Vraag en Aanbod 22 - 2022

Achthonderd ondernemers op Duitslanddag 2022

Rolf Elling

AMERSFOORT • Tijdens de vijfde editie van de Duitslanddag hebben zo’n achthonderd ondernemers zich laten informeren over de Duitse markt. Via inspiratiesessies, paneldiscussies, infosessies en de goedgevulde beursvloer, ontvingen ze op alle mogelijke vlakken informatie. In een sfeervolle industriele ambiance, tussen authentieke spoorbielzen en historische wagons, was bovendien volop mogelijkheid om te netwerken.

De dag begon met het ochtendpanelgesprek waar bedrijven als Coolblue, Lidl en Felyx bij aan tafel zaten. Dagvoorzitter Klaas van Kruistum leidde het gesprek net zoals het middagpanel over energie met Han Fennema, CEO van GasUnie. Tijdens het middagpanel spraken Signature Foods (bekend van Johma Salades) en ING met de Duitse ambassadeur Cyrill Nunn en burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius. Halverwege de discussie konden leerlingen van het Comenius Lyceum uit Amsterdam vanuit hun klaslokaal Duits vragen stellen via een beeldverbinding over het belang van Duits voor Nederlandse ondernemers. Dit in het kader van ’Dag van de Duitse Taal’. Deze dag wordt jaarlijks georganiseerd door de Actiegroep Duits om meer aandacht te vragen voor het belang van Duits.

Tussen de panelgesprekken door lieten bezoekers zich over de Duitse

markt informeren bij de vele stands op de beursvloer of namen deel aan de info- en inspiratiesessies. Tijdens deze sessies werd duidelijk dat cultuurverschillen in elke branche een thema is. De inspiratiessessies mobiliteit, duurzaamheid, handel en health lieten echter ook zien waar de kansen liggen.

Mobiliteit

‘In Nederland verlopen processen vaak sneller, omdat Nederlanders ongeduldiger zijn’, vertelde Boris Höl-

termann van VDL Groep tijdens de sessie over mobiliteit. ‘Voor ons biedt dat kansen bij Duitse busbedrijven omdat onze e-bussen al verder zijn doorontwikkeld.’ Daarnaast kwam naar voren dat Duitsers voorzichtiger zijn: ‘In Duitsland zie je bijvoorbeeld meer fietshelmen dan in Nederland’, aldus Edwin Renzen van Stint Urban Mobility en Wim Leder van Babboe Cargobikes. Maarten Poot, oprichter van mobiliteitsdienst Felyx vertelde dat ze zonder de betaaldienst Paypal in Duitsland niet ver zouden komen en ook Baerte De Brey van ElaadNL vertelde over grote verschillen – zo worden in Duitsland laadpalen geplaatst daar waar je eerder diesel kon tanken (en je bovendien voor de elektriciteit met munten kunt betalen), terwijl in Nederland de laadstations veelal bij woningen staan.

Duurzaamheid

Tijdens de inspiratiesessie over duurzaamheid ging het ook over hoe beide landen elkaar aanvullen. Een van de hoogtepunten was de pitch van Mayoneur en Unbegun. Deze duurzame startups vertelden in 1 minuut hun verhaal aan ondernemers zoals Bouke Wilens van Scope Design, Brent Waterman van Bambook, Lisette Brouwers van Fairtrade Origi-

Groei export

Günter Gülker is sinds 2013 directeur van de Duits-Nederlandse Handelskamer. ‘Duitsland blijft een zeer interessante markt voor de Nederlandse ondernemers. Dat blijkt wel ui de groei van de export naar Duitsland. Deze is, in het eerste half jaar, met 20 procent gestegen. Trek je hier de inflatie van af, blijft er nog een groeipercentage over van 10. En dat is een fraaie ontwikkeling. Ook op het vlak van duurzaamheid en mobiliteit zijn de Duitsers nieuwsgierig naar de ontwikkelingen in Nederland. Hier liggen dan ook kansen voor de industrie’, laat Gülker weten. ‘Door de geopolitieke ontwikkelingen zien we ook dat er meer samen wordt opgetrokken binnen Europa. Ondernemers kijken dus naar mogelijkheden dichter bij huis.’

Met 1.500 leden is DNHK een organisatie dat onder meer diverse netwerk evenementen organiseert. ‘Het is dan ook goed om te zien dat deze vijfde editie van de Duitslanddag zo’n achthonderd ondernemers heeft weten te trekken. Het is fijn dat we weer fysiek bij elkaar kunnen komen.’

www.dnhk.org

Robothandjes in opmars

Wie een beetje thuis is in de maakindustrie, weet dat er vele items zijn die op de ondernemers a omen. Dat speelt bij alle maakbedrijven, zonder uitzondering. Kijk alleen al naar het personeelstekort en dan zie je dat bedrijven de grootste moeite hebben om aan goede vakmensen te komen.

Dat was goed te zien op Metavak en Welding Week. De aanwezige bedrijven op deze combibeurs toonden tal van oplossingen om de normale ‘handjes’ te vervangen door automatisering. Want dat is toch wel het toverwoord dat binnen het gehele spectrum van de maakindustrie de boventoon voert.

En dat is niet echt onlogisch natuurlijk, want het werk moet wel worden en kunnen worden uitgevoerd. Als je dan onvoldoende handen tot je beschikking hebt, zul je wel door moeten schakelen.

Dat de robotisering een slag maakt, blijkt ook uit cijfers uit het World Robotics Report, van de International Federation of Robotics. In 2021 zijn er wereldwijd 517.385 nieuwe robots geïnstalleerd. Hiermee komt het aantal operationele robots wereldwijd op ongeveer 3,5 miljoen.

De orderboeken zijn vol en de vraag naar industriële robots is nog nooit zo groot geweest. In totaal zullen de wereldwijde robotinstallaties naar verwachting met 10 procent groeien tot bijna 570.000 eenheden in 2022.

Rolf Elling, hoofdredacteur

Reageren?

E-mail: rolfelling@vraagenaanbod.nl

Twitter: @VenA_Rolf

Facebook: www.facebook.com/vraagenaanbod

EVENEMENTEN Volop kansen voor Nederlandse ondernemers in Duitsland

Günter Gülker.

‘Duitsland blijft een zeer interessante markt voor de Nederlandse ondernemers'

Vlnr: De deelnemers aan het ochtendpanelgesprek. Günter Gülker, directeur van de DNHK, Quirine de Weerd, Director Corporate Social Responsibility & Communications bij Lidl, dagvoorzitter Klaas van Kruistum, , Maarten Poot, één van de oprichters van felyx en Bart van der Vis, directeur van Coolblue Duitsland.

nal, Roland Mees van ING en Wouter Winters van PIDZH.

HARRY HERSBACH TOOLS

INNOVATIE

Nederland op plek 4 in EU innovatiescorebord 2022

DEN HAAG • Het EU Innovatiescorebord is een instrument om de innovatieprestaties per land overzichtelijk te maken. Landen die 25 procent beter scoren dan het gemiddelde mogen zichzelf inno vatieleiders noemen. Dit jaar zijn dit Zweden, Finland, Denemarken, Nederland en België. In de top 5 nemen de Scandinavische landen de eerste 3 plekken in beslag en staat Nederland net boven België.

Minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) Micky Adriaansens benadrukt hoe belangrijk het is dat Nederlandse ondernemers juist in deze economisch uitdagende tijden investeren in vernieuwende produc ten en diensten voor toekomstige banen en inkomsten. 'Dit resultaat is een mooie waardering voor hen en voor alle onderzoekers, wetenschap pers en studenten die de basis leggen voor innovatie.'

Beoordeling

Alle landen worden beoordeeld op 32 indicatoren zoals investeringen in onderzoek en ontwikkeling, pu bliek-private samenwerking, innovatie binnen het mkb, digitalisering, octrooiaanvragen, kwaliteit van onderzoek en de mate van werkgelegenheid binnen innovatieve bedrijven en kennisinstellingen. Ook wordt er gekeken naar de ontwikkelingen op onder andere de gebieden digitalisering en duurzaamheid.

Nationaal Groeifonds Minister Adriaansens zegt verder dat de positie als innovatieleider niet vanzelfsprekend is. ‘De overheid draagt daarom in toenemende mate zelf, zoals via het Nationaal Groei fonds, bij aan kansrijke innovatie om onze economie op lange termijn succesvol te laten zijn.’ Met het Nationaal Groeifonds investeert het kabinet in projecten die zorgen voor economi sche groei voor de lange termijn.

RVO als steunpilaar

RVO begeleidt waar het kan de ondernemers waar de minister het over heeft. Van het adviseren bij een octrooiaanvraag tot het toekennen van een subsidie, RVO draagt graag haar steentje bij tijdens de verschillende fases van het innovatietraject van ondernemers. Want dankzij deze on dernemers heeft Nederland de mooie positie op het EU Innovatiescorebord weten te bemachtigen.

Wereldwijde erkenning

Ook buiten Europa scoort Nederland goed. Zo staat wij op wereldwijde innovatieranglijst (Global Innovation Index) van de World Intellectual Property Organization (WIPO) op een mooie 5e plek.

www.rvo.nl

FMB trekt positieve conclusie

BAD SALZUFLEN • Op de laatste dag van de FMB, Toeleveran ciersbeurs Machinebouw, heerst tevredenheid bij exposanten en bezoekers – en bij de organisator.

Christian Enßle, Head of Cluster FMB: ‘We horen van veel kanten dat er bij de stands zeer concrete en resultaatgerichte gesprekken hebben plaatsgevonden.’

Dit is niet verrassend. Volgens een recente enquête heeft meer dan 85 procent van de machinebouwers te maken met materiaaltekorten en knelpunten bij de toeleveranciers. Het logische gevolg is dat er wordt gezocht naar alternatieve bevoorra dingsbronnen of secundaire leveran ciers. Dit is waar de FMB kan zorgen voor een specifiek aanbod. Christian Enßle: ‘De Duitse machinebouw ex porteert wereldwijd, maar koopt bij voorkeur regionaal in. Op de FMB ontmoeten inkopers en andere be sluitvormers toeleveranciers die aan

dit profiel voldoen, en dat over de hele waardeketen.’

Digitalisering

Het tweede onderwerp dat de sec tor nog steeds blijft bezighouden is digitalisering, en ook hier kon de FMB substantiële informatie bieden. Dit geldt voor de talrijke softwareen hardware leveranciers onder de exposanten die hun klanten onder steunen met tools voor de auto matisering en digitalisering van de productie. Maar het geldt ook voor het lezingenprogramma, dat inten sief inging op verschillende facetten van Industrie 4.0, en voor de grote stand van de topcluster it´s OWL, waar de bezoekers niet alleen prak tijkgerichte digitaliseringsprojecten voorgeschoteld kregen, maar ook spannende toekomstperspectieven voor de productie. Christian Enßle: ‘De beurs heeft opnieuw aangetoond dat Oost-Westfalen-Lippe met zijn unieke concentratie van bedrijven,

universiteiten, initiatieven en net werken een echte hotspot is voor In dustrie 4.0. De FMB is de aangewe zen ‘etalage’ voor deze activiteiten.’

2023

Alles bij elkaar bewees de 17e FMB opnieuw zijn belang als werk- en net werkbeurs voor de machinebouw in de noordelijke helft van Duitsland. De tevredenheid van de betrokke nen blijkt ook uit het feit dat veel exposanten nog tijdens de beurs hun stands voor 2023 hebben geboekt. De FMB zal dan weer als vanouds plaats vinden in de tweede week van no vember: van 8 tot 10 november 2023.

www.fmb-messe.de

De volgende FMB is van 8 tot 10 november 2023.

BDR Thermea Group verhoogt productie van warmtepompen

APELDOORN • BDR Thermea Group, een fabrikant van binnenklimaatoplossingen, breidt zijn warmtepompproductie uit om aan de snelgroeiende vraag van consu menten te voldoen naar duurzame en energiezuinige verwarmingsoplossingen. Stijgende gasprijzen en zorgen over energiezekerheid versnellen de Europese vraag naar warmtepompen en hybride oplossingen.

