatvervanging,

Voor een eenvoudige interconnectie

veer de helft van dit gebied.

-uitbreidingen of -onderhoud mogelijk van verschillende installatiemodules tijdens bedrijf in explosiegevaarlijke van verschillende fabrikanten onder-

Antenova levert de Pharaoh

omgevingen en toepassingen met

steunt Turck nu ook Module Type

referentieontwerp en bijpas-

hoge beschikbaarheid. Het wijzigen

Package (MTP) via haar TBEN-L-PLC

send netwerk.

van configuraties tijdens bedrijf is

of TX700 Codesys controllers.

SR4L073-antenne met een

ABB

Monitoring regelaars via de cloud IIoT gateways, Protocol Converters, Remote Access, Cloud logging & dashboards, Data analyse

Het Connectivity Panel van ABB

ling met ingebouwde connectiviteit

levert continu en direct informatie

tussen de drive en de ABB Ability

aan operators of service-experts

Anybus en EWON producten verbinden machines en systemen, bieden remote service met cloud monitoring, logging en alarmering. Koppeling

cloud, inclusief een mobiel data-

over belangrijke indicatoren, zoals de

abonnement zonder bijkomende

van industriële en gebouw gebonden netwerken. Van Profinet, EthernetIP en CANopen tot Modbus, J1939 en KNX.

status van apparatuur, gebruikspatro-

kosten. Het bedieningspaneel is

nen, stroomverbruik en stressniveau.

voorzien van Narrow Band IoT (NB-

Dit Connectivity Panel is ontworpen

IoT) connectiviteit, die een goede sig-

om eenvoudige toegang te bieden

naalpenetratie heeft, zelfs als de aan-

tot datagestuurde bewakingsdien-

drijving ondergronds of in een kast is

sten voor ABB frequentieregelaars

geïnstalleerd en/of als de traditioneel

(VSD's). Zodra de frequentieregelaar

bekabelde internettoegang moeilijk te

is ingeschakeld, kunnen operators

regelen is. De gegevens, die tussen

de status van de apparatuur analy-

de drive en de cloud worden verzon-

seren, toegang krijgen tot diagnos-

den, zijn altijd versleuteld.

tiek, operationele KPI's volgen en trends signaleren op het ABB Ability Digital Powertrain portaal. Het pakket is momenteel uitgebracht voor de ACS580- en ACS880 drive series, maar ABB werkt eraan om het beschikbaar te maken voor alle comDuranmatic B.V. | Robijn 800 | 3316 KE Dordrecht T+31 (0)78 631 05 99 | info@duranmatic.nl

ED IIOTPN.indd 24

patibele drive producten.

Het Connectivity Panel biedt een eenvoudige installatie en inbedrijfstel-

19-05-2022 13:37

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

25 OnLogic

Batenburg Applied Technologies

Industriële edge computer

BLE- en WiFi-module

betrouwbaar in industriële omgevin-

De NORA-W10 WiFi 4 en Bluetooth

die niet de hogere prestaties van

gen waar bijvoorbeeld stof en vuil

low energy 5.0 module van u-blox

duurdere WiFi 5- en Wi-Fi 6-modules

in de lucht aanwezig is. De CL250

is de opvolger van de NINA-W10

nodig hebben. Met robuuste WiFi-

functioneert in omgevingen met een

module. De compacte module (10,4

connectiviteit in het veld en data-

temperatuur tussen de 0 °C en 40 °C.

x 14,3 x 1,8 mm) is gebaseerd op

snelheden die voldoende zijn voor

De CL250 is 115,5 x 82 x 34 mm

de Espressif ES32-S3 chipset, die

veel industriële toepassingen, zal

groot en biedt een breed scala aan

een dual-core MCU bevat met AI

WiFi 4 volgens het bedrijf de meest

De CL250 fanless edge-computer is

aansluitingen, waaronder twee USB

hardwareversnelling die spraak- en

gebruikte WiFi-technologie in IoT-toe-

ontwikkeld voor gebruik in industriële

3.2 Gen 1-poorten, twee 1GbE LAN-

gezichtsherkenningstoepassingen

passingen zijn tot ten minste 2025.

IoT- en edge-computingtoepassingen

poorten en twee mini DisplayPorts.

aan de edge mogelijk maakt. De

Zelfs wanneer er via WiFi wordt

en is geschikt als industriële gate-

De onderkant van het systeem is

MCU wordt aangevuld met 8 MB

gecommuniceerd, kan de NORA-W10

way, SCADA-device en automation

voorzien van een 9-pins RS-232-box

flashgeheugen, 512 kb RAM en in

tegelijkertijd gegevens verzenden via

controller. De CL250 is voorzien

header poort en een USB 2.0-poort.

totaal 38 programmeerbare GPIO's.

Bluetooth low energy 5.0, dat data-

van een Intel Apollo Lake Pentium

De bovenkant biedt ruimte voor

De module biedt onder andere USB-,

snelheden tot 2 Mbps biedt of, bij

J3455-processor en beschikt over

vier antennes ten behoeve van de

CAN-, SDIO-, en

gebruik van Blue-

8 GB dual-channel RAM-geheugen.

optionele WiFi. Deze, en andere

display- en camera-

tooth Long Range,

Het systeem wordt volledig passief

uitbreidingskaarten, kunnen worden

interfaces.

de signaalversprei-

gekoeld. De aluminium behuizing

geplaatst in de twee mPCIe-slots

Met single-band

dingsafstand tot

voert de warmte van interne compo-

(één full-height en één half-height

2,4 GHz WiFi 4

vier keer zo groot

nenten af naar de omringende lucht.

slot). Het systeem kan worden

(802.11b/g/n) richt

maken in vergelij-

Het systeem bevat geen bewegende

gemonteerd met behulp van VESA,

de module zich op

king met standaard

onderdelen. Hierdoor werkt het

wandmontage of DIN-rail.

WiFi-segmenten

Bluetooth LE.

NCAB_Benelux_ad_201x133mm_2022_220510.indd 1

ED IIOTPN.indd 25

Meer elektroDATA op

2022-05-10 14:35

19-05-2022 13:37

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

26

Solid-state breakers voor het beveiligen van DC- en AC-systemen TOENEMENDE KRACHT VAN MARITIEME POWER SYSTEMS VEREIST UP-TO-DATE FOUTBEVEILIGING Moderne energiesystemen voor maritieme en offshore-toepassingen worden steeds groter en krachtiger. Fabrikanten van deze systemen staan voor verschillende uitdagingen, zoals hoge systeemvermogens, interconnectie van meerdere bussen om gesloten bus- of ringsystemen te vormen en het omgaan met hoge-capaciteit energieopslagsystemen. Ultrasnelle solid-state breakers vormen de sleutel naar een up-to-date foutbeveiliging.

De solid-state DC-breakers van Astrol Electronic (dit is een 1 kV/1,25 kA uitvoering) met ultrasnelle afschakeltijden (<10 µs) voorkomen vlamboogvorming en hoge afschakelstromen bij kortsluiting.

Peter van den Berg, Technical

De traditionele manier om het vermo-

capaciteit.

bij lagere spanningen) is zeer beperkt,

Consultant, KWx & Damir Radan,

gen van een systeem te vergroten is

De afgelopen jaren zijn power sys-

terwijl potentiële systeemfoutniveaus

Technical Solutions Manager,

het verhogen van de systeemspan-

tems die geen transformatoren

Kongsberg Maritime

ning (690 V, 3,3 kV, 6,6 kV, 11 kV,...).

gebruiken populair geworden in

meestal hoger dan 100 kA zijn. Zonder zekeringen of solid-state breakers

Daarmee worden de capaciteitsbe-

maritieme toepassingen, vanwege

is het bijna onmogelijk om de vereiste

perkingen van de bus, bekabeling en

hun compacte formaat en beperkt

breakers opgelost. De huidige trend

gewicht. Technische ruimte op schepen is kostbaar omdat deze ten koste

beveiliging tegen kortsluiting te realiseren.

is om meer vermogenscapaciteit met elkaar te verbinden door stroombronnen toe te voegen, onder andere door

gaat van de laad- of passagiers-

Gesloten-bus- of ringsystemen

ruimte. Een belangrijke uitdaging

Het gebruik van multibus-intercon-

systemen parallel te laten draaien met

bij deze systemen is de hoge ‘prospective short current’, de maximale

nectie om gesloten-bus- of ringsyste-

stroom die bij een kortsluiting zal

energie-efficiëntie in het systeem. Het

vloeien. De beschikbaarheid van traditionele, mechanische DC-breakers

aantal in gebruik zijnde verbrandingsgeneratoren kan immers elk moment

met een capaciteit van 800-1.000 V

worden geminimaliseerd, met behoud

in het bereik van 30-50 kA (of hoger

van systeemintegriteit en bescherming tegen fouten. Gesloten-bus

behoud van een lagere systeemspanning. Dit heeft tot op zekere hoogte de voorkeur boven andere opties vanwege beschikbaarheid van power electronics drives en energie-opslagsystemen (ESS's) van de vereiste

men te vormen, zorgt voor een grotere

systemen moeten snelle foutisolatie en een snel systeemherstel mogelijk maken om een fouttolerant systeem te realiseren.

