BIV-VERKIEZINGEN SUCCESVOL VOOR CIB-KANDIDATEN
“Kiezer dankbaar voor vertrouwen”
89
oktober november december 2020
Magazine van CIB Vlaanderen
CIB’S EINDEJAARSVRAGEN
Afgiftekantoor Gent X - P911234 - driemaandelijks tijdschrift vu: Daniel Buschman, Kortrijksesteenweg 1005, 9000 Gent
CIB-kopstukken blikken terug op 2020 NICHESPECIAL
Droom van eigen stek in buitenland blijft levend
U bent syndicus, en u houdt zich liever niet bezig met de gevolgen van onbetaald gebleven lasten ?
De oplossing
Verzekering ‘leenlasten’
Verzekering ‘lasten’
De mede-eigendom gaat een lening aan om werken te financieren : de verzekering dekt de medeeigendom voor de volledige looptijd van de lening tegen niet-betaling van de lasten van deze lening.
Deze verzekering, die per jaar wordt genomen, dekt de mede-eigendom tegen de niet-betaling van de lasten die werden vastgelegd op de algemene vergadering van de mede-eigenaars.
De verzekeringen van Atradius ICP bevorderen uw gemoedsrust : Mede-eigenaars hoeven niet meer de financiële gevolgen te dragen wanneer andere mede-eigenaars hun lasten niet betalen : Atradius ICP vergoedt de mede-eigendom en neemt de invordering van de verschuldigde bedragen en de bijhorende kosten op zich.
U wenst onze verzekeringen* aan te bieden ? Neem contact met ons op Contact : 081/32.46.17 icpcommercial@atradius.com www.atradiusicp.com | www.atradius.be *de vereniging van mede-eigenaars neemt de verzekering via de syndicus. 2
VOORWOORD
We zijn allemaal blij dat 2020 voorbij is. Punt. Het jaar zit er zo goed als op. 2020 is geen jaar geworden zoals we voor ogen hadden. Integendeel, ik ben ervan overtuigd dat we de huidige coronapandemie de rest van ons leven in ons geheugen zullen meedragen. Zowel professioneel als privé was en is de impact niet te onderschatten. Ik denk dat ik voor iedereen onder ons kan spreken als ik stel dat we blij zijn dat we 2020 eindelijk mogen afsluiten. Laten we dit jaar het traditionele “Gelukkig Nieuwjaar” dan ook ter harte nemen. Terugblikken op het voorbije jaar doen we in dit nummer van CIB info uitgebreid. Enerzijds samen met onze Kamervoorzitters, anderzijds met onze structurele partners. Dat het voor iedereen een jaar vol uitdagingen is geweest, zal je snel lezen. Tussen al het coronagewoel door stonden de voorbije weken ook enkele belangrijke data met stip aangeduid op de CIB-agenda. Ons virtuele Vastgoedcongres was voor velen een nieuwe beleving. Het was even wennen. En gelukkig kregen we van velen onder jullie oprechte felicitaties. Deugddoend, want er is met man en macht aan gewerkt om op korte termijn een coronaproof event op poten te zetten. Dat er meer dan 1.500 deelnemers present tekenden, daar kan ik jullie alleen maar voor bedanken. Meer dan dankbaarheid ook voor het resultaat van de BIV-verkiezingen. Omwille van corona verliep de campagne hiervoor anders dan normaal en moesten we vooral via virtuele weg onze kandidaten aan jullie voorstellen. Door opnieuw de 35 mandaten aan de CIB-kandidaten toe te wijzen, toonden jullie het voor ons zo belangrijke vertrouwen in onze beroepsorganisatie en onze mandatarissen. Zoals beloofd in onze campagne, zullen we er alles aan doen deze belofte waar te maken. Verder zoomen we in deze nichespecial in op de problematiek van de verkoop van buitenlands vastgoed tijdens deze wereldwijde pandemie. En weet verder dat we er als beroepsorganisatie alles aan zullen blijven doen om de belangen van de vastgoedsector te verdedigen. En ook al lopen we al eens tegen een muur, we blijven doorzetten. Aan jullie allen, een welgemeend gelukkig 2021 toegewenst. Hou het gezond, bijt door en vooral … blijf erin geloven, want het komt echt wel goed! Daniel Buschman Voorzitter CIB Vlaanderen
CIBINFO — nr 89 // 2020
3
INHOUD
Adverteren in CIB info? Voor informatie en reservatie kan je terecht bij Veronique Van Hoorickx › 09 242 49 88 › adverteren@cib.be Vragen? Heb je vragen, suggesties of ideeën? Laat het ons weten via › communicatie@cib.be Redactie: Ewoud Hasenbos, Tine Terryn, Kristophe Thijs, CIB studiedienst Ontwerp en druk: Mirto Print - mirto.be Partners
In dit nummer VOORWOORD VASTGOEDNIEUWS Wat gebeurt er in vastgoedland?
6
UIT HET CIB-HUIS — BIV-verkiezingen verlopen opnieuw succesvol voor CIB-kandidaten
8
CIB’S EINDEJAARSVRAGEN — Zo beleefden de CIB-kopstukken het ongewone jaar 2020
v.u. Daniel Buschman CIB info is een uitgave van Confederatie van Immobiliënb eroepen vzw. Kortrijksesteenweg 1005 – 9000 Gent
10
RONDVRAAG — Structurele partners CIB Vlaanderen blikken terug op coronajaar 2020
4
3
8
14
18
volg ons IN DE KIJKER — Nichespecial
17
BUITENLANDS VASTGOED — Corona of niet, droom van eigen stek in buitenland blijft levend
18
OPLEIDING IN DE KIJKER — Prospecteren in B2B- vastgoed? 22
Part of the job!
Onze ledenconsulenten Antwerpen + Kust Sven De Vuyst › 0491 11 95 88 › sven.de.vuyst@cib.be Oost-Vlaanderen + West-Vlaanderen
TOOL IN DE KIJKER — 3 redenen waarom bizLocator de one-stop-shop voor bedrijfsvastgoed is!
EVENT — Dit was het virtuele Vastgoedcongres 2020
23 24
PARTNER IN DE KIJKER — Huurwaarborg en woningpolis aanvragen bij KBC via RealSmart in twee muisklikken
27
CIBINFO — nr 89 // 2020
Ernst-Jan Driezen › 0479 39 80 52 › ernst.driezen@cib.be Limburg + Vlaams-Brabant Brussel Michel Engelbosch › 0473 83 97 61 › michel.engelbosch@cib.be
27
24
5
VASTGOEDNIEUWS
Wat gebeurt er in vastgoedland? Belasting op huurinkomsten: fiscus zal KI buitenlandse panden bepalen Ons land werd onlangs voor de tweede keer door het Europees Hof van Justitie veroordeeld voor het ongelijk belasten van huurinkomsten in het buitenland en in het binnenland. Minister van Financiën Van Peteghem kreeg de opdracht om snel werk te maken van een oplossing, en heeft intussen een wetsontwerp op tafel gelegd. Het wetsontwerp moet wel nog groen licht krijgen, maar er worden geen al te grote obstakels meer verwacht. Concreet zal de fiscus elk buitenlands vastgoed een kadastraal inkomen toekennen, op dezelfde basis als bij een binnenlandse woning. Op die manier komt een einde aan de ongelijke behandeling van onroerende inkomsten uit Belgisch en buitenlands vastgoed. Meer weten over dit thema? Als CIB-lid kan je voor alle relevante informatie terecht in het nieuwe dossier ‘Fiscaliteit en huurinkomsten’ op CIB.be.
Algemene vergaderingen in tijden van corona: wettelijke regeling goedgekeurd Door de verstrengde coronamaatregelen is de organisatie van fysieke algemene vergaderingen verboden. Voor syndici is er nu eindelijk duidelijkheid. Er is een wettelijke regeling rond het uitstel van de algemene vergaderingen, de versoepeling van de schriftelijke besluitvorming en de mogelijkheid van hybride algemene vergaderingen. Zo kunnen algemene vergaderingen worden uitgesteld naar de eerstvolgende in het reglement van interne orde vastgelegde periode van 15 dagen. Deze mogelijkheid geldt voor alle algemene vergaderingen die normaliter in de periode van 1 oktober 2020 tot en met 9 maart 2021 (hadden) moeten plaatsvinden. Ook voor algemene vergaderingen uit het voorjaar, die op grond van het KB nr. 4 al eens uitgesteld zijn maar die nog niet konden worden ingehaald tegen de deadline, van 30/11/2020, kan de mogelijkheid tot uitstel worden ingeroepen. Bij wijze van tijdelijke maatregelen zal het tussen 1 oktober 2020 en 9 maart 2021 mogelijk zijn om op rechtsgeldige wijze via schriftelijke besluitvorming beslissingen te nemen wanneer meer dan de helft van de leden van de VME aan de stemming deelneemt en voor zover zij ten minste de helft van de aandelen bezitten. De beslissingen kunnen dan tijdelijk genomen worden met dezelfde meerderheidsvereisten als voor een gewone algemene vergadering. Ten slotte wordt de aanwezigheid op afstand permanent verankerd in het appartementsrecht. Naast een fysieke deelname kan men nu ook van op afstand deelnemen aan de algemene vergadering. Let wel: dit kan slechts wanneer de syndicus de mogelijkheid in de oproeping voorziet. Op die manier laat de Wet een belangrijke keuzevrijheid aan de syndicus en de mede-eigenaars. Het voorstel werd intussen door de Plenaire Vergadering van de Kamer goedgekeurd. Nu is het nog wachten op de publicatie in het Belgisch Staatsblad voor wat betreft de inwerkingtreding.
