ElektroData 5 - 2022

8

Arm Cortex-M0+ gebaseerde MCU-oplossing met Autosar-ondersteuning en MBIST biedt cyber security en functionele veiligheid.

18

Pragmatisch stappenplan helpt bedrijven dealen met OT security en gaat uit van de mens als belangrijkste schakel in cyber security.

20

Toepasbaarheid bij draadloze I/O en sensornetwerken tot tijdkritische besturing maakt 5G breed inzetbaar in industriële automatisering.

30

Volledig decentraal automatiseringsplatform brengt devices in het veld brengt zonder dat daar schakelkasten aan te pas komen.

32

Nieuwe generatie oscilloscopen laat ontwikkelaars meer signaaldetails en infrequente events zien dan ooit tevoren.

Industrial Cyber Security event in Hart van Holland te Nijkerk

Tijdens het Industrial Cyber Security event laten 24 exposanten zien wat ze op het gebied van cyber security aan diensten en producten in huis hebben, en passeren in even zoveel lezingen praktijkverhalen, trends en oplossingen de revue. Zo laat Piet Bel, die verantwoordelijk is voor de security van het ecosysteem bij chipmachinemaker ASML, in één van de drie keynotes zien hoe door kennis-

uitwisseling met de vele toeleveranciers van het bedrijf de digitale weerbaarheid van het gehele ecosysteem kan worden vergroot.

In een andere keynote laten Erica Breems en Eric Bish zien hoe de gemeente Amsterdam assets als verkeersregelinstallaties en openbare verlichtingsystemen beveiligt en hoe daarin wordt omgegaan met besturing en datacommunicatie.

De praktijk is nog tastbaarder in een live simulatie van een cyberaanval op een robotopstelling en de reactie daarop van een netwerk security monitoring tool.

Op pagina 14 en verder wordt uitgebreid voorbeschouwd op het event, met onder andere aandacht voor de menselijke

factor in dit geheel. Laat je daardoor vooral inspireren om deel te nemen aan het Industrial Cyber Security event.

INDUSTRIËLE

AUTOMATISERING

INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK TESTEN & METEN

INDUSTRIËLE IOT

Parallelle werelden, binnen de WoTS, en daarbuiten

Wellicht heeft het er mee te maken dat ik mij voor, tijdens en na de WoTS iedere avond –in de routine van braaf een half uurtje lezen voor het slapengaan– heb ondergedompeld in het metafysische universum van ‘Kafka op het strand’ ((海辺のカフカ, Umibe no Kafuka) van de Japanse schrijver Haruki Murakami. Waarin één van de hoofdpersonen met katten kan praten, de ander verliefd wordt op een geest, die de jeugdige uitvoering is van zijn werkgeefster en het vissen regent. Lezen dit boek!

Dat ik dus de WoTS anders heb ervaren dan bij eerdere edities. Terugkijkend zie ik een enorme discrepantie tussen de stimulerende sfeer die ik tijdens de beurs met volle teugen heb mogen inhaleren en de boze wereld daarbuiten. Daar waar de cocktail van Oekraïne-oorlog, in atie, hoge energieprijzen, chiptekorten, druk van China op Taiwan en de steeds strengere exportban van de US of A richting China niet minder dan het einde der tijden lijkt in te luiden, zeker voor de elektronicasector.

Op de beursvloer heb ik echter niets van die doem gemerkt. Met wie ik ook sprak, of dat nu exposanten waren, bezoekers bij onze eigen MYbusinessmedia-stand die een groen USB-kabeltje kwamen scoren voor de gadget of mensen die ik spontaan ontmoette bij de catering, iedereen keek met een roze blik naar de toekomst. Innovaties, veel orders, nieuwe plannen, kansrijke markten: het kan niet op. Alsof er binnen de hallen van de Jaarbeurs

een andere werkelijkheid was dan daarbuiten.

Binnen de WoTS waren er ook verschillende werelden, en dan bedoel ik niet al die ‘World of dingen’. Nooit eerder is mij de scheiding tussen beursvloer en seminarruimte zo opgevallen. Als je –ik spreek nu voor mij zelf– tussen al die standjes rondstruinende, kwam je niets tegen dat je stimuleerde om de roltrap naar boven te nemen om naar de seminars te gaan. En zo kon het dat ik –mij lavend aan het warme beursbad– de seminars volledig links heb laten liggen. En zo kon het dat ik verschillende mensen niet heb gezien, die naar hun zeggen ‘de hele tijd bij de seminars waren en geen tijd hadden om de beursvloer op te gaan’.

Alsof er ook op de WoTS twee parallelle werelden waren. ‘Heel dichtbij, maar toch ook ver weg’, om dominee Gremdaat maar eens te parafraseren. De eerwaarde zal het mij eens zijn dat de seminars wel wat dichter bij de beursvloer mogen plaatsvinden, het liefst er middenin.

Trouwens, hebben ‘jullie bij de seminars’ ook papegaaien zien vliegen?

Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data (R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)

Zonder elektrotechnici geen energietransitie; hoe pakken we het personeelstekort aan?

Er zijn fors meer elektrotechnisch opgeleide mensen nodig om de energietransitie, en daarmee de klimaatdoelstellingen, te realiseren. Nederland kampt al jaren met een aanhoudend tekort aan elektrotechnici, en het aantal vacatures blijft oplopen. De elektrotechniek als sector lijkt aan een imagoprobleem te lijden. Hoe is dat eigenlijk ontstaan en, belangrijker nog, wat kunnen we eraan doen?

Jorlan Peeters, managing director HyTEPS

In de Klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow zijn afspraken gemaakt om de opwarming van de aarde af te remmen door de uitstoot van broei kasgassen terug te dringen. Nederland wil dat er in 2030 49% minder CO2 wordt uitgestoten dan in 1990. Tweederde van alle elektriciteit moet in 2030 uit duurzame bronnen komen, volgens het Nederlandse Klimaatakkoord.

De overgang van een energiesysteem gebaseerd op fossiele energiebronnen naar een energiesys teem gebaseerd op duurzame en CO2-neutrale energiebronnen speelt een essentiële rol bij het behalen van al deze doelstellingen. Deze energie transitie is op zijn beurt weer sterk afhankelijk van elektrificatie: het inzetten van (duurzaam opge wekte) elektriciteit om het gebruik van fossiele brandstoffen tegen te gaan.

Elektrificatie vergt echter enorme aanpassingen aan de infrastructuur. Denk aan het moderniseren van woningen, bedrijfspanden en energienet werken, aan elkaar koppelen van systemen, op grote schaal introduceren van batterijopslag,

plaatsen van twee miljoen laadpalen, verzwaren van meterkasten, installeren van zonnepanelen, ontwikkelen van ‘smart grids’ met nieuwe functi onaliteiten…

Wie gaat het doen?

Dit alles brengt een nieuwe vraag met zich mee: wie gaat al dat werk eigenlijk uitvoeren? Want om de energietransitie te kunnen realiseren zijn fors meer elektrotechnici nodig. Echter: Nederland kampt al jaren met een aanhoudend tekort aan precies deze beroepsgroep.

Volgens Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, zou het tekort aan vakmensen in de installatiebranche de komende drie tot vijf jaar wel eens kunnen verdubbelen tot 40.000 mensen als er geen stappen worden ondernomen. Het per soneelstekort is zo groot dat de energietransitie onhaalbaar dreigt te worden, en daarmee dus ook de klimaatdoelen.

Achterhaald beeld

Het idee dat werken met elektriciteit gevaarlijk, vies en slecht betaald is bestaat nog steeds. Maar dat beeld is allang achterhaald. In de afgelopen eeuw hebben we enorme ontwikkelingen gezien op het vlak van techniek en veiligheid, en er ontstaan spannende kruisbestuivingen met bijvoorbeeld data-analyse en kunstmatige intelligentie. Dit maakt de technische markt ook interessant voor bedrijfs kundigen, data-analisten of economen.

Interesseren en motiveren

Het is van belang dat we jongeren interesseren en motiveren voor elektrotechniek. We zien uiteenlo

pende partijen, van technische uitzendbureaus tot brancheorganisaties en onderwijsinstellingen, stap pen nemen om dit te realiseren.

Ook wij zijn daarin actief. Zo werkt ons eigen Power Competence Center samen met universiteiten en hogescholen, met als doel het theoretische onder wijs te verrijken met actuele expertise uit de praktijk, en geven we seminars en lezingen over actuele onderwerpen. Ook zorgen we voor voldoende plaatsingsmogelijkheden voor studenten, op univer sitair en HBO-niveau. We hebben inmiddels trainingen verzorgd voor honderden mensen en een eigen methode ontwikkeld om op basis van brons, zilver en goud het kennisniveau van medewerkers en externe partijen vast te stellen en te verbeteren. Zie hiervoor ook www.hyteps.nl/diensten/trainingen.

Slim beleid

Het is van vitaal belang dat bedrijven en organisa ties trainingen, lessen en gastcolleges bieden aan scholen. Zo kunnen ze zorgen voor een betere aan sluiting tussen theorie en praktijk en een duidelijk, eerlijk beeld van de sector overbrengen.

Zij-instromers vanuit andere technische disciplines kunnen ook een rol spelen in het oplossen van tekorten. Dat vraagt om kortlopende, doelgerichte opleidingen zodat deze mensen met de juiste actu ele kennis aan de slag kunnen gaan.

Alleen door slim beleid en doelgericht investeren wordt het mogelijk om voldoende elektrotechnici op te leiden en onze klimaatdoelstellingen te behalen. Dat vraagt om samenwerking tussen (lokale en landelijke) overheid, bedrijfsleven, onderwijsinstel lingen en elektrotechnische experts.

Concreet bijdragen

Door elektrotechniek vroegtijdig onder de aandacht te brengen –bijvoorbeeld in de bovenbouw van het basisonderwijs– en de praktijk meer in de opleiding te verwerven, voorkomen we dat de energietransitie stil komt te staan door een tekort aan vakperso neel. Naast het onderwijs en de vakorganisaties is er ook voor het bedrijfsleven een rol weggelegd: deze zou sterk de aandacht moeten vestigen op het veelzijdige karakter van de elektrotechniek. Als sector moeten we ook inspelen op de rol van elektrificatie in zaken die veel jongeren extreem belangrijk vinden, van ontwikkelingssamenwerking tot duurzaamheid. De boodschap moet helder zijn: je kunt dankzij een elektrotechnische studie con creet bijdragen aan verduurzaming en een betere toekomst. Ook biedt de sector juist nu uitstekende vooruitzichten en beloningen! Niet onbelangrijk in deze economisch onzeker tijden…

Keurmerk voor refurbished industriële elektronica

JC-Electronics heeft met JCertified een kwaliteitskeurmerk voor refurbished industriële elektronica gelanceerd. Daarmee reageert het elektronicabedrijf op de overspannen situatie op de markt voor drives, HMI's, PLC's en industriële PC's. Door leveringspro blemen van grote fabrikanten zijn de marktprijzen het afgelopen jaar met ruim 20% gestegen, waardoor leveranciers met elektro nica van lage kwaliteit meer kansen hebben. JC-Electronics wil met het kwaliteitskeurmerk de maakindustrie vertrouwen geven in vernieuwde elektronica.

“Elektronica die gewerkt heeft kan weer werken. Op basis van deze filosofie hebben we de afgelo pen 16 jaar een krachtig reparatieen refurbishproces ingericht”, zegt manager sales & marketing Caspar Botter. “In dit proces wordt de elek tronica eerst professioneel gereinigd, zodat al het vuil verwijderd is. Vervolgens worden defecten en storingen verholpen en slijtagege voelige componenten vervangen. Tot slot wordt de elektronica gron dig getest. Bij HMI's van Siemens worden ook de behuizing en folie's vervangen.”

De markt voor industriële elektronica staat op zijn kop door het chiptekort, een gebrek aan grondstoffen en opgeschorte produc tie van nieuwe industriële elektronica bij onder andere Siemens.

“Dit is het moment voor de maakindustrie om te ontdekken dat refurbished elektronica niet alleen een goedkopere smartphone voor je puber is, maar ook een betrouwbare en betaalbare oplos sing waar je productielijn nog jaren mee vooruit kan. Met het kwaliteitskeurmerk JCertified geven we klanten dat vertrouwen.

En twee jaar garantie, net als bij nieuwe elektronica”, aldus Bot ter.

JCertified drives, HMI's, PLC's, en industriële PC's zijn te herken nen aan de sticker op het apparaat. JC-Electronics refurbisht elektronica van Siemens, Schneider Electric, ABB, Allen-Bradley, Control Techniques, Fanuc, Lenze en Indramat.

CaTec bij Indutrade Benelux

Indutrade Benelux heeft begin september CaTec overgenomen. Met de acquisitie van deze specialist in klimaatmeettechniek realiseert de tech nische bedrijvengroep de derde overname van dit jaar. CaTec levert een breed scala aan sensoren, transmitters, dataloggers en wetenschappelijke meetapparatuur in de Benelux. De kern van de instrumentatie is gericht op het meten van klimaatparameters en het registreren en analyseren van meetsignalen binnen toepassingen op het gebied van meteorologie, tuinbouw, HVAC, klimaatonderzoek en de proces- en farmaceutische industrie. Het productaanbod wordt aangevuld met aftermarket-services waarbij het bedrijf kalibratie, reparatie en onderhoud biedt, evenals systeemintegratie en technische ondersteuning op locatie. Het bedrijf is opgericht in 1995, heeft 14 medewerkers in dienst en is gevestigd in Wateringen.

Onder de Indutrade Benelux-holding vallen de in de Benelux gevestigde bedrijven van het Zweedse, beursgenoteerde, Indutrade AB. Indutrade richt zich op hoogwaardige technologieën voor industriële nichetoepas singen. De aangesloten bedrijven brengen technische componenten en systemen op de markt en verzorgen service-activiteiten.

Van links naar rechts: Hans Oosterling (CaTec), Tilly Spaans (CaTec) en Robert Timmer (Indutrade Benelux).

Hoppenbrouwers Techniek deelt strijd met cyberaanval in boek ‘Hack’

Er moet een meldpunt komen voor bedrijven die zijn gehackt. Dit meldpunt à la 1-1-2 kan direct eer ste opvang en hulp bieden bij een ‘digitaal ongeval’. Directeur Henny de Haas van technisch dienstver lener Hoppenbrouwers Techniek pleitte hiervoor op 14 september 2022 tijdens een symposium over cybercriminaliteit in Vught. “Ook al ben je verzekerd tegen cybercrime en krijg je uiteindelijk hulp van externe professionals, voor de eerste acties zit je met je handen in het haar. Een centraal loket kan helpen om direct en slagvaardig te reageren. Geen overbodige luxe, want het is niet de vraag of je wordt getroffen, maar wanneer”, aldus De Haas. In juli vorig jaar werd zijn bedrijf met ruim 1600 medewerkers en 20 vestigingen slachtoffer van een wereldwijde cyberaanval. Dankzij een gezamenlijke krachtinspanning van de medewerkers kon worden voorkomen dat de activiteiten van het bedrijf stil kwamen te liggen. Sindsdien zet Henny de Haas zich in om bedrijven en organisaties bewust te maken van de enorme impact van een hack. Zo wees hij al eerder in een gezamenlijke brandbrief met VNO-NCW op het belang van een snelle mel ding van actieve cybercriminelen in Nederland, zodat bedrijven extra alert kunnen zijn. Bovendien

pleit hij voor een deltaplan voor ICT, waarmee de online veiligheid in Nederland op lange termijn gewaarborgd kan worden.

Boek ‘Hack’

De kans dat bedrijven te maken krijgen met een brand is 1 op de 8.000, de kans op een inbraak is 1 op de 250 en de kans op een cyberaanval is 1 op de 5. Uit angst voor reputatieschade treden de meeste bedrijven die dit overkomt er over het algemeen nauwelijks mee naar buiten. Henny de Haas heeft echter juist bewust gekozen voor openheid over de hack, die onderdeel was van een wereldwijde aanval via het software programma Kaseya door de Russische organisatie Revil. In het boek ‘Hack’ vertellen hij en zijn medewerkers over hun strijd tegen

Cyberveilige industriële besturing

Het aantal cyberaanvallen is sterk toegenomen en dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Ook binnen kritieke OT-systemen. Daarom heeft Phoenix Contact haar nieuwe generatie industriële besturingen ontwikkeld met een sterke focus op cybersecurity en deze laten testen door TÜV SÜD. Met een certificaat bevestigt TÜV SÜD dat de PLCnext Controllers voldoen aan Security Level 2 volgens de IEC 62443-4-2. Een pentest van ethi sche hackers van Ordina bevestigt eveneens dat het met de security goed zit. Binnen IEC 62443, een reeks normen voor cyber security voor OT in automatiserings- en besturingssystemen, bestaan er verschillende securitylevels. Aan de hand van deze niveaus en de daarbij behorende certificeringen weten bedrijven welke beschikbare producten en systemen ze het beste kunnen toepassen. Dat wordt voor steeds meer bedrijven in de OT belangrijk. De Network & Information Security (NIS)-richtlijn die in alle EU-lidstaten geldt wordt binnenkort namelijk ver vangen door een aangescherpte versie. Deze NIS 2-richtlijn verhoogt algemene cyberbeveiligingsei sen en geldt voor meer industrieën en bedrijven.

