OPZIJ GLOPINIE – FEMINISME 4.0
juni/juli 2022 • 50 ste jaargang • € 7 , 99
Backlash
Gouden strot
ZONDER FILTER
#METOO
EEN REEKS AAN AFFAIRES: Johnny de Mol Lil Kleine Marc Overmars Frans van Drimmelen Johan Derksen THELMA&LOUISE EEN LANGE AVONTUURLIJKE TOCHT VAN WRAAK Volt-leider Laurens Dassen
LANGS DE MEETLAT ‘Als je twijfelt, ben je niet de sterke leider’
Beelden in de tuin van
het Rijks
KARIN SLAUGHTER
Gewetenloos
Editorial Marianne Verhoeven
TOL TO
PA
UL
Achter de schermen
O
OPZI
ENAAR
Colofon
F
G LO P I N I E − F E M I N I S M E 4 . 0
juni/juli 2022 • 50s te jaargang • € 7,9 9
Redactieadres Witte Singel 103 2313 AA Leiden redactie@opzij.nl Hoofdredacteur Marianne Verhoeven Editor at large Alies Pegtel Art director Emmely Pardon Eindredacteur Felix Huygen Medewerkers Lisette Alberti, Irene Berbee, Barbara van Beukering, Corbino, Milou Deelen, Carin Gaemers, Marc de Groot, Marleen Hogendoorn, IMDB, Nina Klaassen, Ineke Lenting, Noémi Prent, De Reismeiden, Marije van Rest, Rijksmuseum, Sheila Sitalsing, Gwyneth Sleutel, Paul Tolenaar, Fieke Tissink, Marjolijn Uitzinger, Etchica Voorn, Renate van der Zee.
De meetlat is terug!
Als je 50 jaar bestaat - zoals wij dit jaar - kijk je zeker nog eens terug. Wat was altijd spraakmakend? Wat zou je nu niet meer (zo) doen? Spraakmakend waren in elk geval de ‘Meetlatten’, decennialang werd mannen en één vrouw – de maat genomen. En kregen ze een cijfer. Dus brengen we de Meetlat in dit nummer weer terug.’ Laurens Dassen hoefde er niet lang over na te denken, hij had veel te vertellen, natuurlijk. Maar ook liet hij zich kritisch bevragen.
10
?
Coverfoto iStockphoto.com Uitgever Hans van Brussel Distributie Betapress Druk HaboDaCosta COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteurs of rechthebbenden. De uitgever is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van druk- en zetfouten. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten van de illustraties volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Zij die menen nog zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich wenden tot de uitgever. ABONNEMENTEN Een abonnement wordt tot wederopzegging aangegaan, tenzij anders vermeld. Opzeggingen kunnen UITSLUITEND schriftelijk worden doorgegeven per post naar OPZIJ B.V., Witte singel 103, 2313 AA Leiden. Of per email naar abonnementen@opzij.nl. PERSOONSGEGEVENS We maken u erop attent dat aan ons verstrekte persoonsgegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van Opzij B.V.. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door Opzij B.V., de verantwoordelijke voor uw gegevens. Uw persoonsgegevens worden gebruikt voor onze abonnement-enadministratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten, eventueel ook na beëindiging van uw abonnement. KLANTENSERVICE Op opzij.nl/abonnementen kunt u zelf een abonnement nemen. Voor contact over abonnementen, bestellingen, wijzigingen en vragen kunt u mailen naar abonnementen@opzij.nl. Een jaarabonnement kost € 47,50 voor 6 nummers.