Bevraging CIB-leden: corona doet woonwensen veranderen Na de coronalockdown hebben kandidaat-kopers zich gretig op de vastgoedmarkt gestort, vaak met andere wooncriteria dan voor de crisis. Dat blijkt uit een bevraging bij de CIB-leden. Nagenoeg de helft van onze leden stelt op het terrein een toegenomen vraag naar woningen met een tuin vast. Meer dan één op de vijf leden stipt bovendien aan dat de vraag naar appartementen met een (ruim) terras is toegenomen. Terwijl de vraag naar woningen binnen de stadscentra volgens onze bevraging eerder is gestabiliseerd, is dat naar woningen in zogenaamd buitengebied volgens één op de zeven vastgoedmakelaars gestegen. En nog een opvallende trend: de Vlaming gaat steeds bewuster op zoek naar woningen met meer binnenruimte. Meer dan 60% van onze respondenten geeft overigens aan momenteel niet aan alle wensen van hun kandidaat-kopers te kunnen voldoen. Vooral in de prijsklasse tussen 200.000 en 400.000 euro is er sprake van onvoldoende aanbod op de gewijzigde vraag van de consument. Opvallend daarbij is de toegenomen vraag naar drieslaapkamerwoningen, al zal daar de tendens van meer thuiswerk ongetwijfeld verband mee houden.
6
Aangetekende brief aan de VME moet ook verstuurd worden naar het adres van de syndicus Art. 577-8, §4, §° BW schrijft voor dat aangetekende brieven aan de VME zowel naar het adres van de syndicus als naar de zetel van de vereniging van mede-eigenaars verstuurd moeten worden. Dit op straffe van nietigheid. Een recent voorval, waarbij een syndicus niet op de hoogte werd gebracht van een uitnodiging tot verhoor in het kader van een eventuele inbreuk op de arbeidswetgeving en/of het sociaal strafwetboek, illustreert nogmaals hoe belangrijk het is dat deze bepaling wordt nageleefd. Daarom hebben we vanuit CIB Vlaanderen de bevoegde overheidsinstantie attent gemaakt op de wettelijke verplichtingen in deze.
Vlaanderen lanceert campagne rond kwaliteitsnormen voor woningen Liefst 400.000 woningen in Vlaanderen kampen met ernstige, structurele gebreken. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) lanceert daarom een campagne over de kwaliteitsnormen waar woningen in Vlaanderen aan moeten voldoen. Die liggen vast in regelgeving, maar blijkbaar zijn nogal wat mensen niet op de hoogte van die normen, die in sommige gevallen nochtans vanzelfsprekend ogen. Op de website van Wonen Vlaanderen kan iedereen nu de eisen vinden waaraan een woning moet voldoen.
Verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw wordt uitgebreid
Handelshuurlening voor ondernemingen wordt uitgebreid Ondernemingen die door de coronamaatregelen moeilijkheden ondervinden om hun handelshuur te betalen, kunnen een handelshuurlening aanvragen bij de Vlaamse overheid. Omdat uit recente cijfers is gebleken dat het bereik van de lening ondermaats is, wordt de handelshuurlening uitgebreid en aantrekkelijker gemaakt. Concreet zal een huurder een lening van maximaal 4 maanden kunnen aangaan als de verhuurder minstens 1 maand huur kwijtscheldt. Huurders kunnen tot 60.000 euro per pand lenen aan een rente van 2% per jaar. Een ondernemer die meerdere panden huurt, kan in totaal tot maximaal 150.000 euro lenen. Pas na 6 maanden start de terugbetaling van de lening. De aangepaste handelshuurlening zal in werking treden op 4 januari 2021 en zal ook toegankelijk zijn voor ondernemingen die na 12 maart 2020 werden opgestart.
Het verlaagde btw-tarief van 6% voor de sloop en heropbouw van gebouwen wordt uitgebreid tot het hele Belgische grondgebied. Vandaag geldt dat tarief enkel in 32 stedelijke gebieden. Vanuit CIB Vlaanderen pleitten we al sinds 2014 voor die maatregel. De maatregel geldt al vanaf 1 januari 2021. Let wel: er zijn aan de regeling nieuwe voorwaarden verbonden. Niet alleen geldt de regeling maar tot eind 2022, het moet ook gaan om de ‘eigen en enige woning’, met een maximale bewoonbare oppervlakte van 200 m². Tweede verblijven en woningen om te verhuren komen niet in aanmerking. Het volstaat in principe dat wat afgebroken wordt een ‘gebouw’ is. Wat de functie ervan is voor de afbraak speelt geen rol. Het spreekt voor zich dat het een privéwoning, loods of kantoorgebouw kan zijn. Het afgebroken en het heropgebouwde gebouw hoeven niet op exact dezelfde plaats te staan. Het volstaat dat het gaat om hetzelfde kadastraal perceel. De nieuwe regeling zal er ook zijn voor een verkoop op plan door bouwpromotoren, voor zover aan de voorwaarden voldaan is.
› Voor de laatste nieuwigheden in vastgoedland kan je steeds terecht op CIB.be.
CIBINFO — nr 89 // 2020
7
UIT HET CIB-HUIS
BIV-verkiezingen verlopen opnieuw succesvol voor CIB-kandidaten
“Kiezer dankbaar voor vertrouwen” Na een voormiddag tellen, zijn op vrijdag 4 december de resultaten bekendgemaakt van de nieuwe verkozenen voor de Nationale Raad, de Uitvoerende Kamer en de Kamer van Beroep van het BIV. CIB Vlaanderen kan niet anders dan met grote tevredenheid terugblikken op het resultaat dat op de kantoren van het BIV bekendgemaakt werd. Alle 35 kandidaten die door CIB Vlaanderen naar voren geschoven werden, zijn ook effectief verkozen. “Meteen een duidelijk signaal van de kiezer”, meent een tevreden CIB-voorzitter Daniel Buschman.
Dat duidelijke signaal van vertrouwen geeft niet alleen aan dat er binnen de vastgoedmakelaardij met tevredenheid werd terugblikt op de voorbije vier jaar binnen het BIV, maar tevens dat de kiezers ook willen dat de gekozen richting wordt verdergezet. “Onze kandidaten zullen dat vertrouwen niet schaden. Daar ben ik echt van overtuigd. In aanloop van de verkiezingen zijn we erin geslaagd een sterk team samen te stellen met een mix van ervaren mensen Daniel Buschman en mensen die nieuwe en frisse wind doen waaien. Onze vooral digitale campagne werkt ook duidelijk gesmaakt door de kiezers”, blikt Daniel Buschman terug. “Onze verkozenen zullen ook de volgende jaren garant staan voor een goede werking van het BIV waarbij de belangen van alle vastgoedmakelaars – of ze nu aan bemiddeling doen, syndicus of rentmeester zijn – centraal staan.”
Vastgoed in ons bloed Met als slogan “Vastgoed in ons bloed” heeft CIB Vlaanderen getracht met een positieve en vooral verbindende campagne naar buiten te komen met de focus op het versterken van de kerntaken van het BIV als een dynamisch instituut, maar ook met de nodige vernieuwingsplannen voor de komende legisla-
8
tuur. “Als je wil inspelen op de noden van de makelaardij, dan doe je dit met een daadkrachtige blik op de toekomst. We zullen er steeds naar streven dat dit met vereende krachten zal gebeuren. De kiezer heeft die boodschap ook heel goed begrepen. Ik zou bij deze dan ook al onze kiezers willen danken voor het vertrouwen dat ze de door ons gesteunde kandidaten gegeven hebben.”
Dank en waardering “Een woord van dank en waardering ook voor het werk van de leden van de Nationale Raad, de Uitvoerende Kamer en de Kamer van Beroep van de afgelopen vier jaar. Dank ook aan Stefaan Leliaert en Alain Deketelaere voor hun werk binnen het Bureau als voorzitter en ondervoorzitter”, aldus de CIB-voorzitter. Werk dat overigens nog niet af is. De zogenaamde “overdracht” bij de Nationale Raad zal in de loop van januari gebeuren, zodat de nieuwe samenstelling in februari voor het eerst kan samenkomen. Dan zal ook het zogenaamde Bureau, dat fungeert als dagelijks bestuur van het BIV, worden aangeduid. Ook de samenstelling van de tuchtorganen, met name de Uitvoerende Kamer en de Kamer van Beroep, zal rond die periode doorgevoerd worden.