BDR Thermea Group zal daarom nieu we productielijnen voor warmtepom pen openen op haar productielocaties in Apeldoorn, Nederland en Bassano del Grappa, Italië. Vanaf juli 2023 gaan de productielocaties naast de cv-ke tels ook warmtepompen produceren. Het bedrijf vergroot ook de capaciteit met 50 procent op zijn bestaande pro ductielocaties voor warmtepompen in Mertzwiller, Frankrijk en Vilafranca del Penedès, Spanje. Bovendien in tensiveert het concern de productie van warmwaterboilers – een belang rijk onderdeel van warmtepompsys temen – in Istanboel, Turkije. BDR

Thermea Group streeft ernaar de jaarlijkse productie van warmtepom pen te verhogen tot 800.000 in 2026.

Peter Snel, CTO bij BDR Thermea Group, zegt: ‘Warmtepompen en hy bride oplossingen spelen een sleutelrol in de energietransitie. Ze zijn zeer ef ficiënt en bieden de mogelijkheid om de opwekking van warmte op de plek waar je deze nodig hebt koolstofarm te maken. De huidige stijgende gas prijzen en zorgen over energiezeker heid stuwen de vraag naar ongekende hoogten. De afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in het uitbreiden van ons assortiment warmtepompen en het opleiden van installateurs om deze oplossingen te onderhouden. Nu is het tijd om op te schalen om aan de vraag te kunnen blijven voldoen. En aange zien de vraag blijft stijgen, anticipe ren we nu al op verdere uitbreiding.’

Als een van 's werelds grootste fabri kanten van verwarmings- en koelings producten, variërend van hr-ketels tot innovatieve warmtepomptechnologie en aangesloten diensten, loopt BDR Thermea Group voorop in de energie

transitie met zijn assortiment innova tieve producten en oplossingen voor het koolstofarm maken van verwar ming. In 2021 breidde BDR Thermea Group zijn productassortiment uit met 24 nieuwe warmtepompoplossingen.

Het bedrijf voert sinds 2019 succesvolle tests uit met 100% watersto etels voor residentieel gebruik. Vorige maand kondigde ze al aan dat de allereerste pure watersto etel voor commerci ele toepassingen klaar is voor tests.

BDR Thermea Group, opgericht in 2009, is een fabrikant van slimme ther mische comfortoplossingen voor huis houdelijk en commercieel gebruik. Het bedrijf heeft meer dan 6.200 mensen in dienst en is actief in meer dan 100 lan den wereldwijd, met een leidende posi tie in Europa, Turkije, Rusland en Chi na. BDR Thermea Group realiseerde in 2021 een omzet van 2,1 miljard euro. www.bdrthermeagroup.com

BDR Thermea Group verhoogt productie van warmtepompen.

EVENEMENTEN FMB bewees het belang als werk- en netwerkbeurs voor de machinebouw

Wilo en Schneider Electric openen eigen H2Powerplant

DORTMUND (DE) • Wilo heeft een waterstoffabriek in gebruik genomen op het hoofdkantoor in Dortmund. De H2Powerplant is ontwikkeld met Schneider Electric.

‘Of het nu in de industrie, het trans port of de verwarmingssector is, onze samenleving heeft op alle terreinen groene energie nodig’, zei Oliver Her mes, President en CEO van de Wilo Groep tijdens de openingsceremonie. Oliver Hermes en Jean-Pascal Tricoi re, President en CEO van Schneider Electric, ondertekenden hierna een Memorandum of Understanding (MoU). Hiermee versterken de bedrij ven hun strategische samenwerking. ‘Met deze fabriek leggen we de basis voor een zelfvoorzienend, decentraal en regeneratief energievoorzienings netwerk. Daarnaast laten we zien hoe industriële bedrijven essentieel kunnen bijdragen aan klimaatbe scherming en duurzaamheid’, aldus Hermes.

windenergie is CO2-neutraal. Het kan worden opgeslagen en getransporteerd en biedt een aanzienlijke opslagcapaciteit voor zonne-energie. 1 ton kan tot 33.330 kWh energie opslaan. Dat staat gelijk aan het jaarverbruik van 11 driepersoonshuishoudens in een flatgebouw. De fabriek kan tot 520 kilogram waterstof opslaan in de 29,8 meter lange tank.

www.wilo.com

Waterstof geproduceerd uit groene energie zoals fotovoltaïsche energie of Wilo en Schneider Electric openen eigen H2Powerplant.

STAAL Stijgende lijn wereldstaalproductie

BRUSSEL (BE) • De wereldwijde staalproductie vertoont een stijging van 3,7 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Hiermee kwam de productie uit op 151,7 miljoen ton staal.

Dit blijkt uit de cijfers van de World Steel Association, aangeleverd vanuit 64 landen. In oktober daalde de productie in de meeste continenten ten opzichte van een jaar eerder, in het Midden-Oosten, Azië & Oceanië en Afrika was er een stijging te zien van respectievelijk 15,4, 10,6 en één procent . In Rusland, de andere CIS-landen en Oekraïne was de grootste daling te zien van 21,9 procent.

Europa

In Europa was sprake van een daling van 16,7 procent voor de 27 landen van de Europese Unie en een daling van 18,6 procent voor de overige Eu ropese landen ten opzichte van een jaar eerder. De top 5 landen met de hoogste staalproductie waren in juli China, India, Japan, de Verenigde Staten en Rusland. Met een groei van 17,6 procent ten opzichte van vorig jaar kwam China uit op een productie van 87,0 miljoen ton staal, India volgt met grote afstand als tweede met een productie van 9,9 miljoen ton staal, een toename van 1,8 procent ten opzichte van oktober 2021.

www.worldsteel.org

K 2022 innovatiemotor

DÜSSELDORF (DE) • De vreugde van de kunststof- en rubberindustrie om na drie jaar eindelijk weer eens persoonlijk van gedachten te kunnen wisselen op wereldniveau kenmerkte K 2022 Düsseldorf en zorgde voor een uitstekende stem ming onder de 3.037 exposanten.

De bedrijven meldden goede leads en een duidelijke investeringsbereid heid bij de vakbezoekers, noemden veelbelovende nieuwe klantrelaties en het sluiten van talrijke business deals.

‘K in Düsseldorf heeft opnieuw aan de hoogste verwachtingen voldaan. Het blijft de meest internationale, complete en innovatieve beurs van de wereldwijde kunststof- en rubbe rindustrie', zegt Erhard Wienkamp, directeur van de Messe Düsseldorf, verheugd over de goede resultaten en voegt eraan toe: ‘De beurs heeft op indrukwekkende wijze aangetoond hoe waardevol face-to-face netwer ken, toevallige ontmoetingen en fysieke merk- en productervaringen zijn. We zijn zeer tevreden dat K 2022 erin geslaagd is sterke signalen af te

geven als innovatiemotor van de in dustrie en dat onze exposanten zaken hebben gedaan met een groot aantal internationale klanten met grote beslissingsbevoegdheid.'

176.000 vakbezoekers uit alle con tinenten reisden naar het evenement in Düsseldorf. Met meer dan 70 pro cent bleef het aandeel internationa le gasten op K 2022 op een constant hoog niveau.

De volgende K Düsseldorf vindt plaats van 8 tot 15 oktober 2025.

NORMERINGEN

Neem deel aan de bijeenkomst ‘Platform Industrie & Veiligheid’

DELFT • NEN houdt op donderdag 24 november 2022 in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de online bijeenkomst ‘Platform Industrie & Veiligheid’. Via dit platform kunnen belanghebbenden ontwikkelingen van en voor de industrie volgen. Alle betrokke nen in de verschillende sectoren kunnen gratis deelnemen aan de bijeenkomst.

Via het platform ‘Industrie & Veilig heid’ kan iedereen de huidige ontwikkelingen rondom wetgeving en normalisatie volgen, die van belang zijn voor de industrie. Doel van het platform is om de actuele ontwikkelingen in standaardisatie en in de Europese en nationale wetgeving te bespreken. Het platform informeert over ontwik kelingen binnen de vakgebieden van Machinebouw, Drukapparatuur, Arbeid en ATEX.

Tijdens de informatiebijeenkomst geeft het ministerie van SZW een up date over de laatste ontwikkelingen omtrent de nieuwe Machineverordening. De Task Force Machineverordening geeft een update over de ontwikkelingen van het communicatieproces rondom de Machineverordening.

Aanmelden

De bijeenkomst is online op donderdag 24 november 2022 (10.00 – 12.00 uur) en is kosteloos. Wilt u als belanghebbende deelnemen aan de bijeenkomst, meldt u zich dan aan via de website van NEN.

ECONOMIE

Afzetprijzen industrie bijna 23 procent hoger

DEN HAAG De afzetprijzen van de Nederlandse industrie waren in september gemiddeld 22,9 procent hoger dan in september 2021, meldt het CBS. De prijsstijging is verder afgevlakt. In augustus waren de prijzen 25,1 procent hoger dan een jaar eerder. De grote prijsstijgingen zijn vooral te wijten aan toegeno men kosten voor energie, grondstoffen en transport.

De toename van de afzetprijzen van de industrie is sinds juli 2021 ongekend groot. De oorlog in Oekraïne zorgt voor extra druk op de prijzen, bovenop de prijsstijgingen die ont stonden door het snelle herstel van de economie na de coronacrisis.

De stijging van de afzetprijzen in de industrie hangt sterk samen met de prijsontwikkeling van ruwe aard olie. In september kostte een vat ruwe North Sea Brent ongeveer 91 euro. Dat was bijna 43 procent meer dan een jaar eerder. In augustus 2022 kost te een vat ruwe North Sea Brent olie ruim 96 euro, circa 61 procent meer dan een jaar eerder.

Producten van de aardolie-indus trie waren in september 63,6 procent duurder dan in september 2021. In augustus lagen de prijzen 82 procent hoger dan een jaar eerder. Ook in de chemische industrie hangt de afzet prijs over het algemeen samen met de olieprijs. De afzetprijzen van de chemische industrie waren in september 28,3 procent hoger dan een jaar eerder. In augustus lagen de prijzen 30,1 procent hoger dan in augustus 2021.

De K 2022 trok 176.000 vakbezoekers.

‘Meer dan 85 procent van de machinebouwers heeft te maken met materiaaltekorten’

Meer dan een half miljoen nieuwe industriële robots in 2021

FRANKFURT AM MAIN (DE) • Vorig jaar zijn volgens het World Robotics Report, van de International Federation of Robotics, wereldwijd 517.385 nieuwe robots geïnstalleerd. Dit absolute recordaantal brengt het aantal operationele robots wereldwijd op ongeveer 3,5 miljoen. Met een groei van 31 procent in vergelijking met 2020 gaat het ook fors het pre-pandemische record van 22 procent uit 2018 voorbij.

‘Het gebruik van robotica en automatisering groeit met een adembenemende snelheid’, zegt Marina Bill, voorzitter van de International Federation of Robotics. ‘In zes jaar tijd zijn de jaarlijkse robotinstallaties meer dan verdubbeld. Volgens onze laatste statistieken groeiden de installaties in 2021 sterk in alle belangrijke klantsectoren, hoewel verstoringen van de toeleveringsketen en verschillende lokale of regionale tegenwind de productie belemmerden.’

China blijft koploper

Azië blijft ‘s werelds grootste markt voor industriële robots. 74 procent van alle nieuw ingezette robots in 2021 werd geïnstalleerd in Azië (2020: 70 procent). Maar China spant zoals gebruikelijk de kroon. Je kan wel zeggen dat elke tweede robot vorig jaar in China is geïnstalleerd: 268.195 exemplaren. Het operationele aantal ligt nu boven de 1 miljoen eenheden (+27 procent).