Phoenix Contact is het eerste bedrijf dat een certificering ontvangt voor een industriële besturing volgens IEC 62443-4-2 SL2. Door het beveili gingsprofiel te activeren, kan Security Level 2 relatief eenvoudig worden bereikt. Behalve dat dit getest en gecertificeerd is door TÜV SÜD, hebben ook ethische hackers van Ordina de beveiliging van de PLCnext Controller uitgebreid getest. Tijdens deze pentesten lukte het de ethische hac kers niet om het systeem te compromitteren. Wouter Doderer, Practice Lead | Red Team bij

de cyberaanval. Nagenoeg van minuut tot minuut wordt weergegeven wat zich op allerlei fronten bij Hoppenbrouwers afspeelde vanaf het moment dat de hack werd ontdekt, totdat het bedrijf na twee dagen weer live ging.

Het boek kan worden gedownload op de website van Hoppenbrouwers Techniek.

Ordina Cybersecurity & Compliance: “Als ethi sche hackers testen we veel systemen, ook in de industriële automatisering. Wat de PLCnext Tech nology uniek maakt is dat er al vanaf het ontwerp is uitgegaan van een smart device wat aan het inter net gekoppeld kan worden en cybersecurity daarin een van de belangrijkste speerpunten was. Dat zien we in de resultaten van onze pentest ook direct terug.”

Henny de Haas overhandigde tijdens een seminar over cybercriminaliteit het eerste exemplaar aan Petra Oldengarm, directeur van Cyberveilig Nederland.

ABB en Samotics werken samen in voorspellend onderhoud

ABB en Samotics, een snelgroeiend Nederlands bedrijf en leidende speler op het gebied van de ESA-technologie, zijn een strategisch partnerschap aangegaan om geavanceerde diensten op het gebied van predictive maintenance aan te bieden. Deze aanpak combineert de expertise van beide spelers om meer inzicht te genereren in zowel de conditie als energie-efficiëntie van industriële applicaties. Als eerste stap integreert ABB de bestaande plug-and-play monitoringoplossing van Samotics in haar digitale portfolio.

De door Samotics ontwikkelde technologie is complementair aan ABB Ability Condition Monitoring for Powertrains, een sensorgebaseerde oplossing die de conditie en prestaties van roterende apparatuur analyseert. Samotics’ SAM4 oplossing,

gebaseerd op analyse van elektrische signalen (ESA), voegt hieraan toe dat er geen sensoren in het veld geplaatst hoeven te worden. Hierdoor kan SAM4 worden gebruikt voor apparatuur die zich op gevaarlijke of moeilijk bereikbare plaatsen bevindt, bijvoorbeeld onder de grond. Uiteindelijk zal de ontwikkeling van een systeem dat beide datasets gebruikt, industriële operators een gedetailleerder beeld geven van de conditie van roterende apparatuur, zodat ze betere beslissingen kunnen nemen om het onderhoud te optimaliseren, de betrouwbaarheid te vergroten en stilstand te verminderen. ABB is van plan de Samotics-technologie vóór eind 2022 bij klanten uit te rollen.

BTU reflowovens bij Smd-Tec

BTU International, leverancier van geavanceerde thermische (reflow)apparatuur voor de elektronica productiemarkt, heeft Smd-Tec verkozen tot exclusieve distributeur voor reflowsoldeersystemen in de Benelux. Smd-Tec zal verkoop-, technische en after-sales ondersteuning bieden voor BTU's hoogwaardige reflowovens. “We zijn verheugd om samen te werken met

BTU”, zegt Tom Van Tongelen, CEO van Smd-Tec. “Hun hoge betrouwbaarheid en energie-efficiënte oplossingen zijn een perfecte match voor

onze klanten in de Benelux-regio die nu kunnen profiteren van een breed scala aan reflowsystemen voor elke behoefte.”

Oliver Wehner, Europees verkoopdirecteur bij BTU, verklaart: “We zien uit naar de samenwerking met Smd-Tec. Hun bestaande partnerships bieden een goede mogelijkheid om de Beneluxmarkt te betreden met een hoogwaardige lijn van

apparatuur.” www.btu.com www.smd-tec.be

MCU-oplossing biedt cyber security en functionele veiligheid

ARM CORTEX-M0+ GEBASEERDE MCU MET AUTOSAR-ONDERSTEUNING, MBIST EN SECURE BOOT

De PIC32CM JH microcontroller (MCU) voorziet fabrikanten van elektronische systemen van een MCU-oplossing met componen ten die voldoen aan de normen ISO 26262 voor functionele veiligheid en ISO/SAE 21434 voor cyber security. Dit is naar zeggen van Microchip de eerste op de Arm Cortex-M0+ architectuur gebaseerde MCU met Autosarondersteuning, Memory-Built-In Self-Test (MBIST) en secure boot. De 5-V 32-bit microcontrol ler heeft 512 KB Flash en Dual CAN FD, en biedt functies die doorgaans alleen beschikbaar zijn op duurdere componenten met hogere prestaties.

Fabrikanten van elektronische systemen, variërend van voertuigen tot huishoudelijke apparaten, richten zich steeds meer op het automatiseren en verbinden van eindtoepassingen. Om ervoor te zorgen dat hun producten veilig en betrouwbaar werken, moeten ze voldoen aan industriële normen op het gebied van functionele veiligheid en cyber security.

Om deze fabrikanten te voorzien van een MCU-oplossing, die is uitgerust met componenten die voldoen aan ISO 26262 functionele veiligheid en ISO/ SAE 21434 cyber security engineering normen, introduceert Microchip Tech nology de PIC32CM JH microcontroller. Deze op de Arm Cortex-M0+ architectuur gebaseerde MCU ondersteunt Autosar, Memory-Built-In Self-Test (MBIST) en secure boot.

Open software

Autosar, wat staat voor ‘automotive open system architecture’, is voort gekomen uit een in 2003 opgericht samenwerkingsverband van spelers in de auto-industrie voor de bouw en

ontwikkeling van een gestandaardi seerde en open software architectuur voor elektronische regeleenheden (ECU's) van voertuigen. Hierbij is speciale aandacht voor aspecten als aanpasbaarheid aan verschillende versies van voertuigen en platforms, overdraagbaarheid van software en operationele veiligheidseisen. De open software architectuur biedt de mogelijkheid om met behoud van de oorspronkelijke applicatiecode over te stappen op hardware van een lager niveau. Dit maakt het eenvou diger wordt om te migreren tussen verschillende ontwerpen, wat het ontwikkelingsproces vereenvoudigt. In het geval van de nieuwe MCU biedt Microchip op basis van Autosar ASIL B-microcontrollerabstractielagen (MCAL's) voor toepassingen op het gebeid van functionele veiligheid. Hierbij wordt op een lager niveau de hardware-interface naar de MCU verzorgd.

Veilig

OEM's in de auto-industrie verei

sen zowel functionele veiligheid als cyberbeveiliging voor een groeiend aantal toepassingen in voertuigen, waaronder aanraaktoetsen, deur- en consolebediening en meer complexe systemen, zoals Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Wanneer de PIC32CM JH wordt gekoppeld aan een van de Trust Anchor TA100 Cryp toAutomotive security IC's, voldoet die aan ISO/SAE 21434, de nieuwe cyber security norm voor de automo tive wereld. De TA100 maakt gebruik van ultraveilige hardware-gebaseerde cryptografische sleutelopslag en cryp tografische voorzorgsmaatregelen om potentiële backdoors gekoppeld aan softwarezwakheden te elimineren.

Secure boot

Secure boot verifieert de code op geldigheid en voorkomt dat kwaad aardige code op de MCU wordt geladen. Andere hardwarefuncties op de MCU zijn Error Correction Code (ECC) met foutinjectie, loopbacks op de communicatie-interfaces, systeem geheugenbeveiliging en MBIST. Deze

De PIC32CM JH microcontroller is een Arm Cortex-M0+ architectuur gebaseerde MCU met Autosarondersteuning, MBIST en secure boot.

veiligheidsvoorzieningen zijn nodig om te kunnen voldoen aan de ISO 26262 en IEC 60730 normen. MBIST, de industriestandaard methode voor het testen van embedded geheugens, kan snel de integriteit van het SRAM testen om er zeker van te zijn dat het goed functioneert voordat de code wordt uitgevoerd.

Functionele veiligheid

Om ontwikkelaars te ondersteu nen bij de implementatie, wordt de PIC32CM JH geleverd met functio nele veiligheidsvoorzieningen zoals een veiligheidshandleiding, Failure Modes Effects and Diagnostic Ana lysis (FMEDA) en diagnostische code gericht op ISO 26262 ASIL B veilig heidsniveaus.

Bovendien bevat de MCU geavan ceerde aanraakfunctionaliteit met Driven Shield Plus, die ook in vochtige

PRODUCTNIEUWS

UWB-module

De PIC32CM JH MCU wordt ondersteund door de PIC32CM JH01 Curiosity Pro Development Kit.

omstandigheden blijft functioneren. Deze eigenschap is noodzakelijk voor huishoudelijke, industriële en automo tive toepassingen waar de aanraak-

functionaliteit moet werken in een verscheidenheid aan ruwe omgevingen.

EMC-afscherming touchscreens

voor compacte en batterijgevoede IoTapparaten. De module maakt gebruik van korte afstand RF-technologie voor toepassingen als wearables, slimme verlichting, smart factory, RTLS en asset tracking.

Murata lanceert met de Type 2AB

UWB + BLE een kleine ultra-wideband module (10,5 mm x 8,3 mm x 1,44 mm). De combinatie van laag stroom verbruik met hoge nauwkeurigheid en betrouwbaarheid resulteert in een efficiënte en kosteneffectieve variant

TDK-Lambda

De geïntegreerde Nordic IC nRF52840 biedt meer ontwerpflexibiliteit en kor tere productontwikkelingstijd, omdat er geen exter ne MCU's nodig zijn. Ver der heeft de module 256 kB RAM en 1 MB flash geheugen, een 250 nA deep sleep modus met BLE-functie, en een 3-assige sensor voor bewegingsde tectie. Er zijn drie antennepoorten; een voor BLE en twee voor UWB.

DC/DC-omzetters

Binnen de 30-75 W TDK-Lambda PYQ serie DC/DC-omzetters heeft de PYQ50 een uitgangsvermogen van 30-50 W en een 12:1 ingangsbereik van 14 tot 160 VDC. De PYQ75, met 75 W uitgangsvermogen, heeft een 8:1 ingangsbereik van 9-75 VDC.

Deze producten voor PCB-montage zijn ondergebracht in een quarterbrick behuizing, die 57,9 x 36,8 x 12,7 mm (L x B x H) meet. De omzetter zit in een gegoten siliconen omhulsel, wat hem zeer goed bestand maakt tegen schokken en trillingen. Dit is

Combi-Shield van PSC is een beeldschermoplossing die EMCafscherming biedt, terwijl de functie van touchscreen behouden blijft. Het retrofit mesh voorzetpaneel is opgebouwd uit een chemisch gezwart raster van slechts 1-1,5 mm dik, met

een elektrisch geleidende metalen rand van minimaal 12 mm breed. De afscherming is dus niet ingebed in een glas- of polycarbonaatdrager. Als onderdeel van de strategie inzake gegevensbescherming kunnen bij voorbeeld banken, financiële instellingen en overheden gebruik maken van EMC-afgeschermde cover-glass oplossingen voor monitoren en beeld schermen. Hiermee wordt voorkomen dat elektromagnetische signalen naar buiten worden uitgezonden, die mogelijk kunnen worden gedetecteerd en worden gebruikt om gevoelige informatie te ontcijferen.

gunstig voor toepassingen die moe ten voldoen aan EN 50155.

De PYQ50 serie heeft uitvoeringen voor vier nominale uitgangen (5 V, 12 V, 24 V en 48 V) en de PYQ75 heeft er vijf (12 V, 15 V, 24 V, 28 V en 48 V). Deze zijn instelbaar over

een bereik van -20% tot +15% voor niet-standaard spanningen. De voe dingsmodules hebben een rendement tot 90%.

Rutronik EEMC

Rutronik

Microchip

ATX moederbord Controller voor touchbediening

Het K3851-R moederbord van Kontron is gebaseerd op de Intel Core i 12e generatie processoren (LGA1700 met 125W TDP) en bevat een Intel R680E chipset. Het moederbord is geschikt voor gebruik in een temperatuurbereik van 0 °C tot +60 °C en voor 24/7 continu gebruik. Uitbreidingsmogelijkheden zijn:

• 6x PCIe slots.

• 3x LAN interfaces (1 GbE/2, 5 GbE incl. AMT, teaming en TSN-ondersteuning).

• 2x M.2 Key-M SSD en 1x M.2 Key-E WLAN-slots.

• 4x DDR5-4800 UDIMM socket (dual channel, max. 128 Gbyte).

• 13x USB-interfaces (USB 3.2 Gen2 en Type C).

Het moederbord ondersteunt DDR5, PCI Express Gen5, en TSN of realtime (TCC) en is geschikt voor implementatie in toepassingen als besturings-PC's in 19''-rekken, krachtige werkstations en videobewerking of -weergave. De K3851-R heeft ook een geïntegreerde TPM 2.0 voor ondersteuning van Windows 11.

De maXTouch ‘knop op display’ (KoD) controller voor aanrakingsgevoelige bediening rekent af met traditionele touchscreen ontwerpen en levert innovatieve HMI-oplossingen door mechanische knoppen te combineren met bestaande multi-touch displays. Deze als eerste voor de automobielsector gekwalificeerde touchscreen controllers voor ondersteuning van de detectie en weergave van capacitieve roterende encoders maken het mogelijk om de knop rechtstreeks op het display te monte-

ren zonder een opening in het paneel of klantspecifieke aanpassing van het aanrakingsgevoelige sensorpatroon. Dit verhoogt de ontwerpflexibiliteit en bespaart op de systeemkosten.

De maXTouch KoD serie kent twee varianten. Met de KD variant kunnen ontwerpers een knopontwerppartner kiezen en hun eigen oplossing realiseren met een referentie-ontwerp dat door BNL Bearings is ontwikkeld. De MK variant ondersteunt de Magic Knob die door Panasonic Industry is ontworpen. Deze kan op allerlei manieren worden aangepast qua rotatie en voelbare bediening, alsook de materiaalkeuze voor de bovenkant van de knop.

15 W en 25 W AC/DC’s

singen van de overspanningscategorie III (OVC III) in omgevingen met een vervuilingsgraad 3 (PD3) en tot 5000 m hoogte.

De RAC15-K/480 en de RAC25K/480 AC/DC-omzetters, beide met een ingangsbereik van 85-528 VAC, leveren 15 W respectievelijk 25 W. Beschikbare uitgangen zijn 5 V, 12 V, 15 V en 24 V. De componenten zijn gecertificeerd als Limited Power Source (LPS) volgens IEC 62368-1 en kunnen worden gebruikt in toepas

Dankzij het rendement tot 87% is het mogelijk om te werken van -40 °C tot 70 °C zonder derating (60 °C voor de RAC15-K/480) en tot 90 °C met gere duceerd vermogen. Het stroomverbruik in onbelaste toestand is minder dan 0,3 W

De RAC15-K/480 meet 2" x 1,6" x 1" en de RAC25-K/480 3,2" x 1,8" x 1,2". Ze hebben beide een siliconen vrije, volledig ingekapselde behuizing. Toepassingen zijn onder andere in EV-laders, smart grid/metering, IoT, duurzame energie, sensor- en actuator-voedingen.

GPS GLONASS Galileo en BeiDou

Batenburg Applied Technologies

Ontwikkelplatforms positionering

De XPLR-HPG-1 en XPLR-HPG-2 explorer kits zijn twee nieuwe prototyping platforms van u-blox met alle benodigde functies en technieken voor het evalueren en ontwerpen van producten die zeer nauwkeurige positionering vereisen. Ze omvatten hoge-precisie GNSS (HPG) positionering met realtime kinematica (RTK), ‘dead reckoning’, cellulaire-, WiFi- en Bluetooth-communicatie, evenals de benodigde antennes. De applicatiekaarten zijn ook ont worpen om naadloos te integreren met aanvullende u-blox diensten, zoals de PointPer fect GNSS augmentatie.

De XPLR-HPG-1 bestaat uit een basisbord, met de NORAW106 als core MCU met BLE, WiFi radio en drie mikroBUS connectoren, alsmede drie click boards, die zijn toege spitst op een u-blox module: ZED-F9R (hoge precisie RTK GNSS), LARA-R6001D (LTE Cat 1) en NEO-D9S (satellietontvanger).