NATIONALE RAAD
UITVOERENDE KAMER
KAMER VAN BEROEP
CIBINFO — nr 89 // 2020
EFFECTIEVE VERKOZENEN
PLAATSVERVANGENDE VERKOZENEN
Olivier Morobé Julie Becue Frederiek Thiers Mehdi Devos Stephan Coenen Kristien Viaene Annouck Truyens Dominique Vanrunxt Jan Alleman
Joëlle Nauwelaerts Wendy Hendrickx Frédéric Delrive Bellina Van Parys Vincent Verhaeghe Dirk Coelus Walter Vermeeren Luc Janssens Bart Lauwers
Stefaan Leliaert Alain Deketelaere Sophie Pouille
Ingrid Maes Ilse Lissens Bertil Reunis Tom Van Campenhout Luc Vander Meeren Glen Vandersnickt
Filip Dewaele Willy Haegens
Anjes Daems Filip Van der Veken Cindy Utterwulghe Gerda Van der Straeten Olivier Blockhuys Marleen De Vijt
9
CIB’S EINDEJAARSVRAGEN
Zo beleefden de CIB-kopstukken het ongewone jaar 2020 Wat vindt u – naast corona – de belangrijkste gebeurtenis, evolutie of trend van het voorbije jaar?
Wat was voor u de voornaamste vastgoedtrend van 2020?
Wie was voor u de belangrijkste figuur op nationaal niveau?
Corona heeft de hele samenleving ontwricht. Angst, onwetendheid en economische crisis zijn de sleutelwoorden van het voorbije jaar. Maar ook steun, liefde en begrip. Corona heeft het volk geleerd om digitaal te werken en loste het fileprobleem op. De producenten van wc-papier deden gouden zaken.
Biedingen onder gesloten omslag zijn algemeen goed geworden. We moeten er wel over waken dat de spelregels correct worden nageleefd, maar ik vermoed dat dit een blijver wordt in onze sector.
Marc Van Ranst heeft ons dagelijks leven bepaald. Of het een goede strategie was om hem onafgebroken aan het woord te laten, laat ik in het midden. De meest positieve nationale figuur het voorbije jaar is Koning Filip. Met veel respect en rust heeft hij de regeringsvorming telkens opnieuw op gang gebracht. De openlijke erkenning van zijn halfzus toont dan weer aan dat het een man met een groot hart is.
De versnelde trein van de digitalisering. Vooral voor de syndici zal het digitaal vergaderen nu in een ware stroomversnelling komen.
De forse inhaalbeweging op de vastgoedmarkt na de eerste lockdown verraste me toch. Dat kandidaat-kopers meer op zoek gaan naar buitenruimte, niet alleen een tuin, maar ook een terras, is het logisch gevolg van deze gezondheidscrisis.
Iedereen die in de gezondheidszorg werkt, heeft zijn belang aangetoond en verdient het om in de schijnwerpers geplaatst te worden.
De populariteit van webinars en het boomen van webshops.
De gekke prijzen voor luxewoningen na de eerste lockdown.
Alexander De Croo. Hij heeft zich premier laten maken als lid van slechts de zevende partij bij de verkiezingsuitslag. Je moet het maar doen.
De digitalisering, die weliswaar versneld werd door corona, en van waaruit ook een nieuwe trend volgt: de cybercriminaliteit. Alles evolueert heel vlug en heeft ook zijn kostenplaatje.
De eerste lockdown heeft gezorgd voor een prijsstijging van het vastgoed. Ook bij ons aan de kust was dit duidelijk voelbaar.
Wout Van Aert. Als je ziet hoe hij terugkwam uit een zware blessure en opnieuw meedraaide aan de top van het wielrennen, daar doe ik mijn hoed voor af.
DANIEL BUSCHMAN voorzitter CIB Vlaanderen
PETER BONHOMME ondervoorzitter CIB Vlaanderen
RIK SCHEPENS voorzitter CIB Oost-Vlaanderen
VINCENT VERHAEGHE Ondervoorzitter CIB Kust*
* Voorzitter van CIB Kust Cindy Utterwulghe kon de eindejaarsvragen wegens omstandigheden niet beantwoorden.
10
De coronacrisis zet al maanden de hele wereld in rep en roer. Het hoeft niet gezegd dat we met z’n allen staan te popelen om dit ongewone jaar 2020 achter ons te laten. Dat geldt ongetwijfeld ook voor de (onder)voorzitter en de 6 provinciale Kamervoorzitters van CIB Vlaanderen. Wij zochten hen op en vroegen hen hoe zij terugblikken op het afgelopen jaar.
Wie was voor u de belangrijkste figuur op internationaal niveau?
Wat heeft u in 2020 gelezen, beluisterd of gezien dat u bijblijft?
Wie anders dan Donald Trump? Of hij de meest negatieve dan wel positieve kanten in de mens naar boven haalt, is een andere vraag.
De serie over de kernramp van Tsjernobyl. Ongezien hoe bepaalde fouten in de doofpot gestopt werden, die uiteindelijk desastreuze gevolgen hadden voor een hele bevolking. De enkeling die het toch aan durft om tegen de stroom in te zwemmen, daar heb ik een groot respect voor. Ook nu in het dagelijks leven. Ondernemers die hun nek uitsteken, dan zwaar op hun gezicht gaan en opnieuw rechtkrabbelen, krijgen mijn eindeloos respect.
Misschien een cliché, maar daarom niet minder gemeend: ik wens iedereen een goede gezondheid toe in 2021. Niet alleen fysiek, maar na zo’n zwaar jaar vooral ook psychisch. Dat iedereen terug tot rust mag komen, en dat alle angst en paniekzaaierij eindelijk zal stoppen.
Je wordt niet succesvol door geen fouten te maken, integendeel! En na regen komt zonneschijn, … altijd!
Ik blijf versteld staan van Queen Elisabeth II. De manier waarop deze 94-jarige dame, en al meer dan 50 jaar op de troon, toch zo kwik en helder voor de dag blijft komen, verdient lof. Frans président Emmanuel Macron straalde als staatsman dan weer enorm veel daadkracht uit in tijden van crisis.
“Besmet”, een recente reeks op Canvas. Het is ontluisterend om te zien dat de wetenschap al lang een dergelijke epidemie vreesde, maar dat we er toch zo slecht op voorbereid waren. Denk maar aan de vernietiging van die massale voorraad aan mondmaskers.
Ik wens al mijn medemensen een gezond en gelukkig 2021, vrij van Covid-19.
“When was the last time you did something for the first time?” Een oproep aan iedereen om open te staan voor nieuwigheden, op welk vlak ook, en zichzelf telkens opnieuw uit te vinden.
Kersvers Amerikaans president Joe Biden. Hijzelf én de coronacrisis slaagden er samen in om de marketingmachine van Donald Trump te verslaan.
Daar zat dit jaar veel vakliteratuur tussen, en ook het nieuws rond de verkiezingen in de VS heb ik verslonden. Wat me het meest bijblijft, is het arrest van de Raad van State en ons verzoekschrift om in hoogdringendheid de vastgoedkantoren opnieuw te laten opengaan.
Ik wens iedereen veel liefde en een goede gezondheid toe.
“Never surrender”, een quote van Winston Churchill. Ook de slogan ‘Never waste a good crisis’ was dit jaar meer dan ooit van toepassing.
Trump voor zijn “fake news” verhalen. De man weet intussen van geen ophouden.
Het applaus voor de helden van de zorg dat elke avond opnieuw om 20u losbrak.
Uiteraard een goede gezondheid voor iedereen, en dat we gauw terug tot een normaal leven kunnen komen. Het digitaal samenkomen heb ik persoonlijk een beetje gehad.
Tegenwoordig is dat een trend geworden, ik moet er nog eentje zoeken. “Bluvn goan” misschien?
CIBINFO — nr 89 // 2020
Wie wenst u wat toe voor 2021?
Welke quote/spreuk mag er op uw nieuwjaarskaart?
11
CIB’S EINDEJAARSVRAGEN
Wat vindt u – naast corona – de belangrijkste gebeurtenis, evolutie of trend van het voorbije jaar?
Wat was voor u de voornaamste vastgoedtrend van 2020?
Wie was voor u de belangrijkste figuur op nationaal niveau?
Dat we in België eindelijk een federale regering hebben.
De laatste jaren verschoof de focus naar kleiner wonen en weg van typische verkavelingen voor open bebouwing. Daardoor is het aanbod ten opzichte van de vraag te klein geworden in dit segment en krijgen we een heropwaardering van de bouwgronden en grotere villa’s. Corona heeft dit proces alleen maar versneld.
Chapeau voor de hele zorgsector! Wij kunnen dan wel eens klagen over de verkeerde maatregelen die de overheid neemt, maar de zorgsector moet het wel oplossen en doet dit zonder klagen. Hadden we deze gemotiveerde mensen in 2020 niet gehad, dan had onze toekomst er vandaag heel anders uitgezien.