Een belangrijk kenmerk van een onderling verbonden gesloten-bussysteem, met een goede afscherming tegen fouten en storingen, is volledige of gedeeltelijke selectiviteit zodat het systeem de beveiligings-devices sales@kwx.nl

Machinekamer van een DPS3-schip. DPS3 (Dynamic Positioning System

coördineert. Deze beschermingsmethoden zijn relatief eenvoudig

(0186) 63 36 00

3) is de hoogste veiligheidsgraad in een dynamisch positioneersysteem.

te bereiken met AC-systemen. Een

Storingsvrije elektrische systemen zijn hier essentieel.

breed scala aan soorten en merken

www.kwx.eu

ED EI.indd 26

19-05-2022 13:39

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

MEI 2022

27 van beveiligingsrelais is beschikbaar:

systemen wordt in zeer beperkte mate

differentiële beveiliging van busbar,

selectiviteit bereikt. Bij AC-systemen

transformator en kabelzones, vlamboogbeveiliging van schakelpanelen,

zijn situaties met vlambogen minder

zone- en tijdgerichte beveiliging, in

storing binnen een halve AC-cyclus, in

verschillende combinaties.

milliseconden, kunnen onderbreken.

problematisch omdat zekeringen de

Storingscoördinatie met zekeringen Selectiviteit Het belangrijkste probleem met de

is alleen te realiseren wanneer zekeringen met specifieke kenmerken

coördinatie van selectief trippen bij

worden gebruikt. Bij frequentieomvor-

AC-systemen is tijd, in relatie tot de

mers moet de ontwerper snelle zeke-

snelheid waarmee de breakers een

ringen toepassen om de gevoelige

storing kunnen afschakelen. Zelfs bij

vermogenselektronica-componenten

de snelste selectieve beveiligingssystemen, zoals differentiële stroom-

te beschermen. Ultrasnelle solid-state

beveiliging en vlamboogbeveiliging,

zowel AC- als DC- (multibus)systemen combineren, omdat deze techno-

Dit jack-up offshore schip voldoet voor het dynamisch positioneren aan DSP3,

duurt het ongeveer 50-80 ms voordat de storing is verholpen. Selectiviteit

logie de stroom in microseconden (μs)

robuust zijn voor storingen.

op basis van tijd bereikt gemakkelijk

kan onderbreken, terwijl selectiviteit

storingsonderbrekingsscenario's van

tussen andere solid-state breakers en

300-500 ms of meer. Naast de afschakeltijd moet de ontwerper rekening

DC- of AC-zekeringen behouden blijft.

zaakt systeemuitval, onderbreking van

enorme krachten en astrillingen bij de

Terwijl zekeringen milliseconden nodig

bedrijfsprocessen en hogere bedrijfs-

koppeling. Bekrachtiging van het sys-

houden met onder andere de tijd die

hebben om kortsluitstromen af te

kosten.

teem levert een zeer hoge stroom en

nodig is om een fout te detecteren,

schakelen en deze niet kunnen worden geprogrammeerd of vertraagd,

Solid-state breakers kunnen ook

de automatische spanningsregelaar

relaisuitvaltijd, contactschakeltijd en

communicatie-links gebruiken voor

tijdstip van uitschakelen van de spoel.

zijn solid-state breakers in staat om

zone-selectiviteit en blokkering (inter-

moet worden ingesteld om overspanning te voorkomen in het tijdsbereik

De laatste selectieve generatoronderbreker moet daarom afschakelen

lagere energieniveaus te detecteren

breaker communicatie), bijvoorbeeld

na de fout, omdat overspanning

voorwaarts trippen en omgekeerde

schade en/of oncontroleerbare trip-

binnen het maximale vlamboog

dan de smeltintegraal van een zekering voordat deze het stroomcircuit

blokkeringslogica in directionele

ping van verschillende beveiligingson-

foutniveau van het schakelpaneel

onderbreekt. Door deze technologie

bescherming. Dit is realiseerbaar

derdelen kan veroorzaken.

(maximaal één seconde). Binnen dit

toe te passen, voorkomt men dat

in microseconden met moderne

Distributieopwekkers en motoren

tijdsbestek kan het vlamboogniveau

zekeringen beschadigen tijdens de

optische communicatie. Solid-

moeten ook in werking blijven na

al extreem hoog zijn. Om veiligheidsredenen wordt daarom vlamboog-

fout en blijft het systeem in bedrijf.

state breakers kunnen ook worden

een storing. Snelle onderbreking van

Selectiviteit zonder solid-state

ontworpen om equivalente directionele stroombeveiliging te vormen

gelijkstroom in μs (of wisselstroom in

bescherming of differentiële bus-bar bescherming gebruikt om de zone-

breakers?

(bijvoorbeeld enkele aardfouten in IT-

selectiviteit van het schakelpaneel zo

Zonder solid-state breakers is het bijna onmogelijk om enig niveau van

systemen) voor de busbar of op zoneniveau. In multibus-systemen is het

FRT van het systeem te bereiken.

veel mogelijk te verbeteren. Dit om blootstelling aan de vlamboog zoveel

zone-selectiviteit tussen twee of

essentieel om een storingsdoorloop te

de fout, is de impact ervan op het

mogelijk in te perken.

meer onderling verbonden bussen

realiseren van het volledige systeem.

systeem minimaal. Dit maakt solid-

DC versus AC

te realiseren. In deze gevallen kunnen zekeringen ongecontroleerd de

Reactiesnelheid

open-bus- en onderling verbonden

stroom afschakelen en moeten deze

De systeemontwerper moet ervoor

gesloten-bussystemen.

nadien worden vervangen. Dit veroor-

zorgen dat alle apparatuur in het

In DC-systemen worden vaak zekeringen gebruikt. In vergelijking met AC-

breakers kunnen de voordelen van en moet derhalve verregaand kunnen vertrouwen op elektrische systemen, die

vertrouwen op storingsvrije elektrische (aandrijf)systemen.

Door deze zeer snelle opheffing van

state breakers zeer geschikt voor

onderling verbonden systeem niet kan

Storingsonderbrekingen

trippen of wordt onderbroken tijdens

Het veilig realiseren van ESS's met

een storing. Dit geldt ook tijdens of na verstoringen in een andere zone. Hoe

hoge vermogens brengt vele uitdagingen met zich mee. Elke batterijstring

meer tijd het systeem nodig heeft om

of -pack levert doorgaans meer dan

de fout te verhelpen, hoe uitdagender

10 kA bijdrage aan de fout. Systemen met 20 strings of meer met een

de FRT (‘fault ride-through’) wordt.

Er varen steeds meer volledig elektrische veerboten, die moeten kunnen

1-5 ms, afhankelijk van de stroomsteilheid) maakt het eenvoudig de

Dit is belangrijk voor de meeste systeemapparatuur. Bijvoorbeeld motor-

capaciteit van meer dan 3-5 MWh

aandrijvingen kunnen gedurende

komen desalniettemin vrij vaak voor.

een beperkte tijd spanning in een

Het is moeilijk om zekeringen te

DC-link leveren. Dit hangt af van de terugwinning van kinetische energie

vinden met adequate afschakelclassificaties omdat deze zekeringen

uit de roterende massa (als deze met

traditioneel zijn ontworpen en getest

voldoende toeren draait); de generator onder de fout is onderhevig aan

voor systemen met hogere L/R-tijd-

zijn daarom extreem risicovol, maar

constanten. Moderne ESS's hebben Meer elektroDATA op

ED EI.indd 27

19-05-2022 13:39

ENERGIE & INFRA

28 zeer lage L/R-tijdconstanten en omdat zelfs zonder ESS. De meeste typigrenswaarden niet toereikend zijn,

sche DC-DC-omvormers zijn boost

moeten zekeringsfabrikanten deze

omvormers, en zijn niet in staat om de

waarden bevestigen op systeemniveau. Dit betekent praktisch dat de

stroom van de ESS-bron te blokkeren.

stijgtijd van de foutstroom extreem

foutstroomniveaus in DC-systemen.

Dit verhoogt de reeds inherente hoge

kort is en die stroom aanzienlijk kan oplopen binnen 1 ms.

Veilig voor operator

Elco’s

Bij AC-systemen zijn er tal van voordelen. Mits de fout kan worden onder-

Naast de ESS's is er een grote hoeveelheid energie aanwezig in de

broken binnen enkele milliseconden,

elektrolytische condensatoren in de

ers. Het onderbreken van de fout zal

DC-links van vermogensomvormers.

veel sneller zijn dan bij vacuüm- of

Deze condensatoren reduceren de

lucht-circuit-breakers. Dit vermindert

spanningsrimpel in de DC-bus tot een

de kans op storingen aanzienlijk. Dit

niveau dat geschikt is voor AC/DC-

is goed nieuws voor alle elektrische

omvormers. Elektrolytische condensatoren ontladen zeer snel waardoor

componenten in het systeem en voor

met een DC-bus verbonden systemen

de blootstelling van een operator aan

naar nog hogere foutstroomniveaus

de vlamboog zal minstens 10 keer

stijgen.

lager zijn (theoretisch tot 100 keer).