De XPLR-HPG-2 is een compacte versie van het basisbord en bevat bijna dezelfde u-blox modules als de -1. Deze zijn echter op het bord geïntegreerd. Het betreft de NINA-W106 Wi-Fi en BLE-module gebruikt als core MCU, de ZED-F9R hoge precisie RTK GNSS module, de LARA-R6001D LTE Cat 1 module en de NEO-D9S satel lietontvanger module.

De SE873K5 is een multi-constellatieontvanger in 7x7x2.25mm QFNbehuizing inclusief ingebouwde SQIfilter, RTC enTCXO.

De SE873K5 kan tegelijkertijd alles volgen en navigeren. Deze GNSS informatie gaat via een seriële poort (UART-, I2C- of SPI-interface) met behulp van het NMEAprotocol. De module heeft een zeer energiezuinige processing.

Eigenschappen:

•Chipset van de nieuwste generatie

•Volledig GNSS-compatibel: GPS, Glonass, Galileo en BeiDou

•Flexibele energiebeheermodi verbeteren de levensduur van de batterij

•Ondersteunt zowel lokale als op server gebaseerdeA-GNSS voor verbeterdeTTFF's

•Satellietgebaseerd augmentatiesysteem (SBAS) correcties verhogen de nauwkeurigheid

•Batterijvriendelijke 1.8V GPIO’s

Ontwikkelborden

voor IoT-toepassingen worden opgezet. De module heeft een geïntegreerde beveiliging/authenticatie IC en zorgt voor AES128 encryptie van de communicatie.

250 W DC/DC-omzetters

Würth Elektronik presenteert een viertal FeatherWing ontwikkelborden voor het Feather ontwikkelsysteem van Adafruit. De Sensor FeatherWing combineert vier sensoren voor temperatuur, absolute druk, vochtigheid en 3-assige versnelling, die zijn verbonden via een gemeenschappelijke I²C-bus.

De Thyone-I draadloze FeatherWing maakt draadloze verbindingen tot 500 meter bereik mogelijk met een eigen 2,4 GHz radiomodule. Hiermee kunnen bijvoorbeeld mesh-netwerken

De Calypso WiFi FeatherWing wordt gevoed via USB of een lithium-polymeer batterij. De module kan 2,4 GHz WiFi-verbindingen aan volgens IEEE 802.11 b/g/n en ondersteunt IPv4 en IPv6 en encryptie via TLS. Met de MagI³C Power FeatherWing zijn de MagI³C Power Modules van Würth Elektronik nu ook beschikbaar voor ontwikkelaars voor snelle prototyping met Adafruit Feather. Deze FeatherWing zet ingangsspanningen van 6 V tot 36 V om in een constante uitgangsspanning van 5 V. Een MagI³C-module op de print kan de uitgangsspanning nog verder verlagen tot 3,3 V.

De TDK-Lambda RGA serie nietgeïsoleerde 250 W DC/DC-omzetters kunnen werken met een ingangsspanning van 9 tot 40 V of 9 tot 53 V en leveren uitgangsspanningen die kunnen worden ingesteld van 3,3 tot 15 V, 3,3 tot 24 V of 3,3 tot 40 V, met uitgangsstromen tot 20 A. De serie is ontworpen voor gebruik in ruwe omgevingstoepassingen, waaronder robotica, AGV's, communicatie-, COTS-, industriële en draagbare batterijgevoede apparatuur.

De omzetters zijn ingegoten in een 1/16e bricks formaat behuizing (35,6 x 25,6 x 13 mm), wat ze goed bestand maakt tegen schokken en trillingen.

De RGA-modellen bestaan uit drie spannings- en stroomcombinaties, die het gebruik ondersteunen met 12 V, 18 V, 24 V, 36 V en 48 V voedingsbronnen.

Met rendementen tot 98% worden de vermogensverliezen tot een minimum beperkt, zodat de producten kunnen worden gebruikt in omgevingen waar de temperatuur van de behuizing kan variëren tussen -40 °C en +110 °C. Dankzij een geoptimaliseerde dynamische spanningsregeling zijn er minder externe uitgangscondensatoren nodig, waardoor minder ruimte op de printplaat nodig is.

Würth Elektronik

TDK-Lambda

Microchip Binder

Secure Ethernet op terabit-schaalCompacte voedingsconnectoren

Microchip speelt met vier nieuwe META-DX2+ Ethernet PHY’s in op de trend naar steeds grotere band breedtes per poort in een veilige netwerkinfrastructuur. Met AI//ML als driver worden groeicijfers van 50% of meer verwacht voor bandbreedtes van 400G (gigabits per seconde) en 800G. Dit betekent dat de 112G PAM4-connectiviteit wordt uitgebreid naar Ethernet-switches. De METADX2+ PHY’s kunnen 1,6T (terabits per seconde) van line-rate end-to-end encryptie en poortaggegratie integreren voor de de transitie naar 112G PAM4-connectiviteit voor Ethernet-switches, security apparaten, cloud interconnect routers en

optische systemen. Kenmerken:

• Dual 800 GbE, quad 400 GbE en 16x 100/50/25/10/1 GbE MAC/PHY

• Geïntegreerde 1,6T MACsec/IPsec engines die andere processoren ont lasten, zodat ze gemakkelijker kunnen opschalen naar hogere bandbreedtes met end-to-end security.

• Ruim 20% minder PCB-ruimte nodig in vergelijking met oplossingen die twee componenten nodig hebben om ook op 1,6T te kunnen komen.

Binder heeft zijn M12-portfolio uitgebreid met chassisdelen met L-codering en dipsoldeercontacten. De producten uit de 823-serie zijn geschikt voor handmatig solderen, golfsolderen en reflow-solderen op printplaten in automatiseringstoe passingen waar hoge eisen aan de installatie gesteld worden. Ze dienen daar als elektromechanische interfa ces voor het voeden van industriële apparaten met maximaal 63 VDC en 16 A, bijvoorbeeld in Industrial Ether net- en in Profinet-toepassingen. De 823-serie omvat male en female chassisdelen uit twee delen. Ze bestaan uit een deel voor printmon tage en een flensbehuizing, die niet permanent met elkaar verbonden zijn. In vergelijking met connectoren uit

één stuk maakt dat het monteren en demonteren van de print eenvoudi ger. Het deel met de contacten wordt bij de assemblage op de print gesol deerd, maar de flensbehuizing wordt rechtstreeks met het apparaat ver bonden. Voordeel is dat het solderen zonder de behuizing wordt gedaan. Wanneer aangesloten, hebben de connectoren een IP68-beschermings graad. Ze zijn geschikt voor montage op voor- en achterpanelen.

Renesas

MPU’s voor Ethernet

De RZ/N2L microprocessor units (MPU's) voor industriële Ethernet communicatie maken het gemakkelijk om netwerkfunctionaliteit toe te voe gen aan industriële apparatuur. Ze ondersteunen de Time-Sensitive Networking (TSN) Ether netstandaard die realtime communicatie garandeert. Uitgerust met een geïntegreerde TSN-conforme 3-poorts Gigabit Ethernet-switch en een EtherCATslavecontroller, ondersteunen de nieuwe apparaten ook alle bekende industriële netwerkcommunicatie protocollen.

Door de RZ/N2L te gebruiken als aanvullende chip bij de host-CPU, kunnen klanten industriële Ether net-functionaliteit aan hun apparatuur toevoegen zonder grote veranderingen aan de interne configu ratie. De RZ/N2L heeft hiertoe zowel parallelle als seriële host-interfaces die verbinding maken met de host-CPU voor exter ne toepassingen. Boven dien heeft de externe CPU rechtstreeks toegang tot communicatiedata die zijn opgeslagen in het systeem-RAM van de RZ/N2L. De RZ/N2L is gebouwd rond de Arm Cortex-R52

met een maximale klokfrequentie van 400 MHz. Hij integreert grote capaciteit ECC RAM en perifere functies zoals een delta-sigma interface, A/D con verter en PWM timer. Dankzij de UART- en CANfuncties kan de RZ/N2L dienen als gateway voor de conversie van een veldbus op basis van RS485 of CAN naar Industrial Ether net.

Meer

Cyber security in de industrie: wanneer ben jij aan de beurt?

INDUSTRIAL CYBER SECURITY EVENT OP 8 NOVEMBER 2022 IN HART VAN HOLLAND TE NIJKERK

Je denkt er liever niet aan: een aanval van hackers. Maar dat is vandaag de dag een reële dreiging. De vraag lijkt niet te zijn óf het gebeurt, maar wanneer. Hoe maak je je bedrijf voldoende ‘cyber secure’? Waar liggen de uitdagingen in het samenspel tussen IT en OT? Hoe profiteer je van digitale innovaties, maar houd je tegelijkertijd grip op de informatiebeveiliging? Wat zegt de regelgeving en hoe pas je die toe? Ligt er een noodplan klaar als het mis gaat? Tijdens het Industrial Cyber Security event laten 24 exposanten zien wat ze op dit gebied aan diensten en producten in huis hebben, en passeren in even zoveel lezingen praktijkverhalen, trends en oplossingen de revue.

Zeg je Oekraïne, dan zeg je –zeker met de winter in aantocht– energiecri sis. Maar misschien nog wel ingrijpender, zeker wat de potentiële schade betreft, is de dreiging van het platleg gen van kritische infrastructuur door cybercrime. Een dreiging, die door de oorlog in de Oekraïne, een stuk tastbaarder is geworden. Generaalmajoor b.d. Pieter Cobelens, voor malig hoofd van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD), geeft in de slotlezing van het Industrial Cyber Security event een inkijkje in de gevolgen van deze oorlog op onze cyberveiligheid.

Ondanks de duidelijke gevaren op internet is Europa in zijn ogen nog vrij naïef op het gebied van cyber secu rity: “In Europa is het qua oorlogsvoering lange tijd rustig geweest; er was geen gevoel van concrete dreiging meer. Maar zo’n tien jaar geleden zag je op het internet al stelende en spio nerende Russen, al deden de Oekraïners hetzelfde. Om de bevolking veilig te houden, moet je hier als overheid ook hiertegen een goede bescher ming bieden. Digitale aanvallen op

onze belangrijkste levensaders, zoals elektriciteit, watervoorzieningen en andere kritische infrastructuur, vragen om een centrale aanpak. Maar daarin moeten ook ondernemers stappen zetten.”

Zwakste schakel

Overigens is in dit verhaal de individu ele burger in veel gevallen de zwakste schakel: “Er zijn twee achilleshielen: jouw IP-adres en jouw WiFi. De meest gekozen wachtwoorden zijn uiterst zwak. Als we als inlichtingendienst een groot bedrijf binnen willen komen, beginnen we bij een privépersoon. We komen altijd jouw WiFi-netwerk bin nen. Op deze wijze komen we ook de meest fantastisch beveiligde bedrijven binnen. Als je dit wilt voorkomen, moeten onder nemers onder andere zorgen voor goede versleutelde ver bindingen naar het bedrijfsnetwerk. Zo kun je al 40 tot 50 procent van het risico verlagen. Bij een cyberaanval weet je nooit wie de aanvallende partij is. Zorg dus als ondernemer dat je medewerkers via een veilig cloudplat form kunnen werken.”

Regiefunctie

Cyber security is niet alleen een kwestie van hackers buiten de deur houden, maar ook om na een eventuele hack weer snel in business te komen.

“De NCTV heeft lijsten met kritische infrastructuur in ons land”, zegt Cobe lens. “Die lijst bevat onder andere elektriciteitsbedrijven en ziekenhuizen, maar ook bepaalde IT-bedrijven. Het komt erop neer dat je als overheid de benodigde kennis op het gebied van cyber security in huis moet halen en deze kennis moet delen. Ook moet je minimale vereisten vastleggen in wetgeving en deze bij bedrijven actief controleren. Wellicht moet je in de toekomst zelfs labels gaan uit delen. Zo ver is het nog niet, zeker niet in Europa. Maar dat zouden we als Nederland moeten doen. Zo kun je als overheid zaken reguleren. Als overheid moet je dus een meerjarig plan maken waarin cyber security is opgenomen. Zo voorkom je veel geld verspilling.”

Monitoring van OT

Bedrijven kunnen hun weerbaarheid vergroten door het monitoren van de OT binnen hun organisatie. Daar zijn verschillende oplossingen voor, waaronder van Hudson Cybertec, die

Door deze drietrapsraket van offline opslag van datakopieën kan Bluetron garanderen dat alle IT- en OT-data 24-36 uur na een hack weer beschikbaar zijn.

in de lezing ‘De do’s & don’ts van het monitoren van industriële netwerken’ uit de doeken wordt gedaan. “Om grip te krijgen en houden op hetgeen zich afspeelt op de netwerken binnen de OT-omgeving is het van groot belang te weten welke communicatie plaats vindt. Een goed inzicht in het netwerk verkeer zorgt ervoor dat je organisatie ‘in control’ is en tijdig kan anticiperen wanneer dat nodig is”, vertelt Michael Theuerzeit, lead consultant bij Hudson Cybertec.

“Met een Advanced Network Secu rity Audit (ANSA) krijgen organisaties een snel en duidelijk inzicht in de werkelijke communicatie, de assets, de risico’s en kwetsbaarheden die deel uitmaken van de scanneroplos sing en het verbonden OT-netwerk”, legt hij uit. “Met de ANSA wordt enkele weken het netwerkverkeer gemonitord en beoordeeld. Dit geeft inzicht in al het netwerkverkeer dat heeft plaatsgevonden tijdens de monitoringperiode. Hiermee wordt eventueel afwijkend netwerkverkeer in kaart gebracht. De resultaten worden geanalyseerd door onze specialisten. Een beknopte rapportage geeft een overzicht van alle gedetecteerde assets, verbindingen, kwetsbaar heden, onveilige en/of onwenselijke communicatie en aangetroffen techni sche problemen.”

Industriële oplossing

Voor het uitvoeren van de ANSA gebruikt Hudson Cybertec de oplos sing OT Insight. Deze bewaakt en verzekert de continue, correcte en

voorspelbare werking van realtime industriële besturingssystemen om storingen te voorkomen en uitval te verminderen. OT Insight is ontwikkeld voor omgevingen die werken met industriële protocollen zoals EtherCAT, Profinet of IEC-104, en ondersteunt specifieke functies zoals determinis tische communicatiemodellen, dataintegratie voor continue verbetering en automatisering evenals prioritering van herstelacties. OT Insight biedt een compleet beeld van alle appara ten, verbindingen, kwetsbaarheden, onveilige communicatie en mogelijke technische problemen op het OTnetwerk. “OT verschilt op essentiële punten van IT/ICT omdat OT zich op het cyber-fysieke vlak bevindt, waarbij handelingen zich vertalen in bijvoor beeld het bewegen van een brug”, licht Theuerzeit toe. “Om ongewenste objectbewegingen of storingen te kunnen voorkomen is het essentieel te weten wat er op het netwerk gebeurt.”

Snel weer in bedrijf Waar veel oplossingen zijn gericht op het voorkomen van ransomware hacks, is het –zeker in het perspec tief van de enorme toename van ransomware-aanvallen– zaak om ook goed na te denken hoe je na een eventuele hack weer snel in business komt. Ronald Niënhaus, Strategic Growth Manager bij Bluetron, laat in zijn lezing ‘Hoe realiseer ik garantie op de beschikbaarheid van mijn data na een hack?’ een benadering zien voor zowel de IT- als de OT-omgeving. Met deze in samenwerking met Fujifilm

en IBM ontwikkelde oplossing wordt voorkomen dat bedrijven data verlie zen en hoge kosten moeten maken voor herstel.

De beste verzekering die je in ieder geval door laat gaan met je operatie na een ransomware-aanval, zowel op IT- als OT-niveau, is het garande ren van de beschikbaarheid van alle recente data. Dat kan door de offline opslag van datakopieën met air-gaps om ze onbereikbaar te maken voor hackers. Door deze voortdurend te scannen met de laatste virusdefinities kan eventuele malware die eerdere versies van virusscanners niet hebben gevonden toch worden gedetecteerd. De dienstverlening van Bluetron claimt een 100% zekerheid dat alle

IT- en OT-data 24-36 uur na een hack weer beschikbaar zijn, zodat je dus snel weer met al je systemen operati oneel bent tegen lage kosten. Hierbij zijn de kopieën voortdurend gescand met de laatste virusdefinities, ook vlak voor teruggave. Er is dus zo goed als geen kans op verborgen malware.

Deze kopieën zijn in een open format, zodat ze op ieder gewenste applicatie kunnen worden geladen.

Meld je aan Toegang tot het Industrial Cyber Security event is gratis. Meld je hier voor aan via fhi.nl/industrialcybersecurity.