Japan is wereldwijd een goede tweede - maar op respectabel afstand - met 47.182 nieuwe robots in 2021 tot een totaal operationeel areaal van 393.326. Na twee jaar van dalende robotinstallaties in alle belangrijke industrieën, begonnen de aantallen in 2021 weer te groeien. Japan is bovendien ‘s werelds belangrijkste producent van robots: De export van Japanse industriële robots bereikt een nieuwe piek

met 186.102 in 2021. Zuid-Korea komt wereldwijd op de vierde plaats dit jaar - de derde plek is voor de VS - met een groei van 31.083 exemplaren in 2021, volgend een vierjarige dalende trend, tot een operationeel totaal van 366.227 eenheden.

Duitsland voorop

De robotinstallaties in Europa stegen met 24 procent, 84.302 exemplaren, in 2021. Dit betekent een nieuwe piek. De vraag van de automobielindustrie bleef stabiel, terwijl de vraag van de algemene industrie met 51 procent steeg. Duitsland, dat tot de vijf grootste robotmarkten ter wereld behoort, had een aandeel van 28 procent van de totale installaties in Europa. Italië volgde met 17 procent en Frankrijk met 7 procent.

Het aantal geïnstalleerde robots in Duitsland groeide met 23.777 tot 245.908 exemplaren in 2021. Dit is het op één na hoogste aantal installaties ooit, na de piek veroorzaakt door massale investeringen van de automobielindustrie in 2018 (26.723 eenheden). De export van industriële robots uit Duitsland steeg met 41 procent tot 22.870 eenheden en overtrof daarmee het niveau van voor de pandemie.

Italië is na Duitsland de grootste robotmarkt in Europa. De belangrijkste groeimotor tussen 2016 en 2021 was de algemene industrie met een jaarlijkse gemiddelde groei van 8 procent. Vorig jaar steeg, door inhaaleffecten en vervroegde aanschaf als gevolg van een verlaging van de belastingkredieten in 2022. Hierdoor steeg het aantal robotinstallaties met 65 procent tot een nieuw recordniveau van 14.083 eenheden in 2021. De robotmarkt in Frankrijk stond op de derde plaats in Europa in 2021. 5.945 nieuwe exemplaren brachten het totaal op 49.312 eenheden, een stijging van 10 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.

In het Verenigd Koninkrijk werden

met 2.054 ‘nieuwkomers vorig jaar minder nieuwe robots geïnstalleerd dan een jaar eerder.

Amerika

In 2021 werden in Amerika 50.712 industriële robots geïnstalleerd, 31 procent meer dan in 2020. Dit is een opmerkelijk herstel na de pandemische dip in 2020 en de tweede keer dat robotinstallaties in Noord- en Zuid-Amerika de grens van 50.000 eenheden overschrijden, met de 55.212 in 2018 als benchmark. De nieuwe installaties in de Verenigde Staten bedroegen 34.987 exemplaren. De auto-industrie is nog steeds veruit de nummer één afnemer met 9.782 robots in 2021. De vraag is

echter al vijf jaar (2016-2021) voortdurend gedaald.. Installaties in de metaal en machinebouw stegen met 66 procent tot 3.814 in 2021. In de kunststofen chemische productenindustrie werden in 2021 3.466 robots (+30 procent) nieuw geïnstalleerd. De voedings- en drankenindustrie installeerde 25 procent meer robots en bereikte een nieuw piekniveau van 3.402 eenheden in 2021. De robotica-industrie biedt hygiënische oplossingen die tijdens de Covid-19 pandemie een groeiende vraag kenden.

Vooruitzichten

Stijgende energieprijzen, prijzen van tussenproducten en schaarste van

We-Metal verkozen tot meest actieve leerbedrijf

RENSWOUDE • We-Metal uit Renswoude heeft de OOM Award 2022 voor de regio Midden-Nederland in de wacht gesleept. In de verkiezing van de meest actieve (metaal)leerbedrijven van Nederland bleef het bedrijf de andere genomineerden Van Pommeren Las- en Montagebedrijf (Veenendaal) en Van den Berg Mechanisatie (Kockengen) voor. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens de jaarvergadering van de Metaalunie district Midden-Nederland.

Volgens het juryrapport ‘tonen alle drie de bedrijven enorme betrokkenheid bij het opleiden maar ook bij de mensen die de opleidingen volgen’.

Klein

‘De verschillen waren dan ook heel klein. Toch zijn we tot een winnaar gekomen: We-Metal. Dit bedrijf toont een groot enthousiasme voor

het opleiden en de vrij recent aangetreden directie gaf zelf aan ook te zoeken naar nog meer wegen om opleiden te stimuleren en te bevorderen, ook buiten het eigen bedrijf. Daarom krijgt We-Metal de OOM Award.’

Veeleisende klanten

‘Wij kunnen niet zonder opleiden’, zegt directeur Johan Rigters. ‘Wij hebben veeleisende klanten. Daarbij horen goed geschoolde mensen die kunnen werken met de nieuwste technieken en thuis zijn in de markt. Opleiden is daar de enige manier voor. Zonder opleiden kunnen we niet groeien en niet de mensen vinden die we zo hard nodig hebben. En het is ook leuk. Als je onze praktijkopleiders bezig ziet met onze jonge talenten, daar krijg je gewoon heel veel energie van.’

elektronische componenten vormen een uitdaging voor alle takken van de wereldeconomie. Maar de orderboeken zijn vol en de vraag naar industriële robots is nog nooit zo groot geweest. In totaal zullen de wereldwijde robotinstallaties naar verwachting met 10 procent groeien tot bijna 570.000 eenheden in 2022.

De post-pandemische hausse van 2021 zal naar verwachting in 2022 afnemen. Van 2022 tot 2025 worden gemiddelde jaarlijkse groeipercentages in het midden- tot hogere eencijferige bereik voorspeld.

www.ifr.org/worldrobotics

De vraag naar industriële robots is nog nooit zo groot geweest. (Foto: archief vraag&Aanbod – Rolf Elling)

‘We kunnen niet zonder opleiden en hebben veeleisende klanten'

ROBOTISERING China koploper op het gebied van robots

We-Metal verkozen tot meest actieve leerbedrijf. (Foto: Olivier Huisman)

ERP-Software: haal meer uit jouw logistiek in 2023

De basis van het hele logistieke systeem

De wereld digitaliseert in rap tempo. Allerlei businessprocessen die voorheen handmatig werden gedaan, worden nu geautomatiseerd. Dat geldt ook voor de logistieke dienstverlening. De kern daarvan is een ERP-systeem, maar zo’n systeem staat niet op zichzelf. Digitale uitwisseling van informatie is essentieel. Hoe gaat dat in zijn werk en wat zijn de voordelen?

Digitalisering is overal. Vooral dankzij de COVID-19 pandemie is digitalisering in een stroomversnelling geraakt. Mensen konden niet meer naar het werk en moesten hun werkzaamheden thuis doen. Om toegang te krijgen tot de documenten, gegevens en e-mail van het werk, moesten bedrijven de manier van werken flink onder de loep nemen. Voor veel ondernemingen een goede gelegenheid om al hun werkprocessen eens tegen het licht te houden. Veel bedrijfsprocessen bleken ook heel goed geautomatiseerd te kunnen worden.

Schakel tussen partijen

Grote bedrijven werken al decennialang met een ERP-systeem. Dit kun je beschouwen als een geavanceerde oplossing voor voorraadbeheer. Geavanceerd, want het kan veel meer dan alleen de voorraad bijhouden. Mits goed ingericht, kan het ook fungeren als schakel tussen toeleverancier, eventueel productie, en eindklant. Een ERP-systeem

kan orders verwerken, en signaleren wanneer er ergens een kink in de kabel is: producten zijn op en kunnen daarom niet op tijd worden geleverd, of er is onvoldoende capaciteit om orders te verwerken.

Een ERP-systeem kan dus de basis zijn van je hele logistieke systeem:

+ Artikelen, voorraden bijhouden

+ Prijzen bijhouden en met een druk op de knop aanpassen

+ Informatie is real-time en iedereen beschikt over dezelfde informatie

+ Orderverwerking

Wanneer je het ERP-systeem verbindt met andere onderdelen van je business, bijvoorbeeld de administratie en facturatie, dan kun je ook dat deel automatiseren. Wanneer een order is verwerkt, stuurt de administratiesoftware automatisch een factuur eruit.

Een WMS voor het magazijn

Een van de grote voordelen van het automatiseren van deze processen is een veel kleinere kans op fouten. Gegevens hoeven namelijk niet meer handmatig te worden overgenomen, bijvoorbeeld van een order naar het magazijn. Een ERP-systeem werkt dan ook nauw samen met een ‘warehouse management systeem’ of WMS. Wat ERP is voor de verkoopkant, is WMS voor de logistieke kant.

Je maakt bijvoorbeeld gebruik van barcodescanners in plaats van papier. Een WMS zorgt ook voor optimale looproutes, zodat order picking efficiënter verloopt. Een WMS maakt ook de weg vrij voor mechanisatie van het magazijn. Waarom zou je de goederen nog ophalen als je ze ook kunt laten brengen?

Gegevens uitwisselen

No man is an island’, en dat geldt zéker voor jouw bedrijf. Om samen te kunnen werken met leveranciers en andere partners – bijvoorbeeld vervoersbedrijven – moet je in staat zijn om gegevens uit te wisselen, liefst digitaal natuurlijk. Als jouw partners geen gebruik maken van dezelfde software als jij, dan zijn er toch mogelijkheden om systemen digitaal te laten communiceren, dankzij de SCSN-standaard. Dit is een protocol waarmee software van verschillende leveranciers informatie uit kunnen wisselen. Daarmee verleng je alle voordelen die jouw ERP-systeem heeft automatisch naar je leveranciers en afnemers, omdat die ook de data digitaal kunnen verwerken. Dus ook hier een veel kleinere kans op fouten, snellere verwerking en real-time inzicht. SCSN zorgt dus voor digitalisering van de hele keten.

Digitalisatie is essentieel

Een ERP- en WMS-systeem is eigenlijk niet meer weg te denken in de hedendaagse logistiek. Het is dé manier om de slag om de steeds veeleisender worden klant te winnen van je concurrentie. Steeds meer bedrijven gaan dan ook over op digitalisatie van hun magazijn, orderverwerking en administratie. Je kunt nog meer uit digitalisatie halen als je de hele keten digitaliseert met behulp van SCSN.

Interesse?

Contacteer ons vandaag op 015 711 50 12 of via info@exact.nl of of start vrijblijvend een demo en probeer Exact 30 dagen gratis uit op Exact.nl/handel

Je kunt nog meer uit digitalisatie halen als je de hele keten digitaliseert met behulp van SCSN”.

Maakindustrie doet goede zaken op Metavak

Rolf Elling

De Metavak en Welding Week 2022 zijn weer achter de rug. ‘We kijken terug op drie drukke dagen waarop de metaalbewerkende maakindustrie van Midden- en Zuid-Nederland samen kwam in Evenementenhal Gorinchem’, zegt Mark de Jong namens de organisatie. De verschillende ondernemers kijken positief terug op de beurs.

Marco Mans van Tuwi laat weten dat ze best tevreden zijn over het resultaat van de recent gehouden Metavak in Gorinchem. ‘De bezoekersaantallen en kwaliteit van de bezoekers waren vooral op woensdag en donderdag goed te noemen. Wij hebben naar aanleiding van de Metavak een leuk aantal nieuwe projecten kunnen opstarten. Met name de combinatie van Metavak en Welding Week heeft een positief effect op het aantal bezoekers’, merkt hij.

TechniShow

Hij blikt ook nog even terug op TechniShow. ‘We waren niet aanwezig en dat is spijtig. Maar het was een zakelijke beslissing om niet te exposeren aangezien er veel afwezigen waren op het vlak van plaatbewer-

king. TechniShow moet wel blijven bestaan want ik draag deze beurs een warm hart toe. Nogmaals, het was een zakelijke overweging om niet te gaan. Kijkend naar Metavak is deze op een goed moment voor ons.’