De L/R-tijdconstante van DC-link

Dit maakt de schakelpanelen veel

condensatoren is lager dan voor een

veiliger. Afhankelijk van hoe deze

ESS. Dit betekent dat de foutstroom

technologie wordt gebruikt, kan het

extreem stijgt snel. Hoewel de energie van DC-link condensatoren relatief

de benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen aanzienlijk reduceren.

laag is en afhangt van de grootte van

Deze solid-state AC-breaker techno-

het DC-bus systeem kunnen stroompiekniveaus enorm zijn. Dit kan een

logie is voor de meeste systemen tot

wat haalbaar is met solid-state break-

de operator. Het vlamboogniveau en

11 kV beschikbaar.

ernstig risico vormen in DC-systemen,

Energy Storage Systemen met grote vermogens worden steeds meer gemeengoed.

CaTeC

Murrelektronik

Ventilatiemeters

LED-signaallampen

De TSI 9600 VelociCalc en VelociCalc

tegelijkertijd in

De Comlight56-serie signaallampen

De standaard versies zijn voorzien

Pro ventilatiemeters hebben een

realtime weer

bestaat uit één- en meerkleurige

ingebouwde workflow voor het bere-

modellen met ingebouwde IO-Link

van een M16-schroefdraad en veerklemaansluiting of een geïntegreerde

kenen van het percentage buitenlucht

met aanwijzingen op het

interface. Ze maken gebruik van high-

M12-aansluiting. Bij de IO-Link

dat wordt gebruikt om de ventilatie-

scherm voor

power-LED's om duidelijke signalen

modellen is de inbedrijfstelling heel

effectiviteit in een gebouw of kamer

het instellen en bedienen van

te geven. De eenkleurige signaallampen zijn er in rood, geel, groen,

eenvoudig, zelfs zonder IODD en

te bepalen. De VelociCalc Pro heeft daarnaast een ingebouwde workflow

instrumenten.

blauw en helder wit. De meerkleurige

IP65-beschermde signaallampen

voor de berekening van de warmtestroom, alsmede vier methoden voor

De meertalige

modellen hebben een mat wit oppervlak en kunnen dankzij de RGB-

hebben een diameter van 56 mm en

het uitvoeren van een kanaaltraverse-

interface met kanaaltraverse-workflow, aangepaste test-ID's en meer-

bepaling die het meetproces versnelt

dere plug&play-sensoren maakt het

weergeven. Geïntegreerde buzzers

en fouten vermindert.

tot een gebruikersvriendelijk product.

bieden een hoorbaar signaal voor

Deze ventilatiemeters zijn geschikt

De ergonomische handmeter is voorzien van geïntegreerde magneten die

toepassingen die meer nodig hebben

voor HVAC-testen en balanceren,

handsfree gebruik mogelijk maken. De

dan alleen een visueel signaal. Capacitieve aanraaksensoren kunnen wor-

ventilatiemeters zijn verkrijgbaar met

den gebruikt om een bevestiging van

afzuigkappen, HVAC-inbedrijfstelling

of zonder verschildruksensor en werken met verschillende plug-in sondes

de operator terug te sturen naar het

voor het meten van luchtsnelheid en

dat een palet van zeven kleuren, acht

IAQ-parameters.

tonen en negen visuele effecten.

9600-serie zijn uitgerust met een kleurendisplay, geven meerdere metingen

ED EI.indd 28

zijn schok- en trillingsbestendig.

LED's zeven verschillende kleuren

cleanroom-tests, biologische veiligheid, testen van zuurkasten en en probleemanalyse. De meters uit de

softwaretools. De onderhoudsvrije

besturingssysteem. Al met al levert

19-05-2022 13:39

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

29 Binder Benelux

ABB

Aangegoten kabelconnectoren

Eenfase voeding

De aangegoten kabelconnectoren

zijn uitgerust met in vorm geperste,

baar worden gestart.

in de 770 NCC-serie (Not Connec-

UL-gekeurde PUR- of PVC-kabels,

Dankzij het robuuste

ted Closed) bieden in aangesloten

waardoor assemblage in het veld niet

ontwerp met gecoate

toestand beschermingsgraad IP67.

nodig is. Ze worden geleverd met

printplaat en certificering

Ze zijn dan stofdicht en beschermd

standaard kabellengtes van 2 m en 5

voor de scheepvaart, zijn

tegen tijdelijke onderdompeling. Wan-

m; andere lengtes zijn op bestelling

de CP-S.1 voedingen

neer losgenomen, bieden ze IP54-

verkrijgbaar. De geleiders hebben

geschikt voor OEM-

bescherming tegen aanraking, stof en

een doorsnee van 0,25 mm2 en de

machinebouw, scheep-

spatwater van alle kanten. De serie is

kabeldikte is 6,0 mm. De buigstraal

vaart, offshore en zonne-

ontworpen voor gebruik in industri-

van losse kabels is minimaal tienmaal

en windtoepassingen.

ele en healthcare-omgevingen waar

de kabeldoorsnede bij losse kabels

vloeibare media voorkomen.

en minimaal vijfmaal de doorsnede

De voeding CP-S.1 24/40.0 van ABB

het hoge rendement en features,

De 8-polige connectoren met bajo-

voor vastgezette kabels. De maximale

heeft een rendement van maximaal

zoals beveiliging tegen oververhitting,

netvergrendeling (in rechte uitvoering)

weerstand van de kabel is 79 Ω/km.

94 procent. De nieuwe CP-S.1-serie

actieve vermogensfactorcorrectie en

De aangegoten kabelconnectoren zijn

biedt ook een grote vermogen/

een breed AC- en DC-ingangsbereik,

ontworpen voor een maximale span-

ruimte-verhouding waarmee ruimte-

maken de voedingen ook interessant

ning van 175 V bij een stroom van 2

besparingen tot 50 procent mogelijk

voor tal van andere toepassingen,

A en weerstaan pulsspanningen tot

zijn. De extra vermogensreservefunc-

zoals robotica, logistieke handling,

1750 V. De werktemperatuur is van

tie van de CP-S.1 biedt gedurende

verpakking, laadoplossingen voor

-25 °C tot +85 °C; de mechanische

vijf seconden extra vermogen tot

elektrisch vervoer, UPS, stroomag-

levensduur is gespecificeerd als mini-

maximaal 150 procent. Daarmee kun-

gregaten en hernieuwbare energie-

maal 5000 aansluitcycli.

nen ook zware belastingen betrouw-

bronnen.

Het compacte formaat,

DE GROOTSTE OFFICIËLE

MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX

Telerex N.V.

Antwerpen

+32 3 326 40 00

Telerex Nederland B.V.

Breda

+31 76 578 20 00

info@telerex-europe.com

wwww.telerex-europe.com

Meer elektroDATA op

ED EIPN.indd 29

19-05-2022 13:40

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

30

Slimme energieverdelers voor inzicht in verbruik, veiligheid en onderhoud EINDGEBRUIKERS PROFITEREN VAN DIGITALE CONNECTIVITEIT ZONDER TUSSENKOMST EIGEN IT-SYSTEMEN De laagspanningsverdeler is het hart van de elektrotechnische installatie. Het distributiepaneel van nu is veel meer dan de verdeel- en schakelkast van weleer: het is een slimme verdeler, die voorzien kan worden van een scala aan componenten waarmee uiteenlopende zaken in beeld kunnen worden gebracht.

Of dat handig is? Zeker. Maar belangrijker is misschien wel dat we er simpelweg niet meer omheen kunnen. Veranderde wet- en regelgeving en verzekeringseisen maken het noodzakelijk dat ondernemers inzicht hebben in energieverbruik, trends en onderhoudsplanning.

De verwarmingsdetectietechnologie van de PowerLogic HeatTag vermindert het risico op brand drastisch. Door middel van een slim algoritme analyseert deze draadloze sensor continu de lucht in de verdeler om eventuele oververhitting van de kabel vroegtijdig te detecteren.

