OPZIJ GLOPINIE – FEMINISME 4.0
d ec /jan 2 0 1 9/2020 • 4 8 s t e JA A RGA NG • € 6,99
RACISME & SEKSISME
Meghan Markle FLOOR JANSEN FENOMENAAL POWERHOUSE STAPPEN MET GREGORY SEDOC & ARIE BOOMSMA
DE TWEEDE SEKSE
HEDY D'ANCONA, FIDAN EKIZ & NIÑA WEIJERS
TIM HOFMAN BONDGENOOT EXCLUSIEF WERELDVROUWEN VAN HET PRINS CLAUS FONDS
0 0 N 1 E P W O U T ONZE E VRO
K J I R D E O L V T N S I MEE
AP
‘Nu al de Grande Dame van het cabaret’ Parool
R
★★★★★ AD
AA
★★★★ Theaterkrant
PA U L T O L E N
★★★★★ Telegraaf
Editorial Marianne Verhoeven
TO
★★★★ Trou w
FO
★★★★★ NRC
BLOED, ZWEET, GROTE SCHOENEN EN EEN WINNAAR
D
it dubbeldikke winternummer was weer hele productie. Nu het klaar is, kijken we er met heel veel voldoening en trots naar. Het jaarlijkse proces van het samenstellen van de ‘Top 100 meest invloedrijke vrouwen’ is zowel een enorm plezierige aangelegenheid als een heftige en zware verantwoordelijkheid. Plezierig om in het voortraject met alle redacteuren aan tafel de eerste selecties te maken. (De foto’s die aan tafel zijn genomen zijn helaas niet geschikt voor publicatie). Zwaar omdat we niemand tekort willen doen. Omdat invloed geen exacte wetenschap is en in onze ogen niet alleen bepaald wordt door de stoel waar je vanwege je baan op zit, maar misschien juist vooral door wat je daaraan toe weet te voegen.
15 T/M 18 JAN 2020 BOEK NU: CARRE.NL
En we zijn enorm trots en verwend door onze oud-winnaars. Wie had kunnen denken dat Wanda de Kanter haar invloed alleen maar zou weten te vergroten? Maar goed ook, want de strijd tegen de tabakslobby is nog niet gestreden.
de tekortkomingen van de zorg in het bijzonder. Ook Carin kan helaas nog niet tevreden achteroverleunen. Maar wat een geweldige vrouwen! Dat geldt zeker ook voor de winnaar van dit jaar. Vanaf pagina 47 vindt u niet alleen haar, maar ook alle andere vrouwen die deze Top 100 hebben gehaald en voor wie we een diepe buiging maken. Bijzondere aandacht ook voor de laureaten van het Prins Claus Fonds. Dit Fonds weet al jaren de meest bijzondere kunstenaars, schrijvers, architecten, filmers in Azië, Afrika, Zuid-Amerika en Oost-Europa te spotten en te ondersteunen. Met dit jaar als bijzonderheid een line-up van louter vrouwen. Reden voor ons om dit bijzondere Fonds en zijn laureaten ruim baan te geven. En dan de afsluiting van onze interviewreeks over De tweede sekse van de iconische Simone de Beauvoir. Met wie anders dan ons eigen icoon Hedy d’Ancona hadden we dit kunnen doen? Bij haar thuis, waar het vol hangt met prachtig kunstwerken, waaronder veel van haar vorig jaar overleden partner Aat Veldhoen, spraken we met haar, Fidan Ekiz en Niña Weijers over feminisme en leeftijd. Een mooi gesprek, waarbij het af en toe leek of Hedy haar fanclub op bezoek had. Wat een vrouw! Want ondanks mijn schoenmaat 42 is het een flinke taak in de schoenen te staan van deze oprichter van OPZIJ. O
En dan Carin Gaemers – sinds haar uitverkiezing zijn we in elk nummer getuige van haar continue strijd tegen onrechtvaardigheid en tegen OPZIJ 2019/2020
3
10
47
OPZI
18 115
46
Maatschappij & Wetenschap 42
34
110 26
PRINS CLAUS FONDS
106
INTERVIEW Floor Jansen
08
SAY WHAT?! Opmerkelijk nieuws
110
BOEKEN
30
GEZONDHEID Stappen met Boomsma en Sedoc
115
FILM/TV
38
GEZONDHEID Voor vrouwen door vrouwen
116
FILM UITGELICHT Catherine Deneuve
42
OPEN DOEK Aafke Romeijn
120
MUSEA
122
DE REISMEIDEN Engeland - Creative Coast
69
BOARDROOM
COVERINTERVIEW Meghan Markle
18
INTERVIEW De Tweede Sekse
26
VAKVROUW Margo Reuten
34
ZUSTERSCHAP PISSWIFE
47
TOP100
126
4
72
KOPSTOOT
10