OT Insight van Hudson Cybertec bewaakt en verzekert de continue, correcte en voorspelbare werking van realtime industriële besturingssystemen om storingen te voorkomen en uitval te verminderen

Draadloze seriële communicatie

Het seriële communicatiesysteem

EX600-W van SMC kan in uiteenlo pende industriële omgevingen worden toegepast, zoals in de automotivesec tor en bij lasprocessen in onder meer productieprocessen met bewegende delen, zoals draai- en indexeertafels en robotarmen. Het systeem zorgt ervoor dat minder kabels en aanslui tingen nodig zijn, waardoor installatie, aanpassingen en onderhoudstijd tot een minimum worden beperkt. Ook het risico van ontkoppeling en circuit onderbreking is zeer gering. De EX600-W is een decen trale oplossing die compa tibel is met EtherNet/IP

en Profinet. Het systeem is bestand tegen elektrische ruis, waardoor het zelfs in zware industriële omgevingen betrouwbaar is. Zowel digitale als analoge signalen en pneumatische systemen kunnen worden beheerd. Het systeem maakt gebruik van de hoogfrequente ISM-band voor indus triële, wetenschappelijke en medische toepassingen. De communicatie is betrouwbaar, omdat storingen door frequentieverspringing van andere draadloze apparatuur in de produc tieomgeving worden voorkomen. Daarnaast verhindert gegevens versleuteling onbevoegde toegang.

Motion controllers

De nieuwe motion controller serie van Parker Hannifin is gebaseerd op een robuuste, ventilatorloze ARM CPUarchitectuur en bestaat uit de PAC120 en PAC340. Deze compacte industriële program meerbare regelaars maken deel uit van een systeem van I/O-modules voor het koppelen van proces signalen binnen een EtherCAT-netwerk. De controllers gebruiken het Codesys SoftMotion-plat form voor snelle en eenvoudige programmering. Alles is geïntegreerd in één gebruikersinterface, zodat technici efficiënter kunnen werken op

basis van de IEC 61131-3- en PLC open Motion-normen.

De PAC120 en PAC340 van industri ële kwaliteit bieden ontwerptechnici opties via verschillen in geheu gencapaciteit, CPU-prestaties, communicatie-opties en CNC-functionaliteit. De PAC120 is ideaal voor toepassingen die flexibele bewegings- en automati seringsbesturing vereisen. Voor ontwerptechnici die zijn belast met het ontwikkelen van oplossingen met veelei sende, realtime, meerassige toepassingen, biedt de PAC340 een krachtige Codesys 1,5 GHz quadcore CPU, samen met native Profinet I/O en on-board Ethernet IP.

OnLogic

Edge gateways

De IGN800 Edge Gateway is gecertificeerd voor en voorzien van Ignition Edge-software van de SCADA-specialisten van Inductive Automation. De gate way is gebaseerd op de Factor 201, een industriële Raspberry Pi-computer die wordt aangedre ven door de Compute Module 4 (CM4). Het systeem combineert de CM4 met OnLogics eigen custom carrier-board

van industriële kwaliteit en ven tilatorloze koeltechnologie. Deze edge-oplossing kan 20.000 realtime tags verwerken.

Naast de IGN800 heeft OnLogic ook de IGN610 en IGN210 aan de gateway-serie toegevoegd. De IGN610 is een apparaat dat qua formaat past in je hand en tot 66.573 realtime tags kan ver werken. De IGN210 is een robuust systeem dat tot

192.380 real-time tags kan verwerken. Beide systemen zijn voorzien van Intel-processoren, zijn fanless en zijn vrij van openingen voor ventilatie. Ze zijn ontworpen voor installatie in uitdagende industriële omgevingen.

Ignition van Inductive Automation is een HMI-, SCADA-, MES- en IIoT-softwareplatform waarmee gebruikers data van verschillende systemen kunnen consolideren in een aanpasbaar dashboard. Met dit dashboard kunnen gebruikers overal locaties, grids of volledige infrastructuren bekijken en bedienen.

SMC

Parker Hannifin

IP69K Ethernet-aansluitingHoogvermogen frequentieregelaars

Met de EIP serie lanceert Amphenol

LTW een industriële set waterdichte Ethernet-connectoren. EIP staat voor Ethernet Ingress Protection, is conform Cat/6a en biedt zelfs IP69K-bescherming; de hoogste mogelijke bestendigheidsgraad tegen het binnendringen van vocht en stof. De EIP is een compacte RJ45 Ethernet-connector RJ45 met

PoE. Deze voldoet aan de EM455452, eN61373 en MICE3 standaarden. Ze zijn volledig compatible met standaard RJ-connectoren en maken gebruik van een push-lock verbinding.

De EIP serie bestaat vooralsnog uit één kabelconnector en twee paneelvarianten voor PCB-connectie. Die laatsten zijn uitgevoerd als 1x4 en 2x4 aansluitingen.

Beide zijn voorzien van indicatie-led’s. Veel Ethernetaansluitingen in de industrie worden nu met M12 X-coded connectoren uitgevoerd.

Met de EIP wordt zowel op ruimte als op kosten bespaard, ten opzichte van de M12-variant.

Onder hoogvermogen frequentieregelaars verstaat Control Techniques frequentieregelaars van 132 kW tot en met 2,8 MW. De Drive Freestanding is een regelaar (90 kW – 2,6 MW) die vrij is neer te zetten in een technische ruimte of naast de machine of applicatie. De DFS is ook geschikt voor samenbouw met een motor control center (MCC). De DFS zit gebruiksklaar in een systeemkast met een sokkel van 100 mm en is inclusief snelle zekeringen, hoofdschakelaar, display met RTC op de voorzijde en dakventilator met thermostaat. De Unidrive Frame 12 regelaar met een vermogen van 500 kW is 400 mm breed. De regelaar kan worden geïnstalleerd in een standaard schakelkast die zowel de module als de accessoires kan herbergen. De

Unidrive M frequentieregelaar (0,25 kW– 2,8 MW) is een multifunctionele regelaar die door de geavanceerde regelstrategie geschikt is voor standaard draaistroom-, permanentmagneet-, servo- en lineaire motoren voor zowel open loop als closed loop. Behalve het gebruiksklare DFS-concept zijn er ook losse vermogensmodules van de M700 klasse beschikbaar.

In totaal kunnen tien frequentieregelaars/ vermogensmodules

worden gekoppeld.

Veiligheidsschakelaar

De compacte vergrendelbare veiligheidsschakelaar CTS beschikt over de FlexFunction-technologie. Het gedrag van de CTS wordt tijdens het inleren door de transponder-actuator bepaald. Wanneer de CTS uit de verpakking wordt genomen, heeft deze nog geen functie. Pas wanneer een eerste actuator in de kop wordt geplaatst en wordt ingeleerd, verkrijgt de schakelaar zijn functie. Er zijn verschillende functies mogelijk. Herkent de schakelaar slechts één unieke actuator, of herkent

hij alle? Is er sprake van een set actuatoren? Uit hoeveel stuks bestaat de set?. Ook wordt op deze wijze vastgelegd of de OSSD-uitgangen hoog worden na het vergrendelen of al meteen na het sluiten van de deur. Door FlexFunction is het aantal varianten gering waardoor de beschikbaarheid verbetert en het inkoopproces versnelt.

De zwevend gelagerde actuator van de CTS is geschikt voor draai- en schuifdeuren, zelfs met extreem kleine deurradii. Met slechts 135 x 31 x 31

mm en centraal geplaatste bevestigingsgaten is hij bijna overal toepasbaar. De led’s vormen de visuele interface naar de machine-operator. Door gebruik van de multi color RGB-led, is er meer over de status van de schakelaar meteen af te lezen. Verbinding maken met IO-Link is standaard mogelijk met behulp van een externe gateway. De vergrendelingskracht is maximaal 3900 N.

Euchner

Kijk verder dan cyber security en vergeet daarbij de mens niet

PRAGMATISCH STAPPENPLAN GAAT UIT VAN DE MENS ALS BELANGRIJKSTE SCHAKEL IN CYBER SECURITY

Het belang van OT cyber security wordt steeds duidelijker, maar de meeste bedrijven weten niet goed waar ze moeten begin nen om dat goed te regelen. ATS Global benadert security vanuit een holistische visie waarin wordt gekeken naar alle aspecten van security. Cyber security is daar een belangrijk onderdeel van, maar er zijn nog vele andere aspecten van security die net zo goed aandacht nodig hebben. Armand Lemmens en Nico Hanemaayer presenteren tijdens het Industrial Cyber Security event op 8 november in Nijkerk een pragmatisch stap penplan, waarbij ze inzoomen op de waarde van assessments en security awareness.

‘Niet blussen maar bouwen; een praktische start voor uw OT cyber security’. Dat is de titel van de lezing die Armand Lemmens, Manager Enter prise Security bij ATS Global en Nico Hanemaayer, Training Department Manager bij ATS Applied Tech Sys tems, houden bij het Cyber Security event. In hun verhaal nemen ze ook andere aspecten van security mee, die in de holistische visie van hun bedrijf ook aandacht nodig hebben, zeker als daarbij mensenwerk in het geding is.

“Simpele zaken als papierstromen, maar ook de juiste toegangsbevei liging en actuele security policies mogen daarbij niet worden vergeten. Mensen werken immers overal en pro cessen gaan horizontaal en verticaal door de organisatie en daarbuiten. Het wordt al snel een complex geheel, waardoor het ook niet duidelijk is wat de beste stappen zijn om cyber secu rity naar een hoger niveau te tillen”, zegt Armand.

Stappenplan

De experts van ATS komen vaak bedrijven tegen die niet goed weten waar ze moeten beginnen met het aanpakken van cyber security. Om ze hierin te helpen wordt in een stappen

plan eerst de bestaande status van de security geanalyseerd. Door goed te kijken waar je nu echt staat kan met zo’n nulmeting voor cyber security veel tijd worden bespaard. In de lezing wordt ingezoomd op de waarde van assessments en security awareness. Parallel aan de cybertechnische maatregelen is het ook belangrijk om naar het men selijke aspect in security te kijken. Effectieve informatieverstrekking en training zijn vaak goedkoper dan een hoop technische oplossingen en voorkomen veel ellende. De mens is de belangrijkste schakel in cyber security, niet alleen wat betreft de gevoeligheid voor het ontstaan van problemen, maar ook voor het oplos sen daarvan.

Prioriteren

Een goede assessment legt de pro bleemgebieden bloot en prioteert de oplossingen. Niet alleen op de hoog ste impact, maar ook op snelheid van implementatie, kosten en best fit voor de specifieke situatie van de klant. In OT kun je niet simpelweg een paar updates pushen zoals je een compu ter updatet. Het is zaak om met zorgvuldigheid te zorgen voor maximale beschikbaarheid en daarbij security

stapsgewijs naar een hoger niveau te brengen.

ATS past in dit kader de ‘rapid visibility’ aanpak toe. Dit is een assessment-oplossing die zonder interferentie een diepe analyse kan doen op een OT-netwerk, waarbij gekeken wordt naar onder andere datastromen, netwerken en asset discovery. Op die manier krijg je snel inzicht in het OT-netwerk en kan worden bepaald waar mogelijk data weglekt of waar er zwakke plekken zijn ontstaan.

Gebruikersprofielen

Aan de assessment kan ook een gebruikersanalyse worden toege voegd, waarbij de stap kan worden gemaakt naar ‘behavioural profiling’. De ATS-systemen creëren op basis van slimme algoritmes gebruikerspro fielen. Wanneer daarvan afgeweken wordt doordat er bijvoorbeeld veel data wordt gedownload of ongebrui kelijke instellingen worden aangepast, gaat er direct een bericht naar het security operation center of de IT afdeling. Hierdoor kan je bijna realtime tot actie overgaan en loop je niet op basis van de achteraf-analyse van loggegevens achter de feiten aan.

De holistische visie van ATS op security gaat verder dan alleen cyber security.

Sick

Contactloze bewegingssensor

Optische sensoren

De Speetec bewegingssensor, die zonder meetwiel, markering of schaalaanduiding contactloos de lengte, positie en snelheid van tal van objecten en oppervlakken bepaalt, is verder doorontwikkeld. Naast UL- en UKCA-certificering zijn er ook enkele optimalisaties op het terrein van de nauwkeurigheid en kalibratiefrequen

tie. Daarnaast is er nu een variant met parametriseringsmogelijkheden op het gebeid van elektrische interface, reso lutie en/of bewegingsrichting. De sensor is door de gebruiker te configureren met logische functies op basis van ‘incrementele uitgangsdemping’ en ‘digitale uitgang actief na bepaalde lengte’. Ook zijn er mogelijkheden voor toepassingsgerichte diagnostiek op basis van snelheid, retroreflectie fouten, verloren-snelheidswaarden en signaal-ruisverhouding. Sensor diagnose is er op basis van aantal bedrijfsuren en temperatuurbewaking. De Speetec is geschikt voor toepas singen bij kwetsbare, zachte en zeer gladde objecten en oppervlakken. Omdat de sensor contactloos werkt, raakt deze niet beschadigd. De sen sor werkt kleuronafhankelijk en slippen is er niet bij.

De 36-sensorserie is geschikt voor in de intralogistiek, verpakkingssys temen en de automobielindustrie. Ze detecteren voorwerpen met verschil lende optische eigenschappen, zelfs op grote afstand, bij trillingen, omge vingslicht of vervuiling. Conventionele retroreflecterende foto-elektrische sensoren detecteren vaak onbetrouw baar met folie omwikkelde pallets. De reden hiervoor is de depolariserende eigenschap van de opgespannen folie. De nieuwe retro-reflectieve foto cel van de 36-serie kan deze uitdaging aan dankzij zijn speciale optiek.

Leuze biedt de (IP67) sensoren aan met verschillende werkingsprincipes. Onder andere als tasters met achter grondonderdrukking (tot 2,5 meter) of als gescheiden zender-/ontvangersys temen (tot 80 meter). Het sensorontwerp biedt een hoge functiereserve. Dit zorgt ervoor dat objecten betrouw baar worden gedetecteerd, zelfs als er bijvoorbeeld storingsbronnen aan wezig zijn.

Gebruikers kunnen ook reflectorfoto cellen toepassen bij het detecteren van objecten met depolariserende eigenschappen, bijvoorbeeld voor in folie verpakte pallets. In de levens middelenindustrie worden identieke producten meestal in grotere verpak kingen gebundeld. Dankzij hun hoge functiereserves detecteren de retroreflectieve fotocellen ook wisselende verpakkingseenheden betrouwbaar.

B&R Industriële Automatisering

servoaandrijving

De compacte servoaandrijving Acopos P3 van B&R is geschikt voor gebruik in agressieve atmosferische omgevin gen en bij temperaturen tot -25 °C. De elektronica van de Acopos P3 is door een speciale coating standaard nog beter beschermd tegen invloeden van buitenaf. Hierdoor kan de servoaan

drijving gemakkelijk gebruikt worden onder extreme omstandigheden zoals in windturbines. Toepassingen in gekoelde ruimtes of in zeer stoffige omgevin gen, zoals in de textielindustrie, zijn ook mogelijk. Extra dure speciale hardware is niet langer nodig, wat de kosten verlaagt. Om te garanderen dat de hardware betrouwbaar blijft presteren, voert B&R uit gebreide omgevingstesten uit. Het testen wordt in overeenstemming met internationale normen en voorschriften uitgevoerd in een volledig geaccrediteerd eigen testlaboratorium en in gecertificeerde externe testfaciliteiten.

Human Machine Interfaces

Leuze electronic

Wordt 5G de draadloze alleskunner voor de industriële automatisering?

5G IS INZETBAAR BIJ DRAADLOZE I/O EN SENSORNETWERKEN TOT TIJDKRITISCHE BESTURING VIA EEN NETWERK

Draadloze connectiviteit is een essentieel onderdeel van Industrie 4.0 bij de ondersteuning van de data-uitwisseling tussen de fabrieksvloer, de periferie en de cloud. Waar met oplossingen op basis van Bluetooth, WiFi, LPWAN (LoRaWAN, Sigfox) en 4G (NB-IoT, LTE-M) al menige toepassing is gerealiseerd, ontbreekt het nog aan een universele manier om draadloos verbonden bedrijfsmiddelen in de gehele onderneming direct met het netwerk te laten communiceren voor alle doeleinden, van draadloze I/O en sensornetwerken tot tijdkritische besturing via een netwerk. Met 5G zou dat wel eens werkelijkheid kunnen worden.

Met de opkomst van IoT/IIoT is er vraag naar een verbinding op afstand tussen apparaten over afstanden die buiten het bereik liggen van draad loze point-to-point technologieën met een kort bereik. Zowel mobiele als LPWAN-technologieën kunnen hier oplossingen bieden. Mobiele netwerken zijn ontworpen op een grote bandbreedte en een grote kanaalcapaciteit, om te voldoen aan de mobiele vraag van de consu ment. Voor toepassingen met lage datasnelheden zijn ze dan ook vaak duur en energieverslindend. LPWANtechnologieën zoals LoRaWAN en Sigfox bieden alternatieven met een groot bereik. Meer recent zijn 4G-gebaseerde protocollen als narrow-band NB-IoT en LTE-M voor machine-to-machine communicatie verder toegesneden op de behoeften van IoT-toepassingen. Deze zijn echter nog steeds gericht op het verbinden van sensoren op afstand die gewoonlijk kleine data pakketten met periodieke tussenpozen verzenden. Zij bieden niet de garanties inzake latency en determi nisme die nodig zijn om procesbesturing op afstand via mobiele verbindingen mogelijk te maken.