Sinds 1 januari 2018 is het toepassen

energiehuishouding willen verbeteren

van een Energieregistratie en –Bewa-

conform de laatste inzichten en nor-

te helpen verbeteren en preventief te

kings Systeem verplicht voor bedrijven

meringen (ISO50001), kunnen met

signaleren tot op componentniveau

die meer dan 50.000 kWh per jaar

behulp van eenvoudig toepasbare

verbruiken. In het huidige klimaatakkoord is daarnaast vastgelegd dat

componenten alle informatie vergaren

om de bedrijfscontinuïteit te garanderen. En dat kan allemaal volledig

die nodig is om gestelde doelen te

draadloos met de nieuwste producten

alle kantoren per 1 januari 2023 aan

bereiken. De slimme verdeler is lokaal

uit het Schneider Electric assortiment.

energieklasse C moeten voldoen. Als

uitleesbaar middels datalogging of, op

Zo kan de PowerLogic PowerTag

ondernemer moet je weten waar je

elk gewenst moment, inzichtelijk via

aan toe bent en of en hoeveel je moet

de cloud. De data is uitleesbaar in de

energiesensor draadloos energiewaarden meten, maar ook waarschuwen in

bezuinigen, maar dan heb je wel informatie nodig die je daarin ondersteunt.

meeste gebouwbeheersystemen en

geval van overstroom en alarmeren bij

behoeft dan ook vaak geen additionele aanschaf van software.

spanningsverlies of uitschakeling als

sensoren toe te passen in de laagspanningsverdeler kan dit soort infor-

Preventief signaleren

Draadloze alarmering

Elektro Internationaal bouwt deze

Het vroegtijdige draadloos alarmeren

matie beschikbaar gemaakt worden.

zogeheten slimme verdelers met spe-

Geen verbruiksscan door een of ander

ciaal ontwikkelde slimme onderdelen.

heeft Schneider Electric in haar productreeks PrismaSeT Active verder

bureau, met een ‘onafhankelijk’ advies

Als EcoXpert Master Digital Panel is

doorontwikkeld met de introductie

op de koop toe, maar gewoon alles in

de paneelbouwer uit Woerden gecertificeerd om de toepassingen van de

van een volledig draadloos detectie- en communicatiesysteem. De

Hoeveel verbruik ik nu precies? En

tie van apparatuur in de productielijn

gevolg van overbelasting.

waar zit dat verbruik ’m dan in? Door

www.ei-woerden.nl

eigen hand houden door zelf te meten.

slimme systemen en componenten

PrismaSeT Active verdelers geven

Duurzaamheidsdoelen halen

uit de R&D-keuken van Schneider

de eindgebruiker de mogelijkheid te

Ondernemers die daarbij ook nog

Electric optimaal in te richten om het

profiteren van digitale connectiviteit

gewenste inzicht te geven en gestelde

zonder tussenkomst van eigen IT-

support@nl.schneider-electric.com

eens hun bedrijfsomgeving dusdanig in willen richten om een zekere

besparingsdoelen realiseerbaar te

systemen. Met de PrismaSeT Active

(023) 512 41 24

duurzaamheidsprestatie te garan-

maken. Op industriële locaties worden

hebben gebruikers direct toegang tot

deren (BREEAM) of systematisch de

de metingen gebruikt om de efficiën-

alarmering, analyses van energiever-

info@ei-woerden.nl (0348) 42 05 40 www.se.com/nl/

ED EI 2.indd 30

19-05-2022 13:41

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

MEI 2022

31 bruik, energietrends en preventieve

installatie moet sowieso iedere vijf jaar

onderhoudsplannen. Dit draagt bij aan inzicht, veiligheid, beschikbaarheid en

aan een SCOPE10 of SCOPE8 inspectie onderworpen worden. Brandveilig-

duurzaamheid.

heid (middels thermografie) is daarbij

Met de connectiviteit, ingebouwd in

een belangrijke inspectiefactor.

de bovenkant van de verdeler (groene

Een mooi preventief antwoord daarop

dak), blijven gebruikers op de hoogte

binnen de PrismaSeT Active product

van hun energiedistributie en krijgen

range is de nieuwe PowerLogic HeatTag. De verwarmingsdetectietechno-

een melding bij events als spanningsverlies. Het systeem is eenvoudig uit-

logie van deze ‘snuffel-tag’ vermindert

De PrismaSeT Active verdelers geven de eindgebruiker de mogelijkheid

leesbaar op PC, tablet of smartphone.

het risico op brand drastisch. Door

te profiteren van digitale connectiviteit zonder tussenkomst van eigen IT-

Daar hoeven geen ingewikkelde dashboards voor geprogrammeerd te

middel van een slim algoritme analyseert deze draadloze sensor continu

systemen.

worden. Het is een kwestie van een

de lucht in de verdeler om eventuele

simpele aanmeldingsprocedure van

oververhitting van de kabel vroegtijdig te detecteren. Voordat brand

verdelers toepast zijn altijd voorzien

kwestie. En een eenvoudige configuratie van de gewenste alarmeringen

uitbreekt of er rook verschijnt ontvangt

doen aan de eisen van de IEC62443

de gebruiker al via de ingebouwde

zodat alle data volledig veilig en

en visuele output.

PanelServer en gateway een melding op de smartphone. Een eenvoudige,

betrouwbaar uit de smart panelen uitgelezen kan worden, waar en wanneer

Proactieve, slimme thermografie

maar zeer effectieve manier om de

dat nodig is.

De gebruiker kan met slimme ther-

veiligheid van gebouwen en industriële

mografie een slag slaan door tijdig

omgevingen drastisch te verbeteren.

de gebruiker bij de slimme verdeler in

van de allerlaatste firmware en vol-

actie te ondernemen (bijvoorbeeld door op afstand af te schakelen bij

Veilig en betrouwbaar

melding van overstroom) en preventief

Het mag voor zich spreken dat al

onderhoud uit te voeren. Er zijn zelfs

deze slimme, draadloze communicatie

smart panel met kenmerkend

verzekeraars die sturen op preventief

veilig verloopt. De slimme componenten die Elektro Internationaal in haar

communicatiedak en links bovenin

onderhoud. De elektrotechnische

Een ingericht PrismaSeT P Active

zichtbaar de HeatTag.

PRODUCTNIEUWS Pilz

Harting

Remote I/O-module

Unmanaged Ethernet-switch die als ingangen of als uitgan-

De unmanaged Ethernet-switches

kostenefficiënte en snelle uitbreiding

gen kunnen worden geconfigureerd, hoeven gebruikers

van de Ha-VIS eCon 2000GX-I_A volledige Gigabit-familie hebben vijf of

en/of reconstructie van netwerkinfrastructuren mogelijk. Automatische

maar één PDP67 PN op voor-

acht Ethernet-poorten. De gebruikte

detectie van de transmissiesnelheid

raad te houden.

De remote I/O-module kan

gestandaardiseerde Harting ix industrial-interface biedt een robuustere en

(auto-negotiation) en van de bedrading van de twisted pair datakabel

zowel in het netwerk van

een geminiaturiseerde Ethernet-inter-

(autopolarity en auto-MDI(X)) onder-

het remote I/O-systeem

face in vergelijking met RJ45. Door

steunen een plug & play-installatie.

PSSuniversal 2 van Pilz als

het extreem platte en kleine ontwerp

in willekeurige andere Profinet/Profisafe-netwerken worden

kunnen deze switches worden ondergebracht in installaties waar de ruimte

dankzij zijn robuuste behuizing van

geïntegreerd. Daarmee is de module

beperkt is in de richting van de kabel-

gegoten zink met beschermingsgraad

een flexibele oplossing voor het

aansluiting aan de voorzijde. Naast

IP67 direct op de machine worden

decentraal bewaken van veilige en

DIN-railmontage zijn ook varianten

geïnstalleerd. Hij zorgt ook buiten

niet-veilige sensoren en actuatoren in

voor directe wandmontage leverbaar.

de schakelkast bij temperaturen

omgevingen met extreme temperaturen. Behalve voor toepassingen op

De switches kunnen het verkeer op

De remote I/O-module PDP67 PN kan

van -30 °C tot 70 °C op betrouwbare wijze voor veiligheid. Dankzij

alle poorten parallel verwerken zonder

het gebied van verpakkingstechniek,

overbelasting. De hoge prestaties van

M12-connectoren kunnen sensoren

robotica of persen is de module dank-

deze switches passen het beste bij

en actuatoren eenvoudig en snel op

zij de pinbezetting van de connector

imaging en andere data-intensieve

de PDP67-module worden aangesloten. Dankzij universele aansluitingen,

volgens de AIDA-norm ook geschikt

toepassingen. De Ha-VIS eCon

voor de auto-industrie.

2000GX-I_A switches maken een Meer elektroDATA op

ED EI 2.indd 31

19-05-2022 13:41

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK

32 Elincom electronics

Schurter

Drie fasen solid state relais

Verdeelblok

slanke sightpac behuizing van 45 x

De eisen aan stroomverdelers zijn

ders om een individuele status aan

100 x 48 mm. Hierbij is de maximale

zeer individueel. Daarom lanceert

te geven. Om overzicht te houden in

stroom 20 A bij 640 VAC. Bij toepassingen met hogere stromen van

Schurter de serie 4750, een verdeelblok met maximale flexibiliteit en een

driefase-systemen is de 4750-serie

24 tot 85 A bij 600 VAC is het SSR

ongekend aantal varianten. Het aantal

kleuren: wit, grijs of zwart. Er zijn vier

ondergebracht in de vlakke cel3pac

aansluitingen kan vrij worden geconfi-

mogelijke hard-wired bus varianten

behuizing van 77 x 100 x 35 mm. Dat

gureerd van twee tot maximaal zeven,

(L/N/PE, N/PE, PE of PE/L), zodat er veel minder bedradingswerk nodig is.

heeft voordelen bij uitvoeringen met

waarbij elke aansluiting al is voorzien

Het programma solid state relais van

geforceerde koeling, waarbij dan de

van een snoerbevestigingssysteem

Celduc is op te delen in drie groepen:

bouwhoogte behoorlijk laag is in vergelijking met andere aanbieders.