Overmars Machinehandel

Bij Overmars Machinehandel treffen we Bram Overmars jr. Met een ruime stand en een gevarieerd pakket aan bewerkingsmachines is het bedrijf ruim vertegenwoordigd. Onder de getoonde machines onder meer een kantbank, platenwals, knipschaar, buigmachines, zaagmachines en boor- en tap units. ‘We kunnen alles uit voorraad leveren en verzorgen ook het installatiewerk en service. Op dit moment hebben we zeven machines op de beurs verkocht.

Hieronder een schaar, een kantbank en een platenwals. Daarnaast hebben we nog aanvragen die we na de beurs gaan oppakken. We mogen dus best tevreden zijn.’

Mis bezoek uit regio DW Machines & Gereedschappen is een technische groothandel en totaalleverancier voor de metaalindustrie. Met een breed leveringspakket met verschillende A-merken producten wil het de klanten zo goed mogelijk voorzien in hun behoeften. Daarnaast heeft DW een breed pakket van metaalbewerkende en -verwerkende machines. Door middel van een aantal exclusieve importeurschappen als MVD, Bendmak, FMB en Couth kan DW verschillende nieuwe soorten machines leveren. Deze zijn alle

te bezichtigen in onze showroom. Daarnaast heeft DW een uitgebreide showroom met verschillende gebruikte machines. ‘Het gaat best lekker, we ontmoeten veel geïnteresseerden, maar ik mis wel de mensen uit onze regio, Oost Nederland en dat is best jammer’, laat Gerco Kroeze op de beurs weten.

Vrijwillige veilingen Veilinghuis Troostwijk wilde de eigen activiteiten onder de aandacht brengen van de bezoekers op Metavak. ‘We hebben qua omzet nog maar 3 tot 5 procent faillissementsveilingen en de rest bestaat uit vrijwillige veilingen waarbij er sprake is van geen opvolger of een ondernemer die zijn bedrijf gewoon wil verkopen. En op deze editie van Metavak

hebben we dit onder de aandacht gebracht van de bezoekers. We hebben best veel aanloop en vooral onze rad van fortuin, waarbij kleine attenties zijn te winnen, trok het nodige publiek. Velen hebben dus kennis kunnen maken met onze veilinghuis’, laat Ruben Vogel, accountmanager Metaal weten.

Veel bekenden bij Nardo Peter Plomp is directeur-eigenaar van Nardo Machines en services. Hij startte zijn onderneming in 2016 en is gespecialiseerd in het onderhouden en verkopen van plaatbewerkingsmachines en machines voor HVAC- en isolatietechniek. Onder andere de merken Air-works, Schwartmanns, Nisshinbo, Lockformer ,Yawei Nisshinbo en Pullmax.

Accountmanager Metaal Ruben Vogel (links) met collega Martijn Stoker bij de stand van Troostwijk.

Raymond Wennink toont de 2,5 D-snijkop.

Veel interesse voor de Durma kantbank bij Tuwi op de Metavak.

EVENEMENTEN Diverse ondernemers kijken positief terug op de beurs

Het bedrijf levert machines van onder meer Schwartmanns en Lockformer. ‘Ook produceren we onze eigen CNC-Plasma snijtafel die naar wens is samen te stellen. Daarnaast kunnen klanten bij ons terecht voor service en reparaties aan uw machinepark.’ Nardo Machines & Service is ocieel dealer van Schwartmanns voor Nederland en België en het bedrijf kan alle machines en onderdelen leveren uit hun assortiment. Hierbij kan worden gedacht aan afwikkelunits, knipstraat, walsen, voormachines, ponsmachines, uithoekers, CNC-snijmachines en CNC-afwikkelunits inclusief het boren en ponsen van uw product.

Over Metavak is hij te spreken. ‘We spreken best veel bekenden, maar ook nieuwe klanten en er is veel interesse. Op Metavak ontmoeten we jaarlijks veel van onze relaties en dat is voor ons belangrijk.’

2,5 D snijkop bij Resato

Raymond Wennink is voor Resato aanwezig en op de stand een staan onder andere een 2,5 D-snijkop opgesteld. ‘Hiermee kunnen de kanten

rondom worden gesneden en dat wordt veel gebruikt voor de bewerking van keramische en natuurstenen in onder andere de keukenbranche.’ Over Metavak zegt Wennink dat het vooral ’s avonds toch wel rustig is met het bezoek. ‘Maar we hebben wederom beste leuke en interessante contacten gelegd.’

6.000 bezoekers

Ruim 6.000 mensen bezochten de beurzen en liepen rond op zowel Metavak als Welding Week. Tijdens het beursbezoek ontdekten de bezoekers de nieuwste machines en technologieën en konden ze in contact komen met de ruim 150 exposanten die zich presenteerden op deze beurscombinatie. Er waren deelnemers op het gebied van verspaning, plaatbewerking, automatisering, reiniging en oppervlakte, 3D printen en verbinden. Veel van hen hebben zich al aangesloten voor Metavak 2023 en Welding Week 2024. De volgende editie van Metavak is op 10, 11 en 12 oktober 2023 in Evenementenhal Gorinchem. Welding Week keert op 1, 2 en 3 oktober 2024 weer terug.

'We hebben wederom beste leuke en interessante contacten gelegd’

Peter Plomp.

Veel geïnteresseerden bij DW Machines & Gereedschappen.

Bram Overmars jr. (rechts) is tevreden over de recent gehouden Metavak.

Precisiebeurs de katalysator van de hightechindustrie

De hightechsector is een zeer belangrijke pijler van de Nederlandse economie. En dat is niet gek: deze sector is verantwoordelijk voor zo’n 50 procent van alle R&D investeringen in Nederland. De vraag naar hightech producten blijft bovendien toenemen, waardoor ook de precisietechnologie zich in rap tempo ontwikkelt.

Dit vraagt om specialisatie op vele gebieden. Op 16 en 17 november vindt daarom de 21e editie van de Precisiebeurs plaats in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch. Hier komt de gehele waardeketen van de precisietechnologie bijeen om elkaar te ontmoeten en kennis te delen over de nieuwste ontwikkelingen. Nederland behoort tot de meest innovatieve landen van Europa. Jaarlijks exporteert de Nederlandse high-

techindustrie voor zo’n 22 miljard euro aan goederen. Daarmee stijgt ook de vraag naar nog nauwkeuriger en kleiner meten, produceren en construeren al jaren onverminderd. Op de Precisiebeurs, georganiseerd door Mikrocentrum, komt daarom de top vanuit het bedrijfsleven, opleidingsinstituten, overheidsinstanties, technische universiteiten en incubator programma’s jaarlijks bij elkaar om samen te werken aan de

toekomst. ‘Er worden nieuwe connecties gemaakt en vele bestaande relaties onderhouden’, zegt programmamanager Bart Kooijmans.

Hoogtepunten Er is een breed programma opgezet. Zo zal keynotespreker Marc Hendrikse, boegbeeld van de High Tech Systemen en Materialen (HTSM), het belang van de sector onderstrepen. Ook zullen ruim 325 exposanten ge-

durende twee dagen op de beursvloer aanwezig zijn. Deze organisaties zijn gespecialiseerd in onder meer de fijnmechanica, fotonica en micro- en nanotechnologie. Naast de exposanten zijn er dit jaar ook weer brancheverenigingen te vinden op de beursvloer.

De DSPE, Euspen, VDMA en ILO-net zijn aanwezig, net als nieuwe verenigingen zoals Minacned, De Nederlandse Vacuüm Vereniging (NEVAC) en Het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI).

En er is meer te beleven: een Young Talent programma opgezet met pitches en een demoplein en een arena met universiteiten, hogescholen, start-ups en kennisinstellingen. Daarnaast is er een live stage met paneldiscussies, pitches en expert sessions. Ook vinden er live uitzendingen plaats van BNR Nieuwsradio. Beide dagen worden afgesloten met een netwerkborrel.

is, komt volgens Kooijmans niet zomaar uit de lucht vallen. 'Op de beurs krijgen bezoekers elk jaar weer de kans om belangrijke kennis op te doen. Je komt daarnaast op een laagdrempelige manier in contact met potentiële partners om in de toekomst zaken mee te doen, of juist met je concurrenten. Dit versterkt de keten in zijn geheel. Doordat we nu in de Brabanthallen zitten, hebben we alle ruimte om nieuwe partijen toe te laten. Als gevolg zien we niet alleen een groei in het aantal exposanten. Er zijn dit jaar nog meer brancheverenigingen aanwezig en dus krijgen bezoekers een unieke kans om hun bedrijf te vertegenwoordigen en om bijvoorbeeld subsidieprojecten op te starten. En laten we vooral ook de netwerkborrels niet vergeten. Alleen daarvoor is het al de moeite waard om te komen.'

De exposanten zijn gespecialiseerd in onder meer de fi jnmechanica, fotonica en micro- en nanotechnologie.

Kooijmans verwacht een hoge opkomst. ‘Ik kijk uit naar de beurs, en velen met mij. ‘Binnen een paar weken had driekwart van de exposanten zich al ingeschreven en de rest volgde in no-time. Er is behoefte aan fysieke ontmoetingsmomenten.’

Unieke kansen

de Precisiebeurs zo populair

Precisiebeurs 2022 16 & 17 november 2022 10.00 - 17.00 uur

Gratis toegang

Brabanthallen 's-Hertogenbosch

De hightechsector is een zeer belangrijke pijler van de Nederlandse economie.

EVENENEMENTEN De hightechsector is een zeer belangrijke pijler van de Nederlandse economie

Nederland loopt voorop in vacuüm en clean

EINDHOVEN • Klein, kleiner, kleinst betekent ook schoon, schoner, schoonst. Omdat het in vrijwel ieder hightech- en maakbedrijf alsmaar nauwkeuriger en preciezer moet, is het logisch dat de reinheid van alle componenten aan steeds hogere eisen moet voldoen. Als je producten in vacuüm wil gebruiken, zullen deze schoon moeten zijn.

Of een product schoon genoeg is, hangt van de applicatie af. ‘Schoon voor de een is niet schoon voor de ander’, zegt Jeroen van Westing van vacuümspecialist Vacutech uit Den Hoorn. ‘Klanten komen soms met wensen die ze in de praktijk helemaal niet nodig hebben. Wij denken hierin met de klant mee, want er hangt natuurlijk een prijskaartje aan hoe hoog de lat ligt.’

Maakbaarheid en mogelijke reinheid beginnen bij het ontwerp, stelt Van Westing. ‘Als we een tekening van een klant krijgen, beoordelen we deze op maakbaarheid en mogelijkheid om het te kunnen reinigen. Het gebeurt bijvoorbeeld wel eens dat een designer onvoldoende rekening houdt met de reinigbaarheid van het ontwerp. We gaan dan graag met zo’n partij om tafel – het liefst zo vroeg mogelijk in het traject – en zorgen samen voor een goed maakbaar en goed te reinigen ontwerp.’

Voorsprong biedt kansen

De vraag naar schone en extreem schone producten wordt steeds groter. Cleanrooms schieten als paddenstoelen uit de grond bij heel veel toeleveranciers, zeker als ze werkzaam zijn in de hightechindustrie.

De grote motoren achter deze trend

zijn ASML en Thermo Fisher. ‘De push vanuit die bedrijven en hun hele ecosysteem maakt dat Nederland wereldwijd vooroploopt in contamination control’, stelt Freek Molkenboer, senior systems engineer bij TNO en vicevoorzitter van de Nederlandse vacuümvereniging Nevac. Hij trekt een vergelijking met de Amerikaanse tegenhanger van de Nevac. ‘Bij de AVS had niemand 5 tot 6 jaar geleden nog gehoord van ultraclean vacuüm terwijl dat in Nederland toen al heel groot was.’

Vraag een Nederlandse hightech toeleverancier om grade 1 of grade 2 en hij weet wat er wordt bedoeld. ‘Het is wellicht niet gek dat die term in het buitenland niet direct wordt herkend, want het is ASML-taal, maar ze weten in het buitenland vaak niet eens wat er überhaupt belangrijk is. Nederland heeft echt een voorsprong en daarmee kunnen we ons voordeel doen’, zegt Molkenboer.