MAN OVER VROUWÂ Tim Hofman
126
Kunst & Cultuur
07
Mensen 106
38
72
Columns 03
EDITORIAL
33
SHEILA SITALSING
45
ASHA TEN BROEKE
104
ETCHICA VOORN
131
CARIN GAEMERS
120
122
Service 06 25+113
COLOFON ABONNEE WORDEN OPZIJ 2019
5
OPZI
Colofon/Uitgelicht
OPSTEKER
G LO P I N I E − F E M I N I S M E 4 . 0
KLANTENSERVICE Op opzij.nl/abonnementen kunt u zelf een abonnement nemen. Voor contact over abonnementen, bestellingen, wijzigingen en vragen kunt u mailen naar abonnementen@opzij.nl. Een jaarabonnement kost € 41,50 voor 6 nummers.
dec/jan 2019/2020 • 48ste jaargang • € 6,99
COLOFON Redactieadres Witte Singel 103 2313 AA Leiden redactie@opzij.nl Hoofdredacteur Marianne Verhoeven Eindredacteur Felix Huygen Art director Emmely Pardon Medewerkers Lisette Alberti, Irene Berbee, Asha ten Broeke, Corbino, Marc Deurlo, Kari-Anne Fygi, Carin Gaemers, Nina Klaassen, Lân Nguyen, Alies Pegtel, Noémi Prent, Lize Prins, De Reismeiden, Irene Schoenmacker, Sarah Smith, Sheila Sitalsing, Fieke Tissink, Paul Tolenaar, Etchica Voorn, Martine Willekens, Renate van der Zee. Coverfoto: Getty Images Directeur/uitgever Hans van Brussel Distributie Aldipress Druk HaboDaCosta COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteurs of rechthebbenden. De uitgever is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van druk- en zetfouten. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten van de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Zij die menen nog zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich wenden tot de uitgever.
Achter de schermen Bij Hedy d’Ancona thuis. Een bijzondere zaterdagmiddag met Fidan Ekiz, Niña Weijers, Marianne Verhoeven, Irene Schoenmacker en fotograaf Paul Tolenaar.
ABONNEMENTEN Een abonnement wordt tot wederopzegging aangegaan, tenzij anders vermeld. Opzeggingen kunnen UITSLUITEND schriftelijk worden doorgegeven, per post Perfect Groep B.V., Inzake OPZIJ, Karel Doormanweg 41, 3115 JD Schiedam. Of per email naar abonnementen@opzij.nl. PERSOONSGEGEVENS We maken u erop attent dat aan ons verstrekte persoonsgegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van Opzij B.V.. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door Opzij B.V., de verantwoordelijke voor uw gegevens. Uw persoonsgegevens worden gebruikt voor onze abonnementenadministratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten, eventueel ook na beëindiging van uw abonnement. 6
Na een interview met beroemde kookboeken-auteur Claudia Roden op het kantoor van het Prins Claus Fonds, kregen we een heerlijke lunch. Met hummus uiteraard. Want zonder de invloed van Roden hadden we dat niet en masse in huis gehaald.
Carin Gaemers, onze meest invloedrijke vrouw van 2018, blijft ook samen met Hugo helaas voorlopig nog hard nodig. OPZIJ 2019/2020
7
SAY WHAT?! Hou voor het actuele nieuws opzij.nl in de gaten en abonneer je op onze nieuwsbrief.
Vleugels aan de wilgen gehangen De jaarlijkse modeshow van het lingeriemerk Victoria’s Secret is geannuleerd. De shows waarin modellen als Doutzen Kroes, Heidi Klum en Naomi Campbell paradeerden waren sinds de eerste uitzending in 1995 wereldberoemd; supersterren als Lady Gaga en Rihanna stonden met de modellen op het podium. Toch lagen het merk én de bijbehorende modeshow al een aantal jaar onder vuur. De maten waren te beperkt en de lingerie werd slechts gemaakt voor één lichaamstype. Ook was er veel kritiek op de overdreven geseksualiseerde marketing van het bedrijf. Ze zeggen het geld van de modeshow nu te steken in een meer klantgerichte marketing.