Vooral de creativiteit en de snelheid waarmee iedereen inspeelde op het nieuwe online gebeuren en de transformatie van de traditionele naar de virtuele werkplek.
De combinatie van privéwoning , werkplek en ontspanningsruimte waardoor de vraag steeg naar meer binnenen buitenruimte. Ook de opmars van de kangoeroewoningen en appartementen met terras vallen op. Voor wat de kantoren betreft, zijn de grote eilanden verleden tijd.
Martine Tanghe omwille van haar professionaliteit en het streven naar positivisme tijdens het brengen van al dat negatieve coronanieuws.
Iedereen is nu weer een beetje meer diginaut geworden. De gebruiksvriendelijkheid van veel tools ging met rasse schreden vooruit. Ook telewerk is eindelijk doorgebroken.
Ik vind niet dat er trendbreuken zijn die het verschil maken. De Belgische vastgoedmarkt is heel rigide, misschien zelfs te. De strikte regelgeving staat echt nieuwe initiatieven in de weg. Proptechbedrijven vinden hun weg wel naar de vastgoedbeheerders- en ontwikkelaars. Om het met de woorden van een van onze leden Winny Cuypers te zeggen: “Old ways will not open new doors.”
Premier Sophie Wilmès. Zij steeg uit boven eigenbelang en partijpolitiek. Wilmès gaf blijk van moed en was niet uit het lood te slaan. Franjes, geldingsdrang of egotripperij zijn haar vreemd. Een verademing!
In 2020 zijn we gestopt met elkaar de hand of een kus te geven en mochten we elkaar niet meer troosten bij het overlijden van een geliefde. Vergaderen doe je niet meer samen gezellig met een kop koffie, maar tussen onze laptopschermen. Een deel van deze evolutie zal zich – zelfs bij een terugkeer naar het normale – doorzetten in de toekomst. Wat zeker niet meer terug te draaien valt, is de digitalisering van onze maatschappij.
Ik ben verbaasd hoe onze sector in volle coronacrisis eigenlijk vrij goed heeft standgehouden. Met dank aan onze vastgoedmakelaars die zich van hun meest creatieve kant hebben laten zien. Hoe ingespeeld werd op de digitale mogelijkheden – bijvoorbeeld bij het afsluiten van contracten – is toch wel markant. Een dankjewel aan CIB Vlaanderen en Oris om ons daar de nodige tools voor aan te reiken.
Iedereen die op één of andere manier verbonden is met de zorgsector. Dokters, verplegers, verzorgend personeel in woonzorgcentra, huisartsen, … hebben in 2020 onder enorme druk moeten werken en dit tot tweemaal toe. Zij verdienen dan ook alle respect om te moeten blijven standhouden in omstandigheden waar de dood soms het nieuwe normaal werd.
GERT TOYE voorzitter CIB VlaamsBrabant Brussel
DOMINIQUE VAN RUNXT voorzitter CIB Limburg
MARLEEN DE VIJT voorzitter CIB Antwerpen
FILIP VAN DER VEKEN voorzitter CIB West-Vlaanderen
12
Wie was voor u de belangrijkste figuur op internationaal niveau?
Wat heeft u in 2020 gelezen, beluisterd of gezien dat u bijblijft?
Kersvers Amerikaans president Joe Biden, omwille van de positieve en constructieve visie die hij uitdraagt. Het nastreven van collectief geluk kan het gelukkig toch nog halen van individueel gewin. Dit stemt me hoopvol voor de toekomst van onze maatschappij.
De quote van Gaetan Hannecaert, CEO Matexi, bij de start van de coronacrisis: “Nu gaan we het verschil zien tussen die bedrijfsleiders die leven van hun bedrijf en die bedrijfsleiders die leven voor hun bedrijf.”
Tijdens de (hopelijk) laatste fase van deze pandemie hoop ik op een regering die daadkrachtig optreedt en die de kmo’s ondersteunt en groeikansen biedt. De kmo’s in België zijn de echte motor van de economie. Laat ons succesvolle Belgische ondernemers omarmen en stimuleren, in plaats van buitenlandse multinationals met allerlei fiscale voordelen naar hier te lokken.
Iedereen een goede gezondheid wensen heeft nu een nog veel grotere betekenis. Voor 2021 wens ik iedereen ook happy@work toe. Thuiswerk kan op dit moment voor veel bedrijven misschien een oplossing bieden, maar het sociaal contact en de creativiteit die de interactie tussen onze werknemers teweegbrengt, kan je niet vervangen door digitale meetings.
Joe Biden. Hopelijk kan hij snel de negatieve spiraal in de VS stoppen en opnieuw broodnodige handelsakkoorden afsluiten, klimaatafspraken herlanceren en de banden met de WHO terug activeren. Zo kan de impact op de wereldeconomie en gezondheidszorg hersteld worden.
De bewustwording en bewondering voor de mensen in de zorgsector waar een hele bevolking zijn steentje toe bijdroeg via allerhande acties. Ook de snelheid en gedrevenheid waarmee farmaceutische bedrijven een nieuw vaccin tegen Covid-19 ontwikkelden, hebben me verbaasd.
Voor iedereen de moed om vooruit te kijken naar een betere toekomst.
Wat stiekem eigenlijk niet kan, daar wens ik iedereen het meeste van! Een gezond en ongelofelijk 2021!
Kamala Harris, de eerste vrouwelijke vicepresident van de VS. Haar overwinningsspeech is volgens mij een inspiratie voor veel jonge meisjes en vrouwen. “You delivered a clear message, you chose hope”, klonk het onder meer. Een boodschap die hoop en vertrouwen geeft voor de toekomst.
Ik heb dit jaar ‘Gigantisme’ van Geert Noels herlezen, een boek dat in deze tijden relevanter dan ooit blijkt.
Ik wens alle CIB-leden veel inspiratie en dromen toe. Jezelf en je bedrijf telkens weer opnieuw heruitvinden vergt veel nieuwe ideeën. Veel nieuwe ideeën zorgen voor een toekomst. Dromen zijn geen bedrog, maar toekomstmuziek. Aan mijn kinderen zeg ik: “Heb vertrouwen in jezelf en de mensen rondom je.” Het is niet evident om als millennial je plaats te vinden in deze tijd van onzekerheid.
Veel inspiratie, vertrouwen en bovenal een goed gevoel in de toekomst!
We kunnen niet omheen de tumultueuze verkiezingen in de Verenigde Staten. Joe Biden heeft de strijd met Trump uiteindelijk toch goed doorstaan. Ik hoop met hem iemand rond de internationale vergadertafels terug te zien die verenigt in plaats van verdeelt.
De quasi dagelijkse beelden vanuit woonzorgcentra en het schrijnend gebrek aan contact die deze ouderen nog konden hebben met hun geliefden. Iedereen die een ouder heeft in een dergelijke instelling weet hoe ze uitkijken naar een bezoekje. Ik ben ervan overtuigd dat de eenzaamheid bij die mensen een grotere tol heeft geëist dan het virus.
We hopen allemaal om binnen afzienbare tijd gedeeltelijk afscheid te kunnen nemen van mondmaskers, handgel, het ‘anderhalvemeteren’, … zodat we opnieuw op een normalere manier kunnen omgaan met onze familie, vrienden en zakelijke relaties. Ook hoop ik dat onze sector in 2021 verder goed standhoudt en dat een faillissementsgolf geen roet in het eten gooit.
Ik wens jullie allen een k nuffelbaar 2021 toe!
CIBINFO — nr 89 // 2020
Wie wenst u wat toe voor 2021?
Welke quote/spreuk mag er op uw nieuwjaarskaart?
13
RONDVRAAG
Structurele partners CIB Vlaanderen blikken terug op coronajaar 2020
“Digitalisering zal zich nog sneller doorzetten” Niet alleen bij CIB Vlaanderen zal 2020 een jaar worden dat voor eeuwig in het geheugen gegrift zal blijven staan, maar ook voor onze structurele partners was het sinds maart van dit jaar constant schakelen geblazen. Onze redactie ging op de praatstoel met Stefan Demeijer (Diensthoofd Open Banking & Insurance KBC), Mieke Vavedin (Sr. Sales Manager Real Estate Luminus), Steve Sartor (Managing Director Concordia), Joris Breugelmans (Commercieel Directeur BTV) en Philip Van Eeckhoute (Gedelegeerd Bestuurder Liantis) en blikt met hen terug op een meer dan bewogen coronajaar.
› Hoe hebben jullie als bedrijf de coronacrisis ervaren? Zowel op economisch vlak, maar ook op menselijk (personeelsmatig) vlak?
