GOED MET GELD

In het augustus-september nummer van OPZIJ waren de namen van deskundigen Merel van der Wouden en Rolien Magendans verwisseld bij de foto’s. Dat moest andersom zijn.

Besparen maar!

Drie op de vier vrouwen vindt het belangrijk om economisch zelfstandig te zijn. Toch lukt het tot dusver maar 64% van de vrouwen om de broek op te houden. In de gloednieuwe rubriek Goed met geld sparren we met deskundigen over essentiële thema’s die raken aan geld in de breedste zin van het woord. Deze keer: besparen.

DOOR NOÉMI PRENT

Goed met geld

De stijgende energieprijzen hakken erin. Van een hoge energierekening tot duurdere boodschappen. Dan hebben vrouwen ook nog eens te maken met een loonkloof én de zogeheten pink taks: als vrouwen meer moeten betalen dan mannen voor hetzelfde product.

De rijzende vraag is nu voor velen: hoe kunnen we slim besparen? “Voor je hiermee begint is het goed om het idee los te laten dat besparen heel ongezellig wordt”, begint Renee

Lamboo, bekend van porterenee.nl, een populaire site over persoonlijke financiën. “Mensen hebben een negatieve associatie bij het woord besparen. Als ik over dit onderwerp geïnterviewd word, willen fotografen vaak dat ik poseer bij een theezakje die aan de waslijn hangt of met een dikke trui naast een kachel ga staan.

Relax, besparen kan ook leuk zijn.”

Een goed begin Maaike Wind, die haar torenhoge studieschuld in twee jaar afloste, houdt er niet van om bespaartips te generaliseren. “Toen ik de keuze maakte om – heel drastisch – te gaan besparen, heb ik vooral gekeken: wat past voor mij. Ik heb niets gedachteloos uit mijn systeem geknipt. Dingen die ik niet miste bij het besparen kunnen voor een ander wel belangrijk zijn”, legt ze uit. “Als je begint is het zaak om te gaan ‘spelen’ met besparen op

‘Mensen die het financieel het moeilijkst hebben kennen alle

bespaartips allang.’

verschillende dingen. Vraag jezelf af: waar kan ik op besparen, waar ik niet meteen veel last van heb? Of iets wat ik op een andere manier kan bekijken, waardoor het mooier wordt. Voor mij was dat het minimalisme. Minder de hele tijd nieuwe dingen kopen en trends volgen. Van tevoren had ik echt niet gedacht dat ik dat leuk zou vinden, maar dat bleek anders.” Wind voegt toe: “Wat ik lastig vind: mensen die het financieel het moeilijkst hebben kennen alle bespaartips allang. Die letten al op de boodschappen en dergelijken. Dit soort tips zijn vooral voor middeninkomens of daarboven.”

Een van de eerste dingen waar mensen op bezuinigen zijn de boodschappen, ziet Lamboo. “Maar voor je waar dan ook op gaat besparen, zorg eerst dat je overzicht hebt en ga een financieel overzicht maken. Heel simpel: wat gaat erin en wat komt eruit? Je ziet al snel wat de grootste kostenposten zijn. De een is gevoelig voor kleding of voor boodschappen, de ander heeft zich totaal oververzekerd”, weet Lamboo. “Soms blijken mensen onnodige financiële stress te hebben en is het heel makkelijk op te lossen door ergens een stap terug te doen.” Besparen is, kortom, heel persoonlijk. “Ik kan niet zeggen: je móet daar beginnen.”

Bewust uitgeven Bij Lamboo begon het besparen toevallig wel bij het anders doen van boodschappen. “Vroeger rende ik de winkel in, nu maak ik een weekplanning”, vertelt ze. “Ik heb ook mijn verzekeringen onder de loep genomen. Welke risico’s kunnen we financieel echt niet dragen? Bijvoorbeeld als je huis afbrandt of je auto rijdt tegen een paal. Voor dat soort dingen ben ik verzekerd, daar zijn verzekeringen oorspronkelijk ook voor bedoeld. En ik ga veel vaker naar tweedehandswinkels voor mijn kind. Vroeger ging ik op zaterdag naar de stad, gewoon om geld uit te geven, zonder doel. Nu kijk ik eerst wat voor kleding we echt nodig hebben. Besparen is voor mij vooral bewust uitgeven.”

Van vakanties tot haar dagelijkse fles cola. Wind schrapte van alles uit haar uitgavenpatroon om die studieschuld van ruim 50.000 euro versneld af te lossen. Letten op koopjes in de supermarkt deed ze dan weer niet. “Ik heb het gevoel dat aanbiedingen vooral weer spelletjes zijn van bedrijven. Maar bij duurdere producten is het natuurlijk wel slim om erop te letten, zoals pakken koffie en wasmiddel.”