Go Bridget! Hoe lekker is het om verliefd te zijn? Maar hoe *&^#! is het als de hele wereld over je heen valt, omdat ze niet begrijpen wat jij in HEM ziet. Of hij in JOU. Wat is nou een verschil van twintig jaar? In het winternummer van de SAAR (50+ maar nog lang niet dood) gaat het wel twaalf pagina’s lang over hoe leuk dat juist kan zijn - maar dan wel wanneer de man ouder is. Arme Bridget. Wij zeggen: geniet ervan!
Stille tocht Hoewel we natuurlijk eigenlijk hoopten dat dit niet meer zou gebeuren anno 2019, liepen er deze november duizenden mensen mee met het anti-abortusprotest van Stichting Schreeuw om Leven. Dit was het 27ste jaar dat de tocht werd georganiseerd. Dit was helaas niet de eerste keer dit jaar dat het debat rondom zelfbeschikking op scherp kwam te staan. Zo ontving een groot deel van Nederland deze november een antiabortusflyer. Waar het Humanistisch Verbond als antwoord een JA-NEE-sticker op maakte; JA, voor vrije keuze. NEE, tegen antiabortusreclame. Want dat is helaas nog steeds nodig.
Die zien we nooit meer TERUG
De Britse prins Andrew heeft in november al zijn taken neergelegd nadat hij compleet onderuit was gegaan in een interview met BBC-journaliste Emily Maitlis. Dat Andrew zich met ongure zaakjes bezighield was al geruime tijd een publiek geheim. Zo deden de foto’s van zijn aanwezigheid op de feestjes van Jeff rey Epstein al jaren de ronde. Vooral over zijn connectie met de overleden Epstein, spreekt de zoon van de Queen nauwelijks zijn spijt uit. Waarom Andrew, zelf beschuldigd van misbruik door een Epstein-slachtoffer, naar Epstein’s feestjes ging, kon hij niet duidelijk maken. Hoewel het interview bedoeld was om de schade te beperken, ging de koninklijke hoogheid voor nationaal en internationaal publiek af. Van koningin Eliz-abeth mag hij het koningshuis niet meer vertegenwoordigen, moet hij zijn kantoor in Buckingham Palace verlaten, en zijn zestigste verjaardag mag hij in z’n eentje vieren. 8
Sprekersbureau ZijSpreekt vierde dit jaar, op Internationale Vrouwendag, haar tiende verjaardag. Hoewel er wel meer wordt gesproken over (en door) vrouwelijke experts, ziet directeur Marga Miltenburg nog weinig inhoudelijke verandering. Besturen en directies zijn nog overwegend man. Er is dus nog veel werk te doen. ZijSpreekt is geheel gericht op het bevorderen van de zichtbaarheid van vrouwelijke experts. Niet alleen door vrouwen een platform te geven als spreker en dagvoorzitter, maar ook door de jaarlijkse Vrouw in de Media Award, georganiseerd samen met mediaplatform Vaker in de Media. Er wordt een landelijke prijs uitgereikt, waar Wanda de Kanter, de Meest Invloedrijke Vrouw van 2018 van OPZIJ, in zowel 2014 als 2015 de winnaar van was. Ook is er een prijs per provincie. “Daar begint het immers,” legt Miltenburg uit. Tot 20 december kunnen kandidaten genomineerd worden via de website van Vrouw in de Media en vanaf 6 januari 2020 kan er gestemd worden op de finalisten. “Zoek en gij zult vinden,” zegt Miltenburg over vrouwelijke experts, “en als je ze niet kan vinden, zoek je niet goed genoeg”. De doorgewinterde media-vrouw Miltenburg werkte jarenlang als programmamaker voor KRO-radio en is dan ook volledig voor het vrouwenquotum. “Het komt aan op doorpakken. Als je het nu niet doet, gebeurt het niet meer. Je laat anders heel veel vrouwen in de kou staan." OPZIJ 2019 /2020
9