Philip (Liantis): “Wij zijn een compagnon de route van ondernemende mensen. Net als onze klanten hadden ook wij in 2020 te maken met de impact van deze ongeziene coronacrisis. Vele duizenden ondernemers en werkgevers hadden allen op ongeveer hetzelfde moment behoorlijk wat vragen, onder meer over de uiteenlopende steunmaatregelen. Dat zorgde voor een piek van extra druk op de organisatie. Een uitdagende periode, die alleen haalbaar was door intern heel wat medewerkers bereid te vinden om ondersteuning te bieden aan hun collega’s uit de veelbevraagde diensten. We probeerden als organisatie ook om tijdens de crisis maatschappelijk ons steentje bij te dragen, bijvoorbeeld in de zorgsector. Zo hebben onze medewerkers meegedraaid in woonzorgcentra, hebben we onze medische cars uitgeleend aan ziekenhuizen als triageposten, deden we coronatestings, etc.” Mieke (Luminus): “Ook voor ons was het uiteraard schakelen. Onze mensen op de baan die dagelijks over de vloer kwamen bij de makelaars konden dat plots niet meer doen tijdens de eerste lockdown. Dat zorgt toch voor een gewenningsproces. Je moet heel snel de knop zien om te draaien om toch dat contact
14
Stefan Demeijer (Diensthoofd Open Banking & Insurance KBC)
te kunnen blijven houden. Ook privé was het voor vele mensen aanpassen. Je werkt plots van thuis met je kinderen in de omgeving, een partner die ook van thuis uit werkt en ga maar door. Ook dat vergt toch aanpassing.”
Stefan (KBC): “Op economisch vlak voelen we net zoals de meeste ondernemingen de impact van de lockdowns en van de onzekerheid bij consumenten en bedrijven. We hebben als belangrijke bankverzekeraar in België ook de verantwoordelijkheid om de economie te blijven ondersteunen in deze moeilijke tijden, en dat doen we ook. In samenwerking met de overheid hebben we bijvoorbeeld betalingsuitstel gegeven aan gezinnen en ondernemingen. Maar denk ook aan het betaalverkeer. Alles moet blijven draaien. Wij kunnen niet sluiten, want mensen moeten hun facturen kunnen blijven betalen, internetaankopen doen, hun loon kunnen ontvangen, ...
Steve Sartor (Managing Director Concordia)
Joris (BTV): “De eerste golf was een hel. BTV is een verhaal van mensen en hier kregen we dan ook rake klappen. De onduidelijkheid over de gezondheidsrisico’s, de dagelijkse wijzigingen in mogelijkheden en de onbeschikbaarheid van preventieve materialen maakten dat het goed ondernemerschap nog eens het verschil kon maken. We hebben er erg bewust voor gekozen om ons administratief personeel te laten thuiswerken. Plots geen inspecties of keuringen meer had de tijdelijke werkloosheid voor sommigen als gevolg. Begin maar een planning te maken: waar mogen/kunnen/moeten we nog naartoe? En met wie? Er was ook onbegrip bij klanten waarom we niet meer kwamen.”
Gelukkig hebben we de voorbije jaren sterk geïnvesteerd in digitalisering, zowel van onze klantenprocessen als onze interne werkingsprocessen. Denk maar aan KBC Mobile waarin je heel veel bank- en verzekeringszaken vanop afstand kan uitvoeren. Het gebruik van onze digitale applicaties is sterk gestegen in het tweede kwartaal. Maar eveneens hebben onze inspanningen van de voorbije jaren om plaatsonafhankelijk te kunnen werken hun vruchten afgeworpen.” Steve (Concordia): “Onze voornaamste zorg was onze medewerkers. We hebben onmiddellijk maatregelen genomen om het welzijn van het personeel te vrijwaren én de continuïteit van de dienstverlening te garanderen. Onze investering in laptops was een bijzonder goede beslissing. De globale economische impact en schade is vandaag moeilijk in te schatten. Toch hebben wij vastgesteld dat veel bedrijven heel veel schade hebben geleden, anderen echter zullen ongezien goede resultaten kunnen voorleggen. Onze business is relatief stabiel, maar we verwachten toch wel druk op omzet en marge in 2021.”
› Wat zijn voor jullie de grootste bedreigingen die deze gezondheidscrisis met zich meebrengt? En dienen zich ook kansen aan?
Mieke: “De onzekerheid is vooral lastig om mee om te gaan, niet wetende wat er ons nog te wachten staat. We hebben ons als bedrijf snel kunnen aanpassen aan de nieuwe omstandigheden, maar er is natuurlijk ook het mentale aspect van je mensen. We doen er alles aan om er te zijn voor onze medewerkers, maar ook voor onze klanten, de makelaars. Onze Partnertool kwam op het ideale moment om onze klanten te ontzorgen. Deze crisis zal de digitali-
CIBINFO — nr 89 // 2020
sering ongetwijfeld versnellen en dan maken we als Luminus met onze Partnertool, die we overigens regelmatig bijsturen en verbeteren na feedback van de makelaars, echt het verschil.” Philip: “We zijn een dienstengroep, maar ons DNA is er in de eerste plaats één van ondernemers voor ondernemers. Wij zijn dan ook vooral bezorgd over het welzijn van de ondernemers en werkgevers – en hun
15
Joris Breugelmans (Commercieel Directeur BTV)
Mieke Vavedin (Sr. Sales Manager Real Estate Luminus)
werknemers – die vandaag dankzij de steunmaatregelen nog het hoofd boven water kunnen houden, maar nog niet echt klaar zien in hun toekomstkansen nadien. Niet alleen op zakelijk en financieel vlak, maar ook op persoonlijk en psychosociaal vlak gaan er intussen toch bij een groeiend aantal ondernemers knipperlichten branden. Gezondheid en welzijn op de werkvloer is enorm aan belang toegenomen tijdens de coronacrisis. Meer dan ooit werd voor heel wat ondernemers duidelijk hoe belangrijk iets is zoals een goede handhygiëne, een beleid voor psychosociale ondersteuning van medewerkers, of een goede aanpak van telewerk. Zaken die ze voordien eerder zagen als iets extra, beginnen nu inherent deel uit te maken van hun HR- en welzijnsbeleid.”
Als we het hebben over kansen, hebben we een aantal projecten sneller kunnen afwerken. De gebouwaudit in combinatie met de verplichte EPC gemene delen : een dienst die de wettelijke verplichtingen van een mede-eigendom qua duurzaamheid en energie, maar ook de wettelijke verplichtingen hierrond in kaart brengt en die zelfs een kostenbegroting hiervoor opstelt. Een must voor elke appartementsbewoner en het ontzorgen van de syndicus.” Stefan: “De grootste bedreiging voor een bank in dergelijke situaties is de economische impact, en nu in het bijzonder de mogelijke faillissementsgolf die nog moet starten. We gaan deze crisis nog een hele tijd voelen en veel bedrijven krijgen het moeilijk. We hebben in het tweede kwartaal heel wat voorzieningen aangelegd voor kredietverliezen, maar de echte impact hiervan zal pas in de komende maanden duidelijk beginnen worden. De overheidssteun helpt gelukkig om heel wat ondernemingen en gezinnen door deze crisis te loodsen. We zien zeker enkele kansen voor de toekomst, maar vraag me bij een volgend interview hoe dit afgelopen is (lacht).”
Steve: “Isolatie zorgt ervoor dat de bedrijfscultuur stilletjes aan wegebt. Vooral jongeren kregen onvoldoende de kans om ervaring op te doen op de werkvloer. HR wordt nog belangrijker voor ons bedrijf want als dienstverlener rest er je nog alleen het menselijke kapitaal. Wij hebben niet stilgezeten tijdens deze crisis. Integendeel zelfs. We hebben niet alleen bijkomende stappen gezet in het digitaliseringstraject, maar ook in onze ambitie om ook via acquisities te groeien. Daarenboven zorgt een dergelijke crisis er ook voor dat je keuzes moet maken wat kan leiden tot meer efficiëntie.” Joris: “De gezondheid van onze mensen en hun naasten vormen natuurlijk de grootste bedreiging. Zonder mensen zijn we niks. Dat is duidelijk. We zijn allemaal kwetsbaar op gezondheidsvlak en dat komt nu wel duidelijk naar boven: het kan van het ene moment op het andere wijzigen. Dit heeft een bijzondere impact op onze organisatie, zeker als het druk is.
16
Philip Van Eeckhoute (Gedelegeerd Bestuurder Liantis)
› IN DE KIJKER
NICHE SPECIAL CIBINFO — nr 89 // 2020
17
BUITENLANDS VASTGOED
Corona of niet, droom van eigen stek in buitenland blijft levend Corona heeft veel veranderd in ons leven, maar de droom van een eigen stulpje in het buitenland laten we niet zomaar opzij zetten. Zon, levenskwaliteit en scherpe prijzen blijven kopers aantrekken, zo leert een rondvraag bij enkele spelers in de markt van buitenlands vastgoed.