(horizontaal of verticaal). Dit

random of direct schakelend voor bijvoorbeeld motoren; zero cross of

Naast solid state relais met een aan/

voor stroomverdelers in

nuldoorgang schakelend, met geïntegreerde beveiligingen en daarmee

uit functie tot 125 A biedt Celduc

datacentertoepassingen of in

ook proportionele relais die met faseaansnijding dan wel een puls-trein

de medische techniek.

geschikt voor de meeste belastingen;

is een onmisbare vereiste

zero cross of nuldoorgang schakelend, geoptimaliseerd voor ohmse

sinussen uitsturen en zo ondermeer

Bovendien is het 4750 verdeelblok verkrijgbaar in een

verwarmingselementen kunnen

groot aantal klemvarianten

belastingen, zoals verwarmingsele-

besturen. Voor motorsturingen zijn er

(printplaat-, soldeer- of Quick

menten.

ook drie fasen omkeerrelais beschikbaar.

Connect-versies) en met vrij

De relais worden geleverd in een

verkrijgbaar in drie verschillende

configureerbare lichtgelei-

Legrand

Antraciet zwart kabelgootsysteem Waar in gebouwen met kabels wordt

ED EIPN 2.indd 32

teriaal.

gewerkt, komen juist kabelgootsystemen

Installatie van het uitgebreide P31+

in beeld. Soms steken deze teveel af

kabelgootsysteem is snel en eenvoudig

tegen hun achtergrond. Fraai ingerichte

via het handige kliksysteem. Door een

ruimtes vragen om een meer esthetische

nieuw, geavanceerde profiel in de bodem

oplossing. Legrand biedt een oplossing

is de P31+ kabelgoot extra solide, wat

door standaard het P31+ kabelgootsysteem in antraciet zwart (RAL7021) te

garant staat voor een extra lange levensduur.

leveren. En dan ook het hele assortiment

Het antracietzwarte kabelgootsysteem

van dit systeem: kabelgoten, hulpstukken, ondersteunings- en bevestigingsma-

met een opstaande hoogte 60 mm is standaard leverbaar via de groothandel.

19-05-2022 13:42

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

33 Fluke

TDK-Lambda

Kabel- en netwerktester

Programmeerbare voedingen

Fluke Networks heeft

geconfigureerd om

De hoogvermogenoplossingen

op vergrendelbare zwenkwielen,

een upgrade aangekondigd van haar LinkIQ

IPv4- of v6-ping-tests

met TDK-Lambda Genesys serie

zodat ze gemakkelijk kunnen worden

uit te voeren en toont

programmeerbare DC-voedingen

Kabel+Netwerktester. Met

de reactietijd voor vier

in een 20 U hoge, 19-inch rackkast

verplaatst in onderzoeks- of productiefaciliteiten.

de upgrade heeft de tester

pings naar een door

kunnen 30 kW, 45 kW of 60 kW

Maximaal vier Genesys+ GSP 15 kW

meer mogelijkheden om IP-

de gebruiker gekozen

netwerken te testen en storingen te zoeken, industriële

doelapparaat. De controleresultaten geven de

uitgangsvermogen leveren met naadloze overgang tussen bedrijfsmodi

voedingen kunnen worden geconfigureerd voor het leveren van 41 stan-

met constante spanning, constante

daard spanning/stroom-combinaties,

ethernetkabels te testen en

DNS- en DHCP-servers

stroom en een begrensd constant

die variëren van 0–10 V tot 0-600

gebruikers in twaalf talen te

en de gatewayrouter

vermogen. De kasten zijn gemonteerd

V en uitgangsstromen hebben tot

ondersteunen. Deze software wordt

weer. LinkIQ toont ook het IP-

4.500 A. Het parallelsysteem biedt

geleverd in alle nieuwe LinkIQ-toestellen en is beschikbaar als gratis

adres van de dichtstbijzijnde

een dynamische belastingsrespons

schakelaar.

en rimpel- en ruiskarakteristieken

upgrade voor bestaande klanten. De release omvat:

• Kabelcontrole met twee koppelingen. Controle van kabelprestaties

die vergelijkbaar zijn met die van een enkele voeding.

tot 100 MB/s kan worden gespe-

• Uitgebreide netwerkcontrole. Met versie 1.1 kunnen testers met één

cificeerd voor kabels met twee

Er worden twee ingangsspanningsbereiken aangeboden. Een lage driefa-

druk op het scherm de verbinding

koppelingen.

sespanning van 170 tot 265 VAC of

en reactietijd voor netwerkapparaten verifiëren. LinkIQ kan worden

• Een nieuwe versie van de

een hoge driefasespanning van 342

Link-Ware-pc-software.

tot 528 VAC.

Eaton

Motorbeveiligingsschakelaars De PKZM0 en PKE motorbeveili-

vrij, zelfs onder zware omgevingsom-

gingsschakelaars in het vermogens-

standigheden en trillingen.

bereik tot 32 A en de DILM en DILA

Dankzij de identieke footprint kun-

magneetschakelaars tot 38 A zijn nu

nen apparaten met schroef- of

ook verkrijgbaar met push-in klemmen. Push-in klemmen verkorten de

vervangen zonder dat de DIN-rail of

waaronder bijvoorbeeld UL Type

klemmen voorzien zijn van push-in

bedradingstijd van deze componen-

schakelkast opnieuw hoeft te worden

E. Bovendien is er ook een versie

klemmen. Dit maakt het eenvoudig

ten met 50 procent, in vergelijking

van de motorbeveiligingsschakelaar PKZM0 beschikbaar waarbij de

om meerdere apparaten via een

met conventionele schroefklemmen.

ontworpen. De nieuwe motorbeveiligingen beschikken over dezelfde

Verbindingen met behulp van push-

goedkeuringen en certificeringen als

voedingsklemmen voorzien zijn van

driefasige kamrail te voeden en tegelijkertijd de voordelen van de push-in

in-terminals zijn veilig en onderhouds-

de modellen met schroefklemmen,

schroefklemmen, terwijl de uitgaande

technologie te benutten.

cage-klemmen eenvoudig worden

1-48 lagen | 1 werkdag 1-48 lagen Express | 1 werkdag Express Een van de grootste Eenaanbieders van de grootste van hoogwaardige aanbieders van hoogwaardige printplaten in Europa. printplaten Uit Duitsland in Europa. verzonden.

Uit Duitsland verzonden.

Meer dan 30 Meer jaar ervaring dan 30 jaar ervaring

Hoogtechnologische Hoogtechnologische printplaatenprintplaaten

Precisie-SMD-Stencil Precisie-SMD-Stencil (laser) (laser)

-47% -47% € 9,€ 9,

Inclusief: 0,1 mm spoorbreedte Inclusief: 0,1 en mmisolatieafstand, spoorbreedte en isolatieafstand, 2021 - Verlaagde prijzen: 2021 - Verlaagde prijzen: 0,2 mm boring, FR4 0,2 1,55 mm mm boring, Cu, FR4 metaalfinish 1,55 mm Cu, metaalfinish loodvrij HAL, 2x soldeermasker loodvrij HAL,groen, 2x soldeermasker 1x tekstop- groen, 1x tekstopdruk wit, E-test, Design druk Rule wit, E-test, Check, Design opstartkosten Rule Check, opstartkosten

€

b.v. 1 st. € 29,80 net b.v. 1 st. € 29,80 net

Dubbelzijdige PCB

b.v. 5 st. elk € 11,49 b.v.net 5 st. elk € 11,49 net b.v. 80mm x 100mm

b.v. 80mm x 100mm

Dubbelzijdige PCB

€

tot

90

net

tot

b.v. 1 st. 115mm x 120mm b.v. 1 st. 115mm x 120mm

Inclusief: Onbeperkt pads, Inclusief: roestvrij Onbeperkt staal, dikte pads, 100-120μm, roestvrij staal, optionele dikte 100-120μm, optionele padreductie, eindbehandeling padreductie, aan beide eindbehandeling zijden ontbraamd aan beide (geborsteld) zijden ontbraamd (geborsteld)

www.multi-cb.nl www.multi-cb.nl

Prijzen en productietijdenPrijzen online:en productietijden online:

Nettoprijzen, plus BTW indien Nettoprijzen, van toepassing. plus BTWVerkoop indien van alleen toepassing. aan commerciële Verkoop alleen en openbare aan commerciële instellingen.en openbare stuks instellingen.