7
6
5
4
3
2
1
Suboptimaal
H
et ‘leuke’ van een naderend overlijden zijn voor mij de vele bezoekjes en de vele flessen wijn die we drinken in de steeds bloemrijker wordende tuin. Herinneringen ophalen met oude collega’s en het doornemen van enorme fotocollecties, dat geef me elke keer een rijk gevoel. En ja, natuurlijk had ik er nog graag dertig jaar aan vastgeplakt, maar wat hebben we veel gedaan! En wat heb ik een geweldige ‘carrière’ gehad waarbij met name de Hartstichting eruit springt waar ik de communicatieafdeling leidde en me moest buigen over de feestelijkheden om het 40-jarig jubileum op te tuigen. Ik had er, dankzij een groot budget en een geweldig team - dat ik in alle vrijheid kon samenstellen en dat een paar banen verder nog steeds grotendeels bij mij was – een prachtige tijd. Een van die steunpilaren in dat team was Henk Vermaat, een collega met een enorme Engels flegmatieke uitstraling die, toen ik begon bij de Hartstichting, als archivaris en bestuurskundige op de afdeling patiëntenzorg niet optimaal tot z’n recht kwam, terwijl hij een voor Goede Doelen de bepaald niet onbelangrijke taak had: public policy. Hoe belangrijk bleek op de dag dat de Hartstichting veertig jaar bestond en duizenden vrijwilligers elkaar troffen op station Leiden Centraal om dit heugelijke feit te vieren met een bijeenkomst in de Pieterskerk in Leiden. En een grote tentoonstelling over ‘het hart’ in museum Naturalis die die middag geopend zou worden door beschermheer - toen nog - prins Willem-Alexander. Die ochtend startte de redacteur gezondheid van De Telegraaf, René Steenhorst, zijn vete met de medisch directeur van de Hartstichting, Volkert Manger Cats, die zou in de ogen van Steenhorst te veel verdienen. Volkert werd nog net niet met een zwarte balk over z’n ogen op de voorpagina afgebeeld, maar veel vrijwilligers liepen te huilen toen de jubileumdag in het water viel na de –zoals later ook in een rechtzaak bleek– onterechte aanval. Tussen Manger Cats en Steenhorst en De Telegraaf is het nooit meer goed gekomen na deze onheuse voorstelling van zaken die uiteindelijk alle goede doelen raakte. Als ik zelf collecteerde voor welk fonds dan ook kreeg ik regelmatig de opmerking: ‘Hier! Een euro voor de directeur’. De reactie van Henk Vermaat is me altijd bijgebleven: een ‘suboptimale’ situatie, om dat woord hebben we nog vaak gelachen. Bij andere
organisaties waar Henk en ik daarna samenwerkten wist iedereen dat, als ik het had over ‘suboptimaal’, de vlammen ongeveer uit het dak sloegen maar dat kalm blijven de beste optie was. Bij de spontane reünie die we hier onlangs aan de keukentafel hadden, waren we zelf nog het meest verbaasd over wat we in een paar jaar tijd met elkaar tot stand hadden gebracht: de introductie van de AED in heel Nederland, de Nationale Cholesteroltest, de actie ‘Je echte leeftijd, de ‘beroerte’campagne. Een tentoonstelling in Naturalis. En wie we waren? Dat kun je zien op dit klokje dat ik bij het afscheid van het team kreeg. We hebben toen echt het beste uit onszelf gehaald. Ik moest er bij het zien van het getob van al die fracties in de Tweede Kamer vaak aan denken: hoe veel beter en leuker het wordt als je binnen een echt team kunt samenwerken waarin de benodigde competenties aanwezig zijn. Ik denk dat het een opsteker voor de democratie zou zijn, want zoals het nu gaat eindigen we straks in een complete chaos met zestig partijtjes of fracties… Advies aan de Tweede Kamer: ga dat zelf regelen, en snel, want met al die fracties lopen de kosten fors op, nu al met miljoenen per jaar. Intussen zie ik discussies oplaaien over menstruatieverlof en overgangsverlof. Niet doen! Want zoiets generiek willen regelen maakt het veel te arbitrair en daarom slecht voor de vrouwenzaak. Wie zich niet goed voelt, om welke reden dan ook, kan zich ook nu al ziekmelden. O OPZIJ 2022
3
30
80
92
74
62
Maatschappij & Wetenschap
06
14
12
06 07 09 10 11
LA SHOP Zien Bezoeken Lezen Fashion
13
UIT DE OUDE DOOS Dit kan zo weer in OPZIJ
22
KOPSTOOT
14
MAATSCHAPPIJ Backlash #MeToo: over tot de orde van de dag
24
LANGS DE FEMINISTISCHE MEETLAT Laurens van Dassen
88
FINANCIEEL De huizenmarkt
Mensen 30
COVERINTERVIEW Anouk
36
DE KLOOF Milou Deelen en Barbara van Beukering
48 64 84 4
68
VAKVROUW Carlijn Bergshoeff Jenny Gaidoukevitch Pritti Rana
Kunst & Cultuur 42
DE REISMEIDEN Washington
62
INTERVIEW & VOORPUBLICATIE Karin Slaughter - Gewetenloos
68
TENTOONSTELLING Beelden in de tuin van het Rijks
74
INTERVIEW Museumdirecteur Léontine Meijer
80
FILM Thelma & Louise
92
OPZIJ ACHTER HET AANRECHT Risotto, Rucola salade, Runderhaas & Tartelettes
42
Columns 03 23 41 98
24
64
Editorial Sheila Sitalsing Etchica Voorn Carin Gaemers
Service 57/99 Abonnee worden 02 Colofon
48
OPZIJ 2021/22
84
5