AZULL (Spanje)
“Kopen in Spanje is geen impulsaankoop, onze klanten laten zich niet stoppen” Door corona zijn we met z’n allen gaan nadenken over onze levenskwaliteit en de behoefte om samen te genieten met vrienden en familie. Niet alleen vastgoed aan de kust of in de Ardennen kent daardoor een boom, de Belg blijft ook dromen van een casa onder de Spaanse zon. Dat stelt Marleen De Vijt, zaakvoerder van Azull, Belgische marktleider in Spaans vastgoed, vast. “Toen de grenzen sloten in maart viel de verkoop stil, maar in de zomer zagen we een enorme inhaalbeweging ontstaan.” Uit nieuwe cijfers van de Spaanse registratiekantoren blijkt dat bijna 2.300 Belgen in 2020 een Spaanse casa gekocht hebben. De Belgen zijn daarmee in de Spaanse verkoopcijfers opgeklommen
18
van de zesde naar de derde plaats. De Vijt is niet verrast. Net zoals ten tijde van de financiële crisis in 2008 zag ze de voorbije maanden twee bewegingen ontstaan. “Een deel van de Belgen wordt angstig en gaat op zijn centen zitten, de anderen beslissen dat dit hét moment is om hun droom te verwezenlijken.” De topvrouw van Azull stipt graag aan dat de liefhebbers van een Spaans buitenverblijf niet van plan zijn om hun buitenlandse droom opzij te zetten. “Kopen in het buitenland is geen impulsaankoop. Die mensen zijn daar al jaren mee bezig, volgen al lang Spaanse les, gaan er op vakantie en laten zich niet stoppen door corona. Makelaars aan de Belgische kust die zeggen dat de consument nu al sneller gaat nadenken over een verblijf in het buitenland hebben het verkeerd voor. Meer dan een vierde van onze klanten heeft al een tweede verblijf in België. De grootste con-
“In Spanje verschuift de vraag van appartementen naar woningen” Marleen De Vijt, CEO Azull
current is Portugal, gevolgd door Italië en Frankrijk.” Kopers van een Spaanse tweede woning willen volgens de CEO van Azull vooral genieten, en rekenen daarbij niet per se op een return on investment. “De echte beleggers moeten niet in Spanje zijn, het rendement ligt daarvoor te laag.”
Onvoorzien drama Dat er in 2020 wel degelijk minder gekocht werd dan andere jaren, heeft volgens De Vijt vooral te maken met het feit dat Belgen simpelweg niet in Spanje geraakten. “Augustus was een fantastische maand, maar september was een onvoorzien drama. De overheid besliste opeens dat we niet meer mochten reizen naar Spanje, ook al was er op dat moment weinig aan de hand. Daardoor lag de verkoop een maand stil zonder reden. In oktober zwengelde de verkoop gelukkig opnieuw aan en ook volgend jaar verwachten we een goed jaar.” Een mens vraagt zich af hoe je klanten voor buitenlands vastgoed lokt in tijden van lockdown. De Vijt licht toe. “Normaal gaat een klant met ons drie dagen op bezoek ter plaatse. Daar gaat al een heel voortraject aan vooraf, waarbij we uitleggen hoe het financiële en fiscale luik in elkaar zitten. Tijdens de lockdown zijn we hiervoor overgestapt van fysieke infoavonden naar webinars. Met succes overigens. Meer dan 1.200 mensen hebben zo’n webinar gevolgd. Onze eigen mensen blijven intussen naar Spanje afreizen. Je kan een afspraak maken (een virtuele view) waarbij klanten door de woning kunnen wandelen. Zo zijn ze voorbereid voor ze effectief naar Spanje afreizen. Momenteel werken we ook verder via het systeem van subject to viewing. Iemand reserveert een pand, betaalt een voorschot en heeft het recht om af te zien van de koop wanneer het pand hem bij aankomst ter plaatse toch niet helemaal bevalt.”
Poort en privé zwembad In eigen land deed corona de vraag van woningen
CIBINFO — nr 89 // 2020
met tuin of ruim terras de hoogte ingaan. In Spanje neemt De Vijt dezelfde trend waar. “We zien overal in Spanje de vraag verschuiven van appartementen naar woningen. Vroeger vielen vooral de grote villa-appartementen met ruime terrassen, die naadloos van binnen naar buiten liepen, in de smaak. Het gemeenschappelijke sociale deel had daarbij een zekere aantrekkingskracht. Momenteel verkiezen klanten eerder een eigen stek met privé zwembad en een poort.” Naast een eigen afgebakende plek om op terug te vallen, ziet De Vijt ook de vraag naar nieuwbouw luider dan ooit klinken. “De vraag naar nieuwbouw is met 50% gestegen. Ook omdat de Spanjaarden nu meer behoefte hebben aan buitenruimte, een tuin en zwembad. Daardoor vissen ze in dezelfde vijver als de buitenlanders.” Prijsdalingen liggen om die reden niet onmiddellijk in het verschiet.
Moderne nomaden Een andere trend die zich net als in België doorzet, is telewerken. Meer nog, steeds meer buitenlanders zoeken de Spaanse zon op om vanuit een tweede woning te werken, stelt De Vijt vast. “Sinds een aantal jaar zien we het fenomeen ‘moderne nomaden’ opduiken: grafische beroepen en IT’ers kopen iets in Spanje en laten hun werknemers dan als incentive af en toe in het buitenland werken.” Dat men in Spanje beslist heeft om tegen 2025 overal 5G te installeren is volgens De Vijt een goede zaak. “Tot drie jaar geleden moesten we ons in ons hoofdkantoor op een vijfsterrenclub nog behelpen met satellietschotels. Het land heeft gelukkig goed beseft dat dit een noodzakelijke stap is om bedrijven en investeerders aan te trekken.” Corona of niet, De Vijt ziet de toekomst voor Spaans vastgoed nog altijd door een roze bril. “De drie criteria waarom mensen naar Spanje gaan zijn de zon, levenskwaliteit en de scherpe prijs. Die factoren zijn niet veranderd. En die vervelende coronacrisis zal ooit wel eens eindigen.”
19
BUITENLANDS VASTGOED
IMMO PORTUGAL (Portugal)
“We verwachten geen prijsdalingen voor nieuwbouw, integendeel” Net als buurland Spanje viel ook Portugal het af gelopen jaar niet altijd even makkelijk te bereiken. Toch hield dat de interesse voor een tweede woning niet tegen, meent Tim Demeyer, Sales Director België van Immo Portugal, nieuwbouwspecialist aan de Portugese Zilverkust. “Klanten kijken verder dan de korte termijn. Velen namen tijdens de lockdown zelfs een reservatie op een woning en appartement. In de maanden juli, augustus en september noteerden we een serieuze inhaal beweging in de ondertekende verkoopcontracten.” De doorgedreven digitalisering tekende zich in 2020 af als een belangrijke evolutie. Ook Immo Portugal schakelde een digitale versnelling hoger om zoveel mogelijk klanten te kunnen bedienen. “Zoom-meetings met internationaal cliënteel, drone video’s voor remote viewings, een aangepaste marketingmix op internationale websites, noem maar op. De combinatie van een fysieke vestiging in Antwerpen – België is nog altijd veruit onze grootste afzetmarkt – en Portugal maakt dat we vrij veel hebben kunnen doen, zelfs digitale transacties“, vertelt Demeyer. Zowel tijdens de eerste als tweede lockdown stelde hij een toenemende interesse vast van internationale klanten. “We krijgen ook nu weer meer aanvragen uit landen zoals de Verenigde Staten, de Scandinavische landen en ook Portugal zelf. Rijkere Portugezen azen meer dan vroeger op een stekje buiten de grootstedelijke gebieden. Onze regio, de
Zilverkust, komt dan vrij snel in het vizier.” Demeyer schat dat het aantal transacties dit jaar tegenover 2019 zo’n 30% lager zal liggen, maar dat heeft volgens hem vooral te maken met de twee lockdowns dit jaar en het feit dat 2019 een topjaar was. Hij toont zich dan ook erg optimistisch. “Dankzij de inhaalbeweging in 2021 zullen we het jaar 2019 kunnen evenaren of overtreffen. Dat merken we nu al op basis van de reservaties van villa's en appartementen.”
Cruisereizen en megahotels De Sales Director van Immo Portugal zag de behoefte aan een eigen buitenlandse ‘safe haven’ in een stroomversnelling komen vanwege corona. “Mensen willen met hun gezin op een veilige manier kunnen reizen en anticiperen op de toekomst. Cruisereizen en megahotels waar men met 300 personen aan een ontbijtbuffet zit, ogen nu veel minder aantrekkelijk.” Wie plannen heeft voor een tweede verblijf in het buitenland zal overigens niet per se teruggrijpen naar een tweede woning dichterbij huis, denkt ook Demeyer. “Aan de Belgische kust heb je voor 300.000 euro misschien een nieuwbouwappartement met 2 slaapkamers. In onze regio koop je met dat geld een ruime villa met 3 slaapkamers, 2 badkamers en een privé-zwembad. Bovendien Portugal is altijd bereikbaar met de wagen.”
