8.2. Aspekt porządkowy liczb – tabela stu liczb

takiego miejsca zamieszkania liczb, które przypomina miarkę. Wyjaśnia również, jak zrodził się pomysł na tę nazwę: lina liczby nosi, więc mieszkają na osi. Uczniowie podają przykłady występowania osi liczbowych w codziennym życiu.

Dzieci w parach konstruują na pasku papieru oś liczbową, wykorzystując do od-

mierzania jednostek klocki w kolorach, zwane liczbami. Zaznaczają miejsca zamieszkania liczb i wpisują je w odpowiedniej kolejności (ciekawie byłoby, gdyby każda para otrzymała klocek o innej wartości). Następnie dzieci wspólnie mierzą te same rzeczy: np. blaty ławek, zeszyty, ćwiczenia, podręczniki itp. Królowa Matematyka zwraca uwagę, że mierzenie zaczynamy od zera, ponieważ oznacza pustkę, czyli nic, i od niego wszystko się zaczyna. Po wykonaniu tej czynności następuje porównanie wyników pomiarów i jednostek w miarkach, którymi mierzyły dzieci. Ważne jest wyciągnięcie wniosku na temat praktycznego użytkowania takich miarek. W tym momencie dzieci wyjmują linijki, a Królowa Matematyka rozdaje im miarki krawieckie. Uczniowie porównują odległości między liczbami i poznają nazwę centymetr. Ponownie mierzą te same przedmioty, ale już miarką krawiecką, porównują wyniki i wyciągają wnioski.

Oś liczbowa może stanowić pośrednik w doskonaleniu umiejętności dodawania i odejmowania, a także mnożenia i dzielenia.

Nauczyciel kontynuuje opowieść, dzieci siedzą na widowni, czyli na dywanie, tak jak w teatrze. Ponieważ Królowa z trudem mogła objąć wzrokiem swoje liczby, więc myślała, jak sprawić, by wszystkie mieć na oku. Wreszcie wpadła na pomysł: – Wiem! – Zamieszkacie w tym bloku (pokazuje pustą tabelę stu liczb), będę miała was na oku. – Jeśli się w jednym nie zmieścicie, następny stworzycie.

Królowa Matematyka postawiła warunek, że w bloku mogą mieszkać tylko te liczby, które mają moc. Ponieważ lubi porządek, poprosiła, by lokatorzy zajmowali mieszkania po kolei, począwszy od najwyższego piętra i najmniejszej mocy liczb.

Uczniowie pracują w parach i prowadzą obserwacje dotyczące miejsca zamieszkania liczb. Królowa pyta, która z nich będzie pierwsza, która druga itp. Uczniowie odpowiadają na pytania i dzielą się wnioskami z pozostałymi parami. Ustalają, jakie liczby zamieszkają w kolejnych blokach.

Nauczyciel przeprowadza zabawy z tabelą stu liczb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70

71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

Tabela stu liczb – opracowanie własne autorki

• Naprowadzanie uczniów na konkretną liczbę

Królowa udziela zrozumiałych dla dzieci wskazówek: „piętro”, „rząd”, „szereg”, „pion”, „kolumna”, „poziom”, „wiersz”, „na skos”, „w prawo”, „w lewo”, „w górę”, „w dół”.

Aby ułatwić rozumienie zabawy, umieszcza tuż nad tabelą słoneczko, a na dole, tuż przy bloku – trawkę, a także literę „P” z prawej strony tabeli, a literę „L” z lewej.

Informuje dzieci, że „pion” jest jak pień, który pnie się ku górze, a „poziom” porusza się po piętrze jak po ziemi – od lewej do prawej i od prawej do lewej. Kiedy uczniowie zapamiętają podstawowe zwroty, nauczyciel wprowadza kolejne, np.: „w pierwszym rzędzie od lewej strony” i „na trzecim piętrze od góry” itp. • Opisanie miejsca zamieszkania konkretnej liczby

Królowa prosi dzieci o naprowadzenie jej słowami na mieszkanie Trójki. Wybrane dziecko opisuje miejsce występowania liczby: – Trójka mieszka na pierwszym piętrze od góry, w trzecim mieszkaniu od lewej strony. • Zastosowanie wizualizacji – przeniesienie obrazu

Królowa rozdaje uczniom puste tabele i wyjaśnia, że jest to ten sam blok, tylko że liczby zamknęły drzwi swoich mieszkań. Na puste pola kładzie żetony i poleca dzieciom, by odgadły, jakie liczby mieszkają w wyznaczonych miejscach. W ten sposób uczniowie nadal bawią się w parach.