De komst van 5G zou dit alles kunnen veranderen. Draadloos verbonden bedrijfsmiddelen in de gehele onder neming kunnen dan direct met het netwerk communiceren voor alle doel einden, van draadloze I/O en sensornetwerken tot tijdgevoelige besturing via een netwerk.

Met 5G kan meer

In tegenstelling tot voorgaande mobiele communicatietechnolo gieën bevat 5G voorzieningen voor Ultra-Reliable Low-Latency Com munications (URLLC) en voor massive Machine-Type Communication (mMTC), die geschikt zijn voor indus triële toepassingen, zoals high-density sensor netwerken en high-speed auto matisering. Die voorzieningen maken 5G-verbindingen mogelijk die voldoen aan de behoeften van taken voor pro ductie- en procesautomatisering, zoals motion control, controller-to-controller communicatie, closed-loop bestu ring en communicatie met mobiele robots. Ook plant asset management, monitoring en onderhoud op afstand vallen hieronder, alsmede gedistribu eerde sensornetwerken op een voorheen onbereikbare schaal. De hoge bandbreedte, lage latency en grote

5G kan voldoen aan industriële connectiviteitseisen van sensoren tot high-speed automatisering.

betrouwbaarheid van 5G maken ook toepassingen met augmented reality mogelijk maken.

5G kan worden geïntegreerd met bedrade technologieën op dezelfde machine of productielijn. Ook zijn er ingebouwde veiligheidsvoorzieningen om de beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid te waarborgen. Bovendien bieden de 5G-specificaties de functionaliteit die nodig is om 5G te integreren met bedraad Ethernet TSN.

5G in industriële automatisering Terwijl het Third-Generation Part nership Project (3GPP) verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van 5G-standaarden, is de 5G Alliance for Connected Industries and Automation (5G-ACIA) opgericht om ervoor te zor gen dat de voortdurende ontwikkeling van standaarden blijft voldoen aan de behoeften van industriële gebruikers. 3GPP heeft vier klassen van dataver keer gedefinieerd voor toepassingen in productie- en procesautomatise ring, en heeft voor elk daarvan eisen vastgesteld voor de kwaliteit van de dienstverlening (Quality of Service, QoS). De belangrijkste QoS-parame ters zijn beschikbaarheid van de service, betrouwbaarheid van de service,

Mark Patrick, Mouser Electronics

end-to-end latency en de datasnelheid zoals de gebruiker die ervaart. Secundaire eisen zijn onder meer berichtgrootte, overdrachtsinterval, survival time, snelheid van de gebruikersapparatuur (user equipment, UE), aantal UE's, en servicegebied. Aanvullende eisen zoals plaatsbepaling en synchroniciteit, alsmede algemene QoS-eisen gelden voor alle communicatieservices.

Voor periodieke deterministische communicatie gelden de strengste eisen. Hiervoor garandeert 5G een end-to-end latency tot 0,5 ms en een synchroniciteit beter dan 1 µs voor toepassingen van motion control. Bovendien maken de specificaties ‘slicing’ en ‘isolation’ mogelijk, zodat gebruikers meerdere onafhankelijke virtuele netwerken kunnen creëren om verschillende communicatietaken uit te voeren.

NPN

Met de komst van 5G hebben organisaties ook de mogelijkheid om particuliere netwerken, ook bekend als niet-openbare netwerken (Non-Public

PRODUCTNIEUWS

Networks, NPN), op te zetten voor industriële toepassingen. Hiermee kunnen openbare diensten, zoals spraakoproepen, video en QoS van internetverkeer worden buitengesteld. Een NPN kan worden geïmplementeerd als een standalone netwerk in particuliere eigendom dat is geïnstalleerd op de locatie van de gebruiker, zoals een fabrieksvloer of een industriële installatie. Een NPN kan ook worden opgezet als een virtueel netwerk dat op een openbaar netwerk wordt gehost. Er wordt hierbij voorzien in servicecontinuïteit tussen nietopenbare en openbare 5G-netwerken, en in ondersteuning voor mobiliteit tussen 5G- en 4G-kernnetwerken.

Industriële 5G-router Siemens heeft een demonstratie gegeven van een particulier standalone 5G-netwerk in een industriele omgeving. Dit netwerk wordt gebruikt om verschillende aspecten van de prestaties van 5G in industriële contexten te testen, zoals de betrouwbaarheid van draadloze communicatie, het realtime gedrag,

en de veiligheid in interacties tussen mens en machine. Het bedrijf heeft de eerste industriële 5G-router, de Scalance MUM856-1, in het voorjaar van 2021 op de markt gebracht. De router is ontwikkeld voor toepassingen in veeleisende industriële omgevingen, wordt geleverd in een IP65-behuizing, ondersteunt 4G en 5G, en kan worden gebruikt in zowel openbare als particuliere 5G-campusnetwerken.

Implementatie op de hele site Naarmate de productie slimmer en autonomer wordt en afhankelijk is van bediening, beheer en onderhoud op afstand, worden er steeds hogere

Infinite Electronics Rutronik

Sensoren voor IoT-toepassingen WiFi-module

L-com, een merk van Infinite Electronics en leverancier van bedrade en draadloze connectiviteitsproducten, heeft zijn assortiment sensoren voor IoT-toepassingen uitgebreid. De nieuwe IoT-sensoren bieden uiterste precisie bij het meten van druk, temperatuur, vochtigheid, opgeloste zuurstof, elektrische geleidbaarheid, pH, chloor en troebelheid. De druk- en temperatuursensoren hebben een silicium rekstrook, een lekvrije elastomeerstructuur, geïntegreerde temperatuurcompensatie, onafhankelijke druk- en temperatuuruitgangen en een robuuste weerstand tegen schokken, overbelasting en trillingen. Verder heeft L-com meer dan 20 nieuwe temperatuursensoren toegevoegd. Sommige hebben een gevoelig platina weerstandselement in een 316L roestvrijstalen sonde. Andere model-

len hebben infraroodsensoren die continue metingen bieden zonder contact met het gemeten object, een 32-bit CPU, en een geoptimaliseerde lens voor een meer uniforme straal en metingen binnen milliseconden. De temperatuur- en vochtigheidssensoren omvatten een model voor luchtstroommetingen en twee sensoren voor wandmontage met RS-485/Modbus RTU-uitgang. In de SRWQ-serie biedt L-com vijf nieuwe sensoren voor het meten van opgeloste zuurstof, elektrische geleidbaarheid, pH, chloorrestanten en troebelheid.

PAN9520 is een 2,4 GHz 802.11 b/g/n embedded WiFimodule gebaseerd op de ESP32-S2 van Espressif. Deze sterk geïntegreerde, low power, single-core WiFi microcontroller SoC bevat een Xtensa 32-bit LX7 CPU. De geïntegreerde chipantenne en het QSPI-geheugen maken de PAN9520 geschikt voor een groot aantal stand-alone en host-gestuurde toepassingen. Het is een van de kleinste apparaten op de markt (24 mm x 13 mm x 3,1 mm) en maakt een breed scala aan randapparatuur mogelijk via interfaces als fullspeed USB OTG, SPI, UART en I²C.

Siemens heeft in het voorjaar van 202 1 met de Scalance MUM856-1 een eerste industriële 5G-router op de markt gebracht.

prestatie-eisen gesteld aan draadloze verbindingen. Bekende en gevestigde standaarden zoals Bluetooth en WiFi zijn geëvolueerd om te voldoen aan de behoefte aan hoge betrouwbaarheid, snelle datadoorvoer en lage latency. Aan de andere kant biedt 5G nu de mogelijkheid om direct verbinding te maken met een grote verscheidenheid aan industriële bedrijfsmiddelen, mét de prestaties, schaal en betrouwbaarheid om toepassingen te kunnen verwerken, variërend van grootschalige sensornetwerken tot high-speed automatisering.

De module is beschikbaar als 4 MB Flash versie met 2 MB PSRAM of als 1 MB Flash versie zonder PSRAM. Toepassingsgebieden zijn onder meer gebouwautomatisering, medische technologie, robotica en smart cities.

Panasonic combineert een krachtige CPU, een basisbandprocessor (BB), een zeer gevoelige draadloze radio, een ROM bootloader en een medium access controller (MAC) in de PAN9520. Het bevat ook een encryptie-eenheid, chip-intern SRAM evenals module-intern QSPI flash. De module garandeert een veilige dataverbinding dankzij BIP, CCMP, TKIP, WAPI, WEP, en een AES versneller. Gelijktijdige ondersteuning van Access Point en Station Mode zorgt voor een eenvoudige opzet van meerdere Wi-Fi verbindingen van de module naar slimme apparaten en thuisnetwerkrouters.

De Panasonic

De digitale vochtigheids- en temperatuurvoeler HTP501 serie, is ontworpen voor gebruik

industriële toepassingen.

roestvrijstalen

Toepassingen:

Het ontwerpen van betrouwbare interconnectie voor extreme omgevingen

Het groeiende gebruik van elektronica in steeds meer applicaties maakt dat de elektronica-ontwerper voor elke nieuwe toepassingsgebied een analyse moet maken van de specifieke eisen. Zeker als het gaat om toepassingen in extreme omgevingen. Bij de analyse van deze steeds geavanceerdere systemen gaat het niet alleen om de embedded elektronica, maar ook om de verbindingstechniek, met name de connectoren en kabels.

Om data-acquisitie, verwerking en signaaltransport van elektronicatoepassingen te ondersteunen is een breed scala aan connectoren en kabelsystemen beschikbaar. Vaak worden deze blootgesteld aan extreme omgevingsomstandigheden. Externe sensoren en camerasystemen kunnen bijvoorbeeld buiten de behuizing van de hoofdapparatuur zijn geplaatst. De connectoren en kabelsystemen moeten in dat geval dermate robuust zijn dat ze bestand zijn tegen de externe condities, die afhankelijk van de werkomgeving zeer zwaar kunnen zijn. Ontwerpers hebben tal van normen en voorschriften ter beschikking die hen helpen bij het ontwerpen en bouwen van elektronica voor dergelijke extreme toepassingen. Toepassing van robuuste elektronische ontwerpen, inclusief de kabel- en connectorsystemen, staat aan de basis van een lange levensduur van het hele systeem.

Strenge specificaties

Het ontwerpen van robuuste systemen begint bij een grondige kennis van de IP-classificatie volgens IEC 60529 en de NEMA-250 normering

die beide betrekking hebben op de mate van bescherming tegen omgevings- en milieuinvloeden. Ontwerpers kunnen op basis hiervan een checklist maken van de potentiële toepassingen voor hun product en de daaraan gekoppelde omgevingsgevaren in de praktijk.

Een tweede stap bij het selecteren van connector- en kabelsystemen, die de vereiste betrouwbaarheid bieden, is het beoordelen van producten die getest en gekwalificeerd zijn volgens militaire specificaties (MIL-SPEC).

Zeer robuuste connectorontwerpen voor de defensie-industrie moeten bijvoorbeeld voldoen aan specificaties van de MIL-DTL-83513 voor micro-connectoren met een pin-tot-pin afstand van .050” (1,27 mm), of die van MIL-DTL-32139 voor nano-connectoren met een pin-tot-pin afstand van .025” (0,635 mm). Een algemene richtlijn voor hogere betrouwbaarheid in ruwe omgevingen staat bekend als MIL. Std. 790. Deze wordt met het voortschrijden van de techniek bijgewerkt door de U.S. Defense Labs.

Kleinere dimensies

Het ontwerpen van connectoren voor ruwe omgevingen begint met de selectie van robuuste materialen, met aandacht voor de fysieke dimensies en de interface-condities.

Ook moet hierin worden meegenomen hoe

de connectorpennen en socket op elkaar aansluiten en bestand zijn tegen sterke schokken en trillingen en andere omgevingsinvloeden. Naarmate de elektronica zich verder ontwikkelt, wordt die kleiner en werkt sneller bij lage spanningen en stromen. Micro- en nanoconnectoren worden de standaardinterface van kabel naar printplaat of van kabel naar instrument, omdat zij minder zwaar zijn en aanzienlijk minder kracht uitoefenen bij hoge versnellingen en/of schokken.

Steeds meer data

Onderscheidende ontwerp- en

materiaalaspecten zijn nodig om signaalintegriteit en betrouwbaarheid tijdens de levensduur van het instrument te verzekeren. Bij veel van de nieuwe apparatuur die in extreme omgevingen werkt moeten enorme hoeveelheden data zonder menselijke tussenkomst worden gedetecteerd, verzameld en verwerkt. Dit heeft ertoe geleid dat sensoren machinebesturingstechnologieën steeds sneller en met steeds grotere hoeveelheden digitale gegevens werken. Snelheden van 10 Gigabit per seconde of meer zijn al lang niet meer ongewoon.

Om deze hoge snelheden te bereiken, worden

ToepassingsgebiedFysieke blootstelling WerktemperatuurgebiedAtmosferische toestandOok rekening houden met

Defensie Schokken/vibraties

Stof

Hypersonische snelheden

Autonome voertuigen

Ruimtevaart + satellieten

Zwaar terrein/transport Woestijnstormen

Vuil op sensoren

Hoogte, Uitlaatgassen raket Versnelling

High-speed roboticaRuw terrein

Medische apparatuur

Grote buigradius

Fabrieksautomatisering Constante schokken en vibraties + kabelslijtage

Arctische koude tot woestijnhitte

Lucht/zee- en bodemtemperaturen

Zeer koud tot zeer warm + temperatuurcycli

Tot aan vlamtemperaturen

Minimale impact, m.u.v. autoclaven

Rook, gassen Straling

Gassen Straling

Gammastraling

Kerncentrale machinestof

Chemische stoffen

Hard landende drones Radiogolven en laser drone killers

Schokken door bomexplosies, geweervuur

Temperatuurcycli i.v.m. banen langs zon en maan

Digitale koppeling door de afscherming

EMI van nabije elektronicacircuits

Verven en lasgassen Vocht en stoom Petrochemische industrie Ruwe behandeling, sensorschade

Dichtbij lasprocessen

Gas- en oliedampen Olie en toxische gassen Onderwater Druk

Tot 200 °C

Soms ijskoud

Zout Water en zout

Voorbeelden

Snelle digitale dataverwerking en grote datatransportsnelheden vergen speciale connectoren.

Robuuste circulaire connectoren van Omnetics.

digitale signalen ontworpen met een zeer korte stijgtijd. Dit wordt bereikt met nieuwe chiptechnologieën, zoals GaAs en GaN, die ook bij lagere spanningen werken. Het gevolg is dat de signalen zich over zeer korte signaallengtes met minimale signaalhoogte voortbewegen. Deze digitale mini-signalen moeten zowel fysiek als elektrisch zorgvuldig tegen storingen worden beschermd. Zo wordt de kabelbedrading vaak ontworpen om de positieve en negatieve digitale signalen te transporteren op afzonderlijke draadparen die parallel lopen met hun aardretourleiding. Elk signaalpaar wordt beschermd en geïsoleerd, zodat die is afgeschermd tegen externe elektrische elementen.

Afscherming in extreme omgevingen Digitale kabels die in extreme omgevingen worden gebruikt, worden omhuld door polymeermantels met trekontlasting die goed bestand zijn tegen warmte-koude veranderingen. Daaromheen wordt een gevlochten metalen afscherming aangebracht om ze te beschermen tegen mechanische impact en af te schermen tegen externe elektronische signaalinterferentie. Voor toepassingen waar grootte en vorm kritische factoren zijn, is veelal een sterke kabel met een kleine diameter gewenst, die tevens voldoende veerkracht en buigzaamheid heeft om voortdurend te kunnen buigen en vouwen. Dat is cruciaal voor bijvoorbeeld de assemblagerobots in de autoindustrie. Slijtage door een niet goed ontworpen kabel en connector kan de assemblagelijn doen stilleggen.

Checklist ontwerp, fabricage en testen Onderstaande checklist biedt een leidraad om tot een passend interconnectiesysteem te komen voor gebruik in extreme toepassingen.

1. Schakel een bedrijf in dat interconnectie van MIL-SPEC niveau levert, dat ervaring heeft met de beoogde toepassing en online ontwerpadvies kan geven. Het is helemaal ideaal als dat bedrijf interactief aan de hand van solid modeling bestaande hoogbetrouwbare ontwerpen aan kan passen aan de dimensies die nodig zijn voor uw toepassing.

2. Bespreek met de leverancier van connectoren en kabels uw eisen ten aanzien van zware omstandigheden om er zeker van te zijn dat de juiste kabel, metalen, coating en polymeren voor de toepassing worden geselecteerd. Als het product wordt gebruikt in

ruimtevaartproducten moeten bijvoorbeeld de uitgassingsniveaus van epoxy’s voldoen aan de NASA-specificaties.

3. Wanneer de eerste solid models klaar zijn, vraag dan om een 3D-prototype te bouwen en naar uw laboratorium te sturen om te controleren of zowel de kabel als de connectoren in uw ontwerp passen.