Glas halfvol Ook in Portugal hoeven gegadigden niet onmiddellijk uit te gaan van koopjes op de markt. “We verwachten absoluut geen prijsdalingen voor nieuwbouw, integendeel”, schetst de Demeyer. “Goede
“Mensen willen veilig reizen en anticiperen op de toekomst” Tim Demeyer, Sales Director België Immo Portugal
20
l ocaties worden schaars, de bouwvoorschriften zijn ook verstrengd en dat uit zich in de bouwprijs per m². De vraag neemt niet af. Dat geldt zeker voor de markt voor nieuwbouw op goede locaties aan de kust, al is dat wel een internationale markt natuurlijk.” Op de lokale markt van bestaande oudere woningen die meer landinwaarts liggen verwacht hij dan weer wel een druk op de prijzen. “Maar dit zal zich vooral uiten in de lokale markt in de prijscategorie tot 200.000 euro.”
Mogen we besluiten dat de Portugese markt de coronastorm al bij al goed heeft doorstaan? Demeyer knikt volmondig ja. Voor hem is het glas halfvol. “Angst is een slechte raadgever. De eerste coronagolf was nog een kwestie van navigeren in het donker, maar nu liggen de kaarten anders. We zijn ervan overtuigd dat de markt voor kwalitatief vastgoed in het buitenland op goede locaties het goed zal blijven doen. Corona of geen corona.”
IMMO DE BISSCHOP (Turkije)
“Aantal transacties met 90% gedaald” Minder dicht bij de deur, maar daarom niet minder aantrekkelijk is een stulpje onder de Turkse zon. Al zorgt de grote afstand er in coronatijden voor dat de verkoop van Turkse tweede woningen vanuit ons land quasi stilgevallen is. “De schrik zit er bij vele kandidaat-kopers toch goed in”, vertelt Turkijespecialist Bart De Bisschop van Immo De Bisschop. “Normaal verkopen we een 30 à 40 woningen op jaarbasis, nu is het aantal transacties met 90% gedaald.” Turkije is de voorbije jaren uitgegroeid tot een van de nieuwe hotspots voor een tweede verblijf. De zon en vooral de lage prijzen deden de voorbije jaren veel Belgen overstag gaan. “Voor 70.000 euro kan je er al een nieuwbouwappartementje met zicht op zee kopen. In België betaal je snel het drie- tot vierdubbele. Bovendien hoef je er geen btw te betalen op nieuwbouw, enkel 4% registratierechten”, gooit De Bisschop de grootste troef op tafel. “Je moet natuurlijk wel enige affiniteit hebben met het land.”
Imagoprobleem Voor Immo De Bisschop is Turks vastgoed niet de enige bezigheid – ook residentieel vastgoed in eigen land behoort tot de activiteiten – en gelukkig maar. Hij zag de verkoop sinds de eerste lockdown volledig stilvallen en ook nu blijft het opvallend kalm.
CIBINFO — nr 89 // 2020
“Indien ik enkel Turks vastgoed aan de man zou brengen, was ik gegarandeerd in de problemen gekomen”, zegt De Bisschop. Hij meent dat de grote afstand en verplichte vliegreis een groot struikelblok vormen. In de verkoop van Turks vastgoed vanop afstand via virtuele rondleidingen gelooft hij niet. “Woningen in Turkije moet je in levende lijve gezien hebben. Wij nemen onze klanten altijd mee naar ginder. Er wordt niets getekend, voor we de woning ter plaatse gezien hebben.” Verkopen op plan doet de man overigens niet meer. “We hebben dit een tijdje gedaan, maar zijn ermee gestopt. Ervaring leert me dat je er niet iedereen kan vertrouwen. Ik verkoop alleen nog iets wanneer de stenen effectief gelegd zijn. In Turkije ben je op dat vlak ook minder beschermd dan in pakweg Spanje.” Corona speelt de verkoop parten, maar is niet de enige boosdoener. “Het politieke bewind onder Erdogan en het imago van Turkije in Europa zorgen bij sommige klanten voor de nodige twijfel. Velen kijken de kat uit de boom.” 2020 mag dan wel een jaar van twijfel en uitstel geweest zijn, De Bisschop verwacht dat de kentering in 2021 ingezet zal worden. “Verschillende klanten wachten tot de crisis wat gaan liggen is en de quarantainemaatregelen niet langer van kracht zijn. Zodra de rust teruggekeerd is, zal er opnieuw gekocht worden. Ik heb al genoeg signalen ontvangen van klanten die staan te popelen om het vliegtuig terug op te stappen.”
21
OPLEIDING IN DE KIJKER
B2B
Prospecteren in B2Bvastgoed? Part of the job! Vele bedrijven groeien als een oplopende sinusgolf: aan de top is er geen tijd voor prospectie, het is te druk. Op de bodem, na het afronden bijvoorbeeld van een aantal projecten, is het alle hens aan dek: er is nood aan nieuwe instroom! Structureel groeien op een manier die goed te managen valt? Dat brengt ons bij structurele prospectie. “Precies daarom komt de nieuwe VIVO-opleiding ‘Prospecteren in B2B-vastgoed? Part of the job!’ als geroepen”, vertelt docent Ronald De Keersmaeker van Dixit International.
Het verzekeren van een blijvende instroom van nieuwe klanten botst doorgaans op vijf problemen, die we in deze dagopleiding tackelen: › de organisatorische inbedding (focus) van prospectie › mindset en vooroordelen van de bellende collega › gebrek aan concrete kapstokken: wat is mijn ideale belscript? › omgaan met bezwaren › het effectieve doen op een authentieke manier
Wat betekent dat concreet? De opleiding bestaat grosso modo uit 2 onder delen: theorie en praktijk. Want na het behartigen van focus en structurele inbedding, mindset en de 9 kapstokken van het ideale script + hoe omgaan met bezwaren, … zal ook jij in de namiddag effectief afspraken vastleggen voor fysieke of digitale meetings met nieuwe potentiële klanten!
Driver van succes Zowel in het oude als het nieuwe normaal, is prospectie één van de absolute drivers van je verderzetting en succes op korte en lange termijn. Als je het goed voorhebt met de maatschappij, bij een ijzersterk bedrijf werkt, en je potentiële klant een probleem of behoefte heeft die jij kan oplossen,… neem dan de telefoon en maak dat eerste contact!
Prospecteren in B2B-vastgoed? Part of the job! Oostende - 25/02/2021 Antwerpen - 02/03/2021 Brussel - 25/03/2021 Gent - 12/05/2021 Leuven - 01/06/2021 Meer info en inschrijven: www.vivo.be
22
TOOL IN DE KIJKER
3 redenen waarom bizLocator de one-stop-shop voor bedrijfsvastgoed is! De voorbije jaren ontstond in de markt van bedrijfsvastgoed een duidelijke nood aan ondersteuning voor ondernemers die zich willen vestigen in België. Niet alleen starters hebben begeleiding nodig, ook gevestigde ondernemingen worstelen vaak met complexe vragen en noden rond infrastructuur, toegankelijkheid, uitbreidingsmogelijkheden, vergunningen, … en ga zo maar door. BizLocator, het online platform voor bedrijfsvastgoed, heeft die nood aan bijkomende dienstverlening vandaag helemaal ingevuld. “Sinds het ontstaan 7 jaar terug hebben we in samenwerking met meer dan 80 partnergemeenten en 10 intercommunales met succes ingezet op die extra service”, zegt Matthias Colman, product owner van bizLocator bij ORIS. Hij geeft ons drie redenen waarom bizLocator vandaag dé one-stop-shop voor bedrijfsvastgoed is. Digitalisering
“bizLocator maakt het de zoekende ondernemer gemakkelijk door bij elk zoekertje de mogelijkheid te voorzien om contact op te nemen met de aanbieder van het pand, alsook de lokale besturen. Onze partners (lokale en regionale besturen) staan ter beschikking om elke zoekvraag te beantwoorden. En dat kan allemaal via één pagina, het pand waarin de ondernemer geïnteresseerd is. Ook de impact van corona valt niet te onderschatten in dit complexe proces. Omdat fysieke dienstverlening tijdelijk geen evidentie is, is deze mogelijkheid een tijdbesparende service voor ondernemers. Naar de toekomst toe wordt deze service omgedraaid en zal de overheidsinformatie bij een zoekertje voorzien worden zonder dit eerst te moeten aanvragen.”
de gemeenten. Zo bevat bizLocator heel wat waardevolle informatie over de vraagzijde (wat en waar zoekt men juist?) en aanbodzijde (wat is beschikbaar, hoe lang, hoeveel aanbod waar juist?). Deze informatie stelt enerzijds gemeenten beter in staat om hun ruimtelijk-economisch beleid op te stellen en kan anderzijds ondernemers nog beter ondersteunen op basis van live-data.”