ED EIPN 2.indd 33

net

AutomatiseringAutomatisering maakt het mogelijk! maakt het mogelijk!

b.v. 30 st. elk € 3,33 b.v.net 30 st. elk € 3,33 net b.v. 100 st. elk € 2,11 b.v. 100 net st. elkb.v. € 2,11 net elk € 1,27 500 st. b.v. 500 net st. elk € 1,27 net

Multi CB.indd 1

90

€4,95 in NL vanaf €4,95 stuksVerzending in NL vanafVerzending

Meer elektroDATA op

24-03-2022 15:08

19-05-2022 13:42

TESTEN & METEN

34

Tjokvolle multilayers geen probleem meer voor moderne AOI-systemen OPTIMALISERING CAMERASYSTEEM EN GEBRUIK VAN AI LATEN GEEN ENKEL DEFECT ONGEMERKT VOORBIJGAAN De huidige end-of-line AOIsystemen kunnen bijna alle zichtbare defecten detecteren op SMD-assemblages in een productielijn. Maar er blijft ruimte voor verbetering. Naast de trend naar steeds kleinere componenten, zijn er ook sectoren waar juist grote componenten gespecificeerd blijven, zodat er bij het testen moet worden gedeald met een steeds grotere verscheidenheid aan component­afmetingen, met bijkomende uitdagingen als schaduwvorming. Dat kan door optimalisering van verlichting, cameraresolutie en lenskenmerken, zoals bij het YRi-V 3D AOIsysteem van Yamaha. Daarbij helpen steeds uitgebreidere AI-gebaseerde functionaliteiten om nog nauwkeuriger en sneller te testen.

Het YRi-V 3D AOIsysteem van Yamaha, onlangs nog te zien op de smtconnect in Nürnberg, biedt onder meer een 5 µm resolutie en verbeterde lichtprojectie.

Systemen voor automatische opti-

lenzen van 12 µm en 7 µm. De hoge-

inspectiesysteem onttrekken. Aan de

sche inspectie van printplaten moeten

andere kunnen de grotere onderdelen

inspelen op verschillende ontwik-

snelheid inspectie van 0201-componenten geeft met deze lens scherpe

kelingen om aan de eisen van de

beelden, zeker in combinatie met het

componenten, die ertussen worden

moderne PCBA-productie te kunnen

nieuwe coaxiale verlichtingssysteem

geplaatst, waardoor beoordeling van

blijven voldoen. Multilayers bevatten

van de YRi-V, dat is ontworpen om

steeds kleinere SMD-componenten,

minieme defecten op te sporen. Deze

de soldeerdeeraansluitingen en identificatie- en polariteitsmarkeringen op

die ook nog eens steeds dichter bij

coaxiale lichtbron kan worden geconfigureerd voor gebruik in geautomati-

het oppervlak bemoeilijkt worden.

elkaar worden geplaatst. Daarbij blijven, met name in de auto-industrie,

schaduwen werpen over de kleinere

Door gebruik van een 8-way projector,

seerde routines tot op het niveau van

waarbij de component vanaf acht

grote componenten gespecificeerd,

een enkele inspectiestap. Het AOI-

kanten worden belicht, wordt een

zoals bepaalde (industriestandaard)

systeem kan zo defecten identificeren

dusdanige uniforme belichting bereikt,

connectoren. Omdat de complexiteit van de producten toeneemt,

als krassen en scheuren in WLCSP's

dat schaduwen worden voorkomen.

die een glanzend, reflecterend oppervlak hebben. Een upgrade van het

Bijkomend voordeel is dat de maximale hoogte is opgevijzeld tot 25 mm,

PCB geïntegreerd. Naast prestatieverbeteringen in de onderliggende

systeem met de nieuwste generatie

wat de verwerking van een breed

grafische processors (GPU) zorgt ook

hard- en software, is ook een betere

nog eens voor een 60-100% snellere

scala aan componentgroottes mogelijk maakt.

gebruiksvriendelijkheid een factor om

inspectiecyclustijd.

worden er ook meer functies op de

AOI verbeterd met AI

de nauwkeurigheid en productiviteit te vergroten.

Alles zien

Hoewel de GPU-prestaties van de nieuwe generatie van de machine

smt.yamaha-motor-im.de

Resolutie

De diversiteit aan componentgroottes op de steeds dichter bestückte

info-ymeim@yamaha-motor.de

Optimalisering van de verlichting,

multilayers biedt verschillende uit-

snellere beeldverwerking en defectdetectie mogelijk hebben gemaakt,

+49 (0)2131 201 35 20

cameraresolutie en lenskenmerken

dagingen voor inspectie. Zo kunnen

zit de echte game changer wat dat

maken dat het beeld ook bij steeds

kleine SMD-componenten, die vlakbij grotere componenten zijn geplaatst,

betreft in het gebruik van AI, zowel

de I/O-pinnen en de bijbehorende

de testapparatuur. Zo zijn er uitgebreide componentenbibliotheken,

www.europe-smt.com

kleinere componenten scherp blijft.

info@europe-smt.com

In het YRi-V 3D AOI-systeem combineert Yamaha een 12Mp-camera

+32 (0)14 72 49 66

met een lensoptie van 5 µm; dit naast

ED TM.indd 34

soldeerpads van deze componenten (deels) aan het zicht van het

wat betreft instelling als gebruik van

waarbij deep learning wordt gebruikt

19-05-2022 13:43

MEI 2022

35 Programmaren

functies zijn onder meer detectie van

De licentievrije open YSUP-software

through-hole componenten en het

kan inspectiegegevens rechtstreeks

genereren van de hierbij passende

vanuit CAD/CAM of YGX converteren

inspectiegegevens. Er zijn ook nieuwe

en ondersteunt standaard gerber-

functies ter ondersteuning van data

data. Ook kan de YSUP-functionaliteit AOI-programma's maken van

tuning, waaronder automatische

Verbeterde

ODB++-gegevens zonder dat een

basis van componentvormen en pad-

verlichting

YGX-bestand nodig is. Als de PCB-

posities. Dit maakt inspectieframes

voorkomt schaduw

print data aanwezig is in de ODB++-

overbodig. Bovendien bepaalt de

en blinde vlekken.

data, kan deze worden geïmporteerd

software automatisch instellingen

als een afbeelding om nieuwe componenten te positioneren met behulp

voor verlichtingsparameters om optimale verlichting te garanderen. Ook

detectie van inspectiegebieden op

om componenttypen uit afbeeldin-

‘head-in-pillow’ (HIP) defecten die

van het offline programmeerstation.

is er automatische positiecorrectie,

gen eenvoudig te identificeren en

optreden wanneer soldeer niet volle-

Dit voorkomt dat programmeurs het

te selecteren. Bovendien wordt AI

dig vloeit tegen de componentaanslui-

operationele AOI-systeem van de

gebaseerd op de uitlijndata van componenten, waardoor tussenkomst van

gebruikt om 3D-metingen van componenten te ondersteunen om gege-

ting zijn lastig te detecteren. Kortslui-

productielijn moeten gebruiken om de

de operator tot een minimum wordt

tingen door soldeerbruggen zijn ook

PCB te scannen en een template te

beperkt. Dit alles brengt met zich mee

vens te genereren voor onderdelen

niet altijd met voldoende zekerheid te

maken.

dat de tijden voor het tunen van de

die niet in een bestaande bibliotheek

identificeren.

data tot 50% kunnen worden verkort.

worden gevonden. Ten slotte wordt

Met de 4-hoeks inspectiecamera's

De software genereert en toont automatisch de beelden van de productie-

AI gebruikt om vastgelegde beelden

van Yamaha worden de beelden

PCB. Andere geautomatiseerde

te analyseren en te helpen bij het

vanuit schuine hoeken vastgelegd,

beoordelen van goed/fout. Hierbij

waardoor het systeem een compleet

wordt een stukje machinegebaseerde

beeld van de inspectielocatie kan

zekerheid gecombineerd met de meer

vastleggen. In de YRi-V hebben deze

flexibele humane visuele inspectie,

camera's een resolutie van 20 Mpixel,

wat leidt tot een snelle, nauwkeurige

zodat ze nog beter in staat zijn om de

en reproduceerbare beoordeling van

kleinste details vast te leggen. Verbeterde 4D-inspectiealgoritmen voor

goed/fout.

het verwerken van deze omvangrijke Soldeerdefecten AOI-systemen hebben altijd moeite gehad met het analyseren van soldeerdefecten. Bijvoorbeeld zoals

beeldinformatie zorgen voor een verdere verbetering in de betrouwbaarheid van de detectie van HIP’s en

Dankzij de lens met hoge resolutie kunnen de kleinste details duidelijk worden

soldeerbruggen.

vastgelegd.

PRODUCTNIEUWS EEMC

TDK-Lambda

LISN-tester

Simulatietesten in de automotive

Een Line Impedance Stabilisation

sector, zoals Hardware in the Loop

Network ofwel LISN-tester meet sto-

De ‘Fast-Speed’ optie voor de Genesys+ serie programmeerbare DC-voe-

ringen die worden opgewekt door een

dingen maakt dat ze zeer snel reage-

aangesloten elektrisch apparaat en

ren op transiënten, tot 35 keer sneller

de aandrijflijn, inclusief de motorregeling, Body Control Modules (BCM) en

worden doorgeven via de bekabeling.

zijn dan bij standaard modellen. Ook

interieurelektronica, alsmede diagnos-

De meeste LISN's zijn gemaakt om

kunnen stijg- en daaltijden van minder

tisch testen.

dan 1 ms respectievelijk 2 ms worden

De ‘Fast-Speed’ optie is momenteel

bereikt, wat kortere testtijden en dus

beschikbaar op de 1U hoge, 19" rekgemonteerde 1,7 kW, 3,4 kW en 5 kW

volgens de standaard te meten. Deze missen vaak geïntegreerde accessoires om veilig en makkelijk te kun-

• Een prefilter van 250 µH om aanwezige storingen op het voedingsnet te filteren.