Sociale druk Dan is er ook nog de omgeving. Vrienden, familie en anderen die financieel iets willen of verwachten. “Ik vond dat heel erg lastig. Ik besloot het te delen met mijn vrienden, ik ging me kwetsbaar opstellen. Dat is me heel erg meegevallen, ik merkte dat mensen zelfs met mij mee gingen denken. In plaats van de kroeg werd het thuis borrelen en sommige vrienden vonden het eigenlijk ook wel fijn om te besparen”, vertelt Wind. “Ik durf wel te

‘In plaats van de kroeg werd het thuis

borrelen en sommige vrienden vonden het eigenlijk ook wel fijn om te besparen.’

zeggen dat het mijn vriendschappen verdiept heeft.”

Lamboo liep ook tegen onbegrip aan. “Vooral uit de familie. Zij vonden het onzin. Vooral toen ik eenmaal mijn schulden afgelost had en nog steeds door wou gaan met besparen. Ik let er ook op dat ik het niet te vaak met bepaalde vrienden erover heb. Mensen vinden het irritant als je gaat roepen dat je je boodschappen lekker onder controle hebt. Zij voelen zich misschien aangevallen en denken. ‘Ja, ik heb mijn financiën dus niet op een rijtje en ik vind het irritant dat jij dat onder mijn neus wrijft.’”

Luxe in tijden van besparen Niet iedere bespaarder hoeft meteen minimalist te worden. “Voor mij heeft dat gewerkt en ik had er plezier in, maar dat is echt niet iets dat

Maaike Wind (40)

De studieschuld van Maaike Wind bedroeg 51.759 euro en 61 cent. Het aflossen ging niet vanzelf. Toen ze alleenstaande moeder werd besloot ze dat het anders moest, ze had geen zin om nog langer te blijven prutsen met geld. Door flink te besparen loste ze in twee jaar tijd 30.000 euro af. Haar proces deelde ze op haar blog fuckdiestudieschuld.nl. Binnenkort komt haar gelijknamige boek Fuck die studieschuld uit bij Atlas Contact, waarin ze schrijft over hoe ze jarenlang gebukt ging onder die schuld en over hoe het aflossen vervolgens veel leuker bleek dan ze had verwacht.

iedereen hoeft te doen. En je mag jezelf tijdens het besparen ook leuke dingen gunnen”, benadrukt Wind. “Ik heb ontdekt dat die lang niet altijd veel geld hoeven te kosten. Ik ben bijvoorbeeld lid geworden van de bibliotheek. Nu denk ik: waarom was ik twintig jaar geleden nog geen lid? Echt heel suf. Als ik een boek echt heel leuk vind mag ik ‘m van mezelf kopen, maar de rest leen ik gewoon. Ik had vierhonderd boeken in de kast staan waarvan ik de titel niet eens kon noemen, slechts honderd vond ik er misschien echt leuk. De bibliotheek kost vier euro per maand en het is nog goed voor het milieu ook.”

Vakanties, dat is iets waar Lamboo dan weer liever niet op bespaart – en die financiële ruimte heeft ze nu ook. “Ik ga meerdere keren per jaar op vakantie. Dan zeggen mensen: jij was toch zo van het budgetteren? Ja, ik bespaar op wat ik niet zo belangrijk vind. Maar vakanties zijn voor ons wel heilig. Ik ben bereid om er veel voor in te leveren, om het toch te kunnen doen. Maar horeca vind ik bijvoorbeeld ook leuk,

alleen als dat een tijd niet kan vind ik het niet erg.”

Vrouw-zijn kost geld De maatschappij is een venijnige plek voor de portemonnee van vrouwen, met name als het aankomt op verzorgingsproducten. “Roze scheermesjes, dat wordt je echt aangepraat als vrouw. Of dat een scheermes moet buigen, en zachte ronde vormen moet hebben. Wat een onzin. Ik kan je vertellen: het leven zonder roze scheermes is prima”, aldus Lamboo. “Die mannenscheermesjes doen het ook wel”, stelt eveneens Wind. “Scheermesjes zijn een klein voorbeeld van heel veel dingen in een seksistische samenleving. Toevallig las ik onlangs een artikel van een dermatoloog die zei: je huid heeft helemaal niet veel verzorging nodig. Zijn betoog: goed voor je huid zorgen kan prima met zonnebrandcrème, ook in de herfst. Verder hoeft er helemaal niets. Geen cleansers, geen dure potjes, geen dagcrème. Dat is commercie, dat is geld verdienen aan vrouwen.” Maar, nuanceert Wind: “Ik wil niet zeggen dat vrouwen daarmee op moeten houden, vrouwen moeten al zo veel. En voor sommige mensen met een gevoelige huid zullen bepaalde crèmes nu eenmaal beter werken. Maar het is wel zo dat je als jong meisje al gebombardeerd wordt met dit soort ideeën. En we soms, inclusief mijzelf, ook geneigd zijn te denken: ik heb dit en dat écht nodig, want… En dan is het de vraag of dat echt zo is. Het kan de moeite waard zijn om mee te experimenteren. Zelf gebruik ik nauwelijks make-up, dat bespaart mij een hoop geld.”