Informatie op kaart
“Het resultatenoverzicht van een zoek actie en de individuele vastgoedpublicaties zijn sinds dit jaar gekoppeld aan GIS-data, waardoor ze heel wat nuttige geografische informatie bevatten. Twee belangrijke kaartlagen zijn alvast toegevoegd: de locaties van de bedrijventerreinen en het Grootschalig Referentiebestand (GRB). Het spreekt voor zich dat alle lagen vergezeld worden door een duidelijke legende. Op korte termijn zullen deze GIS-lagen verder uitgebreid worden met lokale informatie, aangeleverd door lokale besturen en Informatie Vlaanderen. GIS wordt in de toekomst dé visualisatie van informatie over locaties, percelen en ligging. bizLocator is op vandaag het enigste publicatieplatform in Vlaanderen dat dit koppelt aan het aanbod van bedrijfsvastgoed. Kortom, bizLocator geeft ondernemers niet enkel zicht op de beschikbare panden in de buurt, maar biedt daarnaast ook een service die hen in staat stelt om de beste locatie te vinden voor hun activiteit.” Meer weten? www.bizlocator.be
Meten is weten
“De ontwikkeling van de dashboards met statistische info over vraag en aanbod op bizlocator werden dit jaar opgestart na overleg met VLAIO en
CIBINFO — nr 89 // 2020
Matthias Colman
23
EVENT
Met meer dan 1.500 deelnemers groeit eerste virtueel Vastgoedcongres uit tot succes
“Onze formule werd in deze moeilijke tijden gesmaakt” Net als voor alle andere evenementen gooide het coronavirus ook roet in het eten van de 21ste editie van het Vastgoedcongres. Fysiek samenkomen in Antwerpen bleek al snel onmogelijk te worden, waardoor CIB Vlaanderen en VIVO moesten schakelen naar een virtuele versie van het populaire congres. Samen met enkele partners werd op enkele maanden tijd een gloednieuw digitaal platform op poten gezet om het congres vanachter je computer te kunnen volgen. Uiteindelijk schreven meer dan 1.500 deelnemers in voor het eerste virtuele Vastgoedcongres.
“De aanloop naar de organisatie van het 21ste Vastgoedcongres was een hobbelig parcours. Ik ben best trots op dit innoverende congresformat. Tijdens de voorbereidingen was het moeilijk om in te schatten hoe de coronamaatregelen zouden evolueren in het najaar, hoe we best een virtueel congresprogramma kunnen samenstellen, en welk platform hiervoor kan gebruikt worden”, legt CIB-voorzitter Daniel Buschman uit. Uiteindelijk haalde het congres nagenoeg hetzelfde aantal deelnemers als de vorige editie van het fysiek georganiseerde Vastgoedcongres in Antwerpen. “Met boeiende debatten en sterke sprekers zijn we erin geslaagd een coronaproof en aantrekkelijk programma samen te stellen. En die formule werd in deze moeilijke tijden duidelijk gesmaakt. Mijn dankbaarheid gaat niet alleen uit naar alle deelnemers, maar ook aan de vele commerciële partners die ons trouw zijn gebleven en ook geloven in deze nieuwe formule”, aldus Buschman.
Debat Het debat tussen prof. Stijn Baert, Joachim Declerck en Ingrid Ceusters met Lisbeth Imbo als moderator bleek een gesmaakte opener te zijn voor het congres. De Industry Leader Talks en Break-out sessies volgden nadien dezelfde lijn. Netwerken konden de
24
“De datum van het volgende Vastgoedcongres mag je alvast aanvinken in je agenda. Dat wordt vrijdag 26 november 2021.”
deelnemers onderling via chat en de verschillende sessies waren nadien nog een hele week beschikbaar online. “We hebben van meer dan 300 deelnemers feedback over het congres gekregen en haalden een gemiddelde quotering van 4,4 op 5. Daarmee zijn we uiteraard heel tevreden. Met de suggesties tot verbeteringen die we binnenkregen gaan we zoals steeds aan de slag. Al hoopt de meerderheid van de deelnemers dat we elkaar voor een volgende editie opnieuw in het echt kunnen ontmoeten in het Flanders Meeting & Convention Center Antwerpen. Noteer alvast de datum van het volgende Vastgoed congres in je agenda: vrijdag 26 november 2021. Of dit een fysiek, virtueel dan wel een hybride congres zal zijn, zal uiteraard afhangen van de evolutie van de huidige pandemie”, vertelt Kristophe Thijs, directeur Communicatie van CIB Vlaanderen.
Dít was het Vastgoedcongres 2020
CIBINFO — nr 89 // 2020
25
Trakteer jezelf op een cyberveilig 2021! Benieuwd waarom en hoe eenvoudig je voor deze digitale gemoedsrust zorgt?
En dit zonder individuele screening van je huidige cyberbeveiliging?
26
Contacteer onze accountmanager Sandrine voor meer info: svanmalder@concordia.be
PARTNER IN DE KIJKER Huurwaarborg en woningpolis aanvragen bij KBC via RealSmart in twee muisklikken
“Deze service blinkt uit in eenvoud” CIB-partner KBC heeft als ambitie klanten te ontzorgen en financiële diensten aan te bieden waar en wanneer het voor hen relevant is. Bij de vastgoedmakelaar een huurwaarborg en een woningpolis aanbieden op het moment dat het huurcontract net gesloten is, kan alleen maar een goede timing zijn. Zo wordt de huurder de tijd en de inspanning bespaard om naar een bankkantoor te gaan. Door de integratie in RealSmart kan jij als vastgoedmakelaar alle data op een digitaal dienblaadje aanbieden aan de huurder. Door deze service aan te bieden wordt de klantervaring bij de vastgoedmakelaar top, want jij bent de partij die dit aanbod in een one-stop-shop beleving aanbiedt. › Wat zijn de grote voordelen van beide producten?
› Hoe verloopt het aanvraagproces precies?
Anneleen Vancoillie (Business Implementation Manager KBC): “ De KBC-Huurwaarborgspaarrekening blinkt uit in zijn eenvoud. Het is een gratis spaarrekening die de huurder, ook als die nog geen klant is van KBC, in geen tijd digitaal kan openen. Na de periode van de huur zorgen we ervoor dat wanneer we de vrijgavedocumenten, ondertekend door de juiste partijen, ontvangen, we de vrijgave na één werkdag terug op de rekening(en) storten. De KBC-Woningpolis voor huurders biedt zeer uitgebreide dekkingen. Het is een alle risico’s verzekering: alleen wat expliciet als uitzondering gemeld staat in de algemene voorwaarden wordt niet verzekerd. De instant prijsofferte van deze brandverzekering berekenen we op basis van het adres en één vraag. KBC baseert zich hiervoor op publieke data over de woning en de buurt. Verder laten we de huurder vrij kiezen voor een maandelijkse of jaarlijkse betaling zonder meerprijs. En als er een schadegeval is, dan geeft hij deze eenvoudig digitaal aan via KBC Mobile of bij een professionele KBC-verzekeringsagent.”
“Wanneer jij de geknipte huurder voor een pand gevonden hebt, verwerk je het verhuurdossier in RealSmart. Heeft de huurder interesse om de Huurwaarborg via KBC in orde te maken, activeer je de aanvraag in RealSmart. Na twee klikken krijgt je huurder een e-mail . De huurder opent de mail op zijn smartphone, tablet of computer, controleert de ingevulde gegevens en voert de storting uit met een eenvoudige betaalknop. Om vlot te betalen zorgt hij voor voldoende provisie op zijn betaalrekening en heeft hij een bankkaart en een kaartlezer van zijn bank bij de hand. Betaald betekent instant in orde en dat wil zeggen dat er geen administratie meer nodig is voor de makelaar. Wanneer we de huurder nog niet kennen bij KBC, laadt hij vóór de betaling een foto van zijn identiteitskaart op en vult hij enkele gegevens aan.
CIBINFO — nr 89 // 2020
Wil je huurder ook de brandverzekering afsluiten, dan krijgt hij na controle van het adres en het beantwoorden van één vraag instant een premie. Hij geeft de startdatum op en kan ook hier met een betaalknop de eerste betaling uitvoeren.”
› Jullie bieden CIB-leden ook een incentive aan? Hoe zit die precies in elkaar en hoe maak je er kans op? “Inderdaad! Voor de enthousiaste eerste gebruikers van deze nieuwe service, willen we iets extra doen. KBC heeft een team dat zich elke dag bezighoudt met alles rond trends en technologie. Ook in de vastgoedwereld zien zij dat innovatie verder groeit. We willen een selectie van vastgoedmakelaars de kans bieden met dit team van gedachten te wisselen en een workshop mee te maken waarin we ingaan op die uitdagingen en de opportuniteiten in de dagelijkse vastgoedpraktijk. Jullie kunnen je ticket scoren door in de periode van nu tot 15 februari 2021 in RealSmart vijf afgewerkte aanvragen van huurwaarborg én woningpolis of tien afgewerkte huurwaarborgaanvragen te realiseren.”
Anneleen Vancoillie, Business Implementation Manager KBC
27
Je huurder ontzorgen?
Als CIB-makelaar regel je makkelijk de huurwaarborg en brandverzekering.
Ontdek het in RealSmart.