In de analytische markt liggen kansen, die voor een deel al worden ingevuld via Thermo Fisher Scientific. Ook bij de productie van bijvoorbeeld componenten en sensoren voor de space industrie zijn de reinheidseisen steeds hoger. Dat is nu wellicht nog niet op hetzelfde niveau als bij ASML, maar je kunt erop wachten totdat ook die markten ultraclean moeten gaan werken. Nederlandse specialisten hebben dan alles al klaarstaan.

De eisen die ASML stelt aan reinheid zijn immens. ‘Er is geen bedrijf ter wereld dat de lat zo hoog legt’, weet Hans Cools, operations managers bij IPS Innovar dat zich heeft gespecialiseerd in zeer nauwkeurig industrieel reinigen. ‘Bij Thermo

Fisher en Carl Zeiss vragen ze ook veel op het gebied van schoon werken, maar ASML zet de standaard. Dat bedrijf heeft de taal voor extreem clean geschreven.’

En dat bedoelt Cools letterlijk. De reinheidsniveaus grade 1, 2, 3 en 4 komen direct van de specialisten in Veldhoven. ‘Onlangs heeft ASML de grades herzien waardoor ze nog weer een trapje strenger zijn. Ik verwacht dat die trend zich zal doorzetten. Dat is niet gelijk iets voor volgend jaar, maar stelselmatig zal het steeds schoner moeten en dus steeds lastiger om aan de eisen te voldoen.’

Eigenlijk onmogelijk

Om uit te leggen hoe moeilijk de ASML-grades zijn, geeft Cools een introductieles in hightech reiniging. ‘Er zijn twee grote groepen vervuilingen: particles en moleculaire verontreiniging. Bij deeltjes moet je denken aan stof en vezels. Voor grade 4 mogen die 40 tot 50 micrometer groot zijn. In principe zou je dat kunnen halen met een goede vaatwasser. Zodra je de onderdelen echter uit het apparaat haalt, zijn ze al niet meer grade 4 door al het stof dat in de keuken dwarrelt, dus je moet dat in een cleanroom doen. Bij grade 2 gaat het om deeltjes die niet groter mogen zijn dan 20 tot 30 micron. Dat lijkt niet zo’n grote stap, maar het is een wereld van verschil. Wij hebben daarvoor een speciale wasstraat staan, dat maakt het reinigen een stuk eenvoudiger.’

Dan het summum: grade 1. ‘Alle deeltjes groter dan 0,5 micron moeten dan worden verwijderd. Dat is eigenlijk onmogelijk’, lacht Cools. ‘Daarom is de eis dat er maximaal twintigduizend per vierkante me-

ter mogen blijven liggen. Dat klinkt veel, maar is echt enorm weinig. Daarvoor heb je zeer specialistische apparatuur nodig, met uitgebreide reinigingsprogramma’s.’

Bij moleculaire vervuiling moet je denken aan koel- en smeermiddelen, oliën en emulsies die tijdens het productieproces zijn gebruikt en op het onderdeel zijn achtergebleven. ‘Grotendeels kun je dat oplossen met dezelfde reinigingsstappen als voor de particles, waarbij het vooral draait om ontvetting’, aldus Cools. ‘Daarna gaan de producten vaak nog in een oven om alles uit te stoken en volgt er een restgasanalyse ter controle. Moleculair reinigen klinkt wellicht ingewikkelder dan het verwijderen van alle deeltjes, maar in de praktijk is het iets makkelijker.’

Ten slotte is er nog zoiets als hydrogen induced outgassing. Cools: ‘Dat zijn elementen die uitbreken op het moment dat ze in contact komen met waterstof. Dat is nefast voor de werking van de ASML-machines dus die moet je voorkomen. Helaas kun je dat niet inline meten zoals met een RGA. Het moet op procesniveau. De effort daarvoor is extreem hoog.’

Basiskennis ontbreekt De grades van ASML zijn natuurlijk nuttig voor alle bedrijven uit het ecosysteem van de Veldhovense machinebouwer. Maar ze zijn ook wat extreem; lang niet alle toepassingen hebben dat niveau nodig. ‘Het zou mooi zijn als er algemene richtlijnen zouden komen”, vindt Van Westing. ‘Zelfs grade 4 is lang niet altijd aan de orde. Een algemene norm in de industrie zou daarom heel prettig zijn. De VCCN heeft met een projectgroep, die uit OEM-ers, toeleveran-

ciers en kennisorganisaties bestaat, richtlijn 12 geschreven. Deze richtlijn geeft productie bedrijven handvatten hoe ze schoon moeten produceren.’

Van Westing constateert dat het bij veel technische nieuwkomers ontbreekt aan de basiskennis over vacuum en clean. ‘Nieuwe medewerkers moeten we vrijwel altijd bijscholen. We zitten weliswaar in een vrij specialistisch gebied, maar de markt groeit zo hard dat alle toeleveranciers in de keten mee moeten. En dat is geen vanzelfsprekendheid.’

Molkenboer vult aan: ‘Het zou heel goed zijn als vacuüm en clean een standaard onderwerp wordt op technische universiteiten, op hbo’s en op mbo’s. Want over het algemeen is er nu te weinig aandacht voor, terwijl het belang alleen maar toeneemt. Zonder vacuüm en clean zouden we jaren terug zijn in heel veel ontwikkelingen.’

Ook Cools bemerkt de druk op de arbeidsmarkt. ‘Iedereen bouwt een cleanroom maar die moeten ook gevuld worden met mensen. Het is sowieso al uitdagend om genoeg technische personeel te vinden, maar mensen met cleanroomervaring zijn nog dunner gezaaid. Met de groei die bijvoorbeeld ASML de komende jaren wil doormaken, moet er overal nog heel veel volk bij. Een deel van die puzzel is om meer te automatiseren; niet omdat dat uit reinheid moet, maar gewoon om het met de beschikbare bezetting te kunnen oplossen. Met machines kun je nu al heel veel, maar het gaat erom dat je ze op een goede manier inzet. Dat is mensenwerk, het vakmanschap van vacuüm en clean.’

‘Er worden nieuwe connecties gemaakt en vele bestaande relaties onderhouden’

De top van het bedrijfsleven, opleidingsinstituten en overheidsinstanties komt jaarlijks bij elkaar op de Precisiebeurs.

Alexander Pil, Mikrocentrum

Staalbouwdag 2022 in teken van groener en circulair bouwen met staal

doen. ‘Maar daar moeten we wel voor samenwerken.’

Het thema van de Staalbouwdag 2022 in Leusden was Green Deal in Steel. Meer dan duizend staalprofessionals bezochten het evenement. Voorafgaand werd het Platform Staalframebouw gelanceerd. Groener en circulair bouwen met staal, dat waren de grote onderwerpen van de Staalbouwdag. De conclusie is dat er veel kansen zijn voor de staalbouw.

Voor een groep van ongeveer veertig belangstellenden startte de Staalbouwdag al om tien uur. Zij kwamen speciaal voor de oprichting van het Platform Staalframebouw (PSFB).

Vijftig bedrijven gaan kennis en informatie uitwisselen om samen sterk te zijn. Staalframebouw is na de bouw ook onzichtbaar, bleek uit

de sessie. Onbekend is dan al snel onbemind.

Marco Pauw, secretaris PSFB en Bouwen met Staal leidt de sessie in met een stukje geschiedenis: ‘Zeven tig jaar staalframebouw. De eerste staalframebouw huizen zijn in 1952 ontworpen door Alexandre Horo witz. In de negentiger jaren was de

herintroductie van staalframebouw.’ Staalframebouw en koudgevormde profielen zijn volwaardige bouwcon cepten voor de industriële bouw en de renovatie- en herstructureringsmarkt. Bouwconcepten op basis van koudgevormde profielen winnen daarbij terrein om het nieuwbouw woningentekort snel de das om te

De plannen

Roy van Hoorn, voorzitter PSFB van BAAS Architecten vervolgt het verhaal voor de bezoekers en zet uiteen wat er moet gaat gebeuren om de staalframebouw beter in de markt te zetten. ‘Mensen komen bij ons niet met de vraag: We willen staalframebouw, maar we willen zoveel vierkante meters. Steeds belangrijker wordt prefab, inbouwen van leidingsystemen en elektra in de bouw. Ongeveer vijf procent van de klanten komt maar met het idee dat ze staalframebouw willen. Wij moeten klanten dus enthousiaster maken.’ De voordelen sterk en kwaliteit moeten bekendgemaakt worden, dat is de kracht van het systeem.

‘Het afgelopen hal aar zijn we met

de stuurgroep van start gegaan, er zijn verschillende thema’s besproken en er is een visie wat we willen bereiken.’ Vooral het bereikbaar en bekendmaken voor de markt. Constructeurs zien te bereiken en enthousiast maken. Deel twee is het beroemde handboek dat moet geactualiseerd worden door de marktpartijen, vervolgens websites en promotie. ‘Wij laten foto’s van projecten zien, maar daar zie je niet aan dat het staalframebouw is. Dat moeten we uitdragen, daar ligt de grootste uitdaging.’ De branche moet staalframebouw met de juiste kennis fabriceren en daar is een actueel handboek weer belangrijk voor. ‘Delen van informatie voor goede producten.’

Oprichter van Archipelontwerpers, Eric Vreedenburgh, nam de bezoekers mee in een presentatie van tal van mogelijkheden met staalframe-

Evert Bruinekool

STAAL Sector gaat voor 60% CO2-reductie in 2030

bouw. Hij stipte aan dat het lichtgewichtaspect vooral interessant is om bijvoorbeeld op de bestaande bouw nog een etage toe te voegen of toegankelijk te maken, zoals woningen boven winkels

Staalbouwdag 2022

Frank Maatje, directeur Bouwen met Staal: ‘We lanceren vandaag de roadmap Groen Staal. Daar is aan gewerkt door de hele keten.’ Het doel is zestig procent minder uitstoot. Dit wordt gerealiseerd door met waterstof te produceren, te elektrificeren, meer te hergebruiken, lichtere constructies te ontwerpen en groene stroom te gebruiken. ‘De hele keten gaat er nu mee aan de slag.’

Staalframebouw past heel goed bij reduceren van CO2 en moet door de markt verder worden ontdekt. ‘Je moet veel gespecialiseerde kennis

hebben om ermee te kunnenwerken.

Daarom is houtskeletbouw bekender, dat is simpeler en gemakkelijker te verwerken op locatie. Complexere vormen zijn echter beter mogelijk met staalframebouw. Wij willen die kennis in de markt verspreiden. Wij zijn recent geaccrediteerd als leeren kennisinstituut voor staalbouw en mogen een mastertitel uitreiken’, zegt Maatje.

Tevreden exposanten

Dick Koopmans, manager bij Stafa: ‘Een geweldige uitstraling heeft het AFAS-gebouw en een gericht publiek. Allerlei pluimage uit de staalbouw bezoekt ons voor bouten en moeren.’

Veel vragen zijn er voor eventuele toe komstige bouwprojecten. Stafa deelde chocoladebouten uit aan de klanten.

‘Vooral leuk zijn de technische vragen en problemen, daar ga ik over naden

ken en oplossingen voor zoeken’, vertelt Koopmans.

Ook Tuwi Nederland met Maik Wensink als verkoopmanager stond hier voor het eerst. ‘Wij hebben nu ook voor de constructiestaalbouw een op lossing; de boorzaagstraat van M&G. Het is een leuke dag. Voornamelijk doen wij de platenindustrie en nu heb ben we ook oplossingen voor de constructiebouwers. Dat moet groeien en deze dag geeft daar een goeie bijdrage aan op een prachtige locatie.’

