BEELDSPRAAK
MERKWAARDIGE MUZIEKNOTEN
VAN FLESSEN EN VATEN TOT VLEES AAN HET SPIT
Wijnvaatjes, pannen, vlees aan het spit en merkwaardige flessen: de muzieknoten bij Paule, Paule, liebster stalbruder mein maken meteen duidelijk waarover het gaat in dit meerstemmige drinklied. De tenorpartij is in het midden van de zestiende eeuw ergens in het zuiden van Duitsland genoteerd op een blad perkament. Vandaag de dag bevindt het zich in het Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg.
De zanger die deze muziek voor zich neemt, krijgt een tableau van overdadig drinken en eten voorgeschoteld, als was het een aansporing om
de luisteraars mee te nemen in de wereld van vraatzucht, vrolijkheid en vriendschap. De tekst is opgewekt en ongecompliceerd: ‘Paule, Paule,
liebster stalbruder mein | Wisch einmal herum | Laß dir das gleslein befolhen sein | Rum, rum widerrum | Ich pit dich all mein lebtag drum | Wisch einmal herum.’ Het is een oproep aan Paul, de kameraad (stalbruder is iemand die hetzelfde beroep heeft), om zich om te keren, vermoedelijk zelfs om te dansen: drinkliederen zijn vaak meteen ook dansliederen. Laat het je goed smaken, staat in deze eerste strofe en in het vervolg. Niet de inhoud van het lied, maar de grafische presentatie is bijzonder. Heel bekend zijn de liefdesliedjes waarin het woord ‘hart’ vervangen is door een getekend hartje, en in onze hedendaagse app- en chattaal zijn de emoji’s schering en inslag, maar zestiende-eeuwse stemboeken waarin de muzieknoten een soort luilekkerland voorschotelen, zijn zeldzaam. Toch staat dit voorbeeld niet op zichzelf. Eveneens rond 1550 is vermoedelijk in Jutphaas (nu deel van Nieuwegein) een boekje gemaakt met vastenavondteksten. Het bevat twee liedjes, een voor de vastenavondviering, de andere voor de vastentijd. In