• Een universeel stopcontact, om ook

ook een grotere testcapaciteit bij productie oplevert. Dit maakt ze ideaal

geïntegreerd, met name:

Amerikaanse apparatuur te kunnen

voor simulatietesten in de automotive

• Een begrenzer om de aangesloten

meten.

nen meten. Elab-Tools heeft deze wel

spectrumanalyzer te beveiligen.

• Een band-pass filter tegen kruismodulatie of clipping.

• Een splitser voor common mode en differential mode signalen.

(HIL) simulatie, simulatietesten voor

modellen met uitgangen van 20, 30 of 40 V.

De enige meetaansluitingen zijn een BNC naar de spectrumanalyzer, 90-250 VAC/16 A naar het te testen apparaat en een aansluiting voor een artificial hand.

Meer elektroDATA op

ED TM.indd 35

19-05-2022 13:43

TESTEN & METEN

36 Batenburg Applied Technologies

Micro-Epsilon

DC-weerstandsmeter

Laserafstandssensoren batterijpacks. In

Het op grote afstand met hoge nauw-

combinatie met

keurigheid meten van verplaatsingen

gestructureerde of zwak reflecterende oppervlakken. Verschillende

de 20-kanaals

of afstanden kan met de optoNCDT

meetmodi maken aanpassing aan

multiplexer module

ILR2250 laserafstandssensoren. De

de betreffende meettaak mogelijk.

kunnen tegelijkertijd meerdere

sensoren kunnen zowel binnen als

Met de laserafstandssensor kunnen

buiten worden gemonteerd. Voor

zeer snel metingen worden verricht,

verbindingen

meettaken in de buitenomgeving zijn

wat van pas komt in applicaties in

getest worden.

laserafstandssensoren verkrijgbaar

de logistiek- en automatiseringstechniek, de metaalindustrie en de

De kwaliteit van de elektrische ver-

Met de module kan zeer snel worden

met geïntegreerde verwarming en

binding tussen de individuele cellen

geschakeld tussen de verschillende

van een batterijpack is te bepalen

meetkanalen.

koeling. Hierdoor kunnen de sensoren worden gebruikt bij

aan de hand van een volledig elektrische weerstandsmeting. Hiervoor

Ook zijn er verschillende mainframes

temperaturen van -40

verkrijgbaar, waarmee het aantal

°C tot +65 °C. Daarbij is

heeft Hioki de RM3545 ontwikkeld,

kanalen van de weerstandsmeter

een DC-weerstandsmeter met een

eenvoudig kan worden uitgebreid.

de behuizing van aluminium spuitgietwerk zeer

groot meetbereik en hoge meetnauwkeurigheid. Metingen vanaf 0,01 µΩ

Deze functionaliteiten, het grote

robuust.

De meetresultaten zijn

maken de weerstandsmeter geschikt

meetbereik en de hoge meetnauwkeurigheid maken de RM3545 weer-

voor de kwaliteitscontrole van de

standsmeter geschikt voor de kwali-

afstanden tot 150 m. Dit

verbindingen tussen de cellen in de

teitscontrole van batterijpacks.

geldt ook voor donkere,

productiebewaking.

stabiel en nauwkeurig op

Fluke

CaTeC

Contactloze stroomtangen

DLI-meters

De Fluke 377 en 378 zijn contactloze True-RMS AC/DCstroomtangen waarmee technici snel elektrische tests

Apogee heeft de DLI400, DLI500 en DLI600 ‘daily-light-integral’

kunnen uitvoeren zonder risico op contact met gevaarlijke

(DLI)- en fotoperiodemeters gelanceerd. Deze meters meten

spanningvoerende onderdelen. Ze maken gebruik van

en registreren de dagelijkse lichtsom en de fotoperiode (lichtcyclus). Hiervoor beschikken ze over een display en een intern

FieldSense-technologie om spanning en stroom te meten via de bek, waarbij alleen een verbinding met de aarde

geheugen. Zodra de DLI wordt gestart blijft de meter circa 60

nodig is voor referentie.

dagen continu lopen. Daarna kan de batterij worden vervangen en gaat de meting verder. Via het display zijn 30-minuten

De stroomtangen meten tot 1000 A True-RMS AC/DC en tot 2500 A (AC) met de iFlex-stroomtang. Er zijn drie stappen nodig om te meten in driefasensystemen, waarbij elke

gemiddelden van de laatste 30 dagen uit te lezen. Het totale

spanning en stroom tegelijkertijd worden weergegeven

De DLI-400 meet de dagelijkse lichtsom (PAR) in µmol/m2.s plus

op het dubbele display. Beide meters zijn verkrijgbaar in

de fotoperiode (dag-periode). Deze sensor is gekalibreerd met

FC-versies (Fluke Connect) met Bluetooth-interface. Deze

zonlicht (370-650 nm).

tonen ook faserotatie, die kan worden weergegeven op een

De DLI-500 meet de totale dagelijkse lichtsom in mol/m2.d en

smartphone en via Fluke Connect-software kan worden

de lichtcyclus (dag-periode). Deze sensor is gekalibreerd voor

opgeslagen in de cloud. De 378 FC is voorzien van een

full PAR spectrum (389-692 nm,).

Power Quality (PQ)-indicator die problemen met de netvoedingskwaliteit detecteert met betrekking tot stroom, span-

De DLI-600 meet net als de DLI-500 de totale dagelijkse

ning of arbeidsfactor.

uitgebrachte ePAR sensor (383-757 nm).

geheugen kan via USB-C worden gedownload.

lichtsom en de lichtcyclus, maar dan op basis van de onlangs

Importeur Importeur Importeur vanImporteur van elektrotechnische Importeur elektrotechnische van elektrotechnische vanvan elektrotechnische elektrotechnische componenten componenten componenten componenten componenten Importeur van elektrotechnische componenten T. 013T.536 01 536 T. 4401 013 •536 T. 013 E.•01T. verkoop@dijkman.com 44 013 E.E.verkoop@dijkman.com 01 536 • 4401 E. 44 verkoop@dijkman.com • E.• verkoop@dijkman.com E. verkoop@dijkman.com • www.dijkman.com • • www.dijkman.com • www.dijkman.com • www.dijkman.com • www.dijkman.com T.013 013 536 0144 44 • 536 verkoop@dijkman.com www.dijkman.com Voor zonne-, Voor zonne-, Wind-, Voor Wind-, UPSzonne-, enUPSVoor EV Wind-, en zonne-, Voor EVEV UPSzonne-, Wind-, en EV Wind-, UPS- enUPSEV en EV KastenKasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw en Paneelbouw Alles Alles devoor installateur deAlles installateur voorAlles de installateur voor Allesdevoor installateur de installateur KastenKasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw Kasten en Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw enen Paneelbouw Kasten enKasten Paneelbouw Kasten en Paneelbouw envoor Paneelbouw Voor zonne-, Wind-, UPSen Paneelbouw Alles voor de installateur Paneelbouw Paneelbouw

Energietransitie Energietransitie Energietransitie Energietransitie Energietransitie Industriële Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek Industriële elektrotechniek elektrotechniek Installatietechniek Installatietechniek Installatietechniek Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Energiedistributie Marine Marine & offshore && offshore Marine &Marine offshore Marine & Installatietechniek offshore & Installatietechniek offshore Energietransitie Industriële elektrotechniek Installatietechniek Energiedistributie Marine offshore

Dijkman proef.indd 1

ED TMPN.indd 36

18-03-21 14:42

19-05-2022 13:45

PRODUCTNIEUWS

MEI 2022

37 Rohde & Schwarz

TTMS

5G-testplatform

Programmeerbare AC/DC-voeding

De R&S CMX500 5G radiocommunicatie tester maakt met de one-box tester aanpak complexe testsetups

dekken kunnen zelfs uitdagende

De Pacific Power AFX-serie bestaat

controller biedt zowel handmatige als

mogelijk voor alle 5G NR implemen-

5G NR band combinaties worden

uit een reeks AC-, DC- en AC+DC-

volledig programmeerbare besturing.

taties, waaronder LTE, 5G NR FR1

gesimuleerd met een enkele R&S

compatibele schakelende voedingen

De voedingen zijn in te zetten voor

en FR2 in non-standalone (NSA) en

CMX500. Bijvoorbeeld, hogere orde

met een vermogensbereik van 6

zowel eenvoudige als geavanceerde

standalone (SA) modus, voor zowel

carrier aggregatie met tot 8CC com-

kVA tot 180 kVA. Alle AFX-modellen

AC- en DC-vermogenstoepassingen

FDD en TDD. Fabrikanten van 5G NR

binaties van FR1 en FR2 in downlink

beschikken over een 1-fase, split fase

en testopstellingen.

chipsets en apparaten, alsmede cer-

is mogelijk, die datasnelheden van

en een 3-fase uitgangsconfiguratie,

De geavanceerde stroomconversie

tificeringsinstanties kunnen met het

10 Gbps en meer kan bereiken op de

volledig onafhankelijk van elkaar in te

van de AFX-serie wordt gerealiseerd

5G-testplatform de gehele levenscy-

IP-laag.

door digitaal gestuurde hoogfrequent

clus van het product afdekken, van

Data-intensieve enhanced mobile

stellen. Het spanningsbereik is uitgebreid tot 333 VLN/576 VLL. Het frequen-

de vroegste R&D ontwerpfasen tot

broadband (eMBB) toepassingen

tiebereik loopt van 1 Hz tot 3000 Hz

sen. Dit resulteert in een koele, stille

end-to-end applicatietesten, inclusief

zoals 8K videostreaming of AR/VR

en ondersteunt zowel 400 Hz vaste

en efficiënte werking. De AFX serie

certificering.

vereisen datasnelheden tot 10 Gbps

frequentie als de 360 Hz-800 Hz ‘wild’

is uitgerust met analoge en digitale

In de one-box tester zijn nieuwe

in de uplink en 20 Gbps in de down-

frequentie voor avionicatoepassingen.

