Jane Goodall – Geloof, hoop & liefde

Op 3 april is ze 86 jaar geworden en nog steeds reist Jane Goodall onvermoeibaar de wereld rond met haar pleidooi voor een betere plek voor mens, dier en natuur. Op de spirituele wereldkaart trekt zij van het continent Hoop naar het werelddeel Liefde in haar odyssee gebaseerd op een geloof in een betere toekomst voor iedereen.

De Engelse Jane Goodall werd wereldberoemd met haar onderzoek bij de chimpansees in het Gombe Stream Reserve bij Lake Tanganyika in Tanzania. Met haar studie vanaf de jaren ’60 in de vorige eeuw naar het gedrag van de primaten, heeft ze wereldwijd de aandacht gevestigd op deze bijzondere dieren. Onbestaanbaar voor die tijd gaf Jane de chimpansees die ze bestudeerde namen en maakte daarmee haar waarnemingen zeer persoonlijk. Zij opende de deur naar de fascinerende wereld van deze dieren. Voor het eerst werd duidelijk dat het wezens zijn met emoties en intelligentie, dat apen kunnen leren, dat ze gereedschap gebruiken – iets wat daarvoor alleen aan mensen werd toegeschreven.

Tarzan en Jane

Jane anderhalf was, kreeg ze een speelgoedaap. Het pluchen dier was een hommage aan Jubilee, de eerste chimpansee die in een Engelse dierentuin werd geboren. Jane: ‘Ik was dol op Jubilee, ik sleepte hem overal mee naar toe. Hij zit nu in een stoeltje in mijn ouderlijk huis in Bournemouth.’ Dieren fascineerden haar, ze kon uren voor het kippenhok zitten kijken om te zien hoe de kippen een ei legden. Dr. Doolittle en Tarzan waren haar lievelingsboeken. Ze droomde van een leven in de jungle, was verliefd op Tarzan en jaloers op die andere Jane. In 1957 werd ze door een vriendin uitgenodigd om naar Kenia te komen. Ze was eindelijk in Afrika. De bekende antropoloog Louis Leakey die in Tanzania werkzaam was, nam haar in dienst als zijn secretaresse en vroeg haar uiteindelijk om de chimpansees van Gombe te bestuderen. Destijds het paradijs in de ogen van de avontuurlijke Jane. Ze kreeg er na een moeizame start utiendelijk contact met een mannetjeschimpansee die ze David Greybeard noemde. In haar boek Hoop voor de Toekomst beschrijft ze het eerste, voorzichtige contact. ‘Terwijl David en ik daar zaten, zag ik een rijpe, rode olienoot op de grond liggen. Ik bood hem de noot aan op mijn geopende hand. David keek me vluchtig aan en stak zijn hand uit om hem te pakken. Hij liet de noot vallen, maar hield mijn hand voorzichtig vast … Tot op de dag van vandaag herinner ik me de zachte druk van zijn vingers. We communiceerden in een taal die veel ouder was dan woorden, een taal die onze twee werelden

Haar liefde en belangstelling voor dieren zat er al vroeg in. Toen overbrugde. Ik was diep ontroerd.’

Roots&Shoots

Lang dacht Jane dat dieren beter waren dan mensen en ze was diep teleurgesteld toen ze ontdekte dat chimpansees ook wreed konden zijn. Ze ging ervan uit dat oorlog iets typisch menselijks was, tot ze in Gombe werd geconfronteerd met een aanval van een aantal mannetjes op een vrouwtjeschimpansee die zij en haar baby niet overleefden. Ze zag vrouwtjes die andere vrouwtjes aanvielen, hun baby’s roofden en die opaten. Chimpansees die oorlog voerden met naburige stammen. Net als in de wereld van de mensen. ‘Als ze het intellect hadden, zouden ze misschien net zo destructief zijn als wij.’ »

Doordat ze in Gombe ook te maken kreeg met de invloed van de mens op de fragiele natuur en het dierenleven in Tanzania, richtte Jane in 1991 de stichting Roots&Shoots op. ‘De macht van de jeugd reikt wereldwijd’ is het motto ervan. Het begon in Tanzania met een bescheiden actie voor een betere behandeling van kippen. Bedacht en uitgevoerd door een groepje tieners. Nu zijn er tienduizenden leden in meer dan honderd landen die – meestal kleinschalige – projecten uitvoeren waarbij het gaat om respect en compassie voor al wat leeft, waardoor de wereld een betere plek wordt voor mens en dier. ‘Roots, wortels, kruipen overal onder de grond en zorgen voor een stevige basis. Shoots, scheuten, zijn op zich zwak, maar om het licht te bereiken, kunnen ze door stenen muren heen breken. Er is uitgerekend dat als iedereen op deze planeet dezelfde levensstandaard zou hebben als wij, we vier extra planeten nodig hebben. En we hebben er niet eens één extra. Het lijkt erop alsof we de wijsheid van de oorspronkelijke volkeren die in harmonie leefden met hun omgeving, zijn kwijtgeraakt. Soms lijkt het er zelfs op alsof het ons niet eens kan schelen wat er in de toekomst met de kinderen van onze kinderen zal gebeuren. Mensen leven in een zeepbel. Het gaat mij erom dat je denkt aan het effect van keuzes die je maakt. Wat betekent mijn keuze voor het milieu, voor mensen, voor dieren. Daarover nadenken is al een stapje voorwaarts. Als je kijkt naar de mensheid op haar best … het is zo ongelooflijk wat we kunnen bereiken, intellectueel, spiritueel en moreel. We hebben een immens potentieel om er een prachtige wereld van te maken. De zaden die ik daarvoor heb geplant, hoop ik tot wasdom te laten komen middels de kinderen van de Roots&Shoots groepen. Zij onderwijzen hun ouders. Uit Roots&Shoots komen nieuwe Janes tevoorschijn, met dezelfde passie die ik uitdraag.’

Verjaardagscadeau voor Jane Goodall

Als internationaal verjaardagscadeau aan Jane Goodall wordt geld ingezameld voor een opvang van de chimpansees die momenteel nog verblijven in Tchimpounga. Er worden drie eilanden in de Kouilou River gereedgemaakt om 100 chimpansees op te vangen. Voor de 60 andere dieren uit Tchimpounga wacht een leven in vrijheid in het nabijgelegen Conkouati National Park. Op de website www.janegoodall.nl kun je dit cadeau of de adoptie van een chimpansee financieel ondersteunen. ˙

www.janegoodall.org www.janegoodall.nl www.rootsandshoots.org