4. Wanneer de definitieve interconnectiesystemen zijn goedgekeurd wat betreft grootte, vorm, materialen en constructie, laat dan meerdere systemen bouwen voor het testen van de betrouwbaarheid in extreme omstandigheden.

5. Het testen van connectoren en kabel verbindingen in zware omstandigheden begint met het vinden van een ervaren en betrouwbaar testlaboratorium, dat de mogelijkheden heeft om op de specifieke variabelen te testen waarmee de connec toren in zware omstandigheden te maken krijgen. Contech Research Corp. is hier zeer geschikt voor. Dit bedrijf heeft speciale testkamers om de gevoeligheid van speci fieke faalmechanismen te evalueren, zoals deze kunnen voorkomen op de betreffen de elektrische connectoren, sockets en

componenten. Dit vereist vaak een breed scala aan omgevingstesten met variaties in gemengde gasstromen, vochtigheid, tempe ratuur, zoutnevel, stof en thermische cycli. Trommelachtige systemen kunnen trillingen van vliegtuigen en drones nabootsen voor het testen op schokken en trillingen in dergelijke extreme condities.

Robuuste connectoren

Het ontwerpen van robuuste connectoren is inmiddels een veelgebruikte manier om tot zeer betrouwbare interconnectiesystemen te komen. Ontwerpers beschikken over meerdere opties om ervoor te zorgen dat producten niet alleen de ontberingen van extreem gebruik overleven, maar ook hun systeemprestaties gaandeweg verbeteren. Bedenkt daarbij dat met geavanceerde elektronica eenvoudiger kan worden bezuinigd op omvang en gewicht, zodat ook de problemen van kracht versus massa in nieuwe ontwerpen worden verminderd. Ter ondersteuning kunnen ontwerpers bestaande voorbeelden bekijken van connectoren die deze tests reeds hebben doorstaan in praktijksituaties, van ruimtevaart en defensie tot medische connectoren.

Afgeschermde Micro-D en Nano-D connectoren van Omnetics.

HMI met hygiënisch toetsenbord en modulaire waterdichte industriële PC

WATERDICHTE INDUSTRIËLE PC IS EENVOUDIG IN DE BEDIENING EN GOED SCHOON TE MAKEN

Mora zocht een IT-solution partner voor de levering van eenvoudig te reinigen hygiënische toetsenborden en een display die aan een eigen PC van Mora verbonden moest worden. Mulder-Hardenberg heeft deze wensen geïntegreerd binnen een totaaloplossing. Hierbij is de PC van Mora ondergebracht in een waterdichte behuizing, die geschikt is voor de voedselverwerkende industrie. Een draagarm zorgt voor de nodige flexibiliteit in de bediening. Door de modulaire opbouw van de HMI-oplossing kunnen in geval van een defect of storing componenten snel en effectief worden vervangen.

Voor het testen van voedsel in een productie-omgeving was Mora op zoek naar een toetsenbord en een monitor waar hun eigen PC op kon worden aangesloten. Deze appara tuur moest robuust, corrosiebestendig en waterdicht zijn in verband met het goed kunnen schoonmaken ervan, wat neerkomt op tenminste IP66. Bovendien moest die voldoen aan de vereisten voor gebruik in de voedingsindustrie. Aangezien de unit in de buurt van de productielijn geplaatst moest worden, mocht er geen (beschermings)glas voor het beeldscherm worden toegepast. Van wege de uniformiteit wilde men een eigen standaard PC of thin client inte greren. Daarnaast moest de oplossing worden gemonteerd aan de achterlig gende muur met een zwenkdraagarm, zodat de unit in een draaibeweging kon worden bewogen en daardoor altijd makkelijk en ergonomisch ver antwoord te bedienen zou zijn.

HMI-oplossing

Mulder-Hardenberg heeft voor al

de wensen van Mora een oplossing gevonden. In samenspraak met de voedselproducent en in nauw overleg met de fabrikanten van de componen ten is hierbij gekozen voor een HMItotaaloplossing waarin de losse com ponenten (beeldscherm, toetsenbord en PC) afzonderlijk van elkaar binnen een draaibare roestvrijstalen behui zing waterdicht gemonteerd zijn. Dit heeft als voordeel dat iedere compo nent in geval van een defect los vervangen kan worden. Hiermee wordt voorkomen dat het gehele systeem moet worden vervangen. Dit resulteert in een langlopende besparing in de vervangingskosten en een aanzienlijke verkorting van de vervangingsperiode. Een eventuele stilstand wordt hiermee tot het absolute minimum beperkt.

Componenten

Als monitor is gekozen voor de NRN230 series. Dit 23” beeldscherm is bij juiste montage IP68 en vanwege de modulaire opbouw beschikbaar met een rvs omlijsting en een resis tief touchscreen met PE voorzijde.

Mulder-Hardenberg heeft bij Mora in Maastricht een HMI-oplossing gerealiseerd waarin de losse componenten afzonderlijk van elkaar binnen een draaibare roestvrijstalen behuizing waterdicht gemonteerd zijn.

De FHD-beeldresolutie (1920 x 1080 pixels) voldoet aan de eisen van de software-applicatie. Als toetsenbord is de KSTP105 van NSI gekozen. Deze is IP67, bestand tegen zuren en zouten en vanwege de volledig vlakke uitvoering goed reinigbaar. De behuizing is op basis van een Eaton IP66 gesloten GECMA Workstation, die veel wordt toegepast in de ATEXwereld. Vanwege de rvs-constructie met separate keyboardkast is deze behuizing uitermate geschikt geble ken voor de Mora-applicatie.

Uitvoering

De robuuste HMI-oplossing heeft een aanzienlijk gewicht dat niet zonder meer gedragen kon worden door de relatief dunne achterliggende mon tagewand. Om dit op te lossen is de wand aan de achterzijde verstevigd met een vlakke plaat en een water dichte kabeldoorvoer. De stroomvoorziening en netwerkaansluitingen zijn via deze kabeldoorvoer via de draag constructie de HMI ingevoerd. Binnen het compleet behuisde systeem kan

Voor het waterdichte toetsenbord is de KSTP105 van NSI gekozen. Deze is IP67, bestand tegen zuren en zouten en vanwege de volledig vlakke uitvoering goed reinigbaar.

men met de juiste gereedschappen vanaf de achterkant bij de PC-aan sluitingen en het 23-inch touchscreen komen. Een andere component, het inbouwtoetsenbord, kan vanaf de onderzijde van de behuizing worden benaderd.

Prettig werken

Het werkstation wordt door de medewerkers van Mora als prettig hanteerbaar ervaren en kan door hen veilig worden ingezet onder alle omstandigheden. Door de construc tie kunnen vocht en vuil de elektro-

nica niet bereiken, zodat hierdoor geen storingen kunnen ontstaan. Inmiddels heeft het bedrijf ook de voordelen van de modulaire opzet ondervonden. De door Mora zelf geïntegreerde thin client bleek een probleem te hebben en is door Mora vervangen door een ander type. Omdat de medewerkers dit zelf konden doen is de downtime sterk beperkt gebleven, wat uiteraard gunstig uitpakt voor de bedrijfskos ten.

De geïntegreerde HMIoplossing bestaat uit een 23” beeldscherm met een touchscreen op PE basis, een vlak toetsenbord met muispointer en de eigen Mora PC.

The expert approach voor HMI

Mulder-Hardenberg heeft onder de noemer van ‘the expert approach’ zijn expertise op het gebied van advisering, engineering, levering, installatie en onderhoud ondergebracht in verschillende domeinen. Eén daarvan is Human Machine Interfaces (HMI).

Bij de HMI- en display-oplossingen gaat het vanwege de grote diversiteit aan situatiespecifieke vereisten en voorwaarden bijna altijd om maatwerk wat betreft de gebruikersinterfaces en displaytechnologie. Specialistisch advies hierin is essentieel om te voldoen aan geldende wet- en regelgeving maar ook om de continuïteit te waarborgen onder buitengewone en/of extreme omstandigheden. Er is wat componenten betreft keuze uit een breed assortiment displays (al dan niet met touch toepassingen en (op maat geconfigureerde) schakelaars) en input devices, zoals high-end industriële, eenvoudig te reinigen NSI toet senborden en pointing devices zoals NSI trackballs, muizen en trackpads.

PRODUCTNIEUWS

Deurslot met EtherCAT-interface IP54 apparaataansluiting

De modulaire Multifunctional-GateBox MGB2-Modular is er nu ook met EtherCAT-interface. Door de modu laire structuur zit de businterface in één specifieke module, de bus module. Daarvan is nu deze nieuwe variant verkrijgbaar, met EtherCAT en EtherCat P. De veiligheidsgerelateerde signalen binnen dit bussysteem worden verzonden met het FSoEprotocol. Het veiligheidsniveau is altijd PL e - Cat 4 - SIL3.

Het EtherCAT-bussysteem brengt eenvoud in de complexe wereld van veiligheid omdat het configureren van machineveiligheid bij een bussysteem gemakkelijker is dan bij traditioneel bedrade systemen. Daarnaast is EtherCAT gebaseerd op Windows en ‘draait’ TwinCAT op elke (industriële) PC.

Het deurslot MGB2-Modular Ether CAT heeft 2x M12-bus-connectoren en 2x 7/8” power-aansluitingen. Er kunnen zes deursloten worden verbonden met één busmodule. In totaal is er plaats voor 36 veilige ele menten. Het deurslot met EtherCAT P heeft 2x M8 gecombineerde bus/ power-aansluitingen. Er kunnen vier deursloten worden verbonden met één busmodule en in totaal is er ook bij deze versie plaats voor 36 veilige elementen.

De nieuw ontwikkelde Schurter 6080 is een IEC 60320 en IEC 60529 compatibele apparaataansluiting. In combinatie met het speciale net snoer wordt bij aansluiting een IP54beschermingsgraad bereikt. Hiertoe zijn zowel de ingang van het apparaat als de aansluiting van het netsnoer voorzien van speciale afdichtingsele menten. Deze bieden een uitstekende bescherming tegen stofdeeltjes en zijn spatwaterdicht. De apparaatstek

kerverbinding heeft ook het industrieel beproefde V-Lock snoerbeveiligings systeem. Mechanische veiligheidsklemmen, die vaak voor specifieke types moeten worden ontworpen, zijn niet langer nodig.

Overal waar vuil, stofdeeltjes of spat water kan voorkomen, is de 6080 op zijn plek. Dit kan het geval zijn in ruwe werkomgevingen in de industrie. In de medische sector is een hogere IP-beschermingsgraad verplicht. De reden hiervoor is dat medische apparatuur regelmatig moet worden gereinigd en gedesinfecteerd, en indien nodig zelfs gesteriliseerd. De voedselverwerkende industrie stelt vergelijkbare eisen.

De 6080 is de eerste in een complete familie van apparaataansluitingen die met deze nieuwe technologie zal wor den uitgerust.

Euchner Schurter

Kabelsensor voor kabelrupsen

Dankzij de nieuwe kabelsensor

i.Sense EC.B is nu slechts één sensor nodig voor intelligente conditiebewa king voor kabelrupsen van 35 meter of meer. Door de uitbreiding van het meetbereik van 80 tot 999 millimeter is een tweede sensor aan het vast punt niet langer nodig. Het langere meetpad biedt ook een betere preci sie over lange rijwegen. Als een breuk wordt gedetecteerd, geeft de sensor onmiddellijk een melding en stuurt de evaluatiemodule een signaal naar

de besturingseenheid van het sys teem. Er kunnen ook twee sensoren (voor bijvoorbeeld omkeersystemen) worden aangesloten op de nieuwe i.Sense GEN II evaluatiemodule. Als deze zijn aangesloten op de digitale I/O-poorten van het besturingssys teem, kunnen ze ook worden gebruikt om een snelle systeemuitschake ling te activeren. De kabelsensor is compatibel met alle eerder geleverde EC.B-systemen en i.Sense-modules, en kan ook worden geïntegreerd in IIoT-concepten.

Naast de langere meetafstand wordt de nieuwe kabelsensor gekenmerkt door extreme weerbestendigheid en robuustheid, waardoor hij vooral inte ressant is voor buitentoepassingen.

Aan/uit motorsturing

Een motor in- of uit schakelen is enigszins las tig. Een motor vertoont eerst induc

tief gedrag, wat gepaard gaat met hoge start stromen. Dat heeft een nadelige invloed op beveiligingscomponenten, zoals zekeringen. Terwijl juist bij het uitschakelen er overspanningen gegenereerd worden. De nadelige effecten zoals spanningsdippen, hoge transiënten en overspanningen kunnen door het toepassen van een solid state relais aanzienlijk worden

verminderd. De SGT en SMT relais van Cel duc hebben een ingebouwde microcontroller en voorgepro grammeerde schakelmodi om 3-fasen ACelektromotoren

efficiënt aan- en uit te zetten, waarbij mede door de snelle schakelcycli de nadelige effecten tot een minimum worden gereduceerd. Kenmerken

• Stroom: SMT 3x 5 A; SGT 3x 12 A.

• Spanning: SMT 520 V; SGT 640

VAC.

• Controlespanning: 90-280 VAC/DC.

• Nuldoorgang schakelend.

Draka maakt het installeren met voorbedrade buis nog makkelijker. Op de eerste plaats door haar Profit draad-in-buiscombinaties voortaan in verschillende kleuren te leveren. Hierdoor herkent de installateur in één oogopslag welke kabel er in een buis zit: installatiekabel (grijs), signaalkabel (groen), brandmeldkabel (roze), data kabel (blauw) of solarkabel (bruin). Ook de Tecsun kabels voor PV-instal laties zijn beschikbaar als draad-in-

buiscombinatie. Daar naast verdubbelt Draka haar Profit assortiment omdat steeds meer installateurs overstappen op voorbedrade buisproducten. Er zijn inmiddels 64 combinaties van dit pro duct uit voorraad leverbaar. Behalve efficiëntie en keuzevrijheid staat de Profit range ook voor duur zaamheid. Door alle combinaties volledig op één locatie in Nederland te produceren, zijn er minder transport bewegingen nodig (minder brandstof

en CO2-uitstoot). Duurzaam is ook de ruime keuze aan kabellengtes (25 meter tot en met 500 meter) voor de beschikbare diameters (16 mm, 20 mm en 25 mm). Hierdoor kunnen installateurs snijverliezen beperken. Verder zijn de Profit combinaties tot 300 meter ook leverbaar op de her bruikbare, blauwe kunststof haspels van Draka. Deze haspels kunnen een voudig via de Haspel Retour Service worden teruggestuurd.

Igus

Draka

Elincom Electronics

De noodverlichtingsserie Movion van VanLien/ABB zorgt voor snelle en eenvoudige installatie dankzij zijn meerdere kabelingangen en minimaliseert de installatietijd dankzij het loop-in/loop-outsysteem waardoor de armaturen in één keer kunnen worden aangesloten. Ook biedt het via een 3C interface een nieuwe optie voor montage op spanningsrails. Er is ook een oplossing ontwikkeld voor omgevingen waar behoefte is om met minder armaturen evenveel veilige duidelijkheid te creëren. De hybride versie combineert aandui-

ding en verlichting van de vluchtroute in één product. Daarnaast worden er twee lenzen bij het product geleverd voor een ‘één lux’ of een ‘vijf lux’ toepassing. Door de lens te draaien, past deze zich op locatie aan de omgeving aan. Het armatuur zorgt voor een heldere en gelijkmatige verdeling van het licht, met een lichtopbrengst van 500 cd/m2 op het pictogram. De vluchtrouteverlichting heeft een spreiding van 16,5 meter op 3 meter plafondhoogte. Movion is speciaal ontworpen voor commerciële omgevingen zoals kantoren, scholen, restaurants en hotels.

LEM

DIN-rail voedingen

De WDA-serie DIN-rail voedingen bestaat uit drie modellen, de WDA30F, WDA60F en WDA90F, die allen een ingangsspanningsbereik hebben van 85 tot 264 VAC en zijn voorzien van overspanningsbeveiliging met vergrendeling en overstroombeveiliging met automatisch herstel.

De WDA30F is beschikbaar in vier verschillende uitgangsspanningen: 5 V, 12 V, 24 V en 48 V bij een vermogen van 30 W en een rendement van 88%. Voor de WDA60F en WDA90F, met een uitgangsvermogen van respectievelijk 60 W en 90 W en een rendement tot 90%, zijn er elk drie uitgangsspanningen: 12 V, 24 V en 48 V. Alle modellen zijn voorzien van een potentiometer waarmee de uitgangs-

spanning bij installatie nauwkeurig kan worden afgesteld.