“Wat ook vaak op het bordje van de vrouw valt zijn de kosten voor anticonceptie”, vult Lamboo aan. “Dus als je een relatie hebt, of een andere sekspartner, dan zou het niet vanzelfsprekend moeten zijn dat de kosten voor de vrouw zijn. Dat zouden we vaker kunnen bespreken met elkaar.” Lamboo vindt eveneens dat we ons hard moeten maken voor menstruatiearmoede. “Je hoort steeds vaker over vrouwen die niet genoeg geld hebben om maandverband of tampons te kopen. Dat vind ik vrij ernstig. Ik heb me laatst aangemeld voor zo’n kastje dat je kunt ophangen bij je huis, zodat mensen die het nodig hebben daar maandverband en tampons uit kunnen pakken.”

Selfcare over een andere boeg Wat is selfcare, en waarom moet het zo veel geld kosten, vroeg Wind zich af. “Nu komen we op een haast meer filosofisch punt. Je kan denken: selfcare is de vakantie, de massage, je nagels laten doen, dure verzorgingsproducten. En ja, dat kan selfcare zijn. Maar als je al die dure dingen doet terwijl je financieel niet rondkomt en stress hebt, is het dan echt selfcare? Goed voor jezelf zorgen en zo min mogelijk financiële zorgen, dat is ook selfcare”, legt ze uit. “Voor mij heeft selfcare een andere betekenis gekregen. Selfcare is voor mij een weekend zonder afspraken, waarin ik zelf mag weten wat ik ga doen. Minder stress op mijn werk. Dat ik zorg dat om vijf uur mijn laptop dicht kan. Mijn mailbox van mijn telefoon gooien. Er bestaat voor mij een hele andere laag aan selfcare dingen, die geen geld hoeven te kosten.”

Kicken op minder Zowel Wind als Lamboo kregen vroeg een kick van nieuwe dingen kopen. “Nu heb ik het tegenovergestelde. Het is voor mij bevredigend om met een budget naar de supermarkt te gaan en daarbinnen te blijven. Dan

‘Dat een scheermes moet buigen, en zachte ronde vormen moet hebben. Wat een onzin. Ik kan je vertellen:

het leven zonder roze scheermes is prima.’

‘Je hoort steeds vaker over vrouwen die niet genoeg geld hebben om maandverband of tampons te kopen.

Dat vind ik vrij ernstig. ’

denk ik: good for me, ik heb het onder controle. Dat geeft mij een fijn gevoel”, besluit Lamboo.

Wind: “Het is ook zo dat ik de high van het kopen ben gaan zien als een gekunsteld iets waar bedrijven op inspelen. Schoenen die ik graag wil hebben omdat slimme marketingmensen mij dat gevoel weten te geven. Ik ben dat systeem met wat meer afstand gaan bekijken. Ik geef mijn geld nu liever uit aan het leren van nieuwe dingen, herinneringen maken met mensen, of tweedehands meubilair. Ik heb net voor twee euro een lamp gekocht bij de kringloop. Het kost afgerond niets en ik ben er heel blij mee. Ik word nu kwaad van reclames: ik wil niet iemand zijn die daar zo gevoelig voor zit. Het is niet goed voor mijn geld én niet goed voor de rust in mijn hoofd.” O

Renee Lamboo (37)

Vlak voor de crisis van 2008 kocht Renee Lamboo een huis. Toen haar relatie overging en ze van de woning af wou, was ze genoodzaakt deze met verlies te verkopen. Het roer moest vervolgens om en ze paste haar levensstijl aan om haar schulden af te lossen. In 2017 begon ze de blog PorteRenee.nl over haar eigen financiën en inmiddels is er PorteRenee de Podcast, waarmee ze tezamen maandelijks miljoenen mensen inspireert en motiveert.