Bouwakkoord Staal

Professor dr. Jacqueline Cramer, voorzitter Bouwakkoord Staal, geeft tijdens het congres de stand van za ken weer. De plannen voor 2030 zijn CO2-reductie van ten minste zestig procent met waardebehoud van pro ducten en materialen op het hoogste niveau. Reductie van het milieu-impact

en toename van social capital via kennis en ontwikkeling, delen van innovatie en transparante communicatie. Het schema is in het tijdspad goed op orde, de roadmap is nu zo goed als klaar. Volgend jaar tot 2028 gaat hij uitgerold worden en vanaf 2028 tot 2030 gaat hij uitgerold worden in de keten.

Cramer legt uit dat de CO2-reductie tot circa tachtig procent kan oplopen ten opzichte van 1990. Daarnaast kan al het benodigde staal verkregen wor den uit hergebruik en recycling van regionaal schroot. De voordelen daarvan zijn ook nog eens dat er minder transportbewegingen zijn. Veel schroot wordt nu nog geëxporteerd. Primair zijn er dus nieuwe staalprocessen no dig en zal men eerder kiezen voor herbestemming in plaats van nieuwbouw. Toepassing van Hogesterkte Staal (HSS) biedt ook kansen op reductie. Hergebruik en schroot dat door Neder

Kansen voor HSS

De voordelen van HSS zijn minder staal en minder transport en lichtere funderingen. De schrootrecycling in Nederland is 2515 kiloton dat is gelijk aan wat er ingezameld kan worden en scheelt veel transportbewegingen. In de bouw wordt 1460 kiloton gebruikt. Daarvoor is het echter wel noodzakelijk dat de selectie verdergaat door scanners, robots en machine learning. De reinigingstechnologieën moeten beter zijn, dan kan er meer staal met electric arc furnace geproduceerd worden. Daarnaast moet de ketenaanpak aangepast worden, zodat er een gelijk speelveld ontstaat ten aanzien van circulariteit, milieu-impact en transport voor de gehele staalbouw.

‘

We moeten klanten enthousiaster maken voor staalframebouw’

land geëxporteerd wordt kan ook hier verwerkt worden.

De

Two 4 Steel bestaat twintig jaar

Two 4 Steel is leverancier van hal abricaten voor metaalbewerkingsbedrijven, gereedschapsmakerijen, machinebouw en jnmechanische industrie. De rma verhandeld gelegeerd staal, nikkel- en titaanlegeringen, hieronder verstaat Bruinsma gereedschapsstaal, vaak precisie- en voorgeslepen, titaan rond staf en plaat, op maat gesneden of gezaagd. Op 1 november bestaat het bedrijf exact twintig jaar.

organisatie nog meer te netunen aan bijvoorbeeld de ISO 9001:2015norm. Stapje voor stapje wordt de al in bezit zijnde kwaliteitseis nog beter ge netuned. Zo worden binnenkort alle materialen van een eigen label voorzien.

Ofwel

geen ongeleerd staal, daar hebben zij niets mee, maar gereedschapstaal; ASP2000 stalen, Crucible CPM stalen, titaan- en nikkellegeringen, smeedstukken en op maat bewerkte (kopen grond) platen. Het staal wordt op maat gezaagd en geleverd. Het op maat zagen vereist specialistische kennis die Two 4 Steel in huis heeft en daartoe net weer een nieuwe Kasto zaagmachine met een bereik van 560 x 430 mm besteld.

Voorraadhoudend

Een nichemarkt met materiaal dat zij ook standaard op voorraad houden. Two 4 Steel heeft een tiental vaste le veranciers en weet daardoor de weg en altijd een oplossing. De coronatijd en nu weer de dreigende recessie bewijzen dat, alles is gewoon op voorraad. Heb je als bedrijf een specialistische vraag dan wordt er een oplossing gezocht door directeur Eelco Bruinsma, zijn opvolger Samir Tobi of collega’s. “Doen waar je goed in bent, is ons credo.”

De volgende generatie

De veertigjarige Tobi is nu enkele jaren werkzaam in het bedrijf, een neef van Bruinsma. Er is na twintig jaar Two 4 Steel besloten dat hij de komende vijf jaar naast Bruinsma langzaam het stokje gaat overne men. Als een spons neemt Tobi de kennis van Bruinsma in zich op. Net als Bruinsma steekt Tobi zelf ook de handen uit de mouwen in het vijf man sterke team, Het materiaal management waaronder het zagen

daarvan heeft hij inmiddels al onder de knie.

Hij kent inmiddels alle in en outs die nodig zijn om de vaak ex tra harde en taaie materialen te verwerken. Op beurzen en andere evenementen wordt hij inmiddels voorgesteld als de toekomstige opvolger van Bruinsma. Hij werkt net als al zijn collega’s secuur en ze werken gezamenlijk om de

Klaar voor de volgende twintig jaar Twintig jaar geleden begon het bedrijf met twee mensen, vandaar ook de naam Two 4 Steel. “De buitenlandse voorraadhoudende werkgever waar wij werkten stopte met de vestiging in Nederland en daar zagen wij een kans,” vertelt Bruinsma. Tot 2015 werkte Bruinsma met zijn compagnon, toen gingen zij hun eigen weg en is Bruinsma

verdergegaan met Two 4 Steel . “In de tussentijd is er veel veranderd.” Op de website staat alles over de legeringen in de staalwijzer, wat kun je ermee, welke legeringen zitten erin en wat zijn de eigenschappen. Hieruit volgt dan de vraag; wat kun je leveren. “Die vraag komt nu bijna altijd per mail binnen, bellen komt steeds minder vaak voor, al staan we direct voor de klant klaar, ook aan de telefoon of met een bezoek.”

Alles verandert en wordt steeds beter De nieuwe Kasto Win A 5.6 zaagmachine met een bereik van 560 x 430 millimeter gaat nog sneller en nauwkeuriger zagen. Alles is in de computer ingevoerd, ook de grote

voorraad. De hele work ow is gestandaardiseerd onder de ISO 9001: 2015-norm. Hier houdt Tobi zich het laatste jaar intensief mee bezig. “Wij willen niet zozeer een certi caat maar het is voor ons vooral een hulpmiddel om de interne procedures te netunen,” vertelt Tobi. “Kwaliteit is heel belangrijk, de producten moeten op het juiste moment met de juiste speci caties en maten bij de klant komen.” Bij zijn vorige werkgever heeft hij ook ISO-systemen opgezet maar nu vooral vanuit een intrinsieke motivatie. ISO moet levering en dienstverlening voor de klant verbeteren. “Het gaat niet om het papiertje, ISO is een hulpmiddel waardoor je je bedrijfsprocessen nogmaals onder de loep neemt en erop scherpstelt.”

Leuk werk

“Het is gewoon heel interessant en afwisselend werk,” zegt Tobi.

“Zagen, o ertes opstellen, bestel len, klantenbezoek en leren van een specialist als Bruinsma.” Wat kan je het best toepassen voor welk product of proces, er is een nieuwe wereld voor hem opengegaan.

“Vroeger was staal staal voor mij, dat zie ik nu echt anders. Nu ga ik met nog meer plezier naar mijn werk, ik leer veel en het geeft mij veel energie om mij in deze nieuwe uitdaging vast te bijten. Ik leer elke dag weer.”

Stainless Steel World Conference & Exhibition 2022 was een geweldi ge ervaring voor Tobi en onlangs Hydrogen 2022 in Bremen even eens. Ze kijken vooral: “Wat voegt dat toe voor ons en kunnen wij daar iets mee,” vertelt Tobi. “Doorlopend kijken naar de vraag in de markt en dit in combinatie met onze vaste kern van leveranciers. Een euro goedkoper is het niet, contacten, betrouwbaarheid en kwaliteit staat op nummer een.”

INDUSTRIETECHNIEK Lagerunits

Centraal in het NSK productaanbod voor de voedings- en drankindustrie staat de RHP Silver-Lube-reeks lagerunits. Deze innovatieve lagers zijn opgebouwd uit een groot aantal corrosiebestendige componenten, waaronder inserts met hoogwaardige roestvaststalen ringen en kogels, kooi, slingerschijven en stelschroeven. Bovendien zijn de inserts ingebouwd in een zeer sterke PBT thermoplastische behuizing met een roestvaststalen smeernippel. Dankzij de uitstekende bescherming tegen corrosie, chemicaliën en reinigingsmiddelen is Silver-Lube bestand tegen de zware bedrijfsomstandigheden in voedselfabrieken over de hele wereld. Silver-Lube lagerunits zijn ideaal voor toepassingen waarbij frequente spoelbeurten, optimale hygiënenormen en een goede chemische bestendigheid over een breed temperatuurbereik vereist zijn. Silver-Lube® lagerunits zijn verkrijgbaar in kussenblok, tweebouts flens, vierbouts flens en take-up unit configuraties.

www.nsk.com

INDUSTRIETECHNIEK

MTB-applicatiekits

Geautomatiseerd beladen en ontladen in slechts een paar stappen: met de MTB-applicatiekits biedt SCHUNK een eenvoudige start in gedeeltelijke automatisering met cobots. De meegeleverde grijpers en spanners zijn perfect aangepast voor gebruik bij het verspanen van metaal en kunnen worden gecombineerd met robot specifieke verbindingssets. Dit bespaart tijd bij het plannen, maakt tot 50 procent sneller beladen en ontladen mogelijk en verbetert de machinebezetting. Afhankelijk van de ruimte en taak zijn de applicatiekits verkrijgbaar met een enkele of dubbele grijper. Elk kit bevat één of twee universele JGP-P-grijpers met een afblaasventiel en een afgesloten ventiel box. De dubbele grijperkit zorgt voor maximale productiviteit omdat de twee grijpers de machine in één keer kunnen beladen en ontladen, wat resulteert in een tijdsbesparing van bijna 50 procent.

www.schunk.com

2D-visionsensor

SICK breidt de serie Inspector-smartcamera opnieuw uit. Voor de inline inspectie van kleine onderdelen, modules en eindproducten in de industriële omgeving is er nu de ultracompacte 2D-visionsensor InspectorP61x. Ideaal voor toepassingen met een beperkte installatieruimte of voor een snelle montage op een robotarm. De visionsensor beschikt over een geïntegreerde optiek en verlichting die wat sterkte, kleur en type licht betreft eenvoudig instelbaar is. Zo zijn kwalitatief hoogwaardige beelden altijd direct binnen handbereik. De speciale Quality Inspection app, bij de prijs inbegrepen, zorgt ervoor dat iedereen – expert of minder ervaren – de sensor via een intuitieve webinterface snel kan configureren. Behoefte aan aanvullende of vervangende functies? Dankzij steeds meer SICK Nova Tools en SensorApps uit de SICK AppPool, en door klantspecifiek maatwerk brengt SICK deze binnen handbereik.