De WDA-serie is geoptimaliseerd voor convectiekoeling en kan worden gebruikt binnen een omgevingstemperatuurbereik van -20 tot +70 °C. Afhankelijk van de montagemethode en de gebruikte ventilatie in de uiteindelijke apparatuur kan een derating van toepassing zijn. De lekstroom is minder dan 0,75 mA.

in treinen

De TEMA4G is een plug-and-play oplossing voor energieregistratie in treinen. Het systeem voor interne energieregistratie werkt over een temperatuurbereik van -40 tot +85 °C en voldoet aan de norm EN 50463:2017. Naast meten is ook het verzenden van energiefactureringsgegevens (CEBD) naar dataverzamelsystemen mogelijk. De TEMA4G combineert de EM4TII+ interne energiemeter met een industrieel modem voor

4G- en GPS-communicatie. Via de webinterface van het systeem krijgen gebruikers toegang tot gedetailleerde belastingsprofielen en talrijke systeemparameters. Geschikt voor gebruik in multisysteem AC- of DC-voertuigen, worden op de TEMA4G aangesloten meetsignalen van stroom- en spanningssensoren verwerkt waarna er energiemetingen en afgeleide belastingsprofielen worden gegenereerd. De profielen worden

opgeslagen in datasets met een interval van vijf minuten en bevatten de datum, tijd, optredende gebeurtenis en de locatiecoördinaten. De gemeten energiedatasets worden opgeslagen in het instrument in consumptieprofielen voor 300 dagen. De hoogwaardige analoog-naar-digitaal omzetters leveren nauwkeurige energiemetingen

Automatiseringsplatform heeft geen schakelkast meer nodig

VARIO-X MAAKT HET MOGELIJK ALLE

Murrelektronik biedt met VarioX het eerste volledig decentrale automatiseringsplatform dat devices in het veld brengt zonder schakelkasten. Vario-X gecombineerd met een digital twin bespaart tijd en geld in alle projectfasen: planning, installatie, gebruik en service. Tijdens de afgelopen WoTS presenteerde het bedrijf de Vario-X voor het eerst in Nederland in een werkende machine.

Uitgerust met een multicore CPU kan Vario-X aan alle besturingseisen voldoen.

Toenemende digitalisering, kortere ontwikkelingscycli, hogere klantei sen en een toenemend tekort aan geschoolde arbeidskrachten - de wereld van de automatisering veran dert in razend tempo. Murrelektronik heeft het antwoord op deze vereisten en presenteert Vario-X, een modulair en flexibel automatiseringsplatform waarmee alle automatiseringsfuncties voor de eerste keer volledig decen traal, dat wil zeggen zonder schakelkastarchitectuur kunnen worden geïmplementeerd.

Zonder schakelkast

Vario-X brengt sensoren en actuato ren rechtstreeks in de besturingsom-

geving en zorgt voor een betrouwbaar spannings-, signaal- en databeheer Maar ook voor de naadloze integra tie van decentrale servoaandrijvingen. Het hart wordt gevormd door robuuste, waterdichte en stofdichte IP65-geclassificeerde modules, die voedingen, besturing, werkscha kelaars, veiligheidstechnologie en I/O-aansluitingen omvatten. Ze kun nen eenvoudig naast elkaar worden gemonteerd op een backplane. Een maal geassembleerd kan de Vario-X oplossing zonder verdere bescher ming worden bevestigd aan alle gangbare montagesystemen. Uitgerust met een multicore CPU kan Vario-X aan alle besturingseisen voldoen en als

Vario-X maakt het mogelijk alle automati seringsfuncties volledig decen traal, dat wil zeggen zonder schakelkastar chitectuur, te implementeren.

open besturingsplatform gemakkelijk worden geïntegreerd in alle industriële Ethernet-netwerken.

Snellere installatie

De installatie en bekabeling is plugand-play met standaard M12- en MQ15-connectoren, waardoor bedra dingsfouten worden voorkomen en de montagetijd wordt verkort. Dit voor komt ook dure en tijdrovende installatiewerkzaamheden in de schakelkast, zoals het monteren van componenten, het strippen, labelen en aansluiten van losse aders. Om het modulaire concept voor de machinebesturing uit te breiden, kunnen extra stations eenvoudig worden verspreid rond de

Vario-X brengt sensoren en actuatoren recht streeks in de besturings omgeving en zorgt voor een betrouwbaar spannings-, signaal- en databeheer.

machine en met elkaar worden verbonden. Denk aan het toevoegen van een extra voeding om lokale servomo toren te ondersteunen. Evenzo kunnen remote IO-modules rechtstreeks worden aangesloten om signalen van sensoren en actuatoren te verwerken zonder een backplane of kast-I/O. Dit beperkt het aantal varianten van besturingshardware en stroomlijnt de kabelarchitectuur aanzienlijk. Dankzij het geïntegreerde installatie concept alleen al, verkort Vario-X een machine-installatie met ongeveer 40 procent, stelt Murrelektronik.

Lucht uit de productie

Vario-X bevordert de elektrificatie van productieprocessen en biedt volgens de bedenkers een veel efficiënter alternatief voor pneumatiek. Met een efficiëntie van slechts 10 tot 20 pro cent wordt er veel te veel energie verspild door het gebruik van perslucht als energiebron als gevolg van talloze lekken in het systeem en inefficiënte actuatoren. Het vervangen van pneu matiek door elektronica –het vervangen van een luchtcilinder door een servomotor– levert voordelen op voor alle betrokkenen. De engineer die de inefficiënte, slecht stuurbare en rela tief dure pneumatiek in zijn machine kan terugdringen, de productieplan ner die zich kan concentreren op één fysieke energiebron: elektriciteit. En

de werknemers die eindelijk kunnen werken in een merkbaar stillere werk omgeving. En zeker niet onbelangrijk: minder energieverbruik komt ook onze planeet ten goede.

Digital twin

Vario-X is niet alleen een backplane, besturing, kabels en meer. De met Vario-X geautomatiseerde installatie heeft vanaf het begin een digital twin.

Een beweegbaar 1:1 beeld van de echte installatie, die alle functies en parameters van het latere systeem bevat. En dit reeds in de projectfase voordat zelfs maar het eerste mecha nische onderdeel is besteld of geas sembleerd.

Voor dit doel biedt Murrelektronik de mogelijkheid om machine- en installatie-ontwerpdossiers in speci ale software te creëren, waarin latere bewegingen en processen kunnen worden gesimuleerd. Op het virtuele model wordt hetzelfde besturingspro gramma uitgevoerd als op de echte machine. De installatie kan direct in de daaropvolgende productiehal worden ‘geplaatst’ met behulp van augmented reality met een app op een mobiele telefoon of tablet.

Dit alles verkort de montage- en inbedrijfstellingstijd aanzienlijk. Daar naast kunnen monteurs de digital twin gebruiken als ‘3D-blauwdruk’, bijvoor beeld via een augmented reality-app

of virtual-reality-bril. Dit werkt vaak veel sneller dan het begrijpen van een in 2D-getekend plan.

Automatisering minder complex

Vario-X biedt een antwoord op ver schillende prangende vragen en uitdagingen van productie-, instal latie- en installatieplanning in de automatiseringstechniek. Het systeem elimineert een tijdrovende installatie. Insteltijden en foutbronnen worden verleden tijd. Service en uitvaltijden worden aangepast aan productiecycli door voorspellend onderhoud. Daar mee wordt automatisering weer een stuk minder complex.

Tijdens de afgelopen WoTS presenteerde Murrelektronik de Vario-X voor het eerst in Nederland in een werkende machine.

PRODUCTNIEUWS

Datalogic

Industriële handscanner

De industriële handscanners uit de PowerScan 9600-serie zijn met snoer en als draadloze versie beschikbaar. De opla der biedt nu draadloos opladen, waardoor er geen risico's meer zijn die gewoonlijk voorkomen bij traditionele op con tact gebaseerde opladers. Vuile of beschadigde contacten in het oplaadstation leiden tot ongeplande downtime wanneer de batterijprestaties worden beïnvloed door gedeeltelijk of niet opladen.

Deze technologie zorgt voor maximale productiviteit en ver betert de totale eigendomskosten voor de onderneming. De resterende levensduur van de batterij wordt duidelijk op de PowerScan 9600 aangegeven, evenals de algehele toestand van het apparaat. De gebruiker wordt zo gewaarschuwd om

onderhoud uit te voeren voordat er een mogelijke storing optreedt.

Het robuuste ontwerp van de PowerScan 9600 voorziet in een IP67-geclassificeerde behuizing, die in industriële omge vingen beschermt tegen het binnendringen van water en stof en zelfs tegen een val vanaf 2,5 m op betonnen vloeren. In dergelijke omgevingen worden vaak de draadloze prestaties belemmerd, omdat er zoveel Bluetooth- en WiFi-apparaten zijn die tegelijkertijd in hetzelfde gebied werkzaam zijn. De PowerScan 9600 is uitgerust met een Star-radiosysteem, dat is ontworpen voor gebruik over lange afstand en geen last heeft van netwerkinterferentie, wat betrouwbare, veilige langeafstandscommunicatie garandeert.

Nieuwe generatie oscilloscopen ziet geen piekje over het hoofd

UPDATE-SNELHEID VAN 4,5 M GOLFVORMEN/S, 12-BIT ADC EN 400 MPTS ACQUISITIEGEHEUGEN

Rohde & Schwarz heeft met de MXO 4 serie een nieuwe generatie oscilloscopen ontwikkeld waarmee ontwikkelaars meer signaaldetails en infrequente events kunnen zien dan ooit. Dat heeft alles te maken met de in eigen huis ontwikkelde MXO-EP ASIC die updatesnelheden van meer dan 4,5 M golfvormen/s mogelijk maakt. Verder heeft de scoop een 12-bit ADC, die voorziet in een 16x betere resolutie dan bij 8-bit oscilloscopen. Een acquisitiegeheugen van standaard 400 Mpts op alle vier de kanalen (en zelfs 800 Mpts bij twee) is ook met afstand ongeëvenaard in deze klasse.

Met bandbreedtes van 200 MHz, 350 MHz, 500 MHz, 1 GHz en 1,5 GHz blijven de vierkanaals modellen van de compleet nieuw ontwikkelde MXO 4 serie op gepaste afstand van de high-performance RTO6 en RTP series, die wat dat betreft tot 6 res pectievelijk 16 GHz gaan. Maar qua andere spec’s als update-snelheid, resolutie en geheugen is die afstand een stuk minder groot. Een hele pres tatie als je de vanaf-prijs (€ 7.600) afzet tegen die van de topmodellen, die een beduidend hogere investering vragen. Rohde & Schwarz heeft de MXO 4 serie qua ontwerp dan ook gepositioneerd op het snijvlak tussen de scoops waar kostenoptimalisering leidend is en die waar wat betreft prestaties alles uit de kast is gehaald. Met als resultaat een ontwerp dat qua prijs-prestatieverhouding ver boven de huidige modellen in dit segment uitstijgt.

Nieuwe ASIC

www.rohde-schwarz.com/nl info.bnl@rohde-schwarz.com

Meest in het oog springende speci ficatie is de update-snelheid van 4,5 M golfvormen/s. Naar zeggen van de fabrikant is er geen enkele andere

oscilloscoop te vinden die op dat gebied beter presteert, waardoor er sneller en gedetailleerder dan ooit infrequente signalen kunnen worden gedetecteerd en geïsoleerd, signalen sneller kunnen worden geanalyseerd en er dus sneller kan worden getest. Deze spec is mogelijk door de in huis ontwikkelde MXO-EP ASIC, die voorziet in een DSP van 200 Gbps. Om je een beeld te geven van de processorkracht gaf Jithu Abraham, product manager oscilloscopen bij R&S, tijdens de perspresentatie over het instrument aan dat dit gelijk staat aan het parallel verwerken van acht Netflix-video’s van elk twee uur in één seconde. Op die superbingewatch prestaties zal geen enkele meettechnicus zitten te wachten, maar ze leggen wel de basis onder het optimaal benutten van de resolutie van de ADC en de digitale triggermogelijkheden.

12-bit ADC

De MXO 4 bevat een 12-bit ADC, die bij alle bemonsteringssnelheden van de scoop zonder compromis deze resolutie handhaaft. Bij lagere snelhe den is zelfs de HD-modus mogelijk,

die voorziet in een maximaal 18-bit verticale resolutie. Daarbij komt dat de oscilloscoop een voor zijn klasse zeer lage ruis en hoog offset-bereik heeft (± 5 V op een 500 µV/div schaal). Hierdoor kunnen gebruikers DC- en andere signalen met een zeer hoge precisie zien. De gespecifi ceerde jitter is < 1 psrms

Diep standaardgeheugen

Naast bandbreedte en bemonste ringssnelheid is de diepte van het geheugen een belangrijke factor voor

De in eigen huis ontwikkelde MXOEP ASIC maakt update-snelheden van meer dan 4,5 M golfvormen/s mogelijk.

Met de MXO 4 serie oscilloscopen kunnen ontwikkelaars meer signaaldetails en infrequente events zien dan ooit.

Door de veel grotere update-snelheid ben je in staat om infrequente signaalfouten te detecteren, die anders eenvoudigweg niet zichtbaar zijn.

de prestaties van een oscilloscoop. Met meer acquisitiegeheugen kunnen oscilloscopen meer tijd vastleggen en informatie over de bandbreedte behouden voor kortere tijdbasisinstel lingen. Met een standaard acquisitiegeheugen van 400 Mpts op elk van de vier kanalen (en 800 Mpts bij twee kanalen) heeft de MXO 4 serie en vele malen groter standaard geheugen dan bij vergelijkbare scopen. Hierdoor kan er meer worden gemeten bij een hogere bemonsteringssnelheid.

Digitale trigger

De MXO 4 serie is standaard voorzien van digitale triggerfunctionaliteit, die in de regel alleen bij de oscilloscopen in het topsegment is te vinden. Met een triggergevoeligheid van 1/10 000 deel van de amplitude is het mogelijk om zelfs hele kleine afwijkingen te detecteren in de aanwezigheid van veel grotere signalen. Met een trigger re-arm tijd (de dode tijd tussen beëin diging van acquisitie van het ene seg ment en de start van acquisitie van het

PRODUCTNIEUWS

T.T.M.S.

volgende segment) van 21 ns overtreft de digitale functionaliteit de efficiency van een scoop met analoge triggering.

Samen met de 18-bit verticale archi tectuur geeft dit gebruikers de moge lijkheid om optimaal te profiteren van de precisie van deze scoop.

RF-metingen

Ook voor metingen in het frequen tiedomein hebben de nieuwe oscilloscopen het nodige te bieden. Zo kunnen ze 45.000 FFT’s per seconde uitvoeren; heel wat meer dan de enige tientallen FFT’s, die vergelijkbare oscilloscopen in een seconde kun nen verwerken. Engineers kunnen zodoende veel sneller kortstondige afwijkingen in RF-signalen detecteren en analyseren.

Gebruiksgemak

Ook op het gebied van de gebrui kersinterface, die je volgens Rohde & Schwarz binnen een kwartier onder de knie hebt, zijn er de nodige verbe teringen te melden. Zo is het full-HD

capacitief touchscreen vergroot van 10,1 naar 13,3 inch, waarbij er naar is gestreefd om zoveel mogelijk ruimte voor het tonen van het golfpatroon te reserveren. Daaromheen zitten aller hande te personaliseren menu’s voor de instellingen, die zo zijn geplaatst en ingericht dat het minder tijd kost om tot de gewenste testinstellingen te komen. Hierbij worden zoveel moge lijk ‘box designs’ gebruikt, wat voor engineers een groter bedieningsge mak geeft. Andere handigheidjes zijn transparante regelaars en een zoek mogelijkheid voor functies, zodat je niet eindeloos in (sub)menu’s hoeft te scrollen naar de gewenste functie. Gebruiksgemak komt ook naar voren in de vorm van een minimale geluids productie door het instrument, dat uiteraard op een tafel kan worden geplaatst, maar ook kan worden

gemonteerd aan een draagarm (via de VESA-bevestiging). Ook is er een kit voor 19”-rekmontage in geïntegreerde systemen.

Toepassingen

Voor specifiek toepassingen zijn er verschillende upgrade-opties beschikbaar, zoals 16 geïntegreerde digitale kanalen voor een MSO, een geïntegreerde tweekanaals 100 MHz arbitraire golfvormgenerator, proto coldecodering- en triggering-opties voor een verscheidenheid aan indus triële bussen.

Rohde & Schwarz ziet automotive, IoT/IIoT en quantum computing als ker nmarkten voor de MXO 4 serie. Met als belangrijkste toepassingen powerintegriteit, EMI debuggen, pro tocolanalyse, poweranalyse en logicaanalyse.

EMI debuggen van producten voor met name de automotive, IoT/IIoT en quantum computing markten is een van de toepassingen die Rohde & Schwarz voor de MXO 4 serie oscilloscopen voor ogen heeft.

SiC-technologie in veelzijdige omzetter

De GE&EL+ vAC/DC unit van Cinergia is als regeneratieve AC/DC voeding, belasting en versterker een veelzijdige converter. Deze combinatie is nu ook uitgevoerd met SiC-technologie. Hierdoor ontstaat een oplossing die geschikt is voor de meeste testtoe passingen in hernieuwbare energie, power HiL, smart grids, batterijen en

elektrische voertuigen.