I/O-functies, een scoopfunctie voor

sub 8 GHz RF-eenheden voor FR1

link. Het toekomstbestendige con-

Deze voedingen zijn ontwikkeld met

het vastleggen van spannings- en

geïntegreerd. In combinatie met de

cept van de R&S CMX500 one-box

de nadruk op prestaties, energie-

stroomgolfvormen, een programmeer-

nieuwe remote radio heads (RRH),

tester is vandaag de dag al klaar om

efficiëntie, installatiegemak en

bare uitgangsimpedantie en harmoni-

die nu frequenties tot 50 GHz in FR2

dergelijke toepassingen te valideren.

gebruiksvriendelijke bediening. De

sche analysemetingen.

pulsbreedtemodulatie toe te pas-

CN Rood

Softwarebundel voor automatisering testsystemen NI heeft zijn meest populaire test- en meetsoft-

Door laagdrempelige toegang tot de volle breedte

waresystemen onder de naam Test Workflow

van het test- en meetsoftware kunnen ze hun

samengebracht in een softwarebundel, die als SaaS

productiviteit verhogen. Ze hebben zo vanuit één

(Software as a Service) wordt aangeboden. Technici

licentie de beschikking over de benodigde software

kunnen zo via een enkele softwarelicentie toegang

om hun test- en meettoepassingen te stroomlijnen

krijgen tot de software die ze nodig hebben om een

en naadloos van ontwerp naar validatie te kunnen

test- of meetsysteem te ontwerpen en te automati-

schakelen. Het moet zo ook gemakkelijker worden

seren. Denk daarbij aan met name LabVIEW, Test-

om de ontwikkeling van testsystemen te verbeteren

Stand, FlexLogger en DIAdem.

en te versnellen, meer waarde uit testgegevens te

NI stelt dat engineers steeds sneller beter preste-

halen en producten sneller op de markt te brengen.

breid of ingeperkt, zodat projectkosten ook wat dat

rende producten moeten ontwikkelen (en testen).

De softwarebundel kan naar wens worden uitge-

betreft goed in de hand kunnen worden gehouden.

voor alle kabels die jij nodig hebt ae sensors for heavy duty electronics Al méér dan 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren.

Van display tot systeem Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl

Meer elektroDATA op

ED TMPN.indd 37

19-05-2022 13:45

COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX

MEI 2022

38

Adverteerdersindex

Colofon

Added Value Electronics

11

KWX

18

AE Sensors

37

Micro-Epsilon Messtechnik

12

ATS Applied Tech Systems

32

Multi CB Leiterplatten

33

Bihl+Wiedemann

19

NCAB Group Flatfield

25

Calpe Industrial Products

10

Pilz Nederland

C.N. Rood

3

17, 20 & 21

Reichelt elektronik

40

Redactie

Postbus 58, 7400 AB Deventer e-news@mybusinessmedia.nl Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl Robin Zander, r.zander@mybusinessmedia.nl Advertenties

Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, 06 53 69 24 61

Dijkman Elektrotechniek

36

Rohde & Schwarz Benelux

39

René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43

Duranmatic

24

Telerex Nederland

29

Publishing services

Elektro Internationaal

5

TOP-electronics

1

FHI Federatie van technologiebranches

2

TT&MS

7

Helukabel

37

HPS Industrial

16

Würth Elektronik Nederland

13

José Schermer traffic@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever

Arjan Stoeten a.stoeten@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia Holding b.v., Postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00.

Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.

JE VINDT HET SNELLER OP ISSN 0168-2873 Reproductie

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2022 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven.

Bescherming persoonsgegevens

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken.

De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven

Jaarabonnement Nederland € 170,00* Jaarabonnement Buitenland € 195,00* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 9% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Verzending en facturering

MYbusinessmedia

Basislayout | Opmaak

Bureau OMA, Doetinchem, www.bureauoma.nl Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

ED COL.indd 38

19-05-2022 13:48

PRECISION MADE EASY Fast, accurate and versatile.

Scan QR or go to www.rohde-schwarz.com/product/lcx

NEW R&S®LCX LCR Meter

The R&S®LCX LCR meters are versatile, extremely accurate and perform measurements quickly. They are ideal for challenging applications in research, development and production.

Two instrument models and various options cover applications with a test signal frequency of up to 10 MHz. Internal and external bias functions, comprehensive analysis options and versatile test fixtures expand the wide range of possible applications.

Rohde & Schwarz Benelux B.V. - Tel: +31 (0)30 600 1789 - Email: info.bnl@rohde-schwarz.com LCX-210x297-310321_RSBNL.indd 1

Rohde & Schwarz.indd 391 ED Advertenties.indd

31-3-2022 14:45:35

21-04-2022 13:55 13:25 19-05-2022

ONZE LEVERSERVICE STEEDS OP TIJD The best part of your project: www.reichelt.com

Met reichelt haalt u uw deadlines Al meer dan 50 jaar levert reichelt betrouwbaar en snel geselecteerde elektronica voor bijzonder voordelige prijzen vanaf één artikel.

Stel onze leverservice op de proef en haal meer uit uw budget.

Arduino Portenta machinebesturing Voorzien van zelfstandige industriële machines met Industrial IoT-functies De Portenta Machine Control is een volledig gecentraliseerd, stroombesparend industrieel besturingssysteem, waarmee apparaten en machines kunnen worden bestuurd. Deze kan met de Arduino Framework of andere geneste ontwikkelplatforms worden geprogrammeerd.

L STM32H747 Dual-Core L 24 V DC-voeding

L Voor montage op DIN-rail L Digitale en analoge I/O

Bestelnr.: ARD PRO AKX00032

325,

33 (268,87)

Portenta breakout-uitbreidingsboard

Arduino Nicla Sense ME met nRF52832

Toegang tot alle signalen van de High-Density-connectoren

Beschikt over vier Bosch-sensoren in industriële kwaliteit op een superklein oppervlak

Voor prototyping met de Portenta-serie (bijv. Portenta H7) en het eenvoudig besturen en meten van hun high-densityconnectoren.

L L L L

USB-A, MicroSD-slot RJ45 GBit-ethernet

L

ng OpenMV-cameraaansluiting er Voeding via klemverbinder

Bestelnr.: ARD SHD ASX00031

Met de energiezuinige Nicla Sense ME analyseert u beweging en omgeving met industriële Bosch-sensoren, die rotatie, versnelling, druk, vochtigheid, temperatuur, luchtkwaliteit en CO2-gehalte nauwkeurig kunnen meten.

Hellingssensor (BHI260AP), Druksensor (BMP390) en magnetometer (BMM150)

Bestelnr.:

42,66

ARD NICSENSE ME

(35,25)

77,07

(41,93)

(63,70)

DAGPRIJZEN! Prijzenstand: 2. 5. 2022

Betaalwijzen:

Geweldige prijs-kwaliteitverhouding

50,74

Meer dan 120.000 geselecteerde producten

Betrouwbare levering - vanuit Duitsland over de hele wereld

www.reichelt.com Bestelservice: +31 85 208 62 94

elektronik – The best part of your project

De wettelijke herroepingsregelingen zijn van toepassing. Alle aangegeven prijzen in euro inclusief de wettelijke BTW, excl. verzendkosten voor de totale winkelwagen. Uitsluitend onze Algemene Voorwaarden (zie hiervoor https://rch.lt./AV-NL of op aanvraag) zijn van toepassing. Afbeeldingen kunnen afwijken. Drukfouten, vergissingen en prijswijzigingen voorbehouden. reichelt elektronik GmbH & Co. KG, Elektronikring 1, D-26452 Sande, Tel.: +31 85 208 62 94

reichelt_ElektroData_03-2022.indd 1 ED Advertenties.indd 40

02.05.2022 11:34:46 19-05-2022 13:55