METAAL Schachtfrezen

WIDIA heeft het WCE-platform voor massief hardmetalen schachtfrezen gelanceerd. Het platform biedt betaalbare prestaties en betrouwbaarheid voor kleine tot middelgrote verspaningsbedrijven. De eerste uitgave van het WCE-platform is voorzien van WCE4, een geometrie met vier spaangroeven die geavanceerde, hoogwaardige eigenschappen combineert met een gloednieuwe, veelzijdige kwaliteit die wordt aangeboden tegen een zeer concurrerende prijs. Met zijn nieuwe ontwerp levert de WCE4 de volgende generatie veelzijdige inzetbare cilindrische frezen om onze klanten te helpen productiever en efficiënter te zijn. De WCE4 is een aantrekkelijk geprijsd gereedschap voor kleine tot middelgrote bedrijven waar betrouwbaarheid en een consequente standtijd hoog in het vaandel staan. Twee belangrijke kenmerken van dit type gereedschap zijn de asymmetrische snijkantsverdeling en variabele spiraalhoek. De combinatie van deze twee vermindert trillingen en maakt zware sneden mogelijk, terwijl de nieuwe hardmetaalsoort, WU20PE, veelzijdigheid mogelijk maakt in staal, roestvrij staal en gietijzer toepassingen.

www.widia.com

INDUSTRIETECHNIEK Elektrische ontlading detecteren

Met de Fluke ii910 Precision Acoustic Imager kan op unieke wijze corona- en gedeeltelijke ontlading op een veilige afstand tot 120 meter worden gedetecteerd. Teams kunnen veilig werken, het risico van brand

minimaliseren en storingen helpen verminderen. De Fluke ii910 biedt ook een grotere gevoeligheid voor het detecteren van lekkages in perslucht-, gas- en vacuümsystemen, waardoor uitvaltijd die tot 1000 euro per minuut kan kosten, wordt beperkt. Elektrische detectie van ontlading of controle op lekkage kan worden uitgevoerd als onderdeel van een regelmatige onderhoudsprocedure. Met de handheld warmtebeeldcamera kunnen gebruikers snel en visueel de locatie van storingen vanaf een veilige afstand bepalen en gegevens vastleggen voor latere analyse. Zelfs kleine lekken met lage druk of lage dichtheid worden nu gemakkelijk gedetecteerd.

www.fluke.com

INDUSTRIETECHNIEK

Digitaal platform

Ewellix heeft een intelligent digitaal platform gelanceerd, dat de basis vormt voor een nieuwe en geavanceerde generatie van lineaire aandrijvingen. Het nieuwe SmartX digitale platform van Ewellix is ontworpen om ontwerpers te helpen bewegings-, robot- en automatiseringssystemen te ontwikkelen die veel slimmer zijn en meer connectiviteit en flexibiliteit bieden dan met bestaande apparatuur mogelijk is. Daardoor wordt het mogelijk de productiviteit, betrouwbaarheid, veiligheid en functionaliteit te verbeteren en een toekomst-bestendige oplossing te bieden die voldoet aan de eisen voor industrie 4.0, slimme fabrieken en IoT. De nieuwe generatie SmartX lineaire producten heeft slimme digitale besturings-, sensor- en communicatietechnologieën die in de behuizing van het product geïntegreerd zijn. Ter vergelijking: bij traditionele lineaire producten moeten besturingsunits en kracht- en positiesensoren vaak extern gemonteerd worden. Ze zijn bovendien vaak afkomstig van verschillende leveranciers, wat kan leiden tot problemen met compatibiliteit, functionaliteit en onderhoud.

INDUSTRIETECHNIEK Vacuümgrijpers

Coval, de Franse leider in vacuümtechniek, biedt vacuümgrijpers voor geautomatiseerde toepassingen - van het grijpen van enkelvoudige onderdelen tot volledige lagen van gestapelde producten of onderdelen. Het assortiment is geschikt voor toepassingen bij zowel cobots als robots. Het bedrijf heeft een uitgebreide catalogus met modulaire producten, zodat aan iedere wens van de klant kan worden voldaan. Deze kunnen op verschillende punten langs de productielijn worden toegepast. Denk aan het manipuleren van individuele objecten, maar bijvoorbeeld ook het palletiseren van een volledige laag of rij producten aan het einde van de lijn. Het assortiment omvat drie complementaire series, te beginnen met de ultracompacte CVGC-modellen. Deze zijn gemaakt van koolstofvezelversterkte materialen en zijn bedoeld voor gebruik in combinatie met cobots. De CVGL-serie bestaat uit compacte, lichtgewicht grijpers voor robots. Aan de bovenkant van het programma bevindt zich de modulaire serie MVG, die volledig configureerbaar is.

www.coval-inc.com

INDUSTRIETECHNIEK Bedieningsmodule

De Parker Automation Controller PAC120 en de elektrohydraulische bedieningsmodule PACHC bieden samen een innovatieve oplossing voor de automatisering van snelle en precieze hydraulische processen. De compacte PLC PAC120 kan worden gecombineerd met verschillende PACHC-bedieningsmodules, wat de bediening van de positie en kracht/druk van maximaal 40 hydraulische assen mogelijk gemaakt. In combinatie met de uitgebreide hydrauliekventielen van Parker kunnen specifieke en veeleisende bedieningen vanuit een enkele bron gerealiseerd worden. De nieuwe PAC120-regelaar kan via CODESYS V3 eenvoudig aangepast worden aan de betreffende toepassing. Een SD-kaartsleuf en een USB-interface maken het mogelijk om procesgegevens lokaal op te slaan en bedieningsprogramma's uit te wisselen. Afhankelijk van de variant worden ProfiNet IO/IRT, OPC UA, Modubus TCP, Ethernet/IP en EtherCAT ondersteund voor gegevensuitwisseling tussen machines. Ook kunnen extra communicatiekanalen geopend worden door middel van interface- en busmodules, wat de integratie in bestaande bedieningsconcepten mogelijk maakt.

www.parker.com

INDUSTRIETECHNIEK

Accu-reciprozaag

Een krachtpatser die zich onderscheidt in zaagsnelheid, kracht en laag trillingsniveau. Dat is de 40 Volt Max accu-reciprozaag JR002GZ, de nieuwe uitbreiding op het XGT-platform van Makita. Hij is breed inzetbaar, dat komt goed van pas bij uiteenlopende klussen in de bouw.

Het zaagblad is met één vingerbeweging te verwisselen, ook als het heet is.

Het is de eerste machine van de fabrikant die zich kan meten met vergelijkbare zware gesnoerde machines. De 40 Volt Max accu-reciprozaag JR002GZ is de nieuwe troef op het XGT-platform van Makita.

Het is de snelste en krachtigste in het huidige assortiment, die niet onderdoet voor gesnoerde reciprozagen. De JR002G heeft een zeer laag trillingsniveau dankzij actieve Anti Vibratie Technologie (AVT).

Door de pendelstand zaag je hout met hoge snelheid. Maximum zaagcapaciteiten voor hout 0° 255 mm en voor pijp/buizen 0° 130 mm.

INDUSTRIETECHNIEK Haakse slijper

De nieuwe generatie 18 Volt accu-haakse slijpers van Metabo is net zo sterk als een haakse slijper met netsnoer van 1.100 Watt. De haakse slijpers staan er vooral in de metaal en industrie bekend om dat ze toonaangevend zijn op het gebied van prestaties, levensduur en gebruikersbescherming. De serie bestaat uit in totaal zes nieuwe accu-haakse slijpers – van het instapmodel tot aan de Inox haakse slijper voor de bewerking van roestvast staal, voor elk toepassingsgebied is er wel iets bij. Alle machines zijn voorzien van krachtige, borstelloze motoren en vallen op door hun zeer lange levensduur en het weinige onderhoud. De accu-haakse slijpers overtuigen niet alleen met hun kracht, maar ook met hun flexibiliteit: met de Metabo M-Quick-functie kunnen de schijven snel en zonder gereedschap worden verwisseld en bovendien zijn de machines compatibel met de toebehoren van alle gangbare haakse slijpers.

www.metabo.nl

INDUSTRIETECHNIEK Drukregelaars

Met de 747 en 767 LE/S SMART heeft Witt-Gasetechnik nu nog twee drukregelaars met geïntegreerde sensoren op de markt gebracht. Dit maakt de bewaking op de drukregeling en de gasvoorziening eenvoudiger dan ooit tevoren. Na de succesvolle marktintroductie van de 757 LE/S SMART, waarmee Witt de deur opende naar Industrie 4.0 voor drukregelaars, presenteert de specialist nu twee nieuwe modellen "slimme" dome drukregelaars, die zorgen voor nog meer transparantie en procesbetrouwbaarheid in technische gas installaties: De nieuwe Dome drukregelaars 747 en 767 LE/S SMART bieden Kv-waarden van 3,6 en 30; een Kv-waarde van 15 werd reeds eerder geboden door het 757-model. Door de introductie van de nieuwe modellen is er nu keuze uit aansluitmogelijkheden van 1", 2" of 3". Een aanpassing van het systeem achteraf is dus gemakkelijk mogelijk.

www.wittgas.com

INDUSTRIETECHNIEK Panel PC

Met de Panel PC-serie van Yaskawa krijgt u een groot aantal handige functies in de kleinste ruimtes. De combinatie van ultramoderne industriële PC en een touchscreen met ideale weergavemogelijkheden zorgt ervoor dat de gebruiker optimaal uitgerust is voor alle besturings- en bewakingstaken. De nieuwste Intel Atom-processortechnologie, groot werkgeheugen (SSD 64GB iSLC en 8GB RAM) en schermresoluties tot Full HD in de 21,5“ Panel PC zijn state-of-the-art. De panels hebben ook tal van handige interfaces, net als andere Yaskawa Touch Panels. Het voorgeïnstalleerde besturingssysteem Windows 10 IoT Enterprise is het nieuwste van het nieuwste in de PC-wereld. Dankzij de Windows-systeemomgeving waarmee de meeste gebruikers vertrouwd zijn, wordt er geen tijd verspild bij het in gebruik nemen van het systeem. Voor visualisatie kunnen uw eigen programma's of de nieuwste Movicon visualisatie worden gekozen. De visuele indruk van uw schakelkast wordt tot een hoger niveau getild door de hoogwaardige materialen van de Panel PC's.

Leidingen afpersen of blokkeren?

Leidingen afpersen of

Van

Van

...Wortelboer

Laskanten maken aan plaat of

Laskanten maken aan plaat of strip?

Laskanten maken aan

...Wortelboer levert alle pijpstoppers

Laskanten maken aan plaat of strip?

Laskanten maken aan plaat of strip?

Laskanten maken

...Kohle en CHP

Laskanten maken aan plaat of strip?

...Kohle en CHP

Leidingen afpersen of

...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines

Kohle

afpersen of

...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines

...Kohle

De Kohle plaatkantenfreesmachines

...Kohle en CHP

...Kohle en CHP plaatkantenfreesmachines

De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibelen breed inzetbaar en geschikt voor afbramen, laskanten en radiussen.

...Wortelboer

en geschikt

De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibelen breed inzetbaar en geschikt voor afbramen, laskanten en radiussen.

De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibelen breed inzetbaar en geschikt voor afbramen, laskanten en radiussen.

Van

laskanten en

De Kohle plaatkantenfreesmachines zijn snel, flexibelen breed inzetbaar en geschikt voor

laskanten

TE HUUR!

TE HUUR!

TE HUUR!

Behalve

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, zonder herrie en zonder stof. Belvoor een vrijblijvende demonstratie.

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn ideaal voor grote platen en maken gelijkmatige laskanten, zonder herrie en zonder stof. Belvoor een vrijblijvende demonstratie.

De

De CHP plaatkantenfreesmachines zijn

Th. WORTELBOER B.V.

WORTELBOER

Sluisweg 9, 6582 AG Heumen tel. +31 (0)24-358 65 14, +31 (0)24-358 70 79

+31 (0)24-358

9,

Th. WORTELBOER

21-Oct28-Octplus/min

AluminiumLoco 2.155,00 2.226,00 71,00

$/ton3-mnds 2.175,00 2.236,00 61,00 KoperLoco 7.541,00 7.663,00 122,00

$/ton3-mnds 7.455,00 7.605,00 150,00

LoodLoco 1.928,00 1.940,00 12,00

$/ton3-mnds 1.908,00 1.929,00 21,00

NikkelLoco 21.545,00 22.250,00 705,00

$/ton3-mnds 21.625,00 22.350,00 725,00

Tin Loco 18.425,00 18.250,00 -175,00

$/ton3-mnds 18.425,00 18.250,00 -175,00

ZinkLoco 2.990,00 2.912,00 -78,00

$/ton3-mnds 2.950,00 2.876,00 -74,00

31-10-2022 Aankoop

Kortstaal

Knipijzer

Licht knipijzer

Gruisijzer

Sloopmetalen

Draaisel

Roodkoper 5700 5725

Geelkoper 3560 3538

Aluminium 970 940

Al. Draaisel 510 493

Rvs 18/8 910 854

Lood 1330 1343

Zink 1730 1681

(bron: vraag en aanbod)

Sendzimir verz. coils 935 880

Kwartoplaat 1120 1060

(Bovengenoemde prijzen zijn basisprijzen; bron: Noviostaal)

KUNSTSTOF

Temperatuur is een belangrijke parameter in veel processen, systemen en machines. Tem pe ratuurvariaties, drift of ongewenste temperatuurverschillen kunnen het proces en de prestaties ongewenst beïnvloeden. Het goed kunnen meten en regelen van temperatuur zorgt voor minder uitval en heeft een positief effect op de levensduur van machines.