Door de SiC-technologie zijn verschil lende specificaties verbeterd. Zo is de bandbreedte van de gridemulator nu 1000 Hz in plaats van 400 Hz en kun nen harmonische vervormingen tot 5 kHz worden geprogrammeerd. Daar naast is zowel de rimpel van de uitgangsspanning als van de uitgangs-

stroom aanzienlijk verbeterd door de hogere schakelfrequentie. En ook de efficiëntie van deze unit is verbeterd ten opzichten van de IGBT-versie. Op dit moment is de unit alleen nog maar verkrijgbaar in de 50 kVA uitvoe ring. Over niet al te lange tijd zullen ook de andere modellen met SiCtechnologie beschikbaar zijn.

De KCD-HS serie robuuste en stabiele CO2-transmitters is geschikt voor een breed scala aan toepassingen in onder meer industrie, tuinbouw, incubatoren en fruitopslag, ook in buiten- en koele omstandigheden. Er zijn twee modellen: de KCD-HS100 voor bereiken van 2000 ppm tot 10.000 ppm CO2 en de KCD-HS300 voor bereiken van 2% tot 20% CO2

De sensor is ondergebracht in een geëloxeerde aluminium robuuste

behuizing, en is eenvoudig te installeren. De behuizing van de sensor is voorzien van een dun teflon filter ter bescherming van de optische meetcel. De elektronica is hermetisch afgesloten van het meetgedeelte, zodat bij metingen in agressieve omgevingen de elektronica niet kan worden aangetast. De sensor is standaard uitgerust met een analoge uitgang: 0-10 V of 4-20 mA en heeft een RS 485 Modbus RTU uitgang.

12-bits digitale oscilloscopen

Rigol Technologies heeft de HDO4000 en HDO1000 serie High Definition oscilloscopen geïntroduceerd, met echte 12-bits resolutie.

De HDO-serie is gebaseerd op het nieuwe UltraVision III platform met een eigen ASIC-chipset, die zorgt voor een drastisch lagere front-end ruis. Dankzij de hogere resolutie en de lagere ruis kunnen gebruikers veel kleinere signaalpatronen analyseren met een grotere snelheid en nauwkeurigheid.

De HDO4000 heeft 200, 400 en 800 MHz bandbreedte, 4 GSa/s bemonsteringssnelheid, 250 Mpts geheugen (500 optioneel), een 1.500.000

wfms/s golfvormacquisitiesnelheid en een ruisdrempel van typisch 18 µVrms. De HDO1000 heeft 70, 100 en 200 MHz bandbreedte, 1 GSa/s bemonsteringssnelheid, 50 Mpts geheugen (100 optioneel) en een 1.500.000 wfms/s golfvormacquisitiesnelheid. Beide uitvoeringen hebben een 10,1 inch capacitief multitouch display.

Bij de inline inspectie tijdens batterijproductie is een belangrijke meetparameter de diktemeting van het bandmateriaal en de gecoate films. Voor de diktemeting van strips en coatings worden twee elektromagnetische capacitieve sensoren tegenover elkaar geplaatst. Zij meten elektrisch geleidende materialen van beide zijden. De twee lineaire afstandssignalen worden in de besturing berekend en omgezet in een

nauwkeurige diktewaarde. In vergelijking met optische methoden is de meetplaats groter. Hierdoor kunnen structuren en onregelmatigheden worden gemiddeld. Optische sensoren die diktemetingen uitvoeren zijn ook tegenover elkaar geplaatst. De optoNCDT 1900-sensoren van Micro-Epsilon werken met een hoge resolutie en kunnen worden gebruikt in zowel natte als droge coatingprocessen. Dankzij de kleine

diameter van de lichtvlek kunnen zelfs de kleinste details betrouwbaar worden gedetecteerd. Bovendien worden de metingen uitgevoerd met een hoge dynamiek.

Het Gauge O.EC turnkey systeem detecteert de dikte van elektrodecoatings. Het maakt gebruik van de innovatieve combiSensor die een wervelstroomsensor die op de geleiderol meet combineert met een capacitieve sensor om de afstand tot het coatingoppervlak te meten. De exacte dikte van de elektrodecoating wordt verkregen uit het signaalverschil.

CaTeC

Micro-Epsilon

AR Benelux

Laadstation-adapter voor EV’s Signaalanalyzer ondersteunt PCIe 6.0

De Fluke FEV300 Electric Vehicle

Charging Station (EVCS) adapter is ontworpen om een elektrisch voertuig te simuleren voor AC-laadmodus 3 met aansluittype 1 en 2, zodat de uitgangsspanning van een laadstation voor elektrische voertuigen efficiënt en veilig kan worden getest volgens IEC/ HD 60364-7-722 en IEC/EN 61851-1. De adapter is uitgerust met veilig heidsvoorzieningen, zoals een aan

raakelektrodefunctie die aangeeft of er sprake is van een aardingsfout en van verbeterde veiligheidscontactdozen die zijn afgedekt met kunststof kapjes om de aansluitpunten in natte weers omstandigheden te beschermen. Adapters, zoals de FEV300, zijn essentieel voor zowel het installeren als de verplichte routinetesten van EVCS-modus 3 dat versneld opladen van 3,7 kW tot 22 kW mogelijk maakt. De vereiste testen hiervoor richten zich op de continuïteit van de gelei ders, isolatieweerstand, automatische uitschakeling van de voeding (lusim pedantie, RCD- of RDC-DD-test) en functionele testprocedures. Dit alles kan worden uitgevoerd met een mul tifunctionele installatietester (MFT) zoals de Fluke 1663 of Fluke 1664FC.

Naast ondersteuning voor het genereren van PCIe 6.0 Base Spec. compliance testpatronen, heeft de MP1900A gecertificeerde PCIe 3.0/4.0/5.0 tester nu een SKP-func tie om SKPpakketten te filteren ter onder steuning van een aparte klokarchi tectuur (SRNS). Deze update biedt klanten een efficiënte testoplossing die voldoet aan hun ontwerpvereisten door automati seringssoftware op te nemen om het testsignaal te kalibreren en de jittertolerantie te meten met behulp

van realtime oscilloscopen. Hierdoor is één MP1900A nu geschikt voor testen van PCIe 3.0 tot en met PCIe 6.0.

De MP1900A is een krachtige BERT voor Rxtests van snelle computer- en datacommuni catie-interfaces, waaronder PCIe, USB, Thunder bolt en 400/800

GbE. Link Training en LTSSM-functies worden onder steund door een PPG voor golfvor men van hoge kwaliteit, hoogge voelige input ED, hoognauwkeurige jitter generatiebron (SJ, RJ, SSC, BUJ), en CM-I/DM-I.

Fluke

Anritsu

Bi-directionele DC-voeding

De Itech IT-M3900C is een regene ratieve en compacte DC-voeding, die het gebied van 2 kW tot 12 kW afdekt. Dit in een compacte behui zingen van 1U hoogte bij 6 kW en 2U hoogte bij 12 kW. Spannings bereiken zijn beschikbaar van 10 V tot 1500 V. Meerdere units kunnen simultaan of onafhankelijk ingezet worden voor multi-channel toepas singen. Indien er grotere vermogens nodig zijn kunnen de voedingen parallel worden geschakeld. De belangrijkste functionaliteit van dit DC power systeem is het combineren van een bi-directionele voeding met een regeneratieve elek

tronische belasting in één behuizing. Naargelang de omstandigheden gaat de IT-M3900C automatisch en snel schakelen tussen voeding en belasting met een minimum aan stroom- en spanning-overshoot. Tijdens het dienst doen als belasting zorgt het regeneratieve ontwerp er voor dat 95% van de energie wordt gerecupereerd op het spanningsnet. Dit betekent minder warmteont wikkeling en een besparing op de elektriciteitskosten. Dankzij het bidirectionele karakter en de variabele uitgangsimpedantie kan de voeding ook worden ingezet als batterijemulator.

imc Test & Measurement

CAN-meetmodule tot 1500 V

De imc Cansasfit Hiso-HV-4 meet module kan worden gebruikt om metingen uit te voeren in hoogspan ningsomgevingen tot 1500 V en vult hiermee een leemte in de toene mende vraag in de e-vehicle en bat terij testmarkten. De module voorziet in CAN-gebaseerde testtaken, die zijn bedoeld voor data-acquisitie (DAQ) tijdens tests of proeven. Deze maken directe aansluiting mogelijk van alle typische signalen zoals spanning, stroom, temperatuur, rota tiesnelheid, verplaatsing en snelheid. Daar naast zijn de sterk geïsoleerde modules geschikt om direct te meten in hoogspanningsomgevingen.

De nieuwe Hiso-HV-4 meetmodule is ontworpen om differentiële spannin gen tot 1500 V op te vangen en biedt 1000 V CAT II en versterkte isolatie. Vier kanalen leveren meetgegevens

via CAN-bus met een maximale data snelheid van 1 kHz per kanaal. De compacte Cansasfit klikbare behuizing maakt directe mechani sche en elektrische koppeling met andere fit-modules mogelijk, in het bijzonder met de Hiso-T-8 en HisoUT-6, die zijn ontworpen voor metin gen van temperatuursensoren (TC, RTD), lage spanningen en MEMS versnellingsmeters.

Euro-Index

De Testboy TV 280 is een draagbare digitale boro scoop voor het uitvoeren van visuele inspecties aan de binnenzijde van objecten via een kleine opening. De resultaten worden realtime weergegeven in HD en kunnen worden opgeslagen als foto of video.

De boroscoop wordt geleverd met een 2 meter camerasonde en een oplaadbare accu. De weer gave op het 4,3 inch kleuren LCD kan in elke richting worden gedraaid en/of gespiegeld om het

manoeuvreren eenvoudiger te maken. Het instru ment wordt geleverd met een selectie aan grijptools waarmee bijvoorbeeld kleine onderdelen kunnen worden bereikt of teruggehaald. Aan de kop van de camera zit een lamp waarmee de krappe ruimte zonder problemen verlicht kan worden. Bovendien is de camera voorzien van een geïntegreerde zak lamp zodat men ook de omgeving van de gebruiker kan verlichten. Om beschadiging van de camera

sonde te voorkomen kan deze van het instrument worden afgeschroefd en apart worden opgeborgen.

T.T.M.S.

De scanControl 30xx laserprofielscanners van Micro-Epsilon bieden nu vijf keer hogere prestaties voor profiel- en 3D-metingen op basis van de nieuwe firmware V53. De software beschikt over een ‘sensitivity’ functie om de belichtingstijd van de laserscanner tot 80% te reduceren, waar-

door dynamische 2D/3D-metingen mogelijk zijn. De laserprofielscanners bieden nog steeds maximale precisie in combinatie met betrouwbare acquisitie van meetgegevens. De nieuwe firmwareversie biedt vijf gevoeligheidsniveaus die individueel kunnen worden aangepast aan de betreffende toepassing. Deze parameter is direct selecteerbaar in versie 6.7 van de scanControl configuratietools en in 3D-View 3.7. In 3DInspect is hij direct beschikbaar als GenICam-parameter. De maximale profielsnelheid blijft 10 kHz. De nieuwe firmware is op aanvraag leverbaar.

De IG-Oven van Igos RF Shielding is een serie afgeschermde testbehuizingen voor RF/EMC-testen van elektronica in klimaatovens. Ze zijn beschikbaar in verschillende uitvoeringen, zodat ze in nagenoeg elke klimaatkast passen. De toegepaste materialen van de IG-Oven kunnen temperaturen van -50 °C tot +120 °C verdragen, waarbij ze de hoogste afschermingsgraad behouden. Kenmerken:

• Snelle, betrouwbare EMI/RFItesten en -verificatie, met een effectieve afscherming.

• Ondersteunt hele spectrum: VLF,

in klimaatkamers

RF, mmW, EHF.

• Hoogwaardige constructie van EMC-afscherming van rvs en koper.

• Handmatige bediening met een handmatig frontaal te open deur.

• Voor kleine UUT’s en DUT’s.

• Op maat gemaakt product, aanpasbaar aan elke toepassing.

Rohde & Schwarz

Om de testuitdagingen in 5G NR Release 17 aan te pakken, heeft Rohde & Schwarz verschillende software-opties geïntroduceerd voor zijn vectorsignaalgeneratoren en signaal- en spectrumanalyzers. Dat betreft met name de SMW200A vectorsignaalgenerator en de FSW signaalanalyzers. Ook de FSVA3000 signaal- en spectrumanalyzer en de SMM100A vectorsignaalgenerator kunnen overweg met 5G NRRelease 17. Enkele kenmerken voor Release 17 zijn ultrabetrouwbare communicatie met lage latency (URLLC) voor industrieel IoT, geïntegreerde toegang en backhaul (IAB) en radio access network slicing voor NR. Daarnaast breidt 3GPP de

frequentie-ondersteuning uit tot 71 GHz. Deze uitbreiding vereist een aanpassing van de fysieke laag, met name de toevoeging van twee nieuwe subcarrierafstanden (480 kHz en 960 kHz), en de ondersteuning van bredere signaalbandbreedten tot 2 GHz.

De vereisten voor hoogwaardige signaaltests zijn vervat in een verbeterde dynamische frontend-module voor de FSW. Bovendien maakt de nieuwe 67 GHz frequentie-optie voor de SMW200A tot 72 GHz in overrange modus mogelijk. Dit zorgt voor ondersteuning van alle geplande hogere frequentie 5G-banden, evenals de 60 GHz WiGig band.

Adverteerdersindex

Colofon

Redactie

Postbus58,7400ABDeventer e-news@mybusinessmedia.nl

RichardBezemer(hoofdredacteur) Tel.0634659502,r.bezemer@mybusinessmedia.nl

RobinZander,r.zander@mybusinessmedia.nl

Advertenties

DennisWielheesen,d.wielheesen@mybusinessmedia.nl,06 53 69 24 61

René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43

Publishingservices

José Schermer

traffic@mybusinessmedia.nl, (0570)504352

Advertentieswordenuitgevoerdovereenkomstig de-‘RegelenvoorhetAdvertentiewezen1990’

Uitgever

Arjan Stoeten

a.stoeten@mybusinessmedia.nl

EenuitgavevanMYbusinessmediaHoldingb.v., Postbus58,7400AB Deventer, Tel.(0570)504300.

Vakbladoverindustriëleelektronicaenindustriële automatiseringvoorNederlandenBelgië.

JE VINDT HET SNELLER OP

Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl.

kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.

DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN

Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek.

DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN

Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket.

ENGINEERING SHOP

De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!

ISSN0168-2873

Reproductie

Overnamevanartikelen,tekeningenen/offoto’suitElektroData isslechtsmogelijknaschriftelijketoestemmingvandeuitgever. ©MYbusinessmedia,2022

‘Hetauteursrechtopdeinhoudvandittijdschriftwordt uitdrukkelijkvoorbehouden.’Doorhetaanbiedenvanbijdragen aandittijdschriftverklaartdeauteurzichaccoordmetde Standaardpublicatievoorwaardenvoorbijdragenaantijdschriften ensoortgelijkeuitgaven.

Beschermingpersoonsgegevens

MYbusinessmedialegtuwgegevensvastvoordeuitvoeringvan de(abonnements)overeenkomst.Uwgegevenskunnendoor MYbusinessmediawordengebruiktomuteinformerenover relevanteproductenendiensten.Indienuhiertegenbezwaar heeft,kuntuditmeldenaanMYbusinessmedia,t.a.v.afdeling Relatiebeheer, Postbus58,7400AB Deventer.

Abonnementen

Voorvragenoverabonnementen,bezorgingenofadreswijzigingen kuntu: Bellenmet:+31570504325 Mailennaar:klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijvennaar: MYbusinessmediaHoldingbv Elektrodata Postbus58 7400ABDeventer

Abonnementstarieven

JaarabonnementNederland€170,00* JaarabonnementBuitenland€195,00* Studentenabonnement50%korting

* Prijzen zijnexclusief9%BTWen€3,95administratiekosten exclusief21%BTW.

Jaarabonnementgeldttotwederopzegging.

Beëindigingvanhetabonnementkanschriftelijk,pere-mailof telefonischgeschieden,uiterlijkdriemaandenvoorheteindevande abonnementsperiode;nadienvindtautomatischverlengingplaats.

Verzendingenfacturering

MYbusinessmedia

Basislayout|Opmaak BureauOMA,Doetinchem,www.bureauoma.nl

Druk DrukkerijRoelofs,Enschede

New Thermally and Power-Efficient PolarFire® SoC FPGAs

Twice the Performance, Half the Power

Edge compute systems need compact programmable, power-efficient devices and a small enough thermal footprint to eliminate fans and other heat mitigation while providing robust compute horsepower. Our PolarFire® SoC FPGAs have solved this challenge by delivering optimized power efficiency, with a hardened, real-time, Linux®-capable RISC-V based embedded microprocessor subsystem.

PolarFire SoC FPGAs offer the industry’s only hardened application class RISC-V architecture-based processor complex with 2 megabytes (MB) of L2 cache and Low-Power DDR4 (LPDDR4) memory support, with industry-leading PolarFire FPGA fabric.

power, system size, cost and security challenges across all kinds of applications including smart embedded vision applications and thermally constrained automotive, industrial automation, communications, defense and IoT systems where neither power nor performance can be compromised.