Klantspecifieke temperatuursensoren

Tempcontrol ontwikkelt en produceert temperatuursensoren op klantspecifi catie en in standaard uitvoering. Met ruim 45 jaar ervaring is het ons specialisme om voor elke specifi eke toepassing de juiste oplossing te vinden. Bijna alles behoort tot de mogelijkheden: een snelle responsietijd, hoge nauwkeurigheid, lange termijnstabiliteit, bestand tegen hoge of juist lage temperaturen.

Instrumentatie

Daarnaast leveren wij een breed assortiment met kwalitatief hoogwaardige instrumentatie en precisie meetapparatuur van kwaliteitsmerken zoals AsconTecnologic, ASL/Wika, Dostmann, Inor, MBW, Giussani, Kambic, Optocon en Novasens Sensortechnik.

Vraag ons naar de mogelijkheden.

Temperatuursensoren in vele uitvoeringsvormen

Klimaatkamers, kalibratiebaden

Tempcontrol levert aan bijna alle industrieën waar temperatuur een kritische factor is: medische en voedingsmiddelenindustrie, lucht-, ruimte- en scheepvaart, halfgeleider-, kunststoffenindustrie en defensie, pharma- en petrochemie, machine- en apparatenbouw, installatie bedrijven en laboratoria etc. Bezoek tempcontrol.nl voor ons volledige productportfolio.

Precisie meetapparatuur

Handheld apparatuur

Transmitters, isolators, regelaars

Indicators

Beurzen I

NOVEMBER

SPS

8-10/11 N EURENBERG

Inl.: Mesago sps.mesago.com

Electronica

15-18/11 M ÜNCHEN

Inl.: Messe München www.electronica.de/en/

Formnext 15-18/11 FRANKFURT

Inl.: Mesago formnext.mesago.com

Precisiebeurs 16-17/11 ’S -H ERTOGENBOSCH

Inl.: Mikrocentrum www.precisiebeurs.nl

Valve World Expo 29/11 - 1/12 D ÜSSELDORF

Inl.: Messe Düsseldorf www.valveworldexpo.com

Engineering Event Safety 30/11 ‘S H ERTOGENBOSCH

Inl.: Mybusinessmedia www.safetyevent.nl

DECEMBER

Maintenance Gorinchem 1 - 3 / 12 G ORINCHEM

Inl.: Evenementenhal Gorinchem www.maintenance-gorinchem.com

MAART

AM for Production 29-30/3 ‘S -H ERTOGENBOSCH

Inl.: Mikrocentrum www.amforproduction.nl

Machineering 29-31/3 B RUSSEL

Inl. Brussels Expo www.machineering.eu

APRIL

Maintenance Next 18-20/4 R OTTERDAM

Inl. Rotterdam Ahoy www.maintenancenext.nl

SEPTEMBER

Matexpo 6-10/9 KORTRIJK

Inl.: Kortrijk XPO www.matexpo.com

Parts2clean 26-28/9 STUTTGART

inl.: Deutsche Messe www.parts2clean.de

OKTOBER

Metavak 10-12/10 G ORINCHEM Easyfairs www.metavak.nl

NOVEMBER

BlechExpo/Schweisstec 7-10/11 STUTTGART

Faillissementen

UITGESPROKEN

Nucos Detachering bv, hodn Nucos Aannemersbedrijf Polarisavenue 1, 2132 JH Hoofddorp Curator: mr. M. Bout, Postbus 2046, 1000 CA Amsterdam, tel. 088-5004300

Van Rooij Action Bouw bv Provincialeweg 82, 5334 JJ Velddriel Curator: mr G.W.M. Janssen, Postbus 260, 5300 AG Zaltbommel, tel. 0418-540880

Aqua Installaties bv, hodn W-Techniek Databankweg 4A, 3821 AL Amersfoort Curator: mr A.J. Stokkers, Postbus 442, 6710 BK Ede (Gelderland), tel. 0318-687878

ASR Personeelsdiensten bv Bestseweg 44A, 5688 NP Oirschot Curator: mr R.A.M.L. van Oeijen, Postbus 63, 5600 AB Eindhoven, tel. 088-4402400

HRTech II bv Larenweg 52, 5234 KA 's-Hertogenbosch Curator: mr R.F.W. van Seumeren, Postbus 44, 5201 AA ’s-Hertogenbosch, tel. 088-9080800

IDO Transport & Logistiek bv Kasteleinenkampweg 9L, 5222 AX ’s-Hertogenbosch Curator: mr O.B.J. Poorthuis, Stationsplein 8, 5211 AP ’s-Hertogenbosch, tel. 088-4402200

Fokker Recruitment Sint Janskerkhof 9, 5211 LA 's-Hertogenbosch Curator: mr S. Winkels-Koerselman, Postbus 253, 5680 AG Best, tel. 085-2010010

Fred Biskop Transport bv Kooldreef 36, 4703 RE Roosendaal Curator: mr J.H.A. van den Wildenberg, Postbus 772, 5000 AT Tilburg, tel. 013-5838200

Nucos Detachering bv, hodn Nucos Aannemersbedrijf Polarisavenue 1, 2132 JH Hoofddorp Curator: mr M. Bout, Postbus 2046, 1000 CA Amsterdam, tel. 088-5004300

Van der Ploeg Bouw & Onderhoud bv, hodn Bouwservice & Timmerwerkplaats Van der Ploeg Ep Schuilinghstraat 8, 7881 VV EmmerCompascuum Curator: mr J.S. van Burg, Postbus 538, 9400 AM Assen, tel. 088-7373800

GEËINDIGD

SABON-Elektro Roermond bv

De Hanze 14, 6049 HZ Herten

Door verbindende uitdelingslijst

Bouwgroep Moonen bv, hodn Bouwgroep Moonen ’s-Hertogenbosch

Sluisweg 198, 5237 MZ ’s-Hertogenbosch Wegens gebrek aan baten

DSPS Detacheringsbedrijf bv Steenovenweg 5, 5708 HN Helmond Wegens gebrek aan baten

Bouw- en Aannemingsbedrijf van Wijck bv

Lange Bunder 1, 4854 MB Bavel

Door verbindende uitdelingslijst

Installatietechniek Leune bv Uitenhagestraat 107, 2571 PW ’s-Gravenhage Wegens gebrek aan baten

Onderhoudsbedrijf Henderson bv Stieltjesstraat 593, 2521 VT ’s-Gravenhage Wegens gebrek aan baten

Profi Montage bv Staalsteden 4-6A, 7547 TA Enschede Wegens gebrek aan baten

SLOTUITDELINGSLIJST

Dany Transport & Logistics bv Mossel 43, 1775 JA Middenmeer

ISSE Offshore Engineering bv Kartonbaan 5, 9672 BP Winschoten

VERVANGING CUR/BWV

C-Tech Automation bv Postweg 4, 4631 RZ Hoogerheide Curator: mr P.J.W. Vermunt, Brugstraat 44, 4701 LJ Roosendaal

C-Tech Machines bv, hodn C-Tech Robotics Postweg 4, 4631 RZ Hoogerheide

Curator: mr P.J.W. Vermunt, Brugstraat 44, 4701 LJ Roosendaal

C-TECH Robotics bv Postweg 4, 4631 RZ Hoogerheide

Curator: mr P.J.W. Vermunt, Brugstraat 44, 4701 LJ Roosendaal

HK Solutions Group bv, hodn HK Solutions Dredging; HK Solutions Elektro; HK Solutions Engineering; HK Solutions Flex; HK Solutions Infra; HK Solutions Group bv; HK Solutions Milieu; HK Solutions Projects; HK Solutions Safety; HK Solutions Telecom Borchwerf 4N, 4704 RG Roosendaal

Curator: mr P.J.W. Vermunt, Brugstraat 44, 4701 LJ Roosendaal

VERNIETIGD

Dutch Studwelding Specialists bv Jacob Marisstraat 6A, 5753 DB Deurne

Clear Polymers bv Kayersdijk 141, 7332 AP Apeldoorn

Curator: mr J.B.A. Jansen, Postbus 695, 7300

AR Apeldoorn, tel. 055-5262020

Vernietiging faillissement in hoger beroep

Bron: www.rechtspraak.nl

Colofon

Hoge energieprijs nekt maakindustrie

vervolg van voorpagina

Veel vaste energiecontracten van be drijven lopen 31 december af en dan gaan ze de volle mep voor energie betalen. Grote bedrijven hebben hun productie al moeten afschalen of zijn zelfs al helemaal gestopt. CEO FME

Theo Henrar: ‘Het kabinet is op dit on derwerp ziende blind en horende doof.

Op deze manier wordt de Nederlandse industrie volledig uitgehold.’

Europa De ondernemingsorganisaties MKB-Nederland en VNO-NCW gaan de regeling toetsen bij de betreffen de sectoren en bedrijven en aan het binnenkort verruimde Europese cri siskader. ‘Belangrijk is dat de com pensatie voor Nederlandse bedrijven gelijk is aan de steun in andere Eu ropese landen om het speelveld gelijk te houden.’ De ondernemingsorga

nisaties spreken wel hun waardering uit voor de inzet en de snelheid waar mee EZK-minister Adriaansens met een voorstel voor de regeling voor tegemoetkoming van energiekosten is gekomen. Op basis van de eerste geluiden uit hun achterban vrezen zij echter dat de regeling niet toerei kend is.

www.fme.nl / www.metaalunie.nl

Uitgeverij Mybusinessmedia Postbus 58 7400 AB Deventer

Verschijning Tweewekelijks op vrijdag

Redactie Postbus 58 7400 AB Deventer Telefoon: 0570 - 504 390 E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl

Hoofdredacteur Rolf Elling Eindredactie Kasper Weigand Webredactie Jorine van Knippenberg

Uitgever Joachim Driessen

Advertentieverkoop

Bert Brassée Tel.: 06 833 313 82

Cobie te Nijenhuis Tel.: 0570 504 313

Roy Wösting Tel.: 06 225 483 04 E-mail: verkoop@vraagenaanbod.nl

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: 0570 - 504 325 Mailen naar: klantenservice@vraagenaanbod.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Vraag en Aanbod Postbus 58 7400 AB Deventer

Abonnementsprijs

Jaarabonnement Nederland € 266,45* Jaarabonnement buitenland € 316,85* * Prijzen zijn excl. 9% BTW.

Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Druk Ludlow Media, www.ludlowmedia.nl

Basislayout

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Vormgeving

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Auteursrechten © voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm, elektronisch of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op de advertentiecontracten of overeenkomsten tot plaatsing van losse advertenties zijn van toepassing de Regelen voor het Advertentiewezen van de Stichting ROTA zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 28114570. Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, dan kunt u dit melden aan Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Lid FPPB, Federatie van de Periodieke Pers van België, Lid European Association of Machine Tool Merchant.

0165-3954

ENERGIE

Demag zwenkkranen zorgen voor een hoge efficiëntie en een verbeterde operationele veiligheid op de werkvloer. Onze kolom- en wandzwenkkranen kunnen ingezet worden voor het verplaatsen van lasten van 80 kg tot 10 ton. Met Demag zwenkkranen kunt u allerlei soorten werkmaterialen snel en gemakkelijk vervoeren en nauwkeurig positioneren. Kijk voor meer informatie op www.demag.nl/zwenkkraan

Voor bedrijfslasten tot 10.000 kg

Eenvoudig te monteren

Kolom- of wandzwenkkraan

Armlengtes op maat leverbaar

Optioneel met zwenkbegrenzing

Actieprijs 3 m arm + 250 kg takel